Atatürk İlkeleri̇ Ve İnkilap Tari̇hi̇ Dersi̇ Presentasyon

TRK NKILAP HAREKETLER
ATATRK DNEM DI POLTKASI
TRK NKILABININ DAYANDII TEMELLER ve ATATRKLK

Sunumu Hazrlayan: erife ZKAN
TRK NKILAP HAREKETLER VE ATATRK DNEM TRK DI POLTKASI
TRK NKILABININ NTELKLER VE HEDEFLER

Manevi kz Afet NANa gre, Atatrk iin NKILAP; Trk Milletini son asrlarda geri brakm olan kurumlar ykarak yerlerine milletin en yksek medeni gereklere gre ilerlemesini salayacak yeni yaplar koymaktr.

Milli egemenlik ve adalama mcadelesini ieren bir eylem, aydnlanma, yenilenme hareketidir. Devlet olarak BAIMSIZLIK, millet olarak EGEMENLK esas alnmtr. Kltrel, sosyal ve ekonomik anlamda bir btnlk gsteren Trk nklab, milli yapnn korunmasn ve yeniliklerin bu yapnn iinde eritilmesini esas alr.

Fransz inklabndan etkilenmekle birlikte, milli zelliklere uygun ekilde ina edilmitir. Temelini Trk tarihinin derinliklerinden alm, Trk toplumunun ihtiyalarndan domutur. Trk inklab dogmatik deildir, yol gsterici olarak akl ve bilimi esas alr. Trkiye Cumhuriyetinin ada toplumlarn seviyesine ulatrlmas amalanmtr.

SYAS ALANDAK DZENLEMELER
SALTANATIN KALDIRILMASI
HUKUK ALANDAK DZENLEMELER

MEDEN KANUN
(1 KASIM 1922)
CUMHURYETN LANI
(29 EKM 1923) HLAFETN KALDIRILMASI (3 MART 1924)
TRK CEZA KANUNU

HAKMLER KANUNU TCARET KANUNU BORLAR KANUNU
ANAYASAL DZENLEMELER
CRA VE FLAS KANUNU

EKONOMK HAYATTAK DZENLEMELER SALIK ALANINDAK DZENLEMELER

SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922) Grnen Nedenler: - Lozan grmelerine hem stanbul hem Ankarann temsilci olarak arlmas ve stanbulun bu srete geri adm atmamas - Ortaya kan iki balln bar grmeleri srecine zarar vereceinin dnlmesi. - ngilizlerin Ankara-stanbul atmasndan grmeler srecinde faydalanmak istemesi. (Londra Konferansnda olduu gibi)

SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922) Grnmeyen Nedenler: - Milli Mcadelenin bandan beri hareket iinde yer alan bir grup insann saltanatn olmad halk idaresine dayanan bir ynetim yapsn idealize etmi olmas. - Lausanne Grmelerine hem stanbul hem Ankarann arlmasnn saltanatn kaldrlmasn meclis gndemine tamak iin elle tutulur bir gereke yaratm olmas.

SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922) Sre: - Mecliste ok ciddi tartmalar yaanm, Mustafa Kemalin btn ikna abalarna karn, konu SALTANAT HLAFETSZ, HLAFET SALTANATSIZ OLMAZ tartmalaryla kmaza girmitir. - Yaplan ilk oylamada muhalefet baarl olmu, konu l komisyona ( ileri, adalet ve eriyye komisyonu) aktarlarak komisyon tavsiyesiyle saltanatn kaldrlmasnn nne geilmek istenmitir. - Komisyonun almalarndan olumsuz sonu kacan anlayan Mustafa Kemal duruma dorudan mdahale etmek zorunda kalmtr.

SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922)
Sonular: - SALTANAT kaldrldnda HLAFET makamna ne olaca ile ilgili endieler, 1 Kasm 1922 gn nce saltanat ve hilafet makam olarak birbirinden ayrlarak giderilmeye allmtr. - Bu durum ayn zamanda halktan gelebilecek tepkileri de dengelemeye yneliktir.

SALTANATIN KALADIRILMASI (1 KASIM 1922)
Sonular: - Osmanl hanedan sona ererken, son padiah Vadettinin 17 Kasm 1922 de lkeyi terk etmesiyle, Osmanl ailesinin en yal yesi Abdlmecid HALFE ilan edildi. - Uluslararas kamuoyunu ok artan bu uygulama ile Lausanne grmeleri srecinde tek seslilik salanm siyasi temsil tamamen Byk Millet Meclisi tekeline alnmtr. - Sadece meclisin idari yetkili olduu bir yapyla ad konmasa bile dolayl olarak cumhuriyet idaresi balam oldu

CUMHURYETN LANI (29 EKM 1923) Cumhuriyet fikri ilk defa Fransz nklb sonunda ortaya kmtr. Dar ve geni anlamda olmak zere iki ekilde kullanlr. Dar anlamda; devlet bakannn, dorudan veya dolayl olarak halk tarafndan belirli bir sre iin seilmesini anlamna gelir. Geni anlamda ise; egemenliin kaytsz artsz milletin olmas ifade edilir.

CUMHURYETN LANI (29 EKM 1923) SRE ve SEBEPLER - Cumhuriyetin, Milli Mcadelenin bandan beri lider kadrosu ierisinde bata Mustafa Kemal bata olmak zere konuulan ve tartlan bir ynetim tarz olmas. - Tekilat- Esasiye Kanununda (20 Ocak 1920) Hakimiyet kaytsz artsz milletindir ifadesine yer verilerek yeni rejimin zihinsel hazrlk srecinin balatlm olmas.

CUMHURYETN LANI (29 Ekim 1923) SRE ve SEBEPLER - Saltanatn kaldrlmasyla birlikte rejim tanmlamasnn yaplmas gerei. - Lausanne grmelerinin baaryla neticelendirilmesi ve askeri zaferin siyaseten tamamlanarak, uluslararas camiada Trk Devletinin tannmas. - 1921anayasasnn dnemin gerekleri erevesinde belirledii Kabine hkmeti ynetimlerinin ilevini kaybetmesi.

CUMHURYETN LANI (29 Ekim 1923) SONULAR: - 1921 Anayasasnn hkmet sistemi ile ilgili dzenlemeleri deitirildi. - 29 Ekim 1923 gn yeni dzenlemeler uyarnca resmen cumhuriyet ilan edildi ve rejimin tanmlamas yaplm oldu. - Saltanat ve hilafet tartmalar yeni bir boyut kazand. - Mustafa Kemal ilk cumhurbakan seildi.

HLAFETN KALDIRILMASI (3 Mart 1924) SRE VE SEBEPLER: - Saltanatn geri dnmesini arzulayan muhalif yapnn Hilafet makam ve Halife Abdlmecid Efendi etrafnda rgtlenmeye balamas. - stanbul-Ankara kutuplamasnn, hilafet ve cumhuriyet zerinden yeniden kurgulanmas abalar.

HLAFETN KALDIRILMASI (3 Mart 1924) SRE VE SEBEPLER: - Musul Meselesinin zm srecinde ngilterenin hilafetin lke iindeki hassas durumundan faydalanmaya almas. - muhalefetin ve Halifenin ngizlizlerin bu maniplasyon abalarna zellikle muhalif basn zerinden anak tutmas.

HLAFETN KALDIRILMASI (3 Mart 1924) SONU: - Mevcut artlar altnda, dnemin siyaseti ierisinde Hilafet makamnn i ve d politikann ilerlii asndan yaratt hassasiyet gz nne alnarak 3 Mart 1924 tarihinde Hilafet makam meclis uhdesine devredilerek, Halifelik kaldrlmtr. - Bu ekide din ve devlet ileri de tam anlamyla birbirinden ayrlarak cumhuriyet rejiminin laik izgisi ortaya karlmtr.

ANAYASAL DZENLEMELER Tekilat- Esasiye Kanunu (20 Ocak 1921) - 24 Nisan 1923te Mustafa Kemal tarafndan mevcut durumun tesbiti ve bu duruma uygun bir ynetim tavr benimsenmesine ynelik olarak meclise sunulan ynerge temel alnmtr. - Tamamen ortaya kt olaanst artlarn ihtiyalarna cevap verecek ekilde kurgulanm ve uygulanmtr. - Kanun-i Esasinin Tekilat- Esasiye Kanunu ile atmayan maddeleri yrrlkte kalmaya devam etmitir.

ANAYASAL DZENLEMELER Tekilat- Esasiye Kanunu (20 Ocak 1921) - 23+1 maddeden oluur. - Milli Egemenlik ve Kuvvetler Birlii prensipleri zerinde ykselir. - Yrtmede kabine sistemi esas alnm kurulan hkmet, Trkiye Byk Millet Meclisi (TBMM) olarak adlandrlmtr. - Seimler 2 ylda bir , ift dereceli seim sistemine uygun olarak gerekletirilir.
Tekilat- Esasiye Kanunu (20 Ocak 1921) - TBMMnin bakan bakanlar kurulunun da bakandr. Meclis adna imza atmaya ve bakanlar kurulu kararlarn onaylamaya yetkilidir. - eriat hkmlerinin uygulanmas, yasama, yrtme ve gerektiinde kanunlarn kaldrlmas, antlama imzalanmas ve vatan savunmasyla ilgili temel haklar, Byk Millet Meclisine aittir. - Kanun ve tzklerin dzenlenmesinde, halk iin en yararl ve zamann ihtiyacna en elverili fkh ve hukuk hkmleriyle, rf ve adetler ve teamller esas olarak alnr. Bakanlar Kurulunun grev ve sorumluluu zel kanunla belirtilir.
SYAS ALANDAK DZENLEMELER ANAYASAL DZENLEMELER

ANAYASAL DZENLEMELER 24 Anayasas (20 Nisan 1924) - Olaanst bir dnemin artlarna uygun hazrlanan 1921 Anayasasnn misyonunu tamamlamas, siyasi yapnn tamamen deimesi zerine ihtiya duyulmu ve hazrlanmtr. - Alt blm ve 105 maddeden oluur. - Be kez deiiklie uramtr. - 27 Mays 1960 darbesine kadar yrrlekte kalarak, Trkiyenin en uzun yrrlkte kalan anayasas olmutur.

ANAYASAL DZENLEMELER 24 Anayasas (20 Nisan 1924) - Birinci maddesinde Trkiye Devleti bir Cumhuriyettir denilmi, geri kalan ksm da bunun zerinden ve Milli Egemenlik ilkesine gre ekillenmitir. - Beinci maddesiyle kuvvetler birlii prensibi devam ettirilmi, meclisin zerinde bi kuvvet olmad ancak meclisin kendi kendisini fesh edebilecei vurgulanmtr.

ANAYASAL DZENLEMELER 24 Anayasas (20 Nisan 1924) - Trkiye devletinin resmi dili Trke, dini slamdr. Bakenti ise Ankaradr. - Yarg yetkisi bamsz mahkemelere verilmitir. - Yrtmenin en st organ Cumhurbakandr fakat yrtme grevi babakan ve bakanlar kurulu tarafndan gerekletirilecektir.
HUKUK ALANDAK DZENLEMELER

Osmanl Devleti, hukuk sisteminde hem slam hukukunu baz alan eri hukuk hem de gelenek ve grenekler neticesinde ortaya km kurallardan oluan rfi hukuk bir arada kullanlmaktayd. Trkiye Cumhuriyeti, laik yaps ierisinde byle bir ift ballk mmkn olmad gibi ayn zamanda kii, zaman, mekana gre uygulamalar farkllklar gsterebilen rfi hukuk uygulamalarnn da devam edebilmesi mmkn deildi.
HUKUK ALANINDAK DZENLEMELER

Bu artlarda, dier lkelerle de uyum gsterebilecek, toplumsal dzenin yeniden tesis edilip ekillendirilmesini salayacak hukuk almalar zorunluluktu. 1921 ve 1924 anayasalar gibi tekilatlanmay salayan temel hukuk metinleri dnda, 1924 ylndan itibaren yaplan kanun almalaryla, Trkiye Cumhuriyeti hukuk sistemi oluturulmutur.

MEDEN KANUNUN KABUL (17 ubat 1926) - lk medeni kanun, Tanzimat Dneminde hazrlanan Mecelle dir. - Mecelle, dini esaslara gre hazrlanm, bu yaplrken de sadece Hanefi mezhebi temel alnmtr. Bu haliyle ada gereklere cevap vermekten uzak, cumhuriyet sistemin zellikle kadn ve erkekle alakal eitliki ve laik yaklamyla tezattr.

MEDEN KANUNUN KABULU (17 UBAT 1926) - Yeni Meden Kanun ile, Mslman ve gayr- Mslimlere uygulanacak hukuk kaideleri tek bir esasa balanmtr. - Toplumsal dzenin nemli alanlarndan evlenme boanma, miras, kadn - erkek eitlii gibi konularda karlan kanunlarla, nemli deiiklikler gerekletirilmitir.
HUKUK ALANINDAK NKILAPLAR

TRK CEZA KANUNUNUN KABUL (1 MART 1926)
- talyan ceza kanunundan uyarlanmtr. - Kiilere mensup olduklar dine gre farkl uygulanan hukuk yaps ortadan kaldrld. - Kiiler iin ayn sua, ayn ceza uygulamas getirildi. - Daha sonra, Alman Federal Ceza Usul Muhakemeleri Kanunu tercme edilerek, Ceza Yarglama Usul Kanunu kabul edilmitir.

HAKMLER KANUNU (3 MART 1926) - Mahkemeler bamsz hale getirilmitir. - Mahkemeler gibi hakimlerinde kararlarnda herhangi bir etki ya da ynlendirme olmadan vermelerini salayacak dzenlemeler yaplmtr. - Hakimlerin terfi, tayin gibi mesleki uygulamalar o i kolu ierisinde oluturulacak kurumlara havale edilerek, siyasiletirilmesi engellenmeye allmtr.

TCARET KANUNU - Alman ve talyan Ticaret Kanunlar esas alnmtr. - Kara ve deniz Ticaret Kanunu olmak zere iki ksmdr. - Kara Ticaret Kanunu 29 Mays 1926da kabul edilmi ve 4 Ekim 1926 tarihinde yrrle girmi iken, Deniz Ticaret Kanunu ise, 13 Mays 1929da kabul edilmitir.

BORLAR , CRA, VE FLAS KANUNU - Borlar Kanunu 8 Mays 1928 tarihinde kabul edilmitir. - Ticaret Kanunun bir tamamlaycs olarak kabul edilen bu kanunla, alacak-verecek hukuku oluturulmaya allrken, dier taraftan da ticari ahlakn korunmas salanmaya allmtr.

CRA VE FLAS KANUNU (24 NSAN 1929) - svire kanunlar rnek alnmtr. - 1932 ylnda yeniden dzenlenmitir.
ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

TEVHD- TEDRSAT KANUNU (3 MART 1924) - Osmanl dneminde devlete bal olarak geleneksel ve modern eitim veren iki farkl tip eitim kurumu mevcuttu. Bunlara eklenen yabanc devletlerin ve misyonerlerin okullar eitim sistemini olduka karmak bir hale getirmekteydi. - Cumhurreis olmasam maarif nazr olmak isterdim diyen Mustafa Kemal Atatrk iin Milli Eitim meselesi ok nemliydi

TEVHD- TEDRSAT KANUNU (3 MART 1924) - Hilafetin kaldrld gn 430 nolu kararla eitimretim birlii anlamna gelen TEVHD- TEDRSAT kanunu kabul edildi. - Bu kanunla; * Trkiye dahilindeki tm eitim kurumlar Milli Eitim bakanlna baland.

TEVHD- TEDRSAT KANUNU (3 MART 1924)
*eriyye ve Evkaf Vekaleti ya da zel vakflar tarafndan idare edilen btn medrese ve mektepler Milli Eitim Bakanlna balanmtr. *er iyye ve Evkaf Vekaleti btesinde memurlar ve mderrislere ayrlan bte Milli Eitim Bakanlna devredilecektir. * Milli Eitim Baknl yksek din eitimi iin ilahiyat fakltesi,imam ve hitabet gibi dini hizmetler iin de ayr okullar aacaktr.

* Askeri idadi ve rtiyelerle, salk bakanlna bal olan darl eytamlar da Milli Eitim Bakanlna balanmtr. * 2 Mart 1926 tarihinde kabul edilen Maarif Tekilt Hakkndaki kanun Tevhid-i Tedrisat Kanununun tamamlaycs niteliinde olmutur. * Bu kanunla, ilk ve orta retimin esaslar belirlenerek, eitim hizmetleri modern hale getirilirken, devletin izni olmadan hi bir okulun alamayaca belirtilmitir.

LATN HARFLERNN KABULU (1 KASIM 1928) - 1925 ylnda gerekletirilen takvim ve rakamlar konusundaki deiiklikler, alfabenin de deitirilebilecei konusundaki grleri glendirdi. - Buna bal olarak, 1926 ylnda Bakanlar Kurulu tarafndan, alfabenin deitirilmesi ve yeni Trk alfabesinin hazrlanmas ile ilgili almalar yapmak zere dil konusunda uzmanlardan oluan bir alma grubu kuruldu.

LATN HARFLERNN KABUL (1 KASIM 1928) - Dil encmeninin almalar srerken 1927 ylnda doktor reetelerinin latin alfabesiyle yazlmaya balanmas karar tartmalar farkl bir boyuta tad. - 1928 ylnda hazrlanan ELFBA raporu ile yaplacak dzenlemenin yol haritas belirlendi. - Hazrlklarn tamamlanmasndan sonra 1 Kasm 1928de Trk Harflerinin Kabul ve Uygulanmas Hakknda Kanun kabul edilmitir.

LATN HARFLERNN KABUL (1 KASIM 1928) Bu kanunla; - Devlet ve zel tm kurumlarda, yeni harflerle - yazlan yazlarn kabul ve uygulamaya konulmas - 1 Ocak 1929dan itibaren Trke kitaplarn yeni harflerle baslmas - Btn okullarn Trke yaplan derslerde, yeni harfleri kullanmas

LATN HARFLERNN KABUL (1 KASIM 1928) Latin alfabesinin reniminin yaygnlk kazanmas iin; - l Ocak 1929 da Millet Mektepleri alarak halkn okuma - yazma renmesi temin edilmeye allrken, 31 Mays 1933 tarihinde kabul edilen bir kanunla da, stanbul Darlfnunu kapatlarak, yerine yeni bir niversite kurulmas kararlatrlmtr

NVERSTE REFORMU (31 Mays 1933) - Trkiye Cumhuriyetini ileriye gtrecek yksek retim kurumlarna duyulan ihtiya sebebiyle, svireden Prof. Dr. Albert Malchenin danmanlnda almalara balanm, daha sonra Almanyadan getirilen 15 profesrle bu sre devam ettirilmitir.

NVERSTE REFORMU (31 Mays 1933) - 31 Mays 1933de Darlfunun kapatlarak yerine 1 Nisan 1934te eitime balayan stanbul niversitesi kurulmutur. Bu kanunla yksekretim; - lmi ve idari zerklik kazanm, - Her dalda yetien retim yeleriyle, akademik kariyer konusu kanuna balanmtr. - retim ve aratrma aralar arttrlmtr.

TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR - Atatrke gre tarih Bir milletin neleri yapmaya muktedir olduunu gsteren en doru klavuzdur. - Cumhuriyetin ilk yllarnda Trk tarihiyle ilgili kaynaklarn eksikliinin ak bir ekilde ortaya kmas ve bu konuyla ilgili Atatrkn hassasiyeti Trk tarihinin en eski kaynaklarnn aratrlmas iin kapsaml bir alma srecini balatmtr.

TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR -Mill tarih almalarnn srdrlmesi ve Trk Milletinin bir mill tarihe sahip olabilmesi, yeni devletin kimlik inaas sreci asndan ok nemliydi. - Bu noktada Atatrkn ortaya koyduu en Trk Tarih Tezi yol gsterici oldu.

TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR - Trk tarih Tezi ile; Trk tarihinin islamiyet ncesi kaynaklar aratrlarak, tarihimizin ok daha eski ve kkl olduu yolundaki grler iin salam deliller ve kaynaklar bulunmaya alld. Bu aratrmalarn hakkyla gerekletirilebilmesi iin 23 Nisan 1930da Trk Ocaklar bnyesinde Trk Tarihi Tetkik Heyeti kuruldu.

TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR 15 Nisan 1931de Trk Ocaklarnn kapatlmasyla almalarn yarm kalmamas iin Trk Tarih Tezini aratrma grevi bu amala kurulan Trk Tarih Kurumuna devredildi. 1931 ylnda Trk Tarihi Tetkik Cemiyetinin abalaryla, okullarda okutulmak zere Trk Tarih Tezine dayanan drt ciltlik bir tarih serisi yaynland.

TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR 1932 ylnda Ankarada toplanan Trk Tarih Kongresinde Atatrkn ortaya att Trk Tarih Tezi tartlarak kabul edildi. 14 Haziran 1935 tarihinde kurulan Dil Tarih Corafya fakltesiyle, yaplan almalarn ilmi olarak deerlendirilmesine allmtr.

TRK DL ALANINDA YAPILAN ALIMALAR Tarih boyunca etkileime getii topluluklarn dillerinden etkilenen Trk Dili, Osmanl devleti dneminde, byk oranda Trke, Arapa ve Farsann karm olan ve Osmanlca denilen bir kimlik kazanmt. Milli Devlet anlay ierisinde ise dilin milliletirilmesi en az milli tarih meselesi kadar enmliydi.

TRK DL ALANINDA YAPILAN ALIMALAR Trk dili alanndaki almalar Trkenin; dilbilgisi, cmle bilgisi, szck, terim ve etimolojisinin, incelenerek gelitirilmesi amacyla, 12 Temmuz 1932 tarihinde Trk Dil Kurumunun kurulmasyla birlikte kurumsal ve sistematik bir nitelik kazand.

TRK DL ALANINDA YAPILAN ALIMALAR - Trk Dil Kurumunun kurulmasyla stanbul Trkesi resmi olarak geerli saylsa da yaz ve konuma dili arasndaki farklar giderilmeye alld. - Halkn ve devletin dili birbirine yaklatrld. - Trk Tarihi gibi Trk Dilinin de kkl gemiine ynelik aratrmalarla yaayan dlimiz zenginletirilmeye alld.
SOSYAL ALANDA YAPILAN NKILAPLAR

KILIK KIYAFET NKILABI (25 KASIM 1925) - Atatrk, 24 Austos 1925te Kastamonu ve neboluya yapt seyahatlerde banda tad apkay halka gstererek, Biz her nokta-i nazardan meden insan olmalyz. Fikrimiz, zihniyetimiz, tepeden trnaa kadar meden olacaktr. Meden ve beynelmilel kyafet, milletimiz iin layk bir kyafettir. Onu giyeceiz. diyerek klk kyafet konusundaki duruunu halka gstermitir.

KILIK KIYAFET NKILABI (25 KASIM 1925) - 2 EYLL 1925de mecliste memurlarn apka giymesi yolunda karar alnm fakat baz vekiller bu uygulamay anayasaya aykr bulmu ve konu youn tartmalara neden olmutur. - Ayn gn din adamlar dndaki kiilerin cbbe ve sark giymesi de yasaklanmtr. 3 Aralk 1934de ise en yksek din grevlisi hari din adamlarnn mesleki kyafetlerini sadece alma ortamlarnda giymesi uygulamas getirilmitir. - -25 KASIM 1925de apka ile ilgili uygulama genele yaylarak apka Kanunu ad verilen kanunla KlkKyafet inklab yasalatrlmtr.

TEKKE VE ZAVYELERN KAPATILMASI (30 KASIM 1925) - Anadolunun Trklemesinde ve halkn Trk - slam sentezi iinde yorulmasnda byk hizmetleri geen, tarikatlar ve bunlarn kurumlam ekli olan tekkeler, Osmanl toplumunun geleneki yaps ierisinde nemli yer tutmaktayd. - Cumhuriyetle birlikte, dini taasubun ynlendirdii tekke ve benzeri yaplanmalar, inklaplar sreciyle ak bir atma yaamaya balad.

TEKKE VE ZAVYELERN KAPATILMASI (30 KASIM 1925) - Hilafetin kadrlmas - lk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Frkasnn, partimiz tm fikirlere ve dini inanlara saygldr slogannn, iktidarn uygulamalarn din kart gstermesi. - eyh Said syannn bir tarafnn dini bir misyonla, slam eriatn geri getirme, ortaya kmas.

TEKKE VE ZAVYELERN KAPATILMASI (30 KASIM 1925) - Klk kyafet inklabna en fazla reaksiyon gsterebilecek grubun muhafazakar yaplanmalar olmas. - Sonu olarak bu dnemde tekke ve zaviyelerin rgtsel olarak potansiyel ve gl bir muhalif rgtlenme izlenimi yaratmas 30 KASIM 1925de Tekke, Zaviye ve Trbeler kapatlrken, eyhlik, dervilik, dedelik, mritlik vs gibi unvan ve lkaplarn kullanlmas yasaklanmtr.

TAKVM, SAAT, RAKAMLAR VE LLERDE DEKLK - Atatrkn cumhuriyet Trkiyesi iin koyduu hedef ada medeniyetler seviyesine ulamakt. - Bu hedefe ulama sreci kendi ierisinde farkl aamalar ve bileenleri barndrmaktayd bunlardan bir tanesi de uluslararas ilikilerde uyumu salayacak gndelik uyguulamalar deitirmekti.

TAKVM, SAAT, RAKAMLAR VE LLERDE DEKLK - Bu erevede; - 26 Aralk 1925de Hicri ve Rumi takvim yerine Miladi takvim, - Yine 1925 ylnda Arapa rakamlar yerine bugn kullanlan rakamlar, - 26 Mart 1931de uzunluk ve arlk llerinde Avrupa standartlar ve birimleri kullanlmaya balanmtr.

SOYADI KANUNUN KABUL (21 HAZRAN 1934) - Modern develet yaps ierisinde, vatanda ve devlet ilikilerini daha net bir ekilde dzenleyebilmek zellikle, askeriye, vergi, eitim gibi konularda karklklar engellemek ve sosyal stat belirten lakap ve nvanlarn kullanlmasn engellemek iin SOYADI uygulamasna geilmitir.

SOYADI KANUNUN KABUL (21 HAZRAN 1934) - 21 Haziran 1934 tarihinde karlan SOYADI KANUNU ile kiilerin ahlaka aykr olmayacak ekilde soyadlar almas uygun grlmtr. - 24 Kasm 1934 tarihli kanunla ise Gazi Mustafa Kemale Trkiye Byk Millet Meclisi tarafndan ATATRK soyad verilmi ayrca, aa, hac, hafz, molla, hoca, efendi, bey, beyefendi, hanm, hanmefendi, paa, hazretleri gibi unvan ve lkaplarn soyad olarak alnmas yasaklanmtr.

MLL BAYRAMLAR VE TATL GNLERNN BELRLENMES - Yeni devletin kuruluunda temel olan tarihlerin Milli Bayram olarak kutlanmas henz 1921 ylnda mecliste grlm ve kabul edilmitir. - Bu dorultuda Milli Bamszlk Bayram olarak kutlanan il bayram 23 NSAN olmutur. Daha sonra yeni dzenlemeyle, Cumhuriyet, Ulusal Egemenlik ve ocuk ve Zafer Bayramlar kutlanmaya balanmtr.

MLL BAYRAMLAR VE TATL GNLERNN BELRLENMES - 27 MAYIS 1935 tarihinde mecliste kabul edilen Mill Bayramlar ve Genel Tatiller hakkndaki kanunun kabulyle, Mill Bayramlar tespit edilirken, hafta sonu tatili konusunda da Batya uygun olarak gerekli deiiklikler yaplmtr.

KADIN HAKLARININ KABUL - Osmanl toplum hayatnda kadn-erkek ilikilerini ve kadnn toplumdaki statsn belirleyen en nemli etken eriat hukukuydu. - Dini bak ve ahlak kaidelerinin ynlendirdii konservatif toplum yaps ierisinde kadnn etkinlii Osmanlnn son otuz ylna kadar neredeyse yoktu. - Milli Mcadelede ise kadnlar cephe gerisinde lojistik anlamda en az erkekler kadar nemli rol oynadlar.

KADIN HAKLARININ KABUL - Atatrkn konuya bakn ise u szleri ok net ifade etmektedir: Bir millet kadn ve erkekten meydana gelir. Mmkn mdr ki, bir topluluun yars topraklara zincirlerle bal kaldka dier ksm gklere ykselebilsin? - 17 UBAT 1926da Medeni Kanunun kabul kadnlarn toplumsal statleri ile alakal bir dnm noktas olarak dnlebilir.

KADIN HAKLARININ KABUL - 3 NSAN 1930 da karlan Belediye Kanunu ile, Belediye seimlerinde seme ve seilme hakkn elde ederlerken, - 26 EKM 1933 tarihinde de muhtarlk seimleri iin ayn hakk elde etmilerdir. - 5 ARALIK 1934te gerekleen anayasa deiiklii ve Milletvekili Seimi Kanunuyla, Milletvekili seme ve seilme hakkna sahip olmalar kadnlarn hak ettikleri ekilde siyasi ve sosyal yapda yer bulmalarna zemin hazrlamatr.
EKONOM VE SALIK ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

EKONOMK ALANDA YAPILAN NKILAPLAR - Osmanllar zamannda, tarm ve hayvancla dayal Trk ekonomisi, zellikle son dnemlerde kapitlsyonlar,d borlanma, dnyadaki yeni ekonomik sisteme uyum salayamama ve uzun sren savalar yznden byk krizler yaam dolaysyla kme noktasna gelmiti. - Milli bamszln nemli bir paras olarak grlen ekonomik bamszln salanabilmesi iin planlamaya dnk ilk nemli adm, henz Lausanne sreci devam ederken gerekletirilen 17 UBAT 1923 tarihli ZMR KTSAD KONGRES ile karmza kar.

EKONOMK ALANDA YAPILAN NKILAPLAR - zmir ktisad Kongresinde yaplan tartmalar sonucunda, Misak- ktisad ad verilen Milli ktisad Plan ana hatlaryla ortaya konmutur. Buna gre; - Sanayi iletmelerinin sermaye ve kredi ihtiyalarn karlamak maksadyla, Atatrkn de zel ilgisi ile 26 Austos 1924 tarihinde TRKYE BANKASI kurulmutur.

EKONOMK ALANDA YAPILAN NKILAPLAR 1925 ylnda R (AAR) VERGS kaldrlm, 1926 ylnda KABOTAJ KANUNU kabul edilmitir. 28 Mays 1927 de kabul edilen TEVK- SANAY KANUNU ile, ada anlamda sanayilemeye doru adm atlrken, zel sektr de sanayi alanna ekilmeye allmtr. - 1928 ylnda kurulan TARIM KRED KOOPERATFLER vastasyla da iftiye destek verilmek suretiyle ekonomi canlandrlmaya allmtr. -

EKONOMK ALANDA YAPILAN NKILAPLAR - 1929 ylnda patlak veren Dnya Ekonomik Krizi, Trkiyeyi de etkilemi ve Trkiyenin ekonomik ve sosyal gelimesinde yeni bir dnem amtr, iktisad skntnn basks da, Trk Devleti nin daha ok iktisad eylem yapmasna sebep olmutur. - 1933 - 1938 yllan arasnda Devletilik ilkesine uygun olarak yatrmlar yaplrken, ayn zamanda I. Be Yllk Kalknma Plannn yrrle konulmasyla, ekonomide planl yllar da balamtr. - Trk sanayisinin kurulu yllar olarak da kabul edilen bu dnemde, sanayilemeye ncelik verilmitir.

SALIK ALANINDA YAPILAN ALIMALAR - Cumhuriyet dneminde uzun sre ekonomik yetersizlikler dolaysyla planl bir salk reformu program izlenemedi. - Yeni devletin kurul srecinde sosyal politikalar asndan da bir gereklilik olarak uzun sava dneminde (1912-1921) yetim kaln ocuklar dnlerek 1921 ylnda OCUK ESRGEME KURUMU kuruldu.

SALIK ALANINDA YAPILAN ALIMALAR - 1930 ylnda kabul edilen UMUM HIFZISIHHA KANUNU na gre SALIK VE SOSYAL YARDIM BAKANLII kurularak, btn Trkiye deki salk hizmetleri bu bakanlk vastasyla yrtlmtr. - Ayn kanunla ile salk alannda bir takm dzenlemeler yaplm ve Tp Odalar, Hastaneler ve Tp Fakltelerinin kurulmas ngrlmtr. - Bu dnemde halkn salk ynnden eitilmesini salamak iinse, Halk Eitim almalarnda salk konularna da yer verilmi ve okullara salk ile ilgili dersler konulmutur
OK PARTL REJM DENEMELER VE SONULARI

I. MECLSTE GRUPLARIN ORTAYA IKII - 23 NSAN 1923de alan ilk mecliste, meclise geli ekillerine gre farkl grup milletvekili vard: 1) 16 MART 1920de stanbulun igali zerine karlan 19 MART tarihli seim genelgesine gre seilerek meclise gelenler 2) stanbulun igali ile, ngilizler tarafndan datlan Son Osmanl Mebusan Meclisi yesi olanlardan Ankaraya gelebilenler 3) Yunanistan ve Maltadan gelenler

I. MECLSTE GRUPLARIN ORTAYA IKII - Birinci meclis kurulduunda genel dnce ve hedef Misak- Millinin gerekletirilmesi idi. Bu yzden herhangi bir siyasi parti ya da at mevcut deildi. - Zamanla bu durum deimeye, ayn hedefe ulama yolunda baz fikir ayrlklar ortaya kmaya balad. Bu durum mecliste gruplar oluturdu.

I. MECLSTE GRUPLARIN ORTAYA IKII - Meclisteki gruplarn en nemlileri; Tesant (Dayanma), stiklal, Mdafaa-i Hukuk, Halk, Islahat gruplardr. - Mustafa Kemal zaman zaman bu gruplarn birine zaman zaman dierine yakn durarak bir denge unsuru olmaya abalamaktayd. Fakat bu abalar ok da olumlu sonu vermeyince bir merkez grup kurmaya karar verdi.

MDAFAA- HUKUK GRUBU VE HALK FIRKASINA DNMES - 10 MAYIS 1921 tarihinde, 151 arkadayla birlikte ANADOLU VE RUMEL MDAFAA- HUKUK GRUBUnu kurdu. - Bu tarihten sonra bu gruba dahil olanlar 1. GRUP MENSUPLARI, karsndakiler ise 2. GRUP MENSUPLARI olarak anlmaya baland. - 10 Mays 1921 tarihinde, Anadolu ve Rumeli Mdafaa-i Hukuk grubunun iki maddelik program da aklanarak genel anlamda Misak- Milli izgisinin benimsendii vurguland.

MDAFAA- HUKUK GRUBU VE HALK FIRKASINA DNMES - Ksa zamanda zellikle 2. GRUBUN muhalefetini olduka sertletirmesi ve Mustafa Kemalin ahsna ynelik giriimleriyle, mecliste bir merkez grup kurmaktan ok daha kesin bir zme ihtiya olduu anlald. - Atatrke gre bu kesin zm, HALK FIRKASI adyla halklk prensibine gre tekilatlanacak ve millet iin bir okul vazifesi grecek bir siyasi partinin kurulmasyd.

MDAFAA- HUKUK GRUBU VE HALK FIRKASINA DNMES - Yeni bir siyasi parti kurulmas iin yaplan almalar meyvesini zmirin dman igalinden kurtulmasnn yldnmnde verdi. - 9 EYLL 1923 tarihinde, Anadolu ve Rumeli Mdafaa-I Hukuk Grubunun program 9 MADDE (UMDE) haline getirilip aklanarak resmen HALK FIRKASI (PARTS) kuruldu. Bu parti cumhuriyetin ilan ile birlikte CUMHURYET HALK PARTS (10 KASIM 1924) adn ald.

MDAFAA- HUKUK GRUBU VE HALK FIRKASINA DNMES - Partinin ynetim kurulu Genel Bakan: MUSTAFA KEMAL (BYK MLLET MECLS BAKANI) Genel Bakan Vekili smet Paa (icra Vekilleri Heyeti Reisi), Genel Katip Recep (Peker) (Ktahya Mebusu), Azalar Sabit (Sarolu) (Erzurum Mebusu), Celal (Bayar) (zmir Mebusu), Cemil (Ubaydn) (Tekirda Mebusu), Refik (Saydam) (stanbul Mebusu), Saffet (Arkan) (zmit Mebusu), Mnir Hsrev (Grele) (Erzurum Mebusu), Kazm Hsn Bey (Konya Mebusu), Zlf Bey (Diyarbakr Mebusu).

TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF) - Yeni bir devletin ortaya k srecinde saltanatn kaldrlmasyla sertlemeye balayan fikir ayrlklar, cumhuriyetin ilan ve hilafetin kaldrlmasyla birlikte gittike derinlemeye balad. - Yeni devletin kurulu ve tekilatlanmas srecinde yaplacak inklaplarn eidi ve zaman hem meclis hem de CHP ierisinde sorunlara yol amaya balad.

TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF) - Sre ierisinde ortaya kan bu siyasi gr ayrlklarnn orduya yansmas ve ordu siyaset ilikisinin girift bir hal almasndan endie duyulduu iin, bu konuda alnan ilk tedbir ORDU-SYASET ilikisini ayrma abas oldu. - Milli Mcadele dneminin olaanst artlar gznnde bulundurularak askerlerin ayn zamanda milletvekili olmasna izin verilmiken EKM 1924te alnan bir kararla bu duruma sn verildi.

TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF) - Ordu-Siyaset ilikisine resmiyette son verilme abas CHP iinde ilk krlmalar beraberinde getirdi. - TCFnin kurucular arasnda yer alan Ali Fuat Cebesoy ve Kazm Karabekir, Musul Meselesinin en kritik olduu zamanlarda askerlik mesleinden istifa ederek, milletvekillii grevini yani siyaseti tercih ettiler.

TERAKKPEREVER CUMHURYET FIRKASI (TCF) - 20 EKM 1924de Mentee Mebusu Esat Beyin, mbadiller ve muhacirlerle alakal verdii gensoru ve yolsuzluk yapld iddialaryla mecliste ykselen tansiyon, 17 KASIM 1924de, saltanatn kaldrlmasndan tam iki yl sonra, ilk muhalefet partisinin ortaya kmasna sebep olmutur. - CHPden ayrlan 29 milletvekili TCFyi kurmutur.

TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF) - 1924 Anayasasnn ok partili hayata geie imkan veren yaps bu partinin kurulmasn resmiyette mmkn klarken, ilk etapta bu aba Atatrk tarafndan da gayet olumlu karlanm, demokrasinin gerei olarak doal bulunmutur. - TCFnin kurucularna bakldnda Milli Mcadelenin nemli isimlerinin artk ne ekilde ayrld ok rahat grlebilir.

TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF) Partinin kurucu kadrosu u isimlerden olumutur: Genel Bakan: Kazm KARABEKR Genel Bakan Vekilleri: Adnan ADIVAR, Rauf ORBAY Genel Sekreter: Ali Fuat Cebesoy Merkez Ynetim Kurulu: smail Canbolat, Halis Turgut, Rt Paa, Ahmet kr bey, Faik Bey, Necati Bey.

TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF) - Parti tz genel anlamda CHPden ok farkl idealler zerine ekillenmemekteydi. Fakat partinin bayraklaan sylemi Frkamz, tm dncelere ve dini inanlara saygldr ifadesi, ksa srede u ya da bu sebepten CHPye ve yaplmakta olanlara muhalif olan gruplarn TCF ats altnda toplanmasna zemin hazrlad. - Bu noktadan sonra Atatrkn de partiyle alakal duruu deimitir. lkenin siyasi ve sosyal yapsnn henz byle bir giriime hazr olmadn dnmeye balamtr.

EYH SAD SYANI VE TCFNN KAPATILMASI - Musul Meselesinin zm sreci devam ederken 13 UBAT 1925de Dou Anadoluda milliyeti ve dini bir sylem zerinden EYH SAD isyan patlak verdi. - Olay adn liderlik misyonunu stlenen ve aslen bir Nakibendi eyhI olan Elaz-Palulu EYH SADden almaktayd.

EYH SAD SYANI VE TCFNN KAPATILMASI - Bir taraftan AZAD hareketinin yrtt Krt Milliyetiliini rgtleme almalar, dier taraftan, hilafetin kaldrlmas zerine, din elden gidiyor eklindeki kkrtmalar, TCFnin kuruluunun verdii dolayl cesaret ve ngilizlerin maniplasyonlar,isyann kmasna zemin hazrlad. - 31MAYIS 1925 e kadar devam eden isyan ksa srede Dou Anadoluda ok geni bir alana yayld.

EYH SAD SYANI VE TCFNN KAPATILMASI - syannn kontrol altna alnamamas sebebiyle gerekleen hkmet deiikliinin ardndan 4 MART 1925de TAKRR- SKUN YASASI karlarak, sk ynetim ilan edilmitir. - Olay sonunda Ankara ve Diyarbakrda iki stiklal Mahkemesi kurulmu, konuyla ilgili yarglamalar burada gerekletirilmitir.

EYH SAD SYANI VE TCFNN KAPATILMASI - Terakkiperver Cumhuriyet Frkas da bu sreten nasibini ald. - Partinin Dou ve Gneydou Anadolu rgtlenmelerinin isyana destek verdii gerekesiyle Takrir-I Skun Yasas gerei 3 HAZRAN 1925de TCF kapatld. - lk ok partili hayata gei denemesi bu sebeplerden dolay baarsz oldu.

ZMR SUKAST GRM - TCFnin kapanmasndan sonra, meclis ve muhalefette etkisini olduka kaybeden eski ttihatlar ve kinci Grup mensuplarndan bazlar Atatrke kar bir suikast giriimi planlad. - Farkl alternatifler zerinde durulduktan sonra zmirde olmas kararlatrlan giriim iin gerekli rgtlenme gerekletirildi.

ZMR SUKAST GRM - HAZRAN 1926da Atatrkn zmire yapaca seyahati frsat bilen suikatilerin planlar, olaydan sonra tetikileri Yunan Adalarna karmak iin tutulmu Kayk Giritli evkinin olan biteni zmir Valisi Kazm dirike anlatmasyla ortaya kmtr. - 17 Haziranda Giritli evkinin yapt istihbaratn deerlendirilmesiyle kurulan stiklal Mahkemesinde (Aliler Mahkemesi) TCFnin kurucular bata olmak zere dneme mal olmu pek ok isim yarglanmtr.

ZMR SUKAST GRM - zmir Suikasti giriimi ilk on yllk dnemde iktidarmuhalefet ilikileri asndan bir zirve noktasdr. - Tam anlamyla bir hesaplama srecini balatmtr ki bu konuyla ilgili NUTUK elimizdeki en nemli kaynaktr. - Bir noktada Atatrkn 1919-1926 dnemiyle hesaplamasnn bir yansmas olan bu nemli kaynak dikkatle okunmaldr.

SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF) - 1926 Sonrasnda hem Takrir-I skun yasasnn devam eden uygulamalar, hem ekonomide devleti eilimlerin artmas hem de 1929 ekonomik buhran bir parti ierisinde olmasa bile toplumsal bir muhalefetin tabanda glenmesine sebep olmaktayd. - Yukarda saylan sebepler ve tek partili rejimin bir diktatrlk olarak deerlendirilmesinden duyduu rahatszlk Atatrk zm arayna sevk etmekteydi.

SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF) - Bu ortamda Paris bykelisi Ali Fethi Okyar izin iin geldii Yalovada Atatrkle bir araya geldi. - Hem ngilteredeki parlamenter yapy hem de lke iinde grd aksaklklar kendisine aktard. Bu grme sonunda Atatrk Fethi Beyden liberalizm prensibini benimsemi bir parti kurmasn talep etti.

SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF) - Atatrkn srarlaryla 12 AUSTOS 1930da, ikinci ok partili hayata gei denemesi SCFnin kuruluuyla ortaya kmtr. - Parti program Atatrkn arzu ettii gibi ekonomik liberalizm zerinden ekillendirilmi bunun dndaki temel prensiplerde CHP izgisi korunmutur.

SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF) - SCF en fazla destei Ege Blgesinden ald fakat btn abalara ramen parti tabanna CHP kart marjinallemeye msait kii ve gruplarn dahil olmas engellenemedi. - Yerel seimlerde 502 belediyeyi kazanan SCF zellikle zmirde yaanan baz olumsuz gelimelerden sonra CHF veonu destekleyen basnn youn saldrlarna hedef olmutur.

SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF) - Partinin kuruluunu byk bir samimiyetle destekleyen Atatrk ortaya kan tablodan byk rahatszlk duymaya balam bunun zerine ilk bataki desteini ekmek zorunda kalmtr. - Normal artlar altnda gdml bir muhalefet partisi olarak kurgulanan SCF taban itibariyle kontrolden kmaya msait bir yap sergilemeye balaynca parti yneticileri tarafndan fesh edilmitir. (17 KASIM 1930)

MENEMEN OLAYI - SCFnin kapatlmasndan sonra 23 ARALIK 1930da Nakibendi Tarikatna mensup baz mridler, Dervi Mehmet nderliinde zmirin Menemen ilesinde ayakland. - eriat istemiyle gerekletirilen bu isyanda Astemen Kubilay isyanclar tarafndan ehit edildi. - syan ksa srede bastrlmasna ramen rejime ynelik i tehditlerin halen canl bir ekilde varln devam ettirdii anlald.
ATATRK DNEM TRK DI POLTKASI

LOZANIN BIRAKTII MESELELER
TRKYE RUSYA LKLER 1923-1932
TRKYE TALYA LKLER
TRKYENN DOU KOMULARIYLA LKLER

SLAHSIZLANMA KONFERANSLARI
VE MLLETLER CEMYETNE YELK
REVSYONST HAREKETLER
VE BALKAN ANTANTI
1932-1938
HABESTANIN GAL AKDENZ TTFAKI MONTREUX BOAZLAR SZLEMES
SADAABAD PAKTI
HATAY MESELES TRKYE-ALMANYA LKLER TRKYE-NGLTERE LKLER

Atatrk, milli d politikay ; Her eyden evvel mill hudutlarmz iinde ve sonrada darda millet ve memleketin hakiki saadetine almaktr ekilinde ifade eder. Atatrk, Trk d politikasn iki temel unsur zerine oturtmutur. Bunlar: - Trkiyenin siyas bamszlndan taviz vermemek , - Devletleraras anlamazlklar bar yollarla zmlemektir

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI - TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES * Lausanne Antlamasnn 3/2. maddesine gre Trkiye ve ngiltere Antlamann iki tarafa onaylanp yrrle girmesinden sonraki 9 aylk srede ikili grmelerle Trkiye-Irak snrn izmeye alacak eer baarl olamazlarla konuyla ilgili nihai karar Milletler Cemiyeti (M.C) tarafndan verilecekti.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI - TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES - 9 aylk sre erevesinde ilk grmeler 19 MAYIS 1924te gerekleen HAL KONFERANSI ile balad, iki taraf da Lausannedaki duruundan taviz vermedi. - ngiltere konuyu zmszle gtrecek iddialarda bulundu. - 5 Haziranda kapanan konferanstan iki ay sonra Hakkari civarnda ngiltere destekli bir Nasturi syan gerekleti.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI - TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES - ngiltere, 1915 ylnda Asya Trkiye sini nceleme Komisyonuna hazrlatt raporla, genel olarak Anadolu ve Ortadou politikasnn esaslarn yle belirlemiti; - Doal kaynaklaryla zengin, ekonomik bakmdan gl olan ve douyla ulam balants ynnden stratejik konumda bulunan blgeleri elinde tutmak olarak belirlenmiti. Irakla alakal grmelerde de buna uygun bir davran biimi ierisindeydi.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI - TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES - 9 Aylk sre sonunda 20 EYLL 1924den itibaren M.C, Lausanneda ifade edildii gibi konuyla alakal tetkiklerine balad. - Bu srete eyh Said syan gerekleti ve Trkiye, ngiltere ile yeniden sava ihtimali zerinde durulduu bir dnemde bu isyanla uramak zorunda kald.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI - TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES - M.C Meclisi Trkiyenin katlmad 16 Aralk 1925 tarihli oturumda Trkiye-Irak snrnn bugnk gibi izilmesine karar verdi. - 5 HAZRAN 1926 tarihinde ise Ankarada Trkiyengiltere-Irak arasnda Trkiye Irak Snr ve yi Komuluk Antlamas imzaland.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI - TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES 5 HAZRAN 1926 ANTLAMASIYLA bugnk TrkiyeIrak snr izilirken, dier taraftan da Trkiyenin Irak petrol gelirlerinden 25 yl sreyle toplam 5.500.000 sterlin deerinde %10luk bir pay almas kararlatrlmtr. Hikmet Ulubayn konuyla ilgili almasna gre Trkiye 1934-58 dneminde bu demenin 3.500.00 TLlik ksmn tahsil etmi bu tarihten sonra da kalan 2.000.000 ksm btede alacak olarak grnmtr.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES - Lausanne grmeleri srasnda 30 Ocak 1923de Trkiye ve Yunanistan arasnda karlkl olarak nfus deiimi antlamas yapld. - Buna gre 30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mtarekesinden nce stanbul Belediyesi snrlar ierisine yerlemi bulunan Rumlarla (Etabli), Bat Trakya da yaayan Trkler hari, dier yerlerde yaayan Trk ve Rumlar karlkl olarak deitirileceklerdi. Bu deiimi gerekletirmek zere de uluslararas bir komisyon kurulacakt.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES Komisyon almalar srasnda Yunanistan stanbul da daha fazla Rum brakmak iin Etabli kavramnn yorumunu tartmaya at. Bunun zerine, Trkiye Ortodoks Patriini de mbadele kapsamna alarak snr d etti. Bu olay ikinci bir anlamazlk konusunu tekil etti. Fakat, Patriin 19 Mays 1925 gn grevinden istifa etmesiyle ikinci mesele zld.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES 1 ARALIK 1926 ATNA ANTLAMASI ile, iki lke aznlklarnn emlak konularnda bir dzenleme yapld. Antlamann uygulanmas srasnda Yunanistan Bat Trakyadaki Trklerin mallarna el koyunca, Trkiye de ayn eyi stanbulda Rumlara ait tanmazlara uygulad.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES Atina Antlamasnn uygulanmasnda yaanan skntlar, iki lke arasnda artan gerginlik zaman zaman Trkiye ve Yunanistan sava durumuna getirmitir. 1920lerin sonunda Yunan devlet bakan Venizelosun abalaryla iki lke ilikilerinin iyileme eilimi gstermesi zerine, 10 Haziran 1930 tarihinde iki lke arasnda Ankara da bir Dostluk Antlamas imzalanmtr.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES ANKARA ANTLAMASI ile : Yerleme tarihleri ve doum yerleri ne olursa olsun, stanbul Rumlar ve Bat Trakya Trkleri, ETABL (Yerleik) deyiminin kapsam iine alnd. Mbadele Meselesinin nu ekilde zlmesinden sonra Trkiye-Yunanistan arasnda II. Dnya Sava sonuna kadar srecek bir ittifak ilikisi balam oldu.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER Milli Mcadele dnemini Trklerin emperyalizme kar mcadelesi olarak gren Rusya, eski mttefiklerine kar Anakarann mcadelesini destekleyen bir tavr ald. Milli Mcadele dneminde kurulan ikili ilikiler ve ortak karlar 16 MART 1921 MOSKOVA ANTLAMASI resmiyet kazand.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER Savatan sonra, Musul Meselesi srasnda da Rusya Trkiyeye desteini devam ettirmitir. Locarno Sistemiyle Almanyann I. Dnya Savann galip devletleriyle ayn yapya dahil olmas Rusya tarafndan bir tehdit olarak alglanm bu alg Rusyay blgede nemli grd Trkiyeye daha da yaknlatrmtr.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER ngiltere-Trkiye ilikilerinde Musul Meselesi yznden gerilim devam ederken, Trkiye ile Rusya arasnda 17 ARALIK 1925de DOSTLUK ve SALDIRMAZLIK ANTLAMASI imzalanmtr. 11 MART 1927de imzalan ticaret antlamas ile siyasi ilikilerin yansra ticari ilikilerin de gelitirilmesi hedeflenmitir.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER 17 ARALIK 1928de 1925 tarihli Dostluk Antlamas, iki yl daha uzatlm fakat 1930lu yllarla birlikte Trkiyenin bat ile ilikilerini revize etmeye balamas nedeniyle Trkiye-Sovyet Rusya ilikilerinde dalgal bir seyir ortaya kmaya balamtr.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER Milli Mcadele srasnda talyadan sonra Anadoludan ekilen ikinci devlet olan Fransa ile 20 EKM 1921de ANKARA ANTLAMASI imzalanmt. Bu antlama ile Fransa Ankaray tanyan TLAF KANADIna mensup ilk batl devlet olmutu. Lozanda borlar, kapitlasyonlar ve Suriye Snr iki lke arasnda gerginlik yaratan konular oldu.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER 1921 ylnda imzalanm olan Ankara Antlamasnda, antlamann imzalanmasndan bir ay sonra, Trkiye ve Suriye arasnda snr izmek iin karma bir komisyon kurulmas ngrlmt. Ancak, ad geen komisyon 1925 Eyll aynda kurulabildi ve almalar srasnda snrn izilmesi konusunda anlamazlk kt.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER 30 Mays 1930 tarihinde imzalanan Dostluk Antlamas erevesinde snr tespit edilmitir. Snr meselesinden sonra Trkiye deki Fransz Misyoner Okullarnn durumu iki lke ilikilerine konu olmu ve Trkiyenin arzu ettii ekilde egemenlik haklarmz asndan problem yaratmayacak ekilde zlmtr.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER ki lke arasnda sregelen Osmanl Borlarnn denmesi meslesi 13 Haziran 1928 gn imzalanan Paris Antlamasyla belirli bir deme sistemine balanmtr. 1929 ylnda kan dnya ekonomik krizi nedeniyle deme gl yaayan Trkiye, 1933 ylnda Fransa ile Paris te yeni bir Bor Antlamas imzalamtr.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER 1929 ylnda Trkiye kapitlasyonlarn son kalntlarn da temizlemek amacyla halen yabanclarn iletmesinde bulunan yaplarn devletletirilmesi yoluna gitmitir. Bu srece o dnemde halen Fransa tarafndan iletilen Adana-Mersin Demiryolu Hatt da dahil edilmitir. Bu konu iki lke ilikilerinde gerginlik yarattysa da HAZRAN 1929da imzalanan antlamayla Trkiye bu hattn iletimini satn almtr.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-TALYA LKLER - talya Anadolunun paylalmas konusunda ngiltere ve Fransa ile yaad anlamazlk sebebiyle topraklarmzdan ilk ekilen devlet oldu. - 1922 ylnda talyada balayan Mussolini iktidar ve bu iktidarn Mare Nostrum-Bizim Deniz politikas Akdeniz Havzasndaki tm devletler gibi Trkiye iin de olduka rahatsz ediciydi

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-TALYA LKLER - 30 MAYIS 1928de imzalanan TARAFSIZLIK VE DOSTLUK ANTLAMASI ile ilikiler belli bir dzeyde tutulmak istenmitir. - 1930larla birlikte talyann REVZYONST eilimlerinin gzle grlr lekte artmas ve Mussolini-Hitler yaknlamas Trk-talyan ilikilerinde gergin bir seyri beraberinde getirmi ve II. Dnya Sava sonuna kadar da devam ettirmitir.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN SLAM LKELERYLE LKLER *AFGANSTAN - 1 MART 1921de Moskovada imzalanan DOSTLUK ANTLAMASI, Trkiye ile Afganistan arasnda resmi ilikileri kuran ilk belgedir. - Atatrkn reformlar Afganistan iin de rnek olmu, Afganistan Trkiyeden subay, retmen, doktor gibi teknik uzmanlar getirtirken dier taraftan da Trk niversitelerine renci yollamtr.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN SLAM LKELERYLE LKLER *AFGANSTAN - Son dnem tarihinde Rusya-ngiltere nfuz mcadelelerine sahne olan Afganistan Trkiyeyi bu zor durumunda bir mttefik olak grmtr. - MAYIS 1928de Agan Kral Amanullah Han Trkiyeyi ziyaret etmi bu ziyaret srasnda 25 MAYIS 1928de Ankarada TRK-AFGAN DOSTLUK ve BRL ANTLAMASI imzalanmtr. - Amanullah Hann tahttan indirilmesinden sonra da ilikiler ayn seyirde devam etmitir.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN SLAM LKELERYLE LKLER *RAN - Hem Trkiyenin hem rann snrdaki kabile ve airetler zerinde yeterli ve sk ynetim kuramam olmas Trk-ran snrnda srekli scak alanlar bulunmasna sebep olduu gibi ikili ilikileri de olumsuz etkilemekteydi.

1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN SLAM LKELERYLE LKLER *RAN - Snr sorunlarn gidermek iin iki lke arasnda 22 NSAN 1926da bir GVENLK ve DOSTLUK ANTLAMASI imzaland fakat yeterli olmad. - HAZRAN 1928de ek bir protokolle bu antlama daha gl hale getirildi. - 23 OCAK 1932de bir UZLAMA, ADL TESVYE ve HAKEM ANTLAMASI imzaland ve kesin olarak iki lke snr izilmi oldu. - HAZRAN 1934de Rza ah Pehlevinin ziyareti ikili ilikileri daha da dostane bir havaya soktu.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI - Lausannenn brakt meselelerin byk oranda zme kavumas, - lk 10 ylda i politikay ilgilendiren, siyasi, sosyal, hukuki, ekonomik nemli inklaplarn uygulamaya konulmas, kinci 10 yllk dnemde d siyasette daha farkl bir yaklam beraberinde getirmitir. Trkiye bu dnemde ortaya kan REVZYONST lkelere kar bir taraf olarak ANT-REVZYONST kanatta yerini alm ve ilk on yllk dnemde sorun yaad lkelerle ilikilerini revize etmeyi tercih etmitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN MLLETLER CEMYETNE (M.C) GR M. C, I. Dnya Savandan sonra kazanan lkelerin karlarnn korunmas iin ngilterenin nderliinde kurulmutur. Musul Meselesi, Mbadele Meselesi gibi konulardaki tavr ve ngilterenin arl nedeniyle ilk 10 yllk dnemde Cemiyetle Trkiye arasndaki ilikiler olduka souk seyretmitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN MLLETLER CEMYETNE (M.C) GR 1928den itibaren dnyadaki silahszlanma faaliyetlerine katlmtr. 1929 ylnda da Briand - Kellog Paktn imzalayarak, uluslararas ilikilerde sava reddettiini aka ortaya koymutu. Trkiye, Nisan 1932 de yaplan Cenevre Silahszlanma Konferansnda, Milletler Cemiyeti ile ibirliine hazr olduunu bildirmitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN MLLETLER CEMYETNE (M.C) GR spanya ve Yunanistann Trkiyenin ye olarak kabul edilmesi iin verdii teklif zerine, M.C normal yelik prosedrnde ilk kez bir istisnaya gidilmi ve zel olarak Trkiye iin karlan davet kararyla Trkiye Cemiyete yelik iin davet edilmitir. 6 TEMMUZ 1932de ye 43 lkenin tam oyuyla Trkiye M.C ye olmu, meclis bu yelii 18 TEMMUZda onaylaynca durum lke iinde de resmiyet kazanmtr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI
Trkiye, hem Balkanlarda barn korunmas hem de Balkan lkeleriyle olan dostluk ilikilerine verdii nemin bir gstergesi olarak, 15 Aralk 1923te Arnavutluk, 18 Ekim 1925te Bulgaristan, 25 Ekim 1925te de Yugoslavya ile birer dostluk antlamas imzalamt. Trkiye ile Yunanistan arasndaki 1930 ylnda balayan yaknlamann bir sonucu olarak, 14 Eyll 1933 tarihinde bir Dostluk ve Snr Gvenlii Antlamasnn imzalanmas, Balkanlardaki olumlu havay daha da arttrmtr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI Trkiye ile Yunanistan arasndaki 1930 ylnda balayan yaknlamann bir sonucu olarak, 14 Eyll 1933 tarihinde bir Dostluk ve Snr Gvenlii Antlamasnn imzalanmas, Balkanlardaki olumlu
havay daha da arttrmtr.

Balkanlarda Trkiye nin nclnde gelien dostluk ve ibirlii havas, 1930 lardan itibaren ortaya atlm olan Balkan Antant fikrini olduka glendirmiti. zellikle 1933 ylnda Almanyada Nazilerin iktidara gelmesi ise, bu antantn gerekletirilmesi iin ibirlii almalarn arttrmtr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI ki revizyonist lke Almanya ve talyann i ve d siyasetleri ve zellikle talyann d politika yaklam erevesinde Balkanlara olan ilgisi 1920lerin sonundan beri telaffuz edilen Balkan birlii fikrinin alevlenmesine zemin hazrlamtr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI Balkan Antantnn olumasnn ilk admn Balkan Konferanslar oluturdu. Bu konferanslar Balkan lkeleri arasnda ibirliini gelitirdi. 1933de Almanyada NAZ PARTSnin iktidara gelmesi Yunanistan ve Trkiyeyi Balkan Birlii konusunda daha da cesaretlendirdi. Fakat talyaya yakn duran bulgaristan ve Arnavutluk bu fikre ok scak bakmad.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI Trkiye; 14 EYLL 1933de YUNANSTAN 17 EKM 1933de ROMANYA 27 KASIM 1933de YUGOSLAVYA ile yapt dostluk ve ittifak antlamalaryla kendi gvenliini salamaya alt. - 9 UBAT 1934de bu farkl antlamann tek bir at altnda toplanmasyla BALKAN ANTANTI kuruldu. Meclis 6 MART 1934de antlamay onaylad. -

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TALYANIN HABESTANI GAL VE AKDENZ TTFAKI - talyann EKM 1935de balayp 1936 ylna kadar devam eden bir srete HABESTAN igal etmesi, uluslararas gndemde ok byk yank uyandrd. - M.C talyaya kar zorlama tedbirlerine bavurmasna ramen, talya geri adm atmad. - Bylece Jaonyann Manuryay igalinden sonra revizyonist lkelerden gelen ikinci igal giriimi karsnda da M.C ok etkili olamad.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TALYANIN HABESTANI GAL VE AKDENZ TTFAKI gal sreci devam ederken ngiltere, Balkan corafyasndaki lkelerle ilikilerini arttrmak ve talyaya gz da verebilmek iin spanya, Yugoslavya, Yunanistan ve Trkiyeye olas bir talyan saldrsna kar gvence verdi. spanyann dnda dier lklere bu garantiyi kabul ederek, ayn garantiyi olas bir talyan saldrsna kar ngiltereye verince doal bir ittifak ortaya kt. Bu ittifak AKDENZ TTFAKIdr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TALYANIN HABESTANI GAL VE AKDENZ TTFAKI Akdeniz ttifak talyan-Habe Sava sona erdikten sonra ortaya kt ekilde dald ama bu ittifak Trk-ngiliz ilikilerinde bir milat oldu. Trk-ngiliz ilikilerine ilk ciddi yansmas ise Montreux Boazlar Szlemesinin imzalanmas srecinde gerekleti.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI MONTREUX BOAZLAR SZLEMES Trkiyenin ve Karadenizin gvenlii asndan byk nem tayan boazlarla alakal Lausanne Antlamasyla yaplan dzenleme 1930lu yllarla birlikte ortaya kan bir taraf saldrgan yapda tedirginlik verici bir hal almt. Milletler Cemiyeti ve zellikle ngiltere, Fransa, talya ve Japonya Trkiye ye garanti vermi olmalarna ramen bu yetersizdi.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI MONTREUX BOAZLAR SZLEMES Trkiye, 11 Nisan 1936da, szlemeyi imzalayan devletlere artlar Deimitir ilkesinden hareketle birer nota gndererek, mevcut szlemenin deitirilmesi isteini bildirdi. nce ngiltere, ardndan, Balkan Antant Daim Konseyi 4 Mays 1936da bu konuda Trkiyeyi desteklediklerini ifade ettiler. talya hari Boazlar Szlemesini imzalayan dier devletlerin de bu istei uygun bulmalar zerine, 22 Haziran 1936 tarihinde svirenin Montreux kentinde bir konferans dzenlendi.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI MONTREUX BOAZLAR SZLEMES 20 TEMMUZ 1936da Trkiye, ngiltere, Fransa, Sovyetler Birlii, Japonya, Romanya, Bulgaristan, Yunanistan ve Yugoslavya arasnda Montr Boazlar Szlemesi imzaland. Buna gre baazlarla ilgli tm egemenlik haklar Trkiyeye verilirken dier taraftan gnn artlarna uygun olarak gemi geileriyle alakal ok daha geni ve ayrntl stat tanmlar yapld. Gemilerin boazlardan geii dzenlendii gibi, yaplan hava sahas tanmlamasyla uaklarn boazlarn hava sahasn kullanmna da dzenleme getirildi.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI SAADABAD PAKTI Balkanlarda olduu gibi, Ortadouda bulunan devletlerle de ilikilerini gelitirmeye byk gayret sarf eden Trkiye, -1932 ve 1937 yllarnda ran -1926, 1932 ve 1936 yllarnda Irak - 1937 ylnda Msr ile dostluk ve eitli konularda ibirlii salayan antlamalar imzalamtr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI SAADABAD PAKTI 2 Ekim 1935 tarihinde Trkiye, ran ve Irak arasnda Ortadou da blgesel ibirliini gelitirmek maksadyla l bir antlama imzalanmtr. Daha sonra, Afganistann da katlmyla antlamann alan genilemitir. talya nn 1935 de Habeistan a saldrmasyla, Trkiye nin nclnde Trkiye, ran, Irak ve Afganistan arasnda Tahran daki Sadbat Saraynda, 8 TEMMUZ 1937 tarihinde SAADABAD PAKTI denilen antlama imzalanmtr. Bu antlama 14 Ocak 1938 gn de TBMM tarafndan onaylanarak yrrle girmitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-NGLTERE LKLER Trkiyenin MCne yeliinden sonra farkllamaya balayan Trl-ngiiz diyalou, Akdeniz ttifak ve Montreux Boazlar Szlemesiyle daha yakn bir hal almaya balamtr. Bu erevede: 1936 ylnda ngiltere Kral VIII. Edward stanbul u ziyaret etmitir. 1937 ylndan itibaren ekonomik alanda da kendisini gstermeye balamtr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-NGLTERE LKLER Gelien ekonomik ilikilerle -Karabk Demir - elik Fabrikas kurulmu, -27 Mays 1938 tarihinde de iki lke arasnda, Trkiyeye kredi almasn ngren bir antlama imzalanmtr. -Trkiye 1937 ylnda yaplan Nyon Konferansnda ngiltere ile birlikte hareket etmitir. -Bu yakn ilikiler sonucunda Trkiye, ngiltere ve Fransa arasnda 19 Ekim 1939 tarihinde Karlkl Yardm Antlamas imzalanmtr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER VE HATAY MESELES Fransa Avrupada ortaya kan tehlikeli durum karsnda Ortadoudaki smrgelerine birer birer bamszln vermeye balad. Bu smrgelerden biri de Suriyedir. Kasm 1936da Suriye bamszln kazanrken, 20 EKM 1921 tarihli Ankara Antlamasyla zel bir ynetim yapsyla Suriyeye balanm olan skenderun Sanca Suriyeye braklmak istenmitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER VE HATAY MESELES Trkiye skenderun Sancann Suriyeye balanmasna kar kt.Fransadan 9 Ekim 1936 tarihinde bu sancaa bamszlk vermesini talep etti. Fransa bu istee olumlu yant vermedi. Milletler Cemiyetine gtrlen mesele, 18 Aralk 1936 tarihinden itibaren burada ele alnmaya baland.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER VE HATAY MESELES Milletler Cemiyeti, 20 Ocak 1937 tarihinde Trk tezini kabul ederek, sancaa ayr bir stat tannmasn kabul etti. 29 Mays 1937 Trkiye ile Fransa konuya ilikin ikili bir antlama yapt. Sancak Anayasasnn almalar srasnda Franszlar Trkiye ye baz glkler karmlar ise de, 1938 ylnda, Almanya nn Avusturya y ilhak, Fransa nn Trkiye ye kar tutumunu yumuatmasna sebep olmutur.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER VE HATAY MESELES 2 EYLL 1938de ad HATAY olarak deitirimi sancak meclisi almalarna balad. Hem Trkiyenin hem de Hatayn arzusu birlemekti. Fransa bu talebe ok scak bakmamakla birlikte 23 HAZRAN 1939da Ankara Antlamasyla Hatayn Trkiyeyekatlmasn kabul etti ayn gn Hatay Meclisi de Trkiyeye katlma karar ald ve yaklak yla yaylan bu mesle Trkiye lehine zlm oldu.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-ALMANYA LKLER I. Dnya Sava sonunda imzalad Versay Antlamas ile 1930lara kadar dnya siyasetinde yeniden varlk gsteremeyen Almanya 1933de NAZ PARTSnin iktidara gelmesiyle birlikte revizyonist bir yaklamla ok daha aktif bir lke olmaya balamtr. Siyasi ve ekonomik adan glenmeye balayan Almanya ile Trkiyenin ilikilerinin yeniden balamas da bu dneme denk gelir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-ALMANYA LKLER 1934 ylndan itibaren zellikle Trkiye ile Almanya arasndaki ekonomik ilikiler hzla gelimitir. Bunun sonucu olarak, - ki lke arasnda 1938 ylnda Berlin de bir Ticaret Antlamas imzalanm, - Alman Ticaret Bakan Trkiyeyi ziyaret etmitir. - Almanyann Trkiyeye kredi vermesiyle ilgili olarak 16 Ocak 1939 tarihinde yine Berlin de bir antlama imzalanmtr.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-ALMANYA LKLER 1932-1939 dnemi Trkiye asndan, Almanya ve ngilterenin lkemiz zerinde siyasi ve ekonomik nfuz mcadelesi verdii bir dnem olarak karmza kar. Her iki lke de nemli bir mttefik olarak grdkleri lkemizi II. Dnya Sava ncesinde kendi yanna ekebilmek iin azami lde gayret gstermitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-ALMANYA LKLER Almanyann II. Dnya Sava ncesinde benimsedii HAYAT SAHASI politikas 1939da ekoslavakyann igal edilmesi sonucunu dourunca Trkiye anti-revizyonist lkeler ngiltere ve Fransaya yaklamay tercih etmitir. Trkiye bu tercihine ramen 1942 ylna kadar Almanya ile ekonomik ilikilerini devam ettirmitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER Trkiyenin M.C ne ye olmasna kadar geen srete Trk-Rus ilikileri gayet scak bir seyir izlerken bu tarihten sonra Trkiyenin Rusyadan bamsz ittifak abalar Rusya iin rahatszlk nedeni olmaya balamtr. 1932 ylnda Trkiye Babakan ve Dileri Bakan, Sovyetler Birliini ziyaret etmiler ve bu ziyaret, ilikilere bir canlanma getirmitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER 1933 ylnn sonlarna kadar, iki lke arasnda zaman zaman gr ayrlklar km olmakla birlikte, ilikiler belli bir izgide devam etmitir. 1934 ylna gelindiinde ise; ilikilerde kopukluklar yaanmaya balamtr. Sovyetler Birliinin 1934 ylnda Milletler Cemiyetine girmesi ise, Trk - Sovyet ilikilerinde ksa sreli de olsa bir rahatlama meydana getirmi fakat II. Dnya Sava ncesi Rusyann Almanya ile anlamas iki lkenin ayr saflarda olmas sonucunu dourmutur.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-TALYAN LKLER 1928 Antlamas zerinden ekillenen Trk-talyan ilikileri, 1930larda talyann Orta ve Yakndouya yaylma idealleri nedeniyle gergin bir atmosferde ekillenmitir. Balkan Antantnn kurulmas, Habeistan Meselesinde Trkiyenin M.C ile ortak tavr sergilemesi,

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-TALYAN LKLER Akdeniz ttifak, Montreux Boazlar Szlemesi Trk-italyan ilikilerindeki gerginlii arttrmtr. - 2 OCAK 1937de tansiyonun drlebilmesi iin Trkiye ve talya arasnda Akdenizin gvenlii iin antlama yaplm ve ayn yl ubat aynda Trk Dileri Bakan Tevfik Rt Aras talyay ziyaret etmitir.

1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-TALYAN LKLER 10-11 Eyll 1937 tarihinde Avrupa devletlerinin katlmasyla Nyonda dzenlenen konferansa, talya katlmazken, Trkiye nin katlarak ngiltere ve Fransa y desteklemesi, Trk - talyan ilikilerini yeniden gerginletirmitir. Almanyann tm abalarna ramen dzelmeyen iki taraf ilikilerinde, talyann saldrgan tutumu Trkiye tarafndan 30lar boyunca ak bir tehdit olarak alglanmtr.
TRK NKILABININ DAYANDII TEMELLER VE ATATRKLK

I. TRK NKILABININ TEMEL LKELER (ATATRK LKELER) Cumhuriyetilik Milliyetilik Halklk Devletilik Laiklik inklaplk

II. BTNLEYC LKELER Milli Egemenlik Milli Bamszlk Milli Birlik Beraberlik ve lke Btnl Yurtta sulh, Cihanda Sulh Bilimsellik ve Aklclk adalama ve Batllama nsan ve nsanlk Sevgisi
TRK NKILABININ DAYANDII

TEMELLER VE ATATRKLK
ATATRK LKELER Atatrk lkeleri olarak adlandrdmz 6 prensip, 5 UBAT 1937 tarihinde Trkiye Cumhuriyetinin temel zellikleri olarak anayasaya girmilerdir. Kemalizm veya Atatrklk olarak ifade edilen her iki kavramda da kastedilen anlam; Atatrk ilkelerine bal kalarak, Trk Milletini ileri hedeflere yneltmek ve insanlk ailesinde ona erefli bir yer kazandrmaya almaktr.

TEMELLER
VE ATATRKLK
ATATRK LKELER CUMHURYETLK - Yeni trk Devletini yaratan Trk nklabnn siyasi grdr. - Devlet dzeninde ve ynetiminde millet iradesinin egemen olmasdr. - Siyasal bir dzen olarak domu, beraberinde ekonomik, sosyal ve kltrel dzenlemelerini getirmitir.

CUMHURYETLK - Milliyetilik, Halklk, Laiklik ilkeleriyle iiedir. - Cumhuriyet demokrasinin en iyi uyguland ynetim biimidir. - Cumhuriyet devleti bir hukuk devletidir. Meclisin yapt yasalarn anayasaya uygunluu, yrtmenin hukuka uygun bir ekilde yrtlmesi bamsz mahkemelerin denetimine tabidir.

- Trk CUMHURYETLK ATATRKE GRE CUMHURYET
Milletinin tabiat ve adetlerine en uygun ynetim eklidir. - Cumhuriyet ahlaki fazilete dayanan bir ynetim eklidir. - Cumhuriyet ynetimi faziletli ve namuslu insanlar yetitirir. - Cumhuriyete sahip kmak kadar ona layk olmak da gereklidir. - Cumhuriyet her zaman demokrasi kavramyla birlikte ele alnmaldr.
TEMELLER
VE ATATRKLK
MLLYETLK - Milletin tm bireyleriyle milli benliinin bilincine varmas, lke ve millet btnl iersinde varln srdrmesi ve ykseltmesi ilkesidir. - Trk nklabnda milliyetiliin temelini Misak- Milliye dayanan tam bamszlk ilkesi oluturur. - Tam bamszlk iin, siyasi, mali iktisadi, askeri, kltrel her alanda bamszlk gerekir. Atatrk2e gre bunlardan biri eksik olursa lke bamsz saylamaz.

TEMELLER
VE ATATRKLK
MLLYETLK - Milliyetilik bir devletin siyasetinin de milli olmasn gerektirir. - Atatrkn milliyetilik anlay rk deildir. Ona gre milliyetilik bir vicdan ve duygu iidir. - Trk milletinin bamszl iin gsterdii duyarlln yannda, dier milletlerin haklarna da sayg gsterilmesi gerektiine inanmtr. - Milli birlik ve beraberlik iinde almak lkemizi en ileri dzeye tayacak potansiyele sahiptir.

HALKILIK - Halkn kendi kendini ynetmesi, kanun nnde eit olmas, snfsz ve ayrcalksz bir toplum oluturmas anlamna gelen bir sosyal politika prensibidir. - Trk nklab halk yeni ve etkin bir siyasal unsur olarak ortaya karmtr. - Milli Mcadele halk sayesinde kazanlmt. Bu yzden Atatrk meclisin alndan itibaren her frsatta HALKILIK prensibini telaffuz etmi ve yerlemesini istemitir.

HALKILIK - Halklk ilkesi halkn herhangi bir snf veya zmre tarafndan smrlmesini reddeder. - Kamunun yararn kii ve zmrenin yararnn stnde tutar. - Fertlerin kanun nnde mutlak eitlii kabul edilir. Hi kimseye herhamgi bir sfat ya da nedenden dolay ayrcalk tannmaz.

HALKILIK - Atatrke gre halklk almaya dayanan bir sosyal dzendir. Trk halk iinde bulunduu zor artlar bertaraf edebilmek iin almaya muhtatr. - Halklk, sosyal adalete, sosyal gvenlie, toplumun yoksul kesimlerinin korunmasna ve glendirilmesine, adaletli gelir dalmna byk nem verir.

DEVLETLK - Devletilik, Trkiye Cumhuriyetinin milli bir ekonomi yaratmak, ekonomik kalknma ve gelimesini salamak amacyla 1930 ylndan itibaren uygulad ekonomi politikasn ifade eden bir kavramdr. - Ekonomide Devletilik Trkiyenin iinde bulunduu artlardan ve ihtiyalardan domu ve bunlara uygun olarak ekillenmitir.
TEMELLER
VE ATATRKLK
DEVLETLK - 1923-1930 aralnda ekonomide mmkn mertebe liberal bir kalknma politikas izlenmitir. Fakat 1929 buhranyla birlikte bu siyaseti devam ettirebilmek mmkn olmam yeni bir model arayna girilmitir. - Devletilik hem liberal hem kollektivist zellikleri bir arada tar. Ferdi teebbs desteklenmekle birlikte, gereken durumlarda devletin varl ya da mdahalesinin n alr.
TEMELLER
VE ATATRKLK
DEVLETLK - Atatrke gre Devletilik, liberal sisteme daha yakn, fakat liberal ve kolektivist sistemin zelliklerini birlikte barndran karma bir ekonomik modeldir. - 1930 ylndan itibaren uygulanmaya balayan Devletilik, planl kalknma politikalaryla da desteklenmi, Trkiyenin zellikle Almanya ve ngiltere ile ticari ilikilerini gelitirmesiyle daha a baarl bir izgi izlemitir.
TEMELLER
VE ATATRKLK
LAKLK - Laik kelime olarak; ruhan olmayan kimse, dn olmayan ey, fikir, messese, prensip demektir. - Laiklik ise, din ve devlet ilerini birbirinden ayran, dinin politik karlara alet edilmesini reddeden, kiinin din zgrln tanyan ve koruyan, akl ve bilimin egemen olduu bir devlet ve toplum dzenini ngren bir ilkedir. - Dnce hrriyetine devletin tarafsz bir davran iinde sayg gstermesidir.

TEMELLER
VE ATATRKLK
LAKLK - Laiklik dine kar olmak anlamna gelmez. Laiklik yobazla, banazla ve din perdesi altndaki her trl smrye kardr. - Laiklik bir din sorunu deildir. Demokratik siyaset gerei olan adalama yani din klna brndrlm geleneklerden zgrlk sorunudur. - Laiklemenin devletin ve sosyal yapnn tm alanlarna dalmas Trk toplumuna fikir vesayetini reddeden, ok ynl dnceyi mmkn klan aklc ve insancl dnce sistemini getirmitir.
TEMELLER
VE ATATRKLK
NKILAPILIK - nklplk; Atatrkn dier ilkelerini de iine alan, bir genel ve ana ilkedir. Bu anlamda, gerekletirilmi olan btn inklplar ve ilkelere sahip kmay ifade eder. - Gemiten ok gelecee dnk bir dnce sistemi olan Atatrkln dinamik ideali nklaplktr. - nklplk anlay; Trk Milletinin ilerlemesini salayacak messeseleri benimseyerek korumak ve savunmaktr.

NKILAPILIK - Atatrk, Trk Milletinin ilerlemesinin devam etmesi ve bunu salayan ilke ve inklplarn gvence altna alnmas amacyla inklplk ilkesini, Trkiye Cumhuriyeti nin temel prensiplerinden birisi olarak kabul etmi ve bu ilkeyi de anayasaya koydurmutur. - nklaplk korumay prensip edinse de ayn zamanda, inklaplarn gelitirilip, eksiklerinin giderilmesini salayarak an gereklerine uydurulmas da onun hareket alan ierisine dahildir.

BTNLEYC LKELER MLL EGEMENLK - grn itibaryla demokratik rejimi, yani egemenliin kaytsz artsz millete ait olduunu ortaya koyarken, d grn ile de milletin zgr ve bamsz yaamasn, yani da kar millet birliini ve btnln ifade eder. - 1215 ylnda Magna Carta ile ortaya kmakla birlikte, 18.yyda Jean Jaques Rousseu tarafndan sistematize edilmitir.
TEMELLER
VE ATATRKLK
MLL EGEMENLK - Atatrk e gre mill egemenlik, devlet ve milletin mukadderatnda amil ve hakim unsur olmas gereken bir deerdir. nk adaletin, eitliin, hrriyetin dayana ve milletin namusu, haysiyeti, erefidir. - Mill hakimiyet yle bir nurdur ki, onun karsnda zincirler erir, ta ve tahtlar yanar, yok olur. Milletlerin esareti zerine kurulmu messeseler her tarafta yklmaya mahkumdurlar...
TEMELLER
VE ATATRKLK
MLL BAIMSIZLIK - Trk Milleti, karakteri itibaryla, tarihin her devresinde tam bamsz yaamaya byk nem vermi ve bu uurda cann feda etmekten kanmamtr. Bu yzden Milli Mcadelenin en nemli ilkelerinden bir tanesi Ya istiklal ya lm olmutur. - Milli bamszlk sadece her alanda tam bamszlk ilkesiyle mmkndr. Herhangi bir konuda bamllk, mdahale sz konusu olduunda tam ve Milli Bamszlktan bahsedilemez.

MLL BRLK, BERABERLK VE LKE BTNL -Bu ilke, Trk Milletini oluturan kiilerin karlkl sevgi ve sayg duygusuyla birbirlerine balanmasn ve ortak amalara ynelik olarak varln devam ettirmesini amalar. - Atatrke gre, mill mevcudiyetin temeli, mill uurda ve mill birlikte bulunmaktadr.
TEMELLER
VE ATATRKLK
MLL BRLK, BERABERLK VE LKE BTNL - Mill birlik ve beraberlik ilkesi, devletin kuruluu ve milletin huzur ve refah ierisinde yaayabilmesi iin Atatrk n nemle zerinde durduu ilkelerden olmutur. - Trkiye Cumhuriyeti Devleti nin lkesi ve milletiyle blnmez olduu dncesinden hareket eden bu ilke, milliyetilik ilkesini btnler.

YURTTA SULH CHANDA SULH LKES - Yurtta sulh cihanda sulh ilkesi; bir taraftan yurt iinde huzur ve sknu salayarak gven iinde yaamay amalarken, dier taraftan da uluslararas bar ve gvenlii hedef alr. - Atatrk tarafndan; yapc, tutarl ve aklc bir dnya dzenin var olmasn salanmak maksadyla ortaya konulmu olan bu ilke, ayn zamanda Trkiye Cumhuriyeti nin bar iinde kalknabilecei dncesinin bir gereidir.

BLMSELLK VE AKILCILIK - Bilimsellik, devlet ve toplum hayatnda bilime yer vermek ve bilimi deerlendirmek demektir. Bilimsellik, olaylara bilimsel gzle bakmay, gerei bilimsel gzle aratrmay, hurafelere, domalara, pein yarglara sapmadan akl hakim klmay hedefler. - Aklclk ise; bir felsef akm olarak, Trk inklbnn felsef tabann tekil eden bir unsurdur. Bilimsellikle bir arada gerei rasyonel parametrelerle arayp bulma hedefidir.

TEMELLER
VE ATATRKLK
BLMSELLK VE AKILCILIK - Atatrk, Onuncu Yl Nutkunda; Trk Milletinin yrmekte olduu gelime ve medeniyet yolunda elinde ve kafasnda tuttuu meale mspet ilimdir. diyerek, devlet ve millet hayatnda bilimin nemini vurgulamtr. - Akln rehberinin de bilgi ve bilim olduunu savunarak, devlet hayatnda bilim ve bilimsel dorularn hi bir ekilde gz ard edilmemesi gerei zerinde durmutur.

TEMELLER
VE ATATRKLK
ADALAMA VE BATILILAMA - adalama her eyden nce, ada bilime dayal bir medeniyeti gerekletirmektir. Trk Milletinin her konuda, an artlarna gre donanmn ve meden anlamda a yakalamay ifade eder. - Batllama ise, adalama ile ayn anlamda kullanlmakla beraber, Trk Milletini madd ve manev ynden an artlarna uygun olarak insanca yaatmay ifade eder.

TEMELLER
VE ATATRKLK
ADALAMA VE BATILILAMA - Atatrk, adalama ve batllama yolunda giritii hareketlerde, her zaman Trk Milletinin kendi mill deerlerine byk nem vermi ve yaplan ilerin mill esaslara ters dmemesine zen gstermitir. - Batllama ve adalama hareketinden Batnn kltrel deerlerinin deil, bilim ve teknolojisinin alnmas gerektiine iaret ederek, zellikle taklitten kanlmasn istemitir.

TEMELLER
VE ATATRKLK
NSAN VE NSANLIK SEVGS - nsan; devlet, millet ve dier btn deerlerin temelini oluturur, insann dnlmedii bir sistemde, hi bir eyin kymeti yoktur. Bu sebeple, Trk inklbnn en byk zelliklerinden birisi de insana ve insanlk sevgisine verdii deerde grlr. - Atatrk, Biz kimsenin dman deiliz, yalnz insanln dman olanlarn dmanyz diyerek bu konudaki duruunu ortaya koymutur.
TEMELLER
VE ATATRKLK
NSAN VE NSANLIK SEVGS - Atatrk baka milletlerin de bize ve bamszlmza sayg duymasn istemi ve bu erevede her eyin zleceini dnerek, Trk inklbna btn insanla kucak aan, sevgi ve bar arzulayan bir karakter kazandrmtr.

Atatürk İlkeleri̇ Ve İnkilap Tari̇hi̇ Dersi̇ Presentasyon

Загружено:

Сведения о документе

Оригинальное название

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Atatürk İlkeleri̇ Ve İnkilap Tari̇hi̇ Dersi̇ Presentasyon

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

TRK NKILAP HAREKETLER

ATATRK DNEM DI POLTKASI

TRK NKILABININ DAYANDII TEMELLER ve ATATRKLK

TRK NKILAP HAREKETLER VE ATATRK DNEM TRK DI POLTKASI

TRK NKILABININ NTELKLER VE HEDEFLER

TRK NKILABININ NTELKLER VE HEDEFLER

TRK NKILABININ NTELKLER VE HEDEFLER

TRK NKILAP HAREKETLER

HUKUK ALANDAK DZENLEMELER

TRK CEZA KANUNU

CRA VE FLAS KANUNU

TRK NKILAP HAREKETLER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER ANAYASAL DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

SYAS ALANDAK DZENLEMELER

HUKUK ALANDAK DZENLEMELER

HUKUK ALANINDAK DZENLEMELER

HUKUK ALANINDAK DZENLEMELER

HUKUK ALANINDAK DZENLEMELER

HUKUK ALANINDAK NKILAPLAR

HUKUK ALANINDAK NKILAPLAR

HUKUK ALANINDAK NKILAPLAR

HUKUK ALANINDAK NKILAPLAR

HUKUK ALANINDAK NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

ETM VE KLTR ALANINDA YAPILAN NKILAPLAR

SOSYAL ALANDA YAPILAN NKILAPLAR

SOSYAL ALANDA YAPILAN NKILAPLAR

SOSYAL ALANDA YAPILAN NKILAPLAR

SOSYAL ALANDA YAPILAN NKILAPLAR

SOSYAL ALANDA YAPILAN NKILAPLAR

SOSYAL ALANDA YAPILAN NKILAPLAR