-

2013

 94(477) 16
63.3(4)5
59

..
P 59 . - .
: / .. . , . .
ISBN
,
. , ,
.
,
XVII , .
-
,
, , .
,
, , ,
.
ISBN
94(477) 16
63.3(4)5

 hronos ,
topos , . .

, , .

, ,
.
.. ,

,
.
,
,
.
... ,

I
,
.
, ,
.
.
, .
1651
-
.
- -
.
,
, .
, ,
, ,
, ,

.
,
, , ?
, ?
?
,
?
. .
,
?
. .
?
, ,
?
. .
.
, ,

.

, ,
.
, ,
-
.
,
, , ,
.
, ,
.
.
, .
, ,
?

, ?
,
,
, ?
,
, , ?
, ,
.
, ,
,
, , .
***
, , , ,
, 1
2, .
.

, ,

, -
. ,
, -
.

 , ,
.

3 . ,

,
.
Teraz nie do was! Ojczyzn ratowa trzeba! ( !
!)
.
,
4
, ,
.
5,
6,
.
7,
8, .
,
,
.
.
, ,

. ,
9.

10 .

,
.

:
7
, .
,
, ,

 : ,
. ,
.
,
, : ,
,
, ;
, , ,
2000, , ,
,
400 .
,

: , ,
.
,
, , ,
. ,
,

.
, ,
.
:
(
), 4 : ,
, ,
, ; 17
: , ,
, , ,
, , ,
, , ,
, ( ),
, , ,
, ,
, , , ,
, 2 ,
: ; 3

 : , ,
.
(
) 4 : ,
, ,
, ,
; 13 :
, , ,
, , , ,
, , ,
.
, ,
9 : 2 ,
, , , ,
, .
, :
3 : ,
, :
6 : , 2 ,

,
,

.
, :
2 : ,
; 11 : 3
, , ,
, , ,
, , ,
.
, :
2 : ;
7 : , ,
, ,
,

,
; .
: .
, 2 : 8
: , ,
, .

, , ,
.
, :
4 : , ,
, , ,
.
, :
- 11 :
,

,
,
, , , ,
, , .
28
, 11
.
,
, .
,
,
, , .
.
, ,
, 12
, ,
.
,
,
,
, .
.
,
, .
, ,
. , . ,
. ,
. ,
.
,
. , , -

, - ,
. ,
, .
.
, . -
. .

II
, ,
,
, .
,
, :
- ? .
.
,
, .

,
, . ,
.

,
.
.
.
,
.
- , ,
, , .
- , . ,
, , .
. , .
.
, ?
- ? , .
, . ,
.
,
- , .
- , ,
, , .
- , , .
?

- , .
,
- ? ? ?
.
- . , .

:
- , , . .
- , ?
, , ?
- . , , ,
, .
- , ? , .
? , ?
- , .
, , ,
. . , .
, , :
- , ! . ,
1, !
, .
- ! ? ,
. .
.

. ,
, ,
.
. .
, , ,
.
:
- .
- , ? .
- ! , .
- . , , .
. .

- . , , ,
.
. !
- , .
,
.
, .
,
.
, ,
. ,
,
2.
.
?
. .
. , ,
-.
, ,
.
.
,
. .
. -, .
. ,
.
,
, .
3,
, ,
. ,
, ,
, . , , .
, , , ,
, ,
, , .
- , ,
, .
. , .

, . ,
, . ,
!
- , ,
.
, .

.

. ,
, ,
. .
,
, ,

.
, ,
, ,
.
. , !
, .
- ? ?
.
- , ? . 4 .
!
- , , .
. .
, . , , .
- , , ,
?! . ?
- , . .
.
- , , . ,
-. ,
. .
,
.
.

 . , .
.
,
, , ,
,
. , .
-
, - .
. ,
. ,
, . , ,
,
, .
. ,
. ,
.
? ?
,
. .
, .
, ,
, ,
. , .
, , , .
!
, ,
. ,
. , .
, . ,
.
. ,
. , , .
, . , . .
, ,
.
.
, . ,
, , ,
. , .

 , ,
-
, , ,

.
, ,
.
, ,
, , , ,
, .
,
, . , .
, , ,
, .
, ,
, .
, ,
. ,
, , .
,
. .
- , 5! , .
, ! ?
- , , ,
. . ? ?
- , .
- ?
, , .
- , . , , ,
6,
.
- , ? , , .
, , ,
. , ,
, : , ?
, ,
.

- , . , ,
. 7.
- . , .
? ,
, .
- ? ,
? . ?
. .
.
.
, , ,
.
. , .
, , , .
. .
- , -!
, . .
.
- , , . ,
, , 8.
.
- , , .
?
- , , .
- ,
. .
:
- , , - .
, .
,
.
- , .
, , . ,
, . .
,
. ,
.
:

- ,
.
. , .
, .
:
- , ,
.
- -, , .
, .
.
. , .
- , ,
.
- , , ,
. .
.
.
- , , .
. ,
.
- , . , ,

. .
. . .
. .
, ,
,
.
.
,
,
- , , ,
, .
,
, , ,
. ,
, , ,
, , ,
.

 , .
9.
.
.
,
.
10 11.

12. 13
.
,
,
,
, .

, ,
14.
. ,
15 , 16 ,
.
.
.
17, .
.

,
,
, .

. ,
,
, ,
. , ,

.
, , ,
. .

 .
, , , ,
, .

, ,
. : . .
, .

. ,
,
, ,
.
- , , . ,
, , ,
.
, ,
.
.
.

, . , ,
, .
, , ,
.
- , , .
, , . ,
.
, . -
, .

.

, .

.
,
:
.
- ! . !

 . . ,
, :
- , ! ,
, , , .
; ,
; ,
.
:
- , , ,
,
. .
, ,
.
, (!) ,
. ,
.
, . .
, , .
.
- , , ,
, , ;
,
, , , . .
- .
- , , , ,
. .
- , ,
. ?
- , , .
, .
.
,
.
.
- , ?
, .
- , , ,
.

- , . .
, , ,
. .
- . .
, , ,
. , .
, , .
- , .
- . , , ,
. , ,
:
- ! , .
- ?! .
? ?
- , ,
, . .
-, , .
. , .
-
.
, .
.
- !
, . . ! !
- , , ? .
, ?
- , ,
. .
- ? , .
, ?
- !
.
- , ,
. .
,
.
- , , . ,
- .

- .
, .
.
- , , .
, . , ,
, . .
, , .
,
:
- !

. 1678


( 2005 )

III
1

.
2,
, ,
. , ,
, .
-
. IV
3, . ,
.
, ,
,

.

.
.
. .
, .
. ,
,
:
- , ,

? . ,
, .
- , ,
, ,
.


.
,
. ,
, , ,

 . , ,
.
, ,
,
. , ,
, ,
, .
?
,
: , ,
, , ,
, .
. ,
.
, ,
, , . ,
, ,
- ,
,
.
, ,
. ,
, ,
. , , -
,
. ,
, ,
.
, ,
,
.
. .
:
- , , . , ,
, , ,
. , .
, .
. .

 . -
. -, ,
. ,

, ,
.
, ,

, , ,
.

, . ,
, , ,
. ,
, ,
.
,

. , 4,
5 6, ,
, -.
,
. , ,
,
.
, ,
, .
, ,

. ,
,
, ,

, !

. ,
. ,
, , ,
. , -

 ,
. .
.

. ,
,
.
, , -

:
. ,
. , , ,
, .

. ,
, ,
. -
, .
, - .
.
: , ,
. , .
, ,
. , -
,
. ,
.
, :
- , , .

. ,
- , .
, .
. ,
.
. ,
, .
-
. , , ,

 . , ,
, , ,
, .

.
,
, ,

.
,
,
,
. ,
,
.
,
, , .

.
, ,
. ,
. .
, , ,
. ! ! ! !
!.

. .

,
,
. ,
, ,

.
:
-
, . ,
.
,
.

 .
.
, ,
,
.
:
-
?
- , -, .
- ?
- , -, .
-
?
- , , .
- , .
,
, .
.
- ,

,
, , , , ,
, , ,
, .
.
- , ,
, , ,
, , ,
, , ,
, .
.
.
.
.
.
.
, ,
,
. , .

 , ,
. .

, ,
. ,
- , -
, .
, ,
,
, .
. .
, , , .
, .
. . ,
,
.
.
,
,
, ,
. ,

. , ,
,
.
,
: , , .
, ,
,
, .
, .
, ,
.
.
, ,
. .
, ? .
.

 ,
, , . ,
, ,
. ,
. ,
, .
, .
, . , ,
, .
? .
. .
, , .
.
,
.
,
.
- ,
, .
- , , ,
, .
- , .
?
- , .
. .
- , .
, , .
.
,
, .
,
.
,
.
.
, ,
,
- ,
.

 , ,

. ,
, ,
, ,
.
,
,
, ,
,
,
- , .
, ,
, ,
,
.
,
, ,

, ,
,
,
, .


.
. -
. ,
, ,
, ,
.
, , .
,
, . ,
.
. ,

.

- , ,
, , .
? ? ?
- ,
. . .
- ?
- .
- ?
- . . .
- , . ,
, . ,
.
- , . , .
- , ,
. -
7.
.
.
, . , ,
, .
. .
, ,
.
8,
, ,
,
. ,
,
.
,
.
, ,
. ,
-, ,

. ,
. ,
, ,
.

 ,
9 ,
,
.
, ,
-,
, . ,
. , , ? .
,
. , , , , ,
.
.
, , ,

.
.
.
, , , ,
? , , ?!
,
.
? ?

? ?
?
?!
,
, .
. .
. ,
, , . ,
. ,
. ?
, , . ,
. ,
.
, . , .
, ,
.

 , , .
, ,
, ,
, , .
: !,

.

, , ,
.
. ,
, .
. ,
,
,

.

, :
- ! ! !
- !
. , .
,
, ,
, .
, , , ,

.
- ?! . .
!
- , . ,
, , ,
.
, .
- , , , , ,
.
, .
? ?

 ,
,
.
- , , ?
.
,
.
,

. , ,
, .

.
, , :
- , .

. .
- , , , .

.
- , !
- ,
, , ,
.

:
- ? ?
- , . ,
.
.
, ,
, .
- , , ?
.
.
- , . . .
, - ,
, . .

- , ,
.
.
.
,
.
,
,
.
.
,
.
,
.
, ,
. , - .
, ,
.
. , ,
,
.
.
.
,
, . ,
- ,
.
, .

.. . () -
( )

IV
- , , ,
, .
,
.
.
, , :
- . ? ? .
,
, .
,
, , ,
.
- ? ? . ,
tru, zabi, kocham wikszy od ycia, y nie mog,
(, , , )
. ? ?
- , ,
. , 1 . , ,
.
.
,
-. .
, .
, .
- ? . ?
.
- , ? ,
. .
- ? ?
- . .
- - ? - ?!
.
- , . , 2,
. . .
- , ? . ,
.

- , , , . ,
. .
-. .
, .
, .
- ? .
- , , , ,
.
- 3 ?
.
- , .
- ? .
- , . :
!.
- , , , ,
, .
- , , ? -
, .
. ,
- , :
- ?
- , , . ,
. ,
. . .
- , ,
, ,
. , .
.
. ,
,
, : ,
, .
- , ? -,
, .
- ? .
- , .
- , , ,
. ?

 , ,
.
- , , , ,
.
- - , ,
.
- ? . ,
, . , , . ,
.
,
-
. , 4.

,
.
, , ,

,
1649 . 5

.
- - , , . , ,
. . .
- , ,
, ,
. , .

. , ,
. . .
.
- , ,
.
. , , . ,
. -, , -.
. .
:

- , , , .
, 6, ,
, , .
- ? .
, ?
.
- , , ,
, . ,
.
, ,
:
- .
, .
- , ,
. , , .
, . , . :
, !
.

,
.
, ,
,
, ,
,
,
, .
, .
!
,
. ,
,
, .
,
. :
, , .
. - !

 7 8,
- ,
,
-9,
10 .

:
!
,
, ,
!
:
()
, ,

, :
,
, .
, ,
: ,
. ,
! ,
!
,
,
,
,
, . ,
. .
, . ,
, .
, . ,

.
20 1651 .
. ,
? .

 ,
- .
,
, .
,
. ,

, .

4
, ,
11
12. ,
,
, 6 000 .
, , 16 , ,
. ,
.
,
- , ,
, - .
, , .

. , ,
,
,
, .
,
,
, .
,
. ?
, ?
. ,
.
,
- ,
.


.
. ,

, ,

. ,
, ,
.
, , .

. 24 , 720 12
. 30 , 900 27
.
20 , ,
. , ,
, .
, .
, ,
, .
,
. .
,
, . ,
.

,
.
, .
- ,
, . ,
, ,
.
.
-
, ,
.
- ? .

- , ,
, .
, , .
. ,

. , .
, , , ,
. ,
, ,
, .
. , :
- ,
.
, ,
. , , .
.
, .
. 13.
C , ,
.
, .

, . ,
,
,
,
. I skoczy z schizm raz na
zawsze! Raz na zawsze! ( !
!)

 II
1609 1672

, 1649 .

V
15 1651 1
.
,
, ,
, 2
3. .
,
.
.
, ,
.
, . ,
.
, :
.
.
, ,
.
, ,
.
,
, , ,

, .

4.
, ,
, .
, ,
.
.
.

.
,
,
,

 ,
, .
,
.
- !
! , , ,
. ,
,

,

.
, ,
, .

.
.

. , ,
, .

, :
- ,

. ,
. ,
.
, ,
. ,

, . , ,
. ,
-
, . ,

, ,
, .
, .

 ,
.
- , ,
.

.

.
, ,
.
, :
- , ,
, .

.
- , ? .
- , ,
, .
- , ,
, .
.
. .
- , , , , ,
. ,
. . ,
.
, ,
,
.
.
,
,
. ,
,
.
, ,
. , , ,
90 000 , 20 000 , 7 000
- - 5.

 ,
. .
.
, , ,
,
, .
,
,
. , ,
. ,

.
.
,
, ,
, ,
6, . ,
,
.
,
19 , .

.
,
. ,
. ,
,
. ,
, .
. ,
7, , ,
. ,
. ,
,
. ,
.
. , .
,
, 10 000

 .
. ,
, .
, 8 9
. .
.
,
.

. ,
, -
.
19 1651
,
. . . .
.
, ,
,
, ,
10.
.

. ,
, .
, ,
.


27 1651 :
, . . .
, ( ,
,
, ),
. . . , .
.

, ,
.

, , ,
,
, ,
. ,
, ,
, ,
. , ,
,
.
, ,
, , ,
,
.
,
,
, , , .
, , ,
. . . , ,
. . . .
, .

.
- ,
. , .
, , .
,

.
, , ,
. . .

.
, , , ,

,
,
.
,
,


.
,
, - ,
. , .
.11
,
. 27
, .

- ,
.
, , .
, , ,
, ,
, . ,
, , .
,
. .
, ,
.
:
- ,
. ,
.
, ,
.
.
.
.
.
, ,
, .
. . .
.
.
.
, - :

- Tak na leczenie? zy za lekarstwami? ( ?

?)
- On pojecha na zawsze? zy wrci? ( ?
?)
- Znamy jego choroby. Chytro, tchrz i chciwo. (
. , .)
, ,
. , ,
, , , ,
?
.
, ,
.
.
,
,
, .
.
. ,
.
,
,
19 , ,
3 000 2 000.
-
28 000. .
.
, .
, -, ,
,
.
, ,
.
, 12
, ,
. 150 .
.
, .

 . , .
13.
,
, , ,
:
-, -
. ,
.
, ,
,
.
-, ,
.
27 ,
.
, . ,
,
. ,
, .
. ,
, .
.
, ,
: 28 .
14,
- ,
. ,
. , ,
- ,
- . ,

,
15 16.
.
, .
.
,
17 .
-

 ,
.

.

-
.
( )

VI
-. . ,
,
.
, ,
,
.


. , .
- ,
, , ,
.
:
- ,
, . , ?
,
, .
,
,
.
- , ? .
, . , .
- , , , ,
. .
.
:
, ,
, ,
.
:
, ,
, ,
, .
.

,
.

 ,
,
:
- , , ?
?
- , , .
, .
, c -
,
.
- -.

.


.
,
,
, .
- , ,
, .
.
- , , ,
.
.
.
,
. .
,
, .
,
, , ,
.
, ,
. , ,

.
, -
, ,

 , ,
.
. -
1 - . .
. .
.
, .
, , . ,
? ?
. -
. ,
, . ,
. -. , . , , , .
- ! ,

, , ,
? , . ,
.
,
:
- , !
- - !
- , !
- , !
- , !
,
, :
- , ?
, , . , ,
, . ,
. , .
.
, . .
. ,
.
, , .

- , ,
? ,
, .
- , , ,
. ,
.
- ? .
- , , ,
.
.
- , , .
, .
.
, , .
, , , .
- .
. - ,
. , , . ,
.
, , .

:
- , ! ,
. ,
. , . !

. , , :
- , , ? -
,
, 2 3,
,

4 .
.
.
-, , , ,
- ,
.

- , ,
, - - ,
.
, ,
. .
,

.
. -
.
, ,
. . ,
,

--

. , ,
. ,
,
, ,
, , ,
.
,
,
5:
28, , 8 ,
,
.

, , .
, .
, ,
, .
, .
,
,
. , ,
,
5

 ,
. ;
,
.
;
, ,
,
. , ,
; ,
, ;
;
,
, ,
.
.
;

, ,
; , ,
,
.
,
, ,
. ,
, , ,
, , ,
. :
20 ; ,
12 000 ,
,
. ,
,
. ,
.
, , ,
.
,

. ,


200 ; ,
,
().

.
,
, .
.
?
? . ,
. ,
,
, .
, ,
. .
. - ,
,

. .

VII
- . - ,
.
, - , ,
,
.
.
,
, ,
,
. , -
. .
.
akal ve bir akal-olu. Seytann kardei. ( .
) - -
, . ,
.
1
, .
, ,
2 .
. , ,
,
, .
, .
, . -
. ,

3
I
IV4, - -.
, -, ,
. ,
?
.
- .
.
,
,

,
.
,
,
, ,
.
,
, , . -
,
,
,
5.


,
, 6
.
. .
7,
, 1440 ,
8 9
, ,
.
,
,
.
-.
-, --, --, --,
--, ---, --, -,
-, -.
, , ,
, ,
,
.
,
,

.


.

1453 1465
, 10
-11. , ,
, , ,
, . 1453
.
, .
.
, . , -,
. , ,
. ,
, .
-, -.
. .
,
- . .
.
--,
.
- --.
.
.
. . :
.
. .
.
.
, , .
, , .
, ,
.
.
, , ,
, . :
,

 , .
: : ,
. : ;
: !; :
. , ,
. ,
,
.
,
,
, , , ,
,
,
,
, ,
! , ,
, , :
! , . , !
!
!
! ,
: , .
, ,

; -
, , , , ,
, , ,
, ,
, !.
.
, ,
,
. : ,
, .
: ,
, ,
, ?! ,
!! . ,
.


26- .
- .
,
.
- . ,
12 (),
. ,
, 13
.

I
1397 1466
, ,
,
, .

 -, , ,
,

. , ,

,
. ,
, .
,
, ,
,
.
.
1466 -14 15,
,
.
, - ,
, . , ,
,
III 16.
I

.
. ,
.
.
, ,
.
, ,
.
.
,
!
. .
17,

. ,
, ,

 . ,
.
,
, 1475-
18.
.
, ,

.
,
.
, ,
.
.
, .
.
, ,
19.

-, ,
.
20. II
,
.
,
-
. ,
. ,
,
. , . ,

, .
?
,
?
, .
,

. :

 ,
?
, .

.

. ,
II , 1478-,
.
, ,
, ,
, ,
.

.
, XV .


II


, .
,
,
. ,
, , ,
.
,

. II
, ,
.
, ,
, , ,
, .
,
. ,
. ,
, .
,
.
,

.

, ,
.

.
,
.
,
, .
.
- ,
,

- ,
. .
. -. . ( .
. , ),
,
.

.
. ( ),
, ,
:
, , , , ;
, . ,
. ,
? , , , ,
, ,
. ,
. , , !
, , ! ,
. . ,
, ; .
, .
, ,
, ,
II, ,
, .

.
, , ,
.
,
.
,

.
II

. , ,
, , ,


( ).

, 3- 9- ,
.
, ,
21.

.
, II, ()
( )

22, .
,

, -,
. ,
, ,
, ,

.
,
, :
- .
,
,
. ,
,
. , ,
, . ,

, .

.
, ,
.
,

, .

 ,
.

. -
.
- .
-
.
, ,
, II23
.
.
,
.
,
.

, , ,
, . .
, ,
, . ,
,
, .

, .
,
24 25.
, ,

. , ,
- 26,
, .
,

, ,
.
,

. . ,
.
,
.
.

,
,
.
,

, .

.

- 26,
, .
.

.
.
, ,

,
, ,
, .
.
,
, , . ,
.
,
, :
, ,
, ,
.
,

.

.
: ,

. ,
, ,

,
27.

, ,
.
,
,
.
- ,
, :
,
, .
.
,
, ,
.
,
, ,
, .
.
III

.
,
- -
. ,
-
. -,
, ,
.

, .
, .



. -

.
-
.
- , .
.
-
.
, - , ,

.
, .
, , ,
, . ,
, ,

.

 II .
-.
, .

VIII

,
.
,
, -,
.
,
, ,
,

.
,
, ,

.
-.
- .
,
- 1 , . .
,

.
. :

, .
- ,
,
.
- ,
: , ,
.
.
,
-,
- .
,

 , ,
-,
.
. -,
, -
- , .
- , -
.
-,
, ,
,
.
-

,

. , ,
.
,
.
,
,
, ,
.
:

. 1650 18
.
,
, ,
, ,
, ,
, , ,

.
, ,
, ,

, ,
IV, , . ,
, ,
,
, ,
,
.

, , 40
, . ,
, ,
,

.
, , ,
,
, ,
, , ,
, ,
, .
, , ,
, ,
( . ..) ,
,
, , ,

,
.
18 1650. , 2.
, -,
, , .
,
,
.
,
,
.
-

 , ,
,
.
, .
,
.
?
-
,
- ,

.
,
. .
,
, .
,
,
10 , ,
.
, ,
, ,
, ,
, .

3
. , , .
, .
, .
, ?
.

, .
-,
.
, ,
. , ,
-
. ,

, . .
.
.
-,
,
. ,
4 ,
,
. -
.
? ,
, ,
, :
!
,
,
.

:
-

. 1650 31

, , ,

,
, , ,

,
.
.
, , ,
, ,
. ,

. ,
, ,
, , , ,

 , , ,
.
.

,
, , , ,
,
. .
,
. ,
,
, .
, , ,
. ,
,
. . . .
. -
, ,
, ,
.
. .
, .

.
, .
.
, , ,

, ,
, , ,
, .
, ,
.
, ,
, ,
.
.
.

-, . -,
5.
.
. - ,
,
, .
,
. ,
.
, ,
.
, .

, ,
, ,
. , , .
,
, ,
, .
-, ,
, .
-
, - .
-, .
.
- , -,
- . .
6
. .

.
7 8.
. ,
- .
, .
, ,
, -
.

- ,
, , ,
,
, .
.
.
.
- , .
, -
. ?
?
-,
,
. ,
, . -
,
. ,
, ,
.
-
. -
, ,
, ,
. ,

.
IV
.
1061 ( e 1650)
e
,
, ,
-,
ee ,
, .
, ,
ee

 . , ,
, ,
,
: , ,
. ,
.
,
,

. -,
,

, ,
, ,
- , ,
,

, .
. A
,
, .

,
, .
, ,
, , ,
,
e ,
. A
, ,
, ,
, , . A
, ,
, ,
.
1061 ( 1650).

- .
- . -, ,
. , , :
- ,
, . . .

 III
1604 1654
1644 1654 . XVII .

IX
. ,
, .
, ,
.
, , .
, ,
, -
,
- .
. ,
. .
, .
, ,

.
? ? , .
? ?!
.
,
:
, , , .
, .
, , .
: , , , , ,
, , -, , ,
: , ,
, , ,
, , , ,
-
. , ,
, , , ,
, .
,
, ,
. ,
,

. . ,
1.
, .
:
, ,
. , ,
. .
.
.

:
.
,
, , , ,
, ,
, . , ,
. , .
, . , ,
. .
.

. , .
.
,
. , ,
.
.
.
.
, -
. ,
.
.
. ,
. ,
. , .
,

. ,


.
. .
, , .
, . -
,
. , , ,
, . .
. , . ,
, .
.
, . ,
, . ? , ,
? - ,
, , .
.
. ,
.
,
, . -
,
, .
,
, -2, ,
, , 3 4,
,

-,
, ,
, , .
,
-, -.
- , ,
. , ?
, ,
, .
, -
.

- ,
, .

, .
- , , ,
-. , .
.
.
- , ,
, . ,
.
- ,
-. , .
. .
, ?
, ?
- , ,
. ?
? ,
.
- , , . .
, 5.

.
.
-, , :
, .
, ,
: ,
.
-, .

.

- .
,

.

 ,
. ,
,
:
29, . ,
:
.
;
,
(
),
.
; , ,
, ; ,
, ,
, ,
.
:
,
, ,
.
, ;

.
: ,
.
,
, , ,

, ; ,
, ,
,
; ,
,
; ( 5
000) .
,
, ,

, .
, : , ,
,

,
,

, (
,
), , ,
; ;
, ( ),
.
: ,
.
; , ,
, ,
.
,
;

;
( ..)
.
: , ,
, ,
; : -
, , .
,
( ,
..)

.
;
: 1 000
, ,
: - -. -,
, .
-
,
.

 ,
.
,
.

, ,
;
,
. ,

, ,
,
, ;
.
, , , ,
, ,

, ,
, ,

.
,
,

.
***

. , ,
, . .
,
, . ,
, ,
, ,
.
,
,
, .
.

-,
,
.
, ,

. .
, .
.
- .
.
. , .
,
. , - .
.
.
, ,
,
.
, ,
, .
.
,
,
, .
. .
-
, .
- , ?
.
- A kim ty jeste? ( ?) .
-
. , .
- Wojewoda Stanisaw Lyantskoronskiy. Te szukam brata swojego.
( . ).
.
.

***
.
.
.
-,
, .
,
, , ,
. ,
,
.

. ,
,
,
,
.
, ,
. ,
,
,
. . ,
. .
.
, , . :
! !
.
-
-.
- . -
, ,
.
, , ,
. ,
, , ,
.

, - .

 , ,
, ,
,
. ,
.

X
30
. ,
, .
.
, ,
.
, ,
.
,
, ,
.
,
.
, .
,
,
, ,
.
,
,
. ,
.
. , , ,
. , . .

.
-, ,
, ,
,
, ,
.
?
,
, .
.

 ,
,
. .
,
.
, ,
.
,
. , , ,
. , - ,
.

, , - .

. ,
, .
.
.

.

.
.
, ,
, .
.
,

.
,
,
, ,
,

. ,
,
, .


.
, ,
,
, ,
.
.
.
, ,
, .

.
-
,
.
,

.
, 8 , ,
, . .
.
,
. ,
, .
,
.
, .
,
,
. , , ,
,
.
-
.
,
.
.

- . , , ,
.
. , -. , ?
,
, -
. ,
, :
- .
.
, , .
:
-
. ,
. . ,
- .
. .
, . .
.
-. - .
, .
, .


. ,

.
, , ,
:
- . .
, , .
. ,
!
,
,
.
,
10 ,
.
.

 ,
,
.
,
,
,
, .
-
.
,
.

, .
.
,
, .
, .
. , ,
.
,
.
, , .
, ,
. , ,
. .

.

, .

. ,
, .
.
,
, .
.
.
. .
- , .

, , ,
, .
. ,
. , ,
.

.. . , 1651
-
,
. , .
,
, .
,
, . ,
,
.

 , , ,
, .
, , ,
. .
,
, . ,
, . ,
.
, ,
,
. ,

, .
, ,
,
.
, ,
.

.
, ,
.
-.
, .
, ,
.
.
, , .
.
.
, , .
.
.
.
, .
.
.

 ,
, , ,
. .
, ,
,
.
,
,
, .
.
, ,
,
, -

, . ,

, .

.
-.
-, ,

, .
. ,
,
, .
.
.

, .

- . -
. , ,
. ,
.
, ,

.
.

- .
! !
-.
, ,
, ,
.
.
.
.
,
, , ,
. : , ,
, , .
,
.
, ,
, - .
.
, ,
: , !
,
: , . ,
.
.

.
,
, ,
, .

, .
.
,
.
, , ,
. , , .
,
, ,

 , .
,
1.
, , ,
,
, ,
. , ,
, .
:
30, .

.
, 8 ; ,
,
. ,
, ,
, .

;
, ,
.
: , ,
; :

,
; :
,
,

. :
,
,
, ,

; :
, , , .
.

 ; (
) ;
, .
;
.
, ,
, .
, ;
;

,
.
. , ,
, ,
,
. , ,
, ,
;
, ,
, , ,
,
,

. ,
, ,
,
,
.
,
,
18- .
;
, ,
, ,
. ,
:
, , .

,

; ,
. , ,
:
,
.
, ,
,
;
;
, ,
, .
( ,
), - .
, ,
, ,
;
, , , : !
!. , ;

, ,
,
; ,
,
,
, ,
; , ,
,
;
, ,
,
;
,
;
, ,
. ,
, ,
: , ,
. :
.


, .
,
- , ;
, , ,
,
. , ,
,

. ,
, ,
, : Te Deum2
, ,
, , ,
,
.
,
,
,
,
, , ,
, ,
,
;
,
,
, , ,
, ,
,
.
,
( )
, ,
,
; ,
,
,
, ,
, , ,

 .
, , ,

, , ,
. ,

. , ,
, ,
, ,
,
. , ,
,

.
, , . , ,
: ,
, .

: , , ,
, , , ,
,
; ,

,
.
, , ,
, ;
, , 500 000
. , , ,
, , .
,
,
; , :
,
.
,
.
700 ,
, :

, ;
, ,
.
, :

.
.
,
,
, : ,
, ,
, ,
, ,
,
, .
,
,
, ,
, ,
,
; , ,
,
,
,
,
1 000 , ,
,
- ,
. , ,
, , ,
,
, , ,
;
, ,
, ,
, ,
,
,

; , , :
! c!
, , ,
, ,
, , ,
. ,
,
,
.
, ,
,
, ,
,
3.

,
,
, - .


:
.


.
1651 29, 6 10
,
;
;
. , ;
, . ,
. ,
, ,
, ,
, .


.
,
, ,
,
. : .
, . , ,
,
. ,
, , .
, .
, ,
,
,
, .
,
, ,
... ...( ..).
. . .
, ,
: ,
, ,
, , ,
, , .
,
, . . .
, . . .
, . . .,
, ...( ..)
.
,
. .
,
, - .
, . , , , ,
, , - -
...( ..)

 ,
, ,
.
,
, 5 . . .
., , . . .,
4.


, . ,
:
.
- .
1651 2
. .
.
, , . . . . . . .
,

.
, ,
, ,
, , ,
, , ,
,
, .
,
, .
, .
, ,
- .
,
, . . , . .

.

, , ,

,
, , ,
, : ,
15 , .
, (
),
,
.
,
. , . . .

,
. .
300 ,
, ,
,
, ,
.
,
, . , . ,
. , , . .
. ( ) ,
. , . .
. .
, , -
.
.
. . . .
.
2 1651.
. . .
.5

:


.
1651 10
, ,
,
.
, , ,
. ,
,
, ,
, . .
.
, .
. 5
. ,
.
,
.
, ,
,
. , ,
, , . 29
.
27 , , ,
, .
,
.

, .
28- ,
.
29-
, .

, - ,
. ,
. ,
.

,
. ,
, ,
.
,
. 30
.
, ,
.
. ,
, ,
.
.
.
, ,
, ,
.
,
. ,

,
. , .
, . .

.
, .
8
. ,
,
, , , .
. , 20 ,
,
, .
... ,
.
.
, .
... ( ..)

 . .
.
,
, , .
,
, ,
. ,
. .
, .
.
.
.
-
6.
,
, ,
.

-
- .
( )

XI

 .
.
, ,

.
, ,
- . ,
, ,
,
.
.

.

, . ,
-
. , ,
,
c ,
.
,
, ,
, ,
. .
.
,
, , ;

.

. ,
.
, .
1
2, ,
. .
, ,

 ,
.

. ,
,
3. .
,
, ,
, .
, ,
,
, ,
.
, , ,
,
. ,

. ,
, .
, ,
.
, .
,
.
- , ?
. .
- , , ,
. .
- ? .
.
- , .
.
- , ,
.
- .
.
- , , .
.
.

- , ! .
- . , .
. .
, .

-: , . .
, . .
-: , ?! .
-: .
. ,
-, ,
.
- , , .
.
- , , ,
.
, .
, , -
- .
.
.
.
.
.
.
.
- , , , ?
.
- , . -, ,
.
- , , . , ,
.
- , ,
.
- .
- .
.
.
.

 .
.
-.
.
, 4, ,
. : ,
, .
.
,
5. ,
.
.
- , ! - .
.
- , , ! 6!
.
- , . !
.
- . , ,
, .
- , , ,
. , .
:
- , ! .
!
,
.
. . .
.
- , , .
- , , .
- , , .
- ,
, .
, ,
.
- , , , , ,
, .

 ,
, ,
, .
- , , , ?
.
- , , . ,
, . ,
, . ,
?
- , . , . ,
. . .
. .
- ?
- ?
- , ?
.
- , , . .
. , ,
.
.

.
. .
, , ,
. .
. ,
,
. .
-7,
.
, ,
. , ,

,
, . :
- , !
- , !
- , !

, ,
. .
,
.

, . ,
.
: , 4 ,
.
, .
.
. .

, .

, ,
.
.
, .
. ,

, .
,
. ,
. - .
,
. , .
.
, 4 , . ,
-, , ,
.
.
.
, .

. - ,
, .
. ,
. ,

 ,
. ,
, .

.
.
,
.
,
.
,
,
, , .
,
, . ,
, . ,
. , .
- .
, ,
, ,
,
.
,
. .
. . - .

.
,
.
.
. ,
.
.
:
,
.
. .
,
.

 .
.
.
,
.
.

, . , ,
:
,
, , ,
, ,
, , ,
, .
- , ,
.
, , , ,
, ,
.

, .
,
:
- , ,
.
, .
.
- , , ,
, .
.
:
- , , ,
. . .
:
- , , , .
,
.
:
- . . .


.
, . ,
, .
,
, .
- ,
. ,
, .
.
. ,
, ,
:
, .
,
: Tu bdziesz. Czekaj! ( . !)

XII
, 7 ,
.
.
.
- Natychmiast wyda siedemnacie pukownikw za Chmiela,
ktrego nie ma teraz z wami..,
,
, .
,
.
- ,
, .
- , , ,
, , .
- ,
, : , ,
. ,
.
- ,
1625 1.
.
- ,
.

.
, ,
.
.
,
, .
- , .
- , .
- .
- , .
- , .

- , , ,
. , .
. , .
, ,
.
- , .
, , , ,
.
.
, , :
- , . ,
. .
. , , .
- , , . , , ,
. .
, :
- , , :
.
,
. , ,
!
, .
.
:
- , , ? ?
- , , . ,
.
- ?
. , ?
- , ! .
. , , , .
! , !
- , ,
. . , .
***
8 ,
.
,

 ,
,
. , ,
,
,
.
, .
, ,
, ,
. .
, , ,
, ,
.
,
,
. . .,
. ,
: ,
. ,
, ,
, , . . .
. ,
. . ., ,
. ,
, . . . , ;
, : ,
, . . ., ,
, .
. ,
,
.
, ,
. . . .,
, . . .

.
.

 , ,
,
, . ,

2, ,
3 :
. . , , .
***
9 . ,
,
, .
,
.
.


.
, ,
,
.
, ,
.
,
.
,
, . ,
. .
.

.
,
.
. , .
- , , ,
, ,
. .
, ,
. .

 -
. , , ,
, . .
, ,
.
.
.
.
- , ?
, ,
.
- , ,
,
.
- , . ! ,
. ,
. !
- ?! ,
, , ,
! , ,
!
,
. ,
.
.
- , , , .
, , .
, ,
. ,
:
- , , .
- , ,
, , : ,
, , .
- , .
, . , ,
. .
.
. ,

 ,
- .
- , , ,

.
.
- ,
, ,
,
, .
. ,
,
,
. , ,
,

.
- , ,
, . , .
, .
. : , ,
, . .
, .
. , ,
, .
.
-
. , ,
, .
,
,
, ,
.
***
. ,

, , .


.
. , ,
.
,
, ,
, .
- , , .
, . ,
, , ,
.

.

. ,
. 4, .

.
.
,
, ,
. ,
, ,
, .
,
,
: , ! !
.
.

.
.
.
.
.
,
,
, ,

 . , ,
.
.
, ,
, ,
, ,
,
. , ,
5.
.
, .
,
.
,
, , ,
, .
.
,
.6
,
,
.

, .
,
,
,
.
.
, .
, . , .
, .
, ,
.
7, ,
, , .
- ,
,
.

 .
, .

- .
, .
.
.
.
.
.
, ,
8.
- Bdzie prezent Jego Moci, krlowi naszemu. (
, ), .
.
, ,
.
, , , -
, .
, .
.
, ,
. , ,
. ,
.
, ,
, , , ,
. ,
.
,
. , , ,
. .
,
.
.
, .
, ,

.

 .

. .

.
,
. ,
, .
.
.
.
.
. ,
.
, . ,
, .

.
.
, , .
, .
,
.
, ,
.
, ,
.
- Niemoliwie, Wasza Mo. (, ),
, on jeszcze ywy (
).
- Oto i dobrze, e ywy. Przeprowad. ( , .
) .
,
.
, ,
. -
. , .
,

, ,
-, .
, ,
. , -
, ,
.
.
.
.
.
.
,

. ,
, .
.
.

.
.

, ,
, ,
, po dawnym obyczaju (
) , ,
, , porbie ich szablami
( ). ,
. .
, ,
,
, ,
.
.
,
. , ,
, .

.
.

 ,
: ,
, ,
.
.
, ,
,

. ,
, ,
, ,
.
, .
.

, 400 ,
, ,


, ;
9, ,
,

, :
; ,
-10, , 11,
.
.
:
10, ,
,
.

,
,

, ,
, .

 ,

, .
,
, ,
,
,
, , ,
. ,
,
,
; , ,
, , , ,
, ,
;
,
. ,
,

, ,
,
. ,
,
, ,
. , 10 , -
, , :
! ,
, , ;
.
, ,
,
. ,
, ,
, ;

; , , ,
, ; ,
, ,
, ,

 .
,
, , , .
,
, ;
,
.
,
, ,
; ,
20 000 .
,
2 000 , , ,
(,

,
), ,
,
, .

,
. , ,
. , ,
,
, ;
,
.
, ,
, ,
, , ,
.
;

,

, ; , ,
, , ,
, ,

.
. , 200
300 ,
.
, ; ,
,
, ;
,
, ,
.

;
,
( , , , ,
), , , -
, ,
.
.
, , ,
, , ,
. ,
, ,
.
18 ,
, ,
20 , ,
;

;
,
1646 ,
.
,
. ,

.
,
.

 ;
.
, , ,
. ,
,
; , . . ,
, , ,
, , ,
;
.
,
, , ; .
;
, ,
, , 30 000.
; ,
:
1500 , .
,
.
, , ,
: . ,
: , , . .,
: , .,
. ,
, ,
,
. ;
,
,
,
, .
, ,
,
; 5 ,

, .
,

 , ,

12.

 .
.

XIII

 .
,
,
, . .
1651-, ,
,
. -
, .
- ,
, ,
. -
, ,
. -
, ,
.

.
.

: , , .
. ,
. ( , ,
. . ,
.)
, -
, ,
, .
, ,
,
. ,
,
.
, .
- , .
1,
, 14 ,
. ,

. ,
,
.
,
, , , . , ,
-
. , ,
.

-, ,

, .
, , ,
,
.
.
- , ,
, . ,
, , ,
. ,
, , -
. ,
, . ,
!

. .
,

2 .


.
.

. ,
,
.
.
, .

6 , ,

, ,
3 .
. ,
. ,
, .
, ,
,
.
9 ,
,
.
.

.
. 20
,
4.
16
5, 15-
,
.
.
. ,
,
.
. , ,
,

, . ,
, ,

.
. ,
, -
, .
***


6. -
. ,
,
, ,
.
.
,
.
.
- , , ,
, ,
. ,
,
.
, , : ,
, .
. .
:
- .
- , .
- , , , .
.
- , , .
- .
, ,
.
,
.
.
.
,
,
.
.
. ,
, ,
, :

-
. .
, . , .
, ,
, .

. ?
- , ,
.
. , .

,
.
, .
,
,
.
- ? ?! ,
. , ?
- , , ,
.
- ? .
- , -
.
- ? .
- , .
- ?
- .
- ? ?
- , , .
- , ! !
.
- ! -,
-! , ,
.
.
.
:
- , ? ?

 ,
,
, -
, , ,
-:
- . , , .
, .
.

. .
- , ,
, .
.
,
:
- , . . .
, , :
- , ! , ! ----!

. ,
-
,
.
. ,
. -
- . ,
, .
,

.
, .
, .
, ,

.

:

 7 (17) 1651
-

: , , ,
,
! ,
, , ,
, .
, ,
, ,
,

. ,
, , , ,
. ,
. . ,
!
. 17 1651.
, ,
,
.
, -
, ?
? ?
,
. .
, ,
- .
, ,
. , !

, .
-.
, .

XIV
- , ,
? -.
- ?
. ?
, ,
:
-
.
, , .
- ,
. - -,
.
- ,
, -.
, . ?
?
- , , .
.
- ,
, -.
. . ?
- , , ,
,
.
- . !
, -.
- ? ,
. . .
- ?! -. ,
, ,
. - ,
. - . - .
- .
- .
?! , , ?
?

 .
. .
- . ?
-.
- ,
, ,
.
- . , ,
-.
1 . 2 .

.
- , ,
, .
- , -.
. , , .
. .
. , .
- . ?
. .
. , , .
.
- . -
:
- , , .
, . .
. .
, . :
- , . , ,
, ,
. , .
. .
- , -. ,
. .
.
. .
. . .

- ? .
.
. .
, -
, .
- ? . , ,
? .
? , , ?
.
, , .
, , , . -
? ? , .
. ,
.
, ,
- , .
, , ,
, . .
, ,
. ,
, , , ,
.
.
, .
,
.
. , .
! .
.
. - ? ,
.
. , . , . , ,
. . .
, - .
- , , , , ,
, .
.
, ?
.

- . - ,
,
.
- ?
. , ,
? ,
. , , .
,
. , ,
. , , .
,
. ? ,
. , , ?
.
, ,
.
- , ,
, ? ,
. , .
. .
- ,
, :
- .
. , ,
.
- . :
- . , .
- , .
. , .
. , , , ,
.
.
- .
, .
, , .
- .
.
. .

 . ,
? ?
.
,
, .
.
? .
.
- ? -. .
, , : .
.
,
. , ,
. , ,
. ,
, ,
, , , .
- .
. , ,
.
, .
.
-, .
? ?
? .
.
- , , . , , ,
, .
. , , .
, -
.
- , , ? ,
-.
- , , . ,
.
. ?
- . , -.
- , .
,

 . .
.
- ,
. :
- . ,
.
- ,
- .
.
- , , , ,
, , ,
. ,
. .
- :
- . -
. ,
.
,
. ,
, .
- , , .
, -
.
, . .
. ,
.
- , ,
.
:
- , .
- , , ,
, ,

.
- , , . ,
.
- , , . ,
, .
, .

 , ,
, -
. :
- . .
,
.
- , , , , .
, .
, ,
.
,
. .
, , -,
. , ,
.
,
. ,
.
.
.
, ,
,
.
, .
, ,
,
. , , ,
, ,
.
- ! ,
. .
***
-,
,

,
.

 , ,
. ,
.
, ,
, , . ,
, .
?! , ,
,
. ,
, , .
, ? ,
. ,
. ,
, -, ,
.
, . .
, , ,
.
.
. ,
, , , ,
, .

. -
. , ,
, .
,
.
.

. !
, ,
. .
,
. ,
, , ,
.

.
,

23

,
, , .
, , ,
, ,
, ?
- ?
?!

. .
,
:
-
. , , ,
. , ,
,
. , - .
, , ,
, , ,
, ,
.
,
.
, , :
- !
.
, , ,
3.
, .
, ,
- ,
, , . ,
. , ,
, ,
, , .
! ,
, ! , ,
! ,

 , ,
, ,
. , ,
, , .
- ,
,
,

. , , ,
. - .
, . ,
? .
,
. ,
.
, , .

.
- .
.
- , ?! ,
. , , .
, .
.
,
- .
,

? , , ,
.
! .
?
.
.
, .
?! ?! ?!
,
. .
.
,
,
.

 , ,
. , ? ,
.

. ,
:

, ,
.
,

,
, ,
.
,
- ,
, .
, , ,

. , ,
.
,
. ,
, :
.
, , ,
,
,
, . ,
,
.
,
.
, .
, ,
, .
30 .


, ,
.
, . ,
.
, ,
, , ,
,
, ,
. ,
.
, ! ,
.
,

, , , , ,
,
. , ,
, ,
. , , ,
,
.
, ,
,
,
20. 20
, ,
, . , ,
, , , ,
,
.
:
,
; , ,
,

, ,
,
, ,


,
, ,
, , .
.
.
***
,
, ,
, .
.

. ,

, :

4

, , ,
,
,
.
,
5 . ,

,
, . .
.
. ,
.
. 24 . . 1651.

,
. ,
.
.

1
. 2 .
.
4 .

,
.
.
.
.
,
,
, 3 4
. .
,
- .
,
,
. ,
.

,
II .
1069 , 1077-.

6 . ,
.
7
.
,

, .

,
, . ,
, ,
.
, ,
,

 .
,
.
, ,

. ,

.

. .
, 1651 .
,
. , , .

 ,
8,
.
.

.
.

9, ,

,
, .
.
,
,
, , ,
. ,
.
.
,
, , ,
.

.

.
.
,
, ,
,
160 .,
! .
.

:
,
,
, ,

 . ,
,
. :
, , , .
, . .
, :
, .
,
.
, ,
,
. . ,
, : , ,
, . .
: , ,
, . ,
, .


.
,
1651 :
,
- . ,
, , , , , ,
, , , ,
, ,
, ,
, , , , ,
, , , , , , ;
, .
,
. .
, , ,
, :

16 60
; . . 17
,
. .
, , ,
10 (): . ,
, .
. .
300.
, , , ,
. ,
, , ,
,
. . ,
, .
.
, .

, , , ,

.
.
.. ,
.

.
, , ,
,
.

,
.
.
,
, ,
. .
,
- , ,

 , kozakw
, , ,
. -
.
,
,
.
, .
- , .
. . . .
.
. . . . .
,
.

.
.

 .
1612 1655

-, 1652 .

XV
.
,
, :
***
1 sierpnia.
Ani miast, ani wsi, tylko pole i popi.
(1 .
, , ).
***
3 sierpnia.
Ani ludzi, ani ywych zwierzw, tylko ptaki w niebie.
(3 .
, , ).
***
6 sierpnia.
Straszna pustynia naokoo.
(6 .
).
***
9 sierpnia.
Przeszy wier mili. Chore, godne. Piechota, jak suche mumie.
(9 .
. , . ,
).
***
15 sierpnia.
onierze mr, jak muchy.
(15 .
, ).
,
:

 ,
.
,

, ,
.
. - ,

, , .
, .
, . ,
,
, ,
, . . .
, . . , ,

, , .
. , .

.
, .
, ,
.
20 ()
1651 .
.
.
, , ,
1.
.
.
.
.
, , ,
.
- .

. ,

 ,
.
. ,
.
, .
.
. .
,
-
.

. ,
, , .
-,
, -
,
, ,
.
,
.
,
.
.
,
. ,
. , ,
. . ,
, . :
!
! ,
! ,
,
. ,
, - .
,
!

 .
,
: ,
, ,
.

.


1612 1651
, XVII .
- (1615 1683),
,
: II ,
III

XVI
, ,
,
.
.
.
.
.
.
.

1 . ,
,


.
, , , ,
- .
, , .
,
, .
, , ,
,
, .
, ,
, .
, .
, , -,
, ,
, ,
, .
2.
, ,
. , ,
.

 ,
,
- .
, .
,
, .
, , ,
, .
,
.
,
.
, ,
, ,
,
,
.
, ,
, .
, ,

, .
, , , ,
!
, ,
.
, , .
,
, ,
.

,
:
, , !
, !

 ,
. , ,
.
? . , ,
. ,
, , , .
, ,
,
.
, , .
, , . ,
,
. . ,
, , .
, , .
.
, ?
?
, , . , .

. ,
, .
- . .
? .
! !
, ,
, .
, ,
. ,
, , ,

, .
. !
!! !!!
, -
, . ,
, .


.
. , -
, , .
.
2 .
. .
, .
, ,

, .
, , , , ,
, .
, ,
.
. , ,
.
, ,
. , , .
, -
.
, , , .
, ,
. ,
, -.
? , ,
, , ,
. ,

, .
,
, , ,
. -,
,
. ,
, . -,
,
,
,

 . , , -,
, . ,
, .
,
.
, ?!
. ,
,
,
.
- , , , -
, . 3 , 4
.
, ,

:
- , . - !
- - , . , ,
-. ,
. 5 ?
, .
:
- , .
- , , , .
, . ,
, , . , ,
, .
, .
- , ! , , . ?
, ?!
, ,
, :
- , ,
, , . ,
, .
- .., ,
.
- ? ?

- ? ,
. :
- . , , .
. -, , .
. .
, .
. !
- , , . , ,
, . .
- ? , .
?
- , .
. ,
- . , 6.
- . . , .

. , .
, ,

, . .

. . ,
, ,
, .
, , , ,
. .
.
.
.
- , ? .
.
- 7 8
. , .
.
- , , , .
. , -
. , . ,
.
, , :

- , ? ?
- , , , .
- , .
, , .
- ! ,
, . , , .
. . !

.
.. . ()
( )

XVII
.
,
, 1,
.
,
,
,
.
,


, ,
, .
.
,
.
- , , , ,
,
. , ?
,
.
, ,
, .
, - ,
.
: ,
.
,
,
. .
,
. .
, , , ,
, , , ,
.
,
,

 ,
,
,
,
,
.
,
, ,
. ,
,
. , ,
,
, . , ,
,
. .
, -, ,
, , ,
, , :
- , , , ?
- , !
, .
, ,
,
, ,
, ,
, .
- , , , :
, .
- , , , ,
, .
.
- , . . ,
?
- ? ,
.
- , ...,
, !
.
. .

- -, , .
- .., ,
, , ! .
?!
- ,
. ,
.
- , . .
- , , ,
.
- , . .
- , . .
, ,
, .
, .

,
.
,
, .
. .
, 2.
3, .
4.
- , , , ,
,
, -
.
- , , .
- , , ,
5 ? .
- , 6, ,
. , .
, , :
- ! . , ?!
,
.
. ,
, ,

 . ,
,
,
.
,
.
,
, .
.
, , ,
. .
.
, ,
, ,
, . ? ? ,
?
, , -
,

.
, - ,
.

.

. , .
, , ,
, ,
.
- , , ? .
- . , .
- , - ?
.
- . , ,
.

. .
.
. .

 .
. .
. .
. -
, .
,
, , ,
,
, . ,
( ), .
, .
. ,
,
, .
.
- ? .
- , , . ,
,
.
- , , .
. .
, .
- , , , , . , ,

- , , , .
, , ,
: .
. .
-
. ,
.
, , , -
,
, .
,
, - -, .
- , ?! ?! ?!
, . ? ?
?

 , , - ,
, ,
, .
- ?! ? ? . ,
,
. , , ! ?!
, - , -
,
.

.
, ,
, ,
.
, - ,
, ,
, ,
. .

,
.
- , ,
. ,
.
- . , ,
. - .
- . -
. ?
.
- , -, ? ? ,
?
, .
- , , , , , .
- ?! .
?! ? ? , , ?!
- ,
, .

 , .
8, 9, .
.
.
- -, .
.
- . ,
. , .
.


( )

XVIII
.
.


,
. ,
, .
, ,
, , ;
;
, ,
. ,
,
, ,
, , , ,
. .
, ,
, , .
,
.
- , , -,
? .
- , , , .
-
? .
- , , ? ,
, .
- ?
.
- , .
- ? .
- . , .
- , ?
? , , .
- , , ,
, .

- , , ?
- .
- , . ,
, , .
- , , , ,
.
,
, .
, , , .
. .
- 1, . ,
.
, ,
,
. , .
. , ,
.
, , ,
,
. 2,
, .
,
, , ,
, .
,
, , .
. . ,
, - ,
, 3,
.
? ,
. ,
. , ,
. , , .
, .
, , , .
- , , . -
?
. .

 , , ,
, , ,
. , , , -
, .

, . ,
. ,
. , .
- --. , -
, .
, . 4,
, 5, ,
.
- . . , ,
, . ,
,
.
, ,
, ,
, ,
.
, ,
.
, .
, , . .
- .
, - , ,
.
, ,
, .
, . .
,
. , .
, , . , , . ,
, . , ,
, . . ,
.

 , ,
, .
, . ?
, ,
?
? ?
, , , , ?
, , , ?
. , .
.
,
. , .
,
.
,
.
, . ,
, ,
. , , -
. ,
, , ,
.
!
. , .
. - . .
,
, .
.
, .
-
. .

,

.
,
. ,
. , , ,
, .

. , , ,
. ,
.

. - ,
,
.
. ,
,
.
. .

, 6 , ,
, , .
, , , ,
, ,
. , .
, . .
, ,
, .
, .
. , , .
,
,
.
, . - . -
.
.
,
.
, .
.
? ,
, .
? ,
. , .
? .
.

 ,
? , ?
.
. . , ,
. ,
.
.
. . 7
. ,
. ,
.
, ,
, -
. ,
.
, , ,
, .
,
.

. - .
. , .
8 ,
.
, , .
. , , ,
.
, ,
. ,
, , ,
, . , ,
, .
, ,
. .
. ,
, .
.
,
. .

 . , ,
.
, , ,
.
!
, , .
.
.
, : , ,
, .
. , .
, . .
- .
,
. , ,
.
. ,
- .
- , ! .
. .
, , .
- , ,
.
. .
, , . .
-.
, .
, .
, .
,
.
,
, .
.
,
.
, .
, .
, .

, ,
.
- , ,
. , ,
, ?
- , , , .
, .
- , , ,
.
- ,
-, ,
. . , ,
.

,
,
.
.
, .
, .
, , , ,
.
. . ,
. , . , ,
. .
, , , ,
. , , .
, ,
. , . ,
, - ,
, .
, .
, . , , .
. . -
. ,
, , , .
-
. , , ,
.

, .
,
, . , , ,
.
? , , .
, ,
. , , .
? ?
?! ,
. .
! , . ,
. , .
- ! , ,
. . .
- ? , .
- , , , .
.
- ? . , , ,
, .
***
-. ,
, .
,
, ,
, - , -
, .
,
,
,
. , , .
,
.
, ,
, ,
.
,
. ,

 , ,
, .
- , !
.
?
, ,
, . ,
, ,
, , - .
, ,
.
- ?
? , ? ?
.
, , ,
- .
- , , .
.
, ,
, ,
.
-

, , . :
, !
.
. ,
. , .
, ,
.
!
,
.
,
, ,
, ,
,
, , .


.
, ,
, .
, . ,
,
: , , .
.
, ,
.
, , ,
, .
- , 9,
, , , !
?! ?!
- , , ,
? ? . !
- , , , -
.
. , , .
, .
.
- , ,
. , , , ?
. .
.
- , .
- ,
?
- , , .
- , ?!
- , !
.
- , !
. , ,
. .
- .
, .

 . , -

.
- , ! . . !

, .
- ,
?
.
- ,
. . , ,
!
,
.
,
.
- , , ? .
, , ,
, . ? !
? ! ! ?
.
- ?! , . .
. . .
.
, :
- , , ? ,
.
. , , ,
. , ,
.
- , .
, ? ?
-
? ,
, .
,
, , ,
.

 , ,

, .
- ,
.
- , , ,

. - ?
?
- , , ?
? , ,
. ,
, , . ,
?! , , . !
- , . , , , ,
, , ,
.
- , , ,
. , , .
- , ,
, .
- , , ,
, .
- , , ,
.
- ? , .
- , , ?
, .
- ?
- ?!
.
,
.

 .
. , .

-

***
, ,

. ,
.
,
, ,
, . ,
.
, , , ,
.
,

, ,
, ,
. , , -
, , .
? . . . ,
. . .
.
. , ,
, .
.
,
,
, .
, . , ,
.
, ,
.
. .
. . ,
.
, ,
.
, ,
, .
, . ,

, . . , .
.
,
, ,
, .
,
. ,
, .
, , , ,
. .
,
. ,
, ,
.
- , , -?
.
.
, .
, ,
, , ,
.
, . -
, . ,
. ,
, , ,
. ,
,
, , ,
, , ,
, .
.
, .
, , .
, ,
.
,
. -
, , .

 , ,
. , ,
, -
, , ,
.
, . .

XIX
, , ,
:
- , ,
?

. , , :
- .
- , , ,
? , .
- . , , .
1 , ,
.
- ? .
, ,
.
- , , . ,
. .
- , ? ,
,
.
- , , . ,
?
- , ,
, .
,
, -
, :
- , . ,
.
. ,
,
.
- , , - .
.
.
, ,
, ,

. ,
,
.

.
- , , , ,
? ? ,
.
- , ? ,
. , , :
- 2, 3 4,
5, .
- , , . , .
, . ,
, , .
- ? ? .
- , , , .
. , , .
6, .
- ? ?!
. , , .
- , , . ,
, .
- ? . ,
, : ,
. !
- -, , , , .
, , .
.
.
,
, . .
, ,
, ,
.
- .
.
, , .
, 7. .

 , , ,
.
, ,
, -,
,
.
- ? .
:
- . , .
, ,
.
- , , ,
,
, .
- , , ,
.
- , , , ,
. , .
- , ,
, .
, . ?
- , ,
. .
,
.
- , ,
, . ,
.
.
. . .
- ,
, . ,
, , .
- , , . ,
, .
- , , , ,
. ,
.

- ?
,
. , , .
, .
- , .
. , , . ,
, . .
- , , .
, ,
, .
- , .
, .
- , ,
. , ,
.
- , .
. ?
, , , , ?
- ? ,
. . ,
.
, .
.
- , ? 8?
.
, ,

. .
, ,
.
- . .
,
, ,

.
.
- , , ,
. .
.

 .
. ,
.
.
.
. ,
.
, , , , .
, , ,9
, , , ,
, , , ,
,
. !
! .
! !
,
. ! ,
.
,
, , ,
, .
.
, ,
, , ,
, .
,
, .
.
,
. ,
.
, , ,
.
,

, ,
. ,
, , ,
- ,

 , , , ,
.
. , .
,
.
, . ,
, . ,
, ,
.
, ,
,
10 11.
12,
,
13 . ,
,
, .
,
,
.
.

14
15, 16, 17
18. ,
, ,

.

 .
. .

XX

,
.
, ,
, ,

.
. ,
.
31 .
.

, ,
. ,
, ,
.

, ,
, .
, ,
, .
, . 24
, .
, .

,
.
1,
, 2 ,
, .
. ,
.
, .
, ,
. ,

 .
,
3 , ,
. ,
, .
.
, ,
.
- , , ,
, ,
. ,
,
, .
, , .
, .
- , , . ,
, . ,
? . ,
, .
- . , . ,
. . .
- , . ,
. , .
, .

,


. , ,
-
.
,
. .
.
.
, ,
, ,

 , ,
.

. ,
, :
,
. . .
. ,
. ,
. !
, . .,

, . . .
, ,
, .
,
. . ,
.
, .. ,
.
- !
, , , ,
.
. .,
, ,
.
, . ., 4 ,
,
, . . . ,

.
, ,
. . ,
, . , .
. , , . .
, .
,
. . .

 , ,


:

. . ., . ,
, ,
. .
.
! ,
, , .
, . ,
,
. . . ,
. , . .,
, . . . ,

. . ., . . ,
5
,
, .
, . ., . . , ,
.

. .
, :
.
. . . ,
,
,
.

.
.
,

, . 2
.
:
, .
, ,
. , . ., ,
,
. ,
, ,
- . , ,
. ,

.
, ,
, . ,
,
,
.
, ,

. :

,
.
. , ,
.

, , .
, .

, . ,
,
, , ,
, , .

. .
, , :

- ! ,
.
.
. ,
, ,
. . .
.
, ,
- ,
. , ,
. , ,
. !
,
, , .

,

.
,

.
.
, ,
, su dideliu blizges kariuomen (
).
,
,
.
, , , .
. , .
.
4 5
, 6,
, ,
.

,
. 7
,

 ,
. ,
, ,
, , .
,
. , ,
. ,
, ,
, .

, .

. 1651 .

,

,
,
.

- Jak postpimy z tymi psami, panowie? (

, ?) . Pobijemy
ich od razu? Czy najpierw wysuchamy? ( ?
?)
- Na pay. ( ), .
- Na dybu, potem na pay. ( , ),
.
- Na ogie i do pieka. ( ),
.
- Zwyczajnie, na pay. Zwyczajnie, do pieka. (, ,
, ), . Lecz przed tym trzeba ich
wysucha. ( ).

,
.
.
.
, ,
,
, ,
.

,

-
, , ,

. ,
, .
- Spywa z niego jak z gsi woda. ( , ),
, .
- Caly ojciec, dziadek, caa matka ...twoja. ( , ,
), .
- Lepszy grosz dany, ni zoty obiecany. ( ,
),
.
- Szczcie dzi matk, a jutro moe by macoch. (
, ),
.

- Nu, panowie, .
Dobra psu I mucha. ( ).
- Nienawidz! Do biesa wszystko! (! !)
. : Psa krew!
,
,
tej zarazy (
), .
.
:
- To, e zoczycw tych ukara trzeba ukarzemy. Jak Bg
wymaga. ad ustalimy, szlacht nasz w prawach jej zatwierdzimy, i
ukarzemy. A teraz, kiedy wojsko nasze walczy nie chce, sam czas
wytchn za stoem rokowaniem. (,
. . ,
, . ,
, ).
:
, . (
..) ,
,
, . . .
,
. . . ,
?
,
? . .
, .
.

8.
,
, ,
, .
, ,

. ,
, , ,

 , ,
,
.
, , ,
. ,
,
. ,
, .
, - .
, ,
,
, ,
.

. ,

,
.


. ,
, ,
.
,
:
- , ,
-, .
, .
- , , ,
,
. , , ,
. .
- , , , .
? , , ,
, . , ,
.
. ,
.


,
.
: , , .
, ,
, ,
.

,
.
, .
,
. ,
, ?!


, ,

.
, , . ,
, ,
, . , ,
, . ,
, , .
.
, ,
. ,
.
,
. ,
, .
, ,
, ,
. ,
, ,

, . ,
, ,
.

- , ,
, . ,
. . .
- , , .
. , . , ,
. .
- ,
.
.
, , :
- , ?
,
, -
.

,
,

.
,
, .
,
, . ,
. ,
,
: , .
13
.

. 16 -
,
, .

9.
. , ,
.
.


, 10.
,
, .

XXI
-
, .

1,
. ,

, -
.
, - .
. ,
- , ,
.
, ,
. ,
,
, ,
,
, -
, .
. ,
, . . - ,
- . ? ,
.
?
, .
- .
-.

. ,
, .
,
. -
. ,
, , .
, .

,

 , :
;
, , , ;
;

.
, ,
,
.
,
, ,
.
,
. ,
,
. :
- , ?
- !
- !
- !
- !
- !
- !
- !
- ! !
- !
, - ,
.
.
, ,
. , ,
. ,
.
. , ,
,
- .
- ?! , ,
. !
, !

 , , ,
,
:
- !
- !
- !
- !
- !
- !
- 2!
.
,
, .
, ,
, .
, , ,

. ,

-, .
.
, ,
- . ,

.
.
.

, .
.
, ,
.
: !
! !.

,
. ,
.
,

 . -
,
, . ,
, ,
.
,
, . ,
, .
.
, ,
, , ,
, ,
, , .
. , .
,
.
, ,
- .
, ,
, .
, :
- , ? ?
,
:
- , !
- , !
- !
- !
- !
- !
- !
- !
- !
- !
- !
- !
.
.
, , .

 .
,
? .
-.
.
, , .
.
,
,
.
.
.

.
, .
.
,
, ,
, , ,
.
, - ,
.
,
.
, - ,
.
.
.
.
.
.
,
. ,
. .
.
.

. ,

 .

.
,
, ,
.
,
. , ,
. , .
. .
.
,
,
-.
, .
.
.
,
. , ,

.
, .
, .
,
. ,
,
.
.
,
.
.
,
, .
.
, .
, .
.
.

 - -.
, .
, ,
.
, .
.
. , .
, .
- , ,
. ,
.
- , , ,
. ? .
- , ,
. ,
.
,
, :
- , ! , !

. ,
, , ,
.

. , . ,
.
, ,
.
. ,
, .


,
, .
, ,
, .
- , , , ? ?
.

- , ,
, , . ,
, .
.
. .
,

,
.
- , .
, ?
:
- .
- .
- .
- - .
- , , ,
:
- , , ? ?
.
- , , ,
. .
:
- . ,
. .
.
,
,
. .
, .
-
. ,
,
.
.
- ,
,
.

- , -
.
.
- ,
- ,
.

. , , .
- , , -.
- . , ,
.
- .
- , . ,
, -.
- ,
, . ,
. !
- . , -.
:
- , .

, , (
?) .

.
,
, ,
.
, ,
. .
, ,

.
,
, . ,
, ,

, , .

XXII
, ,
,
.
,
:
- , ? ?! , ,
. . !
.
:
- , , ?

.

, .
.
, ,
, ,
, .
.
.
, .
,
. .
,
.

.
- .
. .

. .
, ,
.
.
,
- .
.

 ,

,
- -
- ,
.
,
,
, .
.


,
, .

. ,
.

,
, 20 000 .
.
,
,
. .
, -
,
.
, ,
.
, ,
,
.
.
, ,
.
- Neleiskite! ( !), -
. -: Nie pozwalamy!
, ,
:

- Znw oszustwo! ( !)
- Komisarzy naszych poniyy! ( !)
- Tatarzynom odday! ( !)
- Zodzieje! (!)
- Grabiecy! (!)
- To nie wolno cierpie! ( !)
, ,
, :
- , . .
, ,
-:
- , . . .
.
, -,
, .
-
. ,
.
.
, ,
. , ,
, . ,
.
.
,
.
:
- , , .
. , ,
, .
.
22
.
,
, , ,
.
. .
,

 . , ,
, ,
, .
- ,
,
-.
, .
,
, ,
.
,
.
- Od razu zamordowa potvoru i zmiady jej dzieciaczkw!
( !)
.
***
23 ,
, :
,
. 74
, 40 .
, ,
,
. ; 1
;
; 2 ,
:
.
, , ,
, , ,
,
3. ,
, ,
,
,
.

 ,
, .
, ?
, :
-
, , , ,
.
4,
.
,
300 .
.
, . . . .
, ,
.
,
. , ,
,
,
;

;

.
,
, :
- . ,
. .
.
, .
.
.
, , ,
, :
- , .
, ,
.
, ,
, ,

 .
, , .

.
.
. .
, .
, , ,
, .
,
.
, -
, .
, ,
, .
natychmiast
usun te psy ( ).
.
. ,
, :
- Pan hetman, twoja wiato! Wydaa si okazja zota! Wiatr na
wroga wieje, i dzie sobotni wity Matki Boskiej patrony polskiej.
Pozwl! ( , ! !
,
. !)
, -
, :
- Nie moemy do bitwy wstpowa. Jego mo krl pozwolenia nie
dawa. Pan Janusz nie usucha, poszed i nie spyta. Nie moemy teraz.
( .
. , . ).
, , :
- Wszystkim, co mi jest drogie, bagam! Rzeczpospolita, ojczyzna
nasza, prosi! Nie wolno taki moment roni! Pozwl! (,
, ! , , !
! !)
.
, :

- Bg nam wszystkim sdzia. Czycie, e chcecie. (

. , ).
, , ,
, :
- Do boju! Do boju, obrocy ojczyzny! Na wroga! Naprzd! ( !
, ! ! !)

5 .
,
,
. .
- .
,
, .
.
,
. ,
.
, ,
, .
, 24 25 ,
. ,
,

.
, 26 , ,
.
, , .

, .
, ,
, . ,
.

-, . . ,
,
. ,
,
, .

 ,
, .

.
. .
.
, ,

. -
. , ,
, .
, , .

,
,
.
,
.
-
, ,
, ,
, .
,
, , ,
, .
, ,
, . .
,
, ,
,
.

.
.
,
. .
.
.


, ,
.
! ,
, .
,
.
,

, . ,
.

, .
.
27
.
,
,

.
, ,
6 ,
, ,
, .

,
, ,
.

, ,

.
***
28
,

.

- Przypadam do stp twojej wiatoci miociwego pana naszego, a

w twoim obliczu i do stp ojczyzny naszej Rzeczypospolitej. (
,
),
.
- Przyczoga si w trujcy. ( ), ,
, . Patrz, pan hetman,
udli. (, , ).
, ,
, , ,
:
- ,
, , .
. , ,
. ,
.
.
,
. .
,
.
- .
,
.
. , ,
, .
- ?
.
-
, ,
.
.
, ,
, ,
, , ,
, , ,

. , ,

 .
, .
.
, . ,
,
.
.

. . .
, ,

. 1651 28 .

,
, , , , . . .

1.
20 ;

,
.
,
,
20 , ,


, . ,
, ,
,
.
2. 20 . . .
,
.
.


,
20 . ,

; ,

.
3. . . .
, .
,
; , ,
,

, .
- , ,
,
.
4. ,
,

: , ,
.
, ,
, ,
, .
,
,
.
5. ,
. . ,

,

,
,
.

 . . .
.
6. ,

, ,
: ,
. - , -
(?! ..), .
7. ,
,

. , ,
.
, . . .,
, .
8. ,
, .
9. , ,
,
, .
, ,
,

,
,
.

,
,

,
.
10. . .
,

 ,
, .
11. , ,
.
,
, .
. .
,
,
.

.
,
.


.
: , ,
, . ,

.

.

:
, ,

, .
, ,
, . .
. .
.
,
. , ,
. , .

 , ,
, ,
. , ,
,
:
- . , , .
, ,
.
. , ,
. .
,
, :
-
! , ,
, !
, ,
, , - :
- , , ,
, . .
, !
, ,
, :
- , , !
, .
. , .
.
! ,
! , !
.
, , , ,
.
, ,
.
:
- Dobroczycy naszemu Jego Moi krlowi Janowi Kazimierzowi
Wiwat! (
!)
- Wiwat! Wiwat! Wiwat! .

 .
.
, , ,
, , -
.

7.
.
: ,
.
.
.
,
.

XXIII
1, 2,
.
, ,
,
,
, .
,

, .
, ,
, ,
,
.

. ,

1651 , 13
,
; , ,
. . . .
. . .
,
,
. .
,
. . .
, ,
,
. .
.
,

. .
, . .
,

, . . . ,
,
.
.
,
, .
,
, ,
, ,
, . . ,

.
, , .
. .
:
1. . 2.
, , .
3. . ,
.
,
. ,
.
,
.
. .
.
, -
. . . .
,
, ,
.

,
. ,
, ,
; ,
, , . . . . .
, .

 ,
, , , ,

.
, ,
, , 130
, , ,

, ,
, ,
.
,

.
, ,
. ,
. . , ,
, .
,
, , . .
. , . . ,
.
,
, , .
, 23 ,

. . . .,
,
.
. . . .
, . . .
. , ,

, , -
.
, ,
,
, ,

 ,
. . . . .

(1595 20 1651)
10- (1646-1651),
14- (1637-1646),
10- (1636-1646), ,
, , .


,
.
, 24 , ,
,
. ,
, ,
. .
,
,
, ,
,
. . .
25, , ;
; ,
. ,
. .
, , . .
. ,
.
,
, , ,
.
26 , , ,
, , ,
.
,
, , ,
100 . , ,
, .
,
,
, ,
. , ,
, ,
.
, ,
.


,
,
.


: 1) , ,
, ; 2)
(
,
,
),
- ,
, ;
3) . . . . ( ..),
,
,
,
, , , ,
,
, ; 4)
, ; 5)
, .
. . .
. ,
, . . .
.
27 , ,
.
28 , , ,
. . . . . .
, ,
, , . . ,
; .
. . . ,
. . .
, . . ., , ,
, ,
. ,

 - (
), ,
.

, -
.
, - .
, ,
. , .
. . , ,
, ,
,
.

, . . .
, . . . ,
, , ,
- . . . .
. . . . . .
, , . . .
,
. . . .
. . .
.
. . . ,
. . .
,
. . . . . . . .
, 1 1651.
, ,
, ,
,
, .

.


. , .



,

, , . ,
,
, -

.
, , ,
, ,
, . ,
, ,
,

.
,
,
. ,
,
,
. ,
, ,
, .
, 20-
, ,
- . : ,
, ,
.
,
,
, .

,
.
, ,
. ,
, ,
,

, ,
, ,
, ,
, , ,
.
,
.
. ,
,
.
. ,
, .
.
,
, :
, ,
, 4 3 5, 6 ,
10 , 6 2 ,
1 , , 4 ,
6 ! , ?!
.
, ,
, .
, , .
, ,
, ,
.
.
,
, ,
. ,
, .
,
,

,
. , , .
.

 ,
. ,
.
.
. .
.
.
: , ,
.

.
- , ,
, .
,
,
, - .
.
,
.
,
.
,

.
,
.
.
.
,
,
,
.
,
, . ,
,
, .
, ,
. ,
,

 ,
.
, 1645 , 7

, 8
. ,
, . ,
9.
, ,
, .
, , .
. , ,
.
,
. ,
. ,
,
.
, ,
,
, .
, -
.
, ,
, . ,
, , ,
, ,
, ! , ,
?!
? , ? ,
? . .
,
.
. .
, ,

- , ,
.

 . .
.
- , , -, ,
, . ,
, , - .
.
, ,
, 10.
, , , ,
.
,
, , .

, ,
, , , ,
.
,
11.
- , ,
, ,
.
,
:
- ,
. !
- ! ! ! .
.
, ,
:
- , ,
? , .
.
, :
- , ,
. , , , , ,
. .
, , . 12
, . , , .

- , , .
: , ,
. ,
, , ,
.
, ,
, :
- ! !
- , , ! . ,
. ? ?
- , ?! .
, ! !
- , ,
: , ,
.
- , ! ,
. .
, !
- , ! ,
. ,
.
! !
, , ,

,
.
.
.
,
, .
, ,
,
, - ,
, .
,
,
,
, .

 ,
,
, , ,
.
,
.
, ,
, ,
. , ,
,
.
,

. ,
,
, ,
.

, ?!
- ,
?!! ?!!!
, ,
, ,

.
.
, ,
, , :
- ,
? .
. 13? .
- , -, , ,
,
, ,
.
- ! .
, ! ,
.

- ! ,
, .
. , , ?!
, .
. !
,
:
- , ! , ! ,
, , ?
, ?
, ,
, .
. ,
.
- , . , ,
, ,
, , , .
, - ,
. , ,
, . ,
,
.
- , , ,
, ,
.
- , , !
, .
, , .
- , , ,
. . ,
. .
- , , ,
.
- , , . .
14. , -, ? ,
, ? , ?
,
. ,
? ,

? ,
? ,
, !
- , ! .
.
- , ! , !
.
, ,
:
- , - ,
, .
- , ,
.
- , , ,
, .
- , . , ,
, , .
, ,
.
, , , , .
, ,
, ,
.
, -
:
-
, , , .
, , . ,
, .
,
. ,
. !
. !

.
- ! , !
- !
- !
- !

 .
- , . , ,
.
. .
, . .
, ?! . . .
. ?!

 . -. . . 2005.

XXIV

. ,
, .
.
, ,
,
, , ,
.
,
.
, , ,
,
. , ,
,
.
,
,
?!
, , .
. , ,
. ? ,
, . ? ,
, ,
. . ?
. . ,
, . ?
. .
! ,
, !
!
,
. , ,
, .
. . .
, ,

. ,

, .
,
. ,
, ,
.

.
, ,
.
:
- , , , . ,
,
. , .
,
, .
, ,

, ,
. .
- , ,
. , .
? .
,
, ,
. .
- , , , , .
, ?
, .
- ,
. , , . ,
,
.
- ? .
- , .
- , , 1 ?
, , .
- , ,
. , , ?

- , ? ,
. ,
. ? .
- , , , .
. , 2.
- , ,
. ,
. ! .
- , ,
,
.
,
:
- , , .
- , , , .
-, :
- . 3?
- ,4 , .
- , ,
, , .
- 5, , , ,
, .
.
- , , , ,
6?
- , , .
.
- , , ,
.
- , , . ,
, . ,
, , 7.
- , , ,
8. ?
? .
- , . ,
.
, 9.

- , , .
, . ? ?
- , , . , ,
, . ?
- , ? ?
? , .
, .
- , , ,
.
. ,
.
- , ,
. , , . ,
, , . ,
. .
- , , ,
?!
- ? , ?
- ,
. ?
- . !
. !
, , :
- . .
,
.
- , , . ,
.
- , , , , .
- , ,
,
.
,
, ,
,
. ,
.

,

 ,
. ,
. .
,
, :
- , .
,
. , ,
, , .
- , !
.
- ,
. .
, , .
, .
- , ? .
- , , ,
.
- ? .
- ,
, .
- ? ? .
- , , .
. ,
, ,
, .
- ? .
? ?!
- , .
, ,
.
- ? , , ?
? , .
- , , .
.
- , ?
, . ,
. . , .
?

- , , . , ,
, .
. , .
, . .
- , , .
. ?
, ?
- , , ,
, .
.
, , , ,
, ,
, .

XXV

, . , ,

,

.
, ,
,
,
, , .
, ,
.
, ,
, -
.
, ,
,
- .
,
, -
, .
,
.
, ,
,
,

.
,
.
.
, ,
.
- -
, . ,

-2,

 ,
.
,
.
, ,
. , .
, ,
. , ,

.
, , ,
, ,

. 3,
4
.

.
.
- , , .
? ?
- ,
, .
,
.
- , , , .
, , . .
, ,
, 5, .
- , ,
, .
?
***
-
, -
, .
, ,
- ,

-, . ,
, ,
:

, , ,
, ,
, .
, ,
: , .
. :
. -
, .

, .
,
.
- , ,
, , ,
.
- , , , ,
. .
- , ! ,
. , ,
, ! .

. , .
, , , ,
, .

.
,
6.
.
.
?
?
.
,
.

 .
,
, .
:
.
, ,
. . ,
,
, .
,
, :
- . , .
:
- , , .
. , ,
.
.
.
. 7
.
.
, .
.
, - .
, .
, , ,
.
- ? , ? .
, ,
.
- , ?! - ,
.
- , , . ,
, :
- , , .
, , ,
8 :
- , ,
, ,

 . , ,
,
,

,
, ,
,
. ,
, ,
.
.
. .
.
- , , , . ,
, ,
. , ,
,
.
,
-
. ,
.
, - .
,
, .
, ,
.
, ,
,

.
,
,
. ,
, , ,
.
.
.
,

 , ,
, , .
, .
.
. ,
, .
. ,
,
,
. , ,
, ,
, . ,
,
.
, ,
. ,
.
.
: . .

. , ,
, ,
. ,

, , ,
, .
,

, ,
,

9,
.
.
,
, ,
-, , -
- .

 - .
, ,
, -

.
, , ,
, : , ,
,
, ,
, ,
,
.
,
: , ,
! :
, , ,
. .
: , ,
, , ,
, . . ,
, .
, ,
, .
.
,
, , .
,
.

, , ,
, .
, ,
- .

. .
,
,
,
. .

 .
, ,
?!
.

,
, .
.
, , ,
.
- , , ,
, ,
, .
- , , -.
, ,
. .
.
- ?! .
. ,
?
- , .
. , .
.
, .
- , , -, ,
. , .
-, . ! ,
, ?
?!
- , , -,
. ,
. ,
,
, . .
.
- , ,
, , ,
.

 .
.
- , , , ,
.
- , , .
, , ,

- ! .
, , ,
, ,
, .
, ,
, .
.
- , -,
, . ,
.
- , , .
, . ,
. , .
,
, .
- , , ,
.
, ,
. , .
, . ,
?
- , -,
? . , ,
.
- , ,
? , . ,
. .
. , , ,
.
- , ,
-, ? ,
, ,

 .
. , , .
, ,
.
- , ,
, ,
, .
. ,
. .
. , , ,
, . , .
-
,
. ,
,
:
- , .
. , ,
-. , .
. ?
? . , , ?
. ? .
. ,
,
, ?
, . ?
? ?!
- , , .
- ? . ,
, .
- -, -, ------,
, . ,
.
- ? ? ,
.
- , , .
, . ,
, . 10
, .

- ,
. . .
, , .
, ,
, ,
, ,
.
.

.
,
.
- , . , .
- , ! . ,
, .
, .
- , , .
, . !
.
, ,
,
, ,
.
.
, , ,
, ,
. , ,
:
- , , .
, ,
, .
- , , . ,
, .
- , ,
. , ,
, ,
.
- , , ?
, .

 ,
.
- , , ,
, . , , .
, , .
. . , , .
, , . ,
.
. ,
, . , ,
. , , .
, , , .
- , ?! , .
, .
, .
- , , , . ,
, , . .
. . . , ,
, , .
. , . , , ,
, ? ?
.
, ,
, - , .
,
:
- , ? ! , , ,
, .

XXVI

. ,
, .

,
, , .
, ,
. -
, , ,
.
,
, .
,
,
,
, .
, ,
:
- . , .
. , .
, . .
.
1 , ,
.
. .
, ,
-,
,
, , ,
, -
2 .
,
, , 19 2 970
.
.
, ,
.

- , , , ,
, . , ,
:
- , ?
, , .
- , , ,
.
- , . ,
, .
?
- , , ,
.
- , , ? .
.
- , , ,
, , .
,
, ,
,

.
,
, .
,
,
.

. , ,
,
. ,
,
, , ,
. ,
, . ,
,
, ,

.

 , , , ,
.
.
. ,
, ?!
!
,
,
?
, , ,
?
! ! ?
? ?
.
. . ,
. .
, , ,
, ,
.
, ,
, 4.
,
.
- 5 . , ,
, , , ,
.

. , ,
.
- . .
. , , , .
, , ,
, . ,
, .
. ,
,

.
.

.
- , , , , ,
.
- - ,
, .
, , ,
.
- , ,
.
, ,
.
6. ,
.
, 7,
8, .9
-10.
, .
, 11
12.
- , , . ,
. .
- , , ,
, , , .
,
, ,
.
, , , - ,
,
,
, ,
. ,
,
, ,
13.
-, , .
. ,
, :
- ! , !

 , .
- , ,
. , . .
.
,
, .
,
:
- , : , ,
. .
.
:
- , ,
. , , .
, , ,
, ,
, :
- . , .

. ,
. ,
.
,
,
,
.

 , XVIII
XVII, .
,
, : , ,
, ,
, ,
,
,
.

XXVII
1652 1
2. ,
. ,
: , ,
. 3 ,
.
-
.
.
, , ,
. ?! .
4 .
5 , .

:

, ,

,
, .
.
. ? . .
.

, -6.
, .
. , .
, ,
, .
,
,
.
, .
.
,
. ,
. , ,
. .

 , ,
,
. , , ,
. ?
. . .
.
, , , .

, , , ,
, .

. , .
, .
, . ,
. , ,
, . , ,
, , . . !
, , , , ?

?! ? ?
? ? ?!
. , ,
, .
, -
. 7
.
. .
.
. ,
.
, ,
.
8, . .
, , .
. ,

.

,
.
.
. .
. .
?
.
, ,
- . . .
. ,
.

.
. - .
9. ?
, .
- .
,
, . , , ,
. .
.
, , 10 ,
, , . .
. -, .
, ,
, .
.
. 11 ,
, ,
12. ,
.
, .
, . , ,
,
, , .
,
, ? . ,
,

 13
. ,
, 14
15.
. , .
,
.
.
***
16

, .
,

. ,

.

. .
, ,
.
- , ,
, ,
. .
, .
- .
.
- , , ,
, ,
, .

. .
- ,
, . ,
, .
- ? .
, . .
, , .

 . .
- - ,
,
, . ,
, .
- . , .
? ?!
.
: , . .
, ,
,
. . ,
, ,

, ,
,

.
!

!
, , 17
!
.
, .
.
, .
. . , .
, , .
!
***
- 1652
. , ,
,
. .
.
, ,

,

 ,
. ,
, , ,
.

, .

. , .
, .
XVIII XIX ,

.
.
, , -
. , ,
.

,
, . ,
!

XXVIII
12 2013
1.

, . ,

 , ,
, ,
, , 1972
,
.
, , 1972-, ,
, ,
. ,
, , :
? :
, ?
, ,
,
,
, , , , .
, . ,
,
.
,
.
, ,
, ,
. -
-, - , .
, ,
?
,
,
,
. ,
, , , ,
. ,
,
, .
, , ,
, ,
. ,
, .

 , ,
? , , , ?
, , ?
, . , .
, , . .
, , ,
, , .

. ,
, .
, ,
1654- 1991 ,
, . ,
.

.
, , .
-, , , , ,

.
, , ,

. ,
- .
? ,
, ?
, ,
2? , ,
, .
.
3, 1652 ,
.
,
, ,
, .
. .
, 3 1653 ,
.

 , ,
, .

.
. ,
,
8 000 , ,
, ?
1654- ?
?
- .
, , .
, , , ,
, ?
, ?
, ,
. , , ,
, , . .
.
.
,
.
, , ,
,
, , .
, ,
, , ,
, ,
,
, .
, , , ,
,
.
,
, ,
, . ,
, ,
,
. ,

 , ,
,

, .
?
.
.
?
,
,
, , ?
,
.
, ,
,
, ,
-.
, ,
, -
- ,
.
***
, 1652 ,

,
, ,
, .
, -4, ,
, ,
,
,
.
- , , , ,
, -.
- - , .
, ,
. .

 .
, , ,
. .
- , -. ,
. .
, ,
,
, . ,
, ,
, , ,
, , ,
, . ,
, ,
, . ,
, ,
, : . .
,

.
.
,
, , .
, 1653, 5.

18 1654 6.
,
,
.
1649 ,
.
,
, . .
, ,
.
,

.
- 1654 16677 ,

 ,
, -
8. ,
, ,
. ,
,
. ,
, ?

. ,
- ,
. ,
9.
,
, ,
,
.
, , :
- , , , , . ,
, . ,
. , .
, , ,
. , ,
, .
, .
.
!

.
,

, ,
.

1654-. , - ,
.
,

.


.
.
. ,
. .
, 1655-,
,
, . , , .
,
. ,
, , ,
. 1657-,
, .
.
, ,
,
, . ,
,
.
.
, ,
. ,
, , ,
,
. ,
, ,
, -, ,
, , .
,
, .
, , .

,
. .
, -
,
.
,
, ,

 , .
.
- , .
, . ,
, , ,
, ,
, .
- , , .
, .
. , , .
. , ,
.
,
.
, , , ,
. .
.
,
, , ,
,
.
, , , .
1657 ,
.
, , ,
- ,
. , ,
10, .
, , , ,
.

, 11.
, .
.
- , , ,
, ,
. ,
.

- , , ,
? .
- , , ,
.
- ?
- . .
- ?
- .
, ,
, : , .
, - .
.
,
, . ,
, .

.
, .
,
:
- , ,
. , .
.
,
, , ,
.
.
, , ,
:
- , , . ,
. , .

, , .
- , . , .
. , .
, ,
.
,
, , .

XXIX

1.
, ,

, ,
, .
, ,
, .
,
?! .
,
,
2,
3,
, ,
, .
?
.
,
. :
- , . ,
.
. , .
.

, .
-.
,

,
:
- . .
- , ,
, ,
? ,
?
- . , ,
.

- . ,
.
, , :
- . .
- . , .
- , ,
? ,
, . ,
?
- ,
.
- ? ?
.
- , ,
, .
, : .
- , ? .
, .
.
,
. 1660-. ,
,
. .
, .

, . -
, ,
, ,
, .
, ?
.
,
. , ,
, , .
, .

. , ,
, , , , , ,
.

 ,
, ,
,
, ,
.
,
, .
, , -.
,
,
,
, ,
. ,
, . ,
, .
-,
. ,
,
, .
- , , , ,
?
.
- ? , ,
. ,
. , , ,
. .
. , . ,
.
, , , ,
.
,
.
.
- , , ?
.
- ? , ? ,
. . , ?
, ,
:

- , , !
- , .
- , .
- , , .
- , .
- , .
,
.
- , , ? .
, . , ,
, , .
, .
. ,
, .
, .
- , -, . -.
.
.
- . -, .
- , , ,
.
.
, .
,
,
. . , , - .
- , , , -
,
. ,
, .
, .
, ,
, , , ,
.
- ? . ?
, .
- , , .
, , .

***
.
.
4
, .
IV ,

.
,
.
- , .
- ,
.
. .

,
. , , .
- , , ,
, ,
.
- ? ? .
- , ? , .
, .

. ,
,

.
- , ,
, , , . ,
, .
, .
,
. ,
, , ,
, ,
, , ,

 ,
, - .

.
,
, , . ,
, , .
- , . , .
, .
, .
- , , ?
,
. , ,
, .
- , , , ,
. ,
, .
- ,
, ,
.
- , , , ,
, , .
- ? .
- , .
5
. ,
,
. ,
,
, .
, , ,
,
.
, ,
, .
- , ! ,

. , .
, , .

 , ,
.
, ,
.
.
, , ,
, , .
, , ,
, , ,
. , , ,
6.
,
.
- ? .
- , .
- ? .
- , .
- ?
?! .
- ? ,
. . ,
, , .
, ,
,
. ,
,
, , .
, ,
. :
- , !
- !
- !
.
.
,
, :
- ?
. , , ,
.

 ,
, ,
, ,
:
- .
- ?
, ,
. .
,
, :
- , ,
. -.
, , , ,
. ,
. ! ,
, ,
, ,
, ,
-.

, 7.

XXX
25 1658
.
,
, ,
,
.

.
,

,
.
,
. ,
.
- , , ? ,
. , ?
- , , ,
, , .
- , ,
, , .
, .
- ? ,
, ,
, ?
- , .
.
.
- ,
. ,
, .
- , . ,
. , , ,
, ,
, .
1 ?

- , , ,
. , , ?
, - ?
. ?
? , ?
- , , , .
, , ,
. .
. .
. ,
. ,
, , .
- , , , ,
, . , ,
! -? ?! ,
.
- , , -. ?
.
- , , .
. , .
- , ,
.
,
, .
,
, ,
, :
- , ,
. . .
.
- ? . ,
? , , .
.
, , ,
:
- ! , -.
, ,
, .

- , ?
.
-, ,
, ,
. . , .
- -. , .
, , ,
, , , , .
- , , ,
, . . .
- , , ?
, ,
.
- , , ,
. , . .
, , ,
- , .
- , , 2. ,
, ,
.
***
.
. , .
, ,
,
.
, -
.
, , ,
.
.
, , ,
,
.
:
,
!

 , ,

. ,
, ,
, ,
, - 3.
,

. , ,

.
, , , ,
.
.
,
,
. ,
, ,
,
, -
. - .
. -.
- .
. ?
?!
, ,
, . , ,
, ,
. , ,
.
,
. ,
, ,
, .
, --,
.
,
,
, . ,

 ,
.
.
.
,

, , -
. , ,
.

.
, , ,
.
, 4.
1652
.
,
. -
, .
, .
, ,
.
. . , ,
,
, ,
, ,
.
! , ,
, .
, .
?
. . , ,
. ,
.

,

,

5.
.

.
,
, ,
. ,
, .

,
. ,

.
,
, , ,
, . ,
, , ,
, . ,
, . ,
, , ,
.
. .
,
,
- .

. ,
, ,
, ,
. , ,
. ,
, . ,
, - ,
- .
,
, . -
. ?
.
. -,

. ,
, ,
,
.

, ,
.
.
.
,
.

.
1653
,
,
. ,
,
.
, .
, ,
. I na rozpd nie
zostawa Rusina! ( !)
.
,
.
-
, . ,

,
, ,
.
.
,
, .


XVII
.
,
, ,
6. ,
, .

 ,
.

,
. , ,
.
, ,
. , ,

. ,
,
,
.
, , -,
, .
,
.
, , ,
,
, .
,
. ,
, , -
. ,
, ,
, .
, , miasto jeszcze nie
poddao si ( ).
, ,
-, - .
. , .

,
,
,
.
. , ,
,
.

 7
:

,
, ,
.
,
, .
,
, ,
,
8.
- , , -,
,
. - .
- , , , ,
- ,

.

, ,
, .
,

, .
, , ,

.
. , ,
,
,
. , ,
. , , .
, , -
.
.
,

 .
.
,
.
9.
10
11
II 12
.
.
.
,
, .
, ,

. , ,
.
.

,
. ,
,
.
13. ,

,
, , ,
.
2 1653 .
.
.
, . ,
,
14.
, ,
,
, ,
:
- , , , .

 ,
.
.
. , ,
, .
, ,

.
- , ? ,
.
- , ? ,
. . . ,
.
27 1653
, ,
, , ,
. , ,
. ,
, ,
. ,
,
, :
, , .
, ,
, .
.
, ,

,
. .
, , ,
, , ,

, ,

,
.

 ,
.
. .
- , , !
. . ,
! !
- , ?
, .
?!
- ! ! ! !
,
. ,
,
.
. .
.
,
.
.
, .
, ,

.
, .
.

. , ,
, .

.
.
,
.
, ,
, ,
,
.


, ,

:
.
:
- ! ,
, !
, ,
,
, , ,
! , ,
! ,
. ,
, !
,
, , ,
:
- , ,
,
,
. , ,
, !
, ,
! ,
, , ,
,
, ,
. ,
.
, 15.

.
, ,
:

 ,
.
, , ,
, ,
, : .
, ,
, !
,
. , ,
. , , :
, ,
? , , ,
, ,
. . , ,
, ,
,
, . , ,
- , -
( , ?! ..),
. ,
,
.
:
,
,
, ,
. : ,
, ,
, ,
, .
. , ,
, ,
, , ,
: !
! ,
, :

 ? : :
( . ..) ,
,
, ,
? ,
, 16.

XXXI
, ,
,
, ,
,
.

, ,
.
,
, ,
,
.
, ,
, ,
, , .
, ,
, ,
, ,

, ,
,
.
, .
.

.
IV
-, ,
1.
, ,
,
. ,
, .
, ,
.
10 000 , 1 000 10 000 .

.

 , ,
.
.
, :

, ,
,
, , . .
, ,
. . . . . .
, ,
,
. . . . ,
, , , ,
.
,
. ,
, ,
. ,
, . . . .

.
,
. . . . . ,
, , ,
. , ,
, . ,
,
. . . .
, . . .

,
. . . . ,
,
, , . . . .
,
, ,
. . . .,

 ,
, . .
. . .,
, . . .
. .
. . .
, . . .
, ,
, .
-
. ., , . .

.
. . .
. 2
.
, ,

.

.
,
.
.
.

, .

. ,
,
,
.
, , .
.
500 .
200 .
,

 , ,
, .
,
, ,
. ,
.

I .
,
1645 1676

XVII . . 1670
1680 .


, .
,
. ,
40 .
, ,
. 25 . .
25 , .
, , ,
,
.

, 3.
,
. ,


. :
,
.

. . .
. :
. 15
, ,
, . ,
, ,
, ,

. ,

;
,
:
,
.
, ,

, ,
, :

,
.

.
, ,
.
, ,
.
,
7166, 22.
-,
:
,
,
. ,
.
, ,
. , ,
,
,
,
.
, ,
,

.
,
. ,
, .
, .
,
,
.


.
.
. , .

. ,
. .
.
, , ,
.
,
, .
.
. , ,
.

.
!
, , ,
. .
,
. , -
, , - ,
.
,
, .
, .

,
.

,
. , , ,
.

,

.

, ,
?!

.

.
,
, II II
,

.
,
-
- , ,
,
. , ,
. ,
.
!
***
1653
. .
.
, .
20 ,
, .
21 , ,
. .

,
.
22 ,
.
:
,
, ,
, .

 . .
. .
,
... . .
. . ,
. . .
, . ,
,
, .
. . ,
. .
,
. . .
500 15.

,
, . ,

,
.
. .
.

-. ,
.
4,
, :

.

, . ,
. ,
1 300 ,
. , ,
- .
-,
- ,
,

, .
, ,
. .
.
,
, , 7 000
. ,
,
.
.
,
, ,
. 5
- :



, .
II
:

,

, , ,
, , ,
. ,
, , ,
,
, ,
,
, ,
, ,
, . -
,
, , ,

 , 11 ,
,
, ,
. , ,
, 6
, ,
. ,
. ,
, ,
, .
,
:

, ,
, , .
, ,
, , , .
.
12 .
.
,
,
. -
. , .


.
,
, .
,
. , , .
, ,
.
. , ,
.
.

. ,
.
, , , ,
,
. ,
.
, , .
.
, , , ,
, .
,
. .
, .
. .
. ,
.
, ,
, ,
.
.
. ,
.
. ,
. , .
, ,
:
- , . , ,
-, -. , , .
, . .

, ,
, .

-7.
.

.

,
. .
,
,
.
.
,
.
,
,
,
.
.
, .
, .
.
.
30 30 .
. ,
. , 1661 ,
66 .

III . ,
, ,
,
, -, ,
, , ,
,

.
, ,
,
- ,
.
.
- ? ? .

- , , ,
, , . .
,
.

. ,
,

8, ,
9.
,

, ,
, . ,
20- ,
, -,
,
. , 17 1655
, .
,
10,
, , ,
. .
, .
,
11,
(
),
12, .
, , .
. ,
, .
.
, , ,
. , .
, , , .
. .
, ,
X .

, .
, . , ,
, , .
, ,
, ,
,
.
,

.
, - ,
.
.
.
,
,
- 13, .
,
, .
, ,
1657
.
, ,
, .
, .
, , ,
. . .
,..

. ,
, . , :
,
, ,
. ,
.
.
,

, . . .
.
. . ,
,
. .

. . .
,
.
: . .
, , ,
. . ,
. ,
, ,
, ,
. . .
.
, , .
. ., .
, ,
, :
, ,
, . ,
. . .
, , . . .
. .
.
,
, ,
,
, .
.
,

, :
- . ,
.

 ,
,
:
- .

.
, 3 1657
14.
, .
:

,
, .
, ,
. ,

, , (
..) ,
. ,
.

, ,
,
, .

, ,
, , ,
,
.
.
, , . , ,
.
. .
.
.
,

 , , , .
, , , .
.
, , .
.
,
,
.
, , .
.

XXXII
1656 ,
,
.
X , ,
.
, , , ,
.
.
,

. ,
,
.
, .
, , ,
, , ,
, ,
,
, .
,
, ,
, ,

, ,
, .

, ,
, , ,
, .

,
,
,
.
, ,
, ,
.

 .
:
- , ?
- ,
?
- ,
. ?
- , ? ?
- ?
- ?!
- ?!
- , , ?!
.
. ,
.
, ,
, ,
:
- , : , ,
, , , , .
- ,
.
- .
- .
- , , .
,
.
,
.
,
,
. , :
, ,
,
. ,
,

-
,

, ,
. ,

. ,
,
,
.
(. ..),
,
,
,
1.
:
,

, ,
,
, , , :

.
,
, ,
,
. ,
, -
.
,
.

.2
-
?
, , ,
3 ,
, ,

 ,
.
,
:
2 .
,
: ,
, .
, ,
, ,
. ,
, ,
: , ,
(), . ,
, , ,
, , ,
. ,
, ,
.

,
-:
, ,
, , , ,
, ,
, ,
, ,
, ,
, ,
, .
, , ,
,
,
, , ,
.

 ,
. ,
,
, ,
, .
, ,
, ,
,
, ,
.
-. ,
,
,
.
- ?
- , !
- !
- ,
!
- , . !
- !
- !

, .
.
, ,
, ,
.
.

. 1657
,

, 45-
. -
.

. , ,
. ,

 ,
, -
, .
.
,

, .
,

.
, II -
,
, .
5 .
. .
,
. ,
, .
, , ,
,
, , .
, , ,
,
, ,
.
, , ,
,
.

- -,

.
, ,
, . , ,
,
,
, ,
.

 ,
,
,
. .
, ,
, ,
,
. , ,
.
,
.
. ,
. , ,
, .

, ,

. -
. .
- , ,
, ,
.
- , ,

, , , ,
. , .
- , , ,
, .
,
.
,
6
.
,
,
.
,
. .

, ,
, ,
:
- ,
. ,
. , ,
.
.
.
,
.

, . , ,
:
- .
, .
.
- , , , .
, .
. , ,
.

.
.
-
,
. , ,
. , ,
.
, , ,
, .
, ,
:
- ,
. , . .
:
- ,
, ,

 . , , ,
, .
, ,
. .
,
, .
,
, .
.
. ,
. , ,
, ,
,
,
, ,
, :
-
, ,
, ,
. .
. ,
,
. , .
.

, ,
,
.
.

.
, , .
, ,
:
- ,
, , ,
,
, .

 , .
-
. , ,

.
. ,
, ,

,
. ,
, .
, , . ,
, ,
.
- , , , ,
. ,
. ,
. , ,
. ,
, .

.
,
, , 20 000
. , ,
.

9 . ,
.
. ,
,
,
.
.
. .
. .
:
- ,
. ,

 .
, ,
, .
, ,
, -.
, ,
, , ,
,
, , .
,
. .
.
,
. , ,
, :
- , .
.
, ,
. ? -

,
. ,
, ,
, , ,
,
,
. ,


.
, ,
.
,
. , ,
, ,
, .
, !
. :
.

 .
.
!
,
. . ,
.

:
- ,
. , , .
.
.
, .
, . ,
, . .
.

. , 7.
. , ,
, ,
.
, - , -
,
, ,
.
, ,
,
700 ,
. ,
,
.
IV , -,
,
.
,
, , .
:
- , ,
.

 8,
,
. :
- .
, .
1 1657 , ,

, , ,
,
.
.
.
9,
, :
22 (1 . .) ,
:
.
:
.
, , .
. ,
. . ,
. ,
, ,
,
. , ,
. ,
, !
,
, :
, ,
.
, ,
. ,
. .
!


,
.
, , ,
, . ,
. - , ,
, .
.

, .
,
- .
.

. .
.
Augustus 6 reggel hala meg az Kozak hetman Chilminczki,
vecsernyekor kezdenek harangozni ( 6
, ),
.
Efter att ha tillbringat fem dagar utan sprk, den sjtte dagen
27 juli lugnade ( , 27
( . ..) ),
.
27
, ,
,
.
27 ,
,
, 10 .

 .
XVII .
.

XXXIII
,
, , ,
, .
, .

.
.
, ,
, .
,
, - ,
, -
. ,

, . .
- , , ? ?
.
- , .
. .
.
, , .
-
. , ,
, , ,
, . , ,
, , ,
, :
- . . , , ?
- , . , .
:
- , ?
- , . .
.
,
.
, .

- , ,
- . , . ,
, , , .
, , :
- , , ?
.
- , , , . ,
-, , ,
. ,
.
.
- ,
? . ,
, . ,
. . .
- , .
, . ,
. ,
.
- , ,
. . ? ?
. . , ,
? , , .
, . ,
. .
. . .
? . .
? ?
- , ,
, . . ,
, . , ,
.
- , ? .
, , ?
. ,
, . .
- , , , .
, . ?
?

- , . . ,
, . . , .
, . ,
. , :
- .
- , ? .
- , .
.
, . 1.
***
, .
.
, ,
, - .
, ,
, ,

, .
, , , .
, , ,
,
.
.
- , , .
.
- , 2 ,
. , .
- , , ,
. ,
, .
.
, , .

.
,
.
,
. ,

, ,
. ,
, .
,
.
, ,
,
.
,
4,
. , .
- ?
. ,
, ?
- ? .
, , . .
,
, :
- , , . .
, .
-, :
- , . .
, , .
. .
, .
- , , ?
, .
- , . ,
.
,
, , .
- , , , ,
. ,
.
4 1658 , ,
.
.
.
.

 ,
. .
, ,
, ,
, .
,
,
,
. ,
,
, ,
.
.
, ,
. , ,
, , , ,
, , .
, .
.
- , ? ,
.
- , , , , . ,
.
,
4.
,
, ,
.
, .

,
.
,
, .
, ,
.
,
.

, ,
.
,
.
***
,
, .
.

.
, ,
, ,
. ,
, , .
,
, .
.
, .
, .
, ,
,
. ,
.
, ,
,
, ,
.
,
.
, .
, ,
.

, .
, , 10 11 ,
.
,

 ,
.
, ,
.
. , ,
,
.
, .
, , . .
- , , , . ,
,
.
, .
.

,
.
,
. ,
.
.
- , !
, .
- ! ! .
,
.
- , . ,
, .
,
. ,
.
.
.
. .

.
.
. ,
,

 ,
. ,
, .
-.
.
,.
, .
- , , , , ,
.
, .
,
,
, ,
. .
, . ,
,

, , ,
,
. .
,
,
. 5,
, .
,
, .
6.
,
,
.
.
.

***

- .
.
.
.
.
.
-, ,
, 1909 .
,
, .

 ,
, , ,

,
.
----
.
, .
,
,
.
, ,
.
,
, .
.

. ..

7

!
.
,
. :
!
. !
,
, , .

, .
, ,

,
,

, ,
-, -, -
.
,
, ,
- .
, , ,

.

,
.
, ,

.
,
,

, ,
, . ,
,
!


. ..
,

!

. ,
. :
!
. !

, , ,
.
,
. ,
,

, -

, ,
-, -, ,
.
,
, ,
. ,
, ,
.
,
.

 ,
,

.
,
,

, , -
, . ,
,
,
!


I
1

(.
,
.
Pohrebyszcze,
Pogrebischtsche, Pogrebishchye, Prhobisht). ,
.
. 1569
. 1629
6 000 , -
. 1648
. 1649-
, ,
.
2

.
3

(. ).
.
1377 . 1424
. 1519
. 1651
,
.
4

(. ). .
1467 ,
. :
80 .
50 , 65 . 1588
. 1639

. 1674 1699
.
5

(. Aleksander Koniecpolski). 1641

. 1651
, , , ,
, . - ,
.

(. Bogusaw
Radziwi, . Boguslavas Radvila). 3 1620 ,
31 1669 . ,
, , ,
, ,
.

XVII
7

( )
, .

.

, , .

 ,
8

(. , . Lubomirscy).
.
. XVII
.
, ,
.

I (. Groer Kurfrst Friedrich
Wilhelm von Brandenburg). 16 1620 --,
29 1688 .
, - .
10

(.
Albrycht Stanisaw Radziwi). 1 1595
. 12 1656 . 1619
, 1623 ,
.
,

 ,
1632 1656 .

11

. : // ,
11. 1882.
12

() (. Jerzy Sebastian
Lubomirski). 20 1616 , 31 1667 . ,
, 1647 , 1650 , 1658
. ,
1648 1666 , ,
.
.
, .
,
. ,
, ,

.
. ,
1667 .

II
1

.
() . , 1641
.
,
, . ,
, . 1651
- .
,

 .
2

. V IX .

(.
) 25
. ,
. 4 050
2001 . 20- XVII .
,
. 1648
.
4

, , , .
kanchuk. , ,
, .
5

(.) - .

(.) - .

(.) .

(. ).
,
.
205 000 2010 .
1032 ,
. .
, ,
. XIV
(1362),
(1569). ,
. XVII XVIII
. 1712 ,
1774 .
10

(. ).
. 16 1651 . ,

 . 1648
, 1649 .
11

(.
). ,
. 17 1655
. 1649 , 1652
, 1654 1655
.
.
.
. 1653
, ,
.
- 1654 1667
20 000 . ,
1654 . 1655
. ,
.
.
12

(. , . )
,
. 108 800 2010 .
1155 :
( ..) .
.
XIV ,
1566 ,
(1569) .
1793
. 1918- 1920
.
13

. .
. 1660
-, -, .
1649 , 1656 , 1657
,
.
.

. 1660 ,
-,
, .

 .
.
14

(. , . )
,
. 483 300 2010 .
1142
, , , , ,
:
,
, , .

1335 . 1569 ,
,
, . 1595 1596
. 1648-
, 1649- . 1651-
1654 . XVII
. 1730
-
. 1772
1775- II
.. -, ,
.
15

(. , . )
.
1380 . XVIII
,
. .
, 1648 1651

.
16

, . .
. 360 918 2011 .
1267
. ,
. 1772
.
17

(. ) ,
58 105 ,

 .
13 800 2010 .
1512
. 1793 .
1967 . 1976
.

III
1

, .
, . ,
-.
2

(1618 1648)
,
, .
,
.
: (1618 1625), (1625 1629),
(1630 1635) - (1635 1648).
:
, (1555 1648),
(1628 1631), - (1632 1634)
- 1600 1629- 1655 .

, , , .
:
, , , , , ,
, ,
, , , ,
.
, . ,
,
, ,
.
15 24 1648 -
:
,
, .
,
,
,
-

.
,

,
, .

 ,
.
( ),
, ,
, .
,
, cuius regio,
eius religio ( , ) .
,
,
, , ,
. ,
, ,
, .

. . 1633 .

- .
3

XIII .
,
. 1483 .
.

. 1570 -
, . 1648 IV

2 000 , ,
.
4

(. ).
, 1650
4 1659
. , ,
, . ,
.
5

(. ).

. 1655

. 1657
,
.

30 1659 - . ,
,
- ,
, 1670 ,
(1658 ) (1660 ) .
6

(. ).
1630 , 1719-. ,
,
.
7

XII . XVII ,
, , , ,
, .
.
8

() (. Daniel Czapliski).
. 1660 .

. .
1639
, : Manu facta,
manu destruo , .
, ,
.
IV . ,
,
, .

1647 .

307,1 72 .
, 4,266 .
50 . 1/8
. pondus , . ,
, 96 409,5 .

IV
1

(.) - .

(.)
, , .
3

(.) - .

.
39 146 2001 .
,
14 ,
19 1651 .
5

.: .., .., ..
. XV XVII . .:
- , 2006. . 198.
6

(. ).
.
8 027 2001 .
1450 .

- -
.
- ,
- 1240 .
1597
.
.
2 1675 -
.
.
,
, ,
. - ,
, .

1. ( ). 2.
. ( ).
3. . 4. . 5. . 6.
. 7. . 8. . 9.
400- .
10. . 11. 2000- .
12. . 13. . 14.
. 15. ( , ). 16.
. 17. . 18.
. 19. . 20. .
21. . 22. . 23. .
24. . 25. . 26. .

- ,
. . .
.
8

(. ) XVI XVIII
, , .
, , , .
,
. --
, .
9

( ?) - (. Kostka
Napierski). .

. , ,
IV,
, .
, - ,
. .:
Przybos A., Materialy do powstania Kostki Napierskiego 1651, Wrszawa, 1951;
Szczotka S., Powstanie chlopskie pod wodza Kostki Napierskiego. Wrszawa,
1951.
10

(. Czorsztyn) ,

. 7 143 2004 .
1246
. XIV III .
1433 , .
1651 ,
-. 14 ,
,
, . 24
, ,
. -
.
11

(. Wojewdztwo smoleskie)
, 1569
. -
, ,
, .

12

, .
2010 53 700 .
,
1137
. 1610
III. 1654
.
13

V
1

(. Wojsko kwarciane)
, 1562- 1652 . 1562
III ,

,
. ,
.
.
XVII
, (
omputatio , ; , ,
omput , ). Wojsko komputowe,

 , ,
, .
, ,
, ,
,
.
2

, (. )
, 1527
. (15521557, 15711574 1581
1585 .) , 40 ,
- ,
XVI .

,
.
. ,
, . 1600
,
XVIII , (1607 .),
,
. XVI
.

,
. 1672
2 000 , ,
.
,
1672 1673 , .
XIX
.
,
, .
3

- ,
. ,
10 000 , ,
5 000, 4 000.
, , .
-, , ,
, , .
XIV XV
,

 .
, ,
. ,

,
. 1428
1438 . XVI .
- , XIV XV

( ?).
XVIII
, 1797 . I
-.
4

(. ) -
, .
. ,
. 494 .
, , , .
5

, (. Nureddin, ) .
, , .
, ,
.
II .
,
.
, ,
-.
, .
6

(. )
. 1 437
2001 . 1503 ,

.
.
, , ,
. 20 1651
,
.

,
folwark, Vorwerk, ,
.
8

,
XVI .
(1590 1646). , , III (1629
1696), 1666 ,
1668 ,
1674 .
9

10

. 19 1651 .
.: , 5656/II, 29 29.
11

27
1651 . .: ,
300.29/135, 348 349.
12

(. )
.
(1515 1585), V
1547 -
, ,
.
13

.: .. -: 11 ., 12 . / .:
.. () . .: , 1991. . 9. . 1. 1996.
. 272 282.
14

.
15

(. )
.
16

(. ) ,
.
1651 .
- ,
.

,

 , , .

-, 1914
.
, , ,
. 1967
. 80-90

. 1991

.
17

(. )

. 702 2001 .

VI
1

-,
- (taraq
, , tama ). ,
, , .
- ..

XVIII . . 192 200.
2

.: // , 9. 1882.

VII
1

(-
, Qorban byrme, yd-l-dx; -
du l-A).

( -).



. , ,
.
,
, . ,
,
. , .
, ,
, .
2

, kiafir. ,
, .
, , , , .
3

I ( brhm-i evvel, . Birinci

brahim). , 1640 1648 .
5 1615 , 12 1648 .
, ,
, - ,
.
4

IV (. , Mehmed-i rbi, .
Drdnc Mehmet, Avc Sultan Mehmet). ,
2 1642 ,
1687 , 6 1693 .

I
5

IV

(. Trakai, . Troki).
. 2010 5 266 . 60%
, 20% , 20% , ,
.

 XIII , 1316 1332

. ,
, 1337 ,
,
. 1350
, .
.
1410 , 1430-.
:
, XIV XVII .
: (
, ), ( , ,
), - (-
, ).

(. Lida, ).
.
2010 97 600 .
1323
. XIV XVI

.

. ,

(1475 ), (.
II 19 1783 ),
1941 ,
(1941 1944 )
1944 .
8

, ()
.
.

(),
.
,
, . ,
,
.
1443 ,
,
-
, , .
9

, , XIII
.

10

(. Eski Qrm, )
, .

, ,
,
Solcati. ,
.
- qrm , qr , , -m
I .
solcata , . ,
: ,
, , .
.

, .
XIII XIV .
, .
.

. , ,
. ,
, ,
-,
-, . 1475
.
-, Eski
.
.

, 1805 114 .
,
.
11

-, ufut Qale, , -, , - .
2,5
.
-.
, ufut ,
qale .
XIX ,
.. .
-

 ,
.

,
. XIX -
. .
-
.
, ,
,
- 1437
. ( )
, .
, ,
.
, ,
.
12

:
.
(. Qala)
, , .
,
.
.
.
() . .
.
13

,
. ,

. ,
XVII

: Be
. ,
, .
,
.
,
33- -,

I ,
;

 , .
:
; , , ,
, .
14

- (. Nur Devlet, )
, 1466 1467, 1467 1469, 1475 1476 .,
1486 1490 . -
. . 1466- 1469- .
1479 . , -
,
.
- . 1479
III. 1480
. 1486
.

-.
- III -,
,
, .

III -.
- . 1498
. 1503
. 1505
.
15

I (. I Meli Geray,
). , 1445 , 1515-.
, .
. 1467
-, .
,
. 1475
,
, II
. 1478
,
.
1478
, ,
, .
III, -


. ,
,
, , .

- ,
1482 . 1502
, .
.
,
. ,
. 1512
,
, , .
,
.
I ( -)
-, . ,
I ,
.
16

(.
, Qasym xanl, ) . 1452
1681 .
. -
, . - ,
- .
- ,
, ,
. -,
-
-.
17

( , ) ,
,
XV ,
.
,

.
, .
-.
- I (1435 1465).

18

1266
-, ,
(), .
1357 (), 1365
() .
(), Consulatus Gorzoni
(), Consulatus Pertinice (), Consulatus Jalite (),
Consulatus Lusce () ( ).
XIV
Repubblica di Genova
.
, , , ,
, , , , ,
.
19

, ,
,
. :
(. ,) .
-, .
(. ) ,
, .
, , .
.
( . ) , , ,
.
.
- (. , . Kaptan- derya)
.
, ,
. - ( ,
)
. ,
.
(. paa, . ).
.
.
,
.
: -
- - .
, ,
, .
- -

 , .
-, , - ,
,
.
.
,
.
1934
.
20

(. Topkap)
XIX , 1475
1478 .
, top
, kap . ,
Serai , Serail,
, Saray.
-

Ayasofya ,
.
21

, (. yenieri )
.
I 1365 .
12 16 .
( )
, , , , ,
.
, ,
, , .
, -,
.
.
, , ,
. .
1683 .
.
,
. .
, .
, ,
.
,

 .
.
22

,
.
. ,
,
.
23

II (. Byezd-i sn, kinci Bayezid)

1447 , 1512-. II ,
1481 1512 .
,
, , , .
- .
,
. 25 1512
, 26 1512 , . , .
.
.

.
24

(. Qarasuvbazar).

() (). , 1624, 1628, 1630,
1675 . 1944
. 42- .
25

- (. qmescit, ).
,
,
, -, , aq , mescit .
- -,
.
, . , ,
. , ,
, ,
.
26

, ( . , )
.

26

- .
, , : , , , .
-
, . -
(. 21).
,
,
.
. -
, ,
-, .
.
XVI XVII -
,
.
27

. : .. .
. 2- . I.
XVIII . . : ..
. ., XXI, 2005. 540 ., . 246.

VIII
1

() ()

(Headman) (Hauptmann), (Hejtman),
(Hetman), (tmonas). , ,
, haupt- , , mann
.
, .
.

1497 : ,
1521 .
1503 ,
1529 . ,
.

.
- 1637 1638
. 1648
,

 . 1654
.
2

.: , ,
35. .
3

() . - Silistre Eyaleti,
.
.
, , , ,
, (-), ().
,
, ( ).
,
, , .
4

XVII ,
. ., , Nova Mappa
Geographica Maris Assoviensis vel de Zabache et Paludis Maeotidis, accurate
aeri incise et in luce edita per Matthaeum Seutter chalcograph.
,
, . ,
XVIII .

XVII , -, .. ,
..
(1663 1724) .

. . .,
1650. ,
, . 62. 9. 340.
( ).
6

,
, ,
.
7

, ,
. ,
.
, -, .
8

(. ) ,
24 000
2010 . 996 ,

.

IX
1

-, -

,
. .
. ,

,
, ,
, -, .
, -
.
, ,
,
.
, XIII
, .
,
.

. ,
, , -,
, -
. .

- -- (.
, . Det-i Qpaq, . -, .
, , . c , .
, Dteqpaq, . Dashti-qipchoq),
.
, ,
- ,
.
XI XVI .
, , , , .

: , , , , , ,
.
,
, .
3

,
, ,
.
,
, . -,
.
4

,
, ,
.
III IV ,
-.
,
.
,
-
.
-
.

, 30 1651 ,
,
.
.
1 VII.

X
1

. 4 1651 , .
2

Te Deum . Te
Deum laudamus, , , .
, IV ,
,
,
.

.
3

,
,
. .
4

.: .
, 5656/II, 3, . 164 164 .
. : .
1651 .
5

.: .
, 5656/II, 2, . 110 111 .
.
: 6 2 . .
6

.: , 300.29/135,
. 364 365 . .

XI
1

, Schanze , .
, ,
.

redoute .
.
.
3

. 1614 ,
, , ,

.
, , .
,
, 5.
4

- , .

,
, .
.
6

(.) - ,
.
7

, . .: , ,
. , .

XII
1

(. Ugoda Kurukowska),
,
6 1625
.
,
,
.
:
- ,
, ,
;
6 000 ,
,
, ,

;
, ,
, ;

 , , :
, ,
, ;
;
, ,
;
, ,
, , ,
.
,
12 .
2

, ,

1651 .
:
.
1660 , , 1655 .
1660
. .
.
, (. Nobilitacja) nobilis
, , , .
,
, ,
,

.
, ,
Volumina Legum.
3

(. Zygmunt Przyjemski).
1610 .
3 1652 ,
.
(1649 1650), , 1650 1652
.
3 500
,
.

, 24 .

, ,
.
. . IX-1 -
.. . 296.
6

,
, -, . ,
, , .
, 1910 1914 , 1970
1989
,
. .
7

- -,
, .
, , -
. , , .
-
.
1654 ,
.
.
8

.
9

(-. Mitr-, , ).
,
. , .

 .
,
.
,
.
: , , ,
.
,
.
, ,
. ,
, .
,
.
()
: , , ,
.
,
-,
(vera iurisdictio).
Pontificalia insignia VI
, :
, , ,
, ,
.

,
.

 1715

10

-, treis ,
keros .
,
.
.
-.
,
.
.

 , ,
, ,
.
.

.
, .
, , , .
. .
,
, , .

, .
,
,
.
,
,
.
, , ,
.
, , .
11

12

, ,
,
. ,
, . , -,
, -,
, , ,
,

 . ,
, , ,
, ,
,
, .

XIII
1

( Janusz Radziwi, . Jonuas Radvila,

). 2 1612 , 31 1655
.
. (1642 1652),
(1646 1654), (1654
1655), .
1648 1651 . 1655
,
,
, .

.
. -
.
2

-
. -.
XVI XVII
, 1661 ,
,
1654 , , II 1697 .
,
.

()

(. )
. 2010 7 000 .
1505 ,

. XVI
, 1646
.
1648 1651 .
31 1649 ,
.
. 6 1651 ,

.
4

- (. Wincenty Korwin Gosiewski).

1620 , 29 1662 . -
, .
.
, 1646
, 1650- . 1651
.
,
. 1652 . 1654
.
- 1654 1667 .
,
. 1662
- .

, - .
27 . 5
.
6

(. )
. ,

-. ,
16 26 1660

, , .
, ,
. :
- -,
-.
- ,

, .

XIV
1

(. ) . .
22 570 571 . 8 632 .
,
.
.
. , 124 , , 224
, ,
, . ,
, , ,
. , - , .

. -, 622
, .
.
.
632
, , ,
, .
, , , , ,
,
. - ,

 , .
, .
2

(. ) , .

. .
.
3

1640-
,
.
,
.

, . ,
1654
, ,
, ,
. ,
20 30 XVII ,
.
4

(. Regimentum, . Regimentarz),
XVII XVIII
, .
, . XVII

.
5

. ; , .

.
19 1647 - .
. 1656 .
, ,
, -.
- .

1650 .
,
.
: 1653
, - ,

, , X
XII .
7

1649 1660 .

,
, .
14 : , ,
, , ,
, , , ,
, , , .
III
, - .
, .

. ,
.
. ,
. ,

. IV
.
.

.
,

II II
- VIII.

, 1872

 ,
. 1644
,
. 1651

. 1656 -
. -
. 1930 ,
, , ,
, .
.
9

, ,

, XIII .
XV :
,
- .
,
, 1206 .

, , XVIII
. , XVI XVII ,
, ,
- .
,
.
, ,
1671 . 1715
I .
. 1761 , ,

-.
.
-
. .
( 20 000 ),
,
, , ,
.
.
, , 2-3 .
:

 ( ).
.

.

.
10

, , ,
, :
, .

XV
1

XVI
1

(.

) ,
1656 .
- 1654 1667 . 1658
, 1658- .

 . 1662
, , 1663-,

.
.
2

.
, . 1671 .

. . ()
, . , ,
, , ,
. .

. ,
. ,
, . ,
, .
, 1671 , -
.
3

-: .

- ,
. 2003 2 389
.
8

- ,
, .
50 500 2004 .

XVII
1

( ) ,
.
. .

( )
,
. 8 951 2007 .
XVI
.
.
, , .
XVI ,
, .
, .
1648
. , 20 21 1653

1664
.
1667 .
XVIII
1797 .
1795
1811 .
3

(. ).
,
. 18 800 2007 .
,
3- . ,
, ,
, .
- 1545 .
4

(. ).
,
. 2007 875 .
, -, ,
, -
. , ,
, ,
.
XVII
,
,
.
, .
.
1653 ,

 .
1657 . 1664
,
.
, , .
1659
.

.. . .
1845. , .
5

.
6

, .
7

. 40 , ,
.
. , ,
,
,
.


.

() .
, ,
, ,
,
.
40 ,
.
,
.
2002
,
, ,
. . .
8

(. ) , .
.
, ,
.
, ,
, , .
.
.
9

(. , , ) ,
. 717 , 502
. 22 800 .

.
.
.
, , .
10 15 20 .
, 70 ,
. ,
.

XVIII
1

, .
. , , .
2

, ,
. ,

 , . ,
,

. : ,
, .
, ,
, .
:
, ,
.
3

. .
. . , , , , ; , .
, . . , ,
. . , . . . .;
. . : , , (
, ) : , ,
. , , , .
4

, .
.
. ,
, , , , , .
, , ,
, . , .
.

,
, , .
5

XV XVI ,
, , .
40%
. ,
.
7

28 (15 . .).
, , ,
. ,
.
.

.
, XI . . , ().
8

, .

 , , 14 .
, 19 .
29 .
,
,
1164 .

.
:
.
,
.
.
, .
: .
, .
.
. 19
,
.
.
, ,
.
, ,
,
.
,
() V (13 50 . . .) .
. ,
, .
, .
,
. , , ,
, .
,
:
, , .
.
, ,
, , .
, ,
.
I 545
.

 (. Keramion
), ,
.
:
, , ,
.
, ,
( . Acheiropoiitos, )
,
..
15 944 I ,
,
.
16 .
1204 . . ,
,
XI , , ,
.
, ,
.
,
.
1204 .
, XIII ,
,
.
XVI XVII .
,
.
XIV ,

.
,
.

 .
- . XIV . ,

9

XIX
1.

,
.
2004 5 252 .
1399 .
2.

, : , , ,
, , , , ,
. ,
, Zapusty, Faiangy, Masopust,
Pustni teden, , ,
.

, .
, .
, .

 , .

.

(), . ,
, , ,
, , .
, . 2013
11 17 .
3.

, Pascha, ,
Pesah, .
, -

.
- , .
2013- 31 , 5 . 1651
12 .
4

, ,
- [].
,
.
50- ,
.
, ,
. ,
, , 2:1,
50 .

. , XV
,

, . ,
, .
1 ,
14 .
910 . ,
,
.
, .
- .
.
,
, .
, .

, 1401 .

6

, .

, ,
, XVII , , ,

 . ,
.
. .
, .
, .
, ,
, 30- 40- XVII .
. 10 1636
: 5
, .

.
, ,
.
9

. ,
,
. , . ,
. ,
, , .
.
, , .
, ,
,
. .
.
, .
.
10

(. ) ,
.
2001 14643 .

 ,
. ,
.
1083 .
1648
1764 .
, ,
, , , . 1709
.
11

(. ) ,
.
2001 3983 .
1552 ,
XVII .
1648 , - ,
.
12

(. )
.
, . 2012
28 487 .
1576
. 1616
, ,
. 1620-
. , ,
. 1625
. 1635
. 1640
. 273
1500 .

.
1648 - ,
, .
1649 . 1654

. .
, ,
. ,
.
.

13

(. )
. .
2001 13 802 .
1142 .

.
. -
XIV .
XVII . 1644
. 1793
.
1793
II
23 160 ,
-.
14

(. ), ,
.
2001 33 200 .
XIV ,
. ,
- (
), . 30- XV
. 1482
- .

. 1588 300

- .
, ,
.
15

(. ).
, ,
. 2001 39 700 .

. 988

.

.
, 1240 -.
XVIII .
, .

 1157 ,
, .
1658
.
16

(. ). ,
. 2001
18 009 .
XI ,
II , ,
. , ,
,
, XVII .
17

(. ).
. 2001 1 879 .
1600 .
18

(. ). ,
. 2001
2 708 .

XX
1

1591 .
,
. 2001 5 067 .
, . ,

, 1591
.
2

. ,
. , towarzysz, ,
.
(- poczet
). ,
. ,
,
, .
, .
XVI . XVII

 . ,
,
. ,
.
. ,
, .
.
3

. , , ,
, .
.

primas, .
-
, ,
.
.
- , ,

, ,
.
5

regimentum, - regimentarz.
XVII XVIII ,
,
,
- . XVII
,
.

 , ,
.
6

.
20 , 4-, 5-.
,
200 . , ,
. XVI XVII
. , .
7

(. ). ,

. 2001 485 .
8

(. Sebastian Machowski).
. 1672 . , ,
- . -
1655 1660 - 1654 1667 .
1664
. ,
. ,
,

,
, ,
.
9

(). ,
18 1669 .
1633 ,
1639, 1643, 1643,
1653, 1668 .

.
,
, XV .
,
. ,
.
, ,
, ,
.
,
.


10

(. ).
. 2001
1 667 .

XXI
1

(.
) .
2001 1 852 .
2

,
.

XXII
1

(. Reiter, ). -,
Schwarze Reiter .
XVI XVII .

-, ,
( 1546 1557 .,
,
V).
,
. ,
schwarz
. , V, ,
, , .

,
. ,

 , .
, schwarz
.
, .
,
. .
, , ,
. ,
, , .
,
.
2

. XVI
XVIII . ,
, 5 6 .
,
.

. XVI
3

I, 487 465 . . ,
, 480
. , .
.
,

. ,
. ,
.
, , ,
, .
:
! ,
?
, , ,
.
4

, 1596
-
.
.
5

, -,
linstock. ,
, ,
.
,
,
.

. ,
, . , 1990 .
-

(. )
.
2001 1 909 .
7

.
.
, ,
. :
, , -
, .
.

. ,
.
, 3,5 .
, .
: ,
,
.

 .
- 2009 .

 XXIII
1

, - Warszawa ,
. 523 2, 2012
1 810 598 .
XIV Warseuiensis
(1321) Varschewia (1342), XV Warschouia (1482).
, Warszawa
Wars , Sawa,
. .
1596 ,
III ,

1791 .

, - Vilnius, - Wilno.
. 394 2.
2011 538 968 . 1918

 ,
. 1919 1939

. , 1323
,
.
1579
, Almae Academia et Universitas Vilnensis
Societatis Jesu ( ).
, .
1795 .

, 1576.
. (1541-1622)
3

: ,
, 5, . 917 920. .
4

.
1 -. 1
= 7,12 ; 1 = 2,75 ; 1
= 3,77 ; 1 ( XIX .) = 4 .
5

.
V . 482.

. , ,
, , .

1637 1642 .
.
,
.
,
. 1645
.
, .
, -
1654 ,
.
8

, 40-
XVII . . 1648
,
. 1649 II
. 1650- ()
. 1651-

. .
-
,
. .
9

,
.
. XIV

 XV , , XI .
.
1526
, . 1787
II ,
, . 1790
.

, .
57 .
1844 I
.
70 .

. , , ,
, , ,
.
600 . 1917
, 1918- . 1922
.
1992 .

-
.
, ,
,
, 9
2004

. ,
, - .

 , 1912

 ,
2010
10

:
, ,
, .
,
( ). , , .
45 48.
, .
.: .. . / .. .:
.. , 2008, . 69. ISBN 978-966-02-4850.
11

(.
). , . 445.
12

.
, , ,
XVI XVIII .
() ,
,
.

 -
, ,
, .
(-
), , , .
, , .
: (),
.
13

: .

14

,
-, :
.

XXIV
1

? ?

. 2
.
3

? ? 2
.
4

, .

, .

.
.
9

- .
(- dobra stoowe).
,
. , 1588
III :
,
,
,
,
,
. ,
.

 XXV
1

.
- .
2

- ,
.
.
, ,
.

,

. , ,
.

, Arbor mundi,
, ,
. , ,
, .
,
,
,
. : , 12 ,
4 , 12 , 4 . .
,
,
, , . . , ,
, ,
, , -, ,
, -,
: ,
.

. .

XVII
7

, 11
.
: 6 , 7 , 11
, 20
, 9 , 7
, 25
.
8

, . ,
,
.
,
IV :
, , . ,

, .

 ,
.

, .
,
.
, .

, .
, . ,
,

 . , ,
: , .

,
.

, VII .

,
.

.
10

XXVI
1

, : ,
, (. )
270
, ,
345 .
, .
, ,

, .
. ,
:
19 ;
22 , ;
11 . .
, , .

,
, ,
, , . ,
.
,
.
, ,
. ,
, ,
.
.
, ,
, , ,
, , , .
. ,
,
. 1087
(), .

, .
, , XIII

.
,
, .
,
: .
,
()
.
: ,
, , ,
.
, ,
, , .
3

, :
, ; : , .
4

-
,
XVI XVII
, , ,
. ,
.
, , .
,
.
5

, ,
XVIII ,
: , , , .
,
:
1658 1659 1659
.
6

,

.
. .
.

. ,
. .

 ,
.
7

.
,
, ,

. , ,
, ,
.
8

.
, .
.
.
. ,
.
.
9

, , .
, .
,
.
10

- ,
. ,
, ,
.
.
.
.
11

,
,
, ,
,
.
.
, ,
, .
, , ,
.

 , .
.
12

, .
.
. ,
,
,
.
,

.
13

,
piaffer, , .
.
, .

. , ,
.
. ,
, .

XXVII
1

,
.
365,2425 97 400 .

XIII 4 1582 . , 4
, , , ,
15 . ,
10 . ,
, 5 (15) 1582
,
, (. .).
12
28 31 .
2

(. bis sextus )
,
366 ,
.
, . ,
,

 , 365 5 48 46 .

(365,25 ) 11 14 . 11
14 128 .

, . XVI
10 21 ,
.

, 1582 XIII
. ,
. -
, ,
, 100.
, 400.
, :
4, 100, 400. ,
4, 100, 400.
, ,
. , 1700, 1800, 1900
, 100 400. 1600 2000
, 400. 2100, 2200 2300
.
3

,
.
. ,
, .
, , .
,
: . ,
, .
, .
.
, - , ,
, . ,
. ,
, , ,
.

, .
,
, ,
. ,

 . ,
- , ,
, .
, .
: 29
, : , ,
, . , ; ,
. . ,
. ; ;
. , .
, , . .
; , .
.
,
.

, ,
.
, . 29
,
, ,
, . ,
.
, .
4

(. Oliver Cromwell). 25 1599

, 3 1658 . ,
. 1643 1650 , 1650 1653
-, 1653 1658 - ,
.
, ,
.
,
, . 1649
,
. .
, -
. , ,
. , ,
. ,
59- , ,
.
- II

 , .
,
, .

1656
5

I, (. Charles I of England). 19
1600 , 30 1649 . ,
. 1629 11
. ,
1642 . ,

.
VIII.

 I
6

(. La fronde),
.
, 1648 1653 .
, , .
,
.
7

(.
), .
, 1659 .
1649
. ,

 . ,
.

().
1641
, . .
,
. 1657 ,
. ,
1658 , ,
. ,
,
. 1 1658 , ,
.
,
, .

, .
( ,
15 1708 )
,
.
1708 I .
,
XII.
, .
.
,
. ,
, . 15
1708 . ,
- .

, (1595
1661),
1634- 13 1653 . ,
, , ,
,
, , ,
. ,
,
. ,
,
, , , , ,
.
47 , 19
.

, - ( 1667 . ..)
-,
.
.
. - -
.
, ,
, .
.
,
.
. 1652
.
,
. .
.
,
. .
,
. .
,
, , .
,
12- .
,
, .
-
. ,

 , .
.
,
, , .
.

, - Vasile Lupu
1595 1661
1634 1653
( ud , ,
, ). ,
. 342 . ,

. , .
9

10

(. ).
. 968 2001
. 1652
.
11

( ).
. 2001
17 274 . 989 ,
1146 -
.
. 1500
. ( 1 1605 27 1606 )

 I, , .

1606 1607 .
(1727 1779), (1779 1924) .
16 1925
.
12

(. ). ,

. 2001 6 186 .
XVI
, .
1647 -
.
XVII .
XVIII XIX ,
, . 1919
. , , 1921
.
,
.
13

(,
, ),
. ,
1670 . ,
. 1652
.
, ,
, ,
, ,

. .

.

.
. 27 1670

, ,
, .
,
. ,
. ,

 .
. .
14

,
XVII .
, , :
, .
, , , , ,
.
.
.
15

. 161 . -

.

. , ,
.
16

(. , ).
, .
,
.
17

,
.
, 1649
, ,
.
- 1652

.

XXVIII
1

11 1888
900- .
,
1840-
. ,
, (
II - 1873 , 1904

, 1862 )
.
, , ,
, .
,
, ,
-. , ,
, .
: ,
.
,

.
: , , , , .
1879 1600
, 25 600 ,

 . , ,
. 1885
.
. 1919
1924 .
2005-
. , -
.

, ,
, . ,
- - , , .
, , ,
, ,

 .


, , .
3

1 2 1652

. ,
30 000 - 20-
, .
,
.

.
, ,
.
, 10 10
-, , ,
,
.
, ,
, .
.
, ,
, ,
,
. .
,
( , ,
)
11 000, .
,
, ,
, ,
,
.
,
,
.
.
-, , .
,
, , . ,
,
, .

, , ,
. ,
.

,
.
2000 ,
2 142 .
-
, .
.
. 1500
,
, , 1600
, 1720 -.
,
.

 -
,
, :
, , bujuk,
, .
, ,
-.
, 200 ,
.

, -
. 1653 .
.
, .
1653
, , .
1653
,
.
. ,
, .
.
,
. , ,
, ,
,
.
,
.

 , .
50 . ,
. ,
,
3 .
.
.
, .
.
-
.

. - , -
-
. .
1653 .

,
.

100 000 ,
.
6

,
,
18 . . .
, 16 , 18

14 17, .
,
, .
, , .

, . :

: ,

, ,
, , ,
.
,
, , ,
, .

 ,
,
, , ,
, ;
, , :
, , ,
! ,
,
,

, ,
, , ,
; ,
, ,
; ,
; ;
, , ,
;
, ,
,
;
. ; ,
, , ,
; ,
, !
,
, ;
, , , ,
. ,
, ,
, ,

, ,
,
,
,
,
,
;
, , .
: , ,
, ,
, .

 ,
, : :
;
: ,
; :
! , ! , .
,
,
.
177
,
.
,
: 31 ,
19 , 19 , 5 ,
11 , 16 , 12 ,
22 , 7 , 9 ,
15 . : 166 .
,
. ,
.
, ,
. , .
, , 127
328 , ,
.

 XIX .. ,
,

. ,
..
, ?

- 1654 1667
.

. 1655 ,
.
. -
, ,
, , .

, -
, .
-
, .
.
8

, -
-
, -
, IV ,
19 22 1655 . .
,

 .
( -), -
20 000 , ,
. ,
,
, , . ,
.
9

, , , ,
:
1. .
.
2. ,
.
.
3.
.
4. ,

.
5. , ,
,
, ,
, , , (

), , , , .
6. ,
, ,
,
.

...

10

(.
), ,
.

. ,
,
, .
: , ,
,
28 . ,
, 15 .

, 1392 ,
.
11

27 (6 ) 1657

.

 XXIX
1

26
1657 ,
, . ,
.

.
.
.
.
2

, 1612-,
1659 .
.
. , ,
.

.
1654 .
, .
, 1658 ,
.
,
, II .
, 1659 ,
.
3

,
1679 . ,
. -

. .
,
, 1658
, .
1659 ,
. 1663
. 1666
,
,
1679 .
4

,
.

 1652 . 25 1709-,
.

. .
,
, ,
, , ,
. ,
, . ,
, , , , ,
.
, 1 050
. ,
, .
.
38 , 150-200
.
.
5

,
21 1657 . ,
,
, .

.
.
, ,
, -
. , ,
,
, XXVII

. , ,
,
,
.
6

, , , 1657

, -
.
.
,
. 20 1656
.
, , ,
. 12
10 .
,
.
.
. 1662
15 . ,
.
, 4 1662
, ,
.
, . 1663
,
, .
,
, .

. ,

: , , ,
, . ,
: :
, (, .
40:3).
(., , , . 1:23).
,
.

XXX
1

, - Wielkie Ksistwo
Rukie, -
.
.
,
,

. .
2

, , ,
.
3

(. )
. 18-
. XVII 1629
.
4

. VIII XV .

, .

125 .
, ,
.
6

(. )
,
. XVI
.
,
.
, , . XVI
, ,

 , . : ,
.
1648 -
. ,
20 21 1653

. 1664
. 1667 .
1797
.
7

, (. Kochowski Hieronim
Wespazjan) 1630-, 1699 .
(Nieczuja), ,
;
, ;

(uprzywilejowany historyjograph). - -.

.: Kochowski W. Historya panowania Jana Kazimierza. T. 1 / z

Klimakterw Wespazyana Kochowskiego przez wspczesnego tmacza w
skrceniu na polski jzyk przeoona; wyd. z rkopismu w roku 1840 przez Edwarda
Raczyskiego teraz podug oryg. popr. i powtrnie wydrukowana, Pozna : N.
Kamieski, 1859, . 158 170.
9

953 .
, - .
, .
.
1563 . 1594-
, 1621 II,
, 1653-


.
10

, (. ara Romneasc,
eara Rumneasc, Wallahia)
,
, .
XIV , XVI

1829 . 1859-
1861 , 1862
.

()
11

, (. Gheorghe tefan)
, 13
8 1653 16 1653- 13 1658 . 1668
, - .
12

I (. Matei Basarab).
1588 , 9 1654 . 1632 1654 .
,
.
,
. .
1648 .
II ,

III .
1653 ()
II ,
,
. ,

.
.
.
, .

, .
9 1654 .
13

(. Iai) ,
. .
2002 320 888
.
1408 . 1565- 1862
.
1859 1862
. 1711
.

14

( . unteni , ),
,
, .
, ,
.
15

.: .. -. . 9. . 1.
1650 1654. / .. . : , 1996. . 553 554.
16

. , . 555 556.

 XXXI
1

(. tschausch), , ,
-. .
2

.: .. -. . 9. . 1. 1650
1654. / .. . : , 1996. . 560.
3

, . ,
, .
. 1676 . 1688-.
, , 1613
.
4

1627 , 30 1669-.
, ,
.
-
, , ,
III.

XVII ,
15 .
,
, , .

. ,
- ,
.
, , .

(. Miron Costin).
.
, .
.
, , , .
- .
1652 ,
1652 1653 .
-
, 1595 1661 .
6

.: .. -. . 9. . 1. 1650
1654. / .. . : , 1996. . 586.
7

- -.
. , , 1687
. 1653 , 1654- .
, ,
, ,
(1665 1676).
.
1649 ,
.
1650 ,
1651- . 1653
. 2 1654

.
1658 .
1660 .

. . 1663

( ). 1667 .
.
. 1678
,
, , . 1679
.
, - ,
.
.
8

8 1654 ( )
, ,

 : , ,
.
, , ,
, - ,
,
, , .
9
10 1654
, 28
. - 1654 1657 .
10

,
1657 . ,
1633 ,
. 1640
, . 1650
1654 ,
1654- . ,
,

. ,
. 1655
, .
1655 , , , .

. 2008
-
11

(. Potop Szwedzki),
, .

, 1655- 1660 ,
, .
12

,
24 1656 .
,
.
.
,
.
, , .
, , ,
.
1656

. ,
, ,
,
.
1657 : ,
, ,
, , ,
.
, ,
, : ,
, ! ,
,
-,
, .

. 1656
,
; . 12
, ,
: ,
-... ,
, ,
( ) : ,
, .
13
- , (. Kdaini
unija, . Umowa Kiejdaska)
X , 17
1655 .
- ,


.
14

.
1648 . ,
, .
1649 ,
, .
,
.
1656- 1657-
. 1657 .
.
, ,
.
- .
.
, , .
,
.
, ,
.
. -
,
.
. ,
.
.
.

XXXII
1

.: .. -. . 9. . 2. 1654
1657. / .. . : , 1996. . 1386.
2

.: .., .. ,
,
, ,
- / .. : .. , . ., . , 1888. . 430.
3

, , (. Mazowsze, ziemia
mazowiecka) .
I
. 1526
I .

 1795 ,
1807
, 1814- .
XIV XVII
,
, .

III 1657
, ,
. ,
1658 .
5

(. )

. 4 500 . 30
.
,
,
.
6
,
1672 .
, . 1633 1635
. 1637
. 1641
.
1648-1655
1648 . 1654
,
.

 . 9 1656
.
. 8 1659
, 17 .
, 1663 , , .
14
1672 , .
7

-
1657 . - ,
- ,
. . IV. ,
. : . . . . .. , 1914. .
558 561; 566 568: 569 571.
8

,
.
, 1655, 1656 1657 .

. . Monumenta Hungaria, XXIII.
9

,
1638 , 1709 . ,
, .
, .
, ,
. , .
1657 ,
, ,
. ,
,
. .
. 1658 1667 ,
, .
1667 .
I. 1684
.
10

(. , . Phoenix, ,
. , , ).
, , -,
, ,
. ,

 . ,
.

XXXIII
1

,
1658 , ,
, .
,
25 .
, ,
.

,
. , ,
, , ,
.
,

, ,

.
-
,
. .: .
XVII . 4- . . 1. . 2. / :

, 1848.
,
. , , ,
, 25 1658
, . , ,
-

/ - .. : .. ,
1903. 653 ., :
,

. ,
( 1658 )
, , , ,
.
,
. ,

, . ,
, ,
() . ,

,
.
2

. 2001
436 .
4

,
.
. 2001 5 571 .
.
5

. , ,
.
6

,

. 2001
145 . ,
,
,
. -?
.
7

(.
) 25 1940
. II IV
, 2006 2008 , - 1992 1994- 1999
2001-. 1977 ,
2008
2010 , , ,
, 1991
. .. .

.

. .


, .
, , ,
, , .
,
,
, .
, , ,
,
, . ,
,
.