TRƯỜNG THPT LONG CHÂU SA

CÔNG NGHỆ 12

CHÀO MỪNG QÚI THẦY CÔ DỰ GIỜ THỰC TẬP

Năm học 2016 - 2017

GI¸O VI£N : NGUYỄN TUẤN KHANG

 KIỂM TRA BÀI CŨ
- Nêu công dụng mạch điều khiển tín hiệu?

Trả lời

Công dụng của mạch điều khiển tín hiệu là:

- Thông báo về tình trạng thiết bị khi gặp sự cố.
- Thông báo thông tin cần thiết cho người thực hiện theo
lệnh.
- Làm các thiết bị trang trí bằng bảng điện tử.
- Thông báo về tình trạng hoạt động của máy móc.
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA

I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA

I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha
Động cơ điện
một pha không
điều chỉnh tốc
độ?

Động cơ điện
một pha có
điều chỉnh tốc
độ?
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA
I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha

Khi điều khiển

Để điều khiển
động
tốc độcơ điệncủa
quay
xoay
động chiều
cơ mộtmột
pha
pha mong muốn
có phương pháp
điều
nào? khiển các
chế độ nào?

ĐỘNG CƠ không thay đổi tốc độ

ĐỘNG CƠ thay đổi tốc độ

 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA
I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha
MỘT SỐ VÍ DỤ MẠCH ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
D1 D
LV D2 1
D
D3 D
3 220V Sơ đồ 1
4
Quay thuận Rot
oRot K D4 D
o ĐC 2

D1 D1

LV D2 D3

D3 D4
220V Sơ đồ 2
Quay ngược Rot KĐ
o D4 D2

C
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA
I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha

Thay đổi số vòng dây Stato để điều chỉnh tốc độ:

220V

Số1 Số 2

300 1600 1600 300

V V V V
C A B D
Rôto
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA

I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha

Thay đổi số vòng dây Stato để điều chỉnh tốc độ:

220
V

Số Số
1 2

30 160 160 30
0V 0V 0V 0V
Rôto
C A B D
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA

I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha

Thay đổi số vòng dây Stato để điều chỉnh tốc độ:

220V

Số1 Số 2

300 1600 1600 300

V V V V
Rôto
C A B D
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA
I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha

Quạt bàn chạy tụ có cuộn dây số ở Stato.

LV
A
1
2 Cuộ
KĐ
3 n số

1 2 3
~
220V
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA
I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha

Quạt bàn chạy tụ có cuộn dây số ở Stato.

LV
A
1
2 Cuộn
số KĐ
3

1 2 3
0 ~
220V
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA
I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha

Quạt bàn chạy tụ có cuộn dây số ở Stato.

LV
A
1
2 Cuộn
số KĐ
3

1 2 3
0 ~
220V
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN
XOAY CHIỀU MỘT PHA
I- Công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ điện xoay
chiều một pha

Quạt bàn chạy tụ có cuộn dây số ở Stato.

LV
A
1
2 Cuộn
số KĐ
3

1 2 3
0 ~
220V II
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY
CHIỀU MỘT PHA
II- Nguyên lí điều khiển tốc độ động cơ một pha

1. Điều khiển tốc độ bằng cách thay đổi điện áp đặt vào động cơ.
U2, f1

a) U1 , f1 Điều khiển ĐC
Điện áp

2. Điều khiển tốc độ bằng cách thay đổi tần số.

U2, f2
Điều khiển
b) U1 , f1
Tần số ĐC
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY
CHIỀU MỘT PHA
III- Một số mạch điều khiển động cơ một pha

K
T

VR C U2
U1 R
Đ

a)

Sơ đề nguyên lí mạch điều khiển Triac dùng RC

Nêu tên các linh kiện có trong mạch ?

 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY
CHIỀU MỘT PHA
III- Một số mạch điều khiển động cơ một pha

Câu hỏi hoạt động nhóm

Câu 1: Nêu cấu tạo và nguyên lí làm việc của Triac ?

Câu 2: Nêu chức năng của tụ điện?

Câu 3: Nêu chức năng của điện trở và biến trở ?

Câu 4: Nêu nguyên lí làm việc mạch điều khiển Triac dùng RC ?
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY
CHIỀU MỘT PHA
III- Một số mạch điều khiển động cơ một pha
Triac dẫn

K Ta Tụ
Tụ nạp
nạp đầy
điện
VR C
U1 R
Động cơ
hoạt động
Đ

Sơ đồ nguyên lí mạch điều khiển Triac dùng RC

 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY
CHIỀU MỘT PHA
III- Một số mạch điều khiển động cơ một pha

K
A1 T A2

VR C U2
U1 G
R
Đ

Chân A1 của Triac Triac khóa

Khi
đóng
khóa Tới G Triac mở
Dòng điện
K Tới VR Tới R Tới nạp C UA1 > UA2 (A1 A2) đến Đ/C
Khi C UA2 > UA1 (A2 A1) Dòng điện
phóng điện không đến
Đ/C
 BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY
CHIỀU MỘT PHA
III- Một số mạch điều khiển động cơ một pha

TRIAC DẪN

TỤNẠP
TỤ XẢ ĐIỆN
ĐIỆNC

~220V ĐIAC DẪN

R1 R2

Sơ đồ nguyên lí mạch điều khiển Triac dùng RC và Điac

Sơ đồ mạch lắp tải
 Tổng kết bài
Câu1: Khi sử dụng triac để điều khiển tốc độ động cơ, cần
tác động vào thông số nào của nguồn cấp điện cho động
cơ ?
=>Trị số hiệu dụng của điện áp đưa vào động cơ.

Câu2: So với điều khiển động cơ quạt bằng phím bấm, thì
điều khiển bằng điện tử có ưu và nhược điểm gì?

Ưu điểm: Tốc độ thay đổi dễ dàng, liên tục, kích thước gọn,
linh hoạt, chính xác, ít sửa chữa bảo dưỡng…..

Nhược điểm: giá thành, sự phức tạp mạch điều khiển…

Nguyªn lÝ lµm viÖc triac -
-
Khi cùc G vµ A2 cã ®iÖn thÕ ©m
h¬n so víi A1 thì triac më. Cùc A1
®ãng vai trß an«t, cßn cùc A2
®ãng vai trß cat«t
Dßng ®iÖn ®i tõ A1 vÒ A2
+
+
+ Khi cùc G vµ A2 cã ®iÖn thÕ d-
¬ng h¬n so víi A1 thì triac më. Cùc
A2 ®ãng vai trß an«t, cßn cùc A1
®ãng vai trß cat«t
Dßng ®iÖn ®i tõ A2 vÒ A1