Вы находитесь на странице: 1из 44

METABOLISMO DE AMINOCIDOS

Csar Arezo Felipe Freire Paulo Ricardo

O que so aminocidos?
So os blocos de construo do corpo. Alm de construir clulas e
consertar os tecidos, eles foram anticorpos para combater as bactrias e vrus que invadem o corpo; eles fazem parte da enzima e do sistema hormonal; eles constroem nucleoprotenas (RNA e DNA); transportam oxignio por todo o corpo e participam nas atividades dos msculos. So num total de 20 aminocidos. Possuem este nome por ser uma substncia que composta por um grupo amino e um grupo carbonila ligado ao mesmo carbono.

COO+H 3N

C R

CLASSIFICAO DOS AMINOCIDOS


Os aminocidos esto classificados de acordo com a
capacidade de serem sintetizados pelos Podendo ser essenciais e no essenciais. animais.

Os aminocidos pode ser classificados de acordo com o


produto do esqueleto de carbono formado em seu catabolismo, podendo ser glicognicos e cetognicos.

O que Metabolismo?
Metabolismo (do grego metabolismos, , que significa
"mudana", troca) o conjunto de transformaes que as substncias qumicas sofrem no interior dos organismos vivos. O termo "metabolismo celular" usado em referncia ao conjunto de todas as reaes qumicas que ocorrem nas clulas. Estas reaes so responsveis pelos processos de sntese e degradao dos nutrientes na clula e constituem a base da vida, permitindo o crescimento e reproduo das clulas, mantendo as suas estruturas e adequando respostas aos seus ambientes. divido em dois grupos: O catabolismo significa a degrao ou decomposio de molculas mais complexas em molculas mais simples, gerando grande quantidade de energia que pode ser aproveitada pela clula. O anabolismo significa as reaes de sntese, ou seja, na qual compostos mais complexos so formados a partir de molculas mais simples.

Mapa metablico geral

Metabolismo geral dos aminocidos


Catabolismo: maior parte do metabolismo. Entra no corpo atravs de compostos presentes no alimento (fonte

principal: Protenas da dieta). O nitrognio deixa o corpo na forma de uria, amnia e outros derivados. Papel de protenas corporais no metabolismo gera dois importantes conceitos: pool de aminocidos e o turnover de protenas. Pool de aminocidos: aminocidos liberados pela hidrlise de protenas de dieta ou teciduais misturadas a outros aminocidos livres distribudos pelo corpo (100 g). Turnover de protenas: As protenas esto constantemente sendo sintetizadas e a seguir degradadas. Hidrlise e ressntese de 300 a 400 g de protena corporal por dia.

Fontes exgenas (cerca de 70 g/dia) Protenas da dieta


Digesto e absoro

Fontes endgenas (cerca de 140 g/dia)


Sntese de aminocidos no essenciais
Pool de aminocidos
Protenas teciduais Sntese e degradao Converso

Excesso de aminocidos (0,9 a 1,0 g/dia)

Amnia
Uria

Excreo renal

Constituintes nitrogenados -cetocidos no proticos Acetil-CoA, purinas, Glicose, pirimidinas, ciclo dos cidos corpos colina, creatina, Ctricos porfirinas, cetnicos CO2 + H2O adrenalina, + ATP neurotransmisso res, melanina

Transaminao Desaminao

Metabolismo geral dos aminocidos


Funo da protena da dieta: o papel principal servir como blocos
estruturais nas reaes biossitticas, particularmente na sntese de protena tecidual. Em segundo lugar, como combustvel.
Ingesto recomendada: O catabolismo dos aminocidos leva a uma perda de 30 a 55 g de protena a cada dia, em adultos saudveis. Essa perda deve ser compensada por ingesto diria recomendada (IDR) de 56 g de protena por dia, para um homem de 70 kg, fornecendo a quantidade suficiente para repor os aminocidos perdidos atravs da rotas catablicas e anablicas. Conseqncias de dietas pobres: Resulta na degenerao da protena tecidual, levando a sintomas clnicos de deficincia de protenas, como os de kwashiorkor (abdome distendido, descolorao dos cabelos tornando-os avermelhados, pele despigmentada, tristeza e apatia). Conseqncias de dietas ricas: Como os aminocidos no so armazenados como os carboidratos e lipdeos, o excesso metabolizado, com os esqueletos de carbono sendo oxidados ou convertidos em glicose ou gordura e seus grupos amino convertidos em amnia.

A entrada dos aminocidos no organismo



A entrada de alimentos estimula a produo de gastrina (hormnio). A gastrina favorece a formao de HCl (pH 1,0 a 2,5) (glndulas gstricas) e pepsina (anti-sptico e desenovelador das protenas). Ao de enzimas hidrolticas. No intestino delgado secretina (estimula a produo de bicarbonato (do pncreas) para neutralizar o HCl (pH 7,0). No duodeno - Os aminocidos estimulam a produo de colecistoquinina (hormnio), que por sua vez libera a tripsina, quimiotripsina e carboxipeptidases A e B (pH 7,0 e 8,0). Os aminocidos so absorvidos pela mucosa intestinal.

Formas de excreo do nitrognio resultante do metabolismo de aminocidos

CATABOLISMO DE AMINOCIDOS

Transaminaes catalisadas por enzimas (ocorre em vrios tecidos)

-cetocido1 + aminocido1

aminocido2 + -cetocido2

-cetoglutarato + aspartato glutamato + oxaloacetato

AST: aspartato aminotransferase


-cetoglutarato + alanina glutamato + piruvato ALT: alanina aminotransferase

As transaminaes equilibram os grupos amina entre os


-cetocidos disponveis.

Isto permite a sntese de aminocidos no essenciais


utilizando grupos aminas de outros aminocidos e esqueleto de carbono pr-existente.

Embora os N possam ser utilizados para formao de


novos aminocidos, N deve ser obtido atravs da alimentao.

Piridoxal fosfato (PLP): grupo prosttico das aminotransferases


Piridoxal-5-fosfato (oriundo da fosforilao da Vit. B6)

PLP

(d) Uma viso mais prxima ao stio ativo, com o PLP ( em vermelho e com o fsforo em amarelo), fazendo uma ligao aldimina com a cadeia lateral da lisina258 (prpura).

(e) Outra viso prxima ao stio ativo, com o PLP ligado ao anlogo de substrato 2metilaspartato (verde) por meio de uma base de Schiff.

Transaminao

Racemizao

Descarboxilao

Algumas transformaes no carbono dos aminocidos facilitadas pelo piridoxal fosfato

Desaminao oxidativa

Glutamato desidrogenase (enzima mitocondrial) de mamferos pode empregar tanto o NAD+como NADP+ como cofator, sendo regulada alostericamente por ADP ou GTP. A amnia liberada nos tecidos altamente txica e no deve de maneira alguma cair na circulao. Em altas quantidades, pode causar letargia e retardo mental. Seu mecanismo de toxicidade desconhecido.

Catabolismo do grupo amino no fgado

Transaminao

Desaminao oxidativa

Formas de Transporte no-txico da amnia na corrente sangunea


1) Glutamina
A
amnia antes de ser transportada para o fgado ou para os rins atravs do sangue transformada em um composto no txico a Lglutamina. fgado a glutaminase libera amnia e glutamato.

No

O glutamato no fgado pode

suprir mais amnia atravs da glutamato desidrogenase.

2. ALANINA

-cetoglutarato + alanina glutamato + piruvato (ALT) Ciclo glicose-alanina


Na contrao muscular vigorosa ativada a liberao de piruvato e lactato, da gliclise e amnia dos aminocidos. A amnia e o piruvato formam alanina que no fgado reconvertido em glicose.

Conseqncias da amnia no organismo


1) Depleo do ATP celular
NH4+ ativa a glutamato desidrogenase Remoo de -cetoglutarato e NADH compromete o ciclo do cido ctrico e a gerao de ATP NH4+ ativa a glutamina sintetase Colabora para a reduo do nvel celular de ATP.

Conseqncias da amnia no organismo


2) Interferncia na sntese de neurotransmissores NH4+ ativa a glutamina sintetase e inibe a glutaminase. Reduz o nvel de glutamato que atua como um potente neurotransmissor excitatrio mediando um grande nmero de funes cognitivas. Consequncia: letargia e falta de direo

GABA (-aminobutirato), sintetizado a partir de glutamato um importante neurotransmissor inibitrio

Ciclo da Uria
Via metablica cclica com 5 reaes. Envolve enzimas localizadas na mitocndria e
citosol. Dois grupos aminos usados so derivados da amnia e aspartato. C e O derivado do bicarbonato.

Ciclo da Uria
Passos do ciclo: ciclo comea na mitocndria, mas trs passos ocorrem no
citosol.

1- Um grupo amino entra no ciclo atravs do carbamilfosfato (formado na matriz). 2-Outro derivado do aspartado, formato na matriz por meio da transaminao do
oxaloacetato com o glutamato, reao catalisada pela aspartato aminotransferase. citosol.

3-Formao da citrulina a partir da ornitinae carbamilfosfato, a citrulina passa para o 4-Formao do argininossuccinato por meio de um intermedirio citrulil-AMP. 5-Formao de arginina a partir de argininossuccinato, liberando fumarato que entra
no ciclo de Krebs.

6-Formao da uria

Ciclo da Uria

1) Ornitina transcarbamoilase 2) Argininasuccinato sintetase 3) Argininasuccinato liase 4) Arginase

Destino dos esqueletos de carbonos

Classificao dos aminocidos quanto ao metablito final


Aminocidos glicognicos: so degradados a piruvato, cetoglutarato, succinil-CoA, fumarato sendo, portanto, precursores da glicose. ou oxaloacetato,

Aminocidos cetognicos, os quais so degradados a acetil-

CoA ou acetoacetato e podem, ento, ser convertidos em cidos graxos ou corpos cetnicos.

Alguns aminocidos so precursores tanto de carboidratos

como de corpos cetnicos. Uma vez que os animais no possuem rotas metablicas para a converso lquida de acetil-CoA ou acetoacetato em precursores gliconeognicos, no h sntese lquida de carboidratos possvel a partir de aminocidos puramente cetognicos.

Aminocidos formadores de oxalacetato


Asparagina hidrolisada pela
asparaginase, liberando amnia e aspartato.

Aspartato perde o grupo

amino por transaminao, com a enzima AST.

Aminocidos que formam alfacetoglutarato


Glutamina - convetida em glutamato e amnia, pela glutaminase. O
glutamato covertido em alfa-cetoglutarato por transaminao ou desaminao oxidativa, pela glutamato desidorgenase.

Prolina - Oxidada a D1-pirrolina 5-caroxilato, que oxidado a

glutamato. O glutamato covertido em alfa-cetoglutarato por transaminao ou desaminao oxidativa, pela glutamato desidorgenase.

Arginina - Clivada a ornitina, ocorrendo no fgado, como parte do


ciclo da uria. A ornitina sofre transaminao, gerando glutamatogama-semialdedo, e este convertido a alfa cetoglutarato.

Aminocidos que formam alfacetoglutarato


Histidina - sofre desaminao e hidrlise para formar N-formiminoglutamato (FlGlu), que doa o grupo formimino ao tetraidorfolato, liberando glutamato, que degradado a alfa-cetoglutarato por transaminao ou desaminao oxidativa.

Aminocidos que formam piruvato


Alanina: sofre transaminao, formando piruvato, pela ALT. Serina: convertida em piruvato, pela serina desidratase. Tambm

pode ser convertida em glicina e N5-N10-metileno-tetraidrofolato. Glicina: pode ser convertida em serina por adio de um metileno do cido N5-N10-metileno- tetraidroflico como oxidada a CO2 e NH4+. Cistena: A cistina reduzida cistena, pelo NADH + H+. A cistena sofre dessulfurao, gerando piruvato. Treonina: convertida em piruvato ou alfa-cetobutirato, que forma Succnil-CoA.

Aminocidos que formam piruvato

Aminocidos que formam fumarato


Fenilalanina e tirosina: A hidroxilao da fenilalanina forma tirosina,
pela fenilalanina hidroxilase. a primeira reao do catabolismo da fenilalanina. Como metabolismo destes aminocidos se fundem, levam a formao de fumarato e acetoacetato. Portanto so aminocidos glicognicos e cetognicos.

Aminocidos que formam succinil-CoA


Metionina, valina, isoleucina e
treonina: A degradao destes aminocidos leva a formao de succinil-CoA, um intermedirio do ciclo de Krebs e um composto glicognico. Treonina: desidratada a alfacetobutirato, que convertido a propionil-CoA, precursor do succinil-CoA.

Aminocidos que formam succinil-CoA


Metionina: convertida a S-adenosilmetionina (SAM), composto de alta energia, condensando-se a um ATP. A produo deste composto estimulada pela hidrlise das trs ligaes fosfato do ATP. O grupo metila do enxofre tercirio da SAM ativado, podendo ser transferido para grupos aceptores. Aps a perda do grupo meilta, o produto formado, S-adenosilomocistena hidrolisado a homocistena e adeosina. A homocistena possui dois destinos: 1) pode combinar-se a serina, formando cistationina, que hidrolisada a alfa-cetobutirato e cistena. O alfa-cetobutirato sofre descarboxilao oxidativa formando propionil-CoA, que convertido a succinil-CoA. Enquanto a metionina estiver presente, a cistena no ser um aminocido essencial. 2) pode aceitar um grupo metila do N5-metiltetraidrofolato, reao que requer metilcobalamina (coenzima derivada da vitamina B12), ressinteitzando a metionina.

Degradao da metionina

Ressntese da metionina a partir da homocistena

Aminocidos que formam succinil-CoA


Valina e isoleucina: So metabolizados nos tecidos perifricos
(principalmente nos msculos), pois o fgado no possui as enzimas especficas. Estes aminocidos possuem via similar de catabolismo, sendo conveniente descrev-los como um grupo, que so:
1) Transaminao: catalisada por uma nica enzima, a aminotransferase dos alfa-aminocidos de cadeia ramificada. 2) Descaboxilao oxidativa: A remoo do grupo caroxila destes aminocidos catalisada tambm por um nico complexo enzimtico, o da desidrogenase dos alfa-cetocidos de cadeia ramificada e pirofosfato de tiamina (PPT), como uma de suas coenzimas. 3) Desidrogenao: A oxidao dos produtos acil CoA formam derivados de acil CoA alfa-beta-insaturados. 4) Produtos finais: A valina glicognica, gerando succinil CoA; a isoleucina glicognica e cetognica originando succinil-CoA e acetilCoA.

Aminocidos que formam acetil-CoA ou acetoacetil-CoA


Leucina, isoleucina, lisina e triptofnio - Geram acetil-CoA ou
acetoacetil-CoA, sem que o piruvato sirva como intermedirio. Como mencionado previamente, fenilalanina e tirosina podem gerar acetoacetato, precursor do acetoacetil-CoA. Com isso totalizam 6 aminocidos cetognicos.
Leucina: exclusivamente cetognica, formando acetil-CoA e acetoacetato. As etapas iniciais de seu catabolismo so similares s dos outros aminocidos de cadeia ramificada, isoleucina e valina. Isoleucina: cetognica e glicognica, pois gera acetil-CoA e propionilCoA. As primeiras trs etapas de seu catabolismo so idnticas s dos outros aminocidos de cadeia ramificada, leucina e valina. Lisina: exclusivamente cetognica, difere-se pois nenhum de seus grupos amino sofre transaminao como primeiro passo do catabolismo. Ao invs, formam alfa-aminoadipato-delta-semialdedo, que convertido em acetoacetil-CoA. Triptofnio: cetognico e glicognico, podendo ser convertido em piruvato ou em acetoacetil-CoA.

Degradao da leucina, valina e isoleucina.

Degradao do triptofnio a acetil-CoA

LIGAO ENTRE O CICLO DA URIA E O CICLO DO CIDO CTRICO

Referncias Bibliogrficas
CHAMPE, P. C. e HARVEY, R. A. Bioqumica Ilustrada,
2 ed. ARTMED, 1996.

VOET, D., VOET, J. G., PRATT, C. N. Fundamentos de


Bioqumcia, ARTMED, 2002.

Вам также может понравиться