IV, 1...

58
: . .

IV, 1-58. ,
, IV, 4, 11 , -,
I.
.
. IV, 1...25
IV, 1.
. 1 , 2 , 3 , 4-20 .
,
1b: arati
1c iti kratva
1e , , a devam adevam -
1f vicvam
3a: :- ..
3b: :-
7a-b ... :
, , . X, 45, 1 (
)
9a sa cetayan manuso yajnabandhuh:-
, ,
,

9b :

11c: () guhamano anta:- , ,

12 ::- (. . I,
6),
12 d :-
13a: :- ,
13d: : usra usasah
14b: vi vocan
14 () pacvayantrasah
14d , vidanta jyotic cakrpanta dhibhih
16a: prathamam nama dhenos - ,
, . ,
, (.
)
16c: vra ...
1

18 :
,

20 ( -) :( -) vicvesam aditir yajniyanam / vicvesam atithir manusanam
1 , ,
(),
.
!
, , , !
, , !
2 , , ,
, ,
, ,
, ,
, !
3 , ,
, ,
, , !
, () ,
, !
, !
, , !
4 , , ,
!
, , ,
!
5 , , () ,
!
, !
() ( )! !
6
, .
,
( ), .
7 , ,
.
(),
, , , .
8 ,
, ,
, , ,
, (), .
9 , () .
2

 .
, ().
() ( ).
10 , ,
, , ,
, ,
, ( ) -, , !
11 ,
, ,
, , () ,
( ) .
12
, ,
, , , .
.
13
, .
, ,
, .
14 , ().
.
() , :
, .
15 , ,
, () , , ,
.
16 .
() .
, (?).
() .
17 , ,
,
,
, .
18 (), .
, .
.
, , () !
19
, ( ), ,
,
3

( ,) , .
20 ( -) .
( -) .
, ,
( ), !
IV, 2.
1 , ,
(),
, , ,
!
2 , ,
, , ,
, , ,
() .
3 () , , ,
() , .
(),
, , () , ,
4 , , ,
-, ,
, , ,
() !
5 , , , , ;
, .
(), , , ,
( -) , , (), .
6 , ,
,
, , !
!
7 , ,
( , )
(,) , () (),
() !
8 ,
, , ,

, !
9 , , ,
() , ,
, ( ) ,
4

 , () .
10 () , , , (-)
, ( ),
() ,
, ()!
11
, () ()!
, , ,
, !
12 , , ,
() .
, . ,
() ( ).
13 , , () , ,
, ,
, ( ), , ,
, , , (,) !
14 , , ,
, , ,
() , , ,
() , , .
15
() , () () !
,
, , , !
16 , ,
, , ,
(), .
, ().
17 , , ,
(, ) , () ( ),
, ,
, .
18 ( ), ,
() (), .
,
() .
19 , ,
, ,
, .

20 , , (),
, . !
! !
, !
IV, 3.
1 , ,
, ,
() ,
( ) !
2 , ,
, .
, , ()!
(?) , , .
3 , , ,
, (),
() ,
( ,) (), .
4 , ,
( ), , !
, (, ) ?
() ( )?
5 , ,
? ?
,
? ? ?
6 , , ,
, ,
, , ,
, , , ?
7 ( ) , ?
() , , ?
?
, , ?
8 ( ) , ?
, ?
() , ()?
, , !
9 () ,
() ( ) .
,
, (?) .

10 , , ,
.
, () .
- , () ().
11 , , .
.
.
, .
12 , ,
() , ,
, , ,
, .
13 () -() , ,
, (), !
(), , !
-!
14 , ,
, , !
, !
, !
15 , , !
() , !
, !
, !
16 , , (),
(), , ,
, , ,
, , () .
IV, 4.
1 !
, !
,
() - ()!
2 :
, !
, ,
, () , (), !
3 , ()-,
, !
, ,
, !

4 , ! ()!
, , !
, ,
, !
5 ! (,) ()!
() (), !
() , !
: , !
6 , ,
, ().
, () , ,
, !
7 , , ,
, ,
() .
( ) !
8 : !
, () !
, ( ) , .
() !
9 ,
, !
, , ,
() .
10 , , ,
, , ,
, ,
, .
11 () ,
.

, , , !
12 , (), ,
, , ,
, ,
, !
13 () , , () ,
,
( ) () .
, () .
14 () , ,
!
8

 , !
, !
15 , , .
!
!
, , , (, ) !
IV, 5. -
1 , , ,
, ?
()
(,) -.
2 (,) ,
, ,
, ,
, .
3 , , (),
, ,
(,) ,
() .
4 , ,
(,) , ,
,
() .
5 , ,
, ,
, , ,
.
6 , , ,
(), ,

, () ?
7 , () ,
, !
() .
() .
8 ?
.
, (?), () ,
( ,) , .
9 (),
.
9

 (,)
, , .
10 , () ,
() .
, ,
() , .
11 ,
, , ().
, :
, .
12 () ? ?
(), , !
() , (),
(, ) , , () .
13 ? ? () ?
( ), () - !
,
, () ?
14 ( ,) () , ,
, ,
, ?
, !
15 () , ,
, () .
, ,
, , , .
IV, 6.
1 , ,
, ( )!
,
()!
2 ,
, , .
, .
(- ), .
3 ( ).
( ,) , .
() , (?).
, , ( ).
4 ,
, ().
10

, , ,
( ), (- ).
5 ,
, , () , .
, , .
(), .
6 , , ,
, ( ).
,
() .
7
()
()
.
8
, ,
, ,
() , , .
9 (), , ,
, , ,
, , ,
, () .
10 , ,
, , , ,
, , ,
, !
11 , .
() . () .
()!
,
, ().
IV, 7.
1 () () ,
, , ,
,
, .
2 , , ,
?

.
3 () ,
11

 ,
(,)
, ,...
4 ,
() ,
,
.
5 , ,
, ,
() ,
,
6 ,
, ( ) ( ),
(, ) , ,
, () .
7
,
, ,
() , (,) .
8 ,
(, ) .
, ,
.
9 , .
.
( ,) ( ) ,
() , , .
10 , ,
,
() .
() .
11 () , () (),
.
(), .
(), .
IV, 8.
1 ,
, ,
() .
2 ,
() .
12

 !
3 ,
, .
.
4 ,
( ), ,
.
5 , ()
,
!
6 ()
() , ,
.
7
, !
!
8 ,
, () , ,
().
IV, 9.

5: (upavaktar) ,
.
- (. . I, 94, 6)
1 , ! () ,
, ,
.
2
,
, () ().
3 ,
, .
.
4 () ,
,
.
5
, ,
() .
13

6 ,
,
.
7 ,
, !
!
8
,
, ()!
IV, 10.
1 , (),
,
,
, !
2 , ,
,

() .
3
,
,
() !
4
,
, ().
, () .
5 , ,
,
,
;
() () , .
6 , ,
,
.
, , (,) .
7
, ,
,
, (,) .
8
14

 () ,
, , !
, ( ) ( ),
.
IV, 11.
1 , ,
.
, .
.
2 , , ,
() , , , !
, , ,
, , !
3 , , , ,
, ,
, ,
() , ().
4 , ,
, , ;
, , ;
, , , ().
5 , , , , ,
, , ,
, () ,
, , , .
6 () , ,
, ()!
() ( ), , ,
, , .
IV, 12.
1 , , () ,
,
() , ,
, , (,) !
2 , ,
, ,
() ,
, , .
3 ,
-, .
() ,
15

 (,) .
4 , , ,
- ,
!
, !
5 ( ,) , ,
!
, , !
!
IV, 13.
1 ,
(,) , ().
, , !
() .
2 () ,
, , .
, ( ) () ,
.
3 , ,
(,) () ,

, .
4 (), ( ,) ,
, , ().
: , ,
() , () .
5 () , ,
?
? ()?
, .
IV, 14.
1 ,
(,) , (,) .
, ,
!
2 () ,
.
, ,
() .
3 ( ), () ,
16

, , () ,
( ),
.
4 , ,
() , !
.
, , !
5 () , ,
?
? ()?
, .
IV, 15.
1 , ,
(), , ,
, .
2
, ,
.
3 , ,
,
().
4 (,)
, ,
, .
5 , ,

() , !
6 , , ,
,
.
7
,
(), .
8

.
9 ,

!

17

10 , ,

!
IV, 16.
1 , , ()!
!
.
!
2 , , , ,
!
(), , ,
, .
3 , () , ,
, (),
.
, , ().
4 , ,
,
() , (),
, .
5 , , .
() .
,
(,) .
6
.
(,) ,
.
7 , .
, ( ), .
, ,
(,) () , .
8 , , ,
:
,
, !
9 , ,
, !
() () !
, !
10 !
18

 !
, , !
, ?
11 ,
,
(), , (?),
.
12 ?
, ,
() () !
!
13 , ,
, ,
.
, () .
14 ,
,
, ,
, , ...
15 (), , ,
, ,
, () ,
, , .
16 ,
,
, ,
, (?), (,) .
17 ( )
- ,
, ,
!
18 !
!
() .
, !
19 , , , () (),
, , ,
, (-),
!
20 , ,
, -,
,
19

() , () !
21 , , ,
, , !
, .
!
IV, 17.
1 , .
() .
.
, .
2 ,
.
,
, .
3 , ,
.
, . .
, .
4 , () .
,
, , ,
, , .
5 ,
, ,
, , , , ,
, .
6 ,
,
() .
, .
7 ,
, .
, (),
, .
8 ( ) , , ,
, , , ,
(,) , ,
, , .
9 ,
(,) ,
, .
20

 !
10 ,
.
() ,
() .
11 , () ,
() , (), () (),
, , ,
, .
12 () ,
-, ()?
( ) ,
, ...
13 .
() ,
(), , ;
.
14 .
.
, ,
, , .
15 , , .
16 , , ,
() .
, , , ,
, .
17 , ,
, , ,
, , ,
, , !
18 , , !
, , :

, .
19 ( ,)
, .
, ()
, .
20 , , ,
() , (,) !

21

 , () !
21 , , ,
, , !
, .
!
IV, 18. ,
:
1 ,
.
, .
!
:
2 . .
.
( ).
, .
:
3 :
, !
,
, .
4 ,
?

, !
5 - ,
, .
, .
, .
:
6 () , ,
().
, ,
- .
7 ?
?
,
.

22

8 - .
- .
- .
- .
9 - , , ,
(), .
:
.
:
10 , ,
, .
() ,
(,) .
11 :
, , .
, :
, !
12 ?
, () ?
,
, () ?
:
13 -
, ():
, .
.
IV, 19.
1 , ,
-, ,
() , (,) , , (),
.
2 , .
, , , .
, .
().
3 ,
, , ,
,
.
4 , ,
23

 , () .
, .
.
5 ( ), () ,
, .
( ), () .
, , .
6
() .
() .
, , .
7 ( ) , , ,
, , .
() () .
, ( ).
8
, .
,
, .
9 , ,
, , () .
, .
, .
10

, , , ()
, , .
11 , , ,
, , !
, .
!
IV, 20.
1 ,
, (,) , ,
(), ,
() !
2 ,
!
, , (),
!
3 , ,
24

 .
, ,
!
4 () ()
, !
, , !
, () ()!
5 ,
(-), (-), ...
, ,
.
6 , , ,
, ,
( ), ,
, ...
7 ,
, ...
, , ,
, !
8 , ,
, .
, ,
, .
9 , ,
()?
, (),
.
10 ! , ,
!
, ,
, , , ().
11 , , ,
, , !
, .
!
IV, 21.
1 !
, , ,
, ,
() , () .
2 ,
25

(,) , ,
(,) , ,
, , !
3 , ,
( ) , () ,
,
, .
4 , ,
,
(,) ( ) ,
.
5 , ,
() , () ,
, ,
() !
6
, ,
( ?) (?),
(), () .
7
- () ,
, () ,
, , () ()...
8 ,
.
() -, -,
.
9 , ,
, .
() () ? ?
?
10 , , ,
, !
, !
!
11 , , ,
, , !
, .
!
IV, 22.
1 ,
26

 :
, , , , (,) ,
, ( ).
2 ,
(), , ,
() ,
...
3 , ,
,
() () ,
() .
4 ,
- () :
.
, .
5 (), () , ,
(),
(), , ,
.
6 () , () :
.
, , ,
.
7 , ,
, ,
(),
, .
8 , .
() ()
,
.
9 ,
, !
, () !
!
10 , !
!
!
- !
11 , , ,
, , !
, .
27

 !
IV, 23.
1 ? ,
, () () , ?
, ,
.
2 ?
?
?
() ?
3 ?
(), ?
() ?
?
4 , ,
, ?
(),
(), !
5 ()
?
( ) ,
() ?
6 () ( )?
?
, .
, () ( ) .
7 , , ,
,
, ,
.
8 :
() .

, , .
9 ,
.
.
.
10 , .
.
( ) , .
28

 .
11 , , ,
, , !
, .
!
IV, 24.
1
?
.
, , .
2 , .
, ( ,) .
()
, , ()!
3 .
() , ( ) ,
,
.
4 () , ,
.
,
, .
5 ,
,
( ),
, ().
6 ,
,
( ) ,
.
7 ,
,
,
.
8 , , ,
,
,
( ,) () .
:
9 .
29

 .
.
(?).
:
10
?
,
.
11 , , ,
, , !
, .
!
IV, 25.
1 , (),
() ?
()
, , ?
2 (),
, ?
, ,
, () ?
3 ?
, ?
, ,
, ?
4 , , , , , : () ,
, !
5 , .
.
, ,
, (,) .
6
( )
().
, , .
, () .
7 , (),
, (), .
, (), .
30

 (), ().
8 , , ,
, ,
,
, .
IV, 1-58. ,
, IV, 4, 11 , -,
I.
.
. IV, 26...44
IV, 26.
1-3 , 4-7
(Vamavede), (Gotama),
.
.
. ( ), ( ).
, . ,
. ,
.
1-3 (aham)
3 ::- (purah)
(vecyam)
(Ringwall Palisade) (Behausung)
4b: (cyena):- ,
7c , ,
. . . II, 38, 9.
, ,
, ( )

:
1 .
.
, .
. !
2 .
() () .
.
.
3 , ():
() ,
() ,
.

31

4 () , .
() ,

, .
5 , (),
, , , .
,
.
6 (?) , (),
, ,
, (),
() ().
7 , ():
.
,
.
IV, 27.
. 5 .

:
1 (),
.
.
! .
2 .
() .
,
, () .
3
,

, ,
4 ()
, .
( )
, () .
5 , ,
,
(-) ,
, ,
, !
32

IV, 28.
.
: :- , ,
(. I, 130, 9)
1 , , ,
(,) .
, ,
, .
2
, , ,
().
.
3 , , ,
.
()
, , .
4 ( ,) , ,
.
, .
.
5 , . ,
,
, (),
, .
IV, 29.
1 , , () ()
, , (),
,
, .
2 , ,
() ,
, (,) , ,
() .
3 ,
( ) !
,
!
4 ( ,) ,
, ( ) ,
() ,
33

 , .
5 , ,
, , ()
,
, , () !
IV, 30.
1 , , ,
() (),
, .
2 ,
( ).
.
3
, ,
.
4 ,

, , ...
5
,
() , , ...
6
, ,
() .
7 , ,
, (-) ?
.
8 ,
, ,
,
.
9 ,
,
, .
10
, ,
.
11
, .
34

 .
12 ,
,
, , .
13
,
.
14 ,
, ,
.
15 ,
()
, ().
16 ,
,
.
17 ,
,
.
18 ,
, ,
, .
19 :
, .
!
20

, .
21

.
22 , ,
, ,
.
23 ,
, , ,
() .
24 , ,
,
35

 , ,
!
IV, 31.
1
, ?
?
2 ,
()
(, ) ?
3
() -
() !
4 ,
,
!
5
, ().
() !
6 , ,
() ,
( ) , .
7
,
, .
8 ,
( ) (),
.
9
,
, () .
10 ,
,
() !
11
, ,
!
12 ,
, ,
!
36

13 , ,
, ,
, !
14 , ,
, ,
, , .
15
, ,
, ()!
IV, 32.
1 , ,
,
!
2 .
, ,
( ) !
3 ,
,
(), .
4 , , !
.
!
5 , () ,
, ,
( ) !
6 ,
, , , ,
!
7 ,
, , .
!
8 ,
, ,
, , !
9
, , ,
!
10 :
37

 ,
( ), .
11 ,
, ().
( ), , .
12 , ,
, .
, !
13
, ,
!
14 , !
,
, !
15
, !
!
16

!
17
,
.
18 ,
( ).
!
19
.
, !
20 , !
, () !
, !
21
, .
!
22 ,
, .
- !
23 (?)
38

, , ,
().
24 , ,
( ), ,
(), .
IV, 33.
.
1b (cvaitari) , - (. cveta
)
4: (bhasas)
7c . I, 110, 2-3; I, 161, 11-13
1 , ,
, ( ),
( ), , , , ()
(,) .
2
, , ,
.
, .
3 (,) ,
, () ,
, , , ,
(), !
4 ,
,
,
.
5 : .
: .
: .
, , .
6 , .
.
,
, , .
7
, ,
, ,
, .
8 (,) , ,
(,) () ,
39

 ,
(,) , , !
9 ,
() () .
,
, .
10 (,) , () () (),
, ,
( ) , !
, ( ) , , !
11 .
, .
, , ,
()!
IV, 34.
.
11d :- ..
1 , , , ,
!

: .
2 () , ,
, , !
, ( ) .
, !
3 , , ,
, .
( ),
, , ( ).
4
, , .
, , !
() !
5 , , ,
, !
(),
.
6 ,
, !
, , ,
(), , !
40

7 , , () !
, !
(,) , , ,
() , , !
8 , ,
, , ,
,
, !
9 , () , , ()

, ,
, () ,
() , (, ) ...
10 (,) , ,
, , () () ,
,
( ,) !
11 , ,
, .
, ,
!
IV, 35.
.
3b ,
1 , !
, , !
() .
!
2 ,
,

.
3 .
, ! .
, , ,
, .
4 ,
?
() !
, , !

41

5 () ,
() ,
() ,
, , .
6 () (),
, ,
, (), ,
, !
7 (), ,
.
, ,
( ,) , , () () !
8 , () ,
() , ( ),
, !
, !
9 ,
, ,
() , :
, !
IV, 36.
, 9 .
1a-b : :- ,
.
1c-d :- , ,
,
.
9d (dada):-

1 , ,
.
,
, , .
2 () ,
, () ,
() () .
, , .
3 , , ,
, :
(,) , , ,
, () .
4 (, ) .
42

 .

() , , . .
5 () , ,
, ( ) ,
, , .
, , .
6 , , () ,
-, ,
, ,
() , , .
7 , , , , . !
, .
.
8
() ,
, , ,
, () !
9 , ,
, ,
!
, , .
IV, 37.
1-4 , 5-8 .
1d: (sudinesv ahnam)! ,
.
3a:() ( ) (tryudayam):- ,
. ,
, ( ).
4c (indrasya suno):- , ..
1 , , , ,
, , ,

, , !
2 ( ) ,
, , !
(), (,) !
, () !
3 () ( )
() , , ,
,
43

 (, ) .
4 , ,
, , !
, ,
() !
5 , ,
() ,
, ,
() , .
6 , ,
,
() ()
, () !
7 , ,
,
, , ,
( ) !
8 , ,
, ,
() (, ) !
!
IV, 38.
/ IV, 38-40.
,
(dadhikra), (dadhikravan),
1
(,) (,) .
, ,
, .
2 , ,
, ,
, , , ,
, , ,
3 (,) () ,
, ,
( ), , ,
(,) , , ,
4 (,) , ( ),
, ( ) ,
(,) (?), , ,
( ) .
44

5. : ,
, ,
, , ,
( ) .
6 : ,
( ) ,
( ) , ,
, .
7 : , , , ,
,
(,) ,
, () , .
8 :
().
() ,
, , .
9 : ,
(,) .
, :
.
10 () ,
() .
, , , ,
!
IV, 39.
1 ,
() .
( )!
!
2 , .
, ,
, , (,) -
, (,) .
3 ,
() ,

() () .
4 ( ) , ,
.
, ,
, .
45

5 , ( )
( ), .
,
, -.
6 ,
, .
!
!
IV, 40.
1
( ) , , , ,
, .
2 , , ,
, ( ,)
!
, , ,
, , !
3 : , , ,
(), , ,
, , ,
() ().
4 : , , ,
, () ,
,
.
5 , (,) , ,
, , , ,
(,) , (), , ,
, , , - !
IV, 41.
1 , , ,
, ,
, () ,
, - ?
2 , , ,
() , ,
, () .
.
3
46

, ,
( )
, .
4 , ,
, , ,
, !
() !
5 ,
, !
,
!
6 () , ,
, ,
,
() , , !
7 , ,
, ,
, ,
, , , !
8 ,
() , , ,
.
() () ,
() , - .
9
, () .
, , ,
, .
10 ,
, , ()!
, ( ) !
() !
11 , , ,
, !
,
!
IV, 42.
(:)
1 ,
() .
.
47

 , .
2 .
() .
.
, .
3 , , . ,
,
() () ,
, , .
4 ,
.
, ,
.
(:)
5 , ,
.
, , .
, .
6 ().
, () .
, ,
().
(:)
7 .
() , ().
.
.
8 ,
, ( ).
,
, .
9
, -, () .
,
, .
10 (), ,
, !
, -,
, ( )!
IV, 43.
48

 , , (Purumilha
Sauhotra, Ajamilha Sauhotra).
2c-d : ? ,
(. X, 25)
5c : : madhva madhvi madhu vam prusayan
. madhu ,
6 :: , ,
. ,
, . . . I, 112, 12
( (rasa) Nom. pr. , ; nom. pr.
). rasaya ( )
6d vayo rusasah
1 ? ?
?

,
?
2 ? ?
?
, ,
?
3 , ,
, ,
.
?
4 ? ()
, , ?
() ?
, , , () !
5 ,
.
, ,
.
6 () .
.
,
.
7 ,
( ) , !
!
() , , .
IV, 44.

49

1 ,
, , ( ).
(,) , ,
, (,) .
2 , , ,
, , () .
,
.
3 , ,

, , ,
() , () ?
4 , ,
, , !
,
() !
5 ,
!

( ) !
6 ,
, , : !
, ,
.
7 ,
( ) , !
!
() , , .

IV, 1-58. ,
, IV, 4, 11 , -,
I.
.
. IV, 45...58
IV, 45-58 , .
IV, 45.
. , 7 .
. , ,
(, , , )
1c::() (mithunah:trayah). Sc. ( )
50

 ,
3 , : madhu
4a: (hamsasah):- , ,

4b :: ! (uhuvah):- ,
(. uluka)
1 .
, () , .
, , () .
, () , .
2 () , , ,
, ,
,
.
3 , ,
!
.
() , , !
4 , , ( ),
, : !, ,
, , (),
(), - () .
5 ,
, ,
, , ,
.
6 , (),
( ,) .
.
.
7 , , ,
, ,
,
() , .
IV, 46. ,
1 (),
, , , !
!
2 , (-),
-, () !
( ), ()!

51

3
, -,
!
4
, -,
() , !
5
()!
-, !
6 -, .
,
()!
7 ,
-, ( ) ()
, !
IV, 47. ,
1 , ,
() , .
,
, , (-)!
2 ,
.
()
() !
3 , ,
, ,
(-)
, !
4 (-),
() , ,
, -,
, !
IV, 48.
1 !
.
,
!
2 ,
(-), -,
,
52

 !
3 : ( ),
, ( ).
,
!
4 ()
()!
,
!
5 ,
!
, () ,
!
IV, 49.
1 ()
, -.
() .
2
, -,
, .
3 () , -,
, (, ) ,
, !
4 , -,
, ,
, !
5 -,
() (),
.
6 , -,
()!
, !
IV, 50.
1 , ,
,
, , , ,
, .
2 (,) , ,
,
53

 , , ,
, !
3 , , ,
() () , .
,
, .
4 ,
,
, , ,
() .
5 ,
, (?).
, ,
, .
6 , , ,
, , .
, ,
-, !
7
() () ,
,
(), (), .
8 ,
,
,
.
9
, .
,
, , .
10 0 , ,
, !
!
!
11 , , !
!
() , !
() !
IV, 51.
. .
.
54

1a-b purutamam
2c-d , vy u vrajasya tamaso dvara:avran
3: pani
4d: saptasya
8: rtasya:sadasah ..
1 , ,
, () .
, ,
!
2 ,
, .
, ,
, , .
3 ,
, () .
(),
, !
4 , ,
, ,
(), ,
, , ?
5 , , , ,
() ,
, , ,
(,) , () , () !
6 () () ,
?
,
, , .
7
(), ,
(,) , , () ,
, (), .
8 ( ) ,
, .
,
, , .
9
, (,) ,
()
, , .
10 , ,
55

 , , !
() (),
!
11 ,
, , (,) .
!
!
IV, 52.

1a: sunari
2b: rtavari
1
( ) ,
() , .
2 , , ,
, ,
.
3 ,
,
, .
4 , ,

, .
5 ,
, .
() .
6 (), ,
.
, () !
7 () ,
,
, .
IV, 53.

3b: (cloka):- ,

3c (pra bahu astrak savita): - ,

4b: (vratani): , ,
,
56

 dhrtavrata
4d: (maho ajmasya) , , ,
, .
, ,
, rta
- vrata
1 , ()
, ,
().
.
2 , () ,
, () .
, () (),
, .
3 () .
.
, ,
( ) .
4 , () ,
.
() .
, .
5 () () ,
(,) , ,
, .
.
6 () , () (),
: () ,

, () , () .
7 () : () !
!
!
!
IV, 54.
., 6 .
1 , ,
,
,
.
2 , ,
57

 .
, ,
.
3 () ,
, ,
,
!
4 ,
.
() () ,
, .
5 () ( ) ,
, .
, , ( ),
, , .
6 () , , ,
, ...
, , ,
!
IV, 55. -
, 8-10 .
- .
. : ,
.
1a ::: (ko vas trata vasavah ko varuta)? -
.
1c :, : (mitra martat)! .
3a (pastya) Nom. pr. , ,
.
3b (svasti) , , .
6a . . I, 186, 5.
7b - (devas trata trayatam aprayuchan)!
.
1 , , ?
, ,
, , !
, , ?
2 (,) ,
( ),
().
, , , .
3 () , , ,
( ) .
58

 , (,) , ,
!
4 , .
, , () .
-, ,
, !
5 ,
, -, .
, !
, !
6 ( ,) ,
, , !
() ,
, , .
7 !
- !

() !
8 ,
.
()!
9 , ,
,
, !
10 () , ,
. , .
!
IV, 56.
1 ,
() () ,
, , (),
, .
2 , , , ,
( ), , (),
, , ,
, .
3 ,
.
, , .
( ), .

59

4 , .
( , ) , .
() , !
!
5 , ,
,
, .
6 ,
.
.
7 ,
, (), ().
() .
IV, 57.
. : 1, 4, 6, 7 , 2, 3, 8 , 5
. (.
III, 17; 24; II, 142). ,
ksetrasya pati,
(cunastra . ). ;
, , cunam
,
4 unam
cunastrau, 5
8 a-c cunam, d cunastra cunam
1 ,
() (),
() .
, !
2 ,
, ,
(,) , , .
!
3 ,
, , !
!
!
4 ( ) , - !
!
!
!
5 , !
, ,
60

 ()!
6 , ,
! ,
,
!
7 !
!
,
!
8 !
!
( ) () !
, !
IV, 58.
. , 11 .
ghrta .
, ,
, . ,

1: samudra ,


1b: upameuna sam amrtatvam anat ,
, : upa, upa +
sam + nac , amcuna - I. sg. amcu .
,
upamcu , , , ; graha
, upamcugraha
1: nama guhyam
,
(1d jihva devanam) , (1d
amrttasya nabhih, .
,
2d:- gaura , , .
3
3d ,
4a-b :
4b tridha hitam .
4d venad ekam svadhaya nis tataksuh .. ,
venad -, ,

4c-d::: ekam:ekam:ekam : --
5 ( ) , .
: ,
(- ) , -

5d hiranyayo vetasah ,
61

 . hiranyagarbha X, 121, 1

6b () ,

7b: vatapramiyah . : yahvah ..
; ,
8

10 , ,
, ,
11c: samithe samitha ,

1 .
,
:
, .
2 .
() .
, .
- .
3 , ,
, .
, .
.
4 ,
() .
, .
( ).
5 ( ) -,
. , .
.
.
6 (), ,
() .
,
, .
7
, ,
, ,
, .
8 ,
.
( ).
, , .
62

9 , ,
, .
, () ,
.
10 , ()
! , !
!
.
11
, .
,
( ) !

63