Bon sai

Bon: ci khay, ci chu.

Sai: cy, trng cy.

Khi nim
+ Bonsai l cy c trng trong chu, khay, c ct ta to dng theo tng ca con ngi bng mt phng
php c
bit, mang y nhng yu t thm m v n tng thin nhin sn c.
+ Bonsai l mt cy hay mt nhm cy trong thin nhin c thu nh li trong gang tc nhng vn mang nt t
nhin, c th, c trng trong chu, khay hay trn bng mt k thut, v ngh thut ring bit.
+ Bonsai l mt ngh thut, l mt tc phm sng, hay l mt tc phm iu khc sng.
+ Bonsai p l n gin, va , ha cch, m quan trng nht l gi , gi v mt iu g hn l khng nh.
mt cch c ng sc tch v n tng mt tnh cm hay mt trng thi tinh thn di do mnh lit.
+ Bonsai l mt hnh thi ngh thut n nht v n l s ha hp gia ngh thut v ngh lm vn.
+ Bonsai l ngh thut ca ci p
+ Bonsai l mt hnh thc c trng ca ngh lm vn.
Tm li ty theo quan nim, trong khi ngi ny xem Bonsai nh l mt trong nhng l sng y ngha thing
ling cao c ca t tng, trit hc, tn gio, th ngi khc li xem ch l mt th vui lc nhn ri hay sn phm
lm ra ca ngi lm vn..
 Kiu dng Bonsai
Th ng nhci
Th ny trng bng nm cy king trong mt ci chu hay ci khay to lm cnh ni rng, mi cy c
mt dng ring bit c th ng ht, hoc cy ng cy xiu, cy nm, nhng phi c ln c nh
nh sn thy mi p. Cng c th xp hnh ch ng. Xp ng lo gin nh nm ng gi m o
phi xp vng trn nhng xp th rng l p nht. Thn cnh nhnh phi hi ha, lm sao c tnh
cch giao chi, h tng vi nhau, nu thiu mt cy th thy khng p. Th ng nhc cng un
bng nm cy cng mt loi nh mai chiu thy, tng, cn thng, kin qut, u p.
Th qun th tam sn
L ba cy king nm chung trong mt chu to. Cn gi l tam ti, ba cy king trc th ng gn
ngay hng, cy cao chnh gia, hai cy thp hn hai bn, nhng c th so le mt t, cy to c 5
tn, hai cy ln ch cn ba tn, c th giao cnh vi nhau lm th no ba cy cn i mi p v ba
cy cng lin kt vi nhau, nu thiu mt trong ba cy l mt ht v p. Cho nn th tam sn biu
tng cho s an kt
Mt cy lm chng nn non, Ba cy dm li thnh hn ni cao.
Th tam sn nn un vi cy tng, cy bch, xp thnh hnh ch sn l ni rt p.
Th lng long tranh chu
Th ny phi un vi song th trng chung vo mt chu, un i xng thnh hai con rng un khc,
giao u tranh ht minh chu nm gia, l th king c thng thy un vi hai cy mai chiu thy
hay cn thng kim qut, ngy nay thng un vi cm nm r nhanh chng hn vi nng bng km,
trng cy ln ti u, gi v ti vi ba nm l thnh, thn hai con rng un khc, u u li nhn
qu chu, cc nhnh lm chn v my, ui ngng ln xe ra nh ma rt p. Nu un vi hai cy
mai chi thy th rt qu.
th ny cn nhn ra s t h cu l hai con s t gin vi qu cu,cng l hai cy un i xng vi
qu cu rt p. Cng nh th (loan phng ha mnh), hai con loan v phng ma qun qut ly
nhau nh cp uyn ng duyn dng.
Th long n phng v
Th long n phng v/Kiu dng Bonsai
Th ny bay bm hn, c ngha l chim phng hang ma trn mnh rng. y l th c th un vi mt cy, hoc hai
cy trng chung mt chu. Phi cy c th gc to, un nm trn ming chu, gc ngng ln lm u rng. Thn un cong
h thp, cc chi xe ra bn pha lm chn v my, ngn ng v pha sau lm ui rng, cy th hai c hai r ch ra lm
chn phng, thn ng ngang qua m ly mnh rng, cc cnh hu thn un lm u v ui chim phng, hai cnh t
hu xe ra lm hai cnh chim un vi dng ang ma, ngn lm my. Th ny un cho tht du dng mm mi nh
phng ang ma, tn nhnh xe ra, trn mnh rng un khc nhp nhng. th chim phng ma trn lng rng l tuyt
p, biu tng cho quyn uy ca vua cha , ngy xa ch c trong cung nh.
Th long bn h phc
Th long bn h phc/Kiu dng Bonsai

Th ny cng c th un vi mt cy king to c hai thn hoc vi hai cy trng chung mt chu.Th long bn h phc c
nghi l rng nm un khc v h cng nm st t chu khut phc chu ch nhn.Th ny rt kh un, phi c b r
thnh hnh chn th nm xe ra pha trc, t thanh long, hu bch h, hai chn h chm ra, hai chn rng ngu xung:
cy thanh long, gc nm trn mt chu, u ngng ln , thn un cong lm mnh rng, cnh t hu un theo li chit chi
lm my, hai cnh trc sau lm chn xe mng ra, ngn hi u lm ui, un dng mm do, un chuyn.Cy bn phi,
gc thn b trng ln chu, u ci mp xung, cc chi ta nh m ly thn trang tr, ngn vn ln lm ui, ta theo
tn chi nh, Th long bn h phc c hnh dng nm chu khut phc hin ha, nhng khong km phn uy nghi, biu
tng cho quyn lc, rt hay rt p.
Th long m hi u
Th long m hi u/Kiu dng Bonsai

Th ny gm hai cy to ring bit hay cng gc, nhng mt cy cao mt cy thp, r xe ra theo chn th, cy thp thn to,
ngn nm ngang, ngn lm u ngng ln, khng tn nhnh, to dng con nga nm quay u tr ln. Cy cao un thn
long, cong cong vn vo, phn chi theo li t din, xe ra bn pha lm chn v my, ngn un tn to nh bng sen ri b
cp xung lm u rng quay tr li.
Th ny rt kh un, mi u phi la nhng cy mm do nh mai, c nhiu r un chn th nm xe ra nh chn
nga, un lm sao cho khi phi gii thch ngi khc xem m bit mi hay, cho hi ha mi p.
Th song th
Th song th/Kiu dng Bonsai
By gi n th c hai cy trng chung trong mt chu. Th song th cn c th song xiu, hai cy to cao nh huynh ,
nhng u b gi x ng v mt bn, hoc mt cy ng bn ny, mt cy ng v bn kia, theo chiu i nghch nhau gi
thng bng, cnh nhnh u phn theo li chi tit, ngn vn thng ln v hi u. Th ny c v i ngch vi nhau, xung
khc vi nhau nh cy hoa hu , mt vi c hai hoa xe ra hai bn, u lng li vi nhau vy. Cn nu hai cy cng ng v
mt pha th phi un cc cnh v ngn vn di ra lm i trng v quy cn hi u mi gi vng c khng ng,
tng trng s on kt h tr ln nhau, cc nhnh c th giao chi, qun qut ly nhau xem rt p.
Th tiu phu qui t
Th tiu phu qui t/Kiu dng Bonsai
Th ny hi khc mt cht l cy tiu phu phi l cy c th, gc r li lm, thn cy gn guc, cy tiu phu phi ng nhiu
hn, gn nh bt phong hi u, cng cy t trn lng; cy t cng mt gc, nhng mc cao hn, nhm trn lng nh nhnh
vy, nhng gc to hn, cy t c v phong trn hn, tuy nh nhng c v gi nua, cng hai tn mt ngn dng xuy phong
nh cy t ca cp mu t. Cy tiu phu cng bn tn mt ngn, nhng g gh, gn guc u nn, gn nm mp nhng vn
quy cn hi u, gi thng bng. Cy tiu phu qui t cng qun qut nhau nh tnh cm cu cha con vy. Cn nhn ra
th Lo mai sinh qu t rt hay, cha gi c con mun rt c a chung, tng tiu, tru mn, tuyt vi
Cc th tng t nh th mu t ny, c th un t mt gc hay hai gc, nhng ty theo th m un tch ri ra hai bn, ly
g chm, ly dy cng ko, to dng cho ng ra hai bn ri vn dy ng thng ln quy cn hi u, phn cnh nhnh theo
l chit chi, bn ba. Bn nm cho hi ha cn i l p.
Th ph t giao chi
Th ph t giao chi/Kiu dng Bonsai
th ny y nh th ph t, nhng phn nhnh cu hai cha con c thm phn qun qut, m ly nhau, mc d cha con, nhng
yu thng tru mn y nh tnh yu thng du dng cu m con. Th ny cu t c th to cao hn v c mt nhnh quyn
ly cy ph nn gi ph t giao chi.
Cc th khc nh huynh , t mui, ng khoa, u c dng tng t nh cy mu t, nhng ch khc nhau v kch thc,
to nh, v cch un mo t tnh tnh quan h vi nhau m thi, nhng hai cy gn bng nhau, coi nh bn b, gi l ng
khoa, nu cy cao cy thp cht nh, coi nh anh em c gi l huynh , cn hai cy c dng mm du, duyn dng hn
c gi l t mun, ch em. Nhng cy ny u rt d un ty theo dng m t tn, nhu ph t tng ty, ph t tng
thn, mu tm t, mu t tng thn v.v..
Th ph t
Th ph t/Kiu dng Bonsai
Th ny cng y nh th mu t, nhng cy ph, nhng cy cha phi to cao v ng thng hn cy mu, to vc dng cu
ngi cha, t du dng hn, cng rn hn, nhng khng phi l khng che ch cho con, th hin ng tnh cm cha con,cy
t nh hn cy ph nhiu, cng ba tn, qun qut ly cy ph, lc no cng nh s bao bc cu ngi cha. Cy ph cng 5
tn quy cn hi u nh cy mu. Cy ph t c ht mp mp to hn cy mu t, thng un th tam cang ng thng, biu
hin tnh trung hiu x l i cu ngi qun t.
Th mu t
Th mu t/Kiu dng Bonsai
Th mu t (m con) phi c hai cy cng mt gc, cy ln l mu, cy nh l t; cy mu cao gp 3 ln cy t mi ng l
m con. Cy ny phi c th, b r xo ra ni ln trn mt chu, gc dng xuy phong phi c 45 , cy t cng vy, cy mu
v cy t phi xin c 90 mi p, ch phn chi tn cnh nhnh m ly cy t, nh m chm sc con vi dng vc
tri mn thng yu tnh cm tht s cu m i vi con!
Tn th nht cu cy mu b ra bn ngoi cha ch cho cy t mc ln. Hai cy me con u un theo chit chi nh din, cy
t vn ln thng ng, hai tn mt ngn nh. Cy mu n on th ba cng un quy cn thng ng, gi trng tm
nm trong chu, gn gng, cn i, c bn tn mt ngn hi u. Tn cu cy mu t ln hn tn cy t, u un theo tn
hng nht trn p, hoc tn hoa ri xo ra m ly cy t, mm mi duyn dng, cy t th qun qut khng di cy mu, t
c tnh cm gia m con, th ny thng l Tam cang ng thng hay tam tng t c rt c a thch trong b ba
king c ngy xa. Thng b king c 3 cy,c hai cy mu t i xng hay bn rt p. Nu cy t khng phi cng chung
mt gc vi cy mu, mi thp vo th gi l Minh linh dng t xem nh l con nui vy
Th long ging
Th long ging/Kiu dng Bonsai
Th ny d un hn th long thng, hnh dng iu b ngc li vi th long thng l c. u chi xung, ngc nm trn
mt chu, cnh nhnh lm my bao ly chn un khc trong t th p xung, ui mm do, lm bnh li iu khin m i
nh nhng mt cch t nhin. Tuy nhin khng km phn oai phong lm lit, v rng l con vt trong b t linh, rt dng
mnh. Th ny bt buc phi u to ui nh, cnh nhnh xp gn li to dng h xung l p, tng trng cho tnh n
ho mm mng nhng khng km phn oai phong quyn lc.
Th huyn chi lc a/Kiu dng Bonsai
Th ny cng t thy, l cy king trn ni non b bo tp, ng cong queo qua cn thin tai, cnh
nhnh ngn ngang, tn l lit a ri rng, hnh dung mt khung cnh iu tn, nhng li l bc tranh
tuyt tc i vi ngh nhn, tri ngc li vi cy king lc no cng c tn l xanh ti, vn cao
khe mnh. Th huyn chi lc a nu phn tch k s tm ra c r li ngon ngeo, gc hnh th
nm, thn long un khc cong queo, tn nhnh gy cp theo ng chi hip nht, ngn chiu thin
vn ln nhn nh sng tht l xinh p l lng, trong ci hn n v trt t, c mt sc sng
vn ln mnh lit.
Th long thng/Kiu dng Bonsai
Th ny c hai cch un, ty theo cu ngh nhn, ty theo nh cy
+ Cch th nht: Un u rng trn ngn cy. Cch ny hp l v rng bay ln th u phi trn,
nhng rt kh un, lm sao ngn cy nh hn gc cy m un u nm trn ngn cho t. Rng lc
no cng u to, ui nh, cho nn phi tm cch ca ct cch no cho u rng to, li thm mi
ming na tht l kh to dng cho p. Thn rng th d, ch cn un cong cong, cc nhnh lm
chn lm my m ly thn cy khng my kh, nhiu ngi vn un c.
+ Cch th hai: Thng ln nhng u nm di gc cy, phi to dng lm sao khi nhn l thy rng
ct u bay ln mi ti. Phi to dng cho rng vn ln, mt, mi, ming xng ln, hai chn trc
lm hai chn vn mng chm ln, hai chn sau h thp ui vy p ct cnh bay bng ln.
Ngh thut trong thng l thn mnh phi qut khi mi mi ng iu. Th ny p hn v u to
ui nh, tn nhnh cn i. Th ny tng trng cho lng cng quyt, lc no cng vn ln tin
b.
Th long cun thy/Kiu dng Bonsai
Th ny da vo hnh nh ca rng ht nc, th nu thng un vi cy mai chiu thy, cy kim
qut. Gc to, un cong li lm u ci xung ly nc, thm mt, mi ming, trong nh ngai to.
Thn un cong nh rng un khc, cc cnh thn t din lm chn v my, khng xe ra di lm,
nhng vn mng bm vo my ly th mnh ht nc, cnh hu lm my che ly thn, ngn c
th vn ln xe ra lm ui hoc hi u va cn i, dng p, ng vng vng hng v
Th thc /Kiu dng Bonsai
Th ny king c t c thy, l th huyn c th thn nm b qua ming chu, nh b trn cung phong x
ng xung ao, nn ngn cy b cong, thng xung thp hn y chu. Dng tht mm mi un cong hp l
theo lut hi u t nhin, vn ln lp bp c tng bc rt p, biu hin cho sc sng lm cho ngi
xem c cm gic d chu
Th hc lp/Kiu dng Bonsai Th ny bin i t th phng v, nhng hai cnh khng xe ra, u
ngng ln cao hn na, ui cng khng xe ra, cnh hu cng m ly thn cy lm cho mnh chim hc hi
di ra, ngn vn cao v hi u h lm m hc. Th ny gn gng, nhng oai v rt p. Biu hin
lng t tin, tnh khim tn, nhng nht nh s thnh cng.
Th phng v/Kiu dng Bonsai
Th ny sa theo dng hnh chim phng ang ma. L cy c ph chn phng c hai r ni cao ln
thnh 2 chn, thn ngn vt lm mnh ngn hi u lm u chim.
Cnh th nht un xo ra pha sau lm ui chim, hai cnh t hu un xo ra thnh hnh cnh chim ang
ma, y l phn hay gi ca ngh nhn, phi un sao cho uyn chuyn mm mi nh cnh chim ma.
Cnh ph che thn lm hu, c ngn gn. Th ny phi c nt m thut, khi nhn l bit chim phng bay
ma, tng trng cho tnh yu i vui ti
Th bt phong hi u/Kiu dng Bonsai
Th ny b gi x y mnh nn thn cy nghing ng nhiu hn, c khi n 60-70 , cnh nhnh u
ng v mt bn theo sc ca gi, nhng ngn bt buc phi quy cn v hi u mi ng vng c. Mc
du cc cnh hu s v, xiu vo, nhng dng cm chng chi vi sc gi quay cung. Hai nhnh di i
hi phi vng tin phng hu, gi trng tm trong lng chu, hai nhnh trn d c chnh vnh cng vn
gi c thng bng khng ng. Th ny biu hin lng bn ch hin ngang khng khut phc.
Th xuy phong/Kiu dng Bonsai
Th xuy phong hay xiu phong cng l mt, xuy l ch hn, xiu l ch nm, u phi un nghing c 30 40 do
b gi x y. Phi l cy c th, gc r li ln hnh th hay thn nm, thn un cong nh long thn v quy cn hi u,
tn nhnh c th un chit chi hay t din, nhng phi vn ra cho gi thng bng chng li sc gi. Cho nn cn gi
th nghinh phong, cng bn tn mt ngn, nhng cnh phi un v pha gc khi ng, cy xuy phong phi un
cho cp xp vi cy trung bnh thnh b ba cy. Cy bn phi l cy m, i xng vi cy bn tri l cy dng
(Nam t hu n). Cy trung bnh ng gia l cy dn n, ng th ch ng ca b king.
Th mai n/Kiu dng Bonsai
Th mai n nm trong cu thiu (V n bt thnh mai, v thp bt thnh tng) m ng cha chng ta thng dng
lm mu sa king c. Cy mai n c th l cy trc th hay l cy suy phong cy trung bnh mai n rt r un, l cy
c th c an thn b cp ri ng thng ln, un nhnh cong qua thnh hnh ch n l t, cc tn nhnh cc
u un theo li chit chi, ch c kh l cy mai n phi un lm sao cho mm do, yu iu, du dng, nh ngi con
gi.
Cy xung phong mai n cn li p hn, do hnh dng cn uyn chuyn o l hn. Thn cy dng nghing nn nhnh
tro n m ly thn rt mm mi duyn dng. K thn li quy cn p im ly nhnh mai n, bo v ngi con gi,
nn rt p v rt hay, cn c ngha lng nhn, o c cn bn v con ngi. Cy th n l cy mai npi ting
Min Nam, thng un cho cy mai vng, cy mai chiu thy, cy cn thng, cy kim qut u rt p, cng thm b
r kho lo ni bt ln na l v gi, ngm nhn khng chn.
Phong cch xoy vn/Kiu dng Bonsai
Thin nhin ban cho ta rt t i v cc mu cy thuc phong cch ny m trong v cy xoy theo hnh xon c t
gc ln n cht cy, l phn g bn di. Thut ng ny ch v cy c thn xon li nh cy thng, chng hn nh
cy lu.
Phong cch r leo ln trn /Kiu dng Bonsai
Cc r dy cun quanh hn trc khi c trn di t. Trong phong cch ny, hnh th ca , lp r trn b
mt, v vt cha u quan trng nh hnh dng ca cy trong vic lm cho mt tng th ca cy trong vic lm cho
mt tng th hi ha. i khi tc dng gy n tng tng th c to nn bi hnh th v mu sc ca hoc bi
cu trc ni bt ca r cy
Phong cch bch tuc/Kiu dng Bonsai
y l bin th ca phong cch trc, do cc cnh cy pht sinh cng mt gc v un khc i ln.
Ngi ta t cng tn cho mt loi cy m loi cy ny c cnh un khc i xung, v trong c hai trng
hp th phong cch ny pht sinh t ch cc cnh cy trong ging vi bch tut
Phong cch thc /Kiu dng Bonsai
Tng t nh Phong cch na thc phong cch ny c s khc bit l chp cy vt qu chiu cao
ca chu. Cnh l cng c th mc hn bn ngoi chu hng i nghch vi gc thn cy m chm n
vnh chu. Vt cha bt buc phi chn cao v chu phi chn cho n l mt yu t quyt nh trong n
tng sau cng ca tc phm
Phong cch tr thc/Kiu dng Bonsai Gin d v tao nh, phong cch c cho l c truyn
ngun cm hng t cc bc ha c Trung Hoa miu t cy ci nh cc bng sm trn nn tri trn ni cao.
Nt c trng ni bt ca phong cch l thn cy di khng cn xng c cha trong mt chu nh hnh
trn hoc hnh thun. Thn cy thon n c chu nhiu cnh nh m phn ln cc cnh ny tp trung v
pha chp cy.
Phong cch r l thin/Kiu dng Bonsai
Mt vi r ln l thin i theo ng thng cua thn cy trong khi cc r khc, thng nh hn, pht sinh
t chng: Cy c v nh b treo l lng v tc dng gy n tng tan din l s thanh that. Phong cch
ny t khi c s dng hin nay nhng c lc rt thnh hnh.
Phong cch cnh chi/Kiu dng Bonsai
Mt vi cnh chnh c b tr trong hnh trn quanh thn cy chng v s nhnh nh lm thnh mt
vm cy c hnh thun hoc trn ngay pha gc thn cy. Cy nm v tr hi chch gia chu thng rt
cn. Phong cch ny thng c s dng vi ging cy du Zelkova Nht Bn
Phong cch na thc /Kiu dng Bonsai
Cy c trng i nghch vi pha treo l lng xung t pha trn, nm trn ng cong trong cnh
chnh, chp cy kia pha di trong gii hn tng trng ca cy . Chp cy di khng c mc qu
chiu cao ca chu. i khi s mc l ch xut hin hng v gc thn cy m trng hp ny li ti quan
trng.
Phong cch nghing/Kiu dng Bonsai
Thn cy v th nghing vi chp cy hng v gc 45 so vi phn gc cy. S pht trin trn khng
v cc r trn b mt theo ng thng ca thn cy; tuy nhin, cnh th nht mc hng i nghch
nhm lm cho cy trng cn xng, cnh cy ny, ny v tr mt phn ba ca ng i ln cy, l nhn t
quyt nh quan trng nhm t s hi ha trong phong cch ny.
Phong cch thng ng phng khong/Kiu dng Bonsai
Mc d lc ban u khng c chp nhn nh mt phong cch ch thc, song song cch ny cng ngy
cng tr nn ph bin. Khng phi ch v n c nhiu mu hnh trong thin nhin m v n cho php s uyn
chuyn hn v t rng buc vi cc quy lut, bi v n kt hp nhng nt c trng ca nhiu phong cch
khc nhau. Chp cy dc xung phn gc, nh trong phong cch thng ng, nhng li khc bit s pht
trin ca thn cy i hi ging hnh ch chi ln pha trn. Cc cnh xut pht t pha ngoi ca cc ng
cong v hn cong nh xung di.
Phong cch thng ng sang trng/Kiu dng Bonsai
Dng cy thng ng vi chp cy dc xung dc thn cy, cc cnh cy c cn bng ba phn, mc xen k i xng mc
theo thn cy v thon dn v pha chp cy. Cnh th nht khong chng mt phn ba ca chiu cao tng th, quyt nh v tr
ca cy trong chu, c t v pha i nghch vi pha cnh ang cha v hng chng ta.
Th ch vng ch tng/Kiu dng Bonsai
Cng nh cy tng thp th vng tng un theo hnh ch vng, ch nho c 3 tng nm ngang, nh ch dng l con d,
nhng cn c l tng c ngha l may mn, im tt lnh, nh kit tng dng chc mng, cu c nhiu iu tt
lnh, may mn, c phc Th ny c ba tng nm ngang v c hai ngn nh. Th nay tuy rt n gin nhng rt kh un, c
ba tng i, ging ngang, phi un c ba tn vn, ba tn v, thnh ra su tn, di to trn nh. Un ng th rt p. Cy
vng tng nu l cy c th th qu gi v cng, tng trng thin mnh ch ti cao v thng ca cc bc vua cha.
Th tng thp/Kiu dng Bonsai
y l th ca cc c ngy xa dng lm mu un nhng cy trc th, v cy tng c dng thn ng thng, tn nhnh
phn chi nh din nm ngang hai bn, vi khang cch u n, di to trn nh rt p. Cy tng phi l cy c th, gi nua,
r tn nhnh xung, nhng vn cn gi c ch thp t nhin mi tht l p, ch khng phi un ngang trn cng ngc nh
ngi ng ging tay gia tri th khng cn phi cy king na. Tng Tng thp tng trng cho ngi thanh nin khe
mnh, gan d bt khut, nn phi un cho dt khat, biu hin cho tnh thn thn nh ngi qun t. ng cha ta ngy xa un
cy tng lm mu cho nhng cy king c l kim khc. V trong mt gin king t ra cng phi c cy tng, cy bch ni ln
s vng chi lu bn
Th tht hin/Kiu dng Bonsai
Tht hin chit chi l th cao ln nhiu tn mt ngn cng chung l by tng. B r sa chn nm, thn c th trc, nhng un
b qua b li theo t hu theo chi m dng th hay hn, ngha l an thn th nht cong qua bn phi cng vi nhnh th
nht - an th 2 tr v bn tri: c lun phin ti tng th su, an ngn ng thng v un theo kiu hi u trung, cc tn
u un hng tm hay trn lp bp, di to trn nh, nhnh th nht gi l ph a s xung mt t, nhnh th hai l triu
nhin un hi vn ln mt cht, i xng vi nhnh ph a, nhnh th 3 l chiu thy soi nc phi un nm ngang hi h
xung nhn nc, nhng do nh hng ca nng, ngn nhnh quang hp cng t vn ln, nn phi un sa khng th
cho vn ln cao qu. Nhnh th t l nghinh phong cong qua quo li, nh phe phy vi gi, u cnh xoay theo chiu gi
nh kiu sn thy rt p. Nhnh th 5 l qun v, hn vn ln hng ma ri hng xng tuyt, nhng phi un tr
xung khng khng th vn ln qu cao. Nhnh th 6 l nhnh trung bnh, un nm ngang, cn i, khng di khng ngn,
kt hp vi cc nhnh truc ni lin vi ngn, un hi u trung, to dng cy hi ha, y tn nhnh phi lun lun
un ta, h cnh vn ln cao th un tr xung, cnh no thp qu th un vn tr ln cho cn i, theo cu (Cc dng bin
m, cc m bin dng) lm sao cho dng cy king khng khuyt ch no, khi ngm nhn thng thc, va tha lng.
Cy th tht hin tng trng cho lng thanh that, v t, ung ru ngm th khng mn ti th s.
Th nht tr knh thin/Kiu dng Bonsai
Th ny t c ngi un sa v thiu nh nhm, khim tn, chc tri khuy nc, kin cng, bt khut. Th ny phi l cy
c th trc th, gc to ln, r vng chc, thn g gh, khng c nhnh, ch c mt tn ngn duy nht bao gm bn nm
nhnh xo ra, vn ln chng , tn ngn ny phi ct ta bng phng hoc lp bp ch khng so le, biu tng cho
ngi anh hng khng phc tng ai ht
Th v tr/Kiu dng Bonsai
Th v tr trc tin phi l cy c th, gc r li lm, xo ra bn pha, thn to x x, ng thng, phn cnh nhnh theo li
chit chi t din, c th c t ba n nm tn to, un hnh qut, nm ngang, di to, trn nh, ta lp bp, ngn un hi u
thng, gn nh hnh nn ch khng vn ln cao, Th ny phi un ng lut m dng, cnh t, hu, tin, hu y ,
sum su y n, tng trng cho c khng gian v c thi gian v c thi gian vnh cu.
Th ng phc./Kiu dng Bonsai
Th tam a v th ng phc i i vi nhau, hai th ny u l cy trc th, cy ng phc nm tng, c th un nh cy tam
a ri nui thm hai tn na y nh vy l t. Nhng cng c th i thnh 5 tng theo li chit chi t din cng c. Nhng
tn u phi un ta ngang bng lp bp ch khng c vn ln cao. Th ng phc to cao p hn th Phc, Lc, Th,
mun chc tng cao hn na l Phc, Lc, Th, An, Khang, ngha l c phc, tt lnh may mn, c lc giu c nhiu rung
t, c th l sng lu trm tui, An l sng yn n khng b xo trn, c khang l vui v, cht m i thoi mi. ng l cu
chc tng y p nht.
Th tam a/Kiu dng Bonsai
Th tamn a cn gi tam ti, tam gio hay l thin, a, nhn na. th ny l cy c th, gc thn to, nhng ch un c ba tn
trn chung quanh thn cy, tn th nht l mt mm trn, ht ta lp bp, nhng nh hn, mng hn. Tn th ba l tn ngn,
cch xa hn tn th hai xng ht ta trn nhng nhng nh hn hai tn trc. Tn ngn ny cng ta lp bp ch khng vn
cao, nn xem cy king ny c dng ln mp, nhng v l cy c th nn cng rt cn i, rt p. th tam a tung trng
cho ba ng Phc, Lc,Th; ba tn u trn u p, tng trng cho s vnh cu, sung tc, hnh phc, giu sang v sng
lu, theo tch ba ng Phc, Lc, Th cng rt hay.
+ Phc l ng u V Qun, tui gi m c con nh l c hnh phc, mun ni c nhiu con
+ Lc l ng Quch T Nghi lm quan to lu nm, bng lc nhiu, mun n giu sang sut i.
+ Th l ng ng Phng Sc, sng lu mt trm tui, u ru tc bc ph, mun ni sng c lu
Th ny dng chc th rt c ngha i vi ngi gi c.
Th trung bnh ngay/Kiu dng Bonsai
Th trung bnh l th ph bin , king xa cn li rt nhiu . trung bnh l cy c th , thn thng ng c b r
xe ra, ni ln trn mt chu, mt t, gc to li lm, nu c hnh th th cng tt, thn x x phn cnh nhnh theo
li chit chi hay t din.Nhnh th nht b v bn dng nu gc cy c dng hi ng v bn phi. on th hai
phi un tr v bn m, on th ba phi un tr li v bn dng quy cn, nhnh th ba cng phi b tr v
bn dng , n on th t th nn un ng thng m bo ngay gc, cy khng ng. th king ny ch un
hi nghing li mt cht, n tn th nm l ngn phi un hi u. th trung bnh ngay l cy king d un sa, ch
cn phn tn nhnh cho hi ha cn i l p, cng biu tng v o c, ngay thng tht th.
Th trc qun t lin chi/Kiu dng Bonsai
Th trc qun t lin chi: th ny cng ging nh hai th trn nhng li c hai ba cy t quanh thn cy m.
thng l loi cy mai chiu thy, mc d thn trc nhng tn nhnh cng m ly my cy con bn di .Cy t
li sng c lp, cy no cng c tn nhnh nh mt cy ring bit, sng khng nh cy m, n xen nh l mt
qun th nh, rt p, tng trng cho tnh yu thng ngi, nht l tr th, lc no cng vui ti.
Th trung bnh cong /Kiu dng Bonsai
L th c thn un cong cong nh long thn. nu b r chn nm hay hnh th th tuyt p, thn ngay on th
nht cong v mt bn ri, tn th nht phi ng v hng thn cy, nhng on th hai phi un cong tr li quy
cn ngay, n on th ba sa thnh cy trc, gi th trung bnh. Cc chi nhnh u un t din, so le, di to trn
nh, nhng ngn phi un hi u trung nh ui c. Cy th trung bnh cong, un c hai cy ging nhau, th hp
vi cy trung bnh ngay lm thnh b king tam ti ba cy rt p, tng trng cho thin, a nhn.
Th trc lin chi/Kiu dng Bonsai
Th trc lin chi cng l cy c dng trc, thng ng, bin ra t th trc qun t, nhng lin chi l nhiu cnh
nhnh qun qut ly nhau, m st thn cy, mi xe ra ngoi lm tn theo kiu t din, sum su y , mt no
cng p, cn i hi ha, thnh hnh chp di to trn nh, khng khuyt ch no rt p, biu hin ngi phong
lu, m no sung mn, vui ti hnh phc
Th trc qun t/Kiu dng Bonsai
Th trc qun t m ng cha chng ta rt a thch, v cc c u l nhng bc nho s,
tn trng l nghi, tnh tnh ngay thng thanh cao, ngi qun t tnh nh thy, nhu nhi
bt nhc, bit x th i. Cy trc qun t l dng cy c the trc thng ng,
phong cch nh c, cnh nhnh ngay thng, gn gng, ng nt dt khot, bt khut.
Phn chi theo li chit chi hay t din, bn mt t hu, trc sau, tn nhnh y ,
cn i, biu hin cho ngi c k cng n np, ti nng, chnh nhn qun t.
 Cy a

Cy a
a l tn chung ch rt nhiu loi trong chi Ficus ca h Moraceae. Nh a bp ,
a xanh, a mt, a nhng vng, a lng, a l lchTrong cc loi trn a si l
bng, a nhng vng, a lng c dng ph bin lm cy non b v cy Bonsai.a
nhng vng c tn khoa hc: Ficus chrysocarpa, a si l bng c tn khoa hc:
Ficus glaberina, a lng c tn khoa hc: Ficus pilosa
nhng cy ny c xut x vng nhit i chu , chu phi v chu m. N c sc
pht trin mnh vi l dai cng, bng nhn hay c lng, c hnh tri xoan hp di n
10 -15cm, c l km di 5-7cm. Loi cy ny cng dng lm bon sai rt ph bin
cc ni xut x ca chng.
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo cui ma xun - khi nhit khong 68oF (20oc) -
Vi hn cht gm 60% t, 10% than bn, v 30% ct to.
Xn ta v ging dy: Vic ct gim phn trn ca cy phi cng lc vi vic thay
chu ln u v xn tia h thng r. cc vng c kh hu n ha th nhng thao tc
ny cn c lm dn dn tng bc, bo qun cy trong t nht mt thng sau khi
thay chu. Lm dy rm v to hnh dng tn l bng cch ta bt cc chi non ch
cha li 2 l vo cui ma xun n ma h. Cng vic ging dy c th c lm
vo bt c ma no, song t nht ba thng sau khi thay chu. Bo qun phn v cy.
Bn phn: Cch 20 - 30 ngy t ma xun cho n ma thu v cch mi 40 - 60
ngy vo cc thi im khc trong nm. Lu : Cy c tnh nhy cm cao vi nhng
thay i bt ng v nhit m vic ny c th lm cho l rng ht. Vo ma ng
gi cho cy mt ni sng sa, m p hoc trong nh
knh. Nu bn trong nh th nn xt cho tn l mi ngy t nht mt ln bng nc
c nhit n ha. Ti nc khi t b kh i phn no.
Cy a
 Cy Thch ng.
Acer sp H Thch (Aceraceae)

Cy Thch ng.
Acer sp H Thch (Aceraceae)
y l lai cy nh hay cy bi. V cy kh nhn v sn si mu xm nht hay mu xm trng
hoc nu xm, khi trng thnh v cy b nt ra. L n mc i, l x 3 hoc 5 thu su, u
thu gia phn 3 thy nng, t t hoc trn, mt di ca l c mu xanh nht hn mt pha
trn. N khc vi cc lai cy thch khc do l c cc thy dng cn.Hoa n tnh cng gc,
mu hoa nm, bu hoa hai , vi chia hai, qu b c hai cnh.
Thch ng c phn b Chu u, Bc Phi, Tiu , vng ni Caucasus v pha Bc Iran, y
l lai cy chu c thi tit ma ng rt thch hp cho vic trng trong chu.
Vi sc tng trng mnh, lai cy ny thng c thay chu t nht hai nm mt ln vo u
ma xun hay cui ma thu, bng 70% t, 10% than bn v 20% ct to;
Vic xn ta r cn c lm cng lc khi thay chu v nh v tr phn cy trn. Cc vt so
s thnh hnh nhanh chng nu dng mt hp cht c bit thoa ln chng. Vic ging dy v
nh v tr cc cnh cn c lm vo cui ma xun v c l nn c lp li vo cc khang
thi gian hng nm, khi xt n cc cnh to hn hi cng.
Bn phn chia ra 2 t: t I t u ma xun n cui ma xun. t II t cui ma h n
u ma thu. Mi ln bn cch nhau 20 30 ngy.
Lu : Mun gim bt kch c tan din ca l, nn ct b phn rng nht vo u hay gia
thng 6, ch cha li cung l. Khi l mi tr ra, nn ti nc va . Cy c th c t
ngai nng ( ngai l i vi lai cy thch) nhng cn phi c canh chng t khng b
kh ro hn.
 Cy S
Adenium obesum Balt. H Trc o (Apocynaceae)
Cy S c ngun gc cc nc sa mc chu Phi. Cy S d trng,c kh nng nhn ging nhanh
bng cnh. Ngoi v p ca hoa cy s cn c th un to thnh cy cnh, cy th nh b r phnh to
rt p. S c nhiu ngi a thch, c trng lm cy hoa, cy cnh. Trng S em li hiu qu
kinh t cao. Cy S l cy nh, v nhn, c mu xm trng, trong thn c nha m trng, c l n
mc cch tp trung u cnh. Hoa t xim vin chu mc u cnh, hoa lng tnh mu hoa nm.
Cy trng bng ht c th ra hoa sau 8 thng n 1 nm. Hoa s thng i 5 thu nh, cnh trng
hp c dng hnh phu nh, x 5 thu cnh to nh loa kn bn ngoi. i khi c n 6-7 cnh rt l,
p... Cm hoa t 3-10 chic. Trong mt chm hoa, hoa ln n trc hoa nh n sau, mi hoa n
khong 8-10 ngy mi tn, cho nn rt lu mi n ht cm hoa. Cy S rt nhiu hoa nn hoa n gn
nh quanh nm. Mt cy c th ghp ln nhiu chng S c nhiu mu sc hoa p khc nhau.
 Cy mai vng
Tn Hoa:(hong mai)
Tn Anh: Vietnamese mickey-mouse plant
Tn khoa hc: Ochna integerrima (Lour.) Merr. H: Ochnaceae
(Ochna atropurpurea DC. : Mai , Mai t qu)
Cng nh o, mai l c sn ca min bc, cy mai vng l c sn ca min
Nam vo tt. Vi mi nm li y, cy hoa mai vng c min Bc v cho
hoa mun vo cui thng 2 ta. Mai vng thuc h hong mai ochnaceae thc
cht l mt loi cy rng. C l, sau khi cha Nguyn - Hong di dn min Bc
vo Nam, cc c nh cy o, cy mai tt min Bc m em cy ny th vo.
Cy mai vng cng rng l vo ma ng, cho thn cnh mm mi v uyn
chuyn hn cnh o.
Hoa mai vng mc thnh chm v c cung di treo l lng bn cnh, nch
vt cung l v hi tha. Hoa mu vng c mi thm, p p kn o. Mai vng
c ging sau hoa cn cho qu mu nht bng nh ngc gi l Mai t qu
hay nh mai. Mai vng cho hoa vo tt ta c trng t ht hay chit cnh.
Trng ngoi vn, vo bn hay trng vo chu u c. Chm sc khng
kh bng o, a nh sng v t lun m, xong phi thot nc. min Bc
trng loi hoa ny cn nht l trnh gi rt ma ng. Ngi min Nam chi
hoa mai vng tt rt king ky cnh hoa b ho. Ngi ta cho rng, nh ai mua
phi cnh mai vng v m b ho th nm lm n s xui xo c nm nn
ngi bn mai vng khng cm cnh hoa i rong bn nh cnh o m phi
lun lun cm n vo chu nc.
Hoa mai vng
 2 cy mai ot gii Vng Xun Bnh Tut
2006
 Cy Me
Cy Me y l loi cy chu khng r ni xut x. Cy me ldng thng xanh vi v mng th
rp v hi en. L mc xen k dai cng vi nhng l con nh ging hnh lng chim.
Bng hoa c mu vng nht c kt trong nhng chm v tri dng ht u.
Thay chu: Vo ma xun. cch 2 - 3 nm. vi 70% t v 30% ct to hay vt liu tng ng.
Xn ta v ging dy: Xn ta cc r bao quanh chu v pha trn cc l thot nc trong c thay
chu. ng thi loi b bt c cnh no khng cn thit cho kiu dng sau cng. ngoi vng.xut
x ca chng. cch tt nht l cho cc chi non pht trin v tao hnh dng vm l bng cch ta
xn vo cui ma h Ging dy t cui ma xun n ma h.
Bn phn: Mi thng mt ln t ma xun n ma thu. Khng c bn phn trong khong thi
gian t nht ba thng sau khi thay chu.
Lu : Ta c th t cy bn trong nh hay trong nh knh. Nu bn trong nh th v tr t cy cn
c sng sa phun xt tn l thng xuyn. Vo ma h ta nn phi cy di nh sng mt tri.
cho t hi kh ro gia nhng ln ti nc
 Mai chiu thy
Mai chiu thy
Tn khoa hc Wrightia religiosa
(Teysm et Binn) Hook.f. H
Apocynaceae.
Mai chiu thy l cy bi nh mc t
nhin trn cc trng cy bi ca rng
kh Chu M, chu phi v chu .
Mai chiu thy c cnh nh, khc
khuu nhiu cnh. V nhm, c si,
ton thn c nha m trng. L n
mc i khng c l km, l nh hnh
tri xoan di hai u nhn, l c lng
nhp. Hoa t xim mc k l, ra hoa
ma xun hoa nh c cung di mu
trng v thm, hoa mu 5, i 5 nh
hp gc, cnh trng 5 hp nh chia
5 thy xp vn, nh 5 nh trn ng
cnh hoa, bu trn 2 , qu nang ht
c lng u. Mai chiu thy thng
trng vo ni non b, trong chu,
to cy bon sai v cy th.
 Cy tn b ln
Cy tm b ln
Fraxinus ornus H Hoa nhi (Oleaceae)
Tn b l cy g nh, hoc cy bi, c xut x min Nam Chu u v Tiu . V cy c mu xm
nht, cnh nhnh nhiu, l kp lng chim mt ln l, l kp mc cch, l cht mc i, rng thay l
cui ng.
Hoa lng tnh mu hoa nm, hoa t xim vin chu u cnh, hoa mu trng ta mi thm mt.
Qu dt c cnh mng xung quanh. Tn b c s dng lm cy cnh, cy bon sai, cy th nh
cng ct ta to dng v ch chm bn km hm Trung Quc, Nht Bn. Ti Vit Nam, Tn b
c nhp lm cy bon sai trong nhng nm gn dy.
Ging ny gm khong 65 loi cy hoc cy bi, dng cy rng l, v c phn b phn ln cc
vng n i thuc Bc bn cu. Loi cy ny thng c l hnh lng chim, khng cp i v c l
gia u chp, v tri hnh tri qu di hnh cnh thuc dng hnh trng c cha mt ht duy
nht.
Loi F.excelsior l loi cy c ngi c c xa xem l linh thing, c l bi v chiu cao
ca n khc thng trong loi cy rng l 120 b (45m) hoc cao hn na C l v r ca
nhng cy to nht chim ht mt t xung quanh to thnh mt vng trng. Ngi ta cng tin
rng n c cc c tnh y dc v c s dng nhiu trong ngnh dc tho.
Cy tn b Bonsai Fraxinus
Ch c mt vi loi s dng, phn ln Trung Quc ni m chng cng c by bn th trng
 Cy mc qua
Cy mc qua speclosa Cy c tn khoa hc: Chaenomeles speciosa hoj Hoa Hng
Loi cy ny v nhiu cy c trng, c xut x Trung Quc, c cy trng rng ri cho cc mc ch
trang tr.
Thay chu: Cch 3 - 4 nm vo ma thu hay u ma xun, vi 70% t v 30% ct to hay vt liu tng
ng.
Xn ta v ging dy: Vic xn ta r cy ln u phi cng, lc vi vic thay chu v ct gim phn trn ca
cy, tt nht l vo ma thu. Ct gim cc chi non ch cha li cn hai l u vo cui ma xun sau khi
m hoa.
Bn phn: Cch mi hai tun mt ln t u ma xun cho n lc m hoa, sau cch mi 30 ngy vi
khong thi gian tm ngng trong thi im nng nht ca ma h.
Lu : Loi cy ny c nh gi cao v c tnh hoa kt sm v nhiu vo ma xun v rt hp vi phong
cch cy trng kabudachi (cm cy). Mt khi cm cy thnh hnh th phi loi tr ngay bt c chi no
pht sinh gc thn cy. Nu
c th th nn gi gn n trong nh knh vo ma ng.
 Trm ui sam, Kim ngn
Kim ngn c tn khoa hc l Sterculia pexa Pierre (Pachia aquatica), h Trm
Sterculiaceae, xut x t Mexico, Brazill Nam M v m ly Trung M. N nhanh chng
tr thnh s la chn u tin cho mc ch to khong khng gian xanh mt cho phng
lm vic nh hng, khch sn v nh ... c bit quan nim ng phng cho rng
loi cy ny mang n s may mn v thnh vng. Cy cao trn 6m, thn do dai, bn
chc nn c dng lm bt giy in tin ti Anh v M.
L Kim ngn xo rng nh bn tay, xanh quanh nm - mt mu xanh mt mt. Cy n
hoa t thng 4 n thng 11. Hoa gm nhng cnh ln mu kem nht, n v m v to
hng thoang thong i hoa mu nu nht hnh bu dc vi 5 cnh mu xanh vng,
di 15cm. Qu Kim ngn c hnh trng ng knh khong 10cm.
Khi chn qu c mu nu nht. Qu kh nt dng ra khong 10 - 20 ht. Kim ngn thch
nghi c mi thi tit nng - lnh, trng trc tip xung t hoc trong chu c th
ngoi tri hoc trong nh min l ni c nh sng. Nu ngoi tri cn ti nc 3
ngy 1 l n v che nng mt phn bi nh nng trc tip trong thi gian dai s dn n
hin tng chy l . Nu trong nh ch cn ti 1 tun 1 ln. Tuy nhin cn linh ng,
khng qu kh nht l nhng chu nh t t hoc ma h nng nc. Cn bn NPK
(20- 20 - 1 5) nh k hoc khi thy cn thit.
Kim ngn cng c chn lm nguyn liu bonsai bi ta d dng iu chnh. Kim ngn
cn c gi l cy " bm tc " v giai on cy con, ngi ta trng chung t 3 - 5 cy
vo mt ch ri an tht nh mt ci bm tc trng rt ng nghnh.
 Cy Thch l x
Cy thch l x Acer sp H Thch (Aceraceae)
y l lai cy nh hay cy bi c ngun gc pht sinh min Nam Chu u, vng Ty Bc Chu Phi, v tiu . V
cy kh nhn v sn si khi trng thnh, v c mu xm nht hay mu xm trng.
L n mc i, l x 3 hoc 5 thu nng, u thu t hoc trn, nh hn l ca cc lai cy thch khc, mt di ca
l c mu xanh nht hn mt pha trn. Hoa n tnh cng gc, mu hoa nm, bu hoa hai , vi chia hai, qu b c
hai cnh.
Cy thch nh nng mt tri v cc iu kin kh ro. Nhng c tnh ny, c khai tc tn dng c c l nh
v cung l ngn cch gi cho cy phi di nh nng, v ch ti nc khi y b kh mt phn no
Chm bn:Thi gian thay t khong 2-3 nm. Thay trong ma xun hay ma thu vi 70% t, 30%ct to hoc vt
liu tng ng. Vic xn ta chnh u tin ca cc r cy nn c lm cng lc vi vic thay chu. Khi thay chu
cy chn ct ta phn trn ca cy. Vo cui ma xun ct gim cc chi non cn cha li 2-4 l. Lp li thao tc ny
trong ma chm sc.Vic buc dy to dng c th c lm t ma xun cho ti ma thu, ta nn cn thn cc cnh to
hn d b gy, v cy cng c bo qun.
Cch 20-30 ngy mt ln u ma xun cho n ma thu, tm ngng thao tc ny khang mt thng vo gia ma h.
 Cy thch l x ba
Cy thch l x ba
Acer sp H Thch (Aceraceae)
Cy thch l x ba l cy g nh hay cy bi C xut x Trung Quc v Nht Bn. V cy kh nhn v sn si
khi trng thnh, v c mu xm trng. gc cy pht trin to, r cy nhiu v phn trn l.
L n mc i, l x 3 thu, u thu l nhn, l nh, mt di ca l c mu xanh nht hn mt pha trn.
Rng thay l vo Ma xun. Hoa n tnh cng gc, mu hoa nm, bu hoa hai , vi chia hai, qu b c hai
cnh nh do v qu to thnh..
Cy thch a sng, chu kh, lnh. Cy mc ra rt nhiu r v do cn c thay chu 1 nm hoc hai nm mt
ln. sau khi l rng hay trc khi chng mc, bng 60% t, 20% than bn v 20% ct to.Vic ct ta r cn
c lm cng lc vi vic thay chu. Vo cui ma xun nn to hnh dng cy bng cch ta bt cc chi
non ch cn li hai l u. Thc hin cng vic ging cy nh v tr trong sut thi k tng trng, cn
thn bo v v cy. Vo cui ma xun, c th ngt b mt s l, ch cha li cung. Vic ngt bt l cn
lm trc lc v trong ma gieo trng v vo u ma thu, tr mt khang thi gian vo gia ma h ba
tun l. .
Lu : Khng c t kh cn, do cy phi c che khi nh nng chiu thng vo ma h v sng
gi vo ma ng. Cc cnh cy d b gy, bi th nn cn thn lc ging dy. Mun c c mt gc thn
dy v cc r ph khe mnh, hy lai b r ci hay cc r nm ngay bn di gc thn.
 La Hn Tng
Tng La Hn, La Hn Tng
Podocarpus chinensis h Kim giao (Podocarpaceae)
Cy thn g xanh quanh nm.Cy g nh v bong mng, Cy c th cao hn 10m. Tn hnh tr hnh thp
p. Phn cnh ngang, cnh non mu xanh. L cy hnh tuyn ngn gio di 3-7cm rng 0.3-1cm, L mc
cch ln vng, xon c, b mt mu xanh m, mt lng nht hn. L cy xanh ti mnh m., ln nh
di ngn khc nhau Dng cy, c xa phong nh..
La hn Tng l cy n tnh. u ma h, cy c n hoa, Nn c hnh tr di 2cm, c nhiu vy nh nh
gc 2 bao phn mu trng c. Hoa ca cy ci c dng nn tr c cc vy hoa to, bn di c bn ci
vy dng tuyn khng c non ch c mt vy trn c non. Thng 5 ra hoa, n thng 10 qu chn. Qu
chia lm hai phn, phn trn cng l ht ging, hnh cu trn mu xanh. Phn di c mu tm nht. Khi
chn qu mu en. n c v chua thm ngt, hnh dng ging nh pho tng La Hn, nn c tn l La Hn
Tng.La Hn Tng l ging cy cnh trng ngai vn ni ting ca Trung Quc.
La Hn Tng sng ti lu vc sng Trng Giang v cc vng pha Nam. Cy chu rm, s lnh, thch lai
t ct m p, m t nhng that nc tt, sc chng nhim mnh.
S khc bit to nh ca l La Hn Tng rt ln. L ca cy mc trn ni ln gn gp 3 ln l cy trng trong
chu. Mt s bin chng ca cy La Hn Tng nui dng theo k thut lm vn, c l nh nht, nh hn
li chim nn c gi l La Hn l go. La hn Tng l nh thch hp trng thnh chu cnh c ln, c
va. L nh l cy qy, do vy gi ca cy La Hn Tng l go mc hn.
 Cy trng l

Cy trng l C tn khoa hc:Euonymus alatus H Celastraceae

C xut x min Vin ng - Trung Quc v Nht Bn - y l loi cy bi c kch c
trung bnh vi c im d phn bit nh l n mc i, hnh trng gay tri xoan,
cung ngn, u l nhn, ma xun v h mu lc nht, thng 8 chuyn sang mu
ti trc khi rng. Hoa hng tnh di x 2 mu xanh vng hay vng , cnh trng ,
Qu nang 4, mi 1 ht c v vng. Dc v cnh c cc cc di biu b li cao mng
dng "cc cnh" hay c du sn si trn cc cnh khi cy trng thnh, v c nha khi
kh n hi. N c trng lm thuc v cho cc mc ch trang tr, va v nt c trng
ny v v l c mu rc vo ma thu.
Thay chu: Cch 2 - 3 nm trong ma xun hay ma thu, vi 70% t' v 30% ct to hay
vt liu tng ng.
Xn ta v ging dy: Thc hin xn ta r cy ln u cng lc khi thay chu v chn ct
ta vm l.
Ging dy t ma xun cho n ma h, gi gn khng cho dy cn vo c cy
Bn phn: Cch 20 - 30 ngy t u ma xun cho n ma h, tm ngng mt thng
vo gia ma h.
Lu : Khng c cho t b kh ro hn. Vo ma h trnh cho cy khng tip xc
lu vi' nh nng mt tri. Khi ti thi im kt tri, cn c nhiu cy st gn nhau
t c s th phn cho v rng cc hoa c th l lng tnh hay n tnh. Bo qun
cn thn vo ma ng.
 Cy Hoa
Cy Hoa Tn khoa hc: Cercis Sillquastrum
y l dng cy nh c xut x vng pha Ty ca Tiu , cy hoa hin nay c tm thy
ni hoang d trong cc nc vng a Trung Hi.
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo ma thu hay u ma xun, vi hn cht gm 70% t v 30%
ct to hay vt liu tng ng.
Xn ta v ging dy: Cng vic xn ta mnh ln u phi dc lm cng lc vi vic thay chu
v chn ta bt tn l. Ct gim ch cn cha li 1 - 2 l trn cc chi non trc khi m hoa v
trong sut thi k tng trng. Ging dy vo cui ma xun cho n u ma thu. Cc cnh
cy tuy mm do song d gy khi bt tay vo cng vic nh t t v cn thn.
Bn phn: Cy hoa thch nh sng v nh nng mt tri, song cn phi c gi gn vo
ma ng trong nhng vng rt lnh. Bi v nhng vt ct xn khng d g c m so bt kn,
bi th cch tt nht l nn dng hp cht lm lnh bo v chng. Loi tr tt c cc chi
mi pht sinh gc thn cy.
Cng nh hi ht cc tri. Ch ti nc khi t b kh ro hn. C th ngt l nhng cy khe
mnh c bn phn y t u n gia thng su
 Cy thch ng
Cy Thch ng.
Acer sp H Thch (Aceraceae)
y l lai cy nh hay cy bi. V cy kh nhn v sn si mu xm nht hay mu xm trng
hoc nu xm, khi trng thnh v cy b nt ra. L n mc i, l x 3 hoc 5 thu su, u
thu gia phn 3 thy nng, t t hoc trn, mt di ca l c mu xanh nht hn mt pha
trn. N khc vi cc lai cy thch khc do l c cc thy dng cn.Hoa n tnh cng gc, mu
hoa nm, bu hoa hai , vi chia hai, qu b c hai cnh.
Thch ng c phn b Chu u, Bc Phi, Tiu , vng ni Caucasus v pha Bc Iran, y l
lai cy chu c thi tit ma ng rt thch hp cho vic trng trong chu.
Vi sc tng trng mnh, lai cy ny thng c thay chu t nht hai nm mt ln vo u
ma xun hay cui ma thu, bng 70% t, 10% than bn v 20% ct to;
Vic xn ta r cn c lm cng lc khi thay chu v nh v tr phn cy trn. Cc vt so s
thnh hnh nhanh chng nu dng mt hp cht c bit thoa ln chng. Vic ging dy v nh
v tr cc cnh cn c lm vo cui ma xun v c l nn c lp li vo cc khang thi
gian hng nm, khi xt n cc cnh to hn hi cng.
Bn phn chia ra 2 t: t I t u ma xun n cui ma xun. t II t cui ma h n
u ma thu. Mi ln bn cch nhau 20 30 ngy.
Lu : Mun gim bt kch c tan din ca l, nn ct b phn rng nht vo u hay gia
thng 6, ch cha li cung l. Khi l mi tr ra, nn ti nc va . Cy c th c t
ngai nng ( ngai l i vi lai cy thch) nhng cn phi c canh chng t khng b
kh ro hn.
 Cy o
Cy o
Persica vulgaris Will. H Hoa hng (Rosaceae)
Cy o l dng cy nh hay cy bi, loi cy ny c tm thy khp vng a Trung Hi. Sau khi
c binh lnh ca i Hang Alexader tm thy Ba T v du nhp vo Trung Quc. c trng
hng ngn nm m ngi ta tin l c xut x Trung Quc. Ngy nay ngi ta bit o c ti
hng trm loi, va cho tri va m hoa. Cy o l cy g nh. hoa mu hng, gn nh khng
cung. Qu hch. Cy c trng lm cnh vo ngy tt, v cn lm thuc cha bnh
L n mc cch, l hnh tri xoan nhn, di, c cung ngn, thon nhn mi u, rng l ma ng,
ra l khi cy tr hoa. Thn cy c v trn nhn v hn nt n, v c hoa mu hng hay . Hoa lng
tnh mu hoa nm. C loi ch c 1 vng cnh hoa, c loi c nhiu vng cnh hoa. Qu hch hnh cu
u nhn hay dng qu o quen thuc c mt rch nh lm vo chy dc theo qu khi chn mu
vng nht pha hng tm, ngoi c lng mn,.
o c th cho hoa cnh, hoa chu, Bon sai, o th, vn o v ly qu.
Cy c thay chu vo cui ma ng mi nm, vi 80% t v 20% ct to. Vic ct ta ngn cc r
trong lc thay chu vo ma xun. Ta xn cc cnh sau khi m hoa. Ph cc vt tn thng bng
mt cht lm lnh. Ta ngn cc chi non vo u ma xun. Thc hin cng vic xn ta thn v cc
cnh nh v tr t ma xun n ma h, bo v phn v cy
 Cy to gai
Cy to gai , Sn tra
Cy c tn khoa hc l: Crataegus cuneata
Chi Sn tra hay chi To gai (Crataegus ), mt s ti liu cn gi l sn tr hoc o gai, l mt chi ln cha
cc loi cy bi v cy g trong h Hoa hng (Rosaceae), c ngun gc khu vc n i Bc bn cu ti
chu u, chu v Bc M. Loi C. cuneata l loi cy bi c xut x Trung Quc v Nht Bn, c bit
c nh gi cao v c tnh c nhiu hoa mu trng v v s tri qu nh mu . Nhng cy c trng c
hoa mu va c ngi ta dng lm bonsai Nht Bn.
Chng l cc loi cy bi hay cy g nh, cao khong 5-15 m, vi c trng l cc qu nh dng qu to v cc
cnh nhiu gai. cc cy non, v nhn mu xm, pht trin thnh cc vt nt nng chy theo chiu dc thn
cy vi cc gn hp cc cy gi. Qu ca chng i khi cng c gi l "qu to gai". Cc gai mc cc
cnh, thng thng di 1-3 cm. L sp xp theo kiu vng xon trn cc cnh di, v mc thnh cm trn cc
cnh non. L c thy hay mp rng ca v hi khc nhau mt cht v hnh dng cc loi.
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo u ma xun, vi 70% t v 30% ct to hay vt liu tng ng.
Xn ta v ging dy: Vic x l chnh h thng r ln u phi c lm vo lc thay chu v chn ct gim
phn trn cua cy - tt nht l vo u ma xun. Lun lun gi cho h thng r khe mnh , nu nh vic ny
khng th c thc
hin trong mt ln xn ta duy nht th hy ct gim n dn dn tng bc trong mi ln thay chu. Vo ma
xun ct ta ch cha li 2 l trn cc chi non. Xc nh v tr thn v cc cnh trong lc pht trin, t ma xun
cho n ma h.
Bn phn: Cch 20 - 30 ngy mt ln t u ma xun cho n ma thu, tm ngng mt thng vo gia ma h.
Lu : y l loi cy tng i d trng, c th c cc vn bm r nu nh ta khng ch n cc khong
thi gian c cp phn trn. Trnh cho cy b phi thng di nh nng mt tri vo ma h v ng
cho t b kh ro hn.
 Cy du Z

Cy du Zelkova
y l lai chng nh ch gm 5 lai cy v cy bi, vi vng pht trin bao gm
Nht Bn v o Crete (Hy Lp). C hai loi Phng ng (Z.serrata v Z.sinica)
hai lai vng ni cau Casus (Z. Carpinifolia v Z.Verschaffeltii) v mt lai c xut
x vng ni o Crete (Z.Cretica)
Lai cy Du Zelkova c thn tr nhn mu xm, l mc xen k c dng rng ca
su, mt di sn si. Tri c dng hch cu nh, phn bit cy du Zelkova v
cy du thng
C y du Zelkova bonsai c s dng nhiu Nht Bn chng c ph bin rng
ri qua nhng mu cy c xut khu, phong cch c in m chng c cy
trng theo kiu dng (cnh chi) v chng c nhiu cnh nhnh rm rp thch hp vi
phong cch ny
Cy du Z
Cy du Caucasus
Ulmus sp H Du (Ulmaceae)
Loi c xut x vng ni Caucasus ca Trung ng.y l lai cy g nh hay cy bi, c thn kh ngn v cc
cnh nm ngang hay chch. V cy non c mu xm nht v trn nhn, nhng n lc trng thnh v bong ra thnh
cc vy mu da cam. n mc cch c l km nh, l hnh oval u l nhn, ui trn, ba gn gc. Ra mp l c
rng ca, mt pha trn l c mu xanh lc sm v mt di c mu xanh nht v nhiu lng. Hoa n tnh cng cy,
Cc hoa c v hoa ci nh b trong hoa t chm nm trong cc chi ngn, mu hoa nm. Qu hch hnh cu nh.
Thay chu: Cch 1-2 nm i vi cy cn non, 2-3 nm i vi cy lu nm, vi 60% t, 20% than bn, 20% ct to
hay vt liu tng ng.Nn xn ta r trong lc thay chu v ng thi lai b nhng cnh khng cn thitcho kiu
dng sau cng ca cy. Trong ma gieo trng ta xn cc chi non trc khi chng tr nn cng chc hoc ta ngn
chng vo cui ma ny. Cng vic ging dy c th thc hin vo bt c thi im no trong nm ngai tr ma
xun. Cy khng c cho t b kh ro hn. Vo cui ma ng lai b nhng nhnh cy cht v bt c chi no
pht sinh gc ca cc cnh ang pht trin. Cc loi chnh lm bonsai c
Ulmus americana (Olmo americano, Olmo blanco);
Ulmus davidiana; Ulmus elegantissima
Ulmus glabra (Olmo, Olmo montano, Olmo de montaa)
Ulmus japonica (Olmo japons)
Ulmus laevis (Olmo tembln, Olmo liso)
Ulmus minor = Ulmus campestris = Ulmus carpinifolia (Olmo comn, lamo negro, Negrillo)
Ulmus parvifolia = Zelkova parvifolia (Olmo chino)
Ulmus procera (Olmo ingls)
Ulmus pumila (Olmo de Siberia, Olmo enano)
Ulmus thomasii
Ulmus x hollandica (Olmo hbrido holands)
Cy du C
 Cy linh sam bc
Cy linh sam bc Abies sp
Chi Linh sam (danh php khoa hc: Abies) l mt chi ca khong 45-55 loi cy c qu nn v thng
xanh trong h Thng (Pinaceae). Tt c cc loi u l cy thn g, cao khong 10-80 m v ng knh
thn cy khong 0,5-4 m khi trng thnh. Linh sam c th c phn bit vi cc thnh vin khc ca h
thng nh cc yu t nh cc l hnh kim ca chng c gn vi cc cnh nh bng gc l ging nh mt
gic mt nh, hay cc qu nn mc thng, hnh tr, di 5-25 cm b tan r ra khi chn gii phng cc ht
nh c cnh. Vic nhn dng cc loi da trn kch thc v s sp xp ca cc l, hay kch thc v hnh
dng ca qu nn cng nh vic cc vy l bc l di, th ra hoc ngn v b che khut trong nn. Chng
c quan h h hng gn gi nht vi tuyt tng (chi Cedrus). Linh sam c tm thy ti phn ln khu vc
Trung v Bc M, chu , chu u v Bc Phi, trong cc dy ni thuc phn ln cc khu vc ny.
Lai cy ny c xut x vng ni Nebrodi thuc bc Sicly. Hu nh tuyt chng ni hoang d, n rt
ging lai Abies alba kch c km hn, g cng hn, l kim ngn hn v rm rp hn.
Thay chu: Cch mi 2-3 nm vo u ma xun, vi 60% t, 10% thay bn, v 30% ct to. Xn ta v
ging dy, vic x l chnh h thng r cn c lm cng mt lc vi vic xn ta phn cy trn. C th
ta kh ngn cc cnh, ch cha li ti 1-2 chi non. Mun lm rm tn l dng kim bm b bt hai phn ba
ca cc chi non vn cn mm. Vo mu xun, ging dy nh v tr thn v cc cnh cy.
Bn phn: Mi thng mt ln ngay truc lc vo trong ma gieo trng, tm ngng trong khang thi gian
ma h, v tip tc bn phn vo ma thu. Nu vo ma ng nhit khng tt xung di im bng
cng nn bn phn mt t
Bi v thng thng cu trc ca cy thay i dn dn khi c gi trong chu, tt nht nn lm cho cy
thch nghi trong mt vt cha ln trc khi t n vo chu Bonsai
 Cy bch ltalia, Liu sam
Cy bch ltalia, Cy liu sam .
C tn khoa hc (cupressus sempervirens) c trng t thi c xa. cy bch ltalia l loi cy
sng rt th pht trin trng thnh khp vng lu vc a Trung Hi, n gm c hai hnh th
C.sempervirens c tp tnh cnh r v C. horizontalis. vi cc cnh c xp thnh tng r rng.
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo ma xun hay cui ma h. vi 60% t v 40% ct to hay vt liu
tng ng.
Xn ta v ging dy: Vic xn ta r ln u cn nn trng hp vi lc thay chu v ct gim tn l
vo ma h (cui ma h u ma thu). Mun lm rm tn l. ta c th dng tay
hoc ko ngt b cc chi non mi mc. Khi thay chu nm k tip t mu thu cho n ma xun
ta nn ging dy xc nh v tr thn v cc cnh.
Bn phn: Mi thng mt ln t ma xun cho n ma thu
Lu : y l loi cy pht trin mnh v tt nht ta nn thay chu cho cc cy con c cch mi nm
v cch ba nm i vi nhng cy ln hn. Trnh cho t b kh ro hn v bo
qun cy sut ma ng. Trong khi loi sempervirens thch hp to phong cch cm cy th loi f.
horizontalis li ph hp to phong cch cy c bit.
Liu sam
 Cy bch tn
Cy bch tn c tn khoa hc (Araucaria encelsa R.Br) thuc h cy bch tn
(Araucaceae).
Cy mc thng, c tng t cnh mc trn theo mt im trn thn cy.
L hnh vy xp xon trn quanh thn cnh. Cy trng vo chu, trng bn hoc ngoi t, c
th cao vi chc mt. Hoa hnh nn nh hoa thng, ta cy ra hoa m qu cho ht thng
khng c nhn nn gieo khng c, phi nhp ht t Thy in hay Thy S c bit cy ny
rt kh chit v gim cnh. Hin nay, ngi lm cy cnh gim chit c. Nu mun chit
hay gim cn ct ngn cho cy pht nhiu nhnh mc thng v chit cc nhnh phi ta cc
nhnh ti st thn cnh, ly c mt cht v ca thn. Dng thuc kch thch ra r mi d
sng. Ma chit gim nn vo u ma xun.
Ni gim cnh phi che nng v gi m, m lun, cy cng to th c. Trng cy vo
xp hay thm thy to non b mini.
Cy bch tn
 Cy Sau sau
Cy Sau sau
Liquidambar formosana. H T hp Altingiaceae
Ging sau sau c bn loi c xut x t cc vng nhit i v
nhit i ca Chu v Chu M.
Sau sau l cy g ln, nh, nh hay cy bi l do iu kin sng
quyt nh. Loi cy rng l ma ng, trc khi l rng c mu
vng, rt p. L n mc cch c l km nh sm rng, cung
l di, phin l x 3 5 hay 7 thu, mp l c rng kha, l c 3-5-
7 gn gc. Hoa n tnh cng cy, Hoa t c dng bng ui sc
mc thnh cm k l, hoa ci t thnh hnh cu. Qu phc hnh
cu mang nhiu qu nang nh, ht c ch mng.
Cy Sau sau c trng rng ri lm cy cnh, thm ch c
vng n i , v y l loi cy pht trin mnh v ph by mu sc
rc r vo ma thu. Loi cy ny cng c trng ly nha du
v g ni xut x.
Cy Sau sau Bonsai
c trng rng Trung Quc v Nht Bn
loi cy ny c xut khu. Ti Vit nam cy sau sau c phn b
t nhin cn ch pht trin.
 Cy liu
Cy liu Salix babilonica
Ging ny c c trng ca cc vng n i thuc Bc bn cu, gm c khong 300
loi cy, cy bi (i khi c tp tnh b trn mt t) v dng na bi
Cy liu l loi cy bit chu (c hoa c v hoa ci khc thn) rt c xa, c cch
y khong 40 triu nm vo tam k. L mc xen k, thng rng l, c nhiu
hnh dng. Thng thng chng khng c cung, pha mt di c lng, di, hp v
c u nhn. Cc chi non c dng khc thng, c bc bn ngoi mt l b
nhn nhi, ph y lng t bn trong. Hoa n tnh khng c a hoa v c dng
thng ng kiu ui sc. Tri t rt nhanh v dng qu nang c cha cc ht y
lng t.
Mt s loi mc cc vng ni cao, trong khi mt s loi khc mc cc vng m
t, chng hn nh b sng hay b h. Loi cy liu c trng do c tnh mm
do ca cc cnh cy, v cc loi liu r c trng trang tr cc cng vin v
trang vin. Hng trn nm qua con ngi bit n chng vi c tnh ln gim
au bi v loi cy ny c cha nhiu axit salicylic.
Cy liu Bonsai
Loi cy ny, mc d t ph bin Chu u v Chu M, v cng him hn
Phng ng, n mc rt nhanh v do c th c trng trong mt thi gian
tng i ngn. Loi cy ny ta c th ng cnh ln cy.
Cy liu
 Cy si

Cy si
C tn khoa hc: Ficus retusa
Cy ny c xut x vng tri di t min Nam Trung Quc n Philippines, Borno v Malaysia. N c sc
pht trin mnh vi l dai cng, bng nhn c hnh non hp ui l di n 10cm. Loi cy ny cng dng
lm bon sai rt ph bin cc ni xut x ca chng.
M t:
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo cui ma xun - khi nhit khong 20 - Vi hn cht gm 60% t, 10%
than bn, v 30% ct to.
Xn ta v ging dy: Vic ct gim phn trn ca cy phi cng lc vi vic thay chu ln u v xn tia h
thng r. cc vng c kh hu n ha th nhng thao tc ny cn c lm dn dn tng bc, bo qun cy
trong t nht mt thng sau khi thay chu. Lm dy rm v to hnh dng tn l bng cch ta bt cc chi non
ch cha li 2 l vo cui ma xun n ma h. Cng vic ging dy c th c lm vo bt c ma no, song
t nht ba thng sau khi thay chu. Bo qun phn v cy.
Bn phn: Cch 20 - 30 ngy t ma xun cho n ma thu v cch mi 40 - 60 ngy vo cc thi im khc
trong nm. Lu : Cy c tnh nhy cm cao vi nhng thay i bt ng v nhit m vic ny c th lm cho
l rng ht. Vo ma ng gi cho cy
mt ni sng sa, m p hoc trong nh knh. Nu bn trong nh th nn xt cho tn l mi ngy t nht mt
ln bng nc c nhit n ha. Ti nc khi t b kh i phn no.
Cy si
a bp
 Cysanh
Cysanh C tn khoa hc: Ficus Benjamina
C ngun gc pht sinh khp mt vng rng ln chy di t n cho n
min Bc c chu, cy sung r c cy trng rng ri y v ni khc nh
loi cy nh. N c v cy trn nhn mu xm, nhng cnh hay cp xung, v
l bng nhn, hnh non dng n vi u cht nhn.
Thay chu: Ngoi vng xut x ca n, cch 2 - 3 nm vo cui ma xun, vi
60% t, 10% than bn, v 30% ct to.
Xn ta v ging dy: Vic xn ta ln u ng cch phi c lm cng lc
khi thay chu v ct gim tn l. Nu nh khng thy c du hiu bm r va
th ta hy li b ton b s l trn cnh. Ct gim ch cn cha li hai l trn
cc chi non vo cui ma xun cho n u ma h. Cng vic ging dy c
th c lm bt c lc no trong nm, nhng ph bo qun phn'v cy. V
rng loi cy sung r pht trin rt mnh, bi th ta nn thng xuyn theo di
chc chn rng cc dy ging khng cn vo nhng cnh cy ang pht
trin.
Bn phn: Cch 20 - 30 ngy t u ma xun cho n ma thu, v mt vi
ln trong ma thu n ma ng.
Lu : y l mt trong cc loi cy nh d thch nghi nht, thm ch n c th
chu c cc iu kin nh sng t i. Trnh nhng thay i bt ng v nhit
, v nu c th, phi cy di nh sng mt tri - d khng lu lm - vo
ma xun v ma h. Vo ma thu n ma ng ch ti nc khi t b kh
i phn no.
 Cy
Cy B /Ngh thut Bonsai
C tn khoa hc: Ficus Religiosa
C xut x n , cy b c ngi theo n gio Pht gio cho l linh thing. Cy c l
hp hnh qu tim vi u cht di nhng l mi non c mu hng.
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo ma xun, trc khi cc n bt u cng phng, vi 60% t, 10%
than bn, v 30% ct to.
Xn ta v ging dy: Thc hin cng vic xn ta h thng r ln u cng lc khi chn ct ta phn
trn ca cy v thay chu. Ct gim ch cha li hai l trn cc chi non trong ma gieo trng. C th
xc nh v tr ca thn v cc cnh cy vo bt c lc no trong nm, nhng tt nht l t ma thu
cho n
ma xun. Bo qun phn v cy lc ging dy v thng xuyn kim tra chc chn rng dy
ging khng cn vo nhng cnh cy ang pht trin nhanh.
Bn phn: Mi thng mt ln t ma xun cho n ma thu v cch thng mt t ma thu cho n
ma xun.
Lu : y l loi cy trng trong nh knh hoc bn trong nh v n phi sng mt ni c nhiu
nh sng v c bo qun chng li nhng giao ng v nhit . Phun xt tn l mi ngy t nht
mt ln t ma xun cho n ma h v i lc cho phn cn li trong nm. Vo ma h khi nhit
ln cao khong(20 - 25 C), ta nn phi cy dn dn di nh nng mt tri.
 Sung l rp
Cy sung l rp C tn khoa hc: Ficus Carica
Cy sung thng l loi cy nh i khi cy bi c v cy trn nhn hi xm l mc xen k c cung
mt l th rp, c hnh lng bn tay v thuc dng rng thay l, mt trn c mu xanh lc sm v mt
di c mu xanh lc nht. Qu khi chn c mu hng sau chuyn sang tm en.Loi cy ny
c nhiu ngi bit n v c trng ly tri, c xut x Tiu nhng li c tm thy mc
hoang vng a Trung Hi
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo u ma xun, vi 70% t v 30% Ct to.
Xn ta v ging dy: Vic xn ta r cy ln u phi c lm vo ma xun cng lc vi vic thay
chu v ct gim vm l Ta bt cc chi non ang pht trin, ch cn cha li hai l u tt nht l vo
cui ma xun. ng thi c th tin hnh cng vic ging dy mt cch cn thn v bo qun phn v
Bn phn: Mi thng mt ln t ma xun cho n ma thu
Lu : Thng thng th cy c khuynh hng pht trin cc l cng ngy cng nh hn khi c trng
trong chu, bi th cch tt nht l ta nn loi b cc l to hn. S rng l c th xy n vi nhng cy
khe mnh v c bn phn y d t u n gia thng su. Ch ti nc khi t b kh i phn
no.
 Cy nht
Chi nht (Elaegnus) H nht Elaegnaceae
C khang 60 loi cy ny c tm thy cc vng n i hoc m p thuc Bc bn cu. in hnh y l dng cy
hay cy bi, i khi cai gai, vi h thng r khe mnh gip cy sng st trong cc iu kin mi trng kh khn. L
dng n, c cung, lu rng hoc l, mu xanh lc ti hay mu bc pha trn, mu nht hn pha di, lng ca
lv nh li ti v c mu bc hay nu. Hoa nch l thuc dng n hoc thnh chm, v tri thuc qu mng, n c.
(Qu ht) c bc trong mt lp ngai c tht mu , vng cam hay vng. Ging cy ny c cy trng nhiu, v
rt ph bin trong vn.
liu hoang C tn khoa hc l: Elaeagnus Multiflora
C xut x min Vin ng - Trung Quc, Nht Bn v Hn Quc - Cy nht l loi cy bi c kch c trung bnh
vi l dng rng thay l, mt trn mu xanh lc v mc di mu bc. Nhng bng hoa nh c mi thm c tip
ni bi cc tri
dng qu hnh c mu khi chn, chu c gi lnh sut ma ng.
Thay chu: Cch 2 -3 nm vo u ma xun, vi 70% 10% t than bn, v 20% ct to hay vt liu tng ng.
Xn ta v ging dy: Vic xn ta r cy ln u phi c lm cng lc vi vic thay chu v ct gim tn l sau khi
m hoa. Lun lun gi cho h thng r c tt, lp li thao tc ny n mi nm k tip cho n khi t c s cn
i nh . Ta ngn cc chi non vo u hay trong ma h, ch cha li hai l u. Xc nh v tr ca thn v cc
cnh cy vo ma h sau khi thay chu t nht ba thng.
Bn phn: Cch 20 - 30 ngy mt ln t u ma xun cho n ma thu, tm ngng thao tc ny khong chng mt
thng vo gia ma h.
Lu : y l loi cy c tnh cht khng bnh cao v d trng. Bi v cc vt tn thng khng d hnh thnh m
so, do nu c th, chng ta nn to hnh dng chi) cy bng cch xn ta cc cnh non. ng bao gi cho t
b kh ro hn v bo qun cy vo ma ng.
 Cy sung
Cy sung. Sung l tn gi chung cho nhm loi cy ca chi Ficus thuc h Moraceae
c qu ra trn thn, r, cnh. Qu v l non ngi c th n c. Hai loi sung c hnh
dng ph hp vi to dng Bonsai v cy th l Sung l hp v sung ta thng mc
quanh lng xm v ven cc sng sui, ven i ni.
Tn khoa hc: Ficus neriifolia v Ficus racemosa
Loi sung l hp l cy nh d phn bit do l cua n hp thon nhn mi u - hi
ging nh l ca cy liu r - c mu xanh vng m. u c l n mc cch c l
km bp sm rng, l c h gn hn hp ba gn gc, mp l nguyn, t khi c rng.
Hoa t chm u trng mc cc mt chi bt nh trn r, gc, v thn, cnh chnh
rng l. Hoa n tnh cng hoa t lm hnh trng hay cu u qu bng, khi chn
qu phc nhn c mu hay vng.
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo du hay cui ma xun vi 60% t, 10% than bn, v
30% ct to hay vt liu tng ng.
Xn ta v ging dy: Thc hin cng vic xn ta h thng r ln du cng lc khi
thay chu v ct gim phn trn ca cy. Trong ma gieo trng ta bt cc chi non ch
cn cha li hai l u. C th thc hin cng vic ging dy vo bt c lc no trong
nm bo qun phn v cy.
Bn phn: Cch 25 - 30 ngy t ma xun cho n ma thu cch mi 40 - 60 ngy vo
ma thu v ma ng.
Lu : Cy ny c v p c bit v thch hp c trng nh bonsai v bonsai
lin n pht trin gc thn v cc r li trng p mt ch trong vng vi nm. Trnh
nhng thay i bt ng v nhit v phun xt nc cho tn l mi ngy t nht mt
ln trong ma h bng nc c nhit n ha. cho t kh i phn no gia
ngng ln tri nc, c bit vo ma ng nu c t bn ngoi nh th hy bo
qun cho cy trnh khi nhit d di 15C.
 Cy sung

F B N .
i a a .
c n r .
u y r F
s a o i
n w c
n u
e ( L s
r F e
i i a N
i c f e
f u B r
o s a i
l n i
i n y f
a e a o
r n l
1 i i
0 i ( a
0 f F
o i .
x l c .
i u .
1 a s
2 )
5 5 n
2 e
- 5 r
6 i
k x i
f
- 4 o
0 l
j 7 i
p a
g -
5 .
w 6 .
w k .
w 6
. - 0
g 0
i j
 Kim qut
Cy kim qut Cn c tn thng gi l qut (Citrofortunella microcarpa (Bunge)
Wijnands).H cam (Rutaceae). L cy c bit chi qu vo dp tt Nguyn n.
Nu c cy sinh trng bnh thng th cy s cho hoa vo thng 2 m lch v
qu chn vo thng 8. Hoa qut cng thm nh, sai hoa v cnh trng p. Nu trng
vo chu ch cho hoa, chm sc tt lm mi cho qu nhng t. Cy qut i hi t
ph sa tt v c lun canh hay thay bng t ph sa sng vi ba nm mt ln.
Trng cy bng cch chit cc cnh t c 1 - 2 nm tui, da v xanh, tn u. Chn
cnh sau ny ch cho mt thn l tt nht. Chit vo thng 2 - 4 m lch v thng 8 - 9
m lch.
Cy mi chit nm u cho cy b t qu. Nm th hai tr i cy mi to. Cy to c
th to dng nhiu tng.
Cy qut c kh nng ra lc v cho hoa c bn ma do s chuyn tip thi tit, kch
thch sinh trng. Cy mi chit mt nm, sau t lc thng 2 - 3 cn ta b ht n
hoa ch li t hoa h thng 5 - 6.
Cy 2 - 3 nm tr ln, hng nm phi "o" tc l phi o gc cy vi c vng t
t ln mt lung vi ba hm cho l h ho, lm th r cy khng n rng, sau
ny nh cy khng b cht v ho l khi trng by. Lt hoa ny s rng ht. Cy b
thay i iu kin sng t ngt , lc hoa s ra nhiu v tp trung, o 3 - 4 ngy vo
khong 8-15 thng 4 m lch s trng li, bn nhiu phn tt hoi mc v lun gi
m... iu chnh cnh tn cho trn. Thng 5 - 6 cy cho hoa, t hoa ny thnh
qu Cc t lc sau hi b ht i tp trung cht nui qu v qu ny khng b cc
tng l sau che lp, qu mi ph ra ngoi tn ngi xem mi thy cy sai qu. Nu
cn ch mt vi lc nh ca v thu v ng cho cy lc c qu chn, c c qu
xanh. Hoa v lc l mt chi mi ca ngi H Ni. Khi qut c qa ngng sinh
trng v gn chn nn ti nc gii long 7 - 10 ngy mt ln gi cho b l xanh
tt v m qu vng p.
Kim qut
Cy tng vy
Cy tng vy (Tng Thp) Juniperus chinensis H Cupressaceae
Cy c nhiu dng, c th cao ti121m, thng thng 5-6m. V mu nu vng, nhn v bong mng.
L hnh kim c hai dng. L cy non hay cnh non c dng Kim cong ba canh, cnh gi c dng
hnh Kim dt dng vy. Hoa n tnh cng gc. Nn c hnh tr di u cnh, nn ci hnh cu
ng knh 1.3 cm k l vy. Nn ci c 4-6 i vy, ht khng cnhTi Trung quc l cy trng
rng, VN l cy phong cnh.
 Cy Tng xa
Cy tng mc Juniperus squamata
c l hnh tuyn di, mu mc trng, cnh c dng xa ngang thng dng lm cy th vi tn l
tng xa.
 Thit sam
Cy thit Sam TSUGA
H cy thng
Chi ny c phm vi pht trin bao gm Bc M. Hy M Lap Sn v Vin ng.
gm khong 10 loi vi nhiu cy lai to t nhin v nhiu cy c trng Loi cy
thit sam c l dp hnh kim. ging nh cy thng v Vn Sam mc d mm hn
Hoa c v hoa ci mc cht cnh cng cy v c c tnh trng thnh cc
khong thi gian khc nhau khng t th tinh Tri hnh nn ong a c cha
hai ht mi vy. Loi cy ny c cy trng cho cc mc ch trang tr v l loi
cy rng Cy thit sam bon sai Tsuga
Nhng mu cy p c tm thy trong cc b su tp ca Nht Bn v mt vi
b su tp ca chu u. Nhng loi c xut x Trung quc: Thit sam ni c
tn khoa hc l Tsuga chinensis (Franch) Prit. Ex Diel thuc h Thng (Pinaceae).
Thit sam ni c tn ta rng hnh thnh t nhiu cnh dn tri, c chiu cao ti
a ti 15- 18m, ng knh ngang ngc 0,6- 0,8m hoc ln hn. Hapuda, chng
ti gp nhng cy Thit sam ni cao khong 12- 15m, ng knh 0,4- 0,5m.
Thit sam gi cng thuc h Thng, c tn khoa hc l Pseudotsuga sinensis Dode.
Thit sam gi c hnh dng, kch thc gn ging Thit sam ni , c bit l l.
Nu khng c nn rt d nhm vi Thit sam ni . iu ny l gii ti sao
Hapuda, Thit sam ni v Thit sam gi u c ngi dn gi l "xut chy"
(ting Mng).
 Cy bch qu
Cy bch qu (L qut) Ginkgo/Xa l cy cnh
L i din c nht cho mt trong cc ging c xa nht, cy bch qu c th c
xem nh mt ha thch sng thc s (t tin ca n pht trin mnh nhiu ni trn
th gii trong sut K Trung Sinh, cn c theo cc vt ha thch c t 200 triu nm
trc khi loi ngi xut hin trn tri t ). t lu ngi ta tin rng loi cy ny b
tuyt chng trong tnh trng hoang d v mi y li tm c trong tnh Zhejang ca
Trung Quc, vo nm 1727, cc nh thc vt hc khm ph ra loi cy ny xung
quanh. Cc n th pht gio ni chng c trng v c xem l cy linh thing.
Ngy nay c s dng rng ri c t im cho cc i l, cng vin hay trang vin,
loi cy bch qu chng minh mt kh nng gy ngc nhin khi chng chi vi nhng
iu kin nhim ti t nht.C th d phn bit bi l vn c hnh qut , hai thy thuc
dng rng l, cy c hoa c v hoa ci khc thn, cc cy ci tr tri sau 20 nm,
c b tr thnh cc chm, c hnh bn cu v c mu vng khi chn cy, sau ri
xung, tht mc ra v tat ra mt mi kh ngi. Bn trong tri c cha mt ht qu n
c.
Cy bch qu Bonsai Ginkgo
Loi cy ny c s dng nhiu Phng ng v Phng Ty, khng ch v dng l
c bit ca chng bin thnh mu vng vo ma thu m v chng rt thch nghi
trng trong chu. c by bn rng ri th trng, lai cy ci c nh gi cao c
bit bi v chng c tri, song nu khng nh vy th kh xc nh gii tnh v khng c
nhng d bit v hnh thi sinh hc gia chng. Ngi Nht qy trng nhng cy by ra
cc phn li c trng gc thn cy do s pht trin khc thng ca cc chi nm.
Cy bch qu
 Cy Thanh Liu

Cy Thanh liu Tamarix spp (H Thanh liu Tamaricaceae)

Ging ny gm khong 54 loi thng l cy bi rng l hay
thng xanh phn b Nam M, Bc v Trung chu Phi, Ty chu
u, n , Trung quc, Nht bn.. Loi cy thanh liu c nhng
cnh ph thon mnh nh lng chim c ph l nh ging nh vy
m khng c cung, v rt nhiu chm hoa hnh ng mu trng hay
hng.
Nhng ht y lng mu vng c cha trong mt qu mang hnh
Thp c ba gc.
Vi s phn b rng khp cc phn ca Chu u, Chu phi v
Chu , y l mt trong s mt t loi cy pht trin trong t mn
dc theo b bin. Loi cy thanh liu c trng lm cnh v
lm cy chn gi cc vng b bin.
Cy thanh liu Bonsai Tamarix ramosissima
c trng Trung Quc v Nht Bn
loi cy ny i khi c xut khu, song rt him ni khc.
 / T
T h
h e
e Thanh
N
liu
N a
a t
t u
u r
r e
e
C
C o
o n
n s
s e
e r
r v
v a
a n
n c
c y
y

T
.

r
 Cy si trng
Cy si trng Nht Bn C tn khoa hc: Fagus Crenata
y l loi cy c xut x Nht Bn v ging nh cy d gai ca Chu u (F.sylvatica), song c v
cy mu xm tro v l hp hn.
Thay chu: Cch 2 - 3 nm vo u ma xun, vi 70% t 10% than bn, v 20% ct to hay vt liu
tng ng.
Xn ta v ging dy : Vic xn ta h thng r ln u phi c lm cng lc vi vic thay chu ta
bt r cy dn dn tng bc, lp li thao tc ny cch mi hai nm cho n khi cy t c chiu
cao nh . Xn ta tn l to hnh dng
vo cui ma xun, ch cha li 2 - 3 l. Xc nh v.tr ca thn v cc cnh cy t ma xun cho
n ma thu, cn thn bo qun phn v cy.
Bn phn: Cch 20 - 30 ngy t u ma xun cho n tha thu, tm ngng thao tc ny khong
mt thng vo gia ma h.
Lu : Khng c cho t b kh.ro hn. Bi v y l loi cy c s pht trin mnh u
cht, nn cc cnh cn phi c xn ta cn i v mnh tay hn v pha ngn ng hu kch thch
s pht trin phn cy pha di. C th ngt b l cy t u n gia thng su, song ch i
vi nhng cy khe mnh v dc bn phn y .
 Cy Si Chu u
Cy Si Chu u C tn khoa hc: Fagus sylvatica
Cy d gai Chu u l loi cy c kch c trung bnh phn ln pht trin trng thnh cc vng ni
t Chu u cho n vng ni Caucasus. N c v cy trn nhn mu xm v l c kinh non n
thun, dng rng thay l vi mp gn sng, cung ngn v ngn nhn u cht.
Thay chu: Vo ma thu hay ma xun cch 2 - 3 nm i vi loi cy cn non, cch 3 - 4 nm i
vi loi cy lu nm hn vi 70% t, 10% than bn, v 20% ct to hay vt liu tng ng.
Xn ta v g pg dy: Thc hin cng vic xn ta ln u d xc nh v tr r cy cng lc vi vic
thay chu v ct gim phn trn ca cy tt nhn l vo ma thu Nu nh nhng thao tc ny c
lm vo ma xun th nn hn ch chng i vi vic ta ngn nhng r to hn. To hnh dng vm
cy bng cch ta xn nhng chi non vn cn mm yu khi mi bt u pht trin hoc bng cch
ta bt ch cn li 2 - 3 l vo cui ma xun. Ging dy t ma xun cho n cui ma h, nh cn
thn bo quan phn v cy.
Bn phn: Cch 25 - 30 ngy t u ma xun cho n ma thu, tm ngng thao tc ny vo gia
ma h.
Lu : t cy mt v tr sng sa, song trnh nh sng mt tri chiu thng t cui ma xun
cho n cui ma h. Khng c cho t b kh ro hn. Khi xn ta vm cy th nn nh rng
phn chp'chim u tin hn.
 I. Hnh thi:
- Cy nh cao vo mt, phn nhnh nhiu. Tn cy hnh thp,
thn vo, c v mu nu hoc nu en, nt n.
TRC BCH DIP - Cc cnh dt mang l xp thnh nhiu mt phng thng ng
song song vi thn.
Biota orientalis - L mc i, dt, hnh vy, mu lc sm c 2 mt.
- Hoa n tnh cng gc. Hoa c hnh sc mc u cnh nh,
hoa cI hnh nn trn mc gc cnh nh.
- Qu hnh trng hoc hnh cu c ng knh 1,5-2cm.
Ma hoa qu thng 3-9.
II. B phn dng lm thuc:
- Cnh mang l thu hI quanh nm, tt nht vo thng 9-11.
- Qu gi thu hI vo Thu - ng b v cng ly nhn.
III. Cng dng:
- Cha ho ra mu, i tiu tin ra mu, chy mu cam,
- B t nhn c dng cha chng mt ng, hay qun,
IV. ng dng trong cnh quan:
- Cy g nh c trng trang tr cc bn hoa, vn hoa, trc cc cng
trnh kin trc trng thnh hng.
- V cy c dng hnh thp nn thng c trng theo hnh i
xng ti cc li I, to dng uy nghim nh nhng ngi lnh gc.
- Cy cng c th trng thnh tng cm, to thnh cc lm cy
trang tr trong vn.
- Nhng cy ln ng c lp to th uy nghim, cng trng.
- Nhng cy Trc bch dip thng c trng nhng nI c khng
gian thong ng, c tm nhn m.
- Cy c mu xanh pha trng nn rt hp lm nn cho cc cy c
mu sc sc s.