Вы находитесь на странице: 1из 8

Gregrio de Matos (1636-1695)

O mais clebre dos poetas do Brasil colnia. Fama de satrico: Boca-do-Inferno, boca-de-brasa. Estudou na Bahia e em Coimbra Problemtica da obra. Poemas em folhas soltas, alterados de verso em verso. "Questo gregoriana" desde 1850 (quando volta a circular a obra): Autor original ou mero plagirio e sem relevncia? Stiras anticolonialistas ou conformistas, progressistas ou reacionrias, revolucionrias ou racistas? Obra de grandes contrastes: Stira profana, irreverente vs. Poesia sagrada, devota. Obscenidade, expresses vulgares vs. Idealismo, sonetos petrarquistas. Cf. ambiguidade moral da educao jesutica na cultura ibrica. Retrica nobre/moralizante: Arma para ferir poderosos invejados? Mscara para o desejo de gozo e de riqueza? Escondia obsesses sexuais?

Gregrio de Matos (1636-1695)


No renova a esttica europeia. Cames ainda uma referncia Maior interesse que despertam os seus textos: Crnica da sociedade baiana de seiscentos. Caracterizada pela miscigenao, corrupo e o comrcio do acar. Examina, com as lentes do Barroco, uma situao local Cf. o poema "Que falta na cidade?" Temtica barroca, em feio baiana - Desconcerto do mundo Cf. o poema "Eia, estamos na Bahia,...". Ideia da degradao tnica na imagem do negro Cf. a stira ao Padre Loureno Ribeiro "Se a este podengo asneiro...". Africanos so sinnimo de co, burro, coisa m. Apesar de mulato, o padre tratado como negro. O Brasil, que parece ignorar as diferenas raciais, condenado como uma entidade imoral e milagreira.

Gregrio de Matos: Eplogos


1 Que falta nesta cidade? Que mais por sua desonra? Falta mais que se lhe ponha? O demo a viver se exponha, por mais que a fama a exalta, numa cidade, onde falta Verdade, Honra, Vergonha. [...] 3 Quais so os seus doces objectos? Tem outros bens mais macios? Quais destes lhe so mais gratos? Dou ao demo os insensatos, dou ao demo a gente asnal, que estima por cabedal Pretos, Mestios, Mulatos. [...] 5 E que justia a resguarda? grtis distribuda? Que tem, que a todos assusta? Valha-nos Deus, o que custa, o que El-Rei nos d de graa, que anda a justia na praa Bastarda, vendida, Injusta. [...] Verdade Honra Vergonha. 7 E nos frades h manqueiras? Freiras Em que ocupam os seres? Sermes no se ocupam em disputas? Putas. Com palavras dissolutas me conclus, na verdade, que as lidas todas de um Frade so Freiras, Sermes e Putas. 8 O acar j se acabou? Baixou E o dinheiro se extinguiu? Subiu Logo j convalesceu? Morreu Bahia aconteceu o que a um doente acontece, cai na cama, o mal lhe cresce, Baixou, Subiu, e Morreu. 9 A Cmara no acode? No pode Pois no tem todo o poder? No quer que o governo a convence? No vence Quem haver que tal pense, que uma cmara to nobre por ver-se msera e pobre No pode, no quer, no vence. (Obras Completas de Gregrio de Matos, Salvador: Janana 1969, I:31s.)

Pretos Mestios Mulatos.

Bastarda Vendida Injusta.

Gregrio de Matos (1636-1695)


Eia, estamos na Bahia, onde agrada a adulao, onde a verdade baldo e a virtude hipocrisia: sigamos esta harmonia de to ftua consonncia, e inda que seja ignorncia seguir erros conhecidos, sejam-me a mim permitidos, se em ser besta est a ganncia.

Gregrio de Matos (1636-1695)


Se a este podengo asneiro o Pai o alvanece j, a Me lhe lembre que est roendo em um tamoeiro: que importa um branco cueiro, se o cu to denegrido! mas se no misto sentido se lhe esconde a negrido: milagres do Brasil so.

Funo do Lxico Tupi


H cousa como ver um Paiai Mui prezado de ser Caramuru, Descendente de sangue de Tatu, Cujo torpe idioma cob p. A linha feminina carim Muqueca, pititinga, caruru, Mingau de puba, e vinho de caju Pisado num pilo de Piragu. A masculina um Aricob Cuja filha Cob um branco Pa Dormiu no promontrio de Pass. O Branco era um marau, que veio aqui, Ela era uma ndia de Mar Cob p, Aricob, Cob Pa.

"Disparates na Lngua Braslica a Huma Cunha, Que Ali Galanteava Por Vcio" Indo caa de tatus encontrei Quatimond na cova de um Jacar tragando treze Teis: eis que dous Surucucus como dous Jaratacacas vi vir atrs de umas Pacas, e a no ser um Pre creio que o Tamandu no escapa s Gebiracas. vos envio de Pass, e enfiado num imb Guiamu, e Caiaganga, que so de Jacaracanga Bagre, timb, Inhapup. Minha rica Cumari, minha bela Camboat como assim de Piraj me desprezas tapiti: no vedes, que murici sou desses olhos timb amante mais que um cip desprezado Inhapup, pois se eu fra Zabal vos mandara um Mirar.

De massa um tapiti, um cofo de Sururus, dous pus de Baiacus, Sambur de Murici Com uma raiz de aipi

Gregrio de Matos (1636-1695)


Se pica-flor me chamais, Pica-flor aceito ser, mas resta agora saber, se no nome, que me dais, meteis a flor, que guardais, no passarinho melhor! Se me dais este favor, sendo s de mim o Pica, e o mais vosso, claro fica, que fico ento Pica-flor.

Вам также может понравиться