Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Sat faaliyeti, iletmenin tm pazarlama faaliyetleri iinde, iletmeye para akmn salayan tek faaliyettir. Bugn tm iletmeler mallarn kaliteli retmekte, rekabete gre fiyatlarn belirlemekte, en uygun datm noktalarna en ekonomik biimde ulamakta, reklama, halkla ilikilere ve sat tevik etmeye para harcamaktadrlar. Yatrm geri getiren faaliyet ise sattr.
Satn Tanm?
En basit haliyle, alc ile satc arasnda gerekleen bir ikna faaliyetidir. Sat, bir rn, hizmet veya faydann, en uygun yerde, en uygun zamanda, en uygun kiiye, en uygun yntemle ve uygun bir bedel karlnda satlmas iin gerekli olan abalar btndr.
Sat, sat nerisini satarken, aslnda kendisi ile birlikte firmasn ve onun pazarlama programn satmaktadr. Bu nedenle sat pazarlama anlayn iyi zmsemelidir.
Sat, temsil ettii firmann imajna uygun davranmak zorundadr. Bu nedenle insan ilikileri asndan satlarn nemi byktr. Sat zamann nasl kullanr?
Deien Pazar dinamiklerinin satlk mesleini de etkiledii dnlrse, satlarn kendilerini ok iyi yetitirmeleri gerekir.
Sat Trleri:
Firmann amalar, mal veya hizmet trleri, faaliyet alanlar, pazar yaplar , hedef pazarlar , konjonktrel zellikler vb. farkl sat trlerini ortaya karmaktadr. Sat trleri, ayn zamanda, hedef tketici/ mteriyle ilgili mal/hizmet bilgisi ihtiyac ve sat bilgi dzeyi itibariyle de bir ayrma tabi tutulabilir. Satla ilgili grevlerin, sat elemanndan en az yaratclk isteyen trnden ok yaratclk isteyen trne doru gelien bir sra iinde ele alnmasyla,sat elemanlar (ve dolaysyla grevleri) balca 7 eide ayrlabilirler :
Esas itibariyle mal teslimi yapan sat eleman : Merubat , benzin ve benzeri mallarn dnda teslim iini yapar. Sat hkmll yoktur;olsa da, ikinci derecede olup yeni sat yaratmas pek sz konusu olmaz . Ama mteriye iyi hizmet ve has davran daha ok sata yol aar. Tezgahta sat eleman : eride tezgah arkasnda , ou kez neyi alacana karar vermi olan mteriye istediklerini verir. Darda sipari alan sat eleman : Grevi darda sipari almak olan perakende sat maazalaryla iliki kuran sat elemandr. Yaratc satlk yan azdr. Misyoner sat eleman : Sipari olmadan mevcut ve potansiyel alclara iyi niyet ziyareti yaparak bilgi veren sat elemandr. letmeye kar olumlu ve iyi duygular ynetme amac gder. la fabrikasnda zel grevle grevlendirilen bir doktor gibi. Teknik danman sat eleman : Teknik bilginin ok nem kazand durumda grlen sat eleman tipidir. Teknik eitim grm, sat mhendisi denilen elemanlarca sat ii yaplr. Fiziksel mallarda yaratc sat eleman : Buzdolab, amar makinesi, ansiklopedi gibi somut mallarda talebi tevik ederek,talep yaratarak sat yapan sat elemandr. Hizmet sat yapan yaratc sat eleman : Eitim ,sigorta ve reklam hizmetleri gibi soyut mallarn satn yapar Fiziksel (somut) mallara gre bu tr mallarn faydalarn ortaya koymak daha g olduundan sat da ok daha gtr.
Sat tr ve tipleri ayrmlarnda, esas alnmas gereken l satnn fonksiyonlar, performans standartlar, haberleme faaliyetleri ve vastalar, mteriyle grme frekansyla i ve d ilikilerin younluu, pazarlama bileenlerinin, tketici-mteri bilgi dzeyinin ve hedef pazarnn zelliidir.
Sat yeri sats, Kanal veya hizmet sats (toptanc, perakendeci vb.), Yaratc sat (potansiyel tketici /mteri talebini uyandrp onu etkileyerek talebi fiili hale getiren saha sats), Teknik sat (makine, tehizat satsnda olduu gibi), Uluslar aras mobil sat (tek lkede veya ok lkede yerleik olmayan sat), Hizmet bileeni sats (turizm, sigortaclk vb.), Referans grubu sats (doktor, eczaclar vb.), Sistem sats (bilgisayara), TP (taahht retim pazarlama) sats (ihale pazarnda), Misyoner sat ( talebi uyandrp psikolojik kabul yaratan), Danman (danmanlk suretiyle ihtiya gelitiren ) sat, Sorun zc sat, Dolayl satlk ( telefon, mektup , vb.), Sat ekibi (fert ve gruba ) satlar, Kasiyer sat (self servis kasiyerleri) , Otomatik sat (sat makinalar), Mteebbis sat ( kotasz ve raporsuz alan ) vb.
PLANLAMA:
Sat elemanlar etkin bir performans gsterebilmek iin, son derece planl davranmak zorundadr. Zamann etkin kullanlabilmesi asndan; Tm randevularn ve i grmelerinin belirli bir plan ve program erevesinde yrtlmesi gerekmektedir.
Temsil etme:
Her sat eleman alt firmay ve markay temsil etmektedir.
Gzlemleme :
Sat eleman Pazar artlar meydana gelen deimeleri rahatlkla gzleyebilmeli, mteri ikayetleri ve mterilerin tutum ve davranlarnda ortaya kacak deiiklikleri izlemek .
Sat elemanlar evreden gzlemledikleri eyleri etkin bir ekilde analiz etmek ve iletmenin gelecekteki faaliyetlerinin ekillenmesine yardmc olmak durumundadr.
Analiz
yi bir sat eleman iyi bir mzakerecidir. Sat eleman eitli yntemleri kullanarak mterileri etkileme yoluna gitmektedirler.
Etkileme / kna
Sorun zme
Sat elemannn temel grevinin mteri isteklerine dorudan cevap vermek olduu eitli kaynaklarda yer almaktadr.
Raporlama:
Dnem boyunca karlalan tm olaylarn ve sonularn birer rapor halinde sunulmas gerekmektedir.
Sat?
SATII ZELLKLER
Satc olarak almak zere bir firma tarafndan ie alndktan sonra, satmakla grevli bulunulan mal veya hizmet ne olursa olsun, ilk i, grevi bir meslek olarak kabul etmek ve bunu benimsemektir. Satcl meslek olarak benimseyecek bir ahsn baz niteliklere sahip olmas zorunludur. Sat temsilcisi, firmann temsilcisidir ve firmasn en iyi biimde temsil etmelidir. Davran ve konumalar buna uygun olmaldr. Baarl satcnn zellii nedir? Bu sorunun cevab iin ok almak ksmen doru olabilir. Bazlar ok alr, ancak ok baarl olmayabilir.
KLK:
Bireyler fiziksel grnmleri ile olduu kadar tutum ve davranlar itibariyle de birbirinden farkllklar gsterirler. Olaylar, insanlarn hareketleri, duygular ve fikirleri bakmndan birbirlerinden farkl olduklarn gstermektedir. Kiilik , bireyin kendi asndan , fizyolojik , zihinsel ve ruhsal zellikleri hakkndaki bilgisidir
Gayretli olma : Belki de en nemli kiilik zelliklerindendir. Gayret ya da heyecan fiziksel ve ruhsal enerji yaratmada etkilidir. Bu tr enerji ise sat grmelerinde etkili olabilmektedir. Drstlk : nsanlarla srekli iliki ierisinde bulunacak olan sat eleman drst olmak zorundadr. Bu konudaki standardn yksek olmas gerekir. Gvenilirlik ve doruluk mteriler asndan olumlu bir l olarak sat kolaylatrabilmektedir
Zeka : Sat elemanlar zeki olmaldr. zellikle, mteri ile olan grmelerde abuk karar verme ve annda durumu kavrayabilme yeteneine sahip olabilmelidir. Cesur olma : Sat eleman birok istenmeyen durumlarla ba baa kalabilir. Grevi birok zorluklara karn yrtmek ve bitirmek bir cesaret iidir ve bunu da hi kimse takdir etmeme durumunda kalamaz. Gvenilirlik : Mterinin, sat elemannn sz ve davranna gven duymas arttr. Sznde durmak ve yerine getirmek nemli bir zelliktir.
Davran tarz
Gelime arzusu,
Sabr ve tolerans, Hzl kavrama ve olaylar deerlendirme yetenei, nsanlara yakn olma, Doruluk Yaratclk
Eitim:
letmelerde baary arttran etkenlerin iinde en nemlisi insan gcdr. Bu nedenle sat gcnn eitimi ok nemlidir. Eitim yalnz ie yeni balayan satlar iin deil; yenilikler, deiiklikler ve aksaklklar ortadan kaldrmak amacyla mevcut personel iin de gerekli olan srekli bir faaliyettir. IBMnin sat elemanlarnn her yl zamanlarnn yzde 15ini eitimde geirmeleri buna iyi bir rnektir
Eitim, sat temsilcisi olma niteliinin bir paras olarak benimsenmelidir. Sat temsilcisi olarak ie balayacak kiiler nce kendileri iin hazrlanan zel programlara katlmaldr. Pazara yeni mamuller ve modeller ktka, onlarn eitimi de zaman iinde verilmelidir.
Sat gcnn baars ekip iinde yer alan sat temsilcilerinin kiisel baarlaryla doru orantl olarak artmaktadr. Bu nedenle baarl bir sat temsilcisinde mesleki deneyim, bilgi ve kiisel zelliklerden oluan temel zellik bulunmaldr. Sat temsilcileri, tketicilerin beeni ve gereksinimleri, satt mal ve rakiplerin Pazar koullarn iyi bilen, ada satclk ilkelerini benimseyen, bu bilgi ve ilkeleri kiisel yetenekleri ile birletirebilen kiidir
Beceri
Doru soru sormay bilmek : Sat boyunca ihtiyalar anlayabilmek ve mteriye olumlu cevaplar verebilmek iin doru sorular sorabilmelidir. Bunun iin de her sat temsilcisinin soru sorma tekniklerini ok iyi bilmesi gerekmektedir. Duygularn kontrol edebilmek : yi bir satcnn haiz olmas gereken zelliklerden biri de kendine hakim olmaktr. Mterilerin eitli sebeplerle, sert, krgn veya kaba szlerle karlaan satc, hislerini kontrol altna almay baarmaldr. Satcnn bu konudaki baars ok zaman bu tip mterilerin devaml mteri olmalarn salar
Yaratc olmak : Satn sanat boyutunun olmas, yaratclk ve hayal gc gerektiren bir i olmasndan kaynaklanr. Sanat iin meydana getirdii eserin gzel ve beenilen bir alma olmas bir vn meselesidir. Satnn grevi, bu bakmdan bir sanattr. Satlar, gzel ve drst satlaryla vlr.
D grnm : Mteri zerinde etki yaratan faktrlerden biri de sat temsilcilerinin d grndr. Kendine bakan, temiz ve dzenli bir grnm herkes tarafndan olumlu mesajlar iermektedir. Sat, mterisinin karsna temiz, dzenli ve iyi giyimli olarak kmaldr. yi bir d grn iin, btn ayrntlara titizlik gstermelidir.
Bilgi
Bilgi , sahibine kuvvet verir. Satc da, meslei ve grevi ile ilgili bilgilerini gelitirmek ve yenilemek zorundadr. Bilgi sayesinde satc daha baarl olacaktr. Bilgi edinmenin bir yolu okumak, dier yolu da tecrbeden yararlanmaktr.
Sat bilgileri:
irket zellikleri rn ve yararlar Rakipler Pazar yaps Mteri kimdir zellikler nelerdir Sat teknikleri Sat grmesinin aamalar
Rakiplerin rnleri
Mteriler
nerededir Ne kadar, ne zaman ve nasl alrlar htiyalar, istekleri nelerdir
letiim becerileri
Blge ve zaman ynetimi
LKLER
ANLAMA
rnle ilgili olarak bilinmesi gereken zellikler ; teknik zellikler(neden yaplm, fiziksel z.,onarlabilirlik, garanti); Ticari zellikler; maj, kullanm ve fayda ile ilgili zellikler
Temelde satn ana amacnn alc ihtiyalar ile satcnn rnn zelliklerinin eletirilmesidir. Bu balamda AF=zellikler-AvantajlarFaydalar Teknii son derece etkili bir sat tekniidir. Fayday vurgulayan bir yntemdir.
Tketicilerin reddedemedikleri=
1) ZAMAN 2) PARA Satlmak istenen rnn nasl zaman ve para tasarrufu salayaca tketiciye anlatld srece tketicinin sat kabul etme oran ykselmektedir.
FRMA BLGS
Her mteri , i yapt iletmenin sahiplerini, politikalarn, teknolojisini, i yapma felsefesini ve hizmet anlayn bilmek ister. Bunun pek ok nedenleri olabilir: - Hemeri, tandk biri olmas belki de bir tercih nedeni olabilecektir, - yapma yntemleri ve felsefesini deerlendirecektir. - Dostluk ilikilerinden yararlanp yararlanamayacan deerlendirecektir.
- Kendi iini i yapt firma ile nasl uyumlatracana karar verecektir. - yapt firmay baka iletmelere kar bir referans olarak kullanlacaktr.
Mteri bilgisi:
Mteri sizin rn satmak iin uramak zorunda olduunuz kii deil, duygu ve hisleri olan, rnnz satn almakla sizi onurlandran ve size gelecek salayan en nemli kiidir.
Sektr bilgisi
Bir sat ayn zamanda mterisinin danmandr. Pazarda ne olup bittii, kimlerin kimlerle i yapt, sektrn nereye doru gittii konusunda da mterisine bilgi verebilmelidir.
Mteri kimdir?
Mteri, her iteki en nemli insandr. Mteri size deil, siz mteriye balsnz. Mteri ilerinizi aksatan kiiler deil, iimizin amacdr., Mteri bizlerden alveri yapmakla bizlere iyilik eden kiilerdir. Mteri, bir yabanc deil, iimizin en nemi parasdr.
Mteri, sadece para harcayan kii deil, duygu ve hisleri olan sayg bekleyen kiidir. htiya ve istekleri olan kii olup, bizim grevimiz onun ihtiya ve isteklerini karlamaktr.
Alcy ikna etme konusunda alcnn tepkilerini doru deerlendirememesi, Sat kapama konusunda yeterli tecrbe ve bilgiye sahip olmamas, stleriyle iyi ilikiler iinde olamamas, Planlama becerisinin yetersiz olmas
BLM 3
GD?
Kiisel Faktrler
Kiisel faktrler olarak; ya, cinsiyet, gelir, meslek vb. saylabilir. rnein, sat performansnn belirlenmesinde tketicinin veya mterinin zellikleri de rol oynamaktadr. Bu balamda cinsler arasnda farkllklar olmaktadr. rnein; alverite bayan mteriler erkeklere oranla daha duygusal davranmaktadrlar. Erkekler alverite gezmeyi ok sevmeyip, tek yerden alveri etmeyi severler.
Sosyal Faktrler
nsan sosyal bir varlk olduundan bulunduu ve yaad evre ile uyum iinde olmak zorundadr. Yaanlan evrenin kltr, ait olunan sosyal snf, referans gruplar ve arkadalar ile aile, satn alma davranlar zerinde son derece belirleyici bir rol oynamaktadr. Bunun en gzel rnei, zaman iinde deien moda anlay ve geleneksel giyimlerdir.
Yaam Tarz
Yaam tarz; insanlarn faaliyetleri, ilgileri, paralarn nasl harcadklar, bo zamanlarn nasl geirdikleri, ilgilerinin ve ryalarnn neler olduu, gelecekle ilgili kayg ve dnceleri ile ilgilidir. Yaam tarz insanlarn tketim alkanlklar, sosyal statleri ve hayata bak alar hakknda nemli ipular vermektedir. Sonu olarak, sat mterinin yaam tarzna uygun sunum yaparak baarl olabilir.
Satnalma Trleri
Satn alma olay bir sorun olarak ele alndnda, satn alma faaliyeti bir sorun zme olarak belirlenebilir. Bu balamda satn alma ya da sorun zme trleri; Rutin (otomatik) sorun zme, Snrl sorun zme, Youn sorun zme, olarak grupta ele alnabilir.