Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
. .
, , , . . . , . . . , .
, ,
.
. , ,
.
.
, ,
,
.
ISBN 978-5-94057-492-7
,
http://www.mccme.ru/olympiads
: 119002, ,
. ., 11.
: (499) 241 12 37.
2009
- :
. . , . . (. .),
. . , . . , . . .
1999 .
34
. .
2009
511.1
22.130
77
77
. .
.
.: - , 2009. 56 .
ISBN 978-5-94057-492-7
,
:
, , ,
,
,
.
,
.
22.130
34
1999
. .
. . .
18/III 2009 . 60 841/16. 1.
. 3,50 (.) . . 2000 .
.
.
119002, , ., 11. . (499) 241 74 83.
CtP- . . . .
197110, -, , 15.
ISBN 978-5-94057-492-7
. . , 2009.
, 2009.
,
, , , ,
, -
. ,
: ,
. ,
.
,
.
III . .
XX . ., 1 ,
1939 .
: .
,
.
, , , . ,
(
). , ,
.
, , ,
. : , .
1 .
,
( ,
, ).
, -
1966 . ( ),
, ,
1965 . . ,
, ,
:
.
(19031987) , 1
XV .
, , ,
.
, ,
. ,
. ,
, .
,
.
, , .
,
,
. , ,
,
, ,
. ,
,
!
.
, , XIIXIV , , ,
, , XVIII .
(
) .
. ,
1 ,
, 1922 .,
. .
,
: . . XV . . .
. .: , 1994. (, . ,
.)
.
,
, , ! ( ,
, , , .)
, .
, - ,
, ,
, . ? ,
. -
,
, ,
. , ,
. . ,
.
, . . :
[] , . . ,
, , ,
,
(!). ,
, : ,
. , .
, .
,
, ,
, ; , , . ,
,
, ,
.
, , . .
,
5
, , .
? , , , ,
. ,
, .
( ) ,
, . , , , .
. , ,
- , , , . , ,
, , . . , ,
,
: , , ,
.
, . ,
.
,
:
, , ,
. ,
:
, , ,
. , ,
,
,
. ,
,
, . 6
,
, . ,
.
, , . , ,
,
, , .
. -,
: ,
, . . . - . -,
(,
, ); ,
, ( ).
.
, ? .
, , ,
( ) ,
. , ,
;
. ,
.
. , !
. ,
,
.
. , , .
, ,
, :
, . ,
. ,
- ,
7
, -
.
, .
, . , , ,
, , ,
. , ,
.
, , , , .
,
. , .
,
.
,
,
.
. ,
, .
, , , . -
, ( ,
!), , . , ,
, ,
, , (
,
, ).
,
,
( ,
).
8
.
:
(1) , ;
(2) (1) ,
;
(3) ;
(4) (1) ( ,
);
(5) (2) ( ,
, );
(6) (3) ( ,
, 360 ).
,
, ,
.
. ,
.
, ,
: .
, .
- .
, (
),
,
.
, . ,
, ,
,
, . ,
, .
9
, , . , : ,
.
, , . . -
.
, -, .
,
. ,
.
, n = 0 n = 1.
. : , , .
=. , ,
3 + 5 = 8,
:
, 3 + 5 ,
8. , . , ,
. . ,
, ,
. , ,
AB EF ABC EFG.
AB = EF ABC = EFG
= , .
,
, =,
=. ,
, ,
=,
( , , ,
).
10
,
AB = EF
( !), AB EF .
- , , , , .
AB , ,
AB.
, :
AC < AB + BC.
,
AB , : |AB|.
1. , , 420,
(x + 2008)(x 3)(x 216)(x 548) = 0,
3 216.
: 0, 1, 2, 4,
5, 6, 7, ..., 213, 214, 215, 217, 218, 219, ..., 417, 418, 419
, ,
.
.
? .
:
,
. ,
, ,
2008, 3, 216, 548,
3 216 ,
420. : .
,
, ,
. , ,
: .
, - ; -
, . , :
11
.
, -
, ...
2. ,
, 7, 11 13.
, ,
, 900 .
( ),
, , -,
, -,
. 7, 11 13 .
, , ,
, .
7 11 13 1001.
1001.
3. , :
x4 + y4 = z2
, 100.
, .
.
. : hx, yi, 1 6 x 6 100, 1 6 y 6 100,
, ,
. :
. , . , ;
100 , ,
.
,
.
4. 1742 .
: n,
, . n ; ,
12
96 = 2 + 47 + 47. ,
: 1937 . . , n,
n0 . n0 ,
, n0
, , 314348907,
.
, , 7
,
, .
. 1989 .
n0 ,
43 .
,
. ,
.
, , n0 .
5. n2 + 1 : 4k + 3.
n ( ,
n),
n2 + 1,
?
.
,
, , ,
(, , , ). , ,
, - . -
. , ,
17 18
,
.
13
,
, ,
.
6. 15- . ,
-
. (
, .) .
.
, ;
, .
14 , .
,
, 15. 16. ,
. ,
(
,
), ,
.
7. 380 . ,
-
. . 366 ( 29 ) .
; , ,
, ,
- .
, ,
367 . 366 ,
( ) ,
. (, ,
22 , , -
,
.)
, 7,
XIX . .
:
n , n + 1 ,
14
,
.
,
7, 366 366 , , ,
380 , ( ,
).
- ,
.
. ,
, - , -
, , , -,
, , ,
. ,
, ,
a b, :
a, b, aa, ab, ba, bb, aaa, aab, aba, abb, ..., baaba, baabb, ...
(
, ,
, .) (
): (
),
. -
,
: , ,
; , , ,
. . :
, ,
. , ,
, . , ,
,
.
XIX
. . ,
15
,
.
8.
, 2
, .
11 19. . ,
; ,
, , .
, , .
, . ,
;
12,
,
.
9. , .
, . ,
; .
.
, , e ( ) p ( ).
, e p ( )
, ( -
, ,
).
.
, , ,
, . .
, ,
16
.
, : 1)
2) (
).
.
, , ,
, .
. , B, , , A, , ,
B, ; ,
, , B , A.
10. ,
.
. A:
. B: ,
, ,
. B
, , ,
. , B
, A. , (
) A
.
11. ,
. r
. , r , r2 = 2.
. r .
m
.
15.
n
,
2
m
= 2.
n
, :
m2 = 2n2 .
(1)
17
, m2 .
; , m : m = 2k
k. 2k (1) m, :
(2k)2 = 2n2 ,
(2)
2k2 = n2 .
(3)
, 2:
, m, m
n. , m n ,
n
2 .
, r
, .
2, 8.
12. . . W .
,
.
W .
. .
, W ,
n- an . an an,1 , an,2 , an,3 , ... , an,k k- n-
, , .
b, an ;
,
. b
, a1 1- ,
a2 2- , a3 3- ,
. , b
a1 , a2 , a3 , . b
: b1 , b2 , b3 , ...,
bm = 1 am,m. , , ,
W .
a1 , a2 , a3 , ... , ,
18
, am,m , , .
. XIX
.
.
, ( ).
,
0,g1 g2 g3 g4 ...,
gk 0 1.
, 12. ,
, , .
, .
, , - ,
(,
, , ,
).
, - ? , -
. ? ,
,
.
, .
: ( !)
.
: ( ,
) .
. , 19
,
.
, ,
; , ,
, ,
.
.
1315.
13. , ,
, . . ,
.
, .
-, ,
- ,
.
14. ,
. ( ),
, , . (
,
) .
, .
15. ,
.
14, .
d .
d = 1, . d 6= 1,
d.
.
- q, dq,
d,
d .
. ,
20
, -
.
. , ,
.
. ,
.
. , .
,
, .
15
,
(, , )
( ) .
16. .
, , ,
x4 + y4 = z2 .
: ,
ha, b, ci , , , a4 + b4 = c2 .
.
, 1 , .
, ,
ha, b, ci,
, ha , b , c i,
, ,
c < c. , - ha , b , c i
- ha , b , c i,
ha , b , c i, . : c > c > c > c > ...
, a b, a
b . ,
1 15
: . , . . .
. , ,
, 2007 .
21
, ,
. - ,
, . ,
? :
, .
, ,
,
.
:
- . ,
: (
!) ,
,
.
.
.
. ,
, , .
.
.
17. , . :
.
m n . ,
m
, 2n2 = m2 , 2 = n .
, 2 ,
11.
, , ,
, .
22
18. , . .
Q Q
,
Q
Q . Q ,
Q
,
Q
Q . Q ,
. .
Q, Q , Q , Q , ...
.
Q
Q , ,
Q , ,
Q , . .
, , . , ,
a Q. Q(k)
.
,
- . a n Q, , ,
n Q , n
Q , . . ,
n > n > n > n > ...; ,
, . ,
Q .
, Q = ABC
Q .
BC Q BD, (. . 1). D
BC. E
, A C. ,
A C,
AC, A.
A D ( ),
23
C
D
E
A
. 1
ADB.
, BDA BAD,
, .
, , BDA , ,
BDE, DE
BDA. , ADC,
.
. ( )
CED ECD ,
; ,
CED . , CED C E ; ,
DE DC,
(1)
|DE| = |DC|.
, BEA BED BE
BA BD; ,
. ,
|EA| = |ED|.
(1), :
(2)
|AE| = |DC|.
, . , ,
|DC| = |AE|, |DC| = |AE| < |AC| = |AB|. ,
(3)
24
, Q CED. :
,
(1).
Q = ABC, (3). ,
ABC
CED. , ABC p q
BC. p BD
q p CD. , (2), AE
CD, AE q p .
, EC p (q p) . ,
CD,
EC CED, .
. . , (, , ).
, - , .
, h3, 4, 5i
,
.
.
. , 12 , ,
3, 4 5 . .
. 3, 4, 5
, ?
: , 32 + 42 = 52 .
. ,
. ,
, .
,
. :
25
- , .
. D a, b, c, a2 + b2 = c2 .
O OX OY, a b
. OXY,
XY , , a2 + b2 ,
c. , D OXY , , . ,
D , c
.
19. ,
. ,
m
.
n
m
n
2
= 2,
m2 = 2n2 .
n m. ,
n , m . ,
,
, : 18.
. ,
, :
(a) ,
, .
, ,
, . , ,
. ,
,
,
.
20. .
, 26
, . , ,
:
(b) ,
, ,
.
:
(1) (a) (b);
(2) (b) (a).
(1) (2) . (1) ; (2)
. , ,
(a) P Q,
AB.
AB ,
PAB QAB. , AB
PAB QAB, ,
. , , AB
.
, ,
.
21.
. , , ,
n(n + 1)
. . -,
2
1(1 + 1)
. -,
n = 1 ; , 1 =
2
1 + 2 + 3 + ... + n =
, n = k, ,
n = k + 1. ,
1 + 2 + 3 + ...+ (k + 1) = (1 + 2 + 3 + ...+ k) + (k + 1) =
=
(k + 1)[(k + 1) + 1]
k(k + 1)
+ (k + 1) =
.
2
2
, n: , n = 1 ( -), ,
27
-, n = 2, ,
-, n = 3, .
22. ( XVIII
):
13 + 23 + 33 + ...+ n3 = (1 + 2 + 3 + ...+ n)2 .
. n = 1 .
, n = k. ,
n = k + 1 ( 21):
[1 + 2 + 3 + ...+ k + (k + 1)]2 =
= [1 + 2 + 3 + ... + k]2 + 2[1 + 2 + 3 + ... + k](k + 1) + (k + 1)2 =
h k(k + 1) i
= 13 + 23 + 33 + ...+ k3 + 2
(k + 1) + (k + 1)2 =
2
n(n + 1)(2n + 1)
.
6
:
(1) ;
(2) -
k, k + 1.
, , 1 2, 2
3, . .,
,
c .
, .
, ,
, . :
28
n = k. :
n = k + 1. ,
, , .
, ,
,
, , : .
.
, , (
!) , . A,
, ;
, A . , 21 A 1 + 2 +
n(n + 1)
. + 3 + ... + n =
2
; ,
.
A , 1, A(1), ,
2, A(2), . 21 A(10) 1 +
10(10 + 1)
+ 2 + 3 + ... + 10 =
. A(1), A(2), A(3), ...
2
,
n A(n) .
,
, A(1). ,
,
n, A(n)
A(n + 1).
,
: . . , .
, ,
. ,
, ,
,
c .
A(1) , . , ,
A(2). 29
, ,
A(3). , ,
A(4).
n , A(n) .
, n A(n),
, .
, ,
. , ,
A(n).
,
.
24. ,
,
(1 + a)n > 1 + na,
a > 1. , n = 1
. , n = k; , (1 + a)k > 1 + ka. 1 + a, (1 + a)k+1 > (1 + ka)(1 + a). : (1 + a)k+1 > 1 + (k + 1)a + ka2 .
ka2 ,
(1 + a)k+1 > 1 + (k + 1)a.
. , , .
.
, , .
, 25.
25. ,
n- 2(n 2)d, d . , , , n > 3.
,
: (n + 2)-
2nd. n.
30
: (1 + 2)- 2 1 d.
( [(k + 1) + 2] 2(k + 1)d)
(
(k + 2) 2kd), .
[(k + 1) + 2] ,
, .
:
(k + 2)-. ,
2d, (k + 2)-, (
!) 2kd. , 2(k + 1)d, ,
.
, .
26 27.
26. .
, ,
, ,
, , ,
, . , ,
, - ;
.
,
.
, n: ,
n , .
.
: n = 1 ,
,
.
,
k . ,
k + 1
. 2,
: 2, 2, 2, 2 2.
. , k + 1 ,
. 2a p. , ,
31
)
. 2
32
k , . 2.
, . 2.
(. 2),
, , . ,
; ,
p.
, ,
k + 1 (. 2).
27.
(, 3 ABCDEFG IJKLMNOP).
,
J
A
O
G
F
Y
K
D L
. 3
. .
, . , 26.
,
.
(, 3 AB, BC, CD,
EF, GA, DE FG .)
,
(
,
33
, ). ,
:
n, , n 1,
.
,
, . :
- .
, ,
k . ,
k + 1 . , R
, T ,
k + 1. , p(R) 6 p(T), p(R)
p(T) R T. ( 3 AB).
T ,
,
20. T
X Y.
, , 20,
XY. ,
,
T. S , R, R S, S T.
3 S
XYKLMNOP ( ,
T, XIJY). p(S)
S. 3 , p(S) 6 p(T),
, (
XY), (
XIJY).
R S, ,
R
T. , ( AB) R, . , , p(R) 6 p(S).
p(S) 6 p(T),
p(R) 6 p(T).
34
, . , ,
A(1) A(2), A(2) A(3), . . . , ,
26. , ,
. n ,
, n ,
. , , , .
, ,
a. a 6= 1. , a = k + 1, k .
a , k ;
, , k ,
. , , , a = k + 1
. ,
, , .
, ,
, .
, ,
. .
,
, , A
, ,
A(n) n.
; ,
,
n ,
.
, n.
.
, , ,
35
.
, ,
,
.
? ,
, , .
,
, ,
,
, .
. ,
. ( ,
.)
.
. , , ;
; , ,
, , :
, .
, , ,
. , ,
ce ,
.
, ,
, ,
(, , ) .
,
,
, - .
. ,
, , , ,
. ,
. , ,
,
36
.
,
. ( ),
( ),
,
,
. ,
. ,
, .
,
A(n) n,
,
.
, , , ,
, . ,
, .
28. .
n
XVII . 22 + 1;
. ,
. , , : n = 0, 1, 2, 3, 4
. XVIII . ( 5
) , 22 + 1
641 6 700 417.
, ,
, .
29. . x2 + x + 41,
, x = 0, 1, 2, ..., 39.
x = 40 , 412 .
30. xn 1. n
,
, - 1, 1. ,
x6 1 = (x 1)(x + 1)(x2 + x + 1)(x2 x + 1). ,
n.
37
- . 1941 . ,
, n 104 ,
x105 1
, 2.
1908 .:
, ,
, ,
.
. 1748 .,
50, 160 ;
. , , : ex = (1 + x/i)i ,
i ; 2kp/i
2k2
2k
p = 1 2 p2 ; x2 /i2
, cos
i
i
, i
. ,
, . ,
,
,
:
x2
x2
x2
x2
sin x = x 1 2 1 2 1 2 ... 1 2 2 ...
p
4p
9p
n p
. XX ,
.
, , , , , .
, .
,
. ,
38
,
:
, ; ,
.
,
, .
, ,
(,
) :
, : C!. . 4
. 4
, S
l r.
, p,
:
,
( ),
.
. . l = 2pr,
p
:
l
l
r.
S = pr2 =
: r r2 =
2
, ,
, , .
39
, .
,
. ,
,
, . ,
,
. ,
.
, XXI .
, .
.
.
. :
.
, .
. !. ,
a2 + b2 = ab + ab + (a b)2.
, , a b c
a2 + b2 = c2 , :
c2 = ab + ab + (a b)2.
1 5.
c2 ,
a b.
a b, ,
a
b. ,
.
1 . 130 : . . ( .) . . : MATHESIS,
1910.
40
. 5
5 !
XII .
,
. , , ,
5 ,
, III . , ,
!, .
,
. 6. a
b
a
c
b
c
c
c
b
. 6
; , ,
!. ,
5 6,
.
41
, : ( 1)
2/3.
.
. -,
.
, , -, ,
, -, . (
?)
, , -
.
. (
.)
,
,
. , VIIVI
,
: .
,
,
. -,
. (
.)
.
XVII , ,
.
,
XVII XVIII :
.
, ,
,
.
20- XIX .,
;
,
42
.
, , XIX .,
.
,
.
,
, ,
.
,
. , ,
, .
, ,
, .
, , , ,
, .
, , ,
,
.
.
. , ,
. , , ,
. , ,
(
: ,
, ).
- III . .
43
XIX , ,
. , : ,
, ,
.
.
?
( ).
.
, .
, - ,
, : ,
, - .
. ,
.
.
, . . .
: , , , . ,
, , ,
, .
, . :
, ,
; , .
, , , :
, h,
i.
; , A,
B, C, B A C, .
.
.
:
1. .
44
2.
, .
3. ,
, .
4. ,
, .
5. A B
C, B A C.
, . , ,
:
.
. , p .
. 1 -
; A B. 5
C, B A C. 3
, 4
. q. A B
p q. 2
;
, q p. q
, A, B C, q
p, p. p
.
, , p
: 5 B C
D , C B
D. , B, C D ;
, D A,
, !
. N - .
, N
( , ,
) N. ,
x, : x . N
, : 0.
:
I. x = y , x = y.
II. x, x = 0.
0 6= 0 .
45
. ,
0 = 0 .
0 = 0 .
0 = 0.
, ,
0 0 .
0... ,
.
0, 0 , 0 , ...
( ). , ,
4 6= 2.
,
,
, . , ,
. , , ,
.
N,
,
( ), x x .
,
,
, .
, ,
. ,
,
.
,
46
,
, .
,
. : , ,
, ,
, , ,
,
, . ,
, ,
, . , ,
,
.
, .
, , A B,
: A B,
A B, A, B, B ,
A, B , A, B
, A, ,
, , .
.
. ,
( :
) :
(A B).
, , , A , A.
. , , . .
, ,
.
, , .
:
47
, (1) (2):
(1) B,
(2) -A ( A) -B ( B)
A.
: B (A B),
A.
.
. ,
. ,
,
.
, 0 6= 0 ,
- .
,
, . , ,
. :
,
.
, ,
. ,
, , , , .
: ,
( )
. ( , , ,
.)
,
6=. , a 6= b
(a = b).
48
0, 0 , 0 , 0 , ... .
A(m) ,
A m x. , A
)) yxx( , m 0 , A(m) )) y00 ( . A(m, n)
, A m x n y.
x m, y n.
:
A (x = x ), x m, A(m)
(m = m );
A (x = y ), x m, y n, A(m, n)
(m = n ).
:
I: (x = y ) (x = y)
II: x(x = 0)
, . ,
, , .
. :
(1) modus ponens (MP),
A B, A
.
B
(2) ( )
AB
.
B A
(3) ()
xA
.
A(m)
(4) (C),
A
.
A(m, n)
, (0 = 0 ) .
,
,
.
, ;
49
,
. :
1. x(x = 0) [Ax. II]
2. (0 = 0) [1; : x 0 ]
, . : (0 = 0).
,
. : ,
. , , , II :
x, x = 0. ,
, :
y, y = 0. 0 6= 0 ,
,
. x(x = 0) y(y = 0),
(0 = 0) , x, y.
,
. .
3. (x = y ) (x = y) [Ax. I]
4. (0 = 0 ) (0 = 0) [3; C : x 0 , y 0]
5. (0 = 0) (0 = 0 ) [4; ]
6. (0 = 0 ) (0 = 0 ) [3; C : x 0 , y 0 ]
7. (0 = 0 ) (0 = 0 ) [6; ]
8. (0 = 0 ) [5, 2; MP]
9. (0 = 0 ) [7, 8; MP]
,
(0 = 0 ).
9 ,
- , #, ,
(0 = 0 ):
x(x = 0)#(0 = 0)#(x = y ) (x = y)#(0 = 0 ) (0 = 0)#
#(0 = 0) (0 = 0 )#(0 = 0 ) (0 = 0 )#
#(0 = 0 ) (0 = 0 )#(0 = 0 )#(0 = 0 ).
.
50
(
) , , , , (
, ).
, . , ,
.
: ,
, -
, , ,
. , ,
.
. ,
,
-
.
, -
( ,
),
,
, , ,
, .
. ,
. ,
,
.
,
. .
(, )
, , , , .
, ,
,
, , 51
.
. ,
, , ,
, , ?
, .
?
, , , (, ) . :
, ,
. ,
. ,
, ,
,
. ,
.
.
, .
. ,
, :
,
,
,
.
.
.
, (
, ..., , , )
.
.
, , , ,
52
, :
,
, ,
( ),
( ) , , ,
, ..., .
: ,
, .
,
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
.
. . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
8
11
13
17
19
27
27
35
38
43
43
46
51
1. . .
2. . .
(100 )
3. . .
4. . .
5. . .
6. . .
7. . .
8. . . , . .
:
9. . .
10. . .
11. . .
12. . .
13. . .
14. . .
15. . .
( )
16. . .
17. . .
18. . .
p
19. . .
20. . .
21. . .
22. . .
23. . .
24. . .
25. . . -
26. . .
27. . .
28. . .
29. . .
30. . .
31. . .
32. . .
33. . .
34. . .
. . .
. .
, , , . . . , . . . , .
, ,
.
. , ,
.
.
, ,
,
.
ISBN 978-5-94057-492-7
,
http://www.mccme.ru/olympiads
: 119002, ,
. ., 11.
: (499) 241 12 37.
2009