PANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRON

FAKULTET PRAVNIH NAUKA

BANJA LUKA


OSNOVI KRIMINALISTIKE
Doc.dr Goran Gajid

LITERATURA
KRIMINALISTIKA
Branislav Simonovid,Uro Pena
KRIMINALISTIKA
ivojin Aleksid,Milan kulid
KRIMINALISTIKA
Berislav Paviid,Duko Modli
KRIMINALISTIKA TAKTIKA
Branislav Simonovid,Mile Matijevid
KRIMINALISTIKA TAKTIKA
Milan arkovid
ISTRAIVANJE KRIVINIH DJELA
Nedad Korajlid

SADRAJ PREDAVANJA
POJAM I PODJELA KRIMINALISTIKE
PREDMET I ZADATAK KRIMINALISTIKE
METODE KRIMINALISTIKE
ODNOS KRIMINALISTIKE I DRUGIH NAUKA
NAELA KRIMINALISTIKE
NAINI SAZNANJA ZA KRIVINA DJELA
ZLATNA PITANJA KRIMINALISTIKE
OSNOVI I OSNOVANA SUMNJA
INDICIJE






POJAM I PODJELA KRIMINALISTIKE
1.POJAM KRIMINALISTIKE
Kriminalistika je nauka koja se bavi
izuavanjem metoda otkrivanja i istraivanja
krivinih djela i njihovih uinilaca kao i
razvojem strategije suprostavljanja
kriminalitetu.
1.1.POJAM KRIMINALISTIKE
Kriminalistika se kod nas odreuje kao nauka
koja prouava,pronalazi i usavrava naune i
na praktinom iskustvu zasnovane metode i
sredstva,koja su najpogodnija da se otkrije i
razjasni krivino djelo,otkrije i privede
krivinoj sankciji uinilac,obezbijede i fiksiraju
svi dokazi radi utvrivanja (objektivne)
istine,kao i da se sprijei izvrenje bududih
planiranih i neplaniranih krivinih
djela.(definicija V.Vodinelid)
1.2.POJAM KRIMINALISTIKE
Kriminalistika je nauka o tehnici,taktici i
metodici operativnih,istranih i drugih sudskih
radnji, kao i o spreavanju kriminaliteta.
Hans Gros-otac kriminalistike (Krivina istraga-
1893g.)
Poznati kriminalisti sa prostora bive SFRJ:
Vladimir Vodinelid, ivojin ika Aleksid,Duko
Modli, Vladimir Krivokapid
2.PODJELA KRIMINALISTIKE
Kriminalistika tehnika

Kriminalistika taktika

Kriminalistika metodika

Kriminalistika strategija

2.1.KRIMINALISTIKA TEHNIKA
Kriminalistika tehnika prouava,razvija i iz tehnikih i
prirodnih nauka preuzima najpodesnija sredstva koja
slue za pronalaenje,obezbjeenje,fiksiranje i
ispitivanje tragova krivinih djela(npr.tehnika sredstva
za izazivanje latentnih tragova,fotografske
tehnike,mikroskopi);za formiranje baza kriminalistikih
informacija(o uiniocima,krivinim
djelima,tragovima,orujima i sredstvima izvrenja), kao
i za sprjeavanje izvrenja i prevenciju krivinih djela
(alarmni sistemi,kamere za video nadzor itd.)
Kriminalistika trasologija-disciplina koja izuava
tragove fizike,hemijske i bioloke prirode...
2.2.KRIMINALISTIKA TAKTIKA
Kriminalistika taktika se bavi oblicima u kojima
se mogu pojaviti krivina djela,motivima i
ciljevima njihovog izvrenja (kriminalna,
delikventska tehnika i taktika); strunim znanjima,
vjetinama obiajima, shvatanjima, nainom
ivota i psihologijom izvrilaca krivinih djela
(kriminalna fenomenologija); usavrava sva ona
osnovna pravila i radne metode koji slue
otkrivanju i razjanjavanju izvrenih i
sprijeavanju bududih krivinih djela, a nisu
tehnike prirode i organski povezuju tehnike i
taktike naine rada.
2.3.KRIMINALISTIKA METODIKA
Kriminalistika metodika je disciplina
kriminalistike. Dok kriminalistika taktika
prouava i razrauje osnovna pravila i radne
metode tipine za otkrivanje, istraivanje i
razjanjavanje svih vrsta krivinih djela bez
razlike, dakle opte i zajednike,
kriminalistika metodika istrauje i prouava
posebnosti (specifinosti), ono to je vaede
samo za otkrivanje, istraivanje i
razjanjavanje odreene vrste krivinih djela.

2.3.KRIMINALISTIKA METODIKA
Kriminalistika taktika izuava opte principe za
vrenje uviaja,a kriminalistika metodika se bavi
uviajima kod pojedinih tipova krivinih djela
(imovinski delikti,krvni delikti idr.)
Kriminalistika taktika izuava opta uputstva koja
se odnose na sasluanje osumnjienog, a
kriminalistika metodika specifinosti sasluanja
osumnjienog kod pojedinih krivinih djela.


2.4.KRIMINALISTIKA STRATEGIJA

Kriminalistika strategija u irem smislu rijei,
sastoji se u operacionalizovanju kriminalno-
politikih koncepata suzbijanja kriminala u
cjelini ili pojedinih formi, ali primjenom
kriminalistikih mjera i od strane nosilaca
kriminalistikih aktivnosti.
Postoji zakonodavna, socijalna, ekonomska
strategija suzbijanja kriminala
2.4.KRIMINALISTIKA STRATEGIJA-VRSTE

1. Opta kriminalistika strategija bavi se
formiranjem, unaprijeenjem i metodama
implementacije generalnih kriminalistikih
preventivnih koncepata koji se odnose na
suzbijanje, odnosno stavljanje pod kontrolu
kriminaliteta u cjelini (community policing).
2. Posebna kriminalistika strategija izuava
metode suzbijanja i prevencije pojedinih vrsta
krivinih djela. Na primjer, kriminalistika
strategija stavljanja pod kontrolu i suzbijanje
organizovanog kriminaliteta.
2.4.KRIMINALISTIKA STRATEGIJA-VRSTE

3. Specijalna kriminalistika strategija bavi se
strategijom implementacije ili optimiziranja
pojedinih kriminalistikih mjera. Na primjer
ta uiniti da bih se prosjeno vrijeme izlaska
interventne ekipe na lice mjesta smanjilo sa
petnaest na pet minuta.
PREDMET I ZADATAK KRIMINALISTIKE
PREDMET I ZADATAK KRIMINALISTIKE
Kriminalistika je samostalna nauka koja ima jasno
odreen predmet izuavanja, precizno definisane
zadatke i osoben spektar metoda kojima se slui.
Pripada grupi krivinih nauka, s obzirom na to da
objekat njenog naunog i praktinog istraivanja
ini kriminalitet.
Kriminalistika nije pravna nauka jer ne istrauje
pravnu stranu krivinog dogaaja, ved je
injenina nauka jer se bavi realnom stranom
krivinog postupka
1.PREDMET KRIMINALISTIKE
Otkrivanje, istraivanje i prouavanje
zakonomernosti nastanka, trajnosti, prikupljanja
(fiksiranja), ispitivanja i koritenja operativnih i
dokaznih informacija o krivinom djelu i uiniocu
u krivinom dogaaju.
Izuavanje,analiza i uoptavanje delikventske
prakse (taktike i tehnike izvrenja i prikrivanja
krivinih djela), kako bih se uoile
zakonomernosti, opte i tipine (kriminalistika
metodika).

1.PREDMET KRIMINALISTIKE
Prouavanje (istraivanje) operativne, istrane i sudske
prakse.
Izuavanje primjene u praksi postojedih kriminalistiko-
strategijskih, preventivnih, taktikih mjera i tehnikih
sredstava (npr. alarmni sistemi).
U predmet kriminalistike spada i utvrivanje
zakonomernosti-meusobne veze i meusobno dejstvo
materijalnih objekata kao i fiziko djelovanje ljudi (sfera
kriminalistike tehnike).
Uzajamne reakcije izmeu ljudi ulaze u predmet
izuavanja kriminalistike (pet oblasti)
2.ZADATAK KRIMINALISTIKE
Gnoseoloki-spoznaje zakonitosti koje ulaze u
predmet njenog izuavanja.
Konstruktivni-pronalazi nove metode
strategijskog i taktikog postupanja i usavrava
tehnika sredstva kako bih se unaprijedila
operativna, sudska praksa i prevencija
kriminaliteta
Komunikativni-naune rezultate pretoene u
modele najoptimalnije praktine djelatnosti
prenosi praktiarima, studentima i graanima.
METODE KRIMINALISTIKE
METODE KRIMINALISTIKE
Metode koje se primjenjuju u kriminalistici dijele
se po mjestu nastanka na:
Metode formirane u drugim naukama,
preuzete u kriminalistici.
Izvorno kriminalistike metode (one koje je
formirala kriminalistika kako bi mogla da
ostvari svoje zadatke)
1.METODE IZ DRUGIH NAUKA PREUZETE U
KRIMINALISTICI
1.Optenaune, univerzalne metede koje se
primjenjuju u svim naukama:
a)logike metode (analiza, sinteza, indukcija,
dedukcija, analogija, uenje o hipotezama,
uoptavanje, apstrakcija)
b)metode posmatranja, opisivanja, mjerenja,
uporeivanja, eksperimenta
c)matematike, kibernetike i statistike metode
1.METODE IZ DRUGIH NAUKA PREUZETE U
KRIMINALISTICI
2.Posebne metode (karakteristine za grupu,po
pravilu srodnih nauka).
3.Specijalne metode (metode koje su formirane
u odreenoj nauci ili u jednoj njenoj grani).
Kriminalistika preuzima metode humanistikih i
prirodno-tehnikih nauka ali to ne ini
mehaniki,ved ih najede modifikuje i
prilagoava svojim potrebama(npr.psiholoki
interviju,laseri,optia sredstva).
2.IZVORNO KRIMINALISTIKE METODE
1.Kriminalistikotaktike, odnosno metode
optimalnog postupanja u odreenoj
kriminalistiko taktikoj situaciji
(npr.planiranje istrage, metode izazivanja
duevnog potresa radi dobijanja priznanja,
metode suoenja saokrivljenih kako bih se
sprijeilo meusobno dogovaranje).
2.IZVORNO KRIMINALISTIKE METODE
2.Kriminalistiko-tehnike metode otkrivanja,
fiksiranja, ispitivanja materijalnih (fizikih)
kriminalistikih informacija (npr. kriminalistika
identifikacija uinioca po otiscima prstiju, glasu,
trasologija, kriminalistika balistika i dr.). Pored
toga kriminalistika tehnika pronalazi i usavrava
savremena tehnika sredstva, aparate i ureaje
koji slue za otkrivanje, fiksiranje i ispitivanja
materijalnih kriminalistikih informacija.
ODNOS KRIMINALISTIKE I DRUGIH NAUKA
1.KRIMINALISTIKA U OKVIRU SISTEMA
KRIVINIH NAUKA
Kriminalistiku i druge krivine nauke povezuje
postojanje istog opteg objekta naunog
istraivanja, a to je krivini dogaaj kao mogude
krivino djelo.
U okviru krivinih nauka treba praviti razliku
izmeu krivino-pravnih nauka (karakterie ih
pravni metod), u koje ulaze krivino i krivino
procesno pravo, i krivino nepravih (vanpravnih
nauka) kojima pripadaju kriminologija,sudska
medicina, sudska psihologija, sudska psihijatrija,
kriminalistika i druge.
1.1.ODNOS IZMEU KRIMINALISTIKE I
KRIVINOG PRAVA
Krivino pravo je pravna nauka koja izuava
bida krivinih djela, uslove krivine
odgovornosti i krivine sankcije, predlaudi u
krivinom zakonodavstvu poboljanja ili
izmjene krivinopravne regulative.
Odreivanjem krivinih djela krivino pravo
usmjerava kriminalistiku na krivina djela koja
treba otkriti.

1.1.ODNOS IZMEU KRIMINALISTIKE I
KRIVINOG PRAVA
Krivino pravo svojim posebnim djelom
odreuje elemente bida krivinih djela i time
kriminalistiku upuduje na injenice koje treba
otkriti.
Krivino pravo odreuje ta treba(odnosno
koje injenice treba) utvrivati, a kriminalistika
poduava na koji nain i primjenom kojih
metoda to treba initi.
1.2.ODNOS IZMEU KRIMINALISTIKE I KRIVINO
PROCESNOG PRAVA
Krivino procesno pravo izuava formalnu
stranu krivinog postupka a kriminalistika
njegovu sadrinu. Krivino procesno pravo
propisuje radnje dokazivanja i zakonske uslove
njihovog sprovoenja, ali ne navodi koko se te
radnje sprovode (kako treba vriti uviaj,
pretresanje i dr.). Ta pitanja izuava
kriminalistika.

1.2.ODNOS IZMEU KRIMINALISTIKE I KRIVINO
PROCESNOG PRAVA
Najtjenja veza izmeu kriminalistike i krivino
procesnog prava je u okviru rada sa dokazima
(dokaznog prava). Krivino procesno pravo
izuava i propisuje samo formalnu stranu rada
sa dokazima (subjekti koji ih mogu prikupljati,
pod kojim uslovima i u kom postupku), a
kriminalistika izuava realnu informaciono-
gnoseoloku stranu nastanka, koritenja i
vrednovanja dokaznih informacija.

1.3.ODNOS IZMEU KRIMINALISTIKE I
KRIMINOLOGIJE
Najtjenja veza izmeu kriminologije i
kriminalistike je u okviru kriminalne
fenomenologije, zato to se i jedna i druga nauka
bave pojavnim vidovima kriminaliteta. I jedna i
druga nauka prouavaju uzroke kriminaliteta i
viktimoloki aspek (ali sa drugim ciljevima).
Kriminologija i kriminalistika se razlikuju po
postavljenim zadacima, strategijskom pristupu
problemu kriminaliteta i spektru koritenih
metoda.

1.3.ODNOS IZMEU KRIMINALISTIKE I
KRIMINOLOGIJE
Kriminologija predstavlja sociologiju kriminaliteta i ima
za cilj upoznavanje i objanjavanje kriminaliteta kao
individuane i masovne pojave.
Kriminalistika se bavi zakonitostima nastanka
kriminalistikih informacija, metodama otkrivanja,
razjanjavanja i presuivanja krivinih djela.
Neke metode koje su formirane u kriminologiji
preuzela je i prilagodila svojim potrebama
kriminalistika (npr. Teoriju o geografskoj
rasprostranjenosti kriminaliteta preuzela je
kriminalistika i formirala metodu otkrivanja uinilaca na
osnovu geografskog profilisanja.
1.4.ODNOS IZMEU KRIMINALISTIKE,KRIMINALNE
PSIHOLOGIJE,SUDSKE PSIHOLOGIJE I SUDSKE
PSIHIJATRIJE
Kriminalistika saznanja ovih nauka koristi kao
osnov za za formiranje kriminalistike
metodike otkrivanja i razjanjavanja pojedinih
vrsta krivinih djela (usavravanje postojedih i
formiranje novih metoda sasluanja pojedinih
tipova okrivljenih, svjedoka i dr.).
Na drugoj strani, navedene nauke od
kriminalistike preuzimaju enpirijski materijal
za svoja istraivanja.
1.5.ODNOS IZMEU KRIMINALISTIKE I SUDSKE
MEDICINE
Kriminalistika i sudska medicina se dopunjuju u
oblasti krvnih i seksualnih delikata.Sudska
medicina ima za predmet izuavanjauzroke
nasilne, sumnjive, neznane smrti, kao i podruje
tjelesnih povreda.
Da bih se izvrila analiza nekog krvnog i
seksualnog delikta neophodno je da kriminalista
praktiar ima osnovna znanja iz sudske medicine.
Medicinska kriminalistika je pomodna nauka
sudske medicine i kriminalistike koja prouava
granina podruja ovih dviju nauka.
2.ODNOS KRIMINALISTIKE I
OSTALIH(IZVANKRIVINIH)NAUKA
Saznanja do kojih je dola kriminalistika mogu da
koriste i druge nauke i discipline radi ostvarenja
svojih ciljeva.
-nain sasluanja okrivljenih i svjedoka u krivinom
postupku koristi se u svim pravnim postupcima
(parninom, upravnom, vanparninom, disciplinskom)
-kriminalistike metode identifikacije koriste se u istoriji,
muzici, naslednom pravu (npr. da li je odreeni tekst
pisalo neko lice, koritenje otiska prstiju za sisteme
pristupa u odreene objekte)
2.ODNOS KRIMINALISTIKE I
OSTALIH(IZVANKRIVINIH)NAUKA
Kriminalistika permanentno prati razvoj
prirodno-tehnikih i drutvenih nauka i sva
njihova dostignuda preuzima,primjenjuje i
prilagoava svojim potrebama i zadacima.
NAELA KRIMINALISTIKE
Zakonitosti
Metodinosti i planiranja
Kritinosti i
samokritinosti
Brzine i
iznenaenja(operativnosti
Temeljitosti i upornosti
Objektivnosti


Jedinstvenog rukovoenja
operativno taktikim i
istranim radnjama
Koordinacije i saradnje
uvanja slubene tajne
Proaktivnog
kriminalistikog
postupanja i razvijanja
kriminalistike prevencije
Meunarodne
kriminalistike saradnje
1.NAELO ZAKONITOSTI
Osnovno naelo u radu sudova,tuilatava i
policije.
Prilikom primjene kriminalistiko-taktikih i
tehnikih metoda i naina postupanja moraju se
potovati pozitivni propisi (ustav, zakon o
krivinom postupku, krivini zakon, uputstva,
pravilnici i dr.).
Mjere ogranienj slobode i prava osumnienog i
mjere prinude prema njemu ne mogu biti vede
nego to je to odreeno ustavnim i zakonskim
propisima.
1.1.NAELO ZAKONITOSTI
Naelo zakonitosti (lan 3.KZ BiH)
1.)Krivina djela i krivinopravne sankcije
propisuju se samo zakonom.
2.)Nikome ne moe biti izreena kazna ili druga
krivinopravna sankcija za djelo koje, prije
nego to je uinjeno, nije bilo zakonom ili
meunarodnim pravom propisano kao
krivino djelo i za koje zakonom nije bila
propisana kazna.
1.2.NAELO ZAKONITOSTI
Princip zakonitosti (lan 2.ZKP RS)
1.)Pravila utvena ovim zakonom treba da obezbijede da niko
nevin ne bude osuen,a da se uiniocu krivinog djela
izrekne krivina sankcija pod uslovima koje predvia
Krivini zakon Republike Srpske i drugi zakoni u kojima su
propisana krivina djela u granicama koje odreuje Krivini
zakon i zakonom propisanom postupku.
2.)Prije donoenja pravosnane presude osumnjieni,dnosno
optueni moe biti ogranien u svojoj slobodi i drugim
pravima samo pod uslovima koje odreuje ovaj zakon.
3.)Krivinu sankciju moe uiniocu krivinog djela izredi samo
nadleni sud, odnosno sud kome je sud BiH prenio voenje
postupka.
1.3.NAELO ZAKONITOSTI
Zakonitist dokaza (lan 10.ZKP RS i BIH)
1).Zabranjeno je od osumnjienog,optuenog ili od bilo
kojeg drugog lica koje uestvuje u postupku iznuivati
priznanje ili kakvu drugu izjavu.
2).Sud ne mo zasnivati svoju odluku na dokazima
pribavljenim povredama ljudskih prava i sloboda
propisanih Ustavom i meunarodnim ugovorima,koje
je ratifikovala BIH,niti na dokazima koji su pribavljeni
bitnim povredama ovog zakona.
3).Sud nemoe zasnivati svoju odluku na dokazima koji su
dobijeni na osnovu dokaza iz stava 2.ovog zakona.
Npr(oslobaajuda presuda-dvostruko ubistvo Pale)
2.NAELO METODINOSTI I PLANIRANJA
Nalae da se cjelokupna djelatnost istrage od
poetka do kraja sistematski i kontinuirano
planira.Lica koja primjenjuju
kriminalistiku(osl.,tuioci,sudije) moraju od
poetka da definiu pitanja na koja treba dobiti
odgovore,planirati verzije,odrediti
pravce,strategiju i taktiku svoje djelatnosti.
Planiranje istrage obezjeuje metodinost u
postupanju,disciplinuje,osigurava kritiku i
samokritiku,omogudava blagovremeno uaavanje
nedostataka i unoenje korekcija u djelatnost.
3.NAELO KRITINOSTI I SAMOKRITINOSTI
U najuoj je vezi sa naelom metodinosti i
planiranja.
Naelo kritinosti nalae operativnom radniku ali i
tuiocu da u okviru misaonog postupka kultivie
princip sumnje pri rjeavanju kriminalistikih
zadataka.Nerjetko se iza lakog priznanja krivinog
djela krije teko djelo;iza predusretljivog svjedoka
lukavi krivac.
Naelo samokritinostinalae kriminalisti da u
radu bude veoma oprezan prema svojim
zakljucima i ne donosi prebrze zakljuke.

4.NAELO BRZINE I
IZNANEENJA(OPERATIVNOSTI)
Nalae da se itava djelatnost otkrivanja i
razjanjavanja krivinih dogaaja, pronalaenja i
privoenja uinioca, kao i dokazivanja njegove
krivice organizuje brzo i efikasno. Ukoliko to
nije,tragovi de biti uniteni (usled kie, snijega,od
strane uinioca), svjedoci oevici de napustiti lice
mjesta pa ih je kasnije teko pronadi ili de
zaboraviti detalje zbog proteka vremena.
Radnje dokazivanja ili operativno taktike radnje
ne trpe odlaganje (npr., uviaj, sasluanje
svjedoka, vjetaenja) i njih treba hitno preduzeti.
5.NAELO TEMELJITOSTI I UPORNOSTI
Tenja za brzinom nesmije da dovede do
povrnosti u radu.Potrebno je sa jednakom
panjom proanalizirati i ispitivati sve dokaze.
U kriminalistici ne postoje sitnice.esto se deava
da injenice koje su u istrazi procjenjene kao
beznaajne sitnice, i zbog toga nisu fiksirane na
valjan nain,na glavnom pretresu se pokau od
presudnog,kruncijalnog,znaaja ali ih je vie
nemogude utvrditi.
6.NAELO OBJEKTIVNOSTI
Nalae kriminalisti da u radu sa strankama
iskljui simpatije i antipatije.

Jednaku panju treba posvetiti prikupljanju
dokaza koji terete i idu u korist osumnjienom
ili okrivljenom.
7.NAELO JEDINSTVENOG RUKOVOENJA
OPERATIVNO-TAKTIKIM I ISTRANIM RADNJAMA
Dolazi do izraaja prilikom rasvjetlajavanja tekih
krivinih djela (terorizam,viestruka ubistva) kada je
neophodno angaovanje vedeg broja radnika-
inspektora,policajaca radi obezbjeenja lica
mjesta,kriminalistikih tehniara,specijalista vjetaka, i
kada se preduzima vedi broj radnji.
Neophodno je formirati tab iz kojeg de se rukovoditi
akcijom.Rukovodioci u tabu (najiskusniji policajci,
sudije i tuioci) planiraju akcije,rasporeuju snage,daju
naredbe i kontroliu izvrenje.
Npr. (dolazak Pape u Banja Luku 2003g., avionska
nesreda Makedonskog predsjednika 2004.g, Sablja,)

8.NAELO KOORDINACIJE I SARADNJE
Ovo naelo postaje sve znaajnije s obzirom da se
uspjena borba protiv kriminaliteta nemoe
ograniiti samo na lokalni, jer se kriminalci sa
razliitih teritorija sve vie povezuju na dravnom
ili meunarodnom nivou.
Koordinacija i saradnja ostvaruje se:neposrednim
kontaktima,preko zamolnica i meusobnom
razmjenom informacija o stanju kriminaliteta.
Npr.(depee,akti,zamolnice za meunarodnu
pravnu pomod, akti ICTY-a, sastanci tuilaca i
policija).
9.NAELO UVANJA SLUBENE TAJNE
Nalae da organi u krivinom postupku uvaju
podatke do kojih su doli vredi svoju slubenu
dunost.
Pozitivnim zakonskim propisima je regulisano ta
se smatra slubenom tajnom.
Operativno taktke radnje moraju biti diskretne.
Istraga se sprovodi bez prisustva javnosti.
Zakon o zatiti tajnosti podataka BiH,stepeni
tajnosti(vrlo tajno, tajno, povjerljivo i interno).
KD-odavanje slubene tajne (l.355 KZ RS).
10.NAELO PROAKTIVNOG KRIMINALISTIKOG
POSTUPANJA I DOSLEDNOG RAZVIJANJA
KRIMINALISTIKE PREVENCIJE
U svjesti svih subjekata krivinog postupka treba da
bude usaeno shvatanje da je bolje i jeftinije djelovati
preventivno, u predpolju kriminaliteta i sprijeiti
krivina djela nego djelovati ,,post festum odnosno
represivno.
Treba uoavati tendencije kriminaliteta i pokuati ih
presjedi u poetku.
Vano je organizovati kontakte policije i
graana,edukovati graane o neophodnosti saradnje sa
policijom i drugim dravnim organima, ukljuiti
graane u izradu strategije.
Rad policije u zajednici,anti korupcioni zakoni i dr.

11.NAELO MEUNARODNE KRIMINALISTIKE
SARADNJE
Promjene u sferi kriminaliteta i uvoenje novih
tehnologija,uslovili su da kriminalitet vie nije
mogude sagledati i uspjeno suzbijati bez tjesne i
mnogostruke meunarodne kriminalistike
saradnje.
Krajem XX i poetkom novog veka organizovani
kriminalitet je dobio sasvim nove kvalitativne
forme koje se ogledaju u meunarodnoj
povezanosti organizovanih kriminalaca,koritenju
sofisticirane tehnologije, sticanju ogromnog
profita koji prelazi dravne granice .
11.NAELO MEUNARODNE KRIMINALISTIKE
SARADNJE
Organizovani kriminalitet u vezi sa drogom,
trgovinom ljudima, finansijski kriminalitet, pranje
novca, meunarodni terorizam, kompjuterski
kriminal, su forme tekih oblika krivinih djela sa
izraenom meunarodnom komponentom.
Kao odgovor na ekspanziju ovih oblika
kriminaliteta intenzivirana je meunarodna
kriminalistika saradnja (Interpol, Europol,SECI,
SEPCA, FSS, FATF, Ermont grupa i dr.)
11.1.INTERPOL-MEUNARODNA ORGANIZACIJA
KRIMINALISTIKE POLICIJE
Osnovan je 1923.godine, lanice su 186 drava, sjedite
je u Lionu-Francuska. Ispostava za Aziju nalazi se u
Bankoku-Tajland, a za Junu Ameriku Buenos Aires,
Abidan-zapadna i centralna Afrika, Harare-juna
Afrika, Najrobi-istona Afrika, San Salvador-C.Amerika.
Organi Interpola: 1.Generalna skuptina- ine je drave
lanice, 2.Izvrni komitet-kontrolni organ, 3.generalni
sekretarijat-meunarodni centar, 4.Centralni nacionalni
biroi-nalaze se u svim dravama lanicama.
U BiH saradnja se odvija preko Direkcije za koordinaciju
policijskih tijela.

11.1.INTERPOL-MEUNARODNA ORGANIZACIJA
KRIMINALISTIKE POLICIJE
U prioritetne aktivnost spada saradnja u vezi
organizovanog kriminaliteta, terorizma, finansijskog,
kompjuterskog kriminaliteta, trgovine ljudima,
raspisivanje meunarodnih potjernica.
Interpol vodi baze podataka o raznim kriminalnim
pojavama, meunarodnim kriminalcima i dr.
Zalae se za formiranje i usvajanje meunarodnih
kriminalistikih standarda.
lan 3.statuta Interpola-zabranjena saradnja po
pitanjima politikog, vojnog, vjerskog i rasnog
karaktera.
Svaka drava suvereno odluuje o prihvatanju saradnje.
11.2.EUROPOL-EVROPSKA POLICIJA
Onovan je od strane zemalja lanica Evropske
unije na osnovu engenskog sporazuma, poeo
da radi 1999.godine, sjedite u Hagu.
Zadatak je poboljanje kooperacije izmeu
policije i vlada drava lanica i povedanje
efikasnosti u suzbijanju kriminaliteta.
Panja se poklanja suzbijanju ilegalne trgovine
drogama, otkrivanju ilegalnih migracija,
suzbijanju terorizma, krae vozila, trgovine
ljudima, falsifikovanju i pranju novca.
Odrava vezu i sa zemljama koje nisu lanice EU.
11.3.REGIONALNI OBLICI KRIMINALISTIKE
SARADNJE
U svijetu se osnivaju i oblici regionalne policijske
saradnje sa zadatkom da koordiniraju borbu
protiv raznih oblika kriminala koji posebno
ugroavaju pojedine regione.
2003.godine pod pokroviteljstvom OEBS-a
osnovana je policijska asocijacija koja okuplja
drave jugoistonog Balkana-SEPCA (BIH, Srbija,
Crna Gora, Hrvatska, Makedonija, Slovenija,
Albanija, Bugarska, Rumunija) sa zadatkom da
koordinira borbu protiv organizovanog
kriminaliteta(akcija Besa).
11.4.SPECIJALNE MEUNARODNE
ORGANIZACIJE
Formiraju se specijalizovane meunarodne
organizacije za pojedina pitanja iz oblasti
kriminaliteta.
Udruenje za razvoj forenzikih nauka
(Forensis Science Society).
Organizacije za sprijeavanje pranja novca:
Grupa za finansijske akcije(FATF), Ermont
grupa itd.
11.5.BILATERALNI OBLICI KRIMINALISTIKE
SARADNJE
Najstariji vid meunarodne policijske saradnje.
Odvijaju se prije svega na operativnom nivou
pri organizovanju potraga za odbjeglim
uiniocima krivinih djela i otkrivanju
meunarodnih kriminalaca.
U posljednjoj deceniji ovi oblici saradnje se
proiruju.
Npr.(saradnja MUP-a R. Hrvatsk i R. Srbije-
sluaj ubistva Ive Pukanida, predmet arid)
NAINI SAZNANJA ZA KRIVINA DJELA I
PROBLEME KOJI MOGU UZROKOVATI KRIMINAL
NAINI SAZNANJA ZA KRIVINA DJELA
Krivini dogaaji su takve drutvenotetne i
drutvenoopasne pojave za koje postoji sumnja da bi se
mogli pripisati umiljaju ili nehatu nekog lica.
Naini saznanja za krivini dogaaj su:
Aktivnost organa unutranjih poslova
Javno pogovaranje
Iz sredstava javnog informisanja
Prijave (1.samoprijave, 2.anonimne i pseudonimne
prijave, 3.prijave otedenog i drugih svjedoka, 4.prijave
dravnih, privrednih i drutvenih subjekata).
1.AKTIVNOSTI ORGANA UNUTRANJIH POSLOVA
NA SAZNAVANJU ZA KRIMINALITET
Aktivnosti organa unutranjih poslova u
organizovanju strategijskih uslova za efikasnu
kontrolu kriminaliteta.
Aktivnosti organa unutranjih poslova u
organizovanju kriminalistike informativne
djelatnosti.

1.1.AKTIVNOSTI ORGANA UNUTRANJIH POSLOVA U
ORGANIZOVANJU STRATEGIJSKIH USLOVA ZA
EFIKASNU KONTROLU KRIMINALITETA
U okviru kriminalistikih instituta, ili pri
ministarstvima unutranjih poslova u razvijenim
dravama svijeta formiraju se ekspertske radne
grupe za pradenje i strategijsku analizu pojedinih
formi kriminaliteta. Na taj nain na osnovu
strategijskog analitikog procesa prave se
prognoze bududih izvrenja krivinih djela, uslova
i uzroka kriminaliteta. Prema njima se organizuju
specijalni programi prevencije, kontrole i nadzora
na strategijskom i operativnim nivoima.

1.1.AKTIVNOSTI ORGANA UNUTRANJIH POSLOVA U
ORGANIZOVANJU STRATEGIJSKIH USLOVA ZA
EFIKASNU KONTROLU KRIMINALITETA
Proaktivni pristup kriminalitetu, tj. uoavanje
problema u lokalnoj zajednici koji mogu
dovesti do kriminala podrazumjeva
uspostavljanje raznih oblika saradnje policije
sa graanima (policijski rad u susjedstvu,
savjetovalita za graane u policiji, kolski
policajac, neformalna druenja policije i
graana) kao i nove oblike policijskog
organizovanja.
1.1.AKTIVNOSTI ORGANA UNUTRANJIH POSLOVA U
ORGANIZOVANJU STRATEGIJSKIH USLOVA ZA
EFIKASNU KONTROLU KRIMINALITETA
Kroz ove oblike saradnje dolazi se do informacija
na osnovu kojih se organizuje kriminalistika
kontrola i obrada.
Prema konceptu proaktivne policijske djelatnosti
policija u svom svakodnevnom radu treba da
bude okrenuta ka dva cilja: 1.treba da saznaje i
rjeava probleme koji mogu da dovedu do
kriminala, 2.policija treba da proiri saradnju sa
graanima koko bih se to efikasnije raznjenjivale
meusobne informacije. Navedeno se realizuje
kroz rad policije u zajednici.

1.1.AKTIVNOSTI ORGANA UNUTRANJIH POSLOVA U
ORGANIZOVANJU STRATEGIJSKIH USLOVA ZA
EFIKASNU KONTROLU KRIMINALITETA
Policija organizuje razne oblike kriminalistike
kontrole sa ciljem da vre nadzor nad mjestima,
punktovima, grupama ljudi za koje postoji opta
sumnja da mogu vriti krivina djela ili da se na
tim mjestima mogu vriti krivina djela.
Primjenjujudi u okviru kriminalistike kontrole
pojedine operativno taktike radnje (patroliranje,
zasjedu i dr.) moe se saznati za postojanje
krivinog djela i tako to de se uinilac zatedi na
svjeem inu.
1.2.AKTIVNOSTI ORGANA UNUTRANJIH POSLOVA NA
ORGANIZOVANJU KRIMINALISTIKE INFORMATIVNE
DJELATNOSTI
Kriminalistika informativna djelatnost
podrazumjeva plansko i sistematsko odravanje
stalnih kontakata sa svim slojevima stanovnitva
kako bih se prikupile informacije o krivinim
djelima i njihovim izvriocima.
Postoje razliite kategorije graana koje u okviru
kriminalistikoinformativne djelatnosti
dostavljaju obavjetenja policiji o krivinim
djelima i njihovim uiniocima i to su:
1.Informanti
2.Informatori
1.2.1.INFORMANTI
Informanti su lica koja organima unutranjih
poslova daju obavjetenja o krivinim djelima za
koja su sluajno ili prigodno saznali zahvaljujudi
svojoj profesiji ili nekim drugim kontaktima sa
pojedinim licima iz kriminalnih sredina (npr.
roake, prijateljske, ljubavne veze, mjesto
stanovanja)
Za informante su posebno podobni, npr.
recepcionri, portiri, konobari, taksisti.
Informanti ne daju obavjetenja o krivinim
djelima stalno ved kada za njih saznaju.
1.2.1.INFORMANTI
Najedi uslov informanata je da se na sudu ne
pojavljuju kao svjedoci.
Motivi informanata za pruanje obavjetenja
policiji mogu da budu razliiti:
a)idealni-potenje, elja da se sprijei krivino
djelo, prijateljstvo sa policajcem.
b)materijalni-oekuju protivuslugu, oteden
krivinim djelom.
c) egoistiki-osveta , zavist, zloba.
1.2.2.INFORMATORI
Informatori su lica koja organima unutranjih
poslova daju povjerljiva obavjetenja o krivinim
djelim i njihovim uiniocima.
Sve policije svijeta organizuju plansko i
sistematsko prikupljanje informacija iz samih
kriminalnih sredina, formirajudi mreu
informatora.
Informatori se djele na: 1)pouzdanike (garante);
2)vigilante i 3)agente provokatore.
Posebnu grupu ine prikriveni policijski izviai.
1.2.2.INFORMATORI
1. Pouzdanici (garanti)su lica koja due vrijeme i potajno
alju podatke policiji o protivzakonitim aktivnostima.
To su neporona lica i koja za svoj rad dobijaju
nagradu.
2. Vigilanti su lica koja pripadaju kriminalnoj sredini, vre
krivina djela ili su vrila i istovremeno obavjetavaju
policiju o kriminalnim aktivnostima svojih saradnika.
3. Agenti provokatori su lica koja pripadaju policiji i iji je
cilj lienje slobode organizovanih tekih kriminalaca.
Oni stupaju u kontakt sa delikventima.

1.2.3.PRAVILA O UPOTREBI INFORMATORA I
INFORMANATA
1. Angauju se u fazi kriminalistike obrade.
2. Angaovanje odobrava policijski starjeina.
3. Identitet informatora zna samo policijski
slubenik koji ga je angaovao i starjeina.
4. U spisima se koristi pseudonim ili ifra .
5. Ne pojavljuje se na sudu kao svjedok.
6. Prije angaovanja treba detaljno provjeriti lice.
7. O kontaktima sa informatorom sastavlja se
slubena zabiljeka.




1.2.3.PRAVILA O UPOTREBI INFORMATORA I
INFORMANATA
8.Kontakte sa informatorom treba odravati van
slubenih prostorija(posebni stanovi,lokali).
9.Stalne informatore treba potajno nadzirati.
10.Svaku informaciju pribavljenu od informatora
ili informanta treba obavezno provjeriti.
U okviru policijskih agencija u BiH usvajaju se
,,uputstva o radu sa informantima kao
interni akti kojima se reguliu gore navedeni
postupci.

2.JAVNO POGOVARANJE KAO NAIN SAZNANJA
ZA POSTOJANJE KRIVINIH DOGAAJA
Pod javnim pogovaranjem u kriminalistici se
podrazumjeva pronoenje vijesti da je izvreno
odreeno krivino djelo za koje se goni po
slubenoj dunosti,ili da je odreeno lice izvrilac
nekog krivinog djela,a da se pri tome ne zna da li
je to tano i od koga vijest potie.(npr.irenje
vijesti da NN lice siluje ene u liftovima ili da
odreeni profesor prima mito)
Ukoliko se ustanovi da je javno pogovaranje
tano,ne treba tragati za izvorom,ako se utvrdi da
je netano treba nastojati otkriti izvor i motiv.

3.SAZNAVANJA ZA KRIVINE DOGAAJE IZ
SREDSTAVA INFORMISANJA
Zakrivine dogaaje moe se saznati iz sredstava
javnog informisanja (televizija, asopisi).
Iz rubrika oglasa se moe saznati za mnoga
planirana i izvrena krivina djela. U oglasnom
djelu gdje se prodaju stvari esto ima ukradenih
predmeta, preko oglasa se vrbuju ene za vrenje
prostitucije u inostranstvu, namamljuju se rtve
za razne prevare (prodaje stanova, zapoljavanje
u inostranstvu, ulaganje novca u razne
tedionice).
Npr. (lana prijava o ubistvu na obali Vrbasa).
4.PRIJAVE KAO IZVOR SAZNANJA ZA POSTOJANJE
KRIVINOG DOGAAJA
1. Samoprijava kao izvor saznanja za postojanje
krivinog dogaaja.
2. Anonimna i pseudonimna prijava kao izvor saznanja
za postojanje krivinog djela.
3. Prijava otedenog i drugih svjedoka kao izvor saznanja
za postojanje krivinog dogaaja.
4. Prijava dravnih, privrednih i drugih subjekata kao
izvor saznanja zapostojanja krivinog dogaaja.
Prijavljivanje k.d. od graana (lan 222 ZKP-RS).
Prijave se podnose tuiocu pismeno i usmeno
(l.223,stav1.ZKP RS).
4.1.SAMOPRIJAVA KAO IZVOR SAZNANJA ZA
POSTOJANJE KRIVINOG DOGAAJA
Samoprijava je nain saznanja kojom neko lice
prijavljuje sebe za izvrenje krivinog djela koje se
govi po slubenoj dunosti.
Samoprijave mogu biti:
1.Istinite: podnose ih primarni krivci koji su krivino
djelo izvrili iz nehata,u afektu ili iz strasti i to
odmah nakon izvrenja djela. Podnose je i okorjeli
kriminalci iz racionalnih razloga (da prikriju tee
k.d. ili da samoprijava bude olakavajuda okolnost
pri kanjavanju).
4.1.SAMOPRIJAVA KAO IZVOR SAZNANJA ZA
POSTOJANJE KRIVINOG DOGAAJA
2.Nesvjesno neistinite: postoje kada lice prijavi
sebe za krivino djelo misledi da ga je izvrilo
(npr. u toku svae mu je stegao enu za vrat
nakon ega je ona umrla, te prijavi sebe za
ubistvo, a obdukcijom se utvrdi da je smrt
nastupila uslijed infarkta.
3.Lane samoprijave.Njihovi motivi mogu biti
razliiti: plemeniti-otac prijavi sebe za k.d. koje
je izvrio sin, racionalni-prijavi se nepostojede
k.d. da bih se prikrilo stvarno, samoprijave
duevnih bolesnika (izofrenija, paranoja i dr.).
4.2.ANONIMNA I PSEUDONIMNA PRIJAVA KAO IZVOR
SAZNANJA ZA POSTOJANJE KRIVINOG DJELA
Anonimna prijava nema potpis, dok pseudonimna
ima potpis ali laan.
I jedna i druga mogu biti istinite i lane.
1.Istinite podnose graani koji se boje osvete
uinioca krivinog djela (npr. kriminalna org.)
2.Lane se podnose iz razliitih motiva (mrnja,
osveta)
Ako se utvrdi da je sadraj anonimne i pseudonimne
prijave istinit ne treba tragati za prijaviocem,
meutim ako je sadraj laan treba preduzeti
mjere na otkrivanju podnosioca i utvrivanju k.d.
4.3.PRIJAVE OTEDENOG I DRUGIH SVJEDOKA KAO
IZVOR SAZNANJA ZA POSTOJANJE KRIVINOG
DOGAAJA
Prijave otedenog su jedan od najedih naina
saznanja za izvrenje krivinog djela i
predstavljaju jedan od najpouzdanijih naina
saznanja za izvrrnje krivinog djela.
Meutim postoje i lane prijave (radi naplate
osiguranja i oslobaanja od poreza,nanoenja
tete licu koje se prijavljuje-lana prijava
silovanja).
Npr. (fingirane saobradajne nezgode, teke krae,
poari sa velikom materijalnom tetom)
4.4.PRIJAVE DRAVNIH,PRIVREDNIH I DRUTVENIH
SUBJEKATA KAO IZVOR SAZNANJA ZA POSTOJANJE
KRIVINOG DOGAAJA
Kao posebno znaajan izvor saznanja za
postojanje krivinih djela su krivine prijave koje
podnose razne inspekcijske slube, poreska
uprava, uprava za indirektno oporezivanje,
zdravstvene ustanove i dr., s obzirom da u okviru
svoje redovne djelatnost dolaze do podataka o
krivinim djelima.
Treba ukazati na vanost medicinskih ustanova
kada je rije o saznanju za izvrenje krivinih djela
(pruajudi pomod povreenim licima).
Obaveza prijavljivanja k.d.lan(221 ZKP-RS).


ZLATNA PITANJA KRIMINALISTIKE
ZLATNA PITANJA KRIMINALISTIKE
Analiza injeninog stanja je poetna faza
kriminalistikog misaonog procesa. Ona poinje
nakon pribavljanja prvih informacija o krivinom
djelu i sprovedenih radnji prvog zahvata(uviaj,
sasluavanje svjedoka-oevidaca, obdukcja kod
krvnih delikata i dr.)
Analizom krivinog djela pokuavaju se
rekonstruisati pojedine faze njegovog nastanka
(faza koja prethodi kriminalnoj radnji, faza
neposrednog izvrenja i faza naputanja lica
mjesta).
ZLATNA PITANJA KRIMINALISTIKE
Analiza postojedeg injeninog stanja
podrazumjeva pokuaj dobijanja odgovora na
devet glavnih, zlatnih pitanja kriminalistike.
Ako se na njih odgovori iscrpno i tano istina je
utvrena. Zlatna pitanja kriminalistike ine cjelinu
i tek odgovorom na sva pitanja osigurava se da
krivino djelo bude u potpunosti razjanjeno.
Na objektivnu stranu k.d. Ukazuju (ta, kada, gdje,
kako, koga i ime), a na subjektivnu stranu k.d.
(zato, ko, skime)

ZLATNA PITANJA KRIMINALISTIKE
1. TA (se desilo)?
2. KO (je izvrilac)?
3. KADA (je izvreno)?
4. GDJE(je izvreno)?
5. KAKO (je izvreno)?
6. IME (je izvreno)?
7. S KIM (je izvreno)?
8. ZATO (je izvreno)?
9. KOGA ILI TA?

1.TA SE DESILO
Ukazuje na potrebu postavljanja kriminalistiko-
taktike diferencijalne dijagnoze. Odgovorom na ovo
pitanje utvruje se da li u konkretnom sluaju postoji
krivino djelo, prekraj, disciplinski prestup, zades.
Od odgovora na ovo pitanje zavisi dali de biti pokrenuta
istraga odnosno krivini postupak.
Treba planirati verzije o dokazima koji mogu da daju
odgovor na to zlatno pitanje (npr. o mogudnostima
pronalaenja jo nepoznatih svjedoka,materjalnih
dokaza, tragova koji ukazuju na nain izvrenja).
2.KO JE IZVRILAC
Ovo pitanje se nerijetko moe rijeiti tek na kraju.
Kod krivinih djela sa nepoznatim izvriocem
ubistva,razbojnitva i dr.) u traganju za uiniocem moe
se podi samo od posledice (na osnovu izvrenja moe s
zakljuiti o fizikim i psihikim osobinama izvrioca,
sposobnostima i strunim znanjem)
Na osnovu analize injeninog stanja treba analizirati
na koje pretpostavke o uiniocu ukazuju poznate
injenice: Da li je uinilac bio rutiniran ili neiskusan? Da
li se mogu sainiti verzije koje ukazuju na specifinosti
linosti uinioca? Da li je mogude sainiti njegov profil?
2.KO JE IZVRILAC
Na osnovu indicijalne metode sastavlja se lista
osumnjienih po raznim kriterijama, na
primjer: Ko je mogao da ima motiv za izvrenje
krivinog djela? Ko posjeduje posebna znanja
ili sposobnosti za izvrenje djela? Da li je
konkretno krivino djelo moglo da ostavi
psihike ili fizike posledice na uiniocu, npr.
povrede, psihiki ok? Da li neke osobe
pokazuju indiciju vinosti (tj.indiciju psihikog
dejstva krivinog djela na uinioca).
3.KADA JE IZVRENO
Dobijanjem odgovora na ovo pitanje utvruje se
vrijeme izvrenja krivinog djela.
Preciziranjem vremena izvrenja moe se suziti
broj mogudih izvrilaca.
Samo ako se tano zna vrijeme izvrenja moe se
provjeravati alibi koji nude osumnjiena lica.
Pri odgovoru na ovo pitanje treba ustanoviti
vidljivost i vremenske prilike u vrijeme izvrenja
krivinog djela.
Vrijeme izvrenja ponekad ulazi u modus
operandi (npr. kod provalnih kraa).
4.GDJE JE IZVRENO
Odgovorom na ovo pitanje ustanovljava se lice
mjesta kao jedan od fundamentalnih pojmova u
kriminalistici.
Na licu mjesta vri se uviaj, mogu se pronadi
predmeti i tragovi krivinog djela, svjedoci i dr.
Mjesto izvrenja je kod vedine krivinih djela
poetna taka kriminalistikog rada. Treba ga u
cjelini analizirati. (Da li ga je uinilac namjerno
izabrao? Da li postoje slina lica mjesta na kojima
je primjenjen slian modus operandi?)
5.KAKO JE IZVRENO KRIVINO DJELO
Ukazuje na nain izvrenja krivinog djela.
Analizom naina izvrenja krivinog djela moe se
prikupiti mnogo vanih podataka o nepoznatom
uiniocu (navike, struna znanja, psihike karakteristike
linosti). Uvijek kada neto radi (pa i kada ini k.d.)
ovjek ostavlja snaan peat linost.
Na osnovu analize naina izvrenja,kriminalistika je
razradila metode traganja za nepoznatim
uiniocima,prije svega onima koji ponavljaju izvrenje
krivinih djela (uenje o modus operandi sistemu i
sastavljanju personalnog profila).

6.IME JE KRIVINO DJELO IZVRENO
Upuduje na sredstvo izvrenja.
Treba ukazati na tjesnu vezu izmeu: a)sredstva
izvrenja i zanimanja uinioca; b)sredstva
izvrenja i hobija (urua i oruja koja se
upotrebljavaju pri upranjavanju hobija, nerjetko
se koriste i za izvrenje krivinih djela);
c)sredstava izvrenja i osobina linosti (podmukla
osoba koristi otrov za izvrenje ubistva;
d)sredstava izvrenja i fizikih osobina linosti.
6.IME JE KRIVINO DJELO IZVRENO
Potrebno je planirati verziju o nainu
donoenja ili odnoenja orua sa lica
mjesta,eventualno o njegovom ostavljanju ili
odbacivanju, o tome gdje se i na koji nain
moe tragati za sredstvom izvrenja.
Oruja i orua su u tijesnoj vezi sa krivinim
djelom i predstavljaju specifinosti modusa
operandi.
7.S KIM JE KRIVINO DJELO IZVRENO
Ukazuje na nunost planiranja verzije o
sauesnicima.
Na osnovu analize tragova i naina izvrenja
procjenjuje se da li je krivino djelo izvrio
jedan ili vie saizvrilaca.
U koliko je u izvrenju krivinog djela
uestvovalo vie lica teoretski uvijek postoji
veda vjerovatnoda da se isto rasvijetli nego
kada je jedan izvrilac.
8.ZATO JE KRIVINO DJELO IZVRENO
Objanjava mogude motive izvrilaca.
Na osnovu verzije o motivu dolazi se do mogudih
uinilaca.
Veoma je znaajno kod krivinih djela sa nepoznatim
uiniocem da operativni radnik postavi sebi pitanje; Ko
sve moe da ima koristi od izvrenja krivinog djela? Na
koje motive ukazuje nain izvrenja krivinog djela? Da
li u konkretnom sluaju postoji vie motiva?
Treba imati u vidu da se motivi nerjetko fingiraju, a da
se patoloki motivi nemogu razumjeti ako se
primjenjuje ,,zdravorazumska logika. (npr. k.d. ubistvo
izvreno u Banja Luci od strane bolesnog lica M- ).
9.KOGA ILI TA
Ukazuje na objekat napada.Na osnovu utvrenog
identiteta rtve ili objekta napada mogude je
planirati verzije o mogudem uiniocu ili njegovim
motivima.
Planiraju se verzije o mogudim predhodnim
odnosima uinioca i rtve (viktimoloki pristup).
Veza izmeu rtve i uinioca po pravilu je veoma
tijesna. Lukavi uinioci to znaju i esto pokuavaju
da sakriju identitet rtve tako to joj oduzimaju
lina dokumenta,deformiu le i dr.
9.KOGA ILI TA
Treba planirati verzije o linosti rtve,
ponaanju rtve u konkretnom sluaju,
doprinosu rtve nastanku i toku krivinog djela
(npr. rtva nasilnik, zelena i sl.).
U pojedinim sluajevima od kriminalistikog je
znaaja da se do detalja rekonstruie kretanje
rtve u danu izvrenja krivinog djela.

ZLATNA PITANJA KRIMINALISTIKE
Odgovor na zlatna pitanja kriminalistike moe
se dobiti jedino detaljnom, preciznom i
potpunom analizom injeninog stanja.
Problem kriminalistikog rada je postojanje
malog broja injenica sa kojima se raspolae.
Istragu karakterie po pravilu informacioni
deficit. Za pravazilaenje tog problema od
najvedeg znaaja je uenje o planiranju verzija.
OSNOVI I OSNOVANA SUMNJA
OSNOVI I OSNOVANA SUMNJA
Svako kriminalistiko istraivanje zapoinje sa niskim
stepenom sumnje, koja se u naem pravnom sistemu u
nekim izvorima opisuje kao osnovi sumnje,a u nekim
samo kao sumnja.
Kao uslov za zapoinjanje istrage su prema procesnom
zakonodavstvu potrebni osnovi sumnje.
Za nastavak krivinog postupka u stadiju optuivanja je
potrebna osnovana sumnja..
Izmeu osnova i osnovane sumnje postoji razlika u
kvantitetu (broju indicija sa kojima se raspolae) i
kvalitetu (sadrini veze izmeu injenica koje ih grade i
krivinog djela).
1.OSNOVI SUMNJE
Osnov sumnje (osnovi podozrenja) je svaka ona
okolnost koja izmeu izvjesnog lica i krivinog djela
stoji u tako tjesnoj vezi da se, bespristrasno sudedi po
njoj kao vjerovatno uzeti moe da je isto lice uinilo
krivino djelo ili uestvovalo u krivinom djelu za koje
se okrivljuje.
Osnov sumnje je okolnost ili injenica koja ne ulazi u
bide krivinog djela ved stoji van njega. On po pravilu
ne daje onaj stepen izvjesnosti koji mi zovemo dokaz,
ved samo jedan neznatniji stepen vjerovatnode, koji se
oznaava kao podozrenje, sumnja, vjerovatnoda.
Predstavlja osnov za preduzimanje istranih radnji.
2.OSNOVANA SUMNJA
Osnovana sumnja je sistem meusobno
povezanih, neprotivrjenih kriminalistikih
informacija (orjentaciono eliminacionih indicija i
iskaza lica koja su bili oevici izvrenja krivinog
djela) koje ukazuje na to da je odreeno lice u
pogledu kojeg se sprovodi kriminalistika
obrada(osumnjieni) vjerovatni izvrilac krivinog
djela u pogledu kojeg se sprovodila kriminalistika
obrada.
Osnovana sumnja znai vedi stepen vjerovatnode.
INDICIJE

INDICIJE (POJAM)
Indicije, osnovi sumnje, osnovi podozrenja,
injenice su koje ukazuju na postojanje krivinog
djela, na bliu ili dalju vezu izmeu tog djela i
nekog lica, na osnovu kojih se moe sa manjom ili
vedom vjerovatnodom zakljuiti da li je krivino
djelo izvreno ili nije, kakva je veza izmeu
odreenog (odreenih) lica i krivinog djela, kao i
na druge okolnosti znaajne za razjanjavanje
krivine stvari.
Kriminalistika djelatnost nezamisliva je baz rada
sa indiciijama.
2.INDICIJE(PODJELA)
1. Prema okolnostima na koje usmjeravaju
kriminalistiku djelatnost.
2. Prema svojoj prirodi.
3. Po vremenu nastanka.
4. Po vrijednosti koju imaju u kriminalistikoj
djelatnosti.
HVALA NA PANJI