-

- ()

(XXI)





-

,
. . .


,

INTAS,





(-)

, -


,
-



,

,

I
2008

C
1994
:
, , :
:
- :
:

. . .
. []. . . . .
. . . ( ). . 2, ., . . .: -XXI, 2008. .

ISBN 978-5-91022-074-8

. .
. -, 2008
, 2008
-I, 2008

11

13

19



29

45
. .

. II.
I.

50
II. 61
III.
72
IV.

85
V.
99
VI.

111
VII.
121
VIII.
132
IX
144
X
155
XI
166
XII

176

186

198
I. , 200
II.
202
III.
204
IV.
207
V. ()
210
IV.
213

VII.

216

220

239
. .

240

240
I
243
II
248
III
264
IV
264
V
274
VI
275
VII , ,
282
VIII

287
IX ,

291
X
298
XI , ,

307
XII
312
XIII
319
XIV

324
XV
330
XVI
337
XVII
343
XVIII
348
XIX
355
XX
361
XXI

366

XXII : ,
-
371
XXIII :

377
XXIV
385
XXV ,

391
XXVI
398
XXVII
403
XXVIII

409
XXIX ,

414
XXX :

420
XXXI :

425
XXXII
430
XXXIII ,

438
XXXIV 450
XXXV , , ,

469
XXXVI
475
XXXVII
480
XXXVIII
486
XXXIX
491
XL ,
498

. ..
528

()

.
. .

..

528
542
801


: ,
, .
,
.
, .
, .
, , ,
,
, ,
, . ,
, .
, -
,
.
, ,
.
,
.


,
,
;
,
, ,
,
, ,
.
.
, 20-
,

,
.
, ...
,
.
2008 120- , 70-
20- .
50 . . ,
,
, .
,
.
.
1977
,
,
. . .
. . , . . 20
30- ,
. , ,
.
, ,
,
.


.
,
, .
.
. ,
, , ,
,
.
,
,
-
1937 , . ,
,
. ,

10

, ,
, ,
. ,
, .
1937 ,
: : , ,
.
. .
. ,
,
,
,

, ,
.
. 1984 ,
, ,
,
. , , , ,
, , . ,
, , 1937 .
, 1918 ,

2030- , ,
, : ,
. .
, , ,
,
.
.
.
1988
,

( ,
, ,
).
. . . , ,
!
,

11

,

. ,
, .
. .
,
1917 1937 ,
(), ,
, ,

.., ,
,
, ,
.

,
,
,
,
- ,

.
. .

,
, , ,

,

.
. . ,
, ,

19902000, 20032007




15 1938 .
, , !

, : ,
,
, , ,
. . .
, , .
. , ,
.
. , ,
, , .
. . ,
. ,
, ,

. ,
: . ,
, , ,
.
, , , , ,
, .
, ,
, .
, , . ,
. , , :
, .
, ,

,
.

, , .
, .
:
) 310 . (
)
) ;
) .
, .
( ,
, ;
).
, ,
:
, ,
, .
( . ),
.
: , .
(
, ),
,
.
.
, - .

.
.
, . .
P.S. .
. , . .
, , .
.
1992 13

13



1992 .

,
,
54 . ,
,
.
.
, ,
,
.
, . .
. ,
,
, .
,

, :
.
, -
1937 ( ,
), . . . .
,
. . .
. :
, ? , , ?
.
, , ,
.
. . .
, , , , . .
, .

,
. . . .
,
,
.
, . . .
1935 . .
. , ,
:
, , ,
, , .
.

,
. . , . .
. . . 1935
. .
. . . .

, 1928- 1929- .
. . ,
, .
,
. :
. , ,
. . . ,
,
, ,
. . .:
, , ?
, ,
. ,
.
,
, , . . .

. : .
!
. - ,
. . ?

15

16

. ., ,
. :

?
, , ,
? ,
, , .
,
,
. . . . . ,
(,
), ,
: , ,
. . , ,

.
( ), ,
, ,
, , . ,
:
. .
.
. .,
, : ()
, , , .
,
. . .
.
,
,
.
,
, .
, .
. . ,
22 1936 .:
,
,
,
, .

: ,
. , , ,
.
. . : ,
, . .
: , .
, . , 1935
.
,
. . . , .

. 1935 , ,
, 1929 : VII

.
, ,
.
1923 ., XII
, .
XVIII () 1934 ,
- ,

,
. , . .
3 1936
, :
,
,

,

.
, , ,
, .
, -
? , . , . ,
, . . .

. , . ,
.

17

18

,
.
: ,
. , ,
, .
:
,
.
. , . .
,
. , ,
,
,
. , 20- .
. . ,
( ) ,
. . .
,
(
). , . . 1214
, .
, ,
. . .
.
. ,
, , , . ,
, -,
, , .
,
, 1941 .
1988
. , .
. ,
, ,

, . ,

.

, , .
,
. . - ,
.
:
. , ,
.
, , ,
,

.
, , ,
, , ,
,
.
.
. .
1991 .
: ,
,
. .
.
. .
! ,
, , 28-
,
. ,
, ,
, . .
. . . 1934 ,
, . . .
75- . . :

, 16 1937 ,
: . .
1936 . ,
.

19

20

,
. ., : . .
. ,
, ,
. :
, , . . ,
, ,
, . : 28
1936 . ,
, .
. . .
. :
, :
, , , ,
, , ,
, , .
, ,
, .
: ,
, . ,
, ,
,
, -. ,
.

. . -
1992 13

.
. ,
,
1937 ., (1).
, ,
. , ,

,
,

, ,

.
;
, ;
.

(2). ,


?
, , -

1941 ., 1950- ,
, , , 1991 .,
( ,
) (3).

.
,

(
) 1 . (

, ).

22

, ,
.
, -, ,
,
.

( 1928 . ,
-
),

1930- .
1938 . ,
,
.

,
, 1988 ., , ,
).
,
,
, ,
.
27 1937 .,
,
,
.
, 49-
,
,
: ,
13- .
, ,
.
,
,
(5), ,
, ,
,
, ,
:

, ,

.

( ) ,
.
,

, ,
, (
) (6).
1992 ., , .

1994 . .
,
, , .
: ,
, ,
,
1973 . (7), ,
,
, 1975 .
, ,
, , - (8), 1988 .
. .
.
,
,
.
,
.
, ,

. , 1991 .
, -
,
.
,
.
1992 . ,
,

23

24

. ,

,
,

,
, .
, -
, .
,
, ,
, ,
,
.
.
, ,
.
1992 ., ,

, .

, , ,

.

, ,

(9). , ,
.
, , ,
, ,
, .

, 1936 .,
. ,
,
: ,
, .
,
,
. , ,

,
, ,
, .
, ,
,
, , , .
,
, ,
(10).
,

, , ,
.
; , ,
,
.

. ,
,
, , ,
,
. ,
,
, ,
(11).
, .
, 1938 .

.
,
- (12),
. -
,

, ,
,
(13).
,
, .

25

26

,

(14),
(,
), . ( ,
,


! (15)).
,
1938 ., , 54
, , ,
. ,
.
, , .

,
,
.
, , ,
, ,
. ,
, ,
, ,
, -
(16).
, ,
,
,
, .
. ,
, ,
,
. , 1993 .


, (17).
, ,

,

(18).
,
20 ,
19881990 . 1991 .,
(19).
, , : , -,
, , ,

,
. ,
, ,
,
?
, ,
,
, ,

.

,
(20).


( ); ,
,
,
, , 30
; , ,
, .

, ,
, . , ,
, ,
, .

,

- ,
.

27

28

1. .
(Vitaly Shentalinsky. Arrested Voices. New York, 1996. Chap.7),
1996 .
2. , p. 285.
3. , , ,
, . .:
Roy and Zhores Medvedev. The Unknown Stalin. New York, 2004. Chap. 3). ,
,
( ) , , ,
, 1957 . ,
XXII 1961 . , , .
, . .: :
. . 2. ., 2003. . 541670; . 3. ., 2004. . 142151.
4. .: . :
(18881938). , 1988, 910.
, ep (afterlife), , .
Rethinking the Soviet Experience: Politics and History Since 1917 (New York, 1985),
,
- : This I Cannot Forget (New York, 1993), .1133
, How It All Began (New York,
1998), p. vii xxviii.
5. , 29 1937 .
c . ,
: .3. .24. .301. .129133
.427. .122 .
6. 1934 ., ,
: .
. . 2/1/34. . : . 1992. 89. .71.
7. Cohen Stephen F. Bukharin and the Bolshevik Revolution: A Political Biography, 1988
1938. New York, 1973. ,
,
1980 ., (.
4).
8. ., .: Berger Joseph. Nothing But the Truth. New York, 1971. .110.
, ,
, .
,
50- 60- . ,
. , , ,
,
, ,
, .
9. , , . . . . , .
. . , ,
, ,
.


10. . . . , 7 1988 .
, ,
.
11.

10 1937 ., , 1993, 0. . 2325. .:
. // . 1994. 5. .149164.
12. , ,
, . . :
// . 1995. 1. .6170.
: . . .24. .393401.
13. - ,
, .
, . ,

, 60- .
30- , , , .
, ,
, .
14. ,
, , ,
, , .
.
, ,
, .: .
. ., 1992. .184. ,
. , ,
;
. , .
, , 1990- .
15. ( I. ., 1991)
. . , 1938 .,
. 30-
,
1938 ., .
,
1960-, 10
. .: . . La Jolla, CA, 2001. C. 298.
16. ,
, . ,
1937 . ,
20 , .
.: - . . ., 1989.
, , 1949 .
.: . 4. . ... ., 2007.
. 190296. , , ,
1937 ., 1940 . .: .
// . 1988. 23 .
17. .: //. 1993. 1 .
1993, 6,
. . .
, . .,

29

30

.
, , ,
(1997, 1-8 ).
18. .
. . . . (., 1992).
19. . , . 2.
20. :
,
,
. . . . . ., 1989. .315.

1937

,

,
,

.
.

.
.

,


, ,
. ,
,
(
) , , 1994 ,

,
, ,
.
, , ,
, ,
.
, , . .
, .

, ,

, ,

34

, .
last but not least, . .,

,
,

.

, . . () (1),
. ,
, .
( ),
, ,
, ,
. , ,

, .
1922

.
4 1923 ., :
?
. -

,
, ,
, -
, , ,
,

(2).
.
. . , .
, . . ,
. , , ,
,
,
.
(

) 1923 . . .

, ,
, ( )
:
, . .
, ; ,
, ,
,
, .
,
, ; :
,

(3). 1924 .,
:
, ,
.

,

- ,
,

,
(4).
,
(
),

.
,

,

-
,

(
).

35

36

1929 ,
, ,
, , ,
, ,
,
:
status quo,
.
,
,

.
193436 , ,
.

XVII () ( 1934 .) .
, , :
, ,
(5), ,
, ,
,
,
(6)
. ,
, , ,
(7),
,
, :
, ,
, (8).



.
XVII ,



.
.

. . ,
,
,

( ).
,

.
,
,
. 12 1934
;
(9).


(), ,
.

*. ,
, , ,
(
, ,
). (10), ,
,
,
, .
( 2125 1935
35 )
, , ,
,
,
.

1937 .
,
, , ,
,

*
, ,
, .

37

38

,
.
19341935 (


(11) - . .
(12)) ,

3 1936
.

( ,
,
). ,
, ,
,
( ,
(13),
).
,

(
,
, ,
, )
,

. , ,
, .
, ,
, ,
, .

,
, ,

.

. . -
(14),
.

,
, ,

. . . () (15),
. .
,
.
, ,

, ,
. , ,
, ,
,
. ,
,
,
, . ,
, . . -
,
,
.
,
, ,
, .

1936 .
,
,
-
, , . ,
,

.
.
, ,
,

. ,

.

39

40

, .
.

, ,
, , , ,
. .,
,

. :
, ,
.
. - ,
,
.
,
, . ,
(16).
,
, (
,
, ). ,
, , ,
.
?
,
, ,

,
.
, .
, ,
, , ,
. ,
, ,
, , ,
.
, ,
,

.

,
,
- ,

(
, ),

,
.
(
. .
;
,
, ,
, ,
, , ,
, , ).

, ,
,
,
. 238
20 ,
. 23
, ,
. ,
,
, :
-
, ,
.

:
,
,

. ,
. ( ,

, 1929
, ,
,
,
).

41

42

,
,
. ,
, ,
, : ,
,
.

,
, :

.

.

, ,
.
, ,

, .
, ,
, , ,
(

1930-
),
,
, ,
, . . .

, 1925 .

(1918 .) .

(
,
(17)) .
(

), 1918 ,
, ,

, ;
,
, ,
,
,
, ,
(18). ,

(19). ,
, ,

, ,
.
(, 1935)

. -

,
,
.

( , ),
,
,
, ,

, ,
, . ,
,

.
,

.
,
, , , ,

43

44

, , ,
,
,
.
,
, 30- ,
,
, ,

, ,

1936 ) ,
.
,
.

. ,
( ,

) ,
,
, ,
,
, ,

.
, ,

,
, ,
,
- ,
,
,
. , ,
.

. .
(1992- )

, ,
,
(20);
, ,

.
, 1) ,
, 2) ,
3) ,
( -
, 1819 .) (21).
-
.
, ;
,

.
,
, , ,
. , ,
, :

.
(22).

,
-, ,
, ,
.
,

(, , ),
( ).
30-

,
. ( ,
,
, .

45

46

(23)). , , 1918

, ,
: 1936 .
.
, , (24).
(. . , , ,
, 1946 ).
,
,
:
, ,
, . . ,
(
)
.
,
.
(
) (25), : =
+ + .

:
liberte, egalite, fraternite;
,
.
. . - ,
(26); ,
, ( )
. ,
( ,
(27)). ,
,
, .

: , , ,
, :
, , ,
. .

,
, .
, ,
, . . ,
,
,
,
- , , ,

. , 1923 ,
12 ,
. . ,

(28). ,
,
, . 14 , ,

; ,

.
,
,
.
,
,

, . . ,
,
, , ,

,
(),
, .
, ,
, ( 17 1936
!,
,
, .
1937 ,
) (29). , .

47

48

, (): ,
, , .
. . ,
, . (30).
.
,
.
,
(
).
, , , ,
.
,
. . , ,
: ,
,
- ,

. ,
(31).
1936 ,
,
(
, , ,
,
:
!).
,
.
,
. ( ,
5080-
,
193436 ,
,
. .).

:
(32).

,
.
, ,
-
, ,
-
(33),
,
, , ,
, , (34).
, ,
, , ,
,
, .
,
, ,
.
,
,
.
1933
: ,
, ,
-.
,
,
. , ,
,
(35). , ,
, : . ,
,
,
, ,
, ,
,
(36).
, ,

, , ,
,

49

50

. ,
,
,
,
,
, ,

.
,
, ,
, ,
.
, ,
, , 1937-,
, .
60-
( ,
).
, , ,

.
20- . ,
, - ,
,
.
. . , ,
, ,
.
,
, , , ,
. ;

.

.
, ,
.
, (37).
,
, .

, ,


, . , ,
(38)
.

.
,
.
, ,
. ,
, (39).
. ,
,

, ,
. ?

. .

1. .
2. . . ,
. . ., 1993. .3536.
3. . . ., 1991. .146147.
4. . , ., 1924. .212213.
5. XVII //. . ., 1934. .13.
6. . .14.
7. . .125.
8. . .129.
9. . i, , 14 1934.
10. .: . ,1935.// .
24. , 1998. .175.
11. , 1934, 6, 18, 30
12. , 1935, 8,10
13. . , , 3 . .2. ., 2005. .201.
14. - . . . . 3 1936
//: , , . .,1990. .162174.
15. .
16. . . ., 1993. .288307.
17. . .120.
18. . . . .4. Paris, 1990. .426, 517, 552, 556.
19. , 1935, 8 .

51

52

.
20. . ., 1992. .325.
21. . .680
22. . . .556
23. . .538.
24. . .2. ., 1994. .282.
25. . . . .4. .539.
26. . . .173.
27. . . .417.
26. . . .44.
29. . . ., 1990. .139140.
30. . .90. . .79
32. , 1935, 10 .
33. . . .328.
34. . .480
35. . . .... 1916 1967. ,
.. ., 2006. .5354.
36. , 1934, 18 .
37. . . .495.
38. . .280281.
39. . ,
( ).

, II.
,
. .
1937 .

(1). ,
,
;
. I- , . .
,

I-, II- . ,
IV ,
.
, XXIV
,
, . .,
, (2).
27 1937 .,
- (),
,

21- :
!

, , ,
, , ,
.
, ,
(1-, 2-, 3-, 4- . ., 11- 12-)
. ? ,
, , . .
, , ,
, .

54

, ,
, .
,
,
, :
26 31 , 4 7 1937 .
, ,
;

. 26 ,
, : ,
. , (3). 7 1937 .
,
: ,

, ;
, 4 () ( ).
, . .
?
, ,
.
,
,
26 , .
4-

.
,
, . (
4-
21 1937 .,
;
).


: , ?.

? - :

-, ,

, ( )
, .

. ,

, 6
1934 ., ,
(1919) (1920 .),
,
, - (
).

26 3 1936 .
1935 . ,
: 11 .

(
).
: (- 1932 .),
,
, , I
( 1935 .),
( 1936 .), ,
. .
,
(4).

. VII
( 1935 .),
( 1928 .),
,
.
, VII
(5).
,

1923 . (
) (6).
. . . 3

55

56

1936 .
(7).
,
,

.

:
(6, 18, 30 1934 .),
(1 1935 .), (1 1935 .),
(8 10 1935 .).
,
. . . VI
:
, ,
.

. .
. ,
, ,
,
.
,

,
(, . 236).
.

(
) ,
, ,
, ,
. ,
, .
:
,
; :
,
. , ,
, ,

57

, ,
,
; . ,
,
,
, . ,

, 1919 .
I .
. .
.
, .
, XII-, ,
.
. .
,
.

(IV-),
. . . (8).


-, . .
,
,
, ,
. ,
. .
, .
.
,
, . , , , , ;
, , ,
:
) .
citta dolente.
b) .
c) ? ?
.

58

d) ?
e)
f)
.)
.
. . II.
,
,
. , ,
: . .
.3. .24. .428: 9- (126/1).
( ).
; ,

;
.

. .
. . .

. . -

1. A. M. 15.1.1938. .
1992 . 1, 3. X.
2. , ,
. 1993. 6. .6070.
3. ( ). .3. .24. .428. .160.
4. . . 19321939 .
., 1980. .139, 146148. 1932 .
, . . .
.
5. .: . . : . .: -XX, 1993. .31101.
6. . . . XII () .:
(). 7. ,
1923. .208, 209.
7. .: - . . . . 3 1936 .
//: , , . ., 1990. .162174.
1936 . - . . , . . 1988 .
: . . -
( 5. .92110) . .
( 4). : . . .:
. , 1993, 288307.


8. .: .
. ., 1992. . . . . .

59

. .


. II.
I

,

;

, .
quasi-, ,
, - ,
, ,
,

.
,
.
. .
,
,
, ,

. ,

,
,
,
.
, , ,
,

-
.

,
(aurea prima sata est aetas )
.
, , . .,
,
.
, ,
, , , ,
, ,
, ,
, , .
,
, ,
. ,

. .
. . .
, . .
, ,

,
-
,

.
,
,
,

-,

61

62

,

, , civitas Dei, . ,
,
,
( ), ,
, , ,

.


.

.

- , , ,
. .

, ,


. ,
,
.
-.

,
. .

,
,
. ,
,
, ,

, .

,

. .
: ,
, III ,
,
-
. :
.
. , ,
.

,
. ,
. ,
, ,
, , ,
,

, ,
.

.
, . ,
, ,
,
. , ,
,
, .
,
(1). ,
,
.
- ,
,
, ,
, ,
.
, ,
.

63

64

, ,
- ,
.


. , :
! .
.

. mutatis mutandis (2)
, :
,


. ,
, , , . . -.
, ,
,
, ,
,
.
, ,
,

, , .

,
, .
,
.

,
, , ,
- .
, ,
, ,
(. . ). :
,
.
, . . (

, ),
, , .
.
, . :
.
,
.


, ,

. ,
, . ,

? :

,
.
,
.

,
. ,
,
, , ,
,
,
. , ,
.

. , , ,
.
, . .
,
,
. .
,
. .
, .
, : ,

65

66

,
. , ,
,
.

,
,

. ,
, .

.
( , ,
), ,
, ,
(3).
, ...(4),

.
.
, , ,

, , .
- ,
, , . .?
,
, :
. ,
, ,
.

,
. ,
, , ,

.
.
.
, : ,
, , . .

:
.
, ,
. ,
?
.
- ,
.
,
. . -
-
:
. , ,
, ,
, (
-) . ,

, ( ) ,
.
, ,

. ,

, . ,
, .
.
.

, .
-
,

:
,

. . , ,
.
, ,

, ;
:
-

67

68

;
. ,
?
, ?
:

, .
,

. . .

:
, . ,
: ,
, .
.
, . .
: ,
,
.

. -
, ,
,

, , ,
:

. ,
, ,
; -
,
,
; ,
, , ,
,

(
);

,
,
- . . .
- ,


.
(
), ,
, .

, ,
,
-
.
,

,
,
,
.
.
-

-
.

(
).

(5) ,
,
.
.
.
,
,
,
,
. . .

69

70

? ?

. , ,
. , .
, ,
,
. (6) ,

- , ,
. ,
, .
,
,
. .
. , ,
,

.
, , ,
, ,
,
, .

,
,
,
. , ,

,
. , ,
, . ,
, , ,
, , .
,
.
,
, ,

, ,
, ,
,
,
. , ,

. ,
,
, .
- ,
.
, , ,
. .
. ,

. . .

, . . .

, :

.
,
. ,
,
. ,
, , .
,
,

-
, .
, . . ,
.
, - , ,
,
, ,

71

72

. ,
,
, ,
.
.
, , ,
(
) . ,
, ,
, . .,

.
. ,
.
,
.

,
.


, ,
.

,
,
, ,
.

.

.

,
,
.
,
. ,

(

73

),

,
.
, ,
, , . ,
(
), , ,
. ,
,
. ,
, ,
.

, . ,
,
.

,

, - .

II

primum agens (7)

.

, , ,
.
-, ,
, .
.

74

,
,
. -,
. ,
, , ,
, , ;

,
(, ,
, ).
, , ,
.

.
, ,
,
.

, , ,
( )
.

.
,
, .



.

,
.

,
.

- ,

(
) .
, .
,

.

. , ,
, ,
.
.
,
. .
, ,
,

; . . .
,
;

; . .
. .,
,
,
.
- ,
,

. (, -
, , , ,
)
.

,
( , , ,
. .)
.
. ,

75

76

.
,

, ,

( ),

,
.


.
, ,
, ,
,
.
.
, ,
.
, ,
,
, , ,
,
. ,

. .
, , , ,
,
, , ,
. ,
,
, , , ,

. , ,
,
, .
,
,
.

, . .
(
) ,

(. . ),
,
, . .
.
,
, ,

. .
-
,
.
.

, ,
,
.
. ,
, ,
. ,
. ,
.
, ( )
.
(., , . )
, , ,
,
.
, ,
,
? ,
. .
, :

77

78

,

. (.
. . .).
.(.

. .)
, ,
, , .
,
,

. ?
,
,
( )
, ,
.

,
.
:

( ,
)
, ,
.
,
,
.

.
-,
. , ,
, , ,
,
- .

.
, , ,
. ,

.
:
. , ,
.
,
, , ,
, , ,
-, , ,

. ,
. ,

,
.
, .
-. , . .
? ?
,
.
: (
), ,
( , ,
), . .
-
(, - ),
.
:
, .

, ,
,
, ,
. .
, ,
.
,
, , ,
.
-.
? , ,

79

80

:
, , , , , ,
. ?
? .

.
, .
-.
, , ?
? .

, .

.
, ,
,

.

,

.
,

, ,
. , .


.
,
.
( ,
, , ,
, ,
,
. .) : 1) , 2)
, 3)
.

, , ,
,
.

.

.
.
.

.
:
.
, :

. ,

. .
, ,
. . .


.

, , . .
, ,
: ( ),
, . .
,

.
, .
, , .
(abolition) ,
, ,
.
,

.

81

82

,
, ,
, ,
, .
.
,
.
1913 . .
() , .
, ,

, -
,
.
, ,
.
, ,
.
-
- , . . .
: ,
. ,
,

,
,
. ,

.
, (
)
. , ,
, . .
. , ,
, ,
.

- ( ,
)
( , ).
, ,

,
, .
, (alias )
:

, ;
, , ,
() ,
, , ,
, . , ,
,
, ,
, ,
.

.
, ,
, ,

. (8),
- ,
,

.

,
,
, .

, , .,
.
:
,
,
, ,
,
,
.
,
, ,

83

84

,
, , -
(9).
,
,

,
(taedium vitae).
, , .
, , -
:
-, ?
, .
, .
, ,
. .
,
, ,
, , .
, , , .
, (
) - .

. . :
, ,
, ,
(sic! . .)
,
, ,
,
, , ,
,
(10).
,

- ,
. ,
( ,
) ,

85

-,
. ,
,
.

. ,
,
. ,
( ) .
a la
, , .

.
, .
, ,
.

.

, ,
. (
, )
.
.
, ,
,
,
,
, ,
,
,
(11).
,
, . (

, , ,
) .
(
) ,
. -

86

-
? .

. : 1) -, - ,
. . ; 2) ,
, , ,
, , ;
3) .

.
, , , ,
, . . ,
;
;
,
. . , ,
, ,

, . ,
-
. , , ,
, ,
,

,
,
.
? , :
.
,
,

, .
( ),
(
, . ., ),

,

.
.

.

,
,
. ,
, , ,
.
,
. ,
, -
. , ,
,
; ,

; ,

, ;
, ;
;
-
; ,
, ,
.

,
, ( ,
);
;
;
;
;
,
, ;
.

87

88

, , .

89

III

, ,
.
(vergesellschafteter
Mensch). , ,
,
, -
, ,
. , ,
: ,
,
, , , ,
;
, :
, ,
, ,
;
, ;
,
, ,
(, ,
) ;

: ,
, ,
.
:

,

; - ,
,
, , ,
, ,
.

90

(, , . .),
, .

,
.
, ,
, ,

, .
, , ,
.

,
:

, ,
. .;
, ,
; ,

, ,

.
,
. (. :
).
, ,
(. . )

, ,
, . ., ,
,
-- .
:
, ,
,
( )
.

,

.
. ,
.
, ,
:
, ,
. , , ,
, - .

. ,
,
. ( )
- ,
:
, ,
, - ,
- ,

, -
. .; ,
, ;
, ,
,

,
. .,

. .
,
.
,
, .
,
, , .
, , ,
, ,
, , .
, . ,
, ,

91

92

, (
,

,
) (,

-
,

, , ,
). ,
(
),

,
, , ,
, . .
.
,

, ,
.
()
: , ,
;
; ,
( ) ,
( ) .

, ,
, ,
( , , ). (12)
, ,
.
. ,
,
. ,
( , , n )
,
, . . . ,
- : -

, ,
. :
,
. :
, ,
.
,
, - ,
,
, ,
,
, ,
. . ,
,
( ).
. , . ,

, , .
. . , ,
-: 1; 1111; 1111111 . .,
.
,
,
, , ,

- , . ,
,
.
,

, .
, ,

-

.
.
,
.

93

94

,

: ,
, , , , ,
, , , . . . .
(enormous) , , ,
,
; ,
:
(. . )
: , ,
, , ,
, , - ,
, , , ,
,
. . . . . , ,
, , ,
, .
, ,
, ,
, ,
, -
.
?

, ,
- .
, , .
A. L. Houet 1920 .
: , ,
, ,
, , ,
,
.

,
. .
, , .
.

. , , (),

( , ).
. ,
, , ,
,

.
, , ,
?
: , ,
;
; - .
: -, ,
. . .
,
,
, , , ,
.
, , .
, ,
, , ,
.
, ,
, , , , ,
, , . ,
, .
,
, , , ,
. , ,
.
, , , .
, ,
, , .

.
. -
,
, ,

95

96

,

. ,
, .
-
, ,
. ,
, . . im Werden,
, , .
,
, , ,
.
, , . : -
( )
;
( ,
, . .).
,

.

, ,
: ,
, , .

- (13),

. , .

:
, , ,
. .,
. , ,
,
, .
. ,
. , ,
.
( ,

), , , ,
.
.
,
, ,
, , , ,

; ,
, , ,
. . . .
, ,
,
.
:
. ,

.
, -
,
. : -,
, ,
; , ,
, , ,
, , ,
. .; -,

, ,
. , ,
, , ;
;
;
,
(, , , ; ;
; . .);
,
, .

,
,
,

97

98

,
,
: , , , ,
.
-: , ,
.
.
. .
. ,
- ?

,
?

. ,
, ,
. , ,
. . , ,
.

,
;
, ,
, ,
, .

-, .
. ,
, ,
, .
, . . ,

. , ,
, , ,
, .

,
.

, ,
.
.
(
) ,
,
.

:
1) , , ,
2) ,
-.
, ,
.
. , ,
,
;
,
-
,

- ( )
. ,
, , , ,
, ,
, ,
, ,
.
,
. , ,
,
? ?
? ?
,
, -
,
, , ,
, ,
.
, .
, .
,

99

100

.
,
, ,
. .

.
, .
, ,
.

, ,
,
. , ,
, ,
,
, ,
.
, ,
,
.
,
, , , ,
, ,
, ,
, ,
, .
,
, -,
( ),
,
.
, :

.
,
:
1) ,

2)
,
3)
;
4) , ;
5) ;
6) ;
7)
.
. ,

. , ,
,
.
,

. ,
, ,
.
,

. .,

.
,

,
. . , , ,
.

, , ,
, , , vanitas vanitatum et
omnia vanitas ( ),
,
,

. ,
() .
:
, ,
, (

101

102

. .),
. ,
,
.
.
,
, , ,
: , , ,
, , ;
,
,
, , ,
,
? ,
. ,
,

.
-

,
.
. , .
,
,
( ,
, ).
, , .
,
.
? ,
.

, , ,
,
. -:
,

,
,
? , , :

.
,
.
?

?
,

. ,

.

, ,
. ,
.
,
( )
(
),
( ).

, , (Gemeinschaft);
, , ; ,
, , , , .
, ,
, ,
.

(Seele u Geist);

(), ( ).
,
,
,

, , ,
, .

103

104

.
, ,
. - . .
:
, ,
(
, , )?
,
,
, , ,
, , ,
, , ,
, ? ,

(dedaigneux), ,
, .
,
, ,
.

. :
, , , , ,
. .,
. .

105

IV

, ,
,
.
, -
,
, , .
,
,
, .
, , . ,
, ,
() .
,

-
, -
, ,
,
,
, ,

.
,
, ,
, , , ;

, , ,
-
,

106

, , ,
-,
,
, ,
,
. !
.
.
. .
,
, ,
.


,
, .


: ,
, ,
. .
?
,
(., ,
);

(, , ):
; , ,
: ,
( , , );

);

,
,

. . ,
,

.

,
;
( -)

, .

, (
).
, ,
(Vorstellungsweise),
, ,
.

, . . .

, , ,
, , , ,
, . . . .

.
.
, :
,
, , -
, ;
, ;
, , ;
-
(, ) . .

,
. , ,
,
, ,
,
,
.
.
,
,
, , (
; ;
- ).

107

108

.
: ,
, ,

;
( ,
; ; ;
,
:
. .). ,
. .; .
, - ,
, , , ,
, ,
, , ,
, ,
(,
, , , , ).
,
(
, ,
. );
, , ,
, . .
,
, ,
.

:
;
, . -
.
.


. :
, .


. ,

;
;
;
, , 900-

.
, ,
, ( )
. , - (),
,
.
, ,
-, ,
,
, ,
-
. , ,
.
. ,
,
, (., ,
versus ). , ,
,
(
, , , . .)

. , ,

, ,
,
, . ,
,

(, , , ,
. .),
, -
,
. ,

109

110

, (
!) ,
( !).
, ,

(
):
, , ,
, . ,
, ,
,

,
,

.
,
, ,
.
, .
,
.
,
:
.
5 : (,
, ), ,
, .
,
. 20

!
, . , ,
,
: ,
.
,
?! .
, ,
.
.

, . . , . . .
,
.
,
. ,
, , , ,
, , ,
; ,
.

.
.
,
,
, , ,
, .
.
,
. ,

, ,
, . . . .
, ;
;
,
, , ,
, ,
.
(, , . .)
(1936 .) ,
(.
, . ,
; . )
,
, , , . . . .,

? ,
, .

111

112

, ,
, , .
,
,

( ,
, , , . .),
.
, ,
. . , ,
.
,
(, , ,
)
.
, ,
, .

,
. , ,
).

,
,
.
,
. . . ,
, . .
,
, , , ,
. .
, (
) , ,
.
- . ,
, ( ), ,
,
.
.

, ,
.
.
, , , ,
.

.
,
( , )

. , ,
.
. ,

,
. , , ,
,
, ,

.

. , , . .
, ,
.
.
, , , .
- ,
.
, (
) ( ) ,
, ,
, .
, ,
.

,
,
, ,
. , ,

113

114

(16), , ,
, ,
, , , .
, ,
, , ,

, , ,
.
,
, ,
(, -),
( )
.
. , ,
.
,
, -
.
-
,
(
, ). ,

. , , .
-
, ,
. ,
(, . , .
.) ,
. ,
,
.
,
,


,
Oriente lux (17) .
.

?
:
-,
. , , ,
, .
-, ,
,
- .
-,
par exceience (, ).
-, , ,

,
,
.
,

, ,
, . .
, , , ,
.
, .
( ) -
- .
,
,
, ,
,
.
.

,
, , ,
, , , ,
.
,
, .
-
,
,
. ,

115

116

(. . . ),
,
. . :
,
, ,

, . ,
, , ,
,
, ,
, ,
,
, ,
.
, ,
.
,
, (18).
,
.
,
,
. -
(, ). .

,
, ;
.

. , ,
, ,

. ,
, ,
.
, ,
,

,
( )

().
, ,
.
- . ,
.
. . . .
, , , ,
: -, ,

,
, ( )
: -,
,
, , ,
.
,
. , ,
, ,
, , ,
.

?
, ,
,
-
, .
. ,
,
, , , , . . . .
,
- ,
.
,
( , . .,
) ,
? , ,
,
,
, .

117

118

; ,
,
( , , . .
, ), , ,

-
. ,
( , , ,
,

,
). ,
. ,
.
orbis terrarum (19).
, , ,
. , ( )
,
. , , , , ,
. . . .; , .
( !)
. (20) (21),
. ?

(22)?

?
,

? ?
? ? ,
, ,
. ?
: ,
,
. ,

,
(., ,
).
- ,
, ,
, . . . , ,
,

, , ,
.
, ,
.

.

.
.

,
.
. , .

. ,
,
,
,
.
(. . )
. ,
,

,

(-)

, .
.
(23) ,
, ,
.
:
1) , , ,
2)
,
3) ,
4) ,
5) ,
6) ,

119

120

7) ,
8) ,
9) ,
, ,

,
, , , .

.
, .
: Ubi bene ibi patria (24).
,

, ,
, ,
.
, ,
.
???
1937 .

 1477


3
.
..

.
3

: , . , .
: .
. .
. . :
// //

122

,
, ,

.
,
, , ,
.

, ,
, ,
,

.
,

. ,

.

,
,
,

,
:
.
,
; ,
; , ,
,
. . . .

,

, .
.
: : ,
- .
,
, , .
,
, ,
, ,


,
( ), . .

(. .

,
) . .

. ,
,

, ,


.
, , ,
. :
, ,
,
, .
-
,

: ( )
, ,
,

123

124

, -
, .


,
,
,

.
, ,
.


:
, ,

,
,
,
.

. ,

(
) ,
. ,
. ,
, .
, ,
,

,
, .
,

: ,
, .
,
pax romana
,
( ), .
; .

, . .
, ,
,
, .

.
, . . ,
.
, :
,

.
(,
) ,

.
,
, ,
, , ,
. ,
, , ,
.
. . ,
:
1) :
, ,
;
2)

;
3)
;
4)
.
, . . ,
.
, ,
-

125

126

,
.
: ,

, ? ,
,
?

, - ?
,
-, , .
, ,

,
; ,
, ;
;
.
.
,
, , ,
,
,
.
,
, , ,
. .

,
.
,
: ,
-

, -
,

.

, , :
, ,

, .
, ,
, , ,
,
.
:
, ,
. (und zwar),
,
.
, . ,
, , . ,
, ,
.
, ,
, point d'honneur, ,
, .
,

.
,
. , ,
,
.
,
.
,
, .
-
.
, ,
. .
, , ,
, . . .
,
,
, ,

.

127

128

.

.

,

, , ,
, , . .

, , ,
.

, , .
. . , ,

,


.
, ,
.
, , ,
,
.
,
, , ,
.
.

;

. -
.
,

, .
,
.
,

, , , ,
,
,
, ( religare
). contradictio in adjecto,
, ( ) .
, , ,
, ,
,
, , ,
.
,
,
. .
, - . ,
, ,
, ,
, ,
.
, (
. .) ,
,
, , ,

.

,

,
.

. , ,

,
.
. ,
, ,
, ,

129

130

, -
, ,
, ,
, bellum omnium contraomnes (25)
?
.
:
,
, ,
, ,
,
,
, (,
, );
,
, ,
;

, , , , ,
,
,
.

, ,

,
XVI . ,

. , ,
,
,
, , .
, .
,
, ,
( )
(26).
, , ,
, .
,
.
.

131

,

,
.
, , ,
. . . ,
:
,
- ;
;
,
.
,

.
,
, , ,
.
,
() :
, , , , ,

. , ,
, , ,
, , ,
, , , ,
,
,
,
. ,
.
,
,

,
,
. ,

132

( ),
. ,
. ,
, . -
, ,
.
. , ,
. . ,
, ,
. , , .
, , ,
, ,
.

, :
1) , ,
;
2) 5/6 ,
) , )
(), )
( ) ) (,
. , , ).
. ,
,
(. . . ).
- (
) ,
. . . :
, , .
. , :

, .
, .
,
, .
,
; ,
.
,
, .

:
, , ,
. ,

(. .

)
.
,
, , .
(time bs monry) (27).
. (
) ,
.


.

,
.
,
.
,
, .

.
( , , )
. , ,
.
.
. .
: ,
,
, .
( ), ,

-- .

.
, ,
.
.

133

134

.
(., ),
(,
, . .
, . ),
, ,
, ; ,
,
.
( ) .
, ,

.

( ),
.
.
, ,
, . .
quantite negligeable (28), , .
, ,
. , ,
,
,
- ,
.
-
,

.

,
.

,
,
.

, , , (
) . . ,
, ,
. ,

.
,
,

, . ,
, .
.
, ,
,
?
, ,


, . ,
,
,
,
,

.

, ,
, ,
. . ,
: ,
, ,

(), : ;
, (yunmin)
(-); ,

,

. , ,
, , ,
.
.
, . 400-

135

136

.
, .
,

.
,
,
(, ),
60 ,
(samsara) (karman)
,
,
,

.
-
. ,
, , -
-
, ,
, (, , , )
(, , , )
,
-, ,
( , , ,
!). ,
,
.
: . ,
III, :
:
, ,
.
, .
, ,
, .
.
. , ,

, ,
,
, .

.

-
1905 , ,
!
, , . :
, -
- ,
,

,
(29).

!

-! ,
!

137

138

VI

in abstracto (30),
, , ,
, ,
, , . .
.
,
.
,
, ,
,
. ,
?
, ,
; ,
, ,
, ;
,
, ;
, ,
, , ,
; , ,

;
,
;
;
(. : ).
. . . .
.
. ,

, , (!)
!
,
.
, ,
,
fleurs du mal (31) .

, ,
, , . .
.
, , .
, ,
, .
,
,
,
.
()
, ,
, orbis terrarum
.

, ,


.
,
,
, . ,

-
, (
) .
,
, ,
. ,
, ,

: ,

139

140

, locus standi (32),

,
( :
, , ,
, ,
).
. ,
, , , ,
. .
( )
.
.
. , , ,
, ,
, -,
,
, , -,
. ., . , :

, , ? .
- ? ,
, ,

.
,
,
,
. .,

( ,
).
,
.
.
- ,

,
, ,
. . ,
,

(,
,

,
, . .).
, ,
, . .
, .
( , ,
, ,

).

,
. ,
, ,
, , -
, ,
,
. (33),

-
,

-,

. ,
,
. . .

,
.
.
,
, ,
,
-
, :
(34). , ,
. . ,
- ,
-
. ,
.

141

142

,

, . ,
,

, , . .
.

,
, . , .
,
. ,
, :

. ,
.
! ,
,
? ,
,
,
, ,
? , a mathematical poem , a dialectical poem

.
,

. ,

,
,
, ,
, ,

,
,
.

,
.

, , , ,
amies (35).
,
.
,
,
.
, ,
,
.
,
,
, ,
, , , ;
,
.

.
,
.
( , )

.
. :

: - - .
,
, ,
,

.
,
, , , ,
, ,
.
( , , , )

.
,

143

144

.
.
. ,
,
, ,
,

( , ,
, -
. . . .).
.
,
. . .
, , ,

.
.
? ,
. ,
, , , ,
, - .
, , , ,
. -
,
, . ,
,
,


. ,
.

,
, ,
, . .
, .
,
: ,
,

.
,
, ,
. ,
.
, :
, o
, ,
; ,
. ,
, , ;
,
(!), ;
, zwov politikov . . . .,
.

. - ,
,
,
.
,
,
() ,
,
,
() .
, ,
,
, . ,

, ,
. , ,
- ,

, ?
?
, ?
, , ?

?

145

146

,
.

, . . ,
.
.
. ,
; , , ,
. .
, - ,
,

.
.
, , .
.
, , .
,
,

, , , .
,
. ,
.
. :
,
, , .
, .
.
,
,
, -
.
,

, Gemeinschaft (36). , ,
, . . ,
,
. ,
.

(
,
)

,
. .

, ,
. , , ,
.
, , ,
,
.
,
.
. ??? ,
, :
, ,
, . .
, , , .,
.
.
, , ,
, (
!)
, .

,

. ,
.

. ,
, .
,

.
.

.
.

, , . .

147

148

, , . . ,
, ,
, , , .
- ,

.
,
,
, , ,
.
,
Gemeinschaft Gemeinschaft;
,
Gemeinschaft, ,
.

 .... ....
31 1937 .
1550

3
.
.
.,

IV

9-

, . :
.
. .
. . :
//

150

VII

,
- ,
.
,
, , ( )
,
, - .
,
,
,

, ,
,
.
, , , ,
? ?
? , , ,
, .
- ,
, : ,
, . , ,
, ,
, , . ,
,
: ,
, , .
XVIII ,
,
.-. , ,
,
. ,
,
.

151

, ,
,
. ,

.
,
.
,
. , , ,
, , ,
(37).

.
. , .,
.
, , , ,
? ? ,
: ,
, , ,
. ,

,
,
, ,
, . ,
,
: , ,
, , . mutatis mutandis ,
mutatis mutandis,

. ,
, , ,
.
instrumentum vocale, , ,
, jus utendi et abutendi,
. . , .
, ,
. . .
. .

152

, ,

, ,
, . . ,
.
. ,
,
.
.
,
(, ,
, ),
.
, .
? :

, . . ,
,
, , ,
.
, .

. ,
: ,
, ,
.
:
, , :
-
,

.
:
- , .

, , , ; , .
??? : , ,
- .
: , , , , !
, , .
, , , ,
, !
(38).

,
, .
,
-
, : 1)
, 2)
, ,
.
( ,
)
,
().
,
, ,
. ,
, ,
.


.
. ,
, ,
, , .

.

,
,
.
, ,
,
( ,
).
,
,
.
:
1) , ,

153

154

2) , ,
, ,
3) ,
( , , , ).
,
( ).
.
. bellum omnium contra omnes, .
.
.
.

. ,
, , . . .

, , , . .
, ,
, ,

. ,

, ,
,
.
, ,

,
.
: ,
, , ,
; , ,

,
, .
, ,
- ,
,
.

,
, ,
. ,
,
, , ,
, ,
.
; ;
, ,
,
(
, ,
, ).
, ;
;
. -.
-, , . .
,
: ,
,
. .
. -,
: ,
, ,
. . , .
,
.
.
,
- :
, ,
, ,
.

. ,
, ,
: , , , ,
. .
!
, ,
. !

155

156

( )
( , :
).
, ,
.
:
, -
.

, . . ,
.
, .
, .

,
: lose
Organisationen, . . ( ,
. .), (),
, , , , , last but not
least (39) . ,
. .
, , ,
, . .
.
,
, , ,
, .
, , ,
,
. (,
, , ) ,
, , ,
,
,
. . ,
, ,
,
.
.

,
.
, , ,
,
, -, -, -
; ,
, . .
. ( )

, . . .

.
.
. ,
. . ,
. ,
,
, .
( , .,
, )
, , , .
.
, , , ,
.
,

, , .

. , ,
, ,
, , ,
, . . .

, ,
,
.

, ,
. .
,

157

158

,
.

. , ,
.
.
, ,
: -,

( ), -,


.


, , , , , .
,
,
,
,
. tutti quanti (40),
,
.
? ,
,

,
,
, , ,
.
, -, ( ).
-, , ,
, ,
-, , - :
.
. ,
. ., , , .
-,
, , ,
. ;

- ,
.
,
,
.
,
-,
. , , ,

, . .
. ,
: ,
, , ,
, .
,
.
, , ,
, . .
, .
,
.
.

, :
, , ,
, ,
, ,
.
, , ,
,
, , , ,
, , , ,
,
. ,

.
, ,
. , ,
- . , ,
, ,

159

160

.
, , -
. , , ,
, ,
: -,
,
.
.

.
.

- . ,
, -, .
,
. ,
:
. , ,
.
,
, ,
. (,

, , , ,
:
, , .
,
, , ,

. .


. ,
.
,
,

, , - .
, ,
,
.
, ,
() , , .
,
, , , ,
Bildung und Besitz (41).
, , (, , ,
) . , , ,
, ; ,
, (!).

. ,
:
. ,
, ,
, ,
.

,
,
. . ,
, ,
. ,
, ,
, ,
. (
) , ,
, ,
, (
; ).
, ,
, ,
, . . , :
(. . )
, -

161

162

; , , ,
,
,
, , .
, , ,
.
, , ,
(,
,
).
, , ,
, ,
,
.
, ,
, , , ,
, , , ,
, ,
.
.
:
1) ;
2)
;
3) -
, ,
,
, ,
, .

,
, ,
-
.
, ,
,

( ).
: ,
, , ,

163

,
, ,
,
,
.
, , . ,
, ,
.
, , .
.
, . :
( ..)
. ,
,
,
,
.
. ,
, ,
. , ,
,

. ;
;

, , .
( ,LXXIX).

. ,
.
.
,
, ,
, ,
.
,
.

164

VIII

,
. .
. ( )
,
, . , ,
,
, , ,
, , ,
, ,
, . -,
, :
, ,
,
, ,
,
. .
, ,
, ,
,
, ,
, .
,
. , ,
,
. ,
,
,
,
,
( ,
. .).
,
, . .
, -

, ,
, . .

,
,
. (-)


( , : .
: , ,
?).

, (liberte, egalite, fraternite),
1789
93 .
, ,
- . ,
, . .

,
. .

,
. . .
-
, ,
. ,
,
(, ,

).
, ,
,
, :
, ,
.

,

- .
,
.
, -
,
.

165

166

,

,
,
,
, ( ,
. .). (

)

. ,
, , , :
,
, , ,
.

.
. , ,
, . ,
, .
,
,
. ,

,
, ,
; ,
, .
,
,
; , ,
, ,

, .

. ,
, (42).
.

, , ,

,
. . .

,
, ;
,

. ,

(43). ,
, , . . ;
, , . . , ,
.

. ,
,
.
.
, . .
.
( , ,
, )
( ,
;
).
. ,
.
- , ,
,
. ,
.


,
,
.

,
; ,

167

168

, (44).
,

, . .
.
(. . , ,
. .), .
, , ,

,
,
.
,
--
.
?
, , ,
,
,
. , ,
,
, , ,
.
(, , )


.

.
.
,

.
, :
1) ,

:
,
;
2)
;

169

3)
, ;
4) ,
; 5)
. .
,
,
; , ,
,

.

.

,
,
. ,
, ,
:
, , ,
, . . ,


,
,
,
,
,
(45).
, ,
. ,

; (
) . ,
,
.
,
() .

170

,
,
, , .
, ,
, .
,
.
, ,
, ,
,
- .
, ( ) .
, ,
, . , ,
,
.
.
,
,
. ,
- ,
:
, ,
( -
).
.
, .
? ,
. ,
.
, .
? ,
, .
? , .
, , ,
, , . . . .
(
).

, . . ,

. , ,
, ,
, ,
,

- .
, ,

, .
,

.
, ,
.
, ,
,
(
), . .
.

, ( )
, :
,

. , ,
, ,

- .

,
,
, ,
, , . .,
.
,
.
, .
,

171

172

, ,
, , . .
,

. ,
.

,
.
, , ,
.
, .
,

, , .

, , .
. .
. ,

.
, ,
, .
,

.

, ,
,
,
, ,
, , ,

.
, -,
, . , ,
,
,

, ,
, ,
,
, ,
, ,
. ,
. - ,
, ,
, ,
, - ,
, :

- , ,
.

.
.
, .
.

. ,
,
. , ,
. .? , ,
, ?
, .
,
. , ,
, .
, ,
( )

.
,
, , ,
.
,
. ,
,
,

173

174

-
:
, ,
, , ;
, , ,
. ,
(
, ), :
. ,
,
: .
,

, ,
;

(,
)
.
,
:
, - , .
, ,
. ,
- ,
, ,
,
,
,
: ,
, , , .
. ,
,
. ,

, , ,
.

,
. ,
, , , ,
.
, , , ,
, . .
.
.
,
.
, ,
.
, ,
. (. .
) ,
,

,
. ,
,
.
, ,
, , ,
,
: .

.

,
- ,
, ,
;
, ,
. . ;
,
- ,
, .

175

176

- ( , -)
,
.
,
.
. ,
.
, , , .
, ,
. ,
. -,
, ,
, , ,
, .
- ,
. ,
, .
, ,
, .
,
.

IX

. ,
, , ,
, , , ,
,
. ,
,

. ,
. ,
,

, , , ,
,
, ,
, .

, ,
Habeas Corpus acte (46).
(, , . .)

177

 .... ....
4 1937 .
1629

3
.

. ., 9- , .
IV .
: .
. .
. . :
//

179

, ,
.
. . , ,
.,
, ,
.
.
,
, ,
.
, ,
, :
1) ? , ?
2) , , , , ,
. .? ( ).
3) , ?
( ).
4) , - ?
5)

?
(-,
- ).
, , ,
,
, ,
. ,
. ,
,
, ,
; ,
,
(). .

: , ,
. ,

:
,
, ;
, ,
, , ,

180

, ;

. . . .
(),
. , , ,
, :
, , ,
,
.
-,
, ,
, ,
(, :

).

, ,
, :
,
.
, , : , ;
;
, . .
; ;
, .
, ,
, , ,
,
. . . .

,
; , ,
,
, -
.
, , - ,

,
: ,
:
,

,
. - , , ,
, ,
. :
1) ,
, , 2)
, .
, ,
,
, . .
,
,
,
;
,
,
( ,
, , ).
,
III .
, .
,
. ., . .
. :
1) ,
2) ,
3) .
, ,
.
.
,
:
, ,
,
, ,
.

.
,
, . ,

181

182

,
. ,
.
1) . .
. , ,
, , ,
, ,
. .
( , ):
) , ,
( ),
( );
,
,
;

,
, , ,
, , . . . .;
) ,
, ,
, ;
) ,
, .
,
,
(
),
.
, , :
,
, , ,
, .
,
,
, ,
, .
2) . -
. .
.

,
. ,
, , . .

(rsp. ).
:
) ,
) ,
) ,
) (
).
3)

() .
,
(
),
(, ).

(rsp. ), :
) ,
) ,
) . .

- ,
, , , ,
.
, ,

, .
, , ,
. , ,
, ,
:
,
.
,
, ( )
( , ).
. , , , ,

183

184

. ,

,
.
.
- ,
,
(, , ).
,
,
.
, - ,
, .
,
, ,
.
,
, :
,
, , , ,
, ;
.
,
, ,
; ,

, , ,

,
.

, ,

,

, ,
.

, , ,
.

( ,
, ),

.

(, ) , . . ,
, . .
, , , , (Profitmacherei). ,
, .
,
,
.

, ,
. , ,

,
. , ,
, ,
,
,
- , (
,
,
).

Soviet Communism (
)
, , ,

-,

.

,
, ,
.

,
, , . .
. ,
, . ,
,
, , .

185

186

,
, ,
, ,
, ,
,

. , ,
. , ,
, ,
.
-
: ,
,
:
.
,
, . -,
- (, ),

. ,
, ,
, ,
,
.

?
(, , ),
?
, ,
, , ,
, .
( ) ,
, , . . .
, ,
. ,
7-- ,
, . . ,
, :
. : , ,
, .

,
( ):
, , ,
, .
()
( ),
,
:
, , , ,
.
,
, . .
.
, .
- .
:
( ),
, , ,
.

,

,
, ,
:

, .

, ,
,
,
.
, ,
.

, , , . . ,

,
, ,

187

188

( , ,
).
,
.
,
.
,
. , -
:

189

, , ,
, ,
.
,
;
, ; ,
, , ,
,

,

. -

.

.
, ,
,
, ,
, , ,
, ,
. . . .
( )
, , , .
: ,
,
, .
,
,
, , , ,
, ,
.
,
, ,
, ,
, , .
, , , ,
, .

, , ,

190

. ,
,
;

; ,
; -
. .
; ;
;
, ;
;

; , ,
; , , ,
; ;
;
.
,
. , ,
, , ,
, , ,
, ,
:
, ;
, . . .

,
,
,
, ,
.
, ,
, , ,
.
,
(--, . .
). ,
,

-
.

. Max Scheler (47)

,
index librorum prohibitorum,

: , ,
,
, , ,
,

.
,
, .
: , ,
.
, ,
.
.


,
;
,

, .
,
, , , ,
,
. ,
.
, ,
(, , ), (
, ).
, . , ,
. . .
,
, ,
. ,

.

,
.

191

192

, ,
.
,
, , . ,
:
.
,
.

.
, ,
, ,
,
.
, ,
.
,
. , ,
- ,
. ,

, .
, .

,
,
,
, :
,
: , ,
, ,
, .
, ,

, .
Fortschrittslehre (49), ,
.
,
,
,
:
, , ,
, .

:
, , , ,
, , ,
, , ,
. ,

.
, ,
. ( )
,
; , ,
; ,
, , ,
, (
, ,
!); ,
,
,
,
, .
, .

, .
:
1) ,
2) ,
3) .
, ( )
,
, ,

193

194

, ,
, ,
, ,
, , . .,

( ,
)
. .
, ,
,
, , . ,
, ,
? ?
, , , der
Widerspruch ist das Fortleitende, ,

, , , ,
,
?
:
;
;
, ,
. .;
,
, . ., .

( );

;
. .
, ,
, .
,
, ( ,
), .

,
. ,

195

, . .
.

.

, .
, , ,
, ,
,

.
, (50).


,
, , ,
.
,

, ,
(
).
, ,
.
.
,
. ,
, ,
, ,
. ,
,
.
:
, ,
. , ,
,
, ,
.

. , ,

196

,
,
. ,
.
.
,
, .
.
: -,
(, , . .),
; -,
(, , , . .),
,

-
; -,
,
.
,
,
.
,
,

; , ,
, .
. . , ,
, , .
, , , ,
, ,
, .
, , ,
. ?
,
,
, ,
, ,
. .
, ,
,

,
.

( ,
, , ).

, .
, ,
- . :
-, ,
;

,

; ,
,
, ,
;
-, , ,
,
; ,
,

, ; amor Dei intellectualis
;
,
, ,
;
,
,
, ;
-,

- ,
;
,
,

197

198

, . . ,

.
-: , ,
, ,
, , ,
, ,
;
,
. ,

:
,
, ,
- .
,

, , .


,
, :

, ,
,
;
,
:
,
.
,
,
, ,
.
,
,
,
.
, ,

.
:
.
, , ;

.
(51)
.
,
, , , , ,
, , , , ,
- . .
.
,
.
,
,
, , , :
, . .
. ,
. ,
, . . -
, ,
. ,
. ,
,
, ,
.
, . .
, .

, . . .
,
:
.
,
:
, ;

199

200

.
,
, , . ,
.
,
, , , ,
, . ,

? , , ,
:
, , ,

( ,
, , ,
) . . ,
,
. ,

, , . .
, , ,
- , ,
.
,
. 60- . .
:

.
;
, ,
, ,
,
.
. ?

?(52).
, ,

, ,

,
.
,
, .
, .
,
. ,

.
, .


.
.
,
.
,
.
,
, ,
,
.
,
.
.
,
( )
.
,
,
(
)

;
.
, ,
. . ?
, ,
( -) .
, , .
, ,

201

202

, ,
. .
. , ,
.
: , ,
. ,
,
, ,
. -, -,
,
.
, .

,

,
. . ,
,
,
, .
,

.
, ,
, ?
, , ? ? ,
, ? ,
,
, ,
.
. ,
. ,
.
. ,

. ,
.
,
. , .
, , , , . ,
, , , . ( :

, ) .
(. . , , ) ,
(, , ), , .
, .
-
, ,
. . ,
.
, - .
, ?
.
, ,
.
, ,

.
. ,
, ,
,
.
,
, , ,

.
. ,
,
,
, ,
.
,
, .
, , .
,
, . .
,
.
, ,
. -
,
,

203

204

.
,
. , ,
, ,
- (
)
.
,
.
.
, ,
,


, .
, ,
, , ,
, , , ,

.

 13

. . 4 .
.
. . . /
//
7/IV.1937 .

206

XI

, ,
, ,

, .
,
(Produktionsweise u Vorstellungsweise), . . ,
, , ,
. , ,

, ,
; ,
,
. , ,
,
.
. ,
, .

, .
,
,
, .
. .
:
,
XIV,

,

, ,

?
.
. . , ,
. ,

,
.
, , .
,

( ,
,
).
. ,
, , ,
.
,
. , ,
, :

,
(Lehns geber), .
(ebenso sehr)
,
() .

, .
,
.
.
, ,
, .
. .
( ).
(,
). ,
, , (
). , . ,
:

207

208

XIII .
,
, .
,
. , ,
. ,
.
.
, . .
: -
. .
, ;
, ,
, ,
, ;
, ; ,
, , ,
; ,
,
. . .

. ,
,
.
, .
. ,
, .

. ,
,
,
, ,
. - ,
, . . ,
,
(,
, , ,

, ,
. . . .).
, ,


,
:
: ;
, . .,
, . .
,
;
, ,
- . . , :

,
,
, -
(, managers) - (, foremen, overlookers, contramaotres),
(., I .) (53).
, ,
,
.
,
,
, ,
- ,
, , ,
.
.


.

, ,
, . . , .

, , .

209

210

,
, , ,


.
,
,
,

, ,
,
.

,
, , . .
,
,
.
()
.
,
. (Marx: Theorien ber den Mehrwert.
.II.I, S.292).

, ,
,
,
.

, , ,
,
,
. ,
, ,

. ,

- (),

, .

, ,
,
,
,
, ,

.
,

,
,
,

.

,
,
, :
1)
,
2)
( , ,
),
3)

,
4) .

,
, ,
,
,

, , ,
. ,

. ,

,

(. . , ).

211

212

, , ,
.
,
- .
,
,
. , ,
.
, ,
, , ,
, ,
, . ,
, .

.
,
, , , ,
, .
, , ,
. ,
, , (
, ), , ,
,
,

.
, ,
.
.
,
, , .
: , ,
, , ,
,
, ,
, ,
.

,

: ,

, ,
, ,
,

.

.
.
, ,
, ,
.
I XX ,
, ,
, . .
, ,
,
(,
, , . .).
,
, , - .

: ,

, ,
,
:
.

.
,
,

.

, .
, , . .
,

213

214

:
;
, , ;
, , ,
, , , ,
,
, .
:
, , ()
. ,
, , . ,

,
.
.
,
, , , ,
, .

,
.
,
.
, :
,

. ,

:
().
, . . , ,

(
, , , , , ,
, ).
,
, ,

,

.

,

,
.

,
, ,
.
, ,
,
.
, ,
,
(. . - ).
(
), ,
, ,
,
,
. ,
in nuce .
, , ,
.
, , ;
.
-
,

. , ,
, - ,
,
. . .
. .

.
.
, , ,
,
(,
. .), -

215

216

( , , , . .).

.
, . ,
.
,

, .

.
,
,
,
,
. , ,
.
, , . .
, , .
.
, ,
. .
, ,
, .
,
,

. , ,
: .
, :
, .
,

, ,
, , , ,
, .
.

.
,
,

217

.
, ,
. .
:
( . .)
, ,
, ,
, ,
, ,

, (!), ,
, . ,
, ,
,
, , ,
,
(54).
,
;
,
laissez faire. ,
, .

.
, ,
,
.

. , , , ,

,
.
,
.
,
,
- .
,

218

, ?,
, ,
. ,
,
,
. ,
,
, .
: ,
, ,
.
, ,
:
, ,
, , ,
,
,
. ,
, ,
, ,
(. . .). ,
,
,
. .
, , ,
.
,
. :
, ,
?
, , (.,
), .
,
.
(, , );
.
. ,
,
, . ,
.
, :

219

,
, ,
.

:

.
,

, .
, , ,
, .

XII

, last but not least

,
.
,
,
.


: ,
, , ,
, . .
. . , , ,
,
,
. ,
.

220

,
,
- ,

- ,
.
,
. ,
, ,
, ,

,
,
, , ,
,
,
,
.

,
, ,
.
, -
. ,
, , ,
.
,
,
, ,
, .

,
,

. ., ,
,
,
.
, , ,
, . .
? ?
,
:
, . .,
, ,

.
, . .
, ,
, , ,
, , . , ,
,
, , ;
;
,
. , ,
- - .
, , ,
,
,
,
, .
, :
, , . .,
(), ( ).
, ,
, ,
, ;
, , , ,
. .
.
.
,
, ( ),
.
.
,
, , .
? ?
, ? .
,

,
,
, ,

221

222

, ,
.
,
(- ),
,
,
.
,

, ;
, 1918
, , ,
, :

,
,
,
. . .
.
, 1918 .
. 1918 .
, , , ,
.
, , ,
, ,
.

. .
.
, ,
.

. ,

. ,
,
,
, .
, , ,
, , ,

, , .

,
, ,
. .
, , . ,
:
,
, . .
,
, . ,
, , ,
.
, ,
, ,
.
: , ,
.
, , ,
, , , ,
,
. . . . ,
, ,
,
.
,
,
. , ,
.
, , . .,
.
,

, , , .


.

, ,
, ,
.

223

224

.

,
,

-,

.
.
, ,
, , ,
. ,

,
.
, ,
.
- ,
.
.
, ,
,
. ,
. ,
, :
() ,
; ,
.

.
,
,
. ,
, , ,
, ;
,
; ,
, ,
;
, ,
;

, imponderabulia (55); ,

.
, ,
. , , ,
, ,
,
.
,
.
, ,
.
.
,
, ,
.
.
, ,
. ,

,

. , (
)
, ,
, .

,
. ,
, , . .

.
.

,
.
, , ,
, ,
.

225

226

.
, , ,
,
, ,
, , ,
,
. , ,
,
: ,
.
,
, .
,
. ,
,
. ,
,
().
.
, ,
.
, , .

.
. ,
, .

,
. ,
, .
.
, ,
.
, , ,

. , ,
.
.
?
, ?

,
,
, , , . .
.
, , , , , ,
, , ,
. . . . .

, .
. , ()
,
? , ,
,
, .
, , . -
( ,

) ?
, ,
. ,
,
.
,
, , ,

.
,
,
, .

, .
:
,
, ;
: ,
, , , . .,

.
;
:
, , ,

227

228

, , ;
, . ,
( ) ,
,
.
, ,
, ,
,
,
.

: ,
,
.

. ,
,
, , ,
.

. , ,
, ,

, , , , . .
, (
), ,
, , , ,
, , , . .

. ,
.

.
,
,
,
.


. ,

(. .

, , ,
)

, , , . .


,
.

.
, ,
,
,
, .
,
, ,
( )
,
.

.
,
. ,
,
, , ,
,
: ,
.

,
, ,
, , ,

.

.

. ,
, , ,

229

230

,
.

.
.
,
, , .

: .
, ,
.

,

,
. , ,
,
, , .

,
,
, . ,
.
, .
,
, , ,
, .
, ,
,
.


. ,
,
.

( ), ,
, . ,
,
. ,
,

, ,
, ,
,
, . .
, ,

; ,
, , , , , ,
. , ,
.
, , ,
,
,

,

, ,
, ,
.
. , ,
, ,
,
.
, , :
,
, ;
;

;
;
;

. . . . ,
, ,
.

.

231

232

.
,
,
, ,

: , , , , ,
.
,
.
,

, -
.
: , , , .
.
,
, .
, ,

-
,
,
.

,
.
, ;
, ;
; ; , ,
, ;
, ,
, , , , ,
;
, ; , ,
; , ,
; :
? ,
.

.
,
, , ,
, .
, .

;
, - ,

.

,
,

. . . .
, , :
, , , ,
.

. , .
,
.

,
,
, , ,
, .
, , ,
. ,

, , ,
.
, , , ,
,
.
, ,
. . , ,
,
.

233

234

,
. , ,
,

.
? (56). ?
. ?
. ? .
? ?
, . . .

, , : ,
.
. , .

: ,
,
, ,
, ,
; ,
;
, ,
;
;
, .
, :
, ,
.
,
,
. , ,
,

, . Perpetuum mobile (57) ,
, , ,
. ,
. ,
, , ,
, , -,
. ,

.
: .

, :
, ,
;
, ,
,

;
;
, , ,
;
, ,
:

.
. .

,
.

, : ,
,
. ,

, ,
: ,
, ,

.
, ,
,
,
, ,
,
. ,
, , .
,
,
.

. .
.

235

236

,
, .
, ,
,
, ,
.
, , ,
,
.
, . . ,
, ,
. 1914
, ,
.
. ,
,
, ,
, , .

, .

- ,
.
.
,
- , ,

,
. ,
. Ho
,
. , ,
, ,
-

.
, ,
,
,
. , ,
, ,

.
, .
,
.
,
.
, , .
.
, , :
, , ,
.
, , ,
.
,
, ,
.
,
, , ;
,

,
, . . ;

. ,
,

. ?
?
? . - !
.

,
.

. ,
, ,
,
-,
, .
, , ,

237

238

,
, .
, ,
, , ,
,
, ,

.

1. ( . voluntas ), . 1883 : 1) , , 2) , , . .51.

2. Mutatis mutandis (.) . .51.
3. . .53.
4. (. Standarte) , . .56.
5. (. demiurgos , ) .
6. ( . pacificus ), ,
. .57.
7. Primum agens (. , ). .61.
8. ( . -, , ),
, ,
. ., (, )
( . .). .71.
9. . . :
,
,
; , ,
, ,
.
, , ,
,
,
. .71.
10. . ., . . . ., 1922.
1922 . . .72.
11. . . . . . . 2. ., 1932. .43. .73.
12. ( . causalis , , ). .79.
13. . .
. . . ., . .: . .
, 1935. 82.
14. 40- .
19 . .99.
15. , ,
, .
. (1516). .99.


16.
. 19 .;
. .99.
17. Ex Oriente lux (. ). .100.
18. . . II. .145. . .101.
19. Orbis terrarum (, , . . , ). .103.
20. ( , . . ), . .103.
21. , .
, 87 . . . .103.
22. . (28 . . .).
23. , .
.105.
24. Ubi bene ibi patria (. , ). .105.
25. Bellum omnium contraomnes (. ).
- . (15881679),
(, 1668, .18). .114.
26. . . :

, ,
, ,
, ,
, .
, ,
.
, , , , ,
, , ,
, , .
, ,

, XVI .
, , ,
. ,
,
,
, , . ,
. ;
, ,
. .115.
27. Time is money (. ). .117.
28. Quantite negligeale (. ). .118.
29. . ( ) , 1905. .121.
30. In abstracto (. , , ). .122.
31. Fleurs du mal . (1857 .) .123.
32. Locus standi (. , ). .123.
33. - . 1557 .
, 1774 . . .125.
34. (1884 .), . .125.
35. Amies (. , ). .126.
36. Gemeinschaft (. , ). .130.
37. . . . 1217 1875 . .
. :
,
. ,

239

240

. , , , ,
, . .135.
38. . . 1839 . .136.
39. Last but not least (. , ; ,
, ). .140.
40. Tutti quanti (. ). .142.
41. Bildung und Besitz (. ). .144.
42. . . :
.
,
, ,
;
, ,
,
, ;
, ,

.

. , ,
. .149.
43. . . :
-
,
, ;
,
.
. ,
. .150.
44. . . :

,
, ,

.

, , ;
, ,

. .150.
45. . . :

.
, ,
,
, .
, , ,

, , , , ,
. . , .
,
,
, ,


, ,
. .152.
46. Habeas Corpus acte (. ,
1679). .161.
47 Max Scheler . .172
49. Fortschrittslehre (. ). .174.
50. (. ) . 176.
51. . (1839 .). .180.
52. . . 1863 . .182.
53. . . :

-,
, ,
(, managers) -
(, foremen, overlookers, contre-maitres),
. .190.
54. . 2. , X. .303304.
.198.
55. Imponderabulla (. , ). .205.
56. (. Landsknecht), 1517 . 213.
57. Perpetuum mobile (. , ). .214.

() (354430), ,
. , 387
. 395 . .49.
( 27 . . ), (63 . . 14 . .) 27
. . .212.
(356323 . .), 336. .98, 107, 175.
(18771966),
2040- . .123.
() (384322 . .), . , . .75, 94, 204, 211.
(.445-.385 . . .), . -. .88.
() ,
. .143.
(18001844), . .179.
(Bauer) (18821938), -
2- . 2,5- (19211923)
(19231940) . .203.
, (18111848), ,
, -, -. .115, 116.
(Bohme) (15751624), -. .103, 214.
(Bergson) (18591941), ,
. .53.
(18741948) ,
. 1922 . . 1924 . ,
- (, 19251940 .). .53, 141, 142.
(Beethoven) (17701827) . .54, 182, 193.
(18801921), . .99, 128, 129.

241

242

(Baudelaire) (18211867), . .123.
(18731924), .
. .145.
(18711944), ,
. 2- (1907) . 1918
. 1923 . . .62.
(Bacon) () (15611626), ,
. 16181621
. .144, 146, 172, 179.
(Wagner) (18351917), . .129.
(Wagner) (18131883), , . .194.
(Webb) (18591947), (18581943), ( 1892),
, , - . .
. .
(1924, 19291931). .64, 69, 80, 98, 168, 169.
(Weber) (18681958), .
. . .69.
(Weber) (18641920), , . G. 120, 187.
(Veblen) () (18571929), . .118.
(Wundt) (18321920), , ,
. .162.
(247 246183 . . .), . .183.
(Hegel) (17701831), ,
. .72, 87, 88, 126, 166, 167, 172, 175, 197, 198, 199.
(Heine) (17971856), . .53, 71, 145.
(18691925),
. .72, 141.
(Goethe) (17491832), ,
. .54, 89, 143, 181, 182, 193.
(Hitler) ( ) -(18891945). .175.
(18091852), .
. .136.
(
) (18681936), , . .82.
(Huyismans) (18481907), .
(1884). .125.
(David) (18631930), -.
. . . .62.
. .184.
(De Maistre) (17531821), . .123.
(Domitianus) (5196), 81. . .170.
(Dumas) (-) (18021870), . .130.
(Durer) (14711528), . .114.
(Gide) (18691951), . .65, 137, 139.
(17831852), .
. .130.
(Simmel) (18581918), .
. .120, 157, 188.
(Sombart) (18631941), , , -. .
.161.
, . .184.


(18821954), ,
. 1922 . . .10.
(18521897), . .89.
(Caligula) (1241), 37 . -.
.170.
(Kant) (17241804), ,
. .56, 79, 109, 172.
(18821952), . 1922 . . .188, 1819.
(Descartes) ( -) (15961650),
, . .172.
II (? 530 . .), ( 558 . .) .
.98, 107.
(Clausewits) (17801831), . .206.
I (? 465 . .), 486 . . .. 480479 .
. . , . .170.
(18231900), , ,
, 60- . .135.
(Lamprecht) (18561915), . .187.
(Lafargue) (18421911),
, 1- . .130.
. (, () )
(18931938), , . .116.
() (18701924). .52, 100, 119, 130, 145, 155, 201, 204,
206, 207.
(Leonardo da Vinci) (14521519), ,
, , . 114, 182.
(18311891), ,
, . .53, 99, 123, 126.
(Lessing) (18721933), .
. .80, 81.
( )
IV . . . .71.
(Machiavelli) (14691527), ,
. .114.
(Malthus) (17661834), ,
. .61, 144.
(Marx) (18181883). .50, 53, 61, 62, 74, 75, 82, 87, 92, 111, 122, 151, 156,
159, 162, 163, 174, 176, 187, 188, 189, 191,201, 204,209.
(18341907), . .54.
. ( : )-(18551937),
. .121.
(Michels) (18761936), , . .65, 66.
I ( ) (17691821), 18041814
- 1815, . .143.
(Nietzche) (18441900), ,
, . .123.
( ) (43 . . . 18 . .), . .49.
(18491936), , ,
. .118.
(Pareto) (18481923), .
() , . .64.

243

244

(.490429 . .), ), 444/443429
( 430) . .181.
(18401868), ,
- , . .170, 181, 182.
(427347 . .), . ,
. .70, 89, 111, 144, 160, 167, 170, 194.
(18561918),
- , , . .116.
(17991837), ,
, . .54, 89, 90, 97, 130, 179, 181, 182.
(Racine) (16391699), , .
90.
(14521485), , . .121.
(Rosenberg) (18931946), -
. .123.
(Rousseau) (17121778), ,
18 . .134.
12 . .97, 104.
(18701952), .
1917 . .98.
(18821945), 32- ( 1933 .)
(4 ). .118.
(Seneca) (. 5 . . 65 . .), ,
. .71.
- (Saint Simon) (17601825), ,
, , -. .158.
(.470399 . .), . . .72, 172, 178, 198.
(Spinoza) () (16321677), -,
.
(18791953). .51, 61, 64, 92, 100, 104, 119, 203, 204,
206, 207.
() (13361405), . . .98, 107.
(Toynbee) (18891975), . .95,
96.
(18681920), ,
. .98, 101.
(18901938), , (
1917), , . .52.
(Wales) (18661946), . . .175.
(Feuerbach) (18041872), -
. .113.
(Fichte) (17621814),
. .172.
(Thomas Aquinas) (1226 12261274)
, ,
; ( 1244). 1567 . .188,
214.
(18771950), . .100.
(Fuller) (. 1895). . .86.
(Fourier) (17721837),
. .88, 126, 158.


(17941856), . .69, 70.
(18881939), -,
. -
. .62.
(. 11551227), , (1206). .94.
(18141861), , ,
-,
. .97.
(Shakespeare) (15641616), .
. .121.
(Schiller) (17591805), ,
, .
.76, 181.
(Scheler) (18741928), -,
,
. .172, 187.
(Schelling) (17751854), ,
. .166.
(Spann) (18781950), -,
; - ,
, . .153.
(Spengler) (18801936), -,
. .89, 187.
(Stirner) (; , ) 18061856),
-, . .142.
-(18201895). .113, 114, 115, 126, 135, 149, 162, 165, 183, 195.
(Erasmus Roterodamus) (14691536), ),
( ), , . .115.

245

, . .
3 1936 . (1)
-
. ,
,

.
. .

,
, -
; , ,
. ,

. ,

.
,
, ,
. ,
, ,
?
,
, ,
? ,
?
,
,
. , , ,
,
,

, . ,
( ), , ,
. ,
:

.
,
, , , ,
. ,
, ,
, ,
. ,
.

. ,
, ,
. ,
,
,
,
,
.

? ,
?
,
. .


, .
,
.

,
;
, ;

;
laisser faire

247

248

;

.
,

,
,
?
,
;
.
.
, ,

,
,

, . .
,

, ?

,

;

;
,
, (
. ) ;

,
, , -;
, . .;

, , , . .;

, ,
. .


?

,
, ,
, .
, ,

,

, , ,
.
,
,
.

I. ,


:
, , .
,
-
: , ,
,
, , ,
.
?

,
.

;
().
,
.
(. . , ), (des Badens)
.

, ,
.

249

250

, ,
(Volksgenossen). ,

,
.
,
,

. ,

.

, ().


. , .
, .

, ,
,
, ,

(Daseinstecht)
(, ).

, : ,
, ,
, . ,
. ,
,
, .
,
, ,
; -
, ,
.
,
,
.
.
, .

,
, . ,
, ,
, ,
.
,
.
; , , ,
,
,
.

II.

.


, ();
,
;
, .
, :
,
,
. ,
,

,
, ,

,
, , ,
. ;
,

.

.
,

251

252

,
- ( ), ()
-, ,
, , ,
.
,
,
. ,
,
, ,
,

.
?
.
,
. .,
.
,
; ,

.
.
,
, ,
. ,
. , , ,
.
.
,
, ,

.
,
.

.
,
; ,

. ,

.
;
, ,
.

.

III.
,
.
,
.
: ,
, , ,

,
. ,
,
,
, ,
,
.
,

. , ,
,
.
:
, ,
,
, . .

. :
,
, .

, ,
, ,

253

254

. ,

, ,
,
. , ,
,
. ,
(Die Wissensformen und die
Gesellschaft)

. , ,

.
,
,
,
. , ,
, , ,
, .
, .
,
,
,
: ,

; ;
,
;
.
,
.
. , ,
:
,
,
,
. , ,
. , ,
???, ,
;

;
. ,
, ,
.
.

?
,
.
, ?
;
; ,
.
: .
, ,
, ,
; , (Volksgemeinschaft) , .
( , ,
, , )
,
.
,
.

,
. ,
, , ,
.
, ,
,
.
,
. ,
, ,
(Troeitsh),
, (die Romantik zu brutalisieren und den Zynismus zu romantisieren).

255

256

. ,
.
,
;
, ,
.

, , , , ,
.

, .

,
,
; , ,
- .
.

.
.

, ,
, , ,
- .

.
() ,
, , logos ,

.

.
,

,
,
.

,

;

: ,
, ,
, ;

, , ,
, ,
. ,
, ,
.
,
, : ,
,

.
- .

, , ,
, ,
.
,

.
,
.

IV.

.
, . .
.
,
(homo sapiens). , ,
,
, .
,

257

258

, .
,
(, , ,
, , ,
, ,
, . .). ,

,

,
,
, . ,
, ,
, ,
, .
, .
, , ,
, ,
, ,
, ,
, .
. , ,

,

.
. , ,
. ,
,
,
; ,
, ,
; , last but
not least :
,
: , ,

.

,
, . . ,

, .
, ,
. - , -
. ,

, .
?

. ,
(
). ,
,
,
. .
,
( )

.
.
, (
),
( , ,
. .), ,

.

. ,
:
,
,
.
.
,

.

:
, ,
.

259

260

a priori,
, . ,



.
,
(, ,
,
),
.
, ,
(des Herrenvolks),
.

. .

, ,
:

, .
,
.

,
.
,
,
.

, , .

V. ()
,
.
, , ,

.
, ,
.
,
, , ,
.
, ,
( , -
,
).
. .
.
. ,
, , , ,
, ,
, ,
,
,
,

,
,
, , ,
, .

.
,
,
. ,

.
,
, (Oberfuhrer).

. Dottrina
,
, .
- ,
, , , .
,
.

261

262

,
, ,
, , , . ., ,
.
:
, .

(Dottrina), .
,
.

? ,
, , (,
. .),
.
, . , ,
, XVIII .,
, , ,

. -
,
.
,
, , .
, zoon politikon,
. . . , ,
,
, ,
, , ,
, .
,

,
, . , ,

.
, , ,
, ,
.
, ,

, ;

.
. ,
. ,
,
, .

,
, ,
. .
.
, ,
, ,
, .
,
, . ,
, ,
, , ,
,
-.
, .
,
, (
) . (
,
!)
. :
,
, .
(beisammen),
(2).
, ,
( ),

, ,
.
.

263

264

, ,
,
. ,


. , ,
.
,
,
.

. ,

.
,
, , ,
, . . ,
,
.
.

. ,
- , -
,
.
.
, ,
.
.

.
,
, ,
. . , ,
.
, , ,
,
, , , .


. ,

IV.
,
, ,
.
.
,

,
.
,
, , , ,
, : (
) ;
;
, . .
, .


,
, .
.

.
( ) ,
.

, ,

.
,
. .
.
, ,
,

,

265

266

, , ,
, . .
. .
.

.
,
,
.
.

, .

( )
,
; ,
, .
,
.
. ,
( , ) ,

.
:

.

, ,
,
,
. ,
.

,
.

; .

,
,

. , (
); , (
:
); (

).
, , ,
,
.
,
,
, ,
, .
. (
), , ,

, .
, : ,
, , , ,
, , , , .

.
,
,
,
. , ,
, ,
.
.

,
. .
3-
:
, ,

, ,

267

268

, ,
.
, ,
, , ,
, .
.
, ,
, ,

(3).
,
,
,
.

VII.
, ,
,

?

.
.
, (
) : ,
,
. .
,
: ,
.
,
:
, , .
,
, , , ,

.

,
. ,
,
, .
, ,
,
.
,
. ,

.
.
.

,
, ,
, .
,
.

? ?
- ?
, , .

, ,
.

.
,

, ,
, .

,
,
. ,
;

269

270

, ,
,
, ,
, .
:
, ,

.
.
, .
.
, ,
,
.

1. : . 1988. 5. .92111;
. .
. . :
. 1988. 4. C.1031.
2. : . //.
.., 1932. .158.
3. ., . . .25. . II. .386387.

1937


..
,

, ,
.
, ,
,
,

.
: 78.XI.37, 20-
. .
, ,
8 1938 .: , ,
, , ,
(1). 20 . .
. ,
, .
,
, ,
- () (1937)
. . . . (2).
, -
. , . , ,
.
:
,


.

274

, .
,
, .
,
.
.
. .
, , , ,
: .
, :
, ,
. , ,
,
: ,
.
(3).
. ,
, , (4).
, ,
, , , 13
. . . ,
,
(5).
,
.
50 .
. ,

,
. ,
,
, .
, XX ,

. . .
,
1992 ., . . ,
, , ,
. . , ,
.

,
.
? ,
,
,
?
,
. , ,
,
?
, ,
.

,
,
,
,
.
,
? , ,

, , ,
? ?! ,
,
, ,
.
,
,
, .
, -
(6).

,

, ,
,
,
,
. ,
,
XX . . , ,

275

276

,


: ? ? ?
? ?
,
, .
, ,

. . .
,

,

,
(, .,
., . .).
,

,
:
, , ,
,
50-
(. . , . . , . . );
,
,

,
, . .
;
,
,
, ,
. ( 6070- );

,
,
,
. . ,

, ,
, ,
;
,
,
,
, , ,
,
;

, ,
, ;
, ,
.

, ,
, , ,
, ,
, .

,

, ,
,
,
.
,
,
, , .

.
,
.
, . ,
, ,
, , ,
, ,
, ,
,
,

277

278

,
,
, , . ,
,
, ,
5060- ! ,
,
,
()
. ,
,
60- . ,
, ,
, ,
,
.
,
. 1938
,
,
.
. 50-
.

, 1928 1929 .,

. ,
, ,
.
,
(),
,
, .
. , ,

, ,
, XVII (),
,
,
, , , ,
.

279

19361937 .,
,
, , , ,
, , ,
60 - ,
. . ,
. , . . .
, ,
,
, :
, ,
.
- , ?
, ,
,

? ,
? ,
,
, ,
, ?

, . . . ( -, )
, . , ,
.
, , .
. , , :
, ,
, , ,
,
,
(7).
,
, (8).
. ,
,
,
. -

280

.
,

(9).
. . :
,
. , ,
(10).
. . ,
(11). ,
, ,
, .

- . . ,
,
. -
,
,
. ,

XX , - ,
, ,

.

. 1920 .
:
,
, ,
,
(12).

,
. , ,
,
, , .
. .
(13),
,

281

,
. . 1921 . X
()
.
,
(,
,
).

,
. , 28 1926 .
,
:
,
, ,
-
,. .
,
, ,

(14).
:

,
(15). ,
: , (16).
, -
,
,

(17).
,

. , ,
, ,

,
.
.

. ,

282

,
- (18)
.
, ,
: ,
, . . ,
. . , .
, ,
:
,
, .

,
-

-
.
30-
,

.

, 1936 . (19)
.

(20), ,
, , ,
,
: (21).
,
,
,
,
,
.

, :
, ,
, ,
,

283

;
,
; ;
; , ,
; , ,
; , ,
; ,
. . ,
.

.
, ,
, ,

.
,
.
,
,

,
. . ,
,
, ,
, ,

( ,

-
)

. 30-
, ,
,
,
, ,
.
. 30-
, .
,
. ,
, ,

284

, ,
, ,
, ,

. ,

(22).
:
, .
, ,
.

,
, ,
, , ,
. ., ,

(23).
XVII
, , , ,
, , , ,
. ,
,
.
(, ,
,
(., , //, 15 1936).
,
. :

. ,
,
.
(24).
, ,
.

, ,
, ,

, , ,
.
?
, , ,
,
? ,
: ? :
!

. , ,
, ,
. , ,

, , ,
..,
.

.
,
, . ,
,
,
. ,
. , ,
,
(25).

, ,
.
.

. ,
, .
, ,
,
,
.
.
. ,
, , ,

285

286

, ,
, ,

.

,
,
. , ,

, .
( , , )
, .
,
. I
( 1934)
,
,
.
,

30- ,
,
,
.
,
,
1930 .
, ,
,
, (
, .) (26).


. ,

,
. 16-

:
, ,

,
, ,
, .
, ,
.
,
,
,
,
,
.

.
,
,
-
.
1- ,

. , ,

,
.
,
.

. ,

.
,
. ,
,

, , , ,
. ,

, . , ,
, ,
, .

. -

287

288

, ,
, ,
.
, .
,
, .
,
,
, ,
. ,
, , ,
,
, .

,
, ,
. , .
. . (22).
.
, ,
. ,
, , -
,
,
,

.

,
, .
7 1938 .,

.
. ,

?
? , .
. ,
.
. ?

. .
. .
. , .
. .
. , .
. , , ?
. , ,
, .
. (29).
?
, . ,
, , ,
, ,
,
.

.
, , ,
, .
, ,
. - .


,
. ., ,
. ,
,
.
(, ,
, .),
:
, , .
:
,
,
, ,
. ,
,
.
,

289

290

,
,
:
, ,
, ,

(30).
,
.
:
,
, ,
.
,
.
(31).

, ,
. 1- ,
: ! .
. , ,
. , , .

, , ,
.

, , .
,
, ,
.
,

,
.
, .
. : , ,
.
, salto vitale ()

.
:
,
.
,
,
.
. ,
.
.
, ,
, (32). ,
,
.
(),
. . ,
, ,
.
,
.
, , .
,
. ,
,
, ,
. , ,
, ,
, . , ,
, -

.
.
70 ,
,
(33).

. XX
, ,
.
,

291

292

-
, .
, -
.
,
, , , ,
, ,
,
,
, , ,
.
-

,
,

, ,
-
, , .

.
, ,
,
, .
,
. ,
, .
, ,
.
1917 .
, . , ,
,
. :
,
, ,
, .
. , ,
(15 1938 .) ,
.
?. ,
, ,
,
,

. ,
, .
, .,
, .., .. , . . ,
. . , . (34). -
, ,
,
,
.
, ,

,
,
.
- ( ,
),
.

1. . ., 1938. .
: . . . ., 1992. .463.
2. .: , 1992. 23, 45. .337.
3. . . , 1973. .138 -140.
4. . . . ., 1988. .326.
5. - . . ., 1989. .356367.
6. . . .
. 1931. 1. .724; - //
, 1931, 1. .1324;
- . ., 1932.
7. . . ., 1991. .180.
8. - . . . .291.
9. . . . .261.
10. . . . , 1969. .128;
11. . . . , 1988. 4. .8.
12. . .

.
.1.

. ., 1920. .146.
13. . 1921. 1. .251.
14. ., . . . .., 1926. .75.
15. . . XXIII
(). .., 1928. .1255.
16. - . . . .350.

293

294

.
17. . . (
) //. 19 1930.
18. . 1930. 2. .14.
19. . . . .
. . . , 1988. 4. .1031.
20. , 1 1936.
21. , 1988. 4. , 2122.
22. -. ., 1935. .145153.
. . 7 1935,
//. 1936. 1 ; .
1 1936; . //. 1936. 6 .
23. , 1988 4. .20. .: : //.
1935. 1 ; //. 1936. 15 .
24. . . . .389. , .
(. --, 1983. .462) ,
( . 1929. 12. .1516),
( . . . .348). ,
1936 .
(. .310). . .
: - ,
, , , - ,
, , , .
. 1991. 6. .63).
25. . 1 XX . M.: Ad marginem, 1992. .209,
26. . ., . . .., 1929; .,
. : . . .,
1930; . . . ., 1930;
. .1. .., 1931; . .
. ., 1934., .
, 1937. . . () . .,
1970 .
27. . : . .
//. 1988. 12. .69.
28. . . . .
//. 7 1934.
29. . .: . . .440.
30. . .382383.
31. . .461 -462.
32. . . .2: . -, 1983. .466.
33. . , ,

, .
, , ? !..
( . //. ,
1993. 12. 6, 5).
.
34. . 9.3.1938 .:
, :
,
( . ., 1991. .140).
(1938, 65, . .4) : ,


. ,
, ,
, ?.. ,
, , , , , ,
; , ;
, .
. .
: ? ,
. ,
, ( . 1991. 2.
.240). :
(.241). 19 1938 .:
, , (.244). 21
1938 .: .
, . (.244). 7 1938 .:
12 1938 .:
, ( . 1991. 3. .242, 252).
. . : ,
. ,
. .
,
. , ,
, . ,
, , .
( . ., 1990. .160). . . :
- ,
, ,
. , ,
, - ( . ., 1990. .140).
( )
.

295

,
.
,
. . , 40 ,
, , .
. ,

.
,
.

.
,
. :

, , , ,
, .
. .
,
.
. ,
.

, , , ,
, . ,

,
.

. .

,

(1).
, (
, ),
, (2) .
.
.
,
.

, .
.
(3) .
.
-.
. .
, , , ;
, .
,
, ?
, ,

298

,
? , , :

, , -
.
: , (4),
(5). , !
, !
(, ),
! ! !
, , , ,
, , , , ,
!

, ,
, , ,
* , ,
, ,
, **.

(6): , ?
. ,
.
, , .
. .
, ,
, ***,
a posteriori (7).
,
.
:
, . :
,
,
*

K. Marx: Zur Kritik der Hegelschen Rechtsphilosophie. Einleitung. K. Marx/F. Engels Werke
(Berlin 1956 ff.) (im folgenden MEW.) Bd. 1. S. 378.; K. Marx/F. Engels Gesamtausgabe (MEGA2
Berlin 1975 ff.) (im folgenden MEGA2), I. Abt. Bd 2. S. 170.
**
K. Marx: Das Kapital I. MEW. Bd. 23. S. 788.; MEGA2, II./10. S. 682.
***
Dsseldorfer Heine-Ausgabe. Band 10. S. 322. <Prosanotizen><II.(Mai 1831 bis 1848)>.
Vollstndig lautet das Zitat: Der Hund dem man einen Maulkorb anlegte, bellt mit dem Hintern
Das Denken auf Umwegen uert sich noch miduftiger, perfidie des Ausdrucks.

299

, , , ,
? . ,
: ,
, . ,
, ,
. ,
, ,
, .
. ,
! ,
, .
.
- .
.

, (8)
, ,
: , *.
.
,
.
:
:

.
: ,


(9)**.
, . ,
,
.
. , ,
.
, , ,
, , ,
*
Und wahrscheinlich wrde er von diesen Herren das sagen, was Heine von seinen Nachahmern sagte: Ich habe Drachen gest und Flhe geerntet. F. Engels an Paul Lafargue am 27. 8. 1890.
MEW. Bd. 37. S. 450.; Wie richtig hat Heine seine Nachklffer beurteilt: Ich habe Drachenzhne
geset und Flhe geerntet. K. Marx/F. Engels: Die deutsche Ideologie. MEW. Bd. 3. S. 498.
**
K.Marx/F.Engels: Die heilige Familie oder Kritik der kritischen Kritik. MEW. Bd. 2. S. 126
(praktische Gewalt N.B.).

300

. - -
:
, , .
, , , ,
, ,
(10)*.
,
.
(11)
,

,
.
.
, ,

. -
:
, ,
, ,
(12).
.
. ,

- .
! !
.

.
,
, , ,
. , . , ,
ignorantia non est argumentam (13)**

(14), (15), (16), (17) ! . .

*
Friedrich Hlderlin: Hyperion oder der Eremit in Griechenland. In: Hlderlin. Smtliche
Werke. Historisch-kritische Ausgabe. Begonnen durch Norbert v Hellingrath, fortgefhrt durch
Friedrich Seebass und Ludwig v. Pigenot. Berlin 1943. Bd. 2. S. 283.
**
<>* ,
, .

301

,
, (18),
, .
, ,
.

, ,
,
,
, ,
. ,
, , ,
-, ,
.
, , , - (19),
, , solus
Ipse (20) , , , , ,
.
, ,
, ,
, , !
,
. , ,
!
! , ,
, ,
,

, ,
.
! ! ,
!..

302

.
, .
, , , ,
,
: ? , ,
?
?
, , :
, , , !
! , ,
. ,
? .
: Odi profanum vulgus et cereco .
, ,

, . ,
, , ,
. ,
? ?
, . .
, ,
. ? !
? ? ?
, , ! , ,
? . , , .
, , , ,
. , , .
. ?*
, , ?
? ,
. ! ! -!.
,
-

. .
.
, ( )
*
, ,
. . . 196 22.

, ? .
. . .
. .
. : ,
, , .
. .
, transensus'a (21) , .
,
, ,
. (22), . ,
, . , ,
, - , sapient, sat.
.
,
, . . , -
,
, salto vitale (23),
. , ,
(24):
, !

(25),
(26),
(27)!
, transensus'om, (28)
, , (29),
(30) (31)
! !
, ,
, (32) :
! ,
*.
?
. salto vitale
, salto vitale, salto mortale (33), , ,
** .
!
, .
!
*

. . In: Iwan Krylow. Fabeln. Leipzig 1976. S. 16 f.

Bucharins Wortspiel Letalnyj, a ne prosto letatelnyj ischod lt sich nicht bersetzen.

**

303

304

.
. .
,
, . ,
!
: . ?
, , -, .
, , , . .
,
. , .
, . ?
, , , .
. , , ,
; - , . . ,
,
. *. . ,
, . Mutatis mutandis (34)
-.
, , ? ,
?
? -?
, .
.
. (Erlebnisse) . ,
, , , .
.
.
. ( )
, . ., ,
, , , - :
, , , ,
. ,
, , ,
, ,
,
. , ,
, , , , .
*
Ernst Mach: Die Analyse der Empfindungen und das Verhltnis des Physischen zum Psychischen. 2. vermehrte Auflage der Beitrge zur Analyse der Empfindungen. Jena 1900. Russische bersetzung von G. Kotljar mit einem einleitenden Artikel von A. Bogdanow. Moskau 1907.

, ( )
. ,
, ,
, , ,
,

,
. , ,
c
.
--

-,
, , ?
Der langen Rede kurzer Sinn (35): ,
. ,
. , .
.
, ab ovo,
ab ovo (36) ,
. , .
.

. , , ,
, ,
.
(37), *, . ,
,

, . ! -!
! , ! ,
.
, ,
, , -
!
:
;
( ,
!).
.
,
, , ,
*

Vgl. F. Engels: Dialektik der Natur. MEW. Bd. 20. S. 345 f.; MEGA2, I./26. S. 162 f.

305

306

,
.
, ,
. .
, ,
, .
, .
(38) , ,
solus ipse.
, ,
. . , ,
. ,
,
. ,
(, , ) ,
, .
.
, , Mitmenschen,
. ,

, . .
, , .
. , ,
, , , .
,
,
. , ,
, , .
, ,
.

.
, . . , ,
,
.

, , , ,
:
, , ,
,

.
! .
. , .
, , .

, , ,
. ,
?
, , .
, .
.
(
). ,
,
.
, , ,
(, , volens-nolens (39)
).
. , , ,
!
salto vitale, salto mortale
, , !
,

, -
tatti quanto (40). -
, ()
. , , ,
. , salto.
. ,
, ,

, , . .
, . ,

, , .
, . ,
,
, .
, !

307

308

II

, ,
. ,
, ,
(41),
*, ,
, . .
, .

,
,
.
. ? .
.
, .
,
, , ,
. ? ?

: .
? , , ,
. ,
?.. (42) .
.
. ? .
? ? ?
? , ,
,
(43). , ,
-,
*

: . , . 9. M., 1932. .
.. 1. . 313; . , . 10. M. 1932. . . 2,. .
454; . , . 11. M. 1935. . .. 3, . 527 S.
. . .. .

,
, , , . .:
,
? ,
? , , ,
, , , . . . .
! onus probandi (44) !
, , .
(, , , ,
. .) ,
( ) ,
solus ipse. ,
, , ,
, . , ,
salto. ,
? , ?
!
(quasi (45) ),

. - (
-, ,
, , . ,
, ,
, .
. ? ,
, ?
, , ?
, , , ,
, , , ,
?
solus ipse. : ?
? (46)?
: ! ! ! ?
(--!) , , ,
(
, . ). ,
, .

309

310

( ), , ,
, . ,
. . . -
! , , ,
, ,
.
, ,
.
, ,
,
,
*. Se non e vera e ben trovato (47).
.
, , ,
, , .
? ?
,
? . ,
? - ,
. ?
, ,
, ,

.
, ,
!
, ?

- (48),
, .

, , ,
, ,
. , ,
*
:
Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie: Weil er nun behauptete, die Realitt der
sinnlichen Dinge habe keine Wahrheit, so erzhlt man z.B., da er im Gehen keinem Gegenstande,
keinem Pferde oder Wagen, das auf ihn zurannte, aus dem Wege gegangen, oder auch auf eine Wand
geradezu losmarschirt sey, in dem gnzlichen Unglauben an die Gewiheit sinnlicher Empfindung
und dergleichen; und da nur seine Freunde, die ihn umgaben, ihn immer vor solchen Gefahren
weggezogen und gerettet htten. G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie
II. A.a.O. Bd. 18. S. 545.

, :
, .
: ut desint vires, tamen est laudanda voluntas (49).
, ,
-. , ,
, ,
. ,
,
.
- brahma-nirvana nibbana

,
. .

,
.
,
,
, ,
, . . .
,
, , , . . , , , ,
, . .? , ,
:
, ,
, ,
, , als Ob (50) ; ,
, , .
,
, (,
, !)
,
. .
,
; ,
- , ,
, , ,
, , . , ,
, .
! (51) , ,

311

312

. , ,

(52)
.

, ,
,
. ,
, , ,

, ,
.
,
, , .
.
! :
, , ,
, , ,
(pardon!) .
, , ,
.
! .
.

, , ,
.
.
, , , ,
, ,
.
, . , , .
.
, , ,
, .
. (
) , .
.
,
.

,
,
,
, .
(.
. 1, **, )***
, ,
,
, .

(53)
(
,

. .),
,
(, , ) prius (54),
-
. ,
,
, . .

(55)
,

.
(56), ,
,
(57). (58)
( )
(59)

,
.
,
*, , (60)
, en passant (61)
.
1
K. Marx: Randglossen zu Adolph Wagners Lehrbuch der politischen konomie. MEW. Bd.
19. S. 355-83.
**
K. Marx: Thesen ber Feuerbach. MEW. Bd. 3. S. 5 ff.
***
K. Marx/F. Engels: Die deutsche Ideologie. MEW. Bd. 3.; K. Marx/F. Engels/Joseph Weydemeyer. Die deutsche Ideologie. Artikel, Druckvorlagen, Entwrfe, Reinschriftfragmente und Notizen zu
I. Feuerbach und II. Sankt Bruno. Text. Bearbeitet von Inge Taubert und Hans Pelger. Unter
Mitwirkung von Margret Dietzen, Gerald Hubmann und Claudia Reichel. Marx-Engels-Jahrbuch 2003.
Hrsg. von der Internationalen Marx-Engels-Stiftung Amsterdam. Berlin 2004.
*
G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Stuttgart 1927. Bd. 2. S. 158 ff.

313

314

,
. ,
(62) :
,
. ,
, , , ,
. ,
,
,
, (
)**.
( ,
- ) , ,
(

).

,
, , ,
, ,
, .
,
,
.

.
, ,
( . .),
,
,

,
(63)*.

,
, ,
.


, , ,
**

Ebenda, S. 160.
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 538 f.
( N.B.).
*

315

.
,,
; ,
. .,
,
. .

.

,
,

( )
(64)**.
, ,
, . .
,
,
. *** ,
, . ., , ,
( ).
, ,
( ) (65)
,
, ()
, :
)

,
. .
,
,
;
)
, , ,
.
, , (
,
) , ,

, ,
, ,
,
,
, ,

.
**

G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 165 f. ( N.B.).

Ebenda, S. 167.

***

316

:
, , ,
.
,
.
.
, (
) , , ,
,
. ,
, , ,
, ,
, , ,
, ,
, .
,
,
, , ,
, ,
, .
- ,
, ,
, ,
,
(Plat. De republica) (66)*.
, ,
- ;
, , , ,
, ,
.
( )**.
, ,
,
, .
.
*

. Platon. Werke. Bd. 3. In der bersetzung von Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher. Berlin
1987, S. 235 f. In abweichender bersetzung bei G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der
Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 196 f.
**
1892 . . 2,
3,
.

. , ,

, , ,
, -, , ,
, ( ),
, ,
, ,
, ***. ,
,
. . , , ,
, .
. ,
,
,
, , ,
****. , :
, , ,
.
.
.
:
; ,
, , : ,
, ,
.
,
( , (
)? , ,
, ,
, . , , , , . .
, ,
. ? ,
***
Ueber eine in unsern Zeiten grassirende Metaphysik, nach welcher wir die Dinge darum nicht
erkennen, weil sie absolut fest gegen uns sind, knnte man sich ausdrcken, da die Thiere nicht einmal
so dumm sind, als diese Metaphysiker; denn sie gehen auf die Dinge zu, greifen, erfassen, verzehren
sie. G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. Die Naturphilosophie. Mit einem Vorwort von Karl
Ludwig Michelet. A.a.O. Stuttgart 1942. Bd. 9. S. 42 ( 46, Zusatz).
****

: Es ist bekannt, wie Diogenes von Sinope, der Cyniker, solche Beweise vom Widerspruch der
Bewegung ganz einfach widerlegte; stillschweigend stand er auf, und ging hin und her, er widerlegte sie durch die That. G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie I. A.a.O.
Stuttgart 1940. Bd. 17. S. 330.

317

318

? (abdenken (67), )
? (, , ),
?
? , , ,
, .
, , , ; ,
; , ;
, , - ? ,
, , , (68)
. !
!
.
- :

,

*

.
: .
, , ( ).
, :
1) (, . .); 2) , . ?
? ?
: . : . : .
: . : ; ignoramus et ignorabimus (69). Ax, -!
(70) , ,
, ,
, ,
.
, :
(, )
, ,

, ,
,
,


- , .
. ,

*

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 558.

319

. (
. .II) (71)*.
, -
. , (
) , .
, ,

, - . , ,
. .

. , ,

.
(72) ,
, ,
,
. . .
, ,
.
, :
1) ,
2) , . .
.
. ,
, ,
, , .
, ,
. :
-, ,
(!) ,
,
,
, , ,
; -, ,
( ) ,
(, , )

Ebenda, S. 559.

320

, (
, , )*.
,
. .
, . . .
:
( ,
, , ,
);
, : ,
,
,
.
. , :
,
(73)2*, . ., ,
.
, ,
, , ***.

, , ( Deanima) ,
, . ,
, ,
, .
, . : (
) ,
: *.
Ergo (74): -
, ,
, .
,
*
.
. MEW. Bd. 20. S. 506.; MEGA2, I./26. S. 376.
2*
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. Die objektive Logik. Mit einem Vorwort von
Leopold von Henning. A.a.O. Stuttgart 1936. Bd. 4. S. 598. ( N.B.).
.: . . T.5. M., 1937. .
T.1. . . . . . .. . 715 . (23.03.1937 ). .
. T.6. M., 1939. . T. 2. 434 .
***
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 377.
( N.B.). Aristoteles: ber die Seele. bersetzt von Willy Theiler. Darmstadt 1983. S. 35: denn das
Wahrnehmbare mu da sein.
*
... so erzeugen also die Lichtstrahlen, indem sie auf die Netzhaut fallen, die Empfindungen
der Farbe. W.I. Lenin: Materialismus und Empiriokritizismus. LW. Bd. 14. S. 46.

321

, ,
**. ,
,
, (
)
,
. realiter (75) ,
, , ,
, - .
. :
,
-, ,
. , , ,
***.
, , :
-, ; -,
, . .
, .
. . ,
, . . ,
, , . . ,
, , caput mortuum (76)
, ****. , ,
, ,
? ? , ,
. . , , leere Abstraktion
(wahrheitslose leere Abstraktion (77), ).
, , .. - ,

(78)

**

W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 83.
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 564.
****
Indem das Absolute als Wesen bestimmt wird, wird aber die Negativitt hufig nur in dem
Sinne einer Abstraktion von allen bestimmten Prdikaten genommen. Dieses negative Thun, das Abstrahiren, fllt dann auerhalb des Wesens, und das Wesen selbst ist so nur als ein Resultat ohne
diese seine Prmisse, das caput mortuum der Abstraktion. G.W.F. Hegel: System der Philosophie I.
Die Logik. Mit einem Vorwort von Leopold von Henning. A.a.O. Stuttgart 1940. Bd. 8. S. 261 (
112).
***

322

*.
, ,
: ,
, - -, ,
, . . , ,

. .

:
, , , ,
, , , , ,
, ,
, , .
. , ,
, . . ,
,
, .
,
.
(abdenken) ,
, .
(79)**,
,
.
:

,
, ,
, . ,
,
, ,
, , ,
. (, ,
, ,
. .) ,
, ,
,
:
, ,
! ? ,
,
*
Wie Luft, Feuer usf. also anderwrts erscheinen, bestimmt in der jetzigen Sphre nichts.
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 199 ( 286, Zusatz).
**
- (sorites) : -
, ? ( . II. 108).

323

. ,
- .
, ,
.
, , , ,
,
, , , ,
, . .
.
.
, . ., . :
1)
, ;
2) .
, ,
, ,

,
. , , ,
, , ,
. ,
, ,
: . ,
. ?
, .
:
;
, . ,
,
:
-
.
, : ,
,
, , ; ,
, , ,
,

*
Die ewigen Naturgesetze verwandeln sich auch immer mehr in historische. F. Engels: Dialektik der Natur. A.a.O. S. 505.; MEGA2, I./26. S. 383.

324

. ,
. .
, ? , ,

.
, ;
, , ,
: , Unding (80),
, .
.
,
(. . ),
. :
, , , -
-. . ,
. : , : ,
, .
.
. , . , ,
.
, . ,
( )
,
.
,
.
,
; ;
,
.
,
, , ,
*.
, , ,
.
, .
, ,
( ).

: . : 1)
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 136. 46.

325

; 2)
.
,
. ? ,
. ,
. ,
, .
, .
,
?
, ?
? ? ? . .?
. . ,
,

. .

. , , :
,
, .
,
( , ,
). ,
,
,

.
,
, :
.


[],
;
, , , ,
. ( )
(81)*.
, ,

**.
*

G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 103.

Ebenda, S. 105.

**

326

,
. ,
.
, ,
,
, , ,
,
, . . , ,
***.
, ,
, :
. ,
-, -
. :
, - :
, ,
: , .
,
.

,
, - ; ,
( ) , ,
, .
.
X Y, Y
. , Y ,
Y ,
, , . .
, Y ,
Y, ,
.
,
, ,
. .
(
) . (Selbstbewusstsein). ,

***
Das Auersichseyn zerfllt sogleich in zwei Formen, einmal als positiv, der Raum, dann als
negativ, die Zeit. Das erste Conkrete, die Einheit und Negation dieser abstracten Momente, ist die
Materie; ... G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 70 ( 253).

, ,
*. ,
, ,
,

. , ,
, , .
(geistige Reproduktion ).
,
( ).
, . . ,
, , ,
. . ,
, , ,

.
,
, ,
,
, , -
, .
, , ,
.
, ,
,

, ,
,
.
, :
a) ,
: , , , ,
. .
b) -
,

:
,
,
-
(, , , ,
, , . . . .;

,
,
;
; - :
*

G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 139.

327

328

, ,
. .
c)
(, . . . .)
(,
).
, ,
,
.

, ,
, ,
, (
!),
. , . . ,
- ;
; . , ,
, ,
, . .
.
( )
,
,
,

, ,
. .). -: lgnorabimus (82)* ;
: Impavidi progrediamur (83)!

III

, , . . (
,
) .
, , . .
.
*
(1882)
(, ).

329

, . (
, . ,
*,
, ,
.
X, ,
, ** (84) ,
.
,
.

IV

. . ,
, , ,
.
,
,

(Materialismus militans (85))***.
, ,
. , ,
. **** :
, -
, (86), , . . ,
, ,
; ,
,

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 576.
, , : Afrika, das
gediegene Metall, das Lunarische, starr vor Hitze ..., wo der Mensch in sich selbst verdumpft. Vgl.
Anm. S. 239 im 27. Kapitel.
***
G.W. Plechanow: Materialismus militans. Antwort an Herrn Bogdanow. In: G. Plechanow.
Eine Kritik unserer Kritiker. Schriften aus den Jahren 1898 bis 1911. Berlin 1982. S. 285.
****
. : . .. I-III. /-, 19051907.; .
: . . , 1908, . 371.
**

330

. ,
.
, ,
.
,
, , , ,
,
. , ,
,
. ,
,
: -
. , ,

.

.

. , ,
, ,
.

. ,
.
, .
.
,
, .

,
. .
, ,

. ,

, .
, ,
. ,

. :

). :

U :

331

332

U=x, , z, t,
=, =, z=, t=. U (
)
, , ,
.

U=f (x, , z, t).

, ,
, , ,
: . ,
, () . .
:
;
,
, ; , ,
, .
,
, U f ;
,
. , , (87) ,
, , , ,
, , , pars pro toto.

:
--,
, 3.
,
--; ,

.
(88)**
,
.
, , ,
, ; . . --.
, , ? :
3

, . 71 ( 254).
, . 72 ( 254, ).

**

333

1. , ,
(89)*.
2. ,
;
.

(90)**.
,
? ,
.
, , ,
, , , ,
.
, , .
,
, ,
. , ,
; .

(91), .
,

, .
, ,
,
. ,
, ,
, .

,
.
,
. , ,
, .
,
.
,
, ;
*

, . 72 ( 254, ).
, . 73 ( 254, ).

**

334

, , .
.
-, (. Phys., IV,
13)*: ? ,
.
-, **,
; (
(92) , ,
. (.) , , ; ,
, 4**.
( )
, ,
.
.
, :
a) ,
;
b) , ,
,
.
:
,
, ,
,

(93)**** ,
.
, , , ,
. :
, , ,
*****, ,
. , ,
*
Aristoteles: Physik IV. 1-5. Zit. n. G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der
Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 352 ( N.B.).
**
Ebenda, S. 353 ( N.B.).
4**
Ebenda. ( N.B.).
****
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 80 ( 258).
*****
: Die Zeit
ist nicht gleichsam ein Behlter, worin Alles wie in einen Strom gestellt ist, der fliet, und von dem
es fortgerissen ... wird. Die Zeit ist nur diese Abstraction des Verzehrens. Weil die Dinge endlich
sind, darum sind sie in der Zeit: ... die Dinge selbst sind das Zeitliche, so zu seyn ist ihre objective
Bestimmung. Der Proce der wirklichen Dinge selbst macht also die Zeit; ... Ebenda, S. 80 f. (
258, Zusatz).

. , ,
,
, ,
,
, , ,
- ,

. , ,
,

, .

.
, , , ,
. , ,
; , ,
. ,
.
:

,
,


, ,
, ,
( ;
,
. .)

. .

.
,
,
.
(),
, .
,
, .

335

336

.
, ,
.
,
.
(94). , : ,
; ,
. , *.
,
, .


, . ,
, , , ,
. .,
,
.
,
. .
, , ,
.
. ,
,
,
, ,

U = f (x, , z, t)
, ,
,
,

,
.
, ,
, ,
- ,

. , , , ;
*

Die Wahrheit des Raumes ist die Zeit, so wird der Raum zur Zeit; wir gehen nicht so subjectiv zur Zeit ber, sondern der Raum selbst geht ber. In der Vorstellung ist Raum und Zeit weit auseinander, da haben wir Raum und dann auch Zeit; dieses Auch bekmpft die Philosophie. G.W.F.
Hegel: System der Philosophie II. Bd. 9. S. 79 ( 257, Zusatz).

337

, , . . , ,
1 . -;
(
) ,
. ,
, .
, ;
, ,
? ,
.

, .
, , ( , , ,
Erkenntnis (95)*, ,
.)?
Umformung (96) ,
. Nihil est in intellectu quod non fuerit in sensu (97).
. ,
, ,
. Umformung, ,
, , .
!

:
. ,
,
,
, , ,
. .
. , ,
, . . ,

(98)**.
,
;

,
*
Erkenntnis. An International Journal of Analytic Philosophy. Founding Editors: Hans Reichenbach (18911953) and Rudolf Carnap (18911971).
.
**
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 38 ( 246, Zusatz) ( N.B.).

338

.
: videre, , ,
wissen, , , , idea, schauen, Anschauung, ,
; concipere, conceptio; greifen, begreifen, Begriff; ,
, . . .
,
,
,
. : ?
,
?
?
,
, Umformung,
? , ,
, , , ,
. ,
. ,
, . In
intellectu , ,
.

, prius ,
, ,
, ,
,
,
. ,
, (
, ,
), ,
(
, , ) ;
,
. .
, * (

; ,
). , Umarbeitung
*
F. Engels: Dialektik der Natur. MEW. Bd. 20. S. 476. Bei Bucharin steht: intuitive Esel;
MEGA2, I./26. S. 347.

339

**

bersetzung ( I . ) ,
,
.
,
.
, ,
, ,
( )
(, ,
, )5.
, , , ,
. ,
,
**. ,
, , ,
, ,
,
, - -,
, .
(), (
), ( ; .
)*** . . ,
, ,
,

: , , ,
, , ,
**
2- 1 : Fr Hegel ist der
Denkproce, den er sogar unter dem Namen Idee in ein selbstndiges Subjekt verwandelt, der Demiurg des Wirklichen, das nur seine uere Erscheinung bildet. Bei mir ist umgekehrt das Ideelle
nichts andres als das im Menschenkopf umgesetzte und bersetzte Materielle. MEW. Bd. 23. S.
27.; MEGA2, II./10. S. 17.
5
K. Marx: Das Kapital I. MEW. Bd. 23. S. 510.; MEGA2, II./10. S. 438.
**
.
100- . . . .
. . .-., 1932, . 158. Es handelt sich um das folgende Zitat aus
Goethes Brief an Schiller vom 21. und 25. 2. 1798 (Weimar): Die Natur ist deswegen unergrndlich, weil sie nicht Ein Mensch begreifen kann, obgleich die ganze Menschheit sie wohl begreifen knnte. Weil aber die liebe Menschheit niemals beisammen ist so hat die Natur gut Spiel sich
vor unseren Augen zu verstecken. J.W. v. Goethe. Smtliche Werke, Briefe, Tagebcher und
Gesprche in vierzig Bnden. Frankfurt/M. 1998. II. Abt. Bd. 4. S. 508.
***
, .
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 563.

340

, ,
,
(
, ) ,
, , , , ,
!
,
( )
.
,
(, , ),
, , . .,

,
.
,

, , .
, .

, a das
umgearbeitete umgesetzte, . . (.
):

. , ,
, , ,
, etc, ,
etc. (, =
) , ,

. , : ;
1)
2) = (
) 3) ,
, ,
etc. ( .
.). = =
, , ,
, , , ,
. . . . (99)*.

W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 172 ( N.B.).

,
. .

; , , ,
. , ,
,
**
.
, , , ,
. ,
.
:
, , , caput mortuum , wahrheitslose leere Abstraktion,
.
,
,
,
-.
, (
), ,

, ,
.
,
, , ,
.

, (100), (101)
. .
()
,
, .
, .
:

, ,

. , ,
**

XVIII .

341

342

, ,
- , ,

.
, *.
-, ,
,
, , , .
,
. . ,
, (102)
. .
.
.
,
, , ,
.
, ,
, , , . .
?
? :
, . .
(103) , ,
, ,
, , ,
, , , .
,
?
? ,
. , ,
( )
(104),

, . ,

, ,
(105) ()
, , .

,
*

. . 1, . 23.

.
,

. ,
-
,

.
, , ,
,
.
.
,
.
.

343

344

: nihil est in intellectu, quod non fuerit in sensu ( ,

) . ,
(, , )
, , ,
, (107)
,
, . ,
- ,

, ,
,
.


,
,
, !
(108)*.
,
,
.
, , ,
( . ):
,
,
, ,
(109)6*.
. , ,
?
?..
*
Ludwig Feuerbach: Vorlesungen ber das Wesen der Religion. Mit Zustzen und Anmerkungen. In: Ludwig Feuerbach. Gesammelte Werke. Hrsg. von Werner Schuffenhauer. Bd. 6, Berlin
1967, S. 198.
6*
Ebenda, S. 145.

345

, ,
.
,
,
(
) (110),

.

VI

? !
,
, , ,
. -
! , ,
, , !
,
- ?* ,

, , ?
,
, ,
? ,
, !
, :
1. ( Systme de la Nature ):
, ,
, , , ,
, ,
,
,

.

, ,
.
, , ,
*

K. Marx/F. Engels: Die heilige Familie. MEW. Bd. 2. S. 135.

346

. , ,
, ,
, , ,
, , ,
D
( ichtungund Wahrheit) (111)*.
, , , (112), (113) .
, !
.
2. :
,
, ;

,
. .
,
,
,
( )
(114)**.
,
, ,
,
, ,
? ?
-, ,
,
, .
( ),
- (115).
,
,
, ,
, - , ,
, .
,
, ,
.
*
J. W. von Goethe: Aus meinem Leben. Dichtung und Wahrheit. J. W. v. Goethe. Smtliche
Werke ... 40 Bnde. Frankfurt/M. 1986. I. Abt. Bd. 14. S. 535 f. ( N.B.).
**
G.W.F. Hegel: System der Natur II. A.a.O. Bd. 9. S. 38 f. (246, Zusatz).

-, ,
,
, , ,
,
. ,
,
, . .

.
, ,
,

(116). , .
, , , ? - , . ,
, .
,

,
,
, .
,
, - ,
.
,
, .
? ? ?
,
, ? ,
.
,
, , .
,
, , , ,
,
, , , .
,
, ;
; ;
, . .
. ( )
( ) ,
, , ,

347

348

. , .
, ,
.
. ,
,

.
( ,
) . , ,
(II ). :
, ,
; .
,
:

,
, ;
;
; ;
.
: ,
.
, , , ,
( ).
. .
,
, .
.

.
- ,

.

,
,
.

,
.
, , in nuce, in potentia (117) .

, .

. ,
. ,
- *
, .
:
(118) ,
. , ,
, .
,
( ). -
.
,
, .
, , ,

: .

, , , ,
, :
, (119)
, .
(120) (121)
, universalia sunt nomina
( , ),
: universalia sunt realia
( ).
,
,
( ,
!), ,

. ,
**.
, . .
,
*
Grau, teurer Freund, ist alle Theorie, und grn des Lebens goldner Baum. J.W. v. Goethe.
Faust I. Studierzimmer (2). J.W.v. Goethe. Smtliche Werke ... 40 Bnde. Frankfurt/M. 1986. I. Abt.
Bd. 7/1. S. 87.
**
Ebenda, S. 60 ff.

349

350

***

!

,
,
.

.
( ):
: (, )

( )
, , , ? ,
; (), ,
; , , ,
. ()

(
)(122)*.

, .
: , , nomen.
nomen , , ,
, . nomen ,
(123) (
. . , nomen -
). , ,
. , ,
, ? ? ? ,
. ,
, ? (
, , ,
- , ,
).
, , . .
, . ,
, .
, .
, , , .
***

K. Marx/F. Engels: Die heilige Familie. MEW. Bd. 2. S. 135.

.
.. . LW. Bd. 38. S. 352.
*

351

,
:
, ,
. , .
( ). (
) .
.
. . . .
(, , )
(124)7.
.
? ,
, !
,
, , :
, ,
. . ,
!
.
,
Abbreviatur. ,
, , ,
. :
,
, . , ,
, !..
, .
:

,
,
. ,
.
,
,
,
sic!)
( (125),
.
sic!)
(
, , , ,
,
7

W.I. Lenin: Zur Frage der Dialektik. LW. Bd. 38. S. 340.

352

. ,
.
,

,
;

,
(. . .)
(126).
, , ,
( ).
(. . . , II .). , ,
, , .
, , ,
, homo sapiens, ,
, ?
? , , ? ,
, : (
) ,

,
, , ,
, ,
sui generis (127), ,
,
. .
,
(, ,
), . ,
,
, . ,
, ,
, .
,
. ,
, , , , ,
.

.
, .
( ,
, ,
)
, ,

353

() ,
( ,
. .).
, ,
, ,
, ,
, .
.
, ,
. ,
,
. causa
siu (128), natura naturans natura naturata ,
. .
, , ,
,
, ,

, . .
( !)
!

VII
, ,

:
, ?
:
, .
,

, 300. 000
,
(129)*.
, , ,
, -
-, ,
. .
, ,
. . , , , .
,
*

W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 220 ( N.B.).

354

.
,
,
- ,
,
.
.
.
,
.
, () , ,
; , ,
, , ,
.;
,

,
, , .

. ?
(De anima):
, , ;
- , ,
; , ,
,
(130)8.


, .
, , . .
.
, .
, .
(
), .
(
)
8
Aristoteles: De anima. Zit. n.: G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 389. Aristoteles. ber die Seele. bersetzt von Willy Theiler. Darmstadt
1983. S. 63: Und deswegen kann niemand ohne Wahrnehmung etwas lernen oder verstehen, und
wenn man etwas erfat, mu man es zugleich mit einem Vorstellungsbild erfassen. Denn die
Vorstellungsbilder sind gleichsam Wahrnehmungsbilder, nur ohne Materie.

: , , .

: , ,
, ^
: , ,
;
, , , .
,
.
, . .
300 000 .
, .
, ()
,
.

300 000 . .
,
.
,
. , ;
. -
-
, . ,
,
(, , )
. (,
) , ,
, .
. ,
,
.
,
. ,
.
, , , ,
. ., ;
;
;
-
; . . .

355

356

? , ;
, , .
.
. ,
, , ,
:
, , 15
; ;
. . ,
! ,
,
: , , .
. ,
?
, ,
,
.
. .
. (. .
, , . .) .
( ). ,
-, , ,
. ?

, - ?

?
,
, ?
?
- ? ,
, , : ,
, , , , ,
, . ? ,
!
: .
.
, ,
. . , :
, ,
, ,

. ,
. , , . .
,

(. .,

)
. ,
, ,
.
, . ,
, , :
, -
. ,
, ,
, .
. .
, . . ,
, . . ? ,
, , :
, ,
. ., .
t 1000, t, n , -
,
, ,
, n . ,
. , .
, , :
( ,
, ,
.
,
.
, .

. ,

, , . ,
, -,
. :
, , .

357

358

, :

, . . , , ,
, .
,
, .


. - :
,
. . ,
, .
;
(,
, etc) :
, , , , ,
, . .,

, ab ovo. ,
, . .
- *.
:
.
, , , ,
,
. , ,
, ,

( )
(, , . .
*
L. Feuerbach: Wider den Dualismus von Leib und Seele, Fleisch und Geist. In: Gesammelte
Werke, hrsg. v. Schuffenhauer, Band 10, S. 150. Genau heit es dort: Die Vernunft ist ein Schlu,
aber ebensowohl die Prmissen als die Konklusionen dieses Schlusses sind sinnlichen Wesens; die
Sache der Vernunft ist nur, sie zu vermitteln, Wesen zu kopulieren, aber nicht, Wesen zu erzeugen.
'Mit den Sinnen lesen wir das Buch der Natur, aber wir verstehen es nicht durch die Sinne.' Ganz
richtig, aber wir tragen durch den Verstand keinen Sinn erst in die Natur hinein; wir bersetzen und
interpretieren nur das Buch der Natur; die Worte, die wir mit den Sinnen darin lesen, sind keine
leeren, willkrlichen Zeichen, sondern bestimmte, sachgeme, charakteristische Ausdrcke. [...]
Alles sagen die Sinne, aber um ihre Aussagen zu verstehen, mu man sie verbinden. Die Evangelien
der Sinne im Zusammenhang lesen heit denken.
*
Voltaire: Der weie Stier. Smtliche Romane und Erzhlungen in zwei Bnden. Eingeleitet
von V. Klemperer. Leipzig. [1948] Bd. 2. S. 327366.

359

) .
, , ,
, , ,
:
, , .
,
, , , (
, ) ,
,
.
,
,
,
,
. , ,

, ,
, ,
.

VIII

, , , ,
, , ,

( ,
),
, , . .
-- (,
, ).
(131) :
1. . ,
,
, .

360

2. . .
. .
3.
( , , . .)
.
4. ,
(
, , , , .)
( )
(
) .
5.
. .,
.
6. , , , ,
, ,
,

7. ,
( , ,
)
, ,
, , ,
,
-
.
: ,
.

- ,
. ,
, ,
, , *.
: -,

,
*
Die Frage nach der Ewigkeit der Welt (diese verwechselt man mit der Natur, da sie doch eine
Collection des Geistigen und Natrlichen ist) hat erstens den Sinn der Zeitvorstellung, einer
Ewigkeit, wie man es heit, einer unendlich langen Zeit, so da sie keinen Anfang in der Zeit
gehabt. G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 51 ( 247, Zusatz).

; -
,
. . , ,
, :
, , ,
, . ,
.
, -
.
, .
, ?
;
; ; logosa,
. . ? ,
. ,
, , . . . , ,
, ,
, , ,
.
,
. ,
- ,
, ,
.
, , ,
, * abstrus (132)
, Michelet (133) ,
. . ,
.
, ,
- ( !) - **
.
, . .
-, .
*
, , 351, ,
. F. Engels: Anti-Dhring. MEW. Bd. 20. S. 73 f.;
MEGA2, I./27. S. 281.
**
Vgl. I. Kant: Allgemeine Naturgeschichte des Himmels, oder Versuch von der Verfassung
und dem mechanischen Ursprunge des ganzen Weltgebudes nach Newtonschen Grundstzen abgehandelt (1755). Kants gesammelte Schriften. Hrsg. von der Kniglich Preuischen Akademie der
Wissenschaften Bd. 1. Berlin 1910. S. 35168.

361

362

, -
. . , (134) .
,
, , , , ;
, , ,
.
, , .
, , , ,
:
, ,
,
,
.
,
. .
,
. ( ) (135)*. ,
. ., , ,

.
;
, ( !)
;
, (
-
. . ), ,
?
,
, , , -
, ,
, , ,
.
, , (136) ,
, .
, , ,
(, , , )?
,
*

G.W.F. Hegel: Das System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 482 ( 341, Zusatz) ( N.B.).

, ?
, , ,
, ? , , ,
, ,
? ,

.
,
.
: ,
.
, ,
, 9.
, , ,
;
- ,
,
; ,
.
, , ,
, .
,
,
. , , , , ,
corpus sanum (137),
mens sana (138). ,
.

. :
, - .
,
(-, )
(,
, - ,
, , ,
). -
, ; ; -*; , ; ,
9
*

Ebenda, S. 634 ( 361, Zusatz).

.

363

364

; -, . .

, -
.
.

;
, ( )
,
,
. , ,
-

.
, ,
.
, . . -
, , ,
, . .
- - . ,
(, !)

? :
, ;
,
(, !
!).
.
, , . .
,
strictu sensu , , ,
, ,
, ,
. ,
.

IX
,

quasi
: ,

-;

(139),
,
, ,
- ,
(140)
, .
,
. ,
, ,
, , , ,
. . ,
,

. ,
: , ,
. , ,
. .
, , .
: , !
. ,
, .

. .
,
, , , ,
,
, ,
, . , , ,
, , , , , , ,
,

365

366

,
.
? :
, - ?
, ,
, , ,
,
, ? ,
,

,
, *. ,
, ,
( ,
), ,
, :
,

,
. ( )
(141)**.
. ,
, ;
, , . ,
,
;
,
: ,
- . (142),
,
, .
,
, con amore (143) :
,
, ?
,
, . (144)*
*

() (423)
. . .
**
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 44. ( 246, Zusatz).

,
. .
.
, . ,
,
. ,
. ,

.
, ,
, ,
.
,
-!
, . **,
,
( ! (145))
, , , :
, , , , ,
-!
,
.
: , ,
, , , .
,
, - ,
, . ,
.
,
.
, ,
, , . ,
*
Ebenda, S. 45. In Goethes Faust (Studierzimmer II) haben die von Hegel zitierten Verszeilen
eine andere Anordnung:
Wer will was Lebendigs erkennen und beschreiben,
Sucht erst den Geist herauszutreiben,
Dann hat er die Teile in seiner Hand,
Fehlt, leider! nur das geistige Band.
Encheiresin naturae nennt`s die Chemie,
Spottet ihrer selbst und wei nicht wie.
J.W. Goethe. A.a.O. S. 84.
**
- 1832 .
.. . M., 1936. .1. . 74 .

367

368

: .
, :
:
. ?
, , , ,
, , ,
, , ,
. . , ,
, , ,
,
(
). , ,
, .
;
, , ,
, , ,
. .
. .
. ( ,
). . .
.
, . . ,
, , , .
,
. . ,

,
, . ,

.
, .
? (146) ?
-,
? a limine (147)
, ,
; ,
, ,

.

369

,
.
:
,

, ,
, (
)
(148)*.
:
,
, ,
( ..),
,

(149)10*.
, . ,
,
,
. , , , ,
, ,
, , , ,
, : ,
,
. en passant, .

-- .

,
. :
- ,
,
,
, , ; , . . ,
.
-
, .
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. Bd. 9. S. 38. ( 246).

. . 41 . . 50 (Natur als gefrorne Intelligenz bei Schelling). ( N.B.).

10*

370

, , Totalitt.

, , ,
, ,
, ,
:
, ,
,
, , *
.
, ,
, , ,
, ,
,
,
.
,
.
,
; , ,
,
.
, , ,
, , , , , .
(Geist) (Seele),
, ,
, ,

, ,

. ,
. ,
.
,
. (150)

*
Was Physik genannt wird, hie vormals Naturphilosophie, und ist gleichfalls theoretische,
und zwar denkende Betrachtung der Natur, welche ... auf die Erkenntni des Allgemeinen
derselben ... gerichtet ist, der Krfte, Gesetze, Gattungen; welcher Inhalt ferner auch nicht bloes
Aggregat seyn, sondern in Ordnungen, Klassen gestellt sich als eine Organisation ausnehmen mu.
Ebenda, S. 37 ( 246).

. ,
:
, - ,
,
- (151).
,
.
. . ,
,
,
, scientia (152) potentia
humana (153) ,
,
. ,
,
, , , , .

Glaubensund
Gefhlsphilosophie (154), , , ,
schnen Seele, . ,
- ,
.
Kraft-Mensch (155), Kraft-Weib (156).
, , ,
.
, ,
(157)? schnen Seele,
,
? ,
- *,
, , ,
. ,

, , , ;
; - ( !)
, .
, ! , ,
*
.
(. XXVI).

371

372

, , , , .
,
. ,
, ,
, - ;
.
,
,
, , ,
,
.
,
, ,
,
, ,
, ,
,
,
.
- (158) .
, ,

, , 11.
, ,
.
(159). (
!
,
, ,
11
Wenn die Menschen alle ihre Angelegenheiten nach bestimmtem Plan zu fhren imstande
wren oder wenn das Glck sich ihnen jeder Zeit gnstig erwiese, so stnden sie nicht im Banne des
Aberglaubens. Weil sie aber oft in solche Verlegenheiten geraten, da sie sich gar keinen Rat wissen, und weil sie meistens bei ihrem malosen Streben nach ungewissen Glcksgtern klglich zwischen Furcht und Hoffnung schwanken, ist ihr Sinn in der Regel sehr dazu geneigt, alles Beliebige zu
glauben. Denn sobald er einmal in Zweifel befangen ist, gengt ein leichter Ansto, ihn dahin oder
dorthin zu treiben, und das um so leichter, wenn er zwischen Furcht und Hoffnung schwankt,
whrend er sonst nur allzu zuversichtlich, prahlerisch und aufgeblasen ist ...
Jeder, der unter Menschen gelebt hat, wei aus Erfahrung, da die meisten von ihnen in glcklichen Umstnden ... Weisheit im berflu haben, ... im Unglck aber wissen sie nicht aus noch ein,
flehen jeden um einen Rat an und befolgen ihn, mag er noch so ungeeignet, ja unsinnig und abenteuerlich sein. Baruch de Spinoza: Theologisch-politischer Traktat. Hamburg 1984. S. 3.

:
, .
, ,
,

, ,
, .
. *.
,
, .
, , ;
,
, .
,

,
, . , ,
:
() (160)**.
, ( )***. ,
, . ,

. ,

,
..
-
. V :
, ,
(161)****.
(162) , , ,
,
, , , ,
.
*
K. Marx: Brief an P. W. Annenkow vom 28. Dezember 1846. MEW. Bd. 4. S. 548.; MEGA2,
III./2. S. 71. Rien de plus facile, que dinventer des causes mystiques, c--d. des phrases, o le sens
commun fait dfaut.
**
K. Marx: Das Kapital II. MEW. Bd. 24. S. 219.
***
W.I. Lenin: Was tun? LW. Bd. 5. S.529 f.; W.I. Lenin: Rede auf dem XI. Parteitag der
KPR(B.), 1922. LW. Bd. 33. S. 304.
****
W. Shakespeare: Knig Heinrich V. (1. Aufzug. 1. Szene). W. Shakespeare. Smtliche
Werke. Berlin/Weimar 1964. Bd. 3. S. 392.

373

374

, ,
, (163)
, .
,
,
,
.
,
, ,
, , , ,
, , ,
, .
Hoc signo vincis! (164)

.

. , ,
, ,
,
,
.
, ,
-
. ,
; , .
, am Anfang war die Tat*,
--:
**, . . , . . ,
. :
*
J.W. v. Goethe: Faust I. In: J.W. Goethe. Smtliche Werke. Vierzig Bnde I. Abt. Bd. 7/1.
Frankfurt/M. 1994. S. 61.
**
. . 1, . 1.

375

***

. ,
- *,
12* , ,
,
.
, ,
(, ),
,
. ,
, - ,
,
, , , ;
,
, ,
( )
, ,
- .
. -
, ,
, ,
,
.
, . . (Lebensphilosophie),
, -
, ,

. ! ,

,
,

!
-

!..
, , ,
, (der kollossale alte Kerl)***,
, ,
,
***
K. Marx: (Randglossen zu Adolph Wagners Lehrbuch der politischen konomie). MEW.
Bd. 19. S. 355-383.
*
Ebenda, S. 358.
12*
Ebenda, S. 362 f.
***
Ich bin natrlich kein Hegelianer mehr, habe aber doch immer noch eine groe Piett und
Anhnglichkeit an den alten kolossalen Kerl. F. Engels an F. A. Lange vom 29. Mrz 1865. MEW.
Bd. 31. S. 486.; MEGA2, III./13. S. 364.

376

, , . ,

.

, , ,
, ,
;
: ,
(. :
. .)13, . . ,
, . . ,
, .
, , ,
, ,
, . .
,
.
, ,
- .
.
, ,
,
, ,
.
,
( ).
, . . ,
, ,
.
.



,
,
,
, , .
( )
(165)**.
13
F. Engels: Der Ursprung der Familie, des Privateigentums und des Staats. MEW. Bd. 21. S.
27 f.; MEGA2, I./29, S. 11.
**
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. Bd. 9. S. 35 f. ( 245, Zusatz).

377

, .
.
: (.
. )***, , , .
:
, ,
. ,
.

,

(166)
*.
, , ,
, ,
, , ,

, ( )
.
,
, ,
, .
? ,
, ,
, ,
, , .
.

? ,
,
. ,
, ( , ),
,
,
? ,
, , , , ,
, , !
***

Morphologische
Gesetzmigkeiten
der
Evolution
( ) 1931 .,
1939 . .
. . . . . .
. . ., 1988. . 109.
*
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik II. Die subjektive Logik oder die Lehre vom Begriff.
A.a.O. Bd. 5. S. 226. ( N.B.).

378

, !
:
,
, , , ,
, ,
, . . , . . ,
. . , .
! ,
, , in actu (167),
,
;
, . ,
(
, )
, , ,
.

.

, : , ,
.
(168). ,
, , , . , ,
, . , . .
- ,
, . . - ,

. , ,
. . ,

,
. :
(Diesseitigkeit)*,
, ,
, , ,

.
,
. : ,
, transensus'a ,
, , ,
, , ,
, , ,
*

K. Marx: Thesen ber Feuerbach. MEW. Bd. 3. S. 5.

379

,
. ,

.
.
, ,
, ,
, :
.
, , .
. ( :
, , )*,
, .
(169) . .
, , , .
,
, -,
- .
, ,
. ,
,
, (
!). ,
,
**:
, , ,
, ,
.
. :

- ( )
(170)***.
*

: Alles, was Ich Bestimmtes hat, hat es durch mein Setzen: Ich mache einen Rock, Stiefel selbst,
indem Ich sie anlege. G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie III. Hrsg.
von Gerd Irrlitz. Leipzig 1971. S. 565.
**
,
Merkmale aufsucht, nicht in der Meinung, da sie die wesentlichen objectiven Bestimmungen der Dinge seyen, sondern nur zu unserer Bequemlichkeit dienen, um uns die Dinge daran zu
merken. Wenns weiter nichts wre, so knnte man z. B. als Merkmal des Menschen das Ohrlppchen angeben, welches sonst kein Thier hat; da fhlt man aber sogleich, da eine solche Bestimmung nicht hinreicht, das Wesentliche am Menschen zu erkennen. G.W.F. Hegel: System der
Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 43. ( 246, ).
***
W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 210.

380

,
(, !),
()

,
,
.
, , . .
. : , ,
,
,
, . .
, .

, . . ,
.
, , ,
, :
,
. , ,
,
. , .
.
, ;
prius; prius,
, ;
. ,
Prolegomena, ,
, *. ,
, , ,
, . , ,
: ,
. , ,
( : , , ), 14*. : , . ,
?

,

*
I. Kant: Prolegomena zu einer jeden knftigen Metaphysik, die als Wissenschaft wird auftreten
knnen. ( 30) Kants gesammelte Schriften. Hrsg. von der Kniglich Preuischen Akademie der
Wissenschaften. Bd. 4. Berlin 1911. S. 312.
14*
Ebenda, S. 302. ( 21).

,
,

, ,
,

, , .

. .
, , . ,
? , ,
, , ,
(171)
.
, ,
,
, , .
,
. ,
, ,
,
, , , volens-nolens
,
,
.
;

;
;
;
,
,
? , .
,
, .
. . . . ,
, . , ?
, .
, ? ?
, .
,

381

382

,
.
, , (
, ), ,
(. ) (172)*;
,
, ,
:
. Business man
, , ,
, , money, time is money,
,
15.
.

( , ,
), ,
. , .
, . ,
, ,
: , ;
, , ,
, , .


sit venia verbo (173) .
, . . , ,
( ),
;
( ); ,
, ; , ,
(174) ( ). ,
- . , ,
, ,
.
! :
!
? ,
*
William James: Mnogoobrasie Religiosnogo Opyta. (bers. aus d. Engl.: W.G. MalachiewoiMirowitsch u. M.W. Schik. Red. Lurie). M. 1910. 518 S.
15
. . (1933).
. . . ., 1988. . 150.

, (
, )
: ,
, , .
.
, :
, ,
; ,
, .
, , . .
,
(
),
.
,
,
*
. , ,
, .
! ,
, : ,
,
; ,
; ,
,
, . , .
; .
; .
.
,
( ,
, , .).
, , , '
, :

'; ''''; ''''''' . .

*
. . ,
(1934) . . . ., 1988. . 264.

383

384

; ,

: ,
,

.
, ,
, :
,
, , ,
;
, , ,
.
,
, , :
,
(, , , ,
)
; ,
, ,
,
(, , . .).
, ,

.
,
.

( ). ,
, ,
,
: , ,
.
,
, . ,
, -
, ,
. ,
:

.
,
. Savoir c'est prevoir
. ,
. , ,
, ,
; - ,
,
.

385

386

XI
, ,

(, , im Werden (175)
).
, , ,
, ,
(
, ,
potentia, , ,
(176)*.

, ( ) :
1. .
.
homo sapiens , .

XVIII ,
: .
, ,
, .
: ,
; ( ,
); .
, , . . .
.
,
( , . . ).
2. .
, ,
, (homo faber)!
.
*

.
, . -
.
,
, , .
, ,
, ,
, ,
,
, ,

, , ,
. .
,
(177) , . .
, .

, O. Spann'a (178) ,
. !..
,
, ,
.
- ,
, ,
*.
: aufgehoben.
:
, , -.
.
,
.
,
, , ,
.
, , ,
, .
,
, *

. . 1, . 23.

387

388

. .
.
. ,
. .
. ,
, : , ,
- . ,
,
, ,
. ,
, , ,
. ,
: , (
), ; ,
. .
. . .
- .
, .
, , ,
. , , .
.
, ,
,
,
. ,
,
. , , ,

,
.
:
, ;
, , , :
.
, . .
: ,
,
,
, ,

. ,
, . ,
.
:
, , ,

( , , , ,
, . .). ,
, ,
,
-,
. , ,
-
, (Herrschafts- und Knechtschaftsverhltnis (179) ).

. ,
(180), ,
, . , ,
, ,
, stricto sensu (181).
, , -
, . , ,
, , !
,
, , ,
, , *.
,
, .

-
,

, ,
, , , ,
. . , ,
*
:
Ja, es scheint mir auch ntig, da man bei ihm nicht selten unterscheide, wo der Gedanke aufhrt
und die Poesie anfngt ... Fichte ist nur Philosoph und seine Macht besteht in Dialektik und seine
Strke besteht im Demonstrieren. Dieses aber ist die schwache Seite des Herrn Schelling, er lebt
mehr in Anschauungen, er fhlt sich nicht heimisch in den kalten Hhen der Logik, er schnappt gern
ber die Blumentler der Symbolik, und seine philosophische Strke besteht im Konstruieren. H.
Heine. Werke in 5 Bnden. Bd. 5. Berlin/Weimar 1981. S. 132 f.

389

390

, . ,
, ,
, : , ,

. , ,
,
-
( ).
:
,


.
,
,

, , ,
,
.
(, , )
, ,
, , .

,
, ,
; , ,
, : , ,

, . . ;
,
-
( (182) (183), ).

: , , , :
, ,
,
, , . . ,
, .

( , . . )
( , , . .).

, ,

. ,
, . .
, ; ,

,
, .

. ,
:
(
),
(, , , ,
. .), ,
( ,
, ) ; ,
, , ,
- ;
,
, ( , ). . .

, .
, ,
, , ,
. . .
;

: , ,
, ,

.

,
. , , .
.
,
-. ,

.

391

392

. .
, , , ,
, .
:
, ,
, ;
, . .,
.

.
,
, .
() ,
( ,
, )

,
, ,
, ,
.
,
:
, ,

, , , ,
;

,
( , . .) ,
.;
,
, -
, . . .

. , ,
, ,
.

393

XII

.
? .
?
, (
, , ),
? ,

?

,
, . . ?
, ( ),
?
, -
.
, :
, .
: . . , .
?
. ? ,
, ,
? , , ?
, , ,
.
, .
, , .
, . . , ,
. : Cogito ergo sum
(, ). cogitandi, ,
*.
,
(. . ,
) , , , (
*

Vgl. R. Descartes: Abhandlung ber die Methode. Leipzig 1948.

394

- ) ?
, , ,
, ,
. .
. , , ,
.
?
. ?
.
, . , , .
, ,
. ,
,
. , ,
;
; -
, .
: ,
,
, ,
. ,
. , , ,
: , , ,
:
; ,
; , . . ;
, ,
, , materialiter
.
! ,
!
,
, , ;
,

: !
,
: , ; ;
, (
, , , ); , natu-

ra naturans, . ; ,
!
.
(184) , -,
,
, . ,
, ?
.
, (
, ),
,
, . .

,
, ()
. :
.
?
1)
. : Cogito, ergo sum ,
, .
.
2) ;
.
3) 999/1000 .
4) , (185)
, . .
prius. .
5) ,
, ,
.
6) 1) , 2)
homo sapiens, , 3)
. . .
7) . .
, , ,

.
, ,
. (186)

395

396

,
?
.
,
(
. ,
!)* ,

, ,
.
( ),
-, ,
,
,
, 16.
,
.
( !)
: ,
,
, -
.
,
,
! ,
.
.
! ,

, ad majorem Dei gloriam (187)
.

,
, ,
*
Vgl. L. Feuerbach: Ablard und Hloise oder der Schriftsteller und der Mensch. In: Ludwig
Feuerbach. Gesammelte Werke. Hrsg. von Werner Schuffenhauer. Bd. 1. Berlin 1981. S. 533 f.
16
: Die wirkliche Einheit der Welt besteht in
ihrer Materialitt, und diese ist bewiesen nicht durch ein paar Taschenspielerphrasen, sondern durch
eine lange und langwierige Entwicklung der Philosophie und der Naturwissenschaft.
F. Engels: Herrn Eugen Dhrings Umwlzung der Wissenschaft (Anti-Dhring). MEW. Bd. 20, S.
41.; MEGA2, I./27. S. 250.

,
.
:
, ( ,
); , ;
, generatio aequivoca,
. . ,
, ,
, . . ,
, . . ( , ,
), , ,
. ,
, , ,
, . .
, ,
,
.

, .
, .
,
. , .
, .
, .
,
. . , . ,
,
. .? ! , (188),
,
, ,
*. ,
.
, . .,
, , ,
(, , . .). ,
,
*

Bucharin zitiert sinngem:

15. Der Teleolog.
Welche Verehrung verdient der Weltenschpfer, der gndig,
Als er den Korkbaum schuf, gleich auch die Stpsel erfand!
In: Goethes Werke. Hrsg. im Auftrage der Groherzogin Sophie von Sachsen. Weimarer Ausgabe, fotomechanischer Nachdruck der Ausgabe Weimar 1887-1919. Mnchen Bd. 5: Abteilung 1,
Goethes Werke; Bd. 5. Abteilung 1. Weimar 1893-1987, S. 207.

397

398

.
. .
, , .
?
?
:

,
,
,

, .. ,
(189)**.
,
,
.
,
. :
, , ,
,
, ! ,
(. . ) .
? , ,
, ? ,
,
, , ,
; ,
, , .
., , ,
, ,
! , !

,
, ,
, . ,
,
.
:
, , ,
,
.
, ,
**

K. Marx: Die heilige Familie. MEW. Bd. 2. S. 204.

399

,
(190)*.
,

(191), , ,
, ,
, ,
, **. , ,
? , ,
.
:
! !
, :
: -, , ; -,
, . .

,
, . . ,
, ,
.
, , , ,
,
, .
, ,
- .
(192):

, , . ,
,
, berschwengliche

(Dietzgen) (193)
(, ) , ,
, , ,
*
(
)
.
*
Moliere: Die gelehrten Frauen. [Vierter Aufzug, 2 Auftritt] In: Moliere. Werke. bertragen
von Arthur Luther, Rudolf Alexander Schrder und Ludwig Wolde. Mit einem Essay von Werner
Krauss. Leipzig 1968, S. 989.
**
F.W.J. Schelling: Die allgemeine Deduktion des dynamischen Prozesses. Schellings Werke.
Nach der Originalausgabe in neuer Ordnung hrsg. von M. Schrter. Zweiter Hauptband. Schriften
zur Naturphilosophie 1799-1801. Mnchen 1927 ff. S. 711.
*
W.I. Lenin: Zur Frage der Dialektik. LW. Bd. 38. S. 344. Bucharin gibt im Manuskript irrtmlicherweise Lenins Konspekt zur 'Metaphysik' des Aristoteles als Quelle an.

400

,
,
;
- .
,
,
, ,
, ,
.
, , , 17*.
? . .
?
, .
,
,
(, , ;
,
,
);
: ,
.

(
) ,
. , ,
, .
, .
,
? ,
?..

XIII

, , ,
. ,

17*

. . 1, 23.

401

. ,
,
:
, , . .
, . ,
, , ,
, , ,
. ,
: , ,
- (194), ,
, .
,
-.
,
,
, .
, , ,
, , ,
, (,
. .); ;
; , ; ,
- , , ,
, ;
.

(195)) ,
. . (. ) (196):
, .
- (,
), , ,
,
,

. ,
. , , ,
- ,
. , ,
, ,
,
. . , ..

402

.,

(197)*.
,
.
, , ,
- , , .
, ,
, , , , ,
18*.
, .
(198)
, - .
, ,
. . ;
, ,
. , ,

: , ;
, ,
.
:
, ,

,
. ( ?)
(199)*.
: ,
. .19*
, :
, ,
, , .
, ,

, , ,
, .
, *
J.B. de Lamarck: Zoologische Philosophie. Teil 3. Kap. III (ber die physische Empfindsamkeit und den Mechanismus der Empfindungen). Leipzig 1991. S. 57.
18*
Raoul Franc: Das Sinnesleben der Pflanzen (1905).
*
W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie. LW. Bd.
38. S. 271.
19*
Ebenda.

.
:

-
.
: . , ,
, , ; ,
, .
, . . ,
.
,
, , ,
, :
, , -
,
.
,
, , ,
.
.
,
.
.
, ,
.
, ,
(, -)
.
,
, , ,
, , .

. , (
, !),
.
,
.
- ,
,
,
, .

403

404

, .
,
, :
,
, ,
. ,
, :
, ,
, . . .
:
, .
, ,
, : , , , . .
(!)

? , ,
, , . ( ,
, : ,
,
, ! !
, , !).
rvenons nos moutons (200),
. : , ,
, , . , ,
. . (!),

. . ,
,
.
,
( , )
. ,
- -;
, , (201) (202).
,
, , ,
.
,
.
.

, ,
,
. , ,
.

, .

,
,

, ,
. ,
,
.
,
:

.


, ,
;
: ,
; , ,
, ;
, ,
, , .
. ,
,
, , ,
, ,
, . .
. -
,
, .


. , ,
,
, , : , ,
,
, , ,
?

405

406

, . ,
, :
,

,
, . .
- -. ,
,

.
, , , ,
.
, :
1) ;
2) generatio aequivoca;
3)
;
4) ;
5)
. .;
6) .
, :

:
, , ,
, , , , , .
, . . ,
(203),
, :
, . , , ,
, . ,
, .
, , :
,
. , ,
, ,
. ,
(204),
: - .
.
!!..*
*
.. . .
.. . ., 1917. . 164.

407

. ,
,
. ,
,
, . ,
;
! ? ,
,
universitas rerum et artium (205) ,
-,
, , ? ,
-
, ,
, , . .
?..

XIV

, ,

, .

, , ,
. ,
, *.
,

*
Das eigentliche Aufsteigen und die wahre Wiedergeburt des Geistes (ist) erst in Griechenland
zu suchen. G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Philosophie der Geschichte. Mit einem Vorwort
von Eduard Gans und Karl Hegel. A.a.O. Stuttgart 1939. Bd. 11. S. 295.

408

, ,
, . .
,
, der Wunsch ist Vater des Gedankens (206),

-
,
,
,
. , ,
,
, ,
. . . :
:
, -
, ,
, ,
,
, ,
, ,
,
.
,
,


(207)**.
.
. ,

*,
jenseits von Gut und Bse (208)**,
, ,
, ,
**
D.I. Pissarew: Der Idealismus Platons. In: Wilhelm Goerdt. Russische Philosophie. Texte.
Freiburg/Mnchen 1989. S. 452.
*
: Aber
meine Wahrheit ist furchtbar: denn man hie bisher die Lge Wahrheit. Umwertung aller Werte: das
ist meine Formel fr einen Akt hchster Selbstbesinnung der Menschheit, der in mir Fleisch und
Blut geworden ist. F. Nietzsche: Ecce homo. Wie man wird, was man ist. Frankfurt am M./Leipzig
2000. S. 127.
**
(1885).

dolce forniente (209),

,
,
- .

,

,
,
, .
( ) , . .,
: . , , (
)
***.

,
, .
Europa und Asien (210)****
, ,
, .
. :
1. .
(Wissenschaft in der vordersten
Ebene)****.
2. ,
. desqualificatio:
, -
1.
***

(1885).
Vgl. hierzu N. Bucharin ber Hermann Keyserling: Das Reisetagebuch eines Philosophen
und P. Ernst: Der Zusammenbruch des deutschen Idealismus (Leipzig 1918), in: N. Bucharin: Theorie des Historischen Materialismus. Hamburg 1922. S. 213-214.
****
Europa und Asien ( ) , , , : Europa und Asien oder Der
Mensch und das Wandellose. Sechs Bcher wider Geschichte und Zeit. Hannover 1923.; Europa und
Asien. Untergang der Erde am Geist. Fnfte, vllig neu bearbeitete Auflage. Leipzig 1929.
. 1918 1923 .
1
Th. Lessing: Europa und Asien oder Der Mensch und das Wandellose. Hannover 1923. S. 338:
Ich will versuchen, dieses Verhltni deutlich zu machen an einem Beispiel. Ich whle dazu die
Erklrung des Lichts. 1. Die unmittelbare Wahrnehmung erkennt alle Erscheinungen von Licht als
Abwandlung von sieben Grundfarben, welche sich anordnen lassen zu einem Kreise.
****

409

410

3. ,
,
: ,
**.
4. ? .

***.
5. desqualificatio? !
, ,
, ,
, , , (Vorgang
berhaupt)****.
, , , . . *****.
6. . ?
(gltige) .
.
.
. .
. , ,
, , ,
.
. , :
-, ,
,
, . , ,
**
Ebenda, S. 338: 2. Nun aber kommt eine Wissenschaft der zweiten Ebene. ... Hinter Deiner
augenscheinlichen Wirklichkeit (so spricht die Optik) liegt eine zwar minder sinnenfllige aber um
so objektivere zweite Wirklichkeit.
***
Ebenda, S. 339: 3. Bleibt es nun bei dieser Wirklichkeit der zweiten Ebene? ... Ein
berhmtes arabisches Werk des Persers Nasireddin aus Tus trgt den wunderlichen Titel: Tedschrid
ol kelam: Entblung des Wortes, welche Bezeichnung vortrefflich malt die immer weiter anwachsende Kahlheit unsichtiger Verbegrifflichung, welche nicht mehr erlaubt das Wort zu erhalten in der
leuchtenden Sphre des Lebens. ber die Wirklichkeit der zweiten Ebene kommt alsbald eine noch
strengere Wissenschaft. Diese fordert, da auch die zweite Wirklichkeit noch weiter umgedacht
werde in eine noch gltigere, noch gewissere: dritte. Maxwell und Faraday lehren, da hinter den
therschwingungen, welche Newton zugrundelegte dem Licht und den Farben, eigentlich stnden:
elektrische Krfte.
****
Ebenda, S. 339: So beginnt denn die rechnerische Intelligenz umdenkend zu entlaugen: das
Atom, den Raum, die Zeit, zuletzt Bewegung, ja Vorgang berhaupt. Dieses Umdenkungsverfahren
ist auch heute noch nicht abgeschlossen.
*****
Ebenda, S. 340.

!
.
, ,
, . .
-. ,
: , , , (,
, n- ), :
, ,
; , ,

. .

, ,
, ,
,
. .
, :
, .
-. ,

,

. , , ,
. ., , ,
.
, ,
, ,
,
. ,
,

.
, , ,
.
,

:
1. (brahma-vidya )*
*
Avidya / / ,
vidya/ / .

411

412

, , ,

2. ( ) ,
,
.
(hinter die Natur),
(ein Hinter-die-Natur-kommen).

, , .
:
(widersinnig), ,
,
. ! !
! !** . . , ,

***, .
! ( Reisetagebuch eines
Philosophen (211)****). , ,
,

logificatio
() .
.
, ;
. . . . .*****
, .

, , , ,
Entnatrlichung.
, .
: , , , .. .
: 1. Wir erleben nur Gestalt (Indiens brahmavidya, d.h. Gestaltenwandelschau). Dies immerflutende Gestaltenleben vermittelt sich einzig durch
Ahmung. Wir verlieren das Leben in dem Augenblick, wo wir entfremdend und heraustretend objektiv wissen: einerseits von einem Leben, andererseits von einem Erlebtem.
**
: Nie der Etiker! Nie der Logiker! Alle diese Wissenschaften beschftigen sich mit Wirklichkeit. Das heit: sie bewegen sich auf der Linie, welche
ausgeht vom Leben und endet bei Wahrheit. Sie werden immer lebensferner und lebensrmer je
gltiger, bndiger, wahrer sie werden. Ebenda, S. 343 ( ,
, ).
***
XVIII .
****
Hermann Graf Keyserling: Reisetagebuch eine Philosophen. 1919.
*****
Das unmittelbare Weltbild wird fragwrdig. Zuletzt kommt es abhanden. Th. Lessing. A. a.
O. S. 343.

413

? ?
(
)?
.
:
(Machtgefhl) . (Seinsgefhl)
*. ,
.
, . . ?
,
, .
: , , ,
; ,
, .
, . .
,
? ,
.
?
,
.
, . Lebe)
(
,
. . ,
, ,
. , ,
.

(das Gelebte).
.
(Verhalten). , (tuend); ,
(duldend
mich
verhalte).
-

, .
( . .) (wollend).
(schauend)2*. (
.) . .
, .
*

Ebenda, S. 349.
Th. Lessing. A. a. O. S. 342.

2*

414

, ,
, *.
.
:
, , ,
,
,
, , . .
. ,
**,
, , ,
, , ;

, ***.
, ,
,
, :
. , (
) .
? , ,
? , . ,
,
,
. , , ,
, . . ,
,
,
, ,
, (sit venia verbo (212))
(
). ,

: :
*
Ebenda. Ganz anders, wenn ich nicht innerlich gerichtet bin. Wofern ich nicht bin gespannt
(wachend, bewahrend, strebend, denkend, auffassend usw.), sondern blo rhytmisch atmend und ahmend im Anschaun verweile, so ist allein vorhanden (wie fr Pflanze, Tier und Kind) eine augenblickliche gegenwrtige Vision: das durch mich hinflutende Leben unbefangener, unverknstelter
Sinne.
**

. 1929 . .
***
Ebenda, S. 103 u. S. 114: Konfutses scheinbar widersinnige Lehre gebietet zur Verhtung
von Feuersgefahr lieber seinen Eltern Ehrfurcht zu erweisen als einen Wasserturm zu bauen.

, , . .
, ,
. .
.

, , ,
, , . ,

.
-
:
. ,
, ,
, , .
?

.
, , ,
, , , ,
, , ,
, . . .

. , .
. .

. .
, ,
, ,
.
,
,
.
.
-.
,

. :
, .
, ,
.

415

416

. ,

, ,
, .
.
, ,
,
, ,
.
,
,
. .
, ,
, ,
,
, ,
,
,
, .
.

XV

,

(Identitt). ,
,
,
. , ,
=
: , ,
.
:
.
, ,

417

,
;
=, = ,
. *.
, ,
,
, , . . ,
,
.
. ,
. :
, . ,
**, ,
, . ,
: =, =. , ,
,
, . ,
(Hegels Werke, B.1:
),
, :
, , -, -
-***. , ,
, ,
.
:
, ,
, ,
, , ;
,

; , ,
*
Die Grundlage des Fichteschen Systems ist intellektuelle Anschauung, reines Denken seiner
selbst, reines Selbstbewutseyn Ich=Ich, Ich bin; das Absolute ist Subjekt-Objekt, und Ich ist diese
Identitt des Subjekts und Objekts. G.W.F. Hegel: Differenz des Fichteschen und Schellingschen
Systems der Philosophie (1801). In: G.W.F. Hegel. Aufstze aus dem Kritischen Journal der
Philosophie und andere Schriften aus der Jenenser Zeit. In neuer Anordnung hrsg. von Hermann
Glockner. A.a.O. Stuttgart 1941. Bd. 1. S. 77.
**
Es gibt kein Gesetztsein, das nicht ein Gesetztseyn des Ich fr Ich und durch Ich wre. Mit
dem Selbstsetzen des Ich wre Alles gesetzt, und auer diesem Nichts. Ebenda, S. 80.
***
Das Subjekt=Objekt macht sich daher zu einem subjektiven; und es gelingt ihm nicht, diese
Subjektivitt aufzuheben, und sich objektiv zu setzen. Ebenda, S. 122.

418

;

,

(213)*.
, , ,
**.
, - .
?

(
,

),
. ,
***.
. ,
, , (),
(): ,
****, :
; ,
, ,
, (214)***** (Ueber den wahren Begriff der Naturphilosophie). , -,
,
. -, -
, ,
, , . ,
,
:
, , :
*
G.W.F. Hegel: Glauben und Wissen oder die Reflexionsphilosophie der Subjektivitt in der
Vollstndigkeit ihrer Formen als Kantische, Jakobische und Fichtesche Philosophie. In: Aufstze.
A.a.O. Bd. 1. S. 417 f.
**
... so wie ein leerer Geldbeutel ein Beutel ist, in Beziehung auf welchen das Geld allerdings
schon, aber mit dem Zeichen minus gesetzt ist, und das Geld aus demselben unmittelbar deducirt
werden kann, weil es in seinem Mangel unmittelbar gesetzt ist. Ebenda, S. 399.
***

. Der Inhalt dieser intelligenten Anschauung, was
in ihr Gegenstand wird, ist nun auch das Absolute, Gott, das Anundfrsichseiende, aber als konkret,
sich in sich vermittelnd, als die absolute Einheit des Subjektiven und Objektiven ausgedrckt oder
als die absolute Indifferenz des Subjektiven und Objektiven. G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die
Geschichte der Philosophie III. A.a.O. S. 590.
****
So treibt die Natur sich zum Geist, so der Geist sich zur Natur fort. Ebenda, S. 587.
*****
F.W.J. Schelling: ber den wahren Begriff der Naturphilosophie. Schellings Werke. Nach
der Originalausgabe in neuer Ordnung hrsg. von M. Schrter. Zweiter Hauptband. Schriften zur
Naturphilosophie 17991801. Mnchen 1927 ff. S. 736.

419

, ,
,
,

(215)******.
,
,
. , ,
.

, , ,
. ,
, , ,
, .
,
.
, ,
,
, .
, .

. :
,

*
;
(216).
, :
, ,
.
, ,
, ,
.
,
, ,

.
, ,
(217), .
,
.
, , , ,
, .
,
******
*

F.W.J. Schelling: Die allgemeine Deduktion des dynamischen Prozesses. A.a.O. S. 711.
G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 183. ( N.B.).

420

, : ,

(, , , . .)
: , .
,
,
, . profession de
foi (218), .
der Sinn verliert sich in dem Anschaun,
was mein ich nannte, schwindet.
Ich gebe mich dem Unermeslichen dahin.
Ich bin in ihm, bin Alles, bin nur es.
....
Dem Sinne nhert Phantasie das Ewige,
Vermahlt es mit Gestalt
,
, , ;
,
, , .
,
3(219)
.
:
, .
,
:
, ,
, , ,
, (,
, =!),
(sic! .), ,
, , ,
(220).
, ,
, ,
, , ,
3

G.W.F. Hegel: Eleusis. An Hlderlin. August. 1796. In: Frhe Schriften I. Hrsg. von Friedhelm Nicolin und Gisela Schler. Gesammelte Werke. Bd. 1. Hamburg. 1989. S. 400 (Bucharin zitiert die bei Hegel gestrichene Zeilen des Gedichtes im Original). Hier zitiert nach Bucharins Handschrift.

,
(221)**.
, , ,
. , ,
, ,
, .

. ,
, , ,
;
, post factum
. ,
-- .
, , ,
,
- ,
, , .
, , , :
, , . .
, , ,
:
, .
, ,
.

, , ,
.
, , ,
(222).
,
,
, ,
*.
.
,
;
,
.
**
*

Zit. n.: K. Rosenkranz: G.W.F. Hegels Leben. Darmstadt 1969. S. 94 f. ( N.B.).

G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 550.

421

422

, ,
, , . .
, , , . .
( ) (223),

**, ***,
,
. , .
, *.
,
, 4*. ,
.

.
, , ,
,
,
(
) .
.
,
. , .

,
, , ,
. , ,
. ,

**
,
: Qualitt ist die Beweglichkeit, Quallen (Quellen)
oder Treiben eines Dinges G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie III.
A.a.O. S. 233.
***
, (, ,
, ) .
(, ) ,
, , , .. u.a. : Der
Tierverstand des Menschen ist ein Arkanum aus den Magnalia Gottes, der des Feuers und der Erleuchtung bedarf. Ist ein gutes Erleuchtungsfeuer da, kann es gut brennen... Daraus folgt, da einer
besser als der andere gert, einer mehr als der andere erleuchtet wird. Zit. n.: Paracelsus: Vom
glckseligen Leben. Ausgewhlte Schriften zu Religion, Ethik und Philosophie. Salzburg/Wien
1993. S. 217.
*
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 529 ( 346a, Zusatz).
4*
Ebenda, S. 67 ( 252).

, ,
,
, ,
.
.
, , ,
,
, :
, ,
, ,
. , ,

, ( ! .),
,
. . . .*
? , ,

. ,
, , , , ,
. : , ,
,
.

.
, . ,
, .
,
. , , ,
, , ,
. ;
.

.
**, ,
,
*
Das Zitat lautet bei Hegel: Es verhlt sich daher in dieser ersten Weise, worin wir es als
reines Bewutseyn betrachten, zu seinem Gegenstande nicht denkend, sondern indem es selbst zwar
an sich reine denkende Einzelheit und sein Gegenstand eben dieses, aber nicht die Beziehung auf
einander selbst reines Denken ist, geht es, so zu sagen, nur an das Denken hin, und ist Andacht. Sein
Denken als solches bleibt das gestaltlose Sausen des Glockengelutes oder eine warme Nebelerfllung, ein musikalisches Denken, das nicht zum Begriffe, der die einzige immanente gegenstndliche
Weise wre, kommt ... Es ist hierdurch die innerliche Bewegung des reinen Gemths vorhanden.
G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 172.

423

424

,
.

. ,
, (Wissenschaft der Logik, Werke . .)
:
, ,
,
,
.
,
,
. , ,
, , ,
,
. , , , , ,
, ,
,
(224)*.
**
, ,
, ,
, .
, :
, , , .
, -,
, -,
.

: , ,
, ***,
,
.

. ,
**

.
, .
*
G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 361. ( 163, Zusatz 2).
**
, .
***
Vgl. W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 226.

. : ;
:
. ,
, , ,
. ,
; ,
;
.

.
,
,
,
, , .
(225)*.
: 1) ,
; 2)
; 3)
; 4) ,
( ); 5) .
.
, . . ?
: , ,
. , ,
(226) (. VIII: , ,
)**, ,
, .
,
? ,
. , ,
, .
, a limine
?
,
,
*

G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 73.

..
- 1901 1909 .
, 1933 / . ,
.
**

425

426

, , ,
.
,
, , , Aufhebung (227), conservare, negare, elevare,
:
, (***),
, ,
.

***
W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie. LW.
Bd. 38. S. 263.

XVI

.
, , ,
,

(, . . , ), Beitrge zur
Geschichte des Materialismus* (228). ,
, ,
. , ;

, .
, , 2
,
,
,
,
, ,
, **.

XVIII ,

(
!)***. ,

, : , ,
, , , -, ,
. ., :
, etc.
,
. ,
*

G.W. Plechanow: Beitrge zur Geschichte des Materialismus. Stuttgart 1896.

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 497.
***
Wir haben gut den Franzosen Vorwrfe ber ihre Angriffe der Religion und des Staates zu
machen. Man mu ein Bild von dem horriblen Zustand der Gesellschaft, dem Elend, der
Niedertrchtigkeit in Frankreich haben, um das Verdienst zu erkennen, das sie hatten. G.W.F.
Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie III. A.a.O. S. 444.
**

427

428

, ,
; ,
,
;
;
, .
*:
** ,
()
(. )***. ,
, ,
, , :
Kraft und Stoff**** (229),
, . . ,
,
, ,
(230),
, . .
. . . ,
-*****
, ,
;
( ),
*
F. Engels bezeichnet Bchner in der Alten Vorrede zum Anti-Dhring als Reiseprediger,
der einen vulgren Reiseprediger-Materialismus vertritt. MEW. Bd. 20, S. 331, 332.; MEGA2,
I./26. S. 330, 331. Bucharin greift hier ein Thema auf, das er im Aufsatz Die Lehre von Marx und
seine historische Bedeutung (Versuch einer theoretischen Kennzeichnung) im Abschnitt Marx
philosophische Synthese ausfhrte. Siehe: N. Bucharin: Utschenije Marksa i ego istoritscheskoje
snatschenije. [1933] In: N. Bucharin. Isbrannyje trudy. Leningrad 1988. S. 144.
**
F. Engels: Dialektik der Natur. MEW. Bd. 20. S. 472 u. 476.; MEGA2, I./26. S. 345 u. 346.
Bucharin greift hier ein Thema wieder auf, das er schon im Aufsatz Die Lehre von Marx und ihre
historische Bedeutung (1933), spez. im Abschnitt I: Die philosophische Synthese von Marx, behandelt hatte. N.I. Bucharin. Problemy teorii i praktiki sozialisma. Moskau 1989. S. 331-421.
***
W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie. LW. Bd.
38. S. 263.
****
Vorgestern sehe ich ihn Puschkin lesen, fuhr Basarow whrenddessen fort. Mach ihm
doch mal plausibel, da das Zeitvergeudung ist. Er ist doch kein Kind mehr: Diesen Firlefanz sollte
er endlich lassen. Was will er heute absolut noch den Romantiker mimen! Gib ihm lieber etwas
Vernnftiges zu lesen. Und was etwa? fragte Arkadij. Na, vielleicht frs erste Bchners Kraft
und Stoff. Iwan Turgenjew. Vter und Shne. Deutsch von Harry Burck, Berlin/Weimar 1986. S.
51.
*****
Bucharin verweist auf einen Aspekt, den Lenin in Materialismus und Empiriokritizismus,
hier insbesondere den Abschnitt ber zweierlei Kritik an Dhring. LW. Bd. 14, S. 237-242, und
im Konspekt zur Wissenschaft der Logik ausfhrte. W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der
Logik. LW. Bd. 38. S. 169.

.

,
, *.
,
: ,

,
,
, .
-: , ,
. .
, , -.

. , .
(, . .)
.
,
. , ,
.
. , ,
.
, . . .
,
.
( ),
. . .
, .
,
,
. , ,
;
,
.

. ,
*

Anspielung auf den Gedanken Lenins in Materialismus und Empiriokritizismus: Deshalb

unterstrichen Marx und Engels in ihren Werken mehr den dialektischen Materialismus als den dialektischen Materialismus, legten sie mehr Nachdruck auf den historischen Materialismus als den
historischen Materialismus. LW. Bd. 14. S. 333.

429

430

,
.
: ,
,
, .
,
.
, , ,
, , ,
, .
,
, . .,
. , ,
, , ,
.
( !) ,
, .
,
, ,
, .
, ,
,
( ): Lhomme machine (231)*
.
, ,
. . , . . ,
, ,
;
.
, , Totalitt,
, ,

. ,
,
, . ,
, . ,
,
, ,
(
). , ,
*

J.O. de Lammetrie: Der Mensch als Maschine. 1747.

. ,
, ,
, . ,

.
, ,
,
. .

: , ,
, ,
residuum (232), , ,
, vis vitalis, . .;

, . . .
.
,
; ;
.
. ,
, residuuma .
, ,
:
, , .
,
,
: ,
, ,
.

: , . ,
, , ,
(,
),
,
. , ,
,
, , -
(
,

431

432

, !),
( !),
.
XVIII ,
,
,
,

(loi naturelle).
, , , (
) ,

.
, -, . .
,
. . ,

,
, ,
.

XIX XVIII .
,
,

, ,
, . . ,
.
,

, ,
, - .
,
, .
();
, , , ,

.
.
, . . ,
, ,
;
, , ,

, , ,
- ,
, , .
,

,
, .
, ,
,
.

.
,
.
, .
, .
, .
(
, ,
. .) , .
,
.
, .
.
.

,
, ,
,
(gewinnbringende Sympathie (233), )
.

,
. Historismus (234)
, .
(. . . .)
, . . , ,

(Erlebniswirklichkeit) ,

(reflexionsmige)

433

434

,
(Zusammensetzungen), ,
(vermittelnde) ,
,
*. ,
. ?..

XVII

, :
,
(235)
,
. ?
,

,
, ,
,
etc, etc. (236)**.

: , , ***.
, , :
.
?
?
?
.
,
,
.

. , ,
*

Ernst Troeltsch: Gesammelte Schriften. Dritter Band. Der Historismus und seine Probleme. I.
Buch: Das logische Problem der Geschichtsphilosophie. Aalen 1961. S. 325. Neudruck der im Verlag J.C.B. Mohr (Paul Siebeck) 1922 erschienenen Ausgabe.
**
W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 153.
***
I. Kant: Kritik der reinen Vernunft. Kants gesammelte Schriften. Hrsg. von der Kniglich
Preuischen Akademie der Wissenschaften Bd. 4. Berlin 1911. S. 66.

435

. ,
.
? , XX
(237) - ,
- . ,
.
-
,
?
, ,
, , .
; . :
? :
, ,
,
, ,
,
, (
)(238)*.
, .
: ,
, ,
.

5*.
. , ,
,
. , ,
? . ,
, ,
. , ,
, , ,
. ,
, . , ,
(239)
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 603.

Zunchst stellt die Wechselwirkung sich dar als eine gegenseitige Kausalitt von vorausgesetzten, sich bedingenden Substanzen; jede ist gegen die andere zugleich aktive und zugleich passive
Substanz (...) Die Wechselwirkung ist daher nur die Kausalitt selbst; die Ursache hat nicht nur eine
Wirkung, sondern in der Wirkung steht sie als Ursache mit sich selbst in Beziehung. G.W.F. Hegel:
Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 718 f.
5*

436

***

(. ,
. ,
, , ,
:
( ),
, .
, ,
. ,
.
, (
, ); ,

, . . . ,
, . ,
, ,
,
. , ,
,
. , ,

, -
, ,
,
. , ,
. , ,
.
, , ,
, ( )
( ).
, ,
, , , .
, ,
? , , , .
:
.
.
, .
. ,
***
Zur Psychologie der primitiven Kunst. Naturwissenschaftliche Wochenschrift. Neue Folge, Bd. VI, Jena 1907. . N.
Bucharin: Theorie des Historischen Materialismus. Hamburg 1922. S. 226.

,
,
.
,
, ,
: ;
, ,
-
, ,
. - ,
- ,
,
.
* - 6* ,
,
. : -
- - .
, .
,
, , .
,
( ,
, ), ,
, a limine ;
,
, ,
, . ,
: ,
, , ,
, . . ,
, ,
.
:
, , . .
, ,
- .
,
*

.
(, , .)
, , , ,

.
6*

437

438

: ,
. . , ( )
(
).
- , -
,
; , ,
,
. . .
,
, .
, .
, ,
; ,
,
,
.
. , .
. . -
,
, ,
*.
,
.
,
.
.
,
7*.
? ,
, ,
, . . . .
? . ? .
? . ?
, , , , ,
sui generis (240), .
.
,
*

F. Engels: Anti-Dhring. MEW. Bd. 20. S. 131 f.; MEGA2, I./27. S. 336.
W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 170.

7*

,
, , ,
. . , ,
, , ,
.

, ,
.
: , !
, ! ,
. ,

. (241) (. :
) (242)*.
, , ,
,
** .
!.
, , ! , !..
? , :
-, ;
, , ,
. ,
, .
( )
. , ,
,
, , .
,
, .
, ,
, , ,
, , , ,
.
. .
. ,
:
*

G. Plechanow: Zur Frage der Entwicklung der monistischen Geschichtsauffassung. Petersburg

1895.

**

439

440

! !
, , , ,
! ,
, ?
.
:
-, , ,
(, cum grano salis (243)),
(eine Art des Spinozismus)***? ,
.
-, :
. ,
, , ,
; ,
. . .
-,
. , , ,

,
,
( !) prius.
, , , ,
, , . .,
, ,
. ,
.
,
.
,
. ,
:
.
, .
, ,
,
, .

***
G. Plechanow hat diesen Gedanken in verschiedenen Schriften geuert, ausfhrlicher entwickelt in: Bernstein und der Materialismus (1898). G.W. Plechanow. Eine Kritik unserer Kritiker.
Berlin 1982. S. 5-20.

441

XVIII

,
, ,
, ,
, , ,
.

, ,
,
, , ,

.
, . , ,
, ;
, ,
.
, , -
, , , ,
, , ;
(sic!),
, ,


(244)*.
,
. . , ,
, : ,
**.

:
,
8**.
:

- -
*

Aristoteles: Metaphysik. bersetzung von F. Bassenge. Berlin 1990. S. 312. ( N.B.).

Ebenda, S. 315.
8**
. . 1, 23.
**

442

. ,
.
. .
,
- ,
. ,
.
? ,
- -
, , ,
. ?
, .
.
, ,
.
,
, , , .
(),
, ()
. (),
,
. ,
.
( ) ,
, . . , , .
.
. , 9. ,
, .
, , . ,
, : (causae finales,
) 2) (causae efficientes,
**). ,
, ,
, .
, , ,
.

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 327 f.
Ebenda, S. 341 f.

**

443

,
, , . .
( ,
). ,
, .
:

, , ,
. , ,
, ,
( ) , , ,
, ,
; ,
,
; ,
. ,
causae finales, causae efficientes.

, , ,
, .


(, ,
:
,
-
).

, ,
:

, , ,
,
, , ,
.
,
.
sic!!( )

444

,

(245)*.
(,
, . . : ,
, ,
10*
)
. , , ,
.
;
.
? , ,
, ,
, ?
: ,
, ,
, ,

(
,

, . .);
,
; ,
, ,
.
.

,
, .
, .
: , , ,
, , ;
, ,
, .
,
,
, , ,
, ,
? , ,
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 36 f. ( 245, ).

( N.B.).
10*
Ebenda, S. 36. ( 245, ).

445

, , ,
,
, ,
.

,
, , ,
,
, ,

, ,


(246)*.
,
, ,
; , , , ,
(247).
?
, ,
?
, ,
. ,
!
(Hervorgehen),
,
,
! ,
, , ,
,
. petitio principii (248).
?
, ,
,
,
*
,
.
, , ,
, ,
(sic!)
, ,
(249).

*
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S.343 f.
( N.B.).
*
Ebenda, S. 345. ( N.B.).

446

. ,
!11* , . .
? ,
, ,
, .
, ,
: (250)

:

;
, ,. .

;
, , ,
, , ,
,
(!)
,

,
.
, ***.

( ,
. ,
, !). -
, ,
, ,
, ! ,
? ?
,
? .

(, , !)
.
.
.
, , ,

.
11*
***

Ebenda.
Ebenda, S. 348 f. ( N.B.).

.
;
, ,
; .
, ;
.
?
( -, ,
)
, ; ,
, ,
,
,
,

. post factum, . , ,
,
. :
. , ,
- ,
(Hans Driesch).
, .
. ,
, ,
, , .
,
,
,
. ? ,
, , ?
? , ,
! ,
,
,
, , , . ,
-- ,
, ,

, ,
,
, , , ,
.

447

448

credo quia absurdum est

,
, , :
,
( ,
437) (251)*.
, . .
,
, ( ,
, . .);
, , , ,
, , ,
- .
, , .
,
.
,
,
. ,
, .
, , ,
, , , ,
,
. , ,
. , stricto sensu,
. ,
1- ,
, , ,
, ,
*.
: ,
, . ,
.
, :
12*, , . . ,
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 575. ( 349, ).
K. Marx: Das Kapital I. MEW. Bd. 23. S. 193.; MEGA2, II./10. S. 162.
12*
In Avenarius Lehre von der Prinzipialkoordination (Der menschliche Weltbegriff, 1905)
wird das Ich als Zentralglied der Koordination und die Umgebung als Gegenglied bezeichnet. Vgl.
W.I. Lenin: Materialismus und Empiriokritizismus. LW. Bd. 14. S. 59 ff.
*

, ,

.
, ,
(. . ,
)

,
.
: ,
,
, ,
;

. , , ,
,
. ,
, ,
(, , )
,
,
. . - .
,
, .
, ,
, , , .
, , ,
.
,

,
, . .
, .
( ) .
, .
, , ,
, , , ,
, ,
.
, ,
, , .
,
, ,

449

450

,
, , ,
, .
,
.
.

XIX

.
:
, , ,
, , ,
, ,
.
,
.
,
- .

451

,
.
; , ,
:
1) , , ,
; 2) , ; 3) ,
, *.
.
, (
!),
, ,

, -- !

( , II .), :
,
()
( )
(252)**.
:

, , .
,
, ()
(253)***.
-- , more geometrico
. (254)13***,
,
, .
,
, , . . .
,
:
, , ,
; , , ;
*****
,
.
*

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 330.
W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 178 f.
***
Ebenda, S. 179.
13***
B. de Spinoza: Die Ethik, nach geometrischer Methode dargestellt. Einleit. von R. Schottlaender. Hamburg 1989. S. 108.
*****
Ebenda, S. 115. Vgl. hierzu auch: N. Bucharin: Theorie des historischen Materialismus. Hamburg 1922. S. 27 f.
**

452

,
, :
, , ,
.

.
, ,
.
,
, (255),
, :
,
,
, ,
. .
, .
, ,
.
.

. . .
, ;
, , , , .
, , ;
,
.
, ,
, :
,
, ,
. ,

,
, -
, . . . ,
,
!
, ( !). ,
,
. ,

. . ,
, , ,
.
,
, , ,
,

, , .

, . . ,

,
, . . ;
.
,
. ,
.

, ,

.
,
, ,
, . ,
, !..
, , . . , . . ,
, .

,

. .
: ( )
(Absicht), . ,
, (das Gewollte);
(widerstreiten sich)
(gewollte Zwecke) ,

,

453

454

, .
, , ,
,
, ,
, , ,
, ,
, ;
, ,



,
, ,
(256)*.
, .
14*. ,
. ,
; , ,
, ,
.
. , . . , , . . .
, . . , . ,
, . . , , ,
,
( , ). , - , ,
,
. , , , ,
: , ,
, .
*

F. Engels: Ludwig Feuerbach und der Ausgang der klassischen deutschen Philosophie. MEW.
Bd. 21. S. 296 f.
14*
Vgl. W. Wundt: Einleitung in die Philosophie. Leipzig 1914. 47. Heterogene Moralsysteme.

,
, . .,
, , ,
. . .
, , ,
( ,
).
-
.
, .
Untergang des Abendlandes )15 (257)
,
. revenons a nos moutons. ,
, ,
**.
, , ,
, .
. ,
,
.

. ,
, , .

.
. , , . ,


.
,
, ,
,
. , ,
: , . . . ,
15

O. Spengler: Sakat Ewropy. Tom 1. Obras i dejstwitelnost. S Predislowiem A. Deborina.

Perewod N.F. Garelina. Moskwa/Petrograd. 1923.
**
F. Engels: Anti-Dhring. MEW. Bd. 20. S. 264.; MEGA2, I./27. S. 446.

455

456

,
, ,

j .
J
, .
.
, ,

.
III ,

*, ,


. , ,
. ,
, ,
,
.
, ,
. , ,
,)
. ,
, ,
,

, . ,

( ). ,
, ,
. , ,
,
.
,
() . ,
, ,
*

K. Marx: Das Kapital III. MEW. Bd. 25. S. 828.; MEGA2, II./15. S. 794.

457

, .
,
.
,
, , ,
.

(258). ,
-, .
,
,
. ,
, .
, ,
, ( ,
)
.

.
. ,

. Sapienti sat (259).

XX

,
.
, ,

,
()
. . ,
: ,
( *, . .
*

Zit. bei G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 350.

458

, , ) , ,
.
, , **.
( ,

, ,
). ,
:
.
,

, .
, ,
,
, .
,
, , , 16.
,
,
, (Gliederung, Ordnung), , ,
, ,
, .
,
. , vis vitalis, , ,
,
,
: ,
,

.
, , .
? !
! ,
,
(der Totalitt). ,
, Totalitten ,
**

Ebenda. ( N.B.).
Ebenda, S. 371.

16**

,
, , ,
, ( ,
. Spanna Co).
,

. ,
, ,
, , ; , ,
, ,
. ,
,

(
), ,
(
, .);
, , ;
, ,
; , !
. . , , . ,
, ,
.
, Gliederung
? . ,
.
,
- .
; ,
.
,
,
, ,
,
,

.
,
, , ?
.
,
.

459

460

:
..
. , ,

( ),
,
. , ,
,
;
(260)17.
:
,
,
,
,

*
, , (261)
.
, , , ,
, , :
,
, , . ,
, .

, .

. .
, ?
. , , ,
,
. :
:
,
,
:
, , , ,

(262)**.
,

(263)18**.
17

G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 642. ( 363).
Ebenda, S. 647.
**
F. Engels: Dialektik der Natur. MEW. Bd. 20. S. 520.; MEGA2, I./26. S. 144. ( N.B.).
18**
Ebenda. ( N.B.).
*

461

. . .
? ? ? ,
,
:
.
.
. :
,
, ,
?
. !
!
( , , ):
,
, (, ,
.)
!
,
. .,
(, ! , !!
.) ,
, ( ?!
.)
(!
.)
( !.) , (,
, !.) (,
! .)
;
*
,
.
! , !19* ,
! ,
, , ,
, ,
, ,
, -
, . ?
, ,
. ,
*
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 371 f.
( N.B.).
19*
Wie Hegel schreibt, gibt Aristoteles der Seele die Bestimmung, Entelechie zu sein: Die
Seele ist also das Princip der Bewegung und als Zweck (...) und als Seyn (...) der lebendigen Krper:
Ursache, das Hervorbringende, die Ursache dem Zwecke nach, d.h. die Ursache, die sich selbst
bestimmende Allgemeinheit ist. Ebenda, S. 373.

462

, (
, , , ,
). , ,
, ,
; , prius,
, prius ,
, ,
, ?
:

. ,
, , *, .
, ,
, vis vitalis ,
!
. ,
,
, XIX ., .
, ,
(,

)
. .

,
, ,
, .
. , ,
, ?

? ,
?
? , ?

, ,
,
?
: , , ,
, , , ,
.
,
*
XVIII . ,
, ..
.

, ,
. , ! !
, . ,
? .

? ?
, . , . .

, .
, ,
.

? (. . ,
, ,
) . ,
.
.
, ,
, , !
,
,
. :

.
.
.
,
, ergo .
, .
.
,
, ,
. ,
,
,
. ,
, ,
, (.
*). : !
*
Das Problem der Form entwickelte Thomas von Aquin in seiner frhen kleinen Schrift De
ente et essentia. (Individuationsprinzip: dem sndigen Menschen ist es selbst aufgegeben, seinen

463

464

, , ,
. .,
, , , ,
, . -
,
.
.
. .
. Staatsbiologie,
.
. Gliederung ,
.

, ,
(
!)
(
, !)
. ,
, , ,

, ,
, ,
, :
!
.
, Ecclesiastes:
Vanitas vanitatum et omnia vanitas
.
, 20.

gemen Platz in der gttlichen Ordnung zu erkennen und die sittlichen Normen seines Handelns in
der Hinordnung auf das Allgemeine zu bestimmen.).
20
Das Buch Kohelet (Ecclesiastes oder Prediger) entstand in der Mitte des 3. Jh. v. Chr. in
Jerusalem. Zu Nichtigkeit (auch Eitelkeit, sueta, vanitas, meaningless) merken die bersetzer der
Jerusalemer Bibel an, das entsprechende hebrische Wort Windhauch gehre zu den bildhaften
Wendungen, die in der hebrischen Dichtung die Vergnglichkeit und Hinflligkeit des Menschen
bezeichnen. Das Wort habe im vorliegenden Text den konkreten Anschauungsgehalt verloren und
bezeichne hier das trgerische Wesen der Dinge und die damit verbundene menschliche Enttuschung. Zit. n. Die Heilige Schrift des Alten und Neuen Bundes. Deutsche Ausgabe der
Jerusalemer Bibel mit Erluterungen. Leipzig 1971. S. 904 f.

465

XXI

, ,
, ,
,
, ,

,
(264). .

, , ,
.
: (265)
,

, ,
, ,
, . , .
, ,
, , ,
,
.
.
(Die Philosophie des Als Ob,
) (266) ,
, , . . ,
.
.

, .
,
, .
,
,

(
).

466

,
?
,
? ?
, ,
, :
;
, ,
, ()
,
,
. . .
. -
.
,
.
, ,
,
. ,
,
.
,
,
, , ,
, , .
:
,
. ,
,
,
.

, :
,
.
, , .
,
. ,

.

,
. , ,
.
, , ,

, - , ,
, ,
.
-
,
.
(267)
,
(-).
, ,
,
, , , , ,

. .

(). .

:
(
, )
(
,
).
, (
) , ,
( ,
, , )
,

. (268)*


( ) ;
*

F. Engels: Dialektik der Natur. MEW. Bd. 20. S. 552.; MEGA2, I./26. S. 524.

467

468

, ;
,
( )
( ,
).
, ,
. . ,
,
.
,
, . ,
,
;
;
(
; , . .
, ,
; ,
, , ) . .
( , , .)

,
, , .
: ,
, . (
, ,
. . , , , ); ,
, , . .
, , .
, ,
(
. . )

.
,
. .
,
( . .),
(, ,

469

, , ,

-).
, . . ,
. (
. )*.
(, 21*).
,

(. , ).
,
o . , ,

:
, ,
, -
, .
:
,
, :
,
; - !
(
!), Michelet,
( Zur Morphologie ):
, ,

, - ,
.
,
. , , ,

,
(269) (Goethe: Zur Morphologie (1817), Bd. I, S.*. VI)
, , : , ,
,
.
*

Ebenda. MEW. Bd. 20. S. 316.; MEGA2, I./26. S. 304.

Ebenda. MEW. Bd. 20. S. 317 f.; MEGA2, I./26. S. 306.
*
Whrend Michelet den beschriebenen Konflikt als nicht gelst ansieht, beschreibt ihn Hegel in
seiner Kommentierung der Goetheschen Auffassung als im Sinne seiner Philosophie gelst. Vgl.
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A. a. O. Bd. 9. S. 45 f.
Michelets Vorwort wird zitiert nach: Ebenda, S. 3 f.
21*

470

.
,
- ,
, .

,
, ,
,

.
; .
.
, ,
.
( , ), , , , , Staatsbiologie (270),
,
.
, ,
.
,
, ,
,
. .
,
. .;
; ,
, ; ,

(. . )
, ,
?
, ,
, .
.
. , scientia et potentia
humana in idem coincidunt !

471

! ,
!
! ,
! ,
,

.

XXII
:
,

,
, . . ,
. , ;
.
, . .
,
,


. . Mapp ,
,
, ,
, - ,
, ;
,
, ,
,
.
, ,

. ,

472

, S. , (
):

; ,

,
,
(271)*.
(Urspung der Sprache (272)):

**.
,
,
.
, .
, , .
,
.
,
, , . .
,
,
,
.
. ,
. (273)22
. (
). ,
, , begreifen, concipere ;
, ; videre, , , wissen
() . . .
, , .
, ,
(
). (,
*

Wilhelm Wundt: Probleme der Vlkerpsychologie. Stuttgart 1921. S. 62.

Ludwig Noir: Der Ursprung der Sprache. Mainz 1877. S. 331.
22
W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie. LW. Bd.
38. S. 261.
**

; , , ,
); (); (
)
, .
- ;
,

, , , -

.
. , ,
, , . . ,
,
(, )
,
. :

. ,
.
(, )
, . ,
, , . ,
: 1) , ( -);
2) ,

);
3) , ,
. ,
;
, (
, ,
); , , ,
,
( ) .
, .
:
. ,

473

474

, .
,
, *. , ,
, , .
,
, , ,
.
,
,
.
(
). . ,
,
(274)**;
(
) .
(, , )
, .
( ) ,

. , ,

-

; , ideologische
Stnde* ( );
;

,
,
; , ,
. . ,
*
Das Bewutsein kann nie etwas Andres sein als das bewute Sein, und das Sein der Menschen ist ihr wirklicher Lebensproze. K. Marx/F. Engels: Die deutsche Ideologie. MEW. Bd. 3. S.
26.; K. Marx/F. Engels/Joseph Weydemeyer. Die deutsche Ideologie. Artikel, Druckvorlagen, Entwrfe, Reinschriftfragmente und Notizen zu I. Feuerbach und II. Sankt Bruno. Text. Bearbeitet von
Inge Taubert und Hans Pelger. Unter Mitwirkung von Margret Dietzen, Gerald Hubmann und Claudia Reichel. Marx-Engels-Jahrbuch 2003. Hrsg. von der Internationalen Marx-Engels-Stiftung Amsterdam. Berlin 2004, S. 115.
**
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. Bd. 9 S. 640. ( 363).
*
,
.

-
.
:
(275)23*
***, .
, ,
. : ,
. , ,
: ! ,
,
( ), a vice versu (276) ,
,
( )****.

. , ,
. , ,
, , .
( )
, ,
, ,
.

23*
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Philosophie der Geschichte. Mit einem Vorwort von
Eduard Gans und Karl Hegel. A.a.O. Stuttgart 1939. Bd. 11. S. 316.
***
Die Naturgegenstnde nmlich sind mchtig ... Um sie zu bezwingen, schiebt der Mensch
andere Naturdinge ein, kehrt somit die Natur gegen die Natur selbst, und erfindet Werkzeuge zu
diesem Zwecke. Ebenda.
****
W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. S. 207 f.

475

476

*:

,


. ,
.





(277).
, , ,
,
, ,
(
)**.
, .
.

, (
III .) (278)***.
,
(Einleitung zu einer Kritik der politischen Oekonomie) (279):
geriet
( ) , ,
,
,
,
,
g( eistig) .

(280)24***.
, ,
: , . .
, ,
; ,
*
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. Die Naturphilosophie. A.a.O. Bd. 9. S. 47. ( 246,
). ( N.B.).
**
Die Einheit der theoretischen Idee (der Erkenntnis) und der Praxis ... Gerade in der Erkenntnistheorie ... W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Wissenschaft der Logik. A.a.O. S. 211.
***
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik II. Die subjektive Logik oder Lehre vom Begriff. Mit
einem Vorwort von Leopold von Henning. A.a.O. Stuttgart 1936. Bd. 5. S. 327.
24***
K. Marx: Einleitung zur Kritik der politischen konomie. MEW. Bd. 13. S. 632.

.
,
,
,

( ) .
,
.
, ,
-
-
.
(')
.
,
,
,

, .
,
,
,

(
). -
, .
,
, - ,

(

).
,
:
( )
, .
( , ideologische Stnde
(281)) , .

477

478

,
(
, ,
. .),
,
,
,
, ,
, . .
,
.
, ,
, -
, , ,
, , . ,
, . .
, , ,
, .
, ,
,
, - ,
.
.

. , ,

, , ,
, ,
*. ,
. . ,
, .
, . , ,
*
Und um meinem System nun die volle Beweiskraft zu geben: beachten Sie schlielich, da es
derselben unberwindlichen Schwierigkeit unterworfen ist, die Berkeley gegen die Existenz der Krper geltend gemacht hat. Es gab einen Augenblick des Wahns, in dem das empfindliche Klavier
dachte, es wre das einzige Klavier, das es in der Welt gbe, und die ganze Harmonie des Weltalls
spiele sich in ihm ab. Denis Diderot: Unterhaltung zwischen dAlembert und Diderot. (1769) In:
Denis Diderot. Philosophische Schriften. Erster Band. Hrsg. von Theodor Lcke. Berlin 1961. S.
521.

479

prolegomena (282)

480

XXIII
:

, . .

(Vorstellungsweise),
,

,
(Produktionsweise)*.
,
- ,
, . . , ,
, . . **
idola (283) (idola tribus, idola theatri) (284)
*
In seinem Buch Theorie des Historischen Materialismus (Hamburg 1922) gibt Bucharin folgende Bestimmung des Begriffs Vorstellungsweise: Dies ist der Stil der gegebenen Epoche
berhaupt, d.h. jene besondere Art der Kombination von Ideen, Gedanken, Gefhlen und Gestalten,
die fr die gegebene Epoche charakteristisch ist. (S. 268) Zur Vorstellungsweise gehren, nach
Bucharin, auch die Lebensauffassungen und die Psychologie einer Epoche. Der Warenfetischismus
mache das besondere Merkmal der kapitalistischen Vorstellungsweise aus. (S. 277) In dem Verhltnis von Produktionsweise und Vorstellungsweise drcke sich das Verhltnis von konomischer und
ideologischer Struktur der Gesellschaft aus. (S. 278) Die Schrift Die deutsche Ideologie (erschienen 1925) kann Bucharin in seiner Auffassung nur bestrkt haben: Die Vorstellungen, die sich
diese Individuen machen, sind Vorstellungen entweder ber ihr Verhltni zur Natur, oder ber ihr
Verhltnis unter einander, oder ber ihre eigne Beschaffenheit. Es ist einleuchtend, da in allen diesen
Fllen diese Vorstellungen der wirkliche oder illusorische bewute Ausdruck ihrer wirklichen
Verhltnisse und Bethtigung, ihrer Produktion, ihres Verkehrs, ihrer gesellschaftlichen und politischen Organisation sind ... Ist der bewute Ausdruck der wirklichen Verhltnisse dieser Individuen illusorisch, stellen sie in ihren Vorstellungen ihre Wirklichkeit auf den Kopf, so ist dies wiederum
eine Folge ihrer bornirten materiellen Bethtigungsweise und ihrer daraus entspringenden bornirten
gesellschaftlichen Verhltnisse. MEW. Bd. 3. S. 25 f.; K. Marx/ F. Engels/Joseph Weydemeyer.
Die deutsche Ideologie. Artikel, Druckvorlagen, Entwrfe, Reinschriftfragmente und Notizen zu I.
Feuerbach und II. Sankt Bruno. Apparat. Bearbeitet von Inge Taubert und Hans Pelger. Unter
Mitwirkung von Margret Dietzen, Gerald Hubmann und Claudia Reichel. Marx-Engels-Jahrbuch
2003. Hrsg. von der Internationalen Marx-Engels-Stiftung Amsterdam. Berlin 2004. S. 325f. In
Bucharins Konzept klingt auch Hegels Bestimmung aus der Philosophie des Geistes an, es seien
die Vorstellungen, welche der Instinkt der Vernunft zuerst hervorbringt. Vgl. G.W.F. Hegel:
Konzept der Rede beim Antritt des philosophischen Lehramtes an der Universitt Berlin. Einleitung
zur Enzyklopdie Vorlesung. 22. Oktober 1818. In: G.W.F. Hegel. Enzyklopdie III. Frankfurt am
Main 1986. Werke. Bd. 10. S. 417.
**
Francis Bacon: Neues Organon. Aphorismen 38-44. In: Francis Bacon. Das Neue Organon.
Erster Teilband. Hamburg 1990. S. 98-105.

,

.


-
(Wissensformen)

,
, , Oberklasse (285) Unterklasse (286)*.
, , ,
.
(, . II)
,
.

**, - ***. , (287).

.
, ,
,
, ,
, ,
.
,
,
,

, ,
,
, .
: , .
;
*

Vgl. Max Scheler: Die Wissensformen und die Gesellschaft. 2 Auflage. Bern/Mnchen 1960.
S. 171 ff.
**
K. Marx: Das Kapital II. MEW. Bd. 24. S. 42.
***
. . 1, 23.

481

482

,
(De coniuratione Catilinae, l) (288).
, , ; ,
, . ,
,
, ,
. ,
,
, .
: , ,
, , ,
,
, , ,
, , ;
, , , , ,
, .
.
, ,
, , ,
,
,
. , ,
;
, ,
, ,
.
- ( !)
.
-, .
,
. Abbreviatur,
, (
).
ideologische Stande , ,
,
:
, ,
*

Sallust: Die Verschwrung des Catilina. In: Sallust. Smtliche Schriften. Berlin. 1990. S. 27.

483

, .
,
.
,
, ,


. ,
,
, .
.
, ,
,
?
,
, ,
,
? , , Summa theologiae
(289), , ,
.
?

.
? , ,
, ,
. (,
,
).
,
, ,
. .
,
,
?

.

? .
,

W.I. Lenin: Konspekt zur Metaphysik des Aristoteles. LW. Bd. 38. A.a.O. S. 352.

484

,
,
: , , .
,
, , (. . ),
, .
. ,
, ?
.
, ?
.
.
.
.
,

, .
: !

;
, , ,
,
,
.
, , .
, ,
,
,
. ,
. ,

.
,
,
, (
)
.
( ),
, . . .
, , ,

(, )
. ,

(., ,

, ).
, ,
!
: ,

,
.
,
,

: Nulle terre sans seigneur. Largent na pas de matre, (
. !* (. , , I).
, ,

.
(
) ,

;
.
,

,
.
,
, ,
, ,

,
, ,
.
,
.
.
,
*

K. Marx: Das Kapital I. MEW. Bd. 23. A.a.O. S. 161.; MEGA2, II./10. S. 135.

485

486

;
,
,

: , ,
;
, ;


, . ,
.
, , . .
,
- , . .
.
.
,
, -;
, ,
,
- ,
. , ,
, . .
.
, : ,

,
. .

,
?
, ,
.
, , ,
, ,
.
,
(
, , )
.
,
.
, ,

,
.
: ( )
. :
.

, , ,
.
, ,
, .
,
,
, , ,
.
. ,
,

. ,
- ,
, .
( )
,

. ,
, , . .
.
,

. ,

.
,
, . . ,
:

I (

)

II

487

488

,
,
.

III

IV

. ,
,
, ,

.
.
,

,
,
, . .
.
: ,
, ,
?

.
, ; , ,
. ,
. ,
,
- , ,
, . .
.
-
.
. , ? . , , . , , -

, , ,
.
: quod in contemplatione instar causae est, id
in operatione instar regulae est . . , ,
*.
, , **. , , ?
. -, ,
post festum, ,
. ,

, ,
, ,
, .
, , ,
,
,
,
, ,

, . .
( )
,
. .
,
.
. ,
, - ( ,
- )
, ,
(, , )
(
) ,
,
. ()
*
Francis Bacon: Das Neue Organon. Erster Teilband. Hamburg 1990. S. 80 f.: III. Scientia et
potentia humana in idem coincidunt, quia ignoratio causae destituit effectum. Natura enim non nisi
parendo vincitur; et quod in contemplatione instar causae est, id in operatione instar regulae est.
(3. Wissen und menschliches Knnen ergnzen sich insofern, als ja Unkenntnis der Ursache die
Wirkung verfehlen lt. Die Natur nmlich lt sich nur durch Gehorsam bndigen; was bei der Betrachtung als Ursache erfat ist, dient bei der Ausfhrung als Regel.)
**
Ebenda. Zweiter Teilband. S. 365.

489

490

, -
.
.

XXIV

.

, ,
.

,
,

, .
, ,
, , ,
(-,
, , )
, . ,
, Volkstum, , ,
, : ,
,
;
, . . ,
:
( ,
, , , ,
. .);
; ,
, ,
,
,
,
. :

.

,
, .
, !
,
,
,
,

.
,
, . .
, . , ,
.
.
. -:
. , , ,
, ,
, .
. (. * (290)) ,
:
a) ( )
( , .
- ;
b) - ;
c) (
);
d) : ()
, () .
,
: (), (),

().

,
, , . ,
. , ,
.
, . . ,
*
.. . ,
. . . . ., 1934.

491

492

( ) ,
.
,
.
( -
, ). , ,
, , ( , - ),
(
, ). ,
. ,
-
: X. , - ,
. ( )
.
(
,
, ),

, . . . .
,

.
. . (291) (. Friedrich Braun: Die Urbevlkerung Europas und die
Herkunft der Germanen)*. ,
(Sebald Herman),
.

:
?

- ? .
, , ,
,
.
, , .
, ,
, ,
.
*
Friedrich Braun: Die Urbevlkerung Europas und die Herkunft der Germanen. In: Japhetitische Studien zur Sprache und Kultur Eurasiens. Hrsg. von F. Braun und N. Marr.
Berlin/Stuttgart/Leipzig 1922.

-.
(
)

,
,
, . ,
,
. .

. . , . .
. quantit ngligeable (292)
. .
( )
. ,
(Dichter und Denker).
,
- ,
-- ,
. ,
, , , . .
.

,
,

. .
(293).
. . me slave, ?
.
.
, , , ,
,

, ,

? . . . .
,
, (
, .
-
, ,
.
-,

-
, , .

493

494

, , :
1. ( );
2. ;
3. ;
4. ;
5. .
,
. .
, ,
, , , ,
(, ), , , ,
, , , , ,
. . . .
, , ,
(
).
, , , , ,
. .
.
, .
.
?
?
?
? , ,
,
,
?
?
? *
, ,
, ,
. , ,
,
? ,
,

**.
-.
*
(Roundheads) -
,
1642 .

, .

, . ,
- .
,
25, . XIX
- .
. , ,
. ,
- .
,
,

, , .
- (294), ,
, , . .?
? A mania gloriosa
- ?
, .
-.
.
**

F. Engels hatte im Artikel ber den Antisemitismus am 19. April 1890 geschrieben: Der
Antisemitismus ist also nichts anderes als eine Reaktion mittelalterlicher, untergehender
Gesellschaftsschichten gegen die moderne Gesellschaft, die wesentlich aus Kapitalisten und Lohnarbeitern besteht, und dient daher nur reaktionren Zwecken unter scheinbar sozialistischem Deckmantel; er ist eine Abart des feudalen Sozialismus, und damit knnen wir nichts zu schaffen haben.
MEW, Bd. 22, S. 50. A. Bebel hatte diesen Gedanken in der von ihm auf dem Berliner Parteitag der
SPD eingebrachten Resolution Der Antisemitismus und die Sozialdemokratie aufgegriffen. (Protokoll ber die Verhandlungen des Parteitages der SPD. Abgehalten zu Berlin vom 14. bis 21. November 1892. Berlin 1892. S. 293-94.) F. Engels gratulierte A. Bebel im Brief vom 19. November
1892 dazu. Die Resolutionen, schrieb er, sind ganz ausgezeichnet, ich kenne nur einen, der es besser konnte, und das war Marx. Sowohl die ber den Staatssozialismus wie die ber den Antisemitismus trifft den Nagel auf den Kopf. (MEW. Bd. 38. S. 518-19.) Es ist hier der Ort, notiert
Anneliese Beske in der Editorischen Vorbemerkung zum Band 3 der Ausgewhlten Reden und
Schriften von August Bebel, einen bis in die Gegenwart kolportierten, auch in seriser Literatur
auftauchenden angeblichen Ausspruch Bebels in allerlei Abwandlungen als langlebigen Irrtum
zurckzuweisen; unsere Nachforschungen besttigen die seit 1972 existierende Erkenntnis da der
zu Unrecht A. Bebel zugeschriebene, wohl aus sterreich stammende Satz: Der Antisemitismus ist
der Sozialismus des dummen Kerls, tatschlich nicht auf Bebel zurckzufhren ist. (August Bebel.
Ausgewhlte Reden und Schriften. Bd. 3. Reden und Schriften. Oktober 1890 bis Dezember 1895.
Mnchen 1995, S. 10.)
25
, 530 . .. 330 .,
;
, .

495

496

.
. , ,
.
, ,
.
--
. **
, -, - ,
.
-
.
. ,
(
), .
-
,
(!)*.
, .
-
.
, ,
- .
. .
,
. , , . . -
, . ,
Z,

**
. Siehe: Die Germanen und
die Renaissance in Italien. Leipzig 1905. Woltmann behauptet darin: Mit ihrem Eindringen in Italien
bernahmen die germanischen Stmme die geistige Fhrung der sich bildenden neuen Nation, denn
aus ihren Schichten ging die berwiegende Mehrzahl der groen Genies des Mittelalters, der Renaissance-Zeit ... hervor. (S. 63) Leonardo verkrpert das anthropologische Gesamtbild des Renaissance-Menschen: Hohe und krftige Gestalt, langer schmaler Schdel, ebensolches Gesicht mit bedeutender leicht gebogener Nase, heller Teint, groe blaue Augen, blondes und lockiges Haupt- und
Barthaar. Wenn irgend einer unter den groen Italienern, dann war Leonardo ein unvermischter
Spro der germanischen Rasse. (S. 86) berhaupt sind, nach Woltmann, alle Kulturleistungen der
europischen Geschichte geistige Schpfungen der germanischen Dolichocephalen.
*
Vgl. Ebenda, S. 38 f.

-.

, ,
.
, , . .; , , ,
, ; , , , ,
; , ; ; , , ;
, , , ,
. ,
.
,
,
,
.
Inde ira (295).

,
, - ,
, -.. ,
, ,

,
- ,
-

,
-
, , , ,
.

:
(
) -, . .
, -
- ,
.
,
,
. ,
, , ;

.
,

497

498

(296) , , ,
. - ,
.
-
, .
, ,
.
- .
,
.
, ,
,
.
testimonium paupertatis (297), ,
,
. : , ,
. . ,
, ,
,
, .
,

.

.

499

XXV
,

, -
, , ,
.
,
*.
,
. ,
( . .)
, . .
. .
, ,
, ,
.
, -
( ,
, ,
. .), ,
. ,
, .
,
, . ., ,
.
.
, , . .
, ,
, .
.
,
, , . .
, ,

,

*

. . 1, 23.

500

.
;
,
,
( )
.
(. , ,
,
)26 (298) :
(
,

, )
, Attitde,
. ,
, ,
: ; -;
; -;
; . .
,
: 1)
; 2)
; 3)

; 4)
, . .; 5)
, ;
; )

; 7)

,
.
,
, con amore
- ,
, . Lessing'a,
26
Georg Simmel: ber soziale Differenzierung (1990), Philosophie des Geldes (1900), Philosophische Kultur (1911), Grundfragen der Soziologie (1917), Lebensanschauung. Vier metaphysische Kapitel (1918).

. Keyserling

.
,
, ,
, (
,
- (299)*, , ,
** 27**,
, , ,
. .
, :
,
, , ,
parii .
,
, ,

, .
, ,
, ,
, ,
. .
, ,
,
. ,
,
, ,
.
,
:

) -.
. .
:

Sahyamuni, der aus dem Stamme der Sahya, einer der Namen Buddhas; Siddharta Gautama
in der Sanskrit-Version. Angenommenes Geburtsjahr 563 v. Chr.
**
Shudra: unterste, vierte (verfemte und verachtete) Kaste im indischen Kastensystem.
27**
Dravida: z. Z. Buddhas unterdrckte Bauernstmme im Pandschab.

501

502

Myste, Mystik () : .
Lebenshauches
(
) ( tman,

ruash): Rya Yoga Turya (Tat) ( -

)
.
- ;
.

.
Tat)( , , ,
, ..
(Sichanspannen
) ,
,
,

Lebenshauches
(
) *.
?
, -
,

,
, .

, ,
, , ,
, ,
. , ,
, ,
(300) ,
,
,
, ,
. (
, ,
,
, ;
,
- . .)
( ).

231.

Theodor Lessing: Europa und Asien oder Der Mensch und das Wandellose. Hannover 1923. S.

:
, , . .,
; ,
;
, . . ;
, ;
, , . . .
, ,
. .
,

. ,
, .
,
,
, ,
. , ,

, ,

, . . .
,

,
- : - ,
,
. , , ,
,
- .
,
, .

.
, ,
, ,
.
.
( -) ,
, . ,
:

503

504

, ,
.
, ,
- . ,
,
.
,
, ,
, . .,
. ,
, : , ,
,
- ,
. , , ,
, ,
, *.
, , , (
),
. , ,
, ,
,
, , , ,
,
. ,
, ,
, .
, ,
(
) . , ,

, ,
, :
, .
,
(
!)
.
,

*

Theodor Lessing. A.a.O. S. 103.

505

. ,
,
. ,
(, . .) ,
,
.

, , (
, , , , ;
, , , ,
,

(301)

), :

, , ,
. ,
,
, ,
, -.
. ?
,
-, . ,
, , .
? , ,
, ,
?
:
, , , ,
,
, ,
, , , ,
; , ,
, , ,

(302)*.
, ,
,
, ; ,
*
G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. Mit einem Vorwort von Johannes Schulze. A.a.O.
Bd. 2. S. 15 f.

506

,
28*. , , , ,
.
, .
, .

. ,
, .
Th. Lessing'a.

muni;
: , .
,
. ,
, ,

, ,
;
! -
,
*
(23031)
;
(303) -, . .

. ,

! ?
, , , ? , ,
: ,
, . .
. ,

?
, ,
,
, ,
; : ;
, , ,
.
28*
*

Ebenda, S. 18. ( N.B.).

Theodor Lessing. A.a.O. S. 230 f.

507

,
( , )
.
. ,
.
, .
, :
--
. - ,
, , , ,
, . ,
- ,
- : Les fonctions mentales
dans les socites infrieures (304)**.
, . ,
,
, , , , ,
, . ,
,
.

XXVI

. ,
, .
,
: ,
. . ,
, . .
, , .
. ( ,
, :
**
Lucien Lvy-Bruhl: Les fonctions mentales dans les socites infrieures. (1910) Deutsch
unter dem Titel Das Denken der Naturvlker. Bucharin zitiert nach der Abhandlung von A.
Pogodin: An der Grenze des Tierischen und Menschlichen, verffentlicht in: Neue Ideen in der Soziologie, Sammelbuch Nr. 4. Vgl. N. Bucharin: Theorie des Historischen Materialismus. Hamburg
1922. S. 236237.

508

, .
).
, ,
( , ,
,
,
, .
, , . .
,
- ,
. , ,

.
, ,
,
, .
, , ,
, , ,
, ,
(
, ,
:
). ,
: ,
, , , ,
.
, ,
.
,
:
; ,
,
,
.
, ,
. ,
, , ,
,
,
, ,

.
, , .
,
, ,
.
, .
, ,
,
, ,
, ,
.
,
. ,
.
, .

(. .
)
, - (
) . (
) ,
: ,
, . ,
, ,
, :
. :
,
,
, . . , , . .
, .
prues,
, ,
,
.
, ,
. ,
. ,
. .
. . . .
.
, .
? ,

509

510

, , , , causa sui? (305)

, .
,
, (
. )
.
.
,
. - ,
.
, .

. ,
.
, , .
.
, . . , ,
,
.
. , . .
, ,
,
, . ,

(Gedankendinge), .
, - ,
(verstehende Soziologie)
*,
: ,
,
, ,
, ,
, ! ,
, .
,
, ,
.
*
Vgl. Max Weber: Wirtschaft und Gesellschaft. In: Grundri der Sozialkonomik. III.
Abteilung. Tbingen 1921.

, . .
. , . .
. ,
, .
, . . , .

. , ,
, : 1) ,
,
; ,
, , , ,
; 2) ( ex nihilo (306)) : ,
, , ,
, , . . . .,
,
-, ;

.

, ,
. ,
, (
, -) . ,
, ,
.
, , ,
: ,
.
,
,
, ,
.
, !
,
,
, , ,
, -
.
, , ,

511

512

, , ,
. H . ,
, .
-
, .
,
, , .
,
:
, ,
.

.
,
,
(
). , ,
, ,
. , ,

, ( :
, , ,
, ; ,
, , ,
. . stricto sensu).
,
.
: , ,
;
.
, , ,
, ,
. ,
, . .
,
, .
, , ,
.
, (, ,
, ).
, , ,

513

.
, , ,
, , , :
,
.
, , .
,
, ,
. .
,

,
,
,

;
(307)
( ,
)*.
(
,
). ;
,
;
, , o ,
, . .; ,
: ,
, , .
.
, , ,
, .
,
- ,
,
:
, .
,
. . , (
), , ,
,
-; - ,

,
;

*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. Die Naturphilosophie. A.a.O. Bd. 9. S. 678 f. ( 370).

514

. ,
. , ,
.

, - ,
, ,
, .

XXVII

,
.
,

-,

. ,
, ,
,
, ,
,
-, - ,
.
, ,
,

.
,

, ,
-
, . . - ,

, toolmaking animal (308) ,
(vergesellschafteter Mensch) .
prolegomena

, , ,
, . . -
. ,
. ,
. , ,
, . -
,
, .
, ; -;
. . ,

. homo sapiens
, , .
,
,
, , , (
). .
:
, ;
,
;
, .
, , , , ,

, . .
:
,
,
. , ,

,

.
, , ,
.

,

, , . .
,

515

516

,
.

-
,

,

, . .
, , , , . .
,
, .
, , .
,
,
,
,
-
, , ,
, ,
. . .
homo sapiens, ,
,
, , ,
,
.
, ,

,
. .

,
. .

- , ,
.
,
, ,
. (

, ,
, , ,
,
. ). ,
,
.

, ,
, .
. ,
, ,
.
,
-

*.
, ,
, ,
, -?
, ,
, .
, ,
(
),

,
-
,

. ,
, , ,
.
,
, .
.

; (
; ,
, , ,
, (, ),

. , ,
, ,
- ,
,
, ; ,
. . . .,
. ,
. , ,
*

. . 1, 23.

517

518

, . . ,
.
, .
, . ., ,
, .
,

, .
.
, .
? . , -
; -, , ,
,
,
. ,
, . ,

, ,
. ,

( ) .
, ,
. ,

. .
:
(
) . .,

, . .
? .
,
, - ,
-
.
- .
, ,
, , . .
,

519

, . . , ,
,
. .
, , ?
. ,
ab ovo, .
,
, , . , -, .
, , . . , ,
.
, -.
,

. ,
, .
,
. , , :
,
.
;
, ,
.
,
.
.

, ( ,
II) (309)*.
. .
.

*
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Philosophie der Geschichte. A.a.O. Bd. 11. S. 362.; Vgl.
auch: G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. Leipzig 1971. S. 454:
Der Charakter der rmischen Welt ist die abstrakte Allgemeinheit gewesen, die als Macht diese
kalte Herrschaft ist, in der alle besonderen Individualitten, individuellen Volksgeister aufgehoben
worden sind, alle Schnheit zerstrt ist. Wir sehen Leblosigkeit; die rmische Kultur ist selbst dies,
ohne lebendige Innerlichkeit sich zum Bewutsein zu bringen... Es ist die Zeit des vollkommenen
Despotismus, des Untergangs des Volkslebens, ... ; es ist das Zurckziehn ins Privatleben, in Privatzwecke, Interessen.

520

.
, ! :
:
.
, , ,
, , ,
;
. , , ,
, ,
. , , , ,
, , , ,

(310)29.
- ,
, ,
- ;

. , , , ,
: ,
(311)** , . .
. !
,
. , ,
, ,
.
, ;

-, ,

, ,
, ,
.
.
, ,
:
29
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. Die Naturphilosophie. A.a.O. Bd. 9. S. 468 ( 339,
Zusatz).
**
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. Mit einem Vorwort von
Karl Ludwig Michelet. A.a.O. Bd. 18. S. 178 f. ( N.B.).

521

, :
, .
,
. , ,
, ,
.
, :
, ,
, ,
, , ,
.
(
)

( ,
, ,
, ). , ,

, .
,
, .

XXVIII

,

,
.
,
. ,
,
.
,
( )
( );
,
; , ,

522

, ,
,
, .

.
; , , ,
, ,
. .
,
(. ).

, ,
, , ,
,
: ,
, ;
, .

(. .
, ),

.
, ,
, . .
, ,
(
). , ,
,
, ,
, ;
. . .
,
(
) ,

, ,
. ,
, , ,

-
, .
, ,
', . .
.
, , ,
,
, ,
;
,
,
. ,
. .
.
.
,
. . ,
, ,
-- .
,
,
;
.
(, , )

, . . , ,

. (. *).
(, ,
!) ,
, ,
,

. ,
, ,
, -
.
, ,
. ,
, ,
*

K. Marx: Zur Kritik der Politischen konomie. Vorwort. MEW. Bd. 13. S. 9.

523

524

,
,
. , ,
, (
,
; ),
:
. , ,
,
, ,
, , - ,
, (

, ). , ,

. ,
, ,
,
,
,
. .
.
, , ,
-, (
) : ,
30. , , ,
, . .

. , ,
.
,
.
, ,

.
30
Das von Auguste Comte in der Schrift System der positiven Philosophie (1824) aufgestellte
Dreistadiengesetz gilt fr die geistige Entwicklung des Individuums, jeder einzelnen Wissenschaft
und fr die geistige Entwicklung der Menschheit im Ganzen. Es lautet: Jeder Zweig unserer Kenntnisse durchluft der Reihe nach drei verschiedene Zustnde (Stadien), nmlich den theologischen
oder fiktiven Zustand, den metaphysischen oder abstrakten Zustand und den wissenschaftlichen oder
positiven Zustand. In: Auguste Comte: Die Soziologie. Die positive Philosophie im Auszug. Hrsg.
von Friedrich Blaschke. Leipzig 1933. S. 2.

. , , -,
L'lndustrie : Au reste, on ne cre pas un principe; on laperoit et
on le montre ( , ;
)*. -
,

. , ,
,
. . . ,
,

,

,
.
,
,
,
, -
(

,
. . ),

, :

.

. ,

.
;
, ,
,

. *
brigens wird ein Prinzip nicht geschaffen, sondern entdeckt und dargelegt ... Ich habe es
keineswegs aufgestellt, aber ich habe es gesucht, ich habe es bemerkt und verknde es. Zit. nach:
Claude-Henri de Saint-Simon: Die Industrie oder politische, moralische und philosophische Betrachtungen im Interesse aller mit ntzlichen und unabhngigen Arbeiten befaten Menschen. In: Ausgewhlte Schriften. Hrsg. von Lola Zahn. Berlin 1977. S. 205.

525

526

:
,
. ,
, , ,
. ,
, locus standi
. , ,
,
(
),
,

- .
: qui vivra, verra.
,
,
, .
, ,
,
- - (
, ) .
, ,
, ,
,
, :
,
, , , ,

,
.

: ,
,
.
.

.
, ,
. , ,
, , . . ,
,

. ,
, ,
. ,
, , .
. ,
, .
, , ,
: ,
,
-. , ,
.
, ,
, . ,
-,

,
,

,
. . .
.

, ,
, .

,
, ,
. , ,
, , . .,
, ,
, , .

, , , ,
, ,
. , ,
, ,
, . ,
,
,
, , ,
, . . ,

527

528

, .
, :
.
, ! , !
,
,
!.

XXIX
,

,
:
:
,

-
, ,
;
, , , . .

, ,
. .
.
,
, ,
.
(., ,
, ). ?
.
: , , , ,
; , , ,
, ,
, ,
.

:
,
, ,
, . .
, .

.
, ,
, . .
,

.
, ,
;
.
- ,
,
, ,
, . . , . ,
,
,
.
. , ,

(,
);
,
( , ,
, , -
,
,
Konjunkturforschung (312)). ,
: -
. , ,
, ,

- .

(313) ,
,
. ,
:

529

530

,

. . .
, ,
.
, ,
,

; ,
, , , ,
, ,


:
.
-
, , , ,
, *.
,

, .
.
.
, ,
.
. , . .
.
, .
,

. ,
, .
,
, ,
(revolutionre Praxis (314) , umwlzende Praxis (315) . ), ,
, ,
. .

, .

,
.

, , ;
, ( II )31* ,
,
32, - . .
,
. ,
( ,
) , ,
, .
(
) ,
,
. . , .
, .
, :
a) ,

;
b) , ;
c) , ,
;
d) -
, ,
, , , , .
, :
a) ;

31*
K. Marx: Das Kapital II. MEW. Bd. 24. A.a.O. S. 151 Marx schreibt hier: Andrerseits
spielte z.B. im Reich der Inkas die Transportindustrie eine groe Rolle, obgleich das gesellschaftliche
Produkt weder als Ware zirkulierte, noch auch vermittelst des Tauschhandels verteilt ward.
32
. (),
. ,

,
. (1767
1768 .) .

531

532

b) ,
,
;
c)
;
d) ( )
;
e)
.
,
, , :
a) ;
b) -
,
;
c) , ,
,
, , ,
, . .
,
, ,
,
;
d) , ,

, , (),
(),
()
( ).
.
,
.
.

, ,
,
.
(316).

533

,
,
; .
,
, .
, .

.
.
.
, ,
, .
, , -
, ,
; . .
, ,
; , .

.
:
.
.
(, , ,
, ) ,
.
. ( 14 1893 .):
, , ,
, .
, ,
,
. ,
,
, .
,
,
, ,
(317)*.

F. Engels: Brief an Franz Mehring vom 14. Juli 1893. MEW. Bd. 39. A.a.O. S. 97.

534

, ,
, , ,
,
(318)33*.
,
; , ,

, ,
, ( ) ,

,
- -
, ,
, , .
, ,
( ), ,
, ,
, ,
. . , .
(319)

.
,
,
,
- .
.
, , . . ,
. ,
,
.


.

33*
F. Engels: Ludwig Feuerbach und der Ausgang der klassischen deutschen Philosophie.
MEW. Bd. 21. A.a.O. S. 303.

535

XXX
:

, ,
. ?
?34 ,
.
,
.
, , ,

.
--
, , ,
.
, ,
, , , , . .
. , ,
? ,
, ,
? , , ,
. ,
, , ,
,
.

,
,
, ? :
,
, ,
! ,
,
,
, , .
34

Pilatus, der Rmische Prokonsul; wie er Christus das Wort Wahrheit nennen hrte, erwiderte er dies mit der Frage: Was ist Wahrheit? in dem Sinne als einer, der mit solchem Worte
fertig sei und wisse, da es keine Erkenntnis der Wahrheit gebe. G.W.F. Hegel: Konzept der Rede...
A.a.O. S. 402.

536

, , , , ,
,
. , :
-
,
, ,
,
.
( , .
II) (320)*.
, ,
, ,
,
, , ,
. ? ,
, , . . ,
, , . . ,
. , ,
,
.
. .
,
, .
, ,
; .
.
, . ,
( ) ,
: ,
.
,
, ,
. . .
, , ,
.
, , ,
, ,
. ,
, , ;
. .
*
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 332.
( N.B.).

537

, .
. ,
. ,
, ,
.
.
,
,
: ,
, ,
, , , , ,
.
,
.

,
; , ,
. .,
,
, ,
.


(321)*.
, , ,
.
,
? ,
,
( Einleitung (322), ,
,
, )35.
? ,
, - . ,
,

.
.
, :
. :
. ? ! , :
*

Ebenda, S. 333. ( N.B.).

Vgl. K. Marx: Einleitung (zur Kritik der Politischen konomie). MEW. Bd. 13. S. 632 f.

35

538

, .
(, .). ,
, , .
, ? ,
, -
,
, . . ,
. : ,
, ,
, :
, , ,
,

. , , -

,
. ,
.
, , (geistige Reproduktion) . , ,
, , ,
, , , , . .

, , .
, ,
,
. ,
,
. ,
,
.
, ,
, . . ,
.

.
,

.
,
. ,
.

. ,
,
.
.
- ? , .
, , . , , ,
.
, - .
: :
. perpetuum mobile,
. ,
,
, , .
?
,
.
, . .
. -

, . . , . .
. ,
, ,
. , , ,
perpetuum mobile,
, .
,
, ,
, . .
.
( ),
, ,

. , ,
; ,
,
.
( )
;
,
, . . .
,

539

540

,
. .
, .
,
(
, ).
, . . ,
: ,
,
, ;
, , -
.
,

. ,
a post factum, ,

. , . .
,
. ,
, . . , ,
,
,
,
.
:
,
,

.
,
:
, ,
;

, ,
,
; post factum
, . . .

541

XXXI
:

,
. ,
, , ,
, , ,
, , ,
,
. ,

.
.
,
, -
, .
, , , :

, . . ,
, , .
, , .
, ,
, ,
,

.
, . ,
, ,
, ,
, , ;
, , .
,
; : , ,
. - ,
(Ein uerst)
,
, , , , (zur Gel-

542

tung kommt) , ,
, , . , ,
,
, , ,
, .
,
,
. , ,

. ,
: ,
, , , , .
,
, , , ,
, (323)36*.
, :

. , ,

, .
, :
,
,
. . , ( ,
)
, ,
, ,
, ,
. , ,
: (, ) ,
; ,
37. , ,
, , . .
,
, , ,
(324).
,
*

F. Engels: Anti-Dhring. MEW. Bd. 20. S. 131.; MEGA2, I./27. S. 336.

W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. Bd. 38. A.a.O. S. 198.
37
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik II. A.a.O. Bd. 5. S. 339.
36*

.
,
,
.
. ,
,
, ,
; , ,
, . .
, , , ;
, , , , ,
, , , , ,
.
(325)
.
, .
,
, , ,
, ,
. ,
(326)**.

, .
. ,
, ,
, . , , .

.
: , ,
, ,
. , , , ,
. - ,
,
,
.
.
? .
. .
- (
**

W.I. Lenin: Zur Frage der Dialektik. LW. Bd. 38. A.a.O. S. 340.

543

544

) ,
, . . .
,
, . . ,
, . ,

. , ,
,
,
. ,
(-) , ,
.
:

, ; ,
, : ,
, .
:
, . ,

, ,
, ,
,
,
, , ,
*.
.
,
: , ,
, , ,
.
,
, . ,
, ,
.
,
*

I:: Wird nur hierauf

gesehen, so ist die kantische Kritik blos ein subjektiver (platter) Idealismus, der sich nicht auf den
Inhalt einlt, nur die abstrakten Formen der Subjektivitt vor sich hat, ... (G.W.F. Hegel: System
der Philosophie I. Bd. 8. S. S. 136. 46.

545

,
.
(327), , .
,
:
) ,
, , , ! ,

b)
: , ,
,

(328)38.
, ,

, . (
.: ); (:
) (
) ,
(
, ,

. .

,
).

,
, . ,
.

,
, . . ,
.
. , ,
. . , ,
. ,
,
, .
,
38
W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie. LW.
Bd. 38. A.a.O. S. 260.

546

, .
, , ,
, : ,
, , ,
, ,
.
.
,
.
, .
, ,
,
, ,

.
, , ,
, : -,
,
, , ,
,
,
; -,
- ;
,
,
,
( ,
).
.
. ,
. ,
. , , :
- , - , -
: ? ? ,
, , ?
,
; ? . (

547

, ) . ,
, , ,
. ,
. , . .
: , )
- ; b)
-, -.
(, ) . ,

,
. . ,
. . .
, , ,
,
: . ..

, :
, ,
. , ,
.
,
,
. ,
, , ,
, , .
,
,
, ,
, ,
,
(329) .

*

.

3-

548

XXXII

- (330)

. NB*.
.

, , , ,
. . . ?
. ,
,
( , , ),
, . . , ,
, , ,
. ,
. ,
, , , .
,
, ,
(331)**.
.
. ,
, , , , , . .
, . ,
,
,
,
, , ,
.
,
, , -,
, , -,
*

W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie. LW. Bd.
38. A.a.O. S. 266.
**
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 22.

549

.

, , ,
, , ,

(332)39.

.
,
, ,
, ,
. ,
,
,

, ,
, ,
, , ,
, ,
,
- .

(
) (333) , ,
,
- ,

. :
, , : ,
, : ,
, ;
,

. .,
,

, ,
: , . .
,

**.
!
:
.
! .
39

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 31 f.
(N.B.).
**
Ebenda, S. 23 ( N.B.).

550

,
,
- -,

. ,
, .
. ,
,
, .
. , , ,
,
, , . . ,
, .
,
, , ,
:
.
,
, .
,
, . .
- :
, , .

-, ,
- ,

. ,
, - ;
; ,
, , -,
, .
( ) ,
- .


.
, ,
, ,
- ,

, ,
. -
, ,
, . , , ,

(334)

(335) , ,
, ?*
virtu (336) ,
?

(337) (338)?


. , , ,
, :
!
, . . ,
,
, , . .
-
,
.
(
) ,
, :
, ,
;
, ,
, ,
;
, , .
,
, ,
.
,
*
K. Marx: Das Kapital I. MEW. Bd. 23. A.a.O. S. 637.; MEGA2, II./10. S. 547: Wenn ich die
Courage meines Freundes H. Heine htte, wrde ich Herrn Jeremias ein Genie in der brgerlichen
Dummheit nennen.

551

552

,
,
, - ,
. , ,
. ,
, , ,
. :
, , . .
;
.
, , :
, ,
? ,
! ?
? , ,
?..
, ! , !
,
. :
, ,

, ,
, .
( ) ,
. ( -
!) *,
, ,
,
. .
. ,
,
. . , , .
( !) ,
, , ,
(
, ). ,
*
W.I. Lenin: Der konomische Inhalt der Volkstmlerrichtung und die Kritik an ihr in dem
Buch des Herrn Struve. LW. Bd. 1. S. 436 (Man mu deshalb Sombarts Behauptung als richtig anerkennen, da es im ganzen Marxismus von vorn bis hinten auch nicht ein Gran Ethik gbe: in theoretischer Beziehung ordne dieser den ethischen Standpunkt dem Prinzip der Kausalitt unter; in
praktischer Beziehung laufe er bei ihm auf den Klassenkampf hinaus.)

, , . .
, ,
. .
, , ,
. . :
, , , .
, ,
( ) :
,
: , ,


.
. ,
,
, , .
, , .


;
: ,

;
;
,
, (), . .
. ,
, ,
.
;, ,
, , ,
, , .
.

:
,
.

, .

,
,
. ., ,

, ,

553

554

, ,
, . .

,
. .
. .
, , ,
.
,
(
), ,
, , ,
,
,
. ,
, ( ) ,
,
, , .

, ,
, ,
, ,
. qui pro quo (339),
,
.
, ,
, ,

, ,
.
, volens-nolens
, ,
,
.
.
, :

; (!)
. ,
,

, ,

555

,

, , ,
. .,
, ,
(340)*.
, , ,


, . Summum bonum (341) : ,
,
40.
diem (342) ( ),

( , , .),

(343)-

( XIX ) . .

, ,
.

, ,
,
, .
, ,
: ,

, ,

,
.
,
, ,
- , ,
, ,
, .
. -
. , ,
*
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 470 f.
(N.B.).
40
Ebenda, S. 467.

556

(344)
: , ,
; , , , ,
, ,
*,
,
,
,
.
: . ,
41, Optimismus ist Feigheit, , ,

.
, ,
, ,
, , . . ,

! ;
, , ! , ,
, ,
. . :
? : ?
:
, ? :
? , , ,
!.
,
, , ,
, ,
, . , ,
.
, ,
, ,
*
Vgl. W.I. Lenin: Die Aufgaben der Jugendverbnde. LW. Bd. 31. A.a.O. S. 283 (Wir sagen: Sittlich ist, was der Zerstrung der alten Ausbeutergesellschaft und dem Zusammenschlu aller Werkttigen um das Proletariat dient, das eine neue, die kommunistische Gesellschaft aufbaut.)
41
Der Pessimist ist, nach Spengler, stark und tapfer, weil er geschichtlichen Tatsachen ins Auge
blickt und sich ungelsten Aufgaben stellt. Die Feigheit des Optimismus ist die ngstliche
Flucht aus der Wirklichkeit in erdachte und weltfremde Systeme. In: O. Spengler: Pessimismus?
1922. S. 14 f. Siehe auch: Jahre der Entscheidung, 1933. Hier zit. n. der Ausgabe Mnchen 1980.
S. 25 ff. und 31 f.

? , ,
() ,
:
, , ,
. , ?
,
. . . .
. . : , ! ,
, !.
,
, .
. ,
, , Minderwertigkeitsgefhl (345). ,
,
.
, *,
. . : ,
, .
,
( ),
**. ,
, ,
:
, , ,
42**, .
, , ,
.
, , , , !
*

. 1717 .
**
19 1932 . . ()
-. 26 . .
,
. 19
1932 . . . . 1991 ., . 149167. . . , . ., 1998. . 151.
42**
Josef W. Stalin. Politischer Rechenschaftsbericht an den XVI. Parteitag der KPdSU (B).
(Juni 1930). Stalin. Werke. Berlin 1954. Bd. 12. S. 276. Das Bemerkenswerteste am Wettbewerb
ist, da er in den Ansichten der Menschen ber die Arbeit eine radikale Umwlzung hervorruft, denn
er macht die Arbeit aus einer schimpflichen und schweren Last, als die sie frher galt, zu einer Sache
der Ehre, zu einer Sache des Ruhmes, zu einer Sache der Tapferkeit und des Heroismus.

557

558

XXXIII
,

, . . ,
,
. ,
,
.


43
,
.
,
,
,
. ,

,
, ,

. , -,
; - ; -,
; . .
.

- ,
, , ,
,
, , .
.
.
, ,
, , ;
: In tyrannos!, Vive la libert!, Vive Jean
Jacques!
,
43
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber der Geschichte der Philosophie I. A.a.O. Bd. 17. S. 75 f.
( N.B.).

559

(
).
, :
,
, ,
,
, .
, ,
,
,
: ,
,
, ,

. , , 1815
, ,
.


sic!( .)
, .
,

(346)*.
,
,
, , ,
, ,
, -
, .
, , ,
.
,
,
. , ,
-, ,
.
,
, , ,

*
Kuno Fischer. Geschichte der neuern Philosophie. Achter Band. Hegels Leben, Werke und
Lehre. I. Teil. 2. Auflage. Heidelberg 1911. S. 195 f.

560

**

.
- .

(347), , ,
: , ,
,
,
;
,
,
-*** . ,

,
, .
, ,
, .
.
:

, ,
,
. ,
, ,
(.
. ) ,
,
.
, ,
, ,
, ,
. . ,
a ,
, .

. :

, .


, .
**

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Philosophie der Geschichte. A.a.O. Bd. 11. S. 46.
- .. -
(18691870 .).
***

561

:

Ludwig
( Feuerbachund der Ausgang
der klassischendeutschenPhilosophie(348))44.
, , ,
: ) ; b) ,
, ) ,
.

,
, ,
, .
, , ,

.

,
.

, . .
, ,
( );
( )
,
*, ,
. ,
,
45*,

.
(., ,
, ,
. .) .
,
( , ,
). , , .
44
F.Engels: Ludwig Feuerbach und der Ausgang der klassischen deutschen Philosophie. MEW.
Bd. 21. A.a.O. S. 268.
*
G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 122.
45*
Ebenda, S. 139.

562

( )

,
, ,
,
(349)*** (
,
)46***.
,
. . (Wissenschaft der
Logik, . . , . .
) , . .
,
,
, , . . .
, ,
, . , , :
, ,
. ,
. ,
,
(350).
(WdL)*. ,
, . . .

,
, ,
(), . .
, ,
.
**.
. ( . .
***
F. Engels: Ludwig Feuerbach und der Ausgang der klassischen deutschen Philosophie.
MEW. Bd. 21. A.a.O. S. 269.
46***
Um es kurz mit einem Satze zu sagen, so ist die individuelle Entwicklungsgeschichte oder
die Ontogenie eine kurze und schnelle, durch die Gesetze der Vererbung und Anpassung bedingte
Wiederholung oder Rekapitulation der palontologischen Entwicklungsgeschichte oder der Phylogenie. In: Ernst Haeckel. Natrliche Schpfungsgeschichte. Berlin 1873. S. 10.
*
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 45 f.
**
Vgl. zur Spontaneitt des Denkens: G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. Die Logik.
Mit einem Vorwort von Leopold von Henning. Stuttgart 1940. A.a.O. Bd. 8. S. 126.

29 1866 .) , (. . . .)

, , ,
(351)***.

,
. , ,

, ,
.
,
,
.
,
, , .
,
*.
, , . .
, .
,
.

, . . .
, , ,
, , ,
,
( ).
,
. . .
.
**.
***.
.
***

F. Engels an F. A. Lange vom 29. Mrz 1865. MEW. Bd. 31. S. 486.; MEGA2, III./13. S. 364.
G.W. Plechanow: K. Marx. In: . Tom 12. Moskwa [o.J.] S. 329.
1 1903 . 20-
.: .
, 1912 . LW. Bd. 18. S. 10.
**
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II.. Die Naturphilosophie. A.a.O. Bd. 9. S. 49 ( 247).
***
Ebenda, S.70 ff. ( 253).
***

563

564

,
. ,
, , . .
- .
(. . , .)
()****.
:
, ,
,
: , ,
, ,
.
, , ...
(!!),
,
. . (Hervorgehen) ,

.(352)*
.

, , ,

( ) (353)**. ,
,
.

. :
, ,
,
****
Bei Hegel ist die Natur, als bloe Entuerung der Idee, keiner Entwicklung in der Zeit
fhig, sondern nur einer Ausbreitung ihrer Mannigfaltigkeit im Raum, so da sie alle in ihr einbegriffnen Entwicklungsstufen gleichzeitig und nebeneinander ausstellt und zu ewiger Wiederholung
stets derselben Prozesse verdammt ist ... Aber das System erforderte es so, und so mute die Methode, dem System zulieb, sich selbst untreu werden. F. Engels: Ludwig Feuerbach und der Ausgang
der klassischen deutschen Philosophie. MEW. Bd. 21. S. 279. Die ganze Natur wiederholt ihm also
nur in einer sinnlichen, usserlichen Form die logischen Abstraktionen ... Seine Naturanschauung ist
also nur der Besttigungsakt seiner Abstraktion von der Naturanschauung, der von ihm mit Bewutsein wiederholte Zeugungsgang seiner Abstraktion. In: K. Marx: konomisch-philosophische
Manuskripte aus dem Jahre 1844. Kritik der Hegelschen Dialektik und Philosophie berhaupt.
MEW. Ergnzungsband I. S. 587.; MEGA2, I./2. S. 417.
*
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 58 f. ( 249).
**
Ebenda, S. 37 ( 245, ).

, , .
,
, , ,
, . . , (. ,
).
, ,
, , ,
, , ,
***.
.
,
, . . , , .
, ,
. :
1. (, ,
);
2. (, , ).
. ,
,
.
,
, ,
( )
( !
( ). ,
, .
, ,

,
, :
, . . a limine,
, , ,
. . .
47

, .
***

Ebenda, S. 720 f. ( N.B.).

Auch das Wort zwangslufig (fr ponewolje) ist geeignet fr die Charakteristik der
ueren Bedingungen, unter denen Bucharin die Arabesken schrieb.
47

565

566

,
, , ,
.
, , .
,
, . ,
48* , ,

.
. ,
, ,

, ,
. ,

(Farbenlehre) (354), ( ).
,

. , ( 23 1827 .)
(,
):
, ,
,
,

, ,
,

(355)49.
- 16 :
,
(356)50*.

, ,
48*
F. Engels: Dialektik der Natur. Notizen und Fragmente. MEW. Bd. 20. S. 476.; MEGA2,
I./26. S. 524.
49
Johann Peter Eckermann: Gesprche mit Goethe in den letzten Jahren seines Lebens.
Gesprch vom 28. Mrz 1827. Hrsg. von Christoph Michel. Frankfurt/M.1999. In: Johann Wolfgang
Goethe. Smtliche Werke. Briefe, Tagebcher und Gesprche.Vierzig Bnde. II. Abteilung. Bd.12
(39). S. 582 f.
50*
Johann Wolfgang Goethe: 433. F.von Mller, Mo. 16.07. 1827. A.a.O. Bd. 10 (37). S. 494.

567

,
.

: 1) ; 2) ; 3) .
, ,
. . ,
, ,
. .
:

(!)
, ,
,
, ,
, ,
,
(357)51**.
, , ,
, .
, -
,
causa sui. , ,
,
,
(. . ) ,
, ,
,
, ,
, (358)*. ,
, - (. . ),
,
.

.
,
.
. . . .
, :
,
.
51**
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 275 f. ( 118, Zusatz) ( N.B.).
K. Marx: Das Kapital I. MEW. Bd. 23. A.a.O. S. 27.; MEGA2, II./10. S. 17 ( N.B.).

568

.
, .
(359), ,
. ,
,
, , ,
, ,
, , ,
,
, , .
,
,
.
, .
,
, ,
, .
- - .
, ,
, . .,
, ,
.
, (
, ) . ., .
, ,
. ,
. , . .
,
- :
, ,

, -
! ,
. , ,
(

),

.
, , ,
. .

569

,
.
, tre
suprme, : .
,
-.
,

, . . (,
, , . .)
.
,
,
, (primo motore),
, , ,
. ,
.
,
, , ,
, ,
, ,
( ):
, .
,

, ,
. , ,

, .
,

,
, , ,
(360)52.
.
, , .
,
, :
52

G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 420 ( 209) ( N.B.).

570

,
,

,
, ,

,
, , ,
, ,
, (.

**
) (361) .
.
, ,
. . ,
. ,
. ,
, , ,
( , , ,
, ).
.
, .
,
, .

:
, , , ,
,
. ,

,

, ,
, ,
,
;
(362)***.

**

Vgl. Kuno Fischer: Geschichte der neuern Philosophie. Bd. 8. Hegels Leben, Werke und
Lehre. I. Teil. Heidelberg 1911. S. 23 f.
***
G.W.F. Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 619 f. ( N.B.).

, , ,
, ,
, .
. , ,
,
, ,
.

, ,
: ,
;
: ;

, ,
,
. .

, .

,

.
, ,
,
.
,
,
, .
.
, ,
.
- ,
.

,
, ,
; , .
,
, ,
, , ! ,

571

572

, , . .
,

, ,

,
.
,
, .
.
,
. !
,
,
, ,
()
, ,
*.
,
, .
. .
:
, ,
;
,
. , ,
,

; , ,

,
, , ,
(363)53*.
,
.
, :
,

,
;

. 1 . . . 41.
. 1 . . . 41.

53*

, ,
, ,
;
,
,
, ,
,
;
,

, ,
;
,
,

;
,
,
,
,
, , , ;
, ,
, ,
, ,
,
.
,
,
.
, , ,
, . ,

,
.
,

. ,
,
(364)
. . ,

573

574

,
, , ,
. ,
, (365)
, -;
,
, ,
, :
,
( , ,
) ;
, ,
, , .
,
,
- ,
. .
. ,
, . ,
, , ,
, ,
, .

,
,
.
,
.

,
,
.

575

XXXIV

,
. ,
, , ,
(, , ). ,
, .
,
,
.
coincidentia oppositorum
, , , ,
(
, . .; . ;
, ).
, , ,
, (Wissenschaft der Logik). ,
, , ,
.
:
, ,
, , , .
, . .
, ( ,
. . ). , ,
.
. ,
, ,
. .
,
:
;
; , ,
,
( !).
, , . . .

576

.
. .
: : 1) ,
2) , 3) ,
. ,
. .
( );
, , (
; ,
, , (
).
.
.
1. . ,

(geistige Reproduktion
), .
2. . ,
, , .
,
,
, .
3. . ,
, , , . ,
.
4.
,
.
5. ,
. ,
(,
,

).

, ,
,
.
: ,
.
, (,

. . ) (366) . , , ,

,

().

, , .

,
.
.
:
,
, ,
,
,
, . .
. .

.
, , ,
.
, ,
.
.
*. .
.
;
, , ,
. . .
, .
, ,
. , ,
.
: .
, . .
*

Johann Peter Eckermann. Gesprch mit Johann Wolfgang Goethe vom 12. Mrz 1828. A.a.O.
S. 667 ff.
*
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 88.

577

578

, :
, Dasein ( **).
***.
, .
,
. ,
, , . .
, . . , (omnis determinatio est negatio,
). .
, , , , :
; ,
: ,
; .
, .
, , ,
, , ( ,
), .
. , . .
, ,
, , , ,
,
. , ,
, , . .
*.

, ,
, , ,
, , , ** (Hay (367)).
Progressus in infinitum, ,
,
, ,
;
, , ,
. ,
. , , ,
. , , . .
**

W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. LW. 38. S. 147.
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 124.
*
G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 222 ( 93).
**
Ebenda, S. 222 ( 94).
***

, ,
;
, ***.
, ,
.

.
,
. ,
,
.
.
, 54.
, (Dasein) .
. .
. .
, , ,
, .
.
.
, ?
, ,
.
.
. , . . ,
, , , . ,
. ,
, ,
.
. ,
( ), , ,
, . -.
, . ()
,
. .
, ,
: ex nihilo nihil fit (368) .

***
54

G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 173.

G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 226 f. ( 95).

579

580

.
,
. ,
? .
,
, , , ,
: , .
, , . . .
, ,
.

. ,
, ,
, .
. , .
,

,
, .

, ,
, , .

,
.
. ,
? ,

.
.
. ,
, , ,
, ,
? , ,
, ,
* . . (369), , ,
. , , .
.
, .
,
*

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 255.

,
.
-, , ,
, .
, ,
.

, ,
, .
.
, , .
,
. ,
,
, , . ,
,

,
, ,
, , .
55.
, . . ,
,
. . ( ,
). , ,
,
. . . ,
, .
,
.

, ,
.
Ich hufe ungeheure Zahlen,
Gebrge Millionen auf,
Ich setze Zeit auf Zeit und Welt auf Welt zu Hauf,
Und wenn ich von der grausen Hh
Mit Schwindeln wieder nach dir seh,
Ist alle Macht der Zahl, vermehrt zu tausendmalen,
55

G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 239 ( 100).

581

582

Noch nicht ein Theil von dir.

Ich zieh sie ab, und du liegst ganz vor mir.**
-
,

.
,
,
,
,
.
,
(370).
,
,
. ,
,
,
. , ,
.
,
, .
.
( ). ,
, .

, .
. ,
, . . ,
, . ,
. ,
,

, . ,
, ,
. , ,
**

G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 278.

Tatschlich merkte Hegel dazu an: Auch die hallersche, von Kant so genannte schauderhafte
Beschreibung der Ewigkeit pflegt besonders bewundert zu werden, aber oft gerade nicht wegen derjenigen Seite, die das wahrhafte Verdienst derselben ausmacht. Ebenda.

. , ,
, :
,
. !
.
,
, *.
,
.
,
,
, , . .
.

(.
, , ),

,
. ,
, (. .
) ,
. ,
, . .
: ,
, , .
, ,
.
*.
, .
, ,
, ,
, ,
,
,
,
(371)**.
, , ,
, -,
*

Ebenda, S. 464.
Ebenda, S. 481.
**
Ebenda.
*

583

584

(Schein). .
, , .

, .
,
, -, , -, .
: 1)
, ;
2) ,
; 3) , ,
. . * (WdL).
, , ,
, .

(. . , ), ,
.
(=) (
-). . ,
,
, . . , .
:
; 2) , ,
, . . ; 3)
,
. . ,

.
, ,
, : ,
(,
. , X X
. .); ;
(. . , );

; ,
; .
,
, , . . ,
; , ; ,
,

,
. . , . . .
*

Ebenda, S. 484.

,
,
. , ,
. , ,
, , , ,
, . Der Widerspruch
ist das Fortleitende*** ( ).
( ,
), , , ,
, , ,
, , , . .
(. . )
.
, (
), ( ,
). (
), ,
. : 1)
( ); 2) 3) .
, .
,
, .
56. , .
, .
, .
, **;
,
. , ,
.
, . .
, .
(existentia
).
, , . .

***
Ebenda, S. 547. Diesen Gedanken entwickelt Hegel in der Phnomenologie des Geistes:
Manche sehen in der Verschiedenheit der philosophischen Systeme nur das Widersprechende,
nicht die fortschreitende Entwickelung der Wahrheit. Der Widerspruch selbst, der unterscheidende Begriff, ist die fortleitende Ausbreitung des Reichtums der philosophischen Idee. (G.W.F.
Hegel: Phnomenologie des Geistes. A.a.O. Bd. 2. S. 12 ff.).
56
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 557.
**
Ebenda, S. 562.

585

586

,
.
, .
.
,
, . :
*** .

,
. .

, : ,
.
, ,
. . , .
, ,
.
,
, ,
. , -
,
,
( ,
, , ,
, . . ). ,
, ,
, ,
, ,
,
, , ,
-.
,
, :

.
,
,
,
,
.
, , . . .

***

Ebenda, S. 481.

.
,
,

*.
,
, **.
, . . , .
-, , ,
, ***.
, ;
, , ,
. , ,
.
57.
, ,
, ;
: , ,
,
.
; , ,
. ,
,; ,
, , .
, ,
, ,
.
, ,
**, ,

, .
, , :
:
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 288.

Ebenda, S. 290.
***
Ebenda, S. 291.
57
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 628.
**
Ebenda, S. 642.
**

587

588

, ,
, .
, ,
***.
, : ,
( ), (
), ( ),
( ).
, , .
, ****.

, ,
.

(
) ,
. ,
. ,
.
, ; ,
, , .
,
, ;
. , , .
.
; ,
. ,
(372)58. ;
( !) , ; .
, -, ,
, . , , .,
.
,
.
,
:
**.
***

Ebenda, S. 661.
G.W.F. Hegel: Grundlinien der Philosophie des Rechts. Mit einem Vorwort von Eduard
Gans. A.a.O. Stuttgart 1938. Bd. 7. S. 33.
58
G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 337 f. ( 150 u. 151).
**
G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 717 ( N.B.).
****

; ,
,
, (,
). , ,
***.
, , ,
.
,
, ()
, :
-. ,
- .
, , ,
, . , ,
,
. , ,
. . . .
. ,
, .
.
,
, , ,
, . ,
,
. (
),
,
( ), ,
, , .
, , ,
, .
, ,
.
-.
,
(
). , ,
, ,
.
***

G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik II. A.a.O. Bd. 5. S .6.

589

590

-. (. .
)
, ,
.
-.
, , .
, , ,
, , .
,
.
,
, ,
.
- ,
.
,
, , , ,
. ,
, , .
.
,
() ( , ; ).
, , ,
, (
-

).

, .
, , ,
, .
( )
,
(dAllgemeine, das Besondere, das Einzelne). To,
, ,
, , .
,
*. ,
; .
, . . ,
, . ,
, ,
*

Ebenda, S. 118.

; , .
, , .

, .
,
. ,
, 59*.
,
, (
,
. . (373) ).
,
, ,
;
, ,
, .
, ,
,
. ,
.
, ,
, .
,
,
.
, ( ).
, ,
, .
, , ,
, , .
;
;
, . . ; :
. ,
, ,
. , ,
. ., . . .
- , ,
.

59*

Ebenda, S. 119.

591

592

.
, ,
ce *.
.
( ) .
, , ,
. ., ( , . .,
,
. ,
; , !
.
, ,
,
, ,
, 60*.

***. , , )
, . , , ,
, . ,

,
, .
,
( ).

(
)?
.
. ,
,
.
, . ,
,
, , ,
*.

G.W.F. Hegel: System der Philosophie I. A.a.O. Bd. 8. S. 422 ( 212).

Ebenda, S. 433 ( 221, ).
***
Ebenda, S. 433 f. ( 222).
*
Ebenda, S. 443 ( 232).
60*

,
.
**. ,
. ,
.

.
, , ,

.
, .
***.
, ,
, .
, ,
, , ,

, ,
.
, ,

.
, ,
, , . ,
, ,

,
, ,

.
,

. ,

, .
,

, ,
**

Ebenda, S. 443 f. ( 233).

Ebenda, S. 447 (Das Letzte ist die Einsicht, da die ganze Entfaltung den Inhalt und das Interesse ausmacht. Ebenda, S.448).
***

593

594

,
. , ,
.
, , ,
, .
. . .
, . , .
,
, , . .
: .
, . ,
: .
: *.
, , ,
:
. ,
,
,
(, , ,
, . .). Ho, ,
(
, ,
. . . .), .

. , ,
, .
.
. , , , ,
,
, ,
.
, ; , ;
*

In dem beliebten vollkommenen Schlusse:

Alle Menschen sind sterblich,
Nun ist Cajus ein Mensch,
Ergo ist Cajus sterblich,
ist der Obersatz nur darum und insofern richtig, als der Schlusatz richtig ist; wre Cajus zuflligerweise nicht sterblich, so wre der Obersatz nicht richtig. Der Satz, welcher Schlusatz seyn
sollte, mu schon unmittelbar fr sich richtig seyn, weil der Obersatz sonst nicht Alle Einzelne befassen knnte; ehe der Obersatz als richtig gelten kann, ist vorher die Frage, ob nicht jene Schlusatz
selbst eine Instanz gegen ihn sey. G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik II. A.a.O. Bd. 5. S. 151.

- .
, ,
,
, ,
,
.
,
:

,
,
. ,
,
, ,
, ,
, ,
.
,
,
, , ,
, ,

. ,

.
, . . , , , ,
, , ,
,
, .
,
, .
,
, ,
, ,
.

,
. ,
, ,

595

596

(Unding),
. , ,
. .

. ,
, (Marx und Hegel) (374) ,

* . ,
Herr Professor, (ber Sozialismus, Kommunismus und
Anarchismus) ,
(gewisse Art dialektischer
Redeweise)61*. (Der prolitarische socialismus)
,
(Lehrmeinungen),
, ***. ,

****. , , ,
*.
62*
-. , ,
, ,
- . (Der Ausgang
des Kapitalismus) (375) ,
,
,
.
, ,
,
,
ili-ili, ??
. ,
,
*

Johann Plenge: Marx und Hegel. Tbingen 1911. S. 18.

Karl Diehl: ber Sozialismus, Kommunismus und Anarchismus. Fnfundzwanzig Vorlesungen. Jena 1922. S. 158.
***
Werner Sombart: Der proletarische Sozialismus (Marxismus). Erster Band: Die Lehre.
Jena 1924. S. 214 f.
****
Johann Plenge: A.a.O. S. 84.
*
Ernst Troeltsch: A.a.O. S. 325.
62*
Werner Sombart: A.a.O. S. 215.
61*

, ,
, ,

.
,
, , ,
. ,

: (
; ;
, ).
,
. , .
,
,
, *** ,
- -
, (376).
, ,
, ? ,
, , ,
-,
,
. A status contractus ?
- ( )63?
,
,
.
,
, ,
, , ,
. (Widerspruch u
Gegensatz),

***
Bucharin meint Lyells Principles of geology. Vgl. N. Bucharin: Theorie des Historischen
Materialismus. 1922. S. 84.
63
Siehe den Text von Schlern Saint-Simons Die Saint-Simonistische Lehre. Allgemeine
Zusammenfassung der 1829 und 1830 gegebenen Darstellung. In: Joachim Hppner und Waltraud
Seidel-Hppner: Von Babeuf bis Blanqui. Franzsischer Sozialismus und Kommunismus vor Marx.
Bd. II. Texte. Leipzig 1975. S. 148-159.

597

598

,
. , ,
,
. .

.
.
-,

, .
, , - .
-,

, ,
.
Wissenschaft der Logik (377),
,
, .
-, ,
, .
, .
. , ,
,
.
-.
,
, .
, ,
-
,

. ,
, ;
, ( ,
, ; ,
-
. . . .).
-, , ,
,
, ,
.

599

, !
. ! ,
. .
-
.
, e ,
,
.
. ,

,
. , - ,
, ,
.
?

, ,
- ,
.
, ,
,
.
,
,
,
(. . ) ;
, ,

.

XXXV
, ,
,

,
,

600

, ,
. , ,
,
(378)*.

. , ,
( )
(
), ,
,
.

, , , .
. ,
, , **.
, . . ,
, . ,
, , ,
, , ,
-, ,
, , ,
.
: . , ,
, ,
.
, .

. ,
, , .
,
. ,
. :
1) ( , ,
);
2)
;
*
G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie I. A.a.O. Bd. 18. S. 7
( N.B.).
**
W.I. Lenin: ber einige Besonderheiten der historischen Entwicklung des Marxismus. LW.
Bd. 17. S. 23.

601

3) (rsp. ), ,
;
4) - ( )
;
5)

(
etc.),

;
6) , respective ,
etc.;
7) ,
, ;
8) (, etc.)
, , .
(, etc.) ;
9) ,
, , , ,
( ?);
10)
etc.;
11) ,
, . .
;
12)
, , ;
13) , etc.;

14) ( );
15) . ,
;
16) vice versa (379)*.
.
,
, ,
,
:
,
. .
( )
(380)64.
*

W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. A.a.O. Bd. 38. S. 212 ff.
Ebenda, S. 214.

64

602

, ,
,
. ,
,
ypya (
, ).
, ,
; ,
, . .,
, , ,
; ,
, a posteriori,
, ,
, . ,
, ,
.
, ,
, .
, .
, ,
:
, ?
( , , ,
), , . .
, , ,
. . . ,
. ,
,
. ,
, ,
,
. .
,
-
.
,
.
, (
);
, ,

,
. , ,
, . ,
.
?
,
, ,
.
.
, ( ).
,
, ,
. , ,
, , ,
,
. , ,
.
-
. -
( , ),
, ,
- ,
.

,
,
. ,
(), ,
( , , , . .).
, :
: ,
,
, .
, ,
.
: ,
,
*.
*
Hegel schreibt: Was die Erfahrung aber und die Geschichte lehren, ist dieses, da Vlker und
Regierungen niemals etwas aus der Geschichte gelernt und nach Lehren, die aus derselben zu ziehen
gewesen wren, gehandelt haben. Jede Zeit hat so eigenthmliche Umstnde, ist ein so individueller

603

604

**

(
; , ,
, , cum grano sail !).
, . . ,
, . .
(
, ,
).
. .?
, , .
, . .
,
.

, ,
.
.

; ,
, ,
,
.
, .
,
: ,
( , , ,
. . ,
, , ) (381)
,
,
.
, . . , ,
. ., , ;
, (;
,
,
,
-), ,
( . .)
. , ,
Zustand, da in ihm aus ihm selbst entschieden werden mu, und allein entschieden werden kann.
**
Lenin merkt an: Sehr klug! W.I.Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Philosophie der Geschichte. A.a.O. S. 297 f.

, : ,
; ,
, , ,
, . . ;

,
,

.
,
.
( ,
(382)* ,
). ,
, , , . .
, :
, ,

, . . -,
, .
- ,
, ! .
, ,
, ,
, .
,
, .
, , ;
, . . ,
. . , .
, ,
:
,
, .
, ,
, , ,
( ),
. ,
: ,
*

W.I. Lenin: Marxismus und Aufstand. A.a.O. Bd. 26. S. 4.

605

606

;
, . ,
:

,
,
,
.
. ,
,
, ,
65.
,

.
. ,

.
.
, . :
, ,
, ,
,
. ,
, , ,
, ,
:


. , ,
-: ,
, .
, -
,
,
.
65
W.I. Lenin: ber einige Besonderheiten der historischen Entwicklung des Marxismus. LW.
Bd. 17. S. 23.

, , ,
: ,
, ,
, , .
: ,
, , ,
.
, , :
, ,
, ,
, , , ,
*.
,

(. . . .),
**. .
,
, ,
. .
, .
,
, ,
. . . .
. ,
. ,
, . .
*
Diese Geschichte ist der Fabel La Fontaines nachempfunden: Der Astrolog, der in den Brunnen fiel, gewidmet all den Horoskopenstellern und Alchimisten, die vorgeben, im Schicksalsbuche lesen zu knnen, aber jmmerlich ertrinken, weil sie sich in der Stunde der Gefahr selbst
nicht zu helfen wissen, haben sie doch den Blick fr das verloren, was vor den Fen liegt.
Des Grblers, der ertrank, kehr ich nun wieder um.
Als seiner Lgenkunst Abbild stellt er sich dar
Und aller derer auch, die jagen nach Schimren,
Indes sie selber in Gefahr
Und ihre Sachen sich verkehren.
Das gleiche Motiv klingt auch in der Fabel La Fontaines vom Kind und dem Schulmeister an,
wo er zeigt, wie tatkrftige Hilfe zum berleben durch pdagogisches Geschwafel arg behindert
wird.
Was auch geschieht, sie wollen immerdar
Nur ihre Redekunst entfalten.
Erst, lieber Freund! zieh mich aus der Gefahr,
Dann magst du deine Rede halten.
(Jean de La Fontaine: Die Fabeln. Stuttgart 2002. S. 54 f. und S. 37 f.)
**
Vgl. G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. ( 363-365).

607

608

, .


.
.

XXXVI

: :
, , , ,
, (383)*.
.
, , ;
,
, ,
, ( ,
) , ! ,
! ,
,
,
,
**, *** . .
. . ,
, , ,
, ,
, ,
, .
.
, ,
,

,
. . . . , (
:

=
*

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie I. A.a.O. Bd. 18. S. 317.
Vgl. F. Engels: Dialektik der Natur. MEW. Bd. 20. S. 345 f.; MEGA2, I./26. S. 162 f.
***
. Vgl. F. Engels: Dialektik der Natur. Notizen und Fragmente.
MEW. Bd. 20. S. 476.; MEGA2, I./26. S. 347.
**

),
*. ,
, ,

. , ,

.

.
,
**, ***
( ), ,
,
66*** (384) ( ). ,
. . ,
, .
,
,
, . . ,
,
, , ,
, -,
-,
, , ,
,
. , (
) .
,
, .
, - , ideologische Stnde
,
:
. ,
,
( )
, ,
*

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie I. A.a.O. Bd. 18. S. 299.
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. Bd. 9. S. 49 ( 247).
***
Ebenda, S. 50 ( 247, ).
66***
Ebenda, S. 33.
**

609

610

. ,
, ,
.
,
XIX ;
, ,
, , .


, , ,
,
. ,
,
, ,
, ,
.
, ,
. ,
,
,
.
- :
, ,
,
;

,
,
. ?
?
( ,
, ,
. .) ,

(,

, ,
, , ,
, , . ,
, , ,
,
. .
.
, :
.

( ),
, ,
,
. . (, ,
, ).

, , ,
. . . . (385)
(386), - (387)
- (388) ;
- , . .
; , (389)
(390) ,

, ,
,
? ,

,
,
, , .
,
,
:
.
,
( , , ,
, )

.
?
:
, , *
( . , II). ,
,
, . ! ,
,
, ,
, ,
, , .
*

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie I. A.a.O. Bd. 18. S. 341.

611

612

, ,
. .
,
,
. ,
, ,
, . ,
, . .
, ,
, ,
, .
, ,
. , ,
, , ,
.
,
,

.
( ?):
,
, .
, , ,
, ,
. ,
;
*
,
( ,
II) (391).
! ,
. ,
,
, , ,

(392)
.
, .

,
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 39 ( N.B.).

613

67

, ,
, : , ,
, testimonium paupertatis,
,
. , , ,
. , -

, , (393):
, ,
, , ,
,

(394)68*,
.
, , .
, .

, . :
, ,
, , ,
, ,
, ,
69**

, , (395),
,
!
? .
: 1) , 2) ,
3) .
, , . ,
, .
- ,
, ,
. .
67

, , , dem
Dogmatiker des plattesten Absplicht des deutschen Aufklrichts, dem der Geist und die Bewegung
der groen franzsischen Materialisten abhanden gekommen ist. F. Engels: Dialektik der Natur.
MEW. Bd. 20. A.a.O. S. 472.; MEGA2, I./26. S. 345.
68*
G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 529 ( 346a, ).
69**
Johann Wolfgang Goethe: Zur Farbenlehre. A.a.O. Bd. 23/1. S. 239 ( 739).

614

, , ;
.
, .
,
, ,
, - ,
, , ,
, .
,
, .
, ,
.

XXXVII

,
, .
,
.
(
).
(
), ( ) ;
; (396)
. .,
.
-,
,
:

.
, , ,
,
,
, .
:

615

:
. ,
, ,
,
, , ,
, ; ,

.

, , .
, , ,
*. (397)
,
, ,
, .
, ,
, .
,
, . ,
. ,
, , , .
( !), ,
,
, , ,
, , , , .
(, , )

,
, .
, , , 70*,
,
(!)
. , ,
(Charles Bonnet, 17201793: Traite dInsectologie Contemplation de
la nature) (398) (chelle des tres),
,
***.
, ,
*

G.W.F. Hegel: System der Philosophie II. A.a.O. Bd. 9. S. 60 f. ( 249, ).

Vgl. Anm. XXX im Kapitel 15.

70*

616

, (ide plus sublime que vrai), ,

, . . (
-!).
(
) ,
, ,
( , , ,
, ,
, )
;
, Civitas Dei, ,

, ,

).
, ,
, a limine:
, ,
.
,
: .
, :
, . .
; .
, ,
, . , ,
, ,
, 71.
( ),
-
.


(
,
; ,
, . .,
***

. (1932). . .
. ., 1988, . 95.
71
Vgl. W.I. Lenin: Zur Frage der Dialektik. A.a.O. Bd. 38. S. 339.

617

,
, -
, , , ).
,
, . , ,
: 1) (
; 2) ( );
3) ( ); 4)
, . . ( )*.
, ,
, 72* (
), . ., , . ,

,
:
, .

, ,
, ! ,
.
,
, , (.
)) ,
, ( ),
.
,
,

!).

***,
, ,
, .
:
: ,
, , ,
*

Vgl. G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 324.
Ebenda.
***
. . XXX , 33.
72*

618

, ,
Hervorgehen
(
)
,
,
,
, ;

,
,
(399)*.
,
, .
, ,
, -
73*. ,
,
, ,
, , , . .?
?
?
? , ,
: ,
,

, ,
. :
, ,
.
? , . . . ,
. , , ,
, ? . .
..

, , . .
,
, , .

: , , , ,

,
.
, ,
: , ,
*

G.W.F. Hegel: Wissenschaft der Logik I. A.a.O. Bd. 4. S. 460 ( N.B.).

. . XXX 34.

73*

, , , .
,
, ,
.
,
(), ,
,
, , .
,
, . Punctum.

. , ,
,
,
*,

,
74*.
.
,
.
.
. , ,
. .
, ,
, , ,
:
-
( ): ,
, ,
;
,
, . . (. )
, , .

,
. That is the question (400).

Auguste Comte: Die Soziologie. A.a.O. S. 501.

Ebenda, S. 137.

74*

619

620

(.
, :
(401)) ,
,
. ,
, ,
.
, ,
, .
;
, , .
,
Natrliche Schpfungsgeschichte (402)
, :
. ;

; (. . , .);
,
,
;

,

(403).

, ,
,
. . :

, .
, ,
.
, , , ,
, , , ,
, ,
,

*. . (
*
Ernst Haeckel: Natrliche Schpfungsgeschichte. Gemeinverstndliche wiss. Vortrge ber
die Entwickelungslehre im Allgemeinen und diejenige von Darwin, Goethe und Lamarck im Beson-

621

).
,
: .
. (Der
proletarische Sozialismus, 1), ,
,
,
, ,
, ,
(schlerhafte Verwechslung). ,
,
, .
. -1)
; -2) , ;
-3) ,
, . .

;
4)

. . . , ,
!
.

XXXVIII

( )

. ,

,
.
, ,
. .

.
- (404)
: ,
, , ,
deren. 4. Auflage. Berlin 1873. S. 421.

622

; ,
, ; , ,
, , ,
, .

, ,
(405). , : (
) ( )
, (
).
. -
(406) ,
,
. (
, )
, ,
,
. , ,
() ,
, ,
. . ,
.
,
,
. , ,
: ,
, . . , ,
( ), ,
, ( -
- , -
- . .); ,
, .
, ,
( - .)
,
, (
) ,
, ,
.

(
), , , ,
,
. , ,
, , ,
, , ,
.
. ?
.
-, . , . .
, , . . , ? .
, ,
, , ; ,
, , ;
, . . , . ,
, , , , . .
, , ? :
, ,
, . , ,
, ,
, ,
.
, ,
: , , ,
( )
.
-, .
, .
.
, , ,
, .

: - ,
. . , ,
?
?
, ,
, ? , ,
,

623

624

, (. :
etc.). . ?
- ?
, . .
, , ,
? ,
, , ,
; ,
: , ;

.
-: , ,
, ; , ,
; , ,
, ,
;
;
. . .
: ,
, , ,
! , .
? ! :
, . .
,
. .
, , ,
. ,
, .
,
,
.
.
; , , , , , (
) X.
( , . .),
: . ,
, .
. ,
, ,
. :

, . . , , , , ,
X ( ).
(
), ,
X. , , , , -
. ,
.
( ) ,
,
,
. , ,
,
. ,
,
.
( )
(. .
). ,
, ,
, (. . ,
, ),
, ,
,
.

.
,
, par excellence (407). ,
. ,
.
, ,
, ,
. , ,
. . ,
,
. . :
? . ? ,
. ,

625

626

, , ,
, ,
, ,
, , , ,

.
, (
). : , .
,
( ,
);
. , ,
, , ,
, , , , ,
.
, ,
,
, . ,
, , ,
:
: , ,
, , , , ,
. .
, , ,
, ,
, , , ,
. . , . ,
,
, ,
. ,
( , . . ).
,
:
, ()
, in nuce,
, , in potentia, .
, ,
,
,

627

. ,
,
.
.
, , ,

, ,
, :
, , ,
; ,
; , ,
: ,
(Kulturwert), ,
, .
( , , !)
,
, Zweckwissenschaft :
.
, ,
,
.
.
. ,
, ,
, , ,
- & ,
, , . ,

,
,
.

,
-
.
,

XXXIX

628

,
*. , ,
,
, ,
, . .,
.
,
, , ,
,

( ), ,
,

.
. ,
, , ,
. . , .
, , ,
, , -
. ,
, ,
: ,
, ,
, - ,

, ( ).

-,
- .

,
, ,
. ,
.
,
, , ,
, , ,
, ,
.
*

Vgl. K. Marx/F. Engels: Die deutsche Ideologie. MEW. Bd. 3. A.a.O. S. 35:
, , ,
.
, .

,
, , ,
,

, . . ,
, ,
, .

, ( -
, , ,
). (
,
) ,
, ,
.
,
, , .
, ,
, , ,
,
, !
, , -
,
.
, ,
.
, ,
, .
, ,
, , ,

, , ,
.
, .
(,
y , , ,
!), ,
, . , ,
,

629

630

--.;
, , . .
, ; ,
idealiter
. (
,
).
.
! ,
, , , ;
; , , ,
75,
. ,

.
; , , ,
! :
,
, ,
(408) . . . !
-- ( , !
)
- ,
. . !!
**.

, , ,
. ,
, ,
, , .
,

. ,
, ,
,
, , .
,
75

Gemeint sind Aristophanes Komdien Frauenvolksversammlung (392) und Plutos (388).

W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie. LW.
A.a.O. Bd. 38. S. 269 f.
**

631

76

(409) ,
. .
. ,
, ,
., ,
( ),
( !
! !),
( , ,
. !),
,
,
(
). ( )
:
. ,
,
,
(, . ).
,
, ,
, .
- .

,
. (,
, , , . . . .) ,
, ,
, ,

,
, , ,
77.
- ,
76

G.W.F. Hegel: Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie II. A.a.O. Bd. 18. S. 277 f.
Bucharin teilt K. Kautskys Wertschtzung, der in seinem Buch Vorlufer des neueren
Sozialismus anmerkt: Den Mnsterschen Kommunisten gegenber konnte die brgerliche
Geschichtsschreibung niemals unbefangen sein. Sie gelten heute noch ebensosehr wie zu ihrer Zeit
nicht als Objekte wissenschaftlicher Forschung, sondern als Todfeinde, die nach ihrer physischen
berwindung auch noch moralisch zu vernichten sind, und in denen man heute auch die
Sozialdemokratie zu treffen whnt. (Berlin 1947. Bd. II. S. 217.).
77

632

, (
, (410),
).
. , ,
.
, XVII ,
,
(411)
, (
, , , ,
** . .). , ,
. -,
(
-, , !),
: , ,
, , . . :
,
,

, . . ,
***.
(
, . .).
;
.
Discorsi Il Principe
(412). ,
: ,
,
,
. -
,
(XVI .) . . . ,
, ( , , roba, ,
, onori, ),
(disunione)
(umori diversi): ,
**

Thomas Campanella: Der Sonnenstaat. Idee eines philosophischen Gemeinwesens. Berlin

1955. S. 59 f.
***
Ebenda, S. 38.

,
* ( ) ,
Principe Discorsi
. - ?
Discorsi:
, ,
, ,
.
, i
**. Principe
,
, (. XVIII),
, , , . .***

(413) ,
(., , 78***,
Staatsraison
.
, .
,

, .
, (414), ;
,
.
Principe,
, ,
plebs, . . ,
. . popolo, . . .
; , *

Florentinische Wolltucharbeiter im Mittelalter.

Niccolo Machiavelli: Discorsi. Frankfurt M./Leipzig 2000. Kap. 41. S. 417.
***
Weil also ein Frst das Tierische kennen mu, mu er sich am Fuchs und dem Lwen ein
Beispiel nehmen; ... Er mu also Fuchs sein, um die Schlingen zu kennen, und Lwe, um die Wlfe
zu schrecken. Die sich nur auf die Lwennatur verstehen, sind nicht recht beraten. Es kann und darf
ein kluger Frst sein Wort nicht halten, wenn es fr ihn von Nachteil ist ... Wenn alle Menschen Engel wren, wre dieser Vorschlag nicht gut; aber sie sind es leider nicht ... Niccolo Machiavelli: Der
Frst. Leipzig 1976. Kap. XVIII. S. 71.
78***
Arthaschastra: Staatslehrbuch im alten Indien; galt lange als verschollen. Eine deutsche
Neuausgabe von 1977 erschien unter dem Titel Das altindische Buch vom Welt- und Staatsleben.
**

633

634

,
.

: ;
; , ;
,
, , , , ,
,
. :

,
,

,
,

. . . .
,

-
. ,

: ,
, , .

. -
, ,
. ,
. ;
( ) ,
.
, : ,
.
.

,

;
,
,
. ,
; ,
, ,
,
. , ,

. , ,
, ,
, ; . ,
,
. . .
: :
(415).
!
, , ,
,
, , . ,
, . , , ,
: ,
, .
).
: .
,

*.
!
Map
. , ,
. (
). ,
:
1. ,
, **.
! ?
? ?
, :
. . - ,
. : ,
, , ,
. , ,
? -, . ,
?
!
*

K. Marx/F. Engels: Die deutsche Ideologie. MEW. Bd. 3. A.a.O. S. 35.

Pjotr L. Lawrow: Is istorii sozialnych utschenii. o.O. 1919. S. 57 ff. ( in den Zitaten
von N. Bucharin) Alle folgenden Zitate sind diesem Text Lawrows entnommen.
**

635

636

2. ,
, ,
(
). ,
? -, ?
.
, , : ,
. . , . .
, . . . !
: , . !
3. ,

(!)
( ).
, .
. ,
?
4.

,
(416).
!
.
? ,
? . .,
?
,
, , , . ., (
)?
, , , ,
, ! ,
.
, ,
tempi passati.
:
, ,
, ,

, , ,
- . ,
, .

637

, ,
, ,
.
, ,
!
,
.
: ,
, ,
,
;
;
,
,
, ,
; , , ,
; , . .
;
.

.

XL
,

*.
, ,
. ,
, ,
.
, ,
, , ,
: .
*

, 1937 . .
, -
(1937 .) ().
, ,
. , .

638

,
, ,
.

,
?
.
:
.
. . .
, .
, ,
, . . , , ,
.
, ,
.
. , ,
,
, , ,
.
, ,

. . ,

.
, , ,
.
,
.
, ,

: ,
-
. , ,
-
. ,
? - ,
.
. ,

(
) .

639

,
.
, ,
.
,
. . , ,
,
. ,
, ,
-,
, , ,
-, ,
79*:
,
.
-. ,
. .
,
, ,

.
, ,

,
, , -

?
!
? , ,
.

,

, :
1) .

.
*

21 .
. (1933) (1933).
.. , . 130.
79*

640

2) .
.
3) .
. , ,
, ,
;

. . .
4) .
.
: ;
,
, .
, ,

. . ,
,
,
( *),
, .
,
,
. ,
,
; ,
.
,
,
,
, , . .
.
, , ,
,
,
, . ,
,

: , ,
*
W.I. Lenin: Konspekt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie. LW.
A.a.O. Bd. 38. S. 263. Vgl. Anm. S. im Kapitel 2. zu platter.

641

,
.

, .
. Randglossen, ,
, , , en
lisant Hegel80, , . .
( ).
.
, , ,
, .
, , :
.
, , !
,
, ,
.
. :
1. (
-,

,
a limine
, (
) , , , ,

(417).
2. (
XX )
**
- ( -),
.
,
, ,
(. . ) ***. . .
( ,
, )****
, . ,
,
, *****.
80

W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. A.a.O. Bd. 38. S. 99.
Ebenda, S. 169.
***
Vgl. W.I. Lenin: Konsepkt zu Hegels Vorlesungen ber die Geschichte der Philosophie.
A.a. O. S. 264.
****
Vgl. W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. A.a.O. S. 170.
*****
In der Methode des Bearbeitens hat es mir groen Dienst geleistet, da ich ... Hegels
Logik wieder durchgeblttert hatte. Wenn je wieder Zeit fr solche Arbeiten kommt, htte ich groe
**

642

-
.
.
. ,
,

. ,
.
, ,
-
, ,
, ,
. ,
, , , ,
,
. ,
: : , ,
, ,
,
,

,
, ;
* ,
,
, .
,

,
.
:
. ,
, , ,

; , ;
, ,
. ., ;
. .
Lust, in zwei oder drei Druckbogen das Rationelle an der Methode, die H(egel) entdeckt, aber zugleich mystifiziert hat, dem gemeinen Menschenverstand zugnglich zu machen. K. Marx: Brief an F.
Engels vom 14. Januar 1858. K. Marx/F. Engels: Briefwechsel. II. Band. Moskau/Leningrad 1936.
S. 341.
*
W.I. Lenin: Konspekt zur Wissenschaft der Logik. A.a.O. S.100.

,
.
, .

,
,
. .
,
. :
- ,
,
, .
.

,
.
.
.
, , , ,
;

( !);

. .
:

.
,
.
, . . ,

( ,
)
-.

.
, ,
.
, ,
.

643

644

! , ! -
, .
,

.

,
,
.
, ,
.
, , ,
,
.
, ,
, ,

,
,

. , , ,
. , ,
, ,

.
,
.
, ,
, , ,
.
, , ,
,
, -
; ,
, ,
.
: ?.
.
.
.
,
. .
,

, .
. ,
,
,
, , .

,

.
,
.

78XI37, 20- .

1. -,
, ,
, . .30.
2. (. arabesque, . ), , ,

, . . .30.
3. (rpe. apokalypsis ),
(.68 . 69 .). ,
, , .
. .30.
4. ( . eschatos , logos . ),
. .31.
5. ( . . , ), ,
, , ,
. .31. |
6. . . (1744
17451792) (. 1782). .31.
7. A posteriori (. ), , . .31.
8. (
), . .32.
9. . . . :

. .
, - . ( .,
. . .2. ., 1955. .2. .132.) .32.
10. , (Hyperion oder der Eremit
in Griechenland) (1794) 32.
11. (. fascismo, fascio , ),
. .32.

645

646

12. .
. : , : , ,
, , , . .32.
13. Ignorantia non est argumentam (. ). .33.
14. ; 1) . 2) ,
. .33.
15. (. positivisme, . positivus ),
, . .33.
16. ( . agnostos ), ,

. .33.
17. - ,
, ,
(,
, . .) .33.
18. 1) , ,
, , ,
; 2) .
, . .33.
19. - (. fata Morgana ,
), . .34.
20. (. solus + ipse ), 1)
, 2) , . .34.
21. Transensus (. trans ; sensus ) , . .35.
22. ( . meta phisika ), 1)
( ) ; 2)
,
, . .35.
23. Salto vitale (. ). .35.
24. ( . katechesis ), 1) ;
; 2) -
. .36.
25. . (. empeiria +), - . 19 .,
. . . .36.
26. (. empeiria +monos ), -
. , ,
. .36.
27.

(.
empeiria
+),

, . . ,
(). .36.
28. (rp. theologia, theos +logos ),
. .
, , . .36.
29. (. idealisme, . idea ),
, , , , , , ,
, . .36.
30. - , 1-
XX . ; . .36.
31. -
, ; . .36.
32. . . . .36.


33. Salto mortale (. ). .36.
34. Mutatis mutandis (. ). .36.
35. Der langen Rede kurzer Sinn (. ). .37.
36. Ab ovo (. ), . . , , . .37.
37. (. empeiria ),
. .37.
38. ( )
. .38.
39. Volens-nolens (. -, - ). .39.
40. Tatti quanti (. ). .39.
41. ( . skeptikos , ), ,
- .
. .40.
42. ;
, -
, . .40.
43. ( . substratum ) (.). 1) ,
; 2) ( )
,
. .40.
44. Onus probandi (. ),

. .41.
45. Quasi (. , ; , ). .41.
46. (. androgynos ). .41.
47. Se vero, e ben trovato (. , ). .42.
48. ( . spiritualis ), -
, , ,
, . .42.
49. Ut desint vires, tamen est laudanda voluntas (. , ()
). .42.
50. Als Ob (. , ). .43.
51. ( . spiritus , ), ,

. .43.
52. ( . monas, , ), ,
. .43.
53. ( . assimilato), , , . .44.
54. Prius (. , ), . . . .44.
55. ( . stasis ),
. .45.
56. ;
,
(, . .). .45.
57. ( . transformed ). .45.
58. ( . quietus , ,

. .45.
59. (. ataraxia ), .-.
, . .45.
60. ( . stoa ( ,
, .)), . .45.

647

648

61. En passant (. ). .45.
62. , . .45.
63. . . ., 1932. .. .407. .46.
64. . :
,
: ,
. ., , . .;
.
,

) ).(. .
. . 1959. T. IV. .111 .46.
65. . . .112. .46.
66. . 3- . . . . . . . . .: 1971.
. , .1. .7. .321.( ). .
67. Abdenken (. ). .48.
68. ( . irrationalis , ),
, ,

,
. .49.
69. Ignoramis et ignorabimus (. ). .49
70. (. tropos), ,
. .49.
71. . .49.
72. ( . a priori ), ,
, ;
. .49.
73. . .49.
74. Ergo (. , ; ). .51.
75. Realiter (. , , , , ). .51.
76. Caput mortuum (. ). .51.
77. Leere Abstraktion (wahrheitslose leere Abstraktion) (. ,
). .51.
78. . .51.
79. (rp. syllogismos), , ,
() (), () ,
() . 52.
80. Unding (. , ). .53.
81. . : []
--.
[]
; , ,
, - . (. . M.,1959. T.
IV. .68); .55.
82. Ignorabimus (. ). .58.
83. Impavide progrediamur (. () . .58.
84. 1) , ,
; 2) , , , -. .58.
85. Materialismus militans (. ). .58.
86. (. noumenon), . .58.


87. ( . proedicatum ), , ;
. . . .60.
88. . . . . .42. .60.
89. . .43; .60.
90. . .44; .60.
91. ( . corpusculum ), ()
. .61.
92. ( rp. entelecheia ),
, - . .61.
93. . . .II. .50. .62.
94. . . .II. .49. .63.
95. Erkenntnis . .64.
96. Umformung (. ). .64.
97. Nihil est in intellectu, quod non prius fuerit in sensu, nfl intellectus ipse (.
, , ). .64.
98. . . .II. .10, 11. . .6
99. . . . .29. .163. .67.
100. ( . voluntas ), . 1883.
1) | ,
; 2) ,
, . .68.
101. ( . pragma , ) -
. .68.
102. (. Naturphilosophie), ,
, . .68.
103. ( . dualis ), ,
, .
. . .69.
104. ( . intra jacio , (.)
,
. .60. .69.
105. , .
106. ( . vulgaris , ),
. 19 ( ,
, ). .69.
107. (+. logos ),
, , ,
. .70.
108. . . . .29. .60. .70.
109. . . . .29. .51,52. .70.
110.
, ,
, . .70.
111. Dichtung und Wahrheit (. ). .71.
112. ( .), , .
. . (1705), .
. . . .71.
113. 1678
(. . ),
. .71.
114. . . .., 1934. .II. .11. .71.

649

650

115. (. aisthetikos ),
, ,
, , . . .72.
116. ( . sensus , ), ,
(, )
. .72.
117. In nuce, in potentia (. , . . , , ). .74.
118. (. asymptotos ), (.)
.74.
119. (rp. gypostasis , ),
, ,
. .74.
120. (. nomina , ),
,
. .74.
121. ( . realis , ),
, ,
, , ,
, . .74.
122. . .75.
123. ( . correlatio ). .75.
124. . . . .29. .318. .76.
125. Sic (. ). .76.
126. . : ,
,
, ,
;
,
. (. . .., 1934. .II. .15). .77.
127. Sui generis (. , , ). .77.
128. Causa. sui (. , ). .78.
129. . . . .29. .209. . .78.
130. . : , ,
; ,
: , , ,
( . . .29. .262). .79.
131. ( . lapidarius , ), ,
, , . .84.
132. Abstrus (. , , ). .85.
133. Michel (. , ). .85.
134. ( . immanens -; , ), , - , , . .86.
135. . . .., 1934. .II. .368. . .86.
136. ( . morphos , ),
, (. )
, , , . .86.
137. Corpus sanum (. ). .87.
138. Mens sana in corpus sano (. ). .87.
139. . 19 1-
20 .,
. .88.


140. (. sykophantes), ,
. .89.
141. . . T.II. C.16. .90.
142. ( . vivus sectio ),
, ,
. . .90.
143. Con amore (. , ). .90.
144. . . .17. .90.
145. . ( 1832). .90.
146. (. antinomia ),
, . .91.
147. A limine (. ): , , . .91.
148. . . .., 1934. T.II. .10. . .91.
149. . :
, , , ,
, .
. .., .II. 1934. .13, 14.
150. ( . gnosis ), , . .93.
151. (. Landsknecht), 1517 . .94.
152. Scientia (. ), . .94.
153. Potentia humanum (. ). .94.
154. Glaubens und Gefulsphilosophie (. ). .94.
155. Kraft-Mensch (. , ) .94.
156. Kraft-Weil (.. , ). .94.
157. (.), (.). . 20 . ,
, , . .94.
158. - . . . .2. .94.
159. (. theodicee , . theos dike ),
- ,
,
.
. (1710). .94.
160. . , . 1988. T. II. .244. .96.
161. . .96.
162. ( . katalepsis , ),
(. . ). .96.
163. ( . ontos ), , ,
, , . .96.
164. (In) hoc signo vinces (. () )
. .96.
165. . . .., 1934. T. II. C.8. .99.
166. . . . : ,
, .
(. ., 1939. .II. .205). .99.
167. In actu (. , ). .100.
168. . ,
(1620, . . 1935). .100.
169. ( . actualis , ,
),
-
,

. .101.
170. . . . . 1977. .29. .200 .101.

651

652

171. (naT. anticipatio: 1) , 2)
- ). .102.
172. . ., 1910. .103.
173. Sit venia verbo (. ), . .
, , ), :
. .104.
174. ( . emanatio ) -
; , ()
. .104.
175. Im Werden (. , ). .106.
176. Potentia (. 1. , ; 2. , ). .106.
177. , . 19
. 20 .,
. .107.
178. . . . .107.
179. Herschafts und Khechtschaftsverhaltnis (. ) .109.
180. ( . anima, animus , ), ,
. .109.
181. Stricto, strictissimo sensu (. () ()). .109.
182. ( . hedone ), ,
, .
.110.
183. , ,
, . .,
( ) ( . .). .110.
184. 1718 .,
. .
()
,
. .114.
185. ( . afficio , , ),
, ( ) ,
. .
.115.
186. ( . pan ),
. .115.
187. Ad rnajorem Dei gloriam (. ). .116.
188. (. teleos + ),
. .117.
189. ., . . .2. .: , 1955.
, . .210. .117.
190. . .118.
191. . . (Allgemeine Deduktion des dynamischen Prozesses.1800. Bd.1. H.2) .118.
192. . . . .5. .: . . 1977. .29. .322. .118.
193. Uberschwenglich (. , , ), ,
.
. . .118.
194. (He. Vorsokratiker; . presocratiques; . presokraties),
65 . . .,
4 . . .,
. . .120.


195. ( . vitalis , , vita ),
,
, j
, . .120.
196. . . . . . . . . .
. . .: , 1911. .166. .120.
197. . .,
. , , ,
- , ,
. , , .167.
.120.
198. . . . . . . .1. . 2-
. ., . . , . .:
, 1907. .473. .121.
199. . .121.
200. Revenons a nos moutons (. , ), . .
, , . .123.
201. ( . helios ), , :
, , . .123.
202. ( - ),
. .123.
203. . . .
. . . .: 1917. .164. .125.
204. . . .124.
205. Universitas rerumet artuem (. ). .125.
206. Der Wunsch ist Vater des Gedankens (. ). .126.
207. . . - .
. . . . . . ,1949. .40. .126.
208. Jenseits von Gut und Bosen (. ). .126.
209. (. lazzarone), -
. . .126.
210. . . (Europa und Asien.1918, 5 Ausf., 1939). .127.
211. Reisetagebuch eines Philosophen (. ).
.129.
212. Sit venia verbo (. ) .131.
213. . .134.
214. . 134.
215.
(1800). .134.
216. . : ,
; . (. .
.: 1959. T. IV. C.125). .135.
217. (. verbalis , ). .135.
218. Profession de foi (. ). .135.
219. . .136.
220. . .136.
221. . .136.
222. . .137.
223. . .137.
224. . .139.
225. . .140.

653

654

226. . . . . . . .:
. . , 19011909. .18. .8. , , , . .140.
227. Aufhebung (. ) .140.
228. Beitrage zur Geschichte des Materialismus (. ).
.140.
229. Kraft und Stoff . .
60- . .
- . (18241899).
, ,
. , , , Stoff und Kraft . .141.
230. . . . 1863, 1866. .141.
231. L'homme machine (. -) .143.
232. Residium (. . ). .144.
233. Gewinbringende sympathie (. , ). .146.
234. , . . : Der Historismus und seine
Probleme ( ), ., 1922; Der Historismus und seine Uberwindung ( , ., 1924, . .). .146.
235. . . . .147.
236. . . . ..: . ., 1977. . 5. .29. 146. .147.
237. . 25. .147.
238. . . . . . . .., 1934.
T.II. C.459. C. 148.
239. ( . nventio ),
, -
(, ,
), , ,
, . . .148.
240. Sui generis (. , , ). .151.
241. . . . . . .151.
242. . .
(1895). .151.
243. Cum grano salis (. ), . . ,
, , , ,
. .152.
244. . 153.
245. . . .., 1934. T.II. C.90. 155.
246. . (.
. ., 1932. .. .259260. ). .156.
247. . .. .260. .156.
248. Petito principii (. ,
; ). .157.
249. . (.
. ., 1932. .. .260. ). .157.
250. . .(. . ., 1932. .. .261). .157.
251. . . .., 1934. .II. .437. 159.
252. . . .29. 170 .162.
253. . . .29. 171 .162.
254. (Ethika more geometriko demonstrata. Amst., 1677),
. .162.


255. , (Herculaneum), . (),
, . 7 .
. . 24 79 . . . .162.
256. . :
, .
,
, .
; , , .
, -, ,
, . :
, ( .
. .: . ., 1981.
.4243). .164.
257. . Untergang des Abendlandes. Munch., 1936. ( ) .165.
258. (. fatalis ), , ,
. .167.
259. Sapient sat Dictum sapient sat (. ). .167.
260. . . .., 1934. .II. .488. .170.
261. . . .., 1934. T.II. C.492. .170.
262. ., . . .2-. .: , 1961. .. .571.
.170.
263. . :
, , , ,
, , , ,
( ,
),
, . . . ,
alias . ,
( ). .174.
264. ,
.
265. (1908). .174.
266. X. Philosophie des als Ob ( (1877, . 1911)). .174.
267.
. .176.
268. . , . .: , 1931. .145. .176.
269. . Zur Morphologie (1817). Bd.l. S.VI. .178.
270. Staatsbiologie (. ). .179.
271. . . . . .:
, 1912. . .180.
272. . Der Ursprung der Sprache. , 1817 ( ). .180.
273. . : () .
(. . ., 1977. .29. .246). .181.
274. . . ., 1977. .29. .286. .182.
275. . . .., 1934. .II. .487. .183
276. Vice versa (. ). .183.
277. . . .., 1934. .II. .18. . . .183.
278. . :
, , ,
(. . . . ,
. . . . . . M., 1939. T.VI. .296). .184.

655

656

279. Einleitung zu einer Kritik der politische Okonomie
. .184.
280. . : ,
,
. . . (.
. . . .: . ., 1968. .46. .1. .3738). .184.
281. Ideologische Stande (. ). .185.
282. Prolegomena (. , , -
, ). .186.
283. ldola (. ). , 186.
284. ldola tribus (. ). ,
(. ) Idola theatriat. ). ,
- (. ). .186.
285. Oberklasse (. ). .186.
286. Unterklasse (. ). .186.
287. . . . . .: . ., 1988.
.II. .4142. .186.
288. . . (De coniuratione Catilinae) 78
67 . . . .187.
289. . Summa theologiae. ( ). .188.
290. . .
//. . . / . . . . ., 1934. .196.
291. . .
. .: - . ., 1929; . .
. .: 3, 1933. .197.
292. Quantite negligeable (. ). .197.
293. (. praetoriani): 1) .
, ; 2) . .197.
294.
19 .: -
! . .199.
295. Inde ixa (. ). .200.
296. (. ), . , (); ( ) .-.
, . . . . 200 . . 10 . 73 .
. . 1415 . . . .201.
297. Testimonium paupertalis (.) ,
. .201.
298. . Soziologie. 4 Aufl. B., 1958; Philisofie ded Geldes, 4 Aufl. Lpz.
Munch., 1922; Uber soziale Differenzirung. 1890; . . ,
1909; . ., 1923. .203.
299. - . . .203.
300. (. askesis ), , .
.205.
301. (. affectatio), , ,
, , . .207.
302. . .302.
303. . .208.
304. -. Les fonctions mentales dans les societea inferieures. P., 1922. 209.
305. Causa sui (. ( )). ,
. .212.
306. Ex nihilo (. ). .213.


307. . .215.
308. Toolmaking animal , . .216.
309. . . ., 1932. .. .325. .221.
310. . . . . . . ..,
1934. .II. .357358. .221.
311. . . ., 1932. .. .130. .221.
312. Konjunkturforschung (. ).
313. . . Bd.12. 191822. . . 1923. .1. .230.
314. Revolutionare Praxis (. ). .231.
315. Umwalzende Praxis (. ). .231.
316. (. fetichisme, fetiche , ).
-

( .),
. .232.
317. . : ,
, , .
, ,
, ,
. ,
, ,
.
; ,
, ,
. ( ., . . ., 1966. .39.
.83). .233.
318. . .233.
319. (. aberratio < aberrare , ). .234.
320. . .235.
321. . 236.
322. Einleitung (. ). .237.
323. . . . .: . ., 1963. .5. .29. .150 241.
324. . .241.
325. (. relativus ),
, ,
. .242.
326. . . . .: . ., 1963. .5. .29. .150. 242.
327. ( . ), ( V . . .)
-, . .243.
328. . . . .: . ., 1963. .5. T.29. C.245. .244.
329. ( . tellus (telluris) ). .245.
330. - , V . . .
(. ) .
. .246.
331. . . . .: . ., 1963. .5. .29. .251. .246.
332. . . ., 1932 .. .17. .247.
. . .247.
334. (.), .-. .
, ,
, , , . .249.
335. ( . utilitas , ), 1)
, .-. .

657

658

2) ,
. .249.
336. Virtu (. ). .249.
337. (. epigonos . , ). .249.
338. .-. - IVIII . . .
, . .249.
339. Qui pro quo (. ), , . .252.
340. . . .: . .1932. . . . . 359360. .252.
341. Summum bonum (. . ). .252.
342. Corpe diem (. ). : ,
. .253.
343. ( . hedone ), ,
,
. .253.
344. . . . . .41.
.298318. .253.
345. Minderwertigkeitsgefuhl (. (.) ). .254.
346. . . . . . , 1902.
.8. .196197. .256.
347. ( . apologeomai ). -
, . .256.
348. . : ,
, ,
. ,
, , , (resp.
) ,
, - .
, ,
, ,
, ( ) , ,
. .
. ,
:
,
.
,
.
( .
. .: . ., 1981. .21. .89).
.257.
349. . :
,
, ,
( . .10). .259.
350. . .259.
351. 29 1865 .
. :
, , , , .
( ., . . .: . ., 1963. .2. .31. .395). .259.
352. . :
,


, ,
, ,
, .
, .
,

. . (. . .., 1934. .2. .28). .260.
353. . .9. .260.
354. Zur Farblehre (1810). .325. .262.
355. . : , ,
, ,

, ,
,
, , ,
, --
. ( . . . . . .
.: . ., 1986. .497498). .325. .262.
356. 16 1827 . . .262.
357. . :
( ) , (
) ,
; , ,
,
. (. . .: , 1974.
.1. .276). .263.
358. . .263.
359. . . 1871; . 1788. .263.
360. . .265.
361. . . . . . ., 1902.
.8. .24. .265.
362. . : , , ,
, ,
.
( ), ,
, , ,
, ; ,
, ,
, ,
;
. (. . ., 1959. T. IV. C.434). .266.
363. . . 30- . ., 1954. .1. .
.267.
364. (. apologia -, -), ;
. .268.
365. (. anthiopos +),
, ; ;
,
. .269.
366. . . . . . . . . . .
. . . .: . ., 1937. .. .IIIIV. C.715. .269.

659

660

367. . :
, ;
, , , ;
,
. (. . .,
1939. . . . . . . . . T.V. C.142). .273.
368. Ex nihilo nil (nihil) fit (. ). .274.
369. ,
. .275.
370. ,
Ich haufe ungeheure Zahlen,
Geburge Millionen auf,
ich setze Zeit auf Zeit und Welt auf Welt zu Hauf,
Und Wenn ich von der grausen Hon
Mit Schwindeln wieder nach dir sen,
ist alle Macht der Zahl, vermehrt zu tausenmalen,
Noch nicht Teil von dir
ich ziehe sie ab und du liegst gans vor mir.
, ,
,
.

,
,
,
.
, .
(. . . . . . . . . . ., 1939. T.V.
C.256). .275.
371. . . M., 1937. T.V. C.455. .278.
372. (. accidentia ), . ,
, . .282.
373. (. apodeiktkos), ,
, .
374. . Marx und Hegel (Tubingen, 1911), ( ) .288.
375. Der Ausgang des Kapitalismus (. ) .289.
376. . (1755).
.289.
377. Wissenschaft der Logik (.) . .290.
378. . .292.
379. . . . .: . ., 1963. .29. .202203. .293.
380. . . . .203. .293.
381. . .
( ). ( 1916 .); (29 1917 .). .296.
382. . . .
() ( 1917 .). .296.
383. . . .. .240. .299.
384. . 300.
385. . controversa < . controversia , , ;
. .301.
386. , .
. .301.


387.
- .
. .301.
388. , ,
,
, . .301.
389. ;
; , ,
. . .301.
390. (. nomos +), ,
, ,
, , . .301.
391. . . .., 1934. .II. .11. .303.
392. (. lamentatio , ). 303.
393. (. sententia , ),
. .303.
394. . . .., 1934. .II. .403. .303.
395. . .304.
396. ( , ) 40- . XIX . .
, . . ,
. XVIII . .
. . . , , .
397. . . . . . . . . .., 1934. .2930.
.305.
398. (Bonnet Charles). Conteplation de la nature. (1781), Traite d'insectologie.
(1779). C.306.
399. . : : ,
, , ,
. ,
,
, ,
.
(. . . . . . . . . . ., 1939. T.V. C.434).
.308.
400. That is the question (. ). .309.
401. ;
(. . , 1909). .309.
402. Naturliche Schopfensgeschichte (. . 1908). .309.
403. . .310.
404. . - : . ., 1903. .311.
405. (. geterogenes ). .311.
406. . . . 1959. .311
407. Par excellence (. -, ). 314
408. . . . .29. .254. .319.
409. . . ., 1932. .. 207. 319.
410. : . . 1532. .320.
411. . (La citta del Sole). 1602. . . .
. . . . . . . .., 1934. .320.
412. . .321. 413. (. esoterikos
), , , . .321.
414. . coterie , . .322.
415. (1848). .323.

661

662

416. . . . .: , 1919. .57, 58, 59,
60. . . .342.
417. . . . .: . ., 1969. .5. .29. .161. .329.

(, , , , ,
, )
(. V,1). .104.
. .95.
(1620 16211682), , ,
. . .249.
(Avenarius) (18431896), -,
(). .48, 51, 64, 68, 69, 84, 121, 142, 160, 239,
241, 326.
. .
.37, 220.
(18231886), .
. .199.
(18171860), , ,
. . .199.
(356232 . .), 336 . .126, 153, 173, 188.
(, , , ), . .208.
(. 500428 . .), , -
. - .
(), . .126.
(Anderson) (. 1905), .
(1932) (1936). .177.
(1812 18131887), ,
. . .95.
(18771966),
2040- . .199.
() (384322 . .), -
, . .51, 61, 79, 110, 118, 125, 126, 135,
141, 143, 153159, 161, 162, 167, 168, 170, 172, 173, 182, 188, 198, 216, 219, 235, 246, 264, 265,
270, 273, 290, 299, 300, 306, 307, 319.
(. 445 . 385 . . .), - . .89, 319.
() .
. .96
(18741939), (. )
. - ( 1896), 190710
. .58.
(18001844), . .90.
(Bebel) (18401913), (1869)
- 2- . .199.
(18111848), ! ,
, -,; -. .90.
. (, . .), . . .
(Bohme) (15751624), -. .85, 137, 141,221.
(Bentham) (17481832), ,
. .91, 249.
(Bergson) (18591941), . | ,
. .91

663

664

(Berkeley) (16851753), ! ,
, (). .34, 36, 41, 43, 114, 137, 174,
208, 328,
(Beethoven) (17701827), . .200.
(Bismarck) (Schonhausen) (18151898) , 1- (18711890). .320.
(, ), (18731928),
, , , . .58, 181,
194,245,331.
(Bonnet) (17201793), . .305.
(Bohr) (18851962), ,
.200, 219.
(Bortkiewicz) (18681931), . .311.
(Bruno) (15481600), ,
, ,
. .270.
(18901960), . .169.
(. , ), 1) ,
(623544 . ), , ,
( . -, ). 2)
, (). .203.
(Bacon) () (15611626), ,
. 16181621
. .31, 71,94, 100, 141, 186, 193,269.
(Buchner) (18241899), ,
. .141, 145.
(Wagner) (18351917), . .44, 97.
(Wagner) (18131883), , . .200.
(Weber) (18641920), , . .212, 214, 316.
(Weininger) (18801903), . .41.
(Wohler) (18001882), .
(1824). .
. .171.
(18631945), ,
, , . ,
( ). .85.
X. . .
(Windelband) (18481915), . .311.
(Voltaire) (, , Arouet) (16941778), .
-, . .306.
(Woltmann) (18711907), . .200.
() . , ,
, . .31, 189, 197, 199.
(Wundt) (18321920), , .
. .164, 166, 180.
() (Haber) (18681934), - . .200.
() (Haller) (17081777), ,
, . .120, 275.
(Hamann) (17301788), , , , .
. .94.


(Hannibal) (247 246183 . .), .
. .199.
() (14201489), . .104.
() () . .246.
(Hegel) (17701831), ,
. .40, 45, 46, 4853, 55, 56, 58, 60, 6264,
67, 7073, 7577, 82, 8487, 89, 90, 93, 95, 98, 99, 101, 105, 109, 114, 116118, 121, I 126, 133
141, 143, 146148, 150, 152, 155, 157, 158160, 162, 168, 172, 177, 178, 181185, 208, 214, 215,
219221, 228, 235, 236, 241.1 243, 246, 247, 252, 255265, 267270, 272277, 284, 286292, 295,
298300, 302, 303308, 310, 319, 320, 322, 328, 329.
(Geijer) (17831843), -, ,
. .180.
(Heisenberg) (19011976), - (),
. .178.
(Heine) (17971856), . .31, 70, 94, 109, 115,
155, 199, 200, 206, 221, 249.
(Haeckel) (18341919), -,
- , . . .58,
65,200,258,309,310.
(Holderlin) (17701843), -: .31.
(Helmholtz) (18211894), .
, , , . .20.
. . .262.
(. 6 . 5 . . .), -,
. .125, 165,208,270, 310.
() (Hercules) -
. .51, 95.
(18121870), , , .
.267.
(Goethe) (17491832), ,
, . .66, 71, 74, 84, 90,
91, 109, 117, 145, 155, 178, 200, 261, 262, 271, 289, 303, 304.
(Hitler) (18891945), ( ). .31, 93, 94,
104, 173.
(Hobbes) (15881679), ,
. .58, 141, 269.
(Holbach) (17231789), . -, ,
. .71, 74, 84.
- ,
, . .153.
(Horatil) (. ) (65 . . . .),
. .253.
(.483 . 375 . .) - . .243, 253.
(Dalton) (17661844), ,
. .176.
(18221885), ,
. .158.
(Dante Alighieri) (12651321), ,
. .199.
(Darwin) (18091882), . ,
. .95, 163, 169, 200, 289, 304.
(Debussy) (18621918) . .
. .200.

665

666

(Descartes) (. , Cartesius) (15961650) .
, , . .115.
(Delahaye) - (1851), . . .196.
(. 470 460 . . ),
(), - -,
. .126, 141,219,269,319.
() (James) (18421910), -
, , . .103, 239.
(Diderot) (17131784), . -, ,
. 18 . .186.
(Diesel) (18581913), , . (1897)
, . .200.
(Diehl) (18641943), , ; ,
. .288.
(. 400 . 325 . .), -,
. . .48, 99.
(Dietzgen) (18281888), -, -,
, . .2.67.
(18211881), . .200.
. 199.
(18671941), -j .
. .158, 168.
- (Du Bois-Reymond) (1811 1896), , ,
, . .
, . .58.
(During) (18331921), .
. .196, 198.
, ,
. .37, 82.
(Stephanie Felicite Ducrest du Saint-Aubir marquise de Sillery, comtesse de Genlis)
(17461830), . . .255.
- (Joliot-Curie) . , .
, (1934|
(1933). .177.
- (Geobbrou Saint-Hilaire) . , 1)
(17721844), , . . 2) (18051861),
(1833). (1840). .169.
. (), ,
, . . .93.
(. ) (336/332 264/262 . .), - .
300 . . . . .48, 91, 99.
(Simmel) (18581918), . - .
. .203.
(Sombart) (1863 1941), . , , . .
.148, 212, 230, 288, 289, 290, 291, 310, 317.
. . .199.
. . .
.
, 3 . .199.
( ) (Jan van Leiden, Jan Beukelszoon) (. 15091536),
. , (153435). . .320.
. .289, 320.


()
, , , , . .58.
(Campanella) (15681639), . , ,
, , . .320, 321.
(Kant) (17241804), . ,
. .31, 4850, 53, 54, 59, 65, 75, 79, 85, 88, 97, 102, 103, 116, 147, 157,
168, 178, 181, 207, 242, 243, 256, 263, 270, 273, 275, 286, 287, 289, 300, 304, 313, 320, 326, 328,
329.
(Carrel) (18731944), . .
. .169.
. .127, 129, 203.
(18061856), ,
, . .199.
(18081856), , ,
. . .199.
(Condorcet) (17931794), , . .
, , , . .317.
(18911970), ,
(1958). .196.
(Constant de () -(17671830), .
. .317.
(Comte) (17981857), . ,
. .225, 230, 309.
(. 551479 . .), - ,
. .130, 206, 207.
(2- . 5 . . 4 . . .), .
, ,
. .208.
(Cromwell) (15991658),
17 ., . .199.
, .
. . .62.
(17691844), , . .36.
(18471876), . .125.
(Cuvier) (17691832), . ,
, . .169, 307.
(Curie) (18591906), . ,
. .200.
(18231900), , ,
, 60- . .254, 324.
(Lavoisier) (17431794), . ,
. .176.
(Lamarck) (17441829), . ,
. . .
. .85,120.
(Lange) (18281875), . ,
. .140, 259.
- ( ) - - (
43 . .), . .201.
(Laplace) (17491827), . , , .
. .178.

667

668

(Lassalle) (18251864), . ,
,
(18631875). .320.
(Lavater) (17411801), . .94.
- (Levy-Bruhl) (18571939), . -
. .209.
(5 . . .) - -,
, . .141.
(Leibniz) (16461716), . -,
, , . .85,114
() (18701924). .35, 51, 64, 67, 7476, 78, 80, 83, 85,
88, 96, 101, 106, 113, 114, 118, 121, 138142, 147, 150, 152, 160, 161, 174, 175, 179, 181, 183,
185, 188, 232, 234, 235, 239, 242, 243, 246, 253, 269, 272, 274, 286, 290, 292, 293, 295, 296, 304,
306, 307, 319, 323, 325332.
(Leonardo da Vinci) (14521519), . , ,
, , . .199.
(18311891), ,
, . 199.
(Lessing) (18721933), . . .
.127132, 203, 206, 208.
(Locke) (16321704), . -, . .269.
(Lucretius), (Titus Lucretius Cams)
1 . . . .141, 219.
(18981976), ,
(1939), (1934), (1935) (19381956, 19611962)
. ., , ,
. .172.
(Ludendorff) (18651937), . (1916),
. .200.
(Luther) (14831546), .
. ,
. .200.
(Lyell) (17971875), . .178, 289, 304, 307.
(Machiavelli) (14691527), . ,
. .249, 321, 322.
(Maxwell) (Clerk) (18311879), ,
, . .127, 200.
(Marx) (18181883). .31, 44, 56, 6668, 71, 7375, 91, 95, 97100, 106, 107,
109, 117, 119, 121, 140, 142, 145, 146, 150, 152, 154, 159, 166, 168, 178, 182, 184, 186, 190, 199,
201, 216219, 224, 231, 232, 234, 237, 241, 246, 249, 251, 259, 260, 263, 267, 269, 271, 288, 290,
291, 294, 296, 297, 299, 309, 310, 312, 315317, 319,321325,328,329,331.
(1864/651934), , .
.180, 197.
Max (Mach) (18381916), , -,
(). .34, 36, 49, 64, 68, 174, 326.
(, ; . ) (18181883),
. .206.
(18341907), , ,
, . (1869) .
.177.


(Mehring) (18461919),
- ,
, , . .233.
(), (. Mephistopheles) ,
.
(.1587), . . . . .34, 40.
(Michelangelo Buonarotti) (14751564), . ,
, , . .199.
, .
. . . 3 . . . .
. .193
(18641909), . .
( .). .63.
(18551935), . .172.
(Moleschott) (18221893), . ,
. .141, 145.
(Moliere) (, ) (16221673), .
. .118.
(Mommsen) (18171903), . ;
. . .230.
(Montesquiu) (16891755), . , ,
. .317.
Mop (More) (14781535), . , ;
. 15291532. .320.
(18541946), -, .
, ; II. 1882
. .59, 60.
(Mussolini) (18831945), 192243.

. .199.
(Muller) (18231900), . -,
, , . .180.
(Henrich Muller) (17891839), . -,
. .262.
(Munzer, Muntzer) (. 14901525), . ,
- 152426
. .320.
I (Napoleon) ( ) (17691821), . 18041814
- 1915, . .245, 256.
(Niebuhr) (17761831), . .
- . .230, 256.
(Nietzche) (18441900), . ,
, . .31, 97, 195.
(Newton) (16431727), . , , ,
, (1672) ( 1703)
. .66.
(Noire) (18291889), . , . .180.
(Ostwald) (18531932), . - . . .175.
. 14
, . .199.

669

670

(18491936), , ,
. .141, 163,200, 323.
(Paracelsus), (, )
(14931541), , .
.
. .137, 305.
(.540 .470 . .) ,
; . .283.
(Petty) (16281687), . ,
. . .229.
(Petzoldt) (18621929), . -,
. .69, 309.
(, XIX, 1) (Me., XXVII, 2)
29 . . .234.
(.360 .270 . .), ,
(). .42, 48, 49, 51, 66, 186, 244.
(18401868), ,
- , .
, . .126, 141.
(Pearson), (18571936), . , -.
.47, 101.
(6. . .), - ,
, , . .109, 126, 191, 248.
(427347), - , .
.68, 69, 77, 100, 110, 111, 114, 125, 126, 135, 208, 219, 221, 246, 247, 318, 319.
(Johann Plenge) (1874), . , -.
.146, 288, 327.
(18561918),
- , , . .35, 36, 58, 59,
100, 140, 151, 254, 326, 327, 329.
(.490 .420 . .)
. .244, 253.
(Proudhon) (18091865), . , ,
, . .95.
(Rabelais) (14941553), . -. .320.
(Rutherford) (18711937), . ,
, . .175, 200, 219.
(Ricardo) (17721823), . ,
. .95, 230.
(Rickert) (18631936), . ,
. .74, 311, 313, 316.
(Johann-Karl Rodbertus) (18051875), . ,
. .312.
(Rosenberg) (18931946), -
. .199.
(Rosenkranz) -- (18051879), . ,
. .136.
(Rousseau) (17121778), . ,
. 18 . .106, 317, 322.
(Sallustius) (86 . 35 . .), . .187.
(18661936), , ,
, . .99.


- (Saint Simon) ( ) (17601825), , .
, , -. .225, 289, 308, 322.
(18291905), ,
-. ,
, , . .141.
(Smiles) (18161904), . . .255.
(Smith) (17231790), .
,
. .229.
(. 470 399 . .), - . .31, 126,244,246.
(Spencer) (18201903), . ,
, . .230, 289.
(Spinoza) () (16321677), , . .951 114, 119, 135, 149, 162, 199, 269, 272.
(18791953). .106, 166, 254, 323, 332.
, . .249.
(18701944), , , ,
. , . . .293.
(Tasso) (15441595), . . .199.
. . (F. W. Taylor) (18561915), ,
,
. ,
. .103.
(18281910), , . .200.
, , .
. .197.
(Gottfried-Reinhold Trevinarius) (17761837), . . .104
(Troeltsch) (18651923), . , , ,
. .146, 288, 289.
- (18651919), , ,
, .
.312.
- . . -
. .257.
(Vaihinger) (18521933), . -,
(
, ). .174.
(Faraday) (17911867), . ,
. .127, 200.
(Faust) .
, . . (1480?
1540?), . .34,40
(Feuerbach) (18041872), . -
. .44, 64, 66, 69, 70, 75, 80, 82, 97, 100, 107, 115, 145, 181, 216, 217, 329, 331.
(Verworn) (18631921), . . .148
( ) (. 1554/531633), (160810
1619), . 1600 ,
. 1619 . .36.
(Fichte) (17621814), . .
.97, 101, 133135, 137, 181.
(Fischer) (18241907), . , .
.140, 256, 265, 289.

671

672

. .
( ) (Thomas Aquinas) (1225 12261274),
, ,
; - ( 1244). 1567 . 95, 114,
155, 173, 188.
(18771950), . 1922
. .200, 327.
(Franklin) () (17061790), ,
, , (1776)
1787. . .216.
. .120, 168.
() (Freud) (18561939), - ,
. .254.
(Fourier) (17721837), . .
.226, 322.
(Hinrichs), (17941861), .
, . .262.
(18041860), , ,
, , . .199.
( ) (. Christos, , ),
, ,
, . .199.
(18401893), . ,
. .200.
(Chamberlain) (18551927), , -,
, . .196.
(18741926), .
. . . 1917 . . .311.
(Shakespeare) (15641616), . . .200.
. (Scheler) (18741928), . ,
, , . .186.
(Schelling) (17751854), . ,
. . .104, 109, 114, 115, 118, 270, 301.
(Schiller) (17591805), . ,
. .200.
(Schmalenbach) (18731955), . .
. .95, 133135, 152.
(Schopenhaueur) (17881860), . -,
. .127, 163.
(Spann) (18781950), -,
; - ,
, . .107, 168, 230.
(Spengler) (18801936), . -,
. .94, 230, 253, 309.
(Standfuss) (1854?), . . .80.
(Schultz Ernst) (17891817), . . .91, 127.
(Eddington) (18821944), . . .52.
(Edison) (18471931),
. .200.


(Einstein) (18791955), -,
. (1905) (190716) .
.178, 195, 199.
(Eckermann) (17921854), . . .
(183748). .262.
(.490430 . .), , , ,
. .156158, 177.
( ) (Sextus Empiricus) (.2 . 3 .), -
, .
, .
.48, 49.
(Engels) (18201895),
, . . .38, 51, 66, 67, 85, 91, 97, 98, 106, 115, 119, 141,
142, 146, 150, 152, 164166, 170, 176, 178, 182, 192, 223, 226, 231, 233, 234, 241, 254, 257, 258,
259, 260, 261, 266, 269, 288, 290, 292, 298, 299, 303, 304, 306, 319, 322, 325329.
(.341 .270 . .), , . .110, 126, 141, 219, 220, 269.
. .127.
(Hume) (17111776), . , , .
.
. . .174, 328.
(Jacobi) (17431819), . -,
. . . .94.
, , .
( , ). .
. .34.

673



,

,
, .
,
. ;
, ,
, .

,

,
1937 .
: 7 8 1937 .,
.
. ,
1937 .


,

.
,
,

. ,
, , ,
,
,

. ,
,
,
.
1936 .
, .
,
,
,
.
, , , .
, .
, ,
, .2
, , ,
, .
,
,
. , ,
.
, ,
. ,
,
1936 VIII
,
,
. ,
:
, ,
. , ,
, , ,
.
. ,
.
.
, , .
,
1

.. . . () .
. ., 1989. . 362.
2
Georg Lukcs: Gelebtes Denken. Eine Autobiographie im Dialog. Frankfurt am Main 1981. S. 181.

675

676

,
, .
,
.
.
27 1937 . ,
,
.
,
. , ,
, ,
, .
. , .
. ,
, ,
,
, , .
,
.
.
, ,
:
(1921),
(1923) (1933).
, 50- ,

,
.

, , ,
, , .
, ,
.
,
.
, .

,
,

.
:
, -
.3
, (
) .
.
,
.
,

. , ,
:
, , ,

,
. , .
.
,
:
, ,
.
:
,
, , , ,
, ? , ,
,
.


, mysterium tremendum ( . .
. .),
, , ,
4.
,
.

Georg Lukcs: A.a.O. S. 175.

Aleksander Wat: Jenseits von Wahrheit und Lge. Mein Jahrhundert. Gesprochene Erinnerungen 1926-1945. Frankfurt am Main 2000. S. 397.
4

677

678

.
-

.

?
.
, ,
. ,
.
, ,

.
, ,
, ,
, , , ,

, , .
? .
:
.
, .5 ,
, ,
.
, ,
,
, ,
. ,
, , ,
,
, ,
. , ,
.
, .
. ,
,
,
.

Aleksander Wat: Jenseits von Wahrheit und Lge, a.a.O., S. 400.

,


1938 .
,
, .
, , ,
, . 310
, 40 ,
.
,

.

,
.
,
,
.

.

, .
,

. 1936 1937
.,
.
. ,

, .
,
.
,
, ,
.

.
,
30- . , :
,

679

680

,
,
.

c-
. . :
.
anima candida ( . . . .).
,
,
... .
,
.1 , 30- .
, ,
,
.
,
, .
, ,
, .
,
. ,
.

. , ,
, ,
.
.
, , , ,

.


:
, ,
,
,
1

Alexander Weissberg-Cybulski: Hexensabbath. Frankfurt am Main. 1951. S. 291 f.

,
solus ipse ( . . .)
.

,
,

, .
.
,
.
,
- ,
-
.
.

.
.
,
. ,
,

,
.
.
?
, .
, , solus
ipse :
, ,
, . ,
, , .

, , ,
, , ,
, 1922 .,
,
, . Summa summarum
( . . . .): . ,

681

682

, .
,
, ,
. , , .

.
, solus ipse:
, ,
, .

. 1923 .
,
.
:

,
.2

.3
.

.
.
, , ,
.
1937 .
.
, ,
.

,
.


,
.
, ,
, .
2
3

Nikolai Bucharin: Proletarische Revolution und Kultur. Frankfurt am Main. 1979. S. 38.
Ebenda.

.
.

: ,
.4
, , .
. ,
, .
,
, .
.
,
-
. , 1923
1924 . 19281929 . .
. . :
, .,
: ,
.
, , ,
.5
, , .
,
.
.
.
,
, ,
,
. ,
, , ,

, .
,
, ,
,
4

., . . . ., 2- . 4.
. 447.
5
() . . ., 2003. . 349.

683

684

: .
. ,
, ,
, , ,
! ,
.6

? .
, ,

, , ,
?


?
,
, .
, , ,
, ,
, .
,
,
. ,
,
, ,
. ,
XX , ,
. . , ,
,
, .

( ,
) .
,
.
,

.
6

Nikolai Bucharin: Arabesken (Einleitung). Im vorliegenden Band S. XXXXX.

,

, ,
, .
,
.


- ,
,
.
:
, , ,
, . ,
,
,
, . ,

, ,
.
, .
,
, , .
,
,
,

.
,
,
, ,

.

. , ,
: , .
.

685

686

.
. ,
, ,
.
,

,
.

, ,
( ) .

,
, 1922 .
. ,
,

.1
.
, ,

, , ,
.
.
,
. ,
,
.2

, 40- ,
, .

,

.


, ,
1
2

.: .. . . . . . 45. . 30.
.. . . . 29, . 162.

. .


1921 1937 .
,
(1921)
(1925), (19291930),
,
.
.

.
,
.
, ,
,
, ,
- , ,
. ,
, ,
,

(1918), ,
, ,
.
, , ,
1922 .,
.
() 1926 ., ,

. ,
1929 . ,

,
,
. , ,
.

. ,
3

Ebenda, S. 219.

687

688

,
,
.
1938 . ,

. 1954 .,
1953 . .

, o. 1929 .
,
.

- ,

,
,
4. ,
,
. , ,
,
, ,

.5
II . ,
.

,
. 1844 . - :
, , ,
...
, ,
, , ,
, .6
,


, ,
4

. . ., 1987. . 27.
. . 40.
6
. .. 42.
5

,
. ,
, .

Revenons nos moutons. ( . .
. .). .
, .

.

, ,
.
, .
,
,
.

, ,
. .
,
: .
,
.1
, .
, ,
. ,
.
,
: ,
, ,
.

.
.
, ,
1
.. . ..
. ., 1938. . 62.

689

690

,
. ,
, .

.
. 1917 . ,
, ,
.
,

. .
, ,

, .
,
.
, ,
.
. (. .
.) (!),
:
.2

, 1929 1930 . . IX XII
.
,

.
, ,
, : ,

,
.

( XX ) ( -), -.3

,
2

.: .. . . . . . 45. . 346.
.. . . . 29. . 161.

.
,
.

, , ,
,
.
,
,
. ,
,
. , .

. , ,
, - ,
.
.
. ,
,
, ,
.
: ,
, !
. ( ,
, )
.
:
.
,
,
, ,
.

,
. :

,

, .4
- .
4

Nikolai Bucharin: Arabesken. Kap. 40. im vorliegenden Buch S. 370 f.

691

692

,
,
.
.
, XX ,

:
,
;
--

-
;
,
, ;

;
- ,
;

;
;

,


, ,
, ., ,
,
( , bon sens
( (.) . .), ,
, , .);

.

,
, ,
,
.

, ,
20- . , ,
1909 . ,

.
, , ,
.
,
. 16- ,
,
, 1921 .
1923 .
. ,
1937 .,
.
,

-
(
, ..
, ,
!).1
,
.
, ,

.
1923 .
,
.


,

,
.
,
1

Ebenda, Kap. 16. S. 144.

693

694

,
, , ,

.

, ,
,
. 30- .
. :
,
,
. ,
.2
: ,
,
,
, ,
- -
.3
,
, ,
, .

.4 -
.
,
, ,
, . ,
, ,
,
.
.
. ,
,
() ,
. ,
. .
2

Antonio Gramsci: Philosophie der Praxis. Frankfurt am Main, 1967. S. 245.

Nikolai Bucharin: Arabesken. Kap. 16. S. 145.
4
Antonio Gramsci: A.a.O. S. 215.
3

.
1925 .

. ,

,
.
, ,

: - , .
,
.
,
.5
.
- .
,
.
, , ,
, . ,
,
,
,
, ,

, ,

.6
,
. ,
-
,

. , ,
,
. , 40
,

5
6

., . . . ., 2- . . 3. . 16.
Antonio Gramsci: A.a.O. S. 215.

695

696

,
. ,
,
.
,
, ,
, . .
, . . 1937 .
, ,
: () ,
,
.
,
,


. ,
.
,
la , 1930 .
. ,

.
, , , , ,
, ,
, ,
.
19281929 .
.
, ,
: ! ,
,
, , - 7,
, ,
, ,
.

, .

10 1937 .

,
.

( ).
.
, ,
.
(
) . 1953 .
. ,
,
.
, , 6 ,
,
: ,
. , , ,
,
.
.
, .
,
.1 :
.
-
.

, XIX .
XX . ,
, , .

.
.
.
,
, . 1
., .
. . ., 2- . . 18. . 416.

697

698

(
). ,
, ,
: ,
!.

( -) .
.
,
37- .
, .
.
,
,
, ,
.

.
, , , , .
,
( ,
)
. ,
, ,

. , ,
,
.
, ,
.
. 1937 .
,
,
? ,

.
. ,
.
. , ,
,
.

, .
,
. .
, .

Ave, communisme!

, ,
.
,
. ,
, ,
.
:

,
, .
,
.
.
. ,
. , , , ,

.
,
.
,
,
,
,
. :

.
:
1.
1

... . ., 2000. . 108.

699

700

,

2, , ,
.
.
, ,
, ,
.
;
,
,
3. .
.
,
, :
,
, ,
. ,
, ,
, , .

, , ,
, .
.
,
. Ave, communisme. Morituri te salutant!
(, . !
. . .)4

, ; .

.
conditio humana (
. . . .) ,
,
.
2

. . 112.
. . 119.
4
Nikolai Bucharins Letztes Wort.
3

,
. , .

, ,
, .
, ,
.

- ?
,
.
,

.

,
, , ,
, ,
.

,
. .
,
, - .

,
.
,
.

e
.
- . , ,
, ,
. 1938 .,
,
IV
().
, ,

701

702

, ex cathedra ( . . .
.), .

, ,
,
. , . .
, ,
.
.
.
.
,
. , ,
.

,
. , ,
.

,
. 1952 ., , .
, 4-
,
. :
;
.5 .
, , .
,
,
. .
,

.
:

;
, ,
, ,
5

. : Roy Medwedew: Das Urteil der Geschichte. Bd. 3. Berlin 1992. S. 350.

; .
, ,
, .
, ,

, , ,
.
, .
.

.
,
, :
, (!)
, , (!)
. , , ,
.6

,
, ,
. , , - 1938 .
, ?
(1906), :

, .. ,

.7
,
, .

.

. , ,

- , ,
,
. , .
6

. . .
(). . ., 1941. . 101.
7
.: .

703

704

, ,
, ,
,
.
-
, - ,
.

.
. , ,
(, , ),

()
. , ,
.
(1924)
(1925)

,
. ,
, 1929 .
.
,

,
,
. , ,
, .

, .
,
, (1923),
.

. , ,
.

,
.

1929 .,
,
. 8
,
. , , ,
,
,
,
,
, . .
.
.

.
, ,
,
.
,
, ,
, , ,
, , ,
.

. , ,
, .


.

, ,

.
(1929 .)
(), .
,
. 1929 .
,
8

.. . . . . . 45. . 376.

705

706

.
. , ,

.

, .
.
,
.
, ,
,
. ,
,
.
.
,
,
.
,
.
1936 .
, , ,
:
, ,
. , :
.
.

,
,
.
:



. ,
.9 ,
.
9

.. . . . 105.

.

. ,
, .
,
,
, ..
,

, . ,

: ,
, .
,
:

. .
: / ,
, .
,
.
,
,

.

.

, ,
.

, . ,
.
, .
, .

707

708

.
,
? , ,
.
,
.
,
, :
, ? ?
?
, ,
. ,
, ,
, , ,
1, , ,
, ,
, . ,
, .
.

,
.

, .
.
,
, ,

.
.
.
,

. , ,
,
, .
,
,
1
. . . ., .
. . . 1. . 422.

.

.
, .
, , ,
. ,
. ,
,
. ,
,
.
,
, , ,
, ,

.

.
,
,
.
.

.
,
, .

, ,
.

.
,
, ,
. . ,
. ,

. .
, ,
, ,
,
. . , ,

709

710

, ,
,
, ,
,
,
, - ,
.
,
,
, ,
,
,
,
,

. ,

, - ,
.


()

1937 1938 .

712

.

, , .
,
, ,

, , ,
.
, , -
. 1937/38
, ,
,
.
, ,
, . ,
,
, ,
,
, ,
^ ,
.
,
,
,
-
,

-,
, ,
,
, -
( , , ),

714

, -, ,
, , ,
,
. , , , ,
,
, ? ,
1917 .
,
, ,
, , , , ,
,
. ,
,
(18881938) ,
, , ,
, - ,
, , ,
-, -,
, -, , , ,
, , .
,
. - ,
, (, 1920
,
1928
, -
). ,
, ,
,
.
,

, , , , ,
; ,
, .
, , .
,

.

, . . ,

. ,
,
. , ,
, :
, , ,
,
. ,
, . ,
, ,
, . , . .
,
: :
, . ,
.

, pe
19361937 .
, ,
1935
. , ,
.
,
,
,
, , ,
,
.
1936
.
,
. ,
, , .
-
,
.
: , ,
. , , (

715

716

).
. .
, ,
.
.
, ,

, .
, - ,
, , , ,
, :
, ,
.
3 1936
(
),
,
..
.

, .

, , ,
-, , ,

,
,


. ,
,
,
, , . .
.
. . (),
1936 , , ,
, , . .
,
; , ,
1936 . ,

:
,
, .
,
, ,
, , :
. (
,
,
.)
1936 ,
. .,
. . , .

. . , , ,
.

,
, . , 21 ,
, (
, , ). ,
. . . .
,
(, . );
.
. . . . ,
. ! , ,
? .
: , ,
.
10

.
;
, .

, . . . ,
.

717

718

7
. , ,
.
- .

, ,
,
, .
8 1937
,
.

(, , 17
),
(

, ,
).
. . ,
.
,
, . .
. -
( ) ,
. . , , ,
, , ,
, ( ).
:
! !
, .
27 , ,
.
-
. .
,
. . . ,
, , . .
;
. . , .
, ,

. , ,
1938 55
, . ., , :
( . ),
. :
, . ,
. . .
, , .
1937 .
,
, ,


.

.
. . , ,
.
, , ,
, ()
,

, ,
, (), -
.
78
1937 . ,
, .
. . : ,
, ;
. :
, ,
. . ,
,
(
1992 !), : .
, , .
( ); ,
,
,
,

719

720

-
(

), , ,
.
, ,
( ,
1934 ),
.
,
.
,
.
, . ,

,
,
,
12 1937 ,

.
.
;
-

.
, , ,
, ,
, :

. , ,
,
. ,
(

). ,

,
. ,

, ,
, . , ,
, . . ,

,
:
.
,
,

-
.
, , , ,
14 1929 ,
,
, ,
:
, ,

, .
, ,
. , ;
,
; .
:
1905 .
, , ,
. .
.
.


, ,
.
, , ,
,
, .
, ,
( 11 ),
, .
1937
, .
, , ,

,
,
,

721

722

.
, ,
,
, .
, ,
.
,
, , , , ,
. , ?
:
, ,
. ,
, ,
, , .
, , ,
, , , .

, ,
, ,
,
,
, , , , , ,
, ,
. -
. :
:
,
,
.
: .
, .
: .
: . .
, .
, , :
,
, ,
(,
, , . . ,
, A. M. ).

1927


,

.
: , ;

.

. 5 ,
. 4 .

: ,

.
;
, , ,
, . .

.
, 2
. , 23
; ,
. 2- .
,
,
.
. .
. .
, ,
.
( )

, . ,
, . .
.
. .
. , ,
: ,
, ,
. .

723

724

, ,
. (
, ,
),
, ,
, ,
, , , ,
,
, .
, ,
, , .
,
, ,
, ,
, .

, ,
;
.
, :

, ,
, .
.
, .
,
, .
.
,
( );
. . .
.
. . .,
, . .,
(18851940)
, .
, , ,
. . (
20- ; ,

, . .
1937 ).
. ., ,
. . . , ,
, ,
, :
, ! . .
, ,
,
.
,
,
.
,
,
,
. ,
.
.
. . , . .,
, ,
,
, .
, , . . ,
. ., , ,
.
.
1936 ,
, ,
, ,
, ,
, .
;
1936 . ,
, ,
,
,
(, ,
,
, ). ,

725

726

, . .
.

.
,

.

, , .
.
, , ,
;
,
, 1905 .
,
, (
, , ).
, , ;
: ,
,
, ,
, . .

, ,
( ,
), , ,
(
1905 ). , , ,
1905 ,
, ,
, ( !)

. , ,
.

,
(1903 .), 1927
: , ,
, , ,
, ,
, ,
.

,
.
, , ,
, ( 12-
,
, 18-

); ,
.
.
15 1938 ,
, (
), .
-, ,
( ,
). ,
,
. , ,
,
: ,
,
, , -
, , , ,

2 , ,
15 (22-
).
,
. ,
, ,
:
, ( ,
). ,
, , ,
: ,
. ,
. .
: . .
, , :
. .

727

728

.
, . ,
,

, - .
.
, ,
.
15 1938 .

. .

80-
, , , ,
-
. ,
, , . ,
, .
, , ,
; ,
,
, .
, , ,
, ,
, .
, , :
, -,
, , .

, , ,
, , , ,
,
, -
, ,
;
, ,
-
.
: , , , .
,

730

..

,
; , -,
,
; ;
;
, - ,
, , ;
, ,
, .
, ,
, ,
.
,
,
. :
, , , ;
, ,
;
, ; , ,
, ;
,
, : , , -;
, ,
-, ,
, , ;
, , ;
, ,
.
,
.
, , :
, , .
; ,
, , ; ,
, ,
,
, : ,
, , ;
, ,
, ; , ; ,

; ,
, ,
, -
:
: : .
, ,
, , ,
, , . ,
, , , , , ,
, .
.
. ,
,
, , .
. :
, , ;
.
, ,
, .
, ,
. .
: ,
,
, ,
, , .
. ,
, , ,
,
,
,
.
. , ,
, . -
.
, , ,
, , , ,
, .
, ,
,

. , -

731

732

..

, -


. .
, , : , ,
, , , , ;
, .
,
: ,
, , ,
,
.
,
, , , , ,
. , ,
, ,
, , , , , ,
, ,
,
.
;
;
; , , ,

? ,
! -
.
, ,
, ,
, , ,
1. , ,
,
,
.

,
:
,
.
: ,
1

. . .

, , , , .

, ,
: , , , .
,
,
,
, ,
, , ,
,
, ,
: , , ,
. ,
, :
, . ,
, : , ,
, ! ,
, . ,
, , ,
, ,
. -
- , .
.
, , .
, .
. ,
. (
) -
, .

,
. , ,
, .
, .
, ,
.
: , ,
, , ,
,
! . ,
, , .

733

734

..

.
. :
, ,
; .
-, : ,

, - , .
, .
,
, ;
, ,
,
: ,
( ); ,
-, :
, ? , !
!
, , : -, !
, , ! !
( ) -
. : , .
: -,
, ,
,
, ,
, ,
. , -
. , ,
. , : , :
, .
. ,
, . ,

. ,
. , ,
; , , ;
; ,
. ,
, , ,

:
. ,
.
, , ,
,
, .

, , ,
, , .
, ;
,

, ;
.
, ,
: .
, ,
. - .
, .
, , ,
,
.
. ,
, -
. , , ,
,
, . ,

. ,
. ,
.
,
: , ,
, . ,
,
:
, , .
, .
, ,
, .

735

736

..

- . ,
,
.
, , ,
, , ,
, . ,

, , ;
, ;

,

, ,

:
,
, - , - ,
, .
. ,
, -, ,
, .
, . !
, , .
,
, , , , ,
. , ,

. ,
, , ,
, ,
: , ,
. , ,
, , Gaudeamus igitur2.
, , -
, ,
, ,

.

2

. . .

: ,
,
. ,
( ,
), ,
.
.
, , ,
,
-. ,
.
, ( , ).
,
, ,
, :
, , , ,
?
, !
, , , .
, -,
, .
, , .
! .
! , , , , ,
, , , , ,
, , , , ,
, , ,
.
,
, , ;
, ,
, , ,
, ,

; ;
; .
, ,
,
.
, , :
. ,

737

738

..

, ,
, :
.
,
, ,
,
. ,
.

. .
. , , -
, , ,
, ,
, -,
.
. , , ,
. . ,
, , , ,
,
, .
-.
. ,
-
. , .
. ,
, , .
, , .
, , ,
, , , ,
!
: ,
, , ,

. ,
, ,
.
.
. , , ,
, .

! ?
, .
! ?
? -, ! !
.
, ! !
!
, : ,
, ,
, -, ,
. , ,
,
, -
:
!
.
, ,
. , , ,
, .
,
:
,
.
,
, , . .
, ,
. ,
-
. ,
,
. ,
, ,
. , , , , ,
. .
, , ,
, .
. , ,
, ,
. .
, , ,

739

740

..

. ,
, . ,

,
. ,
, , ,
. ,
, .
,
, ,
: !
,
. , ,
, .
,
.
, ,
, ,
, , .
.
.
,
.
,
, , ,
:
, , , ,
, , ,
,
, ,
. ,
, : , , , ; .
, .
. ,
,
; - ,
;
, ,
.

.
.
. . -,
, :
--! . , ,
, , , :
. . .
. ,
, - .
,
.
, ,
, , .
. ! :
,
.
,
. , .
,
. ,
. , ,
,
.
, , ;
. ,
. !
:
,
;
;
; .
; ,
: ,
. , ,
, ;
: , !
, !
,
:
, ,

741

742

..

. , , !..
. :
,
, - ,
, .

.
,
, , ,
. , ,
, ,
, , -
-. ,
- :
,
. .
.
.
: , , ,
, , ,
, . ,
: , .
, ,
, , ,
, ,
.
-. , ,
: ,
, ,
. ,
.
, , .

.
, .
,
.

: ,
.
, , , , , , ,
- ,
,
. ,
. ,
.
, :
- . , ,
:
, : (
) ,
, ,
. . .
,
, . ,
,
,
.
, , .
: - , ,
,
.
? , . , ,
, ,
.
, ,
, , , , ,
, ,
, , ,
,
. , ,
, , ,
, , , ,
, .
, ,
.
, ,
,
,

743

744

..

; ,
; ,
, ,
,
, - ,
, .
-,
, , , .
.
, , , .
! ,
, ,
. :
. , , ,
, , , ,

.
, .
, ,
,
,

. .
. .
, ,

.
. . ,
, ,
, ,
, ,
, ,
.
, ?
.
? . .
! ? .
?
.
? -, !
.

, ! !
, ,
, . ,
. ,
, , :
, , ! , ,
:
! !
, , .

, ,
, , ,
, .
, .
,
. - :
, ,
, , .
. ,
, .

.
,
.
, ,
, .


. -,
, , ,
, .
,
,
,
. ,
,
. ,
, , ,
, , ,
,
. :

745

746

..

, faire bonne mine au mauvaisjeu, , ,

,
, .
. ,
, , ,

. , ,
,
, :
Mater Dolorosa. ,
, , ,
, , .

,
: ,
? ?
? ?
,
. ,
, , ,
.
. , , ,
, ,
.
.
, , , . ,
, ,
.
: , ,
, , .
, ,
, ,
. ,
, ,
,
, , !
, . .
.
, . .
, , ?

.
. . ?
.
! , . -, .
.
.
?
.
?
. .
.
, , ?
.
?
.
! , !
. . ,
.
. -.
.
.
,
( ), .
, .
. .
. . ?
. , , .
: , (
), . .
: !
. .
. .
, . ( , ,
). - , ,
. .
,
. .
.
, .

747

748

..

, .
. -.
. .
.
. ,
, ,
, :
, , ,
. :
, ,
, .
-, ! ?

! ! ! ,
.
, . .
-.
? ? ?
.
?
. . .
, ,
. :
.
, .
, , ;
, .
, .
( ).
, , .
, , ,
, ; ,
,
. ,

,
.
.
: , ,
, ,

, ,
. ,
, ,
, , .
,
:
. ?
, -,
, ,
- , ,
,
.
. , ,
, .
, , , ,
, .
, , .
, ,
.
, ,
, , , ,
, . ,
, , ,
, , , , ,
, . . , ,
,
, . ,
,
, ,
, ,
,
, , , .

.
! ! .
, :
, .
.
: , ,
.

749

750

..

?
! .
, ?
, !
, !
. . .

! .
.
. .
, . , ,
,
, ,
.
, ,
! ,
, :
! ,
,
, .
:
.
, , .
.
,
, , .
, , ,
, ,
,
,
. ,
, , .

,
,
,
: , ,
,
. ,
,
,
, :

, , , ?
?..
.
, ! - !
! . --!
? !
!..
,

? , .

? ,

! !
! ,
. ,

, , ,

, -,
,
, . , ,
? , ?
, , ?
, ? lucus a non luce!

! !
!
,
, , .
;
:
. .
,
. , ? :
? ,
:
, , ,
, ! !
. , , ,

751

752

..

, , , , , ; -
,
, ,
.
, , ,
.
, :
.
, !

, . .
, . ,
.
, ! -!
, : ? ,

, , . - .
. , ,
, .
! , . .
.

, , .
: , . ,

, , , .
. ,
. !..
,
, ,
. -!..

:
, .
? ? , !
.
? , , , .
, , . . , , ,
?

, ,
. ,
, . ,
.
!
, , ,
?
, , ,
. ,
,
, , ,
, - ,
, , , .
, .
, . ! !
, , !.. ,
.
-
, ?..
,
?

-? ?
,

!
, , . , ..


, ,
, ,
,
, ,
.
, , ,
, .
, ? !

753

754

..

, !
. .
,
? -
!
.
, . , ? .
, , ,
.
! !
, ! .
, . ,
. ?
. , ,
, .

.
?
!
, , . . ,
.
.
, ,
, ,

. ,
, .
, .
. .

?
. .
?
. ?
. ,
. . .
, .

, , ,
:

. ,
, ?
. .
:
, ,
, ?..

, ,
, .
. .
, , Marie, . .
, ?
.
, . , .
.
, , .
?
, . . , ,
. , , ! , .
! : ,
, , .
, ! !
.
: -
, - , -
- , -
, , ,
.
; , , ,
, ,
,
, .

,
,
. , ,
,
, .
,

755

756

..

,
.
,
- ,
,
, :
.
, , , , , . ,
.

, ,

, ,
, -, ,
, ,
,
,
. ,
, ,
, ,
:
,
;
,
;
, , ,
.

,
. , ,
, , , : ,
, ,
, , , ,
,
.
, :

,
, ,
; , ,
, .
, ,
;
, , , ,
, . ,
, ,
, ,
, -
,
, ,
,
.
: , , ,
,
, ,
. ,
. :
.
, (),

.

: , ,
, , ,
, , , , ,
, ,

:
,
,
, ,
, , ,
, , ,
, .

, , ,
.
, : ,
.
, .

757

758

..

.
, , .
,
-,
.

, , ,
,
. ,
, ,
, ,
, , ,
, ,
- ,
.

. ,
, . ,
, ,
.
,
: ,
, , .
,
, , ,
, ,
. ,
, ,
, , . ,
,
: - ,
-
;
; ,
, .
, , .
, ,
.

. ,
.
-.
. , ,
, ,
,
. , ,
. ,
- ,
:
, ;
;
; - ,
. , , ,
, ,
-
. ,
, , . ,
, , :
- .
: ,
, ,
,
, .
. , ,
. ,
!
,
, .
.
, , , . ,
. , , ,
, .
, , , .
, ;

. . ,
,
.
, .
. , , .

759

760

..

, , , ,
, , ,
, .
, :
. ,
-, ,
. , ,
, ,
,
, ,
fleurs d'orange,
,
! , ,
, .
, ,
, .

.
, ,
, ,
, , ,
. , ,
,
,
: ,
!
, :
! :
;
, ! .
,
. , ,
, , -! .
, , ,
, ,
,
. ,
,
. , ,
, .
,

, , ,
, , !

. ! :
, , , ,
. , ,

.
, , (
,
).
, ,
, :
;
;
; ;
;
,
. ,
:

. . ,
, : ,
.
, ,
. ,
, :
, , , ,
.

, . , ,
, ,
. ,
, .
, , , ,
, , ,
: ,
, ,
,
.

761

762

..

, -
, ,
. ,
. ,
,
, : --
...

, .
, , , .

. .
, ,
.
, ,
, ,
, , , .
, ,
. , .
,
, ,
, ,
. ,
. ,
, ,
.
, ,
: , ,
, ,
.
,
,
.
.
, , , , ,
, . ,
, .
, ! !
!
, , .

, ?!
, , .

, , ,
, ,
,
, ,
.
, !
!
:
,
,
, ,
- .
, .
,
, , .
! ,
, :
- , ,
, ,
,
. ,
, , ,
- ,
, , , ,

- , !
:
, ,
, ,
. :
, ,
,
, !..
, , , ,
, , ,

, ,
- ,

763

764

..

, .
. ,
,
, ,
,
.
, .
. .
, .
.
. -, ,
, .
, .
, -
, , ,
. ,
:
! ! !


.
, ,

. : -, . . .
. ?
- .
, ,
. ,
,
-
. , -
, , , ,
, ,
, !., , -
, , ,
, , , .
? , .
? ? ! ?
, : ,

-!
: -, ,
- , ,
- .
, ,

,
,

. , :
- ,
, , ,
, !
, , !
: ,
,
, , ,
,
! , ,
, ,
.
, , . ,
,
, , -
. ,
- .
, ,
,
. :
, Eingang verboten!
,
, . !
, .
, ,
,
- . - ,
, ,
,
-, ,

765

766

..

.
,
, ,
, -
. :
, -
; ,
. .
, : .

, -
, ,

: !
! ! ! ! !
,
! : , ,
, .
, :
, . .
,
, :
! . .

. ,
, , ( ),
,
.
. -
: -! -!
, . ,
. .
,
. .
,
,

, ,
, , -
,

. ,

. .
. , ,
, ,
- : ,
. .
,
. ,
, , ,
:
, :
, . ,
. ,
, ? ,
,
, ,
, , ? , ,
.
. .
. .
. .
. .
, . .
:
, , ,

, ,
: .
.

! , , . ,
! , ! ,
. ! , !
.
. ,
.
en passant, :
, ,

767

768

..

?
.
, ?
- .
! , , .

. . ,
: .
, ? .
! : ! , ,

, , .
, ,
,
,
, ,
. ,
, , , ,
, .
, ,
. ,
, ,
, .

,
, .
. ,
, :
, , , , , ,
, ,
.
.
. .
.
, , , , ,
.
-
.
, . , ,
, , ,

. , ,
, , ? , !
? ,

769

770

..

,
; , ,
,
;
, , ,
, , ,
.
, :
.
, ,
, .
,

.
. , ,
, .
. .
, -
. ,
:
,
- ,
. ,
:
:
- ,
. ,
.

, ,
,
. : , ,
, , ,
; ,
;
;
; ,

, : ;

:
, , ,
,
,
. -,
, ,
, -
, ;
; ,
, ,
, ;
,
, ;

, ;
, - ,
, .
, .
: ;
, - ,
; , ,
; ,
; , ,
, ;
,
,

,
,
,

:
,
; , ,
: , ,
,
, ,
,

771

772

..

-
.
,
, .

. ,
, .
: , , ,
! ,
,

. ,
. ,
, . ,


. carte blanche;
, ,
: fus entendi et abuten.
; ;
;
.
,
, :

, , .
, ,
, ,
.
, , ,

: , ,
, ,
.

. .
, , , ,
,
,
, . ,

,
, , ,
, , , ,
,
, .
, ,
, , ,
.
, , ,
, , , ,
, ,
.
. ,
, ,
, .

, ,

, , ,
, ,
. ,
, , .
, ,
, .
,
. , ,
, ,
. , .
-
, ,
,
. ,
, ;
- ;
;
, .
-
-.
, ,
,

773

774

..

, , .
,

,
,
. ,
madame , :


.
,
.

: , ,
,
.
, madame
, .
! , ! madame .
, ?
?
.
!
, ?
. .
-?

-?
, .
. ?
,
?
, . -- --! , !
, , ,
. .
,
, ,
.
. ,
, . ,
,

,
.
,

!.. , ! !
?..
, ! , ,
!
, ,
,
. :
, ,
? - --.
? . , ! -

.
.
.
, . , . -
. , ,
, , ,
- , ,
. ,
, ! --! ,
, . , ?
. .
!

, :
, , ,
, , ,
, , , ,
, , , .
madame, ,
, . ,
,

775

776

..

.
. ,
, , ,
-
, - .
.
, , .
, :
. ,
,
. , ,
,
, , ,
: .
, , ,
, ,
. :
,
, ,
,
. , . ,

, .
, ,
, ,
. .
,
; ,
, . , , ,
! .
, , .
,
. . interieur
,
: ,
, .
, . ,
, ,
, .

! . . ,

. ,
, , .
,
, ,
, , ,
. ,
:
, ,
: ,

. ,
, ,

, :
, ,
.
, ,
.
- , . -
, , ,
,

,
, ,
. ,
, ,

;
. ,
,

: , , .
,
, .
. , ,
, . ,
, ;
,

777

778

..

, .
.
. ,
, ;
,
;
.
,
, , ,
;
, .
, ,
,
.
.
.
, -,

,
, ,
, .
, ,
, , -

, , :
,

. ,
,
. , ,
. ,
. ,
.
, ,
.
, , , ,
,
; , , ,
. , ,
;
-,

; ;
;
;
,
,
.
,
,
-,
anno Domini 189, , ,
, ,

:
,
, ,
, , , ,
, .

. ,


, ,
- , , . ,
?
, ,
- .
,
.
. : ,
, ; ,
- ,
, .
.
. (
, ),
,
, , ,
.
,
, !
, ,

779

780

..

. , , -
, ,
.
.
; - ,
;
;
, . ,

,
.
,
, , .
.
,
!
, , . , ,
, ,
? ? ?
. ?..
, . ? : ...
,
, , , , ,
, , . ,

-;
,
, ,
. ,
, , , ,
, , -;
, , , , ,
;
, , .
- ,
.
, ,
,
, , ,

, ,
,
, .
, : ,
, ,
.
,
.
- .
,
: ,
.
;
,
. ,
, . , , ,
,
facies Hyppocratica; no
- -,
,
.
.
, ,
.
.
.
: , , ,
, ,
, , , .
, ,
, ; ,
,
,
,
, , , ,
. ,
:
.

, ?
.

781

782

..

! ,
-- - -
, , , ,
, ,

.
, ,
, , ,
,
,
;
, , ,
, , , . Cheque sot trouve toujours in plus sot qui l'admir (
, )
. ,
, , ,
,

. ,
: , , ,
.
, , ,


.
. ,
,
, - ,
, ,
.
.
.
.
, ,
, .
. ,

, ,
, .

, , , ,
,
, ,
boutons d'amour. , -
, .
,
, , .
: ,
, -
, , -;
,
,
. , ,

, , :
,
.



.

Uber alien Gipfeln ist Ruh (
) .
:

.
3,
.
,
,

:
, ,
,
, ,
.

3
(13711415) ,
. . . .

783

784

..

, , , ,
.
, .

? , . ?
? ,
;
. . ,
- . ,
. ,
, ?..

,
, .
: .
! :
.
, , ,
, ,
, , ,
!..
,
?
? ? . -, , , !
: , !
,
: ,
, , ,
,

.
, , ,
, .

.
, ,
,
-, ,

,
:

!
!.. ,
. !
,
, !
, !.. .
- :
,
, -
-,
. ,
, ,
! ,
!
, , ,

?.. :
, , !
-? -?
, !
, - -.
,
, !
?..
,
,
. ?
? - ,
,
!
. , ! . :
, , . ?
: .
, . ,
. , -. ,
,

785

786

..

. .
:
, , !
,
,
5508 ,

.
,
, .
, ,
.
,
?..
, ,
, , ,
, ?..

:
, ,
, ,

-,
- .
, , ,
. - ,
, ,
, , . : ,
, . !
, , .
,
, : -
. ?
.

, , , ,
.
, , ?
.
! - ! ?

787

.
?
,
! ?
. .
? -?
, ! .
. ,
?!
? ?
, ,
, - - .

.

,
, , .
, , ;
,
; , ,
; , ;
, .
,
- , ,
, ,
,
.
, .
,
: Pour etre belle, il faut souffrir.
( ,
, , )

.
,

, :
,
, ;
, , , ,
,

788

..

. ,
, ,
,
, ,
. ,
.
, .
-
: ,
, , , ,
, ,

.
,
. ,
,
. ,
.
, :
, -
.
,
, .
,
, .
, lues'a,
.
- .
, , ,
-
. ,

:
, . ,
, , ,
. .
. : ,
, , , , -
: , - ,
, , ,

,
.
, ,
, .
,
, , ,
, , ,
,
,
, ,
, ,
: , ,
. , ,
,
,
.

, .
, , -
(, , )
.
. , ,
: ,

, , - ,
,
, ,
.

:
, , .
.
: , ,
, , ,
, - ,
- , , ,
. ,

789

790

..

, , ,
.

, -
,
. :
,
, .
,
, ,
,
.
, , .
. ,
.
, - . , , ?
? ?
. , ,
. ?
, .
,
, ,
, ,
. ,
( , , :
),
.
, ?

. :
, , ,
, ,

-
, ,

, ,
,

791

, ,
.
,
,
. ,
.

- :
, .
,
, -

,
,
.
, , , ,
: , ,

, ,
(
), . ,
, ,
. -
.
, , ,
, , ,
,
, :
, !

.
. ,
, , -
, .

, . :
: .

792

..

, ,
, ,
, . - .
? ,
,
. - , - ,
, : - ,
-

: , -
, , ,
, . ,
mit Haut una Haar
,
, ,
:


- :
, ,
,
, .
,
: .
;
, , ,
, , .
, - .
, ,

: , -
, ; ,
; , ,
,
, .

. , ,
, . ,

, . ,
( ) , - ,
:
,
: , , .
.
!
, , , , .
, , ,

, , . ,
. ?
: ,
, , ,
, , ?
, , ,
.
, , , .
, , .
-
, .
- ,
, . .
, , ,
, -
. , ,
, ,
,
.
,
:
, , -
, ,
, .
, , .
, , ,
, , .
, ,

. , ,
,

793

794

..

. , . ,
, : , ,
, :
: . ,
, , ,
. .
, - .
, .
.
. , ,
.

. , -
, ,
, ,
, .
-, ,

. ,
,
. , , ,
- ,


.
, .
, , ,
, , ,
,

.
, , , :
, , ,
, .
; ,
, , .
, ,
,
,
.

.
. , ,
, ,
. , ,
,
.

:
!
, ,
, .
: ,
. , ,
, , ,
, ,
. , , ,
, ,
. ,
.
,
,
, , , ',
, ,
. ,
.


, ,
.
. ,
. ,
: ,
,
. -:
La donna e mobile4 (, ),
. ,
4

. . .

795

796

..

, , ,
, ,
,
, , ,
.
,
: - .
: ,
, .
, ,
-
,

.
;
. , .
,
;
.
; , ,

, .
, - ,
, : , ,
.

- .
,
. , ,
: ,
.
:
. .
; , ,
- ,
, .
.
. , , ,
, , , ,
, . .
, ;

, ,
, ,
. :
, , ,
,
. , ,
, , , ,
,

- , ?
. -
. ,
.
, .
, .
Natalie! ? ,
.
, , , .
?
, : ,
, .
, !
, !
? , :
, - ,
. , , .
. , , ,

, ,
, ,

, , !
, , ,
, , ,
. (
.)
,
! , ,
. ,
.

797

798

..

, , .
, .
, . - :
.
, ! -
.
, , .
, , , .
, , , -,

, , , ,
.
,
. .
. ,
.
. ,
, , -, ! ? !
! ! !
. .
-- , : ,
. , - ?
: , ,
? ? , -
, ?
, ,

, , ,
? . , ,

? . , , ,
. , . .
, , ? ,
? , ?
couleur local?
, . ,
. , , .
, ,
, .

, ,
, -
, . ,
, ,
. .
- . -
, - ? ,
, !
. , .
, , ,
. .

. ? - , ?
? ? ? ?
, ! . , ,
. ,
. , , . , ,
. , ,
. ,
. , ?
, .
. , . ? ,
? ?.. - .
, . - -
- ,
. -, .
- ,
, ,
.
. ,
, ;
, ; ,
,
, ;
(
, );
,
;

;
: ,

799

800

..

;
, -
;
, , , ;

, ,
,
, ,
,
, , ,
, .
. ,
:
, , , ,
, , , .
,
, .
,
, ,
, .
- .

fa con de parler.
, , :
- ,
, , , ,
?
, .
: !
. , ,
, . ,
:
-
, , , ,
, .
. ,
.
.
, .
! - !

801

, , .
, !
.
, . ! ,
! .
, ..
, .

, ,
, ,

, , , -
. -
. -,
, ,
,
. ,
,
.
,

,
. , ,
,
:
. ; ,
,
, , ,
. ,
,
. , ,
,
, .
: ,
, , , .
, ,
, .

802

..

.
.
- :
!
, ! , .
: , ,
,
, .
,

.
.
.
.
,
. ,
.
, - .
, ,
. :
, , , ,
.
, .
,
. ,
,
.
. .
,
- , , ,
.
:
, , ,
,
,
,
,
?
, ,
.

, -, ?
, .
?
. ,
. ,
, , , .
.
?
, , , : , .
. :
,
--! , ?
, . , ?
?
. . - ?
? , . --!
.
?
.
-. ,
.
. ,
, .
. .
,
, .
?
. ?
? ?! ?!
.
?
, , .
! ! , ! !
. . ,
.
, ,
: .
? ?
, , .
, , . ? ?

803

804

..

.
, , , .
?
? !
, ?..
, , .
, ,
?
?
? , !
. .
, , ,
,
: , , .
.
. ,
, ,
, , ,
, , ,
. , , ,

. ,
: , ,
. -? - ?
. :
. - ! , ,

.
, : !
.
, .
. .
. ,
,

, , .
!
.
. , ,

, ,
. ? ,
, :
-
, , . , . , ,
.
.
, !
? ?
, , , , ,
. .
, , . Adieu! ,
! , ,
! ,
. .
, ,
.
,
,
. .
,
,
, , .
.
, , , ,
, ,
, ,
.
, . -,
, ,
. ,
, ,
, , ,
,
.
, ! .
! -! ?
.
! ! !
, ,

805

806

..

: , ,
, , , ,
, .
.
.
, , , , ,
. .
?
! ! ! ! !
.
- : ! !
,
: , ;
; ,
, ,
.
, . -
.
! ! , ,
! ? ?
.
. , .
! -!
?
. . .
, .
. :

- ! ! !
! ! , ?
. .
, ! -, . !
.
.
-, ,
, , -
, ,
- , .

, ?
, ! ?
?
. ?
.
, ,

, , ,
. , ,
,
- , ,
, ,
,
. ,
, , ,
- ,
, . ,
, , ,
, ,
.
,
- .
, .
- ,
. -
- ,
, .
- . .
-
, , , ,
, .
! ! !
?
. .
.
, ,
.
, ? . !
:
, .
! .

807

808

..

. :
,
. : .
! .
, .
, ,
.
, , , ,
.
, - ,
. ,
, . ,
- : , , ,
-:
!
, ,
! , :
:
? ? -
, ,
; ,
: , , ,
, - , ,

.
, .
, ,
!
?
, .
-?
.
- .

: , ,
. - !
,
, .
, ,
, ,
. ,

,
, ,
-
, - ,
.
.
,
.
, , , ,
, , ,
. ,
,
:
, ,

, ! !
.
,
-
. .
-, ,
.
. ,
,

.

.
, . ,
. .
, :
, ! ? !
,
. ,
, . ,
, !
, .
, , , ,
, ,

809

810

..

,
: ,
, , .
, - !
, .
, . !
, ,
.

:
. , . ,
-.
, ! , .
, ? !
, . ,
?
. , , - .
, ?
. !
, ,
, , ,
, : ,
- ! ,
, .
. , ,
,
. , .
, , -
, , ,
. , , -
, , ;
,
, , ;
, - ,
. , ,
. ,
: , ,
, ?
,

! , ,
, .

. . !
: . ! !
, . ,
!
, ,
, ,
, ,
, :
- .
, ;
. :

.
, , ,
,
, ;
, ,
- ,
. , ,
, ,
, ! ,
; -
;
, ,
, ,
; ,
;

,
; :
- .
: , ,
, - , ,

811

812

..

, :
, , ,
.
? , -
, ,
; , .
! ! -! ! !
--! . -
, . .
, ,
. , ,
, , ,
. ,
, ,
.
, , .
, , , , ,
!

. Tarde venientibus ossa (
) .
, ,
, ,
, , , .
- ?..
?
, , ,
!
? ? !
, , .
! .
! , ,
? ? ?
, .
, , :

! !
, -, ?

. . .
. ! . -
,
. .
! . ,
? ! ,
. ? ! -!
!
, , ,
, , ,
. , ,
, .
,
,
: ,
, . , ,
, ,
, ,
. , ,
( ,
),

! ! ?
.
. , , .
: ,
.
,
. (, , : ,
.)
, . .
.
,
, -
,
. .
. , -
,
. -
.
, , , ,

813

814

..

. -
.
.
,

, .
,
, ,
, ,
.
. ,
, ,
, ,
, .
- ,
.
. , ,
, -
. . .
.
, , .
, ,
.

.
,


, ?

, .
. :
, ,
, , , ,
: .

.
.
, , ,
,
. ,
, , ,
,
; . ,
.
.
:
,
-
,

, ,
,
.
, ,
.
, :
, , ;
,
, ,
.
,
,

,


,
,

, ,
,
, . .
. .
: , !
!
, , ,

815

816

..

. .
, , .
.
-
. - ,
, .
,
, - :
,
. , ,
, .
, ,
, , .
.
, ,
: ,
, , ,
, .
, , ,
, .
, . .
. .
, , ? , ,
? ,
?
, , , .
, ;
,
, ,
. ,

. ,
. , ,
,
, , .
! , , !

! . .
! ! .

. , ,
, ,
: !
! . . ,
.
, , :
. . .
,
, . ,
, .
. , . ,
, , .
, , , , .
: ! , ,
,
. ,
. , , :
, ! !
. .
, , ,
. ,
.
, . ,
. ?

?

? ! !
.
, ? :
! , ,
?

?

, !
, , , .
? ! !
, ! '!
- ?

817

818

..

, ,
,
. ,
, ,
,
. ,
. , ,
' ?
?
, !
,
, ; ,
. ,
,

. ,
: , , , , ,

,
.
, , ,
( ,
); ,
;
; ,
;
; ; ,
, , ,
, , : ,
, ,
, , , ,
, ,
-
, . ,
, ; ,
, , , .
;
, , .
, .

?
.
? .
. ? .
.
,
. :
.
, :
. .
, , ,
, , .
,
, ,
, ,
.
: , !
, ,
, , ,
. , ,
.

,
,
. ,
, , , ,
.
,
.

( ,
),
, , ,
(, ,
), ,
. ,
, - pro
contra, ;
, ,
. , ,

819

820

..

: ,
, ,
.
,
. , , ,
, , ,
, ,
, .

.
.
,
; , ,
,

, , , . , ,
:
, ,
.
,
. ,
,

(
). ,
. .
.
. ,
. , ,
, , ,
. ,
, , , :
!
:
, , - ,
,
;
, ,
.
,

, , .
.
. . ,
, ,

. ,
. ,
: ( ,
, ),
, :
, , , :
, ,
, , .
,
, ,
, , , ,
.

,
. - ,

. ,
, ,
, ,
. :
,
, . ,
, ,

.
,

.
.
,
.
, ?
, . .
, , :
: .

821

822

..

, :
.
.
? ,
, , , .
? , --?
, ,
.
, .
. , , ,
. , ,
, ?
.
- , , , .
. , , .

, ,
,
-. , , , ,
. .
.
-.
, ?
.
?
.
, ?
. , ,
, , :
.
?
. , .
! ?
- , , .
?
. : , , .
- .
: ?
, , .
, - . .

, .
, , ,
. -
.
, ,
, , , , ,
: , .
,
.
-, , : unque leonem. ,
-: .
, --
. , .
, . ,
.
-
,
,

,
.
,
, , :
;
, ,
, . . , ; ,
. ,
, . ,
, . ,
: ,
. ,
,
:
,
.

. , .
,
. ,
: ,
,

823

824

..

, . , ?
.
. - ?..
- ,
: .
, ,
,
: , , ,
. ,
,
,
,
, , :

.
, , ;
,
, , .
,
, . ,
, ,
, , ,
bitte prego;
,
,
.
, : ,
, , - . ,
, ,
.
. ,
, , ,
.

,
. !..
-
,
, ,
: , , .

; -
, , ; , , ;
, , ,
, ,
, . :
, ,
. ,
, ,
,
. . ,
, ,
. ,
, ,
,
.
:
, .
. ,
. .
: ,
,
,
, ,
,
; , ,
,
, , , ,
, ,
; ,
, ,
!..
:
, , , , , , ,
, , , ,
, ,
.
,
,
, , -

825

826

..

, , ,

,
, .

, :
, , ,
, .
, , , ,
, ,
. , , ,
, , , ,
, ,
, , , ,
.

. ,
, ,
. ,
, . ,
,
,
, , : , ; -, ,
.
- .
, ,
, ,
. ,
, ; ,
-
- :
. ,
, ,
, .
, , , ,
, , , :

, , . ,

.
, ,
, . ,
, , ,
, :
,
. , (
), ,
, , :
, , , , ,
, , ? , ,
,
.
.
: , ;
- -,
, ; , ,
, . . , : ,
, , -, !
- .
,
: , ,
,
.
.
, ,
, ,
. , ,
,
,
,
. , -,
, , , .
, , ,
. , . ,
.
,

827

828

..

. .
,
,
, :
-, ,
, ,
- ;
.
, ,
:

; ,
;
;
, , , ; ,
, ; , ,
, , , ;
.
:
, , ,
, , , ,
, , .
:
, , , ,
. , ,
, , .
,
, ,
:
;
; ,

: , ,
;
,
, , ,
,
, .
, ,

, , , mors immortalis,
.
:
- .
,
, . ,
- .

.
, , ,

, , ,
, , , ,
. , ,
,
.
, , , .
, , . ,
,

,
, , -
, . ,
,
,
,
. ,
,
, .
, , ,
, , , ,
, ,
:
, !

, ,
.
. ,
.
, ,

829

830

..

, , , .
,
: ,
,
; , ,
, , -

, .
, ,
.
. , ,
. - ,
,
, ,
.
, ,
.
; , , ; ,
, ,
,
,
. -
,
, , : , . ,
, ,
.
. , ,
: ,
, ; ,
, ; ,
, , ,
:
!
,
, , ,
, ,
.
;
, ,

.
,
. -
.
.

.
.
, ,
, .
,
. .
, , ,
.
, , ,
.
,
.
,
.
,
.
. .
, ,

,
. ,
, .
,
, .
-,
-, , ,
. - ,
: , .
.
: (
, , );
;
, .
:
,

831

832

..

: , ,
, ,
, , !
, ,
, .
,
.
, , ,

, , ,
, ,
. , , ,
, , , .
;
; , ,
,
, ,
. ,
,
,
.
, , ,
.
! !
. ,
, , ,
. , ,
- , ,
, .
, , ,
, ,
-, .
. .
, .
, .
! ! !
!
! , ,
.

,
, ,
, .
. , , ,
. , .
, , ;
- ,
,
.
,
- , .
,
. ,
. , ,
.
, ,
, .
-, .
, . ! , !
- ! , , . -
!
! , , - ?
! !
, ! , ,
?! ! ! !
.
.
, , , .
! - , ,
, ,
, , ,
, ,
, , , , , .
, , ! ? ,
, ,

, ?
?
. ,
, ,

833

834

..

,
.
, ,
, ,
.
.
, , , ,
.
,
, .
,
, ,
, ,
. ,
.
! ! ! , . !
! ! ! , ,
. , , ,
, , ,
,
, , ?
.
?

? , . ?
.

-?
? ,
, , ? ,
.
, , . ,
. - .
?
, . .
, .
?
, , . .
.
, . ! ?

. !
- !
.
, , ,
, .
. .
.
. ,
, .
, ,
.
, ,
, .
, , ! ,
. .
! , , :

, , ,
. , ,
, , , .
.
. .
, .
,
- , . ,
,
. ,
, . ,
, ,
. , , , ,
,
,
, ,

.
. .
. ,
, , .
.

835

836

..

, .
.
, ,
, .
, , ,
, . ,
! :
, , , ,

- .
, .
,
. , ,
.
. ,
, , ,
, :
,
--.
:
,
,

:
,
,
, --,

,
:
,
!
; , , ,
, , , ,
.
,
: . ,
, ,
-, ,

,
, ,
, . ,
-: ,
, , , ,

: , , ,

. ,

, ,
,
, ,
, ,
, ,
,
:
, ,
,

!

:
, , ,
!
. , , ,
, ,
.
, ,
, .
, ,
!..
- :
,

,
!..
,
,
. , .

837

838

..

.
. , ,
, : ,
, ,
,
, ,
, ,
, . ,
, ,
;

, , .
, ,
, ,
.

. , ,
, ,
, .
-
;
;
, ,
, , .
, , ! . . ,
. , !
, , , !
! ! , , !
! !
, ! ! , ,
!
, ,
, , .
, , ,
.
, ! , , !
, , ,
, ,
...

, ,
,
: ,
.
,
, .
,
, :
: ? , ,
, , ,
, ,
, , , ,
, , ,
.
, , ,
,
.
.
, , ,
- .
. , . ,
, . , , , ,
.
, , ?
. , , , ?
, - , -- ?
, , , . ,

;
, , , -
. ,
. , ,
, , .
.
. .
. ,
:

839

840

..
5

Nicht weiter, bitte, Mariechen. Bleiben sie hier .

Ah! Le peuple russe! II est bon! Cette seine est tris pittoresque,
madame!6
Madame, , .
- .
Schon genug!7
, .
, , . ! !
. peuple russe,
.
, ,
, --!
, ?..

-.
, , ,
, .
.
,
. , , ,
, .
, , , ,
, .
!

, . ,
. .
, ,
, , .
, , , ,
, ,
- ?
!
? ! ?
! ! !

. (.)
, , ! ! (.)
7
! (.)
6

? !
, . ,
! , , ! ! !
. , ,
, , , .
. -
, , .
, , , ,

,
. :
;
,
- ;
;
; ; ,
, : , , ,
; ,
, .
, . , ,
. . .
-: !
!.. ,
,
.

.
, , ,

, . .
, ,
.
, , . , ,
.
. -
. , - !
!
, ?
-, ,
? ?

841

842

..

! ! ?
, .
. , ,
! . -

,
, -
.
! ! ! !
. . , !
! , , !
, ! . !
. .
, ,
. , ,
.
, , ,
, .
, ,
, , ,
.
, , , -.
, , .
; , .
: ,
, , .
. ,
, ,
, . ,

, ; ,
, , :
, , !

! ! !
, ,
. ,
( !),
: !

843

.
, ;
, .
, ,
, .
,
, . ,
,
, , ,
, , ,
,
. , ,
.
, ,
, :
. ,

.

,
. ,
, ,
.
,
.
, .
, , .
: , ,
, ,
, .
, .
, , ,
.
, ,
.

844

..

-; ,
-
. , , ,
, . -
.
, ,
, ,
. , ,
-, ,
, ;
.
, ,
, , , ,
. , ; ,
. ,
, ,
,
. , ,
, ;
, -
,
, ,
.
. .
.
.
, , ,
, , , ;
.
, ,
. .
, : ,
, , .
,
. , ,
: , , , .
, .

: , ,

.
. : ,
,
, , .
,
.
, .

. :
,
.
:
; ,
; , ,
, ; ,
, .
, .
. .

.
, :
, ! !
.
:
, .
, .
,
.

, - .
, , ,
, , ,

. ,
, ,
,
, , ,
. , ,
,

845

846

..

.

. (,
!), , , ,
- ,
, .
-
.
,
, , ,

.
,
,

.
, .
, , ,
,
,
, ,
, ,
. , , ,
, , ,
,
.
,
. . ,
,
( , ),
. , ,
, .
,
. .
,
, , . ,
, , ,
,
. ,
, . ,
, , ,

;

, , , ,
.
, -
.
,
,
. ,
,

? ,
: , . .
. .
, , ,
.
.

.

, ? -
.

.
,
, .
.
, . , ,
, - , . , ,
?
,
. ,
, ,
,
,
, , , ,
.
!
, !

847

848

..

,
, ,
. , .
.
. .
.
. .
.
, ,
, , , ,
, . ,
, .
, .
, :
,
, ,
volens nolens .
,
, , .
, ! , ,
, . ,
.
, , ? ?
. . ?
. .
. , ,
. .
? ?
, . , .
.
. - .
.
? .
. . !
, , . , ,
, .
! ? . !
.
- !
, ,

, , --! - ,
?
! !

.
. ,
,
, , . .
, , ,
. , ,
, , , , -
- . ! , , ?
?
, , . .
?
.
?
. *
- ?

.
, , ,
.
, .
?
, !
.
, , . , . ,
, ? , ?
. , ,
.
.
. , .
, , .
, ,
, :
, ; , ; .
? .
!
.

849

850

..

-?
, .
. , !
, .
, , .
.
- ,
,
. , ,
,
.
, ! -
. ?

. ;
,
. ! ,
, , , .
!
, . ,
.
- .
. , ,

.
. ,
. ,
.
,
, . , ,
: .
, , ,

:
, ,
!

.
, ,
, !

. ,
, ,
,
.
, . ?
. ? ?
. .
. ?
.
. , , .
, ,
. , , .
, , ,
.
? ?
, . . .
-? ,
.
. -
.
.
.
, !
, ,
:
. , ,
, ,
:
,
: , !..
. .
. - .
, ,
. , ,

.
. :
, !

851

852

..

, , .
, , - , ,


. .
, . , .
, ,
. ,
, -
, , , ..
.
. -
.
, .
, , -
, ,
.
, , , ,
. ,
. , ,
. -
, , . ,
, , ,
, ,
,

: .
, , ,
, ,
. ,
,
, , ,
. ,
, , .
,
.
,
,

,
, .

, . .
. .
.
. ,

.
, ;
, .
. .
,
. ! . ,
, . .
, ,
,
. , :
; ; ;
.
, , ?

. ,
, , , ,
, , ,
- .
. , ,
. ,
;
, ; . ,
, , -
, - .
, ,
, , ; - ,
; ,
,
. ,
, ,
, , .
. , .
. ,
,
, , .

853

854

..

, ,

, ,
, , .
, ,
. , , ,
. ,
,
. ,
, , . , ,
,
, .
, , ?
.
!
- ,

, , .
------,
-----.


------,
-----.
,

,
,
. , ! -
.
, ,
, -
, , .
? .
.
.
! ?
, . , . .
.
, .

,
:
, !..
.
!
. .
.
, , .
, , ,
. . ,
;
,
; ,
,
; ,
,
;
,
, ,
-,
,
.
,
, ,
. ,
,
;
: , ,
, , .
, ,
. ,
, ,
, :
, , ,
, .
, ,
.
. ,
, ,

855

856

..

.
.
. .
!
, ,
.
, , ! , - (
,
, ,
, , ,
, , ).
, , , , .
,
, ,
(
!).
, , ! ,
, . ,
? ?
, , , , . ...
?
. .
? , ? ,
, !
, ?
, .
. , , .
, . Ma parole.
:
, , ,
. ,
, .
. .
, ?
. - ,
.
, , , ,
,
, . ?

, . :
, .
? , , ?
, .
, .
, , (
- ), .
, ,
, .
,
. ,
, - ,
:
, ,
, ,
,
.
, ,
, - .
? !
, .
! , , !
, , ? ?
. .
, ,
:
. ? .
,
. ,
, , -.
, ,
,
.
, (, !),
,
,
.
,
. ,
,

857

858

..

, .
, ,
, .
, -
. ,
, ,
- ,
,
. ,
,
,
,
,
,
, ,
.
, . . ,
,
,
.
,
- , ,
,
.
, :
, , ,
, , :

. ,
,
, .
, femme emancipe8, , ,
, .
-
.

,
- .
8

(.). . .

,
, ,
.
, ,
, .
, .
, ,
, , , , .
,
. . ,
, ,
, ,
,
, - , , . ( -
: - ,
,
.)
.
, , ! .
.
, - comme il faut9.
, ?

?
? ?
, ,
, -
, :
,
, , .
, ?! , ,
!
:
.
,
. , ,

.
.
9

( ) (.). . .

859

860

..

, ,
?
: , - ; ,
, ?
. ,
!
?
. . , ,

?
. , ,
?.. , ?..
. ! . ,

. liquoris
monashorum benedictinorum10
.
, - ?
, ,
,
, ,
.
.
, .
. ,
: ,
- ,
, , , , ,
.
!
? .
, , ,
, , en passant,
.
:
, , .

? .
10

. . .

, ,
,

?
, .
. .
. ,
,
. ,
- , .
, , ,

, , , ?
.
?
, .
, , ? - ?
?
.
,
.
?
. !
.
. , , ,
. .
, ,
, .
; , , ,
, , ,
:
? .
?
, . ,
, .
. .
?
? , , .
, .
.

861

862

..

- , .
. .
. ,
. !
, .
,

?
, , .

10

, ,
, ,
, . ,
, , .
,
,
.
.
, -
. , -
. , ,
.
,
, ,
(
, , ).
- ;
, , , .
,
.
.
,
,
, , ,
, , ,
, . ,

, . ,
.
.
, , ,
- .
, .
, ,
.
.

, ,
, , , , ,
. -
, ,
, , , , , ,
, .
, ,
, ,
.
.
,
, .

. , ,
, . , ,
. , .
,
.
, ,
, , .
, ,
, ,
,

.
,
, ; -
, , .
, , ,
, . -

863

864

..

, .
.
- , , ,
, ,
- ,
- .
,
.
,
, .
, ,
, , ,
.
,
- .
, ,
.
, , .
,
. - ,

: -. . -
, , , ,
: , ?
, ,
, : -, !
, ,
. ,
, .
,
: ,
; ,
,
; , ,
, .
, ,
,
,
.

,
. ,
,
,
,
. ,
; ,
, , ,
. .
. ;
,
,
. , ,
.
.
, ,
.
,
,
, . ,
,
,
, - , ,
, ,
.
.
. ,
, :
, ,
, ,
, ,
, :
: ! !

. , , ;
.
! , ,
, : ,
,
, .

865

866

..

,
.

. , ,
, , , . ,
, :
: ?
? ?
? ,
, .

.
,

,
, ,
. ,
, , .
,
. , .
. ,
: , ,
, .

. , , ,
,
- ,
.
.
, :
, ,
, - :
. ,
.
, .
.
, .
,
. ,
. , ,
, .
, , - .

, .

,
-,
.
, ,
, , .
,
. .
. .
, ,
,
.
! , , ,
. :
, ,
, , ,
, , .
, ,
. , , ,
, ,
,
. :
, ;
, ,
, -
, ,
.
, , ,
,
.
, , ,
, , , ,
, ,
. .
, .
, , ,
, ,
: . ,
,
, , ,
:

867

868

..

, ,
: ,
.
, ,
.
, ,
. , ,
, , , ,
, ,
,
, , ,

,

,

, -

, , ,
, , .
, .
,
, ,

. :
, ,
- ,
, ,
;
, ,
, :
;
,
. :
, ,
.
, , , , ,
. , ,
, . .
,

. , ,
, ,

, ,
, ,
.
,
, : ,
, ,
, .
. , ,
, . ,
. ,
. ,
, ,
,
.
,

. - ,
, , , ,
, ,


, . ,
- .
.
, ,

, .
, ,
. ,
, .
, , , ,
, , .
, ,
, .

, - .
. ,
. . .

869

870

..

.
. , .
, , .
- !
. , .
.
, . .
, , ,

. ,

, .
, . ,
, .
, . ,
, , ,
. .
.
-
! ! ,
.
, . ,
. ,
. ,
: .
, .
! . , !
: .
, . ,
, ,
.
,
-
, ,
, .
.
: : ,
. ,
. ; ,
.
. ,

. ,
, ,
. ,
,
, -
,

.
-
, , ,
, , , , , ,
, -,
- .
,
, ,
, , , , ,
.
, . !
, , .
,
.
.
,
.
, , ,
, ,
.
. ,
, , ,
, , , ,
, ,
. -
, ,
, 11,
,
.
?, , ,
, -
11
,
, . . .

871

872

..

,
. ,

.
, ,
, , , .
, , ,

,
.
,
...

,

. ;
, , , .
, (
, ),
, ,
, , , ,
-
- .

;
, , :
. ,

-: , -
; - ; , , ,
, ; -
,
, ; ,
,
, .
. -
,
.

, .
,
.
. ,
,
.
.
, ,
, ,
, , ,
,
. :

.
, !
,
!
,
: , , , .
-
:
,
.
, , ,
!
.
, ,
. ,
, ,
, , ,
, ,
,
,
. !
, ,

,
,
, ,
, .

873

874

..

,
,
, ,
,
, ,
. . ,
, ,
. ,
, -
, , ,
, ,
.
.
,
,
.

,


,
, -

, , ,
. ,
, .
, , ,
, ,
, .
, ,
, , :
, , ?
?
?
, , .
.
? .

.
, . ?
.

. ,
, , .
! , ,
.
.
, ,
, -
,
, .
.
. ,
, , -
, .
.
, . ,
, ,
.
!
, . ...
, , !
.
, , ! . ! ?
!

, .
:
. ,
.
, ,
.
,
,
; , .
. ,
, ,
, , ,

875

876

..

.

, -! , !
,
. - -,
, ,
. .
.

11

.
.
, - . .
. ,

.
, .
.
, , , , ,
. :
, , -
.
, . ,
,
, .
;
,
, ,
, ,
, ,
.
.
, ,
,
, . ,
, , ,

,
, , ,
, .
, ,
. -.
, .

. ,
,
.
.
,
,
.
,
. , ,

, ,
.
.
,
, , .
, ,
. , ,
:
. .
?
!
?
, ? ,
.
,
, , ,
?.. .
, ,
, ,
. , ,

, ,
, .

877

878

..

, , ,
. -
-, .
, , . ,
, ,
,
, ,
,
. , ,
. ,
, . , .
-,
.
.
, .
, , ,
. , , ,
, , ,
. ,
.
. .
.
,
.
, ,
. . .
, , ,
. ,
.
, ,
, ; ,
, ,
.
. .
, ,
, .
- ,
- , .
, ,
; ,

, -,
.
,
. ,
. , ,
, , ,
-,
. ,
. ,
. , -
. , ,
.
, : , ,
.
, , - ,
. !
: , .
?
?
? , , .
?
-, .
, . , , , .
, !
, ,
. .
, .
,
; ,
,
, .
, ? , ,
: ,
, .
. .
, , .
. , -, - .
. .
.

879

880

..

. .
.
,
, .
, .
.
,
, , .
:
, , !
, , ,

,
, .
, ,
. ,
. ,
, , , .
, , , ,
.
, .
-
. :
, , , , ,
.
. - ,
; - ,
; ; ,
, , , ,
, ,
, .
,
,
; - .

. :
.
, ,
. , ;
, , ,

. , ,
, , ,
- ,
. , .
, , . ,
, , ,
, , .
, -,
-
, ,
,

.
, , , ,
,
. ,
,
,
. ,
, , ,
. ,
,
, , .
, , ,
, , .
. ,
,
,
. ? ?
!..
! ! .
, ,
, .
, , . . !

.
.
, ,
, ,

881

882

..

, ,
,
. ,
, , ,
,
,
.
, , ,
, , ,
:



,
-,
, .
.
, (

),
, notre celebre poete russe.
,

. ,
, , , . ,
, , -
, ,
: , !
.
. ,

.
-
.
: ,
.
. ,
, ,
, ,

, . ,
. .
, ,
.
, ,
. ,
.
, .
,
.
. ,
,
. .
, , ,
, , ,
,
, ,
. .
, ,
. .
. ,
, , .
? !
, .
.
,
, , ; ,
. -,
.
, ,
,

.
,
,
, , ,
, ,
. ,
, (
- )

883

884

..

, , .
.
,
:
, , ,
- .
: ,
, .
(

).
, .
, :
?,
. .
, ,
. :
, .
,
. ,
. , ,
.
, ,
, - , , ,
, .
. ,
, ; ,
, .
, .
, , . ,
, , .
. , ? , . ,
? ,
- . , , .


, .
: ,
.
. ,

. ,
, , . :
, .
, . , ,
, . , ,
. ,
,
, ,
,
.
, , ; ,
, - ,
;
, ;
,
.
. .
. .
, ,
, .
, :
.
.
.
: ,
,
. ,
, :
.
, ,
.
?
. .
. . , , . !
!
, , -
. .
, , ,
, ,

. , , ,

885

886

..

, ,

, :
, , ,
. .
.
-
.
, . ,
, , ,
,
! , ,
.
, ,
.
, ? ,
.

.
, ! .
. , .
?
.
.
.
. .

-,
.
, .
, . . .
.
, ,
.
,

. ,
, .
,

, .
, ,
. ,
. ,
.
, ?
,
.
, ?
? ! ?
, , , - .
, -! ! , ,
.
, . ,
.
! - .
. ,
,
, ,
.
. .
. ( -
, ). ,
? .
, ? ?.. ,
.
? ?
.
, . .
? , .
, .
! !
, ! ,
, , . ,

,
.
,
,
.

887

888

..

,
.
. ,
,
, .
, , , , ,
.
,
. , ,
.
, , .
.

, , ,
.
,
,
. , , -
, .
, ,
, .
. . .
, , ? ?
, . ! ,
( ), .,
.
, ,
:
?
, .
?
, .
?
.
?
.
?
.

,
. ,

. ,
, ,
.
,
, ,
, ,
.
, , , .
,
- .
, ,
- ,
.
, - ! ,
.

, , . . .
,
? ? ,
. , ,
.
! ! !
, ,
, . :
, ,

, , ,
:
!..
? . .
.
.
, , , !
. ? ?
?
. .
, .
, .
.
? ?

889

890

..

, .
, , . , -
?
, .
.
.
. .
, ,
- ,
.
. .
,
.
,
, .
, ,
; , ;

, ;
, ,

. .
! -,

,
; , , -,
, - ,
.
, ,
, , ,
, , .
, ?.. !..
?.. , -

, ,

! ,
: !

!


,

,

,

? .


, ,
!.. - - !
.
. ! ! !
-!
,
: , ;

, . ,
, , ,
!
.
. ,

, ? ?
, . ! , ,
. , ,
. , . ?
?..
, : . ?
!
!
-, !
.
, 1900-

891

892

..

893

XX
,
,
, , , ,
.
- ,
, , ,
, ,
.
-,
, ,
,

,
.
-,
,
,
,
,
-
.
,

. ,
, ,
,
-,
, ,
, .

.
, , ,
.
, ,
, , ,
.
. ,

894

..

- .
,
. ,
,
. ,
, ,
, .
,

,
. , ,
, ,
. - , , . ,
, ,
, ,

. - prince russe12
, ,
.

.
. .
,
.
, ,
.
, ,


.
. ,
: ,

.
, ,

:
,
12

895

,
,
-
!
,
,
, ,
. ,
.
, , ,
,
, .
,
:
-,
,
,
.
,
,

.
, ,
.


:
, , , ,
, -
,
, , ,
, ,

.
,
,

,
,
,
,

, ,
, : ,
, ,
. ,

896

..

,



.
, , ,
:
.

, ,
,
. , , ,
,
,
,
.
.

, ,
, , .

, , ,
.
,

: , . ,
,
,
.

.
, .
, , , ,
, .
. ,
.
: -
,
. De la musique avant toute chose
!

. , , , ,
, .
. .

. , ,
, , ,
, , ,
,
.
. ,
,
,
. ,
, ,
,
, ,
.
, ,
, , - .
, , ,
, , ,
, . ,
.
,
.
,
- ,
,
.
,
.
, , ,
.
, .
,
, . ,

. ,

897

898

..

-, ,


.
, , ,
, , .
. , ,
,
,

.
. .

,

,
. ,
, , . ,
.
, ,
. ,
, ,
,
- .
, , ; ,
,
; ,
:
, , , ,
. , ,
, , , .
.
, ,
. . ,
: ;
-;
, ,
, , ;
,
, .

. .
, . ,
. ,
. .
. , ,
.
, .
.
, , . , ,
.
, .
, ! . .
, .
,
. .
, . ,
, .
, , , .
. Esse homo! ( !)
.
,
.
, . :
, .
!
, .
. :
, , ,
,
? , , ,
, , ,
.
.
,

,
.
,
.
,
,

899

900

..

,
. ,

,

,
,
- .
,
, , .
, ,

.
.
.
.
.
.
.
.
,
, .
, ,
.
,
-
. .
,
.
,
,
, , .
. , ,
, ,
,
. ,
, , , ,
, - .
, ,
, .
, ,
, .

, , ,
, , ,

. ,
, ,
, , , ,
; ,
, ,
. , -,
: L'empereur Nicolas a une indifference
qui frise l'heroisme ( ,
).
, , , ,
. ,
, , .

. ,
, , ,

. (
),
,
,
,
. ,
,
. , ,
.
.
, , .
,
.
, , :
,
. ,
, ,
,
. ,
, ,
, ,
, , -

901

902

..

, , ,
.
,
, , ,
, ,
, ,
.
, ,
.

903

13

, , .
, , .

,
: (
), ,
.
,
, .

.
,
,
. .
,
.
, ,
. .

, ,
,
, .
,
, : .
. , .
. ,
. ,
.
. .
.
, .
-----,
:
,
,

904

..

,
.
(Une charoqne),
. . (-),
, , ,
, , , . ,
,
,
; , , , .

; , : ,
, : ,
,
, ,
, ,
. , ,
;
,
: , ,
,
-
.
, .
.
, , ,

,
. ( )
. , ,
,
,
. , ,
,
. , , ,
,
. , ,
,

, .

,
, .
, ,
, ,
mensa, , ,
- , , ,
, .
:
- ,
.
, ut finale, ut consecutivum,
accusativus am cum infmitivo ,

: CJ. Caesaris commentarii De bello gallico. ,

: Gallia est omnis divisa in
partes tres, quarum unam incolunt belqi, aliam aquitani, tertium qui iprosum lingua celti, nostra galli apellantur (
, , ,
, , )
. -
,
, , , ,
,
,
:
Urbani, servate uxores,
Moechum calvum addicimus.
(, ,
.)

. ,
, .

.
: ,
, .
, .
, , ,
.

905

906

..

,
, .
, , ,
, .
,
- :
;
;
, , !
, (
), ; , ,

; , .
,
, , . .
, -
, ,
, .

. ,
. , ,
,
- - ;

;
. ,
, ,
: ;
, , ; ;
; ; ,
. .
, ,
. , , ,
, , ,
,
, ,
. -
,
.
!
- . ,

. ,
,
.
, ,
;
, .
,
, , .
,
, ,
. , , ,
,
; ,
,
, :
, , , ,
, , !
,
, .

,
, , ,
.
,
,
, .
, , ,
.
, -?
- . ,
-! --!
.
:
, , ?
? , ? -! --
, , ,
, .
: ,
, - ;
, , ,

907

908

..

, ;
.
.
, ,
, ,
, , ;
, ,
,
. .
, , (,
), ,
. ,
, ,
. , ,
, , ,
:
, , , ,
, , ?
,
. ,
.
, ,
, ,
. ,
(accusativus graecus),
, -,
: ,
. , :
Ars longa, vita brevis est ( , )
: , .
, ,
, .
. ,
, ,
, - ,
,
. , ,
,
-. ,
, , , -

. , ,
- ( ),
, ,
.
.
, , ,

, : , -.
. , m-r ,
, , , , ,
,
.

, ,
, . .
-
, ,
.
, ,
- ,
. . ,
.
! , ,
.
-
. , ,
, , :
! !
, , . ,
, .
. :
, -, .
.

.
:
, ,
.

,

909

910

..

, ,

.

: ,
,
, ,
,
.
.
:
, ,
(treis parthenoi);
, ,
:
Et tonat
Et bromat,
Coelum pluvium dat.
Quis me, quis me, iuvenulam,
Usque domum reducat?
.
, :

.
,
?
, ,
.
,
-- ,
, .
:
,
, , ,
, .
, :
Ich bin
,

,
.
Ich war
,
.
,
:

, , ,
.
, , : J'aime de baiser les eponges de
ma cousine ( , les eponges,
, );
: Mercredi mange,
. ,
: Ach, du, meine Seele, rote Mamselle,
: , , .
, ,
(Gib mir Gabel, gib mir Messer, ich werde meine Liebste
fressen); : ,
, trinum et unum, sed non Deus; initium mundi et finis saeculorum ( , , )? ,
, ( , mundus,
, saeculorum);
: secundum servi vos bibere (no
), : .
.
- :



.
, . , ,
, , , , , ,
, , , ,

, ,
,
,

911

912

..

.
:
,
,
, , ,
, , ,
, , ,
, ;
,
, .
:
.
, .
,
, ,
, ,
, ,
. ,
,
.
-
. ,
,
. ,
, .
, .
,
.
-, ! , ,

, . .
?
Rana.
?
Ciconia.
?
Devorare.
?
Devorant.

,
. ,
!
. ?
, -
,
, :
Was fehlt ihm doch? ( ?)
:
Gar nichts!
, ! , ?
, , :
Fritz, Fritz, , ,
Willst du griitz? ?
Nein, Mama, , ,
Ich will kaka. .
. , ,
.
.
,
: .
,
,
. , , ,
, ,
:
, ;
,

. , ,
. ;
,
, -
, ;
,
.
- ;
, ,
, ;

913

914

..

. ,
- ,
,
.
-
.
,
, ,

. , , ,
, , ,
,
.
- -,
,
, , ,
, -
. ,
, :
,
. - ,
.

,
. ,
: ,
, ,

. ,
,
,
.

, , ,
, : , ! ,
: ,
, , !

915

,
,
;
, , ,

.
.

14

.
.
, .
, .
, ,

, , .


. ,
, , .
,

, ,
, - .
,
; ,
, . ,
. , , ,
.
,
. ,
. , ,
- .
. ,
, . ,
, .
.
,

916

..

, , .

;
! ,
,
,
,
, ,
,
, .
, ,
,
, . , ,
, , .
, ? ,


. .
, ,
, ; , ,
, ; ,
,
. , ,
,
. , ,
- , ,
. ,
, - ,
.
, , - ,
, , , ,
. ,
. ,
.
, - ,
.
,
. ,
, ,
-.
, ,

,
,
.
,
.
,
. , .
, ,

.
, , .
,
( ,
), ,
. . ,
, .
, , ,
,
,
. , ,
;
.
: , , ,
.
! ,
, ,
- : ,
, , , , ,
, , , , ,
--, , , ,
, , ! , ,

. , !
,
, , , ,
, , ,
!
,
(
) .
.

917

918

..

, .
, , ,
, ,
.
. , ,
.
.
, , ,
, .
, .
.
.
.
. , ,
.
:
, , ,
, .
, .
, ,
, , ,
. .
, . . , .
, , , ?
. .
, ?
.
, . .
, ?
.
. , ,
-
.
. ,
, . ,
- .
. , ,
, . ?
, , .

.
. , . . . ,
. .
, ,
.
. . ,
!..
,
.
, ,
.
,
.
.
:
.
. ( )
, ,
, ;
. !
!
.
.
,
. , .
, , ,
:
,
.
.
, ?
, ,
, , , .
, ,
:
, ?
- ,
.
,
, ,
, . .

919

920

..

- .
, .
.
, , .
!
.
.
-
. ,
, , ,

.
, ,
.
, .
,

.
,
. , ,
, . .
? ,
.
. ,
, .
, ,

, , .

? ?
.
. . . .
. , . ,
. !
?
,
.
? , !
?.. , ,

?
. ,
.
?
, . .
.
.
, , ?

- ?
.
- ? !
. .
.
, . ,
, .
.
, .
. .
:
, ,

.
. .
,
. ,
.
, ,
,
, ,
,
.
.
, ,
. . .
! , ! !
, , .
, ,
,

921

922

..

: - , ,
,
, , .
, , :
! ! ? ?
, ,
. , ,
, , ,
,
- :
.
, , .
,
, ,
.
, : ,
. ,
, ,
.
.

, ,
, .
,
,
, ,
.
- .
, ,
, ,
, ,
, ,
, , ,
,
.
: .
, ,
. - ,
- . .
,

,
.
. !
.
, ,
. - ,
, ,
-,
. .
, .
,
. ;
, , ,
.
:
!
, ,
, , .
,
,
,
-, , ,
. ,
. .
, .
, ,
, , ,
,
,
,
. ,
, ,
,
. , ,
,
; ; ,
, -
,
. ,
. , ,

923

924

..

, :
, .
,
, .
- :
, , .
, ,
, ,
.
. ,
.
.
, : ,
. -
.
.
.
, .
, ,
, .
-, .

.
,
, .
, , -
, , ; ,
. ,
, ,
,
.
, -, , ,
? ,
, !
, ,
.
, . - ,
?
, .
. ?
.

? ! -, , ,
. , ,

.

, , ,
, .
! ,
, . , , ?
?
,
? ? ?
, .
, ? , , .
, . .
, .
. , . ,
.
, .
,
.
.
, ,
. :
, ,
, - -

.

, . !
. . ,
: .
. .
, .
, - . ,
, ,

;
, ,
, .

925

926

..

: !
. ,
.
-,
,

, ,
, .
.
.
- ,
, . : ,
, ! . .
, , ,
, ,
. !

, ?
, ,
.
. , .
. . .
. , ,
? - ?..
, ,
, . -
, ; - .
, ,
-.
, : .
. ,
,

? .
.
! ! , :
.
.
, .

-?
. : ,
, ; .
.
, .
. . ,
. ,
,
, .
, !

, ,
.
, ;
, ,
,
. ,
. .

.
, ,
.
, .
, . , ,
, -
, -
,
, , ,
, .
. .
. . .
, -
,
. , ,

, , -

, , !.. , !..
, , ,
,

927

928

..

, !
. .
.
,
.
.
! -
. .
- .
?
.
.
?
. .
? . .
, . .
.
, ?
.

. ,
, ,
, . ,
. . -?
?
-?
.
. .
-, . !
,

. .
. - .
, , .
, , .
: ,
. .
? ?
, .
- . , , -?

, ?

, .
. - . ,
-! .
, ?
,
, .
, , ,
, , .
, , ,
; , , ,
!
! . ,
. : , .
, , !
! !
, , .
, . .

. .
, ?
.
-?
: . , ,
. -

.
. . - .
.
!
, .
. ,
. , ,
, , .
,
, ,
.
,
.

929

930

..

,
.
? .
, .
?

15

. , ,
,
. , ,
,
. ,
-
,
, , , ,
. :
, ,
, , , -
, ,
.
, ,
: ,
, ,
.
,
:
, !
.
.
.
!
, ?
. , , .
, : , ,
;
,

.
, ,
. ,

: , ,
, ,
, , .
, ,
, .
,
: ,
.
; , ,
,
. ,
, ,

.
, , .
,
, ,
, ,
,
.

, ;
,
, .
, ,
: , , ,
, ,
, .
,
. ,
:
, ,
, ,
, ,
,
, . ,

931

932

..

,
, .

, .
.
- .
,
:
. ,
, .
,

,
,
, .
, ,
,
, ,
,
.
.
, :

, ?
.
? (, ,
.)
.
?


,
. , , ,
, , .
, ,


, ,
- .

933

? .

, ,
. , ,
. : , .
,
; ,
, , , ,
,

,
, .
, ;
, ;
, :
--
-- --:
, , --,
-- --!
-- --,
--- -

, , ,
, , ,
, -,
,
,
, ,
, ,
.
, .
;
, , ,
, , ; ,
;
,
, ,
.
, , .
, , ,

934

..

, , . ,
- : ;
;
;
, ; ,
,
, , , , ,
, .
,
, .
, , ,
.
,
, .
. -
,
, ,
, :
, , , ,
.
, ,
, .
.
, , ,
, ,
: , -! , -!
. , ,
,
,
, : , !,
, ,
, , , ,
,
.
. ,

,
, , .
,
. , ,

, ,
, ,
.
, , ,
, ,
,
. ,
, , ;
, ,
--
; , , ,
, , ,
- . ,

. ,
, :
.

. .
, ,
, . ,
, -
. , ,
,
, , , , .
, ! ? --!
. !

.
, ! . , ,
, ? ?

, . ?
. ! ,
, , ,
: -.
, ,
, .
? , ,
? , ?..

935

936

..

, ,
. ,
. . .
? ?
- , .
?
, , , .
,
: .
, ,
, ! ?
: ? , , ,
-.
: . ,
, .

, - .
, ,
.
, ,
.
, .
--
.
. ?.. ,
.
.
, .
, , ?
, .
. ,
:
, !
--! !
, , .
.
, .
, , , ,
: ,

,
,
,
.
. :
,
, - . ,
, ,
, ,
.
!


, , ,
;
, .
. , .
, .
,
,
,
-.
, ?! ,
. ,
!
- -,
---,
---- -,
-
, ,
:

-
. . - . ,
, , , ,
. ,
, , :

937

938

..

,
, -, -,
.

bon mot,
, -, -,
bon mot.
, , ,
,
:

,
, -, -,
,

.
, -, -,
.
-
,
, -, -,
.

,
, -, -,
!
. ,

, , ?
. , .
, -? , ?
, .
. .
, (, ,
, ) , .
, : , ! , ! , ! ,
, , , ,
. .

. ,
, . ,
. .
. .
.
? , , , ?
? ? ? 61- ?
. .
, , .
- , , ,
,
, .
?
, .
?
, . .
; .
-?
, .
:
, ,

. -
. , . ,
: . -
,
. , ,
. -
. -
, ...
,
?. ,
. ?
, . ?
, ,
. i ,
.
.
.
.

939

940

..

, - ! ?
.
. Qui vivra verra.
, ! - . , ,
?
, .
! : , cacteris
paribus, mutatis mutandis, sit venia verbo, feci quod potui, errare
numanum est .
?
! -!

, , , ,
. .
?

, .

, ? --! !
, , .
? ! , ,

, , , ,
,
. .
.
.
,
, - ,
.
. .
.
, - ,
, ,
: -,
,
,
.

:
.

. . .
.
, , , .
. ,
, , ,
.
? .
. ,
, , , ,
.
, .
, . ,
: , ; ,
, .
, . .
! !
.
, ,
, .
, ,

!
, . . .
. ?
.
. . .
, ,
--! ,
.
, -? .
, . ?
, . , .
. ,
.
, ?.. .
. ,

941

942

..

: , , ,
; ,
. ,
, , .
: ,
, .
:
, ,
. , :
,
,
, ,
. , ,
,

.
. ,
, ,
; ( ,
),
.
, , , . ? ?
? .
?
.
, . ,
, : ,
- ,
. ,
- , ; - ,
; - ,
. .
, ,

, . ,
. . ,
. ,
-
.

943

.
, .
. . ,
, , ,
, , ,
.

.
, , . . , .
.

, .
, , , ,

.
. - .
- ,
- ,
, ,
,
, :
, .
, , ,
, ,
, .
, ,
, .
,
- .

16

, , , ,
, ,
, .

, :
.

944

..

, .

,

,


, , ,
, .
:
,
,
; ,
,
, .
,
, . ,
quasi-
, ,
,
. .

(-
) , ,
:
, magnus
Trojanorum ,
, ,
, , .
Rogamus, Domine latine:
caput !
Dimitte :
pecuniae, gratis
:
, ,
, ,

.
,
- ,

,
. ,
,
,
, ,
.
,
,
. . ,

. ,
: - ,
,
. , ,
, ,

, .
, , -
.
, ,
: ,
,
. , ,
: , .
,
- , ,
, ;
, ; ,
, , ,
, ,
.
, , , , ,
;
,
, , , ,
: ,
, , , ,
, ,
, , .
, -

945

946

..

, ,
, -
, , ,
.
.
:
, , ,
, , ,
.
: .
, (
,
, ,
), , ;
,
,
, ;
, .
.
.
: , ,
. ,
,
.
: -
, ,

, .
. .
,
, , ,
,
, ,

, .
, .
, ,
, ,
, ,
; ,

, .
, ,
; ,
; ;
,
:
,

,
,

. ,
, ,
, ,
. ,
- , ,
, ,
, , ,
,
.
,
, ,

. , ,
, .
:
, ,
, ;
, . ,
, ,
, .
,
, ,
, .
. ,
,
: .
.
.

947

948

..

,
, , , .
- ,
.
,
, , ,
,
,
; , ,
,
, ,
.
; ,
, ,
. ,
,
, ,

, , ,
, : .
, ,
, ,
, ;
; - ,
, : , ,
, , .
, , ,
. :
.
, ,
, - .
, , ; , ,
. ,
: ,
.
: ,
, , , ,
. , ,
; :
.

, -
!
- ?
? - .
! - , !
? !
!
, .
, , ,
,
, ,
, ,
, , ,
. ,
,
, ,
, - .
.
, ,
, ,
, ,
, ,
.
?
, , ,
, , ;
, : ,
,
--.
. , ,
.
?
, , , ?
, , ,
: - .
,
. ,
, ,
, . ,

949

950

..

,
.

.
, , -
, .
, - ,
.
. ,
, ,
, .
, ,
, - ,
, , ,
,
princesse Moustache .
,
.
, ,
, .

, ,

. ,
, ,
,
, .
, : ,


- , .
, ,
, .
;
, , ,
, , , ,
, ,
; ;
, ,
;

, .
.
, , ,
, , , ,
, ,
,
, , ,
,
.
, - , - ,
, , , ,
.
Hinterland .
, ,
,
, , , ,
, , ,
.
,
: .
,
,
, ,
. : ,
.
. ,
: , , ,
, . :
, , .
,
: ,
.
, , ? ,
.
, .
?
. ,
.
. .
.

951

952

..

?
. ,
. , .

.

! , .
!
. , .
, , -
. , , .
,
, ,
.
, ,
, , , ,
, :
, ? ? ?
, .
? , ,
, , ,
,
.
, . ?
.

17

,
,
, .
!
.
,
: ,
, , :

, ,
, .

, ,
- , ,
, ,
,
, , ,
, ,
,
(
,
;

), ,
; , ,
. .
. . .
, . .
. . .
.
.
:
, , , , -
, , , ,
, -
. . ,
, , , ,
.
, ,
. ,
,
, ,
,
:
,
, ,
?..
, ;
, ,
. ,
: , ,
, ,

953

954

..

-
, ,
, ,
? , , ?..

, ,
, ,
. ,
, , -
, , ,

- , ,

, . .
: , , ,
.
,
: , , , , , , ,
.
, ,
, .
,
.
. -
. . .
. .
. , .


, .
, , .
, ,
. , ,
, , ,
, . ,
:
: . :

.
,
, .

, ,
,
,
. :
,
,
. ,
, ,
, ,
.
, ! ?
.
?
.
?
.
?
.
?
.
.
. ?
?
, .

. , , -,
?
.
- . . .
?
.
. , , -
! , .
: , , ?!
, ! , ,
?..
, ! !..
,

!..

955

956

..

, , ,
,
, ,
,
. ,
,
, , , ,
, , , ,
, .
.
,
:
, ,
: , , , ,
, , , ,
.
, , , ,
, ,
, . -
. . ! !
: - ,
, ,
. ! ! :
,
-;
:
, .
. ?.. ,
. - , ,
, .
, , .
, ! !.. ,
: , , .
. , ,
. , , -
, . , ,
- ! , :

! ! !

,
.

-, ,
.
. .
, ? ?
, ! .
,
: , -,
7.
?
.
! ! ,
, ? , ? ! ! ,
?
.
, ,
, ? ,
, , , ?
, ,
, !
, ,


-,

.

? , , ?
, , , , ...
? ?
? ,
, Ein Moment .
!
.
, , .
, , !
Ergo: , ? --! :
, . : ... ?

957

958

..

, ,
-?
. !
!
.
:
, .
. , ?
.
!
?
.

.
, . , .
, .
.
. ,
!
, , , -!
.
, ! ?
? ?
, . , -, .
, , . ,
. ,
--! .
: ,
. , ? !
!
, . , ,
.
: :
, , ?

! . .
.
, ! ! ,
; , , ,

. . . ,
. , ,
,
, ,
!
, , , ,
.
,
: .
?.. !..
.

, .
, ,
. , :
- -
, !

! ,
. ,
, , , , ,

:
, .
: , ? ,

,
?
- --! --!

, , !
,
. ,
, ,
?..
! ,
.
,
, ,

959

960

..

,
? ?
?.. .
?
? ?.. !
! .

, ,
. .
?
.
?
. , ?
, . ,
.

.
, ? ?
? , .
.
?
. ? .
, .
, , , .
,

: ,
, , .
,
, , .

!..
. ,
.
,

-
; , :
,
, , , , ,

; ,
? , ,
, , ,
, ,
.
, .
?
? .
.
. ?
. , , .
? , , ,
-!.. !..
? ?
. ,

.
, ,
; :
, , , ,
, , .
,
, , ?..
. ,
, -
, , . ?
, ,
,
, ,

?
. .
, , ? , ,
,
- - , !
. ?
?
. ,

961

962

..

? ? , .
?
, : ,
, .
. .
. .
. , , .
:
.
-?
. , . . :
, , ,
.
,
.
, . ?
? , :
, ! . ,
.
, , .
, . , .
.
? ! . ,
,
! .
,
.
. ,
. , ?
. , .
,
, .
, , .
. ?
?
, ,
, ? ,

, , ,
, .
-?
, .
, , , .
.
. .

, , .
. ,
.
. , , , , , .
, - ,
: , , ,
, .
: , , ,
,
, ; .
, , ,
-
?
? ?
.
?
, .
, ,
, . .
, , ?
, .
.
. . Continuez, madame.
.
. ,
, , -. .
, .
, -,
, , , : ,
? ?

963

964

..

, , .
, , , . .
.
?
?
. ,
.
? .
. , -
? ?
, ! .
, .
, .
. .
. -
: , . .
.
?
.
? ?
- ,
- , ,
, . , ,
, .
, , ,
.
.
.
. , ,

.
. ,
, . ,
. .
. , -
, - .
. . ,
. . .
-, , : , ,

. ,
. ,
;
?
. , , .
, .
. .
.
.

,
, , .
, . ,
- , ,
. ,
,
, ;
,

. .
, ,
, . ,
?
. ?
. , ,
, . ,
. .
, -, -
, , ,

,
. ! ,
?
-,
,

. .
. .
-, , ?

965

966

..

? . . ,

! , ?
, . :
, .
, . ,
, ,
, .
. ,

, , ,
.
, ? , ,
. . ,
,
. . ,
?
. !..
.
.
, .
. . . .

?.. !
?..
.
?
!
! ,
?


, ,
, , ,
, ?..
, , ,

. .
, ,
?

. , , ,
, ,

,

,
. ,
, ,
, , ,
, , , ,

, ,
. ,
, ,
, , , ,
-, , ,
- , .
,

, ?
.
, ! , :

? , , .
.
, , ,
.

. ! ! .
, , . .
, . ?
, , ,

, .
!
,
, . ,
,
,

967

968

..

?
.
,
. : . ,
.
, ,
:
.
? ?!
. ,

:


. .
,
, . , ,
.
, ,
, . ,
?..
,
, ,
,

18

. 4
1902
, ,
.

.

. ,

, ,
,
, . ,

, ,
.
,
1900
, , , ,
, .
,
:
! ! ,
, , ,
, ,
, ,
,
!..

, ,
, ,
,
, , , ,
: , , ,
, , , ,
, ,
. ,
, ,
,
,

, ,
,
.
, ,
, ,
, , ,
, ,

.
.
, ,
,
, , ,
. 1899 ,
, ,

969

970

..

:
, ! ,
,
; ,
. , ,
.
, -,

,
!
,
, !..
,
. ,
.
, ,
. ,
-

, ,
,
:

. ,
, - ,
, ,
. ,
, .

.
. ,
,
.

. ,

. ,
, , ,
, ,

,
.
.
: .
: ,
, , , , ,
, , ; ,
.
,
, .

, ,

,
,

,

, ,

,
, ,
,
: ,
,
. , ,
, , ,
. ,
, , .
, ,
,
, ,
, ,
, , .
, , ,
, ,
, , , :
, .

. !

971

972

..

, , ,

.
,
, , , ,
;
, ,
-, - ,
, ,
,
, , , ,
,
, ,
, ,
.

.
.
, , , ,
.
.
, ,
. ,

, ,
: Mon fils sera la mine d'Allemagne (
).
.
- : .
, .
, - , , .
, , !..
, !
. .
,
? .

:

, ,

, .
,
,
, : ,

, ,
,
, ,
, ,

, , ,
. ,
;
,
,
, ,
- . serait faire le jKu de la revolution ( ). ,

, ,
( , ,
, -
, , , :
, ,
). :
. .
.
, - .
.
. , . Periculum in
mora.

-, ,
,
.
, .
, ,
, , , .
, ,

973

974

..

. , , , ,
,
.
,
,
, , ,
the Admiral of the Pacific, the Admiral of the Atlantic --!

.
, . Pacific - ( ).
, ,
, ,
, .
,
, -
, ,
-

, ,
. , -
, ,
.
, ,
:

, .
, ,
, , ,
.
,
.
, , ?..
, .
, , .
,
, ,
.
, , , ,
,

, , ,

,
,

, ,

.
, ,
,

, ,
, : ,
-
imponderabilia,
, .
, ,

, ,



:
,
,
, ,
, ,
, , . , ,
,
, :
, ,
? the Admiral of the Pacific, the Admiral of the Atlantic.
.
,
.
, , , ,
, ,

975

976

..

, ,
.
, ,

.
, , ,
, , ,
;
, ,
mots ,
,
, ,

-
:
. ,
, ,
, , ,
, , - ,

, , ,
.

, ,
, .
.
, ,
, ,
.
.
, .
,
-, ,

,
,
,
. , ,

, -

.

:
,
,
. ,

, -
, , .
, , , ,
,

: ,
. , ,
, , ,
; ,
.
,

.
, , ,
, ,

, :

.
, .
, ,
:
, , ,
, , ,
, 1903 , ,
,
, ,
.

977

978

..

19

, ,
. ,

,
, ,
,
. ,
, , ,

. ,
;
, -,
, ; , ,
, ,
.

,
.
-
. , ,
, ! , ,
, , . , ,
.

.
.

.
,
,
, , .
, , ,

,

,
, , ,

, ,
. , .

, , , ,
, ,
, ,

.
, ,
, ,
, , , ,
, - ,
, ,
. , ,

, , ,
,
, ,
. -,
,
.

, ,
.

: ,
,
, , , .
,
.
.

, .

-. , ,
.
, , --, .
, ,
.
-

979

980

..

: , , , ,
, ,

, ,
, ,
, ,
, ,
,
.
. , ,
,
, ,
: ,
! ,
,
, , ,
.
,
, ,
!, ,
, : , !.
,
, ,
, :
, , ?

,

,

, ,
,
.
, -


, ,
,
, , , ,

: , ?
?

.
.
, . .
.
. : ,
, , !..
, ,
,
! !
, ! .
, !
?
.
?

.
,
,
, .
, , , ,
, ,
, , ,
,
, ,

, , ,
. ,

.
: ,
,
. , , ,
: ,
, , ,
.
,
, :

981

982

..

, ,
, , ,
, ,
, , ;
, , ,
, ,
; ,
- ,

, ; ,
, ,

. .
, ,
.
.
, , ,
,
! ! ...
! ,
?
!

! ! ! -!
! ! !
.
.
, . ,
, , ,
, .
: ,
! .
, ,
, , :

?..
, , ,
, , :

--! ,

,
, ,
,
, ,
.

,
, , .
,
, .
, ,
, , ,
, ,
,
. ,
, ,
,
. ,
,
,
. ,
. .
, ,
, ,
, .
,
, ;

, . ,
, .
-

.
,
,
.

- .

983

984

..

, ;
, , .
, ,
, ,
,

, ,
, ,
,
, . ,
:
?
,

,
,
. ,
.
.
: ,
, ,
, ,
:
,
. ,
, ,
,
.
.
,
, , , ,
, ( ,
, -
).
. , .
, -
, , ,
, :
, , . .
:
?..

.
, , , ,
, , , , :
?
.
?
, .
?..
, , ,

?..
,
, ,
?.. , ?
, , ?
, -

?..
!
, , :
,
,
, .
?
, .
?
.
,
,

.
: ,
? , ,

!..
, : , ,
, , ! , - , -
? ,

985

986

..

?
, - ?.. , ,
, ,
?.. , ! ,
, - ! !
, ,
.
,
?
: ,
,
, ?..
? , , ?.. ,
: ,
, ,
. ,
, , . , -

, ,
,
, ?.. ,
- ,
,
, ,
, ?.. ,

?
?..
,
!.. , , , ,
!..
: ,
?

?.. ?
,
, ,
,
, - ,
,

. ,
, ,
,



.
. .
. .

, .
.
. .
. , , .
. ,
,
,
- , ,
, ,
, , ,
.
. ,
,
.
, !.. , ,
, . ,
, , . ,
, ... !
! , , ,
, .
, !
,
,
. , ,
, .
! ?..
! .
,
,

987

988

..

: , . ,
, .
, ,
, ,
, ,
, ,
, ,

, .
,
.
, , ,


,
, .
.
. , , .
,
.
? , .

.
, , ,

, ,
,
, ,

.
, , ,
, ;
-

, , ?..
! ? ?..
.

989

,


, !
. .
, ,
...

. .
.
, ...
, ?
,

,
.
, ! ?

20

,

, .
,
. ,
,
. :
, ; , , ,
, ,
, ,
.
. ,
, , ,
,
. , , ,
,

990

..

.
? , ? ,

.
. - .
, , .
, ?
. .
,
, , .
, , ,
.
, , ,
--.
--, , -- ,
, .
?
,
, - ,
,
akademische Viertelstunde , ?
, ,
. , , ?
,
,
,
, , ,
.
, , ,
, , ,

-- Zur Tagesordnung
.

? .
, ,
, , ,
--!

.

, .
, ,
. , ,
.
, .
.
, ,
. , .
! .
, !
.
, .
, , , .
-, -

,
,

, ,

.
-

! ?
.
, ,

?..


.
,
,
,
( !),
,

991

992

..

.

Ergo, , , ,
.
! ? ,
, , , ,
.

.
-, -,
, ,

,

.
.
, ,

, . ,
, ,
, , -
.

, ,
.
;
;

,

. , , ,
,
,
, , ,
-,

, ,
? .
, ?
? !..

! .
, , .
,
, . ! ! !
, , ,
.
.
: ,
.
!
.

, ,
. , ,
-, , ,
? ,
, ,
-
,
, , , ,
, ,
.
, :
; , ,
. , ,
-, , , ,
. -,

. -, ,
.
, , ,
.

,
,
,
( !).

993

994

..

, , , .
-
.

.
. ,
,
. ,
,
,

, , .

,
.

! ! .
.
.


, , .
,
. , ,
.
, ,

!
, , ,
.
. .
,
, ,
. ,
, .
---. ? .
,

, ,

, ?!
, ,

!
?

,
. ,
:
,
,
, ,

? ? ,

, , , ,
: ,
!
. . , -,
,
- ,
? ?!
, , .

, , ,
:
, , , ,


? ?
.
.
, ,
, ,
. ,
,
, ,
, ,
, , , ? ?

995

996

..

. .
? ? .
. , . . , , .
.
, ,
. , ,
. .
? ? ,
! !
, , ,
. , . . .
,
,
, ! .
, ,
.
, . ,
? .
. , .
, , .
, ,
. , ,
, , ,
.
, , ,
.

- ? ,
.
,
. , ,
. .
,
,
, .
: , ,
,

: ?
,

, , .
,
.

, , .
. Finis. Silentium13,
.
.
.
.
. ,
,
, . ,
, ,
.
, ,
:
:
. , ,
, ,
:

! ! . ,
, -
, .
, ,
, ,
, ? ,
.
, , ,

. ,
!
! .
,
.
! , .
, ,
,
,
13

. (.). . .

997

998

..

, . ,
, .
.
.
? ,
, .

, ,
?
?
, ?
.
. !
: , , .
.
? : :
,
,
, ,
. .
, ,
,
, .
, ,
, ,
.
-
, !
.
, ?
, , .

? ,
. , ,

!

, , ,
. ,
.
,

. , . .
,

, . ,
. ,
, ,
, .
. ,
. ,
, ,
.
, .
, ,
,
. ,
.
, .
! . !
.
,
,
. ,
: !
? ,
. . ?
, .
, , .
, .
,
.
, ,
,
,
.
?, ,
. ,

999

1000

..

,
. , ,
, ,
.
48- . ,
, , ? -,
? , ? ,
, ,
? - .
, ,
.
, , .
?
.

,
, .
, ,
?
,
, , ?
.
. ,

. ,
.
.
, .
?
, .
. ,
.
, , ,
-

. .
, ?
,

:

1001

- , .
. ? ,
. ,
(,
, ,
), ,
,
.
.

?? .
,
. ,
. ,
,
. ,
,
.
,
!
? - .
, ,
.
, .
,
. ,
, ,
,
,

.
,
, ,
,

,
,
, ;
, ,
.
.
.
.

1002

..

.
, .
-
. ,
,
, ,
.
, ..
.
,
. .
.
, ! ,
. . ,
,
. ? ,
: ,
! , .

!.. .
, , . .

, .
: , ,

,
? , ,

.
, , ,
? ?
- , .

,
, ,
. , , ,

. .
. ,
.

1003

, ,

, ,
,
,
.
, , -
?
.
. , , ?
. ,
. -:

,
.
, ?

, , .
.

, , ,
. .

! !
. ! . .
, ,
, ,
, , ,
, ,
. ? ,
,
, ,

!
. .
, , :
?
? , -, ,
? .
. i.

1004

..

, ?.. ?.. ,
, -,
,
,
, .
, . ,
?
,
, .
, . ,
!
,
:

, , , , .


?
.
?
, , , .

, , , ,
?..

?.. ,
,

,
.
, !
,
, , .
, .

, , , .
. -


? . ? ?

1005

!
, ,
? , ,
, , ,
,
?
, .
.
? . ?
-, .
? ,

? ? ?
.
, , !
, !
.
!
.
,

, ,
. . .
? ,
. , :
. ,
?
, .
; ,
, - .
.
- .
. .
. .
: .
-
.
,
. .

1006

..

,


.
,
(
).
. - ,
.
, .

, .
, ,
,
,
.
,
! .
,

, ,
, . .
, 1903 . 1902
.

.
, :
22- ,
. 26
. 8 . 9
.
.
, . 19
-
. 19 --. 3
,
.

1007

.
. 26
. 18
.
, , , ,
. 9 . .
, ,
, , . 23
-
. 13
.
? .
, ! ,
.
.

12
; 223
,
--, , ,
. 17
. 21 . 9
. , , , 1903
?
? . ,
. , ,
.

.
,
, ,
,
.
, .

, , , ,
, ,
, ,
?
. .
. , .
, ,
, , ,

1008

..

. , .
, . ,
. ,
! , .
, . .
, , ,
? - , ,
:
.
,
. ,
, ,
,
, ,
. :
! ,
: !
! , ,
, ,
; ,
,
. ,
,
, ,
, , !
. Schluss.
.
! !

, . ? .
- , , ? ?
,
, ,
.

,
, ,
, ,

1009

21

2 1902
,

.
, ,

. ,
,
. . . ,
,
,
, :
,
,
.
.
, ,
,
. ., , ,
, ,

,
,
,
,

. III,
, ,
,
,
, ,
.
,
,
,
,
:
. , ,
,
, , -
. ,

1010

..

,
:
, : ,
, .
,
,
.
, .
, : . , ,
,
-
, ,
:
, , ,
.
,

:

, ,

. .
,
- , ,
,
, ,
:
, -

, ! ! !
,
, ,
: ...
.
:
- -
.
, ,
:
.

1011

. ,
,
, , - ,
.
, ,

.
. ,
, , ,
, ,
, ,
, :

, ,
,
.
, :
.
, , , ,
, .
, , ,
,
, ?
, . . : ...
.
?


, ,
,
, , ,
, , ,

, .


-

,
?

1012

..

.

,
,
?

.
. , ,

, ,
. ,


,
.
,
.
.
:
? , ?..
, , ; ;
, ,
: ,
- , -
, ,
.
- ,

, , ,
,
,



, .
, ,

1013

,

- , ,

.
, i,
, ,
; , , ,

.

, .
:
, ,
,
; ,
, ,


; , ,
, , , . .,

,

,

;

; , ,
,
,
, , ,
.
, , ,

. .
, ,
,

1014

..

? ,

.
?
,
, . . .

?
, .
,

,
, ,
- ,
, , ,
. , , .
, ,

,

.
. ,
,

-.
:

. ,
, .

,
.
, ,

.
.

1015

, ,
?


,
,
.
,
,

, .

, ,
, ,
, .
.
,
, , .
, , - ,
,
, ,
.
.
,
:
, .
,

, ,
.

, ,
,
,
,
, ,

: , . . ,
,
.

1016

..

. , ,
, ,
, , ,

, , , ,
,
, ,

,

: ,
; ,
,
;
.
, ,
,
. , , ,
, ,
. .
.

, ,
,
.
.

1017

22

.
: ,

. , ,
: ,
.
, ,
, ,

- . , , ,
,
, , , ,
, , . , ,
. .
,
, ,
, , , ,
, ,
:
, , , ,
, -;
.
, ,
, , , , ,
, .

, , , ?
.
, ?..
. .
.
,
, ?..
, ,
,
,

1018

..

, , ,

? , , ,
,
! !.. !.. ,
. !
, ,

,
, ,
. , .
, -

, ,
, , , ,

? ?.. ! ,
,
, ,
-
, .
, : ? ? ?
? ? ?..
? ? ?...
. . ,
, . !..

: ? ?
, ,

?.. ,

? ? ? ?.. ,


!..
,
:
.

1019

- .
? ?
,
- , , ,
, , , ,
,
- ,
: , ;
,
, , , ,
, , , !..
, , ,
.
. :
, . :
, . ,
, ,
. , ,

- ,
, -
,
,
! ?
,
, ,
? , ? ?..
?.. '?.. , - -
, ego
?.. : ,
, ,
.
, ?
, ?
- , ?.. ,
?
, , ,
, ?..
? ?
, , ,

1020

..

,
?

: ,
, , :
,
, , ,
, ? ?
, ,
? , , ?..
, ?
, ? :
,
: ,
! , ! , ! !

? , , ?
, - , -
: , , ,
mann soil nicht traurig sein; :
! ! - !..
, , ,

!..
.
, .
, , ,
,
:

, , ,
, ,
! ,
, ,
, , ,
, .
,
, , ,
.
, ,

1021

, .
,
, , , , .
,
.
, .
, ,
, , , ,
, ,
, . ,
,
. ,
,
. ,
, , . ,
,
.
.
! . !..
,
, ,
- ?..
,
, , , ,
,
,
?
,

,
.
.
, , :
, , , ,
, -
, , -

, , ,
,

1022

..

, ,


. , ,
.
, , .
,
, ,
, ,
,
,
,
.
,
,
, .
,
. ,
.
.
, ,

?
.
?
, ,

! , ?
? ?
, ,

. , ,
,
, ?

.
. ,
,
.

1023

,
.
, ,
, .
? ? ?

, , -?..
,
. Le vin est tir, il faut le boir.
- Le vin est tir, .
,
, - - -
, , ; , ;
,
, , , ; , ,
,
,
,
,
,
, , , ,
, ,

, ! , ,
, ?
? ?..
?
. . .
, ?
, , ! , ,
.
, ,
, ,
, .
. , , ,
, ?
. ,

,
.

1024

..

, , ,
. ,
, ,
, :
,
-,
,
:
, -
- ,
, , .
, , ,
. .
, ,
.
, , ,
. , ,
, ,
,

, ,
, ! , - ,
,
. :
, , .
.
, , ,
, ,
, , , ,
. , ,
, , , ,
, , ,
.
,
.
.
- ,
:
. . ! !
! , ! !

1025

.
-,
-,
, , , ,
, , ,
! ,
!
, , --!
, .
? :
, ,
? ,
.
, !
!
:
--- ?
!
---
, ?
, ?
, -.
,

?
.
, , !
.
.
. ,
, , .
; , ;
, , ,
, .
.
,
, .
, , , ,
, -
-
, , ? , !

1026

..

: ,
, , : , ,
, .
, ,
-
- .
.
!
- .
.
.
.
.
.
- .

.
- .
- .
.
.
.
.
:
.
.
- .
- .
- .
.
.
.
. , , .
! ! ! ,
!
, -
, . , .
:
?! ?
! - .

1027

.
.



.

.
! .
.

, ,
. . . ,
, ,
, ,
,
, , ,
,
.
.
, ,
,

!..
- , - . ?
?
,
. .
. . .
,
,
. :
, -
-,
,
, , ,
,
, ,
!..

1028

..

.
,
.
?
?
.
, . .
,
? . .
? ?.. -
, ,
,
,
-
,

, , ? ! ! -! -
, , .
, , . , ,
. ,
!
?

.
!
(
)
. , !
;
, : , , ;
; , , ,
: ; ;
; ;
,
!
,
, , ,
:

1029

, ,
, !


? !
?
, ,
.

?

, .
- , , ,
, , -, ,
, ,
,
, , ,
, .
! ! !
? ?
, ,
, ,
, , .

, !

,
, .
, ,
? ,
,
. -- ,
, , , , :
; , ;
,
?

1030

..

, ,
,
, ,
, , ,
,

, , : ,
,
, , ,
,
,
Schrecklich!.. Das ist doch eine Schweinerei Und Sie
, so jung und so verdorben!..
-
. ,
, . ,
-
?
. !
.

,
.
, . . :
. , .
. . . , .
.
() .
.
, . .
. .
, .
. .,
-.
. 23

1031

(17511825) ,
.
. 24
(?1566) ,
.
. 25

.
. 29
, (18101838).
, . .
. . . Gaudeamus igitur
, (.).
(1841
1891).
. 30
(18291884) ,
.
(18461924)
, - ,
, .
. 36
, .
. 40
(15921670) , -.
(17461827) -,
.
Faire bonne mine au mauvais (.).
Mater Dolorosa (.).

- (18111896).
. 41
(18581921) , .
. 43

(18281905).
. 46
Lucus lucende (: ,
), ,
.
. 47
(18121893) , .
. 53
, .
.
. 56
Fleurs d'orange ,
, (.).
. 65
En passant (.). (18561939) , , .

1032

..

. 68
(16201682) , ,
.
( ; ?1682) ,
; .
. 69
Carte blanche (.),
.
. 70
, , , 204 . .
.
. 73
,
(18121848).
. 74
Interieur , (.).
. 77
( ; 18291908)
, .
Anno Domini (.).
. 79
Fades Hyppocratica ( , -
) (.).
. 81
Boutons d'amour (.)
.
- (18361902) ,
.
, 1884
. ; 1892 ;
. . ; 1935 .
(. 50 . 140) -.
(121180) ,
, .
- (-) , .
(18691905) , ,
.
. 82
(X . . .) , .
. 83

. (1066 .)
, II .
(
1822 .).
(1844 .).
18531854 .
, -
.
. 84
(1851 .).

1033

() ,
.
- ;
.
.
, ;
, .
. 85
- (1848/491936) ,
.
. 87
Pour etre belle, il faut souffrir , (.).
. 88
Lues {.}.
. 92
Haut und Haar , (.).
. 96
' (15851640) , ;
, ,
; . .
La donna e mobile (.);
.
. 99
Couleur local (.).
. 100
18 1896
II (
).
, III.
(18531900).
(18551920) , ,
.
. 101
(18211862) ,
.
(18061873) ,
, . .
(17981857) , .
(17241804) ,
.
Faon de parler (.).
. 106
(18601928) ,
.
(18111882) ,
, ,
, , .
. 107
Adieu {.).
,
.

1034

..

. 108
, (.).
. 111
, . . . (1819 .).
. 114
- (. combattant ).
. 115
Tarde venienti busossa {.).
. 118
,
.
. 120
: ;
, I ,
.
. 123 Pro contra (pro et contra) (.).
. 127
Ex ungue leonem {.).
. 128
, 1872
..,
;
; 1917 .
Bitte (.).
, (.).
. 131

(16681747) ;
.
. 132
(18201903) ,
.
. 133
, ,
. .
. 134
Mors immortal is (.).
. 143
. . .
- (17521829) .
. , .
. 146
Schon ! , (.).
Peuple russe (.).
. 156
Volens nolens - (.).
. 164
(18221895) ,
.
(18251893) ,
.

1035

(18581919) .
(1829/301897) ,
.
(18321869) ,
.
(18121860) -.
. 165
Ma parole (.).
. 167
, 18631918 ,
- .
(234149 . .) , ,
.
Femme emancipee () (.).
. 168
il faut (.).

B. C. ( :
); .: . . . .: . ,
1974. .166.
. 175
,
, 18801918 .
, (1819 .).
. 179
(18281883) , .
. 180
, , .
. 181
(17541838) ,
, , ,
, .
- 1898
(,
, - ).
15
. . (18801883 .).
, , .
- .

(. 45 . 127).
. 182
.
. 184
,
. .
(1935 .).
, , , - ,
.
(18251904) .

1036

..

(18621919) - -
(19101919), - .
(1847?) .
. 191

(18351910).
. 193
(1822 .).
. 194
(:
)
.
Notre celebre poete russe (.).
. 206
(18311891) , , .
..
(1914 .).
. 207

(1831 .). Prince russe (.).
. 209
. . .
. 210
De la musique avant toute chose (.);
(18441896) .
(18371903) ,
.
. 211
<> (18621905) , .
<> (18631920) , ,
.
(1842
1904) , , ; .
. 212
(18231900) , , ,
.
(18471918) , ,
.
(17231790) ,
.
(17721823) ,
.
(18701944) , , ,
, .
- (186 51919) , ,
.
<> (18711944) ,
, .
(18741948) ;
. .
, 3 1936 .

1037

. 213
homo! ! (.); : 1)
, 2) , 3) .
. 215
, (18491929) 19001909 .
1899
, .
(18151898) .
.217
(18491923) , -
, .
. 218
. . ( . ; 18601911) ,
; -, .
.
. 219
Mens (.).
Ut finale , {.).
Ut consecutivum , :
. Accusativus (.).
. 221
(18481927)
.
. 224
(17321768) , .
. 228
Garments! (.).
. 235
(. .),
18301860- ,
.
. 243
(18091868) .
. 249
. . .
(18241899)
, .
(5 9 . . 17 . .) .
. 250
(86 .35 . .) .
<> (18201879) , ,
.
(18201908/9) ,
.
(18171885)
.
(18411911) , ,
.
. 254
- , ,
.
. 256

1038

..

Bon mot (.).

. 258
(1894 .).
Qui vivra verra (.).
Caceteris paribus (.).
Mutatis mutandis (.).
Sit venia verbo (.).
Feci quod potui faciant meliora potentes , , ,
(.).
Errare humanum est (.).
. 263
(.120 .190) -,
.
(17441803) ; (1778),
, .
(17691838) ,
(1798) .
. 264
Magnus , (.).
La tine - (.).
Domine Dominus () (.).
, ( ) (.).
gratis (.).
Pecunia (.).
(187 21912) -.
. 270
Princesse Moustache (.).
. 271
Hinterland () (.).
. 274
(
. , ,
),
- .
. 279
, ,
(1822).
Ein Moment (.).
Ergo (.).
. 282
(18431920) , , ,
.
(18381923)
.
(1838 1910/11) , .
. 283
. , , ,
(18701918)
. . .
. 285
.

1039

. 286
Continuez, madame , (.).
. 287
(18731952) ,
, .
. 288
(18601909) ,
, .
. 289
(18531881) -,
II, .
(1783 1844) 1826
.
(17921862) 1835
.
. 292
, (18321904) ,
, 1900 .
(18381908) , ,
1901 .
. 295
, (18491930) -,
- .
. 296
(18581919) 26- .
. 297
Periculum in mora (.).
. 300
Mots (.).
. 301
(18481909) , ; - .
. 301
1904 ;
. .
, ,
.
. 304
(18571905) , II,
- 18911905 , .
(18551906) -.
(18641917) ,
,
(), . .
.
. 305
(1846^1901) 1898 ;
, , , ,
,
, ,
.

1040

..

. 309
(17731859) 18211848 ,
.
(18551898) -.
(18441900) , - ,
.
(18721898) ,
.
(18331898) ,
-.
. 317
(1845).
Akademische Viertelstunde (.).
Zur Tagesordnung (.).
. 318
(1850193 2) -,
, .
. 320
(18141876) ,
, .
. 321
(17951881) , ,
, .
. 322
(18531902) ,
, ;
.
. 324
(18631930) -.
(1878?) -, .
Finis {.).
Silentium (.).
, (18491919) -,
. . , .
(1842191 1) ,
, . .
. 327
(18171875) , -
.
, (17811838) -.
(18101876) , .
(18091882) , .
. 330
(14831546) , ,
.
, (14801562) ,
15241526 ;
.
. 332

1041

XVI (17541793) 17741792 ;

, .
. 336
?, 1902 (. 5-. .6. .9).
Schluss , (.).
. 338
(18811902) , ,
; .
(18461904) ,
; . .
(1862?) 19031904 ;
1905 . ; 1917 . . .
(18391914) , ,
, .
. 339
(13141392) - , ,
.
(18641928) 1902
1904 ; ,
.
. 340
, (. . ), 1022
.
(16691731) I,
; .
(427347 . .) .
. 346
(18491915) , ,
- 19031906 , ,
.
(18691918) ,
.
. 349
(14082 . .) ,
.
Ego (.).
. 350
(1181 1226) , .
Man soil nicht traurig sein (.). . 353
Le vin est tire, il faut le boire (.).
. 361
Schrecklich!.. ! - !..
(.).

..

..


( 9VII37 .)

.

,
,
.
,
, .
,
,
, ,
.

.
, .
! ! , ,

.
, !

1045

( 8VII37 .)
, ,
,
,
, .

!
,
,
,

.
,

,
, ,
,



.
,
,
,
,
, ,
,
,
,
.

1046

..

( )
( 15VII37 .)

,
.

,

,

-,

,

,
,

,
.
,

,
,

.
, ,


.

,
,
, ,

.
,


.



.

1047

(. . )
(16VII37 .)
,
,

. ,
. ,
,

. .

..

.
,
, .

,
,
,
,

,
,
,
,

.

,
.

,
,
.

,

-,

.
, !
, !
,
!
!
!

1048

..

(. )
(13VII37 .)

,

?
- , , ,
,
,
.
,
,
,
.
,
,

;

,

;

,
- ,
.
,
, ,

.

1049

..

(20VII37 .)

,
,

,
.

.

.
,

,
,

.
,
,
,
.
,
,
,
,
,

,
,
,
,

,
,
.
.

1050

..

,
,

-
-,
,

:

.

(12VII37 .)
,
.

.

,

.
, ,
,
, ,
-.

.
pax Romana
,

,
, ,
,
.

,
, :
.
,

,
.
, -
.
,
.
-

,
.

1051

1052

..

( )
( 20VII37 .)

, .

, .
, ,
,
,
, .
,


.
,
-
:
.
,
:
, ,

, ,
, ,
.
, .
,

,
, , ,


,
.


:

,

.
, ,

,
.
,

,
, ,
, ,
.
,



,
.
, -
?

1053

1054

..

(15VIII37 .)
, , ,
, , ,
,
.
,
, ,
- -
, .
,
,
, -
.
,
,
, , ,

,
,
Heil

1055

VANITAS VANITATUM
(23VII37 .)
Vanitas vanitatum et. omnia vanitas
( )

,
,
,
,
.
, , II, 48.

,
:
,
,
, , , .

.




,
,
, ,
,
- ,
,
.

,
Katzenjammer,
,
,

1056

..

1057

:

,

,
,
,
,
, .
.
,
.

( : -)

(4I37 .)
,
.
, , ,
,
,
.

,
,
,
.
, ,
,
.

1058

..

,
,


,
,

,
.
, , ,
,

,

, , .
, ,


.
,

1059

(28I37 .)

! ,
, , ,
, ,
!
, , ,
,
;
,
, -,
.
, ,
,
,
.

,

.

,
,
.
,
,
,
.

1060

..

,

.
,
,
,
.
,
- ,
,
, , .
, ,
--, ,
,
.
,
.
, -


,

, .
, ,

.
, ,
, ,
,
, ,
, , ,
, ,
, , , ,
!

1061

( 24VIII37 .)
Tristia.
Per si va nella citta dolente. Per me si va neleterno
dolore Per me si va tra la perduta gente.

, ,

, , ,
.

, ,
,
.

, ,
, ,
.
,
,

.
, !
,
,

 I *
2000
. . . .
. ( ).
. . .
. ( ).
.. . . (
. XXI . . 7).
.. . .
. ( .
XXI . . 8).
. XVIIIXIX .
. ( . XXI
. . 9).
.. . : . 19391941.
( . XXI . . 10).
, . .
( ).
.. . : , ,
. ( . XXI
. . 11).
. . . . . .
.. . .
. . . -.
/ .
. . . .
.
( /).
Policies for the Control of the Transitions Martality Crisis in Russia. (Unated Nations
Development Programme/Russia).

2001
. .
. ( ).
*

19931999 . . : . ., . .
. -: 5 . ., 1998;
. . -:
10 . ., 2003.

 . . -
. 19211941 . ( ).
( XIX
XX .). . ( ).
.. . .
. ( ).
. . . .
( . XXI . . 12).
/. . ,
. , . . ( .
XXI . . 13).
.
60- / . , . ,
. .
Magister vitae. 80- .. / . . , . . .
. 2001 .
.
( ). /
. . . . .
.. , .. . .
.
.. , .. . -. :
.
: . . . ,
. . , .. / . . , . . .

2002
. . . (
).
. !?
. (
. XXI . . 14).
.
. . , 15
2001 . / . , . , . .
I . /
. . .
.
/ . . .
.
/ . , . , . .

.. . , ( ).
Synopsis operandi / . . .
.. . . .
, .
. .

2003
. -:
10 /
. . , . . .
. . . .
. ( ).
. . . . .
( ).
-II. /
. . .
In Memoriam. .. , .. , .. / . . . . .
/ . ,
. , . . . 2-, .
/
. , . . . . . 2-, .
.
. .
. . . 19021924
/ . . . ( ).
, , ,
:
. / . ,
. .
: .
.
. /., , .
.. .

2004
.. , .. .
. , XXXI .
(17071708). .
. .
. . . . . 19171923. . . . .. 1917 .
.

Die Russischen Mittelschichten: Dynamik ihrer Entwicklung (19992003). Ein Analytischer Bericht.
.
.
Russlands Oligarchen: Die Russen und ihre Wirtschaftselite. Ein Analytischer Bericht.
Moskau und die Provinz: Wie gro sind die Gegenstze? Ein Analytischer Bericht.
. . 19882000.
. . .
.. . . 19051930 . .
( ).
: /. , . , . , : . , . , . , . , . , . , . .
: . .
, . . 00447
. ( ).

2005
. . (
).
. . . . .
XVIII . ( ).
.. . : . ( ).
.. . .
. ( ).
.. . : . (
).
1917: .
( ( )) /
. . . . , . . . . . , . .
.. . .
( ).
.. . . ( ).
, . . 19071929. (
). . . . / . . .
. .
. ( ).
. . (
. XXI . . 16.)
, , , ,
. : . (

. XXI . . 17, .
XXI).
. . . .
( . XXI . . 18, .
, ).
, . :
. ( . XXI . . 19).
- : ,
, . (, 4 2004 .)
/ . . . .
: .
-.
.
XVIII : .
. . .
. .
60- :
, .
(, 2005). .
.
. . . XVII .
/. . . . . .
. ?
20042005. .

2006
. : . (
).
.. . . :
. 19451949. ( ).
.. . (
). ( ).
.. . . (18871949) ,
, . ( ).
.
. 18801917. . . . / . . . .
( ).
. ( 2005) /
. . . . . 17.
.
. (, 28 2005 .).
/ . . . . .
. 18.

. . 150 .
. ( ).
. 19451955 . / .
, , . ,
. ( ).
. . . . C.
. . . . .
().
() . . . 19451949 . . . / .
, . (
). . 2-, . .
.
.. . - .
).

.. . VIII I . (
). ( ).
. . - .
19552001.
. : .
. . 2006.
. . (
. XXI . . 20).
. . (
. XXI . . 21).

2007
.. . .
. ( ).
. : ?
. . :
.
... .
XVI XVII .
. . . : - . 19181929 .
( ).
. . . .
. . : . ( ).
. . .
. ( ).

. . . . (
).
. . 19191943. (
).
. . . .
... , .
. . . . . , . . / . . .
. . . . . , . . .
. .
. . . (
1956 .). (
. XXI . 22).
. . . , . (
. XXI . 23).
: , ?
19 2006 .
. . ,
. . 19.
. .
. ( ).
. 1917 . . .
. . . . . , . . . . . ,
. . . ., 2007. ( ).
. / . . . , . .
( ).
. . 2007.
. .
. - . 19172007. - . - / . . . (
).

2008
. / . . . ..
.. / . .., .., . . ..
De Futuro, . . / . . .
.
Danke, . 12 / . ..,
...
/ . ...

 / . / . .., ..
.
. .. / . .,
., . . ( )
. ( )

9 785910 220748

- 17.02.2008.
6090 1/16. . . .
. . . 48. 1000 .