Вы находитесь на странице: 1из 196

.. , .. , ..

:
- ..
..
..
. - ..
- ..
- ..
- . .
- ..

2006
576.8
28.4
93

:
, .

..

, .

..

, ..
93 .
2 . . 1 / . . , . . , . . ; . .
-. - : - . . -, 2006. - 192 ., [4] . . -
ISBN 5-89368-672-1.


, , , -
, , ,
.
(020701), -
(020201), (020801), -
(280201).
. 11. . 25. .: 31 .
576.8
28.4
ISBN 5-89368-672-1
, 2006

.............................................................................................................. 5

1. ......................... 8
1.1. .......................................................... 8
1.2. .................................. 9
1.3.
............................................................................ 17
1.4. .. 18

2. ........................................ 25
2.1. ........................................... 25
2.2. ............................................. 29
2.3. ................................................................... 56

3. ......................................... 59
3.1. ................................. 59
3.2. ( ) 61
3.3. ( ) ................... 74
3.4. ....................... 78
3.5. ............... 87
3.6. ( )
.......................................................................................................... 98

4. ............................................. 104
4.1. . 104
4.2. ............................. 107
4.3. ............
4.4.
............................................................ 113
4.5. . -

................................................................................... 120
4.6. .................................................................................... 131
3
5.
........ 137
5.1. ,

...................................................................... 137
5.2. ............................... 139
5.3.
................................................................................. 140
5.4.
Vira ...... 146

6. ......................................................... 148
6.1. ........................................................................ 148
6.2.
................................................... 158
6.3. ................................ 159
6.4. ............. 163
6.5. ........................................... 164
6.6. ......... 168
6.7.
................................................................... 171
6.8. ....................................................................... 181
6.9. .................................................................. 183

.................................................................................... 186

...................................................................................................... 190

........................................................................... 191

,

?
-, , , -
,
, , -
,
.
-,
( , , , -
) -
.
-, -
, -
.
,
, -
.
, , -
(, , -
.) , , , -
.
. ( . micros -
, bios - , logos - ) - , , -
- -
,
. (, ,
, ). -
. -
, , , -
, , , , -
. , -
. -
: , ,
; .
-
-
, , . -
, , -
, ( ), , -
.
-
: , , , .
-
, , , -
. -
, -
, , , -
, , ; -
;
;
, -
; .
, -
.
,
,
, -
, -
.

, -
, -
, .
, -
, ,
.

, , ,
.., ,
.

, -
.
, ,

(, ,
, , ). - -
.
,
-
XIX . .

. -
. ,
,

, .

7
1

, -
, ,
, . VI - V . ..
. , -
, , - , -
. , , ,
-
, .
, (
), 0,07 - 0,08 .
, () (). -
-
.

1.1.
-
,
.
XVI - XVII . -
.
1610 . . ,
.
. ,
30 , , , -
.
, .
-
- (1632 - 1723 .).
. . -
8
,
300 .
( , ,
, , , ),
,
, ,
, ,
,
. .

( 170 ),
1695 . , -
. .

I, . -
. -
.

.

1.2.

, -
, ,
: , , -
, -.

(IV - III . .. - XVI .)


-
, , - -
. (,
, .)
, , .
-
. (1478 - 1553 .),
(contagium vivum), .
.
, , -
, .
9
(XVII - XIX .)
. .
-
, , ,
. ,
-
( , )
() -
: -
, , -
.
. -
(fermentatio) , -
, .. (1579 -
1644 .).
.
.. (1743 - 1794 .)

, ,
.
, -
, -
. (-
),
. ( -
, -
) . . -
-
. -
.


. , -
,
(. 460 - 377 . ..), (. 980 - 1037 .) .

10
, -
, . -
- .. (1744 -
1805 .). 300
, ,
, 800 - 1000 . -
, , -
. ,
.. . -

.. .. , ..
.
.
(1773 - 1856 .), -
,
-
. , -
-
.
-
-
. , . -
XVIII . ,
, ( , ..),
.
(1822 -1895 .), -
.
. -
.. (1822 -
1887 .). - , , .
,
, ,
.
( -
).

11
( XIX .)
XIX . :
, ,
( , , ,
, , .), ,
.
, ,
- XIX .
,
. XIX .
.

,
. ,
,
. -
.
1.3.
. , -
, . (1827 - 1912 .), , -
. , -
,

.

(1843 -
1910 .),
,
,
. .
,
. 1877 .
. ,
1882 . - , 1905 .
-
. .

12
, 1867 ., .. -
, 20 . . -
.
. , . -
(1877 .), 1882 . . ,
. -
.. -
.
, 1892 . .
. (1864 - 1920 .)
. 1898 . ..
.
. (.
, . , 1897 .),
(. , 1901 .) .


,
.
1000
. . .
,
, . , -

.
.. (1856 - 1953 .)
. (1851 - 1931 .) -
. .. -
() , -
, 1893 . -
, Clostridium pasterianum,
,
.
. -
. 8 -
.. .

13
Azotobacter chroococcum, -
, ..
-
,
.
XIX .
: , , .

( .)
. ,
XIX .
. , .. ,
. -
, -
.
(1854 -1915 .) - , -
, , -
( . humor - ) .
, -
, . -
- , ,
(. , . ).
.. (1845 - 1916 .)
-
. -|

-
| -. I
.
1883 .
.
,

.. ,
. .. ,
-
14
- ,
(- ) -
, , . -
.. , , -
, .
.. . -
,
. , -
, -
. 1908 . .. -
.
.
-
(-
): , -
(), (), -
, .

50 - 60 . . -
, , -
; : , -
, , ; -
.
-
, -
, -
(, , , , -
). -
- -
. -
,
-
, (, -
, .).

15
- ( 50- . .)
-
:
1. -
;
- .
2.
. , (. , 1971 .),
(.. , .. .).
3. - (. ,
. , 1959 .).
4.

.
5. .
6. - -
- -
(. , . , 1975 .).
7. - (-
, , .) -

.
8.
( , ,
) (, -
, .).
9.
.
10. , .
11.
(,
, , ).
- ,
,
.
16
. -
,
(, ),
, ( -
, , , , -
..). -
50- . . (1888 -
1956 .) . (1897 - 1985 .) -
.

1.3.

, .
,
. :
1857 . -.
1860 . - .
1865 . - .
1868 . - .
1881 . - .
1885 . - .
.
. ,
, - , , .

. , ,
, .
. , - -
, , -
, , , . -
. -
, ( -
).
. -
. XIX .

17
. ,
. , -
. , -
S- .
, , -
,
.
. : ,
, ,
, -
, . , , -
,
, -
.
, . -
( , -
, , )
, .
. . -
,
. 1888 . ,
, -
, .
. -
. .
.
() . .

1.4.

. I .
.
I . . (1834 -
1919 .) ,
,
Protista (, -
18
).
.
- Plantae () Animalia (), -
-
.
, . , -
( -
)
.
I . -
, ,
. ( ),
( -)
(, ) , -
( ) - . -
- -
.
, - .
-
?
( . karyon - ) - , -
, -
. , , -
, ,
(), .
,
,
. 70S-.

. , ,
. -
(, .) -
. 80S-. -
. 1.

19
1

,


- - - -

+ - - -
>1 1 1 1
-
-

() - + - -

- - - - -
- - -
, - , - , -
, , ,
-
-

- + - - -

(- + - - -
)
80S(- 70S 70S -
)
+ - - -
+ - - -
- - + + +

- N--

- + + -

- - - -
-
- (-
( )- () -
), , - ,
-
9 + 2
20
,

, . ,
, ,
.
,
-
.
. , -
, , -
, , -
, -
: , , -
, .
, - , -
, . , - .
, -
.

. - -
, -
, . -
, ,
. -
: -
: , , ,
,
,
, .
(, )
, -
, , .
1:1; -
- , -
-
200 .

21
. -
,
, . -
80S, ( -
70S), , -
. , , ,
- .
( ) - ,
, - .
,
,
.
, , ,
70S, , ,
. 1 20 .
.
70- . . , -
,
-
.
, -
. , ,
( ). ,
, .
.
:
; ,
-; -
;
; . -
: ; -
-
, -
70S 80S.
( ) -
, .

22
-
.
, 9+2
.
. -
( . virus - ) - ,
, -
, . -
, ; -
, -
. ,
, , . -
, ,
.
() .

, , ,
; -
(, ) -
. , -
. , , -
. -
, . ,
10 - 100, - 1000 - 5000,
- 10 000 .
0,01 - 0,4 , 10 - 400 (), 10
(, , ).
-
. , -
,
.
, . , , -
, - -
, -
-
().
.
23
,
, -
, . ,
, -
. ( . pathos - -
); . -
- 3000 (,
, ), 1000 . -
, -
, , -
. -
.
3000 1000
, , ,
, .

24
2

2.1.

. ,
70 - 80 , -
.
(. 2): -
100 ( ),

- 10 , ,
. -
1 , -
10 100 .
0,5 - 3,0 .
, : Beggiatoa alba
50 ; Achromatium oxaliferum 15 - 100
5 - 3 3 ,
250 . - -
0,1 - 0,15 . -
, , -
-
, 50.
0,15 1200 -
1200 ,
, -
.
16 - 300 -
. -

.
25
2

100
Chlorella 2-10
Saccharomyces 6-10

Achromatium oxaliferum 5 - 3 3 15-100


Beggiatoa alba 2-10 1 - 5 0
Cristispira pectinis 1,5 36-72
Spirochaeta plicatilis 0,2-0,7 80-250
Bacillus subtilis 0,7-0,8 2 - 3
Escherichia coli 0,3 - 1 1 _ 6
Staphilococcus aureus 0,5-1,0
Thiobacillus thioparus 0,5 1-3
Rickettsia prowazeki 0,3-0,6 , 8 - 2
Mycoplasma mycoides 0,1 0,25

0,02 0,3
0,26

2 0,06 0,2
174 0,025
0,022
0,030
0,01
0,018
: 0,013
0,004

().
1000 (). : 1 = 103 = 106 =
= 10 = 109 (). -
. -
.
26
.
, (. , . I). -
, .
( )
, -
, (, , ).
( )
, ( )
( ) - , -
.
( . streptos - ) - -
,
. (
. sarcina , ) 8 -
, -
.
.
, .
( . staphyle - )
, () -
.
, , - ,
, ,
.
1 8 , - 0,5 2 .
( .) (
.) , , .
- .
( ), (
), () , -
( ).
( -
). ,
. -
,

27
( ),
( ).
- ,
.
( ).
- , , ( )
, , -
.
.
( . actis - , mykes - ) -
-
, -
. , , - -
().
,
, , . -
-
, .
, -
. .
, -
, , -
.
: , - . -
,
,
.
, -
. -
, -
. , , -
(),
1 8 . -
.
.

28
2.2.

,
. 1 , .
: ,
, , , , ; - -
,
() ; - -
.

19
2
2
2
6

25
7 15 24

23
1 1110 12 8 7 13 14 9
. 1. (
Schlegel, 1972 .) [8]:
: 1 - ; 2 - ; 3 - ;
4 - ; 5 - ; 6 - ; : 7 -
; 8 - ; 9 - ; 10 ; 11 -
; 12 - ; 13 - ;
14 - ; 15 - ; 16 - ;
17 - ( ); 18 - ;
: 19 - ; 20 - -^-
; 21 - ; 22 - ;
23 - ( ); 24 - ;
25 - ; 26 -

: , -
, ,
. : ,
, , , , ; -
.
29
-


( . flagella - )
, ;
, . , -
. 12-20 , 3 -
12 .
() (. 2)
, (-
), , .
, -
.

. 2. Vibrio cholerae ( )


.
, .
. -
.
-
, ,
(, -
).
, -
,

30
; : -
, . , -
, 30 - 45
. ,
( ).
-
,
. -
: ( L
P) (S M). L P (.
3)
( L - (),
P - ).
.
(S M)
, . 3. -
S : 1 - ; 2 -
, M - ; 3 - ; 4 -
; 5 - L-; 6 - P-
; 7 - S-; 8 - M-; 9
.
- ; 10
;
, 11 - ; 12 -
, ( De
- S M. Pamphilis, Adler, 1971 .) [8]

.
. -
,
.
. -
, -
. , mot-
( . motility - ) -
, ; che-
( . chemotaxis - ) - -
.
31
(-
) , AT.
(), -
. -
, -

( ) (
).
( . fimbria - ) - -
, (3 - 20 0,3 - 10 ),
(. , . II).
, .
,
.
,
, (
- common pili); , ,
- ; (F-), , .

. -
, -
, .
, .
-
, -
, (F, R, Col); -
1 - 2 .
( ) - (0,5 - 10 )
. , -
(F- R-). , , -
, -
. .
: -
. -
,
-.
1 - 2 . 32
,

(, .) -
- , ,
. -
- , 0,2 . -
. -
.
, , , -
, .
-
. , .
- ,
.
, -
. (
), .
,
, -
- -
. .
, -
, ,

.
- .
, , Sphaerotilus natans -
: - 36, -11, - 27, - 5,2, - 0,5 %.
, , ,
,
.

(, )
() . -
.
33

-
,
.
5 50 % .
, ,
, , -

.
, , , -
,
.
, -
.
.

, . -
,
.
.
, -
, . 1884 . -
. ( -
),
(-) (
).

, , (-
). -

, . -
, , -
-
.
.

34
,
, -
-
(1 - 10 % ).
(. 3).
3

(Rose, 1971 .; Freer, Salton, 1971 .)

-

(- ( -
) )
+ + -
+ - -
+ - +
- +
- +
- - +
- +
. (+) - ; (-) - ; () - .

-
.
( 20
80 ), , ( ,
) ( 40 90 %).
-
.
-
, N- N-
, (. ,
. III).
. -
- .
, L- D-
, L- - D- - -

35
- D-. -

L- . (-
) (-
D- , D-) -
,
.
( .
teichos - ). , -
, (-
),
. ,
, , -
. -

, , -
. -
-
.
-
, .
,
, -
.
, -
: ,
, , , -
-
.
-
. .

(. 4).
, .

( 5 - 1 0 %),

36
. -
-
.
- . -
, , , -
.

. 4.





:
- ; - ; -

-
, 30 -
40 % .
: , , , - -
, -
37
. -
, ,
.
. -
. - , -
, , (-
, ) -
. ,
-, -
.
,

,
. ,
, ,
.
. -
(, ),
,
, -
. -

( -
).
-
.
;
, -
- .
, -
.
, . ,
,
- ,
, .

38
() ()
-
. -
-
,
, , ().
-
,
.
, -
-
, , L-
. L- . -
,
, -
. L- - -
.
, -
:
- ;
- ;
- ;
- ;
- -
,
.
,
.


-
,
, -
.
-
, .
39
, , -
:
1) ,

;
2) "",
;
3) ,
, ;
4) , ,
, , , ,
.., ,
.

-
, ()


. -
, , -

( ) 16 - 18
.
-
- ,
-
. 8 - 15 %
.
.
,
-
. .
- - , -
50 - 75 % , 15 45 % -
. 95 %
. -
- 3-.
40
,
- . -
. -
,
. , Acholeplasma 1 0 - 3 0 % -
, , -
. -
, , .
- -
, . -
. -
, -
16:2, 18:2, 18:3, 18:4.
, ,
, ,
, .

. 15-
90 % -
. -
.
.
,
20-, 40-,
20-, 30-.
.
-
.
E.coli 27 ,
.

,
, - , , .

, , -
. , -
.
41

. -, -
, .
.
, -
, .
, ,
, -
. ( , -
) , 40-,
, . -
-
.
- ,
.
.

, -
.

,
. -
: , -
.

. 30 - 50 % -
, -
.

: , .
, -
. -
.
, -
. -
, - -
.
. 42
- -
1 ,
600 -
900 . , ,
. ,
, .
:
, -
.
, -
.
.
, ,
,
(. . 4). -
- , -
, .
,
.
-
,
, .
-
(). (. 4).


- -
- - - -
- - - -

- + -
+ -
+ -
. (+) - ; (-) - ; () - .

43
-
. , ,
, , ,
, .
-
:
- ,
,
, ;
- .
,
,
,
, ,
.
,
;
-
.
. 4
,
: , ,

( );
- ;
-
( );
- ;
- ;
- (
, ).

, , -
,
10 . ,
44
, . -
. -
, -
(, ), .

, -
, , .
-
. - ,
, , -
: ( -
); - ( -
); , -
, 2 .
- (-
), . -
, . -
. -
.
(, -
, .), ,
,
, ., : -
, , , , -- -
(). -
-
. -
.
-
. - -
, , -
. -
, .
.
7 0S ( 5 0S
45
30S ) , -
, 80S (60S 40S). -
,
,
.
-
.
70S- -
,
, .


, ,
. ( -
2 ),
.
-
: -
, ().
( , )
. -
, -
. -
. () -
, .
,

3, 4, 8 .
(, , -
, , .)
.
, ,
, .
-
.
-
, -
46
. , -
.
1 ,
1000 .
,
. , -
, ,
-
. ,
, -
1300 - 2000S 3200 - 7000S
.
20 - 100 -
. -
. -
1-10 - 3-10 . -
, -
0,4-109 - 0,8-109 , -
8-109 .
,

.
- . -
, -

( ), Mg2+ .
-
, . + +
-
.
: 23 75 %.



- .
47

Azotobacter, ,
Myxococcus, Rickettsia . -
, , - -
(. 5, ).
-
, , -
, ,
(. 5, ).
1

. 5. : -
Myxococcus: 1 - ; 2 -
, ; 3 -
; 4 - ; - : 1 - Myxococcus; 2 - Chodromyces
( Schlegel, 1972 .) [8]

.

, -
: -
, , -
, -
(. 6, ). -
,
48
1/3 . , -
.
-
.
, -
, , .
-
,
-|3- ; -
: ()
() (. 6, ), -
.
14 15

2 3 4 5
)
)
. 6. :
- ; - ; - -
; - ; 1 - ; 2 - ; 3 - -
; 4 - ; 5 - ; 6 - -
; 7 - (); 8 - ();
9 - ; 10 ; 11 ; 12 -
; 13 - ; 14 - ,
; 15 - ( , , 1981 .) [8]


,
(-
, ), . , ,
, -
, . -
49
-
,
(,
), . -
-
- -
(. 6, ).
, - , -
. -
, , -
.
. , ,
. -

:
, ,
.


- ,
. -
, ,
(). -
( -
, , )
, -
(. 6, ). -
.
-
15 , -
(. 5).
, (-
) ,
. , ; -
: - ( ),

50
- ( , -
) ( ).

5
, ( , 1982 .) [8]

-

Bacillus
Clostridiu
Desulfotoaculu -
Sporolactobacillus +
Sulfobacillus -
Sporosarcia +
Theroactioyces +
Actiobifida +
Sporospirillu -
Ostillospira _

Fusosporus -
: (+) - ; (-) - ; () - .


, ,
.., .

, . -
, ,
, ,
, -
, ( . clostridium - ).
(. 7),
, -
; . -
, ,
().
, -
. -

51
, , , -
.
() -
, , , -
.

,
.

. 7. :
I - ; II - -
; III -
(); IV -
; V - ;
VI- ; VII -
; VIII - ; IX- -
; X - ; 1 - ; 2 - -
; 3 - ; 4 -
; 5 - ; 6 -
; 7 - ; 8 - ; 9 - -
( , 1974 .) [8]
52
- . -
, -
. -
.
.
-
.
- , -
.
, -
, ,
.
,
, : -
, - -
. , :
, , .
. - .
60 - 80 .
. ,
.
, -
.

40 , -
. - 60 .
spoO, -
.
. -
,
,
,
. , -
. ,
( 3- )
.

53
10 - 12 % . , -
-. -
-
.
, -
. -
, , L-,
.
(), , -
.
:
. -
- , , -
, -
, .
.
, , -
, ,
-
.
.
() .
. -
; -
-
, -
, .
, .


.
-
, - ,
54
, . -
. , -
,
,
, .
, -
,
. -
, ,
. -
90 - 150 25 - 70 , -
- 2 - 3 , -
.
, . -
, d . (-
) - -
,

28 - 55 .
-
, 2 -
. -
, :
. , -
-
. -
.
, -
.
,
, , , , -
. -
15 . , -
. ,

, . -
, .
55
2.3.

Vira. ,
, , -
( ). -
()
():
. -
, ,
. -
.
-
, .
: ( -
), ( ), ( -
, ), ( ) (. 8).

12

. 8. :
1 - ; 2 - ; 3 - ; 4 - ;
5 - ; 6 - ; 7 - ; 8 - -
; 9 - ; 10 - ; 11 - ; 12 - -
; 13 - ; 14 - , ; 15 -
56
,
,
. -
( 20 ), (16 ),
- ( 350 ). -
, , .
- - . -
, . -
: , ,
, , .
- -
(- ) . -
(). -
- (- )
. - -
.
,
. ( .)
, -
.
(, )
(, , ) .
,
( . capsa - ). -
- . -
, , .
-
- (
-), . -
,
() , -
.
.

57
,
. -
, - -
, .
, -
- - ,
10-20 100 - 200 . , -,

-
( - , .). -
, , -
, , ,
.
3

-
, , , , , -
.

3.1.

, , , -
, , (. 6).
,
70 - 90 % . -
.
18 - 20 %. -
, .
- - -
.
, . -
.
. -
() -
. -
10 - 30 % .

20 .
(),
. 2000 ,
.
. -
, -
, .
59
,
:
,
(, , )
. ()
()
(. %) . -
.
- ()
,
.
6
E.coli ( Neidhardt, 1987 .)

- -
, % ,
-

55,0 4,7-104 2 350 000 1850
: 20,5 - - -
23 S - 1,0-106 18 700 1
16S - 5,0-105 18 700 1
5S - 3,9-104 18 700 1
- 2,5-104 198 000 60
- 1,0-106 1 380 600
2,5-109 2 1
9, 705 22 000 000
3,4 4070 1 430 000 1
2,5 (904)n 1 1
2,5 1,0-106 4 300 1
: 0,4 - - -
- 88 5 600 000 1
- 145 1 100 000 1
, 3,5 800
,

(-
) .
. (,
.) . 60

, ,
, , , . -
.
,
. ( 40 %) -
.
-
. , , ,
, , , , (, , -
, , .).
, , - , -
, ,
.

3.2. ( )

-
. , -
, , -
.
,
: -
.

(, ) - -
,
; ,
,
.
-

:
1) , -
.
, ,
, - ;
61
2)
,
,
;
3)
, ,

.
-
. .
-
,
. -
.
- . , -
.
, , -
(), -
. -
, -
, -
(
, , ). -

. -
, ,
, - .
,
-

.
-
, -
, -
. -
-

62
,
.
, -
, -
.
, , -
.


, -

.

. , , , -
, .
.
, ,
, - . -
.
, .

: , ,
(-
, -
; , ; -
, , .) , -
.
- , ,
. -
, -
,
.
, -
( . parasitos
), , -
, , , .
63
, . -
-
, -
.
( -) -
, -
.
,
-
, .
sapros - phyton - .
-
.
.
. ,
(, -
, ), -
,
, , , , -
, (-
, ). -
,
, , , -
, .
,
-
, , , , -
, -
. - , , -
. , Pseudomonas
-
200 , , -
-
. , Bacillus fastidiosus -
,
Clostridium , -

64
. .
,
.
, ,
, -
. ,
, .
oligos - , iosus - -
trh -
-
-
10 /, - 1 - 15 -
/. -
, , . -
-
, -
, , - -
, , , -
. -
- -
.
, -
- ,
(2, , ,
, 3, 4), -
.

,
, -
,
.
,
, : -
( . lithos - ), -
, , -
.

65
, ,
(, - , -
), , -
.
. ( , -
) , -
. -
10 %. ,
.
. , , -
( ). ,
, -
.
,
.

- - .
. 2-
:
NO3~ + . 2 -^NO2~ + + + 2,

N0 .
N-2
N3:
NO2~ + 3 2 + +2 -N3 + 3+ + 22.

N3 -
.
-
, .
-
. -
, ,
: , ,
, .

.
66
.
(, ), (, -
, .), -
, , . -
, ,
() -
.
,
. -
. -
, -
.
.
,
. (, , , )
, (,
, , , , , , ) .
,
, ,
.
. -
- -
, , -
- -
. ,
, .
- ,
, -
.
,
,
, (. , . IV, V, VI).

, .

,
, , ,
67
( ) . -
. -
- , - - -
, - .
. ,
- -, - , -
( 6)
.
2

. 2- 3- -
, -
, -
. -
, ,
- , -
, -
.
, 6-
, , , ,
. , -
-
, , -
.
.
, ,
.
,
, , -
.
14 - 18-
2-,
, -
.
-
(-

68
). ,
, . -
-
. , ,
.

.
, , -
. (
),
3-.
. -
.
, ,
, -
.
. -
, . -
-

(. 7). (-
, -, )
, .
-
,
.
-
. , 19 20 , -
, 5 .
() -
.
, . -
,
- - , :

- (2)2 - - + N3 + . 2
---------------------------------------------------------------------------------------

- (2)2 - N2 - + + + 2.

69
-
:

- (2)2 - N2 - + +NH3 --------------------------------------

NH2C - (2)2 - N2 - + + H + 2,

H - .
- -
.
7
[8]
, -








-



3--



-


-
+
-4-
5--1 -
+

70
.
-
, ,
:

+ >
> + - .

-
, :

N3 + 2 + 2 -2N 32 + 2 + H.


: .
. -
(, ) . , -
, , -
. -
-
. -
.
-
.
-
, -
-
() () .
-
,
(). -
, -
, ,
. -

( -
). -
71
- - -
.
-
, -
, , -
-
:
<-> <-> ( ^ <-> ).



, , -
, .
,
600 .
.
-
: ,
, , .
- -
, -
-
.
( , )
.
.

.
-,
-
. -
-
- . -
, - .
, -
.
72

,
, -
(), -
.
() ,
, -
, .

.


(),
. -
, () -
(), .
. , -
- ,
. -

, -
. , , -
. -
, . -
, -
, -
, . (-
.) , -
.
. -
, -
. (-
)
. ,
-,
-.

73
( ) -
, -
. -
, , , , -
. , , -
,
.
2000 . :
- - ( -
, .); , -
; , -
, -
(, ,
.); , -
( .); , -
( .); ,
, (-
, .).

,
: ( ),
( ) , -
( , , , .).

(, .) -
, , , ,
, . -
-
.

3.3. ( )

() - , -
-
((+) () ,
.

74
,
( -
- ).
-
.
- .
(-
) , -
. -
,
.

.
. -
, .
, , . -
, , -
.
( )
() ( )
( ).

, , -
(, , ).

.
, (,
, ), . -
,
. .
-
. ,
20 .
( ) 5 . -
,
, .

75

,
(). ,
. -
, , , -
. -
, -
. - .
-
.
.
-,
- -. -
- , -
. - -
.
-
, , . -
. -
, -
,
- -
. : -
- - (), -
, - ().
-
.
,

.
,
(, )
,
.
76
. , , -
- , -
- . -
. -
: - -
( ) ; -
. -
(
) , , ( -
- , , ).
( . aer - , bios - ) - ,
. -
,
. -
, , -
.
, , .
-
: , , ,
.
- ,
. .
( , ,
, .) , -
. -
, -
, , -
.
-
(, -
).
,
,
.
, :
77
, , -
.
,
, -
.

- , -
, .
,
, .

3.4.


- -
- -
, - -
, -
. . -
. -
, -
. ,
.

V=4/3nr\
-
V= 1,
r - , - .
, -
. , , -
, , -
.
, -

78
- , -
(. 9).

. 9. . -
g
,

-
(
), -
- .
-
, : -
(, -
)
. -
(. 10).
-
, .
:

79
. ,
.

( )

. 10.


. (-
) -
, , -
:
1) -
( , , ), -
;
80
2) ;
3) (
, ,
).

, , -
.
.
- ,
(, ).
- -
-
( , , ).
- -
. -
.
- -
,
( , - ).
- .
- , -
(, ).

. -
,
. .
.
.
. -
- ,
, 2,
, .. (. ,
. VII).
. E.coli
18 - 20 - 1 ,
12 - 14 - 50 - 60 .

81
-
()
-
, . ,
-
.
: . -
, .
() -
.
-
( )
( ) . -
, , -
() .

-
: ()
() .
(v) (t1 -t0) -
:

m 0 mt -
.
, -
:
( = d(lnm) / dt.
( -
)
v = n / ( t 1 - t0),
n .
( )

g=(fi-f o )/n = l/v. 82
-
-
:
g = 0,693 / ; v= 1,44; \i = 0,693 / g.
-
. -
.


-
: -; ; -
; . ,
, , -
.
, -
(. 11).

>^ -----
/
f


N^JIorap
-:

2
-

I.
. 11.

- , -

, -
.
83
- ( . lag - ) - -
. - 4 -
5 . ;
, .

.
() -
. 5 -
6 . 20 -
40 . ,

, .
,
, -
, , -
,
(-).
, -
. -
-
.
,
. -
:
,
., , , , ,
- .
, -
-
. -
10 .
, -
, ,
. ,
,
. -
,
84
, - , ,
.
, , -
, -

.

-
( ),
( ) (),
(), . -
(
): - ( ),
( ),
( ).
. -
, , , , -
-
, .
(0,1 - 0,5 ), (0,5 - 3,0 ), (3
- 5 ) - 5 .
(), , ,
( ), ..; ,
, , .
, , , -
, - , , . -
, , -
, , -
, .
-
, , -
, , , ,
, .
,
: , .
,
- . -
85
, , . (-
) . -
-
. ,
. () -
(, , ).

. , , -
-
, .
, , , -
. -
, .

. -
, ,
. , Serratia
marcescens - , . -
, , -
, , (Pseudomonas aeruginosa) -
- . , ,
, . -
, , -
.
, , -
.
: -
, - -
.. -
, -, , -
, -
; -, . -
, -
-
. , -
.

86
3.5.

:
1) ,
;
2) ,
,
;
3) , ,
-.
( ). -
( . reproduce - )
, :
- ;
- ;
- ;
;
- ;
- .
.
, . -
. -
- . -
, ,
, . -
104 105 .
, -
. , -
,
. -
. (-
) -
. -
-
( . tropos - ).

87
. -
: -
.
() -
, .
-
. -
-
. -, -
, .
.

, .
, , -
,
. -
-
. -
.
. -
, -
. -
,
-
, .
-

( . transcriptio - ,
- , ),
( . translatio - ,
) ( . replicatio - , -
, ). -
, -
.
-
:
- - : - - ;

88
- - - : >
;
- - - : >
;
- - : >
.
,
- (). -
: -
,
, , -
. ( )
, -
. -
( . disjunctus -
).
() . -
-
-
, . -
,
:
-
;
-

(, ).
,
(, );
-
, ;
-
- (, ).
. -
. - -
.
. , -
89
. - . -
, .
-
, -
, .
, . .
,
.
,
.
,
, 5 - 6 ( , .)
( , .). -

.
(). -
()
. -
. -
: -
, () , -
( , , ). -
.
- ( ) -
. -
- (, ) -
.

() -,
. , -
, -. -
, , -
, . -
,
. ,
-

90
, .
-
,
.


,
, -
, - .
, -
, , -
. -
,
.
( , , ,
, .)
, -
.
-
,
. -
-
.
-
30- .
. .
, , -
, .
-
.
-
, -
. -
1941 .
. , -
.
91
() (in vitro),
.

. -
.
-
- 1950- .
. . -
. -
, .

( ) ,
-
. -
: -
; ;
.
-
, -
. -
, , ,
- ( ), -
, ( -
),
( 40-50 ). -

. -
.
,
,
.

, .
-
:
- ;

92
- ;
- ;
- ;
- .
( ) - -
, -
. , -
, .
,
-
. , , -
;
, . -
, , , , -
,
. - -
, ,
. -
. .
, -
. , -
, ,
. -
-
.


( . phagos - ) -
, -
, ().
-
. ' (1917 .), -
, .
(.. , 1898 .; . ,
1915 .), . ', , ,

93
. ,
. , , -
, ,
, . -
, -
, ( ).
. -
, , -
.
.
, -
. 20 800 -
.
,
65

.

950

65 -
100
950
-

200
100 .

-
,

, -
. 12. - :
1 - ; 2 - ; 3 - ; ,
4 - 8 ; 5 - ; .
- ; 7 - -
-
,

- (. 12).
,
,
-
, -
, ,
.

94
.
- ( ) . ,
, -
. (), -
, -
. -
, -
. -
, () ,
, - (, -
), .
.
, . (-
, , )
. .
65 - 70 .
-
, -185 .
.
.
, ,
.

.
, ,
.
.
-
. -
,
. ,
, -
. (-
) (. 13).
-
200 .

95
-
, -
. ( -
) 3 0 - 4 0 .
,
.




. 13.
96
-
. -
,
, ,
, ,
() .
,
,
. .
, , -
, , -
.

() , , -
, . ( . lysis - -
, genea - ) -
-
,
, .

, -
, , -
, . -
-
. -
: , -
, , , .
, -
,
. -
, . -
, -
.
-
. , ,
, , -

97
, , -
,
.
.
.
:
- ()
.
(
) .
,
;
- -
,
.
-
. , , , -
. -
: , .
-
.

3.6.
( )

-
(): 2, -
-
, (NO3-,
SO42- ..).
, -
. ,
,
.
, -
, . -

98
( ),
.

,
. -
,
.
: ) -
; ) .

- ,
. : -
, , rH2, , -
, . -
, , , -
. -
,
-
.
- -
.
, -
, , -
, -
. - -
-
.
.
-
-
, -
.
- -
. ,
, -

99
. ,

V=+2[E0][S]/Km+[S],
+2 - ;
E0 - ;
Km - ;
S - .
S, S>Km, -
v v -
:
V = K+2[E0] = v.

-
S,
v -
v S.
, , S > 0, -
.

, .
2 T1
:
Q = 2/1.
10 (Q10).
Q10 AT
QXo=K2-\QI K1 AT

.
. , -
, .
-
, -
-: (
), , -
, .
100
, -
, , -
. -
, -
. , -
, , - -
. -
, . -
.
, -
, -
,
, .
, , -
, () -
() . -
, -
,
. ,
(, -
, , ..) (, ,
..),

.
-
.
, , -
, , -
.
, -
. -
(E.coli, Y.pestis, Y.pseudotuberculosis) -
, .
, E.coli 18-20
(). 37 -
.

101
, (-
) . :

, 37 .
, -
, , 1952 . . -
. , 42 -
, 5 - 20
20 , . -
( ) htpR (heat tem-
perature protein regulator), 76-
E. coli.
:
37 10 E.coli 3 - 300
13 , -
. -
, , .
-
- . -
- (), -
, , -, -
. -
E.coli: EnvZ, -
OmpR ( EnvZ / OmpR). EnvZ
, N- . -
- -
, - OmpR.
- ompC ompF,
- .
-
, , -
: -,

, -
; -, ,
, -

102
-
; -, - -
, , ., -
.
-
-
,
.
-
-
, -
.

103
4

4.1.

-
, .
1. ( )
, ,
.

( 1,5 - 3,0 ,
1 ( E.coli)),
.
, 12 - 80 .

, (4,5S ).

.
2. ,
, .
, 2, 4,
6 8 .
, ( ) .
3.
,
, :
, , .
4.
,
,
.
104
- , ,
, , 40- .
XX . ,

. .
,

, ,

.
,
,
,
(. 14). . 14. -

-

.
(. 15), -

,
, -

, , -
. ,
, 10-7.

() - . -
()

, , ,
() -

.
,
(), , -
.

105
, , .
,
, .
, -
-
, , .

/ \ \


( - )
. 15. , (--
)

, -
, ,
. - -
. -
10-4 , ,
106
, . ,
, , -
, , -
. , -
, ,
.
-
: , ,
IS- ( . insertion sequences - ).
,
. -
- -
.
, -
, - -
, , ,
, -
, -
, -

.

4.2.

: ,
.
-
,
. -
.

-
. , -
, .
, -
, -
. -
.
107
. -
ori ( . origin - ), -
(. . 15), -
terminus. -
ori . -
-.
()
, (
) (. 16). , , 5' -
3'-, - .

() ' ' (-)



. 16.

(
5'-, - 3'-), - III
5'>3',
(. 17): - , -
- , - - -
III , -
5'>3' , , -
1000 ( - 200 - 300 -
).

:
1. .
2. ( ).
3. .
4. ( -
, - ).
5. - ( .
prime - ). -
108
, - -
, , -
, 10 ,
, -.



3'-

'-

'
1
-5

3'

% 5'

/'

1 L 1 1I
L

,

. 17. . ,

6. .
7. -
, -.
8.
.
9. .
10. -
: .
, -

. -
, ,
,
. -
,
- . -
( .
25), ; .
109
4.3.

- (
), -
,
: , ., , .
- , -
, - ()
. -
. ( )
-
, , -
. -
-
.
,

-.
-
, . -
-
, .
,
, -
. .
, , -
. -
- .

-,
: -
, . -
, , -, -
-
, ,
. -
( )

, . -

,
.
,
. -
100 .
- , -
, () -
. -
.
( ) , , -
-
, .
- -
- .
. -

.
,
-
.
. -
( ),
.
.
(, ),
. -
, ,
. -
, ,
, . -
.
:
1) -
;

111
2) (, ,
);
3) ,
.
: -
,
, -

( ) -, -
, -
.
, -
, (-
) , ,
, -
. -
-
.
, F- (F - . fertility - -
). - -
.
, . -
, , -
, F-, + - (,
F-). F- -
, -
.
F- ,
5'- -
. -
. ,
.
-
. -
, , .
,
. -
, , , . 112
4.4.

-
. -
, ,
, ,
.
, , -
.
.
- -
- .
, , -
, ( -
), (
).
- -, -
-, -
. , , , -
, -
.
-
, , ,
. , -
-.
- - .
, - -
, -
.
- -
, -.
: -
, , . .
, -
( . enhance - ).

113
- ,
( . attenuate - , ). - -
, -
; -
, 150 .
( . terminate - ) -
( ), -
, -
.
-
. - ,
, - . , -
, -.
(. 18) ,
, : -,
. - -
. -
, -.

! 1-

L /

. 18. : I - -
; P - ; O - ; , : Z -
-; Y - ; A - -

-
, - (. 19). -
- : -

114
(), .
- -
. , -
, -
, -
, , -
.

: - ,
; - -
.

i \\ [


-

()
-

. 19. . ()

-
,
. E.coli
,
e , ,
.
lac- E.coli.
, -
e, ,
?
-

115
,
(. 20).
-
, .
-
. -
,
().
. ,
, . -
, () -
.
, - ,
, , -
.

1
7"

*


()

. 20. . E.coli

- ,
lac- , -
( -).
.
, , e
. -
e ,
116
(), , -
e , lac-
. .
, ( -), -
-
() . ,
lac- ,
lac--, , ,
.
, -
,
. - -
. -
, .
(A) .
A AT. ,
, . -
( ) ,
( ). -
, lac-, -
,
-
. .
, -
.
-
50 . lac-
. 21.
- -
. - -
, ,
: - -
(), - -
. -
(-
).

117
-
E.coli (. 22).

.

Q>>

UsEI^S




**

()

- -


. 21. - lac-. -
. lac-
,


ttpB

. 22.

, -
E. coli, , , -
.
118
-, -
-
.
-
- -
150 -
, , .
- -
,
-
.
-

. ,
-
(. 23).

. 23. .
,
.

,
. -
E.coli. -

119
. ,
,
-
.

4.5. .

, , -
, - -
. -
,
-
. ,
, , ,
. , XX .

, .
,
.
, , , -
, .
, -
. , -
. , , , -
-
, ,
. -
, , -
. , -
(
1 104 - 1011 ). -
,
,
. -
, . -

120
, , -
. -
.


, -
. ,
-
, , -
.
-
, , . -
, , -
. -
, -
. , -

.
. -
, -
, -
. -
.
.li .

( ,
.),
. , -
- . -
, , -
, , -
. -
.
, -
, .
. -

121
. -
-
-
-
.

, -
.


, -
, .
,
. , -
, . -
, , ,
, .
-
( ).
() - -
.
, , -
. - ,
( IS-).
, , -
- , ,
, , -
, -
, , -
.
, , -
, -
-
: , . , -
,
, ,
122
.
, -,

. ,

. , -
, ; , ,
.

.
-
-
.
. -
,
, ,
. - , -
- , -
. -
,
, -
. -
, -
. - -

, . -
, -
, -
. -
( -
30 ).
,
, .
:
-, ,
, ,

123
. , -
, - , -
. -

.
, -
.
. -
,
, .
.
, .
,
.
-
. -
,
.
:
. -
.
, , -
, ,
.
,
, .
,
- , ,
. -
,
. ,
.

, . ,
, . -
.

124
, -
, ( -
- ) ,

, .
,
,
,
.
.

-
,
,
. , -
: , -
, .
-
, , -
.
,
, ,

.
-
-
.
-
-
. , -
, -
, .

.
-
, -
125
, ,
(. 24).
-
IS- () -
. ,
-
, : -
,
.

,! ' . '-; '. /, 'j


,


-

)O
(j

. 24. .

126
-
-
, ,
-
, , -
. IS-, .
,
200 6000 . -
- . -
-
;
, . -
() 10-4 10-7 .
IS-, ( . insertion
sequence), , 2 -
, 2 ( - ). IS-
- , IS-
.
, , -
. -
: IS1, IS2, IS3 . .
(n)
, IS-.
-
, , IS-,
, , ,
, . -
R-. , -
, .
-
, .
-
, ,

, , . ,
IS-, : Tnl, n2, n3 . .

127
-
, IS-
- -
- -.
, -
-
.
- , ,
, -
.
, , -
, : -
, , -
.


,
() .
E.coli ,
, .
,
, ,
. -

. 10 . -

( 0 100 ). (0 )
thr ( ).
-
, - -
, .
,
1 , -
40 , 40 .
1961 . E.coli 60 , 1972 . - 460 , 1983 .
1000 .
128
-
: -
,
, .
,
. ,
-
. -
, .

,
, ,
, .


-
, -
.
-
.
() - , -
-
, . -
. , -
,
. 100,
4 - 6 -
.
. , -
. ,
(
), , -
-
().
,
.
, -
129
-
. -
, , -
.
.
-

, -
, ,
, .
-


-.
.
174.
5400 9 . 174 -
, -
, 9 , -
(, , , ) . -
,
, 500000 !
80- . XX .
-
HUGO ( . Human Genome Organization - -
). , ,
, .
-
( 3,5 109 ) 23 . -
-
- -
. - 100 -
. , -
-
.

130
4.6.

. -
, .
.
-
,
1 38. -
, 1500 90000 . -
: ,
; , -
; ,
, -.
- .
-
, -
, ,
, -
.
E.coli , -
,
.
l- (, E.coli -
, . , 1925 .) F- (, -
- , . , 1953 .).
, 1963 .
. , -
-
, R- (
. resistance - ). 1976 . -
:
( )
, .
,
, .
,
-
131
, , , .
,
.
:
1) , -
; 2) , -
; 3) , , -
, -
( ); 4) , -
, .
-
, , -
. -
:
1. ,
10 - -. ,

, .
(
1/3
), ,
,
.
2.
. .
.
3.

.
4. ,
. - .
5. ,

.
6.
, . -

132
-
.
( -
).
.
, ,
-
, -
.
, -
, , , -
() .
.
.
, , -
(, -
) , ,
. - -
, , -
. , ,
- , , -

,
- .
,
, (. 8).
,
, .
, , . , -
( -
, . .).
:
1) - , -
; 2) - .
- -
,

133
, , -
, -
,
. ,
, -

.
8
,


F-
R-
Col-
Ent-
Hly-
-
,

-
,
1500 400000 . ,
, - .
-
, - ,
, . -
, -
:
1. .
.
ori ( ) ,
. , ,
-.
2. .
, ,
. -
134
, -
,
, -
.
3. . ,

, ().
4. .
( 1 - 4 ) (12 - 38 ,
R6K).
-
-.
5. - (
).
6.
.
7. ( ).
8. (
).
9. -
,
, , .
:
( ) -
. -
-
.
, -
.
. -
:
, , -

, . -
: )
; ) ; ) -

135
; ) -
, tra-.

.
.
.
, -
,
, , , , -
. , -
(, ,
.) ,
, -
.
( ) -
.
R-, -
.
,
, , , -
, .
-, -
. -, , -
-
( ),
, . -, -
,
-
( )
.
,
, -
, -
. - , -
-
,
. 136
5

5.1. ,

() - -
. - (-
) ().
, -
.
, ,
( . taxis - , ).
- -
.
-
. ,
, : -
, - . -
-
(, , , ).
,
- , , , , , , ,
.
(spe-
cies). - , -
, -
, , , -
,
.
137
, -

.

, , -
, -
.
- , -
,
.
- , -
, , , , .
.
,
, , -
, , , -
.
,
. - , . -
, -
, . -
.
, , -
.
, -
, var (-
) type (). -
(
), ( -
), ( ),
( ), -
( ) ..
, Bacillus subtilis.
- , , -
.
, -
B. subtilis. 138
5.2.

, -
, .
(1866 .). ()
Protista (Plantae) (Ani-
malia), () -
. 1950- .
:
,
.
Monera ( Moneres), Pro-
caryotae. Protista
. 1967 . - (Fungi)
.
XX . , -
, -
.
1980- . -
,
, .
, , -
, . -
, : ,
.
, -
16S-
,
(. . 1).
,
, -
( ).
-
, :
, -- --, -
, ,
..
139
5.3.

2 : -
, ,
(, ) ,
, , -
-
. -
-
, , -
, , -
.

,


. 1923 .
. X. (1860 -
1937 .); 4 1984 - 1989 .
-
, rcrta, 33 -
. , , -
,
, : ( 4),
( 8), -
, ( 13), ,
( 24).
- .
:
1. - , ,
.
2. -
.
,
.
.

- , ..
140
3. -
.
4. . (
, ) .
5. - .
6. - (, -
), (, ) ;
: , , , .
7. -
, , ,
, ..
8. .
9. .
.
10. (
).
11. .
,
.
12. . (
)
,
, ,
.
13.
; ;
;
.

( -
: , , -
).

.

. ,

.
141

rcarotae (, ). -
. -
. 9.
9
Proaryotae

I , -
Gracilictes* . -
, - , - -
. .
. ,
. 3 , -
(Scotobacteria)
(Anoxyphotobacteria, Oxyphotobacteria)
II . -
Firmictes .
. - . -
. .
, ,
. 2 :
Firmibacteria (, , )
hallobacteria ( )
III ,
Tenerictes .
, . ,
, . .
, .
, .
- Mollicutes
IV. ,
Mendosictes , , I II -
. : , , . -
. , -
.
.
ae . -
- . .
,
. Archaeobacteria
* : cutes - ; gracilis
; firmus - , ; tener - , ; mendosus - .
142
-
-
.
,
.
. -,
, -
. -
. 60- .
XX . , -
- ,
. ,
,
.
-
() -
.
25 75 %. -
.
,
,
-
(), . -
(. %): -
26 - 70, - 37 - 68, - 22 - 68;
- 35 - 45. -
, . -
- -
--. -
-
,
.
,
,
143
,
. (, -
.) . -
, -
.
-
:
, -
; ; -
.
, -
,
, .
,
.
, 3 -
, -
. , -
.
: 16S ( ) 18S ( ),
1600 2500 .
16S 18S 400 ,
. -
,
: , -
, :
1. : , ,
, .. (
, ). ,
- .
2. , ,
.
16S .

144
3. , -
, : -
, .
.
. -
, (,
, ),
, .
, -
. , , -, -
.
: 1. - (-
2 2 + 42 = 4 + 22 + 31,3 /,
). 2. - -
, NaCl ( 12 - 15 32 %).
, -
, , .
3. - -
( +75 +90 ) ( 5 - 6 1 - 2)
.
, ,
. .
-

.

:
, -
, -
,
. ,
. -
(. . 1). -
145
, - ,
-, ,
,
. -
-
rcrt ucrt.

5.4.
Vira

:
( viridae), (
virinae), ( virus).

. , ,
. -
(. 10):
- ( ), ,
( ), ;
- , ;
- ;
- ;
- ;
- .
, -
.
-
, , -
, ( ,
.), .
- , ,
.

146
10

- 70-90
+ 45-50
+ 200 , .
- 45-55 ,
- 18-26
+ 130-240 ,
-

+ 50-300 ,
+ 90-100 -

- 20-30
+ 80-130
+ 80-120
+ 150-300 , , , -
-
- 20-30 , ,
+ 70-175
- 60-80 ,
+ 80-100 , -

+ 30-90 , -

+ 30-90 -
, ,

147
6

6.1.

-
- ,
.
- .

.
, .

; -
, , .
:
, ,
. -
: -
,
, -
, ,
-
- .
.
, -
. ,
, -
. -
. , -
. , -
, -
.
148
- , -
. , -
.
,
, .
-
,
, ,
.
, , , -
. -
1 .
() -
, -
. ,
, -
..
, ,
3 - 4 . -
: -
-
. , ,
.
, , -
25 - 45 .
,
.. , 7 - 10 1 ,
70 - 80 % 2 .
-
.

-
, ,
, .

.

149
, -
, ,
, , -
.
, -
, , , , ,
, -
, -
.

Mycota, -
-
, , . -
, c
,
. -
-
.
, -
.
, , -
: ; ;
, , ; -
.
: , -
; , -
; ;
; ; -
- -
. ,
Mycota, : ;
;
( ); ( -
, -
).

, 700 - 1000 1 . 150
-
, , :
1) ,
;
2) ;
3) ;
4) ;
5) .
-, -
.
-
Aspergillus, Penicillium, Trichoderma, Rhizopus.
-
, , , ,
. 2 - 7
, .
.


, . -
, .
,
; -,
; , -
.
, -
, -
. - , -
.
, -
. 1 -
5 . 1,5 , ,
,
. 0 - 10 -
1 .

151
, , -
- -
.
, -
, , -
,
.
. -
(2).
.
. ,
,
.
- .
,
.
-
, CO2 .
-
.

, , -
.


Protozoa .
5 - 2 0 , , ,
. ,
.
-
.
, , , ,
,
1 .
, -
, , .
152
30-40 /2.
-
. , -
, .
. .
-
. , , ,
. , -
-
; , -
.
, , -
, , -
,
Protozoa , . -
, , ,

.
: -
(Flagellata), (Sarcodina) (Ciliata).
- ,
. . -
, , - 2 - 4 .
, ,
, . ,
. -
. - Euglena viridis (
).
Chlamydomonas, Crypto-
monas, Ochromonas. -
, -
,
- .
.
- . -
, .

153
. -
, . -
, . -
() - ,
. -
. , -
.
-
. , -
, . ,
, ,
.


- -
. -
: , , -
; ,
- (. . 9).
-
, -
.
(Photobacteria) Oxy-
photobacteria ( ) Anoxyphotobacteria ( -
). , -
, - .
-
, , , ,
,
.
- , -
. , , . .
(Azotobacter) - -
. -
A. chroococcum -
. , -
154
, . -
eijerinckia. ,
.
(Rhizobium) - , -
. ,
, -
-, -
- . .
.
-
. Proteus vulgaris - -
,
. , -
. -
.
- -
. . -
- ,
, .
. -
,
.
, , -
. (Polyangium).
.
.
, ,
, , -
. -
(Azospirillium).
Seliberia
stellata. ( 10-15 ) -
. -
. -
, -
.

155
-
. -
(
) .
- , -

. - -
, ,
, .
-
. , -
,
. (B.subtilis, B.mycoides),
(B.pasteurii), (B.fastidiosus), -
(B.megaterium).
Clostrid-
ium, Desulfotomaculum, Anaerobater. ( 3
30 ). .
:
- , , ,
, ;
- ,
;
- ,
- ;
- ,
.
- , -
- - .
Arthrobacter. -
. , -
. -
, ,
.
, .

156
-
, -
: - , 16S-
. , -
(Actinomycetes), -
. , ,
. . -

, .
- Mollicutes.
, -
, -
.
, . -

- ,
. -
, .
, , . Metallogenium
symbioticum, ,
.
Mendosicutes. :
- - ,
,
;
- - ,

. Sulfolobus;
- - ,
H2S.
85 105 (Thermoproteus, Thermococcus,Thermodiscus);
- -
. (Haloar-
cula, Halobaterium).

157
6.2.


(. 25). -
-
. -
- -
,
, -
. -
, ,
.
, .
-
,

- .

,
.


.
,

- -,
.
-
. 25. -


[12]
,
,
.
, -158
. -

. -
.

,
: , -
, .
-
.
, , -
, ,
-
, .

( , ) -
.

6.3.

-
,
, -
.
-
,
.
-
,
, .
-
. , -
-
.
, , -
, , . -

159
, -
. -
(
). -
, -
.

,
,
,
.

.
-
-
,
. -
, , -
, -
, , . -

(Bac.mycoides, Bac.subtilis .),
(P seudomonas fluorescens, Pseudomonaspyacyanea .).

,
, . -

- :

-^ -^ NH3 + .

,
. , , -
,
. -
,
.
160
- -
(, , ),
, -
:
6H12 O6 * CH3 CH2 CH2 COOH + 2CO2 + 2H2 + 193 .
Clostridium. -
Clostridium pektinovorum. -
Clostridium
omelianski.
Clostridium thermocellum.
- -
, ,
():
5C6 6 + 24KNO3 * 24 KHCO3 + 6CO2 + 12N2 + 18H2 O + 1722 .
P seudomonas fluo-
rescens, Paracoccus denitrificans . -
.
,
Desulfovibrio Desulfotomaculum, -
, :
, , ,
-
:
2SO4 * H 2SO3 * H 2SO2^H 2SO * H 2S.

,
. -
, , .
.
-
, . -
.
:
1. :
2NH3 + 3O2 * 2HNO2 + 2H2 O +273 .
161
-
Nitrosomonas .
2. :
2HNO2 + O2 * 2HNO3 + 70 .
Nitrobacter,
Nitrospira, Nitrococcus.
- -
. , -
, , -
.
- , -
, , -
.
, -
, , , -
.
300 1 .
, -
, -
.
- ,
.
Beggiatoa, Thiothrix, Thioploga Thio-
bacillus.

2H 2S + O2 * 2H 2O + 2S + 168 , 2S +
3O2 + 2H 2O * 2H 2SO4 + 484 .

CO2 .
,
. , -
, -
, , .
.
, -

162
. -

4FeCO3 + 6H 2O +O2 * 4Fe (OH)3 + 4CO2 + 160 .


-
CO2 . -
(Gallionella,
Leptothrix).
. ,
, 2 :
1) ;
2) , .
,
, Azotobacter. -
Azotobacteriacea,
Klebsiella, Erwinia, Pseudomonas. ,
, Clostridium pasteurianum
Clostridium.
Rhizobium -
.. (1860 .). -

(). ,
.

6.4.

-
,
. -
, -
, ,
,
.
-
. C -
, () -

163
, -
; ,
,

.
() - , -
, , , (-
) .
, -
, .
, -
, ,
, .
-

.
-

.

-
,
( ), , -
.

6.5.

-
. - -
, 30- . .
, , -
.
.
, -
. ,
, - -

164

: , , -
, . . -
,
, , -
.
-
. 1950- . -
. -
-
, -

. -
-
(.. ),
.
() -
,
() -
.
. -
-
. - , -
, - -
, - . -
,
,
, , -
.

.
- (, ). -
,
, , -
, , .
-

165
, -
. , ,
, , , . -

( 1 10 /) -
- .

.
, , , -
, -
. -
, - -
. -
. -
, -
. -
, -
.

( , , -
), , -
.
-
.
. , 1dius
1 s - ,
-,
. -.
t1sium 1tm -
-
. -

, ,
,
. ,
, , , ,
in situ. 166

- ,
, .
-
-
.
- .
- -
, -
. -
, -
,
, .


-, . -

- - -
. -
-
. -
- - , -
, -
-, -
. -
-
- .
-
, - - -.

. - -
.
- ,
. -
. -
, ..
1920- ., ,
, .
167
- -

.
,
.

,
.
, -
( -
: , , , -
), -
( , , ),
( -
, ) ( -
, ) .
:
1) ,
( , -
, , );
2)
, ,
(
,
, , , ).

, , -
, , -
, -
,
.

6.6.

-
, .
, ,
168
.
,

,
.

.
, -
. -
, , -
,
, .
,
, .

-
.
, -
(. 11).

-
- , -
. -
, -
-
, - .

, -
- . , -
, - -
, - , -
.
, ,
, .
, -
. -

169
, , -
2 2;
; -
;
(,
, ) -
, .
11

(
, , 1985 .)

- :
(), , (), /
/2 %

:
98,1 17,3 7,5-41,8 2-12
- 377,2 33,3 37,3 10
:

157,7 77,9 94,0 1,6


111,0 85,0 18,5 6
- 24,6 5,0 5

-
, -
. -
, .
- . 25 ,
, 1 .
. , ,
, -
-
, . -
. -
100 3 -
.
170
1000 .
, , , -
.
(, ,
( ), , , ) (-
, , , ).

1 , -
1 2 -
.

6.7.

, -
, -
, -
, . -
:
1) , ,
, , ;
2)
- (), -
, .
-
, ,
.
, -
, , -

: , , -
[14].

-
. , ,
. -

171
,
, .
33 - 52 % -
.
.

-
. ,
(, ) .. -
[4].
. -
. -
- -
. (-
), , .

, -
. -
. -
100 C .
,
, -
( , -
, , ).

, , -
,
, -
, -
- , -
, .
, -
, , , -
.
, , , -
, -
172
.
, , , -
.
, - -
.
, -
, -
. -
- E.coli ( WP2
(B), WP67, CM871), Saccharomyces cerevisiae (
.2089, 1732288, .7).
-
.
.
, , -
, , -
. -
,
. -

.
, , -
, -
, -
. , -
, -
: Streptomyces griseoalbus, S. viridogenes
S. filamentosus.
-
. -
, , -
, . -
-
. [1] , -
-
. -
173
,
.
-
, -
, .. -
(1991 .) . -
(Sm)
:

n ; yiv i- -
.

-
. Sm < 100 % -
, Sm > 100 % - .
. -
-
, -
. -
CO2.
,
. -
-
, ,
.
,
,

-
. -
,
. , .
-
, -
, - -
() . -
174
, -
,
.
- , -

.
-
- : , -
, CO2, , , -
.

, ,
, ,
-
. -
.
-
- , -
. -
. -
, , -
, , -
-
. -
. -
.

. -
, -
. -
, , -
. -
:
1) ,
;
2) - ;

175
3) -
;
4) -.
, , -
,
. , -
,
,
, -
, .
, -
, - -
.
-
2. -
-
. - -
.
,

. ,
, -
.
,
5 - 10 , - ,
. ,

. -
, ,

.
, -
.
, .

, ( ),

176
( ) (
). -

30 - 60 %. -
, , , 2--6 (-
)-. 70 %
-
.

.
. -
- -
.
,
. -
.
, 90Sr, -
, -

. 90Sr -
.
. -
,
. -

.

. ,
. ,
,
aecilomyces, Fusarium; Scolecobasidium -
, . -
.
-
. , , -
,

177
.
, , - -
12 . 65 %.
1/3 , 40 % -
.
- , -
.
.
.
-
, , -
. ,
-
.
.

,
.
- -
, -
, ,
.
- -
(E.coli)
: (l. tetani), -
(. thrcis), (l. rfringens) . -
(, -
, , ) (. rs, .
thuringiensis),
. -
-
, -
.
-
. , ,
. .

178
, -
,
(, -
, , . .).
-
: , .

(, , .)
. -
-
, -
, -
, ,

.

-
,
-
.

, -
. -
.
.
, , -
.
, 0 7 -
-
. , -
, - .

,
. -
( Penicil-
lium).

179
- -
.
.
-
10 100 /2 . -
,
.

. , - -
, -
.


. -
-
: ( -
), ( ),
( ),
( -
).
.

-
.
.
-
. -
-
, -
-
,
. -

,
. -
. -

180
, -
, -
.

,
. , -
( ),
-
. -
, ,
( ) -
. -
-
,
.

6.8.

, , -
. -
, :
, , , , , -
, , , .
. -
-
,
, . 1 -
.
, , ,
, -
. -
-
, , -
,
, .
, ,
,
181
, -
.
.

( ):
1. - ,
, . 1
1 , E.coli
, .
2. - , ,

. 1
- , E.coli .
3. - ,
1 - , ; E.coli
1 .
,
1 - 100; - 100 - 150; - 500 .
-
100 400 1 .

, ( , -
, , , , . .),
-
-
, . -
, -
,
, -
. ,
,
, , -
. ,
.
- , -
, , -
. 182
-
1
( ).
,
, , -

.

6.9.

-
, ,
, -
. , -
, .
, ,
.
, -
. -
. ,
- .
, - .
-
, ( -
), , -
-
, .
( , -
, )
. , -
. -
, ,
, .
-
, .
10000 - 20000 , -
.
183

.. . -
, , -
, . -
,
, .
.
-
, ,
, , . .
- ,
, .
,
. -
(, . .) -
,
. , -
( -
).
1 100 .
100 ,
.
.
, , .
-
1 3 . 1 -
1 .
, -
. -
500 1 3 , - 1000 1 3 .
-
: ( ), ( -
) , -
.
,
.

184

-,
. -
() -
(, , ) -
,
. ,
-
.

185

1.

1. ?
2. ?
3. ,
?
4. ?
5. ?
6.
,
?
7.
?
8.
?
9. , .
?
10. - ,
.
11.
?
12. .. . - .

?

2.

1. ?
2. .
3.
.
4. .
5.
?

186
6. ?
7. .
8. ?
9. .
10. .
11. .
12.
. .
13. ? .
14. , ?
15. , ,
, ?
16. ?
17. ?
18. ()?

3.

1.
?
2.
?
3. .
4. ?
5. ?
6. ?
7. ?
8. .
9.
?
10. ?
11. ?
12.
?
13. .
14. -

187
?
15.
?
16. ?
17.
,
?
18.
?
19. .
20. ?
21.
,
?
22. ?

4.

1.
?
2.
?
3.
?
4.
?
?
5.
?
?
6. ,
?
7.
,
?

188
5.

1. (
)?
2. ,
?
3. ,
?
4. ,
?
5. ,
?
6. ?
7.
?
8.
?
9.
Vira?

6.

1. ?
2. ?
3.
?
4.
?
5. ?
6. ?
7.
?
8.
?
9. ?

189



, ,
-
, , -
.
,
, -
,
, ,
, ,
.
-
,
. -
. , .
. , 2005 .
. -
. ,
,
.

190

1. , . . / . . , . . . - . :
-, 1989.-336 .
2. , . . : ,
, / . . // . -
1988.-. 2.-. 169.
3. , . . / . .
. - . : - , 1989. - 294 .
4. , . . / . . . -
. : - , 1986. - 81 .
5. , . / . . - . : ,
1982.-310 .
6. , . . / . . -
. - . : , 1986. - 210 .
7. , . . / . . , . . . -
. : - , 1989. - 248 .
8. , . . / . . , . . . - . :
, 2003. - 462 . - ISBN 5-7695-1403-5.
9. , . . /
B. . , . . , . . // . -
1985.-. 20.-. 3.
10. , . . / . . , . . . - . :
, 2005. - 446 . - ISBN 5-7107-7750-1.
11. / . . -
.-. :, 1981.-519 .
12. , . . / . . ,
. . , . . // . - 1989. - . 23. - . 3.
13. , . . / . . . - . :
- . -, 1987. - 226 .
14. ,
/ . . [ .] // . - 1977. - 12. -
C. 1492-1496.
15. , . . / . .
, . . , . . . - . : - , 1989. -
375 .

191
16. , . . / . .
. -. : - , 1983. - 176 .
17. , . / . , . , .
, . . - . : , 1981. - 680 .
18. . / . . - . : , 1987. - 544 .
19. , . . /
.. , .. . - . : , 1986. - 240 .
20. / .
. . . - . : - , 1991. - 304 . - ISBN 5-211-01675-0.
21. / . . . . - . :
. ., 1989.-687 .
22. . : 2 . / .
. , . , . . - . : , 2005. - . 1. - 654 . - ISBN
5-03-003707-1 ; . 2. - 493 . - ISBN 5-03-003708-.
23. , . . .
/ .. . - . : . ., 1986. - 303 .
24. , . : 3 . / . , . ,
. . - . : , 1979. - . 1. - 320 . ; . 2. - 334 . ; . 3. - 486 .
25. , . / . . - . : , 1974. -
536 .
26. , . . /
. . // . - 1985. - . 99. - . 323.
27., . / . . - . : ,
1987.-476 .
28.Bergey's Manua1 of Systematic Bacteriology. - Ba1timore ; Hong
Kong ; London ; Sydney. - 1984, 1986, 1989. - Vol. 1 - 4.
29. The Biology of anaerobic microorganisms / Ed. . J. . Zennder. -
Y. . ., 1988.
30. The Prokaryotes. handbook n habitats, iso1ation and identification
of bacteria. - Ber1in ; Heide1berg ; New York ; Springer-Ver 1ag, 1981. -
Vol. 1,2.
31. Virus Taxonomy. Classification and Nomenclature of Viruses / Ed.
M. D. Summers. - Springer-Verlag ; Wien ; New York, 1999.

192

. .
..
..
..
09.11.06.
6084/16. . . .
. . . . 11,16. .-. . 11,56. 100 .


.
600000, , . , 87.

Вам также может понравиться