METALK BYOMALZEMELER

METALK BYOMALZEMELER
Kristal yaplar ve sahip olduklar gl metalik balar nedeniyle stn mekanik zellikler tayan metal ve metal alamlarnn biyomalzeme alanndaki pay byk. Bir yandan ortopedik uygulamalarda eklem protezi ve kemik yenileme malzemesi olarak kullanlrken, dier yandan yz ve ene cerrahisinde, rnein di implant gibi, ya da kalp damar cerrahisinde yapay kalp paralar, kateter, vana, kalp kapak olarak da kullanlyorlar. Metallerin biyomalzeme pazarndaki en byk paynysa tehis ve tedavi amal aygtlarn metalik aksamlar oluturuyor. Metaller sertlikleri ve tokluklar dier malzemelere gre daha iyi olduu iin daha ok tercih edilirler. ounlukla kullanlan implant metaller (paslanmaz elik, titanyum ve kobalt alamlar) genelde yeterli biyolojik uygunlua sahiptirler, fakat baz insanlar bu metallerde oluan korozyona kar alerjik olabilirler. Temel biyouyumlu metalik malzemeler paslanmaz elikler. Co esasl alamlar, Ti ve Ti esasl alamlardr. Gnmzde Ti ve alamlar biyomalzemeler arasnda daha ok n plana kmaktadr. Deiik trlerdeki yksek dayanml a+b ve dk modll b fazlarndaki Ti alamlar Nb(niyobyum ), Ta (tantal), Zr(zirkonyum)..., vb. vcutta toksit oluturmayan alam elementleriyle birletirilerek yeni mekanik biyouyumluluu yksek alamlar elde edilmektedir.

 Deiik trlerdeki biyomalzemeler arasnda en uzun gemie

sahip olan metalik biyomalzemelerdir. lk olarak paslanmaz elikler implant malzemesi olarak cerrahi alanda baar ile kullanlmtr. Daha sonralar Vitalyum ve Co esasl alamlarn kullanmna balanmtr. Paslanmaz elikler, Co esasl alamlar, Ti ve Ti esasl alamlar iinde en gen tarihe sahip olan Ti'dur. Ti ve Ti esasl alamlar genellikle yapay kala ve diz eklemleri, kemik levhalar ve di implantlar gibi sert dokular yeniden yaplandrc operasyonlarda kullanlr. Ayrca Ti ve Ti esasl alamlar mkemmel biouyumluluklar, dengeli mekanik zellikleri, korozyon dayanm ve dk arl ile dier bomalzemeler arasndan daha ok n plana kmaktadr.

Birletirici protezler iin tipik rneklerin ematik grn (a) klasik kala protezi, (b) Mller kala protezi, (c) deitirilebilir metal, seramik veya polimer balkl Waber kala protezi, (d) dz stemli Mller kala protezi, (e) metalden metale diz protezi, (t) Metalden polimere kayc diz protezi, (g) metalden plastie omuz protezi ( h) metal ve plastik bileenlerle parmak protezi, (i) metalden metale dirsek protezi.

 blgede onarc ortopedik paralar iin tipik rnekler (a) ve (b) dairesel delikli kemik plakas. (c) klasik kemik plakas, (d, e, f, g) eitli boyutlarda dinamik bask plakalar, (h) kayan delikli bask kemik plakalar, (i) klasik delikli bask kemik plakalar, (j) kortikal kemik vidas, (k) sngerisi kemik vidas. (1) al uzun plakas, (m) kemik operasyonlar iin kala plakas, n) ivi plakas, (o) ki bileenli dinamik kala vida plakas, (p) ba operasyonlar iin L plakas. (q) T plakas, (r) femoral (kala blgesi) ivisi, (s) kaval kemii ivisi .

ekilde baz lkelerdeki yal nfus art orannn hzla byd grlmektedir. Yal nsan says, dokular yeniden yaplandrc operasyonlar ve buna bal olarak metalik biyomalzemelerden yaplan protezlere olan ihtiyac arttrmaktadr. Yal toplumlarda biyomedikal uygulamalar iin metalik biyomalzemelerin geliimi ok nemli bir gereksinimdir.

Metalik biyomalzemelerinDezavantajlar
Biyouyumluluklar dktr, Korozyona urayabilirler,

Dokulara gre ok serttirler,

Yksek younlua sahiptirler, Alerjik doku reaksiyonlarna neden olabilecek metal

iyonu salm yapabilirler.

Korozyon
Korozyon, metallerin evreleriyle istenmeyen bir kimyasal reaksiyona girerek oksijen, hidroksit ve dier baka bileikler oluturarak bozunmas. nsan vcudundaki akkan, su, znm oksijen, klorr ve hidroksit gibi eitli iyonlar ierir. Bu nedenle, insan vcudu biyomalzeme olarak kullanlan metaller iin olduka korozif bir ortamdr. Korozyon eitleri Genel korozyon Galvanik korozyon Oyuklu (ukurcuk) Korozyon Aralk Korozyonu Seici Korozyon Taneler Aras Korozyon Gerilimli (Gerilmeli) Korozyon Kazmal Korozyon

Korozyon
Oksijenden Arnm Asit Ortamlarda Korozyon
inkonun hidroklorik asit iindeki tutumuna gz atalm: Standart Elektrot Potansiyel Serisi A.R: Zn Zn+2 + 2eK.R: 2H+ + 2e- H2 (gaz) Elektrot Potansiyeli Toplam: Zn + 2H+ Zn+2 + H2 (gaz) Havalandrlm Ntr ve Bazik Ortamlarda Korozyon Deniz suyu ierisindeki elik bir para verilebilecek en iyi rnektir: A.R: Fe Fe+2 + 2eK.R: O2 + 2H2O + 4e- 4OHToplam: 2Fe + 2H2O + O2 2Fe+2 + 4OH-

Volt(Oksidasyon)

Na = Na+ + eAKTF Mg = Mg+2 + 2eAl = Al+3 + 3eMn = Mn+2 + 2eZn = Zn+2 + 2eFe = Fe+2 + 2e-

2,714 2,363 1,662 1,180 0,763 0,440

2Fe(OH)2 2Fe(OH)2 + H2 Ortamlarda Korozyon Havalandrlm AsitO + 1/2 O2 2Fe(OH)3 Bu tr ortamlarn zellii hidrojen iyonu yannda oksijen molekllerini de iermeleridir. Hidrojen iyonlarnn varl ortamda mevcut oksijenin reaksiyonu ile indirgenmesine yol aar. O + 4H+ + 4e- 2H O

Cd = Cd+2 + 2e0,403
H2 = 2H+ + 2eCu = Cu+2 + 2e0,337 4OH- = O +2H O+4eAg = Ag + e -0,401 -0,799 0 -

Standart elektrot potansiyel elektrokimyasal serileri genellikle korozyon reaksiyonunun aklanmasnda kullanlmaktadr. 2 Standart elektrot potansiyeli elektrolitte 1 molar 2 2 2 iyon solsyonunda oksidasyon hznn (metal atomlar serbest elektronlar ieren metal iyonlarna oksitlenirler) indirgenme hzna (metal iyonlar elektronlar tketerek yk + kaybeder) eit olduu potansiyeldir.

Biyouyum
Biyolojik uyumluluk vcudun biyomalzemeyi kabul edebilirliidir. Bu

yaklamlara ramen biyouyumluluun ok kesin bir tanm yoktur. Bu yzden hem biyomalzeme, hem biyomalzemenin takld vcut ortam incelenmelidir. Seramikler, metaller, polimerler ve kompozit biyomalzemeler biyomalzeme olarak kullanlabilmekte ve insan salna uyum salamaktadrlar. Biyomalzemelerin istenilen mekanik zelliklerinin yan sra , bu malzemelerin biyouyumluluu vcut uzuvlar ve organlarnn tedavisinde ve deitirilmesinde olduka nemlidir . Biyouyumlu malzemeler, operasyon sonunda kendisini evreleyen dokularn normal deiimlerine engel olmayan ve dokuda istenmeyen tepkiler ( iltihaplanma ve pht oluumu v.s.) meydana getirmeyen malzemelerdir. Metalik malzemelerin biyouyumluluu, metal yzeyinde her zaman var olan ve hasar karsnda hemen yenilenebilen pasif oksit tabakasna dayanr. Bu oksit tabakalar evre dokulara kar koruyucu bir davran gsterir. Bu nedenle, metal implantla-doku arasnaki kimyasal ba mekanik karakterlidir. Paslanmaz elik ve Co-Cr esasl alamlarda pasif koruyucu oksit tabakas 60 yl kadar var olabilmektedir. zellikle Ti ve alamlar da dier varolan biyomalzemelerle yarmaktadr.

ok deiken koullara sahip olan insan vcudu ortamnda kullanlrlar. Vcut svlarnn pH deeri farkl dokulara gre 1 ile 9 arasnda deiir. Gnlk aktivitelerimiz srasnda kemiklerimiz yaklak 4 MPa, tendomlar ise 40-80 MPa deerinde basn ve gerilmeye maruz kalrlar. Bir kala eklemindeki ortalama yk, vcut arlnn 3 katna kabilir, srama gibi faaliyetler srasnda ise bu deer vcut arlnn 10 katna kabilir. Vcudumuzdaki bu gerilmeler ayakta durma, oturma ve koma gibi faaliyetler srasnda srekli tekrarlanr. Yeni biyomalzemeler piyasaya kmadan nce, vcut ierisinde istenilmeyen bir etkiye neden olmamalar amacyla detayl biyolojik testlere tabi tutulmaktadr. ilk olarak vcut dnda daha sonra da vcut ierisindeki testler yaplmal, bunu takiben klinik denemelerle malzemenin biyolojik gvenilirlii ve performans tespit edilmelidir. Organ ve hcre kltrlerinin eitli biyomalzemelere kar verdii reaksiyonlar deerlendirilerek bu malzemelerin hcrelere zarar verip vermedii anlalabilir. Genellikle korozyon direnci yksek olan malzemeler hcre ve organ kltrlerinde de ntr grlmektedir.Biyolojik ortamlar iin biyomalzeme tasarm, birbiri ile etkileen ayr dinamik unsurun varlndan dolay son derece zordur. Bunlar; Biyomateryal yzeyinin kimyasal yaps
Biyomalzemeler,

Biyomalzemeler, konakda oluturabilecekleri biyolojik etkilere gre snflandrlmlardr 1.Biyotolere Etki Biyomalzeme uyguland blgede, snrl fibrz doku ile evreleniyorsa biyotolere etkiden sz edilir. Gnmzde kullanlan ou biyomalzemede bu durum grlmektedir. 2.Biyoinert Etki Biyomalzeme, uyguland kemik dokuyla, arada snrl fibrz bir doku olmadan birleir. ou zaman biyomalzemeler uygulandklar dokuyu, dokularda kendilerine uygulanan metaryali etkilemek abasndadrlar. Biyoinert etki, bu tr etkileimlerin grlmedii biyomalzeme-doku ilikisine verilen addr. ok sayda aratrmac gerekte biyoinert bir biyomalzeme olmadna inanmaktadr. 3.Biyoaktif Etki Biyomalzeme, uyguland dokuda, benzer hcrelerin oluumunu yardm ediyorsa biyoaktif etkiden sz edilebilir. 4.Toksik etki Ortopedi ve travmatolojide kullanlan biyomalzemeler bir ok testten getikten ve biyouyumluluu onandktan sonra kullanm alanna

Riskler
Korozyon prosesi implant metalden elektron ak

retirse ve evre dokuya yon ak olursa bu durum sinir hcrelerinin fizyolojik iyon hareketine zarar verebilir. Implanttaki bir inorganik reaksiyon sonucu metal iyonlarnn vcut akkanlar iinde znp baka organlara tanmas ile belirli metal iyon limiti alrsa sistemde olumsuz etkiler grlebilir. mplantn direkt olarak organik reaksiyonu yada korozyon rnnn dokudaki proteinlerle reaksiyonu iltihaplanmalara neden olabilir. ltihapl hcrelerin H2O2 meydana getirmesi ve H2O2'nin hidroksil iyonlar eklinde ayrmas biyolojik sistemde hasarlara neden olabilir .

elik
ki tr bulunuyor. Demir, karbon ve eser miktarda fosfor, silisyum ve

mangandan oluan elik, karbon elii olarak adlandrlyor. %1'den daha dk karbon ieriine sahip ve dier metaller ve ametalleri de ierecek ekilde hazrlanan elikse alam elii. Bu gruptaki elikler, karbon eliine gre daha pahallar ve ilenmeleri de daha zor. Ancak, korozyon ve sl direnleri ok daha yksek. Alam elikleri, alminyum, krom, kobalt, bakr, kurun, mangan, molibden, nikel, fosfor, silisyum, kkrt, titanyum, tungsten ve vanadyum ierebilirler. Alminyum, anmaya kar direnci artrrken, yksek miktarlarda eklenen krom, korozyon direncini ve sl direnci artrr. Bu tr elikler, "paslanmaz elik" olarak adlandrlr. Biyomalzeme olarak yaygn kullanlan paslanmaz elik 316L olarak bilinir. "L", karbon ieriinin dk olduunu belirtmek iin eklenmitir. Bu elik, 1950'1 i yllarda 316 paslanmaz eliin karbon ierii arlka %0.08'den %0.03'e drlerek hazrlanmtr. 316L'nin %60-65'i demir olup, %17-19 krom ve %12-14 nikelden oluur. Yapsnda az miktarda azot, mangan, silisyum, kkrt, fosfor ve molibden de bulunur. En fazla kullanm alanna sahip olan metalik implant malzemeleridir.

 Paslanmaz elik demir esasl alamlar ierisinde en ok kullanlandr. lk

kullanlan metalik implant olan vanadyum elii, korozyon direncinin dk olmas nedeniyle ok ksa bir sre kullanlmtr. mplant olarak kullanlan ilk paslanmaz elik 18-8 (302) dir ve vanadyum eliinden hem daha mukavemetli hem de daha yksek korozyon direncine sahiptir. Demir-Krom alam olan paslanmaz eliklerin 316, 317 ve 316 L tipleri plaka ve ivilerde kullanlmaktadr. Tane snrlarna karbrlerin kelmesi nedeniyle korozyon tehlikesi 316 paslanmaz eliin yerine daha az karbonlu 316 L paslanmaz eliinin yerine kullanlmasn tevik etmitir. eliklerin dier alamlara nazaran mukavemet, yorulma, plastik deformasyonla ekillenebilme kabiliyetlerinin yksek olmas kullanm alanlarn arttrmtr. Paslanmaz elik levhalar kemik yzeyi implantasyonunda kullanlrken, dikilerde ise elik tel kullanlr. elik tel kullanlmasnn nedeni bklebilme ve dmlenebilme kolaylnn olmasndandr. Przsz yzeyli paslanmaz eliin retimi yzeydeki bozukluklarn sebep olabilecei korozyon riskini ortadan kaldrmtr. En ok kullanlan paslanmaz elik 316 L paslanmaz eliidir. Bnyesinde arlka % 60-65 Fe, %17-19 Cr, %12-14 Ni bulundurur. Ni ilavesinin nedeni oda scaklnda da ostenitik yapy korumaktr. yi bir korozyon direnci iin 316 L paslanmaz eliinin bnyesinde bulunan karbon arlka % 0.08 ile % 0.03 arasnda olmaldr. Paslanmaz eliin korozyon direncini dk iyonik iletkenlie sahip ok ince bir film tabakas salar. Koruma kapasitesi,

 Aralk korozyonu kemik vidalar gibi ortopedik ok paral

implant malzemelerde sk sk grlr. Genellikle araln metal yzeyinde oluan yzey bozukluundan sonra ortaya kt gzlenir. Buna ek olarak, yzeydeki dalgalanma eklem protezlerindeki korozyonun en byk sebebidir. zeltideki zt metal kombinasyonlar galvanik korozyonu krkleyecei iin farkl metallerin kullanmndan kanlr. Ostenitik paslanmaz elik alamnda Fe, Cr, Ni, Mo ve Mn gibi metaller vardr. Bu 5 metalden toksik olmad bilinen sadece demirdir. Deneyler ostenitik paslanmaz eliin ok iddetli ve uzun sure korozyona maruz kalmayan uygulamalarda yeterliini gstermitir. Bu deneylerde paslanmaz eliklerin dissolusyon rnlerinin korozyon olmad durumlarda vcut tarafndan iyi tolere edildii de grlmtr. Biyolojik uyumluluun bir baka yn de Ni ve Cr un metal hassasiyeti reaksiyonunu geciktirmesidir. Metale

elik ierisindeki maddelerin rolleri

Karbon elikte bulunan ana elementtir. Karbon, demirle kat zelti yaparak mukavemet ve sertlii artrd gibi, kuvvetli karbrler oluturarak anma direncini de artrr. Kat zelti halindeki karbon, eliin sertliini en fazla artran elementtir.Sade karbonlu eliklerde, denge artlarnda, %0,6 C ieriine kadar sertlik ykselir. Sertlie paralel olarak mukavemet de artar; fakat sneklik (bir malzemenin plastik olarak deforme olabilme kabiliyetidir), dvlebilirlik ve kaynak kabiliyeti azalr(kaynak zelliklen %0.25 C zerinde ktleir). Karbon, demirle kat zelti yaparak mukavemet ve sertlii artrd gibi. kuvvetli karbrler oluturarak anma Karbonun demiri iinde erimesi sonucu oluan kat zeltiye Ferit () : direncini de artrr.
ferrit denir. ferrit(HMK) kristal kafese sahiptir. C ferrit iinde 723 C de en fazla %0,03 kadar eriyebilir. stenit (): Karbon atomunun YMK yapdaki demiri ierisinde znmesi sonucunda oluan kat zeltidir. ostenit(YMK) kristal kafese sahip tir. Sertletirme ilemi eliin stenit blgesine kadar stlmas ve btn yapnn stenit fazna dnene kadar beklenilmesi sonrasnda hzl bir ekilde soutulmas ile gerekletirilir. Bu dnm sonucunda martenzit ad verilen yksek sertlie sahip yap oluur. Martenzitik dnm hzl gerekletii iin difzyona zaman yoktur. stenit faz kayma mekanizmasyla aniden kafes yapsn deitirir.

elik ierisindeki maddelerin rolleri

Krom (Cr) Kromun oksijene kar olan ilgisi demirden fazla olduu iin mevcut oksijenle kendisi birleerek 20-30 nm kalnlnda pasif Cr203 tabakas oluturur. Ancak paslanmaz eliklerde krom karbr oluumu sonucunda kafes iindeki krom oran der ve dolaysyla korozyona kar dayanm zellii ortadan kalkar. Bu nedenle elikte ykselen C oran ile ya Cr oran artrlr yada kroma gre karbr yapma eilimi daha fazla olan alam elementleri (Nb. Ta. Ti) elie ilave edilir. Oluan Cr203 tabakas yzeyi tamamen kaplamaldr. Aksi takdirde korozif ortamlarda termal korozyon. korozyon pili oluumu desteklenir. Paslanmazlk asndan elikte herhangi bir ekilde kimyasal olarak (Cr203,Cr2N. Cr23C6, Cr7C3 gibi) balanm kromun etkinlii kalmamtr. Cr ayn zamanda eliin yksek scaklklarda mekanik zelliklerini korumasn da salar.

elik ierisindeki maddelerin rolleri

Manganez (Mn)

Her tr elikte bulunan bir elementtir. elie ergitme prosesleri srasnda oksijen tutucu olarak katlr. Karbon eliklerinde, manganez miktarnn st snr %0,8-1,0 olarak gsterilmektedir. Fazla bulunmas halinde, elik, mangan alaml elik olarak kabul edilir. Manganezin asl kat zelti sertletiricisi olarak kullanlr. Bu durumda, manganez eliin mukavemetinde nemli bir arta sebep olur; sneklik bir miktar azalr. Manganezin eliin mukavemetinde salad art, eliin karbon ierii ile doru orantldr. Manganez, sertleme kabiliyetini artrr; kaynak edilme zelliini iyiletirir ve korozyon zelliklerini gelitirir.

elik ierisindeki maddelerin rolleri

Silisyum (Si)

Silisyum, eliklerin mukavemetini ve zgl arln artrr. Silisyum kat zelti sertletirmesi yaparak mukavemeti ok artrr. Dk silisyum miktarlarnda mukavemet art problem oluturmaz; fakat yksek silisyum miktarlar eliin gevreklemesine yol aar. Yksek scaklklardaki oksidasyon direncini de arttrd iin. bu alanlarda kullanlacak eliklerde (s direnli elikler) silisyum bulunur veya silisyumla kaplanm elikler kullanlr. Silisyum, alam elementi olarak tek bana kullanlmaz; Mn.Mo.Cr gibi alam elementleri ile kullanldnda derin sertleebilirlik salar. Silisyum

elik ierisindeki maddelerin rolleri

Molibden (Mo)

Karbr oluumuna kromdan daha yatkn bir elementtir. Anma dayankll, sya dayankllk, kesme yeteneini dzeltme gibi zelliklerin arand yerlerde molibden alaml eliklerden sz edilir. Ayn zamanda wolframl, vanadyumlu ve nikelli eliklerde katk eleman olarak molibden kullanlr. Korozyona dayankl krom nikelli eliklerde slfrik asitlere kar dayankll yine molibden arttrr. elie yksek miktarlarda molibden katldnda dvlme olduka gleir.

elik ierisindeki maddelerin rolleri

Vanadyum (V)

elikte karbr bileii oluturmas sebebi ile malzemenin sya dayanklln arttrr. Vanadyumlu elikler anmaya kar stn dayanmldrlar bylece malzeme uzun sre kullanlsa da anmaya kar olduka dayankldr (bylelikle kesici ularn uzun sre kesici kalmalarn salar).
Wolfram (Tungsten, W)

Takm eliklerinin en nemli alam metalidir. Esas etki alam elemanlar ile birlikte kullanldnda eliin yapsnda karbr oluturmasndan kaynaklanr. eliin karbr oluturmas uzun sre yksek scaklkta almasn ve kesici ularn uzun sre

elik ierisindeki maddelerin rolleri

Bakr (Cu)

Hemen her alamda %0,15 orannda bakr mevcuttur. Eer bakr oran istee bal olarak yukarlara kartlrsa ak havada paslanmay azaltr. Ayrca elie bakr katldnda asitlere kar zelikle slfrik aside kar dayanm artar.
Nikel (Ni)

Ender durumlarda tek bana katk metali olarak kullanlr ekseriye kromla birlikte kullanlr. Yine kromla birlikte elie katldnda sertlemeye ve sya dayankll salar. Korozyona dayankll ve kimyasal etkilere kar dayankll nikele krom katnca meydana gelir.

Titanyum (Ti) Niyobyum (Nb) Tantal (Ta)

Karbon oranna bal olarak yksek oranlarda krom nikelli eliklere katlr bylece korozyon engellenebilir.

Kullanm alanlar
Biyomedikal uygulamalarda kullanlan metal malzemeler arasnda en yaygn kullanlan malzemeler demir esasl alamlardr. Bu grubun iinde sv ile temas durumunda sadece korozyona dayankl ostenitik veya yar ostenitik ve ktrme ile sertleebilir olan alamlar kullanlr. mplantasyonlarda zellikle ok bileenli yk tayan ve eklem yerlerinde uygulananlardan en yaygn kullanlan 316 L paslanmaz eliktir. Bunun sebebi iyi korozyon direnci ve iyi mekanik zellikleridir. Vakum ve elektrik ile tekrar ergitme, malzemenin performansn hissedilir derecede arttrmaktadr. Di protez uygulamalarnda ostenitik paslanmaz eliin daha dk korozyon direncine sahip olanlar kullanlabilmektedir. Sv temas olmayan yerlerde rnein kol ve bacaklarda elik ve paslanmaz elik bileenlerden yaralanlabilir. eitli biyomalzeme uygulamalar aada verilmitir: Kemik atlamalarnn sabitlenmesi (316 L paslanmaz elik) Kemik paralarnn tel ile balanmas (316L paslanmaz elik) Bel kemii probleminin dzeltilmesi (316L paslanmaz elik) Uzun kemiklerin dahili sabitlenmesi (316L paslanmaz elik) Omuz, kala, diz, dirsek gibi eklem protezleri (316L paslanmaz elik) Dilerin dzeltilmesi (302, 303, 304 ve 305 paslanmaz elik) Di yapsnn restorasyonu (316L paslanmaz elik) 0.26mm apl ve 5-20 mm uzunluunda akupunktur ineleri (316L paslanmaz elik)

CoCr ALAIMLARI

Biyolojik olarak kobalt esasl alamlarn kullanm 1929 tarihine kadar gitmektedir ve ilk kullanm di hekimlii alanndadr. Bu amala kullanlan alamn ad Vitalyumdur. Gayet iyi mekanik zelliklere sahiptir ve kolay dklebilir bir alamdr. Sonu olarak bu alam di hekimliinde yaygn olarak kullanlmaya balanmtr ve dier cerrahi uygulamalar 1937 senesine kadar uzamtr. O tarihlerde sadece yksek korozyon direnleri nedeniyle paslanmaz elikler cerrahi uygulamalarda kullanlyordu. Vitalyumun ilk cerrahi uygulamas kemik plakas eklinde olmutur.
Biyomalzeme olarak kullanlan iki tip kobalt-krom alam vardr. Bunlar; 1- CoCrMo 2- CoNiCrMo alamlardr.

Yksek Co-Cr alaml kala protezi

CoCrMo alamlar diilik ve yeni gelitirilen yapay eklemlerde kullanlmaktadr. CoNiCrMo alam ise CoCrMo alamlarna nazaran daha ar ykler tayan, kala ve diz eklemlerinde protez sap malzemesi olarak kullanlmaktadrlar .

ASTM, CoCr alamlarn cerrahideki uygulamalarna gre 4 eit gruba ayrlmtr.

Bunlar;

CoCrMo (F75) CoCrWNi (F90)

CoCr ALAIMLARI

Dkm F-75 alam geleneksel olarak iyi korozyon direnci ile karakterize edilir. Mekanik zellikleri ikinci derecede nemlidir. Alamn kimyasal bileimi, mekanik ve korozyon zelliklerini optimize edecek ekilde ayarlanmtr. Yaklak bileimi %27-30 Cr, %0.35 max. C, %5-7 Mo, %2.5 max. Ni, %0.5 max. Fe, %1 max. Mn, %1 max. Si ve geri kalan balans Co eklindedir. Bu alama esas olarak katlan elementler Cr ve C dur. Alamsz durumda kobaltn korozyon direnci cerrahi uygulamalar iin yeterli deildir. Cr ilavesi ile alam yzeyinde Cr3O3 olutuu iin korozyon hz der. Bir ok Co, Ni ve Fe esasl alamda %20 ye kadar Cr kullanlrken bu alamda %30a kadar kullanlmas en iyi korozyon direncini salar. Karbon alamn ergime noktasn drr ve matrisi kat eriyik sertlemesi ile kuvvetlendirilir. Ergime noktasnn dmesi, dkmn basit dkm ekipmanlar ve ucuz malzemeler kullanlarak yaplmasna olanak tanr. Bu nedenle vitalyum kk laboratuarlar da bile retilebilir. Karbon ilavesi ile dkm scakl 1450 0C den 1350 OC ye drlr. Co Cr alamlar korozyon dayanmlar yksek olmas, retim metotlarn kolay ve ucuz olmas nedeniyle olduka yaygn kullanm alan bulmutur. Bu malzemeler esas olarak ve en ok karlalan medikal uygulamas kala protezleridir. Kala protezlerinin Co Cr yaplma sebebi vcutta dier implant malzemelerden daha fazla kalabilme sreleridir. Bu nedenle kalc implantlar Co Cr alamlarndan yaplmaktadr. Biyouyumluluklar iyidir ve toksikolojik bulgular yoktur. Kalc total kala ve total diz protezleri mekanik zellikleri bakmndan daha iyi olduu iin F-75 dvme alamlarndan tercih edilir. F-75 dkm ise daha ok daha az mukavemet ve ykleme gerektiren blgeler iin dizayn edilir. Ama F-75 dkm alamndan yklenme

Alanlar
Alam F 75 Dkm F 75 Dkm F 90 Dvme F 562 Dvme ivileri, kalp kapakklar. Total kala protezi Total kala protezi, kalp kapak, cerrahi tel Total kala protezi Kullanm Alan Kala, diz, bilek, dirsek, omuz, parmak eklem protezleri, kemik plaka ve

Alam Elementleri

Kobalt : Alamn ana elementidir. Kat eriyiin %70 nin Co olduu kabul edilmektedir. Alamn mukavemet deerini, sertliini ve elastik modln arttrmakta, sneklii ise drmektedir. Krom : Kat eriyiin %30 unun Cr olduu kabul edilmektedir. Korozyon direncini arttrmakta, mekanik zellikleri iyiletirmektedir. En yksek mekanik zellik deerini elde etme snr %30 Cr seviyesindedir. Molibden : Vitalyum alamnn mekanik zellikleri nemli lde etkiler. Sertlii arttrr. Bu alamda Mo yerine W da kullanlabilmektedir. Ancak W sneklii Mo den Mekanik zellikleri daha fazla drmektedir.
zellikler Min. Akma Mukavemeti ekme Mukavemeti Uzama Kesit Daralmas 450 N/mm2 655 N/mm2 %8 %8

Uygulamalar
Malzeme ihtiyalar giderek sofistike bir hal aldndan Ti ve alamlar bir ok durumda denendiler. Titanyum, katld alamlara sertlik kazandran, alkali ve asit ortamlarn oluturduu, korozif etkiye olduka direnli, gm renginde hafif bir metaldir. Erime ss ok yksektir ve dkm esnasnda genellikle kalp malzemeleriyle birleme eilimindedir. Ticari saf titanyuma %6 alminyum ve %4 vanadyum eklenmesiyle mplant uygulamalarnda sklkla kullanlan ve olduka stabil bir malzeme olan alam elde edilebilir. Titanyumlarda in vitro korozyon direnci son derece iyidir. Korozyona olan direnleri nedeniyle dokulara iyon salnmlar hemen hemen hi yoktur. Korozyona olan direncin titanyum yzeylerde oluan oksit tabakasndan kaynakland bilinmektedir. Bu ayn zamanda metale doku dostu bir zellik kazandrmaktadr. Uzun dnemde, uygulandklar dokularda subletal konsantrasyonlarda bile iyon salnm gstermezler. Bu da sitotoksik etki dourmamasna neden olur. Hayvan ve kullanm deneyleri titanyum ve alamlarnn biyouyumluluklarnn mkemmele yakn olduunu gstermektedir . Bir metal okside olup yzeyinde bu oksit tabakasn fizyolojik koullarda koruyorsa pasif olduu dnlr. Titanyum fizyolojik koullarda yksek derecede pasif zellik sergiler. Hava ile temas ettiinde, 10~9 saniye iinde yzeyinde 10 kalnlnda bir oksit tabakas oluturur. Oksit tabakas 1 saniye iinde 2-5 nanometre kalnla ular. Birka dakika iersinde de bu tabaka 100 kalnla ular. Bu kalnlktaki oksit tabakas,korozyon direncini dikkate deer lde arttrr ve metale olduka iyi bir doku uyumu zellii kazandrr.

En ok kullanlan biyomalzemelerden olan titanyumun zelliklerini u ekilde zetleyebiliriz;

Titanyum reaktif bir metaldir. Bunun anlam havada, suda veya oksit

olan herhangi baka bir elektrolit metal zerinde kendiliinden bir oksit tabakas oluturur. Bu tabaka ile kaln bir film oluur ve vcut svlarnnki de dahil olmak zere kimyasal saldrlardan metal korunmu olur. Titanyum doku ierisinde inert bir zellik gsterir. Doku ile temas halinde bulunan film tabakas znmeyen zelliktedir. Bu durumda organik molekllerle reaksiyona girebilecek iyon salnm gereklememektedir. Titanyum iyi mekanik zellikler gstermektedir. Dayanma kuvveti olduka yksek olan bir malzemedir. Hatta titanyumun kortikal kemik (Kemik iliini evreleyen, sk kemik dokusundan ibaret katman) veya dentinden (mine tbakasnn altnda kemikten daha sert yap) ok daha sert olduu bilinmektedir. Narin, zayf biimdeki dental implantlarn elde edilmesinde kullanldklar halde byk ykleri de tayabilecek kadar dayankldrlar. Ayrca bu metalin sert ve dvlebilir biimde olmas ok yklemelerden etkilenmemesine, eilme ve bklmelere ramen krlmamasna neden olmaktadr. Titanyum doku ve kemik ierisinde pasif davran gstermez. Kemik przl yzeye doru bymektedir ve kemikle balanma gstermektedir. Bu niteliinden dolay da bu malzeme biyoaktif bir malzemedir. Bu yapan biimde balanma, osseoentegrasyon olarak isimlendirilmektedir

Ti ve Ti Alamlarnn Uygulamalar
Demir, alminyum, krom, molibden gibi metallerin

eser miktardaki ilaveleri ile saf titanyumun mekanik zellikleri gelitirilmeye allmtr.

Ti 6Al 4V Alamnn Mekanik zellikleri Bu alamn mekanik zellikleri implant edilebilen dier metal alamlarnn mekanik zellikleriyle rahatlkla karlatrlabilir. Elde edilen mukavemet yaklak olarak 316 L paslanmaz eliinkiyle ayn ve bildiimiz Co Cr Mo alamnn mukavemetinin hemen hemen iki katdr.

Uyumluluk
Titanyum reaktif metal serileri ierisinde snflandrlmaktadrlar fakat cerrahi implantlar ve kimyasal aparatlar iin kullanlabilecek en direnli metaldir.Titanyum ve altn ok benzer korozyon direnlerine sahiptir. Elektriksel olarak izole edilmi, nce bir oksit film reaktif titanyumu korozif ortamdan korumaktadr. Metalik biyomalzemelerin korozyonu, sadece elektrokimyasal metotlarla allabilmektedir. Korozyon le her gn metal atomlarnn bir katndan daha az uzaklatrlr. Bu sonu da titanyum malzemenin tamamyla oksitlenmesi iin bir milyon yldan daha fazla zaman gemesi gerektii sonucunu vermektedir. Sonu olarak "kimyasal uyumluluk" terimi korozyon ile ayn anlamda kullanlmaktadr. Sfr korozyona sahip bir malzeme de bulunmamaktadr. Fakat minimum korozyon hz da aslnda (biyo) kimyasal uyumluluu garantilemektedir. Havaclk, uzay, uak, tp (kala ve diz Dolaysyla titanyum da dk korozyon hzyla iyi bir malzemedir .
implantlar, kalp valfi. di dolgu maddesi, vs.), el aletleri ve hatta golf sopasna kadar pek ok yerde kullanlmaktadr. Alamlar stldklarnda ilk ekillerine dnebilme yeteneine sahiptirler. Bu zellie ekil hafza zellii denmektedir. (Shape Memory Alloys) ekil hafza etkisi. Biyomalzeme uygulamalarnda; di kprlerinde, kafatas ierisindeki damar

ekil hafza etkisi

Bu fonksiyonel davrantan yararlanlarak

biyomedikal uygulamalarda kullanlan damarlar iindeki kan phtlarn yakalayan bir filtre gelitirilmitir. NiTi alaml telden yaplm apa eklindeki filtre damar iine sokulmadan nce dz bir tel haline getirilir. Damar iine yerletirildikten sonra tel, vcut ss ile harekete geerek filtre fonksiyonu salayacak orijinal ekline

 Hafzal alamlar bugne kadar deiik biyomedikal uygulamalarda

kullanlmtr. ok iyi bilindiklerinden Ti-Ni alamlar ilk defa kullanlan hafzal alamlardr. Gelecek yllarda dier hafzal alamlarnda implant olarak kullanlmalarnn artaca muhtemeldir. Ortodentik uygulamalarda dilerin kuvvetlendirilmesi iin kullanlmas paslanmaz elik tellerin yerini uygulama kolayl ve dier avantajlar ile Ti-Ni teller almaya balamtr. Ti-Ni alamlarn en ilgin uygulamas suni kalplerdir. Ti-Ni telleri ift ynl ekil hafza etkisi gsteren elastomerden yaplm kalp duvarna yerletirilir. Bu teller programl elektrikli stma devreleri yardmyla suni olarak kas kaslmasn salayacak ekilde kullanlr. Uygun pompalama hz ve basn salanr. Ortopedik uygulamalarda ise Ti-Ni alamndan yaplm kemik levhalar rnek verilebilir. Kemik krklarnn basnla onarmn salamaktadrlar. nceden programlanm Ti-Ni malzemesi krk kemie tutturulur, vcut ssnda ekil hafzasnn levhay bzd ve krk kemik ularn skca kenetledii grlr. Uyumu ve hzl kaynama salamas nemli bir avantajdr. Ti-Ni alamnn bir baka uygulamas belkemii eriliinin dzeltilme tedavisidir. Burada bir Ti-Ni ubuk birka kere bklerek ksaltlr. ubuk vcuda yerletirildikten sonra, vcut scakl zerinde bir scaklk uygulanarak traksiyon ayarlar yaplr. Bylece ikinci bir

20 yldan fazla bir sredir kardiovaskller cerrahi aletlerinde kullanlmaktadr. ekilde Starr Edward n aort valfi grlmektedir. Onarlamaz kalp valfi hastal bulunan hastalarda; topu tutan titanyum kafes aortann iine yerletirilir. 1965 den beri bu protez ok az bir baarszlkla 80.000 hasta zerinde denendi. Kalp krizleri ve dier birok nedenler sonucu kardiak disfonksiyon durumu meydana gelir ve hasta yaamn srdrmek iin geici yada devaml olarak bir darbe retici sisteme ihtiya duyar. Hermetik olarak mhrlenmi lityum Titanyumg kayna veyaplm protezler, total alamndan iyodin bir titanyum kutu kala, parmak eklemi, total diz ve ieren dirsek tarafndan korunan elektronik devre total bir darbe jeneratr bulunur. deiimlerinde ve krk onarm uygulamalarnda kullanlmtr. Total kala deiimi nispeten basittir. Top ve soket (ball and socket) tipindeki eitli dizaynlar ve malzemeler, klinik baaryla sonulanmtr. Titanyum alamnn yksek dayankll ve yorgunluk direnci, hasta aktivitesinin artmas amacyla kala protezlerinde kullanlmaktadr. Dk modle sahip titanyum
Titanyum

Altn ve altn alamlar

Altn ve altn alamlar kararllk, korozyon direnci ve uzun

mrl olularndan dolay di tedavisi asndan yararl merallerdir. Altn alamlar saf altna gre daha iyi mekanik zelliklere sahiptirler. Bu alamlarn %75 veya daha fazlas altn geri kalan ise soy metallerden olumaktadr. Bakr ilavesi dayanm artrr. Platinde ayn etkiyi gsterir. Ancak %4'den fazla ilave edilirse erime noktas artt iin ilenmesi zorlamaktadr. Az miktarda inko ilavesiyle erime scakl durlr. %e3ten fazla altn ieren yumuak alamlar fazla yk altnda kalmayacak ekilde dolgu malzemesi olarak kullanlrlar. Daha az altn ieren alamlar ise daha serttir ve yke kar dayanmJan daha yksektir. Bu nedenle kaplama malzemesi olarak kullanlrlar.