Redakcja: Zesp Vocatio Redakcja techniczna: Pawe Lewandowski Korekta: Zesp Vocatio Ilustracja na okadce: Renata Krzeniak Projekt

okadki: Radosaw Krawczyk

Spis treci

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
OPOWIe PIeRWsZA OPOWIe DRugA

6 7

Z Izraela do Europy . . . . . . . . . . . . . . .

Copyright 2011 by Oficyna Wydawnicza Vocatio. All rights reserved.

Polikarp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Na cesarskim dworze . . . . . . . . . . . . . . 26 Monika i Augustyn . . . . . . . . . . . . . . . . Zielona wyspa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kolum z Iony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komgal i Kolumban . . . . . . . . . . . . . . . Cyryl i Metody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bernard z Jasnej Doliny . . . . . . . . . . .
38 49 58 69 79 87

OPOWIe tRZeCIA

OPOWIe CZWARtA Wszelkie prawa do wydania zastrzeone. Ksika, ani adna jej cz, nie moe by przedrukowywana ani w jakikolwiek inny sposb reprodukowana czy powielana mechanicznie, fotooptycznie, zapisywana elektronicznie lub magnetycznie, ani odczytywana w rodkach publicznego przekazu bez pisemnej zgody wydawcy. W sprawie zezwole naley zwraca si do: Oficyna Wydawnicza Vocatio 02-798 Warszawa, ul. Polnej Ry 1 e-mail: vocatio@vocatio.com.pl Redakcja: fax (22) 648 63 82, tel. (22) 648 54 50 Dzia handlowy: fax (22) 648 03 79, tel. (22) 648 03 78 e-mail: handlowy@vocatio.com.pl OPOWIe PItA

OPOWIe sZstA

OPOWIe sIDmA OPOWIe smA

OPOWIe DZIeWItA OPOWIe DZIesItA

Ewangelia w epoce krucjat . . . . . . . . . 99 Marcin Luter i reformacja . . . . . . . . . 108 Ucieczka z wiey . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 Morawianie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 Ewangelia w Chinach . . . . . . . . . . . . . . 130 Przeciwko mocy za . . . . . . . . . . . . . . . 137 Zakoczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

OPOWIe jeDenAstA OPOWIe DWunAstA

Ksigarnia Wysykowa 02-798 Warszawa 78, skr. poczt. 54 tel. (603) 861 952 e-mail: ksiegarnia@vocatio.com.pl

OPOWIe tRZynAstA

OPOWIe CZteRnAstA OPOWIe PItnAstA

www.vocatio.com.pl
ISBN 978-83-7492-178-7

opowie pierwsza

Wprowadzenie
yobracie sobie gr. niezbyt wysok, skalist, poronit gdzieniegdzie traw i niskimi krzewami. ta gra znajduje si w Izraelu, czyli w kraju, gdzie naucza i czyni cuda Pan jezus. Czy ju j widzicie? Dobrze. na szczycie gry znajduje si grupa ludzi. jeden z nich mwi, a reszta sucha. niektrzy krc gowami z niedowierzaniem. Inni suchaj bardzo uwanie. Przyblimy si do nich, aby dowiedzie si, o co chodzi. Dana mi jest wszelka moc na niebie i na ziemi mwi czowiek. Idcie wic, i czycie uczniami wszystkie narody, udzielajc im chrztu w imi Ojca, syna i Ducha witego, oraz uczc je przestrzega wszystkiego, co wam przykazaem. A oto ja jestem z wami po wszystkie dni a do skoczenia wiata. suchacze s zmieszani. najwyraniej nie to spodziewali si usysze. Zadaj jakie pytania. O co pytaj? nie syszymy wyranie. musimy jeszcze nieco si przybliy. ten, ktry przemawia, znw zabiera gos: nie wasza to rzecz zna czasy i pory, ktre ustanowi Ojciec. Wasz rzecz jest wzi moc Ducha witego i sta si moimi wiadkami w jerozolimie, judei, samarii i a po krace ziemi. Zaniecie tam moj ewangeli. Kto uwierzy i ochrzci si, bdzie zbawiony, za kto nie uwierzy, bdzie potpiony. Bd wam towarzyszyy znaki i cuda, tak jak i mnie. Po tych sowach dzieje si rzecz niezwyka! stopy mwcy lekko odrywaj si od ziemi, a on sam unosi si do gry! Kiedy tak unosi si do nieba, jego suchacze stoj w osupieniu. maj szeroko otwarte usta i wygldaj do miesznie. my te patrzymy do nieba, a obok zasania nam unoszc si posta. niektrzy uwaaj, e wtedy wszystko si skoczyo. jezus wstpi na niebo, a nam pozostaje czeka na to, a sami si tam znajdziemy. A przecie On powiedzia nam: Idcie! gocie! Czycie uczniami narody! Bdcie moimi wiadkami w odlegych krajach! Od czasu, gdy Pan jezus wypowiedzia te sowa, mino prawie dwa tysice lat. W tym czasie yo wielu ludzi, ktrzy wzili sobie do serca jego sowa. Ci ludzie pozwolili, aby Bg kierowa ich yciem. Przeyli z Bogiem niesamowite przygody i dokonali niezwykych czynw. jedni gosili ewangeli w odlegych krajach, inni w imi prawdy odwanie przeciwstawili si wadcom, a jeszcze inni uciekli z niewoli. Chocia popeniali bdy i nie zawsze byli posuszni Bogu, to jednak zasuguj na to, eby nazywa ich zwycizcami. sprbuj wam o nich opowiedzie najlepiej, jak potrafi. ard ydowski zosta wybrany przez Boga w tym celu, aby z niego wysza dobra nowina o zbawieniu. na pocztku ewangelia bya goszona niemal wycznie ydom. Inne narody yy obok, czczc swoje pogaskie boki i nie majc pojcia o tym, e stwrca posa swojego syna, aby da ludziom ycie wieczne. Dobra nowina nie bya im goszona. Bg jednak kocha nie tylko ydw, ale kady nard, jaki tylko istnieje na ziemi, nawet najbardziej bezbony i zbuntowany. Dlatego postanowi posa kogo, kto zanisby narodom ewangeli. tym czowiekiem by saul, nazwany pniej Pawem z tarsu albo apostoem narodw. Pocztkowo nic nie wskazywao na to, e wanie saul bdzie gosi poganom ewangeli o jezusie. By

Z Izraela do Europy
on ydem, gorliwym wyznawc judaizmu i wrogiem uczniw jezusa. nalea do grupy religijnej, ktrej czonkw nazywano faryzeuszami. studiowali oni prawo mojeszowe i trzymali si jego przepisw. nie wierzyli jednak ewangelii. Pewnego razu przed faryzeuszami oraz przywdcami ydowskimi stan pewien czowiek, wierzcy yd o imieniu szczepan.

 jeszua jest mesjaszem mwi uwierzcie w niego, a bdziecie zbawieni. trzeba tu wyjani, e imi jezus w jzyku ydowskim brzmi jeszua. sowo mesjasz oznacza kogo, kogo namaci Bg. jeszua mesjasz to tyle co jezus Chrystus, Boy Pomazaniec. szczepan gosi wic swoim braciom ydom wiar w jezusa. nie chcieli oni jednak przyj dobrej nowiny. Zatkali sobie uszy i zaczli krzycze. Prdko, wybierzmy sdziego, u stp ktrego wiadkowie zo swoje ubrania, i zabijmy szczepana! Kto bdzie sdzi? Kto?! Ich wzrok pad na saula. By on jeszcze mody, ale wszyscy znali go jako czowieka, ktry jest gorliwym wrogiem uczniw jezusa. Oto dobry sdzia, ktry na pewno nie sprzeciwi si, gdy bd chcieli pozbawi szczepana ycia. jednomylnie zoyli swoje szaty u jego stp. Do rk wzili kamienie. Czy zgadzasz si, abymy ukamienowali tego faszywego proroka? spytali saula. Zgadzam si. nie mam cienia wtpliwoci, e zasuy na mier odpowiedzia saul.

W kierunku szczepana natychmiast poleciay kamienie. szczepan modli si: Panie jezu, przyjmij ducha mego. Panie, nie policz im tego grzechu! Wypowiedziawszy te sowa, odszed do Pana. Postawa szczepana nie zrobia wraenia na saulu. nadal nienawidzi on chrzecijan i czyni wszystko, eby wtrca ich do wizie. trzeba wytpi t sekt! mwi. uczniowie jezusa cierpieli, ale modlili si za saula, poniewa jezus kaza modli si o tych, ktrzy nas przeladuj. Ich modlitwy zostay w kocu wysuchane.

Pewnego razu saul wraz z dwoma onierzami jecha do miasta Damaszek, gdzie zamierza zwalcza chrzecijan. nagle z nieba zabyso wielkie wiato, ktre zupenie go olepio. saul upad na ziemi. Wwczas rozleg si gos: saulu, saulu, czemu mnie przeladujesz? Kim jeste, Panie? spyta saul. ja jestem jezus, ktrego ty przeladujesz odpowiedzia gos powsta i id do miasta, a tam ci powiedz, co masz czyni.

10

11

gdy saul otworzy oczy, okazao si, e nie widzi. straci wzrok! onierze zaprowadzili go do miasta, gdzie pozosta przez pewien czas. W Damaszku do saula przyszed pewien chrzecijanin. Pooy na niego rce i modli si, a wwczas saul odzyska wzrok i zosta napeniony Duchem witym. Wkrtce uda si do synagogi, czyli miejsca, w ktrym ydzi spotykali si, aby wielbi Boga i sucha Pisma witego. to saul, znany wrg uczniw jezusa mwili zgromadzeni w synagodze ydzi na pewno bdzie chcia nas ostrzec przed czonkami tej sekty. Poproszono go, eby przemawia. saul stan przed zgromadzeniem i zacz mwi:

jeszua objawi mi si, kiedy jechaem do was. teraz wiem, e On jest mesjaszem, synem naszego Boga. suchacze byli bardzo zdziwieni sowami saula. niektrzy wpadli w gniew. mylelimy, e bdzie przemawia przeciwko jezusowi, a on go popiera. to skandal! mwili. saul musia ucieka z miasta przed ich gniewem.

12

13

Opuciwszy Damaszek, saul uda si najpierw do jerozolimy, a potem do tarsu. Przebywa tam duszy czas, a odszuka go ucze jezusa imieniem Barnaba. Chod ze mn powiedzia Barnaba do saula w miecie Antiochii wielu ludzi nawrcio si do Pana. Bdziesz tam potrzebny. Wyruszyli i zamieszkali obaj w Antiochii, suc tamtejszemu kocioowi. to tam, saul zacz marzy o wyprawach do dalekich krajw. Chcia gosi dobr nowin o jezusie nie tylko swojemu narodowi, ale take innym, ktrzy dotychczas nie syszeli o zbawieniu. Pewnego dnia sam Bg przemwi do przywdcw kocioa w Antiochii: Odczcie mi Barnab i saula do tego dziea, do ktrego ich powoaem. Koci postpi zgodnie ze sowem Boga. Barnaba i saul wyruszyli, aby nawraca narody. Kiedy saul rozpocz swoj misj, zaczto go nazywa Pawem. ju od pocztku Pawowi i Barnabie towarzyszyy cuda, poprzez ktre Bg potwierdza zwiastowanie ewangelii. Czarownik elymas, sprzeciwiajcy si nauce Pawa, utraci na pewien czas wzrok. Widzc towarzyszc Pawowi moc Bo, pewien dostojnik rzymski uwierzy w jezusa. Barnaba i Pawe odwiedzali kolejne miasta, goszc w nich ewangeli. Wchodzili do synagog ydowskich, przemawiali na rynkach i placach miejskich, dzielili si dobr nowin

w domach ludzi, ktrzy ich przyjli. Pewnego razu uzdrowili czowieka, ktry nigdy w yciu nie chodzi. Czowiek ten stan na nogi i zacz chodzi! wiadkowie tego wydarzenia chcieli uczci Barnab i Pawa jako bogw, ale ci nie pozwolili im na to. W wielu miastach sudzy Boy dowiadczyli surowych przeladowa. Pewnego razu Pawe zosta obrzucony kamieniami. jego wrogowie myleli, e nie yje, i zostawili go. On jednak wsta, otrzepa si i poszed do kolejnego miasta, aby gosi tam jezusa.

14

15

W lad za Pawem i Barnab podali ludzie, ktrzy gosili inn nauk. tym, ktrzy dopiero co nawrcili si do jezusa, nakazywali: musicie przestrzega prawa, jakie da ydom mojesz. musicie sta si tacy, jak my, ydzi. Inaczej nie zostaniecie zbawieni. W miejsce pocztkowej radoci w serca modych chrzecijan wkrad si strach i zamt. na szczcie Pawe powrci i odwanie wystpi przeciw tym ludziom. ja rwnie jestem ydem powiedzia od dziecistwa gorliwie przestrzegaem prawa mojeszowego i nawet moi wrogowie przyznaj, e pod tym wzgldem jestem bez zarzutu. uwaam, e prawo mojesza jest przewodnikiem do jezusa. jeli kto znalaz Zbawiciela, wwczas nie potrzebuje ju opieki przewodnika. mylisz si, Pawle mwili tamci ludzie, ktrych pozyskae dla wiary w mesjasza musz sta si jak my, ydzi. musz przestrzega prawa mojeszowego. spr by bardzo zacity. Aby go rozstrzygn, w jerozolimie zebra si sobr, czyli zgromadzenie przywdcw kocioa. ustalono, e chrzecijanie niebdcy ydami nie musz przestrzega prawa mojeszowego, za wyjtkiem kilku niezbdnych rzeczy. Pawe by z tego zadowolony. Wzi ze sob czowieka imieniem sylas i powrci do swojej pracy. Pewnego razu Bg zesa Pawowi we nie widzenie. Aposto ujrza, jak pewien macedoczyk prosi go: Przepraw si do macedonii i pom nam.

Pawe niezwocznie uda si do macedoskiego miasta Filippi. W ten sposb ewangelia dotara do europy. W Filippi Pawe i sylas udali si nad rzek i rozmawiali o Bogu ze zgromadzonymi tam kobietami. jedna z nich, imieniem Lidia, przyja ich do swego domu. W ten sposb w miecie zacz dziaa koci chrzecijaski. W pracy Pawa i sylasa przeszkadzaa jednak pewna kobieta, ktra miaa w sobie zego ducha. Chodzia za nimi i woaa: Ci ludzie s sugami Boga najwyszego i zwiastuj wam drog zbawienia! Byo to prawd, ale krzyki kobiety powodoway, e Pawe czu si bardzo le. Pewnego dnia nakaza zemu duchowi, aby ten opuci dziewczyn, i ten natychmiast to uczyni. li ludzie nie byli zadowoleni z tego, e Pawe i sylas gosz jezusa. Wtrcono ich do wizienia. sudzy Boy nie dali si jednak zniechci. W wizieniu piewali pieni i z caego

serca chwalili Boga. Okoo pnocy powstao tak wielkie trzsienie ziemi, e zachwiay si fundamenty wizienia, a wszystkie drzwi otworzyy si. stranik wizienia by przeraony. myla: Winiowie uciekli! teraz zostan surowo ukarany. Pawe jednak rzek: nie bj si! Wszyscy tu jestemy. Drcy stranik spyta: Panowie, co mam czyni, abym by zbawiony? uwierz w Pana jezusa odpowiedzieli Pawe i sylas a bdziesz zbawiony ty i twj dom. Zarwno stranik wizienia, jak i wszyscy jego domownicy przyjli sowo Boe, zostali ochrzczeni i stali si chrzecijanami.

16

17

Z Filippi Pawe i sylas udali si do kolejnych miast: tesaloniki, Berei oraz Aten. nastpnie przyby do Koryntu, gdzie pozyska dla jezusa wielu ludzi, oraz do efezu, gdzie naucza przez dwa lata. W efezie Bg czyni przez rce Pawa niezwyke cuda. nawet chustki, ktrych dotkn, zanoszono do chorych, a ci natychmiast byli uzdrawiani. Po tym wszystkim Pawe postanowi wrci do jerozolimy. Przed podr zgromadzi starszych zaoonego przez siebie kocioa w efezie i powiedzia im: troszczcie si o Boe owce, pord ktrych Duch wity ustanowi was biskupami. Bdcie dobrymi pasterzami w kociele. Do zobaczenia powiedzieli starsi kocioa. Pawe pokrci gow. nigdy ju mnie nie zobaczycie. Ponownie spotkamy si dopiero w niebie. W jerozolimie Pawe zosta zaatakowany przez swoich wrogw. gdyby nie rzymscy onierze, zapewne nie uszedby z yciem. uwiziono go i stawiano przed rnymi zgromadzeniami, a take namiestnikiem i krlem. Wobec wszystkich tych ludzi Pawe skada wiadectwo o jezusie. W kocu owiadczy, e chce stan przed cesarzem, aby przedstawi mu swoj spraw. Cesarz jednak przebywa w Rzymie, daleko od jerozolimy. Aby tam si dosta, trzeba byo uda si w dug i niebezpieczn podr przez morze rdziemne.

Pawe zosta umieszczony na statku wiozcym winiw. statek pyn przez wiele dni, a nadesza pora zej pogody. Aposto ostrzega dowdc stray i kapitana, e dalsza podr jest niebezpieczna, ale oni nie suchali go. Kim jeste, czowieku, eby udziela nam porad miali si Pracujemy w naszym zawodzie od lat i znamy si na egludze morskiej. jestem sug Boga odpowiedzia Pawe posuchajcie mojego ostrzeenia, a bdziecie bezpieczni. Dowdca stray i kapitan postanowili jednak pyn dalej. Pawe jako wizie nie mg zrobi nic wicej. nie mg te opuci statku, cho przeczuwa, e zmierza on do katastrofy. Wkrtce po wypyniciu w morze zerwaa si ogromna burza. Porywisty wiatr miota statkiem, a ogromne fale hutay nim, jakby by upin orzecha. Burza trwaa przez wiele dni. Przez cay ten czas na niebie nie ukazywao si ani soce, ani gwiazdy. marynarze, dowdca stray i kapitan stracili wszelk nadziej i czekali na chwil, kiedy statek zatonie. Wtedy na pokadzie pojawi si Pawe. By umiechnity i peen nadziei. nie bjcie si powiedzia w nocy odwiedzi mnie anio. Powiedzia, e wy wszyscy zostalicie mi darowani. ufam Bogu, e nikt z was nie zginie. stracimy tylko statek. Zostaniemy wyrzuceni na jak wysp. Rzeczywicie, tak si stao. statek osiad na pycinie, a ludzie wydostali

si i dopynli do wyspy. gdy byli ju bezpieczni, burza roztrzaskaa statek na kawaki. Wyspa nazywaa si malta. Rozbitkowie zaczli zbiera chrust, aby rozpali ognisko. gdy Pawe wrzuca gazie do ognia, wwczas wypeza z nich mija, ktra uksia go. Aposto strzsn j w ogie i dalej zajmowa si swoimi obowizkami. miesz-

kacy wyspy, ktrzy to ujrzeli, pomyleli, e Pawa spotkaa kara Boa, i e wkrtce umrze on od jadu mii. tak si jednak nie stao. Pawe nie tylko nie umar, ale podczas swego pobytu na malcie uzdrowi wielu jej mieszkacw. Po kilku miesicach wsiad na statek i wyruszy do Rzymu. gosi tam Krlestwo Boe i bez przeszkd naucza o jezusie.

18

19

opowie druga

Polikarp
o wniebowstpieniu jezusa apostoowie wyruszyli w rne czci wiata. umiowany ucze Pana jezusa, jan, dotar do Azji mniejszej. gdy by ju starcem, naucza w efezie tym samym miecie, w ktrym nieco wczeniej dziaa Pawe. miujcie si nawzajem, dzieci, bo mio jest z Boga powtarza jan. u jego stp siada pewien mody czowiek o imieniu Polikarp. Chtnie sucha o jezusie, o Boej mioci

i sprawiedliwoci. gdy jan odszed do Pana, Polikarp zacz gosi sowo Boe. Zosta biskupem miasta smyrna. Kierowa pen mioci wsplnot chrzecijask, do ktrej naleeli zarwno niewolnicy, jak i najbardziej szanowani mieszkacy miasta. Chrzecijaska suba Polikarpa trwaa wiele lat. By on ju w podeszym wieku, gdy nad kierowan przez niego wsplnot zaczy gromadzi si ciemne chmury.

20

21

li ludzie zebrali si i przekonali wadze miasta, e chrzecijanie s bezbonikami. Wydano nakaz aresztowania Polikarpa i kilku innych przywdcw kocioa. stary biskup zosta uwiziony. Pniej onierze zaprowadzili go na wielki stadion, gdzie zgromadzi si tum mieszkacw miasta. urzdnik miejski wezwa Polikarpa do wyrzeczenia si wiary. Zorzecz Chrystusowi, Polikarpie rzek urzdnik a bdziesz wolny.

Osiemdziesit sze lat mu su, a adnej krzywdy mi nie wyrzdzi. jake mgbym bluni mojemu Krlowi, ktry mnie zbawi? odpowiedzia na to stary biskup. urzdnik nie ustpowa. mam wadz nad twoim yciem. mog rzuci ci dzikim zwierztom, albo rozkaza, by spalono ci na stosie. grozisz mi ogniem, ktry ponie przez chwil odpowiedzia Polikarp bo nie znasz ognia sdu i kary wiecznej. to ty powiniene si lka.

22

23

syszc te sowa, urzdnik zrozumia, e biskup nie wyrzeknie si wiary. Wysa swego herolda, ktry woa gono do ludzi zgromadzonych na stadionie: Polikarp wyzna, e jest chrzecijaninem! Rozgniewany tym tum zada, by biskup zosta skazany na mier. urzdnik miejski postpi zgodnie z wol tumu i wyda biskupa katu. Polikarp pomodli si, a nastpnie z odwag stawi czoa mierci. gdy stary biskup odszed do Pana, cz bezbonych ludzi bya zadowolona. jednak wielu innych zaczo odczuwa wyrzuty sumienia. Postpilimy niegodziwie, dajc mierci tego sprawied liwego czowieka. Zawinilimy. jeeli prawd jest to, o czym mwi Polikarp, to czeka nas za to wieczna kara w pomieniach pieka. Przekonani o swej winie mieszkacy miasta odszukali czonkw wsplnoty chrzecijaskiej i pytali ich: Czy jest dla nas jaka nadzieja? Przecie skazalimy na mier niewinnego czowieka. Chrzecijanie odpowiedzieli: uczynilicie bardzo z rzecz, ale jeli nawrcicie si do jezusa, to wasze grzechy zostan przebaczone, a Bg da wam ycie wieczne. Do kocioa przybywali nowi ludzie, drczeni wyrzutami sumienia.

syszc o przebaczeniu grzechw, nawracali si, przyjmowali chrzest i przyczali si do wsplnoty. A li ludzie zocili si i zgrzytali zbami, mwic: mylelimy, e mier Polikarpa zniszczy ich sekt. tymczasem jest ich coraz wicej, i s mocniejsi ni przedtem. Chyba nie uda nam si ich pokona.

24

25