/

The Practical Guide to

Debating
Worlds Style/
British Parliamentary Style

-
..

(IDEA)
-, ,

- .
/ / -; [ .
..]. -, , : IDEA, 2012.208 .
:
/ru.idebate.org/
International Debate Education Association
400 West 59th Street
New York, NY 10019
Russian Translation: Copyright (c) 2012 International Debate Education Association
Creative Commons
( ): http://
creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/deed.ru

Harvey-Smith, Neill.
The practical guide to debating, worlds style/British parliamentary style/
Neill Harvey-Smith.
p.
cm.
ISBN 978-1-61770-064-4
1. Parliamentary practiceHandbooks, manuals, etc. 2. Debates and
debatingHandbooks, manuals, etc. 3. Parliamentary practice
CompetitionsHandbooks, manuals, etc. 4. Debates and debating
CompetitionsHandbooks, manuals, etc. I. Title.
JF515.H245 2011
808.53dc22
: . .

2011015918

 ,
, ,

11

12

14

1 ,

15

17

18

21
:

25

29

30

36
40

33

22


44

45

49

53

51

59

66
...
68

70
72

56

73
76

78

81

82

83

85
? 91

95
96
96
99

101

116

4
119

119

103
112

 123

123
- 124

125

126

: ?

130
(ESL)

5 133

133

135

136

136
137

138

139
141

142

143

144
144

145
145
146

146
147
150

154

155

157
157

158

127
128

131

 159

164
165
166
167
168

171
171
172
172

175

177

181

187

.
D

201

.
.
.
.
.
, .
. , .
, , , .

,
. ,
.
,
.
.
, , ,
. ,
.

11

 . ,
. ,
, .

,
. , . ,
,
.

, .
. ,
.
, ,
().
, . .
.
, . , , . 1994

. .
.
, -

12

 (,
,
, , ),
, , ,
.
.
,
, .
,
,
, .
, .
, .
, ,
.
. ,
.
. . .
,
- , .
. ,
.
,
.

13


. 1981 . , 43
7 : , , , , ,
. 400 60 ;
, ,
, , , , .
. , . , ,
, ,
. , , . , , ,
, , , , , ,
, , , , , , , , , , , , , , , , .
, , , , , , , , ,
, , , -, , , . , 2010 ,
, , , , ,
.
, , , , , , , , , , , ,
, .
, , , ,
.
-.
-, , .

14


, ,
.
, , ,
. ,
,
.
, .
, ,

.
,
. ,
. , ,
.

.
, 15 .
,
. . ,
-
. .
, , .

15

 ,

, . , ,
, .

,
. .
, . ,
,
.
, , , . ,
,
, -, , , , .

16

- , ,
. ,
, ,
, - .
, , . ,
, ,
. ,
.
, . 3 :
, , ,
.
, ,
, ,
,
. , ,
( , ), , .

1. ,

17

 ,
,
.
,
30 , ,
. , , , ,

, . , .

, ,
,
, , ,
, , 3, 4 5 .
: , , ,
, ,
, .
,
, , ,
, , .

, . 5 :

18

 ,





,
, , .

.
,
, .
,
, ,
, .
.
1. !
. ,
, , ,
, , ,
.
30 ,
,
.
- : ,

, 30 , .
, , , , , .
, , -

1. ,

19

 , ,


.
2.
, , ,
,

.
.
,
, .

. , .
, ,
, ,
.

.
3.
,

. , ,
.
. , . ,
.
,
. ,

, ,
-

20

,
.
4.
, , ,
, , .
, ,
, ,
. , .
. ,
,
, , .

.
,
, .
, .
, , :
, .
, ,
.
, ,
.
,
,
: -

1. ,

21

 .
, ,
, . ,
, , ,
.
, . ,
Google Youtube,
( WUDC
World Universities Debate Championship),
, .
, , ,
.

:
, . , . . ,
, ,
. .
. : ,
, :




,

, , :

22

 ,
,

,

. , - , , , ,
, , .
: , (
4 8 ).
, , .

. 15
, ,
, .
:
( ) -
( )

( ) -
( )
( )

( )
( )
( )

1. ,

23

1. -

2.

3. -

4. .

5.

6.

7.

7.

, .
/ /
/ .
. -
.
, .
,
, .
, ,
, .
, .
,
. , , ,
, ,
. ,
, .
, ,
,
.

24

 .
, , . ! , ,
. ,
.
,
, .
.
, ,
. ,
, .
,
,
.

. -,
,
.
,
, . , , ,
, .
, , .

, . , ,
.

1. ,

25

 , , , , .
,
,
, - .. ,
.
.
.
, , .
, ,
, . , .
. ,
. , , ,
.
, , , , .
. , . ,
, - , , , ,
.
, , ?
, ,
,
. ,

26

 ,
.
.
. ,
: , .
. , , . , , .
,
.
, ,
, . ,
, ,
.
,
. ,
. , - ,
.
, , ? , , ,
, , , .

1. ,

27

:
. . ,
. - .
, , ,

.
. ,
. ,
, , , , . , .
.
,
,
.
,
. , , , .

. ,
,
. , .
, -

2.

29

 ,
. , , , ,
.

. ,
15 . .
. ,
,
, , , .
. !
, , , ,

. ?
,
. 1)
2) , . ,
, ,
.
.
. -,
, , , .
. -,
,
, , .
,
.

30

 , .
,
, -,
. ; , .
.
,
.

, ,
,
.
, ,
,
, .
.
, ,
, , ,
, .
, , .
.
. ,
, , , .
, , ,
, .

- .

2.

31

 15 ,

,
. ,
,
.
, . ,
, , , .
, .

, . , .
. ,
.
. ,
. ,
,
, , , , . , , ,
- .
,

. , ,
, .
,
.

. , , -

32

,
. , ,
// . , , ,
, . :
, .
,
.
, ,
.
, . ,
,
. , ;
.
, , , . ,
. ( ?),
.
, .
, .

. -
, . -

2.

33

 , ,
.
:
( ) ,
, .

.
. - :
, ,
, . , , , .
.
, -
.
, .
- ;
, .

. ,
14-, 16-
17- . .
.
, ,
, ,

34

 ,
, .
:
,
. .
,
. , - -
, .
.
, . , , , .
.
,

.
, , .
,
, , , .

.
. , .
,
.

, , -

2.

35

 , .
, , - .
, ,
? .
, : , ,
, , , , ,
, ..

. ,
, 2 .
.

.
, : ,
,
, . , ,
, .
, , , ,
, . ,
.
, ,
.
, , .

, . ,

36


, .
, ,

.
:
? , .
, , : , ,
, !
,
. , , , .
,
.
, :
,

,

. , ,
. , ,
, ,
. ,
, .
, ,
. .
. , :
, ,
, -

2.

37

 ; ,

.
. , ,
, ,
. ,
, ,
. , , ,
.
,
. , , , .
,
.
?
, ,
, . , ,
.
, , , ,
. , .
:

38

 , ;
;
, ;
,

.
, ,

,
,

.
, .
, . , , ,
.
, ,
.
(
!), ,
.
,
, , :
,
, ,

.

2.

39

 , . , , ,
.
, , ,
, , : ? ?
?
, , .
, , , , :

?
?
?

. .

;
;

;
;

; - ;
; - ;

;
;

;
;
()

;
;

;
;

, ,

40

 , . .
,
,
. ,
. -
, . ,
,
, .
, ,
.
.
, .
.
:
-? -, ,
-.
.
, . .
, .

, ,
,
- . , , :
,
.
-

2.

41

 .
. ,

14- ,
, .
,
,
.
-: ; ..

- .
,
,
.
, ,
. , :
,
, ,
,
: , , ,
. , ,
, .
,
, . .
, ,
,
. , - , ,
, .

42

 ,
, , -
, ,
.
. . ,
,
.
, ,
.

,
. .
. , ,
.
, . , ,
.
,
,
.
, ,

.
.
.
, .
, ,
. , -

2.

43

 , .
,
.

, , ! , , .
2001
,
. , , ,
,
.
,
.

. .
,
.
,
. , , consistent. .,
. , ,
, .
, ,
,
.
,
,

44

 , .
, ,
. ,
, . . ,
.
:

?
? ,
. (,
)
,
? (, , ,
, )

. .
, !

, , .

?
?

? ?

, , ,
?

2.

45

 -
. , .
.
:

,
,
. .
,
, , ,
, .
():
, ,

.

. ,
. :
, .
,
,
,
. ,
, . ,
, .

,
,
. -

46

 .
,
, , , ,
, .
():
, , . ,
. ,
, .
, .
!

.
, . - .
:
, .
, ,
.
.
. .
, , , . , ,
,
, ,
.
, . , , -

2.

47


. , ,
. ,
, .

,
,
. .
,
, , , ,
, .
, , . , , :
, , .
, ,
. , .
: , , .,
.
,
, , ,
. .

, , .
-

48

, , , , ,
, , , , . .

.
. ,
, ,
, .
, ? , ,
, ,
. ,
, ,
,
.
. , ,
( ), , .

. , .
,
, : .
,
, . ,
.
.
,
, ,

2.

49

 . ,
.
. .
, ?
, ,

, ,
,
.
.
, ,
.
.
,
, ? : ,
, ,
,
.
, , . ,
:
1. ,
, ,
.

50

 , ,
, .
2. , . . ,
, . ,
,
: ,
, ,
,
? ?
3. ,
.
, , ,
.
, ,
, .
, , . ,
.

, , .
,
.
, $100 .

2.

51

 , ;
. .
.
,

.
. ,
.
, .
,
. .
, ,
, .

. ,

, : -,
. -,
. -,
.
, , ,
. , ,
. , .
, - , .

52

-, ?
, , .
. ,
,
, . ,
,

. , .
, ,
.
-, , ?
, , , ,
,
. - , . , .
, , , , ?
?, ?


, , .

, . ,
,
, .

,

2.

53

 , , ,
, .
, ,
. , , , ,
-.
, , , . ?
- , -. ?

, (,
..)?
, , , ?
- , , , ,
.
,
, ,
,
,
.
:
.
. ,
,
.
,
.

54

 ,
. ,
, , , , .
.

,
, , , .
. ,
. ,
. , , , , ,

.
, .
. , ( ) , .

, .
,
, , -
. , , ,

2.

55

, . , , ,
, .
, , , , .

. ,
, , , .
?

.
:
( ) -
. , ,
, ,
, , , , , ,
.
? , ,
, ,
, .
: , . , ,
, , .

56

 . , ?
,
. ?
,

, ?
, ,
, ,
, , , , . ,
.
:
, . - , ( )
, , . ,
. ,
. , ,
.

. , : ,
; , , , , , . .
.

, ,
. , -

2.

57

 .
, .
, .
, . ? , !

, .
, ,
.
,
.
, , .
, , , ,
,
. . (
?), .
,
, :
, .
,
, , . ,
, .
,
. , -

58

 ,
.
, , . .
, , ,

, .
. , ,
.
, , .
, , . :
, , ,
.

.

, .
, , , .

,
. , ,
. ,

, , . -

2.

59

 , ..
.
, , . :
: , , ,
; ,
.

,
. , 15 .
,
.
:
,

,

. , ,
, . , , ,
. ,
, .
, , , ,
- . .

60

 , .
,
, , , . ,
, .
, , ,
,
,
. ,
.

, , .
, ,
:
: ,
, . , , .
,
. : ,
, .,
.
, .
, ,
.
.
. .

2.

61

, , , . , ,
,
, ,
.
, .
,
, . ,
, . , ,
.

,
,
. .
,
, , , ,
, .

, , :
1: ,
, . .
2: ,
, . .

62

 3: , , , . .
4: , , ,
,
.
5: ,
, ,
.
1 2 . , (
) 2003 .
3 4 ,
.
5 .

,
, ,
.
, .
: , , ., .
.
5: ,
,
,
. , ,
.

2.

63

 5: ,
, ,
.
, . ,

, .
,
,
, .
,
. , , 5. , ,
:
, .
, ,
.
.
. .
, , , . , ,
,
, ,
.
?
3, .
:
, , , ,
.
. ,

64

 , ,
.
- 5, , .
, .
,
,
,
. ,
, . ,
, .
, , ,
. ,
, ,
.
, .. , .
5, ,
:

,
, .
.
,
, , , ,
, .

2.

65

 , ,
, .
.
,
, .

: ,
,
.
,
,
.
, , .
, ,
, , , . .

.

, , . , !
,
.

:
: , . , -

66

, , . ,
,
. , ,
.
1: - ,
, . ,
,
, .
2: ..
, ? . , .
3: -,
. ,
, , : 1) ; 2) , ; 3)

.
1 .
? ?
, , .
2 , , . , ( ,
),
.
3 .
,
.
, ,

2.

67

, ,
, .
, .
, ,
, . ,
, . .
, .
, , , , .
, .
-, . ,
. .
, .

...
,
. , ,
.

.

. ,
.
:
-,
. , -

68

 , , : 1) ; 2)
, ; 3)
.
:
,
, , , ,

,
.
, , ,
.
, : . : ,
. .
,
- , . :
, . :

, . : ; , .
.
, ,
. ,
, ,
,
. , , , . .

2.

69


, ,
. , :
, ,
: , ,
.

(, )
. , . :

( 7 ).
.
, , ,
. , .
,
, , ,
.
(., ).

.
15 .
,
, , .
.
.

70

, .
,
.
. , - : .. ,
, 18 ,
? ,

, ,
. ,
, , .
? , , , ,
: , ,
?
,
?
.
, ,
.
, .
.
.
, -; , .
, , .

,
.

2.

71

 , , . ,
, ,
. , .
, , ,
, , , .
,
, . 10 ,
. 5 45 , . , ,
, . .
. .
, , . ,
,
. ,
. !

: .
, , .
, . ,

. , ,

72

 , .

, , , , , , .
.
. .

.

. ,
, , , . ,
, . ( , , ),
,
.
.
, , . ,
. ,
,
. ,
, , , , ,
,

2.

73

 . , .
, , ,
, - .
,
. , ,
.

.
, , .
,
. ,
, , , .

.
. , .
, ,
. .

, ,
, , . , , - , .
.
1. . , ,

74


, . , . , ,
, .
2. . .
,
. : , .
,

.
,

. ,
, 100
.
3. .
.
, ,
. ,
, ,
- .
, , , .
? . .
,
, .

2.

75

, , . ,
, , , , , , ,
, .
, . .
, , .

,
, .
,
. ,
, .
.
.
, .
, . (, /). ,
. 7 . .
,
.
,
. ,
, ,
.
,
: , , ,
.

76


.
, . , , , ,
.

. ,
, ,
. , .
, .
10 , ,
, , . , ,
- , .

. , . , , .
. ,

, .
, , , , .

. ,
, .
,
. .

2.

77

 .
, .
, , . , ,
. ,
, .
,
, ,
. , , ,
. 60 , .
,
(, ),
.

,
.
.
.
, .

, ,
.
, . , ,
, -, -, , , , -

78

, ,
.
, , . , , , .
, , . , , - ,
.
,
- .
. ,
, ,
. ,
:
. , ,
, , .
, , : , -. ?
,
. , , .
. , ,
.
- ,
. , , , ,
, .
.

2.

79

 ,
. :
, , , -, , , , .

. , , . , ,
.
. , .
. .
.

. .
, , ,
. , .
. .

80

,
. , -
, . ,
, , , .
, , , .
, .
, , :
,
. , ,
. ,

. ?
- ?

, , , . , , ,
, , .
, , , . ,
. ,

3.

81

 , .
, ,

.

, , .
,
?
, , . ,
, .
, 50 100, . ,
, ,
.

, ,
: , , , , , ,
, , .
,
, ,
.
, .
.

82


,
, , . ,
.
. , ,
. ,
, .
, .
,
,
- .
, , .
,
, , -. , .
,
.

. . 1/8, 1/4 ,
.

3.

83

 .
/
. , , ,
. ,
,
.
( ,
.. ) .
,
,
, . , , .
, , .

(
).
,
, :
.
1-
2012 .
,
, , .
7 .
<>. , .
<>.
.
< >, -

84

 . ,
. - .
-
:
/-
, .
,
, .

,
( ),
, 15 .

, , .

.

, , , , , ,
, ?
, ,
. :

;

, ,
;

3.

85

;

, , , ,
, ,
.

. ,

. ,
,
,
. , , ,
,
, .
, , , , .
,
,
.
, ,
, . ,
, , , . ,
,
. ,

. , , ?
,
? ,
, , ? -

86

 ,
.
. , ,
. ,
, , , ,
. ,
, ,
, .
(, , , ?), . ,
, , , - .
, ,

. ,
2011 ,
(
) ,
(1-, 2-, 3- ..). -:
-, , . , , ,
,
. ,
1 2010 5 , .
- .

3.

87

 , , ,
,
. , , ( ).
-, , . [?
! ,
. , ,
].
[?], , ,
,
[ !]. ,
1
2010 5
, [ ? , ,
!].
- [, ,
. ,
.
].
,
, , . , , :
-, [, ], [ !
? . ,
, ]. , ,
,
, -

88

 [ =
. , ]. , 1 2010
5 , [
= ? ].
-
.
, . , , , . , .
, , ,
. ,
,
,
. ,
, ,
, , .
, , ,
,
,
.

. ,
, .

, . , ,
, ,
,
. , , , ,
:

3.

89

 . , , ,
. , ,
, . ,
.
.

, . .
, :
,
. .


. ,
, (1-, 2-, 3-).
, . ,
,
.
, , ,
, .
, , , .
, ,
. ,
. ,
? ,
.

,

90

, . , , , .
, ; ,
. , ;
. ,
, , , , ,
.

?
:
. ? ,
, .
, ,
.
, ,
. , : .
(, ),
,
, , ,
.
,
2010 . ,
, .

3.

91

 - , .
, . ,
. :

;
;
, ;
.

. 1015
, ,
:
, ,
..

. ,
, ,
.
,
.
, , ,
. (
,
). , , .
-, ,

.
,
, -. , ,
,

92

 , , . , , ,
.
, , ,
,
,
.
,
.
, .
, ,

, .
, .
, ,
.
-,
, . . .
, , , , , ,
.
,
, . , ,
, , . , .

3.

93

:
, .. , , , .
:
- .
. ,
. , , ,
.
,
,
. , ? ?
-, ,
, , , .
, , , .
,
. , .

.
: , . , . ,

.
: ?
, , ,
, .

94

 1:1. - ,
, , , .
, . ,
.
? . - ,
,
, , .
,
.

. , , ,
. , , .
- ,
. .
3 : , . 4,
: .
, . , . () .
. , (). ,
.
(!), (?). , , .

3.

95

 ,
(1 - ..). , ,
. (5:55), ,
, (7:40!), . , ,
. ,
,
, .
,
, ,
. , .

, , . .
(
) .

. .

. , , , .
.
,
, . ,

96

 ,
.

, . -,

. - ,
. -, , , ,
, . -,
,

. -,
. , ,
.
. -, . -, 35
, . -, ,

. -,
, . -,
, , , .

, ,
, , . , , ,
, , ,
.
. , 25%

3.

97

 ,

20% . 30% .
,
.
,
.

,
, ,
. , .
, . ,
. ,
.

. , .
-
, ,
.
, , , , , , ,
. ,
, ,
.

98

 , , ,
. ,
. , ,
, ,
: ,
. ,
,
.
,
. ,
, . -,
,
, .
-, , , .
, , , .

.
, .
,

, -

. , : , ?
: , , - .
. , , .

3.

99


, .
, ,
, .
, , , .
, , : ?
?. ,
.
, . ?

?
, , , ,
. , -
, , , , , ,
. .
,
, . ,
,
, . , ,
, ,
. ,

100

 , .
, , ,
, ,
. , , ,
.
. , :
, ? ,
, .

,
. , ,
. , , .
. ,
,
. . ;
, .
: , ,
.
, ,
. , , , .

3.

101

 , . . ,
, ,
,
.
. ,
, :
, ? :
.
: . ,
, . -
, , , .
, , .
,
. ,
.
, , ,
.
, , , ,
.
, ,
.
, . - , , , ,
, ,
. ,
, :
?, , . , .

102

 . ,
,
.
:

?
?
?

,
, ,
. .
,
. . ,
, .
, ,
.
, .
, ,
,
. . ,
, ,
.
,
, ,

3.

103

, 1-, 2-, 3- 4- .
- ,
- :
, , . .
, ,
.
, , , ,
. ,
. ,
. , , ,
.
, , . , 5,7
9 . , 5 .
, . , ,
. ,
.

4
3 4
4
2

3 4
1
1

1
3
3 4

1 2
2
2
3 4

104

 , ,
, ,
. ,
, . , , ,

, , , , .
, , , . , ,
,
.
, ,
. , , . ,
,
.
, :

1 2

1 2

3 4

3 4

,
. ,
, , . ,
.
, , .

3.

105

, :
1

. ,
, .
,
.
-, ,
, ?
- . :
?
,
, ,
.
, , . , 15
.
, ,
, , ,
.
, ,
,
.
, . ,

106

 . ,
.
, , : ?
? ? ? 5 ,
- , , ,
, , .
,
.

, 1-, 2-, 3-, 4-
/ 3,2,1,0. .
, .. , .
,
, ,
, . ,
. ,
-, , ,
.
.
!
, .
.
, , .

3.

107

321

322

315

312

308

,
. ,
. , ,
- . .
, , , ,
.
. 100
. ,
50 100 .
,
( 2010
2012 . . .)
10095: ,
. , ,
- . ,
.
9490: , , .
;
. .

108

 . .
8985: ,
. , .
. .
8480:

. .
, , , .
7975: . i)
, ii) ,
, iii)
. ,
.
7470: , .
, , . , , .
. , .
.
6965: ,
.
, , / .
.

3.

109

6460: ,
. .
;
.
5955: ,
,
. ,
. , ,
. .
5450: .
,
. .
, . , .
.
.
:
90+ - ;
80-89 , 1/8
;
70-79 ;
60-69 ;
50-59
.
, ,
. , 72
,
. ,

110

 , , .
, ..
. ,
-. ,
,
80 85.
, , : 85? 84? 83?,
,
.
, . ,
,
. , ,
,
, .
50 100,
. , 70
80. ,
,
. , , .
,
.
. , -

, -
. , 90
, 90
. 10 80 90 .

3.

111

 . .
, , . ,
,
.
, .

,
.
. ,
,
. , ,
,
. ,
( )
. :
. , ,
.
,

. , , -
,
.
-. . ,

112

, , , ,
.
:
.
. ,
. . , . ,
, ,
.

,
. : ,
,
.

, , , . ,
, ,
.
, .

, .
, , ,
:
, ;
: ,
,
. ,
.
,
.

3.

113

 ,
.
: . , . ,
,
. , , : . ,

.
, , . . ,
,
,
. ,
,
, , .
-, , , .
, .
, , ,
- , . , , ,
. ( , , ).
, , , . :
/ , ..
, .
, : ,

; ,

114

 , ,
. ,
,
.
5 10 .
, . ,
.
,
. , ,
, , , ,
, . , , ( ). ,
,
, .
, , .
,
,
. ,
. ,
. :
.
, ,
, , breaking making
a break.
,
. , ,
.
, , .

3.

115


,
- , .
, . ,
, - ,
. , .
,
- .
:

, ,
.
,
.
, .
,

. -
,
.
,
, , .
- .
.
.
. -

116

 ,
.
, , ?

,
( )
(
). .
, ,
, .
,
, , ,
, , . ,
, . , ,

.

3.

117

, , .
: ?
, ,
, .
, , - . . ,
,
.

, , . .
,

.
,
, ,
.
( ), , -

4.

119

 . ,
, .
,
,
. . ,
N-1, ,
, - .
. , .
, ,
.
, ,
,
.
, :
, ;
. ,
. , , ,
. , , - , . .
,
-, - .
.
, , .
, , . ;
, .
, , .. .
. PowerPoint. ,

120

, , ( , ,
, ) , . ,
(
).
, , , , .
, .. 15
, ,
.
, ,
. ,
. ,
, .
, ,
. ,
. ,
. ,
, ..
.
. .
,
, . . . , ,
, , .
. .

4.

121

 .

, ( ) , .
, , ,
,
. .
, .
, ,
,
.
,
, . .
, .

, , . ,
. 32, 16, 8 4
, -.
,
.
, ,
, ,
. , . , ,
; . ,
.
,
,

122

, .
, ,
.

.
, ,
.
! , .
,
, , , .
, .
.

.


, .
, , ,
, ,
. ,
.
, ,
.

4.

123

, ,
.
,

, ,
.
. : -
,
. , .

. ,
.

, , , , . ,
.

;
. , ..
.
-
- ,
,
. , ,
, . -
.

124

 ,

. ? ?
? ,
, ,
.
, , , .
,
; , , .
. ,
, , ; , ,
.
, - .
,
, , .

,
-.

. , .
.
, ,
. ,
,
,

4.

125

 . ,
, ,
,
.
. ,
, . ,
,
.
( )
.
,
.
,

.
, ( ) .

, , , .
, , ; ,
.
?
, .
,
, , . , .
, .

126

 . , . , ,
.
- ,
, ,
. , ,
, . ,
,
. ,
, ,
.
.

. ,
, - .

,
, , . ,
, . ,
,
,
.
,
, , , , .

.
,
.

4.

127

 : ,
, , , ,
.
, ..
,
( ).
, , ,
.
, , ,
.
, .
: ?
, ,
, , ,
, ,
.

, , . , .
, ,
, ,
. .
. ,
, .
, , . -

128

, ,
.
- .
,

. ,
? ,
? ,
. -
-, , , , .
, .. .
,
, , , .
,
.
, ,
, , ,
.
,
.
, , .
, ,
?; , ?;
?
,
.
, . ,
, , .

4.

129



, , .
, , .
, , , , ,
.
,
.
115 , , , , .
, ,
. , . ,
, . , ,
, .
.
:
, , ?
, ,
.
, , .
, 3 .
, , , , , ,

130

 . .
, ,
, . , , .

(ESL)
. ( ) ESL
. ESL ,
.
, ESL .
, , , . : ?
- , ,
? -
? ,
, ESL
. , ESL
.
ESL , . .
! .
,
ESL . , ESL , .

4.

131

 ESL (
, )
,
, -.
. ,
ESL .
. ESL
, ..
ESL ,
.
ESL , ,
ESL ,
, ESL . ,
, ESL ,
ESL .
, ,
, . :

ESL ?
ESL?
ESL
?
ESL
?

, ESL
.
, ESL , .
.
ESL ,
.
.
, ,
.

132

.
,
. ,
.
, ,
,
.

. ,
.
,
.
, . ,

.

, ;
? ,

5.

133

 . , - ,
. -, ,
. ! - .
? ? ? ? ? ?
? ,
.
-, ,
.
? ?
? ESL ?
, .
, . , , ,
, , , . IV
.
, ,
. ,
.
, ,
. , . -
,
, - .

134


, . ,
.
, ,
.
( ) . ,
. ,
, . ;
.
, , .
:

,
,
.
-

5.

135

. , ,
. , , .

,
,
.
, , . ,
.

.

, . ,
, . ,

.
,
.
, .
,
.
, .
: ,
, !
, ,
. ,

136

. , . ,
, ,
. .

- , , , ..

, , . -
1000$? ,
.
- .
, .
. , . - ,
. ; ,
.
, ,
,
-.
, , , , .
. , ,

.

, -

5.

137

 .
,
, .
,
.
,
,
. , ,
. , , , , , .

, , . , . .
!

:

( , ), , ,



.

. http://ru.idebate.org.
. ,
, -

138

 - .
Facebook, -. -
,
.
- ( ,
), .
, ,
.
, , , . ,
, ,
. ,

.
, ,

.

, : , .
, .
, , . 400 . , 16 20 .
,
, .
,
. -

5.

139

, 40 , , 28.
, : ,
, .
-, . , ,
. .
, , ,
. .
, , , .
, ,
, . ,
.
.
-
, . , N-1,
,
, , .
.

.
, , .
.
, , . . , , .

, .

140

, ,
, ,
- .
- ,
.
.
,

.

. , :
. , , ,
.
, 414, ; 423 , ; 421 , .
, .
,
.
.
(

) .
.
, ;
.
. ,

5.

141

 , .
,
.
, .
,
. . ?
?
.
, , , ,
. ?
.
.
,
, .
16:00,
16:0016:30. ,
, . , 23 .
.., 16:00, 18:0019:00.

,
.
- , .
( , , ), .
, -

142

 , ..
.

, , ,
, .
,
,
.
. , ,
, , . ,
, .
,
, . , , , , - ,
- .

, ,
. , ,
,
.
,
, . ,
.
, , , .
, ,
,
. ,
, , -

5.

143

, , ,
.
, .

, .


,
. . ,
. , ,
. ,
,
.
. -,
. , .
-, ,
, .
-, , .

, .
. ,
.


(
); ,
. -

144

 .
,
, ,
.
, ,
.

.
, ,
.
,
,
.

- , ,
, .
,
-
.
- . , ( )
.
, , , - ESL
.
, , - .

5.

145

.
.
.

. , , , - .
, . ,
. ,
.
.

,
, ,
, , .

.
, ,
. .
,
. .

() . ,
, ;

146

, , .

. , ,
.
(), .
.
, .
.

,
.
, .

, . .
,
.
. ,
. , , -
, .
80.
. . , . ,
,
, ,

5.

147

 , ,
. .
, :

18:00
18:30 1-
20:00 2-
21:30

8:00
9:00 3-
10:30 4-
12:00
13:00 5-
14:30 6-
16:00
17:30
19:00
21:00
23:00

148

 . . 18:00, 18:30,
: ;
;
(,
); ; , ; ,
.
, , .
, 17:50 , 15 ? ,
, . .
( ),
.
,
18:30 20:00. ,
. ( 10 30 ). . .
(8 7 , .. ). 10-15
.
, .
.

1 45 .
, - , ,
.

5.

149

 ,
,
.
, . - -
,
. ,
.
, .
, ;
, .
.
.


.


. , ..
. , ,
.
.
.
, , , , , , ,
.. 20 , , , ESL
, , .
. ,
. -

150

 ,
.
, , ,
, , , . ,
: , .
.
; ,
, ,
.
-
, , ,
.
, ,
.
, , , ,
. :
,
, . ,
. ,
. ,
- .
, ,
. -
(
. ),
. -

5.

151

 , , ,
,
,
, .
,

.

( , ).
,

, ,
.
, ..
, ,
. -,
.
,
, , , - .
, , , , , .
. ,
, , .
, - , ,
.
, .
:

152

, ,
.

,
.
, .

, , ,
.
, ,
- , . ; , ,
.
,
, .
.
(), :
1- :
;
2- : , ,
;
3- : , ;
4- : ;
5- :
;

5.

153

6- : ,
;
7- : , .
: , .
ESL :

10 .
: .
ESL : ,

.
:
.
ESL : .
, , , , .
, .
4 ,
.

, . ,
,
.

154

 , ,
. , , . ? ?
, . ,
, ,
.
. . ;
,
. , - , .
.
,
, , .
, , , .
, , ,
.
10 . .
.

. 300 ,
.

5.

155

 ,
. -,

. ,
.
, ( ),
,
.
.
. ,
, , . , ,
, .
, , , , .
,
.
,
. ,
.
,
, . ,
!
, 50 100; .
, .

. , ,
.

156

 ,
, ,
, . ,
.
, ,
.

, ,
. , ,
.

.
. ,
, , , .
, -
,
. ,
, . .
. , , (3,2,1,0) , (1-, 2-, 3-, 4-).

, -

5.

157

 .
.
,
, ,
.

. , .
,
.
, .

,
: 30-, 40- 100-. .
30-
, 15 , 26 . - ( ), . 100- ,
, 55, 70 85
.
:

90100

.
/ .

( ) .

8089

7079

6069

5059

. .
.
.
.
.
,
.
.
. (
) .

158

 . 90 , .
. , 90 ,
, ,
. 90 .
90 , , . ,
; ,
, .
, .
, .
,
, -
, ,
.
. ,
.

.
:
.
, ,
- .
, .

5.

159

 , ,
: ,
? ,
.

. ,
, -
, .
,
.
,
, .
,
.
. ,
6000 . ,
.
, . , , ..
, .
1: ,
.

(. ).
2:
. , , , ,
, .

160

165

154

161

152

155

151

140

136

3:
,

. ,
,
.
, . 1 :
, :

321

315

305

304

296

288

292

264

2 . , ,
.
,

5.

161

 . , , ,
.

. ; .
, ,
.
.
, , , . , 32 ,
. , ,
1 4 5 8 ,
. ,
4 8 ,
. : , , .
,
,
16 . .

16
:
1, 8, 9, 16
2, 7, 10, 15
3, 6, 11, 14
4, 5, 12, 13
. , ,

162

 , , . ,
, , 16 ,
, .
13, , , ,

, , .
Excel,
,
( )
- . , , Tabbie.
, http://tabbie.wikidot.com/start.
, 2004 ,
,
.
Tabbie , .
,
, . , , ,

,
. , , , .
.
( ), ,
,
, ,
.

5.

163


.
. (
),
;
.
. , ,
(1-, 2-, 3- 4-), , . ,
.
. ,
, , , ,
, , . , - , ,
.
,
,
,
.
(,
, ),
, .
, . .
, ,
.
! -

164

 , , .
, Tabbie,
,
.
,
.

.
.
, -
, , .
, , , . , .
. ,
, ,
.
, , .

. . ,
,
.
, ,
,
( )

5.

165

 . , ,
,
( )
.
,
, , , , ,
.

.
. , , ,
. ,
.
,
. - , ..
.
, ..
,
, ,
.
.

,
. ,
,
,
.
, .

166

 :
10
.. !
.

. , , ,
.

, ,
.
.
,
: [1,8,9,16], [2,7,10,15], [3,6,11,14], [4,5,12,13],
16 ; [1,4,5,8]
[2,3,6,7], 8 .
,

: , [1,8,9,16],
[4,5,12,13], [2,7,10,15]
[3,6,11,14]. ,

- , ,
.
3 5, 7 9 . .
,
, ,
. (, , ) -

5.

167

 .
.
, .
- , , .
. .

. ,
, , .
.
, 15 ,
,
.
.
, , ,
, ,
. ,
, . 20 , . , , ,
. ,
.

. . ,

168

 ,
. ,
, / / -
. ,
, , ,
.

, - . , , ,
! ,
. , ..,
-.
, .

5.

169

, , . , , , , , , , -, , .
.
,
.
- . ,
, ,
, ,

, .
, , .

,
- . -

171

 , ,
.
.
.
.
.
. ,
, .

, .
, .
.

. , .

.

, . , ,
, , , .
.
.
, , . , -, . ,
.
, , .

172


. ,
. , ,
,
.

,
. .

.
.
. , . ,
, , .
.
, -,
, - (http://debatewise.org/wodc).
, , !

173

-, , , .

-
http://flynn.debating.net
- -
.
.

, .
, .
, ,
, -, ,
, 1990- .
, ,
, .

177


http://globaldebateblog.blogspot.com
.
.
, , -,
,
.
, , . .

(IDEA)
idebate.org | ru.idebate.org
- IDEA , . ; ,
.
. 500 . .

DEBATEWISE
http://www.debatewise.org
-, Debatewise ,
.
, , .
Debatewise -.

178


http://www.britishdebate.com/calendar
, . , , , , .

http://parldebates.ru
, .
,
,
.

179

, , . ,
, , 1% .

, ,
.
, [ ],

,
, , ,
. , ,
, : , ? ,
.
,
, -

181

. , , :
:
a) :


, . ,

;
b) : , ,
- ,

,
. , ( );
c) : ,
;
d) :
,
.

,
.

, , ,
, -

182

 , ,
- , . ,
,
. , ), .
,
.
. 2010
;
. ).
.
. .
), .. .
, ,
.. .
2030
, . , .
), .
, , , ,
. /
, ,
.
. -
: ,
-. . -,
- . 24 ,

183

 .
- . 97% ,
.
- 31000 .

, .
, , .
,
, , -.
, , .
, , , .
, , .

, .
, , -, .
,
. ,
: , , , , -, ,
,
, .
.
, ,

184

 , , . , ( , ):
, .
, , .
?

,
,
. , , , .
. ,
. -,
. , - (
) (
). ,
,
.
,
:
,
,

185

,
.

,
.
, , ( ),
,
, .
.
, ;
,
.

,
, - ,
, ,
. , .
,
. , ,
,
.
(, ,
)
,
.
, , ,
.
,
, .

186

.
1
1.1.

1.1.1. : 4 , 2- ( ), (
), .

.
1.1.2. :
:
- ;
- .

187

 :
;

.
:
;

.
:
;

.
1.1.3. :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

-;
;
;
;
;
;
;
.

1.1.4.
7 , (.
. 1.4) .
1.2.

1.2.1. , .
1.2.2. .
1.2.3.
.

188

1.3.

1.3.1. 15 .
1.3.2. .
1.3.3. .
, , , .
.
1.4.

1.4.1. ( )
.
1.4.2. , ,
, . : , , .
1.4.3. .
1.4.4. 15 .
1.4.5.
, ,
.
1.4.6. - .
.

189

1.4.7. . 4.3.4. .
1.4.8. ,
.
1.5.

1.5.1. 7 (

). 7 15
.
1.5.2.

.
.
1.5.3. .
1.5.4. .
1.6.

1.6.1. , , , .
1.6.2. , ,
. (. 6: ).
1.6.3. . 6.4. .

190

 2
2.1.

2.1.1.
( ), ,
.
2.1.2. - .
2.1.3. :
e) :

, . ,
;
f) : , ,
- ,

, .


,
(
);
g) :
, ;
h) :

,
.

191

2.2.

2.2.1. ,
.2.1.3 .
, .
2.2.2.
-.
2.3.

2.3.1. , . 2.1.3. .
2.3.2. , , , .
2.3.3. , , , ,
.
2.3.4.
, ,
, .
2.3.5.
,
.
2.3.6. ( ),
, , .

192

 3 .
3.1. , ,
,
, .

.

, ,
.

4
4.1.

4.1.1. , .
4.1.2.
, , , , .
4.1.3. , , . .
4.2.

4.2.1. , .
4.2.2. ,
;
,
. .
4.2.3. , ,

193

 ,
;
.
4.2.4. ,

, , ,
(. .2.3.4, 2.3.5, 2.3.6 ).
4.2.5. ( ),
(
-).
.
4.2.6. 2
, .
4.3.

4.3.1. .
.
4.3.2. .
, .
4.3.3. , , , , , , , .
4.3.4. ,
.

194

 5
5.1.

5.1.1. .
, ,
.
5.1.2. . , , .
5.2.

5.2.1. ,
, , , , .
5.2.2. , .
5.2.3. ,
,

.
5.2.4.
.
.
5.2.5. . ,
, .
.
5.2.6. , -

195

, .
5.3.

5.3.1. .
5.3.2. .
,
.
a) : ;
, ;
b) ,

.
5.3.3. .
,
. :
a)
;
b)
.
5.4.

5.4.1. , ,
.
.
5.4.2. , ;
,
.

196

5.4.3. .
, , ,
, , , , .

6
6.1

6.1.1. :
) ;
) ;
) ;
) ;
) .
6.1.2. .
.
6.1.3. , .
,
.
6.2.

6.2.1.
. ,
, , ,
.
6.2.2. ,
, .

197

6.2.3. ,
,

, , ,
, , , , .
6.2.4. , . ,
, . ,
.
6.3.

6.3.1. , .
6.3.2. ,
, , .
6.3.3. :

90100

.,
.

.

8089

., - .
.

7079

. ,
.

6069

5059

.
, .

198

6.3.3. .
- , , ,
, ,
. .
6.4.

6.4.1. ,
.
6.4.2. , ,
.
6.4.3. :
a) ;
b) ,
;
c) ,

.
6.4.4. 10 .
6.4.5. ,
.
6.4.6.
. .

199

.

*

,
- ,
.
, , , , ,
/ . ,
.
,
, , ,
.
* .

201

, .
?
- ?
. , , , . :
-, ,
, , .
, , ,
, . ,
, .
-, , - - -,
,
. , ,
, .
-, .
( )
. ,
, ,
(-, !)
, , ,
.
, , . ?
,
,
,
? ? -

202

, ( ) ,
. .
1. .

. , , , . ,
, ,
, .
.
,
.
1.

2.

3. ;

4.

5.

6.

2. .
-. .

., . . . , , , , .

203

 3. ;
. (, , ,
..). . ,
. , .
4. . , ,
,
.
.
. , .
5. .
,

. ,
, , . ,
,
.
6. .
.
-, - , . :

204

;
, ;
.

 , .
. , , .
, , ,
. ,

, ,
. -,
, .
, , , , ,
.
7.

8.

9.

10.

7. .

. -, .

.
, , .
(.,
, )
8. .
.

. : -

205

 . ,
; ,
.
9. . ! , . ( ) .
,
. ,
.
, -. .
10. . ? .

? .
, . , .
.
, ,
, . -
.
, .
,
. , ,
.
!

206

RU.IDEBATE.ORG

Ru.idebate.org (IDEA). , ,
.

, ,
.

IDEA
(IDEA) 1999
, ,
.
, , , IDEA:
.
IDEA : .
IDEA , , 50
60 .

, ru.idebate.org.