ARS

GRAMMAT~CA

quae est
Liber de lingua Latina

ALEXIO ALBANO
compositus

Editio altera
suppleta emendata

Grammaticae initia elementis surgunt, elementa figurantur in litteras, litterae in syllabas

coguntur, syllabis comprehenditur dictio, dictiones coguntur in partes orationis, partibus
orationis consummatur oratio, oratione uirtus
omatur, uirtus ad euitanda uitia exercetur.
Diomedes

ARS GRAMMATICA
.
ll
. .

n n.

-ll
. . ll

2007

811.124'36(075.8)

81.-923
43

. zo - .
(.)
. .

-
. . ,

ISBN 978-5-87245-129-7

. . , 2007

2007

MAGISTRIS DOCISSIMIS
DONO SACRO

.ll ( 1- 2- )

13

23

35

1.

. U. .
ll: 1.1.,.,! 1 . . ,
1)/' .

1.3.

1.2. -

11. llll
cr llI<X llll<;'.

49

llll. ll . llll.,
llll . ll . ll
ll 1l. ll1l0 (

). ':fcrro . O~

1l0ll 'll: llll 1l0 cr~~ro

,
,
2.1. . 2.2.
lclO . 2.3.
. 2.4. . 1
peMeH~ 2.5. ' i.a 11
. 2.6. W
. 2.7. 111
. 2.8. '
III nll' -'{ . 2.9. u

ll:

m.o. .

ieris

2.10.

praesentis.

III~ ll

;61

cr. c1loHe-'
. ll C1l.

1l 1-2 1l0. llll

esse .

Nminfiuus duplex.
'
.'
ll: 3.1. 3.2.

. 3.3. esse res;'~ indiCii.

: R
ictfi

et clarI
Pbllosopbl (1).

f1laBa IV.

Rni ltti

Hadriam Augusfi et

1l ll

73

. ll . llro . 1l0 ll

. . 1lll - 1l0

1-2 .

ll: 4.1. .

genitfuus plUriilis. 4.3.

4.2.

. .

: . ll (D .

nat. 1, 1-9). 1l (Georg. 2,490-494). ltti Hadriam

Augusfi et ictfi Pbllosopbl (11). - ( N, 47).
Or1l0ll, ll ll

f1laBa V.

ll, ll -

ll

ili'de1l . ll . 3ll .

1l0 ll. 1l0 -

1lll.

ll:
. .

5.3.

..

5.1.

5.2.

1-0 ..

2-0 ..

. -zo ..
4-0 ..

5.7.

5.6.

5.4.
5.5.

5-ZO

5.8. . .
. 5.9. . .
: ( 1, 301). ll (. G. 1, 1). Altti
HadriamAugusfi et ictfi Pbllosopbl (). Ka'l}'1l1l (64, 31-49).

f1laBa VI. .

97

1l0

. llll

esse

accUsafiuus duplex.
accUsafiuus Infinu.
nminfiuus cum InfiriIfiu. ll ablafiuus

utis.

ll:

6.1.

. 6.. .

6.2.

esse .

: Ka'l}'1l1l (3). (Mett. 1, 89-112). ll (. G.

6, 27). ll .

1l . llll .

109

ll 11ll. 11ll
3- 110 . 110

llll , ~>. 11ll. 11 . . Ablafiuus mtinis. Ablafiuus mnsU. Genifiuus

partifiuus.
ll: 7.1. ,?, . nu.a.
. /.2. 'nu.ame. - .

7.3. nn. .
: 1111

1l

VIH.

'

(27, 49)' ll (. G., 6, 26-28).

119

ll .

Participium perfecfi passluI. Participium futrI acfiuI. Participium praesentis acfiuI. AbIafiuus
absolutus. - . . - Ablatiuus temporis.
ll: 8.1. n .

8.2.

. 8..

n .

8+

.
: Be~la Rmanrum. ll (.

G. 2, 20). (3,

22; 3, 21). llll (64, 52-75)

1l

IX.

llll.

llll

137

llll . 11. .

ll 11.
ll:

9.1.

. .

n..n.
z.az.

9.2.

perfectum indiciifiuf iicfiuf. 9.3.

9.4. n..n

sum, Juf, -, esse. 9.5.

9.6. u.

n n..n.

9.7. .

: ll

(Lat. ist., t, 1, 1). 1111 (Coni.

Cat. 18). (2, 7).

1l . e1I.
ll.
,
,
1l

11 ll . 11

. 110 110.';;

153

.i1:
.

10.1.

lC.O

10.2. 1 H~Koopx uH.

(1, 21; 2, 19).' ,

1l XI. :
' . .i1ss'" .
' : . -

167

iJ: 11.1. n z'.

11.2.

zo in. l~..

zz1l

esse

yin.

zz '.

11.5.

11.4.

11.6. Z1lZ01l esse.

11.7. '' unepao'cex . '
: (, 23; 3, 30). (Mett., 15, 871-879).
.i1 (Aen., 1, 254-296).'
.

1l .

~ C.i1 . COC.i1arae.i1bHOe

179

ll. .

esse.

.i1 {1

. YC.i10Bble ;. .i1 .i1.i1fr

possum.

.i1:'

12.1. z. esse ' . 12.2. u

Z1lZ0. . 12.3.
.

(46; 5).

(1, 11).

YC.i10BHble

1l XHI. ; ~,ll~~ llro

. :- i:6 )9. - C1l0. -

195

(1 .

ro. .i1.i1 ,n tl.

. ut (n) . .i1

ut finiile.

.i1-

.i1 ut tl . ~ C.i1 ut
nstl. e.i1

ut

tl.

C.i1 . [
] . .

.i1:

13.1. Z1l . 13 .2.

1lzo .'13..
.

(quum). 13.5.

n..

13.4.

Z1l

: 11 1111

(1, 23).

(Ad fam. 14,7; D

275-

278; D off., 1, 11).

XIV.

217

. ' 11. ,.
crpacra . . re.

4, 2}8-278), (In Catilinam 1, 2).

: rA (.,

~. 1l .

HeKOTOp~ q: 1l ro-;- ,1l

, .

-, .
r11aro11bl. ' 11ro11. - ,

. 1111 fer~

edo.

233

11 '

queo nequeo. 1111 l0,

11. 11 esse -

1111 ,

nl0 l0.
.

11:

15.1.

.lJ!X z.a.' 15.2. n-,

fero, tull, liitum, ferre. 15.3. n

edo, iblf, sm, edere .. I5.4. nu
zaz , if (itum), fre. 15.5. nu
l, nl, l. 15.6. <<fio,
factus sum, jierf. 15.7. zaz; iiio. 15.8. nJf.
z.a esse . 15.9.
zaz esse . 15.10. <;:n~ possum,
potUf; -, posse.
.
u zaz
u az

(Ad fam. 14,5). 1111 (1, 17)' (2, 3).

XVI. Jll1 C1l

cr 11 1111. 1111-

255
'

. 110 1111. 1111. ll

11 11.

, 11: 16.1. 'ux UlJ!X. 16.2.

,

1, 2, 3.

: ll ( Vrbe di,

XXI, 21-22).

XVH.

. ~ ) .

11: 17.1.
( ) . ..
: 11 (.

G., 1, 13). 1111 (1,'13).

269

ll

XVIII.

ll .

ll

281

ll

. .
ll . 11 ll
.

l1 .

ll . .

ll. alI1J.. 1 .

110 . 110 .
110 . 11 .
. . .

. . 11 ,110.

(11) . (ll)
. 11 . .
11 . 11 .
11 . 11 .
11 . . .

~ll:

18.1.

,'.
ll

XIX. ll 110

313

. 110 .
llro 110. . 110
110.

ll .

N6sce t ipsum

ll . .

327
Llufi . V.

(XL, 29.). Q. Horafi

carmina 1, 9 et 11, 20.

ll ll. ?

rllaBaM I-XVI.

343
11 ll

llro 11. :11.

ll: 20.1. . ,.

20.2. .

-ll ll0

393

ll- ll0

434


1.-.. u

Omne t1it piinctum, quI

miscuit iitile dulci
Hor1i.tius, . 3, 343
1l
: -,

, 1l ,

; -, (

-, )

1l , .
lJ. ,

.
1l ~
(
), ,

1l0
, ,

. ,

, 1l .

A1llleHoM,

. . . ;

,

; 1l0 (

)
1l
: );

, ,
. ~ . . ;
C1l. . . . .1
,
C1I.

, ,

.

, , ' ,

, ,
,' ,
. '
.

ll.

' '
KOl:t;a

1 . . .
[w], [i] [,
, Oxfotd Latin Dictionary.
[]

lJ.

' , C1I., C1I.

" lJ.
.
( )

:i: ( '
,

1903

- v)

i. '

. '

2 i . .

' , , -

1, 11 : lln W. S.
cent and Rhythm. Cambridge, 1973. . . ll
. ., 1980 (. .). . . or ll
ll . ., 1997. . .
llro ,. ., 1960. 1l yr .
ll r, ll .
2

'

'

. . . . . 11. . ., 1911.

,
,
, , ,
,' , ,
',.

fl.laBHO

'
,. ,

( ~ ,
,. -,

l -, ~ , n.,
'

83L

. ,
, ," , '
ilI

, , ,
:

bl (

'1I: .m),
,
, ,

- .
,, -, ,

,
'll , -

, ,

,
: -
..

CiJ. ,

}1cr ( .

.)

~I<? , ,
; , , (

'.

' .

.
. ,

, ,

, li~ -

. , ,

.
:
- ,
, ;

, -
,
. ,

,
, :

, ,

, . .

. ,

,

,

.
,
;
, ,

, , .

3 1998-2000 .

; ,

,
(. . 80 , ).
,

,
,
(

).

(-8 ),
, ,

, .

,
,

.

; ,

, ,

, ,

' .

~
,

. ,

( )

,
.
.
,

.
, ,
; ,

, , -
: . ,
:

-
.

:
,
,

, :~ ,

, ,

. lI.
.

ClJ.
: ClJ.
, lI.

: ,

.

ClJ.,
lJ. 1J.m
,.
;
lJ.

, A1l

,
A1l
;
ClJ.

;
ll.

. . . . , lJ.

lJ. lI. .

. . ,

. . , . . , . . , . .
, . . . . ,
, alJ.

alJ. . ,
,

lJ.lJ. 1l0 ,

, lJ. lJ.
lJ., .

. .

14 2000 .

, 2-.

Artis

graaticae,

lJ., lJ.. Or
l lJ.,

. ,

lJ., lJ. ro

, ' lJ.lJ. lJ.lJ.

a~e ; , ,
lJ. ,

ClJ.
. lJ. 1la
. lJ. , 1J.0, lJ. lJ. ,
lJ. , lJ. lJ.

, :

lJ. , ,
, - lJ..

.,' lJ.
, lJ.: lJ. ,

lJ. .

,'-,
lJ. ClJ. ,

lJ. lJ. lJ.

ClI.,

3000

ClI..

, , ,
. ,
,.

"

'

-, lJ. lJ., lJ.

~. 1la

20

,
, ClJ.
lJ. .

-, lJ. PYCCKO-lJ. ClJ..

lJ.lJ. lJ.
lJ. lJ. ClJ.
(

1000),

lJ.

lJ. , ClJ.

. , , ClJ. ,
lJ. lJ.
PYCCK~O

lJ.
lJ. .

, lJ.
lJ. lJ.
, lJ.. lJ.
lJ. , lJ.

lJ..
, lJ. ,

lJ. lJ.
, lJ.

. lJ.
lJ. lJ. ,
ClJ. lJ.

,
.

lJ. (

) lJ.
lJ. lJ..
lJ. ,

lJ. .

lJ. lJ.
, lJ.

. . lJ.

. . 3lJ., ,
lJ.
lJ..

21

11 1111 . .
-, Cll11 11
JJ. 11-

( 11-
) 11
ll3 11 BH~MaTe11Hoe
, 'BlloB11ex
.

11
11
. -

11. (),
11.

...

14 2006

nmo. .

V . . . ,,

, 1l, ,

,
,
,

ro

1l, !

'll , C1l

. . ll,
: ll -

H~ ll ll ll

, 1 ll , ,
, ,

ll,

' , . ,
1l. ll, ll , ll ll?

ll 1l, 1l
) ll

. C1l

~ ll ll ;
ll

ll, - , ll

ll , ll ll .
,1l0, ,

, ll ll ll

, ll .

ll ,
1lo ,

ero

' ,

1l. , ,

1l.o ,
,

1l , ll ll 1lo
ll C1l

HOBoro

, , aJ'i}'i ,

ll, 1l0 -ll;

KorAa,

ll , ,

ll, 1l0

ll 1l

ll. 1l ll

ll HOBOro , ,

MHOro

1l C1l; C1l

, ll ll

, , , -
ro 1l1l -ll

, ll , 1l0

1825 r. ll ll
BeHrepcKoro ll.

TorAa

1l ,

llro ll ,

KorAa

II

. . ll , ll
OJ:ll l 1l0

HoraM

ll ll .

. .. , , ,
. ll . ll,
, , , ,

, ro1l, ,

MHOro ll

, 1l

orpOMeH -

C1l. ( l10 , , ll :
, ,

l1 .) ll

CBoero
Mor 1l:
ll TaKoro ll ll

ll ll

, ll ll

ll
ro

1l

; ll

, ,

- (). ,

25

, 1 , 1l

mother,

1l

Mutter,

miiter

- .
0 ll

1l ()

: *miitr. ,
. , ,
.
1l , -

1l , - '. , ,

1l0 1l, ,
, C1l;

C1l ,
1l .
1l .

C1l , ~, 1l0,
\

; <; , -

C1l 1l, . .

1l a/l

w 1l1l
a/l .
, 1l a/l, 1l01l ,

1l 1l

. C1l
1l

1l

, 1l :

, a/l, , 1l
,

. . ,
-

1l

1l ,

a/l

1l

(Latlni) - , 1l 1l1l
a/l 1l - . '

1l.
,

(. . ), C1l

. , 1l
- . C1l
lla .
C1l . lJ. ,
, ,

, C1l
,

. 1l ,
...

(Romanl)

C1l

, ,

corAacHo

; 21 1l 753 r. . . , 1l
,
. ( ,

IX

. . . 1l0

.)
.

- ( C1l
)

.,

1.

( VI . . . . 600 r.)
1. ll ( 240 r. . .);
2. 11 (240 - 106 rr);
3. 11 (106 r. . . - 18 . .);
4. 11 ( 18 r. - .);
5. ll ( III . . 600 r.);
. (. 600 - 2000 ... rr.)

1.
ll

1l , . -

27

,91l< ll ,
W1l,1l0 1lero ll ll

. 1l
ll: 1l ,

q~

AOllro

~91l0 l:

ll ll

g<1l0, . . ~ 1l0
ll ll ll 9

il,,

ll (ll v . ,. .,
~

ropOAa ),

ll: ANIOSMED

fHE:FAKED ,NVty.1ASIOI ' u . .u

(.u)' -

. , 1l0.

J<orf.il ll 1l0,
: , ero cI,<opee
~o~ 1l, .

ll

ll ll
..

TOro, 240 r;'Ao . . ll rpeK,

,, ll, .l:I: ll
rp~~CKOro . ,

ll ll
po~,. 1l , , ,

A01,lxoe C1l1l : '

ll~~ ,

ll:

g , 1l r., . 1l
, 1l1l

I,<q, : ll

Bcero

1l

.; 11 (. 250:-184 rr.) .
(1~5'-159 rr.). bl1l
(239-169 rr.)' (. 274-201 rr.), ,
, bl1l roC1l
~~ . ,1l .
, , , 1l

110

ll : 1l, , ,

lJ.11 . . :
llro II . . ., :
,

, 1l0 ll
1l ll. ll
.

ll

106 .

. .

ll

18 .

. .

: /1/106 . ll
1l1l (

43

.),

18

. .

(. 20/I/43 . . . .). ,
1lro

1l

1l0 , , ,
1l ll

C1l0. I<11 1l0

ll

(Latlnitiis

u). , 1l

, ll ll

1l0. ll

,
ll ll
ll

- ,
Latlnitiis. I<11

C1lll ,

ll ll. ll ll

- (. 99-55 .), .
(70-19 . . .), . KaY1l1l (.
86-54 .), . ll (65-8 . . .), .
(43 . . . - 18 . .); ll
- . llll (106-43 .), . ll
(102-44 .), . a1l1l (88-35 .),
ll

ll

1l

ll

, ll ll ll.

, ll ,

llry, , . . ll

: , , ,

ll 1l1l ll;

, , ll,

ll.
ll . I. . .

, ll
ll -ll ll -

29

, . ll ll
,

: 1l
, ll ( ll
) ,

ll

C1l0fOB

. ll

( , ),
, 1l .
ll I;-''

, ll y~

~, lIaBA~

; 'll ,

llll, ; KOM~aTOp

, , , / ,

, .

11. il
, ,,

, ll , :..

ll .f

. 1~0 ll0 ll
:

476 . 9,

1228

ll, . C1l :

~ -
1l ll 11 11. ll
ll: ll, ,

ll ll
, ll ,

ll ll0 , 1l

. ll0
ll

VI - VIII

. (

' ),
1I 1l

. ll 1la

ll .
' , ll ll

30

,,

Me1leHee:

Jl

VI - VII

.,

1l, 1lac
, .

IV .

,
; 1l:

.
1l , , , ,
. :

, 1l
1l
. ,

~. , 1l ;
1la

-'

(768-814).

, , ,
: , ,

. 1l
,
1l A1l. , 1l

: " ,
, . ~

.
. .
,

( .).

1l0. 1l
, , A1l ,
. -I . ,

31

Cll , ll ll ll
. ll ll
: ,

, Mb~i .

ll-?, '~ ll
: ~ Cll,

( - 1l0)

rk , -

! ll.

.Q1l ry. ll;

, ,
' jI' : Cll1l , ll

- ! ; ll
, ~ - ll, X1l (
Capnio) - , - .
;, XVI . \- ll<;>//
ll a1l , (1540 .), 9
, 1l0'~~ ll~g
. ll "q 1l ..()1l, -

1 ll l.ar1L-,~e ll.

, ll 1l -

, 1l ,
. ll1l .
', ll 1l0 :

'-ll 1l0 ll ,
.

, -- .

ll 1l -ll; ll , ' 1l0 , ll.

; 1l0
ll ,

ll .
, XV - XVI . ll ll ll
. 1l0
, Cll -

(1755-1768), ll ll.
ll .
, . , . , . , . 11
. ll . (, :, ll

32

,
-ll.) ll ll

ll ll, 1l0,
, . ll ll.
ll

XVIII . -ll ll

ll, ll
C1l. :

ll .

XIX ll 1l ,

. ll
,

1l0. ll ll
;
ll ll C1l, C1l

1l -ll. ll :

1961-1965

. C1l ll ll

ll~ ; ll

,
...

ll 1l
ll . , ,
1l , ll (ll
),

-, ll 1l ,
,

, , ll

. ll
, ll ll, ,
1l, ll ,
1l 1l C1l
, 1l0

1l0 ll 1l0.
ll ll
,

, ll

, , ll 1l0, ll.

-, ll ll
ll , C1l ll'
.

33

C1J. ,
.

<< ll.
, , , dt Ltlniti

Fouendae

( . .),

, ll ll ,

, ~

, ll, ,

,H~,' .. ll ll ll,
:;~ ll

Vox Latlna, Latlnitas;

-ll

CilI

Retiarius.

ll

ll, C1J. ,
-, , .,

'" ll ll.
' . . , ll

9~ C1J. C1J. ~~
ll llL~~ ll

' ll ll ll

"

ll

-.
.

ll ,,
, - -

, ll ll. ll

ll ll

; ll

": .

().

II .

. .

Domus Aurea: u.nepamopao.aHa .m.l 6. . .

t1t '/ 6t (

- )

1.1,

, ,

, ,

, .; , ,
, ,

, .
.lI.

~ ,
,

.
,

, , ~.
, , ,

~, /~ ,

~pa ; :r;s:

! ~
Te~
, o

(W

).

, ,

- . ~ :
ce~epHOO
- , , , }~,
,

. , ()

;
,

i: (

.) . , .
(, , ,

1),

, , - (, ),
. -
.

ll a1l:

ii

[]

[]

Nn
00

Dd

[k]
[d]

[]

Ff
Gg

!
~

hii

Iil

Kk

ka

LI

[f]
[g], [1)]
[h]
[i]
[k]
[1], [1]

[]

[n], [1)]
[] ,

[]

Qq
Rr
Ss

ku

Tt
Vu

ix

[r]
[s]
[t]
[w], [u]
[k]+[s]

hy (jj psilon)

Zz

zt

[z]

(wau)

1.1.

1 . .

+ =[k"']

. ll ll 11
ll ,

. bl11 ,:

ABCDEFGHIKLMNO

PQRSVX. ll ,

1l ll; 11 ll
. ll ll ' (

= 10), , , . V, ,
[w],

ll []; 11ll ll

ll

XVI

. ( );

:
ll , 11

[i]

(i

. 1111

110ro); .

11 ll0

1 .

. . ll

(. ~).

,
, cr
( m.), ,
; , , -

37

ro -,
'',

''.

CPOOY~,

'roAoc'. -
roAoca, , -:- >~; ~~ .:.- .
,

~TOT .

Of'

~ , , ,

, .

~~.iJ.
iixy,
q .

CfI , ro , .,

'

3 .

,
I
(s): [], [], [i], [], []

O~~()M . HeTpy~o ,

?~~ .
ci

V -

(ulna [ulna] -

).

!I:

~~fI -

[4], .
~?,~ kuhl
.

n..

( ), ,
,

[i]

. ,

~) , [];
ro
.

.i;

1.2.

, paliitum;

, l.
,

. :
.

,
; ,

().
o

: , ls '',

populus -

''.

IJil ,
.

[6],

[] .

. ,
, ,

.
:

1.

audi> +

audi6): Vocalis ante rn corripitur.

2.

3.

doce> + nt

docent)

Cllorax . );

lOlO
, , [51

(<doce> + t = docet; <doce> + 5 = doces.

110 11,

39
-

11

. 1l 11 .

ll ll: ll
'll , ll

. , Cll ll R,
' , ll, ,

, 1l0,

Cll , ,

11 11 11 11 11
- : 11 11 11
, [], blll ; [] - ; ,

a.ll

11 11 11 ( []) 11 blll 11 ,
11 . /
blll C1l031l11 (11 11

C1l0, ; 11 - 11),
11 a.ll 11 11. -

, ,11 11

[/] 31l a.ll,

11 C1l0 blll , , C1l0

., , 11

<;1l0Be bad . .

Cll, ll: ll

ll (. .
ll ,
). ll , ll ll
, ,

, ll
ll .

(dipth6ngl) -

ll

, .
ll, ll ll ll
. ll , Cll,
, , Cll,

- . (.).
- llll: ,
ll, ll -

ll

, ll

ll ; Cll ,
. ll ll
ll ll .

ll .

, il ,

: [], [], [], [],

ei [l], ui []1. , , .
-

i.

[] [] [

[oi].

C1l0 C1l

[el] [].
huic,

(, , : 0 deinde,

.) [] [] ,
.

C1l, :
,
; C1l

: t t ().

, ll C1l0 flower
['flaua], ll

1l0.

3 (nsnnts) ,

, 1l2 .
; .
,

: , []
. ,

. .

1.3

1 C1l

C1l ll,

. 1l0, , ll 1lac
ll ll ; ll1l

( mzo.).

2 ll1l ll
(mutae) - [g], [k], [d], [t], [], [] llll (smils) [f], [1],
[n], [r], [8]. C1l , [f] [8], ll

[],

(liquidae).

aJ
:

: :1:

:1:

,Q

~~
,10

ra

t~

:1:

aJ
Q)

,Q

::

Q)

: ~

{~
'", :s:'

:1:10

aJ
:

:1:
,Q

;;j

Q)

: t-<
:1: :1:

Q)'-'"

Q)
,Q :

JJ

:1:

Q)

t-<

Q)

;;j

:~ ~

RQ)

",$

&..

s/z

:.-...

:1: Q)
10 :
:Q) :1:

~ ra

~'"
$

Q)

f ..

~~

"'~

Q)

.,
:

:1: :
Q) :1:
:1: ..

<::t

Q)

Q)

1<\

<>' :s:

'"

:<:
:<:

i:

:<:10

ra

~O::

h
qW/'!.w

Q)

Q)

~,

~
::
u

"o~

..

'"

'1<\

Q)

'
.:1:

t/d

k/g

(ph)

(~)

(kh)

J1

a.ll.

1.3.

I)

z zo

.
.

opraHOM,

C1l ;
1l . ,

.- (). 1l
, , C1l ,

[k/g]

" ,

[w]).

, .

ll? (),

~f,~l: (&),

, (),

nY 1l .
(),

[h], , , ,
, 1l .

C1l a.ll.;, ,

'1.

1l m 1l

- .

[w] ( VB

uld [wld]

, ,

; ur [w]

(wall).

F) - ,
fast 1l fest: faci6 [faki6] -
.;fs [f6ku8] - .
[8] ( S) - , ,
sick: Sl [8i] - ; miser [mi8er] -

[f]

. [z]

[]:
);

Smyrna [zmyma] baptiz6 [baptiz6] - .

yes: maior [m~ior] -

[iake6] -

; iace6

1 C1l0Bax

[i]: iambus [iambus]

[h]

( ) 1l,

horse: h6ra [h6ra] - ; hrn [har~na] - .

[k

W]

[gw].
QV, - GV

ngu [IJgW] (lingua - ).

: quis [k i8] - .

(<<}})

, , .
, , ,

D,

43

G : pater
[pater] - ; i [bib6] - n;.-!is [t~lis] -
; domus [d6mus] - ; Caesar [kaesar] - ; ger6
. [ger6] - .
. ,
, Aeroro h- (
, pot).

ph, th

ch.

' . :

sphaera [sphaera] - ,
[t1'ema] - ; pulcher [pulkher] - (
).
'
th

':

- [m]:
miiter [m~ter] - .

[m]

( )

, : ll
[] --.: .

, '[n] ( N) -
[n]: nix [niks] - .
, [1)] ( N ) - ,

'

' ,

[<il)kora] -

sing: ancora

[] (

G N) -

,, : lgn [sUmu m ]

, : l-

[1]

l-

[1].

L. -i-

-ll- (littera [littera] collum [k6Hu m ] - ), -

lacus [lakus] - .

;
:

, [r] , ,
[r6sa] - .

(Syllabae)

, 4 :
-

44

(lit.

te.ra).
(. .
) .

, .
-

, . ,

a.mi.cus

() ,

,
.

llro

ro

C1lora,

ll

ero

11 ll ll ro 11

ro, ll

C1lor

ero

. ll

a1l ll

, ll

, ;

ij.ll

ll llroMY

C1lor,

C1l0ry.

C1l0 . ,
ll

C1lor

(), ll

(),

.. ll

C1lor

ll1l

ll ll (ll, 1l), ll.

, 11 ll,
.

[t],

[], []

+ [r], [1])

(muta

liquida: [g], [k], [d],

te.ne.brae

(n);

a.rii.trum

().

-n-

-rii- liquida

- ,

. '

( . ).
C1l0 ll ll
. C1l0 ll :

C1lorax . C1l, C1l0 QUfntus,

punctum, ll.
z + nf!ns 11or, [n]
ll

Miircus,

stll,

ll, llro rllacoMY 1l

: Infectus [i"{ektus]

45

, nfici [k"fiki]

, ,
() ,
, ,

CAOIY,

:' (

liquida'-

): .. rgnu (apc~o) r.gnu,

"'rg.nu. - ,
.

(Accentus)
:Ie , 1l0 ll

1l .

. .

1l. , ll

,co~peMeHHX , ~IO 1l0

.:.uu. (. . 1l0), ll ll
~, ll ll,

1l0 1l. ,
,~eCOMHeHHO, ll1l0

-I;IM C1l0,
:ll a1l ,

<;l .

, '. , .

ll C1l0

l:f C1l0.

- C1l0

(ja.ci.6), C1l

ll,

(refec.tus, ..s). C1l C1l0

, ll C1l0 1l0; , C1l0

ll 1l0.
:

-"

'~ , I?

( ro or): fa.cr- (2 .u ), a.mf- (1 m.).

ll . ,
ro . :

- 1) ro ( cu~
-

~) ): ,, illfc
(), istuc (): cooeTC~~HO *illfce, "'istuce;

2) (addtc, additc )

3) ro po~a . . . .

-iitis
(Maeceniis, iitis - );
4) : audtt (= audtuit - );

5) (,
, ) -n (.), - (), - ()
.: - : -

Of :

puella - puellaque,

-n ,

(uidisne, jacisue);
-.
, :

.
.

i.

.,

zcnbt.

Marcus, Tullius, Cicer6, Caesar, mius, Crassus, Augustus, Tiberius, Caligu1a, Ner6, ifus, HadrHinus, Ant6ninus
Pius, Marcus urlius, Surus, Zephyrus, Graecia, Hispania,
lupus, agnus, ancora, uirg6, uuls, , quantuluscumque, c6nsanguineus, dudUlcsimus, tmittmini,
Vlusnus, doctrina, uhts, Carthag6 (Karthag6), Calendae (Kalendae), Caes6 (Kaes6), Xenoph6n, mus, Alcaeus,
Sapph6, Stsichrus, pater ns, dmi, Marcus Terentius Varr6, Marcus Vitruuius 611i6, Titus Liuius, Aulus Gellius, mlius Tacitus, Gaius Sut6nius Tranqui11us, Scrit6s
istoriae Augustae, Gaius Valerius Catullus, mlius Gallus,
AIbius Tibullus, Sextus Propertius, Publius Vergilius Mar6,
Quintus Horatius Flaccus, Publius Ouidius Nas6, Marcus Valerius Martialis, Alexander Supp6pulinus, Ihnns Secundus, Alexius Laudanius, conturbabantur C6nstantinopolitani 11
innumerabilibus sollicitUdinibus4
4 , ( '11')
. ,

. , .i1 ,
.i1.

47

2. , . u,

1Jcm ... ,:

,'professor, studens, magister, Roma, Romanus, ItaHa, Sicilia,

Caesar, Athenae, Romulus, lingua Latina.

3. . .:
1) CAore ;
2) ;
,
3) fO;
'4) fO;

5.) [];
'6)
7) or (2-3

'4.

).

u.

.. ? ,

.? ?

, 5.

u ..

n(,Ju ux/ ?
' , ?

./ ( !)?

6.

, .. u..

mlU ( !).
?

, '7.

P!iMa

 u3 . ,

1 .

. .

II

(Verbum Latfnum)

Sapere ud.
oriiti u S, . 1, 2, 40

ll ll,

rllaroll

~ , ll

. , rllaroll ll

: Cll ll ,

ero

ll ll ,

ll

- ero

rllaroll

, (),

ll
() . . ,

rllaroll

ll
;
.

rllarolla

ll ll

ll ll ll

rllaroll

ll ;

ll ll

rllarolla.

ll

rllarolla

ll

1. ll (modus):
-indicatiuus (, );
- coniunctiuus (, );
- imperatiuus (, ).

rpaMMa-

II

2. (tempus):
- sns (, );
- imperfectum (, );
- perfectum (, );
- plsquamperfectum (, n.);

- futiirum 1 (mm, simplex) - ;

- futiirum 2 (secundum, exactum) -
( futurum 1).
.
,

, .
.

IImperfectum

IFutarum exiictum I

Uf

2.1. z zz

3. (genus):
- actiuum (, );
- passluum (, ).
4. (numerus):
- singularis ();
- pluraIis (.).
5. (persona):
- prIma ();
-:- secunda ();
- tertia ().
,
.
, , -,

, -,

, . ,

, ClI.eyeT ,
, ~ , PYCC~OM .
I

. ClI.:

, .

facit

( )

pers6na tertia, singularis;

rsns

indicafiuI acfiuI,
- praes. ind. act.

sng.

, ,
ry (. . ),

jinltum), -

(uerbum

(uerbum znfinltum).

~(JPM):

InfinIfiuus - (6);
participium - n (3);
gerundIuum - (1);
, gerundium - (1);
supmum - n (2).
MOry ,
,
: ,

(, , ),
MOry () . .
. ,
, .

, ,
,
.

t1: .

52

facio,

. praes. ind. act. 1. sng.

111.,

. . .

II

fci,

factum,

facere -

perf. ind. act. 1. sng.

supinum 1

infinitiuus praesentis

111., . .

cynl

. .

2.2. zo z

2.2 , :

) , 1-
. . , ;

) 4 3 (

);

) ,

C1J. 1, 2

3 ( - -) ,
, : <faci> - (<<
), <jc> - <fact> - .

-6, - -1,

: ,
,

ll

, .

.

C1l

(niugtins).

1 - -; -iire;
11 - -; -r;
111 - -r; -ere;
IV - -1; -lre.

53

, , .

6 ,
t ( -)

, , , 3-

-l':

0
.

:,

amatum, amare - ;
omatum, - ;
laboro, laboraul, laboratum, are - ;
() habeo, habul, habitum, ere - ;
doceo, docul, doctum, ere - ;
(I) tego, texl, tectum, tegere - n;
sumo, sumpsl, sumptum, ere - ;
facio, fecl, factum, ere - ;
i, l, captum, ere - ;
'statuo, statul, stattum, ere - ;
'(IV) audio, audlul, audltum,lre - ;
dormi6, dormlul, dormltum,lre - .
(1)

, l,

, l,

, -6
. , l-
.. 30
: -6 * *rn6
'

-6,

).
, -
<ii>

3 ,

- I .
3 , .

, , : ,

.

,;:

54

Il

.
3

Passiuum

Acfiuum

Ci10

Sng.

Plr.

-/-

-mus

2
3

-s
-t

-tis
-nt

Sng.
-(o)r
-ris -re
-tur

2.3.

u..

1 11.,

. .

-6/-or

Plr.
-mur

-mini

-ntur

.z

11

-m/-r -

ll

, 11 11 .

ll 11: --

// -- /

--,

zz

,
,

(. . ),
. :

r (teg-e-ris); - nt (tg--nt), i -
(teg-r-t). - :

, .
,

1)

IV

-nt 2) I-

praesens indiciitiui iictiui et passiui

,
, .

55

I<
. ,

J) III
;

2) III -1
(capio, fugio) -1- r (caperis);
~) IV -nt
-- (
III ) .
. : -
, o amiis -

1 -2 , ,

t - ,

(Ego

dormio,

t a~e . -

). , , (-

) .

m,

amii.ui, amii.tum, amii.re -

-are, , 1. ,
9

<>.

Passiuum

Acfiuum

C1l.0.

1
2
3

Sng.

ama-s
ama-t

2.4.

Plr.
ama-mus
ama-tis
ama-nt

Sng.

Plr.

m-mu

ama-ris
ama-tur

ama-ntur

-mini

.. 1 , ,

Doceo, docui, doctum, ere - . II

-.

Cll

'---

1
2
3

cfiuum

Passiuum
Plr.

Sng.
doce-o

d-mus

Sng.
doce-or

d-s

d-tis

d-is

doc-minl

doce-t

doce-nt

doc-tur

doce-ntur

Plr.

d-mu

2.5. .. II mo., ,

Audio, audiui, auditum, ire

2
3

IV

-1.
Actiuum

3
110

Il

Snj?;.
audi-o
audl-s
audi-t

Passluum
Snj?;.
audi-or
audl-ris
audl-tur

Plr.
audl-mus
audHis

audi-u-nt

Plr.
audl-mur
audl-minl

audi-u-ntur

2.6. za 'w n~

Tego,

ti, ttum,

ere -

n.

Sng.

Passluum

tej?;-o

te~-i-mus

Sng.
tej?;-or

2
3

teg-i-s
teg-i-t

teg-i-tis
teg-u-nt

teg-e-ris
teg-i-tur

2.7.

-g.

Actiuum

110

III

Plr.

za

Plr.
te~-i-mur

teg-u-ntur

te~-i-mini

III z

Capio,

i,

captum, capere -

110

-1 ( r

Actiuum
Sng.
capi-o
capi-s
capi-t

III

Plr.
capi-mus
capi-tis

).

Passluum
Sng.
capi-or

Plr.
capi-mur
capi-mini:

cape-ris
capi-u-nt
capi-tur
capi-u-ntur
2.8. z III -1
2
3

(infinftiuus praesentis passiui)

.

III -1) -

-rl,

-1:

(.) ~

amiiri ( .);
tegere (n) ~ tegi ( n)

() ~ ! ( ).

57

(u

deponentia)

1l ,

( ).

K~K ' aKT~BHe , ,

, .
.. n .
, , , -

, . ., .

~ 0

. , ,
,

. ' (
.

,J

a1J.). :

'hortor, hortatus SUffi, hortari - (1 );

uereor, ueritus SUffi, urri - (11);
. profidscor, profectus SUffi, proficisci - (111);
orior, ortus SUffi, oriri - (IV).
111 -1 :
'itior, passus sum, (), gradior, gressus sum, gradf (), morior,

'mortuus sum, morf () . :Je ro

ro:

. 1
""'2
3

,.

Sn~.

Plr.

2.9.

Passiuum ()
Plr.
Sn~.
profidsc-or n
profidsc-i-mur
profidsc-e-ris prifidsc-i-miI
profidsc-u-ntur
profidsc-i-tur . .
u ..z z.azo.

_. ro ( semideponentia): , - .
. ,
- .
:

gaudeo, gauIsus sum, gudr - (11 );

soleo, solitus sum, slr - (11); "
reuertor, reuerfi, reuerfi - (III).
'1

II .

(imperatiuus praesentis)
- - -
,

(modus

iris).

C1l. .
C1l

( ),

III -.

llll0 I ll - ll , ll
ll0

NB:

-1

11 ll .

llll0

daco (), dfco (zo), facio (), fero ()

duc, dic, fac, fer . , ,

ll n

, z: addu: ().
('

C1l -

-te.

2Sng.

1
m ()

11
doce

()

IV
audl ()

III

teg-e
(),

()

2Plr.

ama-te
)

(-

doce-te

(-

audl-te

teg-i-te

(-)

(n),

capi-te ()
2.10. , iris

praesentis

(l1 ll0 llll0)

-re

-mini

l1 11

(proJicfsc--r

n.,

proJicfsc-i-minf -

n.).

~(ngIs) 1l
-.

+ inf,

n610:

n + inf

amiire
n

- !
audire - !

n
,

+ imperiit.:

credite -

59

VI,
petJb
-; ; , ,
-
.

1.. ,

.
lego. 2. Lafine saepe legimus et scnDirnus. 3. Lafine
legere et scribere solernus. 4. Marcus tarnen scnDit et
legit~ 5. ,- Cur scribis? Cur quoque nihillegis? 5. - NOlo
o~o legere et scnDere. 6. NOlo etiarn labor~re! 7~ Cur rnale
laboras? 8. Male laborare - rnale uluere. 9. 51 nihil agis, nihil
legis et studes, nihil sCls! 10. Quis rnale discit, rnale docet.
11. Cur rnale discis? 11. Discitisne bene? 12. Ego bene Lafine
disco et rnale laborare studeo.
13. - Audl! Audlte! . Bene sernper labora! Bene laborate.
15. Vbi Quintus habitat? 16. Dlc, quaeso, ? 17. - NesciO.
Cur autern interrogas? 18. - Inuemre iO. 19. Quintus bene
interdiii dorrnit, sed noctii rnale discit. 20. - Quo proficlsceris?
2~. - . proficlscor, habito. 22. - Vbi habitas? 23. - Ibi,
quo:poficiscor. 24. - Bene proficiscere! 25. Quid uererninl?
26~':..... Male uluere uerernur. 27. - Nihil uererninl. Nihil
1,ler~x:e. 28. Fac, quod dlco. 29. Vluite et gaudete. 30. Vluirnus
, ,

. , 1. Lafine

~'.gaudernus.

~." ,.
~, (, z .n):

';: facro, facere, facirnus, facis. - Dorrniunt, dorrnl,

dorrnIre. - Verere. Gaude. Proficlscere. Hortarnur.
;, 3~ ' . 1. . 2.
ciYmaee. 3. ? 4.

, ! 5.
~':. 6. ? 7. ?

8. ! , ? 9.
? 10. ? 11. ll-

60

II

1.2. , , !
(nos) , (uos) - .
14. -. 1.5.
(scio) -,
.

4.

nz z (

) .

5.

- ?
6. :

, . 2.1?

7. , m. n
., :. ?

8.

:.

?
?

'n.

80 z.

. .

III

u..

. (Substantfua in nominiitfUD et genetfUD)

Facili5 d5nSU5 urn!.

Ver gi li 5, ., VI, 126

P.i:l
, :

1. (numerus):
~ singuIaris ();
:..:.. pluraIis (.).
2.. (ciisus):
Nominatiuus (.);
Vocatiuus ();
- Genitiuus ();
Datiuus ();
AccUsatiuus ();
Ablatiuus (., ).

(genus):

masculinum (.,

);

fmininum (, ;

neutrum (, n).

~. 3
n. .

. - ,

III

1l , C1l 1l0
0.

0 (. . 1l ). ll

ll, C1l ll
. 1l ,
ll , ll1l0 ll

, 1l.

,
, 0 ll ll 1l0.

ll 1,

- , - ll
- , - .

ll 1l0 , ill
. ., ll 0 1l0

. 0 ll
ll ll
, .

ll 1l0 ll

(. .

3.1).

, 1- 5- C1l0-

ll , 2- 4-,

, - ; 1l0
0 . , 1l
C1l 1l. a1J..

3.1. trn 1..

1

. sn~.

gen. sng.
. /. (/!

I n)

ll

(m/f I n)

f.

-us, - I -
-1
-1 I -
3.2.

3
z,.,

-s, -8
-us I -
-is
-us
-s I -, -ia -us I -

1.u

-s

-!, -l
-s

 bl'

11 11

C1l0B

11 1l0.

; . ' 11 11
C1l0 11 . ,
: 11 110. ,

',:i 1l0 ,

C1l0Ba

. 1l0, 11 C1l0,

, .

" , 110. 1l0 1

C1loBa
- (11 11 ). 11 - 11 . .
, 1l0

11

C1loBa

, C1l :

aqua, aquae f

terra, terrae f

1l0

ClloBa

, ..

( 1l) ro

- nauta,

(.);

t, (); scria, (). ,

: Miircus g ( . Sergius Catilina ( u.).

, );

Lucius

, 11 .
C1l0B 1l0 - -i gen. sng.
. 3.1, C1loBa
.):'0 . C1l0B - 11
-us 11 -er, C1l0B - -.
, . . C1l0B 1l0
-.

amicus, amici - ;
ager, agri - ;
puer, - ,;
bellum, i n - .
1. : CllOBO '',
(.. Musa . Mouacx), CllOBOM,
, - ;

1l0 j3 .

III

, , l1, 110 ager ; puer

- .
puer (.), socer (),
uesper (), gener (), asper (bl), miser (bl), liber (
bl), tener () + bl 1er -ger (armiger - );

110,

rAe

Bcero l12
11 , 2- ,
:

rAaBHblM

/aurU5, f f - , AegyptU5, f f : ufrU5, f n (), /5, f f ().

ro :

.
,

rAaBe .

, 11 : 2-
110

uir, f

(., .), ,

l1 (

-ir),

11 . 110 c~o

-,

gen. sng.

-5.

ll 0
-5,

-:

exercitu5, 5 - ,
g, 5 n - .
110 ro (
).

zo -5: domus (.), tribus (), porticus (), Idus

- 13/15 .), manus ().
110 domU5 ry (

(bl

rAaBe ). Id5 ro 11:

AOAroTbl rAacoro .
11 . 1l0
C1l0 0,

-. ll :
1l .

-ei ll

C1l,

ll 1l ll ( a1l

1l

V XV.)

: 11

110,

. ;
,
.

[] ; 11
corAacoro

[1] -

. 110 r5.

rs,

reif -

dis, dii /! - , .
dis, i ' '

, ' '

ro.

11 . <: 1l : , .

ll, , 11.

. 1l :
( 11 ) (

3.2 -8.
gen. sng.

)4. .

-is,

1l

. 1l ,

C1loBa 11 11
11

C1loroB.
animal, animiilis n

C1l0

flos, floris (),

is f (). ,

(), ls,

1l

1) r 11

C1loBa .

(. . , C1l0

11 11 ) ,
. : flos,
rgis ();

caput, capitis n (zo,

2)

floris

(); r,

);

: .

(dns,

(n,

is f

dentis - ) 11 . -s/-is
; finis, is - );

3) r 11

-i):

-al, -, - (m, is n - ; calcar, iiris

animal, iilis n - ).

n4

(~),

[5].

66

1II

11 1111 ll

11.

UIOBa rns (), frater (), canis (), pater (), mater
iuuenis () + senex (), ts ()

(),

turris

(),

),

amussis

(),

febris

(),

restis

uis

()

sitis (), puppis (),

securis (), tussis (
lis () -
(),

. :
.

, 11 11
ll,

nominiifiuus pluriilis.

, -
11

C1l0B .

110

1l, 11
11 ll,

, ll ,

11

.iJ

cpeiJHezo u..
BceziJa , .

-:

= .;

plr = . plr = -.

, 11

C1loBa

- (.

. ). 11:' ' -11 ll,

I

'

- gelua,

'

- capita,

'

- animiilia.

. , -
,

-,

-t -i. ,

, - 4-

. , : '' *ll

ll, . . - , !
, ( )

( ).

., , 11.

.:1 : l-, 2- 4- I<A

nom. plr. gen. sng., - 5- I<A

'(. ~ .. ~ ) -s.

' , :

aqua, aquae
terra, terrae
am'icus, am'ici
ager, agri,
, pueri
exercitus, exercits

- aquae;,
-Jerrae;
- am'ici;
-, agri;
- pueri;
- exercitus;

fl6s, fl6ris
dns, dentis
ns, nubis
rs, re'i

,:

fl6rs;
dnts;

nubs;
rs.

, , ,

:~.:~ . , ,
,
. , ,

,: .Il

~TOO ,

~o. .

~OM.
~~e - ,
.

.(laTb

1: - 2

~~,

l- 2-.

: .
I(QM .ll

"ory ,
: ,

BcerAa

68

II1

, .

. :

bonus, n, n -

'(-, -:

);

malus, mala, malum - ;

pulcher, pulchra, pulchrum - ;
tener, tenera, tenerum - .
, 1 - 2 . MOry

-us,

-er.

, .

Jl
, (,

malus , -

malus

' .').

- ,

Cll (. . , ro

/ ro

ClloBa)
rAaBe XIX.

( ) MOry

. ., kaKOM- ,

: . , n,

malus, l -

(=

). -:

, n,

l n-

, ,

orum -

. . .:

mala, orum n - () ,
immortiilia, ium n -

();

ESSE

; ,

orum n -

()

().

('')

praesens indiciitiuf u

', '

sum, fu:;,

-, esse.

, .

. .

( ):

3aAor

acfiuum

Sng.

Plr.

sum

sumus

es
est

estis
sunt

3.3.

.az.

69

esse rsns indii!

,
. , ,

ero

NOMINAIVVS

DVPLEX

C.ll, J1

r.iiaBbl - C.ll
ninis duplex (
).
ro :

..

) -.

(putiiri);

) -. (niniiri);
) -.

(jieri);

d) -. (ligt, creari).
1

, C.ll -
- , .Il
- - .

J1,
( ro )
.
C.ll J1. :

ir

pater patriae n6minatur. -

(= ).
Marcus cliirus putatur. -

(= ).

III

<

Rm

et cHiri Rmani

Italia est terra magna et pulchra, multae pulchrae et clarae

ibi sunt. Roma, urbsquoque magna et pulchra, caput Italiae est. Mulfi Romae habitant, mulfi Romam ueniunt, nam
altae domus turrsqu et pulchra monumenta ibi habentur.
Prouinciae incolae pulchra monumenta altaque moenia uident
et admlrantur. Roma ur pulchra immsqu urbs est.
num est Romae esse, sed rs secundae saepe uniunt.
Mulfi clari Romam Romae habitant. . Ilius Caesar uir
nic clarus putatur: nam consul, orator et dux Romae rel
publicaeque est. Di multa ll gerit. (Multa ll nunc geruntur. Semper. ll geritur et templum IanI semper
ertUm est.) ' Caesaris exercitus uenit, G, Germanl,
Helue~i1 ~t trl barbarl uld. uerentur. Caesar perpe~us
Romae dictator dlcitur. . Tullius Cicero quoque clarus est.
Sed Cicero dux nominatur, sed uerbl: nam magnus et
clarus orator est. Caesar etiam altae statra~ est, sed Ciceronis
statra est alta. Cicero tamen magnae mentis ingeniique
uir atque pater patriae nominatur, quia patriae conseruator est.
Catil1na inimicus Ciceronis et OmnlnO homo uld perniciOsus
htur. Catilma ipse consul aut dictator esse cupit et semper
multa mala machinatur.
Suntetiam Lucullus atque Crassus, quoque uirl clari. Lucullus
Caesaris Ciceronisque amicus putatur. Vt Caesar, Lucullus iriterdum ll gerit, quod tam libenter facit, quam t.
Caesar, Cicero et Lucullus una r solent. Epulae Lcu
Romae rc clari putantur. Crassus autem uir magnae
lentiae est. Nm Romae est tam opulentus! Caesar, Crassus et
mius, dux praeclarus, triumuiri sunt. Itaque ur clari uiri
Romae habitant.
urs

l1

, , .

Quid est epistola? - Tacitus nuntius. Quid. est pictra? Vits falsa. Quid est aurum? - Mancipium mortis. Quid est
argentum? - Inuidiae locus. Quid est amicitia? - Concordia.
Quid est libertas? - Innocentia. Quid est mors? - Perpetua
sCritas. Quid est mors? - Inimica uitae, testamenti gratia,
sum lacrimae, obliuio, { rogi, titulus monumenti;
mors ... finis est. Quid est homO? - Loci hospes, lgis imago,
ca.1amitatis {l, mancipium mortis, uitae mora. Quid est
sol? - Splendor orbis. Quid est lna? - Dii adulter, noctis
oculus... Quid est caelum? - Culmen immnsum. Quid est
l? - . mundi. Quid est terra? - Horreum Cereris.
~idestterra? - Cellarium uitae. - Quidestmare? -Iterincer,tum. Quid est nauis? - Domus erratica. Quid est nauis? Vbilibet hospitium. Quid est nauta? :- Amator pelagi, firmi
qsrt, contemptor uitae mortisque, undae lins. Quid est
SOlnnus? - Mortis imago. Quid est Caesar? - Publicae lcis
~~put:, Quid est senatus? - Ornamentum, splendor urbis ...
Quid est miles? - Murus imperii, dfns patriae, gloriosa
seruits, potestatis indicium. Quid est Roma? - Fons imperii ... ,
I)1ater gentium, rei possessor, pacis aetemae consecratio. Quid
est uictoria? - lli discordia, pacis amor. Quid est ? !raJ,1quilla liberaIitas.
(Altercatio Hadriam Augusti et ictti Philosophi,
ed. L.. W. Daly, w. Suchier, 1939.)

. ~rrsq = et

trrs; .

-que'u',

n:, 1i.. , et (domus trrsq: ' + ')

'

~.

ll 1l ll. 2.

r .

3.

ll

1l

4. ro ll
5. () , ll

ll .

1II

6. ,
, -
. 7.
. 8.

9.

. 10.

1.. ,
.

2.

, , ( ):
hmins,
hmur,

terrae (2), pu1chra (3), maris, uerentur,

habitamus, turris (2), capis, capitis, uerbi.

3.

hmus,

, ,

4.

APyr .

nzo

5.

6.

HU u ?

u,

? ?

7. ,
.

8.

? ?

(Ciisus accusiitfuus et genitfuus)
Pro ! lectoris habent sua fata li.
re n ti an us u ru s, Litt., 1286

, ,

, ,
, MOry, ,

. , ,

.Il , .

Jl
? , ,

, ,

MOry

: KHY:.lJI-. - Q.efJ.D!iKQU .. ,
. ,

(ciisus dfrti);
(

- ciisus

indfrtl.

(, ).

, :

! ...

74
(

IV

); ,

ll ,

zo :
, ,

), , ,

ll

oCHqBe

, -

ll

[] (-; pe~e ll OI
-im); , :
2- ll -

: -
; . . ~.

rAacH~Ix clloHe

l! -5,
3- ll

[]:

-s ,

: 3-

ll ~ : .

-is

-s (ns/ns).,

,
' .

, :

I Sng,

I Plr,

-iis

-os

,-es (-15

4.1.

(-im -

.)

- ./.)

-us

-es

75

ocr. .

Cil 3, 4, 5" 110

. . . - 1lro 1l0 ( Cil turris, tussis),
', -im, 1l - c1lo
r -. 2- 1l0 . .

-um, -

f 1J. . , . . 1l ll
i

- ( []), . .- ll (
(n;~pe [s]). Cil 1l 1l llro 1lro -
ll 1.

ferra,

C1l0B (sng./plr.):

'amicus~ ,

'ager, agri
ptier, 'pueri
, fl6s, fl6ris
nus, isf
turris, is f
,exercitus, us
manus, usf

terram/terras;
'amlcumlamicos;
agrumlagros;
puerumlp'ueros;
fl6rm/fl6rs;
nubemlnus

nubls;
turrim (-m)ltrrs turris;
exercitumlexercits;
manumlmanus;

rs;I,rij

rmlrs;

dis; i!f

dimldis.

C1loBa llm, i n caput, capiiis n

:.

bellumlbella caputlcapita ,

~".

1! 1! i:1!OB,
,ll~. Cil 1l - Cil, -

ll I:? CJ.OBO Cil~.,

~
.cmz

' C1l

(genitlUUs singuliiris), :
~
'- C1l0J .
genitiuus plura1is, .
, :

-m, ,
'l, 2. 5jJ: [].

IV

1l , ececreo,
-

-ium

-ium;

( 1l0 ,

-).

1l0

n. plr.

--

--

-, -i-um (../)

--

--

4.2.

genitfuus

pluralis

, C1l
C1l

C1l0B

C1l0B

C1l0B . .

C1l : terriirum, amlcorum,

agrorum, puerorum, florum, nm, turrium, exercituum, n
uum, rerum, dierum, llrum capitum -
( mare, is n - marium).
C1l0BO ufs f (), C1l0 : Hero
.

Sng.: gen. dat. , . - ui; Plr.: .

- ufris, gen. - ufriu ( 1l 1! -
1l ). C1l0BO ,
ero C1l0BOM uir, i (.); ,
.

, .

(Pronomina personalia et pronomen reflexfuum)

, ,
, ,
.

.
C1l ,

rAaBe C1l.

BcerAa

, :

(= sibl) . rAaOAa

( dfnd

, t dfendis

77

'~ . .).
Q

. Jl

:
,

. ( .
- .)

3-.)

Mecr.
Nom.

n.

" Dat.

ns

us

sui
sibi

nostri/nostrum

uestri/uestrum

ns

us

mi

tii
tui
tibi

ns

us

ns

us

4.3.

, . nostrum uestrum ll30 ll

genitiuus partitiuus - e1l

' / ' (

). eKcre ,

'.

C1l0Bax mihi, tibi, sibf C1l ll ll,

C1loBa ll
(~ _ ). C1l C1l0f C1l0Bax,
: ll ll 1l0

C1l , 1l.
1l

breuis breuiiins.

(paticipium

perjecti passfut)

or
nmu n

(participium perfecti passiui),

1-2 :

, orno, orniiUl, rntu, iire - ;

'orniitus, orniita, rntum - (,
).

, .

'Fe , ,
: 1) ,

IV

cyri;

-er

2)

rAaBeVnI.
3-

:1-2

3-

,
:

(sins,

ntis - ,

),

(breuis,

- ), -
acris, acre - ).
gen. sng. (jllx,
lcis - ), -

(,

,;:

, .

VII),

, .

Homolocum omat, hominem locus (Comic. fr. .,

12.8).2. Aegyptum NIlus irrigat (Cic; N. . '2, 130). 3. G16ria
uirtiitem tamquam umbra sequitur (Cic. Tusc. 1, 109). 4. Terra,
quoniam mundI pars est, pars est etiam deI (Cic. N. . 1, 24).
5. Aqui1anoncaptatmuscas (prouerbium, Bind. 213). 6. . Iiilius
occupat oppidum et ibi praesidium collocat (Caes. . G. 1, 8).
7. Fts fortiina adiuuat (Cic. Tusc. 2, 4). 8. m ultant stulti
, in contraria currunt (Hor. Sat. 1, 2, 24). 9. Aegyptiorum
morem quis ignorat (Cic. Tusc. 5, 27)? 10. Nihi1 tam irrIdet
Epiciirus, quam praedictionem rum futiirarum (Cic. N. . 2,
162).11. Rrum copia uerborum copiam gignit (Cic. Dt.
1.

79

.3, 12.5)' 12. AmIc6rum sunt mmi omnia (Cic. D off. 1,

51,).13. Nostr6rum hominum ingenia uirtiitsqu sole6 !l''irar'i
(. Tusc. 4, 1). . Hostium nus magnas tmstats Ocean'i
magosque impetiis uent6rum sustinr possunt (Caes. . G. .3,
13): 15', At ur6 interitus exercituum, ut rim trium, saepe
fuult6rum lds jmperat6rum, ut niiper summ'i et singularis
uicl, lnuidiae praeterea multitiidinis atque n merit6rum sa~pe! qu'ium ulsi6ns, lmitts, fug~e, riirsusque secun~,ts; 'hn6rs, imperia, uict6riae, quamquam fortu'ita sunt,
1~en: sine hominum opibus et studiis neutram in partem efficI
p-bssunt -(Cic. D off. 2, 20).
ar

ll
> cr.
ro. ,
cr .

' . [] ( )

Aeneadu genetrlx, hominum druuque ~oluptas,

Alma Venus, lI supter labentia signa
,Quae mare nauigerum, quae terras friigifrnts
.Concelebras; per t qU6niam genus omn[e] animantum
5 , Concipitur u'isitqu[e] exortum liimina slis;
,. dea, t fugiunt uenfi, t uil caeli
~duentumque tuum, tibi suau'is daedala telliis
:~ummittit fl6rs, tibi rident aequora ponfi
J>lacatumque nitet diffso luine caelum.
(Lurtius. D rrum natiira, 1, 1-9)
,Flix,

qui potuit rrum 6gnsr causas,

Atque metiis omnis et inex6rabile fatum
Suiit pedibus strepitumqu[ ] Acherontis auari.
Fortiinatus et ill, ds qu'i nouit agresfis,
Panaque Siluanumque senem, Nymphasque srrs.
(. Vergilius Mar6. Ge6rgica, 2, 490-4)

80

IV

Quid est ferrurn? - Ornnis artis instrUrnenturn. Quid est gladius? - Regirnen castrOrurn. Qui sunt qui sam aegrotant? Qui negotia Crant. Quid est fortna? - Vt rnatrona
nobilis in seruos s irnpingit. Quot sunt autern fortnae? rs: un , quae ubilibet s irnpingit; et ins: quae
dit, cito aufert; tertia surda, quae rniserorurn rs
exaudit. Quid sunt dii? - Ocu16rurn signa, rnentis rnin; si
rnetuis, tirnor est; si tins, religio est. Quid est s61? - Splendor orbis; qui tollit et ponit diern; per quern scire nobis cursurn
horarurn datur. Quid sunt stll? - Fata horninurn. Quid sunt
stll? - Litora gubematorurn. Quid est deus? - Qui ornnia
tenet. Quid est rgnurn? - Pars deorurn. Quid est forurn? Ternplurn libertatis ... (Altercatio ... ed. L. W. Daly, W. Suchier,
1939)
-

N-V

.,

, .ilA ,
.

siue sonus est r ictus, id est percussus, ssilis auditu .., quarndiu resonat. Nunc ornnis siue sonus aut articulata est aut confsa. Articulata est, quii hrnins loquntur et litteris cornprehendi potest, ut puta, 'scnDe Cicero', 'Vergili lege' et
tr talia. Confsa ur aut anirnaliurn aut inanirnrn est,
quae litteris cornprehendi potest. AnirnaIiurn est, ut puta,
equorurn hinnitus, rs anrn, rugitus ferarurn, serpenturn
sibilus, auiurn cantus et tr talia; inanirnrn autern est,
ut puta, cyrnba16rurn tinnitus, flagellorurn strepitus, undarurn
pulsus, ruinae casus, fistulae auditus et tr talia. Est et
confsa siue sonus horninurn, quae litteris cornprehendi
potest, ut puta, oris risus uel sibilatus, pectoris rnugitus et
tr talia.
(Probus, Institta artiurn, IY, 47)

81

possunt -

sine opibus et studi'is -

Aeneadum . = Aeneadarum; diuum . = diuorum; qUi, quae,

quod ~ , , ( ,
.. ); animantum . = animanti; diffso lumine -
potit - , sit pedibus - ,
nouit - ; - . sng.
. quae - . plr. n quf, quae, quod; aufert - praes. ind. act. 3
sng. aufero, abstulf, tu,' auferre
. audit - ; qua - ; litteris - ;
potest . .,. . : .al pot-
sum, fui, -, esse. . XV

, .1..

2.

3.

,
, .

4.

! .

5.

(sl)
7.
. 8.
6.

, .

9.

ry [

ifugi6 + .):

1.0.

(inf. + est + gen. '?') .

1..

.
2. ()
. . n-

82

IV

zu,
.

3.

,,:

4.
: ll, , 1l0,
, ~I .

5. Jl3:

ll. ,

ll :
. ll ll
ll .

(el).

ll

ll

: (s, ), 6

. ll
.

ll. ll ll .

6.

noozomoBbme

(, n-).

, 7.

z ? ,

8.

? -
?

9.

: '

?
1.0. : , ,

?
- ?

J
3

(Ciisus abliitfuus, datfuus et uociitfuus)

AmiCU5 certu5 r incerta cemitur.
n i 5, Incerta! 351

."j; C1l
.

, .

fIl,
;" ,lI, '
1'< ,

6 ; 3

"-
. ,

,, }'9 .

m.. (ciisus abliitlUUS)

,

C1l

!~,:t1:

- z? (

);

- .. ( );

.!i'-'::" -

? z?'( :

; :i ).

-: iiss lociitluus,

lnstrntiilis, spariitionis . ~
m..,
.

mu.:.

ll

C1lll, C1l ll

ll .

or

,
ll 1l0 ll (1l

XIV).

ll

( 1l 1l0

llry), 1l0 ll

ll -. C1l0

(ll ),

exercitu,

terra, amlco, agro, flore, urbe, marf

r.

1-21l0

-ibus,

5- 1l0

-fs,

3-4 1l0

-us. , ll

agrfs, floribus, urbibus, maribus, exercitibus,

rus

terrfs, amlcfs,
-

C1l0?

I Sng.
I

Plr.

-,

-fs

-IS

-ibus

5.1.

3
-1

-ibus

-bus

ll ll

(ciisus datluus)

( C1l, ,

). ll
, ll.

ll

-1.

C1l : l- 1l0 - C1l

-1 , 2-

-1 C1l - ll
-1

, 4- 1l0 zo
.

HuaHe: 5- . a1I (. .

ll) 11

- difi, re!.

, 3

,:

85

terrae, amico, agro, flri, mari, exercitui, gelu, diii,

rei.
. lI
, '

I Sng.

1
-

"ai)
5.2.

"oi)

3
-!

4
-! (m!j)

I - (n)

-e~ -!

m . .

ll

.u.

, ': terris, amicis, agris, flrius, maribus, exercitibus,

gelibus, diibus, rebus.
" 1l 1l ll uis f, lI
1l.

CMblC1l , abl. sng. ui,

abl./dat. plr. - uiribus. - . 1l .

(Casus

us)

ll

(ciisus uociitiuus)
. ll

~OM; ll ll :
.1) C1l0 2- -us
-: Miirce ( !);

2) C1l0
-i:

2-

-ius

( ..!);

3) ll

meus

1l

mi ;

4) C1l , C1l0B deus () populus ()

a1l: ,
, a1l0 1l, ,

a1l uum.u (Quirits),

.

'

86

: ,

- ( ,'l
+ ~).

, ,

"

,110.. : aqua,
',,'

t, ().

N.

i"I'

n.

Dat.
.
/.

Voc.

();

Plrii.lis

SinRUlaris ,
, pota

aqua
aquae
aguae
aquam
aqua
aqua

"

'

potae
potae

pOtam'
t
pota

aquae
'aquarum
aquis
aquas
aquls
aquae

potae
potarum
tis
potas
tis
potae

l-0

5.3.

11 '. : amlCus, l ();

ager, agrl (); bellum, l n ().

1V.

"

"

,amicus

.,

Singularis
ager ' ,

, bellum

n.

aii!

ari

Dat.
/.

Voc.

amice

agro
agrum
agro
ager

ll

amico
amicum

'

N.

amici

n.

Dat.
.

mirum
r

amicis
mis

/.

Icis

Voc.

amici

5.4.

'

bellum
ll

bellum

Plrii.lis

agri
agrorum
agris
agros
agris
agri

bella
'bellorum
bellis
' bella
bellis
bella

2-0

, 11 . : flos,

ll );
;s

urbs, ur-bis f

n(, ll ) .

No.'

Singularis
urbs
urbis
urbi
urbem

flos
floris
flori
florem
flore
flos

n.

Ddt.
, Acc.~'
.

Voc.

urbs
PliiraIis

N.

flrs

urs

n.'

florum
floribus

;c:Dat: '
',,:cfAcc. ,
,(:'.

' flrs
floribus

':'

" tl.rbibus
urbis (-s)
urbibus

'flrs

, ,Voc. '

5.5.

urs

, ,,,I;l "

,',r,r:J.

: _.:,n.
."Dat.
: ;',.

,',,'.
VoC. '

,
,

animal,

animal
animalis
animaIi
animal
animiili
animal

animalia
animalium
animalibus
animalia
animalibus
animiilia

-zo

~', 110. :
(); cornu, us n ().

(,

(, );

(,

floris

87

Singularis
exercitus
, comii
exercitiis
.comiis
, exercitui
COll
exercitum
rn
exercitii
comii
exercitus
comii

exercitus, us

Pliiralis
exercitiis
rnu
comuum
exercituum
exercitibus
comibus
exercitiis
' rn
comibus
exercitibus
rn
exercitiis

5.6. !> 4-0

88

1l0. :rs, rif(, );

dis, dil /! (/).

N.

n.

Dat.
.
.

Voc.

Pliirws

Singularis
dies
diei
diei
diem
die
dies

res
rei
rei
rem
re
res
5.7.

res
rerum
rebus
res
rebus
res

dies
dierum
diebus
dies
diebus
dies

5-0

1l0 1J. :

MOIYT 1J.

1J.

1l 1J.. 1J. 1l0ro

, 1J..
1J.

, . (

):
i

()

ram zo-.

sine
tenus ()

(, abs)
de ,

clam
cumc

zo-.

ll 1l0

r ,

prae

in (), sub () super (),

1J.1J. : ?
, ?

1J. .

- 1J.,
1J. 1l0: causa (-) gratia (.).
, 1J.

1J.1J. - n-,
(. . C1J. ro , ).
:

pecuniae causii -

- .

(Pronomina interrogiitiua, demostriitiua et reliitiua)

1J. 1l0 1J.
1l0, --

, 3

89

... 1lac

: . ..
,

,
.

1l0 11 hI

~epeCHO. ,

1 -2 1l0,
H~e: :

-ius

gen. sng.

-! dat. sng. ( ). ,

"

-fus [1]

!.

( ).

ille, ipse iste -

is,

, id ijei/e.
(, ,

lle, i, illud - ;
'f.ste, ista, istud - ,

N.

-i):

ipse, ipsa, ipsum - ;

is, , id - , .

Singularis

Gen.

is

Dat.

..

/.

N.

is

I
I

am

PI1iralis

ru

ii.ru

ru

is

I
I

Singularis

Gen.

Dat.

, l

ru

earum
els, iIs,ls
eii.s
els, iis,ls

ru

/.

I
I

I
I

PI1iraIis
id

eius

s
is

id

eos

5.8.

iste, ipse 1l0 , ille.

~ , iste - istud, ipse 'PSUm. iste
I< C.l1, ille - ,

is -

ll

hic, haec, hoc -

m, (

1l);

quis, quid - ? ? (ll);

quf, quae, quod - , ,

(ll-

ll).

C1l ll
, llll -

; ,

C1l.

quis ,

cr o cr qis

, 1l0,

(cuius),

. '
cr; , cr

cr

gen. sng.

qui. cr .

1l0 C1l0 ll
ll , - .

. .

N.

SinguHiris

1 L I
I haec I

n.

Dat.

hunc
hoc

N.

qui

n.

hoc
hoc

Singularis
quae I quod
cuius

Dat.
.

huius
hUIC
hanc

Pliiralis

n
hoc

hae

horum

harm

hs

qui
qurum

cul

quem
quo
.

I
I
5.9.

quam
quii.

I
I

quod
quo

quos

bls
hii.s
bls
Pliiralis
quae
quii.rum
quibus
quii.s
quibus

n
haec
horum
haec

quae
quorum
quae

. .x .

cr, , cr
ecr . , ,
cr

qui:

qcu

, 3

91

. q, quibuscum = quibus. ll
el10 : , t, s, ns, s. ,

', ll' .

O~~ ', ll i.J. ll ' 1-2, -

- ~~ 1l0 (qnts, , -
..; qiilis,

4~

, qis-q, q-q, qd-

;-:-, ), ll (qt -

).

<;: , ~

cr1l. ,

~"9..~;0 ~fI~ 1l ~C1l.

F.

~W,e~:yeT ll~
~~PG.(~lln

{", ~a~e l'<

): 0:
n'fls,,

,~ ~ C1lll 1l0r-

. ),

, 1l0 ( "

-. ;

S,IS",um
- ;
,'.', I '
,
t~t~, ,

,Utf!ri q., -

~c, ;,

( );

neut~r, , - ~ ( ); ,

!llter, era, rn - ( );
.uterque, utraque, utrUmque - .
ullus, , - -;
nullus, , - k ( );
lis,., U,d - ( );
, n
ll ll: ,
llll, s61s

: ,
. , 1l
~: . 1l0

I'<it6~
, .
,

92

ll , C1lOBa alius gen.

(

sng. alterfus

alter), ali:us.

,
:
,

generibus nominum

e1l , .

.,

ll. 1l 1l
ll , C1l ll

Genera nominum sunt prineipaIia tria: masclinum

neutrum. Masclinum est, ! numero singulari
easu nominatiuo pronomen praeponitur 'hie', ut 'hie Cato'.
Fmininum est, ! numero singulari easu nominatiuo
pronomen praeponitur ', ut IHa'. Neutrum est,
cui numero singulari easu nominatiuo pronomen praeponitur
', ut templum'. s quartum genus n
nascitur, quod fit duobus modis. Sunt enim eommunia duum
generum masclino et fmin1n, ut 'hie et haee homo', et
'hie et haee saeerdos'; item trium generum masclino et
fminin et neutro, ut 'hie et haee et hoe fli'. Est et quintum
genus, quod Gr 'epicoenon' dicitur, Latini promiscum
uel subeommune uoeant, quod aut sci masclini generis dclintur et simul signifieat etiam fmininum genus, ut
'passer', aut dlintur si generis fminini et simul etiam
masclinum genus signifieat, et sie sub un genere utrumque
intellegitur, ut 'aquila'.
(Dimds, Ars grammatiea, 1,301)
fmininum

DGli
1l 11

(58-51

.)

ll1l ll ll ll,
. 11 1l

, 1l0
.
11, , , ll

93

,. Ga1lia est ornnis diuisa in rts trs, quarum iin incolunt

Belgae, li Aquitam, tertiam - qui ipsorum lingua Celtae,
nOStra Galli appellantur. i mns lingua, institfis, lgius inter s differunt. Gallos Aquitams Garumna fliimen, Belgis
Matrona et Squan diuidit. Horum ornnium fortissimi sunt
Belgae, propterea quod clt atque hiimamtate prouinciae
10gissim absunt, minimqu ad eos mrtrs saepe
meant, atque , quae ad ffinndS nis pertinent, important; proximique sunt Germams, qui trans Rhum incolunt,
quibuscm continenter 1l gerunt. Qua d causa lutii
quoque reliquos Gallos uirtiite rdut, quod fr cofidiams
rs cum Germams contendunt, aut suis finibus eos
prohibent, aut ipsi in eorum finibus 1l gerunt. Eorum
pars ... initium capit fliimine Rhodano, tintur Garumna
fliimine, an, attingit etiam SquarUS et lutiis fliimen
Rhum, uergit ad sttriOs.
Belgae trmis Galliae finibus oriuntur, pertinent ad
inferiorem partem fliiminis Rhni, spectant in septentriOnem
et orientem sOlem. Aquitania Garumna fliimine ad Pyrs
mts et partem Oceani, quae est ad ispamam, pertinet; speetat inter occasum solis et sttriOs.
(. Iiilius Caesar, . G. 1, 1.)

Quid est gladiator? - Sine crimine homicida. Qua r peccant

hmins? - Cupiditate. Quid rgi et misero commiine est? Nasci et mon. Quid est quod placet et displicet? - Vita.
Quid est homo pauper? - Vt puteum dsertum mns aspiciunt et 10 um relinquunt. Quid est homO? - Balneo simi1is: pnma 1l tepidaria iinetaria, infans natus perungitur;
~eCUnda 1l

siidatoria pueritia est; tertia 1l assa perferentia

quarta 1l appropiat senects mgidaria, ornnibus
aequat sententiam. Quid est homo? - similis:
[] ut in arboribus pendent, sic <sunt et> corpora nostra:
aut mr cadunt, aut <si> cit[o] acerba ruunt.
Quid est homO? - Sict lucema in uento posita. Quid est
fortUna? - Sine iiidicio, proxima mt, lirum bonorum
luuents;

94

casus; ad quem uenit, splendorem ostendit, quo rdit, m

bram facit. Quid est arrlOr? - Otiosi pectoris molestia, in puero
pudor, in uirgine rubor, in fmin furor, in iuuene ardor, in
sene risus, in drisr dlicfi nquitis est.
(Altercatio ... ed. L..W. Daly, W. Suchier, 1939.)
ll
KaYlllla,

( ) ,
( ).
, ro

31 Quae simul optato finitae tempore liis

dnr, domum conuent tota frequentat
hessali[ ], ltur

laetantl rgi coet:

dona ferunt prae s, dlrant gaudia uult.

35 dsritur Cieros, linquunt Pthiotica m
Crannonisque domos mni Larisaea,
Pharsalum coeunt, Pharsalia tct frequentant.
riira colit nm, mscunt iuuencis,
humilis curuis purgatur uinea rastris,
40 falx attenuat frondator[um] arboris umbram,
glm prono conuellit uomere taurus,
squalida dsrtis robig[o] ;:nferturaratris.
ipslus at sds, quacumqu[e] opulenta recessit
rgi, fulgenti splendent aur[o] atque argento.
45 candet ebur soliis, iint pocula mns,
tota domus gaudet rgli splendida gaza.
pulumar ur diuae geniale locatur
sdius in mediis, Indo quod dente politum
tincta tegit roseo nh purpura fiico.
(tuus, 64, 31-49)

fit - ,
duobus - . plr. duo, duum - gen. plr.

ad, effminiind6s anim6s pertinent

... ,

95

... .

dnr - , ; dom6s - . plr. domus

ferunt - praes. ind. iict. 3 plr. fero; n
l XV
tnfertur - praes. ind. iict. 3 sng. infero;
'laetantt fulgentt - n
'. sng. laetor fulgeo.
recessit - . . ()

.
: yr,

CMblC1l -

C1l0

XIX 1l

C1l0B. ,
~~ 110, ll

~r

. 2. , ,
J;;iP:YAaxi . 3. !
! 4.
9. . 5.
, . 6.
~. ,

~'.,7. .

8~
.

9.

, , ,

... ~O.
, ,

1.. . .u

, .
.

2. n.
D Galliii (<< ..)
.

3. .. (
):
, ,
, .

4. ,
:
; ; ;

; ; ;
; ?;
; ?

, ?

,, , );
; ; , ,

; , , ;
, .

5.

..

6.
7.

: , ,

? , , ?

8.

: , ,

? ?

9. :
- , ,?

1.0. : n, , n. .

,,
,?

causii griitiii -

86

VI

(Imperfectum indicii.tiui actiui et passiui)
Magna fuit quondam capitis reuerentia cni,
inque su rti n1ga senilis erat.
ui d i u s, Fasfi, V, 57-58
, , , ~

'<> , o ,
' . ,

w.tnm

Kqmopoe

.. ,

, . (,-nm, ,

' .) ,
' , ,

iIlp (.

2.1).

~peMeHeM , : , ,
. . ,

. ,
, .

: -- --. -

, , ,
bl .

1- 11 ,

- III - IV.

(
).

VI

-bli<. >

+ ./.

-.

6.1.

Imperfectum indicafiui acfiui

habebam
tep;ebam

Pers.

amabas
Ji
amabat

1
Coniug.
1 amab1i.mus
~ 2 amab1i.tis
3 amabant
Pers.
1 amabar

Ji 2 amabaris
amab1i.tur

Coniup;.
1
1 amab1i.mur
~ 2 amab1i.mini
3 amabantur

tgb1i.s

habebat
11
habeb1i.mus
habeb1i.tis

te~ebat

te~eb1i.tis

udib1i.tis

habbant

t~bant

audiebant

III
tg1i.mus

udib1i.mus

Imperfectum indicafiui passiui

habebar
audiebar
t~r
udiris
habebaris
tegeb1i.ris

6.2.

audiebam
audieb1i.s
audiebat
IV

habb1i.s

habb1i.tur

tgb1i.tur

udib1i.tur

11
habeb1i.mur

III
tegeb1i.mur

IV
audieb1i.mur

h1i.mini

tgb1i.mini

udi1i.mini

habebantur

t~antur

audiebantur

ESSE

Pers.
1

2
3

(<<)

Singularis
era-m
era-s
era-t

6..

Pluralis
era-mus
era-tis
era-nt

esse

, .

IX

,
.
,

99

npeocaBAeHa

.

npocmozo niJu

'

ninis

duplex

( .

III).

nominiitlUUs

- accusiitluus duplex

lnfin

accusiitluus

'infin.

1'

.

ACCVSAIVVS
, ,.

DVPLEX

,
.
:

) -. (putiirf);
) -. (nominiirf);
) -. (fierf);

d) zo-. (lig'i, creiirf).

<< ~ ,
,

, ,

'.

- .

, )
, .

Populus Romiinus Ciceronem patrem patriae nominiibat. . Cicero cliirum puto. - .

100

VI

ACCVSAIVVS INFINIIVO

'', '' . . ll
,

. : ,
.

accusiitluus

InfinitlU6 -

;
:

-
.

AccUsatiuus Infinitiuo :
) r u t n d i - :
, (t, c6git6);
) uerba dicendi - : ,
(dfc6, loquor, affirm6);
) r s n t i n d i - : ,
, (uide6, audi6, sci6);
d) r u 1u n t t i s - :
, , , , (uol6,
iube6, sin6, patior, uet6);
) : c6nstat, n6tum est
()

(. ).
,
.
, ,

, .zo

, :
, 06.

f-

in Brasiliii habitiire (slmia,

slmiae

sfmiiis),

5ci6simiiis

). ,

habitant ~ habitiire). -

101

:Cicero rhefor cliirus est. N6tum est Ciceronem

TOP.'~

;, ;

rhfrm

cliirum esse. -

ll cry
ll 1l: Nt

est simias in Brasiliii habitare: .

. ',

]JJI 1l, '.

AccUsatiuus cum infinItiu 1l yr :

accUsatiuus duplex 1l accUsatiuus cum infinItiu (
,: C1l 1l
): Nt est Romiinos icn ht clarum esse putiire. -
, ll , - .
,

,1l0 1l

XIX.

(, : , ,

;nblU , , u... . 1l0 ,

'' . , C1l C1l ,
' 1l0, ,
C1l : ,

aqcypAeH.

, ,

' ll : git irn tn .

ll, ll 1l

'? 1l0 1l01l0

1l ll ll

- 1l

: .)

- (ro ),
s: Cicer6 drl, s patriam
ro, ; (

iitniire. -

?).

NOMINAIVVS INFINIIVO

nominiitluus rnfin6
; , accUsat1uus infinit1uo
, ; ,

. :

,Caesar bellum

Gallls gerere dicitur. -

; .

102

VI

Cll, Cll

. , ,

:
. .

3 sng. Caesar.
3 plr.:

3 sng. dlcitur

Cll

Romiini bellum

Gallls gerere dicuntur. -

, Cll 1-
2- ; Cll

Diceris [tu] discipulus bonus esse. -

, . ,

n6minii-

nuus lnfinjnu6
n6miniinuus duplex, accUsiinuus Intminu6 accUsiinuus duplex. Cll,
.

ABLAIVVS

AVCTORIS

Cll (
,

) ,

: is

auctoris -

. ,

ii

(). , , Cll ,
,

Cll :

dlcitur ipso ulO Romiino.

. : , .
Cll , - (. .

, ),

abliitluus lnstrumentiilis
(mll factum est; malleus, 1 - .:

XIV).

103

,
,

,
r

. ,
.

),

f'
,

ynA .

, ll
ll , llll 61l roC1l
ll . ll ll60 ll,

06-

( ), 1l

C1l. ll6

C1l

Lugt[], Vrs uidinsqu!

Et quantum [e]st hominum uenustiorum!

Passer mortuus est m ll,
Passer d1ici m ll,
5 Quem plus ill[a] oculis suis amabat.
Nam mellitus erat, suamque norat
Ipsam tam bene, quam ll matrem;
Nec ss[] gremi[6] illius mut,
Sed ircumsilins mod[o] huc, mod[o]
10 Ad s61am domin[am] usque pipiabat.
Qui nunc it per iter tenebricosum
I1l, unde negant redire quemquam.
At u6bis male sit, malae tenebrae

104

15

VI

Orci, qU[ ] omnia 1l durtis.

bellum i passer[em] abstulistis.
factum male! miselle passer!
Tua nunc operii 1l
Flendo turgiduli rubent lli.
(. Valerius Catullus, 3)

aurea aetate

.ll
, .ll >,

.ll .
.Il .Il ABryca a.Il
.ll

. , .ll
.Il.Il

Aurea prima sata [e]st aetas, quae uindice nullo,

90 sponte sua, sine lg fidem

rtumqu lt:

metusqu[ ] aberant, uerba minantia fixo

aere lgantur, supplex turba timt
iU.dicis ora sui, sed erant sine uindice tiiti.
97 nondum riits cingant oppida fossae;
tuba drcti, aeris m flexi,
galeae, nsis erat: sine militis usu
100 m sr rgnt otia gnts.
Ipsa quoqu[e] immnis rastroqu[e] intacta ullis
saucia uomeribus per s dabat omnia tellus:
contentique cibis nullo cogente creatis
arbuteos ftiis montanaque fraga lgnt
105 comaqu[e] et in duris haerentia mora rutis
et, quae didrnt patula Iouis arbore, glands.
Vr erat aetemum, placidique tepentibus aurIs
mulcant zephyrI natos sine smin flrs;
etia frgs tellus inarata frt,
110 renouatus ager grauidis ant aristis;
flumina ia lactis, iam flumina nectaris ibant,
flauaque d uiridi stillabant 1l.
(. Ouidius Naso, Mett. 1, 89-112)

105

feris, quas Gennania gignit (pars I)

3ll 3 ,
C1l0 1l1l .

,; 1l e1l 1l,
8)

Sunt [ibi] itern, quae appellantur 1s. Harurn est c<>nsirni1is

capris figra et uarietas urn, sed rnagnitiidine paul<>
antdunt rnutilaeque sunt cornibus et criira sine n<>dis
articulisque habent. Neque quitis causa pr<>curnbunt neque,
si qu<> afflictae casu nidrnt, rigr ss aut subleuare poss'Unf.' is sunt rrs pr<> cubi1ibus; ad eas s applicant atque
ita paulurn rnodo reclinatae quitrn capiunt ...
(<<Continuati<> sequitur. Caesar, . G., 6, 27.)

, ll

t. MesoI>Otarniarn fertilern efficit uhrts (Cic., N. D. 2, 130).

2. Nrn<> nascitur diues (Sen., ., 20, 13). 3. Cat<> nutricern ls
R6manae Siciliarn n<>rninabat (Cic., Verr., 2, 5). 4. lnfnts surnus et s'ns uidrnur (Mart., 6, 70, 11).5. Diagoras et heod<>rus
d~~s esse negabant (Cic., N. ., 1, 117). 6. Philosophi sernper
beaturn nsnt esse sapientern (Cic., Tusc., 5, 119)' 7. N<>s rn
p,a:pia~ ducirnus, nati surnus (Cic., Lg., 2, 5). 8. Voluptas
~! uidtUr esse surnrnurn bonurn (Cic., Fin. 2,2). 9. Bellurn esse
, .W;,Syria :t:nagnurn putatur (Cic., Att., 6, 3, 2). ,10. Gaude<> tibi
i\\J~~ridas esse rneas litteras (Cic., . Quint<>, 2,,12, 1). 11. Galli
. Mercunurn ad rnercatiiras uirn rnaxirnarn hr arbitrabantur
(Caes., . G., 6,17,1).12. Existirnare ds ornniurn ocul<>s in t
~oniect<>s Unurn. (Cic., Lael. d arnicit., ). 13. ,R<>rnulus dicitur
~~:Arnli ad Tiberirn exp<>ni iussus esse (Cic., R. ., 2,4).

uenustior, oris - , z;
plus -t:abl. = ., ... ; norat = nouerat - ; ss =
s (u..) - 1<' r; irsilins -.part.
prqes. iict. - nz; it - ; red'ire - -

106

sit

aufero -

; flend6

- !;

VI

abstulistis - per! ind. iict. 2 plr.

- - ; opera -

sata est - ' ', ; uindice n6 = sine u1l6 uindice; n6 c6gente - nu;
didrnt - .
nidrnt - ; possunt -

1.
, .

2.

, ,

, .

3.

4.

, .

5.

6.

, .

1.. u nu.u

. .
2. nu

u. u.u 'nuu

uXuux.

3. cnz

z eu

( ).

4.

u nuu ,

uuuu .

5.

( nuu, ) u

uu nu (-) n.

6. nuu

-uuu

n uucu :
, ,

. ,

107

,
. ,
(, )
. ,
. ,
, , . ,
, , , ,
, .

7.

:.

cuCJ. u..
?
.?

8. n.. z.

XIX

. n.,

z. ,

'. ZO .u. II . . .

VH

. , {Griidus
mriitinis ditiurum durrumqu)
,
... uide6 meli6ra prob6que,
sequor.
apudOuidium, Mett., , 20-21

dtri6r

JS:a~, ,

, ~~~',~ ,
~~cHO . - ,
f.g~~ , , 1

\1

'",

'"

~~~e : ,

'

~~~~

1-2 , , -

' 3- .

",'

?, 2- . ( - -us/-er, n - -),
- 1- -. 3-
'11~ f},ce ( - . )

,~: :

Ii -
. '.:
; -
, - ;
- .
-, ,
I<1J. ,

.
, . CiJ. 11rll OAoro C1l0 COrllaCOMY 1l0: u (-eris, ), princeps (-cipis,
.~), dfues (-itis, ), uetus (-eris, ) particeps (-cipis,
~U).

110

VH

llll ll
:

/~

11-.CI<AI

o-I1----""'j 12- oK.1 -I-----'.I

I'-----I<A---'I

7.1.

ux nz

3-
ll ll llll

1l ;
. ulO , llll
ll : -, (), -ris (j),
-re (n), C.il
(m, f, n). , C.il
: , acris, acre - (ll
: , is, ) - , ll llll
. llll
1l0 ,

-ris.

llll 1l0

ll ,
:

acer, acris, acre - ;

saluber, bris, bre - .;
equester, tris, tre - ;
celer, celeris, celere - ;
paluster, tris, - ;
pedester, tris, tre - ;
celeber, celebris, celebre - ;
alacer, cris, cre - ;
uolucer, cris, cre - .;
terrester, tris, tre - ;
siluester, tris, - .

111

XIX . a.il :
saliiber, equester, // Celer, paluster, pedester, // terrester, siluester, // Celeber, alacer, // '' uolucer.
,

oiJHOlO

breuis,

iicer, iicris, iicre

sng. '
Nom.

I f I
I iicris I

en.

iicris

Dat.

, plr.
, ~NOm.

Dat.

um

..

I iicria

iicris (-s) I iicria

iicribus

us

Icis

fi
flicis

felid

I u

flim

flix

fliCI

u!

iicrium
iicribus

',n.

flix,

breuis I u
breuis

acrI

_,

u!

I breuia

breuium
breuibus
breuis (-s) I breuia
breuibus

flics

I flici

flicium
flicius

fliCIS (-s)

I flici

flicius

7.2. n.zm.x -z

, ,

dus positluus),

~'qris) n

(gradus

(gra(gradus

. . ,

srlis).

' - .
MOry
~ :

, 1) ( )
2) ' ( ).

~o , .

,
.

112

1.

VII

11

ll11 ll
(ll ,

-ius- (n);

-ior-

11

11. , 11
1111

longus, fllx, pulcher

longior, jlfcior, pulchrior, - longius,
jlfcius, pulchrius . 11 .
. -ior-is: longioris,
jlicioris, pulchrioris. ll11 11

- z.".
Cll 11

(6riitor, 6ris). .

2. 11 n

ll -issim- ( ), ll11

-r longissimus,
iicerrimus, ,

-m- :
, ; jlfcissimus, , ;

pulcherrimus,

, ;

. 1-2 .

. 1lall -ro cl1. (2- .)

-Ilis
-lim-: facilis (,z), difficilis (), similis (), dissimilis (), humilis (UJ) et
gracilis () - , facillimus, simillimus. ll
1l 1-2 cl1. ll -dicus, -ficus, -uolus

,
-ent-:

beneuolus ('.m.) ~ beneuol-ent-ior.

ro, ro1l
, ,

. , ll 1l

-ll

. . ':

',

uenustior

gracilior -

'll ' '

1l

(1l0>. .

(gradus

lis)

. . 'll, ':

iicerrimus -

' ' ', ' (. . ' ').

0 1lero .

11 .
11 ll 11
~. ,

id6neus,

, -,

11 11

*id6neior

11, , . 11 -

11 : ll 11

magis id6neus,

magis

, ), n

l1'uld (' , ': i

ripili'1araTeAbHoe,

id6neus,

113

('':

, ).

, .

,
,

, ,

paternus

), drts (, n),

rd .
, BMecro
ro

lingua Latina cotidiana.

~~
( slr

), , ,

. ,
~'.
Gradus positiuus
bonus,a,um
" malus, , um
'multi, ,
~aruus, ,
, magnus, ,

Gradus ris
meHor, meHus
peior,2eius
pliires, pliira
minor,minus
maior, maius

7.3.

Gradus srlis
optimus
pessimus
pliiriml
minimus
maximus

multus

. . .

'MHOro'.

plus (''). magnus

corAacx
!:I,
.

miiior

-gi- ( *g-i-s),
miiius -

114

VII

, , . ll
. ll llacca:

ntiz nz.

a.ll ,
. .

semper

'',

saepe

''

, ll

ll MOry
: ll (
,

multum -

), ll ll

ll. .

l1l1

. 11 llll 1 -2 ll

ll -, llll -ro clloHe

- -iter ll -er (ll -nt). , llll

longus, , ; Jllx, lcis; sins, entis
lng (), Jllciter (), sapienter ().

. ll

ll . .

cpeAHero

, llll ll

;
ro llllro. Cll

, 11

llll.

ll : lng

- longius - longissi-

, Jllciter - Jllcius - Jllissi, sapienter - sapientius - sapintissi, saepe - saepius - sissi. a.ll
ll ll llll .
ti, is

ssi . . :

7.3: melius
multum - plurimum.

ll

ll

ll: 1ts

ab1(itluus

( )

nsur (. Mepz). llll

).

comparati6nis
-

genitluus

rts (

115

ABLAIVVS COMPARAIONIS

ll. ?

? 1l. ll. .

Terra minor est sole (3lI.

). 1l.0-

quam:
Terra minor est, quam s61 (31I. , ll.).

ro ll. , ll.

C1I. ll. .
uus comparati6nis lI.ll.
.

ABLAIVVS

MENSVRAE

ll. .?

ll. .

50l multo miiior est, quam terra

(ll. . ll. 3

lI.). ll. C1I.

~:

multo (.), paulo (), nihilo (), quo

.. : ( ... ), quanto ... tanto ( ... ).

a1I. .

GENEIVVS PARIIVVS

'll. (ll.ll.) n

~ : Horum

fdrtissimi sunt Belgae (Caes.,

11] -

omnium

G., 1, 1, 2). - [-

ll..

~? ll.
'~ell.HX: Vnus omnium - .

KaTY1l.1l.a

,ll,a C1l. ,
, ,
, C1l .

-
C1l0ry. (
- , , .)

 VII

116

Minister uetuli puer Falemi

inger mi lis amariOres,
ut lex Postumiae iubet magistrae,
ris[] acin[o] risiOris.
at uos qu libet abite, lymphae,
uini miis et ad surs
migri ]: merus est ThnilUS.
(Catullus, 27)

Dissertissime Rmuli ntum,

quot sunt quotque f, Marce Tulli,
quotque post aliis erunt in annis,
gratias tibi maximas Catullus
agit pessimus omnium t,
tanto pessimus omnium t,
quanto t[u] optimus omnium trnus.
(CatullUS,49)
D

feris, quas Germania gignit (pars 11)

Est [item] bos cerui figra, cius media fronte inter

aures unum exsistit excelsius magisque derectum his,
quae nobis nota sunt, comibus; eius summo sicut pal ramique late diffunduntur. Eadem est feminae marisque natra, eadem forma magnitdoque um ... Tertium
[praeter alcis et boues] est genus eorum, qui uri appellantur.
ffi sunt magnitdine paulo infra elephantos, specie et co16re
et figra tauri. Magna uis eorum est et magna uelocitas; neque
homini neque ferae, quam nsprunt, parcunt. Hos studi6se
foueis capt6s interficiunt. se labore durant adulescentes
atque hoc genere uenationis exercent, et qui plurimos his
intrjrunt, ... magnam ferunt laudem. Sed adsuescere ad
homines et mansuefieri ne paruuli quidem excepti possunt.
Amplitdo et figra et species multum nostrorum
comibus differt. studi6se conquisita labris
argento circumcldunt atque in amplissimis epulis pro poculis
Utuntur.
(Caesar, . G., 6, 26-28)

117

inger - imperat. praes. act. 2 sng. ,, ingero; Postumia ...

magistra ,- .. () ,
,,, , .

ablte -
- per! ind. act. 3 plr. , ; erunt - jut. 1 ind.
~at. 3 plr. ,
nsprunt - ; intrjrnt - ;jrnt ' 3 p/r. fero; - gen. plr. 6
rn,u;
fur.

<:r.~> 1lO (1'hls) 1l,

Q,.,

(quia)

; <2.> -

; <).>

, ;

/ -

, ;

q.>

, ,

,1.~ , u

. #27
",u. , .

~. u ,
~ Hu.aHe nu..

.c'!teneeU .
~; . : , 6
UI , .

4~ppy.ae 5 , n..
..
~. .
'

,/6. :

UI ,
. ,

118

VII

, 1'
, ro

, ,

, ,

. OAoro ro

ero

ero:

eTH

. ,

roM,

, <
.

7.

n- u . u.

8.

: ceneHe~

9.

?
1.0.

me...

16. .

VIII

(Participia Latina)
Gutta cauat lapidem bis sed saepe cadendo,
sic homo fit sis bis sed saepe legendO.
Iord anus runo, Candel., III, 6-7

, , ,

infinna (.uz
finna (.uz ).

, ll

rAaroAa) -

MOIyr

(),

'

rAaBe

ro

: ,
, ,
.

ro,
.

ero

'
: HeMHoro. - :
ro, ro ro .

1) participium praesentis iictiui,

2) participium perfecti passiui,

3) participium juturi iictiui.

4) (gerundiuum),
.

(participium juturi passiui).

120

Toro,

VIII

< .
, ,
.

PARICIPIVM PERFECI

PASSIVI

, , ll
diffso

lumine caelum

(Cll

pliiciitumque nitet

rAaBY IV). CIl0 pliiciitum

n n rAaroAa ,
.

Pliiciitum -

. Or

; . .
: , n, . . Pliiciitum - ,
(. . ),

poro (. . 'n,.'),
poro (,) . .

amiitus -

diffsus

,
,

rAaroAa : -,

-, -. ,

1-2 .

2- ,

1-.

- ( ro

pulcher).

FaciD, fI, factu, facere -; ;

fact- + us, , = factus, facta, factum
', -, -'

8.1.

nm nm

' .,

rAaroAoB CIl0

, ,
( n)

proficlscor, profectus , 1~ profectus, ,

roTOBoe

(n).

121

participium perfecti

' , ,

( , ), -
profectus, , '
',

qdmfriitus, ,

''. .

. , ,
~I( , MOry

0~ n (,

A~~~~ ' zz K~M-TO - ~

cU8ptZ);

.~U
, . ,
\

... r~", H~"

, ,
. ' \.

!,.

, , -

, ",

llroll0

esse

11
- ro (perfectum indiiUI pasSIUi):
'Orniitus, , sum - , profectus est - . . .
. arll. 'he book is read, . Das Buch ist gelesen. 11
ll

IX.

PARICIPIVM

FVTVRI

ACIVI

yiyp -
~o 'ji,
,.
,

, ( , ,

),. .
- . amiiturus, , - ,

, profecturus, , -
rrzn.
,I~,

' -Ur-. (
Cj participium perfecti.)

122

VIII

Facio, fcl, factum, facere - ;

fact- + ur + us, , = factrus, factura, factrum
' '
J\

8.2.

bIX n

or esse juturus, ,

..

.
,

-:

esse;
amiiturus sum - ., ll

lecturae erant -
going to do something.

... . . . m

aKHL () n

HL (nigti

periphrastica siue prima).

,
.

PARICIPIVM PRAESENIS ACIVI

, -

, ,
3- .
, , , ,

MOIyr - , .
( )

-ns/-ns.
:
( --) I- ,

I-IV.

-nt-/-ent-

3- .

, ,

admlror, proficlscor :

habeo, tego,

i, d,

123

amans, amantis - , , ,
habentis - , , ,
tgnS, tegentis - , , ,
ins, capientis - , , ,
dinS, audientis - , , ,
admiriinS, admirantis - ., , ,
proficiscns, proficiscentis - n., ,

'habes,

..

, 1l

- .

,
( : . .

ablatiuus absolutus,

',~

Sin~laris

110

,[

N.V.

Gen.
Dat:
.
.

amantem
"

Pliiralis

m,!

I
I

n
amantia
amantium
amantibus

amans
amantis
amanti

amantes

I amans
amanti (-)

amantis (-es) I amantia

amantibus

~ 8.. JC. n zo
ABLAIVVS

ABSOLVTVS

Or -

~~ ,

110,

.
~ , , -, cr

rp , -, 110,
I<iJ.IO , , -,
Al (11 ero 11 )

;ur :

1) -

124

VIII

-, . . ,
11 ,

2)

110

,
, ;

11 ,

3)

110,

Sole oriente uenimus in scholam. -

(: ... ), .

s6l,

11

oriens,

, ,

. , ,

oriens.

uenimus

, , ,

(<<
... ) (<< ,

... ).

Ponte facto Caesar flumen transit. -

z .

(: ),
. ,

, , ,

.
: ,

!).

. , yryp, .ll

esse . , ,
- ,

, .ll,

125

. Cll:
, , ,
l1aa~l1HX ins, , (),

UlUUS,

, ()

. ablii.t1uus absoliitus :

, '. Cicerone c6nsule ... - ,

Caesare duce ... - ,
6 ... - . ,
Fortiinii. inultii ... - .u ,
Augusto ulu6 ... - . ...

.Ablat1uus absolutus 'iJ.;

, .

(Gerundiuum atque gerundium)

, ,

. ,

: , -

gerundium,

( ')

CJ: .

,.~ ,
, .

(Gerundiuum)

r:u - (
, ),

, ~ -nd-/-end- (
~.,;", I-IV )
"nP. , aa-nd-us, , , Jaci-end-us, ,
. 1-2

.
, . ,
, , ,

. .

126

VI1I

o
1I , , zo (
zo, 11 .-. ). 1I

secundus

moriundus (, ' '),

sequor: '', ), uoluendus ().

, (
)

esse (.. n).

.
,

, ()

n
. :

Liber legendus est. -

: ).
ngae

discendae erant. -

o (

: ).
. ( )

book is to read, Das Buch ist zu lesen.

: he

- datluus

, ( )

auct6ris:
Liber mihi legendus est. -

I (

: ).

(coniugiiti6 periphrastica passlua slue se-

cunda).
..
, 110 (1I )

, ,

(n ZO. . ,

; . .) ,
, ,

agendum est -

sng.

zo :

ueniendum est -

127

CJ1eyeT , () rAaOAoB

(hic discipulus hortandus est -

).

r ,

.
, .

~ :
nus parandas in Italiam projicIscitur. -
q~ nu .
(Brtus) in liberanda est interfectus (Cic. D sen. 74). -

Caesar ad

~py , .
: , -
'; ,

' ,

. : n. ,
(-) , -

.
.

' , ,
corAacoBaHHbIM
~o.:.

; . , [
!:]
: [Aenas
')

narrabat] 1) d urbe condita (/

2) d urbe condenda (' zo, n. ').

: ,
) ,

p~T.
(

128

VIII

(Gerundium)
-

ll ll

. ll

, ,

rllarolla.

, , :

1) C1l;
2) ll 1l0

3)

ll ,

, ll rllaOlla;
,

llll ,

KocBeHHoro ll ll ll.
, - ll

(?) , ( ?) 1l ..
, , ll ll

KocBeHHoro

ll

, ll

0. ll ( )

ll . :

11

III

IV

III (i)

N.
n.

[hr]

[amare]
amandI

habendl

[tegere]
tej?;endI

[capere]
capiendI

[audlre]
audiendI

had

tgd

id

udid

Dat.

mand

ad
ad
ad
ad
ad
amandum habendum tej?;endum capiendum audiendum

mand

had

tgd

id

udid

8+ .

ll ll

HeCOrllacOBaHHoro ll ll, , ars

. ll ll

amandf ( ) 1l modus uiuendf ( ).

129

ad (
-

, )

, , -,

~ Aa~)Aa :

uincere

scfs, Hannibal ( , ).

, . .

<<.flendo turgidull rubent lll (

tulI. j, 18), - .
,

1)

amandf -

(ars mulierem

. );

2)

(n

ufuendo -

, ");

3)

accUsatiuus duplex (s amicum

" nominando - );
4) , ,
, (d n ufuendo - ).
, ,

,
.

ll , Cll
ll .
~TOM Cll llll e1l
ll , 1l Cll. , ll ll

ll ad parandum (? ?) niius - . .

AOCllOBHO.

, ,
ll?, llll 11
~: ll. ClleAYe : ll
npna1l ll0 .

, ' ll? , Cll ClloBa.

nY ll , ,
nll, ll ll ll. ,
Cll ll ll30a1l .

ll? , ll llll

, ll ll ll . ll,
-.:. , , , llll.

130

VIII

CJ1 Ol 11, ll ' llroll ,
. .

1),

, ~, ll,

2) . ,
llllro -5 -;

3)

ro CJ1 ro .

, -, -, -m, -, -rum, -rum,

4)

-i5, -~, -05;

J ,
ll
~.

5)

ll
,

ad

CJ10BOM

ll

ABLAIVVS

TEMPORIS

CJ1, ll ll0 11 ro
,

m . ll,'11

110 ,

ICoziJa? ,

Ablatiuus

tmris ll ,

CJ10Ba,

' ll~
ll, 11 ro in: nocte '', proximii n
cte ' '; bell6 Punic6 ' 1 ', in bell6 '
'; prfmii pueritiii ' ', in pueritiii '
'.

Romanorum

R6mani s n Tr6ian6 ort6s ad t6tum orbem regendum nat6s esse putabant. Quam rem multa sibi gerenda esse diant. Prim6tamen populus R6manus erat
paucus atque multis aliis gentibus, in quibus hostium, quasi
obsessus. igitur t6tius Italiae subiciendae necessaria esse
uidantur. Fmitima gns R6manis erant Smnits. i autem
putabant R6man6s n6n frts esse squ fillim e6s uictiir6s.
Primis bellis ortis uict6ria r ur saepe fuit Samnitum. Sed
terti6 6 nouus ll gerendi modus R6manis inuentus est: m grnts manipulis, in qu6s e6rum lgi
diuidtur, iitantur. Qu6 mod6 ugnants R6mani saepius

1}1

uictores decedunt, Samnites uincunt potestatemque Italiae biciendae uincentes accipiunt.

"
"
. ",J~1r in fri Carthago uigebat. Ouitas erat
!g~, multam l habebat, plenaque auro, argento, diuitiis,
setuis et terris uidebatur. Homines Carthaginem incolentes in
:aromant ' domiIi.~s t5ta" ~ Europa futros t5toque
terranim orbe regnatros. de Carthaginienses Graecos,
finitimum Romarus l, adorti sunt. Carthaginienses
putabant Graecos breui tempore uictros; Graeci autem
Carthagine adoriente Rm.ns 6 uocabant. Itaque tria
bell<;t ~iinica orta sunt. Centum ann' ll jurunt, quorum
l in proeliis uictores modo Romaru modo Carthaginienses
erant. Denique post multa proelia facta Romaru arte militari
et gerendi ll modo Carthaginienses uincunt omnibusque
lli confectis Graecorum etiam urbes, qui perfidiam
ostendere solebant, capiunt. Quam rem ciuitas Romana in
~uropa est fortissima.
De Caesare bellum gerenti
- r
';- ll30 J

mni iin tempore erant agenda: il1

proponendum, quod erat insigne, ad r ni
rtrt, signum tuba dandum, opere reuocandi milites, qui
U10 longius aggeris petendi pr6cesserant, arcessendi,
instruenda, milites cohortandi, signum dandum. Quarum
rrum magnam partem temporis breuitas et incursus hostium
impediebat. i difficultatibus duae res erant subsidi6, scientia
atque militum, quod superiOribus proeliis exercitati, quid
fieri rtrt, minus commodE! ipsi sibi praescnDere, quam
a~ aliis docri poterant, et quod opere singulisque legionibus
smgulos legat5s Caesar discedere nisi mnitis castris uetuerat. i propter propinquitatem et celeritatem hostium nihi1 iam
Caesaris imperium exspectabant, sed per , quae uidebantur,
administrabant
(Caesar, . G. 2, 20).

132

VIII

Ad Hecaten, puerperarum fautricem

ll ,
lI ll .
Q , 1I

ll lI , , ,
1l .
e1l

Montium custs nemorumque, uirgo,

quae laborantis utero uis
ter uocat[a] audis adimisque leto,
diua triformis,
imminens uillae tua pinus esto,
quam per exactos ego laetus annos
uerris obliquum meditantis ictum
sanguine done.
(Q. Horatius Flaccus, 3, 22)

Ad i1hram
llll ll ,
. ll

nata mecum consule Manlio,

seu tii querellas siue geris iocos

seu rix[ ] et insanos amores

seu facilem, pia testa, somnum,
5 quocumque lectum nomine Massicum
seruas, digna bono die ,
dsnd Coruino iubente,
promere languidiOra in.
ill,
10

quamquam Socraticis madet

sermonibus, t neglegit horridus:
narratur et prisci Catonis
saepe mero caluisse uirtiis.

tii l torment[um]

15

133

ingni[] dmus

plerumque du, tii sapientium

cras et arcanum is
consilium retegis L,
tii spem reducis mentibus anxiis

et addis cornua pauperi

post t nequ[e] iratos trementi
g[ ] ics neque milit[] arma.

uisqu[ ]

20

te Liber et, si laeta aderit, Venus

sgnsqu nodum soluere Gratiae
uiuaeque producent lucemae,
dum rediens fugat astra Phoebus.
(Q. Horatius Flaccus, 3, 21)

llll Kary1l1la

, 1l0 .
,

1l0 . llll 1l1l

, , .

52 Namque fluentisono stans litore Diae,

Ths dtm celeri classe tutu
indomitos in corde gs Ariadna furores,
55 necd[um] etiam ss, quae uisit, uisere dit,
"utpote fallaci quae tum [] excita smn
dsrt[ ] in sl miseram se cernat h.
immemor at iuuenis fugis pellit uada mis,
irrita uts linqus promissa procellae.
60 quem procl alga maestis Inois ocellis,
saxe[ ] ut ffigis bacchantis, prospicit, hu,
prospicit et magnis crarum fluctuat undis,
flauo tins subtilem uertice mitram,
tt leui uelatum pectus amict,
65 tereti strophio lactentis uincta papillas:
omnia quae tt delaps[a] corpore passim
ipsius ante ds fluctiis salis 1ldant.

134

VIII

sed neque tum mitrae neque tumfluitantis,amictiis

uicem ciirans t6t[6] t pectore, Thsu,
70 tot[6] animo, t6ta dt perdita mente.
ah miser[a], assiduis quam liictibus exsterniiuit
spin6sas Erycina ss in pect6re ciiras
ill[a] tempestate, ferox qu6 tempore Thseus
grssus curuis litoribus Piraei
75 attigit iniusti rgis Gortynia tct.

fuit - per! ind. iict. 3 sng.om esse; 6 7' nJvto;

- per! ind. iict. 3 plr. esse
... oportret - ; pr6cesserant - n
; ssidi - dat. finiilis, 6 (. ):
; quid fierl rtrt - n,f!: <~.
; poterant -, imp! ind. iict. 3 plr. possum; uetuerat -

furnt

est6 - ; d6nem -
'caluisse - ln! per! iict. ls6; rn -

, (
) , ;
; .aderit

- fut. ind. iict. 3 sng.

adsum; r6dnt - fut. ind. iict: 3 plr. r6d6; rdins - part.
praes. iict. rede6, >','
Ths - .. . sng.; cernat - ; pectus - . .
Graecus (. ); exsterniiuit" attigit - per!
ind. iict. 3 sng. exstern6" atting6

1.

ll ll ll

.' 2.
1l 11 ll , ll

3.

(.

ll .

4.

absol.),

11, ll

135

. 5
aJJ. (

..~- i).

i. , .
,z. ncm z.z,
':"' . , '

otrt (,, ).

,3. epy~ .

,.~"';!,!l , .
4;. -. 1l ,

"''$1l 1l . ,
~TP1Y .
, . . 1l

t '

"

....

~~-{l~ , -

_q~I.aJJ., .

,~, ,1l .

r:6fQ,.KaK
, "~'
tj~,

~' , ;

~' aJJ. ,

~~~: ~ 1l.
~ , 1l

lJ,:f, (ut) aJJ.,

(~;'F,) 1l , :
. 1l MOry ,
~.oCyapCBO .
~ ~ aJJ.!

'. 5..

lJ:

! , n, ?
.. 6~:""'tn nz
De Roma n
.

7 : n.
, ?
.8. :
?

, abliitiuus

absolutus?

 [(nl .

42

. . .,

283

. ..

IX

(Perfectum et plusquamperjectum indicatiui)

VixI et quem dederat cursum Fortiina rgi
Djd apud Vergilium, Aen. Iv, 653

ll -n ll,
' . C1l
.

2.1

ll,

ll ,

, ,

, 1l
. , n
' ll

im- ll
C1l0BO perfectum - participium perfecfi passiui llll perfici6 (
ll ), - ,
' ':3; - ,
C1l0BO (tempus) .
1l0.

, ll
<i; :

. m - .
ib , nm
cmz .

ll

present perfect,

'll : 1l ll
ll , ll

ll

(1 have bought the dress = 1 have the dress which

already is ght).lJ. ll
. C1l -
, , .

ll - C1l0 , -

, ,
.

: n...n,

Plusquamperfectum -
! Plus - ;

quam -

; n, ' , -

. I1A

-.-n.

, , nn,
, n

u..
.

2.1

).

, ',
.

.
.

n
:

1) r f t u :

n (. )
.

,

: , ,

MOry
.
ll

Sng.

-1

2
3

-isti
-it

Plr.
-imus
-istis
-runt (-r)

9.1. m .

{, fcI,

D10,nuff,arnuD1,

.Il

Sn~.

aD1au-I
aD1au-isfi

.. 2

aD1au-it

Sn~.

Plr.
arnau-iD1us
arnau-istis
arnau-erunt

f-isfi

f-istis
,f-runt

f-it

9.2. u.

factuD1, ere
Plr.
f-iD1US

fec-I

(arnu-)

139

(f-)

perfectum indiciitiui iictiui

,. ,9.2 , ll, ll

~;rll~ll : , ,, ,
f,-(1f1f.Q,lI.fi6 ,

~jI<, ll1l0 I,

<jc>. ,~

m , ll1l0

~R~" ,., -, ll~ . .

~~ , , ,
~ ~.

'2)plusquamperfectum

.0~OBe 1l

-erii.-,

ll . 1l

, . :

amiiu-era-m,

era,-s ... , amiiu-era-nt . .

<. > + -era- + .
9.3. nJ.IC.nlC
1:'

) llll s s , llio

J11l (, , -

' <ju:

,
-l,lI,J;

'

'!
2
3

PerfectuD1 indicafiuI
Sng.
Plr.
fu-I
fu-iD1uS
fu-isfi
fu-istis
fu-it
fu-runt/fu-

PQP indicafiuI actiuI

Plr.
fu-era-D1us
fu-era-D1
fu-era-tis
fu-era-s
fu-era-nt
fu-era-t

Sng.

9.4. lC n.lC.lC

sum,fui, -, esse

ll llll ll ,

-iiui,

-i,

-iui,

140

, 11 -- l1

-ui-

5 r ( -'iu'i --, -- ).
2 sng. plr. 3 plr.

(amiist'i < amiiuist'i, audistis < aud'iuistis, amiirunt < iiurnt),

(amiisse < amiiuisse),
(nr < nurm, nriis, nrt etc.) .

, l1,
, .

hI

. ( -

futiirurn exacturn)

.
,

;
,

(
), .

; ,

, , , .

, - .

.,

perfect continious tense: 1 have

studying Latin ... ;

- didici
( ).ll
, , ,
.

(participiurn perfern passiui -

- rsns, PQP - imperfectjutur exiictum - juturum simplex.

esse:

XI.

all.

r11. esse

ss

,+

etc.)
imperfectum
(erametc.)
futiirum simplex
(ero etc.)

'_

perfectum

Amatusest

= plusquamIperfectum
futrum
tu

ero 11ll
Jy)

ero 11ll

Amatus
erat

( orAa)

ero 11

Amatuserit

( )

" ' 9.5.

,
ll llll ,

~ . ll0 ,

t ', ll
, ll ;

~' llll (
, esse ll llll ~ll
ll ).
, ll

(amiitus est amiitae sunt -

C1l

atp.iita est -

llll,

ll1l,
(. .) ll

ll. m..bl n

: ortus est 1l0 ? -

.

Perfectum indicafiuI ssI

Sng.

Plr.

amatus, ,, sum

amafi, , sumus
amafi, , estis

amatus,

amatus, , est

amatus, ,

amafi, , eramus

amatus, , eras

amafi, , eratis

amatus, , erat

amafi, ,

es

amafi, , sunt

PQP indicafiuI passluI

erant

9.6. naCCUBHOZO n n.n

: perfectum/praesens,
imperfectum/pQp' futrum exiictum/futrum simplex.
u; ll

1l , '

'l, , , .

~ ' , ,
0 1l0:
ll ll .

1l

, .
Infin'uus perfectl , -isse (amiiuisse/

amiisse), Infinuus perfectl passlul

- + esse (amiitus, , esse).

ll

ll, ll

1l0 . 1l
,

ll

, 1l
ll 1l0;' 1l
1l0 ll C1l, C1l

, ll
, 1l0 (

, ). , C1l C1l
.

Themistocles fecit idem, quod uiginfi annis ante

Coriolanus (Cic. Lael. de Amicit. 42). -

fcerat
1la1l

, 1l. ll ll

.
, , , 1l
1l0.

. M0?I<e,T

143

,,~tl~ , (

, .J>I ):
, hi temporibus iam Apollo uersus facere dsit (Cic.
De diu. 2, 116). -
, 0 (. ; ).
, , ,,

.(Suet. ' 1, 37). -

Veni, uidi, uici

n., , .

, .

'1.

ry , ; ,

annos in scholam ueni. - 10 .

Totam noctem dormiui. - .
Ego semper u appelliiui hostem. -

Nunc inter

ftrs

est

ut fuit unquam. -

[] , -.

2.

, 3

~PO .

perfectum

ss.

~.., n

HP

~. -

lI:aKp~, MOry ,
(nn

iam -

),

~~e

esse:
,Gallia est omnis diuisa in rts trs ... (Caes. . G. 1, 1) Cl1lA .
Nunc huius scientiae splendor deZetus est (Cic. Off. 2,5). -
. ,
.

h:

scriptum h -

[] nn.

('. . ), rt h -

144

. . Cll

ll 1l0 (. .:

suonato, signore? -

?).

: ll.

1have read the book, . Ich

habe das Buch gelesen (' u.. ').
3. 1l ,
1l ,

ll:

Fuit 61im lepus; ! duae longae aures erant et breuis

da. -

ll-ll , 1l0 1l

.. ll 1l
.

a1l 1l0,

ll 1l0ll .
:

(, abs)

()

d,

sine
tenus ()

coram cr -..
clam -..

r ,

prae

1l0

in (), sub () super (),

, ll ll, .
ll 1l0, 1l
ll ,

ll (
).
1l0 ll 1l 1l

ll

nt

1l );

contrii

ud,

intr

ad , ,

extrii ,
infra ,
intrii

, ,

aduersus
circum, circa BOKPyr,
citra, cis
erga ,

iut
cr,

penes -,
p.0J\e
post ,
praeter ,

145

r,

secundum ,
suprii ,
uersus
ultra, trans

ro

pr.opter
, , ,
'

,-

, ;

dis-/di- -

se -

, -

it : d-ni

. .

'-', '

esse Ie

adsum, adfuf, -, esse ''

. .

: , ,

, (duni, unl, un

tum, lre -

, dunl

' ').

P~~HX -
,i - . .
cu.u.u:

ad + i ~ ii (); +fi ~ ffti (nnmm

).

i. (,
-: - ad si-

!hiilem, - ' .)

J3 ,

, ;

'; [] [1].
:~ec - ? .
~~ (

) .
: &,

L U -
, 1 V [], [1] [.

ll

C1lora

ll ll ll

, C1l

r 1l .

ll ,

ll ll:

ot

ll

1)

. /

[]/

ll

[/

[i]/i

n-

.,

*ad1actum ~
*d1i ~ ffii *ob':'capiire ~
affectum
"f/umenis ~
occupiire
*capiris ~ caperis jluminis

9.7.

. .

[] [] a1l [1] []
:

*ad-causiire

accusiire

(); *ob-cae~o ~,

occfdo

(). :r ; ll,'
,

1l []

[1]

C1lorax:

[] ~ [],

[1]

~ [].

*lupos ~ ls; *lupom ~ lm; *marl ~ mare . .

C1l, ll :

1lll 1l, (
). 1l ll
, , , .(l, ,
ll ll
.

ll 1l

ll1l0 ( ),
ll

1l

ll~,

C1l0BO-

: ' , ll

, ~ , 1l; .

'

._

147

.'

, Dt
:' , ro

I;I

1 .

. .

OAoro

()1l 11 . . ., ro

~OM

. Cato; ortus miinicipi6 Tusclo" .dlstulus, priusquarn hOn9ribus operam daret, uersatus est in Sabinis, quod

i"i.hJ:djum patre relictum ht. Inde hortat L. ValeriI

I."Jacci,. qu in consulat srqu habuit llgam, ut .
l?et;penna nsrius narrare solitus est, Romam dmigr:uit
. 'I., foroque esse coepit. stipendium meruit anorum
. ~j::,m, septemque. Q. Fabio . Claudi6 consulibus .tribnus
mIlitum in Sicilia fuit. Inde ut rediit,. castra sectus est . ClaudiI
Neronis, magnIque opera eius exIstimata est in proelio apud
Sna, quo cecidit Hasdrubal, frater Hannibalis. Quaestor
tigit . Atrlcano consulI, cum quo pro sortis necessitdine
uIxit: namque perpetua disssit ulta. AedIlis lI factus est . Helui6. Praetor prouinciam obtinuit Sardiniam,
eX'<J.ua quaestor superi6re tempore fri dds Q.
' tm ddurt, quod minoris aestlmamus quam
quemlibet amplissimum Srdinism triumphum.
(mlius Nepos, , 1, 1)

Catilinae iiirti prima (an LXV )

(202 .)

(133

.).

1 . . . ip~ .
1l ro 1l 6 .,

roAa -

ro 1l 1l yro
ro,

Sed antea item nirur contra rem publicam in quls

CatilIna fuit ... L. Tllo et '. Lepido consulibus, . Autronius et
. Sulla dsIgnti suls lgius ambits interrogati poenas
ddrant. Post 16 CatilIna, pecniarum repetendarum reus,

prohibitus erat consulatum petere, quod intra legitimos dies

profiteri nequiuerat. Erat eodem tempore . Piso, adulescens
nobilis, summae audaciae, egens, factiosus, quem ad perturbandam rem inopia atque m mores stimulabant.
hoc Catilina et Autronius circiter Nonas Decembris
consi1io communicato parabant in Capitolio Calendis Ianuariis
L. Cottam et L. Torquatum consules interficere, ipsi, fascibus correptis, Pisonem exercit ad obtinendas duas
Hispanias mittere. re cognita, rursus in Nonas Februarias
consilium caedis triinstulerant. Iam tum consulibus modo,
sed plerisque senatoribus perniciem machinabantur. Quod n'i
Catilina miituriisset pro cria signum sociis dare, die post
conditam urbem Romam pessimum facinus patratum foret.
Quia nondum frequentes armati conuenerant, res consilium
diremi[ (. Sallustius Crispus, Coni. Cat. 18)

AdPompeium
crp C1I

, C1l

44

,
, ,

.
.

42 . 21-

C1l ,

- cra'l}'c ,

6 saepe tempus in ultimum

deducte ito militiae duce,
quis te redonauit Quiritem
dis patriis Italoque caelo,
5 Pompei, meorum prime sodalium,
quo morantem saepe diem mero
fregi coronatus nitentis
malobathro Syrio capillos?

149

, tu Pbllippos et celerem fugam

10 snsi relicta parmuHi,
fracta uirtiis et ins
tp solum tetigere mento:
sed per hostis Mercrius celer
dns pauentem sustulit aere,
15
t rursus in bellum rsrs
unda fretis tulit aestuosis.

20

erg[o] obligatam redde Ioui dapem

longaque fessum militia latus
d sub laurii
'
parce cadis tibi destinatis.
obliuiOso leuia Massico
cibori[ ] l, funde capacibus
unguenta de conchis. quis iido
deproperar[e] iO coronas

25 a?ratue myrtO? quem Venus arbitrum

dicet bibendi? ego sanius
bacchiibor Edonis: recepto
du1ce mihi furere [e]st amico.
(Q. Horatius Flaccs, 2, 7)

do, dedi, diitum, diire) -

... ; rediit - redeo
quis (.) = quibus; triinstulerant - triinsfero; n!
miitriisset ... foret - -, priusquam ... operam daret

... ...

tulit - fero;
. capillos - . Graecus (. XIV); dicet - fut. ind. iict. 3
sng. dico; bacchiibor - fut. ind. iict. 1 sng. bacchor

consul, is - ,
. ( 509 . .)'

"

consuliitus, -'- ,
nu' designiitus - ,

praetor, oris - ,
- ~cb
aedilis, is - ,
quaestor, oris - , ~.
censor, oris - , n ,

"
nu, f -
seniitor, oris - ,' (seniitus, )

pontifex maximus -

nu:

tribunus mtum -

nu

, n

plebis -

imperiitor, oris - ; -
ipis - n,n, .

n,

1. 1l 1l , ll ll. 2.
, ll
.

3.

ll ,

: ,
1lll ll ; C1l ,

ll , llll

ll .

4. 1l, ll
Maleuentum,
1l0 C1l , Beneuent. 5. ll ll ll
(hus), ll

6. ll, ll

ll, ll .

7.

ll llO ll

~~~, ll ll ll.
"s,'Il11yapx , ll ll ,

: . 1l C1l , ll
~c1J. .

9.

1l,

,$1l , ll 1l

:~. 10. ll, 1l0

,6 , , , 1l0

,~o , , , .

1. n;1 ,
,m', ..;

,n., ?
'2: u .

3.

.CI!1Jz .

4.

nn. lO

~ui?n ( ).
'
' z.z duco z z.z n

5.

,.~!ft. , ..
,~ . (, ,
le)? ,

6.,

z.z u,

no,O~Hp n? n

, ~ ?

" 7~ z. .

;" lO, , '1i? ?

'
8~', Q ' ,
~;;t:u t
3il'.

9.

? ?

10. ,

lO . n

. npu.ep.

, u .. . nu,

18. ..

Parturint mts, stu 1

ridiculus mus.
11, 3, 139

ti us, .

,'

,
,

,
"

'1; , -

. MOry : <?

1)

n',

2) ,

n,' nle .
I '

, : ll
Cll

r<oTopble ll -
cj. , j

'

4 , ll ll
,
,.

o/i.
,~ ,

; 4

,
, .

1 Nstu - ft. indic. 3 sng. niiscor, niitus sum, niiscf (

). . .

154

: ,

. ,

3.1,

'

.
. 'I.O

5-1'0 Cl1. dis, ei () - ro ,

- ro . l- Cl1.

''

all 1 ro , ,
C1I , allocr: t,

(); nauta; (.); sri, (); scurra, (,

); /n, (u.);

Persa,

();

Celta,

().

.
l10 .

, , .
-5

-er (

2- .),

-m - coo:rBeTCBeHHo

2- 4- .

2-ro l10 u/rus, / n

(, ), pelagus, / n (,), humus, /f (..) aluus,

/1 ()

. l10 "

/ f (), laurus, f f
TOro, ,
2-ro 4-1'0 l10

, , - ro : Aegyptus,
(.), quercus, us (), Rhodus, / (. Pooc)~

MOry

f/

uS

(. . laurus,
laurus,
.
4- Cl1. l'O :

domus, us ,);
tribus, us f (); porticus, us f (), Idus, f ( - 13/15
,); acus, s f (.); anus, us f ().
:

Fminin -:

Domus, tribus, porticus,

idus, acus et manus.
. , ,
. ,
, , , .
.

155

. :

-:0 (

'

-,

,-er,',;.es

-do, -go), -or, -os;

(.), -.

: ser, nis (); dictiitor, ris ,,; (); hons; ris

eris (ZYCb); m"es, mi1itis rri (), r, rgis ().

(crn); iinser,

:,
- ( -), -s (),
,

-0-,

-s (
-iis,

-us, - is, -aus . .),

-io,. -do -g.

"

falx, falcis f (); ns, is f (); frnS, frontis f

miiiestiis, tiitis, f (); uirtus, tutis f (, ); auis, is f
); laus, laudis f (), frnS, frondis f ( ).
:

();
(

-(m), -, -,

-1, -:-n, -t,

-ar, -ur, -us

- llll ll ll,

c-e-n-t-a-ur-us

l-ar,

ll

c-e-n-a-t-ur-us

l-ar,

ll

l-a-t-ur-us c-ar-n-e.
: poma, tis n (n.); mare, maris n (); lac, lactis n (
); animal, iilis n (); nn, minis n (); caput, capitis n (,
); calcar, iiris n (); guttur, uris n (); corpus, oris n (); genus,
eris n ().

,
-. , ,
(. . 2,

ll

4).

ll

, ,
:

-f/-us - (aicus, i /
exercitus, );
. -utis/-udis - (uirtus, tutis f / l, l
dis /);
-oris/-eris - (corpus, corporis n / genus,
generis n).

11 .

11

11
( ),

OI
. ))
,

7-9 -

1-6

110

. , .
1. Fminln -:

r, -io, -do -go,

rd, ugi.
2. ro

-or

C1l0BO cor.
FmininI generis
ll arbor (arboris).

caro, carnis f - ,
ordo, inis -
pugio, onis -
,

cordis n -

ll

3. ro -os
ll C1l0BO ds.
Os s
ro BcerAa.

arbor, arboris f
dos, dotis f

os, oris n -

o~oss~n

4- ro -
: cadiuer, iter, ur
pluraIis uerbera.

cadiiuer, ris n -
iter, itineris n -
, ris n -
, n -

5. ro -es:
quis, mrs seges.

qis, qitis

f-

erS, rdis

seges, segetis f

f-

f -
f -

6. ro -
l nex.

l, lgis
n, necis

7. MasculW ll is,
cpeAHero ll uis.

iis, assis - (.)

uiis, uiis~ n - ,

8. MasculIna -is:
C1loBa -cis, -guis, -nis,
lapis, puluis, collis,
.
msis, orbis.

lapis, lapidis -
puluis, eris -
collis, is -
nsis, is - .
orbis, is - .

10 -

9. MasculIna -ns

fns, jontis

{, , ,

ns,

-
montis -
ns, pontis -
dns, dentis -

~ ds.

10.

MasculIna sol

<

siil, siilis -
-
lepus,pris -
mus, muris (j) - '
tellus, uris f - ,

-us:

sl, slis

, lepus (leporis) .
FmiIn
,

'

157

telliis.

,
q ;

-io, -do, -go (j)

-cis, -guis, -nis

();

-
ordinis pugio, onis :
-io -do ,

Cl ordo,

PI

-. (
. ,

' ,

.)

, ,' .
.

, , (

, '),

, .

(=

) '

.
:

))

: ;

)) : ;

):

)) ,
.

~.

CllOB

ll,

[] (. ager, agrf):

u (, - .), socer (erf - ), uesper (erf ---: ), gener

(erf - ), asper (era, erum - ), miser (, --:- ~),
liber (era, erum - ), tener (era, - ),
11r, -fer -ger (ariger, erf -
(-.

ClloBa

; , Cll ClI..

- .

rp ' , ~ ~ ~
, ,

iter, itineris n (); suppelex, suppelectilis f, plr.

Iuppiter, Iouis ()

(),

; ;

2. ~.

, /lO,

. , , ' ClloBa
,

1) lO .:

CllOB:

sitis (is f -), puppis (is f - .), turris (is f febris (isf - ), uis if - ), secaris (isf,
tussis (is f - .) et amussis (is f - ),
restis (is f - ) atqu~ peluis (isj - ).

ll ll

CllOB
(-im/-em . sng.; -f/-e . sng.).

),

),

-im . sng.,

2) :
rns (entis - .), frater (tris - ) et canis (is

),

pater (tris

),

mater (tris f

-.),

iuuenis (is m, f

).

ll ,
ll.

CllOB

ClleAyeT

(. ), MOry

 "

159

; -

:'
.ll

ll

',J;lfI ,

.
ll ll

,,{l 1l ,

~"ll, -ll
. ,

ufs f (),

~~ ,

r, ris n (),

sol, solis m (), -

Ife . gen. plr. , ~,

, , .,

ct

ti2 uas, uasis n ()

~;~ 2- (uasa, uas6rum, uasls, uasa,
tlii.sJs) -'. . -.
4- ,
1l

-ubus

dcitiuus/ablatiuus

plralis

( ):

tribus (as f - ), lacus (us - ), partus (us - ),

"p'(Jrtus (us - ), specus (us - ), artus (us - , ),
er (us n - ) atque arcus (s - .', ).
- ,
.ll
ablatiuus

singularis (.

. -l/-e):

occiput (pitis n - .'),

imber (imbris - ), ctuis (is m/f - ), auis (is f - );
classis (is f- , ), unguis (is - 'om), niiuis (is f - '.) .

. . : l -
IU , .
, ,

2 , , , 1 ro
~llro , :

~:t~~~"ae f() - jortunae, ru f(z); n, f n ( = .) ~a, ru n (

- .

= )

. . . : - ,

- 4- Cll. domus, us .)
uis f(u.); Os, bouis /f(, ); sus, suis /
f(u), grs, gruis f(. )3.
- Cll.

.

- ll,

[]. ll
.

Nom. .
Gen.
Dat.

sin~laris

domus
domus
domui
domum

domusf
pluralis
domus
domorum
domibus
domos
domibus

sin~laris
UlS

uirs

uirium
uiribus

uim
ui

bOsm/f

Nom. .
Gen.
Dat.

bOs
bouis

us

ul

bubus!bobus

bouem
boue

us

bubus!bobus

uisf
pluralis

wrs/is

uiribus
susm/f

sus
suis
suI
suem
sue

sus

suum
subus/suibus
sus

subus/suibus

10.1. . .! OCHOBbl

s.

. ll

,
,

, , ,
cr 110 deus ():
. - deus, gen. - deI, dat. - , . - , . - // Plr.

Sng.:
.

- di (dii), gen. - deum, dat. - dis, . - deos, . - dis.

 161

- .
,

,
ll.

ll, . .
Cll ll .

ll ,
ll

cephalus, 1 -

epistola,

()

( ),

.
( ,
-), ll .
1. -. (

, ,

poemati5 n -

) ll ll

- ll,

dat./abl. plr.

-i5: poematls. gen. plr.

2- Cll. -r (

-IS)

-.

2.

(
)
:

sng. - -n4 : Orpheus () - Orphea, Faris

- Farin;
.
) gen. plr. (Cll ) -: metamorphosis
() - metamorph6seon;
, ) . sng. 1- Cll. -: Antig6ne (
) .

()

);

d) gen. sng. 1- Cll. -5 (

-: Antig6ne5), - Cll. - -05 (Orpheo5);
) .

sng. 1- Cll. -
Antig6ne;
f) . plr. - Cll. (Cll ) -5.

-:

, - -n ll -

HeKorAa C1l0ro [1).

C1J.OBa

C1J.OBape.

C1J.e-

, , -
ll.

l- . -

l- . -

l-. -

Nm.

as

Antig ro

hiloctts

Gen.
Dat.

Aeneae

Anti~ones

Anti~onae

Aenean

Antigonen

hilocttn

ii

Anti~

hiltt

.
.,

Voc

Gen.
Dat.
.

Voc.

Philoctetae

3- .

2- .

Nm.

ltta

Orpheus
Opheos
OrpheI
Orphea

Socrates
Socratis/Socrafi
Socrafi
Socratn/Socratem

' rph
Orpheu

Socrate
= Nom./Socrate

10.2. .

,
. :

C1J.O-

ll ll 1l,

C1J.OBa -

1l,

C1J.OBe

dmi (.) ll

niis () ll 1l 1l0, ll

C1J.OBe

ntign . ll
, ,

1l.

, ll . C1J. -
ll , C1J.m , m ,

llm

. C1J. - ,
1l ,

: 1l

llll. ll!,

 16

Ad Phoebum Dianamque
.ll 3 , .ll.ll
, .ll .ll .Il ,

, .lla.ll .ll ~
, C.ll -
'

Dianam tenerae dicite uirgins,

intnsum pueri dicite Cynthium,
Ltnmqu surm

diltm

penitus Ioui.

5 uos laetam fluuiis et nemorum ,

quaecumqu[] aut gelido prominet Algido
nigris aut Erymanthi
siluis aut uiridis Cragi,

10

uos totidem tollite laudibus

natalemque, mrs, Dln Apollinis
insignemque pharetra
fratemaqu[e] umerum lyra.
bellum

lacrimos[um], hic miseram famem

pestemqu[e] ul[] et principe Caesar[e] in
15
Persas atque ritanns
uestra motus aget prece.
(Q. Horatius Flaccus 1, 21)
AdBacchum
.ll .Il
.ll

[] in remotis carmina rftpibus

: ' uidi docentem - crdit posteri! Nymphasque discentis et auris
capripedum Satyror[um] aciitas.

recenti mns trepidat m

Bacchi pectore turbidum
laetatur, euhoe, parce Liber,
parce graui metuende thyrso.

lnqu

10

fas peruicacis est i Thyiadas

uinique fontem lactis et urs
cantare riuos atque truncis
lapsa cauis iterare ll,

fas et beiitae coniugis additum

stllis honorem ttqu Penthei
15
disiecta lni ruina
Thracis et exitium Lycurg1.
tii flectis amnis, mare barbarum,
tii srtis uuidus in iugis
20

nodo rs uiperino
Bistonidum sine fraude crinis.
tii, cum parentis rgn per arduum

cohors gigantum scanderet impia,

Rhoetum retorsisti leonis
/ unguibus horribilique iilai
I

25 quamquam choris aptior et iods

liidoque dictus sat idoneus
pugnae frriSi sed idem
pacis eras mediusque lli.
t uidit insons Cerberus aureo
30 comu decorum lnitr ttrns
caud[am] et rdntis trilingui
ore ds tetigitque crtira.
(Q. Horatius Flaccus 2, 19)

165

- dat. auctoris n.; aget - fut. ind. iict. ago;

beiitae coniugis - , ,

[,

, ,
;

miilii -

quiilitiitis

scanderet-

..;

unguibus ...

(m ? ?)

1.. .

.
.

4.

2.

3.

, ,

,
.

5.

6.

, .
.

(licet)

8.

7.

, ,

, .

9.

, , . 1.0.

, ,
, . 1.1.. !

! 1.2. , ,

,
-. 1.3.
,

1.4.

. 1.5.
, ,
. 1.6. ,
, ,
. 1.7.

. 1.8. ,
ry, '
YXU . 1.9. , , , -

166

,'

21..

20.

, .

a ,

22.

~ .

23. ,

, myio
.

24.

25.
,
.

26.

, ,

27.

,
, ,

28.

29.

.
,
,

30.

1.. m, ,

z .z ' Ku..aue
zu .

2. n u Jl.

, ,
-.

3.

zu.. .. ( . n.

Ht;U). . ,
.?

4.

? ?

5. : n
?

XI

:

(Futrum simplex et Futrum exiictum)
D

eris fllx mults numerabis amis,

tempora SI fuerint nubila, slus eris.
Ouidius, Trist., 1,9,5

o II,

:
,? ,

ifuturum simplex, 1) ifuturum exiictum, II) -

. (,

)' ,

Hble , -
' .
11"

, ?

Futurum simplex
, .
.

2.1

, .

futurum exiictum, ,

(. ,

,
lO (. .

futiirum simplex).

' , ,
',! ,

,'' .

. 2.1.
: n,
n

' futurm exactum, n - futiirum

sUnplex, ,
.

'

168

futrum
futrum

exactum

simplex

,

n.

fu tiirum simplex:

1) I-
-- /
. ,

. ). ,

, 1- . . .

-o/-or ( -m/-r). : --6, amii-b-i-s, ... -

u-nti amii-b-or, amii-b-e-ris, ... amii-b-u-ntur . .;
2)

-IV IO

-- 1-. . . -- :

audiam,

tegam,

tgs, dis . .

3)

[s];

esse .

11.3.

/-b-'I+ . .""
/ + ./. ~

<. > +~

-- (1 sg.)/-. 11.1. nzo zo

f u t ii r u m

u .

-er-,

. . .

-. : amiiu-er-6, amiiu-er-i-s, amiiu-er-i-t,

amiiu-er-i-mus, amiiu-er-i-tis, amiiu-er-i-nt.
:

esse futrum simplex - amiitus,

).

erit

(, ,

 :
<. >

Act.:

+ -er- +

rll.

-1-) +

169

ll

S.:

participium perfecfi ssi 4- fut. simplex rllarOlla esse.

. 11.2. zo ,

ll< _
,

ero MOry

. Cll

, ll (.

rllaBY IX):

aiiuerO),

aiiris, aiirit, aiirius, aiiritis, aiirint.

ESSE

,
.

F u t ii r u m s i m 1

: - +

exactum

<er> - <> (.
es-t), [s]
[r)1.
F u t ii r u m t u m
<fu>.

2
3

Futiirum simplex
Plr.
er-o
er-i-mus
er-i-s
er-i-tis
er-i-t
er-u-nt
Sn~.

11.3.

z.zo.

Futiimm exactum
Plr.
fu-er-o
fu-er-i-mus
fu-er-i-tis
fu-er-i-s
fu-er-i-t
Ju-er-i-nt
Sn~.

esse ,

y~e :
( )
( ).

.
Infinuus juturf actfuf 1

r , , , ,.

Plr.
amabimus
amabitis
amabunt

. d'lcitiui ictiui et passiui

Futiirum SlmpJeX m
Plr.
Plr.
Sng.
Sng.
h
hmus
tegam
tgus
hs

htis

tl/;s

tl/;tis

udis

hat

hunt

teget

tegent

audiet

1
Snl/;.

I'~

III

11

Plr.
amabimur
amabimini
amabuntur

Plr.

habbor

himur

Snl/;.
tegar

habberis

himini

tgris

htur,

huntur

tl/;tur

Plr.
tgmur

Snl/;.
audiar

tgmini

udiris

tel/;entur
'diCitiUl actiui et passiui
Futiirum exictum ln
Plr.
Plr.
Snl/;.
Plr.
Snl/;.
texerimus
amauerimus hur
habuerimus texero
texeritis
amaueritis
habueris
habueritis
texeris
habuerit
habuerint
texerit
aiiuerint
texerint
1

Sn$
audiam

11

Plr.
Sng.
amati, , habitus, ,
erimus
r
" eritis
" eris
" erunt
" erit

uditur

Snl/;.
audIuero
audIueris
audiuerit

l'

III
P1r.
Sng.
Plr.
habiti, , tectus, , tecti, ,
erimus
r
erimus
" eritis
" eris
" eritis
" erunt
" erit
" erunt

. 11+ .zo.. .

Sng.
audItus, ,
r

" eris
" erit

171

cr 11 cr
llll (. . esse). Amiiturus, , esse - '
( ). : 1l

, C1l, 1l -

~ ~ J.fiI~.

"

, Infinitluus futun p~siui cr1l ~ llll

,llQ iri:' l;Iff lla~Olla' , ii,
'ftm, , - (!). : aatum'in- ~<Qblmb z.
~' ."

'

t I

11

r (

. ( , 1l-

' ll ro ll ri ... (, .) n'.)

,
N: C1l .
, l (
) , Or
~

(moriturus, , ~Be),

ro ro ro (

"'admiriitum , -

' n,, '),

. . , .
"

iictiuwn
, passiuwn

Praesns

Perfectum

Futiirm

<. >

<. j)~>

jJ

-re

-isse
PPP+esse

-ri

PFA+esse
1 +

-i(.)

11.5.

Perfectum,
fuisse'
.

11.6.

Futiirm (.)

futiirus, , um esse (fore)

. z.az.

J.1. ) fore ll~ futurus, ,

esse. , ,
1l ll

cocraBe

cr; .
cr 61l ll ()

(Imperiitiui futnj
/

ll ll
. ll (, ,
), ll

ll. um,
, ll

C1l .
:
1) : 2 -to

-tote

2)

3 -to -nto

2 -tor (-mino) 3 -tor (-mino) -ntor

(sng.) (plr.)
,

(sng.)

(plr.)

2 plr. , . .

amiito
habetote (
), tegento ( n !), auditor (
/ ), punimino ( /
), amantor (
ll . :
(n' ( )/n n'),

'). ll .
I

ll

,ti
i

~'"

2
3
2
3

Imperafiuus prae~ntis
Plr.
Snj~.
-8
-te
- ( .)
-ite ( .)

-t

-tt

-t

-t

-tor (-mi)
-tor (-mi)

-ntor

-in!

-re

Imperafiuus futi1ri
Plr.
SnK

11.7.

(Supina)
1l llll
: - 10 llll ll-

173

4- ( cultus,

us '' Ulsus,
''), . sng. (suplnum 1)
. sng. (suplnum Il, , - dat.sng.).
Suplnum 1 :
spectiitum ueniunt (Ouidius, Ars Amat., 1, 99) -
..

Suplnum II

( -)

: facile (.), difficile (), optimum (. ),

horribile () - ,
: horribile dict -
.

dhidln
11 :
. ,

11 l1 1l 11 11

,11,0111"0

Caelo supinas si tuleris manus

nascente LUna, rUstica hidl,
si tftre plicaris et homa
friige Lrs auidique porca,
,
5 pestilentem sentiet Africurn
fcund uitis sterilem seges
robigin[em] aut dulcs alumni
p'omifero graue tempus anno.
nam quae niuili pascitur Algido
querciis inter et ilis
aut rscit Albanis in herbis
uictima, pontificum secftris

10 dut

ceruice tinguet; t nihil attinet

temptire multa caede bidentium
paruos coronantem marino
rore deos fragilique myrto.

174

XI

15 immUnis iram ! tetigit manus,

sumptuosa blandior hostii,
molliuit iuersos nits
farre pi[o] et saliente mica.
(Q. Horatius Flaccus, 3, 23)
Ad ~elpomenen

ll,

ero
MHOro-

;. ll >, 1l

C1l 1l0, llryp,

gi monument[um] aere pE;rennius

RegaIique sim pyramid[ ] altius,
quod imber edix Aquil[o] impotens
possit diruer[ ] aut innumeri~ilis

5 annorum series et fuga temporum.

omnis moriar multaque pars !
uitabit Libitin[am]: usqu[e] ego posteri
crescam laude recens dum Capitolium

10

scandet cum taciti uirgine pontifex.

dicar quii uiolens obstrepit Aufidus
et qua pauper aquae Daunus 'cigrestium
rgniiuit populor[um] humili potens,
rin Aeolium carmen ad italos

deduxisse modos. superbiam

15 quaesitam meritis et mihi Delphici.
lauro cinge ulns, Melpomene, .
r (Q. Horatius Flaccus, 3, 30)

Metamorphoseon Libro xv

- C1l 3 ll -

. 1lero ,
ll ll ll~

175

ll (<<a1l1l) .

871 Iamqu[ ] opus gi, quod Iouis ira ignis

N poterit ferrum edax abolere uetustas.
, Cum uolet dies, quae nil nisi corporis hiiius
liis habet, incerti spatium mihi finiat aeui:
r' (,
875 Parte tamen ineliore mei super alta perennis
Astra ferar, nomenqu[] erit indll nostrum.
Quique patet domitis Romana potentia terrIs,
legar populi, perqu[ ] omnia saecla fima,
5i qriid habet uri uatum praesigia, uiuam.
(. Ouidius Naso, Mett., 15, 871-879)


ll

, ,

ll

, ro a1l . ll
1l llro ,

ll ro C1l,

ll llll

254
255

260

265 '

subrIdens hominum sator atque deoum

uultii, quo caelum tempe:;tatesque serenat,

oscla libauit natae, dehinc tilia fitur:
' metii, Cytherea, manent immota tuoum
fita tibii cemes [] et promissa LauinI .
,moenia; sublImemque feres ad sidera caelI
magnanim[um] nani neque sententia uertit.
tibi { nim, quand[o] t ciira remordet,
longius et uoluens fator[um] arcina :
ll[] ingens geret italii populosque ferocIs
contundet moresque uiris et moenia ponet,
tertia dum Latio regnantem uiderit aestas
temaque transierint Rutulis hIbema subicfis.
at Ascanius, ! nunc cognomen lii16
'additur Ilus erat, dum res stetit Ilia regno,
triginti magnos uoluendIs mensibus orbis

 XI

176
270 imperi[o]

lt, rgnumqu[] sd

Lauini
et Longam multa l miiniet Albam.
iam ter centum totos rgntur annos
gente sub, Hectorea, donec rgin s~cerd6s
Marte grauis geminam r dabit i prolem.
inde lupae flo nutricis tegmine laetus
Romulus excipiet gent[em] et Mauortia condet
moenia Romanosque suo, d nomine dicet.
ms ego mts rrum tempora pono:
imperium sine fine dedi. quin aspera 1000,
quae mare nunc terrasque m caelumque fatigat,
consili[a] in melius referet, mecumque fut
Romanos, rrum dominos gentemque togatam.
sic placitum. ueniet lstris labentibus aetas
cum domus Assaraci Pthiam clarasque s
seruitio premet uictis dominabitur Arg'is.
stur 1 Troiaus origine Caesar,
imperi[um] Oceano, famam qUl terminet asms,
liilius, magno dmissum nomen Iiilo.
hunc t[] 6lim caelo spoliis Orientis onustum
ciis sciir; uocabitur quoque uotis.
aspera tum positis mltescent saecla s:
Fids et Vesta, Remo fratre Quirinus
iiira dabunt; dIrae ferr[o] et compagibus artis
claudentur ll! portae; Furor in(pius intus
saeua sds super arm[a] et centum uinctus ms
post tergum nodis fremet horridus ore cruento.'
(. Vergilius Maro, Aen., 1,254-296)
trasferet,

275

280

285

290

295

possit - ; dfcar ;
qua = ; rgn6 ..; lns -
uolet - 16, l%, -, uelle; finiat -
ferar - fut. simplex fer6
611'i (.) = ill'i; dehinc [d%nk]; metu - . dat.
sng. terminet -

177

:1. , . 2.

, .

3.

, ,

4.

cry ~ ,
. 5. .

6.

, , ?

7. ,

8.

,
.

9. ,

, ?! :10.

,
.

1.. u.. :

. .

zo ?
,

. . .
? , , z.. z..
u...?
, 2. ..

'" 3.

z zz (

) ;
.

4. ' cm
zz.

5. : petent, petunt, uiam, ueniam, n

runt, unrint, unrant, erant, erunt, furunt, fuerint, fuerant,
fuer6.

6.
, ,
zo . (:
. ,

XV.)

'.

(Modus coniuncffuus)
,dant

arma togae dt laurea laudi.

i , r , Carm. Fr. 11

'
, .

' Clll, '

':il"? ', ,
cr, :
,' ,

- , ( o
I ),

, .

l<orAa

1- - .: 6 ?
,
'll ,
,

, .

Kqe,Tq , KO,Topqe ~
' H~M '- ~ :f
', .
.:m, : ,

,, .'
'

-'-

;3~, . .

- .

" : (1) , , n. (
); (2) n. (); (3) n. (,
n.):

, ( , )

180

11 . ,
, 11

11,

; 1111 :
11 11 , ;

, 11
, 1l III1l0

11

, 11 110:
11

C1l 11 Ha1loHe

, C1l

1l0 (11 1l0,

modus,

11

''. ( lLGL; 110, , -LV-, '1l0', -

, C1l 1l 11 Ha1lo
, . . 11 c1l ,

1l 11 1l .)
C1l
(<<. n) , , 1111 Ha1lo
(<<

cnamb/), . (:

100% 0% .)

_/

11 C1l

11

C1l , Ha1loHe
C1l 1l.

11, 1111

11 1l0. C1l
11 ,
11
11 1l0 e1J..

, 11 1l0

, 1l

_ ( ),

-_ 1l ,
, .

, -

- I<A .
~ ,

-,
, ;

. -

. .
, -ll

3JI1)' ll

ll ll

, ,ll, . Cll

,ll, . , . ,

lli, ,ll,, ll YCllOBHblM.

~ - ,
~~ , .
:
, ;

-Oroo ~
. ,

~.
,ll,ll ,ll,, ll

Hqro

futiirum exactum.

ll ll ,ll, , Cllll
CblCllOBblM ,ll,.

n ..n
, n n...

nlO

n,

, .
lIA

9.5),
esse

(. .

, (. ).

r s n s coniunctiuI

'

-- l- -- ,
/ .' NB:
l- -

. ,

--,

( [] []) -

amem,ameris (pass.) ...

: , habeam,. tegam, capiam; audiam, amemur,
habeiimur, tegiimur, capiiitnur; audiiimur.
1 r f t u coninctiuI
-- ~.
:
'

. ; - .
.
.
: -, amii.re-ris, hr-us, hr-ntur, tegeretis, tegere-minl, partlre-r, rtlr-ut/ . .
r f t u coninctIuI I q

~I< -en~ ~?, .

I: m, u,

ueritis .. .'

habueris, texent, ' audi".'

'~, l\;li ~TOO

ri' . futrum' exacturn
(~pOMe 1 srig., ~~~ -, , -)~
' 1? :

, , , -
.

IIA' rsns coniunctiu'i

(. ).

1ii s

q u r f'e t u

'

coninctiuI I

-isse-

:
. .

amii.uissem, habuisses, texissemus, audluissemus

esse

,, (. ).

Cil , , ,
'Mory .
lI:

futiirum exactum (, amiiris etc.), 1I

(amiissem, miisss etc.).

ESSE

rsns

coniuncfiuI '
<s>

-i-, .
,.
.

~
~
..

11.
1
2

ss

1
2
,3

sim
sis
sit
simus
sitis
sint

Imperfectum
essem
sss

esset
ssmus

sstis

essent

' 12.1. '

Perfectum
fuerim
fueris
fuerit
fuerimus
fueritis
fuerint

PQP
fuissem
fuisss

fuisset
fuissmus
fuisstis

fuissent

esse m

Imperfectum niiin~ ' <fore>

lforem, jrs etc.), praesns - <fu> ifuam, fuiis etc.).

, 1l 11 ll,,

1l ~, , 1l ll.,

'.-::

,
,
. 3
.

(coniunctiuus potentiiilis)
(coniunctiuus iussiuus). -

- .

ir

Plr.
amInus

ametis
ament

1
Plr.
amemur
ameminI
amentur
Plr.
amii.rInus

amii.retis
amii.rent

1
Plr.
amii.rInur

amii.remim
amii.rent

raesens eomUnctiui aetiui et passiui

Snj?;.
Snj?;.
Plr.
Plr.
habeam
habeamus
tegamus
tegam
tegii.s
tegii.tis
habeii.s
habeii.tis
tej?;at
tej?;ant
habeat
habeant
11
III
Snj?;.
Sng.
Plr.
Plr.
habear
habeamur
tej?;ar
tj?;mur
habeii.ris
habeii.mini
tegii.ris
tegii.mini
tegii.ntur
tegii.tur
habeii.tur
habeii.ntur
Imrftu
l
mun
we:passlW

Sng.
Plr.
Sng.
Plr.
haberem
haberemus
tej?;erem
tej?;eremus
haberes
haberetis
tegeres
tegeretis
haberet
habrent
tegeret
tegerent
III
11
Plr.
Sng.
Plr.
Sng.
habrer
habremur
tegerer
tegeremur
habreminI
tegereris
tegereminI
habreris
tegeretur
tegerentur
habret
habrentur

Snj?;.
audiam
audiii.s
audiat
I~

Sng.
audiii.r
audiii.ris
audiii.tur
Sng.
audlrem
audlres
audlret
I~

Snj?;.
audlrer
audlreris
audlretur

Perfctu comUnctiui et passiui

Sng. Sng.
Plr.
Plr.
habuerim
habuerimus texerim
texerimus
habueris
habueritis
texeris
texeritis
habuerit
habuerint
texerit
texerint
1
11
III
Plr.
Sng.
Sng.
Plr.
Plr.
habitus, , um habio, , tectus, , m tecti, ,
m ,,
Sl:mUS
sim
Sl:mUS
sim
Sl:mUS
" sItis
" sIs
" sItis
" sIs
" sItis
" sint
" sit
" sint
" sit
" sint
liisquamp.erfctu comUnctiui ictiui et passiui
Plr.
Sng.
Plr.
Sng.
Plr.
amauissmus habuissem
habuissmus texisem
texissmus
Plr.
amauerimus
amaueritis
amiuerint

amauisstis

habuisss

amauissent

habuisset

Plr.
m

1
, ,

essmus

" sss
" essent

habuisstis

texisss

habuissent

texisset

11

Sng.
Plr.
habitus, , um habio, ,
essem
essmus
" esses
" esstis
" esset
" essent

S~.

audIuerim
audIueris
audIuerit

IV

Sng.
auditus, , um
sim

" SlS

" sit
Sng.
audiuissem

texisstis

audiuisss

texissent

audIuisset

III

i
i

IV

Sng.
Plr.
Sng.
tectus, , um tecti, , auditus, , um
essem
essmus
essem
" esss
" essetis
" esss
" esset
" essent
" esset

.u 12.2. u. z:az. IClu

186

ll ll ll
ll .
(<<Q !, Q
),

(<<, nQ, Q ).

11 ,

..n...mJX ,

11 :

..

12.3. n. Q
,

'

,' ,

1)

. :

) ,

2)

();

( )

, ,

.; (
)

.
.

Putiire

'',

'
aliquis -

'-'. :

., Putet aliquis (praes. coni.) -

-

. , ,

- [] l ] .

Putiiuerit aliquis (perJ. coni.) -

1 ll

ll0

11 , 11ll ()

...:...

. , , ll 11

ll.

: -. [] . n.2..

'.

Rutiiret aliquis (impf coni.) -

. : - [
] . . (n.), n..

,d. f,utiiuisset aliquis (pqp. coni.) ,-

B~~~MOro :

9 , ~
: - [] . . (n.),
n..

J3 ~

, ,

' (. ).

, ,;~ , 4~~O ~ n;

~ .

1. n i ii n ti u u s i u s s i u u s:
1) coniunctiuus iussiuus

).

2-, - . N id faciat! -
Ao/iaeT ! n quaesieris (Hor. 1, 1~) - '
t ( ).
, 2) '( n)' )coniunctiuus hortiitiuus (

ni-). 'F0 1-M.{I.~ . . Gaudeiimus

igitur! -

, !

II~ n i ii n t i u u s t n ti aI i s:
~) coniunctiuus 'potentiiilis '( .,). . .
,
2) coniunctiuus optiitiuus ( ). -

'2 'cr CileAYe ,. .. ~

m ,
'm ( ocr
). , m ll

~ ( no), TorAa
1 - ( ).

188

utinam (ut) - '

Vtinam id jacia.s (jris). - ()
. Vtinam idjers. - () (,
). Vtinam id jcisses. - (,

':

).

3) (

imperf) coninctiuus dubitiitiuus (

Quid agam? - : ?
- : ? Quid age-

praes.

).

Quid jcerim?
rem? - (, )?

cr ll0:
,

ll llll, yr,

ll ll ll 11
. 11 .

coniunctiuus concessiuus (
Sit pulchra, stulta est. - ,
Fuerit stulta, pulchra fit. - , [

4)

( l- )

).
.

] .

.
,

3.

si (seu) -

sin -

nisi (ni) -

, : (. .
, ).
.

,
. -

3 .
cr'.

1t6't<( '110 ll0' &1t680( '110

C11e,ll,-

, ()

1. ,
.

: (= ) , ...
:

Si blattae in blithm ueniunt, eas interfici6. - C.Il ,

.

Siblattae in blithm nrint ifut. tm),

eas interficiam ifut. simplex). - C.Il
, .
2. ,

imperf. coniiinctiUl, C.ll

PQP-coniunctiul - C.ll .ll

(. . ).
: (
), ...
:

Si blattae in ithmm uenirent, eas interficerem. - C.Il [] .ll

, [ - ].

Siblattae in blithm uenissent, eas interfcis

sem. - C.Il [TorAa] .ll
, [ ].

3. ,

(rsns/er!t)

coniunctiul ( ro4 ).
: , , ...

Si blattae in blithm
interficiam (interfcerim). 4

ueniant (nrint), eas

C.Il [-]

.l1 , , , , .l1

110 (. .

1-2).

(=

(C1l {

'), [, ,] .
1lO : ,
MOry ll

(<< , ) 11 11
(<< n., n. . ).

ll, ll CMblC1l. c1l

'

YC1l0BHblX YC1l0bho-cry,
tsl( , ), etiams'i ( , ),

). ,

C1l

tamets'i ( ...

YC1l0BHblX .

YC1l0BHblX ,

: ,

, , , ro
.

FERO

POSSVM

fAaroAa fero,

tull, lii.tum, ferre

()

()

possum, potul, - posse

xv,

- .

fAaroAa

. .

fero -

ro ,

-ro . . .

ifers, fert, ferris, fertur)

2':ro

. . .

2-ro

ifertis)

ro .

TOro,_
imperf. coni. iferrem, ferret) (. .

15.2).
fAaroAa fAaroAa.
rAaroA possum, potUI, -, posse C1l0
ApeBHero pot- (u) sum, ful, -, esse.
f ,

C1l,

esse;

fAaroAa esse

sunt),
pot-est, pos-sum (. . 15.10).

fAaroAax,

(sum,

xv.

C1l

.Il

.Il .

KaTY1llJ.a

ary1l1la ,

, Cil: 57/56 rr.

.
, ary1l1l

,'

- .

'
-

Ci1 ,

(&pt81L'I)'ttx6v)

Iarn ur glids refert trs.

iarn <! fror aequinoctialis iiicndis Zephyri silsit auns.
linquantur Phrygii, Catulle, !
5 Nicaeaequ[e] ager iiber aestuosae:
, ad cHiras Asiae ulmus urs.
iarn mns praetrepidans auet uagan,
iarn laeti studio ds uigsnt.
dulcs comitum ult coetiis,
10 -lng quos simul domo profect6s
, diuersae uariae uiae reportant:
(.

Valerius Catullus, 46)

,'Viuamus, Lesbia, atqu[e] mmus,.'

riim6rsqu senum surirum
mns iinius stimmus assis.
sls occider[] et redire possunt:
5' nobis, cum semel occidit breuis lx,
nox est perpetu[a] iina dormienda.
da ml basia mllle, deinde centum,
dein m[] altera, dein secunda centum,
deind[e] usqu[e] altera mille, deinde centum.
'10-, dein, milia multa frimus,
conturbabimus , n sciiimus, '

aut n quis malus inuidr possit,

cum tantum sciet esse isirum.
(.

Valerius Catullus, 5)

Ad Lunn
ro

ro

'

quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi

finem di dederint, Lu, lis
temptaris numeros. ut melius, quidquid erit, pati seu pluris hims seu tribuit Iuppiter ultimam,

5 quae nunc oppositis dilitt piimicibus mare

rrhum - sapias, uina liqus, et sti breui
spem longam rss. dum loquimur, fiigerit inuida
aetas: carpe diem, quam minimum rdul poster6.
(Q. Horatius Flaccus, 1, 11)
1l0
~. Quid sunt dii? - Ocu16rum signa, mtis numina; si
tuis, timor est; si tins, religi6 est (Alterc. 39). 2. Quid, si t
rogauer6 aliquid? n6nne rsds? (Cic. Tusc 1, 17).3. Si, ut
in fabulis est, Nepmnus, quod hese6 pr6miserat, n6n fdsst,
heseus Hippolyt6 fil n6n esset orbatus (Cic. Off. 1, 32). 4. si
t ad studia reuocaueris, omne uitae fastidium effgeris ..,
tibi grauis eris, aliis superuacuus; mult6s in amldtiam
dtrahs adfluetque ad t optimus quisque (Sen. Dial 9, 3,
6). 5. Plribus uerbis ad t scrmerem si aut tua humanitas
longi6rem 6rati6nem exspectaret.., aut rs uerba dsidrrt
n6n pr6 s ipsa lqurtur (Cic. . 3, 3, 2). 6. Dis iam
dfiit, si, quae dicl in sententiam possunt, c6ner
expr6mere (Cic. Cael. 29). 7. N1 Catilina mamrasset pr6 cria
signum sociis dare, 6 di post conditam urbem R6mam pessimum facinus patratum foret (Sall. Cat. 18). 8. [hucydidis]
6rti6s imitan neque possim, s1 uelim, li fortasse,
si possim (Cic. Brut. 287). 9. si tibi uidtur, uillis ils utere,

193

quae longissime abe-runt militibus. Fundo Arpinati bene

teris iiti fmii urbana, sl annona carior fuerit (Cicero ad
uxorem: . 14,7).10. Memoriam quoque ipsam
perdidissemus, SI tam in nostra potestate esset obliulsci, quam
tacere. (. Agr. 2, 4).

redire rede6
n

sciiimus

possit

,dederint -

n ;

ut... sapiiis - ...

uelim - praes. coni. uo16, uolui, - uelle

"l ;

, 1. ... 2.

: ry.

3.
4.

, , , !

, , r~? 5. ? 6.
', ry
?

7.

, ,

, ! 8. , //
,

// //
// , ... 9.
! 10. ,
. 11.
f, , ? 12.

- ,
.

13.

, [

] ?

14.

, ry.

- !

15.

194

1..

. .
2. npuep .

, . n :.n:.
.

3. :. :. z
, . :. n:. :...

4.

, 3.

? ! ,
, .
- . ?

.
! ,
. o ,

5.

ry,

:.:

tegam (2), tegamus, tegimus,

tegemus, teximus, texerimus (2), texerim, texeram, texissem,
tegebam.

6.

KU aKOKU :. . n
.

7. :.:
?

8.

:.: :.

9. :.:

?
1.0. -

n-?

'

XIII

(Surdiniils Latfnae)

Vids,

quanta breuitate iitantur La-

fimr Graecl ur chaos frunt, tOtum

nffidrunt, ut quamuls m legas
tractatiis, t conuenias!
mius Gramm.KV,130

ll

ll

. ,
, ,
,

p~ .

,
,
, ,

.
,
.

, ,
, ,

10,

 lIl

, , ,
,

- ;

, ,

oniam

.,

qUI, quae, quod, quod, qu-

, .

, .

.
MOry, ,

o .
(dslgniins).

, ,

.. (

temporum).

consecutio

(. 1.1) .
n-

. cmoum ... .J,

... ( ) ... .J,

... ... .J,

perfectum

rss
-urus sim
coniiinctiui
coniiinctiui
imperfectum
PQP coniiinctiui
coniunctiui
-urus essem

13.1.

u. .

, ,
rsns).

coniiinctiuus potentiiilis ( perfectum

, .

197

-urus sim -urus essem ,

coniugiiti6 periphrastica iict"iua

ll ,

, amiitrus, ,

u sim.

',. .

c6nsecuti6 temporum ,

,
. ,

~ . )

Ip>,; , ,
,~~y .

"

(-

C1loBa)

finiile

tl
,

2 .
nsti

ut

expliciitiuum

(- accidit)

historicum

causiile
concessiuum
aduersiitiuum

Imperfl
PQP

4 .

~i11

, -

C1l0BOM

6 .
,Qin-n

'

13.2.

lO J

 III

: 2 . - rsns imperfectum coni.; 4 . -;- rsns, imper-fectum"perfectum, plusquamperfectum coni.; 6 . - 6 coni.; iperf.IPQP imperfectum plusquamperfectum coni.
. (m) , cr
cr , Ol ,

ut,

qufn

quiiinus;

BMecre ut obiecfiuum,

<

, , ,
. , ?
;

(<<-, .),

. ll

,

(-n , , nnn ,

...

51 ).

utrum ...

consectio

te-

mporum.
habitatiirus
sis

Sci6, ...

sss

Scibam, ...

( , )

hts

htiirs

( , )

habitaueris

htuisss

13.3.

habitatiirus

Coniug1itio periphr1istica 1icfiua

cr

, l1
(futiirum
sit + ut explic1ifiuum): Capfiui sciant, quando futurum esset, ut interficerentur. - , .

QVIN

OBIECIVVM

qufn

C:lI.,

(. .

199

ll ).

Non dubito, quin ibi hats. -

qUln

MOry

. in. ll
,

(dlCI

test, quis ignorat ... ).

: (

historicum),

(.

causale),

concessluum), (.
aduersiit'iuum).
; historicum,
- . 13.1

(.

u m h i s t r i u .

: MOry

, .
MOry

( I,,
):

imperfectum

conincfiui

plsquamperfectum conincfiui
(. .

Graeci,

Troiam

cpissent,

13.1).

9Qmos

rrtrnt.

(= , ) , .
Caesar, in Gallia esset, multa llgrt. - (=
, ) , .

ll historicm ,

- (, ,

,
). -
(, :

200

n. , u),
C1l,

temporale

(. ).

s 1.

c6nseciiti6 tempor-

aegr6tus essem, in scholam

ni.

, .

u n s s i u u .
concessiuum
causale:
aegr6tus sim, in scholam uenio. - XOT~ ,

d u r s t i u u .

.
, .

ntinri

in malis faciendis dsistit, malum niilla r

possit. -

, .

(NE)

ut

(
.

13.1).

( C1l),

(ut lii) (ut obiectiuum

).

FINALE

. -

ll
,

imperfectum -

sciiti

temporum.

Fungs md,

(praesens

201

Cl1 1l

Cl1 ) ll

n ( ).

ut sanus sim. -

(= ll ).

FugS mdm, n grtus

ll

essem. -

1l ,

(= ll ll).

VT

OBIECIVVM

llll ll

, 1l, ll
llll ll :
1.'

studii et uoluntiitis

(llll ll ll

curo (), impeiro (), faci6 (), n (), decerno

(), impero (n.), postulo (), credo
(), opto (), rogo (n), ()
ll). llll,

Cura, uJ ualeiis. -

n:

(=

).

Curabam,

n grtus

1l ,

essem. -

ll.
, C1l ll1l0
, (1l , ): Ad
ueniiis

rogo (= rogo, ut ad ueniiis). -

, .

, 2. timendi (llll ) - timeo, uereor, metuo,

periculum est (1l. ). llll n,
C1I'1l0 , llll 1l
,

im, n

ut -

Cl1.

Caesar uincat. - ,

( ll).
imbam, ut Caesar uinceret.

ll,

,.

3 impediendi (llll ) - obsto (

impedio (nn), prohibeo (nn-

),

202

),

interdico

(),

resisto

().

n,

quin (

- quominus.
Obsto, n hostium copiae in Italiam uenire possint. -

[],
.

Nulla aetas imdit, quominus linguam Latinam disr

mus. - ,
.

, , ll,
ll

ut fin ut obiectiuum

ll0 ,

, . ll -ll ll
ll ?
, llll ()

ll ll,

ll

. ll ,
: (?),

(?)

- ll;
- llll.

, , ,
ll ll
Hellero. ll0
ll. (), llll
, ll, ,
. ll: ,
ll 110 ll

(=

n)>>

ll ll ll ,

all -
llll .
, ll ll.

VT

CONSECVIVVM

ut,
- ut

.
( ).

203

. , ,

cr . ,
cr

( cr ),

perf. rss.

n.
ll 110:

Dignus erat uir, ut mns m diligerent.- ll

ll, .
:1l0 -

4 110

C1l0BY

ll

', ll (ita,

slC - ; tnt -
tam - , tantus - , tiilis - .).
tantii longitdine Terra abest, ut parua uideiitur. -

Lna

3ll ,
.

VT

EXPLICAIVVM

ll ll
. ll ll ll ,

; s

est (

), l

est ( ),

[<?-ll accidit (), nit, fit ()

, 11 ll
. 110

:i: ll , ll
11.
S

accidit, ut Martio ms aegrotus sim. -

C1l

(?), ll.
. ecrb
, cr quod explic1ifiuum
(ne

accidit, quod

her'i

uldf. -

, .)

,
. ll
ll .

204

, ,

(11 , ),

Cll,
. 11 HalloHe

11 (. .
Cll) 11, ,

.
11 , , ll
. , (,

)
11, 6.

1) :
) , 11

ll: (

); qtinsq ( );

quamdiu,

dum, di5nec, quoad ();

) :

();

postquam/posteaquam ( ); ut, ut
simul ut, simulac, simulatque, prlmum,
( ); qu6 ( );
ll : priusqu, antequam ( ); dum, di5nec, quoad (
,

, );
2) 11 (1111):

(,

qUi,

quae, quod);
3) : quod, quia, quoniam ( );
4) 11 : quamquam;
5) 11 :

ut (uti),

sict

(sicuti), quemadmo-

dum, quomodo ();

6) 11 :

7)

quod;
qu6modo (), ut ().

205

n.

1.

, . . . )

postquam -

- ...

: .

.il 11 ., . . . ., .

... 11. .

a1l . ( ) .

. 2. .. quod lii .1l .. C1l

C1l:,

1) . ..-11. 11.. . 1l
11. 11. .. . . ..
~<To. ... ., <<. ... . 1l .. .. Inter inanium et anial hoc maxim interest, quod animal agit a1iquid (Cic., Acad., 2, 37). .11 .11 11 ..
, .11. [.] .-11. ;

2) 31l . ... n accidit, quod t uId!. - [.] ... .111l., 11;

3) .. , . ... . 11. 110.; . C1l ..

quo.d

. . . .., . ... .

Quod d amicitia no.stra scnois, puto niillam amicitiam inter nos fuisse,
esse, futiiram. - , . ..
, . , . . 11.,
.

<:;> ll
dIll. , Cll
,

Cll ll : -,

. ,
.

; -, -

u,

ll ll (

H~). .

., . . ., .
. .. 11. ., . .

. . . .. . . . .
: 11. ( .a1l
.), 11. n./. ( .. C1l..

..). .C1l., . ..

11 3

(signijiciins) . .. . .

, 1l nbl .:

. \ 1.

. . . 11 . .

 III

206
( 11

conseciitio temporum) Ci1,

, , 11 .
Ci10 ,
(.. 2 11

4).
Non is sum, qui mortis periculO terrear (Caes.

C1I.:

2). -

G. 5, 30,

, .

ll ll ll

Ci10BOM qufn

qui): Nm in castello fit, qufn uulnrrtur. -

ll ll (), ll .

: Caesar, qui pn1denter 1lu in Gali gereret, multas nouas

terrii.s Romae adiilnxit. - , ( ) ll
allll, 11 .

: Catilina, qui ipse dux coniuratorum esset, eques, pedes tamen pugnabat. - 11, ( ) 11
, all , [] .

e.II.:

Romii.ni lgtOs, qui peterent, misrunt. -

ll Ci1

ll Ci10, 11 .

, ll ,

Ci10BOM quo,

Ci1 ll

abl.

msur 11

ll ll ll :

quo facilius id agam = ut

facilius agam (' . ll ').

ut obiectiuum (. 2-
).
2.

In scholam unit, quia aegrotus esset. Ci10BaM (), ll ll.

ll ll, ,

3.

donec, priusquam

antequam,

dum,

, ll, ll

11 ().

morabor, donec epistulam tuam accipiam. -

(=' , ll ').
Caesar, priusquam s hsts terrore fga reciperent, in fins Suessionum
exercitum dxit (Caes. . G. 2, 12, 1). - ll ll
thnis

, ll

, ll [ll]

(= ' ll

').

yr

(, ), , , ll ll,
ll , , , ll Ci10.

(dsfgnns) . ,

BAPyr , Ci1
Apyroro ll
acciisatiuus infinitiuo. ll attractio modf

( ). Ci1 ,
, ll

conseciitio temporum.

ll

ll , -

. Cll ttrcti

modi

207

.i1

e1I. .

, Sci in sii simias, quae ferae sint, habitare. - ,

sint
ll , ClloBa,

ll , .

. .i1 ,
.

. ,

, .

, ll
.

(m)

., u m

m ( ... )

temporiile
coincidens
(expliciitfuum)
inuersum
iteratluum

13+

(, ... )
ll ( ... )
( ... )

()

t m r 1

ll

ll
ll (

historicum ). llll
(. . ll Cll ll
).

lex). -

ad

uris

(jut. exactum), ambulabimus (jut. simp-

, ll.

~emporale, ,

ll , ,
ll ll

~ (

historicum).

Rulus Augustulus imperator Ranus fuit, barban R

inusrunt. - ll ll ll
, ll .

 III

208

n i dn s

,
.

D t, Catilina, tacent, clamant (Cic. Cat. 1,21). - ,

, , (, ).

um i n u rsum

(. )

,
, -
.

di

librum lg'i,

Cicer6 dunit. -

, .

a :

librum legerem, Cicer6 repente

dunit. ( , .)

u m i t rti u u m

, ,
. ,

, ,

.
,

:
, ,

1l

110

rsns

rsns

imperfectum
futurum simplex

imperfectum
futurum simplex

Gal1i,

13.5.

perfectum
plusquamperfectum
futrum exactum

superant, semper hsts persequuntur. -

, , .

209

,
ll, ll,

IGal1i, uicerunt, immolant. -

raAllbI , .

[ ],
-

. llll icrnt
llll immolant, raAllbI ll ,
\l : . :
., , llll ,
, , ll
, llll

ll.

. ll (

1 .

. .)

I ll (2- ll
~ ), , , ll
~~.

~ , ll

ll ,

. -

, '.

,,:~) ll
ll - ;

i) ll (
<;,? )

3)' i
~ -
nn

. , - ~~ ,
ll , .

,ZJ ll ,
.
.

210

III

De mulieris curiositate
ll

ll 1l01l0-
C1l1l0

II

. ll llll.

Mos antea senatoribus Romae fuit in criam cum praetextafis

filiis introlre. , in senaru rs maior quaepiam consultata
eaque in diem posterum prOlata est, placitque, ut rem,
super qua tractauissent, quis ntirt, priusquam drt
esset, mater Papirii , qui parente suo in cria fuerat, percontata est filium, quidnam in senaru trs gisst.
Puer respondit tacendum esse neque id dici lir. Mulier fit
audiendi cpidior; scrtum rei et silentium pueri animum eius
ad inquirendum urrt: quaerit igitur compressius uiolentiusque. puer matre urgente lepidi atque fesfiui mendacii
consi1ium capit. Actum in senaru dixit, utrum uidrtur utilius
exque r esse, nusne ut duas urs hrt, an ut
una apud duos nupta esset.
audiuit, animus musit, domo trepidans
grditur ad trs matronas. Peruenit ad senatum stridi
matrum fami1ias caterua; lrimants atque srants orant,
na potius ut duobus nupta fieret, quam ut iini duae. Strs
ingrdits in criam, quae mulierum intmris et quid
sibi postulatio istaec uellet, mirabantur. Puer Papirius in
dium criae progressus, quid mater audire institisset, quid
ipse matri dixisset, rem, sict fuerat, dt. Senatus fidem
atque ingenium exosclatur, consultum facit, uti posthac
pueri patribus in criam introeant, praeter nus
Papirius, atque puero postea cognomentum honoris gratia inditum 'Praetextatus' tacendi loquendique in aetate praetextae prudentiam.
(. Gellius, Nts Atticae, 1, 23)
Tullius Terentiae suae s. .
, ,
C1l , -

211

1l0 ll .

ll

Omnis molestias et sollicitiidines, quibus et te miserrimam

,habu'i (id, quod i mOlestissimum est), et Tulliolam, quae
nobis nostra dulcior est, deposu'i et eieci Quid causae
tem fuerit, postridie int'i, quam uobis discessi ~v
(XxptX'tov noctii eieci Statim ita sum leuatus, ut i deus
'quis medicmam fecisse uideatur. ! quidem tii deo, quem
modum soles, pie et caste satis facies, [id est in'i et
AesclapiO] .
Nauem spero nos ualde bonam habere. In simul atque
conscend'i, haec scnpsi Deinde conscrTham ad nostros fami1ians
.multas epistulas, quibus te et Tulliolam nostram dgntissim
commendabo. Cohortarer uos, quo ani fortiores essetis, nisi
uos fortiores cognossem, quam quemquam uirum. Et tamen
eius mod'i spero negotia esse, ut et uos isfic commodissime sperem esse et aliquando simi1ibus nostr'i rem piiblicam
defensiiros. pr'imum ualetiidinem tuam ueli ciires; deinde, s'i tibi uidebitur, uil1'is i'is iitere, quae longissime aberunt
'rritius. Fundo Arpmafi bene poteris fami1ia urbana,
8! annona carior fuerit.
Cicero bellissimus tibi saliitem pliirimam d'icit. Etiam atque
-'iam uale.
'D[abam ante diem] VII Id[iis] Iiin[ias].
(Cicero, Ad Fam., 14, 7)

De faceti'is

, ll ",~ll

quo [facetiarum] genere est etiam uiden intg

ere, quod intgs, ut Pontidius: qualem ex'istimas, qu'i in
adulterio deprehenditur? - tardum! <... >; ut ud Nas'icae,
qu'i, ad poetam Ennium uenisset e'ique ostio quaerenfi
Ennium anci d'ixisset dom'i esse, Nas'ica sensit i1l
dominl iussii d'ixisse et um intus esse. Paucis post diebus,
ad Nas'icam uenisset Ennius et ad ianuam quaereret, exclamat Nas'ica dom'i esse. Ennius quid? ego

212

IlI

cognosco inquit tuam? Ic Nasica: homo es

impudens: ego, te quaererem, ancillae tuae credidi te
domi esse, t mih1 credis ipsi? <... >
Salsa sunt etiam, quae habent suspiciOnem ridicli absconditam, quo <. . > in genere est, quod Catulus dixit cidam oratori
malo: qui, in epilogo misericordiam se mouisse putaret,
postquam adsedit, rogauit hunc uideretume misericordiam
mouisse, magnam quidem inquit neminem enim puto
esse tam durum, cui oratio tua misericordia digna uisa
sit.
(Cicero, orat. 2, 275-278)

nitiiri hominis

C1l

, l, , , .
,

PrincipiO generi animantium omni est natra tributum, ut

se, uitam corpusque tueatur, declinet , quae nocitra uideantur, omniaque, quae sint ad uiuendum necessaria, anquirat et
paret, ut pastum, ut latibula, ut li generis eiusdem.
Commne autem animantium omnium est coninctionis
appetitus procreandi causa et cra quaedam eorum, quae
procreata sint. Sed inter hominem et beluam hoc i interest, quod haec tantum, quantum sensu mouetur, ad id sOlum,
quod adest quodque praesens est, se accommodat, paulum admodum sentiens praeteritum aut futrum. autem, quod
rationis est particeps, per quam consequentia cernit, causas
rerum uidet earumque praegressus et quasi antecessiOnes
ignorat, similitdines comparat rebusque praesentlbus adiungit atque adnectit futras, facile totius uitae crsum uidet ad
eamque degendam praeparat res necessarias.
Eademque natra ! rationis hominem conciliat homini et ad
orationis et ad uitae societatem ingeneratque in primis praeci quendam amorem in eos, qui procreati sunt, impellitque,
ut hominum coets et celebrationes et esse et se oblrl ,

213

easque causas studeat parare , quae suppeditent ad cltum

et ad uictum, sibi sli, sed coniugl, liberis, ceterisque, qus
ars habeat tuerique debeat, - quae ciira exsuscitat etiam
anims et mairs ad rem gerendam facit. In primisque homiIris est propria inquisiti atque inustigti. Itaque
sumus necessariis ngtiis ciirisque uacui, tum auemus aliquid
uidere, audire, addiscere gnitinmqu rerum aut occltarum
"aut: ,admirabi1ium ad beate uiuendum necessariam dUcimus.
!'.' qu intellegitur, quod uerum, simplex sincerumque sit, id
~sse natrae hominis aptissimum.
H,uic ueri uidendi cpiditati adincta est titi quaed- pnncipats, ut ne:min1 parere animus bene infrmtus
,: natra uelit nisi praecipienti aut docenti aut utilitatis causa
iuste' et legitime imperanti. qu mgninid animi exsistit
humanarumque rerum ntmti. Nec ur parua uis
natrae est rtinisqu, quod n hoc animal sentit, quid
sit rd, quid sit, quod deceat in factis dictisque, qui modus.
Itaque rum isrum quae aspect sentiuntur, nullum aliud
animal pulchritdinem, uenustatem, conuenientiam partium
sentit.,
(. Tullius icr, De officiis, 1, 11)

intro'ire - . introeo; fit - praes. ind. iict. 3 sng. fio; fieret - imp! coni. iict. 3 sng. ; uellet -
l6, (uolu'i, -, ll); introeant - praes. coni. iict. 3 plr. introeo
, !: = slts plurimiis; :1}\/ &xpot'tO\/ - . ;
quo !rtirs sstis = ut (. ns.) jortirs sstis; uelim - prae~. coni. iict 1 sng. lO (uelle)
~t -;- 3 sng.; r'i - 'in! praes. pass. ; eiusdem - gen
~ng. 'idem, eadem, idem ( ); quendam - . sng. .
qU'idam, quaedam, quoddam (-);
. .

 IlI

214

1 2 , ,
. :

. o

, 3

.4

III5,

, , ,

, ,
,

7
8
9, ,
,
:

, .

, .

1 . ; 2 = (uitur, aui, atum,

are); 3 rod, rsi, rsum, ere; 4 = << ; 5 Darius ; 6 dimidium,
i n; 7 = ; 8 acer; 9 repulsa, f

1.. I> ,
.

2.

, ,

3.

4.

( )

,
.

5.

6.

,
, .

7.

215

, ,

, , .

8.

, .

9.

riA .

10. , ,

, ,

",

1.. npuepa nn

,n nnz ( ).
2. , n n

n nn n n

nn .

3. nn .
4. nn .
5. nn n nnn
, n

n n .

6.

: .

. ?

. ?
7. : n. . . -

1., ?

8.

9.

n .?
1.0. n

.?

-
,)

XIV

(Syntaxis ciisuum)

regere imri uls, Rman, mmt:

hae tibi erunt rts, pacique imr mrm,
parcere subiectis et dllr surS.
r g i 1i u s, Aen., Vl, 851-853

!'! ,
~~~ ll ll . ll

,l\1y, ,

1l ,

~J;1 1l ll 1l ,

~: ,
~ ll ,
., ll llll,

: 1l ,

I!EKOTOPblX .
~y ~ll 1l

1l0

'~~,
Ij7 ll-
ll .

ll ll
, ll 1l , , ll
Iy , 1l0

. ,
1l0

ll .
a~ 1l

ll
.

218

XIV

1. ll .

1.1.

abHitiuus fnstriimentiilis

(: ?)

, .

Sic

6re locta est (Verg., Aen., 1, 614). - .

1.2. Ablatiuus modf (: ?) -
.

1,41). -

Iniuria fit duus modis, aut f, utfrd (Cic., Off.,

, .

1.3. Ablatiuus lfmitiitionis (: z?) Doctrfnii Graecia .s superabat (Cic., Tusc., 1,

3). - (= '
'). . . , . NB:
rAarorp.

, , r

AaraTeAbHoro,

, :

(ro )

maior niitu

urbs n6mine

Rm

, . . ).

1-4. Ablatiuus causae

(: - z?).

sua uict6riii gloriantur (Caes., . G.,

1,

14). -

Heluetii

(- ).

rAaroAax '', '',

'r' .. r.

1.5. Ablatiuus quiilitiitis

niis6 ... (Cat., 43, 1). -

(: m. ?)

. Slu minim, ll,

, ,

(=

).

1.6. Ablatiuus sociiitfuus (: ?) -

Omnibus copifs ... proficiscitur (Caes., . G., 1,41,
2). - .

r ('').

1.7. Ablatiuus mensurae - . rAaBY VII.

1.8. Ablatiuus pretif (: ?) - .
rAaroAax nn, ,
. . (Centum sstertiis emptum est. - 100
.) ro

r digns/indigns (l -.).

219

. ,2. llll .
2.1. ablatiuus srtinis (:

?).

., -., -.,

-., lins (),

uacuus

copias castrfs

liber

(Caes., . G.,
1,66,1). - .. Vacare culpii rn
gnurn est s61aciurn (Cic., Farn., 7, 3, 4). -

(). Dus

dcunt

(, , [), d,

sine).

2.2. Ablatiuus auctoris - . rAaBY VI.

: 2.3. Ablatiuus originis (: zo?) -

. ,
.

Venus l nata et Dinii (Cic., N.

.,

3, 59). -

,2.4:Ablatiuus comparationis . 3.

rAaBY V .

( )

( ?

?), -f.
r

3.1. ablatiuus locatiuus (: ?) , ()

in, sub,

super, : ln Italiii. . .
32. Ablatiuus temporis (: ?) - . rAaBY
V.

, 14
ll; ~
ae~eBoe ll .

: ll ll
) ;

l1eHee ,
I1 - .

220

XIV

1. u

n,

.
,

(, ,
('),

iuuo

curo (), ulciscor

(n') . .).

;
.
. 3 , 0,
,

; 0 , ,
.

2.

doceo

-.)

( -. ..-.),

posco, fliigito

( -.

rogo rogo

aliquem sententiam

( -. ).

, :

- ,
- . Quis musicam docuit Epaminondam? (Nep.
Praef., 1, 1) - n. '?
3. ,

, (
), , , :

pudet. - .
Difficile est aliquem fieri. - .- .
. 4. Acciisafiuus temporis (: z?)
; ,

( ):

dormiui. - .
5. Acciisafiuus tnsinis (:

Totam noctem

, ?)

suum procedit. -
6. Acciisafiuus aduerbiiilis -

[]

20 .

, , ,

221

, (

). Nihilne t noctumurn praesidiurn

Palati, nihil urbis uigiliae, nihil timor , nihil concursus
bonorurn omnium, nihil hic miinitissimus habendi senams 10cus, nihil horum ora uulmsque murunt? (Cic., Cat., 1, 1) , ,

ll, , [
] (. . ), , 1l ,
, , .

~o ?
Quid fls? (Hor.

Carm. 3, 7, 1). -

1l?

7. Acciisatiuus' Graecus ,
blis llitiitinis. ,

'
l<t: ( ) .

Non ntt leui ... pectus amictii (Cat., 64, 64). -

[]

' .

ll ll .

Graecus

, : 1l, C1l , ~
"
... '
\

~ a1l ,

limitiitionis
C1l

, .

8. Acciisatiuus exclamationis - .
t : , fallacem hominum spem! (Cic.,
rt., 3, 2) - , !
. C1l ll ,

\ ll . , C1l miserl!",
, , eCll

miseros!",

- .

1., :

, ) ? -

: R ueniO

(' ');
) ? - .
: Rii

expellor (' ');

) ? - 1-2 . .

, -

222

(Romae habit6 -

XIV

1l0

' ';

Carthiigine, thnzs habitas -

' , ').

2.

humus

domus

(),

rus

()

(),

ll

domz, rurz

hZ.

3. ll

ll

ll ll 1l0:

Italiam

( ),

in

Italiii ( ).

ll 1l
ll
:

4.

, (. .

) ll 1lll

longus

(),

liitus

(),

altus

(),

ll 1l ,

accusiitzuus

tnsi6nis:

hasta sex

ds

longa -

'

'. ,
ll ll

longitudo, altitudo

..

5.

Natus sum centum annos. -

niitus + accUsafiuus

temporis.

1. Cn8 U -
, . . . ll
ll ,

: llll,
-., n -., -. . .
, llll, ll

ll; ll
, llll

ll. ll ll1l0

. . ll

451.

2.

ll ll

223

, ll :

2.1. Dafiuus possessiuus

(: zo?)

ll. ll llll esse,

, - - .

Mihi est liber. -

2.2. Dafiuus commodi

(: zo?

N6n , sed scholae discimus. - , , , (Sen. . 106,

12) .
. 2;3. Dafiuus finiilis (: z?
?) - ll. llll ,
?)

, , . . ll 1l

. ll

datiuus duplex

(; ).

2.4. Dafiuus duplex

(: z?)

datluus commodi,
, datluus jiniilis,
. Filia mihi (dat.
commodi) curae (dat.jiniilis) est. - . 1l .
Id d6 tibi (dat. commodi) crimini (dat. jiniilis). -
ll .

2.5. Dafiuus auctoris

(: ?)

m1l (ll

) . Id tibi
faciendum est. - ll. Amata nobis (Cat. 8,
5) - ll .
:. 2.6. Dafiuus ethicus ( ) - .

1l ll , 1- ll,
,

1. C1l0ll.

mihi Celsus agit (Hor., Epist., 1, 3, 15)? -

'

ll?

. 3

ll z.z

Quid

ll

ad-, ante-,

n-,

in-, inter-, ob-, post-, prae-, sub-,

: W aJI, :

!.

224

super-,

XIV

Capfiuus mihi adductus est. - lli ll

Terror incidit exercitUl (Caes., . G., 3, 13, 2). -

..

1.

. 11 .

1i

casus genitluus -

ytvLX1}

1t't{j)aL~, '

'. ll,

cuius?

(?) 1l

cuius generis?

( , ?).

ll ll C1l
,

ll

ll. 11 ll
C1l, C1l ,
cm.l

+ +
+

.2 ll .l

.2 em.

ll
ll

metus hostium

amor patris

110. C1l
.

1.1.

ll ll , ll

(. ), 11 :

subiectiuus

genitiuus obiectiuus.

genitiuus

ll

1l , C1l C1l0,

, ,
. ,

amor patris

: ll

' - ll' ( ), ll '

ll ' (. . ). C1l

genitlUUs subiectlUUs,

- obiectluus.

ll

C1l0ll ll
; , C1l, ll
.

1.2.

11 11 -

225

:re11bHblX 11 1l genifiuus possessiuus

(: ZO? nunu?). Epigramma Martiiilis
('rp u').
, 11

, ,

nu .

1.3.

?)

(:

genitluus quiilitiitis

, 1l ,

(1.5).

magnae statUrae. -

110 . , 11
, ,

, 110
, ,

1.1; C1l

, , 1111

2. r 11 r 11 :
2.1. C1l 11
genitluus obiectiuus. 1111 11

meminl ( -.), reminlscor (n,

obllUlscor ( ,-.),

:
'-.),

: s ( '-.), rg, nin (

,,-.), sl, lfr ( '-.). C1l

C1l 1l,
-11 .

Necis liberatus. -

.
1l11, 1111:

omnium. -

110, '.

( C1l 1l

) :

2.2. Genifiuus pretii

(: ?)

1l 1111 , nn,
, . 11 11 11

(1.8.) 1l , C1l C1l

,
llIII ,

tantl

( ),

quantl

( ?),

parUl

( -

226

),

XIV

magni ( ) . . ll

llll aestim6 () ll30 ll.

LThertas magni est. -

2.3. Genifiuus
?)

hrtristis (:

. 11,

, ll 1l ll,
.

Hominis est

r.

[] .

3. :
3.1. Genifiuus generis (: z?) -

llll,
, C1l0, ll ll , 11

, ,

1l .

Diffunde m! aliquid uini. -

ll

(ll - [] ).

Nihil alii. -

3.2. Genifiuus partitiuus (: ZO?) -

llll

. 1lll,

ll C1lll,

ll

, ll, ll ll ll

C1l0BO. H6rum omnium fortissimi sunt

G. 1, 1, 3). - ll
1l ll. Vnus omnium. - .
3.3. ll llll
ll 1l

Belgae (Caes,

, () , () ,
() , () , () , () ,

() , () , 1lll .

genitiuus obiectiuus. Pecuniae auidus. -

2.1

, C1l
: ll, llll ll
ll.

, -, , C1l ll

. lo
ll, ll C1l0 , -

227

. 1l

: ll , , ll
C1l

1l, ll

. ll
11

, ll.

, , ,
, ll 1l.

ll ll 1l
1l C1l.

c11~T ,
11

TaKoro

, . ' , -

28

Dixerat. ill patris magni rr parabat

imperi[o], et pr'imum pedibus ta.Iaria nectit
240 aurea, quae subl'im[em] alis s'iu[e] aequora supra
seu terram rili pariter flamine portant.
tum uirgam capit: hac animas ill[ ] ut Orco
pallentis, alias sub Tartara tristia mittit,
dat smns 'adimitqu[], et lUmina morte resignat.
245 frtus agit unts et turbida tranat
, niibila. iamque uolans apic[em] et later[a] ardua cernit
l\tlantis diiri caelum qu'i uertice fulcit,
Atlantis, clnct[um] ssidu ! niibibus atris
furum caput et unt pulsatur et imbr'i,
250 nix umrs 'infiisa tegit, tum fliimina mento
'praecipitant senis, et gli riget horrida barba.
hic pr'imum paribus n'itns llnius al'is
nstitit; hinc t6t praeceps s corpor[e] ad undas
.misit ! similis, quae circm litora, circm

228

XIV

255 piscosos scopulos humilis uolat aequora iuxta.

260

265

270

275

haut aliter terras inter caelumque uolabat

litus harenos[ ] ad Libyae, uentosque secabat
matemo ueniens Cyllenia rls.
ut prim[um] alatis tetigit magalia plantis,
Aenean fundant[ ] arces tecta nouantem
cOnspicit. atqu[e] ! stlltus iaspide fulua
ensis erat Tyrioqu[ ] ardebat miirice laena
demiss[a] umeris, diues quae mUnera Dido
fecerat, et tenui tls discreuerat aurO.
continu[o] inuadit: 'tu nunc Carthaginis altae
fundamenta locas pulchramqu[] uxorius urbem
exstruis? heu, rgni rrumqu[ ] oblite tuarum.
ipse deum tibi claro dmittit Olympo
regnator, cael[um] et terras qui niimine torquet,
ips[e] haec ferre iubet celeris mandata per auras:
quid struis? aut qua spe Libycis teris otia terris?
si t nulla mouet tantarum gloria rerum
super ipse tua moliris laude laborem,
Ascanium surgent[em] et spes hrdis
respice, ! rgn[ ] italiae Romanaque tellus
dtur.' tali Cyllenius ore lociitus
mortalis uisiis mdi sermone reliquit
et procl in tenu[em] oclis uanuit auram.
(. Vergilius Maro, Aen., IY, 28-278)

Ciceronis oratione in Catilinam in senatii habita

, :

ll.

11, 1la

6 . . .

20

11 .i10

, C.i10 : ,
.i1, .i1 .i1 ( )

, ,

.i10

.i1 ,
C.i1 ,

.i1

, , .i1

11.
.i1

, .i1 .i1.il .i1

229

ll , ,

Dcruit

quondam senatus, ut L. Opimius nsul uidrt,

quid rs piiblica dtrimnfi caperet: nox niilla intercessit, interfectus est propter quasdam sditinum susicins
. Gracchus, clarissimo patre, , mai6ribus, occisus est
liberis . Fuluius consularis. 5imili senams consulto
. Mario et L. Valeri6 consulibus est permissa rs piiblica:
num un diem postea L. 5aturninum tribiinum ls et .
Serui1ium praetorem mors rei piiblicae poena remorata est?
At ur nos uisimum iam diem patimur hsr aciem
116rum auctoritatis. mus enim huiusce modi senams
consultum, urum incliisum in tabulis tamquam in ug reconditum, quo senams consulto confestim t interfectum
esse, tin, conuenit. Viuis, et uiuis ad dnndm,
sed ad confirmandam audaciam. i, trs conscripfi,
esse lmntm; i in tanfis rei periclis
dissoliitum uidri; sed iam ipse inertiae nquitiqu
condemno. Castra sunt in Italia contra populum Romanum in
Etriiriae faucibus collocata, rsit in dis singulos hostium numerus, eorum autem castrorum imperatorem ducemque hostium intra moenia atque adeo in senam uidmus intestlnam
aliquam fidi perniciem rei molientem. 5! t iam,
Catilina, comprehendi, si interfici iussero, rd, erit uerendU:m mihi, n potius hoc mns ni srius quam
quisquam riidlius factum esse dicat. Vrum ego hoc, quod
iam pridem factum esse oportuit, certa d causa nondum
addiicor, ut faciam. dniqu intrficir, iam nm
tam inprobus, tam perditus, tam tui similis inueniri poterit, qui
id iiire factum esse fateatur. Quamdiii quisquam erit, qui
t dfndr audeat, uius, et uius ita, ut nunc uiuis, mulfis
meis et firmis praesidiis obsessus, n mmur t contra rem
piiblicam possis. Multorum t etiam et urs sentientem, sict adhiic frunt, speclabuntur atque cstodient.
(. Tullius Cicero. In Catilinam 1, 2)
n

230

XIV

Vi,deant

nsls ...

zo ,

1. ll , ll
ll, ll~ . ,2. ,
ll 1l
1l0.

3. , a1J.
, ,~ myr
(dat. duplex). 4. ll ::r: ? 5.
1l 11 MeIO,l llI9 . 6. ll
, Jl ? 7. ll 1l0
ll , 1l0 . 8. )'>I
.

9. 1l e~e
ll ll . 10. ll
, Cll1l ll .
11. ( )

. 12. : 13.
, - ~ - ll

. . ll~
ll , , .

...:...
15. ll

ll ll , ll ll a1J.
ll.

16. , , -

(gen. generis). 17. 1l0

. 18. ll J>
, ll ll . 19. ~TO Cllll
? 20. ll ll
ll, 1l o~ .

1.. ,
.

231

2. ""1J

1J.
.. eem

3.

, , f. , m.e
,t;1l .. .

, 5" npu..ep n

iiJeitt .

6.'

~aK : zp

"Yr.f!,~ . ?

'

"j.,: pYZOMY nn zp-

,i!U~~mb nbl ?

'

8.''[(-

HOBblX bl?

uu z .uu. u.:ICU

630. Azycma 8

PUJ;Ie.18.

. .

( rguliiri

et anomala)

Omnia niunt hominI, quae uolt, quae lt.

1 t s, Trinum., 61
( )
. ,
,

,
. ,

-,
;

,
. . ; ,

, :
( ),

esse ferre (
),

,
.

(, nu..uuz):
?

234

uerba an6mala,

XV

, ,

, , ,

III

?
:

II

, ,
,
- ,

, . .
,
. ,

: ,
( ) ,

, -

nu.l,

. rAaOAfer6,

fers,

uerba anomala;

()

uerba

coepl, coepisse

to1l6, sustuli, subliitum, tollere

()

rgulri, ,

,' .
.

, , , nu.z
n.z .
,

, , ,

, -
. , ,

uerba anomala

uerba

rgulri

. ,

235

" "

, : ,

. , - ( . ..

mater, . !J.~'t1}p).
- .
.
< , ,

,
( , ),
.

, ,

' , , ,

. ,

; , ,
, .

I~ . ,
.

1, 11 IV
111

~ --

-t-

. ,
--

[w]: amiiul,

11 .) -

[]:

habul.

, ,
,

, ,

, . ,

I,IOTOMY ,
.

1.

1Jnn.mU8U3..:

XV

. - Sum, fl, -, esse

tollo, sustul'i, sublatum, tollere ().
2. z.l . - , l, motum, r
(); edo, dl, s, edere ().
3. z.l U3.eHeHeM . - Ago, gl,
iictum, ere; faci6, fl, factum, ere ().
4. (). - Mordeo,
momordl, morsum, r (); fallo, fefell'i, falsum, ere ().
5. / zo ()
n / n. - Scindo, scidl, scissum, ere
(); fingo, finXl, fictum, ere (., ).
6. z.. . - Scrlb6, scrlpsl, scrlptum, ere
(); duco, dl, ductum, ere ().
7. . - , l, amiitum, iire (.
); habeo, habUl, habitum, r (); tribuo, tribUl, tributum,
ere ().

(z);

u. CJleye, , ll, ,
11 llll0

CJl,

. . , 1l CJI , 11 CJI

CJl

--

-t-.

ll ,

CJI. CJl

CJleAyeT

, ll

MOry . , llrollfing (.
)

KopeHbfig- (cp.figUra),

1l

()

CJl: ,

-t-).

llroll0 gign,

genul, genitum, ere

ll - . ,

ll ll , ll ;
ll 11 , ll
[], ro .

ll: 1l

( llro),
ll, ,

[IJ]

. CJl

, llro ll0 , 11 CJlro

( ) , ll,
. , ll

[n],

genI; ll

ll

[n]

(gign),

ll ll

*glJ=tos,

'').

(gniitus

237

(Verba impersoniilia)

acp.dit
contingit

ut(quod)

C1I

Dat.

CJ1,

uenit

piget
pudet
miseret
taedet
licet
libet
iuuat
decet
opus est
necesse est
expedit
placet
Isumest

n.

(ll)

Dat.

yroAO

Dat./Acc.

Dat.

oportet
liquet
J,atet

()

15.1.

()

+ fnf.

nstt

ll
ll

fnf.

ll ()
,
,

ll
,

. zz

, ,

yri , MOry
.

3 (uerba impersoniilia).
:
1) le

gurat, fulgurauit 1

(pluit, pluit 3 -

; l

,)!;

2) , ;

3) ,, , (,
,);

. . il pleut, z. it is raining.

4)

XV

, , ,

);

5) uerba sentiendi (,
, );

6)

uerba studii et uoluntiitis

(n

,, ).
. 15.1

taedet iusculi (
,) iusculi -
. ,

, , -,
.
ll llll rfert

, lI.

interest,

ll - lI

, 1I 1-211 ll ll

abl. sng.: eius refert / (tuii, nostrii,

uestrii) refert. lI , llll rfrt
r fert ( ' '),

C1l ll C1I

r ll . lI

(maxi

interest),

lI 1lll

(magni refert).

1I llll (1I
), 1l
:

MagnI

rjert

Russiam praesidem dIgnum eHgere. -

,' ll .
. C1l, C1I ll ll
ll1l0, , ,

ll ~ , .
ll . , -

110 lI C1I : difficile est

consulem fieri.

1l 1I lI ll llll

licet,

C1l0, ll (. .

C1I ): ti

mihi studiIs esse Hcet (

). , (

lI .

dafiuus

InfinIfiu) ll

239

perfectfua)

1l0
( ll) llll.
:

'

'meinl,

meminisse - ()n;
coepl, coeptu, coepisse - ;
6dl, (6surus), 6disse - ();
n6Ul, n6tu, n6uisse - ().
' , :

'
. ll meminl
e'f ll mementOlmement6te,
:cr (mement6 morl - [ n]
).

, llll ll ,
'
(. . ).
.
llll C1l
:
i .
. ,' ll - ll

:l\', futiirum simplex - futiirum

exactum. -
1l 110!
, Cl1 llll 1l

nosco (noui, notum, ere - ); -sc-

/11
~ ~ . : frigs

~ab . . llll

scisco -
(uerba inchoiitiua).

<?, I
(ll ) llll-1l.

240

XV

(Verba anomala)
,

: ? ,
,

, . . ,

. , ,
,
;
.

(rfrt!)
.

1.

nM

do, dedf, dafm, dare ().

1 ,

ii

( )

2 ).

III (trado, didt, ditum, ere -

(. . [])

sng.

(dii).

2 sng.

(diis)

2 CI1

condo, didf, ditum, ere

(', '),

, I

*dere

(', '),
.

CI10 . , '' <

triins da-(re), 'i1'

n-

+ da-(re)

( n-

+ *de-(re)

= 'CO-i1ac'

). .zu.

241

2.

Sum, fuf, -, esse ()

possum, potuf, -, posse ().
3. fero, tuli, 1atum, ferre () edo, edf, esum,
ssldr ().

4. , if (fui), itum, fre ()

queo, qufuf, quitum, qufre () nequeo, nequfuf, nequitum,
nequfre ( ).
5. 16: uo1o, uo1uf, -, (); no1o,
no1uf, -, n ( ); ma1o, ma1uf, -, (
).

6.

fio, factus sum, fierf

aio (); inquam, inquii(oBopumb) .

);

\\1 ,

().

(esse),

. ,

. , ,
(

dare)

.
(

dare) ;
,

esse
.

FERO

EDO

( ).

edo

<is>,

esse.

XV

FR

Indicafiuus praesentis
um
.

Sn~.

PassIum

Plr.
Sn~.
ferimus
feror
fertis
fis
ferunt
fertur
Imperafiuus praesentis
ferte
Imperafiuus futiirI

fr

1
2
3

fers
fert

fer

2
3

frt

frtt

frt

frunt

15.2. ,nu.

Plr.
ferimus
feriminI
feruntur

..

fero, tulf, liitum,ferre

"

Indicafiuus praesentis
AcfiuWn
PassIum
Plr.
Sng.
Sng.
Plr.
d
edimus
s edis
stis
st edit
edunt
stur ''
Imperafiuus praesentis

2
3

st

Imperafiuus futiirI
2
3

st

stt

st

dunt

edim
edis
edit

2
3

15.3.

ConiUncfiuus praesentis
edImus
edItis
edint
-

nu. .. , dl, sm,

edere

,
,

",

if (l,

QVEO"

III .

NEQVEO"

itu, lre ()

<e(i)lp, -

243

. llll

que6, qUlul, quitum, lre (.) neque6, nequlul, nequitum, lre (

.) .

Indiciitiuus praesentis
ctiuum

Sng.
, .

2
3

is
it

ibt.

ibametc.

Passluum
Plr.
SImus
itis
eunt
itur 'yr'
Indiciitiuus futiiri
ibimusetc.
(311.) ibitur '
Indiciitiuus imperfecti
ibamus etc.
Imperiitiuus praesentis

Plr.

"

Imperiitiuus futiiri
2
3

itt

it

unt

Coninctiuus

2.
3,

eiis
eat

15-4-

eiimus
eiitis
eant

praesentis

eiitur ' yr'

nu. 6,

if (itum), fre

llll ,

;, -- ll ll . ,

eundl; -

ins,

euntis.

llll
' ll <1> ii-: isti

iisti), it iit) etc., .

. ftur '':
l!f , 3 sng.n. (perf. - itum est) 1l
11110. Or

11 11

(11 VIII). 11 cn

(, ), 11

11 11 : , uenftur ( 11
ueni6) 1l 11 11 110 20 .

244

XV

VOLO, NOLO, MALO

ro,

uolo

(), nlO ( ),

malo

). .

lO /,
ro ro:
,
ro

nolo

lO

uolo:

, n

miHgis) + lO

:::

VELLE

NOLLE

1 ul

2 uIs

uIs

3 uult
uolt

uult
uolt

2 us
3 uelit

nolim
s

nolit

indicafiuI acfiuI

Singularis

:s:

+ uolo,

(' ').

ress

::r

[1]

[1] -

Pliiralis

malo
mauIs

VELLE

uolumus
uultis
uoltis
uolunt

mauult
mauolt
rss coniiincfiuI acfiuI
mi
uelImus
maIIs
utis
uelint
malit
Praesns imperafiuI acfiw

MALLE

nolumus
uultis
uoltis
nolunt

maIumus
mauultis
mauoltis
malunt

llmus

mmus

lItis

maIItis
maIint

lint

lIt

lItt

lunt

NOLLE

Futiirum imperafiuI acfiuI

2
3

lIt

llt

Imperfectum coniiincfiuI acfiuI

1 llm

etc.
.

llm

mllm

ullmus

llmus

mllmus

etc.

etc.

etc.

etc.

etc.

15.5.

nu. z.zo. /, <</, /

,
ro

111 .

245

( dftiu)

. . ,

,
.
llll edo,

itur str ,

: lIll , , lI ,
( ), C1l0
ll ll, .

fio, factus

su, fier'i (), iO,

inquam

().

fqciO

(), , ,

ss.'
(

).

FIO

Singularis

Pluralis

fi

2
3

fis
fit

fiunt

15.6.

z.zo.

<<fio, factus sum, jierf

'i

: ,

(fieri)
(fierem, fiers . .).

fut. simplex
2-3 sng. 3 plr.,
, 3 .: fiam, fiat, fiet, fient
praes. coni.

etc.

.3

: 5- 1l0 C1l lI (dif)

re 1lll

(ipsfus).

XV

ai6,

[ai]/[ai].
)

ll

Singu1aris

2
3

ais
ait

'-

Pliiralis

aiunt

. 15.7. n'.. iiii5

,

( ).

(iiiebam

. .)

3 .

. .

- ait

'

inquam ,

l- 3- ( . . .),
3 . . .

(inquit).

ESSE

3E

, , , ry
, ,
.

SVM, FVI, ESSE

rss

ll

Indicatiuus
Sng.

2
3

sum
es
est

Plr.

ictiui
Coniiinctiuus
Sng.
Plr.

sim
sumus
estis
sis
sunt
sit
Imperfectum ictiui:
eramus
essem
eratis
sss
erant
esset
Perfectum ictiui

simus
sitis
sint

2
3

eram
eras
erat

f!

fimus

ferim

ferimus

2
3

fisti

fistis

feris

feritis

fit

frunt

ferit

ferint

ssmus

sstis

essent

247

",

, "

, ; l'
2' ,
3'

,,1
2,
3

fueram
fueras
fuerat
r

eris
erit

,1

fur

2
,3

fueris
fuerit

15.8.

Plusquamperfectum ictiui
fueramus
fuissem
fueratis '
fuisss
fuerant
fuisset
Futtirum simplex indicitiui ictiui
erimus
eritis
erunt
Futtirum exictum indicitiui ictiui
fuerimus
fueritis
fuerint
-

zzo

2
2
3

esse

fuissmus
fuisstis

fuissent

Imperitiuus praesentis
es
este
I
I
Imperitiuus futtiri

st

stt

st

sunt

15.9.

zzo

esse

esse <s/es>
~. 1i,,-::;,

ifuturus, ,

);

; , 'ftm ess~ ifore) .

esse, fuisse futurus, ,

; ,
~ll-, .

<t>OPM <sie>,
~>: (<f: siem, sis, siet; f, fuiis, fuat, fuant;
<fore>: forem, fr~, foret, forent.

fA,aroAbl, esse,

esse.
adsum, adfu'i, -, adesse ( , ); praesum,
praefui, -, praeesse ( , ); pr6sum, pr6fu'i, -,
pr6desse ( ) . .
,

- , -

ssm, tI,

-, posse (.).

XV

3 ,

, ,
,

potis, pote

(.

potentia, .

. ,

JJ..
1

2
3
1

2
3
1

2
3
1

2
3
1

2
3
1

2
3

POSSVM, POTVI, POSSE

rss ictiui
Indicatiuus
Conifmctiuus
Snj1;.
Snj1;.
Plr.
Plr.
possim
posslmus
possum
possumus
potes
potestis
possls
possltis
potest
possunt
possit
possint
Imperfectum ictiui
poteram
ssmus
poteramus
possem
poteras
sstis
poteratis
.sss
poterat
poterant
posset
possent
Perfectum ictlui
potul
potuimus
potuerim
potuerimus
potuisti
potuistis
potueris
potueritis
potuit
turunt
potuerit
potuerint
Pliisquamperfectum ictiui
potueram
potueramus
potuissem
tuissmus
potueras
tuisss
tuiSStis
potueratis
potuerat
potuisset
potuerant
potuissent
Futiirum Simplex Indicitiul iui
tr
poterimus
poteris
poteritis
poterit
poterunt
Futiirum Exictum Indicitiui iUl
tur
potuerimus
potueris
potueritis
potuerit
potuerint
. 15.10. z.z. possu, potUf, -, posse.

 bl" bl"

, :

potuer6, poteram/potueram

249

poter61

. .

.
,

. , ,
~IO .

~OT , , C.ll
.

Tullius s. d. Terentiae suae

QlJ,O .il ro
.il

Si tii et Tullia, lux nostra, ultis, ego et suauissimus Cicero

ulmus.

rid[i]ld[s] Oct[obrls] thsuimus, umsandursls

uenfis Sl ssmus trdqu et immd uigssmus. D
naue exeuntibus nobis Acastus litterls praesto fuit uno et
Ulcsim di s stru. l tuas 1itteras, quibus itlll
t urrl, suri6rs mihi redditae essent. ms sunt
redditae dgtissimqu t perscrlpta sunt mni, idque
mihi gratissimum fuit. Neque sum admlratus hanc epistulam, quam Acastus attulit, breuem fuisse. Iam enim ipsum exspectas, slue nos ipsos, qUl quidem quam prlmum ad
uos ueIre cpimus, etsl, in quam rem ueniamus,
intellego. Cognoul enim mu1torum lc litterls, quas
attulit Acastus, ad arma rem spectare, ut i, ur,
dissimulare liceat, quid sentiam. Sed quoniam subeunda
fortna est, citius dabimus operam ut ueniamus, quo facilius
d tota r dlibrmus. , quod commodo ualetiidinis
tuae fiat, quam lgissim poteris, obuiam nobis prodeas.
hrditt Preciana, quae quidem mihi magno dolori: est
(uld nim um l): sed hoc uelim rs, SI auctio ante
aduentum fiet, ut Pomponius aut, SI is minus poterit,
Camillus nostrum negotium rt; nos, salul urimus,
reliqua per nos gmus. S1n tii iam Roma profecta eris, tamen

XV

ciirabis, ut hoc ita fiat. N6s, si di adiuuabunt, circiter Id[us]

Nou[embris] in Italia speramus fore. V6s, suauissima et
optatissima Terentia, si n6s amatis, ciirate ut ualeatis.
Vl.

thnis

a[nte] d[iem]

Cal[endas] Nou[embris].
(Cicer6, Ad ., 14, 5)

Quanta cum animi aequitate tolerauerit Srts uxoris

ingenium intractabile atque inibi quid . in quadam
satura d officio mariti scripserit
l

30

1l 1l llll

, ll ll.

anthi, S6cratis philosoph1 uxor, m6r6sa admodum fuisse fertur et irgi6sa irarumque et molestiarum muliebrium per
diem perque noctem stt. Has eius intmris in maritum
lcids dmirtus interrogauit S6craten, quaenam rati6 esset, cr mulierem tam acerbam dom6 n6n exigeret. 'Qu6niam,'
inquit S6crts ' il1 domi talem perpetior, insus6 et
exerceor, ut tr6rum quoque foris petulantiam et iniuriarn
facilius feram.' Secndum hanc sententiam . quoque Varr6 in
satura ni, quam d offici6 mariti scripsit: '' inquit 'ux6ris aut tollendum aut ferendum est. Qui tollit ,
ux6rem commodi6rem praestat; qui fert, ss meli6rem facit.'
uerba Varr6nis 'tollere' et 'ferre' lid quidem
sita sunt, sed 'tollere' apparet dictum pr6 'corrigere'. Id etiam
apparet eiusmodi ux6ris, si corrigi n6n possit, ferendum esse Varr6nem nsuiss, quod ferri scilicet uir6 hnst
potest; enim flagitiis leui6ra sunt.
(. Gellius, Nts Atticae, 1, 17)

Ad De11ium
ll
ll 1l0 ll ( ) ,

1 , llll,
ll 1l

251

Aequam mement6 rus in arduis

seruare mentem, secus in bonis
insolenti temperatam
laetitia, moriture Delli,
'5 seu maestus mni tempore uixeris,
seu t[] in remot6 gramine per dis
festos reclinatum bearis
interiOre nota FalenU.

10.

qu6, pinus ings a1baque populus

umbr[am] hospitalem consociar[e] amant
ramis? quid obliquo laborat
lympha fgax trepidare riu6?

huc uin[ ] et unguent[ ] et nimium breuis

amoenae f iu rosae,
15
dum rs et aetas et sororum
trium patiuntur atra.
.fl6rs

20

ds coemptis saltibus et domo

uillaque flauus quam Tiberis lauit,
ds et exstructis in altum
diuitiis titur hrs.

diuesne prisc6 natus Inacho

nil interest an pauper et infim
d gente sub diuo mrris,
uictima nil miserantis Orci:
,25

mns eodem cogimur, omnium

uersatur uma srius ocius
sors exitiir[a] et nos in aetem[um]
exsili[um] impositiira m.
(Q. Horatius Flaccus, 2, 3)

XV

s. d.

= salutem dicit
moriture -

n ; trs srrs

1..

, !.

2. , ,

3.

5.

4.

: , , ,

6. , ? 7. ,
8. . 9.
? 1.0. ,
?

, , ,
... 1.1.. ,
,
.

1.3.

MOry ,

1.2.

, :

1.4. ,

1.5.
1.6.
. 1.7.

, .
,

1.8. ,
1.9. ,

, . 20.
, .

21..

, . 22.
lI. ,

- ,
23. ,

24.

ABryca

,
.

25. , ,
26. , !? - -

, .

ll ll .
ll , CMOry .

Cll

, , ,

28.

, , .

27.

253

29.

mll ,

ll , ll.

30.

ll, ,

ll.

1.. , n

zz, n n .
2. n ,

.. zy .

3.

en zz.

f1'z ( n).

4.

poteris, potueris, potueras, poteras,

(2), 6 (3), eas (2), redit, rediit, uolumus, uelimus, ullmus,

uoluimus, ulmus (2), fiam (2), ferat, feret, foret, foris.

5.

sng.

plr.

14

zo.

6. ,
zz.

, 7.

: nu

, ,,8. : cm11. ? ?

: : 9. :

nu zo

? , ? ?
," 1.0. : n

U zo ZO ?

(<<Porta Appia) ..
Pu, III . . .

XVI

(Numeriilia Latina)
Duobus certantibus tertius gaudet.
Prouerbium
C1l.

, .
, ,

, C1l.

, Ji!:
; C1l.

Ji-,

C1l..
( ,

, - ,
~ . ry , - )
C1l. : -

~x, ,

-
-
, -

~ ,
~TO , ry,
,

C1I.OBO eight C1I.OBO

. ll
C1l.0. , . .
, .

C1l.;
, - . :

.II

unus, ,
duo, duae, duo
trs, tria
quattuor
qumque
sex
septem
octo

decem
undecim
duodecim
trdcim

I quattuordecim
qumdecim
sdcim

septendecim

prImus, ,
secundus aHer
tertius
quartus
quIntus
sextus
septimus
octauus
nonus
decimus
undecimus
duodecimus
tertius decimus
I quartus decimus
quIntus decimus
sextus decimus
septimus decimus

singuli, ,
bIru, ,
terru, trinl
quaterru
quW

semel
bis
ter
quater

sru

sis

stru

stis

qumquis

octoru

tis

uru

uis

dru

dcis

undru

undcis

dudru

terru dru
I quaterru dru

dudcis

ter dcis
I quater dis

quWdru

quIndcis

sru dru

sdcis

stru dru

setis dcis

duduIginfi

duduIcsimus

duduIcru

duduIcis

unduIginfi

unduIsimus

unduIru

undulcis

uIginfi
i.inus et uIginfi
ulginfi i.inus
duo et uIginfi
uIginfi duo
trs et uIginfi
uIginfi trs
dudtrI ginta

uIcsimus

ulru

uIcis

unus et ulsimus
uIsimus prlmus
aHer et uIsmius
uIcsimus alter
tertius et uIcsimus
uIcsimus tertius

singulI et uIcru
uIru singulI
bW et uIru

semel et uIcis I
uIcis semel
bis et uIcis ~
ulcis bis
ter et uIcis

dudtrlsimus

dudtrkI

uIruW

terru et uIru
uIcrutemI

dudtrIcis

ndetriginta .
triWnta quadraginta
quinquaginta
sexaginta
septuaginta
tgint

nonaginta
centum
ducenfi, ,
trecenfi, ,
quadringenfi,a~a

quingenfi, ,
sescenfi, ,
septingenfi, ,
octingenfi, ,
nongenfi, ,
mIll

uhdehiresimus
trIsims
quadragesimus
quinquagesimus
sexagesimus
septuagesimus
octogesimus
nonagesimus
centesimus
ducentesimus
trecentesimus
quadringentesimus

ndemcei1i

ndetricies

triceni
quadragem
quinqu:ageni
sexageni
septuageni
octogeni
nonageni
centeni
duceni
treceni
quadringeni

tricies
quadragies
quinquagies
sexagies
septuagies
octogies
nonagies
centies
ducenties
trecenties

quingentesimus

qumgeni

sscentesimus

ssceni

septingentesimus
octingentesimus
nongentesimus
mIllesimus

septingeni
octingeni
nongeni
singula mi

quingenties
sescenties
septingenties
octingenties
nongenties

quadringentie~

mis
,.

dumi

secundus nUllesimus

mmi

bis mis

qumque mi
decemnuua
ulginfi mi
centum nu'ia
decies centena mi

quinquies mlsimus
decies mlsimus
u:Icies mIllesimus
centies mlsimus
decies centies mIllesimus

quma nUlia

quinquies mii
decies mis
u:Icies mis
centies mis
decies centies I

dnmi

u:Icena mi
centena mi
decies centena mi

16.1. .ux

1. um

XVI

(numeriilia cardiniilia),

, Cll. : trs hins

( ).
2.

(numeriilia ordiniilia),

primus t ( ).
(numeriilia distributiua),
?: trini hins (

umumu

3.

).

4.

(aduerbia numeriilia),

Cll.,

?:

ter cantiire

).

Cll. Cll. ( .ll

Cll. , , , )
. ,
Cll., .

.
Cll.

10,

Cll.

Cll.

: n n

prim-,

1 10

100

semel-.

1000,

Cll.

Cll.

ClI.Cll.

et.

1. :

) ll

-gintii-

-sim- (Cll. ,

6 - -gsim-).

) .ll

-cent-

-ntsim- (Cll.

-n-

-gent-

-gntsim-).

,
;

259

C1l0BY centum,

1,

) C1l0 ,

-8

-9,

C1l0 C1l,

: ddzginti (

!,! );
d)

C1l0 C1l,

, C1l0
C1l et:

unus et uzginti ( ).

uzginti unus
,

, 0, Ci1ll

oo~

Ci10Ci10.

2. C1l

-n-,

-er ( 1-4) -is.

1.

C1l

C1l0BY -

C1l,

', C1l . , ,
, C1l

. ,
MOry ,
.

:
') C1l 1., 2,3 - ;

) C1l 200 900 - 1 -

2 ;
) C1l-
)

milia

- .

,, (
,

septingentl,

, ),

: , C1l -

260

XVI

mare,

I f I

unus 'un , i.inum duo

iinIus
duorum
iinI
duobus
i.inum , i.inam , i.inum duo/duos
i.ino li.ina 'un
duobus

N.
n.

Dat.
.
.

3
n
,! I n
duae
duo
tres
'
duarum duorum

duabus duobus
tribus
tres -'
duas
duo
duabus duobus
tribus

16.2. 1, 2, 3

16.2,

ns

(, ,

V),

trs

- .

duo

, - ~ .

,
, ().
200
.

2.

1-2 . -
.

3.

4.

11

re, (

, ),
-

", , :

uide6 septem llits ( 7 ); ssnt6s lrs habe6 (

tertium scrzpsit (

. ); trisimum

- ). CJl
,
,

' : . -

(trs , trs hins) ClloBa

. Jl,

e/J.eAyeT , -

' ':

. CJl.

in' ' ' CJl

. :

duo

mille h i n s sunt ( 1000

h i n sunt ( 2000 ).

),

'CJl CJl
yri , . .
Fi<i CJl, :

tria

et um quattuor sunt ( - ).
ll :

1: " ,

ro-ll:

Lupa ns pullos gignere solet. -

ll

. ,

(r."e., ,,

ro

).

duo ,

~ro ll .

'\ ," 2. ll pliiraIia tantum ( ll):

n briicae ( - briicae, iirum .

ll

<?4 , ll:

- (. . (.) (
m.) ) --+ sis octona dudqumqugint sunt. ll
, tn , ll ll
ll.
i',

, . ll

ll, ll ,
. ll ll llroll addere (
), ddr (), dfuidere in ( + .) multipliciire in

( + .). t decem ddtfs (ddt) duo sunt. -

, ll . ll

~? ll et ('

+ '), , ll sine (' - ').

XVI

u..
11 . ll o
C1l.

, .

HeC1la

. . .) C1l

(509

.

,

ctum est

. ri

et L.

abliitluus absolutus:

fa-

Vlri nslis (

.llu ). ,

Vrbe Condita,

V.

.),

, .

- 21

753

. . .

,
..
,

C1l ,
.

C1l , ,
,

754

(= 1 .

. .). C1l ,

:
, , ,

4 .

. .,

5-6

,
- .

(. ., .

n~)

Ann5 Domini

(.

ante Christum natum

D.) -

Chr.

.
. ,

, nn

us (; ), ablatiuus temporis: Cicer5 nn ntsii5

sexti5 ante Christum natum ortus est. -
106 . . . nn Domini quinti5 decimi5Vitellius imperator
natus est. - 15 . . . .
.

!

Calendae () -

Ni5nae () -

, ldus () - .
~aAeape ,
,.t.

- 5 13 , 29
7 15, 31 . 31 .

, ., () (

),

29 - , ,
23 29 ,

~ 29- .

,
, .

,
,,

23,

28 ,

23-

, ,
1 : Martius, Aprilis, Maius, Iiinius, Quintilis, Sextilis,
September, tr, Nouember, December. 1
(Ianumus Februmus),

roAY;

(V- VI .).

Iulius ( ), - Augustus (,
~ ).

-
mnsis, is (.),
: (. ).

27 ,

XVl

- 28.

46

. . . ,

30

31

),

23

29 ,

24 -

, '

dis

bissextus

(. . );

annus bissextus,

1 45

. .;

' ,

. :

1.01.45 . . .\ ,

, .

8 65

. ., ,
IA

8 ;

, ,

, ,
, .'

.

,
, .

'

abliitl-uus temporis; ( ,
- )

Calend'is Apr'ilibus - ' i '

August'is - ' '
(. . 5 ); ldibus Miirti'is - ' ' (. .

:
(. .

15

); Nn'is

).

ante,
ante diem

sextum Calendiis Ferbuiiriiis -

'

J<alleA' (. .

27 )2.

all idi

(idi fdus Martiiis - 14 ). idi

Jl

dis ttius , dis

quiirtus . .

.
: all ,

~~eo

, , all

~ ,
.
qI abliifiuus temporis (di dudUlsim
Od6bris - 18 ).
Tepa:rype ,
il .

Hannibal in Italiam proficiscitur

r

218

annil nsuisst mni

gentium ili, Giids

pofectus Herculi u6ta exsoluit nouisque s obligat u6fis, si cetera'prospera unissnt. Inde tins criis simul in inferendum
atque arcendum ll, n, dum ipse terrestri per Hispiiniam
<!alliiisque itinere Italiam peteret, nuda apertaque R6miinis
fri Siciliii esset, ualid6 praesidi6 firmiire statuit; pr6
6 sulmntum ipse friii mim iacliit6rum leuium
armis petiit, ut fri in Hispiiniii, in friii Hispiini, melior pro~l,: dom6 futrus uterque miles, uelut mutuis pigneribus
ob~giifi sfipendia facerent. dim octingent6s qtn
qUiigintii dits caetriit6s misit in ficm et fundit6s Baleares octingent6s septu~gintii, quits mixt6s mulfis gentibus
iilllle ~ucent6s. Hiis copiiis partim Carthiigini praesidi6 esse,
'2 : *di
st ante Calendiis Ferbruiiriiis, - .

. .

266

XVI

partim distribui per fricm iubet. Simul conquisitoribus in

missis quattuor conscripta dlt iuuentiitis,
praesidium eosdem et sids, diici Carthaginem iubet. Neque
Hispaniam neglegendam ratus, atque id minus, quod haut
ignarus erat circumitam Romaru:~ lgtis ad sollicitandos
principum animos, I:Iasdrubali fratri, uiro impigro,
prouinciam destinat firmatque fricis mim praesidiis,
peditum frum undecim milibus octingentis quinquaginta,
Liguribus trecentis, Balearibus quingentis. Ad haec peditum
ili additi quits Lihnis, mixtum ni fris
genus, quadringenti quinquaginta et Numidae Maurique
colae Oceani ad ill octingenti et parua Ilgtum manus
ispania, ducenti quits, et, n quod terrestris deesset
ili! genus, elephanti uiginti iinus. Oassis praeterea data
tuendae maritimae orae, quia, qua parte lli uicerant, tum
quoque rem gestiiros Romanos di poterat, quinquaginta
quinqums, qudims duae, trims quinque; sed aptae
instructaeque migiO triginta et duae qUinqums erant et
trims quinque.
(. Liuius. Vrbe condita, XXI, 21-22)
iuitts

Hercull -

, , .,

.m, ; nissnt -

pqp. coni. fut. exiictum n.

.

1.

18 4 ,
- , - ,
- . 2. 404 . . .
0- . 3.
- 494 449 . . . 4. .
102 . . ., 42 (natus + .. .annos)
60 . . . , 52
, 58 60-
,

44 .

. .

5. .

20 43 . . .,
,

15 , 6 , ll
, 5 .; 18 .
ho . . , 8
.. . . 6. , 6000
, 10 ;
; 3 , - 2 ;
o 60 100 . 7.
19 aBryca 1991
x:~,'8. 218 201 .
; . 9. VI . . 10. 30
J{, ~

1.. nn :

23; 28;

44;156;28;4596;19;444;
4 23- ; 8-; 19- .

1999; 2000. 41-;56-; 269-; 1999-;

140 ; 28 ; 1154 . 23; 2; 69;

426; 1995.
2~ nn 1.0 , n3
KaKpu.C1CU.., ..,,

~:

23 6 . . ., 3 27 . . ., 24
79 . . ., 14 1789, 21 1879, 7
'~ 1917, 1 1931, 7 1952, 25 1980, 3
1993.
~~Bryca

3~ nn

~u:

556 + 224

= 780; 3289 - 456 = 28; 25 . 34 = 850;

;tooo: 20 := 50.

: '~. U. u ,

-cu .

5 :
(

bl

'8'),

n,

/.?

6. , ,
,

Komopble n.

bl ( !)?

, .
z .

1 .

. .

XVH

(riiti recta et obliqua)

<( !LLV q>v~ ~1ttor:

1t'ttp6tv't<X 1tp0<flu8<x'

mrus,201 1

C1l

- C1le-

C1l

' . ,
i1
, : ;

0 ,
'

,
, .

1{; , ,

, ' , , -,
:.

populi -

del?

" -

~Hoe ,
,

""7

, -

.
.

Tp~Te, ~
1 ...

, 11 (.,

1, 201).

XVII

:
,

.
,

(V - IV . . .).

(
)
. ,

,
:

,
, .

, ,

, . ,
, ,

? , .

.
:

- .
, , ,

, ,

, . .,

. , i:r
,
, , ,

2 u (&\I&;~cxa~) ''.
.
,

.,

, ,

(Sall. Coni. Catilinae, 51).

,, (

) .
, a
~ :

-, m

.
,?

, -, nm, ,
, , ,
n . ,

~ , ,
- , .

, .
:
(riiti6 1)

,

.

, ,
, Cll
; ,

, .
, ,
<<

CllOB Cll ,

; - .

, o
. ,

, .

XVH

, . ,

: .
. - - ,

90%

, n, , ,
, , , .
, 4,

, , ,
( ).
.

1.
1)

!,

sis

:l-MY2 -

infinltiua:

u.:
: .

Caesar dixit: in Galliaml ~ Caesar s h,1 Galliam

ire dixit.
: n?.

Caesar interrogauit: Quo tandem

quo tandem s uenisse interrogauit.

uni?2 ~

Caesar

: ?.

Caesar interrogauit: Quo hae copiae cras unit? ~

Caesar quo hiis capiiis cras uenturiis esse interrogauit.
:

1.

l, ll

, ll

4
nsti

1l

temporum (. 13.1)

273

crp ( ). -

, ,'
.

\ 2.

. 11 11
, 'I)' f
f

2)

XI.

'

2- , n..
; :

: '?.

Caesar interrogauit: Quo

quo 'irent.
3)

s?. ~

Caesar interrogauit,

, !

:t 2 (hortiitluus,

concess'iuus),

iuss'iuus, dubitiitluus, optiitluus,

.
u.:
: !.

Caesar concliimauit: m occidite!!

concliimauit, is 'idertr.

Caesar

: ., ., ?!!

Caesar conclamauit: Quid miser agam?!!2

conclamauit, quid miser ageret.

4)

Caesar

n.

c6nsecti6

temporum,

.
. (nintls
ds'igniins5 ), ,
, , , ,
, .

, ,
~oe ,
, .
I

Ero f coniunctfuus oblfquus,

tiuus oblfquus.

274

XVH

u.:
.: , .
.

Caesar dixit:
esset, ire.

in Galliam, ciiius moderator creiitus

C1l 1l :

Caesar dixit:
(erat), ire

in Galliam, ciiius moderator creiitus est

,
.
: , n.
, .: .

,
, . .
.

2. .
, ( -)
.
C1l,

,
? , C1l
?
.n. , ,

..

:

. (. .

ni.

praesentis imperfecti),

. (. . ni.

perfectl
rum.

lsqrfti) nsti

tempo-

C1l 11 (. . ,

)
, C1l ,
:

coniunctiui, e -

275

imperfectum

PQP-niUntiui.

Praes. Ind./Coni., Impf Ind/Coni. Fut. Simplex 6 ~

imperfectum coniunctiui;
Perf. Ind./Coni., PQP Ind./Coni. Fut. Exiictum ~
plusquamperfectum coniUnctiui.

17.1.

(
)

, , (
),

' .

. impf. coni., 'PQP coni., .

3.

, ,
:

.
,

1-2

1)

(. . )

ipse,

(sui, sibi, s).

meus noster suus;
2)

(. . , ),

uester

ille

is;

tuus

ro

(illius/illorum

ei-

us/eorum).

Futiirum nigti periphrastica

lmpf. coni.,

, (. .

amaturus esset ~ amaret).

, , - 110

VIII.

XVH

, ,

BMecre

cr

, cr 1l
.+

lnf;

cr , ,

. :
: , ?.

Caesar interrogauit: PlSO, quo uadis?

rogauit, quo PlSO uaderet.
4. 1l0

Caesar inter-

, ll1l0 ll
ll , e1l ll

. , 1l0 1l0
, ,
ll 1l.

1) ll

() ll n

impf 1l PQP coni. (

) 1l ; n .

Inf.

1l 1l

( 1l0 llll
):

Caesar dIxit

t,

SI id crederes (credidisses), erriire (erriiturum esse). -

ll, C1l (),

();

2) n

ll ll

n (-urum fuisse).
, 1l 1l

' ll.ll, ,
1l ll .

Caesar dIxit,

t,

SI id crederes (credidisses), erriiturum fuisse . ...:.

, C1l ( 1l ) ,
.

3) C1l
ll
, fuisse ,
PQP coni. act. , 1l0, perfectum (!) coni.
ll

1l0 ll

). C1l C1l
1l ll0 .

Lgti
tml

Macedonia d exspectati urunt, ut, nisi uesper esset,

senatum uociituri suls fuerint. - 1l

, ll , C1l (bl) ,

ll .

277

, ll I ,
~aK I, .

.
,1J.O,
,:

temporum ,
,

consecutio

ro ro

/ ro :

i. .

llll
, ll. ll ll
I

ero , .
H1~OHe; .Il

Caesar blic 6rati6ne Lisci Dumnorigem, Diuiciaci fratrem,

quod plribus praesentibus eas rs
concilium dimittit, Liscum retinet.
Quaerit s0l6 , quae in t;lintt1 dixerat. Dicit liberius at,q-udius. d srt6 aliis quaerit; reperit esse ur:

!fsignri sntit, sed

Ji;),cj:ari nOlt, celeriter

:ipsum Dumnor'igem, audiiciii, magnii apud propter- lweriilitiitem griitiii, cupidum rr nouiirum. lns nns
,Qrtri reliquaque omnia ~dr uectlgiilia ru rti re'dempta hr, proptereii quod ill licente contrii lir'i audeat n.
,Hfs rbus et rem familiiirem auxisse et fltiits ad largiendum magniis compiiriisse; magnum nr qitiits s st
semper alere et circum hr; nq sl domi, sed etiam apud
:fir:titimiis fitiits largiter , atque huius potentiae miitrem
-in, Biturigibus homini illic nlissi tntissi conlociisse, ip;S),/ Heluetiis r hr, srr miitre et propinquiis
,nt in aliiis iitiits conlociisse. Fr et cupere Heluetiis propteJr adfinitiitem, diss etiam s nin Caesarem et Riins,

qttod eoru

XVH

aduent

potentia eius dinut et Diuiciiicus friiter in

griitiae atque honoris sit restitutus. 51 quid accidat Roiinls, suma in spe per Heluetios rgnl obtinendl nl;
iperio ll Roiinl odo d rgn, sed etia d quam
,! gratiii dsriir. Rrit etiam in quaerendo Caesar,
q'lJtl!)d !fJI1I(J)m equestre aduersu paucls ante dius esset factum,
initium 'elUS fugae factu Dunorlge atque eius equitibus (
I8qpitiitUI, que auxilio Caesarl Haedul lserant, Dunorlx
erat,; fugii reliquu esse equitiitu perterritu.
antlquu l

(.

Iulius Caesar. Commentarii d ll0 Gallico, 1, 18)

Quaestio d mandatis exsequendis

: ', , ll ll

, ll ll: Cll lI
ll , Cll ll

ero

, ll

, ro ll ll , ll

fu '0fficiis capiendis, nsndis idicandisque, quae XotG~xov

~ot

;philosophi appellant, quaeri solet, an negotio tibi dato et,

quid omriino frs, dfinit contra quid facere ds, si
facto uidri possit rs unmr prosperius exque iitilitate eius,
(qtl id tibi negotium mandauit.
Anceps quaestio et in utramque partem priidentibus uiris
arbitrata est. Sunt enim pauci, qui sententiam suam iin in
parte drIXrint et r semel stamta dlibrtqu , ciiius id
negotium pontificiumque esset, nququm putauerint contra
dictum eius esse faciendum, etiam si repentinus aliqui casus
rem commodius agi posse 1lirtur, n, si ss fefellisset,
culpa impatientiae et poena indrlis subeunda esset,
si rs forte melius' uertisset, dis quidem gratia habenda, sed
exemplum tamen intromissum uidrtur, quo bene consu1ta
consi1ia religione mandati soliita corrumperentur.
istimuruntinmmd prius, quae metuenda essent,
si rs gesta aliter foret, quam imperatum est, mlumnt
spei nsitand esse et, si leuiOra minoraque, iitilitas
tem contra grauior et amplior s, quantum potest, firma
stndrtur, tum posse aduersum mandata fieri nsurunt,
nblt diuinitus rei bene gerendae occasiO mittrtur, ne-

que timendum ml parendi crdidru" si ratio11l.'g"

dumtaxat huiuscemodi, abessent. Cumprimis autem respiciendum uturunt ingenium natiiramque il1ius, s praeceptumque esset: n ferox, durus, indomitus inexfuailisque
sit, qualia furunt Postumiana imperia et Man1iana. Nam s1- tali
praeceptori ratio reddenda sit, nihil faciendum esse mnurunt
aliter, quam praeceptum est.
(. Gellius. Nts Atticae' 1" 1:})

,<;> , ,
,

l :ll'
<. , ,
, , ce:lla

, ,
,

2,

~. , , :
,

, ,

~M ,;
,

~~ ,, ,~ .

,
~~.:rOB4, , , !'i

~6 ', -
[] .

,
~ ,

~ . ,
, ,

-
.

( :

Caesar, . G., 1,13)

280

XVH

XotG'r]xov'tot -

. ', ', ''

. 1 , Araris n; 2 Diuico, onis ; 3 Cassius, 1 ll

Cassiiinum (-1 n); 4 piigus, 1 - .

( )

1.. , HuaHe

.
2 .

, ,
.

3.

4.

ezo .

: . .

.,
?

5. '
mUHCKOZO :

1) 1l0 .n. ; 2) ll
.; 3) ll .; 4) 1l

'

6.

7. n- .
8. :
. n'
.?

9. : niJU

?
1.0. . - ?

XVIII

~
(Codex ru Latinorum)
Syllaba longa breui subiecta uocatur iambus.
Hora ti us, . , 3, 251
J30" .

~:. ~, _.
IJ!1.p,l1,aM ,, ~ ll ll .

~'ll ll -

)( ) ~

'

~,~, ll , ll

,ll ll . "

'

~POPHX ll~ ll ll-

~~) ;
'; ll ,

:~ll ll; :ll peKO~

,~ ll, , , .

'C~BO <?

(10;,~e'tpov

- ' ') ' ll -

4.011~, KO~OPOM
:,t .

'
'
, ,
?~~~ , ll,
'~'. ,

, ll
~:rx : ll ll

~ (<<), - -

.
.

'

"

1l , ro

neI'BOM, .
. -

3a'reAfoO .,II, rp

XVIlI

TaKoro :

ro:, 11 (110),
110 yr;
, 11 , ,

11 . , 3 110 ,
, , , -
, .

ro cr Cll .bl. cWbl..

aI<, , 1I

, m-nu..

, Cll

, Cll

, .
; 1l

(), cll

cll
u.,

. ,

Cll
, -

Cll- ( Cll)

Cll ..

- -

, . . Cll-.
1l.

numerus,

, , 'Cll'.
Cll (, ),
. , Cll ,
, . ;

Cll ? n ,
.
.

-,
. , 1I
1I . . ,

, Cll
.

V - xv . 1, Ar
. (, . ,' iJzu1't81,

/1

n, n . ... ).

ll 1l .

: ,
- ,

, - .
.

, CorOB,

, , (.
)

TaKoro

. .

. ll "or

. . : 11

~~ , ll ll cr, ll
cr

Tei<cr 11 cr -

, , 11
-

. ,

, ; cr 11

110 11 " , .

BCerO

r,

, rp, bl ..
. (. . .,
)

ffif r .
, r (

) r (); Cory
r.
,

. r ,
, .

CoroB, ,

Toro,

ro

XVIII

cr . , ,

cr
;

),

).

_ ,
~. : ~
),

~_ ~

(,),

_ ~ (

__ (), ~ ~ (n), _ ~ ~ (),

(), ~ ~ _

().

B-

,
< : cr

cr .
cr
:

1)

(:

~ ~ = _),

, ,
, : ,
(~_ ~ ~ ~ ~),

(_ ~ ~ ~ __ ). ,

, ;

2) (u..: ~

= _),

.
cr.

, cr
cr,
(, .

ictus - ''), , ,

.. (, ,
) cr cr ~

, cr (.

OCpGL'; -

''); cr cr

,l (.

Ge.GL'; - '').

, cr a
cr () cr
l OllOr l1 11
e1I.ro . ll (1662-1742). , , 11

, ll .

ll

~OH ,: 1lll 0,

ll ll , C1l ,

' . ll ll

, llll ll -ll
.
, ll (
) ll :
, 1l0 0,
, ,

. ,
ll 0 -ll
llll .
: ll

? C1l
, ; C1l

0 .

Ta~ :

1)

( )

2)

ll (
n).
, , ll

ll, , 1l ll
C1l0 1l ,
; ,

1 ll, , 1l0 ll ll ,

. , 1l01l0 ll
1l .
, ll - .
ll
, lliI ll

ll (

- -

286

XVIlI

). ro 0

,11,0-

ro (
Hero) l1 Cl1 , l1
. ,
- ,

( )

ll, .
(<<

) , ro

+ ,
-
(hiiitus), . ,

. ,
: , .

, ,

(?) ; , ,
. ,
.

a ,
.

. ,

[h]

l1l1
Cl1 ;

0, h-.

: s

et ~ s't;
et ~ s't

certa h6ra ~ cert'h6ra'

, ;

es est: s est ~ s 'st.

[... ];

Cll ,

2 :

deesse ~

ClloBa
[dink].

[dss], dhin ~

3 hI

CllOB.
3 .

(1),

()

Cll

(11);

, a ,
,,

Cll .

, , , ,

. ,
.
\

CllOBO

11

u..e, .

: ,

ll ...
hI ( Cll) Cll
. ,
.

a
. ,
,

. . ,
. , , .

a -

1I.0M, -

. (..),
2

.. (..-

11 uuu 11

- .
,
. - 11

11, ry1l .

288

u).
: <

, , ,

, (
);

, ,

(
).

X<X'tOt fL.'tpov ( );

.uu .

06 x<X'tOt !L.'tpOV

( ).

7Jt:I

I----=--'1

.. -----

I ~~~~ (

"

-- ---- -

Ill I

~~'~"" ~/

l110

18.1.

.
( ,

III, 30),

( ). ,

. ,
: .

', . .; ,
, ,

( , . ~ ctPOtf>'r) ''),
,

' , . ~

&V'tLO''tPOtf>'r) ' ').

_, . -

'
,(sst): , , . .

, ,

' . ,
sst, -, ,

neutrius

,generis: , sst Sapphicum.

, o
, , ; , a

( ),
,

. , ,
- :

I ,
:
(

II

. . .)3,

, (),
, . ., ,

' ,

'. , ,
, Ruijgh . F. Le mycenien et Homere // Linear : 1984 survey. Louvain
~-la Neuve, 1985; uu Jl. , bLu . Jl. cr cr
'HOro . .,

1996.

XVIlI

; ,

YAbryp,

II!

. . .

, ,
:
.
,

, , . ,
,
; , ,

,
(: ):

,
, , ,
-

; , ,
.

, .

,

. ,
,

.


(. . )

.
(II

! .).

, ,
, -,

, -

. , 3
, .

; ,

o
~. -
YIY

: ,

. . ,

n.u

(ep6di),

~,
~COBe; ,

:
, ,
, .

11
,
;
,

. ,

: ,

(Carina), -

(Epodi)

(Saturae).

(Epistulae)

; r
: , r , ll

1l , ll,
, llr , 1l ,

~<ll

llj llr

. , ,

}'1l, 1l ll 1l0
ll , : 1l0
1l0 r llro
, 1l 1l0 1l0 1le1l ,
.

1l, , , 1l

ll ll ,

, a1l ll,

ll ll

, 1l0 ll
ll.

,
-

.
, .
, ,

. :
a , .

. , , .

ll llll ll .

(Versus hricus hexameter)

, ,
4 :
, a

( ).

, . ,

, ,
,
.

4 : i~ - - , !J.t'tPO\/ .

293

, ,
; - ,

uersus spondiacus.

( ):

~ =I~ =I~ =I~ =I~ ~~I~"",,

,

17

13
15

(caesura -

'').

, . .
. .

~=I~=I~

11 =I~=I~~~I~"",,

Arma uirumque n 11, Tr6iae quf primus Orfs ...

(Verg., n.,

1, 1)

~ - .

~ =I~

11 =I~ =I~ 11 =I~~~I~>=<

Vtendum 'st 11 aetiite: cito 11 pede liibitur aetiis ...

(Ouid., Ars Amat., 3, 65)
,
o~a

1)

2)

.;
-
.

l'

Cll
1l0ro CII,

Cll 1lro.

294

III

llJl (,
, ),

1.

2.

; .
; ,

( ).

3.

. , .

, :

In nu fert animus mutatas dicere formas

corpora ...
(Ouid., Met., 1, 1. - ).
,

( ,
,

).

1)

in-

( ),

2)

; , .

nu

plr. n.

corpora),

, []

; , [] ,
.

fert .
animus ,

[ammus] -

[i]

, []

. ,

-mus-,

, . (-u-)

; ,

mutare ,

[] . [] . ,

- -mus- --.
mutatas roe; -tas- , 1)

, []

2)

plr. J.,

. ,

dicere , 1)
2) -

, [] ;

3)

; blA ,

, .
,

/6rmiis.
:

295

1) in noua fert animus mutatas dicere formas

2) in--u-frt--ni-mus-mu-t-ts-dI--r-fr-ms
3) in-no-ua-fert-a-ni-mus-mu-ta-tas-di-ce-re-for-mas
4) in noua I fert ani- I mus 11 mu I -tii-tas I dicere I frms
corpora ... (: ' [] (= )

').

ll
:

rllaBHoe -

ro1l0BY 1l.

(Distichon elegiacum)
, ,

~, . .

AerKo

, : a
, , ,

. (..
) .:

., ,
~KcaMeTpy , ,

. ,
20

; , -, .

( 10- )

': ,
I .
.!!...=I.!!...=I.!!...II=I.!!...=I.!!...~~I.!!..."""
.!!...=I.!!...=I.!!... 11 .!!...~~I.!!...~~I~

:

, .

Cur mitto meos 11 tibi, Pontiliane, libellos?

Ne mihi tu mittas, 11 Pontiliane, tuos.
(. Valerius Martialis, 7, )

(Trimeter et sniirius iambicus)

u

.
.

u ( )
.. ,
.

, .

. -,
, -

~~ I~~ I~~ I~~ I~~ I~~

-, ,
, .

(~~)
:

3) -

1) _ ~ - , 2) ~ ~ ~ - ,

4)

11

~ ~-

5)

~ ~

.
, .
.

u.u 5
, ,

, .

~~~~ I~~~~

~~~,!1

.
5 ll . Or roe

, pu.emp. cr

: , cr,
, . .

297

, . .

Ad riu[um1 eundem l et iignus uenerant

Siti compulsi; superior stabat l
Longequ[e1 inferior iignus. fauc[e] improbii
Latr[O] incitiitus iurgii [1 intulit.
(Phaedrus, 1, 1 - )
'
(ChOliambus)
. (. .6~

'') ,

, , .
,
ro .

'
() ,
ro ro

>=<~~~

>=<~~~

(VI .).

""'~ ~"'"

Miser Catulle, desiniis inep- tire,

et quod uides perisse perditum dUcas.
fulsere quondam candidi tibi si51is,
uentitiibas quo puella du- cebat,
amiita n quant[1 amiibitur nUlla.
(Catullus, 8)
Catulli: 8, 22, 31, 37, 39, 44, 59, 60.

(Galliambus)

~o ~ ,

)

Bcero

(Catulli 6). Ero

 III

.ll,

--

{-} '...!!
--....." 1--....." 111- - 11 --- --- '...!!
--'-" 1---'-" 111::::::::

( ),
. ,
, .

Super alta uectus Attis celeri rate aria,

Phrygi[ ] ut n citiit6 uid pede tetigit
Adiitqu[e] silu'is rediita l deae,
stiuliitus ibi furentl r, uagus anii,
duulsit f acut6 sibi pondera silice.
(Catullus,

6)

(Sstm

Archilochium u)

.ll .

, ; ,

( , )
.

Horiiti W, 7.

~=I~=I~

"

=I~=I~~~I~"",

~=I~=I~
Di!fgr nius,

"redeunt ia griiina
arboribusque ;
tat terra uiS, "et drsnti ripas
fluina praetereunt.
(Horatius, W,

7)

299

(Sstm

Archilochium alterum)

creo ,

,
,

13- .

11

~ .:;:;I~ .:;:;I~

.:;:;I~ .:;:;I~ .:;:;I~>=<

~~I~~I~~I~~II~ .:;:;I~.:;:;I~

Horrida tempestii.s 11 caelum contrii.xit et imrs

niusqu ddunt lm; 11 nun mare, nun siluae
hrii[] Aquilone sonant ...
(Horiitius, Ep6d., 13)

(Sstm

Archilochium tertium)

11-
; ,

- ,
, .

,ll!I.

>-<~I~~I>=<

~I~~I.:;:;/~~I~~

11

~.:;:;I~.:;:;I~

11

"",~I~~I>-<~I~~

Petti, nihil m 11 sicut anteii. iuuat

scrfbere uersiculos 11 amore percussum graui,
(Horiitius, Ep6d., 11)

(Sstm

Archilochium urtu)

Horii.ti

1, 4,
(

 III

300

)
.

~.:;;:;I~.:;;:;I~

11

.:;;:;I~,-,,-,II~,-,I~,-,I~,,,,,,

"""~I,-,~I"",,

11

~,-,I~,-,I~"""

Soluitur acris Ilgriita uice 11 uris et Fauon'i

trahuntque siccas 11 n cariniis ...
(Horiitius, 1, 4)

(Sstm

Alcmanium)

( .),
.
:
,

11

~ .:;;:;I~ .:;;:;I~

.:;;:;I~ .:;;:;I~ .:;;:;I~"""

~.:;;:;I~.:;;:;I~.:;;:;I~"",

Laudiibunt , 11 cliira Rhodon aut nn

aut Epheson biarisue Corinth'i
oenia uel hO 11 hba uel in DelphOs
ins'ignis aut hessala .
(Horiitius, 1, 7)
Horati: 1, 7, 28; d.

12.

(Ssthm

Pythiambicum prius)

. ( ,
),

, .

~ .:;;:;I~ .:;;:;I~

11

, .

.:;;:;I~ .:;;:;I~ ,-,,-,I~,,,,,

"",~I,-,~I"",~I,-,,!1

301

Mollis inertia cur 11 tantam diffderit imis

obliuii5nem snsis ...
(Horiitius,

d.

14)

Horiitf: d. 14, 15

(Sstm

Pythiambicum

alteum)

,Or ,

reKcaMeTpa

, 1l

.
' 16- ,
.

.!!..=I.!!..=I.!!.. 11 =I.!!..=I.!!..=I.!!.."",
~.!!..I~.!!..I~ 11 .!!..I~.!!..I~.!!..I~'!!'
Altera iam teritur 11 bellis ciuilibus aetiis,
suis et ipsa 11 Ri5ma uiribus ruit.
(Horiitius,

d., 16)

(Sst,,!

iambicum)

cKoro .
ro .
~

---- --.!...I

/ -.!...I

'-'

--

---

II.!...I --:::.:::
.!...I /-111 '-":::::.::::11
'-"

"",.!!..I~.!!..I"",.!!..k'!!'

IbisLiburnis inter 11 altaniiuium,

amice, pri5pugniicula ...
(Horiitius,
Horiiti Epod. 1-10.

d. 1)

302

XVIlI

,
, , ,
,
.

(::..: ) "'" I~ ~ ~ I~ . -
mu O~::..:I~~~I~~) .uu (.!::..:I~~~I~~I
~). V . ,.11,0 . . ,
,

. , ,.iI,, 0,.11,-

.
:

All
.

(Tetrastichon)
(. . ) -

-. (
) 34-
.

.!::..:I~~~I~~I ~
.!"",I~~~I~~I ~
~::..:I~~~I~~I ~
~::..:I~~~I ~::..:

Diiinae sumus in fide

u] et puerm integri;
Diiinam puerm integri
Puellaeque caniimus.
(Catullus, 34)

(Pentastichon)
u

- aHa.110r

. 61-
.

~""I.!~~I.!~I ~
~~I.!~~I.!~I ~
~""I.!~~I.!~I ~

~""I.!~~I.!~I ~

~""I.!~~I ~""

Collis , Heliconii,
cultor Vraniae genus,
qui rapis tener[am] ad uirum
uirgin[em], n[] n,
n n.

(Catullus, 61)

(Phalaeceus hendecasyllabus)
Jl ,
,

CAora

, ' , ,

. (

CAOroB

) .

, ', ,

CAora (55,

58); ,

.
.

ro III .
. .

Lgt[], Vnrs uidinsqu!

Et quantum [e]st hominum uenustiorum!

Passer mortuus est ull,

XVIlI

Passer dlii ll,

Quem plus ill[a] oculis suis amiibat.
(Catullus, 3)
Catulli: 1-3,5-7, 9,10,12-16,21,2,24,26-28,32,33,35,
40-43, 45-50, 53-5 8 .

6, 8,

()

(Sstm

Sapphicum primum)

VII .

. .

ll. , nuu

OAHOro

, or
, ,

. (
zo, ).

~~I~"""I~~~I~~I~"""
~~I~"""I~~~I~~I~"""
~~I~"""I~~~I~~I~"""
~~~I~"""
Ill

mi piir esse deo uidtur,

ille, si fiis est, superiire diuos,
. qui sdns dursus identidem
spectat et audit.
t:

11, 51.

Horiiti: [,2, 10, 12,20,22,25,30,32, 8; n 2, 4, 6, 8, 10, 16; [n 8,

11, 14, 18, 20, 22, 27; W, 2,6, 11; Carmen Saeculiire.
()

(Sstm Sapphicum secun'dum)

u nu
.

(I, 8).

~~~I~~I~"""
~~I~_I~ 11 ~~I~
~~~I~~I~"""
~~I~_I~

11

~~I~

11

~~~I~~I~"""

11

~~~I~~I~"""

Lydia, dic, per ns

t deos 6ro, 11 Sybarin 11 cur r6ers amand6
perdere, cur apricum
oderit 11 tins 11 pulueris atque solis ...
(HoratiUS,1,8)

(Systma Alcai'cu)

,
Jl, 11 11 , 11
f(1111 11a1I. 1111.

.x .,
. .. ,
11 11
.

"",I~~I~_

,,-<I~~I~_

11
11

~~~I~~I,!1

~~~I~~I~

"""I~~I~_I~~I~"""
~~~I~~~I~~I~,,-<

Eheu jugs, 11 Postume, Postume,

iabuntur nn 11 pietas moram
rgis et instanti senectae
adferet indomitaeque mortf...
(Horatius, Il, 14)
Horati: 1, 9, 16, 17, 26, 27, 29, 31, 24, 35, 37; Il, 1,3,5,7,9, 11, 13,
14, 15, 17, 19,20; II1, 1-6, 17,21,23,26,29; W, 4,9, 14, 15

(Versus Priiipeus)
a1I.
, 11 110, 11, 110 -

306

; :

. 17- .

~~I~,-,,-,I~,-,I ~ II~~I~,-,,-,I ~~

colonia, quae cupis 11 ponte ludere longo ...

(Catullus,

(Systma

Asclepiadeum prfmum)

(I . . .),
, .

, .n ,
.
( ) , (
) .

~_I~,-,,-,~
~_I~,-,,-,~
~_I~,-,,-,~
~_I~,-,,-,~

11
11
11
11

~,-,,-,~I,-,:
~,-,,-,~I,-,~
~,-,,-,~I,-,~
~,-,,-,~I,-,~

ginnt[]

11 aere perennius
Regiilique situ 11 pyramid[um] altius,
quod imber edax 11 Aquil[o] impotens
possit diruer[e] aut 11 innumeriibilis
annorum series 11 et fuga temporum ...
Horiiti: 1, 1; 1n 30; w, 8.

(Horiitius, 1n 30)

(Systema Asclepiadeum secundum)

( .
) .

~_I~,-,,-,~
~_I~,-,,-,~
~_I~,-,,-,~

11
11
11

~,-,,-,~I,-,~
~,-,,-,~I,-,~
~,-,,-,~I,-,~

~_I~,-,,-,I~,-,I ~

Srwris Vario 11 fortis et hostium

uictor Maeonii 11 carminis iiliti,
quam rem cumque ferox 11 niiuibus aut equis
s t duce gesserit.

(Horiitius,I, 6)
:

1,6, 15,24,33; Il,

12.

(Sstm

Asclepiadeum tertium)

,
.

~_I~,-,,-,I~,-,I ~
~_I~,-,,-,~

11

~,-,,-,~I,-,~

~_I~,-,,-,I~,-,I ~
~_I~,-,,-,~

11

~,-,,-,~I,-,~

S,iC t diua tns Cypri,

sic friitrs Helenae, Illucida sidera,
uentorumque regat pater
obstrictis s 11 praeter liipyga,
niiuis, quae tibi rditu
ds Vergilium: 11 finibus Atticis
reddiis incolumem precor
et srus animae 11 dimidium .
(Horiitius, 1, 3)
Horiiti: 1,, 13, 19, 6; IIl, 9, 15, 19,24,25,28; IV, 1,3

308

XVIII

(Sstm

Asclepiadeum quartum)

I<lJ. ,
.

~_I~~~~II~~~~k~
~_I~~ ~~II~~~~I~~

~~I~~~I ~"'"
~"",I~~~I~~I ~

Quis multii gracilis 11 t puer in rosii

liquidis 11 urget odoribus
griit6, Pyrrha, sub antr6?
cuijl religiis

perjsus

simplex munditiis?.

(Sstm Asclepiadeum

qUfntum)

.n ,
I<lJ. ,

~ ~ ~ ~

~_I~~
~_I~~
~_I.!!..,-,
~ _I.!!.. ~

'-'~
'-'~
~~
~~

II~ ~
II~~
II~~
II~ ~

.
~ .!!..II~ ~
~~ II~-..:.
~.!!..II~,-,
~ .!!..II~ ~

~ ~ I~ ~
~~I~~
~~I~~
~ ~ 1~ ~

n quaesieris, 11 scire nefiis, 11 quem mihi, quem tibi

finem di dederint, 11 Ln, 11 Babylonios
temptiiris numeros. 11 ut melius, 11 quidquid erit, pati.
seu lrs his 11 seu tribuit 11 1uppiter ultimam ...
(Horiitius, 1, 11)

Horiin: 1, 11, 18; rv, 10.

Catulli: 30.

(Systma

Hipponacteum)

r r

ll, 11 .

-
-

, ll ;

, ll , ,

,,
110 . , ,

~~I~~I~~I~
,,",I~~I~,,", 11 ~~I~~I~"",
~~I~~I~~I~
>=::I~~I~"", 11 ~~I~~I~"",

Non ebur nq[] aureum

renidet 11 in domo lacunar,
trs tti

premunt columniis 11

recisiis ...
(Horiitius, II, 18)

Horan: Il, 18.

(Sstm

IOnicum)

ll ,
'll ll ll

':~Ol1KO , . \ll ll

(~ '-' ~ _), .
' ll .
ll'

'rfi III, 12, O,.iI,aKO ll

', I111aBTa.

310

XVllI

~~~_I~~~_I~~~_I~~~_I

11

~~~_I~~~_I~~~_I~~~_I

11

~~~_I~~~>=<
~~~_I~~~_I~~~_I~~~_I

11

~~~_I~~~_I~~~_I~~~_I
~~~_I~~~_I~~~_I~~~_I

11

11

~~~_I~~~_I~~~_I~~~_I

11

~~~_I~~~>=<
~~~_I~~~_I~~~_I~~~_I

11

~~~_I~~~_I~~~_I~~~_I

11

~~~_I~~~,,",

Miseriirum 'st nequ[e} amorf dare ludum neque dulcfll

mala uin61auer[e}, aut exanimiirf metuentis 11
patruae uerbera linguae.
tibi quiilum Cythereae puer iiles, tibi teliis 11
operosaeque Mineruae studi[um} aufert, Nl, 11
Liparaef nitor Hebrf,
simul unct6s Tiberinfs umeros liiuit in undfs, 11
eques ips6 melior Bellerophonte, neque pugn6 11 neque
segnf pede uictus,
4 catus idem per apertum jugientls agitiit611
grege ceru6s iaculiirm et celer art61atitantem 11
jruticet[o} exciper[e} aprum.
(Horiitius, III, 12)

1.. n .

npu.ep ( .,

zep-

. ).

2.

n z.

n .

3. .. iJpyzue
( , . n
.).

311

4. , n
UX

.. 5..

. z z

teC pm..y.
u,

6.

(Vergill Aeneidos 1-14).

(: , ).

7. ,
n pyze (
).

8. ?

. u.-?

" 9. n
?
1.0. n

u . nu,

18.

. .

Circus Maximus . II . . . - II . . .

XIX

(D Latinorum uerborum

ordine)

' , ,

. TeKF,
CJlOB , CJlOBa ,
I , .. , -

CJlOB ,.

, , ,
" ,

CJlOB

(,) .

, , ,

i, , CJlOB CJl, -

. , ,, John loves
Z1 (' ')

. . .: CJl Mary loves

jd~n, ' , CJl, ,
, .

? + + ;
ci *loves Mary John *John Mary loves,
.
, (- , ,
)

f,AaBHbIX

. ,, ,

, . CJl, , ,
' . .
n- ,

': .

. , ,
' ; , . -

314

XIX

1J.O 0
ll, 0

MOIYT

1l0

1l ll:

,
, llll C1l0

, , , ll
0C1l0 : ' -, .:
' . . C1l ll

, 0, ,
ll 1l ,
.

, , ,
ll ll ll
- ll ( ll ,

n ll 1l, n ).
ll ll ll;
, 1l ll

ll / 1l ll
, , ll .

ll , , 0
.:.:;
1l1l

1l
ll ll 1l 0

. ll ll 1l0
, 0;

,
- 0 .

ll

1l0 .

ll

1l ll
(ll ) 1l0
1l 1l 1l0. ll 1l

1l0

(5, sub-

iectum),
tum) -

(v, uerbum)

n. (,

.
,

5VO, 50V, V50, V05, 05V OV5

5-V-O

(<< ) , :r:,

, , , .
( );

S-O-V

(<< rn) , ,

; , , ,
,lI. ;

V-5-0 (<< ) , ,
( ).
,

,
.

S-O-V,

5-V-O

: (

()

(5V ~

),

(50 +--- V).

..

:
,

,
.

, ,

tqJ

(50V):

(5VO),

XIX

, .
.

,
,
:

. , .

, . n.

' .
, (. ).
cry

( ), ( )
( );
lM

(
): ., ,

' 3

.
,
, l.
,

. .
,
.

,
.
I ,

,
ro ,

. .

,11 Cl1 11 :

1)

( )

(in urbem);

, Cl1 ,

? ,
, ;

:2)'( ) , :
) (. V);
)

(pater meus);

) ,

(lingua Latina).

CI1eBa Cl10 CI10

Cl10. CI10
,
111:
11

CI1eBa,

(. . lli). , , ,

, , , Cl1
CI1eBa: omnis , ille uir, tt urbs, trs uiri etc.

ll

, ~

3 , ll 1l

0 ( )

:.-

, . , ,
ll, ,
. 31l ,
lI; C1l0, ll

;d~ , , ,
H~~aT C1l0,
, , ll .
11:

1) CI10BO : {ns ... is};

2) : { ... esse };
3) 02: {Cier ... est}.

ll 1l0
, C1lll 1l0

: ll 2

, .

, ,
,
.

XIX

11.

C1l0
.

, ,
C1l .

-11 . : ss
1l

falliix

ss?

falliix

, C1l0 C1l0 11
11, 110 , 11

. , ss falliix.
? Ss hoinu hoinu
ss? - , 3, 11
110 11 11

11. , hoinu ss.

. ?
110 C1l0 C1l0

(2

0 ),
11; 11 11

11 .

11 falliix hoinu ss.

, C1l0 11

11 11

, 110 11 (
).

11 C1l0 . ,
.: : lgntissi rdn;tis

11

Ciceri5nis i5riitii5.

11 :

{{Diuiciacus multis lacrim,s Caesarem amplexus}

{obsecrare~}}

(Caes.
, [] , .

3 . .

G. 1,51).

, '

' ( ),
,
.
,

, -, .
u.

1.

I<A ll C1lll 1l

ll ll : l1
1l I<A

' . , ( 110
) . rtin 'adductf

I inter s fidem et ius

rgn t I per trs tntissiS firissis /s
Ittis /li iri Iss potfrf posse srnt (Caes. . G. 1, 3: '1'

iurandum dant Iet

, C1l0).

. 0

: ,

(Jpyz (Jpyzy

, , ,
cabIX u

CMozym

" 2.

11 (

~) 110

ablafiuus absoltus, l1
': (is rs cognitfs) (Caesar Lablnum cohortibus sex ssidi
/rntis mittit) (Caes. . G. 7, 86). - ,
Kozopmau .
ll ll ll .

. . 3. , 11 110
ll, ll
: rf {i/l qd unit}.

n. .

-ll. , ll, ll

,11,0(, 11 llll ll,

ll llll, C1l
110. , C1l

1l ll , ll ,

ll .

<~>

320

XIX

, C1l, C1l
. Or

C1l, C1l C1l ,

C1l .

Sub uesperum Caesar {portiis claudl} {llitsq oppid6 eXlre}

iussit (Caes. . G. 1, 51). - ,
.
.

C1l0

( ).

; C1leAYe ,

ut (n),

inuersum

aduersiitlUUm, qUln )

(, ).

Caesar poster6 di . Ln lgiit ilS legi6nibus, quiis

Britanniii reduxerat, in Morln6s, qUl rebelli6nem jcerant, mlsit

(Caes.

G. 4,

8).

. .,
, .: , .
,

,
.

C1l0BY

, -

-
.

C1l0B

ll

1l

321

. C1l ()
1l 1l 11,
1l: , 1l 1l0-

0 1l ; ,
C1l0 1l ,

C1l C1l

, , ,

1l ,
, 11 1l

, ,

11 1l,

0 C1l01l 0,
.

1l 1l 1l
0 110
HL. : , 1l0 0,

1l, 11 1l
,

. , ,

, 1l ,

- ,
1l .
, C1l, 1l 0,

1l 1l0 :

, ll :

, ,

, CI1 .

. ,

- .

CI10B -

, .

CI10B

1l 1l
1l0 , .

322

XIX

, 1l0 1l0

1l0 1l0 0.

: ll,
ll 1l0 ll ;

C1l 0 (
, ), ,

0 .

1l, ll'

, ll
. C1l - 0 ll

, ll: ll
ll 1l0 0 ll

. ll
1l0

; ll ll

1l0 (, 4).

1.

, , , 1l

. ,C1l C1l 0

, ,

. C1l

0 ,

ll ll 1l.

Sed d cliirorum hominum factis illustribus et glOriosis satis hO

dictum sit (Cic. fin. 1, 37). -

, [] ., , ,, ,

( ll,
). , ll

ll, , ll
.
ro, il il il
Cil: il Cil

4 Cil

ail, . il ,

Cil il: il
BcerAa - ,
TorAa aileKo BcerAa - Cil il corila il . il -
il .

323

( ), 1l

AeilO

(<<)

rs

uir doctus,

pablica niiuis

on~iiria: . uir ,df1ctus ('', il il il

1J1) ~.doctus uir ('(~~ _ .'), rs pablica ('zo',

6l'ilro ) publlca res ('() ).

' 9
. , Marc'i frater frater

M/tc'i : ,
\~:r. ,
~~BY" , , ;

~,,!-CP( ( ,

.~>,:, ,? ,

"'1
\

' il

JI:~:, ,. bO,ttle / wine, ('bI. ~HO.), wine, bott/e ('bI.

n/ '); . eine F/asche Wein, eine Weinflasche.

() ,

, bI.: has
brought bottle o/wine ('" some wine); has brought wine bottle ('" bottle).
J;O , ,

Bq

I! ( iI il

&:ci).

pater /amiliiis, tribanus plbis, orbis terriirum etc.

terrae m6tus il iaris perltus. , '

,'

~ il , il

~~il,, ,

i (genifiuus quiili.tis, generis et al.),

il: uir {maximae sapientiae} ('

), laus {eximiae uirtatis et innocentiae} (Cic. Verr. 2, 1,56: 'CJl zo
.Q , '); il
il.

2.

:
, .

,
, .

Ta~,

[Diagoras et heod6rus] n'in { ds esse } negabant

(Cic. N. D., 1, 117)

~ (= zo
'/ ),

'

XIX

Saepe enim audbli t n nin - id quod Drit6

et Plat6ne in scrlptls relictum esse dlcunt - sine inflammati6ne
anim6rum exsistere posse et sine qu6dam adfliitu quasi fur6ris (Cic.
D

orat. 2, 194).

( , ,

, ),

n .
,

(saepe ... audlul),

; ,
,
, ('
, '),

- .


, .

3.

(. . / /
),
. -
, ,

, .

Mesopotamiam fertilem efficit hrts (Cic., N. D. 2, 130). n ( ).

Apud
(Caes.

lti6s lng

n6bilissimus fuit, et dltissimus Orgetorlx

G. 1, 2, 1). -

z.. .
ro ro, 11
ll 11:

1) 110 ll ro, a1l0

1l0rro : 'mus seniitas consultum in t, Cati!ina,
uhmns

et graue,

'deest rei pablicae consilium

nu

auctoritiis haius ordinis

(Cic.1n Cat. 1, }).

, ,

, .; n. z .,
z [zo] . .i1
<<

- !;
2) ,

, /?
: Decreuit quondam seniitus ut L. Opimius nsl
uideret n quid res pablica detrimenti caperet (lbid.: 1,4). -
, . Onu. ,

- .

Sunt et scritrs boni... (Quint. Inst. 10, 1, 104). -

...
.

BcerAa.

, ,

.
,

Pausaniii.s apparii.tu rgi6 tbii.tr

. :

[Pausaniiis] appariitu
2, 2). -

rgi tbii.tr,

ueste

diii

(Nep. Paus. 3,

u ,

,
.

Vii.nam gloriam qut srrit,

39,20). -

r ht

(Liuius . V.

. 22,

, n

. n r.

,

.
n

Ad hanc corporis firmitiitem plura etiam animt

accesserant (Nep. . 3, 1,1). -

u. .ZO .

, , ,
:
, ,

KorAa , 11 ,
: . . Devine, L. D. Stephens.

Latin Word Order: Structured Meaning and Inforation. Oxford-N. ., 2006.

, .
,ll,

, ,ll,-,ll, ,ll, .

XIX

il

yro

, . ,
-~ , il-

. - , il
il~, il,

,-

Cil

, Cil ~ () ,
ilil .

il , , ,

: .

1l !l il !

(, il )
.

Cil , t .
,

.\

3 -5 ,
1) CllOB , 2) Cll
3) 110, 4)
1..

n.

110 Cll.

2.

cn..

. n.ux , ,
..

3. z.. z. V,
VIII, XVII,
n..

4.

: zo

?'

PYCCKu .

5. ( ) z..
u, ' z.. ,
6. :

n ,
?

7. : ?

NOSCE

IPSVM

it

SCnDendo fit, ut sCnDatur,

SCnDendo fit, ut cit.
Quln tilian u s, Inst. Orat., , 3,10

, ,
, ,

.
, .

, ,

,
,
,

.
,
I
,
, , ,

, -

,
, .

: ,

:
,

, -

; ,

. ,

100 .

0-

, ,
. ,
,

, Jl

- .

; , ,
,

( nu. )

1.

(1-10):

(+ 1/- 3).

1. ?
) lnsula; ) nauta; ) m; d) s.
2.

) l; )

nox; )

d) crux.

3. ?
) haec gelua aspera;
) 6 homine flici;
) hae iuitts magnae;
d) i11is uiris doctis.
4.

~e ?
)

5.

in; )

; )

ad; d) subter.

?
, n.o :

NOSCE

IPSVM

dicunt, quod hom6 malus es;

) te hominem malum esse dicunt;
) hom6 malus esse diceris;
d) hominem malum esse dicis.

6. .

7.

Mihi ... deest:

) ni;

) ni;

) ni;

d)

ni.

?
, :
)

leg6 - redd6;
legam - reddam;

8.

) legam - reddidero;
d) leger6 - reddam.

n'

(interrogiiuit),

quota h6ra est;

) quota h6ra sit;

:
)

quota h6ra esset;

d) quota h6ra fuisset.

9. ?
:

)
)

sexaginta lrs;
sexaginta leporum;

) sexaginta lepus;
d) sexaginta leporis.

10. ?

, ?
)

quem magis amas;

quem maIls;

11.

) quem malis;
d) quem mauis.

(11-20): (+ 2/-2).

11. ?

, :
)

dixit s occidendum esse;

) dixit um occidendum esse;
) dixit s occisum iri;
d) dixit um occisum iri.

330

12. ?

) laurs; ) flis; )

13.

lepus; d)

, :
)

puer legere potui;

puero legere potui;
) puer essem, legere potui;
d) mihi puero legere datum erat.

. ?
:
)
)

duo ili milits;

duo ili militum;

15.

) duo mill milits;

d) duo ill militum.

, n :
)

ad m petendam;
ut peterent;

) qui petent;
d) qui peterent.

16. OI
?
) historicm;

concessiuum;

17.

) iteratiuum;
d) .

:
)

totam noctem drmit;

) tota nocte drmit;
) totam noctem dormiuit;
d) tota nocte dormiuit.
18. ?
:

tibi hic liber legendus est;

hic liber legendus est;
) d t hic liber legendus est;
d) per t hic liber legendus est.

) t

NOSCE

IPSVM

331

19. ?
:
)

tibi rd;

) t crd;

20.

) rd in t;
d) mihi rditus es.

, .!

) !

) !

) !

ffii;
filii;

fili;
d) filii.

111.

21.

(21-30):

(+ 3/-1).

tua cra mihi bona est;

) tua cura mihi bono est;

) tua cura mihi in bonum est;
d) tua cura mihi bonae est.

22.

:
)

23.

memento d ;
memento mei;

) memento;
d)
memento
.
,
,

..:
) s admirabam;
., ' ,) s admirabar;

) s

d)

admiraui;
admiratus sum.

24., ?

:
) urbs nomine Roma;
') urbs nomine Roma;

urbs nomine Romae;

d) urbs n Romae.

?
(profectus

25

est)

,::

in Rhodon et deinde in Italiam;

) in Rhodon et deinde Italiam;

332
)

Rhodon et deinde in Italiam;

d) Rhodon et deinde Italiam.

26.

) ms
) ms

27.

pr61ab6re;
lab6ris;

) ms

d)

per lab6rem;
lab6re.

ms d

zo . :
)

28.

in summ6 montis;
in summa montis;

) in summ6 monte;
d) in monte summ6.

n , :
)

Scipi6 iussit mllitibus oppidum oppugnare;

Scipi6 iussit milits ut oppidum oppugnarent;
) SCipi6 iussit m1lits oppidum oppugnare;
d) Scipi6 iussit ut mi1its oppidum oppugnarent.

29.

n :

SCipi6 imperauit mllitibus oppidum oppugnare;

Scipi6 imperauit militibus ut oppidum oppugnarent;
) Scipi6 imperauit milits oppidum oppugnare;
d) SCipi6 imperauit ut milits oppidum oppugnarent.

30.

ro?
)

ut;

) ;

) ;

d) .

IV. D (31-40): (+ 4/0).

31.

?
, . . .

(miiter laudiibat):

NOSCE

IPSVM

333

notas bonas h;
) notas bonas hr;
) notas bonas habuissem;
d) notas bonas habueram.
32. ?
.o .:
)

) in

duo castra;
) secunda castra;
33.

castra;
d) duo castrorum.

?
.o

(domf

n6 ju, . n

qUl ebrius esset;

) quin ebrius esset;
34.

quin ebrius esset;

d) qUl ebrius esset.

tempora, 6 6rs?
) ;
) ;
) ;

d)

35. (
) ?

) , ;
)

)
- ;

d)

6.

scfre?

sCl;
) scire;

scimin'i;
d) scito.

334

37. n6m. plr. crro deus?

) del d1i
) dl di1i
) del di1i
d) del, dl dii "
8. - ?

)
)

39.

40.

) tres partesi
d) tertia pars.

tres quartaei
tres quartarumi

pudet tui?

) i'

) i

) i

d) .

morte Verg. Aen. IY, (.

)

XIV)?
separati6nisi
d) temporis.
)

causaei

) modli

90%

1J.1J..

100%

( ,

, ?)i

75-90% -

, , ,

50-75% -

20-50% -

:
i

20%

) i :

TOro

LIVII LIBRO

~L

r 1J.

11 .

. .

E6dem ann6 [i. . DLXXVI . V. .] in agr6 L. Petllil scrThae

sub Ianicu16, dum cult6res agrl altius m6liuntur terram, duae
lapideae arcae, oct6n6s ferme pedes longae, quatem6s latae,
inuentae sunt opercul1s plumb6 deuinctis. Litteris Lafinls
Graedsque utraque arca lnscripta erat: in altera Numam -

NOSCE

IPSVM

335

Pomp6nis filium, rgm R6man6rum,

sepultum esse, in
a1tera libr6s Numae i inesse. Eas arcas amic6rum
sententia dominus aperuisset, quae titulum sepulti rgis habuerat, inanis inuenta, sine uestigi6 ll6 corporis humam
aut ullius re'i, per tabem tot ann6rum omnibus absUmptis. In
altera duo fss dlis inuolti st6s hur libr6s, n6n
integr6s modo, sed recentissima sci. Septem Latin'i d ire
pontificm erant, septem Graeci d disciplina sapientiae, quae
illius aetatis esse potuit. Adicit Antias Valerius Pythagoric6s
fuisse, uulgiitae ;:nin;:, qua rditur Pythagorae audit6rem
fuisse Numam, mendaci6 probabili accommodat~ fid.
Pr'im6 amicis, qui in r praesenti fuerunt, libri lecti;
pluribus legentibus uulgarentur, Q. Petilius praetor
urbanus studi6sus legend'i libr6s e6s L. Petili6 ssit: et
erat familiaris usus, quod scrTham quaestor Q. P~tilius in
decriam lgrt. Lectis rrum summis, animaduertisset
lrqu dissoluendarum religi6num esse, L~ Petili6 dixit ss
libr6s e6s in ignem comectrum esse; priusquam ld faceret, s
! permittere, uti, si,quod seu is seu auxilium s hr ad
e6s libr6s repetend6s existimaret, rirtur: id integra sua
gratia factrum. Scnoa tribn6s ls adit, ab,tribunis ad
senatum rs est reiecta. Praetor s is irandum dare paratum
esse it, libr6s e6s leg'i seruarique n6n rtr. Senatus
c~nsuit satis habendum quod praetor is irandum llirtur;
libr6s prim6 quoque tempore in comiti6 cremand6s esse; pretium pr6 libris, quantum Q. Petili6 praet6r'i mai6rique parti
tribun6rum ls uidr~tur, domin6 soluendum esse. Id
scrTha it.' Libri in comiti6 igne uictimariis fact6 in
c6nspect cremati sunt.
(. Liuius. Vrbe Condita, XL, 29.)
"

uulgiitae ;:nin;: -

n. n

n ( . ) .,?
: ,

siim,

1)

siimpsi, siimptum, ere

11, ;

2)

dii, id,
i,

iectum, ere 11

, lI,

ait -, -

()

imdurt, r, r,

II . . .

ct, ,

operculum, i n

a1I

arca,

Numa, (Pompilius) 1l,

ere

Antias, Antiatis

iiis iiirandum 11
lapideus, ,
mendacium, i n 1I0

, ,

ini, is

Petilius, i 1I,
plumbum, i n
poUiceor, poUicitus sum,

auditor, ris C1Ill,

m, nis ,

dl,

probabilis,

1)

2)

comitium, i n ,

n-

stus,

Pythagoricus,

C1l0,

uinxi, uinctum, ire

u, -

quatemi, ,
sCnDa, ,
st, ,

sli, sepeliui (sepelii), sepultum,

1I

disciplina,

iis ,

cultor, ris lIll

decuria, f ,

Pythagoras,

rem,ui,tum,ar

duii,

, ,

, 1l

sepulcrum, i n 1) 1l; 2)

xistim,

aui,

tu,

are

slu,

ll

experior, pertus sum, iri (+

.)

solui, solutum, ere 1)

1) -.; 2)

2)

-.

)~1I

frm

1) ; 2)

liiniculum, i n ll,

inanis, ,
insum, fui, -, esse 1)
-.;

is,

2)

scripsi, scriptum, ere

tS, is , lI
tot ll
uestigium, i n C1I
uictimarius, i

2)

uulg,

iulu, uolui, uoliitum, ere 1)

;

, ;

urbiinus,

, , ;

2)

aui,

1) ,

ll,

tu,

are

Valerius, i a1I, .

NOSCE

Q.

HOKAI

IPSVM

337

FLACCI CARMEN 1, 9

Vides, ut alta stet niue candidum

S6racte, iam sustineant onus
siluae lab6rantes, gelque
flumina constiterint aciit6.
5

10

Dissolue frigus, ligna super 6

large rep6nens atque benignius
depr6me quadrimum Sabina,
6 haliarche, merum di6ta!
Permitte diuis cetera qui simul
strauere uent6s aequore feruid6:
deproeliantes cupressi
ueteres agitantur 6mi.

Quid sit futiirum cras, fuge quaerere, et

quem fors dierum cumque dabit lucr6
15
app6ne dulcis am6res
sperne, puer, neque tii choreas.

20

D6nec uirenti camties abest

m6r6sa: nunc et campus et areae
lenesque sub noctem susurr'i
composita repetantur h6ra,
Nunc et latentis pr6ditor intim6
gratus puellae risus angu16
pignusque dereptum lacertis
aut digit6 male pertinaci.

quem fors

dirum

cumque dabit = quemcumque dirum fors dabit

aciitus,

agito,

um

1)

2)

atum, are

, ,lJ,

1laBaT;

f
f 1l,

nitis, ii

h,

compono, posui, positum, ere

prompsi, promptum, ere

Iignum, i n 1) ll; 2)
lucrum, i n, ll
merum, i n ll
morosus, , um , onus, eris n ,
omus, i f
rtin, acis 1) ; 2)

drii, ripui, reptum, ere (+ dat.)

, , -.
ZO-.

2)

oT1laBaT

Sinus,,um

Soracte, is n , zo
spe~o, sui, stum, ere

digitus, i
diota, f

. )

um

proditor, o~s ll
quadrimus, , um
repono, posui, positum, ere 1) 1laBaT;

lateo, latui, -,

stemo, straui, stratum, ere 1) ll;

'2)
sustin,eo, tinui, tentum,

focus, i
fors, (fortis) f (
.

C1la-

cras
cupressus, i f
droli, (atus sum),

feruidus,

2)

lnis,

2) ll

, 1l0,

benignus, , um ll1l0

drom,

um 1)

lacertus, i ( . ),

ll;

angulus, i ll
appono, posui, positum, ere 1)
area,

intimus,

sng.)

susurrus, i
mo .

C1l

frigus, oris n
gelii, iis n

Q.

HOKAI

'haliarchus,

),

uireo, uirui, -,

, ll

FLACCI CARMEN 11, 20

N6n usitata tenui ferar

pinna bif6rmis per liquidum aethera
uates neque in terris morabor
longius inuidiaque maior

NOSCE

IPSVM

339

5 urbls relinquam. n6n ego, pauperum

sanguis parentum, n6n ego, quem uocas,
dilecte s, 6
Stygia hir unda.
iam iam residunt criiribus asperae
et album mtor in aIitem
supeme nascunturque lus
per digit6s umer6sque plumae.

10 lls

iam Ddl6 n6tior Icar6

uisam gementis litor,a Bosphori
15
Syrtisque Gaetiilas can6rus
ales Hyperbore6sque camp6s;

20

m Colchus et qui dissimulat mtum

Marsae cohortis Dacus et ultimi
n6scent Ge16ni, m peritus
discet ir Rhodanique p6tor.

absint inani fnere i

lucmsque turs et querim6niae;
compesce clam6rem sepulcri
mitle superuacu6s h6rs.

thr, eris zp. AJX,

biformis, , ,
"
Bosphorus, i , n. ,
canorus, , um
clii.mor, oris
, ,hibui, hibitum, r
, , l

cohors, rtis f
Colchus, i ,

iu)
dd1us, , um,lJ,,
!" .

Daedalus, i ,lJ,iIA, .
zp

,diligo, li, ltum, ere ,

dissimulo, ,ii.ui,
.

(. )

compesco, pescui, -, ere

Dii.cus, i ,lJ,, '(dop.

a~,

ii.re

fiinus, eris
Gaetiilus, , um ,

340

Geloni, orum

re1l0Hbl,

gemo, gemui, gemitum, ere ,

Hiber, eris

(. )

Hyperboreus,

um

zp. m

,
,

icarus, i , , n

CblH

, , n

,

um

n, , ;
n. a1J.

moror, a,tus sum, ,

ni,

sanguis, inis
Stygius, , um zp. m
Styx, Stygis f zp. , n,

inanis, cro
Iiquidus, , um
Iiquor, oris
Maecena,s, a,tis ll

Marsus,

peritus, , um
pinna" f 1.,'
pliima, f
potor, oris , ,
querimonia, f a1J.
resido, sedi, -, ere , -

a1J.

supemi! (, inferni)
superuacuus, , um ll
syrtes, ium f , ,

onaCHble

turpis, ,
u1timus, , um , C1l

umerus, i 1l
usita,tus, , um 1)
ll;

, cro

2)

ll

notus, , um

1.. , nu..

nz.
2. , C1J ,

nz.. ,
.. .

3. u.
4. ( )
n , .
zp....ux z (
, , .
. .).

5.

, (
).

6. : , -

NOSCE
,

IPSVM

II, 20?

341

7. :

1, 9?
8.

, .
9.
, n z
.

1.0. ,

pyzu .....

~~~~~~~a~~~"~K~"~~~~~~
~~~.~~~~~&~h~~~~~~~~fu~~~~~~~

'q t1'q (1';) ZI';)

l1' 01' 6';) 8' L. '

9';) ~'q ","' (';) z';) 1 :.! 1m I.La1LLQ

nnu

, u.. .n ,

1 .

. .

, ?

... 1j 0&
i

"(V6)0'~ &Y1X7t!I ("(VE1:CXL

..1LO 1:0 ", !O'"tL

'tfi

CPUO'EL 1:0

YL"(V(o)O'xO!LEVOV.
Ggius Nssnus,

De Anim., XLVI, 96, }81

:
, .
-, J1

CJl
, CJl ,
Q 2
,
.

,
,

, , i

, , ,
,
. ,

-
. ll :
, CJl

J1 , '
' Jla , CJl
. ,
,
;, Jl -

1 ll. '

ll. ( 1. ,

96, }8)
2 Swan
1994-

XLVI,
,
,
. Mastering Windows Progrcimming with Borland ++. Sams,

344

, -

,, . . , .

Kpyrax

. ,

Toro,

Aopora

- ,

, ,
, , , ,

- , ,

rAe

Aopora

6r, ,

rAaroAa,

, .

6r

CorAacHo . (1:1),
&v apxfi,

-, o

. . , o
,
,,. -
HO- , ,

, ,

, , ;

TorAa

,
, TorAa
, ,

Bcero , -

,
, ,

rAe rpaHb,

Ie
,
, , . , ,

345

, 11

, , .
, 1l0110

(1l

11 ),
C1l0; 11
11, 11 ,

11 110. ,
.

11, ,

11 11 ,
, 11

. ,

; 11 ,

11 11
.

, 11 11 ( 11) , ,
? 11. ,
, , 110

(, )

110 .

11 ,

~ 11 ,
C1l 11. , , ry

11 11 11
, 11 11

, 11.

? 11,
11, 1l?
. C1l11
11 . 11,

11. 11 , 1l
11 ,

. ll ll
; ll 1l

: , ll, 1l
ll C1l

150 ,
C1loBapHoro

. n

.. , , C1l 1l
ll

C1l0BO '',

, .,
, ll ll 1l.
ll . ll

, , ,

.
llll :

1)

1l0, ll ll

C1loBa 1l 1l0 , . .
''; 2) 1l0, 1l MOry

.
, 1l 1l0,
1l .
ll

: 1l0,
ll ll ll, ll
BO-ll1l0,

C1l0B,

ll ( ,
.), ,
ll ,
, 1l0 ll,

C1loBapHblx

, .

,
C1l : ,

ll -

, 1lll 1l
1l .. , ,
1l0, ll , 1l0ll

1l0 , , . .

1l0

 ,,?

347

ll

-
8-6 . . . ll C1l

ll

, aJJ. ( C1l),
.

. . . ,

ll ll 1l0

4000

1l.

ll aJJ. (ll
ll ll ll

). 1l ll ll
, ,

ll. 1l0 .
~ ,

, , (

) 1l0: 1l0 ,
, 1l0 ,
, ll

; 1l0 ll (, , ,C1l

, ). ll

, . . ll

, aJJ. ll . .

. C1l ,
1l , ll

ll , ll ll, - ,
' , 1l , ,

. , , ll
.. ' ll" ,
1l1l

ll

-,

1l0

ll , ll
.

aJJ.
. , C1l C1l
(, . ll,

ll) ( ll

).

,
. , , , ll

. -
.
Cll aJl ,

l1 .
(.

., ., 198), l1 . .
(.,

1974)

. (. ., .,

1980) , , . .
. . (., 1984).
. . Cll
( , .,

1987),

Cll .

m , ,

[] []?
,

. , (
)
,

, .

, ;

,
. ,
,

. ( )
.

[siserou],

- [tJitfero], - [tsitsero].
XVIH . .

( ,

1l . .).

restitutus

349

modus pr6nuntiiitus

(cr cr1l )

1l cr

craB1leHO .

KOBoro

ro :

AOllroT,

[] []; ll

ll; ll Cll

[ts]

(Cll

. :

[t]). S
Caesar [tsezar], poena

[pona], rati6 [ratsio], Lafina [latina], tristia [mstia].

1lIlll,,

1l0r.

11 , 1l, ,
?

1l, , 1l0 ,
crOPOH. , 1l,

, cr1l,

1l0, .. 1l
1l C1l , .
,

craAa

cr1l 1l

cr 1l, 1l ,

ocoQeHHo 1l

, zo
n,

'.

1l
. , cr Xe1l1lbBar

1781

. :

, C1l
? 1l 1l: :XVI 1l
, 1lcr

1l0, .
1l0 C1l.

cra1lo

, 1lcr

, , llQ
,

cro
1l

, 1l 1lcr, 1l 1l -

C1l; C1l0,

350

., , ,

. (

, ;

.) , ,

: ,

[t],

, - , -
- , -: ; ,

, , - -

,
, . ,
:,

,! , ,
, my? ,
. ,
,

0'1: ,

' , .

.
:

XIX .

. . , . .
.

: ls ()

populus

(). ,

,
-;,

-, r'' '',

'' ''. ,

; ,

-;-

. (

/0/

//),

, zo/

.. ,
, , ,
, (
);
, -

 "?

351

1l0 ll (-----),
ll 1l 'll C1l0ll

ll (1l0). , ,

ll //. -
ll (ll
);

C1l0ll
; ,

zo ll : ,
, C1l 1l0 I 3z,

/,

//; C1l ['] []

ll,

1'0

ll llll ..,

// /' /

. ,

ll ,
; , ll

( , ),
.

( - );
( MOry 1l, ll
).,
, [] []

MHoro -

( ), ( ), (

), ( rAaCbl) . .

q // //,.
, ; 3l1

-
(ry): // - ', // - ryJi. (
4 ,

rAe

.fy/

, //.) ,

'// /0/
( ), //

/0/

). .

. ', 3 ro , , [r],
[R]. , , [r].

352

. ll,
. 1l

(.), , ll

. ,

ll ll

; .,
n.; ll
,

. ll

1l0.
1l0
: , 1l

ll C1l, ll
1l0 , , 1l
ll

ll, ll ll
. , ll
ll 1l0

ll

,
, .

Cll ,

, MOry .il.il 3
(. . . . .,

1985)

.il

.il . . .

(.,

1979).

, , .il .il

1l 1l 1l0 ll
ll , 1l0

ll, 1l?
ll ll ll C1l0

, ll
: ll 0,

ll,

1l

repta

ll. 1l ll

ll

littera pr6ducta ('') cor-

(''). , ,

ll 1l 0 1l0
,

ll 1l, C1l,

1l, C1l0 ll .

 ,.?

Toro,

(1lO) llro

, ,

rllaCHoro.

ll

353

ll

(. ); ,

or :
ll , ll
1l0 ll

rllaCHble.

1l ro.

1l0 ,

ro (ll, ,
), , ll ,

; ; (<<ll)
, ll

1l . . .
.,

(, , .il)
MOIY ~ .il

.il, ( .il .il .il

)

, ,
ll , ro ro:

, ll cporo
a1l, ll .
uu.u. C1l ll

1l (.

rllaBY 1)

ll ll

(.

rllaBY XVIII).

ll 1l0 ll

MOry .

, , , . . . . ,

, ll 1le1l,

e1l, 1l ( llro)
. , . , a1l,

Bcero ll 1l0 ll:

ll ,

. ll, crll

rOB

1l ll ,

354

ll. :4. ,
1l

C1lorax 1l

1l .

C1lora

1l 1l 1l

C1l0,

1l 5 .

II

1l r 1l
? 1l CTO.l1KO , CKO.l1KO
?

0 ,
.
, : 1l

(.m/.m), 1l (npzzamblnp-
m) . . ,

1l , I1l
. ../ . ( 1l )
1l faciebamlfc'i, 1l
. : , 1l

1l , 1l 1l
. , 1l ,
( ), , 1l,

1l ( a1I. 1l 1l). ,
, 1l 1l,
, 1l

. 1l
, .

4 , (. 11, .

),
.
5 - ~ ~

laghu).

MOry 'm.'
'

(guru

, , ,

/ ' '.

'.zu', '

355

l1 ,

?
, ,

1 .

(), ;

, ,

. , , :
( u )
:

1)

, 1lo

(mmu).,

2)

- ,

ll
(,
C1l ,
;

1l

egli,

1l

- esso).

. :
, , 1l
?
, 1l

?
; ,

,
.
, 1 :

- ,

( ). - 1lo

- -

. ,

, .
ll
,

356

1l . C1l
1l . . 1l . .

.
, C1l ,
1l

1l: ~ . ~

1l, 1l :fI

.
a1J. ll? 1l yr
ll?

1l 1l0
C1l . 1l
1l0, , 1l : , , ,

1l,

1l .

' : 1l
1l ,
.

110 ll
: 1l0 1l (, ) 1l1l
1l, 1l ll, ll,

[w),

[i)

[u).

, l- 2- - 4-
I<f 1l . 1l0 1l0 ll
.

: 1l
1l 1l .
1l 1l 1l 1l

C1loBa

C1l0-

C1l ,

, 1l , ,
. ,

1l0 1l
, -

i,

- .

, C1l 1l

, , C1l

C1l0BO

1l0 1l1l , ,

-ubus.

1l 1l-

357

1l0, ll

1l

(IV .)

(VI .).

, : , 1l0

1l0 lo

1 -2

1l0 , ll

, ll 1l 6 .

ll 1l , : lo
ll ,

1l0 ll .

110' r ?
ll , 11

Hero

l10?
ll ,
: 1l0 1l0 ,

0 ll

ll . 1l 1l0 1lo ,

ll - 1l. 0 ll1l
ll . , 1l0

ll ( , ll
), 1l0 1l 0
ll . ll 1l ,

11Ji ll , , ll,

ll. ll1l0, ll
llI 0 .

, - m./.

plr. ,

: rp .
. . .

1l0 . 1l0
1J. ~ ll

ll lli

: ' .
ll ll, .

6 . .
1998), .

(.,

" m

ll0 r ,
, rll ll0 r
:1- 1J.?

(nomina agentis) ll
l- 1l0,

. C1J. ll
: 1l

C1J.OBa,

(t = 1tL)'t~~, nauta =
"'Ot6't)~7), ll a1l0 ll
(scrwa). C1J.
ll ,

-*r (p~'t(j)P, .
,

orator); ,

C1J.OBa *- ll

, 1J. (6t't)~ ,

HK~ ~(Ot f, u.a), -

ll ll

, ns. ll

C1J.OBa

C1J.OB

ll ll

(Vq)l;),)'tOt

.).

C1J.
ll , , C1J.

. . ll0,
,

nomina agentis -

C1J.; , ll,
ll C1l0-

(-*r)

C1J. . -

-*r,

-*.

IV

1l rllacblX

ll (

rllacHoro),

gen. plr.

ll

7 -7)

.-. *,

l 1l0,

'ttX\l7)

Mouaoc

359

.uuu, . 11
11 ., . 0-

11

MOIYT 11 C1l,'

11 uuu

. 11

[r],

XVIII.

11

.
l{9: l

-. 11 11 :
-<UY, - . 11

(-),
11 , 11,

, , , ,
lM 11.
1l0 ,

-
11

110

r, . .

-iirum

-iirum 1l 1l0 -asom,

11

u, 11

(<<-11)

1l0

r.

[8]

11 , , 1l

, 11 1l
( C1l 11 -- )8.

[8]

C1l 1- C1l0-

, , , , 11 C1l11:

"'uOt<lUV ~

MouaalUv ~ Mouablv ().

11 1l0

1l0

[8]

. , , -

11 11 ,

dfuum, Aeneadum,

n,

fnjerum,

deum,

11.

, . ( )
,II, .

generis, fls-Jlris, [5]

8

C1IoBa,

ro

[r]

genus-

,ll,

, . , ,
(<<) , :

r l-
uestrum),

. .

60

aJJ. .
.il.i: m-,

es-se.

~.il -se; aJJ.

-, C.il .il, C.il C.il, .iI

. , C.il mu.

(<<rho)

' '.

V
ll - 11

ll

qUi, quae, quod

haec,

hoc?
. C1l
. , 1l ,
1 -2 . 1l0 , 1l0
ll -,

1l ll . ,
~ hanc

*ham-c, ll h6c *h6-c .

. 1l0 ll
. . . . .

haec.

, a1l0

quae,

, .
; , ,
.

qUf, quae, quod 1l0

:
1 -2

, - .

, ~ A1lll

quem,

quam, , , ,
- !
: qUI (=
qu6), . . qufs (= quibus). ~,

ry

. ,

quis, quid

1l0 a1l 1l

3- , ll

qUI, quae, quod -

. a1l .

, .
TO~, quis hic .
.-.

*qWi,

..bl. ,

..bl

- . .
quis

. ;

.
-, . ,

"~'
, . .

wer,

who,

quis

11
?
(rnin) ,
, 011 . .,

, ll .
ll

ll, ll, ll

. . ,
, : ll

1l

reflexlua
interrogiitlua et

rsniili (.),

(), dnstriitl (),

reliitlua (-), dtriniitl (

possesslua (), indjinlt (n
AHHe)~ negiitlua (). 1l0
),

: ll

ll 1l
, 1l.

: quis? ? - ll (, ),
qualis? ? - llll (,
), quot? ? - C1lll (, )
. .

, . 1l0

(. ll. 20.1.).

~F.a

go, tu, nos, uos

SUl (-..)

me'i, tu'i,

1lF.a

F.a

nostr'i, uestr'i*
meus, tuus, noster,
uester;
suus (- ..)

quis, quid ? ?

qUI, ua, quod KOmOPblU

qui, , , -

qutins

quam .
quando (
ubi

uter
qut.
qualis quotus
quantus
.
quantus -

qUI, , quod
,

is, , id , ;
i, , ud ,
iste, , ud , ;
hic, , hoc ,

quis, quid (),

undeomyiJ

quo(rsum) 1

I quomodo ,

ttins ),

tam, adeo, i
tunc (tum) 1
;i

, zo

tot .

hint

( )

i11inc, istinc

talis
tantus

hu

qUI, , quod (),

ita, s'ic

m, inis
nihil (nullius Tei) n

>

nullus, ,
neuter, , ,

nullomodo

= nfl

ipse, ,

,, ,

idem ;

totidem .

aliquis, aliquid --

aliquis,

quisquam, quidquam
quis, quid (..)** quisquis, quidquid ,

quispiam, quaepiam, quod- quotquot, quotcumque

piam -.
.
qufufs etc., quflibet etc.,
quotuscumque
quisquam etc.)
u.

qufdam*** etc.
quisque etc.
qUfcumque etc.

etc.

aliquod

quantuscumque

uterque etc.

zo

qUiiliscumque

unusquisque
. 20.1. . '

nunquamH
nusquam Hi
ibldem mtU
eodemmyo,
indidemom
itidem

qutiSCUI

quamwsetc

quandcu

aliquando ~
alicubi zOe-r.
alicundeom
quoquo
usquam nOf
ubIcumque

uu 20.1

1. ,

110 l1

, .

2. ,
1l0 (. 1l ).

3.

ll , 1l0
(. 1l

4.

IV).

C1l C1l0:

i. nihil:

nihili ll nihil;
ii. idem: 1l0 , quidam,
- idem (, +- *isdem) idem (n, +- *iddem).
5. :
*)

' cl1 ll

sui;

1l , ll, ll

ll ll

ll , 3- ll,
, 1l0 ll ll;

**)

ll

-
C1l0BOM, si: Siquis adhiic
istic meminit Nasonis adempti (Ouid. Trist. , 10). - C1l

quis, quid

1l 1l

***)

quidam, quispiam

1l0

1l0, C1l 1l

(cuiusdam, quibusdam). , , -d- - -n: quendam (. sng.

.), quandam (f,), quarundam (gen. plr. . ,
nOm. sng. n. (quoddamlquiddam), C1l

1l ll.

ll

: .

, ,
(pr6n6mina aduerbiiilia).
, , ll
ll ll :

!
, ll 1l0

, ll .

, ll

ll .
, .

 ,,?

1. n, nihil (-), nullus,

neuter ( )

', ', ' ( , )'.

dixit '
neuter ager '

: n
',

nulla rs

' , ',

'.
N (

quisquam)

ll,

ll: n

mortiilis

' ', n

ciuis = nullus ciuis

' , '.

2. quisquam, quidquam (-)

ullus, , u ( ) '() -

', ' -' ,

.

Neg6 ante mortem quemquam beatum esse praedicandum. (=

, () -

) .
, .

51 quisquam, Cat6

sins

fuit. -

, , , . ,
, :

, ,,.

Sine ullii s. NB:

sine aliquii

' - ', .. '

! '.

"

3. aliquis (aliqui) -

'-', '-', '

' ,
,

( ,
).

Librum tuum alicui familiarium tradere potuit. -

I ,- (
, : ).

Sunt aliquid mans: ltum n6n omnia lmit, / / lridaque

effugit umbra rog6s (Prop. 4, 7). - (
) - - (= , ,

ict6s

): ,

66

aliquis
si, nisi, n, ,
, aliquis
quis: si quis ' (-)', n quis ' (-)

' ..

Videant

suls,

quid rs publica dtrimtl caperet. -

,
- (. '-. ').

si quando etc.
aliquis quis 11 11 quispiam.

-:

4. quidam - '', '', '', '-' aliquis, ,

:

homo quidam

' (-) ',

mulierum quaedam

' '.

Libros tuos cuidam

fmiirium

tradidit. -

, - () ( ,
, ).

11 11

ro 1111 11
11.

Praecipuum quendam amorem (Cic. Off. 1, 11) -

quiidam celerit1ite - -

11; inrdill

. 11

Cll

, Cll ll
: Etenim mns ts, quae ad hiim1init1item pertinent, habent quoddam commiine uinclum et quasi cogn1itione quiidam inter s continentur (Cic.

Arch. 3). -

11, , 110

11ryp, ( ) , ,
.

5. quiuis ' ', '', quilibet ' '

(unus) quisque ' '
ns n (' ').

Quisque :
1)

sua sunt uitia

);

2) x :

quod temporis ad uiuendum datur,

6 dbet

esse conten-

 ,,?

tus

( ,

);

3)

optimus quisque ( . ), quintD

quoque nn ( , .), decimus quisque ( ).

. ,

: MOry
.

VII

1lrll

oAHoro,

? 1l 1l

TorAa

?
, .

,

.
, . (. )
,

, ,
~ ~ , ~ ;
,

( -/-, . . 1-2 .)
;

, , :

.. barbarus, , . ~&p~ocpo~ (m, ,

(n).

, ,

, -:
, ;

(r ~ *rg-s).

. .

68

, : nu..
, n' nu..
?

1 -2

-r, -ra, -rum: *acris,

acer, acris, acre
*acris. -'
.
,
.

.
,

(dis,
, sins,

entis -

dfuitis -

). . ,

/
,
:

sapient + s sins,
-nts- -

( -) ; ,

*sapient, -nt-
-ns- , , .

diuess (+- *diuets).

ar11
, , m

, 11, ?

,,

nu.?. ,

).

, , , ,

 ",,?

; ,

- ' -
, .
, ,
,
,

. . , . .

bonus:
melior, z.. ~\'tf. ( 1Lf.(~CJ)V), .

. .

l1 10

.
,
- (l1 ?) ,

. ll , ll ,

. . ro
( > (.,

1967 (2001.

r- r

r / r ? ,
r?

r 4- .

-.
-

-i,

1 -2 .

: suauis () +- *swiidw-is: . zp.. j8-~ .

~: (svadu-b); dnsus, , m (z): . z. 8<-~.
4-
, -ns:

anus, us

longim-

VIII

r ? -
- rAacHoy?

-nt -

370

, ,

: . zp.

O\/'t-W\/

() ..

: , .

1,5).

animant-um (
Lucr. rerum nat.,

,
,

, ,
(. .

ablatiuus absolUtus).

(. .

),

-i;

, -, ,

~ -1 (. .
),
.

plr.

-is,

-s

, , :

urbis

rs,

amantis

nts,

iicris

iirs.

, , .

-s: - ,
.

! pollicitf sese

factrum ( factriis)

omnia (Cato, Origines, V, 1.5)?

- , 11 ?

, ,
. ,

-urum

, .
.

. . ,
-

 ,,?

ifactus)

(dat. finiilis) esom

facturum.

371

esse (*esom): *factu

, .

:
, ,
.

illl i ss facturum

( factur6s)

omnia

( , ),
: Credo ego inimicos meos hoc dicturum (. Grachus
apud Gellium, 1, 7, 7). - ,
. Hanc sibi m praesidiO sperant futurum (Cic.; Verr., 5,
167). - , .
, ll
Cll ll . .
ll (

2001

).
,
ll .

l1l0

~ ll m ?
!

ll
,

ll

: , , ,
ll.
ll --:

ll ,

scripsi. ll ll
- tetigi.

: ll ll

, llll ll

1,

n1. ll :

ll ( !). ll

ll .

372

, J

re

. ll

,
.

ll
....:
,
.

....:
, ,

, ,

..

, , .
,

(,

..: ),

,
.
nn ...
, , ,

ro
(<< nnz. ). ,
: -
,

TorAa -

: quodque ego semper optiibam dis
immortalibus (Cic., Cat., 3, 4) - ' ( )
'.

373

.ll 11
?

. , ! Nec uidisse sat est... (Ouid., Trist., 3, 10,

39). - 1lo .
, -, ,
ll ;

, ,
- ,
ll:

Habet mt6rs ( immerit6) Cremuti lIbertas, quamquam circumcisis quae dixisse ! nocuerat ... (Quin. Inst. Orat.,
10, 1, 104). - ( , ,
) ( ) [
] ; , (

..), [] , r , [

] (<< ).

rsns

XI

indicatiui

, , , ll

rsns

indicatiui

,
. .,

going go to school tomorrow

( ).
, . ,

~I
.

Cras exspecto Leptam (Cic., Fam., 16,23, 2). -

Lentulus Spinther hdi apud ; cras uiidit
(Cic., Fam., 25, 14, 11). - ,
. Quamquam ad t cras niO ... (Front6,
Ad Caes., 4, 1, 2). - .
.

, , : -

374

(11

.). ,

lingua Lat'ina cotidiana -

, .

1l yr , ,
? , ?
, . , ,
n

optiitiuus) -

(modus

. ,

uu

(modus dsidriitiuus) -

; , ,

-es-. , :
. ,
,
:

. .

:
, . o
, . ,

,
: ( ),
( ). ,
, ,

uu,

 ,,?

375

cr ll . ll

ll --, ll ll
. , ll

-erii-

llll

esse

. ll

--. C1l ll ,
C1l 1l0 , 1l0
.

1l0, ,

ll .

ll -1-, , C1l , ,
, ( , ,

-OL).

C1l0 , ll ll

ll - , ,

, .

sim, uelim

. ., .

, 9 . ll

-eri-, ll .
, -1- ll
:

Umlaut:

wurde. Uml-

aut

: ll

*wurdie,

1l0 [] (~[),
, ll , llll

. C1l

rbl",f;OE (),

*rlk-o-i-te.
,

KorAa

cr ,

.
corAaCblX.

wurde

, . .

APyr

cr

''
, .

BMecro

ro

, , ,

zp, Cil

, , n.,

1l, 1l

i.

.l Q
, , . .

, ?
?

.ll, , .ll
, .ll

, 1l ~
-() , ~ ,

.
,

, ,
:

, ;
, , :

(),
()

.
q: , ,
, (.
), ?

, ,
u.
. ,
; , , ,

, , ,

. , ?
? 1l

XIII

.ll
,

377

! ,

. ,
,

ut

consectiuum. '

?

,

ut,

''.

, ,

. Ci1 i10

ro:

, ' '

'',

sstlrnt,

ut

hsts

ut

PYCCKOro ~.

consectiuum:

aud'ire possent.

Tantum cliimorem

~ OkU

, , (= n ,
.z. ).
, '

',
n,.
.

: ,
(.

XVII),

: ,, =

,, '(n-,> . l) .
,

qu'in 1" ';

, .ilO .
'
, :

, - ' i-
( ).
q Ci1
,
ro
. (. .)
,

;
.

TaKoro

Cll11

n..,

KOTOPOro

cporo.

1111,
1l 11, C1J.,

,
C1J..

Legi

misSI snt,

qI pet~rent = ,

11 .. 110
,

11 ,

11 C1J.

( /, nnu.).
11
, .

,
11

11

.ilro
.il ry . .

.il (.,

1997).

.il, .il
.il Cll ,

. .ll (
; ., 198). , .il , ,

.il Cll.

( ). 110 , ~
11 11,

C1J., 110 ,
-11

11

11 11 1111 .

, C1J. = t + .

= qI + .

, t
1l , 11,

qUI -

379

. ,

ut

(, ,
)

o 1

:
,
. ,
, ,

.
.
.

.
, .

, .
.

-,

. ,
,

.
,

~:

XIV

.ll r ?
.ll?
,

10

uIrs,

: Vt dsint
tamen est laudanda uoluntas (Ouid., Pont., l, 4, 79). -

110 l1, of!o l1 l1 .

Cl1 ,

ut

Cl1, Cl1
. Vids, ut alta stet niue candidum Sct
(Hor. 1, 9)? - , l1ro ?

80

,
,

. ,
KOlO-. -.

, , d ,
rii

. .

, ,
, ,

, ,

-
(dat. poss.)
(dat. (in)mm.).
'

. ,
? ,
'?, ?

?.
, :
, , .
, ,

: , ,

, , ,

,
. ,

(blis i),
? ?,
. ,

lnstrumentaJ.is,

- limitati6nis.

 ,,?

1l ? ll 11 -
11 ?

1l
( , , . 11
11

,-

VII)

11, , .
: , , ,

, , , m.
. , 11
11 11 ,

11 .
:

11 , 110
11

, - 11
( ' -)

all

12

. -

all : ( n. ),
( -.), (),

( );

11
),

(),

( ),

11

(), 11

(),

(), 11

110 11
(),

11 ' ( ). 11
,
,

-'-

, 1l ClJ., 11

11, 110all, , all

11. ,
11 .

, , ,

11

11, all ll

, .

, 11 all (
),

( -

),

( ).

,
, ,

,
; ,
.ll,

. ,
.ll
.

, : ,
'',
(.ll),

(. . , .

uezo) -

. ,
, -

. .
, ;

,
.ll , (
, ),
. ,
.

MOr1l0
rllarOlla ,

ll,

rllarOll queo

mll

1l C01l ?!

qu-?

, .Il ,
.
6;

qu-

, . .

que6

 "?

rAaroAoB . rAaroA nqu,

rAaroAa qu.

nubl.

que it (' ' = );

nequit ( ).

rAaroA,

rAaroAoM

rAaroA

nqu.

, (

ro n-: nsi/si) ,
ro

rAaroA

qu,

KOTOPOro

XVI

, , ,
.

AoAro ,

,
,

eight ('8') OAHOro .

, eight TOro

, :

-gh- ,

ApeBHero roTCKOro

. . ,.

( ),

ro

. 'u

oct6

, ,

ox'tbl:

l)'

[h]l1.

*kt. , -

11

lI, ll

ll,

ll. ll

1818 .

lI , 1l01l -

1822 . .

: . ..

centum '100''' - .. Herz.

..

hundred,

..

(cordis)

,
-.

. ~

(a1?ta), .-.

'.

.,
. 12 , , :

1) 2)

..
.

. ( ),
( . ..

oct6),

centum ( Cllll),
, , 1I ,

ll ,

satam -

Cll '100' -. , ,
MOry .

MblCllb, .-. 1l0 ll

: , ll , 1l
, 1I ,. ,

lI cor () -
.-. [k'] ' lI
. , lI

cruor

[k].

, 1l .-.

- .
CllO-

lI u. , lI

qUfnque.

ll ll,

Cll 1l 1Iacc lI

lI11, 1l
Cll lI 1Iacc
ll , .

Cllll!

12 [] - nuu ll, . .
, [], lI , ~ nuu.

 ",,?

"',

C1l0Ba.

(!), , .

. :

cxalpha

'B~bta

..,m

'1::. 8 delta
& psilon

;,' z ~zt'
H'1j t

,," )'8 tht

'I'L it "
:' '
, lambda
', IJ.my

[] []

Nvny

[n]
[ks]

~Xl

[]

[g] [1)]
[d]

000

n!

[]

[]

prh6

[r], [rh ]

[d]

(J

[]

[]

micron

(;) si

[s]
[t]

't

AOllroe

[t1']
, [1], [1]
[k]
[1]

tau
u psilon

[]

[]

[kh]
[ps]
[] AOllroe

' si

Q (,)

[]

[5']

'

. 20.2.

. ; ll C1I, (J - .
. lI l'.
' , lI , C1I
/ :

gamma [1)]
{&YX!lpcx - ); [d] -, , ll
roe : C1l [z].
,

. [, , , , , , , ", , ,' , , , ,
',' , , c~ ,. , , , , ] :
, .

, ,
.

' .

CXL

[],

OL

[],

tU

[],

CXU

[au],

UL

[)

tL

[ei];

: OU [] tL [~]. :
[], - .

.
, l : & - IYcoe []; & -
.; - (), -
(), fi -

(-

86

).

;,
, .

, , . '
yapeH~e

: (J)W~

[pho6s] '',

(J)w~ [p"6os] -"'; 't6Ilo~ - '', ' "'OIl6~ - ''.

, .

-,

;
.

, ,
:

[h],

, qAHaKo '
, ~ ~ ;>;

, .

1) - : "Il1J, ~(8,
'1tWVt, ':Apoc'to~, N(xocv8po~, N6vvo~; : 't'v,

u't't', eEOYVt~; : 'llv, ''t'; }jOC1t(J)w,

', (v8; : '(~; :

(Il~, et6xpt'to~, M6axo~, (; : iu,

1:0(J)7j~, Eupt1t(81J~, et08EX't1j~; : 'Apta'to(J)cXv1J~, "t
~t~, t~IlWV, vv8;,

2) ~ - : 'Hp680't~~,

eouxu8(81J~, Btvo(J)wv, u~t, t68w, U't; :

'1 aoxpoc't1J~,
'

'
uatoc~,

8'tV1J~, '""",l1ttpt01J~,
,~
"taxtV1J~;
L.11Jlloa

: 7j~, 'V~(llv8, 'Avoc~tIlEV1J~, u86~,

'tt't, 1J1l6t't~, 1:wxpcX't1j~, 'tWV, 't't.'t1J~,
Z~vwv, '1t(U, W't't'v~;

 "?

-3) ' , : '~, 'A't'tLX'l},

<UL~, BOL<U'tLCX, >.L, "1t.L, .1t6VVj, 'j"L~,
AbtX<UVLX'l}, L~, '8;
4) : ~1tcXp'tj (
xe.8CXL!l<Uv), 'AGi'jVCXL, 6LvG, 'U!l1tL, ~upcXxouaCXL, Lj't~,
"q;., L'tu'l}vj .
.

, Cll

CllOB

. , , . Cll
,
.

,
"

, Ol

. qp -

.
\
.
; , ecn .

, ,
, '.
, ' ! ! '<?

'~ . '
-.

r 11 11 iI!I :
1.. . L13u.. u. .,

1995 ( .).

, ! , tC .
, 3 .

, :m: ,
' cry-.

, : Q, YAbrype
ro.

, 2. . . .U . ., 1997 (- .
1911). I, ' . 3

Qu .

-
( , ).

88

3. 3. . . n. (., 2002).
(, 1999). .il
, .il .il\> ,
, , AOC'I)'l1HOCb .il
.

4.
.

CepzeeKo . . . ., 2000 (l-

. -

1964).

, . . . . 3.il.
.iI .il C.il ' '
.il, .

5. . . .. '., 2002
( .). -, .
, ,
.iI.iI

.il .

r 11 :
1.. cu . . .. .,
2004 (l- . 1942). .
, .il .'.il

pe.ilaMe. .il, .il .il

e.iIJI .il

C'I)'l1 .il

. .il
.il .il.

2. u.m, .. . (. .).
., 2003. .il (1998) .il
C.il.il .il .il
. , .il

, .il,
.il C.il; .il :

. .il ,

.il .il .il

, . , C.il

.il.

3. . .

. ., 2000.

. ( C.il),

. C.il ,

, .il .il , C.il

.il (.,

1970) -

C.il .

, , .il
, .il.

4. , ( 3 ., . .). ., 20022005. ( cry)

ll , , ll-1l01l0.
.

11

Cll

1. . . . . . l
( ). 4- . ., 1975.

, I ,

. 1l ro, ll
1l.

2. . . . . .,
1998 (n 3- . ., 1948). 1l0 1l
, 1l

. 1l

, . ll e1l,
ro ro
.

3. . . . . .
.,

1953. ro

ro ro .

TPOHCKOro

ll ,

ll ll .
, 1l0 1l
aJ1.

4. , . . .
. ., 2001 (l- . .-., 1960). 1l,
1l 1l01l0ro-1l,
, Il , . , ,

, APyroro ll ll ro
.

5. , r.. .
(. . . . ., 1950.
OAoro ll ; ll
1l, .

TPOHCKOro,

ll Il

1l0.

6. , . . . ., 2006. Il
Moero e1l Apyra . . . C1l

ll 1l 31l0
Il , ll

ll lI C1l0.

390
Toro,

C1l

~01l0

TOro, ll
COBpeMeHHoro .

1l

1l0:

~. Aamuh.cko-cr (. 50, 000 ). . . .

. 2- . .,

1976.

ll-

C1I, C1IeyeT ro llcry..

ro 1l , ll

: OTC1l0K , cporo

.2.

C1IOB . .

em. . - . (

n 9-ZO .

1914

.). C1I,

1l 1l, ro 1l C1l

e1l .

3. Oxford Latin Dictionary. Oxford, 1968 (

n.).

ll C1I, C1l

. 1l
1l , ll .

4. '.u

. -. . ., 1903 (

n, 2-ZO u. , 1900).
ll -ll C1I ro
1l0. 1l , ll ro 1l
ro ll .
ll cporoe

OI:'C1Ill, C1I 1l <:

ll ll.

r:

'

~. xu. . . .

., 2004. , ll '
, . ll ll 1l
ro ,

a1l . C1IeAyeT ~
ll .

2. ..u, . .
(. .). ., 1980 ( .). e1l ro
ro ll C1I ,

 "?

391

, ,ll,rollro 1l. ll ,ll, ll

, ,ll, ,ll, ,ll,ll .

11

ro

, ,' -

. ,

, (

) .

~.

. , '
110,

, . .

,
. ,

MHoro - -.
2.

HeMHoro ,

110 110-

, ,
.

3.

110

( ro
): Cll ~

, .
.

4.

, , . . 11

,
.

5.

}')IQfo .

ero'

' ,
.

6. 11 kakoro- HOBOro 110 ( rAaroAa)

110 ,

, , ; -

392

crll ,
0.

7. , ll.
8. C1l, 0 ,
ll llll , rpOMKO cr
, ll ,
0 ,

9.

TeKcrax.

ll

TeKcr,

1l0,

ll ; , C1l

( 1l)
, , ll 1l.

10. TeKcr, ero rpOMKO. 11 llcr.

u.o, bl fopZOHbI.

VI . .

-
( 1.000 )

autem;

ur; ( )

sed

aBrycT Augustus, , um (mensis)

ABryc Augustus, 1 ; n. .
Iiilius Caesar (aris ) Octauiiinus
Ar ( ,
n, ,

Atticus, , um

( 3, ..

.)

onis
(,) Asia, f (maior);
- Asia minr (ris f)

Athena,
(ados)f

f, Pallas, adis

Atheniensis, ; (
) Athenarum (gen.)
( ) Athenae,
arumf
Athenienses, ium

gammn(),

iI (. ' ')

acropolis, is f (. -im)
Alexander, drI

A1IeKcap

(356-323 . .,

, n. )

Alexander Magnus

a1I. ,
Ar ( ,
,

Antig6ne, es f
anfiquus, , m
( ) AnchIses,
.i1.i10 ( , nu, n1 u )
iI

inis ; Phoebus,l
AprIlis, (mensis)

sine (+ abl.)
tacitus, , m; silens,
ntis
demens, ntis; (
) Insiinus, , m;
mente captus (, )
.ll

.)

ll,

auia, f
turris, is f, specula, f
ry cursor, ris
calamitas, atis f ();
malum, 1 n (); res (rerum f) aduersae (bl

( , npaBblU
) Arar, Araris (. sng.-im,
. - /-1)

.i1.i1
(
, ,
)

llrh,

ntis

Bellerophontes,
(

aproHaBT argonauta,

, ,

bI .

725 . .

.)

Aristodemus,

) ti,

.ll inglrius, ,

( , 109-32 .
.) . mniustticus (1, )
( .
)

Attica, !

bl);

Infamis,

um

(,.

(,

imrnortaIis,

,.

394

proelium, I n; pugna, f,
arma, orum n
.llr bonm, I n; salUs, iitis f (- "
n ); C.Il

ceptum, ere;

(.)

dat. duplex

siimpsI, siimptum, ere; (,

nebl) iO, cepI, captum,
ere; expugno, auI, atum, are (

.llr

gratias

'

ago

(egI,
ere)
.llr gratia (+'gen.: -.)
.ll beatus, , m ','
.llai proximus; a~ u
.ll3 () uicInus,
, m; .ll - propior, ius; (
) propinquus, , u;
ris,
1l splendeo, splendI, -, ere;
( ) flgeo, flsI, -,
ere; ( , .Il
) niteo, nitI, -, ere
.ll () daps, dapis f, (
) ferculum, I n
r deus, I ( 1
ctn,

dIues, itis

iacio, iecl, iactum, ere;

conicio, iecl, iectum, ere (
); iacto, auI, atum, are (
); - iacio
(iecl, iactum, ere); mitto (mIsI,
mism, ere); ()
iacto (auI, atum, are); (=
) ruo, , -, ere; praecipito,
auI,'atum, are ( )
Briitus, I ; (85-42 . .,

) .

liinius Briitus AlbInus (I )

res (rerum ' ftrae;

ftrum,In
bos,

bouis mlf ( )
celeritas, atis f, ulcits,

atisf

VII); opulentus,

, u; - -. ( )

sumo,

' )

rl

abundo, auI, atum, are (+ .)

dea, f mIlitaris,
.ll magis; plUs; - Bcero maxime

celer, celeris, celere;

uelox, ocis
sum, fuI, -, esse

(n

.ll .

.ll

magnus,

, u; (

);

timeo, timuI, -, ere (

etI, -, ere (

metuo,

,
);

uereor, ueritus sum,

-l<?>>,+. -I<?);

, ,

bl) immanis,

Bin(+acc.

);

dOmUSi

riis, humus .

interest, refert

matrimonium, I n; conniibium,
I n ( zp )

frater, tris
(

nlt; AJ1 -

(.

XV);
nihil interest,

minime refert
uasis n (plr.

us,

1, )

( ) iO,

ere;

XIV

maior, iUSi , - Bcero hoc

prImum est, hoc caput est
I
magnae
grauitatis,
auctoritatis; grauis, ; .

horreo, horruI, -, ere (

); u, -, -, ere (

. ' ,

cepI, captum,

suscipiO,

(zp nblX

cepI,

Bacchus, I ; LIber,

Thyi.as, adis f
Valerius, 1
barbarus, 1
barbarus, , m
(. ) Vesuuius, 1
(= , ) aetas, atis f, (
ch, f,

) m, 1 n; (

.)

saeculum,l n

395

= ', [] ' u.
' '

aetemus, , m; immortalis,
perpetuus, , m

();
()

.
.

uideo,

aspicio,

sl,

dl, ulsum,
spectum, ere

. n3

m. ) ,-

magnus, , m; -
_maximus, , m; summus, , m;
praestantissimus, , m (

( .,
)

nus, erisf
corona, f
,

70-19

. .) .

Ver-

gilius (l ) Maro (onis )

ret; t

( )

fidus,

, m;

fidlis! ; (n., nu.

certus,

, m; ctus, , m;

() urus, , m

hilaris,

laetus,

ere; perspicio,

f,

inuoluo,

n
diixl, ductum, ere

ul

[-wl], uoliitum, ere;

indiico,
diixl, ductum, ere ();
intraho, traxl, tractum, ere (
, )

possideo,

1 n
(

(,

; (nbl)

uniuersus,
totus, , m (

, m;

z.a

v);

p/r. n.); quidquid

(=

mni

cunc-

, m;

(.

bl )
perpetuo (); -

(,

trim,

1n

gnm,

imperium,

n.);

();

- in (sub)

z.a )

sessum,

-..)

potestas, atis f

sdl,

(+ .); habeo, habul, habitum,

ago, g'i, actum, ere (~ - llO);

- , llm, gr (gessl, gestum, ere); - .ultam (per)ago
(g'i, actum, ere), tam consiimo
(siimpsl, siimptum, ere); -
sermonem habeo (habul, habitum,
); - , ffii, fci,
fectum, ere (+ ut obiectluum - .
omnis,

( .)

n. );

tus,

creul,
spec-

cnminl do (dedl, datum, are);

- culpam refero (t, latum,
ferre)

);

u, uris

sxl,

tum, ere

(+ .:

, m (

.bl )
dii,

(.,

( n )

I.ll (

.II

crtum,

I clpa, ,

);

;
(

1 n;

-..

potestatem m
redigo (g'i, actum, ere);
- sub potestatem (imperium)
c~do (cessl, cessum, ere); potestafi
incido (cidl, -, ere)
repenfinus, , m; subitus, ,m
l ( ) sum, , -,
esse; , , crsum, ere
();
-

elephantos Russia gignit

gero (gessl, gestum,
ere)
I gen. ; InI1.i.taris, ; - tempus (oris n)
llm

-
lli; - rs

zo)

(rei j) mt1i.ris;
disciplina ( j)
mt1i.ris; - ..'lO llu,
1 n (in ll esse); - .
cr

dux, ducis
reddo,

: .
(. z.a

(osurus), odisse

XV)

(ex)orior, ortus sum, lrl;

n1i.scor, n1i.tus sm, 1 ()
miles, itis
bellicosus, , u;
ad llm promptus (, u)
I llu, 1 n; - -. ll

(+ .)

nu.azzo:

, llu Pilni;
- llu

ere);

gero (gessl, gestum,

- . -. llu

(tull, 11i.tum, ferre + dat.); bellum in (, itum, lre); .i1

- llu indlco (dlxl, dictum,
ere + dat.); - llu
nfici (fd, fectum, ere)
exercitus, us ;
- copiae, arum f
BO.l1 lupus, 1
lnfr

( )

commUniter; omnino; (=
) gener1i.tim;
(= , )
Uniur8; n
.zz

(Uniuersus, , u
omnis, ): d r Uniuersa
passer, eris
portae, 1i.rum f; () u
luae,1i.rumf
Bocebodo

l1 excl1i.mo, 1i., 1i.tum, 1i.re;

concl1i.mo,

l,

1i.tum,

ediico, 1i., 1i.tum, 1i.re

( ) ascendo,
scendl, snsum, ere (+ .); orior,

ortus sum, lrl

didl, ditum,
ere; - reuertor, reuerfi, reuerfi;
redeo, , itum,lre
potest1i.s, 1i.tis f;
facult1i.s, 1i.tis f;
, -
ow,

(,

Bpar hostis, is ( ); inimlCS,

1

()

l q

(quae, quod) nocet;

noxius, , u; -,
, nocul, nocitum, r (+ dat.)
I tempus, oris n; aet1i.s, 1i.tisf (=
); - post tempus;
- aliquamdiU;
- parumper; - tempus
consumo (sumpsl, sl1mptum, ere)
BcerAa semper
; breul (tempore); paulo
post ( )
recordor, 1i.tus sum,
1i.rl (+ . zo-, -., + +
. -., -.); reminiscor,
-,1 (+ . zo-., -., + gen.
-., -.)

surgo,

sul, surrctm,

ere
l

1) '

-. ':

obuiam sum

(+ dat.); obuiam fio (factus sum,

fierl + dat.); 2)

'

-.': ui ,

dat.); 3)

itum, lre +

'

zo-.':

ceptum, ere; -
t in portU accipiam;

iO, l,

1)

. .

1; 2)

'

'

obtingo, tigI, -, ere (+ dat.

-.); 3) ro
-.: conuenio, uni, uentum, lre
(+ ; +

+ .); 3)

, : occrro, crrl,

cursum, ere; pass. inuenio, uni,

uentum,lre
ascendo, scendl, scnsm,
ere (+ .); orior,
ortus sum, lrl

(= ) quiuis, quiduIs;
quilibet, quidlibet; - quisquis,
quidqid;
qulcumque,
quodcumque; omnis,
r irrumpo, riipI, niptum,
ere (in + .); inuado, uasI, uasum,
ere (+.)
I insi, nis f;
- .

absolutus

a1ter, era, erum; secundus,

plr. n.
foedus,

r nu.az

turpis,

(nbl),

(JlC), obscnus, , (

nbl)

Gaius, 1 .
Ga1lia, f
ra1l1l GallI, orum
ra1l1l Gcus, , um
alI11

(. 248-18 . ., z ,

,um

BY.lla

uulciinus, 1 (.-.);
n. mons (-ntis )
flammas eructans
ingredior, gressus sum, 1
( n bl., in + .); intro,
auI, atum, are (+ .);
herI; hestemo di; -
herI uesperI

ilism
rAe ;

( nymM)

Hannibal,

qua

r lticus, ,

r ltiI,
.ll
u,

um

orum

nz

24.08.79)

Herculiineum, 1 n
( mou

us

lig, lgI, ltum,

ere;
ere; (
) creo, , atum, are;
coopto, auI, atum, are (augurem)
1l uado, uasI, uasum, ere
dlig, lgI, lctum,

rl:

damno (auI, atum, are +

.) d peciiniIs repetendIs;
- peciiniarum repetendarum reus (reI )
m1l nfi, fcI, fectum,
ere; (nu) exseqor, sectus
sum, 1; dfungr, fiinctus sum, 1
a1tus, , um; ( )
magnus, ,
extraho, traxI, tractum, ere; , licui, licitum, ere
02-. -

(blaHab)

397

(-.)

grdir,

gressus sum, 1; d, uasI, uasum,

ere; , iI, itum, ; (
) obuiam prodeo (iI, itum, Ire);
- z-. niibo, niipsI,
niiptum, ere (+ dat.)

zy )

Germania,

!
m6 exitium,I n; rnicis, iIf
r.llaB I caput, itis n;. (.)
dux, ducis ; prInceps,
cipis ; - z-.
praesum, , -, esse (+ dat.);
prIncipatum (+ gen.) teneo (tenuI,
tentum, r); -
2-. praeficio, fcI, fectum, ere
(+ dat.); praepono, posuI, positum,
ere (+ dat.)
r.ll prInceps, cipis; prImus,
, um (= ); summus, ,
(= ), maximus, , (=
.) nz
.bl ,

, firmissimus (argumentum), Infestissimus (hostis); -

rci, inprImIs
r.lla3 oculus, 1
r.ll I : - l ait; -
ut fama est; fertur (+ .
+ inf); - titulus talibus
uerbIs scrIptus erat; C.i10 - uetus rrm [est] +

-
.

+ tnf; est in prouerbio + . +

tnf
r.l1ll

fictilis, ; fig1mus,

um

r.l1 I altih1do, inis f, (z.

) profndum, 1 n; -

imo pectore
stultus, , um; ineptus, ,
um (, );
iniitilts, ()
Gnaeus, 1 CN.

r.l1yn

(nu
)

if

IX-VIII

. . .)

mrus, 1

ropa mns, ntis

Horatius, 1
,

pirum, 1 n

rodo, rosl, rosum, ere

perdo, didl, ditum, ere;
uerto, uerfi, uersm, ere (rem
piiblicam)
r.ll ulO, Ul, atum, ; spatior, spatiatus sum,
ry iinser, eris
r

nm,

();

loquor, lociitus

sum, 1; ( )
dlco, dIxi, dictum, ere;
inquit ; -
-. agitiJ.r (d + .)
roA annus, 1

r pirus,
()

( )
zo'

: <<Vnisn?

Vnt. n

? - ;
etiam, rt, ita est, sic est;
-. - affirmo, Ul, atum,
are (+ .)

()
; (

65-8
Horatius Flaccus (i )

. .)

Q.

(. z XII); az.
,

.i1 ( ,

age: dlcage
,do, dedl, datum, dare;
praebeo, praebul, praebitum, r
(npeaOCa/WImb);
tribuo, tribul,
tribiitum, r'(., )
etiam; uel ( n
: uel sapientissimus
ar potest);'quin etiam ( );
- ... quidem (

672-640 . .) (ullus)'stilius,

: n

dolor, oris

maeror, oris
- . n

();
.

ropoA urbs, urbis f, ()

pidum,ln
rcr
'imperium,
1
n;
dominatus, iis

rel ,piiblicae
(gen.); piiblicus, , um
r ciuitas, tatis f, (
) rs (rel j) piiblica
rp Graeci, orum ;
Achael, orum ; Achiul, orum
; DanaI, orum
Graecia, f
rp Graecus, , um
rp miniix, acis; dirus, , um (=
doleo, doIUl" -,
lore afficior (fectus sum, 1)

a.ll, a.ll ( n. z

;'

deinde ();
- ? et quid postea? quid

tum?

(n

) Drus

(Darlus), 1
dono, ui, atum, are
duo, duae, duo; -
pliir.lia tantum

zo z

, )

rp

domum quidem
'- " - ')

r;

do-

nl,

Ulginti

-
i1As

399
)

Diuico,

ianua, f, ( , )
ualuae, arum f, (

onism
ferus,

, .bl,

r (u.o n
. .) Digens, is

404-323

fores f,
aula, f, palatium, i n; gi,
)

( )
ull, f, ()

, u

moderator, oris ; ct,

orism

gero (gessi, gestum, );

persequor (sectus sum, i +

() spatium, i n; (n,ym) interuallum, i n

.Il I longitdo, inis f,
cr - hasta sex ds
longa (,. z XV)

. zo-, '

11 .bI n

uirgo, inis f
I actio, onis f

z.,

,; cr -

llum

ll0

')

,;

-.)

gl, actum, ; ( -)
facio, fci, factum, ; conficio,
fci, fectum, (,
); efficio, fci, fectum, (+ ut

obiectiuum: ,
l

() -

ante (+ .); (n.o )

usque ad (+ .)
uirt11s, utis f
.ll uirts, utis f
.ll -. contentus, , u
(+.)

documentum, i n
diU; longum tempus "

.ll

1)

cr,
2)

.); (, )

opus, operis n
.ll Delphicus, , um
Delphi, orum ,

Dmsths,

,)

-,

, nm

coniug.

is (i)

n, -

est (
oportet (), dt

bIX ,ss

,),

(); .. z

domus, us f

xv

( ,.

z ); () ds, ium f, -

dis, dii
r pecnia, f(

sng.)

riis, riiris n ( ,); uicus, i (.bl

arbor, oris f
ligneus, , um
audiix, acis
u catulus, i

IDI

(bl

cr

periphr. pass.: legendum est (

VIII); 3)

.ll (
)

, , -

cr: d, dui,

(, .,

(384-322, . .,

n'

(+ . = )

()

(n, ) s,

rei
in ; u;
- s militaris; (n,
, ) negotium, i n;
(, ) factum, i n; facinus, oris n (.); , f

f,

ad (+ .

);

ago,

domi; - in domo, domi;

estne dominus intus?
- domo abest; - domum,
domos (, ) ire
' admitto, misi, missum,
; committo, mIsi, missum,
-?

); concdo,

.me.

cessI, cessum,
- (= n-

(z);

400
.)

sino (slul, situm, ere)j

prohibeo, l, hibitum, r (+ .
+ inf. -.)
Aopora , !
ar, orum n

gen.

animus (1,

anim (,
I() fmo,

l,

; -

1i.tum,
1i.ra ffim1i.ns

(Catull. 64,393)

(-. , zo
. .) . n
cr

()

impetro,
l, 1i.tum, ; adiplscor, adeptus
sum, l; proficio, fci, fectm, ere

(n.z

r Aegypts,

)j

( )

pertineo, tinul,
-, r (ad + .); tting, tig'i,
t1i.ctum, ere (+ .)
dlgnus, , um (+ .:

1/

Aegyptil, orum
solus, , m

(z.a

V1~jnicu~a,um
ll

Slj - niSl
edo, dl, sum, sse (edere, z.a
XV)j comedo, dl, sum, erej (
) uescor, -,1
uehor, uects sum, ;
proficlscor, profects sum, 1 (

zo-.)

f,

()
m; ()

anfiquus, ,
uetus, erisj (n

piiscus, , m
amlCUS, 1 ; (,
) famili1i.ris, is
( ) alter, , m; (
MHOZUX) alius, , ud (gen. sn$' alterius)j - uterque, utraque,
utrumque
quercus, us f; - nex,
icisf
I () cogito, a'i,
1i.tum, 1i.rej (n.z) puto, a'i,
1i.tum, 1i.rej arbitror, 1i.tus sum, ;
crd, didl, ditum, ere (,

nz)j (, n
)

existimo, l, 1i.tum,
reor, ratus sum, rlj (
) sentio, snSl, snsum, lrej
-? quid senfis?j cnseo,
;

cnsul, cnsum, r (

zo ,

Europa, f; ur, s f
Europae (gen.)

. .)

n.)

etiamj -

nondum

f; cupidit1i.s,
1i.tis , z-.)
miseret (+ . +
gen. +

quod)j

1)

au1i.ritia,

() !
ll

autemj urj tamen ();

2) ll : tandemj - ?
quousque tandem
ll opto, a'i, 1i.tum, 1i.rej appeto,
pefiul, pefitum, ere (
-.)'

I ()

sacrificium, 1

n; sacrum, 1 n; (

zo z ,

) hostia, f; -
immolo, a'i, 1i.tum, 1i.rej sacrifico,
l, 1i.tum,
crdlis, ; atrox, ocis

) anim, !; (

('', .

( -.
, , )

mus, 1 ;

ani-

zpo ) anim, f;

umbra,

n);
)

gr1i.uis,

-
I

uIuus, , m; - cr

anim1,

iilis n; animans, ntis n

anim1, alis n; fera,

incola, ; oppidanus, 1

1) : I, ,
uictm, erej 2) n :
hat, aui, atum, arej inl, coluI,

cultum, ere ( )j
uersor, uersatus sum, iirI (<<
, nam)
sds, tis ,

griis, gris f

(z.a )

3
()

post (+ .); trans (+ .);

(= ) (+ .)
ciira, f
obliuiscor, oblitus sm,
i; bliinI d (dedi, datum, dare
+ gen. .-.)j memoria dn
(posui, positum, ere + .)
nfici, fci, fectum,
ere; ad fin dii (diixI, ductum, ere); - ad fin runi
(nI, uentum, Ire); Kora
bellis nfctis
ll armIs parta
(rum

m, opus)j - (

an;

sum,
fin

(z)

1I

in

fin n (posui,
positum, ere); ad fin perdiico

r1l

() pnsum,

(diixI, ductm, ere); fini, iui, itum,

Ire; nfici, fci, fectum, ere (ll

( )

liquidus, ,
uIta, f, aetiis, atis f

401

n);

aui, atum,
potior, pofitus sum, Iri (+ .
''); cu, aui, atum, are
(); i, I, captum, ere
(oppidum, urbem)
cras; crastin di
ientaculum, i n; prandium, i
gn,

n ( ,
)
ro niiiti, nis f, cr

- niii, ui, atum, are (contra

rem piiblicam)
coniiiratus, i

);

terminor, terminiitus

( )

(habui, habitum,

finij ( )

pass.

ni, nI,

entum, ire;

ntum

h
aI<1llO nliid,

cliisI, cliisum,
cliisi, cliism, ere; -
in h (habuI, habitum,
), ntin (tinui, tentum); -
in carcerem mitt (mIsi,
missum, ere)j - ()
nfici (fci, fectm, ere),
ctinm (foedus) fci; - (+ in
+ . = .-.) Insum, Infi, -, inessej nsist, stifi, -, ere
ere;

incliid,

l, lgis f, (cmem,
) fas n. 1.; ()

iiis, iiiris n
cu,

aui, atum, are;

miitum

siim

(siimpsi, siimptum, );- (

bI kaKUM-. )

pass.

cii; () stud, studuI, -,

(+ dat.)j , exercui, -,
(artem, medicinam)

aJl1l

( )

CommentiiriI

(rum ) d ll Galli
( ) cid,

cidI,

casum,ere

) dfend,

.z

fendI,

fnsum,

( )

ere;
tueor,

tuitus sum, tunj tg, ti,

tctum, ere
lepus, oris
, ui, atum, arej (
) ll, auI, atum, ;
Alexius

pellor, uocor;

nmn

mihi

li

402

est;
(-aris) ?

0?

qui

sts omatus; caelum

astris omatum
I stll, f, astrum, i n (
u.o); sidus, eris n ();
- palmas ad sidera
td (tetendi, tnsum, ere)
() fera, f, bestia, f,
( , )

lu, !
; h l
ultd,

inis f, siinitas,
atis! ( )
I ual, ualui, -, r;
-!

slu!

-!

uiuat!

(: slut!);

.ll.ll agricola, ; lus,

, im
.II

terra,

ager, g
( . ); solum,
i n (, ); humus, if(KaK
); telliis, iiris! (
n , );

clarus, , ; illusum ();

; tus, ,

1)

, : sci,

,sciui, scitum,
ere

lxi, letum,

nsci; intllg;

incertus
2)

);

4)

(scius),

3 ,

-.IIq :

linguae Latinae
(philosophiae) peritus sum; tim
Ltin loquitur (loctus sum,
loqui); hiimaniirum rrum
priidentissimus fuit
.i1 magnus, , ; aliquantus, , ,('mop' =
' n'); haud mediocris, ('')
.ll aurum, i n
.ll aureus, , ; auratus, ,
()

dns,

dentis

et;

( ) 1.

) ,

-que;

sum;

: !

ere;
gnitum, ere (

s, ui, tum,

atque

);

,ni ( 2- )

ire; intellego,

); traditum (rditum) est,

fertur (, );
inter mns stt (

lis, (,

( - -.

(: ,

, );

, tris,

perf cii, i, ceptum, ere

(. XV);
proficiscor, profe-

ii, itum, ire

()

ctus sum, i; ( n,'n

) progredior, gressus sum,
gredi; ud, (uasi, uasum)" ere
( ); (
) disd,

ere; -

cessi, cessum,

susidi, uxili

didici, -, ere
compertum h

uentum, ire + dat.); (

praetereo, ii, itum, ire;
labor, lapsus sum, i
() + .

(habui, habitum, r:

() dlig, lgi,

gnsc, gnui,

, ,
);

perf

dis,

( );

, -.

sse,

aui, atum, are; ignarus, ,

um sum (+ gen. 1+ . + inf); -
ll uult ss; 3) ignr,

uni (uni,
)

letum,

ere; ( )
aui, atum, are (nsulm,
rgm); t, aui, atum, are (
gurem, in senatum,
r,

); -

-
: dictatrm di

ere),

(dixi, dictum,

strm lg (lgi, lctum),

Augusus

(i

Caesar (aris

),

intgm, flainem rd

284 .

(didL dium, ere)

() ruti, nis

f; igns, ium ; 30 mns igns

ll

. .

; -

n .

eriipit

I (

absolutus

VIIl) ,

imperium, i n;

) us, , ; gnius, , ;

(+ , +

rs

est,

-, um

nstt

in; ()
;

praeclarus,

11

1)

. ;

ni 3)

))

2)

(= '',

per

licet;

n )

rugn

(reiJ) publica Rman

rei f (familiaris);
bona, rum n (''); fortnae,
arum f ('',

rs,

illustris,

exsilium, i n

(<<lJl

rlgti, nis

);

f (<< n

aliter

nnumqum;

r I icundus, , ;

(in exsilium) ll, puli,

pulsum, ere; rlg, aui, au,

3ll anfiquius

propter (+ .); causa (

+ gen.)

dis,

didid, -, ere (
aui, atum, are (

); trt,

n, )

ll

aut

();

uel

1I ( ) llias,
(n)-

h,

habui, habium, r;
est (+ dat.: mihi est liber); ( ,
) ha; rt, aui,
atum, are; gst, , atum, are;
ar, carui, -, re
.);

quaesiui, quaesium,
ere; ()' t, pefiui,
pefitum, ere
I ars, artis f; (',
' ) scientia, f;
- ars rhtri; ars dicendi;
- artificium, i n
( ,

) Ism, s

aetor,

ris ;

petitor,

ris ;

I- II

(+

()

, adis f:

interest; rfrt (,
XV); mihi icundum est (
); curisus (, ) sum (

qur,

( )
-

interdum;

( ) liquand

specum,

rsici, sxi,

ere;

rtim

(+ gen.)

- sl, solisum, r '

imperator, ris (
); princeps, cipis

rrum

scriptor (ris
auetor, ris ; historicus, i

);

1) n

: rs (rrum

J) gestae; 2)

historia,

f;

3) mop : his

( );

h;

toria,

us

annaIs, ium ( ,

( );

memoria, f; -
riam rd (didi, ditum, ere);

n);

4) n :

Italia, f;
Hesperia, f

aJ1

tus,

qualis,
wn

( ),

quan-

( ,

); qutus, , u ( m,

1)
: ad (+ .: ad ); in, uersus (+ .: ' ':

in
2)

.i1

ar . n

Roam

erga,
bonitiis erga patrem, in

-.:

.:

; .

uersus);
ad, sub (+ .: sub

stntins,

uesperum); 3)

); -- aliquis, aliqua,
aliquod ( sl, nisl, n
quis, qua, quod); quisquam; quispi-

thg

(thag),

inisf
I tting,

tigi, tactum, ere;

srrs); n

rtin,

tinui, -,

- -. n

in (+

(amor patris)
Caucasus (-os), i
quisque ('
,); omnis, ('');
quilibet (' '); quiuis ('mo

-.)

(ad +

.);

quidem,

HeCeHHbI.

nn, ');

(doctrfna
quidem fuit Chrysippo praestantior - ' ,

()

1)

arbitror, arbitratus
swn, ari; d, didi, ditum, ere;

- Toro,
quod explicatluum (.

nn');

ll)

'

pass. uid (uidi,

uiswn, : uir bonus esse idtr)
supplicium st1 (st1mpsi,
st1mptum, ere) d (+ .)

llu

2) ,
, ':

1)

.i1

quod,

('

?'):

quemadmodum; qui

Cassius, i

; -

(i n) Cassianum

.i1
, .

108-62

. .)

(i ) Catifina ()
KaTY-.Il1l (

1 .

n. n);

l t1gi, nis ;

n); - (-)

qudam d;

2)

.i1.i1

2-

Valerius

Catllus

(. .,

ut

. .) .

(i )
Quintus, i

L. Sergius

Q.

sica, f (

lI ( .. ,

( n

. ,

.me.bIX = ',

69-30 . .) Cleopatra, !

'):

quam;

.i1

tamquam

();

lI (

sict;

, ,

, )

3)

quasi

ut,

, ); ... ...

(' , ');

ita, sic .. .item

tum
ut ...

n );

4)

ltmnstr,

1) : quand;

2) : cum (.
Xlll); n

(',

')

ut (primum), u, simulac

liber, :

absol.: bellls

nftlS

PYCCKO-f1 Il
('

~'),

mendiicl n quidem dicentl

rdi5

(' ,~

',

');

- cum (iteriitluum:

XIII); qutis; 3) --
aliquand; unquam; - unquam;
lim (~);

KoropTa cohors, rtis f

Korob unguis, is
dux, ducis

imperator,

commentum, 'i n;

intrprtati, nis f;

()

finis,

is ; n'

nua~ trus (, ~),

ultimus (, ), n eX1ens
(euntis: ): in extremo libro
(' ,), nn

exeunte

('

');

( n

, 115-53) .
Liius Crassus (1 )
~ curuus, , ; incuruatus,
, 1.; prauus, , (
)

rt, f; rt, s f

ris

K~aCe rus, rubu'i, -, ere; (

) rus, rubul, -, ere

()

san;

scilicet, n;
() etsl ... tamen
.
extrmus, , ; ulti-

t>.II,I uolucer, cris, cre; alatus,

, 1.

Kcepl(c rxs, is
"' quis; - aliquis ( 51,
ni51, n, - qui5); quisquam;
quispiam; .
nOCJ..

.}r qu; quem in locum; -

qucuqu;

ququ;

aliq; ququam

.
.}r.II humamtafi praed1tus
(, ); doctus, , (~);
erul.1'itus, , (~)

rt; ()

mus,

, ; (. )

finalis,

.ll nsul,

is
equus, 1
hasta, f; lancea, f (n)
.II nauis, is f; nauigium, 'i
n (); - nauem
nsnd (scend'i, snsum, ere);
- nauis longa;
- nauis oneraria
s, bouis f; , f; (m.
) iuuenca, f
breuis, ; curtus, ,

( )

qu'i, quae, quod (.

V, XIII); uter, utra, utrum ( ,
v); quotus, , (

pulcher,

chrum;

frmsus, , ; ( ')

amoenus, ,

11
.II"- labyrinthus, 'i
.II,,- laurus, iis f; laurus, if
.II. laureus, ,

11.ao~ ( )
Lac()nica, f

.iUti Latium, 'i n

.II~B leo, nis

.II~r() lgi, nis f

.II~l"I1 ( ') leuis, ; (
HOC11tu) facilis,
..ll ( 71 . . .,
1 u~) .

lius Lentulus (1 ) Sura ( f>

11.~c silua, f
11.~Ta..... ul, aUl, atum, are; ulit,
, tn, are; .II suis,
; uoliins, ntis
11._ -n~ ( ,
ont' );

num

(:

rtl ); Sl

(mOJ\IJKO , n,
lt

-
'' '');

- ... 11 (
utrum ...

n)

an (SClre' cupio, utrum neris, n

' ,

m!JI

) Amrs,

')

1l~

1)

~1111

(. ... .):

libenter aliquid facere; studiosus

(+ gen.) sum
11 amatOrius, , ; amoris
(gen.); - 311r (

aut;

11

2)

11

inis f,

amor, oris cupido,

11s

() diltus,

(-., -.) n aH-;

litterae, arum f,
litterarum monumeta (orum n)
1l 1) fciS, ii f ( );
uultus, 11s ( .,
m. ); os,
oris ,n (. ', ': ~

1l

.,

-quam, -libet, -uis (

. n.)

Macedonia, !
Macedonicus, , ;

paruus,
paucus, ,
a1l inf.ns, ntis , f
11maniulus, i
a'

, ;

()

(156-86 . .,

n.

);

, ) .

- 11 uult noui
(notum, 'nosse); 2) = ''
nomen, inis n; dignitas, atis f
1l . .

110 alcs, is
llYY1l1l (106-56 . ',

n.

n. )

Licinius L11cullus

L.

rius (i )
Marcus, i .
Martius, , (mnsis)
mater, tris f
ml, mellis n

'

11 Lna,
ll: L11cius, i L.
11ym

(=

) nus,

modus, i

; (

) mns11r, f
mortuus, , ; dfiinctus,

, ('n', '')

melius; potius ()
11ym optimus, ,
1l 1) 11 ; , amaui,
amatum, are (.,
, ); diligo, lxi,
lctum, ere (.,

Mesopotamia, f
locUs, i ( p/r. -

. .

(<< ,

,
,
, ); carum habeo (habui,
r); 2) , :

habitum,
dletr,

atus sum, ari (+

.: 'n

. . -.. ');

(= ) , maIui,

-, (z. XV); praefero, tuli,

latum, ferre; 3) -.. 11 :

(.

'

')

,
. ' ')

)tamrphss,

eonf

somnium, i n; dsidrium, i n

) n,

arum f,

Mycna, f, Mycn, s
( ,

Minerua, !

-
(. )

ns

1l1 gitiiti, nis! (..-

ins, is

(. ,

); gittum, i

n (

i
(= . x60"fLoc;) mundus, i ; orbis (is ) terrarum; (
/) , pacis!
fabula, f; mythos, i
r multum; (,) multi, ,
~ nu.a mul, , ; plurimi, , ; () multitiid, inis!
f1l sepulcrum, i n

,.);; sententia, ,,

. ,

animrum

) inturus,

meus, , m (uo. sng.: !)

fulmen, inis n; -
fulmine rcuti (cussi, cussum,
ere); fulmine anim (aui, atum,
are)
1l0 iuuenis, ; - 1l0 iuuenis, is (); dulsns,
. ntis (n,)
ll ta, tacuI, -, r; sil,
silui, -, r
mare, is n; () pontus,
i ; . altum, i n
nauta,
ns, pontis
1) : possum, potui, - posse; , dici potest; 2) , (

); nsilium, i

n (

, );

-ll

dic mihi, quid sentias;-

quod tantis incommodis

grauiter uexat;

lrs, m

- I11aToHa

praeclaru

illud ltnis d
immortalitate

MO.ll I

quiui (quii), quitum, ire

qu,

. XV); facultas (si)

mihi est (+ gen.); 3)
: mihi licet (licuit, -, r: ,
n); is (potestatem) h
(habui, habitum, re)
marmor, oris n
marmoreus, , m;
marmore factus (, m)
11 ultor, ris ; -
ultrix, icis!
rdnS, ntis; sapins, ntis
uir, uiri .
s, !

1l

1)

ad, in, super (+

n ?:

ad orientem, in
montem, super ll); in (+ .
?: in monte); 2) 1l
(<<

?)

in (+

.); 3) 1l

11

: .
ll

C1l,

C1l

: .

equo ('
tibiis canere ('
'), in equo sdr ('
'); 4) (= ). in, aduersus (+ .),
.zo (in hostem
ire, hostem aggredi)
),

in aetemum; in perpetuum

p :

1)

eC1l

rt (

), rt (
);

2) C1l :
scilicet; ut arbitror
ss, spei!
uidlit;

inscriti, nis! ();

titulus, i

( n.

, -.);

titulus

(surmus,

rp

sepulcri); elo-

gium, i n

( ,

XV);

incii, i,

ceptum, ere

nn. );

rursum; retrorsum
titulus, i ; nmn, inis n
nmin, aui, atum, are;
ll, aui, atum, are

inch,

n.

dniqu

ingredior, gressus sum, i (+

llu infero

sus

aui, atum, are

( n

);

sum, iri

di,

( nn.

, );

(tuli, latum,

-.,

ferre); impetum fci (fd, fctu

ere + in + .); aggredior, gressus
sum, i (+ .); adorior, ortus sum,
iri (+ .); inud, uasi, uasum, ere

-.); - pass. incii; orior,

ortus sum, iri; fids, profectus sum, i (+ + .)
noster, , um
nn; nihil (); n (

(+ .,

'')

1l

profidscor, profec-

tussum, i
(

g.

gratia)

(,

populus, i

; (n.e.,

) gns,

gentis f;

nihil agere -

'

.';

);

nti, nis
.

NB:

ignotus -
minim; null

mod (ct); ...

( .. n.. )

pedem n (s situ ere +

in + .); (= ) d,

- n ... quidem; - ... - neque ... neque;

... ; - n (+ cani. .
II)

cessi, cessum, ere; inqu,

aui, atum, are; (,
) in, ii,
itum, ire (. XV); prope adsum (fi, -, esse); inqu;
immin, minui, -, ('':

, )

minris fci (fd,

n..

) dinum,

aui, atum, are; (=

, ) (in
) h, habui, habitum, ;
continet?, tinui, tentum, ;
inuni, uni, uentum, ire;
ri, reperi, repertum, ire (
);
)

pass.

( n..

inuni; ri;

(= ) sum, fi, -, esse; uersor,

atus sum, ari ('' .
); i, iacui, -, (''
.. ); positus (,
u) sum ( n., .);
coepi, - isse (+ /n! '
- ', .

(.
' ropOA')
Neapolis, is . -im, . -;)
caelestis, ; caeli (gen.)
caelum, i n
ll nn contentus, , u;
() iratus, , um

{actm,

ere);

dsici, spxi,

spec-

tu ere (n); nihil

h (habui, habitum, : '
')

quam
tener, era, erum; (,
.) subfilis, ; mollis,

ll immatrus, , u

necessitas, atis f

I quidam, quaedam,
quoddam; nesci quis (quae, quod);

certus,

, u (n.); -

0
()

qudam

nonnulli,

md;

, ;.

sunt qui

(+ coni.: ' , ')

dfrmis, ;

foedus,

-
u ();

turpis,

ro

nihil, nihilis n (uus rei f>

autem; u; ( )
sed; ( ) tamen;
( ) at; at tamen
nouus, , um
Hora s, pedis

Jtil

sine mora; statim

necessarius (, u);
(); uanus, ,

Jt

inutilis,
um ()

Jt

Jt pent;

necessarius, , u
inopinanter;
praeter exspectiitionem
Jt1l qui (quae, quod)
minim adimi potest
Jt obscrus, , u; qui
(quae, quod) intelligi potest
JteCO.IIKO aliquot; (= )
nonnulli, , ; mls, ; aliquantum (+ gen. ' ,

, noctis
placeo,

);

fero, tuli, Iatum, ferre (. ll

XV); porto, aui, atum, are; -
cu porto (ui, atum, are);
- pass. fero; uolo, aui, atum,
are ( )
Jtcr miser, era, erum
JteT 1) : ..
(-

Vnistin?

nj); minim; ;

zo-.

2)

N6n

habitum,

);

habeo (habui,
mihi deest ('

); dficit ('.,
, );

careo, carui,
-, (''); - - abest
Jt faclilis, ; peruius, ,
male; indign
It infestus, , u
It: ... neque ... neque; ...
; ... neque ... neque
u; - nullus, , u; - yr neuter, tra, trum
It3 humilis,
lt nullus, , u;
(uus)

nunquam;

( )

dum
lt , uus (minis)
It.II

minim;

nihil

placui, placitum,

(+dat.)

( )

age! agite!

1) il ( ): d (+ .);
2) : !

onisf; crimen,

n; i1 -. crimini do (dedi, datum, dare +

dat.)
l1S

accso,

ui,

atum, are

(+ gen. ' .-. '{ + d + '

-.. , -.'.);

crimini do (dedi, datum, dare +

dat.)
glo,

onis (.,
glutto, onis ( )
.ll s, is f
ll, ff, falsum,
ere ( ); dcii,
cpi, ceptum, ere (); in
errorem induco (duxi,ductum, ere:
);

' ()')

u ('npoxou)

It

lt

accsatio,

Jt

minus

nihil; -

n,
aperui,
apertum, ire ('
); inuenio, um, uentum, ire

('); dtg, txi, tctum,

ere

('', n

);

pass.

uentum, ire; pass.

tum, ere

inuenio,

um,

, ui,

() figra, !; forma, !;
(,
) imago, inisf; (, )

modus, i ; ratio, onis f; uitae genus (eris n)

ut,

uer-

-,

410

ti, uersum, ere (ad ..: .); (

');

-.) nfr

- ... yro ...

alius ... alius .. .

(tulI,
ii, itum, 'ire

d,

latum, ferre);

docu'i, doctum,

d,

(+.-.,

+ . ".);rudi,.
'iu'i, 'itum, 'ire (+ . -.)
1l (

), dlr,

au'i, atum, are; ( ,

.) rfitr,

fessus sum, li; ( -.)

rtire fci (fd, factum, ere +
. -. + (. + ,n .-.);
'dnunti, au'i, atum, are (+ .
-. + dat. -.);
< () sl, soli-'
, tus, 'sum, r

r (nsutiidin);

sl,
r

('

solitus,

-. '); ( -

. ) plerumque, fere
I 'obligatus,
trictus,

, ;

as-

, (lg, ire irand);

-. ,4 ,.;'

'ius nfici

(gratia)

saluussum

' :
. . -18 . .) .

Ns (nis)

rp

43

Ouidius (1 )

'
insus," ,

('');

multus,

, ;

2) : uastus, , (, );
ingns, ntis (
); immiinis,

is (1, e'i)

(.

-n)

(,

Odyssa (Odyss'ia),
()

semel;

) qundam;aliquand (''),
lim

autem, ur; (
tamen; - sed tamen

u)

(, ,
) .

l (-.)
n accidit (accidit ut in

Graeciii essem -

'u ,

. '); (-.)
'r

(praebu'i, praebitum,

' -');

pass.

r:

rri,

repeli, repertum, 'ire ('

');

fi,

factus sum, fieli (

-); -, apparet (+ . +
,n

fenestra,
circud,

dare;

ded'i, datum,
dnxl, dnctum, ere

cing,

(' ..,

'); (

uentum;

'ire
.

ABzycm

ceruus, 'i

(, )

1)

, ~

( ' ')

1)

Vlixs,

) circuuni, unl,'

1) ,

alter ... alter;

alius ...

...

slus, , ; slitrius,'

(+ .)

sum, ,

yro

- ...

(' . ,

, ( n

' = Sln,

n ); slus, ,

in Lydiii esset, srne rs

habuit; n " Sln in Lydiii
esset, k...

iinus,

( );

ipse

('');

2)

aliquis, aliqua,
aliquod (-);' quldam,
quaedam, quoddam (, -

' . ,

-
'); 2) 11
C.i1

, ,

illud

(); ,

is, , id;
haec, hoc

()

I ocr

penculum, i
n;
discrimen, inis n (
); - in
ncul su'm; penculum d (ii,
itum, ire)
scn-, scnpsi, scnptum,
ere' (+ d + .); dsrib, scnpsi,
scnptum, ere
11 rculum, i n
rtr, ris ; rhtr, oris
ll aquila, f
( 3.
- ,

,
)
rsts,

(is)

) rm, rum

) tl, rum
rm rici (ici,

- rm
tum, ere)

n; (
n;

tectum, ere);
(posui, posi-

sdi;:

sessum,
r; ugn, aui, atum, are
' libr, aui, atum,
are; ( . .)
slu, solui, soliitum, ere; lu,
aui, atum, are
autumnus, i
( )
z.a , :

Vrbe conditii, ad R6mam, condendam; (, ) sds, is

f; fundaentum, i n; (=

) rti, nis

liqui, lictum,
serui, sertum, ere (n
); dsin, siui, situm, ere
(); - mihi rtin
(tinui, tentum, r)
l qui (quae, quod) restat;
(= ) qui superest
reliquus, , m
lI sist, stefi, statum,
ere; moror, atus, sum, n ('
,.'); rrim, pressi, pressum,
ere (''); - nsist,
stifi, -, ere;' (.) commoror,
atus sum, an; har, haesi, haesum, r
acer" acris, acre; actus, ,
ere;

dser,

m ('')
'

didi, di-

tum, ere
(

condemnatus,

, m

.-.)

(); (''); .

XW

audiix, acis;

reus, i
resnd,

respondi,

rsnsum, r

dissud,

suasum, r (+ dat.
+ . -.);

-.

suaSl,
+ . / d

m quifi d (dedi,-datum,

dare); quis, quiui,' quitJ.1m,

ere; (' u) m
rfici (fci, fectum, ere)
pater, tris
patria, f
repulsa, f
liber, era, erum;
sinrus, , m (mo)

() nd,

(cessi, cessum,

lI rlinqu,

sid,

disd

uictor

ere)

(+ gen.

lI

411

rest,

stifi, -, are; reliquus (, m)

sum; (n) man, mansi,
mansum, r; - supersum, , -, esse; - -

(3mo)

ri,

aperui, apertum, ire; rliid, cliisi,

cliisum, ere (); (=
) ri; in m rfr
(tuli, latum, ferre); (= )
inuni, uni, uentum, ire; rri,
repen, repertum, ire

412
1l

gratiam refero (tulI,

latum, ferre); gratiam exsoluo
(soluI, so1iitum, ere)
proficIscor, profectus
sum, proficIscI; , , itum, Ire
(. z

XV)

praefectus (1,

mIlitum

uoluptate (' ')

() stdi,
Ire; (z z-.)

IuI, Itum,
, tueor, tuitus sum, ; (
-.) seruo, , atum,
are; rsidi sum
aestimo, , atum, are
(+ gen./abl. pretii)
euidenter; aperte;
pass. uideo (uIdI, uIsum,
ere; + . + inf: uir bonus esse
idris - ',
.')

nuz.bl

ualde; maxime

pagus, 1
monumentum, 1 n

onism

pastor, oris

r (zp. '1', blll

..) Pegasus
(-s),I

1l ( .u

PeIion, 1 n

l)o .:,d,:mus,
, ; ( )

bl)

, ); ( bl

uerto, uerfi, uersum, ere;

transfero, tulI, Iatum, ferre; reddo,
didI, ditum, ere ( );
interpretor, atus sum, an (

bl)

bl,

)
(zobl) reI
piiblicae ursi (onis ; rerum
miitatio (onis ; res (rerum f)
nouae; bl

- zaZObl

ante (+

.,

);

prae (+

.,

zzo. );

nomen (+ gen./dat.)
miito(auI, atum, are)

(z ZO
) s(s)us (-os), 1

. ..)

(n)

( .z, zo
) Parmenio(n),

transdiico, diixI, ductum, ere;

, diixI, ductum, ere (

-
lum (dIcere)
trado, didI, ditum, ere;
defero, tulI, latum, ferre (,
n); mando, auI, atum, are

' n

')

I uolens, ntis; inuItus

(, ); - nuz
.zo; libenter; facile;

in pnmIs; 2) ,d,
prInceps, cipis; praestantissimus, , um
pererro (auI, atum, are:
:

hedera riimos pererrat -

ororo .

( ) ill ...

; -

prior, us;

- ...

transfero, tulI, latum, ferre;

transporto, auI, atum, are; (=
) patior, passus sum, 1; fero,
tulI, Iatum, ferre (z XV)
yr perterreo, terruI, territum, ere; in terrorem conicio (iecI,
iectum, ere)
transeo, , itum, Ire;
(nn) transgredior,
gressus sum, 1; supero, auI, atum,
are ('': montem etc.);
(

transfugi6, fiigI, -,

(ad +

.:

'')

Persicus, , m; -
(gis ) Persiirum
Persis, idis!
Persae, arum
specus, iis (dat.!abl. plr. specubus)
( )

PiraeUS,I
(319-272

. ., n

Pyrrhus, 1
scrIptor, 6ris ; auctor,
6ris (Lafinitatis)
scrIb6, scrIpsI, scrIptum,
; - librum (c6n)scrIb6; uersiis (carmina) comp6n6
(posuI, positum, )
litterae, iirum n; epistula,
.l1

('

VIII, XIV);
')

numeriilia

distributfuua (z,. XVl)

( )

Padus,

Im

uinc6, uId, uictum,

super6, , atum, ; uictor
disd6 (cessI, cessum, )
a.I1 pr6stem6; strauI, stratum, ; (humI) proici6, id, iectum,
.l1 iube6, iussI, iussum,
(+ . + fnf); imper6, auI, atum,
(+ dat. + ut obiectfuum)
(con)uert6, uerfi,
uersum, ; (retr6) flect6, flexI,
flexum, (' ':
, )

6, ,

atum,

-,

pot6, auI,

( , z,

, ; 'n
')

.I1

fle6,

fluI, fltum,

(om

);
.I1

lacrim6, auI, atum,

lius, 1 ; (plr.) ln,

6rum ; ls, ls!

.I1 gns, gentis f, nati6, 6nis!
.I10 I malus, , um; improbus,
um;-omale
11

, 46-.

':
' ';

per

..');

. .)

Plii-

z-,.': ,

lnem

terram -

'

(+

'

.: ng

' z ,');

= : 6 (+ .:

ufribus = '

u.a.');

4)

n-

6. , ('

', ' ', ' n

') n

n, itum,Ire; intere6,
itum,Ire; ( ) cad6, cecidI,
casum, ; (=
, ) pass. absiim6,
siimpsI, siimptum, ; pass.

dl6, l, ltum,
l

, z :

zo)

dIcere sole6 (solitus sum, );

dict6, , atum, ; - (. .
u. ) riimor est (+ . +
fnf)
pr6uerbium, 1 n; - l1
. zm

sub (+

. ?

?: sub

(+ .: per uiam -

r 6,

tt

2)

zp

119

tarchus,I
.I1 hedera, !
1) = ' , n ,

3)

u.

(. z.

, n,

413

montem; sub uesperum;

+ . ?: sub monte);
- sub potestate; in dIci6ne

-
Caesare duce
factum, 1 n; facinus (oris
n) praeclarum; s (rum f) gestae (' , ');
- facinus c6nfici6 (fed, fectum,
( ,);

sub terra positus (,

um); subterraneus, , um; (-

414

infemus,

n,, ,)

n;

dI

(drum ) inferi

mIsI, mis-

obiectiuum);
nd, cessI, cessum, (+.! +
ut ); sin, sIuI, situm,
(+ . + inj); - licet, licuit, -,

fas est (,

,)

ius

)
mnstr,

; stnd,

tendI,

('');
tn,

in nsetum
uni (nI, uentum, Ire); ar,
paruI, -, ; ( ) m
stnd;

n,)

nsici, sxI,

pass.

spectum, ; pass.

m, cruI, crtum, ;

2)

: m

(,

-:, ); imitor, atus sum,

(, +

.)
sug, gI,

aetum, ;
in potestatem m dig (gI,
aetum" ); dm, m, domitum, ('')
ll. fu, fauI,
fautum, (+ dat.); tueor, tuitus
sum, : (+ . ' zo-. ')
(n) ager, g: ; aruum,
I n (); () campus, I
1 11tilis, ; ()
salber, bris, ; - .
( nw)

Jli<: ( , ,
zo

me.,

, UJ- ,

) lynis,

ll.

cessI, cessum, ; uni, nI,

uentum, ire (''); -
-. mihi contingit
ll.l

f;

11sus, 11s

rr - ,-.

,, . .)
,
.

(+

memini, -, meminisse

-.,

+ gen.

.-.);

'mm

sum (+ gen.); memoria

ten (tenuI, tentum, + .)
(d)iuu, iiiuI, iiitum,

(+

.: ,-.); uxili uni

uentum, Ire + dat.); auxilium

f (tu, latum, ferre + dat.)
ilim, I n; subsidium, I
(um,

,n

('', ,

'');

uxili u

- uxili
uentum, Ire +, dat.);
- auxilium { (tu,
latum, ferre + dat.)
(auI, atum,

);

uni (um,

( , ,

24.08.79)

PompiI, rum

, 106-48 . .) . Pompius

Magnus(im)
.
intllg, lI,
;

mhnd,

leetum,
prehendI,

hnsum,

is

: n.o, ,,

1) =

uol11ptatem

f,

ll

(I, tn, ); - sud,

tu,

auI, atum,
tnsum,

('');

ferre

11tilitas, atis
11suI sum
(+ dat.); sum, , esse (+ dat.)
ll.0 11tor, 11sus sum, 11ti
(+ . ,-.); fruor, fruetus sum,
fruI (+ . -.

posterior,

(+ ut expliciitiuum)

03 ( ) srus, , m;
(nzo

ceptum,

, ');

l rmitt,
sum, (+ .! + ut

; cii, I,

); ecu, , tn, ('

ducis,

imperator, ris
l dImidium, i n
1 cii" I,

tn,

( ) nting,

tigI,
taetum, (+ .: hostem); fri,
-, -, Ire (+ .: dstint); (
-. ) incid, cidI,

ere (in + .; + dat.); incurr, currI,

cursum, ere (in + .) - ( z

curr,

r,

cursum, ere; in nsctum uni

(nl, uentum, ire)
a ntus, iis ; tmtti,
nis f; zzo.. nr, atus
sum, ; temt, aui, atum, are
I tempus, oris n; - iisque
adhiic; iisque ad haec tempora;
-?,quoiisque? - ;
qu tempore
clades, is f; cl1i.dem ffr (tuli, tn, f');
. .- cladem cii (cepi,
ceptum, ere)
uitium, i n
portus, iis (dat.!a. plr.
portubus)

seges, etis f
post (+ .); - ,
postea, tum ( ); , postquam; cum (. z.a
XIII)

ultimus,
,
um;
extremus, , m; supremusl , m

1,

1l lgti, nis
( )

demmentum i (cepi, captum, ere); pass.

siim, siimpsi, siimptum, ere
(' rnbI')

egi, actum, ere;

fci, feci, factum, ere; -
'recte facio; - ll.
iniiriam fci (+ dat.);,iniiistus sum
g,

(+ in + .)
cI

turpis,

11 mitt, mis~,

missum, ere

(+ gen./+ dat.

ciir:? quare? qua de causa

( z, )
lO,

colui, cultum, ere; (zo-.,

magm fci (feci,
factum, ere); ueneror, atus sum,
IlL'l insulsus, , m
poesis, is (s) f
m, poematis n
poeta, ; (n-n)
,uares, ism
poeticus, , m
propterea; idcir; (,
) quam rem;
qua de causa; - quia; quod;
cum (+ coni.: . z.a XIII)
l aduentus, iis (
); praesentia, f (. z);
, - rIm statim
)

nsctii

Jl

2) .

1)

. nR3i

uerum, i

n; (= .,

n. )

atisf

ueritas,

regula, f; lex, legis f;

praeceptum, i n (= '.');
norma, aef(cucea nu.)
1l r~ctus, , um
1l administrator, ris ;

quia; quod; cum

(.

XIII)

() llm, i n;
- ad bellum proficiscor (profectus sum, i); () iter,

itineris n; diti, nis f

rciirtr, ris ; (ocy~apca)

prInceps, cipis
;,
aui, atum, 1i.re (wn
.); impe;ium tn (tenui, tentum, ere, + gen. -;); rego,
rexi, rec,tum, ere
iiis, iiiris n ( JIl, ); potest1i.s, s f (

:t:gn,

, )

1l

ns, tis

Jl

( )
lgtus, i

similis,

z-.)

generis auctor (ris

genitor, oris ; - genetrIx,
icisf
);

l () sur,

aui,

tn,

atum,

; (

zo-.) rst,

stiti, -, stare

(+

dat.);

(+ .);

d,

cessI, cessum,
superior, ius
11ar offero, tuli, liitum,
ferre; propono, posuI, positum,
(+ dat.)
praedIctus, ,
-

um;dstintu~,um
I

proauus, 1

; - (

) mis, ; trs,

trumm

inimlcIs oppressus

uexat; urget

1) : ad,
apud (+ .); -
elium ad Cannas; -
scum habet; 2) :
n, . temporis .
absolutus (tempestate - '
n'; t praesente ' .
, ', Caesare
i - ' ')

XV)

s,

l.Il

( ,)
fictum, ; cogito, ,

fingo, finxI,
atum, ;

suspicione quidem attingo (tigI, tactum, );

l1ero - id facile
intellego (lxI, lctum, ); ()
n, z esse
prius; ante(a); - priusquam; antequam
prior, prius; superior, ius
(''); prIstinus, ,
-

('')

positum, + dat.); dsin, sIuI,

situm, (' -.' + .
/ + gen. / + inf.); dsist, stifi, -,
(' zo-.' + (d +) .

/ + inf.)

1)
2)

npux,

()

s, cruI, tum,

aduehor, uectus sum,

(ad)uenio,
unl, uentum,Ire ()
iussum, 1 n; imperatum,I n
3 iu, iussI, iussum,
(+ . + inf.); impero, auI, atum,
(+ ut ); constituo,
stituI, stittum, (,
+ . + inf.)
1

( , n);

11

1)

':

'

sum (+ gen.

',-.',

+ dat.

' z-.'); n

habeo,

h,

2)

habitum,

',

-.':

tinuI, -,
specto, auI, atum,

rtin,

(+ ad + .);
(+ (ad +) .)

I cii, I,

ceptum,

( ); ( , .

siimo, siimpsI, siimptum,

captum, ; 110
- s aliter
dit; - consilium i
(I, captum, ); - -.
sequor, sectitus sum, 1 (+ .);
- particeps sum; - ,
)

; i, cpI,

pulcher, , chrum;
formosus, , ( , );
uenustus, , (n.
, ,); lgans, ntis
('', z, );

egregius, , ()
l1 I
sequor, sectitus
sum, 1; () persequor, sectitus sum, 1; consector,
atus sum, (); -

n.3m;

fin facio (fcI, factum, ); fin impono (s,

um);

antepono,
positum, ; praepono,
posuI, positum, ; praefero,
tulI, liitum, ferre; (' ')
, maluI, -, (,. z

(,-.)

(,

- (,, n)

n,,

(,

mos est, in positum est (+ ut

explicatiuum)
fero, tulI, latum, ferre;
affero, tulI, latum, ferre; apporto,
, atum, ( ,

-
);

. ;

ll3 . ;

pnnceps, cipis

dsrib,

scnpsI,
(= n
-.)( t)triu, tribuI, tribiitum,
ere (+ dat.)
II natiuus, , ;
() pristinus, , um
miinSUfci, fcI, factum, ere; mansutum redd (didI,
ditum, ere)
C1l0 lic, , atum, are;
- li (+ ad + .; + dat.);
innItor, nIxus sum,I (+ .);
scrIptum,

ere;

( -.)

affr, tulI, liitum,

ferre (+ dat.); affici, fecI, fectum,
ere (+ -., + . -.);
-.I1 ll

axit dlrm mihi attulit;

maxim dlr affcit; '
' n-
,

(+ .)

m ruinci, !
rg, gI, actum,
ere; exsequor, seciitus sum, 1 (
); (= ) rrg, auI,
atum, are; - sum

.ll

(bellum per

trs nss

d, cessI, cessum, ere (+ dat.); sequor, seciitus sum, 1 (+ .: '

tn,

-.')

dium per duos

aduentus, iis

(d)uni, , uentum, Ire; runi, m, uentum,

Ire ( );
d, cessI, cessum, ere ('
);

(stiti, statum, ere:

sist

); (

bIX ) uni;

pass.

fr,

tulI, latum, ferre

);

i1lrum

omatus (us

); , !

f; rs, reI !
pnncipium, 1 n
(); - propter (+ .);
() - qua d causa;
quam rem; n
, : - ffr, tulI,
liitum, ferre ('' + .:
, . .); auctor
sum (+ gen. -. -

causa,

();

);
- , quod facit (+ ut
+ coni.); quod affert ('' +
.: , . .);
.I1 - ,

(+ ut + coni.);

'

(r)man,

miinsI, miinsum, r;
tenw, tentum, r (incendis

tenuit -

'

')

',

fuit -

');

is ffcit

rti (nis
n

f)

solta; n

rti; rs, !

opus, eris n; -
opus artis; quod arte factum
est; artificium, 1 n
() ffr, tulI,
liitum, ferre; nunti, auI, atum,
are; () rtinm h (habw,
habitum, r)
I ( ,
) orior, ortus sum,IrI; nascor,
natus sum, 1; rgntus sum (+ +

. -. ); (

) fi,

factus sum, fierI (. z

cidI, -, ere; -
proelium committitur
simplex, icis (
xv);

cid,

, , );

uulgaris, (); facilis, (z); - 1l0 (

) hm Infim l

natus; hm obsciirus
spatium, 1 n; (
) interuallum, 1 n; (=
) locus, 1

contra (+ .); aduersus

(+ .: ''); in (+ .: '

',' , , );

- .z..:
m licet

lrliquus,

repugno; per
m;

dat/abl -5)

apertus,

um (

); sincrus, , m ();

simplex, icis ()
abdo (didi, ditum,
ere: ',' z); m
condo (didi, ditum, ere: -.,
-.); m occulto 1l pas5.
occulto (aui, atum, are:
); lateo, latui, -, r (

C1CpbI)

r auis, is f; - (
) pecus (oris n) uolatile
11 Piiblius, i .
piini (l,

orum ;
ium
Piinicus, , m '
( ) mitto,
misi, missum, ere; immitto
rthgininss,

(' '), mitt ('n'),

permitto (' " );

1l Hero m
hasta petiuit; - (= )
dtin, tinui, tentum, r;
()

puer,

iter, itineris n; uia,

1)

onis f;

'occupatio,
i n (
miinus, eris n (

);

; ); 2) :

opera, f; labor, oris (

3) ,

i n; -.
- nsum do (dedi, datum, dare
+ dat.), impero (, atum, are +
dat.); 4) 11 (
ero ): opus,
erisn
I 1)
: lr, , atum, are (
); ago, gi, actum, ere
( -.); facio, fci, factum,
ere ( -.); 2)
: occupatus sum (+ in +
.); - ro in libro
conscnendo occupatus est; in
negotio sum, negotio oppressus
sum (' bI ..');
3) : miinere
(+gen.) fungor (fiinctus sum, i);
. in opere sum; -? quo
miinere fungeris? KOro '.
-? in ciiius opere es?
gaudium, i n ();
laetitia, f ( n.);
uoluptiis, atis f (, YCJ\.a: nsum,

, )

':

conor, atus sum, an;

ope-ram do (dedi, datum, dare
+ ut obiectruum); tempto,
aui, arum, are, eCJ\.U

tempto

- ropOA urbem

CJI.OBa,

bl

ngtium,

, . z

seruus, i

(bl)

);

(di)rctUs, , ; (,
n)

(p/r.)
ceterI, , ; reliqui; - in
bls; ceterum ()
stagnum, i n; lacus, 11s (
,

(<<

t i 5?)

1)

CJ\..

(semel, bis,

. z

2) 11

ter ...

XVI);

()
? (<<
tempore?)
11

11

- prImo;

mm;

11

-
...

postremum; ultimum;

prImum,
iterum, tertium; () - nunc
quidem; h tempore; yro is; li tempore (l); nnnumqum; interdum; sCj.epe; - mult; ll
- ttis; - () is
tempore; - (), ,nunc ipsum; 3) ll
...

tempus, oris n: - ()
tempore (cum); - iin
(dm) te!Dpore; simul;

n.'!-

(un

potu haurire -

'

HU .' = );

4)
5)

. ;
,

cum (itrtin,
quoties; -
() cum maxime
frang, fregi" fractum,
ere; fring, fregi, fractum, ere
explicatus, , m; (
) explicatiuus, , m
z.a );

.)

ulu,

uolui, uoliitum, ere; (ner.e) l, colui, cultum, ere;

, exercuI, exercitum, r
rp cIades, is f; intmci, nis
f

ere; -
atum, are

( )

fiidi, fiisum,
dund, aui,

uarius,
diuersus, , m;

,dissimilis,
dulti, nis
usi, nisf( . .)
diru,

f;

r,

rutum,
ere; dl, leui, letum, ere (
);
nsum,
sfunpsi,
s11mptum, ere ()

tinis

um; sau-

tempore; (. ) matiire
aui, atum, are
(); trd, didi, ditum, ere (

3 I:r narr,

, ); -ll -

fertur

ntti, nis f;
.zo.

creui, cretum, ere; (

duls, aduleui, adul-

s,

~)

tum, ere; (n) uni,

m, uentum, ire;
und, aui,
. atum, are ( ); pass.
inuni, m, uentum, ire ()

.IJ.

euentus, 11s ; exitus, 11s

; - nihil effecit; -
qua dE! causa; quam rem;
igitur, g ( , .
.); - ll ()

qua re efficit (+ ut explicatiuum)

fliimen, inis n; fl11uius, i ;
(.) amnis, is
11 res (rei/) p11blica

1)

f;

distti, nis

sl11ti, nis

f (); 2) ll:
(nzo) iiidicium, i n; sententia,
) decrtum, i
nsultum

f;

i n;

n; senatiis

() sliiti,

(i n);

- nsilium
(cepi, captum, ere); sttu,
statui, statiitum, ;
-.. -.. arbitrim (+ gen.) ici (ieci, iectum, ere
i

11 ()

, m; ()

() rIm man; mtiitin

nis

ll~dUfUsu~,um

uulneratus,
cius, a,um

f; (.) nsilium,

(nzo. )

11 diffund,,

particeps (cipis); sapiens,

ntis; () priidens, ntis

+t+.)
Rm, f;
.),

- Rm (

Rmam
Rmam, rum ;

Latinl, rum ( zo

n-.)
Rmanus, ,

11s n
genus, eris n;

um

m11,

ll0 -

420

ro - homo (inis ) summo 10

natus; ro - infi 10
natus; - Romae natus
(, ); genere ROmii.nus; TaKoro
- (, ) eius generis;
eius modI; 11 - XL
annos natus (, ); XL annorum

'); ,
:

(+ . ,
'

arbore -

'); d (+ . ,
, -: d muro - '
bI'; d

digito -

' '); ,

zo .

; 2) ll
:

(gen.)

partus, iis
patria, f; terra, in qua
natusest
I11 pater, tris ; rns,
ntis ; (.) genitor, oris ; -11
rts, um m, f
propinquus, 1 ;
consanguineus,I ( )
(n.) partum d (didI,
ditum, ere); parturio, IuI, -, Ire

(+ .:
patre; NB cum, tm, sm,
nobiscum, uobiscum, quocum, quibus); iin (+ .);
. sociiitiuus ( KIV)
. absolutus (patre comite);

keM-11. cum
contra, aduersus (+ .);
ll 11
zo-. -.: cum (+ .:
,

(+
3)

.);

tlo

' n');

( zo ,

n (tl

);

grns, hns

(n.,

pario, peperI partum, ere; gigno,

genuI, genitum, ere; (.)
efficio, fI, fectum, ere; -
nascor, natus, sum, nasci ((+ )
+ .: zo-.); pass. gigno;
.

Russia, f(.-.)
statiira, f
pyrab obiiirgo, auI, atum, are; (+ d
+ . -.); increpo, crepuI,
crepitum, are (

zo-.);

- (

maledIco (dIxI, dic-

tum, ere)
(-.)

Instituo,

ere (+ .);
ere (+ .);
(-.)rsum,fuI, - ,esse(+dat.);
administro, , atum, are (+ .);
moderor, atus sum, (+ .)

stituI,
rg,

stitiitum,

rI,

rctum,

, ,

. .)
; . bl

: ,

(+

.:

' nzo ',

VIII

(.

KIV

Cary (zo ,
, bl

Saguntum, 1 n
ipse, ipsa, ipsum; (=
) ipse; per s; - per s
ipse; sua natiira; sua sponte (
218 . . .)

ipse, ipsa, ipsum;

Idem, eadem, idem;

- 11

rur

liicis f; liimen,
inis n (); 2) . ;
- i; apud Inferos;
- ad Inferos; quo rirs runt
siis, suis f (. ); por-

1) ,

1) ll

ii dextr6 rn -

, f (

4) ll <

etc.), nzo n
(armiitus - '');

absolutus)

ii pueritiii -

'

saeuus, , ; .

soliitus,

lIber,

era,

erum;

(J);

uacuus, , m (. + .);
immiinis, ( , ,
n); tisus, , um (
); - tium, 1 n; tempus
(oris n) gtiIs m
( ) ddii, diixl,
ductum, ere; () dii,
diixl, ductum, ere; zo-. -
mentem ali (auI, atum, are +
dat.); mentem dim (mI, m
tum, ere + dat.); - rtim
nfici (fI, fectum, ere)
suus, , m (NB:
. 3 . . u. . ., .

u.
(<<)

mozo

; . 1-2 .

);

(rnts

'

colere:

');

... , , ud

(Cicero in

oriitore libro ... ); -

suus proprius, ,

um;

tempore; cr
- in sententia m rsist (stifi,
-, ere); cry - m
iiidici iitor (iisus sum,I)
I proprius, , m;
- su

-.

-.

gen. characteristicus (hominis est

erriire), .l1rro (erriire
humiinum est), proprium (erriire
hominis est proprium)

sacer, cra, crum (n

); sanctus, , m
(, ); augustus, , m ( ,

rligisus,

KOmOPOZO

um

zo);

arma trd; (.)

arma (posuI, positum, ere);
- perpetior,
pessus sum, 1 ('') u.
h, habuI, habitum, r; .
13.

suI

(.

.);

us, s (. ;

ego, tU,
.

IV) ,

( n.,
.bI ) S
dtam, rum
un

senatus, iis

; ()

strs, rum

Sergius, 1

media pars (partis /); m

dium, 1 n;
nu.a. medius, , m n

. .

mediii urbe)

grauis, ; seurus,

, m

( ); srius, , m ( )
I sstrtius,
-);

- sstrm

(gen. plr.

qumque;

n.
sstertia (. plr. n): 2000 -
sstertia

duo
soror, ris f

r miir,

ere;

bussI, bustum,
ussI, ustum, ere (
(nzo) crm, auI,

iir,

);

atum,are
1111

Sibylla, f

sd, sdI, sessum, r; (n

. zo-., -.) ssid,
sdI,

sessum,

(+ dat.); -

in custdi sum

1l1 uIs (. ); uiolentia,

(); - uim h
(h, habitum, r); ual, ualuI,

ditum, ere;
didI, ditum, ere (:

-, r; (= u.) rs, iumf, rur,

uris n ( );

rligi, nis
trd, didI,
dd,

urbem hostibus); )

);

Aollr officium (I n) summum;

421

422

- summa !;
omnibus uiribus ntnd
(tendl, tnsum, ere)

11
,

ualidus,

, ;

firmus, , ; (bl,
,, ) magnus, , ; grauis, ; uhmns,
ntis; () fortis, ;
tns, ntis; () tns,
ntis; opibus ulns (ntis); - .-.
( ,, ) perltissimus,
,

(+ gen.)

1l

Sicilia,

slnd,

-, -,

r; (

cmBeHHbIM ,) fulg, flsl, -,

r; lii,

liixl, -,

, ,) nit,
cllaa

r; (

nitul, -, r

(u.Jl,

,)

riiga, f; (mozu) sinus, iis

quam; -'.ll quantus, ',

CO.II

,)

quot; quam mulfi; (

,) quantum; - '
quotcumque;
quantumaumque;
- ... .ll quot ... tot; quantum ... tantum; - ? quota
hr est; .ll -
hrs quaesluit; quota 'hr esset,
quaesluit
'
uita dd (cesSl,
cessum, ere), (, itum, lre);
uitam fini (Iui, ltum, lre)
() ; breui; ()
celeriter; cit ( . . .z)
ulcits, atis f; celeritas,
atisf
'
l, aUl, atum, are (+ .
z-.); tg, txl, tctum, ere;
. ; (
) dissimul,

aUl, atum, are; -

C.II I
');

lnfirmus, , (' n
imbecillus, , (

inualidus,

yMcmBeHHblX

, z.az. dfici, {ci, fectum, ere ( + . ,-.)

glri, f; fama, f (,,

)
'C.llbl ,,(

glrisus,
(, );

'honestus,

glri

dlgnus

); ()

um (n
clarus, , ;

grgius, , (); .

C.II

()
qUl
lnsequitur;
lnsquns,
ntis;
mseciitus, , ; ( ,
) posterior, ris; posterus, ,
(); futiirus, , (
)

C.II I

uerbum, 1 n

(,

); ,

uocis f

(,

);

dictum, 1 n (
uocabulum, 1 n (.
); - uerba;
a.ll 'C.Il - talia dlxit;
.ll - , rum n; -
dlcit (SCnDit) icr;
- ... .ll ur ... r; (= zapaH, ): - fidem d
(dedl, datum, dare); -
fidem nsru (, atum, are);
- fidem fall (fefelfi,
falsum, ere), vil (, atum, are)
C.II tamquam; quasl (,
);

; .

CKO.IIKO

,nz); C.Il .ll - n

);

, (,

)
C.II

1)

'n':

srui,

lUl, ltum, lre ( ); famuIlor, atus sum, n; ( ,) m1lit,

iiul, atum, are; sfipendium fci
(fcl, factum,
ere); (
,-.) gratum fi (fci, factum,
ere); 2) ' n ,
zo-. ': iitilis (iisuI) sum (+ dat.);
rsum, rful, -, esse (+ dat.); .llro ,-. saliifi sum (+ dat.);
3)

'':

h,

habul, habitum,
ful, -, esse

pass.

r;

sum,

C1I. I ,id,

cid"i, -, ere ('

factus sum, fieri ('n
cxob,~); uni, ni, uentum,
"ire (''); nting, tig"i,
-, ere (', z');
,- mihi accidit, incidit
'); fi,

-.); -

risii ef-

fund(fiisussum,
1) (-) sct,

au"i,
atum, are; asici, s"i, spectum, ere; ~. a1l sici; dsici; - sici; 2)

(+ ut expliciitfuum); -

( 'ZO-., -.) sct, sici

saepe accidit;,fier"i solet

(+ .); culs nici (ici, iectum,

ere + in + .); (z., -

C1I., clI udi, "iu"i, "itum,

ire; () ttend,
tend"i, tnsum, ere; (n.
, ) auribus cii
("i, ceptum, ere) ,
1l audax, acis f (
no !:);. udns, ntis (
, !:.); temerarius, ,
um ( !:.); fortis,

, . .)

capitalis,

inexpiabilis, ; -
uu1nere affectus

,(+

(n

+) coni.);

cii

(+

tln

is,

qucum

',

socius, "i

loquor

1)

mtif

(, )

': g, lgi,.lctum,

; - mor(

mortalis,

talia, ium n

. rs; d rbus

mortiilibus)
I

mors, mortis n;

ltum,

(.); ()

cis f;

"i n
nex, ne-

1 u. ,

')

obitus; iis ; interitus, iis ;

exitium, "i n; - mrins, ntis;
" ,- u"itae necisque
potestas (atis ;
-. morte affici (f"i,
fectum, ere + .); z-.
- morfi ff (tufi, Iatum, ferre
+

.); z-. -

morfi

dirni (mi,

emptum, ere +

.); zo-.

capitis ndmn (, atum,

are + .)
risus, iis ; cachinnus, "i
(); zo-. did, ris"i, risum, ; in risum
ut (uerfi, uersum, ere + .

ri

.);

contemplor, atus sum, ari

(+'.); 3) ( -., -.) tueor,
tuitus sum, ri (+ .); cii, ,
atum, are (+ . -.); 3) (=
,, z) uid, uId"i,
u"isum, (uideant nsls + n
... ); u, cau"i, cautum,
(+

(, )

r1l I ( n )
mortifer, fera, ferum; (n

, ,) intueor, tuitus sum,

ere;
- frgs cii ("i,
ceptum, ere); - a1l0 uectigalia
ig (gi, actum, ere); - (
. ) peciiniam g (gi, actum,
ere); () peciiniam nfici
(fci, fectum, ere); 2) ',
z'; llig; ndii, diix"i,
ductum, ere; ntrah, trax"i, tractum, ;) ' ': nu,
., atum, are (senatum); -
exercitum nsrIb (scripsi,
scriptum, ere); - 1) :
llig; () nuni,
ni, uentum, "ire; , ii, itum,
"ire; 2) -. :

aKmUBHOZO

(z.a

n.zo

VIII); - B'AOpOry iter

factiirus sum; iter (au"i, atum,
are); 3) - .ll u"is l1ig; -
animum llig;
ll seru, , atum, are;
seru, au"i, atum, are; (
zo-.) tin, tinu"i,

tentum, r (+ .); ()
col6, colui, cultum, ere
() conuentus, us ;
conti6, 6nis f coetus, us ();
- comitia, 6rum n; (
) corpus, oris n; thsurus, i

faci6, fci, factum, ere;

perfici6, fci, fectum, ere; .
; - r facinus c6nfici6
(feci, fectum, ere); - C}'II1l
scelus faci6; scelus committ6 (misi,
missum, ere)
lan; prorsus; omnln6
(); n
z

d-, -, n-:

domiire -

'',

perdomiire - ' n';

facere - '', conficere - '
, ';
:

uincere domiire -

' n

1)

sum,

i n;

uct6ris,

atis

ad-monitus, us

c6n(

);

(,

);

- 6nsum d6
(dedi, datum, dare); suade6, suasi,
suasum, r (+ dat.); -
6nsul, c6nsului, c6nsultum, ere
(+ .

zo-.,

+ d + .

.-.);

patris auct6ritate i
pulsus; admonitii patris; patre hortante (. abso/utus - z VIII);
2) : num, i n; c6ns, i n; - 6nsum
militare; - rei
publicae 6nsum

are;

creaui, atum,

)
.

faci6, fci, facfectum, ere;

fci,

(.,'

, )

finxi, fictum, ere

(469-399

fing6,

. .,

u.o,

) S6rts,

is
s6l, s6lis ( gen. p/r.)
in dubi6 sum; dubit6,
aui,atum,are; incertus (, ) sum
somnus, i (), somni, i n ()
uicinus, , ; finitimus,
, (); propinquus,
C01le

, ()

pinus, us f
c6nst6, stiti, -, are (+ /

cOfAacoBa I nunins,
ngruns,

ntis;
mni inter

ntis;

-
s

conueni-

unt

+ .

habe6, habui, habitum,

ere; contine6, tinui, tentum, r;
() al6, alui, alitum, ere;

zo-.); (,

, ) . .

1l.

(496-406,

-) Shls,

(i)

is

(c6n)seru6, aui, atum,

are; retine6, tin, tentum, r
(); - -.
incolumem seru6 (+ .); -
memoria tene6 '(tenui, tentum, r); - silenti6 teg6
(ti, ttum, ere); occultum habe6
(habui, habitum, r)
socius, i ; foederatus, i

(
)
sf

) (r6)r,

'

tum, ere; effici6,

( )

sustine6, tinui, tentum, r (

Sparta, f Srt,
Lacedaem6(n), onisf(acc. -n,

/. -!)

Spartanus, i

; L(n),

6nism

Spartanus, , ;
Lacedaemonius, , ; Lac6nicus,
,

(c6n)seru6, aui, atum, are

(+ + abl. z-.); saliitem do

(dedI, datum, dare + dat.)

I saliis, iitis f; -
fuga saliitem peto (pefiuI,
Itum, ere); - uia (
saliitis saliis
ll seruator, oris ; saliitis
auctor (oris )
drmi, IuI, Itum, Ire; somnum i (I, captum, ere); (

omnia experln -

' ', sl

'

relinque1Jiitur ut

qd

... ';

diues fiam -

, z';
-1l.:

s,

f;

i,

CC1la . UJz

ere; quitm i; - uigilo, auI,

atum, are

scn1>ere, scnpsI, scnptum, ere;

transscribo, scrIpsI, scnptum, ere;
- zo-. crIminI do (dedI, datum, dare); culpae tribuo (tribuI,
tribiitum, ere)

quaero, quaesIuI,
quaesItum, ere (+ . -.,
-.,

. z-.);

arum f;

suo siimptii

) quis, quiuI, quitum,

( n. ) d

2)

remedium, I n (+ gen.);

1l

3) (plr.)
-

inni,

' .

stadium, I n
grex, gregis ; armenta, orum
n ( pozamOM

(z)

pedem pono
(posuI, positum, ere + in + .);
(= ) fio, factus sum, fierI;
exsisto, stifi, -, ere; esse ! (
episse - ' '); (=
) .

stud,

studuI, --,

requIro, quIsIuI, quIsItum, ere

( ); interrogo, auI,
atum, r (+ . + d + .
.-.); percontor, atus sum, ari
(); - z-.
sententiam rogo (auI, atum, are +
_ .); - .
comparatio, onis f
proelium, I n; pugna, f;
- proelium committo (mIsI,
missum, ere); - proe conficio (fcl, fectum, ere);
() - superior
(mferior) proelio disd (cessI,
'cessum, ere)
prostemo, strauI, stratum,
ere
inter (+ .); in (+ .:
in Snis - ' ')

dare + ut obiectiuum); conor, atus

sum, (+ inf. '')
, senex, senis
ml maior, oris (natii);
- -. aetate antd (cessI,
cessum, ere + dat.); -
maximus, , (natii)
() statua, f; (
) ffigis, iIf; simulacrum, I n
I () ris, etis ; ()
miirus, I ; - moenia,
iumn
uersus, iis ; - uersiis
facio (fcl, factum, ere); uersiis
(carmina) compono (posuI, positum, ere)
carmen, inis n;
, atis n

cpeACBlo

1)

cocentum

Instriimentum, I n;
, I n; adiii-men-

I ( ) pretiumhabeo

-1l: ()

()

tum, I n; (, , )
dus, I ; ars, artis f; ratio, onisf; uia,
f;

(+ inf.); operam do (dedI, datum,

(, habitum, r); (-)

sum + gen./abl. pretii (. z. XIV);
consto, stifi, (statiirus), are;
- quanfi est?

-
11

caput, itis n; urbs (urbis j)

lissim

specula, f
pars, partisf; ()
latus, eris n; - undique;
omm parte; - in dIuersas
rts; - in utram partem;
- ... - hac
parte ... i parte; hInc ... i;
- zo-. st, stefi, statum,
are (+ + .); -. -
sequor, sectus sum, I (+ .)
st, stefi, statum, are; (
)
sum; pass.
ll, , atum, are; - r11a -. praesum, fuI, -, esse
(+ dat.)
1) : doleo,
doluI, -, r (
); labOro, auI, atum, are
I ()

( .

zo-.); ( ,

)dlrsfr(tu,Iatum,frr),

patior (passus sum, 1); 2)

: damnum (dtrImtum)
i, iO (cepI, ceptum, ere);
:

intactus est ii hostibus -

ager

'

',
rr iniii

terra,

urbs
afflicta - ',

(n)
zo

f;

zo'

regio, onis f

, )

metus, iis

.zo

( n

);

timor,
oris ( ); horror, oris
( ); formldo, inis
(

);

pauor, oris ()
terribilis, ; horribilis,

am

; (bl:

bellum, pugna, hiems)

atrox, ocis; (ZPbl) ingns, ntis

stru, striixI, structum,
ere; aedifico, auI, atum, are (
)

(, )

(-.)

fatum est (+ dat.);

. nmt
()

summa (aej) pecniae

pecnia,

(bl)

tenebrosus,
tenebricosus, , ; (
) opacus, ,
yr() coniunx, coniugis m, f
l diirus, , (',
, ;

', , nzo); seurus, , ('',

); - poena (
j) grauis, uhmns (ntis)
() dgrdir, gressus
sum, 1; dsd, scendI, snsum,
ere; - l cdo (cessI, cessum, ere); - , , itum, Ire;
uni, um, uentum, Ire
1l

beatus,

2) 11 :

, (

maKoBblM,

); flIx,

();
(

'

1)

': flIx;

fortiinatus,

lcis

);

3) 11: prosper, era, erum; faustus, ,

fortiina,

.,

uersus, iis ()
iUdicium, 1 n; - in iUs
(auI, atum, are); iiis dI (dIxI, dictum, ere)
iUdex, icis ( ); arbiter, trI

()

nium

flIcits,

1)

'cm.

f; 2)
atis f; 3)

':

'':
'

.': rs (rrum

j) secundae; opportiinitas, atis f; -

11 rrtiin accidit,
quod t uideo
1) : numero,
auI, atum, are; 2) C1l:
mut, auI, atum, are; 3) 11
: puto, auI, atum, ; exIstimo,
auI, atum, are; arbitror, atus sum,
arI; -

zo-. -.

(+ . dup/ex)

ut; Istim; h,

tum, ere; (=

habuI, habi-

n.)

-
:

in numr n
(pOSul, positum, ere: '
zo-.'); numr (inter + .;
in + .); - a1l honorI
h; in glri n; -
ignmini l fr (tuli, latum,
ferre); - pass.

, (); umrsus, ,
()

nunc; hdi (zo,

tum (
); - 11 nunc dmum;
);

dniqu()
1l tins,

ntis

l (.) t,

); tnrisus,

rgi, nis f; fins,

in hunc locm

(ium

f;

'

'); 1l -

Caesar in dus profectus

est; in durum fins; (
) ager, agrI ; area, !

. ,m

1) ?: ita; sic; h

md (' ');

- ita est; ita rs s habet; -

ut ita dicam; -, (ita ... ) ut
consecutfuum; 2)

?:

. ) Thsus,

(eos)
( :
)

tyrannus, i

; (

ta ( nu.a. -

);

, n.)

ita, sic ( zo); 3) .. .

- ut ... ita; cm ... tum ( .. .
); quam ... tam

Titus,

(... )

1)

: dm md

( ); qu,

paritsimiliter (); 2) (=
): quoque ( ,

er
,

( , , n

();

crdlis, ;

superbus, ,

1) : ... modo ...

modo; tum... tum; 2) 11 11 (<<-
): quidem ( quidem !);
3) 11

); etia (-

-da;

. .

-):

)
( )

(<<-,

-quam (qufdam, unquam;

talis, ; ( .

tantus, , ;

1) (26.85 ):
talentum, i n; 2) : ingenium, i n; indls, is!
ibi; l; ( )
durus, , ; solidus,
, (n.o); firmus, ,
(); (.) nstans, ntis f;
firmus; grauis, ('')
tuus, , ; - iste, ista,
istud ( v)
() ti,

!
obscrus, , ( n

Tor I toga, f;

- togatus,

tum; tunc (); - ...

tum... ; - etiatum;
etiamtunc; - 11 tum dmum;
tum dniqu; - ()
(dersi: XIII)
quoque; . mJC
11 multimd, inis ! ('
'); turba, , '
'); caterua, ! (,
); uulgus, i n (,

n)
11

.)

crassus,

; sus, , ('',

-
); ( .)

dis,

gran-

acroratus,

T01lKO
=

( ,,

'';

imperiit.

coni., sl,

n.
u. : ta modo
ad ueniiis - '
,'); s 1u (
dum

u. n,
,:

sl

pugnandum erat - '

barbaris

'

. ';

n,

solus:
mihi friiter super-

rentis dss sls

est - ' . ,
'); t n t u

( ,
,:
risit

nihil attulit, tantum

' z n,

';
, u. :

plnUs

secafi tantum praecisa cecidit -

'

, [z]

n,');

d u t t
potestiitem hr dumtaxat nn - '
'); - ll tantum
modo; - slu (modo,
tantum) sed etiam; - tum
du; ll - dum, dummodo (+ coni.)
uoliimen, inis n; liber, brI
(' ':

( ,

. . . ) ,

is,

Tomis, idis f
id; , , ud

(.

zz zo);

iste, ista, istud

(.

z, 3!
,);

- idem, eadem, idem;

- uterque, utraque,
utrumque; - (is) qui;
ipso; ll ()
magis (quod); . z.
V

diligns,
,

ntis

( .);

n,);

dfinitus, , (
, n.)

ar

tragicus, i

tragoediarum

t ( )
absiimo, siimpsi, siimptum,

ere; consiimo, siimpsi, siimptum,

ere; - tempus tero (mui, tritum, ere)
(u. 56 . . ., ,
,n

98-117

.) .

VI-

pius Traianus
s,

poposci, -, ;
postulo, , atum, (
); - reposco, posci,
-, ere; repeto, petiui, petitum, ere
tertius, ,
tribus, iisf(dat./abl. plr. -ubus)
triumuiratus, iis ;
trs uiri ( )
solium, i n
Troia, f; (
) Troas, ados (adis) f; (
) llion iu), i n
Troianus, , ; icus,
,;i~,
I

Troiam, ,;
Dardam, m ; TeucrI,
opera, f (nu.az.
,-.)i labor, ris (m.)i
negotium, i n (,
); opus, eris n (
nu.u , n
)i

.,..
negotium suscii (,
ceptum, ere)i 1l operam do (dedi, datum, dare +
ut obiectluum ' ,, .. .');
- gri uixi - sine ll
laborei nullo negotiOi
ll - hoc quidem nih
negotii est
I difficilis, ; arduus, , ;
- difficulter; facile
ll timidus, , ; ignauus,
lm,

, ( )

-
;

in

locm; (

Ty1Lll. .
1Lll. Tullius, i
1Lll. i,

iirus, i
; hoc loco; - loco;
( ) tum; -
inuersum ( XIII)

tii (.

IV)

i ();

milia, ium n

();

- .

XVI

1)

apud (+
apud

ad (+

.:

ad Italiam);

.; ' zo-. ':

r;

n. bl.:

1)

reprehendo, prehendi, hnsum,

ere; teneo, tenui, tentum, ; 2) =
'': teneo; retineo, tinui,
tentum, ; 3) zo-., n
n:
prohibeo, hibui,
hibitum, (+ -., + .);
retineo, abstineo (tenui, tentum,
+ + .)
.ll
mirus, , ;
mirabilis, ( .)
.ll (ad)miror, atus sum, ari
(+. -.)

-.Il.:

() disd, cessi, cessum,

ere; , , itum, ire

apud

rnts);

auehor, uectus sum, i

.:

, ); proficiscor, profectus sum, i (' n.')

() iam; - .ll iam diidum;

2)

.Il

.zo. hr

esse (+ dat.
possess'iuus - XIV): uxorem
habeo; mihi est liber
fugio, fiigi, fugitum, ere
(+. ' zo-.'); effugio, fiigi, -,

ere (+ / + .); - fuga

saliitem t (petiui, petitum, ere)
interficio, fci, fectum, ere;
(', ',
) occido, cisi, cisum, ere;
(nn) , aui, atum, are;
necem affero (tuli, latum, ferre);
iugulo, , atum, are (
); interimo, mi,
tum, ere ( ,
); ( ,

(.,

trucido, aui, atum, are

ds, is f (hominis);

nn.)

homicidium, i n; nex, necisf, - .ll

parricidium,

; (= ) uel: l hoc quidem intellegi potest - '

'

()

coluber, bri
horribilis, ; terribilis, ; (
., , ) trux, trucis;
atrox, ocis (bl .

,
: , ,

);

foedus,

1) -.: cognosco,
gnoui, gnitum, ere; agnosco, gnOUi,
gnitum, ere ('',
); comperio, peri,
pertum, ire ( onblme); intellego,
lxi; lctum, ere (noHuab); 2)
- .: accipio, i, ceptum, ere
(+ .); reperio, peri, pertum, ire
( - + .);

3) .

.ll

moui, motum, ;
abdiico, diixi, ductum, ere ('

.ll I ,

'); . z.;

, (,

in
a.ll ,

auolo, aui, atum, are

f, uics, i ; -
(. . ) foris; in ;
- foras; in piiblicm

430
1l0 ars,

artisf; dolus, i ; insidiae,

rumf()

ll (su)rid,

risi, risum,

ntis f ('
animus, i n (.
); ingenium, i n (
', ); iiidicium, i n
(); 1l0 - mihi
in mentem unit (. . );
- in anim h (. .

mns,

);

morior, mortuus sum,

: (mortem) (ii, itum,

ire); uita dd (cessi, cessum,
ere) . .; - uulnere
morior; - rolloAa fame ri
(ii, itum, ire), absumor (sumptus
sum, )
sis, ntis; ingnisus, ,
m;

(',

) rdns,

niJy'

ntis

dl, lui, ltum, r;

tll,

sustui, sublatum, ere (

, , );
urt,

studisus, , m

ere;

disd,

cessi, cessum,
cessi, cessum, ere (
sd, cessi, cessum, ere

dd,

);

(, , n.e

494 449 zz.); , , itum, ire;

() proficIscor, profec-

tussum, i

rctum, ere), gum (, atum,

are); - ll currum flt
(flexi, flexum, ere)

assiduus,
,
m;

pars, partisf; societas, atis f; - particeps

sum
particeps, cipis ; socius,
( ,-.)

(zo-.) d,

tum,

(+

pertinax, acis ('');

peruicax, acis ('n
''); obstinatus, , m
(,

...

lI

';

zo

dministrti, nis

f;

r11rti,

nisf

gr,

':

rem,

atum,
gessi, gestum, ere ('
ngti); .

( zo-.), n;
ll

nauem

rg

(ri,

VII

. ., ')

(is)

.lchI (<<.,
)

Fasti, rum

1l (. 'ro
', , iJy

Thermopy-

lae, arumf
(

, )

Thessalia,

1I dministr, ,

(u.e,

are;

Thls, tis

, ); nfici,

fectum, ere (',

- ');
sum, sumpsi, sumptum, ere (

ceptum,
ere ( ); trd, didi,
ditum, ere ('', + dat.
KO'my-.); (-.), - ('-.)
dis, didicI, -, ere (+ .; + fn;
pass. d; - dis,
-, -,ere

uerti, uersum, ere ('n

- ,

'

docui, doc-

zo-.,

-.); rcii, ,

'

fcI,

(<<'

) Th,

arumf

ryp figra,

( -

-
);

! (

forma,

philosophus, 1 ; sapien-

tiae studisus (I )
philosophia, f sapientiae discin ( J)
sapientia, !
.II. Flauius, 1 ; ( 791l0

81

. ., ) .

Flauius Vespasianus
classis, is f - classem m (auI, tu ), Instru
(sblxl, structum,ere)

.ll.

)
hcis,

idis (idos)!

.,

) hin,
nis

); mmd (, n
) . .

ilO

431

lantema,

ul, uoluI, -, uetle (. z

XV); - nl, noluI, -, nll
1) (= , ) uel; 2) .

quamquam; etsI; quamuIs

(
(z.

coni.);

concessluum

XIII);

XII); -

(.

licet (+ coni.)
frtitiid, inis f uirtiis,

utis! ()
templum, 1 n; ds (is
J) sacra (); fanu 1 n

()

Isus ( )

ChrIstus (I
ante

);

ChrIstum natum;
ann DominI
() macer, cra, crum

rgIn, !

u., )

gnum, 1 n;

Chil(n), nis

r, gis

imperium, 1 n

astiitia,
calliditas, atis f 2) :
ars, artis f dolus, 1 ; (,
) fraus, fraudis!
X.II. (ne) panis, is ; ( )
frmentum, 1 n; ( ) friiges, !

. ; (nzy)

( zo

1) :

mul,

auI,

tu ; (,
)

ind,

seli,

IuI, pultum, Ire;

nd, didI, ditu ere (nzp)
bonus, , ;
probus, , um (,
); honestus, , (,
nu.:

) .

bene; ct (nu.-

(102-44

Iillius (I ) Caesar
centuria, !

( n

..) rs,

eris!

u.) . mlius thgus

(I )
(106-43 . .,

, ,

u.o) .

Tullius (I

ic (nis )

);

, (); (z

) .

cessI, cessum, ere

dIgnus,

Caesar, aris

. .,

h,

( )

tempus, oris n; - hora quInta;

- qut hr est; - -

PYCCKO-

432

hora ultima; trmum uitae

tempusetc.
saepe; - () -
1l zo sl,

solitus sum,

('

' + ln

quminus

quod, ut,

3)

3:

(.

);

+ lnf

(.

vl)

(. )

hlgium,

in
ll hm, inis
(,

. ;

snsus,

uir, uin

iis

ll

, ll,

. .

: uir bonus); n

: (' []'),

()

ill qui (' [], '),

exercitus decem m ('

) . .

laetitia

(),

gratia
gratus animus
(' '), pietas (zo

[]')

1)

-.,

siluam

' ',

');

per (+ .:
indicem '

zo-., zo-.

2) n

-.

, zo -.

(+

.:

trans flumen

trans

ll ()

(litterarum); (,
) schola, /

' ')

gen.); Ponticus,

' ,

'); 3) n
postea, post (decem annls postea

liidus, i

sciitum, i n (
clipeus, i (
m.); parma, f(

Ponti (Euxini , m (

);
)

probus, , m; bonus, ,
m; honestus, , um (

m ( ,

quartus, , m
-, -, are

ii,

lg, lgi, ltum,

C1l () cit,

ere; aui, atum,

are

uenter, tris ; aluus, i/

1)

ll

quid?

V;

Aegisthus, i

( ,

, ,

NB:

KOCBeHHblX , quis
quid u, 7i
quae rs: cuius
l 'zo'; l l '', qua '');
2) ll : quod;
-, - quiddam; ali-quid
(-.); quidquam (-); quid
(C1l si, n); -- aliquid;
nihil; -

pi (podis)

(.

Oedipus,
-pum/-poda, .

-/-d)

penculum, i n; scientiarum
f>; proba, f;
- amintinm sustin
(tinui, tentum, ); probam perpetior (pessus sum, i)
ll elegia, f, carmen (inis n)
aminti (nis,

elegiacum;

<<l.l

) Aors, wn ;
- ( )

433

r mridis, ii

Tnstia, iwn n

( .,

(j); regio (onis f>

,,

meridiana
1ulius, i

) ltr, f (. -

.iI IHa,

( , n

.3.eU-

/ -n)

( ,

, ) s,

Epammondas,

( ,)

Erinnys, yos f; . Furia,

.II ( , ,
, n
, - ,

) tls,

is (eos)
, haec, hoc ( v);
qui, quae, quod

1000,

1uppiter, 10uis (

() irts,

. ).

(418-62 . .,
,
)

onisf

ego; - ( ,,
quidem
malwn, i n
.II

2) .

1)

nuxu;

... ) ego

n;

3) .

(
)

1anus, i

-
( 3000 )

addisco, didici, -, ere

addo, didi, ditum, ere ,

(,

abs) (+ .) -.; -.
(Aulus, i ) ,
, ii, itum, ire
aboleo, lui, olitum, r ,

abscondo, didi, ditum, ere

, (

absiimo, siimpsi, siimptum, ere

1) , ; 2)
,

(ante Christum tu) -

Acastus, i ,
accido, cidi, -, ere , Clly-

(+

. )

-.

zo-.

um

adiungo, iiinxi, iiinctum, ere (+ dat.)

-.

adiuuo, aui, atum, are (+ .)

i,

ceptum, ere

-.

accommodo, aui, atum, are

ll

admirabilis,
admiror, miratus sum, (+

.)

ll -.

acer, acris, acre ,

acerbus, , um 1) , ro;
2) ,

Acheron, ntis

, -

is, 1) ;

2)

um 1)

admodum
admoueo, moui, motum,

adnecto, nexui, nexum, ere

,

(+ .)

zo-.

2) ; 3) ,

adsid- . assid-

dsus, SUui, sutum,

ad (+ .) 1) -.; 2) ll zo-.
AD (an Domini) ,

adorior, ortus sum,

;

, .il

-.

administro, aui, atum, are

accola, (+ gen.)

adf- . affadhiic
adicio, ii, iectum, ere ll
adimo, mi, mtum, ere (+ dat.) adiiinctus,

( )

2)

acinus, i
aciitus,

adeo 1)

adeo, ii, itum, ire

abstuli . aufero
absum, , -, abesse

accipio,

);

..

addiico, diixi, ductum, ere

ere

adsum, affui, -, adesse

aduenio,

uni,

uentum, ire

2) 1l0,
i s

aduersae

crllcr

(.: .

sng.

entis
dulstulus, i .

1l

llcrll,

ll

adulterium, i n ll
aedilis, is ll, zo
.

aeger, aegra,

g- ll (

( . .

, n.bl
.nbl
)

Aesculapius, i ll, n.
aestas, atis f , , 1l
aestimo, aui, tu, are
(+ gen./abl. .-)
aestuosus, , u ,
aetas, atis f 1) , i 2) cr,
ll

aetemus, , um
thr, eris . ,
aeuum, i n ( )

aegroto, -, -, are 1) lli

,

aegrotus, , um ll ()
Aegyptius, , um
Aegyptius, i
Aegyptus, i f
Aeneadae, ii.rum (um) m, f ,
i n.

n. zo

Aeneis, idos f

12-

u, i n 1) , 1l;
2) ll
.
us, , um ,
Aeolius, , um ll,
.

,
.

aequinoctiaIis,

affinitas, atis f

cr,

1lcr

tu,

are

cr,

llcr

afflictus, , um
affluo, fluxi, fluctum, ere ,

f, orum ,

f, f : 1) ;

2)

Africanus, i ,
. n

Africus, i m , zo-n

ager,

ll,

ll

yr

agger, eris 1l,

agito, aui, tu, are

ro,

aequitas, atis f

affero, attuli, allatum,

ll

s, , ,

aequo, aui,

aes, aeris n ,

., n

dulss,

2)

aeris

aduentus, us ,
aduersum (+ .) -..
aduersus, , um 1) cri

adulter,

43.5

aequor, oris n 1l,

aequus, , um 1) i 2) ,
1l,

agnus, i
ago, gi, actum, ere 1)
, 1l;

qua d

3)

raT;

2)

cr , 1l0;

ibi agitur?

ro-

agrestis,

1)

lli

2)

ll

-
! ! !
iii,

ait -, -

, 11,

iila, aef1) 1o;; 2)

iiliitus, , um 11
Alba (Longa), f ,
, ,
,
; n.

albus, , um 11,
alces, is f 110
Alcibiades, is , (452 . .), .,

bl

iiles, itis f
alga, f C1l
Algidus, i m ,

mii,

amicui, amictum, ire -

amictus, ii.s '

amicus, , um
amicus, i
iimitt, misi, missum, ere

amnis, is (.) ,
m, iiui, iitum, 11 (-.
, )
,

um

11 (

liqud .
aliqui, aliqua, aliquod

amor,

plr. 11

ris 11;

11, 11

aliiis
alienus, , um

amplissimus, , um 11
mlitii.d, inis f 11
amplus, , um , 11
,

-11

Amulius, i

aliquis, aliquid ,
aliter , -
alius, , ud ( ),

11,

, bl
'
. 11;

... 1l
anceps, itis (.

utrum ... -

11

lii.si, lii.sum, ere

almus,

i,

amoenus,

llii.d,

11011 (

, ( )

Albiinus, , um -

404

ambitus, ii.s 1) ;
2) ;
3) 11; lex -ii.s

um

, 11,

l,

alui, altum, ere 11

alter, era, erum ( )

ltriiti, is , 1l0
ltitii.d,

inis f

ill,

'11')

, 1l,

f C1l

angulus, i 11
anima, f (
, )

nimdurt,

11-

alumnus, i
amiirus, , um
amiitor, ris 1) 11; 2)

11;

animus, i

11,1l0

animal, iilis n
animiins, ntis ,

ltius

altum, i n (.)
altus, , um 1) ; 2)

uerti, uersum, ere

, (

nn,
11

1)

( );

2)

n.

annus, i ro
anquiro, quisi, quisitum, ere

antecedo, cessi, cessum, ere

antecessio, onis f 1)

110,

aper, ,
aperio, r, rtu, ire

f ,

um

arbitror, atus sum,

1)

2)

, ; n.

apium, i n l1
, inis l1110,

arbor, arboris f
arbuteus, , um

11

11, l1

arca,

rp, ,

arcanus, , um ,
arceo, arcui, -, ere ,

, ar, (paritum), ere 1)

2) (.

aui, tu, are ,

-.

arcesso, iui, itum, ere 1) ;

2) l1

ardeo, arsi, -, ere ropeTb (),

appetitio, onis f

, n

arbutus, iis f

icis

l1

l1

Aquitania,

n)

ru ,

ara, f l1
aratrum, i n 11
arbiter, tri ; - bibend'i

II . . .

antiquus, , um
antrum, i
anxius, , um

apertus,

Aquitani,

ll

Antias, Antiatis

apud (+ .) l1 -.; -.
aqua, f
aquila, f
Aquilo, onis , -

2)

apncus, , um rp,
aptus, , um ,

ante (+ .) -., -.
antea , ,

437

(+ .)

l1

ll

ardor, oris l1,

arduus, , um 1) ; 2)
,

appetitus, iis . appetftio

applico, plicui (plicaui), plicitum
(plicatum), 11,

ro,

, 110,

argentum, i

, l1

, s,

positum, ere (+ dat.)

1) 11 -.; 2) ,11,0-

Arg'i, orum ,

11 -.

Ariadna,

appropinquo, aui, atum, are

appropin-

arista, f

l1

appropio, aui, -,

110 (. .

,
) . 110

arma,

rum

n 1)

);

3) .

2)

(.)

armatus, , um
Arpinas, atis

. , )

1) , ;

2) ,

- gram-

l1

articulatus,

um

l1l1-

2)

Attica,

um

tti,

tinui, tentum, r

(+ ., + inf)
tting, tigi, attactum, ere 1)
; 2) ,

articulus, i 11,
artus, , um ,
arx, arcis f l1, ,
l1

as, assis

(
, ,

Ascanius, i

: 1) ;

2) ; 3) n

aspectus, ii.s
asper, era, erum ,

ttrh,

traxi, tractum, ere

attuli . affero
auarus, , um
uti, is

spectum, ere

Assaracus, i

, ,

ssid, sdi,

f ,
f ,

atis

l1-

audacia, f 110, 110

ud, ausus sum, r ,

udi,

sii, sxi,

iui, itum, ire

11, 11-

auditor, ris 11l1,

auditus, ii.s 11
u! ,

sessum, ere

u..

ssidu ,

assiduus, , um
assus, , um ,
astrum, i n , 110
at , , (

u,

l1,

Auernus, i ,
urt,

uerti, uersum, ere

ufr,

abstuli, ablatum, auferre

Aufidus, i

( OHOPOHbl

1)

ater, atra, atrum ,

th, arum f ,

) , ;

-, -, r ;

, ;

, n.

utrits,

Atlas, ntis

Attis, idis

, l1

atque

ttr,

Atticus,

ars, artis

Asia,

aui, atum,
triui, tritum, ere 1)

ttu,

2)

ug,

auxi, auctum,

r l1

augustus,

um

Augustus, i

Aryc: '

Augustus, , um aBryc
auidus, , um ,

ru ,

1l.-

Bellerophon, ntis

1I.,

auis, is f
Aulus, i 1I., ,
aura, f , ; .

bellum, i n

- gerere

bellus,

um

[BONVS]

aureus, , um 301l.0
auris, is f
aurum, i n 301l.0
aut 1I., 1I. (
)

autem ,

basium, i n 1l.
beate 1l., 1l.
beatus, , um 1l., 1l.
Belgae,

439

(,

!)

belua,

1l.

C1I.OH

benignus, , um 1l.ro1l.0
, aui, atum are 1l. 1l., 1l.
, ,

Autronius, i

1l.

, zo ,

auus, i ,
auxi .
uxum, i 1) ; 2)
1l.

-, ere
bidens, ntis ; - m, f

(-

1I.) ,

biformis,

bimaris,

ni, ,

bis
Bistonides, um f

Babylon, onis f

(.

sng.

n) 1l.0, '

Babylonius, , um 1I.; nu - 1I. C1l.,

bacchor, baccrui.tus sum,

a1I.;

1)
2)

Baleares, ium

1l.,

. (
)

balneum, i n 1) ; 2)
barba, f
barbarus, , um ;

, um 1) ,
2) ()

blandus,
;

Bacchus, i

'

Bituriges, ium

orum n ,

a1l.

bonus, , um
bos, bouis ,f,
Bosphorus, i , n,
breuis, ,
breuims, atis f
Britannus, i 1l.
Briitus, i . , (85-42)
,

'

n', ; n-

440

atum,

, -

cantus, fts
canus, , um
, acis 1) ; 2)

(Gaius, i ) ,
cadauer, ueris n
cado, cecidi, casum, ere
caecus, , um Cll
ds, is f ,
caedo, cecidi, caesum, ere ,

cadus, i

canto,

caper, pri
i, orum
capio, i, captum, ere

1)

bl ;

2)

caelum, i n 1)

2)

40 )

Caesar, aris

caetra, f bl
caetratus, , um

Caius, i ,
Cal. (Calendae, f> ,

Capitolium, i n , bl

calamitas, atis f

ris,

pedis
captiuus, i 11
capto, aui, atum, ,

, -

captus, fts
caput, capitis n 1) ; 2)

f 1) ( );
2) .

carina,

carmen, inis n ,
caro, carnis f
carpo, carpsi, carptum, ere ,

ium

als,alu~-,r

bl

campus, i
andl, aef1) ; 2)

caleo, calui, -, r
lix, icis
Camillus, i ,

Carthago, inis

rthagiiss,

carus, , um
castra, orum n
castus, , um , ,

. -

casus, fts

1)

. ;

dlrum, i n
candeo, candui, -, re
candidus, , um , Cll-

caterua,

Cll,

1) (

);

Catilina,

2)

3) .

2)

Jl

, 6 .

an, an,

-,

r ,

( . .)

anitiS, ii

cecini, cantum, ere

canorus, , um

. .

Cato, onis

an,

(.)

canis, is

1) Maior -

(234 -149

. .) bl
,

2)

Vtisis

(),

(95-46

-
. .) nn ,

nn., n

2-

1 .

..

, rui, rtum,

ere

l1,

certo, , atum, are

certus, , um ,
,

ll l1,

Catulus, i

TIlOK

ceruus, i

l1

um , ;
terum
chaos n zp. (. chaos, . ch)

hr,

f Il,

ciborium, i n
cibus, i ,
Cicero, onis 1ll1
(106-43),
,

Cieros, i f, zo .

-.

celebratio, onis f

ceruix, icis

trus, ,

catus, , um
cauda, f
cauo, aui, atum, are l1
causa, f
cauus, , um , l1l1; uum, i n
- u.. -
cecidi . d
cecidi . d
d, cessi, cessum, ere ,
, ( ); (+ dat.)
, -

cingo,

nxi,

cinctum, ere

circiter I1, (+ .)
circum (+ .) BOKpyr zo-.
circumcliido, cliidi, cliisum, ere

celer, celeris, celere

celeritas, atis f
celeriter
ll,

f , Il

cellarius,

um

Il,

Ila,lJ,O-

circumeo, ii, itum, ire

Celtae, arum

l1,

KaY1ll1,

Catullus, i

441

aui, atum, are

s, sui, sum, r
;

2)

l1,

1)

Il,

sr,

oris , zo

srius,

I1

siir,

centumco

Cerberus, i

. n,
rs,

Cereris

(),

circumitus, iis
ircumsilis, ntis
KPyr
circumsilio, silui, -, ire
BOKPyr
cito
cito, aui, atum, 1) , , ro; 2)
citus, , um ,
ciuilis,
ciuis, is
ciuitas, atis f , rocy
lds, is f l1,
clamor, oris
clarus, , um
classis, is f , , l1

Claudius, , um l<A
Claudius, i l<A, :
1) , z
;

l0,

colui, cultum, ere ll,

colonia,

ll,

2- ,

color, oris
columna, f ll

2) ,

(207 .

. .)

claudo, clausi, clausum, ere

1) ll, ;

(Gnaeus, i ) ,
, emi, tu, ere
, ii, itum, ire , -

commentarius, i

,
, , tu,

coepi, -, coepisse

commendo, , atum, are

n )

coerceo, ercui, ercitum, ere

coetus, iis ,
gn, onis f ,

are ,

commodus, , um ,
; - i n ,
commoueo, m, tu, ere
, ll,

commiinico,

atum, are

cognomen, inis n 1) ,
;

cognomentum, i n

2)

cogno-

commiinis,
compages, ium f ll
comparo, aui, atum, are 1) ro-

compauesco, -, -, ere

. .

ll;

mn

cognosco,
,

2)

comes, comitis
comitium, i n ,

clemens, ntis
cliens, entis Il,

ll

gn,

gnitum, ere

per!

hibui, hibitum, ere

ll,

(. )

co11ega, llll
collis, is ll
co11ocatus, , um

compliires,
compono, posui, positum, ere

ll

2)
,

co11iiceo, -, -, ere
co11um, i n

clla

, ll,

comprehendo, prehendi, prehensum, ere 1) ,

, ; litteris -

aui, atum, are

ire

110,

puli, pulsum, ere all

compesco, pescui, -, ere

, , ll

Colchus, i

110,

, , rtu,

cohors, rtis f ro
cohortor, atus sum,

cogo, coegi, tu, ere 1) ro,

; 2) (+ /nf)
,

2)

1)

pressi, pressum, ere

ll, ;

2)

- '

d,

cessi, cessum, ere (+ dat.)

concelebro, iiui, iitum, iire

. .

conchylium, i n

conquisitor, oris
conscendo, scendi, Ssum, ere
(+ .; + in + .)
conscnDo, scripsi, scriptum, ere
1) (); 2)
, ,

( );

Horo

concido, cidi, -, ere

concilio, iiui, iitum, iire ,

conscriptus,

um

3)
,

; trs

( )

conci1ium, ! n
concipio, i, ceptum, ere

consecriitio, onis f
consequentia, ium n

concl"iido, clftdi, clftsum, ere

conseruiitor, oris

concordia, f

cu,curri,ursum,r

condemno, iiui, iitum, iire 1) , ; 2) ro

conditus, , um
condo, didi, ditum, ere ,

confestim
conficiO, fi, fectum, ere

confirmo, iiui, iitum, iire ,

conffisus,

consi1ium, i n 1) , ,
;
- capere
;
2) , ;
3) ro

consimi1is, ,
consisto, stiti, -, ere 1)
, 2)
consocio, iiui, iitum, iire
,

conspectus, fts ,
conspiciO, sxi, spectum, ere
,

confundo, ffidi, ffisum, ere

um 1) ,
2)

conicio,

conquiro, quisiui, quisitum, ere

,

-. -.

concha,

443

constat ..
consul, is ,
; - dsigniitus
,

ii,

iectum, ere 1)
; 2) ,
,

um

coniftnctio, onis f

consuliitus, fts

coniectus,

consuliiris, is

consu1to, iiui, iitum, iire

; ..

coniftnx, coniugis ,f()

coniftriitio, onis f ro
coniftro, iiui, iitum, iire
ro

conloco . colloco
conor, iitus sum,

()

consultum, i n ,
; seniitiis -
consummo, iiui, iitum, iire 1)
, ; 2)
contego, txi, ttum, ere
,

contemptio, onis f

444

contemptor, oris
contendo, tendi, tentum, ere
1) , ; 2)
;

3)

contentus,

um

, -

2)

corrumpo, riipi, ruptum, ere 1)

2)

Coruinus, i

(64 . .-9 . .),

, , n

;)

continuatio, onis f
continuus, , um

ere

corripio, ripui, reptum, ere

, ;

continenter ,
contineo, tinui, tentum, r 1)

..

; -

cotidianus,

um

tidi

contra (+.)

-.,

contraho, traxi,

tu,

ere

um

Cragus, i

65 .

. .,

, (

contrarius,

Cotta,

-.

Criinnon, onis

contundo, tudi,

tsum,

ere ,

conturbo, aui,

tu,

are

conuello, uel1i (uulsi), uulsum, ere

Uni,

uentum, ire 1)

2) (+

.)

-,

conuenit .. ,
conuentus, iis
copia, f ,
copiae, arum f
cor, cordis n
Corinthus, if,
m. n

mlius,

(+ .)

ere :

-.

rdulus, ,

conuenio,

rd, rdidi, rditum,

(+ dat.) -., (in + .) -.,

conuenientia,

cras
Crassus, i
(115-53 . .),

rxi, rtum,

corrigo,

comii, iis n 1) (z ); 2)
comum, i n
corona, f
corono, aui, , are
corpus, oris n

um

cremo, aui, , are

creo, aUi, tu, are 1) ,
; 2) ,
( , )
rS, , rtum,

crtus, ,

um

1)

ere
2)

crs

crimen, inis n ,
crinis, is ,
crispus, , um
Crispus, i ,
1 . . .
criidlis,

cruentus, , um
criis, criiris n
crux, crucis f
, is n ,
ciiius, , um . qis
culmen, inis n

culpa, f
cultor, oris llll
cultus, , um
cultus, iis

Cyprus, i f,

ythr, f,

ythr,

cum 1 (+ .) -.
cum 11 .; .

, . .

cumprimis Cll
uidis, iitis f , ll

, (.

um

, ll;

2)

.-.)

u, r,

cursum, ere
1) ; 2) , -

um

, ll

datum, i n ;
Daunus, i ,
d

(+ .)

zo-.; -.

dea, f
dll, ii, iitum, iire

ll

, ll

ll, s ()

llll, zo

, ,

um llll; - i

llll, . .

ll, . .

ll

cessi, cessum, ere

decem
December, bris, bre
dm, r, rtum, ere

ll

decet, decuit, -, r .
decido, cidi, -, ere ,
zo-.

cymbalum, i n ,

( zo

dcliir, ii,
dcliiiti,

Cynthius, i

iiui, iitum, iire

ll,

dd,

custos, odis f , ll

(+ inf)

ll -
dlit,

custodio, iui, itum, ire

ll,

2)

d, dui, dtum, r

llnius, ,

1)

curiositiis, iitis f ll
ciiro, iiui, iitum, iire

Cynthus

,
)

daedalus,

iir~f,

daps, dapis f 1)

ciiria, f , -

ll,

um

ll,

ll

cupressus, i f
ciir

cursus, iis

Ddalus, ,

Daedalus, i

cupidus, ; um (+ gen.) 1) ll
zo-.; 2) -.
cupio, cupiui, cupitum, ere -

curuus,

D
Diicus, i

cupido, inis f ll,

Cupido, inis ,

(+ .

445

iitum, iire ll
onis f ll; ..

ll

dli, ,

iitum, iire 1) ll,

ll~2)...ll

decorus, , um

-
drs, drui,

-, ere ,

drtum.,

1) dm, 2) drs

decuria,
I<llacc

Cll,

didi, ditum., ere

ddii., diixi, ductum, ere ,

.) ll

um

dmitt,

OOsi, missum, ere

deest .

dsm

dfd,

fendi,

fSum,

ere

oris
fectum., ere (+

dfiiO, fi,

.)

, -.

fi,

fixum, ere

dfinitus, ,
dg, dgi,

dniqu

dentis 1) ; 2)
um , ry
d, posui, positum, ere OTI<lla, OTBepraTb
drhd, prehendi, rhsum,
ere , -(
nn.e)

drlir,

(iitus sum),

um ll
-, ere (-

drm,

prompsi, promptum, ere

drr,

dein . deinde
deinde
dliir, liipsus sum, i

all-

um

ll,

drig, r, rtum,

um
dltus, , um
dlir, iiui, iitum., iire ,

ere

ll

drii,

ripui, reptum, ere (+ dat.)

, , -.

-.

iirum f ,

i n ,
dlig, lgi, ltum., ere
Dellius, i . llll, dlitum,

u,

m.

drisr,

oris
scendi, ssum, ere

dsd,

dssus,
dsr,

ii.s
serui, sertum, ere ll,

orum n
oris ll,
dsrtus, , um , dsrt,

..

ll,

, u

dsrtr,

ll,

,
,

Delphicus, , um ll
dmigr, iiui, iitum., iire
dminu, minui, minii.tum, ere

-.,

roll

, ll

Delphi, orum

-, -, iire 1)

2)

drtus, ,

dliisus, ,

if

dhi

dsus, ,

dfsr,

iitum, iire

AOI<llablBaTb

ds,

Dls,

(+

d, ,

dedic.do

dlii,

~,ll

dd,

dfig,

iitus sum,

dmissus, ,

i n ll

drui .:

drr,

ll -.

dsidr,

iitum, iire

ll,

iiui, iitum, iire

dsign,

dsin,

siui, situm., ere ,

dsriiti,

onis f

-
dsr, ,

atum, are

aui, atum, are

-, deesse

dsum, dfui,

(+ .

dii . deus
diligs, ntis

ll,

dtrir,

ius

( n. .)

diligo, lxi, ltum, ere ll,

i n
uulsi, uulsum, ere

dtrimtum,

dull,

dimidium, i n ll0
dimitto, misi, missum, ere

duiiO,

uinxi, uinetum, ire

dur, ,

atum, are
um ll
deus, i (. plr. di, dii;
gen. plr. deum, dr; dat., . plr.
dis)
di . deus
Dia, f , l1
dutus, ,

is

, z 411.

dirimo,

mtum,

ere

diruo, r, rutum, ere

dirus, , um ,
disd, eessi, eessum, ere ,

, z

,
3

diS, ! ;
differo, -, -, diff ll

differo, distuli, dilatum,

diff

difficultas, atis f
diffugio, fiigi, -, ere
diffundo, fiidi, fiisum, ere ll; ,

2)

r, rtum,

ere 1) ll

, ll

diseo, didici, -, ere

die imperiit. praes. 2 sng. iict. dico

, !, dictum, ere 1) ro;
2) ; 3) .
dictator, oris
dictio, onis f . ,
dictum, i n 1) ; 2)
Dido, onis f ,

diseemo,

diseiplina,

. .

IV .,
Ars grammatica
diOta, f z.

Diagoras, ro, ,

digitus, i

Dimds,

Diana,

um

zo-.)

dsti,

dignus,

447

diseordia, f ll
disiciO, ici, ieetum, ere ll
, ,

displieeo, li, plieitum, r

(+ dat.) -.
dissentio, SSi, Ssum, ire (
+ .) ll -.,
-.

dissertus, , um
dissimulo, aui, atum, are ,

dissoluo [-s61.w6), solui [s61.wI),

soliitum, ere 1)' ,
;

2) ll

distribuo, tribuI, tribiitum, ere

ll

diuAOllro
dlua, f
diuersus, , um ll, ll

diues, itis ( )

dumtaxat 1)

Diuiciacus, i

diuido, diuisi, diuisum, ere ll

diuinitus ,

diuisus, , um ll
diuitiae, arum f
diuus, i , OI (gen.
plr. dfuum); sub diuo

zo-. -.;

doleo, dolui, -, ere

dolor, oris ,
dolor, oris ,
domiAoMa
domina, f ,
dominor, dominatus sum, (+ .)
ll -.

dii.rus, , um ,
dux, ducis , all

(+

.)

1)

zo-.;

-.,

ungue leonem
[] ll;

2)

-.;

nzo.

- ri! piiblica esse

Yllay

- iitilitate esse

'

ll ll', Cll
ll

eadem ;
ebriosus, , um = ebrius,

um -

ebur, eboris n Cll

edax, acis
edisco, didid, -, ere
dni, orum ,
-

effeminor, atus sum,

dono, aui, atum, are 1)

-.;

dominus, i ,
domo, ui, itum, are
domus, ii.s f ; domi ; domo
; domum ; domos

2)

zo-.

donum, i n
dormio, iui, itum, ire
dos, dotis f
ducenti, ,
dii.cO, dii.xi, ductum, ere 1)

efficio, fed, fectum, ere 1)

ll, ;

-.

2)

-. -.

-.

2)

, ll

(+ ut obiectfuum)

doceo, docui, doctum, ere (. + .)

duo, duae, duo

dii.ro, , atum, are

dixi . dico
do, dedi, datum, dare ;
ram - ll ll,

ll ;

2)

ll

effigies, ei f
effugio, fiigi, (effugitum), ere

ll,

dulcis, Cll, n. ,
ll; aqua -
dum
Dumnorix, igis ,
, 6

egelidus, , um Xll
egens, ntis ll,

ego (. -)
egredior, gressus sum, i
egressus, , um
eheu! !

-
iii, ici,

iectum., ere

elementum, i n 1)

ll,

2)

Erymanthus, i

449

esse . sum
t

(,

tiam

Etriiria, f, .

. ,

- LN)
elephantus, i
mlumtum, i n BblroAa, ll

'"

; ll ,

Ennius, i
sis,

II .

. .

is . , ll
aui, atum, are 1) ,
2)

, ll,

2)

urr,

aUi, atum, are 1) ;

, all (

-.)

. ,

euhoe

ll;

uit,

aui, atum, are (+ .)

-.

; .

is, , id
ii (iui), itum,
eodem ; . idem
Ephesos, i f ,

u,

uhrts,

II .

(341-270

.),

ilg,

is

.; 2)

. .

Europa,

EpidiruS, i

aui, atum,

ittus,

2)

finti,

uanui, -, ere
uentum, ire 1)

)
uans,

uiO, uni,

ll ll

enim

-n

etsi (

: 1)
n

3,

exanimo, aui, atum, are

i

(.) ll,

udi,

excelsus,

ll

~rraticus, ,

um ll
Erycina, f,
,

ll

epistula (epistola), f
epulae, arum f 1) , ;
2)
eques, itis
equester, tris,
equitatus, iis
equus, i
eram, eris, etc. . sum
i!rigo, rxi, rtum, ere ll,

iui, itum, ire Cll

, um ,

excipiO, i, ceptum, ere ,

ll, llll

aui, atum, are

exclamo, aui, atum, are ll
exemplum, i n
, ii, itum, ire ,

exerceo, ercui, ercitum,

, ()

exercito, aui, atum, are

exercitus, iis
exigo, gl, actum, ere 1)

450
ro;

2)

3)

exsilium, i n

m, ll (

, )

existimo, iiui, tut, iire

(+ gen./abl. . -),
ll

exitium, i n,ll,
exorior, ortus sum, iri
exortus, , um
exosculor, iitus sum, 1) ll;
2)
experior, pertus sum, iri (+ .)
1) -.; 2)
-.

l, lui, ltut, r ll

expono, posui, positum, ere

Blla

, ll

exporto, iiui, iitum, iire

expromo, prompsi, promptum, ere
1) ; 2) ll
expulsiO, onis! m (
)

exsequor, seciitus sum, i

ll

-.

exsisto, stiti, -, ere 1)

cry,

~2)

exsoluo [-sol.w6], solui [sol.wi],

soHitum, ere ,
exspecto, iiui, tut, iire
exstemo, iiui, tut, iire
exstruo, striixi, structum, ere

tut,

iire

,~,
trmus, ,

um

, Cll

; n.
,.

zo-.

(,),

II .

fi,

factum, ere

ll,

factiosus,

um

, -

ll,

factum, i n cry, ll
facultiis, iitis!
Falemum, i n
fallax, iicis
fallo, fefelli, falsum, ere ,

falsum, i n 1l0
falsus, , um 1l0
falx, falcis!
fiima, ! , ll
fmS, is! roll
fiimilia, ! ,

(.

gen.

-iis)

familiiiris, ll
familiiiris, is ,
far, farris n ll
fiis n 1. ll; - ,
ll ( ,

fss,

ium! ,

,
; n. ll

fasti, orum
fastidium, i
fateor, fassus sum, (+ .)

-.

fatigo, iiui, tut, iire ll

fiitum, i n ,
fuS, ium! ll
faueo, fiiui, fautum, r llro
Fauonius, i

, , ;

facio,

F
Fabius, i

facile llero
facilis, ll ( )
facinus, oris n 1) ; 2) ll-

, ll

exsuscito, iiui,

fiibula, ! 1) , ;
2) ; 3) ,
fti, ! 1) ; 2) ,

. .

, n.

-
fautrix, icis ! ll
faux, faucis !ll

fax, (facis) f ll
Februarius, , um 1!
fcundus, ,
fli,

finitimus, , um
, factus sum, ,

facio

fi .

ll,ll

um rulO

rm,

aui, atum, are 1l

6rmus, , um

icis ll

fmin,

aef1) ; 2)

fmiinUS,

um

(,

fera,

451

fistul~f11
,

flaccus,

um

1l0, C1l0-

Flaccus, i

ll:

1)

fr

ferio, -, -, ire , (

184

frm

1) ; 2)
fero, tuli, Hi.tum, f 1) ;
2) , ; 3)
; pass. fertur
,

ferox, ocis , 1l0

ferrum, i n ll
fertilis, 1l0
feruidus, , um , -

fidS, !

f ,
f ,

is

2)

,
1 . . .
flagellum, i n , 1l
flagitium, i n my
flamen, inis n 1
flamen, inis 11 ll,

flauus,

um

, -ll

fixum, ere
fixus,

ll;
,

,
,

um

ll

figiira, f ,
figiiro, , atum, are ,
,

filius, i
filum, i n ; - trium

fleo, flui, fltum, r ll, 1l

flos, oris
fluctuo, , atum, are

ll

ll, ll

fluctus, iis ,
fluentisonus, , um

llllI

figo,

. .

flecto, flexi, flexum, ere ,

ferus, , um
fessus, , um 1!
festiuus, , um 1) ;
2) . , ll
festus, , um
ftus, iis 1l0, 1l0
fids,

195 .

. .;

srrum

fii,

iui, itum, ire 1) ;

2) 1l, ; 3)

,llI

finis, is , , ll; fins

(plr.) e1l,

fluito, aui, tn, are

fliimen, inis n
fluuius, i
focus, i
fons, fontis
for, fatus sum, f ro,

foret (= esset): . sum

foris ll
forma, f
fors, (fortis) f (
.

sng.) C1l

fortis, 1l, ll; fortissimus, , um llI

fortuitus, , um C1l
fortiina, f , ; (plr.)

452
,

fortiinatus, , um
forum, i n ,
fossa, f
fouea, f 1) ; 2)
foueo, foui, fotum, re
fragilis,
fragum, i n
frango, frgi, fractum, ere
frater, tris
fratemus, , um
fraus, fraudis f ,
fremo, fremui, fremitum, ere

frequens, ntis 1)

I,'

2)

frequento, aui, atum, are

fuluus, , um
funda, f (, UJ

fundamentum, i n
funditor, oris
fundo, , atum,
fundo, ffidi, ffisum, ere ,

fundus, i 1
fundus, i II
fungor, ffinctus sum, fUngi (+

-.,

-.

f ()

fficus, i 1)
2) ;, 3)

furor, furris ,
futiirum, i n .
futiirus, , um

(+ ./+ fn!)

(-./. -.)

fugo, , atum, are

fui . sum
fulcio, fulsi, fultum, ire ,
fulgeo, fulsi, -, r ,
Fuluius, i ,
UJ

; 121 .
. .

Gallia,

'

gaudeo, gauisus sum,

fugio, ffigi, fugitum,' ere

;

Gaius, i ,
galea, f
Galli, orum , ,

Gallicus, , um
Garumna, f ,

fuga, f,
fugax, acis

Gds, iumfrabI,

Gaetiilus, , um , -

-., -.

fix, frgis

.)

ffinus, eris n
fur, -, -, ere ,

fretum, i n ,
frtus, , um (+ .)
frigidarius, , um
frigus, oris n
frondator, oris
frOns, frontis f ,
frgiferns, entis
frutitum, i n

(+ .) -

-.

gaudium, i n
gaza, f n.
gelidus, , um .
Gellius, i ,

II

. . .,

Geloni, orum

gelii, iis n
geminus, , um

gemo, gemui, gemitum, ere ,

grammaticus, i ,
,

gener,
genetrix, icis f
genialis,
gns, gentis f ,
genus, eris n 1) , ; 2)
(

453

),

Georgica, orum n ,

Germania, f
Germanus, , um
Germanus, i,
gero, gessi, gestum, ere ; bellum - ; rem -
(.,

n ); rs

gestae

, , -

." '

(plr.)

Gratiae

ro;

um 1)

2)~
,

grauidus,
2)

4-

gigans, ntis

gratus,

(arum f)

gratia (+ gen.) ro -.
gratia, f ; ro

um 1)

(.) ,

grauis, 1) (
); 2) . =grauidus 1
Grgrius (Nssnus), i
,
.

gremium, i n ,
grex, gregis 1) ; 2)

gubemator, oris
gutta, f

n n

gigno, genui, genitum, ere

g1cis, .

habui, tu,
habito, aui, atum, are

g1adiator, oris
g1adius, i
g1ans, ndis f

Hadrianus, i

f ,
gloria, f
g1,

, ;
121 . . .

hrns,

ntis
Hannibal, alis ,

harnsus, ,

um
Hasdrubal, alis n ,

Graec

Graecus, i
gramen, inis n ,
grammatica, f ,

Haedui, orum n

harn,

grs,

Graecia, f
Graecus, , um ;

. .

g10riosus, , um
Gnaeus, i ,
Gortynius, , um .
Gracchus, i
,

II .

haut ( nu.a.
)

hs,

-, -, ere

454
rus,

: 1)

; 2)

t, s

npupoaHblX

Hector, oris ,
,
,

Hectoreus,

Helena,

..

Helicon, onis

.i1,

, n n

Heliconius, , um .i1
lutii, orum , ,

Heluius, i

.i1, ;

f , -

ruls,

is
atis f
hrdiu, i n
hrdits,

! ! !

(. )

(),

, ,

(n .i1

hiems, hiemis f 1) ; 2)

.i1

hora, f ,
Horatius, i
.i1 (65-8 . .),

..

homus, , um
hum, i n
hilis, ,
hidus,

2)

um 1)

C.i10-

3)
hortatus, fts
hospes, itis 1) ;
2)

hftmanItas, atis f

hftmanus, , um .i10
humerus, i . umerus
humilis, 1) ; 2)
ym, enis , -n

hin

hinnitus, fts
Hippolytus, i .i1,

1)

hostis, is ()
hftc
huius-ce-modi ,

ir, ris ,

orum n

() ,

hrs, dis C.i1

hri

hospitalis,
hospitium, i n
hostia, f ( -

heu!

honor, oris

.i1,

herba,

homidda, m, f
, hominis .i10
honestus, , um ,

2)

um

Hymenaeus, i . Hyn
Hymettius, , um
ymttus, i , -

, .

en

HispanI, orum
Hispania, f
historia, f
rus, i ,

Hyperboreus,

um

1
i,

iacui, -, re
iactum, ,

ii, ii,

, ,

aui, atum, are MHoroKparno

; s - ,
iaculator, ris
iaculor, atus sum, iri

iam .. iam

... , ...

iambus, i
Ianiculum, i n ,

ianua, f
Ianuarius, , um
Ianus, i
Iapyx, ygis , -
,

iaspis, idis f
ibi
Icams, i , n
.

(),

ictus, iis ; ( )
id . is; - est
idem, eadem, idem
identidem
idus, , um
Idiis, Iduumf, 13/15
(.

2)

img, inis f ,
imber, imbris
imitor, atus sum, iri (+
-.,

.) -

-.

ictus, , um

Ilus, i 1) , .

XVI)

igitur ( ) ,

ignams, , um
ignis, is oroHb
ignr, aui, atum, 1) ;
2)
, is n ,
Ilrgts, um ,

icis f
Ilium, i n ,
Ilius, , um , ;
llia, f - ,

illud

i
ii

it,

iam

455

immemor, oris (+ gen.)

.-.

immsus,

um

',

immi,

minui, -, re (+ dat.)
1) -.; 2)

-.

immtus, ,

um

immiinis,

impatientia,

1) crn,

2) rn

imdi,

iui, itum, ire

(. '

')

(+ . -.)
imll,

puli, pulsum, ere

,
ris ;

imperator,

imperium, i n 1)

;2)~

im, ,

atum,

(+ dat.) -

-.

impetus, iis
impiger, gra, gmm
imig, gi, pactum, 1) , ; 2)

impius,

um ,

ro, crn
im,

posui, positum, ere (+ dat.)

- -.

imrt,

aui, atum, are

ntis 1) , -

imts,

-
;

2) ( itns sui)

improbus, , um cr
imuds, ntis
imus, , um ,

in 1

+ .,

+ .); 11 (+ .)

zo-.

inachus, i ,
, n.

, -

inanimiilis,

, ,

inertia,

inexorabilis,

, -

( ?

iners, rtis

infans, ntis , f ( zo)

inferior, ius
infero, tuIi, latum, f 1) ;
2)

(.)

inferus, , um
infimus, , um ,

informatus, , um ,

inanis, ,
inaratus, , um
incertus, , um
incito, , atum, are , ~

infra (+

.) -.,

zo-.

infundo, fftdi, fftsum, ere ,

inclftdo, clftsi, clftsum, ere

IO

ingenero,

atum,

are

incola,
incolo, colui, cultum, ere

ingenium, i n 1) ,

, ;

2)

incolumis,
incommodus, , um ,
; - i n ,
,

incursus, fts
inde ,

igs,

ntis
ingero, gessi, gestum, ere

ingredior, gressus sum, i

ini ,

indlilis, ,

indrlis, ,

inimica, f zo n.
inimicus, i
initium, ii n
iniftria, f ,

iniftstus, , um
inns, ntis
innocentia, f 1) ;
2) ,
innumerabilis,
inopia, f
inp- . impinquiro, quisiui, quisitum, ere -

Indus, , um
Indus, i ,
ineptio, -, -, ire -

inquisitio, onis f
inquit ( )
insanus, , um () -

Indi, orum

India, f
indicium, i n ,

indo, didi, ditum, ere

indomitus,

um

inscribo, scripsi, scriptum, ere

insigne, is n 1) , ;
2) .i1
insignis, 1) ,
; 2)
insisto, stifi, -, ,

isls,

ntis 1) ;
2) ,
insons, ntis 1) ;
2)
instans, ntis , ,

.i1~

um 1)
2) ,
intonsus, , um
intra (+ .) -.;
.i1;

zo-.

intractabilis,

~,

introeo, ii, itum, ire

intromitto, misi, missum,

intus (+ .)

in,tra;

intus
inuado, uasi, uasum,

cry,

instriimentum, i n

instruo, struxi, structum,

inuenio,

uni,

uentum, ire

inuesfigatio, onis f

C.i1,

C.i1

insus, suui, sutum,

ere 1)
2)
insum, fui, -, esse 1)
-.; 2)
intactus, , um
integer, gra, grum 1) .i1,
; 2)
intellego, lxi, ltum,
;

intmris, ii

[et + .])

[ ]
intd,

.i1 ( )

intimus,

institiitum, i n 1) .i1,
; 2) .i10,

intersum, fui, -, esse ,

(+ dat.; + in + .)
intesfinus, , um

instituo, stitui, stitiitum, ere

inter (+

457

cessi, cessum,

interdiu
interdum 0,
interest 1 . intersum; 11 .. ( XV)
interficiO, fi, fectum, ere
interior; ius
interitus, us 6
intg, aUi, atum, 1)
;2)

inuideo, uidi, uisum, re 1)

; 2) .i1
inuidia, f , .i1

inuidus, , um .i1,

inuoluo, uolui, uolutum, ere 1)

; 2)
iocosus, , um .i1,

iocus, i ,
Iordanus Bruno, i
,

Iouis . Iuppiter
ipse, ipsa, ipsum ;

ira, aefmeB; Dis irae meBa,

iratus, , um m
irrideo, Si, risum, re (+ .)

-.

irrigo, aui, atum,

irritus,

um

, -

is, , id ,
istic ( )
istic, istaec, istuc

-.

iuuenca,
+

[ISTE

-] .

()

it .

iiistus, , um .i1
iuuat, iiiuit (+ .) ..

.i10 , -

iuuenis, is ni
iuuentiis, tiitis f
iuuo, iiiui, iiitum, are (+ .)

Italia, f
Italus, , um
itaque ,

iuxta (+ .) .i1 -.

iter, itineris n
itr, aui, atum, are 1)

2)

iubeo, iussi, iussum, r (+. + fn!)

2)

-.

labor, oris ,
lr, , atum, are 1) ,

iiidex, icis
iiidico, aui, atum, are 1)
;

2)

Ilia, f.i1

'

iungo, iiinxi, iiinctum, ere

lacrima, f C.i1
lacrimo, , atum, are n.
.i1 C.i1, .i1

lacrimosus, , um C.i1,

r 1) 0;
2) 0; 3)

lacteo, -, -,

liino, onis f,

.i10-.i1

Iuppiter, Iouis ,
u.. (

3),
,

.i1, ,

iiirgiosus,

labmm, i n 1) ; 2)
lac, lactis n 0
lacertus, i ( ),

liilius, , um .i1
liilius, i .i1,

(.i1)

2) (+ . -.,

iugum, i n

liilus, i

L. (Liicius, i ) ll,
lns, entis .i1
labor, lapsus sum, labi .i1,

iiicundus, , um 1) ,
.i1;

-.

um

.i10

, .i1

iurgium, i n
iiis, iiiris n , ; in - uocare
; - iiirandum .i1
iussi . iubeo
iussus, iis
iiist .i1

laciinar, aris n

.i10,

laena, f .i1
laetitia, f
laetor, atus sum,
laetus, , um 1) .i1, ;

2) .i1, ,

languidus,

um

C.i1.i1,

.i1; ( )

lapideus, , um

lapis, lapidis
Lars, um , z

,
n

.i1,

(largiter)
largior, itus sum,

lepidus, , um 1) , .i1;

2)

Lepidus, i

um 1)

l, is

lrg

largus,

459

2)

Larisa, f , zopoa zo- .

.i1 ,

1 .

. .

lepus, oris
Lesbia, f

. ),

Larisaeus, , um .i1
lt

lt,

latui, -, re
later, eris
latibulum, i n , .i10

ltum, i

Lti -.i1

luis, .i1

Latinus, , um .i1
Latinus, i .i1
ltit, aui, atum, are

leuis, .i1 ( )
lU, aui, tu, .i1

Latium, i n

Lt,

f ,

latus, , um 1
latus, , um 11 omfero
latus, eris n ; n. 0
lud, aui, atum, are
Lauinius, , um .i1,

aw, atum,
Libuma, f .i1 .i1,

.i1

Libya, f ,
.i1eraT

Libycus,

um .i1
um

Lihnis,
,

lego, lgi, ltum, ere 1) (

2)

.i1;

libertas, atis f ,
1ibet, 1ibuit, tu, r . yrok

lgi, nis .i1

lgitim .i1
lgitimus, , um .i1,

) ;

.i10:

lib,

ltr, ris .i1

Libitina, f ,

2)

.i1,

1iber,
libera1itas, atis f ,

laurea, f .i1
laums, i (us)f
laus, laudis f
Lydia, f : 1)

1)

, . .

law, lautum, are ere ,

lis,

l, lgis

libellus, i .
1ibenter , .i1
liber, era, m
Liber, ,

, mm (

lgtus,

ltr, is ,

lU,

n (.)

Lu, s , -

li,

1icw, 1icitum,

2)

re

1)

2) , ; 1iceor,

licitus sum, ll ;
contra -
licet, licuit, licitum, re .3.. ,
; (+ coni.) . ,

lignum, i n 1)

2)

Ligus,

um ,

-n

lingua,
linqu,

liqw, lictum, ere

lud,

lusi, lusum, ere 1)

2)
ldus, i 1) ,

2)

lug, lxi, luctum, re

lumen, inis n 1) ,
ro; 2) ,
LUna, f

lupa, f
lupus, i
lustrum, i n 1)

, ; n

, ,

relinquo

Liparae, arum f ,

Liparaeus, , um
liquidus, , um
liqU, , atum, are 1) ;
2)

..

)
()
,

,
,

lympha, f
lyra, f

(Marcus, i ) ,
'. (Mamus, i ) ,

machina,

machinor, atus sum,

md, madui, -, 1)
; 2)
s, atis
, , n

Maeonia, f,

Lucius, i

1 .

. .

lucrum, i n ro,
lctus, us ,
Lucullus, i
. .

Maeonius, , um
maestus, , um
magaIia, ium n ,

1 .

Lutius,

Lyaeus, i

litterae, arum f 1) ; 2)
, rpaMOTa; 3) ryp, ,
.
litus, oris n ,
Liuius, i , 1 . . .
l, aui, atum,
locus, i ( plr. loca, orum n)
lg ll, AOAro,
'
lgissim Bcero
longus, , um ll,
loquor, locutus sum, i ro (-

um

Lycurgus, i n

lcidus, ,

; 2)
lu.x, lucis f ; lus, um f

liquor, ris
Liscus, i
littera, f 1) ; 2)

lucema, f

magis
magistra, f ,

-
mgnid, inis f
magnus, , um ,
maior, ius
maiors, um

, f ,
mal
, maIui,

Maro, onis

malum, i n
malum, i n
malus, , um
maIus, if
malus, i
. (Mamercus, i ) ,

n.

Martius, , um
mas, maris
masculinus, , um

(,

Massicum, i n
mater, matris f ; - fmiis (:
gen.) (
)

mancipium, i

1) ;

mandatum, i n ,

matemus, , um
matrOna, f ,

mro,

mando, aui, atum, are (+ dat.)

aui, 'atum, are ,

mrus, ,

-.

mansi, mansum,

re

manipulus, i

. .

1 . . .
Mars, Martis ,
Marsus, , um ,

an,

86 .

2)

-, maIle

malobathrum, i n

, -

Manius, i ,
Manlianus, , um
Manlius, i : 1) . .

um

Mauors, rtis . = Mars, Martism

Mauortius, , um .
Un, orum ,

(),

maximus,

d, f, -

340

zo ;

2) . , 65 .
. .

mansufi,ftus

um

medicina, f ,
meditor, atus sum, an ,

sum, -

manus, fts f 1) , 2)
Marcus, i ,
mare, is n
marinus, , um ; ros -

medius,

um

zo-.

maritimus, , um
maritus, i
Marius, i , -

mel, me11is n
melior, ius
mtus, , um 1) ; 2)

, ,

lmn, s ()

.I1- .l10
mUDl,

isse
(+ gen.)

-.,

(+

.)

-.

memoria, f
mendacium,1 n
enius, , um ,

Menippus, 1

uo- (I- .

III .
. .), , n
ux

ms,

mentis f , ,

mns,

msis,

is
um .
mentum, 1 n
mercator, oris
mercatii.ra, f ro

( )

minister, tri ,
inois, idis f , ,
~,

miror, atus sum, arI (+ .)

-.

misceo, miscul, mixtum,

misellus,

mereo, ul, itum, r

meritum, 1 n
merum,1 n ()
merus, , um
Mesopotamia, f ,

um

miser, era, erum 1)

2)

misericordia,

TuzpOM

miseror, atus sum, arI

1) (

OOsl . mitto
ts, -, -, ere I
mltis, is ,
mitra, f
mitto, OOsl, missum, ere ,

-.

miim

f ,

z, zp

minor, minus
minuo, minul, miniitum, ere

, z-n z

mt,

iru,

i lC. ()

minans, ntis ,
minax, acis

minor, minatus sum, ari

Mercurius, 1 , ,

msus, ,

mrs, mrdis

OOlitia, f
1, aUl, atum,

);

2)

mtir, msus

sum, lri
meto, messul, messum, ere ,

t,

metuo, metul, (metii.tum), ere

(
zz )

metus, iis
meus, , um
l, f, ( . .
)

migro, , tu, are

miles, itis
OOlia, ium n
militaris,

(+ gen.)

mixtus, , um
modo 1) , ;
2) ; modo... modo
...
modus, 1 1) , ; 2) ;
quem ad modum

ni,

ium n (z)
molestia, f ro,

molestus, , um

molior, itus sum, iri

-, -, ere
iui, itum, ire 1) ;

ms,

monui, monitum,

r -

mons, montis
monstrum, i n ,
montiinus, , um
monumentum, i n , ,

mora,

f ; .

mrs, ,

morior, mortuus sum,

moror, atus sum, ari

morosus, , um ,

morosus,

um

, -

mors, mortis f
mortaIis,
mortuus, , um
morum, i n
mos, moris , ;

1l,

icis

ll-

ll

murus, i ()
miis, miiris (f)
musca, f
mutilus, ,
miito, , atum, are
miituus, ,

arum f

, zo

myrtus, i f

1l,

ytil, s

mrs

, ,

motum,

2)

namque

ll,

~ll

re

1)

), (-. );

, 1l0,

mugitus, iis ,
mulceo, mulsi, mulsum, r ll, 1l

muliebris,
mulier, eris f

f
multitiido, inis f ll, ,
,

ll ll

multum 1) ; 2) ll
multus, , ,
C1l; (ll)

miinio, iui (ii), itum, 1l;

uiam - 1l
miinus, eris n 1) ; 2) -

3)

(-)

mundus, i
miinicipium, i n

zo

2) 1lOll
,

arum f , ,

mlls,
m,

munditiae,

arrO, , atum, are

nascor, natus sum, nasci
Nasica, . ll

, 191 . . .

Naso, onis

ll

1 .

. .-I . . .

nasus, i
natalis,

natiira,

f 1) ; 2)

, . nascor; natus, i
nata, f
nauiger, era, erum ll
nauigo, , atum, 1l (

natus,

nauis, is f

ll

nauita, = nauta,
nauta, f

nescio, sciui, scitum, ire

neuter, tra, trum ;

necis f
niHe

; . z

...

quidem ...

. ()

necdum
necessarius, , um

, f,

necessarius, i ll 1l0
necessitii.do, inisf1) ,
1!

2) ,

nectar, aris n
necto, nexui, nexum, ere

'.. ll;

- est

ll, (

,
)

ere (+

.)

nego, , atum, ,
, ...
negotium, i n ,

neg1ego,

lxi, ltum,

-..

, iius (miis)

nemus, nemoris n
i,

1!

Niil, s

ll,

nepos, otis ,
Nepos, otis ll ,
1 . . .

Neptiinus, i

niger, nigra, nigrum

, ll-

nil n
1=nil

Nilus, i 11, .
1l,

nefas n

, z ,

nimium C1l,
nisi (+ gen.) zo-..;
nisi . C1l
niteo, ni, -, re ll
nitor, nixus (nisus) sum, niti 1) , ; 2)
nitor, oris ll
niualis,
ni, niuis f
nobilis,
, , nocitum, r
noctii.
nodus, i 1) e1l; 2)
nolo, nolui, -,
, inis n , m. . .
nominatluus, i . ,
ll

nomino, aui, atum,

Nonae, arum fHoHbl, 7/9 (z XVI)

nondum ()

ququm

nn ?

neque
nequeo, nequiui (-ii), nequitum, ire

nosMbl
nosco, noui, notum, ere ()
noster, tra, trum
nota, 1 , 1l; ( )
, : - interior

quiti~f1)C1l~2)

quitis,

Nero, onis

f = quiti, f

1l -

ll "
" , . . ,

-
z

aui, atum,
um
Nouember, bris, bre
u, aUi, atum, are ll
nouus, , um
nox, noctis f
iis, is f ll
niibilus, , ll; niibilum,
i n ll,
ii, niipsi, niiptum, ere (+ dat.) tus, ,

ZQ-.

niidus, , ll
niillus, , um
num 1
num 11 ll?
Numa, (Pompilius)
ll,

niimen, inis n 1) ; 2)
umr,

ll,

1l0

(+ .

-.;

C1l,

lii

za-

sessum, r 1)
2) ,
str, strepui, strepitum, ere
;

(+ dat.)

ZQ-., ll

-.

string,

strinxi, obstrictum, ere

, ,

tin,

niintium, i n
niintius, i
niiper
niiptus, , um
niitrix, icis f ll
nympha, f

tigi, -, ere (+ dat.) 1)

2)

C1l -., -;

obuiam (+ dat.)
si, nisf C1l
, , -

(),

cidi, casum, ere

id,

cidi, cisum, ere

occultus, , um
u, aui, atum, are
Oceanus, i , ,
BOpYZ

ocellus, i . ll
ir, ius ll ()
octingenti
t

tr,

bris, bre

oculus, i

ii, itum, ire ,

mortem -
blig, aui, atum, are ,
;

( )

tni, ,

(+ .) 1) , ,
2) z-.

ll -.,

! ()
;

tinui, tentum,

ll

id,

Numidus, ,
nunc 1) ; 2) ( z

-.)

sid, sdi,

occasus, iis
,

+ gen.

scr, aui, atum, ll

obses, idis a1l0
obsessus, , ,

C1l0;

Numidia,

bliuisus, , ll

obliuiscor, oblitus sum, i

ting,

numems, i

, 1l0;

bliui, nisf

3)

aui, atum, are

um

(zpa.)

t,

obliquus,

ll

di, siims, diss ()

dr, ris ,

offero, obtuli, oblatum,

,
ll

officium, i n

, C1I

, -

orbis, is , (- trum)
Orcus, i , -

,
.
Olympus, i , , ,
,

omitto, misi, missum, ere

mni ,

omnis, ,
onus, eris n ,
onustus, , um ,

um

orior, ortus sum, (2, 3 sng.

III n.) ,
ornamentum, i n
rn, aui, atum, are 1) ;

opacus,

lO

ordo, inis
ris, ntis ;-
origo, inis f ; - mundi -

2)

opera, f , ; operam
dare (+ ut tl)
operculum, i n
operosus, , um 1)
; 2)
s, um f , ,

2)

1)

n.

ortus, iis
os, oris n ,
os, ossis n
osculum, i n
ostendo, tendi, tentum, ere 1)
;

2)

Opimius, i

121 . . .,

ostium, i n 1) ; 2)
otiosus, , um 1) ,

ini, onis f
oportet, oportuit, -, r .
oppidum, i n (,

2)

otium, i n

, ,

Ouidius, i

s)

oppleo,

ornus, i f
oro, oraui, oratum,

, 1
.

lUi, ltum, r

X.-I .

1 .

. .

posui, positum, ere

optatus, , um
optimus, , um
opto, aUi, atum, are
opulentiae, f ,

) ,

s,
-

opulentus, , um 1) ;
2)
opus, operis n ,
ora, f 1) , ;
2) ,
oratio, onis f ,
orator, oris "
orbatus, , um 1) ; 2) (+.)

(Piiblius, i

ntis
paHor, oris
palma, aef1) ; 2)
, Panos (Panis) , . ,

f ,

Papirius, i

paris 1) ; 2)

r ,

parco, peperci, -, ere (+ dat.)

-
,
-.; -.

s,

entis m, f

, ,

paritum,
-.,

(+ dat.)

-.

pario, peperi, partum, ere

pariter
parmula, f
ro, aui, atum, 1) ro;
2) (+ inf.) ro,

patruus, i
patulus, , um
paucus, , um ro;
pauc1, ()
paueo, -, -, ,
()

paulum HeMHoro, HeOAro

paulus, , um ; paulo post

pauper, eris
, isf,

atum, are

, ,

pars, partis f ; - orationis

pectus, oris n rpyb

iini,

particeps, cipis

, -

(+ gen.)

partim ,
partio, iui, itum, ire
parturio, iui, itum, ire roTOBblM

pamus, , um ,

pasco, , pastum, ere 1) ;

2) , ,
passer, eris
passim
pastus, iis ,
pateo, patui, -,
pater, patris ; - famiis (.

gen.) (
); trs

1)

; 2) -
patior, passus sum,

(-eos)

, ,

(
)

per (+

.) -.,

-.,

-.;

actum, ere

gi,

percontor, atus sum, ari

percussus,

;
,

Pentheus,

patrius, , um
patro, aui, atum, are

pendeo, pependi, -, 1) ;
2) ,
pendo, pependi, sum, ere
1) ; 2)
penitus ,
sit, aui, atum,

perago,

t,

patruus, , um

um

z-n

patrOnus, i

ts,

partus, iis
pamulus, , um .

pedes, itis
pelagus, i n .
s, is f
, pepuli, pulsum, ere

um

percutior, cussus sum, i

perditus,

um

perdo, perdidi, perditum, ere 1) i 2)

perennis, l1ro
pereo, ii, itum, ire r
perferentia, if, 11

perfidia, f Bepol1oMcro
perfundo, fiidi, fiisum, ere 1) l1
, l1i 2)
peIiculum, i n 1) i 2)
peIitus, , um (+ gen.
,!,-.)

permissum, i n l1
permitto, misi, missum, ere

, 11

miis, !

f , rl1
,

perniciosus,

um

rl1,

perpetior, pessus sum, i

perpetuus, , um 1) i
2)
Persa,
perscnDo, scIipsi, scIiptum, ere
l1 ,

rt, tui,

territum,

perterritus, , um
rtin, acis 1) i 2)

pertineo, tinui, -,

11

perturbo, aUi, atum, are

, ,

um
ntis 1)

2) rl1,
pestis, isf1) , i 2)
rl1

Petilius, i 11,
peto, , petitum, ere (+ )
1) , ,
11i 2) 11 zo-.,
-

Pettius, i ,
petulantia, f 1) i
2) 11, xaMcro
pharetra, f l1
Pharsalius, , um
PharsaIus (-os), i f l1, z
.,
hidl, s

11,

11, z

Pbllippi,

42 z.

. .

pbllosophus, i 110
Phoebus, i ,

hrygs,

um r

Phrygia,

f f,

Phrygius, , um r
pictiira, f ,
pietas, atis f l1ro
pignus, oris n
pingo, pinxi, pictum, ere ,

pinifer, fera, femm

mni, uni,

uentum, ire

, ,

+ .)
pemicax, acis

(+ ad

perungo, iinxi, iinctum, ere.

,

pedis

, ,

s,

stils,

Perpenna,

pessimus,

1) ,

2)

inn,

f 110,

pinus, iis f
pipio, -, -, ,
Piraeus, i ,
piscis, is
piscosus, , um 11
Piso, onis : 1) ,
,

-
; 2) u,

pius, , um l1aI'
placatus, , um
placeo, placui, placitum, (+ dat.)
1) yr -.; 2)
,

um

, ,

atum,

11011

planta, f 1 , ;
11 ,
Plautus, i ,

III- . . .

f . . plbs
f 11

ls, li

ls, ls
lus, ,

(106-48 . .),

,
n ;

2)

, ,

3)

V .

n..

placo,

l1

placidus,

pomifer, fera, femm 110

mius, i : 1) .

(109-32 . .)

pomum, i n 110
pondus, eris n 1) ; 2) I<l1
, posui, positum, ere 11,

ns,

pontis
Pontidius, i ,

um l1

lriqu, lqu, lqu

, onis ,
Pomponius, i .

qOl1b-

pontifex, lClS

l1l1

lmmqu l1

pluma, f
plumbum, i n
lUS, plura l1 110
pliirimus, , um 11
plus l1
poculum, i n
, atis n . (

. )
,

f , ;

dare

ni, ,

sis,

is f

1)

,

;

2)

ta, .

iw, itum,

l1,

l1

politus, , um l1,
l1

, itus

sum,

- maximus

pontificium, i n

11,

. )

pontus, i ()
populus, i f l1
populus, i
porca, f
porta, f
porto, , tu,
portorium, i n 11
positus, , um "

l1

possessor, oris l1l1

possum, potui, -, posse ; largiter - l1 l1;
plus - 611 l1
post (+ .) 11 -.; 11; - quam 11 ,

postea
postems, , um ,
; posteri
posthac
stridi 11

11

470

postulatio, onis f
Postumia, f ,

praesagium, i n

Postumianus, , um
Postumius, i .
, 432 . . .
Postumus, i ,

ts,

entis ry
potentia, f , ry
potest . possum
potestas, atis f ,
potior, potitus sum, iri (+ .) -.

potius ,

potor, oris , ,
prae (+ .) -.,

-.

ssum,

cessi,

praeceps, cipitis
1)

ere

2) i n

praeceptor, oris

praesCnDo, scripsi, scriptum, ere

(+ dat. -.)
rss, ntis ,
, i n .

praesidium, i n ,
praesto , ,
praesto, stiti, -, are 1) , i

2)

praesum,
(+ dat.)

praefui,

praeesse

-.,

; -.

praeter (+ .)

-.i

praeterea
praetereo, ii, itum,

(),

praeteritus, , um
praetexta, f -,

praeceptum, i

,
i

praecipio,

',

3)

rd,

(-.)i
-.

i,

ceptum, ere

praecipito, aui, atum, are

()

, n.

praetor, oris

um

um

praedictio, onis f
praeeram . praesum
praegredior, gressus sum, i

praeparo, aUi,

tu,

pyramis, idis f
rs, um f

, ,

Precianus, , um ,

praegressus, iis

praetrepido, -, -, are

praeclarus,

aetas

riu

praecipuus,

praetextae
praetextatus, , um

precor, atus sum,

, -

are

praepono, posui, positum, (+ dat.)

1) (-.)i 2) -

premo, pressi, pressum, ere

pretium, i n
prex, precis f . rs
pridem

-
ridi

(+ .)
,

primus,

um

in primis
primum

princeps, ipis

>,

principalis,
principatus, iis llcr
principium, i n 1l0; principio
a1l

um 1)

), ;

2)

prius

profiteor, fessus sum, 1l

progredior, gressus sum, i
problbeo, blbui, blbitum, r (+ .)
1) -.; 2)
-. ( + .); prohibitus sum aliquid facere 1l0
-. 1l

problbitus,

- quam

prolatus, , um . profero
promineo, minw, -, r ,

promiscuus,

-.

probabilis,
,

probo, , atum,
Probus, i a1l ,
zpaamUK

1 .

. .,

um

promissus, , um
promitto, misi, missum, ere 1) 1l ; 2)
promo, prompsi, promptum, ere
,

pronomen, inis n
pronus, , um 1l0,

, lnstituta

roro,

artium

zp

aui, atum, are , -

cessi, cessum, ere

procella, f
procreo, , atum,
,

procul a1l
procumbo, cubui,
(+ dat.)

um

rols, isf

pro (+ .) 1) -., ll
-.; 2) z-.; 3)

rod,

proficiscor, profectus sum, i 1)

ll; 2) 1l,

a1l;

priscus,

471

1l

proprius,
cubitum,

ere

1l0 -,

prodeo, , itum, ire

proditor, oris ll
prodiico, diixi, ductum, ere ,

proelium, i n ,
profectus, , um
profero, tuli, latum, f 1) ; 2) (
)

propinquitas, atis f ll
propinquus, , um ll
propono, posw, positum, ere
1) 1l ; 2) ,

um

cr, -

propter (+ .) - -.
propterea quod
propugnaculum, i n 1l
prospecto, aui, atum,

prosper, era, erum ll, ll

roll

prospicio,

si,

spectum, ere

, ll

prouerbium, i C1l0
prouincia, f

472
roim

.'l ;

1)

2)

proximus,

um l1

riids, ntisf[ PRO-VIDiiNS] ,

al1;

110',

ux

' -

priidentia,

MYpocr, al1

yrl,

rum'

yrus, ,

Pyrrha,

um

f, ,

Pythagoris,

VI

. .

Pythagoricus,

Pta,

ut puta

, ;

um

,
thltius, ,

um
piiblicus, , um I1, ; rs piibIica
Piiblius, 1 I1,
pudor, ris , CKpoMHocr
puella, f ,
puer, pueri 1) aI1, ;
2)

CI1

Q
) , l1

Q. (Quintus, 1

quirAe
qUicumque
quadrimus, , um ,
Xl1

pueritia, f
puerpera, f

quadringenti, ,
qudrirmis, is fl1

iigi, is al1

l1 ( -

pugna, f
ugn, iUl, tu,
pugnus,1 l1
pulcher, , um
ulhritiid, inis f
uls, , tu, ire l10

quaeslui (-ii), quaesltum,

ere ,
quS, -, -, ere , ;
qus
l1

qusti, nis

pulsus,

quer,

um

; :

I1,

pello

pulsus, iis I1,

pululnar, iris n 1) ;
2) 110
puluis, eris l1
piimex, icis
piinctum, 1 n , l1
Piinicus, , um ,

iUl, tu,
purpura, f ,

iirg,

purpureus, , um
puteus, 1 l10
puto, , tu, ire , l1-

, l1

quaestor,

ris ,

quilis,

'

, (

quilus, 1 AI1
quam ;
... : - mim
l1; - primum

quamdiii ( )
quamquam
quamuls (I1) , I1
,

quand
quant I1

quantum

.il; . .il

, ( )

quantus,

um

'

zp-

( ,

.)

, ;

quis, quid

51,

-,

quaqua
quiirtus, , um
quasi 1) C.ilOBHO, ; 2)

quispiam, quaepiam, quodpiam

(

) ,

quisquam, quidquam

()

, -

quatemi, ,
quattuor
-que'" et (. .... IIl)
quercus, iis f
querella, f
qurimi,

quisque, quaeque, quidque (quodque) ( .il)

quisquis, quaequae, quidquid () ,

qu ;

qui . = qu md
qui, quae, quod ,
quia
quicumque, quaecumque, quodcumque
quid

-libet
quod , ; . quis, u;
quod ;
quodque . quisque
quius, , um (.) = ciiius (gen.
qui)
quondam , -

qunim

quidam, quedam, quoddam

-,

quidem

473

( )

'"

-, ,

quoque
qUotCKO.ilbKO
quotcumque .il
quotus, , um ( )

; . n

...

quide

rs, i

quis, tis ,

quilibet, quaelibet, quodlibet

, .il

quin 1) , ; 2) .
III

quinam, quaenam, quodnam

?, ? ( )

quintus, , um
Quintus, i , .
Quirinus, i , .

Quiris, itis

2)

1) , -

().il

ramus, i
rapidus, , um .il
ri, rapui, raptum, ere ,

raster, tri

quingenti, ,
quinquaginta
quinque
quinquermis, is f .il
.il ( .

rti, is

1)

, ;

, ;

3)

2)

ratis, is f .il0,
ratus, , um
rd, cessi, cessum, ere cry,

rs,

recentis ,

rs,

tum),

sui,

sum

(si

r ,

recessi .rd

474
rid,

cidi, cisum, ere

rii,

cepi, ceptum, ere

ll

atum, are

110,

reconditus,

um

11,

condidi, conditum, ere

11, J11aBaT,

rectus, , um , 1l;
i n 1l, 11
rdd, reddidi, redditum, ere 1)
, ; tim ; 2) ,
rd, ,
rdimi,

itum, ire
ii, itum, 1l,

rdim, i,
rd, ,
!,

emptum, ere
atum, are

duxi, ductum, ere

retuli, relatum, rf 1)
, ; 2) 11;

refert

. (n. .

reliquus, , um
remigium, i n ,

regaIis,
regia, f
regimen, inis n 1) ll,
1l ; 2)
1l0, ll

rgi, is

f ll, -

mrd,

mordi, morsum, ere

()

remoror, atus sum, iiri

(+

.)

zo-., -.

remu, mui, mtum,

ere

remus, i
Remus, i ,

ru,

-, -, ere
aui, atum,

()

reor, ratus sum, reri 1)

; 2) , ll
repentinus, , um
rri, reperi, repertum,
~,
,

petiui, petitum, ere 1)

2) ,

r,

posui, positum, ere 1)

2) 11
rrt, aui, atum, are
11;

res, rei

, 1l0;

- fiiliris
publica ll
res); - secundae

rgis .

rgius, ,

regnator,

rt,

XV)

regina, f

liqui, lictum, ere

1l,

rid,

rfr,

3)

() (

rdu,

aui, atum, are ,

3)

liqu,

ro-ll.;

lig,

110

red,

2)

!,

rli, ,

relictus, , um 1l
rligi, is f 1) ,

um
ris ll, -

rgn, aui, atum, iire 1l
regnum, i n
g, rexi, rectum, ere 1) 1l; 2) , 1l

rs,

secui, sectum,

rsid,

sedi, -, ere

rsign,

aui, atum, are

-
-

resono, sonui (soniui), -,

11, zo

Romulus, i

rsr,

-, -,

r 11

sxi,

respondeo, spondi, sponsum,

restituo, stitui, stitiitum, ere

11

txi, ttum,

ere

retineo, tinui, tentum,

retorqueo, torsi, tortum,

rs, rris ;

1)

2)

reuerentia, f
reuoco, iui, itum, ire 1) ;
m - ( -.)
reus, i
r, rgis

i ,
rhtr, oris ,
Rhodanus, i , -

rubeo, ui, -, r
rutum, i n
rubor, oris 1) ; 2)
ru.ga, f
rugitus, us
ruina, f ,
ru.mor, oris , C1l
ruo, rui, rutum, ere , 110
ru.s, is f ,
ru.rsus ,
ru.s, ru.ris n , 11

ru.sticus,

um 1)

11,

,
u..

ridiculus, , um
rigeo, -, -, r

robigo, inis f 1)

Sabinus, , um
sacerdos, dotis ,f,
saeculum, i n
saeuus, , um ,
sil, salis 1) 11; 2)
salio, salii (salui), saltum, ire
,
;
sal

risus, us , 11
riuus, i

slins ore

2)

rogo, iui, itum,

2)

Sabini, orum

u..

Rhoetus, i ,
rideo, risi, risum, r , 11-

11,

2)

rosa, f ; in - 110
roseus, , um , 11-

Rutuli, orum

Rhus,

Rhodos, i

- marinus

spectum, ere 1)
2) 11

respicio,

retego,

475

11

1)

rogus, i
Roma, f ; R6mae ;
R6mm

Romini, orum 1l
Rominus, , um

Sallustius, i

1111

. .

salsus, , um 11, n.
,

saltus, us

1)

, 11;

2)

(. 200 )

saluitor, 6ris ll
saliis, iitis f llroll (
); salt1tem dlcere
, ll Bcero
,

um

-, -, ere

ll

scientia,
2)

-.)
,

(+ ., + gen.)

1) , ;

sci6, sciui, scitum, ire ,

Sdpi6, 6nis ll
,

Samnites, um

sine

st,

(+ .

sit

ro

saluus,

scanda, scandi, scinsum, ere

, ; (

sanguis, inis

sinus, , um
sapiens, ntis ; -

1l0, 1l0

sapi6, sapii (iui, ), -, ere 1)

, ; 2)

-,

Sardinia, iae f

Sardinienses, ium , f
sat(is) ll,
sator, aris ll; hominum - atque drum
satura, f : 1) .
no (-

2)

secundus,

seciiris, is f

ll ,
,

satus, , um .
Satyrus, i ,
,

saucius, , um
saxeus, , um
saxum, i n

um 1) ; 2) llro
( .

-im,

-;)

seciiritis, itis

seciirus,

um 1)

n -

ll,

2)

.)

-., -.

(<<), n

Siturninus, i

II .

scopulus, i
scnDa, ,
scribo, scripsi, scriptum, ere
secern6, creui, cretum, ere
seca, secui, sectum, ire
secret6 ll,
secretum, i n
secretus, , um ll,
secundum (+

);

. .,

,
;

3) 1l

secus , -
seciitus, , um . sequor
sed
sedens, ntis
sede6, sedi, sessum, ere
sedes, is f 1) , ;
2)

sediti6, 6nis f

, ,

seges, segetis f
segnis, ll, 1l
semel
semen, inis n

477

semper BcerAa

sro

S, ! ,

sero, sUl, satum, ere

ss, ntis f, , .ll
Seruilius, 1 .ll .II-

,
.

207 . . .

senitor, oris , .
senitus, us , .
(
ll

1 .,

zo

seruitium, 1 n . seruits
sruis, tis!

Seneca,

. .-I . . .; ,

.,

.,--

serus, , um
seruus, 1

, n

ss . (.

seu . siue
Suri, orum

senecta, ! .

enect

ss, tis!

senex, senis
senilis,

..
surus, ,

ssilis,

sl

us ,
sententia, ! 1) , ;
1l0,

; .. 1l0

sentio, sSl, ssum,1r 1)

;

2)

();

3)
saritus, , um .ll
sepelio, sepellul (sepelil), sepultum,
lre ,
septemceMb
septeni, ,
sttris, um (
l! ).
septuiginti
sepulcrum,1 n 1) .ll; 2) HarpO

Squan, !,
Squani,

orum

sectus

sum, sequl (+

.)

-.

sr, , tu,
srus, ,

ire .ll

um

sris, l! Ci1.ll,

sermo, onis ,

III

um

eCi1; KoceH~OM

slbilitus, us

~~; .

slbilus, 1 ,
slC
sicco, iUl, itum, ire
siccus, , um
Sicilia, ! .ll,

slcut , 0
sldus, eris n ,
slgnifico, , itum, ire I

slgnum, 1 n 1)

2)

ra.ll;

3) .
silentium,1 n , .ll
sils, -, -, ere .ll
silex, icis
silua, ! .II
Siluinus, 1 .II,

n.e.

sequor,

sui)

.ll

ssus,

2)

seruo, iUl, tu, ire , -

zo

similis, (+ gen.

+ dat.)

-.

similid,

inis! ,

simplex, icis
simul

simul(ac), simul atque

sin C1l
sims, , um

sine (+ a)) zo-.

singuliris, 1lll,
(. zpaM.)

1) 1l0,

ll

ll (

is

(46g-399

. .),

1lK

spemo,

srui, srtum,

ere

(+ .; + fnf; + (. + fn!

spinosus,

um

, ll

sir, aui, atum,

splendeo, splendui, -, r ll,

-.

(+ fnf)

solium, i n
sollicito, , tu, are
sollicitiido, inis!
solum ll
solum, i n
soluo [s61.wO], solui [s61.wi], soliitum, ere 1) ,
, ;
;

splendidus, , um ll
splendor, oris ll,
spolia, omm n
sponte sua , ll

sol, solis ll
soleo, solitus sum,

3)

2)

, ll-

squaIidus, , um
squama, !
statim
statuo, statui, statiitum, ere 1)
, ;

um

-,

somnium, i n ()
somnus, i ()
sono, sonui, sonatum, are
sonus, i (a. -)
Soracte, is n , zo
soror, oris!
sors, sortis! , ,

2)

ll,

statiira, !,
st11, !
st11tus, ,
,

um 1)

2)

sterilis, 1l0
stemo, straui, stratum, ere 1) ll;
2)

(+

ll

Socraticus, , um
sodalis, is ,

+ .)
speculor, atus sum,

societas, atis!
socius, i , ,

solus,

ss,

2)'

Srts,

are 1)

tu,

(.)

spero, aui, atum,

siue (seu)

singuli, ,
sitis, is! (. sng. -im, a. sng. -1)
;

specto, aui,
2)

2)

ll

situs, iis

spatium, i n
sis, i!1) , ll;

ll

steti . st
sti110, aUi, atum, are
stimul0, aui, atum, ,
ll

stipendium, i n

(), a1l0, ;

facere C1l
sto, steti, statum, are
struus, , um
strepitus, iis

-
,

strophium, i n
I'all

strus, isf
,

(+ dat.)

-.;

summa, f
summitto, OOsi, missum, ere

-.,

studeo, studui, -,

summum, i n ,

summus,

um

, ;

studis 1) ; 2)
studiosus, , um (+ gen.) ,
( -.)

studium, i n 1)
, ;

ll,

2) ; 3)

stultus, , um ll
Stygius, , um .
Styx, Stygis f . , suauis [swa.wis], ,
,.1l

(+ .

z?, + . - ?)
subactus, , um
subcommnis, (...)

subeo, ii, itum, ire (+ .) 1) ( -.); 2) 3aJl

-ll., ,
-.

subicio,

ici,

zo-.

siimo, siimpsi, siimptum,

1) ; 2) ll0,

iectum, ere

ll

um 1)
2) ll,

super 1)

(+

+ . -

?);

2)

(+ .)

superbia, f roPAOC
superbus, , um ro
superior, ius 1) ll
1l0; 2) ll
supeme
supero, aui, atum, are ,

superuacuus, , um (3)ll
superus, , um
supinus, , um 1l0, cory

subigo, gi, actum, ere

subleuo, aui, tu, are
, ll

sublimis, 1) ll, ;
2)
subrideo, risi, risum, ll,

subsidium, i n
subtilis, , 1l
siidatorius, , um
1l ; - 1l

sui
Sulla, CY1l1la: 1)

ere

z?,

bI

siimptuosus,

sub

struo, striixi, structum, ere

sum, fui, -, esse

479

1 .

. .;

2) , ,
u.

atum, are 1)
2)
sulmtum, i n ll, -

suppedito,

, ;
ll

supplex, icis , ll
supra (+ .) -.
sumus, , um , C1l

supter . sub
sudu~,umll

surgo, suxi, sutum, ere 1)

ll, ; 2)
,

siiS, suis f, ,
suspicio, onis f 1) ;
2)~

suspicio,

sxi,

spectum, ere

sustineo, tinui, tentum,

r -

sustuli ,. tll
susurrus, i '
suus, , um [su.us] (-zo .)
Sybaris, is , -

plr. n .

l1 .

tu,

, '; 2) n

are 1) ,

2)

'

tempestas, atis f 1)

2)

I10,

Syrius, , um
syrts, ium f , .
,

tl,

telliis, iiris f 1l,

tlum, i n l1 ,

tempero, aui,

syllaba, f zp. C1l0f

Syria, f : 1) zo

tegmen, inis n
tego, txi, ttum, ere

templum, i n
tempto, aui, atum, are 1)
2)

'

tempus, oris n
tendo, tetendi, tentum (tsum), ere

tenebrae, f ,
tenebricosus, , um ,

(Titus, i

, 1l

) ,

taS, isf, l1
tabula, , (

n')

r ,

taceo, ui, itum, r l1

tacitus, , um I1
Tacitus, i l1 ,

II

..

taIaria, ium n

teneo, tenui, tentum,

tener, era, erum

tenuis,
ts, ntis '. tepidus
tepidarius, , um
1l ; ll -

Kpl1aTe

( )

taIis, ( )
tam , I1 ( nu.a
. ); - ... quam
I1 ... I1
tamen (
, )

tamquam , C1l0BHO,
tango, tetigi, tactum, ere
tantum 1) I1; 2) I1
tantus, , um ( )
tardus, , um l1
t, ru n zp. ; '
- n'ZO ,

taurus, i
ttum, i n 1) ; 2) ,

tepidus, , um l1
tepor, teporis l10
tr

Terentia, f,

Terentianus Maurus, i
, zpa-

' 1-II . . .

teres, etis ,

tergum, i n
termino, aui, atum,

temi, ,
tero, triui, tritum, ere
t,

f 1l,

terrester, stris, stre

tertius, , um
testa, f 1) ; 2) n. m.

tl,
tll,

testamentum, i n 1)
2) ,

tetigi . tango
ha1iarchus, i

sustu1i, subIatum, ere 1)

2)

tormentum, i n
Torquatus, i ,

),

hbae, ru

aui, atum,

-,

f ,

65

. . .

torsi, tortum,

tqu,

tot
totidem
ttus, , um ,
trabs, trabis f ,
tractatus, iis ,
trt, aui, atum, are (+ .) 1) -

..

2) -.; 3)

hdms,

hsus,

, u.o

, . hsea (

), ,

'
hessa1ia, ,
,
hessa1us, ,

um

hracia, f,
-

hracius, ,

hrax,

tr,

h(i)ius, ,
hiidids,
(.

um . Thracius
is ( -1)

465-399),

hyias,

ados f ,
i ' ',

aui, atum, are

tranquillus,

trs

-.

(+ .)

trs,

um

ii, itum, ire (+

-.,

.)

Tiberis, is ,
tim, timui, -, (
)

timor, ris
tig(U), tinxi, tinctum, ere , ,

tinnitus, iis ,
titu1us, i ro
Titus, i ,
toga, f Tora,
aHcKa

togatus, , um TOry
togatus, i n.

tu1i, latum,

f -

trecenti,

, ,

um

trsf,
n

iberinus, ,

triixi, tractum, ere

-.

hnius,

thyrsus, i

trah,

um

acis

-., -.;

trdim
trem,

tremui, -, ere

. . )

trid,

aui, atum, are

trs, t

tribiinus, i

- militum

ls

triU,

tribUi, tribiitum, ere

tribiitum, i n HaAOr
trifrmis, ,
(

.. n,
-.)

triginta
trilinguis,
trirmis, isf .l1 .l1
( .)

tristis,
triumphus, i
triumuir, i ,

Tyrius,

um

yrrhus,

Tyrus (-os), if,

(Troa), f,

uacuus,

rianus, ,

um
truncus, i 1) ; 2) .l1
tii
tuba, f (. )
tueor, tuitus sum, turi (+ .)
1) .l1

-.;
-,

-.

tuli . fero
Tullia, (. Tulliola)
Tullius, i

Ty.l1-

.l1.11, ,

Cicero

Tullus, i

1 . . .
tum 1) TorAa; 2)

-.

uado, (uasi), (uasum), ere

.l1 , .I1

uadum, i n 1)

.l1, ;

2)

( )

uae! (+ dat.) ! rope (-.)!

uagina, f 1) ; 2) .

.I1a

uagor, atus sum,

uagus, , um ,

uld
.l1,

re

ul

, ;

.,

86 .

. ., ..

+ .

2)

turba, f
turbidus,

zo-., -.,

Valerius, i
C.l1, C.I1

tun [VM

.)

um (+

ualeo, ualui, ualitum,

..,

.I1,

-]l) ()

TorAa;

C.l1,

.l1
,

um

.l1,

.I1

turgidus, , um
turpis, , ,

Boswellia,

.l1, -

uarius; , um .l1
Varius, i ll

2-

1 . . .
Varro, onis

turris, is f
tiis, tiiris n .l1

uarietas, atis

turgidulus, , um .

Tii.sculum, i n

ualetiido, inis f
ualidus, , um .l1,

, , .l1

. ,

(116-27 . .)
,

uas, uasis n (plr. -

2- ..)

tiitus,

um

tuus,

2)

ri

um

um

uts,

is

1)

ii.ber, eris n

2)

ema.

uber, uberis

ll; (.)

ubi 1) ; 2)
(+ ind., . z II!)
ubilibet
udus, , um
uecngal, is n , , 1lueho, ui, uectum, ere
ul
.)

atum, are

ulits, atis f
uelut ,
uti, onis f 1) ; 2)

2)

(.)

uenustas, atis f
uenustior, ius

, -

2)

-. (rs

melius

'

i n
um ,
uescor, -, uesci (+ .) ,
urus, ,

-. ( )

Vesta,

, z zo

uetulus, , um .
uetus, ueteris
uetustas, atis f ,
uexillum, i n (

f ,

um
uici . uinco
uicis f (gen., . sng.) ,

ur, uris

n
uerbera, um n
uerbum, i n 1) ; uerba
; 2) zpaM. ro

ur

uereor, ueritus sum,

uia,

uisimus, ,

, ro

( )

Vergilius, i n

uertant! -

),

( )

um

uester, tra, trum

uestigium, i n
ueto, uetui, uetitum, are (+ .) -

uentosus, , um
uentus, i
Venus, Veneris f 1) ,
;

( df

[] z!);

');

(n.

urum,

uenio, uni, uentum, ire

ur, atus sum, iiri
uentito, aui, atum, are -

rA

1 .

uertit -

uenustus,

uerto, uerti, uersum, ere

nOMozym

1) -

uello, uelli, uulsum, ere

uelo,

uerris, is ,
uersiculus, i .
uerso, aui, atus, are
uersor, atus sum, iiri ,

;)

um 1) (+

-., -.;

2)

('" autem) , ,

uersus, us 1) ; 2)
uertex, icis 1) ; 2)

ultus, ,

ur

(-)

-.,

. .

uergo, -, -, ere
urits, atis f ,

uictima, f
uictimarius, i

uictor, oris
uictoria, f
uictus, us
uicus, us
uideo, uidi, uisum, r ; pass.
,

; , ... (
');

sl uidtur 11

cr

uigeo, uigui, -, r
uigs, uigui, -, ere ()
,

uiginti
,

ro cr,

nxi,

uincio,

uinctum, ire

in, ,

uictum, ere
uindex, icis ~Cl}',

uiri~frp

uinum, i n
uilns, ntis 1) cr,
2) cr

uipera, f , r
uiperinus, , ,

uir, uiri
rum)

(2- JC..,

gen. plr. ui-

uireo, uirui, -,

r cr,

uirgo, inis f , cr
uirgula, f ; .
uiridis,
'.
uirtiis, tiitis f (= . &pt-nl) 1)
, ;

cr,

2)

11-

umbra, f
umerus, i
ii.naBMecre
ii.nctarius, , 11
; cella -
unda, f
unde
undecim
ungo (unguo), ii.nxi, ii.nctum,ere ,

unguentum, i n , ro
unguis, is KOroTb, HOroTb
ii.ni ,

ii.nus, ,
,, aui, atum, are

, -

'
uolo, , atum,
uolo, uolui [w6.lu.I], -, uelle

uoluptas, atis

11, 11

uomer, eris

, (-

,'

UOSBbl

uirs)

uiso, uisi, -, ere

uoluntas, atis f ,
uoluo, uolui [w61.wIj, uolii.tum, ere

uotum, i n , ,

cr

uirus, i n
uis ( gen. dat. sng., plr. -

, ,

uisus, ii.s ,
uita, f
uitis, is f rp
uitium, i n ; - orationis

uocis f roAoc,
Vrania, f , uou
.
urbanus, , 1) ro,
,

; 2) cr,
urb~urbisjropoA

urg(u)eo, ursi, -,

r ,

uma,

uito, aui, atum, are r

, , uictum, ere
)

2)

uirga, f 1) ,' r; 2)

cr;

uiuus, ,
uixi . uiuo
ii.llus, ,
ultimus, , 1) ,

1)

rp;

2) ro, . .

ii.rO, ussi, ustum, ere

urus, i

usitatus,

um 1)

2)

usque ; - ad
usus, us 1) ;
2)

utpote
utrum ... an ...
uua, aef[U.wa]
uuidus, , um
uulgo, aui, atum; are -

3)

ut (uti) , ;
, (. . XIII),

uultus, us
uxor, oris f ,
uxorius, , um 1) ,
;

( )

uter, utra, utrum ( );

-que ,
uterum, i n
utilis,
utilitas, atis f
utor, usus sum,

-.,

(+ .)

-.

2)

anthi, s

z
Zephyrus, i

- . . :

1.

. m Cl1.

. . . all..

2.

3.

2002. 475 .
Orbis Romanus Pictus.

., . l'd.

1994. 146 .

. lli, .ll. . . .

1991.

144 .

4. . . . . 1. 2003. 695 .
5. . . . . . 2004. 690 .
6. . . . . . 2005. 604 .
7. . . - CI10. (m 1899 r.) 2006.
688 .
8. . . mo-, . , ,
, . . . . . 1.
9. . . 2005.
10. . m . 2003. 487 .
11. . . . . . . . 2001. 229 . (60 .)
12. . . . 2003. 73 .
13. - . .2000.126 .
14. . . . . 2002. 112
15. . . . . . . 1. 2002. 593 .
16. . . ro .
m VII-I .. .. 2003. 256 .
17. . . . 2004. 410 .
18. alI. . . ro (
). 2006. 271 .
19. . .
XIX-all. . 2005. 304 .
20. . . . . 2001. 240 .
21. . . . . 2005.
22. . . . 2005. 237 .
23. all.. ro
alI.
.

24.

2003. 79 .

. - CI10. (m

1914 r.) 2001.

816 .
25.

. .

1. .

. . . ro . .

. .

26.

2000 ( Les Belles Lettres).152 .

I-XI. . , 3

lli.

, m . . .

27.

. . .
. m. 2-
.

2000. 301 .

28. . . ,
. . 2001. 115 .
29. . . . . 2004. 272 .
30. .. . .
, . . 2005. 32 .
31. . , . .
. . 2001. 355 .
32. . . ( ).
1999 569 . (316 .)
33. . . ro ro
. : . 1999. 208 .
34. . . . 1:
. . . .
ro.

35.

2001. 303

. ., .
.

11.

2000. 377 .

6. .

1:

. . .

37.

1998. 256 .
. 2, 2:

2002.

272 .

8. . . XVI- .
. .

39.

2001, 2002. 206 .

. 1)' . . ,
. . .

2000. 79 .

40.

. . 1)'

41.

. -9 .

2000.439 .
2000. 6

1.

. . -, . , ,

2.
3.

, . . . . .

2.
Schola Verbi. ro .

. . ro
.

4. . . .
. .
.

OPAobo- .,

5,

glk@mgl.ru
museumgl@rambler.ru


A.iJ. a:JJ.

ARS GRAMMAICA

,

. . .l1
. .

. .

10.01.2007.
.
1000 . 665

60

90 1/16

e.I1 D-.I1 6<!>

. .
Op.l10bo- ., .
.l1./: (095) 680-9241

129110, ,

e-mail: museumgl@rambler.ru
http://www.mgl.ru
.l1
.I1

rp

121099, ,

6 .,

ISBN 978-5-87245-129-7

91~1~~~~I~I~JIII~