Вы находитесь на странице: 1из 17

Proteco das pessoas quando utilizadoras das instalaes elctricas

http://www.prof2000.pt/users/lpa

Choque elctrico
A corrente elctrica agir sobre o corpo de trs maneiras: Por contraco dos msculos (tetanizao) Por queimaduras Por aco sobre o corao

Fibrilao: causada pela passagem da corrente elctrica pelo corao o que provoca no msculo cardaco uma desorganizao completa.

Proteco das pessoas


Nas instalaes elctricas de utilizao devem ser adoptadas medidas destinadas a garantir a proteco das pessoas contra os chamados choques elctricos. Segundo as R.T.I.E.B.T. (Parte 4 Seco 41), nas instalaes de utilizao devem ser tomadas medidas destinadas a garantir a proteco das pessoas contra os contactos directos e os contactos indirectos.

A proteco contra os contactos directos envolve fundamentalmente medidas preventivas.


A proteco contra contactos indirectos usualmente feita atravs da utilizao de aparelhos sensveis corrente diferencial - residual resultante de um defeito de isolamento.

Contacto directo
Se uma pessoa entra em contacto com uma parte activa de um elemento sob tenso, por negligncia ou desrespeito das instrues de segurana diz-se que ficou submetida a um contacto directo.

Contacto indirecto
Se uma pessoa entra em contacto com um elemento que est acidentalmente sob tenso devido, por exemplo a um defeito de isolamento, a electrocusso consequncia de um defeito imprevisvel e no da negligncia da pessoa. Esse contacto designase por contacto indirecto.

Proteco contra contactos directos


Para proteco das pessoas contra os contactos directos as R.T.I.E.B.T (Seco 412) preconizam essencialmente medidas preventivas que, em alguns casos podem ser complementadas pela instalao de dispositivos diferenciais de alta sensibilidade (de 6, 12 ou 30 mA).

Boto de teste para o ensaio peridico do diferencial. Alavanca de comando de duas posies (Ligado/Desligado). Sensibilidade do diferencial: 30mA (alta sensibilidade)

Regime de neutro
Antes de analisarmos as medidas de proteco contra contactos indirectos vamos analisar sucintamente os regimes de explorao do neutro da instalao, com os quais essas medidas esto relacionadas. Regime TT

Terra de servio Terra de proteco

O regime de neutro TT caracterizado por ter o neutro do transformador do PT (Posto de Transformao) directamente ligado terra de servio e as massas ligadas terra de proteco.

Regime de neutro
Regime TN O neutro do transformador do PT directamente ligado terra de servio e as massa so directamente ligadas ao neutro, atravs de um condutor prprio (PEN ou PE).

PEN

N
PE

Terra de servio

Terra de servio

TN-C (condutor N e PE comuns)

TN-S (condutor N e PE separados)

Condutor PEN (PE + N): Condutor ligado terra e que tem simultaneamente, as funes de condutor e proteco (PE) e de condutor neutro (N). verde/amarelo em toda a sua extenso e nos extremos das suas ligaes deve ser marcado com a cor azul. 8

Regime de neutro
Regime IT
Regime de neutro isolado ou impedante. O neutro do transformador do PT isolado ou ligado atravs de uma impedncia terra de servio e as massas so directamente ligadas terra de proteco.

Terra de servio

Terra de proteco

Proteco contra contactos indirectos


(Seco 413 das RTIEBT)

Para a proteco das pessoas contra os contactos indirectos no regime de neutro TT, instala-se no incio do circuito um disjuntor diferencial (DDR) ou interruptor diferencial (ID) e ligam-se as massas metlicas dos equipamentos a um condutor de terra que ser ligado a um elctrodo de terra.
A diferena fundamental entre o disjuntor diferencial e o interruptor diferencial reside no facto de o disjuntor, alm de ter proteco diferencial (contra as correntes de fuga), tal como o interruptor diferencial, tem tambm proteco magnetotrmica, isto , contra sobrecargas e curto-circuitos. Portanto o disjuntor mais completo, sendo o interruptor utilizado quando as outras proteces (contra sobrecargas e curto-circuitos) j esto asseguradas por outros rgos de proteco.

Disjuntor ou interruptor diferencial Motor elctrico

Condutor de terra Terra de proteco


10

Como funciona um diferencial


NA AUSENCIA DE DEFEITO:
Boto ON/OFF

IF = I N

(j que no h corrente de fuga para a terra).

Boto de teste

Rel de deteco Bobina de deteco

F = N F N = 0 logo no h corrente induzida na bobina de deteco que acciona o rel. Os contactos continuam fechados. A instalao funciona normalmente.
NA PRESENA DE UM DEFEITO DE ISOLAMENTO: IF > IN (j que h corrente de fuga para a terra).

Bobina do neutro

Resistncia de teste

F > N F N 0 logo h corrente induzida na bobina de deteco que acciona o rel. Os contactos abrem. A instalao desligada. 11

Sensibilidade de um diferencial
A sensibilidade de um aparelho diferencial o valor da corrente resultante de um defeito Corrente diferencial - residual estipulada In que faz abrir obrigatoriamente o circuito defeituoso. Existem aparelhos diferenciais de alta, mdia e baixa sensibilidade. Sensibilidade In Alta (mA) 6 12 30 Mdia (mA) 100 300 500 Baixa (A) 1 3 5 10 20

O sistema deve garantir que a tenso de contacto seja inferior a 50V (massas no empunhveis) ou 25 V (massas empunhveis), ou seja, que o aparelho de proteco corte o circuito quando a tenso de contacto atingir os valores indicados. O produto da resistncia de terra de proteco pela intensidade de corrente que faz funcionar o diferencial ter de ser inferior tenso limite convencional definida (25V ou 50V). R x In 25V Se houver massas empunhveis R x In 50V Se no houver massas empunhveis
R Resistncia de terra de proteco em . In Corrente de funcionamento do aparelho de proteco ou seja a corrente diferencial residual estipulada do aparelho diferencial.

12

Relao sensibilidade/resistncia de terra


Valores mximos da resistncia de terra em funo da sensibilidade do aparelho de proteco diferencial, por exemplo, se for de 500mA:

Se houver massas empunhveis R x In 25V R 25 : 0,5 R 50 Se no houver massas empunhveis R x In 50V R 50 : 0,5 R 100
Seleco de aparelhos diferenciais conforme os valores mximos da resistncia de terra.

13

O que significam as marcaes

Interruptor Diferencial Corrente diferencial residual estipulada 30mA (alta sensibilidade)

Tenso estipulada (UN) Corrente estipulada (IN)

14

Sistema de terra de proteco


Os sistemas de terra de proteco so constitudos basicamente pelos seguintes componentes: Elctrodo ou sistema de elctrodos de terra. Condutores de terra.

Barramento ou terminal principal de terra.


Condutores de proteco (PE) Ligaes equipotenciais.

15

Sistema de terra de proteco

Quadro de entrada Condutor principal de proteco


Condutores de proteco Terminal principal de terra Barramento de terra do quadro de entrada

Condutor de terra

Elctrodo de terra

Terra de proteco

16

Medio da resistncia de terra


Aparelho de medida

20 m

20 m

Elctrodo de terra

Elctrodo auxiliar de tenso

Elctrodo auxiliar de corrente

RX = UXY / IXZ
17

Вам также может понравиться