Krtki przewodnik po Mediolanie, czyli o tym, co trzeba zobaczy

2010-06-04 08:14, aktualizacja: 2010-06-04 08:14:48 Mediolan jest wielkim miastem, w ktrym a roi si od zabytkw, galerii, teatrw, kociow i innych miejsc wartych zwiedzenia. Co koniecznie powinno si obejrze w Mediolanie, jeeli czas na zwiedzanie ma si mocno ograniczony?

Pierwszym zabytkiem, ktry trzeba zobaczy w Mediolanie jest Duomo, czyli gotycka Katedra Mediolaska pw. Narodzin w. Marii, stojca na Piazza del Duomo - gwnym placu Starego Miasta. Kady, kto ujrzy na wasne oczy to monumentalne dzieo architektoniczne natychmiast zrozumie dlaczego jego budowa trwaa a 427 lat. Katedra jest ogromna, posiada picionawowe wntrze, a jej wysmuke wieyczki zdobi bardzo liczne rzeby, spord ktrych kada zachwyca swoim misternym wykonaniem. Do budowy katedry uyto marmuru z Condagli. Jej fasada zostaa wykoczona na rozkaz Napoleona, ktry wanie w tej katedrze postanowi koronowa si na krla Woch. Fasada czy w sobie elementy gotyckie i barokowe. Przepikne, skadajce si z tysicy drobniutekich szkieek witrae, ktre mona zobaczy w wityni, powstay dopiero w XIX wieku.

Atmosfera panujca wewntrz katedry jest naprawd wyjtkowa. Wszystkich, ktrzy si tam znajd, przepenia natychmiast uczucie wyciszenia i spokoju. Warto zwrci uwag na umieszczony w lewym transepcie piciometrowy, brzowy kandelabr pochodzcy z XII wieku. Na szczycie Duomo znajduje si taras widokowy, na ktry mona wjecha wind (koszt: 7 euro) lub wej po schodach (koszt: 5 euro). Gdy niebo jest bezchmurne z tarasu mona podziwia nie tylko roztaczajce si w dole miasto, ale rwnie znajdujce si poza nim Alpy. Widok jest naprawd oszaamiajcy, wic zdecydowanie warto powici troch pienidzy na bilety wstpu. Wbrew temu, jak si wydaje, wejcie po schodach na szczyt katedry nie jest czym ponad siy

przecitnego dorosego czowieka. Schody zbudowane s w taki sposb, i wchodzenie na taras widokowy nie jest bardzo mczce. Na Piazza del Duomo znajduje si rwnie Muzeum Katedralne, ktre mog zwiedza osoby dysponujce wiksz iloci wolnego czasu. Mona tam obejrze przede wszystkim rzeby, posgi, witrae, obrazy i przedmioty kultu religijnego. Wstp jest oczywicie patny. Naley przy tym pamita, i wikszo muzew w Mediolanie jest nieczynna w poniedziaki!

Kogo nie sta na muzealne bilety lub komu czas nie pozwala na zwiedzanie muzew, powinien koniecznie przespacerowa si wzdu znajdujcej si na tym samym placu jednej z najbardziej znanych woskich galerii, ktr jest Galeria Wiktora Emmanuela. Wewntrz mona znale sklepy znanych woskich projektantw (Prada) oraz bardzo liczne kawiarnie i restauracje. Mniej wicej w centrum galerii znajduje si umieszczona w posadzce mozaika przedstawiajca byka. Miejscowy przesd gosi, i kady, kto okrci si na picie w punkcie wyznaczajcym rodek mozaiki, na pewno powrci jeszcze do Mediolanu. Miejsce to jest zatem wiecznie otoczone przez wianuszek turystw.

Po drugiej stronie Galerii Wiktora Emmanuela znajduje si plac, na ktrym stoi najsynniejsza na wiecie opera - Teatro alla Scala. Ona rwnie jest miejscem masowo przycigajcym zwiedzajcych. Budynek opery, ktr zaprojektowa w XVIII wieku Giuseppe Piermarini z zewntrz nie wyglda zbyt imponujco. Warto jednak zwiedzi jego przepikne wntrze. Naprzeciwko teatru znajduje si pomnik Leonarda da Vinci. W dalszej kolejnoci naley odwiedzi przede wszystkim ogromny Zamek Sforzw - Castello Sforzesco, rwnie znajdujcy si w centrum miasta. Wstp do zamku jest bezpatny. Zosta on postawiony w XIV wieku przez rodzin Viscontich, a nastpnie rozbudowany przez kolejnych wadcw. Za panowania Sforzw zyska sobie saw jednego z najznamienitszych renesansowych dworw we Woszech, w ktrym bywali m. in. Bramante oraz Leonardo da Vinci.

Zbudowano go na planie kwadratu - na rodku umiejscowiony jest bardzo obszerny dziedziniec, ktry otoczony jest murem z naronymi basztami. Przed wejciem do zamku znajduje si bardzo dua fontanna, a poza nim - rozlegy park, z ktrego zobaczy mona stojcy w oddali uk Triumfalny. Park w stanowi doskonae miejsce do spokojnego spaceru i odpoczynku po dugim zwiedzaniu. Zwiedza mona bowiem rwnie rozlege Muzeum Miejskie, ktre znajduje si wewntrz zamczyska. Wstp do muzeum jest ju niestety patny. Wielbiciele sztuki powinni koniecznie wybra si na spacer ulicami dzielnicy Brrera. Jest to znana w Mediolanie dzielnica bohemy artystycznej. Niektre z jej uliczek s zamknite dla ruchu, a w znajdujcych si na nich licznych kawiarniach, barach i restauracjach mona zje smaczny obiad lub deser w przystpnych cenach. Wieczorami wiele mediolaskich restauracji i pubw przewiduje specjalne zniki na drinki w ramach tzw. Aperitivo (odpowiednika Happy Hours). Bardzo czsto do drinkw serwowane s wwczas darmowe przekski. Warto skorzysta z takiej opcji wanie w dzielnicy Brrera, gdy tamtejsze restauracje i kawiarenki, odwiedzane bardzo czsto przez okolicznych artystw i mieszkacw miasta, podaj znacznie smaczniejsze i tasze dania ni te w okolicach Duomo, ktre nastawione s przede wszystkim na jednorazowego klienta-turyst.

W dzielnicy Brrera znajduje si ponadto Akademia Sztuk Piknych (Accademia di Belle Arti), w ktrej po dzi dzie odbywaj si zajcia z rysunku i rzeby. Nieodpatnie mona tam zwiedzi Ogrd Botaniczny, o ktry dbaj studenci Akademii, a take Obserwatorium Astronomiczne. Przede wszystkim na uwag zasuguje jednak Pinacoteca di Brera, w ktrej mona obejrze setki obrazw wielu znamienitych artystw, m. in. Belliniego, Rafaela czy Caravaggia. Bilety wstpu do Pinacoteki maj niskie ceny, a dla modziey poniej 26 lat przewidziane s due zniki. Obrazy wspczesnych woskich malarzy mona natomiast zakupi w licznych galeriach, od ktrych a roi si na ulicach Brrery, lub ewentualnie na nieduym targu z antykami. W ostatnich latach niezwyk popularnoci wrd turystw cieszy si obraz Lonarda da Vinci pt. Ostatnia wieczerza, ktry mona oglda w Kociele Najwitszej Marii Panny askawej (Santa Maria delle Grazie), mieszczcym si na placu o tej samej nazwie. O ile jednak wstp do

rwnie wartego zwiedzenia kocioa jest bezpatny, o tyle za obejrzenie obrazu trzeba ju zapaci, a dodatkowo zarezerwowa sobie bilet kilka dni wczeniej. Jest zatem mao prawdopodobne, i uda si go obejrze komu, kto w Mediolanie jest tylko przejazdem i nie ma zbyt wiele czasu na zwiedzanie. Zakupoholicy i znawcy mody powinni odwiedzi sklepy synnych woskich projektantw, ktre mona znale w Galerii Wiktora Emmanuela oraz na dwch ulicach, ktre rwnie mieszcz si w centrum miasta: Via della Spiga i Corso Buenos Aires. O ile w Galerii i na ulicy Via della Spiga nie da si znale adnego sklepu z towarem w rozsdnych cenach, o tyle na Corso Buenos Aires mona kupi po prostu wszystko, gdy znajduj si tam zarwno sklepy najdrosze dla osb z wykwintnym gustem i penym portfelem, jak i chiskie markety czy markowe sklepy znane we wszystkich innych krajach Europy, ktre jednak nie s drosze ni wikszo polskich galerii i domw handlowych. Uliczni straganiarze sprzedaj tam rwnie podrbki torebek, paskw czy portfeli najlepszych woskich marek.

Mediolan jest miastem wielokulturowym, charakteryzujcym si ogromn rnorodnoci. Jest przede wszystkim miastem duym, jednak wikszo najwaniejszych zabytkw, kociow, galerii i sklepw znajduje si w niewielkiej od siebie odlegoci w centrum miasta. Dziki temu to, co naprawd powinno si zobaczy w Mediolanie, da si obejrze w cigu 1-3 dni. Warto jest zatem wybra si tam przynajmniej na weekend.
Bazary Wrd adresw na robienie zakupw znajduj si miejskie targowiska, niej wymienione s najbardziej polecanymi na poszczeglne dni tygodnia: Poniedziaek:: via Zamagna, via Kramer, piazza Mirabello; Wtorek: viale Papiniano and via B.Marcello; roda: via Aicardo, piazzale Martini and via Zuretti; Czwartek: via Osoppo, via Ampre, piazza Mirabello, via P. Calvi; Pitek: via Crema, via M. Aurelio, l.go V Alpini; Sobota: viale Papiniano, via B. Marcello, piazzale Lagosta, via Fauch.

Wrd mniejszych targw najsynniejszym jest Pchli Targ zwany Jarmarkiem Senigallia na viale G.DAnnunzio. Otwarty w soboty od 8:30 do 17:00

http://orario.trenitalia.com

AUTOBUSEM
Autobusy linii midzynarodowych i dalekobienych odjedaj ze Stazione Garibaldi, pooonego przy MM2 Garibaldi. Informacji udziela i bilety sprzedaje znajdujce si na Piazza Castello biuro Autostradale lub znajdujce si na rogu Piazza Castello i Foro Bonaparte biuro Zani Waggi (tel.02/867131).
http://www.eurolines.com

- oficjalna strona midzynarodowego przewonika

Komunikacja miejska
ATM Point Informacja Rzeczy Znalezione Plan Mediolanu przypomina pajcz sie, poniewa ulice rozchodz si promienicie z centralnego Piazza Duomo. Wikszo miasta objta jest przez trzy koncentryczne obwodnice, chocia przedmiecia i tereny przemysowe rozbudowuj si stale w kierunku czwartej - czcej system komunikacji miejskiej z systemem autostrad - obwodnicy Tangenziale. Centrum miasta jest jednak dosy zwarte i wikszo obiektw interesujcych turystw znajduje si w obrbie pierwszych dwch obwodnic (poprowadzone s one wzdu historycznych granic miasta z rnych epok). Poniewa ulice s czsto zatoczone i zanieczyszczone spalinami, prdzej czy pniej skorzystasz z sieci komunikacji miejskiej, ktra w efektywny sposb czy linie tramwajowe, autobusowe i trasy metra. Najatwiej zorientowa si w systemie metra, ktre jest te najszybsze i najbardziej przydatne. Obecnie skada si ono z trzech linii, czerwonej MM1, zielonej MM2 i tej MM3. Szczegowy plan metra znajdziesz tutaj: MM. MM1, MM2 i MM3 cz si w trzech punktach: Stazione Centrale, Duomo, Cadorna i Loreto . Sie metra obejmuje tylko cz miasta, ale do zwiedzania wystarcza zupenie. Dobrze Cennik TAXI

zorganizowanej i zgranej z metrem sieci autobusw i tramwajw turyci uywaj zwykle tylko po to, aby dosta si do hotelu. Autobusy, tramwaje i metro kursuj od 6.00 do 24.00, po czym wyjedaj autobusy nocne, ktre do 1.00 jed wzdu linii metra.

Biuro Informacji Odpowiedzi napytania dotyczce komunikacji miejskiej najlepiej szuka w biurze informacyjnym na stacji metra Duomo, gdzie mona take otrzyma bezpatne mapki sieci komunikacyjnej. Bilety wane przez 75 minut (1Euro) mona wykorzysta na pojedynczy przejazd metrem i nie ograniczon liczb przejazdw autobusem oraz tramwajem. Mona je kupi w kioskach, barach oraz na stacjach metra, ale poniewa po 20.00 wikszo punktw sprzeday jest zamykana, lepiej wczeniej zaopatrzy si w wiksz liczb biletw lub w karnet na dziesi przejazdw. Na niektrych stacjach s automaty biletowe, ale tylko ich nowszy typ przystosowany jest do wydawania reszty. Pewnym sposobem uniknicia takich kopotw jest kupienie na stacji Centrale lub Duomo biletu wanego 24 godziny lub 48 godzin

Cennik: Bilet pojedynczy 75 minut Carnet 10-cio przejazdwy Bilet wany cay dzie Bilet wany 2 dni Euro Euro Euro Euro 1,00 9,20 3,00 5,50

Bilety wane s rwnie na kawakach sieci kolejowych (Ferrovie dello Stato, Ferrovie Nord) nalecych do sieci miejskiej i w Passante Ferroviario.

Budynki i budowle historyczne

Ca'Granda
Via Festa del Perdono

Cimitero monumentale
Piazza Cimitero Monumentale

Jeden z najwikszych historycznych budynkw w Mediolanie., przez wiele wiekw by siedzib Ospedale Maggiore (Szpital Maggiore) Od 1958 goci l'Universit degli Studi di Milano. Francesco Sforza poleci go wybudowa w 1456 jako schronisko i pomoc dla biednych chorych.

Zosta zaprojektowany i wybudowany pomidzy 1863 i 1866 na peryferii poza waami ochronnymi. Pocztkowo by cmentarzem dla buruazji, gdzie mogli by rwnie chowani nie-katolicy. W czci centralnej znajduje si kaplica (il Famedio) gdzie pochowane s szcztki osobistoci historycznych, wrd ktrych moemy wyrni Alessandro Manzoni. Cmentarz jest bogaty w pikne nagrobki, dziea znanych artystw.

Castello Sforzesco
Piazza Castello

Pierwsza twierdza zostaa wzniesiona przez Galeazzo II Visconti w celach obronnych w 1368, po upyniciu okoo wieku Francesco Sforza rozbudowa j, ale to dziki Ludovico Il Moro (ksi od 1494 do 1499), twierdza zmienia si w ogromny zamek. Niestety bombardowania zniszczyy go i cz przednia, ktr dzi widzimy od strony Via Dante jest dzieem z tego wieku. Obecnie Zamek mieci Musei Civici. Galleria Vittorio Emanuele Rotonda di via Besana II Via Besana
Piazza del Duomo Piazza della Scala

Wybudowana pomidzy 1864 i 1878 czy Piazza del Duomo z piazza della Scala. Mona powiedzie, e to byo pierwsze centrum handlowe wraz ze swoimi eleganckimi sklepami, ksigarniami, restauracjami, modnymi barami, ktre znajduj si pod potn konstrukcj z elaza i szka. Obecnie w galerii urzdza si manifestacje kulturalne, handlowe i pokazy mody.

Powstaa w XVIII wieku jako cmentarz do chowania zmarych z Ospedale Maggiore. Skada si na ni okalajcy mur i koci (odkonsakrowany) w centrum. Obecnie po dugim okresie zastoju jest miejscem gdzie znajduje si plac zabaw dla dzieci, kino na powietrzu, a koci uywa si na rne wystawy i kongresy.

Stazione Centrale
Piazza Duca d'Aosta

Torre Velasca
Piazza Velasca

Dziwny wieowiec, ktry od 18 pitra w gr Projekt pochodzi z pierwszych lat XX wieku, rozszerza si, przypominajc w pewnym ale zakoczono go w okresie faszyzmu. sensie antyczne wiee. Posadzka, na ktrej stawiali kroki Hitler i Zosta skonstruowany Mussolini, zawiera wstawki ze sfastyk. pomidzy 1956 i 1960 i uwaany jest za jedno z najwaniejszych dzie powojennych. Nazwa pochodzi od placu zainicjowanego przez gubernatora hiszpaskiego Juan'a de Velasco w 1651.

Kuchnia mediolaska
o mediolaskiej kuchni spodziewamy si zwyczajnej dyskusji na temat pochodzenia szafranowego ryu (risotto) albo kto wymyli kotlet po mediolasku (cotoletta alla milanese) czy te panettone, ale temat zosta poruszany z tysic razy i zosta wyczerpany. Najbardziej interesujc rzecz, ktr mona powiedzie o kotlecie jest to ze nie naley go ubija, raczej smay cierpliwie w jego naturalnej gruboci a o risotto natomiast ze wino nie jest potrzebne, gdy jego kwano kci si z naturalnym delikatnym aromatem szafranu. Wino dodaje si do innego risotto: bianco alla Piemontese (ry biay z Piemontu). Chocia ry ten nie ma nic wsplnego z Parm to uywa si do niego Parmigiano (ser parmezan) podobnie jak w przygotowaniu bakaanw znanych powszechnie jako melanzane alla parmigiana (parmezaskie bakaany).
Mwic

Obecnie Mediolan jest peen ryb i cho jest najlepiej zaopatrzony pod tym wzgldem we Woszech z caej tej rybiej kultury nie znajduje si ladw w kuchni mediolaskiej. atwo natomiast jest znale przepis na ryby sodkowodne jak na przykad pat danguillapasztet sardelowy, (cho mieszkacy Lodi uwaaj to za swj przepis) oraz szczupak duszony w czerwonym winie. Nie tak znane, co bardzo dobre s niektre mediolaskie zupy: naturalnie minestrone na czele. Jeszcze lepsze s zupy z ryu i pietruszki z wtrbkami, z ryu i porw czy z ab. Podstawa kadej z zup jest znakomity bulion z sbrofadei (rodzaj makaronu domowej roboty z Emilii). Z wiky natomiast s zrobione witeczne rosoy do ravioli albo tortellini. Busecca obecnie uwaana jest za drugie danie, cho pierwotnie bya zup, poczenie trzech typw flakw (chiappa, foiolo i riccia lub francese) pywa pomidzy misem, wrd ktrego mona wyrni przede wszystkim cielcin i woowin. Jeli mwimy o cielcinie to nie naley zapomnie o punta al forno (pieczony jzyk) czy rognonata arrosto (pieczone nerki). Deserw mamy niewiele, ale s godne uwagi, nie zgbiajc si w klasyczny ju panettone (rodzaj babki). Z Austrii pochodzi wiele kremw jak np. cavollatt o tajemniczej nazwie, krem mascarpone (rodzaj kremu serowego), krem cedrowy, ryowy czy z resztek wanie panettone. Mediolaskie napoje s bardzo oryginalne, na pierwszym miejscu barbarjada (czekolada i kawa), rossumada (zmiksowane jajka, cukier, wino biae lub czerwone), sapajean (jak poprzedni tyle, e z czerwonym winem i cytryna). Jeli chodzi o wina Mediolan ma tylko jedn stref DOC, San Colombano al Lambro, gdzie z wczesnego winogrona zwanego verdea produkuje si bardzo smaczne biae wino, z winogron podobnych do tych, z ktrych produkowane jest Rossi Oltrep, niezbyt intensywne aczkolwiek o przyjemnym smaku. Najpopularniejszymi w Mediolanie s

oczywicie Oltrep, Bonarda, Croatina, Barbera, wrd biaych za Riesling e Pinot. Ale w Mediolanie zarwno wrd ryb jak i win kady znajdzie to, co najlepsze.

W 48 godzin: Mediolan
O miano wiatowej stolicy mody ubiega si kilka miast. I Pary, i Londyn, i Nowy Jork... A Mediolan, czy kto chce czy nie, po prostu ni jest! Wida to podczas dorocznych pokazw mody, ktre przycigaj media z caego wiata. Czu w sektorze zamknitym ulicami... gdzie swoje salony maj najsynniejsi projektanci. Najwaniejszy powd, dla ktrego warto jecha Co jednak najwaniejsze, w Mediolanie modne s ulice. I to wcale w niewyszukany sposb. Po prostu, widzi si na nich mnstwo, dobrze i stosownie do sytuacji ubranych ludzi, eleganckich mczyzn i pikne kobiety. Jeli co psuje ten idylliczny obraz, to chyba tylko rzesze turystw, ktrzy uganiaj si midzy licznymi atrakcjami miasta. Od zmierzchu do witu Wieczorem owietlony Mediolan prezentuje si jak na stolic pnocnych Woch przystao. A poniewa miasto najlepiej oglda z Torre Branca, a si prosi aby troch czasu spdzi w niezwykle nowoczenie urzdzonej Just Cavalli Caf w Parku Sempione (Cadorna Triennale, Viale Camoens, czynne 18.30-2.00, w niedziele od 12:30). Drugi, rwnie szokujco designersko urzdzony lokal tego samego waciciela mieci si w centrum, przy Via della Spiga. Po mediolaskim centrum mona te z powodzeniem spacerowa niemal do rana, podziwiajc wystpy ulicznych artystw rnej klasy - muzykw, twrcw origami, poykaczy ognia... Wszyscy oni cign na Piazza Duomo, gdzie owietlona katedra oraz czynne do 22 sklepy w galerii Vittorio Emannuele II przycigaj tumy goci. ycie nocne Mediolanu obfituje w rnorodne okazje - dyskoteki i kluby dla kadego... niadanie mistrzw Dobre niadanie jak u mamy zjemy w mediolaskich hotelikach typu Bed and Breakfast. To jednoczenie dobry pomys na nocleg w jednym z najdroszych woskich miast. Poradnik konesera Melomani? Do La Scali! To w Mediolanie oczywiste. Budynek synnego teatru jest z zewntrz nieco rozczarowujcy. Jednak historia, wystrj i walory akustyczne - byo nie byo najsynniejszej sceny operowej Starego Kontynentu - wywr na kadym niezapomniane wraenie (Piazza della Scala). Uwaga, w niedziele nie ma spektakli! Mionicy malarstwa powinni skierowa kroki do Pinacotecca di Brera, mieszczcej jedn z najwikszych europejskich kolekcji malarstwa (Via Brera 28). Za zapaleni kibice na stadion San Siro. Derby Mediolanu, czyli mecz dwch synnych miejscowych druyn: AC Milan i Inter Mediolan jest zawsze wydarzeniem sportowym. Scena te jest imponujca. Stadion San Siro (Giuseppe Meazza) ley w zachodniej czci miasta. Moe pomieci 85 tysicy kibicw.

Gdzie indziej nie znajdziecie Rewia smakw znajduje si przy Via Spadari 9. Zlokalizowane w samym centrum miasta delikatesy, oprcz wielu wyrafinowanych produktw spoywczych, oferuj okoo 3 tysicy rodzajw synnego sera parmigiano reggiano. Ponadto na miejscu mona skosztowa najlepszej jakoci domowej roboty ravioli. Peck - t nazw trzeba zapamita. Zakupy z fantazj Mediolan to przede wszystkim shopping u rde - w salonach firmowych Armaniego, Gucciego, Dolce&Gabbana oraz wielu innych wielkich designerw naszych czasw. Butw i dodatkw, choby torebek od Prady, kosmetykw oraz - krtko mwic - wszystkiego co aktualnie modne, a bez czego hodujcy modzie nie mog si pokaza w pracy, na ulicy, a ju na pewno w towarzystwie. Jednak trzeba pamita, e na penetrowanie zagbia salonw najwybitniejszych projektantw, czyli ograniczonego ulicami Via Manzoni, Via della Spiga i Corso Venezia synnego na caym wiecie Quadrilatero della moda, jeden dzie nie wystarczy! Lepiej te mie zasobny portfel, chocia trzeba z satysfakcj zauway, e ceny wielu rzeczy s cakiem przytomne. Najsynniejsi designerzy maj swoje salony przy Via Monte Napoleone (potocznie Montenapo). Ta ulica urosa do rangi symbolicznej, chocia np. Armani rozlokowa swoje krlestwo przy Via Sant Andrea, Via Durini oraz Via Manzoni. Niebo w gbie Kuchnia Mediolanu zainspirowao niejedno danie synne dzi w Europie, ba - wcale ju dzi nie kojarzone z tym miastem. Sztandarowym przykadem jest sznycel po wiedesku (Wienerschnitzel), ktry na habsburski st w Wiedniu trafi wanie std, ze stolicy Lombardii, w ktrej rezydowa cesarski namiestnik woskich prowincji Habsburgw. Do sztandarowych da mediolaskich naley warzywna zupa minestrone, za z da drugich najsynniejsze s chyba pieroki ravioli z ytniej mki. Wczc si po nocnych lokalach warto skosztowa pomysowych drinkw alla milanese. Do najciekawszych nale: barbarjada (czekolada z kaw), rossumada (sodki kogel mogel z biaym lub czerwonym winem), sapajean (zabaione z czerwonym winem oraz cytrynowy sok) oraz szereg bavarois (okrelanych jako "damskie", bo zawierajcych herbat i sodkie likiery). A jeli o winach mowa to warto pamita, e w okolicach Mediolanu znajduje si San Colombano, region DOC, w ktrym powstaj doskonae wina z czerwonymi Oltrepo, Bonarda, Croatina i Barbera na czele. Z win biaych na mediolaskich stoach niepodzielnie krluj Rieslingi. San Colombano ley okoo 40 km na poudniowy wschd od Mediolanu w dolinie Lambro - tam mona bdzie wypocz po zakupach lub zwiedzaniu gwarnej metropolii. Najlepsze restauracje mediolaskie to tradycyjne trattorie. atwo je znale, nawet w samym centrum, w gigantycznej galerii Vittorio Emenuele II, ktr z Piazza Duomo przechodzi si na Piazza della Scala. Natomiast lokal, ktry koniecznie trzeba odwiedzi to trattoria Bagutta (Via Bagutta 14/16), knajpka z pocztku XX wieku, popularna od pocztku swego istnienia wrd literatw i dziennikarzy. 1927 roku siga tradycja nadawania przez staych bywalcw nagrody literackiej (jednej z pierwszych ustanowionych w Europie). Zwyczajowo laureat honorowany jest obiadem, a stylizowane menu zdobi podobizny pierwszego jury. rodkowy stolik zarezerwowany jest dla wspczesnych liderw ruchu, stanowicych kapitu nagrody. W miasto idziemy Oprcz mody i smaku, Mediolan to rwnie wspaniae zabytki z katedr (Duomo) na centralnym placu (Piazza Duomo) oraz romask bazylik Sant Ambrogio, mieszczc

mauzoleum w. Ambroego, patrona stolicy Lombardii. Mona obejrze zmumifikowane szcztki w. biskupa (y w IV w.) oraz jego nastpcw (Piazza Sant'Ambrogio). Obowizkowym punktem kulturalnego programu jest wizyta w kociele Santa Maria della Grazie (Piazza Santa Maria delle Grazie 2) gdzie znajduje si "Ostatnia Wieczerza" Leonarda da Vinci (najwikszy i najsynniejszy fresk artysty namalowany w latach 1495-1497). Niestety, nieatwo si tam dosta. Bilet naley zarezerwowa zawczasu. W uliczkach rozcigajcych si nieopodal Palazzo di Brera poszukiwacze starych drobiazgw odnajd prawdziwy raj. W soboty bowiem cay ten obszar zamienia si w targowisko. A e Mediolan to nie zniszczona przez wojn Warszawa, ciekawe nieraz przedmioty s w opinii wacicieli jedynie bezuytecznymi gratami, tote jest w czym wybiera, a ceny nie urgaj zdrowemu rozsdkowi. Schylamy gow Podziwianie panoramy miasta z wysoka jest nie tylko obowizkowym, ale rwnie bardzo przyjemnym punktem kadego turystycznego programu. Z tego powodu setki ludzi wdruj codziennie na dach usytuowanej centralnie katedry i... doznaj rozczarowania. Zza aurowych dekoracji niewiele bowiem wida. Wycieczka na dach jest jednak pasjonujca dla samej katedry. Widziane z Piazza Duomo, finezyjne wydawaoby si ornamenty i detale okazuj si z bliska elementami ponad ludzk miar wykutymi z piaskowcowych blokw. Tym bardziej wic imponuj precyzj i delikatnoci wykonania. Ponadto tylko wzgldnie z bliska, mona podziwia zocist madonn, ktra z placu jest jedynie byszczcym zwieczeniem jednej z katedralnych wie. Widokowym punktem numer 1 jest w Mediolanie Torre Branca w Parku Sempione (Cadorna Triennale, Viale Camoens). T "mediolask wie Eiffla" wzniesiono w 1933 r. wedug projektu Gio Pontiego, Cesare Chiodiego i Ettore Ferrariego. Ma 108,6 m wysokoci. Platforma widokowa znajduje si na wysokoci 97 m nad ziemi. Wejcie - 3 EUR. Rekonstrukcj oryginalnej stalowej wiey zamknitej na pocztku lat 70. XX w. sfinansowali waciciele synnej mediolaskiej destylarni Fratelli Branca. Wie otwarto dla publicznoci w 2002 roku. Co trzeba zapamita Z pewnoci to, e w Mediolanie, niemal jak w Wiedniu (historyczne zwizki z domem habsburskim nie pozostay bez znaczenia), trzeba si ubiera stosownie do okazji. W czym innym idziemy na dyskotek, a w czym innym na przedstawienie w La Scali. Oczywicie mona si zaopatrzy na miejscu... jeli nie liczymy si z kosztami!