Kimya Blm TRAM MENTO SAN. VE TC. A..

imento Sektr Staj Tarihi: 11/06/2012-09/07/2012 092509029 / Muhittin Kurtulu

1

Traim imento Traim imento San. Ve Tic. A.. Trkiye'de imento ve klinker rnlerine ilikin hzla artmakta olan talebin, etkin ve profesyonel biimde karlanmasn salamak amacyla , 2008 ylnda Trakya Blgesi Krklareli Vize blgesinde, retim faaliyetlerini balatmtr. - Fabrikann retim Kapasitesi - Klinker retim : 1.842.500 TON/YIL - imento retim : 2.251.000 TON/YIL
2

imento endstrisi naat sektrnn gelimesi ile imento endstrisi hzl bir gelime gstererek tm yurda dalmtr. imentonun ham maddesi her yerde bulunduundan ve tketimi fazla olduundan fabrikalar lkemizin her blgesinde mevcuttur. retilen imento lke ihtiyacn karladktan sonra bir ksm da ihra edilmektedir. imento ihracat en ok Orta Dou ve Afrika lkelerine yaplmaktadr.
6

 Fizik Laboratuvar
Kimya-Yakt Laboratuvar Beton Laboratuvar

 Drtl Analiz

- Ate Zayiat - Serbest Kire (Serbest Kalsiyum Oksit) - znmeyen Kalnt - Kkrt Trioksit (SO3) Analizi Ana Bileen Analizi Silisyum dioksit, Kalsiyum Oksit, Magnezyum Oksit, Demir Oksit, Alminyum Oksit ve Alev fotometresi kullanlarak Na2O ve K2O Tayini
8

- Krom 6 Analizi (Cr6+) - Toz pres ve eritme yntemlerinin XRF cihazyla analizi - Kalorimetri Cihaznn Kullanm - Termogravimetrik analiz cihaznn kullanm

 DRTL ANALZ
Ate Zayiat

imento, ham maddeler, uucu kller vb. gibi maddelerde uygulanmaktadr. imentolarda bulunan serbest kire ve magnezyum hava artlarndan dolay karbonatlar ve hidratasyon oluur. Bunun seviyesini belirlemek iin yaplr.

10

- imento numunesi porselen kroze ierisine alnp tartm yapld, 975Cde alan frnda bekletildi, frndan kartlp soutulduktan sonra tartm alnd. - Ayn imento numunesi porselen kroze ierisine alnp tartm yapld, 550Cde alan frnda bekletildi, frndan karlp soutulduktan sonra tartm alnd. - Yaplan iki hesaplamann fark CO2 miktarn vermitir.
11

 Serbest Kalsiyum Oksit Analizi

Serbest kirecin su ile reaksiyonu betonun sertlemesinden sonra olmaktadr. Bu durum betonda genlemeye ve atlamalara neden olabilmektedir. Serbest CaO siklonlarda s sonucu kalsiyum karbonatn, kalsiyum oksite dnmesi sonucu ve frnlarda anabileen olarak ba kuramamasndan dolay oluur. Bunu tespit etmek iin serbest CaO analizi yaplr.
12

Erlene alnan imento rnei zerine etilalkol-gliserin karm eklendi. Geri soutucu altnda CaO ortaya kmas iin kaynatma ilemi yapld. Soutulan zelti zerine fenolftalein indikatr eklendi, pembe renk gzlendi. zelti amonyum asetat ile titre edildi. Titrasyonla indikatr eklenmeden nceki rengi elde edip, kaynatma ilemine kum ocanda devam edildi. Pembe renk grldnde amonyum asetatla titrasyona devam edildi. zelti pembe renge dnmediinde titrasyon ilemi sona erdi.
13

 znmeyen Kalnt Analizi

imento ierisinde asit ve baz mdahalesi sonucu znmeyen kalntlarn tespiti amacyla yaplr. - Bir miktar imento numunesi behere alndktan sonra zerine saf su ilave edildi. Sonra der. HCl eklenip kartrld. zelti kaynama scaklnda bir sre bekletildi. Beyaz bant szge kadnda szld (sznt sakland). znmeyen kalnt saf su ile ykand ve szge kad uygun
14

ekilde yrtlarak zelti behere alnd. zerine sodyum karbonat zeltisi eklendi. Kaynatma ilemi yapld. zelti tekrar szld. Kaynar scaklktaki saf su ile birka kez ykand. Scak HCl ile sznt tekrar ykand. Son olarak asit ve bazdan tamamen arndrmak iin kaynama scaklndaki saf su ile birok kez ykand. Szme ve ykama ilemi tamamland. Bo krozenin tartm alnd.
15

znmeyen kalnt bulunan szge kad porselen krozeye yerletirildi ve dumanl yanma ilemi gerekletirildi. Duman kesildikten sonra frna koyulup bir sre bekletildi. Darda soutulduktan sonra tartm alnd. Tartmlarn fark znmeyen kalnty verdi.

16

 Kkrt Trioksit (SO3) Analizi

Slfatlar sertlemi betonda kalsiyum alminatlarla reaksiyona girerek genlemeye neden olurlar. Betonda zamanla paralanma ve ayrma oluur. Bu yzden SO3 limitlerle snrlandrlmtr. - Bir miktar imento numunesi behere alnd ve zerine su-der. HCl zeltisi ilave edildi. eker ocakta tam znme oluncaya kadar kartrld.
17

zelti beyaz bant szge kadnda szld. Szntye BaCl2 ilave edildi ve kartrld. Bir sre kum ocanda bekletildi ve BaSO4 ktrld. Szme ilemi yapld ve sonra scak su ile ykand. Szge kad krozenin iine yerletirildi ve n stcyla dumanl yanma ilemi gerekletirildi. Duman kesildikten sonra frna koyulup bekletildi. Bu ilemlerden sonra krozedeki km olan BaSO4 bulunmu oldu.
18

 Ana Bileen Analizi Silisyum dioksit (SiO2) Analizi

Amonyum Klorr (NH4Cl) eritii, katksz imentolar, slfatlara dayankl imento ile klinkerlere uygulanan hzl bir analiz metodudur. Yksek bir zc olan NH4Cl kum ocanda HCl ile birlikte tuz teekkl oluturarak ergitilmesi esasna dayanr. - Bir miktar imento numunesi behere alnd ve zerine NH4Cl ilave edilip kartrlarak homojen haline getirildi.
19

Der. HCl ilave edilip iyice kartrld. Kum ocana alnp kum ierisine gmld. Nitrik asit ilave edilip tamamen kuruyuncaya kadar kum ocanda bekletildi. Kuruyan zelti tamamen slanana kadar HCl ilave edilip bagetle kartrld. Szme ilemine gemeden nce bir miktar daha HCl ilave edildi. zelti erleni ve hunisi ile beyaz szge kad kullanlarak vakum pompas yardmyla szld.
20

Kaynar scaklktaki saf su ile ykama ilemi yapld (zelti sakland). Szme ilemi bitince szge kad katlanarak daha nce tartm alnan platin kroze ierisine yerletirildi. n stc ile dumanl yanma gerekletirildi. Duman kesildikten sonra alan frnn ierisine koyulup bir sre bekletildi. Tartm alnd ve bo krozenin arlndan fark hesapland. Bu fark silisyum oksit miktarn verdi.
21

 Kalsiyum Oksit (CaO) Analizi

Beher ierisine bir miktar saf su eklenip manyetik balk atld ve kartrc zerine alnd. Silisyum oksit analizinden elde edilen saklanm olan zelti 500 mlye tamamlanmt. Bu szntden bir miktar beherin ierisine aktarld. pH metre altrld ve bir miktar trietanolamin zeltisi ilave edildi. Sodyum hidroksit zeltisi ile pH ayarland. Kalkon indikatrnden bir miktar ilave edildi.
22

Koyu pembe renk grld. EDTA zeltisi ile renk mavi oluncaya kadar titrasyona devam edildi.

23

 Magnezyum Oksit (MgO) Analizi

Beher ierisine bir miktar saf su eklenip manyetik balk atld ve kartrcnn zerine alnd. Silisyum oksit analizinden elde edilen saklanm olan zelti 500 mlye tamamlanmt. Bu szntden bir miktar beherin ierisine aktarld. pH metre altrld ve bir miktar trietanolamin zeltisi ile askorbik asit ilave edildi. zerine potasyum siyanr ilave edildi.
24

Amonyum hidroksit zeltisi ile pH ayarland. Eriokrom Black T indikatr eklendi ve pembe renk maviye dnene kadar EDTA zeltisi ile titrasyon yapld.

25

 Demir Oksit (Fe2O3) Analizi

Silisyum oksit analizinden elde edilen saklanm olan zelti 500 mlye tamamlanmt. Bu szntden bir miktar beherin ierisine aktarld ve saf su ilave edildi. Sodyum asetat tampon zeltisinin ilavesi ile pH ayarland. Krmz renk sar renge dnene kadar EDTA zeltisi ile titrasyon ilemi yapld. (zelti alminyum oksit analizi iin sakland)
26

 Alminyum Oksit (Al2O3) Analizi

Demir oksit analizi sonunda saklanan zeltiye bir miktar asetik asit ilave edildi. Amonyum asetat tampon zeltisi ile pH ayarland. zelti kaynama scaklna kadar stld. Istma ilemi bittikten sonra manyetik balk atlarak kartrcnn zerine alnd. Scak durumdayken bir miktar bakr kompleksonat zeltisi ve PAN indikatr ilave edildi.
27

EDTA zeltisi ile titrasyon ilemine balanld. Pembe renk zelti, sar renk olduunda titrasyona ara verildi. Sar renk kalc olduunda titrasyon ilemine son verildi. (Renkte deiim olduu zaman kalc sar renk elde edilene kadar titrasyona devam edilir.)

28

 Alev Fotometresi Cihaznn Kullanm ve

Cihaz Kullanlarak Alkali Oksit Tayini Cihazn kullanm ve amac; Her metalin alev ile muamelesi sonucu aa kard bir renk vardr. Cihazn belli n iddetlerinde deney numunesinin emilmesi ve iinde yaklmas suretiyle kan alevin aynalara arparak ekrandan saysal bir deerin okunmas. Bu deerin nceden hazrlanm grafik erisi yoluyla bulunmas.
29

Lityum metaborat ve SiO2 analizinde kullanlan imentodan bir miktar tartlp platin krozeye koyuldu. Kroze frna koyulup bekletildi. karldktan sonra saf su ile soutulup HCl zeltisine daldrld. Krozenin iine manyetik kartrc atlarak znmesi saland. Daha sonra kroze ykanarak karld. zelti balonjojeye aktarlp saf su ile tamamlanp kartrlmaya devam edildi.
30

Cihaz ald ve atelemesi yapld. Cihaza ilk nce 0 ve 100 referans zeltileri okutuldu ve cihazn ayarlar dzenlendi. 0 referans zeltisi tekrar okutulup, hazrladmz zeltiden bir miktar behere alnp alev fotometresinde okutuldu. Na2O iin verdii deeri daha nce hazrlanm olan grafik erisinde karlatrp sodyum oksit miktar tespit edildi. Ayn ilemler K2O iinde yapld ve miktar tespit edildi.
31

 Krom 6 (Cr 6+) Analizi

Bir miktar imento rnei beher ierisine alnd ve zerine saf su ilave edilip manyetik kartrc yardmyla kartrld. Vakum pompas yardmyla szme ilemi yapld. Szntden bir miktar numune alnp balona aktarld ve saf su ile tamamland. Balona seyreltilmi zelti alnd ve manyetik kartrcyla kartrld. Szntden cihazn her iki kuvarz kabna bir miktar alnd.
32

Kuvarz kaplardan birine difenilkarbazit indikatr eklendi ve kartrld. Spektrofotometre cihazna ilk olarak indikatr eklemediimiz kuvarz kap okutulup sfrlama ilemi yapld. Ardndan indikatr konulan kuvarz kap okutuldu ve bulunan sonu ppm cinsine evrildi.

33

 X-nlar floresans spektrometresi (XRF)

X-nlar Floresans (XRF) spektroskopisi elementel kompozisyonu belirlemede kullanlan nemli yntemlerden biridir. X-nlar Floresans Spektrometresi ile ; - Si, Al, Ca, Fe, Ti, Mn, Mg gibi ana element oksitleri yzde (%) arlk cinsinden, - Rb, Ba, Sr gibi eser elementleri, - Cr, Ni, Co, Cu ve Zn gibi gei elementlerini,
34

- La, Ce, Pr, Nd gibi nadir toprak elementlerinin ppm dzeyinde analizini yapar. Atom numaras 9 ile 92 arasnda olan elementlerin kantitatif analizini yapar. Atom numarasn 9un altnda olan elementleri incelemez. Kimyasal ba derecesinde yeterince hassas deildir.

35

 Toz-pres ve eritme ynteminin XRF

cihaznda analizi Farin analizinde eritme metodu, imento ve klinker analizinde ise toz-pres metodu uygulanarak analiz yaplmaktadr. Yaplan analizle Mg, Ca, Si, Fe, Al oranlar yzde (%) olarak tespit edilir.

36

 Toz-pres metodu

imento deirmen k rneinden bir miktar platin krozesi iine koyuldu. zerine lityum tetraborat ve lityum metaborat karmndan eklendi ve az bir miktar lityum bromr ilave edildi. Kartrld ve blain ilemi uyguland. XRF cihaznda analiz yapld.

37

 Eritme Metodu

Platin krozesi iine bir miktar farin rnei koyuldu ve zerine lityum tetraborat ile lityum metaborat karmndan eklendi. Az bir miktar lityum bromr ilave edildi ve iyice kartrld. Fzyon cihaznda bir sre eritme ilemi uyguland. Fzyon ileminden sonra eriyen madde dkld kabn eklini ald. effaf saat cam eklini alan madde XRF cihaznda okutuldu.
38

 Kalorimetri Cihaznn Kullanm

Numunelerden bir miktar rnekler alnarak yakma kapsllerine konuldu. Kalorimetri bombasnn iine akm iletecek ekilde iletken tel dzenei kurulup, kalorimetri bombasnn iine konuldu. Basn makinesiyle kalorimetri bombasnn iine oksijen basld. Kalorimetri bombas kalorimetri cihaznn iine konuldu. Anot, katot elektrik akm kablolar, kalorimetri bombasna baland.
39

Cihazn kapa kapatlp bilgisayardan analiz istei gnderildi. Burada numunenin hesab kontroll ortamda numunenin yaklmasyla gerekleir.

40

 Termogravimetrik Analiz Cihaz

Termogravimetrik analiz cihazyla ham madde, kmr, imento, kalker vb. maddeler iin bnye rutubeti, kl miktar, uucu madde miktar % olarak hesaplanr. Kullanm: Oksijen, Azot gaz ve kuru hava alr. Cihaz altrlr. Bilgisayardan cihaz kendi kontrollerini yapar ve balat butonuna baslarak cihazn kapa alr. Cihazn gzlerine krozeler yerletirilir.
41

Cihaz krozelerin tartmn almak iin sinyal verir. Her krozeye en az 1 gr olmak zere numune konulur. Tarm ilemi bittikten sonra analiz balatlr.

42

Beni Dinlediiniz in Teekkr Ederim.

43