Keterampilan Pengajaran

Ketrampilan Penyampaian
Set

induksi
Variasi rangsangan
Penerangan
Penyoalan
Penggunaan papan tulis
Pengukuhan
Penutup

Set Induksi
Permulaan

sesuatu pengajaran
Bukan sebahagian daripada isi pelajaran
Harus ringkas dan singkat

Tujuan
Menarik

perhatian pelajar daripada aktiviti

semasa kepada pelajaran
Menimbulkan pergerakan kepada pengajaran
Membuat perkaitan dengan pelajaran
Menimbulkan minat pelajar terhadap pelajaran
Membina aliran fikiran untuk bersedia
menerima pelajaran
Menyediakan pola rujukan untuk memahami
pelajaran

Kemahiran
Mendapatkan

perhatian pelajar
Menimbulkan pergerakan
Membuat kaitan
Membina aliran fikiran
Menyediakan pola rujukan

Mendapatkan perhatian
Menggunakan

suara, gerak isyarat dan eye

contact
Menggunakan alat AV
Mengubah pola interaksi guru-pelajar
Menggunakan satu siri soalan
Berdiam

diri*

Menimbulkan pergerakan
Menunjukkan

kesungguhan hati
Membangkitkan rasa ingin tahu
Memperkenalkan unsur yang mengejutkan
Bercerita
Memperkenalkan aktiviti

Membuat perkaitan
Membeza/membanding

perkara yang lazim

Mengaitkan dengan pengetahuan lepas,
kejadian semasa/kehidupan yang dekat
dengan pelajar/minat pelajar
Mengaitkan dengan pelajaran yang hendak
disampaikan

Membina aliran fikiran

Maklumkan

kerangka pelajaran
Maklumkan apa jenis penglibatan pelajar
Mengimbas pengetahuan sedia ada sebagai
penghubung dengan pelajaran baru
Menyediakan suasana untuk pelajar
bersedia menerima pelajarn baru

Menyedia pola rujukan

Gunakan

konsep advance organizer

(Ausubel, 1963)
Maklumkan atau bina satu struktur supaya
pelajar mudah faham apa yang bakal
dipelajari dan ingat serta aplikasi maklumat
sedia ada ke dalam pelajaran baru
Penghubung antara maklumat baru dan
lama

Ciri-ciri set induksi

Sesuai

dengan pengalaman, kebolehan dan

tahap pelajar
Berkaitan dengan isi pelajaran
Dikaitkan dengan pengetauan sedia ada
Menarik minat dan perhatian
Mencapai tujuan dalam masa yang singkat
(5 minit)

Panduan set induksi

Pilih

cue (petunjuk) yang konsisten

sebagai penanda untuk pelajar beri
perhatian (ketuk meja dsb.)
Jangan mula selagi ada yang tidak beri
perhatian
Cuba hilangkan semua distractions

Variasi Rangsangan
Teknik

mempelbagaikan kaedah dan teknik

penyampaian
Perhatian dan minat pelajar terhadap
pelajaran tidak dapat dikekalkan jika
rangsangan tidak berubah
Pelajar perlukan suasana yang ada
perubahan pada rangsangan

 Pelajar

perlu rangsangan yang baru,

berlainan dan cepat
Rangsangan perlu lebih baik daripada
tarikan luar

Tujuan
Mengelak

kebosanan
Merangsang pelbagai deria pembelajaran
Menyesuaikan kaedah/teknik dengan semua
stail belajar
Pusatkan perhatian/minat pelajar
Libatkan pelajar dalam aktiviti

Tujuan samb.
Pelbagaikan

kegunaan deria
Tingkatkan motivasi
Wujudkan suasana pembelajaran yang
menarik

 We learn

10% from listening, >80% from

seeing
We remember ONLY 20% from hearing,
>50% from seeing

Blighs Learning Curve (1974)

Learning gain

Level of
Learning
Performance
Learning loss
Time in
lecture
Change or rest

The Learning Pyramid

Retention rate
Lecture

5%

Reading

10%

Audiovisual
Demonstration
Discussion group
Practice by doing

20%
30%
50%
75%

Teach others/immediate use of learning

90%

Kemahiran
Mempelbagaikan

tingkah laku guru

Mempelbagaikan pengalihan saluran deria
Mempelbagaikan pola interaksi guru dan
pelajar
Mempelbagaikan kaedah, teknik dan
strategi

Mempelbagaikan tingkah laku

guru
Pergerakan

guru dalam kelas

Perubahan anggota badan
Perubahan suara guru
Hentian
Pemusatan

Mempelbagaikan penggunaan
deria anggota
Perubahan

penggunaan deria membaca,

menulis, mendengar, memegang dll untuk
guru dan pelajar

Mempelbagaikan pola
interaksi guru dan pelajar
Perubahan

pola interaksi

Guru pelajar individu

Guru kumpulan pelajar
Guru seluruh kelas
Pelajar pelajar (individu)
Pelajar pelajar (kumpulan)

Mempelbagaikan kaedah,
teknik dan strategi
Perubahan

kaedah, teknik dan strategi mengajar

dan belajar
Kuliah
Tunjuk cara
Perbincangan
Persembahan pelajar
Kerja kendiri
Kerja kumpulan

Pelbagaikan ABM/bahan

pembelajaran

Prinsip variasi rangsangan

Perubahan

kaedah dan teknik dikaitkan

dengan objektif dan isi pelajaran
Perubahan aktiviti pengajaran berkait
dengan langkah-langkah penyampaian
Penggunaan ABB untuk pengalihan deria
pelajar harus dirancang
Setiap langkah penyampaian harus
mengandungi aktiviti yang berbeza

 Sekiranya

tempoh masa penyampaian

sesuatu langkah melebihi 5 minit, aktiviti
pengajaran harus dipelbagaikan
Guru mengubah rangsangan berdasarkan
maklum balas pelajar melalui pemerhatian

Menerang
Untuk

tujuan menyampaikan maklumat,

konsep atau isi kandungan pelajaran
Menggunakan contoh, ilustrasi atau sumber
pelajaran
Menggunakan papan tulis untuk rujukan
dan rekod pelajar

Tujuan
Sampaikan

maklumat atau jelaskan

perincian isi kandungan
Membantu pelajar faham konsep/isi
kandungan
Menghuraikan sesuatu proses
Menjelaskan sebab sesuatu peristiwa
berlaku

Kemahiran
Arah
permulaan
Kemahiran
Ilustrasi
Komponen
Penyusunan
ide
Penutup

Arah permulaan
Dapat

dan kekalkan perhatian pelajar

Bangkitkan kesediaan pelajar untuk belajar

Kemahiran ilustrasi
Menggunakan ABM

atau bahan yang

sesuai, menarik, jelas dan membantu
Kaedah mengguna ABM yang betul dan
berkesan

Penyusunan ide
Kembangkan

ide secara tertib dan teratur

Rangsangan dipelbagaikan semasa
menerang
Penerangan jelas dan tepat

Inductive

Deductive

Inductive

darat, laut, udara, air : kapal, kereta, jet, bot, beca, skuter, lrt
specific
known

general
unknown

Deductive
general
unknown

specific
known

transportation

Penutup
Membuat

rumusan isi
Isi penting ditulis atau dipertonton

Panduan menerang
Dirancang

dengan pemilihan cara dan

bentuk penerangan yang sesuai
Contoh, ilustrasi dan sumber disediakan
awal
Singkat
Variasi rangsangan digunakan semasa
penerangan yang panjang

 Penggunaan

laras bahasa yang sesuai

Penerangan dikaitkan dengan pengetahuan
lepas
Penggunaan ABB yang sesuai dan berkesan
Disusuli dengan pertanyaan oleh pelajar

Menyoal
Kemahiran

yang kompleks
Penyoalan yang berkesan tingkatkan
prestasi pelajar
Soalan ditanya mengikut tujuan

Tujuan penyoalan
Melibatkan

pelajar secara aktif

Timbulkan minat dan inkuiri
Fokus pemerhatian pelajar
Menggalakkan soalan
Membantu perkembangan pemikiran
Menilai kefahaman isi

Kemahiran
Pembentukan

soalan ringkas, tepat dan

jelas
Fokus kepada satu ide atau lebih
Sebar soalan kepada kelas
Hentian seketika untuk pelajar fikir
Mengarah semula soalan
Melayani jawapan pelajar

 Membantu

dengan memberi
petunjuk/isyarat
Mencungkil dengan soalan tambahan

Pembentukan soalan
Bentuk

soalan berdasarkan tujuan

Pilih bentuk soalan yang sesuai
Bentuk soalan ikut aras (Domain Kognitif
Bloom)
Soalan convergent atau divergent

Aras soalan
Aras

rendah

Mengingat semula
Memahami sesuatu konsep
Menggunakan pengetahuan

Aras

tinggi

Mengkaji bukti, menerang hubungan

Mengumpul maklumat dan membina konsep
Memberi hujah dan menilai

Fokus soalan
Soalan

perlu mempunyai fokus

Tunggal 1 ide
Pelbagai banyak ide

Sebar soalan
Soalan

perlu disebarkan kepada semua ahli

kelas
Jangan pilih individu sama

Hentian seketika
Beri

masa untuk pelajar fikir jawapan

sebelum meminta jawapan

Mengarah semula soalan

Menanya

pelajar lain untuk bantu jawab

soalan yang tidak dapat dijawab oleh
seorang pelajar

Melayan jawapan
Beri

ruang pelajar beri jawapan

Beri layanan kepada jawapan yang diberi
Beri komen kepada jawapan

Memberi petunjuk/isyarat
Sekiranya

pelajar tidak dapat jawab, beri

petunjuk atau permudahkan soalan

Mencungkil
Tanya

soalan lain untuk memfokus atau

menerang kepada pelajar mengenai soalan
asal

Mengguna papan tulis

Sebagai ABB

yang evergreen
Bila digunakan dengan baik, bermanfaat
kepada pelajar

Tujuan
Menarik

serta mengekal perhatian

Menjelaskan konsep
Menyedia rangsangan visual

Komponen Kemahiran
Kejelasan
Teks yang terang, saiz yang sesuai, baris yang

lurus

Susunan
Pembahagian ruang

Penonjolan
Penggunaan warna, garis dan bulatan

Teknik

persembahan

Mengukuh
Digunakan

untuk menggalakkan tingkah

laku yang diingini
Perlu dipelbagaikan untuk mengelak bosan
serta disesuaikan dengan jantina, tahap dan
personaliti pelajar

Tujuan
Menimbul

dan mengekal perhatian

Menggalakkan pelajar mengambil bahagian
Meningkatkan tahap prestasi pelajar

Komponen kemahiran
Lisan

positif/negatif
Gerak isyarat positif/negatif
Dampingan
Sentuhan
Penggunaan jawapan murid
Tiada pengukuhan

Menutup
Merujuk

kepada penumpuan perhatian

kepada penyelesaian sesuatu tugas
Dua jenis penutup
Kognitif
Sosial

Penutup Kognitif
Senaraikan

topik/isu pelajaran untuk tujuan

pengukuhan
Rumusan pelajaran
Ringkasan
Soalan kepada pelajar untuk ulangi isi

Penutup Sosial
Memberi

sesuatu perasaan pencapaian

kepada pelajar (sense of achievement)

Tujuan
Menarik

perhatian
Mengukuh pembelajaran
Mewujud perasaan pencapaian
Menilai pemahaman
Mencadang aktiviti susulan

Komponen kemahiran
Kaitan

kognitif

Rumusan pelajaran
Tonjolkan bahagian penting
Cadangkan aktiviti

Kaitan

sosial

Pujian untuk pencapaian

Merasa nikmat pencapaian

 Wujud

motivasi

Menimbulkan rasa inkuiri untuk mengikuti

pelajaran seterusnya dengan memberi

preview untuk pelajaran depan