Вы находитесь на странице: 1из 54

LAORACIN

Puntosdevistapsicolgico,lgicoy
gramatical(DescriptivaII2017)
CONCEPCINPSICOLGICA
Laoracinesunaunidadpsquicaconsus
propiasleyes(lomentado)
Lalenguadeterminayorganizaelpensamiento.
Nohaypensamientosinlenguajenilenguajesin
pensamiento,
Esteprocesosellevaacaboenlamenteoenla
concienciadelqueescucha.
CONCEPCINLGICA
Laoracinesunconjuntodepalabrasqueexpresanun
pensamientocompleto.
Eslaexpresindeunjuicioque,adems,constadeun
sujetoyupredicadoodeunsujetoyverbocopulativoo
predicativo.
Desdeelpuntodevistalgico,laoracinexpresaun
juicio,esdecir,larelacinsujetopredicado
CONCEPCINGRAMATICAL
Laoracinesunamanifestacinlingsticacon
plenituddesentidoenvirtuddesupropia
meloda,
Laoracinesunaunidaddesentidocompletoen
smisma,esdecir,poseeuncontenidoyasea
enunciativo,interrogativo,desiderativoode
orden.
CARACTERSTICASDELAORACIN
Unidaddesentido.Dicealgo.Eslamanifestacin
delpensamiento
Entonacinapropiada

Autonomasintctica.Nodependedeotra
estructura
Necesitaunverbodominanteenformapersonal.

Tienesentidocompleto
LAORACINSEGNLA
MODALIDADSIGNIFICATIVA
Laintensincomunicativaseexpresadela
siguientemanera:
Comunicaralgo:Hoyeslunes.

Preguntaralgo:Qudaeshoy?

Ordenaromandaralgo:ponlafechaenel
documento
Exclamarexpresionesemotivas:qulindaeres!
ORACIN
Desearalgo:Ojallleguetemprano
Expresarlasposibilidadesdedudasacercade
alguienodealgo:Quizvengahoy.
Estosparmetrosnoagotantodaslas
posibilidadesdeexpresinycomunicacin
significativa,sloexpresanlasrealizaciones
lingsticasmsgenerales.
CLASIFICACIN.
Loanteriornospermiteclasificarlaoracin
segnlaintencionalidadsignificativaquese
expresaenlosseistiposdeoracinyquesonde
usogeneralenlasgramticas(Laoracinsegn
elmododelverbo)
1.ORACIONESENUNCIATIVAS

2.ORACIONESINTERROGATIVAS
CLASIFICACIN.
3.ORACIONESEXCLAMATIVAS
4.ORACIONESDUBITATIVAS

5.ORACIONESIMPERATIVAS

6.ORACIONESDESIDERATIVAS
ORACIONESENUNCIATIVAS
(ASEVERATIVASO
DECLARATIVAS)
Elhablantelasutilizaparaexpresarrelaciones
conelmundoexterioreinformarobjetivamente
deunpensamientoodecualquierhechode
comunicacin.
Puedenser:
1.Afirmativas:Indicanconformidadconlo
expresado:Todoslosdassaleelsol
2.NegativasIndicandisconformidadconla
expresinoracional:Nollueveenestapoca
ORACIONESINTERROGATIVAS
Lasutilizamosparapreguntaralgooreclamar
informacinsobreaquelloquesedesconocetotal
oparcialmente.
Tiposdeinterrogativas

1.DirectasVanentresignosdeinterrogaciny
expresanpreguntasdirectamentealinterlocutor:
Qutienesenlamano?
ORACINESINTERROGATIVAS
2.Indirectas:Nollevansignosdeinterrogacin.
Lapreguntaqueelhablanterealizaal
interlocutorlellegadeformamediataoindirecta
:Dimequtienesenlamano.
Segnlaextensindelapreguntaenel
enunciadooracional,podemosdistinguirdos
tiposdeinterrogativas
ORACIONESINTERROGATIVAS
1.Interrogativastotales:Preguntamossobre
todoelcontenidointerrogativo,quedesconoceel
hablante:Tieneshora?
Hallamadoalguien,mam?

2.Interrogativasparciales:Sepreguntaslopor
unapartedelenunciado:Quinhallamado?
ORACIONESEXCLAMATIVAS
Sonaquellasqueutilizaelhablantepara
expresarsussentimientosoemociones.
Enestasoraciones,predominalafuncin
expresivadellenguaje:Qubonitoes
vivirenpaz!
Llevanunamarcagrfica:lossignosde
admiracinyunamarcalxica:la
partculaexclamativaqu.Secambiael
ordendeloselementosoracionalesysu
entonacinesexpresivaexclamativa
ORACIONESDUBITATIVAS
Sonaquellasqueexpresandudaoposibilidad:
Quizvengaavermehoyminovio.
Presentanpartculaslxicasespeciales
(generalmenteadverbios):quiz,acaso,talvez,
esprobable,probablemente.
ORACIONESIMPERATIVAS
Selesllamatambinexhortativasyelhablante
lasutilizaparaexpresarmandatooruego:
Volvedprontoacasa.
Presentanfuncinapelativaygeneralmentese
construyenconverbosenimperativo:Hazla
tareaahora,acallartodos,seprohbefumar,no
matars,quierescallarte?/cllate
ORACIONESDESIDERATIVAS
Sonlasqueutilizaelhablanteparaindicar
deseo:Ojalanostoqueelpremio,deseoqueseis
felices.
Puedenllevaralgunamarcalxicacomo:Dios
quieraque,megustara,deseoque,etc.
ORACINSEGNLA
NATURALEZADEL
PREDICADO
Entendemospornaturalezadelpredicado,las
relacionesquesedanentreelverboysus
complementosyelmododesignificardeaqul
Podemosclasificarlasoracionesendosgrandes
grupos:
1.ATRIBUTIVAS:Formadaporpredicado
nominal
2.PREDICATIVAS:Formadaporpredicado
verbal
ORACIONESATRIBUTIVASO
COPULATIVAS
Sonlasqueexpresanunacualidaddelsujeto,se
construyenconlosverbosSERyESTAR.Tiene
unpredicadonominal.
Ejemplos:

Mipadreestcansado.

Mimadreesunabuenapersona

Lafuentedeljardnestseca

Diosesmipastor
ATRIBUCIN/PREDICACIN
Comparelasstesoraciones:
1.Laclausuradelcongresofueextraordinaria
2.laclausuradelcongresofueenelSalnde
Actos
3.ElSeoresmigua
4.ElSeorestconmigo
5.Mihermanoestenfermo
6.Mihermanoestenelhospital
EJERCICIOS
ElDirectorestensudespacho
Australiaesunagranisla
Chomskyfueungranlingista
Unpelucheblancoeslamascotademihija
Elcastilloestdeteriorado
ElcastilloestenSoria
Micumpleaossereldomingo
Micumpleaossergrandioso
ORACIONESPREDICATIVAS
Sonlasqueexpresanaccionesocomportamientos
enlosqueelsujetoparticipa:
AntonioMachadodioclasesenSoria
Misamigosvendrnalafiesta
Losalumnosrealizanprcticasenellaboratorio
Puedenpresentardiferentesformasoracionales:
1.=ACTIVAS:Juanamaalahijademivecino
2.=PASIVAS:Lahijademivecinoesamadapor
Juan.
ORACIONESPREDICATIVAS
Segnelvalorylarelacinsignificativadelos
elementosdelapredicacinexpresada,las
oracionespredicativaspuedenser:
1.=Predicativascompletas:Sonlasque
expresamoselcomportamientodelsujetoslocon
elverbo,sinnecesidaddecomplementodirecto:
JuanviveenSantiago,Lamiseriaexisteen
nuestrasociedad,mishermanoscomenenla
cocina.
ORACIONESPREDICATIVAS
2.=Predicativasincompletas:Sonaquellasen
queparaexpresarelsignificadooracionalnoslo
senecesitaindicarelprocesodelaaccina
travsdelverbo,sinotambinelobjetodela
accinverbalatravsdelcomplementodirecto.
Eslapredicacinqueserealizaconverbosque
funcionanconotransitivos:Mihermanoarregla
labicicleta;mihijatienebuenasnotas;
comuniqulanoticiaatodos.
ORACIONESTRANSITIVASO
PRIMERASDEACTIVAS
Sonlasoracionesqueseconstruyencon
complementodirecto.
Poseenlossiguienteselementossintcticos:
1.=Sujetoagente:esteseor
2.=Verbotransitivoodepredicacinincompleta:
entrega
3.=complementodirecto:donaciones
TRANSITIVIDAD
Algunosverbospuedenfuncionarcomo
transitivosointransitivos,sinquevare
sustancialmentesusignificado,aunque
presentenmodalidadessignificativaso
estilsticasdistintas;sonlosverbosqueadmiten
uncomplementointernoacusativointernoo
seudocomplementodirecto.:yovivo,intransitivo
yyovivolavida,transitivo.Yosueo,
intransitivoyyosueosueosextraos,
transitivo
EJERCICIOS
Transformelassiguientesoracionestransitivas
enintransitivas:
1.=Eseseorconstruacasasenmibarrio

2.=MihermanahacatrabajosconMara

3.=Sumadrehacatejidosporlanoche

4.=Laprofesorahacagestosconlasmanos

5.=Ayermiesposatenatos
ORACIONESINTRANSITIVAS
Sonlasoracionesactivasqueseexpresansin
complementodirecto.

Tienenlossiguienteselementossintcticos:

1.SujetoAgente:Lasplantas
2.Verbointransitivoodepredicacincompleta:
crecen
EJERCICIOS
1.Yonacenunpueblopequeo

2.Reinabaungransilencioenesemomento

3.Mehagustadomuchotufelicitacin

4.Miprimoviveenunbarrioresidencial

5.Misalumnosvienentodoslosdasa
clases
6.Mihijacantamuybien

7.Eneljardndemicasa,crecenflores
hermosas
8.Ledolanmucholasmuelas
ORACIONESPASIVAS
Sonlasoracionesenlasqueelsujetono
realizalaaccin,sinoquelarecibeopadece.
Estasoracionesnosonmsqueoraciones
activastransitivastransformadas,enlas
quesehanoperadocambiossignificativosy
formales:
Cambiossignificativos:Lavozactivaindica
quelasignificacindelverboesproducida
porelsujeto:Juanleelibros;lapasiva,que
lasignificacindelverboesrecibidaporel
sujeto:LoslibrossonledosporJuan
ORACIONESPASIVAS
Cambiosformales:Elcomplementodirectodela
oracinactivapasaasujetodelapasiva;elsujeto
delaactivapasaacomplementoagenteenla
pasiva,yelverbo,queadquiereformapasiva,
pasaaconcordarconelnuevosujeto:Todos
comenpan;elpanescomidoportodos.
Nota:Laoracinpasivaespocousadaennuestra
lengua,adiferenciadeloqueocurreconelingls
yelfrancs
CLASIFICACINDELAS
ORACIONESPASIVAS
1.OracionesPrimerasdepasiva.Poseenlos
siguienteselementossintcticos:
1.Sujetopaciente:Esemural

2.Verbovozpasiva(sermsparticipiopasado)

Fuepintado

3.Complementocircunstancialagente
(introducidoporlapreposicinpor):porungran
artista.
2.ORACIONESSEGUNDADE
PASIVAS
Poseenlossiguienteselementos:
1.Sujetopaciente:Esemural

2.Verbovozpasiva:Fuepintado

Puedellevarcualquiercomplemento,menosel
C.C.Agente,porejemplo,enelsigloXVI,con
bastantegusto,concoloreshermosos,etc.
3.ORACIONESPASIVASCONSE
Poseenlossiguienteselementosintcticos:
1.Sujetoinanimado(paciente)

2.Verboenvozactiva

3.ndiceomorfemadepasividad

Ejemplo:ElmuralsepintenelsigloXVIII
EJERCICIOS
Convertirenpasivaslassiguientesoraciones:
1.Elagentemultalcamionero

2.Lasempresashanagotadosusrecursos

3.Mishijosestropearonelcomputador

4.ElMadridhaconseguidolaCopadeEuropa

5.Clausuraronelsimposiobastantetarde

6.ElReyrecibialPresidente

7.Lospadresamanasushijos.
EJERCICIOS
Qutipodepasivassonlassiguientes:
1.Lanoticiasepublicatravsdelaradio

2.Esosdptossearrendaronayer

3.Elcochefuedesviadoporesecamino

4.elBancofueasaltadoporunosladrones

5.Laderrotadelequipohabasidoanunciada

6.Loshijossonamadosporsuspadres.
ORACIONESREFLEXIVAS
Sonunavariantedelasoracionestransitivas.
Tienenunsujetoagenteypac
ientealavez.
MihermanalavaaJuanita(Transitiva)

Juanitaselava.JuanitalavaaJuanita
(reflexiva)
Enestasoraciones,elsujetocoincideconel
complementodirecto(enelaspectosemntico)
TIPOSDEORACIONESREFLEJAS
1.ReflexivasDirectas:Sonaquellasenlasqueel
complementodirecto,representadoporun
pronombrereflexivo,coincideconelsujeto.
Tienenlossiguienteselementossintcticos:

1.Sujetoagenteypacientealavez

2.Verboreflexivo

3.Pronombrereflexivo(funcindeC.D.)
EJERCICIOS
1.Mihermanoseafeitatodoslosdas
2.Juanitasepeinaacadamomento

3.Mishijossebaanenelmartodoslos
veranos.
4.Depequea,ttecaasfrecuentemente

5.Mimadreseenfadconmihermano

6.Mipadresealegrademistriunfos
2.ORACIONESREFLEXIVAS
INDIRECTAS
Sonaquellasoracionesenlasqueelcomplemento
indirecto,representadoporunpronombre
reflexivocoincideconelsujeto.Tienenlos
siguienteselementossintcticos:
1.Sujetoagenteypaciente

2.Verboreflexivo

3.Pronombrereflexivo(FuncindeCI)
EJERCICIOS
1.Mihermanoseafeitaelbigotetodoslosdas
2.Mimadresepintalasuasdecolorrosado

3.Juanselavalasmanosenlapileta

4.Ttedepilaslaspiernasconrapidez

5.Yomecepilloelcabellotodaslasnoches

6.Ellossepusieronunsombreronuevo

7.Nosotrosnosmaquillamoselrostrocon
buenascremas.
ORACIONESRECPROCAS
Sonunavariantedelasoracionesreflejas.Son
aquellasqueexpresanunintercambiomutuoo
recprocodelaaccinindicadaporelverbo.
Poseenlossiguienteselementossintcticos:
1.Sujetoplural
2.Verbotransitivo
3.Pronombrerecproco
TIPOSDEORACIONESRECPROCAS
1.RecprocaDirectaSonaquellasenqueel
pronombrerecprocotienefuncindeC.D.
Ejemplo:PilaryAntoniosebesanamenudo

Losjugadoressepatearondurantetodoelpartido

Enladespedida,nosabrazamosconemocin

Elprofesoryelalumnosetutean

Tylseinsultanconfrecuencia.
ORACINRECPROCAINDIRECTA
Sonaquellasenqueelpronombrerecproco
funcionacomoC.I.
Ejemplos:PilaryAntoniosedanbesosamenudo

Losjugadoressedieronpatadasdurantetodoel
partido.
Enladespedida,elpadreyelhijosedieronun
abrazoconemocin
ORACIONESIMPERSONALES
Sonlasquepresentanunaestructura
unimembre,slotienenpredicado,yaquecarecen
desujetogramatical:
Ejemplo
Lerobaronlacartera
Latercerapersonadelpluralinduceala
indeterminacindelsujeto.
Puedenserimpersonalestransitivas,sillevan
C.D:Vendenquesoyjamn.
IMPERSONALES
SInollevanC.Dsonimpersonalesintransitivas
Ej:Cantanenlacasavecina
Fumanybailantodalanoche

Otraformadeexpresarlaimpersonalidadescon
elverboentercerapersonasingular,sinsujetoy
conunmorfemaondicedeimpersonalidad
Ej:Sevealosreostraslosmuros

Secastigarsinclemenciaalosdelincuentes.
IMPERSONALES.
Seentregarayudaalosdamnificados
Enelverano,setranspirabastante

Enesafiestasefumaysebebeenexceso

Sehavistoatuhermanaenmalospasos

Semirabaelespectculoconmuchoentusiasmo

Sepostergarlapruebadegramtica

Sevioeleclipsedesdetemprano.
ORACIONESUNIPERSONALES
Sonlasquetienenlossiguienteselementos
gramaticales:
Sinsujeto

Verbopetrificadoentercerapersonadelsingular

Existendostipos:1OracionesUnipersonales
Propiasformadasporverbosqueindican
fenmenosatmosfricosodelanaturaleza.
UNIPERSONALESPROPIAS
Ejemplo:nevar,llover,temblar,amanecer,
anochecer,granizar,helar.,oscurecer,etc
Nievaenlacordillera

Esteinviernolloverpoco

Oscurecemuytemprano

Amaneciconsol

Tembltodalanoche
SENTIDOFIGURADO
Estosverbosdeusanconsentidofiguradoo
metafricoynoindicanfenmenoatmosfriconi
relacinconlanaturaleza.Pasanaseroraciones
INTRANSITIVAS
Ejemplo:Ensussienesnevabanlosaos

Mihijoamanecicontos

JpitertronabaenelOlimpo

AnocheceremosenValdivia
ORACIONESUNIPERSONALES
IMPROPIAS
Sonaquellasquetienenlasmismas
caractersticasgramaticalesdelasanterioresy
seformanconalgunosverbosdelespaol,losque
indicanEXISTENCIA
Losverbosmsusadoscomounipersonalesson
HABER,HACERYSER.Ejemplos:
HAbamuchosalumnos,hubonotasbajasenla
prueba;hizounoscaloresesteverano;Estarde

Вам также может понравиться