Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Параметрик дифференсиаллама
d2y 3
′′′ = d y ,...
Эюрдцк ки,
, y 3y x 2 ′′ = тюрямялярини щесаблайаркян
dx 2 x
dx 3
дифференсиаллар йалныз x дяйишяниня эюря эютцрцлмялидир. Лакин бу дифференсиаллары
башга дяйишяня эюря дифференсиалларла да ашаьыдакы гайдада явяз етмяк олар.
Айдындыр ки,
⎛ dy ⎞ d y ⋅ dx − dy ⋅ d x
2 2
d⎜ ⎟
( dx )
( )
2
′ d 2 y ⋅ dx − dy ⋅ d 2 x
y′′ = y′ = ⎝ ⎠ =
dy dx
y′ = ; =
( dx )
3
dx dx dx
d 2 y ⋅ dx − dy ⋅ d 2 x
Беляликля, y ′′ = (45.1) дцстуруну алдыг. Буг айда иля 3-ъц
( dx )
3
n!
(46.1.4) дцстуруна (46.1.1) чохщядлиси цчцн, (46.1.7) дцстуруна ися (46.1.5)
чохщядлиси цчцн Тейлор дцстуру дейилир. Бязян (46.1.4) дцстуруна Маклорен
дцстуру да дейилир.
Гейд. Фярз едяк ки, ашаьыдакы шякилдя чохщядли верилмишдир:
C C C
Q ( x ) = C0 + 1 ⋅ ( x − x0 ) + 2 ⋅ ( x − x0 ) 2 + ... + n ⋅ ( x − x0 ) n
1! 2! n!
Онда щюкмян
{C0 = Q( x0 ); C1 = Q′( x0 ); C2 = Q′′( x0 ); C3 = Q′′′( x0 );... Cn = Q (n ) ( x0 )} шярти юдянмялидир.
46.2. Ихтийари функсийа цчцн Тейлор дцстуру
n!
Бу дцстура f ( x ) функсийасынын x0 нюгтясиндя n -ъи тяртиб Тейлор дцстуру
дейилир. rn ( x0 , x) функсийасына ися f ( x ) функсийасынын x0 нюгтясиндя Тейлор
дцстурунун n -ъи галыг щядди дейилир.
Яэяр rn ( x0 , x ) галыг щядди щаггында щеч бир информасийа йохдурса, (46.2.4)
дцстурунун щеч бир мянасы йохдур.
Эюстяряк ки, rn ( x0 , x ) = o(x − x0 ) n , x → x0 (46.2.5) .
⎛ f ′( x0 ) ⎞
Айдындыр ки, f ( x ) − ⎜ f ( x0 ) + ⋅ ( x − x0 ) ⎟ = r1 ( x, x0 ) . Бурадан алыныр ки,
⎝ 1! ⎠
щягигят дя f ( x ) − f ( x0 ) = f ′( x0 ) ⋅ ( x − x0 ) + o( x − x0 )1 .
Лемма. Фярз едяк ки, α ( x) функсийасы
α ( x0 ) = α ′( x0 ) = α ′′( x0 ) = ... = α ( x0 ) = 0
(n)
шяртини юдяйир. Онда
α ( x) = o( x − x0 )n , x → x0 (46.2.6) олар.
C: Исбаты рийази индуксийа методу иля апараг.
n = 1 щалында (46.2.6)-нын юдянмясини йохлайаг:
Бу щалда α ( x0 ) = α ′( x0 ) = 0 олар. Онда
⎧ α ( x) α ( x) − α ( x0 ) ⎫ ⎧ α ( x) α ( x) − α ( x0 ) ⎫
⎨ = ⎬ ⇒ ⎨ xlim = lim = α ′( x0 ) = 0 ⎬ ⇒
⎩ x − x0 x − x0 ⎭ ⎩ 0 x − x0
→ x x → x0 x − x0 ⎭ Демяли, n = 1
⇒ {α ( x) = o( x − x0 ), x → x0 }
щалында (46.2.6) доьрудур.
n = k щалында (46.2.6)-нын юдянмясини фярз едяк:
Йяни, α ( x0 ) = α ′( x0 ) = α ′′( x0 ) = ... = α ( k ) ( x0 ) = 0 шярти юдяндикдя,
α ( x) = o( x − x0 ) k , x → x0 олар.
Инди n = k + 1 щалында (46.2.6)-нын юдянмясини исбат едяк:
Йяни, α ( x0 ) = α ′( x0 ) = α ′′( x0 ) = ... = α ( k +1) ( x0 ) = 0 шярти юдяндикдя,
α ( x) = o( x − x0 ) , x → x0 олар. Бунун цчцн α ′( x) = β ( x) ишаря едяк. Онда β ( x)
k +1