Neutrofilni granulociti

– ljubičaste granule (podjednako se dobro boje i u kiselim i u baznim bojama)

– Čine oko 60% leukocita u krvom optoku, dr. dio se pohranjuje u koštanoj srži
– Nastaju u koštanoj srži iz zajedničke mijelopoezne prastanice
– Potpuno dozrijevaju u koštanoj drži, pa u perifernu krv ulaze kao potpuno zrele stanice
– Sazrijevanje pomažu dva citokina:
 faktor poticanja granulocitno-makrofagnih kolonija (GM-CSF)
 faktor poticanja granulocitnih kolonija (G-CSF)
o U krvi borave 6-10 sati, u tkivima 1-2 dana

o Funkcija u tkivima je traženje uljeza, koje ako

ne nađu propadaju apoptotičkom smrću

o Njih fagocitiraju makrofagi slezene, jetre

o Imaju segmentirano jedro (2-5)

o Dvije vrste granula u citoplazmi:

 Azurofilne (primarne) i

 Neutralne (sekundarne ili specifične).

o Azurofilne sadrže: mijeloperoksidazu, kisele

hidrolaze i katinske proteine)

o Sekundarne sadrže: laktoferin, lizozim, elastaze

i kolagenaze.
– MARGINACIJA – pojava da jedan dio neutrofila ne cirkulira
slobodno, već se nalazi prilijepljen za male krvne sudove gdje služi
kao rezerva (kod stresa, zaraza)
– Nemaju mitohondrije, za dobivanje energije koriste glikogen pa
djeluju i u anaerobnim uvjetima
– Karakteristike:
 sposobnost spontanog gibanja;
 sposobnost prolaska kroz krvnožilne stijenke;
 sposobnost reagiranja na hemotaktičke stimulanse;
 fagocitoza;
 degranulacija.
– DEGRANULACIJA – oslobađanje sadržaja granula (ugl.
enzima) u izvanćelijski prostor u svrhu uništenja uljeza
– NEUTROFILIJA – povišen broj neutrofila kod akutne
bakterijske infekcije
– NEUTROPENIJA - smanjen broj neutofila kod virusnih
infekcija – Na hemotaksiju neutrofila snažno djeluju hemokini
(bakterijski produkti) i i ulomci komplementa (C5a
posebno)
– Te tvari aktiviraju neutrofile te pojačavaju njihove
funkcije
– Imaju izražene Fc receptore i receptor za komplement
pa su opremljeni za olakšanu fagocitozu (mikrofagi)
– Imaju izražen receptor za C reaktivni protein ( protein
akutne faze) koji opsonizira mikroorganizme i aktivira
komplement
Eozinofilni leukociti

– Crvene granule (dobro se boje kiselim bojama)

– Važni u odbrani od parazita i za nastanak alergije
– Sazrijevanje u koštanoj srži pomažu citokini IL-3 i IL-5
– Udio u leukcitima periferne krvi od 1-5%
– U krvi borave oko 13 sati, u tkivima nekoliko dana
– Dosta su zastupljeni u sluznicama digestivnog i respiratornog trakta
– Jedro je u dva segmenta (poput bisaga)
• U citoplazmi se nalaze velika
acidofilna zrnca

• Posjeduju kristaloidnu srž koja

ima glavni bazični protein (MBD)
i mutni matriks u kojem se nalazi
eozinofilni kationski protein

• Imaju receptore za ulomke

komplementa(CR) i Fc receptore
za razrede IgE i IgG

• Slabija sposobnost fagocitoze

• Glavno djelovanje se postiže

vezivanjem IgE za receptor FcεRI
– Gl. Zadaća im je oslobađanje sadržaja zrnaca za nametnike kako bi
se oštetili i eliminirali (važno pri zarazi velikim parazitima koji ne
mogu biti fagocitirani)
– Prianjaju na nametnike obložene antitijelima IgE i IgG, otpuste
sadržaj zrnaca koji razara membranu parazita (reakcija ADCC)
– Alergijska reakcija je posredovana antitijelima IgE s posljedičnom
aktivacijom i degranulacijom eozinofila i otećenjem tkiva
– Broj im se povećava u tkivima i krvi u parazitozama i alergijskim
reakcijama
Predočne stanice

– Na svojoj membrani izlože antigen i tako omogućavaju limfocitima T da ga

prepoznaju
– Postoje dva osnovna mehanizma predstavljanja antigena:
 predstavljanje prerađenih antigenapeptida limfocitima T
 predstavljanje neprerađenih antigena aktiviranim limfocitima B
• Ćelije koje prestavljaju antigene limfocitima T ostvaruju to:
1. egzogenim i
2. endogenim putem.
– Egzogeni put
• Ćelije hvataju i upijaju antigene, razgrađuju ih u
endosomima na male peptide;
• Vežu za vlastite molekule MHC/HLA II te prenose na
površinu ćel.

– Endogeni put
• u citoplazmi svih ćelija s jedrom prerađuju se unutarćel.
proteini ( i tumorski antigeni) i proteini porijeklom od
unutarćel. mikroorganizama ( virusa);
• Nakon vezivanja na vlastite molekule MHC/HLA I,
kompleksi se izraze na površini ćelije i presoče
limfocitima T.
– Razlika je u tome što se egzogenim putem peptidi
predočuju pomagačkim limfocitima T CD4+, dok se
endogenim putem predočuju citotoksičnim limfocitima T
CD8+.

– Profesionalne predočne stanice predstavljaju antigen

pomagačkim limfocitima T CD4+.
– 3 su glavne skupine:
 Dendritične;
 Makrofagi;
 Limfociti B.
Dendritične stanice
– Imaju duge i razgranate citoplazmatske produžetke, liče na dendrite
– Nađene su u svim tkivima i organima (osim mozga i rožnjače)
– Čine finu mrežu za hvatanje uljeza i njihovih antigena
– Sve potiču od mijelopoezne prastanice koštane srži

– Postoji nekoliko podskupina:

 Langerhansove stanice (koža);
 Intersticijske dendritične stanice (intersticijski prostor svih tkiva osim mozga);
 Dendritične stanice porijekla monocita (jedine koje se razvijaju tokom upalnog
procesa);
 Plazmocitoidne dendritične stanice;
 Konvencionalne dendritične stanice.
• Zrele dendritične ćelije imaju
sposobnost predstavljanja i
endogenih i egzogenih antigenskih
peptida

• Egzogene antigene upijaju

pinocitozom posredstvom
receptora ( najvažniji receptor za
MANOZU DEC 205, receptor tipa
lektina itd.)

• Važne su u predočavanju virusnih

antigena

• Virusi lahko ulaze u dendritične

ćeije i koriste se domaćinskim
genom za sintezu svojih proteina

• Proteini se razgrađuju u
citoplazmi, a peptidi predočuju na
površinu u sklopu molekula
MHC/HLA I
– Funkcionalno ovise o stepenu
zrelosti
– U mirovanju imaju izražen mali
broj molekula MHC/HLA II
– Tkiva podražuju antigeni i citokini
iz okoline, pa imaju velik broj tih
molekula na membrani
– Tako se osigurava specifična
reakcija na one antigene koji su
aktivirali dendritičnu ćeliju
– Posebna vrsta su folikularne
dendritične ćelije
– Za djelovanje su odgovorni
receptori za Fc ulomak IgG i
ulomke C3 komponente
komplementa
– Tako vežu nativni antigenu
kompleksu s antitijelom ili s
ulomcima komplementa
– Neprerađenog ga predočuju
limfocitima B
Makrofagi kao predočne stanice

– Primarni čistači organizma, uklanjaju mrtve i oštećene

ćelije
– Gl. Djelovanje – fagocitoza čestica i mikroorganizama
– Nepodraženi ne izražavaju značajno molekule MHC/HLA
II i slabo predočavaju antigene limfocitima T
– Kada su antigeni mikroorganizmi ili je unos antigena
praćen zarazom, fagocitoza potiče sintezu molekula
MHC/HLA II
• Kupfferove ćelije u jetri I
makrofagi u crvenoj pulpi
slezene ne potiču reakcije
specifične imunosti

• Makrofagi u marginalnoj zoni

slezene važni su za
predočavanje nativnih
antigena limfocitima B

• Imaju receptore za Fc ulomak

imunoglobulina i za ulomke
C3 komponente
komplementa

• Ne izražavaju molekule
MHC/HLA II, nemaju
sposobnost fagocitoze.
 Limfociti B kao posredničke
stanice
– Efikasno predočuju topljive antigene limfocitima T

– Vežu antigen specifičnim imunoglobulinskim receptorom

– Kompleks antigena i imunoglobulinskog receptora biva upijen u ćeliju, razgrađen u peptide u

endosomima i predočen na površinu limfocita B u sklopu molekule MHC/HLA II

– Limfociti T prepoznaju kompleks peptida i molekule MHC/HlA, aktiviraju se i luče citokine

– Povratno potiču sazrijevanje limfocita B i proizvodnju antitijela
• Mirujući limfociti B ne izražavaju
naročitu konstimulaciju molekule
i ne djeluju kao predočne stanice

• Neki antigeni i mikroorganizmi

potiču izraženost tih molekula na
limfocitima B – tako djeluju kao
predočne stanice

• Endotelne i mezangijalne ćelije

mogu izražavati molekule
MHC/HLA II, li nakon aktivacije
uzrokovane zarazom/ upalom

• Tu najvažniju ulogu imaju citokini

(IFNϒ)