Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
300.piter.com
30 0
300-
an
-
--
2006
88.4927
159.9.072(075)
91
. .
91 : . .: ,
2006. 351 : . ( ).
ISBN 5-94723-045-3
,
.
,
. , - . , ()
. ,
, , , .
8 8 . 4 9 2 7
159.9.072(075)
ISBN 5-94723-045-3
, 2006
.
1.1.
1.2. .
:
1.2.1.
1.2.2. .
1.2.3. .
1.2.4.
1.3. XX
1.3.1. 1901 .
1920-
1.3.2.
1.3.3. 1930 1939
1.3.4. 1940-
1.3.5. 1950-
1.3.6.
1960-
1.3.7.
1970-
1.3.8.
1980-
1.3.9. 1990-
1.4.
1.5.
6
8
12
13
17
19
24
26
26
37
39
50
56
63
69
73
77
81
84
95
2.1 .
99
2.2.
101
2.3.
105
2.3.1. .. 105
2.3.2.
106
2.3.3.
107
2.4.
108
2.5.
112
2.5.1. .
113
2.5.2.
114
2.5.3.
120
2.5.4.
124
2.6.
126
2.7.
131
2.8.
2.8.1.
2.8.2.
2.8.3.
2.9.
139
139
141
143
147
148
:
3.1 . ( ).... 151
3.2.
153
3.3.
156
3.4.
157
3.5
158
3.6.
161
3.7.
162
3.8.
166
3.9.
167
176
4. 1 .
4.2. ,
4.3.
4.3.1 .
4.3.2.
4.3.3.
4.3.4.
4.3.5.
4.3.6.
4.3.7. :
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
4.9.
4.10. ,
4.11 . ,
4.12. :
4.13.
5.1 . ,
5.2. .
,
5.2.1.
178
181
182
182
184
186
188
189
192
195
196
197
209
211
212
215
223
231
237
248
252
255
258
258
5.2.2.
5.2.3.
5.2.4. ,
5.3.
6.1 .
6.2. :
6.2.1.
6.2.2. ,
6.2.3.
6.3.
6.4.
6.5. ?
6.6.
262
265
267
276
283
285
287
287
290
295
299
308
315
318
320
322
347
.35 1
,
. , ,
, , , , ,
. ( 3!), , , .
,
-
.
- , (
!) ,
, ,
- ,
, , ,
.
.
, 1
, 2
, , 3
. ,
, .
. -, ,
,
. ( , ) . , . ,
. ., . . . : , 1979.
. .: . . ( ). : ', 1979; . ., . . . 16 PF // . 2000. . 21. 5.
. ., . . -
// . 1994. 5; . ., . . - . .: , 2001.
,
. ,
, - (., , 2001).
-, , ,
, . ,
.
,
, ,
, , .
.
, Web-:
psydiag@i.kiev.ua; www.lbvs.kiev.ua/psydiag
.
, 2002 .
1 1
, , .
,
- .
,
.
, -
, .
, , , , , . ,
,
, ,
( ) .
1.1.
, .
,
, .
,
, .
1. .
,
. , ,
( !) .
. (. , 7:5-7), :
7.5 . :
, , , ,
.
7.6 ;
- .
7.7 :
...
.
(372-287 . . .), , . .
. , , . ,
, , .
, , ,
, : , ; , ; , , ,
.
, , . , 2200
.
.
.
, , , . 413 . . . 7000 , , :
-
.
, .
, . -
10 1. .
, , .
(, )
. ,
, .
,
. ,
(, , ) .
- . , , - . , , , ,
, ,
- . ,
- .
-
, , , , . , ,
, . . ( . ).
... ,
;
, ,
, ,
- <...>. , ,
.
,
1
.
,
, .
, , , (1530-1589). , de
Ingenios, 1575 ., . 27 .
, , , , .
, XIX XX .
, , , . , .
, . .
. .: 3 . - .: , 1971. - . 3. - . 347.
1.
11
1908 . -. 1924 . -, .1928.
( ). -, -.
- .
(1971).
- .
,
-
, - .
, . , , . , ,
. , ,
, ,
, .
(1982),
, XIX .,
- ,
.
(1772-1840) (1812-1880).
, , . , ,
.
,
( ).
,
.
, ,
, . , ,
( ).
, , , . , , ,
, -
12 1. .
. , ,
, .
, . ,
.
, .
,
-
. . , , ,
, , . . . , 1835 . Sur
L'Homme .
1.2.
.
1
, . , 30- .
XIX . , , ,
, . . ,
. ,
. . ( XIX ), . , , ,
.
, , , . 1816 . , ,
, , ,
.
1.2. . 13
,
- .
, .
,
. ,
, . ,
.
, , . (1818-1889). , , (
, ),
. .
,
. .
. (
), , , , . , , , .
, , .
. . (1976) , , , , .
- , , . ,
, , .
1.2.1.
,
.
. .
, , . ,
,
: , -
14 1. .
1822 . .
, .
,
.
. - (1844)
- ,
. ,
.
- ,
-
, -
. 1860- .
. ,
. - . , . ,
. 1911 .,
.
,
(mind), , , . - ,
1
.
, . , . ,
() . 1883 .
: ;
, .
. - , ,
. , ,
.
1884 . , . . (. ).
,
, ; , Galton Fr. Psychometric Experiment. - Brain. - 1879. - V. 2. - P. 148-157.
1.2. . 15
. 1885 . .
9000 .
, . ,
. 1888 .
- ( 1888 .
). :
, , ,
- .
, -
,
, .
. : . , . , ,
,
, , .
, , , .
. ,
- ,
. .,
, .
.
- ,
- .
,
- .
, - .
, - .
(),
. -
.
, . (1857-1936),
. .
. d-. , .
, . ,
() . 1884 . . ,
16 1. .
, :
, ,
1
.
, , . , , . . ,
, ,
.
- .
.
, ,
- .
, . , ,
( . . 6).
1878 . Nineteenth Century, Brain .
-
, :
,
, , ,
, ,
; ,
.
. , 300 ( ). . ,
, .
, . . , .
. 75 . .
, ,
. , , .
.
505 , 560 , 46 , 29 4 ,
36 , 57 , 107 . . :
: , ;
: ,
;
Galton Fr. Measurement of Character // Fortnightly Review for August. - 1884. - V. 34. - P. 179-185.
1.2. . 17
-
186 . ().
- (1880),
( , 1886).
. (1883-1886).
-
. ,
, .
(, 1887-1891). (1895). 1917 .
,
., .
, , 1944 .
().
, , ;
:
.
, ;
:
( . . ..) , ; , .
. , ( ), . -
, . . ,
35 .
, , .
, : , !
1.2.2.
. , -
, . - .
,
, . ,
. ,
18 1. .
. . ,
.
1890 . . Mind
,
, . (Mental Test and Measurement) . . (mental test) , ,
.
, . ,
, , . . , 2
. , ,
( )
, , . ,
, 50 - .
, (,
), , , , ,
50- , 10- , .
, ,
.
, . . ,
( ,
). , ,
.
XIX . -
.
(1895-1896).
, ,
, ,
. .
. , .
Mental Test and Measurement // Mind. - 1890. - V. 15. - P. 373.
1.2.
. 19
,
. , , 1891 . 1500
, , .
. , 1200 . , , . 1901 .
, , : -0,08 ; -0,02 ;
0,02 .
, , - .
XIX ., , ,
, . , , .
, . , XX .
1.2.3.
- ,
- .
-
,
.
,
, .
1890- . ,
-
. ,
, 1896 ,
- , , , ,
,
-
.
-
- ,
.
(1902)
-
.
.
, ,
, , .
- XVIII
. ,
, ,
20
1. .
1857 . .
.
- ,
. ,
. .
1894 . -
. -
-
- .
. . 1894 . .
- ,
. .
1899.
- , 1905 .
,
.1911..
. 1889 . . , ,
, : , , . (1895),
, , .
,
, , , . 1891
14 .
, , , . , , : , , , .
, , , ,
. , . 1897 .
, .
.
.
. ,
. .
, 1904 .
, , ,
. ,
1.2. . 21
1850 . ().
, (1873).
,
- . (18801886), - -
(1886-1894). -
(18941899). ,
. ,
.
.
.
- . -
() 1909 .
, ,
, . , , . ,
- .
, , . , , , , . ,
, , , ,
, , .
1905 . . ,
- 30 ,
- . ,
- , . ,
(,
5- 14- ). ,
- - ,
- , ,
,
. - ,
, - ,
- ,
.
1908 . .
59 , 3 13
,
. 67 % 75 %.
( ) ,
;
22
1. .
10 1873 . ().
- . 1899 .,
- , .
.
.
1900 . 1901 1905 . . 1905-1920
- -. 1904 ., ,
,
- .
,
. , -
, -
. -
-
. (1905). 1912-
1960 . .
. . 1961 .
,
.
.
, ,
.
- ,
.
(1911)
1
7 8 .
7
1. .
2. .
3. .
4. .
5. .
8
1. . .
2. 20 1.
3. (4 ).
4. , , , .
5. .
,
- . ,
(- ), ,
.
, , ,
.
1.2. .
23
, , . . (mental age),
. .
. . , , 8- (
), 8 , 9- 9 . .
. , ,
. , , . , ,
. ,
. ,
- 12 .
:
, 8 2 .
.
, .
4- , 12-.
(1912) , .
(Intelligence Quotient),
1
- IQ, :
,
, .
24
1. .
1871 . .
, , .
1897
. .
.
18
. ,
1907 1909 .
XX .
. 1900 . ,
,
- .
1916
.
,
,
. 1934 ., , . ,
. . 1938 . ( ).
, , , , . , ,
, , . (, ).
, .
:
,
. XX .
.
1.2.4.
,
, , ,
, ,
, .
. ,
1901 . . , 1904 .
: ,
.
.
. , ,
{generalfactor G),
- ( ) (S1
S2, S3 . .), .
- ( X ):
1.2. .
25
1863 . . 34 , . 1897 .
.
1906 .
-
. -
(1907-1911), - (1911-1928),
(1928 1931).
.
, ,
- ,
.
1945 .
. ,
. ,
. .
.
. ,
, , .
, , G (mental energy). G , .
, G, ,
,
. , G .
, . ,
, , .
, , G.
, , , , , , ,
S-.
26
1. .
1.3. XX
.
, XIX .
- , ,
. ,
XIX . ,
, XIX .!
, ,
XX .
1.3.1.
1901 . 1920-
.
,
, XX ., . ,
- .
- .
, ,
. ,
, . , 83 % , 80 % , 79 % 87 %
- .
( 1908 .), . ,
X. . .
,
, . , . (
) 2100 180 . ,
11 . ,
IQ. IQ, ,
: IQ 90 109 , IQ 70 ,
IQ 140 .
, . ,
, -
1.3. XX .
27
1866 . . (1887).
(1889).1896.
,
(1899).
. 1902.,
, -
,
. 1908 .
, .
1910 . ,
. .
1917 . ,
.1918.
, (1922). 1927 . ,
, , . ,
- , ,
- . 1957 .
IQ.
,
. , .
. .
. , ,
, . ?
, , , , . ,
( , , ).
11 , 10- , ,
10- , 12- .
, (. .
, ). , , .
, , . ,
28
1.
, . , , , 45-
, ,
.
,
1911 ., ,
11,13 14 .
, ()
: , ()
; , ;
.
- , ,
- : ,
; ;
.
, , .
()
1905
1908
1911
1916
1937
1960
1972
1986
1
, ,
30 ,
,
-
, ,
, 4,5 .
2,1 .
15 ,
(5 . ), : 2-0, 23-11
(1917), , , XXI .:
?
, ,
IQ, , , .
, . .
1.3. XX .
29
1877 .
.
. 1903 .
. (1905) . 1906 . - .
.
- .
- .
1922 . -
,
.
( 1923 .)
.
.
- 1956 .
XX .
.
.
(1886-1964), . 1912 .
, .
. , , , ,
, .
, . 1918 .
. . , .
,
, , . (1917) .
1917 .
.
. , ,
. : . ,
. , . 11 , . ,
, -
30
1. .
.
. ,
. , ,
, .
, , .
, ,
.
.
: , . ,
,
. ,
,
, , , , (. . ,
, , ,
), ,
. , , .
, , . , ( ,
). 7 , . 100 300
.
1 726 000
83 000 . 500 000 ,
8000 , 20 000
, . . , 3 % 10 ,
13,5 . .
, , , -
1.3. XX . 31
1900 . ().
- . -.
- ,
- .
(1936,1951,1978).
- . 1930- .
, ,
- . (1981)
4 ,
6- . (1959)
- .
1963 . ,
- . 1984 .
, . , , , ,
, ( 1 566 011 , 28 1918 . 31 1919 ., 25,3 %
, ). ,
. , , ,
( , Army Alpha, ,
, , ,
., Army Beta
).
,
,
.
(1922), (1923), (1922).
, , : (1923),
; (1922); CAVD
(1925), ; (1926); - (1927);
(1920); , (1920), (1925). . (1928)
:
, , .
-
32
1. .
1886 . .
- .
1924 .
,
- .
. 1950 .
(-
). -
- .
, / , - ,
.
1947 . , . (1949). . 1959 .
1883 . - ().
. (19131916), (1916-1917).
-
- (1919-1925).
(1922-1948).
- , , ,
- , , ,
- . , ,
, .
.
. . 1972 .
, ,
.
, ,
(1920); , . 1923 . ( ,
); (1926),
,
,
- ; ,
(1913). ,
, , ,
- , .
,
,
. :
1) -
1.3. XX .
33
1880 . .
,
- (1906).
-
(1915).
. -
,
. .
, .
, .
. - () 1961 .
; 2)
; 3)
, , . . , ,
.
- (1925).
,
4
- . 1924 .
.
-
- (1929) 195 -,
3 30 .
,
60 .
, -
,
- .
- : , (,
- ),
(, ,
).
(
- ), - , , ,
.
1921 . ,
. 1528 ,
135 200, 3 9 . , , . -
34
1. .
1869 . .
(1891). ( 1896, 1897).
(1899).
.
- ,
1942 .
(1914). , - ,
- .
1938 .
. 1962 ., .
12 , . , 35 ,
98 % .
, ( , )
.
,
( ).
. -
(
, )
- .
- , ,
- .
(1917),
,
( , . . , 1909 . 1
).
. 85 116. 12 . . 75 ,
: , ( ),
, 90 ,
. 1905 . ,
.
1.3. XX .
35
-
1884 . ( -).
(1906 .). , . ( , 1911). .
1917 . .
,
(1919). (1921). .
(1927).
- (1927).
1943 ., ,
. 1955 .
, - . 1963 .
( ) ( ). .
1924 . . ,
(20 , , , , ).
(1921-1922). , (1920) halo effect (
- ), (
- ).
(1921),
.
(1921),
(-0 ). : , ;
;
; . , .
, , .
- 1919 .
. (18751932) , , , , .
, ,
,
, , , , , ,
. ,
. , -
36
1. .
1884 . .
- , , ,
.
- ,
- , 1912.
, - .
, 1913 .
,
.
, ,
1910 .
. -
.
.
, .
, ,
, 1911 ., , 1917.
, , ,
- 1921 . ,
- . 1922 .
. , ,
- .
, , .
1929 . . . . (). .
1920- .
,
( , ). . ,
, .
1920- . . 1921 .
; 1922 .
. 1927 . {Strong Vocational Interest Blank). , . 420 , 34 .
.
Attitude Testing (1928).
1921 . .
1.3. XX .
37
1884 . (1909) (1911) .
, 1914 . -,
(1920-1931).
. 1924 .
, (1927),
. (1928) ,
,
- . 1931 .
- 1950 . 1961 .
, , , .
10 -
, , ,
. - ,
.
. (. ) ( ,
- , ;
).
- ,
,
(1928). -
. (. ).
1.3.2.
XX . ,
, .
, . . , .
-
, ,
(- , , ,
- ).
1920- . 1300 , 30 (. , 1949).
, , -
38
1. .
, . , ,
. . (1982, . 1), ,
,
.
, 1
, .
,
,
,
. , ,
, . , , , , ,
. . .
, , , : .
,
.
, . , 1920- .,
, , (, 1982, . 25).
. ,
, , .
1920- . , .
. . , , , -
() . ,
,
( !).
, : ... , 2
. .
R. Psychologische Diagnostik: Einfuhrung und Uberblick // Handbuch der Psychologic Bd.6.
Gottingen, 1966.
Ibid.
1.3. XX .
39
. , .
, -, (
, ,
), -, .
(Strong VocationalInterestBlank).
. 1930 . , 6 16 ,
, ,
{ArthurPoint Scale
ofPerformanceTests) .
- -,
12-.
. {Cornell Performance Ability Scale)
, -
,
-.
: - ,
.
- 1937 .
2 , , 1916 .: 11 13 . ,
L ( : ).
3000
18 ,
, .
1937 . , 1916.: ;
, . , .
.
. - 1937 . -,
-.
40
1. .
-
1900 .
- , 1925 .
(- )
. ,
. - 1930 .
.
1932 . . ,
, 1949
. ,
- ,
. 1963-1964
. - ,
, ,
.
65 . 1986 .
1938 . , , , . , .
. , ,
.
- , -,
,
- (
- ,
- ,
- ).
. .
,
- .
1930- . (Babcock's Deterioration Test). -
, 24
.
.
, .
,
. . (1936)
, , -, . ,
, ,
, . -,
.
, :
?
1.3. XX .
41
1896 . 6 -. 1916 ., 1917- . , ,
,
.
-
- , ,
. 1919 ., ,
,
, . -
( ). 1927- 1932 . , 1932 . .
1935 . .
- ,
. -
- -.
, 1981 .,
.
- (Wechsler-Bellevue, 1939).
11 , . , , ,
, .
, , , . ( ) ,
, , ,
.
: ,
() .
( !) ,
. IQ
100 ; , ( ) IQ-
. , , . IQ :
42
1. .
1874 . .
.
(1895), (1896);
(1897)
(1898) .
- .
- .
, , ,
.
. - ,
. .
- , 1949 .
()
, - , , , .
, 15 22 , 35 .
,
, .
,
, .
( , , , ). 1939 .
, .
1937 .
(The California Tests of Mental Maturity).
-
.
- ,
. - ,
-
, , ,
, - .
1938 .
(Primary Mental Abilities Test).
-- , ,
, . ,
1.3. XX .
43
1887. .
, .
- ,
- . 1912 .,
- (1917).
1917-1924 . -
. 1924-1952
.
(1932). -
( ).
, .
. 1952
. (1955) - , .
, 1931 . ,
- . ,
. (. ).
4 56 .
1935 . (The Vineland Social Maturity Scale), 1
. 30- ,
, . 117 -, . , ,
,
(Social Quotient SQ). ,
, ,
, . , , , . , .
, .
1931 . (AllportVernonLindzey Study of Values).
: , , , , . ,
,
(1960) .
44
1. .
1905 . (). (1927),(1930)
- (1931) .
.
(1930-1931)
.
1933.. (1938-1947). .
- ,
.
(1949-1967).
1960-.
,
.
, , ,
. 63 , -
.
1978 ., . - :
(1978).
, , , .
1987 . ().
, . ,
, , , ,
, , .
, , : (Thurstone Personality Schedule); (Bernreuter Personality Inventory); {Bell Adjustment Inventory); (Rogers Adjustment Inventory);
(HummWadsworthTemperamentScale);
(California Test of Personality); (Mailer Personality
Sketches); (Guilford
Inventory of Factors STDCR). , : ?
, , , .
, ,
- . ,
-
,
,
, ,
, .
,
,
- .
- .
, . -
1.3. XX .
45
1897.().(1922),
( , 1926), ( ,
1952). , . ,
. (- ). (1950). .
, , .
- 1987 .
46
1. .
1893 . -.
, ,
(1927).
,
,
, .
,
1923 . ( , ). 1925 . ,
. 1927 .
. (1928). 1930- .
- .
- ,
. ,
.
1938 . .
- (1935).
- ,
, .
- ,
, .
,
, 1930- . 95-
, 23 1988 .
, .
, -
, -
.
.
1930- .
(Christiana D. Morgan and Henry
Murray, 1935). ,
. 1935 . , ().
, , .
,
.
, 1921 . ,
.
,
1.3. XX .
47
. ,
.
(Samuel J. Beck, 1930) ,
. , (Beck, 1933-1937), (Marguerite Hertz) (Bruno Klopfer). 1936 .
Rorschach Research
Exchange, 1949 . Journal of Projective
Techniques.
.
,
. , .
, , , ,
. (Hertz and Rubenstein, 1939) , (. . , ) (
, ) .
,
: (William Stern, 1937) , (Karl Struve), . , , . . ,
, . , ,
.
,
(Margaret Lowenfeld). (1931)
. ,
. (1939)
, - ,
, . ,
. ,
. , , , ,
(Shakow, Rosenzweig, 1939).
, . , . , , , .
48
1. .
11 1893 . , - . , (
- ).
,
- ,
.
1919 . 1923
. -
-
. . () , ,
- . , , ,
-
, 1939 .
(1947,1948). , 1958 .
- . , 1961
. -
. 1986 .,
25 350 .
-
6 , ( 8 ).
, . , , ,
, . ,
, , , .
1940- .
-(Bender-Gestalt) 1938 . , , .
, . , , .
, (L. . Frank).
1939 .
, , , , - , . ,
1.3. XX .
49
9 1897 . .
.
.
. 1926 . 1930-
1956 . ( 1939
).
- - -
1938 . -- .
1987 .
, .
1938 . .
1
- .
- ,
-- , ,
- . .
(Buros Institute of Mental Measurements),
- (
) 1994 .,
-
.
,
- . 1935 .
(, -).
. . .
1936 . .
, 1990 . 550
30 . .
. Statistical Theories of Mental Test Scores (1968), , 2
(item-response theory) . - , .
XX . .
,
.
, 1935 . . 44- .
1936 . 83 . 415
- 4000 .
. . , 1950- .
50
1. .
, , 1938 . , .
(
)
,
. 1978 .
-.
1.3.4. 1940-
.
.
1940 .
, (Buros, 1941), 325 200 . , .
, . .
(The Army General Classification Test)
- , 10
- . ,
, - , .
( ,
.).
- ,
.
, - . , ,
. , 1944 .
20 .
, , .
,
.
,
, . , ,
, . , .
1.3. XX .
51
1942 . : 1)
, , , 2)
. .
. 425 000 ,
, , , .
, ,
, .
. ,
. , . ,
. ,
, . , , . , ,
, , , .
1942 . , -, .
. , ,
,
.
, ,
.
1949 . , .
200 : 100 100 5 15 .
, , , .
-.
52
1. .
.
20 1903 . 1927 .
. . 1930 . , 1932 .
,
- . -,
- ,
, , - ,
. ,
1984 ., - .
- ,
- .
- MMPI.
( 2 30 ) . , . . , ,
(Stanford Achievement Tests, 1940), R, S
- (Otis Classification Test, 1941).
(Kuder Preference Record, 1942 .) 168 ,
, :
, , , , , , , . .
. - (Myers-Briggs
Type Indicator, I) , 1962 .
(The Minnesota Multiphasic Personality Inventory,
I),
. - (Starke
Hathaway, J. . McKinley, 1940,1943). MMPI
, , 550 ,
.
1947 . (Maudsley Medical
Questionnaire). , ,
,
. ,
,
1940- . . . () (Guilford-Zimmerman Temperament Survey, 1949).
- ,
1940-.
1.3. XX .
53
1916 . 1934 ., ,, .
. (1938) (1940).
, .
,
- 1997 .
1940- . ,
. ,
. , , ,
. , ,
, - (.
. ).
.
, .
1939- 1947 . 436 .
(Klopfer Kelley, 1942), .
(S. J. Beck, 1944,1945).
, , ,
. , , , , , , . 1941 . ,
, ,
,
, .
. (1945)
- 24 .
- . . ,
- , ,
, , . ,
,
54
1. .
1911 . .
- .
- . 1938
. (
). .
- -, . 1940 ,
- ,
- . 1948 .
(). -
,
: . . . .
- (Diagnostic
Psychological Testing, 1945-1946). 1960 . .
,
.
, , .
(1947) , , . (1947)
, . , 1949 .,
, . ,
, , , . , , (,
, . .).
,
, . Szondi, 1949 ., ,
.
,
.
, . (Karen Machover, 1948) , . .
.
(1948) , .
, , .
, , . (1948)
. ,
(
1.3. XX .
55
( )
() 12 1902 .; . 1924 . - ,
- 1929.,1935.1930-.
- ,
. .
- 1929
1969 . (1950-1953) (1949-1952).1970-, .
- , .
, .
- ,
- . ,
,
. . 22 1996 . 93 .
, ,
- :
(1949).
, ), 1960- .
(
1990- . ).
,
(1951), , . ,
.
1940- . , . , , . , ,
, . ,
, . . , , -
(
).
,
.
, , , , . 1949 .
.
56
1. .
1923 . ().
- . (
) 1949 . ,
.
- (1957-1959).
(,1960)..
- , 1940- . 1960-1970- .
, - 17 ,
. -
, - (1977). 1965 .
.
1949 . .
(The Institute for Personality and Ability Testing, AT),
, . 16 , . (. ).
- .
. ,
. 1946 . ,
(1935)
- ,
- ,
- ,
, .
1.3.5. 1950- .
. 1951 . 1219 , ,
493 -, - 371
- . MMPI.
, .
1953 . 793 , . . 250
.
1955 .
(WAIS), -
.
- , 1700
16
64 . ,
.
, . : (G), ,
.
1.3. XX .
57
20 1905 . ,
- () .
, 6
. ,
. -
: - (1924),
- (1929),
(1932), (1939).
-
.
- 1927 .
1932 1936 .
. 1937 .
. 1938 .
.
1941 1945 . 1945 .
- . 1973 . . 1974 .
-
- .
(1946). -
(1).
.
, , - ,
XX . 50 400 - ,
,
,
. 2 1998 . ,
, , .
,
(Doppelt shortform, 1956).
, , , , .
- . , 1958 . , , ,
.
, GATB (General Aptitude Test
Bat- tery, 1956),
- .
10 15 .
, ,
. ,
1970- . 25 000
, . , GA , , .
58
1. .
1903 . . (1926) (1927)
, ,
. 1929 . ,
(1931).
1933 .
- , ,
- , .
, . - (1938) (1942). - ,
. 1945. .
,
- . 1972 .,
(1974) .
- (
, 1946) (,1950),
-
. 1996 .
.
.
,
,
,
. , . ( ),
- . 1950 .
16 , 16PF,
.
- . (1953).
- , .
. , , MMPI.
1951 . , , .
968 MMPI .
1956 . , . , MMPI
. MMPI , . .
, ,
1956 . ,
-.
1.3. XX .
59
1918 . (). (1940) (1943)
- .
(1949). .
. 1956-1957 .
- . 1947 .
.
MMPI ( , :
), 1953 .
, MMPI,
- . 1963 . ,
. : intel- lectence (
) origence ( - ).
MMPI, -
.
1990 .
- .
, MMPI ,
- .
MMPI ,
X. - 1956 . MMPI,
- . 18
- ,
.
,
.
(1957)
.
(, , . .), , ( , ). , .
,
1940- . , . Q-
(1953) , .
( ).
,
9 , .
Q-,
- . (1959),
, ,
- . ,
-
60
1. .
1916 . .
(1939),
- (1945).
- . . 1945 1949 .
,
. -
, , - -
,
.
. , ,
,
.
. . . ,
. ,
- . (1963).
1991 .
, . , 1990 .
1955 . . .
, . , , . , , ,
, , .
- , .
- .
,
. -
, .
- ,
, , , - ,
, ,
. - ,
- .
- , ,
-
/- , ,
(
, ).
, -
:
/,
1.3. XX .
61
.
1914 . (). (1937),
(1938), - (1940). .
,
. 1943 .
. . , 1984 .
- .
.
- (1970). 1994 . .
1905 . . ( ). (1926)
-, . 1928 . ( ).
(1930). (
, 1931). - .
(1946-1965). 1950- .
- . ,
(
),
( )
- .
- ,
.
. 1967 . .
/, / . , . 1954 . ( , , ,
).
- , ,
. . (Psychoanalytic Interpretation in Rorschach Testing,1954)
. . (1953),
,
,
- ,
, .
(1950),
.
1950- . , , , . , .
. ,
- .
62
1. .
, ,
: (Clinical versus
Statistical Pre- diction: A Theoretical Analysis and a review of the evidence, 1954).
-
,
,
, . .
, ,
, .
, -
XX .
, , , ,
(, 1952), , : , , . -
. , .
, . ,
.
,
, .
1953 .
,
. . ,
, , -
1.3. XX .
63
1916 . (). (1934),
- (1937),
(1940). ,
. 1940
1946 . ,
,
,
. -
, 1946 . - ,
1948 . -
(1948-1964).
, .
--
. -
. - ,
(19551957). 1994 . ().
(1954). , - .
1950- .
(DSM,
1952),- .
- ,
- .
- ,
, .
1.3.6. 1960- .
XX . . , ,
. MMPI ,
.
, .
American Psychologist 1965 .
. 1966 .
,
.
,
. . ,
. , , .
64
1. .
, ,
,
. ,
. , ,
-
.
,
, , ( , , ). ,
, ,
.
, .
, .
. , 1940- .,
, 1920- 1930- ., . 1963 . .
, , . ,
. .
. , , , .
. , , , .
- , ,
. ,
,
.
,
, .
, ,
,
- , ,
-
.
, .
- (1972).
- 957 , 1219,
1157. 53%
1.3. XX .
65
, 42 % , 6 % .
(1970),
, , 1940- .
379. 279 , 83 . , . ,
MMPI. , (Edwards Personal Preference Schedule), (Allport -Vernon-Lindzey Study
ofValues), (RaymondCattell's16PersonalityFactors), (California Psychological Inventory), , - .
, , ,
.
, .
.
1967 . (Wechsler
Preschool and Primary Scale of Intelligence, WPPSI).
, ,
, , , ,
. , ,
.
(Bay- ley, 1969), 1262 2
30 - . , ,
.
- ,
- , .
, , , , . .
, , . - (Minnesota Percepto Diagnostic Test), (Frostig Test of Visual Development)
(Illinois Test of Psycholinguistic Abilities, ITPA).
1963 . 1967 . 5 18 . ,
66
1. .
. , ITPA,
, .
. ,
. ,
, , . ITPA , . .
: 1) (), 2) () 3) (). :
(); - - (); ().
, WISC WAIS,
.
,
, .
10 , .
, , . , ,
.
, , . ,
, . . , , .
1965 . , , -.
(British Ability Scales, AS) .
- 2,5 17,5 23 ,
-
:
, - ,
,
,
- ,
.
.
- IQ , IQ
IQ .
,
, .
, , -
, . .
(, 1990),
.
1960- .
. . . , , ,
1.3.
XX .
67
1916 . .
(- , 1937),
(,1938.,
1941). ,
, .
. 1963 .
.
.
, .
. , ,
, (, . .). ,
, .
,
.
. 120 .
-1
. . (R. Glaser, 1963).
, , - . , , , , ,
. . . , -
, ,
. - (. ,
).
.
- .
- (1966)
,
1980-
.
(ResearshwiththeLocusofControlConstruct
3 ., 1981-1984).
,
,
(ThePersonalityResearchForm,PRF), 1967 . . , , ,
. , , -
.
68
1. .
1930 . . - (1952),
(1953).
(1956). .
- . .
- ,.
. - .
- ,
- XX .
c, ;
, 440 ,
330 ! , , (The Inventory of Psychosocial Balance, 1963). ,
, , : , - , .
.
, . , 45 -. . . . ,
, , . ,
1964 . 3855 ! ,
- , ,
- .
1960- . ,
. ,
, , .
, , ,
, . , , .
,
.
, , .
, ,
, . -
1.3. XX .
69
. ,
, . -
.
, 1960- .
( 1960-). ,
. , , .
(Standards for Educational Psychological
Testing, 1966) ,
.
. .
Tests in Print, , , ,
.
1960- . ,
(Jensen, 1969)
?{HowmuchcanweboostIQandscholasticachievement), , ,
, 80 % .
- ,
-
- . . ,
-
. ,
, ,
.
1.3.7. 1970-
.
1970- . , , .
, : ,
, , . ,
1960- . (), , .
70
1. .
, .
- .
,
-
, - .
, ,
,
.
-
,
.
{) 1975 . .
, .
, . , ,
. , , . ,
. .
, : ... ... , ( ,
AmericanPsichologist,1975).
,
. , 1974 .
(WISC-R). ,
, . , - .
1971 .
,
. , , G- ,
. , , ,
,
. , , , -
1.3.
XX
71
1883 . . (1907), (1909)
(1923)
- . .
(
1924-1931 ., - 1931-1950 .).
- ,
- , , ,
.
.1951.,1971.
, , , .
-
, .
, 80 %
. {The Structure and Measurement of Intelligenc, 1979),
, , IQ.
.
, , , IQ, . IQ (The Science and Politics of
IQ, 1974). , , . , , , .
: , ,
, - . , , , "". .
.
(Kamin, 1974, . 67).
, , . ,
, , .
.
,
.
, , -
72
1. .
, 50 : , ,
.
, 1970- ., . (1972) . (1977).
,
.
(1978)
28 .
,
.
. , , , ,
. 1970-
1980- . , (DSMIH, DSM-IV).
, , - , -
. , (Holt, 1971), , ,
, , , .
(, 1976). , .
1970- . .
, .
1970- . . . , , ,
. ,
,
1
- .
,
,
.
. ,
1
: , ,
- , , .
1.3. XX .
73
. , 1959 . 44 %
, 24 % 1976 . . .
1974 .
(InternationalAssociationofAppliedPsychology,IAAP) (International Test Commission, ITC),
15 (
23 , ).
ITC. , 1976 1978 .
1970- ., - , ,
.
- (. ).
1970 . - , (Personality
Test and Reviews I), Tests in
Print II. (1975).
1970 .
1975 . ,
,
( ) .
1970- ., (1974).
, ,
.
1.3.8. 1980- .
1940- . ,
, . American Psychologist ( 1981)
, ,
,
.
. , - ,
.
, .
74
1. .
.
,
: MMPI, WAIS, - , , WISC, , , .
1935 1982 . .
-
--
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
()
- (). 15 , . , . ,
, , IQ.
. , , ().
? ,
20- (Spruill, 1987).
-
, , , 16,
15. , . - , IQ-. , ,
,
, , , .
. WAIS (WAIS-R,
1981). Wechsler Preschool and Primary Scale of Intelligence (WPPSI-R)
1989 . 1700
1.3. XX . 75
3 7 3 , , , .
, . (Kaufman
Assessment Battery for Children, 1983)
- . ,
.
- ,
, .
1980- ., ,
- ,
1982 1989 .
(Advances in The Psychology of Human Intelligence). , , , , , , , , , .
, , , , , . . (Human
IntelligenceInternationalNewsletter,1980-1987), , . : ,(AbilityTesting:Uses, Consequences,
and Controversies, 1982). ,
. , .
.
1989 . MMPI-2. MMPI, MMPI-2
.
MMPI-2. , 15 , , ,
( 27 ). .
. MMPI-2 . , MMPI , , .
76
1. .
, : , ,
.
, , ,
. 1930- . 9 % , XX . .
49 %
! MMPI-2 14 % .
. , (, 1980), , ,
, . ,
(. , 1930- . . ),
. -, (1976), , :
- .
- , (1985).
,
. 1983-1984 . 300000 , 2000 .
. 1970- . , , , , .
(Groth-Marnat Shumaker, 1989). , ,
. ,
, , ,
, , . , .
1984 . , ,
(Test Critiques), ,
,
. 1994 .
1985 . - .
1.3. XX .
77
1.3.9. 1990- .
, ,
, , . . , , , .
, , , , , , . .
1992 . 477 (, , 1
, ) .
(28,3 %),
4,6 %
(,
).
- . : 1991 .
(WISC-R), 1998 . ( WAIS-).
.
. . 1990 .
-,
- 4 90 . 1993 .
-
-. -
-
.
, .
, .
1990 .
- .
;
- ,
(
). ,
,
, - .
-
, . 1989 .
78
1. .
(1997). , , , ,
, , ,
. , , , .
. {Fagan Test ofInfant Intelligence,
1992)
{Infant-ToddlerDevelopmentalAssessment,1995).
, , , (Encyclopedia of Human Intelligence, 1994).
() .
"". (The bell curve: Intelligence and class structure in American life,
1994). IQ , , , , ,
. , , , , ,
.
. , , . 1
, PsyLit , 1990- 1996 . (. 1.1).
1992 . MMPI, MMPI-A. , 1989 .,
, 805 815 14 18 . : .
1990- . . ,
PsyLit - , . () , 1300 50 . ,
- . .
1.3. XX .
1.1
MMPI-2
(EPQ)
()
16
(I, II, III)
79
,
1337
869
772
571
539
394
322
287
, .
. ,
. ,
( , .).
.
, . , . . 1993 . , 700 1390 5
16 . , , ,
, .
. , , ,
- .
,
.
, (XIV
1990-, XV 1996-, - , XVI , 1999 .
). 23-
- (1999).
, . 1990 . 64 -
, 45 %
, 32 % . MMPI,
80
1. .
. , .
1990- . , . , 4
1965 . 400 1990 . , ,
( ). 1990- . ,
, . , ,
,
, .
1
1990- .
. 1994 . , . 1990- .
, ,
(1998), 370 ( 1999 .
) Tests in Print (1999).
6- (1995),
(, ), (DirectoryofUnpublishedExperimentalMentalMeasures).
1993 . .
.
,
, .
, 1990- .
. , , (, , 2001, . 12). ,
.
, . , 1994 .
- , . .
1.4.
81
. , ,
,
.
1.4.
,
( ) ,
.
, , , , . . ,
,
. , ,
.
1200 . .
, ,
. , , , . , .
500 ,
. 1700 .
.
XIX . . 1845 .
, , . 1860- .
.
. ,
, , , , , ,
, , .
. . (1857-1934) , .
,
33 000 4-8- , 21 . 1897 .
.
, , ,
82
1. .
(
-0,12) , , .
,
. 1902 .
4-8- 6000 18 , 7 . , .
8000 9 .
, , , . , , .
. .
, 1903 . ,
, .
.
(Educational Psychology). , .
, .
(Introduction to the Theory of Mental
and Social Measurements, 1904). .
1909 .
. , , . , . , .
. , . , , , . . ,
. ,
. . .
- (1909).
(1914).
- 1910-1911 .
1.4.
83
. ( 30 000 ) .
, , .
,
, . . . 1913 .
, . 50 , , .
. 125 .
,
,
. . .
, : .
; X. . ; . . .
- X. . , . . ,
. . - .
. (1913)
.
.
.
(1913).
, ,
,
. . , , . .
, (1918), . , 1916 .
900 000 , 100 000 .
. . 1918 . . .
109 ,
, 84 ,
( 8- ), 25 . -
84
1. .
.
,
.
. , . 1918 .
, . , , . ;
; , , . . ,
, .
10 , , -
,
.
.
. , , .
, . , - . ,
, , , . , - .
, , ( - . ).
1.5.
. XX .
. -
1.5.
85
1860 . ,
- ,
. - .
,
.
. . 1928 .
,' , ,
. - () . - (. . , . . , . . .)
, , ,
.
1917 . . .
. . . 1908 .
, . . .
- , ,
,
-
.
- (.
. ).
, 11
( 11 ,
: - , , ,
,
)
-
.
(, , - ).
-
.
, .
. . ,
.
- ,
- ,
,
,
.
1955 .
, ( ) .
,
, , -
86
1. .
. 1912 . . . ,
, . . , 1
. . . , , , ,
, , .
1920-1930- . .
- .
. . , . . , . . ,
. . , . . , . . , . . , . . , . . , . . , . . , . . .
. .
. . . (, 1931),
(, 1929).
. . . , .
, . .
,
... , , 2
. ,
. . , . . , . . , . . .
, (1927),
-
- (I
),
(
- ). ,
, ()
- 4 1936 .
,
? , 65 .
, , ,
. . . ., 1912. . 180.
. .
// . 1928. N 1. . 27.
1.5.
87
, . .,
. , ,
, , ,
, ,
.
, ,
. 6-7 ,
. ,
, .
, ...
,
. () , , , . :
1
. .
, ,
. ? ,
1920- ., , .
- , ,
-
,
.
-
, - .
,
.
-
1920- .
, IQ 7 % ,
. IQ - ,
, .
, 1934 .
, .
88
1. .
1
. ,
- IQ,
, ,
,
.
,
, , , .
2
, , , ""
(. . , 1950).
-
? , ? ,
, , , .
.
.
I (1927), . . : , ? , , , . : . ,
, , .
, , "", , (. . , 1967), .
, , ,
( ) -
, , , . , , ,
( ) . . - , ( . . .)
. . ,
// . 1997. . 18. 3.
. 149-159.
. . . (1930), 1920
1930 25 17 .
1.5.
89
1
.
, . , , ,
. -,
, , , . .
, ,
.
, , , ,
, . 1930- . , .
. ,
1930- ., . .
. . , , , . 1935 . , 1937 . .
(1935-1941) , 2
- .
1960-1970- . , , , . , , . ,
,
, , . . , .
() . 1969 .
. . . .: , 1967. .
156.
1950 .,
. 1950- . ,
, -
; , .
90
1. .
, . ,
1
, , .
, , , . .
. . , , .
,
.
.
,
, -
, .
, ,
, , , , .
. ,
, ,
, . , , . .
, , , . , .
. , ;
,
(. . , 1960,1963).
, , . ., . ., . . // . 1968. 7.
1.5.
91
(: ) . ,
, , . ,
. , , (., . . , 1972)
( ) ( ).
1970- .
1980-. -, ,
,
- , , ,
,
.
-
,
-
,
,
, (. . - ., 1969; . . .
1970-1976; . . , 1969-1974; . . ., 1971-1974; . .
, 1971-1975; . . .,
1974-1975 ).
1
, , ,
, , - .
,
. 1960- 1970- .
, .
1970- . , . , , , (. . ,
1975; . . ., 1976; . . . . , 1978; . . , 1979).
-
,
- .
-
2
.
1960 1978 . -
. . . . . , 1968 . , .
., .: : / . . . . .: , 1976;
- .
92
1. .
1980- . 1991 .
,
, , .
, , .
,
, , , .
, ,
,
. , -, ,
, , , ,
, , , ,
. ( ) ?
, , , ,
, - , .
, .
. , , . ,
-
,
, , .
-
- ,
(. . ,
1991). ( ),
(. . , 1985; . . , 1976; .). ,
. . , - , ,
, .
, (-
1.5.
93
) , ,
1
- . . .
, ,
() , , . -
, , (!) . ,
. ,
, ,
,
, .
, , ,
,
,
. 1980- . , .
. . (1980), . . (1982), . .
. (1983), . . (1984), . . (1989), . .
(1989). , . 2
3
, - ,
. , ,
, -, .
, "" - , ,
... ... (. . , 1980).
,
(. . ., 1983; . . . . , 1985;
. ., 1988; . . ., 1988; . . , 1991 .).
- 1980- .
-
,
-
- .
(
) ,
.
. . : // . 1991. . 12. 5. . 3-17.
/ . . . , . . . : - . -, 1987.
. ., . . - . :
- , 1989.
94
1. .
1980- . , . ,
, : , , . ,
, , , .
, XX .
-
, , ,
. ,
-
- , ,
- , .
,
,
. , , . , ,
( ) ,
.
, .
,
,
. -
, , , .
,
1
2
, , - . , , , . 1990- .
. , ( 4/43, 1999) ,
(51 % !),
,
.
, , , ,
- .
. : / . .; . . . . : ., 1994.
/ . . . . --: , 1996.
95
- .
, .
; , , - .
, , . ,
, ,
1960- . , .
, ,
, , ,
,
.
,
,
, .
. ,
: , . , .
. , . , .
XIX XX ., .
XX .
, , , , . ,
, 1920- 1930- .
-
.
-
.
, . , XX . , , ,
. , , -
, .
96
1. .
, , .
.
XX . . 1936 . , -. 1960- .
- . .
, , .
,
. -
-
-
.
.
, ( ) XX ., .
1860
1879
1879
1884
1885
1888
1888
. .
1890
1896
1896
1897
1897
.
.
.
()
,
9
7
,1904
1904
1905
1906
1909
1912
1916
1917
1918
1921
1925
1927
1931
1935
()
1936
1938
1938
1939
1939
1940
1941
1941
1942
1950
1952
1953
1954
()
-
-
, ,
.
,
-
-
16 (16 PF)
(DSM-I)
,
,
98
1. .
1954
1955
1956
1957
1957
1963
19631970
1966
1966
1968
1969
1974
1978
1987
1989
1993
1998
.
,
. , . , . ,
.
.
,
,
()
,
. ,
(ITC)
( 1936 .)
:
-:
MMPI-2
13-
2 1
.
, .
..
,
. .
, , , . ,
: , .
. .
, ,
- (),
, ,
, -
()
.
-
. -
, -
-
.
2 . 1 .
,
( )
-
, .
, . , ,
.
1921 . . ,
100 2.
.
. ,
, , .
. . (1966) ,
(,
1930- ., ,
-
1
- , "" ).
- , . ,
-
.
, ,
, , , , ( . . 7).
.
. 2
. , ,
( ), (, 1961; , 1966 .).
, ( )
- , (, 1949 .).
. WEBSTER:
3
. : 4
-
.
, , , .
- 1970- .
, ,
(. - , 1982).
1960-1970- .:
Heis R. Psychologische Diagnostik: Einfuhrung und Uberblick // Handbuch der Psychologie. Gottingen. 1966. - Bd. 6. - S. 7-16.
A Supplement to Oxford English Dictionary. London: Oxford of the Charendon Press, 1982. P.
880. Websters. - Springfild, Massachusetts: G and Merriam Co., 1981. - P. 1833.
. .: , 1983. . 2.
. 389.
2.2. 101
(
History of Psychological Testing; DuBois, 1970).
- .
, 2000 . -
{Encyclopedia ofPsychology. and Oxford University
Press;
) , .
,
:
;
, ;
, ,
.
, ,
. , -
,
,
, , . .
2.2.
1, , , 1960- .
. . ,
. ,
. ,
. , , , , .
, ,
,
, , ...
, ...
, -
102
2.
, <...>, (, ,
. .) (, 1968).
,
. , , ,
.
1960- 1970- .
. (, , ) , ,
, , . ,
- . . . . 3.
(1976): -,
- ... -,
, ,
, - ( . . .) ,
- , . ..
, - - ,
, - ,
.
,
-
(, 1981, . 23).
- ,
,
, - - (
1
) ( , . 5) .
, . . , , , . . ,
( : / . . . , . . . .: - , 2000)
- , . . , .
- ,
-
-
- .
.
2.2.
103
, , . ,
, (). ,
. ,
()
1
. , ,
, ,
. , ,
. ,
,
. ,
. . ( 1 9 8 2 ) , ,
-
( )
.
80- .
. , (1985) , ,
. , , .
, .
,
. . . . (1987), , . , ,
. :
2
, ?
,
. , (. 1.5).
,
, ,
, (1996).
104 2.
. . (1996) ,
.
, , -
,
.
( -
),
()
. ,
, ,
, , . ,
:
, , -
.
, . , -
, ,
.
2
, , ,
,
( ).
-
-
- (-
,
, . .),
- , ,
- . ,
- ,
.
, . ,
.
, , , .
2.3. 105
2.3.
,
. , , .
,
, , , ,
. .
2 . 3 . 1 .
,
. XIX XX .
-
1
.
.
- , ,
,
2
.
,
. , . , .
,
(Allport 1949; Anastasi, 1958; ). , ,
, ,
.
:
( ) (. . , 1996). ,
() .
, , , .
. ( ) .
.
.
Stern W. Uber Psychologie der Individuellen Differenzen. Ideen zu einer Differentiellen Psychologie.
Leipzig Barth, 1900.
HofctatterP. R. Differetielle Psychologie. - Stuttgard, 1971. - S. 34.
106 2.
, .
( ) ( , ),
, . , ( )
,
(Anastasi, 1958).
,
, .
, , . , . , (, ,
) . ,
, .
2.3.2.
, ,
, . , (1734), . .
.
, (, , . . , . , , ).
1
XX ,
.
.
, (. . 3).
, , .
-
. -
, ,
2
. , ,
Chambers Twentieth Century Dictionary. Edinburgh Chambers, 1972.
- . - (,
2.3.
107
.
, () . , ,
, , . , ,
,
, , .
, 1920-1930- .
,
- ,
.
, - ,
,
-
, , - ,
.
-.
, ,
.
2.3.3.
1970- . ,
. (psychological assessment).
, .
, - The Assessment of Men COffice of Strategic Services, 1942). 1953 .
()
. .
,
,
, ,
.
, () ( , ,
. .). , )
. 20- . XX .
108 2.
. ,
, , , , , . . , . , (
. .).
, ,
. . ,
, , , : .
, -
, , .
(
) , .
.
2.4.
. , ?
, , , . ,
.
() .
() , , .
,
()
, , .
,
.
() (. . , 1976 .). ,
2.4.
109
, .
-, ,
( ) . ,
1
.
,
, , ,
. , () . , , .
( , ,
2
. .) .
, , ,
- , (
- ),
(,
).
,
-
.
.
, , ( . ).
, (). ,
.
(. 2.1).
,
. : (), .
. ,
. .
,
.
. . 3.
110
2.
. 2 . 1 .
(- ) / () .
,
, () , ,
.
- , ,
() .
, , ,
, .
, ,
.
, .
2.4.
111
,
.
, ()
,
. . .
, : . () , . , , ,
. , , , .
( ). ,
,
(
) .
-
- ,
.
, /
, - . ,
:
, -
- ,
1
, , ,
- , ,
.
.
, ,
-.
- ,
, ,
- , , ,
, - -
- ,
- .
, , ( . . 6). : -, -
- (. , 1964).
. - , , , ,
.
112 2.
. 2.2. ( )
(
, -.
), ,
.
, ,
.
-
.
, . 2.2.
, . , , , . ,
, .
.
, ,
,
.
2.5.
- , , . modus operandi . ,
2.5.
113
, . , , (), . , ,
, .
2.5.1 .
(. test , , ) , ,
- , (
)
-
.
, , , .
. . (1972),
(. testa ). , .
:
1) , ,
, ,
;
2) 1
.
XIX . .
,
, - ,
.
.
(,
.), . , . (. ) .
( ). ,
? , 1970- .
,
. 1877.
114 2.
, .
.
-,
.
,
, , ,
, , .
.
-
- . (
- )
- , , ,
.
, , ,
.
, : , ; ;
, , . .
, ()
.
, . .
2.5.2.
. . ( 1960- .)
, .
,
, .
.
(1960- .). ( , , ,
- . .).
.
2.5.
115
, .
: , , ; , (, 1985).
.
-
. -
.
,
,
.
.
( 1970- .) , ,
.
,
. .
, . ,
.
,
, .
XX . , .
, .
1980- .,
, .
. , 1960- .
(!), -
, 1
, 1930- . .
..// . .: , 1967.
116 2.
, - 1980- ., . 1990- .
(. . .) , , -
,
. ,
. -
(, ,
) , , . . .
, , :
, ;
;
;
,
;
;
, , , () ;
;
- , ;
;
( ),
;
-, . .
, , (, )
;
,
2.5.
117
( , );
( ), ;
,
(, - -
, , );
, , (
);
;
( ), ;
, ;
.
, (1986) (. 2.3)
, , , ,
.
,
. , 30 % (. . , 1993),
1
5 % , .
, , .
, ,
.
, , , . ,
- (
- ).
118 2.
. 2.3.
. , .
.
,
. , , ,
. ,
, (I) . , , , .
( , )
( , 1989; .). , .
, , ( : , ). ( , ,
, , , ),
. .
,
2.5. 119
,
. , , -
, ,
, .
. , -,
. ,
,
, ,
.
, , ,
, .
,
. . - 100- . 65,42 ,
60,42 . ,
5 %(!) .
, , , ,
- .
. ( ) ,
. , , .
,
.
-
.
, -
120 2.
. ,
.
. ,
.
2.5.3.
1
. , , , , ,
, ,
- .
, :
- , (
)
,
, ,
(Cattell, 1957).
- -
- ( ) ,
. , , ,
. , - , (Eysenck, 1993),
, . , , , , .
,
, , , , ,
, , , . , , , . , , ,
-
. ,
, , ,
- .'
2.5.
12
1
, , .
. XIX XX . , - . ,
. , , , .
, . .
( !) .
, " "
" ", "" "" (. . , . . , 1977).
,
. , ,
.
. , , d
. ,
, . ,
, , ,
. ,
- , ,
-
.
, - .
-,
.
-
. , -
,
, , , . , .
, , . -
, (
122 2.
) , , .
, , -
, . . . , .
.
, , , ,
- .
, , ,
. , . . , ,
. ,
.
, , .
-
. ,
. ,
( ,
,
. .). . ,
. () . ,
, . ,
( ) .
, .
, , (
) .
.
,
, . -
2.5. 123
, ,
. ,
- .
- :
?
, , , .
, .
.
.
. , . , ,
. ,
, .
. (Gerald,
1989), , . , , .
, ,
. : ,
, , , -,
,
, .
. , ,
. . .
. , , , .
, , (, 1992). ,
. ,
, , , . , -
124 2.
, . ,
.
( !) ,
, .
2.5.4.
(1970- .) . , , ,
, . ,
. ,
,
, ,
- ,
.
- , , ,
, -.
- ,
,
,
,
. ,
- .
,
.
, , , :
;
;'
;
;
.
, , , . -, ,
, , , .
,
- . .
.
:
2.5.
125
1)
;
2) , ;
3) ;
4)
(. . , 1977).
. ,
.
, .
,
.
1
. , ,
, ,
. , , ,
, ,
, (Campbell, 1980, . 307). ,
, ,
, .
, ,
.
. ? (), (, 1983).
, MMPI ,
. . , , . .
, , , ; , .
126 2.
,
. , . ,
.
, .
, : 1)
(), ,
; 2) ; 3)
.
.
.
, . :
,
.
. ,
.
2.6.
()
. () , , .
.
, , , . . ,
, , , , , ,
-
(. . ,
. 3. , 1976).
- , (Rosenzweig, 1949; .).
, ,
- . -
2.6.
12 7
,
. - , .
(Reykowski, 1966), .
1. , , . . ,
.
2.
, .
3. ,
, .
4. ,
.
. : (, ) , . . , , .
, , , , . , .
, ,
. ,
, .
: .
,
: , .
,
. , ,
.
.
. , , ,
. , .
128 2.
( ), .
.
: ( , , ) ( ). ,
, .
,
.
,
, ,
, . ,
.
, .
, . , , , (Watson, 1963; Sanocki, 1978; .).
,
.
- . , .
- -
, ,
, ,
; -
;
, :
- ;
2.6.
12 9
130 2.
, , , (Reykowski, 1966).
1
,
,
, . :
,
-
,
- , .
, , . . (Lewiski, 1969) ,
,
, .
, : , ,
, .
3. (Plewiska, 1980), . , . :
(, ,
; );
(,
, , ; ,
, );
,
.
, :
, ;
,
, ;
;
, ,
- , ,
,
.
2.7. 131
;
.
. . , , .
, ,
(WISC-R),
, .
, ,
' , , .
, ,
(WAIS-R) ( ), . , 8,8 % .
81 % !
, , ( ) , .
2.7.
. ,
, . , ,
() , .
(, , , .). , .
1
148 .
, .
( . idea , grapho ; ., ., . . . .
- . . , 1987).
( . idios , grapho
).
132 2.
. ,
, , ,
,
. ,
(),
.
, , () . , , ,
.
, , .
, . (
) . (, , )
.
.
1
- . . . .
, . , (
.). ,
(Hubert, 1988; .) .
, .
, , . , , , .
, . ,
, ,
.
.
(. , 1982, . 2, . 149).
, .
,
. . . . . . 5- . - . 29. - . 318.
2.7. 133
134 2.
, , , (Mischel,
1977, . 248).
, , ,
, , ,
, ,
( , . 246).
, ,
, , . .
, , , .
, , . , , ,
,
, .
, , ,
.
(, 1986).
.
,
, .
, , (, 1981, . 63). . . ,
, ,
( , . 62).
( , . 62). . ( ). ,
2.7.
135
.
, (),
, , , . . . ,
-
, ,
.
. .
,
, . , ,
. . , . ,
, () . , -
, .
, ,
-.
-.
,
. -
-. (
!) ,
. , . () , . , ,
, . , ,
.
,
, , ,
. :
.
, . . , -
136
2.
,
. ( ., 1980; .). , (
), , .
, .
. , , ,
. ,
: . ,
, (, 1985,
. 37). , , (, 1986; .). ,
, , , ,
, , .
, , .
. . . (, 1984),
, , , ,
.
.
, () . ?
, , ,
. - , . , ,
. <, ()
-
.
-
. ( , -
2.7. 137
) , ()
.
, .
,
( , . .). (
) ,
, : . , , .
, , , .
. ,
. , , , . ( ) ,
, . :
,
, , .
.
,
, . , .
, ,
. . ,
. , . . , (-, , -,
, -, ),
, -, , -, -
138 2.
, -, , . . .
- -
- ,
. -
-
,
- .
: - ,
- ;
. ,
(. . , 1986). ,
,
. , , .
, , (, .) ,
.
.
: , .
1
,
.
,
. -
(. . ) .
( )
- ,
.
. (Merton, 1947)
. , .
. , , . , , ().
( ), ,
(, )
,
.
2.8.
139
.
.
2.8.
, , .
, , ,
, ( ). , .
2.8.1.
(, , . .) , . , . ,
, .
,
, .
,
- ,
.
-
,
. ,
, .
-
- .
,
,
.
- .
. , , ,
, ,
, .
. . . (1990)
: -
140 2.
(, ); 2) ,
(, - ); 3)
(, ); 4) , (,
). ,
,
.
(
) - ,
. ,
.
.
, , .
, . , , .
;
-
;
, .
, ,
(Meehl, Rosen, 1955).
(), .
, . ,
, . . (1982), , ,
, : , 5 %
, 5 %.
,
, 0,50. ,
,
,
, , (, 1982, . 1, . 157-158). ,
2.8.
14 1
, , ,
, .
,
() . , , , , , ,
- , .
, , .
, ,
- ,
.
,
.
, . . . , ,
(, ).
,
(Cronbach and
Gleser, 1965, p. 146). , .
,
, . ,
, . .
2.8.2.
, ( , ) . ,
: , , , 1
, , .
, . . .
()
, , ,
. .
- , ,
- , .
142
2.
.
2.4.
.
.
. (hl, 1954), , , ,
, ( 20 ,
).
, , , , (Barendregh, 1961). , ,
, , (. 2.4).
, , . . . , -, , .
, , , . , , . ,
. . , , ,
, (Holt, 1978; , 1986; .). . , - , (Holt, 1978).
2.8.
14 3
,
.
, , . , . .
, , , ().
, .
2.8.3.
. . (Sandberg and Tyl e r , 1962)
- (. 2.5).
. , ,
. . ,
. 2.5.
144 2.
. , , .
, ,
. . . ,
,
, (,
1983, . 5, . 259).
,
, , . , - , , , (,
).
. . . . , , ,
, . . ,
.
, , , .
, ,
, .
, ,
. ( ) , . , ,
, , , . .,
, .
.
,-
( . . .), , , , ,
(. , 1981, . 49).
,
, , , .
2.8.
14 5
, . . ,
,
,
- . . . .
(1936).
( ) ,
- ,
. . .
(1983) ,
- . ,
, ,
, ( , . 317).
- ,
- ,
( , . 314).
,
- , , .
- ,
.
. , ,
:
, . -, , , , , ,
(, 1983, . 318).
, ,
, , ,
- .
,
- .
,
, ,
- ... (,
1983, . 318).
, - . .
. . , . , , ,
. , . ,
, , , (, 1983, . 313).
14 6
2.
, .
,
. .
. . , ,
, , ( , . 320).
.
,
. , . , ,
,
.
, . , "
", , , ,
(, 1981, . 50).
, -
, . , ,
. ,
, . , ,
. -
-.
, .
, , , . . . . , , , ,
,
, ( , . 321).
, . . , , .
, (, 1981).
2.9. 147
2.9.
,
,
. . ,
,
.
. , ,
. (, )
,
.
, , ,
. - , , , ( . . , . , 2001).
, .
,
, ,
- .
-
, , .
- ,
. -
.
, ( ,
,
.
-
.
-
).
. .
,
, .
, , , . .
148 2.
, .
, , .
, , , , , . ()
, ,
. , .
,
,
. ,
.
. , . , , ,
, (
-
1
).
,
.
, , , , , .
,
- , ,
-
.
, ,
-
.
,
, .
. . .,
. . - . .: -, 1999.
149
, . , .
,
, ,
.
, . . . , ,
, ,
, . . .
-
-
. ,
(),
.
-
,
(), - , , , . , .
, . , ,
, , .
, , , ,
, ...
. .
, . ,
.
. , .
, , , , , ,
. ,
.
,
, , . .
,
16 .
,
- ,
- :
1)
2)
3)
4)
5)
;
;
;
;
.
, , ( . . 2), -
3.1. ( ) 151
, ,
.
, .
: , (Burisch, 1984).
- , .
- , , ,
- .
, -
,
.
- ,
.
.
.
,
, , , -
,
, -
( ).
3.1
.
( )
, ,
. .
.
.
, , ,
- , ,
.
, .
. (Rust, Golombok, 1988) , , ,
. , .
,
. , , , . , , ,
. . , -
15 2
3. : ...
,
.
4
7 . , . , , (. 3.1).
, 16
25 (, 4x4,4x5,5x4 5x5)
, , .
, , ,
. ,
. ,
. 3.2 (Rust, Golombok, 1989), , , , 40-%- , D 10-%-.
, , C D 25-%- .
- ,
- ( )
(
) - 100 %.
, .
, ,
. ,
, - . ,
:
, ,
,
, -
,
. ,
-
20 , 10 . ,
, . -
3.2.
153
50 % , .
, , . (Rust, Golombok, 1989) ,
, 80 (. 3.2).
3.2
,
,
(25%)
5(25%)
(25%)
D (25%)
-
40%
40%
10%
D
10%
20
20
20
20
32
32
80
,
, , . ,
25 % 32 , 8 25/100x32 = 8.
, .
3.2.
, . , :
, . . ()
.
, ,
. , ,
. , .
, . , ? -
154 3.
...
: -
?.
, , ,
, . . , , . , , .
?,
,
(, !).,. . ,
?.
,
, . ,
, .
, ,
. - . , , : ,
1
. (), , . . , , .
( , , , )
, , , .
, ,
, , . .
- , , . ,
.
,
. , .
, , , . .
,
, , . . 5.
3.2.
155
. ,
1
.
, ,
, . .
,
.
,
, , . , ( ) : , .
, , .
, ,
, .
: 1)
; 2) ,
; 3)
.
, , . , , . , . ,
, , . , , ,
.
(
- ), ,
- ,
- , ,
,
- . ,
,
. ,
, . ,
-
156 3. : ...
, (. )
.
,
,
, , ; .
. . , ,
, . .
(
, ),
,
, .
, , , .
, .
3.3.
, , , () , ,
. , , , ,
, ,
. .
, .
, .
, . , ,
, ,
. , , .
.
1. .
2. 1012 .
3.
.
3.4.
157
4. , . . . ,
1.
2.
3.
5. , , , .
6. , .
.
7. , .
. (
, ).
( ) ,
(), , , .
3.4.
, ,
.
.
, , ,
- ,
, .
,
- , ,
,
- . ,
- - .
, -
.
,
.
,
-
, - ,
, , . -
.
,
158 3. :
...
, , . , - , .
3.5
, ,
(
- ) . ,
(. 3.3),
(, b, , d . .) , (1, 2,3,4, 5 . .)
- . ,
,
, - ( )
, - ,
. -
()
().
3.3
1.
2.
3.
4.
1
0
1
1
1
0
0
0
0
0
0
1
0
1
1
1
1
4
2
3
0
1
1
1
2
2
13
5.
1
0
, , 1
. , ( ) ,
. t
0,25 0,75, 0,5 . , 0,25, , ,
; ,
,
: " "?.
, () , ().
3.5 1 5 9
, 0,75 ,
. . 3.3
: () 3/5 - 0,6; (b) 2/5 - 0,4; () 0/5 - 0; (d) 3/5 - 0,6 () 5/5 = 1.
, () ()
.
, , , . . -
, ,
.
(, ) , , , .
. , , . . , 0,2. .
(,
, , -
).
,
.
, .
, , , +1 - 1 .
, , ,
. :
r ; X ; Y
() ; ; 2 .
, : ,
.
. .
160 3.
...
. , ( 20-30 !) . ,
,
.
, . . .
- -
XY
. , .
() .
.
, .
1980- ., , , . (item response theory, IRT). , ,
3.6.
161
. .
- ITR
- . , , ITR
, ,
.
- . , 1994; . . , 2001; .).
3.6.
,
.
.
-
- ,
1
, - ,
. ,
, ,
, . ,
. - .
, ,
.
,
- ,
- -
, .
- 6
(, 1994).
. 6
.
.
302 3 . . ,
0,872, ,
, : 1) ; 2) ; 3)
. ,
,
.
, 0,7. ,
.
.
(, 1994), , ,
- ,
.
162 3. : ...
,
. , , ,
, .
- ( ),
- .
- ,
.
. , , . ( ) .
:
, ;
- .
,
0,80, :
,
.
( 200 ) . , .
.
3.7.
, ,
.
.
, . (Spearman, 1904).
, . , . -
3.7.
163
, . . , . , .
- , . .,
- ,
- .
, , , ,
( ), (), . - , , , .
( ).
. (Aiken, 1996).
90 (1 , 5 ) 11 :
, , , , , , , , , .
,
(. 3.4) , ,
, , , .
, , . . , (
) +1,00 .
,
, . 11 , ,
. ,
: 1) , ; 2) , (. . 3.4).
, , () . , () ,
,
.
164 3. : ...
3.4
11
10
9
i
4
7
8
3
6
2
5
1
1,000 0,727 0,424 0,573 0,343 0,294 0,458 0,200 0,425 0,091
2
0,727 1,000 0,304 0,620 0,287 0,258 0,363 0,075 0,459 0,115
3
0,424 0,304 1,000 0,470 0,510 0,080 0,691 0,206 0,304 0,129
4
0,573 0,620 0,470 1,000 0,336 0,195 0,390 0,061 0,528 0,026
5
0,343 0,287 0,510 0,336 1,000 0,171 0,638 0,374 0,203 0,243
6
0,294 0,258 0,080 0,195 0,171 1,000 0,108 0,227 0,159 0,490
7
0,458 0,363 0,691 0,390 0,638 0,108 1,000 0,218 0,314 0,108
8
0,200 0,075 0,206 0,061 0,374 0,227 0,218 1,000 00,85 0,524
9
0,425 0,459 0,304 0,528 0,203 0,159 0,314 0,085 1,000 0,114
10
0,091 0,115 0,129 0,026 0,243 0,490 0,108 0,524 0,114 1,000
11
00,78 0,127 0,112 0,022 0,244 0,430 0,065 0,421 0,187 0,611
11
0,078
0,127
0,112
0,022
0,244
0,430
0,065
0,421
0,187
0,611
1,000
1
(principal axis), .
. 3.5 , , , , , . , , 11 .
, 1 A 0,754; - 0,271
- ; 0,250 .
. ,
- 1 :
2
3.7.
16 5
3.5
, ,
,
- , .
- ,
- .
- ()
.
, - ,
().
, 0,50 .
1 (), 2 (), 4 () 9 () '.
, . ,
': 6 (), 8 (), 10 ()
11 (), , '
. , : 3 (), 5 () 7 ( ); . , .
SPSS
166 3. : ...
, ,
, . . ,
.
, .
3.8.
.
.
, , .
,
- .
, -
- -
.
- ,
- ,
, -
, : -
.
, . . , ,
, , . , ,
?
, , . , , 10 , . .
, ,
. , , , . ,
, .
,
. ,
, -
3.9. 167
,
.
, , . . .
. , - .
, , .
, .
(
!), , ,
. , , ()
, , , , , , .
, , , .
,
, . (Cronbach & Meehl,
1955), ,
. , . ,
:
1) ; 2)
. ,
, ( . . 2).
, - , .
,
, .
, .
3.9.
, , , , .
168 3. : ...
. , , . , .
.
.
, 500 . . , , , 10 ,
, - , .
, , ,
. , , , . .
.
.
, ,
:
SD ; X ; ; .
,
,
,
- .
-
:
(- ) .
-
, - z-.
-
-
. :
, , ,
3.9.
169
.
, , , .
, ,
, .
.
. , , .
, ,
. , , (X), 0, (SD),
1. , , , 50 % . ,
1, 16 % , + 1 84 % .
, , 10
50, T- ,
50, , 60 . . , , 1
.
, , () .
(. . 4), 5 , , . . 3.1.
:
16
PF
. 16 PF(16
)
-
. 50
. ,
,
, - ,
, - .
,
,
., ., . ., . . - . .: ,
1999, ., . / .
. .: , 1976.
170 3. : .
. 3.1.
. (!) . ,
, , , , .
(!) , 16PF . :
3.9.
171
. . . . (1990), . . , . .
- . . (1987), , . .
(1997).
- ,
. ,
16PF ,
- , .
1
,
, 16PF.
16PF. 227
(135 92 ) 16 51 . 28 . ,
, (, ,
).
, . , ,
16PF, , , , :
a ; r ; S
j- ; .
. 3.6 , ( ). , . N , , (
). ,
F () H (), , . ,
, . ,
/ .
, , 16PF, .
.
172
3. : ...
3.6
,
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
12
13
14
15
F
G
I
L
N
0
Q1
Q2
Q3
Q4
0,335699
0,293849
0,210113
0,640528
0,403974
0,727452
0,521693
0,172452
0,138720
0,005232
0,443746
0,002209
0,379002
0,452439
0,486635
, .
scree-plot (. 3.2).
( ) ,
, , . -
. 3.2. ,
3.9. 173
, , .
VARIMAX c .
. SPSS Windows ( 5.0). , 0,3.
:
,
10 %
. ,
, -.
, , , . , , (-). , , 1,2 187 .
.
, . , 7 . ,
. .
1. .
2. , .
3. , , .
4. - - ( G ).
5. ( Q2 ).
6. , .
7. , .
, , . , , , (G, Q3 Q2) , .
,
, (, 1997). .
. 3.7 ( , 0,3).
174 3. : ...
3.7
, , . . 3.8.
3.8
, , .
,
. ,
0,6-0,8.
3.9.
175
1
(. 3.9,3.10).
3.9
22 7
( )
,
, ,
- -
,
3.10
22 7 ( )
,
, . . ,
. ( 1 10,
5,5 2).
176 3. : ...
. , ,
.
, , , . , , , -
( ) . , , , , , . .
,
.
, , .
.
,
, , , . , , (), , , ,
.
,
, , ,
-.
. . .
...
(),
.
, .
,
1, ,
, . ,
,
, .
1920-1930- . ( . , 1930,
1920-1930- . 25
17 , ).
,
. 1930- .
(. . 1)
.
, , -
178 4.
1970- . , , . , ,
, , ,
.
, .
. ?
,
. .
1. , , G (. 1 , ceoa . ).
2. ,
(h) .
3. .
, IQ
, , . . . .
.
? , ,
? ? .
4.1
.
1921 .
.
1. ?
2. ?
3. ?
. ,
, ,
.
,
1981 . . . ,
. , . , . .
4.1.
179
, , , .
1
.
, .
.
, .
, ,
.
. , , , (Boring, 1923).
. ,
, ,
. , , , , , ,
, , . . , : , IQ , ,
....
, .
: , , . .
, ,
,
. ,
, , , ,
(, 1995),
, , . , , , ,
- . ,
.
, - : ? , ,
,
.
, , , , ( 0,50,
,
, , .
180 4.
, ). , , , ,
, (,
). ,
, .
, , ,
, , .
.
,
, .
,
,
. , , ,
.
. (Piaget, 1960)
, . (Vernon, 1960) ,
, .
, . , ,
, . , ,
(. . , 1940, . 537).
,
, , . .
,
. , .
,
,
.
- ,
,
4.2. ,
181
, , , .
-
(, 1 9 8 2 , . 1,
. 388).
,
. (
, )?
4.2 . ,
,
. ,
: (intelligence tests)
- (mental tests).
, (special
abilities tests attitudes tests), (general intelligence
tests) (general abilities
tests). -
-
,
,
.
:
(- ,
) (,
).
,
:
(, ) (, ).
- ,
- (. ).
,
.
, ,
,
.
,
, : , ,
, . , ,
, ,
, , , . ,
,
(
- , ).
- , .
182 4.
4.3.
, , ,
XIX XX . ,
, , , , .
, ,
, .
.
4.3.1
.
,
,
.
,
, . ,
.
, .
- (v: ed) - (k: m) . : , - ,--, .
(. 4.1).
,
, . - ( 4.2). ,
, .
. 4 . 1 .
-G
4 . 2 .
184 4.
4.3.2.
, ,
, , .
( Crossroads in the Mind of Man: A
Study of Differentiable Mental Abilities Kelly, 1928),
- . ,
.
,
: - , ,
, .
- ,
, ,
- , .
,
. ,
,
. , , ,
. . 4.1 9 3 , .
4.1
: ,
4.3. 185
, ,
- ()
, - . .
,
(. . 4.2). . 4.2
, 1, 2, 4, 5 ,
3 6 .
4.2
9 , 7
:
V ( , );
W ( , . .
- );
N ( );
S (
- ,
- );
(
);
(
, );
/ (R) (
,
- ).
,
. , , (IQ), . , ,
.
( , ) , . ,
-
186 4.
, .
, , , .
G. .
. ,
, .
1940 . . ,
. , G . , , ,
( 0,35).
, . .
.
, . ,
, , , . .
4.3.3.
, (Guilford, 1967) , .
,
. , ,
- (), (.
4.3). ,
- :
(), (),
,
- (D), ,
- (N)
- ().
. , ,
(F), (5), () ().
, .
, (U), ( ) ,
(R), (S), () (I). ,
-
4.3.
/ 4.3.
120 (5x4x6) , , ,
.
, , CFU ( , ; ; , ).
- CBI ( ;
- ; , ,
, ).
-
88
.
, , (),
.
. , 18 % -0,10 +0,10 (8677 48140 ), 24 % (r = 0). ,
. , 76 % r > 0, , . ,
.
188 4.
,
, , /
, .
, , , , . ,
,
, , , ,
, .
,
.
4.3.4.
, (Eysenck,
1979), , . , .
(. 4.4),
: (, , . .), (, . .),
, ,
(
- ). , ()
-
( . ).
. -
.
. 4 .4 .
4.3. 189
. .
, ,
g- , , , , , , IQ
- , .
- ,
, (Eysenck, 1979,
. 193).
, ,
, , .
4.3.5.
,,, (Cattell, 1971). , G ,
(gf) (gc). - , ,
, G . gf
gc , : .
, , . : . , , , , .
, , , , .
,
. , , .
, , ,
- , ,
.
1. ( )
. , , ,
.
-
- . .
2. ,
.
-
190 4.
. 4.5.
, , ,
, . , , , , .
3. -
.
, ( ), , . .
, - .
.
,
- . ,
. ,
.
. 4.5. ,
,
-
.
, -
4.3. 191
, , , . . ,
- ,
.
-.
(,
gf - ).
, ,
. , ,
-.
- , ,
, .
.
,
. ,
, , ,
- , , .
,
,
, ,
, ,
( 3- ), , .
, . -, , . ,
.
, . ,
.
,
.
, :
.
- . ,
. ,
, 70 %, 90
%.
192 4.
(3 . , 1975) , . ,
. , , .
.
, , .
(Horn, 1968) , (Guilford, 1980), ,
,
( 14 61 ), , . , ,
.
, , , ,
. ,
, , . ,
: :
(Fluid and crustallized intelligence: two fanciful concepts, 1980).
. ,
, . ,
, ,
.
4.3.6.
, , . .
.
,
(. 4.6).
, - , ,
, -
.
, , . ,
, .
, , . ,
, , , , , ,
. ,
. 4.6.
194 4.
. ,
. ,
, , . , , ,
, ,
- . ,
, ,
,
.
, -
.
(
), : ,,
. , . ,
.
, , ,
, . , - . ,
. ,
.
, . . , , , , . .
1. , .
2. .
3. , .
4. .
5.
.
6. .
.
.
- .
4.3. 195
1. .
2. .
3. ().
, , ,
,
.
- ,
, .
,
.
. ,
,
, . ,
, . , , , ,
.
, , , , , ,
. , ,
, , , ,
.
4.3.7. :
,
. .
.
, ()
,
- (,
1940, . 538).
, ,
- ,
- . ,
. ,
- , . . , ,
-
,
196 4.
"" (, 1940,
. 539). (5),
, .
, , ,
, .
, , .
,
, , ,
, .
,
, .
, . , , , .
4.4.
( , . 4.7).
, , , . , ,
. 4.7. IQ
,
4.5. 197
-, . , (. . IQ , ).
. , . ,
.
, ( ) (Burt, 1963; .).
,
. , , .
.
, , , , . , IQ ,
, ;
,
(, 1980, . 63).
. (Anastasi, 1958) , - , . , , ,
- . ,
- ,
-
.
4.5.
( )
, ?
, , , ? , ?
, , ,
.
, .
, ,
, , , ?
.
198 4.
. .
,
- ,
- , . :
-
- . ,
; , ,
-
.
-
. ,
,
- , ,
. - ,
. - ,
, -
(Galton, 1865, . 157).
:
(Hereditary genius: an inquiry into its laws and
1869 . ,
, ...
, , ,
- .
(Burt, 1940, 1966)
. ,
, . ,
, ,
.
, 80 % (IQ)
(Jensen, 1969; Eysenck, 1979; .).
, 25 65 %
.
,
, .
1.
().
2. () () , , .
3.
, (
)..
4.5.
( 30000 ),
, . 4.3.
4.3
L. Erlenmeyer-Kimling, L. Jarvin,
.
.
- .
, , . 1963 ., (. 4.4).
. . - (1999), ( 1978-1980 .),
, (, !)
. ,
,. , ,
50 % , 0,4-0,8. : 40 80 %
(-
20 0
4.
4.4
,
- ( ,
1970-1990- .)
r
1,00
1,00
1.00
0,50
0,50
0,50
0,50
0,00
IQ
0,90
0,86
0,76
0,55
0,35
0,47
0,24
0,02
4,672
158
8,600
112
26,473
203
385
, 1999, . 237). (, 50 % , 50 %
) ,
.
, ,
, .
(, , IQ
- ).
. (Jencks, 1972), , ,
0,55. 0,28. . . (Schiff, Levontin,
1986),
. ,
IQ
.
, , , , , .
- () , ,
.
,
, . ,
4.5.
201
, , , 1960- .,
(. 4. 6).
4.6
IQ ( ) ,
( 10 )
300 , ( ) .
,
, .
, ,
.
.
1. , .
2. .
20 2
4.
3. , .
..., , -, ,
- , ,
IQ , , -, -
; (120)
IQ, %
95 ; IQ 95, 15 % IQ
95 120 . ,
IQ,
, ,
(
:
, 100 % , 100 %
1
) (-, 1999, . 164-165).
,
.
,
, . -
, ,
.
, , .
0,76 0,94
0,44 0,66 .
, .
, . , , , , , , ,
0,3.
,
. , , ,
, . . . . -,
, , ,
. , , ,
,
.
4.5.
20 3
, , .
, ,
.
, ,
. , .
, (, 1980). 118 7 16 (61 , 57 )
(WISC). , , .
4.7.
4.7
WISC
(. . , 1980)
,
7-10
0,72
0,50
0,72
0,58
0,76
0,57
0,39
0,31
0,46
0,71
0,75
0,25
11-13
14-16
0,27
0,17
0,49
0,39
0,37
0,16
0,30
0,05
0,44
0,26
0,17
0,26
. ,
(- ); + , -
.
.
, .
, . . ,
- , ,
.
, , ,
.-
20 4
4.
, , (, !) , , .
, . . ,
WISC ( ), , , .
( , ):
(4) ?
(8) ?
(16) ?
(20) ?
(24) ?
, . . (
).
, , , ,
, .
14-15 . , , .
, -
. , ,
. , ,
. ,
, .
,
(, 2001, . 107-108).
. .
, ,
, , . , , , , , (, , ,
!).
, (. . ,. . ,
4.5.
20 5
. . , 1993), , (6,5 ,
94 ), (7,5 , 77 )
(9,5 , 51 ).
. , , .
6,5 7,5 9,5 . 3
-
:
- 6,5 7,5 , 9,5
,
6,5 . ,
6,5 7,5 ,
(9,5 ) . .
7,5
.
6,5 9,5 .
6,5 .
7,5 9,5
.
, . , , 7 84 % (, 1985),
. . , 0,3, . . . , , . ,
. , 3 . , ,
, , , .
,
, . ,
, .
, 12 48
. . 4.8,
, , -
20 6
4.
, ( MISTRA, 1990)
( SATSA, 1992).
0,640,17 0,780,07, . .
.
4.8
, ,
/
(/
/)
, , (1937) (/)
-(1980)
(-/)
(1962)(/)
, , -,
, (1990)
WAIS//
, , ,(1992)
19/19
0,680,12
0,74 0,10
0,71
12/12
0,64 0,17
0,73 0,13
0,69
38/37
0,74 0,07
0,76 0,07
0,75
48/42/43
0,69 0,07
0,78 0,07
45
0,78 0,06
0,78 0,07
0,75
0,78
0,75
, ( !) ,
(Burt, 1955, 1966). . ,
, - . , , , , .
, , , , , . , ,
, . , ,
. ,
(Eysenck, 1979) ,
. ,
, , .
4.5.
20 7
: , ? (Anastasi, 1958),
. 4.8 , ,
IQ , .
. , . , 0,77, 37 ,
. ,
-
( , ,
). 5 , ( , )
, 0,11.
X. , . . (Newman, Freeman, Holzinger, 1937). . ,
. ,
, . , . - (Juel-Nielsen, 1965).
, 5 30 10 . ,
,
.
, , ,
, ,
, .
. , (Farber, 1981)
, . ,
, , (. 22). IQ (The IQ game:A methodological
inquiry into the heredite enviroment controversy, Taylor, 1980)
- , ,
-
,
(
. ..) ,
,
,
- ,
IQ . - ,
(, - ), IQ,
, -
20 8
4.
( ), IQ
(. 92). , , 1
.
, , , , , , ,
, , , . , ,
- IQ, , ,
.
, , , , . :
1) , ;
2) , ;
3) .
, . ,
. ,
. , , ,
. , . . (Gordon, Lemons, 1997), ,
100% 100%
.
, , , , . . , ,
. , , , , , , , -?.
4.6.
20 9
, . , ,
, , , ,
. - ,
, , . :
, ? , , , , , , ( ), ?
, , , , . , ,
. , , . .
,
, . , , ...
! ( , 2001, . 106-107).
, . ,
, ,
, , . . . ,
, .
. .
4.6.
, , ,
, . ?
210 4.
0,37;
0,25;
0,22;
0,21;
0,17.
IQ
4 (1) , . , ,
.
(2) .
, ( ) ,
. -
(3,4).
, , IQ 4 (5). ( : 0,17,
0,15, 0,15.)
,
.
(0,07) (0,11). , ,
.
IQ 4- 132 .
, IQ
-
.
, ,
-
-
4.7. 211
. , , , . , , a
IQ
. , , , - , , 4- . , ,
, .
.
, , ,
, , , .
. . (1929), IQ .
, , (140 ) ,
.
,
,
,
, ,
, .
4.7.
, ,
7 , . ,
. ,
, IQ,
. , ,
, , IQ
.
,
, -.
. ,
.
.
,
, . ,
212 4.
, () . , -
(, ),
.
,
.
(Stafford, 1961; .).
. .
.
,
.
,
.
,
.
,
, .
4.8.
1980-1990- .
.
(Schoenthaler,1986),
-. , .
, , , . (. 4.7).
1997 . (Eysenck, Schoenthaler, 1997),
, . ,
.
. 4.9.
( IQ )
.
4.8.
1. .
2.
IQ.
3. (
) ( ).
4. , .
.
5. .
6. , ,
, , .
7. 20 % , ,
IQ 9 .
8.
, . .
9.
(3,5 IQ- ),
.
10. , , .
1976-77
1977-78
1978-79
1979-80
1980-81
1981-82
1982-83
-
, CAT
. 4 .8 .
214 4.
4.9
IQ , (
)
, 30 , 26
; b IQ , IQ, ; d
- ; .
, ,
.
, , . ,
IQ 3-4- , , .
,
, . , -
4.9. 215
. , ,
, , , .
. , ,
.
-
.
- , , -
4.9.
, , .
, . , ,
, , - . , -
, : , (
)
.
,
(, ,
-
) ,
.
.
, 2300
120 -
1 8-
;
2 ;
3
;
4
;
5
9.
216
4.
, (. . , 1974). , .
() , (. 4.9).
IQ , ,
- . ,
,
- - ,
- .
, ,
- . , . .
(1980), ,
(-
),
- (. 4.10).
4.10
. IQV ,IQp
- ,
IQp .
,
,
. . , .
(Bradley et al., 1989), , .
,
.
, ,
, ,
, -
4.9.
21 7
. ,
(, ,
), . . (Harrell, Harrell, 1945) 18782 ,
- .
, 74 (. . 4.11).
-
.
4.11
172
39
21
45
256
95
267
456
289
98
194
865
700
77
128,1
126,6
124,8
124,5
122,8
117,6
115,3
110,1
109,0
102,2
100,8
95,8
92,7
87,7
, ,
, . (Flynn, 1999) ,
, 1932 . (. 4.12).
4.12
IQ , ,
1
218 4.
, . . 4.10, . (1972).
, , . ( ), , , , .
, . .
, . ,
1
(path analysis), .
,
( ), . , IQ , ,
. IQ ,
.
, IQ,
(, 1967). (. 4.11), (0,26),
. , , , , , . ,
, , , ,
, .
() , , .
4.9. 219
. 4.11 . /, ,
(,
) , . , ,
, , . , .
IQ .
, .
1932 1978 . IQ
13,8 46 (.: , 1982 ., IQ 7 23 ,
, 1930- .). (Flynn, 1998)
IQ , , ,
(. 4.12).
.
1. .
2. .
, , ( ), , , (Flynn, 1999).
, IQ 1
, . IQ
, , ,
- , , ,
-
22 0
4.
. 4 . 1 2 . /
, , ,
, IQ, . ,
. , 1970- . , , , . ,
, , ,
.
, , IQ, , . , ,
.
, (American
Psychologist, 1999), .
(Flynn, 1987, 1998, 1999)
, ,
,
( , ).
, IQ , , . , ,
.
4.9. 221
,
. IQ 30 (. 4.13).
4.13
/ 30-
, IQ 150 ,
- .
- ,
- . , ,
, ,
.
,
, , .
- , IQ
, (.
- ).
, IQ,
-
.
() , . . ,
, ().
, , .
. ,
,
-, .
, . , . ,
, . ,
, ,
- , ,
- .
- ,
. ,
, , ,
.
22 2
4.
. (Duncan et 1972) ,
, ,
, , , , .
.
, ,
, . . (. : , 1982, .1, . 262)
, , , , , , , . .
, . , , , -, - , .
,
(, , , ),
, , : ,
,
, , , . , , ,
. ,
(. : . . , 1975, . 145-147).
, , .
. , , .
, -
.
.
, , . (
, , ) -
4.10. ,
22 3
, .
,
( 8- ).
. ,
-
,
(. . , . . , . . , 1986).
- , ,
- .
, ,
, , . IQ
,
.
4.10.
,
,
, . ,
, ,
, . , IQ. ,
. ?
,IQ, (Berkeley Growth Study, 1941). . (0,86 IQ 5, 6 7 IQ 17
18 ). , 80 % 17 18
5, 6 7 . 0,96 IQB 11, 12 13
IQ B 17 18 .
(-).,,,
IQ . . , 6 . 21,6,
14 5,8 ( 17-). IQ
. 50 % IQ 6, 7, 8 9 10
22 4
4.
IQ 17 . , IQ ( , ).
, ,
. IQ ,
, IQ, .
, .
, , - .
IQ ,
.
, . IQ 3- 16
, 3- 9 (,
1982, . 290). , IQ .
, . , IQ .
, . IQ 10 IQ 17 . ,
. . ,
IQ, .
, (. . 4.13) ( ,
). IQ . ,
, IQ .
(
-
).
-
- .
- , , , , ,
.
22 5
,
4.13. IQ
,
. ,
. , . , ,
20- 70-.
, .
, (SLS Seattle Longitudinal Study), 1956 .
( 1956 1991 . , ) , IQ
. IQ 80 90 . . (Schaie, Strother, 1968)
, ,
( 500 20 70 , 7
1
). () ,
(. 4.14). , , . (IQ) .
1980-1990- .
. 1980- .
.
4.10. , 2 27
, , , .
, .
, .
(Denney, 1982) : , (,
), , . ,
, .
, , . ,
. , , , . ( . ) , 70
90 . , 60-80 . , ,
, ,
, ( ). ,
.
, , ,
,
. ,
, , . ,
,
,
.
,
. , ?
, , , , (, 1982,
. 302). , , -, -
22 8
4.
, 60 , ,
. , ( , , , . .).
. (Rudinger, 1972) ,
( , 20-30%, 20%, 7-15%, 8 %). IQ . , 60
69 . . , , IQ 5-10- , ,
. , . . (1966),
.
IQ . , . , ,
.
, ,
.
(Williams et al., 1983) ,
,
. , .
, , , . ,
, . :
, , ?
, ,
,
"" <...>
, (, 1985, . 44).
.
4.10. ,
22 9
, ,
. . . (1968), , , 30-35 , ,
40 .
,
40-45 (. 152).
. 40- .
, . . . (1968), ,
, "" .
(Kramer, 1983; Pascual-Leone, 1983; Richards, Commons, 1984; Sinnott,
1984) , .
,
. , , . , . ,
. ,
. ,
, ,
.
: , (
), ,
. . . (Berg, Sternberg, 1985),
, (
) 30, 50 70 , ,
,
.
(Baltes et al., 1984) . , , ,
. .
: , ,
. -
23 0
4.
.
.
, , . ,
,
, . , . .
, , ,
.
.
. . ( ). , , ,
. ,
,
. ,
.
, ( ),
, , . ,
, . ,
, . . , ,
,
. , .
40
, , ( -
4.11. , ...
231
) ( ,
WAIS ,
). ,
60
, .
. .
- .
- ,
, .
. . ,
-
. . . (1984)
- ( . )
83
103 . 31 55 . ,
, .
, (performance) ,
() .
4.11 . ,
,
, .
1
. (English men of Science. Their nature and nurture,
1874). , . ,
. , , . , . , , , ,
-
.
,
, , .
23 2
4.
2 3 4 5 6 7 8 9
. 4.15. ,
, .
, (Sulloway, 1996). ( ),
,
, .
, ,
. , , .
. . (Zajonc, Markus, 1975) . . (Belmont, Marolla, 1973), 386 000 ( , ), ( . 4.15):
)
, , ;
(
-
4.11. , ... 2 3 3
, ).
. .
X. (Zajonc, Markus, 1975), ,
, ,
, . , , .
, . ,
120, , 80 (120 + 120+0 = 240; 240:3 = 80). ,
- , , 30.
, -
67,5 . . , ,
-
- .
.
:
, t i
, ; + , , , ; , .
, . , 3 ,
12 . ,
, ,
k , at . , :
23 4
4.
W1 W2
,
; , 0 , t
, 1 . W1 W2
. , .
k /() , . .
(2) , (
). ,
, . 0 ( 3), . , , . .
. ,
, , (
, , 14 , .
?
, .
? ,
, (?!) ? (!) ? , , ,
. ( ,
!), , , . , ,
, .
, , , ,
. . , , ,
. . .
, , ,
4.11. , ... 2 3 5
, . ,
, , .
, , . , 1976 . ,
1980 .
. . 1980 . . ,
, , .
,
. . (Plomin, 1986) ,
2 % .
(. , 2000; .). , , , <...> ,
. (proxy).
, ,
, ,
,
. , , .
, , , . ,
.
, , , , , ,
-
- . . . (1929), ,
- , IQ
, ,
. , IQ
( ), IQ .
, . . - , . 4.14.
, -
23 6
4.
, . -
. , (. . , 1988).
4.14
IQ (. . ,
1929)
, , , - . , ,
, . .
, .
. , , , , - 10 100 .
, ,
.
,
. , , ,
.
, . , ,
. . . (1988) , , , .
,
,
.
. -
4.12. :
23 7
(. , 1968). ,
, 3-4 .
. ( 7000 7 ) , (Warren et al., 1989). ,
, , ( 10- ).
, (Stewen, 1990). , ,
, . , 79
, 52 %
(Scott, 1989).
, , ,
, , , . , , . , ,
-
(, - , ; , ,
. .). , . . , ,
.
, , ,
, ,
.
4.12.
:
. ,
: , . , , ,
. ?
, IQ, , , ,
. -
23 8
4.
, , IQ-, . : ...
<...> . , . .
, , :
) , ;
) ,
.
. , , .
, ,
,
. , : , ,
, , , . . () , ,
,, ( . . .).
,
(, 1995, . 120).
, . : ...
; 5 . , ,
, 5 .
, . .
:
( , . 121).
,
( 0,5 0,7). ,
,
. , ,
,
. , .
4.12.:
23 9
, , . , ( ). , , , (, , , . .),
,
, , . , ( )
.
, .
, , , .
, .
,
- ,
. ,
,
- , ,
, ...
, -
.
- ,
, , -
. ,
- .
, ,
-
-
(, 2001, . 108-109).
, . , .
, , . ., ,
, , , .
, , , .
, .
, , -
24 0
4.
. ?
, , (- )
-
IQ. , ,
- , (
9 12 ),
- .
-. , , -
. IQ .
. . ,
. . IQ . , . . ,
, , .
1970-1980 . , IQ . ,
G ( ) (Weiss, 1986
.). , , .
? ,
, .
(
, )
, , -. , . , - ,
. , , ,
.
4.12. : 241
: ,
, , ?
. , , ,
, ,
, .
, .
(Hebb, 1949).
( ), , ( ). , .
(Vernon, 1955) , . , , , ,
, .
, (Jensen, 1969; Eysenck, 1979; .). , , .
. .
(1984): . ,
( ) .
, . (, ,
).
, , ,
.
, . - ,
- .
24 2
4.
4.12. :
24 3
, , , , ,
,
.
-, (),
() , ,
, .
, , .
- ,
(Bronfenbrener & Ceci, 1994).
() .
.
, . .
, ,
, , , . . , ,
, (Bronfenbrener & Ceci,
1984). ,
.
, , . ( ) ,
. , , .
,
. ,
, , ,
( ). , . , ,
; ,
. , , , , .
24 4
4.
4.12. :
24 5
, , .
,
. (Bronfenbrener, Ceci, 1994). , , , , , (
).
-,
. ,
. , , - , () . (Ceci & Liker, 1984),
. ,
,
, , . . 4.16 , . , ,
(, ), . , 2
( h )
, , , , .
2
, h , , ,
2
. h , , ,
.
. , 25 (Bronfenbrener, 1975)
() , . - ,
. , IQ , , 0,8 ,
. 0,28 (, ). -
24 6
4.
. 4.16.
2
, h , , , .
, , ,
, , .
, (Bronfenbrener & Ceci, 1993,1994). , 2
, , h
,, , ,
.
, 3 , . , ,
-, ,
4.12.:
24 7
, . .
-,
.
2
, h
.
,
, ,
,
2
. , h
, , .
. , ,
, .
, , , , . ,
,, (, 1940, . 534).
, , , .
. . .
-
( , 1983, . 106), - ( , 1985, . 98).
.
, . . . (1940)
: ..., ,
. . ,
; . ,
(. 534).
() .
. . , ,
24 8
4.
. . ( ,
), -
; , (, 1959, . 144).
. . (1960, . 8)
:
,
, ; , , .
. , ... ,
(, 1960, . 7). ,
- - , ,
- .
.
- , ,
, ,
- (, 1985, . 9).
, ,
, , -
,
(, ) . , . ,
, .
, .
:
,
, ( )
- - (),
,
-- ,
, .
4.13.
. , , . ,
4.13. 2 4 9
, ,
. , , , (),
() ().
, . . , , .
, (1
), - (Eysenck, 1971), . . ,
(. , 1982). . . . (Wollach, Kogan, 1965), (. 4.15).
( )
(. . , 1968; .). ? ?
, .
, , , , ,
- . ., .
,
- ,
(, 1977, . 360).
, . . , : , ? (
WAIS) ,
.
,
. . , WAIS, ,
( ,
,
.
25 0
4.
4.15
( ,
)
, , , ).
(Eysenck, 1979), . , IQ .
,
. ,
( 5- ). .
, IQ ; ,
;
- , ,
, - ... ,
- ( , . 188).
IQ, . , , , . , () . ,
, -, , , ,
, , (
, . 190). , -
4.13. 251
. , , ,
.
, (: , ),
, . . .
(1940) : , , , ,
, , , . . (. 537).
, ( WAIS) (. , 1982). ,
,
. , IQ , .
, . ()
- ,
,
(
, )
(. . ., 1985).
- ,
- .
,
(, . . - , 1972).
, - .
- ,
.
, ,
.
, .
,
(. . , . . , 1974).
-
25 2
4.
. .
, ,
, , .
(). , ()
, (). .
, , , , . , ,
. ,
, , ,
. ( )
, .
, ,
. ,
, , . 1920- . ,
, ,
. , - . ,
-
()
1936 .
, , ,
()
25
3
, (
!) ,
. () ( ).
, ,
, , ,
, ,
.
, , ,
, , . . , -
. ,
, .
,
,
,
. , .
. .
1
.
,
.
.
,
, .
(Woodworth, 1917) ,
( ).
.
. inventory , . ,
, questionnaire , (
survey, , ).
(Alken, 1998) inventory
questionnaire , , , ,
. , , ,
5.1. ,
25 5
. 1950- .
. , "", ,
1
. 1960- . , ,
, , , . . (1971), .
, , , 1940- .
. , ,
, ,
, .
,
, ,
. , - (
), . , , , , ,
, ,
.
, ,
, .
, , ,
- , , . , , .
, . , .
5.1. ,
2
, . () . 20 ,
.. . : , 1956. . 169.
item,
- , , .
25 6
5.
(, MMPI 550 ).
, , :
(, . );
(, . );
(, . );
(, . );
(/ . );
(, . )
, , :
, (, . );
, 1
- (, MMPI).
, ,
- () .
.
- ,
- .
- ,
, , .
().
1. , . , , . : ? : , .
2. , : , , .
. , ,
,
(. ).
, ,
, . : . : , , .
, ..:..,..-..:
, 1999.
257
(288 . 18-22 )
, (50 ., . 30,4 )
(56 ., . 69,1 )
(71 ., . 32,4 )
. 5 . 1 .
3. , , . (). : . : , .
4. , (
). . , 1) ; 2) ; 3) -. : , .
5. , .
: , 7-
. , , ,
, .
, . : , , ,
, , , .
6. , , . , , . .
(). , ,
. : , , .
7. ,
. , .
, . ,
25 8
5.
. 5.2.
, .... : ) (),
; ) ;
) .
, , , . , , (. 5.1)
(. 5.2).
5.2.
. ,
, , , ,
. , ,
, , , ,
, . , ? ()?
, , .
5.2.1 .
:
, . , ,
, . , -
5.2. ... 2 5 9
,
, .
, , - , . . , , , , .
. (Nunnally, 1978) ,
. , , ,
, . , . ,
,
- , - .
.
, , , ( . . 2), . ,
( , ),
. , . , 11%
I-. ,
, ,
, (Hathaway, 1965).
,
.
, , , , . , , ,
, .
, .
, , , ,
(response set). ,
, ,
26 0
5.
(. , 1982).
, ,
() ,
. ; - (
),
, . . (Nunnally,
1978), , , :
) ( )
, ,
,
;
) , , , ,
, ( ,
, ), .
, ,
. ,
G- . , ,
. , . , , , , (. .
. . , 1985).
, ,
.
( ) .
, , () .
, (
, , , ).
, , ,
.
.
, ,
.
,
, . , .
, .
,
(Mischel, 1977), .
,
,
.
,
. . ( ) (response set of acquiescence)
- ,
. ,
, .
- , ,
, , ( )
. ,
. , . ,
- ,
(, )
- ,
, ,
- .
, ,
(response set of using the uncertain or middle category).
,
.
- ,
. - , ,
( ).
,
. . (1994) - ,
, ,
.
26 2
5.
(response
set of using the extreme response).
,
. -
, , ,
.
, (deviation). , . (Berg, 1967), , . , .
, . , . , .
- . ,
- , , , ,
, -
. - ,
, ,
- , ,
- , , .
, . - ,
, , ,
, , - . . .
(1985), -, - ,
-
, . ,
, - ,
.
, . , ,
, , ,
, .
, , .
.
5.2.2.
,
. , 11 35
% -
5.2.
...
26 3
.
, , ( ) 1
. ?
, ,
. (Goldberg, 1963). , , .
. , . , . 2
,
.
, , :
1) , . .
, ;
2) , . . , , ;
3) , , . . , ,
;
4) , , .
, 4- , .
, , (2- ) (3-
). ,
, 1.
,
, 2- 3-, 2- , 3- .
, , ,
. .
. , ,
, .
, -, , ,
, -, .
26 4
5.
. , . , . ,
. , , .
( )
. , ,
,
.
,
:
( ). , . , .
() , :
. ( )
.
, .
5.2. ...
26 5
, , . . 5.3.
, , , : , ; . :
;
;
(
- ,
,
).
5.2.3.
, (), . j
, .
.
, -
() .
/- ().
1940- . , , , ,
. . . , ,
(Eisenberg, 1941).
, (), , , , , . (Goldberg, 1963; Nowakowska, 1975),
.
(Nowakowska, 1975), . (Goldberg, 1963) .
s
(, ). , . -
26 6
5.
, s-. s
, / . j-. , ,
,
,
()
-,
.
:
.
,
. , ,
.
: , , , . ,
.
.
.
, , , (
. , ,
, ).
s,
. , ? ( ).
,
. , . . , .
( s ). : , ?
( ).
, ,
. , , ( s),
, : ?.
, , , ,
.
5.2. ...
26 7
. . , ( ), . , : , ? ( ) , j s .
.
, ,
.
5.2.4. ,
, , , , . .
, , . (Nowakowska, 1975).
, . , .
(. 5.1).
( ) , : I - ( 12, 14 7); II () ( 10,11,9); III
( 2, 3, 4, 5, 8,15,17); IV () ( 1, 6,
16); V ( 13); VI
- ( 16); VII
,
- ( 9,11).
. .
, (. 5.4). (R1 R2, R3). Rt ;
R2 , () ;
R3 (, , ).
;
III , ( II). II, . , ,
: . (
) ,
V ( ).
26 8
4.
1.
.
2.
.
3.
.
4.
.
5.
,
.
6.
, .
7. , ,
,
.
8. ,
().
9. ( )
.
10. ,
.
11. ,
.
12. .
13.
.
14.
.
15.
.
16.
,
.
.
.
.
.
.
,
.
, .
() ,
,
,
.
,
().
( )
.
,
.
,
.
.
.
.
.
.
.
27 0
5.
, , IV I ( -
). . ,
), . , ,
, .
. ,
. , .
( ) .
,
III. , III, : .
,
, (Nowakowska, 1975, . 155). ,
, ( , ), , . , .
R,
. , ,
, . ,
, .
(), ( ). ( , ).
, . ,
:
1)
, , ;
2) ,
, .
5.2. ...
27 1
, ,
. ,
, .
.
(16PF
) , .
, , ( * ,
):
, ;
, *;
, ,
*;
,
*;
,
*;
, *;
, , *;
, ,
*.
, . , . , .
. , .
, , , ,
( , . 168).
, ,
, . , ( ,
), . ( , ).
, , . (Fiske, 1971). ,
27 2
5.
: ( ), .
,
(, ). , ,
.
, . , , , . , , ,
.
, , , .
,
, .
()
.
, (Fiske, 1971, . 208). ,
, ( ) . , , ,
.
, , , ,
, , , ( - ). ,
, . , . (1982).
, , ,
, ,
,
.
, . , , ,
.
5.2. ...
27 3
,
, (
). , ,
. . ,
, . ,
. , - . . , . .
, .
. , , . . (Sanocki, 1978), ,
,
, .
, . (Nowak, 1970), ,
- , ,
- (, ). .
I: , ,
, .
II: , , , ( ,
, , , , ).
III: ,
. ,
, .
, - .
, ,
. . (Wiggins, 1973), ,
MMPI,
, . ,
, , : , , .
, : , . . , -
27 4
5.
() .
, ,
, ,
. ,
,
, . - .
, ,
, , , , MMPI,
( MMPI
, . [Hathaway, 1965] 10-20 %) .
, , :
?
,
, ( ) .
, .
,
<...> , ,
, . . (Sanocki, 1978, . 255).
, , , ,
- .
,
, , , , ( , .
256).
:
1) ,
, , 1
;
2) () , , ;
3) , , , . .
, ;
4) (
) , , , .
5.2. ...
27 5
, , ( )
, , .
.
(. . , 1967; . . , 1989; .), (Strelay, 1982; .)
, . , - , ,
. , , , , (The Guilford
Zimmerman Temperament Survey, 1956). He ,
. .
,
, , .
, . (Strelay, 1982) : ,
,
. ., . , ( . . .)
, , (. 128). ,
.
, , , , ,
- MAS (
),
- .
, . . (1987), ,
- - ,
-
.
- , ,
, -
,
. -
,
,
,
,
- ,
.
27 6
5.
5.3.
, .
(), , - ,
.
. , MMPI , . , ,
. - . - (Hathaway, 1965; Wade & Baker, 1977; .).
, . , , .
, ,
-
,
,
, . ., (, 1979, . 55), .
, .
. ,
, (). ,
(. . , . . , 1985).
.
(
, ).
,
.
(), . .
. ,
5.3.
27 7
5.2
.
, -:
22 ,
?
26 , , ?
30 , ?
33 ,
?
43 , ?
46 , , ?
50 , ?
65 , ?
67 ,
/ ?
74 , ?
76 , ?
79 ?
83 , ?
87 , ?
,
2
6
9
11
18
37
53
57
61
71
90
, ?
, - -?
?
, ?
?
, ?
, ?
?
, ( , )?
?
, , ?
,
- , ,
.
, , ,
- , . ,
.
, MMPI
, .
- , .
- ,
, , ,
-
27 8
5.
, ,
- . ,
- . ,
- ( !) .
,
, - ,
, . ,
, -
,
-
.
. (Eysenck, 1952)
. .
1
, (), (Eysenck, 1968; . Eysenck, S. Eysenck, 1975). . 5.2 , .
. . (1975) , :
1) ;
2) (dimensions).
.
,
( )
- .
( N). ,
,
, .
,
- , ,
(E u N, . .),
- (Eysenck, 1960, . 10).
. , , ,
.
, .
. (Bishop, 1977) , . , , .
- .
tough-mindedness (, ). .
5.3.
27 9
, ,
, , (Bishop,
1977, . 127).
,
. , ,
"" , (Claridge, 1973, . : Bi1
shop, 1977) .
, -
500 , .
, ( , ,
,
, , .).
, , . . , , , , , ,
, .
,
( ,
, , -
.). , : . , ,
. , , , . - , . ,
, .
, ,
, ,
.
, .
.
, (. . , 1979, . 51).
28 0
5.
, ,
; ,
. , -
(. Eysenck, S. Eysenck, 1975, p. 5).
, , , . :
, ,
, , ; , (. 130).
,
, , , , . , ,
, . , -.
, -
. ,
, .
, , ,
- -
, ,
, , . , .
. , , .
(. Eysenck, 1977) , ,
, ,
, , . , , -, , .
,
(Psychoticism as a Dimension of Personality, H. Eysenck,
S. Eysenck, 1976), . , , ,
, (. 19). ,
, , , , .
5.3. 281
,
, , -
(. 22) : ,
, (genes of
small value), .
- , ,
- (. 29).
,
(
- -).
,
. ( ). () -
, , ,
- (!), ( ),
.
,
, .
. . ,
,
. , , . .
(. . , 1973).
-
(Block, 1977). , , . ,
, , , -. (: 3,78 3,09
5,66 4,02) , ,
- , ,
50 ! (Block, 1977, . 433).
.
, - , ,
. , -
28 2
5.
. , , "", ,
- (Block, 1977, . 433).
. , ,
, , , . ,
, . , . ,
, ,
- , (
).
-, , ,
.
, ,
. - (. Eysenck, S. Eysenck, 1977, p. 651-652).
.
, , ,
"" ""
(. , . , 1976, . 119).
, . , , ,
.
, ,
- , .
.
, ,
- . , (Guilford, 1975,1977),
- ,
- ,
: S () R (, ).
(Eysenck,
1977) .
, . , , , - .
16F -
28 3
, . . (1982)
, , ,
, . (. Eysensk,
1977). , -, ,
, Q-, .
, , , (. 3.2).
. - . , , ,
,
. -, , .
, . , . (),
, , , . , ,
, , , , , .
.
, , . , . ( ) , , , .
, .
,
, , , ,
-
, , .
...
...
. .
- . .
,
, 1
,
, .
( ) ,
.
, , .
, .
(
, XVII
2002 . .
6.1.
28 5
) 1960- . , -
. , . , ,
. - ,
, , , , .
, , , , , , .
6. 1
.
, , ,
, , , ,
. , ,
, , ,
,
,
-
. , ,
- .
,
.
. , .
, , . . . , , ,
. ,
, dementia praecox , , . , , ,
, ,
.
100 (, , , , ) , .
28 6
6.
- .
,
.
1905 . , , , 2 , . ,
, ,
, , 3. . , dementia praecox , ,
,
, . ,
, .
, . ,
,
.
, .
. . (Kent & Rosanoff, 1910) ,
100 . , , , . ,
, , ( ).
(Rosanoff & Rosanoff, 1913) . 300 , , 11 .
XIX XX ., , . . , . , , ,
, , , .
,
. ,
,
, , .
,
, . . . , . . ,
6.2. :
28 7
, 1938 .
, (). , 1922 . ,, .
6.2. :
, .
,
,
, , . , .
.
6.2.1.
( . projectio )
- 3. (Freud,
1894). ,
,
- .
. ( , , .) .
, 3. , . , ,
( . . .),
.
, 3. ,
,
. . .
.
, . . (Halpern, 1977) , -
28 8
6.
. ,
. .
. , ,
, . , . ,
, .
,
, ,
.
, , , 3. . ,
- ,
,
,
- . . (1969), ,
,
, .
, ,
, . , , , , .
, , ,
, , .
. , , ,
,
, , -
. , ,
, -
. (2000) : , ....
, , , (. 12).
, , , , , , .
6.2. :
28 9
. . ,
. , .
. ,
,
.
. ...
, , , ... ,
, .
, .
( , , ,
).
, ,
. ,
.
. , , ,
. ,
, .
, , ,
(- ) ,
- .
,
. .
- (r= 0,62)
-
,
.
, -
, , , .
. (Holmes, 1968), ,
.
( ), . , (. 6.1).
, ,
, , . ,
(, , , ).
29 0
6.
6.1
1
.
,
, . , , ,
. , ,
. , .
,
, ,
. , , ( )
,
. , ,
.
6.2.2. ,
,
, (Murray, 1935).
, ,
. ,
. . , , , , .
, , ,
.
. 1939 . (
, , . ,
, .
6.2. : 291
29 2
6.
, ,
(. 6.1). :
, ? , , ,
, .
, , 1
.
. 6.1. - (-)
2.
. (
, .), .
(. 6.2), , , , . -
. 6.2.
.: . . . :
, 1979.
6.2. : 2 9 3
, ,
( ),
,
.
3. . , - , . . -,
, (. 6.3). , ,
, ,
, , .
, , ,
, .
/ 6.3. 4
4. . . , ( ) ,
, ,
.
5. . ,
,
, , .
29 4
6.
1
6. . , , (. 6.4). , . ,
.
. 6.4. , ,
7.
.
.
,
. , ,
- 8 ( ).
- .
- , ,
.
- .
-
.
3
8. .
, . , : ...,
, ... . .
,
.
, , . , . (misperceptive tests), . .
, .
, . .
(., .: c . . . .: - +, 1999).
6.2. :
29 5
6.2.3.
, , , () .
. , ,
.
, . , , ,
. ,
, . .
. , , ,
. , ,
,
.
. , - .
I , , , , , ,
, .
II , , , .
III , , , , , .
IV , , , , , ,
, .
V , .
VI .
VII , , , , , ,
, , .
VIII , .
IX , , .
X , , , , , ,
.
,
. ,
. , , (, ) (, ),
29 6
6.
, , .
,
. , , . , .
(Kenny, 1964).
- .
.
- (, , ).
(, - ,
. .)
.
- , ,
, -
(, , - ,
). ,
( ).
.
, (
, ). , , .
,
( )
(, , ,
, .) .
, . ,
,
. ,
, .
, . , (
) , ( ).
, . ,
6.2. :
29 7
-, . ,
. , , . , . , , ,
.
,
(protrusive) . , . . (1969), ,
,
.
,
( ). , , . (arousal) ,
.
,
, , , .
,
,
- .
- , ,
- . ,
, ,
- .
.
-
,
, , ,
.
.
, ,
.
. , ,
(F+). , , . ,
29 8
6.
, .
, , .
,
-
( ),
,
(high-anxiety-evoking
situa- tions)
,
.
,
, .
, , , , (
) , , . .
(drive) ,
. :
) , ,
,
; ) ; ) , ,
, ; ) , ,
, , ,
-
; ) ,
, . . , ,
1
, .
, , , , , ,
, . , , ,
,
. . ,
. , .
6.3.
29 9
, ,
, .
, ,
-
.
. ,
-
- (
).
,
- , .
-
,
-
.
.
. ,
, , . , , , ,
, . .
6.3.
-.
3.
(, , ) (, .)
1
, . , .
, .
, , . . , ( ,
), ,
(. ). , . ,
( . cathexis )
- , ; ,
. , ,
- , ,
- .
30 0
6.
,
,
. ,
, .
- , , .
,
.
, . , . ,
,
. -
.
1. . . ,
,
, , , .
2. . , () .
3. . , . , , ,
.
4. .
. ,
, . ,
, .
5. .
- .
,
, . , .
,
, . , (New Look).
. . -
6.3. 301
: , . . ,
, , . ,
.
. , : .
,
.
, ,
. . , , , , , , . , , ,
,
.
. , , .
-, , , .
:
1) (
);
2) ;
3) (
, ).
. ,
, .
. : ; ; ; . ,
, . .
, , . ,
, (, , -)
(, )
. ,
30 2
6.
. ,
- ( ) ,
- ,
-
. . (Bruner, 1948)
.
, , , , .
,
, , .
, , ,
.
, - .
, ,
- , ,
- , .
,
,
-
, ,
, ,
, - .
- .
,
.
. , . , , , , (
. ). , . , . ,
,
, , , .
1950- . ,
,
-,
. , . (Rapaport, 1945) ,
- , -,
- , -,
6.3.
30 3
, .
, -, . ,
.
, .
, .
.
,
,
- .
,
.
. , . (Weiner, 1993) , , , , , ,
; .
, , . , , . . : -, , ,
, ; -,
, , , ,
, (.
. [Exner, 1980, . 564]: , , . , .
- , , ,
, -).
. :
( , , ,
) ( , ), -.
.
, , ,
- ; ,
; . ,
30 4
6.
6.3.
30 5
, ,
, .
,
,
. , - . ,
.
. . (1995) ,
, ,
(. 42). ,
, ,
... "" ,
--. ... "", ------;
" " - "--" (. 43).
, , ,
.
. . (1998), , , ,
, , , . , , ,
(. . 2),
.
,
, ,
- ,
, (. 32).
- .
- , , ,
,
- - ,
- ,
.
-
-
30 6
6.
( ). -
, . , ,
-. ,
.
-
.
,
, , , .
, . ,
,
, , ,
(. 41). , , ,
, ,
, ,
(. 42).
, , , . ,
,
, , , . , .
, . . (1957), , . ,
,
() ,
, . , , ,
.
6.3.
30 7
, , ,
, , .
(
) ,
. -
.
,
, , .
.
( ) , . .
,
.
, . . ,
,
, , ,
-
.
, , . ,
. , , , . , , ,
-,
, ( - ),
(
)
- . ,
- .
, ,
.
,
1950- .
, , -, , -,
- .
,
-
30 8
6.
, - ( ,
), . , , ,
.
, -. , (. . 2): , , ,
.
,
, , ()
- ,
- , ,
- .
, , ,
, .
,
, , , , , , , , ,
.
- ,
, .
6.4.
, , ,
, : .
,
? , , , , : , "", ,
6.4.
30 9
, , .
, ,
.
, , .
-
,
-
,
. ,
.
.
, , . , ,
1940- 1950- ., . , . (,
1986), .
(Lindzey, 1961, . 45) , ,
. .
, 1
. , , . ?
, ,
(, . .),
, , ,
. , V (
)
.
, .
, . ,
, .
310
6.
, , . , 1
( )
, . , , , , ,
, . , , . .
, ,
, , ,
.
.
,
- ,
( ).
- , , , ,
,
.
?
, , . , ,
. ( , : , ).
,
( )
. , , , , . , :
.
.
, , .
.
,
,
, .
, ,
, , , . .
6.4. 311
, , , , .
, .
? , , .
, ,
. ,
, .
. ?
. (Holmes, 1978,
1981) ,
, ,
- . ,
, . , , , . ,
- , , .
, .
, ,
,
(,
- ).
- , ,
( , !), . .
-
.
,
,
, - .
- . (.
6.1) .
, . , . , ,
. , (), , , .
.
312
6.
,
.
, , , . ,
.
. , .
. . PsychologicalBulletin 1980- . . .
- ,
,
.
, -
- .
,
.
. (
). , , :
) ; ) .
. , , . , .
.
:
.
, 1
(. 6.5) .
. 6.5.
. ,,,
, , .
,2.1, .
6.4. 313
. ,
: ) ( : ); ) - ( :
). ,
, . ,
, , .
, . , .
,
.
, , .
, ,
, . , , , ,
, .
, . . ( 1 9 7 1 ) ,
- ,
- , ,
-
- .
.
- ,
, .
, ,
- ,
.
(. 6, ). , , , , .
( ) .
. , , , , VII . ( ). ,
314 6.
, , .
, organa genitalia feminina.
() , . . ,
, . . . (1981), , , , .
, . , .
.
, ,
. , , , .
, .
. (Rapaport et al, 1946/1968). , ,
. ,
, . ( , , ,
), , , ,
, , .
, , .
;
, , , , (Rapaport et al.,
1946/1968,
p.
415).
6.5. ? 315
.
, .
6.5.
?
1940- . . - . , . , , ,
.
,
,
, .
. (, 1986), , , .
,
; , . ,
, , , .
. , ,
, , .
.
. , . . (1985), , , ,
, .
, , , .
,
. (
, ,
316 6.
.). ,
.
, , . , . ,
, . ,
, .
, , () . , V ,
1 , , . 0 . , , , . , , ,
,
.
, , , ,
, . Journal of Personality Assessment 1995 .
. ,
, , .
. . .
, ,
, -:
- (
)
-
( ).
-
-,
-
- (-
).
, -
. -
. - -
1
, - Comprehensive System . ,
, ,
, .
, {Comprehensive System),
- .
. , ,
- ,
,
-
6.5. ? 317
. , Comprehensive System
. (Philips, 1992), , , ,
. . . , , , . -
,
.
, . . , . , . -
, . ,
,
. . , ,
, .
,
-
-
. . ,
. ,
,
. ,
(, 2000), : , .
, , .
: 1) ,
- ,
;
2)
- .
. . (1982)
- ( ),
, . : ) ,
- , )
,
(,
1993). . (Erdberg, 1993) () ,
.
318
6.
, , ( ).
, . , .
,
.
,
, ,
(, 1982, . 296).
, , , , . . , , . ,
, , .
, , ( !), , ,
.
6.6.
. (1994) , , , .
, , .
1
, -.
, . .
. (. 6.6-6.8).
1. , . . .
. , (. . 6.6).
, (1- )
() ,
- . (
) -
.
6.6.
.6.7
. 6.6
.6.8
2. , , .
, : , , ,
- .
, (. . 6.7).
3.
.
, ,
,
,
(. . 6.8).
? , , ,
, . . ,
, . , .
,
- .
, ,
- .
,
. ,
,
-
32 0
6.
, . -
. ,
( . .) ,
.
, , , , -
.
, , . 1920-1930- . , .
, , .
, , ,
, , , , . ,
.
.
-, , ( . ).
, ,
.
,
, . , , , ,
.
,
- -, -
32 1
, . ,
, , , , , -, ,
.
, ,
,
, .
.
,
, .
.
,
, . , .
, .
- , ,
- ,
,
.
. ,
. ,
.
( ), .
, , ,
,
. , , , . , ,
, ,
- .
. // / . .
: -, 2000. - . 30-54.
. . : // . 1995. 1.
. 111-131.
. . / . . .: ; .: +,
1999. . . /16,5 3?
- // . 1993. . 1.
2. . 9-23. . . :
- //
. - 1981. - 2. - . 29-35.
. . //
. 1968. 6.
. . // ( ). .: - ,
1976.
. . / . . .: -; - -, 2001.
. / . . .: , 1982.
. 1.; . 2.
., . / . . .: , 2001.
. . :
- . .: - , 1986.
. .
18 35 // (
): . . - .: , 1971. - . 29-35.
. // / .
. - .: -, 2000. - . 10-29.
., . ( ) / . .; . . . . : , 1995.
. . I //
( ). - 1928. - . 2. - . 192.
. .
// . 1987. . 8.
3 . -. 137-144.
. . IQ , , // :
. 1929. . 2. . 86-90.
. . //
. .:
- . - 1974. - . 53-61.
, 3 2 3
. . // . 1981. 1. .
. / . . .: , 1977. . 13-130.
. . ( ). : , 1979.
. . . : -,
1997.
. .
// . 1987. . 74.
. . // . - 1993. - 5. - .
. . . : ', 1989.
., . . : ? //
- . 1998. 2. . 136-143.
. ., . . .
16 PF // . - 2000. - . 21. - 5. - . 82-86.
. ., . . // . 1994. 5. .
. .,.. // . 1991. 4. . 169-173.
. ., . . // . 2000. 1. . 126-134.
. ., . . - . .:
, 2001.
. . '
16PF. //
. 3. - 1997. - . 49-57.
. ., //
. 1976. 4. .
. . . .: 6 . - .: , 1982. - . 1. - . 388; 1983. 5 . - . 257-321.
. . // . 1988. 26.
. 19-20.
. . // . 1974.
3. - . 145-150.
. . (). .: , 1962.
. . // . 1985. 5.
. 36-45.
. . : . : - -, 1990.
. . . .: , 1999.
. .: , 1994.
. . ., . . - .
- . 106-108.
32 4
. . . .: , 1987.
.., ..,.. - // . 1987. . 8, 6. . 79-89.
. ., . . // . 1977. 3. . 107-125.
. .
- ( ) // . -.
. . . - 1984. - 5, . 1. - . 120-122.
. .
//
. 1989. 1(1). . 22-27.
. . . .: , 1978.
. . .
I. // . 1980. . XVI, 1.
. 165-175.
. . .
. // . 1980. . XVI, 2.
. 351-359.
. // . - 1982. - . 3, 2. - . 120-126.
. / . .; . . . . :
, 1994.
.
// .
1968. - . 14. - 2. . 142-158.
/ . . . . . . .: , 1985. 432 .
. . . . .:
, 1986.
. .
/ . . .: , 1980. . 306-315.
. // . 1985. 1. . 9-18.
. . . . . .: , 1977.
. 159-230.
. ., . ., . // . . 1968. 7. . 70.
. . . .: , 1998.
. . : , . .: , 1999.
. , / . .
.: , 1982.
. . . .: , 1984.
32 5
. ., . .
. , 1985.
. . : , 1975.
. . . .: - +, 1999.
. // . .: , 1981. . 45-67.
/ . . . , . . . .: , 1987.
: . -
: , 1996.
. . // . 1981. 1. . 57-66.
. . . .: 1967.
. 155-160.
. // / .
. .: , 1969. . 55-231.
: . . .: -, - -,
2000.
: / . . . ,
. . . 2- ., . .: - , 2000.
/ . . . , . . , . .
. .: , 1983.
: / . . .:
, 1999.
., . / . . .: ,
1972.
- . . // . .: , 1978. . 22-47.
-..,.., .:.
1999.
. / . . .: , 1979.
. ,
75-84- // . 1985. . 6, 5.
. 144-145.
. . . - .: - , 1957 - . 287-306,
307-316.
. . . .: , 1940. 596 .
. . . .: - ,
1959. - . 171.
. . //
. 1960. 3. . 8.
. . // .
-: . 14. . - 1979. . 48-55.
. ? // 9- . :
/.,
2 . - . 318-319.
32 6
. . EPI // . - 1987. - . 8, 1. - .
. . //
. 1989. . 10, 1. . 10-21.
. . //
/ . . , . . . - ., 1995.
. ., , .
// . 1990. . 1. . 34-48.
. . . .: , 1980.
. . . .: , 2001.
. ., . . // . 1975 1. . 30-37.
. / . . .:
- , 1982.
. . . . // . - 1989. - . 10. - 2. - . 33-45.
. . . : , 1961.
, / . . . . ,
. . , . . . .: , 1989.
. // . - .: , 1966. - .
. . //
. - .: 1977. - . 129-135.
X. / . . .: , 1986. .
1. . . , 1983.
. . .: , 1969.
. . // . . . . 1968.
68. - . 8. - . 1238-1252.
. // . . . . 1973. . 73. . 9.
. 1403-1413.
. // ( ).
.: , 1930. - . 182-190.
. . //
. - 1981. - 5. - .
. . //
. 1992. . 13, 1. . 6-14.
. . . .: , 1976. . 261-273.
. XX . .: - -. 1974.
. 168-173.
32 7
32 8
32 9
33 0
Bouchard, J., (1993). The genetic architecture of human intelligence. In P. A. Vernon (Ed.), Biological approaches to the study of human intelligence. Norwood, NJ:
Bouchard, T. J., Jr. (1993). Twins: Nature's twins told tale. In T. J. Bouchard, Jr., &
P. Propping (Eds.), Twins as tool of behavior genetics. Chichester, England: Wiley
& Sons Ltd.
Bouchard, T. J., Jr. (1993a). Genetic and environmental influences on adult personality:
Evaluating the evidence. In I. Deary & J. Hettema (Eds.), Basic issues in
personality. Dordrecht: Kluwer Academic
Bouchard, T. J., Jr., & McGue, M. (1981). Familial studies of intelligence: A review.
Science,
Bouchard, T. J., Jr., & Segal, N. L (1985). Environment and In B. J. (Ed.),
Handbookofintelligence:Theories,measurements,andapplications.NewYork:Wiley.
Bouchard, T. J., Jr., Lykken, D. ., McGue, M., Segal, N. L, & Tellegen, A. (1990).
Sources of human psychological differences: The Minnesota study of twins reared apart.
Science,250,223-8.
Bouchard, T. J., Jr., Lykken, D. ., McGue, M., Segal, N. & Tellegen, A. (1991). IQ
and heredity. Science,
Brody E. ., Brody N. (1976). Intelligence: Nature, determinants and consequences. New
York: Academic Press.
Brody, N. (1992). Intelligence (2nd ed.). San Diego: Academic Press. Bull, R & SprinS., Nichols, P., Kennedy W. (1975). Preschool prenatal and early developmental correlates. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Bronfenbrenner, U. (1991). The nurture of nature. Behavioral and Brain Sciences, 14(3),
390-1.
Bronfenbrenner, U., & Ceci, S. J. (1993). Heredity, environment, arid the question
How? A first approximation. In R. & G. E. McClearn (Eds.), Nature,
nurture and psychology (p. 313-23). Washington DC: American Psychological Association.
Brown,F.G. ofEducationalandPsychologicalTesting(secondedition).
New York: Holt, & Winston.
Brozek, J. (1972). To test or not to test: trends in the Soviet History
ofthe BehavioralSciences,
Burisch, M. (1984). Approaches to personality inventory construction. American Psychologist,39,214-227.
Burks, ., & R. (1932). Is mental resemblance related to physical resemblance
in sibling Journal Genetic Psychology,
Burlatchuk L. F. (1994) Approach to Personality Study in Soviet Psychology: A Summary of Research // Rorschachiana. Yearbook of the International RorschachSociety,19,78-96.
BurlatchukL.F.(1998)Natural-scientificparadigminapsychologicalpersonalityassessment: Necessity of a return to psychology. Conference Abstracts. - 9th European
Con- ference on Personality. University of Surrey, July
Burt (1963). Is intelligence distributed normally? Journal
33 1
Butcher, N. psychologicalassessment:Apractitioner'sguide.New
York: Basic Books.
Caldwell, B. & Bradley, R. H. (1984). Home observation for the measurement of
the environment. Little Rock, AK: University of Arkansas Press.
Campbell, D. T. (1960). Recommendations for test standards
construct, trait, and discriminant validity. American Psychologist,
Capron, C, & M. (1989). Assessment of effects of socio-economic status on
in a full cross-fostering study. Nature,
Casaer, P. (1993). Old and new facts about perinatal brain Child
Psychology andPsychiatry, 34(1), -9.
Cattell R. B. (1971). Abilities: Their Structure, Growth and action. Boston: Houghton
Mifflin Co.
Cattell, R. (Ed.). (1983). Intelligence and national achievement. Washington, DC: The
Institute for the Study of Man.
Cattell, R. B. (1950). Personality: A systematic theoretical and factual New
York: McGraw-Hill.
Cattell, R. B. (1963). Theory of fluid and crystallized intelligence: A critical experiment.
JournalofEducationalPsychology,
Cattell, R. B. (1980). The heritability of fluid, gf, and crystallized gc, intelligence,
esti- mated by a least squares use of the MAVA method. British Journal of
Educational Psychology,
Cattell,R.B.(1987).Intelligence:Its growthandaction.NewYork:NorthHolland.
Cattell,R.B.(1957).Personalityandmotivation,structureandmeasurement.NewYork:
World Book.
Ceci, J. (1993). Contextual trends in intellectual development. Developmental Review,
Chipuer, H. M., R., L, G. E., &Nesselroade,J. R. (1993).
Genetic influence on family environment: The role of personality. Developmental
Psychology,
Ciminero, A. R., Calhoun, K. S. & Adams, H. E. (Eds.) (1977). Handbook ofBehavioral
Assessment (p. 509-554). New York: Wiley & Sons.
Cohen, R.J., Swerdlik, M. E., & Phillips, S. M. (1996).
Psychologicaltestingandassess- ment: An introduction to tests and measurement.
Mountain View, A: field.
Coon, H., Carey, G., & Fulker, D. W. (1990). A simple method of model fitting for
adop- tiondata.BehaviorGenetics,20,385-404.
Cooper,C, (Eds)(1997).Processesinindividualdifferences.London:Routledge.
Corcoran, K., & Fischer, J. (1994). Measures for A sourcebook (2nd ed.).
1-2). New York:
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika,
Cronbach, L. J. (1970). Essentials of psychological testing. (3rd edition). New York:
Har- per & Row.
Cronbach,L.J.,&Gleser,G.C.(1965).Psychologicaltestsandpersonneldecisions.
na, University of Illinois Press.
33 2
Cronbach, L J., & P. E. (1955). Construct validity in psychological tests. PsychologicalBulletin, -302.
Das, J. P., Naglieri, J. A., & Kirby, J. R. (1994). Assessment of cognitive processes: the
PASS. New & Bacon.
Dawes, R. M. (1994). House of cards: Psychology andpsychotherapy built on myth. New
York: Free Press.
Denney, N.W., Palmer, A.M. (1981). Adult age differences on traditional and practical
problem-solving JournalofGerontology,
Detterman, D. K. (1993). Giftedness and intelligence: One and the same? In G. R. Bock
&K. (Eds.),The anddevelopmentofhighability. England:
Wiley.
Detterman, D. K. (1994). Intelligence and the brain. In P. A. Vernon (Ed.), The
neurop- sychology of individual (p. 35-57). New York: Academic Press.
DuBois, P. H. (1966). A test-dominated society: China B.C. - 1905 A.D. In A. Anastasi (Ed.) Testingproblems in perspective, (p 29-36). Washington, D C : American
Council on Education.
Duncan D., Featherman D. L, Duncan B. (1972). Socioeconomic background and
achievement. New York: Seminar Press.
A. H., & Chaiken, S. (1992). The psychology of attitudes. San Diego, A: Harcourt
Janovich.
R. L. (1972). Essentials of educational measurement. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Edwards, A. J. (1971). Individual Mental Testing. I History and theories.
Scranton, PA: Intext Educational Publishers.
Edwards, A. L. (1957). Techniques of attitude scale construction. New York: AppletonEdwards, A. L. (1957). Thesocialdesirability variableinpersonality assessmentandresearch. New York: Dryden.
Edwards, A. L. (1970). The measurement of personality traits by scales and inventories.
New York: Holt, Rinehart, & Winston, Inc.
Eldelberg L. (ed.) (1968). Encyclopedia of psychoanalysis. New York: Free
Press. Elliott, C. D. (1990a). Ability Scales: Introductory and TechnicalHandbook.
San Antonio, TX: Psychological Corporation.
Elwood, D. L., & R. H. (1972). Individual intelligence testing without the examiner: Reliability of an automated Journal Consulting and Clinical PsyExner, J. E. (1986). The comprehensive system (Vol. 1). New York: Wiley.
Exner,J.E.,Jr.(1993).TheRorschach:Acomprehensivesystem.Volume BasicFoundations (3rd ed.). New York: Wiley.
Eysenck H. J. (1979). The structure and measurement of intelligence. Berlin:
Springer- Verlag.
Eysenck H. J. Comments psychosis and psychoticism: A reply to Bishop./. Psy86,
Eysenck H. J. Personality and factor analysis: A reply to Guilrofd. Psychological Bulletin, 84, 3,405-411.
33 3
33 4
33 5
33 6
33 7
33 8
33 9
34 0
Newmark,.S.(Ed.)(1985).Majorpsychologicalassessmentinstruments.Newton,MA:
& Bacon.
J. (1987). Computerized psychological testing: overview and ProPsychology:ResearchandPractice,
Nowak, S. (1965). Studia z metodologii nauk PWN:
Nowak, S. (1970).Metodologiabadan PWN: Warszawa.
Nowakowska M. (1976). Psychologia z Warszawa:
PWN.
C. (1978). An overview of psychological measurement. In Clinical
Diagnosis of Mental Disorders. A Handbook. New York: Plenum Press.
Nuttall, E. V., Romero, & (Eds.) Assessing
Boston, MA: Allyn & Bacon.
O'Brien, N. P. (1988). Test construction. New York: Greenwood Press.
Office of Strategic Services Staff. (1948). Assessment men. New York: Holt, Rinehart
Winston. A.N.
(1992).Questionnairedesign,interviewingandattitudemeasurement.
London: Pinter Publishers.
Osgood, C, G. & P. (1957). The measurement of meaning.
University of Illinois Press.
Osterlind, S. J. (1983). item bias. Newbury Park, A: Sage Publications.
Osterlind, S. J. (1989). Constructing test items. Boston, MA: Kluwer Academic Publishers.
J. (1983). Growing into human maturity: Toward a metasubjectiye theory of adulthood stages. In P. B. Baltes, G. Brim (Eds.). Life-span development
and behavior. V. 5. New York: Academic Press.
Pedersen, N. L, R., J. R., & McClearn, G. E. (1992). A quantitative genetic analysis of cognitive abilities during the second half of the PsychologicalScience,
Peterson, J. (1926). Early conceptions andtests of intelligence. NY: World Book
Company.
Piaget, J. (1950). The psychology of intelligence. New York: Harcourt, Brace & World.
Pletraslnski Z. (1975). Zdolnosci. In PWN, 735-762.
Plewicka Z. (1980). Podstawy diagnozy psychologicznej. In Stosowana psychologia wyWarszawa: PWN, 37-46.
Plomin, R. (1990). The role of inheritance in behavior, Science,
Plomin, R. (1994). Genetics and experience: The interplay between nature and nurture.
Thousand Oaks, CA: Sage.
Plomin, R. (1994). The nature of nurture: Family environment. In R. Plomin (Ed.),
Ge- netic and experience: The interplay between nature and nurture (p. Beverly
Hills: Sage.
Plomin, R., & Daniels, D. (1987). Why are children in the same family so different
one another? Behavioral and Brain Sciences,
Plomin, R., & J. M. (1992). Genetics and Current Directions in
PsychologicalScience,
34 1
34 2
34 3
M. F. (1979). Handbook ofcriterion-referencedtesting:Development, evaluation and use. New York: Garland STPM Press.
Sherman, S. W., & Robinson,N. M. (Eds.)
dilemma science, and thepublic. Washington, D. C: National
Acade- my Press.
Sherwood G. G. (1981). Self-serving biases in person perception: A of
projection as a mechanism of defence. Psychological Bulletin, 90,
Sherwood G. G. (1982). Consciousness and stress reduction in defensive projection:
A reply to Holmes. Psychol. Bulletin,
Shields, J. (1962). Monozygotic twins: Brought up apart and brought up together.
Lon- don: Oxford University Press.
Shimberg, B. (1981). Testing for licensure and certification. American Psychologist, 36,
1138-1146.
Slate, J. R., & Hunnicutt, L. C. (1988). Examiner errors on the Wechsler
ofPsychoeducationalAssessment,6,280-288.
Snider,J.G.,&Osgood,..(Eds.)(1969).Semantic Technique:A
book. Chicago, Aldine Publishing Co.
Snyder, R., Shenkel, R. J., & R. (1977). Acceptance of personality
inter- pretations: the Barnum effect and Journal Consulting and
Clinical Psy- chology,
Snyderman,M.,&Rothman,S.(1988).The controversy:Themediaandpublicpolicy.
New Brunswick, NJ: Transaction Books.
M. M. (Ed.) testing American society 1890-1930. New
Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
Space, L. G. (1981). The computer as a psychometrician. BehaviorResearch Methods and
Instrumentation,13,596-606.
Spearman, (1904). General intelligence objectively determined and measured.
JournalofPsychology,0,201-293.
Spearman, (1927). The abilities of man: Their nature and New York:
Macmillan.
Spitz, H. (1986). The raising ofintelligence. Hillsdale, NJ:
Stanley, J. C. (1973). Accelerating the educational progress of intellectually gifted
youths.Educational
State, J. R., Chick, D. (1989). examiner errors: Cause for concern.
Psychology for Schools, 26,
J. Jones, H. (1990). Identifying in administering the
R. PsychologyforSchools, 27,
Steinberg, Lanborn, S. D., S. M., & Darling, N. (1992). Impact of parenting practices on adolescent achievement: Authoritative parenting, school involvement and encouragement to succeed. Child Development,
Sternberg, R. J. Beyond A triarchic theory of human intelligence.
Cambridge, MA: Cambridge University Press.
Sternberg, R. J. (1990). Metaphors of mind: Conceptions of the nature of intelligence.
Cambridge, MA: Cambridge University Press.
34 4
Sweetland,R.C,&Keyser,D.J.(1991)Tests:Acomprehensive forassessment
in psychology, education, and business (2nd ed.). Kansas City: Test Corporation of
America.
Taubman, P. (1976). The determinants of earnings: Genetics, family, and other
environ- ment; a study of white, male twins. Economic Review,
Teasdale, T. W., & Owen, D. R. (1985). Heredity and familial environment in intelligence and educational level a sibling study. Nature,
Tallent, N. (1993). Psychological report (4th ed.). Englewood Cliffs, NJ:
Pren- tice-Hall.
Taylor, H. F. (1980). The A methodological inquiry into the heredity
ment controversy. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
Tomlinson-Keasey, C, & Little, T. D. (1990). Predicting educational attainment,
occu- pational achievement, intellectual skill and personal adjustment among
gifted men and JournalofEducational
Teasdale, T. W., & Owen, D. R. (1986). The influence of paternal social class on
intelli- gence and educational level in male adoptees and non-adoptees. Journal
of EducationalPsychology,
L. M. (1916). The measurement of intelligence. Boston: Houghton Mifflin.
L. M., & Merril, M.A. (1960). Scale. Boston: Houghton Mifflin.
Terman, L. M., & Merrill, M. A. (1937). Measuring intelligence. Boston, MA: HoughtonTerman, L. M. (1916). The measurement of intelligence. Boston, MA: Houghton-Mifflin.
Tests in Print IV (1994).
Tests in Print V (1999). BCMM.
Tests in Print (1974). Griphon.
34 5
34 6
Weinberg, R. A. (1983). The Minnesota Adoption Studies: Genetic differences and malleability.ChildDevelopment,
Weiss V. (1980). The psychophysiological equivalent of the majorgene locus
ofgeneral intelligence. XXII International Congress of Psychology. Leipzig, V.
398.
Wetzler, Marlowe, D. (1994). Clinical Psychology by computer? The state of the
Art.EuropeanJournalofPsychologicalAssessment,10,
White, R. K. (1982). The relation between socioeconomic status and academic achievePsychological Bulletin,
Wiggins, J. S. (1973). Personality and prediction: Principles of personality assessment.
Reading, MA: Addison-Wesley.
Williams S. A., Denney N. W., Schadler M. (1983). Elderly adult's perception of their
own cognitive development during the adult years. of Aging and
HumanDevelopment,
Wodrich, D. & S. A. (1990). Children's psychological testing (2nd edit.).
Balti- more, MD: Paul H. Brookes Publishing Co.
Wolber, G.J., & W. F. (1993). reports: A guideforclinicians.
Sarasota, FL: Professional Resource Press.
. . (1985) (Ed.), Handbook of intelligence. New York: Wiley.
Woodworth, R. S. (1920). Personal Data Sheet. Chicago, Stoelting.
Zajons R. ., Markus G. B. (1975). Birth order and intellectual development.
1,74-88.,
Zieziula,F.R.(Ed.)(1982).Assessmentofhearing-impairedpeople.Washington,D C :
Gallaudet College.
264
70
294
289
34, 285, 286
167
167
166
167
74
28
- 128
126, 128,
145
129
145
152
136,138
136, 137
240
199,
203, 205-207, 216, 245, 246
237
223-225, 227-230
248, 251
202, 209
218
210,
211
234, 235, 237
212, 215
212
15
15
176
-
136
217-223
(/) 23, 66, 78, 250
70, 181, 189-191,
192,213,227
229
248
,
208,241
180
179
,
237, 248
178,
261
26, 279
190
182,
196
25, 186
24
44, 75, 182
37, 184
185,189
188
192,
184-186
24, 25,
182, 196
70, 181, 191, 192, 227, 230
- 190, 191
348
15
29
131,132
108
109
108
12
109
161
162
161
162
109
255
256
111
256
256
256
- 111
256
256
256
256
256
256
278, 280
275
, 274
276
263
265
266, 267, 270, 271
272
264
258
265, 266
262
258
256
131
288
289
287
290
290
289
289
286, 287
290, 291
143-146
141
139-141
95,96,10 5
107
8
104
104
104
.
. 56
. 56, 63
1960- . 63, 69
. 69, 72
76
. 77, 80
XX . 26-28
85
37, 89, 96
9,
20, 195,209,224,239,314
15
113
110, 177, 181,
196,
61
- 84
147
120-123
181
156
181, 289, 291
156, 157
148,304
247
227
227
42
() 189,191
168,169
82
145
13
124, 126
349
58, 162,
256, 276
165
165
179, 184
163, 164, 173
260
85
82
83
()
(16%)
z-
-0,99
+0,99
.
.
.
.
.
.
. , .
.
05784 07.09.01.
07.09.05. 70X100/16. . . . . 3500 . 2891.
. 194044, -, . . , . 29.
005-93, 2;
. . .
.
-, ., 15.
, ,
,
, 1- , .; ./ (095)
e-mail:
- . , . ., . 29;
./ e-mail: sales@piter.com
. 25 , . 4; ./ (0732) -70;
e-mail:
. , . ./
751-10-02, (0572) 58-41-45; e-mail: piter@kharkov.piter.com
. , . . 33; (10-38-044)
e-mail: office@piter-press.kiev.ua
. , . 3; ./ (10-375-17) 226-19-53;
e-mail: office@minsk.piter.com
,
. : 703-73-73.
E-mail: grigorjan@piter.com
.
: -
- (095) 974-34-50.
: 703-73-73.
- e-mail: kozin@piter.com