Zada~i od mehanika (kinematika)

1. Dva aviona letaat eden zad drug so isti brzini na me|usebno rastojanie d=750 m. Od
prviot avion se ispaluva zvu~en signal koj pilotot vo vtoriot avion go slu{a po vreme t
= 1 s. Kolkava e brzinata na avionite ako zvukot se {iri vo vozduhot so brzina v0 =340
m/s.

2. Od edno mesto na pravolininski pat trgnuva pe{ak {to se dvi`i so postojana brzina
v1 = 6 km/h. Dva ~asa pokasno od istoto mesto, no vo sprotivna nasoka, trgnuva
pe{ak so postojana brzina v2 = 4 km/h. Posle koe vreme smetaj}i od momentot na
trgnuvawe na vtoriot patnik, rastojanieto me|u pe{acite }e iznesuva 20 km.

3. Opera slu{aat istovremeno gleda~ vo teatarot i slu{atel pokraj radioaparat. Na koe

rastojanie od orkestarot treba da sedi gleda~ot za da go slu{ne po~etokot na operata
istovremeno so slu{atelot pred radioaparatot koj se nao|a na rastojanie d = 7500 km od
teatarot? Brzinata so koja se {iri zvukot niz vozduhot e v = 340 m/s, a brzinata na
{irewe na radiobranovite vo vozduhot e c = 3 ·108 m/s.

4. Eden avtomobil ja pominal prvata polovina od patot so brzina v1 = 120 km/h. Na

drugata polovina od patot, polovina od vremeto vozel so brzina v2 = 30 km/h, a potoa
so brzina v3 = 90 km/h. Kolkava e srednata brzina za celiot pat?

5. Materijalnata to~ka 1 se dvi`i spored ravenkite x1 = at i y1 = bt, a materijalnata

to~ka 2 se dvi`i soglasno ravenkite
x2 =ct + d i y2 = et2 + f. Dali ovie to~ki }e se sretnat?
(a = 2 m/s, b = 5 m/s, c = 1 m/s, d = 1 m, e = 1 m/s2, f = 4 m)

6. Materijalna to~ka se dvi`i spored ravenkite x = at + b i y = ct + d, kade x i y se

koordinati na materijalnata to~ka. Kolkava e nejzinata brzina?
(a = 3 m/s, b = 2 m, c = 4 m/s, d = 1 m)

7. Materijalna to~ka se dvi`i ramnomerno zabrzano pravolininski soglasno relacijata s

= at + bt2. Da se presmeta: a) po~etnata brzina koja ja ima materijalnata to~ka i
brzinata koja {to ja postiga posle tretata sekunda od dvi`eweto; b) zabrzuvaweto na
materijalnata to~ka.
(a = 3 m/s, b = 4 m/s2)

8. Dvi`eweto na materijalnata to~ka e odredeno so ravenkite x = at - bt2 i y = ct -

dt2 ( x i y se dadeni vo metri, a t vo sekundi). Da se odredi ravenkata na traektorijata
po koja se dvi`i materijalnata to~ka, nejzinata rezultantna brzina posle vreme t = 5 s i
rezultantnoto zabrzuvawe. Kolkava e po~etnata brzina na materijalnata to~ka?
(a = 8 m/s, b = 4 m/s2, c = 6 m/s, d = 3 m/s2)

9. Materijalna to~ka se dvi`i ramnomerno zabrzano po prava linija so nekoja po~etna

brzina v0. Za vreme t = 10 s taa pominuva pat s = 30 m, pri {to nejzinata brzina se
zgolemuva n = 5 pati. Da se odredi zabrzuvaweto pri ova dvi`ewe i po~etnata brzina.

10. Springer pretr~uva s = 100 m za vreme t = 9,8 s taka {to prvite t1 = 4 s tr~a so
zabrzuvawe poa|aj}i so po~etna brzina v0 = 5 m/s, a potoa tr~a so postojana brzina v
do celnata linija. Da se presmeta zabrzuvaweto na springerot vo prviot del od
patekata.

11. Od momentot na zabele`uvawe na signalot stop pa se do primena na ko~nicite na

voza~ot mu e potrebno vreme t1 = 0,7 s. Ako ko~nicite na avtomobilot mo`at da
ostvarat usporuvawe od a = 5 m/s2, da se presmeta patot {to }e go pomine
avtomobilot od momentot koga voza~ot }e go zabele`i signalot pa se do
zastanuvaweto. Brzinata na avtomobilot bila v0 = 100 km/h.

12. Dva punkta A i B se nao|aat na rastojanie l = 240 m eden od drug na strmen pat.
Od punktot A po~nuva ramnomerno zabrzano da se spu{ta velosipedist so po~etna
brzina vo1 = 8 m/s. Istovremeno od punktot B kon punktot A po~nuva ramnomerno
zabrzano da se iska~uva motociklist so po~etna brzina vo2 = 16 m/s. Tie se sretnuvaat
posle vreme t1 = 10 s pri {to velosipedistot pominal pat s1 = 130 m. So kakvo
zabrzuvawe se dvi`el sekoj od niv?

13. Telo slobodno pa|a od visina h bez po~etna brzina. Vo to~kata A teloto ima brzina
vA = 30 m/s, a vo to~kata B vB = 50 m/s. Kolkava e visinskata razlika me|u to~kite A i
B? Za kolkavo vreme teloto go pominuva patot AB?

14. Pri slobodno pa|awe na nekoe telo poznato e deka vo prvata sekunda od negovoto
dvi`ewe pominuva edna tretina od vkupniot pat. Da se odredi visinata od koja e
pu{teno teloto i vremeto na pa|aweto.

15. Telo frleno od zemjinata povr{ina vertikalno nagore pa|a na zemjata posle 3 s. Da
se opredeli visinata {to ja dostignuva teloto i negovata po~etna brzina.

16. Od povr{inata na zemjata edno po drugo se isfrluvaat vertikalno nagore dve

teniski top~iwa so ednakvi po~etni brzini v0 = 20 m/s vo vremenski interval t = 1 s.
Da se opredeli na koe rastojanie od povr{inata na zemjata i vo koj moment
top~iwata }e se sretnat.

17. Topka e isfrlena vertikalno nagore. Nabquduva~ ja zabele`uva na visina h = 3 m

dva pati vo vremenski interval t = 2 s. Da se opredeli po~etnata brzina na topkata.

18. ^amec se dvi`i kon breg so brzina v1 = 3 m/s. Na bregot, na visina H = 10 m od

povr{inata na vodata dete frla topka so brzina v = 5 m/s vo horizontalen pravec. Na
kolkavo rastojanie od bregot treba da se najde ~amecot vo momentot koga deteto ja
frla topkata, za da istata padne vo ~amecot?

19. Topka e frlena horizontalno od vrvot na edna zgrada visoka h = 35 m. Topkata ja

dopira zemjata vo to~ka koja e oddale~ena s = 80 m od osnovata na zgradata. Da se
presmeta: a) vremeto dodeka topkata e vo vozduh; b) nejzinata po~etna brzina; v) x i
y komponentite na brzinata na topkata vo neposredniot moment pred topkata da ja
dopre zemjata.

20. Telo e frleno od kula vo horizontalna nasoka so brzina v = 20 m/s. Teloto padnalo
na rastojanie x = 2h (h e висина на кулата). Koja e visinata od koja e frleno teloto?
21. Voza~ot na ~amec gi prenesuva patnicite od edniot breg do drugiot za vreme t =
10 min. Brzinata na te~ewe na rekata e vr = 0,3 m/s, a {irinata na rekata e 240 m. So
kolkava brzina v vo odnos na vodata i pod koj agol  kon bregot treba da se dvi`i
~amecot za da stigne do drugiot breg za uka`anoto vreme?

22. Kolku vreme patnik koj sedi do prozorecot na voz {to se dvi`i so brzina v1 = 54
km/h }e go gleda vozot {to mu doa|a vo presret so brzina v2 = 36 km/h i so dol`ina l =
150 m?

23. Disk so radius r = 0,2 m rotira taka da zavisnosta na agolot na zavrtuvawe od

vremeto e dadena so ravenkata  = A+Bt+Ct3 kade A= 3 rad; B = -1 rad/s i C = 0,1
rad/s3. Da se opredeli modulot na agolnata brzina, liniskata brzina, modulot na
tangencijalnoto i normalnoto zabrzuvawe vo momentot t = 10 s.

Zada~i od mehanika (dinamika)

36. Sekoe telo na Zemjata trpi pokraj gravitaciona sila i centrifugalna sila koja e
posledica na rotacijata na Zemjata okolu sopstvenata oska. So kakva agolna brzina
treba da se vrti Zemjata za da ovie dve sili se uramnote`at? Za kolku pati dobienata
agolna brzina se razlikuva od vistinskata vrednost na agolnata brzina na Zemjata?

37. Pre~nikot na planetata Mars iznesuva RM = 6800 km, a zabrzuvaweto gM = 3,7

m/s2. Periodot na Mars okolu Sonceto iznesuva TM = 1,88 godini. Da se presmeta
masata i gustinata na Mars, rastojanieto od Mars do Sonceto i liniskata brzina vM so
koja Mars se dvi`i okolu Sonceto. Rastojanieto od Zemjata do Sonceto iznesuva aZ =
1,5106 km, a G = 6,6710-11 Nm2/kg2.

38. Polupre~nikot na planetata Jupiter e R = 71000 km. Negovata najoddale~ena

mese~ina (satelit) pravi edno zavrtuvawe okolu planetata za T = 16,69 dena.
Rastojanieto od centarot na mese~inata do Jupiter e d = 27R. Da se najde
gravitacionoto zabrzuvawe na povr{inata na Jupiter.

39. Na ekvatorot na nekoja zamislena planeta so sferen oblik telata te`at dva pati
pomalku otkolku na polovite. Da se opredeli srednata gustina na planetata, ako
periodot na vrtewe na planetata okolu sopstvenata oska iznesuva T = 1h 27,5 min. (G
= 6,6710-11 N m2/kg2)

40. Telo lizga po navedena ramnina koja zafa}a agol  = 30 so horizontot. a) Da se
opredeli zabrzuvaweto na teloto, ako koeficientot na triewe pome|u teloto i povr{inata
na ramninata e  = 0,1. b) Da se najde agolot na naklon 0 pri koj teloto nema da
lizga po navedenata ramnina.

41. Na kraevite na nerastegliv konec koj e prefrlen preku makara, zaka~eni se dva
tega, so masi m1 = 50 g i m2 = 75 g. Zanemaruvaj}i go trieweto pome|u konecot i
makarata, da se opredeli zabrzuvaweto na tegovite kako i silata na zategnuvawe na
konecot.

42. Posle koe vreme brzinata na teloto na koe {to mu e soop{tena po~etna brzina v0
naso~ena nagore po navedena ramnina, povtorno }e bide ednakva na v0? Koeficientot
na triewe iznesuva , a agolot pome|u naklonot na ramninata i horizontalata e .

43. Kolkavo e zabrzuvaweto na telata so masi m1 i m2 ako celiot sistem se dvi`i

nadole so zabrzuvawe a0 < g. (slika 4). Koeficientot na triewe pome|u teloto m2 i
podlogata e .

44. Telo se spu{ta od vrvot na navedena ramnina so visina h0 = 2 m i agol na naklon 

= 45 bez po~etna brzina. Da se opredeli brzinata na teloto vo podno`jeto na
ramninata ako koeficientot na triewe pome|u teloto i ramninata iznesuva  = 0,3.

45. Edno telo le`i vrz navedena ramnina, ~ij agol na naklon e . Ramninata se dvi`i so
zabrzuvawe a naso~eno horizontalno. Kolkavo treba da bide ova zabrzuvawe za da
teloto po~ne da se dvi`i? Koeficientot na triewe pome|u teloto i ramninata e .

46. Dva tega so masi m1 i m2 se povrzani so ja`e koe e prefrleno preku makara (sl. 5).
Povr{inite na koi {to le`at telata zafa}aat so horizontalnata ramnina agli  = 60 i 
= 30. Desniot teg e za h = 2 m ponisko od leviot. Ako se pu{tat tegovite da se dvi`at,
po vreme t = 1 s doa|aat na ista visina. Da se presmeta odnosot na masite na tegovite,
ako koeficientot na triewe me|u tegovite i podlogata e  = 0,1.

47. Cisterna so radius R = 0,75 m i dol`ina l = 4 m do polovina e napolneta so voda.

Pri koe zabrzuvawe na cisternata vodata }e istekuva niz otvor na vrvot na zadniot del
od cisternata?

48. Na plafonot na lift so masa M e zaka~eno telo so masa m. Prilo`enata sila F

po~nuva da go dvi`i liftot nagore so nekoe zabrzuvawe a1. Teloto se nao|a na
rastojanie s od podot na liftot. a) Da se presmeta zabrzuvaweto na liftot. b) Kolkava e
silata na zategnuvawe na konecot vrzan za plafonot? v) Konecot nenadejno se skinal.
Koe e zabrzuvaweto na liftot i na teloto vo toj moment? g) Kolkavo vreme }e pomine
od momentot na kinewe na konecot do udiraweto na teloto na podot?