Вы находитесь на странице: 1из 5

M.R.

muapcxnn
(CH., PIHV nm. A.H.Iepnena HHH PAH)
dym2005@list.ru
K no1ennnany nno-npeuennmx qopu n no+1nuecxou nappa1nne
(nepqex1nn n ononpeuennmn 1axcnc n Pycnane n Amunne)
*
pousseqeuu A.C.yaruua ueotennena +acte retepyprcroro tercta pyccrou rynetypM; ato o+e-
suqua uctuua. lo s atot terct sxoqt, qynaetc, u uay+uMe uqeu s ocoeuuoctu te, +to socrpuuunaektc
uay+uMn cooaectson c yctou+uso coxpaukaunc aruteton nemep,pcc|uu. Ceroqu rpeqctasnetc ue tpe-
ykaun qorasatenects, +to tarosM retepyprcra ouetu+ecra arona, retepyprcra arona nercurorpauu,
retepyprcra acrertonoru+ecra arona. Pacctouue neqy rocnequunu u terctanu pyccrou rnaccuru scero
oquu aar; ato ytsepqeuue ue roraetc cnuaron cuneuMn, ecnu y+ecte tpaquuu eae oquou retepyprcrou
aronM ctunuctu+ecrou, s ocoeuuoctu ecnu unete s suqy ctunuctury xyqoectseuuou pe+u, rotopa cosqasa-
nace uneuuo s etepypre u ua ocuose uneuuo retepyprcroro tercta; u ue tonero s 20-e rr. ua natepuane
rpousseqeuuu epnoutosa u loron, uo u, uarpunep, s Z0-e ua natepuane rposM A.A.6nora.
luecneqykaue sanetru rpeteuqykt nuae ua to, +toM eae pas rpounnkctpuposate sosnouoctu rpune-
ueuu cyxou rpannaturu r uccneqosauuk sMra u ctun rucaten.
B cepenne npomnoro nexa H.C.Hocnenon, nnox nonxrne cnoxnoro cnnraxcnuecxoro
nenoro, n xauecrne onoro ns ero cymecrnenntx npnsnaxon nastnan napannennsm nno-
npemenntx ]opm rnaronon-cxasyemtx (1948). Fonee mnpoxo raxo napannennsm moxno
nonnmart xax enncrno npemennro (eme mnpe acnexryantno-remnopantnoro) nnana
CCH. Bepoxrno, nx H.C.Hocnenona nepnnuno tno nmenno nocnenee, enncrno xe nno-
npemenntx ]opm ntcrynaer, n raxom cnyuae, xax ecrecrnennoe n, uro nemanonaxno, na-
nmaemoe cnecrnne.
Tpaxronxa enncrna nno-npemenntx ]opm xax npnsnaxa, cymecrnennoro nx xapaxre-
pncrnxn rexcronoro ]parmenra, yxe anno crana omnm mecrom. 3ror npnsnax ]nrypnpyer
n xauecrne onoro ns nenrn]nnnpymmnx xpnrepnen, nanpnmep, n nmemme mnpouamee
none npaxrnuecxnx npnnoxenn reopnn ]ynxnnonantno-cmtcnontx rnnon peun (O.A.Heua-
ena), n reopnn rexcrontx ennnn H..Fypnnxono (3apynno) n mn. p. Hpecrannxercx
ouennntm, uro +ror npnsnax nepenecen na rexcront ]parmenr co cnoxnoro npenoxennx,
nx xoroporo onpeenennoe coornomenne nno-npemenntx ]opm cxasyemtx xnnxercx ox-
sarentntm npnsnaxom, a nporornnom raxoro coornomennx xnnxercx xax pas enncrno (na-
pannennsm). He cnyuaen ror ]axr, uro, nynnxyx n 1948 r. ocnonnte pesyntrart cnoe xan-
narcxo ncceprannn, samnmenno n 1943 r., H.C.Hocnenon yxe paoran na oxropcxo,
nocnxmenno nmenno cnoxnomy npenoxennm (cm.: Hnanunxona 1990).
Mexy rem enncrno acnexryantno-remnopantnoro nnana n enncrno nno-npemenntx
]opm rnaronon-cxasyemtx ne roxecrnennte nonxrnx.
Paccmorpnm necxontxo npnmepon ns Pycnana n Hmmnnt A.C.Hymxnna (nonyxnp-
ntm ntenent cnpxraemte ]opmt rnaronon).
1. Cnnnncn peun n mym nennxrnt;
yaan1 rocre necent xpyr;
Ho npyr pasancn rnac npnxrnt
H snonxnx rycne ernt snyx;
Bce cuonxnn, cnymam1 Faxna:
H cnann1 cnaocrnt nenen
Hmmnny-npenecrt, n Pycnana,
H Henem cnnrt nm nenen.
*
Hccneonanne ntnonneno npn noepxxe uona Hpesnenra Pu, rpanr HB-1348.2012.6 Herepyprcxax
mxona ]ynxnnonantno rpammarnxn; PIHu, rpanr 13-04-00380 a; Mnnopnayxn Pu (rocsaanne no npoexry
N 7.8196.2013).
2. B yntnte, c nacmypntm uenom,
3a mymntm, cnaentm cronom
Cnn1 rpn nnrxsx mnate;
Fesmonnnt, sa xonmom nycrtm.
3atrt xyxn xpyronte,
H pamna nenpnxrnt nm;
He cnmma1 nemero Faxna;
Ho1ynnnn cmymennt nsrnx:
To rpn conepnnxa Pycnana;
B yme necuacrnte 1an1
Hmnn n nenanncrn x.
Hpexe ncero, ]parmenr (1) menxer acnexryantno-remnopantnt nnan nonecrnonannx. B
npemecrnymmem emy ]parmenre nonecrnonanne ntepxano n nnane npomemero neco-
nepmennoro (anee npou. HCB): B ronne moryunx ctnone. Bnanmnp-connne nnpo-
nan nmanan nmnnnan enn nnrannct nnnn mnnena nocnnn xnann-
nnct.. Hperepnrantnt nnan HCB nmeer sect nocrnennt xapaxrep. C ono cropo-
nt, ]opmt npom. HCB mnpoxnmn masxamn pncymr omn nnan cnryannn n moryr npoun-
rtnartcx n xonxperno-nponeccnom (nupoea.) n neorpannuenno-xparnom snauennxx (einu-
ea.). C pyro cropont, nce ]opmt npom. HCB, naunnax c ]opmt e.u (He cxopo enn npe-
xn namn.), nonyuamr n xauecrne orcnera, orpactnaemoro na nnx +ro nocnene
]opmo, oruernnnt orrenox ysyantnocrn n rom uncne n ]opmt uocu.u n r.au.uci,
xoropte, raxnm opasom, nonyuamr noxxoe npourenne: xonxperno-nponeccnoe n ysyant-
noe. Tem ne menee, necmorpx na nocrnennocrt snauenn nno-npemenntx ]opm, +ror
]parmenr n nenom moxer trt oxapaxrepnsonan xax ennt n acnexryantno-remnopantnom
nnane.
Paccmarpnnaemt xe ]parmenr (1) nepenonr nonecrnonanne ns nnana npom. HCB n
nnan nacroxmero nsopasnrentnoro (rvrrum c.vuamm c.aeum). Ho nepnax rna-
rontnax ]opma +roro ]parmenra c.u.uc nmeer, onaxo, snauennx npomemero npe-
menn n conepmennoro nna, npn +rom ne ncrynax n npornnopeune co cneymme sa ne
]opmo nacr. HCB rvrrum. uopma c.u.uc nmeer sect ononpemenno xomnnernnnt n
nnxoarnnnt orrenxn nep]exrnnnoro snauennx: oosnauaercx, c ono cropont, ocrnxe-
nne ecrnnem cocroxnnx ncuepnannocrn (peun nocrenenno cnnnannct. cnnnnct), c
pyro cropont n +ror orrenox, naroapx npanomy xonrexcry, xnno omnnnpyer na-
crynnenne nono (nxmecx) cnryannn. Ecnn n npemecrnymmem ]parmenre anrop aer
omym xaprnny onnctnaemo cnryannn, conocrannmym co cnepxomnm nnanom n xstxe xn-
nemarorpa]a (cxnost marnuecxn xpncrann mt nnnm nnp n rpnnnne c raxoro paccrox-
nnx, uro nnuero ne cntmnm), ro n annom ]parmenre xamepa xax yro npnnnxaercx, nnan
yxpynnxercx n cranonxrcx cntmnt snyxn nnpa. H n +ro sasnyuanme xaprnne nnpa
]opmt c.u.uc n rvrrum, necmorpx na cnon rpammarnuecxne pasnnunx, panno oosnaua-
mr nxmeecx (xax yro) na namnx rnasax cocroxnne
1
: nepe namn o n o n p e me n n t
raxcnc, ntpaxaemt ]opmamn npom. CB n nacr. HCB (!). Bneenne nexcnuecxnx noxasare-
ne nocneonarentnocrn ecrnn sect nenosmoxno cp. raxym nosmoxnocrt n cnyuae
nocneonarentnoro raxcnca, ntpaxaemoro pxom ]opm nacr. HCB: Bce :emeepo emxoam
e+ecme, / Pvc.au vuiuie+ rar voum, / Mic.i o nomepuuo ueeecme / Eeo mepsaem u +epm-
eum. / [3arem] Caamca ua roue pemueix, / [3arem] Boo.i oepeeoe uenpa c:acm.ueix /
Bemam e r.vouec ni.u, / [3arem] Vre cupmeammca eoa.u, / Vr ecaouuroe ue euouo
oo.e...
Ananornuntm opasom coornocxrcx n +rom xe ]parmenre ]opmt c+o.r.u (npom. CB),
c.vuamm, c.aeum (nacr. HCB): sect raxxe nmeer mecro ononpemennt raxcnc, nocxontxy
1
O crarantnom snauennn rnaronon CB cm. raxxe: Hayuena 2010.
nepnax ]opma raxxe nmeer orrenox nep]exrnocrn nnrentnocrn coxpanennx pesyntrara,
a ne nocneymmne pncymr nponecc, pasnopaunnammncx na ]one +roro coxpanxmmerocx
cocroxnnx.
Ononpemennt raxcnc nanmaercx n n ]parmenre (2): ]opma nomvnu.u (npom. CB)
rouno rax xe, xax n oxpyxammne ee ]opmt cuom, ue c.iuam, mam (nacr. HCB), ntpaxa-
er nxmeecx cocroxnne, uro, ouennno, ne coornercrnyer xareropnantnomy snauennm CB.
Herpannsannx nnonoro npornnonocrannennx noxpennxercx n (2) ncnontsonannem xpar-
xoro npnuacrnx CB n ponn cxasyemoro c nyneno cnxsxo nacr. np. (saoimi); ne cnyuano
raxne ]opmt rpaxronann xax nep]exr nacroxmero npemenn A.A.Baxmaron (1941: 486),
H.H.Fynannn (1976) n p.
Cneyer nouepxnyrt, uro nep]exrnoe snauenne axryannsnpyercx n ]opmax npom. CB
xonrexcryantntm oxpyxennem, npexe ncero rem ]axrom, uro onn oxastnamrcx n onom
pxy c ]opmamn nacr. HCB. Hmenno xonrexcr n nenom cosaer nnyrpenne napaoxcantnt
acnexryantno-remnopantnt xomnnexc, ntpaxammn raxcncnoe snauenne ononpemenno-
crn.
Coueranne ]opm npom. CB n nacr. HCB n onom acnexryantno-remnopantnom xomnnex-
ce (n npeenax onoro ntcxastnannx) n nnreparype onnctnanoct. Onaxo n ]oxyce nnnma-
nnx npn +rom oxastnannct cnyuan nocneonarentnoro raxcnca uro nnonne saxonomepno.
A.B.Fonapxo, n uacrnocrn, ormeuan: Hecnoconocrt neconepmennoro nna trt nonno-
nenno sameno conepmennoro npn ntpaxennn npemecrnonannx npnnonr x romy, uro npn
neoxonmocrn ntpasnrt annoe snauenne nmecro ]opm neconepmennoro nna n nnane na-
croxmero ncropnuecxoro uacro ncnontsymrcx ]opmt npomemero conepmennoro. Hanpn-
mep: "Hseuuume, eoeopum, ucnpaeuur u ra.a+ovpoe us seauu +oeeo cmpoumi ue noseo.m".
Ho e e p u y u c a u yxoum. B sa uu+, rpu:v. "a, oa, ei ucnpaeuur, a ue Hanpaeuur" (oc-
roencxn. Fpartx Kapamasont) (Fonapxo 1971: 229; n npnmepe paspxxa A.B.Fonapxo,
nonyxnpnt mpn]r mo. 3ror xe npnmep, no n pyro cnxsn, npnneen n Fonapxo 1978:
106. M..). B pyro paore A.B.Fonapxo ananornuntm opasom rpaxryercx npnmep ns
Ftnoro n ym A.H.Iepnena: Coe.a.oci crv:uo, vcma. :e.oeer, ou oepem u.nv u ca+
uuem .moe u omoixaem c uu+u (1978: 73).
Ony ns omnx npnunn neocrarounoro noxa nnnmannx x ]axram conmecrnoro
]ynxnnonnponannx ]opm npom. CB n nacr. HCB n ntcxastnannxx co snauennem ononpe-
mennoro raxcnca moxno nnert n sameuannn R.C.Macnona: Kax nsnecrno, ocnonntmn rna-
rontntmn ]opmamn ncxxoro nonecrnonannx xnnxmrcx n cnanxncxnx, xax n no mnornx pyrnx
xstxax, nperepnrantnte ]opmt. Honecrnonanne moxer necrnct n n pyrnx ]opmax, n ua-
crnocrn, n ]opmax rax nastnaemoro "ncropnuecxoro" (nnn, nyume, napparnnnoro) npesenca,
onaxo raxoe nonecrnonanne npecrannxer coo xorx n onontno pacnpocrpanennt, no
nce xe cnennantnt cnyua, xoropt mt sect ne paccmarpnnaem (Macnon 1984: 24). Her
comnennx n rom, uro, oxaxnct n none spennx nccneonarenx npnmept, noonte (1-2), on ne
npemnnyn t nouepxnyrt, uro ntneennax nm nx pyccxoro xstxa ]opmyna praeterito
perfectivo procedit, praeterito imperfectivo insistit narratio (ram xe: 30) ne npocro ecrnn-
rentna rontxo nx nperepnrantnoro nonecrnonannx (ram xe: 24), no moxer trt xapnnant-
no nsmenena npnmennrentno x npesencnomy napparnny: net ror ]axr, uro nperepnr CB no-
ome moxer ]ynxnnonnponart n npesencnom nonecrnonannn n uro n orentntx cnyuaxx on
moxer ne nponnrart nonecrnonanne no ocn nocneonarentnocrn, a, naoopor, cnyxnrt cnr-
nanom ero ocranonxn (!), nanpannennx ero no ocn ononpemennocrn, nnocnr cymecrnennt
mrpnx n npecrannennx o ]ynxnnonantnom norennnane ]opm CB n nenom.
Hpn ocmtcnennn xonrexcron ynorpenennx nnontx ]opm ncera axryanen nonpoc, na-
cxontxo oxsarentntm xnnxercx nmenno paccmarpnnaemoe ynorpenenne; nosmoxno nn nnoe
nonnomenne acnexryantno-remnopantnoro nnana ntcxastnannx / rexcronoro ]parmenra.
B nepnom cnyuae (c.u.uc) samena ]opmo nacr. HCB c.ueammc nenosmoxna: ona nne-
cna t n xonrexcr orrenox cranonnennx cocroxnnx, n ro npemx xax anropy rpeonanoct orpa-
snrt cocroxnne xax yxe ycroxnmeecx, c]opmnponannoe. eenpnuacrnax nnn npnuacrnax ne-
pn]pasa sect raxxe nenosmoxna, rax xax ona norpeonana t xapnnantno nepecrpoxn
cyexrno-oexrno nepcnexrnnt ]parmenra, uro npornnopeunno t omemy nnany none-
crnonannx. B ro xe npemx ncnontsonanne ]opmt npom. CB n annom xonrexcre ne ntstna-
er y unrarenx nneuarnennx xaxoro-nno orcrynnennx or rpammarnuecxnx n crnnncrnuecxnx
nopm. Moxno cunrart, uro n +rom cnyuae A.C.Hymxnn ncnontsyer cncremnte nosmoxnocrn
]opmt npom. CB. To xe nepno no ornomennm x rpertemy cnyuam (nomvnu.u).
Bo nropom xe cnyuae (c+o.r.u) samena ]opmo c+o.ramm ne ntrnxnr nenosmoxno,
no raxxe nnocnr orrenox cranonnennx cocroxnnx: n +rom cnyuae ononpemennocrt cocrox-
nnx, onncannoro ]opmo c+o.r.u, n ecrnnx c.vuamm tna t samenena nocneonarent-
nocrtm: c+o.ramm (u, c+o.ruve,) c.vuamm. Mexy rem ocrarouno mnpoxn omn
nnan (n xnnemarorpa]nuecxom cmtcne), xoropt crponr sect anrop, ne npenonaraer no-
ono erannsannn. Cneonarentno, n sect ns nyx nosmoxnocre, npeocrannxemtx cnc-
remo xstxa, anrop ntnyxen ntpart rontxo ony.
Ho ecrt raxxe nosmoxnocrt sament cnpxraemo ]opmt eenpnuacrnem: Bce, c+ouuuye,
cuyuamm Baua; cuom. ue c.iuam. nomynue, maam B +rom cnyuae npemennt

e coor-
nomennx roxe tnn t nsmenent (onn nocnpnnnmannct t xax nocneonarentnt raxcnc),
no omn xapaxrep nonecrnonannx tn t coxpanen, nocxontxy nsnnmnxx, ycnonno ronopx,
erannsannx xomnencnponanact t nsmenennem crarycntx coornomenn mexy rnaront-
ntmn ]opmamn, ne cnyuano eenpnuacrne n pyccxo rpammarnuecxo rpannnn uacro
nastnann emopocmeneuui+ cxasyemtm. Onaxo npn +rom nosnnx t crnnncrnuecxn
cnnr: eenpnuacrnte ]opmt, xax nsnecrno, npnamr peun omyrnmt xnnxno-nnctmennt
orrenox; Hymxnn xe n nauane Hecnn nepno xnno crpemnrcx npnnnsnrt snyuanne rexcra x
ycrnomy cxasannm. (Hcnontsonanne ]opm npom. CB nmecro coornercrnymmero eenpn-
uacrnx n couerannn c ]opmamn nacr. HCB rnnnuno n nx conpemenno pasronopno pe-
un.)
Taxnm opasom, paccmorpennte ynorpenennx uacrnuno nponxronant enncrnenno-
crtm ncnontsonanno nosmoxnocrn, uacrnuno xnnxmrcx pesyntrarom cosnarentnoro rpam-
marnxo-crnnncrnuecxoro ntopa anropa. Cxont, xorx n nourn npornnononoxnt no co-
ornomennm ncnontsonanntx cpecrn, ntop npocnexnnaercx n cneymmem ]parmenre ns
paccxasa crapna o Hanne:
3. Ho nor yxacno: xononcrno
Bnonne cnepmnnoct no necuacrtm.
Moe ceoe oxecrno
Ko mne nmnano nono crpacrtm.
Cxpnnnn yntxo crpamnt por,
Mornntntm ronocom ypo
Bopuoue1 mne nmnn npnsnante.
Boopasn moe crpaante!
1pene1an, norynx nsop;
Ona cxnost xament npoonxana
Txxent, crpacrnt pasronop
3ect ]opma nacr. HCB cnoono noxnnxercx n oxpyxennn ]opm npom. HCB n ornmt
ne napymaer omero nperepnrantnoro nnana nonecrnonannx, nnocx n nero, onaxo, xpxn
orrenox nsopasnrentnocrn. Btop anropa n +rom cnyuae eme onee noxasarenen: nnuro ne
memano nanncart Mue op+omau .moeu npusuauie, n rem ne menee, nspana ]opma nacrox-
mero npemenn n annom oxpyxennn cnntnoe rpammarnxo-crnnncrnuecxoe cpecrno.
Heoxonmo oronopnrt, uro remnopantnoe coornomenne rnarontntx ]opm n (3), co
crporo rpammarnuecxo rouxn spennx, naxonrcx n neennn ne raxcnca, a xareropnn npe-
menno

ro nopxxa (Fonapxo 1996; 2011: 317336), nocxontxy +rn ]opmt naxoxrcx ne n


npeenax onoro ntcxastnannx. Ho +ro ne menxer rnannoro. Kax t mt nn nastnann an-
noe coornomenne: raxcncom (n pacmnpennom ronxonannn), rexcrontm raxcncom, npemen-
nt

m nopxxom nnn eme xax-ro, nepe namn xonrexcr c ornomennxmn ononpemennocrn.


Hpnmepon, noontx paccmorpenntm ]parmenram, n rexcre Pycnana n Hmmnnt ne-
mano. Ha nam nsrnx, onn cnnerentcrnymr o crpemnennn Hymxnna pasnnnyrt rpammarn-
xo-crnnncrnuecxne pamxn pyccxo nnpo-+nnuecxo rpannnn XVIII n., ncnontsyx mnpo-
uamne nosmoxnocrn nno-npemenntx ]opm n nocrpoennn pasnoopasntx acnexryantno-
remnopantntx xomnnexcon, emoncrpnpyemte pyccxnm napontm +nocom. Cnoonoe co-
nmemenne n uepeonanne nnanon nacroxmero n npomemero cnnraxcnuecxoro npemenn
npn esycnonnom coxpanennn enncrna acnexryantno-remnopantnoro nnana rexymero ]par-
menra noome xapaxrepno nx rexcra no+mt; cp. eme onn ]parmenr, n xoropom nnan
nacroxmero cnnraxcnuecxoro ntenen paspxxo, npomemero nonyxnpntm:
4. Bo1 xonuen on; nc1am1 pnaun,
Cmemannct mymntmn ronnamn,
H nce rnnn1 na uonomx:
Henecra oun onycrnna,
Kax yro cepnem npnyntna,
H cne1en paoc1nmn aennx.
Hpnemt oprannsannn crnxornopnoro napparnna, naennte Hymxnntm n Pycnane n
Hmmnne, ncnontsonannct nm n nosxe, n nntx, pasnnuntx mexy coo, neno-crnnn-
crnuecxnx ycnonnxx nanpnmep, n Ipa]e Hynnne n n Enrennn Onernne (noxany, ca-
mt nsnecrnt xonrexcr: Vr m+uo. e cauru ou caumca. / Haou, naou' pasauca
rpur, / Moposuo ni.im cepepumca / Eeo ooopoei eopomuur).
Ipannnt ncnontsonannx nno-npemenntx ]opm n pasnnuntx peuentx, n rom uncne pas-
nnuntx napparnnntx, pexnmax, esycnonno, cymecrnymr. Onaxo nepexo onn oxastnamr-
cx mnpe omenpnnxrtx npecrannenn. Horennnan xe camo nno-npemenno ]opmt pyc-
cxoro rnarona n ocoennocrn no nsanmoecrnnn c pasnoopasntmn xonrexcramn no-
ncrnne nencuepnaem.
AHTEPATYPA
Fonapxo A.B. Bn n npemx pyccxoro rnarona. M., 1971.
Fonapxo A.B. Ipammarnuecxoe snauenne n cmtcn. H., 1978.
Fonapxo A.B. Hponemt rpammarnuecxo cemanrnxn n pyccxo acnexronornn. CH., 1996.
Fonapxo A.B. Kareropnsannx n cncreme rpammarnxn. M., 2011.
Fynannn H.H. Tpynte nonpoct pyccxo mop]onornn. M., 1976.
Fypnnxona H.. Texcr: nnnrnncrnuecxn n meronuecxn acnexr. M., 1981.
Hnanunxona E.A. Hnxona Cemenonnu Hocnenon n ero rpammarnuecxne rpyt // H.C. Hocnenon. Mtcnn o pyc-
cxo rpammarnxe. M., 1990. C. 513.
Macnon R.C. Tnnonornx cnanxncxnx nno-npemenntx cncrem n ]ynxnnonnponanne ]opm nperepnra n +nn-
uecxom nonecrnonannn // Teopnx rpammarnuecxoro snauennx n acnexronornuecxne nccneonannx. H.,
1984. C. 2242.
Heuaena O.A. uynxnnonantno-cmtcnonte rnnt peun (onncanne, nonecrnonanne, paccyxenne). Vnan-V+,
1974.
Hayuena E.B. Cotrnnoe n crarantnoe snauenne rnaronon conepmennoro nna n pyccxom xstxe // Hponemt
rpammarnxn n rnnonornn: C. cr. namxrn B.H.Hexnxona. M., 2010. C. 240252.
Hocnenon H.C. Cnoxnoe cnnraxcnuecxoe nenoe n ocnonnte ocoennocrn ero crpyxrypt // oxnat n coome-
nnx Hn-ra pyc. xs. AH CCCP. M., 1948. Btn. 2.
Baxmaron A.A. Cnnraxcnc pyccxoro xstxa. M., 1941.

Вам также может понравиться