Creation

• Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ του εμπειρισμού και του

ορθολογισμού στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν την
εμπειρία όταν διερευνούν την πηγή, τη μέθοδο και τα όρια
της γνώσης;
• Τον 17ο αιώνα συντελέστηκαν ριζικές αλλαγές στην κατανόηση και τον τρόπο μελέτης
της φύσης και κατ’ επέκταση στον τρόπο άσκησης της φυσικής φιλοσοφίας. Οι αλλαγές
αυτές έθεσαν τις βάσεις της νεότερης επιστήμης και συνιστούν αυτό που συνήθως
ονομάζουμε «επιστημονική επανάσταση».
• Παράλληλα με τις εξελίξεις στον χώρο της επιστήμης, αλλά και σε συνάφεια με αυτές,
την ίδια περίοδο διακρίνουμε ανατρεπτικές εξελίξεις στον χώρο της φιλοσοφίας, με
επίκεντρο την αντίθεση μεταξύ ορθολογισμού και εμπειρισμού. Παρά την ομόφωνη
αποδοχή της νέας επιστημονικής προσέγγισης στη μελέτη της φύσης, οι φιλόσοφοι δεν
την εφάρμοσαν με τον ίδιο τρόπο. Οι ορθολογιστές επιχείρησαν να εδραιώσουν τη
γνώση στις δυνάμεις του νου. Οι εμπειριστές, από την πλευρά τους, υποστήριξαν ότι η
γνώση παράγεται και ελέγχεται ως προς την εγκυρότητά της αποκλειστικά από την
εμπειρία. Ωστόσο, μολονότι είναι αναμενόμενη η κριτική στάση των ορθολογιστών
σχετικά με τη βεβαιότητα της γνώσης που προκύπτει από την εμπειρία, ούτε οι
εμπειριστές μοιράζονται τον ίδιο βαθμό εμπιστοσύνης στη δυνατότητα της εμπειρίας
να προσπορίσει έγκυρη και βέβαιη γνώση.
• Αφού σκιαγραφήσετε τις βασικές διαφορές μεταξύ εμπειρισμού και ορθολογισμού ως
προς την πηγή, τη μέθοδο και τα όρια της γνώσης, να διερευνήσετε πώς τα δύο αυτά
φιλοσοφικά ρεύματα δικαιολογούν τη στάση τους απέναντι στην εμπειρία, εστιάζοντας
στο έργο του Καρτέσιου, του Λοκ και του Χιούμ.
• Τον 17ο αιώνα συντελέστηκαν ριζικές αλλαγές στην
κατανόηση και τον τρόπο μελέτης της φύσης και κατ’
επέκταση στον τρόπο άσκησης της φυσικής φιλοσοφίας. Οι
αλλαγές αυτές έθεσαν τις βάσεις της νεότερης επιστήμης και
συνιστούν αυτό που συνήθως ονομάζουμε «επιστημονική
επανάσταση».
• (Αυτό είναι σύμβαση πάνω στην οποία στηρίζεται το ερώτημα
του θέματος. Αυτοί που βάζουν τα θέματα είναι και αυτοί
επιστήμονες και δεν μπορούν να πετάνε θέματα στον αέρα...
Σας λένε τι ΔΕΝ θα γράψετε!)
• Παράλληλα με τις εξελίξεις στον χώρο της επιστήμης, αλλά
και σε συνάφεια με αυτές, την ίδια περίοδο διακρίνουμε
ανατρεπτικές εξελίξεις στον χώρο της φιλοσοφίας, με
επίκεντρο την αντίθεση μεταξύ ορθολογισμού και
εμπειρισμού. Παρά την ομόφωνη αποδοχή της νέας
επιστημονικής προσέγγισης στη μελέτη της φύσης, οι
φιλόσοφοι δεν την εφάρμοσαν με τον ίδιο τρόπο.
• (Υπάρχει ΟΜΟΦΩΝΗ αποδοχή της νέας επιστημονικής
προσέγγισης – αυτού που έλεγε στην προηγούμενη
παράγραφο- αλλά δεν την εφάρμοσαν με τον ίδιο τρόπο. )
• Οι ορθολογιστές επιχείρησαν να εδραιώσουν τη γνώση στις
δυνάμεις του νου.

• Οι εμπειριστές, από την πλευρά τους, υποστήριξαν ότι η

γνώση παράγεται και ελέγχεται ως προς την εγκυρότητά της
αποκλειστικά από την εμπειρία.
• Ωστόσο, μολονότι είναι αναμενόμενη η κριτική στάση των
ορθολογιστών σχετικά με τη βεβαιότητα της γνώσης που
προκύπτει από την εμπειρία... (Μερικές φορές οι αισθήσεις
μας, μας ξεγελούν, νομίζουμε ότι είδαμε κάτι αλλά δεν το
έχουμε δει.)

• ...ούτε οι εμπειριστές μοιράζονται τον ίδιο βαθμό

εμπιστοσύνης στη δυνατότητα της εμπειρίας να προσπορίσει
έγκυρη και βέβαιη γνώση. (Μερικές φορές οι αισθήσεις μας,
μας ξεγελούν, νομίζουμε ότι είδαμε κάτι αλλά δεν το έχουμε
δει.)
• Αφού σκιαγραφήσετε τις βασικές διαφορές μεταξύ
εμπειρισμού και ορθολογισμού ως προς την πηγή, τη μέθοδο
και τα όρια της γνώσης, να διερευνήσετε πώς τα δύο αυτά
φιλοσοφικά ρεύματα δικαιολογούν τη στάση τους απέναντι
στην εμπειρία, εστιάζοντας στο έργο του Καρτέσιου, του Λοκ
και του Χιούμ.
• (Να γκρινιάξω λίγο; Φιλοσοφικά ρεύματα χωρίς να έχετε
κάνει φιλοσοφία; Τέλος πάντων! Ελπίζω κάποια στιγμή να
επανέλθη το πρόγραμμα σπουδών στην αρχική του μορφή.
ΕΠΟ22 στο δεύτερο έτος και ΕΠΟ31 στο τρίτο έτος).
• Όταν αλλάζουν οι εποχές στην ιστορία της φιλοσοφίας
εννοούμε ότι αλλάζουν τα ερωτήματα που βάζει η φιλοσοφία.
• Στον Μεσαίωνα ρωτούσαν εαν υπάρχει Θεός.
• Στην Νεότερη Εποχή συντελείται η Στροφή στο Υποκείμενο (ο
άνθρωπος είναι το υποκείμενο)
• Εγώ το υποκείμενο που παρατηρώ τα αντικείμενα (το σύμπαν,
τα πουλάκια , τα λουλουδάκια κλπ) στρέφω την ερώτηση
στον εαυτό μου, υπάρχω; (όχι γιατί υπάρχω αυτό έρχεται
μετά με τον υπαρξισμό).
• Έχω επίγνωση του εαυτού μου γιατί σκέφτομαι εαν έχω
επίγνωση του εαυτού μου. Σκέφτομαι , άρα υπάρχω.
• Μόνο ο άνθρωπος μιλάει. Τα ζώα μπορεί να έχουν μια δική
τους γλώσσα για να εκφράσουν πάθη. Σκέψεις μπορεί να
εκφράσει μόνο ο άνθρωπος.
• Ο άνθρωπος έχει ψυχή τα ζώα δεν έχουν. Μέσα στην ψυχή
μας υπάρχουν 3 κατηγορίες ιδεών: ιδέες που τις αποκτήσαμε
παρατηρώντας διάφορα πράγματα (άρα δεν απορρίπτει την
εμπειρία ως πάροχο γνώσης) αλλά έχουμε και ιδέες που τις
δημιουργήσαμε μόνοι μας και... Έμφυτες ιδέες που τις έχουμε
από τότε που γεννηθήκαμε (όπως η ιδέα της τελειότητας)
Πάντα ξεκινάμε από τον Αριστοτέλη.
• Ο Αριστοτέλης πίστευε ότι ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΕΝΟ και όλες οι
θεωρίες του ήταν στηριγμένες σε αυτό. Δεν ανέφερε τις
αντίθετες θεωρίες των Ατομιστών που πίστευαν ότι ΥΠΑΡΧΕΙ
ΚΕΝΟ. Έτσι όταν διαδόθηκε ο αριστοτελισμός δεν διαδόθηκαν
οι θεωρίες υπερ της ύπαρξης κενού. Πολύ αργότερα οι
θεωρίες του Δημόκριτου και των άλλων Ατομιστών έφτασαν
στα χέρια του επιστημονικού κόσμου.
• Τι κάνει λοιπόν ένας ΕΜΠΕΙΡΙΣΤΗΣ που πιστεύει ότι η γνώση
μας προέρχεται από τις εμπειρίες, από τις αισθήσεις μας, την
αφή, την όραση, την όσφρηση, την ακοή, την γεύση, όταν έχει
να αποδείξει !!! το άτομο που δεν το πιάνεις, δεν το βλέπεις,
δεν το μυρίζεις, δεν το ακούς, δεν το γεύεσαι.

• Ξέρω ότι δεν θα διαβάσετε το κεφάλαιο για την Χημεία αλλά

πιστεύω ότι τα πράγματα πρέπει να τα βλέπετε σφαιρικά.
• (κλείνει η παρένθεση και ανοίγει άλλη).
• Αισθήσεις !
• Κάπου εδώ ξεκινάει και η περιπέτεια της Αισθητικής που
εμφανίζεται ως κλάδος της Φιλοσοφίας όπως η Επιστημολογία.
• Έτσι έχουμε για κάθε αίσθηση και μία Τέχνη.
• Αφή Η Τέχνη της Γλυπτικής
• Όραση Η Τέχνη της Ζωγραφικής
• Ακοή Η Τέχνη της Μουσικής
• Όσφρηση Η Τέχνη των Αρωμάτων
• Γεύση Η Τέχνη της Οινοποιίας
• Και ότι τέλος πάντων μπορούσε να συνδεθεί με τις αισθήσεις το
κάναμε τέχνη και άντε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας.
Επειδή χάσαμε τα αυγά και τα πασχάλια από τότε ένα ερώτημα
κυριαρχεί: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ; (κλείνει η παρένθεση )