Correcties op De Ethica van Spinoza.

Een handleiding van Herman Berger Dit door Garant in 2011 uitgegeven boek van Herman Berger over Spinoza heb ik met grote interesse gelezen. Ik drukte mijn waardering uit in een bespreking op mijn weblog van 5 oktober 2011. Bij het lezen heb ik kanttekeningen geplaatst o.a. bij diverse zetfoutjes. Ik heb er een overzicht van gemaakt dat door lezers goed te gebruiken zou zijn. Ik zag niet alleen simpele foutjes, maar ook enige waarvoor kennis van de Ethica nodig is om die te kunnen constateren. Hier een lijstje van 40 puntjes. [rvb = regel van boven; rvo = regel van onder] p. 12 8e rvb p. 12 3e rvo p. 14 15e rvo P. 17 midden p. 23 midden p. 31 8e rvb p. 31 6e rvo p. 32 8e rvo p. 36 12 rvo ev Jan Riewertz = Jan Rieuwertsz Meerderjarig was men toen vanaf het 24e jaar en dat was Spinoza nog niet (hij was 23). Van Rieuwertsz = Rieuwertsz Nemen de ziel dermate in beslag dat die nagoenoeg Herman de Dijn = Herman De Dijn witbestaat = wit bestaat (spatie) Van een een substantie tweemaal een De attributen geest en lichaam *dubieus om de attributen cogitatio en extensio meteen als geest en lichaam te brengen] Als (onmiddellijke) oneindige modus onder de uitgebreidheid vermeldt Spinoza beweging en rust. De facies totius universi is een middellijke oneindige modus Discutabele bewering dat denken als attribuut logisch later komt dan de substantie. Dat zegt Spinoza wel voor modi, maar attributen zijn even eeuwig en in dezelfde logische orde als de substantie. Ze mij nog meer omdat omdat Niet sommigen hebben adequate kennis van God - allen hebben dat De Uitgebreid-heid is [streepje weg] De menselijke geest is van meet af gedefinieerd als niets anders dan een werkelijk bestaande modus van de Uitgebreidheid. Foutief. Moet zijn: De menselijke geest is van meet af gedefinieerd als niets anders dan de Idee van een werkelijk bestaande modus van de Uitgebreidheid. aandoeningen in meervoud gesteld als vertaling van affectus enkelvoud En dit 4e Deel beperkt zich.. moet zijn 3e deel verlies en winst in verkeerde, omgedraaide volgorde gerelateerd aan Blijdschap en Droefheid (het respectievelijk klopt dan dus niet)

p. 37 midden

p. 38 12e rvb p. 42 5 rvo p. 63 10e rvo p. 72 15e rvo

e

P. 92 3e rvb p. 99 14e rvo p. 102, 2e rvb

p. 104, 2e rvo p. 105, 9e rvb p. 106 2e rvb p. 106, 2e rvo p. 107, 5e rvo 130, 3 rvb p. 133 12e rvo p. 133 5e rvo p. 138, midden p. 144 5e rvo p. 149 8e rvb p. 160 3e rvb p. 163, 1e rvb p. 171, 11e rvo p. 172 2e rvo p. 176 2e rvb p. 176 2e rvo p. 181 2 rvb p. 182 6 rvn p. 185 13e rvb p. 185 62 rvo p. 186 2e rvb p. 187 12e rvb
e e

De ethiek die aan Spinoza voor ogen staat aan weg Het gaat om de Geest die van zichzelf bewust is beter is: die zich van zichzelf bewust is ten principele = ten principale (zie ook p. 115 6E rvb en 140) Een wil is die aan die zijn daden vooraf gaat die teveel En is zich van dit zijn streven bewust dit of zijn wegstrepen betekent nog niet per se in dat hij - in daar weghalen In de 2de Definitie die tot deze Stelling behoort zou moeten zijn: volgens het Bewijs dat tot deze Stelling behoort Op die Definitie volgen moet zijn Op dat Bewijs volgen d.w.z. vrij te zijn en en een gelukkig en teveel Tusssen geboorte We heb-ben het 4de [streepje weg] (die ik nog niet geciteerd heb) was wl geciteerd op blz 151 13 e rvo synchrone dingen? Onduidelijk waar dat staat. Waarschijnlijk moet het zijn: singuliere dingen. grondwaaheid = grondwaarheid De persoon tijden zijn leven = tijdens In het 4de Deel als behoren = als behorende zijn wij machte om = zijn wij bij machte om Dat wij ookk Is geen cirkel die gebrokenmoet = gebroken moet (spatie) trussen Het bedaagt = Het draagt vermist een ander = vermits een ander Zin Waarmee tot God. mist werkwoord. Of wellicht is beter: punt achter God weghalen en Kortom met onderkast beginnen. Dan loopt de zin.