Вы находитесь на странице: 1из 37

Tuberkulosis

kutis
Dr. I. Viviane Sumolang,SpKK
Definisi

Tuberkulosis peny. infeksi


paru-paru, kgb, tulang, sendi, kulit,
intestinum, & organ2 lain.
Tuberkulosis kutis (TB kutis)
peny.kulit o/ Mycobacterium
tuberculosis, M. bovis, & vaksin BCG
(kdg2)
Sinonim

phthisis (tisic)
Hippocrates (460-475 BC)
scrofula
Epidemiologi

orang sosek(anak2 & dws muda)


wanita pria
AS jarang (Barat: lupus vulgaris),
Indonesia (RSUPN CM):
skrofuloderma(84%), tb kutis
verukosa (13%), lupus vulgaris(+)
Etiologi
M.tuberculosis:
bentuk batang, P 2-4, L0,3-1,5,
sdkt bengkok, tersusun
satu2/berpasangan, tahan asam,
hidup intraseluler fakultatif, aerob,
spora(-), tdk bergerak, tumbuh
optimal 37 oC
Patogenesis

M.tuberculosis
jaringan
multiplikasi intraseluler
lekosit,sel2 MN
rx jaringan

granuloma epiteloid +
nekrosis kaseasi
Faktor-faktor yg
mempengaruhi timbulnya
gejala klinik:
Sifat kuman:
spesies, virulensi, jumlah kuman
Respons imun tubuh:
imunitas seluler
Cara masuk kuman
Cara masuk kuman:

Eksogen:
- tuberkulosis chancre
- tuberkulosis kutis verukosa
- lupus vulgaris
Endogen
- skrofuloderma, tb k. orifisialis (lgsg)
- lupus vulgaris (limfogen)
- tuberkulosis miliaris akut(hematogen)
Klasifikasi
* Exogenous infection:
Primary inoculation tbc (infection of the nonimmune host)
Tuberculosis verrucosa cutis (infection of the immune host)
* Endogenous spread:
Lupus vulgaris
Scrofuloderma
Metastatic tuberculous abscess (tuberculous gumma)
Acute milliary tuberculosis
Orificial tuberculosis
* Tuberculids:
-Tuberculids - Lichen scrofulosorum
- Papulonecrotic tuberculid
-Facultative tuberculids - Nodular vasculitis
- Erythema nodosum
-Nontuberculids (these condition are not related to tuberculosis but for
completeness are briefly discussed in the text)
Tuberculosis caused by BCG vaccination
---------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------
(dikutip sesuai asli dari Fitzpatricks Dermatology in General Medicine)
Gambaran klinik

TB INOKULASI PRIMER
(TB chancre):
papul/nodul kecoklatanpecah
ulkus indolen tepi mgaung
2-3 minggu

limfadenitis
sembuh spontan,sikatriks +
Lokasi: muka, anggota badan
Tes tuberkulin (+) bbrb minggu
TB kutis verukosa
(warty tuberculosis)
Lesi awal
papul/papulopustul
dgn halo inflamasi
unguhiperkeratotik
plakat verukosa tepi
ireguler
papilomatous horny
surface
Celah dan fisura dgn
pus(+), dasar lesi
merah kecoklatan
sampai keunguan
TB kutis verukosa

Lesi asimtomatik,
perjalanan kronik,
Penjalaran serpiginosa
Lesi soliter/multipel
Pkgb regional jarang
(+)inf.sek.o/bakteri
TB kutis verukosa

Predileksi:
dorsum manus, siku,
lutut, bokong, kaki
TB kutis verukosa

Diagnosis banding:
- Veruka
- Kromomikosis

- Sporotrikosis
Lupus vulgaris (TB luposa
kutis)
Predileksi:
hidung, pipi, telinga
(Barat: muka; badan
& ekstremitas:jarang,
India:bokong)
Insidensi:
wanita 2-3x pria
semua klpk usia
Lupus vulgaris

Gambaran klinik:
plak eritem/kecoklatan
(awal),di atasnya
papul2 kekuningan
tersebar(diaskopik:
apple jelly colour)
Lupus vulgaris

Perluasan:serpiginosa
Bentuk-bentuk:
ulseratif, verukosa,
tumorous, mutilasi
Lupus vulgaris

Diagnosis banding:
TB kutis verukosa
Lupus eritematosus
Sifilis tertier
Sporotrikosis
Lepra
Skrofuloderma(TB colli-
quativa cutis,TB gumma)
Patogenesis:
perluasan lgsg dr TB
kel.limfe,tulang/sendi;
dpt bersamaan dgnTB paru.
Predileksi: leher
supraklavikular
aksila
inguinal
(biasanya unilateral)
Skrofuloderma
Gambaran klinik:
Nodul subkutan,keras
Infiltrat batas tegas,
asimtomatik m
lunak (berbulan2)
fistel & cairan(+)
ulkus & sinuscairan
serous/purulen/kaseus
Skrofuloderma

Sifat ulkus:
bentuk memanjang,
tepi tdk teratur, sktr
merah kebiru2an/
livide,dinding tgaung,
jar.granulasi tertutup
pus seropurulenme-
ngering krusta kuning
Skrofuloderma

ulkus2sembuh spontan

sikatriks2 memanjang,tdk
teratur, jembatan kulit (+)
di atas/spt tali,ke2 ujung
melekat pd sikatriks
sonde dpt dimasukkan
BTA(+) di lesi/jaringan
Tes tuberkulin biasanya(+)
Kriteria sembuh
(skrofuloderma)

Semua fistel & ulkus telah menutup


Semua kgb m (1 cm,konsist.keras)
Sikatriks eritem (-)
LED / normal
Skrofuloderma

Diagnosis banding:
-Leher gbrn klinis khas, DB
tdk perlu,kec.std. limfadenitis:
limfadenitis nonTB,
limfosarkoma,limfoma mlgnum
-Aksilahidradenitis supurativa
-Inguinal: LGV
Tuberkulosis kutis miliaris
akut
= tuberculosis cutis miliaris diseminata
Lesi diseminata timbul pada seluruh
bgn tubuh, terutama pd badan
makula/papulae eritem, purpura,
kadang2 vesikulae umbilikasi/nekrosis
sentral & krusta (+)
prognosis umumnya buruk
TB kutis miliaris akut

Diagnosis banding:
Sifilis sekunder

Erupsi obat

Tuberkulin biasanya
negatif
Tuberkulosis kutis
orofisialis
= TB ulcerosa cutis et
mucosae,TB k. ulserosa
*Predileksi:mulut,sktr anus &
genitalia
*nodul eritem,edema
pecah-ulkus dangkal,tepi
mgaung,nyeri,pkgb(+)
*tes tuberkulin-/+lemah
*DB:U.durum,U.molle,
U.piogenik
Liken skrofulosorum
Terutama pd anak-anak
Predileksi:
dada,perut,punggung,daerah
sakrum
Papulae folikuler/parafolikuler,
kekuningan-merah muda, perm.
rata,
skuama halus,asimtomatisplak
diskoid,kasar
Menetap berbulan-bulan,
sembuh: sikatriks (-)
Tuberkulosis
papulonekrotika
Predileksi:angg.badan ekst,
bokong, badan bgn bawah
Distribusi simetris,tdd papul2
eritem,nekrosis di tengah,
krusta melekat.
Sembuh bbrp mgg,sikatriks+
Nodular vasculitis(erythema
induratum of Bazin)
Plg sering di neg.tropik
Wanita muda
Predileksi:ekstrm fleksor
Kronik, kumat-kumatan
Noduli besar,livid,batas tdk
tegas,bilateral,
asimetris pecah
ulkus tdkteratur,nyeri,
sembuh sikatriks atrofi +
DB:eritema nodosum,
ektima,ENL,ulkus stasis
Eritema nodosum

Predileksi:ekstremitas ekstensor
Nodus-nodus indolen,eritem di atasnya
DB: ENL
reaksi id o/Strep. hemolyticus
alergi obat sistemik
demam reumatik
Diagnosis TB kutis

Anamnesis
Pemeriksaan fisik umum&dermatologi
Laboratorium: LED
Bakteriologik: BTA, kultur
Histopatologik
Tes tuberkulin
Pengobatan

Prinsip:
1.Teratur,tanpa terputusresistensi(-)
2.Kombinasi: 2 bakterisidal (INH+)
3.KU diperbaiki
Obat-obat:
INH,Rifampisin, Pirazinamid,Etambutol
Streptomisin
Pengobatan

Dua tahapan:
- Awal(intensif): bunuh kuman aktif
2 bulan obat bakterisidal
- Lanjutan : bunuh kuman lambat
4 bulan
Rejimen: kombinasi 3 obat, 4 obat
Pembedahan: LV, TB k.verukosa kecil
???
Sumber:
Buku Ilmu Penyakit Kulit & Kelamin edisi ke-
4, cetakan I 2005
Buku Ilmu Penyakit Kulit (Editor:
Prof.Dr.Marwali Harahap, cetakan I 2000)
Textbook Fitzpatricks Dermatology in
General Medicine, 2003)
Textbook Tropical Dermatology (Stephen
K.Tyring, 2006)
Color Atlas & Synopsis of Clinical
Dermatology, Thomas B. Fitzpatrick, 2001
Terima kasih
&

Вам также может понравиться