Karakteristieken & Concepten

van Nieuwe Media

Organisatie cursus
 Cursushandleiding
• Alle noodzakelijke informatie over de
organisatie van de cursus is te vinden in
de cursushandleiding op WebCT.

• Hierin staat o.a. het programma, de

literatuur die gebruikt wordt, leesvragen
over de literatuur, en instructies voor toets
2 = het essay.
 Let op

• HC 2 (week 1): 7 feb. 17-19.00 uur, Edu,

Theta

• HC 3 (week 2): 13 feb. 13-15.00 uur, Edu,

Theta
 Leesgroepen
• Er is een 100% aanwezigheidsplicht bij de
leesgroepen. Als je verhinderd bent om naar een
leesgroepbijeenkomst te komen, laat dit dan voor
aanvang via de mail op webct aan jouw leesgroepdocent
weten. Daarnaast dien je de antwoorden op de vragen
over de verplichte literatuur in geprinte vorm mee te
nemen naar de leesgroep en aan het einde van de
bijeenkomst in te leveren bij de leesgroepdocent. De
antwoorden moeten zo compleet mogelijk zijn. Het niet
voldoen aan de aanwezigheidsplicht of het niet inleveren
van de antwoorden op de vragen over de verplichte
literatuur kan leiden tot uitsluiting uit de cursus.
 Verplichte Literatuur
• Zie cursushandleiding, programma:

– Stukken uit New Media: a Critical Introduction

van Lister et.al.

– Hyperlinks naar artikelen en interviews.

– 3 artikelen te vinden onder Verplichte

Literatuur op WebCT
 Toetsen
– Toets 1 (20% EC): woensdag 20 februari
15.00-17.00 uur, Edu, Gamma & Beta

– Toets 2 (20% EC): vrijdag 7 maart op papier &

elektronisch inleveren.

– Toets 3 (60% EC): woensdag 2 april 15.00-

18.00, Jaarbeurs, Hal 5
 Opzet cursus
• Wk 1: basisbegrippen Nieuwe Media

• Wk 2: introductie technologische (McLuhan) en

sociale perspectief (Williams)

• Wk 3: korte toets & geschiedenis internet

• Wk 4-7: analyse invloed nieuwe media op cultuur,

economie, politiek en sociale leven door middel van
technologische en sociale perspectief

• Wk 8: samenvatting belangrijkste conclusies cursus

 Vragen
• Stel algemene vragen over inhoud
colleges, literatuur, of organisatie cursus
op WebCT

• Overige vragen kun je per mail stellen aan

Thomas Poell (Thomas.Poell@let.uu.nl)
1. Convergentie
 Convergentie:
het proces waarin verschillende
mediavormen samengevoegd en
gecombineerd worden door middel van
digitale technieken.
 Convergentie in productie
• Kranten, televisie, muziek, films kunnen
voor groot deel op computer worden
geproduceerd

• Mediaproductie is tot mogelijkheden

consument gaan behoren
 Convergentie in distributie
• Mogelijk om alle mediaobjecten via het
web te verspreiden

• Muziek, film en televisie worden legaal en

illegaal verspreid door middel van
Youtube, iTunes Store, Amazon, file
sharing programma’s en nieuwsgroepen
etc. --> heeft een enorme impuls gegeven
aan de ontwikkeling van het internet.
 Convergentiecultuur
• Draait om het vervagen van het onderscheid
tussen de mediaproducent en de gebruiker.

• Er is een constante interactie tussen

verschillende media en tussen de media en de
gebruikers.

• Mediagebruikers zijn actief betrokken bij de

constructie en transformatie van de cultuur.
2. Verschillen tussen oude
en nieuwe media
 Opzet hoorcollege
1. Organisatie cursus

3. Technologische en ideologische
verschillen tussen oude en nieuwe
media

5. Concepten van nieuwe media:

interactiviteit, convergentie, remediatie
 Nieuwe gebieden van
mediaproductie:
1. Computergemedieerde communicatie

3. Digitale vormen van distributie en

consumptie

5. Transformatie bestaande media

7. Virtuele Realiteit
 Bredere ontwikkelingen
1. Nieuwe tekstuele ervaringen
2. Nieuwe vormen van representatie
3. Nieuwe relatie gebruikers en
mediatechnologieën
4. Nieuwe relatie tussen lichaam en identiteit
5. Nieuwe relatie tussen biologisch lichaam en
media
6. Nieuwe patronen van organisatie en productie.
 Wat zijn de technische
verschillen tussen oude en
nieuwe media?
 Analoog versus Digitaal
• Analoog: signaal wordt omgezet in een
fysieke representatie van dit signaal.
Probleem = degradatie kwaliteit signaal.

• Digitaal: signaal wordt omgezet in enen en

nullen. Geen kwaliteitsverlies.
Analoog versus Digitaal
 Bewerken
• Bij analoge mediaobjecten moet hele
object veranderd worden

• Bij digitale mediaobjecten kunnen

specifieke pixels of geluidselementen
veranderd worden
Gevolgen?
•Het wordt
makkelijker om
mediaobjecten te
veranderen en
produceren

•Democratisering van
mediaproductie
 Distributie

• Traditionele elektronische media worden

vanuit een centraal punt gedistribueerd =
kostbaar

• Nieuwe media zijn gebaseerd op

decentraal netwerk van computerservers
= goedkoper
Centraal versus netwerk
Hoe worden de nieuwe media
in ideologisch opzicht
gerepresenteerd?
 Frankfurter Schule kritiek op oude
media
• Horkheimer & Adorno  Dialectiek van de
Verlichting (1947): Westerse beschaving
gekenmerkt door extreme rationaliteit 
natuur en mens

• Oplossing = kunst  maar in plaats

daarvan opkomst amusementsindustrie.
• Movies and radio need no longer pretend
to be art. The truth that they are just
business is made into an ideology in order
to justify the rubbish they deliberately
produce.
 Habermas
• Massamedia nemen het debat over van
burgers en bieden het aan als product.

• Actieve burgers veranderen in passieve

consumenten
 Nieuwe-mediapioniers gebruiken
kritiek op traditionele media
1. Nieuwe media kunnen bijdragen aan
herstel gemeenschap
2. Nieuwe media geven grotere controle
over informatie en communicatie
3. Nieuwe media maken het mogelijk om
op creatieve manier vorm te geven aan
identiteit
 De ideologie van Wired
• Wired bekijkt de opkomst van de nieuwe
media vanuit het technologische
perspectief

• Boodschap van Wired: opkomst van

internet leidt tot herstel van
gemeenschappen en families die in
tijdperk massamedia uiteen zijn gevallen
3. Concepten van Nieuwe
Media
 Technologische Imaginaire
• Imaginaire verwijst naar wat mensen in
hun incomplete toestand verlangen  “de
ander”

• Technologie krijgt rol van “de ander”

• Richt aandacht op de wijze waarop hoop

en ontevredenheid op nieuwe media
worden geprojecteerd
 Visies op ideologie nieuwe media
• Kevin Robins: dominante interpretatie NM
gebaseerd op utopisch verlangen om aan
sociale realiteit te ontsnappen

• Carolyn Marvin: NM zijn arena’s voor

onderhandelingen
 Instrumentele betekenis
Interactiviteit
1. Hypertekstnavigatie

3. Interactieve communicatie

5. Virtuele Realiteit

7. Registratieve interactiviteit
 Ideologische betekenis
interactiviteit
1. Sterkere betrokkenheid bij de mediatekst

3. Er ontstaat een onafhankelijkere relatie

tot bronnen van kennis

5. Veel individueler gebruik van media

7. Biedt nieuwe consumptiemogelijkheden

 Remediatie
• Het nieuwe in nieuwe media is de manier
waarop digitale technologie oude media
veranderen… en hoe deze oude media
veranderen om te beantwoorden aan de
uitdagingen van de nieuwe media.
 1. Digitaal distribueren van oude
media
• Inhoud van oude media wordt in nieuwe
gegoten

• Er wordt poging ondernomen om dezelfde

gebruikerservaring te bewerkstelligen

• Computer laat zijn aanwezigheid merken

 2. Verbeteren van presentatie oud
medium (Encyclopedie)
• Britannica: wordt ingespeeld op actualiteit
+ artikelen kunnen op tal van manieren
worden gelinkt

• Wikipedia: interactieve vergaring van

kennis. Positief: meer up to date. Negatief:
vatbaar voor manipulatie.
 Kanttekeningen bij Wikipedia
• Nadeel: gevaar dat informatie wordt
gemanipuleerd

• Gevallen van manipulatie zijn onthuld en

publiekelijk bestraft
 Remediatie Encyclopedie
1. Associatiever lezen

3. Informatie up to date

5. Informatie door publieke interactie

7. Vermenging van vormen van informatie

3. Veranderen van oud medium
• Games remediëren film in een radicaal
andere vorm

• Gebruik van video op het web

• Televisie gebruikt interactiviteit van het

web & back-up mogelijkheden
 Overgangsfase of structureel
kenmerk?
• Steven Holtzman: specifieke
karakteristieken van nieuwe media komen
nog niet tot hun recht
 Holtzman:
• Repurposing is a transitional step that
allows us to get a secure footing on
unfamiliar terrain. But it isn’t where we’ll
find the entire dimensions of digital worlds.
We need to transcend the old to discover
completely new worlds of expression. Like
a road sign, repurposing is a marker
indicating that profound change is around
the bend.
 Overgangsfase of structureel
kenmerk?
• Steven Holtzman: specifieke
karakteristieken van nieuwe media komen
nog niet tot hun recht

• Bolter en Grusin: nieuwe media zullen in

constante dialectiek met oude media
staan
 Bolter en Grusin:
• Like their precursors, digital media can
never reach this state of transcendence,
but will instead function in a constant
dialectic with earlier media, precisely as
each earlier medium functioned when it
was introduced.