Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
o
V
0
-V
0
C
o
r
r
e
n
t
e
I
D
I
R
Tempo Tempo
O transistor
Transistor = amplificador
Transistor = interruptor
Os dois principais tipos de transistores so os
de juno e os MOSFET (metal-oxide-semiconductor
field effect transistor)
O transistor de juno
Duas junes p -n em configuraes p-n-p ou n-p-n.
Base
n
Emissor
p
Coletor
p
Base
p
Emissor
n
Coletor
n
Silcio tipo p
Silcio tipo n
emissor
base
coletor
O transistor pnp
Carga
tenso
de
sada
tenso
de
entrada
T
e
n
s
o
d
i
r
e
t
a
T
e
n
s
o
r
e
v
e
r
s
a
T
e
n
s
o
d
e
e
n
t
r
a
d
a
(
m
V
)
0,1
T
e
n
s
o
d
e
s
a
d
a
(
m
V
)
10
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
-
-
-
-
-
-
buracos buracos
buracos
B V
0 C
E
e I I
/
Base
n
Emissor
p
Coletor
p
O transistor pnp
V
E
I
C
I
0
, B = constantes
O transistor MOSFET
Si tipo P
Fonte
Si tipo n
Dreno
Si tipo n
Isolante, SiO
2
Porta
- - - - - -
- - - - - -
V
entrada
V
sada
- +
+
50 nm
V
entrada
= 0 V
sada
= 0
Transistor = interruptor (sistema binrio)
O transistor MOSFET
Transistor de juno bipolar
Sedra & Smith, 4
a
edio, captulo 4
http://ece-www.colorado.edu/~bart/book/book/toc5.htm
Transistor npn
Figura 4.1 Estrutura simplificada do transistor npn.
Transistor de juno bipolar (2)
Transistor pnp
Figura 4.2 Estrutura simplificada do transistor pnp.
Dependendo da polaridade da tenso aplicada em cada
juno, obtm-se diferentes modos de operao do TJB.
Smbolos de circuito e convenes
i
C
i
E
Indica a direo da
polarizao direta da
juno BE.
Figura 4.10 Polaridade das tenses
e fluxo de corrente nos transistores
polarizados no modo ativo de
operao ( v
BE
(ou v
EB
) >0 e v
CB
(ou
v
BC
) 0 ).
Trs zonas tipicas de operao (modos de
operao)
Zona de corte Ambas as junes de corte
Zona de ativa
Zona de ativa Juno B-E ON Juno B-C
OFF
Zona de saturao Ambas as junes ON
Modos de operao do TJB npn
http://ece-www.colorado.edu/~bart/book/book/chapter5/ch5_3.htm e Sedra.
Modo JEB JCB
Cortado Reverso Reverso
Ativo Direto Reverso
Saturao Direto Direto
Amplificadores com TJB
Saturado
T BE
V v
S C
B
e
I i
i
/
,
_
. por substitua , r transisto o Para : Obs
/
EB BE
T BE
v v pnp
V v
S C
E
e
I i
i
,
_
( )
( )
B E B C
E
E B E C
i i i i
i
i i i i
1
1
1
+
+
1
1 +
ambiente ra temperatu na
trmica tenso
mV 25
q
kT
V
T
Transistor n-p-n
Porque como a base muito fina a velocidade dos eltrons suficiente para
que os eltrons cheguem ao lado n antes de colidirem com outras particulas
(nucleos ou lacunas).
Ib
Ib, com >>1
n p n
Emissor
Coletor
Base
Juno Polarizada
diretamente
Juno Polarizada
inversamente
I
A Juno BE emite eltrons que se
deslocam para o coletor
Ic
Ie
Ib
Transistor npn na regio ativa
Tenso direta v
BE
: corrente i
C
(dependncia exponencial
com v
BE
) flui no terminal de coletor.
i
C
independe da tenso do coletor contanto que v
CB
0.
Na regio ativa de operao, o terminal de coletor
comporta-se como uma fonte de corrente constante ideal,
em que o valor da corrente determinada por v
BE
.
i
B
= i
C
/ ; i
E
= i
C
+ i
B
i
B
<< i
C
( >>1) i
E
i
C
(i
C
= i
E
, < 1, mas 1)
Perfil da Densidade de Portadores
A densidade de eletrons livres decresce na base. No coletor os eletrons livres so
removidos pelo campo eltrico.
Como a base tem um comprimento bastante inferior ao comprimento de difuso este
decrscimo linear.
A base (tipo-p) bastante menos dopada que o emissor (tipo-n) logo a concentrao
de lacunas bastante inferior concentrao de eletrons livres.
O Campo eltrico
remove os eletrons
livres
W
Largura efetiva de base
Linear j que
W << Ld
Emissor (n)
Base (p)
Coletor (n)
) 0 (
p
n
) (x n
) (x p
Vbe
Vcb
I
Concentrao dos portadores minoritrios
Figura Perfis das concentraes de portadores minoritrios na base e no emissor de
um transistor npn operando no modo ativo: v
BE
> 0 and v
CB
0.
n
coletor
= 0 JBC diretamente
polarizada
T BE
V v
p p
e n n
/
0
) 0 (
Concentrao de Portadores
Minoritrios na Base de um
Transstor Saturado
T BE
V v
p
e n
/
0
T BC
V v
p
e n
/
0
Zona Ativa Zona Ativa
inversa
Zona
Saturao
Grande quantidade de carga
Armazenada na base
Tempos elevados para a
saida da regio de saturao
Corrente majoritria
A
i
p
N
n
n
2
0
A tenso Vbe aumenta
com a concentrao de
eltrons livres no emissor
Emissor (n)
Base (p)
Coletor (n)
) 0 (
p
n
) (x n
) (x p
Vbe
Vcb
I
Corrente majoritria
W N
n D q A
I
A
i n E
S
2
Emissor (n)
Base (p)
Coletor (n)
) 0 (
p
n
) (x n
) (x p
Vbe
Vcb
I
Corrente na base
1
W n q A Q
p E n
) 0 (
2
1
T BE
V v
A B
i E
B
e
N
n W q A
i
/
2
2
2
1
2 1 B B B
i i i +
i
B2
= Corrente de reposio dos eletrons que se recombinam com as lacunas ao
atravessarem a base.
Carga
armazenada
na base
Tempo mdio que um eletron
demora at se recombinar com
uma lacuna
A corrente de base i
B
Componente i
B1
(lacunas injetadas da base para a regio do
emissor):
Componente i
B2
(lacunas que devem ser fornecidas pelo circuito
externo de modo a repor as lacunas perdidas na base pelo processo
de recombinao):
T BE
V v
P D
i p E
B
e
L N
n D q A
i
/
2
1
D
p
: difusividade das lacunas no emissor;
L
p
: comprimento de difuso de lacunas no emissor;
N
D
: concentrao de dopantes no emissor.
T BE
V v
A b
i E
b
n
B
e
N
n W q A Q
i
/
2
2
2
1
b
: tempo de vida do portador minoritrio
Q
n
: carga do portador minoritrio na base.
A corrente de base i
B
(2)
,
_
,
_
+
b n P D
A
n
p
D
W
L
W
N
N
D
D
2
1
1
2
Constante para um transistor
em particular (no caso ideal)
Ganho de corrente do Transstor
2
2
1
1
+
Temos ainda a
relao de Einstein:
2
n B n
L D
Combinando as equaes anteriores
A corrente de coletor i
C
Corrente de difuso de eltrons I
n
:
A corrente de coletor i
C
= I
n
:
Observe que a magnitude de i
C
independe de v
CB
(contanto que seja 0).
,
_
,
_
W
n
D q A
dx
x dn
D q A I
p
n E
p
n E n
) 0 (
) (
T BE
V v
S C
e I i
/
A
i
n E
p
n E S
N W
n
D q A
W
n
D q A I
) 0 (
2
0
I
S
: fator de escala de corrente
A corrente de emissor i
E
,
_
,
_
+
+
+
1
,
1
,
E C
i i
T BE
V v
S
E
e
I
i
/
,
_
Equaes para as correntes (zona
ativa)
C B E
i i i +
T BE
v v
S C
e I i
/
B C
i i
n
p
n
Emissor
Coletor
Base
Ic
Ie
Ib
B B B E
i i i i ) 1 ( + +
E C
i i
1 +
Ib
Ie
Ic
Temos ainda:
C
J
Capacitncia de juno ou depleo
C
d
Capacitncia de difuso
d J
C C C +
'
,
_
m A
m diff
m A
m
diff A
J
m A
m
diff A
J
J
V V
V V
V V
m
V V
C
V V
V V
C
C
, 1
1
,
1
0
0
( )
T
V
T
T S
d
nV e
nV
I
C
A
T
tempo de transio
Modelos de circuitos equivalentes
Diodo D
E
: fator de escala de corrente = I
S
/ fornece a corrente
i
E
relacionada a v
BE
conforme as equaes anteriores.
Fonte de corrente no-linear controlada por tenso (grandes sinais).
Pode-se convert-la em uma fonte de corrente controlada por
corrente expressando-se a corrente da fonte controlada por i
E
.
B: terminal comum (terra) : ganho de corrente de E para C.
Estrutura fsica simplificada
Figura 5.6 Seo transversal de um TJB npn.
Smbolo
T BE
V v
S C
e I i
/
E C
i i
/
C B
i i
T BE
V v
S
E
e
I
i
/
T BE
V v
S
B
e
I
i
/
B C
i i
B
B
B
B
C
C
C
C
E
E
E
E
/
C E
i i
O transistor pnp
Figura 4.7 Fluxo de corrente em um transistor pnp polarizado de modo a operar no
modo ativo.
O transistor pnp circuitos
equivalentes (grandes sinais)
Figura 4.8 Dois modelos de grandes sinais para o transistor pnp operando no modo
ativo.
B C
E
i
B
i
C
i
E
T EB
V v
S
e I
/
( ) /
S
B
I
D
+
v
EB
Transstor pnp
O emissor injeta lacunas na base que passam
diretamente para o coletor.
As equaes so semelhantes s do transstor
npn mas mudam os sentidos das correntes e
troca-se Vbe por Veb.
p n p
Base
Emissor Coletor
W
Ib
Ie
Ic
emissor
coletor
base
T EB
v v
S C
e I i
/
B C
i i
Modelos equivalentes (pnp)
T EB
V v
S C
e I i
/
E C
i i
/
C B
i i
T EB
V v
S
E
e
I
i
/
T EB
V v
S
B
e
I
i
/
B C
i i
/
C E
i i
B
C
E
T EB
V v
S C
e I i
/
B
C
E
B
C
E
B
C
E
Funcionamento na Zona Ativa
VCE
VBE
Ic
Ib
Ie
npn
T BE
V v
S C
e I i
/
pnp
VEC
VEB
Ie
Ic Ib
E C
i i
B C
i i
) 1 /( +
T EB
V v
S C
e I i
/
V V
CE
2 . 0 >
V V
EC
2 . 0 >
JBE ON
JBE ON
Zona de Saturao
A juno Base-Coletor comea a conduzir para Vbc=0.5V de onde resulta
que na entrada na zona de saturao podemos considerar Vce=0.2
0.5V
0.7V
0.2V
C
B
E
Modelo para o transstor na zona de saturao
Modelo simplificado
0.7V
0.2V
C
B
E
C
B
E
Zona de Saturao
Utilizando o modelo de Ebers Moll
podemos chegar a seguinte frmula para a
regio de saturao.
F forced
R forced
T CESat
V V
/ 1
/ ) 1 ( 1
ln
+ +
forced
50 48 45 40 30 20 10 1 0
V
cesat
(mV)
235 211 191 166 147 123 76 60
B
C
forced
I
I
10 20 30 40
50
100
150
200
250
V
c
e
S
a
t
(
m
V
)
forced
F forced
<
Exemplo: =50
Curvas Caractersticas dos
Transstores
Zona Ativa
V2
V 22
Q2
N 22222
I2
uA 22
Ib=60uA
Ib=20uA
Vce (V)
I
c
(
A
)
I
c
I
e
Zona Ativa Inversa
V V
EC
2 . 0 >
JBC ON
I
b
V
CE
V
BE
C R E
i i
B R E
i i
Curvas Caractersticas
<<
R
Zona ativa
inversa
Zona ativa
Zona saturao
Variao de beta com a corrente
0
50
100
150
200
0,0000001 0,00001 0,001 0,1 10 1000
Ic (A)
b
e
t
a
grandes variaes de corrente provocam variaes do beta
O Efeito da Temperatura
Beta do transstor
tipicamente aumenta com a
temperatura
V2
12V
Q1
2N3903
V1
1V
Sensibilidade Temperatura
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1
Vbe (V)
I
c
(
A
)
0C
27C
60C
Efeito de Early
Mesmo na zona ativa existe uma pequena
dependncia de Ic com Vce. Tal deve-se a
uma diminuio da largura efectiva da
regio de base, devido ao alargamento da
regio de depleo da juno CE. Efeito de
Early.
V2
12V
Q1
2N3903
I1
50uA
VA
Tenso de
Early
,
_
+
A
ce
v v
S c
V
v
e I i
T BE
1
/
Modelo de pequenos sinais
r
Modelo
Modelo T
B
C
E
+
-
v
B C
i i .
B
C
E
BE C
v gm i .
e
r
T
C
V
I
gm
gm I
V
r
B
T
T
C
V
I
gm
E
T
e
I
V r
r
+
E C
i i
v gm i
C
.
Nota:
BE
v v
Incorporando o efeito de Early
r
Modelo aumentado
B
C
E
+
-
v
C
A
O
I
V
r
O
r
ro modela o efeito de Early.
Pode ser considerado
como a resistncia de
sada da fonte de corrente.
Configuraes de Amplificao de um
nico Andar
Q1
I1
Rs
V1
Rc
Vcc
Vee
Vo
Q1
I1
Rs
V1
Vcc
Vee
Ce
Vo
Rl
Q1
I1
Rs
V1
Rc
Vcc
Vee
Vo
Montagem emissor
comum
Montagem coletor
comum ou seguidor de
emissor
Montagem base
comum
Montagem Emissor Comum
Q1
I1
Rs
V1
Rc
Vcc
Vee
Vo
r R
I
( )
C O O
S
i
R r v gm v e
r R
r
v v // .
O C O
r R R //
( )
C O
S
V
R r
r R
r
gm A //
,
_
C V
R gm A
+
C O
O
I
R r
r
A
Modelo de pequenos sinais
Usa-se para ter
Ganho de tenso
Rs
Vi
Rpi ro Rc
gm vpi
-
vpi
+
io
ib
Ri
Ro
Emissor Comum Degenerado
Q1
I1
Rs
V1
Rc
Vcc
Vee
Vo
Re
Modelo de pequenos sinais
( )
E I
R r R 1 + +
C O
R R
( ) ( )
E
C
E e S
C
V
R
R
R r R
R
A
+ + +
1
I
A
Rs
Vs
Rc
Vo
re
Re
Ri
Ro
.ie
+
-
v
Ii
Io
Q1
I1
Rs
V1
Vcc
Vee
Ce
Vo
Rl
Montagem Coletor Comum
ou Seguidor de Emissor
Rs
V1
Vo
Rl
re
ro
Modelo de pequenos sinais
( ) ( )
L o e I
R r r R // 1 + +
e
S
e O O
r
R
r r R
,
_
+
+
1
//
1
1 1
//
//
+
+
+
+ +
+
S
L
L
S
L o e
L o e
V
R
R
R
R
R r r
R r r
A
( )
L O
O
I
R r
r
A
+
+ 1
Ri
Ro
Io
Nota:
calcularam-se os ganho
de corrente e tenso
com carga
Usa-se para ter Ganho de corrente
Montagem Base Comum
Q1
I1
Rs
V1
Rc
Vcc
Vee
Vo
Rs
Vi
re
Vo
Rc
Ri
Ro
i
E
e I
r R
C O
R R
e S
C
V
r R
R
A
+
I
A
O Inversor TJB
Q1
Rs
Vi
Rc
Vcc
Vo
No utilizada em parte
devido s dificuldades
em retirar o transistor da
saturao
Exemplo:
Rb=10k , Rc=1k e =50 e Vcc=5V
V
IL
V
IH
V
OH
V
OL
Zona
Corte
Zona
Activa
Zona
Saturao
0.7V
0.2V
V
R
R V I R V V
C
S B S IH
66 . 1
2 . 0 5
7 . 0 7 . 0
+ +
IH OH H
V V NM
OL IL L
V V NM
Margens de Rudo:
Modelo de Transporte
Base
Coletor
Emissor
Ib
Ie
Ic
( )
( ) 1
1
/
/
T BC
T BE
V v
S
V v
S C
e I
e I I
( )
( ) 1
1
/
/
+
T BC
T BE
V v
R
S
V v
F
S
B
e
I
e
I
I
depende de Ic
AC b c
B
C
ef
i i
i
i
h
/
ef ef
h h mas ,
( )
) ( ). ( '
). (
B B B
B
B B
B
C
ef
i i i
i
i i
i
i
h
Valor redusido
Beta corresponde a
secante curva, e h
ef
tangente curva!
Efeitos capacitivos no TJB
Capacidade de
difuso ou de carga
na base
(zona ativa)
Capacitncia da
juno base emissor
Capacitncia da
juno base coletor
C F C
n
n
i i
D
W
Q
2
2
T
C
F de
V
I
C
m
OE
BE
je
je
V
V
C
C
,
_
1
0
0
2
je je
C C
m
OC
BC
V
V
C
C
,
_
1
0
0
2
C C
Juno ao corte
Juno em conduo
de fe
C C C +
Modelo de Alta frequncia
( )
+ +
r C C s
h
fe
1
0
rx
r
C
C
ro
C
E
B
0
f f
t
h
fe
Q1
Vcc
Circuito para
determinao do beta
Variao de h
fe
com a frequncia
( )
C C
gm
f
T
+
2
Este modelo s
vlido at cerca de
0.2 f
t
T
fe
f
f
h
0
0
1
Modelo do SPICE
RC Resistncia ohmica do colector
RE Resistncia ohmica do emissor
TR Tempo de transito inverso ideal
TF Tempo de transito directo ideal
VAR Tenso de Early inversa
NR Coeficiente de emisso inverso
BR Ganho de corrente inverso mximo
VAF Tenso de Early directa
NF Coeficiente de emisso directo
BF Ganho de Corrente directo mximo
IS Corrente de Saturao
S
I
F
n
A
V
R
F
R
e
r
c
r
VJS Tenso intrinseca da juno CS
MJS Coeficiente de gradiente da juno CS
CJS Capacidade da juno CS (Pol nula)
VJC Tenso intrinseca da juno BC
MJC Coeficiente de gradiente da juno BE
CJC Capacidade da juno BC (Pol nula)
VJE Tenso intrinseca da juno BE
MJE Coeficiente de gradiente da juno BE
CJE Capacidade da juno BE (Pol nula)
RB Resistencia ohmica da base (Pol nula)
x
r
0 je
C
0 be
m
Oe
V
0
C
0 bc
m
Oc
V
0 cs
C
rx
r
C
C
ro
C
E
B
C
CS
S
i
C
Exemplo 4.1
O transistor na figura tem = 100 e exibe uma tenso v
BE
de 0,7V
com i
C
= 1 mA. Projete um circuito de modo que uma corrente de 2
mA flua atravs do coletor e que uma tenso de + 5V aparea no
coletor.
Exemplo 4.1 - soluo
V
C
= +5 V V
R
C
= 15 5 = 10 V
I
C
= 2 mA V
R
C
= 10 V / 2 mA = 5 k
v
BE
= 0,7 V com i
C
= 1 mA
v
BE
com i
C
= 2 mA dado por:
V 717 , 0
1
2
ln 7 , 0
,
_
+
T BE
V V
V
B
= 0 V
E
= 0,717 V
= 100 = 100/101
I
E
= I
C
/ = 2 / 0,99 = 2,02 mA
R
E
= (VE ( 15)) / I
E
= 7,07 k
Representao grfica das
caractersticas do transistor
Figura 4.12 A caracterstica i
C
v
BE
de um transistor npn
(igual curva i-v do diodo, exceto pelo valor da constante
n).
As caractersticas i
E
-v
BE
e i
B
-v
BE
so tambm
exponenciais, mas com diferentes correntes de escala:
I
S
/ para i
E
e I
S
/ para i
B
.
Para anlises dc rpidas de primeira ordem,
normalmente assume-se que V
BE
0,7V.
Para um transistor pnp, a caracterstica i
C
v
EB
ser
idntica da figura.
A tenso na juno emissor-base decresce de,
aproximadamente, 2 mV para cada acrscimo de 1
o
C na
temperatura (para uma corrente de juno constante).
Figure 4.13 Efeito da temperatura na caracterstica i
C
v
BE
. Para uma corrente de emissor constante (linha
tracejada), v
BE
varia na taxa de 2 mV/C.
T BE
V v
S C
e I i
/
Transistor npn: i
C
v
CB
(por i
E
)
Modo ativo de operao (v
CB
0).
Figura 4.14 A caracterstica i
C
v
CB
de um transistor npn.
E C
i i
Dependncia de i
C
com a tenso de
coletor o efeito Early
Modo ativo de
operao TJBs
mostram uma certa
dependncia com
da corrente de
coletor com a
tenso de coletor.
Suas caractersticas
i
C
v
CB
no so
linhas retas
horizontais.
Figura 4.15 (a) Circuito conceitual para a medio da caracterstica i
C
v
CE
do TJB.
(b) A caracterstica i
C
v
CE
de um TJB usual.
Dependncia de i
C
com a tenso de
coletor o efeito Early (2)
v
BE
> 0.
v
CE
pequeno (v
C
< v
B
) J
CB
:
polarizao direta regio de
saturao.
v
CE
v
CB
< 0 J
CB
: pol. reversa
espessura da regio de
depleo na J
CB
W
EFETIVA DA BASE
I
S
i
C
: efeito Early.
Relao linear de i
C
com v
CE
: assumindo que I
S
permanece constante:
,
_
+
A
CE
V v
S C
V
v
e I i
T BE
1
/
Inclinao no-nula das linhas
retas i
C
v
CE
: a impedncia de
sada do coletor no infinita
Dependncia de i
C
com a tenso de
coletor o efeito Early (3)
Inclinao no-nula das linhas retas i
C
v
CE
a impedncia de
sada do coletor finita e definida por:
Da equao anterior: r
o
V
A
/ I
C
I
C
: o nvel da corrente correspondendo ao valor constante de v
BE
prximo fronteira da regio ativa.
Esta dependncia de i
C
com v
CE
no projeto e anlise do circuito de
polarizao normalmente no considerada; no entanto, a
resistncia de sada finita r
o
pode ter um efeito significativo no
ganho de amplificadores a transistores.
1
constante
1
1
]
1
BE
v
CE
C
o
v
i
r
Anlise dc de circuitos com transistores
Modelo da tenso constante V
BE
assuma que V
BE
= 0,7V
independentemente do valor exato da corrente i
C
.
Exemplo 4.2: Considere o circuito da figura. Deseja-se analisar
este circuito de modo a determinar as tenses em todos os ns e as
correntes em todos os ramos. Assuma = 100.
Exemplo 4.2 anlise
O transistor est na regio ativa?
V
B
(em relao ao terra) = 4V ; V
E
= V
R
E
< 4V (assumindo o modo
ativo de operao, h uma queda V
BE
de 0,7 na J
BE
) A juno BE
est diretamente polarizada.
V
E
= 4 V
BE
4 0,7 = 3,3 V
V
R
E
= V
E
= 3,3 V I
E
= V
E
/ R
E
= 1 mA .
V
C
= 10 V I
C
R
C
; V
B
= 4V
Vamos assumir que V
BC
< 0: regio ativa de
operao (juntamente com a condio V
BE
> 0).
Assim: I
C
= I
E
= / (+1) = 100/101 0,99
I
C
= 0,99 1 = 0,99 mA.
V
C
= 10 I
C
R
C
= 10 0,99 4,7 +5,3 V: V
BC
= 1,3V ()
Exemplo 4.2 anlise (2)
V
BE
> 0 , V
BC
< 0: O transistor est na regio ativa?
I
B
= I
E
/ ( + 1) = 1 / 101 0,01 mA.
Condies consistentes O transistor est na regio ativa!
Exemplo 4.3
Analise o circuito da figura e determine as tenses em todos
os ns e as correntes em todos os ramos. Assuma = 100.
O transistor est na regio ativa? Assuma, inicialmente, operao
na regio ativa.
O transistor est
no modo de saturao
(visto mais adiante).
Exemplo 4.4
Analise o circuito da figura e determine as tenses em todos
os ns e as correntes em todos os ramos. Assuma = 100.
O transistor est na regio ativa? V
B
= 0V J
BE
no conduz
(V
BE
< 0) i
E
= 0 ; V
C
= 10 I
C
4,7k > V
B
= 0 J
BC
no conduz
(V
BC
= 0 V
C
< 0) i
C
= 0 i
B
= i
C
i
E
= 0
O transistor est no modo cortado de operao.
Exemplo 4.5
Analise o circuito da figura e determine as tenses em todos
os ns e as correntes em todos os ramos. Assuma = 100.
Observe que o transistor agora pnp!
Exemplo 4.6
Analise o circuito da figura e determine as tenses em todos
os ns e as correntes em todos os ramos. Assuma = 100.
O transistor est no modo ativo?
Exemplo 4.7
Analise o circuito da figura e determine as tenses em todos
os ns e as correntes em todos os ramos. Assuma = 100.
O transistor est no modo ativo?
Exemplo 5.9 5
a
edio do Sedra&Smith
Analise o circuito da figura e determine as tenses em todos
os ns e as correntes em todos os ramos. Assuma = 100.
Exemplo 4.8
Analise o circuito da figura e determine as tenses em todos
os ns e as correntes em todos os ramos. Assuma = 100.
Sobre construo de
dispositivos
semicondutores e
circuitos integrados
5.1 TIPOS DE DIODOS 5.1 TIPOS DE DIODOS
5.1.1 Diodo de Juno
1
0
T A
V V
e I I
5.1.2 Diodo Schottky
( )
1
0
T
S
R I
A
V
V
e I I
5.1.3 Diodo PIN
1
2
T A
V V
S
e I I
5.1.4 Diodo IMPATT
5.1.5 Diodo Tnel
5.2.2 Modelo Linear do Diodo (pequenos sinais)
T
Q
T
S Q
V
A
D
d
d
nV
I
nV
I I
dV
dI
R
G
Q
+
1
5.3 TRANSISTOR BIPOLAR DE JUNO 5.3 TRANSISTOR BIPOLAR DE JUNO
Construo interdigital
Diminuir a resistncia
base-emissor
Reduz o rudo trmico
Alta potncia
TRANSISTOR BIPOLAR DE HETEROJUNO
Alto ganho de corrente
sem necessidade de
dopar excessivamente o
emissor
Aumento da injeo de
portadores devido s
camadas adicionais de
semicondutor
Altas freqncias de
operao (100 GHz)
Exemplo de Projeto
Substrato
Estrutura
fonte
substrato
dreno
porta
Canal n
fonte
substrato
dreno
porta
Canal p
CMOS eh uma associacao em serie destes
dois tipos de transistores, construidos sob
um mesmo substrato
JFET
MESFET
HEMT
5.6 MODELAGEM DO MESFET 5.6 MODELAGEM DO MESFET
Funcionamento
5.6.1 Modelo de Grandes Sinais
Modelo Dinmico
5.6.2 Modelo de Pequenos Sinais
Modelo de alta freqncia
Logic value 1
Undefined
Logic value 0
Voltage
V
DD
V
1,min
V
0,max
V
SS
(Gnd)
Tenso relativas aos nveis lgicos
Nveis Lgicos
0 low baixo Lgica
1 high alto Positiva
0 high alto Lgica
1 low baixo Negativa
Valores Tpicos:
V
DD
= 5 V ou 3.3 V e V
SS
= 0 V
V1,min = 40% V
DD
V0,max = 60% V
DD
Tenso de Threshold (tenso de
limiar) Qualquer tenso acima da
Tenso de Threshold define um
valor lgico, qualquer tenso abaixo
da Tenso de Threshold define um
valor lgico.
Transistor NMOS como uma chave
(a) Uma chave controlada por uma entrada x
x = "low" x = "high"
Gate
Drain Source
(b) Transistor NMOS
Substrate (Body)
MOS Metal Oxide Silicon
NMOS MOS tipo N (canal
N Substrato P)
Gate - Porta
Source Fonte
Drain - Dreno
Susbstrate (body)
substrato
Se V
G
baixo, no h
formao de canal entre
fonte e dreno transistor
no conduz transistor
aberto (turned off)
Se V
G
alto, h formao
de canal entre fonte e dreno
transistor conduz
transistor fechado (turned
on)
V
D
V
S
(c) Smbolo simplificado de um transistor NMOS
V
G
x = "high" x = "low"
(a) Uma chave com comportamento oposto ao do slide anterior
Gate
(b) Transistor PMOS
V
DD
Drain Source
Substrate (Body)
Transistor PMOS como uma chave
PMOS MOS tipo P (canal
P Substrato N)
Gate - Porta
Source Fonte
Drain - Dreno
Susbstrate (body)
substrato
Se V
G
baixo, h formao
de canal entre fonte e dreno
transistor no conduz
transistor fechado (turned
on)
Se V
G
alto, no h
formao de canal entre
fonte e dreno transistor
no conduz transistor
aberto (turned off)
V
G
V
D
V
S
(c) Smbolo simplificado de um transistor PMOS
Transistores NMOS e PMOS em circuitos lgicos
V = V V V
S DD
V
D
V
G
Chave Aberta
quando
V
G
=V
DD
V
D
DD
Chave fechada
quando
V
G
= 0 V
V
D
=V
DD
DD
(b) Transistor PMOS
(a) Transistor NMOS
V
G
V
D
V
S
= 0 V
Chave fechada
quando V
G
=V
DD
V
D
= 0 V
Chave aberta
quando V
G
= 0 V
V
D
x f
(c) Smbolos Grficos
x f
Uma Porta Inversora NOT - construda com tecnologia
NMOS
(b) Diagrama simplificado
V
x
V
f
V
DD
R
V
x
V
f
R
+
-
(a) Diagrama do Circuito
5 V
Vf = 0,2 V quando Vx = 5 V
O resistor um limitador de
corrente (na prtica, outro
transistor)
Porta NAND com tecnologia NMOS
V
f
V
DD
(a) Circuito
(b) Tabela Verdade
x x
0
0
1
1
0
1
0
1
1
1
1
0
1 2
f
V
x
2
V
x
1
(c) Smbolo Grfico
f f
x
1
x
2
x
1
x
2
V
x
1
V
x
2
V
f
V
DD
(a) Circuit
(c) Graphical symbols
(b) Truth table
f
0
0
1
1
0
1
0
1
1
0
0
0
x
1
x
2
f
f
x
1
x
2
x
1
x
2
Porta NOR com tecnologia NMOS
(c) Smbolos Grficos
(a) Circuito
f f
(b) Tabela Verdade
0
0
1
1
0
1
0
1
0
0
0
1
x
1
x
2
f
V
f
V
DD
A
V
x
1
V
x
2
x
1
x
2
x
1
x
2
V
DD
Porta AND com tecnologia NMOS
(a) Circuit
(c) Graphical symbols
(b) Truth table
f
0
0
1
1
0
1
0
1
0
1
1
1
x
1
x
2
f
f
V
f
V
DD
V
x
2
V
x
1
x
1
x
2
x
1
x
2
V
DD
Porta OR com tecnologia NMOS
Estrutura de uma Porta NMOS
V
f
V
DD
Pull-down network
V
x
1
V
x
n
(PDN)
V
f
V
DD
Pull-down network
Pull-up network
V
x
1
V
x
n
(PUN)
(PDN)
Estrutura de uma Porta CMOS
CMOS Complementary MOS
resistor referente porta NOMS
substitudo por uma rede Pull-up
(PUN)
PDN e PUN so duais, se o PDN tiver
transistores NMOS em srie, PUN
ter transistores PMOS em paralelo, e
vice-versa.
(a) Circuito
V
f
V
DD
V
x
(b) Tabela verdade e estados dos transistores
on
off
off
on
1
0
0
1
f x
T
1
T
2
T
1
T
2
Estrutura de uma Porta NOT CMOS
(a) Circuit
V
f
V
DD
(b) Truth table and transistor states
on
on
on
off
0
1
0
0
1
1
0
1
off
off
on
off
off
on
f
off
on
1
1
1
0
off
off
on
on
V
x
1
V
x
2
T
1
T
2
T
3
T
4
x
1
x
2
T
1
T
2
T
3
T
4
Estrutura de uma Porta NAND CMOS
Para f = 1 f = x1x2 = x1 + x2 PUN = 2 transistores PMOS em paralelo
Para f = 0 f = x1x2 PDN = 2 transistores NMOS em paralelo
(a) Circuit
V
f
V
DD
(b) Truth table and transistor states
on
on
on
off
0
1
0
0
1
1
0
1
off
off
on
off
off
on
f
off
on
1
0
0
0
off
off
on
on
V
x
1
V
x
2
T
1
T
2
T
3
T
4
x
1
x
2
T
1
T
2
T
3
T
4
Estrutura de uma Porta NOR
CMOS
Para f = 1 f = x1 + x2 = x1 . x2 PUN = 2 transistores PMOS em srie
Para f = 0 f = x1 + x2 PDN = 2 transistores NMOS em paralelo
V
f
V
DD
V
x
1
V
x
2
V
DD
Estrutura de uma Porta AND CMOS
NAND + NOT
Estrutura de uma Porta CMOS
Exerccio 1
Considere a funo: f = x1 + x2 x3
Ache o circuito CMOS equivalente
Exerccio 2
Considere a funo: f = x1 + (x2 + x3) x4
Ache o circuito CMOS equivalente
V
f
V
DD
V
x
1
V
x
2
V
x
3
Estrutura de uma Porta CMOS Exerccio 1
f = x1 + x2 x3 = x1 (x2 + x3)
V
f
V
DD
V
x
1
V
x
2
V
x
3
V
x
4
Estrutura de uma Porta CMOS Exerccio 2
f = x1 ( x2 x3 + x4)
(a) Circuit
V
f
V
DD
(b) Voltage levels
L
H
L
L
H
H
L
H
H
H
H
L
V
x
1
V
x
2
V
x
1
V
x
2
V
f
Nveis de Tenso em uma Porta Lgica
Interpretao dos Nveis de Tenso Lgica Positiva e Negativa
(b) Tabela Verdade Lgica Positiva e Smbolo
f
0
0
1
1
0
1
0
1
1
1
1
0
x
1
x
2
f
x
1
x
2
V V V
(a) Nveis de Tenso
L
H
L
L
H
H
L
H
H
H
H
L
x
1
x
2
f
1
1
0
0
1
0
1
0
0
0
0
1
x
1
x
2
f
f
x
1
x
2
(c) Tabela Verdade Lgica Negativa e Smbolo
(a) Nveis de Tenso
L
H
L
L
H
H
L
H
L
L
L
H
V
x
1
V
x
2
V
f
(c) Lgica Negativa
1
1
0
0
1
0
1
0
1
1
1
0
x
1
x
2
f
f
x
1
x
2
(b) Lgica Positiva
f
0
0
1
1
0
1
0
1
0
0
0
1
x
1
x
2
f
x
1
x
2
Interpretao dos Nveis de Tenso Lgica Positiva e
Negativa
Circuito Integrado Padro Srie 7400
(b) Estrutura de um Circuito Integrado 7404
(a) Encapsulamento Dual-Line DIP (Dual-Line Package)
V
DD
Gnd
Implementao de f = x
1
x
2
+ x
2
x
3
V
DD
x
1
x
2
x
3
f
7404
7408 7432
Circuito Integrado 74244 - 8 Buffers tri-states
P
i
n
2
P
i
n
4
P
i
n
6
P
i
n
8
P
i
n
1
P
i
n
1
2
P
i
n
1
4
P
i
n
1
6
P
i
n
1
8
P
i
n
1
1
P
i
n
1
3
P
i
n
1
5
P
i
n
1
7
P
i
n
1
9
P
i
n
3
P
i
n
5
P
i
n
7
P
i
n
9
Dispositivos Lgicos Programveis como uma
Caixa Preta
Porta Lgicas
e
chaves
programveis
Entradas
(variveis lgicas)
Sadas
(funes lgicas)
Estrutura geral de uma PLA Programmable Logic Array
f
1
AND plane
OR plane
Input buffers
inverters
and
P
1
P
k
f
m
x
1
x
2
x
n
x
1
x
1
x
n
x
n
Baseado na idia que as funes lgicas
podem ser representadas como uma
soma de produtos plano de ANDs e
plano de ORs
Diagrama, em nvel de portas lgicas, de uma PLA
f
1
P
1
P
2
f
2
x
1
x
2
x
3
Plano OR
Conexes
Plano AND
programveis
P
3
P
4
Exerccio Dizer quais so as respectivas funes f1 e f2.
Desenho esquemtico de uma PLA
x x x
f
1
P
1
P
2
f
2
1 2 3
Plano OR
Plano AND
P
3
P
4
Exemplo de uma PAL Programmable Array Logic
f
1
P
1
P
2
f
2
x
1
x
2
x
3
Plano AND
P
3
P
4
PAL O plano AND
programvel e o Plano OR fixo
Circuito extra de sada de uma PAL
f
1
Para o plano AND
D Q
Clock
Select
Enable
Flip-flop
Unidade de Programao de um PLD
UM PLCC Plastic-Leaded Chip Carrier com soquete
P
r
i
n
t
e
d
c
i
r
c
u
i
t
b
o
a
r
d
Estrutura de CPLD Complex Programmable Logic Device
PAL-like
block
I
/
O
b
l
o
c
k
PAL-like
block
I
/
O
b
l
o
c
k
PAL-like
block
I
/
O
b
l
o
c
k
PAL-like
block
I
/
O
b
l
o
c
k
Interconnection wires
Detalhe de um CPLD
D Q
D Q
D Q
PAL-like block (details not shown)
PAL-like block
Encapsulamento de um CPLD e sua programao
(a) CPLD in a Quad Flat Pack (QFP) package
Printed
circuit board
To computer
(b) JTAG programming
Estrutura de uma FPGA Field Programmable Gate Array
Logic block Interconnection switches
I/O block
I/O block
I
/
O
b
l
o
c
k
I
/
O
b
l
o
c
k
FPGA - lookup table (LUT) de duas entradas
(a) Circuit for a two-input LUT
x
1
x
2
f
0/1
0/1
0/1
0/1
0
0
1
1
0
1
0
1
1
0
0
1
x
1
x
2
(b) f
1
x
1
x
2
x
1
x
2
+ =
(c) Storage cell contents in the LUT
x
1
x
2
1
0
0
1
f
1
f
1
LUT contm clulas que
armazenam, So usadas para
implementar uma funo
lgica
FPGA - lookup table (LUT) de trs entradas
f
0/1
0/1
0/1
0/1
0/1
0/1
0/1
0/1
x
2
x
3
x
1
FPGA - lookup table (LUT) + Flip Flop
Out
D Q
Clock
Select
Flip-flop
In
1
In
2
In
3
LUT
FPGA Programada
0
1
0
0
0
1
1
1
0
0
0
1
x
1
x
2
x
2
x
3
f
1
f
2
f
1
f
2
f
x
1
x
2
x
3
f
Exerccio: D as
funes f, f1 e f2
Duas linhas de um circuito com tecnologia standard-cell
chip
f
1
f
2
x
1
x
3
x
2
Um gate array - sea-of-gates
Exemplo de uma funo lgica em um gate array
f
1
x
1
x
3
x
2
Processos de deposicao
Borrifamento
Material semicondutor
Litografia
Dopagem
Oxidacao
Corrosao
Deposicao
Tecnologia de CI
Metodos de dopagem
composto isolante
Processos de deposicao:
Evaporacao
Borrifamento
Etapa
6
Processos de deposicao
Evaporacao
Neste processo a deposicao de metais eh feito rapidamente num baixo ponto
de fusao. Ex: aluminio
Por exemplo o aluminio, em uma camara de vacuo eh vaporizado e se
deposita livremente sobre a superficie da lamina colocada acima e
submetida a um rapido movimento orbital para uniformizar a deposicao:
Ex: metalizacao dos discos CD, CDROM, ...
This lattice
orientation is used
for MOS
(metaloxide
semiconductor),
Bi-CMOS, &
GaAs types of
chips.
Lattice Orientation
This
orientation
is used for
Bipolar
types of
chips
Step 4: Preparing the Wafers
material prep
wafer fabrication
packaging
Wafer Fabrication
Edge die
Wafer Flats
Layering
Patterning
Doping
Heat Treatments
Layering
Goal is to:
Purpose:
Annealing -
Alloying -
Circuit Design
Schematic
photolithography
microlithography
dehydration bake
hydrophobic
hexamethyldisilazine
HMDS
photoresist
exposure
linewidth resolution
overlay accuracy
positive lithography
negative lithography
adhesion
film thickness
light absorbance
uniformity
develop
masking
photomasking
photo
lithography
litho
yellow room
dark room
Wafer Conditions Prior to Patterning
surface reflectivity
photoresist-to-wafer adhesion
alignment accuracy
linewidth resolution
exposure settings
bake time
Wafer Conditions after
Photolithography
quality measures
linewidth resolution
overlay accuracy
8. Etch
9. Resist Strip
10. Final Inspection
* Some processes may include a Post-exposure Bake and
Deep UV treatment.
1. Surface Preparation
(HMDS vapor prime)
Dehydration bake in
enclosed chamber with
exhaust
Hexamethyldisilazane
(HMDS)
Time ~ 60 sec.
HMDS
2. Photoresist Application
Dispense ~5ml of
photoresist
Quality measures:
time
speed
thickness
uniformity
Improves adhesion
Improves uniformity
Activates photo-
sensitive components
of photoresist
Quality measures:
linewidth resolution
overlay accuracy
5. Develop
windows
islands
Quality measures:
line resolution
uniformity
Evaporate remaining
photoresist
Improve adhesion
Higher temperature
than soft bake
7. Develop Inspect
Quality issues:
particles
defects
critical dimensions
linewidth resolution
overlay accuracy
8. Etch
Quality measures:
step height
selectivity
critical dimensions
Plasma
Plasma
CF
4
CF
4
9. Photoresist Removal (strip)
Quality issues:
defects
particles
step height
critical dimensions
Review: Ten Basic Steps of
Photolithography
1. Surface Preparation
2. Photoresist Application
3. Soft Bake
4. Align & Expose
*
5. Develop
6. Hard Bake
7. Develop Inspection
8. Etch
9. Resist Strip
10. Final Inspection
* Some processes may include a Post-exposure Bake and
Deep UV treatment.
Semiconductor Manufacturing
Wafer Fabrication Overview
Basics Photolitografy Concepts
sio2
P substrate
sio2
P substrate
photoresitor
sio2
P substrate
photoresitor
Mask
sio2
P substrate
photoresitor
Mask
No polim
polim
P substrate
Wafer Fabrication Overview
Layering
Patterning
Doping
Heat Treatment
Layering Operation
Grown
Oxidation
Nitradation
Deposited
Evaporation
Sputtering
Patterning
The wafers are sawn imto chips with a diamond saw and
the good die separated from the bad
The chips are them mounted into lead frames and die
attached.
Relationship of
Resistance (R) to
Resistivity (p) and
Dimensions:
R = p L/A
= p L / WxD
Units of
Measurements:
Resistance (R):
Resistivity (p ): x cm
Ohms Law for Resistance
R = V/I
= (p ) L/A = (p ) L/(W x D)
R = resistance
V = voltage
I = current
p = resistivity of sample
L = length of sample
W = width of sample
D = depth of sample
Four-Point Probe
Characteristics:
When mounted in series, they are
very rugged
Large BTP-310E life is 8 million
touchdowns
Used with block probe assembly
or custom burn in sockets.
Units: / square
R
s
= 4.53 V/I
Depth is measured by
two-point probes down
the bevel.
Equipment
Resistors
Diodes
Oxide rupture (Bv
ox
or
rupture voltage.)
Bipolar transistors
MOS transistors
Capacitance-voltage
plotting
Contactless C/V
measurement
Device Failure
analysis: Emission
microscopy
Test Equipment
Probe Machine
current
polarities
Equipment: Probe Cards
COS
Emission Microscopy
Yield
Throughputs
Testing
Packaging
Plant
Manufacturing equipment
Fabrication Plant
Clean rooms
Filtration
Vibration
Static Electricity
Toxic by-products
Fabrication Machines
No standards set
Machine Design Considerations
Increase Yield
Increase throughput
Decrease defects
High volume
Standardization
Increase yield
Upgradeable
New Technologies
Extreme UV Lithography
30 nm transistors
abrasive-free polish
Another Semiconductors
MOSIS scalable CMOS
(SCMOS) layout rules
Introduction
.
MOSIS Scalable CMOS (SCMOS) is a set of logical
layers together with their design rules,
which provide a nearly process- and metric-independent
interface to all CMOS fabrication processes available through
MOSIS. The designer works in the abstract SCMOS layers and
metric unit ("lambda").
He then specifies which process and feature size
he wants the design to be fabricated in. MOSIS
maps the SCMOS design onto that process,
Design Rules
In the SCMOS rules, circuit geometries are specified in the
Mead and Conway's lambda based .
The unit of measurement, lambda, can easily be scaled to
different fabrication processes as semiconductor technology advances.
Each design has a technology-code associated
with the layout file.
Each technology-code may have one or more associated options
added for the purpose of specifying either (a) special features for the
target process or (b) the presence of novel devices in the design.
At the time of this revision, MOSIS is offering
CMOS processes with feature sizes from 1.5 micron to 0.18 micron.
SCMOS Options
Table 1: SCMOS Technology Options
Designation
Long
Form
Description
E Electrode
Adds a second polysilicon layer (poly2) that can serve either as the
upper electrode of a poly capacitor or (1.5 micron only) as a gate for
transistors
A Analog
Adds electrode (as in E option), plus layers for vertical NPN transistor
pbase
3M 3 Metal Adds second via (via2) and third metal (metal3) layers
4M 4 Metal Adds 3M plus third via (via3) and fourth metal (metal4) layers
5M 5 Metal Adds 4M plus fourth via (via4) and fifth metal (metal5) layers
6M 6 Metal Adds 5M plus fifth via (via5) and sixth metal (metal6) layers
LC
Linear
Capacitor
Adds a cap_well layer for linear capacitors
PC Poly Cap Adds poly_cap, a different layer for linear capacitors
SUBM
Sub-
Micron
Uses revised layout rules for better fit to sub-micron processes (
DEEP Deep Uses revised layout rules for better fit to deep sub-micron processes (
SCMOS_SUBM and SCMOS_DEEP
Rules
Table 3a: SCMOS and SCMOS Sub-micron Differences Differences
Rule Description
SCMO
S
SCMOS
sub-micron
1.1, 17.1 Well width 10 12
1.2, 17.2
Well space
(different potential)
9 18
2.3
Well overlap
(space) to transistor
5 6
3.2 Poly space 2 3
5.3, 6.3 Contact space 2 3
5.5b
Contact to Poly
space to Poly
4 5
7.2 Metal1 space 2 3
7.4
Minimumspace
(when metal line is wider than 10 lambda)
4 6
8.5 Via on flat 2 Unrestricted
11.1 Poly2 width 3 7
11.3 Poly2 overlap 2 5
11.5 Space to Poly2 contact 3 6
13.2 Poly2 contact space 2 3
15.1
Metal3 width
(3 metal process only)
6 5
15.2
Metal3 space
(3 metal process only)
4 3
15.4
Minimumspace
(when metal line is wider than 10 lambda)
(3 metal process only)
8 6
17.3 Minimumspacing to external Active 5 6
17.4 Minimumoverlap of Active 5 6
CIF and GDS Layer Specification
Table4: SCMOSLayer Map
Layer
GD
S
CIF
CIF
Synonym
Rule
Section
Notes
N_WELL 42
CW
N
1
P_WELL 41
CW
P
1
SCPxx
CAP_WELL 59
CW
C
17 , 18 SCN3MLC
ACTIVE 43
CA
A
2
THICK_ACTI
VE
60
CT
A
24 SCN4M(TSMConly) , SCN4ME , SCN5M , SCN6M
PBASE 58
CB
A
16 SCNA
POLY_CAP1 28
CP
C
23 SCNPC
POLY 46
CP
G
3
SILICIDE_B
LOCK
29
CS
B
20
SCN3M(Agilent/HPonly) , SCN3MLC , SCN4M(TSMC
only) , SCN5M , SCN6M
N_PLUS_SE
LECT
45
CS
N
4
P_PLUS_SE
LECT
44
CS
P
4
POLY2 56
CE
L
11 , 12 ,
13
SCNE, SCNA , SCN3ME , SCN4ME
HI_RES_IMP
LANT
34
CH
R
27 SCN3ME
CONTACT 25
CC
C
CCG 5, 6, 13
POLY_CON
TACT
47
CC
P
5 CanbereplacedbyCONTACT
ACTIVE_CO
NTACT
48
CC
A
6 CanbereplacedbyCONTACT
POLY2_CON
TACT
55
CC
E
13
SCNE, SCNA , SCN3ME , SCN4ME
CanbereplacedbyCONTACT.
METAL1 49
CM
1
CMF 7
VIA 50 CV1 CVA 8
METAL2 51
CM
2
CMS 9
VIA2 61 CV2 CVS 14
SCN3M , SCN3ME , SCN3MLC , SCN4M , SCN4ME , SCN5M ,
SCN6M
METAL3 62
CM
3
CMT 15
SCN3M , SCN3ME , SCN3MLC , SCN4M , SCN4ME , SCN5M ,
SCN6M
VIA3 30 CV3 CVT 21 SCN4M , SCN4ME , SCN5M , SCN6M
METAL4 31 CM CMQ 22 SCN4M , SCN4ME , SCN5M , SCN6M
SCMOS - CapWell
SCMOS-Sblock
SCMOS-Well
SCMOS-Active
SCMOS - PBase
SCMOS - PolyCap
References
Intel.com/education
SEMATECH
http://www.icprobotics.com
http://www.jemam.com
http://www.jeol.com
http://entcweb.tamu.edu/zoghi/semiprog/linker.htm
http://www.cea.com/cai/simstheo/caistheo/htm