Palete su najstariji i najjednostavniji oblik tovarne jedinice

integralnog transporta. Koriste se u prevozu komandne i

paketne robe u eksternom transportu, kao i u unutranjem
transportu

Palete mogu biti:

Plato (ravne) palete;
Boks (stubne) palete.
 Manipulacija robom predstavlja sve
aktivnosti koje pospjeuju cirkulaciju robom
prilikom skladitenja, utovara, istovara,
transporta i drugih radnji.
Elementi manipulacije su:
Pakiranje;
Paletizacija;
Kontejnerizacija.
 Najee se definie kao:Paleta je drvena podloga, izraena
od dasaka odreenih standardnih dimenzija, na koju se tovari
roba
U strunoj terminologiji pod pojmom paleta se
podrazumjeva specijalno izraena, najee drvena, podloga
na koju se po odreenim pravilima slau komadni tereti
(kartoni, sanduci, vree, bale, gajbe, bave, role i sl..) radi
oblikovanja veih standardizovanih teretnih jedinica kojima se
sigurno, jednostavno, brzo i racionalno manipulie.
Danas su u primjeni razliiti tipovi paleta tako da imamo:
Ravne;

Stubne;

Boks palete;

Palete sa nastavcima

Palete sa nastavcima prema nainu upotrebe mogu biti:

Za jednokratnu upotrebu;

Viestruku upotrebu povratne;

Interne i razmenjive palete.

S obzirom na vlasnitvo paleta, razlikuju se sljedee grupe
vlasnika:
Preduzea koja pruaju uslugu u prevozu ( tu se prije svega
misli na eljeznicu);
Preduzea koja koriste uslugu prevoza i primjenjuju palete
prije svega u fazama unutranjih tokova proizvoda;
Preduzea koja posjeduju palete u procesu proizvodnje s tim
da je palete sastvani dio prevoznog procesa od izvora do cilja;
Dvoulazna paleta, koja se jo naziva i paleta sa dvostrukim
podom. Manipulacija ovom paletom mogua je samo
primjenom viljukara. Kod etvoroulazne paltete, koja je
nastala od dvoulazne, prilaenje je mogue sa sve etiri strane.
Ravne paleta, od elika sa klizaima imaju poseban oblik
palete, koja se sve ee koristi u prevozu. One imaju
dimenzije 800 x 1200 mm i 1000 x 1200 mm, a opremljeni su
sa tri klizaa. Palete istog tipa dimenzije 800 x 1000 mm i 500
x 800 mm imaju po dva klizaa.
Boks-paleta, je paleta sa najmanje tri vertikalne pregrade. Boks
paleta se upotrebljava za transport razliitih vrsta roba, kao to
su srednji i mali djelovi maina, visokovrijedna neambalana
komandna roba, rasuta roba, neambalairana roba nepravilnog
oblika koja se teko slae, kao i sva druga finija ambalana
roba koja se mora uvati od oteenja.
Najea podjela zasnovana na materijalu od kojeg su palete
izraene je na:
Drvene;

Metalne;

Plastine palete
 Ove palete se najee upotrebljavaju iz razloga to se lako
prave i imaju prihvatljivu nosivost, jeftine su za izradu i
nemaju preveliku sopstvenu masu . Sa druge strane imaju
relativno kratak vijek trajanja, podlone su truhljenju, nisu
pogodne za transport tekih tereta. Najee se koriste pri
transportu robe srednjih teina do 500 kg i u sredstvima sa
zatvorenim tovarnim prostorom
 Metalne Upotrebljavaju se u tekoj industriji i transportu
veoma tekih tereta koji emituje visoku temperaturu ( koriste
se u elianama, tekoj preraivakoj industriji, u fabrikama
teke mehanizacije...).
Prednosti ovih palata su: podnose visoke temperature i velike
teine; imaju dug vijek trajanja ... Nedostaci: podlonost;
velika sopstvena teina; visoka cjena izrade ... Od metala za
izradu najee se koristi Aluminijum.
 Ove palete su u sve eoj upotrebi, a koriste se prilikom
transporta najrazliitije vrste robe, ak i veih teina.
Prednosti: mala sopstvena teina; nia cjena u odnosu na
metale palete; otpornost na koroziju i truljenje; mogunost
pravljenja bilo kakvih eljenih oblika paleta.
Nedostaci: slabije podnose visoke temperature; komplikovana
izrada , a samim tim i via cijena u odnosu na drvene.
 Naprijed je naglaeno da okrupljavanje tereta na paletama
predstavlja uslov za paletizaciju. Pod paletizacijom
podrazumjevamo skup organizaciono povezanih sredstava za
rad i tehnolokih postupaka za automatizovano manipulisanje i
transport okrupljenim jedinicama tereta od sirovinske baze do
potroaa.
 Paletizacija moe biti obavljena na relaciji:
Pakovanje proizvoda skladitenje;
Proizvodnja raspodjela potronja;
Pretovar proizvoda iz vozila u vozilo, iz skladita na
vozilo i obratno;
Iz skladita na mjesto prodaje robe.
 U istraivanju uinaka paletizacije najee
se sreu sljedei pojedinani uinci:
Smanjenje poetno- zavrnih trokova;
Smanjenje trokova skladitenja;
Smanjenje proizvodnih trokova;
Poveanje mogunosti primjene pretovarnih
strojeva;
Smanjenje oteenja robe;
Smanjenje vremene prijevoza i dr.;
Poveanje sigurnosti radnika na radu;
Smanjenje energije i;
Smanjenje trokova ambalae.
 U strunoj se literaturi mogu nai podaci da primjena paleta u
manipuliranju komadne robe omoguuje vremenske utede za 3 do
4 puta. Iznose se i podaci da se uporabom paleta u poljoprivredi
smanjuju trokovi u svim tehnolokim operacijama za oko 40%, a u
graevinarstvu i vie. Uinci u procesu samog prijevoza procjenjuju
se na oko 30%.
Kad je rije o utjecaju na produktivnost, upozorava se da je u
graevinarstvu poveanje produktivnosti nakon primjene
paleta mogue i do 70%, a u prometu se neproduktivno
vrijeme smanjuje za oko 50%. U metalnoj industriji govori se
o utedi do 35%, elektroindustriji do 31%, livnicama do 32%,
grafikoj industriji do 54% i prehrambenoj industriji do 70%.
 U istraivanju uinaka "paletizacije" najee se sreu sljedei
pojedinani uinci:
Smanjenje poetno-zavrnih trokova;

Smanjenje trokova skladitenja;

Smanjenje proizvodnih trokova;

Poveanje mogunosti primjene pretovarnih strojeva;

Smanjenje oteenja robe;

Smanjenje vremena prijevoza i dr.;

Smanjenje radne snage i runog rada;

Poveanje sigurnosti radnika na radu;

Smanjenje energije i;

Smanjenje trokova ambalae.

 Postoji pet osnovnih metoda kojima se ostvaruje
obrazovanje paletnih jedinica:
slaganjem:meusobnim ukrtanjem kutija ili vrea;
ljepljenjem vrelim rastvorom ljepka, trakama ili
samoljepljivim trakama koje se koriste za povezivanje
tovara meusobno i u odnosu na paletu;
povezivanjem:konopcem, elinom icom, plastinim
trakama omotava se tovar u vrst kompaktan teret na
paleti;
pakovanjem:drvenim ili metalnim sanducima, ianim
korpama itd.;
folijama:postavljaju se preko tovara i paleta.
HVALA NA PANJI!