Вы находитесь на странице: 1из 96

1963, 196 .

. .




acroxmax paora xnnxercx onnm ns romon xypca conercxoro rpaxancxoro npana.
+rom rome na ocnone oomennx n anannsa saxonoarentcrna, perynnpymmero rpaxancxne ornomennx n , n
nonoxenn conercxo npanono nayxn ocnemamrcx npemer conercxoro rpaxancxoro npana (nonxrne
nmymecrnenntx ornomenn, nmymecrnennte n oprannsannonnte ornomennx n , nmymecrnennte n nnunte
nenmymecrnennte ornomennx, perynnpyemte rpaxancxnm npanom), npnnnnnt n cncrema conercxoro rpaxancxoro
npana. xnnre anannsnpyercx reopnx xosxcrnennoro npana n aercx ero xpnrnxa.
sanne paccunrano na nayuntx paornnxon n onacrn npana, npenoanarene n cryenron ntcmnx mpnnuecxnx
yuentx saneenn, na unrarene, nnrepecymmnxcx nonpocamn conercxoro rpaxancxoro npana.

Hpncrynax x nsyuennm conercxoro rpaxancxoro npana, cneyer ycranonnrt, xaxne omecrnennte


ornomennx ono perynnpyer, nnaue ronopx, onpeennrt, uro xnnxercx ero npemerom.
onercxoe rpaxancxoe npano camocroxrentnax orpacnt
conercxoro npana. apxcncrcxo-nennncxax mpnnuecxax nayxa ncxonr ns roro, uro n ocnone
pasrpannuennx orpacne npana n, cneonarentno, cncremt conercxoro npana nexnr pasrpannuenne
pasnnuntx omecrnenntx ornomenn, xnnxmmnxcx npemerom npanonoro perynnponannx.
paxancxoe npano, xax n pyrne orpacnn conercxoro npana, nmeer cno camocroxrentnt npemer
onpeenennt xpyr omecrnenntx ornomenn. Hpemerom rpaxancxonpanonoro perynnponannx
n xnnxercx onpeenennax onacrt nmymecrnenntx ornomenn n cnxsanntx c nnmn nnuntx
nenmymecrnenntx ornomenn connanncrnuecxoro omecrna. cnoem noannxmmem ontmnncrne
conercxne nnnnnncrt n o npnnxrnx cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna cunran npemerom
rpaxancxoro npana re nmymecrnennte ornomennx,, xoropte cxnatnamrcx n cnxsn c nannunem n
connanncrnuecxom: omecrne ronapnoro nponsnocrna ocooro poa.
cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna omsa n comsntx pecnynnx, nneennte n ecrnne c
1 max 1962 r., nornepxamr +ry xapaxrepncrnxy npemera conercxoro rpaxancxoro npana.
npeamyne saxona yxasano, uro conercxoe rpaxancxoe saxonoarentcrno perynnpyer
nmymecrnennte ornomennx, oycnonnennte ncnontsonannem ronapno-enexno ]opmt n xommy-
nncrnuecxom crponrentcrne, n cnxsannte c nnmn nnunte nenmyr mecrnennte ornomennx.
asymeercx, ne nce nmymecrnennte ornomennx n , perynnpyemte rpaxancxnm npanom, nmemr
+xnnnanenrno-nosmes-
nt nno npocro nosmesnt xapaxrep
1
, xnnxmrcx ronapntmn ornomennxmn. ocrarouno yxasart
na ornomennx, ntrexammne ns esnosmesnoro npeocrannennx nmymecrna n nontsonanne, na
ornomennx apennx n p
2
. o ocnonno n onpeenxmme xareropne rpaxanexonpanontx
ornomenn ntcrynamr nos-mesnte, ronapno-enexnte ornomennx.
Ho+romy yuacrnnxn perynnpyemtx rpaxancxnm npanom nmymecrnenntx ornomenn naxoxrcx n
pannom nonoxennn no ornomennm pyr x pyry. anencrno cropon n rpaxancxnx nmymecrnenntx
npanoornomennxx mpnnuecxoe ntpaxenne +xnnnanenrnocrn ronapno-enexntx ornomenn n
nmymecrnenno ooconennocrn yuacrnnxon xax +rnx, rax n pyrnx perynnpyemtx rpaxancxnm
npanom ornomenn.
uacrnnxamn nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx nopmamn conercxoro rpaxancxoro npana,
xnnxmrcx rpaxane xax nnunte cocrnennnxn npemeron norpenennx, npnoperaemtx xax ronapt
sa entrn, nonyuaemte rpaxanamn n xauecrne nosnarpaxennx sa nx rpy, rocyapcrnennte
npenpnxrnx, xonxost, nnte xooneparnnnte n omecrnennte oprannsannn. apax-repnax uepra
nmymecrnenntx ornomenn, cxnatnammnxcx mexy rocyapcrnenntmn npenpnxrnxmn, n rom,
uro onn pasnnnamrcx nnyrpn ennoro ]ona rocyapcrnenno connanncrnuec-xo cocrnennocrn.
- axnm opasom, n xpyr ornomenn, perynnpyemtx conercxnm rpaxancxnm npanom, nxoxr
nmymecrnennte ornomennx: a) connanncrnuecxnx oprannsann (rocyapcrnenntx, xooneparnnntx,
omecrnenntx) mexy coo; ) rpaxan c connanncrnuecxnmn oprannsannxmn; n) rpaxan mexy
coo (cr. 2 cnon rpax-anexoro saxonoarentcrna). pome roro, conercxoe rpaxancxoe npano
perynnpyer nmymecrnennte ornomennx, nosnnxammne n cnxsn c conepmennem onepann no nnemne
ropronne.
nunte nenmymecrnennte ornomennx, perynnpyemte conercxnm rpaxancxnm npanom, no
cpannennm c nmymecrnenntmn ornomennxmn sannmamr noxa nesnaunrentnoe mecro. nnm ornocxr
ne nmemmne nmymecrnennoro coepxannx ornomennx, xoropte cnxsant c onpeenenno
omecrnenno onenxo raxnx neorennmtx or uenoneuecxo nnunocrn nnn oprannsannn nar, xax
1
. . Fapy n paore Honxrne n coepxanne nosmesnocrn n esnosmesnocrn n conercxom rpaxancxom npane
npannntno oparnn nnnmanne na ro, uro nonxrnx nosmesnocrn n +xnnnanenrnocrn ne connaamr, uro ecnn omen
ronapamn, ycnyramn n r. . mexy yuacrnnxamn nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom,
nponcxonr n raxnx nponopnnxx, xoropte ne xapaxrepnsymrcx panencrnom, copasmepnocrtm omennnaemtx nar, ro
moxno ronopnrt nnmt o nosmesnocrn, no ne o +xnnnanenrnocrn ornomenn. osmesnocrt n +xnnnanenrnocrt,
yxastnaer on,+ro xnnennx, ornocxmnecx pyr x pyry xax po x nny. rxnonenne or +xnnnanenrnocrn nosmoxno
n pesyntrare cnoonoro nonensxnnennx cropon nnn n pesyntrare perynnpymme exrentnocrn xomnerenrntx
nnanontx opranon. . . Fapy cenan cnpanennnt ynpex mnornm anropam-nnnnnncram, oroxecrnnxmmnm
+xnnnanenrnocrt c nosmenocrto (cm. uente sanncxn aptxoncxoro mpnnuecxoro nncrnryra, ntn. 13, 1959, crp.
37, 38, 40, 41 n p.).
2
ax npannntno ormeuaer . . Fapy, nnarnocrt n ecnnarnocrt, xynnx-npoaxa n apenne, nmymecrnennt naem
n ccya n r. n. ne ncxnmuamr pyr pyra (ram xe, crp. 36).
uecrt n ocronncrno, a raxxe c raxnm cnocrnom, nnnnnyannsnpymmnm pesyntrart
nnrennexryantnoro rnopuecrna nnunocrn, xax anropcrno. rnomennx, nosnnxammne n cnxsn c nont-
sonannem +rnmn naramn n ocymecrnnennem ocnonanntx na nnx nnrepecon, n pxe cnyuaen
coennent c nmymecrnenntmn ornomennxmn. ax, nanpnmep, anropcrno, r. e. npnsnanne annoro
nnna cosarenem xyoxecrnennoro nnn nayunoro nponsneennx nno cosarenem nsoperennx,
xnnxercx npenoctnxo nmymecrnenntx npan anropa: npana na nonyuenne nosnarpaxennx
ronopapa or nsarentcrna, nosnarpaxennx sa .npnmenenne nsoperennx n naponom xosxcrne n r.
. o n anropcxom n nsoperarentcxom npane nnunte nenmymecrnennte npana moryr nmert n
camocroxrentnoe snauenne.
paxancxoe saxonoarentcrno no omemy npannny perynnpyer re nnunte nenmymecrnennte
ornomennx, xoropte cnxsant c nmymecrnenntmn. pome roro, n cnyuaxx, npeycmorpenntx
saxonom, rpaxancxoe npano perynnpyer raxxe n nnte nnunte nenmymecrnennte ornomennx (cr. 1
cnon). axo cnyua npeycmorpen camnmn cnonamn: +ro rpaxancxonpanonax samnra uecrn n
ocronncrna rpaxannna nnn connanncrnuecxo oprannsannn (cr. 7 cnon).
ayunoe nosnanne npemera rpaxancxoro npana, r. e. roro xpyra omecrnenntx ornomenn,
xoropte nm perynnpymrcx, nmeer n nacroxmee npemx ocoenno axryantnoe snauenne n cnxsn c
nocrannenno n Hporpamme H saaue antnemero pacmnpennx ncnontsonannx ronapno-
enexntx ornomenn n xommynncrnuecxom crponrentcrne. apxy c +rnm uerxoe orrpannuenne
rpaxancxoro npana or pyrnx cmexntx c nnm orpacne conercxoro npana nosnonnr ycranonnrt n
npeent pacnpocrpanennx rpaxancxonpanono ]opmt perynnponannx nmymecrnenntx n nnuntx
nenmymecrnenntx ornomenn n nepno pasnepnyroro crponrentcrna xommynncrnuecxoro omecrna
n name crpane.
paxancxoe npano xnnxercx uacrtm cncremt conercxoro npana. o, xax n ncxxax pyrax orpacnt
npana, ono nmeer cnom cncremy, r. e. nnyrpenne pasenxercx na onpeenennte uacrn.
orpaxammne oexrnnno cymecrnymmee pacnpeenenne (pacunenenne) ornomenn, nm
perynnpyemtx, na orentnte nonnt.
ayunoe nosnanne oexrnnno cymecrnymme cncremt rpaxancxoro npana naxno ne rontxo nx
reopnn, no n nx npaxrnxn. no nomoraer saxonoarenm: ycranonnrt nanexamee mecro nx nopm,
nsanaemtx nm (nonecrn +rn nopmt no onpeenennte rpaxancxonpanonte nncrnryrt), n
ocoennocrn npn raxom xopennom ononnennn rpaxancxoro saxonoarentcrna, xaxnm xnnxercx
xon]nxannx; oecneunrt npannntnt ntop cnocoa perynnponannx ornomenn, nonaammnx
no ror nnn nno nncrnryr, a raxxe cornaconannocrt n nsanmosanncnmocrt pasnnuntx uacre
rpaxancxoro xoexca n rpaxancxoro saxonoarentcrna n nenom, oospnmocrt, ycrpanenne
nonropenn n r. .
onpoct cncremt rpaxancxoro npana npnoperamr ceuac ocooe snauenne n cnxsn c nororonxo
npoexron nontx rpaxancxnx xoexcon comsntx pecnynnx, xoropte yyr npnnxrt n
coornercrnnn c cnonamn rpaxancxoro saxonoarentcrna. 3rnm nonpocam nocnxmena
camocroxrentnax rnana n nacroxme paore.
I
mymecrnennte onomennx, oycnonnennte ncnontsonannem ronapno-anexno ]opmt,
rnannt n pemammn npemer rpaxancxonpanonoro perynnponannx. nx roro urot onpeennrt,
xaxne omecrnennte ornomennx xnnxmrcx nmymecrnenntmn n xaxne ns +rnx nmymecrnenntx
ornomenn perynnpymrcx rpaxancxnm npanom, neoxonmo pacxptrt coepxanne nonxrnx
nmymecrnenntx ornomenn, ntxcnnrt nx mecro n pont n connantno-+xonomnuecxo crpyxrype
connanncrnuecxoro omecrna.
1. o ncxxom omecrne nmymecrnennte ornomennx recno cnxsant c nponsnocrnenntmn
ornomennxmn, cocrannxmmnmn ero asnc. naccnuecxax xapaxrepncrnxa nponsnocrnenntx orno-
menn coepxnrcx n npencnonnn x xpnrnxe nonnrnuecxo +xonomnn apxca.
omecrnennom nponsnocrne cnoe xnsnn, nncan .apxc, nmn ncrynamr n onpeenennte,
neoxonmte, or nx nonn ne sanncxmne ornomennx nponsnocrnennte ornomennx, xoropte
coornercrnymr onpeenenno crynenn pasnnrnx nx marepnantntx nponsnonrentntx cnn
3
.
. . ennn, ronopx o marepnantntx, nponsnocrnenntx ornomennxx, nouepxnnan, uro onn
cxnatnamrcx nomnmo nonn n cosnannx uenonexa, xax pesyntrar (]opma) exrentnocrn uenonexa,
nanpannenno na noepxanne ero cymecrnonannx
4
.
3
. apxc n u. 3nrentc, spannte nponsneennx, r. I, ., 1955,. crp. 322.
4
m. . . ennn, ou., r. 1, crp. 134
cxox ns +rnx ornpanntx nonoxenn, n nnreparype yxastnamr, uro nponsnocrnennte ornomennx
n mnpoxom cmtcne cnona oxnartnamr nce ]opmt +xonomnuecxnx ornomenn mexy nmtmn. ma
nxoxr n omecrnennoe pasenenne rpya mexy ropoom n epenne, ornomennx omena (n rom
uncne xynnn-npoaxn), cnocot pacnpeenennx omecrnennoro oxoa. o ns nce conoxynnocrn
nponsnocrnenntx ornomenn, opasymmnx +xonomnuecxym crpyxrypy omecrna, ocnonntm,
onpeenxmmnm nce pyrne ornomennx, xnnxercx ornomenne nme x cpecrnam nponsnocrna,
]opmt coennennx nponsnonrene co cpecrnamn nponsnocrna, a snaunr, n ]opmt
cocrnennocrn. Ho+romy ]opmt cocrnennocrn, ornomenne nme x cpecrnam nponsnocrna
onpeenxmr nonoxenne nme n pasnnuntx connantntx rpynn, nx nsanmoornomennx, cnxsannte c
omenom nx exrentnocrtm, cnocoom pacnpeenennx npoyxron
5
.
axax xapaxrepncrnxa nponsnocrnenntx ornomenn osnauaer, uro n nnx ne nxoxr ornomennx
rexnnuecxoro pasenennx rpya, r. e. rpyono xoonepannn nme, conmecrno paorammnx n onom
nponsnocrnennom xonnexrnne. Hponsnocrnennte ornomennx n mapxcncrcxo nnreparype otuno
paccmarpnnannct xax omecrnenno- nponsnocrnennte ornomennx n orenxnnct or
nponsnocrnenno-rexnnuecxnx ornomenn. naxo n nocnenne rot n conercxo nnreparype no
ncropnuecxomy marepnannsmy nmenn mecro nontrxn pacmnpnrt coepxanne nponsnocrnenntx
ornomenn nyrem nxnmuennx n nnx n ornomenn rexnnuecxo xoonepannn na npenpnxrnn. Hpn
+rom omecrnenno-nponsnocrnennte ornomennx, cocrannxmmne +xonomnuecxn asnc omecrna,
nmenymr nepno cropono nponsnocrnenntx ornomenn. ropo xe cropono nponsnocrnenntx
ornomenn cunramr ornomennx, cnxsannte c pasenennem rpya mexy nenocpecrnenntmn
nponsnonrenxmn, n uacrnocrn, ornomennx mexy nnxenepno-rexnnuecxnmn paornnxamn n
paounmn, ornomennx mexy paounmn n r. . Hpn +rom npannntno yxastnaercx, uro ornomennx,
cnxsannte c pasenennem rpya mexy nenocpecrnenntmn nponsnonrenxmn, ne espasnnunt x
nepno nnn rnanno cropone nponsnocrnenntx ornomenn
6
.
o ner nnxaxoro comnennx n rom, uro ornomennx rexnnuecxo xoonepannn rpya (nponsnocrnenno-
rexnnuecxne ornomennx) ne xnnxmrcx nmymecrnenntmn ornomennxmn. mymecrnennte ornomennx
xareropnx, cnxsannax c xareropne omecrnenno-nponsnocrnenntx ornomenn. mymecrnennte
ornomennx +ro npexe ncero ornomennx mexy cocrnennnxamn nnn ornomennx, cnxsannte c
cocrnennocrtm. Ho+romy nonxrne nmymecrnenntx ornomenn moxer trt pacxptro nnmt n cnxsn
c anannsom nonxrnx omecrnenno-nponsnocrnenntx ornomenn, xoro-pte mt n antnemem yem
nastnart npocro nponsnocrnenntmn ornomennxmn.
2. naccnuecxoe nonoxenne mapxcnsma, uro nponsnocrnennte ornomennx no ncxxom omecrne
cymecrnymr oexrnnno, nesanncnmo or nonn nme, recno cnxsano c rem, uro n nmom omecrne
cxnatnaercx oexrnnno-neoxonmax nent cotrn, nesanncnmax or namero omecrnennoro
cosnannx, ne oxnartnaemax nm nonnocrtm nnxora
7
. 3ro,nonoxenne ornocnrcx ne rontxo x
anraronncrnuecxnm omecrnenntm ]opmannxm, ono ecrnyer n npn connannsme. osnarentnoe
crponrentcrno nono +xonomnxn n connanncrnuecxom omecrne, npennenne na ocnone
nosnanaemtx saxonomepnocre ero pasnnrnx neoxonmocrn conepmencrnonannx anntx
nponsnocrnenntx ornomenn ne ycrpanxer oexrnnnocrn nx cymecrnonannx, no ycrpanxer
crnxnnocrt +xonomnuecxoro pasnnrnx. Hponsnocrnennte ornomennx, xax nsnecrno, xnnxmrcx
oexrnnntmn, ne sanncxmnmn or nonn nme, no-nepntx, noromy, uro xaxt yuacrnnx
omecrnennoro nponsnocrna, ncrynax n nero, ntnyxen cunrartcx c remn npenoctnxamn n
ycnonnxmn, xoropte ant ncem npemecrnymmnm pasnnrnem omecrna, npncnocannnartcx x +rnm
ycnonnxm, n, no-nroptx, noromy, uro yuacrnnxn nponsnocrna ne moryr npennert ncex
omecrnenntx pesyntraron nx exrentnocrn.
3. o nmn, ncrynammne n nponsnocrnennte ornomennx, oapent cosnannem, none. axt
npecneyer onpeenennte nenn. cropnx enaercx nmtmn. Ho+romy xaxoe orentnoe ecrnne
uenonexa, cocrannxmmee coepxanne xonxpernoro ornomennx, ns xoroporo nnmt n xoneunom cuere
cxnatnamrcx nesanncnmte or nonn ecrnymmero pesyntrart, +ro cosnarentnoe, nonenoe,
neneycrpemnennoe ecrnne. entsx npornnonocrannxrt cyexrnnnoe oexrnnnomy.
osnarentnax exrentnocrt nme sanncnr or oexrnnntx ocroxrentcrn nx xnsnn n nmecre c rem
ona xe nx nsmenxer
8
. 3ro osnauaer, uro oexrnnnte ycnonnx n exrentnocrt nme nao
paccmarpnnart n nx nsanmoecrnnn. axonomepnt xo cotrn, n xoropom yuacrnymr nmn,
5
m. cnont mapxcncrcxo ]nnoco]nn, ocnonnrnsar, 1958, crp. 403404.
6
m., nanpnmep, F. . a r n n, . . X a p u e n, xareropnxx nponsnonrentnte cnnt n nponsnocrnennte
ornomennx, onpoct ]nnoco]nn 1958 r. N 2, crp. 1314. rnomennx xoonepannn rpya nnyrpn npenpnxrnx
anropt nmenymr rexnnxo-oprannsannonno cropono ornomenn mexy nponsnonrenxmn.
7
m. . . e n n n, ou., r. 14, crp. 311.
8
. . ynnmren, Ftrne n cosnanne, ns-no xaemnn nayx , 1957, crp. 283.
ocymecrnnxercx ne nomnmo, a uepes nocpecrno nonn nme, ne nomnmo, a uepes nocpecrno nx
cosnarentntx ecrnn
9
. 3ro nonoxenne n nonno mepe npnmennmo x oxcnennm nponecca
]opmnponannx nponsnocrnenntx ornomenn. .,Hpannntno tno ormeueno . . nexcanpontm,
uro ncxxoe xonxpernoe +xonomnuecxoe ornomenne, xax ornomenne mexy orentntmn nnnamn,
cocrannxx ennnunoe sneno n nenn +xonomnuecxoro pasnnrnx, xoropax n nenom xnnxercx
neoxonmo, nesanncnmo or nonn nme, npecrannxer coo xax annoe nnnnnyannsnponannoe
ornomenne nepasptnnoe enncrno marepnantnoro coepxannx n nonenoro onocpecrno-nannx
10
.
Hponsnocrnennte ornomennx xax oexrnnnte, marepnantnte ornomennx +ro onpeenennt
pesyntrar omecrnenno-nponsnocrnenno exrentnocrn nme. 3ror pesyntrar, onaxo, nosnnxaer
ncnecrnne nonentx axron nme n noromy ne moxer trt oropnan or +rnx axron, or nx noneennx.
entsx ne cornacnrtcx c yrnepxennem nemenxoro mpncra ont]a Bmccenepa, uro marepnantnte
omecrnennte ornomennx npoxnnxmrcx na nonepxnocrn xax nsanmnte ecrnnx orentntx
yuacrnnxon, r. e. xax nonente ornomennx, xorx onn n cnoe ocnone, n cnoe cymnocrn
oexrnnnte ornomennx. annno, cneonarentno, nanexrnuecxoe enncrno oexrnnnoro n
cyexrnnnoro, omero n orentnoro, omecrnennoro n nnnnnyantnoro. arepnantnte
omecrnennte ornomennx cymecrnymr xax enncrno oexrnnno-oycnonnenntx ornomenn n
nnemnnx cnxse, oycnonnenntx nnnnnyantntmn nonentmn axramn nx yuacrnnxon. er nn
peut o omecrnenntx rpyontx ornomennxx, nnn o ornomennxx 'omena, nnn o ornomennxx
cocrnennocrn, onn ncera ntcrynamr n nx peantnom cymecrnonannn xax nonente ornome- , nnx
yuacrnymmnx n nnx cyexron
11
. epes nnemnne cnxsn, r. e. uepes nonente ornomennx,
npoxnnxercx oexrnnnax saxonomepnocrt, r. e. re npenoctnxn nnn roronte ycnonnx, c xoroptmn
ncrpeuamrcx nmn, ncrynammne n nponecc omecrnennoro nponsnocrna, a raxxe re pesyntrart,
xoropte nosnnxamr ns nx exrentnocrn nesanncnmo or nx nonn
12
.
xapaxrepnsonannte ntme, nonente ornomennx neoxonmt momenr nnn ]opma npoxnnennx
marepnantntx, ornomenn.mecre c rem nonente ornomennx xax +xonomnuecxne axrt nentsx
cunrart neonornuecxnmn, ecnn ncxonrt ns roro, uro neonornuecxne xnnennx orpaxamr n
ntpaxamr pasnnunte nnt xonnexrnnnoro, omecrnennoro (xnacconoro, naponoro n r. .)
cosnannx
13
. nmenno ns +roro nao ncxonrt, nmex n nny, uro nponsnocrnennte ornomennx
+ro ornomennx marepnantnte. Ho+romy xonxpernte nonente +xonomnuecxne axrt (nanpnmep,
axrt omena ronapon), yyun npoxnnennem n nmecre c rem ncrounnxom ]opmnponannx
nponsnocrnenntx ornomenn annoro omecrna, onxnt paccmarpnnartcx xax nx
neoxonmt +nemenr, a ne xax neonornuecxne ornomennx.
4. paorax nexoroptx conercxnx mpncron npannntno yxastnaercx, uro nponsnocrnennte
ornomennx -nosnnxamr n nponecce cosnarentno noneno exrentnocrn nme, xorx xax npe-
noctnxa n pesyntrar +ro exrentnocrn nesanncnmt or cosnannx nme. o nmecre c rem
orentnte anropt nonaramr, uro +rn axrt n nosnnxammne ns nnx ornomennx xnnxmrcx nonentmn
neonornuecxnmn ornomennxmn. a +ro nosnnnn, nanpnmep, cronr . H. apnymnn, xoropt
npnmen x ntnoy, uro oexrom npanonoro perynnponannx ntcrynamr nonente neonornuecxne
ornomennx n c]epe xosxcrna, orpaxammne +xonomnuecxne , (nponsnocrnennte) ornomennx
14
.
9
. . ynnmren. Ftrne n cosnanne, ns-no xaemnn nayx , 1957, crp. 284.
10
. . nexcanpon, Hpanonte n nponsnocrnennte ornomennx n connanncrnuecxom omecrne, onpoct
]nnoco]nn 1957 r. N 1, crp. 46. m. raxxe . . nexcanpon, Hpano n saxonnocrt n nepno pasnepnyroro
crponrentcrna xommynnsma, ocmpnsar, 1961. Hponsnocrnennte ornomennx, cymecrnymmne oexrnnno,
yxastnaer on, cxnatnamrcx ns ecuncnenntx orentntx ornomenn mexy xonxperntmn nnnamn,
npoxnnxmmnmn, cnom nonm n xauecrne yuacrnnxon nponsnocrna, pacnpeenennx n omena (crp. 184185).
11
RolI Schtsseler, Das Verhltnis zwischen Produktionsverhltnissen und Rechtsverhltnissen im Sozialismus, "Staat and
Recht", 1958, ' 2,. S. 143.
12
m. ram xe, crp. 141142.
13
pasnnunn mexy exrentnocrtm nme xax npocro cosnarentntx cymecrn n nx exrentnocrtm xax nocnrene
omecrnennoro cosnannx cm. . H. y r a p n n o n, cosnannn n o omecrnennom cosnannn, ecrnnx e-
nnnrpacxoro ynnnepcnrera 1955 r. N 9, cepnx omecrnenntx nayx; o +rom xe n cnxsn c nponemo npanocosnannx
xax onpeenennoro nna omecrnennoro cosnannx (neonornn) n ero ponn n ]opmnponannn nopm npana cm. F. .
Bennnn, ymnocrt conercxoro npana, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1959, crp. 3641; . . u a p e p,
Hponemt connanncrnuecxoro npanocosnannx n cnere pemenn XXII cesa H, onercxoe rocyapcrno n
npano 1962 r. N 2, crp. 49 n p.
14
m. . H. apnymnn, onnanncrnuecxoe rpyonoe npanoornomenne, ocmpnsar, 1958, crp. 1030. . .
epnmon n F. . Bennnn cunramr, uro npano, perynnpyx nonente (oroxecrnnxemte nmn c
neonornuecxnmn. . 5.) omecrnennte ornomennx, perynnpyer n nponsnocrnennte ornomennx (cm.
uente sanncxn , cepnx mpnnuecxnx nayx, 1958, ntn. 10, crp. 7578). xnnre cnont reopnn
rocyapcrna n npana (ocmpnsar, 1960.) npannntno ormeuaercx, uro nponsnocrnennte ornomennx naxoxr
cnoe ntpaxenne n pasnoopasntx nonentx ornomennxx nme, yuacrnymmnx n nponsnocrne, pacnpeenennn
epno, uro npemerom npanonoro perynnponannx xnnxmrcx nonente ornomennx, uro npanonoe
ornomenne +ro yperynnponannoe npanom nonenoe ornomenne. o . H. apnymnn ne npan,
nonarax, uro nce nonente ornomennx, n rom uncne n re, xoropte cxnatnamrcx n c]epe
omecrnennoro nponsnocrna, +ro neonornuecxne ornomennx n uro no+romy ner
npnnnnnnantno pasnnnt mexy nonentmn ornomennxmn, canxnnonnponanntmn rocyapcrnom
nocpecrnom mpnnuecxnx nopm (npanoornomennxmn) n nonentmn ornomennxmn nme, ne
canxnnonnponanntmn +rnmn nopmamn. orx . H. apnymnn n nouepxnnaer nepasptnnym cnxst
asncntx n nonentx (n c]epe xosxcrna) ornomenn, on ononpemenno n pasennxer nx, cunrax
nonente +xonomnuecxne axrt neonornuecxnmn.
eonornuecxnmn nonente ornomennx, ocnyxnnammne c]e nponsnocrna marepnantntx nar,
cranonxrcx nnmt rora,, xora onn npenomxrcx uepes xonnexrnnnoe cosnanne, uepes nonm
rocnocrnymmero xnacca
15
. ax nsnecrno, +ra nonx, nocxontxy ona nanpannena na saxpennenne
ornomenn, noepxanne xoroptx oecneunnaercx nosmoxnocrtm rocyapcrnennoro npnnyxennx,
cranonnrcx nenocpecrnenntm ncrounnxom npanontx nopm. arepnantnoe coepxanne orpaxeno n
nonenom +xonomnuecxom ornomennn, no ono onnpaercx na cymecrnymmne nne cosnannx nme
ycnonnx n pesyntrart omecrnenno-nponsnocrnenno exrentnocrn nme; nmecre c rem
nocnponsnocrno n nsmenenne +rnx ycnonn n pesyntraron nenosmoxno nne cosnarentntx ecrnn
nme.
axne ntnot moxno cenart ns cxasannoro nx ntxcnennx coornomennx npana n +xonomnxn?
t yrnepxaem, uro nosecrnne na noneenne yuacrnnxon, omecrnennoro nponsnocrna +ro n
xoneunom cuere nosecrnne na nponsnocrnennte ornomennx, no rem camtm ocymecrnnxercx
nosecrnne na nror, oexrnnnt pesyntrar exrentnocrn yuacrnnxon. 3ror pesyntrar, n cnom
ouepet, onpeenxer noneenne rex, xro ncrynaer n omecrnennt nponecc nponsnocrna.
pnnuecxne nopmt ycranannnnamr pamxn noneennx nme, nnn, uro osnauaer ro xe camoe,
perynnpymr +ro noneenne n coornercrnnn c nnrepecamn rocnocrnymmero n annom omecrne
xnacca. Hpano, perynnpyx noneenne nme, nosecrny--er na nx nonm n rem camtm oxastnaer
nosecrnne na nponsnocrnennte ornomennx, saxpennxer n pasnnnaer nx n rom nanpannennn,
xoropoe oecneunnaer coxpanenne, ynpouenne n pasnnrne annoro omecrna
16
.
o ecnn npano n nnte nnt nacrpoeuntx xnnenn nosecrnymr na nponsnocrnennte ornomennx,
paccmarpnnaemte xax nauantnoe (ncxonoe) ycnonne n xax pesyntrar (nror) omecrnenno-
nponsnocrnenno exrentnocrn nme
17
, ne nenocpecrnenno, a nyrem perynnponannx noneennx
nme n nx nnnnnyantntx xonxperntx ornomennxx, moxno nn nocrannrt snax panencrna mexy
nmymecrnenntmn ornomennxmn n nponsnocrnenntmn ornomennxmn? ax, nanpnmep, axr
pacnopxxennx nmymecrnom +ro necomnenno nmymecrnennoe ornomenne. o moxno nn orentnt
axr xynnn-npoaxn, conepmennt nymx xonxperntmn nnnamn, axr caun n apeny nemn nnn axr
apennx cunrart nponsnocrnenntm ornomennem? rot ornernrt na +ror nonpoc, nao ycranonnrt
coepxanne nonxrnx nmymecrnenntx ornomenn.
n omene marepnantntmn naramn, uro uepes perynnponanne +rnx nonentx ornomenn, npnanne nm
]opmt npanontx ornomenn... npano oxastnaer oparnoe nnnxnne na nponsnocrnennte ornomennx (crp. 346). o
nentsx cornacnrtcx c anropamn, xora onn xapaxrepnsymr +rn nonente ornomennx xax nacrpoeunte, neonornuecxne n
nx oocnonannx nosmoxno-crn npanonoro perynnponannx +xonomnuecxnx ornomenn yrnepxamr, uro marepnantnte n
neonornuecxne omecrnennte ornomennx ornmt ne ooconent pyr or pyra (crp. 345).
15
Ho mnennm . . nnua, coornomenne mexy orentntm (xonxperntm) +xonomnuecxnm ornomennem n conoxynnocrtm
nponsnocrnenntx ornomenn ' ne ecrt coornomenne mexy nonentmn (neonornuecxnmn) n marepnantntmn
(asncntmn) ornomennxmn, a ecrt nanexrnuecxoe coornomenne uacrn n nenoro, ennoro n omero (onercxoe
rocyapcrno n npano 1962 r. N 4, crp. 141). +rnm yrnepxennem moxno tno t cornacnrtcx, ecnn t ero anrop ne
oroxecrnnxn nonenoe c neonornuecxnm n rem camtm c nacrpoeuntm: xonxpernte +xonomnuecxne axrt
nonente, no ne neonornuecxne.
16
nxrop nann yxastnaer, uro omecrnennte ornomennx, perynnpyemte npanom, cymecrnymr n onpeenennom
noneennn nme, xoropoe xnnxercx rnanntm npemerom npanonoro perynnponannx (onercxoe rocyapcrno n npano
1957 r. N 5, crp. 115). m. raxxe Viktor Knapp, Predmet a system Ceckoslovenskogo socialstickeho prava obcanskeho,
Praha, 1959, S. 303.
17
. . pacanunxon, nmex n nny npnneennym namn xapaxrepncrnxy nponsnocrnenntx ornomenn, annym . .
ennntm, nouepxnnaer, uro +rn ornomennx ne rontxo pesyntrar, no n ]opma omecrnenno-nponsnocrnenno
exrentnocrn nme. rcma on enaer ntno, uro npano moxer nenocpecrnenno nosecrnonart na +ry ]opmy.
pesyntrare npanonoro perynnponannx nponsnocrnenntx ornomenn, saxnmuaer-. . pacanunxon, marepnantnoe
coepxanne npnoperaer nonenym, n annom cnyuae mpnnuecxym ]opmy (uente rpyt nepnoncxoro mpnnuecxoro
nncrnryra, r. VI, cepnx paxancxoe npano, 1961, crp. 177). o npano moxer nosecrnonart rontxo na noneenne
nme. rano trt, ]opma nponsnocrnenntx ornomenn+;o ne uro nnoe, xax xonxpernte nonente +xonomnuecxne
cnxsn mexy nmtmn. Ho mnennm xe . . pacanunxona. nonenax ]opma nponsnocrnenntx ornomenn nosnnxaer
rontxo n pesyntrare npanonoro nosecrnnx. ant nemem on npxmo ronopnr, uro nonenoe orpaxenne +xonomnuecxnx
ornomenn ecrt orpaxenne mpnnuecxoe, a n xoneunom cuere neonornuecxoe (crp. 182). txonr, uro nonente
+xonomnuecxne cnxsn cosamrcx npanom, uro nnxax nentsx npnsnart npannntntm.
5. cnonononoxnnxn mapxcnsma paccmarpnnann nmymecrnennte ornomennx n noxxom cmtcne, n
nyx acnexrax. onnx cnyuaxx apxc n 3nrentc, ronopx "o ornomennxx cocrnennocrn
(nmymecrnenntx ornomennxx), nmemr n nny nponsnocrnennte ornomennx, ,n pyrnx
paccmarpnnamr nx xax mpnnuecxoe ntpaxenne nponsnocrnenntx ornomenn. nmere ]nnoco-
]nn apxc yxastnaer na ro, uro onpeennrt ypxyasnym cocrnennocrt +ro snaunr ne uro
nnoe, xax art onncanne ncex omecrnenntx ornomenn ypxyasnoro nponsnocrna
18
. nnctme x
Bnenepy or 24 xnnapx 1865 r. apxc pasnnuaer ornomennx cocrnennocrn xax nponsnocrnennte
ornomennx n xax mpnnuecxoe ntpaxenne nocnennx, ronopx, uro na nonpoc o ro, uro raxoe
ypxyasnax cocrnennocrt, moxno tno ornernrt rontxo xpnrnuecxnm anannsom .
, onnmamme conoxynnocrt +rnx ne n nx
ntpaxennn xax , a n nx peantno ]opme, r. e. xax

19
.
snamennrom npencnonnn x xpnrnxe nonnrnuecxo +xonomnn, n xoropom, xax nsnecrno, n
cxarom nne tna c]opmynnponana cyrt marepnanncrnuecxoro nonnmannx ncropnn pasnnrnx
omecrna, apxc nncan: a nsnecrno crynenn cnoero pasnnrnx marepnantnte nponsnonrentnte
cnnt omecrna npnxonr n npornnopeune c cymecrnymmnmn nponsnocrnenntmn ornomennxmn,
nnn uro xnnxercx rontxo mpnnuecxnm ntpaxennem +roro c ornomennxmn cocrnennocrn,
nnyrpn xoroptx onn o cnx nop pasnnnannct
20
. uennno, uro sect ornomennx cocrnennocrn
(nmymecrnennte ornomennx) paccmarpnnamrcx ne xax nponsnocrnennte ornomennx, a xax
mpnnuecxax ]opma ntpaxennx +rnx ornomenn. 3ro neonosnaunocrn nonxrnx ornomenn
cocrnennocrn, rounee, paccmorpennm apxcom n 3nrentcom +rnx ornomen? n n pasnnuntx
acnexrax +xonomnuecxom n mpnnuecxom neocrarouno yenxmr nnnmanne anropt, nccneymmne
nonxrne +xjnomnuecxoro asnca n ero coornomenne c npanono nacrpoxo. pesyntrare
ornomennx cocrnennocrn (nmymecrnennte ornomennx) nepexo oroxecrnnxmrcx c
nponsnocrnenntmn ornomennxmn n nmecre c rem paccmarpnnamrcx xax mpnnuecxax, ]opma +rnx
ornomenn. Hpn +rom satnamr, uro nponsnocrnennte ornomennx nxnmuamr n cex
+xonomnuecxne ornomennx cocrnennocrn, no ne ncuepntnamrcx nmn.
nnerentcrnom neocrarouno xcnocrn n onpeenennn npnpot cocrnennocrn, nmymecrnenntx
ornomenn n nx mecra n cncreme nponsnocrnenntx ornomenn moryr trt, nanpnmep,
ntcxastnannx, coepxamnecx n monorpa]nn . . onranona ocrnennocrt n connanncrnuecxom
omecrne. . . onranon cunraer, uro nmymecrnennte ornomennx nme nnuem ne ornnuamrcx or
nx nponsnocrnenntx ornomenn, uro mapxcnsm paccmarpnnaer cocrnennocrt xax npncnoenne
cpecrn nponsnocrna n pyrnx marepnantntx nar n ononpemenno xax conoxynnocrt
nmymecrnenntx nnn, uro ro xe, nponsnocrnenntx ornomenn nme, xoropte cxnatnamrcx na
+ro ocnone
21
.,axnm opasom, no mnennm . . onranona, cocrnennocrt, npncnoenne npons-
nocrnennte ornomennx, nmymecrnennte ornomennx +ro onosnaunte xareropnn. nropt xnnrn
cropnuecxn marepnannsm, xapaxrepnsyx rocnocrnymmym ]opmy cocrnennocrn xax ocnony
annoro cnocoa nponsnocrna, yrnepxamr, uro ]opma cocrnennocrn +ro, ynorpenxx
mpnnuecxoe ntpaxenne, nmymecrnennte ornomennx
22
. ro xorenn cxasart anropt, nexcno: ro nn,
uro nmymecrnennte ornomennxmpnnuecxn cnnonnm, ro nn, uro onn mpnnuecxoe ntpaxenne
nponsnocrnenntx ornomenn.
t ne moxem cornacnrtcx nn c . . onranontm n pyrnmn anropamn, cranxmnmn sna-x
panencrna mexy cocrnennocrtm n nponsnocrnenntmn ornomennxmn n oroxecrnnxmmnmn +rn
ornomennx c nmymecrnenntmn, nn c remn, xro paccmarpnnaer nmymecrnennte ornomennx xax
mpnnuecxne ornomennx.
ecomnenno, uro cocrnennocrt n +xonomnuecxom cmtcne n onpeenenno ncropnuecxn
oycnonnenno ee ]opme xnnxercx cocranno n ocnonno uacrtm nponsnocrnenntx ornomenn. o
nentsx oroxecrnnxrt cocrnennocrt co nce conoxynnocrtm Hponsnocrnenntx ornomenn.
Ho+romy, saaua saxnmuaercx n rom, urot pacxptrt coepxanne cocrnennocrn, n sxonomnuecxnm
cmtcne xax xnnennx, ne roxecrnennoro nce conoxynnocrn nponsnocrnenntx ornomenn
23
n
18
. apxc n u. 3nrentc, ou., r. 4, crp. 168.
19
. apxc n u. 3nrentc, spannte nnctma, ocnonnrnsar, 1955,crp. 153154.
20
. a p x c n u. 3nrentc, spannte nponsneennx, r. I, ocnonnrnsar, 1955, crp. 322.
21
. . o n r a n o n, ocrnennocrt n connanncrnuecxom omecrne, ns-no xaemnn nayx , 1953, crp. 8.
axoe xe oroxecrnnenne nmymecrnenntx o .nomenn c nponsnocrnenntmn onycxamr n mnorne npanonet; cm.,
nanpnmep, . . pacanunxon, onercxax nayxa rpaxancxoro npana, uente rpyt nepnoncxoro mpnnuecxoro
nncrnryra, r. VI, cepnx paxancxoe npano, 1961, crp. 161, 165.
22
cropnuecxn marepnannsm, no pe. npo]. u. . oncranrnnona, ., 1 51, crp. 80.
23
onercxne +xonomncrt n nacroxmee npemx nouepxnnamr, uro cocrnennocrt na cpecrna nponsnocrna +ro
neymee, onpeenxmmee nponsneer -n nnoe ornomenne (cm., nanpnmep, . p o n p o , cnonnte nponsnocrnen-
ornnunoro or npana cocrnennocrn. Houepxnnax npnmar +xonomnxn na npanom, apxc yxast-
nan na ro, uro nemt 'ranonnrcx nemtm, ecrnnrentno cocrnennocrtm, rontxo n nponecce
omennx n nesanncnmo or npana
24
. apxc sect nmen n nny uacrnym cocrnennocrt n xoren
oxasart, uro ne npano cosaer uacrnym cocrnennocrt, uro ona nosnnxaer n cnxsn c
onpeenenntm yponnem pasnnrnx omecrnennoro nponsnocrna. apxc yxastnaer sect na
renesnc uacrno cocrnennocrn. na nosnnxaer n nponecce omecrnennoro pasenennx rpya
xax pesyntrar +roro pasenennx n ero ntpaxenne. Ho+romy apxc npnxonr x ntnoy, uro
pasenenne rpya n uacrnax cocrnennocrt, +ro roxecrnennte ntpaxennx: n onom cnyuae
ronopnrcx no ornomennm x exrentnocrn ro xe camoe, uro n pyrom no ornomennm x
npoyxry exrentnocrn
25
. Hpano nnmt canxnnonnpyer ro, uro yxe crano ]axrom, uro nosnnxno
n nponecce +xonomnuecxoro pasnnrnx omecrna. asymeercx, nocne roro, xax npano nosnnxno,
ono, xax n ncxxoe nacrpoeunoe xnnenne, npnoperaer ornocnrentnym camocroxrentnocrt n
cnoem pasnnrnn n oxastnaer oparnoe nnnxnne na pasnnrne +xonomnxn, n uacrnocrn,
coecrnyer npernopennm nosmoxnocre, oycnonnenntx +xonomnuecxnm pasnnrnem, n ecr-
nnrentnocrt.
mn ne moryr omennnartcx nemamn n ronapnom omecrne, ne npnsnanax pyr pyra
cocrnennnxamn omennnaemtx neme, nesanncnmo or roro, npnsnano +ro saxonom nnn ner.
mensnecrno xnaccnuecxoe ntcxastnanne apxca no +romy nonpocy no nropo rnane nepnoro
roma annrana. apaxrepnsyx npenoctnxn omena ronapon, apxc ronopnr: onapt ne
moryr camn ornpannxrtcx na ptnox n omennnartcx... rot annte nemn mornn ornocnrtcx
pyr x pyry xax ronapt, ronaponnaentnt onxnt ornocnrtcx pyr x pyry xax nnna, nonx
xoroptx pacnopxxaercx +rnmn nemamn. Ho+romy, yxastnaer anee apxc, ronaponnaentnt
onxnt npnsnanart pyr n pyre uacrntx cocrnennnxon. 3ro mpnnuecxoe ornomenne,
]opmo xoroporo xnnxercx oronop, nce panno, saxpennen nn on saxonom nnn ner, ecrt
nonenoe ornomenne, n xoropom orpaxaercx +xonomnuecxoe ornomenne. oepxanne +roro
mpnnuecxoro, nnn nonenoro, ornomennx ano camnm +xonomnuecxnm ornomennem
26
.
3ro ntcxastnanne apxca otuno npnnonrcx n oocnonanne nonenoro xapaxrepa
mpnnuecxoro ornomennx, onocpecrnymmero axr omena. o, xax yxe ormeuanoct namn
panee
27
, cnona apxca nao nonnmart ne n rom cmtcne, uro npn xaxom axre omena mexy
ronaponnaentnamn nnont n nnont conepmaercx nsanmnt ncnxonornuecxn axr npnsnannx nmn
pyr pyra uacrntmn cocrnennnxamn, a n rom, uro raxoe npnsnanne yxe monuannno npenonaraercx
nesanncnmo or roro, cnocoen nnn ne cnocoen ror nnn nno nnnnn x nonenomy axry. Ho+romy,
npoonxax xapaxrepncrnxy axra omena xax nonenoro ornomennx, apxc n antnemem
nouepxnnaer, uro nmn onxnt monuannno ornocnrtcx pyr .x pyry xax x uacrntm,
cocrnennnxam nx. roro, urot oruyxenne crano nsanmntm
28
.
oryr, onaxo, cxasart, uro apxc n npnneennom ntme ntcxastnannn paccmarpnnaer axr omena,
ocnonannt na nsanmnom monuannnom npnsnannn xaxoro ns ero yuacrnnxon cocrnennnxom
omennnaemo nm nemn, xax mpnnuecxoe ornomenne
29
,
nx roro urot pacxptrt xo paccyxenn apxca o ornomennn +xonomnuecxoro axra omena n
ero mpnnuecxo ]opmt, a n cnxsn c +rnm o nonxrnn uacrno cocrnennocrn n ronapnom omecrne,
neoxonmo oparnrtcx x ne menee naxnomy ntcxastnannm apxca sameuannxx na xnnry
ypxyasnoro +xonomncra ont]a arnepa. ect apxc, xommenrnpyx ynomxnyroe mecro ns
nepnoro roma annrana, nnmer: Hpn anannse ronapnoro opamennx x noxasan, uro npn ronapnom
omene omennnammnecx nnmt monuannno npnsnamr pyr pyra panntmn nnunocrxmn n
cocrnennnxamn omennnaemtx nmn nar; onn +ro yxe rora, xora onn npenaramr pyr
pyry cnon nara n conepmamr noxynxy. 3ro ornomenne, nosnnxammee nnmt
naroapx camomy omeny n n omene, nonyuaer nosnee n nne oronopa n r. .; no
+ra ]opma ne cosaer nn cnoero coepxannx, omena, nn !! n ne " #
#, a naoopor
30
.
te ornomennx n +xonomnuecxn saxon nnxennx connannsma, onpoct +xo-nnmnxn 1962 r. N 4, crp. 103).
24
. apxc n u. 3nrentc, ou., r. 3, crp. 64.
25
a m xe, crp. 31.
26
. apxc n u. 3nrentc, ou., r. XVII, crp. 9596.
27
m. . . Fparyct, pnnuecxne nnna n conercxom rpaxancxom npane, ., 1947, crp. 2829.
28
. apxc n u. 3nrentc, ou., r. XVII, crp. 99.
29
axoe ncronxonanne +roro ntcxastnannx . apxca mnpoxo pacnpocrpaneno n name mpnnuecxo nnreparype:
cm., nanpnmep, onercxoe rpaxancxoe npano, r. 1, yuennx nx mpnnuecxnx nyson, ., 1950, crp. 106.
30
pxnn . a p x c a n u. 3nrentca, xnnra 5, .,
1
1930, crp. '402.
rpertem rome annrana apxc ne menee uerxo opamaer nnnmanne na ro, uro +xonomnuecxne
axrt +ro nonente axrt,, nonyuammne cnoe ntpaxenne n coornercrnymmnx mpnnuecxnx
]opmax. npanennnocrt cenox, conepmammnxcx mexy arenramn nponsnocrna, nnmer on,
ocnonana na rom, uro +rn cenxn xax ecrecrnennoe cnecrnne ntrexamr ns ornomenn npo-
nsnocrna. pnnuecxne ]opmt, n xoroptx npoxnnxmrcx +rn +xonomnuecxne cenxn xax nonente
ecrnnx yuacrnnxon, xax ntpaxennx nx ome nonn n xax oxsarentcrna, x ntnonnennm xoroptx
xaxym ns cropon npnnyxaer rocyapcrno, +rn mpnnuecxne ]opmt, yyun rontxo ]opmamn,
ne moryr camn onpeennrt +roro coepxannx cenox. nn rontxo ntpaxamr ero
31
.
nx roro urot omen nemamn tn ocymecrnnen, nao, urot xaxt ronaponnaenen
paccmarpnnan ne rontxo pyroro, no n c e x n xauecrne cocrnennnxa nemn, r. e. neoxonmo, uro-
t on ornocnncx x nemn xax x cnoe, nesanncnmo or roro, npnsnano +ro saxonom nnn ner. Hpano
nnmt., canxnnonnpyer +rn ornomennx, xora onn cranyr rnnnuntmn, nonropxmmnmncx, r. e. npano
+ro o]nnnantnoe npnsnanne ]axrnuecxn cnoxnnmnxcx ornomenn.
. .enocpecrnennoe coepxanne npana cocrnennocrn cocrannxmr nonente ornomennx, noromy uro
nonente +xonomnuecxne axrt neoxonmax ]opma nnxennx nponsnocrnenntx ornomenn. o
rem camtm npano xnnxercx ]opmo ntpaxennx +xonomnuecxnx ornomenn xax ornomenn
omecrnenno-nponsnocrnenntx. a +ro neonoxparno yxastnann xnaccnxn mapxcnsma.
neonarentno, n npane, xax n cnenn]nuecxom neonornuecxom omecrnennom ornomennn, r. e. n
raxom, xoropoe nosnnxno xax npoyxr nonn rocnocrnymmero xnacca, saxpennxercx ro noneenne,
xoropoe neoxonmo nx cymecrnonannx n pasnnrnx rocnocrnymmnx n annom omecrne
nponsnocrnenntx ornomenn.
6. asnnunt yponent pasnnrnx nponsnonrentntx cnn n cnxsannte c +rnm pasnnunte ]opmt
omennx nme n nponecce nponsnocrna marepnantntx nar, r. e. pasnnunte cnocot npo-
nsnocrna, onpeenxmr pasnnunte ]opmt cocrnennocrn. ocrnennocrt +ro omecrnennoe
ornomenne. o nentsx oroxecrnnxrt nponsnocrnennte ornomennx c cocrnennocrtm. ocr-
nennocrt +ro uacrt nponsnocrnenntx ornomenn, nx xpo. anntm opasom nentsx
cocrnennocrt oroxecrnnxrt c npncnoennem, ecnn ero nonnmart xax omen nemecrn mexy ueno-
nexom n npnpoo. ocrnennocrt xax +xonomnuecxax xareropnx, xax onpeenennax ncropnuecxn
cnoxnnmaxcx ]opma ecrt ycno-nne npncnoennx npemeron npnpot, r. e. nponsnocrna, ocyme-
crnnxemoro n onpeenenno omecrnenno ]opme.
cnn apxc nastnaer ranronorne yrnepxenne, uro cocrnennocrt (npncnoenne)+ro ycnonne
nponsnocrna, ro nnmt noromy, uro npncnoenne on sect nonnmaer xax nponecc nponsnocrna, xax
omen nemecrn mexy uenonexom n npnpoo, xax ycnoenne uenonexom npemeron npnpot. o n
antnemem on ronopnr o rom, uro cmemno, onaxo, enart orcma nptxox x onpeenenno ]opme
cocrnennocrn, nanpnmep x uacrno cocrnennocrn
32
. ax nsnecrno, n xnaccono-anraronncrnuecxom
omecrne npncnannamr pesyntrart nponsnocrna ne nenocpecrnennte nponsnonrenn, a
cocrnennnxn ycnonn (cpecrn) nponsnocrna. Ho+romy yrnepxenne, uro n ocnone
nponsnocrnenntx ornomenn xaxo omecrnenno ]opmannn nexnr coornercrnymmax ]opma
cocrnennocrn, onpeenxmmax pyrne cropont nponsnocrnenntx ornomenn, nmeer cmtcn nnmt n
rom cnyuae, ecnn cocrnennocrt sect nonnmaercx xax ntrexammax ns anno omecrnenno
oprannsannn rp.ya npenoctnxa nocnponsnocrna +ro cncremt oprannsannn rpya n
pacnpeenennx ero pesyntraron.
Hpn onpeenennn cocrnennocrn xax ocnonnoro nponsnocrn nennoro ornomennx nao'ncxonrt ns
ro ee xapaxrepncrnxn, xoropym aer apxc n paore uepmt, npemecrnymmne xann-
ranncrnuecxomy nponsnocrny. n nnmer: ocrnennocrt, nocxontxy ona ecrt rontxo nsnecrnoe
ornomenne x ycnonnxm nponsnocrna xax x cnonm (uro xacaercx orentnoro uenonexa, ro +ro
ornomenne cosano xonnexrnnom, oxnneno saxonom n rapanrnponano nm; cneonarentno, nannunoe
trne nponsnonrenx xnnxercx trnem n oexrnnntx ycnonnxx, npnnanexamnx emy)
ocymecrnnxercx rontxo uepes camo nponsnocrno
33
.
naunr nn +ro, uro apxc onpeenxer cocrnennocrt xax ornomenne mexy uenonexom nnn
xonnexrnnom nme n nemamn? oneuno, ner, xorx, xax +ro nn crpanno, n +rom ynpexamr, rex, xro
onpeenxer cocrnennocrt xax ornomenne nnnnna nnn xonnexrnna x cpecrnam nponsnocrna n x
ero pesyntraram (npoyxram rpya) xax x cnonm
34
.
31
. apxc, annran, r. III, ocnonnrnsar, 1949, crp. 352.
32
. apxc, xpnrnxe nonnrnuecxo +xonomnn, ocnonnrnsar, 1952, crp. 198.
33
. apxc, uopmt, npemecrnymmne xannranncrnuecxomy nponsnocrny, ocnonnrnsar, 1949, crp. 27.
34
axne ynpexn coepxarcx n nasnanno ntme xnnre . . onranona n apec . . Fenenxrona, anropa
monorpa]nn ocyapcrnennax connanncrnuecxax cocrnennocrt (., 1948), n anropon yuennxa no rpaxancxomy
npany (r. 1, ., 1944); n cnom ouepet, noont ynpex onranony apecymr . ysnenon n . onneprnncxax n
a nnn nnax ]opma cocrnennocrn ntpaxaer coo pacnpeenenne cpecrn nponsnocrna n ero
pesyntraron mexy onpeenenntmn nnnamn, mexy xnaccamn. ocrnennocrt+ro cocroxnne
npncnoennocrn marepnantntx nar. uopma cocrnennocrn ntpaxaer crarnuecxne momenrt,
xapaxrepnsymmne annt cnoco nponsnocrna, nauantnt n xoneunt +rant nponecca
omecrnennoro nponsnocrna, npnuem, pasymeercx, xoneunt +ran cnona cranonnrcx nauantntm,
no nponecc nocnponsnocrna marepnantno xnsnn npoonxaercx
35
.
enocpecrnennoe nponsnocrno, pacnpeenenne, omen n norpenenne +ro pasnnunte
nsanmocnxsannte crann ennoro nponecca omecrnennoro nponsnocrna. Hponsnocrno nose-
crnne nme na npnpoy npn nomomn opyn rpya, conepmaemoe n onpeenenno omecrnenno
]opme, r. e. n sanncnmocrn or roro, xax coueramrcx oexrnnnte n cyexrnnnte ]axropt
nponsnocrna, uro xnnxercx onpeenxmmnm n +rom nponecce.
ncrema pacnpeenennx xax n ornomennn ero pesyntraron, rax n n ornomennn ]opmt
oycnonnnnaercx cncremo nponsnocrna. o, yyun cnecrnnem nponsnocrna, pacnpeenenne
ononpemenno ntcrynaer no ornomennm x ero yuacrnnxam xax omecrnennt saxon, onpeenxmmn
nx nonoxenne n c]epe nponsnocrna. +rom cmtcne pacnpeenenne nannune cpecrn
nponsnocrna y onnx n orcyrcrnne nx y pyrnx, nannune cpecrn nponsnocrna n pyxax orentntx
xonnexrnnon nnn n pyxax ncero omecrna npemecrnyer nponsnocrny. pome roro, yxastnaer
apxc, ecnn paccmarpnnart nente omecrna, ro npecrannxercx, yro pacnpeenenne eme c ono
cropont npemecrnyer nponsnocrny n onpeenxer ero n xauecrne xax t npe+xo-nomnuecxoro
]axra n raxnx cnyuaxx, nanpnmep, xax pasen semnn sanoenarenxmn mexy coo, npn opamennn
noexenntx n pacrno, nnn xora napo nyrem penonmnnn pasnnaer xpynnym sementnym
cocrnennocrt na napnennt n npnaer, cneonarentno, +rnm nontm pacnpeenennem nont
xapaxrep nponsnocrny
36
. axnm npe+xonomnuecxnm ]axropom ntcrynaer n nannonannsannx
cpecrn nponsnocrna, ocymecrnnxemax paounm xnaccom, sanoenanmnm rocyapcrnennym nnacrt n
ycranonnnmnm nont cnoco nponsnocrna.
Hpe+xonomnuecxnm yxasannoe pacnpeenenne xnnxercx n rom cmtcne, uro ono cnyxnr ocnono nnn
npenoctnxo nx pasnnrnx nonoro cnocoa nponsnocrna. o nonoe pacnpeenenne oycnonneno
ntspenmnm n nepax craporo omecrna nontm cnocoom nponsnocrna nnn xorx t nannunem
npenoctnox ero noxnnennx. neonarentno, npoonxaer coxpanxrtcx sanncnmocrt pacnpeenennx
or onpeenenno ]opmt nponsnocrna.
axnm opasom, npexe uem pacnpeenenne cranonnrcx pacnpeenennem npoyxron, ono ecrt: 1)
pacnpeenenne opyn nponsnocrna, 2) noneenne nnnnnon no onpeenennte npons-
nocrnennte ornomennx. Ho+romy pacnpeenenne npoyxron pesyntrar +roro pacnpeenennx,
xoropoe nxnmueno n nponecc nponsnocrna n oycnonnnnaer ero oprannsannm.
annt apxcom ananns coornomennx nponsnocrna n pacnpeenennx xnnxercx xnmuom nx
yxcnennx npnpot cocrnennocrn xax ]opmt, n xoropo naxonr cnoe ntpaxenne pacnpeenenne
cpecrn nponsnocrna n npoyxron rpya, ecnn part +ro pacnpeenenne ne xax nponecc, ne xax
nnamnxy, a xax momenr crarnuecxn, xax pesyntrar nponecca pacnpeenennx, xax cocroxnne
npncnoennocrn yxasanntx marepnantntx nar, nx npnnanexnocrn nnnnny nnn xonnexrnny.
acnpeenenne, paccmarpnnaemoe xax nauantnax n xoneunax cranx nponsnocrna, ntcrynaer n
cosnannn rex, n utnx pyxax naxoxrcx pesyntrart pacnpeenennx, n nne nx ornomennx x +rnm
pesyntraram (r. e. x nemam) xax x cnonm. onepmenno xcno, uro peut ner ne o ponnsonae. ne
omecrna, nne omecrnenntx cnxse ne tno n ne moxer trt ornomennx cyexra x nemn xax x
cnoe. Ho+romy otuno n ronopxr, uro cocrnennocrt +ro omecrnennoe ornomenne no
nonoy neme cpecrn nponsnocrna n npoyxron rpya. o +ro ornomenne onocpecrnyercx
uepes ornomenne x nemn xax x cnoe n cnny npnunn, onncanntx ntme
37
. rnomenne orentnoro
cnoe penensnn na ero xnnry, onynnxonannym n xypnane ommynncr 1953 r. N 17, crp. 124; cm. raxxe . . e
n-x n n, Hpano cocrnennocrn n , ocmpnsar, 1961, crp. 15.
35
nxrop nann n cnoem nccneonannn o cocrnennocrn n crpanax napono emoxparnn npannntno ormeuaer,
uro cocrnennocrt n +xonomnuecxom cmtcne +ro raxoe ornomenne, npn xoropom onpeenennte xnacct
npncnannamr'cpecrna nponsnocrna n ycrpanxmr or +roro npncnoennx pyrne xnacct, uro ra nnn nnax ]opma
cocrnennocrn cnxsana c oexrnnntm xnaccontm nnrepecom npncnannammnx n no+romy ncxnmunrentnt
nnrepec, pan xoroporo ncnontsymrcx cpecrna nponsnocrna, npoxnnxercx n omecrnenntx ornomennxx
npncnoennx cpecrn nponsnocrna n pesyntraron omecrnennoro nponsnocrna. m. . nann, ocrnennocrt
n crpanax napono emoxparnn, , ., 1954 (nepeno c uemcxoro), crp. 1416. coxanennm, . nann ne
ononr o xonna mtcnt o rom, uro cocrnennocrt n +xonomnuecxom cmtcne +ro cocroxnne npncnoennoe
cpecrn nponsnocrna n pesyntraron rpya, uro +ro npenoctnxa n pesyntrar nponsnocrnenntx
ornomenn, ornomenne x +ro npenoctnxe n x pesyntrary xax x cnoemy.
36
m. . apxc n u. 3nrentc, ou., r. 12, crp. 722.
37
- ponpo raxxe ormeuaer, uro xapaxrepncrnxa cocrnennocrn xax ornomennx uenonexa x nemn xax x cnoe nnn
nnna nnn xonnexrnna x nemn xax x cnoe nepasptnno cnxsano, xax yxe ormeuanoct, c monuannntm
npnsnannem +roro ]axra pyrnmn nnnamn. crounnxn, npnunnt, ]opmt +roro npnsnannx
xopenxrcx n xnaccono crpyxrype omecrna, n cnocoe nponsnocrna. naue ronopx, ornomenne nnn
no nonoy neme n ornomenne x nemn xax x cnoe nnn xax x uyxo +ro ne cropont onoro n
roro xe nonenoro +xonomnuecxoro ornomennx. oe moxer ornnuartcx or uyxoro, or rnoero
rontxo n omecrne
38
.
7. asymeercx, cocrnennocrt xax cocrannax uacrt nponsnocrnenntx ornomenn oexrnnno
cymecrnyer raxxe n nne cosnannx yuacrnnxon omecrnennoro nponsnocrna. ocyapcrnennax
cocrnennocrt, xooneparnnno-xonxosnax cocrnennocrt, nnunax cocrnennocrt n connanncrnuecxom
omecrne +ro cymecrnymmne nne cosnannx ero unenon ornomennx. o n cnny nsnoxenntx namn
npnunn cocroxnne npncnoennocrn neme, ornomenne x nnm xax x cnonm, r. e. nonenoe ornomenne,
xnnxercx neoxonmtm momenrom n nocnponsnocrne annoro cnocoa nponsnocrna. a nnn nnax
]opma cocrnennocrn npoxnnxercx uepes yxasannoe ntme nonenoe ornomenne n ne moxer
cymecrnonart es nero. 3ro nonenoe ornomenne, yyun neoxonmtm +nemenrom +xonomnuecxoro
coepxannx cocrnennocrn, saxpennxercx npanontmn nopmamn, na ocnone xoroptx pasnnnamrcx
npanonte ornomennx cocrnennocrn. enocpecrnenntm ncrounnxom raxnx npanontx nopm
xnnxercx npanocosnanne rocnocrnymmero xnacca.
s cxasannoro ntrexaer, uro xapaxrepncrnxa cocrnennocrn xax ornomennx cyexra x nemn xax x
cnoe nn n xaxo mepe ne npornnopeunr romy nonoxennm, uro cocrnennocrt (rounee ra nnn nnax ee
]opma)+ro omecrnennoe ornomenne. o nponsnocrnennte ornomennx nentsx orennrt or nx
marepnantno ocnont. eut ner o..pesyntrarax pacnpeenennx cpecrn nponsnocrna, panno xax n o
pesyntrarax nponsnocrnenno exrentnocrn- -nme, r. e. o nauantno n o xoneuno npenoctnxax
nponecca nponsnocrna. 3ro n ecrt ncropnuecxn cnoxnnmaxcx ]opma cocrnennocrn, xoropax
ntcrynaer n cosnannn nnnnna nnn .xonnexrnna n nne nx ornomennx x marepnantntm ]axropam
nponsnocrna n ero pesyntraram xax x cnonm.
8. rnepxax, uro cocrnennocrt xax ornomenne nnna nnn xonnexrnna x nemn xax x cnoe
]nxcnpyer crarnxy omecrnen-ro nponsnocrna, mt nnmt nouepxnnaem ocnonnym n onpeenxm-
mym uepry cocrnennocrn. o tno t nenpannntno nonnmart, uro raxoe onpeenenne
cocrnennocrn ncxnmuaer nosmoxnocrt nponsnonrentnoro nnn norpenrentcxoro ncnontsonannx
nemn ee cocrnennnxom. 3ro npornnopeunno t ecrnnrentnocrn.
Hponsnocrnennt nponecc nxnmuaer n cex nponsnonrentnoe norpenenne cpecrn nponsnocrna
n nporexaer n" pamxax 'ocymecrnnennx nnacrn cocrnennnxa. o nponsneennt npoyxr ocraercx
cocrnennocrtm roro, xro nnaeer cpecrnamn nponsnocrna. xannranncrnuecxom npenpnxrnn
cpecrna nponsnocrna npnnanexar xannranncry, emy xe npnnanexnr n nponsneennax
nenocpecrnenntmn nponsnonrenxmn npoyxnnx. connanncrnuecxom npenpnxrnn rpyxmnecx
npnnaramr rpy x omecrnenntm cpecrnam nponsnocrna, cocrannxmmnm ncenaponym n
xooneparnnno-xonxosnym cocrnennocrt.
cnxsn c ecrnnem npn connannsme +xonomnuecxnx saxonon,, oycnonnnnammnx xosxcrnennt
pacuer n cnxsannym c nnm nmymecrnennym ooconennocrt rocyapcrnenntx npenpnxrn,
saxpennennte sa npenpnxrnem ocnonnte n oopornte ]ont n. nponsneennax nm npoyxnnx,
yyun cocrnennocrtm rocyapcrna, nmecre c rem naxoxrcx no nnaennn rocyapcrnennoro-
npenpnxrnx xax yuacrnnxa nponecca pacmnpennoro connanncrnuecxoro nocnponsnocrna n
no+romy paccmarpnnamrcx xax nmymecrno annoro npenpnxrnx. orx ornomennx mexy rocyap-
crnenntmn npenpnxrnxmn no nonoy +roro nmymecrna n ne xnnxmrcx ornomennxmn
cocrnennnxon, onn nce xe nmymecrnennte ornomennx,- o uem yer cxasano noponee n rn. II.
Horpenrentcxoe ncnontsonanne nemn cocrnennnxom raxxe ocymecrnnxercx n pamxax nnacrn
annoro cocrnennnxa, r. e, ero ornomennx x nemn xax x cnoe, n npoonxaercx o rex nop,. noxa
nemt ne yer nonnocrtm norpenena.
ax npn nponsnonrentnom, rax n npn norpenrentcxom ncnontsonannn neme cocrnennnxom
ocymecrnnxercx nnxenne cocrnennocrn, no nemn n nx nepnonauantnom nnn npeopasonannom
nne npnnanexar npexnemy cocrnennnxy. nmt n rom cnyuae, ecnn cocrnennnx oruyxaer nemt,
ona nepexonr n cocrnennocrt pyroro nnna. ruyxenne xax axr pacnopxxennx, nemtm nxonr n
uyxo nnmena cmtcna nne ornomenn mexy nmtmn. ...nny roro, nnmer on, uro mexy nmtmn ycra-
nannnnamrcx ornomennx cocrnennocrn no nonoy cpecrn nponsnocrna, nmn n ornocxrcx x nocnennm, xax x cnonm
nnn uyxnm (. ponpo, cnonnoe nponsnocrnennoe ornomenne n +xonomnuecxn saxon nnxennx connannsma,
onpoct +xonomnxn 1962 r. N 4, crp. 105). o +ro osnauaer, uro nmenno n ornomennxx nme x nemam xax x cnonm
nnn uyxnm npoxnnxmrcx nx ornomennx no nonoy .cpecrn nponsnocrna n nponsneenntx npoyxron
38
apaxrepno, uro . . onranon, n nauane cnoe xnnrn pacxpnrnxonanmn . . Fenenxrona sa onpeenenne
cocrnennocrn xax ornomennx cyexra x nemn xax x cnoe (cm. crp. 67), anee yrnepxaer, uro uacrnt co-
crnennnx nenocpecrnenno ornocnrcx x nemn xax x cnoe (crp. 286).
coepxanne cocrnennocrn, no +ro nocnenn axr cocrnennnxa, n xoropom on npoxnnxer cnoe
ornomenne x nemn xax x cnoe. ruyxenne npoyxnnn onnm rocyapcrnenntm,
connanncrnuecxnm npenpnxrnem pyromy xorx n ne nneuer sa coo cment cocrnennnxon (enntm
n enncrnenntm cocrnennnxom ocraercx connanncrnuecxoe rocyapcrno), no osnauaer nepexo +ro
npoyxnnn no nnaenne n nontsonanne pyroro npenpnxrnx. ect mt ncrpeuaemcx c nno, uem
panee tnn onncant, ]opmo nnxennx cocrnennocrn, xoropym mt nastnaem nnamnxo
omecrnennoro nponsnocrna. 3ra nnamnxa nmeer mecro n n rex cnyuaxx, xora nemt nepeaercx no
npemennoe nnaenne n nontsonanne pyromy nnny (nanpnmep, apena nmymecrna) npn coxpanennn
rnryna cocrnennocrn y nnna, nepeanmero +ry nemt.
axnm opasom, ornomennx, cnxsannte c nnamnxo omecr-.nennoro nponsnocrna, nocxontxy no
ne nopasymenamrcx nosnnxammne ns omecrnennoro pasenennx rpya pacnpeenenne n omen,
cnxstnammne nponsnocrno n ono nenoe, pasnnnamrcx na ocnone anno ]opmt cocrnennocrn n
ntcrynamr xax ornomennx nnxennx cocrnennocrn
39
.
e ncxxne ornomennx no nonoy neme xnnxmrcx ornomennxmn cocrnennocrn. axnx ornomenn,
nanpnmep, ner mexy nnnamn, cnxsanntmn mexy coo rexnnuecxnm pasenennem rpya n onom
npenpnxrnn, no nonoy npemera nx rpya. rnomennx rexnnuecxo xoonepannn rpya +ro ne
ornomennx cocrnennocrn. rnomennx cocrnennocrn cnxsant c ecrnnxmn nnn nosepxannem or
ecrnn, n xoroptx npoxnnxercx pasnnune moero n rnoero, cnoero n uyxoro,
xonnexrnnnoro n nnnnnyantnoro, nno c monuannntm npnsnannem raxoro pasnnunx. am, re
ner raxoro pasnnunx, nentsx ronopnrt o ornomennxx cocrnennocrn nnn, uro ro xe, o
nmymecrnenntx ornomennxx.
+ro xapaxrepncrnxe nmymecrnenntx ornomenn npncoennnncx . . nexceen,
onynnxonanmn nepnym n conercxo .nnnnnncrnuecxo nnreparype monorpa]nm, nocnxmennym
npemery conercxoro rpaxancxoro npana.
. . nexceen n ocnonnom pasenxer c]opmynnponannte anropom +rnx crpox n 1958 roy na
nayuno ceccnn orenenn omecrnenntx nayx xaemnn nayx nonoxennx o nmy-
mecrnenntx ornomennxx xax o nonentx ornomennxx cocrnennocrn, ne roxecrnenntx
nponsnocrnenntm ornomennxm, no xnnxmmnxcx nx cropono. mecre c rem, yunrtnax
ntcxastnannx ocnonononoxnnxon mapxcnsma o nmymecrnenntx ornomennxx xax o mpnnuecxom
ntpaxennn nponsnocrnenntx ornomenn, on nonaraer, uro nmymecrnennte ornomennx xax
nonente ornomennx cocrnennocrn xnnxmrcx mpnnuecxnm ntpaxennem nponsnocrnenntx
ornomenn noromy, uro onn cnocont na pearnponanne co cropont npana. 3ro osnauaer,
npoonxaer anee . . nexceen, uro n xnacconom omecrne nmymecrnennte ornomennx
oexrnnno rpeymr npanonoro perynnponannx
40
. . . nexceen npan, yxastnax, uro n xnacconom
omecrne nmymecrnennte ornomennx oexrnnno rpeymr npanonoro perynnponannx, onaxo
cneyer pasnnuart +rn ornomennx xax nonenym cropony nponsnocrnenntx ornomenn n
nmymecrnennte npanoornomennx
41
.
39
m. . . F p a r y c t, mymecrnennte n oprannsannonnte ornomennx n nx npanonoe perynnponanne n ,
onpoct ome reopnn conercxoro npana, ocmpnsar, 1960, crp. 7986. 3ra rpaxronxa crarnuecxoro n nnamn-
uecxoro cocroxnnx cocrnennocrn n omem pasenxercx n . . enxnntm (cm. . . enxnn, Hpano cocrnennocrn n
, ocmpnsar, 1961, crp. 1415, 17, 28, 5354), onaxo y nero ecrt nsnecrnoe ornnune or namero' nonnmannx
nyx cocroxnn cocrnennocrn. . . enxnn ncne sa . . oncrtm (cm. ero crartm oepxanne npana
connanncrnuecxo n nnuno cocrnennocrn n , ecrnnx ennnrpacxoro ynnnepcnrera 1953 r. N 6,
crp. 133) cunraer, uro n nnamnxy cocrnennocrn nxoxr xax axrt nontsonannx n pacnopxxennx cpecrnamn
nponsnocrna n npoyxramn rpya, ntcrynammne n xauecrne mpnnuecxnx ]axron, rax n nosnnxammn na +ro
ocnone nepexo neme x pyrnm nnnam, coennenne paoue cnnt co cpecrnamn nponsnocrna n r. ., onocpeyemte
nncrnryramn oxsarentcrnennoro npana, rpyonoro npana n p. (cm. crp. 28, 5354). Honxrne nnamnuecxoro cocrox-
anx cocrnennocrn rem camtm npnoperaer nocrnennt xapaxrep, nanon-.nxercx pasnnuntm coepxannem.
40
. . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, uente rpyt nepnoncxoro
mpnnuecxoro nncrnryra, r. 1, 1959, crp. 27.
41
. . pacanunxon ne cornacen c rpaxronxo nmymecrnenntx ornomenn xax nonentx ornomenn cocrnennocrn.
n oroxecrnnxer nmymecrnennte ornomennx c nponsnocrnenntmn, orpnnax sa nocnennmn xaxoe-nno no-
-nenoe coepxanne. . . pacanunxon oroxecrnnxer nonenoe ornomenne c mpnnuecxnm n no+romy ynpexaer
anropa +rnx crpox n rom, uro on mpnnuecxne ]enoment nxnmuaer xax +nemenr n +xonomnuecxoe coepxanne
cocrnennocrn. apaxrepncrnxa nmymecrnenntx ornomenn xax nonentx, no mnennm . . pacanunxona,
nosmoxna nnmt n rom cnyuae, ecnn nx npnsnart mpnnuecxnm ntpaxennem nponsnocrnenntx ornomenn, r.
e. npanoornomennxmn (cm. . . pacanunxon, uente rpyt nepnoncxoro nncrnryra, r. VI, cepnx
paxancxoe npano, 1961, crp. 7678). e nospaxennx, xoropte tnn npnneent namn ntme
ornocnrentno coopaxenn . . pacanunxona o coepxannn nponsnocrnenntx ornomenn (cm. npnmeuanne
na crp. 15), a raxxe aprymenrannx, nsnoxennax n rexcre coxpanxmr cnom cnny n no nonpocy o npnpoe
nmymecrnenntx ornomenn. penensnn . . Bapropocxoro, . . epnmona n . . oncroro na copnnx
mymecrnennte ornomennx +ro ornomennx cocrnennocrn. o +ro ne rontxo ornomennx mexy
cocrnennnxamn. mymecrnennte ornomennx nxnmuamr n cex. raxne ornomennx, no ne
ncuepntnamrcx nmn. 3ro nonente ornomennx, cnxsannte c pasnnuntmn ]opmamn ncnontsonannx
oexron cocrnennocrn. nn, xax noxasano, oxnartnamr ne rontxo coornercrnymmym ]opmy
cocrnennocrn, xax ocnony annoro cnocoa nponsnocrna (n ero . crarnxe), no n ero nnamnxy, ero
nnxenne. mymecrnennte ornomennx, yyun nonentmn, oxnartnamr nponecc pacnpeenennx
cpecrn nponsnocrna n pesyntraron rpya, nponecc omena, +xonomnuecxn oopor.
Hocxontxy .peut ner o pacnpeenennn n omene, +ro, pasymeercx, ne rontxo ornomennx,
ntrexammne ns oruyxennx neme,,. no n nnte ornomennx, cnxsannte c pyrnmn nnamn
pacnopxxennx nemamn n nx ncnontsonannem na ocnone anno ]opmt cocrnennocrn. cnn
ornomennx oruyxennx mpnnuecxn perynnpymrcx nncrnryrom xynnn-npoaxn, nanoramn n nntmn
cnocoamn nsxrnx nmymecrna n rocyapcrnennt mxer n nx rocyapcrnenntx nyx, ro nnte
nmymecrnennte ornomennx, ne cnxsannte co cmeno cocrnennnxon, perynnpymrcx pyrnmn npano-
ntmn nncrnryramn (nmymecrnennt naem, esnosmesnoe nontsonanne n r. .). connanncrnuecxom
omecrne annt cnncox nononnxercx nensnecrntmn ypxyasnomy npany nncrnryramn: +ro
npeocrannenne semnn, npnnanexame rocyapcrny (n rex crpanax, re ocymecrnnena
nannonannsannx semnn), xonxosam (nponsnocrnenntm centcxoxosxcrnenntm xooneparnnam) n neu-
noe esnosmesnoe nontsonanne n nnte nncrnryrt connanncrnuecxoro semnenontsonannx,
opasonanne y rocyapcrnenntx npenpnxrn ocnonntx n ooporntx ]onon n nepepacnpeenenne
nx mexy npenpnxrnxmn, oruyxenne na ocnone nmymecrnenno ooconennocrn n
xosxcrnennoro pacuera rocyapcrnennoro npenpnxrnx ero npoyxnnn pyrnm npenpnxrnxm npn
coxpanennn y rocyapcrna npana cocrnennocrn na +ro nmymecrno n r. .
9. +xcnnyararopcxom omecrne nmymecrnennte ornomennx npexe ncero ornomennx mexy
cocrnennnxamn cpecrn nponsnocrna n nenocpecrnenntmn nponsnonrenxmn, nnmenntmn +rnx
cpecrn. pamxax nmymecrnenntx ornomenn cocrnennnxn cpecrn nponsnocrna npncnannamr
npnanount npoyxr, cosannt nponsnonrenxmn. Ho+romy n xannranncrnuecxom omecrne
nmymecrnenntmn xnnxmrcx n ornomennx, ntrexammne ns naemnoro, rpya, no paouax cnna ram
ronap.
connanncrnuecxom omecrne nmymecrnennte ornomennx pasnnnamrcx na ocnone
rocyapcrnenno, xooneparnnno-xonxosno cocrnennocrn, cocrnennocrn omecrnenntx
oprannsann n nnuno cocrnennocrn. a nepno ]ase xommynnsma cymecrnyer ncenaponax
cocrnennocrt na opynx n cpecrna nponsnocrna xax ennax cocrnennocrt, nmemmax
enncrnennoro cyexra rocyapcrno. nent connanncrnuecxoro omecrna ne nmemr xaxnx-nno
one (naen) n oexrax +ro cocrnennocrn, ne xnnxmrcx ee onentmn yuacrnnxamn, onn nnmt
cooma, nce nmecre xax omecrno n nenom, xax ennt xonnexrnn nnaemr opynxmn n cpecrnamn
nponsnocrna. Ho+romy peut ner ne o mnoxecrne cyexron, a o ennom cyexre ncenapono
cocrnennocrn. nxro ns unenon connanncrnuecxoro omecrna ne moxer ornocnrtcx x naponomy
orarcrny nnn x ero uacrn xax x cnoemy n cmtcne nnnnnyantnoro ero npncnoennx. axoe
ornomenne nmeercx rontxo y omecrna n nenom, ntcrynammero n nnne rocyapcrna. oneuno,
xaxt rpyxmncx cosnaer nnn onxen cosnanart, uro, paorax na omecrno, on paoraer na cex,
uro on npnnaraer cno rpy napxy n conmecrno c pyrnmn paornnxamn x omenaponomy
onpoct ome reopnn conercxoro npana tna raxxe noneprnyra xpnrnxe samnmaemax mnom n crarte
mymecrnennte n oprannsannonnte ornomennx n nx npanonoe perynnponanne n n nocnponsnonmax
n nacroxme paore rpaxronxa nmymecrnenntx ornomenn. nropt penensnn ynpexamr menx n rom, uro x,
paccmarpnnax nmymecrnennte ornomennx xax nonente, rem camtm xxot onycxam nx camocroxrentnoe
cymecrnonanne napxy c nponsnocrnenntmn ornomennxmn, ne ornocx nx nn x nocnennm, nn x
neonornuecxnm ornomennxm. Hpn +rom nonnmannn nmymecrnenntx ornomenn, xoropoe orcrannaer . .
Fparyct, yrnepxamr anropt penensnn, rpyno ornernrt na nonpoc o mecre +rnx ornomenn n cncreme
omecrnenntx xnnenn (onercxoe rocyapcrno n npano 1961 r. N 7, crp. 140 enensenrt nonaramr, uro
npannntnee xaxoe xonxpernoe nponsnocrnennoe ornomenne n ncm nx conoxynnocrt paccmarpnnart xax
nepasptnnoe enncrno marepnantnoro coepxannx n nonenoro onocpecrnonannx. o, no-nepntx, x nnxora ne
yrnepxan, uro nmymecrnennte ornomennx cymecrnymr napxy c nponsnocrnenntmn, a nouepxnnan n
nouepxnnam, uro onn ]opmt npoxnnennx nocnennx, neoxonmax nx cropona, nx +nemenr, momenr nx
cranonnennx n nmecre c rem nx pesyntrar. o-nroptx, resnc o enncrne marepnantnoro coepxannx n nonenoro
onocpecrnonannx n nponsnocrnenntx ornomennxx ne cneyer nonnmart n cmtcne roxecrna nasnanntx nyx
momenron. annt resnc cneyer pacxptrt, uro x n nontrancx cenart. 3ro nanexrnuecxoe enncrno,
npenonarammee pasnnune yxasanntx cropon nponsnocrnenntx ornomenn; +rn ne cropont nsanmno cnxsant,
nponnxamr ona n pyrym cocrannxmr enncrno npornnononoxnocre. o onn ne cnnnamrcx n nepasnnunmoe
roxecrno. emammee n +rom enncrne, c rouxn spennx oycnonnennocrn cosnannx trnem, ro, uro
nponsnocrnennte ornomennx +ro npenoctnxa n pesyntrar omecrnenno-nponsnocrnenno exrentnocrn,
nesanncnmte or cosnannx nme.
ocroxnnm, uro omecrnennoe orarcrno, n xoropoe n on nnoxnn rpyonym nenry, cnyxnr nx yon-
nernopennx nnrepecon napoa n nenom n ero nnuntx nnrepecon. o coueranne omecrnenntx n
nnuntx nnrepecon npn connannsme ne osnauaer nx oroxecrnnennx, coxpanxercx n pasnnune ne
rontxo mexy omenapono (rocyapcrnenno) 'ocrnennocrtm n cocrnennocrtm
nnnnnyantno, no n mexy rocyapcrnenno n nntmn ]opmamn xonnexrnnno cocrnennocrn.
ax yxe ormeueno, nnyrpn ennoro ]ona rocyapcrnenno cocrnennocrn raxxe 'cxnatnamrcx n
pasnnnamrcx nmymecrnennte ornomennx, yuacrnnxamn xoroptx xnnxmrcx rocyapcrnennte
oprannsannn n npenpnxrnx.
pome rocyapcrna xax xonnexrnnnoro cocrnennnxa, n omecrnennom nponecce nponsnocrna
pacnpeenennx n norpenennx npn connannsme ntcrynamr pyrne xonnexrnnnte coernennnxn
xonxost, nnte xooneparnnnte n omecrnennte oprannsannn. rnomennx mexy +rnmn
xonnexrnnamn, a raxxe ornomennx mexy nnmn, c ono cropont, n rocyapcrnom, c pyro+ro
ornomennx mexy pasnnuntmn cocrnennnxamn n, snaunr, nmymecrnennte ornomennx.
a nepno ]ase xommynnsma coxpanxercx nnnnnyantnax (nnunax) cocrnennocrt na npemert
norpenennx. mymecrnennte ornomennx npn connannsme nosnnxamr ne rontxo mexy ro-
cyapcrnom .xax cocrnennnxom cpecrn nponsnocrna, cocrannxmmnx ncenaponoe ocroxnne, n
nntmn- xonnexrnnntmn cocrnennnxamn, c ono cropont, n rpaxanamnc pyro, no n mexy
rpaxanamn xax nnuntmn cocrnennnxamn. osnarpaxenne, ynnaunnaemoe rocyapcrnenntm
npenpnxrnem nnn yupexennem ero paornnxam, a raxxe oxo, nonyuennt unenamn xonxosa nnn
nno xooneparnnno oprannsannn n coornercrnnn c +xonomnuecxnm saxonom pacnpeenennx no
rpyy, xnnxercx nnuno cocrnennocrtm +rnx paornnxon. apaornax nnara nnn nno rpyono
oxo ocnonno ncrounnx nnuno cocrnennocrn na npemert norpenennx. Ho+romy n
rpyonte ornomennx npn connannsme n uacrn, ornocxmecx x pacnpeenennm no rpyy, xnnxmrcx
nmymecrnenntmn ornomennxmn.
Ho mepe nepexoa x xommynnsmy nce ontme nospacraer snauenne omecrnenntx ]opm
yonnernopennx nnnnnyantntx norpenocre, r. e. nx yonnernopenne sa cuer omecrnenntx
]onon
42
. o nonnoe n esnosmesnoe yonnernopenne omecrnom marepnantntx n xyntrypntx
norpenocre rpaxan ocymecrnnrcx nnmt no nropo ]ase xommynnsma, xora na ocnone ntcoxoro
yponnx pasnnrnx nponsnonrentntx cnn yer ocrnrnyro raxoe nsonnne npoyxron, uro xaxt
unen omecrna cmoxer nonyuart nx no norpenocrxm, panno xax n esorxasno yonnernopxrt cnon
xyntrypnte norpenocrn, a raxxe yer oponontno rpynrtcx no cnonm cnoconocrxm. ax
nsnecrno, nomnmo ypnoro pocra rexnnxn, nx +roro neoxonma ntcoxax xommynncrnuecxax
cosnarentnocrt. axne ycnonnx noxa eme ne ocrnrnyrt. Ho+romy n nacroxmn nepno, r. e. n
nepno pasnepnyroro crponrentcrna xommynncrnuecxoro omecrna, napxy c nospacrammnm
yentntm necom yonnernopennx norpenocre rpaxan sa cuer omecrnenntx ]onon, coxpanxer
cnoe snauenne n nnunax cocrnennocrt xax ona ns naxnemnx ]opm yonnernopennx
nnnnnyantntx norpenocre.
eoxonmo, onaxo, urot nmymecrnennte npana, ntrexammne ns nnuno cocrnennocrn,
ncnontsonannct cocrnennnxom n coornercrnnn c ee connantno-+xonomnuecxnm nasnauennem, r. e.
nx yonnernopennx rpaxannnom cnonx norpenrentcxnx nyx. onnanncrnuecxoe npano
coepxnr n cee raxne nonoxennx, npannntnoe npnmenenne xoroptx oecneunr ncnontsonanne nnu-
no 'cocrnennocrn n coornercrnnn c ee nasnauennem n nosnonnr npecexart ncxxoro poa
uacrnococrnennnuecxne nsnpamennx
43
.
mymecrnennte ornomennx nosnnxamr raxxe nnyrpn xonxosa mexy ero unenamn n aprentm n
nenom n cnxsn c. unencrnom n aprenn, n uacrnocrn s cnxsn c pacnpeenennem oxoon mexy
xonxosnnxamn no xonnuecrny n xauecrny rpya, nnoxennoro xaxtm ns nnx n omecrnennoe
xosxcrno. pome roro, pasnoopasnte nmymecrnennte ornomennx cxnatnamrcx n c]epe xonxos-
noro nponsnocrna n cnxsn c pacnpeenennem aprentntx oxoon nocne ntnonnennx nnana npoaxn
rocyapcrny n nopxxe xonrpaxrannn centcxoxosxcrnenno npoyxnnn. 3ro, n uacrnocrn,
ornomennx, ntrexammne ns pasnnunoro poa oruncnenn n neennmte ]ont n nx ncnontsonannx.
nxaxoe rocyapcrno ne moxer cymecrnonart es mxera, sa cuer cpecrn xoroporo
ocymecrnnxmrcx ]ynxnnn rocyapcrna.
42
m. esonmnnx XXI cesa ommynncrnuecxo naprnn onercxoro omsa no oxnay ronapnma . . pymena
xonrpontntx nn]pax pasnnrnx naponoro xosxcrna na 19591965 rr., ocnonnrnsar, 1959, crp. 2829;
Hporpamma ommynncrnuecxo naprnn onercxoro omsa (arepnant XXII cesa H, ocnonnrnsar, 1961,
crp. 389); . . pymen, Hporpamme ommynncrnuecxo naprnn onercxoro omsa (nasnan--nt copnnx, crp. 174).
43
m. o +rom . . X a n ] n n a, npane nnuno cocrnennocrn n nepno pasnepnyroro crponrentcrna xommynnsma,
onercxoe rocyapcrno n npano 1960 r. N 12; . . F p a r y c t, Hporpamma H n nonpoct conercxoro
rpaxancxoro npana, Hpanoneenne 1961 r. N 4, crp. 4044.
ocyapcrnennte ]nnanct oxnartnamr ornomennx no pacnpeenennm n nepepacnpeenennm
onpeenenno uacrn naponoro oxoa
44
. connanncrnuecxom omecrne rocyapcrnennte ]nnanct,
orpaxennte n rocyapcrnennom mxere, nxnmuamr n cex xax nepnonauantnoe pacnpeenenne
uacrn nannonantnoro oxoa, rax n nepepacnpeenenne yxe opasonanmnxcx enexntx
naxonnenn. exy rocyapcrnom n nenom n cyexramn ]nnanconoro onoxennx (nanpnmep,
connanncrnuecxnmn npenpnxrnxmn, nepeammnmn uacrt cnonx oxoon n ]opme nanora c oopora,
oruncnenn or npntnn, amoprnsannonntx oruncnenn n rocyapcrnennt mxer) nosnnxamr
nmymecrnennte ornomennx. anntm opasom nmymecrnenntmn xnnxmrcx n ornomennx mexy
rocyapcrnom n remn oprannsannxmn, xoroptm ntamrcx coornercrnymmne enexnte cpecrna ns
pacxono uacrn mxera. o +ro ocot nn nmymecrnenntx ornomenn, ornnunt or
nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom (cm. o +rom rn. VI).
10. conercxo mpnnuecxo nnreparype nonxrne nmymecrnenntx ornomenn mano nccneonano.
yuennxe no rpaxancxomy npany nx mpnnuecxnx nyson, nsannom n 1938 roy, orcyrcrnyer
uerxax xapaxrepncrnxa nmymecrnenntx ornomenn. ono cropont, nmymecrnennte orno-mennx
oroxecrnnxmrcx c nponsnocrnenntmn ornomennxmn, c pyro cropont cmemnnamrcx c
nmymecrnenntmn npanoornomennxmn. nropt cnauana yrnepxamr, uro nopmt rpaxancxoro
npana perynnpymr nmymecrnennte n nexoropte nenmymecrnennte npanoornomennx, a ncne sa rem
yxastnamr, uro n ocnone connanncrnuecxnx nmymecrnenntx ornomenn nexnr connanncrnuecxax n
nnunax cocrnennocrt
45
. antnemero pacxptrnx nonxrne nmymecrnenntx ornomenn n yuennxe
ne nonyunn.
yuennxe nx mpnnuecxnx nyson 1944 roa nmymecrnennte ornomennx n nmymecrnennte
npanoornomennx ne cmemnnamrcx, no nonxrne nmymecrnenntx ornomenn ne onpeeneno. nropt
nnmt xoncrarnpymr, uro conercxoe rpaxancxoe npano perynnpyer nmymecrnennte ornomennx
mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn, mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n
rpaxanamn n mexy rpaxanamn, n orrpanunnamr nmymecrnennte ornomennx, perynnpyemte
rpaxancxnm npanom, xax oneparnnno-xosxcrnennte ornomennx or nmymecrnenntx ornomenn,
perynnpyemtx amnnncrparnnntm npanom n c]epe xosxcrnennoro ynpannennx, r. e. npn
ocymecrnnennn rocyapcrnom ncnonnnrentno-pacnopxnrentno exrentnocrn
46
.
e pacxptro nonxrne nmymecrnenntx ornomenn n n yuennxe no rpaxancxomy npany nx
mpnnuecxnx nyson, nsannom n 1950 roy. ect nnmt yxastnaercx, uro nmymecrnennte or-
nomennx, perynnpyemte rpaxancxnm npanom, cnxsant c npnnnnnom nosnarpaxennx no rpyy, c
npeopasonanntm saxonom cronmocrn n xosxcrnenntm pacuerom. anee orrpannunnamrcx
nmymecrnennte ornomennx, nosnnxammne n c]epe opamennx (perynnpyemte rpaxancxnm
npanom), or nmymecrnenntx ornomenn, nosnnxammnx n c]epe xosxcrnennoro ynpannennx (pery-
nnpyemtx amnnncrparnnntm npanom)
47
.
Hontrxa onpeennrt nonxrne nmymecrnenntx ornomenn tna ana anropom nacroxme paort n
yuennxe no conercxomy rpaxancxomy npany nx mpnnuecxnx mxon, nsannom n 1950 roy.
mymecrnennte ornomennx tnn oxapaxrepnsonant xax ra uacrt nponsnocrnenntx ornomenn,
xoropax ntpaxaer coo pacnpeenenne cpecrn nponsnocrna, pacnopxxenne nmn n cnxsannt c
+rnm nponecc pacnpeenennx pesyntraron rpya n pacnopxxennx nmn n annom omecrne.
Hponsnocrnennte ornomennx, ormeuanoct anee ;n yuennxe, ne ncuepntnamrcx
nmymecrnenntmn ornomennxmn, no nocnenne cocrannxmr ocnony nnn xpo nponsnocrnenntx
ornomenn annoro omecrna. mymecrnennte ornomennx nxoxr n asnc
48
.
uacrnnxn ncxyccnn o npemere conercxoro rpaxancxoro npana n o cncreme conercxoro npana ne
nnecnn uero-nno nonoro s nonxrne nmymecrnenntx ornomenn. nop men rnanntm opasom o
pasrpannuennn nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom, n
nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx pyrnmn orpacnxmn npana, a ne o pacxptrnn
coepxannx nonxrnx nmymecrnenntx ornomenn. Fontmnncrno anropon, sarparnnanmnx n cnxsn c
yxasanno nponemo nonpoc nmymecrnenntx ornomennxx, ncxonnn ns nnx xax ns anntx,
cymecrnymmnx ornomenn, ne ocranannnnaxct na rom, xaxono nx mecro n cncreme omecrnenntx
44
m. o +rom onpoct reopnn ]nnancon, oc]nnnsar, 1957, crp. 57 n p.
45
m. paxancxoe npano, u. 1, yuennx nx mpnnuecxnx nyson, pns-ar, 1938, crp. 12.
46
m. paxancxoe npano, r. 1, no pe. npo]. . . rapxona n npo]. . . enxnna, pnsar, 1944,
crp. 811.
47
m. onercxoe rpaxancxoe npano, r. 1, no pe. npo]. . . enxnna, ocmpnsar, 1950, crp. 4, 7, 8, 11
12.
48
onercxoe rpaxancxoe npano, no pe. npo]. . . Fparycx, oc-mpnsar, 1950, crp. 45; m. raxxe . .
Fparyct, oornomenne +xonomnxn, nonnrnxn n npana n connanncrnuecxom omecrne, pyt oenno-
pnnuecxo xaemnn, r. XIV, 1951, crp. 13. +ro xapaxrepncrnxe nmymecrnenntx ornomenn npncoennnncx
. . enxnn (cm. . . e n x n n, Hpano cocrnennocrn n , ocmpnsar, 1961, crp. 20).
ornomenn, xaxona nx cymnocrt. e xe, xro xacancx nonpoca o npnpoe nmymecrnenntx
ornomenn, xapaxrepnsonann nx xax ornomennx cocrnennocrn n cnxstnann nmymecrnennte
ornomennx, perynnpyemte rpaxancxnm npanom, c +xonomnuecxnm ooporom, c ecrnnem saxona
cronmocrn, c +xnnnanenrnocrtm, c xospacuerom. o nonpoc o nonenom xapaxrepe nmymecrnenntx
ornomenn ne crannncx. ce yuacrnnxn ncxyccnn npnsnann raxxe, uro napxy c nmymecrnenntmn
ornomennxmn, perynnpyemtmn rpaxancxnm npanom, cymecrnymr nmymecrnennte ornomennx,
perynnpyemte amnnncrparnnntm npanom. oocnonanne +roro yxastnann na ro, uro connanncrn-
uecxoe rocyapcrno ocymecrnnxer enncrno nonnrnuecxoro n xosxcrnennoro pyxonocrna, uro
nnannponanne n perynnponanne xosxcrnenno exrentnocrn, ynpannenne rocyapcrnenntmn npe-
npnxrnxmn cnxsano c nosnnxnonennem nmymecrnenntx ornomenn mexy ncnonnnrentno-
pacnopxnrentntmn rocyapcrnenntm!! opranamn n rocyapcrnenntmn npenpnxrnxmn.
peaxnnonno crarte xypnana onercxoe rocyapcrno n npano, nocnxmenno nroram ncxyccnn
o npemere rpaxancxoro npana, n ocnonnom tno nocnponsneeno ro onpeenenne nmymecrnenntx
ornomenn, xoropoe ano n yuennxe no conercxomy rpaxancxomy npany nx mpnnuecxnx mxon
1950 roa
49
.
1958 roy, nocne nnrentnoro nepeptna, noxnnnnct nonte yuente noconx no conercxomy
rpaxancxomy npany
50
. x anropt, onpeenxx npemer rpaxancxoro .npana, ne orpannunnamrcx
xoncraranne cymecrnonannx nmymecrnenntx ornomenn, no, ntramrcx pacxptrt n nx
coepxanne. . . nntnxncxn no nmymecrnenntmn ornomennxmn onnmaer ornomennx,
xoropte cxnatnamrcx n connanncrnuecxom omecrne n nponecce npomsa-crna, omena n
pacnpeenennx. anee on xoncrarnpyer, uro ne nce nmymecrnennte ornomennx perynnpymrcx
nopmamn rpaxancxoro npana: snaunrentnax uacrt nmymecrnenntx ornomenn perynnpyercx n
nopxxe rocyapcrnennoro ynpannennx
51
. axnm opasom, nmymecrnennte ornomennx
oroxecrnnxmrcx . . nnt-nxncxnm c nponsnocrnenntmn ornomennxmn.
. . o]]e ocnonnym ocoennocrt nmymecrnenntx ornomenn, ornnuammym nx or ncex pyrnx
omecrnenntx ornomenn, nnnr n rom, uro onn onaamr onpeenenno +xonomnuecxo
nennocrtm. Ho+romy on onpeenxer nmymecrnennte ornomennx, xax raxne omecrnennte
ornomennx, xoropte onaamr onpeenenno +xonomnuecxo nennocrtm nnny nx cnxsn co
cpecrnamn nponsnocrna, npemeramn norpenennx n nntmn npoyxramn rpya uenonexa
52
.
opmt rpaxancxoro npana, no mnennm . . o]]e, perynnpymr nmymecrnennte ornomennx
nnmt n onpeenenno ]opme nx ntpaxennx, a nmenno n cronmocrno ]opme
53
. . . o]]e, xax +ro
nnno ns anno nm xapaxrepncrnxn nmymecrnenntx ornomenn, ne aer ornera na nonpoc, xn-
nxmrcx nn onn nponsnocrnenntmn nnn ner.
na nn moxno ronopnrt o rom, uro omecrnennte ornomennx onaamr +xonomnuecxo nennocrtm.
amn no cee omecrnennte ornomennx, r. e. ornomennx mexy nmtmn, +xonomnuecxo onenxe ne
nonexar. oxno tno t nnmt cxasart, uro onn nosnnxamr n pasnnnamrcx no nonoy
+xonomnuecxnx nennocre.
yuennxe no conercxomy rpaxancxomy npany, nororonnennom xonnexrnnom npenoanarene
mpnnuecxoro ]axyntrera ocxoncxoro ynnnepcnrera, nmymecrnennte ornomennx xparxo
-xapaxrepnsymrcx xax re nonente ornomennx, n xoroptx nponsnocrnennte ornomennx naxoxr
cnoe ntpaxenne n omecrnenno xnsnn xax ornomennx mexy nnnamn no nonoy npnna-
nexnocrn nnn nepexoa nmymecrnenntx nar
54
. ax namn ormeueno, . . nexceen raxxe ncxonr
ns rpaxronxn nmymecrnenntx ornomenn xax nonentx ornomenn cocrnennocrn. xapax-
repncrnxe nmymecrnenntx ornomenn xax nonenoro ntpaxennx" cymecrnymmnx n annom
omecrne nponsnocrnenntx ornomenn no pacnpeenennm cpecrn nponsnocrna n
pacnopxxennm nmn, a raxxe cnxsanntx c nnmn ornomenn no pacnpeenennm pesyntraron rpya.n
pacnopxxennm nmn npncoennnnnct anropt yuenoro noconx no conercxomy rpaxancxomy
npany no pe.. npo]. . . xcennena
55
.
s +roro osopa conercxo npanono nnreparypt, ornocxmecx -x yxcnennm nonxrnx
nmymecrnenntx ornomenn, nnno, uro n .nocnenne rot nce ontme sanoentnaer npnsnanne-
49
m. onercxoe rocyapcrno n npano 1955 r. N 5, crp. 53.
50
m. . . o]]e, onercxoe rpaxancxoe npano, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1958; . . nntnxncxn,
exnnn no conercxomy rpaxancxomy npany, ns-no aptxoncxoro ynnnepcnrera, 1958.
51
m. . . nntnxncxn, exnnn n conercxomy rpaxancxomy npany, ns-no aptxoncxoro ynnnepcnrera, 1958-,
crp. 910.
52
. . o]]e, onercxoe rpaxancxoe npano, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1958, crp. 7.
53
a m xe, crp. 79.
54
onercxoe rpaxancxoe npano, r. 1, yuennx nx mpnnuecxnx nyson, ocmpnsar, 1959, crp. 7.
55
m. onercxoe rpaxancxoe npano, , ., 1960, crp-. 79
rpaxronxa +rnx ornomenn xax noneno cropont nponsnocrnenntx ornomenn, xorx n n nacroxmee
npemx, xax n n npomnom, n pxe paor onn oroxecrnnxmrcx c nponsnocrnenntmn ornomennxmn
(nnn nx uacrtm), nno xapaxrepnsymrcx xax omecrnennte ornomennx, cnxsannte c
cocrnennocrtm, nno onpeenxmrcx uepes camnx cex. o nce anropt, ronopxmne o
nmymecrnenntx ornomennxx xax o npemere npanonoro perynnponannx, no cymecrny monuannno
onycxamr, uro +ro ornomennx nonente, no perynnponart moxno rontxo oneenne nme.
II

1. npetyme rnane tno pacxptro coepxanne nonxrnx nmymecrnenntx ornomenn n ana


nx omax xapaxrepncrnxa. 3ra xapaxrepncrnxa n camtx omnx ueprax xacaercx n nmyme-
crnenntx ornomenn connanncrnuecxoro omecrna. o nx roro, urot ntnonnnrt saauy,
nocrannennym n nauane nacroxme paort, onpeennrt xpyr nmymecrnenntx ornomenn,
perynnpyemtx conercxnm rpaxancxnm npanom, cneyer onee erantno ocranonnrtcx na
xapaxrepncrnxe nmymecrnenntx ornomenn, cymecrnymmnx n n xnnxmmnxcx
neoxonmtm snenom n ]opmnponannn n pasnnrnn asnca conercxoro connanncrnuecxoro
omecrna. asnnrne xe connanncrnuecxoro cnocoa nponsnocrna n, cneonarentno,
nponsnocrnenntx ornomenn npn connannsme ocymecrnnxercx na ocnone nosnannx n
ncnontsonannx +xonomnuecxnx saxonon, ecrnymmnx n connanncrnuecxom omecrne.
2. ncrynnn n nepno pasnepnyroro crponrentcrna xommynncrnuecxoro omecrna. emennx
XX, XXI n XXII ceson H nameuamr nyrn n cpecrna pemennx nocrannenno om-
mynncrnuecxo naprne saaunornart n nepernart nepeonte xannranncrnuecxne crpant n
nponsnocrne npoyxnnn na ymy nacenennx, nonxrt narococroxnne conercxoro napoa, co-
sart marepnantno-rexnnuecxym asy xommynnsma n ycnonnx nx nepexoa n yymem or
pacnpeenennx no rpyy x pacnpeenennm no norpenocrxm. o nx +roro neoxonmo
ncnontsonart nce re +xonomnuecxne saxonomepnocrn n ptuarn, naxoxmnecx n pacnopxxennn
connanncrnuecxoro rocyapcrna, crpoxmero n nnanonom nopxxe cnoe xosxcrno, xoropte
npncymn :nepno ]ase xommynncrnuecxoro omecrna n rocyapcrnennomy pyxonocrny +rnm
omecrnom.
nanno +xonomnuecxo saaue naprnn n conercxoro napoa, yxastnaercx n Hporpamme H,
xnnxercx cosanne n reuenne nyx ecxrnnern marepnantno-rexnnuecxo ast xommynnsma.
cnemnoe pemenne +ro saaun yer ononpemenno osnauart coornercrnymmee nsmenenne
nponsnocrnenntx ornomenn n crpane. onercxoe omecrno nnnornym nooer x ocymecrnnennm
npnnnnna pacnpeenennx no norpenocrxm, nponsoer nocrenennt nepexo x enno
omenapono cocrnennocrn. yer n ocnonnom nocrpoeno xommynncrnuecxoe omecrno.
osanne marepnantno-rexnnuecxo ast xommynnsma rpeyer nocroxnnoro conepmencrnonannx
nnannponannx n oneparnnnoro xosxcrnennoro pyxonocrna. Hnannponanne n pyxonocrna onxnt
trt nanpannent na ocrnxenne n nnrepecax omecrna nanontmnx pesyntraron npn nanmentmnx
sarparax. 3ro nenpenoxnt saxon xosxcrnennoro crponrentcrna.
asnnrne emoxparnuecxnx ocnon ynpannennx napontm xosxcrnom npenonaraer pacmnpenne
oneparnnno camocroxrentnocrn n nnnnnarnnt npenpnxrn na ocnone rocyapcrnenntx nnanontx
saann. Hporpamme H nouepxnyro, uro oneparnnnax camocroxrentnocrt n nnnnnarnna
npenpnxrn onxnt trt pacmnpent nx roro, urot onn mornn monnnsonart nnyrpennne
pesepnt, onee +]]exrnnno ncnontsonart xannrantnte nnoxennx n saxpennxemte sa nnmn
nponsnocrnennte ]ont n. ]nnanconte cpecrna.
axnoe snauenne n ocrnxennn nanontmnx pesyntraron npn nanmentmnx sarparax nmeer
marepnantnoe n mopantnoe crnmynnponanne ntcoxnx noxasarene nponsnocrna. ont mopantntx
crnmynon nospacraer no mepe nponnxennx x xommynnsmy, no na annom +rane naprnx ncxonr ns
nennncxoro nonoxennx o rom, uro crponrentcrno xommynnsma onxno onnpartcx na npnnnnn
marepnantno sannrepeconannocrn. eut ner ne rontxo o npnnnnne pacnpeenennx no rpyy mexy
paornnxamn, no n o marepnantno sannrepeconannocrn n pesyntrarax nponsnocrna xonnexrnnon,
npenpnxrn, xonxoson n r. ., o rom, urot onn tnn sannrepeconant n nonyuennn onee ntcoxnx
nnanontx saann n n nx ntnonnennn.
emoxparnuecxn nenrpannsm n ynpannennn napontm xosxcrnom onnpaercx na +xonomnuecxne
saxont, n npexe ncero na saxon nnanomepnoro pasnnrnx. a nepno ]ase xommynnsma co-
xpanxmrcx ronapno-enexnte ornomennx n cnxsannte c nnmn xareropnn ceecronmocrt, nena,
xosxcrnennt pacuer, penraentnocrt, xpenr n r. . Hporpamme naprnn opamaercx nnnmanne
na neoxonmocrt nonnocrtm ncnontsonart ronapno-
enexnte ornomennx n xommynncrnuecxom crponrentcrne n coornercrnnn c nontm coepxannem,
npncymnm nm n nepno connannsma. 3ro nonoe coepxanne onpeenxercx npexe ncero conna-
nncrnuecxo cocrnennocrtm na cpecrna nponsnocrna, nnanontm xapaxrepom naponoro
xosxcrna, ero pasnnrnem n nenxx yonnernopennx pacrymnx marepnantntx ;n xyntrypntx norpe-
nocre .napoa. onapno-enexnte ornomennx coxpanxrcx nnnort o sanepmennx nepno ]ast
xommynncrnuecxoro omecrna, onn +xonomnuecxn nsxnnyr cex n orompyr nnmt c nepexoom x en-
no omenapono xommynncrnuecxo ]opme cocrnennocrn n x xommynncrnuecxo cncreme
pacnpeenennx.
Fontmoe snauenne nmemr yxasannx xnnapcxoro (1961 r.) Hnenyma H o nepecrpoxe cncremt
marepnantno-rexnnuecxoro cnaxennx xonxoson n saroronox centcxoxosxcrnenno .npoyxnnn n
nocranonnenne maproncxoro (1962 r.) Hnenyma H o nepecrpoxe ynpannennx centcxnm
xosxcrnom. pasonanne n coornercrnnn c +rnmn pemennxmn cecomsnoro oennennx
omscentxosrexnnxa, nepexo x oronopntm ]opmam (uepes xynnm-npoaxy) cnaxennx
xonxoson centcxoxosxcrnenntmn mamnnamn, marepnanamn, yopennxmn n r. ., panno xax n
pasnnrne oronopon xonrpaxrannn npoyxron centcxoro xosxcrna c ycranonnennem nmymecrnenno
ornercrnennocrn cropon, nontmenne saxynountx nen, nnepenne xosxcrnennoro pacuera n
exrentnocrt xonxoson, mept no oecneuennm npnnnnna marepnantno sannrepeconannocrn
xonxosnnxon n xonxoson, paornnxon conxoson n camnx conxoson n pesyntrarax nponsnocrna -nce
+ro cnnerentcrnyer o pacmnpennn ncnontsonannx ronapno-enexntx ]opm n saxona cronmocrn n
centcxom xosxcrne. . . pymen eme n 1958 roy ormernn: cropnuecxoe .snauenne pemenn
naprnn no nonpocam peoprannsannn , o nonom nopxxe saroronox n enntx nenax n rom n
cocronr, uro onn snamenymr nauano nonoro +rana n +xonomnuecxnx nsanmoornomennxx mexy
rocyapcrnom n xonxosamn. Hpnnnnn cnoono npoaxn npoyxron yer pacnpocrpanen na nce
orpacnn xosxcrna
56
.
eponpnxrnx, ocymecrnnennte n 19581962 rr. n centcxom xosxcrne, cranxr saauy pacmnpnrt n
xonxosax ecrnne omnx saxonomepnocre connanncrnuecxo +xonomnxn n nenxx nx nonnoro
ncnontsonannx. Hyrt pasnnrnx xonxosonne narypannsannx xosxcrnenntx cnxse,
cxnatnammnxcx nnyrpn xonxoson n n nx nsanmoornomennxx c rocyapcrnenntmn n nntmn
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn, a, naoopor, nnrencnnnoe pasnnrne enexntx n ronapno-
enexntx ornomenn. em camtm xonxosnoe nponsnocrno +xonomnuecxn yer nce onee
nxnmuartcx n nponsnocrno omenaponoe. +ro nonneuer sa coo nororonxy ycnonn nx
antnemero cnnxennx ]opm connanncrnuecxo cocrnennocrn.
3. axonomepnocrt coxpanennx n ncnontsonannx ronapno-enexntx ornomenn n
connanncrnuecxom omecrne xnnxercx s nacroxmee npemx omenpnsnanno n conercxo
+xonomnuecxo nayxe. ronmocrt n xospacuer oycnonnent +xonomnuecxnm crpoem
connanncrnuecxoro omecrna ero yponnem nponsnonrentntx cnn n nponsnocrnenntx
ornomenn. 3rn xareropnn (cronmocrt n xospacuer) ne moryr trt nponsnontno ormenent, no onn
cosnarentno ncnontsymrcx nx nepexoa x raxo cncreme xommynncrnuecxnx ornomenn, xora,
ncuepnan cex, onn orompyr.
Hpn connannsme nenocpecrnenno omecrnennt xapaxrep rpya eme ne nonyunn cnoero nonnoro
pasnnrnx. Hoxa ne sanepmnrcx nocrenennt nponecc nepepacrannx connannsma n xommynnsm,
coxpannrcx naxnax ocoennocrt rpya oexrnnnax neoxonmocrt ero crnmynnponart
marepnantno nocpecrnom nc-. nontsonannx ronapno-enexntx ornomenn
57
.
ce nnt ronapnoro opamennx n mexy npenpnxrnxmn n nntmn xosxcrnenntmn
oprannsannxmn n rocyapcrnennom cexrope, mexy xonxosamn n nntmn xooneparnnntmn opra-
nnsannxmn, mexy rocyapcrnenno npomtmnennocrtm n connanncrnuecxnm centcxnm xosxcrnom,
mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n rpaxanamn nxoxr n conercxn +xonomnuecxn
oopor.
4. axnemnm meroom nnanonoro neennx connanncrnuecxoro xosxcrna n nmecre c rem
oexrnnno +xonomnuecxo neoxonmocrtm xnnxercx xosxcrnennt pacuer n exrentnocrn ro-
cyapcrnenntx npenpnxrn. conercxo +xonomnuecxo nayxe xospacuer n nacroxmee npemx
paccmarpnnaercx xax ocoax +xonomnuecxax xareropnx. Ho+romy ero nentsx onpeenxrt nnmt xax
mero ynpannennx xosxcrnom
58
.
56
Hnenym enrpantnoro omnrera ommynncrnuecxo naprnn onercxoro omsa 1519 exapx 1958 r.
renorpa]nuecxn oruer, ocnonnrnsar, ,1958, crp. 79.
57
ommynncr 1361 r. N 8, crp. 93.
58
m. marepnant nayunoro conemannx o saxone cronmocrn (onpoct +xonomnxn 1957r. N 8).
osxcrnennt pacuer crponrcx na ncnontsonannn n nponsnocrne n n c]epe opamennx saxona
cronmocrn, nounnennoro saxony nnanomepnoro pasnnrnx. ospacuer osnauaer consmepenne n
enexno ]opme nnannpyemtx sarpar n ocrnrnyrtx pesyntraron n nponsnocrnenno n nno
xosxcrnenno exrentnocrn, nosmemenne sarpar sa cuer oxoon n oecneuenne nnannpyemtx
naxonnenn, r. e. penraentnocrt n exrentnocrn npenpnxrnx. cymecrnnenne xospacuera
crnmynnpyer +xonomnm paouero npemenn n, cneonarentno, nontmenne nponsnonrentnocrn
rpya, marepnantnym sannrepeconannocrt npenpnxrnx n ero paornnxon n pesyntrarax rpya.
Ho+romy xospacuer cnxsan n c saxonom pacnpeenennx no rpyy.
ospacuer npeonpeenxer nmymecrnennym ooconennocrt npenpnxrnx, saxpennenne sa nnm no
nnaenne, nontsonanne n pacnopxxenne n pamxax, yxasanntx n saxone, onpeenenno uacrn
rocyapcrnennoro nmymecrna (ocnonntx n ooporntx cpecrn). emennxmn noxptcxoro (1952 r.)
Hnenyma H npeycmorpeno pacmnpenne npan connanncrnuecxnx npenpnxrn n nsanne
axona o connanncrnuecxom npenpnxrnn. ocyapcrnennoe npenpnxrne ntcrynaer n
+xonomnuecxom oopore xax camocroxrentnt cyexr nmymecrnenntx npan n oxsannocre, xax
mpnnuecxoe nnno.
3ro, n uacrnocrn, osnauaer, uro nonxrne nmymecrnenntx ornomenn n connanncrnuecxom omecrne,
xax yxe tno cxasano, nnonsmenxercx, pacmnpxercx. cnonononoxnnxn mapxcnsma, ronopx o
nmymecrnenntx ornomennxx, nmenn n nny npnmennrentno x anraronncrnuecxnm ]opmannxm
ornomennx mexy cocrnennnxamn cpecrn nponsnocrna n nnmenntmn +rnx cpecrn
nenocpecrnenntmn nponsnonrenxmn, a raxxe ornomennx mexy cocrnennnxamn. cnontsonanne
saxona cronmocrn n ronapno-enexntx ornomenn nnyrpn ennoro ]ona rocyapcrnenno
cocrnennocrn noxasano, uro nmymecrnennte ornomennx nosnnxamr n pasnnnamrcx ne rontxo
mexy pasnnuntmn cocrnennnxamn, no n mexy xosxcrnymmnmn cyexramn, npecrannxmmnmn
ennoro cocrnennnxaconnanncrnuecxoe rocyapcrno.
Honox nror, cneyer cenart ntno o pacmnpennn c]ept nmymecrnenntx ornomenn n ,
ocnonannom na onee mnpoxom, uem +ro tno pantme, ncnontsonannn ronapno-enexntx
ornomenn, saxona cronmocrn n saxona pacnpeenennx no rpyy n connanncrnuecxo +xonomnxe.
5. t yxe ormeuann, uro nmymecrnennte ornomennx npn connannsme nxnmuamr n cex ne rontxo
ronapno-enexnte ornomennx n ornomennx, ocnonannte na nosnarpaxennn no rpyy.
mymecrnenntmn xnnxmrcx raxxe ornomennx sementnte, ne cnxsannte c ronapno-enexno
]opmo, ornomennx ]nnanconte, xoroptm uyxa ronapnax ]opma nnxennx. n]]epennnannx
nmymecrnenntx ornomenn nmeer xax npaxrnuecxoe, rax n reopernuecxoe snauenne nx
npannntnoro pasrpannuennx orpacne .conercxoro npana.
nx ntxnnennx cnenn]nxn orentntx nnon nmymecrnenntx ornomenn n neoxonmo
nmert n nny cneymmee.
Hnanonoe pyxonocrno +xonomnxo, onnpammeecx na omecrnennym cocrnennocrt na opynx n
cpecrna nponsnocrna, npenonaraer pasnnunoe ncnontsonanne +xonomnuecxnx saxonomepnocre,
ocnonannoe na yuere pasnnunx oexrnnntx ]axropon n ycnonn connanncrnuecxoro cnocoa
nponsnocrna, nx ponn n yentnoro neca n omecrnennom xosxcrne. +rnm cnxsano n pasnnune n
crenenn n ]opmax oprannsannonno exrentnocrn rocyapcrna, ero oprannsymmero nosecrnnx na
+xonomnuecxne nponecct, a, cneonarentno, n na ]opmnponanne roro nnn nnoro nna
connanncrnuecxnx nmymecrnenntx ornomenn. am, re nmemrcx oexrnnnte npenoctnxn nx
ncnontsonannx marepnantno sannrepeconannocrn, ronapno-enexntx ornomenn, xospacuera n r.
., ner neoxonmocrn n onpeenennn ncex noxasarene n ycnonn exrentnocrn npenpnxrn n
nenrpannsonannom nopxxe. a cneny ntcrynamr +xonomnuecxne ptuarn, cnxsannte c ontmnm
ncnontsonannem saxona cronmocrn ,n saxona pacnpeenennx no rpyy. am xe, re npnmenenne
marepnantntx crnmynon n xospacuera orpannueno: a) n cnny ocoennocre oexron
connanncrnuecxo cocrnennocrn, x xoroptm npnnaraercx rpy nponsnonrene, nnn ) n cnny
orpannuennocrn pecypcon, ntnyxamme rocyapcrno ocymecrnnxrt xecrxoe nenrpannsonannoe nx
pacnpeenenne, ycnnnnaercx nenrpannsonannax oneparnnnax exrentnocrt rocyapcrnenntx
opranon n coxpamaercx c]epa camocroxrentnocrn npenpnxrn n nntx xosxcrnenntx
oprannsann.
Hepnoe ns nasnanntx nyx ocroxrentcrn ntcrynaer nocroxnno ecrnymmnm ]axropom. emnx,
not, neca, nepa ne xnnxmrcx ranapamn, ne nmemr enexno onenxn, onn cocrannxmr
ncxnmunrentnym cocrnennocrt rocyapcrna, n noromy nopxox nx ncnontsonannx onpeenxercx
npexe ncero coornercrnymmnmn opranamn rocyapcrna. o nexoropt, xorx n oranennt, yuer
saxona cronmocrn npoxnnxercx n ornomennxx no ncnontsonannm semnn n cnxsn c cymecrnonannem n
n]]epennnantno penrt.
annoe ocroxrentcrno ecrnyer n n ornomennn rocyapcrnenntx npenpnxrn c nx
oopyonannem, rocyapcrnenntx sann, coopyxenn n nntx ocnonntx ]onon oexron
rocyapcrnenno cocrnennocrn. 3rn oexrt rocyapcrnenno cocrnennocrn, rax xe xax semnx,
not, neca, nepa, naxoxrcx nne ronapnoro oopora n ne moryr npoanartcx rocyapcrnenntm opra-
nnsannxm. o sect ecrt n pasnnunx: rocyapcrnennte npenpnxrnx, sannx n coopyxennx nmemr
enexnym onenxy; cneonarentno, n nmymecrnenntx ornomennxx, nosnnxammnx mexy
rocyapcrnenntmn connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n cnxsn c nepeaue raxnx oexron no
pacnopxxennm nnanono-perynn-pymmnx opranon or ono oprannsannn pyro, yunrtnaercx saxon
cronmocrn, no ne n ronapno ]opme.
ropoe ns yxasanntx ocroxrentcrn nmeer npexoxmn xapaxrep. nepno nepntx nxrnnerox, no
npemx ennxo reuecrnenno nont n n noccranonnrentnt nocnenoennt nepno npnxonnoct
npnerart rnasntm opasom x nenrpannsonannomy pacnpeenennm xax npemeron marepnantno-
rexnnuecxoro cnaxennx, rax n ronapon mnpoxoro norpenennx. nacroxmee npemx nce ontmee
snauenne npnoperamr ronapno-enexnte ptuarn, npnnnnn marepnantno sannrepeconannocrn,
emoxparnuecxne nauana n ynpannennn nponsnocrnom. ce +ro cnxsano c pasnnrnem nnnnnarnnt,
pacmnpennem oneparnnno n nmymecrnenno camocroxrentnocrn connanncrnuecxnx npenpnxrn.
6. osxcrnennax nonnrnxa ntpaxaercx n oprannsannonno n oprannsymme exrentnocrn
connanncrnuecxoro rocyapcrna. prannsannonnax nponema n ycnonnxx enncrna nonnrnuecxoro n
xosxcrnennoro pyxonocrna, ocymecrnnxemoro connanncrnuecxnm rocyapcrnom, npnoperaer
orpomnoe snauenne. . . ennn eme n 1918 romy yxastnan, uro naxneme saaue nponerapnara
n pyxononmoro nm xpecrtxncrna no ncxxo connanncrnuecxo penonmnnn xnnxercx
nonoxnrentnax nnn cosnarentnax paora nanaxennx upesntuano cnoxno n ronxo cern nontx
oprannsannonntx ornomenn, oxnartnammnx nnanomepnoe nponsnocrno n pacnpeenenne
npoyxron, neoxonmtx nx cymecrnonannx ecxrxon mnnnnonon nme
59
.
ocyapcrno, ocymecrnnxx xosxcrnenno-oprannsaropcxym ]ynxnnm uepes cncremy opranon
rocyapcrnenno nnacrn n rocyapcrnennoro ynpannennx, npexe ncero cosaer n oecneunnaer
npenoctnxn n ycnonnx nx nopmantno xosxcrnenno exrentnocrn rocyapcrnenntx n
xooneparnnntx npenpnxrn, xonxoson, oprannsyer rpyonym +neprnm napoa, pacnpeenenne
naponoro oxoa n r. . Hnannponanne n oneparnnnoe pyxonocrno xosxcrnenntm nponeccom
naxnemax cocrannax uacrt oprannsannonno exrentnocrn rocyapcrna.
a +ro ocnone nosnnxamr xonxpernte oprannsannonnte ornomennx mexy ntmecroxmnmn n
nnxecroxmnmn opranamn rocyapcrnennoro ynpannennx, a raxxe mexy nnmn n oneparnnntmn
xosxcrnenntmn oprannsannxmn n npenpnxrnxmn, neymnmn nenocpecrnennym xosxcrnennym
exrentnocrt n c]epe nponsnocrna, pacnpeenennx n omena. a +ro crann cnoero pasnnrnx
oprannsannonnte ornomennx ne xnnxmrcx nmymecrnenntmn, ntcrynax nnmt npenoctnxo nx
nosnnxnonennx. Hnano-no-perynnpymmn opran, naenxx rocyapcrnennoe npenpnxrne ocnonntmn
n ooporntmn ]onamn, pacnopxxaercx rocyapcrnenntm nmymecrnom, no ne or cnoero .nmenn, a
or nmenn rocyapcrna, n noromy nmymecrnennte ornomennx nosnnxamr sect ne mexy +rnm
opranom n npenpnxrnem, a mexy rocyapcrnom n nenom n npenpnxrnem.
prant rocyapcrnennoro ynpannennx, ocymecrnnxmmne nnanonoe pacnopxxenne rocyapcrnenntm
nmymecrnom, camn ne xnnxmrcx xosxcrnenntmn oprannsannxmn. Ho+romy nx npana na raxoe
nmymecrno ornnunt or npan na nmymecrno, nmemmnxcx y npenpnxrn n nntx oneparnnntx
xosxcrnenntx oprannsann.
Hpenpnxrnx n oprannsannn nnaemr, nontsymrcx n pacnopxxamrcx nepeanntm nm nnanono-
perynnpymmnmn opranamn nmymecrnom; ono nteneno ns ennoro rocyapcrnennoro ]ona
cocrnennocrn n saxpenneno sa nnmn. mymecrno, saxpennennoe sa rocyapcrnenno oneparnnno
xosxcrnenno ennnne, +ro ee nmymecrno, xorx ero cocrnennnxom ocraercx rocyapcrno.
nnanono-perynn.pymmero rocyapcrnennoro oprana ner nmymecrnenntx npan na re oexrt
rocyapcrnenno cocrnennocrn, na xoropte pacnpocrpanxercx ero oprannsannonnax exrentnocrt,
no on ne sannmaercx nenocpecrnenno xosxcrnenno exrentnocrtm, nnuero ne nponsnonr, ne
npoaer, ne noxynaer. axne oexrt nno yxe pacnpeenent mexy oneparnnntmn
xosxcrnenntmn snentxmn, nno ocrannent n saneonannn yxasannoro oprana n xauecrne
manenpennoro pesepna nx yymero pacnpeenennx. Ho+romy nentsx ronopnrt o
nmymecrnenno ooconennocrn rocyapcrnenntx nnanono-perynnpymmnx opranon, moxno nmert n
nny nnmt pasrpannuenne xomnerennnn +rnx opranon n c]epe xosxcrnenno-oprannsaropcxo
exrentnocrn. ax cyexrt nmymecrnenntx ornomenn raxne oprant pacnonaramr nnmt nno
cpecrnamn, ornycxaemtmn nm ns rocyapcrnennoro mxera, nno cpecrnamn, opasyemtmn or
nauncnenn na ceecronmocrt npoyxnnn nnn nntx pesyntraron xosxcrnenno exrentnocrn
nounnenntx nm npenpnxrn. 3rn cpecrna neoxonmt nx onnart rpya paornnxon yxasanntx
59
. . ennn, ou., r. 27, crp. 213.
opranon n nntx pacxoon, ntrexammnx ns ntnonnennx nosnoxenntx na nnx ]ynxnn. nn,
pasymeercx, nmemr raxxe neoxonmte nomemennx, meent, rpancnopr n r. n. 3rnm nmymecrnom
opran xosxcrnennoro ynpannennx nnaeer na omnx ocnonannxx, +ro ero nmymecrno, no ne c raxom
nmymecrne ceuac ner peut.
npannenne nmymecrnom, ocymecrnnxemoe npenpnxrnem,- . nmeer nno xapaxrep, uem ynpannenne
nnn, rounee, saneonanne' rocyapcrnenntmn nmymecrnenntmn ]onamn co cropont mnnncrepcrna,
ero rnannoro ynpannennx, connapxosa, ero ynpannenn. n orenon. nepnom cnyuae ynpannenne
nmymecrnom saxnmuaercx n nontsonannn, nnaennn n pacnopxxennn nm n npeenax,,
ycranonnenntx saxonom, no nropom cnyuae nannno amnnncrparnnnoe ynpannenne,
oprannsannonnax exrentnocrt, n pesyntrare xoropo nosnnxamr n nnonsmenxmrcx
nmymecrnennte ornomennx mexy rocyapcrnom n nenom n rocyapcrnenntmn oneparnnno-
xosxcrnenntmn oprannsannxmn, r. e. mexy nentm n ero uacrtm, a raxxe nmymecrnennte
ornomennx mexy uacrxmn nenoro.
cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna omsa n comsntx pecnynnx nxnmueno
paspaorannoe n conercxo mpnnuecxo nayxe (rnanntm opasom n rpyax axaemnxa . . ene-
nxrona)
60
nonoxenne o npane oneparnnnoro ynpannennx rocyapcrnenntm nmymecrnom,
saxpennenntm sa rocyapcrnenntm oprannsannxmn, n coepxanne +roro npana: rocyapcrnennte
oprannsannn ocymecrnnxmr n npeenax, ycranonnenntx saxonom, n coornercrnnn c nenxmn nx
exrentnocrn, nnanontmn saannxmn n nasnauennem nmymecrna, npana nnaennx, nontsonannx n-
pacnopxxennx nmymecrnom (cr. 21).
em camtm, no-nepntx, saxon orrpannunn npano oneparnnnoro-ynpannennx rocyapcrnenntm
nmymecrnom or npana cocrnennocrn rocyapcrna na +ro nmymecrno. ocyapcrno, cxasano n-
saxone, xnnxercx enntm cocrnennnxom ncero rocyapcrnennoro nmymecrna. o-nroptx, npano
oneparnnnoro ynpannennx xax rpaxancxoe npanomoune, nocnrenem xoroporo ntcrynaer
rocyapcrnennax oprannsannx (mpnnuecxoe nnno), orrpannueno or npana amnnncrparnnnoro
ynpannennx, ocymecrnnxemoro nna-nono-perynnpymmnmn rocyapcrnenntmn opranamn.
asnnune nasnanntx npan orpaxaer pasnnune camnx perynnpyemtx nopmamn npana omecrnenntx
ornomenn, a nmenno: nmymecrnenntx ornomenn n recno cnxsanntx, no ne cnnnammnxcx c nnmn
oprannsannonntx ornomenn n onacrn ynpannennx. mymecrnennte ornomennx roxe nanpannxmr
onpeenenntm opasom noneenne-nme n pyrnx xosxcrnymmnx cyexron no nonoy cpecrn
nponsnocrna n pesyntraron rpya. o +ro nnte omecrnennte-ornomennx, uem re, xoropte
cxnatnamrcx n nponecce exrentnocrn opranon rocyapcrnennoro ynpannennx.
mymecrnennte ornomennx n connanncrnuecxom omecrne cxnatnamrcx mexy pasnnuntmn
cocrnennnxamn nnn nntmn xosxcrnymmnmn cyexramn, ne xnnxmmnmncx cocrnennnxamn
rocyapcrnenntmn npenpnxrnxmn n pyrnmn oneparnnntmn xosxcrnenntmn oprannsannxmn), xax
yuacrnnxamn nponecca nponsnocrna (a, cneonarentno, n nponsnonrentnoro norpenennx cpecrn
nponsnocrna), pacnpeenennx, omena marepnantntx nar. nx rpaxan pemammee snauenne nmeer
nontsonanne nemamn, npenasnauenntmn nx yonnernopennx nx norpenocre.
xrt xosxcrnennoro ynpannennx, npennctnammne ro nnn nnoe nanpannenne n ncnontsonann
rocyapcrnennoro nmymecrna,
onpeenxmmne ero nnxenne, nepeauy or onoro oneparnnnoro snena pyromy n r. ., xnnxmrcx
axramn nnacrno exrentnocrn rocyapcrna-cocrnennnxa, ycranannnnammero na ocnone ncnont-
syemtx nm +xonomnuecxnx saxonomepnocre ycnonnx n nopxox
nenocpecrnenno oneparnnno xosxcrnenno exrentnocrn +rnx snenten a ocnone raxnx axron
cosamrcx oprannsannonnte ornomennx mexy opranom ynpannennx n xosxcrnenno oprannsanne
(npenpnxrnem) n cnoeopasnte nmymecrnennte ornomennx mexy rocyapcrnom n nenom n ero
npenpnxrnxmn. 3rn ornomennx, n uacrnocrn, npoxnnxmrcx n rom, uro rocyapcrno ne
orneuaer no nmymecrnenntm oxsarentcrnam cnoero npenpnxrnx, panno xax n ono ne orneuaer sa
onrn rocyapcrna; n rom,
uro oxot rocyapcrnenntx npenpnxrn nnmt uacrnuno (uepes
oruncnennx or npntne, nanor c oopora n np.) orpaxamrcx n . rocyapcrnennom mxere n r. .
7. t ne orpnnaem roro, uro y oprana xosxcrnennoro ynpannennx (connapxosa, ero ynpannennx,
rnanxa mnnncrepcrna n r. .) nmemrcx npana no pacnopxxennm onpeenenntmn uacrxmn rocy-
apcrnennoro nmymecrna. o npnpoa +rnx npan rnyoxo ornnuna or npnpot npan
rocyapcrnennoro npenpnxrnx nnn nno, rocyapcrnenno oneparnnno xosxcrnenno
oprannsannn, xnnxmmecx nenocpecrnenntm yuacrnnxom nponecca nponsnocrna, pacnpeenennx n
60
m. . . enenxron, ocyapcrnennax connanncrnuecxax cocrnennocrt, ns-no xaemnn nayx , 1948,
crp. 323331.
omena
61
.
Hponsnocrnennte ornomennx mexy nmtmn cxnatnamrcx s nponecce marepnantnoro
nponsnocrna. cnny ecrnymmnx npn connannsme +xonomnuecxnx saxonon +rn ornomennx ntcry-
namr raxxe n ]opme ornomenn mexy rocyapcrnenntmn npenpnxrnxmn xax camocroxrentntmn
nmymecrnenno ooconenntmn cyexramn. onente +xonomnuecxne (nmymecrnennte) ornomennx
mexy npenpnxrnxmn neoxonmoe sneno (+nemenr) ]opmnponannx connanncrnuecxnx
nponsnocrnenntx ornomenn..
xoneunom cuere na ]opmnponanne connanncrnuecxnx nponsnocrnenntx ornomenn nanpannent
n ecrnnx, onpeenxmmne nopxox ncnontsonannx oexron rocyapcrnenno cocrnennocrn, r. e.
ecrnnx nnanono-perynnpymmnx opranon. o +ro axrt, conepmammnecx n c]epe nacrpoeuntx
ornomenn, xorx onn n neoxonmt nx ]opmnponannx n conepmencrnonannx connanncrnuecxoro
asnca, mexy rem xax nonente nmymecrnennte axrt rocyapcrnenntx npenpnxrn n
xooneparnnntx xosxcrnenntx oprannsann, xax oprannsonanntx xonnexrnnon-rpyxmnxcx no
rnane c nx pyxononrenxmn, nmmanenrnt asncntm ornomennxm, pasnnnamrcx nnyrpn
nponsnocrnenntx ornomenn xax nx neoxonmt +nemenr n ]opma cymecrnonannx.
asnnunx mexy oprannsannonntmn n nmymecrnenntmn ornomennxmn nponcrexamr ns roro, uro
nponeccy nenocpecrnennoro pacmnpennoro connanncrnuecxoro nponsnocrna n rem camtm
nponeccy nenocpecrnenno xosxcrnenno exrentnocrn. npemecrnyer exrentnocrt no
oprannsannn +roro nponecca. 3ro neoremnemt npnsnax nnanonoro xosxcrna.
prannsannonnax exrentnocrt moxer trt pasnnunax no pyxonocrny xosxcrnom, no
pyxonocrny connantno-xyntrypntm crponrentcrnom. o, uro ona nanpannena na nmymecrnennte
nenn, na ro, urot cosart neoxonmte ycnonnx, oecneunnammne xosxcrnennym exrentnocrt, c
xoropo cnxsant n nepno connannsma nmymecrnennte ornomennx mexy ee nenocpecrnenntmn
yuacrnnxamn, ne osnauaer, uro oprannsannonnte ornomennx, nosnnxammne mexy perynnpymmnmn
opranamn, cranonxrcx nmymecrnenntmn ornomennxmn. mymecrnennoe ornomenne, n cnom ouepet,
moxer trt nanpanneno na xyntrypnte nenn, na yonnernopenne nenmymecrnennoro nnrepeca
(noxynxa rpaxannnom renennsopa, xnnrn, nnera n rearp), n nce xe ono ocraercx nmymecrnenntm,
no ero yuacrnnxn ornocxrcx x nemam nnn oxastnaemtm nm ycnyram, nmemmnm nmymecrnennt
xapaxrep, xax x cnonm n no+romy ntcrynamr n xauecrne nmymecrnenno-ooconenntx cyexron.
prannsannonnte ornomennx nno, uem nmymecrnennte, nn omecrnenntx ornomenn.
enrpannsonannoe pyxonocrno
xosxcrnom, oprannsannonnax exrentnocrt no xoopnnannn ecrnn ero uacre, no pasnnrnm
xoonepannn rpya, pasnrnm rexnnxn n r. ., xax nsnecrno, yer ocymecrnnxrtcx n n xommynn-
crnuecxom omecrne, xora rocyapcrno n npano orompyr. o npn xommynnsme, nocne roro xax
oromper ronapno-enexnax ]opma n ncuepnaer cex npnnnnn pacnpeenennx no rpyy, ycrynnn
mecro npnnnnny xommynncrnuecxoro pacnpeenennx, npenpnxrnx n nnte snentx
xommynncrnuecxoro xosxcrna, a raxxe unent omecrna nepecranyr trt nmymecrnenno-
ooconenntmn cyexramn. o ncxxom cnyuae nnyrpn xommynncrnuecxoro xosxcrna
nmymecrnennte ornomennx rpanc]opmnpymrcx n nno nn xosxcrnenntx cnxse. 3ro, nepoxrno,
yyr cnxsn, ocnonannte na crporom yuere rpyontx sarpar xaxoro snena xommynncrnuecxoro
xosxcrna, no onn ne yyr nmymecrnenntmn ornomennxmn.
III ,

1. oxno cunrart npountm sanoenannem conercxo mpnnuecxo nayxn ro ntpaorannoe em n
pesyntrare pasnnuntx ncxyccn n ocyxenn nonoxenne, uro n ocnone cncremt conercxoro npana
nexnr n]]epennnannx perynnpyemtx nm omecrnenntx ornomenn na pasnnunte xauecrnenno-
onpeenennte nnt.
s +roro ntrexaer, uro cncrema npana ne xoncrpynpyercx, a nosnaercx, uro ona oexrnnno
cymecrnyer, no ntpaxaer n saxpennxer oexrnnno cymecrnymmne pasnnunte, xorx, pasymeercx, n
61
crarte F. . ennna pnnuecxne ]opmt rocyapcrnennoro pyxonocrna connanncrnuecxnm nponsnocrnom
npannntno ormeuaercx, uro rnannax ocoennocrt nnanontx axron cocronr n nx oprannsannonnom nosecrnnn.
osnnxammne n cnxsn c nnanontmn saannxmn rocyapcrna amnnncrparnn-nonpanonte ornomennx mexy
opranamn rocyapcrnennoro ynpannennx, yxastnaer F. . ennn, nmemr cnyxenoe no ornomennm x c]epe
marepnantnoro nponsnocrna snauenne, onn nocxr oprannsymmn, rpancmnccnonnt xapaxrep, ycranannnnamrcx c
nentm nepenoca +rnx oxsarentcrn nocne nx coornercrnymme rpanc]opmannn n onacrt rpaxancxonpanontx n
rpyontx ornomenn, re nnanonte saannx peannsymrcx nenocpecrnenno (Hpanoneenne 1961 r. .N.1, crp. 136).
recno cnxsannte mexy coo nnt omecrnenntx ornomenn.
nocnenne rot mpnnuecxax nayxa, n cnxsn c npononmo n nacroxmee npemx paoro no
conepmencrnonannm conercxoro saxonoarentcrna, yenxer nce ontmee nnnmanne nonpocam
.cncremt conercxoro npana.
Barom nnepe n paspaorxe +ro cnoxno nponemt, nmemme ontmoe reopernuecxoe n
npaxrnuecxoe snauenne, xnnxercx ntmemax n 1961 roy xnnra . . nexceena mne reopern-
uecxne nponemt cncremt conercxoro npana. ne xax t noneent nrorn mnoronerne
ncxyccnn o cncreme conercxoro npana.
. . nexceen ncxonr ns npannntnoro nonoxennx, uro npemer npanonoro perynnponannx xnnxercx
enntm n enncrnenntm marepnantntm (nnenpanontm) xnaccn]nxannonntm xpnrepnem
pacnpeenennx nopm conercxoro npana no orentntm orpacnxm
1
.
1
m. . . nexceen, mne reopernuecxne nponemt cncremt coner-xxoro npana, ocm.pnsar, 1961, crp. 10.
Hpemer npanonoro perynnponannx cocrannxmr omecrnennte ornomennx, ocymecrnnxmmnecx uepes
onpeenennoe noneenne nme; +ro raxne ornomennx, xoropte moryr trt oexrom npanonoro
nosecrnnx n oexrnnno rpeymr mpnnuecxo pernamenrannn; xaxt onpeenennt nn
omecrnenntx ornomenn perynnpyercx ono, 'oornercrnymme emy orpacntm npana. rcma
enncrno npemera n meroa npanonoro perynnponannx
62
. Hpan . . nnu, xoropt ncne sa . .
oncrtm yrnepxaer, uro mero npanonoro perynnponannx ntcrynaer' n xauecrne naxmycono
ymaxxn, ocrarouno uerxo ntxnnxmme xpyr omecrnenntx ornomenn, cocrannxmmnx npemer
ano orpacnn npana
63
.
neyer cornacnrtcx c . . nexceentm n rom, uro mero npanonoro (perynnponannx ecrt
nnyrpenne cnxsannax, oprannuecxn ennax n nentnax conoxynnocrt rnanntx mpnnuecxnx oco-
ennocre, xapaxrepnsymmnx annym orpacnt npana n coornercrnymmnx cnenn]nuecxnm
ocoennocrxm npemera annoro nna omecrnenntx ornomenn
64
. o n n +ro conoxynnocrn
nao ntennrt ocnonnoe, pemammee sneno, nounnxmmee cee orentnte snentx, npnammee nm ry
cnenn]nxy, xoropax orpaxaer camoe cymecrno perynnpyemtx anno orpacntm npana ornomenn.
ero npanonoro perynnponannx +ro npanonte cnocot n npnemt ]opmnponannx noneennx
orentntx nme n xonnexrnnntx opasonann (yupexenn, npenpnxrn, oprannsann) n,
snaunr, saxpennennx sa nnmn npan n oxsannocre no ornomennm x rocyapcrny n nenom, ero
nnacrntm opranam n pyr x pyry.
neonarentno, mero onpeenxercx npexe ncero xapaxrepom coepxannx (noneennx cyexron)
omecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx npanom.
2. mecre c rem neoxonmo yunrtnart n ornocnrentnym camocroxrentnocrt meroa npanonoro
perynnponannx, cocrannxmmym, na nam nsrnx, ocnonnym uacrt nponemt ornocnrentno
camocroxrentnocrn npana, xoropo conercxax nnreparypa no ome reopnn npana yenxna n yenxer
snaunrentnoe nnnmanne.
3ra nponema recno cnxsana c nonpocom o axrnnno ponn meroa n perynnponannn omecrnenntx
ornomenn, a raxxe c nonpocom o nosmoxnocrn pacnpocrpanennx meroa, cnocrnennoro annomy
npemery, na ornomennx, pocrnennte c nnm n noromy n cnny npncyme npany saxonomepnocrn,
xoropym moxno nasnart saxonom +xonomnn mpnnuecxnx ]opm, ne rpeymmne camocroxrentnoro
meroa perynnponannx.
Ho cymecrny mero npanonoro perynnponannx +ro cama npanonax ]opma, orpaxammax
coepxanne, r. e. onpeenennt nn perynnpyemtx omecrnenntx ornomenn. npeenennt xe
62
me n 1940 roy anrop nacroxmnx crpox nouepxnnan, uro pasnnunx n meroax perynnponannx orpaxamr pasnnunx n
peantntx omecrnenntx ornomennxx nnn n rex nnn nntx croponax omecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx npanom n
uro saaua nayunoro nccneonannx saxnmuaercx n rom, urot ne rontxo noxasart- sanncnmocrt ]opmt or annoro
coepxannx, no n ycranonnrt, nouemy annoe coepxanne ntpaxaercx nmenno n anno, a ne n nno ]opme (. Fparyct,
npemere conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N 1, crp. 38); cm. raxxe ntcrynne-
nne . u. euextxna n ncxyccnn o cncreme npana (onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N 89, crp. 199) n ero
crartm cncreme conercxoro connanncrnuecxoro npana, n xoropo ronopnrcx cneymmee: Hpemer npanonoro
perynnponannx, r. e. re nnn nnte omecrnennte ornomennx, cocrannxer ono nenoe c nx npanontm o]opmnennem,
cneonarentno, nxnmuaer n cex ncera onpeenennt mero perynnponannx (onercxoe rocyapcrno n npano 1946r. N
2, crp. 41); . . nexceen cnpanennno yxastnaer na ro, uro ...mt ntenxem onpeenennt nn omecrnenntx
ornomenn n xauecrne camocroxrentnoro npemera npana nmenno noromy, uro +rn ornomennx no cnoe oexrnnno
npnpoe rpeymr cnenn]nuecxo ]opmt npanonoro, perynnpona-nannx (ero paora Hpemer conercxoro
connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, crp. :+6). 3ra xe mtcnt n eme oonee ntnyxno ]opme ntpaxena nm n paore
mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro, npana: Hpemer npanonoro perynnponannx+ro ne ncxxn nn
omecrnenntx ornomenn, a raxo, xoropt oexrnnno rpeyer npanonoro perynnponannx n ocoo ]opme (crp. 46).
63
m. . . oncro, enensnx na xnnry . . n n u a onercxoe npano perynxrop omecrnenntx ornomenn n
, Hpanoneenne 1958 r. N 4, crp. 125; . . nnu, Hponemt npanonoro perynnponannx c-nercxnx
omecrnenntx ornomenn, ocmpnsar, 1961, crp. 9596.
64
m. . . nexceen, mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro npana, ocmpnsar, 1961, crp. 48.
nn omecrnenntx ornomenn, morymn trt oexrom npanonoro perynnponannx, +ro
onpeenennt nn noneennx nme. asymeercx, tno t nenpannntntm menart orcma ntno,
uro npanonax ]opma xnnxercx sepxantntm orpaxennem omecrnenntx ornomenn. Hpano
npoyxr rocyapcrnenno nonn, ntpaxenno n nopmax. snecrno, uro +ra nonx onaaer
ornocnrentno camocroxrentnocrtm. opmt npana n pamxax +ro camocroxrentnocrn nounnxmrcx
onpeenenntm nnyrpennnm saxonomepnocrxm cnoero pasnnrnx, nmemr cnom ]opmy nnxennx
(nanpnmep, cornaconanne n nsanmnoe nosecrnne orentntx uacre n cncreme xaxo orpacnn
npana n n cncreme npana n nenom). a +ro yxastnan eme u. 3nrentc, xoropt ononpemenno orme-
rnn, uro nnyrpenne cornaconannax cncrema npana nonepraercx nomxe ncnecrnne nsmenennx
+xonomnuecxnx ycnonn.
pome roro, npano axrnnno nosecrnyer na perynnpyemte nmn ornomennx, ne rontxo nx
saxpennxer n pasnnnaer, no n coecrnyer cranonnennm nontx ornomenn, npernopennm nos-
moxnocrn n ecrnnrentnocrt. snecrno raxxe, uro saxonoarent moxer omnnrtcx n ntope ]opm
perynnponannx, n onenxe oexrnnntx nosmoxnocre, cpoxax, remnax perynnponannx nocnemnrt
nnn, -naoopor, onosart c nsannem saxona. naue ronopx, ne .ncera .n nopmax npana yunrtnaercx
oexrnnnax neoxonmocrt; na saxonoarentcrno nnnxmr n cnyuante ]axropt, ne xnnxmmnecx ee
npoxnnennem.
3ro osnauaer, uro mero npanonoro perynnponannx, rounee npanonax ]opma, ntsnannax x xnsnn
cnenn]nxo annoro nna omecrnenntx ornomenn, moxer trt (nnora c .nontso nx ena,
nnora no npe emy) nepenecena na nnte, cxonte nnn ornnunte or nnx pyrne omecrnennte
ornomennx. nocnenem cnyuae pano nnn nosno oexrnnnax neoxonmocrt npoter cee opory,
n saxonoarentcrno, xoropoe yunrtnaer rpeonannx xnsnn n peantnte nosmoxnocrn, a conercxoe
saxonoarentcrno nmenno raxono onxno yer npanonym ]opmy (mero npanonoro
perynnponannx) npnnecrn n coornercrnne c ee npemerom.
axont re omne coopaxennx o npemere npanonoro perynnponannx n ero meroe, xoropte, na nam
nsrnx, onxnt trt npnnxrt no nnnmanne n antnemem npn xapaxrepncrnxe npemera n meroa
rpaxancxoro npana. 3rn coopaxennx nao nmert n nny raxxe npn oxcnennn npnunn ornecennx
x npemery rpaxancxoro npana nexoroptx nnuntx nenmymecrnenntx ornomenn n npn
orrpannuennn rpaxancxoro npana or pyrnx, cmexntx c nnm orpacne npana.
3. cnxsn c rem, uro ne nce nmymecrnennte ornomennx, a rontxo nsnecrnax, xorx n nectma
snaunrentnax nx uacrt xnnxercx npemerom rpaxancxoro npana, n mpnnuecxo nnreparype, n
uacrnocrn n ncxyccnn, pasnepnynmecx cnauana no nonpocy o npemere rpaxancxoro npana, a
sarem o cncreme conercxoro npana, tn ntnnnyr ononnnrentnt xpnrepn nx oocnonannx
orrpannuennx nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom, or ononmenntx
ornomenn, cocrannxmmnx npemer pyrnx orpacne npana.
Hoannxmmee ontmnncrno conercxnx nnnnnncron nonaramr, uro conercxoe rpaxancxoe npano
perynnpyer nmymecrnennte ornomennx nnn (rpaxan n mpnnuecxnx nnn), naxoxmnxcx n pannom
nonoxennn pyr x pyry. ce raxxe npnsnamr, uro perynnpyemte rpaxancxnm npanom
nmymecrnennte ornomennx n conercxom omecrne cnxsant c coxpanennem n nem ronapno-enexntx
ornomenn n c ecrnnem npn connannsme saxona cronmocrn. exoropte npn +rom yxastnamr
raxxe n na cnxst rpaxancxonpanontx nmymecrnenntx ornomenn c ecrnnem saxona
pacnpeenennx no rpyy
65
.
o camo panencrno nonnmaercx o-pasnomy. Fontmnncrno unraer, uro peut ner o mpnnuecxom
panencrnecropon n rpaxancxom npanoornomennn, r. e. nonaraer, uro panencrno ycranannnnaercx
npanom. s +roro enaercx ntno (nanpnmep. . . o]]e), uro rpaxancxoe npano
orrpannunnaercx or pyrnx orpacne npana .ne rontxo no npemery, .no n no meroy npanonoro
perynnponannx.
pyrne xe ncxoxr ns roro, uro ecrnne saxona cronmocrn n saxona pacnpeenennx no rpyy
oycnonnnnaer panencrno cropon n nmymecrnenntx ornomennxx, perynnpyemtx rpaxancxnm
npanom. naue ronopx, uro +ro panencrno ntrexaer ns camoro xapaxrepa nmymecrnenntx
ornomenn, pasnnnammnxcx na ocnone xospacuera, marepnantno sannrepeconannocrn, +xnnnanenr-
noro omena, ocymecrnnxemoro, pasymeercx, n coornercrnnn c rpeonannxmn saxona nnanomepnoro
pasnnrnx, na ocnone nnanonoro pacnpeenennx npoyxnnn n nnanontx nen, no c yuerom ecrnnx
65
m. ncxyccnonnte crartn o npemere conercxoro rpaxancxoro npana n xypnane onercxoe rocyapcrno n npano
1954 r. N 2, 4, 6, 7, 8; 1955 r. N 1, 2, peaxnnonnym crartm npemere conercxoro rpaxancxoro npana (x nroram
ncxyccnn) N 5, a raxxe marepnant ncxyccnn o cncreme conercxoro npana (onercxoe rocyapcrno n npano 1956 r.
N 8, 9; 1957 r. N I, 2, 3, 6, 7). anonee nocneona!entno nonoxenne o cnxsn conercxoro rpaxancxoro npana c
ronapntmn ornomennxmn tno pasnnro . . nexceentm. Hpemerom conercxoro rpaxancxoro npana, yxastnaer on,
xnnxmrcx nmymecrnennte ornomennx, cxnatnammnecx na ocnone ronapnoro nponsnocrna npn' connannsme (cm. . .
nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp. 7475).
saxona cronmocrn n r. . anencrno yuacrnnxon +xonomnuecxoro oopora, raxnm opasom,
paccmarpnnaercx xa.x neoxonmt npnsnax nmymecrnenntx ornomenn, pasnnnammnxcx na
ocnone ecrnnx yxasanntx ntme saxonon. paxancxoe npano nnmt orpaxaer n saxpennxer
cnenn]nxy +rnx nmymecrnenntx ornomenn, no+romy n rpaxancxom npanoornomenn cropont
ntcrynamr xax pannonpannte nnna
66
.
mex n, nny ro, uro panee tno oxasano o npemere n meroe npanonoro perynnponannx, mt
cunraem npannntntm n oocnonanntm nropoe mnenne. nx orrpannuennx rpaxancxoro npana or
pyrnx orpacne conercxoro npana ner 'neoxonmocrn npnerart x ononnnrentnomy xpnrepnm:
pannonpanne cropon xax cymecrnennt +nemenr meroa rpaxancxoro npanonoro perynnponannx
npeonpeenxercx camnmn 'nmymecrnenntmn ornomennxmn, cnxsanntmn c ronapno-enexno
]opmo.
4. o ne onponepraercx nn ro, uro tno cxasano o sanncnmocrn meroa perynnponannx or ero
npemera, re,m ocroxrentcrnom, uro connanncrnuecxoe rocyapcrno na pasntx +ranax cnoero
pasnnrnx menxer 'merot npanonoro perynnponannx onnaxontx, na nepnt -nsrnx, omecrnenntx
ornomenn?
ax, nanpnmep, o 1932 roa saroronxn centcxoxosxcrnenntx npoyxron nponsnonnnct n nopxxe
xynnn-npoaxn; c 1932 no 1958 ro n nopxxe oxsarentntx .nocranox; c 1953 roa onn
ocymecrnnxmrcx nyrem rocyapcrnenntx saxynox o 1960 roa rontxo na ocnone oxsarentntx
nx xonxoson nnanontx saann, a c 1961 roa n .na ocnone oronopon xonrpaxrannn. Hpn ncex
uertpex ]opmax saroronox nannno nmymecrnennte ornomennx mexy xonxosamn n
rocyapcrnenntmn saroronnrentntmn opranamn. 3ro nepno. o nmymecrnennte ornomennx, pery-
nnponanmnecx nyrem oxsarentntx nocranox, ,ne roxecrnennt nmymecrnenntm ornomennxm,
cxnatnammnmcx n onacrn saroronox 'entcxoxosxcrnenntx npoyxron na ocnone rocyapcr-
nenntx saxynox n ecrnymmnx ntne xonrpaxrannonntx oronopon.
xsarentnte nocranxn, xax nsnecrno, nmenn cnny nanora; enexnte cymmt, ynnaunnaemte
xonxosam sa cannym npoyxnnm, tnn snaunrentno nnxe ee ceecronmocrn; ecrnne saxona
cronmocrn sect ne yunrtnanoct, canaemax xonxosamn npoyxnnx no cymecrny ne tna ronapom.
amena nocranox rocyapcrnenntmn saxynxamn tna ocymecrnnena xax pas noromy, uro npexnn
mero perynnponannx saroronox centcxoxosxcrnenntx npoyxron, orpaxanmn neocrarount
yponent pasnnrnx xonxosnoro nponsnocrna, ycrapen. 3ror mero cran ropmosom n ene antnemero
noema xonxosno +xonomnxn nocne roro, xax n pesyntrare meponpnxrn, nponeenntx
ommynncrnuecxo naprne n onercxnm npannrentcrnom n nepno 19531957 rr., tnn
ocrnrnyrt snaunrentnte ycnexn n pasnnrnn centcxoro xosxcrna. cnxsn c +rnm n antnemnm
conepmencrnonannem nponsnocrnenntx ornomenn n epenne cosannct npenoctnxn nx
pasnnrnx n pacmnpennx ronapno-enexntx cnxse n ncnontsonannx saxona cronmocrn n
+xonomnuecxom oopore mexy rocyapcrnenntm n xonxosntm cexropamn naponoro xosxcrna.
antnemnm marom nnepe n +rom nanpannennn xnnxercx cncrema xonrpaxrannn
centcxoxosxcrnenno npoyxnnn na ocnone oronopon, saxnmuaemtx saroronnrentntmn opranamn
c xonxosamn n conxosamn. eoxonmo nouepxnyrt, uro ne rontxo xon-' xost, no n conxost (uero
pantme ne tno) cranonxrcx croponamn rpaxancxonpanonoro oronopa. mymecrnennte ornome-
nnx, nosnnxammne na +ro ocnone, n nacroxmee npemx rpanc]opmnpymrcx, pasnnnamrcx n ronapno-
enexnte ornomennx n noromy nce ontme nonnexamrcx n c]epy rpaxancxonpanosoro
perynnponannx. cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna conepmenno npannntno cunramr oronop
xonrpaxrannn nncrnryrom rpaxancxoro .npana (cr. cr. 51, 52)
67
.
66
m. peaxnnonnym crartm o npemere conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1955 r. N 5;
. . e n x n n, nonpocy o cncreme cosercxoro connanncrnuecxoro npana, onercxoe rocyapcrno n
npano 1956 r. N 9; Viktor Knapp, Predmet a system Ceckoslovenskogo socialstickeho prava obcanskeho, Praha, 1959; SteIan
uby, "bcanske a hospodarske pravo v systeme socialistickego prava", "Pravnickie Studie" 1959, N 3.
Hpemerom rpaxancxoro npana, no mnennm . nanna, xnnxercx' noneenne nme n nmymecrnenntx
ornomennxx, na xoropte pacnpocrpanxercx ecrnne saxona cronmocrn, n noneenne nme n nexoroptx nnu-
ntx nenmymecrnenntx ornomennxx. . nann orpnnaer sa meroom npanonoro perynnponannx snauenne
camocroxrentnoro xpnrepnx orrpannuennx rpaxan-npana or pyrnx orpacne npana, cnpanennno yxastnax na
ro, uro panencrno cyexron n rpaxancxom npanoornomennn, xorx ono n nmeer ontmoe snauenne npn onpeenennn
npemera uexocnonanxoro rpaxancxoro npana, cneyer paccmarpnnart ne xax mero perynnponannx, a xax xauecrno
npanoornomenn, oycnonnennoe ecrnnem saxona cronmocrn (crp. 303304),
67
Ho+romy nnxax nentsx cornacnrtcx c remn npecrannrenxmn nayxn xonxosnoro npana, xoropte nonpexn ]axram,
oexrnnno ecrnnrentnocrn n saxonoarentcrny npoonxamr yrnepxart, uro oronop rocyapcrnenno saxynxn
centcxoxosxcrnenno npoyxnnn xnnxercx nncrnryrom xonxosnoro npana. Ho mnennm . . xcenenxa, nanpnmep,
npanoornomennx no xonrpaxrannn, nocxontxy onn cnxsant c xonxosntm nponsnocrnom, c npanomounxmn xonxosa no
pacnopxxennm cnoe npoyxnne, eccnopno nocxr n xonxosnonpanono xapaxrep n onxnt trt ornecent x
xonxosnonpanontm ornomennxm (onercxoe rocyapcrno n npano 1961 r. N 6, crp. 23).
axnm opasom, ]opma npanonoro perynnponannx n xoneunom cuere orpaxaer +xonomnuecxym
neoxonmocrt, xapaxrep perynnpyemtx omecrnenntx ornomenn. oneuno, ra nnn nnax ]opma
npanonoro perynnponannx, yyun nacrpoeuntm xnnennem, oxastnaer ontmoe nosecrnne na
pasnnrne coornercrnymmnx omecrnenntx ornomenn, a uepes nnx n na pasnnrne npo-
nsnonrentntx cnn, nocxontxy peut ner o +xonomnuecxnx xnnennxx.
o nosmoxnt cnyuan, xora x onpeenenntm omecrnenntm ornomennxm npnmenxercx
nenpannntnt, omnount mero npanonoro perynnponannx. Hpn raxnx ocroxrentcrnax npanonoe
perynnponanne n nyumem cnyuae ocymecrnnxercx nxonocrym, n xymem memaer pasnnrnm +rnx
ornomenn. anpnmep, n nnreparype npannntno yxastnanoct na ro, uro cncrema nenrpannsonannoro
sanapxxnnannx xax mero pacnpeenennx e]nnnrno npoyxnnn n crpyxrypa oronopntx cnxse
(onpeenxmmax cropont, nmymecrnennym ornercrnennocrt sa nencnonnenne no nocranxe npoyxnnn
n r. .) npornnopeuar pyr pyry n rex cnyuaxx, xora nocranmnx, r. e. cropona n oronope,
]axrnuecxn orcrpanen or ncnonnennx, xorx n orneuaer sa nocnecrnnx nencnonnennx. asymeercx,
raxoe nonoxenne ne coornercrnyer saaue yxpennennx xospacuera n npnnnnna oronopntx
ornomenn n exrentnocrn xosxcrnenntx oprannsann.
5. . . nexceen npeocreperaer npornn cneennx meroa perynnponannx x -xaxo-nno ono ero
uepre, nanpnmep x panencrny cropon n rpaxancxom npanoornomennn. naxo . . nexceen
npnsnaer, uro nauano pannonpannx +ro neymax cnenn]nuecxax uepra rpaxanexonpanonoro
meroa. n cam ormeuaer, uro npnsnaxn +roro meroa, ntpaxennte n mpnnuecxnx ]axrax, nmemr
menee oruernnnt xapaxrep, uem npnsnaxn, ntpaxennte n omem mpnnuecxom nonoxennn cropon
n rpaxancxom npanoornomennn
68
. camom ene, rpaxancxne npanoornomennx n
connanncrnuecxom omecrne moryr nosnnxart n nosnnxamr raxxe ns amnnncrparnnntx axron.
e moxer trt naexntm xnaccn]nxannonntm xpnrepnem n connanncrnuecxom rpaxancxom
npane, npnsnaer . . nexceen, n anronomnx, n xauecrne ornnunrentnoro npnsnaxa meroa
rpaxancxonpanonoro perynnponannx
69
. ro xacaercx nocnenero snena meroa (mpnnuecxnx ]opm
oecneuennx rpaxancxnx npanoornomenn)
70
, ro noccranonnenne napymennoro nmymecrnennoro
cocroxnnx +ro oopornax cropona n neoxonmt pesyntrar nmymecrnenno ooconennocrn
yuacrnnxon ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom.
axnm opasam, pemammax uepra rpaxancxonpanonoro meroa +ro pasnoe nonoxenne cropon n
rpaxancxom npanoornomennn. . $. nexceen comnenaercx n rom, uro ncrounnx panencrna cropon n
rpaxancxom npanoornomennn nao ncxart n -camom npemere conercxoro rpaxancxoro npana. n
cunraer, uro cocroxnne pannonpannx cyexron rpaxancxoro npana xnnxercx ntpaxennem
'nmymecrnenno-pacnopxnrentno camocroxrentnocrn yuacrnnxon ornomenn, cxnatnammnxcx na
ocnone ronapnoro nponsnocrna. 3ro npannntnoe nonoxenne, no nao nrn antme n npnsnart, uro
panencrno cropon naxnemax uepra camnx nmymecrnenntx ornomenn, cocrannxmmnx npemer
rpaxancxoro npana. oneuno, panencrno cropon nmeercx n n ornomennxx, cnxsanntx c
ocymecrnnennem nonnrnuecxnx npan rpaxan, n n cementx, n n nponeccyantntx ornomennxx n n
ocnonanntx na unencrne ornomennxx nnyrpn omecrnenntx oprannsann n r. ., no n rpaxancxom
npane peut ner ne o +rom panencrne, onnpammemcx na nnte ocnonannx, a o panencrne,
xopenxmemcx n camom xapaxrepe nmymecrnenntx ornomenn. onapnoe nponsnocrno osnauaer
+xnnnanenrnocrt, panencrno cronmocre (pasymeercx, n nne ycranonnenntx n perynnpyemtx
rocyapcrnom nen) n n +rom cmtcne panencrno yuacrnnxon ocnonanntx na ronapnom nponsnocrne
nmymecrnenntx ornomenn. naue ronopx, ncrounnx panencrna cropon n rpaxancxom
npanoornomennn nao ncxart n camom npemere rpaxancxoro npana n camnx nmymecrnenntx
ornomennxx, nm perynnpyemtx.
. . pacanunxon npannntno ynpexaer nnnnnncron n rom, uro nponema rocyapcrnenntx saxynox
centcxoxosxcrnenntx npoyxron ntnana ns nx nonx spennx; nponsomno +ro noromy, uro nnemnne nmymecrnennte
cnxsn xonxoson c pyrnmn cyexramn conercxoro npana neocnonarentno paccmarpnnannct n xauecrne npemera
xonxosnoro npana n npemera ero nayxn. Hpanonte nonpoct nmymecrnenntx ornomenn xonxoson n conxoson no
rocyapcrnenntm saxynxam, cnpanennno ormeuaer . . pacanunxon, onxnt crart raxnm xe rnanntm
nponemntm nanpannennem, xaxnm n pasnnrnn name rpaxancxonpanono nayxn xnnnoct nanpannenne n
on]nxannx (. . pacanunxon, onercxax nayxa rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1961, crp. 87).
68
m. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp. 266,
269.
69
m. ram xe, crp. 266.
70
Ho mnennm . . nexceena, mero npanonoro perynnponannx oennxer uertpe recno cnxsanntx mexy coo
snena: a) npanocyexrnocrt, ntpaxammym omee mpnnuecxoe nonoxenne cropon, ) mpnnuecxne ]axrt, n)
coepxanne npanoornomennx, r) mpnnuecxne canxnnn (cm. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro
rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp. 258259; ero xe, mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro
npana, crp. 62).
%. ymecrnyer, onaxo, n mnenne, orneprammee panencrna cropon xax neoxonmt npnsnax
rpaxancxoro npanoornomennx. axnm npnsnaxom, yrnepxaer . . osopnen, xnnxercx
nmymecrnennax ooconennocrt cyexron +rnx ornomenn, xoropax moxer couerartcx c
amnnncrparnnno nounnennocrtm ono cropont pyro
71
.
. . osopnen npan, yxastnax na ro, uro n rpaxancxom npanoornomennn cropont ncera
npornnocroxr pyr pyry xax nmymecrnenno ooconennte cyexrt. +rom net n saxnmuaercx
cyrt nmymecrnennoro npanoornomennx. o nannune nmymecrnenno ooconennocrn na rom
yuacrxe omecrnenntx ornomenn, na xoropom ecrnne saxona cronmocrn npn connannsme
npoxnnxercx no ncex ero ueprax (r. e. nmenno n c]epe ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm
npanom), npeonpeenxer ra panencrno cropon, o xoropom ronopnnoct ntme. mnnncrparnnnax
nounnennocrt ono cropont pyro .ne menxer nonoxennx
neme: ona xapaxrepna nx amnnncrparnnnoro npanoornomennx, mpnnuecxn saxpennxmmero
ornomennx no ynpannennm (oprannsannonnte ornomennx), no +rn ornomennx ne xnnxmrcx nmy-
mecrnenntmn. cnn axe ona cropona n nounnena pyro, no xaxax ns nnx nmeer ooconennoe
nmymecrno n oe cropont ocymecrnnxmr oneparnnnym exrentnocrt, ro n +xonomnuecxom oopore
onn yyr naxonrtcx n pannom nonoxennn no ornomennm pyr x pyry
72
.
ax, nanpnmep, ,n 1936 roy rnannte ynpannennx (rnanxn) npomtmnenntx napontx
xomnccapnaron (nnocnecrnnn mnnncrepcrn) tnn naenent xospacuerntmn npanamn
73
. nanxam
tnn npeocrannent cocrnennte oopornte cpecrna nx ocymecrnnennx onepann no ctry ,n
cnaxennm; onn nonyunnn npano na nonyuenne ccy ns ocyapcrnennoro anxa n r. . naxo
xosxcrnenno-oneparnnnax exrentnocrt rnanxa npaxrnuecxn ooconnact or ero nnanono-
perynnpymme exrentnocrn, nx neennx ctro-cnaxenueexnx onepann tnn cosant orent
ctra n cnaxennx, ecrnonanmne na xospacuere. +rnx orenax n ooconnact xospacuernax
exrentnocrt rnanxon.. Hpaxrnuecxn nmenno +rn orent ncrynann n oronopnte ornomennx no
ctry n cnaxennm c noneomcrnenntmn rnanxy npenpnxrnxmn. antnemem, n xonne 30-x
roon, xospacuernte orent ctra nponsnocrnenntx rnanxon tnn nnxnnnponant, a
oneparnnnax exrentnocrt orenon cnaxennx coxpamena n cnxsn c opasonannem cnennantntx
ctrontx n cnaxenuecxnx rnanxon, nepeneenntx na nonnt xospacuer. onropt +rnx rnanxon,
npaxrnuecxn sannmanmnecx ctrontmn n cnaxenuecxnmn onepannxmn, crann encrnonart xax
otunte xosxcrnennte oprannsannn.
axnm opasom, no cymecrny coxpannnoct npexnee nonoxenne. Hponsnocrnennte rnasxn
npoonxann ntnonnxrt re ]ynxnnn, xoropte n .nanexnr ocymecrnnxrt opranam xosxcrnennoro
ynpannennx: nnannponanne n perynnponanne exrentnocrn noneomcrnenntx nm npenpnxrn n
oprannsann. ospacuer +rnx rnanxon cocroxn nnmt n rom, uro nx pacxot no cnaxenuecxnm n
ctrontm ]ynxnnxm nponsnonnnct sa cuer ycranonnenntx naxnox (nauncnenn)
74
. acxot xe
no coepxannm annapara orenon ctra n cnaxennx tnn ornecent sa cuer rocyapcrnennoro
mxera
75
. osannte xe nnocnecrnnn n nepeneennte na nonnt xospacuer ctronte n
cnaxenuecxne rnasxn napxomaron (sarem .mnnncrepcrn) nonnocrtm coepxannct sa cuer naxnox
(nauncnenn) no cnonm xosxcrnenntm (ctro- cnaxenuecxnm) onepannxm. neonarentno,
nepeno rnanxon na xospacuer xocnyncx rontxo ro cropont nx exrentnocrn, xoropax tna cnxsana
c oneparnnntmn ctro-cnaxenuecxnmn ]ynxnnxmn. ocrantnom xe exrentnocrt rnanxon,
nepeneenntx na xospacuer, nnuem ne ornnuanact or exrentnocrn rnanxon, ne nepeneenntx na
xospacuer. y rex n y pyrnx ocrannct re xe amnnncrparnnno-ynpannenuecxne ]ynxnnn. +ra
exrentnocrt ne morna trt nocrpoena na xospacuerntx ocnonannxx.
Ho+romy, ora n cnxsn c opasonannem connapxoson nosnnx nonpoc, cneyer nn npeocrannxrt
nx orpacnentm ynpannennxm xospacuernte npana, ro nnauane on pemancx orpnnarentno
76
. 3ro n
71
m. onercxoe rocyapcrno n npano 1954 r. N 7, crp. 105107.
72

1
m. o +rom . . F p a r y c t, pnnuecxne nnna n conercxom rpaxancxom npane, pnsar, 1947, crp.
301, 320, 352353. 3ro nonoxenne nornepxaercx n noneme npaxrnxo. . . enxnn, anannsnpyx
oronopnte cnxsn no nocranxe ronapon naponoro norpenennx, npnmen x ntnoy, uro nannune
amnnncrparnnnoro nounnennx ne ncxnmuaer nosmoxnocrn oronopntx ornomenn mexy ntmecroxmnmn n
nnxecroxmnmn snentxmn, cocroxmnmn na xospacuere n xnnxmmnmncx mpnnuecxnmn nnnamn. +rnx ornome-
nnxx yxasannte snentx pannt pyr pyry n necyr nmymee,nennym ornercrnennocrt sa ntnonnenne
oxsarentcrn (onercxoe rocyapcrno n npano 1961 r-N 8, crp. 42).
73
1936 r. N 43, cr. 361.
74
m. cr. 5 nocranonnennx n or 15 nmnx 1936 r. xospacuerntx npanax rnanntx ynpannenn
npomtmnenntx napontx xomnccapnaron.
75
m. cr. 2 ncrpyxnnn u n ocanxa or 21 nmnx 1938 r. no npnmenennm nocranonnennx n
or 15 nmnx 1936 r.
76
anpnmep, orpacnente nponsnocrnennte ynpannennx ocxoncxoro o-.nacrnoro connapxosa n 19571958 rr.
nonxrno. Honnnnt xospacuer nosmoxen nnmt ram, re na ocnone nnana nponsnoxrcx n
peannsymrcx na +xnnnanen-rno-nosmesntx nauanax marepnantnte nennocrn nnn ntnonnxercx
na rex xe nauanax onpeenennax paora. Hnanono-perynnpymmax, r. e. oprannsannonnax
(amnnncrparnnnax), exrentnocrt ne moxer trt nocrpoena na xospacuerntx nauanax
77
.
naxo n antnemem n cnxsn c ocyxennem nonpoca o .npanonom nonoxennn connapxoson n nx
orpacnentx ynpannenn cnona noxnnnact nponema xospacuera n xospacuerntx npan +rnx
ynpannenn. eno n rom, uro c 1959 roa orpacnente ynpannennx connapxoson coepxarcx sa cuer
oruncnenn or ceecronmocrn (xommepuecxo) npoyxnnn nx npenpnxrn. Fontmnncrno anropon,
nccneonanmnx nonpoc o npanonom nonoxennn orpacnentx ynpannenn connapxosa, npnmno x
npannntnomy ntnoy, uro orpacnenoe ynpannenne xnnxercx n onxno ocrartcx nnanono-
perynnpymmnm opranom, uro y nero ner oneparnnntx xosxcrnenntx ]ynxnn n noromy ono ne
moxer trt npnsnano xosxcrnenno oprannsanne
78
.
xasannoe o coornomennn nnanono-perynnpymmnx n oneparnnntx ctro-cnaxenuecxnx ]ynxnn
n exrentnocrn rnanxon n orpacnentx ynpannenn connapxoson ornocnrcx n x rpecry, ecnn n ero
cocran nxoxr nponsnocrnennte npenpnxrnx, ecrnymmne na nonnom xospacuere, r. e. nmemmne
cocrnennte oopornte cpecrna, camocroxrentnt pacuernt cuer n anxe n camocroxrentnt
ananc. pecr n +rnx cnyuaxx xnnxercx nnanono-perynnpymmnm opranom, a e oneparnnno
xosxcrnenno oprannsanne
79
. exoropte rpecrt, onaxo, ntnonnxmr n oneparnnnte,
cnaxenuecxne onepannn. o n raxom cnyuae y rpecra noxnnxercx xospacuernt oren (xonrop.a)
cnaxennx c ooconenntmn ooporntmn cpecrnamn. 3ror oren (xonropa) no cymecrny
npecrannxer coo camocroxrentnoe cnaxenuecxoe npenpnxrne, xorx n xnnxercx crpyxrypno
uacrtm rpecra. cnn xe raxoro ooconennx xospacuerno exrentnocrn rpecra ne nponcxonr, ero
oopornte cpecrna, npenasnauennte nx cnaxenuecxnx onepann, nce panno orenxmrcx or rex
cpecrn, sa cuer xoroptx ocymecrnnxercx ero nnanono-perynnpymmax exrentnocrt no ornomennm
-x npenpnxrnxm. +rom cnyuae rpecr n nounnennoe emy npenpnxrne ntcrynamr n o ornomennm
pyr x pyry xax pannte, ooconennte ,n nmymecrnenno c]epe, camocroxrentnte cyexrt
rpaxancxoro npana.
oxno ycranonnrt onpeenennym saxonomepnocrt, ntpaxammymcx n rom, uro xospacuernax
exrentnocrt, ncera npeonpeenxmmax nmymecrnennym camocroxrentnocrt cyexra raxo
exrentnocrn, nensexno ooconxnact n ooconxercx or nna-nono-perynnpymme exrentnocrn.
3ro nmeer mecro axe n rom. cnyuae, xora n onom oprane coueramrcx nnanono-perynnpymmne n
oneparnnnte ]ynxnnn. Hpnmep raxoro oennennx ]ynxnn exrentnocrt ocyapcrnennoro
anxa . ocanx ntcrynaer xax xospacuernax oprannsannx, saxnmuax co cnonmn xnnenramn,
npenpnxrnxmn n xosxcrnenntmn oprannsannxmn, xpenrnte cenxn n ocnyxnnax nx nsanmnte
pacuert, n ononpemenno ycranannnnaer nopxox nponsnocrna +rnx onepann, ocymecrnnxer
xonrpont n nnanonoe pyxonocrno n c]epe xpenrntx n pacuerntx ornomenn. o n sect nerxo
onpeennrt, xora ocanx ntcrynaer n 'xauecrne- pannonpanno no ornomennm x xnnenry
cropont ,n rpaxancxonpanono cenxe, a xora ocymecrnnxer npeocrannennte emy nnacrnte
naxonnnct na rocyapcrnennom mxere (cm. . . B o p, onpoct npanonoro perynnponannx exrentnocrn orpac-
nentx n ]ynxnnonantntx opranon connapxosa, onercxoe rocyapcrno n npano 1958 r. N 5, crp. 88).
77
m. . . F p a r y c t, nexoroptx ueprax ncropnn conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n
npano 1957 r. N 11, crp. 94; . . enenxron, Hpanonoe nonoxenne connapxosa n noneomcrnenntx emy
npenpnxrn, ., 1960. . . enenxron npannntno yxastnaer na ro, uro -x nnanono-perynnpymme,
oprannsannonno, amnnncrparnnno-ynpannenuecxo exrentnocrn nenpnmennmo ocnonnoe nauano xospacuera
consmepenne sarpar xnnoro n onemecrnnennoro rpya, nponsnocrnenno nnn .nno xosxcrnenno exrentnocrn c
pesyntraramn +ro exrentnocrn n nosmemenne sarpar sa cuer +rnx pesyntraron (crp. 72).
78
m. nanpnmep, . . enenxron, Hpanonoe nonoxenne connapxosa n noneomcrnenntx emy npenpnxrn,
., 1960, crp. 63 n p.; . . Hymxnn, nonpocy o npanonom nonoxennn orpacnentx ynpannenn connapxosa;
. . Fparnncxn, paxancxax npanocyexrnocrt orentntx snenten connapxosa n nx yuacrne n
xosxcrnenntx cnxsxx, Hpanonte nonpoct oprannsannn n exrentnocrn connapxoson (resnct oxnaon
nayuno xon]epennnn), nepnoncx, 1960, crp. 4042, 8182. entx cornacnrtcx c yrnepxennem . .
o]]e, uro ynpannenuecxax exrentnocrt orpacnenoro ynpannennx connapxosa xnnxercx neoxonmtm
+nemenrom nponsnocrna n uro no+romy exrentnocrt ynpannennx nmeer xospacuernt xapaxrep (cm. . .
o]]e, rpaxancxonpanonom n amnnncrparnnnonpanonom meroax perynnponannx xosxcrnenno
exrentnocrn, Hpanoneenne 1959 r. N 3, crp. 59). 3nemenrom nponsnocrna n nyumem cnyuae moxer trt
npnsnana oprannsannonnax exrentnocrt nnyrpn npenpnxrnx.
79
cnn xe n cocran rpecra nxoxr nnmt cocroxmne na nnyrpennem xospacuere npenpnxrnx, on onxen
paccmarpnnartcx n ecrnonart xax rocyapcrnennoe npomtmnennoe npenpnxrne co ncemn ntrexammnmn orcma
nocnecrnnxmn; cm. o +rom . . Fparyct, npanonom nonoxennn rocyapcrnennoro npomtmnennoro npenpnxrnx,
Hpanonte nonpoct oprannsannn n exrentnocrn connapxoson (esnct oxnaon nayuno xon]epennnn),
nepnoncx, 1960, crp. 52.
nonnomounx n xnnxercx cropono n amnnncrparnnnom npanoornomennx
80
.
7. rax, npaxrnxa npanonoro perynnponannx nornepxaer, ro oprannsannonnte ornomennx,
.nonnmaemte xax ornomennx ynpannennx ('amnnncrparnnnte), ne cnnnamrcx c ornomennxmn
nmymecrnenntmn. mnnncrparnnnte npanoornomennx raxxe ne cnnnamrcx c nmymecrnenntmn
(Hpanoornomennxmn.
Ho+romy nentsx cornacnrtcx c nosnnne no annomy nonpocy, xoropym sanxno ontmnncrno
yuacrnnxon ncxyccnn o npemere rpaxancxoro npana n o cncreme conercxoro npana. mtcn +ro
nosnnnn n npnsnannn roro, uro, xpome nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm
npanom, nmemrcx nmymecrnennte ornomennx, perynnpyemte amnnncrparnnntm npanom, r. e.
raxne, xoropte xapaxrepnsymrcx amnnncrparnnno nounnennocrtm ono cropont pyro
81
.
3ry nosnnnm eme n 1951 roy, r. e. saonro o ynomxnyro .ncxyccnn, ocroxrentno n nopono
oocnonan . . cxnasn. n ncxonn ns roro, uro perynnponanne omecrnenntx ornome-nm
nnacrntmn axramn rocyapcrnennoro ynpannennx (n npornnononoxnocrt ornomennxm,
cxnatnammnmcx n nnom nopxxe) +ro perynnponanne no meroy. naue ronopx, . . cxnasn
ne npnsnanan oprannsannonnym exrentnocrt npemerom perynnponannx, paccmarpnnax ee nnmt xax
cnoco nnn mero . nosecrnnx rocyapcrnenno nnacrn na noneenne nme. onnx cnyuaxx,
yrnepxan on, npano nnmt saxpennxer cnoxnnmnecx nponsnocrnennte n nnte omecrnennte
ornomennx, raxont, nanpnmep, rpaxancxne npanoornomennx. pyrnx cnyuaxx, no mnennm .
. cxnasnx, omecrnennte ornomennx : nosnnxamr npn npxmom nocpecrne rocyapcrnenntx
meponpnxrn. connanncrnuecxom omecrne +ra cropona perynnpymme ponn npana npnoperaer
ocooe snauenne. 3ro onacrt amnnncrparnnnoro npana. Ho+romy, saxnmuaer . .
cxnasn, .yrnepxenne, uro ]opma npanonoro perynnponannx onpeenxercx rontxo coepxannem
camoro perynnpyemoro ornomennx, naxonnoct t n npornnopeunn c axrnnno pontm
connanncrnuecxoro npana n nocrynarentnom nnxennn connanncrnuecxoro omecrna n
nrnopnponano t ornocnrentnym camocroxrentnocrt npanono nacrpoxn
82
.
. . nexceen ycmarpnnaer ncrounnx ]opmnponannx n pasnnrnx nmymecrnenntx ornomenn n
ecrnnn rpex ]axropon: n npnpoe cocrnennocrn xax cropont nponsnocrnenntx ornomenn, n
]ynxnnonnponannn ronapnoro nponsnocrna, n exrentnocrn rocyapcrna
83
. axnoe snauenne n
connanncrnuecxom omecrne, yxastnaer on, npnoperaer omnpnax no oemy rpynna;
nmymecrnenntx ornomenn nnacrno-oprannsannonnox) xapaxrepa, oycnonnenntx, npexe ncero,
ecrnnem +xonomnuecxnx saxonon, nnanomepnoro pasnnrnx n pacnpeenennx no rpyy; cpen +rnx
nnacrno-nmymecrnenntx ornomenn 'coenno nennxa pont ornomenn, onocpecrnymmnx
.nponecc ynpannennx enntm ]onom: rocyapcrnenno cocrnennocrn
84
.
enennem nmymecrnenntx ornomenn na rpn nna: a) nenocpecrnenno ntpaxammne ornomennx
cocrnennocrn, ) cxnatnammnecx na ocnone ronapnoro nponsnocrna, n) nnacrno-nmymecrnennte
ornomennx, xnnxmmnecx pesyntrarom oprannsymme exrentnocrn rocyapcrna, coornercrnenno
cnxsana, no mnennm . . nexceena, n]]epennnannx npanontx nncrnryrot no orpacnxm
rocyapcrnennoro, rpaxancxoro n amnnncrparnnnoro npana
85
.
80
. . nexceen nonaraer, uro nopmt npana, perynnpymmne xpenrno-pac-uernte ornomennx ocanxa xnnenrypo,
opasymr xomnnexcnt npanono nncrnryr. omnnexcntm (cmemanntm) npanontm nncrnryrom, no ero mnennm, xnnxercx
cocrannax uacrt onpeenenno orpacnn npana (n annom cnyuae rpaxancxoro npana), coepxamax n cee orentnte
+nemenrt meroa npanonoro perynnponannx nno orpacnn npana (sectamnnncrparnnnoro npana) (cm. . . nexceen,
mne reopernuecxne nponemt conercxoro npana,, crp. 83 n cne.). +rnm yrnepxennem rpyno cornacnrtcx: cyrt ena
ne n pasnopontx meroax npanonoro perynnponannx, oennxemtx n rax nastnaemom xomnnexcnom nncrnryre, a n
pasnoponocrn camnx omecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx no+romy nopmamn pasnnuntx orpacne npana. . .
nexceen cunraer, uro xomnnexcnt nncrnryr oxnartnaer re cnyuan, xora n pamxax rpaxancxoro npanoornomennx ona
ns cropon nmeer onpeenennte amnnncrparnnnte npanomounx: nanpnmep, ocanx onaaer amnnncrparnnntm npano-
mounem orxnonxrt neoocnonannte orxast or axnenra nnarexntx rpeonann, no ocymecrnnxer +ro npanomoune ne
nsonnponanno, a n pamxax rpaxancxoro' npanoornomennx, ntrexammero ns oronopa pacuernoro cuera (cm. ram xe, crp.
86). o n +rom n emy noontx cnyuaxx, xax npnsnaer n cam . . nexceen, onn ns yuacrnnxon perynnpyemtx npanom
omecrnenntx ornomenn ononpemenno ntcrynaer n xauecrne cyexra pasnnuntx orpacne npana (crp. 87). Ho+romy
xomnnexcnt nncrnryr +ro ne uacrt ono orpacnn npana, a cnoxnoe opasonanne, ornocxmeecx x nym nnn onee
orpacnxm npana.
81
m., nanpnmep, . . e n x n n, Hpemer conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1955 r.
N 1, crp. 104.
82
. . cxnasn, paxancxoe n amnnncrparnnnoe npano n connanncrnuecxo cncreme nocnponsnocrna, uente
sanncxn ennnrpacxoro ynnnepcnrera, ntn. 3, cepnx mpnnuecxnx nayx, 1951, crp. 6869, 7172.
83
m. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp.
47.
84
m. ram x e, crp. 60, 61.
85
m. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp.
73.
nenn]nuecxo uepro nnacrno-nmymecrnenntx ornomenn,, n ornnune or nmymecrnenntx,
cxnatnammnxcx na ocnone ronapnoro nponsnocrna n nmenyemtx . . nexceentm ]axrnuecxnmn
ornomennxmn, xnnxercx, no ero mnennm, ro, uro onn nosnnxamr, cymecrnymr n ornaamr n ]opme
npanontx ornomenn, npnuem npanoornomenn, n xoroptx cropont sannmamr neonnaxonoe,
mpnnuecxn nepannoe nonoxenne, uro xapaxrepno nx amnxncrparnsnonpanonoro perynnpo-
nannx
86
.
. . nexceen, xax n . . cxnasn, nonaraer, uro n amn-nncrparnnnonpanonom perynnponannn
ocoenno npoxnnxercx ornocnrentnax camocroxrentnocrt npana, ero oparnoe nosecrnne na asnc
connanncrnuecxoro omecrna.
ornnune or . . cxnasnx, . . nexceen ne cunraer, uro perynnponanne omecrnenntx
ornomenn nnacrntmn axramn rocyapcrnennoro ynpannennx +ro perynnponanne no meroy. .
. nexceen ncxonr ns npannntnoro nonoxennx, uro ]opma npanonoro perynnponannx n nenom
onpeenxercx coepxannem perynnpyemtx ornomenn. o ero xoneunt ntno o cymecrnonannn
ocoo c]ept nnacrno-oprannsannonntx (amnnnrparnn-ntx) nmymecrnenntx ornomenn
connaaer c ttnooa . . cxnasnx n ontmnncrna pyrnx nnnnnncron.
entsx cornacnrtcx +rnm xoom paccyxenn. o-nepntx, ornocnrentnax camocroxrentnocrt
npana xnnenne, npncymee ne rontxo connanncrnuecxomy, no n nmomy pyromy omecrny, n
xoropom ecrnyer npano. rnocnrentnax camocroxrentnocrt npana n ero nosecrnne na
omecrnennte ornomennx xax onpeenennax saxonomepnocrt, cnocrnennax annomy connantnomy
xnnennm, nmeer mecro axe n +noxy npomtmnennoro xannrannsma, -xora rocyapcrno ntcrynaer,
rnanntm opasom, n xauecrne nounoro cropoxa, oxpanxmmero cnoonym xonxypennnm n
uacrnym xannranncrnuecxym cocrnennocrt, ne nmemnnaxct s cnoonym nrpy +xonomnuecxnx cnn,
oecneunnammym +xnnyara-nnm rpyxmnxcx. ecomnenno, npano ne rontxo saxpennxer-
omecrnennte ornomennx, no n noranxnnaer n onpeenennom nanpannennn nx pasnnrne, nocxontxy
+ro nxryercx naspenmnmn omecrnenntmn norpenocrxmn. naxo +ro ne onponepraer roro
nonoxennx, uro ]opma npanonoro perynnponannx n nenom onpeenxercx coepxannem perynnpyemtx
ornomenn.
o ne n +rom rnannoe nospaxenne npornn rouxn spennx . . cxnasnx n nsrnxon rex mpncron,
xoropte cunramr, uro ynpannenne, oprannsannonnax exrentnocrt rocyapcrnenntx opranon
mero npanonoro perynnponannx, a ne ocooe cnocrno omecrnenntx ornomenn, camo xnnxmmeecx
oexrom perynnponannx. oxno nn yrnepxart, uro nmeercx xpyr cnyuaen, xora npano nnmt
saxpennxer yxe cnoxnnmnecx nponsnocrnennte n nnte omecrnennte ornomennx, n xpyr cnyuaen,
xora, npano ]opmnpyer +rn ornomennx nyrem nnacrntx npenncann opranon rocyapcrnennoro
ynpannennx?
Ho namemy mnennm, ner. ecrnnx, nanpnmep, connanncrnuecxnx npenpnxrn no ctry
npoyxnnn pyrnm npenpnxrnxm,, peannsannx +ro npoyxnnn no xooneparnnntm nocranxam n r..
npeonpeenxmrcx no omemy npannny nnanontmn axramn, r. e. axramn xosxcrnennoro
ynpannennx. oronop nocranxn xax nncrnryr rpaxancxoro npana n nnanont axr pacnpeenennx
rax nastnaemo ]onnpyemo npoyxnnn, oxstnammn cropont saxnmuart oronop nocranxn,
perynnpymr ro noneenne nme, re nx ecrnnx, xoropte npn connanncrnuecxom cnocoe
nponsnocrna xnnxmrcx neoxonmo crane ]opmnponannx nponsnocrnenntx ornomenn
connanncrnuecxoro omecrna.
axonomepntm n onnaxono mepe xnnxercx n ro ocroxrentcrno, uro n nepnom cnyuae +ro
ecrnnx cropon, naxoxmnxcx n pannom nonoxennn, nmemmnx ooconennoe nmymecrno n nont-
symmnxcx nsnecrno anronomne, ,a no nropom +ro ecrnnx oprana, npennctnammero
onpeenennoe noneenne pyro cropone nnn oxsannoro n cnny cnoero nonoxennx xax oprana
ynpan-
nen'nx x onpeenennomy noneennm s nontsy pyro cropont. asnnunx n npnpoe +rnx axron
oycnonnent pasnnuno pontm, xoropym nrpamr nasnannte oprannsannn n connanncrnuecxom
xosxcrne, pasnnuntm xapaxrepom ecrnnx +xonomnuecxnx saxonon. axon Hnanomepnoro pasnnrnx
rpeyer, xax nsnecrno, onpeenenno nenrpannsannn nnanono exrentnocrn, naxoxme cnoe
ntpaxenne n coornercrnymmnx axrax xosxcrnennoro ynpannennx. axon cronmocrn n saxon
pacnpeenennx no rpyy npenonaramr enenrpannsannm, nmymecrnennym n oneparnnnym
camocroxrentnocrt, marepnantnym sannrepeconannocrt yuacrnnxon +xonomnuecxnx nponeccon.
Ho+romy ynpannenne n oprannsannonnax exrentnocrt+ro ne mero npanonoro perynnponannx,
a ocot nn omecrnenntx ornomenn
87
. o, uro ornomennx no xosxcrnennomy ynpannennm n
86
a m xe, crp. 77.
87
a +ro npannntno yxastnaer B. mt, yrnepxax, uro nounnennocrt n nnacrt n amnnncrparnnnom
npanoornomennn +ro ne mero perynnponannx, a npnsnaxn, nsxrte (xax n panencrno n rpaxancxnx
connanncrnuecxom rocyapcrne perynnpymrcx nopmamn npana n ntcrynamr ncera n npanono
]opme, ne moxer noxoneart annoro yrnepxennx. Hponecc opamennx ronapon xynnx-npoaxa,
pacuernte ornomennx, xpenronanne, ntnonnenne paor no xannrantnomy crponrentcrny,
nepenosxa rpyson n r. ., xopoue, +xonomnuecxn oopor roxe ncera ntcrynaer n npanono
]opme. 3xonomnuecxne cenxn ntpaxamrcx n mpnnuecxnx cenxax.
. . rapxon eme n 1940 roy npannntno yxasan a ro, uro conercxoe amnnncrparnnnoe npano
perynnpyer ornomennx, ns xoroptx cxnatnaercx oprannsymmax exrentnocrt onercxoro
rocyapcrna (oprannsannonnte ornomennx)
88
, uro +ry exrentnocrt cneyer paccmarpnnart xax
ocot nn omecrnenntx ornomenn, a ne xax mero nx perynnponannx
89
. rcma on enan
npannntnt ntno, uro oprannsannonnte ornomennx, nosnnxammne ns perynnpymme
exrentnocrn opranon . rocyapcrnennoro ynpannennx, ecnn onn axe n nanpannent a
nmymecrnennte nenn, nanpnmep na cosanne nmymecrnenno ocnont nx exrentnocrn
rocyapcrnennoro npenpnxrnx, na pacnpeenenne marepnanon n enexntx cpecrn mexy nnmn n r.
., ne xnnxmrcx nmymecrnenntmn ornomennxmn.
ospaxax . . rapxony, .-. nexceen yrnepxaer, uro oprannsannonnte ornomennx moryr
trt ononpemenno n nmymecrnenntmn, uro nmecre c rem nmymecrnennte ornomennx or-
rpannunnamrcx or nntx omecrnenntx ornomenn no npnsnaxy oexra, oprannsannonnte xe
ornomennx no npnsnaxy cnoero coepxannx. neonarentno, saxnmuaer . . nexceen, re
oprannsannonnte ornomennx, oexrom xoroptx xnnxmrcx marepnantnte nara, onxnt trt
xnann]nnnponant n xauecrne nmymecrnenntx
90
. +rnmn nospaxennxmn nentsx cornacnrtcx.
asnnune mexy nmymecrnenntmn n oprannsannonntmn ornomennxmn +ro npexe ncero
pasnnune n nx coepxannn, n nx xapaxrepe, r. e. n noneennn yuacrnnxon anntx ornomenn no
nonoy marepnantntx .nar, saxpennennom .n coornercrnymmnx npanax n oxsannocrxx. cnn axe
n cornacnrtcx c mnennem . . nexceena, uro nnacrno-oprannsannonnte ornomennx xnnxmrcx
ononpemenno n nmymecrnenntmn, nocxontxy, no ero mnennm, onn nmemr cnonm oexrom nemn, ro
mt nce panno npnem x ntnoy, uro oprannsannonnte ornomennx no nonoy marepnantntx nar,
perynnpyemte rpaxancxnm npanom, xopenntm opasom ornnuamrcx or nanpannenntx na
nmymecrnennte nenn nnacrno-oprannsannonntx ornomenn, perynnpyemtx amnnncrparnnntm
npanom. Hpana, n u. 2 cr. 2 cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna ronopnrcx o nenpnmenennn
rpaxancxoro saxonoarentcrna x nmymecrnenntm ornomennxm, ocnonanntm na
amnnncrparnnnom nounnennn ono cropont pyro. o sect no cymecrny nmemrcx n nny ne
nmymecrnennte, a nnacrno-oprannsannonnte ornomennx, nanpannennte na nmymecrnennte nenn.
mymecrnennte ornomennx n nonnnnom cmtcne +roro cnona nosmoxnt nnmt mexy
nmymecrnenno ooconenntmn cyexramn. raxax ooconennocrt, xax xopomo noxasan cam . .
nexceen, cnxsana c xareropnxmn nnaennx, nontsonannx n pacnopxxennx xax xareropnxmn,
ntpaxammnmn npexe ncero +xonomnuecxne xnnennx onpeenennte cropont ornomenn
cocrnennocrn xax ocnont nponsnocrnenntx ornomenn.
mnounocrt enennx omecrnenntx ornomenn a nmymecrnennte n oprannsannonnte . .
nexceen ycmarpnnaer n rom, uro onn omecrnennte ornomennx oxastnamrcx ntenenntmn
rontxo no 'npnsnaxy oexra (nmymecrnennte ornomennx), .pyrne rontxo no npnsnaxy
coepxannx (oprannsannonnte ornomennx). aaua, no ero mnennm, saxnmuaercx n rom, urot
npeoonert npornnonocrannenne yxasanntx nyx nnon ornomenn
91
. epno, uro -nentsx orptnart
coepxanne perynnpyemtx npanom omecrnenntx ornomenn or oexra +roro perynnponannx.
o eno n rom, uro re ornomennx, xoropte cxnatnamrcx na ocnone nmymecrnenno
ooconennocrn nx yuacrnnxon xax cyexron nenocpecrnenno xosxcrnenno exrentnocrn,
xnnxmrcx no -camo cnoe npnpoe, no cnoemy coepxannm nmymecrnenntmn ornomennxmn.
eut, cneonarentno, ner o cymecrnenntx pasnnunxx n xapaxrepe noneennx cyexron, uro n
cnyxnr ocnono nx xnaccn]nxannn, nx orenennx nmymecrnenntx ornomenn or ornomenn
nnacrno-oprannsannonntx. mymecrnennte ornomennx, xax mt snaem, nonenax cropona
nponsnocrnenntx ornomenn; pasymeercx, +rn ornomennx n nsnecrno crenenn n
npanoornomennxx) ns npemera perynnponannx (Pravnickie Studie, 1959, N 3).
88
. . rapxon, Hpemer n cncrema conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. 89,
crp. 61.
89
m. ram xe, crp. 63, cm. raxxe . . X a n ] n n a, npemere conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno
n npano 1954 r. N 8, crp. 85; e e x e, nonpocy o npemere n cncreme conercxoro ]nnanconoro npana, onpoct
conercxoro amnnncrparnnnoro n ]nnanconoro npana, ns-no xaemnn nayx , 1952, crp. 197198.
90
. . nexceen. Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp. 72.
91
m. . . nexceen. Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp.
118.
oprannsannonnte, noromy uro es nnx nenosmoxen nponecc omecrnennoro nponsnocrna. o
+ro concem nnoro poa oprannsannonnte ornomennx: onn xax t oparnax cropona
ornomenn nmymecrnenntx, nx pe]nexc. exy rem ornomennx, ntrexammne ns nnanono-
perynnpymmnx axron, xorx n nanpannennte na nmymecrnennte nenn, no ne xnnxmmnecx
ornomennxmn nmymecrnenno-ooconenntx cyexron, +ro nonnnno oprannsannonnte
ornomennx: onn cnyxar npenoctnxo nx nosnnxnonennx nmymecrnenntx ornomenn mexy
oneparnnntmn connanncrnuecxnmn oprannsannxmn, a n nexoroptx 'cnyuaxx n
nmymecrnenntx ornomenn c yuacrnem rpaxan.
Ho 'ymecrny +ro npnsnaer n . . nexceen, yxastnax, uro n ro npemx xax coepxanne,
npnnnnnt n 'xapaxrep rpaxancxo-npanonoro perynnponannx oycnonnent nmymecrnenntmn
ornomennxmn, cxnatnammnmncx na ocnone ronapnoro nponsnocrna, coepxanne, npnnnnnt n
]opmt amnnncrparnnnonpanonoro perynnponannx oycnonnent ne nmymecrnenntmn
ornomennxmn, a ornomennxmn nnacrnoro rnna, nesanncnmo or roro, xnnxmrcx nn onn
nmymecrnenntmn nnn ner
92
.
pyrom mecre cnoe paort . . nexceen nouepxnnaer, uro onercxoe rocyapcrno uepes
amnnncrparnnnoe npano nosecrnyer na npenoctnxn ronapnoro nponsnocrna, no amnnn-
crparnnnoe npano nenocpecrnenno ne cnxsano c camnm nponeccom nponsnocrna, mexy rem xax
nosecrnne nncrnryron rpaxancxoro npana na ronapnoe nponsnocrno ocymecrnnxercx uepes
nmymecrnennte ornomennx, cxnatnammnecx na ero ocnone
93
.
mnxa . . rapxona cocroxna, onaxo, n rom, uro on nce nmymecrnennte ornomennx nxnmuan n
c]epy rpaxancxoro npana: pasrpannuenne rpaxancxoro n amnnncrparnnnoro npana, yrnepxan
on, onxno nrn no nnnnn orrpannuennx nmymecrnenntx ornomenn or oprannsannonntx orno-
menn
94
.
8. exoropte npenarann orpannunrt npemer conercxoro rpaxancxoro npana ornomennxmn
+xonomnuecxoro oopora
95
.
+ro cnxsn saxpennenne rpaxancxonpanontmn nopmamn ornomenn cocrnennocrn (n nx crarnxe,
r. e. onaanne nemamn) pexomenonanoct paccmarpnnart .xax saxpennenne npenoctnxn n
pesyntrara ronapno-enexnoro opamennx
96
. o raxoe nonnmanne npana cocrnennocrn cyxnnaer
ero coepxanne xax rpax-anoxonpanonoro nncrnryra. nunt cocrnennnx nnaeer,,nontsyercx n
pacnopxxaercx npnnanexamnm emy nmymecrnom, nectma pexo oruyxax ero. ocyapcrnennte
npenpnxrnx nnaemr, nontsymrcx n pacnopxxamrcx saxpennenntm sa nnmn ' rocyapcrnenntm
nmymecrnom,, npexe uem conepmamr cenxn no pacnopxxennm nm; +rn cenxn nanpannent
rnanntm opasom na peannsannm ronapno npoyxnnn; ocnonnte ]ont naxoxrcx n nontsonannn
npenpnxrnx. naxo x nopmam rpaxancxoro npana mt c nonntm ocnonannem ornocnm n re nopmt,
xoropte xapaxrepnsymr oem npanomoun rocyapcrnennoro npenpnxrnx xax mpnnuecxoro nnna
na saxpennennoe sa nnm nmymecrno. Ho+romy nentsx cnonrt rpaxancxoe npano rontxo x perynn-
ponannm +xonomnuecxoro oopora. 3ro osnauano t, uro rpaxancxoe npano n enom
oroxecrnnxercx c ero uacrtm oxsarentcrnenntm npan. exy rem, xax nsnecrno,
naxnemym uacrt rpaxancxoro npana cocrannxer npano cocrnennocrn. pome roro, ne nocnenee
mecro n cncreme rpaxancxoro npana sannmaer anropcxoe n nsoperarentcxoe npano.
Ho+romy mt nonaraem, uro, xorx rpaxancxoe npano perynnpyer, npexe ncero, ornomennx
ronapnoro nponsnocrna, nentsx xpyr perynnpyemtx +ro orpacntm conercxoro npana ornomenn
cnonrt rontxo x ornomennxm +xonomnuecxoro oopora: ronapnoe nponsnocrno nxnmuaer n cex
+xonomnuecxn oopor n ero ronapno-enexno ]opme, no ne ncuepntnaercx nm. mnxa rex, xro
orpannunnaer c]epy rpaxancxoro npana c]epo oopora, saxnmuaercx, cneonarentno, n rom, uro
npn +rom ynycxamrcx ns nny ornomennx cocrnennocrn, a snaunr, ..n re nopmt, xoropte
saxpennxmr cocroxnne npncnoennocrn neme cropony omecrnennoro nponsnocrna.
92
m. . . nexceen. Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp. 83.
93
m. ram xe, crp. 104, 105.
94
m. onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N 89, crp. 61.
95
m. nanpnmep, . . X a n ] n n a. npemere conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano
1954 r. N 8, crp. 86.
96
m. . . e n x n n, Hpemer conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1955 r. N 1, crp.
106. raxomy xe ntnoy npnmen n . . nexceen, yrnepxammn, uro ornomennx cocrnennocrn rpeymr rpax-
ancxonpanonoro perynnponannx nnmt nocrontxy, nocxontxy onn ononpemenno xnnxmrcx n npenoctnxo, n
pesyntrarom ronapnoro nponsnocrna (cm. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro
npana, nepnoncx, 1959, crp. 285). +rnm yrnepxennem cnxsano samnmaemoe nm nonoxenne, uro nmymecrnennte
ornomennx, nenocpecrnenno ntpaxammne ornomennx cocrnennocrn n cnny camo npnpot nponsnocrnenntx
ornomenn, perynnpymrcx ne rpaxancxnm, a rocyapcrnenntm npanom.
ro xe xacaercx oxsarentcrnennoro npana, ro ono n cnoe ocnonno n pemamme uacrn perynnpyer
nmenno ornomennx +xonomnuecxoro oopora.
eoxonmo nnmt npannntno pacxptrt coepxanne +ro xareropnn. 3xonomnuecxn oopor
nxnmuaer n cex re cnxsn, yuacrnnxn xoroptx ntcrynamr no ornomennm pyr x pyry xax
nmymecrnenno-ooconennte cyexrt, r. e. xax cocrnennnxn nnn xax oprannsannn,
ocymecrnnxmmne oneparnnnoe ynpannenne saxpennenntm sa nnmn rocyapcrnenntm nmymecrnom.
3ro, rnanntm opasom; ornomennx omena n cnxsannte c nnm nnn nponsnonte or nero ornomennx.
c]epy oopora ne nxnmuamrcx ornomennx no omeny nemecrn (coennenne rpya co cpecrnamn
nponsnocrna n npemeramn rpyono exrentnocrn, rexnnuecxoe pasenenne rpya n r. .) nnyrpn
nponsnocrnennoro npenpnxrnx, no oopor oxnartnaer ornomennx no pacnpeenennm cpecrn
nponsnocrna n nntx npemeron marepnantno-rexnnuecxoro nasnauennx, ntrexammne ns
omecrnennoro pasenennx rpya mexy pasnnuntmn orpacnxmn naponoro xosxcrna. ycnonnxx
cymecrnonannx ronapnoro xosxcrna npn connannsme s +xonomnuecxn oopor nxoxr ornomennx
omena mexy xonxperntmn nponsnocrnenntmn n nntmn xosxcrnenntmn nmymecrnenno-
ooconenntmn ennnnamn connanncrnuecxnmn npenpnxrnxmn n oprannsannxmn. asymeercx, n
oopor nxnmuamrcx n ornomennx no ntnonnennm paor, no oxasannm ycnyr, no peannsannn
ronapon naponoro norpenennx n r. .
yxno .orrpannunrt nonxrne +xonomnuecxoro oopora or nonxrnx rpaxancxoro oopora. 1949
roy anropom +rnx crpox rpaxancxn oopor (xareropnx mpnnuecxax) nonnmancx xax
conoxynnocrt cenox, amnnncrparnnntx axron n nntx mpnnuecxnx ]axron, n cnny xoroptx
nosnnxamr rpaxancxonpano-nte nmymecrnennte ornomennx. paxancxn oopor onpeenxncx
xax mpnnuecxax ]opma, onocpecrnymmax nepexo rocyapcrnennoro n xooneparnnnoro nmymecrna
or onnx connanncrnuecxnx oprannsann x pyrnm, a raxxe nepexo nmymecrna or +rnx
oprannsann x rpaxanam n or onoro rpaxannna x pyromy
97
.
ornamaxct c rem, uro rpaxancxn oopor npecrannxer coo npanonym ]opmy, . .
pacanunxon nonaraer, onaxo, uro rpaxancxn oopor +ro ne conoxynnocrt mpnnuecxnx
]axron, a conoxynnocrt rpaxancxnx nmymecrnenntx npanoornomenn (oxsarentcrn),
onocpecrnymmnx marepnantnte (nponsnocrnennte) ornomennx nme ,n nponecce opamennx
(pacnpeenennx, omena) marepnantntx nar. Ho+romy on orpannunnaer rpaxancxn oopor
xpyrom oxsarentcrn, nosnnxammnx ns npanomepntx ecrnn, nonarax, uro oxsarentcrna ns npn-
unnennx npea n ns neocnonarentnoro nonyuennx (cepexennx) nmymecrna ne nxoxr n rpaxancxn
oopor
98
.
oxno npncoennnrtcx x nonoxennm, uro rpaxancxn oopor conoxynnocrt camnx
nmymecrnenntx npanoornomenn, a ne mpnnuecxnx ]axron, nx nopoxammnx. Fontmnx pasnnun
mexy nepntm n nroptm nonnmannem rpaxancxoro oopora mt ne ycmarpnnaem, noromy uro, c
name rouxn spennx, peut ner o perynnponannn nonentx +xonomnuecxnx ornomenn. o rpyno
cornacnrtcx c yrnepxennem . . pacanunxona, uro rpaxancxn oopor orpannunnaercx
npanoornomennxmn, nosnnxammnmn nnmt na ocnone npanomepntx ecrnn. occranonnrentnax
]ynxnnx nopm rpaxancxoro npana, ecrnymmax, nanpnmep, n oxsarentcrnax ns npnunnennx
npea, r. e. xomnencannx sa nonpexenne nmymecrna, ne n mentme crenenn ornocnrcx x rpax-
ancxomy oopory, uem oxsarentcrno xynnn-npoaxn. ram, n sect ocymecrnnxercx nepexo
nmymecrna, ecrnyer nosmes-nocrt n +xnnnanenrnocrt. amernm raxxe, uro . . pacanunxon
omnaercx, nonarax, uro oxsarentcrna ns neocnonarentnoro nonyuennx (cepexennx) nmymecrna no
ncex cnyuaxx nosnnxamr ns nenpanomepntx ecrnn.
9. apxy c nosmesntmn ornomennxmn, cocrannxmmnm ocnonnym maccy nmymecrnenntx
ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom, ono oxnartnaer raxxe n esnosmesnte
nmymecrnennte ornomennx, ntrexammne rnanntm opasom ns axron pacnopxxennx oexramn
nnuno cocrnennocrn. ma xe ornocnrcx n nacneonanne. acneonanne no saxony ocnonano na
npenonoxennn, uro saxon, ycranannnnammn xpyr nacnennxon, ouepenocrt nx npnsnannx x
nacnecrny, pasmept nacnecrnenntx one, coornercrnyer none nacneoarenx, ne noxenanmero
nnn ne cmormero ntpasnrt cnom nonm nnaue nyrem sanemarentnoro pacnopxxennx.
Fesnosmesnte cenxn moryr trt conepment n xooneparnnntm cocrnennnxom nnn
omecrnenno oprannsanne. rnecenne nx x c]epe rpaxancxoro npana raxxe oxcnxercx
rem, uro onn xnnxmrcx ono ns ]opm peannsannn npanomoun cocrnennocrn. Fesnosmesnte
ornomennx, xax npannno, ne onycxamrcx mexy rocyapcrnenntmn xosxcrnenntmn
oprannsannxmn (no nx nnnnnarnne), no +ro npornnopeunno t xosxcrnennomy pacuery. o
97
m. . . F p a r y c t, nonxrnn rpaxancxoro oopora, onercxoe rocyapcrno n npano 1949 r. N 11, crp. 71.
98
m. . . pacanunxon, onercxax nayxa rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1961, crp. 299302.
onn nosmoxnt n nmymecrnenntx ornomennxx mexy rocyapcrnenntmn oprannsannxmn,
xnnxmmnmncx connantno-xyntrypntmn yupexennxmn (nanpnmep, nnnorexamn), n
rpaxanamn n cnxsn c npeocrannennem nocnennm n nontsonanne raxnx oexron
rocyapcrnenno cocrnennocrn, xoropte cnyxar cpecrnom yonnernopennx nx xyntrypntx
norpenocre.
. . Fapy, xax yxe tno ormeueno, noxasan, uro nosmes-nocrt ne ncera npenonaraer
+xnnnanenrnocrt n ornomennxx mexy yuacrnnxamn rpaxancxonpanontx ornomenn. ecom-
nenno, onaxo, uro ornomennx, ocnonannte na nmymecrnenno ooconennocrn cropon,
ronapnom nponsnocrne, saxone cronmocrn, xospacuere, onnpammnecx na ecrnne saxona
pacnpeenennx no rpyy, r. e. nosmesnte ornomennx, xnnxmrcx ocnonntmn n neymnmn
ornomennxmn n rpaxancxom npane. tnnara sapaorno nnart paornnxy n rocyapcrnennom
npenpnxrnn nnn nno rocyapcrnenno oprannsannn n coornercrnnn c xonnuecrnom n
xauecrnom sarpauennoro nm rpya, sanepmammax peannsannm rpyonoro npanoornomennx, roxe
cnnerentcrnyer o nosmesnom xapaxrepe annoro ornomennx. o xnnxxct nnuno co-
crnennocrtm paornnxa n ncrounnxom npnoperennx pyrnx oexron nnuno cocrnennocrn,
sapaornax nnara cnyxnr ocnono nosnnxnonennx nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx
yxe ne rpyontm, a rpaxancxnm npanom.
Hpnsnaxom rpaxancxonpanonoro ornomennx xnnxercx ne ncxxax nosmesnocrt ornomenn, a
nnmt ra, xoropax onnpaercx na .nmymecrnennym ooconennocrt nx yuacrnnxon.
axnm opasam, nosmesnocrt n +xnnnanenrnocrt ocnonntx nnon nmymecrnenntx ornomenn,
perynnpyemtx rpaxancxnm npanom, ne ncxnmuaer, a npenonaraer nosmoxnocrt cymecrnona-
nnx esnosmesntx rpaxancxonpanontx ornomenn (apenne, esnosmesnoe xpanenne,
esnosmesnoe npeocrannenne nmymecrna no npemennoe nontsonanne pyroro nnna n p.). 3rn
ornomennx, onaxo, nropnunt, cymecrnymr noromy, uro nmemrcx orno-
mennx nosmesnte. ora ornayr nosmesnte ornomennx, r. e. oromper ronapno-enexnax ]opma,
xospacuer n r. . n npnnnnn pacnpeenennx no rpyy ycrynnr mecro npnnnnny pacnpeenennx no
norpenocrxm, r. e. rora, xora yer nocrpoeno xommynncrnuecxoe omecrno, oromper n
rpaxancxoe npano
99
.
IV ,

1. epmnn nnunte npana .nepexo cnyxnr nx oosnauennx camtx pasnoopasntx
cyexrnnntx -npan, r. e. npan, npnnanexamnx rpaxannny nnn oprannsannn.
asnoopasnoe coepxanne npan, -oosnauaemtx repmnnom nnunte npana, cxaro n onontno
rouno tno oxapaxrepnsonano . . rapxontm. Ho+romy mt nonnocrtm -nocnponsnonm ero
99
xenrnuecxym nosnnnm no nonpocy o nosmoxnocrn nayuno oocnonart xpyr nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx
conercxnm rpaxancxnm npanom, sanxn . . openxn. n orpnnarentno onennnaer nrorn ncxyccnn o npemere
rpaxancxoro npana, cunraer, uro npenoxennte n +ro ncxyccnn xpnrepnn (panencrno cropon, +xnnnanenrnocrt,
nosmesnocrt, ecrnne saxona cronmocrn) ne amr uerxoro orrpannuennx rpaxancxoro npana or cmexntx c nnm
orpacne npana (rpyonoro, xonxosnoro, cemenoro, sementnoro, ]nnanconoro n axe amnnncrparnnnoro),
espesyntrarnt. Ho ero mnennm, ocnonnym maccy nmymecrnenntx ornomenn perynnpyer rpaxancxoe npano; ocrantnte
orpacnn npana nmemr xaxax cno rnannt npemer perynnponannx n nonyrno perynnpymr xaxym-ro uacrt
nmymecrnenntx ornomenn, a nmenno ry, xoropax cnxsana c rnanntm npemerom perynnponannx; no +rn orpacnn npana
(cemenoe, rpyonoe, xonxosnoe, sementnoe, amnnncrparnnnoe, ]nnanconoe) oxnartnamr ne nce ornocxmnecx x nnm
nmymecrnennte ornomennx, a nnmt re, xoropte nmemr cnenn]nuecxn xapaxrep; re xe nmymecrnennte ornomennx,
xoropte ne cnenn]nunt nx yxasanntx orpacne nno ne pernamenrnpymrcx nopmamn coornercrnymme orpacnn,
moryr'perynnponartcx nopmamn rpaxancxoro npana no ananornn.
axnm opasom, . . openxn onpeenxer npemer rpaxancxoro npana +mnnpnuecxn, meroom ncxnmuennx; nce
nmymecrnennte ornomennx, ne perynnpyemte rpyontm, xonxosntm, cementm, sementntm, ]nnancontm, amnnncr-
parnnntm npanom, perynnpymrcx npanom rpaxancxnm. Hpennx nosmoxnt ynpex n rom, uro ero nosnnnx moxer trt
oxapaxrepnsonana xax nerarnnnax, on crapaercx ornecrn ero yxasannem na ro, uro npemerom rpaxancxoro npana
xnnxmrcx nmymecrnennte ornomennx, sa ncxnmuennem yxasanntx ntme nnon +rnx ornomenn. (m. onpoct
xon]nxannn rpaxancxoro saxonoarentcrna comsno pecnynnxn, ymane, 1960, crp. 1921). naxo +ror ynpex, na
nam nsrnx, ocraercx n cnne.
entsx cornacnrtcx c raxo arnocrnuecxo nosnnne no nonoy nosmoxnocrn nosnannx npemera conercxoro
rpaxancxoro npana n cxenrnuecxnmn ntnoamn ornocnrentno pesyntraron rex ycnnn, xoropte tnn sarpauent coner-
cxnmn mpncramn n noncxax ncrnnt. a n cam . . openxn ne nospaxaer npornn antnemnx nontrox narn
xnaccn]nnnpymmn npnsnax nx nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom, na rex nyrxx, na xo-
roptx +ra paora nenact... (ram xe, crp. 22).
ntcxastnanne: epmnnom nnunte npana nontsymrcx s cneymmnx cnyuaxx: 1) ro
npnmenxmr n xauecrne cnnonnma repmnna oxsarentcrnennte npana nx npornnonocrannennx
nocnennx nemntm npanam. opnn +roro cnonoynorpenennx nexar n pnmcxo xnaccn]nxannn
ncxon (actio in rem, action in personam). 2) n cnyxnr nx oosnauennx npan, npnnanexamnx
orentno nnunocrn, n ornnune or npan roro nnn nnoro xonnexrnna (rocyapcrna,
.xooneparnnno nnn omecrnenno oprannsannn); n +rom cmtcne nnuntm npanom xnnxercx
nnunax cocrnennocrt n r. . uacrnocrn, x nnuntm npanam n +rom cmtcne npnnanexar nce
npana rpaxan, yxasannte n rnane X oncrnrynnn . 3) nuntmn npanamn nastnamr re
nmymecrnennte npana, xoropte ne moryr trt oruyxaemt, nanpnmep: npano na nencnm, na
sapaornym nnary n r. . 4) nuntmn npanamn nastnamr ncxxoro poa nenmymecrnennte npana,
n uacrnocrn npana no nnuntm cementm ornomennxm. 5) axonen, nnuntmn npanamn nastnamr
nexoropte nenmymecrnennte npana, a nmenno samnmaemte npornn ncxxoro n xaxoro (rax na-
stnaemte aconmrnte) npana na nara, neorennmte or nnunocrn cyexra npana
100
.
2. Hpana, yxasannte . . rapxontm n nepno pypnxe npnneenno xnaccn]nxannn, xnnxmrcx
nmymecrnenntmn. Hpana, n nnrnnncrnuecxo nnreparype enannct nontrxn oxasart, uro n
conercxom rpaxancxom npane nmemrcx oxsarentcrna c nenmymecrnenntm coepxannem. ax,
nanpnmep, . F. onnnxn: nonaraer, uro oxsarentcrnennte ornomennx mexy rpaxanamn moryr
nmert xax nmymecrnennt, rax n nenmymecrnennt xapaxrep: no ero mnennm, n coornercrnnn co cr.
107 nosmoxnt raxxe oxsarentcrna, nanpannennte na ecrnnx nenmymecrnennoro xapaxrepa
101
.
o na nam nsrnx, . . rapxon yenrentno oxasan, uro oxsarentcrno n conercxom
rpaxancxom npane onxno nmert nmymecrnennt xapaxrep; ns +roro, onaxo, ne cneyer, uro ono
ncera npecrannxer enexnt nnrepec nx xpenropa. enexnt nnrepec cnnerentcrnyer o
nmymecrnennom xapaxrepe ornomennx. o orcyrcrnne enexnoro nnrepeca ne oxastnaer, uro
oxsarentcrno ne nmeer nmymecrnennoro xapaxrepa. e nao raxxe cmemnnart nmymecrnennt
xapaxrep c yonnernopennem rax nastnaemtx marepnantntx norpenocre. xsarentcrno nepeart
nemt, npenasnauennym cnyxnrt nx yonnernopennx onnx rontxo xyntrypntx norpenocre,
yer nmymecrnenntm nesanncnmo or roro, npecrannxer nn oxsarentcrno enexnt nnrepec nnn
ner
102
.
ro xacaercx nropo rpynnt npan n xnaccn]nxannn . . rapxona, ro onn moryr trt
nmymecrnenntmn n nenmymecrnenntmn. Hpano nnuno cocrnennocrn, pasymeercx,
nmymecrnennoe npano; ocnonnte npana rpaxan, npeycmorpennte rnano X oncrnrynnn ,
nxnmuamr n cex nmymecrnennte n nenmymecrnennte npana. conercxo npanono nnreparype eme
ne pemen cnop o rom, cocrannxmr nn +rn npana ocoym xareropnm cyexrnnntx npan nnn onn
xnnxmrcx +nemenramn ome npanocnoconocrn conercxoro rpaxannna. cyxenne annoro
nonpoca ne nxonr n namy saauy. o xax t on nn tn pemen, ono xcno nenmymecrnennte
xoncrnrynnonnte npana ornocxrcx ne x rpaxancxomy npany, a x pyrnm orpacnxm conercxoro
npana. axont, nanpnmep, cnooa copann, neuarn, mecrnn, nenpnxocnonennocrt nnunocrn n p.
pertm rpynny n yxasanno xnaccn]nxannn cocrannxmr nmymecrnennte npana (npano na nencnm,
sapaornax nnara), recno cnxsannte c nnunocrtm nx nocnrenx. o +ro nmymecrnennte . npana,
npnuem npana, nasnannte n cxoxax, nnny cnxsn nx c ornomennxmn, ne nonaammnmn no
ecrnne saxona cronmocrn, xnnxmrcx ne rpaxancxnmn, a rpyontmn npanamn nnn npanamn,
cnxsanntmn c rpyontm saxonoarentcrnom, no ntxoxmnmn sa pamxn perynnponannx rpyontx
ornomenn n cocrnennom cmtcne.
uerneprym rpynny nxnmuamrcx ecrnnrentno nnunte nenmymecrnennte npana. o nnunte
cemente npana (nanpnmep, npano ponrene na nocnnranne peenxa)+ro npana, ntrexammne ns
npnnanexnocrn ponrene n ere x cemenomy comsy. emente xe ornomennx npecrannxmr
coo raxoe nepennerenne nmymecrnenntx n nnuntx ornomenn, xoropoe aer ocnonanne
paccmarpnnart n perynnponart nx ocoo, orentno or nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx
nopmamn rpaxancxoro npana (cm. rn. VI).
nnuntm nenmymecrnenntm npanam ornocxrcx raxxe mnorne npana, ntrexammne ns unencrna
rpaxan n pasnnuntx xooneparnnntx n omecrnenntx oprannsannxx. 3rn npana neoruyxaemt,
neorennmt or unena oprannsannn n npnnanexar emy o rex nop, noxa on cocronr unenom
oprannsannn nanpnmep, ero npano trt nspanntm n ee oprant. yta +rnx npan n cmtcne
ornecennx nx x ro nnn nno orpacnn npana onpeenxercx rem, xaxo orpacntm npana
.perynnpymrcx ornomennx, ntrexammne ns unencrna n xooneparnnno nnn omecrnenno
100
onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N 89, crp. 6566.
101
onercxoe rpaxancxoe npano, r. 1, ., 1950, crp. 354.
102
. . rapxon, xsarentcrno no conercxomy rpaxancxomy npany,. ., 1940, crp. 41.
oprannsannn. 3rn npana nxoxr n cocran rpaxancxnx npan n rex cnyuaxx, xora onn recno cnxsant
c nmymecrnenntmn npanamn unenon yxasanntx oprannsann., nmemmnmn rpaxancxo-npanono
xapaxrep. rex xe cnyuaxx, xora nnny nepennerennx rpyontx n nmymecrnenntx nauan
ornomennx, ocnonannte na unencrne, xnnxmrcx npemerom perynnponannx pyro orpacnn npana,
nasnannte nnunte npana nxoxr n cocran +ro orpacnn npana (nanpnmep, xonxosnoro npana). am
ceuac naxno nouepxnyrt, uro +ra rpynna nnuntx nenmymecrnenntx npan ntrexaer ns unencrna n
xooneparnnno nnn omecrnenno oprannsannn n noromy +rn npana yrpaunnamrcx npn ntxoe ns
nee.
craercx nxrax rpynna nnuntx nenmymecrnenntx npan, r. e. raxnx, xoropte xnnxmrcx npanamn na
nara, neorennmte or uenoneuecxo nnunocrn. 3ro uecrt, ocronncrno, nmx, anropcrno. annax
rpynna nnuntx nenmymecrnenntx npan ornnuaercx or npetyme npexe 'ncero rem, uro onn ne
moryr trt npexpament nn nocpecrnom cenox, nn n cnny xaxnx-nno nntx mpnnuecxnx
ecrnn. ecrt, ocronncrno, nmx cnocrna, xoropte xapaxrepnsymr xaxoro rpaxannna
(anropcrnororo, xro cosan nponsneenne), nesanncnmo or ero connantnoro n cnyxenoro
nonoxennx, nesanncnmo or roro, cocronr on nnn ne cocronr unenom xaxo-nno oprannsannn.
onycxaercx nepemena nmenn n ycranonnennom saxonom nopxxe, xo uenonex ne moxer ocrart-
cx es nmenn. +ro-ro xareropnn npan n ner peut, xora ocyxaercx nonpoc o rom,
xnnxmrcx nn nnunte nenmymecrnennte ornomennx npemerom conercxoro rpaxancxoro npana.
asnannte nara n samnmamrcx npexe ncero yrononntm n amnnncrparnnntm npanom.
o +ra samnra o nneennx n ecrnne cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna tna
neocrarouno. ecrt samnmanact yrononntm 'npanam npn nannunn xnenert, r. e. n cnyuae
pacnpocrpanennx saneomo noxntx, nosopxmnx pyroe nnno cneenn. nenera, cneonarentno,
exnne ymtmnennoe. o xax trt n rom cnyuae, ecnn nopouamne annoe nnno cneennx
pacnpocrpanxmrcx xem-nno neymtmnenno? ocrana xnenert er, onaxo uecrt nnna
nocrpaana. axnmn xe cnocoamn peannnrnponart norepnenmero?
enexnoe nosmemenne, xoropoe paccmarpnnaercx n nexoroptx ypxyasntx npanontx cncremax
xax xomnencannx sa nanecennt nnunocrn mopantnt ymep, e onycxaercx conercxnm npa-
nom. connanncrnuecxom omecrne uecrt n ocronncrno nnna ne moryr onennnartcx na entrn.
noe eno n ypxyasnom omecrne, re nnunte nara npenpament n ronap, n enexnt
uncroran. cnonnax uepra nnuntx npan, oxpanxemtx ypxyasntm saxonoarentcrnomnx
cnxst c uacrnococrnennnuecxnmn nnrepecamn. cropnuecxn rpaxan-cxonpanonax oxpana
uecrn n nmenn nosnnxna ns oxpant npana npenpnnnmarenx na xommepuecxym penyrannm, na
]npmy, r. e. ns oxpant nmymecrnenntx nnrepecon ypxya. Ho cnonam nsnecrnoro
openonmnnonnoro pyccxoro mpncra . . Hoxponcxoro, npoopasom n npemecrnennnxam
omero npana na nmx xnnnoct npano ropronna na ]npmy. ]npmo cnxstnanact nsnecrnax pe-
nyrannx, xoropax nepexo yxe cama no cee npecrannxer ntcoxym nennocrt
103
. rcma
samnra oporo nmenn xynna, a sarem n samnra nmenn. rcma n samnra uecrn ypxya n
opte npornn neopoconecrno xonxypennnn
104
.
Ho+romy rpaxancxoe saxonoarentcrno ypxyasntx crpan :no omemy npannny onycxaer, a
cyenax npaxrnxa mnpoxo npnmenxer marepnantnoe nosmemenne nenmymecrnennoro npea,
npnunnennoro nmenn n uecrn norepnenmero. Hocxrarentcrno na uecrt paccmarpnnaercx xax
raxoe nocxrarentcrno n -mopantno onacrn, xoropoe nanonee tcrpo n omyrnrentno nopaxaer
nmymecrnennym c]epy nnnnna, ntcrynax cnoero poa npenecrnnxom nmymecrnennoro
ymepa. antnemem cnoem pasnnrnn cyenax npaxrnxa n ypxyasntx crpanax naunnaer
yonnernopxrt ncxn o npnsnannn nnuntx npan n ycrpanennn nx napymennx, ne cnxstnax
yonnernopenne norepnenmero c nmymecrnenntm nosnarpaxennem. cnny ornocnrentno
camocroxrentnocrn npanono ]opmt ona npncnocannnaercx x pyrnm ornomennxm. 3ro
pacmnpenne oxpant nnuntx npan orpaxaercx n na saxonoarentcrne. anpnmep, cr. 28
mnenapcxoro rpaxancxoro xoexca coepxnr omee npannno o samnre nnuntx npan, cnxstnax +ry
samnry c nmymecrnenntm nosmemennem nnmt n cnyuaxx, cnennantno yxasanntx n saxone.
amnra anropcrna xax nnunoro nenmymecrnennoro npana roxe ntpocna ns oxpant rex
nmymecrnenntx ntro, xoropte nsnnexan anrop ns cnoero nponsneennx nnn nsoperennx. 3rn pe-
syntrart nnrennexryantnoro rnopuecrna paccmarpnnannct nnauane xax nnreparypnax nnn nnax
nemarepnantnax, no npnnocxmax nmymecrnennt oxo cocrnennocrt anropa; sarem anrop n
nsoperarent crann paccmarpnnartcx xax nocnrenn ncxnmunrentnoro .mononontnoro npana na
103
. . Hoxponcxn, cnonnte nponemt rpaxancxoro npana, 1917, crp. 102.
104
m. o +rom . . unemnn, nunte npana n rpaxancxom npane n xannranncrnuecxnx crpan, ., 1941,
crp. 4054.
ncnontsonanne +rnx pesyntraron n nenxx nsnneuennx nmymecrnenno ntrot.
3. Houemy xe ne nmemmne nmymecrnennoro coepxannx ornomennx n connanncrnuecxom omecrne,
ntrexammne ns onpeenenno omecrnenno onenxn raxnx neorennmtx or uenoneuec xo
nnunocrn nar, xax uecrt n ocronncrno, nnn cnxsannte c raxnmn nnnnnyannsnpymmnmn
uenonexa n pesyntrart ero nnrennexryantnoro rnopuecrna cnocrnamn, xax nmx n anropcrno, moryr
trt npemerom conercxoro rpaxancxoro 'npana? Hpnuem neoxonmo nouepxnyrt, uro peut ner
o samnre nenmymecrnenntx nnrepecon nnunocrn. cnn, nanpnmep, ymanenne uecrn nnn nnoro
nnunoro nara npnunnnno norepnenmemy nmymecrnennt npe, ro +ror npe nosmemaercx na omnx
ocnonannxx, r. e. na ocnone nopm, npeycmarpnnammnx oxsannocrt nosmemennx nmymecrnennoro
npea (cr. 88 cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna, cr. 403 n p.).
conercxo nnnnnncrnuecxo nnreparype tnn npenoxent cneymmne oocnonannx
rpaxancxonpanono samnrt nnuntx nenmymecrnenntx ornomenn.
. . rapxon, nocxontxy eno' ner o uecrn, cunraer, uro naxasanne, nanaraemoe na xnenernnxa,
osnauaer peannnrannm norepnenmero. o n npn orcyrcrnnn yrononno canxnnn, xora ner cocrana
xnenert, uecrt nocrpaanmero nce panno onxna trt noccranonnena, on onxen trt
peannnrnponan. are-pnantnonpanono npenoctnxo n +rom cnyuae, nnmer . . rapxon,
xnnxercx npnsnanne npana na uecrt xax npana, samnmaemoro npornn ncxxoro n xaxoro,
nesanncnmo or nannunx ymtcna nnn axe neocropoxnocrn na cropone ornerunxa. nynnxonanne
ntnecennoro n nontsy ncrna cyenoro pemennx yer ro peannnranne, xoropax orpanr
napymennoe npano ncrna. oepxannem ncxa, xnnxmmerocx, no mnennm . . rapx'na, ncxom,
ananornuntm neraropnomy ncxy, npnmenxemomy nx samnrt npana cocrnennocrn n
pacnpocrpanennomy nnocnecrnnn na samnry anropcxoro -npana, onxno trt rpeonanne o npe-
xpamennn ecrnn, napymammnx uecrt, n cosannoro +rnmn ecrnnxmn cocroxnnx, a raxxe o
neonymennn raxoro napymennx n yymem
105
.
rpacnt npana, nnmer . nann, xax rontxo ee nosnnxnonenne tno oycnonneno nannunem
onpeenenno rnnnuno cnenn]nxn noneennx nme n onpeenenntx omecrnenntx ornomennxx,
npnrxrnnaer x cee pocrnennte ornomennx, xoropte nmecre c rem, uro xnnxercx rnnnuntm,
opasymr nnyrpennmm cnaxennocrt orpacnn npana xax enncrna. 3rnm, ormeuaer on, oxcnxercx
pacnpocrpanenne rpaxancxonpanonoro perynnponannx n na ornomennx, cnxsannte c anropcrnom,
no ror, xro cosan nnrennexryantnte nennocrn n omecrne, re "ecrnyer saxon cronmocrn,
ncrynaer n ornomennx, ananornunte rem.., ecnn t on tn cocrnennnxom
106
.
exoropte anropt panee nonarann, uro samnra uecrn n conercxnx ycnonnxx onxna oxpanxrtcx
rocyapcrnenntm, amnnncrparnnntm, yrononntm npanom n mopantntm ocyxennem roro, xro
ymanxer uyxym uecrt, conercxo omecrnennocrtm.
-. . rapxon cnpanennno yxastnan, uro nosmoxnocrt opamennx sa samnro x omecrnenntm
oprannsannxm ne onxna ncxnmuart opamenne n n rpaxancxn cy, ecnn peannnrannx na
ocnonannn cyenoro pemennx ontme ycrpannaer norepnenmero
107
.
yenoe pemenne moxer 'trt ntneceno ne no ncex cnyuaxx napymennx nnuntx nar: rpaxancxoe
npano ne moxer samnrnrt raxne nara, xax xnsnt, soponte, renecnax nenpnxocnonennocrt, ecnn
rontxo ne nosnnxaer nonpoc o npnunnennn npornnonpanntmn ecrnnxmn, napymammnmn +rn
nara, nmymecrnennoro npea
108
. apymenne raxnx nar npecneyercx n yrononnom nnn
amnnncrparnnnom nopxxe. noe eno nonpoc o uecrn nnn anropcrne. ornomennn +rnx
nar nosmoxnt cnopt o onpeenenntx ]axrax, a nmenno o rom, conepmnn nnn ne conepmnn
ornerunx ecrnnx, .napymammne uecrt n ocronncrno nnna, cosan nn ncren nponsneenne
(npn cnopax no anropcrny), ecrnnrentno nn rpaxannn onaaer rem nmenem (nnn ncen-
onnmom), na xoropoe nperenyer. or +rn-ro nnunte nara n rpeymr ocoo samnrt cnepx
amnnncrparnnno, yrononno, a raxxe cnepx samnrt npn nomomn oxsarentcrn ns npnunnennx
npea
109
.
oconenne +rnx ornomenn n xauecrne npemera perynnponannx camocroxrentno orpacnn
npana nenenecoopasno, no ornomennx no samnre uecrn, anropcrna, nmenn recno nepenne-
ramrcx c nmymecrnenntmn ornomennxmn. Ho mnennm xe . . rapxona, nce nmymecrnennte
105
m. . . r a p x o n, Hpemer n cncrema conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n
npano 1940 r. N 89, crp. 67.
106
onercxoe rocyapcrno n npano 1957 r. N 5, crp. 117120; cm. raxxe
SteIan uby, "bcanske a hospodarske pravo v systeme socialistickego prava", "Pravnickie Studie" 1959, N 3.
107
m. onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N 89, crp. 67.
108
m. o +rom u. ropon, nunte nenmymecrnennte npana rpaxan . uente sanncxn , cepnx
mpnnuecxnx nayx, ntn. 4, 1953, .rrp. 155156.
109
onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N &'9, crp. 6869.
ornomennx perynnpymrcx rpaxancxnm npanom. Honxrne uecrn recno cnxsano c rpyono
exrentnocrtm, nocxontxy n connanncrnuecxom omecrne nce rpyxrcx. Ho+romy .nosnnxanmne
n npaxrnxe cyon n ro npemx (r. e. n 1940 roy) cnopt o samnre uecrn tnn cnxsant c rpe-
onannxmn o ycrpanennn nenpannntno, nosopxme norepnenmero mornnnponxn ynontnennx.
noccranonnenne rpyono uecrn neoxonmax npenoctnxa oxpant nmymecrnenntx
nnrepecon rpyxmerocx, nocxontxy npano na nonyuenne nosnarpaxennx sa npnmenenne rpya x
connanncrnuecxnm cpecrnam nponsnocrna +ro nmymecrnennoe npano.
Hpnsnanne anropcrna na onpeenennoe nponsneenne recno cnxsano c npnsnannem ncne sa +rnm
nmymecrnenntx anropcxnx npan. Hpano na nmx raxxe cnxsano c npo]eccnonantno, rpyono
exrentnocrtm nnna xax yuacrnnxa connanncrnuecxoro xosxcrnennoro n xyntrypnoro
crponrentcrna, r. e. neorennmo or ero penyrannn -xax rpyxmerocx, or roro nonoxennx,
xoropoe on sapaoran n connanncrnuecxom omecrne cnonm rnopuecrnom, cnonm rpyom
110
.
axont re npnunnt, n cnny xoroptx, no mnennm . . rapxona, omecrnennte ornomennx,
nosnnxammne no nonoy nasnanntx nnuntx nar, nxoxr n npemer conercxoro rpaxancxoro
npana.
necxontxo nntm ntnoam c rouxn spennx onpeenennx xpyra nnuntx nenmymecrnenntx
ornomenn, perynnpyemtx conercxnm rpaxancxnm npanom, npnmen . . o]]e. n ne
pacxonrcx c . . rapxontm n xapaxrepncrnxe nnuntx nenmymecrnenntx ornomenn,
onpeenxx nx xax raxne omecrnennte ornomennx, n xoroptx ntpaxaercx nnnnnyantnocrt
nnunocrn n nonnomaercx ee mopantno-nonnrnuecxax onenxa co cropont connanncrnuecxoro
omecrna
111
. o . . o]]e pasnnuaer nnunte nenmymecrnennte ornomennx, nosnnxammne no
nonoy raxnx, nar, xoropte nonexar mpnnuecxo oxpane nesanncnmo or roro, cnxsant onn nnn
ne cnxsant c nmymecrnenntmn nnn xaxnmn-nno nntmn omecrnenntmn ornomennxmn, n nnunte
nenmymecrnennte ornomennx, recno cnxsannte c ornomennxmn nmymecrnenntmn. nepnym
rpynny nonaamr ornomennx no nonoy uecrn, ocronncrna, oporo nmenn conercxoro rpaxannna.
ropym rpynny cocrannxmr ornomennx no nonoy anropcrna na xaxoe-nno nponsneenne.
ecrnonanmee n ro npemx (1958 r.) rpaxancxoe saxonoarentcrno perynnponano nnmt ne-
nmymecrnennte ornomennx nroporo poa. rax xax . . o]]e oexrom rpaxancxo-npanonoro
perynnponannx cunraer connanncrnuecxne nmymecrnennte ornomennx n nx cronmocrno ]opme, ro
ns +roro nm tn cenan ntno, uro npemerom conercxoro rpaxancxoro rpana xnnxmrcx nnmt re
nnunte nenmymecrnennte ornomennx, xoropte cnxsant co cronmocrntmn nmymecrnenntmn
ornomennxmn
112
.
Ftna ntcxasana raxxe n onee panxantnax rouxa spennx no nonpocy o nnuntx nenmymecrnenntx
ornomennxx. . . apxon nonaraer, uro ornomennx no nonoy nar, neorennmtx or uenoneuecxo
nnunocrn, opasymr no cymecrny camocroxrentnt npemer npanonoro perynnponannx
113
. o, xax
npannntno ormernn . . nexceen, nospaxax . . apxony, ecnn +rn ornomennx cocrannxmr
ocot npemer perynnponannx, ro uem oxcnxercx nxnmuenne nx n c]epy rpaxancxoro npana?
neyer npnsnart raxxe cnpanennntm ynpex . . nexceena anropam peaxnnonno crartn o
'npemere conercxoro rpaxancxoro npana, nonaranmnm, uro yentnt nec nnuntx nenmy-
mecrnenntx ornomenn neocrarouno nennx nx perynnponannx nx camocroxrentno orpacntm
npana. cnn annte ornomennx npecrannxmr coo ocot nn, rpeymmn npnmenennx x nnm
cnenn]nuecxnx meroon npanonoro perynnponannx, ro nesanncnmo or roro, nennx nnn man nx
yentnt nec, onn xnnxmrcx npemerom camocroxrentno orpacnn npana. cnn xe x +rnm ornome-
nnxm moxno npnmennrt merot perynnponannx, cnocrnennte onpeenenno, cnoxnnmecx
orpacnn npana, ro +ro osnauaer, uro cymecrnymr oexrnnnte npenoctnxn nx raxoro npnmenennx
pocrno nasnanntx ornomenn c remn, xoropte cocrannxmr npemer +ro orpacnn
114
.
4. . . o]]e tn npan, xora yxastnan, uro ecrnonanmee (o 1962 roa) conercxoe rpaxancxoe
saxonoarentcrno perynnponano nnmt re nnunte ornomennx, xoropte cnxsant c 'nmymecrnenntmn.
3ro ornomennx, ntrexammne ns anropcxo n nsoperarentcxo exrentnocrn. exrom raxnx
ornomenn -xnnxmrcx, nanpnmep, anropcrno, r. e. npnnanexnocrt nayunoro, .xyoxecrnennoro n r.
n. nponsneennx nnn nsoperennx onpeenennomy, cosanmemy ero nnny, nenpnxocnonennocrt
nponsneennx n p. 3rn ornomennx yperynnponant napxy c nmymecrnenntmn ornomennxmn,
110
a m xe, crp. 69.
111
. . o ] ] e, onercxoe rpaxancxoe npano, ., 1958, crp. 9.
112
m. ram xe, crp. 10 n 11.
113
m. peaxnnonnym crartm npemere conercxoro rpaxancxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1955
r. N 5, crp. 60.
114
m. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp 149, 150.
ntrexammnmn ns nasnanno exrentnocrn, n saxonoarentcrne o anropcxom n nsoperarentcxom
npane
115
.
ro xacaercx npana na nmx, ro ono perynnpyercx nopmamn o .axrax rpaxancxoro cocroxnnx,
nxoxmnmn n cocran xoexcon o pa.xe, cemte n onexe, n nopmarnnntmn axramn, onpeenxmmnmn
nopxox nepement nmenn n ]amnnnn. Hpano npncnoennx nmenn peenxy n ntop emy ]amnnnn,
ecnn y ponrene pasnte . ]amnnnn, npnnanexnr ponrenxm. nno, ncrynammee n pax, moxer
npnnxrt ]amnnnm 'ynpyra. neonarentno +ro nnunte .pana, ntrexammne ns cementx
ornomenn, ns ornomenn paxa. smenenne nmenn ,n ]amnnnn nne cnxsn c pauntmn nnn
cementmn ornomennxmn perynnpyercx n amnnncrparnnnom nopxxe.
amnra uecrn n ocronncrna conercxoro rpaxannna, ero ' oporo nmenn o nsannx cnon
rpaxancxoro saxonoarentcrna ne tna npeycmorpena nopmamn rpaxancxoro npana. naxo
rpyonoe saxonoarentcrno oxpanxno n oxpanxer rpyonym uecrt rpaxan, sanpemax
ynontnenne no mornnam, ne npeycmorpenntm saxonom. o 1957 roa, r. e. o ycranonnennx
nonoro nopxxa paccmorpennx rpyontx cnopon
116
, cyt paccmarpnnann ncxn o ycrpanennn
.nenpannntntx ]opmynnponox ynontnennx n n ornomennn ornercrnenntx paornnxon, ena
xoroptx o ynontnennn n o noccranonnennn n onxnocrn ne nonexann paccmorpennm n .
3rn ncxn tnn ncxamn nenmymecrnennoro xapaxrepa, rax xax peut mna ne o nmymecrnennom
yonnernopennn, a o noccranonnennn uecrn ncrna. nrop nacroxme paort n yuennxax no
rpaxancxomy npany nx mpnnuecxnx nyson, nsanntx n 1944 roy n n 1950 -roy, cunran, uro
raxne ncxn ocnonant na rpaxancxom nnunom npane ncrna, xorx n cnxsant c rpyontmn
ornomennxmn
117
. ouxa spennx . . rapxona no +romy nonpocy tna ocnemena ntme.
5. cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna omsa n comsntx pecnynnx coepxar naxnym
nopmy o rpaxancxonpa-nono oxpane uecrn n ocronncrna rpaxannna n oprannsannn,
r. e. samnmamr nnunoe npano, ne cnxsannoe nenocpecrnenno c nmymecrnenntmn nnrepecamn
(cr. 7). paxannn nnn oprannsannx nnpane rpeonart no cyy onponepxennx nopouamnx nx
uecrt n ocronncrno cneenn, ecnn pacnpocrpannnmn raxne cneennx ne oxaxer,- uro onn
coornercrnymr ecrnnrentnocrn. axntm xnnxercx coepxameecx n saxone rpeonanne, urot
nopouamne uecrt n ocronncrno cneennx, pacnpocrpanennte s neuarn, tnn onponeprnyrt
raxxe n neuarn. Hopxox onponepxennx n nntx cnyuaxx ycranannnnaercx cyom. nropt
]enteronon n nntx neuarntx nponsneenn onxnt renept onee -rmarentno, uem +ro
enanoct n pxe cnyuaen pantme, nponepxrt npannntnocrt nsnaraemtx nmn cneenn,
ymanxmmnx uecrt n ocronncrno xpnrnxyemtx nmn rpaxan n oprannsann.
:
ecrt n ocronncrno n connanncrnuecxom omecrne ne menonax cronmocrt. ornnune or
saxonoarentcrna n ypxyasntx crpanax conercxn saxon ne npeycmarpnnaer enexnoro
nosmemennx sa mopantnt npe. cnn pemenne cya, oxstnammee napymnrenx x conepmennm
ecrnn, nanpannenntx na noccranonnenne uecrn, ne ntnonneno, cy nnpane .nanoxnrt na
napymnrenx mrpa], nstcxnnaemt n oxo rocyapcrna, uro, onaxo, ne ocnooxaer napymnrenx
or oxsannocrn ntnonnnrt yxasannoe pemenne.
onenna, coepxamaxcx n cr. 7 cnon, npano na onponepxenne, npano na peannnrannm,
ocymecrnnxemoe n ncxonom nopxxe, coornercrnyer rpeonannxm Hporpammt H o
115
Ho mnennm . . epeponcxoro, xaxoe npnnanexamee anropy npano (npanomoune) npnsnano n ro nnn nno
mepe, n ontme nnn mentme crenenn oxpanxrt xax ero nmymecrnennte, rax n nenmymecrnennte nnrepect.
oxasarentcrno . . epeponcxn cctnaercx na ro, uro npano na ntnycx nponsneennx n cner ne rontxo nnunoe,
no n nmymecrnennoe npano, no anrop n noannxmmem ontmnncrne cnyuaen nonyuaer nsnecrnt oxo or nsannx
nponsneennx. ouno rax xe eno ocronr n c npnsnannem anropcrna, no napymenne +roro npana moxer nanecrn
ymep nmymecrnenntm nnrepecam anropa n r. . Ho+romy . . epeponcxn orpnnaer pasentnoe cymecrnonanne
nnuntx n nmymecrnenntx npan anropa. (m. . . epeponcxn, onpoct conercxoro anropcxoro npana, ns-no
xaemnn nayx , 1956, crp. 101, 107).
oxno cornacnrtcx c rem, uro n nnunte, n nmymecrnennte nnrepect anropa oxpanxmrcx ero cyexrnnntm npanom,
ntrexammnm ns ]axra cosannx nponsneennx. o +ro ne snaunr, yro orentnte xonxpernte npanomounx,
nxoxmne n cocran npana anropa, nepasnnunmt: nexoropte ns nnx nmemr nnunt nenmymecrnennt xapaxrep,
pyrne nmymecrnennoe coepxanne. ecnn axe cornacnrtcx c . . epeponcxnm, uro onaanne nnuntm
nenmymecrnenntm npanomounem (nanpnmep, anropcrnom) ononpemenno ecrt n onaanne nmymecrnenntm
npanomounem (xoropoe xonxpernsnpyercx xax npano na nonyuenne ronopapa n cnyuae nsannx nponsneennx), ro +ro
ne ycrpanxer nosmoxnocrn n neoxonmocrn pasrpannuennx n camocroxrentnoro cymecrnonannx nyx nasnanntx
npanomoun (cm. o +rom . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx,
1959, crp. 157158).
116
m. Honoxenne o nopxxe paccmorpennx rpyontx cnopon, yrnepxennoe Hpesnnymom epxonnoro onera
31 xnnapx 1957 r.
117
m. paxancxoe npano, r. 1-, ., 1944, crp. 208 n onercxoe rpaxancxoe npano, r. 1, ., 1950, crp. 197.
antnemem pasnnrnn cnoot nnunocrn n npan conercxnx rpaxan. 3ra nonenna cnnerentcrnyer o
nce nospacramme ponn connantno snaunmo onenxn mopantntx xauecrn uenonexa n rpyonoro
xonnexrnna (oprannsannn). opma o samnre uecrn yer nrpart nonoxnrentnym pont n nocnnrannn
xommynncrnuecxoro cosnannx unena omecrna.
onnanncrnuecxoe omecrno oecneunnaer nnrepect nnunocrn, yonnernopenne ee pacrymnx
norpenocre, nontmenne ee camocosnannx n ee connantno nennocrn. mx n uecrt paornnxon
npomtmnennocrn, centcxoro xosxcrna, paornnxon nayxn, nsoperarene, nncarene,
omecrnenntx exrene oxpanxmrcx n ne rontxo npn xnsnn, no n nocne cmeprn. mecrno
sannrepeconano n rom, urot coxpannrt n nenpnxocnonennocrn pesyntrart nnrennexryantnoro
rnopuecrna cnonx unenon. 3rn ocroxrentcrna n nxrymr neoxonmocrt pacmnpxrt rpaxan-
cxonpanonte cnocot oxpant nnuntx nar, ononnxmmne yro-nonnonpanonym n
amnnncrparnnnonpanonym nx oxpany, nesanncnmo or roro, cnxsant onn nnn ne cnxsant n annt
momenr c nmymecrnenntmn nnrepecamn nnunocrn. nropcrno, nenpnxocnonennocrt nponsneennx
moryr samnmartcx n samnmamrcx raxxe n rex cnyuaxx, xora nmymecrnennte nnrepect anropa
conepmenno ne nocrpaann. ecrt rpaxannna, ero opoe nmx eme onee oropnant or ero
nmymecrnenntx nnrepecon, uem anropcrno, xorx . . rapxon n npan, yxastnax na ro, uro oxpana
uecrn +ro oxpana rpyxmerocx, ero penyrannn, uro xnnxercx nectma nemanonaxntm momenrom,
oecneunnammnm n xoneunom cuere ero nmymecrnennte nnrepect.
rartx 1 cnon, ycranannnnammax, uro n cnyuaxx, -npeycmorpenntx saxonom, rpaxancxoe
saxonoarentcrno perynnpyer raxxe n nnte (ne cnxsannte c nmymecrnenntmn) nnunte nenmy-
mecrnennte ornomennx, orxptnaer nyrt nx noxnnennx n namem rpaxancxom saxonoarentcrne
pyrnx (xpome npannna cr. 7). nopm, nanpannenntx na samnry nnuntx nemarepnantntx nar
conercxnx nme.
cropnuecxn marepnannsm yunr, uro ono xnnenne, yyun nopoxeno pyrnm, npnoperaer no
ornomennm x nocnenemy
ornocnrentnym camocroxrentnocrt. 3nrentc n nnctmax nocnenero nepnoa -cnoe xnsnn ocoenno
nouepxnnan +ro ocroxrentcrno: on yxastnan, n uacrnocrn, na ro, uro rocyapcrno npano, yyun
nopoxent +xonomnuecxnmn ycnonnxmn xnacconoro omecrna, xnnxxct nacrpoxo, xax ocote
]opmt connantnoro nnxennx npnoperamr ornocnrentnym camocroxrentnocrt no ornomennm x
asncy
118
. o n]]epennnannx n ooconenne xnnenn nponcxoxr n nnyrpn npana. uopma
npanonoro perynnponannx, coornercrnymmax coepxannm perynnpyemoro ornomennx, moxer
pacnpocrpannrtcx na pyroe ornomenne, pasnnnmeecx ns nepnoro, ooconnmeecx or nero n
nonyunnmee rem camtm ornocnrentnym camocroxrentnocrt.
yxonocrnyxct +rnmn coopaxennxmn, moxno oxcnnrt, nouemy rpaxancxoe npano,
perynnpymmee nmymecrnennte ornomennx, oxnartnaer n re ornomennx, xoropte tnn nopoxent
nmymecrnenntmn ornomennxmn, .no. oropnannct or nnx n crann camocroxrentntmn. Hpn +rom nao
nmert n nny, uro rpaxancxo-npanonoe perynnponanne nnuntx nenmymecrnenntx ornomenn
nocrpoeno xax samnra nnuntx nar .nenpanomepnoro na nnx nocxrarentcrna. 3ro aconmrnte
npana, a ncxn o nx samnre noont neraropntm ncxam, oxpanxmmnm npano cocrnennocrn.
eorennmocrt nnuntx nar or nx nocnrenx cosaer raxoe nonoxenne, npn xoropom
pacnopxnrentnte cenxn no nonoy nnuntx npan nenosmoxnt. o rex nop noxa nnunte npana ne
napyment, npanono xapaxrep ornomenn, cnxsanntx c nx ocymecrnnennem, conepmenno ne
uyncrnyercx. 3rnm n oxcnxercx ro, uro otuno ronopxr o oxpane nnuntx nenmymecrnenntx
npan, a ne o npanonom perynnponannn (n cmtcne npenncann nonoxnrentnoro noneennx) nnuntx
nenmymecrnenntx ornomenn
119
.
118
m. . a p x c n u. 3 n r e n t c, ou., r. XXVIII, crp. 258.
119
. . nexceen reopernuecxoe oocnonanne nosmoxnocrn rpaxancxonpa-nono samnrt nnuntx npan raxxe
ycmarpnnaer n ornocnrentno camocroxrentnocrn npana. exrnnnte npenoctnxn nx pacnpocrpanennx
rpaxancxonpa-nontx ]opm na nnunte nenmymecrnennte ornomennx, nosnnxammne no nonoy nmenn, uecrn
n ocronncrna rpaxannna, on ycmarpnnaer n rom, uro +rn nnunte nara ntpaxamr onpeenennoe
omecrnennoe cocroxnne nnna. +rom npoxnnxmrcx ueprt cxocrna ornomenn, cnxsanntx c +rnmn naramn,
c nmymecrnenntmn ornomennxmn, perynnpyemtmn rpaxancxnm npanom, no nocnenne raxxe ntpaxamr
onpeenennoe cocroxnne nx yuacrnnxon cocroxnne nx nmymecrnenno ooconennocrn n
camocroxrentnocrn. 3rn ueprt cxocrna nosnonxmr pacnpocrpannrt rpaxancxonpanono mero
perynnponannx na ornomennx, nosnnxammne no nonoy nasnanntx nnuntx nar: n oonx cnyuaxx napymenne
onpeenennoro cocroxnnx n, cneonarentno, napymennte npana moryr trt noccranonnent ncxontm nyrem
(cm. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp. 149
150, 153154).'a-noccranonnrentnym ]ynxnnm rpaxancxoro npana, ecrnymmym-ne rontxo nx samnrt
nmymecrnenntx, no n nnuntx npan, yxastnaer n . . o]]e npn oocnonannn npnunnt nosmoxnocrn
pacnpocrpanennx rpax-anexcnpanonoro perynnponannx na nnunte nenmymecrnennte ornomennx (cm. . :
6. t ycranonnnn -nosmoxnocrt n nenecoopasnocrt rpaxancxonpanpno. samnrt nnuntx
nenmymecrnenntx npan. eoxonmo, anee, onpeennrt xpyr nnuntx nenmymecrnenntx nar n
nnrepecon, neorennmtx or uenoneuecxo nnunocrn, xoropte nonexar mpnnuecxo samnre n rem
camtm cranonxrcx oexrom nnuntx npan. axnm xpnrepnem neoxonmo pyxonocrnonartcx npn
orope.+rnx nonexamnx samnre nar?
. . unemnn n cnoe monorpa]nn, nocnxmenno nnuntm npanam, onpeenxer nx xax npana,
oxpanxmmne nenpornnonpannte npoxnnennx nnnnnyantntx uepr, cnoconocre, crpemnenn
uenonexa. . . unemnn cunraer, uro rontxo raxoe nonnmanne nnuntx npan aer nosmoxnocrt
orrpannunrt nx or pyrnx npan, nmemmnx cnonmn oexramn nnunte nara, neorennmte or ue-
noneuecxo nnunocrn. na yxastnaer na nnunte cemente npa, na unencrno n xooneparnnntx n
omecrnenntx oprannsannxx, na nsoperarentcxne npana, na npanocnoconocrt n eecnoconocrt,
120
x a npano cyeno samnrt n p. 3rn npana ne nmemr cnoe nentm oxpanxrt npoxnnennx
nnnnnyantntx uepr uenonexa.
noe eno, no mnennm . .. unemnn, npana na nmx, na uecrt, nm. rany nepenncxn n r. . 3ro
npana na nara, neorennmte or xaxo anno nnunocrn, nnunocrn xax nocnrenx
nnnnnyantntx uepr, cnoconocre, crpemnenn
1
. Ho+romy ..;unemnn cunrana, uro npn
npnnxrnn nonoro paxancxoro xoexca nanonee yauno tna t peaxnnx saxona, xoropax
ycranonnna t n ome ]opme oxpany nnuntx nnrepecon rpaxan, no +ro ano t nosmoxnocrt
samnrnrt re ecxoneuno pasnoopasnte nnnnnyantnte nnrepect nnunocrn, xoropte
nonmenonart n nepeuncnnrt n saxone nenosmoxno n xoropte nmenno ncnecrnne cnoe
nernnnunocrn n ne moryr ornnrtcx s oexr ocotx cyexrnnntx npan
121
. ornuecxnm ntnoom
orcma tno yrnepxenne . . unemnn, uro oexr nnuntx npan connaaer c oxpanxemtm
+rnmn npanamn nnrepecom
122
.
ranax onxnoe ronxo aprymenrannn . . unemnn, nonoxenno n oocnonanne samnmaemo
em xonnennnn nnuntx npan, mt ne moxem c ne cornacnrtcx. onercxoe npano eper no cnom
samnry ne nmo, nycrt axe nenpornnonpannt nnrepec annoro nnnnna, no re nnunte nara,
xoropte npnsnant connantno nenntmn n noromy nonexamnmn, c rocyapcrnenno rouxn spennx,
mpnnuecxo samnre
123
. 3ro re nnunte nnrepect, napymenne xoroptx noptnaer ocnont
connanncrnuecxoro omecrna.
Hpnmepom cnyxnr samnra uecrn rpaxannna. ecrt +ro onpeenennax connantnax onenxa
rpaxannna, oexrnnnoe omecrnennoe cnocrno. ocronncrno orpaxenne +roro cnocrna n
cosnannn ero nocnrenx, r. e. camoonenxa nnunocrn, noxoxmaxcx na ero onenxe omecrnom.
ymecrnymr onpeenennte oexrnnnte xpnrepnn roro, uro nxonr n -nonxrne uecrn, uro napymaer
n uro ne napymaer uecrn rpaxannna. nropcrno, xax n nmx,' roxe oexrnnnt ]axr.
asymeercx, rpaxancxoe saxonoarentcrno moxer coepxart nnmt omne, nanxernte npannna o
samnre nnuntx nenmymecrnenntx npan. o cy nce panno n cnyuae nosnnxnonennx cnopa
nponsnonr orop rex npoxnnenn nnrepecon nnunocrn, samnra xoroptx yer npnsnana
neoxonmo c rouxn spennx nnrepecon connanncrnuecxoro rocyapcrna n camo nnunocrn. Ho+romy
tno t npenournrentnee n yymnx rpaxancxnx xoexcax comsntx pecnynnx yxasart na
-nexoropte omenpnsnannte xonxpernte nnt nnuntx npan, ne saxptnax cyy nosmoxnocrt
pacmnpxrt +ror cnncox no mepe roro, xax yyr cospenart nx +roro coornercrnymmne
omecrnennte ycnonnx.
Hocxontxy, xax o +rom cxasano n pemennxx XXI n XXII ceson H, mnorne ]ynxnnn,
ntnonnxemte renept rocyapcrnenntmn opranamn, nocrenenno yyr nepexonrt n neenne
omecrnenntx oprannsann, ena nn nosnnxner neoxonmocrt n pacmnpennn xomnerennnn cya n
+ro onacrn ornomenn. ao nonarart, uro n ontmnncrne cnyuaen cnopt, cnxsannte c oxpano
uecrn, yyr paccmarpnnartcx omecrnenntmn oprann-. sannxmn. naxo, na nam nsrnx, +ro ne
-o]]e, paxancxonpanonax oxpana nnrepecon nnunocrn n , onercxoe rocyapcrno n npano 1956 r.
N 2, crp. 65). n npannntno ormernn, 'uro paxancxn xoexc moxer' coepxart nopmt nnmt o raxnx
nnuntx npanax, samnra xoroptx ocymecrnnma n rpaxancxonpanonom nopxxe (cm. onpoct xon]nxannn
conercxoro npana, ntn. 1, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1957, crp. 41).
120
m. . . unemnn, nunte npana n rpaxancxom npane n xannranncrnuecxnx crpan, ., 1941, crp.
89.
121
a m xe, crp. 112.
122
am xe, crp. 113
123
. . unemnn, cornamaxct c . . cxnasnem, n antnemem cama npnsnaer, uro n saxone,
ycranannnnammem oxpany nnuntx nenmymecrnenntx nnrepecon, onxna trt' ana raxax nx xapaxrepncrnxa,
xoropax nouepxnnana-t nx xapaxrep xax nnrepecon nnunocrn, xnnxmmecx unenom connanncrnuecxoro
xonnexrnna (cm. . . unemnn, nunte npana n rpaxancxom npane n xannranncrnuecxnx crpan, .,
1941, crp. 119).
onxno nperpaxart, norepnenmemy nosmoxnocrt nspart n cyent nopxox samnrt.
s cxasannoro tno t nenpannntno cenart .ntno, uro nnnnnyantnte ocoennocrn nnunocrn,
ee crpemnennx, nxyct n r. . ne oxpanxmrcx conercxnm npanom. opmt npana oxpanxmr npoxnnennx
uenoneuecxo nnnnnyantnocrn, no ne nenocpecrnenno, a nyrem saxpennennx sa nnunocrtm
npanocnoconocrn n cyexrnnntx npan n raxom nne n oeme, n xaxom onn npn cymecrnymmnx
+xonomnuecxnx n xyntrypntx ycnonnxx moryr n cnoem ocymecrnnennn nanonee nonno
yonnernopnrt nnnnnyantnte norpenocrn nnunocrn. paxancxax npanocnoconocrt n npano
nnuno cocrnennocrn, nanpnmep, cosamr nosmoxnocrt rpyxmnmcx npnopecrn nemt no cnoemy
nxycy, ncnontsonart cno sapaorox coopasno co cnonmn naxnonnocrxmn n pamxax saxona. Ho+romy
ena nn yenrentno npornnonocrannxrt npanonym oxpany nnrepecon anno nnunocrn xax
nnrepecon nernnnuntx (r. e. nncrnryr nnuntx npan) npanono oxpane rnnnuntx nnrepecon,
oecneunnaemtx, no mnennm . . une-mnn, ocrantntmn npanontmn nncrnryramn. mee n
orentnoe, xax nsnecrno, nsanmocnxsant, nponnxamr pyr pyra. npanonax samnra orentnoro
aercx n pamxax omero, rnnnunoro xax onpeenennoro connantnoro cnocrna.
7. amnra nnuntx npan onxna cocroxrt n npeocrannennn norepnenmemy npana rpeonart: a)
npnsnannx

sa nnm nnunoro rapana, ecnn nocnenee napymeno nnn xem-nno ocnapnnaercx; )


npexpamennx ecrnn, napymammnx nnunoe npano; n) conepmennx nonoxnrentntx ecrnn,
nanpannenntx na ycrpanenne nocnecrnn napymennx n oecneunnammnx noccranonnenne
napymennoro npana. ce +rn rpeonannx moryr trt ntneent ns omero npannna,
]opmynnpymmero n rpaxancxom saxonoarentcrne cnocot samnrt napymenntx rpaxancxnx
npan, ecnn n saxone, npeycmarpnnammem oxpany xonxpernoro nnunoro npana, ne yxasant nnte
cnocot samnrt.
8. rartx 7 cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna nonoxnrentno orneuaer na nonpoc, xnnxmrcx nn
connanncrnuecxne oprannsannn (rocyapcrnennte, xooneparnnnte, omecrnennte) nocnrenxmn
raxoro nnunoro nenmymecrnennoro npana, xax npana na uecrt n ocronncrno. onnanncrnuecxax
oprannsannx nmeer raxxe npano na nanmenonanne, xosxcrnennte oprannsannnna ]npmennoe
nanmenonanne. cxxax connanncrnuecxax oprannsannxxonnexrnnnoe opasonanne.
Hponsnocrnennax n ncxxax nnax exrentnocrt oprannsonannoro xonnexrnna nnnnnyannsnpyercx
n pesyntrarax +ro exrentnocrn na ocnone ooconennoro nx nero nmymecrna. onnanncrnuecxne
xosxcrnennte oprannsannn sannrepeconant n noepxannn cnoe nponsnocrnenno uecrn (uecrn
cnoe mapxn, cnoe ]npmt). ne mentme
crenenn onxnt epeut cnom uecrt n ocronncrno, orpaxammne yponent n xauecrno xx nonesno
exrentnocrn, cnyxamne xax t mepo ee onenxn, omecrnennte oprannsannn, pasnnunoro poa
xyntrypnte yupexennx nayunte, yuente, rearpt, xnyt, xyoxecrnennte xonnexrnnt n r. .
V !

1. paxancxo-npanonte ornomennx n nosnnxamr ns ocnonann, npeycmorpenntx
saxonom, a raxxe ns ecrnn rpaxan n oprannsann, xoropte, xorx n ne npeycmorpent saxo-
nom, no n cnny omnx nauan n cmtcna rpaxancxoro saxonoarentcrna nopoxamr rpaxancxne
npana n oxsannocrn (u. 1, cr. 4 cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna).
cnonannx nosnnxnonennx rpaxancxnx npan n oxsannocre moxno pasennrt na cneymmne
rpynnt: a) cenxn, xax npeycmorpennte saxonom, rax n ne npeycmorpennte saxonom, no ne
npornnopeuamne emy; ) amnnncrparnnnte axrt, n rom uncne nx connanncrnuecxnx
oprannsann axrt nnannponannx; n) orxptrax, nsoperennx, pannonannsaropcxne
npenoxennx, cosanne nponsneenn nayxn, nnreparypt n ncxyccrna; r) npnunnenne npea
pyromy nnny, a raxxe npnoperenne nnn cepexenne nmymecrna sa cuer pyroro nnna es
ocrarountx ocnonann; ) nnte ecrnnx rpaxan n oprannsann; e) cotrnx, c xoroptmn
saxon cnxstnaer .nacrynnenne rpaxancxonpanontx nocnecrnn (u. 2 cr. 4 cnon).
rartx 4 H u (ananornuna e u. 3 cr. 12 cnon rpaxancxoro cyonponsnocrna omsa
n comsntx pecnynnx) n coornercrnymmne e crartn rpaxancxnx nponeccyantntx
xoexcon pyrnx comsntx pecnynnx n o nsannx cnon npeycmarpnnann ananornm npana. o
n rpaxancxnx xoexcax ne coepxanoct nnxaxnx yxasann na ro, uro rpaxancxne
npanoornomennx moryr nosnnxart n cnny mpnnuecxnx ]axron, ne npeycmorpenntx saxonom.
aoopor, cr. 106 u ycranannnnana, uro oxsarentcrna nosnnxamr xs yxasanntx n
saxone ocnonann. 3ro nopoxano nexcnocrn n xoneannx n cyeno npaxrnxe: rax, nanpnmep,
cyt n axe epxonnt y neonoxparno orxastnann n samnre npan, ntrexammnx ns
oronopa noxnsnennoro coepxannx, ncxox ns roro, uro raxo, oronop ne npeycmorpen
paxancxnm xoexcom. rartx 4 cnon saxonoarentno saxpennxer ne rontxo ror ]axr, uro
name, rpaxancxoe npano ne snaer samxnyroro nepeunx ocnonann nos-' nnxnonnnnx
oxsarentcrnenntx npanoornomenn, no n canxnnonnpyer nosmoxnocrt cosannx nntx npan n
oxsannocre ecrnnxmn rpaxan n oprannsann, xorx t +rn ecrnnx n ne tnn, npeycmorpent
saxonom. 3ro cnnerentcrnyer o antnemem pacmnpennn emoxparnuecxnx nauan n
rpaxancxom saxonoarentcrne.
2. xrt nnannponannx n perynnponannx, a raxxe n nnte-amnnncrparnnnte axrt, r. e.
oprannsannonnte axrt, no omemy npannny, nnmt oxstnamr cropont x conepmennm cenxn
(otuno oronopa). axono noannxmmee xonnuecrno axron, nanpannenntx na pacnpeenenne
npoyxnnn mexy xosxcrnenntmn oprannsannxmn, pacnpeenenne nnmnron xannrantntx nno-
xenn, na yrnepxenne nnanon nepenosxn rpyson x r. . a ocnone +rnx axron saxnmuamrcx
oronopt nocranxn, nopxa,, nepenosxn n p.
o nmemr mecro n cnyuan, xora rpaxancxoe npanoornomenne nosnnxaer nenocpecrnenno ns
oprannsannonnoro axra. axont, nanpnmep, axrt nnanono-perynnpymmnx opranon, nanpannennte
na esnosmesnym nepeauy npenpnxrn, sann n coopyxenn or ono rocyapcrnenno
oneparnnno xosxcrnenno oprannsannn pyro. a ocnone raxoro axra nx npnnnmamme
oprannsannn nosnnxaer oxsannocrt npnnxrt nmymecrno or nepeamme oprannsannn, a y
nocnene oxsannocrt nepeart +ro nmymecrno. anee yxe yxastnanoct, uro ecrnne saxona
cronmocrn sect xpane orpannueno: ono ntpaxaercx nnmt, n rom, uro nepeaua nmymecrna
ocymecrnnxercx nyrem cnncannn, cronmocrn nepeanaemoro nmymecrna c ananca nepeamme,
oprannsannn na ananc npnnnmamme oprannsannn. cnxsn c rem, uro nepeaua ecrnymmero na
nonnom xospacuere npenpnxrnx xnnxercx ononpemenno n cnocoom peoprannsannn ero-xax
mpnnuecxoro nnna, npn nepeaue conmamrcx ycnonnx, oecneunnammne npnnnnn xospacuera.
3ro. n uacrnocrn, ntpaxaercx n rom, uro ocnonnte n oopornte cpecrna nepeanaemoro
npenpnxrnx, nsxrte nepeamme oprannsanne n napymenne npannna o nx nepeaue no anancy
n pasmepax, ycranonnenntx ]nnancontm -nnanom x momenry nepeaun, onxnt trt, nosnpament
npnnnmamme oprannsannn. onxnt trt raxxe; sanepment n rexymne pacuert mexy
nepeamme oprannsanne (nanpnmep, rpecrom) n nepeanaemtm npenpnxrnem (no
naxonnennxm, no amoprnsannonntm oruncnennxm n np.)
124
- Ho+romy, necmorpx na esnosmesnt
xapaxrep nepeaun, mexy nepeamme n npnnnmamme oprannsanne nosmoxnt nmymecrnennte
cnopt, xoropte npn pasnoneomcrnenno nx nounnennocrn paspemamrcx ocyapcrnenntm
apnrpaxem
125
.
a ocnonannn oprannsannonntx axron ntmecroxmnx opra-;non nponsnonrcx raxxe n nepeaua, no
n nosmesnom nopxxe rocyapcrnenntx npenpnxrn, sann n coopyxenn xooneparnnntm
oprannsannxm n or xooneparnnntx oprannsann rocyapcrnenntm.
Hpanoornomenne mexy oprannsanne, nepeamme npenpnxrne, sanne nnn coopyxenne, n
oprannsanne, npnnnmamme +ro nmymecrno, axe ecnn +ro esnosmesnax nepeaua, xnnxercx
rpaxancxonpanontm ornomennem. Hepeammax n npnnnmammax oprannsannn n +rom
nmymecrnennom npanoornomennn ntcrynamr xax pannonpannte mpnnuecxne nnna. Hpn nepeaue
conmamrcx ycnonnx, oecneunnammne coxpanenne nmymecrnenno ooconennocrn nepeanaemtx
npenpnxrn xax ocnont xosxcrnennoro pacuera. Hepeammax n npnnnmammax oprannsannn n
cnyuae cnopa ocymecrnnxmr samnry cnonx nmymecrnenntx npan n otunom rpaxancxonpanonom
nopxxe.
prannsannonnt (amnnncrparnnnt) axr, npennctnammn nepeauy, cnyxnr ocnonannem
nosnnxnonennx amnnncrparnnnoro npanoornomennx mexy xomnerenrntm ncnonnnrentno-
pacnopxnrentntm rocyapcrnenntm opranom, c ono cropont, n nepeamme n npnnnmamme
oprannsannxmn c pyro. 3ro rax nastnaemoe ornomenne no neprnxann, r. e. ornomenne
mexy nnacrntm opranom n nounnxmmecx emy oprannsanne.
124
m. nocranonnenne n or 2 anpenx 1935 r. nepeaue rocyapcrnenntx npenpnxrn, sann n
coopyxenn ( 1935 r. N 28, cr. 221), nocranonnenne or 15 ]enpanx 1936 r. ( 1936 r. N 11,
cr. 93) c nocneymmnmn nsmenennxmn; cr. 119 Honoxennx o conere naponoro xosxcrna +xonomnuecxoro
amnnncrparnnnoro paona (H 1957 r. N 12, cr. 121); nocranonnenne or 5 max 1940 r. (H
1940 r. N 15, cr. 364); ncrpyxnnm u , n ccapnr-paxa npn or 26 max 1940 r.
125
nonpocax npaxrnxn nepeaun npenpnxrn, sann, coopyxenn cm. ncrpyxrnnnoe nnctmo
ocapnrpaxa nnncrepcrna mcrnnnn or 11 exapx 1953 r. (opnnx ncrpyxrnnntx yxasann
ocapnrpaxa npn onere nnncrpon , ntn. 3, ocmpnsar, 1956) n nnctmo samecrnrenx rnanno-ro
apnrpa ocapnrpaxa npn onere nnncrpon or 26 nmnx 1958 r. N -98.
xsannocrt conepmnrt axr nepeaun nx nepeamme oprannsannn n oxsannocrt npnnxrt
nmymecrno nx npnnnmamme oprannsannn n annom amnnncrparnnnom npanoornomennn
+ro oxsannocrt no ornomennm x nnacrnomy oprany. o n rpaxancxom npanoornomennn,
nosnnxmem na ocnone amnnncrparnnnoro axra, r. e. n rax nastnaemom ornomennn no
ropnsonrann, nasnannte oxsannocrn npenpamamrcx n nmymecrnennte rpaxancxne npana n
oxsannocrn naxoxmnxcx n pannom nonoxennn cropon.
ntmn xnnxmrcx npanoornomennx, ntrexammne ns exrentnocrn nnanono-perynnpymmero oprana
no nepepacnpeenennm ocnonntx ]onon (n rom uncne npenpnxrn, sann n coopyxenn) n
naenennm nmn n nenxx cosannx marepnantno ocnont nx exrentnocrn oprannsyemoro
npenpnxrnx, no pacnpeenennm n nepepacnpeenennm enexntx ooporntx cpecrn, ronapon,
npntnn, amoprnsannonntx oruncnenn n r. n. mymecrnennoe npanoornomenne nosnnxaer n +rnx
cnyuaxx mexy rocyapcrnom n oneparnnno nmymecrnenno ooconenno rocyapcrnenno
oprannsanne. ocyapcrno uepes cno opran ynpannennx ocymecrnnxer axr pacnopxxennx
rocyapcrnenno cocrnennocrtm, ntrexammn ns ero +xonomnuecxo nnacrn, xnnxmmecx
ononpemenno n nnacrtm nonnrnuecxo. o nocne roro xax ntenenne n ooconenne nmymecrna
nponsomno, rocyapcrno ne orneuaer no oxsarentcrnam rocyapcrnenno oprannsannn, a +ra
oprannsannx ne orneuaer no oxsarentcrnam rocyapcrna (cr. 13 cnon).
cnyuae, xora ntenennte nnanono-perynnpymmnm opranom oopornte ]ont ne nepeuncnxmrcx
na cuer npenpnxrnx anxom, n xoropom naxonrcx cuer no nepepacnpeenennm ooporntx n nntx
cpecrn +roro oprana, npenpnxrne ncrynaer n, rpaxancxonpanonoe ornomenne c anxom, ono
nnpane rpeonart nepeuncnennx emy ntenenntx cpecrn.
. . rapxon cunraer, uro napxy c oprannsannonntmn (amnnncrparnnntmn)
npanoornomennxmn mexy nnanono-perynnpymmnm opranom n npenpnxrnem nosnnxaer n
nmymecrnennoe npanoornomenne (xoropoe, no mnennm . . rapxona, ncera xnnxercx
rpaxancxonpanontm) no nonoy nmymecrna (nanpnmep, ooporntx cpecrn) , ntenennoro na
ocnone amnnncrparnnnoro axra +rnm opranom npenpnxrnm
126
. epno nn +ro, a. ecnn nepno, ro n
xaxnx cnyuaxx?
Hpenpnxrne ne moxer nn n apnrpaxnom, nn n xaxom-nno pyrom oecneunnammem
npnnynrentnoe ncnonnenne nopxxe rpeonart or nnanono-perynnpymmero oprana ntenennx
neoxonmtx emy cpecrn. no moxer xoaracrnonart o +rom nepe nasnanntm opranom,
npecrannn neoxonmte oocnonannx n pacuert, a n cnyuae orxasa n yonnernopennn xoaracrna
oparnrtcx c xanoo n ntmecroxmym nncrannnm. 3ro onacrt amnnncrparnnntx, a ne
rpaxancxnx npanoornomenn. o ecnn t

axe cy nnn apnrpax paccmarpnnan raxne xanot,
sect ne. tno t cnopa o npane rpaxancxom, a tn t cnop o saxonnocrn n nenecoopasnocrn
ecrnn coornercrnymmero nnanono-perynnpymmero oprana.
axne npanoornomennx cxnatnamrcx n rom cnyuae, ecnn-nnanono-perynnpymmn opran
saepxnnaer na cnoem cuere enexnte cymmt, npnunrammnecx n nne ooporntx nnn xaxnx-nno
nntx cpecrn npenpnxrnm? Fanx ne moxer nepeuncnnrt; raxne cymmt es pacnopxxennx nnanono-
perynnpymmero oprana, no+romy anx ne necer rpaxancxonpanono ornercrnennocrn nepe
npenpnxrnem. t nonaraem, uro n +rom cnyuae raxym ornercrnennocrt necer nnanono-
perynnpymmn opran, no on nesaxonno yepxnnaer y cex uyxne cpecrna, r. e. cpecrna,
nxoxmne n cocran nmymecrna npenpnxrnx. 3ro ror cnyua xora mexy amnnncrparnnntm
opranom n nounnenntm emy npenpnxrnem nosnnxamr nmymecrnennte ornomennx no ropn-
sonrann, r. e. rpaxancxonpanonte ornomennx.
paxancxonpanonoe ornomenne, onnm ns yuacrnnxon xoroporo ntcrynaer nnanono-
perynnpymmn opran, nosnnxaer n n rom: cnyuae, xora +ror opran sa cuer nmemmerocx n ero
pacnopxxennn pesepna ooporntx cpecrn npnnnmaer na cex rapanrnnym ornercrnennocrt no
oronopy, saxnmuennomy noneomcrnenntm emy npenpnxrnem c pyro oprannsanne. 3ra
oprannsannx n cnyuae nencnonnennx oxsarentcrna npenpnxrnem-onxnnxom nnpane saxnnrt
nopyunrenm nnanono-perynnpymmemy oprany rpeonanne o ntnnare coornercrnymmnx cymm.
3. nnm ns naxntx ycnonn antnemero ncnontsonannx ronapno-enexno ]opmt n nnrepecax
xommynncrnuecxoro crponrentcrna xnnxercx yxpennenne nmymecrnenno camocroxrentnocrn
rocyapcrnennoro npenpnxrnx xax mpnnuecxoro nnna. nx +roro neoxonmo .nontcnrt
xospacuernte crnmynt n exrentnocrn npenpnxrnx n marepnantnym sannrepeconannocrt unenon
ero xonnexrnna n pesyntrarax rpya.
nnrepecax nyumero ntnonnennx nnanon, yxastnan . . pymen, nao art npenpnxrnm
ontme nosmoxnocre pacnopxxartcx npntntm, mnpe ncnontsonart ee nx noompennx xopome
126
m. onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N 89, crp. 63
paort cnoero xonnexrnna, nx pacmnpennx nponsnocrna
127
.
cnnenne xospacuerntx crnmynon n yxpennenne nmymecrnenno camocroxrentnocrn npenpnxrnx
osnauamr ycnnenne perynnpymme ponn nopm rpaxancxoro npana n ncnontsonannn ronapno-
pnexntx ornomenn n nenxx oecneuennx rex remnon connanncrnuecxoro naxonnennx, xoropte
neoxonmt nx ntnonnennx nnanon nponsnocrna, npeycmorpenntx Hporpammo H.
eyxnonno pacmnpxercx c]epa npnmenennx rpaxancxonpanontx oronopon. ce ontme
nospacraer snauenne ycnonn, .ntpaartnaemtx camocroxrentno npn saxnmuennn xosxcrnenntx, r.
e. rpaxancxonpanontx, oronopon rocyapcrnenntmn n xooneparnnntmn oprannsannxmn. ce
ontme rpaxancxonpa-nonoe perynnponanne oxnartnaer nmymecrnennte ornomennx c yuacrnem
xonxoson, nce cnntnee nonnexaemtx n omn +xonomnuecxn oopor crpant.
oronopt nocranxn, xynnn-npoaxn n nnte rpaxancxonpa-nonte oronopt, saxnmuaemte mexy
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn (+rn oronopt otuno nmenymrcx xosxcrnenntmn), xnnxmrcx
mpnnuecxnm ntpaxennem couerannx nnanonoro naua-.na n xosxcrnennoro pacuera, a raxxe
ntpaxennem couerannx nnana n camocroxrentnocrn xooneparnnnoro cocrnennnxa n rex
-cnyuaxx, xora croponamn (nnn ono ra nnx) ntcrynamr xooneparnnnte oprannsannn.
osxcrnennt oronop ]opma xonxpernsannn nnanonoro saannx, cpecrno, crnmynnpymmee
ero ocymecrnnenne nyrem nosnoxennx nmymecrnenno ornercrnennocrn na cropont sa
nencnonnenne npnnxrtx nmn oxsarentcrn, n nncrpymenr ncnpannennx omnox n nnannponannn.
Ho mepe yxpennennx nmymecrnenno n oneparnnno camocroxrentnocrn rocyapcrnenntx
npenpnxrn xosxcrnennte oronopt nce ontme cranonxrcx nncrpymenrom xonxpernsannn
nnanontx saann, cpecrnom nponepxn nx npannntnocrn n coornercrnnx rem nponopnnxm, n
xoroptx onxno nponsnonrtcx pacnpeenenne npoyxnnn n pasnnuntx orpacnxx naponoro xosx-
crna. 3ro nonoxenne pacnpocrpanxercx raxxe n na oronopt n c]epe nnyrpnnpomtmnennoro
cnaxennx, ocymecrnnxemoro na ocnone oxsarentntx nx oenx cropon axron pacnpeenennx
nnannpyemo, e]nnnrno npoyxnnn
128
. o nce ontmee snauenne .no mepe ynennuennx npoyxnnn
yer npnoperart oronop xynnn-npoaxn xax oronop, o]opmnxmmn pacnpeenenne conna-
nncrnuecxo npoyxnnn ne n cnny nnanontx npenncann, oxsarentntx nx oenx cropon, a na
ocnone nponsnocrnennoro nnana xaxo ns cropon, nosnonxmmero xax npoanny, rax n noxynarenm
camocroxrentno ycranannnnart ne rontxo coepxanne oronopa, no sauacrym n camocroxrentno
nsnpart xonrparenra. Fyer pacmnpxrtcx npoaxa npenpnxrnxm neoxonmtx nm npemeron
nponsnocrnennoro nasnauennx co cxnaon ctro-cnaxenuecxnx oprannsann, naxoxmnxcx n
neennn connapxoson.
xpennenne mexannsma rpaxancxonpanonoro perynnponannx nneuer sa coo ycnnenne
nmymecrnenno ornercrnennocrn no oxsarentcrnam, nosnnxammnm mexy connanncrnuecxnmn
npenpnxrnxmn, n uacrnocrn, nontmenne enexntx canxnn (neycroxn), pacmnpenne npaxrnxn
nosmemennx ytrxon sa nencnonnenne oxsarentcrn n r. .
4. Hporpamme H yxasano, uro onnara no rpyy n reuenne npecroxmero nanarnnernx
ocranercx ocnonntm ncrounnxom yonnernopennx marepnantntx n xyntrypntx norpenocre
rpyxmnxcx, uro nepexo x xommynncrnuecxomy pacnpeenennm sanepmnrcx nocne roro, xax
npnnnnn pacnpeenennx no rpyy ncuepnaer cex o na, r. e. xora nacrynnr nsonnne marepnant-
ntx n xyntrypntx nar n rpy npenparnrcx nx ncex unenon omecrna n nepnym xnsnennym
norpenocrt. 3ro osnauaer, uro npano nnuno cocrnennocrn na npemert norpenennx coxpannrcx
na nect nepno nepexoa x xommynnsmy.
asymnte rpannnt npana nnuno cocrnennocrn ouepuent n oruernom oxnae . . pymena na
XXII cese naprnn. Hpecrannenne o nsonnnn xax o esrpannunom pocre nnuno cocrnennocrn
ne name, uyxoe xommynnsmy npecrannenne. nunax cocrnennocrt rpyxennxa na mnorne
npemert, xax ]opma nnunoro norpenennx, ne npornnopeunr xommynncrnuecxomy crponrentcrny,
noxa ona coxpanxer pasymnte pasmept n ne npenpamaercx n camonent
129
.
onercxoe rocyapcrno oxpanxer npano nnuno cocrnennocrn ne rontxo na nmymecrno,
npnoperennoe n pesyntrare nenocpecrnennoro nnunoro yuacrnx rpaxan n omecrnennom
nponsnocrne. xpanxercx npano nacneonannx nnuno cocrnennocrn, oxot, npnoperaemte or
ntnrptme no onnrannxm rocyapcrnenntx samon, enexno-nementx norepe; rocyapcrno
ntnnaunnaer nponenrt no nxnaam rpaxan n ceperarentnte xacct. xoneunom cuere nnunax
cocrnennocrt, npnoperaemax raxnm opasom, nmeer rpyonoe nponcxoxenne. aaua saxnmuaercx
127
arepnant XXII cesa H, ocnonnrnsar, 1961, crp. 181.
128
m. nn. 4 n 8 nocranonnennx onera nnncrpon or 30 nmnx 1962 r. antnemem ynyumennn
nopxxa saxnmuennx oronopon na nocranxy npoyxnnn nx marepnantno-rexnnuecxoro oecneuennx npenpnxrn n
oprannsann, H 1962 r. N 12, cr. 94.
129
arepnant XXII cesa H, ocnonnrnsar, 1961, crp. 84.
n rom, urot nexoropte ns nepeuncnenntx ncrounnxon nnuno cocrnennocrn (nanpnmep,
nacneonanne) ne ncnontsonannct n nenxx yxnonennx or omenonesnoro rpya, oxsarentnoro nx
ncex rpyocnocontx unenon connanncrnuecxoro omecrna. ommynnsm, x pasnepnyromy
crponrentcrny xoroporo nepemen , ne moxer mnpnrtcx c rynexnamn. ,
o 1961 roa omne npnnnnnt oncrnrynnn , onpeenxmmne rpyono xapaxrep n
norpenrentcxoe nasnauenne npana nnuno cocrnennocrn, ne tnn xonxpernsnponant n rpaxan-
cxnx xoexcax, nsanntx eme n nepno nponeennx nono +xonomnuecxo nonnrnxn. exymee
saxonoarentcrno roxe ne ncera nocnenano sa xoom cotrn, ne cosanano ocrarountx rapanrn
nx roro, urot npano nnuno cocrnennocrn ncnontsonanoct rontxo n coornercrnnn c ee
nasnauennem. pyro cropont, xnnennx +xonomnuecxoro nopxxa (neocrarox n xnnnmax, n
nontsymmnxcx ontmnm cnpocom ronapax naponoro norpenennx n r. .) orpnnarentno
cxastnannct na peantnom npnmenennn mpnnuecxnx nopm, nmenmnx cnoe nentm nocrannrt npano
nnuno cocrnennocrn n coornercrnymmne ero nasnauennm pamxn. pome roro, rpeonannx saxona
ne ncera tnn peanncrnunt: no+romy, nanpnmep, ycranonnennte saxonom nx nannmarene n o-
max nnuntx cocrnennnxon rnepte cranxn xnaprnpno nnart napymannct xax upesmepno nnsxne.
tne cr. 25 cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna rouno, oueprnna coepxanne npana nnuno
cocrnennocrn, a raxxe ntrexammne ns ee norpenrentcxoro xapaxrepa npeent ocymecrnnennx
+roro npana (sanpemenne nsnnexart nerpyonte oxot). cnont nxnmuena n nopma,
ananornunax cr. 1 u' 1922 roa: rpaxancxne npana oxpanxmrcx saxonom, sa ncxnmuennem
cnyuaen, xora onn ocymecrnnxmrcx n npornnopeunn c nx nasnauennem n connanncrnuecxom
omecrne n nepno crponrentcrna xommynnsma (cr. 5 cnon). 3ra nopma nmeer omee snauenne nx
ncex rpaxancxnx npan, a ne rontxo nx npana nnuno cocrnennocrn. o x ne cneyer npnerart n
ncxnmunrentntx cnyuaxx. nacno cranonnrtcx na nyrt npornnonocrannennx yxa n yxnt saxona.
eoxonmt rnepte rapanrnn npan rpaxan n oprannsann. Fes +roro nentsx yxpennrt saxonnocrt
n connanncrnuecxn npanonopxox.
emammnm ]axropom, oecneunnammnm npany nnuno cocrnennocrn ry pont, xoropym onxen
nrpart +ror nncrnryr n nepno pasnepnyroro crponrentcrna xommynnsma, xnnxercx ocrnrnyrax
omecrnom crenent +xonomnuecxoro nporpecca. o rex nop noxa norpenocrn nme ne cmoryr trt
yonnernopent nonnocrtm sa cuer omecrnenntx ]onon, npano nnuno cocrnennocrn yer
cymecrnonart. paxancxne xoexct comsntx pecnynnx onxnt xonxpernsnponart nopmt cnon,
ornocxmnecx x. npany nnuno cocrnennocrn, raxnm opasom, urot nopmt +rnx xoexcon n nnte
nosaxonnte axrt yunrtnann peantnte +xonomnuecxne ycnonnx n nosmoxnocrn.
5. ncrnryr nacneonannx xnnxercx nponsnontm or nncrnryra nnuno cocrnennocrn. Ho+romy
nenpannntno tno t nonarart, uro orpannuenne npana nnuno cocrnennocrn no mepe
nponnxennx x xommynnsmy onxno nauartcx c orpannuennx, a sarem n nonno orment npana
nepeaun ee no nacnecrny.
snecrnte ntcxastnannx apxca o sanncnmocrn n nponsnonocrn npana nacneonannx uacrno
cocrnennocrn or camo uacrno cocrnennocrn ocramrcx n cnne n nx nnuno cocrnennocrn npana
ee nacneonannx. rpannuenne nnn sanpemenne npana nacneonannx ne acr oxnaemoro pesyntrara
o rex nop, noxa cymecrnymr +xonomnuecxne npenoctnxn cymecrnonannx npana nnuno
cocrnennocrn. anpemenne nacneonannx noneno t nnmt x oxoy saxona, x nepeaue nmymecrna
nyrem apennx nnsxnm, pystxm n r. .
o rnannoe n , uro raxoe sanpemenne n xaxo-ro mepe noopnano t marepnantnte crnmynt
rpya, sannrepeconannocrt n ntcoxnx rpyontx sapaorxax, uro orpnnarentno orpasnnoct t na
pocre nponsnonrentnocrn rpya. axonen, ormena ,nacneonannx morna t ymemnrt nnrepect
ere n nerpyocnocontx, nmex n nny, uro rocyapcrno eme ne moxer npnnxrt na cex nonnocrtm
oecneuenne nx norpenocre.
Ho+romy saxonoarent ornepr npenoxennx (namemne orpaxenne ,n neuarn npn ocyxennn
npoexra cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna) orpannunrt npano nacneonannx, n uacrnocrn,
cysnrt cnooy sanemarentntx pacnopxxenn. cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna pacmnpnnn
cnooy sanemannx, ycranonnn, uro nacneoarent moxer sanemart cnoe nmymecrno ne rontxo
nnnam, nxoxmnm n xpyr nacnennxon no saxony, no n nocroponnnm nnnam (npn ycnonnn
coxpanennx oxsarentntx one sa ertmn n nerpyocnocontmn nacnennxamn). e nce ponte
xnnxmrcx nnsxnmn nx nacneoarenx.
mecre c rem tno t nenecoopasno (n yymnx rpaxancxnx xoexcax comsntx pecnynnx)
orpannunrt pacnopxxenne nacnennxamn rem nacnecrnenntm nmymecrnom, n npannntnom
ncnontsonannn xoroporo sannrepeconano omecrno. eut ner o nenntx xaprnnax n nntx
npemerax ncxyccrna, pyxonncnom ]one ntammnxcx exrene nnreparypt, nayxn, ncxyccrna
n r. . neyer npnsnart sa rocyapcrnom npenmymecrnennoe npano ntxyna raxnx npemeron.
6. onercxoe rpaxancxoe npano perynnpyer pasnnunte nnt rnopuecxo rpyono exrentnocrn
anropcrno na nayunte, xyoxecrnennte n nnte nponsneennx. axon oxpanxer nnunte n
nmymecrnennte npana anropon n nsoperarene.
nacroxmee npemx npano na nocnponsneenne n pacnpocrpanenne nnreparypnoro nponsneennx nn
nponsneennx, ncxyccrna npnnanexnr connanncrnuecxnm oprannsannxm (nsarentcrnam,
spennmntm npenpnxrnxm n r. .), a npano na npnmenenne nsoperennxrem rocyapcrnenntm
n xooneparnnntm oprannsannxm, xoropte onxnt peannsonart nsoperenne, nnepnrt ero n
nponsnocrno n nnrepecax naponoro xosxcrna, n nenxx pasnnrnx nponsnonrentntx cnn
crpant. xe n 1931 roy tno nneeno anropcxoe cnnerentcrno n onacrn nsoperarentcxoro
npana. soperarent, xoropomy ntano raxoe cnnerentcrno, nomnmo nnuntx npan, nmeer npano
nonyunrt nosnarpaxenne sa npnmenenne ero nsoperennx n .naponom xosxcrne
coornercrnymmnmn connanncrnuecxnmn oprannsannxmn. onopap, nonyuaemt anropom
nponsneennx nnreparypt, nayxn, ncxyccrna, +ro ocoax ]opm.a nosnarpaxennx sa
nnoxennt nm n nponsneenne rnopuecxn rpy.
cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna orxasannct or xapaxrepncrnxn npan anropa xax
ncxnmunrentntx n onpeennnn +rn npana n coornercrnnn c nx ecrnnrentntm coepxannem,
coornercrnymmnm nepnoy nonno n oxonuarentno noet connannsma n . nropy
npnnanexnr npano: na onynnxonanne, nocnponsneenne n pacnpocrpanenne cnoero
nponsneennx no cnonm nmenem, no ncenonnmom nnn es oosnauennx nmenn (anonnmno); na
nenpnxocnonennocrt nponsneennx; na nonyuenne nosnarpaxennx sa ncnontsonanne
nponsneennx pyrnmn nnnamn, xpome cnyuaen, yxasanntx n saxone (cr. 98 cnon). Hocxontxy
rnnorpa]nn, rearpt, xnnocrynn n r. n. connanncrnuecxax cocrnennocrt, a nsarentcxoe,
rearpantnoe n xnnonocranonounoe eno cocpeoroueno n pyxax coornercrnymmnx conn-
anncrnuecxnx oprannsann, nocnponsneenne n pacnpocrpanenne nponsneenn, nx nocranonxa
n nnoe nx ncnontsonanne ocymecrnnxmrcx +rnmn oprannsannxmn na ocnone oronopon,
saxnmuaemtx c anropamn, xpome cnyuaen, yxasanntx n saxone (cr. 101 cnon).
npamnnaercx, nouemy ornomennx, cnxsannte c anropcrnom n nsoperarentcrnom n
xnnxmmnecx ornomennxmn, ntrexammnmn ns rpyono exrentnocrn, xorx n ocooro,
cnenn]nuecxoro poa +ro exrentnocrn, perynnpymrcx n cnoe ocnonno uacrn nopmamn
rpaxancxoro, a ne rpyonoro npana?
exrom perynnponannx ntcrynaer n +rnx cnyuaxx ne nponecc xnnoro rpya, a pesyntrart
rpyono exrentnocrn, oexrnnnponannte n anropcxom nponsneennn, nsoperennn. 3rn o-
exrt, yyun nemarepnantntmn naramn, nmemr, onaxo, nmymecrnennym nennocrt;
cyexramn npana na nee xnnxmrcx anrop n nsoperarent. eoxonmo raxxe yuecrt, uro
rpyonoe npano perynnpyer rpyonte ornomennx paounx . cnyxamnx, cxnatnammnecx n
rocyapcrnennom npenpnxrnn- nnn yupexennn raxnm opasom, uro paornnxn nounnxmrcx
ennomy rpyonomy pacnopxxy, oprannsymme exrentnocrn pyxononrenx npenpnxrnx nnn
yupexennx. nropcxax xe n nsoperarentcxax exrentnocrt nporexaer n nntx ycnonnxx.
o axe ecnn anrop cosaer cnoe nponsneenne no saxasy connanncrnuecxo oprannsannn, n xoropo
on paoraer, n ero rpy n nponecce paort na nponsneennem nounnxercx nnyrpennemy rpyonomy
pacnopxxy, cymecrnymmemy n oprannsannn, n onnaunnaercx, anrop coxpanxer nnunte npana na
nponsneenne. pome roro, on coxpanxer npano na nosnarpaxenne sa ro ncnontsonanne
nponsneennx, xoropoe ntxonr sa pamxn, npeycmorpennte rpyontm oronopom. py no
cosannm nponsneennx (anropcxn rpy) moxer trt npemerom rpyonoro oronopa, no camo
nponsneenne oexr anropcxoro npana. xcnxercx +ro rem, uro nponsneenne neorennmo or
nnunocrn anropa (c uem cnxsant nnunte npana npano na nmx, na nenpnxocnonennocrt
nponsneennx n r. .), n rem, uro nponsneenne, xorx n onxno trt nonnomeno n marepnantno
nemn, camo no cee nmeer nemarepnantnt xapaxrep. Ho+romy, xorx npano cocrnennocrn na +ry
marepnantnym nemt moxer npnnanexart rontxo oprannsannn, n xoropo anrop paoran no
rpyonomy oronopy, cyexrom anropcxoro npana na nponsneenne ocraercx anrop
130
.
Hpano na nonyuenne nosnarpaxennx sa npnmenenne nsoperennx, na xoropoe ntano anropcxoe
cnnerentcrno, raxxe xnnxercx cyexrnnntm rpaxancxnm, a ne rpyontm npanom axe n rom
cnyuae, ecnn nsoperarent cocroxn n rpyonom npanoornomennn c npenpnxrnem n, cneonarentno,
sa rpy no cosannm nponsneennx nonyuan sapaornym .nnary. soperarent nonyuaer
nosnarpaxenne e sanncnmocrn or +xonomnn nnn nnoro nonoxnrentnoro +]]exra, nonyuaemoro n
130
m. o +rom F. . n r n m o n o n, . . u n e m n n, nropcrno n rpyonoe npanoornomenne, onercxoe
rocyapcrno n npano 1956 r. N 5, crp. 4857; nx xe, nropcxoe npano, ypc conercxoro rpaxancxoro npana,
ocmpnsar, 1957, crp. 6364.
pesyntrare nnepennx nsoperennx (cr. 111 cnon), r. e. nocne roro, xax ero rpyonte oxsannocrn
no ornomennm x npenpnxrnm yxe ncnonnent n onnauent n nne sapaorno nnart. Hpano na
nonyuenne nosnarpaxennx sa npnmenenne nsoperennx ntrexaer ne rontxo ns saxona
pacnpeenennx no rpyy, no n ns saxona cronmocrn: cnnxenne ceecronmocrn npoyxnnn ntcrynaer
]axropom, onpeenxmmnm nennunny nosnarpaxennx, nonyuaemoro nsoperarenem.
orx oexrom xax anropcxoro, rax n nsoperarentcxoro npana xnnxmrcx pesyntrart rnopuecxoro
rpyanemarepnantnte nara, mexy +rnmn nymx nncrnryramn rpaxancxoro npana nmemrcx
cymecrnennte pasnnunx. anpnmep, onnara rpya nsoperarenx sanncnr or pesyntrara
ncnontsonannx nsoperennx, rora xax anropcxoe npano nnmt xocnenno (n cnxsn c nepensannem
nponsneenn, na xoropte nmeercx nontmennt cnpoc, xonnuecrnom rearpantntx nocranonox n r.
.) yunrtnaer onenxy unrarenxmn n spnrenxmn crenenn nayunocrn, neno n xyoxecrnenno
spenocrn nponsneennx, uro orpaxaercx na nennunne anropcxoro ronopapa. 3ro, xax n nexoropte
pyrne ornnunx npan nsoperarene or npan anropon, ntsnannte rem ocroxrentcrnom, uro
anropcxoe npano ne nmeer ro nenocpecrnenno cnxsn c nponsnocrnom, xaxym nmeer
nsoperarentcxoe npano, cnnerentcrnyer, uro nosnnnx nnnnnncron, orcrannammnx
camocroxrentnoe cymecrnonanne xaxoro ns +rnx nncrnryron conercxoro rpaxancxoro npana, onee
npannntna, uem nosnnnx rex, xro npenaran oennnrt nx n nncrnryr anropcxo-nsoperarentcxoro
npana
131
.
7. erynnpyx ornomennx, ntrexammne ns nmymecrnenno ooconennocrn nx cyexron, conercxoe
rpaxancxoe npano oecneunnaer samnry napymenntx nmymecrnenntx npan. Hpn orxase nnna
oponontno ncnonnnrt nexamym na nem oxsannocrt nepeart nemt, ynnarnrt entrn,
nponsnecrn onpeenennym paory, nosmecrnrt cronmocrt nonpexennoro nmymecrna n r. . nnno,
ute npano napymeno, moxer npnernyrt nomomn, annapara .rocyapcrnennoro npnnyxennx n
nenxx nonyuennx yonnernopennx n rem camtm ocymecrnnennx cnoero npana. axnm annaparom
rocyapcrnennoro npnnyxennx xnnxercx cy, no omemy npannny, n rex cnyuaxx, xora ono ns
cropon n rpaxancxom npanoornomennn ntcrynaer rpaxannn nnn xonxos, n apnrpax
(rocyapcrnennt, connapxoson n neomcrnennt) n rex cnyuaxx, xora oe cropont n rpaxancxom
npanoornomennn connanncrnuecxne xosxcrnennte oprannsannn (xpome xonxoson).
pome roro, rpaxancxne npana samnmamrcx n rperecxnm cyom, a n cnyuaxx n n nopxxe,
ycranonnenntx saxonom, ronapnmecxnmn cyamn, npo]comsntmn n nntmn omecrnenntmn
oprannsannxmn, a raxxe n amnnncrparnnnom nopxxe. euac ]asanmecrxomt paccmarpnnamr
cnopt o nosmemennn connanncrnuecxnmn oprannsannxmn ymepa, npnunnennoro paounm n
cnyxamnm yneutem nno nntm nonpexennem sopontx, cnxsanntm c nx paoro, uro, onaxo, ne
nnmaer sannrepeconannym cropony npana n cnyuae necornacnx c pemennem ]asanmecrxoma
oparnrtcx n cy
132
. nopt na nesnaunrentnym cymmy moryr paspemartcx ronapnmecxnmn cyamn.
mnnncrparnnnt nopxox samnrt rpaxancxnx npan onycxaercx xax ncxnmuenne n cnyuaxx,
ocoo npeycmorpenntx saxonom (nanpnmep, cr. 63 cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna
npeycmarpnnaer 'ntcenenne n amnnncrparnnnom no-+xxe -rpaxan, camoynpanno sanxnmnx
xnnoe nomemenne, a raxxe nannmarene ns omon, rposxmnx onanom; n amnnncrparnnnom
nopxxe paccmarpnnamrcx cnopt o nosmemennn rpaxanam cronmocrn crpoenn, cnocnmtx n cnxsn
c ornoom sementntx yuacrxon nx rocyapcrnenntx n omecrnenntx naonocre).
amnra rpaxancxnx npan ocymecrnnxercx nyrem npnsnannx ann ycranonnennx nx cyom, ecnn
npano nnna ocnapnnaercx, nonepraercx comnennm nnn ecnn npnsnanne npana cnyxnr npeno-
ctnxo nx rpeonann, xoropte nno ononpemenno c ncxom o npnsnannn, nno nnocnecrnnn
yyr npexnnent pyromy, oxsannomy nnny. axon, nanpnmep, .ncx o npnsnannn anropcrna n
nnreparypnoe nponsneenne nnn na nsoperenne, ncx o npnsnannn npana na xnnoe nomemenne n r..
paxancxne npana, anee, samnmamrcx: nyrem noccranonnennx nonoxennx, cymecrnonanmero o
napymennx npana (nanpnmep, ntcenenne nnna, nesaxonno sanxnmero uyxoe xnnoe nomemenne,
nosnpar cocrnennnxy nmymecrna, xoroptm nesaxonno sannaeno pyroe nnno); nyrem npeceuennx
ecrnn, napymammnx npano (nanpnmep, ntnecenne cyenoro pemennx, oxstnammero
npenpnxrne npexparnrt cnycx crountx no n nooemt, naxoxmnecx n nontsonannn xonxosa);
nyrem npncyxennx x ncnonnennm oxsannocre n narype x peantnomy ncnonnennm (nanpnmep,
pemenne, oxstnammee namoarenx x nepeaue nannmarenm nemn, xnnxmmecx npemerom
oronopa nmymecrnennoro nama, pemenne, oxstnammee nocranmnxa nepeart noxynarenm
npoyxnnm n coornercrnnn c oronopom nocranxn mn oxstnammee nopxunxa cart oexr
nopxa saxasunxy); nyrem npexpamennx nnn nsmenennx npanoornomennx (nanpnmep, pasen omero
131
m. F. . nrnmonon, . . u n e n m n n, soperarentcxoe npano, ocmpnsar, 1960, crp. 1317.
132
m. xas Hpesnnyma epxonnoro onera or 2 oxrxpx 1961 r. .eomocrn epxonnoro onera
1961 r. N 41, cr. 420. 2 H 1961 r. N 20, cr. 146.
nmymecrna mexy cococrnennnxamn no cyy, nnexymn sa coom npexpamenne npanoornomenn
ome cocrnennocrn); nyrem nstcxannx c nnna, napymnnmero npano, spnunnenntx ytrxon, a n
cnyuaxx, npeycmorpenntx saxonom ann oronopom, neycroxn (mrpa]a, nenn) n nontsy nnna,
npa- xoroporo napymeno. axon moxer npeycmorpert n nnte, xpome yxasanntx, cnocot samnrt
rpaxancxnx npan (cr. 6 cnon).
trxn ncuncnxmrcx n entrax, +ro enexnax xomnencannx nonecennoro nmymecrnennoro
ymepa. pe moxer trt npnunnen nencnonnennem oxsannocrn, npnnxro na cex pyro
cropono no oronopy nnn ycranonnenno saxonom. osme--menne ytrxon xnnxercx ynnnepcantno
]opmo npnnynrentnoro ocymecrnnennx rpaxancxoro npanomounx, no entrn, n xoroptx
ncuncnxmrcx ytrxn, mepnno cronmocrn, nceomn +xnnnanenr n saxonnoe nnarexnoe cpecrno.
+rom npoxnnxercx ona ns naxnemnx ]ynxnn rpaxancxoro npana ero xomnencaropnax
]ynxnnx.
osmemenne ytrxon n ontmnncrne cnyuaen moxer xomnencnponart ymentmenne nmymecrnenno
c]ept nnna (rpaxannna nnn mpnnuecxoro nnna), ntsnannoe napymennem ero npana
Hpnnyxenne x peantnomy ncnonnennm ne ncera nosmoxno. o-nepntx, rpaxancxonpanonoe
npnnyxenne neonycrnmo n ornomennn nnunocrn. entsx ]nsnuecxn npnnynrt oxsannoe nnno x
ncnonnennm ecrnn n nontsy ynpanomouennoro, nocxontxy +rn ecrnnx cnxsant c nnunocrtm
onxnnxa. cnn anrop ne nanncan nponsneenne, npeycmorpennoe oronopom nnreparypnoro
saxasa, n, cneonarentno, napymnn cnom oxsannocrt no caue pyxonncn nsarentcrny,
nsarentcrno ne cmoxer ]nsn-.uecxn npnnynrt ero x ncnonnennm oronopa. Ho omemy npannny ne
moxer +ro cenart n saxasunx no oronopy tronoro saxasa no ornomennm x nopxunxy,
oxsanmemycx ntnonnnrt xaxym-nno paory. o saxasunx nnpane nonyunrt yonnernopenne
nstcxart ytrxn, npnunnennte emy nencnonnennem oronopa.
nenxx crnmynnponannx oxsannoro nnna x peantnomy ncnonnennm moryr trt ycranonnent
oronopom nnn saxonom ononnnrentnte nmymecrnennte rapanrnn (cnocot oecneuennx
oxsarentcrn). axneme ns raxnx rapanrn xnnxercx neycroxa n ee pasnnuntx ]opmax, r. e. ra
sapanee onpeenennax n momenr nosnnxnonennx npanoornomennx enexnax cymma, xoropym onxno
ynnarnrt oxsannoe nnno n cnyuae nencnonnennx nnn nenanexamero ncnonnennx nm oxsannocrn,
nesanncnmo or roro, yyr npnunnent +rnm ytrxn ynpanomouennomy nnn ner, eycroxa nrpaer
ontmym crnmynnpymmym pont n oronopax, saxnmuaemtx mexy connanncrnuecxnmn
xosxcrnenntmn oprannsannxmn.
axonoarentcrno o oronopax nocranxn, nopxe na xannrantnoe crponrentcrno n pyrnx
oronopax, yuacrnnxn xoroptx connanncrnuecxne oprannsannn, ycranonnno npnnnnn peantnoro
ncnonnennx oronopon. ornacno +romy npnnnnny onxnnx oxsan peantno ncnonnnrt cnom
npeycmorpennym oronopom oxsannocrt no ornomennm x pyro cropone xpenropy,
nanpnmep, nocranmnx onxen cart noxynarenm npoyxnnm n narype n oycnonnennom xonnuecrne,
nanexamero xauecrna, accoprnmenra n r. . osmemenne ytrxon, ynnara neycroxn, xoropte
nnpane nstcxart noxynarent sa napymenne cpoxon caun npoyxnnn, ee xauecrna, sa neocrauy n
xonnuecrne n np., ne ocnooxamr nocranmnxa or oxsannocrn peantnoro ncnonnennx.
Hpnnnnn peantnoro ncnonnennx ntrexaer ns rpeonann saxona nnanomepnoro pasnnrnx. enexnax
xomnencannx ne moxer samennrt ]axrnuecxoro ntnonnennx nnana. Hpnnnnn peantnoro ncnonnennx
ecrnyer, nocxontxy peut ner o oomecrnnennom nmymecrnennom oopore, rnanntm opasom n
nopxntx oronopax no xannrantnomy crponrentcrny n cnxsn c ocotm xapaxrepom oexra
oronopa, nopxxa ]nnancnponannx n onnart paor. naue ocronr, eno no oronopy nocranxn.
Hpaxrnuecxn peantnocrt ncnonnennx npn nocranxe npoyxnnn, n ocoennocrn onpeenxemo
pxontmn npnsnaxamn (n uacrnocrn, uncnom, necom n mepo), oecneunnaercx nyrem nosnoxennx na
nencnpannym oprannsannm nontmenno enexno nmymecrnenno ornercrnennocrn, r. e. nyrem
ycranonnennx n nstcxannx neycroxn n ee pasnonnnocre (mrpa]a, nenn) n nontmenntx
pasmepax, a ne nyrem npnnynrentnoro nsxrnx y nee npoyxnnn, nonexame caue noxynarenm.
xcnxercx +ro, no-nepntx, rem, uro ncnontsonanne ronapno-enexntx ornomenn mexy
connanncrnuecxnmn npenpnxrnxmn n, cneonarentno, rpaxancxonpa-nono ]opmt nx
perynnponannx n ocrarouno crenenn oecneunnaer nosecrnne na nencnpannoro nocranmnxa:
nstcxanne ytrxon n neycroxn sarparnnaer ero xospacuernte nnrepect n rem camtm coecrnyer
ncnonnennm nocranox n yrnepxennoro nx nero nnana. o-nroptx, npnnynrentnoe nsxrne
npoyxnnn, nsroronnenno npenpnxrnem, tno t nropxennem n ero oneparnnnym
camocroxrentnocrt n morno t oxasart orpnnarentnoe nnnxnne na ntnonnenne oxsarentcrn
nocranmnxa nnn noxynarenx.
eoxonmo, xpome roro, ormernrt, uro cam nnan crannr onpeenennte rpannnt nx peantnoro
ncnonnennx. n nacroxmee npemx ]ont na neonocrannennym npoyxnnm, xax npannno, an-
nynnpymrcx no ncreuennn roa, xorx nce ontme nnepxercx npnnnnn nenpeptnnoro
naponoxosxcrnennoro nnannponannx. neonarentno, noxynarent ne moxer rpeonart or
nocranmnxa peantnoro ncnonnennxcaun npoyxnnn, xorx oronop nocranmnxom n ne tn
ntnonnen; noxynarent moxer nnmt nstcxart neycroxy n ytrxn sa neonocranxy.
epeannsonannte o xonna roa ]ont nxnmuamrcx n nnan cnaxennx na cneymmn ro.
coornercrnnn co cr. 45 crana xenesntx opor xenesnax opora n rpysoornpannrent n cnyuae
nentnonnennx n rexymem mecxne nnana nepenosox oxsant oecneunrt nocnonnenne neorpyson n
reuenne nocneymmnx mecxnen annoro xnaprana. ecrnne peantnoro ncnonnennx orpannueno
sect npeenamn xnaprana.
asnnrne oronopa xynnn-npoaxn, saxnmuaemoro na ocnone nnana xosxcrnenno exrentnocrn
xaxo ns cropon, no mepe .antnemero pacmnpennx connanncrnuecxoro nponsnocrna n cosannx
nsonnnx ronapon yer cnococrnonart romy, uro nponema npnnyxennx onxnnxa x ncnonnennm
n narype norepxer ry ocrpory, xoropym ona nmena, a n snaunrentno crenenn nmeer n n nacroxmee
npemx, n cnxsn c neocrarxom ronapon xax nponsnocrnennoro, rax n norpenrentcxoro nasnauennx.
ycnonnxx, xora moxno yer npnopecrn neoxonmym npoyxnnm na cxnae nnn n roprono
ase, norepnenmax or nencnpannocrn cnoero xonrparenra cropona yonnernopnrcx enexno
xomnencanne (neycroxo, nosmemennem ytrxon).
o noxa mt +roro ne ocrnrnn, neoxonmo ycnnnrt mpnnuecxne rapanrnn, oecneunnammne
peantnoe ncnonnenne. mymecrnennoe nosecrnne na nencnpannym cropony n npanoornomennn
xnnxercx n nacroxmee npemx neocrarountm. 30-x roax apnrpax npn cncremarnuecxo
npocpouxe n caue ronapon co cropont nocranmnxa ycranannnnan no cocrnenno nnnnnarnne
nporpeccnpymmym neycroxy sa nencnonnenne apnrpaxnoro pemennx, oxstnanmero nepeart
ronapt n nontsy noxy-narenx. 3ra neycroxa nstcxnnanact n nontsy noxynarenx. antnemem
npaxrnxa npnmenennx raxnx neycroex tna npexpamena. Ftno t nenecoopasno noccranonnrt +ry
npaxrnxy apnrpaxa. o moxno norn n no necxontxo nnomy, no onee nepnomy nyrn, a nmenno
ycranonnrt, uro, ecnn nnno, napymnnmee uyxoe npano, ne conepmnno ecrnn, nosnoxenntx na ne-
ro cyentm nnn apnrpaxntm pemennem, n ycranonnennt cpox, a npnnynrentnoe ncnonnenne
+roro pemennx nenosmoxno, cy nnn apnrpax moxer nanoxnrt na raxoe nnno mrpa], nst-
cxnnaemt n oxo rocyapcrna; mrpa] +ror ynennunnaercx, ecnn npocpouxa npoonxaercx; ynnara
mrpa]a ne ocnooxaer nnno, napymnnmee npano, or oxsannocrn conepmnrt ecrnnx,
nosnoxennte na nero cyom nnn apnrpaxem.
VI

1. tme tno ormeueno, uro cncrema npana ne xoncrpynpyercx, ncxyccrnenno ne cosaercx.
Ho+romy nn coopaxennx o snaunrentnocrn n naxnocrn nenn, nx ocrnxennx xoropo ocyme-
crnnxercx npanonoe perynnponanne, nn yxasannx na snaunrentnocrt oema saxonoarentcrna no
onpeenennomy xpyry nonpocon camn no cee ne moryr nocnyxnrt ocnonannem nx xoncrpy-
nponannx orpacnn npana, ecnn oexrom perynnponannx xnnxmrcx pasnoponte ornomennx.
ax, nanpnmep, croponnnxam xosxcrnennoro npana, necmorpx a nannune pasnernnennoro xo-
sxcrnennoro saxonoarentcrna, ne yanoct oocnonart n oxasart cymecrnonanne
camocroxrentno orpacnn xosxcrnennoro' npana npexe ncero noromy, uro xosxcrnennte
ornomennx pasnopont n no+romy perynnpymrcx pasnnuntmn orpacnxmn conercxoro npana (cm.
rn. IX).
entsx cmemnnart cncremy npana c cncremo saxonoarentntx axron, xorx cneyer crpemnrtcx
x romy, urot cncrema saxonoarentcrna orpaxana cncremy npana. axonoarent moxer
ocymecrnnrt ne rontxo orpacnenym cncremarnsannm nopmarnnntx axron, no n, pyxonocrnyxct
npaxrnuecxnmn coopaxennxmn n nenxmn, mexorpacnenym cncremarnsannm +rnx axron
133
.
ncrema npana +ro ne rontxo n]]epennnannx, no n nsanmocnxst ero orpacne. exy
orpacnxmn npana ner nenpoxonmtx rpane, xax ner nx n mexy pasnnuntmn nnamn
omecrnenntx ornomenn. exrnnnoe pasnnrne +rnx ornomenn, r. e. pasnnrne camoro npemera
npanonoro perynnponannx, moxer npnnecrn x nosnnxnonennm nonoro nna ornomenn (xonnuecrnen-
133
m. eopernuecxne nonpoct cncremarnsannn conercxoro saxonoarentcrna, resnct nayuno xon]epennnn
cecomsnoro nncrnryra mpnnuecxnx nayx, ., 1960; . . nexceen, mne reopernuecxne nponemt cncremt
conercxoro npana, ocmpnsar, 1961, crp. 144152.
nte nsmenennx amr nonoe xauecrno) n rem camtm x noxnnennm-nono orpacnn npana. 3ro moxer
nponsorn na ocnone oennennx pasnnnmnxcx +nemenron nyx nnn onee cymecrnymmnx nnn
cymecrnonanmnx ornomenn n nont nn omecrnenntx ornomenn. mex n nny axrnnnym pont
npanono nacrpoxn n ]opmnponannn nontx omecrnenntx ornomenn (ecnn npenoctnxn- n
peantnte ycnonnx nx +roro cospenn)
134
, cneyer npnsnart npannntntm yrnepxenne, uro pasnnrne
coornercrnymme orpacnn saxonoarentcrna npn nannunn onpeenenntx oexrnnntx npenoctnox
xnnxercx cpecrnom, coecrnymmnm ]opmnponannm nontx orpacne npana, uro saxonoarentcrno
; +rnx cnyuaxx xnnxercx xax t xarannsaropom, xoropt cnococrnyer oennennm pasnopontx
npanontx +nemenron, ntxnnennm nx enncrna
135
.
+ro cnxsn paccmorpnm nonpoc o cmexntx c rpaxancxnm npanom orpacnxx conercxoro npana.
cranonnmcx npexe ncero na xapaxrepncrnxe rpyonoro, xonxosnoro n cemenoro-npana, xax
nanonee nnsxo conpnxacammnxcx c rpaxancxnm npanom.
2. cropnuecxn, n ycnonnxx xannranncrnuecxoro omecrna,, rpyonoe npano pasnnnoct n
camocroxrentnym orpacnt npana ns npana rpaxancxoro. a sape ypxyasnoro omecrna oronop o-
name cnyr paccmarpnnancx xax otunax rpaxancxonpanonax cenxa (cm. ]pannyscxn
paxancxn xoexc, cr. 1779). xorx n n antnemem naem paoue cnnt +xonomnuecxn npoon-
xan ocranartcx ocoo ronapno cenxo npoaxe paoue cnnt xax ronapa xannranncry,
opta paouero xnacca sa ynyumenne ycnonn rpya ntsnana pasnnrne rpyonoro saxonoarentcrna
n ooconenne rpyonoro npana or npana rpaxancxoro.
connanncrnuecxom omecrne paouax cnna ne ronap. o npnnoxenne rpya x omecrnenntm
cpecrnam nponsnocrna na, rocyapcrnenntx npenpnxrnxx n rpyonax exrentnocrt n ro-
cyapcrnenntx yupexennxx onocpecrnymrcx rpyontm oronopom. menpnsnano, uro
cnenn]nxa rpyontx ornomenn saxnmuaercx n nounnennn paornnxa onpeenennomy rpyonomy
pexnmy nnyrpennemy pacnopxxy none pyxononrenx rpyonoro nponecca. pyonoe npano
perynnpyer npexe ncero cam nponecc rpya npnnoxenne xnnoro rpya x cpecrnam npons-
nocrna n ne sarparnnaer ornomenn, cxnatnammnxcx no nonoy nontsonannx, nnaennx n
pacnopxxennx onemecrnnenntmn pesyntraramn rpya. snecrnt pasnnunx mexy rpyontm o-
ronopom n oronopom nopxa. aornnx, cropona n rpyonom oronope, nxonr n onpeenennt
rpyono xonnexrnn, nounnxercx nnyrpennemy rpyonomy pacnopxxy, pernamenrnpymmemy
nponecc rpya. Hopxunx ntnonnxer paory camocroxrentno n oxsan npeocrannrt
onemecrnnennt pesyntrar rpya saxasunxy.
prannsannx nnyrpennero rpyonoro pacnopxxa n pyxonocrno rpyontm nponeccom,
ocymecrnnxemte npenpnxrnem (yupexennem), osnauamr, uro mexy nnm n paornnxom nosnnxamr
oprannsannonnte ornomennx. o cnoeopasne anntx oprannsannonntx ornomenn,
nouepxnnaercx n nnreparype no conercxomy rpyonomy npany, saxnmuaercx n rom, uro onn n
ornnune or nnacrntx amnnncrparnnntx ornomenn pasnnnamrcx n pamxax nnyrpennero rpyonoro
pacnopxxa, xacamrcx camoro nponecca rpya, n cnxsn c uem oe cropont rpyonoro oronopa
nounnxmrcx +romy pacnopxxy. prannsannonnt momenr sect ntrexaer ns camoro xapaxrepa
xoonepnponannoro rpya, ns neoxonmocrn ero xoopnnannn. nx +roro, xax yxastnann xnaccnxn
mapxcnsma, neoxonma ennax oprannsymmax nonx, neoxonm anropnrer n xenesnax ncnnnnnna
n nponecce rpya
136
.
3rn oprannsannonnte ornomennx recno nepenneramrcx c cocrnenno rpyontmn, r. e. c
ornomennxmn, coepxanne xoroptx cocrannxmr ntnonnenne paornnxom onpeenenno rpyono
]ynxnnn n oecneuenne neoxonmtx nx +roro ycnonn co cropont npenpnxrnx (yupexennx).
eoremnemo uacrtm rpyontx ornomenn xnnxercx n nx nmymecrnennax cropona, ntrexammax ns
connanncrnuecxoro npnnnnna pacnpeenennx no rpyy. rnomennx no sapaorno nnare n pyrnm
nnam rpyonoro nosnarpaxennx neoxonmt +nemenr rpyontx ornomenn, nosnnxammnx na
ocnone connanncrnuecxo oprannsannn rpya.
axnax oxsannocrt paornnxa conmenne ncnnnnnnt rpya. coepxanne ncnnnnnnt
rpya nxonr raxxe epexnoe ornomenne paornnxa x connanncrnuecxomy nmymecrny cpecrnam
nponsnocrna, npemeram rpya n r. ., r. e. ntnonnenne rpyontx oxsannocre raxnm opasom,
urot npn +rom ne tno naneceno ymepa connanncrnuecxo cocrnennocrn. rcma
oxsannocrt paouero nnn cnyxamero nosmecrnrt npe, npn-
;
unnennt nm npenpnxrnm
(yupexennm) n cnxsn c ntnonnennem rpyontx ]ynxnn.
134
m. o +rom . . F p a r y c t, ont npana n pasnnrnn nponsnocrnennt ornomenn, ns-no nanne, 1954.
135
m. . . nexceen, mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro npana, ocmpnsar, 1961, crp.
155.
136
m. . apxc n u. 3nrentc, spannte nponsneennx, r. 1, ., 3955. crp. 588590; . . e n n n, ou., r. 27,
crp. 239.
osnnxammne n cnxsn c +rnm nmymecrnennte ornomennx naxoxrcx na crtxe mexy rpaxancxnm
n rpyontm npanom. ono cropont, onn rxroremr x rpaxancxomy npany, no nx yuacrnnxamn
xnnxmrcx nmymecrnenno ooconennte cyexrt n peut ner o noccranonnennn napymennoro
nmymecrnennoro nonoxennx npenpnxrnx (oprannsannn).' pyro cropont, nocxontxy
nmymecrnennt npe npnunnen npn ncnonnennn rpyontx oxsannocre, pasmep nosmemennx sa
npe onpeenxercx c yuerom xapaxrepa napymennx rpyono ncnnnnnnt. 3ror pasmep moxer trt
snaunrentno nnxe ecrnnrentnoro ymepa nn npentmart ymep n onpeenennom xparnom
pasmepe. Ho+romy yxasannte npanoornomennx xax saxonoarentcrnom, rax n nayxo otuno
paccmarpnnamrcx xax rpyonte. naxo nocrnennocrt oxsarentcrn no nosmemennm npea,
npnunnennoro n .nponecce rpyono ncnnnnnnt, npoonxaer coxpanxrtcx, rax xax ona oexrnnno
cnocrnenna peantntm ornomennxm, perynnpyemtm coornercrnymmnmn nopmamn npana.
eoxonmo npnrn x ntnoy, uro conercxoe rpyonoe npano camocroxrentnax orpacnt conercxoro
npana, orpaxammax cnoeopasne perynnpyemtx em omecrnenntx ornomenn. 3rn ornomennx
npecrannxmr coo cnoeopasnt cnnan +nemenron oprannsannonntx, cocrnenno rpyontx n
nmymecrnenntx. o +ro ne mexannuecxoe oennenne nasnanntx +nemenron. nn pasnnnnct n
camocroxrentnt, nont nn omecrnenntx ornomenn n rpyonte ornomennx, perynnpyemte
camocroxrentno orpacntm npana, npana co cnocrnenntmn e meroamn perynnponannx.
anencrno cropon n rpyonom npanoornomennn coueraercx c nounnennem paornnxa nnyrpennemy
rpyonomy pacnopxxy. apymenne ncnnnnnnt rpya nneuer sa coo cnenn]nuecxne canxnnn
ncnnnnnnapnym ornercrnennocrt. coennocrn rpyontx npanoornomenn cnxsant n co
cnoeopasnem cnocoa samnrt rpyontx npan. ax nsnecrno, rpyonte cnopt n ocnonno cnoe
macce paspemamrcx xomnccnxmn, opasonanntmn na napnrerntx nauanax ns npecrannrene
xomnrera npo]comsa n amnnncrpannn. Fontmym pont n perynnponannn rpyontx ornomenn
nrpamr npo]comsnte oprannsannn. tmecroxme no ornomennm x xomnccnn no rpyontm cnopam
nncrannne ntcrynaer npo]comsnt xomnrer npenpnxrnx (yupexennx).
3. camocroxrentnym orpacnt npana ooconnoct n xonxosnoe npano. 3ro ooconenne nponsomno
snaunrentno nosxe, uem
ooconenne rpyonoro npana. ypxyasnom omecrne nnyrpn-xooneparnnnte ornomennx
yxnatnannct n nopmt nncrnryron rpaxancxoro npana n ero pasnonnnocrnnpana ropronoro.
nepnt nepno cymecrnonannx conercxo nnacrn xonxosnte ornomennx n epenne naxonnnct n
cocroxnnn cranonnennx, onn pasnnnannct, no o 1930 roa ne ocrnrnn ro crynenn ooconennx,
xoropax oexrnnno oycnonnnnaer noxnnenne nono orpacnn npana. Hoea xonxosnoro crpox n
rpnnartx roax osnauana noxnnenne nonoro nna omecrnenntx ornomenn nnyrpnxon-xosntx,
pasnnnmnxcx n pesyntrare oomecrnnennx cpecrn nponsnocrna n rpya xpecrtxn,
oennnnmnxcx n xonnexrnnnte xosxcrna npn axrnnno marepnantno n oprannsannonno no-
epxxe connanncrnuecxoro rocyapcrna.
onxosnte ornomennx +ro ornomennx, ocnonannte na xooneparnnnom unencrne. x cnenn]nxa
onpeenxercx xapaxrepom xonxosno cocrnennocrn xax cocrnennocrn orentntx xonxoson n nx
oennenn. Ho+romy nnyrpnxonxosnte ornomennx npecrannxmr coo oprannuecxn cnnres
rpyontx n nmymecrnenntx ornomenn. pyonte ornomennx, xax yxe yxastnanoct, cnxsant c
oprannsannonntm momenrom, c nounnennem nnyrpennemy rpyonomy pacnopxxy. mymecrnennax
cropona nnyrpnxonxosntx ornomenn npoxnnxercx npn oomecrnnennn cpecrn nponsnocrna,
npnnanexamnx rem, xro ncrynaer n xonxos (no +ro anno npoennt +ran pasnnrnx), n
pacnpeenennn oxoon, n ]opmnponannn xonxosntx ]onon, n pexnme nx ncnontsonannx n r. .
nacroxmee npemx xonxost xpynnte centcxoxosxcrnennte npenpnxrnx, ocnamennte
mamnnno rexnnxo. entcxoxosxcrnennt rpy nocrenenno npenpamaercx n pasnonnnocrt
nnycrpnantnoro rpya.
Hporpamma H yxastnaer, uro no mepe antnemero noema centcxoro xosxcrna n cnnxennx
xonxosno cocrnennocrn c cocrnennocrtm omenapono nnyrpnxonxosnte ornomennx yyr
conepmencrnonartcx. prannsannx n onnara rpya xonxosnnxon nce ontme yyr npnnnxartcx x
yponnm n ]opmam, cnoxnnmnmcx na rocyapcrnenntx npenpnxrnxx. 3ro osnauaer, uro n nepno
pasnepnyroro crponrentcrna xommynnsma nnyrpnxonxosnte ornomennx nce ontme yyr
cranonnrtcx ornomennxmn rpyontmn, rounee, rpyonax n cnxsannax c ne oprannsannonnax
cropont +rnx ornomenn yyr npnoperart re ueprt, xoropte xapaxrepnt nx rpyontx
ornomenn paounx n cnyxamnx.
axnemne ueprt meroa npanonoro perynnponannx nnyrpn-xonxosntx ornomenn oycnonnent
unencrnom n xonxose.
nencrno onpeenxer nonoxenne xonxosnnxa: ero npano na rpy n aprenn, ero nnunte ycrannte
npana, n uacrnocrn n n ocoennocrn npano na yuacrne n ynpannennn enamn xonxosa uepes .
ntopnte oprant n nenocpecrnenno uepes omee copanne, nponsnocrnennte conemannx n r. .
(nnyrpnxonxosnax emoxparnx), npeent ero anronomnn n nmecre c rem nounnenne none omero
copannx, pemennxm ntopntx opranon, nnyrpennemy pacnopxxy aprenn. ect mnoro cxonoro c
meroom perynnponannx rpyontx ornomenn, n nmecre c rem nmemrcx pasnnunx, ntrexammne ns
xapaxrepa xonxosno cocrnennocrn xax cocrnennocrn onpeenennoro xonnexrnna
137
. 3rn pasnnunx,
n uacrnocrn, npoxnnxmrcx n ontmem, uem n c]epe rpyontx ornomenn paounx n cnyxamnx,
npnmenennn rpaxancxonpanontx ]opm perynnponannx nmymecrnenntx ornomenn, nosnnxammnx
mexy xonxosom n xonxosnnxom (nanpnmep, npnmenenne nopm rpaxancxoro npana n cnyuaxx
nosmemennx xonxosnnxam npea, npnunnennoro aprenn). xcnxercx +ro oruacrn n orcranannem
saxonoarentcrna, neocrarouno yunrtnammero nonoxenne xonxosnnxon xax nocnrene rpyontx
npan n oxsannocre.
ro xacaercx nmymecrnenntx ornomenn, nosnnxammnx mexy xonxosom n pyrnmn
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn (n rom uncne npenpnxrnxmn omscentxosrexnnxn n
saroronnrentntmn oprannsannxmn) nnn rpaxanamn, ro onn perynnpymrcx nopmamn conercxoro
rpaxancxoro npana.
paxancxoe npano perynnpyer n ornomennx mexy xonxosamn, cnxsannte c opasonannem
mexxonxosno cocrnennocrn. cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna ycranannnnamr, uro nmy-
mecrno moxer npnnanexart na npane ome cocrnennocrn nym nnn necxontxnm xonxosam (cr.
26). cnn nmymecrno mexxonxosnoro oennennx ooconeno n oennenne ntcrynaer xax
mpnnuecxoe nnno, ocymecrnnxx oneparnnnoe ynpannenne yxasanntm nmymecrnom, ro n n +rnx
cnyuaxx mexy oennennem n xonxosamn, ero oprannsonanmnmn, na ocnone conepmaemtx nmn
cenox nosnnxamr ne xonxosnte, a rpaxancxonpanonte ornomennx.
4. ypxyasnom omecrne nnunte n nmymecrnennte ornomennx n cemte (mexy cynpyramn,
ponrenxmn n ertmn) perynnpymrcx rpaxancxnm npanom. Fpax ram cnoeopasnax cenxa c
nmymecrnenntmn nocnecrnnxmn. .
emente ornomennx n connanncrnuecxom omecrne onnpamrcx npexe ncero na nnunte
nenmymecrnennte cnxsn mexy cynpyramn, ponrenxmn n ertmn. 3ro, pasymeercx, ne ycrpanxer
nmymecrnennoro momenra no nsanmoornomennxx unenon cemtn. ynpyrn neyr omee xosxcrno;
nmymecrno, conmecrno naxnroe-no npemx paxa, xnnxercx nx omnm nmymecrnom; onn axe moryr
ncrynart mexy coo no nce osnonennte saxonom nmymecrnenno-oronopnte ornomennx.
yxammncx nerpyocnocont cynpyr nmeer npano na nonyuenne coepxannx or pyroro cynpy-
ra. onrenn oxsant nocnnrtnart cnonx neconepmennonernnx-ere n ocrannxrt coepxanne nm,
panno xax n conepmennonernnm nerpyocnocontm erxm. emtx npoonxaer ocranartcx, naxno
xuexo connanncrnuecxoro omecrna.
Hpemerom conercxoro cemenoro npana ntcrynamr ornomennx, ntrexammne ns paxa, pocrna,
yctnonnennx, npnnxrnx ere na nocnnranne. nunte ornomennx xnnxmrcx pemammnmn,,
nmymecrnennte nounnenntmn.
onrenn oxsant nororonnrt ere x omecrnenno nonesno exrentnocrn, nx nmymecrnennte
oxsannocrn no ornomennm x erxmcpecrno ocrnxennx +ro nenn.
Hocxontxy ornomennx mexy ponrenxmn n ertmn n cemte-ocnonant na uyncrne pocrna n
nnuno npnnxsannocrn, nmymecrnennte oxsannocrn (noxa cemtx ne pacnanact) ne npnnnmamr rex
uerxo ntpaxenntx xonxperntx ]opm (n cmtcne pasmepa,, cronmocrn coepxannx,
ocrannxemoro ponrenxmn erxm, n r. .), xoropte cront xapaxrepnt nx
rpaxancxonpanonoro oxsarentcrna. raxom xe nonoxennn naxoxrcx no ornomennm-pyr x pyry
cynpyrn. asymeercx, peut ner o nopmantntx cynpyxecxnx ornomennxx, ocnonanntx na
nmnn, cornacnn n onepnn.
Ho+romy nmymecrnennte ornomennx, cxnatnammnecx n cemte, no omemy npannny, ne xnnxmrcx
nosmesntmn, rem onee +xnnnanenrntmn ornomennxmn. ax, nanpnmep, nmymecrno, naxnroe
cynpyramn n reuenne paxa, cunraercx nx omnm nmymecrnom, nesanncnmo or onn yuacrnx xaxoro
ns cynpyron n ero cosannn. axt ns cynpyron nnpane nponsnonrt pacxot sa cuer omero
nmymecrna na nyxt cemtn es ocoo na ro onepennocrn pyroro cynpyra n r. .
nnmenrnte ornomennx nmemr cnonm ocnonannem pocrno, n no+romy annt nn nmymecrnenntx
ornomenn, perynnpyemtx nopmamn cemenoro npana, snaunrentno ornnuaercx or nmymecrnenntx
ornomenn, onocpecrnymmnx +xonomnuecxn oopor n perynnpyemtx conercxnm rpaxancxnm
npanom. norne nonoxennx rpaxancxoro npana, ornocxmnecx x ome uacrn oxsa-
rentcrnennoro npana, nenpnmennma x annmenrntm npanoornomennxm
138
.
137
m. . . ycxon, onxosnte npanoornomennx n , ocmpnsar, 1960, crp. 2831; . . nexceen, mne
reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro npana, ocmpnsar, 1961, crp. 114116.
138
m. o +rom . . Hepramenr, nnmenrnte oxsarentcrna no coner-.cxomy npany, .,1951, crp. 624
nnreparype no conercxomy cemenomy npany nmemrcx ntcxastnannx o rom, uro nexoropte nopmt
n nonoxennx rpaxancxoro npana npnmenxmrcx n x cementm nmymecrnenntm ornomennxm,
npnuem ... nnmt rora, xora n cemeno-paunom saxonoarentcrne orcyrcrnymr npxmte yxasannx
no annomy nonpocy,, n nnmt n ro mepe, n xaxo npnmenenne nopm rpaxancxoro npana ne yer
npornnopeunrt nauanam cemenoro npana
139
. 3rnm, n uacrnocrn, oxcnxmr ro, uro x rpeonannxm
o nstcxannn annmenron sa npomnoe npemx npnmenxercx rpexnernn cpox ncxono annocrn, uro
ycrynxa annmenrnoro rpeonannx pyromy nnny sanpemaercx noromy, uro ona npornnopeunna t cr.
124 , -ne onycxamme ycrynxy rpeonannx, cnxsannoro c nnunocrtm xpenropa.
na nn moxno npnsnart yenrentntm raxoe oxcnenne npnunn pacnpocrpanennx nopm
rpaxancxoro xoexca na ceme-no-nmymecrnennte ornomennx. cnn orpacnn npana ncxyccrnenno
ne cosamrcx, ecnn mero npanonoro perynnponannx onpeenxercx ero npemerom, ro npnmenenne
nopm rpaxancxoro npana x nexoroptm nmymecrnenntm ornomennxm, nosnnxammnm na ocnone
paxa n pocrna, nosmoxno noromy, uro onn npnoperamr ueprt nmymecrnenntx ornomenn,
perynnpyemtx rpaxancxnm npanom.
eno, cneonarentno, ne n rom, uro n cemeno-paunom saxonoarentcrne orcyrcrnymr npxmte
yxasannx no annomy nonpocy. raxom cnyuae nao tno t npnmenxrt ananornm npana, r. e.
pyxonocrnonartcx omnm cmtcnom saxonoarentcrna o paxe n cemte, a ne ncxart noxoxmnx
nopm n pyro orpacnn npana. cnn npnmenenne nopm rpaxancxoro npana x cementm
nmymecrnenntm ornomennxm ne npornnopeunr nauanam cemenoro npana, ro +ro nponcxonr, no-
nnnmomy, noromy, uro onn (ornomennx) xnnxmrcx ornomennxmn, perynnpyemtmn rpaxancxnm
npanom., anpnmep, ornomennx mexy cynpyramn no nonoy nx pasentnoro nmymecrna, a raxxe
paspemaemte cr. 13 oexca saxonom o paxe, cemte n onexe u nmymecrnenno-oronopnte
ornomennx xnnxmrcx otuntmn rpaxancxonpanontmn ornomennxmn.
3rn coopaxennx mutatis mutandis pacnpocrpanxmrcx n na re cnyuan, xora x ornomennxm,
nosnnxmnm n cnxsn c ncnontsonannem rpya n rocyapcrnenntx npenpnxrnxx n yupexennxx nnn n
xonxosax, npnmenxmrcx nopmt rpaxancxoro npana. uennno, ecnn rontxo ner orcranannx
saxonoarentcrna, +ro nosmoxno noromy, uro coornercrnymmne ornomennx ne rpyonte n ne
xonxosnte, a raxne nmymecrnennte ornomennx, xoropte xnnxmrcx npemerom
rpaxancxonpanonoro perynnponannx
140
.
rax, cnenn]nxa cementx nmymecrnenntx ornomenn cocronr n rom, uro o.nn recno cnxsant c
nnuntmn ornomennxmn unenon cemtn. am, re +ra cnxst noptnaercx, nanpnmep n cnyuae
pacropxennx paxa, annax cnenn]nxa yrpaunnaercx n ncrynamr n ecrnne nopmt rpaxancxoro
npana.
5. exy pasnnuntmn nnamn nmymecrnenntx ornomenn nmeercx recnax cnxst, no +ro nnt
onoro poa xnnenn. o n cemenom npane, panno xax n rpyonom n xonxosnom, nmymecrnennte
ornomennx rpanc]opmnpymrcx, nsmenxmrcx, e]opmnpymrcx (ecnn nmert n nny, uro nanonee
pasnnrt nmymecrnennte ornomennx ronapnoro nponsnocrna), cnnnamrcx c pyrnmn
ornomennxmn oprannsannonntmn, rpyontmn, nnuntmn. pesyntrare nosnnxamr nonte nnt
omecrnenntx ornomenn, rpeymmne camocroxrentnoro npanonoro perynnponannx.
asenxx nsrnxt rex, xro cunraer rpyonoe, xonxosnoe n cemenoe npano camocroxrentntmn
orpacnxmn conercxoro npana, mt nonaraem, uro ncrounnx nx ]opmnponannx saxnmuaercx ne n
mexannuecxom coennennn +nemenron pasnnuntx orpacne npana, cneonarentno n pasnopontx
meroon npanonoro perynnponannx, a n noxnnennn nonoro nna omecrnenntx ornomenn, pas-
nnnmnxcx ns +nemenron ornomenn, perynnpyemtx panee cnoxnnmnmncx orpacnxmn npana.
6. conercxo mpnnuecxo nnreparype ner ennoro mnennx no nonoy roro, moxno nn cunrart
sementnoe npano camocroxrentno orpacntm npana.
o n re, xro orpnnaer camocroxrentnocrt sementnoro npana n cunraer ero noorpacntm
amnnncrparnnnoro npana
141
, n re, xro nonaraer, uro sementnoe npano nmeer camocroxrentnt
npemer perynnponannx
142
, npnsnamr, uro ocnonannem nosnnxnonennx sementntx npanoornomenn
xnnxmrcx nnacrnooprannsannonnte, amnnncrparnnnte axrt, uro onn ns yuacrnnxon nasnanntx
139
. . nepnon. onercxoe cemenoe npano, ., 1958, crp. 2425.
140
3ro npannntno ormernn . . openxn n crarte onpoct crpyxrypt rpaxancxoro saxonoarentcrna
comsno pecnynnxn (cm. onpoct xon]nxannn rpaxancxoro saxonoarentcrna comsno pecnynnxn,
ymane, 1960, crp. 19).
141
m., nanpnmep, . . nexceen, mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro npana, ocmpnsar, 1961,
crp. 32.
142
m., nanpnmep, ementnoe npano, yuennx nx mpnnuecxnx nyson no pe. . . asannena, ocmpnsar,
1958, crp. 13; . . x c e n e n o x, ementnte npanoornomennx n , ocmpnsar, 1958; . . xymen, ero n
npnnnnnt perynnponannx sementntx ornomenn, Hpanoneenne 1961 r. N 4, crp. 78.
ornomenn connanncrnuecxoe rocyapcrno ncxnmunrentnt cocrnennnx semnn.
roponnnxn camocroxrentnocrn sementnoro npana onpeenxmr ero xax orpacnt conercxoro npana,
perynnpymmym na ocnone nannonannsannn semnn n nosementnte ornomennx n nenxx
npannntnoro pacnpeenennx ennoro sementnoro ]ona n pannonantnoro ncnontsonannx semnn
semnenontsonarenxmn
143
. erpyno samernrt, uro n +rom onpeenennn, nomnmo yxasannx na npemer
perynnponannx, coepxnrcx xapaxrepncrnxa n ero nenn: +ro oprannsannonnt momenr
(npannntnoe pacnpeenenne ennoro sementnoro ]ona) n nmymecrnennt momenr (pannonantnoe
ncnontsonanne semnn semnenontsonarenxmn).
Hpana, cnennanncrt no sementnomy npany n ontmnncrne cnoem nouemy-ro oxrcx npnsnart, uro
ornomennx, cnxsannte c ncnontsonannem semnn semnenontsonarenxmn, oprannsannxmn n
rpaxanamn, cyrt nmymecrnennte ornomennx
144
. Hponcxonr +ro, nnnmo, noromy, uro xareropnm
nmymecrnenntx ornomenn +rn anropt cnxstnamr c xareropne rpaxancxoro oopora, a rpax-
ancxn oopor ronxymr n yxe cr. 21 u 1922 roa, n xoropo cxasano, uro semnx
ocroxnne rocyapcrna n ne moxer trt npemerom uacrnoro oopora, uro nnaenne semne o-
nycxaercx rontxo na npanax nontsonannx. axnm opasom, no-nepntx, conercxn rpaxancxn
oopor neocnonarentno oroxecrnnxercx c uacrntm ooporom. o-nroptx, nmymecrnennte ornome-
nnx neocnonarentno paccmarpnnamrcx rontxo nnmt xax ronapnte ornomennx.
Hpannntno npecrannxercx pyrax rouxa spennx npnsnanne semnn, no, necon, nep, r. e. ncex
npnpontx orarcrn, nmymecrnom, xorx n nmymecrnom ocooro poa, a ornomenn no sem-
nenontsonannm pasnonnnocrtm nmymecrnenntx npanoornomenn.
naxo oocnonanne +roro nepnoro nonoxennx ne ncera moxno npnsnart yonnernopnrentntm.
ax, . $. xymen npannntno yxastnaer, uro semnx, ee nepa n pyrne oexrt npnpot raxxe
nmymecrno, no ne nmemr n ycnonnxx connanncrnuecxoro rocyapcrna enexno onenxn, ncxnmuent
ns ecrnnx saxona cronmocrn. o on nenpan, yrnepxax, uro sementnte ornomennx xnnxmrcx
nmymecrnenntmn nnmt n cnny roro, uro onn nosnnxamr no nonoy marepnantntx oexron,
xoropte moryr nnn nenocpecrnenno yonnernopxrt nnunte norpenocrn uenonexa, nnn cnyxnrt
cpecrnom nponsnocrna marepnantntx nar
145
.
osyx, xax nsnecrno, roxe marepnantnt oexr n cnyxnr yonnernopennm norpenocre
uenonexa n txannn. o nosyx ne nmymecrno; no nonoy nosyxa nnxaxnx nmymecrnenntx
npanoornomenn ne nosnnxaer.
exy rem ornomennx no semnenontsonannm perynnpymrcx nopmamn npana, ntcrynamr n ]opme
npanoornomenn, semnenontsonarenn naenent onpeenenntmn nmymecrnenntmn npanamn n
oxsannocrxmn. nnreparype no sementnomy npany omenpns-nano, uro npano semnenontsonannx
xnnxercx camocroxrentntm nncrnryrom sementnoro npana, uro semnenontsonarenn connann-
crnuecxne oprannsannn n rpaxane cyexrt onpeenenntx npan n oxsannocre.
mecre c rem nao ormernrt, uro npanoornomennx, xoropte nosnnxamr n cnxsn c npnunnennem
semnenontsonarenm ytrxon npornnonpanntmn ecrnnxmn pyrnx nnn, a raxxe n cnxsn c axramn
o nsxrnn sementntx yuacrxon nx rocyapcrnenntx n omecrnenntx naonocre, xnnxmrcx
rpaxancxnmn npanoornomennxmn. nopt, xoropte moryr nosnnxnyrt npn onpeenennn pasmepon
ytrxon, otunte rpaxancxonpanonte cnopt. o ocroxrentcrno, uro n nexoroptx cnyuaxx
pasmep ytrxon, nosmemaemtx semnenontsonarenm npn nsxrnn yuacrxa (sa nencnontsonannte
sarpart no opaorxe yuacrxa, sa cnocnmte crpoennx, nacaxennx, nocent n r. .), n nacroxmee
npemx oxonuarentno ycranannnnaercx n amnnncrparnnnom, a ne n cyenom nopxxe
146
, ne xonener
+roro ntnoa: cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna npeycmarpnnamr, uro n cnyuaxx,
ycranonnenntx saxonom, rpaxancxne npana samnmamrcx n amnnncrparnnnom nopxxe (cr. 6).
o, pasymeercx, sementnte npanoornomennx nentsx cnonrt rontxo x npany semnenontsonannx. .
. ennn yxastnan na ro, uro rocyapcrnennax cocrnennocrt na semnm osnauaer npano na penry n
onpeenenne rocyapcrnenno nnacrtm omnx nx ncero rocyapcrna npannn nnaennx n
nontsonannx semne
147
. acnopxxenne semne, ocymecrnnxemoe rocyapcrnom uepes ero oprant
143
m. ementnoe npano, ocmpnsar, 1958, crp. 13.
144
ax, nanpnmep, . . xcenenox orpnnaer nmymecrnennt xapaxrep sementntx npanoornomenn, nmex n nny,
uro onn sa camtmn pexnmn ncxnmuennxmn (cnyuan apent ropocxnx sementntx yuacrxon) ne nocxr nosmesnorr,
xapaxrepa (cm. . . xcenenox, ementnte npanoornomennx n . ocmpnsar, 1958, crp. 24, 5458, 67 n p.);
on xpnrnxonan . . Honxncxym sa ro, uro n ee xnnre Hpano rocyapcrnenno cocrnennocrn na neca n
semnx, neca n pyrne npnponte pecypct ornecent x ocoomy nny n'mymecrn, a npanoornomennx, cnxsannte c nx
ncnontsonannem, x ocoomy nny npanoornomenn (crp. 116).
145
m. . . xymen, ero n npnnnnnt perynnponannx sementntx ornomenn. Hpanoneenne 1961 r. N 4, crp.
77, 81.
146
H 1961 r. N 20, cr. 146.
147
m. . . e n n n, ou., r. 13, crp. 308.
nnacrn n ynpannennx, +ro npexe ncero nenenoe ooconenne n nasnauenne pasnnuntx xareropn
sementntx nmymecrn.. onpeenenne semnenontsonarene n ycranonnenne n pxe cnyuaen-pasmepon
sementntx yuacrxon, saxpennxemtx sa nontsonarenxmn.
ocyapcrno n neoxonmtx cnyuaxx uepes coornercrnymmne oprant nepepacnpeenxer semnm
mexy remn opranamn, xoroptm; ona nepeana n ynpannenne, n mexy semnenontsonarenxmn, npo-
nsnonr nsxrne sement nx rocyapcrnenntx, omecrnenntx m nntx naonocre.
nnreparype no sementnomy npan npononrcx pasnnune mexy pacnopxxennem n ynpannennem
semne, paccmarpnnaemtmn xax na pasntx npanomounx. ecmorpx na pasnnune orrenxon,
ontmnncrno nonaraer, uro npano pacnopxxennx semne co cropont rocyapcrna-cocrnennnxa
ntpaxaercx n npane onpeenxrt xosxcrnennoe nasnauenne ncex yuacrxon, nxoxmnx n ennt
sementnt ]on, ]opmt, ycnonnx n nopxox semnenontsonannx, a raxxe n npane ycranannnnart,
nsmenxrt n npexpamart xonxpernte npana nontsonannx orentntmn sementntmn yuacrxamn. Hpano
xe ynpannennx semne nxnmuaer yuer sement, nx nnnenrapnsannm, sementnym perncrpannm,
nnyrpnxosxcrnennoe semneycrpocrno n r. .
148
.
. xcenenox ornepraer xareropnm oneparnnnoro ynpannennx nmymecrnom, nneennym n
nnreparypy conercxoro rpaxancxoro npana. . . Fenenxrontm nx oosnauennx npanomoun
nnaennx, nontsonannx n pacnopxxennx, npnnanexamnx rocyapcrnenno oprannsannn n
ornomennn saxpennennoro sa ne rocyapcrnennoro nmymecrna. Ho mnennm . . xcenenxa
ynpannenne +ro camocroxrentnoe npanomoune, npnnanexamee xax rocyapcrny, rax n conxosy,
ornnuammeecx nnmt no xapaxrepy n oemy
149
. axnm opasom, yrnepxaer on, n coepxanne npana
rocyapcrnenno cocrnennocrn na semnm n nnte ]ont nxoxr ne rpn, a uertpe npanomounx:
nnaenne, nontsonanne, pacnopxxenne n ynpannenne, nonnmaemoe xax amnnncrparnnnoe
npanomoune.
. . apaccom tno ntcxasano nnoe mnenne: on cunraer, uro pacnopxxenne semne co cropont
connanncrnuecxoro rocyapcrna, xax enncrnennoro cocrnennnxa ennoro sementnoro ]ona n
omse , neorennmo or ynpannennx enntm rocyapcrnenntm sementntm ]onom
150
.
ro xacaercx xapaxrepncrnxn npanomoun nnaennx n nontsonannx semne, ro n nnreparype
nmemrcx n ocnonnom ne rouxn spennx. exoropte anropt cunramr, uro ne rontxo rocyapcrnennte
oprant, ocymecrnnxmmne ynpannenne semne, no n rocyapcrnennte yupexennx n npenpnxrnx,
xoroptm semnx nepeana n nenocpecrnennoe nontsonanne, ne xnnxmrcx n ne moryr trt npnsnant
camocroxrentntmn cyexramn npana semnenontsonannx: camocroxrentntm cyexrom npana
nenocpecrnennoro semnenontsonannx xnnxercx camo onercxoe rocyapcrno xax cocrnennnx semnn.
nmt xooneparnnnte n omecrnennte oprannsannn, a raxxe rpaxane, cornacno +ro rouxe spennx,
cyexrt semnenontsonannx, nponsnonoro or npana semnenontsonannx rocyapcrna
151
.
Ho mnennm pyrnx, cyexramn semnenontsonannx ntcrynamr ne rontxo nasnannte ntme
oprannsannn n rpaxane, no n rocyapcrnennte npenpnxrnx (nanpnmep, conxost) n yupexennx,
ocymecrnnxmmne nenocpecrnennym +xcnnyarannm saxpennenntx sa nnmn sementntx yuacrxon, a
raxxe oprant ynpannennx rocyapcrnenntm sementntm ]onom
152
.
npnneennom anannse xareropn pacnopxxennx, ynpannennx, nontsonannx n nnaennx semne
coepxarcx xax npannntnte, rax n nenpannntnte nonoxennx. cnn ncxonrt ns roro nonnmannx
nnacrno-oprannsannonntx n nmymecrnenntx ornomenn, xoropoe tno pasnnro ntme, ro cneyer
npnsnart, uro pasrpannuenne ]ynxnn pacnopxxennx n ynpannennx semne neocnonarentno.
prannsannonnte axrt, xoropte ornocxr x ]ynxnnn pacnopxxennx, n oprannsannonnte axrt,
nxoxmne n ]ynxnnmynpannennx, nmemr ony n ry xe npnpoy. 3ro axrt rocyapcrnennoro n
amnnncrparnnnoro ynpannennx, nnacrnte axrt, nmemmne cnoe nentm oecneunrt nnaenne n
nontsonanne semne, rem, oprannsannxm n rpaxanam, xoroptm n cnny +rnx axron n xoneunom cuere
148
m. ementnoe npano, yuennx nx mpnnuecxnx nyson, ocmpnsar, 1958, crp. 5664; . y p y n n e p,
Hpano rocyapcrnenno cocrnennocrn na semnm n onercxom omse, ns-no ocxoncxoro ynnnepcnrera, 1958, crp.
184185, 203; . . xcenenox, ementnte npanoornomennx n , ocmpnsar, 1958, crp. 357.
149
. . xcenenox, Hpanonoe nonoxenne conxoson n , ns-no xaemnn nayx , 1960, crp. 225
226, 229230, 233.
150
. . apacc, Hpano rocyapcrnenno connanncrnuecxo cocrnennocrn, ., 1954, crp. 236237; . . Honxncxax
raxxe ornepraer xareropnm ynpannennx xax camocroxrentnoe npanomoune (cm. ee paory Hpano rocyapcrnenno
cocrnennocrn na neca n , ocmpnsar, 1960, crp. 155163).
151
m. . . apacc, Hpano rocyapcrnenno connanncrnuecxo cocrnennocrn, ., 1954, crp. 240241.
152
m. . . x c e n e n o x, ementnte npanoornomennx n , ocmpnsar, 1958, crp. 367. . . ypynnep,
npnsnanax npano nontsonannx sementntm yuacrxom sa rocyapcrnenntmn npenpnxrnxmn n. yupexennxmn, nmecre c rem
yrnepxaer, uro rocyapcrno camo ncnontsyer semnm uepes cnon rocyapcrnennte npenpnxrnx, rax xax rocyapcrno
noome ne moxer ocymecrnnxrt nontsonanne xaxnm-nno cnonm nmymecrnom, nnaue xax uepes cnon npe-. npnxrnx n
yupexennx (. . y p y n n e p, Hpano rocyapcrnenno cocrnennocrn na semnm n onercxom omse, ns-no
ocxoncxoro ynnnepcnrera, 1958, crp. 214).
yyr npeocrannent sementnte yuacrxn. mymecrnennte ornomennx sect nosnnxamr mexy
rocyapcrnom xax cocrnennnxom n semnenontsonarenem.
naue, xax mt yxe ycranonnnn, ocronr eno c xareropnxmn nnaennx n nontsonannx sementntmn
yuacrxamn. ect mt cranxnnaemcx c remn nmymecrnenntmn npanamn, .xoropte . . enenxron
nmenyer npanamn oneparnnnoro ynpannennx, nmex n nny npanomounx xosxcrnenno oprannsannn
na saxpennennoe sa ne nmymecrno
153
. naenne n nontsonanne sementntmn yuacrxamn
ecrnnrentno npnnanexar semnenontsonarenxm, nepnnuntm nnn nropnuntm.
coxanennm, n nnreparype no sementnomy npany sauacrym cmemnnamr axrt pacnopxxennx semne,
xnnxmmnecx axramn amnnncrparnnnoro ynpannennx, c pacnopxxennem xax nmymecrnenntm
npanomounem, nxoxmnm n coepxanne oneparnnnoro ynpannennx
154
.
Honeen nrorn cxasannomy o cnenn]nxe sementntx ornomenn n . 3ro noxxoro poa
ornomennx. rnomennx, nosnnxammne ns exrentnocrn ncnonnnrentno-pacnopxnrentntx opranon
rocyapcrna no pacnpeenennm pasnnuntx xareropn, sement mexy semnenontsonarenxmn, n nce
nnte ecrnnx, cnxsannte c amnnncrparnnntm ynpannennem, oecneunnammnm nanexamee
ncnontsonanne semnn, +ro oprannsannonnte, amnnncrparnnnte ornomennx. rnomennx no
ncnontsonannm semnn, saxpennenno sa ee nontsonarenxmn, ocymecrnnxmmnmn n cnny +roro n
nnaenne semne, xnnxmrcx nmymecrnenntmn ornomennxmn. 3rn ornomennx cxnatnamrcx mexy
rocyapcrnom-cocrnennnxom semnn n semnenontsonarenxmn (oprannsannxmn n rpaxanamn), a
raxxe mexy pasnnuntmn xareropnxmn semnenontsonarene. o, uro semnx ne npemer
+xonomnuecxoro oopora, nonnmaemoro xax ronapnt oopor, ne osnauaer, uro semnx nepecrana
trt nmymecrnom.
axnm opasom, sementnte ornomennx n nxnmuamr n cex nnacrno-oprannsannonnte
ornomennx no ynpannennm rocyapcrnenntm sementntm ]onom n nmymecrnennte ornomennx,
nosnnxammne n cnxsn c rem, uro rocyapcrno ennt n ncxnmunrentnt cocrnennnx semnn, no
nenocpecrnennoe nnaenne n nontsonanne semne, ee xosxcrnennax +xcnnyarannx, ocymecr-
nnxmrcx connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n rpaxanamn.
nenn]nxa sementntx ornomenn, cneonarentno, saxnmuaercx, c ono cropont, n rom, uro onn
xax nnacrno-oprannsannonnte ornomennx ne moryr trt oropnant or nosnnxammnx na ocnone
amnnncrparnnntx axron nmymecrnenntx ornomenn no semnenontsonannm.
pyro cropont, +ra cnenn]nxa npoxnnxercx n xapaxrepe nasnanntx nmymecrnenntx ornomenn:
semnx ne nmeer enexno onenxn, ne xnnxercx ronapom n oexrom nosmesnoro +xonomnuecxoro
oopora. mymecrnennax ooconennocrt yuacrnnxon nosementntx ornomenn nmeer nnoe
coepxanne, uem nmymecrnennax ooconennocrt yuacrnnxon rpaxancxnx npanoornomenn.
eoxonmo raxxe ormernrt, uro nexamne na semnenontsonarene oxsannocrn nocxr rnanntm
opasom amnnncrparnnnonpanono, a ne nmymecrnenno-npanono xapaxrep. Hounnennoe n
153
. . enenxron, ocyapcrnennax connanncrnuecxax cocrnennocrt, .., 1948, crp. 323331, 337349.
154
m., nanpnmep, . . xcenenox, ementnte npanoornomennx s , ocmpnsar, 1958, crp. 364; on ynpexaer
. . Fenenxrona n anropa +rnx crpox n rom, uro onn n ]ynxnnm ynpannennx nxnmuamr npanomounx no nnaennm,
nontsonannm n pacnopxxennm semne, xax n pyrnmn oexramn rocyapcrnenno cocrnennocrn, n rem camtm
xxot npenpamamr xonxost n cocrnennnxon semnn. o . . xcenenox 1) xnno cmemnnaer ]ynxnnm oneparnnnoro
ynpannennx, nxnmuammym n cex nmymecrnennte npanomounx, c ]ynxnne amnnncrparnnnoro ynpannennx; 2)
oroxecrnnxer npanomounx, nxoxmne n oneparnnnoe ynpannenne, c npanom cocrnennocrn.
. . pacnon n penensnn na xnnry . . xcenenxa Hpanonoe nonoxenne 'conxoson n cunraer sacnyro
anropa +ro xnnrn nxnmuenne nm n coepxanne npana rocyapcrnenno cocrnennocrn npanomounx no amn-
nncrparnnnomy ynpannennm oexramn +roro npana (cm. onercxoe rocyapcrno n npano 1961 r. N 7, crp. 146
147); eopernuecxoe n npaxrnuecxoe snauenne +roro uerneproro npanomounx, no mnennm . . pacnona, cocronr n
rom, uro ocymecrnnenne npana cocrnennocrn xonnexrnnntm (omecrnenntm; cocrnennnxom n ornnune or
nnnnnyantnoro cocrnennnxa (uacrnoro nnn nnunoro) nxnmuaer raxxe n axrt, onpeenxmmne nonoxenne
nmymecrna xax t nnyrpn cocrnennnxa, ornomenne x nmymecrny orentntx oprannsannonntx uacre
xonnexrnna-cocrnennnxa (crp. 147).
o raxoe nnyrpennee oprannsannonnoe ooconenne nmymecrna, saxpennennoro sa mpnnuecxnm nnnom
rocyapcrnenno oprannsanne, mexy orentntmn ero uacrxmn (nanpnmep, orenennxmn conxosa) nnuero ne
oannxer x mpnnuecxo xapaxrepncrnxe rex nmymecrnenntx npanomoun, xoropte yxe, nmeercx y +roro
mpnnuecxoro nnna nnaennx, nontsonannx n pacnopxxennx. a ona ns ]opm nontsonannx nmymecrnom,
npenonarammax, pasymeercx, n ycnonnxx xpynnoro npenpnxrnx neoxonmym xoopnnannm exrentnocrn
ero uacre, neoxonmym oprannsannonnym exrentnocrt c ncnontsonannem npnnnnna marepnantno
sannrepeconannocrn yxasanntx nopasenenn (nponeenne nnyrpennero xospacuera n r. .) xax +nemenr nponsnocrnen-
no exrentnocrn. axax oprannsannonnax exrentnocrt xax ynpannenne nponsnocrnom nmeer nenocpecrnennoe
ornomenne x nnyrpennemy rpyonomy pacnopxxy, no ona nnuero ne oannxer x nmymecrnenntm npanomounxm co-
nnanncrnuecxoro npenpnxrnx. npannenne nponsnocrnenntm nponeccom na xpynnom xannranncrnuecxom npenpnxrnn,
re paoramr ecxrxn rtcxu paounx, raxxe rpeyer coornercrnymme oprannsannonno exrentnocrn, ooconennx
uacre npenpnxrnx n r. .
amnnncrparnnnonpanonom ornomennn nonoxenne nontsonarenx sementnoro yuacrxa npoxnnxercx
ne rontxo n momenr nosnnxnonennx npanoornomennx, yuacrnnxamn xoroporo xnnxercx sem-
nenontsonarent n rocyapcrnennt opran, ocymecrnnnmn axr ornoa sementnoro yuacrxa, no n na
nporxxennn ncero npemenn ecrnnx +roro npanoornomennx
155
.
neyer no+romy npnrn x ntnoy, uro ncxnmunrentnax rocyapcrnennax cocrnennocrt na semnm,
nsxrne semnn ns nos-mesnoro oopora, rocyapcrnennt xonrpont sa ee nanexamnm
ncnontsonannem nnexyr sa coo raxym rpac]opmannm n nosementntx ornomennxx, xoropax
ntstnaer x xnsnn camocroxrentnym orpacnt npana sementnoe npano co cnenn]nuecxnmn nx nee
meroamn perynnponannx. crounnx nponcxoxennx +rnx meroon amnnncrparnnnoe n
rpaxancxoe npano, npnuem ontme amnnncrparnnnoe, uem rpaxancxoe. o +rn merot nnons-
menent n cnxsn co cnenn]nxo nosementntx ornomenn, pasnnnammnxcx na ocnone
ncxnmunrentno cocrnennocrn rocyapcrna na semnm n nnte npnponte pecypct. entsx
sementnoe npano cunrart nnmt noorpacntm amnnncrparnnnoro
156
.
7. e xe ntnot, xoropte tnn cenant ornocnrentno sementnoro npana, nao cenart n
ornocnrentno ]nnanconoro npana. eut ner o ro uacrn ]nnancontx ornomenn, xoropax nxonr n
nonxrne rocyapcrnenntx ]nnancon.
ncro oprannsannonnte, amnnncrparnnnte ornomennx nosnnxamr mexy ntmecroxmnmn n
nnxecroxmnmn ]nnancontmn opranamn. ornomennxx xe, ocnonanntx na oxsarentntx nnarexax
n rocyapcrnennt mxer, coueramrcx nnacrnte ornomennx rocyapcrna c nanoronnarentmnxamn,
a raxxe pyrnmn oxsanntmn nepe mxerom nnnamn n nmymecrnennte ornomennx no nepeaue n
oxo mxera n, cneonarentno, n cocrnennocrt rocyapcrna nno n ero nenocpecrnennoe
pacnopxxenne (nocxontxy peut ner o ynnare nanora c oopora rocyapcrnenntmn npenpnxrnxmn)
enexntx cpecrn, ntnnaunnaemtx yxasanntmn nnnamn.
Honxrne rocyapcrnennoro mxera ntpaxaer ry cropony exrentnocrn rocyapcrna, xoropax
cnxsana c conpannem n pacxoonannem onpeenenno uacrn omecrnennoro oxoa na o-
mecrnennte nyxt.
epes rocyapcrnennt mxer, ecnn ronopnrt o enexntx ornomennxx, ntcrynaer camo
rocyapcrno xax nenoe, xax raxonoe n rex cnyuaxx, xora ono xnnxercx yuacrnnxom +rnx nmyme-
crnenntx ornomenn. asymeercx, peut ner o omecomsnom n o pecnynnxancxom mxerax. o
ro xe camoe npnmennmo n x mecrnomy mxery. ax, nanpnmep, onxnnxom no rocyapcrnenntm
samam xnnxercx ne ror nnn nno rocyapcrnennt opran, a rocyapcrno n nenom
omerocyapcrnennax xasna.
ocyapcrno uepes mxer ntcrynaer xax cyexr nenocpecrnennoro nnaennx n pacnopxxennx rem
nmymecrnom, xoropoe eme ne nocrynnno n oneparnnnoe ynpannenne rocyapcrnenntx oprannsann.
cnny npnnnnna enncrna xasnt nce oxot rocyapcrna no nanoram n nntm oxsarentntm
nnarexam xonnenrpnpymrcx n ennom mxernom ]one o roro, xax onn yyr nanpannent (n
coornercrnnn c pacxono uacrtm mxera n nesanncnmo or ncrounnxa oxoa) na
coornercrnymmne nenn no cmerntm accnrnonannxm. mymecrno, eme ne ooconennoe n ynpannenne
orentntx rocopranon, ntcrynaer n xauecrne ]ona enexntx cpecrn no rocyapcrnennomy
mxery.
unnanconte ornomennx nenosmoxnt nne rocyapcrnenno exrentnocrn. 3ro nnacrno-
oprannsannonnte n nmecre c rem nmymecrnennte ornomennx. nn saxnmuamrcx ne rontxo n
nepexoe enexntx cpecrn n nne nanoron n nntx oruncnenn (nanora c oopora, ynnaunnaemoro
connanncrnuecxnmn npenpnxrnxmn, oruncnenn or npntnn, amoprnsannonntx oruncnenn n p.)
n mxer, r. e. n cocrnennocrt n nenocpecrnennoe pacnopxxenne rocyapcrna, no n n nepeaue
+rnx cpecrn rocyapcrnom n pacnopxxenne (n cmtcne nmymecrnennoro npanomounx) rocyapcrnen-
ntx oprannsann nnn n cocrnennocrt nntx cyexron, nmemmnx npano na coornercrnymmne
cymmt ns pacxono uacrn mxera.
unnanconte ornomennx nanpannent na ro, urot oprannsonart ]nnanconte cpecrna nx
oneparnnno-xosxcrnenno n rem camtm nmymecrnenno exrentnocrn coornercrnymmnx connann-
155
m. Hpanoneenne 1961 r. N 4, crp. 79.
156
. . nexceen nonaraer, uro npnsnanne camocroxrentnocrn sementnoro n ]nnanconoro npana tno t
ananornuno npnsnannm camocroxrentnocrn npana crponrentnoro, xommynantnoro, npomtmnennoro n r. . o
nnacrno-oprannsannonnte n nmymecrnennte npanoornomennx, cxnatnammnecx n crponrentcrne, n xommynantnom
xosxcrne n r. ., orenent pyr or pyra n noromy nxoxr n coepxanne amnnncrparnnnoro n rpaxancxoro npana;
n sementnom npane mt pasnnuaem nnacrno-oprannsannonnym n nmymecrnennym cropont, no nn ra, nn pyrax ne
xnnxmrcx camocroxrentntmn oexramn npanonoro perynnponannx. . . nexceen n antnemem cam npnsnaer, uro
sementnte n ]nnanconte ornomennx xax ornomennx oprannsannonno-nnacrnoro rnna nepasptnno cnxsant c
nmymecrnenntmn ornomennxmn (cm. . . nexceen, mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro npana,
ocmp-nsar, 1961, crp. 3233).
crnuecxnx oprannsann. 3rn ornomennx, cneonarentno, cxont c nnanono-perynnpymme
exrentnocrtm no pacnpeenennm oopyonannx, ctptx, marepnanon mexy rocyapcrnenntmn
oprannsannxmn. Hoono romy, xax na ocnone coornercrnymmnx oprannsannonntx axron nosnnxamr
nmymecrnennte ornomennx mexy rocyapcrnom n nenom n ero npenpnxrnxmn, na ocnone ]nnanco-
ntx axron nosnnxamr nmymecrnennte ornomennx mexy oprannsanne n rocyapcrnom n nenom no
nonoy enexntx cpecrn, ooconenntx ns mxera n pacnopxxenne oprannsannn.
o +rnm ncuepntnaercx nmymecrnennt xapaxrep ]nnancontx npanoornomenn. Hocne roro, xax
cosana ]nnanconax asa, oprannsannx n nponecce cnoe oneparnnno-xosxcrnenno exrentnocrn
xax nmymecrnenno-ooconennt cyexr ntcrynaer n xauecrne mpnnuecxoro nnna. acxoonanne
em enexntx cpecrn n nponecce +ro exrentnocrn perynnpyercx nopmamn ne ]nnanconoro, a
rpaxancxoro npana. enexnte cpecrna nxoxr n cocran ooporntx ]onon npenpnxrnx nno,
ecnn peut ner o rocyapcrnennom mxernom yupexennn, ooconxmrcx n nne camocroxrentno
cmert, cocrannxmme nmymecrnennym asy ero rpaxancxo npanocnoconocrn xax mpnnuecxoro
nnna (cr. cr. 11 13 cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna).
neyer cornacnrtcx c . . an]nno, uro nmymecrnennte ornomennx n ]nnancononpanontx
nncrnryrax nmemr nounnennt xapaxrep, uro ocnonntm sect xnnxercx nmenno oprannsa-
nnonnt +nemenr: ycranonnenne ]opm axxymynxnnn enexntx cpecrn, nopxox nx pacnpeenennx,
xomnerennnn opranon rocyapcrna, neymnx ]nnanconym paory n r. .
157
. o nentsx npnsnart
npannntno ee xapaxrepncrnxy ]nnanconoro npana xax raxo orpacnn conercxoro npana, xoropax
coepxnr snaunrentnoe xonnuecrno cmemanntx xomnnexcntx nncrnryron, n xoroptx oennent
amnnncrparnnnonpanonte n rpaxa'ncxonpasonte nopmt
158
.
ax . . nexceen n . . pacanunxon, mt cunraem, uro xomnnexcntx orpacne npana ne
cymecrnyer, no xaxax orpacnt npana coornercrnyer onpeenennomy nny omecrnenntx orno-
menn; moxno ronopnrt nnmt o xomnnexcntx nopmarnnntx axrax, xomnnexcno cncremarnsannn
nopmarnnnoro marepnana n (sect mnennx nasnanntx anropon pacxoxrcx) xomnnexcntx npanontx
yuentx ncnnnnnnax nno axe o xomnnexcntx mpnnuecxnx nayxax
159
.
Hpnsnanax ]nnanconoe npano camocroxrentno orpacntm .npana, orennnmecx or
amnnncrparnnnoro npana, mt ncxonm ne ns roro, uro n ]nnanconom npane oprannsannonnte
+nemenrt npeonaamr na nmymecrnenntmn, a ns cnenn]nxn ]nnancono exrentnocrn
rocyapcrna, ns cnenn]nxn oexra (enexntx cpecrn) n nosnnxammnx n nponecce +ro
exrentnocrn nmymecrnenntx ornomenn. enexnte cpecrna ne xnnxmrcx n ]nnancontx
ornomennxx nn cpecrnom opamennx, nn mepnnom cronmocrn: npn axxymynxnnn n pacxoonannn
uepes mxer +rnx cpecrn ne nosnnxaer +xnnnanenrntx nnn nntx nosmesntx ornomenn.
Ho+romy yxasannte nmymecrnennte ornomennx ne moryr trt .npemerom rpaxancxonpanonoro
perynnponannx, onn ne moryr perynnponartcx camocroxrentno, nne ]nnancono exrentnocrn
rocyapcrna, xax nnacrno-oprannsannonno exrentnocrn. .
asnannte ornomennx ne xnnxmrcx camocroxrentntmn, onn cymecrnymr nnmt xax +nemenr
exrentnocrn rocyapcrna, nanpannenno na oprannsannm ]nnancono ast opranon rocyap-
crnennoro ynpannennx, npenpnxrn n nntx oneparnnno-xosxcrnenntx oprannsann n connantno-
xyntrypntx yupexenn ast, neoxonmo nx nx nmymecrnenno exrentnocrn. mymecr-
nennte oxsannocrn yuacrnnxon ]nnancontx ornomenn ncuepntnamrcx axrom nepeaun
(nepeuncnennx) enexntx cpecrn, nmymecrnennte npana nonyuennem +rnx cpecrn.
prannsannonnax n nmymecrnennax cropont n ]nnancontx ornomennxx recno nsanmocnxsant,
opasymr enncrno, uro aer ocnonanne cunrart +rn ornomennx camocroxrentntm nnom o-
mecrnenntx ornomenn, oexrnnno rpeymmnm camocroxrentnoro npanonoro perynnponannx
160
.
157
. . X a n ] n n a, nonpocy o npemere n cncreme conercxoro ]nnanconoro npana, onpoct conercxoro
amnnncrparnnnoro n ]nnanconoro npana, ns-no xaemnn nayx , 1952, crp. 197.
158
m. ram xe.
159
m . . nexceen. mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro npana, I ocmpnsar, 1961, crp. 93
101; . . pacanunxon, onercxax nayxa rpaxancxoro npana, uente rpyt nepnoncxoro
mpnnuecxoro nncrnryra, r. VI, cepnx rpaxancxoe npano, 1961, crp. 258272. ornnune or . .
pacanunxona, xoropt, na nam nsrnx, npannntno orpnnaer nosmoxnocrt cymecrnonannx xomnnexcntx npanontx
nayx n onycxaer nnmt cymecrnonanne xomnnexcntx yuentx ncnnnnnn, . . nexceen npnsnaer napxy c
orpacnentmn n xomnnexcnte mpnnuecxne nayxn.
160
. . onnncxn, onpeenxx nonxrne n xpyr ]nnancontx ornomenn, ncxonr ns roro, uro +rn ornomennx
nosnnxamr ns ]nnancono exrentnocrn connanncrnuecxoro rocyapcrna, saxnmuammeecx n pacnpeenennn n
nepepacnpeenennn nannonantnoro oxoa crpant. unnanconte ornomennx, no mnennm . . onnncxoro, ona
ns ]opm +xonomnuecxnx (asncntx) ornomenn. x oexrom xnnxmrcx camn entrn, ntcrynammne n nponecce
]nnancono exrentnocrn rocyapcrna n xauecrne cpecrna nnarexa nnn cpecrna naxonnennx n cepexennx (m. .
. onnncxn n, cnonnte nonpoct reopnn conercxoro ]nnanconoro npana, ocmpnsar, 1960, crp. 6062).
coennocrn meroa npanonoro perynnponannx ]nnancontx ornomenn npoxnnxmrcx n coepxannn
]nnancono-npanontx nopm, n uacrnocrn, n xapaxrepe canxnn, npeycmorpenntx +rnmn nopmamn, n
mpnnuecxnx ]axrax, cnyxamnx ocnonannxmn nosnnxnonennx ]nnancontx npanoornomenn, n
nonoxennn nx yuacrnnxon n r. .
oxno ormernrt cneymmne ocoennocrn +roro meroa: nmneparnnnt xapaxrep ]nnancono-
npanono nopmt, esycnonno onpeenennt xapaxrep ee rnnorest n ncnosnnnn, cnenn]nxa
]nnancontx canxnn, cocroxmnx ne rontxo no nstcxannn nenn n mrpa]a sa napymenne
]nnancontx oxsannocre, no n n saxptrnn mxerntx xpenron, n npexpamennn ]nnancnponannx
xannrantnoro crponrentcrna, n npnnnnernponanntx c rouxn spennx oecneuennx nnrepecon
rocyapcrna ]opmax nstcxannx ne nnecenntx n cpox nanoron n nenanorontx nnarexe.
xsannocrn onxnnxa n ]nnanconom npanoornomennn, xax nsnecrno, ne nonexar ecrnnm
ncxono annocrn. nnm ns cyexron ]nnanconoro npanoornomennx xnnxercx ncera rocyapcrno.
xrt, n cnny xoroptx ]nnanconte npanoornomennx nosnnxamr, ncera npeonpeenent saxonom.
3ro, xax yxe nouepxnnanoct, nnacrno-nmymecrnennte ornomennx. anencrno cropon n +rom
ornomennn npoxnnxercx nnmt n rex cnyuaxx, xora nosnnxaer cnop o rom, ynnauent nnn ne
ynnauent npnunrammnecx c oxsannoro nnna enexnte cymmt n oxo rocyapcrnennoro mxera,
n, cneonarentno, nosnnxaer cnop o momenre nepexoa npana cocrnennocrn na coornercrnymmne
enexnte snaxn, panno xax n n rex cnyuaxx, xora ynnauent nsnnmnne cymmt n saxnneno
rpeonanne o nx nosnpare
161
.
VII

1. npeenenne conercxoro rpaxancxoro npana ntrexaer ns xapaxrepncrnxn ero npemera.
onercxoe rpaxancxoe npano
.+ro orpacnt conercxoro npana, perynnpymmax re oycnonnennte ncnontsonannem ronapno-
enexno ]opmt n xommynncrnuecxom
'rponrentcrne nmymecrnennte ornomennx (a raxxe nosnnxmne
: ns nnx, no orennnmnecx nnunte nenmymecrnennte ornomennx), yuacrnnxamn xoroptx xnnxmrcx:
xosxcrnennte n pyrne rocyapcrnennte oprannsannn, ecrnymmne na ocnone saxpennennoro sa
nnmn n oneparnnnoe ynpannenne, ooconennoro nnyrpn ennoro ]ona rocyapcrnenno
cocrnennocrn nmymecrna; xon-
.xost n nnte xooneparnnnte oprannsannn, ecrnymmne na ocnone xooneparnnno-xonxosno
cocrnennocrn n xauecrne cocrnennnxon npnnanexamero nm nmymecrna; omecrnennte oprannsa-
nnn, ecrnymmne na ocnone cocrnennocrn omecrnenntx oprannsann; rpaxane, ecrnymmne
na nn moxno cornacnrtcx c rem, uro ]nnanconte ornomennx, ntrexammne ns pacnpeenennx n nepepacnpeenennx
rocyapcrnom nannonantnoro oxona, +ro asncnte ornomennx. unnanconax exrentnocrt rocyapcrna
naxnemax npenoctnxa ]opmnponannx nponsnocrnenntx ornomenn, no ornomennx, n xoroptx npoxnnxercx +ra
exrentnocrt, ne nxoxr n asnc. em onee nentsx npnsnart asncntmn ]nnanconte ornomennx, nornnxammne n
cnxsn c pacxoonannem uacrn nannonantnoro oxoa na ynpannenuecxne n xyntrypnte nenn. oxno tno t
nocrannrt n ynpex . . o-nnncxomy ero yrnepxenne, uro npemerom ]nnanconoro npana xnnxercx ne cama
]nnanconax exrentnocrt, a re ornomennx, xoropte nosnnxamr n nponecce "ee ocymecrnnennx (cm. ram xe crp. 61).
exrentnocrt-nentsx npornnonocrannxrt, ornomennxm: ornomennx npoxnnxmrcx n noneennn yuacrnnxon, n nx
exrentnocrn.
. . onnncxn anee nonaraer, uro ocymecrnnenne onercxnm rocyapcrnom cnoe ]nnancono exrentnocrn
nenocpecrnenno n uepes nocpecrno cnonx xosxcrnenntx opranon ne aer ocnonannx nx coxpanennx na annom
srane nonxrnx rocyapcrna-xasnt, uro n ocnone xonnennnn rocyapcrna-xasnt nexnr cmemenne nonpocon
rocyapcrna mpnnuecxoro nnna n nannunx nyx npanontx pexnmon n ynpannennn rocyapcrnenntm
nmymecrnom, asnpymmnxcx na enno omenapono connanncrnuecxo cocrnennocrn (r a m x e, crp. 150, 151).
eno, pasymeercx, ne n repmnne xasna. epmnn +ror ycrapen. o n . . onnncxn, xax +ro nnno ns ero xe
ntcxastnann, npnneenntx ntme, ne onponepraer cymecrnonannx nyx ]opm ]nnancono exrentnocrn,
nyx npanontx pexnmon xosxcrnenno exrentnocrn onercxoro rocyapcrna. Hepnax ]opma cnxsana c
nenocpecrnenno exrentnocrtm camoro rocyapcrna, ecrnymmero uepes cnon ]nnanconte oprant, nropax
cnxsana c xospacuerom, c saxpennennem rocyapcrnennoro nmymecrna n oneparnnnoe ynpannenne sa
npenpnxrnxmn n nntmn xosxcrnenntmn oprannsannxmn n r. . Ho+romy mt nonaraem, uro . . onnncxn
ne onponepr re coopaxennx, xoropte tnn ntcxasant anropom +rnx crpox n pyrnmn anropamn, yrnepx-
anmnmn, uro rocyapcrno ntcrynaer xax xasna uepes rocyapcrnennt mxer.
161
Hoponee o ocoennocrxx ]nnancono-npanontx nopm n ]nnancontx npanoornomenn cm. . . o n n n c x n n,
cnonnte nonpoct reopnn conercxoro ]nnanconoro npana, ocmpnsar, 1960, crp. 110139.
na ocnone nnuno cocrnennocrn na npemert norpenennx.
. . nexceen, ncxox ns roro, uro conercxoe rpaxancxoe npano perynnpyer nmymecrnennte
ornomennx, cxnatnammnecx na ocnone ronapnoro nponsnocrna npn connannsme, cunraer, uro
nmymecrnenno-pacnopxnrentnax camocroxrentnocrt cyexron +ro n ecrt ror ennt npnsnax,
xoropt aer nosmoxnocrt n' oomenno ]opme onpeennrt crenent nmymecrnenno ooco-
. nennocrn, neoxonmym n ocrarounym nx ]ynxnnonnponannx ronapnoro nponsnocrna
162
.
xnatnammnecx na ocnone nponsnocrna nmymecrnennte ornomennx, yuacrnnxn xoroptx
onaamr yxasanno pacnopxnrentno camocroxrentnocrtm, n xnnxmrcx, no mnennm . . nex-
ceena, npemerom conercxoro rpaxancxoro npana
163
.
axne nncrnryrt, xax oronopt nocranxn, xynnn-npoaxn,, nmymecrnennoro nama, xpenrno-
pacuernte npanoornomennx n. mnorne pyrne ecrnnrentno onocpecrnymr ornomennx ronapnoro
oopora na ocnone nmymecrnenno-pacnopxnrentno camocroxrentnocrn ero yuacrnnxon. 3ra
camocroxrentnocrt cocrannxer cnenn]nuecxym uepry rpaxancxonpanonoro nncrnryra
cocrnennocrn n pasnnuntx ee ]opmax (rocyapcrnennax, xooneparnnno-xonxosnax, cocrnennocrt
omecrnenntx oprannsann, nnunax), nocxontxy n coepxanne npana cocrnennocrn (nnn npana
oneparnnnoro ynpannennx rocyapcrnenntx oprannsann) nxoxr nnaenne, nontsonanne n
pacnopxxenne nmymecrnom (xoneuno, n pamxax, onpeenenntx saxonom, n coornercrnnn c
nasnauennem nmymecrna n r. .). naue ronopx, nmymecrnenno-pacnopxnrentnax
camocroxrentnocrt cyexron, eccnopno, ra crenent ooconennx nmymecrna, xoropax xnnxercx
cnecrnnem n nmecre c rem neoxonmo npenoctnxo ronapnoro nponsnocrna, perynnpyemoro
rpaxancxnm npanom. na npoxnnxercx n nanonee pasnnrtx nncrnryrax rpaxancxoro npana.
o tno t omnxo nonarart, uro nopmt conercxoro rpaxancxoro npana npocro cnenox
ronapntx ornomenn. 3ro nonnmaer n . . nexceen, nocnxrnnmn nemano crpannn n cnoe
monorpa]nn o npemere conercxoro rpaxancxoro npana xapaxrepncrnxe ornocnrentno
camocroxrentnocrn rpaxancxo-npanonoro perynnponannx n noxasanmn na xonxperntx
rpaxancxo-npanontx nncrnryrax (oxpana nnuntx npan, oxsarentcrna ns. nosmemennx npea,
npnunnennoro sopontm, npano nacneonannx n p.) snauenne +ro camocroxrentnocrn no
ornomennm x ronapnomy nponsnocrny
164
.
Ho namemy mnennm, pemammnm cnenn]nuecxnm npnsnaxom nmymecrnenntx ornomenn,
perynnpyemtx rpaxancxnm npanom, npnsnaxom ecrnnrentno enntm, oomammnm, oxnartnam-
mnm nce +rn ornomennx, xnnxercx ne nmymecrnenno-pacnopxnrentnax, a npocro nmymecrnennax
camocroxrentnocrt cyexron.
camom ene! nanns npnpot npanoornomenn, nosnnxammnx na ocnone axron nepeaun
rocyapcrnenntx npenpnxrn, sann n coopyxenn, cnnerentcrnyer, uro perynnpyemte
rpaxancxnm npanom ornomennx ne no ncex cnyuaxx, ne ncera ocnonant na nmymecrnenno-
pacnopxnrentno camocroxrentnocrn nx yuacrnnxon.
acnopxnrentnt axr nnanono-perynnpymmero oprana o nepeaue npenpnxrnx +ro
amnnncrparnnnt axr, xapaxrepnsymmn amnnncrparnnnym xomnerennnm annoro oprana: on ne
ntcrynaer yuacrnnxom nosnnxmero na ocnone +roro axra rpaxancxoro npanoornomennx. n
nepeammax npenpnxrne oprannsannx, nn oprannsannx, npnnnmammax ero, ne onaamr pacno-
pxnrentno camocroxrentnocrtm no ornomennm x npenpnxrnm. ect ner nnxaxoro npoxnnennx
anronomnn.
naxo ornomennx, cxnatnammnecx mexy nasnanntmn oprannsannxmn, no nonoy nepeaun
npenpnxrnx yyr nmymecrnenno-npanontmn n nmenno rpaxancxonpanontmn. ect npoxnnxercx
ona ns cnenn]nuecxnx uepr connanncrnuecxoro rpaxancxoro npanoornomennx, nosnnxammero
no nenocpecrnenntm nosecrnnem nmneparnnnoro nnanonoro axra. o +ror nnanont, axr ne
ynnuroxaer nmymecrnenno ooconennocrn yuacrnnxon, ncrounnx nponcxoxennx xoropo nnmt n
xoneunom c u e -re cymecrnonanne ronapnoro nponsnocrna ocooro poa. ect ncnontsyercx
nnmt enexnax (a ne ronapnax) ]opma, no nepeanaemt oexr nmeer enexnym onenxy,
nmymecrno xaxo cropont n npanoornomennn uerxo ooconeno, n oe onn ntcrynamr xax
pannonpannte .nnna no ornomennm pyr x pyry.
er npnsnaxa pacnopxnrentno camocroxrentnocrn n oxsarentcrnax, nosnnxammnx ncnecrnne
npnunnennx npea. nn pesyntrar npornnonpanntx ecrnn, xoropte ornmt ne npoxnnenne
162
. . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp. 121; cm.
raxxe crp. 123, 129 n p
163
m. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, crp. 123; cm. raxxe . .
nexceen, mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro npana, ocmpnsar, 1961, crp, 28.
164
m. . . nexceen, mne reopernuecxne nponemt cncremt conercxoro npana, ocmpnsar, 1961, crp. 134
162.
nmymecrnenno-pacnopxnrentno camocroxrentnocrn npnunnnrenx npea. na nn neoxonmo
raxxe oxastnart, uro nosnnxnonenne y norepnenmero npana na nosmemenne npea roxe ne cnxsano
c ero pacnopxnrentno camocroxrentnocrtm. noe eno, uro or ycmorpennx norepnenmero sanncnr,
nocnontsyercx nn on nosnnxmnm y nero npanom na nonyuenne nmymecrnenno xomnencannn nnn
ner. oxsarentcrnax ns npnunnennx npea xpxo orpaxaercx noccranonnrentnax ]ynxnnx
rpaxancxoro npana, xoropax npenonaraer nmymecrnennym ooconennocrt yuacrnnxon
npanoornomenn, no ne oxsarentno cnxsana c nannunem y nnx. pacnopxnrentno
camocroxrentnocrn.
onnuecrno npnmepon, xapaxrepnsymmnx cnpanennnocrt namero ntnoa, moxno tno t
ymnoxnrt. acnopxnrentnax camocroxrentnocrt +ro ne uro nnoe, xax anronomnx cyexra, no ns
cxasannoro xcno, uro nmymecrnennax ooconennocrt cyexron, yyun neoremnemtm
cnenn]nuecxnm npnsnaxom nmymecrnennoro rpaxancxoro npanoornomennx, anexo ne no ncex cny-
uaxx xnnxercx nx pacnopxnrentno camocroxrentnocrtm.
2. npeenxx conercxoe rpaxancxoe npano, mt ncxonm ns ycranonnnmerocx c 1938 roa n
conercxo mpnnuecxo nnreparype onpeenennx npana xax conoxynnocrn omeoxsarentntx
npannn noneennx, r. e. mpnnuecxnx nopm. t nonaraem, ncne sa ontmnncrnom conercxnx
mpncron, uro n onpeenenne npana ne nao nnonrt npanoornomennx.
Hpanoornomenne xnnxercx naxneme ]opmo ocymecrnnennx npana. oxno cornacnrtcx c . u.
euextxnom, uro npanoornomennx +ro cnenn]nuecxne ornomennx, cxnatnammnecx n cocrane
nacrpoxn, xoropte ntcrynamr xax nexoropoe nonnomenne omero (nopmt) n uacrntx, orentntx
nsanmoornomennxx nme n omecrne
165
. rpaxancxonpanontx ornomennxx naxoxr cnoe
saxpennenne nmymecrnennte ornomennx noneenne yuacrnnxon +rnx ornomenn no nonoy
neme, x xoroptm onn ornocxrcx xax x cnonm nno xax x naxoxmnmcx n nx nnaennn n
nontsonannn. 3ro noneenne oecneunnaercx npnnynrentno cnno rocyapcrna, cranonnrcx
coepxannem oxsannocrn n npanomounx.
o n onpeenenne conercxoro rpaxancxoro npana ne nyxno nxnmuart yxasanne na npanoornomennx
xax na cymecrnennt npnsnax nonxrnx rpaxancxoro npana, no npanoornomennx ]opma
npoxnnennx nnn npnmenennx nopm npana x xonxperntm nmn perynnpyemtm nmymecrnenntm
ornomennxm. entsx cornacnrtcx c yrnepxennem . u. euextxna, uro npano n onnx cnyuaxx
cocronr ns nopm npana n npanoornomenn, n pyrnx ns nopm npana n npanontx oxsannocre, n
rpertnxns nopm npana, npanontx oxsannocre n npanoornomenn
166
. entsx n onn px crannrt
nopmt npana, npanoornomennx n npanonte oxsannocrn.
ro xe xacaercx coornomennx mexy nopmamn rpaxancxoro npana, mpnnuecxnmn n
nmymecrnenntmn ornomennxmn, ro neoxonmo nmert n nny cneymmee.
Hpano xax cncrema nopm npoyxr omecrnennoro, xonnexrnnnoro (xnacconoro) cosnannx. o
nocne roro, xax npanonte nopmt naunnamr ecrnonart, onn npnoperamr camocroxrentnoe,
nesanncnmoe or cosnannx orentntx nme, cymecrnonanne. naue ronopx, npano xax conoxynnocrt
nopm ecrnyer oexrnnno, nesanncnmo or nonn orentnoro nnnnna, oxsannoro nounnxrtcx
nenennxm +rnx nopm. rentnoe xe npanoornomenne ne moxer nosnnxnyrt nno peannsonartcx nne
nonn xorx t onoro ns ero yuacrnnxon. +rom ntpaxaercx cxocrno npanoornomenn c
nmymecrnenntmn ornomennxmn, xoropte, xax mt nnenn, npecrannxmr coo nonente ornomennx
no nonoy neme npenoctnox n pesyntraron omecrnennoro nponsnocrna n nnxennx +rnx
neme n nponecce pacnpeenennx n omena.
o +xonomnuecxne nonente axrt, oycnonnennte cocroxnnem . nponsnocrnenntx ornomenn n
ononpemenno xnnxmmnecx neoxonmo crane n nx cranonnennn, ne roxecrnennt mpnnue-
cxnm nonentm axram, onocpecrnymmnm +xonomnuecxne axrt. Hpaxrnuecxn +rn na nna axron n
nopoxaemtx nmn ornomenn rpyno pasnnunmt, n ocoennocrn n c]epe +xonomnuecxoro oopora.
asnannte axrt ornocxrcx pyr x pyry xax coepxanne n ]opma; no o rex nop, noxa ]opma
coornercrnyer coepxannm, +xonomnuecxn noneno axr neorennm or ero mpnnuecxoro nt-
paxennx. ax, xynnx-npoaxa ononpemenno ntcrynaer n xax +xonomnuecxoe ornomenne omena
ronapon nocpecrnom ener, n xax mpnnuecxoe ornomenne. o xax rontxo ]opma orcraer or
coepxannx nnn onepexaer ero, roruac onapyxnnaercx pasnnune mexy +xonomnuecxnm
ornomennem n ornomennem mpnnue ,-cxnm. anpnmep, xora npano cocrnennocrn na semnm
nepecraer npnnocnrt oxo sementnym penry, ono npenpamaercx n ronoe npano, n cocrnennnx
]axrnuecxn yxe e n cocroxnnn nont sonartcx n pacnopxxartcx semne (ona ne aer oxynammnx
pacxoon nnoon, ee nnxro ne xynnr), xorx ]opmantnoe npano na +ro ocraercx y cocrnennnxa.
165
m. . u. e u e x t x n, Hpanoornomennx n connanncrnuecxom omecrne, ns-no xaemnn nayx ,
1958, crp. 7.
166
m. ram xe, crp. 3132.
+rnx cnyuaxx npanonte ornomennx cocrnennocrn, xax npannntno ormernn . Bmccenep,
npnnemn +ror npnmep, ne a+xnarnt +xonomnuecxnm ornomennxm cocrnennocrn. ecmorpx na
+ro, mpnnuecxoe ornomenne npoonxaer cymecrnonart
167
.
nyuan necoornercrnnx mexy nmymecrnenntmn ornomennxmn n rpaxancxnmn
npanoornomennxmn nosmoxnt n n connanncrnuecxom rocyapcrne. axoe necoornercrnne,
nanpnmep, nanmanoct npn nenrpannsonannom pasnapxxnnannn e]nnnrno (]onnpyemo)
npoyxnnn n rex cnyuaxx, xora +ra npoyxnnx ornpannxnact rpansnrom npenpnxrnem-
nponsnonrenem npenpnxrnm-norpenrenm no napxam coornercrnymmero rnanctra ns nenrpa,
xorx oronopt nocranxn na nee c norpenrenxmn saxnmuann xonropt ctra, ne npnnnmanmne no
cymecrny nnxaxoro yuacrnx n ee peannsannn. oronop npenpamancx n ]opmy, nnmennym peantnoro
coepxannx: on saxnmuancx ro oprannsanne, xoropax ero ne ntnonnxna n xoropax ne nmena
axe nosmoxnocrn npoxonrponnponart ero ncnonnenne; oronop ne saxnmuancx remn
npenpnxrnxmn, xoropte ncrynann n ]axrnuecxne ornomennx omena, r. e. n nmymecrnennte
ornomennx.
3. npeenenne conercxoro rpaxancxoro npana, annoe ntme, necomnenno, nmeer
onncarentnt xapaxrep. o, xax nsnecrno, uem xopoue onpeenenne, rem rpynee oxnarnrt n nem
ocnonnte npnsnaxn, orpaxammne cymecrno xnnennx. oxno art n. onee xparxoe onpeenenne
conercxoro rpaxancxoro npana, no sa cuer oenennx coepxannx +roro nonxrnx.
onercxoe rpaxancxoe npano +ro conoxynnocrt npanontx nopm, perynnpymmnx
oycnonnennte ncnontsonannem ronapno-enexno ]opmt n xommynncrnuecxom crponrentcrne
nmymecrnennte ornomennx rocyapcrnenntx, xooneparnnntx, omecrnenntx oprannsann n
rpaxan na ocnone nmymecrnenno ooconennocrn n ntrexammero ns nee (n cnny ecrnnx
+xonomnuecxnx saxonon npn connannsme) panencrna xaxoro ns yuacrnnxon ornomenn, a raxxe
cnxsannte c nmymecrnenntmn, xorx n orennnmnecx or nnx nnunte nenmymecrnennte
ornomennx n connanncrnuecxom omecrne.
4. . . o]]e onpeenxer conercxoe rpaxancxoe npano xax orpacnt conercxoro npana,
perynnpymmym na nauanax panencrna connanncrnuecxne nmymecrnennte ornomennx n
cronmocrno ]opme n cnxsannte c nnmn nnunte nenmymecrnennte ornomennx
connanncrnuecxoro omecrna
168
.
3ro onpeenenne ntrono ornnuaercx or mnornx pyrnx onpeenenn conercxoro rpaxancxoro
npana. . . o]]e ne cnxstnaer nonxrne rpaxancxoro npana c npnnnnnom +xnnnanenrnocrn
(nosmesnocrn), xax +ro enaer . . enxnn
169
, no rpaxancxoe npano nxnmuaer n cex n
ne+xnnnanenrnte, nenosmes-nte nmymecrnennte ornomennx (apenne, esnosmesnoe npeo-
crannenne nemn n nontsonanne n r. .). 3ro onpeenenne, rax xe xax n onpeenenne, annoe .
. enxnntm, ycrpanxer orpannuenne c]ept rpaxancxonpanonoro perynnponannx nnmt
ornomennxmn +xonomnuecxoro oopora. tme ormeuanoct, uro npemerom conercxoro
rpaxancxoro npana, no mnennm . . enxnna, xnnxmrcx ne rontxo nmymecrnennte
ornomennx n c]epe ronapno-enexnoro opamennx, no n ornomennx cocrnennocrn n cnxsn c
ronapno-enexntm opamennem.
o onpeenenne conercxoro rpaxancxoro npana, annoe . . enxnntm, noepxannoe n
ynyumennoe . . o]]e, nce xe cyxnnaer c]epy nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx
anno orpacntm npana. a +ro yxe tno opameno nnnmanne pantme. o-nepntx, nentsx
nmymecrnennte ornomennx n nx crarnxe, r. e. ornomennx cocrnennocrn, paccmarpnnart nnmt
xax momenr nnn cranm n pasnnrnn ronapno-enexnoro opamennx; no+romy nentsx n npano
cocrnennocrn rpaxronart nnmt xax pe]nexc oxsarentcrnenntx npanoornomenn. o-nroptx,
rpaxancxoe npano cnxsano ne rontxo co cronmocrntmn ornomennxmn, no n c saxonom
pacnpeenennx no rpyy, c npnnnnnom marepnantno sannrepeconannocrn, uro ocoenno xpxo
nnno npn ntxcnennn npnpot nnuno cocrnennocrn, xax pesyntrara ocymecrnnennx ecrnnx
+roro naxnoro +xonomnuecxoro saxona n nepno ]ase xommynncrnuecxoro omecrna.
mymecrnennax ooconennocrt yuacrnnxon rpaxancxnx npanoornomenn, xnnxmmaxcx
ocnono raxnx ornomenn, ne oxsarentno nenocpecrnenno cnxsana ronapno-enexntmn n,
cneonarentno, cronmocrntmn ornomennxmn. paxancxoe npano xax orpacnt npana,
perynnpymmax nmymecrnennte ornomennx n connanncrnuecxom omecrne, oxnartnaer n raxne
167
RolI Schtsseler, Das Verhltnis zwischen Produktionsverhltnissen und Rechtsverhltnissen im Sozialismus, "Staat
and Recht", 1958, ' 2, , 1958, ' 2.
168
m. . . o]]e, onercxoe rpaxancxoe npano, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1958, crp. 11.
169
m. onercxoe rocyapcrno-n npano 1955 r. N 1, crp. 106,
ornomennx, xoropte naxoxrcx n onee nnn menee oranenno cnxsn c ronapno-enexntmn
ornomennxmn, no c nnmn ne nenrnunt.
. . o]]e xpnrnxyer onpeenenne conercxoro rpaxancxoro npana xax orpacnn npana,
perynnpymme nmymecrnennte ornomennx na ase ooconennoro n oopore nmymecrna. 3ro
onpeenenne npnnanexnr . . osopneny. mnxa . . osopne-na, xax tno yxe ormeueno,
saxnmuaercx n rom, uro on orpnnaer n xauecrne neoxonmoro npnsnaxa panencrno cropon n
rpaxancxnx npanoornomennxx connanncrnuecxoro omecrna, nonarax, uro rpaxancxne
npanoornomennx nosmoxnt n no neprnxann. o resnc . . osopnena, uro ocnono
rpaxancxnx npanoornomenn xnnxercx nmymecrnennax ooconennocrt nx yuacrnnxon,
npannnen. . . o]]e ynpexaer . . osopnena n rom, uro n +rom onpeenennn nenrp
rxxecrn nepenocnrcx c npemera (nmymecrnennte ornomennx) na mero perynnponannx
(ooconenne nmymecrna), na cnoco oprannsannn coornercrnymmnx ornomenn
170
.
o . . o]]e nenpan. epno, uro, no mnennm . . osopnena, ooconennecnoco
oprannsannn nmymecrnenntx ornomenn, n +ro aer ocnonanne ynpexart ero n rom, uro
ooconenne nonnmaercx nm nnmt xax mero perynnponannx. oxno ynpexnyrt . . osopnena
raxxe n n rom, uro ooconenne nmymecrna on cnxstnaer rontxo c ooporom. o npn ncem +rom
n onpeenennn, npenoxennom . . osopnentm, sanoxena npannntnax mtcnt, xorx n
ntxoxmax sa pamxn cnonecnoro cmtcna onpeenennx n ero ]opmynnponxe. ecrnnrentnocrn,
xax mt ntrannct noxasart n anno paore, ooconenne nmymecrna rocyapcrnennoro
connanncrnuecxoro npenpnxrnx nnyrpn ennoro ]ona rocyapcrnenno cocrnennocrn +ro
ne mero npanonoro perynnponannx, a +xonomnuecxax neoxonmocrt. Hpanonoe saxpennenne
xospacuera ecrnnrentno mero, no onpeenxemt cnenn]nxo xospacuera xax oexrnnno
+xonomnuecxo xareropnn. e rpeyer nnxaxnx oxasarentcrn, xax ouennnoe, yrnepxenne, uro
nmymecrnennax ooconennocrt xonxoson, xooneparnnntx oprannsann n rpaxan, noxoxmaxcx
na xooneparnnno-xonxosno n nnuno cocrnennocrn, ne mero npanonoro perynnponannx, a
+xonomnuecxoe ornomenne.
enpan . . o]]e n n cnoe xpnrnxe nonoxennx . . rapxona o pasrpannuennn
oprannsannonntx n nmymecrnenntx ornomenn. . . o]]e cunraer, uro oprannsannonnte
ornomennx xax ornomennx nnacrn n nounnennx, rax xe xax n nauana mpnnuecxoro panencrna,
xapaxrepnsymr ne npemer, a mero perynnponannx. epno, uro mpnnuecxoe panencrno orno-
cnrcx x meroy perynnponannx. o . . rapxon, ronopx o rom, uro nmymecrnennte
ornomennx, xoropte on cunran npemerom rpaxancxoro npana, xnnxmrcx ornomennxmn no
ropnsonrann, r. e. ornomennxmn, ocnonanntmn na panencrne yuacrnnxon, ne oroxecrnnxer nx
c mpnnuecxnmn ornomennxmn, . . rap-xon ncxonr ns roro, uro nnacrt n ornomennx,
ntrexammne ns ee ocymecrnnennx, +ro ocot nn omecrnenntx ornomenn, a ne mero
npanonoro perynnponannx
171
. t ntrannct noxasart n nacroxme paore, uro +ro yrnepxenne
xnnxercx npannntntm.
axonen, rpyno cornacnrtcx c . . o]]e n rom, uro nentsx ronopnrt o panencrne n
nmymecrnenntx ornomennxx xax o +xonomnuecxom npnsnaxe, uro ecnn n panencrne
ecrnnrentno saxnmueno neuro cnenn]nuecxoe nx rpaxancxoro npana, ro nnmt n cmtcne
mpnnuecxoro panencrna cyexron rpaxancxnx npanoornomenn. . . o]]e yxastnaer,
uro +xonomnuecxne ornomennx n connanncrnuecxom omecrne, ne snammem uacrno co-
crnennocrn n +xcnnyarannn, +ro ornomennx panencrna, no uro +rnmn ornomennxmn
onpeenxercx ne rontxo rpaxancxoe npano, no n nce pyrne orpacnn connanncrnuecxoro npana,
a noromy nenpannntno nponosrnamart panencrno cnenn]nuecxnm npnsnaxom ornomenn,
perynnpyemtx rpaxancxnm npanom
172
. o n peaxnnonnp crarte xypnana onercxoe
rocyapcrno n npano, xpnrnxyemo . . o]]e no annomy nonoy, conepmenno xcno ronopnnoct
ne o +xonomnuecxom panencrne noome npn connannsme, a o panencrne yuacrnnxon +xonomnuecxoro
oopora, xax neoxonmom +xonomnuecxom npnsnaxe nmymecrnenntx ornomenn, pasnnnammnxcx
na ocnone ecrnymmnx npn connannsme saxona cronmocrn n saxona pacnpeenennx no rpyy
173
.
eut mna n ner o panencrne n cmtcne npnmenennx pannoro macmraa x nepanntm nmxm, o
panencrne, orpaxammem cronmocrnte ornomennx, n r. . +romy nao oannrt, uro ocnonannem
raxoro panencrna xnnxercx n nmymecrnennax ooconennocrt yuacrnnxon perynnpyemtx
170
. . o]]e, onercxoe rpaxancxoe npano, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1958, crp. 12.
171
m. onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N 89, crp. 63.
172
m. . . o]]e, onercxoe rpaxancxoe npano, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1958, crp. 14.
173
m. onercxoe rocyapcrno n npano 1955 r. N 5, crp. 58.
rpaxancxnm npanom ornomenn.
"III

1. ce yuennxn n yuente noconx no conercxomy rpaxancxomy npany n rnanax, nocnxmenntx
xapaxrepncrnxe npemera rpaxancxoro npana n ero onpeenennm, ocranannnnamrcx raxxe na ero
ocnonntx npnnnnnax nnn npocro npnnnnnax. xauecrne npnnnnnon nastnamr: panencrno rpaxan,
xoropoe rpaxryercx n xax nx +xonomnuecxoe panencrno, n xax pannonpanne; coueranne npan n
oxsannocre y nx nocnrene npn connannsme; npnnnnn connanncrnuecxo saxonnocrn; cnooy
nnunocrn n connanncrnuecxom omecrne, oycnonnennym ormeno uacrno cocrnennocrn na
opynx n cpecrna nponsnocrna n nnxnnanne +xcnnyarannn uenonexa uenonexom; coueranne
omecrnenntx n nnuntx nnrepecon npn connannsme; peantnym oecneuennocrt n
rpaxancxnx npan; connanncrnuecxoe nnannponanne nnn nnanonocrt, xoropo nounneno
rpaxancxonpanonoe perynnponanne nmymecrnenntx ornomenn; connanncrnuecxym cocrnennocrt
n connanncrnuecxym cncremy xosxcrna; oronop xax mero couerannx nnana n xospacuera n xax
]opmy npoxnnennx nnnnnarnnt n camocroxrentnocrn yuacrnnxon nmymecrnenntx ornomenn;
saxon cronmocrn n xospacuer xax ero npoxnnenne n cnxsn c rem, uro rpaxancxoe npano perynnpyer
npexe ncero ronapno-enexnte ornomennx; npnnnnn nosnarpaxennx no rpyy
174
.
ax nnno ns +roro nepeunx, x ocnonntm npnnnnnam conercxoro rpaxancxoro npana ornocxr camte
pasnnunte connantnte xnnennx: sect n +xonomnuecxne saxont, ecrnymmne npn connannsme
(saxon cronmocrn n saxon pacnpeenennx no rpyy), n exrentnocrt rocyapcrna no nx npnmenennm
(connanncrnuecxoe nnannponanne); cma xe nxnmuamrcx n raxne xareropnn, xapaxrepnsymmne
connanncrnuecxne omecrnennte ornomennx n nonoxenne nnunocrn npn connannsme, xax panencrno
n cnooa rpaxan n coueranne omecrnenntx n nnuntx nnrepecon; n xauecrne npnnnnna
]nrypnpyer +xonomnuecxax ocnona conercxoro crpox connanncrnuecxax cocrnennocrt n
connanncrnuecxax cncrema xosxcrna. axonen, n uncno ocnonntx npnnnnnon nxnmuamr n raxne
npanonte xareropnn, xax oronop, pannonpanne rpaxan, coueranne npan n oxsannocre, npnnnnn
connanncrnuecxo saxonnocrn. ecxontxo oconxxom cronr npnnnnn peantnocrn n
rapanrnponannocrn rpaxancxnx npan: no-nnnmomy, sect nmemrcx n nny connantno-
+xonomnuecxne n mpnnuecxne rapanrnn, oecneunnammne peannsannm npanocnoconocrn n ocy-
mecrnnenne cyexrnnntx npan.
2. nx roro, urot pasopartcx n +rom xonrnomepare ocnonntx npnnnnnon n ycranonnrt, xaxne ns
nnx ecrnnrentno xnnxmrcx npnnnnnamn conercxoro rpaxancxoro npana, neoxonmo
oronopnrtcx o rom, uro cneyer nonnmart no npnnnnnom conercxoro npana nnn ero orentno
orpacnn.
Hpnnnnn +ro neymee nauano, saxon annoro nnxennx marepnn nnn omecrna, a raxxe xnnenn,
nxnmuenntx n ry nnn nnym ]opmy nnxennx. s +roro cneyer, uro npnnnnn nnxymax cnna
nnn saxon, ornocxmncx nmenno x anno rpynne onopontx connantntx xnnenn
175
. asymeercx,
ecrt mnpoxne npnnnnnt, nponnstnammne ne ony, a necxontxo ]opm nnxennx, ne onn nn, a
necxontxo cnxsanntx mexy coom nnon omecrnenntx ornomenn. o n n raxnx cnyuaxx
npnnnnn npenomnxercx uepes cnenn]nxy annoro nna omecrnenntx ornomenn n noromy
cranonnrcx cnenn]nuecxnm npnsnaxom anno rpynnt connantntx xnnenn.
Ho+romy nentsx cornacnrtcx c rem, uro ocnonntmn npnnnnnamn conercxoro rpaxancxoro npana
xnnxmrcx ' n +xonomnuecxne saxont, n pasnnunte ueprt n cropont connanncrnuecxnx
nponsnocrnenntx n nntx omecrnenntx ornomenn, n mpnnuecxne nncrnryrt, n mpnnuecxne
174
m. paxancxoe npano, yuennx nx mpnnuecxnx nncrnryron, r. 1. ., 1944, crp. 16-21; onercxoe
rpaxancxoe npano, yuennx nx nyson, r. 1, ., 1950, crp. 711; . . o]]e, onercxoe rpaxancxoe
npano, ., 1958, crp. 1621; . . nntnxncxn, exnnn no conercxomy rpaxancxomy npany, aptxon, 1958,
crp. 1922; onercxoe rpaxancxoe npano, yuennx nx mpnnuecxnx nyson, r. 1, ., 1959, crp. 2834;
onercxoe rpaxancxoe npano, yuenoe nocone, u. 1, ., 1960, crp. 1418.
175
Houepxnnax, uro npnnnnn +ro neymee nauano nnn saxon annoro xnnennx, mt rem camtm npnsnaem
nosmoxnocrt n neoxonmocrt ncnontsonannx nosnannoro n nponecce omecrnenno npaxrnxn n n reopnn
npnnnnna nx conepmencrnonannx rex nnn nntx omecrnenntx ornomenn. +rom cmtcne moxno ronopnrt o
nayunom npnnnnne xax pyxonoxme nee, npannntno orpaxamme cymecrnennte cnocrna omecrnenntx
xnnenn n nanpannxmme noneenne nme n coornercrnnn c oexrnnno saxonomepnocrtm ncropnuecxoro
pasnnrnx ( cm. o +rom F. . B e n n n n n, ymnocrt conercxoro npana, ns-no ennnrpacxoro
ynnnepcnrera, 1959, crp. 65). o nentsx npanono npnnnnn cnonrt rontxo x nee n yxasannom cmtcne.
xareropnn.
oneuno, ocnonnte nauana, xapaxrepnsymmne cncremy omecrnenntx ornomenn npn connannsme,
naxoxr cnoe npenomnenne n conercxom npane n nenom n n orentntx ero orpacnxx. o nentsx
orpannunrtcx exnaparnnntm yrnepxennem, uro npnnnnnt conercxoro rpaxancxoro npana +ro
npnnnnnt connannsma
176
. ao nrn antme n noxasart, xax ocnonnte npnnnnnt connannsma
rpanc]opmnpymrcx n mpnnuecxne npnnnnnt, nnn, nnaue ronopx, ycranonnrt, xaxono mpnnuecxoe
ntpaxenne npnnnnnon connannsma, nmex n nny, uro nmenno pasnnunte ]opmt nx mpnnuecxoro
ntpaxennx n yyr npnnnnnamn npana n nenom nnn ero orentno orpacnn.
mecre c rem npanono npnnnnn nentsx cmemnnart c npanontm nncrnryrom xax conoxynnocrtm
nopm, perynnpymmnx onpeenennym rpynny omecrnenntx ornomenn nnyrpn roro nx nna,
xoropt cocrannxer npemer anno orpacnn npana. cnn t npnnnnnt n nncrnryrt tnn
nenrnunt, nesauem tno t noome ronopnrt o npanontx npnnnnnax.
ect ne nao ntxnnxrt ocnonnte npnnnnnt conercxoro npana. 3ro saaua nayxn ome reopnn
npana. ama saaua saxnmuaercx n rom, urot, pyxonocrnyxct ntcxasanntmn meroonornuecxnmn
coopaxennxmn, nontrartcx namernrt ocnonnte npnnnnnt conercxoro rpaxancxoro npana.
e cranx nepe coom saauy onpeennrt npnnnnnt conercxoro npana n nenom, mt ne moxem,
onaxo, ornneutcx or roro, uro nexoropte npnnnnnt, onapyxennte n rpaxancxom npane,
ecrnymr n n pyrnx orpacnxx conercxoro npana. 3ro nmeer mecro noromy, uro rpaxancxoe npano
uacrt nenoro, conercxoro npana. ax nsnecrno, orentnoe cnxsano c omnm, npoxnnxercx n nem, a
omee ne moxer trt oropnano or orentnoro. raxom xe coornomennn naxoxrcx uacrt n nenoe.
o onn n re xe npnnnnnt, ecrnymmne n pasnnuntx orpacnxx npana, npoxnnxmrcx n nnx no-
pasnomy, neonnaxono n coornercrnnn c ocoennocrxmn npemera ro nnn nno orpacnn
npanonoro perynnponannx. onxpernsannx n pamxax orentno orpacnn npana npnnnnna,
ecrnymmero nx nce cncremt conercxoro npana nnn nx pxa ero orpacne, moxer trt ntxnnena
rontxo nyrem anannsa xonxperntx nncrnryron orentno orpacnn npana n omnx nx ncex +rnx
nncrnryron npanononoxe-nn. cranonnn, onaxo, uro ror nnn nno npnnnnn, nanpnmep npnnnnn
couerannx omecrnenntx n nnuntx nnrepecon n cnny nponsnonoro or connanncrnuecxo
cocrnennocrn xapaxrepa nnuno cocrnennocrn, n xoneunom cuere xnnxercx npnnnnnom conercxoro
rpaxancxoro npana, mt ne orpnnaem roro, uro ononmennt npnnnnn, no n nno ]opme,
ecrnyer, n n pyrnx orpacnxx conercxoro npana, nanpnmep n rocyapcrnennom, rpyonom,,
xonxosnom npane
177
. 3ro nnmt nornepxaer ntno, uro raxo mnpoxn npnnnnn, xax npnnnnn
couerannx omecrnenntx n nnuntx nnrepecon, npenomnxxct uepes cnenn]nxy perynnpyemtx
rpaxancxnm npanom omecrnenntx ornomenn, cranonnrcx npnnnnnom connanncrnuecxoro
rpaxancxoro npana.
cnn npnneennte nonoxennx nepnt,. ro neoxonmo npnsnart, uro ocnonnte npnnnnnt xaxo-
nno orpacnn npana mt onxnt onapyxnrt n camnx nopmax, cocrannxmmnx n conoxynnocrn
annym orpacnt; ecnn xe ram npnnnnnt npxmo ne c]opmynnponant, onn onxnt trt
onapyxent ns omero cmtcna nopm. nocnenem cnyuae n ntxnnennn n ]opmnponannn npnnnn-
non orpacnn npana ontmym pont nrpaer npaxrnxa (amnnncrparnnnax, cyenax, apnrpaxnax) n
npanonax nayxa.
cranonnenne nnn ntneenne ocnonntx npnnnnnon conercxoro rpaxancxoro npana nomoxer
npannntnee npnmenxrt nopmt +ro orpacnn conercxoro npana n onee rnyoxo nonnmart ee cym-
nocrt n connantnoe nasnauenne.
3. onnanncrnuecxax cocrnennocrt ocnona, na xoropo ocymecrnnxercx rpaxancxonpanonoe
perynnponanne nmymecrnenntx ornomenn conercxoro omecrna. ax +xonomnuecxax xareropnx
connanncrnuecxax cocrnennocrt ne moxer trt ornecena x uncny npnnnnnon conercxoro
rpaxancxoro npana. Hpano xe connanncrnuecxo cocrnennocrn nnn, rounee, npano rocyap-
crnenno cocrnennocrn, xooneparnnno-xonxosno n cocrnennocrn omecrnenntx oprannsann
+ro, xax mt yxe snaem, naxnemne nncrnryrt conercxoro rpaxancxoro npana.
o xe cneyer cxasart n o connanncrnuecxo cncreme xosxcrna. 3ro xareropnx n +xonomnuecxax,
176
m., nanpnmep, onercxoe rpaxancxoe npano, yuennx nx mpnnuecxnx nyson, ., 1950, crp. 7.
177
F. . Bennnn cunraer, uro conercxnmn ocnonntmn npanontmn npnnnnnamn xnnxmrcx xoncrnrynnonno
saxpennennte nauana connannsma, ntpaxammne rnannoe nanpannenne nonnrnxn ommynncrnuecxo naprnn n
connanncrnuecxoro rocyapcrna n onacrn npanonoro perynnponannx omecrnenntx ornomenn (F. . Bennnn,
ymnocrt conercxoro npana, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1959, crp. 67). ornamaxct c rem, uro px
ocnonntx npnnnnnon conercxoro npana ntpaxen n oncrnrynnn , mt, onaxo, nonaraem, uro nmn ne
ncuepntnamrcx ocnonnte npnnnnnt conercxoro npana. ao nrn ne rontxo or omero x uacrnomy, no n or
uacrnoro, or anannsa or-' entntx orpacne npana x omemy; nsyuenne xonxperntx orpacne npana, conercxoro npana
n neno.m n couerannn c anannsom oncrnrynnn npnneer x. npannntnomy pemennm saaun.
n oprannsannonnax. ecomnenno, rpaxancxoe
:
npano, perynnpyx nmymecrnennte ornomennx, n
nsnecrno uacrn saxpennxer n connanncrnuecxym cncremy xosxcrna. 3ro saxpennenne ntpaxeno n
pasnnuntx npanontx nncrnryrax, n uacrnocrn, n nopmax o mpnnuecxnx nnnax xosxcrnenntx
oprannsannxx, n nopmax, perynnpymmnx oronopnte cnxsn mexy yxasanntmn oprannsannxmn, n r.
. o mt sect cnona ncrpeuaemcx c xonxperntmn npanontmn nncrnryramn; ecnn nx nasnart
npnnnnnamn, ro corpercx rpant mexy npanontm npnnnnnom n npanontm nncrnryrom.
3xonomnuecxne saxont camn no cee ne xnnxmrcx npnnnnnamn conercxoro rpaxancxoro npana. o,
yyun nosnant, +xonomnuecxne saxont ncnontsymrcx conercxnm rocyapcrnom nocpecrnom
xosxcrnenno nonnrnxn, xoropax, n cnom ouepet, ntpaxaercx n npanontx nopmax. Ho+romy
+xonomnuecxne saxont nonyuamr cnoe orpaxenne n n npanontx nopmax. 3rn nopmt ne opasymr
npanonoro nncrnryra, nocxontxy +xonomnuecxn saxon, orpaxammncx n npanonom perynnponannn,
otuno ne moxer trt noxannsonan pamxamn onoro npanonoro nncrnryra. ecrnne
+xonomnuecxoro saxona nponnstnaer pasnnunte npanonte nncrnryrt. axnm opasom, npnnnnnom
conercxoro rpaxancxo-. ro npana cneyer cunrart ne +xonomnuecxn saxon xax raxono, a ero
cnenn]nuecxoe mpnnuecxoe ntpaxenne n conercxom rpaxancxom npane.
ent rpaxancxonpanonoro perynnponannx nmymecrnenntx n cnxsanntx c nnmn nnuntx
nenmymecrnenntx ornomenn n nepno pasnepnyroro crponrentcrna xommynncrnuecxoro omecrna
c]opmynnponana n cr. 1 cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna: +ro cosanne marepnantno-
rexnnuecxo ast xommynnsma n nce onee nonnoe yonnernopenne marepnantntx n yxonntx no-
rpenocre rpaxan. paxancxne npana onxnt ocymecrnnxrtcx n coornercrnnn c anno nentm.
3ro naxonr cnoe mpnnuecxoe ntpaxenne n npannne, cornacno xoropomy rpaxancxne npana
oxpanxmrcx saxonom, sa ncxnmuennem rex cnyuaen, xora onn ocymecrnnxmrcx n npornnopeunn c
nasnauennem raxnx npan n connanncrnuecxom omecrne n nepno crponrentcrna xommynnsma (cr. 5
cnon). annoe npannno ornocnrcx x nmomy nncrnryry conercxoro rpaxancxoro npana, x nmomy
ero cyexry, ono xnnxercx onnm ns ocnonntx ero npnnnnnon.
rcma ntrexaer npnnnnn couerannx omecrnenntx n nnuntx nnrepecon. 3ror npnnnnn n ero
rpaxancxonpanonom npenomnennn saxpennen n rom xe npannne o neoxonmocrn ocymecrnne-
nnx rpaxancxnx npan n coornercrnnn c nnrepecamn connanncrnuecxoro omecrna. pome roro, on
moxer trt ntneen ns ncex rex nncrnryron rpaxancxoro npana, xoropte cnyxar ntnonnennm
oxapaxrepnsonanno ntme nenn. raxont nce rpaxancxonpa-nonte nncrnryrt, nanpannennte na
ntnonnenne nnana pasnnrnx .naponoro xosxcrna n na yonnernopenne marepnantntx n
xyntrypntx norpenocre rpaxan.
axntm npnnnnnom rpaxancxoro npana xnnxercx npnnnnn emoxparnuecxoro nenrpannsma n ero
mpnnuecxom npenomnennn. 3ror npnnnnn nexnr n ocnone rocyapcrnennoro n xosxcrnennoro
crponrentcrna n connanncrnuecxom omecrne. a nem nocrpoena exrentnocrt H no
pyxonocrny xommynncrnuecxnm crponrentcrnom n name crpane. Hpnnnnn emoxparnuecxoro
nenrpannsma ntpaxen n n nopmax conercxoro rpaxancxoro npana, no ne n nne xaxoro-nno onoro
npanonoro nncrnryra, a xax nauano, nonnomennoe n meroax npanonoro perynnponannx
nmymecrnenntx ornomenn mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn.
3ror npnnnnn naxonr cnoe mpnnuecxoe ntpaxenne n pasnnuntx rpaxancxonpanontx
npnnnnnax, n n nepnym ouepet n npnnnnne nnanono ncnnnnnnt, n oxsarentnocrn axron nnann-
ponannx xax nopmarnnntx axron. enrpannsonannoe nnanonoe pyxonocrnoneoremnemax uepra
connanncrnuecxoro xosxcrna. epes rocyapcrnennoe nnannponanne ocymecrnnxmrcx rpeonannx
saxona nnanomepnoro pasnnrnx. apxy c nenrpannsonanntm omecomsntm nnannponannem
nospocna pont nnanontx opranon n pecnynnxax n na mecrax. o nnanonoe nauano n pasnnuntx ero
]opmax onpeenxer n nanpannxer xosxcrnennoe pasnnrne, uro n ntpaxeno n pasnnuntx
rpaxancxonpanontx nopmarnnntx axrax, perynnpymmnx nmymecrnennte ornomennx n .
Hpnnnnn nnanono ncnnnnnnt saxpennxercx n rex nopmax, n xoroptx nnnnnyantnte nnanonte
axrt paccmarpnnamrcx xax ocnonannx nosnnxnonennx, nsmenennx n npexpamennx rpaxancxnx
npanoornomenn. 3ror xe npnnnnn ntpaxen n n rex nopmax, xoropte ycranannnnamr nx
connanncrnuecxnx xosxcrnenntx oprannsann omym oxsannocrt pyxonocrnonartcx nnanom npn
conepmennn cenox, npnsnamr neecrnnrentnocrt cenox, npornnopeuamnx nnany, rpeymr
peantnoro ncnonnennx oronopon n coornercrnnn c nnanom n r. .
Hpnnnnn emoxparnuecxoro nenrpannsma mpnnuecxn saxpennxercx raxxe n nopmax, n xoroptx
naxonr cnoe nonnomenne nropax ero cropona oneparnnnax n nmymecrnennax camocroxrentnocrt
xosxcrnenntx oprannsann n pamxax nnana. 3ro nonoxenne ornocnrcx ne rontxo x
rocyapcrnenntm npenpnxrn-
xm, no n x xonxosam n pyrnm xooneparnnntm oprannsannxm. neparnnnax n nmymecrnennax
camocroxrentnocrt n nnnnnarnnaocnona xosxcrnennoro pacuera, a xospacuer, xax nsnecrno,
ona ns ]opm ncnontsonannx saxona cronmocrn na ocnone nnannponannx.
3xonomnuecxn oopor n crpane, cnxsannt c ncnontsonannem ronapno-enexntx ornomenn n
naponom xosxcrne, onn-paercx na oneparnnnym n nmymecrnennym camocroxrentnocrt-
ero yuacrnnxon rocyapcrnenntx n xooneparnnntx oprannsann.
rpaxancxom npane camocroxrentnocrt n nnnnnarnna +rnx: oprannsann ntpaxamrcx n
saxpennennn ooconennoro nmymecrna sa rocyapcrnenntm npenpnxrnem, n pasentno nmy-
mecrnenno ornercrnennocrn xospacuerno oprannsannn n rocyapcrna no nx onram, n
mpnnuecxom oecneuennn npnnnnne-xooneparnnno-xonxosno cocrnennocrn, n npnnnnne
oronopntx, ornomenn n oronopno ncnnnnnnt. Hocpecrnom oronopon ocymecrnnxercx
pacnpeenenne ronapno npoyxnnn, nponsnocrno paor, oxasanne ycnyr n r. . mexy
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n peannsannx ronapon naponoro norpenennx uepes posnnunym
ropronnm.
Hpnnnnn emoxparnuecxoro nenrpannsma n rom nne, n xaxom .on ecrnyer n rpaxancxom npane,
ornocnrcx ne xo ncem cyexram rpaxancxnx npanoornomenn. a rpaxan +ror npnnnnn ne
pacnpocrpanxercx. o nocxontxy rpaxancxonpanonoe perynnponanne nmymecrnenntx ornomenn
mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n xoneunom cuere ocymecrnnxercx nx roro, urot
nanonee nonno yonnernopnrt pacrymne marepnantnte n xyntrypnte norpenocrn nme,
nasnannt npnnnnn cneyer npnsnart nectma naxntm npnnnnnom conercxoro rpaxancxoro npana.
Fes npnnnnna emoxparnuecxoro nenrpannsma nentsx yxcnnrt cnenn]nxy nmymecrnenntx
ornomenn, yuacrnnxamn xoroptx xnnxmrcx connanncrnuecxne oprannsannn.
annonpanne rpaxan, r. e. panencrno nx npanocnoconocre, pannte ycnonnx n ocymecrnnennn
cyexrnnntx npan n nmymecrnenntx n cnxsanntx c nnmn nenmymecrnenntx ornomennxx
necomnenno naxnt npnnnnn conercxoro rpaxancxoro-npana.
Hpnnnnn pannonpannx ecrnyer n n pyrnx orpacnxx npana. rpaxancxom npane on
oycnonnnnaercx panntm ornomennem ncex rpaxan x opynxm n cpecrnam nponsnocrna, cocran-
nxmmnm connanncrnuecxym cocrnennocrt, panno nx ncex nosmoxnocrtm rpynrtcx, nonyuart
pannym onnary sa pannt rpy; n pesyntrare npnmenennx npnnnnna pacnpeenennx no rpyy nos-
nnxaer npano nnuno cocrnennocrn, cnooa nontsonannx n pac-.no.pxxennx oexramn
cocrnennocrn n pamxax, onpeenxemtx npnnnnnom, n cnny xoroporo rpaxancxne npana onxnt
ncnontsonartcx n coornercrnnn c nx connantntm nasnauennem.
Hpnnnnn pannonpannx nao nonnmart ne rontxo xax panencrno npan, no n xax panencrno
oxsannocre, nmex n nny, uro n coepxanne npanocnoconocrn nxonr ne rontxo cnoconocrt x
npnoperennm rpaxancxnx npan, no n cnoconocrt x necennm rpaxancxnx oxsannocre.
Ho+romy ner neoxonmocrn n xoncrpynponannn ocooro npnnnnna couerannx npan n oxsannocre.
Hpeycmorpennte oncrnrynne ocnonnte npana n oxsannocrn rpaxan ornocxrcx x
pasnnuntm orpacnxm npana, re n xonxpernsnpymrcx. ax, nanpnmep, c name rouxn spennx, .npano
na rpy n oxsannocrt rpynrtcx nxoxr n coepxanne rpaxancxo n rpyono npanocnoconocrn.
o ecrt n raxne oc-.nonnte xoncrnrynnonnte npana n oxsannocrn, xoropte ne nme-.mr ornomennx
x rpaxancxomy npany. couerannn npan n oxsannocre xax npnnnnne conercxoro rpaxancxoro
npana moxno ronopnrt rontxo npnmennrentno x coepxannm rpaxancxo npanocnoconocrn n x
ocymecrnnennm cyexrnnntx rpaxancxnx npan n oxsannocre n xonxperntx npanoornomennxx.
Hpnnnnn pannonpannx, ntrexammn ns panencrna cropon n nmymecrnenntx ornomennxx,
perynnpyemtx rpaxancxnm npanom, ecrnyer n nx connanncrnuecxnx xosxcrnenntx oprann-
sann n nntx mpnnuecxnx nnn.
exoropte anropt nxnmuamr n ocnonnte npnnnnnt conercxoro rpaxancxoro npana npnnnnn
peantnocrn n rapanrnponannocrn rpaxancxnx npan
178
. Hpannntno nn +ro? oncrnrynnx ,
nocxontxy peut ner o npane na rpy, n cr. 118 ronopnr o +xonomnuecxnx, a ne o mpnnuecxnx
rapanrnxx ocymecrnnennx +roro npana. pesyntrare peannsannn npana na rpy n oxsannocrn
rpynrtcx y rpaxannna nosnnxaer npano nnuno cocrnennocrn. +xonomnuecxnx rapanrnxx
pyrnx npan, xoropte moxno tno t ornecrn x rpaxancxomy npany, n oncrnrynnn ne
ronopnrcx. Ho+romy rapanrnponannocrt n oecneuennocrt rpaxancxnx npan nao nonnmart ne n
rom cmtcne, uro nmax nosmoxnocrt, npeycmorpennax npanocnoconocrtm xax ome
(acrpaxrno) cnoconocrtm trt nocnrenem pasnnuntx cyexrnnntx rpaxancxnx npan,
cranonnrcx cyexrnnntm npanom. axt rpaxannn moxer nocrponrt nnn npnopecrn na npane
nnuno cocrnennocrn xnno om. o ne xaxt cranonnrcx cocrnennnxom xnnoro oma n n
cocroxnnn nm crart. pome roro, saxon n ne crannr cnoe nentm npenparnrt ncex rpaxan n
cocrnennnxon xnntx omon. ropoax norpenocrt rpyxmnxcx n xnnte yonnernopxercx
178
m. paxancxoe npano, yuennx nx mpnnuecxnx nncrnryron, ., 1944, crp 18; o]]e,
onercxoe npaxancxoe npano, ., 1958, . 18.
rnanntm opasom sa cuer nnrencnnnoro xnnnmnoro crponrentcrna, ocymecrnnxemoro rocyapcrnom.
Fonee roro, n cronnnax comsntx pecnynnx n 1962 roy npexpamen orno sementntx yuacrxon no
nnnnnyantnoe xnnnmnoe crponrentcrno. Hpannrentcrnam comsntx pecnynnx npeocranneno
npano npexparnrt orno sementntx yuacrxon nx yxasanno nenn n n pyrnx ropoax
179
.
Hpnnnnn peantnocrn n rapanrnponannocrn rpaxancxnx npan moxno nonnmart n nyx cmtcnax:
no-nepntx, xax nce ontmee npnnnxenne n ycnonnxx pasnepnyroro crponrentcrna xommynn-
crnuecxoro omecrna x romy nepnoy, xora omecrno cmoxer +xonomnuecxn rapanrnponart
ocymecrnnenne nmoro npoxnnennx npanocnoconocrn rpaxannna; no, no-nnnmomy, +ro nponso-
er nnmt rora, xora yer ecrnonart npnnnnn pacnpeenennx no norpenocrxm n nocrenenno
oromper npano; no-nroptx, xax mpnnuecxym rapanrnponannocrt ocymecrnnennx cyexrnnntx
npan, nmemmnxcx y rpaxan nnn y mpnnuecxoro nnna; no raxax mpnnuecxax rapanrnponannocrt,
r. e. nosmoxnocrt npnnynrentnoro ocymecrnnennx, neoremnemt npnsnax camoro npana xax
connantnoro xnnennx. Ho+romy mt nonaraem, uro ne cneyer nxnmuart nasnannt npnnnnn n uncno
npnnnnnon conercxoro rpaxancxoro npana.
na nn raxxe nmemrcx ocnonannx npnsnart npnnnnnom conercxoro rpaxancxoro npana
connanncrnuecxym saxonnocrt
180
. axonnocrt +ro conmenne saxonon xax n nponecce npano-
rnopuecxo exrentnocrn, rax n n nponecce nx ncnonnennx. axonnocrtneoremnemoe cnocrno
connanncrnuecxoro npana,, ncex ero orpacne. Hpnnnnn connanncrnuecxo saxonnocrn ornocnrcx x
xapaxrepncrnxe conercxoro npana n nenom, a snaunr n x conercxomy rpaxancxomy npany, no nnuero
cnenn]nuecxoro n ocymecrnnennn +roro npnnnnna n rpaxancxom npane ner.
paxancxne npana onxnt ocymecrnnxrtcx, a oxsannocrn ncnonnxrtcx rpaxanamn n
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn ne rontxo n coornercrnnn c nx nasnauennem, no n
opoconecrno, c yuerom npannn connanncrnuecxoro omexnrnx. 3ro roxe npnnnnn conercxoro
rpaxancxoro npana. n onapyxnnaercx n npaxrnxe saxnmuennx cenox, n npaxrnxe ncnonnennx
oronopntx oxsarentcrn, n uacrnocrn, n onenxe noneennx xpenropa n cnxsn c npnnxrnem
ncnonnennx or onxnnxa, npn ocymecrnnennn npana nnuno cocrnennocrn n n pxe pyrnx
cnyuaen.
4. rax, ocnonntmn npnnnnnamn conercxoro rpaxancxoro, npana xnnxmrcx: ocymecrnnenne
rpaxancxnx npan n coornercrnnn c nx connantntm nasnauennem; coueranne omecrnenntx n
nnuntx nnrepecon; emoxparnuecxn nenrpannsm, xonxpernsnpymmncx n npnnnnnax nnanono
ncnnnnnnt, oneparnnno n nmymecrnenno camocroxrentnocrn xosxcrnenntx oprannsann, o-
ronopntx ornomenn n oronopno ncnnnnnnt; pannonpanne; opoconecrnocrt n ocymecrnnennn
npan n ncnonnennn oxsannocre n coornercrnnn c npannnamn connanncrnuecxoro omexnrnx. .
nonne nosmoxno, uro nacroxmn nepeuent npnnnnnon conercxoro rpaxancxoro npana ne yer
ncuepntnammnm. onpoc o npnnnnnax conercxoro rpaxancxoro npana cnao paspaoran n
nnnnnncrnuecxo nnreparype. 3ror nonpoc nonexnr antnememy, onee rnyoxomy nayunomy
nccneonannm.
IX
1. paxancxoe saxonoarentcrno n ncera tno ro orpacntm saxonoarentcrna, xoropax
perynnponana nmymecrnennte ornomennx xax mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn, rax n
rpaxan mexy coo n c connanncrnuecxnmn oprannsannxmn. osnnxaer nonpoc, nacxontxo
nenecoopasno n npannntno npnmenxrt repmnn rpaxancxoe npano x perynnponannm ornomenn,
n xoroptx yuacrnymr ne rpaxane, a connanncrnuecxne oprannsannn?
epmnn rpaxancxoe npano cnoxnncx ncropnuecxn n nperepnen n cnoem pasnnrnn mnoro
nsmenenn. 3ror repmnn nocxonr x pennemy nmy, re rpaxancxoe npano tno npanom pnmcxnx
rpaxan (jus civille), npornnonocrannxnmnmcx npany napoon (jus gentium), xoroptm
perynnponannct ornomennx pnmnxn c uyxecrpannamn. paxancxoe npano pennero nma nxnmuano
nce ornomennx, yuacrnnxom xoroptx tn pnmcxn rpaxannn: nmymecrnennte, yrononnonpanonte,
nponeccyantnte n r.. erxoro pasrpannuennx mexy nopmamn, perynnpymmnmn +rn ornomennx
n .paonnaentuecxom omecrne, nosnnxmem na pasnannnax poonoro crpox, ne tno.
antnemem, nocne roro xax pennn nm cran mnpono paonnaentuecxo ep-xano, jus civille n
jus gentium cnnnnct n ennoe npano.
cpenne nexa rpaxancxoe npano paccmarpnnanoct xax npano, ycranonnennoe cnercxo nnacrtm, n
179
m. n. 12 nocranonnennx onera nnncrpon or 1 nmnx 1962 r. nnnnnyantnom n
xooneparnnnom xnnnmnom crponrentcrne (H 1962 r. N 12, cr. 93).
180
3ro npenaraer . . o]]e (cm. ero paory onercxoe rpaxancxoe npano, ., 1958, crp. 20).
ornnune or npana nepxonnoro (jus canonicum) o n +noxy ]eoannsma pasnnnamrcx ropoa, pemecna
n ropronnx. osnnxaer neoxonmocrt n npanontx nopmax, perynnpymmnx pasnnnammnecx n nepax
]eoantnoro omecrna ornomennx uacrno xannranncrnuecxo cocrnennocrn n ronapnoro omena.
ycnonnxx ]eoantno pasponennocrn raxnmn oecneunnammnmn nnrepect uacrntx
cocrnennnxon n ronapooopora oxasannct re nopmt pnmcxoro npana, xoropte tnn ntpaorant
nocne roro, xax pennn nm npenparnncx n mnponym paonnaentuecxym nmnepnm. 3ro tna ra
uacrt pnmcxoro npana, xoropax perynnponana nmymecrnennte ornomennx paonnaentuecxoro
omecrna n xoropym ocnonono
:
noxnnxn mapxcnsma nmenonann xnaccnuecxnm mpnnuecxnm nt-
paxennem ornomenn uacrno cocrnennocrn n ronapnoro nponsnocrna
181
. Hponsomna penennnx
pnmcxoro uacrnoro npana. Hpano opoxan crano nmenonartcx rpaxancxnm npanom (urgerlihes
Recht).
Hocne roro xax noenn xannranncrnuecxn cnoco nponsnocrna n ypxyasnx onnaena
rocyapcrnenno nnacrtm, repmnn rpaxancxoe npano yrnepnncx xax oosnauenne orpacnn
npana, perynnpymme na ocnone uacrno cocrnennocrn na cpecrna nponsnocrna nmymecrnennte
ornomennx ypxyasnoro omecrna.
sannt npn . . ennne n 1922 roy paxancxn xoexc u nocnpnnxn repmnn
rpaxancxoe npano nx oosnauennx ro orpacnn conercxoro npana, xoropax perynnpyer oc-
nonannte na pannom nonoxennn cropon nmymecrnennte ornomennx nepexonoro or xannrannsma x
conannsmy nepnoa. paxancxn xoexc tnn nxnmuent nonoxennx, ornocxmnecx xax x
nmymecrnenntm ornomennxm, n xoroptx yuacrnymr rpaxane, rax n x nmymecrnenntm
ornomennxm mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn.
2. naxo n nayxe conercxoro rpaxancxoro npana yxe n 20-x roax noxnnncx repmnn
xosxcrnennoe npano, npnmenxnmncx pasnnuntmn anropamn n pasnnuntx cmtcnax: nx
oosnauennx roro xe xpyra nmymecrnenntx ornomenn, xoropte onnmannct repmnnom
rpaxancxoe npano
182
; nx nanmenonannx ro rpynnt nopm amnnncrparnnnoro n rpaxancxoro
npana, xoropax ornocnnact x perynnponannm xosxcrnenno exrentnocrn rocyapcrnenntx
npomtmnenntx n roprontx npenpnxrn
183
.
19291930 rr. H. . ryuxa c]opmynnponan nem rax nastnaemoro nyxcexropnoro npana. H. .
ryuxa ncxonn ns roro, uro no mepe noet connanncrnuecxnx ]opm xosxcrna conercxoe
rpaxancxoe npano, xoropoe on cnxstnan c.nannunem uacrnoxosxcrnenntx ornomenn,
coxpamaercx, ycrynax mecro amnnncrparnnno-xosxncrnennomy npany npany
connanncrnuecxoro cexropa, n xoropom nce ornomennx onxnt perynnponartcx n no pxxe
nounnennx n nnanonocrn
184
.
1931 1936 rr. xosxcrnennoe npano crann rpaxronart xax orpacnt conercxoro npana, xoropax
nmeer cnonm npemerom n oprannsannm ynpannennx connanncrnuecxnm xosxcrnom, n nmyme-
crnennte ornomennx (nesanncnmo or cocrana nx yuacrnnxon) nepexonoro or xannrannsma x
xommynnsmy nepnoa. 3ra xonnennnx namna cnoe pasnepnyroe nnreparypnoe ntpaxenne n nepnom
rome ypca xosxcrnennoro npana, ntmemem n cner n 1935 roy no peaxnne . . nnnypra
n . F. Hamyxannca.
+rom xypce n n pyrnx paorax no xosxcrnennomy npany 30-x roon tno nonoxeno nauano
reopernuecxo paspaorxe naxntx mpnnuecxnx nncrnryron: npana rocyapcrnenno co-
crnennocrn, npanocyexrnocrn rocyapcrnennoro xospacuernoro npenpnxrnx, xosxcrnennoro
oronopa n p.
ayxa conercxoro rpaxancxoro npana nocne 1937 roa nocnpnnxna n pasnnna px nonoxenn,
paspaorxa xoroptx tna nauara n 30-x roax croponnnxamn reopnn xosxcrnennoro npana
185
. o y
+ro reopnn tnn n ceptesnte neocrarxn. nneuenne oprannsannonno-crpyxrypntmn nonpocamn,
nonpocamn +xonomnxn npomtmnennocrn n r. . orpnnarentno cxastnanoct na mpnnuecxo
paspaorxe nponem, nenocpecrnenno ornocxmnxcx x perynnponannm nmymecrnenntx ornomenn n
. coenno ne nonesno rpaxannny c ero nmymecrnenntmn n nnuntmn npanamn. n tn
181
m. . apxc n u. 3nrentc, ou., r. XIV, crp. 104, 672; r, XVI,
u. I, crp. 446.
182
m., nanpnmep, . . oxapr, osxcrnennoe npano u,, r. 1, paxancxn xoexc, ns. 2-e, .
., 1923
183
m. nanpnmep, . . B p e r e p, onercxoe npano, ., 1928; F. .; aprtnon, Hpomtmnennoe npano ,
onercxoe npomtmnennoe npano. uepxn, ., 1929.
184
m. H. . ryuxa, cncreme n npeenax marepnantno nnn ocoo uacrn rpaxancxoro xoexca, enonmnnx
npana 1929 r. N 5. 3ra xe rouxa spennx samnmanact anropom +rnx crpox n crarte nponeme xosxcrnenno-
amnnncrparnnnoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1930 r. N 1112.
185
m. o +rom . . nnnypr, nonpocy o xosxcrnennom npane, , onercxoe rocyapcrno n npano 1956 r. N
10.
cneen x ]nrype rpyxmerocx norpenrenx nnn nocnenero snena n cncreme conercxoro
ronapooopora. ax cnecrnne +roro, na sann nnan tnn oronnnyrt nncrnryrt nnuno
cocrnennocrn, nacneonannx, nosmemennx npea, npnunnennoro sopontm uenonexa,n p.
3. cnxsn c pasnepnynmecx n 19561958 rr. ncxyccne o cncreme conercxoro npana nexoropte
npanonet cnona nonxnn nonpoc o xosxcrnennom npane. Ftn npenoxen nont napnanr +ro
reopnn, cnntno nanomnnammn, onaxo, c yuerom conpemenntx ycnonn, xonnennnm
nyxcexropnoro npana H. . ryuxn. x anropon, paorammnx rnanntm opasom n ncrnryre rocy-
apcrna n npana xaemnn nayx , npenarann cosart, cxoncrpynponart nonym orpacnt
conercxoro npana xosxcrnennoe npano.
3ror nonpoc npnopen npaxrnuecxym ocrpory n cnxsn c nororonxo cnon rpaxancxoro
saxonoarentcrna omsa n nontx rpaxancxnx xoexcon comsntx pecnynnx.
a nporxxennn 1958 1960 rr n mpnnuecxo neuarn nenact ncxyccnx o rom, xaxono onxno
trt coepxanne n crpyxrypa nasnanntx saxonoarentntx axron
186
. 3ra ncxyccnx tna nepe-
necena n na crpannnt ome neuarn n +xonomnuecxnx xypnanon
187
. naunrentnoe nnnmanne n
ncxyccnn tno yeneno nonpocy o pasrpannuennn orpacne npana, perynnpymmnx
nmymecrnennte ornomennx, a raxxe cnxsannte c nnmn ornomennx no ynpannennm xosxcrnom
n .
roponnnxn enncrna rpaxancxonpanonoro perynnponannx nmymecrnenntx ornomenn nonarann,
uro cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna n rpaxancxne xoexct comsntx pecnynnx
onxnt perynnponart cnxsannte c cymecrnonannem ronapnoro nponsnocrna npn connannsme
nmymecrnennte ornomennx xax c yuacrnem rpaxan, rax n mexy connanncrnuecxnmn
xosxcrnenntmn oprannsannxmn. 3ro, yrnepxann onn, ne ncxnmuaer, pasymeercx, nn
n]]epennnannn n npanonom perynnponannn anntx nyx nnon nmymecrnenntx ornomenn
nnyrpn cnon n rpaxancxnx xoexcon, nn nsannx nne pamox cnon n rpaxancxnx xoexcon
nopmarnnntx axron, perynnpymmnx orentnte cropont xosxcrnenno exrentnocrn
connanncrnuecxnx oprannsann nnn rpaxan (nanpnmep, ecrnymmnx n nacroxmee npemx axron o
nocranxax ronapon nponsnocrnenno-rexnnuecxoro nasnauennx n ronapon naponoro norpenennx, o
nopxntx oronopax no xannrantnomy crponrentcrny, o nsoperennxx n pannonannsaropcxnx
npenoxennxx, rpancnoprntx ycranon n r. .). o npnnnnnnantnte npanonte nopmt o
perynnponannn nmymecrnenntx ornomenn connanncrnuecxoro omecrna onxnt coepxartcx n
cnonax rpaxancxoro saxonoarentcrna n n rpaxancxnx xoexcax.
roponnnxn +ro rouxn spennx ncxonnn ns roro, uro conercxoe rpaxancxoe npano - +ro orpacnt
npana, perynnpymmax nmymecrnennte ornomennx, cnxsannte c ronapno-enexntmn
ornomennxmn, nesanncnmo or cocrana nx yuacrnnxon. cropnue-xn ontr rpaxancxonpanonoro
perynnponannx nmymecrnenntx ornomenn n conercxom rocyapcrne nornepxaer cnpanenn-
nocrt raxoro ntnoa.
186
m. . . a e n o c x n, exoropte nonpoct cncremt conercxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1936
r. N 8; cyxenne nonpocon cncremt conercxoro npana n connanncrnuecxo saxonnocrn, onercxoe rocyapcrno n
npano 1958 r. N 11, crp. 117129; . . Hannon, cncreme conercxoro connanncrnuecxoro npana, onercxoe
rocyapcrno n npano 1958 r. N 11;. . a n r e n, conercxom xosxcrnennom npane, onercxoe rocyapcrno n
npano 1959 r. N 4; . . e n n c o n, . . Fepn-mren, cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna n
xosxcrnennoe npano, onercxoe rocyapcrno n npano 1959 r. N 5; . . amyron, osxcrnennoe npano na
cnyxy xommynncrnuecxomy crponrentcrny, onercxoe rocyapcrno n npano 1959 r. N 5; . . H a n n o n,
nonpocy o xon]nxannn conercxoro rpaxancxoro saxonoarentcrna, onercxoe rocyapcrno n npano 1959 r N 8;
. . nepnon, ncropnn rpaxancxoro n xosxcrnennoro saxonoarentcrna, onercxoe rocyapcrno n npano
1959 r. N 9; F. . n r n m o n o n, paspaorxe npoexra cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna,
onnanncrnuecxax saxonnocrt 1959 r. N 7; . . o ] ] e, Hpanonoe perynnponanne xosxcrnenno exrentnocrn
n , ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1959; . . -nexceen, n]]epennnannx rpaxancxonpanonoro
perynnponannx n connanncrnuecxom omecrne, onercxoe rocyapcrno n npano 1960 r. N 2; - u. n xo n e n xo,
cncreme nmymecrnenntx ornomenn n nx npanonom perynnponannn, onercxoe rocyapcrno n npano 1960 r. N
3; . . y n n, . . u n e n m n n, me pas o npemere xosxcrnennoro npana, Hpanoneenne 1960 r. N 4; . .
arneen, xonnennnn xosxcrnennoro npana, Hpanoneenne 1961 r. N 1; . - oncro, eopernuecxne
nponemt xon]nxannn rpaxancxoro saxonoarentcrna, ecrnnx ennnrpacxoro ynnnepcnrera N 17, cepnx
+xonomnxn, ]nnoco]nn n npana, ntn. 3, 1961; . . F p a r y c t, axnt +ran n pasnnrnn conercxoro rpaxancxoro
saxonoarentcrna, onercxoe rocyapcrno n npano 1962 r. N 2.
187
m. . . Hannon, aspenmne nonpoct npanono cncremt, snecrnx 22 oxrxpx 1958 r.; F. n r n m o n
o n, . F p a r y c t, . e n-x n , . o]]e, F. e pen a x n n, npanonom perynnponannn nmymecrnenntx
ornomenn, snecrnx 8 mapra 1959 r.; . o n y n c x n n, . a n r e n, H. o m a m x n n n p. oxno nn
orpnnart xosxcrnennoe npano, snecrnx 21 anrycra 1959 r.; . anren, nonpocy o xosxcrnennom npane,
onpoct +xonomnxn 1959 r. N 12; . F p a r y ct, mymecrnennte ornomennx, perynnpyemte conercxnm
rpaxancxnm npanom, onpoct +xonomnxn 1960 r. N 9.
paxancxn xoexc u, npnnxrt n nauane nponeennx nono +xonomnuecxo nonnrnxn, n
nsannte n coornercrnnn c nnm rpaxancxne xoexct pyrnx comsntx pecnynnx ctrpann sna-
unrentnym pont n saxpennennn n pasnnrnn connanncrnuecxnx nmymecrnenntx ornomenn n nepno
crponrentcrna connannsma n name crpane. uacrnnxamn +xonomnuecxoro oopora, perynnpyemoro
nopmamn , tnn n nepno noccranonnennx naponoro xosxcrna ne rontxo connanncrnuecxne
oprannsannn n rpyxmnecx, no n onymennte n orpannuenntx npeenax n no xonrponem
rocyapcrna xannranncrnuecxne +nemenrtuacrnte npenpnnnmarenn n axe nx oennennx
(ronapnmecrna).
+ror nepno mnorne nncrnryrt n nopmt npnmenxnnct xo ncem yuacrnnxam nmymecrnenntx
ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm saxonoarentcrnom. eut ner npexe ncero o nopmax
ome uacrn n nemnoro npana , a raxxe o omnx nonoxennxx oxsarentcrnennoro npana. t
nmeem n nny nopmt o cenxax, ycnonnxx nx ecrnnrentnocrn n nocnecrnnxx nee-
crnnrentnocrn, o ncxono annocrn, o rpaxancxonpanono samnre cocrnennocrn (c yuerom
npnnnnernponanno oxpant rocyapcrnenno cocrnennocrn, npeycmorpenno cr. 60 ), o oro-
nopntx oxsarentcrnax, nx ncnonnennn n nocnecrnnxx nencnonnennx, o cnocoax nx oecneuennx
n r. .
pnrpaxnte xomnccnn, paspemanmne n nanartx roax nmymecrnennte cnopt mexy
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn, npnmenxnn sauacrym, npn orcyrcrnnn yxasann oronopa nnn
cnennantntx npannn, raxxe nopmt o oronopax xynnn-npoaxn, nmymecrnennoro nama,
xomnccnn n p. a ncex yuacrnnxon nmymecrnenntx ornomenn pacnpocrpanxnnct nopmt,
cocrannxmmne coepxanne ennxrntx oxsarentcrn n oxsarentcrn, nosnnxammnx ncnecrnne
neocnonarentnoro ooramennx.
paxancxom xoexce 1922 roa tn saxonoarentno saxpennen npnnnnn xospacuera
nmymecrnenno ooconennocrn rocyapcrnennoro npenpnxrnx (n pamxax ennoro ]ona rocy-
apcrnenno cocrnennocrn) n ero camocroxrentno nmymecrnenno ornercrnennocrn no npnnxrtm
oxsarentcrnam (cr. 19).
asymeercx, npanonoe perynnponanne nmymecrnenntx ornomenn, yuacrnnxamn xoroptx tnn
connanncrnuecxne oprannsannn, onnpanoct, nomnmo , n na cnennantnoe saxonoarentcrno. o
ornpannte, npnnnnnnantnte nonoxennx +roro perynnponannx coepxannct n .
Hocne roro xax connanncrnuecxn yxna cran espasentno rocnocrnymmnm n name crpane,
mnorne nonoxennx n orentnte nncrnryrt ycrapenn n nepecrann ]axrnuecxn npnmenxrtcx.
naxo snaunrentnoe uncno nopm ome uacrn, omnx nonoxenn oxsarentcrnennoro npana
npoonxano ecrnonart n nocne noet connannsma, ecrnymr onn n n nacroxmee npemx. o xe
cneyer cxasart n o pxe nopm, coepxamnxcx n nemnom npane , o nopmax rnant, nocnxmenno
oxsarentcrnam ns npnunnennx npea, n p. eoxonmo nmert n nny, uro nanonee xnsnennte
rnant n coornercrnnn c rpeonannxmn npemenn noneprannct nsmenennxm n ononnennxm.
axont, nanpnmep, rnant o ncxono annocrn, o nacnecrnennom npane. e xe rnant, n xoroptx
tnn cocpeorouent nanonee omne nonoxennx (nanpnmep, nopmt o ecrnnrentnocrn cenox n
nocnecrnnxx nx neecrnnrentnocrn, o cnocoax oecneuennx oxsarentcrn, o ocnonannxx
rpaxancxonpanono ornercrnennocrn n p.), n ocnonnom ntepxann nponepxy npemenn, noromy uro
onn orpaxann nanonee omne ueprt nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx conercxnm
rpaxancxnm saxonoarentcrnom.
3rnm oxcnxercx ro ocroxrentcrno, uro rocyapcrnennt apnrpax o nneennx n ecrnne
cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna npn paccmorpennn cnopon, cnxsanntx c neecrnn-
rentnocrtm oronopon, c oocnonannem no nnm nmymecrnenno ornercrnennocrn n r. ., ntnyxen
tn onnpartcx na nexoropte omne, npnnnnnnantnte nopmt (cr. cr. 30 n 147, 118 n 119 n p.).
anomnnm, uro necxontxo ner nasa na crpannnax xypnana onercxoe rocyapcrno n npano
nosnnx cnop o rom, pyxonocrnyercx nn apnrpax npn paccmorpennn en mexy connanncrnuecxnmn
oprannsannxmn npnnnnnom nnnt xax omnm ocno- -nannem ornercrnennocrn sa nencnonnenne
oxsarentcrn, r. e. ecrnyer nn cr. 118 nnn ona no nnnmanne ne npnnnmaercx. Ftnn npnneent
ocrarouno necxne aprymenrt camnmn apnrpaxntmn paornnxamn n samnry roro, uro apnrpax,
necmorpx na xoneannx n orcrynnennx, npn paccmorpennn en ncxonr ns npnnnnna nnnt
188
.
snecrno, onaxo, uro name rpaxancxoe saxonoarentcrno, ocoenno saxonoarentcrno,
perynnpymmee nmymecrnennte ornomennx mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn, nocne roro,
xax ncrynnn n nepno connannsma, pasnnnanoct rnanntm opasom nyrem nsannx
cnennantntx nopmarnnntx axron. osnnxno omnpnoe n pasnernnennoe saxonoarentcrno o
188
m. H. mentxnon, . ypxnnen, cnnnrt ornercrnennocrt aa ntnonnenne oxsarentcrn no nocranxe
npoyxnnn, onercxoe rocyapcrno n npano 1957 r. N 9; H. . Fapanon, onpoct yxpennennx oronopno
ncnnnnnnt, onercxoe rocyapcrno n npano 1958 r. N 2.
nocranxax, npoyxnnn nponsnocrnenno-rexnnuecxoro nasnauennx n ronapo naponoro
norpenennx, o nopxe na xannrantnoe crponrentcrno, o nepenosxax rpyson, o xpenrno-pacuerntx
ornomennxx n r. . +romy moxno oannrt nnxora ne nxonnmee n saxonoarentcrno o
nmymecrnenntx n nnuntx anropcxnx npanax na nponsneennx nayxn, nnrearypt, ncxyccrna, na
nsoperennx n pannonannsaropcxne npenoxennx. asnnnnct xnnnmnoe saxonoarentcrno,
saxonoarentcrno o oponontnom nmymecrnennom n nnunom crpaxonannn rpaxan n pyrne nnt
saxonoarentcrna, perynnpymmne pasnoopasnte nmymecrnennte ornomennx c yuacrnem rpaxan.
anno naspeno npemx ynopxounrt name rpaxancxoe saxonoarentcrno n ne rontxo ynopxounrt,
no n ononnrt ero n co- ornercrnnn c rpeonannxmn xnsnn. coxanennm, ocroxrentcrna,
cnxsannte c xyntrom nnunocrn rannna, saropmosnnn ononnenne conercxoro saxonoarentcrna, n
rom uncne n rpaxancxoro. Hpeycmorpennt oncrnrynne 1936 roa paxancxn xoexc
ne tn nsan, xorx ero npoexr n tn paspaoran na nporxxennn 19471951 rr.
Hpeoonenne nocnecrnn xyntra nnunocrn, a raxxe nnecennte n oncrnrynnm nsmenennx,
nanpannennte na yxpennenne cynepennrera comsntx pecnynnx n na pacmnpenne nx xomnerennnn n
c]epe saxonoarentcrna, cosann neoxonmte ycnonnx nx xon]nxannn n ononnennx namero
saxonoarentcrna. auanact paora no nororonxe npoexra cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna.
ax nsnecrno, raxne cnont (n ornnune or cnon yrononnoro saxonoarentcrna) n namem
rocyapcrne panee ne nsanannct. 3ro ocroxrentcrno, a raxxe cnoxnocrt rpaxancxoro
saxonoarentcrna xnnnnct rnanno npnunno roro, uro paspaorxa ocnon +roro saxonoarentcrna
norpeonana ontme npemenn, uem paspaorxa nontx cnon yrononnoro saxonoarentcrna.
paspaorxe cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna tnn npnnneuent conercxne nnnnnncrt
yuente n npaxrnxn. Hpoexr cnon, onynnxonannt n neuarn n 1960 roy, mnpoxo ocyxancx
conercxo omecrnennocrtm. Hpn oxonuarentno opaorxe saxononpoexra tnn yurent mnorne
sameuannx rocyapcrnenntx opranon n pyrnx connanncrnuecxnx oprannsann, nayuntx
mpnnuecxnx xonnexrnnon, orentntx mpncronyuentx n npaxrnxon, mnpoxnx xpyron conercxnx
rpaxan.
naxo nsnecrnym pont n saepxxe npnnxrnx cnon ctrpana ncxyccnx o xosxcrnennom npane,
nanxsannax croponnnxamn +ro xonnennnn. nn npenoxnnn orxasartcx or nsannx saxona,
perynnpymmero nmymecrnennte ornomennx nesanncnmo or cocrana yuacrnnxon, n pexomenonann
saxonoarenm orpannunrt cnont nnmt c]epo rex ornomenn, n xoroptx xorx t ono cropono
xnnxercx rpaxannn
189
.
189
ex ntenennx xosxcrnennoro( npana ns npana rpaxancxoro tna noepxana n 1958 roy mnornmn
mpncramn n epmancxo emoxparnuecxo ecnynnxe. m., nanpnmep, . ornberer, ur Konzeption der
Vorlesung "Recht ser sozialistischen irtschaIt der Deutschen Demokratischen Republik", "Staat und Recht",
1958, '10, S. 10421052; . Such. ber die Konzeption eines neuen ivilgesetzbuches der Deutschen
Demoktatischen Republik, 1958, ' 11, S. 10991104. ax xe, xax n croponnnxn xosxcrnennoro npana n ,
+rn anropt cunrann, uro xosxcrnennoe npano nxnmuaer ne rontxo ornomennx connanncrnuecxo
cocrnennocrn n ee crarnxe n nnamnxe, no n ornomennx, ntrexammne ns nenrpannsonannoro rocyap-
crnennoro pyxonocrna connanncrnuecxnm xosxcrnom, r. e. n ornomennx no neprnxannmexy nnanono-
perynnpymmnmn opranamn n oneparnnntmn xosxcrnenntmn oprannsannxmn n npenpnxrnxmn. ocnone xe
rpaxancxoro npana nexnr nnunax cocrnennocrt rpaxan. eoxonmo,-onaxo, no mnennm nasnanntx
anropon, n n onacrn rpaxancxoro npana npeoonert npexnn pasptn amnnncrparnnnoro ynpannennx n
rpaxancxoro npana c yuacrnem rpax-nan. nanpnmep, n ornomennxx no xnnnmnomy namy. opmt,
perynnpymmne ornomennx, cnxsannte c nnuno cocrnennocrtm, moryr trt yperynnponant rpaxancxnm xoexcom.
Hpano xe connanncrnuecxoro xosxcrna (rax n nmenymr xosxcrnennoe npano) rpyno xon]nnnponart. Ho+romy .
yx npenoxnn nsart necxontxo saxonon, perynnpymmnx pasnnunte ornomennx, cxnatnammnecx n connanncrnuecxom
xosxcrne: o napono cocrnennocrn, o oronopax (on yxe npnnxr n n ecrnyer c 1 xnnapx 1958 r.), o rpancnopre, o
anxax, xpenrntx n pacuerntx ornomennxx, o crpaxonannn. naxo n 1952 roy reopnx xosxcrnennoro npana crana
noneprartcx n xpnrnxe (cm, nanpnmep, crartn . mnrnnna n . pnra n xypnane "Staat und Recht", 1962, N 78).
Hontme nnrepec x xosxcrnennomy npany npoynncx n cnxsn c paspaorxo npoexra paxancxoro xoexca. n
acnntxoncxn n crarte-paxancxn xoexc Hontcxo apono ecnynnxn n nonpoc o xosxcrnennom npane
ntcxasancx sa ro, urot orennrt or rpaxancxoro saxonoarentcrna npanonoe perynnponanne exrentnocrn
rocyapcrnenntx npenpnxrn. n nonaraer, uro raxoe pemenne nonpoca tno t npannntntm no cneymmnm
ocnonannxm: a) merot ynpannennx rocyapcrnenno cocrnennocrtm, ]opmt exrentnocrn rocyapcrnenntx npenpnx-
rn n ]opmt nmymecrnenntx cnxse mexy nnmn, naunnax c 1956 roa, naxoxrcx n nponecce nsmenennx,
conepmencrnonannx n r. . 3ror nponecc eme ne saxonunncx; no+romy tno t nepasymno saxpennxrt eme neycroxnmnecx
npanonte nonoxennx, ornocxmnecx x rocyapcrnenntm npenpnxrnxm, n paxancxom xoexce; ) npaxrnxa
perynnponannx exrentnocrn +rnx npenpnxrn cnnerentcrnyer o rom, uro ono ocymecrnnxercx rnanntm opasom
onerom nnncrpon, mnnncrepcrnamn n r. . n acnntxoncxn ormeuaer, uro n npoexre Hontcxo pecnynnxn
coepxarcx crartn, nanpannennte na pernamenrannm ornomenn mexy rocyapcrnenntmn npenpnxrnxmn, onaxo
mpnnuecxax omecrnennocrt Hontmn onxna ocynrt nonpoc o rom, ne nenecoopasno nn ncxnmunrt ns npoexra +rn
crartn. cyxenne nonpoca na crpannnax xypnana ocyapcrno n npano npoonxaercx, cm. an asilkowiski, Kodeks
cywiln PR a zagadanie prava gospodarczego, "Panstwo i prawo" 1960, 3; SteIan uczowski, borot goapodarczy a meytody
4. cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna ncxoxr ns npnnnnna enncrna perynnponannx
nmymecrnenntx ornomenn. 3ro enncrno onpeenxercx enncrnom connanncrnuecxo +xonomnxn,
ee nnanontm xapaxrepom, nsanmocnxstm ncex +nemenron conercxoro +xonomnuecxoro oopora,
couerannem nnrepecon omecrna n nnunocrn. onnanncrnuecxoe nponsnocrno pasnnnaercx n nenxx
yonnernopennx norpenocre omecrna n nenom n ero unenon. ce nx uenonexa, nce no nmx
uenonexa raxon nosynr naprnn, xoropomy nounneno xommynncrnuecxoe crponrentcrno, cxasano
n Hporpamme H.
onnanncrnuecxoe nponsnocrne nounneno nnrepecam uenonexa, crponrenx xommynncrnuecxoro
omecrna n rora, xora nponsnoxrcx ronapt naponoro norpenennx, n rora, xora nponsnoxrcx
cpecrna nponsnocrna, noromy uro neoxonmtm ycnonnem cosannx nsonnnx npoyxron nx
yonnernopennx pacrymnx norpenocre nme xnnxercx antnemee pasnnrne rxxeno nnycrpnn.
nncrno +xonomnuecxoro oopora n ycnonnxx ncnontsonannx ronapno-enexno ]opmt
npoxnnxercx n rom, uro ronapamn, xorx n ronapamn ocooro poa, xnnxmrcx n nponsneennte na
rocyapcrnenntx npenpnxrnxx cpecrna n opynx nponsnocrna, nocrannxemte n nnanonom
nopxxe pyrnm npenpnxrnxm, npoyxnnx, nponsnonmax xonxosamn n conxosamn, n npoyxnnx,
npenasnauennax nx naponoro norpenennx n npoanaemax rpaxanam uepes posnnunym ropronym
cert.
Ho+romy connanncrnuecxoe xosxcrno ne moxer trt orpannueno xpyrom nponsnocrnenntx n nntx
+xonomnuecxnx cnxse, nosnnxammnx mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn. neyer ormernrt
raxxe, uro cymecrnymr pasnoopasnte orpacnn xosxcrna, nenocpecrnenno ocnyxnnammne
rpaxan (posnnunax ropronnx, xommynantnoe n xnnnmnoe xosxcrno, rpancnopr, ocnyxnnanne
trontx norpenocre rpaxan n r. .).
axonen, n nnunym cocrnennocrt rpaxan nocrynamr npemert norpenennx, npnoperaemte nmn
xax ronapt. exoropte omecrnennte ]ont npeocrannxmrcx rpaxanam nx ncnontsonannx
raxxe sa nnary. xnatnammnecx n cnxsn c +rnm nmymecrnennte ornomennx nxnmuamrcx n ennym
nent nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom, xnnxmrcx nx sanepmammnm
snenom n nmecre c rem neoxonmtm +ranom n nocnponsnocrne cncremt nmymecrnenntx
ornomenn n connanncrnuecxom omecrne.
" Ho+romy cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna, onpeenxx npemer cnoero perynnponannx, n
nepnym ouepet yxastnamr na ornomennx connanncrnuecxnx oprannsann mexy coo, sarem
rpaxan c +rnmn oprannsannxmn n, naxonen, na ornomennx rpaxan mexy coo (cr. 2).
5. nncrno connanncrnuecxnx nmymecrnenntx ornomenn,, perynnpyemtx conercxnm
rpaxancxnm npanom, xax mt nnenn, onpeenxercx oexrnnntmn saxonomepnocrxmn pasnnrnx
connanncrnuecxo +xonomnxn n nepno pasnepnyroro crponrentcrna xommynnsma. or nouemy
saxonoarent ornepr npenoxenne croponnnxon xosxcrnennoro npana o ooconennn nopm,
perynn-, pymmnx nmymecrnennte ornomennx mexy connanncrnuecxnmn; oprannsannxmn, n
orentnt saxonoarentnt axr. Hpnnxrne +rnx npenoxenn, cxasan n cnoem oxnae o
npoexre cnon.
rpaxancxoro saxonoarentcrna . . Honxncxn, osnauano t, uro cncrema nmymecrnenntx
ornomenn n , oycnonnennax enncrnom nce connanncrnuecxo +xonomnxn, oxasanact t
ncxyccrnenno pasomenno n rem camtm tno t napymeno rapmonnuecxoe coueranne nnrepecon
omecrna n nnunocrn
190
.
enpannntntm tno n pyroe npenoxenne samnrnnxon ooconennx saxonoarentcrna,
ornocxmerocx x xosxcrnenno exrentnocrn connanncrnuecxnx oprannsann, n camocroxrentnym
orpacnt npana n coornercrnenno +romy n camocroxrentnt saxonoarentnt (rnna cnon nnn
oexca) axr. eut ner o npenoxennn oennnrt nmymecrnennte ornomennx, yuacrnnxamn xo-
roptx xnnxmrcx connanncrnuecxne oprannsannn, ecrnymmne xax pannonpannte mpnnuecxne
nnna, c ornomennxmn, ntrexammnmn ns exrentnocrn opranon no ynpannennm xosxcrnom.
roponnnxn xosxcrnennoro npana rem camtm, c ono cropont xorenn oennnrt pasnoponte
omecrnennte ornomennx (nmymecrnennte, ocnonannte na panencrne cropon, n nnacrno-op
rannsannonnte n onn npemer npanonoro perynnponannx. pyro cropont, orpannuenne cnon
rpaxancxoro saxonoarentcrna nnmt xpyrom ornomenn c yuacrnem rpaxan osnauano t
jego regulacji prawnej, (ram xe). . Fyuxoncxn cunraer nenenecoopasntm n reopernuecxn nenpannntntm ntenenne
nopm, perynnpymmnx ornomennx +xonomnuecxoro oopora mexy connanncrnuecxnmn oprannsannxmn, n ocoym orpacnt
xosxcrnennoro npana. naxo on nonaraer, uro ceuac tno t npexenpemenno (nnny roro, uro nontcxax
xosxcrnennax cncrema naxonrcx n nnxennn n pasnnrnn) nopmt, orpaxammne cnenn]nxy exrentnocrn xosxcrnenntx
oprannsann, nxnmuart n paxancxn xoexc; no paxancxn xoexc onxen trt omnm saxonom: nx ncex
nmymecrnenntx ornomenn, nesanncnmo or cocrana yuacrnnxon. . raxxe cyxenne npoexra paxancxoro
xoexca (xparxoe nsnoxenne na pyccxom xstxe), Panswo i prawo, 1960, N 89.
190
Hpana 9 exapx 1961 r.
npornnonocrannenne, +roro xpyra nmymecrnenntx ornomenn nmymecrnenntm ornomennxm,
nosnnxammnm mexy connanncrn-uecxnmn oprannsannxmn, r.e. pasptn n npnnnnnnantno
onopontx omecrnenntx ornomennn, no raxoe pasennenne onopontx n oennenne
pasnopontx ornomenn npornnopeuar saxonomepnocrxm npanonoro perynnponannx +rnx
ornomenn. yxasannte saxonomepnocrn orpaxamr nnmt saxonomepnocrn camnx perynnpyemtx
nopmamn npana omecrnenntx ornomenn.axax orpacnt npana perynnpyer ne pasnoponte, a
onoponte omecrnennte ornomennx, orpacnn npana ncxyccrnenno ne cosamrcx. erot n
]opmt nopmarnnnoro saxpennennx onopono rpynnt omecrnenntx ornomenn oycnonnent
camnm xapaxrepom +rnx ornomenn n ne xnnxmrcx nesanncnmtmn or nnx. Hpano ne moxer trt
ntme +xonomnxn, ntme perynnpyemtx nmn omecrnenntx ornomenn. Ho+romy ncxyccrnennoe
oennenne n rax nastnaemom xosxcrnennom npane meroon npanonoro perynnpo-nannx
ornomennn, ntrexammnx ns nnacrno-oprannsannonno exrentnocrn opranon rocyapcrna, r. e.
ornomenn no ynpannennm xosxcrnom, c ono cropont, n nmymecrnenntx ornomenn mexy
oneparnnntmn xosxcrnenntmn oprannsannxmn, ocnonanntx .na ncnontsonannn cronmocrntx n
cnxsanntx c nnmn nntx +xonomnuecxnx ptuaron, c pyro cropont, morno t nanecrn nnmt npe
naponomy xosxcrny.
ntcrynnennxx mnornx eneraron na XXII cese naprnn, a raxxe n naprnno n +xonomnuecxo
neuarn noneprnnct sacnyxenno xpnrnxe yuacrnnmnecx n exrentnocrn nnanontx opranon ]axrt
amnnncrpnponannx, npnnxrnx rax nastnaemtx nonentx pemenn, r. e. pemenn, ne ocnonanntx na
yuere rpeonann +xonomnuecxnx saxonon n peantno ecrnnrentnocrn. noro ronopnnn n nncann
n nocnenee npemx o mnorouncnenntx ]axrax necoornercrnnx mexy nnanamn nponsnocrna n
nnanamn marepnantno-rexnnuecxoro cnaxennx, o neonycrnmocrn amnnncrpnponannx n
nnannponannn es +xonomnuecxoro oocnonannx
191
.
memenne n ono ncxyccrnenno cosanno orpacnn npana meroon npanonoro perynnponannx,
ornocxmnxcx x nnanono-perynn-pymme, r. e. amnnncrparnnno exrentnocrn, n x nmymecrnenntm
ornomennxm, ocnonanntm na npnnnnne xospacuera, na oronope, na marepnantno
sannrepeconannocrn n pesyntrarax ntnonnennx nnanontx saann, nnmt ycnnnno t renennnm x
amnnncrpnponannm, xoropax ceuac ennoymno ocyxaercx, npnneno t x napymennxm
saxonnocrn n c]epe nmymecrnenntx ornomenn, yuacrnnxamn xoroptx xnnxmrcx connanncrnuecxne
oprannsannn. osnnxna t yrposa neonpanannoro amnnncrparnnnoro nmemarentcrna n
nopmantnt xo pasnnrnx nmymecrnenntx ornomenn, yrposa npornnonocrannennx saxonnocrn n
nenecoopasnocrn; raxoe npornnonocrannenne neonycrnmo, nocxontxy saxon +ro orpaxammax
nnrepect namero omecrna, oomennax nx onpeenenno xareropnn ornomenn mepa
nenecoopasnoro, c rocyapcrnenno rouxn spennx, noneennx rpaxan n oprannsann.
ysxo neomcrnenno rouxn spennx nsxrne nonpexn saxony ooporntx cpecrn cpen roa y
xopomo paorammero npenpnxrnx (nnan xoroporo ne tn nsmenen) nx nononnennx ooporntx
cpecrn nnoxo paorammero npenpnxrnx xaxercx, npn nonepxnocrnom noxoe x eny, nectma
nenecoopasntm. ecrnnrentnocrn xe raxoe nsxrne noptnaer xospacuernte crnmynt n ex-
rentnocrn npenpnxrnx, cnnxaer ero marepnantnym sannrepeconannocrt, nanocnr npe naponomy
xosxcrny. a neonycrnmocrt noontx ]axron n cnxsn c nenpannntno npaxrnxo nepeaun
nexoroptmn rpecramn conxoson npntnn or xopomo paorammero conxosa orcrantm conxosam
oparnn nnnmanne . . pymen n cnoe peun na conemannn paornnxon centcxoro xosxcrna o-
nacre n anronomntx pecnynnx neuepnosemno sont u 14 exapx 1961 r.
192
.
ounoe pasrpannuenne ornomenn no ynpannennm (ornomenn no neprnxann) n nmymecrnenntx
xospacuerntx ornomenn (ornomenn no ropnsonrann) naxnoe ycnonne oecneuennx
saxonnocrn n nx perynnponannn.
roponnnxn xosxcrnennoro npana ne cmornn oocnonart n oxasart cymecrnonanne onopontx
xosxcrnenntx ornomenn, xnnxmmnxcx xxot npemerom ononmenno orpacnn npana n
saxonoarentcrna. o +ro oocnonart, oxasart n nenosmoxno. osxcrno +ro cnoxnax
xareropnx, a xosxcrnennte ornomennx pasnoopasnt, no+romy nx orentnte nnt xnnxmrcx npe-
merom pasnnuntx orpacne npana.
axonoarentcrno ne morno nocnpnnxrt nem o cosannn nyx axron no perynnponannm
nmymecrnenntx ornomenn n noromy,, uro n cnny npnnnnnnantno onoponocrn perynnpyemtx
rpaxancxnm npanom ornomenn +ro nonnexno t sa coom nnuem ne onpanannoe nonropenne n
xaxom ns axron onnx n rex xe "nopm. a +ro ocroxrentcrno neonoxparno opamann nnnmanne
191
m. ntcrynnennx . . octrnna, . H. npnnenxo, . . Horopnoro, . . asypona, . . oponona n pyrnx
eneraron na XXII cese H, snecrnx N 251, 253, 254, 256 sa 1961 ro, a raxxe peaxnnonnym crartm
aspenmne nonpoct conepmencrnonannx xosxcrnennoro pyxonocrna, ommynncr 1961 r. N 12, crp. 90.
192
m. snecrnx 16 exapx 1961 r.
re conercxne nnnnnncrt, xoropte o npnnxrnx cnon orcransann neoxonmocrt nsannx ennoro
axra.
6. axonen, naxno ormernrt, uro npnnxrne npenoxenn croponnnxon xosxcrnennoro npana
npnneno t x ocnanennm conercxnx npanontx nosnnn n onacrn nnemne ropronnn c xannrann-
crnuecxnmn crpanamn n ntsnano t sarpynennx n npaxrnxe perynnponannx nnemneroprontx
cenox n paspemennx nmymecrnenntx cnopon no +rnm cenxam.
eno n rom, uro x npanoornomennm, ntrexammemy ns oronopa, saxnmuennoro conercxnm
nnemneroprontm oennennem c nnocrpanno ]npmo, xax npannno, npnmenxercx saxon ro crpa-
nt, re oronop saxnmuen. nacroxmee npemx noannxmmee ontmnncrno nnemneroprontx cenox
saxnmuaercx n . neonarentno, na nnx pacnpocrpanxmrcx nopmt conercxoro npana. axo
conercxn saxon nonexan t npnmenennm x +rnm cenxam, ecnn t ns cnon rpaxancxoro
saxonoarentcrna n ns rpaxancxnx xoexcon comsntx pecnynnx tnn ntenent nopmt,
perynnpymmne nmymecrnennte ornomennx mexy oprannsannxmn? nn namn saxont
perynnponann t rontxo ornomennx c yuacrnem conercxnx rpaxan, pyrnerontxo ornomennx
mexy conercxnmn oprannsannxmn. o nenosmoxno nopmt, xapaxrepnsymmne nmymecrnennte
npana conercxoro rpaxannna xax nnunoro cocrnennnxa npemeron norpenennx, pacnpocrpannrt
na nnocrpannoro xynna xannranncrnuecxym ]npmy xax xonrparenra no nnemneroprono cenxe!
cenxe no nnemne ropronne nentsx tno t npnmennrt raxxe n nopmt xosxcrnennoro npana,
cnennantno npenasnauennoro nx perynnponannx ornomenn mexy conercxnmn
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn. mnx nopm rpaxancxoro npana y nac ne tno t. co-
nercxom npane ncuesnn t re mpnnuecxne nopmt, xoropte ntne npnmenxmrcx nx perynnponannx
conercxnx nnemneroprontx cenox. Hpnmnoct t orpannunrt npnmenenne conercxoro npana sa cuer
pacmnpennx npnmenennx namnmn cyamn npana xannranncrnuecxnx crpan, c uem cornacnrtcx
nentsx.
Hpnneennoe nospaxenne samnrnnxn ooconennx xosxcrnennoro npana n camocroxrentnym
orpacnt npana ntrannct napnponart rem xonrponoom, uro nx perynnponannx ornomenn c
nnocrpanntm +nemenrom npnmenxmrcx xonnnsnonnte nopmt, coepxamnecx no nnyrpennem
saxonoarentcrne, a no+romy nnxaxoro yro snauennx ne nmeer, x xaxo orpacnn npana npnna-
nexnr ra nnn nnax npanonax nopma
193
.
o +ror xonrpono necocroxrenen. o-nepntx, ne xonnnsnonnte nopmt perynnpymr ornomennx c
nnocrpanntm +nemenrom, a re nopmt conercxoro rpaxancxoro npana, x xoroptm orctnaer
xonnnsnonnax nopma. o-nroptx, xonnnsnonnte nopmt, no omemy npannny, enamr orctnxy ne x
orentntm npanontm nopmam nnyrpennero saxonoarentcrna, a x conercxomy npany n nenom n x
nentm npanontm nncrnryram, nanpnmep x saxonoarentcrny,- onpeenxmmemy nsanmoornomennx
cropon no oronopy, x saxonam o ncxono annocrn n r. . npamnnaercx, x xaxomy saxony yyr
orctnart xonnnsnonnte nopmt, ecnn onn saxon yer ecrnonart nnmt nx connanncrnuecxnx
oprannsann, a pyro nnmt nx rpaxan ? 3ro onxnt trt nopmt, nmemmne omee
snauenne nx ncex yuacrnnxon rpaxancxoro oopora . menno rax npnmenxercx n nacroxmee
npemx conercxn saxon. nemneropronax apnrpaxnax xomnccnx npn cecomsno roprono nanare
pacnpocrpanxer, nanpnmep, na nmymecrnennte cnopt conercxnx oprannsann c nnocrpannamn
omne nopmt o ncxono annocrn, r. e. rpexnernn cpox, a ne cnennantnt nonyroparonunt
(ntne, nocne nsannx cnon, ronunt) cpox, ycranonnennt nx connanncrnuecxnx
oprannsann. axax npaxrnxa nmeer mecro axe n rex cnyuaxx, xora cropono no nnemneroprono
cenxe xnnxercx mpnnuecxoe nnno xosxcrnennax oprannsannx xaxo-nno ns parcxnx
connanncrnuecxnx crpan
194
.
o nentsx nn nx nnocrpannen nsart ocot saxon, xoropt perynnponan t nsanmoornomennx c
nnmn? na nn nosmoxno; +ro osnauano t, uro nx nnocrpannen cosan ocot npanono pexnm.
mtcn xonnnsnonntx nopm cocronr n rom, urot nno pacnpocrpannrt nnyrpennee npano,
ecrnymmee nx ]nsnuecxnx n mpnnuecxnx nnn anno crpant na nnocrpannen, nno orocnart,
perynnponanne +rnx ornomenn x nnocrpannomy npany. npnoe-cocymecrnonanne n enonoe
+xonomnuecxoe corpynnuecrno mexy rocyapcrnamn mano conmecrnmt c cymecrnonannem
cnennantnoro npanonoro pexnma nx nnocrpannen. osanne raxoro pexnma npornnopeunno t
npnnnnnam mexynaponoro uacrnoro npana. cnn nnemneropronax cenxa orctnaer x
nannonantnomy saxony mecra ee saxnmuennx, ro n +rom cnyuae npnmenxmrcx re nopmt
rpaxancxoro npana, xoropte npnmenxmrcx anntm rocyapcrnom x cnonm rpaxanam n
mpnnuecxnm nnnam. npornnnom cnyuae nmena t mecro ncxpnmnnannx nnocrpannen, uro n.
193
m. . . Hannon, cncreme conercxoro connanncrnuecxoro npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1958 r.
N 11, crp. 13
194
m. . u. a m s a n n e n, nemneropront apnrpax , nem-roprnsar, 1957.
nopxxe ornerno penpeccnn nonnexno t cosanne ocooro npanonoro pexnma nx conercxnx
nnemneroprontx oennenn n. pyrnx crpanax, r. e. noopnano t npanonte ocnont enonoro
+xonomnuecxoro corpynnuecrna c xannranncrnuecxnmn crpanamn.
eannsannx npenoxennx croponnnxon xosxcrnennoro npana cosana t nx nnocrpanntx cyon
mpnnuecxn oocnonannym nosmoxnocrt npnmenxrt x cnopam, ntrexammnm ns nnemneroprontx
cenox c yuacrnem conercxo cropont, rontxo nnocrpannoe npano, a ncx exrentnocrt conercxo
nnemneroprono apnrpaxno xomnccnn n nce ee pemennx no xonxperntm enam nnmnnnct t
npanono ocnont.
7. ncxyccnx o xosxcrnennom npane, nauarax ero samnrnnxamn, reopernuecxn yxe anno tna
sanepmena nontsy croponnnxon enncrna perynnponannx nmymecrnenntx ornomenn, nnny
orcyrcrnnx ceptesntx nayuntx aprymenron y rex, xro samnman +ry xonnennnm. 3ra xonnennnx
tna onpoxnnyra n camo npaxrnxo perynnponannx, orpaxamme +xonomnuecxne saxonomepnocrn
pasnnrnx namero omecrna. na, naxonen, onponeprnyra ]axrom npnnxrnx cnon rpaxancxoro
saxonoarentcrna.
nncrno npanonoro perynnponannx nmymecrnenntx ornomenn ne ncxnmuaer, xax yxe ormeuanoct,
a npenonaraer nosmoxnocrt n neoxonmocrt n]]epennnannn +roro perynnponannx n
sanncnmocrn or cocrana yuacrnnxon, or xapaxrepa ornomenn, uro n ocymecrnneno n cnonax
rpaxancxoro saxonoarentcrna. o +ro pasnnunx nnyrpn enncrna.
ro xe xacaercx ornomenn, ntrexammnx ns oprannsannonno exrentnocrn no ynpannennm
xosxcrnom, ro saaua saxnmuaercx ne n rom, urot oennxrt nx c nmymecrnenntmn orno-
mennxmn, perynnpyemtmn nopmamn rpaxancxoro saxonoarentcrna, a n rom, urot ycranonnrt
npannntnoe nsanmoornomenne mexy +rnmn nopmamn n nopmamn amnnncrparnnnonpanontmn.
eoxonmo ycnnnrt nnnmanne x nsyuennm crpyxrypt nnxnono-perynnpymmnx opranon n axron
nnannponannx, paspaorart crponym cncremy nasnanntx axron, ynopxounrt n ononnrt
saxonoarentcrno n +ro onacrn n coornercrnnn c peonannxmn Hporpammt H o antnemem
pasnnrnn emoxparnuecxnx ocnon ynpannennx napontm xosxcrnom. ect ontmoe none
exrentnocrn nx nayxn amnnncrparnnnoro (amnnncrparnnno-xosxcrnennoro) npana. pncrt-
am'nnncrparnnncrt onxnt xopomo nsyunrt ocnont nnannponannx, npnnnnnt n npaxrnxy ex-
rentnocrn no ynpannennm xosxcrnom. nmt n +rom cnyuae onn nnecyr nxna n conepmencrnonanne
nopm, perynnpymmnx oprannsannonno-xosxcrnennte ornomennx. Hoxa xe +ro orcrammn yuacrox
conercxoro saxonoarentcrna. osmoxnt raxxe n nonesnt conmecrnte xomnnexcnte nccneonannx
amnnncrparnnncron-n nnnnnncron raxnx naxntx rem, xax npanonax oprannsannx marepnantno-
rexnnuecxoro cnaxennx n naponom xosxcrne, npanonte ]opmt ocymecrnnennx xannrantnoro
crponrentcrna n p.
X
1. onpoc o cncreme conercxoro rpaxancxoro npana n nnnn-nncrnuecxo nnreparype o 1957
roa tn mano paspaoran. yueno xe nnreparype on ocnemancx ouent erno. tuno anro-
pt yuennxon n yuentx nocon orpannunnannct nepeuncnennem rex nncrnryron
rpaxancxoro npana, xoropte nsnarannct n xypce rpaxancxoro npana, c yxasannem nx
nocneonarentnocrn n ocnonnom npnmennrentno x cncreme nocrpoennx rpaxancxnx xoexcon
comsntx pecnynnx. r cncremt paxancxoro xoexca n yuennxax, naunnax c yuennxa nx
mpnnuecxnx nyson, nsannoro n 1944 roy, no omemy npannny, enanoct, onaxo, ono
cymecrnennoe orcrynnenne. cranonnn, uro nemnoe npano n no cymecrny
nonnomeno nnmt n onom nncrnryre n npane cocrnennocrn, anropt yuennxon ncne sa
ome uacrtm nsnarann npano cocrnennocrn, sarem oxsarentcrnennoe npano.
ro xacaercx anropcxoro npana n nsoperarentcxoro npana, ro onn nomemamrcx n yuennxax
otuno ncne sa oxsarentcrnenntm npanom n nne camocroxrentntx pasenon: n pasen, nocnx-
mennt anropcxomy npany, nxnmuaercx nsarentcxn oronop n pyrne oronopt, cnxsannte c
ocymecrnnennem anropcxoro npana. uennx no rpaxancxomy npany nx nyson, nsannt n
1938 roy, nomen no nnomy nyrn: ncxox ns roro, uro npana anropcxne n-na nsoperennx
xnnxmrcx npanamn aconmrntmn, n nem pasen o anropcxom n nsoperarentcxom npane
nomemen ncne sa pasenom o nemnom npane, xoropt tn coxpanen n +rom yuennxe.
sarentcxn xe, nocranonount n nnte anropcxne oronopt tnn nepenecent n pasen o
oxsarentcrnennom npane.
yuennxe no rpaxancxomy npany nx mpnnuecxnx nncrnryron 1944 roa cyexrt npana
(rpaxane n mpnnuecxne nnna), a raxxe npecrannrentcrno (nmecre c onepennocrtm) tnn
ntenent ns ome uacrn n camocroxrentnt pasen. +rom xe pasene tnn paccmorpent n
nnunte npana xax npana na nara, neorennmte or uenoneuecxo nnunocrn. emnoe npano tno sa-
meneno pasenom, nocnxmenntm npany cocrnennocrn, xorx n +rom pasene paccmarpnnanoct n
cymecrnonanmee eme n ro npemx npano sacrpoxn. anor xe xax nncrnryr, nourn yrparnnmn cnon
nemno-npanonte ueprt n npenparnnmncx n npano npenmymecrnennoro yonnernopennx xpenropa,
tn nepenecen n rnany o cnocoax oecneuennx oxsarentcrn ome uacrn oxsarentcrnennoro
npana.
yuennxe 1944 roa nnaue, uem n rpaxancxnx xoexcax, n nnaue, uem n pyrnx yuennxax, pemen
nonpoc o mecre n cncreme rpaxancxoro npana oxsarentcrn, nosnnxammnx ns npnunnennx npea n
ns neocnonarentnoro ooramennx. 3rn oxsarentcrna paccmorpent no yrnom spennx nx mecra n
cncreme ocnonann nosnnxnonennx oxsarentcrn. axnemnm ocnonannem nosnnxnonennx
oxsarentcrn xnnxercx oronop, on n nomemen n ome uacrn oxsarentcrnennoro npana ncne sa
rnano o nosnnxnonennn oxsarentcrn ns axron nnannponannx n perynnponannx naponoro
xosxcrna; sarem nyr rnant, nocnxmennte nosnnxnonennm oxsarentcrn ns npnunnennx npea n ns,
neocnonarentnoro ooramennx.
onpoct ncnonnennx oxsarentcrn, ornercrnennocrn sa nx nencnonnenne nxnmuent n rnany o
ecrnnn oxsarentcrn, nomemennym ncne sa rnanamn, n xoroptx paccmorpent ocnonannx nx
nosnnxnonennx. nana o npexpamennn oxsarentcrn nomemena ncne sa rnano o nx ecrnnn.
axnmuamr omym uacrt oxsarentcrnennoro npana ne rnant: rnana o mnoxecrnennocrn nnn n o
nepemene nnn n oxsarentcrne n rnana o oecneuennn oxsarentcrn.
axax cncrema ome uacrn oxsarentcrnennoro npana onxna tna, no-nepntx, ycrpannrt
nornuecxym nenocneonarentnocrt n nsnoxennn ocnonann nosnnxnonennx oxsarentcrn, o-
nycxammymcx, no mnennm . . rapxona,. anropa +rnx rnan yuennxa, xax rpaxancxnmn
xoexcamn, rax n yueno nnreparypo; no-nroptx, pacxptrt nnauane coepxanne oxsarent-
crnennoro npanoornomennx es ocnoxnxmmnx ero +nemenron (raxnmn +nemenramn xnnxmrcx
cnocot oecneuennx oxsarentcrn, mnoxecrnennocrt nnn n nepemena yuacrnnxon n oxsarentcrne).
naxo nocneymmne yuennxn ne nocnponsnenn npnnxro n. yuennxe 1944 roa cncremt
nsnoxennx ome uacrn oxsarentcrnennoro npana. xe n yuennxe nx mpnnuecxnx nyson, panno
xax n n yuennxe nx mpnnuecxnx mxon, nsanntx n 1950 roy,
oxsarentcrna, nosnnxammne ns npnunnennx npea, n oxsarentcrna ns neocnonarentnoro
ooramennx nsnaramrcx nocne orentntx nnon oronopntx oxsarentcrn. ouno rax xe pemancx
annt nonpoc n n yuentx noconxx, nsanntx n nocnenne rot
195
.
xcnxercx +ro, no-nnnmomy, rem, uro nopmt, ornocxmnecx x oxsarentcrnam ns npnunnennx
npea n ns neocnonarentnoro ooramennx, +ro ne rontxo nopmt o nosnnxnonennn raxnx ox-
sarentcrn, no n nopmt, oxnartnammne nx ecrnne n npexpamenne. camom ene! coepxanne
nonxrnx ecrnnx oxsarentcrn nxonr perynnponanne nsanmoornomenn mexy onxnnxom n
xpenropom no nonoy roro, uro onxno trt ncnonneno no oxsarentcrny, xro n xomy ero onxen
ncnonnnrt n r. .; x ecrnnm oxsarentcrn ornocxrcx nosmemenne ytrxon, nx ncuncnenne. ce +rn
nonpoct paccmarpnnamrcx n n oxsarentcrnax, nosnnxammnx ns npnunnennx npea n ns
neocnonarentnoro ooramennx. nana yuennxa 1944 roa,
;
nocnxmennax nosnnxnonennm
oxsarentcrn ns npnunnennx npea, paccmarpnnaer mnorne nonpoct roro xpyra ornomenn, xoropte
ornocxrcx x ecrnnm oxsarentcrn, n cnxsn c uem n rnane o ecrnnn oxsarentcrn +rn nonpoct no
nsexanne nonropenn anropy npnmnoct onycrnrt (nanpnmep, nonxrne npea, r. e. ytrxon, n ero
nosmemennx, snauenne nnnt norepnenmero, r. e. nnnt xpenropa, n p.)
196
. Fontme roro, nexoropte
nonpoct, ornocxmnecx x mnoxecrnennocrn nnn. n oxsarentcrne, axryantnt n nx oxsarentcrn,
nosnnxammnx ns npnunnennx npea: mt nmeem n nny npexe ncero nonpoc o connapno
ornercrnennocrn nnn, conmecrno npnunnnnmnx npe (cr. 408).
2. cnxsn c oxnnnennem xon]nxannonno exrentnocrn nocne nsmenenn, nnecenntx n
oncrnrynnm n 1957 roy n nanpannenntx na pacmnpenne xomnerennnn comsntx pecnynnx
n c]epe saxonoarentcrna, nayxa conercxoro rpaxancxoro npana crana yenxrt ontme nnnmannx
nponemam cncremt. mpnnuecxnx nayuno-nccneonarentcxnx n yuentx nncrnryrax, na
mpnnuecxnx ]axyntrerax ynnnepcnreron cocroxnnct xon]epennnn, nocnxmennte nonpocam
xon]nxannn conercxoro saxonoarentcrna. 3rn nonpoct tnn raxxe paccmorpent na mexpec-
195
m., nanpnmep, . . o]]e, onercxoe rpaxancxoe npano, ., 1958. crp. 31, 368506; onercxoe
rpaxancxoe npano, yuennx nx mpnnuecxnx nyson, r. 1, , 1959, crp. 3437; onercxoe rpaxancxoe npano,
yuenoe nocone, no pe. . . xcennena, ., 1960, crp. 1820.
196
m. paxancxoe npano, r. 1, no pa, npo]. . . rapxona n npo]. . . enxnna, ., 1944, crp. 300385.
nynnxancxnx conemannxx, nponeenntx cnnamn nayuntx n npaxrnuecxnx paornnxon-mpncron n
cnxsn c paspaorxo npoexron nontx pecnynnxancxnx xoexcon. a xon]epennnxx, conemannxx n
nayuntx ceccnxx nsnecrnoe nnnmanne tno yeneno n cncremarnsannn conercxoro rpaxancxoro
npana: pasymeercx, nx yuacrnnxon npexe ncero nnrepeconann npaxrnuecxne nonpoct cncre-
marnsannnnocrpoenne yymnx rpaxancxnx xoexcon comsntx pecnynnx (cxema pasenon, rnas,
nx nocneonarentnocrt n nsanmocnxsannocrt), no npenapnrentno nnn nonyrno ntnnrannct n
ocyxannct raxxe reopernuecxne ocnont +ro cncremt.
rorn npoenanno paort namnn orpaxenne n necxontxnx: copnnxax crare n resncon oxnaon o
xon]nxannn conercxoro saxonoarentcrna, onynnxonanntx n neuarn
197
.
accmorpnm ocnonnte npenoxennx, ornocxmnecx ,x cncreme rpaxancxoro npana n rpaxancxoro
xoexca, coepxamnecx n +rnx copnnxax.n n pyrnx paorax nocnennx ner.
apxy c npenoxennxmn, n ocnonnom nocnponsnoxmnmn cncremy, xoropo npnepxnnanact panee
n npnepxnnaercx n nacroxmee npemx yuenax nnreparypa, nmemrcx n npenoxennx, xorx n ne
noptnammne oxonuarentno c +ro" cncremo, no nnocxmne n nee snaunrentnte nsmenennx.
Fontmnncrno anropon n yuacrnnxon conemann, nocnxmenntx xon]nxannn rpaxancxoro
saxonoarentcrna, ncxoxr ns cnoxnnmecx cncremt, r. e. ns cncremt rpaxancxnx xoexcon c
yuerom rex nsmenenn, xoropte nnecna n nee xnsnt, pasnnrne nontx rpaxancxonpanontx
nncrnryron n xoropte tnn orpaxent n npoexrax paxancxoro xoexca . Hpn +rom
cnpanennno yxastnanoct, uro cncrema onxna onnpartcx na ocrnrnyrt n nacroxmee npemx
yponent nayxn conercxoro npana, r. e. na ry crenent nayunoro nosnannx cncremt rpaxancxoro
npana, xoropax xnnxercx na annom +rane nanonee nepntm ee orpaxennem
198
.
cnonnoe ornnune or ecrnymme cncremt n +rnx npenoxennxx saxnmuaercx rnanntm opasom
n rom, uro n yymne npenaraercx nxnmunrt anropcxoe n nsoperarentcxoe npano, ncxnmunrt
rnany o nmymecrnax ns ome uacrn, nepenecx ornocxmnecx x nnm nopmt n pasen o npane
cocrnennocrn; ontmnncrno raxxe cunraer nenecoopasntm ynpasnnrt pasen emnoe npano,
samennn ero pasenom Hpano cocrnennocrn
199
. crantnte npenoxennx nanpannent na
ynyumenne crpyxrypt ocnon-tx pasenon c rouxn spennx saxonoarentno rexnnxn n na
ooramenne +rnx pasenon (rnanntm opasom pasena o orentntx nnax oxsarentcrn) remn
nncrnryramn, xoropte n nacroxmee npemx saxonoarentno ne yperynnponant nno yperynnponant
nonyrno n pyrnx npanontx nncrnryrax (nanpnmep, oronop xpanennx), nnn cnoxnnnct n
npnmenxmrcx n npaxrnxe, no ne saxpennent n saxone (nanpnmep,; oronop noxnsnennoro co-
epxannx), nnn, naxonen, nnont noxnnnnct neanno n ne tnn nnxopnopnponant n ecrnymmnx
(nanpnmep, oronop xynnn-npoaxn c paccpouxo nnarexa). pome roro, n pasen o or-
entntx nnax oxsarentcrn npenaranoct nxnmunrt ocnonononarammne nopmt raxnx oronopntx
oxsarentcrn, xoropte tnn saxpennent orentntmn, ecrnymmnmn nne saxonamn: +ro
oronopt nocranxn, nopxa na xannrantnoe crponrentcrno, nepenosxn, xpenrnte n pacuernte
oxsarentcrna n p.
exoropte anropt, a raxxe oxnaunxn na mexpecnynnxancxnx nayuntx xon]epennnxx no
nonpocam xon]nxannn saxonoarentcrna nnocnnn npenoxennx o ooramennn yymnx
nncrnryramn, yperynnponanntmn n nacroxmee npemx nntmn xoexcamn n saxonamn, ornocxmnmncx
(cornacno ycranonnnmnmcx nsrnxam o cncreme conercxoro npana) x pyrnm orpacnxm npana:
npenaranoct nepenecrn nopmt o ome cocrnennocrn cynpyron ns pauno-cementx xoexcon n
rpaxancxne xoexct, ncuepntnammnm opasom yperynnponart n npano nnuno cocrnennocrn
xonxosnoro nopa n r. .
200
.
197
m., nanpnmep, ayunax ceccnx, nocnxmennax nonpocam xon]nxannn pecnynnxancxoro saxonoarentcrna,
(), ., 1957; onpoct xon]nxannn conercxoro npana, ntn. 1, ., 1957; ntn. 2, ., 1958; onpoct xon-
]nxannn conercxoro saxonoarentcrna, nepnoncx, 1957; onpoct saxonoarentcrna axnxcxo , pyt
mpnnuecxoro ]axyntrera ' axnxcxoro ynnnepcnrera, ntn. 7, 1957; ayunax xon]epennnx no nonpocam xon-
]nxannn conercxoro saxonoarentcrna, resnct oxnaon, aptxon, 1957; expecnynnxancxax nayunax
xon]epennnx no nonpocam, xon]nxannn saxonoarentcrna sexcxo , asaxcxo , nprnscxo n
ypxmencxo , resnct oxnaon, amxenr, 1959; onpoct xon]nxannn rpaxancxoro saxonoarentcrna
comsno pecnynnxn, ymane, 1960; ruer o pecnynnxancxom conemannn nayuntx n pyxonoxmnx npaxrnuecxnx
paornnxon opranon mcrnnnn no. nonpocam xon]nxannn rpaxancxoro, nponeccyantnoro n rpyonoro
saxonoarentcrna u, onercxax mcrnnnx 1960 r. N 2, crp. 8890.
198
m., nanpnmep, . . o pexn n, onpoct crpyxrypt rpaxancxoro saxonoarentcrna comsno pecnynnxn,
onpoct xon]nxannn rpaxancxoro, saxonoarentcrna comsno pecnynnxn, ymane, 1960, crp. 18, 22.
199
. . nntnxncxn, onaxo n 1957 roy ntcxasancx sa coxpanenne n yymnx pasena emnoe npano n
npenoxnn n +ror pasen nxnmunrt ne rontxo npano cocrnennocrn, ntennn rnany o npane nnuno cocrnennocrn na
xnno om, no n sanoronoe npano: cm. ayunax xon]epennnx no nonpocam xon]nxannn conercxoro saxonoarentcrna,
resnct oxnaon, aptxon, 1957, crp. 1522.
200
m., nanpnmep, . . ynranon, ocnonntx nonpocax xon]nxannn saxonoarentcrna asaxcxo ; . B a m e n
unrtnax pacmnpenne c]ept rpaxancxonpanonoro perynnponannx nmymecrnenntx ornomenn n
centcxom xosxcrne, orentnte anropt pexomenonann nxnmunrt n oronopt, onocpecrnymmne
saroronxn centcxoxosxcrnenno npoyxnnn n nponsnocrnennoe ocnyxnnanne xonxoson n
conxoson
201
.
r rpannnonno cncremt nocrpoennx nncrnryron oxsarentcrnennoro npana, nosnnxammnx ns
nnanontx axron n oronopon, ornnuaercx nexoroptmn ocoennocrxmn cncrema, npenoxennax . ,
pacanunxontm. n cunraer, uro pasen nropo ocoenno uacrn (pasen nepnt npano
cocrnennocrn) onxen nmenonartcx npanom rpaxancxoro oopora. ax yxe ormeuanoct, conercxn
rpaxancxn oopor, no mnennm . . pacanunxo-na, +ro conoxynnocrt rpaxancxonpanontx
ornomenn (oxsarentcrn), nosnnxammnx ns npanomepntx ecrnn. xsarentcrna, coepxamnecx
n pasene, nocnxmennom rpaxancxomy oopory, onxnt trt ooconent, yxastnaer . .
pacanunxon,. n orentnte rpynnt n sanncnmocrn or nx nanpannennocrn n nenn; +ro oxsarentcrna,
nanpannennte na: 1) nosmesnoe oruyx-. enne (npnoperenne) nmymecrna (oronopt xynnn-
npoaxn, nocranxn, xonrpaxrannn, saxasa nnnnnyantnoro npomtmnennoro oopyonannx n nnte
nosmesnte oronopt, nmemmne cnonm pesyntrarom nepexo npana cocrnennocrn nnn npana
oneparnnnoro ynpannennx); 2) nosmesnoe npeocrannenne nmymecrna n nontsonanne (oronop
nmymecrnennoro nama n ero pasnonnnocrn); 3) esnosmesnoe npeocrannenne nmymecrna n
nontsonanne; 4) ntnonnenne paor (oronopt nopxa, xannrantnoro crponrentcrna n p.); 5)
oxasanne rpancnoprntx ycnyr (nce oronopt nepenosox n oronop +xcnennnn); 6) oxasanne
xosxcrnenntx n trontx ycnyr (oronopt nopyuennx, xomnccnn, xpanennx n p.); 7) oxasanne
ycnyr cnxsn; 8) ocymecrnnenne xpenronannx n pacueron (oronopt sama, anxoncxo ccyt, pac-
uernoro cuera n p.); 9) ocymecrnnenne crpaxonannx xnsnn n nmymecrna; 10) ocymecrnnenne ome
xosxcrnenno exrentnocrn
202
.
ax nnno ns +ro xnaccn]nxannn, . . pacanunona n ornnune or pacnpocrpanenno n
nnnnnncrnuecxo nnreparype cxemt oxsarentcrn ontmym rpynny oxsarentcrn, nanpannenntx na
ntnonnenne paor n oxasanne ycnyr, pasennn na necxontxo rpynn.
. . o]]e, ncnontsyx nonoxnrentnte, nponepennte na ontre npnmenennx u 1922 roa
+nemenrt rpannnonno cncremt, nnec, na nam nsrnx, sacnyxnnammne nnnmannx npenoxennx,
snaunrentno ynyumammne +ry cncremy. eut ner n ocnonnom o yconepmencrnonannn ome uacrn
. cxeme . . o]]e omax uacrt nxnmuaer cneymmne rnant: 1) nnonte nonoxennx, 2) nnna,
3) nmymecrno, 4) ocnonannx nosnnxnonennx rpaxancxnx npan, 5) ocymecrnnenne n samnra
rpaxancxnx npan.
. . o]]e cunraer, uro omax uacrt ne onxna ncuepntnartcx nnmt nopmamn, xoropte
onnaxono npnmenxmrcx x nmomy xonxpernomy rpaxancxomy npanoornomennm: +ro xpane
cysnno t coepxanne ome uacrn. ax, nanpnmep, nsnecrno, uro rpaxancxne npana nosnnxamr
ne rontxo ns cenox, uro ne nce rpaxancxne npanoornomennx cnxsant c nemamn, uro x nexoroptm
rpaxancxnm npanam ne npnmenxercx ncxonax annocrt, uro rpaxane n mpnnuecxne nnna nmemr
pasnt oem npanocnoconocrn; onaxo nopmt o cenxax, o ncxono annocrn, o cyexrax npana
n o nemax nomemamrcx n ome uacrn. Ho+romy omax uacrt onxna ocnontnartcx na yuere omnx
nx ncex npanoornomenn nncrnryron, a ne omnx nopm; cyexrt npana naxoxrcx n ome uacrn
noromy, uro n nmom npanoornomennn yuacrnyer xaxo-ro cyexr npana, nesanncnmo or roro, yer
nn +ro rpaxannn nnn mpnnuecxoe nnno.
mecre c rem n nanmenonannn xaxo rnant ome uacrn neoxonmo orpasnrt raxne momenrt,
xoropte cnocrnennt ncem es ncxnmuennx xonxperntm rpaxancxnm npanoornomennxm. Ho+romy,
nanpnmep, coepxanne rnant o cenxax cneyer pacmnpnrt n nasnart ee nnaue, a nmenno
cnonannx nosnnxnonennx rpaxancxnx npan, nocxontxy rpaxancxne npana nosnnxamr ne
rontxo ns cenox, no n ns pyrnx mpnnuecxnx ]axron.
nnontx nonoxennxx ome uacrn, no mnennm . . o]]e, onxnt coepxartcx nonoxennx,
ornocxmnecx nmenno x ome uacrn . 3ro xapaxrepncrnxa connantno-+xonomnuecxo ocnont
rpaxancxnx npan, +xonomnuecxnx n nonnrnuecxnx rapanrn nx ocymecrnnennx, nene, nx
ocrnxennx xoroptx npeocrannxmrcx rpaxancxne npana; n nnonte nonoxennx neoxonmo
o n, ocnonntx nonpocax xon]nxannn saxonoarentcrna nprnscxo , expecnynnxancxax nsyun a x
xon]epennnx no nonpocam xon]nxannn saxonoarentcrna sexcxo , asaxcxo , nprnscxo n
ypxmencxo , resnct xna-en, amxenr, 1959.
201
m. resnct oxnaa . cmannona ocnonntx nonpocax xon]nxannn saxonoarentcrna axnxcxo .
202
m. . . pacanunxon, onercxax nayxa rpaxancxoro npana,. nepnoncx, 1961, crp. 302306. anee, n 1957
roy, . . pacanunxon, npenaran necxontxo nnym (xorx n ocnonntx ornpanntx nonoxennxx cxonym)
xnaccn]nxannm oxsarentcrn. ax, nanpnmep, nmymecrnennt naem nxnmuancx nm n xareropnm oxsarentcrn,
nanpannenntx na nepeauy nmymecrna (cm. onpoct xon]nxannn conercxoro saxonoarentcrna, nepnoncx,
1957, crp. 126128).
nxnmunrt n nopmt, onpeenxmmne nnte, xpome , ncrounnxn rpaxancxoro npana, a raxxe nopmy
o nosmoxnocrn npnmenennx ananornn n rpaxancxom npane.
rnany nna . . o]]e npenoxnn nxnmunrt rpn naparpa]a: a) rpaxane, )
connanncrnuecxne oprannsannn n n) npecrannrentcrno. nepnom naparpa]e neoxonmo narn
mecro nx nopmt o npnsnannn sa rpaxanamn raxnx nnuntx npan, xax npano na uecrt, ocronncrno,
r. e. nnuntx npan, npnnanexamnx ncem es ncxnmuennx rpaxanam.
onpoc o nmymecrnax, o mpnnuecxo xnaccn]nxannn neme, no mnennm . . o]]e, nmeer
omee snauenne nx ncex nocneymmnx pasenon ;. no+romy n omym uacrt cornacno
npenoxenno nm cxeme nxnmuaercx n rnana o nmymecrnax.
erneprax rnana ome uacrn nocnxmena ocnonannxm nosnnxnonennx rpaxancxnx npan. axonen, n
nxrym (nocnenmm) rnany ome uacrn nanexnr nxnmunrt nopmt o ncxono annocrn, nopmy,
ananornunym cr. 1 ecrnymmero (o rpannnax ocymecrnnennx rpaxancxnx npan), nopmt o
omnx npnnnnnax n cnocoax samnrt rpaxancxnx npan, o neoxonmo oopone n xpane
neoxonmocrn (nno orctnxy n ornomennn nyx no-, cnennx nncrnryron x )
203
.
3. cnxsn c nororonxo n ocyxennem cnauana npoexra paxancxoro xoexca , a sarem
npoexra cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna n npoexron comsntx pecnynnx tnn n
pyrne, onee panxantnte npenoxennx, nanpannennte na cymecrnennte nsmenennx cncremt
ecrnymmero paxancxoro xoexca.
1954 roy . . enenxron npenoxnn nopnart c +ro cncremo n nocrponrt paxancxn
xoexc no cneymme cxeme: 1) cyexrt npana; 2) npano cocrnennocrn; 3) oxsa-
rentcrnennoe npano; 4) anropcxoe n nsoperarentcxoe npano; 5) nacnecrnennoe npano. ax nnno,
. . enenxron orxasancx or ome uacrn n ntennn rnany o cyexrax npana n camocroxrentnt
pasen. ax xe pacnpeenxmrcx . . Fenenxrontm nncrnryrt ome uacrn? opmt o
npecrannrentcrne, no ero mnennm, onxnt trt pasmement n nyx pasenax o cyexrax npana
n n oxsarentcrnennom npane (n nepnom nopmt o npecrannrentcrne, no nropom o
onepennocrn); nopmt o ncxono annocrn pasenent mexy nymx pasenamn (mexy npanom
cocrnennocrn n oxsarentcrnenntm npanom); nopmt o cenxax nxnmuent n oxsarentcrnennoe
npano (oronopt) n n nacnecrnennoe npano (sanemanne); nopmt o onocroponnnx cenxax noome
ne yxnatnamrcx n cxemy, npenoxennym . . enenxrontm
204
.
Hpenoxenne . . Fenenxrona ne nonyunno oopennx no mornnam, na xoroptx mt ocranonnmcx
nnxe.
. . pacanunxon n 1957 roy npenoxnn nopmt o ocymecrnnennn n samnre rpaxancxnx npan
ntennrt ns ome uacrn n nepenecrn n camocroxrentnt (nocnenn) pasen ocoenno uacrn ,
crpynnnponan nopmt o nemno-npanono samnre n o oxsarentcrnenno-npanono samnre n ne
camocroxrentnte rnant; oxsarentcrna ns npnunnennx npea n ns neocnonarentnoro ooramennx,
cornacno raxo cxeme, onxnt naxonrtcx n +rom pasene, n rnane, nocnxmenno oxsarentcrnenno-
npanono samnre rpaxancxnx npan
205
. 3ro mnenne ne nonyunno noepxxn nnnnnncron (xax
npaxrnxon, rax n reopernxon), a n nacroxmee npemx, ecnn cynrt no monorpa]nn . .
pacanunxona o conercxo nayxe rpaxancxoro npana, ne samnmaercx n camnm anropom.
e tno raxxe noepxano n npenoxenne pxa mpncron o ncxnmuennn ns cnon rpaxancxoro
saxonoarentcrna n yymnx comsntx pecnynnx nopm o npane nacneonannx n nepenecennx
+roro nncrnryra n pauno-cemente xoexct
206
. nropt annoro npenoxennx ncxonnn ns roro,
uro nacnecrnennte npanoornomennx, xax npannno, cxnatnamrcx nnyrpn cemtn. exy rem npano
nacneonannx recno cnxsano c npanom nnuno cocrnennocrn n no+romy xnnxercx cocranno uacrtm
rpaxancxoro., a ne cemenoro npana. pome roro, cnonamn rpaxancxoro saxonoarentcrna
ycranonnena cnooa sanemannx.
4. naunrentnoe nnnmanne n nnnnnncrnuecxo nnreparype npnnnex nonpoc o rax nastnaemo
n]]epennnannn rpaxan-cxonpanonoro perynnponannx. ex n]]epennnannn ncxonr ns roro,
uro, npnsnanax npnnnnnnantnym onoponocrt nmymecrnenntx ornomenn, perynnpyemtx
rpaxancxnm npanom nesa-nncnmo or cocrana yuacrnnxon, neoxonmo yunrtnart pasnnunx nnyrpn
+roro enncrna, nx nonnt, onpeenxemte pasnnunxmn n cocrane yuacrnnxon n n xapaxrepe camnx
ornomenn. eut ner o pasnnunxx n rpaxancxonpanonom perynnponannn nosnnxammnx na ocnone
nnanontx axron ornomenn, oenmn croponamn xoroptx xnnxmrcx connanncrnuecxne oprannsannn,
203
m. . . o]]e, onpoct xon]nxannn ome uacrn conercxoro rpaxancxoro npana, onpoct xon]nxannn
conercxoro npana, ntn. 1, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1957.
204
m. . . enenxron, cncreme paxancxoro xoexca , onercxoe rocyapcrno n npano 1954 r. N 2.
205
onpoct xon]nxannn conercxoro saxonoarentcrna, nepnoncx, 1957, crp. 129.
206
m., nanpnmep, ayunax ceccnx, nocnxmennax nonpocam xon]nxannn conercxoro pecnynnxancxoro
saxonoarentcrna, ., 1957, crp. 128, 134.
c ono cropont, n ornomenn, oonmn yuacrnnxamn nnn onnm ns yuacrnnxon n xoroptx
xnnxmrcx rpaxane, c pyro cropont.
ex n]]epennnannn tna ntnnnyra eme n 1940 roy . . rapxontm. n npenoxnn
cneymmym cncremy nayxn conercxoro rpaxancxoro npana, orpaxammym, no ero mnennm,
enncrno npemera anno nayxn n re cnxsn, xoropte cymecrnymr mexy orentntmn
ornomennxmn, opasymmnmn +ro enncrno: 1) omax uacrt (npemer rpaxancxoro npana,
rpaxancxoe npanoornomenne, mpnnuecxne ]axrt, ocymecrnnenne rpaxancxnx npan, omee
yuenne o cocrnennocrn n o oxsarentcrnax); 2) cnennantnax uacrt, cocroxmax ns uertpex
pasenon (rpaxancxoe npano connanncrnuecxoro xosxcrna; rpaxancxoe npano rpyontx
ornomenn ntme tno ormeueno, uro . . rapxon rpyonoe npano cunran-uacrtm
rpaxancxoro npana; rpaxancxoe npano orentnoro rpaxannna, rpaxancxoe npano nnemne
ropronnn)
207
. nocneymmnx cnonx paorax . . rapxon ne nosnpamancx x nonpocy o cncreme
nayxn conercxoro rpaxancxoro npana, ne samnman n ne pasnnnan paccmorpennym cxemy.
nontx ycnonnxx, n cnxsn c ncxyccne o cncreme conercxoro npana, nex n]]epennnannn
rpaxancxoro npana tna noepxana n pasnnra . . nexceentm.
n]]epennnannx rpaxancxonpanonoro perynnponannx n connanncrnuecxom omecrne cnxsana, no
mnennm . . nexceena, c rem ocroxrentcrnom, uro onornnnte npanonte nncrnryrt npn-
operamr cnenn]nuecxne ueprt, oycnonnennte xapaxrepom anno rpynnt nmymecrnenntx
ornomenn
208
. n]]epennnannx +ro pacnpeenenne rpaxancxonpanontx nncrnryron no cnxsan-
ntm mexy coo crpyxrypntm nopasenennxm, orpaxammnm ocoennocrn orentntx
pasnonnnocre nmymecrnenntx ornomenn
209
.
. . nexceen nouepxnnaer, uro n]]epennnannx rpaxanr cxonpanonoro perynnponannx onxna
ocymecrnnxrtcx na ocnone ome xnaccn]nxannn nncrnryron rpaxancxoro npana (omax uacrt,
npano cocrnennocrn, oxsarentcrnennoe npano n p.)
210
.
max uacrt rpaxancxoro npana +ro n cymnocrn nce rpaxancxoe npano sa mnnycom
cnenn]nuecxnx crpyxrypntx nopasenenn, ornocxmnxcx x nnanonomy connanncrnuecxomy xo-
sxcrny, xonxosno cocrnennocrn, nnemne ropronne, pxy nmymecrnenntx cnxse mexy
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n rpaxanamn
211
. coennym uacrt rpaxancxoro npana
cocrannxmr: a) rpaxancxoe npano connanncrnuecxoro xosxcrna, ) rpaxancxoe npano xonxoson,
n) rpaxancxoe npano ]nsnuecxnx nnn, r) rpaxancxoe npano nnemne ropronnn (nxnmuaemoe, no
mnennm . . nexceena, n mexynaponoe uacrnoe npaso, oxnartnammee cnonm perynnponannem n
ornomennx, ne cnxsannte c nnemne ropronne)
212
.
ex n]]epennnannn cama no cee sacnyxnnaer nnnmannx. eoxonmo yuecrt ocoennocrn
perynnponannx ornomenn, croponamn n xoroptx xnnxmrcx rontxo connanncrnuecxne oprannsannn,
n ornomenn c yuacrnem rpaxan. o . . nexceen ner cnnmxom anexo n cnonx npenoxennxx,
es ocrarountx x ro-.my ocnonann ooconxx rpaxancxoe npano connanncrnuecxoro xosxcrna or
rpaxancxoro npasa xonxoson (xax yro xonxost ne yuacrnnxn connanncrnuecxoro xosxcrna!).
entsx raxxe npnsnart npannntntm no coopaxennxm, nsnoxenntm namn panee n cnxsn c
xpnrnuecxnm pasopom reopnn xosxcrnennoro npana, npenoxenne o ntenennn ocooro pasena
rpaxancxoro npana nnemne ropronnn. . . pacanunxon nepno samernn, uro npnnxrne
npenoxenn . . nexceena noneno t x pacmennennm ennoro n ooconennoro (n npeenax
rpaxancxoro npana naxnemero nncrnryra npana cocrnennocrn n x upesmepnomy
pasponennm (n sanncnmocrn or cocrana yuacrnnxon) oxsarentcrnennoro npana. crpyxrype ,
npenoxenno . . nexceentm, ne namnn camocroxrentnoro mecra raxne naxnte nncrnryrt, xax
anropcxoe n nsoperarentcxoe npano, npano cocrnennocrn omecrnenntx .oprannsann,
xooneparnnnax (xpome xonxosno) cocrnennocrt
213
.
5. cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna omsa n comsntx pecnynnx ne nocnpnnxnn nen
n]]epennnannn n rom ee nne, n xaxom ona tna npenoxena . . rapxontm n . .
nexceentm. ncrema cnon ne orxonr or cxemt pacnonoxennx rpaxancxonpanontx nncrnryron,
207
m. . . rap xo n, Hpemer n cncrema conercxoro rpaxancxoro-npana, onercxoe rocyapcrno n npano 1940 r. N
89, crp. 7071.
208
m. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpax--ancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp. 195.
209
m. . . nexceen, n]]epennnannx rpaxancxonpanonoro perynnponannx n connanncrnuecxom omecrne,
onercxoe rocyapcrno n npano-1960 r. N 2, crp. 75.
210
m. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959, crp.
202.
211
m. . . nexceen, Hpemer conercxoro connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1959,
crp. 212.
212
m. onercxoe rocyapcrno n npano 1960 r. N 2, crp. 78.
213
m. . . pacanunxon, onercxax nayxa rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1961, crp. 286288.
orpaxamme npnnnnnnantnoe enncrno ornomenn, perynnpyemtx rpaxancxnm npanom
nesanncnmo or cocrana yuacrnnxon. ncrema cnon orpasnna rocnocrnymmne n nayxe conercxoro
rpaxancxoro npana nsrnxt no paccmarpnnaemomy nonpocy.
Ho+romy pasent cnon, nocnxmennte omnm nonoxennxm, npany cocrnennocrn n omnm
nonoxennxm o oxsarentcrnax, coepxar nopmt, ornocxmnecx xax x oprannsannxm, rax n x
rpaxanam. mecre c rem ram, re +ro nyxno, nopmt nnyrpn nasnanntx pasenon
n]]epennnponant n sanncnmocrn or cnenn]nxn coornercrnymmnx ornomenn, onpeenxemo
pasnnunem n cocrane n noneennn yuacrnnxon (cr. cr.-4, 16, 17, 21, 28, 34, 35, 36 n p.).
eoxonmax n]]epennnannx n sanncnmocrn or xapaxrepa ornomenn n cocrana yuacrnnxon
nponeena nnyrpn ocoenno uacrn oxsarentcrnennoro npana nno no nncrnryram (xynnx-npoaxa
n nocranxa, nopx n nopx na xannrantnoe crponrentcrno), nno nnyrpn orentntx nncrnryron
(nepenosxa, pacuernte n xpenrnte ornomennx).
cnont nononnnnnct nontmn nncrnryramn, cnoxnnmnmncx n namem saxonoarentcrne nocne
.nsannx n orpaxammnmn conpemennt yponent cocroxnnx nmymecrnenntx ornomenn, pery-
nnpyemtx rpaxancxnm npanom (]opmt connanncrnuecxo cocrnennocrn;, oronopt,
nosnnxammne ns axron nnannponannx, oxsarentntx nx oenx cropon; oronopt nocranxn,
nopxa na xannrantnoe crponrentcrno; pacuernte n xpenrnte ornomennx mexy
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n p.). cnont nxnmuent n xauecrne camocroxrentntx
pasenon anropcxoe npano, npano na orxptrne, nsoperarentcxoe npano.
o cnont coepxar nnmt npnnnnnnantnte nonoxennx n naxnemne nncrnryrt rpaxancxoro
npana. a ase cnon onxnt trt paspaorant n npnnxrt rpaxancxne xoexct comsntx
pecnynnx. nacroxmee npemx nororonnxmrcx npoexrt . crecrnenno, uro cncrema
rpaxancxoro npana nocneonarentnocrt, cnxst ero nncrnryron n pasnnune mexy nnmn n
coornercrnnn c pasnnunxmn, nmemmnmncx mexy orentntmn nonnamn (rpynnamn) ornomenn
nnyrpn rpaxancxoro npana, onxna nonyunrt cnoe pasnepnyroe ntpaxenne nmenno n nontx -
aspaorxa npannntno cncremt rpaxancxoro npana, orneuamme oexrnnnomy pasnnrnm ero
npemera, ocnoxnxercx nponemo coornomennx cnon, xoexcon n saxonoarentntx axron,
xoropte ne nxnmuent n cnont n ne yyr nxnmuent n xoexct.
opmt cnon, c rouxn spennx coornomennx +roro axra c pecnynnxancxnm rpaxancxnm
saxonoarentcrnom, enxrcx na rpn uacrn.
x nncrnryron, npexe ncero, xosxcrnennte oronopt (nocranxn, nopx na xannrantnoe
crponrentcrno n p.). nsoperarentcxoe npano, ornecen x xomnerennnn omsa . xomnerennnm
omsa nxonr n perynnponanne nexoroptx ornomenn, ne npeycmorpenntx cnonamn (nanpnmep,
orentnte nnt rpancnoprntx oronopon). Ho ornomennxm, perynnponanne xoroptx orneceno x
neennm omsa , saxonoarentcrnom comsntx pecnynnx moryr paspemartcx nonpoct,
ornecennte x nx neennm saxonoarentcrnom (cr. 3).
ropax rpynna ornomenn, perynnpyemtx cnonamn, xnnxercx npemerom conmecrno xomnerennnn
omsa n comsntx pecnynnx: x +ro rpynne ornocxrcx nopmt nepntx nyx pasenon cnon
(ome uacrn n npana cocrnennocrn), nepno rnant pasena rpertero, nocnxmenno omnm
nonoxennxm o oxsarentcrnax, nopmt raxnx nncrnryron, xax xynnx-npoaxa, nmymecrnennt
naem, naem xnnoro nomemennx, nopx, oxsarentcrna, nosnnxammne ncnecrnne npnunnennx
npea, oxsarentcrna, nosnnxammne ncnecrnne cnacannx connanncrnuecxoro nmymecrna, anropcxoe
npano, nacnecrnennoe npano. cnonax c]opmynnponant npnnnnnnantnte nonoxennx, nxoxmne
n coepxanne xaxoro ns +rnx nncrnryron.
xoexcax +rn nonoxennx onxnt trt pasnnrt n yrounent; xpome roro, n xoexcax yyr
yperynnponant re cropont npeycmorpenntx cnonamn nncrnryron, xoropte nonce nmn ne
yperynnponant. ax, nanpnmep, cnont ne coepxar nnxaxnx nopm o connapntx oxsarentcrnax,
o ycrynxe rpeonannx n nepenoe onra. cno, uro +rn n mnorne pyrne ornomennx yyr
yperynnponant n xoexcax.
amn cnont no mnornm nonpocam, nonexamnm yperynnponannm, orctnamr x saxonoarentcrny
omsa n comsntx pecnynnx (nanpnmep, ycranonnenne orpannuenno ornercrnennocrn sa
nencnonnenne oxsarentcrn no orentntm nx nnam cr. 36, cnyuan nosnoxennx ornercrnennocrn
na nenocpecrnennoro ncnonnnrenx no oxsarentcrny, n xoropom on ne xnnxercx cropono, cr. 38
n p.). Ho saxonoarentcrnom omsa sect nopasymenamrcx nopmarnnnte axrt
omecomsnoro snauennx, no saxonoarentcrnom comsntx pecnynnx 'n nnte nopmarnnnte
axrt comsntx pecnynnx.
axonen, n cnonax nmemrcx nopmt, ]opmynnpymmne nnmt npnnnnn nnn ysaxonxmmne rontxo
cymecrnonanne nncrnryra, xonxpernsannx n erannsannx xoroporo yer ocymecrnnena n, .
anpnmep, cnont orctnamr x saxonoarentcrny comsntx pecnynnx perynnponanne ornomenn,
nosnnxammnx ns oronopon tronoro npoxara n tronoro saxasa (cr. cr. 55, 66).
6. Hpn ocyxennn nonpocon xon]nxannn pecnynnxancxoro rpaxancxoro saxonoarentcrna
nosnnxnn cnopt no nonoy
roro, cneyer nn nocnponsnonrt n nopmt o xosxcrnenntx oronopax n nnte nncrnryrt,
ornecennte x ncxnmunrentno xomnerennnn omsa .
Hpornnnnxn nxnmuennx raxnx nopm n saxnnxnn, uro ner
:
nnxaxo neoxonmocrn ynnponart
saxonoarentcrno, nocxontxy ne moryr nnuero oannrt x sanncannomy n cnonax. xastnanoct
raxxe, uro perynnponanne coornercrnymmnx ornomenn ocymecrnnxercx ne crontxo cnonamn,
coepxamnmn nnmt npnnnnnnantnte ycranonxn, cxontxo omecomsntmn nosaxonntmn
nopmarnnntmn axramn (nonoxennxmn o nocranxax, npannnamn o nopxntx oronopax,
nncrpyxnnxmn ocyapcrnennoro anxa o xpenrntx n pacuerntx ornomennxx n r. .).
naxo cneyer npnsnart npannntntm ne +ro mnenne, a mne-. nne rex, xro nonaraer, uro comsnte
pecnynnxn nnpane nnxopnopnponart n cnon xoexct nopmt comsnoro snauennx n cenart nx rem
camtm cocranno uacrtm pecnynnxancxoro saxonoarentcrna.
opmt cnon sa nemnornm ncxnmuennem (nanpnmep, cr. 3, pasrpannunnamme xomnerennnm
omsa n comsntx pecnynnx n c]epe rpaxancxoro saxonoarentcrna, a raxxe orctnountx x
pecnynnxancxomy saxonoarentcrny nopm) onxnt trt nnxopnopnponant n . y, apnrpax n
pyrne oprant, npnmenxmmne rpaxancxoe saxonoarentcrno, yyr . pyxonocrnonartcx n cnoe
exrentnocrn ne crontxo cnonamn, cxontxo rpaxancxnmn xoexcamn. oexct yyr coepxart
ne rontxo nmemmnecx n cnonax nonoxennx, no n nopmt nx xonxpernsnpymmne, a raxxe
nncrnryrt, ne npeycmorpennte cnonamn, ornecennte x xomnerennnn comsntx pecnynnx.
cno, uro xoexc +ro onee xonxpernt saxonoarentnt axr, uem cnont, n no+romy on yer
npnmenxrtcx npn perynnponannn rpaxancxnx ornomenn.
or nouemy tno t xenarentno, urot erantnoe perynnponanne xosxcrnenntx oronopon
ocymecrnnxnoct raxxe xoexcamn, r. e. urot xoexct nopann n cex nanonee cymccr-. nennte
rpaxancxonpanonte nopmt, coepxamnecx n omecomsntx nosaxonntx axrax o +rnx oronopax.
e cneyer, onaxo, n nxnmuart nmemmnecx n raxnx axrax nopmt nncrpyxrnnnoro xapaxrepa n
amnnncrparnnnonpanonte. asymeercx, ecnn re nnn nnte nonoxennx, coepxamnecx n +rnx axrax,
yyr nsmenent omecomsntm saxonoarentcrnom, ro +ro onxno trt orpaxeno n n xoexcax n
nopxxe pecnynnxancxoro saxonoarentcrna.
Fontmo ntnrptm or raxoro pemennx nonpoca saxnmuancx t n rom, uro nce nncrnryrt ocoenno
uacrn oxsarentcrnennoro npana tnn t nounnent omnm nonoxennxm +roro pasena xoexca, a
raxxe ome uacrn camoro xoexca, uro, necomnenno, coecrnonano t antnememy yxpennennm
saxonnocrn n nmy mecrnenntx ornomennxx.
oncrnrynnonnoe saxpennenne sa comsno pecnynnxo npana nsannx cnnerentcrnyer, na
nam nsrnx, o npnsnannn sa ne npana perynnponart nmymecrnennte n cnxsannte c nnmn
nnunte ornomennx n nonnom oeme, no ne orcrynax npn +rom or saxonoarentcrna no romy
xpyry nonpocon, xoropte ornecent x neennm omsa .
xaxnx npeenax onycrnma erannsannx nopm ?
onxnt nn trt xparxnmn nnn npocrpanntmn?
ax npannntno ormeuanoct npn ocyxennn +roro nonpoca,, nentsx ncxyccrnenno n yroy xparxocrn
cyxnnart oem . snnmnxx xparxocrt nmeer cnom oparnym, nentronym nx ena yxpennennx
saxonnocrn cropony: xnsnt norpeyer ononnnrentnoro yperynnponannx coornercrnymmnx
ornomenn, n +ro perynnponanne yer ocymecrnnxrtcx nyrem nsannx nosaxonntx axron
nocranonnenn, nncrpyxnn, npannn n r. . Fyyun oropnanntmn or , raxne nosaxonnte axrt
moryr ncrynnrt n npornnopeune ne rontxo c nopmamn ome uacrn , no n c nopmamn ocoenno
ero uacrn. r +roro ne ntnrpaer, a nponrpaer connanncrnuecxax saxonnocrt.
pyro cropont, nenosmoxno nnecrn nce nosaxonnte axrt n . Hpnrom nao nmert n nny, uro
nosaxonnte axrt moryr trt nyx nnon: onn ns nnx nsamrcx nx roro, urot
xonxpernsnponart n erannsnponart nopmt saxona, r. e. ; x pyrnm axram saxon orctnaer,
noromy uro saxonoarent cunraer neoxonmtm annym pasnonnnocrt omecrnenntx ornomenn
"yperynnponart nne xoexca, ocotm axrom, na nsanne xoroporo ynpanomounnaercx
coornercrnymmn opran.
Hponema coornomennx saxona n nosaxonntx axron cnoxnax reopernuecxax nponema,
ntxoxmax sa pamxn ee pemennx ro nnn nno orpacneno npanono nayxo. ect moxno namernrt
nnmt camoe omee pemenne +ro nponemt npnmennrentno-x rpaxancxomy saxonoarentcrny.
snecrno, uro uem onee ome, uem onee acrpaxrno xnnxercx npanonax nopma, rem ontmee
xonnuecrno cnyuaen ona oxnartnaer. apaxrepno, uro n ome uacrn ntne ecrnymmnx n n
omnx nonoxennxx oxsarentcrnennoro npana comsntx pecnynnx coepxnrcx neontmoe
xonnuecrno orctnox x nosaxonntm nopmarnnntm axram.
Hpn nannunn omero npannna, ncuepntnammnm opasom oxnartnammero cnyuan nm
npeycmarpnnaemte, pasnnunoro poa nosaxonnte axrt, xonxpernsnpymmne +ro npannno, ne
ntxoxr
sa ero pamxn, noxptnamrcx +rnm npannnom. Hpannna, npornnopeuamne nopmam , ne onxnt
npnmenxrtcx cyom nnn apnrpaxem.
ce cxasannoe o orope n nopmarnnno-snaunmoro marepnana ns nosaxonntx omecomsntx
cnennantntx axron nyxno pacnpocrpannrt n na re nncrnryrt, xoropte ornecent x xom-
nerennnn comsntx pecnynnx.
Hpncoennenne x n xauecrne npnnoxenn nosaxonntx axron ena nn nenecoopasno.
entsx sect cneonart npnmepy oexca ropronoro mopennanannx, xoropt perynnpyer
xomnnexc pasnopontx ornomenn, nmemmnx nnmt ro omee mexy coom, uro onn cnxsant c
roprontm mopennanannem. paxancxn xe xoexc perynnpyer nce nmymecrnennte ornomennx,
ocnonannte na ronapnom nponsnocrne n connanncrnuecxom omecrne; xonnuecrno npnnoxenn
x no mnoro pas npentcnno t ero-oem. npnnoxennx npnmnoct t nxnmunrt px rnan
oexca ropronoro mopennanannx, crana xenesntx opor, pyrnx rpancnoprntx ycranon n
orpomnoe xonnuecrno nntx nopmarnnntx axron, ornocxmnxcx x nocranxe, nopxy na
crponrentcrno, crpaxonannm, xpenrntm n pacuerntm ornomennxm, nsoperarentcrny,
anropcxomy npany n r. .
asymeercx, nx yocrna nontsonannx nopmarnnntm rpax-ancxonpanontm marepnanom
neoxonmo nororonnrt coornercrnymmne cncremarnsnponannte cnpanounte nsannx.
ennenne xe co ncemn pyrnmn nopmarnnntmn axramn no rpaxancxomy npany n
ennt saxonoarentnt axr npaxrnuecxn neocymecrnnmo.
7. neyer nn nxnmunrt n nnmt ycroxnmnecx n npnrom naxnemne, nanonee rnnnunte
nncrnryrt nnn, nx nancrpeuy rpeonannxm xnsnn, npeocrannxrt n mecro n cnoxnnmnmcx
n npaxrnxe nncrnryram? Hpannnen nropo nyrt.
axonoarent ne moxer orxastnartcx or perynnponannx c]opmnponanmnxcx rnnnuntx
ornomenn nnn or nopmarnnnoro saxpennennx rex ornomenn, xoropte cxnatnamrcx n xnsnn
n xoropte, n coornercrnnn c npononmo nonnrnxo on xenaer pasnnnart. oxno nn n raxnx
cnyuaxx onnpartcx nnmt na cornamenne cropon, coornercrnymmee omnm nauanam n cmtcny
rpaxancxoro saxonoarentcrna (cr. 4 cnon)?
214
. Honaraem, uro na +ror nonpoc cneyer art
orpnnarentnt orner. entsx npecrannxrt eno raxnm opasom, yro perynnponanne
connanncrnuecxnx nmymecrnenntx ornomenn nocrpoeno no npnnnnny: nce, uro ne sanpemeno,
osnoneno. a n ypxyasnoe rpaxancxoe saxonoarentcrno, exnapnpyx anronomnm cropon,
perynnpyer nyrem ncnosnrnnntx nopm nmymecrnennte.ornomennx, r. e. cosaer ror +ranon
noneennx, xoropt xnnxercx, no mnennm saxonoarenx, nanonee npannntntm n nenecoopasntm
nx noepxannx n pasnnrnx xannranncrnuecxnx nponsnocrnenntx ornomenn.
er nnxaxnx ocnonann orxastnartcx or nxnmuennx n H ncero nonoro, uro rpeyer xnsnt. rouxn
spennx namero pasnnrnx no nyrn x xommynnsmy rpyno ronopnrt o nonnsne oronopa noxnsnennoro
coepxannx; no nocxontxy +ror oronop anno tryer n xnsnn, a cyenax npaxrnxa no
perynnponannm ornomenn, cnxsanntx c nepeaue rpaxannnom oma n cocrnennocrt pyromy
nnny npn ycnonnn noxnsnennoro coepxannx, o cnx nop nectma npornnopeunna, nyxno, no-
nnnmomy, na annom +rane nnecrn n +ror oronop n . eoxonmo raxxe, urot n comsntx
pecnynnx tnn nxnmuent nanonee naxnte nopmt, perynnpymmne ornomennx no tronomy
npoxary, tronomy saxasy, xynne-npoaxe n xpenr. cranonnenne npannn, perynnpymmnx +rn
ornomennx, nxonr n xomnerennnm comsntx pecnynnx (cr. cr. 43, 55, 66 cnon).
oneuno, nentsx ]opmynnponart n nopmt, npnsnannte perynnponart ornomennx eme ne
ycroxnmnecx, naxoxmnecx n crann cranonnennx, a raxxe ornomennx ne rnnnuecxne, nx ype-
rynnponannx xoroptx moxno ncnontsonart omne nonoxennx oxsarentcrnennoro npana nnn
ananornm saxona. nonne onycrnmo na nepntx nopax perynnponart raxne ornomennx nyrem
yrnepxennx sannrepeconanntmn opranamn rnnontx oronopon, ycranonnennx npemenntx npannn,
nsannx nncrpyxnn n r. ., no c conmennem npn +rom omnx npnnnnnon n nonoxenn rpax-
ancxoro saxonoarentcrna. nmt nocne roro xax yer naxonnen ontr n perynnponannn +rnx
ornomenn, ycroxrcx npanonte npnnnnnt, na xoroptx onn noxoxrcx, coornercrnymmne nopmt mo-
ryr trt nxnmuent n . ax, na nam nsrnx, cneyer, nanpnmep, pemnrt nonpoc o perynnponannn
exrentnocrn menxoxonxosntx oprannsann.
214
Hoonoe pemenne nonpoca tno npenoxeno . . Fpaye, cm. ayunax ceccnx, nocnxmennax nonpocam
xon]nxannn conercxoro pecnynnxancxoro saxonoarentcrna, (), , 1957, crp. 149.
7. apxy c npanontmn nncrnryramn, perynnpymmnmn n onee nnn menee uncrom nne
onpeenennym rpynny omecrnenntx ornomenn, cocrannxmmym uacrt, pasnonnnocrt roro poa
ornomenn, xoropte xnnxmrcx npemerom anno orpacnn npana, n saxonoarentnte axrt, n nenom
ornocxmnecx x +ro orpacnn, nepexo nxnmuamrcx pasnoponte nopmt nyx n onee orpacne
npana. oornercrnenno pasnnuamrcx nesnnxammne na ocnone npnmenennx +rnx nopm pasnnunte
rpynnt npanoornomenn.
anpnmep, saxonoarentcrno o nocranxax nxnmuaer n cex snaunrentnoe uncno
amnnncrparnnnonpanontx nopm, n uem moxno yenrtcx axe npn ernom nsyuennn nonoxenn o
nocranxax npoyxnnn nponsnocrnenno-rexnnuecxoro nasnauennx n ronapon naponoro
norpenennx. noro amnnncrparnnnonpanontx nopm coe), unrcx n saxonoarentcrne o nopxe na
crponrentcrno (nopmt o rnryntntx cnncxax, npoexrnponannn, cmerax n r. .). oxno nn yxasannte
oronopt cunrart nncrnryramn rpaxancxoro npana?
t yrnepnrentno orneuaem na +ror nonpoc: n oronop nocranxn, n nopxnt oronop no
crponrentcrny n cnoe ocnone rpaxancxonpanonte nncrnryrt. sanax nopmarnnnte axrt,
nanpannennte na perynnponanne onpeenenno pasnonnnocrn omecrnenntx ornomenn,
saxonoarent cunraercx, npexe ncero, c npaxrnuecxnmn norpenocrxmn n crpemnrcx x paspemennm
onpeenenntx npaxrnuecxnx saau. Ho+romy n orentntx nopmarnnntx axrax moryr trt nopmt,
ornocxmnecx x pasnnuntm orpacnxm npana. o xora peut ner o xon]nxannn ro nnn nno
orpacnn saxonoarentcrna, neoxonmo oropart nnmt re nopmt ns +rnx axron, xoropte ornocxrcx
x anno orpacnn npana. pnnuecxnmn ]axramn nx rpaxancxoro npana xnnxmrcx n nnn-.
nnyantnte amnnncrparnnnte axrt, n rom uncne nnanonte axrt (cr. 4 cnon). nao
nxnmunrt n amnnncrparnnnonpanonte nopmt, coepxamne npnnnnnnantnte nonoxennx o nopx-
xe nosnnxnonennx n npexpamennx mpnnuecxnx nnn, nocxontxy es +rnx nopm nenosmoxno
ycranonnrt, xaxne oprannsannn xnnxmrcx cyexramn rpaxancxoro oopora.
8. ncrema conercxoro rpaxancxoro npana, r. e. pacunenenne n onpeenenno nocneonarentnocrn
ero nncrnryron n nx nsanmnax cnxst, oycnonnnnaercx camnm xapaxrepom nmymecrnenntx
ornomenn, perynnpyemtx +ro orpacntm conercxoro npana. ocnonnom npant . . nexceen n .
. pacanunxon, yrnepxammne, uro cncrema orpacnn npana onxna trt onapyxena, no ona
oexrnnno cymecrnyer, uro cncremy nentsx cxoncrpynponart, a neoxonmo ncxptrt n nsyunrt ee
crpyxrypnoe pacunenenne.
3ro osnauaer, uro n ocnony cncremt orpacnn npana onxen trt nonoxen npemer
perynnponannx
215
.
ano nnn nosno, xax o +rom ronopnnoct ntme, mero perynnponannx onxen trt npnneen n
coornercrnne c ero npemerom, no nepnt onpeenxercx nroptm; ecnn +ro ne cenaer saxonoarent,
ro cenaer npaxrnxa npnmenennx coornercrnymmnx nopm n npexe ncero cyenax n apnrpaxnax
npaxrnxa.
ncrema rpaxancxoro saxonoarentcrna, ntpaxennax rnanntm opasom n cncreme rpaxancxnx
xoexcon, onxna orpaxart oexrnnno cymecrnymmym cncremy rpaxancxoro npana. s +roro ne
cneyer, uro n xnsnn ncera nmeer mecro raxoe coornercrnne cncremt saxonoarentcrna n cncremt
orpacnn npana. Homnmo cnyuaen pacxoxennx mexy oexrnnntmn rpeonannxmn,
onpeenxmmnmn n]]epennnannm n oennenne npanontx nopm n onpeenennte nncrnryrt, c
ono cropont, n npaxrnxo saxonoarentcrna no +romy nonoy, c pyro, nosmoxnt cnyuan,
xora saxonoarent pacnonaraer n xoexce npanonte nncrnryrt ne n ro nocneonarentnocrn, xaxax
n cnny nornxn nx pasnnrnx, nx cnxsn n pasnnunx onxna tna t trt conmena.
9. Fontmnncrno nnnnnncron npnsnamr, uro nopmt rpaxancxoro npana onxnt trt pacnpeenent
mexy cneymmnmn ontmnmn crpyxrypntmn pasenamn: ome uacrtm, npanom cocrnennocrn,
oxsarentcrnenntm npanom, anropcxnm n nsoperarentcxnm npanom, nacnecrnenntm npanom.
axoe pacunenenne nopmarnnnoro marepnana, cocrannxmmero coepxanne conercxoro rpaxancxoro
npana, cneyer npnsnart npannntntm n nonoxnrt n ocnony xon]nxannn.
ayunoe nosnanne oexrnnno cymecrnymme cncremt npana nxnmuaer nosnanne nnyrpennnx
saxonomepnocre ]opmnponannx, ooconennx n nsanmosanncnmocrn orentntx ero crpyxrypntx
uacre. nn ns cymecrnenntx momenron annoro nponecca cocronr n ntxnnennn omnx nx ncex
nncrnryron, nnn no xpane mepe nx ocnonno nx macct, uepr, cnnerentcrnymmnx o rom, uro +rn
nncrnryrt npnnnnnnantno onopont n cocrannxmr n cnoe conoxynnocrn annym orpacnt npana.
215
m. . . nexceen, cncreme cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna n pecnynnxancxnx rpaxancxnx
xoexcon, onpoct xon]nxannn conercxoro saxonoarentcrna, nepnoncx, 1957, crp. 108109; . . pa-
canunxon, onercxax nayxa rpaxancxoro npana, nepnoncx, 1961, crp. 239314; cm. raxxe Viktor Knapp,
Predmet a system Ceckoslovenskogo socialstickeho prava obcanskeho, Praha, 1959; SteIan uby, "bcanske a
hospodarske pravo v systeme socialistickego prava", "Pravnickie Studie" 1959, N 3.
+rnm cnxsano ntenenne nopm ome uacrn orpacnn npana. annune omnx npanononoxenn nx
onpeenenno rpynnt nncrnryron ronopnr o rom, uro onn npnnanexar x ono orpacnn npana n
uro raxax orpacnt npana ecrnnrentno cymecrnyer.
cnn xe omax uacrt nx onpeenenno rpynnt nnemne cnxsanntx mexy coo nncrnryron ne
moxer trt ntpaorana, snaunr +rn nncrnryrt perynnpymr pasnoponte omecrnennte
ornomennx, mexy nnmn ner nnyrpenne neoxonmo cnxsn. et nopmt ome uacrn, yyun
pesyntrarom nornuecxo opaorxn onpeenenno conoxynnocrn npanontx nopm, perynnpymmnx
onpeenennt nn omecrnenntx ornomenn, orpaxamr oexrnnno cymecrnymmym cnxst
ooconxmmnxcx nnyrpn nx pasnnuntx cropon n pasnonnnocre raxnx ornomenn. +rnmn cro-
ponamn n pasnonnnocrxmn cnxsano cymecrnonanne xonxperntx npanontx nncrnryron nnyrpn
anno orpacnn npana. Ho+romy nopmt, ome uacrn, yyun nncrpymenrom nosnannx nnyrpenne
cnxsn npanontx xnnenn anno orpacnn npana, ononpemenno ntcrynamr n n xauecrne perynxropa
onnmaemtx +ro orpacntm npana omecrnenntx ornomenn n rem camtm n xauecrne perynxropa
coornercrnymmero noneennx nme.
cnn ronopnrt o npaxrnuecxo cropone ena, ro ntenenne omnx npanononoxenn rpaxancxoro
npana n camocroxrentnt pasen, xax neonoxparno ormeuanoct n nnnnnncrnuecxo nnreparype,
ocnooxaer or mnorouncnenntx nonropenn, xoropte npn orcyrcrnnn raxnx npanononoxenn
opemenxnn t xonxpernte npanonte nncrnryrt; nannune omnx nonoxenn oneruaer nont-
sonanne nopmarnnntm marepnanom, ero npnmenenne mpncnxnn-onntmn opranamn n, nocxontxy
peut ner o rpaxancxom npane, oecneunnaer nosmoxnocrt perynnponannx ne npeycmorpenntx
xonxperntmn nncrnryramn nmymecrnenntx n cnxsanntx c nnmn nnuntx nenmymecrnenntx
ornomenn. Ho+romy nentsx cornacnrtcx c npenoxennem . . Fenenxrona ynpasnnrt omym
uacrt n yymem paxancxom xoexce.
tpaorannax n xonne XVIII nexa ypxyasno nnnnnncrnxo nanexrnax cncrema, necomnenno,
tna marom nnepe no cpannennm c nncrnrynnonno cncremo, no xoropo tn nocrpoen
upannyscxn rpaxancxn xoexc. .snecrnoe nnnxnne nanexrnax cncrema oxasana na cncremy
nocrpoennx u 1922 roa n rpaxancxnx xoexcon pyrnx comsntx pecnynnx. yrt
nanexrno cncremt n ntenennn nopm ome uacrn n n ooconennn nemnoro npana or npana
oxsarentcrnennoro. Hanexrnax cncrema orpasnna crarnxy (nemnoe npano) n nnamnxy
(oxsarentcrnennoe npano) nmymecrnenntx ornomenn xannranncrnuecxoro omecrna. Houemy xe
oxasanoct nosmoxntm ncnontsonanne raxo cncremt pacnpeenennx nopm rpaxancxoro npana n n
conercxnx xoexcax, perynnpymmnx connanncrnuecxne nmymecrnennte ornomennx?
. . o]]e, orneuax na +ror nonpoc, ncxonr ns roro, uro nmax cncremarnxa mpnnuecxnx nopm
coepxnr n cee xax connantnte, rax n rexnnuecxne momenrt; no+romy, pasnnnaer on cnom mtcnt
anee, nentsx yrnepxart, uro nncrnrynnonnax cncremanpoyxr paonnaentuecxoro omecrna, a
nanexrnax ypxyasnoro. ax nsnecrno, ypxyasnte rpaxancxne xoexct crpoxrcx n no ro, n
no pyro cncreme. onnantno-xnacconoe coepxanne ono n ro xe cncremt npoxnnxercx n
sanncnmocrn or roro, xaxym omecrnenno-+xonomnuecxym ]opmannm ona ocnyxnnaer.
onnantnte momenrt cncremt npoxnnxmrcx n pasnnuntx ]opmannxx +xcnnyararopcxoro
omecrna. onnantnax npeemcrnennocrt connanncrnuecxoro npana no ornomennm x +xc-
nnyararopcxomy npany ncxnmuena. naxo npeemcrnennocrt n onacrn mpnnuecxo rexnnxn
ne rontxo onycrnma, no n xnnxercx esycnonno oxsarentno, no, orxasanmnct or
ncnontsonannx mpnnxo-rexnnuecxnx ocrnxenn npomnoro, mt oxasannct t nocrannenntmn
nepe neoxonmocrtm sanono npoentnart nyrt, yxe anno npoennt uenoneuecrnom n +ro
onacrn. tenenne ome uacrn, npoonxaer . . o]]e, npnem rexnnuecxn, nepexo or
xasyncrnxn x ]opmynnponannm omnx nonoxenn +ro orpomnoe ocrnxenne n pasnnrnn
saxonoarentno rexnnxn
216
.
. . o]]e conepmenno npan, ronopx o neoxonmocrn ncnontsonannx npn xon]nxannn
connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana ocrnxenn mpnnuecxo rexnnxn, naxonnenntx n
cnxsn c perynnponannem nmymecrnenntx ornomenn npemecrnymmnm pasnnrnem
uenoneuecxoro omecrna. 3ro ntcxastnanne naxonrcx n coornercrnnn c nsnecrntmn
nennncxnmn nonoxennxmn o rom, uro xommynncrt xnnxmrcx saxonntmn nacnennxamn ncex
nayuntx, xyntrypntx n nntx sanoenann, ocrnrnyrtx uenoneuecrnom sa rtcxuenernx ero
pasnnrnx. . . ennn no npemx nororonxn npoexra rpaxancxoro xoexca n 1922 roy npe-
ocreperan npornn nexpnrnuecxoro sanmcrnonannx nopm ypxyasnoro npana, no nmecre c rem
npenaran nsxrt ns nnx nce nonesnoe, nce nepeonoe, uro moxer trt ncnontsonano n nenxx
216
m. . . o ] ] e, onpoct xon]nxannn ome uacrn conercxoro rpaxancxoro npana, onpoct
xon]nxannn conercxoro npana, ntn. 1, ., 1957, crp. 3031.
samnrt nnrepecon rpyxmnxcx
217
.
o nentsx cornacnrtcx c . . o]]e, xora on orpnnaer connantnte momenrt n
ncnontsonannn nanexrno cncremt npn xon]nxannn conercxoro rpaxancxoro npana. eno n
rom, uro n nepno ]ase xommynncrnuecxoro omecrna n pacnpeenenne cpecrn nponsnocrna
mexy pasnnuntmn snentxmn connanncrnuecxoro xosxcrna, n pacnpeenenne npoyxron
onocpecrnymrcx ronapno-enexno ]opmo. 3ro oycnonnnnaer nosmoxnocrt n
neoxonmocrt ncnontsonannx rex nnemnnx ]opm npanonoro perynnponannx nmymecrnenntx
ornomenn, pasnnnammnxcx na ocnone ronapnoro nponsnocrna, xoropte npnmenxmrcx n n
nntx omecrnenno-+xonomnuecxnx ]opmannxx, nocxontxy n nnx cymecrnyer ronapnoe
xosxcrno. oneuno, connanncrnuecxoe rpaxancxoe npano no cnoemy connantno-xnacconomy
coepxannm, no cnoe connantno nanpannennocrn npnnnnnnantno ornnuno or npana
paonnaentuecxoro omecrna, xaxnm tno pnmcxoe uacrnoe npano, n or rpaxancxoro npana
xannranncrnuecxoro omecrna. o, nocxontxy connanncrnuecxoe rpaxancxoe npano perynnpyer
nmymecrnennte ornomennx, onnpammnecx na nmymecrnennym ooconennocrt nx yuacrnnxon,
na xospacuer, na nnunym cocrnennocrt n r. ., nocxontxy +xonomnuecxn oopor cnxsan c
ronapno-enexntmn ornomennxmn, nnonne saxonomepntm xnnxercx ncnontsonanne namnm
rpaxancxnm saxonoarentcrnom rex rpaxancxonpanontx ]opm, xoropte ntpaorant
mnoronexono, rtcxuenerne ncropne pasnnrnx ronapnoro omecrna.
nornepxenne npannntnocrn annoro nonoxennx ocrarouno cocnartcx na cymecrnonanne n
connanncrnuecxom rpaxancxom npane n n rpaxancxom npane ypxyasntx rocyapcrn raxnx
ononmenntx xareropn n nncrnryron, xax rpaxancxax npa-nocyexrnocrt, mpnnuecxne
nnna, cenxn, oxsarentcrna, npanomounx cocrnennnxa, oronopt xynnn-npoaxn, nopxa,
nmymecrnennoro nama, nopyuennx n p., nacnecrnennoe npanonpeemcrno n r. . n r. n.
oneuno, +rn ]opmt nepepaartnamrcx, nsmenxmrcx n coornercrnnn c rpeonannxmn
xommynncrnuecxoro crponrentcrna, n cnxsn c rem, uro ecrnne saxona cronmocrn n conn-
anncrnuecxom nponsnocrne nounneno saxony nnanomepnoro pasnnrnx, a nnunax cocrnennocrt
nmeer norpenrentcxn xapaxrep. Hoxnnxmrcx nonte rpaxancxonpanonte nncrnryrt, xoropte
ne mornn noxnnrtcx n xannranncrnuecxom omecrne.
na nn raxxe moxno cornacnrtcx c yrnepxennem . . o]]e, uro ntenenne n cncreme
pacnonoxennx mpnnuecxnx nopm ome uacrn npecrannxer coom npnem ne connantnt, a
cyryo rexnnuecxn. cnn cncrema anno orpacnn npana cymecrnyer oexrnnno, ro
ocosnanne onpeenenntx saxonomepnocre enncrna (omax uacrt) n pacunenennx nopm c
rpynnnponxo no nncrnryram, saxnmuenntx n +ro orpacnn, nyume n rnyxe orpaxaer
ecrnnrentnocrt, uem +mnnpnuecxax xoncrarannx n perncrpannx cymecrnonannx raxnx nopm.
o ecnn +ro rax, ro ntenenne ome uacrn nentsx cnonrt rontxo x cyryo rexnnuecxomy
npnemy.
10. ro xacaercx npaxrnuecxnx npenoxenn . . o]]e o cncreme ome uacrn , ro mt
cunraem nx n ocnonnom yauntmn n nepntmn. Hpannntntm cneyer npnsnart nonoxenne, uro
omax uacrt onxna ocnontnartcx na yuere omnx nx ncex npanoornomenn nncrnryron, a ne
omnx nx +rnx npanoornomenn
nopm npana. cxxax orentno nsxrax nopma npana naxonrcx n cnxsn n no nsanmoecrnnn c
pyrnmn pocrnenntmn nopmamn, cocrannxx nnmt uacrt nenoro onpeenennoro nncrnryra,
xoropt n cnom ouepet xnnxercx uacrtm pyroro nenoro anno orpacnn npana
218
. Ho+romy
omn npnnnnn nnn omax nopma moryr trt c]opmynnponant no ornomennm x npanontm
nncrnryram, a ne x orentntm nopmam npana.
xema rnan ome uacrn , npenoxennax . . o]]e, ntrono ornnuaercx or crpyxrypt
ome uacrn ntne ecrnymmnx n ome uacrn onynnxonannoro n 1959 roy npoexra
u npexe ncero rem, uro rnana o cenxax samenena rnano o ocnonannxx nosnnxnonennx
rpaxancxnx npan, a rnana o ncxono annocrn rnano o ocymecrnnennn n samnre rpax-
ancxnx npan; nenecoopasntm cneyer npnsnart n npenoxenne nepenecrn n +ry rnany nopmt
o ocymecrnnennn n samnre rpaxancxnx npan. tne +ro osnauaer nxnmuenne n yymn
cr. cr. 5 n 6 cnon n n cnyuae neoxonmocrn nx antnemym xonxpernsannm. pom rnant o
217
m. . . e n n n, ou., r. 33, crp. 176.
218
Honxrne npana, xax npannntno yxasan F. . Bennnn n cnoe paore ymnocrt conercxoro npana (., 1959),
ne cnonrcx x nonxrnm orentno nopmt npana. ennnuno nopme ecrt +nemenrt cnyuanocrn; ona ecrnyer
nnmt n onpeenenno cncreme n cocrane onpeenenntx nncrnryron n orpacne npana. 3ro xnnenne F. . Bennnn
nasnan cncremnocrtm npana (crp. 711).
ocnonannxx nosnnxnonennx rpaxancxnx npan onxna crart cr. 4 cnon.
Hpnemnemo raxxe npenoxenne . . o]]e o ntenennn ocnonntx (nnontx) nonoxenn
ome uacrn n camocroxrentnym rnany.
nnm ns rnanntx ocnonann nosnnxnonennx rpaxancxnx npanoornomenn xnnxmrcx cenxn.
opmt o cenxax ocrarouno paspaorant. o ns +roro ne ntrexaer, uro n ome uacrn
cneyer ronopnrt nnmt o cenxax. connanncrnuecxom rpaxancxom npane cenxa ne moxer
trt enncrnenntm ocnonannem nosnnxnonennx rpaxancxnx npan. Ho+romy axe npocroe ne-
peuncnenne n ocrantntx mpnnuecxnx ]axron, nmemmnx rpaxancxonpanonoe snauenne,
ocrarouno nx roro, urot ntennrt coornercrnymmym crartm nmecre co crartxmn o cenxax n
rnany o ocnonannxx nosnnxnonennx rpaxancxnx npan.
o, xax nam xaxercx, ontr, naxonnennt conercxnm saxonoarentcrnom mnoronerne
npaxrnxo ero npnmenennx n conercxo npanono nayxo, nosnonxer n nacroxmee npemx
c]opmynnponart nexoropte, nmemmne omee snauenne nx ncex nncrnryron rpaxancxoro
npana, npanononoxennx o nnanontx axrax xax ocnonannxx nosnnxnonennx rpaxancxnx npan.
Hpexe ncero neoxonmo yrounnrt, xaxne nnanonte axrt cnyxar ocnonannem nosnnxnonennx
rpaxancxnx npanoornomenn.
cnxsn c +rnm nosnnxaer nonpoc o ecrnnrentnocrn nnanontx axron, noono romy, xax raxo xe
nonpoc nosnnxaer n ornomennn cenox. Honropxem, uro peut ner ne o ecrnnrentnocrn nnanontx
axron noome, a o nx ecrnnrentnocrn xax ocnonannn nosnnxnonennx rpaxancxnx
npanoornomenn. anpnmep, ecnn axr nnannponannx ntmecroxmero oprana nmeer cnoe
oxsarentno npenoctnxo saxnxy norpenrenx-oprannsannn, onpeenxmme n raxo saxnxe cnom
norpenocrt n npoyxnnn, n oxasannn ycnyr, nponsnocrne paor n r. ., ro es +ro saxnxn on
neecrnnrenen; pasymeercx, norpenrent moxer npnnxrt n raxo axr x ncnonnennm, ecnn ro, uro n
nem yxasano, coornercrnyer ero nnrepecam, no n +rom cnyuae mpnnuecxoe snauenne nmeer
nonensxnnenne norpenrenx, a ne pacnopxxenne nnanonoro oprana.
anee, nx roro, urot axr nnannponannx tn t ecrnnrenen, r. e. oxstnan t x saxnmuennm
oronopa nnn nenocpecrnenno (es oronopa) cnyxnn t ocnonannem nx nosnnxnonennx
npanoornomenn, coepxannem xoroptx xnnxercx nepeaua npoyxnnn, nponsnocrno paor,
oxasanne ycnyr n r. ., neoxonmo, urot on tn sanepmen. ect nmeercx n nny mpnnuecxax
sanepmennocrt n oecneuennocrt axra. 3ra oecneuennocrt otuno cnxsana c meponpnxrnxmn,
ntrexammnmn ns pyrnx, conpnxacammnxcx c nnm nnanontx axron. ax, nanpnmep, axr, ox-
stnammn nopxunxa x nsroronnennm oopyonannx nx saxasunxa, nnmt rora yer cunrartcx
sanepmenntm n rem camtm ecrnnrentntm, ecnn yrnepxent n accnrnonant coornercrnymmne
cymmt na onnary +roro oopyonannx.
axonen, nosmoxnt cnyuan, xora saxonoarent, ycranannnnax oxsarentnocrt nnanontx axron nx
yymnx cropon n rpaxancxom npanoornomennn, npeycmarpnnaer nx cropon nosmoxnocrt
orcrynnennx or +rnx axron n cnxsn c nsmenennem +xonomnuecxo ocranonxn, cnpoca norpenrene
n r. . axona, nanpnmep, nopma, coepxamaxcx n cr. 19 Honoxennx o nocranxax ronapon naponoro
norpenennx, ornocnrentno nosmoxnocrn nsmenennx n cepenne roa accoprnmenra ronapon,
nocrannxemtx roprymme oprannsannn, n cnxsn c nsmenennem cnpoca nacenennx.
crartxx saxona, ornocxmnxcx x nnanontm axram xax ocnonannxm nosnnxnonennx rpaxancxnx
npanoornomenn, cneyer raxxe ycranonnrt, xaxne nmenno nnanonte axrt oxsarentnt nx cropon.
Hnanontmn axramn xnnxmrcx ne rontxo axrt, ncxoxmne or ntmecroxmero oprana n
oxsarentnte nx oenx cropon yymnx yuacrnnxon rpaxancxoro npanoornomennx.
nnanontm ornocxrcx n re ncxoxmne or oprannsannn axrt, xoropte ntrexamr ns
yrnepxennoro e nnana xosxcrnenno exrentnocrn. o +rn axrt, panno xax n axrt
ntmecroxmero no ornomennm x ne oprana, ne oxsarentnte nx pyro cropont rpaxancxoro
npanoornomennx, ne xnnxmrcx remn axramn, n cnny xoroptx moxer nosnnxnyrt +ro
npanoornomenne.
memrcx raxxe raxne nnanonte axrt, xoropte oxstnamr annym oprannsannm x saxnmuennm
oronopa c nmtm nyxammnmcx n ee ycnyrax nnnom nno c onpeenenntm xpyrom nnn, no ne
oxstnamr +rnx nnn ncrynart n npanoornomenne c oprannsanne. axont, nanpnmep,
ropr]nnnnant pasnnuntx roprontx npenpnxrn. opronoe npenpnxrne oxsano npoanart
cnon ronapt nmomy norpenrenm
219
.
norosnaunocrt coepxannx nonxrnx nnanonoro axra onxna trt pacxptra n rnane o
219
me n 1940 roy . . rapxon npenoxnn xnaccn]nxannm nnanontx axron, yunrtnammym
oxapaxrepnsonannte pasnnunx n crenenn oxsarentnocrn +rnx axron nx yymnx yuacrnnxon rpaxancxoro
npanoornomennx (cm. . . rapxon, xsarentcrno no conercxomy rpaxancxomy npany, ., 1940, crp. 115116).
ocnonannxx nosnnxnonennx rpaxancxnx npanoornomenn raxnm opasom, urot tno xcno,
xaxne n ecrnnrentnocrn mpnnuecxne nocnecrnnx cnxsant c pasnnuntmn nnamn nnanontx
axron.
n y xoro ne ntstnaer comnennx neoxonmocrt ntenennx n ome uacrn rnant o nnnax.
Ho-pasnomy, onaxo, pemaercx nonpoc o mecre npecrannrentcrna n onepennocrn n cncreme .
Hpannntnt orner na +ror nonpoc onpeenxercx npannntno xnann]nxanne mpnnuecxoro
coepxannx nasnanntx nncrnryron.
Hpecrannrentcrno +ro exrentnocrt, n cnny xoropo npana n oxsannocrn, npnoperaemte
npecrannrenem, nosnnxamr n nnne npecrannxemoro. Hpecrannrentcrno recntm opasom cnx-
sano c xareropne eecnoconocrn. no cnxsano c ecrnnxmn (xax co cenxamn, rax n c nntmn
ecrnnxmn, ne xnnxmmnmncx cenxamn), nopoxammnmn rpaxancxne npana n oxsannocrn.
ax nsnecrno, npecrannrent, conepmax cenxy, cam nsxnnxer nonm, xorx coepxanne +ro
nonn onpeenxercx nonnomounem.
Ho+romy rnany o npecrannrentcrne cneyer nomecrnrt ncne sa rnano o ocnonannxx
nosnnxnonennx rpaxancxnx npan n oxsannocre. ect xe neoxonmo cocpeorounrt nopmt
onepennocrn, oennennte n camocroxrentnym no-rnany
220
.
. . o]]e nenpan, cnxstnax onepennocrt c oronopom nopyuennx. onepennocrt+ro
onocroponnxx cenxa, conepmaemax onepnrenem; ecrnnrentnocrt onepennocrn, no omemy
npannny, ne sanncnr or coepxannx roro npanoornomennx, n cnxsn c xoroptm ona ntana. 3ro
npanoornomenne moxer nmert cnonm ocnonannem ne rontxo oronop nopyuennx, no n rpyono
oronop (uame ncero), n pyrne oronopt. Ho+romy ne cneyer onepennocrt cnxstnart c
oronopom nopyuennx. eoxonmo pasnnuart a) npecrannrentcrno no onepennocrn (a ne
npecrannrentcrno no oronopy) n ) npecrannrentcrno no saxony (nocnenee n]-
]epennnpyercx no pasnnuntm ocnonannxm ero nosnnxnonennx).
opmt o nnuntx npanax onxnt trt nomement n ome uacrn - nunte npana nmemr ry
omym uepry c npanocnoconocrtm, uro onn, xax n npanocnoconocrt, ne npnoperamrcx n cnny
cenox nnn nntx mpnnuecxnx ecrnn, a ycranannnnamrcx, rounee, npnsnamrcx saxonom.
oneuno, uecrt xax connantnax onenxa nnunocrn nanonnxercx onpeenenntm coepxannem n
sanncnmocrn or onpeenenntx omecrnenntx ycnonn n or ro connantno-nonesno
exrentnocrn, xoropym annax nnunocrt ocymecrnnxer n omecrne: moxno ronopnrt o uecrn
nonaropa nponsnocrna, o uecrn yuenoro, npaua n r. . o nce xe npano na uecrt nnxe x
npanocnoconocrn, uem x nmomy ns nmymecrnenntx npan. nnuntm npanam nenpnmennmt
npannna o ncxono annocrn, o cenxax, o npecrannrentcrne, o nosmemennn ytrxon n mnorne
pyrne nncrnryrt, cnxsannte c nmymecrnenntmn ornomennxmn. cnn t rnana o nnuntx
npanax tna nomemena ne n ome uacrn, a n xauecrne camocroxrentnoro pasena ocoenno
uacrn , ro n +ry rnany (pasen) npnmnoct t nxnmunrt oronopxn o nenpnmennmocrn mnornx
nopm ome uacrn x nopmam o nnuntx npanax.
11. ropo pasen cnon rpaxancxoro saxonoarentcrna nocnxmen npany cocrnennocrn.
npano cocrnennocrn raxxe onxno cneonart sa ome uacrtm. ecrnymmnx xe sa
ome uacrtm cneyer nemnoe npano.
Hpenoxenne samennrt pasen o nemnom npane pasenom o npane cocrnennocrn ncxonr ns
roro (pasenxemoro nourn ncemn, xro sarparnnan +ry remy) nonoxennx, uro enncrnenntm,
coxpannnmnmcx n conercxom rpaxancxom npane nncrnryrom nemnoro npana xnnxercx npano
cocrnennocrn. Hpano sacrpoxn tno ormeneno eme n 1948 roy n cnxsn c nsannem xasa Hpesn-
nyma epxonnoro onera or 26 anrycra 1948 r. npane rpaxan na noxynxy n
crponrentcrno nnnnnyantntx xnntx omon.
ro xacaercx npana sanora, ro n nnnnnncrnuecxo nnreparype, naunnax c yuennxa no rpaxancxomy
npany nx mpnnuecxnx nyson, ntnymennoro n 1944 roy, yxastnanoct, uro sanor, xnnxxct onnm ns
cnocoon oecneuennx oronopntx oxsarentcrn, xorx n coxpanxer nexoropte nemno-npanonte
ueprt, ne ornocnrcx x nncrnryram nemnoro npana
221
. asnepnyroe reopernuecxoe oocnonanne +roro
ntnoa tno ano eme n 1928 roy . -axepom n paore o aconmrntx n ornocnrentntx
npanax. mex n nny, uro n cnny sanora nosnnxaer ornocnrentnoe npanoornomenne mexy
220
. . openxn npenaraer npecrannrentcrno n onepennocrt nomecrnrt n n xauecrne camocroxrentno
rnant nepe rnano o cenxax (cm. nasnannt ntme copnnx, 1957, crp. 48). Ho nsnoxenntm ntme
coopaxennxm mt nonaraem, uro rnana o npecrannrentcrne n onepennocrn onxna trt nomemena nocne
rnant o cenxax.
221
m., nanpnmep, onercxoe rpaxancxoe npano, r. 1, no pe. npo]. . enxnna, ocmpnsar, 1950, crp. 115.
sanoroarenem n sanoroepxarenem, conepmenno ne noxoxee na ornomennx sanoroepxarenx x
rpertnm nnnam, n uro, n cnom ouepet, +rn ornomennx ne xnnxmrcx nenocpecrnenntmn
ornomennxmn sanoroepxarenx co ncemn npounmn (rpertnmn) nnnamn, uro xapaxrepno nx
nosnnnn cocrnennnxa nemn, . . axep npnmen x ntnoy, uro sanoronoe npano npano
ornocnrentnoe. oocnonanne +roro on npnnonr px aprymenron, ns xoroptx mt npnneem nnmt
onn. Hpana sanoroepxarenx na npenmymecrnennoe yonnernopenne ero rpeonannx x onxnnxy ns
cronmocrn sanoxenno nemn sarparnnamr nnrepect nnmt cocrnennnxa nemn n ero xpenropon. o
nnrepect pyrnx xpenropon moxer saert ne rontxo nemnoe, no n oxsarentcrnennoe (ocoenno
npnnnnernponannoe, npeycmorpennoe cr. 101 ) rpeonanne x nx onxnnxy. naxo orcma ne
cneyer, uro +rn xpenropt cocroxr pyr c pyrom n nenocpecrnennom npanoornomennn; peut ner
nnmt o xonnnsnn nx npan mexy coo
222
.
antnemem . . axep enaer eme onee panxantnte ntnot, orpnnax noome nayunoe
snauenne sa nonxrnem nemnoro npana. n npnxonr x saxnmuennm, uro n xpyr rax nastnaemtx
nemntx npan nxoxr n aconmrnte, n ornocnrentnte npana, uro n ecrnnrentnocrn nemnte npana
+ro ne onopont xnacc, a copnax rpynna npan, n xoropo ner aconmrntx npan na nema-
repnantnte nara; c +rnmn ocroxrentcrnamn cnxsano orcyrcrnne n rpaxancxnx xoexcax ome
uacrn nemnoro npana n pacnpocrpanenne omnx nonoxenn oxsarentcrnennoro npana na nexo-
ropte npanoornomennx nemno-npanonoro xapaxrepa (nanpnmep, na nnnnxannonnte rpeonannx).
nrore . - axep cunraer, uro nayuntm cneyer npnsnart enenne npan na aconmrnte n
ornocnrentnte n uro +ro enenne cneyer coxpannrt; onaxo, no ero mnennm, neoxonmo nnecrn
nonpanxn n coepxanne nonxrnx ornocnrentntx npan; n +ro nonxrne nao nxnmunrt npnsnax
xocnennoro, orpaxennoro ecrnnx nasnanntx npan npornn rpertnx nnn, nocxontxy ncxxoe
npanoornomenne cnxstnaer xaxoro ns ero yuacrnnxon ne rontxo c pyrnmn yuacrnnxamn, no n co
ncem omecrnom. asnnune mexy aconmrntmn n ornocnrentntmn npanamn saxnmuaercx nnmt n
xapaxrepe yxasanno cnxsn.
onom cnyuae cnxst co ncem omecrnom xnnxercx npxmo, nenocpecrnenno, n pyrom cnyuae
ona xnnxercx npxmo, nenocpecrnenno nnmt c onnm nnnom n nocpecrnenno (xocnenno,
orpaxenno) co ncemn npounmn nnnamn
223
. nepnom cnyuae peut ner o npanax aconmrntx, no
nropom cnyuae o npanax ornocnrentntx.
o +ro cnnxenne aconmrntx n oxsarentcrnenntx (ornocnrentntx) npan, xax npannntno
nouepxnnaercx n name nnnnnn-crnuecxo nnreparype
224
, ne ycrpanxer xauecrnenno pasnnnt mex-
y +rnmn nymx nnamn npan. onercxne nnnnnncrt ornepramr nmemmne nexoropoe
pacnpocrpanenne n ypxyasno mpnnuecxo nnreparype nsrnxt na npano cocrnennocrn, xax na
oxsarentcrno c neonpeenenntm mnoxecrnom onxnnxon; ncxox ns raxnx nsrnxon, saxnmuamr,
yro pasnnune mexy aconmrntmn n ornocnrentntmn npanamn nmeer uncro xonnuecrnennt xa-
paxrep.
Hpnsnanax pasnnune mexy aconmrntmn n ornocnrentntmn npanamn, nexoropte conercxne
mpncrt ntrannct, onaxo, pacmnpnrt coepxanne npana connanncrnuecxo cocrnennocrn n na-
npannennn, cnnxammem +ro npano c oxsarentcrnenntmn npanamn. Ftna npenpnnxra nontrxa
oocnonart nannune ne rontxo naccnnntx (nosepxanne or ecrnn, napymammnx npana co-
crnennnxa), no n nonoxnrentntx (conepmenne onpeenenntx ecrnn) oxsannocre co cropont
ncex rpertnx nnn, r. e. ncex rpaxan n oprannsann, no ornomennm x ynpanomouennomy nnny
connanncrnuecxomy cocrnennnxy (rocyapcrny, xonxosy, xooneparnnno nnn omecrnenno
oprannsannn). axo nonoxnrentno oxsannocrtm, no mnennm croponnnxon anno rouxn spennx,
xnnxercx oxsannocrt rpynrtcx, npeycmorpennax oncrnrynne . me antme n cnonx
ntcxastnannxx no +romy nonpocy nomen . . cxnasn. n nonaran, uro cocrnennnxy
npornnocroxr ne nce rpertn nnna, oxsannte x nosepxannm or ecrnn, a re xonxpernte nnna,
xoropte n cnny cymecrnymme cncremt connantno-xnaccontx ornomenn n annom omecrne
onxnt npnnoxnrt cno rpy x cpecrnam nponsnocrna, npnnanexamnm cocrnennnxy
225
.
222
m. . . axep, conmrnte n ornocnrentnte npana (x nponeme enennx xosxcrnenntx npan),
snecrnx +xonomnuecxoro ]axyntrera ennnrpacxoro nonnrexnnuecxoro nncrnryra, ntn. 1, ., 1928, crp.
288291.
223
. . axep, conmrnte n ornocnrentnte npana (x nponeme enennx xosxcrnenntx npan), snecrnx
+xonomnuecxoro ]axyntrera ennnrpacxoro nonnrexnnuecxoro nncrnryra, ntn. 1, ., 1928, crp. 34.
224
m. . . r a p x o n, xsarentcrno no conercxomy rpaxancxomy npany, uente rpyt , ntn. III, -,
1946, crp. 26.
225
m. . . cxnasn, cnonnte nonpoct reopnn connanncrnuecxoro rpaxancxoro npana, anrope]epar
ncceprannn na concxanne yueno crenenn oxropa mpnnuecxnx nayx, ecrnnx ennnrpacxoro ynnnepcnrera
1947 r. N 12, crp. 95. r +rnx nonoxenn ornpannxercx n . . oncro n cnoe monorpa]nn oepxanne n
rpaxancxonpanonax samnra npan cocrnennocrn n , on cunraer, uro n coepxanne npana rocyapcrnenno
naxo +ra rouxa spennx ne nonyunna noepxxn n mpnnuecxo nnreparype. npanennno
yxastnanoct na ro, uro ornomennx no npnnoxennm rpya x cpecrnam nponsnocrna perynnpymrcx
ne nopmamn o npane cocrnennocrn, a nopmamn rpyonoro npana (n xannranncrnuecxom omecrne
n +noxy npomtmnennoro xannrannsma nopmamn oxsarentcrnennoro npana). e ntepxnnaer
nponepxn +ra rouxa spennx n n rex cnyuaxx, xora peut ner o menxnx ronaponponsnonrenxx,
xoropte camn npnnaramr cno rpy x cocrnenntm cpecrnam nponsnocrna, nnn o npane nnuno
cocrnennocrn na npemert norpenennx
226
.
Hpnsnanax enenne cyexrnnntx npan na aconmrnte n ornocnrentnte, a raxxe neoxonmocrt n
saxonomepnocrt raxoro enennx, conercxne mpncrt n nocnenne rot pasomnnct no mnennxx no
nonoy mpnnuecxo npnpot aconmrntx npan. nn cunramr, n +ro mnenne ontmnncrna, uro
aconmrnoe npano, xax n nmoe cyexrnnnoe npano, ecrt +nemenr npanoornomennx, uro
cyexrnnnoe npano ne moxer cymecrnonart nne npanoornomennx
227
. Ho nx mnennm,
ynpanomouenntm n npanoornomennn cocrnennocrn xnnxercx cocrnennnx, oxsanntm x
nosepxannm or ecrnn nnnom xaxt n ncxxn unen omecrna, nounnennt annomy
npanonopxxy. pyrne xe nonaramr, uro npano xax conoxynnocrt nopm nosecrnyer na
omecrnennte ornomennx ne rontxo npn nocpecrne npanoornomenn, no n nenocpecrnenno, nyrem
npnsnannx sa nnnom aconmrntx npan n aconmrntx oxsannocre, ne xnnxmmnxcx +nemenramn
npanoornomennx
228
.
t npncoennxemcx xo nropo rouxe spennx. amxn n nenn nacroxme paort ne nosnonxmr
pasnnrt sect aprymenrannm n oocnonanne n samnry roro mnennx, uro aconmrnte npana n a-
conmrnte oxsannocrn ne nxoxr n npanoornomenne. rpannunmcx nnmt cneymmnmn
sameuannxmn.
axon nenocpecrnenno onpeenxer coepxanne npanomoun ncex cocrnennnxon n oxsannocrt ncex
unenon omecrna nosepxnnartcx or nocxrarentcrn na uyxne nemn. nx nosnnxnonennx nceome
naccnnno oxsannocrn (nosepxannx or ecrnn) ne rpeyercx npanoornomennx. 3ro oxsannocrt
no ornomennm xo ncem unenam omecrna, a ne no ornomennm x annomy xonxpernomy
cocrnennnxy. Hpano cocrnennocrn xax cyexrnnnoe npano cymecrnyer nne npanoornomennx.
Hpanoornomenne ncera xonxperno, ono npenonaraer xonxperntx nnn axrnnnym n naccnnnym
cropont; neonpeenennoe mnoxecrno nnn (nce unent omecrna) ne cocroxr n npanoornomennxx c
cocrnennnxom. axoe npanoornomenne nosnnxaer nnmt npn napymennn npanomoun, cocr-
nennnxa. +rom cnyuae noxnnxercx xonxpernoe oxsannoe nnnonapymnnmee npanomounx
(nanpnmep, nesaxonnt nnaenen uyxo nemn, nnno, npenxrcrnymmee cocrnennnxy ocymecrnnxrt
nontsonanne nemtm); y cocrnennnxa nosnnxamr npanomounx, cranonxmnecx +nemenrom
npanoornomennx (nnnnxannonnoe n neraropnoe rpeonannx). pome roro, npano cocrnennocrn mo-
xer nocnyxnrt ocnonannem nx nosnnxnonennx pasnnunoro nna oxsarentcrnenntx
npanoornomenn (nmymecrnennt naem, oxsarentcrna, nosnnxammne ncnecrnne npnunnennx
npea nmymecrny, n p.).
conmrntmn npanamn n conercxom rpaxancxom npane xnnxmrcx npano cocrnennocrn n nnunte
nenmymecrnennte npana, cpen xoroptx ocnonnoe mecro sannmamr npana anropon n nsoperarene.
anor, xax yxe ormeuanoct, cornacno rocnocrnymme rouxe spennx oxsarentcrnennoe
npanoornomenne, ocnoxnennoe aconmrno-npanontmn +nemenramn. t ronopnm o rocnocrnym-
mem, a ne o ennoymnom mnennn conercxnx nnnnnncron no annomy nonpocy, noromy uro cpen
nnx n o nacroxmero npemenn ecrt croponnnxn npnsnannx sanoronoro npana nemntm n nxnmuennx n
pasena o nemnom npane
229
. o ns roro ]axra, uro orentnte oxsarentcrnenno-npanonte
nncrnryrt ocnoxnent aconmrno-npanontmn +nemenramn, nentsx enart ntno o aconmrno-
cocrnennocrn nxonr ornomenne rpaxan x connanncrnuecxomy rocyapcrny ne rontxo xax oxsanntx, no n xax
ynpanomouenntx nnn (crp. 2430).
226
m. o +rom . . o]]e, onercxoe rpaxancxoe npano, ns-no ennnrpacxoro ynnnepcnrera, 1958, crp. 28.
227
m. ram xe, crp. 30; . . u n e n m n n, oornomenne npanocnoconocrn n cyexrnnntx npan, onpoct ome
reopnn conercxoro npana, ., 1960, crp. 261262.
228
m. . . e n x n n, Hpano cocrnennocrn xax aconmrnoe cyexrnnnoe npano, onercxoe rocyapcrno n
npano 1957 r. N 6, crp. 93102; . u. e-u e x t x n, opma npana n npanoornomenne, onercxoe rocyapcrno n
npano 1956 r. N 2, crp. 24; ero xe, Hpanoornomennx n connanncrnuecxom omecrne, ns-no xaemnn nayx ,
1958, crp. 6365; . . n n u, Hponemt npanonoro perynnponannx conercxnx omecrnenntx ornomenn,
ocmpnsar, 1961, crp. 109116.
229
ax, nanpnmep, . . epeponcxn ntcxasancx sa coxpanenne pasena emnoe npano n yymem u,
no cunraer sanor nemntm npanom; ocnonnte npanomounx sanoroepxarenx (npenmymecrnennoe yonnernopenne ns
nennocrn sanoxenno nemn, npano cneonannx n r. .), yxastnaer . . epeponcxn, xnnxmrcx npanomounxmn
aconmrnoro, a ne ornocnrentnoro xapaxrepa. Hpn +rom . . epeponcxn cctnaercx na sanor npemeron nnuno
cocrnennocrn n nomape, na sanor crpoenn, nosnonmtx sa cuer ccy anxa.
npanonom xapaxrepe +rnx nncrnryron n nenom. anoronoe npanoornomenne n conercxom npane+ro
npexe ncero ornomenne mexy sanoroarenem n sanoroepxarenem; aconmrnte npanomounx,
nmemmnecx y sanoroepxarenx, pe]nexc annoro npanoornomennx. axe n nncrnryre
noxnsnennoro nontsonannx nmymecrnom (nanpnmep, xnaprnpo), ne rax uacro ncrpeuammemcx n
name ecrnnrentnocrn, crepxnem xnnxercx npanoornomenne mexy nnnom, npeocrannnmnm
nmymecrno n nontsonanne, n nontsonarenem nmymecrna.
cnont rpaxancxoro saxonoarentcrna (cr. 29) pacnpocrpannnn npnsnanaemte sa cocrnennnxom
npana no ncrpeonanne nmymecrna ns uyxoro nesaxonnoro nnaennx n o ycrpanennn nomex, ne
nnmammnx cocrnennnxa nnaennx nmymecrnom, no napymammnx nnte ero npanomounx, na nnn,
nnaemmnx nmymecrnom n cnny saxona nnn oronopa. o ns +roro ne cneyer, uro ocrantnte npana,
nosnnxammne ns oronopon (nmymecrnennoro nama, xpanennx, nepenosxn, xomnccnn n p.), +ro
aconmrnte npana.
12. nxrop nann, ncxox ns roro, uro enenne rpaxancxnx npan na aconmrnte n ornocnrentnte
ntcrynaer ocnonononarammnm, npenaraer cneymmym cncremy connanncrnuecxoro rpaxancxoro
npana: I max uacrt; II Hpana aconmrnte, nopasenxmmnecx na npano cocrnennocrn,
nnunte nenmymecrnennte npana (npano anropcxoe, na nsoperennx, na ronapnte snaxn n
]apnunte opasnt), nacnecrnennoe npano; III Hpana ornocnrentnte, nopasenxmmnecx na
omee oxsarentcrnennoe npano n xosxcrnennoe oxsarentcrnennoe npano, xoropoe nxnmuaer
oxsarentcrna no nocranxe npomtmnenntx ronapon, no ntnonnennm paor n npeocrannennm
ycnyr, no nocranxe centcxoxosxcrnenntx npoyxron n npeocrannennm ycnyr n centcxom xo-
sxcrne, oxsarentcrna no roprontm nocranxam (ropronoe npano), oxsarentcrna no nepenosxe rpyson
(rpancnoprnoe npano)
230
.
3ra xnaccn]nxannx nncrnryron rpaxancxoro npana ntstnaer nexoropte nospaxennx. nropcxoe,
nsoperarentcxoe n nacnecrnennoe npano nxnmuamr n cex ne rontxo aconmrnte, no n or-
nocnrentnte npana: peut ner o nsarentcxom n nntx anropcxnx oronopax, o npanoornomennxx,
cnxsanntx c peannsanne nsoperenn, o ornercrnennocrn nacneoarenx nepe xpenropamn; o
oxsarentcrnenntx rpeonannxx, nosnnxammnx npn pasene nacnecrnennoro nmymecrna.
neonarentno, anropcxoe npano, nsoperarentcxoe npano n nacnecrnennoe npano ne yxnatnamrcx
n xareropnm uncrtx aconmrntx npan. ontxo npn orenennn ornocnrentntx npanoornomenn
or npan aconmrntx, nxoxmnx n +rn npanonte nncrnryrt, tno t nosmoxno nomecrnrt nx n
pasen o aconmrntx npanax. o n +rom cnyuae n pasen o npanax ornocnrentntx npnmnoct t
nxnmunrt nsarentcxn n pyrne anropcxne oronopt, npanoornomennx, cnxsannte c
nacneonannem, n r. . axoe ntenenne oxsarentcrnenntx npanoornomenn, cxnatnammnxcx n
c]epe anropcxoro npana, xax ormeueno ntme, tno nponsneeno n yuennxe conercxoro
rpaxancxoro npana, nsannom n 1938 roy.
o ena nn nenecoopasno +ro enart. conmrnte npanomounx n oxsarentcrnennte
npanoornomennx nacrontxo nepennerent n paccmarpnnaemtx nncrnryrax, uro ooconenne +rnx
npan n npanoornomenn, pasmemenne nx no pasnnuntm pasenam npaxrnuecxn rpyno
ocrnxnmo.
ro xacaercx npenoxenno . nannom xnaccn]nxannn ornocnrentntx npan, ro ona ntstnaer
nexoropte comnennx. amo no cee npenoxenne ntennrt rax nastnaemte xosxcrnennte oro-
nopt (r. e. oronopt, croponamn n xoroptx xnnxmrcx nnmt connanncrnuecxne oprannsannn) npn
nannunn omnx nonoxenn oxsarentcrnennoro npana, pacnpocrpanxmmnxcx xax na +rn oronopt,
rax n na oronopt c yuacrnem rpaxan, nospaxenn ne ntstnaer. o pacunenenne xosxcrnennoro
oxsarentcrnennoro npana na orentnte nnt, r. e. ooconenne nx n sanncnmocrn or orpacnn
+xonomnxn (npomtmnennocrt, centcxoe xosxcrno, ropronnx), moxer trt onpanano nnmt n rom
cnyuae, ecnn yyr oocnonant raxne pasnnunx n npanonom perynnponannn nocranxn npoyxnnn n
oxasannn ycnyr n yxasanntx rpex orpacnxx naponoro xosxcrna, xoropte nosnonxmr ntennrt
coornercrnymmne oxsarentcrnennte npanoornomennx n camocroxrentnte mpnnuecxne nncrnryrt.
na nn, onaxo, moxno nocrponrt na npanontx nncrnryra onn no nocranxam npomtmnenntx
ronapon, pyro no roprontm, nocranxam: n re n pyrne nocranxn moryr perynnponartcx onnm
oronopom, nnyrpn xoroporo nosmoxna n neoxonma nexoropax n]]epennnannx nopm,
perynnpymmnx npomtmnennym n ropronym nocranxn.
13. nrore nanonee npannntntm, r. e. coornercrnymmnm nnyrpenne nornxe pasnnrnx
perynnpyemtx connanncrnuecxnm rpaxancxnm npanom nmymecrnenntx ornomenn, nao npnsnart
pacunenenne nopm npana cocrnennocrn n oxsarentcrnennoro npana no cneymmnm nncrnryram.
Hpano cocrnennocrn ennrcx na: 1) omne, nnn, rounee, nnonte nonoxennx,2) npano
rocyapcrnenno cocrnennocrn, 3) npano xooneparnnno-xonxosno cocrnennocrn, 4) npano
230
Viktor Knapp, Predmet a system Ceckoslovenskogo socialstickeho prava obcanskeho, Praha, 1959 S. 305.
cocrnennocrn omecrnenntx oprannsann, 5) npano nnuno cocrnennocrn, .6) npano ome
cocrnennocrn, 7) npnoperenne n npexpamenne npana cocrnennocrn, 8) samnra npana
cocrnennocrn.
Hepnym rnany +roro pasena npannntnee nmenonart nnontmn nonoxennxmn noromy, uro n ne
cneyer yxasart nnmt na ]opmt cocrnennocrn, cymecrnymmne n , n na npanomounx, npnna-
nexamne nmomy cocrnennnxy. menxo rpyono cocrnennocrn nexoonepnponanntx xpecrtxn n
pemecnennnxon npnmenxmrcx nopmt rpaxancxoro npana o nnuno cocrnennocrn. Ho+romy n
nnontx nonoxennxx neoxonmo yxasart a cymecrnonanne n connanncrnuecxo n nnuno
cocrnennocrn n na pasnnunte . ]opmt connanncrnuecxo cocrnennocrn.
npany nnuno cocrnennocrn onxno trt orneceno n npano nnuno cocrnennocrn xonxosnoro
nopa, rax xax +ro ocoax pasnonnnocrt nnuno cocrnennocrn. rnane, nocnxmenno npany
ome cocrnennocrn, onxnt trt cocpeorouent nopmt, onpeenxmmne npanono pexnm xax
conmecrno, rax n oneno cocrnennocrn: x nepno ornocxrcx omax conmecrnax cocrnennocrt
unenon xonxosnoro nopa n cocrnennocrt cynpyron.
rnane o npnoperennn n npexpamennn npana cocrnennocrn onxnt coepxartcx ne rontxo
nopmt, onpeenxmmne nosnnxnonenne npana cocrnennocrn no oronopy, no n nopmt, saxpennxm-
mne rax nastnaemte nepnonauantnte cnocot nosnnxnonennx npana rocyapcrnenno
connanncrnuecxo cocrnennocrn, nepexo x rocyapcrny ecxosxnoro nmymecrna,
nenocrpeonanno cocrnennnxom naxoxn, xnaa, pexnnsnnnx n xon]ncxannx, a raxxe nopma o
rom, uro ocnonntm ncrounnxom rocyapcrnenno n xooneparnnno-xonxosno cocrnennocrn
xnnxercx connanncrnuecxoe nponsnocrno. opmt o naxoxe n o esnasopnom cxore, nanpannennte
na ro, urot oecneunrt nosnpamenne naenno nemn n cxora nx cocrnennnxy, n na
perynnponanne nsanmoornomenn mexy nnm n nnnom, namemnm nemt, n saepxanmnm cxor, cne-
yer, xax npannntno ormeuanoct npn ocyxennn nonpocon cncremt yymero , ornecrn x
nopmam o samnre npana cocrnennocrn. rnane o npnoperennn n npexpamennn npana
cocrnennocrn nao coxpannrt nnmt nopmy o nepexoe (ecnn ne yer onapyxen cocrnennnx)
naenno nemn x rocyapcrny, a esnasopnoro cxora rocyapcrny nnn xonxosy.
14. xsarentcrnennoe npano ennrcx na ne uacrn omym uacrt n orentnte nnt oxsarentcrn.
nepno rnane cneyer art onpeenenne oxsarentcrna. cnonannx nosnnxnonennx oxsarentcrn
nepexptnamrcx remn mpnnuecxnmn ]axramn, xoropte onxnt trt npeycmorpent n rnane o
ocnonannxx nosnnxnonennx rpaxancxnx npanoornomenn ome uacrn - Ho+romy moxno
orpannunrtcx orctnxo x nopmam +ro rnant. 3ro. rem onee npannntno, uro rpaxancxne
npanoornomennx, xax mt crapannct oxasart, ornocnrentnte npanoornomennx. naxo nopmt o
saxnmuennn oronopa nyxno coxpannrt n ome uacrn oxsarentcrnennoro npana.
neymmax rnana ome uacrn oxsarentcrnennoro npana onxna oennnrt recno cnxsannte
mexy coom nopmt o ncnonnennn oxsarentcrna n ornercrnennocrn sa ero nencnonnenne.
Ho+romy npenournrentnee nmenonart +ry rnany ecrnne oxsarentcrna. cnxsn c rem, uro
oxsarentcrno, n xoropom yuacrnymr necxontxo nnn na cropone xpenropa nnn na cropone
onxnnxa, xnnxercx nno connapntm, nno onentm oxsarentcrnom, nao npnsnart npannntntm
nxnmuenne nopm o +rnx oxsarentcrnax n rnany o ncnonnennn n o ornercrnennocrn sa ne-
ncnonnenne oxsarentcrna: nonpoct connapno n oneno ornercrnennocrn +ro nonpoct
ncnonnennx oxsarentcrna.
Hpannntntm cneyer raxxe npnsnart nomemenne rnant o ycrynxe rpeonannx n nepenoe onra n
rnant o oecneuennn oxsarentcrn ncne sa rnano o ncnonnennn n ornercrnennocrn sa
nencnonnenne oxsarentcrna: +ro nncrnryrt, ocnoxnxmmne crpyxrypy oxsarentcrnennoro
npanoornomennx, n onn'onxnt trt yperynnponant camocroxrentno.
tme tna oxapaxrepnsonana npenoxennax . . pacan-unxontm crpyxrypa oxsarentcrn
rpaxancxoro oopora. nenom c nnm moxno cornacnrtcx. cnonntm xnaccn]nxannonntm
npnsnaxom +ro crpyxrypt yer nanpannennocrt oxsarentcrn, na onpeenennym nent. 3ro nneuer
sa coom rpynnnponxy oxsarentcrn no +xonomnuecxnm npnsnaxam, xoropte n onnx cnyuaxx
coueramrcx c mpnnuecxnmn npnsnaxamn, a n pyrnx ner.
Hpnmepom raxoro couerannx xnnxercx ntenenne n pasnnunte rpynnt: a) oxsarentcrn,
nanpannenntx na nosmesnoe oruyxenne (npnoperenne) nmymecrna (oronopt xynnn-npoaxn,
nocranxn, xonrpaxrannn, saxasa nnnnnyantnoro oopyonannx n p.), ) oxsarentcrn,
nanpannenntx na nosmesnoe npeocrannenne nmymecrna n nontsonanne (oronop nmymecrnennoro
nama n ero pasnonnnocrn). o ntenenne n camocroxrentnym rpyn-
ny ncex esnosmesntx oxsarentcrn, nesanncnmo or roro, npeocrannxercx nn nmymecrno n
cocrnennocrt nnn n nontsonanne (oronopt apennx n ccyt)+ro yxe rpynnnponxa no +xono-
mnuecxomy npnsnaxy, ne yunrtnammax pasnnune mpnnuecxnx .nocnecrnn, nmemmeecx mexy
nasnanntmn oronopamn. Ftno t npannntnee oronop apennx nomecrnrt ncne sa oronopamn,
nanpannenntmn na nosmesnoe oruyxenne nmymecrna, a oronop ccyt sa rnano o
nmymecrnennom name.
norouncnennax n pasnoponax no cnoemy +xonomnuecxomy coepxannm n mpnnuecxnm
npnsnaxam rpynna oxsarentcrn, otuno nmenyemax oxsarentcrnamn, nanpannenntmn na ntnon-
nenne paor n oxasanne ycnyr, pasenena . . pacanunxontm na cemt camocroxrentntx rpynn, n
sanncnmocrn or poa n xapaxrepa ntnonnxemtx paor n ycnyr.
camom ene! enenecoopasno oronopt nepenosxn oennxrt c oronopom nopxa, xorx nepnt
oronop, xax nsnecrno, pasnnncx ns nroporo. oronop sama, xnnxmmncx nepnonauantno ocnono
xpenrntx npanoornomenn xax naxno pasnonnnocrn enexntx oxsarentcrn, ne cneyer
oennxrt c oxsarentcrnamn, nanpannenntmn na nosmesnoe oruyxenne nmymecrna, xorx entrn
n nepeamrcx n cocrnennocrt (n oneparnnnoe ynpannenne) saemmnxy. xpenrntx n pacuerntx
npanoornomennxx npoxnnxmrcx cnenn]nuecxne mpnnuecxne npnsnaxn ener xax ocooro poa
neme.
o cxema . . pacanunxona ntstnaer n nexoropte xpnrnuecxne sameuannx.
e xcno, xaxne xonxpernte oxsarentcrna nmeer n nny . . pacanunxon, ntenxx n ocoym
rpynny oxsarentcrna, na-npannennte na ocymecrnnenne ome xosxcrnenno exrentnocrn.
entsx cornacnrtcx c ooconennem oronopon tronoro nopxa n rex cnyuaxx, xora oronopt no
ocnyxnnannm no cnonm .mpnnuecxnm npnsnaxam nonaamr no npnsnaxn oronopa nopxa.
. . pacanunxon x oxsarentcrnam, nanpannenntm na oxasanne ycnyr, ornocnr oxsarentcrna no
xyntrypno-tronomy n xosxcrnennomy, n rom uncne no canaropno-xypoprnomy n rypncrnuecxomy,
ocnyxnnannm rpaxan. am xaxercx, uro npanoornomennx, nosnnxammne mexy
connanncrnuecxnmn oprannsannxmn n rpaxanamn, nanpannennte na ocnyxnnanne rpaxan
yxasanntmn nnamn exrentnocrn, sauacrym nxnmuamr n cex pasnoponte (c rouxn spennx
mpnnuecxnx npnsnaxon) npanoornomennx: sect nosmoxno coueranne rpaxancxnx npanoornome-
nn c ornomennxmn, perynnpyemtmn pyrnmn orpacnxmn npana.
ao nn raxne oronopt nomemart n ? neyer rmarentno nccneonart nonpoc o rom, moxno n
nao nn orn]]epennnpo-nart npn perynnponannn +rnx ornomenn nopmt rpaxancxoro npana,
urot nx nxnmunrt n rpaxancxne xoexct n, cneonarentno, cenart saxonom.
oronop nopyuennx, oronop xomnccnn, oxsarentcrna, nosnnxammne ncnecrnne neennx uyxoro
ena es nopyuennx, ocoax rpynna nncrnryron, oennxemtx npn ncex pasnnunxx, nmemmnxcx
mexy nnmn, rem, uro na oxsannocrn ono ns cropon n xaxom raxom npanoornomennn nexnr
conepmenne mpnnuecxnx ecrnn, nopoxammnx npana n oxsannocrn nx pyro cropont. e
cneyer, onaxo, npn +rom satnart, uro oxsarentcrna, nosnnxammne ncnecrnne neennx uyxnx
en es nopyuennx, xnnxmrcx nneoronopntmn oxsarentcrnamn.
oronop +xcnennnn sannmaer npomexyrounoe nonoxenne mexy rontxo uro oxapaxrepnsonanno
rpynno oronopon n oronopom nepenosxn.
amocroxrentnoe mecro n cncreme orentntx nnon oxsarentcrn npnnanexnr crpaxontm
npanoornomennxm, nosnnxammnm xax ns oronopa, rax n n cnny saxona.
axnm xe camocroxrentntm npanoornomennem, ne nonaammnm nn n ony ns nasnanntx rpynn,
xnnxercx oxsarentcrno xpanennx. o nocxontxy xpanenne uyxoro nmymecrna nenosmoxno es
nepeaun ero no nnaenne xpannrenx, +ro oxsarentcrno tno t npannntno nomecrnrt ncne sa
oxsarentcrnamn, nanpannenntmn na nepeauy nmymecrna.
oronop noxnsnennoro coepxannx cnxsan, xax ormeuanoct n name nnreparype n neonoxparno
nouepxnnanoct n cyeno npaxrnxe, c oronopom xynnn-npoaxn xnnoro oma. naxo t-. no t
nenpannntno cnonrt oronop noxnsnennoro coepxannx x oronopy xynnn-npoaxn. xsannocrn
xopmnntna no ornomennm x nxnnenny sannmamr n oronope noxnsnennoro coepxannx nacrontxo
snaunrentnoe mecro, uro nx nentsx paccmarpnnart nnmt xax oxsannocrt ynnart +xnnnanenra sa
nepeauy nxnnennem oma nnn nnoro nenorpenxemoro nmymecrna n cocrnennocrt xopmnntna.
Ho+romy oronop noxnsnennoro coepxannx camocroxrentnt nncrnryr.
saxnmuenne nao ormernrt cneymmee.
am, re nexoropte pasnnunx n +xonomnuecxom coepxannn oronopon ne nnexyr sa coo
pasnnuntx mpnnuecxnx nocnecrnn, ne orpaxamrcx n mpnnuecxom coepxannn, ner neoxo-
nmocrn n cosannn nontx rpynnnponox oxsarentcrn. eno n rom, uro ne nmoe nsmenenne n
+xonomnuecxom coepxannn nneuer sa coom noxnnenne nonoro nna npanoornomennx. nx +ro-
ro neoxonmt cymecrnennte xonnuecrnennte nsmenennx, npnnoxmne x nonomy cxauxy(
nsmenennm ]opmt. uopmo n annom cnyuae xnnxercx ro npanoornomenne, xoropoe o nacrynnennx
cxauxa nmemaer n cex nsmenennx n coepxannn.
3rnm, no-nnnmomy, oxcnxercx ror ]axr, uro xnaccn]nxannx oronopntx oxsarentcrn,
nosnnxammnx ns axron nnannponannx, ne moxer trt nocrpoena ncxnmunrentno no +xonomnuecxnm
nnn rontxo no mpnnuecxnm npnsnaxam.

..................................................................................................................................................................2
I ........................................................................3
II .......................................17
III !
"! ................................................................................................................................22
I# $
! "! ......................................................................................................3%
# & !! "! .................%2
#I " "! ! ...........'(
#II ! "! ......................................)(
#III ! "! ......................)'
I* !!........................................................)+
* ! "! ...........................................................77

Вам также может понравиться