Вы находитесь на странице: 1из 18

DESENRO DE PPOJE!OS DE ED|F|CAES DESENRO DE PPOJE!OS DE ED|F|CAES DESENRO DE PPOJE!OS DE ED|F|CAES DESENRO DE PPOJE!

OS DE ED|F|CAES
Disoiplino. APO 3322 - Desenho !onioo || C























2
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004

OBJE!|vO. OBJE!|vO. OBJE!|vO. OBJE!|vO.
A presenfe oposfilo fem oomo objefivo opresenfor, oe formo sinffioo, os normos e
oonvenes usuois poro represenfooo oos projefos orquifefnioos oe eoifiooes.
!em oomo finolioooe servir oomo moferiol oe opoio poro o oisoiplino oe Desenho
!onioo || C - (APO 3322} minisfrooo no ourso oe enQenhorio oivil oo 0niversioooe
Feoerol oo Pio Gronoe oo Sul - 0FPGS e enoonfro-se o oisposioo poro " no
sife oo oisoiplino (www.ufrQs.br/oesfeo}.

CONS|DEPAES |N|C|A|S. CONS|DEPAES |N|C|A|S. CONS|DEPAES |N|C|A|S. CONS|DEPAES |N|C|A|S.
Cobe solienfor que o oreo espeoifioo oe projefos oe eoifiooes possui porfioulorioooes
no represenfooo, seQuinoo em olQuns oosos os mesmos reQros oos oesenhos Qenrioos
e, em oufros, reQros espeoifioos.

verifioo-se oinoo, oonforme pesquiso eloborooo pelos professores oos oisoiplinos oe
oesenho fonioo insfrumenfooo oo oeporfomenfo oe expressoo Qrofioo oo Foouloooe
oe Arquifefuro oo 0FPGS (11} que nesfo oreo oe ofuooo os profissionois que ofuom no
meroooo noo seQuem riQorosomenfe o normo NBP 42/4, ooofonoo em olQuns oosos
oonvenes usuois oonsoQrooos pelo meio profissionol.

Fooe o oresoenfe ufilizooo oe insfrumenfos oompufooionois poro o eloborooo oe
oesenhos fonioos verifioo-se que olQuns ifens relofivos o represenfooo que
neoessiforiom ser pooronizooos oinoo noo forom oboroooos pelos normos eoifooos pelo
Assooiooo Brosileiro oe Normos !onioos - ABN!, mos esfoo senoo frofooos por oufros
enfioooes, oomo por exemplo o Assooiooo Brosileiro oe Esorifrios oe Arquifefuro -
ASBEA (1}.

O presenfe frobolho noo obronQe orifrios poro o eloborooo oe projefos, que soo
frofooos por leQislooo, normos e oisoiplinos espeoifioos.


S0MAP|O. S0MAP|O. S0MAP|O. S0MAP|O.
1- Normos o oonsulfor
2- Desenhos ufilizooos no represenfooo oos projefos oe eoifiooes
3- Esoolos usuolmenfe ooofooos
4- !ipos e espessuros oe linhos empreQooos
5- CofoQem e refernoios oe nivel
- Roohuros espeoifioos - NBP 42/4 ifem A-20 e NBP 1228/5 5.12.1
7- Folhos oe oesenho
8- Glossorio (fermos espeoifioos oo oreo ufilizooos nesfo oposfilo}
- BiblioQrofio
3
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
1 1 1 1 - -- - NOPMAS A CONS0L!AP NOPMAS A CONS0L!AP NOPMAS A CONS0L!AP NOPMAS A CONS0L!AP
No eloborooo oos oesenhos frofooos nesfo oposfilo oevem ser oonsulfooos os seQuinfes
normos publioooos pelo Assooiooo Brosileiro oe Normos !onioos - ABN!.

NBP 42/4 - Pepresenfooo oe projefos oe orquifefuro
NBP 81/ - EmpreQo oe esoolos
NBP 8403/84 - Apliooes oe linho - fipos e lorQuros
NBP 1008/87 - Folho oe oesenho - leioufe e oimenses
NBP 13142/ - Dobromenfo e opio


2 2 2 2 - -- - DESENROS 0!|L|ZADOS NA PEPPESEN!AO DOS PPOJE!OS APO0|!E!N|COS DE DESENROS 0!|L|ZADOS NA PEPPESEN!AO DOS PPOJE!OS APO0|!E!N|COS DE DESENROS 0!|L|ZADOS NA PEPPESEN!AO DOS PPOJE!OS APO0|!E!N|COS DE DESENROS 0!|L|ZADOS NA PEPPESEN!AO DOS PPOJE!OS APO0|!E!N|COS DE
ED|F|CAES ED|F|CAES ED|F|CAES ED|F|CAES
No represenfooo oos projefos oe eoifiooes soo ufilizooos os seQuinfes oesenhos.

Plonfo oe sifuooo
Plonfo oe looolizooo
Plonfos boixos oos oiversos povimenfos
Corfes lonQifuoinois e fronsversois
Foohooos
Desenhos oe oefolhes
Oufros

Nos ifens o seQuir oooo um oesfes oesenhos o oomenfooo inoiviouolmenfe.

2.1 2.1 2.1 2.1 Plonfo oe sifuooo Plonfo oe sifuooo Plonfo oe sifuooo Plonfo oe sifuooo
Nesfo plonfo soo represenfooos fooos os elemenfos neoessorios poro sifuor o ferreno
onoe o eoifioooo sero oonsfruioo no reQioo que o oeroo.

Deve oonfer os oooos oisponiveis poro sifuor oo melhor formo possivel o ferreno.
Conforme NBP 42/4 oevem oonsfor os seQuinfes oooos, se oisponiveis.

2.1.1 Curvos oe nivel exisfenfes e projefooos, olm oe evenfuol sisfemo oe oooroenooos
referenoiois;
2.1.2 |noioooo oo norfe;
2.1.3 vios oe ooesso oo oonjunfo, orruomenfo e loQrooouros oojooenfes oom os
respeofivos equipomenfos urbonos;
2.1.4 |noiooes oe oreos o serem eoifioooos;
2.1.5 Denominooo oos oiversos eoifioios ou blooos;
2.1. Consfrues exisfenfes, oemolies ou remoes fufuros, oreos noo eoifiooveis;
2.1.7 Esoolo;
2.1.8 Nofos Qerois, Desenhos oe referenoio e leQenoo.

Alm oesfes oooos oevem ser opresenfooos fooos os oooos que sirvom poro oefinir o
posioo oo lofe ou ferreno oom o moior preoisoo, ossim oomo.
4
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
- oisfnoio esquino mois prximo
- nmero oos oosos ou oos lofes linoeiros
- oufros oooos que oonfribuom poro o ioenfifioooo oo posioo oo lofe ou
ferreno.


2.2 2.2 2.2 2.2 Plonfo oe Looolizooo (ou oe Looooo} Plonfo oe Looolizooo (ou oe Looooo} Plonfo oe Looolizooo (ou oe Looooo} Plonfo oe Looolizooo (ou oe Looooo}
Nesfo plonfo oevem ser represenfooos fooos os elemenfos neoessorios poro looolizor o
eoifioooo no ferreno.
Conforme o NBP 42/4, oevem ser represenfooos os seQuinfes oooos, sempre que
oisponiveis.
2.2.1 Sisfemo oe oooroenooos referenoiois oo ferreno, ourvos oe nivel exisfenfes e
projefooos;
2.2.2 |noioooo oo norfe;
2.2.3 |noioooo oe vios oe ooesso, vios infernos, esfooionomenfos, oreos ooberfos,
plofs e foluoes;
2.2.4 Perimefro oo ferreno, moroos fopoQrofioos, oofos Qerois e niveis prinoipois;
2.2.5 |noioooo oos limifes exfernos oos eoifiooes. reouos e ofosfomenfos;
LOTE
145
Situao
ESCALA: 1/1000
N


2
8
7
N


2
9
5

5
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
2.2. Eixos oo projefo;
2.2.7 Amorroes oos eixos oo projefo o um ponfo oe refernoio;
2.2.8 Denominooo oos eoifiooes;
2.2. Esoolos;
2.2.10 Nofos Qerois, oesenhos oe refernoio e oorimbo.


2.3 2.3 2.3 2.3 Plonfos boixos oos oiversos povimenfos Plonfos boixos oos oiversos povimenfos Plonfos boixos oos oiversos povimenfos Plonfos boixos oos oiversos povimenfos
Plonfos boixos soo oorfes feifos em oooo povimenfo ofrovs oe plonos horizonfois
imoQinorios sifuooos em umo olfuro enfre o verQo oo porfo e o peiforil oo jonelo.





6
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
A poroo oo eoifioooo ooimo oo plono oe oorfe eliminooo e represenfo-se o que um
observooor imoQinorio posioionooo o umo oisfnoio infinifo verio oo olhor oo olfo o
eoifioooo oorfooo. vejo no exemplo o seQuir o represenfooo oe umo porfe oo plonfo
boixo oo eoifioooo ooimo.

Pepresenfooo oo olvenorio e oe seus revesfimenfos (opoionol}. os poreoes oe olvenorio
pooem ser represenfooos somenfe por linhos lorQos em seu oonforno ou pooem ser
ooresoenfooos o esfos linhos represenfofivos oo revesfimenfo (rebooo, efo} que sero
oplioooo sobre o olvenorio.




Possos poro monfoQem oo plonfo Possos poro monfoQem oo plonfo Possos poro monfoQem oo plonfo Possos poro monfoQem oo plonfo- -- -boixo boixo boixo boixo
A seQuir opresenfooo umo suQesfoo oe seqnoio oe frobolho poro monfoQem oe
umo plonfo-boixo. !rofo-se oe umo seqnoio Qenrioo, pooenoo vorior um pouoo em
funoo oo profioo oo profissionol e oo fofo oo oesenho esfor senoo Qerooo por
insfrumenfos oonvenoionois ou oompufooionois.

1 - inioiolmenfe oeve ser esfimooo o fomonho fofol oo oesenho oom bose no esoolo
esoolhioo poro suo represenfooo e verifioooo oomo os oiversos oesenhos oomponenfes
oo projefo seroo oisfribuioos nos pronohos, oeferminonoo, fombm o fomonho oos
folhos que seroo ufilizooos e quois oesenhos seroo oolooooos em oooo umo oelos.

Coso os oesenhos esfejom senoo oonfeooionooos ofrovs oe um proQromo
oompufooionol (CAD} esfe posso pooe ser reolizooo oo finol oo frobolho, senoo possivel
inioior o oonfeooo oos plonfos sem se preooupor nesfe momenfo oom suo oimensoo
quonoo for impresso.
1
5
2
2
0
2
5
2
0
0
x
1
5
0
f
9
0
2
9
0
2
5
3.65 m2
90x210
+
0
x
2
1
0
HALL LAvABO
60x210
11.95 m2
SALA DE ESTAR
7
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004

2 - Demoroooo oos poreoes. soo oemoroooos os poreoes oo eoifioooo ofrovs oos
linhos horizonfois, verfioois e inolinooos que os oompem.

3 - Pepresenfooo oo projeoo oos beirois,

4 - Pepresenfooo oo posioo e oos oimenses oos esquoorios. Coso o oesenho esfejo
senoo Qerooo em um proQromo oompufooionol os esquoorios pooeroo ser oesenhooos
oom linhos ou inserioos oomo blooos previomenfe oefinioos. Junfomenfe oom os porfos
oeveroo ser represenfooos os oroos que oemoroom suo oberfuro.

5 - Pepresenfooo oe louos soniforios.

- Pepresenfooo oos quoorioulooos represenfofivos oe "pisos frios".

7 - Pepresenfooo oos fexfos e oo oofoQem.



2.4 2.4 2.4 2.4 Corfes lonQifuoinois e fronsversois Corfes lonQifuoinois e fronsversois Corfes lonQifuoinois e fronsversois Corfes lonQifuoinois e fronsversois
Soo oesenhos onoe o eoifioooo represenfooo oomo se fivesse sioo oorfooo por um
ou mois plonos, os quois oevem fer suo posioo oeferminooo nos plonfos-boixos.




Conforme o NBP 42/4 os oorfes oevem oonfer.
2.4.1 Eixos oo projefo;
2.4.2 Sisfemo esfrufurol;
8
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
2.4.3 |noioooo oe oofos verfioois;
2.4.4 |noioooo oe oofos oe nivel ooobooo e em osso;
2.4.5 Corooferizooo oos elemenfos oe projefo.
2.4.5.1 Feohomenfos exfernos e infernos;
2.4.5.2 Cirouloes verfioois e horizonfois;
2.4.5.3 Areos oe insfolooo fonioo e oe servio;
2.4.5.4 Coberfuro/felhooo e oopfooo oe oQuos pluviois;
2.4.5.5 Forros e oemois elemenfos siQnifioofivos;
2.4. Denominooo oos oiversos oomporfimenfos seooionooos;
2.4.7 Moroooo oos oefolhes;
2.4.8 Esoolos;
2.4. Nofos Qerois, oesenhos oe refernoio e oorimbo;
2.4.10 Moroooo oos oorfes fronsversois nos oorfes lonQifuoinois e vioe-verso.


Possos poro monfoQem oe um oorfe Possos poro monfoQem oe um oorfe Possos poro monfoQem oe um oorfe Possos poro monfoQem oe um oorfe
A seQuir opresenfooo umo suQesfoo oe seqnoio oe frobolho poro monfoQem oe um
oorfe. Assim oomo no seqnoio opresenfooo onferiormenfe poro plonfos-boixos, frofo-
se oe umo seqnoio Qenrioo, pooenoo vorior um pouoo em funoo oo profioo oo
profissionol e oo fofo oo oesenho esfor senoo Qerooo por insfrumenfos oonvenoionois ou
oompufooionois.

1 - inioiolmenfe oeve ser esfimooo o fomonho fofol oo oesenho oom bose no esoolo
esoolhioo e verifioooo oomo os oiversos oesenhos oomponenfes oo projefo seroo
9
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
oisfribuioos nos pronohos, oeferminonoo, fombm o fomonho oos folhos que seroo
ufilizooos.

Coso os oesenhos esfejom senoo oonfeooionooos ofrovs oe um proQromo oe
oompufooor esfe posso pooe ser reolizooo oo finol oo frobolho, senoo possivel inioior o
oonfeooo oos plonfos sem se preooupor nesfe momenfo oom suo oimensoo quonoo for
impresso.

2 - Demoroooo oos limifes inferior e superior oo oorfe (oonfropiso, loje oe forro, efo}

3 - Demoroooo oos poreoes oo eoifioooo ofrovs oos linhos que os oompem, oenfro
oos limifes oe oooo povimenfo moroooos no posso onferior.

4 - Pepresenfooo oos esquoorios.

5 - Pepresenfooo oe louos soniforios.

- Pepresenfooo oos quoorioulooos represenfofivos oe revesfimenfos oe poreoes por
ozulejos.

7 - |noioooo oos viQos oe funoooo

8 - Pepresenfooo oo felhooo e opoionolmenfe oo esfrufuro oe opoio oo mesmo.

- Pepresenfooo oos fexfos e oo oofoQem.


2.5 2.5 2.5 2.5 Desenhos oe oefolhes Desenhos oe oefolhes Desenhos oe oefolhes Desenhos oe oefolhes
Soo ufilizooos poro represenfor reQies oeferminooos oo projefo oom um nivel oe
oefolhes moior e em esoolo mois ompliooo que os oemois plonfos. Os oefolhes oevem
ser referenoiooos nos plonfos-boixos. No ifem A-13 oo NBP 42/4 opresenfooo umo
suQesfoo oe oomo oevem ser referenoiooos esfes oefolhes.

Alm oe ompliooo e oefolhomenfo oe olQumos reQies oo oesenho, oeferminooos
elemenfos, oomo por exemplo os esquoorios soo, usuolmenfe oesenhooos em oefolhes
ompliooos.

2. 2. 2. 2. Oufros oesenhos Oufros oesenhos Oufros oesenhos Oufros oesenhos
Apesor oe noo obriQofrios, pooem ser opresenfooos junfomenfe oom os oesenhos
ooimo oufros que oomplemenfem os informoes referenfes oo projefo, fois oomo
perspeofivos e oroquis.

3 3 3 3 - -- - ESCALAS 0S0ALMEN!E ADO!ADAS ESCALAS 0S0ALMEN!E ADO!ADAS ESCALAS 0S0ALMEN!E ADO!ADAS ESCALAS 0S0ALMEN!E ADO!ADAS
A esoolo oe um oesenho o relooo enfre os oimenses oo mesmo e os oimenses oo
peo reol que esfo senoo represenfooo.

10
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
Por exemplo, se oizemos que um oesenho esfo no esoolo 1.50 siQnifioo que oooo
oimensoo represenfooo no oesenho sero 50 vezes moior no reolioooe, ou sejo, oooo 1
(um} oenfimefro que meoirmos no popel oorresponoero o 50 (oinqenfo} oenfimefros no
reolioooe.

Devioo os Qronoes oimenses oos eoifiooes os esoolos ufilizooos no suo
represenfooo soo normolmenfe esoolos oe reouoo (os oimenses oo peo reol soo
reouzioos poro que sejo possivel represenfo-lo em umo folho oe popel}.

Cobe lembror, enfrefonfo, que os esoolos pooem, fombm, ser oe ompliooo. Nesfe
ooso os oimenses oo peo reol soo ompliooos poro represenfo-lo no oesenho. |moQine
umo peo oom oimensoo oe olQuns milimefros que poro ser represenfooo e visuolizooo
mois fooilmenfe foi ompliooo oez vezes - nesfe ooso o esoolo sero oe 10.1 (oooo oez
unioooes no oesenho oorresponoem o umo unioooe no peo reol}.

Nos projefos oe eoifiooes soo ooofooos oiferenfes esoolos poro os oiferenfes fipos oe
oesenhos, oepenoenoo oo nivel oe oefolhes que se oesejo represenfor em oooo um.

As esoolos usuolmenfe empreQooos soo lisfooos o seQuir.

Plonfo Plonfo Plonfo Plonfo Esoolos usuolmenfe empreQooos Esoolos usuolmenfe empreQooos Esoolos usuolmenfe empreQooos Esoolos usuolmenfe empreQooos
plonfos oe sifuooo 1.200, 1.500, 1.1000; 1.2000
plonfos oe looolizooo 1.200, 1.250, 1.500
plonfos boixos e oorfes 1.50, 1.100
oesenhos oe oefolhes 1.10, 1.20, 1.25


4 4 4 4 - -- - !|POS E ESPESS0PA DE L|NRA EMPPEGADOS !|POS E ESPESS0PA DE L|NRA EMPPEGADOS !|POS E ESPESS0PA DE L|NRA EMPPEGADOS !|POS E ESPESS0PA DE L|NRA EMPPEGADOS
(esfreifo, moio, lorQo, frooejooo, froo (esfreifo, moio, lorQo, frooejooo, froo (esfreifo, moio, lorQo, frooejooo, froo (esfreifo, moio, lorQo, frooejooo, froo- -- -oois oois oois oois- -- -ponfos ponfos ponfos ponfos, ... , ... , ... , ...} } } }
As espessuros e os fipos oe linhos ufilizooos no oesenho possuem siQnifioooos - servem
poro fronsmifir informoes sobre os elemenfos que esfoo senoo represenfooos.

Exisfem ouos normos eoifooos pelo ABN! que oeferminom os fipos e espessuros oe linhos
o ser ooofooos oepenoenoo oo elemenfo o ser represenfooo, umo poro os oesenhos
fonioos oe formo Qerol (NBP 8403/84 - Apliooes oe linho - fipos e lorQuros} e oufros
espeoifioo poro os projefos oe orquifefuro (NBP 42/4 - Pepresenfooo oe projefos oe
orquifefuro}, que frofo espeoifioomenfe oo ossunfo oqui em poufo. verifioo-se, oinoo,
quonfo o esfe ossunfo, oonforme pesquiso reolizooo(11}, que os profissionois que ofuom
no meroooo noo seQuem riQorosomenfe esfos normos, exisfinoo oonvenes usuois
ooofooos poro olQuns oosos que oiferem oo que presorifo nos normos.

No presenfe oposfilo soo opresenfooos ombos os sifuoes - os reoomenooes oos
normos e os oonvenes usuois oe meroooo quonoo esfos oiferem oos normos.
11
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004

Pooe ser ooofooo o seQuinfe reQro Qenrioo poro oefinioo oo espessuro oos linhos o
serem ufilizooos nos projefos oe orquifefuro.
elemenfos esfrufurois e/ou oe olvenorio oorfooos pelo plono oe oorfe soo
represenfooos oom linhos lorQos;
elemenfos leves (esquoorios, efo} oorfooos pelo plono oe oorfe soo represenfooos
oom linhos moios;
oresfos e oonfornos oporenfes observooos em visfo (noo oorfooos} soo
represenfooos oom linhos esfreifos.

Depenoenoo oo moior ou menor proximioooe oo elemenfo que esfiver senoo
represenfooo oom o plono oe oorfe (oobe lembror que umo plonfo-boixo fombm um
oorfe} ou oo moior ou menor oesfoque que se oesejo oor o um elemenfo pooem ser
ooofooos vorioes oesfos espessuros ooimo oesorifos.

Por exemplo, poro se represenfor em umo plonfo-boixo o quoorioulooo que informo os
looois onoe seroo ufilizooos "pisos frios" prefere-se ooofor umo espessuro oe linho que
evife oesfooor oemosiooomenfe esfo informooo em relooo s oemois, ooofonoo-se,
porfonfo, linhos mois esfreifos poro o represenfooo oesfe elemenfo.

Jo no represenfooo oos louos soniforios que esforoo senoo observooos nesfe mesmo
ombienfe, pooe-se ooofor umo espessuro oe linho um pouoo menos esfreifo que o
primeiro, fozenoo oom que esfes elemenfos se oesfoquem em relooo os linhos oo piso.

O oesenho o seQuir mosfro porfe oe umo plonfo-boixo onoe pooe se observor os
oiferenfes espessuros oe linhos ooofooos poro oooo elemenfo represenfooo.

Ouonfo oos oiferenfes fipos oe linhos (oonfinuo, frooejooo, froo-ponfo, efo}, esfes soo
ufilizooos poro, oe formo oonvenoionol, fronsmifir oufros informoes oos leifores oo
oesenho.

Por exemplo, em umo plonfo-boixo, o beirol oo felhooo fioorio oqum (ofros} oo plono
oe oorfe que Qerou o plonfo e oonseqenfemenfe noo serio visuolizooo. Se quisermos
represenfor esfe elemenfo, oomplemenfonoo os informoes oo oesenho, feremos que
ooofor um fipo oiferenfe oe linho, que ohome o ofenoo poro esfo posioo
oiferenoiooo oo elemenfo que esfo senoo represenfooo e evife suo oonfusoo oom os
oemois elemenfos oo oesenho.

12
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
Nesfe ooso o NBP 42/4 em seu ifem A - 1.1.4 reoomenoo o ooooo oe linho fipo
froo-oois ponfos ( . . . . } poro represenfooo oesfe elemenfo. verifioo-se
oom bosfonfe freqnoio, fombm, o ufilizooo oe linhos frooejooos simples (
} poro represenfooo oesfe mesmo elemenfo.





No fobelo o seQuir soo lisfooos os prinoipois elemenfos represenfooos nos oesenhos oe
projefos oe eoifiooes, oom os oorresponoenfes espessuros e fipos oe linhos.

Linha Continua Ndia
( Esquadria cortada )
Linha Continua Estreita
DUTO DE vENT.NECAN!CA
P
R
O
J
E

O

D
O

T
E
L
H
A
D
O
(
m
a
r
c
a

a
o

d
o

c
o
r
t
e

)
L
i
n
h
a

T
r
a

o
-
P
o
n
t
o

L
a
r
g
a
A
60
1
5
2
2
0
2
5
L
i
n
h
a

C
o
n
t
i
n
u
a

E
s
t
r
e
i
t
a
(


H
a
c
h
u
r
a

d
e

p
i
s
o

f
r
i
o

)
B
2
0
0
x
1
5
0
f
9
0
2
9
0
25
2
5
vENEZ!ANA
20x120
90x30f195
3.65 m2
( parede )
Linha Continua Larga
90x210
+
0
x
2
1
0
HALL LAvABO
60x210
Simbolo ( sanitario )
Linha Trao Dois Pontos - NORNA
Linha Tracejada - USUAL
( Projeao de elementos aqum do plano de corte )
Linha Continua Estreita
( linha de cota )
11.95 m2
SALA DE ESTAR
( Parede em vista )
C
350
Simbolo ( texto )
13
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
A suQesfoo oe espessuros oo fobelo o seQuir volioo poro oesenhos no esoolo 1.50.
Poro oesenhos represenfooos em oufros esoolos o espessuro oos penos oeve ser
ooopfooo, oonforme o ompliooo oo oesenho. Por exemplo, em oesenhos no esoolo
1.100 o linho lorQo 1, pooero fer 0,4mm oe espessuro (invs oos 0,mm suQerioo poro o
esoolo 1.50} senoo o espessuro oos oemois linhos reouzioo, fombm, no mesmo
proporoo.

Elemenfo o represenfor Elemenfo o represenfor Elemenfo o represenfor Elemenfo o represenfor !ipo oe linho !ipo oe linho !ipo oe linho !ipo oe linho espessuro espessuro espessuro espessuro suQesfoo oe suQesfoo oe suQesfoo oe suQesfoo oe
peno (mm} no peno (mm} no peno (mm} no peno (mm} no
esoolo 1.50 esoolo 1.50 esoolo 1.50 esoolo 1.50
Esfrufuro e olvenorio em oorfe oonfinuo lorQo 1 0.0
Elemenfos noo esfrufurois em
oorfe
oonfinuo moio 0.30
Elemenfos em visfo oonfinuo esfreifo 0.15
Aresfos invisiveis frooejooo esfreifo 0.15
Moroooo oo plono oe oorfe froo-ponfo lorQo 2 1.00
Linhos ouxiliores
Cofos
hoohuros espeoifioos
quoorioulooos oe pisos frios
oroos oe oberfuro oos porfos
oonfinuo esfreifo 2 0.10
frooejooo (usuol}
Elemenfos oqum oo plono oe
oorfe
froo-oois-ponfos
(normo}
esfreifo 0.15
olQorismo oos oofos oonfinuo esfreifo 0.15


5 5 5 5 - -- - CO!AGEM E PEFEPNC|AS DE N|v CO!AGEM E PEFEPNC|AS DE N|v CO!AGEM E PEFEPNC|AS DE N|v CO!AGEM E PEFEPNC|AS DE N|vEL EL EL EL
Apesor oos oesenhos oomponenfes oos projefos usuolmenfe serem represenfooos em
esoolo neoessorio o represenfooo numrioo oos oimenses oos elemenfos, o
oofoQem. As reQros ooofooos no oofoQem fem oomo objefivo oeixor suo represenfooo
oloro e pooronizooo. Como reQro Qerol poro reolizooo oo oofoQem oeve-se privileQior
sempre o olorezo e o preoisoo no fronsmissoo oos informoes.

A seQuir soo oesorifos os prinoipois prinoipios o serem observooos no oofoQem oe
projefos, fois oomo os elemenfos oomponenfes oo oofoQem, seu posioionomenfo nos
oesenhos, e oufros.

Elemenfos oomponenfes oo oofoQem Elemenfos oomponenfes oo oofoQem Elemenfos oomponenfes oo oofoQem Elemenfos oomponenfes oo oofoQem
linho oe oofo. o linho que oonfm o oimensoo ooquilo que esfo senoo oofooo e no
quol posioionooo o volor numrioo oo oofo.
linho oe exfensoo (ou ouxilior} oe oofoQem. o linho que liQo o linho oe oofo oo
elemenfo que esfo senoo oofooo
finolizooo oos linhos oe oofo (enoonfro oo linho oe oofos e oo linho oe exfensoo}.
0suolmenfe no represenfooo oos projefos oe orquifefuro os linhos oe oofo e oe
14
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
exfensoo se oruzom e soo ooofooos pequenos froos inolinooos o 45 nesfe ponfo oe
inferseooo oos mesmos. Pooe, olfernofivomenfe ser ooofooo um ponfo mois lorQo no
loool oesfo inferseooo.
1



Posioo oos oofos Posioo oos oofos Posioo oos oofos Posioo oos oofos
Como reQro Qerol no represenfooo e leifuro oe oesenhos oeve se observor que os
mesmos possom ser lioos oo bose oo folho oe oesenho ou oe suo oireifo. As posies
inversos o esfos (leifuro oe oimo poro boixo ou oo esqueroo poro o oireifo} soo
oonsioerooos "oe oobeo poro boixo".



Diversos posies infermeoiorios pooeroo ser ooofooos, oonforme reoomenoo o normo
NBP 1012/87 no ifem 4.4.2.



1
Nesfe fipo oe projefo noo usuol o ufilizooo oe sefos no finolizooo oos linhos oe oofos, oomo ooorre
usuolmenfe em projefos oe oufros oreos oe oonheoimenfo, prinoipolmenfe quonoo os oimenses oos
peos soo represenfooos em milimefros.
15
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004

AlQuns oufores reoomenoom que os posies oe oofoQem nos quois o oofo fioo foo
inolinooo que quose lioo o porfir oo esqueroo oo oesenho ( posioo equivolenfe oo
freoho enfre 10 e 12 horos } sejom evifooos, posioiononoo-se os linhos oe oofoQem em
looois mois ooequooos.


Posioo oos oofos nos linhos oe oofos. Posioo oos oofos nos linhos oe oofos. Posioo oos oofos nos linhos oe oofos. Posioo oos oofos nos linhos oe oofos.
Disfribuioo oos oofos. usuol no oofoQem oe projefos oe orquifefuro o ufilizooo oe
oofos em srie, posioionooos fonfo pelo looo exferno oo oesenho quonfo oruzonoo o
mesmo, por oenfro.

0nioooe oe oofoQem 0nioooe oe oofoQem 0nioooe oe oofoQem 0nioooe oe oofoQem
No represenfooo oe projefos oe orquifefuro os elemenfos usuolmenfe soo oofooos em
mefros ou em oenfimefros.
De prefernoio oeve-se esoolher umo oesfos unioooes e ooofo-lo em fooo o projefo. A
NBP 42/4 em seu ifem A-.1, enfrefonfo, permife que um oesenho sejo oofooo em
mefros mos que os oimenses que forem menores que o unioooe sejom represenfooos
em oenfimefros.

CofoQem oe esquoorios CofoQem oe esquoorios CofoQem oe esquoorios CofoQem oe esquoorios
No oofoQem oe esquoorios soo represenfooos frs oiferenfes oimenses, sempre no
mesmo oroem. lorQuro oo esquoorio, olfuro oo esquoorio e olfuro oo peiforil. No ooso
oos porfos, senoo o olfuro oe peiforil iQuol o zero, o mesmo noo informooo no
oesenho.

Alm oos oimenses oo esquoorio usuol que sejo informooo o ooiQo oo mesmo,
ufilizooo poro ioenfifioo-lo no plonilho oe esquoorios e nos oesenhos oe oefolhe oe
esquoorios, que freqenfemenfe ooomponhom o projefo prinoipol.






16
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004





Pefernoios oe nivel Pefernoios oe nivel Pefernoios oe nivel Pefernoios oe nivel
Nos plonfos-boixos ooofo-se o simbolo poro informor o oofo oe olfuro em
oeferminooos ponfos oo projefo. Noo neoessorio represenfor o oofo oe oooo peo,
mos sim oooo vez que exisfe umo reQioo oo projefo em umo oofo oe nivel oiferenfe.
Nos oorfes, ooofo-se usuolmenfe o simbolo poro represenfor os oofos oe oooo
reQioo oo projefo. A NBP 42/4, em seu ifem A-10.3 permife fombm que o mesmo
simbolo referioo no poroQrofo onferior poro uso em plonfos-boixos sejo ufilizooo poro
refernoio oe nivel oe oorfes.


- -- - RACR0PAS ESPEC|F|CAS RACR0PAS ESPEC|F|CAS RACR0PAS ESPEC|F|CAS RACR0PAS ESPEC|F|CAS
Soo hoohuros que fem oomo finolioooe ooresoenfor Qrofioomenfe o informooo sobre
os moferiois que oompem os elemenfos represenfooos.
Duos normos eoifooos pelo ABN! frofom sobre hoohuros espeoifioos. NBP 42/4 ifem
A-20 e NBP 1228/5 5.12.1. A seQuir soo reproouzioos os fipos oe hoohuro
reoomenoooos pelo normo NBP 42/4, o quol frofo mois espeoifioomenfe oo oreo oe
oonheoimenfo em poufo nesfo oposfilo.


17
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004

7 7 7 7 - -- - FOLRAS DE DESENRO FOLRAS DE DESENRO FOLRAS DE DESENRO FOLRAS DE DESENRO
Os prinoipois ospeofos o serem observooos em relooo os folhos oe oesenho soo
oomenfooos no oposfilo "FOLRAS PAPA DESENROS !CN|COS" oisponivel " no
sife oos oisoiplinos oe oesenho fonioo oo 0FPGS (www.ufrQs.br/oesfeo}.




8 8 8 8 - -- - GLOSS GLOSS GLOSS GLOSSAP|O AP|O AP|O AP|O (fermos espeoifioos oo oreo ufilizooos nesfo oposfilo} (fermos espeoifioos oo oreo ufilizooos nesfo oposfilo} (fermos espeoifioos oo oreo ufilizooos nesfo oposfilo} (fermos espeoifioos oo oreo ufilizooos nesfo oposfilo}
18
ARQ 3322 - DESENHO TCNICO INSTRUMENTADO
Apostila desenho de projetos de edificaes - Desenho Tcnico II - ARQ 3322 - UFRGS

Desenho de Projetos de Edificaes - vS.doc outJ2004
verQo. verQo. verQo. verQo. porfe superior oe porfo ou oe jonelo
Peiforil. Peiforil. Peiforil. Peiforil. reQioo oo poreoe ooimo oo quol inioio o jonelo
Beirol. Beirol. Beirol. Beirol. projeoo oo felhooo olm oos poreoes exfernos oo eoifioooo
Plonfo Plonfo Plonfo Plonfo- -- -boixo. boixo. boixo. boixo. oorfe imoQinorio oo eoifioooo o porfir oe plono horizonfol
P P P P- -- -oireifo. oireifo. oireifo. oireifo. olfuro livre oo piso pronfo oo fefo
Nivel ooobooo. Nivel ooobooo. Nivel ooobooo. Nivel ooobooo. nivel ou oofo sobre o piso oom ooobomenfo oefinifivo
Nivel em osso. Nivel em osso. Nivel em osso. Nivel em osso. nivel ou oofo sobre sem ooobomenfo oefinifivo
Pisos Frios. Pisos Frios. Pisos Frios. Pisos Frios. pisos oermioos ou similores


- -- - PEFEPNC|AS B|BL|OGPAF|CAS PEFEPNC|AS B|BL|OGPAF|CAS PEFEPNC|AS B|BL|OGPAF|CAS PEFEPNC|AS B|BL|OGPAF|CAS
(1} ASSOC|AO BPAS|LE|PA DE ESCP|!P|OS DE APO0|!E!0PA (ASBEA}. Ofimizooo e Ofimizooo e Ofimizooo e Ofimizooo e
pooronizooo oe informoes em CADD. pooronizooo oe informoes em CADD. pooronizooo oe informoes em CADD. pooronizooo oe informoes em CADD. Soo Poulo. Pini, 2002.
(2} ASSOC|AO BPAS|LE|PA DE NOPMAS !CN|CAS. NBP 42. NBP 42. NBP 42. NBP 42. represenfooo oe projefos
oe orquifefuro. Pio oe Joneiro, 14.
(3} ASSOC|AO BPAS|LE|PA DE NOPMAS !CN|CAS. NBP 81/. NBP 81/. NBP 81/. NBP 81/. empreQo oe esoolos. Pio
oe Joneiro, 1.
(4} ASSOC|AO BPAS|LE|PA DE NOPMAS !CN|CAS. NBP 8403/84. NBP 8403/84. NBP 8403/84. NBP 8403/84. opliooes oe linho -
fipos e lorQuros. Pio oe Joneiro, 184.
(5} ASSOC|AO BPAS|LE|PA DE NOPMAS !CN|CAS. NBP 1008/87. NBP 1008/87. NBP 1008/87. NBP 1008/87. folho oe oesenho -
leioufe e oimenses. Pio oe Joneiro, 187.
(} ASSOC|AO BPAS|LE|PA DE NOPMAS !CN|CAS. NBP 13142/. NBP 13142/. NBP 13142/. NBP 13142/. oobromenfo e opio.
Pio oe Joneiro, 1.
(7} CD|GO DE ED|F|CAES DE POP!O ALEGPE. lei oomplemenfor n. 284 oe 27 oe lei oomplemenfor n. 284 oe 27 oe lei oomplemenfor n. 284 oe 27 oe lei oomplemenfor n. 284 oe 27 oe
oufubro oe 12. oufubro oe 12. oufubro oe 12. oufubro oe 12. Porfo AleQre. CoroQ, 17.
(8} G|ESECKE, Freoerio E. ef ol. !eohniool DrowinQ !eohniool DrowinQ !eohniool DrowinQ !eohniool DrowinQ. New York. Moomillon, 11.
(} MON!ENEGPO, G|LDO. Desenho Arquifefnioo Desenho Arquifefnioo Desenho Arquifefnioo Desenho Arquifefnioo. Soo Poulo. EoQoro Bloher, 178.
(10} Pezenoe, Alexonore ef. ol. esfuoo explorofrio oos poores oe linQuoQem Qrofioo...
|n. S|MPS|O NAC|ONAL DE GEOME!P|A DESCP|!|vA E DESENRO !CN|CO, 1., 2003, Sonfo
Cruz oo Sul. Anois... Anois... Anois... Anois... Sonfo Cruz oo Sul. ED0N|SC, 2003. 1 CD-POM.
(11} S|LvA, Gilberfo Soores oo. Curso oe Desenho !onioo. Curso oe Desenho !onioo. Curso oe Desenho !onioo. Curso oe Desenho !onioo. poro oesenhisfos, oooomioos
oe enQenhorio, oooomioos oe orquifefuro. Porfo AleQre. SoQro. DC Luzzoffo, 13.

Вам также может понравиться