paraprake, sic jane: 1. negociatat, 2. bisedimet dhe 3. parabisidimet e paleve kontraktuese.
• Pas perfundimit te ketyre parapergaditjeve,
palet ndermarrin veprime kontrekte rreth lidhjes se kontrates, sic, jane: 1. oferta dhe 2. pranimi i ofertes. Negociatat • Lidhjes së kontratës i paraprijnë bisedimet midis subjektëve të caktuar. • Subjektët e interesuar mund të bisedojnë për elementet e: caktimit të lartësisë së çmimit, për mënyrën dhe vendin e dërgimit, për cilësit e sendit, për pagesën etj.
• Këto parabisedime e kanë karakterin e parapërgatitjes
rreth lidhjes së kontratës.
• Në këtë fazë të bisedimeve, palët nuk janë në detyrim
ndaj njëra –tjetrës. • Negociatat i paraprijne lidhjes se kontratës dhe nuk i obligojn palët biseduese. • Negociatat kanë ndikim me rastin e interpretimit të kontratës dhe ofertës. • Gjykata “gjatë interpretimit e kontratës” gjithsesi duhet të marrë parasysh vullnetin e përbashkët të palëve kontraktuese. • Në qoftë se ndonjë subjekt pa arsye tërhiqet nga negociatat e bëra atëherë shkaktohet dem. • Shpërblimi i demit në këtë rast përfshin; humbjet e pësuara, shpenzimet e bëra dhe dobitë eventuale që do t’i realizonte I dëmtuar. • Gjykata ketu merr parasysh sjelljen e dëmtuesit, rrezikun normal në afarizëm, dhe shpenzimet e bëra.
• Në shpenzime te lidhjes kontrates hyjne:
• Shpenzimet e korrespodences • Udhëtimet • Provezioni, ndërmjetësuesit, përfaqesuesit • Taksat gjyqësore, shpenzimet e përpilimit dhe të • Regjistrimit te kontratës. Oferta • Oferta është shprehje e vullnetit të një personi me anë të cilin e ftonë personin tjetër të konkretisht të caktuar më qëllim që të lidhe një marrëdhënie kontraktuale – kontratë.
• Personi që ofron ofertën quhet ofertues ,
• kurse personi të cilit I ofrohet oferta quhet i ofertuar.
• Më ofertë merret iniciativa për lidhjen e kontratës.
• Oferta duhet t’i plotesoje keto kushte:
1. Që të jetë dhënë nga personi i cili ka qëllim të lidhe kontratën (ofertuesi) ose nga personi I autorizuar i tij. 2. Ti përmbajë elementet thelbesore për lidhjen e kontratës, të cilën dëshirojnë ta lidhin. 3. Të përmbajë qartë dhe seriozisht vullnetin e shprehur të propozuesit së dëshiron të lidhe kontratë në bazë të kushteve të propozuara. 4. Oferta duhet të bëhet me shkrim nëse lidhet kontrata formale. 5. Malli që është i ekspozuar në vitrinën e supermarketeve, të ndryeshme me çmim te caktuar paraqet oferten per lidhjen e kontratës së shitjes me çdo konsomues. Mënyra e paraqitjes së ofertës • Oferta mund të paraqitet me; 1. shkrim, 2. me goje, 3. ne heshtje. • Mënyrat e paraqitjes së ofertës ndahen në dy grupe: të drejtëpërdrejta dhe të tërthorta.
• Në mënyrën e drejtëpërdrejtë të paraqitjes së ofertës
hyjnë: të gjitha deklaratat të shprehjes së vullnetit të bëra me gojë , me shkrim dhe më të gjitha mjetet e tjera me anë të cilave mund të tregohet qëllimi për të lidhur kontratë. • Në mënyrat e tërthorta të paraqitjës së ofertës hyjnë: të gjitha ato shprehje të vullnetit, prej të cilave nuk mund të kuptohet së shprehin vullnetin për të lidhur kontratë, po mund të kuptohet tërthorazi se ekziston një vullnet I tillë.
• Në shprehjen e tërthortë të vullnetit hyjnë edhe
veprimet konkludente. • ==========-----P.sh. është lidhur kontrata mbi qiranë, nësë qiradhënësi ka marrë qiranë përpara edhe për përiudhën që vjen pas kalimit të afatit. Efektet juridike të ofertes • Oferta është shprehje e njëanshme e vullnetit të ofertuesit, me anë të së cilës ai propozon lidhjen e kontratës sipas kushteve të cilat I ka parashtruar në ofertën e vet.
• Oferta nuk është kontratë. Që të bëhet kontratë, i
ofertuari duhet ta paraqesë mendimin e vet dhe të pranojë ofertën.
• Duhet dalluar ofertën e drejtuar personit të
pranishëm dhe ajo që i afrohet personi jo të pranishëm. • Konsiderohet se oferta i ofrohet personit të pranishëm kur palët gjinden në të njëjtin lokal, dhe kur gjenden në lidhje të drejtëpërdrejtë me anën të mjeteve teknike të informimit.
• Konsiderohet se oferta i bëhet personit jo të pranishëm jo
vetëm kur ofertuesi dhe i ofertuarit nuk gjinden në të njëjtin lokal, • edhe ne rast se kur ata gjinden bashkë - oferta është ofruar personit të pa autorizim për lidhjen e kontratës.
• Si rregull, ofertuesi është I lidhur për ofertën, të cilën ia ka
bërë ofertuarit dhe nuk mund ta revokojë ofertën, por nga kjo rregull ka perjashtim. • Ofertuesi mund ta revokojë ofertën gjersa nuk i ka arritur të ofertuarit. Pranimi i ofertës • Pranimi i ofertës është shprehje e njëanshme e vullnetit të ofertuarit me anën e të cilit e miraton propozimin e ofertuesit për lidhjen e kontratës në kushte të caktuara në ofertë.
• Kontrata lidhet pas përputhjes së ofertës dhe të pranimit.
• Që deklarata e një personi, e cila paraqët përgjigjjen e një personi të ofertuar për propozimin e ofertuesit, të jetë pranim i ofertës, duhet të plotësohen këto kushte:
• Të jetë dhënë nga personi i ofertuar, ose ngas personi i
autorizuar prej tij. Si oferta, ashtu edhe pranimi I saj duhet ti përkasin vetëm ofertuesit dhe të ofertuarit. • Që sipas përmbajtjes t’i përgjigjet plotësisht ofertës. Pranimi i ofertes do te eksizstojë vetëm në ate rast, kur më të do të pranohet oferta në tërësi, ashtu si është pa kurrfarë kufizimesh, ndërrimesh.
• Që të përmbajë shprehjen e qartë dhe serioze të
vullnetit të ofertuarit se dëshiron të lidhë kontratën në kushtet e parapara në ofertë.
• Që t’i arrijë me kohë propuzuesit d.m.th. Në afatin
e caktuar në ofertë. Pranimi I arritur pas afatit të caktuar për pranim nuk krijon kurrfarë efekti dhe ofertuesi nuk do të jetë me I lidhur për propozimin e vet. Mënyrat e pranimit të propozimit
• Mënyrat e pranimit të propozimit, ose ofertës, mund të jenë:
1. të drejtëpërdrejta dhe 2. tërthorta.
• Në mënyrën e drejtëpërdrejtë hyjnë ato deklarata të bëra
vecmas me gojë , me shkrim, me shenja të përgjithshme të pranimit ( luajtja e kokës, duke dhënë dorën, duke dhënë kaparin).
• Ne menyrat e drejtperdrejta te pranimit te ofertes hyjne:
nenshkrimi I te ofertuarit ne oferten me shkrim te kontrates ose venia e shenjes se gishtit. • Në mënyrë të tërthortë pranimi i ofertës , duhet që nga sjellja e personit të ofertuar të kuptohet se ai ka dashur të shprehë pajtimin që të lidhet kontrata sipas propozimit të bërë, p.sh. Kur personi sendin e dhene nga propozuesi do të vërë në shportë. Nga ky veprim i ofertuari e pranon ofertën për lidhjen e kontratës mbi shitjën.
• Heshtja dhe pranimi i ofertës
• Nëse palët kanë lidhur ndonjë kontratë në kohë të caktuar, vazhdimi i
kësaj marrëdhënieje mund të bëhet duke heshtur, P.sh. Në kontrata mbi qiranë.
• Nëse ndërmjet palëve ekzistojnë marrëdhënie të përhershme pune,
heshtja e të ofertuarit konsidrohet si pranim i ofertës.
• Nëse palët merren vesh që heshtja e të ofertuarit të konsiderohet
kontrata është e lidhur dhe së është arritur pajtimi ndërmjet tyre Efektet juridke të pranimit të ofertës • Pasi i ofertuari jep pëlqimin për ofertë, lidhet kontrata e cila krijon të drejta dhe detyra ndërmjet atyre subjektëve.
• Deklarata për pranimin e ofertës mund të
revokohet atëherë kur deklarata për revokimin e pranimit të ofertës arrin të ofertuesi para, ose njëkohësisht kur arrin deklarata për pranimin e ofertës.
• Revokimi i vonuar i ofertës nuk do të krijojë
kurrfarë efekti juridik. Mbi kohën e lidhjes së kontratës • Nga çasti kur lidhet kontrata rrjedhin edhe efektet e saj , detyra për debitorin dhe të drejtat për kreditorin. • Nga ky çast fillon të rrjedh afati i kontratës në bazë të së cilës palët janë të detyruar ta ekzekutojnë detyrimin.
• Sipas kohës së lidhjes së kontratës vërtetohet aftësia
punuese të palëve, e cila është e rëndësishme për zgjidhjen e cështjës , se cila norme duhet të zbatohet kur është bërë ndërrimi i normave për këtë lloj kontrate.
• Caktimi i kohës se lidhjes së kontratës ka rëndësi edhe
për caktimin e vendit te lidhjes së saj. • Koha e lidhjës së kontratës është lehtë të caktohet kur oferta bëhet ndërmjet palëve të pranishme.
• Problemi lind atëherë kur lidhet kontrata ndërmjet palëve
jo të pranishem.
• Ekzistojnë katër teori për këtë cështje: teoria e dërgimit,
teoria e deklarimit, teoria e marrjes dhe teoria e njoftimit.