5.

1 TOKOH-TOKOH
TERBILANG KESULTANAN
MELAYU MELAKA
Parameswara Sultan Muzaffar Shah Sultan Mansor Shah
 Baginda merupakan
 Baginda berjaya menjadikan  Baginda berjaya
pengasas Kesultan Melayu
Melaka sebagai pusat memperluaskan kuasa
Melaka.
pengajian Islam. Melaka dengan menakluki
 Baginda bertanggunjawab Bernam, negeri Perak dan
 Baginda telah menggubal juga Siak.
memajukan Melaka daripa
Hukum Kanun Melaka dan
sebuah kawasan
Undang-undang Laut Melaka.  Baginda telah menjalinkan
perkampungan nelayan
hubungan yang baik dengan
sehingga menjadi pusat
negara China
perdagangan.
 Baginda turut menjalinkan
hubungan diplomatik dengan
negara China.
Sultan Alauddin Riayat Shah
Baginda berjaya
mempertingkatkan keselamatan
dan keamanan negeri Melaka.
Bendahara Tun Perak
• Beliau memastikan dasar perluasan
kuasa Melaka mencapai kejayaan.
• Beliau berjaya menguasai Pahang.
• Beliau dapat menguruskan
pentabiran Negara dengan baik.
5.2 PARAMESWARA SEBAGAI
PENGASAS KESULTANAN
MELAYU
 LATAR BELAKANG PARAMESWARA
SEBAGAI PENGASAS MELAKA
.

• Kesultanan Melayu Melaka diasaskan oleh

Parameswara. Parameswara telah
mengasakan Melaka pada sekitar tahun
1400.
• Parameswara merupakan putera raja
keturunan Sailendra yang berasal dari
Palembang, Sumatera yang pernah
memerintah kerajaan Srivijaya.Parameswara
berkahwin dengan puteri raja Jawa Timur,
negeri yang menjadi jajahan Majapahit.
Parameswara
 LATAR BELAKANG PARAMESWARA
SEBAGAI PENGAGAS MELAKA
• Kerajaan Majapahit yang telah berkuasa selama lebih dua ratus tahan mula berpecah
kerana semakin lemah. Parameswara mengambil kesempatan mengisytiharkan
kemerdekaan kerana tidak mahu tunduk lagi di bawah kekuasaan Majapahit. Berikutan
pengisytiharan itu Majapahit menyerang Palembang.

• Parameswara terpaksa melarikan diri ke Temasik.

Kemudian ke Muar. Sehinggalah Parameswara
menjumpai Melaka. Di situlah Parameswara dan
pengikutnya menetap
 RENTETAN PERISTIWA PERJALANAN
PARAMESWARA DARI PALEMBANG KE
MELAKA (1)
• Palembang ialah negeri di bawah naungan
kerajaan Majapahit.
• Parameswara ialah putera raja Palembang
yang telah berusaha membebaskan
Palembang daripada kerajaan Majapahit
• Namun, usaha Parameswara itu gagal dan
beliau terpaksa berundur ke Temasik.
 RENTETAN PERISTIWA PERJALANAN
PARAMESWARA DARI PALEMBANG KE
MELAKA (2)
• Kedatangan Parameswara dan pengikutnya disambut
baik oleh Temagi, iaitu pemerintah Temasik.
• Parameswara menjangkakan Temasik akan
berkembang maju.
• Parameswara tertarik dengan kedudukan Temasik
yang strategik.
• Parameswara telah membunuh Temagi untuk
menguasai Temasik.
• Ini menimbulkan kemarahan Siam kerana Temasik
berada di bawah kekuasaan Siam.
• Parameswara takut akan serangan Siam lalu berundur
ke Muar.
 RENTETAN PERISTIWA PERJALANAN
PARAMESWARA DARI PALEMBANG KE
MELAKA (3)
• Parameswara tinggal di Muar tidak lama kerana
keadaan alam sekitarnya kurang baik.
• Antaranya kerana terdapat biawak dan serangga yang
mengganggu kota yang dibinanya.
• Akhirnya, Parameswara dan pengikutnya telah
meneruskan perjalanan ke utara.
 RENTETAN PERISTIWA PERJALANAN
PARAMESWARA DARI PALEMBANG KE
MELAKA (4)
• Parameswara dan pengikutnya menuju ke utara melalui Sening Ujung dan Bertam.
• Mereka tiba di sebuah perkampungan nelayan.
• Kawasan ini dipenuhi dengan bukit-bukau yang boleh dijadikan petunjuk bagi
pelayar dan memudahkan urusan mengawal Selat Melaka.
• Pokok bakau dan api-api yang boleh menjadi benteng pertahanan dan
perlindungan semula jadi.
• Muara sungainya terlindung daripada angin monsun.
• Kedudukan yang berhampiran laut menjadi laluan kapal perdagangan.
• Mudah memperoleh bekalan air bersih.
• Parameswara akhirnya membuat keputusan untuk menetap di kampong tersebut
dan mendirikan kota.
 FAKTOR-FAKTOR MELAKA
MENJADI KERAJAAN

o Banyak pokok bakau dan api-api

o Bekalan air bersih mudah diperolehi.
yang boleh menjadi benteng
pertahanan dan perlindungan semula
jadi.
 FAKTOR-FAKTOR MELAKA
MENJADI KERAJAAN
o Bentuk muka bumi berbukit-bukau boleh dijadikan
petunjuk bagi pelayar dan memudahkan urusan
mengawal selat Melaka.

o Terlindung daripada tiupan angin monsun.

o Tempat yang selamat untuk peniaga.
 PERISTIWA PEMBUKAAN MELAKA
• Parameswara dan pengikut-pengikutnya pergi berburu di muara Sungai
Bertam.
• Ketika Parameswara sedang berehat di bawah pokok Melaka, tiba-tiba
anjing pemburuannya ditendang oleh seekor pelanduk kecil.

• Parameswara menganggap peristiwa tersebut luar

biasa kerana keberanian pelanduk kecil tersebut.

• Tempat itu pula didapati amat sesuai untuk

dijadikan negeri.
PERISTIWA PEMBUKAAN MELAKA

• Parameswara mengambil keputusan untuk

mendirikan kerajaan di situ.
• Parameswara menamakan tempat itu
sebagai Melaka sempena pokok tempat
beliau berehat itu.
• Parameswara melakukan pelbagai langkah
untuk membina dan membangunkan
kerajaan Melaka.
• Parameswara menyusun satu system
pentadbiran yang lebih teratur.
 KEISTIMEWAAN MELAKA

• Pokok bakau dan api-api boleh menjadi menjadi benteng

pertahanan dan perlindungan. Ia juga boleh dijadikan
sumber kayu api dan boleh dibuat tiang rumah.
• Muara sungainya terlindung daripada angin monsun. Oleh itu,
ia sesuai dijadikan pusat persinggahan kapal dan juga
pelabuhan.
• Bekalan air bersih senang diperolehi kerana ia terletak di
pinggir laut.
• Bentuk muka bumi berbukit-bukau telah menjadi panduan
bagi pelayar. Oleh itu, kawasan selat lebih mudah dikawal.
Bukit ini juga boleh dijadikan tempat mengawal kapal yang
keluar dan masuk dari Melaka.
 ASAL USUL NAMA MELAKA
BERDASARKAN PELBAGAI SUMBER
(1) Sumber: Sejarah Melayu

• Asal usul nama Melaka berkait rapat dengan pelanduk

dan pokok Melaka.
• Menurut Sejarah Melayu, semasa Parameswara sedang
berehat di bawah pokok Melaka, Parameswara telah
melihat peristiwa pelanduk menendang anjing
perburuannya.
• Peristiwa itu dianggap luar biasa kerana pelanduk yang
kecil dapat mengalahkan anjing.
• Oleh itu, Parameswara memilih tempat tersebut untuk
mendirikan kerajaan.
• Parameswara menamakan tem[at tersebut sebagai
Melaka sempena nama pokok Melaka tempat beliau
berehat.
 ASAL USUL NAMA MELAKA
BERDASARKAN PELBAGAI SUMBER
(2) Sumber: Istilah Arab

• Melaka telah lama menjadi tumpuan pedagang-

pedagang Arab.
• Pedagang-pedagang Arab telah memanggil
Melak dengan beberapa istilah:
• Mulaqah bermaksud “pertemuan”.
• Malakat bermaksud “Perhimpunan segala dagang”
• Istilah-istilah tersebut sememangnya sesuai
memandangkan kemajuan Melaka sebagai
sebuah pelabuhan entrepot yang dikunjungi oleh
saudagar daripada pelbagai negara.
 ASAL USUL NAMA MELAKA
BERDASARKAN PELBAGAI SUMBER
(3) Sumber: Mitos Hindu

• Dalam karya Skanda Purana (Bahagian yang berjudul “Vaishnava

Khanda” terdapat rujukan mengenai pokok Amalaka).
• Pokok Amalaka dianggap pokok yang pertama tumbuh di alam
semesta.
• Pokok Amalaka dikaitkan dengan tempat kediaman tuhan Hindu Buah Pokok Amalaka
iaitu Brahmin, Vishnu dan Shiva.
• Buah Pokok Amalaka dikatakan mempunyai kuasa ajaib.
• Pokoknya pula dikaitkan dengan kekayaan, kesihatan dan
kekuatan.
• Pedagang-pedagang Hindu yang dating Melaka mendapati
pelabuhan Melaka amat pesat perkembangannya.
• Kemajuan, kekayaan dan kekuatan Melaka ketika itulah yang
mendorong mereka mengaitkan Melaka dengan Pokok Amalaka.
TUN PERAK SEBAGAI
BENDAHARA MELAKA
SULTAN MELAKA SEMASA TUN PERAK MENJADI BENDAHARA MELAKA
 PERANAN BENDAHARA TUN PERAK
SEMASA PEMERINTAHAN SULTAN
MUZAFFAR SHAH
• Pada zaman pemerintahan Sultan Muzaffar Shah,
kerajaan Melaka mula memperluas kuasanya.

• Kawasan yang Berjaya dikuasai adalah Pahang,

Inderagiri dan Kampar.

• Tindakan bijak Sultan Muzaffar Shah telah

membolehkan kerajaan Melaka memperluaskan
kuasanya. Sultan Muzaffar Shah
 PERANAN BENDAHARA TUN PERAK
SEMASA PEMERINTAHAN SULTAN
MUZAFFAR SHAH
• Antara tindakan bijak Sultan Muzaffar Shah ialah

 Tun Perak dihantar untuk menghadapi serangan Siam terhadap Melaka.

 Hubungan diplomatic dijalankan dengan China.
 Kesannya, Melaka diiktifar sebagai sebuah kuasa yang besar oleh kerajaan-
kerajaan lain di rantau Asia Tenggara.
 Kebijaksanaan baginda menyelesaikan perbalahan Antara orang Melayu dengan
orang India-Muslim di istana. Kesannya, ujud keamanan dalam negeri yang
membolehkan baginda menumpukan usaha kepada perluasan kuasa.
 PERANAN BENDAHARA TUN PERAK
SEMASA PEMERINTAHAN SULTAN
MANSOR SHAH
• Sultan Mansor Shah meneruskan dasar
perluasan kuasa dengan menguasai:
• Bernam dan Perak di Semenanjung Tanah
Melayu.
• Siak di pantai timur Sumatera.

• Cubaan Pahang, Kampar dan Inderagiri

untuk membebaskan diri daripada
penguasaan Melaka dapat dihalang oleh
baginda.
Sultan Mansor Shah
 PERANAN BENDAHARA TUN PERAK
SEMASA PEMERINTAHAN SULTAN
ALAUDDIN RIAYAT SHAH

• Sultan Alauddin Riayat Shah yang menggantikan Sultan Mansor Shah

merupakan seorang pemimpin yang warak dan mementingkan pentabiran
Negara.
• Menurut buku Sejarah Melayu, baginda juga seorang yang gagah.
• Keamanan dan keselamatan dalam negeri sangat diambil berat oleh
baginda.
• Baginda pernah menyamar menjadi rakyat biasa untuk membanteras
kejadian jenayah di Melaka.
• Keamanan yang dicapai pada zaman tersebut membolehkan baginda
menumpukan sepenuh perhatian kepada usaha-usaha perluasan kuasa.
 KEBIJAKSANAAN TUN PERAK DALAM
MENANGKIS SERANGAN SIAM DI
MELAKA
• Tahun 1445
• Tun Perak merupakan salah seorang pembesar yang berperanan penting
dalam usaha memperluaskan kuasa kerajaan Melaka.
• Pada tahun 1445, Tun Perak Berjaya
menghalang serangan Siam.
• Pada ketika itu, beliau adalah Penghulu Klang.
• Strategi beliau ialah mengarahkan
pengikutnya membawa keluarga masing-
masing berpindah ke Melaka.
• Tujuannya untuk menaikkan semangat
tenteranya mempertahankan Melaka.
 KEBIJAKSANAAN TUN PERAK DALAM
MENANGKIS SERANGAN SIAM DI
MELAKA
• Tahun 1456
• Pada tahun 1456, sekali lagi Siam menyerang Melaka.
• Strategi Tun Perak untuk mematahkan serangan Siam adalah dengan:
 Menggunakan perahu kecil.
Ini menyukarkan pihak Siam mengejar
tentera Melaka
Mengikat jamung di pokok bakau. Ini
dapat mengelirukan tentera Siam yang
beranggapan Melaka memiliki bilangan
tentera yang ramai lalu berundur.
• Tun Pedrak juga Berjaya menakluki Pahang
yang dikuasai Siam pada ketika itu. perahu kecil
 TUN PERAK

• Beliau adalah seorang pembesar yang amat setia kepda Sultan.

• Kesetiaan beliau dapat dibuktikan dengan peristiwa pembunuhan anaknya,
Tun Besar oleh putera Sultan Mansor Shah, iaitu Raja Muhammad.
• Bendahara Tun Perak tidak menuntut bela tetapi hanya meminta agar Raja
Muhammad tidak dilantik menjadi pengganti sultan.
• Raja Muhammad akhirnya dihantar ke Pahang dan menjadi raja di sana.
• Tindakan Tun Perak itu Berjaya mewujudkan keamanan dalam kerajaan
Melaka.
• Kesetiaan rakyat Melaka kepada sultan juga Berjaya dikekalkan oleh
beliau.
HANG TUAH SEBAGAI
LAKSAMANA MELAKA

RIWAYAT HIDUP HANG TUAH

VIDEO PERTARUNGAN ANTARA HANG
TUAH DENGAN HANG JEBAT
 PERISTIWA PERTARUNGAN ANTARA
HANG TUAH DENGAN HANG JEBAT
DALAM HIKAYAT HANG TUAH

• Hang Tuah diiringi 40 orang pengawal ke istana Melaka

untuk membunuh Hang Jebat.
• Hang Jebat terjaga daripada tidurnya apabila terdengar
bunyi bising di luar istana.
• Hang Jebat terkejut melihat Hang Tuah yang masih hidup
datang untuk membunuhnya.
• Hang Tuah melompat ke dalam istana dan bermulalah
pergelutan di antara dua sahabat tersebut.
 PERISTIWA PERTARUNGAN ANTARA
HANG TUAH DENGAN HANG JEBAT
DALAM HIKAYAT HANG TUAH
• Hang Tuah gagal menikam Hang Jebat kerana Keris Taming Sari berada di
tangan Hang Jebat.
• Mereka terpaksa bertarung di atas talam kerana pengawal-pengawal
istana menjolok lantai istana dengan lembing.
 PERISTIWA PERTARUNGAN ANTARA
HANG TUAH DENGAN HANG JEBAT
DALAM HIKAYAT HANG TUAH
• Akhirnya, Hang Tuah Berjaya merampas Keris
Taming Sari daripada Hang Jebat.
• Hang Jebat terkena tikaman Keris Taming Sari
Hang Tuah.
• Banyak darah keluar daripada tikaman Hang
Tuah itu. Hang Tuah meninggalkan Hang
Jebat yang sedang menahan kesakitan di
istana itu.
 SOALAN-SOALAN

1. Siapakah tokoh-tokoh terbilang semasa Kesultanan Melayu Melaka?

2. Siapakah pengasas Kesultanan Melayu Melaka?
3. Apakah faktor-faktor menyebabkan Melaka menjadi Kerajaan?

Soalan (1)
• Parameswara
• Sultan Muzaffar Shah
• Sultan Mansor Shah
• Sultan Alauddin Riayat Shah
• Bendahara Tun Perak
Soalan (2)
• Parameswara
JAWAPAN
Soalan (3)
• Bekalan air bersih mudah diperolehi
• Banyak pokok bakau dan api-api yang
boleh menjadi benteng pertahanan dan
perlindungan semula jadi.
• Bentuk muka bumi berbukit-bukau boleh
dijadikan petunjuk bagi pelayar dan
memudahkan urusan mengawal selat
Melaka.
• Terlindung daripada tiupan angin
monsun.
• Tempat yang selamat untuk peniaga.
 SOALAN-SOALAN
1. “Parameswara mengetahui potensi Melaka dan telah memajukan Melaka
sebuah pusat perdagangan antarabangsa.”
Apakah keistimewaan yang ada pada Parameswara dalam situasi ini?

A. Berpandangan jauh B. Bertanggungjawab

C. Bijaksana D. Amanah
 SOALAN-SOALAN

2. Berikut merupakan ciri-ciri kepimpinan yang ada pada pengasas Melaka,

Parameswara, kecuali_____.

A. Bijak B. berputus asa

C. bercita-cita tinggi D. berpandangan jauh
 SOALAN-SOALAN
3. Gelaran_____telah digunakan dalam pentabiran Melaka
setelah pemerintah memeluk agama Islam.

A. Raja
B. Sultan
C. Maharaja
D. Maharani
 SOALAN-SOALAN
4. Siapakah Sultan yang melantik Tun Perak sebagai Bendahara
Melaka?

A. Sultan Mansur Shah

B. Sultan Muzaffar Shah
C. Sultan Mahmud Shah
D. Sultan Alauddin Riayat Shah
 SOALAN-SOALAN
5. Ke negeri manakah anak Sultan Mansur Shah, Raja
Muhammad dibatalkan menjadi Sultan?

A. Perak
B. Kedah
C. Pahang
D. Selangor
 SOALAN-SOALAN
6. Siapakah sahabat Hang Tuah yang menderhaka kepada Sultan
kerana ingin menuntut bela atas kematian beliau?

A. Hang Jebat
B. Hang Lekiu
C. Hang Nadim
 SEKIAN
TERIMA KASIH