()

- . . >
; ] . ,
. . 1996. [ ] .
. . . - . IV].
, - . . . , -
( - , -
). , 1901. ;!;,;.. ,
. . . - . - ( -
. ., 1995. ) // 1901. 1-2, 3-
. . . .-. 4; 1902, 1-2; 1903, 1-2,
. ., 1993. 3-4; 1904, 1-2, 3-4;
. . - < 1905, 2, 4; 1906, 1-2,
! ! - 3-4; 1907, 1, 3.
1!. , 1993. . . ,
. . ,
100 noJMOBa. , 1991. . ( -
. . . :i t\ ). ., 1907
. ., 1872. . 1, 1909. . 1-2.
2. . 2. . . -
. . , . . . ., .
1997. . 1, 2. . ., 1995.
. 1 . . . .
. MIHCK, 1990. o6H4aJH // . -
-- , 1931. . XI.
. - . .
. . - ] . ];
( , 1995.
). ., 1993. . ~ .
. ( ) . ];
1994 . ) , 1998. . 1-2.
. - . / .
. , 1992 . . . , 1996.
[ - 1995]. . 2.
~ . .
. , 1994.
. ., . .
1998. , 1996.
. - .
/ . . . , 1995.
, 1994. . 3. !
. ~ 3. Hanoi. , 1987.
. 11 i . .2 . -
, 1994. . -
. . ] . , 1993.
]. , 1996. . . . . .,
. . . 1994.
- . . . -
. . . ., 1996.


-' XVIII~XIX . // - -
; 41
' ' - . -
XVII . XX . - . .. 1993.
, 1975. . 71-109. . 1 . .
. . - .
- 1901-1913. ., 1994.
. ., 1997. . 2 . .
. . , .
1917-1934. ., 1999.
: - .2 . .
. ., 1996. ',- :: . :
. . .
. ., 1995.
. ., 1995. ~
- . ., . ., Myaeja . , 1971. >. 2.
. -, . ., . . . -
, -> . . . .,
,, . - 1994.
. ., 1997. -
- /
. ., 1995. . . . -
. 1. . Oakland, 1997. . 1, 2.
. Kau,ea M. . -
/ . . . - -
. ., 1997. . . . ,
. ~ , 1993.
( ).
, 1993. . ., 1996.
. ~ "Ranoeuh . . > . .
. , 1995. . . -
~ - . nje, 1997.
, 1995-. >.1-. . .
. . ,
. , 1992. . 1, 2. 1996.
~ . (; . . . -
. 4 : 01 !. ,
). 1990.
. - . . -
-
]. , 1993. . 1. .
. 1-. ., 1997.
. . . . .
. ,
. - 1948.
. ., 1994. . .
. . , .
, , , . ., 1994.
. ., 1880.
. . . -- . . ,
: - 1998.
( - . . . ,
. ; =. -
). . . ., . ,
1999. ; -.' 1900. -<; ...-. ',- -'VTrt,.- -


. . . -. , -
. ( - . . . ., 1994.
. 2.
.... ': ). - -
, 1993. . -
. . . , .
: . -

. , . ., 1999.
1992. . . . -
. . . .
: - XVII
- . XIX . . 1989.
, 1993. . / -
. . . . .
. ., 1991. , 1994.
. . . - . .
. - , -'. . ,
- . - 1997.
, 1995. . - . .
. .. .
.
.,,.., - . - ,; ( -
, 1994. /. ., 1998.
. - .. . ., -
, 1996-. . 1- . . . -
. ~ . . - . ., 1993.
- . ,
- 1995.
. , 1998.
. . ! - . ., 1993.
,i- 1! : i . .
( icTopi'i ). , . . . .,
1995. 1995.
. . I. . . .
! i . , . ., 1998.
1993. . . . -
. . . , . [-
- 1903 .] // -
;;:>- . - , 1996,
. . . , 1-2. . 5-66.
1988. ! . 1, 1995.
. . . [] 1. [6 .]
: - . . . -
. . . ., 1995. .
. . . - ., 1993.
-- .2 . . -
. ., , -
1993.
. . . - . , 1995.
, :t . . . .
, 1993.
.2 . . , 1996.
. . / - . . .
""

: , - . / Jb. -
, . ., 1993 [ ] ]
. .]. . , 1996.
- . ., 1992. . je .
- ). / ,
. , 1998. -.;vr. . .
- , 1988.
. . 1996. . . -
. , 1998.
. -- ~ -
. ., 1988. . 1: - / - . . -
. . ., 1995.
. / ,
., 1997 [ . . -
]. . ., 1993.
. . . - "~ . -
-
. . . ., ,,VK 1953-1993 . / . . . -
1990. . ., 1998.
. . , , ,
1, . - . ., 1994.
- . , -
. ., 1998. . -
. . . - ( -
. ?.!' . . -
., 1998. , ).

. ., 1989. . ., 1995.
. . . - . . -
:. - .
. ., , 1994.
1996. -
. . . .
. , 1997. -- ., 1997.
. . -95 .
. , 1993. . ., 1995.
'85. - . / . . . . -
. , 1990. , . . , . . .
- - - ., 1997.
. ., 1993. : -
. . . - . ., 1989.
, , , - .
, . ., 1995.
; . . -- , -
1998. . . , 1996. . 2. -
~~ . , . . .
1994. . . .
- . ., 1959.
-:.;; : - . -
' . .-. . . - / .
. , 1979. --* . . . ., 1995. . 1.
.] Jb, -.
dajatfaa | . , .
>-?;<--' 1996. \' .* '!.! - - -.-JttfcM <-: . ., 1998. . 1, 2.
 10

. 1 . 1. -
. - . ., 1992; 1995. . 1, 2.
, 1993. -
. . . XX / . . -
- , . . ., 1993.
^t'fi"'- - . . . -
. ., 1996-1997. . 1-3. . 2.
i , , - -
. . . , 1992. .
. - . ., 1998. . 4.
. -, 1995. / . . -
2 - ., Hempoeuh . ., . , 1993-1996. . 1-3.
. - . . . -
. . - - -
, 1998. -
. . -icro- . ., 1995.
.
.,.. ! i . 1, , 1997.
1928. , 1994. 2- . . . .
.

. ., 1998. XIX XX . , 1993.
. - }. ; .
. , 1996. ]
. . . . , 1994. . 1 5.
. Miinchen, 1991. .
. . . / .
. - . . . ., 1996.
. ., 1996. -
. . . . . .,
. 1993.
' . . i
. , 1995. . ., 1991.
.
I . . . ., 1999. .
- ., 1995.
. ., 1996. . . . -
~ . .
. [ . .,
]. 1997.
.
-
. ., 1993.
. ~ . - Cifi. Cicmany/Zost. E. Munkova. Zilina,
. 1995. ., 1995. 1992.
. : Encyklopedia katolicka / Pod red.
. ; . , -. . F. Grygulewicza, R. Lukaszyka, Z. Su-
., 1994. lowskiego. Lublin, 1973, . 1-.
. . . - EL'KS Encyklopedia 1'udovej kultury
. ^ Slovenska. [Bratislava], 1995. T. 1, 2.
<" . God.RDO - Godula R. Od MikoUja do
., 1995. Trzech Kr6li: roll dam w obrzedzie.
. . . Krak6w, 1994.
. ., 1996. Han.BK Hanus J. Bajeslovni kalendar
 ',
Slovansky, fiili pozustatky pohansko-sva-
tetfnich obfadu slovanskych. V Praze,
1860.
HE Hrvatska enciklopedija / Glavni urednik
M. Ujevic. Zagreb, Sv. 1. 1941; Sv. 2.
1941; Sv. 3. 1942; Sv. 4. 1942; Sv. 5.
1945.
IvaniS.P Ivanisevic F. Poljica // ZNZO,
1905. Knj. 10. 1. S. 11-111.
Jind.Ch Jindnch J. Chodsko. Praha,
1956.
Kel.BPSL Kelemina }. Bajke in pripovedke
slovenskega ludstva. Celje, 1930.
Kubin LCK Kubin J. Lidomluva Cechu
kladskych. .Praha. 1913.
Kur.PLS2 - Kuret N. Prazniino leto Slo-
vencev. Druga izdaja. Ljubljana, 1998.
Knj. 1-2.
Kutl.IK Fra Kuttesa S. Zivot i obiaji u
Imotskoj Krajini. Imotski, 1993.
Lig.SKL Liggza J. Sl^ska kultura ludowa.
Katowice; Wroclaw, 1948.
Le_ga ZM L$ga W. Ziemia Malborska.
Toruri, 1933.
Machek CSJR - Machek V. Ceska a
slovenska jmena rostlin. Praha, 1954.
Mosz.AKL - Moszynski K. Atlas kultury
ludowej w Polsce. Krakow, 19341936.
Zesz. 1-3. (= AKLP)
Nieb.PSL Niebrzegowska St. Polski sennik
ludowy. Lublin. 1996.
PhS Philologia Slavica. 70-
. . . -, rybak6w// Prace i materialy etnogra-
1993.
- Ripka Ripka I. Vecny^ slovnik dolnotren-
. , 1993. . 1, 2. Cianskych narec"i. Bratislava, 1981.
ESJC Holub J., F. Etymologic- SJPD Slownik jazyka polskiego/ Red.
ky slovnik jazyka Ceskeho. Praha,
1952.
. ... 1983 - : . ... 1985.
Bar.KUW ... 1963 - : Bar.KUW ... 1981.
NSL : NSI
Schnaid.KN : Schnaid.KH
Sim.KG Simon'tdes D. Od kolebki do gro-
bu. Opole, 1988.
SMS Studia mythologies slavica. Ljubljana,
1998 [.] 1; 1999 [.] 2.
Smol.TZ Smolinska T. Tradycyjne zwy-
czaje i obrzedy ^l^slde. Opole, 1994.
Sobol.SOW Soboleu A. Sprachatlas Ost-
serbiens und Westbulgariens. Marburg;
Lahn, 1998. T. III. Texte.
SSSL Sfownik stereotyp6w i symboli
ludowych / Red. J. Bartmiriski. Lublin,
1996- 1999. T. 1. Kosmos. [Cz. 1] Nie-
bo. Swiatla niebieskie. Ogien. Kamie-
nie. [Cz. 2] Ziernia. Woda. Podziemie.
Svorc S. - Svorc P. Strba. Kogice, 1979.
TL Tworczosc ludowa. [Kwartalnik sto-
warzyszenia tworcdw ludowych]. Lub-
lin. 1985-. R. 1-.
Vyhl.RH - Vyhlidal J. Rok na Hane. Praha,
1906.
Vyk.RSS - Vykoukal F. V. Rok v starodav-
nych slavnostech naSeho lidu. Praha.
1901.
We_z.ML - W&owicz-Ziolkowska D. Mi-
lose ludowa. Wzory milosci wiesnia-
czej w polskiej pie^ni ludowej XVIII
1
XX wieku. Wroclaw, 1991.
Zab.ZG Zablatnik P. Od zibelke do groba.
Ljudska verovanja, Sege in navade na
KoroSkem. Celovec, 1990.
Znam.PMWR Znamerowska-PriifferO'
wa M. Przyczynek do magii i wierzen
ficzne. Lublin, 1947. T. IV. S. 1-37.
W. Doroszewski. Warszawa, 1958
1969. T. 1-11.
 - (,
, , - .); (
( ) , , ); -
(- -
) . , - -
, ,
, ,
, - (). -
, . .
- , (, ), -
, .
(. ). -
/-. , - . -
-, (. ), , ,
, ( ),
, ; - ,
(. ), . . .
, , -
- , ,
,
. - : ,
(, , , , -
.), , - . -
. , ,
( ) - , -
, , - (-
, - ). -
, ,
. , - (., .).
- -
(, ) : ,
, ,
, - (. ,
, , .). - -
(. , , - -
). - (, ).
, , -
, , -
, , ,
. .; . . (., , -
, , -
(.). -
).
( ) : - -
14

. - (den otvorenia mlieka),

-
, , - . , ,
, , ( - ,
- . -
), ( (.-., .-.),
). ,
(.), darodounyca
.: . 1:41-42; .;107; . ( ,. ), (.-.). -
:228; ; 1932/7:88; .:
131,137; .:397; .:473; Kolb.DW ,
31:150-151; Kub.ChTL:133; SwiSt.LN:556,561; , - ,
Olej.ET:135. .,: . , ,. )vri_v. ( ; ;-. !*>- , .
.: .1 ,,
(.-.), . .
->i; .'-.- , - ;-.t- * - -
,
-
, - ,
(. ).
,
(. , - -
), - (.-.).
. ,
, - ,
, ( , .
. ;228). . . ,
- ;
(, , - -
) (.-.), , -
(, .), -
(, .), .
(
(., ., , ),
., .-.). , , (. ~ ). -
,
. , -
,
, (Gaj.KLR:22). ,
, , , -
, ,
. (.,
.),
. - (. .). - -
, - , -
(. .). - , , -
, (,
- ).
(. .).
. . - . ,
, (.-., .), (), . ,
(.-.). - . -
( ) ,
, ,
- (
 15

). . , -
. , , , , , .
, -
. - ,
, , ,
, . - ,
,
, (:246). -
- , , (.
. ., ). . .
, , , -
(.-.). ,
- , .. , -
, - (.:80).
, .
.: cale szcz^scic zabierze [ - . . (-
] (ArchKEUW:6). ) ,
XVI - -
, ,
, , (. , ,
:297298). , - ,
, -
: ,
(.), , - ! [ ,
(. ), , !] ( 1948/
(.-. ), 8-9:249). . .
(.-.), (. ), -
, (. , -
.) . . ,
,
(.); :
, - -
(. .); - . -
, ,
(Lud 1907/13:227).
(. ) -
(. , . (. -
.). ), ,
(.) ,
(.), . , , -
, - ,
, : , -
, : ! -
(.-., .-.), - -
(. .). . - (.:82).
.
, , - .: 1890/1:119; .:5,15,80,
(.); 94; . 8:299,309; .:228; .
, 4:214; ; 1960/22-23:150,152; .
(., .). :19; .;326; 1925/32:109,
370; Vuk.SK:398; .:373,397,400,413;
, .:473; :98; .:202; .:69,
. , 75; .:326,469; .:214,246,269,285,287;
- ArchKEUW:4,6,O/30,Q/147 ,S/145,S/148; Gaj.
16

KLR:22,23; Kolb.DW 31:153; ., , . -

140; Lud 1907/13:116,325,1910/16:79,80; Swi<;t. : , ,
LN:524; ZOZL:25,137; Horft.:289; Olej.CT:135, , -
140,144,146; Zamag.:255; CL 1893/2:698-699. ? (. ).
1905/15:136; Nah.CLP:83; VanC.KOJS:14. -
: -, -
.-.,..- _, - .,, -.,. . . .
-
. ,
, -
- .
( , -
); -
, . .
, ' ', . -
. - ',
() - ',
. . '
: - ', , ,
(. .
: , - . -
, , , . . - (
; ' ', . )
); () , -
, , . -
-
-
(, ), -
. - (, , , ,
- , ),
, . . ,
(, - .
) , -
- , .
. darzyc si? ', ',
(. . '- . dariti se ', ', '-
'). , ',
.
(, , ), - ,
, , -
,
(. .-,
, . Bozi dar '', Bozi darky . . -
' ').
, ( =).
, , , , , , -
, . -
, - , , ,
. .
- (
- ) - -
. - .
, -
. (, ), -
 17

(- -
, , , , .). , . : , ,
, - -..., ^
(.
, (- 5:32).
), -
- , , ,
. .
-
( .) - . -
. , , ,
, - : !,
- - !.
, ,
.
,
. - , ,
. - . -
: , - (
, , , ) -
; : , , , -
- (. ).
, ; , -
: -
-
, (. ,
:41). -
, - ,
- . -
- , . -
(. , ). -
,
.
. - , -
,
, - : , -
, . - -
,
, : Studnic'ko, nesu ti Stedreho . -
veCera, abys nam dobrou vodu davala [- -
, , - ,
] (Vyk. , , , , , .
RSS:16), . . - , ^, .
<...> i ,
- ,
, , (., . , -
194). - ,
, . . -
. ,
- ( , , ). -
/
, - -
. : ( )
, - ,
. we
2 2972
Pf \
18

- . -
.
-
. ,
.
, - ,
, - , -
, . - -
-
, - .
. - . -
- ,
. . -
,
, , ,
. . . . -
- -
, , , .
.
(.), ( ,
- .), (.), -
, (.) . -
, , - -
, .
, ( ,
. , - ),
: - , -
- , -
;
; , . . - , .
,
; (.), (., .).
(, .) -
; ,
. , -
- : -
( .) ( -
), , .
(- ( -
, ) -
- ). , ( ),
. ,
- ,
, -
; -
. . (-
, - ),
; , ,
; - , , -
, . .
.
, : ,
( ), , ,
, . : ,
 19

(, .). - ,
- : , , -
- . -
. , ,
( ) ,
, : " ,
! (), ...!"<-.-> "- , ,
!" ! , , . .
, , : , , ,
! , , , , . .;
, (. 4:251). , -
- , , ,
-
( ), (.), ,
za dusze zmarfych (.), , ,
: (.-.). -
, - -
:
(.). - ,
, , , , -
. ( 1914/34:93).
- . -
, -
. , , -
-- , :
, - (,
, , , - . .) (:304).
. - -
, - ,
, , -, -
. , - , ,
, -, , -
, , - .
, -
, ( - ,
). , . -
, , -
; - , -
, -
, -
. .
- -
. - -
, . -
, -
. -
, - ,
-
(. ).
- (, , , -
, - , , , -
, , , , , , ,
-, - .), . -
. : . , -
20

, . do vinka, do - , ,
dusky, na koidku. , - -
, , , : -
, (.:104).
(.).
, , (,
: - ) , -
, , , , -
(.) :
, , ,
(.). , - -
, .
, , ,
, . -
(.). -
- : -
,
, - ,
; ( ).
- ,
. . - ,
- . .
, ,
. , ,
- je [
- , ] (
, , , , - 1936/11:163). -
, , . , ,
: (.).
-
, - -
, - , . . , -
,
(. , ).
(), -
- . ,
, - , -
, -, , -
- , , -
, -,
. , , .

, - :
, -
- .
. - -
,
, -
. . () : , -
, , - , , -
: ], , - ] , ,
, / [, , , ,
, ]. , ! (,
, 8:441).
 21

, - . . ( , ,
, . - . ).
(. . ,
dafiti do kolace, .-. ) , -
, - , .
. , ,
, , : ,
! ! . -
(. 8:391). . . , -
- (.).
, . -
,
, - (. ). -
.
, - :
- ,
~ . (., .). -

, - ( ! [], !
, , - , )
, . ( ), ,
.-. (-84:263). -
,
. , -
. : [,
(, , , -
) - , . -
(, , - ] ( 36:156).
) . ,
; ,
.: . . - .
, -
// -75:50-78; . .
// .
4:173-182; F i j a k Z. Analiza systemu ,
wymiany darow we wsi Odrowaz na Podhalu // Ze- ,
szyty naukowe Uniwersytetu Jagielloiiskiego. Prace ,
Etnograficzne 1981/14:45-57; M a j M. Rola dam (, 1933/8:66), -
w obrzedzie weselnym. Wroclaw, 1986; Kulturowa , . -
funkcja dam. Krakow, 1988; G o d u l a R. Od Mi-
kofaja do Trzech kroli. roll daru w obrzedzie. Kra- , . .
kow, 1994. ; -
,
* ' . . . .
-
( )
(. -
), , , .
(. -), ,
; - ,
: , , -
, , - ( , ,
, - ), ,
, (
22

, , -
, ,
.), - . -
(.-.; . , , -
). ( ) .
-
, -
, . , -
, , -
(. , / - ,
), ,
(.:
(. ), 194). . . -

- , - -
. - , ,
, (.) (.).
(. . -
), ( . (.
), - -).
(.).
, -
(. ). ,
, . , -
, ,
, , , ,
(.:
(.:142). , - 336). , -
, , -
- , -
(.). ; ,
, ,
, - .
, - (-
(.) . . ) -
- , -
,
(.:261). -
. , , , . (),
, - ,
; , - (.:54).
(. - ,
, , -
. -
, ,
; . - ,
, ,
[ ]). ; ,
, . .
,
, -
-
- . . , -
, ,
 23

(. 1:247). .-. - , ,
- .
. -
, , -
, : " ,
. !" !
- (.:282). -
. : ( .,
, . 2:676).
[ , --
]. . . . .-.
, ,
, ,
, , -
, - , -
, . .
2
(. :161). - , -
- , -
, - , , -
. ;
-
( 1996/4:36-37).
, , ,
. . - -
. . -
: - , ,
, , . :
, - , ,
-; - .
& . . ,
, , , -
( (.). -
) , . -
. -
- , , ,
, -
. . - ( // 3:242). -
, , - -
, .
(.: - --
145). ;

, , . . -
- . . -
: , ,
. - , ,
, , .
, , , ,
; , :
, . , ,
, , ( // .:387); -
. - .
, , -
: - .
24

, .
. . -
, , -
- . -
: . ,
(, ), -
; - ,
, , -
. . , (.:68).
, - , -
- ,
- , , -
. , (.
: :329).

, , . . -
, - -
; ( )
. ( ),

- , -
, (, , -
) , . . -
, .
. - -
.-, , -
, .-. ,
, - ( , . .) -
(, , . -
),
(. ), . , (, -
, , , ., . )
: (,
. , . .)
( ) -
( ; -
, - ,
). . . , - (,); (-
, .) ; -
(.: ,
14). , , ,
- , (.) . . , .
- , ,
, - , .
, . ., , -
(. ). , -
, - ,
, , -
- .

( , - .: . . -
, . 1. -
. .), - () // 1994/2:18-19; //
- 1996/4:36-37; F i l i p o v i c M. Covekov
 25

dvojnik u narodnom verovanju Ju2nih Slovena // ), -

Radovi. Sarajevo, 1966. T.30; Mosz.KLS:334,559, -
595,611; 1989/14:22; 1936/11:34; (, ,
1940/15:61; 1984/48:345; ; .: ) .
100; .:548; .; 3.:280- . -
281; ].>:69; 1900/3:51; ; . , ; -
; .:327-331; .:338; , ,
. 8/2:60; . 1987,49:64~65; .:194; -
.:29; ]. 2:129-131; Paj.CD^: .
37; SSSL 1/1:143; Vacl. LZ:418; Vuk. SK:312. .
-
-- ' :>.. :- . ''->'.. C.M. . .
, ,
: , , -
, - ,
( 1889:54).
. , - .
(.
: - ( , -
, ), - ). , .
( .) ,
( .). ( ),
. : , -
-
( . .
, , - 40
) ., (. , .:140). .
-
(.). ( ,
, . : ,
302) . ( ) .
. -
- , .
,
, (- .
, ...) (-
), -
. , , -
.,
, <...>, , ,
, (. (.:3031).
.: ,
, . .
. . ,
, 1996/3:31) . -
(. . , ,
: - , -
, [ .
, . (Mik.IS:205). .-. -
] .:382; . .
: - ,
, ?). :
. - .
( ,
26

. , .
, , -
, ,
., . -
. - ( -
, ).

( - ., , . .
. - .
). -
. (), : , ! -
, , ! , ! -
. , , ! , ! ,
. ! (.:421). ,
. - , -
(. . -
). , (.). -
, , .,
. , ,
; -
. . , , ,
() , - , ,
, . - ,
, (. 2:751).

(.
- . 1977 .). . . ...
 27

. ' - . -
. , . -
: , ,
, , , , ,
. - . ,
.: - , . .
. -
- (, , :
) ( -
. . , -
)
. ( .),
. , , -
(.
. 2/7:4). -

. , . .
. () . -
- ,
: - ,
, , . .
(:176). -
- . ,
(:66).
- .
-: , , -
, , - -
, , .
, - . .-.
. . : (
- ) -
: . -
. - ; -
.,
(, ) . . -
.
. , , - . . (. ,
, - ).
. - . -
( )
. , :
, - , , , -
. . , ; .
- - , . . -
. :
. - , ,
, ; , . , . ,
; . ,
. - , -
. - ,
- (.:139).
:
, . (-
(.:219). - ), -
28

(. , ,
, ). - , -
.
. - , -
, (- . .
) , - , ,
. , ,
- . , .,
, . .
- (. -
. , , ) . ,
, . . .
.
. - .
- .
. ,
. , , -
- , -
, . . .
, -
- . -
. . ( )
, , -
. , -
. , (. ; -
). ,
. ( ) - , -
. (- .
) , , -
., , -
, : [ : -, !
]; -- (. 2:15).
, , ,
. (:287). .
. - ,
. - ,
. - .
. , (. 2:958). -
. -
. ( -
, ) ,
- .
, . -
: , - ,
( 1/2:540). , ,
, (. .,
, - 1889:5455). ,
, . (.
). , (
. ) . -
(.-.). ( )
(
) - , -
.-. - . : ., -_ v .
 29

- ,
. - .,
- -
. . , , -
., : -
. , (.)
.-. : -
: . , , ; ,
. - zmora (.);
, , ., , -
(.);
- , (-
- ., .).
; ( ) . ,
., - ,
, - -
. (- . ) .
, . -
. - (. ).
(SN ,
1972/3:492).
. - ,
,
.
.; -, , -
:
, . , -
, , .
, . -
. ,
, , , , -
.: .:134-145; . 1:107, . , :
109-112,114.216-217; .:391; . , , (.-.). -
1:314; 2:751: 3:1160; :120; 1889/3: ,
54-55; .:178; 122; ,
1996/4:40-41; KLW:146; Bystr.SOR:119; .: .
209; :66 67; - - ,
. O6H43J - , . ,
// 1952/1/1 , -
2:512-514. . ---- '---V >. ,- .- (. ). -

:"; . . , . . , . . -
. (, -
,
- .-. . - ), , . -
, : , . -
( , .
) - , ,
. . -
, , , (. - . ,
), (.), . (.-.,
topielnik (. ), .),
, (.), ,
.
30

(.). .
(.). -
, - -
, (.).
., , . topiclcem
, . (.). -
, . .
. - ,

: . , (.).
(.); . -
, - , -
, - : -
, -
(.); , - , ,
, , , (.-.);
(.). - .
, . (.). ;
, - , -
, - ; (-
, ., - .). . ,
(.). , , -
, - , ,
, , , -
(.). , -
. , - (., .). -
: . - , .
(., .-.), - , ,
(., .-.), (.).
(.), -
(.), , -
(.), , , -
(.). . , ,
- , -
,
-
, (.).
. -
. -
, , , -
(.-., .),
. , - .
, , , ,
(.). , . - ,
, - ,
(.-., .). -
. (:6970). -
(- ,
.). . - -
, , (., ,), , (-
, . - .). . -
, .,
, - -
, - , -
 31

- .
(. , ,
). . , -
, . . -
, -
: - .
- ( -
(. ) (.),
.:26,59). ,- - . . -,- .- . ,,. .. ... , -
. (. ).
.: 1898/5:182,187; ; .1:33- , -
44; 3:361; 4:21-22,31-32,61-62,69-71,136- ,
138; 6:4; .:13; . 5:117; . . .
:261; Bar.KUW:57; Bieg.MD:99,125; Kolb. . ,
DW 7:75; Kot.PU:181; Pei.PDL:155,158,164, . .
166-168. -, , -. ..- wvi,;^- , . t- -,

E. E. , . . , -
.
-
, ,
, . -
, , ,
(. . +duor , -
'', '', ' - , -
'). , . - . -
, ,
, - , , - -
- -
. , , -
, , ,
. , , , . (.
- ). , -
. , - , , -
- ,
, , , -
. -
. , ,- - . , -
, ,
, . - . . -
, , ( -
(. 1: ) , ,
86). , , . , (., ., -
; .).
, - .
. . , -
( ,
), - , , -
, , - , -
-
, , (., ., .
(). ., ).
, , , . . . -
- ,
32

: (.-.), . . -
(.-.). . - . ,
, -
, , . ,
., ,
, - .
. . ,
- . , -
, ,
. . - .
, - .-, , .
. . , . . -
, -
, -
, . .
, .
., , ; , (.,
., - .). .
, - -
. , ,
. - koitun, -
, . .-. (.-.)
, - , . -
; - : ;
- ; , ; -
. - . . , , -
, ., -
, , , -
., , , : - , . -
, , , .:
(.:153). . . - . . -
, - :
: , , - ,
~ , . ,
, , . . ' - (); .
, , ' {.:8284). ().
. , .
- ., .
, . .
. ,
(.-.), ,
.
(.). . - . ,
, - ,
- , -
. -
. : , ,
,
. . , . -
. , - , -
- .
, , . .-.
., - . , -
-, , : -
 33

. , , () ,
, - , , ,
. - , -
], :
, .
. , -
-: - .
, ,
(). - v--:- ,
(. );
.: .:106,8; ..: , : .
168-169; .:82-8453; .:89; , ,
.:164-167; 7:294-299,300-302; ,
.:472,500~501,504.5; . 1:86, (). -
90; .415,440; .:226,248,253,264,265; ,
1914/28:112; .:332-334; .
:159-160,257; .:393,413; Stelm. . -
ROP:193,235,240,603; Sychta SK 1:206-207;
Szyf.ZOW:137,162; CL 1892/2:52,603, 1905/ , , , .
15:135; Horn.:287,299; Horv.RZL:61. -
, ' ,
. , ' ' '" :.->;; . . , -
(. ).
-
- . , . .
-

. ,
-
. , , , ,
- , , -
. , - , , .
. ,
, - (, -
: , ) (.-.). -
, . ,
(). (., ).
, . , -
, . [ :
xohe , ,} ], ,
. [ Tyfje , -
], , . , , ,
[> ] . ,
], . , (.,
[ ], - ),
, [- :
, ], . - (., ). -
, . :
, , ,
. , - , (.,
ci, ci, , - .: 66).
, , -
, , , -
[ , . . -

3 2972
34

:
- .: -
, , ,
, , . 5~6 ,
, . -
(.). . , - . -
, . . . . -
(.). ,
. - .
, .
(., .), -
, , : 10
(.), (.). -
(., ), . -
(.). ().
-
. .: ,
. (, ),
(). . - . ,
(.) . ;
(.). , , .
; ( ) (.-., .);
, - , . -
(., ., .). , , ,
, . , - (.). .
, , (- , -
.). , - ,
, , . ,
. ., ,
. ( .).
, (-
), (.), .
. (- , -
) . .
, -
. - , .
. ( )

, (-
. . (.). - ).
. . ,
: .,
, : ,
3 7 (10) : /, . , (. , ), . .
(), , , (), -
(), / ( ), .: . . -
, (); 68 - // -
(. ); 78 . .,
. (. , . 1991; .; 1912/15:96; .
, , ). :74; .:204230; 1975/
, - 87:17; .:387; .:218; . 2:
., - 322; Bieg.MD:137.
: . , (-
.), (.). ...... .-- . .
 35

- , ,
, - .
- ,
, , . . (.). -
: - ,
[Djevojka je cklena aa], ., .-. -
[Slid je (AT 1542**
tiajlepSe ruho devojaCko], ; ).
[Slid je ogledalo .
dobrote djevoja#ke]. - ,
(. . .
). - . ,
,
, (. - , . -
, , , .-, ,
. , .-. , . , , , -
. ), (. -
, ,, . ), - : , , -
, . (.-. , . .
, . , , - , ,
, , . , . . -
, ), - :
(. , (. ). -
. , , , , , ,
. , . - , -
, , . , : -
. , , ). -, , -
- ( .),
, , , : -
. - , -
. ( . ).
, (.).
,
, - (-
. - ). (.
, ) . -
. : , . . .
(), - ,
(1427) - (.), , ,
, - (), uiradla wianek (.)- -
. -
, (),
, , -
(.), , ().
, ( ,
(). , - )
: ( ), -
, .
, , -
, - ., -
(.). , ,
, , . . .
- -
. , ,
36

. , : ,
, , ! [
. - ], . -
, ,
(.) (.), (.), .
, () (.),
- -
: . , '- (,).
', '-
', . . , -
' ' (- (.-.).
) . , .
,
(, , (-
, , ).
, - , ,
). - -
, . -
.
(.). , -
. .
, ( )
. - , , -
- . -
. , - ,
, , ( ).
. , - -
(), -
, , ().
: ,
, , .: . . -
. . ( // :
192206; . .
). // 1878/8:17
- 191; :546,630,714.754; . 1;
(, , , ), 73-74; .:174,616,691137; .
- :43-44; 1905/1-2:162; 1891/
. - 8:133; 1901/48:120; .:226; :
, , - 56-57; .:116; ^ . -
(., ] //
.)- ( , - 1928/3:14-19; ZNZO 1971/45:680-681;
) , , Anth. 1904/1:2-3; .:391; .:285;
, , . 82:18; 879/11:31; 880/11:93;
, , - . , 1989:122; .:405;
, ; 1977/3:157-158; :126-127,
, , 152; 1964/8:213-214; Lud 1897/3:
. 23-24; Vacl.LZ:373.

(, - , . . - ., . .
, ).

, -
, - , -
. - ,
 37

(. ). - -
(. . 1315 ) ,
(.), .-- (., ).
, -
. (.), - ,
, (., .), . . -
;, ^, . >, (- (. -
), . (, ), ).
( ), ,, (- . -
), . , , , , . ,
. ., , . .
, . , - -
, , , - , , -
, , , . , , .
, . ; ; - . :
, , , , - , . -
(, .), , (- (-
.), ,, (.), . .)
, , , ], . , -
, . . dziopa, .-. . ,
. ! , , , - .,
-- : .- , -
, (1520 ). ., -
. . -
(- , ()
.), () (.-., .), , (. ).
(. .-.-.), (-
.), , (.), - . :
, , (.), . : -
(), (.), - ! !,
(.-.), , , - (.); -
, (.), . \-
, ' 1, , , .
, (.). - , -
, . -
: . , , . - ,
:
. ? (.). -
.
, -
, : . 1516
, - (.).
.
, -
, - naneboustupenie, . -
. . 14
- . . -
. - , ().
, . .: . -
, , , (),
, ; (),
- ( -
: . ) , (),
, , - ( ),
38

(.), , . -
(.). , -
- , . .
, . :
.-. .: ? .
(). .- ? ( 1975/87:
1214 , 20). -
, . - .:
, , . , , ,
. .
, (), .
, . . -
., -
, . ( ,
, ).
, .
, , -
- , . . .
: . ,
, (.), -
( - (.). -
). -
: -
. - - -
- , -
; ,
, , (.). -
(.), - ., : .
(.). - ] ,
, CBOJHM [. , -
(, ), - ], .
, -.
.
-
- : , - -
, . - ,
. .
. . : , . -
- . -
, ,
(.). . -
. .
(.).
-
, ., . -
, , , - , , . , -
: ), Moje ! / , . . .
) ]] 6njax [- -
, , , . :
, . 1987/1:263],
: ,
, . .-. . -
- -
, , . :
 39

, 1877/
- 38:84-90; . . //
. (.). 1882/2:427-429; 1902/12:20; -
.- (. . ,, . . ! . ,
, , . - 1928 (1 1-1 11
,, , . , - , 68):64; -
, , , - . . -
, , . , // 1997/2:57-58; .
, , , , - ; .:383-433; K a p a u n h B.C.
, . , .-. , - njecMe, I. , 1987:263;
, . , . .:222232; .
, , , , , . . 1. -
. , . . skoca, przes- , 1896:276~282; //
koczka, przechodka, przespanka, samodajka, . ., 1966: 284
dajucha, wloka, zawiiula, zawttka, bosowka, 288.
porodka), . ,
. - , . - - - = . ; - -, ^: . ..
-

, , - - . , .-rto-ub^.v
(. .
, -
). - (.-., .-. *degbtb,
.-, .-. ; *6-
. - lomazb) ,
, , , - , ;
, - -
, , .
(.-., .-., -
., .). , (. . . . ,
.- - '': , -
, - , .).
. . . -

, .- 40 : -
.
. () ., -
.- - ; .
(), ,
(., .). (.);
, .,
(AT 480): , -- .
, , ;
, , , .,
, , (.);
-, .
(. , ). ,,.,,,,._ . ,
, .
.: . . - .
// . - ,
:179192; .
. ., 1994/1:437 -
438; .:25; - . ( , -
- // : . -
40

); - : -
( (14/27 IX),
), - ,
. . - , . (
. , 1937/12:208);
- -
. , -
, ; -
- .,
; . ; -
.
. . ,
( .
. .). . ,
.-. -
.
( - .
) . .
.: ., -
:
( - .
), .
, , , ;
, . .; , (-
()
), -
.
(). ( ) . . ,
, - , , -
.: , - ., ,
, .
.; ,
- . .
, -
- ., , . ( ),
-
; .
(:121); -
; . -
1 , ( .,
, ., ).
. -
-
( ) : , , -
. (.,
., .); , ; ,
. ,
. , - ()
, . , ,
, - ;
. , , , ( ., -
, , ; .) -
, ( :77,188,605).
. (
- . ) . *
 41

, - : . , ,
, . ' '.
, - (. -, -
, . : , . . dedko, dydok, ,
(), : jaa) ,
! ( 1: ,
1053). : -
. (. .), he
(, ) - [. ] (.), .
. . {, . .
. - ' '.
, -
. , , , -
, : . , ; .
.: Mosz.KLS 2/1:315-316; ; ', ', , '-
:143; .; .:366; . ', . , ''.
:73; .:292,294; 28; ; . .-, .
.:273; . 8:314,316; :165~ ( )
166; .:182; .2:67,139,152; . , :
:180; .23; .:254; ]. , (.) '-
8:42,99,112,162; .:459-460; Kolb.DW ' (. ). . -
31/3:125; Sychla SGK 1:154,260; 2:79; Vacl.VO: : .-. -
70. . , ,. . :, , , (7.1./
20.1.),
. . , . . :
, , ,
: . '-
.-, , '.
- -
, , ,
, , - -: .
. . '- ' ' ( -
', '', '', '', ) (.:401), ., .
. . '', ' ', ' ''; '
'; , -
', ' (., - );
- (. ). . ' -
. - '; . 1 '
: . , ; . ; '. . ,
., , dziad ', ', (. !, ; .-.
: . , : ', -
, , , - ') : dedo-
- ; . ; .-. , va brada (.-.), dziad (.), ded
; . dedkouia, . . ', - (.), ded dedek (.),
' stare dedo; . dedek, dedy, (.) ' ', . ,
dcdky; . dziadunio, dziadus; : - . (. .) ''.
, ; : -
, ; : .: .-. / died ~
.-. -'; , zetni ' ', . {) , ,
jad; : (., - . 1 ~ '', ''.
); - -
(. ): , (., - - , (.), f/
) ; : . , (.). . ( )
, , - , -
42

: . , , , -
(), ( ), . dziad, , .
. ded. - . -
(.). - : ,,
. , 'penis' ( 1:471), .
, [
, - ]. . -
dedko, d'adko. Dziad , : All je se kaj dedca
1 v tebi [ ]. -
. -
,
. -
( ; -
, . .).
. -
.
.
, . ,
, (
. ) -
,
. . . -
,
(. ):
,
(
, . . ). -
,
:
, ,
(.), ,
, . . dedicny hrieh '-

'. . -
(1966 ., ,
) ... ,.
, 3.II/16.II
(). .
: .-. ; . Dziadek
. - , Dziad K.osciany ~ .
- .
: . , -
' '; . , ( -
( , - - ; -
- , );
); () ''; . Ded , ( :639,
Vseued ''; . 645,655), -
''. : . Koleda, Koleda, Dedku, daj oriSku
- k snedku.
: . .
. '' ( : . . -
~~ ). ''; . dziadyga; .
. plesmvy dedek ~ ''; . ~ '-
.-. , - '; , ~ '' .; -
, ; , ; . : . !
djedovac ( !, !.
.); . , - 1!; . (.),
 43

! (.). . (1.XI.) (, , 1
, . , 1, , -
, , , -
). , -
, . . ., ,
(. 2:763). , - -
, - . . -
. , ( -
), (.-.,
(. . . Dziadowo, _ . 13 14.IX); , -
Djcdova rijeka.) (, (. 3:225).
. , .
.), . ,
-
.: ; ; 10:404-420; ; ; -
.; .; .; ; PCKHJ; ; - -
. . " // - . .
!. . 15. , 1979:54 , -
61; .; .; .; ( -
.; .:32; .:46; ) ( ), -
.:424; ; 1892/8:280; .
1935/40:192; 1963/50; .; .; , -
.; ..; .:123-124; ,
; .; . 2:763; .; .
1:210; 2:202; -86:98-131; JS .
1965/4-5; Sychta SGK; Sychta SK; Zibrt VCh; ,
. 1973/2:206; Soch.SZSR:180; :271;
; . . . - -
, 1964/1:133. -
,
.<! -... -. . . . -,.'.., -.,;:, -X' j . . , . .
.
. , -
,
, ;
( ) , , , -
; , ,
. , ,
(, , , ~ (Fed.LB 1:221).
) . ,
( - (Fed.LB
'). - 1:267).
. , - , ,
, , . ,
. : 1) - . -
, , .,
(, , , ,
, , - , -
); 2) (;, - . .,
, , - -
); 3) ., - , ,
. .
(26.X), -
(8.XI.), , , , -
44

. ! (. 8:549); -
(), , 1 ! (:167).
(5, 7, 9), , -
, -
12 13. , .
, -
. . -
: (, ), , - ; ,
. - , : ,
. , ! ?. -
; : . , ,
, , (
! ^! ( 1/2:607).
1/2:610). -
, . , -
; , , . -
. -
, - : -
(.: :
157; :175). , , !;
; -
, ,
, ; -
(.). , . .
.-. - -
, ,
, ,
. - ,
, . -
( ; -
1/2:610). ,
- . -
, , , , ,
, - , , -
. - ; ,
; -
; . , ,
-
, , .
(:177). ,
- , ,
.
- . s -
, (. : -
:183).
: ! -
. , , . !
, ( 1/2:597). (-
: , , - -) :
, ' , ,
, - , : , ! !
! (.:123); - !, 1! , -
! , , - ,
, , (:178).
 45

.:157-162; Fed.LB 1:221-267; .

- :247-248; . 5:193-195; -
. . :
: .
, - // -86:100-107; . .
; . .
, ""
, , // -
; - . ., 1979:123-129.
;
. . , . .
, ,
,
; -
, , , . .
(:105-106; :177): - -
, . .
-
- . . -
, ,
, , , -
, ,
. .
, , , , - , -
, . - . -
. - ,
, . -
-

; . .
,
,
. (. ),
, -
, . -
. , . -
, - -
. - .
; - , -
: -
, , -
, , ,
(, .). . ,
. -
; , , -
, - , -
; (. .). ,
. (. : - .,
, , , - , . .
.) , - . . ;-- . . s ,
, .
.: .:356-357; 160-180; .
1/2:505-620; .:55-59,- . . , -
:123-124,156-160; . 8:546-550; .
46

~ . , . - .
, - .,
(-
(), - . .).
: , . ,
, , , . , -
, - , , -
, . (, .
, , .). . , ,
, - .
, , - (.). . -
. , , ,
, , , -
-: . .; (. .),
, , , (, .),
, (. .),
, . . (). ,
, , .,
, , -
, - ; ,
.
. . . .
. . . , -
, , -
. - . . -
., , . , : Pamie_taj,
, - zebys rni si? sprawila [,
. , , ] (Zieraia 1913/10:157-158).
. , . . -
, - -
. . - , : to jena
( , pachwalicsie pierad Boham, szto chlieb maje i
) - znuou budzie dobra [ -
. . , , , -
; , . - ] (Fed.LB 1:378-379).
, - . . -
.
. (. . : Dzieza boi SJQ cudzych
(zakwas) progow [ ]). -
. . , .,
- - .
(.: . . ,
82) (. ). . .
, - . , -
. , :
, . . . ,
: ! 1, , .
. , . , ,
. : . -
, , .
. , -
. . . - ;
, , - -
. , ; -;
 47

,
. . , ; .
, , , , ,
, , .
. . -
. - : -
: - .
, - . -
, , . 4 ,
, ., . -
, - . ,
. , ,
. , . .
- , -
. .
. . . . -
, , -
. . - :
, ,/ ; /
. , / (.
: , :43); ! ! /
, , !... (. 4:315) .
, . -
. - . . . ,
., -
, - . . -
: , , -
, (. .
:248). - .
, . - ., -
: , , , . ,
. -
, , [- . .
] (). -
. , .
. -
. . , - . (-
, ., ), ,
. . .
- , . -
. , - . . .
, . ,
. .
. - ., -
; , , - , -
., . .
, . . -
, , ;
, - ,
, , , . . (, .).
; -
, - . .
. . - .,
, , -
48

; . - .
- , , -
. . , - .; ,
., . ,
, , (.).
(). - , , -
. , ,
. . (.).
., , ,
. - , :
.; , ,
, (:297).
, , . . -
. . , -
. - , ., :
. . ,
., ! (. -
, . ., 1889/1:
. 27). . , -
. , . ,
, , , , ,
.
. .,
, , .
. , . -
. - . ,
, , - ., -
(. ) . (.),
., , .,
, - ().
, -
, . - : -
. , , -
., , ;
- , ; -
. ., - , -
, ., . -
, ., .,
. .
, , . . . -
, -
, . ,
. , :
. . / , , (
. . 1912/3:290). .
, , - , :
. - , -
. . , (). . -
. : - (.),
, , , ,
! (., .).
( 1889/3:59). . , -
. ., -
- : / ,
 49

/ , / 1.. . -.
/ ,/ .
/ ... , -
(47). , -
, - .
: ,
!. . - .
- (.). *-vb-,
, , 4.XII. . . ?
. -\4j-ui:'.*^ ;- 5.XII. . ., .; :-. ,_;,-

6.XII. .
.: .:82; .:94; 7.XII. .
1898/4:74; . 2:93; .:98-105, . . -
118-121 .; 1914/3-4:78,116; .: (). . Mjkulina sestrica.
42,47,66; .: 43,47-49,106,108; . 9.XII. . . &* ''>-
:114-118; .:42-71; :69~77; 10.XII. . ' '.' '
-93;55-59; .: 115-116,245; .
:43; 3:334; 1899/1- , .
2:274; .:193; .:13,81-82,174; . 11.XII. .
1884/4:698; 1889/3:59; 1893/7: .
419; 1900/3:84-86; .:131; 12.XII. . . -
.:70~77; .. -, -. -
1 . , 1979:37 , , ,
38; .-66,190-191,297; Fed.LB 1:378-381; . . . -
Wisia 1898/12/1-2:336-343; 1904/18/1:48- , . -
50; Ziemia 1912/35:571-574; 1913/10:157-158; (.).
Bieg.W:222; Kub.ChTL:12-14,77-78.89-90, . -
183-184; BarL.ML:134-137. ,
(.).
..', ,.; \,< ,-.~:. .^ ::-i'. . . . , -
, , .

. , - : , -
. december (. , , (--
., . december), , ). . .
.-. "proslnbCb: .-. ^, . , . -
., ., . . ,, . , -
. , ., ., .-. prosinec; (.), (.),
.-, grudbrib ( .
): .-., ., . , .-., . -
. hrud&n, . grudzien, . . ; , , -
, .-. . , . gruden; , .
.-, studbfib: . . . , -
.-. . . , . studen; a .
. , . . , -
. . , , . wjelci, : ,
. ulcenec. . zimski. - .
.-. , ~ , !, -
,, . ,, . , (.).
hodownik, godowntk. , 12.XII.
. . .-. .
, -
(15.XI 24.), , , (
(30.XI - 24.), ).. -

4 2972
50

, ( . -
) (., ). , , . .
13.XII. . . (. ).
1325.XII. . - 23.XII. .
. (.). .
. - . (myyu),
(), - , ().
, . , , -
15.XII. . :
. . (),
16.XII. . (.). , .
17.. , . . - 24.XII. , . :
(.). . , -
. > . .
. , - . .
. , 25.XII. .
, -,
-, . . ,
(). , ().
, , , 26.XII. .
(.).
18.XII. , , . , (., -
. , . , . -
(.), . . , , - '). .-.
, . . - . . . -
, : .
. , - .
; - 26(20).XII. -
, : . , ,
- , ,, ,
. , , -
(), . mjez hody, .
, gody, , hody. . -
( 2629 ,
.). . - .
. 27.XII. . . , -
. .-. ., . .
,(,). , , [- , . -
]. - . . , -
, . . ,^
. . Sentajanz,
: . Jane^evo, Janefi.
: , ; , -
(Na dobre ti doSli svetl oci) (- . -
, ). (),
19.XII. . - (),
. -'' ,' '" (). ,
20.XII. . .
21 .XII. , . . , ,
-. .
. . , - 28 (29).XII. .
. . . . . 40 ,
22.XII. , . . , , .-. , Nevina djecica,
. - Sibarjevo, Herodesevo sibajeuo (),
 51

. Tepezni dan, Tepeznica, Otepnica, -

Sapanje, Otrocje rodiuanje, . Mlodzianki. ,
, - ~ , , -
. -- . . .
, ,
-
. :
, : - (. , ),
?. : (.)
? (). - (. , ,
- : - , ), -
, (.
(, ). - , , , -
sibar , , , ),
, : (. , ),
() (. . -
). ,
: , , , . . -
(.). krizari, - -
(, (, ), -
, ) (.).
mladencice. - . -
, - . . -
. (. , . ,
, - . .).
. , - . .,
, (- .
). , -
.. , . -- , -
. , .
. . . .
: -
. : -, , -
31.XII. , . , - ., -
, , .
, , . - .
, , . - . . -
(. , ,
). ,
. - -
. , .
,
.: . 1971:96; :1000- -
1004; .:59-77; .:127; . (-
:32; .:21-22,179; 1913/ , , , .), -
19:68; 1939/54:97; :9,13,200,235,264; - ,
. 1901/69:167; ZN2O 1904/9:50,56. (, ,
352: NU 1967-1968/5-6:490-491; NU 8:220; .).
VEMZ 4:183; Gavaz.CD 2:58-59; GZM 9: -
707; :311; .:423-424; .:457; , (.
.:254; 7:568; 1:256-257; , , ),
Schn.FVS:73. .- ,.<* - . . &*,, . (, -
, .). . .
: (-":" . . (,

4*
52

, ), , . -
- (.-, -
(, , , , , .-.
, , , .). .-. , -. .)>
- (.-, -
, , .-. .),
- -
(, , .), -
, -, (.-. , . .).
. - -
- -
(XVI , , , , -
XVIII .) - , .
: (.: . (, . -
, . , . wodnik, . ). -
uodny clouek, . ivodny knjez .), -
(. , .
psezpolnica, .-. , . pul-
nocni.ce .), (.
zelenyj muzicek '', .
'', '* .)- : .
'', . , '-
, ', . -
'' ( ''),
. gniotek '' .
. . -

,
, . .
,
. -

. -
: -
, -
(. .
'',
''
.), -
(. . -
'', ''
.), (.
. , . , , ''),
,

(. . , '';
, , , ''
.),
(. . , .
bosorka '' . boszorkany '
', '' .).
. . - . ,
, 30-
- ,".:- XX . (1981 ., )
 53

, , , , -
, , - , , , -
.
, - . . .
(, .-. , -
.-, .-. - -
, ). . ,
- ,
(.-. , . , -
boginka, .-. _ . . ., , -. -
; . , . topielec
), (. (. ) -
, .-.
, .
. .), - , .
(.-. - ,
, , , .
, ). -
. . (. .-.
, , , -
: - ;
(, , .-. .),
, , , , -
, , ; - / -
, - (. .-. '
, , - , ;
, ; .-. -
. .); - , ;
( , . ; -
, , - , -
, , , , ; .
, - .).
, , - -
.); - , . . -
, . .
. . (. - . , -
. , .-. .-. - . . -
, .-. , . , , -
.-. .), ( - ,
, ~ , -
. ), ( - .
.-. , . moras a ,
.), : -
( .-. , (.-. , .-, -
.-. .), ( ); , , -
. ) . - , ,
, , , -
, -
(. .-. - (.-.
, .-, , , .-. , . ,
.-. . .). , , . lopielec, boginka
- .); , (.
, ); -
: , , , - (.-. ); , -
54

- , -
, ,
, s .
, - -
(.-. , , . (
, .-. .); , - .-. topielec,
( , boginki, .-, . .).
, .-, .-. , . .
.-. ,, .-. }; - .-., .-.
, -
(. , .-. _.
, .); -
(.-, -); - , -
- ( -
(.-, ) . - -
. . , - ), ,
- , ,
- . , , -
. , , .
-
( , ,
. - ).
, , , -
, , . - ,
,
, ,
. - , -
- . ,
(, , ), - ,
, , . , ,
(, . ,
). .
, , -
, , , -
, , , , -
. . , - : (, ,
, , , -
. .);
- ( , , -
. ., , , , -
. , .-, , . 6- , , .)
ginki, .-. -
- , ;
, , ( , , -
. . ,
, , ,
- , ,
- , , -
, , , . .);
, , (, -
, , . , , -
. . - , ,
. . .);
- ( , , -
 55

, , , - (, ,
.). , ,
- . .);
, , - ( , -
: ,
( -
, , , - , . ,
, , -
, .); .); (-
( , , ,
, ,
, , . .).
.); -
( , , , - , , -
). (, ,
- , ), . .
, - ,
, - . , , -
: (-
( - , , , -
, , - , , ),
, , , , , , , - -
. .); (
(, , ,
, - .),
, . .); -
( ,
, -
, (, , , ,
, - .).
, ', , ,
; , , , ,
.); - (-
(, , , - , , , -
. .). .).

, , -
. . ., : ,
,
, . , , -
, , , ,
. , , . . .-, -
, -
, - , ,
. , , . ., -
, . -
- .
, . , -
, . , -
. . - , , , -

, ,
- (., , .-.
: ), ^ -
56

, - , 1993:56-58. .; .;
.; .; .; ..
(., , .-. .-.
), - ,,..,, . .
-
(, .-. -
), . .
.
, -
- , -
, , - , , , , . .
.
.-. . . - (, , -
.-. . .; ),
- ,
.-, - ( , ), -
, . .
, , -
. ., ,
: , , , - . , -
, , , , - , -
, , (. , -
, , , ). , ,
, -
, : - : , , -
(., , , ,
, . - (., .), , -
), , : .,
(. . vlkolak ' ', certu , ,
tabak ' ', . certuv spar '- . (., ., .).
', . .), - .
(. -
, : , ,
: Lutkoive doly, . . -
Luikowe dziury, Lutkowa gorka .). .
.
.'. . ., . . . .
. - -
// VI - . (
- - . ). .
. ., 1989:78-85; .., ,
. . .
- , --
// :86114; . . - , -
- . , -
(
) // :115132; - ,
. . : - . , -
// .:243257; - . : , ,
. . : , ,
// - (ZWAK 1889/13:119).
. .. 1997:111-126; . . - . -
// . (. . )'
.
 57

. . . , , ;
. ( -
, - . () -
) , -
, - , , . .;
, ,
(. , -
, ). - . . . -
, ,
., . : -
. - , , -
. . - ,
-
. . , ,
. ( - ., . ()
), -
, ., -
(.). .
. - . -
-
. ,
. - . . . ,
( - . , -
, , ), . . . , -
- , .
- - . .
. ,
,
(- wypatrzy kogos
): - [ -
. ], , , -
,
; , -
, ,
, . . - ,
- . (-
, - , . .) , -
, (.,
.). (. ), -
, -
- .
, . - -
,
-
- , ,
. (. , , -
). , ., : ,
: (, 15).
, , / (. . .
, (:274). )
- . , -
, ., , -
, , , :
. , . - , , -
58

; , - : , -
(:19). , , ,
. (), (,
( ) - 566). . ,
- , . -
, ,
, - , , ,
. . - .
, . - . ,
. -
. . - , , , .-,
, - ,
- , , . .
, . .
, , - ,
, 7 -
. .
, , -
, , s
- -- ,
. , ,
- .
, , - . , -
- - ,
. . .
(., ., .). - ,
- : ,
, , (.),
. ; - , -
wkup do bob.
. - (., ., ., . .),
. , (.-.); -
- , -
, - (
. ),
XVII . - . . ,
- , -
( .): , (
. . - ), -
, . -
. - ,
: . (, ,
, - : , , -
. - ), ,
,
, , () , , , -
, . - - -
, (, .). . .
. -
. , -
. , , - ,
, .:
, . , - .,
, ( ). -
 59

, ,
; , . ., -
, , - , -
. , , ,
, . -
(, (. , zginoc jak
, , ) . zti fienoj , -
- , . . , ). .,
, ,
, - ( ),
. , ,
, ,
, . ., ,
. , ,
, . - , smehace '-
- '. . .
, , -
, (.
, . , , , , .
. inkluz, m'iklus, angluz) , -
, ~~ -
.
(.-.-.). - ,
, , , . -
, , ,
( .). - : . ,
mruaii: ,
, - , -
. ,
s , -
, . - ,
, - .
, , - -
. . : -
, - -
, :
. . , -
, (.).
,
. (. - .
-).
~ - .
, . , , -
(. , ,
, , -
. .). . -
, ( -
) ., .
. , . . won ( -
zmija ( ), . , ~- , -
, ( , - .).
) . -
.: . . .
. - ., 1995; t r t y l J. Peniz a jeho funkce u po-
60

verecnych zvyklostech // 1962/10:289; Fish. ;

ZP:121-125.221; .:63,68,71; . ,
HOBO:27-29, 34,48,59,64,71. 91.95, 106-107; , ,
:14-15; .:82.105; :249, . ); -
274; :16,21,63.10-107; :42-43, / (. -
139,211,265,274; ,:188,189; 3:57, );
70; .:14,19.78; :102.112; . / (
8:293,307,327,329,380,388,393; .: . ; -
194,248,264; .:201,206,236,252,263; : :
43,52-54; .:255; Paj.CDZ:212; SFP: . , );
378-379; Sychta SGK 4:97,192,250-254; Swi$t. / (
LN:491-493; Horv.RZL:72; Husek HMS;269- -
, -
, .);
. . , . . () / (. , -
-
, , ;
, - , , . .
, - ).
- ,
(. . . ). , :
. (
; - , , -
(, , ), , ); (
() ( , ),
, , ) . ( -
. - ,
( , - , ); ; ,
, . .), (
- -
., . , ); -
, (. . -
., . ', ' -
. ., ); (
- ~ -
, , - , . ,
-).
, . -
- , -
- (., -
, , ,
- ), ,

( , , ( ,
, , ), (. ,
), -- ), ,
(. . -
. ,
), -
- -
. - (. , , -
/ (. .-. ),
- . . : , -
, / ; -
 61

, (. -, ,
, ); - , , -
(. ). -
- . .); -
. . (
).
(. ). . -
,
. : - ( ).
, , .
, (.); ,
, , , , -
, - ,
(.-.-.); , , -
. , , (, ,
, , ,
; , . - , .)
,
, - , ,
: . .
... , -
, -
( 2:136, .). , -
. ,
, . (, ( , ,
, ): . - , .-.). ., -
12 !, ! 4 !1, , -
! 7 . (.).
. , .-. ,

(. . . (-
), .) ,
( , ,
! 1) . , .
.-.
, . , -
., - , . . -
, . . , ,
( .-, ): , , -
, ' ... . -
... (., . .
39, ); ., (.-.); ., -
( - ,
), ( - (., .); . .
, , , , - ( 1889). -
): - -
, | , ,
!, ynipae, 1 (, , -
...; ., .), -
, , , (., .,
. . ( , ). ., ., .).
, . - . -
, - -
, (, .
62

. .-, , ;
: , ., - . . -
, ,
, (, ( 3:
.) - 304,310, ). , -
, , , -
- (.
, . . : ).
, - . ,
, , , . .
. -
, , - , -
, - -
, , (.),
, . . . ;
. - . ,
, , ,
. . . -
, .
.
( . -
, , . -
, , , . -
.), . -
. - . , -
( , -
. , ,
, , ; - ) , , .
. - ,
. .
- ()
. .
, , ,
, .,
. .
, 40- (- .
, , -
); , . . , . -
(.), , . ,
(.); , . (.
(., ,
.). , .);
, . , - (. -
, - : . 11
. . : !, ! , ;
, ,
, - . :
, , , );
, . (.
. . - : ,
; , - >, . , . pod-
( 1985/49:188, le drzeivo ' , ');
), , - (., ,
- , -
 63

pa ; .-, - , 1993/27:
, . . - 27), -
; , - (.
,
., , ,
) -
(. - ; , , ,
, , ,
, ...).
, ). -
. -
.
- .,
, . .-. - , : , -
, ,
, - , . ,
, , - . (Fischer;
... (.:236); ., 61,67, .). ,
, , -
, ;
, , ., , , -
. . - ,
( .
, -
, - -
). :
( , ),
. ( - ( -
. ) , ).
: , .
, . . -
(, ); - , ,
: . , (, , . ): -
, (, ), , . , -
, , ;
, , , . ,
., , . - ., . . ., -
, (
. .,
- -
(, , , Fed.LB 3:536); , ,
) - -
(. .-, , ,
, - . -
, ;
407* - . (, , -
; . , ,
: ),
, ; , .
; -
. , - , (.
, , :113-114).
: . -
! .
64

, - ,
, , (ZWAK 1885/9:
, , 72). , -
, -
-
(.:200); . . ,
( ), , . .
, ?
(.:29). . . - , ,
, ., , - -
, , . ,
. , ;
, - , , -
. . , . , -
- . (
. - 1891/4:197).
, . .
::, , - -
, .
( ; -
) (- (. , . bozaglos),
, , , ;
.), - -
(. . ). . . ( .

, ), , -
-
, : . (.-., .); .
, ,
; . . ,
. . . . -
.- .-, .-, .-. .
(), - , ,
, (
. -
, )
, , , ,
.
; .-, . -
, , . -
( (, , , ,
), , , - , .),
- (, ,
. .).
, - -
. -
. - , :
- . (
- . );
. , , , , -
, , . (. -
, , ); . -
, ; (. . :
, - ,
 65

; (., , -
- - ),
); , ., . >,
. (. .-. - ' ' -
, ,, . / ', - , -
; , -, -
'); . (- (. ).
, ) . ,
(. , : .
- (. ), -
) . -
. ,
: , - (. -
, . ); -
(.-.); . , (,
; ; - ) ,
(.-.); . - , . -
() , - (. .
; , . ), .
, ; (. .,
, cjenoeum.0 '. , - ), .
'; . (. .
.-. , -
. ,
., , - ), . ;
- .
. ( -
(., .); , ); -
, .,
, . . ; -
, . (. -
(.); - ., .
., . ; ,
(.). -
. );
-
, , - (.
. , ,
- -
(. , , ; -
), , - -
. (. , , , - ,
), , . - ); . -
( (, , -
, - .).
; -
). . -
: -
, -
, . ( -
, (. ). , -
. - , .-.)
, (. . ;
), ,
5 2972
66

, , ,
(, - .
, . - , -
),
; - -
., . -
; ., - ,
. (.); , ,
. ; - , . .
, ; . -
.; . -- ; .-, :
, , , .; , -
. (., - , ,
, .); . ; . .
(.-.). - , , -
. ; ,
,
- , . 1 (.
( - 4:247).
)
, , , . . .
, - - -
, (. ): . -
. (. - , ,
: (.-, .-.), . -
), , -
- ; . -
:
, () ; . -
. . . .
-- . -
, , ,
.
. - ., -
, . , , -
.
( (, ). . ,
, , , - ,
- , -
; ; , ( 8:316).
, -
; - .,
- (
, ), ): -
- , ,
,
( . , -
; - : ,
. ,
, , , , ,
. ., . - , ;
, ; ,
, , , -
.). - ;
 67

(.). , , 1155 .
. -
. - :
. , , -
, - ... , -
- , -
. ; , . ...
, .
, : , , -
' ' , -
, ! [- -.. (.
, , , . ., 1963:185 186). -
,
!] ( 8:138, ). . -
,
.: .; .; .; . II ( XI . XII .)
; . . ,
1990; HaJK.PBB; .:189-252; 1 ,
( .); . . - ( :172).
(
) // 1934/1-2; . . XIXXX .
. .
. ., 1995; Bul.PSBM; Mor.MR; ;
Mosz.KLS; Sob.RVNP; F i s c h e r A. Drzewa ,
w wierzeniach i obrz^dach ludu polskiego // Lud ,
1937/35/15:60-76; H e n s l o w a M. Rosliny , -
dziko rosnace w kulturze ludu polskiego // Archi- , ,
wum etnograficzne. Wroclaw, 1962/25; K a r - (:161). , -
w i c k a T. Zakazy zwia_zane z drzewami 1 mo- , -
tywujace je wierzenia // EP 1973/17/1:131-140. (.
. , . ). -
. < . :- " ;-'. - h T.A. , -
; ,
, , -
, - - : , ,
- ,
; - , .
; . , , -
, -
( . ) - , , ,
- . ; -
, .: , ,
, - .
( ,
( ). -
I . . 854 .). , -
XII . , -
: .
:
, - ,
... ( . - . .
. ., 1962:3637). - ( . )
, -
, - ( ), -
68

, , ,
(). . -
, , (.).
. . . ( , ,
- , .) -
, - (-
, , , , ), -
, , - ,
. . ., ,
, ; -
, , . . -
, (
(.:568-570).
. - ) . .
- . . -
() .
, (, ,
. , .-. ) , -
. . . -
(. ., , , ) - ,
, ,
, - , . . -
- ( - ( ),
, , ) -
(
; -
- ), , -
( - . -
, , ; (, ,
. . ) , ), (,
. - , .).
,
, ; - ;
- , -
. - . -
,
( , , . -
, , , , ( ),
. -
., -); - -
:
( . - , ,
, - , , -
; -
, .
); , (
- ), -
. , , -
. , -
, - (]
. , :54 .).
-, , -
. (
, , HHMI-
 69

; - ; , -
, ; (,
, - );
, - , -
; ;
- -
. - , . .
. . ( -
) . -
, , -
: ,
,
-
,
(.):63).
, -
,
, .
-
-
, -

( ), , -
.
. .-,
, (
); -
( ) .
-
-
,
, -
,
.
. :
,
(
, -
); ,
; -
.

-
. -
'
, ,
, . -
, ,
,

,
. .
, -
v , . - . ,_-. , () :? . - ;
 70

( ) (.),
. ; , (., ., .,
.),
, (.-.),
(Stelm.ROP:200). , - (., -
- ),
- ( , , -
, . ) (.-., -
) .
, ( - , -
.). .-. -
, - ,
( -
; . ).
, , ,
,
, . .
(.:140).
. - .: . -
, - // . 1931/
- 12; . ., . .
. , (-
, ) // -
- . . .,
, , . 1988:224-236 ( .); . .
, , -
. ., . ., 1995:12-56; .; -
. , . ., . . . -
. ., 1998;
; () - .; 1893/2:288; 1895/4:124;
; ^ .
// . 1901/3, -; . 1:
. , 299-306; 3:271; HaJK.PBB; ].:
(Kubek:2123). 95-96; Kubek // LL 1989/1; Kur.PLS 1:304,
308.

. . ,
. , -
( -
) , - - ?
. .
. -
(. 2:335 , ( ?
336); . . , - . . -
; - , . }
, .: }.:82 . ' ') "
- . , . , - . . , ;
XIX ., , -
- .
(. . - ,
,
) (.:404). , . . :
. . - , , , , ,
(.), . . .
 71

; -
(.
). . . - .
, , ' .
, ; , . ,
, . .
; . . , , -
. . . - .
, . . , -
- .
. , ,
. , ,
. . - .
. (- . .
) , , - :
, . ., , , . -
, -
. - . . -
(., ., , ]
.}. - [ , . .] (.
. .: :264).
, - -
, -
(, ,). - , -
. .
. . . -
, , . ,
. . .-. . . -
, -
. (. ). -
.-. , , -
. ., , ,
( ). jabloneczka.
. . .
.-. , , - ,
, , , -
, . ., , . -
- . . . .
. ., : : . .
] , ja ,
] ! [ . .,
, [ ]
] (.:19). (.:453).
( ) - -
, . -
. .: , , , . . -
. (
- )
, XVII .
. ., , . XIXXX .
, (. ). .-. .-,
. . . . . .
- , -
. .; . . , - . .
72

(. . - . . . BI
). , ; . . >
. , :
. . . . :
, , , . .
. (.-. :
) , - , ,
. ., .
; - , . .
- . . . .
,
; , - , . :
, . . . .
. . ,
, . - ,
, !
, , .
. : ,
, - . . ,
. . - , ,
- >
, . , , , , ,
[ ], ,
. sadni kruh. - .
. . , . . , ,
latko, - , ,
, , , -
., : ja cie .
daje nowelatko, a ty mi daj owoc za to [ . .
, - , ,
]. . , ,
, , .
,
. !
. . ,
, . . .-.
, , .-.
,
. . - , .
. , ,
. , - . .,
~ , . .
. ,
, . .
. , - (Van.KOJS:32).
, - . .
.
. ., . ,
. . ( !
- ),
, . .
(. . -). . . . .
!
, - ,;
 73

- : Dzis sie_ Boze Dzieci? narodzilo,

, - zeby^ ty, drzewko, obrodzilo. Ros ze drzewko,
, , ro^, a teraz trza cje_ potrzasc [ -
, , - , , , -
, . , , ,
, ] (Kar.OZD:22).
(Ro2.P:32). , . .,
. . . : -
. . , ,
, -
, . , , ,
. . .
. . : VSecky stromy, pojd'te k nam .
k vec"eri! (Bul.PSBM:12), - , , -
, , -
. . (. - , : ,
). () jabjon', vydej ovoce! [, , -
. . - ] (VanC.KOJS:32).
. . . - , -
. . .,
, .
. ., - . .
, , ; . . -
, , , .
, .
. . . .
, - ( -
(. ). . . , , , -
, , , ), . .
, - .
. , , , -
, . . Ja - , , , , ,
, [ , .
] ( 1934/50:33). -
. . .: By s t r on J. Wymuszanie urodzaju
, drzewach owocowych // Lud 1912-1913/18:92-
. 111; . -
. . - //
-. 1972/14:229-239; . ,
. . , ,
, . .: - -
, , , // -94:156-184 ( .).
().
. . - f-f ,--:: -'.:-.- .' ; ^ . . A, AlUUKUHO
. .
, . .
, , - - -
. . .
- , -
. ., . ,
(. ). , , ,
- , , , ,
, , , -
, . . , . . . . . .
74

. ), -
. , : , -
; ,
(- , , , ,
) . ,
. . , . . -
(. guik, . ); - . . -
, . . (. . . .
;edlika, bfizka, . smreka, . - -
); (. , . ); - , .
(. '); . . -
(. drzewko ivigilijne, +maj, ( ,
. ); , - , )
(. leto, . (. , -
scasticka, . stroz, . , ); - ,
(. podlaznicztta) . . .), , ,
, . . -
majik, ;, . . ], majak, maji- .
cek, . . maj ., . . -
. .
, -
. . . (, , -
. . - , , -
; : , , ,
,- , ( , -
. . ), , , ).
, .; . - . .
. -
. .: (, , ,
; ; , , , -
; - ., , -
; , -
; , ) ;
, , - , , , ,
, .; -
, ( , ,
, , . .),
(,
. . : - .).
, ;
(
), , , ( , -
, , , );
; , , , (.
, , ; ;
, , - , ,
. . );
: ' (. . leto ' -
(. ). , -
. . - ', . lito
, . . ,
. . ) . .
( . .
, -
 75

: . . - laznik, polaznica ., . podlazmk, poiaz-

nica ( . ), .
( ); - sfedrdk ( ), .
- vinse (). . sad (-
, .), . , (.-.
; - ) . .
- -
, . . . . .
(. , - ,
). : .
. . rite de hajik, . gaik, golk (), . majik
passage: () (. ). -
: , , -
1 . , ; : . -
( - Christenbaum, kristuu slrumek, .
, 1.IX); - krispdn, Kriskindel ( ),
. jezulan, jezutanka (
, ).
, . . - .
(, - ( ,
-, , .-. - ). -
; . ,
). - . - , -
. . - .
( .)
(, - . . ( -
). ),
. . - . .
- () . .
. , -
'.' - V -"-.' : - ' ' - - . - - ' *'<:;.: "/'-;.. : < - s v T - < =- , -
; ,
. .
,
. -
,
. . , . .
, .-. . . ,
(- , ). , , -
. . - ,
, .
:
., . chvuje, chuo/ka, . jedl'a, (.),
jedl'ina, jedlicka, chvojka, . choinka, (.-.), ,
jeglijka, jedlaczek, jodika, . , , (., .).
. , . , . . . -
-
. .: . udnocni stromek, - -
. uianocny siromcek, kracunne drcvo, . , ,
drzewko wigilijne ( ~ , -
. . ), . latko (- .
.) . leio ( ). . () .-. ()
' - . .
, , ': . stesti, (. . );
seasticka (), polaznifka, . - .
76

. , , , .
. .
. . (-
- ),
, , , , - , -
, , - , -
,
. - ; -
.
- . . : ,
, . - -
- , ; ,
: , , - - (.).
, , . .:
, , -
, , . , , -
, -
, ,
(2.II) . (3.11). .
. . -
, , -
( -
, ), , ,
. - , . .,
. . - (. ). , -
. -
. . . , .
.
. . , - , ,
. . -
. . . .
. . .
(siroz) , ,
- (Aniol-stroz): -
- .
(KLW:19). (- )
- ,
- , -
. XVIII .
, - -
. , . . . .
,
. - .: 1892/8:8-10; 3:101; .:203;
- Bujak LOR:13,15; Kar.OZD:16; Kel.ZOSR:467;
, , (- Klin.DSL:44,95-103; KLW:28-29; MM:261:
, Sew.TZK:17.18; Bart.ML:20-21; ^L 1976/1:65;
, . . - Frol.VCK:80.84-85; HarmS BK:14; Vici-VO:
). 139. 140; Zibrt VCh:501-502,523; Bedn.DKSL
. . - 79-80; Bod.M:286; Hor.:277-278; Horv.RZL:
, . - 65-66; Olej.ET:130; Ripka:294; Slov.ilOll; SN
, , 1979/4:556,557; Zamag.:199.230,234.

. (.-- M. M. . . . ,
.) 10 -,-.-"- .--:- , ..
 77

. - ,
. . -
- - , , -

, - (.:220; :192-193).
,
(, , .),
-
, , . , , -
- , ,
(. ). -
. . , ( ),
4-, 5- 6-
. , (
. - ), ( -
- ), .
(). . gajowa niedziela, . majickoud -
. . dele ' '. -
-
, , - , , (. .
. jedlieka, borovieka, borek, borefek),
- (. bfizka),
. . ., .
. . - . gaj, gajik, gajik-
. . , , majik, majik, drzewko, . zeleny haj,
ora.fi () . stromck, maj .
- -
(Kur.PLS , . . wiosna, lot-
1:29). .
-
, ,
.
,
;
, , (NU
1967-68/5-6:474). -

:
;
(Horv.RZL:38). - - . . - . - -

':. ; . - -,:*.- * . - . - . - . - --- ' - .,

. ()
s ,

(. , ),
-
. , ,
, -
, , .
,
, - :< ~ . ,
78

ho, nowe lotko, . leto, leiedko, . ty, novy leto, cos nam doneslo? Vgeho
. leto, none lito . dobreho, kviti modreho, pentiic'ky zelene,
- ruziCky ervene, obiliCko zelene a vajifiko 6er-
, vene . .
, , , ,
, , - .
, (. . gajkowy wieniec), -
, , , -
. . , , -
- . chodzic z wi-
, - osnq, chodzic z gajikiem
, , . - ,
. (. choditi , -
s litom, chodiii lilouat, s mojikem chodil") , -
, : . -
/ (
(, ) - ) -
() , -
, : ,
. - z ' f e o -
- gutkiem, z kurkiem ( -
, , , ),
, , . - .
, . , -
- ,
/ - ,
- , - . :
: ,
, - (gajiku zielony, piejtnie ustrojony,
Kolb.DW 18:49, .), -
(. . Smrtka, Smrtholka ''), ,
; (a idzie on, idzie po lipewym moscie,
- przypatruja, mu si? panowie i goscie, Kolb.
, . - DW 23:90, .), -
, (piejcnie ci si? chodzi, piejcnie ci si?
, . godzi, .),
(pani gospodyni, nowe lotko w
, - sieni, KLW:52, .), -
. (-
, ,
: , ) .
/ -
"", . .: Smrt nesem ze vsi, -
nove leto do vsi [ , - , ,
], Lito, lito do vsi, smrt leti ze ,
vsi [, , : Smircicha ze wsi, nowe lotko do wsi
], Smrt plave po vode, novy leto k nam [ , ]
jde [ , (KLW:50, .).
]. -
, (Nove, nove leto, kdes tak
dtoulio bylo?), : , ,
, , , ,
, , -
- : , ,
 79

, (
, . (. . , 3:169; , .). . .
).
- , - - , , . ' . .
.: . . -
( ) // -
1982/15; S t a s z c z a k Z. Sia_ska forma ;
obrz^du Marzany i gaika na tie porownawczym. ; -
Opole, 1964; D e k o w s k i J. Obrze_dowe obno- ( ) -
szenie zielonego drzewka na terenie dzisiejszego woje- -; . -
wodstwa iodzkiego // PMMAE 1967/11:69-88; .
Kolb.DW 18,23.28; KLW:50-52; Zibrt VCh: . .
217-237; EAS XIII-13,14,15; Horv.RZL; SN maj- (, ): .,
1973/21:71. , - . - , - - . -,;- ; ., . maj (m), mdja (f), ., -
. mdjka, mdjecek, majtfka, . majik,
. --../- - .; - - -. T.A. . maj, maik, majowka, . me/a, may-
stanga, . maj, mla'j, majsko dreuo,
. majenca, majpan; . maj, majus, maz, .
. ( , - . (.) ; . ,
) - . . :
. - . bfiza, . gaik, . hdj, hdjek, .
, , wicha; . filipovcica. -
. - , ,
, , . -
maj svibanjsko stablo ' '. : . krdl, babskd mdje.
- . . . -
, (, ,
, , ), (,
. ); ( ), ,
, . ; .
( ), ; , , .
, - . . ,
, , , , ,
. 30
. . 1 ,
, - -
. . , . . , -
,
: . . - . ,
(Kur.PSL 1; ( XIX . ) -
Gavaz.GD). . .
(- - ,
) -
, - (. -
, - ),
, : , , hody. . -
..., , .
, . , . .
(, .; .: , . . ,
184). - . . (. -
. ). -

, -
- .
80

,
( )
.
-
(majna brama) .
, -
,
, , .
. . (.,
.),
(.
:267), . .
.
. . , . . ,
, .
. . -
, -
,
, , -
, ,
, (
,
);
(., .,
., ., .), , (
. ) (., -
.). -
. , -
.
. .

, ,
,
,
. ,
, -
.
. . ,
. ,
, , , . -
; , - -
. - , , , .
. . - . . ,
, , .
, ,
; ,
, , .
. ,
( , . . -
) -
( ). - - .
( - , , . . -
) , :
, , , -
- , , -
 81

(. .
). ,
. . . -
, - , -
: .
. , , - ( 1922/23:146). . ..
,
. ... , , ,..,, .> -) V - , . .
, -
, -
. .-. -
, , (. ). ,
. , , -
, . . ,
. . - , , (. ).
-
1 ; (. ) -
- , . , -
: , , , . . ( ,
- , ) -
: , -
, , ,
, - , .
(). , ( -
, : , , , ,
: - , . .)
, , - , . .
; - , ,
(., . : ,
). , ,
.
.: 2:215,233,241,266,267; .: (.
61,64,65,68-69; .:193; .: :195).
267; 17:304; .; ; .: , ,
248; Vacl.VO:146,148; Zibrt VCh:280,286- -
290,298-299,300.302-305,313,327,328; Jind. (.:30).
Ch:58: Vyk.RSS:172; Per.RMHP:60,65-67; . , -
Vacl.LZ:493-396; Vyhl.RH:48-49; Bart.ML: ,
45-47,54; EL'KS 1:225; Horv.RZL:205,208- ,
215; Hor.:284; KLW:51-55; Kot.PU:ll; Kar. (..-117). -
OZD:84,88; Kur.PLS 1:299-301,302. .,,., . -
, . .
. , , , -
, , -
- ,
, - (.:191-192).
. - (-
) ~
, , - -
, , -
, . -
( , ' , - :
', ' '). ,
- ( . :

6 2972
82

; - ,
. .). ,
-
( ): (, . ., . -).
, ,
, , ; . . ,
-
( );
, - . . .
; - (
. . -
, - -
, , , - ) . . -
. ( - , , ,
) , . -
, , - (. 2:192;
, . 8:208).
( - ,
), - . -
. . - . . () ' -
,
, -:
(. 8:60). ,
,
.: . . . . --';.-.- ,? >;- (, -).
24--
. . ( )
^ (Dwor.KSL:
113-114).
, . . -
; . ,
, , -
, , ^, - , ,
, , -- , ,
. - -
.-. , . ; .
. ,
. . - , ,
( , ( 1982/15:81).
, ) ' - (.,
. - ., , .) -
. . , -
, , , - , -
; , - . ,
, - (
, , , ; ,
. ; ,
: . .), . . -
, -
, , , ,
. -
, - . ,
( -
1907/17:157-158). , - , -
 83

, , ^ .-. (
, , . , .).
- . .
(, -
. - ) , -
, , -
. .: . (. ) - , ; . .
, ( ,
, , , - , ),
(, ),
, . . - ( .
, , ( 1977/19 ), ,
20:82). , (, , , ,
., . . ). . .
, (., .). -
, -
(, , (., .,
. -). .) (.).
. (. ) . .: .-. , -
. - , . drzewko, .-. stromek,
, - strom zivota, . stromek rajsky, . -
,; . (., .,
- .); .-, , , .
, , . choinka; .-. , . ;
() (Lud . jablonka, jabloneczka, . ;
1898/4/3:315). . , .-. lipka, .-. ,
- .-. jalowiec, . , ; .
(., .); . ziele, zio-
, ieczka; . (.), .--
. . , . kwietka; .-.-. -
, . . - , .-. , . szyszka; .
, . . - , , , . , .-. -
, , \ .-. , .-. ,
(. . , , .-. ralolest',
, ). .-;; f,n.;f- . razga, rozdzka, palma iveselna; . -
,1, . , , .-, ,
.: . . . , ' v
. -,-. . wiecha, riasa.
jedt-, -
'".. !; . .. . .,
.-, , , -
~ - , , : , ,,
, - . .,
, . - ()-, - (~) (.
, . , , . , )
- () ( -
( - . ., ,
). - . ).
(. . . -
, -
), ,
- (, , , , -
. , , , , .), -
, - , , ,
, , ,

6*
84

, , -
, , , - . . -
, . -
. . . -
- . . (.);
: , (. ), - . .
- (. .); -
. ,
. . - (-
. . . .); -
, - . . , , -
, . . . -
, , . (.); . . ,
~ -
, (.); . . (.--
; . radosi- ., . .); -
nik , - , , ,
(.-.-.) . .
. . (.); -
( (.); . . -
. , - (.). . . --
), ( . - . ':
. . marszalka); .-. -
( .-. ) , . . : -
. ., , ,
. (.).
. . - -
- : , - : . .
, , - ,
, , , -
, . . (. .).
- . .
. . . - , -
, , . .
. (. ., .) -
. . - (.),
. .-. - (.).
, .
. ., , - .: Komor.TSS:200,242-249; :17-19,
: 44,124,146,150; .:176-179; .:
335, 337-340; 1929/61/2:229-
(.), 237; :198-203; .; .; .;
(. .). .: 192-197; , 581,599-604,
. . - 615,618.
,
; . .
(. ). . .
(., ., . -
., .) - . -
, (- , , ,
.). . . .
. .,
(. .). . . (, , .)
. ( , -
 85

.) - ,
(. - ,
-).
, , , , ,
- , ,
- (. 2:530).
( , . . .
40- , -
..). : -
, - (, ~
, ], , . .),
( - -
, , , (:301); -
, , .)' , . .
, , , : ,
, , ( - ; ( 1970/33:18); .-. -
) , , , - (. 2:530). -
. .; - . ., -
: , . . . . -'
,
, .: // -92:89~90; :55;
. . . ( // 1912/31-32:263; //
) 1970/33; // . 1968/8/2:
( ) - 61; EL'KS 2:56. . .
, -
- . ,
.
.-. (- ) . -
. -
- ( -
, , ): (, .
,
, -
, . , -
, -
. ,
, . . -
. -
, -
.
,
( -
), , -
, ( -
~ 1937/12:204). .-.
. ., ,
. . '', ,
,
, -
, -
, -
, . . ,
- (. ,
. - , )
86

, .) , ,
,
, :
. , , -
, . ., -
. - , -
( -
), .
- . . .
. - -
. : , ,
- (.). ,

: , , uicha (.).
( ), , . .
-
. . ,
.
.: . . -
. ., 1983: , , -
59-60; ; :225; Husek HMS:267,269; (., -
Jadr.K:66. .). , ,
: i
.'""'" ' '-' . . . I ,
. . . . ,
, , -
. . . , . (
) (.,
). ,
- - , , ( -
, ., .). (-
(. ) ,
, , , . , - .
, ), (. . (., ., .), -
:777, (.)
, , . ). (.), .
- .
, . , . . ,
, , , . , -
, . , (), ,
, - , .,
: . , . . .
, , (), . , -
, , , , , - ,
, , , , ,, (), -
(. ), (. (),
); : , , gyp- ,
. , . (.).
, . .
, - , - ,
, (-
, - ).
(., ., .), (.) -,
. - (.
 87

). . -
(.), . .
(., ., .). . -
(.). -
, , .
(.). . . : -
, (bludieka, ., -
. ., , - , ohnivd det'atka, svetylka, svetluska, .
(. ., .-., .)- - . ; bind, bludnik, ; swie-
(.-., ., - cznlki, sivycki, . , swiatelki, .
.). . . ), -
- , (.-.
(), - ), (.), (.), -
(.), (.) :
(). , , -
. . ; , . .
, . - . , . .
. . (. ,
, , , , -
, - euje, }, )
(). , . , , -
, . . , : -
, , (-
, ), ,
(.). - , , -
, , . . ., -
40 40 (.) , .-. -
40 - . ( ),
40 (.) , /j, . (),
. (. ), , (-
- ). .
, - , , -
(., .). - ,
, , , . . . -
(.), . . ,
, (.), .
(.). -
. . . - (.-., .-., .-.).

: , , - (, , , , , ,
, . ., -
(.), . ), ,
, , (.,
. . . - ), -
, ( ,
, : (., ., ), --
.), (.), - ();
(), .
(.-.), (). . .
. . (., );
(.). (
. , ( - );
) -
(., ). -
 -

, , - 452; Schul.WV:109-114; CL 4/1894:244; Ud

, - 1902/8:56; 1905/11:378; 1907/13:112,204.
, . ,
(.). > ! * n ' " ! ".V:.-i; ..
niechrzczency
latawcy
, ; - . .
. -
, (. .,
, ). . . - -
. (17 ), ( )
(.). - , -
, . ,
(.). , -
: () -
() , . -
(.), - .
(), , ,, - .-. ,
(), (-). .
, .-- XII .
, . ,
,
, ,
(). ^ . , -
- , ,
, , -
( ), . -
, - , . ,
. - . . -
(. ). ,
. . , ,
. , ,
. : ?.
, - : !. -
. : ! ,
. . , , !
(.) , : !
. . , ? : !,
. , - :
, , , -
(. .). ! ( 1/1:47).

.: . . , - (, ) -
// :312-317; .:118; . , -
:112; .:249; .:197; , -
1927/4:190; .:250; .: ,
199-207; 1889/27:594; 1911/88- , (, -
89:255; . 2:796; .:168- )
170; Fed.LB 1:220-221; 9:338-339; (31.XII/13.I),
1939/54:524; 86:464; GZM 9:486; , (
20:465; ZWAK 1880/4:192-193; 1881/5:159; )
1889/12:229; 1890/14:200; 1894/18:78; (26. . .), ()
1903/6:248; 1904/7:86; Bieg.MD:227-230; , .
Mosz.AKL 3: k.5; Szyf.ZOW:107; Veck.WSMAC: ,
 - 89

, . - - .
, -
, -- : ?; -
. . ( : :
.) (1. . .) ,
, -
-, . ;
? - ? .
? - ? !.
(). , , -
1818 . - . ,
: - , . .-.
, ,
, .
: ? [ .-. -
, - ?],
: [ ], . (.
: , - . .) -
[ , -
] (:369). . , ,
: -
, , , ! ?,
( ) : . -
, :
. ? : .
.-. : -
, - ? (
, , 1981 .). -
, , , , . -
, , . .-. - . -
, , . ()
: -
,
, , . . , : -
() ! ?, -
- - : , !.

; - : , -
: ? [ ?] ? , .
: , ! [-- .-.
, ] (.:457). . -
(.-. ) - -
- . , -
. , , , , ,
: prinesla? [ ( ).
?] ; Maslo, sir a , -
kravam zir [, , - .-. -
] (SN 1972/3:486). -
.-. - .
, (
. ) , -
, ,
. : ,
() - , , -
90 -

: , , , , -
( 1930 7/1-2:16-17). .-. -
, , , , . .
-
: , ,
? . , -
! : ?,
, : ,
: , ! (Swiet. .
LN:66). - (1.III . .).
- -
, , , . , ,
, , - : ,
, , , , !, -
. .-. : , !.
-- . .-. -
. - . ,
. . .
: - (14. XI . . . ) -
- ,
, - , , -
: , -
?, : , , -
, : ? - , :
. ~ ( ? ~ -
). ? -
? .
.-., - .-.
- .
(, , ) , -
(, ), , ()
. . , ( )
. , -
: ?, : [] -
: , - ?; : ,
, , : ,
. - ! (. . -, -
. ., 1974 .).
. -

, .
, . : ? -
, , , , , () , ,
, , !,
, , -
. - .-. ,
.-. -
.-., -
(27. ..) . . , ,
. , -
. . -
,
() - - (. ) --
. : . .
, . ,. .. (. ). , -
 91

, , - (. *divb) .-,
, ', , -
(), ' (.
, , . *divo .-. '-
, ') '' (. ). -
: ! - , ', ,
, !. ' (. ) -
, - ,
. -
.-. , -
( . ), - , -
( ), div-.
( .-. - . - -
). .-. - .-. -
. ( ,
. - , , -
.-. . ).
.-. . (, , ), -
(
, , ); -
, ( );
, , ( .
, , - ); -
, . .
.-. . -
, . . .
, , ,
. .-. (. . diu, dev, . daeva ' ,
- '). -
, ,
, , - , :
, , (),
- . , -
. .-. - .
- : .-. -
, , , , (. ),
, , . . (. . *asma-
, .-., - dalva ', ').
; - -
, (), , , ( XIV .)
, , , . ,
. . -
: ,
, , (
-, - , -
( ), ?) . (. ).
, . " -' . ' ;" -'" .-. -
-
.: . . - . -
: - // / (
-84:572; . )
// -93:82110. /
XIV . (-1,
>'-i" ' ; -' - ' "' ' . . : -
92 ()

, -!., , ...; . () - -
:384) - , -
. , .
. .-. deiuos . *dik~ div-,
'' - '' '-
''>' ' , , ' ( 5:
( 5:35-36). 35-36). . .
. , , , -
(.) ;
(. ), - , -
( (.).
1985/2:17-18; :106). - . (, -
(.-. ', ', . ; ,
, ' , ', . ; . ). . -
'') - , , . -
. dev ', ', - , ', .
. ' , -
. - ' ( 1895/7:24). (., -
. . .) , -
( ,
?) : -;
, , .
, .-, -
; , , -
, - (
() , , -
(.; 1895/7:24). . -
.-. dziv ', , ', )
. ' , ' ( . -
5:35). , , -
. . , ,
!, - (. .);
,
() ' , - (. -
' ( 1905 /16:557 .); -
558). , ,
, ; ,
.: . . (. .).
// - .-. .-. -
. X . - . Divi muzi, dive zeny, dive zenky
. ., 1988:313321; (.), diuozenky, diuizeny (.)
. . ., , , ;
1995/2:110-114; . . (. .-. diui muz
// -89:63 ', '), ; -
65; . Simurg // - , -
. ., 1978:127132; , ,
. . , , -
// ; -
. . ., 1988: , , -
134136; I a k V. Etymologicke pfispevky k slo-
vanske demonoiogii // Slavia 1977/46/3:288 ( ; ; -
290. . : t -.,.... : . ..... t 3 i -. . ; v,... , -
; );
" ' x--, i. . . . ( )
 . 93

; ; :211). .- .-, -
-, - . . -
. . . , . .
(. ) ~~ -
Zra/y, Ozruiy (.). . . .
Dziwozeny (.), dziwicy (.) - , ,
, , ; - , , , , -
; ,
, -
(. ). - ( :136137,139; :
- 348, ., .).
, . divje . . -
deklevojke , , . .
, (:305-306), -
divji mozje (, - ,
). Divja zena ,
, , , ,
, (.). -
; divji moz , , -
. (- . . ( )
, , ) - , -
. (.:23,
.-.).
.: I a k V. Etymologicke prispevky k . . , . -
slovanske demonologii // Slavia 1977/46/3:288 : . ,
290; v s e D. J. Slovanska mitologija in ve- (:132, .);
rovanje. Ljubljana, 1991:336-337,341,359-359,
375-376,466; .:124-125; 124- (:391, .); 1) ]
129; 1898/3-4:439-441; . 1:211; [ -
Mach.BS:100-101; Mach.NSB: 126-130; CL ] (.:97, .).
1896/5:585-586; 1899/8:358-359. . , . .
,
.- *,,;. , - . . (.:10),
: -
, (-
. - . - :221).
, . , , . ~ . . -
, . , . ,
. , - . : -
26.X/8.XI. - (. . ),
(. .
, ( ) (:117);
) , . . , , . . , ,
(. ). ,
(:391). . . ,
. - (.).
( . , . .
:409-411). ,
. . , . .
(.:394), . . . .
. 27.X/9.XI, , -
, - .
, , , . .,
(. (.;339), .
94

. . -
.
, - .
, , ,
, . ., - -
, , , , ,
. .-- . . -
, -
[. . - (, , -
] ( 1993/57:228). , ,
. . - . .).
, . -
, -
( 1960/1: -
172). . . - ,
, -
. , - ,
. . -
, -
, - .
, , ,
, . , , -
, . . (.:229,266 .), -
. . . - , , 1, 7,
17; - 8, 16, 17; - 8, 11,
, . . ( - 17, 30; - 3, 10, 13; - 8, 10,
- 17; - 1, 17, 27; - 3, 17; -
) - - 13, 17; - 12, 17, 18, 30;
, . : - 11, 15; - 1, 7, 17; -
ycix : , , - ~ 1, 7, 17 (. -
, (:379, .); - ., 1983 .,
, ). ,
(-86:116, ,
.-.); ! , ; -
! , ^
, ! , . . -
(.:139140, .). fele, 7, 17, 27
; -
. ;- .- . . .

, . . (dispar),
- ,
, - , (-
- , ) (NU 1966/4:195-196). -
, -
. , -
( , - 7, 3.
,
. .) , -
(. ) , -
- : -
, ,
. .
. , , - ; ,
 95

; ;
. - , -
, . , , -
, ... (). . , -
() , , ,
-
, - , .
. - - .
, - -
; , , : -
, , - ( -
. , , ) -
. , -
( ), ;
- ( -
( ), ,
(.). . .),
( )
.: .
// - ,
. , 1932/7/1; - (
. . - ,
// nOAYTPOflON. 70- , -
. . . ., 1999. . . . .).
. ,

. .,.. .. . ., .- -,-?.. ..
( :

,
, - -
; )
, - ( , -
, -
. - ,
). -
;
- ( ),
, - -
- -
(. ). (., -
. . - ,
, (- . .), . .,
. , , , , -
, XVI .), , . -
, , , -
. . - , , -
, ~ :
, - (); , -
( , - ,
, , , ,
), . . , -
(, ) - ; -
, - (). . . - . ..( ' ;-- -
96

. . ( -
) . ., -
, - :
, , , - -
, , , ,
, , , , . -
. ., , . . -
(- : . -
) ( ) ,
. . .
( ), -
. , . . .
- .
, , : ,
, "- , ,
" (.:50), - , ,
,
("" .
) ("") (. . . -
2:592). - - -
(jalovy den) - , . .
, , .
. . ,
, , .
( ), . , ,
(, /, . (-86:108).
). . , , - . . .
. . - ,
, - (.-, p^tnica .
: , ^& .
) . . -
(najnesrccniji), (tezak) ( . . ) -
. , -
, . (. ),
(slabi dneui), . . . . -
. , , -
(, , ( nedelja),
); . -
, - ,
, ,
( ) . . ,
, . ., - ; ,
, -
(. ), , : ,
, -
: 1 .
. 1 , .
. ,
1. , . ,
. .
, ! . ... . .
, , , (niedziela, sroda,
, ( 1900/3: siibota) -
3335). - ;
 97

- ; ] ,
, , , , - , je ,
, ~- (). [
;
, -
, , ,
- ,
- ] ( 1932/7:87). -
. , , , -
, , (),
, , - (). , , -
. : :
, -
; , -
, - (Fed.LB 1:359); -
. . (). -
: . .
. . -
(
), (- . , -
' ) (). , -
. . - , -
( - (, .).
) . . -
. . . , -
. (parzysle) - ,
, (nieparzyste) - : -
, , : .
, . . - . je MaJKa (. .2:55),
, . . . . -
- (. .:77); -
, , , - . : . -
. , . (.
- .:259);
(): Subota svetica, Nedeljina
- sestrica (. ZNZO 1901/VI/2:317).
. - , , -
. (, -
. .).
, . . -
, : -,
. , -
. . , - ,
, , . . ;
- , -
. , , , ,
, - , -
, , , ().
: -
, (-86: , -
109). , - -
, - ,
, . .
. > : , -

7 2972


(). . ,
, ; -
, (dob- 1, ,
rymi), , , (). -.
. , ,
, . -
:
, - -
- . -
. , ,
- .
, , , . .,
, - ,
,
(.). .
, - ,
, (.). , . . (.
( ),
-), - , . -
.
, . . - .
-
, (
).
. . . -
- : ,
. , . ., - ; -
, -
.
. , . ., - -
(.-. . . , -
), - - -
, - . , , ,
, - : -
, . - .
, - , ,
, , -
, . , -
(.2:177). . .,
, , -
. ., , -
- ... . .
(9- , 12 . ., . .
. ), , - -
. . . -
, - (. -
, ) (. -
, . ), . .
, - . . .
(niedzielak) -
, - ..; . .
. -
; // 1907/1:109137;
, , - . .
 99

. : ,
// . .), . . ( ). ,
. ., 1987:154168; - (. ),
. . : -
// Finitis -
duodecim lustris. . 60- : . .-,
. . . , 1982; a t u - - . . -
s z e w s k i J. Slowiariski tydzieri: geneza, struktura i -
nomenklatura. Lodz, 1978; D u r n o v o N. La se- . . .
maine slave // RES 1926 /6:107-108; F l i - .
er M.S. Nedela a la Rus' // The langue and
verse of Russia. In honor of D,S.Worth (UCLA , -
Slavic Studies. New Series, 1995/ 2:101-109); :
S k o k P. La semaine slave // RES 1925/5:14- , -
23; S t o j k o v i c M. Sretni i nesrelni dni // -
ZNZO 1936/30/2:62-64; W a n i a k o w a J. (., .:65); . .
Nazwy dni tygodnia w jezykach indoeuropejskich. (.-.) .
Krakow, 1998. dobr&(jb), , , -
, . , , , -
, . -.v, - . . - - . . , (.),

( ) . . (
- 1998/1:2830), -
, '' (., ., .: 5:
- 42,45-46), '' ( :). -
- (.-.) -
() - , , . .
, (, , (. . : -
. , ), - , 1955/1:686).
, , , .
. . . - , (., :188).
( - () ,
) ( - , (. -
) . . . z/y, .
), .-, -
, , (. 15:89-91).
,
(. ). ,
(. ), -
( - ( -
) - -
: . .-. ) ( ~~
, - .) , ,
, (. Mosz.KLS: ,
582585), . , , -
( ( . .:
), - . 5). , -
, . -
(. , ) , (),
, , ( -
, . . - ). . .-. -
(- , -
) : . , (.-.),
( : . , - (.),
100

( . .) , ! . .
( :448 450) . . .
. (.)
.: 1909/4: 9; . .
(:202203), , - ( ) //
-
; . , - . . . ., 1913:47-75; -
, , - . . '' -
; - XVII .//
2. . ., 1992:84
, ~~ : - 88; . . :
//
, (., . : . ., 1995:
.). 179204; B.C.

- . , 1998 (
: . .); : -
, -
, - . ., 1998:38-78,91-117; -
(. . -
), // 1892/8:257
, . 317; 1894/10:3-68; Problem zla // J. K e l -
, , - l e r et al. Zwyczaje, obrze,dy i symbole religijne.
(.:258263) Warszawa, 1978:444-458.
. .
.-,.,.:-^. ; -. , :. '- .--, . , . .

. .:
. . , ,
, -
; - , -
--.-".-,-.-:- ; v .,>. <'.] . V 5

dodola . oj-Ljule
.
.

- . . . .
 101

. (. .-. . ]
( . , ), -
1&, , , ] ( -
. .) ., .-. ). -
. , - ,
(, , , - , , ,
) - . -
prporuse, preperuse, barbarusa, pepeluse
(prpac , ( -
, ). -);
. , . ,
. .-. - -
(, , . -
, , . .), -
. . , , -,
(, - . (, ).
, ), - . .-.
, . - -
; .
- .-.
(. Oj , oj - , ,
, .-. , , , !); -
'' -
, . , .-.
( / . -
/ , , ... , , .
(.:240)); : .
.-. () , . () , , . (.
-, () ;, ], ]. ). .-. ()
( -
( ) ) -
: .-. (- ,
) ' ' (- ] -
), .-. () '- . > (. -
' (). ): -
// ,
-
(. Dundulis .
, , , dudma - -
kuonins ) (: ,
194; /VGZM 1954/9:182). ,
, - ,
, , .
, , -
. , , , -
(. ), . -
-, - ,
, , - -
- ( . ,
, , (.), (., .-.,
), .), (.-., .), -
. - (),
- , -
( ) - , barbarusa, ,
102

(.-.-.), (.-.-.), ()
, , , ,
(.), , - . . , -
(. ). -
- , -
, .
( , ,
), . (.-.-., -
, , )
; . - , -
, . (.-.-.).

()
(. , ., , )

,
, , ~ .
. , . . -
,
, - : -
- , -
.
 103

(., .). - :
, -
, - ,
. (,) .
, , : , !
, . , (, ! - .:403).
(), . - . -
, . -
(., .), . , , .

(.). () ,
. . -
, - ,
, . -
(Muraj:162). - (, ) .
- -
- . -
, (. : -
.). - nojba, ... (;
. , .:136); , ,
, - noajpe... (NU 1963/2:88);
, ] (.
. - :192); , -
... (. :612); -
... (.:255). -
, ,
. , ,
,
(. .), - ,
- , -
(.-. ). . . -
, , -
. . . .
.
.: Culinovic-Konstantinovic V.
, -
Dodoie i prporuSe // NU 1963/2:73-96; M u -
: , , -
r a j A. Iz istrazivanja Zumberka (preperuSe, pre-
,
slice, tara) // NU 1987/24:157-176; :
( , NU 1963/2:92).
194; h M. Joiu -
-
) // GZM 1954/9:
.
181-182; Skok 1:421; . 1:181,186-187;
.-.
.:516-517,613; // 1948/

8-9:224; .:346-347; .:238-240; -
,
. 2:165; .:452; 1958/49:739;
,
.:255; 1960/1:174-175,344-345;
-
.:434-436; .: 192-193; :
, -
248-249; :287-288; ).:401-403;
.
.:136; .:143; Fi!.PSB:80,140;

Vuk.SK:406; Huz.ZJ:38.
, ,
, , . .
.

(, -
~ , , , , .-. ,
104

, -, . , - .
, , ) .-. - .-. . .
, . - ,
.
. - ,
, , , , , , . , . -
. . . () . .
, ,
- .
. -
. , -
, , . ,
. , , -
. . . . , ;
. -
. . . , - ,
(.-.) , .
(.). . .
: - , ,
, , , - ,
(.-.). - , , -
. - (.
. . , - ). , ,

( , . , 1998 .).
, . ; = - ; -", ,
 105

see , - , .
.-, .-.
(eujen>e ,). - -
, , .
, , - (. )
. - ,
: , .
, , , . . -
, -
- , .
. ,
, :
' ' [ . -
, ] (.:268). ,
- (.). ,
, , , -
. , ,
,
(.-.). -
. , ( ) ,
( -
(.-.). , ),
(.-.),
, (. ).
: , . . : -
! [ - ()
, (.-.).
] (.:94). . -
. . , -
. - , (.-., .-.),
. , ,
. ,
. . , (.).
, .
: (. , ), -
(., ., .), ; -
, - ; ; ,
(. . ; ,
, ), (
(, , ), , -
(.-., .-.), ,
, , ); -
(.-.), (.-., ( , ).
.), (), .-, .'. ,
- , . -
(.-.), ;
(. ). . - ,
: ; ;
(.-.-.), -
, (.:
(, , - 64). .
, .); . (.-.).
(.-, -
, , ) (
106

, - ,
- .), , ] (.:272).
(., .). . -
;
, - (
. ), -
. . (, -
, - ) ,
. . , ,
.
-
, .: .:31-41,68,123,126,177,192; .
. :76-77; 1936/11:162; 2:171,
(.-.-.) , 251-253; .:262-277; .:26-27;
. . :223; .:446; .:108; .:270,289;
, 1973/12:238-239; Lech.OZP:129,131.
. . ,
, ;^' .-; >:' . .
,
-
.
() - (-
(.). );
.
-
, - . -
.
, .
, ., . -
- ,
, . -
- :
, (. , -
, . , . , -
), , , , , .
- (.). -
(., .) ,
(., .), , . .
(.-.) (.-.), . . -

(.-.-.). .-. , , -
, -
, , : , -
; . , () !
, , (. , ).
. - : ., , -
: :
, , - ( ), (.).
; , -
, : , -
(.-.). - , -
: ! -
: ] Matjnje, ! , , ,
[, !. ',;-*'
 107

, . . -
: , , , . ,
! (.:462). .-. , -
, ,
: , -
, , .
, , ,
; , , ., -
. .-. - , : -
, , .
, , ! (, .).
, - , -
(:106), . . , , -
, , - . -
, .
, , - : -
, . . -. , ,
- -, . -
, , , .
, . , -
. . .
.
, .
.;
, , , ,
, , ,
. (. ). , ., -
- ,
. , .
: - , -
; (.), ,
, . -
(. .); , .
(.), : ,
. , . - -
. . . - ! (). -
, , ,
, ; -
.; ; , ,
, , . -
(. 2:163). -
. , . -
. , . -
, . , , , .
. , , ,
. . - -
. . , -
. . .
- (. 2:970). . -
. . .
, ,
- : -
. -
108

. ), (
( ,
.), - ), (
, . . -), ,
. . , ,
, , . -
. .
- .-. .-.
, . . - ,
, , , -
.; , -
. .
-
- , ,
. , ,
., - . , -
. ,
-
, -
, , - . ,
. - ,
(
), ,
: .
, , , ,
, ( -
, , , ). -
,
; .
,
. . ,
- . -
, - ,
. .
-
( ). ,
. .
(- - 20- . ,
). ,
, -, , ,
: , .
. .
.
- ( ) -
. , , -
: , .
(, - , (.
.). . - , ). -
- , :
.: ,
, ! (Fed.LB 1:260). ,
, - (, .);
: ,
( , -
 109

: , ;
, ! (, .). (. -
. -
- .). -
. .-. - -
. . ~ , , , .
(. .). (, -
- , - ), , ,
, -
, . . , ,
, - . -
: , ! -
, . ( ,
! (. , ). .-. ) -
, - .
.
:
, , . -
, 15 ,
. , -
. 8 (
, - 1889 .).
- . .:
. ,
, ,
, - . ,
. , .
; (. .),
, : , , (-
, !. - ).
- -
, ,
( ).
. , , . .:
. . - ,
, - , , ,
.: ,
, - , . . -
, - ,
, - . . .
: , , , .
!. , ., -
,
, , , - . -
, . . . . , ,
., ., ; -

. - .
- , , . -
. . , ,
- : , -
: !.
, , ., -
, , , , -
no

XI . ( , -
XIII - , . , -
), , . ,
., .
, , ,
. -
- ; ,
. - .
. , -
, ,
, - ,
, , , -
; , - . , -
, - , ., ,
, - , , -
, , . ,
. ,
. , ;

, -
-
(, . .
);
. ( -
- . ),
, . - : -
. . (.
() 1:75). .
.
. (25 ); , , . -
. - ., , ,
, . -
, . . - ,
, , , , -
. , ,
. , ,
- . -
-
,
. - (1-
, , , ). . (12 ; -
, , - , ,
, - , ), . ,
; -
, (),
. .
() , , -
, , . -
. . , , ,
- ,
, - , -
. . . . ,
, - , . , .
- : , , .
 111
- 30-33; :107-108; .:345-351; .:236-
., , - 246; . // -
. . . , 1933:
( . 475-478; . 1:70-85; Med. VUOS 5:
). 244249; M a j e r - B a r a n o w s k a U. Deszcz i
, ., jego zap}adniaja.ca funkcja // Akcent. Lublin.
, . - 1986/4:30-36; W i t k o w s k i K. Sposoby zwai-
, . czania burz i gradow przez chfopow w woj. Krakow-
, skim // Rocznik Muzeum Etnograficznego. Krakow,
, . 1967/2; Sychta SGK 1:203-204; EL'KS 1:81.
, ., -
, -;..*ri ' -"K-nvO - . - . - ,,JF. . .
. ,
.
, - ,

. - ; , -
., . . - .
. . . . -
., ,
, , :
. ., , 1. , -
, , - , . . -
, .. , , -
. . , :
, (.), .
,
~ , , . cert bell svou babu, ci
. svou matku neb chot' () (.
, 3:1415), ., .
, , [ ]
. .; - ( 1:126), , _
: , , cuja, haeo ceojy [
, . . ,
. ; - ]; , davo tue svoju zenu (:
214); , haeo () ; , -
, - [], ( 1:
, - 250); . vrag svojo zeno bije, her mu je
. slabe zgance skuhala [ ,
] (Mod.
.: .; // -78:95~ VUOS 5:247). .
130; // 1981/21:87-98; . , . . ,
:78~90; .. , : . () -
// 1976/4:2730; - (.:519); .-. ()
// -94:3-16; // -86: ( ) ( 1:250).
22,2227; . . - 2- . -
// 1:105 119; :
C u l i n o v i c - K o n s t a n l i n o v i c V. Dodoie i , (., -
prporuSe. Narodni obicaje za prizivanje kiSe // NU ., ., .) (-
1963/2:73 93; . } . .), . (.);
] - . -
// 1960/1:267-368; - , , (.). .--
h . - . :
, | // . 1998/ ,
91-92:75-112; Tlyn.AM; // -86: (. 3:15). .
112

.-. , :
; . . (.), :
: Deszczyk pada,/Storice swieci,/Baba - (.),
Jaga rnaslo kleci [ , - (.) (). . -
, ] ( 1:123). ( )
3. . . ( ) - : ,
, , , , : cuja [
- , ]
, - (:213), .
(. , , ,
.:215), () [
(.), (.), - ,
, (., .) (), . , , ] (.
(. 3:792), 1:602). . . -
, - , . (.,
(.), (.) .), (.) ().
(:214), , slujnce krcci ' . .
' (Sychta SGK 4:84). 8. , , -
4. , , : , () (., .)
, .: - : -
. ... (.) (:213),
(.), (.) (), . . . '-
. ktsa pada, sunce sija, vile se kupaju ', , deszcz
[ , , - swifiski ' '.
]. . . - ()6,
, : (.) ' ' (., -
, ., ., .) :
, - , ,
(.), , -
(., .); - (.) (); . . -
, - - (.).
, (.), . 9. :
: (.) ( 3:353), . -
(. .
4:238). , (., ,, ., .), :
(.); (-
. . .), 1 , ,
5. : . (., ., .).
' ' (.); . , . .
cuja, - , ., :
[ , (., ., ., .,
] (:216). .).
6. : , - . .
(., ., ., ., - ,
.), . - ruda (., .,
: , , ., ., .).
(.), , - (>) -
(.), ,
( ) (. ), . ., . :
(.), cuja, 6uje [
(.) (). , (
7. () : )] (:117). -
,() () (., .-- . .:
.), '' ' (., .) ipuje, , pfyo, mug
 113

! [ , , vek-, bog- rod- , -

, ( - ' , -
)] (); , , () '.
ipuje, MOJO] / [ bog-
, , ( ,
] (- ) (:111) . . , . .), ,
, . . ,
.- . . . , "bogatb- '
. ; . . ' , , -
: . .
// :212-217; ; , , 1, .
; Kubin CK:224; h . '' (. .
// jesHK 1996/ ).
31/1-5; .:81.
(,
-<;- -;. < --: .,-: . . . ), , ,
(, , ), , ,
-
. 1 ,
- (. , -
; - : !) -
, , - . -
, , ,
(), , - ,
, , , , - (. *, (), *[,
, . *1, ple(d)m^). . , .
. -
(., . . -
, -, ., , ', '
Cpeha, Hecpcha . .). . - ( , , -
. 2. ) ', ' ( -
(. dol'a, - ,
'deliti, nadel'ati) ): ,
.-. : . , . .
, , , -
( . . -
),
: - ., (. ).
, , , -
, , - . -
, . . .
. - -
, , , , -
- ( ). -
. -
, , -
, . -
- '-
(. vekb .-. '
' '), . . - -
, , - .
, , - , . . -
. . ; -
. .-. -

8- 2972
114

- / , , -
. (. ),

- .,
- . , -
. , - ,
, ,
- , -
.
,
- .
( - . , , ,
. ) .
.
.: . (.); . .
//
- . .
, , . . . . ., 1998; . .
. II 1985. ., 1988;
, , .
. . - (
. ) // -
( / ' ', . - .
''} ( ) XII . . ., 1998;
, - .; . .
: // ; ..; -
( . .
), . - // 1911/3-4; .
(IV); . . -
.-. , (-
: ) // .
, -
, - --ti -.j"-i;--s ..-. -.'iHv ,i'i--'. ..
, ,
. . 2. -
,
- , -
: , , (- (. )
, ). . -
(. .
(. ), , -
). (. . ), -
- )
, , )
. -
-.: . . , , -
' , , .-
, . .', .-. , . -
'', .-.-. ' . .
, ', .-. lichota '- . . ]
, ' . . .
. - , !
, , ,
(. ), - ,
 115

-
, , , , -
, , , ,
(. , , , , , -
). , .
, - , , ,
. ,
. - . -
, ., -
. , , -
1 (.), (.-.). -
(., .) . (,-.); -
. , -
. . - (.). -
; ,
, .
(. , : . . -
). , -
, - .
, - ., , -
, , -
. . . . -
, . ,
. ; , -,
, . .
. , .
. . , -
, - . . -
. . , , ,
- , .
,
; . . -
, - , .
: . -
, .
, , . .
, . . - ,
, - . . -
. . , ,
, . . : ,
- ? !, -
, . .
, . ,
, - -, .
. . - , . -
. - , , -
. . :
, - -
. , , : ,
, - --!, . -
(. , ,
1:135). , .

, , ., , -
116
. , . , , -
, - ,
, . . , . -
., . . , (.). -
, , , . .
. , (.).
, - -
. /. , -
. - (, scmpe-
, )
. , - ,
, (. . '
. , ., , '). Cpeha
. - , .
., ,
. , , -
. .
. ,
, .
(,). - , Hecpeha (-
, , - )
.: . , -
, , .
, . , , .
, , - , ,
. , ,
. , . - ,
(, ) , , .
, . .
. - .: . . -
(- . -
, , ) // :54-63; .:193; . 5:
. 173-260; .:69-72; ; .:
., - 472-516; . 4:46, 8:467;
. . , 1940/30-32; .:217-218;
, - 1892/4:64, :180,342-374; -
- 1906/10; . 1:191.211,
: , , 1 - 216; 1890/1:295; 1892/4:157,169; 1895/4;
! . , :20,274. . . . .
, , ->*-: '-'. ' >4
~ . -'" .".; ; ' "" . .
.
(.). -
., - , -
, - , -
. -
. , - . .
, . (. )
-
- , -
- (. ).
. - . -
, , , , , . . -
. ,
 117

(. -
); - , -
- - .
(. , - .
) (. ; ,
), .
. (. ). , -
- , ., -
: - (. ).
, (), -
(. ), .,
. (.-. ,
, ., - .) ,
, ; , - (,
. .),
, , ( , -
, . ). - . -
., ., -
-
. , -
, - .
. , -
, . . , . . -
ognisko ', , '. , .
. - . .
, . , -
{ ), ; ,
:
, : , ,
, - .
. - () (=)
. - . . . -
: , .; , .,
; ; ,
(. - , (.), -
); ,
. - . (.). .
. , .
. (.,
, - ., .).
. - , -
, - ., , ,
, .
, , . . -
. (. . - , .
). ,
. -
, -,
. - , , -
, . ( , , ), -
, - ( ) . (. -
. - ).
, - -
. , .
118

; , . (.-.), ,
, (.-.). , , ,
. ;
, , -; -
( , , -
) . .-, /, , , ,

' ' ~~ , , , , ()
, - , ,
., , . . -
(. , -
:171). (.).
. -
, .: -
, , , , , , -
.-. - , . . . -
, . ,
. (.-.). -
: . , ., -
, (.),
(.);
, ~ - (.).
(.); . , , , -
. (.) , , -
. (.); , ,
- ., , . (.). .
; . , ,
, , - . ,
. (.), ., .
. . . . -
. , ,
(.): (, );
(.). (.-.). -
. - ,
, - . - (.-.), -
. , - , ; .
, , , -
, , , ; . (.). -
, , .
- (, - , -
, , .).
, - . (.).
(.), (.),
, - . -
(.-.), : -
(.), ,
(.-.); . (.-.); .
., , (- ) -
, , - ; -
., .,
. .
, . - (.-.).
, . .
. - , -
.
 119

. - ,
- . - . ,
, , , - ,
. . , .
- ;
, ,
(, .). , , -
. . (.-., .-.).
. , -
. -
. . . ,
- , -
. ( .) (.-.).
. (. )
. - - (, ), -
, . . (.),
. -
, - ., .
.: , -
., -
(. ). (.-.).
- -
, - . -
, - ,
.: .
, . ,
, (
), .
. , (.-.). , -
- ,
(. - (. . :
, ). , , , ), .,
, -
, . . -
, .:
( ); - .,
. . -
. ; ,
- , - , -
. . , , -
- ,
. (. , - , . -
). . (, ,
. ,
.,
- ).
. -- ,
- .,
(.-.). ., , -
(.-.). .
, , ; -
(.). , .,
, - .
. , ., -
120

.: , , ,
, . (. ).
. . . ,
, , -
. , - (., . .); ,
, , () -
, . . -
: ; .,
, (.-.), (.-.). . ,
(. - .), (- . ,
.). . () . . ,
(., .), . ,
(. ) -
; (. ). . . . .
- (.-.),
.: . .
. (.-., ., .). , . ., 1983;
(.) ., . .
, , , ., //
- -81:106121; . . -
(.-., .-.). (
, ; ) // 1978/10:65-85; B e n e d y k -
t w t c z D., B e n e d y k t o w i c z . Z. Dom w tra-
. (.). dycji ludowej. Wroclaw, 1992; . 1:158,
. . - 570; ; 1:51; .2:47,51,
, 60,61,70; .:27,28; .:42.234;
; .:9; . 1/1:100; IVW
, - PW:163. /-.<;-. V . . . >-:--; ',:
:
. -,=*. "w-. . . , . .
-
. , ., -
, - - ., .-. .-.-.
., , . -
. - ,
, , ,
: (. ). . -
. () - -
(.). , -
, - . .
: ;
, , , , -
, . -
(.). - . -
. , :
. ., ~
-
( ) . . .-. .
, , .-.
, , (. -
. ) :
. ,
, ,
, , ., . . :; ,, . ;
 121

. .-.-. . . (.-.). . -
, - , -
- (.-.).
, . - . ,
. . (.-.) -
, , -. -
(. ), , - . . :
-- . (.-.), -
, (.-.), -
(. - (.), , -
) -. (.-.) (.-.),
1400 - , (.-.),
, (.),
... 6, - (.), -
, - (.), (.),
. (.) (.), -
. . (., .).
: . , , . ,
, . , , , (., .-.). .
. ; - (.-.), (.).
: . . ( - -
), , . - , (.-.),
. . (.), -
: . (.-.).
, , -- , , . -
, , ; . - ; , . -
, , , (.-.).
, , , ; . - . , , -
, 1, , - ,
: . , , (.-.). , . -
, , . . .
. - , -
: . , (.), , -
, , . - , , , (.-.),
, , , .
, . . - , (.). .
: . , , (., .),
: . , , . (.
. - .).
: - , , . , ,
, , . , , ,
. . , , , -
, - , . . , -
(.-.); :
, (.), , ,
(.); , -
(.). , (.), (.,
, .-.), (., .),
(.-.), (., .). . -
(., .-.). , ., -
- (. .). .
, , , (.,
. .-.). , -
, , - ., (., .-.)
122

. - (.),
, . , (-)-
(.-.). . -
,
, . . . -
. , , , -
: -- , . . ,
(30.III ..), . ,- , , -
, -
(.); , , (.,
(.); .-., .). . -
(23.IV ..), , .
(.); , , , -
(.). - , , -
- . , ,
, . . , -
, , , -
(, .); - ,
, (.). , (.-.).
. , , -
(. .), , - , . .
(.-.)
(.); ., -
(. ,
.), .
, -
, ., -
(., .). (. .);
. , ,
. - , .
, , - (.).
. . ,
, .,
, (.). .
, . -
, . ,
(., 3:87). . - (.).
: - -
, , -
, , (.) (.),
(., ., .-.). -
(.-.), . -
(.). ., -
, , ,
, , ,
, (., .). - .
, , - .
, - , -
(.-.), , , .
, (., .-.), ,
(.-.), ,
(.-.), , - ;
, (.-., (.).
.-.), . . , .
 123

(.). . . ,
, . , - ,
(.); -. ,
, - . ., -
-. , . , , - : .
(., .), , ,
(.-.), - , (.),
(.), (.),
(.). .
(.-.). . , (.-.), -
, .
, , -. (.-.),
, (. .) (.-.),
(. - (. .).
.). . , - , ,
, , , .
(.). (.-.).
(. ), . . ,
. -
: ?, - , . . : , -
, , - (. .),
(., .-.). . (.-.), , ,
, - (.-.),
(.-.). -
. (.)
, -
( ) . , -
., (.). -
, . - (.).
, . ., -
.
, . , -
(., .-.). -
., , , : ,
. , - , ,
(.). - ! (., . 1:
. - 214). . ,
. , (.).
(.), , , .
(., .),
- . , -
(., .-.), .
. , ., ,
(.-.). . , , -
(.-., .). . - ., . .
(.) (.). .
(. : , , ,
. . - , , -
), . , .
, -
- :
(.). , (-
. ., ) -
. ,
124

, 8:80,119,270; 14:336; .:23.56,6(

, . 61,76,81,134; 1889/2:76-77; 1890/4:31-33;
(.-.). , 1896/2-3:146-157; 1899/3-4:19-34; 1900/4:
. 70-94; 1901/3,4; 1914/3-4; .:66-
(29. 68; .:48-52; ; . 5:20;
VIII ..), 1906/2-3:293; 1893/5:29-40; .
- :60.
(.). < $*;,- -;-- " -'- .
-! .< ..'->>. ! , ;-. . .
. (.). . -

, - -
, (.). , -
. . . . -
, ,
(.) , -
(.-.). . (. ,
, ). . , -
(.-.). . , ,
, (. - , . . -
.) (.), - -
(., .) (., - (. );
.). . ,
, ,
, - (, , .),
, . . (. .). ,
. . -
(.-., . -
). ., .
1 (..) -
, , ., (. ), , -
, (.), , ,
(.). - .
. , . ,
(.-.),
., , .
: , -
(., 1899/3-4:19). . - , . -
(.-.). - , -
., ., . . .
., -
(.-.), (.-.). , .
, -
.: . . -- .
// 1850/1; . .
, (:8).
// -95:142152; - ., -
. . // - -
. -, 1972:242256; . , -
:144; . 1:90-93,213-214; . .
:163-166; 1898/3-4; 1901/3-4; . , -
;412; . 1:140,163.178,203,219; , .
1889/9:123-138; 3:104-107; (.) (.-.)(
1848/57:132-146; 2:141,228; 3:87; .
 125

. . - .
, , - , -
- , . .
(.). . (.-.)
(.). .
. , .
(. ): . ,
.-. , , , - -
, .-. -
, - (. -
, , biotnik, , . ). .
, : , ,
... (Sychta SGK 1:44) . ,
. - , ,
.
(.-.). - .
. , -
. , - , :
(.). . - , , ,
, , , - -
: , , , -
(.-.)- (.). . -
. - (.-., .), ,
, , . -
- ,
, (.-.). ,
, ,
,
(.-., .-.). - .;
(. . (.);
), -
(.). . . (.-.).
, - ,
: (.-.), .,
(.-.), , -
. , - (.). -
. ,
(.-.). . , -
(. ) (.-.), (.,
- , -84:46).
(.-.), - , -
(.), (.), , .
(.-.), .
(.-.), - , ,
, , , - ,
(.), ., -
(.-., .), , , . .
, - -
. ;
. . , -
-
. . - , ,
(. ) . . . ,
, . -
126

., ;
. , -
; , . .
. , , ,
(., ., .); . . -
, .
. - , , -
(.). .
, ,
. ., . .
(.); , , , -
. (., .). -
- .
,
, . (.). ., ,
. - , -
, , , -
(.). - , . -
. -
, , , -
. ().
, - , -
(.). .
. , -
, (.).
- .
. . .
, , - . -
, ,
. - . , .
, - .
. , , .
(.-.), - . -
, -
. (.). -
-. , -
, , ,
., , , -
, (- ,
.). . ., , -
, - (.
, .). ,
. , - , . ,
, - (.-.).
(.-.)- ., , -
., - , ,
, - , .
. , ,
. , . -
. , -
. ,
.
, -
; , - .
 127

, -
. .
(.). (.). , -
. . (.-., .) ,
{.-.), , , -
- (.). ,
(.-.). . .
. (). ,
- .
, -
. , - ,
. , - (.). . -

. - , -
(., .). . . -
, , .
, . (.-.), -
- . -
. . (. ).
- . ,
, . -
, . -
., . , - ,
, - ,
., , , -
, , - ., . -
, .
, , - ,
, , ,
. . .
. .
. -
. , . -
; , . ,
(.). , -
., , .
. . - ,
- (.).
. , .
. .
. , , -
- , -
. .
(.). .
. - . , -
, , , ., . . -
,
. . . - (.-.).
. , - . -
, , , -
. ,
,
, - -
, . , , . .
128

(.), . , , -
. - (.). -
. .,
; - (.-., .-.). .
. , , , -
; ().
. , . -
- -
(.-.). - . , . -
. - , .
: ,
, , .
, . - (.-.).
,
(., ). . ,
, ., :
, . - , ,
. , , - .,
, , ,
. - , .
-
, - .
. (.).
. .
, ., . .
: (.-.).
, , , - ., , (.-.),
; -
, - .
, , (.-.), (.-.),
, , , , , -
. , . . ,
, . ,
., :
., ... (.-.). -
, . . , .,
, , (.-.). .
- (.-.),
- . -
- : ,
. . -
., ,
, , - , -
(.-., .-., ., .); ,
. (.).
- , .,
(.-., .-.). - ,
- ., (.).
. , -
(. .). - , .
., - :
, - -
, (.-., ). . -
. - ., ,
 129

(.-.); 173,234-235,238,239,299,308,329,539; .
. : Na ! dro- :177; .:32; 1890/3:33;
ga [ ] (. ), 1899/3:20,209; 1900/3:136; 1901/1:85,96; ;
: ; .:203; . 87; :
, (. 294,276-279; . 8:287,297,299; .
:72). , , :528; . 6:42; 1889/3:37-
, . , 38; . 5:227; .:24-25; .
. (. ). :97-98,118,197; 1927/16:63; 1948:
. - 326; :249; HaJK- 5:113; Bystr.DO 1:
.-, , - 263; Dwor.KSL:132; Kolb.DW 10:134; Nieb.
. , PSL:159; SSSL 1/1:252-257; ZWAK 1885/9:
( ) , 34.
, -
, , - V. ' ": ; - E. E.
.
, .
. - -
: , - ;
-. - , ,
(1096 .)
, ,
. . , -
: Droga do nieba. ,
Drags do raju, Droga umarlych (.), - .
(.-.). (.) .
, - ,
, . -
. , -
, , . '', '', '-
. -= , ; ', '';
. ; - -
(.). (. ). -
: - -
. - .
(.-.); ., ( ''), , -
(.); -, (.:
. - 79).
(.). (), . . ,
; :
.'. . .
- , / ) -
// :228230; . , / / --
// - , / ... (. -
1942/1:172-175; . . ).
. - ,
// -92:102~126; A d a m o w s k i J. ,
Gosciniec (droga) w wierszowanym folklorze pols- (.).
kim // Elnoling.2:73-81; :346; :
97,191,192,270,272.389.426,428,461,513,538, , .
2
561; .:165; .:195; . : , . .
53,63,64,70-72; .:58.72; .: , b'mkostm
58; .:188; // .: osel (, ) (Kur.PLS 2:
386; -81:16,151; -84:46; -86:13, 28). , , -
23-24,68,214; -92;26,108-109; 1:171- , , -

9 2972
130

, - , -
hovniuar (NU 1971/8:230). - . -
. - ; .
pezdec (NU 1973/10:204), , , -
: zopartek, (. ). ,
--!, , -
(Pos.ZO:231), . (,
. rochwist [ ], . .-. ).
//i '', -
. , -
- ;
, - ,
-, - , -
.

. , - . -
, ,
- , -
, - , , -
. ,
, - ., . , -
. , , . (.
(. ) . , .:38105). -
, ciota- ( ,
mi (. ciota '' ''); .-. )
-,
'', '- (. ).
' . (. 1:128). , -
, -
, -
, (..: 7,31). -
, (. ; , , -
, ) -
, -.
. ,
, -
, ; , . ,
, -
, ., - - -
, , (,
. , ); -
- .
. . .
, . . -
, - -. - " .... - -.: <- -., . . . .
, ( .
'' .). -
, ,
, . . ; ; -
,
- ;
. - .
, , (), -
, - , --
 131

, - -
, (, -
( , ) , ). . , .
, . -
, (. :
). , -
-
- (.-. ,
- .-.-. ), -
. - / (.),
(.-.-.)
, , -
, ()
, ,
, - (.), , ,
, , , , -
. . -.
(., ., .), - ,
(., ., .), (., (, )
., .-.), -
(.), (.), - ,
(- (masalaju se),
.), (. ,
), ( ( , ) -
. ) (.:386).
.
, . -
, - ,
( - vesnik ( -
, ), ) -
- , . . -
, . , (.)
. - (.)
, , ; /, - .
( , , . ( -
), - ) -
-
- .
. ( , . .
: . ), -
,
(. .-. : (, , ,
, ); ,
, ,
, , ); , -
, , . . .
- . ,
, - , -
, (. ).
-
. -
(.-. ,
, ) - -
; - .
 132

- (. ,
), , . -
, , , - -
, (. -
). .
, , -
, , , -
. -
.
- -
- . ,
- (, , ), , -
,
, - , -
. , , , , -
, - , (.),
, - (.-.) . (. ),
; , -
(., .), -
; (.), . . -
. .-.
, -
, .
,
.
, , (, , . .).
- .-. -
, 990 . -
, .: ' cie (
, -li, ' .) -
, ' - (, ), ,
( 1843/2: -
258-259). .
-
- -
, -
, - , : , (.-.,
. - .-., .), , ,
, (., ., .).
. -
- . .
, , - -
, (.,
N 153, 154, 271, 350 .): -
. ; -
- , -
, ;
, .
( -
.'. . . -
, ). -
, // 1989/4:90-101; -
. - . .
, - .
 133

, 1993; . . . , -
// 1994/2: , .
21^23; . . --
// .
- , . [...] -
. . 5. ., 1994:108-118; ^ . :
> // ^ . - , (-
. 1930/2:106116; - .: :62~63;
. . .:186 169).
: - -
// 2:158-169; 1890/2; -
.:384-385; .:93-95; . , ,
.:274-275; .; :311; . . . (.
1987/49:65; 1920/34:34; .:168, . 2:294, . 2:224; -
172; .:308,379; :118; 1894/ XVI .). , , ..... .-
11:179; .:132; Stelm.ROP:49.

. . , . .

, .-. .-.
, , -

, ,

,
( 2.9).
,

: -
-
. .

,
-
, -
;

(XVII .)

. . (. 1995:8). -

. .,
( :69,169171).
- .
. . - (1960 ., -
X , )
XII ., , ,
. . . . (
(, ) )
: -
, , - , ()
. X . ,

 134

: - -
, , . .
8
, - .:136,147-148). .
, rajb, -
() ,
. - (..:248-249) - .
.
, ,
, ( , ) . . (. ).
- . (?)
( :88 : paja / -
102). [...] / -
: , / joj je ; /
, ~ , [...] / oj /
. - [
/ [...] / -
, - , / /
, - [...] / -
, / ] .
, - 1:134 (. . 2:292-293; -
, - . 2:229230)
, -
, (. : -
1:305 .)-
. . - ,
(.: .
2:229);
- ,
(. -
, - (.:97) . .
. , --
:147 .), , , . -
. ., - . -
, , .
~ , -
, . . .
(. 2:233-234; . .: , ,
181). -
. , -
- ( ,
, - . -
(. -
//- XIV - XV .: 44),
, , -
, . . . .,
. 2, XV; . . 2-3; , -
.:104). -
( . .) - (. 2:308
- .)
, .
(): , , -
, , -
(.: Slupecki 1994: -
159 ff.) (. . .,
 135

- 1997/1:8-9 ( .); S l u p e c k i L.P. Sla-

(- vonic pagan sanctuaries. Warsaw, 1994.
, ,
) - ,... , . . .
. -
-
, ,
, , - -
, , , .
,
- (13.III)
, (.);
, , (: 119).
(.:387 .; .
. 4:151). . : ,
( . ,
) (- ( ) -
) - . .
. . .
(.:57 58). - (17.III). -
, - -
, stromek rajsky, - (22.X/5.XI)
slesti, . . -
(. 2:215), - , -
, jabloneczka ,
, ., .
(, . -92:88; . , .
:137), - 18.VIII -

(. , ., ,:
, ). (.
- 2:297).
, - -
,
, , .
(. .:29; -92:88). -
. (19.III).
. . / .
, ,
, , .
. , ,
. , --. , , .
. . . .
(), -
.: . . , -
XIV Zot'ali
XVI . // . . . ., brezu [ ].
1998:130137; . . . -
- . . -
// : - ,
. ., 1995:418; . -
. - .
IXXVIII . ., 1990; - ,
. ., 1992; 1990:47-67; , , -
136

. .
(, ) , , : --
(.). (.),
- (.-.); , -
, , , ,
, (.-., .-.),
(.-., .; .: (.).
- . -
); - , ,
, . , . , -
(.), - (.-.).
(.-.), , -
( ) - ,
(.), , ,
(. ), ~ , .
(.), -
(. - , ., -
); , (., .); -
., (. ). ,
, (.); ,
(. ). ,
- [-
. . - ''] (.). ,
; - , ,
(, . (.). -
. ; .-.); , -
,
(.-.); (., .).
(. - ); . .
(.-. - :
, ). . (., .);
- ;
(.-.); - (.); -
(.), (.-.);
--
(.), (- );
(.-.), (., ;
.-.), ( - .
) (.). .
(.-.); - (.),
(.), . ,
. (.).
(.-.); .-. ,
( . 27.X/9.XI) (.), .,
. (11/24.XI) (.) , , , -
; . (
(.); . ) .
(.-); . (-8/21.XI), ; ,
, ,
(.). .
., ,
(.). - (.).
, .
. (.).
 137

., ! / / , /
! (:449).
. () .
, ., - ,
, ., - .
. .
- . -
. , , -
, - . (.-.).
( ), - .
(); , -
(). . -
. ( ). . (-
, , ) , , .
, ()
.,
(.). . , . -
, - ; -
, - .
. -
. , , :
?, : .
. . - , -
.
. , . , ,
, . . . -
, : -
, . ! [ .: -
, N. ] ,
(.:210211). - (Mosz.PW:194).
, ., -
, ., -
(.). , - (, -
., - ). .
, (.). . -
. .,
. () , -
. - . .
. , , . -
. - , . . -
- , -
., ,
(. , , ,
), , ., -
. (.-.). , .
- . ,
, , , .
, -
, .
( , - (., ., ., -.,
), , , - .). . -
. , : , - .
/ . / . .
, / - - , -
138

, ;
. . - -
, , (.). ,
. , (.-.). -
,
., , - -
. , . (.).
. -
.
. . ( - .: .,
) , - . ()
. , - -
. .,
, , - , ,
. - .
. . , , -
- ,
. -
: , ., .
, - , ., -
(. ) , (.);
. (
. (, - ), . (.).
)
. - .: . 2:30,65,540; :141,310,
, , . 410,412; 1:110,129,414,560; .
(- ) - 1838/2:47-48; :23,24,25,91.295;
., - 1862/5:92; Vahr.GFGS:152,279; .:
. 98-99,100,129; .:8,42,50,273; .
. 3:13,261; 4:18,629.698; Rein.SL:62.64;
/ . - -95:232,258,265.353; -93:67; Bieg.
. :146,240.270; Bieg.MD:83.300; Lud 1978/
: - 62:201; 1:206,207,215,240,242,252; 2:259;
, - 3:210; Mosz.PW:199-206; Pos.ZO:44,45; Szyf.
(.-.). ZOW;28.36.136; TL 1994/9/1-2:7,90; Cl
.: 1893/2/6:700,701; Han.BK:235; Horv.RZL
, , 26,27,28,29,40; MS 2:682; SN 1969/17:106;
(.). 1972/20:111-112; 1974/22:314,317; Vad.VO:
. , 128; 1:158; .:546,574;
., , 1928/3:101; 1935/10:911; 1938/13:76; .
. :24,85; .:434; .:87; .
:149; . 2:641,645.646; 1:86;
- 7:60; 8:154; 21:28; :219.
. .
(., ); - . .
(., ., ), -
, (.)
- ~
, . , .
, . -
. : -
(.). , . , , (
: , - , , ) -
; , , , -
 139

(, ), . .
: ,
(. ) (-
, . .; . - (.). ,
). - . ,
. , ,
, (.). . -
-
, , , .-,
, . - , . -
. - , .
- . . -
. . : "drug- .-., .-.
; ( : . . : . , ,
, .-. druzba - , , ; . ,
druzba psidruzba, . druzba przydany, , ; . , ,
. - , (.) ; .
. . .); druzba, druzyna, druzko, druh; ., .
, druzba; .-. druzba, .-. druzba, -
(, ) . . - druzba, psidruzba; . zdruzba, druzban,
, , - podruznik uajac.
(.) - -
( (. , ), -
-). , -
. (. , druzyna),
. , ,
. - (. , , , , .
- . ),
(.-., (. , ),
.-. ., . , . druhna, druz- ,
ka, . druzka, .-. druzka, .-. (.
druzka, podruzka, . druzica, druzicka, - , druzba),
. druzica), (--
(, . , . .). .
, (.) , :
). - . touaris; .-. towaris, .-. to-
, uaris; . , . -
: . - .
, , . , (
druh druhna, starosta staroscina, . . -
starosuat siarosvatka, . vojad vo- ).
jatica, .-. touaris tovariska, psidruz- bratr- ., .
ba psidruzka . . : . ,
- , , , ,,
, ; . , , ; .
(, starosta ; . , ; .-.
staroscina ). - . pobratim; .-. braska; .-.
pobratsa, pobraska. . . -
(. ). .-. , , -
. : ., ., .-. -
- , . dever, . djeuerbasa.
, . - , -
. . : . , , . ,
. - . ; . . , ; .
140

, ; . ujHin. . - ,
-
star-: . , , , -
; . , ; . , -
, , ; .-. ,
/, , staresina, starjesina, , ,
staresino; . starosta, starosvai, stary svat; -
. starejsi, stary svat; . starosta, stary, .
starszy swat, podstarzejszy. - .
. , : -
: . , ,
, , , - (
; . , ', , -
; . , , , , -
. . - , ,
: . ,
, , ; . - ), (
; . marszalek, druzba marszalek, cho- , -
razij, komenda; .-. so/, kapetan; . ,
podruznik vojad, vo'jem. ), ,
. : . , -
( ), ( ,
), ,
( - , ,
), , ( , -
), , , . - , , -
. ( ,
), ( - ,
), ( ), ( ,
.-. . ( , , -
), . oddavae (- , -
), . placmistrz (- ,
), . proszak, prosak, - , -
sac, ., . wabca, . fegnik, ,
smluvci ( - ), -
-) . . -
, . . , , : ,
.-, , . . , .
; . , . . - .
; .-. dollbaSa, dolinbasa, , . -
pwinac, ueliki ofe; . ilampac, plampaf; , -
. pacholek, dobry mqz, rajko, rajek, raj, :
zarada, , radk. ,
. ,
. , -
- ,
- , ,
- -
: ( ,
, , -
.), - ,
, - , ,
, -
, ,
 141

, - . . , -
. ,
. . 1927 ( , . 3); Komor.TSS:
: , - 95-108; ; , 605-620.
,
, - ,*- .;'> '-V-' ?-:! /;--.-. , .
, , -
, , -
, (Quercus L.) -
, , , -
. ., - -
, , ;
, , - ,
. . .
- . -
: : -
, - -
, , ;
, , .
, , - . ,
, , gospodarz
, , - lasu; . -
, , -
, -
, , - ;
, , .
. ; -
. - . ;
: , - . .
, - ; ,
, . -
. (. , , -
. - .); . .
: , , , , - (stoi da_b na 6rodku wsi,
, , - a ka^dy konar do domu wisi [ -
, ,
, ], 1908/10:326, .); .
. . ,
. - .,
- (-
, , , , . , -
. . , 1922:49);
. - . ,
(, ) ,
-; ; -
, , ( , ) - , .
, , , , , , , . .
. (
, - , ) .
(.), , . -
(.) . - ' - '' '.-'' ; . -
,
.: . . - -
// :162172; . :(.>" .
142

, (.
''; - 1:54);
*<$ -
( '', ;
' ' .), -
(. . du~ .
benka, , , . , '
). , .
- : 1, , , ro6i -
( , ) , ! . 1,
. 1' ( .
, , , , 1986:138), . . ,
. ; lutki -
. . ,
: .
. (, -
, . ) . (, ,, -
- .)
.
XXII . - .
(. X .) , . -
(, ,
- , (- ) .,
. ,
. ., 1989:327). ,
. (.
1155 . . ).
( .,
), , - , , , ., -
(.
:186). - ().
(1124 .) - -
, , . ,
- (, -
, - ,
: - - , . .)
,
; , . -
- ( . ) . ^
, , , 15 -
- , ;
, -
( . . ., 1891/3: 357). . ,
. - . -
- , .
, - ; .
(:106). ,
. . -
, , -
, .:
, . -
. , -
., ; --
. .
 143

, - * ( 5:96).
., .-, -
. . .
- ,
- .; ,
. . . ( 1302 .
) . ;
, . : , .
, ... (); (. : ..:14-17).
., , - . .
. . . , -
- , -
(., 115). . , .: !,
., -
, ( - (.:9).
, , , , . : , !
.). , , ! -
- , ,
. . , , -
... ...
(3MaJH) , - is , is
- , i ... (.:116).
.; . -
( . . ,
.: .:132137). , -
. , . (. .,
lesny krol. ( ) - ,
, ) , -
, - , (
, , . ).
. - , (, -
) ,
: , , ,
, ., . . . .
. .
. ( ,
. ) - -
. - . , . (
),
, . . , , , -
, . .,
, - , , -
. . (- ,
) ., - -
. -
(, , . , -
.). , .
, (. .
. - , - -
( ). -
, * ), .
.-. , .~. -, .
, - -
.,
144

: , - ., . :
, , , ,
(. 5/11:44). . .
- (, .). . -
, , . , ,
, . .
.: ,
(, , .
., ,
; .); , -
(, ) . .-, -
, - ( -
. ). , ,
, : , , -
(, .).
. :
, . , -
: , 12 , - ,
4 , (.:
14 , - 29, .). -
(.3:147). . , -
- -
, , .: ,
, , : ,
(, .). . -
.
( ) (, -
. ), .
.
.: . - ,
, .
, . . . -
. . , .:
, - ; , -
, ~ , :
. (, .);
, ,
(, .). : , -
. [ ,
], ,
, . ( 1934/50:27, .).
: - , -
. , - ( -) -
, , - , (,
... (.3:61); )
, , .; (Fed.LB 1:178180; -
( :223, .).
- . -
, .). . , -
( -
, . ,
, , , - ( ) -
) - , , -
,
 145

. ( , ,
). ;
. - ,
, . : .; , , , -
. ., . . ; , -
.-, .

, ; . . :
, - Zaklenam vas, pakostnice... do lesa hlubo-
. - keho, do dubu vysokeho [ , -
, ... , -
- ] (.); Idzze, postrzale, na lasy, na
; - bory suchy da.b tupac [ , --
, , -
, , . . ] (.); , , -
. ... (.) .
- . .
: , - . ,
; - - .
. ,
, ,
. . : Powiedz ze mi, powiedz, moj ko-
. . - chany de_bie, jakim sposobem lecyc zqby w moj-
ej gebie [ , , -
(- , ].
),
, , (, ! -
, , ., 100)
. - (, , !
() , , ,
() , , - ! ! !, Tal.ZLL:211).
, , . -
, , . ,
, -
. - ; -
, ,
, ;
. , - ; -
.
, . - .
. . -
. - . . -
, ,
, -
- ;
.
, -
(. - . ,
), - -
: - .
, . . -
, .
, - . , . ( )
. , -

10 2972
146

; , - -
- : 1665 . -
. - , ,
(.), (), , , -
(.), (.), -
(.) . . (: 116117).
.
.: K a r w i c k a T . D^b w wierzeniach i prak- ., , -
tykach magicznych / / Rocznik Muzeum Elno- (. dunaj . 5:
graficznego w Toruniu 1978/1:4961 ( .); 156157; .
. . :138),
// 1979/2 ( .); - .
. . . . ( .:452;
. -.-., 1989:612; HaJK.PBB . ~ ),
( .); CMP; CM; ; ..: , , .
79-82; 1:499; . 5:22; .; XVIII . -
:113; :40,43; (. .);
1991/26,145; .:171-174; .; - [...].
.;13,87,130,144,269; 1/ ,
1:554; . 2:328; 1:11,31; !. (.:215 216); . -
ZLL:129,403; Kop.ELR:198; 3:101; . .
8:315; .:371; :253; ; 1: ( ~
83; 8/148; .:106,161; .:57; ., 473); .
.:161; .: 34,82,399; .:427; . gaju/ w raju
. : 42; .:158-159; .: ;
466; :223-224; .:26; .: , z duna'ju (Bartminski,
502-504; .:213,219; .:208; . Majer-Baranowska: 168 169); . -
:325,330; 1932/7:76; Band. . ( .) -
TTKS: 250-251; Kolb.DW 3:101-102; 46:484; . . (. -
Lud 1907/13:326; Fischer // Lud 1929/28:67- . -
69; Szyf.ZOW:140; Kot.PU:85; G!og.ES:272; 1, 122;
Lud 42:544; Karcz.OZR:79,91; SwieL.LN:521; ., , ,
NO 1963/5:259; Bart.ML:215,220,223 ; Vacl. ).
VO:135; CL 1911/20:301; 1912/21:351. ( )
t [...].
4 . . ,
: ,
. -
, . *duna]b/*dunavb, - , ,
- . :
, , - (. 1/1:42);
, -
. . , ., -
- . . (. Bart-
- miriski, Majer-Baranowska:171; :
( XII .), 121,143; .
, - : .:
- 169,172 .).
. - .
, (.
VI . ~ .),
-
.
( ). -
 - 147

, - .: . .
: , -
, (. // . ., 1981:110
2:96-97) . . - 171 ( .); . -
. . ., 1984; . .
, :
. .; . , - . , ,
(., ., . . . XVI XVIII . .,
: 163, 229, 239, 669, 750); - 1996; . ., . .,
, . ., . .
( // XII -
; . - . -
. . - . ., 1998:442-459; . -
, . .
. .). , - // 1997/1-2:5-24; -
, . .
: , , XVXVII . // :25
( 31; B a r t m i i i s k i J . , M a j e r - B a r a n o w s k a U.
:135) . , Dunaj w polskim folklorze // Etnoling. 8. Lublin.
, . . . .- S. 167-184.
-
: () ., - ,-!-,.'/ .-. . > - . ..
(. -) (.,
.); , -
, - - .-. -
., . , ,
. -
: , - ,
( . . .-.
.; ., 1966. . II: N 311; . , ;
., - -
). . -
, .-. . ,
- , , -
- -
(. ).
(:198 199) .-. --
. (. ), . -
. , - (. ),
- . -
: - .
( - .-.
.), ( , -
X .), skrietek
, . ; . skrietek,
. - -
, . . -
(. 1994:80). , XVII XVIII . -
, . 99 : , -,'!,
; - , -
, , - ( 2:176).
(:112113; . .
). .-. -
. . . .-. -

10"
148 -

: . , , . , (., ., .-.) (.,

, . ohnwy drak, . zmin. - ., ., ., ., .) , -
. zmok, dzmij, . smok, . zmij, - . (.).
, motelnik (. . miotla ''), . (., .),
, . kurczak, pokurcz^ ', - (.),
', . (.-. '') () (.-.,
. .-. ., ., .) ,
: .-. , .-. , .-.
- , . Kyfinu tyaeo, .-. .
domowy. - -
.-.: (.). ,
. -, . (. .-., :
''), , ( , , ,
''), . lalaniec, . skrzat ( . (.-.),
skrzeczec ', '), srajsk, . (. -.).
sraka ( . srac, . . , -
.-. ).
- (.-.), ,
: . , . , ,
sporysz ( spory ', '), (., .-., ., .), -
plonek (plon ', , '), . (.). ,
plivnik, plevnik, . zbozik, . plon, .-. (., .-.),
zmij penezny, zitny, m!okowy, twarogowy, (.), (.-.), (.),
.-. . .-. - ,
, .: .-. - (.-.).
, (. , ', , .-.
'), .-. (. - (.-.), -
''), -
(.-., ., .).
: .-. (. '- .-. -
'), , chowaniec. ,
.-. - , -
: .-. ' (. 1 ''), - : Be_dziesz klobukiem [ -
, , , , . diablik, . ] (., Pel.PDL:142). .-.
diblik. .-. , ,
. : . spiritus ( . spi- , -
ritus ''), . bazyliszek, . basilisk (.-.). .-.
( . , ''), . chobold ,
( . kobold '', ''), . -
( . tentenino ''). (.-., .). .
.-. - ,
.-. .
.-. .-. -
- : .
(.); - .-.
, (., .), (.),
(.), (.), (.-., .). .-.
(.-., .); - ,
, (.-., .) , , , -
(.), - . -
-
(.). . - , (.-.).
(.). , .-. .-.
, .-., . .
 - 149

: .-, (.), (.),

, - (.). .-.
, (., ., .-.,
. . khbuk - .). .-. ,
- (.-.),
-, . - (.). .-.
, , ~
, .-.
. --. (.-., .-.), ,
(., ., .-., .), - (.-.). .-. -
(., .), - , -
(.). .-. ,
, (., (.). . -
.-., ., .), , - .-. ,
, -, (.). , .
, ,
(.-., .-., ., .), - .-.
(.-.). - . .-.,
(.), (., .-.), . ,
(.-., .), (.-., .), - : -
(,-.), .
(.). -
(.-., ., (.-.). -
,), (.), - (.).
(.-., ., .) , .-. -
, : , -
(.-., ., .), - , , , , .
, , -
(.-., .), - , (.-.).
(.). - .-. , .-.
-. -
(.-.). . .-, - . (.-.,
, ., ., .). , mlotelnik -
, , , -
- ,
, . .-.
: (.-.) - , ,
, , ,
(., ., .). , , -
. , . .-.
, , , (., .-.,)
. (.). ,
.-. , .-.:
, , - , -
(,-., .), - , . -
(., ., .). . . - , , ,
: Piszczysz jak skrzatek [, (.-., .), -
] (Mach.BS:48). (.-.),
. .-. - (.-.), ,
(.-., ., .-.), - .
, (.-., .-.,
.), (.),
(., .), (.), . .-.,
(.), -
 151

(.-.), (. .), - . . -
-, - , ,
(.-.) . .; , , , -
, , . - -
(.); , - (), -
, ,
(.). - -
: , (. .), . . ., -
,
, , - , -
(. .), - .
(. .) . . ,
. - (. ). , -
: , .
, , , - -
, , - -
, , .
, - (.. , ', ),
(.
). - . ., -
, - ,
: (. .), - (. ).
/' (. .), (. .), , -
(.). , - ,
: ,
(.), (,), -- , , -
, . , ,
.-. . . -
, , . -
-, -
, - , .
. -
, -
- , , -
. . .
- . , -
,
: . , , -
- . -
, ,
(.); . , , -
(.-.). , .
.-. , . . . .
- , . 1 11 -
. ,
. . -
- , -
. . - . ,
.-, ,
. ., , - , , -
, -
, , , , . .
, ,
. . -- .
152

, ,
, - .
. -
- . .
. . -
(, , -
, .) - , , -
. ,
- chmumiki (.) planeiniki (.), -
: (. .
), (.), ] (.) , -
,
, . - ,
- . , pianetniki
(. , . , ,
.), ,
, . , . -
. . . . - planetnikami czernokniznikami -
, ,
, , - ,
. . ,
: ] (.-.), przewodniki (.) -
(.), (.) (.: - ,
); , . .
:
(.-.), (.-.), . ., .
-, - . , . -
raraska (.), -
. .: , (- latawca (. .
.), ]> (.-., .), ejem- ) -
(.-., .) . - ,
. . -
- -
: , ,
, , , , .
- ,
- , -
-. . .
. . - .-. . . -
~ - , -
(.: ):
, , (.), - , -
. . , . .
. - . -
- , -
: pan Veirovsky (.), pan Wieir-
, , , , z
yk -)
(.) -
(. , - (.). -
-, -
). .-. : cotka zuda (.),
, , - cotka norda (.) .
- -
. - . .,
 153

: -

, , . .,
, - : ) . .
-
. ; )
; )
- -
; . ; ) -
-
- , ; )
- -
, . . , -
(. . -
, - ) , . .
- . .:
. 1. . ., , -
- . , -
~ - , -
,
. (. ); 2. -
. . - , -
- ;
- 3. ,
, - , , -
. (. ); 4. -, -
, -
.: . . -
: -
// 2:158179; - -
K O B H h Jb. // (. -); 5. , -
. 1996/22:277-286; Pel.PDL: , -
45~80. . : , ;
, , , , ,
, , . ,
(. ). -
,".*-. ' \- - --** --- - . . -
.

- . . ,
, -
: ,
; -
- (. ).
; - . - , -
( --
). . . ( ). -
, -
(.-. -- , -
, . uboze, uboz^ta domowe, ,
. skfitek), - -
, - , -
(. 1:70 72; . (.
Nied.SS 2:46-47; BrUck.MSP:43~44). ) -
154

; - przyjaciel; . had-hospodar; . domaci

had, domovy ochranca, hospodar, gazda, stary,
, , , dedo; , gospodar .).
, -
. , -
.-, - .
-
. . ( , . . .
, , -). -

, - . -
. , ,
( ),
- -
,
, ,
.-, .
- . .
, . (. -,
.-, - -, ; , //mo ,
-; . , caj6uja),
, - , -
. ;
.-, -;
- - , -
- (. ).
. ., - .-, , .-.

( , ), .
() -
, -, -
. . (. -
. , ),
, , ,
. . -- ,
(. diabel domowy, skrzal, plonek, ,
chowaniec .; . solek, skfitek, plivnik; . . .-. (,
. zmok; . plon . .). - , )
.-. --
- ,
. . . - .
, -
; -,
-
, - ,
; - ( fjaeo. , , !,
, Maujuh .), .-.
. . -
. . - .
.-.
. .-. . . -
, -
, , , . .-. . .
, (. domoLvy wqz, domoujy -, .
 155

. , . , ,
. ; . , ,
. . - . , .
, ; . ,
, , - . .
, - . , . . , . -
, . ; . , . -
, , - , , . ; .
(, , . , . ;
, ), ~ . , , . ,
(, , , ), , . ; . ,
(, ). . ' ; . -
, , , . -
.: . . - . .-. . .
: // -
Mimuomja ( ); . :
; 125-139; -84:133-134; . (.), -
.; :151~152,342; ;5; . (.), (.),
.-107-; Bar.KUW; Mosz.KLS:563,663- (.); (.),
664; Pei.PDL; EL'KS 1:57; CL 1980/67/4: (.),
214-219. . - (.) . .
!' '-}.- ' ." -
. . , . . ,
(
. , . -
- , . , .
, - . .) -
(, , . .; ,
, , , - , , ;
.) , . , , ^;
- . . . .
. . . - ; ~ . .
- .-, . .
, : , -
. , . .,
, . . : , (-
- ). . . -
. -
, - ,
- . . , .
. . .
, .-,
, , . .
, : -
. .,
, -
, - -
(, -
(, , , ;
.). . , );
. , . ; . . ., ,
, . ', - . . ,
. , . ; -
. , . ; . . . - - -
156

- ) ,
. .
, .
, . ., -
(, .-.
). . . (. ), -
(, , , , -
, . , ),
. - -
, , . . .
, -
. .
- . . -
( , , -
, , ), , -
, .
, -
- ,
- , .
. -
. . - (. ),
- , -
,
-
(.. ,
, ). . -
. . . : , , , ,
. ejempoetbaK, '] (. ),
-, SMajeeum , . ], . ,
, - .
(, , , . ., ,
, , ), ,
. , -
-- .
, . . . -
(. ). - , -
( . -,
, ) ,
( (. ).
, , ).
: : gospodarz-wqz
. [], [], - (.), domovy ochranca, hcid-gazda [-
, []; . ] (.), had-hospodaricek (.), gos-
, - podar gospoza (.-.),
: . , , , ^ .
3Muja, ^, / (, -
).
. . ,
, , -
(:342). . .-.
- - -,
.
, - -, . .
(. . ,
 157

, , - :
. . . .
- -
, ,
. (. , , ),
, , . .
- .
-
, , -
, , : . , . . , -
. , . . , . -
- , . , , , .
. Swiqta Zesiama Ducha Swi^tego, . Du-
, , . skarbnik, . hovi, .-. Doui, . Duhoue, -
permon, perkmonik, permocnik. . sv. Duh, Binkosti, Binkostna
: Biaia Pani, nedelja ( . Pentecostes ''),
bldinka, p/aczka . . - . .-. -
, . .
. . .
, , - , , -
, . . . . .
. :
.-. - , . -
(, ;
. skalnik , ), - ,
- .
.
. ., ' , da bi jih sv. Duh reSil
: toe [ -
] (Kur.PLS 2:27). -
, , -
, - . . ,
, , . , .
, -
.: .:40-48,55-58,64-65,72-74. . .
77; .:245-249; :148-150,342-343; . , ,
.:106-114; Pef.PDL:113~116.124-125; .
.:250. , . ., -
, , sveti Duh
: - ,; - - .;. . . prnese punu vrecu buh. Sakemu hmetu po jeny
baretu [.
. ] (Jadr.K:
67). . . ,
, - : DoSa sveti Duv, nosi jed-
nu vricu muv, drugu vricu buv [
(. . , 50- . , ,
), - ] (Ivanis.P:52, .).
, 51- ,
. -
, . . ,
. . , , , -
, , ., .
. . . .-. ,
- .
158

, , , , -
. -
3 () -
, , , - ,
( -
. . jizda krdiu, honem krala .), -
-, . .
, . ,
, , , . (Zielone
(, , Siviqtki), -
.
, . . -
).
( - , ,
) - . .
-
. .
, -
(. , . . -
. ), . (, - . -
), , , ,
(, , ). (- . . -
) , . . , -
, .
, - . -
, , , .
. , -
. , - .: Hiisek HMS:266; .;
Kolb.DW 20:108; Kar.OZD:89; Kur.PLS 2:19-
( . . , - 29.
. );
. ..:- <" .< " : -- - ..
, . .
-
, - -
. , , -
,
. . , .
. -
(. . krol ,
krolowa), - . -
(. ). - , -
- (. .
).
(). . . - . . , -
: , , .-, -
. ., - , ;
. - (, ,
. . , , )

: . -
, , . . plesni religijne.
. . . - . . , -
. - , .
 159

. . - ,
. ;
. .
: - ?),
. . -
- .
, . .,
(), XVIII .
(). . . -
. . -
- 1676 . -
, 30 ~
, - 40 . XX . -
, , : .
, , - . . -
. ,
- -
- , ,
, , .
, . - . . ,
. . .
(. , -
). , -
, ,
. ., - , -
, - . , -
, ,
. -
: - , -
- : -
. . .
,
. . , -
. . , -
. ,
. .
- , -
. , ,
. . ,
. - : (, -
. . ~ - ), ( ,
, , ), -
, ( , ), -
. - (
. . , ), -
, , , - , . -
. . . - -
s ( ,
, ), , -
. ( ).
XVII . - ,
. ., -, - -
: , , , -
- . .
160

, , - . . .
, . . .
( , ,
). . . - , -
- ,
, -
: , - .
. . .
:
,
- ( -
, ). -
, , , -
( ,
) . ( -
- ) .
. . -
( , ,
, ). -
( -
, ,
. -
- , -

/ - .). -
, , -
. - . . -
- ( )
. -
. . - .
, -
, -
- , - , . .
^ , , - , -
, .
, - .
, - -
, . . -
, , -
; - ,
. - , -
. : , ,
. . . . .
. . - , :
. ,
. . . -
, - ()
():
. , -
. -
( , ,
. . ). , : -
- -
, - , ,
 161
, - ,
. ( .
) . . , -
, ,
, -
, . . .
, -
, ,
. .
, - -
, - ;
. - , -
-, , -
, , , ,
, .
, , . . -
, - -
, .
.
. -
- , -
, -
. - .
, , . .
, - -
, - . , -
, - - . . -
, , ,
. ,
-
-
, - , .
. , , , . . , -
(, ), - .
. .
. - , ,
: ( - .
) , - ,
, - .
- , -
. - , : -
, . ,
. .
, - , . -
, , - -
. . -,
( , ( ) -
), ; -, -
( ) -
. , , , ,
, -
. - .
. . -
-

11 2972
162

, . . ), .
, , , , (-
( ) , , )
- (, .).
- .
,
: , , -
: , . .
. . - .,
. ,
: , - () () (), .
, . . , ;
, , ,
.: . , (, , .).
. 1 6. ., 18611863;
, . .,
., 1860; . .
., 1912; . ., 1988; ( ),
. - , ,
XI-XIX . 1991; . ., , . .: 1) .
1991; . . - , (-
- ); 2) ., -
. ,, 1917; . . ,
(- , -
// ,
, (.), (.),
. XII
(, 1998). ( -
. .,1998; . - , , -
- ),
. , 1887; . . - 3) . ,
. ., ( ), -
1993; . . - -
: ,
, // , , -
. XI - (. ,
(, 1993). , ). -
. ., 1993; - , -
. . - , .
// Folklor Sacrum Religia. , -
Lublin, 1995; . . .
. ., ,
1991; K o w a l s k a H. Rosyjski wiersz duchowny i / , -
kultura religijna staroobrztjdowcow pomorskich. ( ) -
Warszawa, 1987. -
- ,- ( ,
. -;^' .'' . . , -
. .).

- ( , -
, , ),
, (. -
. . - ), ,
( (, ,
 163

), , (.), -
, (. ]
( [ ]),
. ; .)- - (., ,, .-.), . . -
, . ,
( , , (:17,14).
-
~ .) , - . , .
, , - .
. ., , -
(.). . . , ;
, . - .
: , , -
.; () , -
" . ; (Mosz.KLS:596).
- -
(. .), - .
(. .); ( .-. -
- , )
; , - , .
(.) . .; - -
, . (. ]
, , - [ -
(, , .). ]), : -
. , , : CTOJH [
(. ); . - ]
( . - [ ];
.) , . - ( ): .
, , [ -
]; : .
[ ], ()
(ZWAK 1887/2:11). [ -
: - ], [-
. ( ), ]; : .
. ( [
.) , ]; : . ma dusi v lokti [
. ]; (.), :
, ., , [
, ],
, [ ],
. , - (. .-,
, , ( [
, ) , - ]), : -
, (. ,
, , . -
, , Mosz. ,
KLS:594), (.). .
, , . - (. ,
, ] ] [
: (., ., , -
.), (. - ]). ,
.), (. . . ''), . . .
(.), (.), , .
(.): - ! ( ) . .

1
164

. , . (. . .
. , . - : 2:307). -
. .
. - -
.; -
., -
. .
. ( - -
: ) , . -
( , ;
.). , - ,
(.-.), (, .
; . , - ,-, , . (
), (.). , , , .)
,
, , , - ( , .),
, ,
(. - ,
), (. , .
. , . .; . , ).
. . ., -
( - , , -
, ,
). , -
. (, , (.
[ ]), , - :48). .
, , - , ,
. , (.).
, , , - ,
. , , , , -
. . (. . , , -
; ,
). . . - , -
, , .
.,
(Mosz.KLS:596). , , ,
-
, , , - ( -
, , -
, , ,
, , ). ~ ,
. - , -
, . , (
, 3, 9, 12)
. (, , -
, ,
, . ( . .-.).
, -
) - . , ,
, . . - ;
-
, . . .
, , .
, , , , ( ,
 165

, , , - ( ,
, .:197), - ) (
(. . - , . ;
), (. , ,
, ), ; 40 ;
; - . .)
(. , , (
, ,
) ( - . .)
.), -
- ; - ; . -
(. , (, ,
, - , .).
); (. . , .
, -
), (.). , . .
, -
, , , . -
, (. - ,
- , ( ,
, , , .-.), , .;
, , , , . -
. . - -
; . (.). , .), , , ,
- ,
. .,
, (,
(.-.), - , ; -
, (.-.), - , -
(.). . ); ( )
(.-.); . -
- -
(. , - .: ,
) , (, .,
, . . :145); ,
, (- , (., Fed.LB 1:
. . - 219); .
, , ). (. .), . -
( - -
) - .
: (, ), . ( -
)
(, ). . ,
. . (.
. i , -
, i )
: Fed.LB 1:59).
. , -
, , , , . -
, - , -
(Etnoling. 1998/9-10:149-168). , .
- ( ,
, , , , , ,
, . , ) ,
166

. . , -
( , (. -
, , ) - ).
, , -
, . ( ,
. , ., . -
: , ) , ,
, - . , -
, , (, , .
. .). . -
-
, (.
. , , - -
, .
(, ), - ?, ., :363),
: ,
(.); - , ,
, , . .,
, (.
, . . - ,
(.); . ),
, . ( ,
; - , -
- (.); , , .).
. , , -
, (.) , -
( .); ., -
()
. (.) . . (.-.).
., . -
( , , : .
. - ,
, . .), ( (.), .
.-. .
. , . .; . , -
. . ''), ( : .
, , - -
.), (, - (.); .
) (, ,
, .), , , -
, ., , ,
- , .
, - (.:50); ,
. - , ,
,
, - (.).
, ( , -
, . .) .
( ,
. - ( .
-
, .);
, ., .). - -
(.
 167

); , ~
, , - :
, - -
. - (. 1;
338). . ( ,
, . ( , , ,
, - . .)
, - . .
); . -
- -
. . ( ,
- , ,
) - ( , -
(. , ) (-
, - ) ( ), -
)
; . . , , -
. . .
, , , . -
.: Mosz.KLS; . . -
,
(.). // . ., 1999:141160
.-, , ( .); .; ; -
, . . -
, , . - // .
- ., 1999:26-38; // :173~175;
( ); - . .
, -
: -
, , // 1898/2: 228-234; .;
(, , .); . . -
: - //
, - 6- .
(, , .); -. : -
: . ., 1989:151-160; //
1:414-415; // :397~398;
(:302); - , . :
: ^ // -
. ., 1999:11
, 25; . 1938:33-44; :105~6; .
, - ; 1939/14:32-35; .;
, . onaj //
( :304), - 1978/7:371-374; -
- BHh // 1957/2-3:611-661; //
, 1939/14:31-42; .; 4aJK.
5:72104; B u l a t P. Prostonarodna filosofija
(. duSi // Narodna starina, I. Zagreb, 1922:234
:27); . (, -) 243; Bart.ML; Fed.LB 1; PSL 1986/1-2;
, - i s z e w s It I St. Dusza matki i dusza niemowl^cia.
Petersburg, 1904; M i c h a i o w s k a T. Dusza z
, . . , ciaia wyleciala. Proba interpretacji // Pamie_tnik
literacki 1989/2:3-26.
(.:75); .
, - ..." . . , . - ' . , . --, ..
168

, (. , <
. , . Gje ni rna , , , :
ogna, ni demu . .), (), . . (
. ), (t
. , . ; &
, .
, . .
(. . - . ,
, / -
). . , . . [
, . .-., .
. . . '', '', '', . . , ;
'', ''; ' '; , ,
. dym ' '; . . -
' ', '' .
. . .
. ;
(., ., .-., .-., /I
.), (. ..), , - ,
, *
(. . 1/1:2). . , .
. .
. , , .:
, , i
(. , , )
: . , - . . -
[ , - , . -
], . chodi na hufe a nebou .
[ ?]). .-. - ., , , -
- -
, - -
( , .-, (.-.), -
, ).
, - .
, .,
, . . . ,
- - , -
, , (.-., .).
(, . ., . -). . -
,
, . -
, . . - . , -
: , .
(. .
:163). . -
, - : ., ,
, , , , .
: ! , -
! (,
. -, ). . - . , -
(. . -
.). ,
. ( , . ,
, , ) . ,...'.'-.. :}. - ! - ; - ; ' -. , -V
 169

- ,
. (.-. , , ',
, ', , ),
. , - ,
, . , , . , .
. - '13 ,
, . . : - :
. . Tamo, dime karadime, / tamo su ti vrata, / i
. peCena jaja, / i varene kosti, / nek ti bude
, dosti [, -, ,
. . - , , -
] (ZNZO 1912/17/1:184).
(., , ) . . , .
, - , .
., , , . -
. . -
, (- , . -
.). - , , .
. ,
, - mrak .,
. - , . .
dimek , -
;
, - .
, . . - . : .
, ,
- (.-.); . -
(// 1914 3/4:118). . -
. (.);
; . - .,
: (.-.) . . ,
, . -
! (.:229-230). - .
. - . -
. : , - . , -
,
, - . . -
: , , -
, '; -
, .; . -
: , ().
, (, . ., ( ,
. -, . ). ), ,
. . (-
(.); - , , , .).
(.); -
.: SSSL 1/1:314-321; Mosz.KLS:52,57,188:
(.-.-.) . 1:99-100; 3:209-210; .:
. , 116,163,167; . 4:335; 8:292;
, - :23; ; ..:181; .:305;
, , .:285; . 8:319; .:
(.-.-.). 229-230; .:309; . 1:3,41; .
.-. - 1/1: 2,24,30; . 4:246; .:
. - 51; . 1:277; .:145; .
170

:311; .:149,159-160; .: ,
393; Jartl.K:106; Kur.PLS 1:218; Kur.PLS 2 2: : zemaljski kljuc ( ).
20,331,368; Fisch.KEP:73; Fiscli.ZP;47-50; ,
Stelm.ROP: 66-67; Sychta SGK 1:196, 3:299- . -
300, 5:34; Swiet.LN:511,567; ZWAK 1887/11: . . ,
162; ZOZL:21; Horv.RZL:71; Husek HMS:253; ,
Olej.l!T:109; Zamag.:257. , , , -
(.;
. . , . ).

(-
- . . , , . , -
, ), .
: ,
, ,
- ,
. . -
. - . . ,
: ,
, , - .
(., . 3:225);
(. .), - , . .
, , , , .
(.); . - . -
, -
, - -, . ,
, , , , , -
, - , .
, . (. .). .
, . :
, .
- , .
. -
. , - -
, . :
. ,
. - ,
, , - : , ! (.);
, (.;97). -
. - ,
. , : Pi-c! pi-cl [! !]
, - (. .). ! ! -
.: , . ,
, (-
.). . .
- (.-.). : - [-] (.).
., - -
- , ; .
, . - , (.).
, . () - ., -
, - (.). -
, , : jug, jug,
jug! [, , !],
(.). , .
 171

. - . (. )
,
- - (. ), -
. , .-. -
, () (.). . -
(.). . , ., - :
, (.). -
: - .
[ bi oganj / nemam dirrv! [
, !] (ZNZO 1896/1:6). .: ; . . -
- -
, - // 1997/1:34; .:75,96; .
. - :193; . 2:398; . 1:44;
- (., .). 798:33,; . 1:219; :925;
. - 8:308; 2:352-353; Piet.
, . ( : ), KDP:53-54; .:195; Fed.LB 1:181;
, - ; :122; . 4, 5; Kaindl H:104; Fisch.
(.-.). RZE:38; Lud 1907/13:113; .:62; ZNZO
, , 1896/1:5-6,8, 1905/10:284; ],:86;
- Fisch.ZP:34; ZWAK 1881/5:127, 1884/8:294,
(.). - 1885/9:71, 1887/11:32,41.53; Lud 1910/16:5;
Wisla 1889/3:514; ArchKESUJ 7856/llla:M6;
., (.). ArchlSW XI ZUS 6:131; CCM 1940/64/4:136;
- Schu|.WV:156; Mii].WN:167~168.
-
, . , . -' . it.-- .- .!.' ib\ . .
 II ., -
- . ,
1/14.III. . ', . ,
, . , , , .
, ,, , . . , -
, , . . - .
: ,
, , . -
, . ., . - ,
, . , . .
, , ; . .
(), , ,
};, SMUJUH . - , ,
, , , ,
(. , ,, . : , , , !
],. , '},, () -
) (. , , : ,
, , . , ). - , !. -
, . ( ) (, -
. , ) , ,
. , , , -
: .-., , (, - .
, ), . >. - , /-
. . -
, : ,
, , ,
, - , :
(.). , .
- ,
, ; . -
, - . :
, - , ,
(.), , .
(.). , -
.
, (.). . ,
, , -
, , -
, , , ,
, , ,
, (.).
. . - (. ).
. ,
, .
 173

. , -
, // 2:
, - 33-77; :17-18.
( ).
. .
, (. -
, ). .
( -
. , -
), : , , ,
, . . -
, - (. ).
. . - . -
, -
. . { ) -
.
, . -
, , , ,
. - , -
, , , (.;
. : . ,
, , ).
. . , .
( , , (.)
) , .,
, -
.
, ( ). -
(., . ), ,
, : bozka zydow, ducha zydawskiego
, , , (ZWAK 1881/5:126). -
(., ).
-, , - w 2ydow ( ; )
, - chrzest Zyda ( ; .
. - ).
, .
. : .
. - ,
. , . .
, , (). . -
- (:777): -
, . (- .,
). , - (., .);
., -
(.). : , -
, (- .
.). ,. . . -. . .'4*- --- * -.- -
(.; . .
.: . . , -
// 1914/21:693- .,
696; . . ); , . .
// -86: ;
209-221; .:100-101; :43; Schnaid. , (.). -
LP 1907/13:28; . - .
174

, 11 ... (.; ., 156).

, .
, (.).
(.-. , .,
.). (.). -
, - (., ., . ,
, (,
- ) , , zydow-
. . - ska zazula); (.
XVIII . - ); (.
); (. smie-
(. ciuch), -
. , .
). . - ., ,
, , . ,
() , : , 1,
. . (., , . .
). ., .--
, - (.); -
(.),
, (. olchian -
.). . - (.); . -
: , - (.), (.).
, -
, -., . . . -
. (.), (
. . , - -
. - -
- ., Bar.KUW:93).
. . , - !,
, !, . .
(., ,), , , ., (.). .
(.-.). . - . , , 1
: . ( :155).
'', '' (. --
). .
. . - .:
- ( ., . -
.-, - ); (. , ,
( . chaptus), .
- (.
, - ). ,
). . .
: , ,
(.); (.). (. )
, - ,
(., .). (. ) -
(. . - , -
, . zydoivskie zwierzq) -
, - - '' (., ).
(., . .: ,
:156). Chaptur
: - <...> - (-
csaix () - .). -
 175

<. .

, - ( )
(.). :
: - (.)- ( -
.) -
(.); - : (., . ,
176

), ., 1896/1:119-120; .:70,83,107,156,
(.). 198,212,244,263; Fed.LB 1:221,237-238,273-
276,381,415; Lud 1902/8:147; 1903/9:408-
. .- 409; :840.
(); .-,
, - . .
(-, -
, ); .--
, - -
, , -
(. ,
); .- - , ,
, (. ).
(., ), - . -
(., ( , -
). . : , -
XVII . - ), . (,
, . ,
, - . .), ,
- ( , ,
. XIX . . ).
,
- , , ,
. - , -
, - , -
/ .
(Bar.KUW:262263).
. -
, ( , ,
(.). )-
, ., - -
. (. , ).
- . , -
( ), ,
(., - , -
.:198); . .
(- . -
; . .
., ). ,
. .
.: . ( , -
) // , ,
. , . , -
1996/13:110-119; . . - , -
, , -
// . 1997/1:25
32; C a t a A. Wizerunek Zyda w polskiej kulturze , -
ludowej. Warszawa, 1992; , -
.
XVIII XIX .
- // 1994/3:10-22; - ,
. . .; , .
1998; .:162-184; 1896/2:34-36; ,
1902/12:33-34,66-67,105-106,201-202;
 177

(.). . , . .
, , ,
(., .). , .
,
. -
. ., ;
. , , ,
;
: , . , . -
. , -
, .
. . -
- (. , ).
! : ! . ,
(.). . -
. . ,
, . ; -
., , ,
, -,
(, 1092, . 4). .
, , - , ,
- ,
. - (.)
. . (-
, .). , , -
,
. . --
, ,
, (.).
; , , ,
, . , ,
. : -
, ().
, , . - . . -
, - , -
, . ; -
, , , ,
. - (-
, .), (.),
. - ,
. (.), (, .).
. , , -
, , , ,
(., .). .
. - -
. - ,
, - .
: ? ,
?, , , .:
(, .). ! i ! ,
, , , , i ! , !
, , , (.). ,
; - : -! (.).
-

12 2972
178

, .: - ,
, , ;
! ! ! - , ;
(.). , ,
-
. , - ;
(XVI .), , -
, - ; -
. (-
- .).
, - -
, , - . .
.
, ,
, -
. -
; , -
. . . (. ).
, -
. , .: . 2:43-44; . :5-55,91~97;
, , . . . //
, 1886/12:416-417;
. 1891/49:153; , 334, . 1-11; 1092,
. . 67; . . -
. ~ // . . IV
(, .). - .
, , , 1970:6775; . . -
(.). -
, (- // . .,
.). - 1985:223-242; .:53-68.81-97; :
., -. 306307; . . -
.
, (- ., 1988:234-243; . ., -
.). , . . : .
, , . ., 1990:133-160; . .
(.) -
(.). - // -
, , . .. 1991:190-203; .:151-
- (.). 152; .:114-130; . .,
, 1994:93; .:386-387; 1997/2 (
, .); .:141-147; .:49-
, - 64; .:88-99; .: 77~80;
(.). 1899/1-2:268-271, 306; .:108,180-
, 183; .:75; ; Wisla 1900/14/1:
, - 5758; Kub.ChTL; S z r o m b a - R y s o w a Z.
(.-.). Biesiady wiejskie // EP 1984/28/1:104-131; SN
. 1962/2:256-275; Hor.:326.
,
: , ' " , ; - . , . . .
, -
, -
, , ,
, .
(.). , . , -
 179

, - ,
, - (. 3:287; -
, , . ,
, // . -
, , , .-. . -
, , , 1913:87). -
. . : . ()
532 , , -
(. , - , -
500 ). (,
. - ,
: , ). .

, :
. - -
. - (-
. .),
(.).
. XVI . - . - -
. - (,
(. , -, , ,
, III, , , ). --
IV, ~~ , ();
). . (- , - (-
XIV .) - , , ),
(- (. -
, . 4:7 9). . -
. . . (- ); -
, , , , , (.
}sdnorozec) - ...
: - XVII .);
, - (.
, (.);
(.-.); . , XVII .). -
: () (, '
), , -
. (.). -
, , ,
- - ,
. , -
. - , . ., (-
: niby to jest jak kon, niby jak .
krowa ( , ; 1715 . .. 1834:15-16; . 2:
.); ' , 797; .:235).
HIM 12 1, ' - - ' - .
12 naceMKie (.). .: -.
. //
(-', ', 1994/4:11-15; . . -
, ,; // 1996/2:4750; -
.), - . . -
, - // .
. '
(.; . 4:10). - -. ., 1902/3:81; 1 .
! .

12"
180

, 1995:82-83; . 2:372; . 1: . ,
239; . 1/1:211; 1902/13:3,249; ,
Now.LU 2:10; Kolb.DW 7:11; ZWAK 1881/5:133. : , '-
' ''.
. , . JB. .,
, -
, -
(Rubus fruticosus R. caesius heT [ , ,
L.) ~~ - , . , . ] ( 1960-1961/9-
ozyna, jezyny, k%pa, k^pina, . . dzia- 10:130).
dy, . cemica, . osiruzma, , - . .
, , , . (). . -
" , (-).
, - ,
, -
, , .,
; - , :
. , (.
; - :378).
- -
(. , - , , ,
, -). , . -
. ; . ,
, (., -
. , ., - .); .
- . -
: , , , -
! [ - (.). -
, - . :
] (:196). , ,
, ( .:208).

, . . ,
(.). . ,
, , , (-
(.-.). -. . - ). .
. -
, , , ,
., -
(-).
., . , -
() - : , [],
, , (.-. -
, - , -84:46).
. .
. , -
. , . (.); -
-
; . (ZNZO 1915/20/1:47).
(.); .
, . .
(). (- . (-
) - ), , , -
, . ( ), (-
 181

). - ; .
(.). . . . -
. .
. - ,
~ - , .
. . -
: .: -78:135; Kot.PU:147; Nadm.KK:
, 85; Pos.ZO:263; Bedn.DKSL':54; Cl 12:149;
. - .:317,320,378; .44; -
(- ). - .:222-223,224-228; 1925/32:
, 295,402-403; 1953/66:177; 4ajK.PBB:152;
, . - ZNZO 1964/42:388; Kur.PLS 1:303; 5:
. (. - 451; .:132; .:414,416; .:72,73;
), . - 1891/4:105. .., - , -<:- ~
.
, - -',:--.' : -., . . - ; -"'. , , .
. .
. ( )
. ,
, . , -
, - .
, , .
fyaeo/ /^ (.). , -
. , - (. ).
(.). . . .-.
, - : .
(jep 1) . . -
) ( 1925/32:116) - , -
(.). , , . -
. , .
, . , ,
., (.). . -
, , -
( , .
je , je) [ - . .
, , , . ,
] (.:227). , . :
. - , ,
, - . -
(). - ,
. , . , -
, - , -
, -
(:234). - (.). . , .
(- ), . , . .
, , - . ,
, ., . . -
. ,
(.-.).
. .-. ,
- . , -
. . - , -
. - (. , , .),
, , -
182

. jezeuko
.,
. . , , -
, - (.).
-, , . (.),
. .
-
(.-.-. (.). -
.). , .
(.). - ,
. . ;
, .
., (, .
, , .). . -
. .
. - , (-
: ) (.), -
. (-
. .) (.),
, (.); .
( , ,
*jazL>-), .: . (., .) , (.).
( 1, 10, 8:328), . .
+
/- ( 1, 10) '' - , .
, jus '' (ArchKESUJ 7856/1,). (.).
. . , . , -
, , -
. , (.
, (. ., .).
.-. .). -
. - .: ; 1, 10; .:
, 193; 1906/3:137; 1:51. 3:320;
., . 2:121, 8:325,328; . 1:478-479;
. - 1 ..
: !! -
(!: . , 1987; Mosz.PW:140; Wisla
226). 1903/17:271; -81:257; 15-3/
. . , . 252:106; .:86,87; 881-
(.). 11:54; .: 61; .:184; 2:246;
. . 1: 293,295; 2:182; 1934/9:18;
: .-. trrtoua prasa '' 1934/50/1:22; :111; Kolb.DW
( 1, 10), . '- 53:405; ZWAK 1881/5:134; 1887/11:39-40;
( )' ( 1890/14:204; Lud 7:255; , 557;
3:320), , ', - ArchKESUJ 7856/1-5.7-13.15-18.20.25.28,
' ( 1:51. 2:121). 34,111,114,115.13868. -: -
.
-. --:^' ' .. - . .
. , -, -
,
. (. .); , (IV .),
, ., 25.XI. -
, .
. , ,
(.). , .
 183

, , . - .: .:56-57; . 1:18-21;
. , . 5:263; :309; .:448;
, - .:250; .:83~84; 1:236; .
. . PLS 4:445-450; EIG 1940/2:10; Bystr.DO 2:
. , 39; Kolb.DW 60:158; CL 1899/9:83-84.
. .
, - . : . . .
, . .
,
(.: - ,
). --
. , -
, -
(.); ( --
, ,
. , ). -
. - .
. -
: . , , ( ),
, , .
. - .
., . ,
, .
(. ), . . , (. , ,
. ), .
. . , , (. -
, . , ), ,
. - . ,
, , - .
, , -
. - ,
, , -
, (., .).
. - .,
, ; -
(
Kala pametarica. , , ,
. , , , -
. .), . .
. - (
, )
miskin praznik. - , , -
, , - ,
, , .
. -
(.). --
. . , -
: - ,
, -
, -
, . -
. .
. - . -
, . . . ,
184

, . - - , . -
-
, -
, , , . .

( - ,
- .
). - . , -
, .-. . -
, ., , .-.
, - ,
. , -
- . . -
, , -
; - ,
, - . . ,
; ,
, ,
, : ,
(, .). ,
. (., 419).
. ,
, . . , , , .
/. , , , , -
: - . .
, ! , -
(. 5:122). , , .:
. , (
., 1914/72:45).
, - . . -
. -
, . [, - , . -
] : ,
, . -
, . . .
, , , . -
. . . : , ,
, , (.
, - :627). .
, (), . - , ,
: . . -
(). ,
. - , -
. - - .
( . , . ,
, - , .
). . -
, , ,
, . .
. . -
, - , ., -
. . ,
. -
: , , ,
 185

. (:295).
-
, .: , , , , (. 1:55),
. , .
. , , ( 1994/2).
(:90, .). . - -
.- .-. , (- , ,
, ) (.). . ,
. , ,
.
. - ( )
, , - , -
, , . -
( .), ,
, . , . -
. - , -
. , -
(:324); , .
, . ( , ) -
(.). -
.-. , . . , , -
- ,
, , -
. .-, . ,
, .
, , , ,
, , -
., - -
, . , .
, . . . -
- ,
.: XVIII
, (), . , , XIX .
. , . , .
(. 584). . ,
. ,
.- .-, -
. ,
. ( ) - (. -
. , .
( ) - ),
, . . - ( , . ). -
, , - . ,
: . . ( -
, , , ), -
(, 17, .). , -
-
. , - , , . .
-
-,
., ( .
) -
, . (. ).
, . .
186

, . - . , -
-, .: , , , , ,
, ()
, - ,
, , ,
(, , .). ,
; -
( ) , -
, (.-.,
. - .-., ., ., ., ., .,
, , .),
. -
- ,
; , , . .
, , . .
; - , -
. , , -
. ,
, , .

. - .: .:39; :324,582,624;
. - 1914/3-4:104,113; 1908/1:8,13,14; .
, ., , . , 48; -93:110; .:123,156;
jabloneczka ' ', . . - :60-61,103; .:136,150; .,
' '. 48,81,388,515,580,747; 151; :
- 290-296; .:336; :140,145,1,
. 149,150; .:66: .:28,32.
48,108,110; ; ; 1948/9:138; .
. :120; .:219; NU 1974-1975/12:
- 437; NO 1963/5:269; Per.RMHP:531; Fisch.
, , ZP:159,297,299; Wierchy. Krakow, 1961/30:127,
129; 1980/49:226-227; LSE 1970/11:133-148.
, -
, - . .
(, ,
.) -
-
.
, , (
, , , - .-., .-. , -
, - ,
- .-. )
(. ),
, ., . : 1. -
, . . , , -
, . . jeglijka, . jed- , . .;
Vicka, chvo'jka, . chvuja, chvujka . 2. -
- . . . -
- -
. , -
- (. -
- ).
,
. ..: ;"-. -. ' :.'.-. . :?.j.\ ( , , , , ,
 187

, , } (. . -
, .. , - ) -
, (. ).
( . . ,
. . (--
). - ), 313 , ,
. .: ,
... , .
, [, , ,
, , . ,
, ]. .
: ( ) -
(. ), . . ,
( ( ),
); - -
, , . -
-
. . . ,
, (. 6. - (~ ). . .
, ) - -

(. , , - )
188

: - ,
() , - . ,
, , . . (-
( .). . . . . ),
, , ().
,
(). - ( .
- , ) -
( ), (- ,
) ( .
). ,
(: , - ( , ),
, , ,
) . -
. - ,
(
, ) - ,
- (.-. , .-. ).
. -
, : . .,
, . (
, , ),
, , , -
, . -
(). - . - - , , -
, - - ,
, . . -
, .
, . ., ,
, - -
( (
). - , . .),
- , -
. ( )
(). -
(, ) . . ,
(. ). , ,
. . ,
, . . . -
. . . , : -
: . ,
. - (- ),
; 60 ,
. . .-. (.-.),
. - (.-.), -
. . - (- , .-. ).

. . . ., -
- ,
. . . -
. -
, . . , ,
, -
. . - . . ., -
 189

, , -
,
(, ). - (- ).
, -
- , -
: , . .,
, " , , (-
. ,

().
. 6. ).
- (-
. (
), .-. , ), -
( , ( , ,
, , .). . . -
.), . . .-, (. ) -
.
: 1
() .: . 2:289-337; .:43; .
(- :522; 3:128-129; .:30-52; .;
). , , . , , -
. , // 1907:114; . 1:
, 657676; , . . -
, , . // 1942/2:52
(). 55; // :51-69; 1985/4:
. . 19-27; 1990/3:36-43; .:103-104;
. 1884/8:104-105; . 1901/3:208; .
. 1: 1182-1202; 1890/3:272-
( , , 275; 1898/15:13; 1915/29:168-169; 1956/47:
. - ), 303-304; ; . -
. . . , 1903:270; :343 345;
, . . - :113-114; 1895/2:221-222; :
, 617.
. . -
. . . , . .
 . . .
:
, . -
~~ , . , ! -
, . (ZWAK 1881/5:163).
, - . -
, . , . (.).
(.), ,
(., ., .). . ,
(.). - , { ).
, . .
, -
,
, - : .
(. .) .
Ave Maria (. .). .-. - , -
. : (.). . -
, , - , .
(:15). . . , .
, ., , - . -
, .
, : Cierpi, cierpi , .
[, ] (ZWAK 1885/9:71). (. .),
. (., .),
. (.), (., -
(.). .), (.-.),
- (., . .)
(- (.). -
mu). . . ,
, ' . . (!- (.), . -
:231). . , -
, - (.).
, , ,
: , , /
, .... - , . -
: (. .).
/ , / ... , , !.. .
[ .] (., . ,
1894/3:83). - . . -
. , .
, : Bijmy sie_ ,
kto kogo zmoze? [, , (., .), 2 . -
?] (., ., . (. -
ArchKESUJ 164:2). . .) - (., -
 191

.). : Na ! / --, / --
Gromnicy wyleci skowronek z kamienicy [Ha ! (., ); ,
- / , /
] (.). , / ! (,,
. . - ); , , ! (,,
. , . . 1:224); Sij, sij, / ori, ori, /
, , vrzi, vrzi! [, , , , -
. - , !] (., ZNZO
, 1896/1:4) . . .
. ,
(.). ., : ,
, , ! (-
// , . VI,
(9/22.III) . - . 11, 1917, 9:651).
.
(17/30.111), . .: ; X. . -
. . . ., 1896:15;
. - 1894/3:83; . 1:29,148,224,260-261;
. , .:70-72,74,92; ; . 3:14,
- 315-316,317-318; . 4; 1 -
- . . !1
, . ! . ,
, 1987:231; . 2:27; ZNZO 1896/1:4-5;
, Die osterreichisch-ungarische Monarchic in Wort
, . - und Bild. Bd. 19: Galizien. Wien. 1898:277-278;
. , Kolb.DW 17:143, 19:205, 46:465; ZWAK
- 1877/1:103. 1887/11:44,45.220, 1890/14:209;
. , Wisia 1902/16:79; ArchKESUJ 164:2; Bart.ND:
, 75; u S F. Mezi dvema slunovraty. Gottwaldov,
: , 1950:21.
, , -
;
(., . -*'-'' . . - -< A.B.
1:148).
: , ,
, , . .
(., . 3:14). -
:
, , , . - -
! (., .:70).
,
. -
, , , , - , -
. . - ,
, - -
, ; ,
(.). . ., , -
. - () (-
. sijafec, . . , ).
(ZNZO 1896/1:4). , , -
. - ,
: . -
Wyjizdzaj, wyjizdzaj, wyjizdza-j! [ ,
()!] (., Kolb.DW 19:205); . , ,
, , / - . .
192

, - ,
, , . .
. - (.).
. , -
(.:61). - , , :
- -
. , : ,
, ~
- (.:73). -
, - . ,
- -
, , -
. , -
-- .
(8/21.VII) (.: (, )
, );
. , - ,
. , - -
, . - , . . , -
(5-VII), , , ,
-: - - . ,
- .
:
(. - , , -
, - . -
, -
). , , ;
. .
(13. VII), ( );
; . , -
. (. : Sv. , . (.).
Markyta vodi zence do 2ita [. -
] : Sv. Anna zavadi :
2ence do pSenice [. , , , -
]). . ,
- , . . -
(29.VIII) . (.-., .). -
(11/24.VII) (. .-. - , ( -
: - )
). . . . . .
. (20.VII) .
. (25.VII). - . ,
, ,
. , . .
(.) : (.
- [ :110). , ,
]. -
. - (:119). . -
, ,
. (. . - -
}. . - ; ,
, ;
- -
(.). - (. .). . -
 193

. -
: -
, - , : , -
, - , ,
, , - ! -
, , ,
(., .). -
- ... (:264).
: - .
- , . ,
. , : -
-, , -
(.:121). , ! -
, , - ! (-95:240). .
- : ,
, ! -,
, - . ! ! (:118).
. . , -
- . ,
-- , -
(., .); :
, Aby vam Pan Boh pornohol St'astlivo pod
(.). - strechu upratat' bozie dary! [
!].
- - -
: ! [ ,
!]. , ,
, (Demo, Hrabalova:2324).

()

13 2972
194

. :
, , ,
, - (.
, 32:112); -
, (.);
. - - ,
. (.);
, ,
(. . , ). (.);
(.-.)
. - -
( ). . - (.); . .
, ,
, - . , -
, - ,
( .
),
, , -: ,
(.-.), , , ,
(.). ,
- (. ., .:
, . - 60);
(:252). - ! . (. .,
:119).
() .-. .
( ), . - -
. , ( -
, )
(. .). . ,
,
, ,
, , - [
(. , , - , ] ( 3:219).
). -
. - , .
- .
: (., .)
, - (, ), -
- ( -
. - , ) -
. - , , ,
(. ); ; ;
. . ,
- ., -
. .-, (.-.,
- .-.) (.);
(. . - (.-.);
). -
(. .). -
, - ., -
: -
. - -
(.-., .-.); -
; - , , -
 195

-, (21.11), - . -
. (.). . -
, . - -
, ,
, -
. (Fed.LB 1:367). (, -
. . - , -,
. .);
, -
. (. , ,
/rye, wilk; - ). .
,
, , . ; -
, - , ,
. (.
. - :153). -
, -
. (pruaci) , - (.-.).
-
, , .
. ,
. . '
.
, . ,
.-. .

, :
, . . ,
.
, - , (.-.).
. . - .-. , ,
-
:
(
- ).
; - -
, , -
. , ,
, pouazouanie panov [- , i ! ! -
], - (.:115). . -
: ,
- . , -
(kytky), - (:10).
; ,
- , -
: - -
, ,
, ( -
- ). , -
(Demo, Hrabalova:24). - ,
( . . -
, ) . -
, -
. : , , , .
196

, , . (. 57; 1967/11:18,24; Szyf.ZOW:76;

). - EAS. 26; Soch.SZSR:157,168,170,172;
Zibrt VCh:388; D e m o O., H r a b a l o v a O.
, 1 Zatevne a dozinkove piesne. Bratislava, 1969;
(., .-., .-.), 1969/31-32:391; .: 544;
(. .); , .492; . 1:261-262; .:
, , ., 14; 3:218,219; .:446; :246-
(. .). . 247. . . -
.: .
- , ?
- , - , . . , . .
! : -! -!
! ! ! -
! ! (:16). -
( , , ,
. ( ) - .), -
. , -
,
, ,
(.. ); - .
. (. . -
., :121). . : . , , -
, ' - ; .-. , , -
. - . ', ^, , , ;
' . pochualenka; .-. braskov kij] .
', ' harpacz, haraczyk, kluka, . haropnik;
' (:122). ., . , , , ,
. . .
, , .
(. ). -
: -
.: n i l M. ] , , , ,
) ]// 1988 , , , , -
1989/31:171-193; . . . -
: \ ? ( - . .
! - ( ), -
)// 1996/2:118-119; A d a m o w s k i J . , . -
Praktyki, zwyczaje i wierzenia zniwne w przekazach , .
mieszkaricow zachodniej Lube!szczyzny//TL . ,
1994/1-2:67-69; . . - ,
: (.-.). -
. . . - , .
, 1977; . . : -
, , ,
. . . ., 1997; , -
. 1:94,474; 3:763,766,768; :41; ,
.:98,99; .:91,92,136-137,151; ( ).
1994/2:51; :106,277,282.290; . .
:139-171; .:110-113,244; .
. 2:211,215,219; . 2:43-44; , , -
. 3:224; .:234; Kolb.DW , , -
3/1:237-239; 9/1:163,164; 10/2:207,212; 11/3: : , , -
,153-155; 20/1:125; 3:179.180,188,198, , , , ,
203,224,227,228; Kot.SP:74; Malic.ROK:56- , , , -
 197

, , - , -
, , - .
, , , - . -
, . . -
, , , - :
( . ,
- - . . , -
,
., , ): - (.),
, , , , - (.),
, - (.), -
, , , , : -
,
. (.), ,
. - , -
( - (.), -
) - , -
(.) , , (.), . .
, - .

: , , (. - : -
, , , , . .
, 1, . , . kanczug), -
, , ; ; , -
; ( - (.). -
, , - (.), ,
); ; ; ; ; (.) , -
; ; ; ; , , -
, - -
, , .
, , -
(-); ; , , (.).
( ), . -
( . ,
, ); , - , (.),
; ; ; . (.), (.),
. - (.),
: - (.),
, -- (., .),
, , , , , , -
, , , - (.), ,
. . -
. (.).
. - . -
, - , ~
, . . OTAH4HTeADHbiM - .
, : -
(., .), , ,
(.), - (.). -
(.-.), ,
, (.).
, ~ ., ,
(.-.-.), , -
:
198

(.), - .
- : --
(.), -
(., .) (-
(.) . . . .).

, .: Komor.TSS:78,96-97,102.104-105,107,
, 118-123,145.147,149; ; .; .;
. . : : .,-:,-.; :' .-;^>- . ->>.-. . . ' , - , . < .
.
- -.o.. V ,, K . ; , : - - - - :^' . .
. -

(.), - -
(.), - ,
(., ., .), - -
(, (. )
) (.). . , ., -
(.), , -
(. .). (. ) -
. -
-
. , . .
: (,), - . .
, (.)
, , ., . .
- -
, ; -
, ,
(.), , .
, . (. -
(.-.), , ),
, .
, , . -
(.); : , -
, ,
(.). - . . -
, .
, . -
, , -
(.
(.-.). ),
, -
(, .). -
- .
(- .
, ) -
, (.). . . -
. - . ,
. ., - , ,
: , - (.).
, , .
, (.)
(. .). (.-., .),
 199

, (- , -
.). , , - -
, , (.).
(.). .
., , .
(.). (.), -
- (., .), (.),
, (.), (., .), -
(.). (., .), (.-.) .
, . , -
, : (.),
Tpajeiii !) [ , ,
] (., .:147). (.). -
- , , -
, . (.).
: Myszko, myszko, , , -
daj mi 2elazny, dam ci gnaciany [, . (.).
, , - . -
] (., Lqga ZM:128) : ] , ,
, [ (., .).
, , , - ,
] (., 1).:217). . - , -
. . (.),
(.),
, ^, - -
> [- (-.). , -
]: ,
. , - .,
, - (.). -
(.-.).
(.). , -
, (.-.). .
. (Vacl.VO:120). ,
. (.)
, , (.).
, -
. , ., , -
. - -
. [ ]
, (., .:159);
, , - ,
, . - (.-.),
. - , -
(. -.); : , (., Tpoj.
/ , -- :33) ! (.)
, -
(.-.); , .
, , -
(.-.); :
. - Moje, [
, , ] (.,
. (.-.); - .:56).
, . -
(.). , .: , ,
200

, , , . (.), -
(. ) - -
. , (), zs-
, lezna baba ,
(.-.); (.).
, , : Mesizelezo
(.-.). - ,
, , - (.:18), (-
, - .).
. -
(., .-,, ,
.-.). ,
, - , !
, - (.-., .:268).
. , -
, (,
, .),
, , ., - . -
. , .
(.). (.).
, , , . -
, ., ,
, : . ,
- , -
- .
- (.). .
(.), .-. , ,
,
, - (,-., .).
-
(.-., . .
2:20). . ,
. - -, -
(.); , -
, . ,
. , - , -
, (. , (.).
, .). , . ,
. ,
: - -
(.-.), - (.-. ).
(.-.),
(., .: .:197,268; . 2:20-
.). - 21; .:146-147; 1898/5:91,94; ;
(.), 1906/8:7.34,167,200; 1907/9:62; ;
(.-.). - .:70; . 1/2:17; . 4:
201,247; 1889/3:54; :117-118; -
: .-. , . - .:159; .:36; .:403;
. - 1884/9:131; 1).:212,217; .; .
.-. , - 1:36; .]:131,137,147;
, 1934/50:32; .:136,146,14765; Tpoj.
, , , . :33; Paj.CDZ:221; Byslr.SOR:17,43-45;
, gvozdenzub. - Uga ZO248; 8 ZM:128,134; MAAE
, , : 1896/1:129,213; Wisla 1894/4:647; 1896/1:
 201

89-90; 1898/3: 482; .:250; Horv, ,

RZL:177,224; Kur.PLS 4:18,244; Vac].VO:120, . , ,
; (.),
,. .-: ., : E. E. (.), , ,
, ,
,
, , - ();
, - (
, ). -
. . . :
zblt- (. - , , -
, . , (- , ;
), . ,, - , . ().
, , ; . zoitaczka; . , -
zlouienka, . zlulenka, . pozloute- (.),
nice; , zul'do, zutica; . (),, (., .), (.).
, ) zlat- (.
zlatenka. . zlotynka, ., . zld- () -
tenica. . zlatenica). ( ),
, : , -
. .
(),
( ( -
XVIII ., .:221). . - ), ,
, , (.), ,
(.); - (.);
; - (., . zlty ako
(. ); vo [, ] (Zatur.SPP:715)
(, .). (., . );
. , ,
- (.): (.).
, ( -
, ., ., ., . , , -
, . ), - , ,
(.), , - (.-.);
, (.-.), ,
(.); (. (.);
. ); , , ,
( ); - ; .
- . -
, , . . ,
. (. ,
.). - (.). , , -
-
, - (., .).
(.). -
(- .
.), (.), . -
(., .), , . (-
(., . ), .); -
(.), (.-.) ; (.),
(., - (.-.-.).
.). , -
, -
202 .

(), , - . . -
(), (.), .
,
.: . 3:781,786,802; .:125; , ,
. 1992/45:57; .:47; . . . (., . 2:82),
:45; 2:64,65; 1:165; Fed. - (.
LZ:269; Fisch.ZP:55-56; Lud 1931/10/1:39; .);
Mosz.KLS:214; Szych.LLK:41,107,108; ZWAK (.).
1880/4/3:81; 1889/13:71; Schul.WV:100; , -
Bart.ML:189,221,222; CCM 65:493; CL 11/9: -
438; 22:313; Hal.PS:76; NO 4:324; ; ,
1935/10:89; 1988-1989/52-53:113; Rad 62:32; , , , -
Mod.LMS:162,164; 5:452; :117; , (.-).
.:481. ,,, ... -
;., .-> ' ; -" -- -" - (., .).
* . .
, -
.
, - . . -
, - .
. . . ,
- . : -
; , ,
. . . (.).
, -
, , - .: . 1:138,195,204,217,537; 2:82;
(.-.). , .; .2:285; .:53; -
, - // -89:125,139-140: 9:111,
(.:304); 116,118; .; 1988-1989/52-53:
, 113; .:310.
, .
' '' - . .
-
, -
. - .
, .
, -
, ,
. ., (., . -
:281). , -
- (. ).
( - .
. , , -
), , , .
. , . -
, , . . : -
, , ( , ,
. , .-), -
, , - (.-. / '',
(- . jagar '', -
, .); - )
(, ( , , ,
, ), , . . -
(. ). ).
 203

. , -
. . . .
.
, -
. , .,
, , . -
(.). ,
(.). .
. - -
, . - ,
, : , (.).
, .
, . . - : .
, -
, , (.-.), -
. ,
. - ,
. -
- (.).
., . .
. . - .
- . -
( , ,
: , - , , , -
, , ) ,
, . - . -
. . - ., -
: - , , ,
,
. . - , .
- ,
, - - . (. . -
, , ),
. - - , -
. , , . , , .--
, - . ozenic SIQ ' (
. - )'.
, -
, .
, , - .
, , . (. , , , -
. . - , . , , ,
. , . przybysz, .-. -
., - > , . .)
: . .
, . -
- (., -
, . . . ., .), (.), 1st'
- za neuestu, uydat' sa (.) . -
,
: , , . -
, ,
, , (.-.);
, - ,
204

. (.), , , , ,
. (.), ( ; .-. slubenc; . . -
) - (); . . ,
(.) ; . , , .
., (.), , , . narzeczony; .
, , . nalozony, kaualer, .-, ; . -
, - , . ., , . , .-.,
(.), - . mlody, pan mlody.
(.-.). -
- , -
-
- ,
., - .
. .
. . -
(.),
, , - ( , ,
. .) ,
(, - (., ., .,
, ). .)- -
- . .
(. ) , , ,
(. , ). - -
. . -
.
(. zenich). , - -
.
(. , . , ,
. zenin . .). . , -
. : . ,
. , ; . snubec; . - .
, . . zalotnik; , brutkon. .,
. ( -
. ); -
., ,
, . .
(., .), ,, -
, . : ( -
. - ), -
- , ,
: , - -
, . .
, - -
- . -
(., .
.). , -
- : .
, . ,
. (.);
(zenich) (neuesta) .
, . - . -
. - .-. .
: . . ( ) ; -
, . , .-. ;; . .
 205

.-, . ,
. , -
mold- (- . -
-
.): ., . () , . - .
,, , , ,, . . -
(pan) mlody, . , - , ,
,, , .-. . - , .
>, mladenac . . . . , . , .
,
(. ) ( ), ,
(. -
). - . -
. : , - ,
, / . / . , . . -
, / (., (). .
1910/1:182). - , -
. : , , , . .
, (- . -
., . 4:657). ,
- . . . -
. - -
. :
- () ,
( , - .,
, , ) ,
- - . , -
. . , - -
- , ,
: . ,
. .
. ,
(- , -
, .). - . -
. : . .
, , . ?
1; ?
, ; ?
: .-., .-. , (. , ,
), . , ,, ! , .
( .-. je ~ je
. [,
: . nowozeniec, , ,
, nawozenjec, na(iu)ozenia, . - ].
wozenia, .-., .-. nawozenja). - ., ,
- , -
, : -
(., .). ,. -,- ;.;^?. *----'.- , (.-.). -

.: Komor.TSS; ; ; .; ; : ,
. 4; .; .; .; . , (-
; Schn.SV:59-83; Kolb.DW. .).
,
, . . .; ,. ', , ,;- : , . , -
206

. .
, - :
, , . : . ~
. , , , ., , , , -
. - - . ,
(.). - ., , -
, .
. . . , ,
, 5
. (. ). , , -
. - (.). -
, . -
, .
. , . -
.: . -
, , ,
. - ,
: - , , , (.-.).
, - -
. . (
, (- ) . -
.). - : -
, , ., ,
, (. ).
. ,
- (., .)
. . (.), -
(
), - (.).
(., ., . - , ,
, . , ). . . ,
. , () -
vulv'e ( ; -
, .). ,
. - , -
. ().
,
(. , ) - .
. : -
> nnTajy ] HeBJecTa, 4HJa .
je ) [ , (. , ),
, ], : . , , -
. - (.-.),
. : . -
, . . , -
, (,
, ), .
, .
. - .
,
, - -
(. , .-, ), - . , , -
.
. - , 30 ,
 207

- : .-. ()
, je; je Moja je [
(.). () , ],
, ,
., - , . , ,
. . , , , .
,
, . - .
- . ,
(. ), (
-
(. . ) , -
). ,
: , (.
. - , , .
, , - , ,
. ,
- , .
, (.). , .-. ne stoji kufia na zemlji nego
. 2eni [ ,
. - ], (.
: , ). -
. , - . ,
(.). : .
. . - , ,
, . . -
., - , -
. . - : .
, , ,
: . , . , .
, .
; . , . , :
. .-. ,
(. ). . ().
, : . ,
, , - : .
" ., . , .
. . - , . -
(.-. Jezik je 2enska sablja , , -
[ ]), (.).
(. -
, . -
. : , . ., .
), , - "
(.-.). (
, - ) (), .
, , .
, - . -
, - . , -
, : -
. (cnotliwa) - ,
, . - , -
, . : ,
, , -
208

,
., , ,
., .
. - ,
, -
(.). - ,
. . .
: . , - : . ,
(.). , . -
. - .
; - , . -
, .
. . . .-, .
.: , -
, . . , , -

( ): , . (. ).
.
. .: .; . . -
. - -
, , . // 1998/1:26-28; .
. .-- -
// .
. ., 1998:21-37; a b a k v . Le corps femi-
. nin: ses usages et ses representations en Poles'e. Pa-
, - ris, 1998 (these de doctoral); .:170-172;
, . . - .:623; 73; .:
53-54; 1897/7:110; . -
, ? 1929/9:90; .;
, - 67-71; .:43; a j . 3. -
, , . - // 1975/87;
S a u I i A. Lik zene u narodnim poslovicama //
: , , - ZNZO 1971/45:679-691; . 2:287,
. , . 482. '**" -..\ -- '. v---?. " '-, .- -' ;,:
,
(. ). -.>;. ._::.-..-.-? ~ ' ,- :*.; ..
.
-
, . ,
. , -
, , ,
, - ,
. - ,
, , - , , .
. (. , )
- .
(, , (
, ). )
, ,
, - . -
. ,
. , -
(. ),
. (. , -
 209

). . (- ,
) , . . . .
() (); .-, -
- . -
, . ,
XIX ,
XX . ( .
. . ). - . --
. ', - , --
. ofiara, . -
(. , . , .
. 1); . (.),
(), - , (.
(. obei', . /'). ).
. , -
, - , ,
: ,, , (. ).
(.), (.), .
, (.), ^, , -
, > (.), , ,
m&rcifiskct gqs (.) . , ,
. , . .
: - , -
(VI .) ,
,
; ,
- (X .) . (, ).
: , - . . -
, , , - . -
; , , , ; -
, : , . .-.
', - , . ,
; - , . -
, , -
. , , -
; - , , , ,
, , . , -
. (X .) . ,
. , , , ,
. - , .
. , - .
, , - , (
, , : , , , , -
,
... - ). .
. ( )
(. 2:3435). .-, .-. ;
. - .
: ,
- . , ,
(.:208-209). ( ) -
. - . .
, , ,
, ,

14 2972
210

. , . .) (. ). .
. , , -
, ,
. , . -
, , .
, , -
.
, , .,
, : (
. (, 803).
. ) ,
,
, , - , ,
. . (.:9~ 14).
. . . -
(hody) - -
; ~ -
, ,
, . : , -
, , ; , -
hodule , (.),
(Zibrt VCh:437-438). , (.); , -
, > (.), (.).
. .
()
(. . . 1895/9:5 6); - ( .) -
. , - , ( .).
. . -
- . , ,
- , , , ,
. -
- . ,
. (. ), , ,
. , (.-. .-.).
- -
, -
. ( .
, , ,
, , );
. (). .
: - , ,
, - . -
, .
(.). , .
- , -
: ,
( 19/2:111). -
. .
- ,
; - ,
, (.-.).
: , , ,
, , (.), , - (.),
, (.), , (- (., .).
 211

, , , , -
, , : . , -
, - , , -
. ;
, - (.); -
(, (., .); ,
, , ) -- ( ) ~
, , , , , -
- , ,
(. , ). (.). .
- , -
, , , ,
(, ) (.: -
), ( 3- )
, , .
(. ), - (. , ).
. : -
hody; ,
body (
. ). -
. , , -
, .
, .-. (), - ,
(), - -
. .
, , - -
, (, , ; -
) . . , , (-
, ._ .). -
, .
. ( ). . .
, - , -
, . - , ,
( ). -- .
. . . -

; ,
, , - . , -
, , -
(.:513). . .
- . (/
) , -
. ; -
.
. ( . - . -
, ) ,
. - (.),
, 7 (.) -
. , - (.).
. . ,
(. , , . -
). -
. , -
( , ) . .

14*
212

- (, -
. ):
.
. -
( ) ,
(.-.). - . .
, , - ,
. .
- , -
/ , - ,
, - 11 21 (.-.);
. . . .
(.-.).
; -
, (.), -
; - (., .),
, (.). ,
-
. - , ,
, (-.),
~ (); -
( (.-.).
); . -
, . : -
. - (.),
- . (.). -
. .
, , . -
- . (.-.,
, , , .-.). -
- , , -
, ; , -
- .
. .
. -
. .-, .
. ,
: - , -
- ,
(.); , (,
, (.); , , .), ,
, , , . .
(.); - (), ,
(.). - (), (), -
, ; , ,
. , , ,
, , , ,
. ; ,
(.), (.);
(.), , > (.) ~ . , ; -
, , . - , , ;
. . . - , , -
, , ;
, , ,
 213

, ; - , , -
, ; - : ,
; , - , , -
; ~~ ,
, , , , -
. , , , , , -
., , , . ,
. , -
. ; -
., -
, , .
, , ,
. , , .
(.-.), , -
, . . .
(.); ( - ,
), , - . .-.
( )
(.-.); - .

; , . -
, :
. . - (
, ), -
(.); ,, -
(.), (- -
.) . , ,
, - -
(.)- - ,
, (.-.).
, ; -
, , .
,
; . . -
, .
: - -
; , , , -
. , , , -
; ,
(.). ;
. - ,
, - ( ); . .
. . -
- , .

, : -
; (.), ,
; - (.-.).
. , - , ., -
, , .
. . , -
, - .,
, , , - , ()
; , -
; , . (
214

); ,
: , .
, - -
, , , - :
. -
. ; -
. - (.);
, . -
- , (.); -
-
, .
, - (.-.),
- .
, ( , -
); . . - , -
, ,
, , .
(, 295); -
, . , ,
-
, - ( , -
; , , ,
(.); , , ,
- , , -
, . .),
.

.: . 2:249-264; .:382-387;
. , , :26-29; 1895/3:1-49: :
: - 209-223; .:245-251,449-566; Tpoj.
; - ; CMP:XV-XX; A . M .
; . , 1929:202255;
; , , - .:9-16; . 1:114,206,247-
; 257,258,371,403,412; 2:574,652,762,864,984;
. . ( 3:1119; 1869/2:26,28,32,42-45;
) 1902/3:100-101; .:87-88; .
, 17:43-45,186,231-232; 18:111-112,285-286;
. 1900/3:29-30; . . .
, , 1895/9:5-6; 1894/3:335-345,418.422; -
, . . 1867 . -
(). , , 1867:131136; . .
- . ., 1884: 291295;
, - . . 1891/152:2; . 2/7:8,11,21,30,
-, 4445,57,66,70; .
- : . ., 1874/2:173-174; , -
, 1891/110:3-4; 1895/2:2; . 1:15;
- 4:64-65; CoK.CnBK:XL-XLI; 1890/4:
, , - 54; 1898/3:52; 1904/4:135; 1914/3-4:82,98;
, - 1916/3-4:80; .:267,279; .:
205.281-284, 299,344-345,351; .:27 ;
(. . . 1895/9:6). - 1905/6:173,181,189,190; :
, 263; 1897/10:21; . 1/2:36;
, , , Podolak // SN 1966/2:240; .:214-
, , - 216,219-222,237-238; . 8:290; .
 215

;189-195,198-199,209; Balcanica 1977/8: (, ,

690; 1957/2-3:552.579-581,589; 1958/ , . .), -
7:134; 1961/9-10:74.78,124,126-127,130,135; ,
1971/16-18:132; 1973/19-20:164-168; -.
1928/3:23,28-29,32,34-36,105; 1929/4:9,43,
47-48,51,115; 1931/6:28-34,56,86; 1933/8:62,
65,67,98-99; 1937/12:20-29,39; .: . -
247,281-309,321; ).:381,391,396- -
397,473; .:85-89, 105; 1.:51- , , . .
71,89,94-96,107,110.113-122,129; . . .
76-77,120,128,135,141-142,159-176,338,340, . -
347; 1908/10:89; 1925/32:216-219, ,
359-386; 1934/50:17; 1963/76:53-66; Kur. (.-.), (.-.,
PLS 2:81; ZNZO 1897/2:380; 1906/11:155; .-.), (., .-.),
.:14-16,42,144; 1975/1:50-53; (.-.), (.-.) . -
1979/2:21-37; 1980/1:36; 1983/1:45; 1989/1; . , . .
10-11; 1990/1:36; 1990/2:3-12; 1990/5:36- -
43; 1991/1:9; 1991/4:73,80-81; 1991/4:27.29; , . . -
1899/3-4:150-151; .:316,338; .: (.-.). ,
257-260,338-339,368-369; . 2:90- . ., ,
91,163,685,765,782; .:426,433,439; , .,
1893/9:224-227; 1895/12:136-138; 1903/19: , (.-.).
27,39-42,55-56,74-75; 1949/45:212-214,
237-238.265-266; 1958/49:741-744; 1963/ (.-.),
50:87-120.203-236,242; 1963/51:183,239,241; , (-
.:22-24,50,110-112,; . .), (-
, 1965:348-357; .:432, 437- .);
438,442,504; 1973/17/1:131-140; Fisch.ZP:
380-383; Gajek KWL:106; G]og.RP:76; KLW (.), (.).
2:151,438; PTPP 7:82,94-95,151; Szyf.ZOW: . -
28; ZWAK 1878/2:9; 1879/3:120; Hor.:112, . . (. . -
271,288,293,310,315,- Horv.RZL:51.111,185,237- ), -
241; MS 2:781-784; Vajn.:149,153,209; Zamag.: . .
232; Zibrt VCh:431-438,542-582. . . .
,
-v-4- -: , .. -
- .
-
- . . -
,
, , (.-.), -
( (.), , -
) - (.) (., .,
- .).
, - (.-., ., .-.),
. . . (., .).
- (,, .), -
, , - (., .),
, . (.),
.-, , (.). ,
, - -
. (.-.). .-
- , -
, - .
216

(.), (.-.). . . -
,
(.). , -
- .
, , . . ,
(.). - -
, (.-., ., , ,
.-.). - -
- (., .), . . : -
, [-
(.). - ] (
- 1920/34:299). -
, - ,
, - (., .-., .,
. . - ., .). ,
.
(.),
- (.-., ., .-.)
(.).
. - ,
. .. - (.-., .-.),
(.-., ., .); ,
.-. , - (., .).
.
, ,
, - (.). , ,
,
- (. ,
, , ).
, . ., - -
.
, .-. , ,
- .
- , -
, , -
. ,
- ,
, , -
: , . , -
... - -
! (., :172), ]
, - OcToja, (Tpoj.
:57).
(.-.). ., , .
(.-.), - , . ,
,
(. .). . . : -
(. . ), - , ,
. - , : Ej,
, ..., ej, , ... Taj Kpaj...
, - [, , , , ]
- (}.:58).
(.) - , -
, . .
 217

. - , , (.-.). -
.
. . -
, (.) . .
. (.). -
. .
, , -
. ,
, - .
, . .
(., .). , , -
, , :
, (.-.), (.-.),
. ,
, (.), (.), (.-.), (.),
(.), (.), (.), (.). .
, - .
(.), , , -
(.). -
- (Gieysz.MS:238). -
(.). . . (.-., .-.),
, - (.-.), ,
: (.-.),
(.). . . , (.), ,
- (.),
, (.-.),
, (., (.), (.) .
.); -
; .: s t ri J. S. Zaldadziny domovf// Roz-
, prawy wydziatu hist.-filozof. Akad.Um. 1917/60:
(.). 3-8; . 2:85; .:61-63; .
:315; .:13-36; 1874/1:105;
1914/3-4:178; ; ; .:67; -
, : , (.-.) .; :172,175; :121,129; .
(.), 1980/6:50; 1920/34:250-299;
(.); (.); 1929/4:115; ).:85-108; TPOJ.?KO:53-59;
(.-.), (.); - Bened.DTL:47,49; bid 1874/7:134.
(.-., ., .),
(.-.), (.); - ; ;" ..
.
(.-., .). . -
, . .

X-XIV . ( 1967/1), -
.
(. 1:98); - .
~XII . . .
(.). :
. 1. . (, -
. . - , , , -
, , , - ); 2. ,
, .
. . . .
, (.), , -
218

: -
1. , 2. , ,
3. 4. . ), -
. , - . -
( -
- ,
( , , , - , , ),
, , . , (
, , - -
, ), - ), -
(, , , ), .
(, , , : , , , ,
, , , ), . (., ., .
(, , ), , : 245**).
(, , , ), - .
- (, , , -
) . .
, . (.,
, , - ,
., - ). -
. . ( -
.: . (, ) -
, , , , , , . ,
, , , , , : , , . -
, , , , , ,
, .); , , .:
, (, (), (
, , , , , ).
, , , , , - ,
, , , , , . ( -
, , , , , - ),
, .); (, - , -
, , , , , ,
, , , , , ,
, , ); ( , <...> -
- , ,
(, , , , ); , 1894/3:88).
, ,
(, , , .); - -
( ., .
, ); - (-)
(, , -
, , , , , , ( -
, .); - ), . .
( - , (-
, , ) , ) .
. . -
, , -, -
. - , -
(. - . . -
'', '', .
. '', . - (, )
. (.,
, , -
 219

). ),
(
. ) . .
( .
, , -
, ). , .--
. , : , ,
. . . ., -
( , - : -
, ,
, ), . . - (
. ( ), - -
( ), , - -
( ), ( , ),
). , -
. -
. ( , -
. , -
(.), . .).
-
(.), .: -
(,), . (.,
, , ,
, - ), . ,
(.), (.), ., .
, . -
(.) .
,
(.), - -
(.), , - .
(.); 8
-, - , , -
-, -, , -
(.); .,
,
, , ,
, biqd, -
. . , (.), -
- ' ' (.), ~
. - ha ' ' (.),
- '-' (.). -
.
. '
{., , , , ,
, , , . .)
- , . (hudra), -
. - , .
- -.

- , -
. - ,
(, .-), - . ,
( ,
-), ( . -
220

, , . -
.
.
, - , .: .
. ., - '', ', ', .
, [] ', ',
, ; - . dudok [] '', .
tchorz [] ''. . -
, , , , -
.; - ., -
. . - (.,
: -
(., , , -
, ), , ). -
, , , .
(., ,
, , , ). .
, -
. , - -
- ,
, : -
, (. 1, '',
, , - . ''), -
, (.-. [ ] '-
. ', . , ' '),
(. '',
. - ' '),
: (. '', .
- ' '), (. -
, , '
. ', . . zuraw '
- ', . ulcek []
. , - ' -
. . ') . . -
, . .-. - . -
, .
.-. . ,
. , . -
- , ,
, , . .
.-. . ,
. - ,
, .-. - , -
, - (. [] ,
. [] -
.-. - ).
-
, .: .
. -
, . . .
(, , ,
, . .).
- -
- , ,
 - 221

, , , ; ,

, , . -
, ( ,
, , , , ,
, .), - ;
,
- , -
, , , , (:410).
. . , -
,
, - . .
,
, -
, - , -
. ,
, , ,
, , , , .
( ). - , , :
- ,
. ! (Kolb.DW 32:172-173). .
9 , , , -
, - ,
, : , :
. , . , ,
, ... ( , , -
: - ....
, , , , ,
, , , -
); - . ,
, (. ,
:248-249). .-. (- ,
) - . -
: , , , (
, , , ),
, . - , , , ,
! (ZNZO 1964/42:394). (Tpoj.
- :144).
-
. , -
,
- . .
, - . , -
, , ,
, - : , -
, , , -
, . . - , ,
, ,
, , ( 1914/36:
, , 278). . .
, , , , (15.VI)
, , , , - , -
... ( 1890/2:69). - - , ,
, , , , ,
222

, , , - ,
, , . - , ,
,
, : , , ,
. - . -
, -
.
-
, . - . .
, : , , , ,
, - , , -
, - : , ,
. , ,
- ;
; -
: - (.:61-63).
, , - ,
, , , , . -
. : ,
, , , , -
, ,
( ( -
), -
. )
- .
-
: , .: . . Vita herbae et vita rei
, . . - // -94:139~
( - 167,263266 ( .); . .
) , , //
- 70- . . . . , 1992;
. (- . . ;
) , - , -
// .
, - . ., 1998; .:85-86,97-99.
-
. ' *' . .
-
.
- - -
, . ,
- . -
,
: -
, , . .
, ; (.
; , . , .
; ; nicni). -
; - : , -
(. ). - ;
, -
.-, , ; ,
,
(. ). . .
 223

- ,
, . .
.
, . . -
, , ( ) (-
. , , , ): , ,
!/ ./ -
, . /
( - (. :501); , ,
!/ ...; ./
... ..:12~~13); - , ,/ , ./
, , , ... (-
, ( , - :267268);
, <.-->, , , , ,/
, -- () ! (. 8:251). -
:268) . . -
: , ,/ 1-
, . ! ; )
, - ,/ 1 :/ -
- / 1,/ -
, ? (..:404405);
, ,/ ,/ -
, . . - ... (:524). -
, - (-
-- ),
. . - : / 3
- ! ,/ /
, - ! (..:474).
, - .-. . .
( , -
~ :
:13). . . - :/ !,
, !,/ ! !.. (..:
, - 425); / !
. ,/ ./
... ( ZWAK
( ). . 1878/2:265). -
, - , -
, - -
(. 8:239). : ,
,/ ,/ -
, - ,/ ,/ -
( ). . . ,/ ,/ -
, , ! (:522).
, , - . .
. ( , -
- , -
, , -
: - )
, , -
; , - ,
- .
; , - . - , . .
; -
224

, (., : Zaite, holky, zazinejte,/ Ani

. zalevne, dozinkove piesne, . hlavy nezdvihejte./ Keras htavu pozdvihnete,/
zniwne, dozynkowe, wyzynkowe piesni)-. Na kozu se dostanete [, , -
. . . - , ,
. . . , , ] (Zibrt
, - VCh:378).
(przepioreczki), -
; , ,
, , ,
. : Dozeli iyla, wyhnali . .
wouka... (Bystr.ZZP:41). :
. . . - ;
(Matka Boska z nami . -
zneja...); :
Panimarno zlata,/ Otvierejte vrata./ Nesem
( vam veneCek/ Ze sameho zlata [ -
- , ,
] (Tom.MJLO:101); Va-
); zene hospodafi!/ Pfemite tento venefiek/ Vod
, : poctivech devefiek [ ,
Zachodz, sloiice, zachodz / Za las kalino- ] (Zibrt
wy,/ Bo my pracowali, az nas bolo glowy VCh:407).
[, , , -
] (Dwor. , -
KSL:161). : ...aby see chodzili pomedzi hroma-
doCki, jak jasni mesaCek pornedzi hvizdoCki
. ., [ ,
, , , ].
-
. - -
, ,
- .
: . .,
, ,
,
, (. ;
. . (Glog.OZW:155). , ).
. . , -
, , ,
' - ,
. (.
, :
, ,
, - ,
. . , , -
Plon niesiemy, plon,/ W gospodarski . .). -
dom! [ , -
]
. - --
. . . . - . , . .
-, ,
(Zatva, mila zatva, vitaj s novym chle- , ,
bom!); , - -
, . . - ; -
 225

, . - .: :
- . , 1993:
: . . 200204; . 3. ( -
, - ]' '. , 1973; r u t ' J. Z.
. Erntepoesie cter Slaven // Ethnologia Slavica.
- ,-. . . - Bratislava, 1977/7:203-219; --
- . , 1981:
, , 263289; . . -
(.:140-141). .
., 1997; D e m o ., H r a b a l o v a .
, Zatevne a dozinkove piesne. Bratislava. 1969; -
. . . . .: - . .2.
, , 1973:277323; .
(. -
, ); -- //
, - . .2. -
( . , 1989:5983; .
nee) . - :159-170; ..: :500-530; .
. . . , :141-144; :392~394; :248-
- 252; .:545; . 2:593~594; .
: :192-195; 1960/1:290-296; -.
..., ..., PLS 2:159-170; Bystr.ZZP; DWor.KSL:148-
..., ..., 182,
... . . -
, ., ; . . .
, ,
.
.-. . . - ,
(. ; , ), -
- ( , ) -
.
, , - . .
, - (), -
, ,
. ,
. . - (.); .,
,
, , -
, , , (., .).
, ., , -
, , : -
.,. : Je ' ? / (.). -
: >? (.
1994/75-76:14). , wieszczyca, , -
, .
. ., . -
. - .
(Na^ele , . -
smo kopo in razstavo...), - . -
(Falo dajmo najprle , ,
Bougi Vsemogouc'emi...), . -
, , (Puno -
gumlo silja, parne pune pa slarne, pune kleiti,
pune lade zrna -..) . . :

2972
226

, . )
. - (. -
, . , , . ) -
(. , ).
, , .
: . , : . . , ,
, . . .
. . . -
, - : -
: , / , / , ,
, / ,
(.); - , / -- , ,
, / / .
(., :176) . . -
- .
. , - -
. - (. hognece waki) -
, , , , ,
, , .
. :
- . . . .:
. , . . ogniczck.
, - -
. . .
- (.-.-.); -
, . - - ,
, - ,
( ' ', ''}, (.). -
. . '- .,
'. .-., . .-, - . , .-. .
: , -
. tuanjska iskrica, . svatojanska mus- (.
ka, . svatojanska muska, , janska glucna wacka, . Gltickskaferchen -
muska, . robaczek (bqczek) SLui^tojai'iski, ) .
. , . ,
ieanoea , , - , ,
, . '- (.-.) -
, . () (.-.).
, , . . , ,

. : . , - -
, ,
- .
. (.-.).
-
, - .: :500~503; NW.KLS:550-552;
. - . 3:217,684; 1, 48; -
. . .,
: 1901:176; .. -
(. (, , - !!
) (, , - ']' . , 1987:238; //
), . , - i ! -
, , , . . . XV !-
), (. . , 1983:191; . 1:79;
 227

Schnaid.LP 13:29-30; 15-3/252: .

200; 0.:102; 3:258; Kolb.DW 42:316; ( ),
56:197-198; Lud 1896/2:158.162; 1906/12:63; ( ).
, 448; Schul.WV:161; Ma!.WN:140. ., ,
,
.:, -- >- --/> >.,, ;- . . .

. -
(. ztir ( . Sur ''), -
. kusd', .-. .) , K.yselka, -
, -
- , .
, - , , :
. . " (Zibrt VCh:43).
, , -
. , - . , -
, , . - ,
, . , v'dlac zur
(. - , . . ' '.
). . pogrzcb zuru
. ' ', wybijanie zuru '
. ', pogrzcbanie poslu ' '
- ,
. , (. .
. wybijanie poiposcia ' -
, - ').
. . ;
zarabianie zuru (, - . ,
, . . . (zuro-
). . , zurownik), (
, - ,
, )
. - , -
, , . .
.
, , , ,
., - . . -
. . . ,
,
, .: :
, , Skonczyto si^ twoje panowanie, bo zur si? do
. zierni dostanie, swiecj si^ switjcone [-
, , , ,
, - , ]
. (Stelm.ROP:l25). . -
. ,
, . - -
, ? , , ! : dosyc' zuru, koniec postu [ ,
(Kolb.DW 5:271). ] (LL 1964/8/1:30).
., . -
. , ,
. , .
, , zurowa
, strzoda, palenie zuru '

15*
228

'. . .
, - -
: Zur pola, buchty chwola, krok, to snop (, -
[ , , , ]. .). .-.
. .
, - .
, - , . -
Zurek Zurak, , -
. ,
(, -
- ), . . .
( kysdica kysel"), .
, -
. - ,
,
(EAS, XIII-15). (. );
5- 6- -
; ,
, -
, ;
, , .; ,
, - .,
. , ;
, , , -
. - , ,
, . , . .
: , , -
, , , -: Kar.OZD:51; Karw.KLZD:19(M91;
. , , - KLW:47-48; Kolb.DW 3:213-214; 4:267; 5:
. , 192,268-271,281; 11:42-43,146; 22:26; 23:73;
(Zibrt VCh:237). " - 24:136; 28:80; LL 1963/7: 24; Stelm.ROP:125.
, , 139; Sychta SGK 6:317; Swi^t.LN 103-104,109;
, Wista 1892/6: 192; 1904/18:528; Bedn.DKSL:
; ,-, - 86; CL 1893/2:464; 1909/18:333; 1911/20:317;
, Hoi.NP:396-398; SN 1956/4; 445-446;
. . - 1975/23:457; 1980/28:310-311; SuS.MNP-.700,
, 767; Tom.MJLO:62-63; Vacl.VO:189-190,252;
VO:119,208; Zibrt VCh:43,237-238.
-
1 ;
: , " ^::'J - "' - T.A.
.

() , : Uz budeme , -
Kyselicu na vfbu veSat [
] (Vacl.VO:189). . -
, . . . .
.
, . . -
,

. - , (.-.),
- . (.-.)
, . . -
, . .
 229

. (.), ., . .-.
- , .
(.). . (.
. - ).
, - , -
, .: - ,
, . .
,
., ,
, - . , .,
. ,
, , (.),
, - ,
, - (.), -
.: (.),
, . , - (, .),
., (- (.), (.,
.). . . ., .), : , -
, : , , ! ,
. , - ! (., .:36); -
(.). , , , -
, , ... (., 1894/3:86);
., ( ! (., .:190); -
). , ! / <...>
, , . - [, ! ]
, , (., 2:18) ..
, - .
. . , -
. (. ): .
, ,
, - : [-
. ] ! (., ).
.-. .
, . 12- - : !,
(.). - . :
. ! [!] - (., Mosz.PW:166)
(.). . .
. , . ,
(.). .: ; . 798:14; ; .
- - : 139-140; . 3:316; 5:260; ^
(.). - .:102; Mosz-KLS:557; . 1:13; .
2:48-50; S t j v I . Sbirka narod-
- nib poslovicih, rieCih I izrazah. Zagreb, 1866:253;
- ZWAK 1878/2:132, 1881/5:109,185, 1882/6:
., - 320; Schul.WV:151-152.
: ,
., - v.,.._-. .-:.; - .".! > - A.B.
 (, ) , ! ( 5:181), . -
( . ) ' ' ( 4:105).
, -
(-
) - 3. . -
, . ,

() , - (.:102). . -
, -
. - : , -
, ,
(. , ). -
- 3. (, , -
3., - -
( , - ) .
, > ) -
, . . ( : ,
3. -
, , , ); (.:147).
, -
(, ), , - , 3., 3., -
. . (. , - , -
3., , ,
). . 3. -
3. - . -

. :
3. 3.,
( 3.) , -
- ,
( - ,
, ). . : . 3., -
, ( (Dwor.ZR:?).
4:61), . 3. -
[ bez ptota to jak b'atka bez .
xlopa]; , . . -
[Veseie pod plotim, a Slub potim]; -
[Xojec z jurQ v 3. (:67) (
ploce] , ; , -
[jic za plot] ' , . .).
' (Sychta SGK 4:90). . (,
, ) 3. 40
3.: . - -
'', . ! , . -
 233

3. , ,
. -
, , . . - -
, . , , -
( ) - , ,
, , 3.

(.:168). , ciqgnienie kreski (. .
3. ),
,
- 3. ,
. , (Pos.ZO:119). -
-
, - -: . .
(.:175,191). . , - ,
, 3.
, (. ).
; 3. ,
. ; - -
, - 3.
, 3. ( 1:530). -
. .
, .
3. , -
3. (:145). -
, 3. -
,
, - , , , ,
,
(. . ) (:191). ( 1977/2:66).
. 3. ,
3. , ,
- ;
. - ,
- (.:103).
3. 3. . , 3.
, 3. , ( ) -
. . ( ) -
, - -
, , ,
3., ; 3., -
, , , .
. , -
. .
, , . . .
, - 3.: -
. . , 3., ,
(. . ) , , ~
, 3. ,
( 2:1017). .
3. .
.
.-. (- 3. -
) , : , , !
232

! (. . - ,
); , ... (-86:
, . 137), [], -
3. (:104).
, , . , ,
(-81:38). , ,
. (. 5:160).
.
- .: .;59,; .2:162,169,172;
2:1017; .:146.147; .:
, , - 29,73,92,184,194; .:122; ].:145;
, !, - Med.VUOS 2:333; Pos.ZO:109,119,181; Sychta
, (.: SGK 4:90,91.
306; Su5.MNP:662). -
3. , - . . , . .
.
(- . ):
. , , (, -
, - .) ,
, , . - ; -
: , , , mil,
! (SN 1972/3:485). - krqliii (. , ). -
, - , , ,
. : - -
(-, , , . . -
) - , . .
, ! (Wisla 1904/18:533). ; . , , , .
3. - zawitka ( -
- );
, , , ,
. - , . vijolando , -
, - .
, 3. , .-, -
, (.
. . , , , . )
-
, - , . . -
, , -
, 3., ,
. , - , -
(, (.-.).
, ), -
,
. . ,
, -
- . . -
.
-
,
- -
( - (.:235).
): , ,

, , , - : .
 233

: , .-,
, / , - (. , noeoj ) -
, / , , / -- -
, " (, ., . ,
), . . ,
, ,
.
- ;,, -
3. (. , noeuje ()
.-. , noeoj-
' ') (. . - , ().
). -
3. .: . . . *L>i(i -
( ) // :104; .
. :394.420; .:283; ; . 1:
515; .:253-254; 1:
: 190-191, .- . ,.. . , --"* -
(-
; .-,- .. -f:\_ -' . . .
, , ,
. .) -
, - -
, : . , ,

, . . ( )
(), - -
, , -
. , .
- 3. .
, - 3. : .
, , ,
, , , . ! ,
: . , !,
. .: / , . -
, / , . :
., / - , ], Metjy >
[ : >, . Pole niewyrnierzone, bydfo
, niezliczone, parobek rogaty, a gospodarz boga-
, ty . . ( 3. -
] (.:209).
, ). 3.
(. , . - - ,
, ) (- ,
.-. zauijeni, ., . -
01, . , ' , -
'), .
,
. , .-, , 3., - (-
- , )
: - (, ).
. 3. -
, : ,
- -
, .
234

; ( 3. -
; ). . -
. -
3. , 3.
, -
, , ;
; , 3.,
, , - .
, , . . 3.
, , , (
-
-- ; . .).
, 3.
( , -
, . - ;
, , -
... 3. --
. ., 1991:33), - (.). 3. -
- (, -
, , .) , ,
- >. 3. -
, , -
, , , : 3. - -
, , ,
. . 3. -
- , -
3. (.-., . zagadka^, .,
. , .-., . *zago- ; , -
nefoka; ., . hddka, hadanka) npo- -
gadati *gatati, ,
- -
, ,
, . . . .,
3. (.,
- ),
, -
3. - , -
, , . . (.-.-.). .
( .
, , 3.: ...-
3., , ; ,
); .
, 3. -
, , -
( , ,
- ); ( -
, - )
. . .
3. -
(. ,
, . ). - 3.; -
, -
-, - , 3. -
. . -
 235

; , .,
: . . 3.
- . , , ;
? , ?
3., ( , ! -
1889/27:290-291). . - , .
3. 3.
, - ,
, - ,
3., - . 3. -
: , -
( 3., - , , , , . .; -
); ; , ; ,
3. . , , ;
. 3. - , ,
- . . 3.
, () -
, (, -
. : 3. - ), ~ (-
, : :
( , , ). -
: ) , (
. )
3. ( ,
(. , -
: - ).
... - 3. -
...), , -
- .
, , . -
. , , - -
3. - ,
, . , -
./ . , 3. ,
(. 3:190). , . -
, .-. , -
, (- (. .
, , .), , , , ]-
3. [ , ,
, , ] , ,
. . , , /),
(- - (. .
) : Oj! poczekaj, docze- ; . Czarna krowa
kaj, Kasieriko, / Oj! mam gadeczk^, z(a)gadn$ popod niebem lata ),
ci ja., leluja! / Cot bym ja byla za krasna -
panna, / Zebym gadeczki zgadnac nie mia- ,
fa? [, , , , / , . 3. -
, , - (.
! / , / , ,
?] (K.Wojcicki. ,
Piesni ludu Bialochorbatow, Mazurow i Rusi , ,
znad Bugu. Warszawa, 1836/1:203). , ),
. , ( ,
3. - ) ;
236

),
- (. - ()
, , ( -
, ; ,
). 3. -
; . .). , -
3., -
, , -
: ( ),
? ; , -
? ; . .
, ? . .
3. - 3.,
- -
3.; . . 3.
3. ( 3. - -
), .
, . . ( )
,
3.- 3.-, -
, , ,
. . .
3., 3.
, -
( ?) , , -
, , - , , -
, - ( )
. 3. - - (.
: , [
, , , , , ]
, , , , ),
. - , ,, , , . .
, ( , .
. . ), -
( ,
3. . ). . -
. . , - -,
, 3. (,
, , . .), : , ,
, , [ ,
. , ] -
3. - , ; . . -
.
: ( ), . . -
, - 3. -
; , - . , -
- ,
, , . , - 3.,
. ,
, , . ,
, , -
( , , , , ,
) - , , , , ,
(, ), (. ... !
 237

, , . . // .:
, , , , 7989; . .
, , (Mosz. // ... . . , 1941,
KLS 2/2:794). , . 12:98142; . . -
3. , // 1932/10; A a r n e A. Vergieihende
Raetselforschungen. Helsinki-Hamina, 19181920.
( - . ; Mosz.KLS 2/2:790-796; .;
). . . -
- . ., 1978; . . (.)
. .; ., 1932; . .
( . , -
, - , . ., 1901 (.
) -- ., 1959); ; !; S a d n i k L. Sii-
dosteuropSische Ratselstudien. Graz; Kflln, 1953;
, , , - .; 12; 7; .;
, , - .; . -
; - --, ] / . . [ -
- -- . ]. , 1995. . 1; -
3. , .
( ), ). , 1979; ^ .
( . , 1970; -
? ), h . . arpapnja //
(. -, . .} 1972; A. npaje3H4Ka ^
-, , -,, . //
- . .). . , 1988/
s 3. , - 31/1:3746; h . Marnja
: // . 1993/71-72:97-109; .
; , - - //
, . 1990/63-66:95-102; EKL'S 1:58;
. . Folf.PZL; K a s j a n J. . Polska zagadka lu-
3. - dowa. Warszawa etc., 1983; SFP:452-456;
, - L e S C a k M. Slovenske 1'udove hadanky. Bratislava,
( 1981; Z a t u r e c k y A. Slovenske hadanky. Praha,
); 1894. ^
3. -
, , - . . . . , ..
, .

.: -
. - ., 1994, , ,
1999. . 1, 2; ; . . ,
. ., 1988:
201204; , // - ;
. ., 1984:1446; - . ,
// . (. -
., 1987; - // - , ).
. ., 1978:249-282; // 3. -
: 283314; . . ; -
// 1973/VI: , , -
166-190; // :133-136; 3., . . .
// 1968/11:185-197; - . . -
. . // 1896/ , . ,
31:164; . . - . Zemy den . -
. ., 1989; - -
238

, ., -
3., , - ( ). -
- ,
, 3. , ;
, , 3. - . ,
, .
; - 3.
, , : 3.
, --
, , , . . -
; ;
3. , -
, (.-.);
;
.
, 101 - , , -
( .
, 3. ,
). 3. - /

- ,
. , .
3. , , . .
. , 3. ,
, ; . -
( ) - : -
(.). ,
-
, .
, 3. - 3. -
, -
- , (
3. , )
. . 3. - /. -
, 3.:
(. . - , -
, .). .
3. : -
, , 3. -
, : , -
, . . .
, , 3. -
, (.-, .-.).
,
- .: ..:28; 7;
. 1890/19/2:23,105; . 1:533; :45,
60; :114; ,
Niedzieia Kradziona, . . - . 1859 . , 1859:143; .
- :63,253,255; . 8:315; .:
, 230; :195; 8:114; .:29; .
- ; .:143; .;389; Husek HMS:
. 268.
3. -
:
, - " . .
 239

3. -
, - .
, , 3. -
. - . . ;
3. - - 3.
. 3. - -
, . 3. (), -
; - , -

. ,
. ' -
3. . - -
*govorili, "1, "bajati ( , XIII
.: .-, , . , , .1:45). , -
, , . , . - ( -
, . , , , , )
6], . zaklinjanje, molltvica, krizanje, , -
copranje; . zagovor, zaroienje, dovze- , ,
banje, razgovaranje; . zamowienie, modli- -
tewka; . zafikddlo; . zariekamc. (. ), ,
. , .
-
(-
) ,
- . -
( ( 3.)
). - , , -
3.: ( -
- ), -
, .
.-, - (.). --
: (.-.), , ,
734 ! ! , (.), , ,
(- (.), ;, ],
XII XIII .) 715 ], 6, (.) . .
, , 3.
-
(XIII .) (. .
1993:104 107). .-. , (-
XIII . - ) ,
( ), , (.-.);
, , , , , -
, ,
(. :221). (.);
3. - (.-.). -
, , . , 3. -
(- , . . -
XVIIXVIII .), (
. - );
, 3. ,
, - ,
, .
. . 3. - -
,
240

: , - 3.
3., ( , , (
. .) , , . .)
, - ; 3.
3. (.). , .

, ,
, , , -
3. (.). ,
, , , . -
(.). : . ,
- -
, ( ),
3., . . -
( ).
3., ,
, (
9 : , ,
[ 3. . .). -
, ] (.),
3. , , -
(- -
.). -
, ; -
.
.
. .
, - -
,
, , -
(. ), ~ - 3. -
, , , : ( -
. . , ) ~~
3. (. . , , , -
) , (
, - ),
3. - , ,
3. : , . -
, - , , , .
(, . - -
.). -
. -
, - , ,
, . . , , ; , -
- , ; (, -
: - ., , , , ,
, 3. ( .); ( , , , ,
, . , - , ), -
, , ,
). 3. (
- ; , -
. , , -
; , -
: , . .).
 241

: , , -
- : 312) 3) -
, , , - , -
, - ( , ,
, , , . 3., ,
, , - , , -
, , , - - : 917).
, . -
-
3. , -
, - .
, , , , -
, , , , - ;
, , -
, , , ; ,
, . . (- -
3. . , .
); (- , ! (:
, ; 2439) -
, - ;
, , , , -
.., 3., , , ,
, ; , -
. .); ( ; , ;
, , - , !
., 3., - (-81:51) -
); ( ;
); 3., - .
(, , 3., :
.) ; 3., - ... , , , -
( , , !
, , (:30).
-, , - 3. -
, . .)- - :
- ,
, , , -
( , , -
, , ; - .
, , -
; , - .
; , - 3. (-
, . .). , , , ,
3. ) -
: 1) ( ,
3.,
, , , .
, , ,
, ! , ,
, , ,
. - -
! .: . 3.
96); 2) (- , :
- 1) -
, // (, , -

16--2972"
242

. .); ( ,
2) - , ,
, , , - , ,
; 3) (), , ...
(, - .: 123).
, , , . .); 3. -
4) , , , - :
; 5) (, , -
, - , !... ., -81:
. 57; // , -
3. , .
: (- : 119), (
), - , ;
, , -
(, o6je- , ,
, ' , '! . ,
[, , - , .: 94) -
, !] . ( , -
: 588) (- , : 1530),
, (... -
, , ! , ;
: 234), (- , ! .
, ), : 202), (... /
- / . ...
(... , [ .
, , ...] ., .: 74;
; , - ...ja , ... :
, , 71), (--. :
.: 127). ,
... ., -81:74) .;
: ... (... hy ,
, hy .... [ ,
, - ] .: 59;
, - , :
, , 1534), (, ,
, - ! -
, , , ., -81: 99), -
() - ( ,
... (.: 15). - ~ :
- 1262), (, -
, , , ,
( , - .: 88), -
// , (, ,
, , ] ], 6ojw...
// [, , , -
, , ... , ] .,
.: 122), - .: 345), -
(,.. (, ,
, - , :
... , , 1378), ( ,
, , , ,
// - , .:
... .: 128), - 111); , (, ,
Moja , Moja . ...
 243

[, , , ; ; -
] .: 150) . . ... .:
3. - 205) . .
-
(... ] , ,
: , , , , >, ,
, , , - , , > ...
, , . ., [ , ,
- , ,
, - , , ,
: - - ] .: 59),
, , -
(: 1524), , (, , ,
, , , - , -
, (: 236) ... .: 73),
. .
3. (- ( , -
, - , :
) ; , -
- ; , -
, - ..),
( - (... , -
, , , ... ),
//, , ( -
, , , , , , //
, , , , : 1241;
, , , , , ,
, .... .: : 923) .
235); , - -
(..., , -
, , :
... , (), -
.: 166); - , , ,
(... , ... (.
// , : 33), -
, , , ,
, : -
... .: 122), , , ,
(... , , ! (., .: 906).
, , - 3. -
, , - ;
, , ...
: 1762), , ,
(... , , ... , -
, ], , , , , yJKy, ( /
yJHy, , , , , ... - ), -
! [ , , -
... , ,
, , , - ( ), -
, , , , , ... ,
] ., .: , -
94), - ,
( // ; - 3. ( .
; -
16*
244

)- - . , 1876; ; .
3. ; - ; . . //
, 3. - . ., 1981:77
, 142; ..; . 5; ; ; //
( - -86:135-143; // :185-186;
) , . . - // 1:450-452; //
, , - 1969:9-43, 1971:9-62; ; -
, . . . - -
- . . , 1992;
: (- // 1991/26; //
) 1965/2:159-172; . 1/1; //
3. :303-318; .; Mans.RZBBV;
, .; .; .; .HBJC; -
; - // -89:122-148; // .
3. 1990/6:5-18; Simic // ZNZO 1964/42:309-
- 443; Mod.LMS; Kot.ZP; Tal.ZLL; Wereiiko //
, , , , MAAE 1896/1:99-228; SFP:459-461; EL'KS
(. ) . . 2:337-338.
3.
<- , . -, .. ',' . . .

(, ) .
3. - <
-
,
(-
, , -
, , , , , . .
, ; - , .
. .) -
( , , - , -
, , , -
), - - .
( - -
- .
), (. ),
, -
, , ,
. 3. - : . , -
, , '', . -
, '', . '', .
. '- ',
', . '', .
.: Mosz.KLS 2/2:796-804; .; ospica '', .
:921; .; // . - , , .
1991/3; .; .; // .
1972/3:194-201; ; // '', . , ,
1989/1:122150; //. ''; . .
1987/3:112-123; // :36-49; ; , , ! [,
.:99-143; .; .; - , !], . -
CD. . ( .
, -
). , 1897; ; - , , . . -
. (.).
 245

: ! [ , ,
- ... ,
: [], , !] (. 5:77) :
(., ). . . , , ]
, . !) [, , -
. - , -
- ] (., . 5:73).
! (.), . -
: - , ,
, ! - . , , -
, (.); - , , , .-. ;
, - (., .:172);
: , ! , ; -
(.). , (.),
, : (.), (.), -
- , , (.);
] , (.).
( -); - ,
; - , -
I , , ( 2:43), -
, .-,, ; .
(., .); - , ; .
, : Bog , .
daj rnnie i tobie dobry wieczor [ , , ,
] (.). .
, , ,
: - , : MOJH,
, (.-.). ! ,
, - .
, , - ! [ , .
. , , , , .
, , , - , ]
, , (.:46).
. , ,
., .
, : ]'
, ]... [ ].
, , - , . , (.
... [ , , ),
, . ,
] (.:44). , ,
(. ), , -
. , - , -
: .
1), Kyjo, uijyTpa, jyTpo npnje , .
! [
, ]. ,
: , , , -
, - .
(., .:232). , , ,
- , ,
, , , , -
: (., ,).
, !), Tepaj -
... , !), , ,
246

, (.-.). zosnulych, Dusieky; . Dusni dan, Mrtv'ih

, , - dan; . Dusno, Sui sveti) -
, - -
: , ! - , ,
,
(1.1)
... (.). . , (2.XI). -
: ,
, , ! 998 ,
... ( ) - XIII
! [ , , , -
! - .
... ( ) - -
] (., 1971/13:164). -
,
3.
- (2.XI), -
, , , . .
, -
, -
, - ,
. .
, , - XVII -
-
, -
, , .
(.),
, (.-.),
. , -

(.). ,
, , , - 3. -
, : , ,
[ ,
, , , -
] (. ). ; ,

, -
.: . ; -
// :114
126; 1:68; -92:121; -81:124; ,
8:79,80,106; 16:78,80,311.336; .
:37,44,66,67,71,72.92; 1901/4:135; .
; ; . 5:3; 2:523:526; -
. 4:232,233,262; . 2:141; :227; ,
. 2:118-119; Jind.Ch:86; Sim.KG;283; . -
Wista 1891/1:86; 1896/1:86. ,
-
. . & 3. .
,

(.-. ; . .
Zaduszki, Zaduszki jesienne, Swi^to zmar-
lych, Wszystkich swi^lych dzien: . -
Vsechsvatych den, Spomienkoue dm, Pamiatka : -
 247

, - , -
, , , (, 418).

[ kazdej sosniczce znajduje si kozi Icb], -
. . (Pos.ZO:272). - . (
, 3. , ) -
,
; - : -
; , dusice (.), dusicky
, - (.), duse (.)
, - kosli suatych, bozi kosli
. - (.).
, , -
, , , , -
, : , . .
Uciekajcie, wszystkie dusze, bo ja wod$ wylac -
muszej [ , -
] Nasuii si(j, duszo, bo cl$ oblejej , -
[, , ] (Karw. (Kar.KLZD:
KLZD:205). 3. - 205). 3.
- (
, - 200300 )
-
. , -

, .
(Stelm.ROP:192). -
- , - (hlebce zbirat): , -
, - dusno, -
,
, - , -
(Kur.PLS 3:115). , -
3. - ,
: (Kur.
, - PLS 3:117).
, , .
11 - 3.
, -
, , . ,
, - , , -
. , .
, - , - -
, , - -
. -
; ,
: - 2-
, , -
, 3. (Horv.RZL:243).
(, , , )
. . 1- , -
2- - (Vacl.VO:159).
, ,
, , .: 3:178-179,195,199,218-219; Kur.
; PLS 3:115-118; Gavaz.GD 1:107-108; :
248

Steim.ROP:l90-196; Pos.ZO:270~273; Malic. .), -

ROK:63-64; EL'KS 1:114, 2:190-191,317; (. .
Horv.RZL-.243-244; Vicl.VO:159-160. ). ,
,
. , , . . .
-
(
(. , 3. -
. , ,, , , , ., );
, , , , , -
. .) - , -
. , - (., ; -
. - .);
; ,
; - .
, ,
1)
(. , , -
, . , -
; , ,, .
), 2) 3., - , 3., -
(, . -
, . , -
, ,, . ,
, , ) ,
(, , , , -
, . - . -
; . , ,. , , 3.,
), 3) 3., - 3., -
, . -
26 , (. :300) 3., -
(. , ,
, .
, ; , - (
, ) - -
, 7 ) . , -
(, , . -
,, . - , ,
, . ). - 3. -
3. 3.
3. . -
, ,
, - . . , -
(. , ,
, ', -
>; . . ), .
- , -
. ,
( ); - , ,
. - (
, 14 ( :342)
), - -
( ),
(- -
 249

. , ),
, 3., -
, , : -
,
, , - , -
( - (
), , 1949/61:132). , ,
; 3.,
, ; -
, , , 3.
(.: -
254). , , ;
. ,
(,
, ; ,
, ).
,
, (.:273274). ,
3., . 3.
, - ,
. ,
, ; .
,
, (),
. - -
, . (. (),
:229). ( - -
, ., .:146), 3.
- -
, , - , ,
, - . .
. ,
, . -
,
-
(:342). , - . , -
, - , :
, , ! [
. ( )
, - ], :
( ^) - ! [ ] (.
( ,) . , :97).
, ,
(.:99). . .
. , ,
: (..'273). -
, , - ,
, - ,
, -
, - , -
( .
. 3.). - ; -
. , , ,
( - (.:216). - 3.
250

, -
, , ;
(.:146). .
,
, , . .
. - -
- ,
. ; .
, -
. - , -
, , , -
, .
, -
, , -
; ,
( 3:127). , . .
.-. . (-
3. . , -
).
. , -
, -
, . . (.:334). ;
-
.: , . . . -
// 1994/3:152-172; ;127-
128; .:145-146; .:93-97; : - -
132-133. , . -
. -
-1:, . . . , .. -
,
.

/-
, - , , -
( - , . . (. ),
) . , ,
, .
, ,
, -- . ,
, , , - , -
, ., : ,
- ,
, -, (. 3:30). .-, ,
, , . . . , , -
, .
8 , -
- , .
, , -
, , -
, . , -
- . ,
(.-.). . . -

. .
 251

-
(. ), .
, , . -
(.:33). -
: -
, ,
, . . - , ,
-
- (. 1850/16:121-123).
, . -
, -
, - , ( -
, ,
(. , , ). .),
, . ,
(.). - , , -
- , ,
- , ,
1, , -
. , ( 1989/4:813).
,
-
-
. , . -
-
, - , , -
, . . ,
,
, , .
, . . , -
- ,
,
, - ,
( , , -
), zakopytvanie zuru (. ). -
, - -

(. , , ,
). - . -
. - -
- , , , -
, ,
. , ; ,
.
, . ,
:
. , -
, (. . ), ,
. - , . -
-
- , -
. , . .
, , -
. . , -
252

, - , , -
. , , -
; -
, ,
. . (.
- . XIII .: Kanvot KMR:27~28); -
, ,
. , . . . . ,
, .

. . - .; .; .; <.;27,147
(, - 151; .:409; .:102,114,121,265
, .) :102,5,183; . 8:325; 1898/5
. . , 169; . 4:247; Tal.ZLL:127-128; Fisch
. ZP:10~15,219,224,229,258; Karw.KLZD:198
Lud 1899/5:347; NR:271; Bcdn.DKSL:90; NC
, , - 1963/5:269; SN 1975/23:443; Bart.ML:157
, - 160,286; Jadr.K:50; NU 1967-1968/5-5:466
status quo. Kur.PLS 1:15,239,241-242; 1900/16-
() 17 /2:276; .:33,49,55,69,79,80.83,86,
119,129,148,159,164; .:260,274,288,
: Na koliko je talova .:49; ).:349; MHJymJbH:
rasjekla posljedak, toliko godin ne ce 2ena rodit 60,69,80,82.106.108; .:189; .:
[ , 267.
] [Luk.V:309J.
- ' "Q " - " . ' , > .- . .

, , ,
,
. , , , , -
,
. -- (. 3., . ,
- . nacesto/a, ocesto, ceslo, . nates-
, . - la). 3. ,
, (. : .-, .-. , .,
. . kiuas, . kisiel, ., . kvas,
, - kvasnica, . kvdsok, kvdslek, parkvas,
, nakyska, vykyska, . , (),
, , . ), , -
, (. , ,
, . podmldd(ok), odmlad, priomladka,
, . omladek). . .
. 3. ()
- (. . matka '', .
. ). 3. -
, - , , -
; , - , ,
(. . ). -
, , -
- , . 3.
(), , , -
, , . .
, , -
- 3..
 253

, - . 3.
. , - , -
, , -
. , ,
:
- . 3.
3. , (23.IV) ,
(, , .-. - (.); (-
, . ), ) -
- (15.VIII 8.IX),
(.: . kivas , 3.
'' ' - .
. 2:218). 3. -
. -
3. 3. . 3. -
, 3. , , -
,
, , .
, - 3.
, (.); ,
(., ., , . -
. .), (., - ,
) ,
(., ). , , -
3., - (.).
, . -
3., - 3. (. -
(.). ).
- -
. 3. , -
- , , ,
40 . 3. , -
(., .). - - ,
, , -
. . -
. , (.-.
). -
. 3.,
(.). , 0 (.).
-
, - 3.
(., .-.), (- -
), , 40 () (, ', -
, - ').
, (20.XII) (20.XII)
. (.). ;
,
3. . . ~ 3., -
. ,
3., . . , . - ,
, -
3., , , . 3.
, ,
, , ,
254

. 3. -
, 12 - ( )
, , -
: , - , -
. (1.1) . -
. .
-3. - (.-.): -
, . . , (.-.),
, ,
, (.-.) (.),
; , - .
3., - -
, . , , ,
- ( ) -
, . 3. - , -
, - ,
. . . .
, ,
, (.-.),
. - (.-., .), (.-.). -
, - , -
3. . , , -
3. . .
3. -
, , , ,
, .
. , . -
3. - , ,
. . -
- (., .).
- , - ,
, (.-.
, ., . .).
, -
( ). , ,
(.),
.: 1:204; 13:271; . 2:242; (.-., .), -
.:16-17.23; .:375; Mnj.OAT: (.).
161; .:22,190; 1934/50:60,64; -
3:121; . 1:217-218,387-388,565. (.) -
592; .:477; .!; :166-167; (.), -
.; 1991/1:75-76; Falk.PLB: .
81; Vacl.LZ:142; HruSka:52; EL'KS:296; Kalal; .
Ripka:165; CCrv.TZL:107; CiC.:169. , -
,
-. .-..-: ,--,!.;~ . - . M.M. , (.-., .-.). -

() -
, .
, - -
, -
, (.-.), -
- ;
. (.), -
 255

, (6.XII) (.-.).
.
() , , , ,
. . -
(., .-. .). ,
- (., ., .).

, , ,
, -
. - , (.).
, - . ,
, (., .), -
. (.-., ., .).
- :
; (.), (-
, - .) (.), -
, , - (.),
(.). - ,
:
, - (.-.), (.), -
(.), -
, , (.), (.),
(. ). (.-.), (.-.,
- ., .-.),
. , (.), (.),
, - (.), (.)
. - , , ,
(.-.).
. (.,
- ., ., .),
, ( ) (. ),
(.) (
(.) } (.),
, , ,
(.. ). (
, .).
, , -
(.). : , -
, (.-.). -
(- ). ,
,
(., .), . -
(., - (.-.) , -
., ., .), , (.-.).
(., ., ,
.), (. .), (.-., .),
, . . - (.), ,
(.). , - . . ( njeea my
, - cpehe. ) (., .),
, , , (.), --
(.), , (.), -
(- (., .), -
), - ,
(. .). . - . .....,-. .
256

, (.
, . .), (.) >
, (.).
. . - , .
, - *
, . . , . -
(.). , ()
, -
(.-.), , {
- . ,
(.-., .-., .). , -
,
( ) , (.-.). (
, ) (., .),
. - (., ., .), oi
, - (.)
(.), (., ), !
, - (., .), ,
(.). , (.).
- !
, , (., .). '
, (.-.), , , <
(.-.)' - . ,
, (.
(.), ()
,
(., ., .), ,
(., ., .), , (.:83).
(.-. ., .)
, - (., .-.), ,
, - en
, - .
(.); ,
(., ). , , ,
( , ) - : , (:
( ).
), , - ,
( ), :
(. .). ,
. , .
(.-.-.)
(., .) (.). 3. .
,
(.-., ., .). - . :
, (
). ,
(., .). ;
, (.
). . !
(.-., .), (
(., .), -
(.'.), ), .
(.-., .) ,
, , , - (.). 3.
 257

, - .), (
. , ).
, , -
( ),
( ) , - -
- .
. , , -
- ,
. - (.,
, ), -
. ,
3. . , (.). -
. ,
, - -
(., .), - ,
(.), - (.).
3. ., ,
(.) -
. (.) (
- ) (.).
, 3. . (.) (., -
, .) : , -
. -
, (.).
(. -
).
- -
3. , ( ), - : (-
, ., ., .), (.-., .-.,
(), , - .), (.-.), (.-., .),
, ( - (., .), (.-.),
, ). (.-., .),
. (.) (. -
, - )
. , (., .), ,
, (.), (.), ,
. , -
- (.).
(., .,
.), . . - , (-
. , , .), .-. (. )
, -
(. ), : , -
. . 3. . -
,
(..) (.), , ,
, - -
. (.).
- 3. . :
, . . . ,
3. . .
(., ., ., .)
(., ., .). 3. . (.-., .), -
( ~ ., - ,

17 2972

258

(, , ,
- , , -
.), - (.,
(.). - !;
(.) (. !)
). , -
3. . ..., ... (.
(, , - . Ka2da krowka nlech sie_ warn ocieli
.) (.-., .) [ ]; .
(.). !),
(zakladmove kolace
.) , - , ;
() (.), . , ! [-
( , , ]; . -
). , , , !; . -
, ! ! . .
.: . . 3. -
, ( -
). . ., , , -
1976; .:2-54; .- ;
136; .:13-43; -78:79; .:
282; .; . 2:256; . . , -
2:110; .:473; 3:224-225; : , -
289 290; . - , .
// . - 3. -
, 1996:85-127; .; -
. ] ;
() / / -
1983/32:159-163; .:46; .:61-
117; . 2:646; .:356; - (. , ,
:251-252; . 1:602; .:224- , , ,
225; . . . , . !, , !,
1991; ; 1967/11:23; Mosz.PW: ; , , ,
163,164; Vacl.VO:149,479,487; Falk.PLB:81; ! . !, , ,
NO 1963/5:265; Kot.SP:129; Bened.DTL:45- , , .
53. ! ! ! . .). -
3. , ,
E. . -
-
( , , ,
() - , .), . -
- ; , .
- , ] ,
, , - ], [
, , , - , ; , ; ,
, , . ; , ]; .
(- , ! ! ,
, , - ! ...; . Kol'ko mate na
!, Sope kolov, tol'ko mate v maStalt volov...
!), [ ,
, - ]; . ,
, , !-
, , - ...; , !
(, ) . - [ ]; . | ,
 259

! . . 225); . Be2i, ogenj! Jaz te preganjam s

, - friSno vodo, kakor je krSc'ival Kristus v njoj!
, - [, ! (-
- , ) ,
. ] (Mod.LMS:271).
-
3. - : , / ,
. , ! (.); , -
, ,/ ,/
: , , - , ! (. -78:78).
!, , -! ~
! , -
, : hy ,/
!; , ! - hy ,/ hy
!; , , - / /
, , ! . . [ , ,
{. -81:4957). - , , -
3. ]; , , -
, . !/ , ,/
- [, , -
- , ! , ,
: , , ] (-
! [, . - .:100,105).
]. - 3. -
.
, : - -
, , , !. (, , ), -
3.
- .
. . . . , - : , , ,
, , , , ! (.);
, , - , ! (.);
, ! (.: :
198); . , ,
, , (.);
, , : : , ,
, , (.) . . (-93:179~
, . (. 182).
5:169); . , , , -
, , , -
, [, , -
, , , ,
, , , , . , ,
] (.:300); . hy [, ,
, ! , - ] ( -
[- );
, , , -
] (); . Ro2o, rozo, : Rodi, rodi,
ustajD i na trupa wstap! [, , drevje! [, , ] (Mod.VUOS 5:
, ] (Bar.KUW: 55) . .
266); . ViSCico, vi6ico, it do kamenici, ~ -
tarn jest tvoja mati, bude ti jisti davati [- ,
, , , -
, ] (-94: .
260 .

- , [, ,
, , ],
- .); (, , ]
; , - ... [, , -
, , ...], .) .
- --''" " ?''.'' . ". ',.. -'. '.' -.- ':
- -",;- .- .-',- - ' : . .
,
-
. - ,
, . ,
.
.'\.':- ,- ~~ ~f.& "tft ttttfir (, .).
..,.- ;> : "-,: &-.$> '. ---*'. ,--. .. 3. -

-
, . -
-, - ,
-
- . 3. -
(), - .
(), (
(, , , -
, ), , - ,
(, ) . - -
- ), . (, -
, 3. , , , , .).
, -
, - , -
( ). , , , -
3. - , .;
, . -
(1, 1, , . 3.
! ...), (- . .
, , ...). kiobuk (. -) -
3. , -
- . . .-. -
,
( , ), . ,
, , - . -
. - , : ,
3. ,
~ -
, - (.).
. 3. , -
- , ,
(, , , , (-
), - .). -
(- , ,
, , , !), ,
( , , - (.). -
, ! ..., -, 3. ,
..,); (.).
(', '. , -
 261

- ). . :
(., .). , -
, - ,
(., ., .), (., .., (.-., .
., ,), (.-.) .
. , - ., 1992:29); ,
- , : ,
. - , ,
, , . . (-
(.-.). - .) ; : -
, ( ),
(.). ... ,
,
- (.). - ... (., . 5:50).
(1.III) -
, , (
, . - -
- ) , ,
(. - .) . -
- -
(.-.). .
, - , -
, , , - , -
(.) : , ,
-- , ,
(.). . .-, (., . -
. . . ., 1992:25).
-
, - : ,
. , , ,
, , (-
, ., . . .
(.). . ., 1992:22).
, - (-
, .)
(.-.), (, ,
, : Dopomoz, . .). , -
Boze [, ] (.), .-. ,
, - .
(., .). : -
(. - -
), , , : BpsyjeM
(.), , [ ] (.).
, - ,
(.). (.,
. 3 . .).
, (., ".
, - 1:96), (.-.),
- , ~
. , : (., ., .), -
(.), ,
(., . 5:47). (.).
-
( , (.-.).
262

- , -
; , ;
, (.); - 3. -
- ,
- . . 3. -
, : ) :
] [ , : / -
] (., 1934/50:43). ( -
. ., 1991:114).
, (. 3. :
), , - , ,
; - ; -
, (.); ,
, - ; -
(.-.).
( -
.: N i e w i a d o m s k i D. Semantyka znakow ). : -
przyrodniczych w XlX-wiecznych rylach orki i sie-
wu // Annales universitatis Mariae Curie-Skto- ; , ,
dowska. Philologiae. 1987. Vol. 5; . 1: ., -
113; . 1:348,314; .:74-75; , -
; ; .:65; . 8:47,50; . , ;
1:378; 1898/5:61,192; . 1: -
168,201; 1889:54; . 1:96; (, . .);
1934/50:11,34; Tpoj.?KO:30; BysCr.SOR: ,
164; DWor.KSL:199; Frank.KO; Kolb.DW 3:93; ( ).
Kot.ZP:196,197; MAAE 7:25; Wisia 1892/1: ( -
170; ZWAK 1892/16:256; Ccrv.TZL:109. ) ,
(,
'-"" .'.'"' '.'. '-'- . ' E. E. . . -). .
.
, -
(.-, , , - 3.
, , . .) (Piet.KDP:220),
, - (:100); -
( ), 3. -
, ; ,
, . . (Bar.KUW:255); 3. ,
(. ). - , ..
. ( ) ().
- (). 3. ; -
3., , ( ,
, , - . .); ; -
( , . -
, ) (XVII .) ,
. ,
3. (Lud 1898/4:420).
(, , - -
) -
() , ,
3., . .
3. - 3. -
. - , -
3. .
 263

- 3. ( -
, ;
. , - .). 3. -
, . - (-
, - !;
, ! Plet.KDP:220) -
, , , -
.. . . , : ,
, , , , ,
, . .;
. . , , -
( ).
- , 3.,
. 3. , - ,
: ,
; 3. - ; ,
: ; -
, (). (., .:71).
, , 3.
, , 3.,
, ; 3. , , . .
- , .
. -
3. , ; 3. ,
3. (... !,
, - ! ,
(, .); . , , ,
, , ;
(, .). - . ,
3. ., 2:530); ,
3. -
(., , .). - ( -
, , ,
( - ,
- .:143);
3.), 3., - ( -
().
3. -
, , . . , .,
3., , 2:528-529). . .
, 3.
, (, .: . . / /
), .; .:70-73; . 1911/
- 3. 5:17-19; . 18:144-146; .;
, , 3., 2:528-531; . 8:264-265;
; // 1907/1; //
, - 1929/8:132-133; .:37,394; Fed.LB 1:83;
(. 18:144 - MoSZ.PW:144-t45; Piet.KDP:220-222.
).
- . , . . , . .
,
3. -
, 3. , -
-
264

. 3.
, (.).
- 3. , 6
- (. (.).
. 3.: - -
)- - ,
3. . t-
, - 3.
, !
- , ;
.
: : :
>"'- . - ' V ''- ^">-. .^ - (.-.).
3., HI
, ,
(.-*
.-.). .
,
-
: ? [
1
?]
! [ !] (.).
:
, 3.
: , ,
? :
. ,
(
.).
,
. XIX . , 3.,
(. - .);
- ,
3. 3. (
.
,
- 3. (.)
. (.).
, 3., 3.
(.). ,
, 3. ,
(.-.) : - ,
(.-.). - , . f
- ,
, ,
: Moj , 3. (.-.).
, - .
... [ ,
, ] (., (.-.);
, , 1960-1961/9-10: 3. (.). )
207). - - ,
3., 3. (.-.). 3.
. - ,
, - , 1
, 3. , |
3., . 3. ;
, , 3. (.).
 265

3. - .
, .
: . . 3. (.). -
: Pietrze, Pawle, wez te kluce, , , 3.
zamknij pasce,ke_ lesny suce... [, , ,
, . ,
...] (ZWAK 1879/3:29), .-. - , -
: -, - . ,
3., -
[ ], ... (.).
(., ). ,
- 3.,
3. (.). -
, , ,
. 3. ,
, (.). -
3. , , 3.
(.). . - , .
-
3., - -
. ,
3 . , -
, - (.-., .), -
, ,
, . . .
. : !
3. (.); - ! , , -
3. , ! , ! -
, .... 3.
- 3., .-. :
(.-.). 3. :
, , .
3. -
3., - , -
(.). [], -
- ,
- .
3., -
, ; -
(.). , -
, 3., , 3.
(.-.). , -
3. - :
. . }, ?
[ . ,
, - ?]. -
. 3., .
(.), (.). -
3.,
-
, - 3. , 3.,
3., (.). , . . -
3. - (.).
, , -
266

- .: B a p j a K T a p o B i i h . . _, -
, ]
(.). ]! ] //
3. 1960-1961/9-10:202-212; .;
, . - 175,186; . 3:26,27; .:320,
, 396; . 1:142,174,203; . 1:
, 22; .:37; .:159,160,164;
.:129,240-241; . 3:110,181;
(.). 1898/3:117; 1901/3:126; 1902/3:63; ;
3. ; .:31; .:67,71,73,75,77,330-
331; .:103; . 5:47-48,154-
. . . - 155; 8:180,301,465; .:175,186; .
:52-53; .:173; :138; .
3. . :286,447; .:49; .:82; :
, 250; Byslr.DO 1:265; Bedn.DKSL:65; Fisch.ZP:
3. , 218; Lud 1907/13:228.
. -
. . -' - .-..,.'; E.E.

:
(.), (-
, , ),
-
. . , -
3., - , -
(.). . 3.
, .
, , ,
, . - , , . .
, , -
. .
: 3., , -
(.-.), (.-.), , (.-.
(.-., .). , . .
, . : Oj djevojko duSo moja/ im
(.). miriSu njedra tvoja? /Niti smiljem, ni bosiljem/
Nego duSom djevojac'kom [, ,
/ ? /
- , , /
. ] ( 1975/8:20). -
- , ,
, - , . .
. 3. ,
: 3. ,
... : , , , , -
, -, , . ,
3. -
, . -
.
- - (.), . -
(.),
(.), [Achillea millefoliurn] (.), (., ., .), (
, ., ., ), ,
(.), (.) . :'i-'~--r- . --.,-*
 267

3. - : ,
- ,
, ]), (.-.), -
, . - , (.), . . -
- 3. , -
( - , . . : Pachnie ci kosq.,
) ( pachnie [ !]. -
3.
) : - ,
- . ,
. , , -
, , -- .
.
/ ; :
, (. , -
1:16,19). (-
3., , - ). , -
- ,
. , ,
- (.).
, -
, , - . ,
: , , -
: () ,
- , -
, '1;, 1;
- ( 1117 . 9:167).
,
, - . -
(:425). . -
, , -
, (
:271). 3. - .
: (), .
~ -
. - . ,
: -
. ,
, - [ -
, , , - ]. , 3.
(.). -
, 3. - , (.,
, . .).
,
, 1, 3. , -
i ! .
(., ). , -
. .
3. , - ,
, , , - -
(. . , / , .
je : / (
je : - )
/ [ (; -
 268
1 '
, - 3. -
; - : ,
). . 3.
, (-
- .).
: . 3. (.
, , , , -
[ , - , , ,
] (, :95). ) -
- . , 3. -
, - ,
(. ). , , -
, - ,
, .
- ,
. , . ,
- 3.
: , '1.
1, , -
... '1> . -
- : ! !
, - ,
, , - ,
, ( -
! , - , ,
! ! ),
!, -
(, XIII, . ,
. 831, . . 59).
, - ( 2:66). -
, - 3. :
. , , - , -
, , (., ).
; , 3., ,
, , - 3. , -
() (.-. ). , -
- : ,
, , , . . -
. - , , 3.
, .
: - (. )
, , .
(., . 1:393). - , -
(.
: - smrodziemec, . , .
(. . 5:213), ), . -
. , , -
, . :
, - 3. ,
; . -
(, - : , , -
, , ,
), . . smrdi jako . , , -
cert, d'abel, d'as, . smrod \ak diabli. - , -
 269

(.), -
, -
(. XVII .). - -
, - . 3.
, . , , ,
, (.).
(.). - (.
- . , ), (.
, , ), , -
: - , (. . , .
, - ), -
(.). , - , (. . smradu jak na psi
-: , suatbu). .
! (.). .
, - 3.
, ,
(.), . . : . ,
. - , -
: , -
! ( (), - -
1898/5:170). . - , 3.
, , . " '-.-""=' *>-'}"*.'!>- - --
. -
- .: . 432- -
, , -
, 3. . , ., 1893:425; -95:
. 287; 5:93; 1994/2:35; .
3. :92, .:118; :60; .:
. - 190; .:466; .2:190-197;
, , - . 2:570-571; . 1:226,393; .
, , . - 1:16,19; 5:213; .:331,344;
, . , 1993:150154; .
, - -
smrdi tu jak ciganici. // . , 1940/34:
, 95-97; Anth. 1904/1:289; 1910/7:125-126;
, , - Zaor.LR: 750; Kotb.DW 52:447.
(. Cygan jej
pachniel). - ' "" . .
3.
, ;
, Zydzi w cudzych krajach () , -
me sa_ tacy smierdziuszy jak v Polsce [ - -
, -
], smrodom, .
, (.). , ;
.

( 1:434). -
, , , ( -
, . ( - ) . ,
3. - -
: (XI . ,
XII .) ( ) -
', , '.) ,
270

, , . 3.,
, -
[ -
], [- ,
]; , ,
[]. (-
3. , 3. , ,
, - , . .). 3.
,
, - ; 3.
. - (), -
, , ,
, , , -
, ( -
. , , - , .;
( ), - . . .).
, , , 3.
. - -
3. : ,
(. ); ; . -
, , , . 3. ,
3. , . -
(, 3.
, , , . .). (, :
3. -
- ),
: , ( :
, , , , - ), -
, . . 3. - . .
3.,
( - ;
), -
. ( , ,
, , - , ,
. , . , , ,
3. . .) (-
, - , . -
,
. . . , . -
3. ).
(, ) -
, -
: , 3., -
, (), , , , -
() , ( ). ,
, 3. -
. 3. - ( ),
(- ( );
, 3. -
: - ;
. . (. ),
. .). 3. -
3., , - -
. - . , ,
 271

: , , .
, - , - ; ,
, , -
; , ; ,
, - . .
. . 3. ,
,
. 3. , -
- , , , -
, ;
, ,
3., , - , - - -
, -
(, , , -
., ,
, , , - , -
- ; -
. .) - 3., ,
( , .
, .). 3.
3. ,
- (,
. , , ,
, . , - , ), -
, ,
. . , - (,
, , , -
- ; ,
(. );
- - . .).
. . 3. ,
3., , , (, -
. ), ,
- , , -
, - ( ).
, 3. -
, - , . ,
, , -
. - , -
, - , ,
; . - . . 3. -

. - (, , , -
3. , , .),
, , , , ,
, . . , (
, - , . .).
, - 3.
, , -
- , ; : ,
, - -
, , , ;
. - (, ,
, ) ; -
272

, ;
, ,
. ~ ; . .
; 3. -
- -
. . , . -
3. , , .

, , , . ,
, ; 3. -
, -
, . .; ; 3. ,
. . -
, , (
(. ). , , )
, -
; , , , ,
, . .,
: , -
, . , . -
- . , -
, , -
. ., 3.: , , , ,
3., , . , .
3. - 3. -
,
. - . .
3. , -
(, , , .); ,
3. - , . .
: - 3.
,
. ; (, , . .)
- (, , ,
, . .) ;
,
, , , -
. , . .
: -
(.), -
, , , ,
; , , , , , -
, , , -
~ , , , , , -
( . ). - . . ,
3. : ,
, ( ) ( , ,
, , (, , - , , , -
.) . .),
, ; - -
. ,
( ); -
, - , -
; , , (-
 273

, ), ( , -
, . .) . -
3. ( ) (. ). -
(, ) - ,
. -
3. : - , -
, -
(, ; , , , ,
.), , ;
, (- -
, ). . . ..;,,.. ^;(
-
( ). .: . .
() () // .
, , . . 849, .1. .; -
( ). . - //
3. : - 1967/3:45-59; . . -
, -
, , // :225
, , , 245; . .
; . // -84:
256-276; .; .; Was.TPE;
(. ). Band.TTKS. '-, - .,<,,.--. ; . . . - . ,-' -. .-,
3.,
, , . . , . .
, , -
, -
. - (.
3. ,
,
, , -
;
(, .
,
, ; , , ,
- , .
. .). - , 3.
, 3. .
3.
,
. , , - , -
3. .
, , , 3.
, ,
. . .
, -
, , , -
, .
, - :
, , , ,
(. 1:122). -
3. , (:170).
, ., -
, ,

18-2972
 274

- : , -
, -
. . ,
3., .
: , , -
, (, ,
. 523, . 15). 3. -
,
, , , , (, .).
, -
, , - -
(, .). - : -
. , , -
3., , (, .).
, .-,
. -
, 3. . , -
, - , -
, 3.,
- .
. -
, ,
3. .
3., , -
(. - , ,
, ( , )
!i , , .
. .). 3. .
3.
.
3.,
,
, : . .-,
, , -
(. 3. ,
, . 3., -
). ,
.-, (.).
, - - 3,
. , -
- ( , -
.),
. -
- , -
. , .
,
3., (, ,
. , , .) 3,
, -
- , -
, -
, ,
. . -- . -
, -
 275

(.), - . . .
, . , -
- -
(.),
-
(.) . . - (.:354);
3. - , (.).
3. -
, 3. (.-.). .
- 3. -
, , , -
, , . . -
(.:415, .:345). -
, - ,
, -
. - . , 3.
. -
3. - (, .).
. - , 3.
, , . . , -
, , ,
(, (, . .),
- ). , . .
(. 1998/91-92:81-82).
, , , -
.
(-
.: .:253,254,258; .:78.79, ), ,
108; :255; -848; 1985/5:37; ,
.[..:189; ~92:66; :246- .. (.:279, .:345).
247; .:30; :23; .:51; 3. -
. 8:325; . -, - . . , - .; ..; : . ( ) -
, -
-._ -.. , -.-. V,., ..- -- . . (:220).

, , -
- 3.
, , .
; - , -
(14/27.IX)
, . . (25.III/7.IV),
, 3. , : ,
. , , - , . .
(- , , -
.:29). ,
3. - . 3.
- ,
, , - . -
. ., (, -
. - , .) 3.,
3. , . .
, - . -
, , 3.
, , -
276

, ,
(). - - -
(- ( ). -
.), , -
(.:279), . . 3. .
, , 3. 3. -
( ) -
, , -- . , ,
, - ,
3.: , ,
(). , , . .
, - 3. (.);
3. , , ,

( 1900/16-17:224). 3. (. ).
3. - -
(.:237). .
-
: , - .: . .
, '-'' - - "~-*.' ."!:-*; -
- "-- ; ' -
:
, -- '~-':-'- "'-! -1' . .
(. .). -
, 3.
, -
,
(Bieg.MD:115).
. , ;
, ; -
, , 3.
. - (,
, ..), . .
(.:126). . .
3. - 3.
. : ,
3. , (. ; -
);
(:65). (. . ., . ); -
. . , ,
,
, , -
, - (. . .).
, - .
, (:484 : () , 3.
485). , - -
; 3. , -
, , .
; 3. - 3. -
(. 1:12) -
. 3. - (.-.). -
, , - (.
, , . . 3., -
, : / , -
. ,; , ).
, ,
 277

(., -, .-.-., ., - -
.), . ( 1:648).
1262 .: , 3.
- (Nied.SS:43 , -
45), , - . . . , -
(., ., .-., .), -
(.), (.-.), -
, , , - , 3. , .-.
, , (.-.), - ,
, (., ., - , 3. -
.).
(.-.), 3. , , ,
- ( ) -
. (.-.) , , ( ,
3. ). . .
, 3. -
, -
(. ). (-
, 3. - , , .), ,
, , -
- , -
! (. 1/1:13). . (., ., -
, 3. - ., ., .). ,
(;), , (.-.) 3. -
, . , ,
3., ,
, - , ,
. 3. . . .
: - 3.
(.-.); ,
, - . . -
3. (); - .
3.
, 3. (- - ,
). () .
, 3. , -
, - , . ,
, - ,
. . , 3. , .
-
. -, - -
( ) - , 3. . -
: - . .-.
. (.:22). , 3.
.-. (, ) .
, 3. 3. ~
. , , -
. . - , , , , , -
, - , , , -
.
3. (.-.). -
, ,
-, . . - -
, 3. , . , . 3. -
278

, , " .
. (. , , ), XIX .

, -
, , , , zacmenie
3. . . ()
, 3. - . 3.
, 3. - , ;
. (.; .; -
, 3. - .); -
, 3. . (.). ,
3. - 3. , -
- . -
. , . .
3. 3.

., , . -
, - 3., ,
. , (. ,
3.
, ; -
. . -
, 3. .). 3. -
, - .
, - -
. 3., , 3., -
 279

, ,
3. -
( , - , ,
). , -
, . 3. .
. 3.
(.-.) :
(), , ,
. , , ,
3. (), : ,
, , , , . .
", - - . 3.
, ~~
. , - , .
! , ! [], 3,
! ,
, . . -
; - , ,
- , -
, - , 3.: Anto Bono Boniparto,
. - Anto santo velepanto, Anto sigo prepovigo....
, -
, , , - ,
, - ,
(. , 3. -
:397-400). - , -
(.-.) , -
, - :
: ,
, . , , , ...
, (. XVIII .) :
, , , , , , ,
- , ,
, . (.-., . .
, 3. - . . // . , 1923
- .3^4:352), , , (.-. -
, - , .:401).
, 3., ,
-
, . . . . - - --- - , , ,
.
.: // 1997/1:6-7; N i e - , -
b r z e g o w s k a S. Ludowe wyobrazema zacmie- ,
niu ksie_2yca // Tworczosc ludowa 1992/12:36 . -
38-, Mosz.KLS:182,274,460-462; .:112; , -
>. 1:39-47; .:35-36,46-47; ,
:124,286; .:197-198; . ,
219; .:197-198; .:604; (.),
.:41; :141; .:34; . -
:555; :309; Vuk.SK:457; Paj.CDZ: (.-.),
99; SSt 2:554; SSSL 1/1:156-157,201-202; (.). 3. -
W-LN:543; Nah.CLP;211; Hoi.NP:369. ,
-
-.- < . . : .-. , -
280

, : ! (.), , ... (.) .

Cup! Bodaj mama nieproszczena, Szczo ja .
chodzu nechreszczena. Hop. Cup. . - :
, , , , , , .
: , , , -
( ). -
, . - , , ,
: Wagi-wigi, korytko pozycc'o, k!eb , -
upiac [-, , - . 3. -
]. , -
. , , . , ....
: -, , 3. -
, . ,
3. - ., , .-, :
- - ,
. . sv. Dorotei - ( -
: Hola, hola, tramtaryje... -
(Zibrt VCh:182) : Fitum, titum, trum ). 3.
trum... Bzzzz... (Zibrt VCli:189). .
3. (,
: ... . ... -
: , , , , ). 3. -
( 3:150,157). (.
.-, - ) , -
3., - , ,
, -
- .
, . -
, 3.
, , , -
. .
. . -,
, , - , -

. - ,
- - , .
-, - -
: . -
[ , ,
], , :
, . , , (.
), , , -
, , ... (.
, - ); Jran, liran, kyrian, kapharan, caka-
. pharan, stolidon (. ), Ja
djelsun, ja gebersun, ja batersun, ja divani deli
- olsun (. ).
, - 3.
. - :
-, noNo, noNo
, , ,
, : - (.).
, , . . (.)
, , , . . , ., -
 281

, - : -, -, -,
. : / / --.
, / / / -
(. 7:2223). -

. - . ,
: -, (. .
-, , , , -, -, , . . ,
--, - . (.). ),
: -- (.),
tup-iup-tup (.). - (., .:1244). -
- -
, - ,
: (.-.).
(
. ). -
- . -
: , , -
- (. ), .
- . , 3.
-
, - . . ,
, Tszyszcz-B/yszcz
. . borowiec - Tszyszczaty-Blyszczaty (Blyszczaty
, , : Olej, olej, . blyszczec, , ). . -
olej [, , ], . , brumbaki
, : klampawy (. . klapac
, , , . , ). -
: gplunky, Splunky, Splunky [- ,
, , ]. brumbak, -
3. ( -).
3. -
. . , - -
, , .
: Si Benete, tradesse Dargiet et ,
sistru et Rofere, fenebis, titire forte assise, : (.), -
gabba gatta et Verbum Caro factum est - (.) .
3. -
(:120), . . -
, : , , -
-: + , .
+ +. 3.
3. -
. . - ,
, . . -
- -
,
: , - -
. , ,
: , ,
-, , .
~~ - .
(.). .: . . -
: . , - - -
282

. . . ., 1979; , ,
. . - ,
. ., 1929; . .; -
.:331; 1905/3-4:54; 1907/2:55~56, );
92; 1909/1:125-126; . 1:142, 3: (. . , . . -
1196,1244; 1913/18:64-68,95,96.98; : ,
. 1930/4:29,42; .:111; ! . 1:
.:245; 1909/1:163; 4:60; 84, . Na piecu oral, zyto siat, ona plakala,
1862/5; . 5:132; 2:547, on si? smiab) [ , ;
550-551; 3:135,150,157; 4:551; . 1: , ] W^z.ML:150);
48,264-265,277-278; .:37-38,389; (. 1);
.:51; . 1:69; .1903/3: -
201; 1896/2:3-23; 1934/50:46; Mosz. , (.
PW: 146; .; Zibrl VCh:182.184-189. . , ,
. ,
., _ . -.>>,; . . ; -
; ,
. ., , / ;
- ; . jsou v jedno brdo tkani. delan na
(. ) ; jcdno brdo ),
- (. .-. , -
, , , .
- , . byt na lekko kovany
, - , .
(. , - , -
./ ' '). ); (. .
3. ' ') .
,
' ' (. ): 3.
.-, , , - (.),
', , ': , 3. :
, , , -
, , - , ,
, , . ., , -
( ) '': 3., ,
(,-.), . .; - , -
: . , . (.
, , , - , ).
, . , . ( -
', . '- ) -
', . .; (. , : ,
Parobk spral Jeucq [ - . ,
] - Sychta SGK 4:159) . - (.:897) ,
- , . :
: , ,
-. (.-, - -
, , . , . . (.:182).
. ', , .-. ; , 3.
> , ; eohe, , -
; , . najadla si% pasternaku, zjadla ,
piaszka z nozkq . .); , . .-, -
(. , , ,
, . , -
, , - , (.) -
 283

, (//. :
. . (. - 469). 3. .
), . . (.), -
. , ,
3. - (
- ), " -
, -
, ; ,
(.). 3.
- , , , -
, - -
. , (.); ,
, , , -
. , (.). -
, -
, , , -
... -
-
, ();
(// () (-
.:429); - .),
- (.).
(.), (, , )
3. (.-., .), -
, , - () -
, , ( ).
40 . ( :429). - ,
. - -
. , -
- (.).
- 3.
3. - -
, , . : , , -
, , (.), 3.
, , -
(. ), - , -
, , - , ,
(.-.), , -
: - , -
(), (.). -
- , ,
: - (-
(., .). .) . .
-
- 3. -
3. -
, - ,
, . ,
(.); , , , ,
(.), , -
(.). . , - (.), (.) . .;
- (.), -
, , (-
, ) . -
284

: , , . . -
, - -
(.), - 3.: ,
(., .), ; , (. -
, - , ,
(., .). . . ,
- . 1:473),
3. : (. *
, - ), , ,
(.), - .
().
3. ( -
)
: , , , -:
ja [, , ,
, ] ( 1913/ , , (.);
19:85). (.),
- (.). -

. , - , -
(.), (.). -
(.), , (- 3.
.). 3. (, 2 , It -
: - ); -
, , , : -
(, .). (.),
,
- , (.-.).
,
.: . . -
. - // . . -
: . ., 1976; // 1998/4; -
(.), - .:120-166; .:22,24; :8~9,
(.-.), 26-27,49,61-65;104-105; 2:146;
(.); 7:168; 11:23,30.97,170; 19:268; 20:184; 21:353;
(.), , - 22:33,220-221; 23:96; 25:19,63,68; 24:257;
, (.), .:17; . 4:2; //
, - 1897/32:23; .:251; 1:55; .
(.). 1:237-246; .:156-157; .:
- 132; .:40,57,126; 1939/54:
: , 409; ZNZO 1898/3:258; Jastrzqbska //
1965/9:160; Dwor.KSL:7; Lud 1896/2:329.
(.),
, (.). . . , . .
() -
,
. , -
-
: , .
, - 3.
, , . . -
, , : ,
. . 3. - 3., , -
, , - . .
 285

3. -- -
(.-., ., .). 3. - 3. , -
.-. : (. 2:420,
(.), (.). . 422). . .
. : 3., -
, (: 36, -36*; .2:10-11).
( 1889/3:183). . 3. -
, - : (., .),
, 3., (.). -
(.). 3. .
. .-. - , , : Raz
wyjechot pan starosta z rana na zajunce. / I
3., - napotkof trzy dziewczyny na zielony iunce
[ .
(., ., - ], -
.).
- (Skierkowski W. Puszcza Kurpiowska w piesni.
3. - Cz. 2, z. 2. Ptock, 1933:80,236,334). Mo-
. 3. . marne uyhdnet z diry zajice
(.), [ ] -

(.-.). 3. - (NVCsl 1934-1936/27-28:78).
. . . -
3. , - .-, .
. . : , .: Kole lasa,
, , / kole lasa / gontta zajaca, / ukasil ja^ w palec
(., :296). ma!y / jaze do bol^ca [ ,
3. . ,
. , . ], -
(: -70***, 70 *); 3., ( )
, . (., .); (., KoIb.DW 2:66).
. . - 3. -
- . - . ,
3. (. ., .),
3. 3. (.),
: , -
(., 1906/3: (.); 3.
139). , (.,
.). . ,
. 3. , , -
, . . - 3.
- (: 1525 **). 3.
3. : ,
? / ~ , , (.-., .-., . .). .
, / , , , / . XVIIIXIX .
, / - 3. ,
, / - , - .
(. 7, 493). . . 3.
: - ,
! ; , , . -
. . . - : ,
(., );
3. , - , (.,
, . 3. - ). 3. -
286

(: 570; : 6ic no6ir ! (.

2
. GUB 1:399-400, . :105-107, :97). . -
.:141~~144). 3. 3. .
. - -
., . - 3., (. .-.),
(Carey PER:60). . (., .), (.).
.-. : Idzie zonka po 3.- (. .),
lesie, / Ja sie^ pytam niesie. / Ona nozke (. ., .), -
podniosJa, / Pokazala niosla. / Ona ni6sla (.), -
zaj^ca, / Za pol tysiaca [ , (. .-.), (.
, . - .-., .-.), (-
, , . - .),
] (ZWAK 1885/9:191). (.); 3.
. (.),
(.), (. .--
(.-.). ., .-.),
. -
3. - (. .-.) (-
, , .) (., .),
. - (.),
- (.-.) (.).
3. (., .). 3. 3.-
(-
., .) (.). (.). -
! - (. .)
, (. .).
1 (.). - 3. ,
. 3. -
3. (., .); (27.X) - (.) ,
, 3. - (.). -
, . . -
. , .
, 3. - 3.
, -
, ,
. , ,
. - .
- 3. . . -
, , -
. . 3.
, 3. -
. 3. 3.: , -
, / (., -
(.); . .
3., ., 1901:160).
(.-.). - . 3.
3. (- .-.
., ., ., ., ., . . -
.) , 3. , 3. -
- (.). -
.
3. (.: . ''). 3. (.), (-
. , 3. - .), (.)
. 3. . (.).
 287

. . : .-. zecovi
, 3., , -
, - ' (); . -
, . -
, 3. .
, (.) , zajc '
'.
(.). , . 3. -
(., ., . - .
.), , - : , -
(., - .
.), :
(.), (.), -, ? /
(.), (., , 49); - /
- , /
, 3. (.), (., . . /
, 3. . . . , 1964:
(.), 301) . . -
, ,
3., , , . . 3.: - ,
, , , !
3. (. : . 3. -
). - .-. -
. ., ,
: . ! /
. , , - . ! / . -
, / hahoM... [A. ! /
(.-.). - . ()! / .
, 3, , / ...]
(., ., ., ., (Gasp.MS:669). .
., .). , -
, , .
, - , ,
. - 3., -
. - .
: ' ', ' 3. ( -
, ' , - ) --
. .
', ' :
, . . - 3.,
3. : (.).
,
(., . ": 128). . 3. : ,
, - , -
, . ,
(., .). .,
- (., .),
, zajce '- 3.,
' (.).
(Sych.SGK 6:173). , - 3, -
, , (. .).
(.-.-,, ., - , 3.
.). , - (., ., ., ., .).
, , , -
288

, 3. ,
. .
( ) 3., - , .
,
(., ., ., ., .). . , -
3. - (.). -
', - ? (: 70 .).
--
: .: // 1891/3:69-84; ;
, (.), - // -78:159-189; Mosz.KLS 2/1:69,
(.). 331.557, 2/2:138,683: HDA 3:1512, 6:1329-
, (- 1330; . 1:390,543-544,642, 3:793; .
.); 3., - 1:73-74,96,98,99; 10:105-106,110,
, , 11:203,206, 15:65, 17:180; . 1:279,280,
3. 3. , - 281,285,287.288; :141; PBL 47A. 70,319,
. , 3. 2502; Sychta SGK 6:172-174; NVCsl 1934-
(.), - 1936/27-28:77-78.
(.). >. !-- >, -.: ; - '.--:
, -. ' -' '<'- *.-; * - V . , --' -. ;-. . .
XIII . ( ) -
, 3.
. :
, - , gwiazda Betlejemska, gwi-
- azda JezusoLua) -
? : , ,
! (Karwot KMR:21). , -
, - . , . . .
,
: Cego sukos? [ - -
?] Spanio, zajonckowi bieganio, ,
wilkowi tyranio [, , - -
]. ,
(. - -
, , ArchlSW XI ZUS 6:133). . . ,
3.
3. . , . ,
- .
3. , -
, ., 3. -
, ;
, 3. (.). -
3. (.). , -
, , : & . -
zajc rne veneka v pole [
] (Sychta SGK 6:172). , :
3. - ! (:91). -
. - .
, : . -
, ( : Gwiazda na niebie! [ ],
:946); . , -
(. 2:309); . boi si? jak zajqc hyb- (Kolb.
rid [ ] (Kolberg . DW 10:58).
Przyslowia. W-wa, 1977:43); . ,
, [ ] ( 2:144) . . , -
 289

,
. , -
1 , - -
! , ~ ,
- ,
, -,
, . . . .
,
Doh uiezdny vecer, (5, 6, 7, 9, 12), -
GIVI- , -
azdka. , ,
-
.
(:91). ,

(. ).
-
, .
hviez-
du,
, ,
, -
.
-
;
-
,
: , ,
, -
! (. 8:69-70).
-
. -
chodzenia z gLuiazdq
35 ,
,
: ,
( 5 16
24 , -
),
, -
,
,
(. KL:41~42).

, -

(
) gwiazdkl, giviaz-
dory, giviazdkarzy.
( 6 16 -
) , , .
:
chodzic po gwiazdowce (Stelm.ROP:53). ,
(1953 ., - , ) , -

19-2972
290

: , - -
, - ; (-
, - .).
, -
. -
, , - .
, . .
, -
gwiazdkami [. . ] pie_kne
zfociste panic [ - ,
]. - - -
.
giviazdki , ( 26/1:280).
: - -
, ?, - (
: ,
(Sychta SGK 1:395). , ).
-
, - -
: - giv'mzdki (Stelm.ROP:52).
,
(podarki gwiazdkowe), - -
- . .
. . : ... -
, - , / -
, (..:25); . :
- , / 3 -
gwiazdkq z n'teba ( ), , ...;
. , / -
- ... (.:24,96);
. . : Zaswiecita jasna
gwiazda niebie, / Porodzila Panna Syna
: , gwiazd- u siebie... (Kot.RP:147); Ked' ta jasna
kq, (Sychta SGK 1:392). hviezda / Na nebi sviet'ila, / Vtedy Pahenb
. - Marija / Synka porod'ila (E. Krekovicova.
, Slovenske koledy. Bratislava, 1992:100).
. . -
(- - .: K r e j n e r J. M. Cwiazda Betlejemska w
, oczach astronoma // Z koltjda. przez wieki: Ko!$-
) , - dy w Polsce i w krajach Stowiariskich. Tarnow,
. 1996:29-32; .:211; . 1:68;
: .:48,75-76; 3K:91.123; . 8:
, , 69-70; .:177; Kur.PLS 4:153-155;
?; - KL:41-43; Stelm.ROP:44-53; Sychta SGK 1:
, , - 389-393; Malic.ROK:10-tl; EL'KS 1:191-
, 192; Horv.RZL:59,64.
, -
(..:25). .-. - *"' " """ ..
-,
, ,
. - ,
, - -
, - . 3. -
, (. , .
 291

, , . . ' , . .-. 3.
. , ') . - () , -
(. .
) 3.
( , , .) , (.-.),
3. ,
, (.), -
(. , , . - (.
,, ) (., . .),
) 3. (, .)
, . 3.
, , , , . . -
, 3.:
3. , . 3. (.,
, , , .), (.);
: - (., ., .-., . . swieca -
, (.), ), ,
(., ., .)
, 3. (. .), (., .).
. 3. - . , 3. ,
(, , -
, , , .). - . 3. -
3. -- : 3.,
- ,
,
, - ,
; -
, (.:306).
, 3. -
, (.), :
. . , , 3- (.); , , -
. , 3. - , -
- (.).
, (:144); 3. ,
(. ) : 3. -
(. ). .-, - , , , ,
, - , , , -
( ; . . ,
, ). 3. (
- ) .
3. - 3.; , .
- : .. .
(. . ' (.
, , ); - 1:73); , -
, , -
, , .
(. , ). , - 3.
. , 3. (.-.). ,
, , . ; -
, 3. , ( ,
jeflHOJ [ , ~ ., ., .);
] ()..:135). ,
, 3. , ,
, . ,

19*
 292

3. 3.: . '); , xfos

- - , . gwiazdka z nieba,
. . , dusha do nieba [ , -
3., , ] (SSSL 1/1:208). . . ,
, 3. , -
. , - ; . . ,
: .
, ,
, - (.-. .).
. , , 3. -
, - ,
, . (.); 3.
( ) : (, )
[ - (). . -
] [ , -
]; [ - (. .); -
] (.:17), . . , -
(.:304), . giviazda (. Vuk.SK:457).

', * (SSSL 1/1: , ,
204) . , ,
: . : 3.
, . urodzic ;
si<> pod szcz^sliwq gwiazdq, , cpekny 3.: -
, . () rodija se , ,
pod srilnom zvizdom . . .
3. - -
, 3. ~ . -
(., ., ., , -
,). , 3. 1885 . 3. ( -
; ) (.:51).
, , - 3. ,
(.). (.-.) -
, , - (., .-., .-., .),
(, ) 3. -
3. . (.). -
, - , 3. , -
, . -
- , , ,
, ,
, . . -
- (.2:52),
. , - , , -
, 3. ~ , -
, . rpixn >,
. -
, , :
. 3.:
(.), , ,
(., .), 3., -
: , ]!; , (.-.).
, ] [ , ; , , ,
, ] (.-., . ). (.) ,
- (.-., .
(.-.), . .). . . , -
 293

3. , , -
; .-. .-. .
, 3. - ,
, 3. -
, , , -
. . , , ,
, , - ,
3. , ,
3., - , 3.
. - , ,
, 3. (.,
, . .). -
, 3., , -
3. - ,
, - .
: , , , . , 3.
. ., . . .
. - 3, , -
, , -
. (.);
{.-. ). , , , 3.
3. , - (. ).
~ (. ., 3. -
.). - - -
3. - , , -
. - , ,
- . 3. -
- -
. 3. , (, .:
, / 12 ( 70) ; /
, : / , / , / -
. , .:213); -
, - (. ,
3. , , , He6pojeHe, 1) > [
, , ,
(Sychta SGK 1:388). - ] , , ,
, , , ]..:136); (. ] -
-, --!
(). , . 1:385} , .
- , -
- :
3., , - 3., , .
, ( // -78:15,23-25).
- . . 15
, ( - :!

), - ,
, . , : ...
, ()
, (. 1:193;
, .:4344). . -
. . . , 3. - :
. - Kolko 3 v ezde na-nebo, tolko tikve u onuj
. - njivu! [ , -
!] (Sobol.SOW:187). -
294

, , (, . .,
s - . .);
, - ,
: 3. , -
, -
, , , , , - ; , ,
, , , : -
, , . (.). -
. , 3. ,
, ,
, (. .); 3.
(). - (.). -
, -
, - ( }. 5:
, . - 341 342). , -
, - , -

. 3. .
, - 3. -
, 3. (., ., ., .) -
(., ., ., (.). , -
.); , - ,
(.). ,
3,, - . , -
- , :
, , 3.
, - (.-.).
:
(., ., .), (- .: .:36-47; ].:135-137; .
.), . - ; Mosz.KLS; // -78:?-
26; :458; .:417; .;
. 2/7:70; .:181; .3:47;
.:213-215; . 1:498; ;
. , 3., - .:303-308; :144-145; 3:38; .
, , , :51, .:28; .:1-17;
3. (., .:12-13; :218; . 1:84-
., .-.), 86, 2:72~75; 2:422; .:277,332;
(. .). . 1:48-56; 91; HajK- 5:339-
, , 3., , 344; Vuk.SK:457; Fil.Maj.;189; KutUK:409,
, . 434; SSSL 1/1; Lig.SKL:33,43; Lud 1907/13:121,
3. - 230; Sychta SGK 1:388-389; Hor.:324,327;
. HoriV:287; CL 1895/4-6:535; N a h.CLP:lll,211
-
3., , . ** ' ~'" ' "''' . .
-
,
, (.-., ., .), - (Hypericum perforatum
, - ) ,
(.-.), . .
3. - .
, , , -
, - 3.
-
, , . . ,
 295

. 1^/, (- 31, , teanie u,eim, 31

.), , baza, xristova krovca, (.), 1, 1
krov Isusa Xrysta, .-, () (, ), . 1
, --. kryudwiec, chrystowy slozki, , . , ,
. krewka Jeztisa (), . . switfojanskie ziele, ziele siuiqtego Jana,
krevnicek. , . izvon(e)cek svatejho fana (),
3., sualeho Jana bylina, kofenie, . janske
kwetki, , , >,,
. .-. - . , , . su. Janeza
3. . roze).
.-. () - 3. -
3. : - ,
, , ^zvon-: -
, , - , -
, . : ., . - -
, , , ,
,/, , ().. . . (Najswi^tszej Marji ) dzwonki,
(. ) - dzwoneczek, zwonek, . zvoncek, zuonec,
, , . (), ^, -
, (). -
. . , 3.,
, 3. ( )
, (., ), -
( ) ();
3. . , (.-., -
. - ), , -
fuga dae- .
monum - 3. (.-.),
. . ,
(.), , ,
, - 3. -
(., .-.), (., .). 3. ,
(.), (., ,
.-.). - , , (.).
, ( - ()
). , 3. .
; - ,
. prostfelenec, . .
- ''. 3. -
3. (., . ); :
, , 3. , . . -
(); slrel(en)ec, slrelec, . (-
3. , , - , ), ,
( ) ,
. , (), . dziurawiec, , -
, , , . -
3., slriljenik. ,
, -
(. ). , 3. (Bart.ML:308).
3. - . , -
( ) - : , -
(, , 3.
) (. : . - , -
, . , . [- . 3.
296

: , - . -
, .

, -
(. ). . .
3. -
(. . I'ubounik (), miyou-
nicek. . I'ubscik). , . . . ,
(.), - , , , , ,
- , , ,
, . , , , -
3. , , , ,
, , , -
. , , -
3. . , , , , -
, , , ,
3., .
.
3. ~~
. -
(. . - , , -
, , [ , , -
', '], . pikasto .
krcno [kr ''] zelje). 3. 3.,
, (.), ,
( ). .
() 3. .
, <, -
(.), (.), 3. -
<ma colkygo cJowleka [ ] . , -
(.). 3. : (.-.);
! , 1 ! -
(.), : ! \- , (. ).
, > () (. ,
:94). - ,
3. (.); - (.);
(.); - , , -
(, : ---. --! --
., ), . --!
,
.: . 3:804; .:316; . (. -95:232).
111:180; 1:674; .:43; . , ,
2:72,181; -78:135; Bieg.MD:114, , ,
309; Kot.PU:79; Lud 1932/31:96; Mor.MR:17; ; --, --zy. <
Nadm.KK:85; Pos.ZO:246; PMMAE 1960/3: ,
146, 1964/8:82; ZWAK 11:4; 12:233; Bart. (). 3
ML:308; CCM 65:480; CL 1904/13/7:293; (., .).
1965/52:197; Jind.Ch.:88; Kubin LCK:261; Ma- !
chek CSJR:148; NO 1963/5:268; SN 1972/20/ , ,
3/:496; .:247; 17:562,563,565; , .
19:231; 4aJK.PBB:35,259; ZNZO 1917/21/1:155; . >
1967/43:136; 5:476; Kan.:280,281,283,299. () .
,
' ' - -'. "- , - . . . : Kvrf, kvrc, kokoko, koliko zrnact


toliko jajaca! [--, , ) -

297

!], : , ,
Pi. pi, pi! (-78.-33.42). : kda, kda, kda, kddadk, mne
vajicko, tobe kdak, . . , ,
. - - , -
- (CL 1895/4:331).
:
- ,
, : - : , -
(-95:232). - , , ( ).
, - ,
, , ,
,, ,. - , ().
, ,
, , , - , , ,
, , , : , .
. - (31.XII) -
,
, , - ,
: , , , () (.).
: , , . ,
-
, - -
( ). , : -
-, ~!,
. ( . -
, . .:93).
, , ,
, - , , -
, : . , , ,
, , - , , ,
(.:49). .
. (- , , -
) : ! [ ].
. , (.:217).
, : ,
, - : ... -
, ; (.
, - :197).
... ( -
- -
1:240). , , ,
- ,
. , ,
- -
(- ). , -
(- ) , ,
, - -
, - ;
: Kwok, kwok! sto kurok, geg, geg! sto , , -
husok; tak, tak! sto kaczok, bu, mu, sto woliu! . -
sto korow . . (Kolb.DW 29:86-87)." ,
3. , ,
, . (- ,
298

, -
. , : !
., - ? [-! ?] -
, - : [-
, ].
: , : ! !
, /, ~ ! . . (. [ ! !]
4:592). , (-93:101).
, .-. (),
, , ,
(. - Bieg.MD:371-372).
3. : -! ? [
. . - ?] ! [-
() . ] (-93:104).
, - 3. -
: ---, -
. - , . -
. , , , -
[ , ], (.).
, , ,
, , , , ,
, : , , ,
. - (Fed.LB 1:392).
: ! -
, , (Fed.LB 1:406).
: !. () ,
. , , ,
, , , , ,
, . .-. . . 3. -
, , , : Ako je od
- maka, rnau, mau, mail,/ Ako je od kuc"e, vau,
. , , - vau, vau,/ Ako je od kokoSka, kutkude,
, - kutkude, kutkude./ Ako je od 2aba, vrak, vrak,
, vrak! [ , --,
, - , --,
(.:126). , --. -
, --] (ZNZO 1964/42:408).
, .
- , .
, , .
, , , -
(.,
.). - -
.-. , - .
, - ,
. , , -
: -
-! !. , ( 3:191).
, , -
. . : ,
, , . --! (. 2:97).
, -
. - , -
- (:44). - .- - > -,,
 299

, - 3. -
, -
-,

. . , .
, , .
, , , - ( ), . U zdravlju sviju
, ; - Bog ti da' zdravlje! (
, ) (IvaniS.P:14); .
, . - ! ! [ -
: , - ; ] ( ).
, - 3. -
: , ,
, ,
(. 1:265). , .
: Do tego domu wste_-
- pujemy, zdrowia i szcz^cia winszujemy [B
; , ]
: , (Sew.ZKD:51), : -
, ! (- ), , '
- [ () ,
: ! ! ! (. ] (.
:102). 2:110), :
DoSao vam je zelen Durad na zelenom konju
.: . . u zdravlju i veselju [
. // -
. - ] . . 3. -
. ., 1999. . 85104; -
1908/4:81; 1:247,258,268; 3:191; , , , , ,
.:435; -93:132; 1:383; . , -
1942/2/3-4:354; . 4:263; -
lic.ROK:44; CL 1893/2:407; Bedn.DKSL:81; .
Vftcl.VO:63.68; .:225-226; .
440; .:508; .:126,273; (, , . -
:450; .. , ;
, ;
- : . . ; :

), (-
, . . -
; -
; :
; ! [
, ] (.:135), ; -
, , -
. 3. - (, , ; . .-, -
,
, . . ; .
?, .
, , , .); (; .
- (.:62), . 6oja > [
, npociMO ! ]; . .-,
, a npociMO . . (
, 8128, 8129). , -
300

); (: : , ,
.
); (.), , :
(, ; , , , ,
, - (.);
3. NR:283); . - ();
, ); (
(; . - .); ,
, .-. . . ,
- , 3. (
, .); , , ,
) . , ,
, , , (., .).
, ,
, , ,
- !
, , . ,
- 3., (.
( ). -
(.), ,
(- (., .-
; , .: ,
; - ),
, . .). (.),
, - , (.-.).
, , , ,
3. ,
(, (.,
, , , .). ]
7/20.1). :
, (.),
: ! !, , , ,
! (Lud 5:213). - , <
- , ;
, , - ( . ).
, . ,
, , (.-.).
(.-.). : cobys by} zdrowy
, - nle byf chory [ ,
, : Zeby byli ] (Ty].MLK:47).
wszyscy zdrowi, jak chleb i mocni, jak pienia_dz ,
[ , , - () (.-.) -
, ] ( Bieg.KOM:109); , () (., .),
, (.). -
(. ,
.-. ,. .) :
(., .-., .). (. , .-.)
, , -
: , -
, ,
(.-- (.-.), -
.). -
3. (.); -
-
 301

(. ), , (.).
(.); . .
(.); - 3.
, , , ,
(.). : -
1 (.), (. -
(.), . (. ), ); ,
, (.-., .,
, , - .), ,
, (.); :
(.). (., .),
, . (.); ,
(, ). , ; -
( ,
(.). , ), , -
:
3. (. .). [
, ] (.:
-- (. ), - 436); , -
, , -
, , , 3. (
(.), , , );
(.).
. 3. - (.-.), (.-.), -
(., .), (-
. , , , .
, (., - ), (.) (. -
.); . (.), ) ;
(.). (.-.-., .
).
3., : , 3. , -
- : ,
.; , , -
, , ,
(.-. ). ,
,
(.-.), ,
, .
( , - 3. -
, , ) - -
3. (. ., .), . , ,
:
, , ; 3.
(-95:80). - , -
- .
3. (., .-.). - 3.
(28.XII) ,
(.), (.), . ,
- - , :
(). - , , ,
, , , (). -
- : Daj tobie 2 nowe lato,
(.). a mnie na zdrowie [
- , ] (Drab.OP:24). -
302

, .
,
; - () ,
(.). - .
(.). - 3. :
3.
: - ;
(. ), - ,
() - , (., .). -
, ,
. , -
: , , . . -
! - , . ,
! (. :314). -
, - 3. .
,
3., ; -
3. . , . -
- (15.VH), . (1.XI) .
3. (.). .
3. - ,
- ;
. . , , -
(18.1), (17.1), , , . .
(10.11), (20.1), - (40 ,
(26.XI), 1 ) -
, . , , -
, (, (.). , .,
, , , ), - , :
, , , , ,
3. , - .
(.). -
, : Badzcie zdrowi,
3. , odpusicie nam wszystkie grzechy [
, - , ] (Fisch.
: ZP:292). -
!. ,
( ) -
(15.VIII) (- , , 3.
.); 3. , (.).
( , ). 3. -
(1.II) -
, ,
, , -
. -
3. , :
; , -
3. ;
; -
. . ;
,
, ;
, . -
, ( ,
 303

, , , - Bieg.KOM:393,394; 31/1:124; Kolb.DW

); . - 31:159; 39:384; 1967/11:20,180; Szyf.
, , , , - ZOW:56; Tyl.MLK:46,47; Horv.RZL:25; :
, (26.XI), 1 194,195,256,296,313; .:356,372,385,
, - 390,463; Rad 1880/60:182; 1882/62:27,32;
, ( ZNZO 1896/1:146; 1962/40:133; .:10,
, , , ), - 13,14; .:38,72.78,138; . 2:
(), - 103-110,159-160; .:275; .:423,
, , 430,445,446,449.466; .:62; .:79,85,
3. . 97,201,202; . . .
, , -
- - s-,..,'~ ,-:..' -.; . .
, -

(.2:229-230). , . -
3. - ,
, - , -
, (. ,
). - .
, 3. :
3. : 3.- .--
, ,
, . , -
,
, . 3. ,
(., .); (.
(, ). --
, ) :
, , , -
(.). , . -
, (. , , -
, .-. , . .)
, .-. Voji (duti),
(. . , . OTOI^EIO , -
). .-. stihi
, , . -
, : (.) eje-
, , - , }<>.
, (.). -
, : .-, ], }, ,
, , . ], .-. (. -
(, - ), '],, (.-.),
, , , , > (),
) (), ) () .
, : 3.
(), , - (, ,
, - ),
, , ,
(., ., ., , , , .
.). ,
,
.: :403; .:68-69,331; .
-95:53.55,63,64,234; 17, 18; , 3.
. 1890:332; 1889/3:59; ; ; 3. (.
304

, / /> [, . 3.,
]), , : ] [
; - ] (.:529).
, (.), , -
(.-.); ,
(.-.). - ; ,
, . 3. -
, 3. (.).
. - , -
- ,
. , .
3. - , 3., -
, - (.--
.); 3. - ,
(); .
. -
. : -
3. : 3., ,
, , , , , (.).
, , , , -
- ,
. . -
3. , - , 3.
, ,
, (.-.).
(]. 5:264265). , 3.
3. - , -
, , :
. ,
3. , 3. .
3.
, -
, . Cmyxahu, ,
, . , - -
, - , ,
( - .
) ; ,
, (.).
3. , -
: 3. , (.
, ) :
3. . - , -
, - , -
3., -* - (.:518).
. .
, -
, - . ,
, , 3., -
. 3. - () : , ,
, , , , [, ,
, , , - , ] ( 1934/
, , 50:16). 3., -
, - , -
, , , 3. . ,
 . 305

3.- - -
- , - :
3.- , ! !. -
. ( - ,
) 3. >) - : sixae!..
- ( :221) ,
, . , :

.: . 5:110-112; 1984/48: . , -
344-345; .:277-279; :220; , , -
.:518,528-533; :139-141,158; , - . -
].]:152-153; .:271; HaJK- ,
5:264-266. , -
.! .---'.- . , ,
:
;- - -..> . . -
: -
! ( 1948/8-9:250), -
, - .
- .
- , ,
; . . -
- ,
( , , .
). . , (),
, . 3., -
. -
, - :
. :
-
, , - (.]:78). >, -- . -. - < , ' .. -.. ,>\
( 1962/11:242).
(, , , - .: . . ! //
) - 1997/2:35-36. ....
, -
, (. ;'.--: < >' '- -- .. , .
. '', '', '-
'). , -
, - . .
.
, .
, , - -
- -
, (.: (. ), , -
26). - / (,
ziewoty (Lud 1906/2:266). / -
. , , , /; .
, , - . ''). -
, 3. . , ,
, (., Briick.
. - SEJP: 653).
- 3. .
: -
: ! ! . (Zielony Jan,
- Zielony Jura) -

20 2972
306

. . (; .). 3. . -
( ). , , , -
3. . (. ).
(.). - -
, . , ,
3. . , .
-
(.), (., (.
.), (.). - Zeleny cturtek, . Zeleny stvrtok, Ze-
- leii sturtok), (-
, , . Zelene sviatky). (.
, , ziiko zelene. . , ' -
3. . : ' (. ); .
(.). ' ', ' ',
- - ' '; .
- ' ',
. . '
(). '; . Zeleny svaiky, . Zelene
3. . svlatky, . Zelone Svqtk'i '')
. . ,
3. ,, (, -
. , ,
3. . - ,
, ; . ).
, .-. , , (.); -
: , , (., .); !-
. .
(.). ,
, ,
(., ., .). 3. . - (.).
-
: ,
(.), ( :
, - Zeleny haj ' ',
) 3. . (.); .
-
(.); , .: . .
, . ., 1975; /
(.). . , -89:137-138; :41; Vac!.VO:300; .
:588-590,823-825; 3:215; .
. . , 394.424-425; .:47,55; .
- 304-305; .:236,245.
(. 1:366).
. .- '' - --,!': r f ' f i , : . . -. (

:
, ,
.
3. . , ,
: - .
, , ; .
; (.), .-.
; 3. . , , ( , , ;
, (Mosz.KLS:609,612). - , )
- (. /ur/o vodit)
 307

(. Zeleni Juraj, (., . ). -

Jura;, Zeleni Dura, zelenjak, . Zeleni ,
Jurij, sv. Sentjurja. Jurac, Jurek, vesnik .)-
. , , , -
. , . -
-, , - () -
: .
. zeleni Juraj, jurjasi, jurjeueani, durdari, ;
. sentajurjasi . . - .
(. .
sluga kosarac), . -
, -
. . (. -
, - )
, , - ,
, - svibanjsko stablo
3. . . ( ) -
: , -
(. - , zeleni Jurij, -
. ). - .
, 3. . 3. .
; - ( uesnik)
- rabolj:
.... 3. . -
3. . (-
; - . ).
, .
. () , , -
, dur-
dari, ; . - , ,
, , .
, durdari, - -
, , .
. . 3. . -
3. . , . -
. - ,
,
: , ,
. - . -
, (.), , -
;
, -
. (.).
, ,
- ,
. ( ) -
- (. ).
. -
, (, , , , -
, , ) -
, - ( ), -
(. zelenjak, listenjak, pleier, , ,
durda), - . ., ,
, , , ,

20*
308

, *< - ., ],
, Huz.ZJ:17); 3. .
, , (Dajte Juri slanine, da varn tjera vuka s pla-
, - nine [ . ,
. ., . ], Huz.ZJ:17).
: Koliko Duri listica, toliko vam -
Bog dao pilica [ . , ,
] (Huz.ZJ:22) , . .
. , 3. .
, , . .
. . 3. .
. .

- , ,
. - , . -
,
, - . ,
. , .
- ,
: . - -
(.) - , ; -
, ,
jurjasice, . (. 1:706).
()
.: Huz.ZJ; .:132-146; Gavaz.CD 1;
3. . 43-52; Kur.PLS 1:267-290; Mod.VUOS:210-
, - 215; NSL 1:331-334.
.
. .
, ,
,
, , - , -
- - -
, - , , -
. ,
, - , ,
, - . . (. , ,
, . - , ).

. , -
, , -
, 3., , -
- , . .,
, . - ,
: 3. . , -
, (Huz. ,
Zj:13). . . -
-
- , -
3. . (Pisan , [ -
Vuzern proSao, zelen Juraj doSao [ ] ( 1936/11:56).
, . ], Huz.
ZJ:7), ,
(Kud vam Duro odi, tud vam polje rodi [
 309

. , , -
(. . , ;
) , ;
. . , -
, ,
. - ,
3. , - , -
, . , ;

, , . .
, -
(- - CslV 3:578). , 3.
.-. : , -
, ; -
, - , ,
(.: ; (,
383), , .-. , , , );
, , --
, - , , . . (. -
, ~ -).
, . 3.
- , -
3. (, , , , - , ,
) - - .

: - ,
, 3. -
; ; , -
- , -
- (EAS, N XIII).
; -
; 3. . -
, , - , -
, , , , 3.; -
, - : 3.
- -
, (.-.).
, . -
( .
) - ,
: . (. posteljica sv. Janezu; .
, , suatojanskd postylka), ,
, .
. . 3. 3. (Kur.PLS 2:110-112; CL 12:412).
, ,
- (. , )
. 3.
3. - : -
, , ,
, -
, , ; , ,
, , (. , , -
; - , , , ,
, ).
310

3. - -
- ).
: , , 3. -
. ; -
- (. ), -
- (. ), -
, , , , . -
, (., .); ,
(
) -
(.-.). 3.,
3. ( ( ) (.:295).
, ) 3.
, - ( -
, - ) :
: , -
, ; ,
, , ( , , 3.
), ;
; -
, , , -
, ( , ) . . -
. . - ,
, -
3. :
(. 4:261; Kolb.DW 54:281).
- , , -
,
3. .
: , -
(Now. 3. -
LU 2:130131). . : - , -
: (
, - ) , -
, - ( ,
. , . .)
, ,
( ) - 3. . .
-
(. - , , -
), - , ,
, .
(.-., .-,); .-. -
-
, - . 3. -
(- .
.). 3. -
- , (.).
, 3. -
. , -
(.-.). -
- -
, ,
( (.) (,
 311

- , , , -
) -
, ; . -
(., .). , - ,
, - -
- . .-.
(. .:243). ,
3., . . , -
3. , - -
, (.:30; . 2:151-
( , 152). . ,
, ).
- 3., (,
, , , ) -
. . . - (:238). .
, - -
; (, , , , ) -
, -
- ( 1996/1:89-101).
, -
; .-. ,
, - , -
:
, - ?
(. 3:337). - () ? (:
363), -
, . . , -
. .-, : , , -
3. - . .
, - 3.
: , , '':
!, paciuy, oze/iic sq ze zelonq, jic zelonq [
! (..:112113, , ] ozenic sq z
120,161-162.177). murauq [ ]
- - '' (Sychta SGK 6:211; 3:142);
- zelonka ' ' '-
3., - ' (Sychta
, , . SGK 6:211). . . :
, . , ! (.:212).
, -
. -
, , , 3.
. , : . .-,
, (. 3:
145). , ,
,
, - , ~ .
(4aJK.PBB:58).
- .: K l e p a C o v a . Zelefi vo vyroCnych oby-
, 3. Cajoch // SN 1979/27:553-566; .:
. - 142,149,158; . 1:141,706; 3:763; .:
, 51-53.56,59-60; -86:121~129; -89:
- 115-116,137; . 3:88-89; ; KLW:
251,259; Malic. ROK:1Q, 13.63; Nadm.KK:80-
312 .

81: Pos.ZO:229-230; Husek HMS:262,266; Cerv. .:58), . . >

TZL:109; Gavaz.GD 1:43,50,55-56: ZNZO ,
1962/40:133-135; Kur.PLS 1:115,188-122,271; , ,
2:24; 4:408; .:88. x.^ > ??, (.:167).

. . , . . (.
)
(. )
, ,
(
( ). - ): .
. .; . .
(VIX .) - ( ) .
, . .
,
3., (
: . . . : .:59,40
.:179) ]
' , ', .-. (:1921; .
7(?, . ', , , ),
(
', .-. '
,
'. ; . ).
- ,
() . ^3.
, : .
, . . -
.-, - ,
- , (. ), ,
, , ,
(, .).
; . - .
- , - , , ,
. !
(XII .), 3.: , ,
( - , , , .
-, 3. . , (
5255), - . . (.:245246;
- , - :200206),
( .
- . .
-; . ). . .
-
: .: . .,
. 1996:119-122,151-153.245-251,262-263;
, -89:207-214; .:37-85; .;
, 91-130; SSt 4 (1970):526-533.
; -
; - ... , . .
, -
, (
.; . . - (. 'trqsb
, - . .-. , , ,
 313

.-. , . ) - ,
, 3.
-
, - : , 3. -
. , - ,
3., . . . - ;
; . (. ) ,
( , ;
3.). -
3. , 3. , 3.
, - , -
(. ), - , , ,
, , (.).
(.); .-. -
, - 3.
(), , (.), - (.
, : , ).
, , -
3. .-, - 3.
, 3. , - , , ,
() ,
(,), ;
(.), - , .
(. , (- )
. , . ); , , 3. , -
, ,
(. ) . . 3., , -
3. , .
-: . 3. -
... ,
, / - ,
, / , . ,
; / , , / () ,
, / , , -
, / - .
, / - -
(. 2:368-369).
. - . (.-.) -
,
3., (- (), -
, ), . 3. - .
, , ,
(.), , -
(., . , . , - , .
), (.-.), , , -
(., ., .), , .
(.
., ., .-.), (.:391), -
, (. -
), , - (, ) : 3.
, ,
(., .). - (, .-. ) ,
, (. , -
, , . , .-. ,
314

); , : je , KOJH
( ) - - [ , -
(., .). , ] (].:195).
, - 3., -
-
- :
(.).
, - , .
- ( ); -
; (. ), -
, - 3.
(. (, );
, .-.). . , -
3. : (.);
! [ -
] (.:57). , (.), -
3. , - . .
, (- 3.
. ); , - . -
(.-.), , -
(.); . (), ,
, , 3. , -
, :
(60. .). ,
, 3. (, ,
, !), ,
3. (, - , , -
. , (.:
- 391). , ,
). , , 3. , ,
, , (. ).
(., . 3., - -
, . ). , ,
() , 3. ,
, (. -
. 3. ). .-. -
, - : -
(.), . ('' )
(', ',
(., . ). , ), .
3., ('') ('
(, - ') . . , , ,
), : 3.
, , . (.-.). ,
3. . - (.-., .). (
. , - ) , , -
, 3.
, , (, ).
, ,
, - .: Mosz.KLS:46; . 1:6-11; .
. (.-.), :57-58; : 86,289,757; .;
3., , 331; . 1/1:36-37; Kolb.DW 31/3:86;
; - 6.:332; .:331; VuLSK:456 ;
- .:432; :146; .:414-416;
 315

:39; .:35; .:460; .:294; .-. -

,:89; :216. '' ' ''-."-!-.-'- ''- '-' 3.:
[ 3.
;. '.-.-' -Mittv . . 3.]. . ,
3. -
, . 3. -
- ~
( , ); (.-.: -
3. ; .:
( ), 3.
; - )
, ; - ( ; ., .),
- (, , , ).
. 3. -
-
(.-., ., . , , -
) - :
- (.), -
: [ ] (.)
3. ;
, (.), (.),
, . . -
(. ). (. .). -
.-, , 3. ,
(, ) , , ,
; -
(. ). - ,
( (.:28).
, , , , zema pfeciga, fa zema ji e na me, v zerriq rose
, . .), [ , ,
3., - ]
. ; - (Sychta SGK 6:
.-. (Mosz.KLS: 221). . , , -
4546). 3. ; -
; , ,
, , 3.,
, - (). . -
; 3. 3. (
, , - , , 3.) -
(., .). - ; 3. -
, - , . .-.
, -
(., , ), -
(.), : ( -
(.)- ), 3.
, 3. - ( ), -
(.). (.:
3. (- 81). . ,
); - , 3.,
, , ; (., ).
3. (), -
:

(.; . ). ,
316

. . . 3.
: . Wysoki tatka, niziutka
3. matka [ , ]. -
, , 3. , 3. -
. . , - .
3. -
3. , -
3. ,
(. 8:307). .
. 3.
3. (, ), : 3.,
, (.);
(.-.; . , , - Kto umySlnie ziemie. bije, ten swoja. matk$ bije
- i ziemia po smierci go nie przyjmie [
3.): 3.,
, 3. (. 3. ] (., Mosz.KLS:511);
. , - ,
, (.).
3.). 3. - 3. -
( ), -
(.), (., ., .), (- . ,
.), , (., ; ., 3., ,-1..
; ., ), (.).
3. , -
, : 3. , , : ,
, , - (. ). . -
( ). - -
, 3. ,
3 . - -
. - (. ).
, 3. .-.
-
; : - , -
, 3 . -
(Fed.LB 1:496). . 3. - , .
. ,
. , -
3.: . (8.IV) -
3,, - , , (.);
( ). - (12. IV)
, , 3. (.); (30.IV)
. , . .
. - (.).
, 3. -
, , -
, , - : 3. (. -
(., . , . je sama),
:269). - -
, 3. - , , . (-
: . , . . ) ,
, . ; /, ,
nujan ;-,, . 3, (,
2
, . (.: :32). .-.
412 417). , -
 317

[ ] - 3. :
, , - , , , -
, , 3. -
(:146). , 3.
(23.IV), ,
. . , 3. - . , -
, , -
( :380). , [
. , ,
], . .
3. - -
, ( 1990/1:3137).
(.;58). - 3.
, -
3. , - .
(., ). . . .-. .-. -
- : . ,
, , !, ;
. . . : , ,
. 3. - , ,
, (.).
(, ), 3. : ,
, - co6i (.2 1:142).
. . -
, - : Dziejcuj? ci, swi^ta Ziemio,
: ktora mnie nosisz [ , -
Malka Boska Zagrzewna [ , ] (Mosz.KLS:
], Malka Boska Roztivorna, 512). -
ktora roztiviera ziemi% [ -
, ]; , ,
, . -
, . . -
(Frank.:26). , -
, - , ,
( , (.).
) 3- , , 3.
, - , -
; . , , -
: (.), . (. -
( , 26.IX/9.X) ), ,
,
(.), (.-.; . . -
(.). .-. , 3. - : , ;
- :339). 3. -
(. ). 3. (-
, , , , , ,
, , - . .). -
. 3. 3.
, 3. : -
, - [ -
.-, . - ] (., .:36). 3.
3. , ,
- (., .). 3. -
(10.V). , , (.-.).
318

(., .); -
3. 3. ,
. (., .);
3. : . 3., -
, ; , ()
, , ] , Kojy (.).
! [ , , , 3.,
]. :
. . , -
3. , "! !
, - (. 3/34:363); .
. !, !
; !!, -
, ! (.:208); .
, . [ ]
- 2
(. :32); . Zebys si? w ziemiq
3. zapadb [ 3. ].
, , .
: . .
, -
- ,
(.); - ! (Pietk.KDP:219).
, -
, , -,
XIV .
(., .2 1:148). - XIX .
, - -
. , :
,
( . -
3. - . .( 1913:281).
(.:37). , , -
3. , , ;
: -, ,
, ! , : ,
(.:313). . ! [
, 3. , 3. ],
, , - 3. (.:241).
. . . - . 3. -
: , ,
, !. , ,
, -
,
. . . . .
, - 3. -
. , : ,
, -
,
3.: , : ,
, , , ... (. !
1989:157). ( ) 3. 3.
: ( 1914/3 4:88).
, -
(., .); , - 3. -
 319

: 3. (.), 3. (.).
; - , , -
; , 3.
, . . . . ,
, , ,
3. ; . , -
3., , :
3., . 3., -
- , -
3. . . . . 3. - ,
- ,
[ - : -
] (. 2:32). , -
3. 3. ();
, ,
, . - ();
3., ( ) -
- (, , ,
(.). - ) (.; -
: - );
, , -
- ; .-. ,
. - .
, 3. -
, 3., ; -
. ; -
., 3. , ; -
, ,
, : ; 3., ; 3.,
(.:199). - -
3. , , , ,
, - ; 3., ,
, . - . .
, 3. () : -
, - , 3.
. . - ,
3. - ().
.
; -
. . . -
3., , , -
. 3.
. ,
(.); 3. ,
, - 3.,
(., .); (, ). ,
() 3. - ,
, 3. . ,
. 3. -
- , ,
3., , ,
, , , -
. - , : > -
(.) MaJKa! ;
320

; ; , -
, ,
[ ! , 3. (-
, ; - ). . ,
, , -
], (, , 3.
; .:242). - ,
, , 3.
3., ().
(). . .
3. - 3.: 3. -
, ,
(- ,
, , (.);
, , - , , -
). -
3. - (.);
, ; ,
, - (.); -
, 3. -
, . - 3. , -
3.
, (.); 3.
, , (.). . .
, 3.
(., ., .). - .
, 3. -
, 3. ,
(.). (.). -
3. (.).
() 3. (.).
,
, . ,
3. 3., 3.
. , - (; .:242).
, ,
, 3. , 3. ( ),
, (.).
3. 3. (., 3.
.). 3. , 3. -
() (. .
1:114,130). - , -
3. 3. - -
: - (.), -
, . (.).
, 3. - 3.
. - :
- (.).
, , -
, - -

( 3.), 3.; -
, 3.,
(Bar.KUW;25). ( ), -
 321

, , , -
- . . , -
, , - 3., -
. ,
, (-
3.: , - ). ,
, : -
- (.:201). 3., ,
, , .
, (, , -
, , ,
: , . .), 3. ;
, -! - ; .
. , -
, : , - , 3. .
, (. , , 3.
32:39). .
, ,
3. 3. (, , -
(. 1989:154). ^,, ,,,., .,., . .),
,
.: . // - . ,
. . -, 1913:255 , . . -
283; . . - ; ,
, 3.; -
. , 1914; . . - 3.
// 1988/5:132139; (.). 3.
.; . ^ - , , -
// 1929/4; N i e w i a d m - (.),
s k i D. Ziemia materia aktow stwarzania // 3. (.),
Akcent 1986/26:59-62; I a t P. Mali zem- 3. (.); -
Ija // EtnobSka biblioteka 1930/9; . (.), -
1/1:36-38; . 1909:329-337; . 3. , ,
1993/1:251-274; .:68-71,412- (.,
417; (.); . :133-158; .). 3. -
:241; .:51-53; .: , , 3.
36-37; 1990/1:31-37; :146; . ; ,
2:30-33; MoSZ.KLS:45-46.510-512; Piet. 3., 3.
KDP:35-36; Sychta SGK 6:216-222. ..,../. (-) . . 3.
,
. . , . . , 3 , 9 ,
. . 40 (., .).
3. -

(3.
, , , -
), -
(. - ,
, , -
). -
, , 3.
, -
; , (, . .)
. ._ _ , ; . J s , i . . , .,., .

212972
322

3. - 3.;
. , ,
3. , , 3. ( . )
(. .).
( ); 3. , -
3. , -
(.)- 3. 40 ( 7 ),
(.,
(), - .}.
; , - 3. ; -
. -
, - : (.); -
; 3.
(.). 3. (., ., .), ;
, - (.); ,
(.), ; ;
3. ; -
, - (.); ,
. (.); -
, - (.),
, (.).
3. , .
; 3. ( -
, , . .), -
( -
. 3.),
- (. , ),
, 3., - , , .
() 3., -
( ,
). , , -
3. ( ) , -
(. -
), (- .
), (., , -
.); (.); - , 3. 3.
(. .), 3.
( - . 3.
) (.) . . ,
3. (.), , ,
, - (.), (.).
3., , -
(.), (.),
(.) . . ;
3., -
, . -
, 3. , . , -
, , - ,
; ,
, (.
3. (.). :76).
3. - ,
. 3. - , 3.; ,
; - ,
 323

3. (- 3. -
); , , - -
, -
3., ,
(Horv.RZL:40); , . . .
, -- , ,
3. ( )
- ( )
, .
, ,
. - ( ).
3. , , -
3. -
, , . . .
, .
3., , - . -
, .
. 3. -
. , ( ,
3. , ,
(.), . .) (, ,
(.), ).
(.). 3.
3. -
(). , .
. , .
, 3.; -
, . , ,
.-. 3. . -
, - : -,
; , - !".
, ,
(.); , -
.
3. (.); - ( 1905/1-2:8).
3. (., 3. 3.
.); 3.,
(.). , .
, - -
3. 3. ,
, , , ,
3., 3.
3., - ,
, .
. : -
3. , 3.
. . 3. - ,
, , . .
, -
: , , .
(.:37). -
: -
, (. ; -
:33). ,

21'
324

. , , ,
- (.-.); -
, , 3.
, . (.), 3. (.);
. (5.XII) 3.
, ,
,
: , (.); ( -
, )
. - , 3.,
(.). -
,
, - 3. (,).
(.). (prazmo) -
3.
.: . . - .
// 3 . -
-94:111-129 ( .); } . (
> // ]. 2: ) -
454-460; .:99-103; : 329 -330; , .
:240; // 1996/1:28-29; Bieg.
MD:169-170; Bystr.SOR:137. - - -- 3. -
, ' ,
' '; ;
'- : :
-J' -' -t C.M. , ,
. 3. -
(., ., .), -
- , ,
, , (.-.-.) (.,
, , - .); 3. -
, , , ( -
; ). 3.
; . (.). 3.
-
. (.-.). -
. ,
, -
3. - .
(. - , 3.,
). . 3. , , -
3. , , (., .).
; . 3., -
. (., .), - , -
. (.) - -
(. - . -
) , , , 3.
3. , - (.-., .-.);
,
; ,
, , - (., .)
, - (.); , -
, (). , -
, , ,
(.);
3. , 3. - ,
 325

, - 3.
3. , - , (.
(.). (.) ).
, - ,
(., ., 3. (.). -
.). 3., - 3. (), ,
, - -
(.). -
. (. -
3., (.). , . ) 3. -
(., .),
3. , 3. (.
(.). ); 3. (.),
3. - 3. (.).
, , -
(.), :
3. , , ,
, 3. (- (.-.).
.). , , 3. -
, - (.). ,
3. : , 3., -
! ( - -
~ .:47). (.). , -
3 . - 3., , ,
, -
, (.-.): , -
, , , 3.
(), 3. .
, (, , (-
, ). - .).
(8.IX) - , - -
3. (.).
3. (.). , -
- 3.,
, - (.).
3.
3. (.). 3. . ,
3., , -
, , (., .). -
3. 3. :
(, ). - ,
3., , ; 3.,
(- (.).
); , -
3. , , -
(. .). 3. 3.
(.). 3. (.-.).
- , ,
. 3., , , ,
- (., ., ., .).
(.). ,
, - (.).
, , , .-.
3.: - , -
326

- 3.
, - , , -
, . . 3.
, - , : -
(. - ,
). ,
3. . - (. .:
197). -
,
3. : , , . , -
(.)- , , -
, 3.,
3. (.). (. - ).
3. . 3.
, -
, , - (.).
3. .
3., 3. - 3.,
(- (.).
). 3.
3., ,
(.); : , 3. ,
, , (.). 3.,
(. :34); - ,
, ; 3. , (.,
(.); .); , , -
(.); 3. , ,
(.). .
3. , : -
? : , , -
( CL 1892/1:338). . . , :
. , -
3. 3. ,
: - , 3.
(1/14.III) 3.; , ,
, , (.-.). -
, . . - 3. -
3. (.). , , -
(.),
3., ( ).
(.). . (9.XI) - , , 3.
, 3. ,
(., .), 3. (.). ; 3.
3., , : -
(.). , (.);
3. , 3., -
, , -
, , (.).
(.) 3. , -
(.), ( ) ,
(.). 3. .
, 3. (- 3., ,
.). 3., , ,
(.). (. ). -
 327

, - , : (-
- , ) s 3.;
: 3. , - (setek, skfitek, )
(.). 3.
, 3, , - (.); 3.
,
3. (-
.). , 3., -
(.).
. (.); 3. (.).
3. -
, , - .: .:73,75,76; :123.151; .
:165,169; .:116-117; 1:11,
. (, , 110,319-120,128,346; .:96,105; .
) 3. - :81-84,204; .:194.217,218,254,
, , 268.269; :186,264; .:105,10.
, , 107; . 2:75,212; ; 1:244,249,261;
(.-., .-.). - 3:190,204; Bieg,MD:63,174,218; Bystr.SOR:107,
3., 139; God.RDO:66,69: Kolb.DW 29:239,302,
, , 322; 31:153; 49:443; Kot.PU:64,69; ZWAK
. - 1887/11:131,133; KOO 1:213,216,217,236,237,
, 3. 244,248,266; 2:254; CL 1892/1/4:338; 1898/7:
, (.). 196; 1967/4:218; 6lV:246.247; Horv.RZL':29,
31,32,234; SN 1972/20:20,80,81,92,- 1973/21:
70 - 75; 1975/23:441,446; 1935/10:67;
, 1989/52-53:79,80,92; 1991/54-55:211,217,218;
( ). .: 447,545; HE 1942/3:199; NU
3. - 1973/10:193; PBM 1988-1989/31:171,172,181;
, .:42,43; 5:319,492-493,495;
3. (.); - 11:163-164; 40-141. - -
-
. 3., , - -- . .
(.).
3 . -
, , ,
; 3. ,
(.). , , -
3.
, (.); (. ).

3., - , -
(.). - -
3. .
: -
3. , . (., -
(.); .), (. -
3. , - ), 3.
( .:165).
- . -
3., - , ,
, 3. -
(.). , -
- . (7.) .
(9.XII)
328

: 3.
(22.XI), . .
(26.), . (30.XI), . -
(4.XII), . (5.XII), . ( ),
(6.XII) . .
, - (. ), -
. , - , -
, ,
.
3., .
-
: . ,
, (9.XI) -
( 1:682); -- ,
(1.XI) , ; , , . . ( .
, , - . ,
(.:352); -; 20.XII, , 8.1).
. . . .
, , -
. ,
- - (. , ),
: . - -
(24.X); (16.1); :
. . (18.1) . , ,
, -
3., , -
, , , . (. , ,
. (.) , , , ,
, -- ), : -
: , , ; -
, (). , -
- , . .
: - -
, ,
. , ,
- , .
, - -
(, . . -
. , ., .:82), , -
(, ), - , ,
, , - , ( ), -
(. . ). .
3., ,
.
(). 3. , -
, ( ,
), - . -
(9.III), (25.III). - ,
, , - ( ,
3. )
3. ( -
, 3.; - . ,
, , . , ).
(22.11) -
 329

, , -
. ( , . . -
). . ( 1:612).
, - -
, , (
, , ,
(., .) . ), -
-
-
. - , ., (.
, , , , ).

(.), , -
(.), . -
7.1
(.), - , , -
( ). , -
- ( 1896/3
4:198).
-, -, - (. , ). : .
. (, , . - (11.02) ~~ (.), --
) . - ; . (. )
, . , .
- . . . (23.XI)
. . , -
: - ,
, . - .
. ,
. , .
(12.XII) ,
(.); . (10.11), - ( , . , . -
, , ) (
. ).
, . (14.11)
.
(. . -
). .
- . , 20.XII (,

. .). . -
(. , ,
, , ). . .
(31.XII)
, -
(), ( , . .
4.). - , ,
; ,
. (9.XII) (.). , ,
, , . .
,
. . , - (. , -
. (13.XII), ).
. 3.
( ) , , () -
330

(. - ,
). , , - -
, . (.).
: , , . . , . . -
, (:11). ,
3. (.). 3. . -
, . (.).
3. , ; ,
-, ... , 11, 15,
(. 1:249). 20 (.). -
. , , , , . . (.),
. (.-.), -
j '. '- -*}.-,- '. .. - ;; s* -
.: . .
(.). -
;- ; , -.-.:-. -.- . . , (-
.). ,

- .-. - ,
, , (.
(. ) . - ), (.,
, .);
, ,
; , (.).

. 3. . : ] ,
}! [ !
. !]
3. . (., .:37).
: . , , . . 3. ., . -
(.:37), , ; (4aJK. , ,
5:266)
: . (:148). ,
- .
,, (.). . (.), -
3. . , - (.). 3. . -
: , , . ,
- , , - 3. .,
, ,
(., .), : -
.-, (., .), -
, - (., .),
. 3. . - (.-. -
, ), (.), -
, (.), (.). 3. .
, (.), .
(.), 3. . -
(.). : ,
. 3. . - (.), -
- ,
, ., (.).
(.); -
(., .), -
(.); (.).
 331

(.). 3. . - ,
. (. .).
, . 3. .
, 3. . - , -
. ,
, 3. . - , -
. -
(.-.), -
(.}. ,
: (., . ).
3. . -
: , - -
(., .), -
(.), (.). -
(.), , , -
(.); (.);
, - ;
(.). , ,
, 3. ., - , , -
(.). (.). 3. .
. 3. . ,
(.-.) - (. ). 3. . -
-
(.). .
, - , -
, - 3. ., , -
. 3, . - (.-.).
, :
(.). ,
. - , -
3. - : , ,
. 3. . - (.-.);
, , , (.-.),
. , ,
- (., .). . .
, (.-.). , ,
- (.:86)

(., .). (:149). -
, - -
. , (.).
3. ., , 3. ., -
(.). , - , , -
-, ,
, - ,
. 3. . - ,
- (., ., .). -
(.). . , -
, 3. . - .
, - -
(., .); -
(.), , ,
3. . 3. . -
. 3. . - , .
332

3. . 142-144; .:45,204; 13:449, 14:

, 333, 17:152-158, 48:277, 50:33; ].:155;
, - .:37-46; 1969/3-4:361-368;
. HaJK- 5:266-272; ZNZO 1896/1:17; 1898/
, - 3:272; 1905/10:268.
(, .) (.),
- . .
( ) . -
(.).
, - - .-. .-.
(.). ,
, .-. -
3. . (.). - : -
- ,
, ,
3. . (., .). -
, 3. ., - , ~ -
- .
. - .-. ( -
(., .), )
3. . .-,
(.), - .-. .-.
(.). 3. ., - .
3. . ,
(.),
(.), - ( .-.
(.). - -
3. ., ). 3. . -
(.). , -
: ,
, , (.), ,
] (.). (.-., .-.).
, -
3. ., - , -
: - . 3. . ,
- , -
. -
. , . ,
3. . -
. . .-, 3. .
3. . .-. -.
. , 3. .
, . - : . , (.
18:231), . (. 1:
,, . , 210); : . zmok ( smok-
;> . tac , .:262); -
-
.: .; . (- (., . 2:784);
) () : . , (
/ 1894/9:129-134; :148-150; 1914/3-4:103). (. 2:
.:79-109; .:53-71; 784); (. 18:229),
1894/10:9, 1895/12:160, 1914/28:157-159, . , (), . latawiec (PehPDL:
1936/42:143-144; 1969/31-32:341-351; 47); : .
. 2:117-118: .:67-77; : , ; -
 333

: . -, -
( , ),
{.-., . ). : , , ,
. 3. . - , 3. . -
(.-., .-.), -
(.), - .
(.), . 3. .
(.). (.).
(.-.),
(.-.), (.),
, (.). ,
(., .). 3. . - , -
, (.).
: (.), 3. . ,
, - (.-.),
(., .). , , (.),
- , , ,
: - (., .: -
, ). .
(.). , 3. . (.).
, , 3. .
,
(., .-). (.-.).
. 3. . - -
. . - : -
3. .
, ,
, , - 3. ., , : -
. ,
. , 3. . ? -
(., . 33:32). ,
3. . - ? (.). 3. . -
- .
. 3. . , 3. . .
(., - . .-.
.), (.-., 3. . ;
.-.). 3. . - .
. . . ..

: - .: . 2:509-516, 560; .:152-
, - 158; 1900/4:602; 1912/1:43; .:117;
. . (.), - .:96-98; 13/1:78; .
18:25,229; . 1881/1:101;
. , :207~247; , . . .
. 3. . - 1911/1:197; 1914/3-4:97; . 33:
, , - 32-33,183; .:6; ; ; . 1:
(.), 16; Mosz.KLS 2/1:580; Pet.PDL:47-49.
(.-.).
.-. - ..--.,. ..
3. . -
, ,
.
3. . , - -
(.). .-. , -
334

. - [ , 3., -
- , ] (., ZWAK
3. . - 1893/17:232), -
3. . : ,
3. - , (.,
: - .:65). 3. (-
, ) .-. -
, - 3. , , -
. 3. -
, - , 3. . -
, , , .
- ( 1:686) . .
, -
. - 3. -
3. - - 3. -
. ,
, 3. .
- , 3. , -
, , (-- (.-.),
-, 3. -
). - (.-.),
. , - (.),
: , , , , , -
, , , , (.),
. - (.), -
3.: (.-.).
, - 3. (.-.)
- (., .).
, , 3.
, . .
3. ( ztnbj-, ofb, , .-. -
'gad-, smo/Jb, *gu;a) - , -
, , :
. > > > (])! [
- ( )!].
- 3.
. 3.
: , . -
, , (wqz) 3.
(zmija), () . 3.
(), () (- , -
) . . . (.). -
- (: 425) - (:
409*), . 3., , -
( 1:686), . , : .-.
. . - 3. (.,
- . - ., .),
, 3. (, ) , (.), -
, , - ,
-3. (: 433). 3. 3. (., .)
, -
3., ~ ,
: W jak "obrac, w 3. (.), (-
nocy jak waz, / kto "odgadnie, b^dzie moj ma.z .) (. .) -
 335

, . 3. (.). 3. -
3. , (.),
, - (.), -
, , (., .), -
. 3. , (. .).
, -
3. (.-.). 3. -
, ,
. , ;
.-. 3. - 3. -
(.-.).
(. .-, - 3.
). (.),
3 . : , (., .),
, . - 3. (., .-., .),
3., (.-.), ,
3. - (., .).
. , - 3. -
3., (.). . , .
3. (.-., .). . , -
3. 3. , -
(.-.). . -
3.: 3.
3. , (.-., .-., . -
(. .); 3. ( .). 3.
3., , ) - (.), (., .).
- 3.
(. ., . - , (.-.).
., . .). ,
3. (- . 3. ,
.). . 3. (., ., .) -
(.). .-. - (., ., .). -
3., , 3., -
, - (. .). 3.
3., - : ,
. ,
(.). .-. , 3.
.-. , kruna&ca, zmijski
knez (kralj), kacec, kacji paslir, (.); -
(']) , . ,, . (.);
zloczyn, . , , . (.); -
,-, . , - (.-.)
,, ^. (.); -
3. : , , (.,
, , , .) . .
, , , - 3. ,
; (.-., - (.-.), -
., .), (.-., .), - (., ., . .),
(. .), ~ , 3. -
(.), , , (. ., .); ,
(.). 3. .
(.). -
(.), 3. (., .), 3., -
(.-.), . (.), - . ,
336

(24.VI), , , -
, - . 3.
(.). . , (. .) , -
3., - -
zmija. He - (.).
, , , . .
, 3. - , ,
3. - , -
, - ,
(.). 3., , -
-. , , -
,
, - , , -
. - , .
3. , 3. ( 3.) -
(. .). .-. -
3. - , 29.VII, 3.
, , , -
: , - , . 3.
, . - .
3. (.,
3. 3.-- ., ., .), -
(. , , , (. .),
.-. , ., />) - 3. (.), 3. (,), -
(.), (., . 3. (.),
.), (. - 3. (.-., ., .).
., ., .-.-.). 3. , -
. 3. - -
, (.).
(, .). , 3. 3.,
, , - -
, ,
(, .). 3., -
3. ,
. - 3. (.).
3., 3. -
(.-.); 3. - : , -
(., . ). (., ., .),
(. ., . , (.), -
., .-.), 3. (. -,
.); 3. , - (.-., .). -
(. .); , -
, (.); , 3.
3., (. (: 672D*) 3. (:
). - 673); 3. :
. . - (.),
. 3. (.),
, , - (.),
- , -
. , (.).
3.: 3. (- , 3.
., . .). (., .),
- (.), -
3. , , (.) (.), -
 337

(. .), , -
(.-.). (.), () -
3. - (.-.), -
, - (.).
. 3. (1-III)
3. , - . ,
(.), 3. ( ) 3.
, ,
(.-.), 3. - (.-., .) (.--
(.-- .), (.),
.). 3. (.),
(.-., 3. (., ., .).
.), 3. - 3.
, (- . (24.VI) -
.}, 3.
(.), 3. (., .). -
3. (., .) (29.VI) -
3. (,). 3. (.-.).
(, , , , , - 3. (. .-.,
), 3., - .-.), -
(., ., (. .). 3.
., .), . , 17.VII (. .), -
(.), , , 20.VII (.-.), -
(., .) , 6.VIII (.), -
(.-., ., ., .), , 15.VIII (.), . , 24.VIII
(., ., (.). -
.), 3. (.), , 29. VIII (., .),
(.) . . 3. - , 8.IX (., . ., -
: 3. - ., .), , 14.IX (.,
, ., ., ., .-.),
(.-.), 3. , , 26.IX (.-.), -
(.-.). , - 1. (. ., ., .
3., .). 3.
:
: , 3. (.) ,
, (,, (.); . (30.V) -
., .-., ., .); (.); , 15.VII
(.-- (.); (.). -
., .-.), 3. , ^
(., .), (.), -
(.); -
(.), (. ., .)
(.) (.-.); (.). ,
- (,
(.); - , , -
3. (.), - ) 3., -
, (.), - . 3. -
(.).
3. - (.), ,
. 3. , (., .),
25.III (. ., .-., ., ., , ()
.-., . .), (.-.), (.) -
, 9.III (., ., .-.), (.-.), '
, 23.IV (.-., ., .), 3. . -

222972
338

3.) (.);
3. (.) (., ., .)
, . ; 3., -
, , 3., , (.},
: (., .), ..
(. ) ., ., ., 3. 3.
. (, ); -
(9.III) ., ., . (. (.),
'] ); (25.III) ., ,
., ., ., ., .-- 3. (.). 3.
., . .;
(23.IV) ., .-., .; . - (15. VIII 8. IX) . ,
(1.V) ., ., ., , ] [,
(. ) . 3. -
, - ] (. 2:132);
, 3. ( - ,
, ), , 3. , -
, - , 3. -
. (., (.); -
., .), (.), - (., .). 3.
(., , -
., .), (., .), - -
(., .), (., ,
.), , , -
(.); - . ,
(., ., .) - , -
, (.); (, , -
, 3. (.); ): ,
(.); -
(.); (. .), (.), ,
(.), , (.), -
(.), (., ., ., (., ., ., .--
.) (.); ,), -
(., ., ., .) (.),
: (., ., (.) . .
., .), (., - 3, ( -
., .), , , , , , -
(., .), - ) -
(.-.), : (., .),
(.), (.-., .), (.,
3. (.) ., .), (. ,), -
. (., ., .) . . -
(.), (., .), - 3.,
(., ., ., .), - , 23.IV (-
(., .), (.) . ., .), (.--
(., .), (., .).
., .) (.),
3.; .: :277~358; . 2:100-
- 187; - .
, 3. (., . , 1992; .;
., ,, .); , 57-63,79-109; P e r l s H. Wg2 w wierzeniach
, , , lutki polskiego. Lwow, 1937.
3. (.,
.); (
 339

- .-. - . (.),
(. (.). . 3. . -
), , . -
, , - /,
. /. (.), , (.),
. 3. . , roinica (-
, - .).
, - . -
3. . . , 3. ., .-, ,
3. . - ,
- (.-., .-., .-.).
, . . , 3. . , -
.-. . -
. (.-.). .-. .-. ,
. 3. . -
. - ,
. .~. .-. ,
3. . - (. , 3. . -
, SMuja , ' , ),
. . 3. .
. - . -
. , ,
- , ,
, -. -
, , 3. .
, - -
, , , . -
, . : -
3. . - ,
1554 . - (., .,
(CL 1894/3), 1613 . .-.), 3. .,
: A jini uhlidajic ho [hada] ve dvofe a -
zvlaSte" kdy2 jest veliky jmenuji ho Sta'stnym - (.-., .).
starym hospodarern [ , .-,
[] , - , ,
, - , -
] (Zfbrt SVO.-203). 3. . .
,
: , ,
(.-.), biely had (.), wuz (.) . -
: (.-.,
. ), .-. :
{.-.), (.-.), - ,
, (.-.), (.-.), -
(.), ^ 3Muja (.), .
SMitja (.), zmija kucarica (.), 3. .
(.), domowy przyjaciel : (.-.),
(.-.), domovy had (.) . , (.),
3. . (.), (.), ,
: gos- (.-., .), (., .,
podarz-wqz (.), domovy ochranca, had-gaz' ., ., .),
da [] (.), had-hospodaf (- (.), ,
.), had-hospodafidek (.), gospodar (.),
t>6spoza (.-.), (.), (., .-.),
340

(.-.), (., ., -
. , ) - . 3. . -
(.). . , (.-., ., .-.,
- - ., ., .),
: - (.-., ., .-., .-.).
, , . 3. . , -
3. .
: ,
(.-., .-., .-.), ;
(., -
(.-., ., ., .-.), ., .-., ., ., ).
(.), (- 3. . (.-.,
.), (.), .-., ., .-., ., .),
(.-., .-.), (.),
(.), (., .-.).
.-, . , 3. . (.-.), (.-.,
, , . .-., .). .
.. - . -
- 3. . ,
. , 3. .
3. . - .
3. . ,
(.-., .-., ., .). 3. . (.-., ., -
.). . , -
(.), , -
(.), .
(.), , , ,
(.), , -
, - , -
( ). .
.. 3. . ,
(.-.). 3. . - :
(
(.-.), , -
(.-., ., .-., .-.), - 3. ., . .), -
(.), - 3. . ~
(.), (.). , ,
, 3. . (.-.).
(.-.) -
(.-.). " , .-.
- .-. 3. .: -
,
(.-.). .-. .-. - (., .),
3. . (.-., .-.), (.),
. 3. . -
(.-.), - (.-., ., .,
, (.) .-., .),
(.). ().
, - 3. . -
--
, , (.-,,
3. . , .-., .-.),
, (., .),
. 3. . (.).
 341

3. . 165-166; 7:300; . 1890/2:

, , 320-321; .:24; ; ; .
(.). :201; . 2:9; Schnaid.LP 13:114;
, :151; .:434; . 1978/2:22-23; -
-- (.-.), .:57-63,97-107; .:104; .
:106-119; . 2:120-128; ZNZO
(.), -- - 1930/2:244-254; Fed.LB 1:177,245; Fisch.ZP:
(.). 3. ., 40; Kolb.DW 17:146-148; 46:464; Kot.RP:66;
, , Wisla 1884/3:472-473; CL 1905/3:153-154;
- CS1V 3:480; SN 1972 20/3:499; Zibrt SVO:
(.-., .). - 203-205; Cerv.TZblll; Horn.:289; MS 2:706;
3. . - V4cl.LZ:100; Vacl.VO:413; Mu!.WN:140.
, ,
- . E.
(.).
3. .:
, .-. .-. -
(,-.), (. ,
- ), ,
, (.). . . , .
. , -
(. ), , -
(.-., .), - ,
- -/*,
, (. ,
(,), ).
(. -
.), "-/"-: .-. (:
(.). , 46), , ( 19:211), (-
, - .:18), . zmora, , , .
(.), , , .-. ( 19:214), .
, - , morina (). . .
, , ', ' ( 19:211).
(.).
3. ., *mor-/ -,
: , , . - -
, - . ''
(.), ( 19:214), -
40 (.); - ', ' (Skok 2:454).
3. . "- -
, . '' ( 19:206), -
(.); - . ', -
- , ' (. 2:571).
, -
. , : gnie-
, , ciuch, gniotek (.), gnotek, dusicie!
(.). (. ); : siodio,
-~ , - siodelko (, ); -
:
, (.). dlabef (. ), nocnica, nocula (.
), (.),
.: :307-319; 1897/3:378; 3.: . (,
. 1:51; , - ).
. . 1912/4:158; .: koszmar (. .).
342

. 3. : -
, 3. - , , -
, - , , ,
. - -
, (.), -
, 3. (.). , -
(.),
, 3.
(., .). 3. , - (., .).
(. .), , 3.
, :
(., .). 3. , 3., ,
,
(.). 3. (.); -
- , ,
- , , . . ,
: , ; -
(.). ,
. , 3. . - (., .:223),
3. ,
, - 3.-, morusy (.};
, , 3.,
(. - , . . siodlo (. ,
) (.), . , Pel.PDL:162).
!) [ ] (). , . 3. -
:223).
3. - (., . .
. - 3. ), 3. ,
Czy chcesz wiary? [
?] : Chc$ [ ], (.). 3.
3. (.-., .). (., .).
. . , 3. ,
, : - : ,
, - (. . , -
, , Wyglada jak zmora [,
(. 1:196). ]), ,
3., , , ,
: , - , (.).
3., , 3. .
- : Blada jak zmora [, |
3. , - ]. 3. ,
, 3. - (.). ,
. 3. ,
, , - (.). 3.
, . ; , ;
3. , (.). -
. 3. -morusy (. -
morusy , ), (. . Czarny
(.-.), jak moms [, ]).
3. , , 3,
. - . -
-
, 3. (., .), ,
(.). : (.),
 343

(., .), (., .), , .

(. ), (., .), :
(.); [ ] (. 1:
(.). - 289). ,
: , 3.,
, , (., ., .). ,
(.). 3. 3., ,
, (- (.). ,
.), , 3., ,
(.), (., , ,
Pet.PDL:161). (.). ,
- ,
. 3. , ; ,
, (.-., .-., 3., .
.-., .-.). - , , -
, - 3.,
, 3. . (., .:168).
.: [- 3. -
, ] ().:226). . ,
, ,
. (., ., ., .). -
, , , ,
3. (., . . ,
., .). - (., .:224).
(., ., .); (.). -
3. . - , ,3.
, . 3. - , , . . -
, , , -
, . ,
(.). 3. ;
., , , - 3. ,
, . .
, 3. ,
, - , , , -
; 3.,
, , ., (., .). 3.
, , , . -
().:229) - : Lezie jak zmora [-
(Sychta SGK 4: , ] (.).
102). -
, 3. (., . , ).
, .-, - , -
. , : (.,
, , .), , (.),
rnora deSeta [ ] (Sychta (.),
SGK 4:102-105). (.), ,
- (.), (.), (.),
. 3. - , ,
(., , . -
., ,, ., .), (.), , 3.
- (.).
(., .), (., 3., -
.), 3. (.), , 3. .
(.). 3. , 3., -
344 .

: , , (-
; ),
3. , (.).
(.,
. ., .). 3. - .: .
, , . - //
, . , 5:108-113; C z y i e w s k i F. Zmora//
, Profilowanie pojijc. Lublin, 1993:6474; P l u -
, , t a F, gniotce. Teksty z Da.br6wki Lubniariskiej //
-3. . 3. Kwartalnik Opolski. 1967/13:97-98; 17:
. 204-207; 19:211-213; .:202-203;
- .:63; .:280; :219; .:
: !, 3. 161-168; .:8; .:222-229;
(- 36 1934/50:12,165; :207; GZM 8:
). 531; ZNZO 1896/1:235-237; 10:235,263,265;
1928/26:380-381; 1964/42:370; Paj.CDZ:
3. - 106; .:290; 1863/1:11-12.
, 3. . 15; 1885/1:46; 1854/4:526; CL 1901/11:119,
, 167,277; 1902/12:311; 1907/16:167; .:289;
Husek HMS:272; Kulda MNP 2:265; Mach.
, BS:16-17; Bieri-B.:9-10; Dwor.KSL:200-2Ql;
. KLW:452; Kolb.DW 40:71-74; Lud 1909/4:
, , - 358-360; 1905/11:314; Uga ZCh:241; L.
, . - ZM:122; Mosz.KLS 2/1:331-332; Pet.PDL:
, 153-162; PTPP:109-UO; Sychta SGK 4:102-
- 105; Wista 1895/1:15-16; 1898/3:400-424,
492-494; ZWAK 1887/11:19-20; 1889/13:77,
: ^ ] ;-it. - . >> i\i,

>! [ - !
'>--"' ' ' "X "' E. E.
!],
3. (., ).:223).
, 3., - -
: , -
, 3. , ( ,
(. .); .) -
- , , , ,
, - . , ,
. , ,
3. , .;
: 40 - -
(, , , .
.)- ,
, 3. .
. . -
, ,
- : -
? : ( , , -
( ), .... , -)> -
, -
, . . ,
(., .:567). . .
3., , - 3.
, ;
, 3., , , (
 345

. - .); (., .); (.).

, , ): .-. 3. (., ., .,
(); . ; . ; . ., ., .), (., .
, , . prapor, , ., ., , ., .--
. , , , . . ),
; . , , , (.), (-
. (.-.) , . chorqgiewka, .),
. , ,, . - (.), - (., .), -
,; . , . zastaua; , - (.
, . 6], ],; .-. 6]; .), , (. -
.-. () bandera. ., ., .'., . -
: . , . ^, "- .),
, , .-. kopljc ( '- ,
'). (.) (.,
.).
: , , , -
(.-. ), (-
., .), -

(.-.),
(., ).
: ,
(., -
., ., ,, . .),
(.),
(.-.), (.-.), (.),
(.-.);
(. ., ., ., -
.);
(., .-., .); (-
., .), (zafepka)
(.-.),
(kolaf)
(.. .),
(.). 3.
:
(. ,
( -
, )
) ~ (. .),
, (.) (-
3. 3. ., .), (., .),
, - (., .),
, (.) . -
(.-.) -
(.), , - 3. -
(.). .
(- 3. . ,
.), (. .), - -
(.) (.). .
- -
; (.-., ., .-., . (,
., .); (., ., ) (-
.-., ., ., ., ., - ) :
.); (. ); - .
(.); (., - 3.
 346
1
, - czy), (.),
. - (.), (.
. ) . .
, - 3. (.-., -
, - ., .) 3.
, (. .). -
(.). - , ,
3. ( ,
, ) - (.).
. , -
3., ( ,
) (.). 3. (.).
3.
(.)- - 3.
3. - - ( , .). -
**<=; *&\ -^^ U -.).
. VA a . 3. MtQec.TW,
. - .
- . -
( ci
(.); - ) ,
- .
, (- 3. ,
.). . , m
, - 3. .
, , 3. , <
(). (.-.). pyccw
. ,
3. -
i
. , (i
.). .
(,). - 3.

(, ).
, - 3.
,
3., 3. (.-.
(.). ). 3. ]
3. - cmpimHUKU (-,
: , ) (
(.-., ., ., ., !
.), , 3. \
(.), (- (.).
.-.), (.). - 3., ;
-
. ,
3. (. .).
(.-.). 3. 3. !
. 3. : 3.
(.), 3.
(.-., ., ., . ., (.), (
.), (. ., ,, (
.), (. stanowni- .), ( !
 347

- 3. -
(.) ,
(. ), 3. ,
(,), 3. 3. . , -
, - , 3. -
- -
(., - :
), 3.,
(.). 3. , 3.
, ,
3. (.),
(.), -
(.). .
- 3. -
: -
- , , -
(.). .
. 3. , 3.
.
, . . , .
3. -
. : . /, ,
3. - .-. ], zastaumk, /endrik ( .
Fahnrich '; '), odobasa
, (''), . zastavnik, zastau-
3. - njak, bandirar, banderas, kopjas, . zd-
, - stavnik, . . .
. , - :
3.
(.). (.).
3. :
- .: Komor.TSS:7S,118-123; .-
(.) , , 13; .:338; 1913/17:806;
- ; .:16,18,20,129,131,132; .
3. (., . ). 3. ; .:59-64; Schn.SV:64-65; ZNZO
( - 1896/1:142; ).:9; , 600,
615.
), (- ,; . ' '> .i .-': .-<'.'. ..;: ; -'-,; 1 ', "i ' - . - - .
- ,;. .-- ' .-....,- v', ..-L-. . .
.), (
), -
( , , , -
), ,
(3.
), ( 3. - , , -
) . ,
3. , .
, . -
- 3.
. 3. ,
( .
), - 3., ,
, , . ., ,
3. , - , ,
348

, - : . bohovat' ,
. , . .
. 3. -
, 3. , ,
, , , - , -
, . - , , . (.-.);
. ;
- (,
: , 3. , (.-.)
, 3., (.
, - ), , .
, , , - 3. -
. , : , -
, (., .), , .
3. , - 3.
, ,
(.-.). (.-.); -
3. -
- (.-., .-.),
: (.), (.),
1 (.), (.), (., (.-.); ,
.), znachor (.), mqdry. mqdra (.); , , (.-.),
: (.-.), - (.);
(.-.), 1 (.-.), - (.), -
, (.), (.), worozbyt (.), (.-.),
vrazec (.); : - (.),
(.), , (.), (.),
(.), doktorka (.), - (.),
- (.-.). 3. -
: , (.).
(.-.), , (.), - ,
(.-.), (.-.), ]. ,
(.), , (.) . , -
3. : (.-.), baba
(.), (.). 3. (.-.). 3. -
bog-: ,
(.), boh, bozec (.), bohon (., (.-,).
.), bohyne (.), bohyna (.-.), -
(.). , , . .
, (.), , -
(.), , , (.-., ., .),
, (.-.). , -
(.-., ., .). 3. -
: , , , -
(.), (.), babonic (.) , . .
(.-.). 3. (.-.).
3. ,
, (.-., .);
, . 3. (.)
: . , . - (.-.,
, .-. , , .). , -
. , , . (.),
carovnik , . (.), ,
.
 349

: (.), -
- (.), ,
- -
(.). (.). ,
3. - (.-.) , ,
, ().
- 3. -
: ,
, [ (.).
, ] :
(.). - ; , -
, - -
, 3. - .
, ,
- -
(.). .
-
. - , . , -
: 3. (., .), -
, . (.). 3.
3. , ,
. 3. : (.),
- (.), (. -.),
, (.); -
, (. ) (.),
(.). (.),
, (.-.,
(.) ., .), -
- (. ) (.), -
(.). 3. ,
- , , (.-., ., .), -
. . (.). , - (., .).
, - 3. -
3.-, , ,
- . ,
, (.:
403).
: , , 3., -
[ : -
, ] (., , -
1980/2:57). ,
- (.);
, 3. (.),
(.-.), - , [
(.). 3. ], , -
: (., .), (.). , -
(. ) (., -
.); - ,
(.). 3. - , -
.
, - : -
(.). 3. - (.),
, (.), (.);
(.), . . . .
350

(.); , - .: >. 6ajatoa

, ] . , 1996; .
(.). - . , 1971; A . M .
, // 2:
(.). 3845; . --
// 1980/6:53-63; . . .
: - 1861:382; . 1:81,105; 1898/1:70;
, (.), , - .:340; . 1:224,254; .
, - :30; 1898/3:115; 1901/1:165. 4:112,
, (., .), 115; ; ; .:190; 2:
(.-., ., .), , 517-520; .:30; :19-20; . 5:
, , 214-215, 220-221; 1920/34:186; .
., , 402-404; .:211; Vacl.LZ:432;
(.); - Bar,KUW:230; Bystr.DO 1:275; 2:146,148;
(.-., Kolb.DW 15:154, 31:165, 48:294; KLW:451;
.), (., .), (.) Lud 10:258; 33:117-126; Pe!.PDL:200; Rul.
OPW:166. . . . -
(.). . ;jV9<.';:'v *<: , ;.'-,: .: . "-. ,/'>
, , -
(.), ,..,,',; . . -(, . .
, (.).

- , ,
[ ] 3. (, , -
) , -
(.), [] , -
(.), -
(.), , .
[] , -
. . (.).

. 3. -
, . - -
, , , -
.
-
, , , -, , -
, , ., 3. -
-
(. ,
(.-.). 3. - ), , -
, , (.
(.-.); , -
: ).
(.-.), (.-.), , -
(., ., .), - ,
(., ., .), (.-.) ,
. ; - .
(.-.), . -
(.-.), , -
(.), .
(.) . , 3. , ,
, - ,
(.). . . . ..
 351

, : Petre! hu! Iwane! hu! 39). . .-, , -

Romane! hu! Iwan Chrystytet kupawsia w wodi .
Ordanskij, ja tebe odhukaju i wyktynaju, obiz- .
wys [], Bo2ymy trudamy, Hospod- : , , ?
nimy molytwamy (Tal.ZLL:93). - , !. , -
, , (. . -
, . -
. . , 1893:20).
.
( ()
), .
.
- , ,
- . -
. -
, , - , ,
, : , ! ().
, -; -
- , . .
, ,
, - , -
(. ). ;
, ,
, . -
, -
, - ,
. , .
. - : , -
. , - , -
,
, ; . ,
, ,
,
. ,
- , .
-
- ( . )
, . . -
. - ,
, , ,
, - , : -
je Moje ,
. ) [
- ,
, - ] (.:47).
. , ,
, -
. . .
, -
, .
, : Ja .
). je MOJ !),
) [ . - -
, ] (].>:
352

. - ... (, 643,
, -- .). -
, - -
: ^ , 1) -
. Ja , , ,
[ , ,
. , , , ,
] (.:146). . .

: Ja !) , ] -
Mojy , , - . . .
, -, -
( , -
1888/3:202). . - . , -
, , , ,
1 , ~ (.
. .:77). -
, , - , -
, , - , . . ,
, , , . . ,
. ( - ., . . -
) , ',
, , , - -
. - '. -
.- .-, , , , , , -
, - . -
, , , , ,
(. ): , !, -
- . -
, , , (.
(, .), . . '- ).
,
, ' .: 224.232; :57: .:51;
(.:236). , .:61; :41; ~92:78-79,130,132;
6 .:163; .:38; 254;
, - - :254; .:69; .:540; Szyf.
: , ZOW:28; Kolb.DW 34:210; Swist.LN:458;
, FiSch.ZP:319,107; Tal.ZLL:92-93; Hor.:247,
, 302; Mach.NSB:186; .:47; .
. 2:140; . 1992/69-70:54; 1994/75-
(, 76:51; MHJyui.Jb4:39,81,163.
.)
, - *. .
. *
, -
- . .
, ,
( 8:284). -
, , -
, . . - , , ,
, , , , -
, . , -
, .: , , -
, , . 3.
 353

( ) ,
, , ,
. , , ,
3. .-. ( - ,
) - (.:195-196).
'', '', ''. , .
- , -
, (. , -
, , , ,
. .). , ; ,
,
, - ;
, - . -
(Po3.ZO:45,54). , . ;
3, - -
; - -
3. / -
, . ; -
!, !, .
(.); - 3. -
(, -
); / - , , -
; . , . ,
3. , : -
, 3., . , ; ,
3. , . : -
, , . . - -
, , - :
, - , -
; . , . -
, -
; . ; ; ,
. - ; 3.

, :
, . . ,
. ... (21).
, - -
( ), . - , -
, - ( , , ,
, , ) .
, -
, 3.
(.:18-19). ,
3. , .
-
, - (. .
, , , -
, . ) .

, : -
- ,
( ) , - ! (
(:84). .-62). .. .. , , , ... .-,^,^, , ,,:

23-2972
354

3. - , ,
. , , .
, 3. , ;
; cepf
, . . -
- , je >
: sukienka ze 2/0(0, , , pl)a :
fartuszek ze ziota . , [ ,
- ]. .
,
: , i
1)] , ja - , ; .
, ... [ ;
, -, -
...], . i
) [ , -
] (].>:30,27). ,
3. , . (.).
. - 3. , ,
( , . -
), - /, ; . -
z/o/o si% pad, -
: , ; .
, - , -
, . - ,
, , (.); ,
,
: , , .
-
, , -
, . 3. ( , -
3., , . - ) ,
3. .
- . ,
, . . - 3.
( ), , -
, . 3. -
; , , -
, - , .
; . -- . , 3.:
; ( - -
) 3. (., 197).
(.); (chory na 2ohaczke_ .-,
powinien sie_ przegla.dac w czystym zfocie, , , -
.) (. . ). , - ; .-,

( .) - , ; .

971 ., ,
- , , -
: -
. (,
, 3. - , -
). ,
 355

- - . -
, ; ;
, - .-. ; . -
, . ; , -
. , ; .
: , , 3.
... (.:258). , -
, -
- -
, - . . ,
. ; -
3. - ,
, - . .
, , - , -
, . , ,
; , . .
,
, , -
, ().
, .
, - .: 2:147; . (. .); -
- . . -
, ( // . -
:263264), - . . ., 1973;
. . .
, - -
, // -
(:59). -
. . , 1981:118 126; -
: je . . . //
3. . ., 1996:121157;
, . , .:255-260; :147-148; .
, :171~174. ,>
, 3.,
. - . . , , .
3. -
. ,
. , - -
, ,
.
3. 17/30.VI 27.IX/10.X. .
- :
, . , - , -
, - - , -
, - .
. . , - , -
, , , -
, , , - 3.
. : - . , 3. . -
, ,
, - , ,
. , . . -
3., - .
, - ,

23*
356

3. . . -
,
, - .-, , .: ,
! ! ,
. !
, , , -
, , (.:241).
, .
, - .
, 27.IX/10.X . -
(.3:136~ 138). - , -,
, 3. , -
, - , -
. ,
, - .
, 3. . ,
3. , ,
,
. . .
. - 3. . -

. (. 2:238,240).
3. . - , 40
. , - .
3. .
. - .: :103,108; .: 295,326,
I 381; . 2:436-438; .:
. 3. , 113-114; . 1:219; 1890/1:121;
- 331; :160-161; . 8:154; .
. , - 472; . 1/1:72; .:
, 3. . 54; .:137; 3.:163, 168.
17/30.IV .
, ~ - . .
.
, . , -
- .
,
,
, -
. - -
, . 3. . -
. .
.
. , , ,
, (
, ), , -
. - (.);
, , -
. . - (.);
, - (.), -
, , (. ), (., .,
, ., .);
-, -
. -'-- - '-' ''<'*',"< (.). , 3. .,
 357

(. .), ,
). (.).
3. . - 3. . -
. ,
(.-.), , .
(., .); , - (.),
(- (., ., .
. , ., .), ), -
. (.); , (. .), -
, 7, 9 (. );
(-; -
.); , (. );
(.-.), - ,

, , (.-.).
(.),
(.-.). , ,
(.-.); ;
, , -
, (), - ,
;
, (- .
), , ()
(. - , -
); - (, ,
, , ), -
, , (- : [ ]
); ( 1934/50:36).
, 3. . . -
, (11.IV), (13.IV),
(.-.); (29.VI), (28.1),
, (.-.), (14.11),
, , () (9.II) (.-., ., .).
(.). , . ,
(. 3. .: . . korzen sv. -
, ), lonii, . su. Apolomje trava, Polonino
(.). (- seme; .
.), ! (.
(. ); - Mod.LMS:134,135). -
(., .-.). 3. . ,
, , , -
- , .
(.), (., ,
., .-.); (- , -
. ); . .
, 3. . (- , 3. . (.,
.); .). 3. . ,
(.-.), -
(.-.), , (.).
, (.), . -
, (.).
(.), , 3,6.
(.). 3. . - , , , -
(- . , , -
358

, ; - 3. .
, (.). , (., .),
- , ,
- (.).
: , -
! (. 1:
426). 3. . - (.): -
, - ;
(.), , , -
(.), (.). -
(., ., .), (..
(.). - ) ,
, - (.).
, ( ), - , ,
(.); , , , ,
, - , , , ;
: , ,
, , , ! (- (., .).
. - 1896/34:220). ,
, - , -
: ,
, - (- -
(. , - ), , -
); , ,
(.-.), , . (.-.), -
(., .), rozchodmk,
(.), ,
. (. ~ Bieg.KOM:336); , -
3. . , -
: Koga zub boli, mene ne (., ); ,
boli [ - , ] (.); ,
(. - GZM 1986-1987/41-42:260): , -
, 3. .,
. (.). -
3. . - , . -
: , , .
, , - , , -
, ().
, ( - , -
, -
) (.). - , -
: , , (., .); -
, , : -
, - , !
, (. .). -
(.:106), ,
, : .
- , , -
. , 3. . , , (.:15), .
, Mesic'ek schazi, Cervic"ku, jdi pryC [
, (. , , , ]_ (
). - CL 1913/22:
3. . 206). -
(). (., ., .),
 359

(, - 3.
. ), -
(.). (. -
, , )
, 3. . . 3. -
3. ., (.).
3.
(. , .), (.-.), - (. ). -
(.-.-., .-.), . , 3.,
-
, , 3. . , , ,
. , (.-., .); -
, (.).
, : / (-
3. .: , .); 3.,
, (. , - -
.:187). - , -
, : ,
. - ! (. .
(., .), (., :27).
., .-.), , . , -
, - 3., , , 3. (-
, .). -
: Powiedz te mi, powiedz, moj ko- , --
chany deble, / Jakirn sposobem leczyc z?by \v -
mojej gebie [ , , - , 3.
, ,
] ( . Pal.ZZ:140). - 3.,
, -
(.-.), (.) , -
3. . . 3.,
,
.: . 1:774.802,807; :378, ,
403; .3:137,140; 1901/4:97; (. .).
1862/5:90; .:66.6: . 1: ,
264; .:92,129,268; . 5:83, 3. , -
123; 8:154; ; Bieg.KOM:470; Bieg.MD: , ; -
193; Kanvot KMR:105,107; Kolb.DW 31:164, ,
237; 46:468; MosZ.KLS:309,526; CL 1895/4; 3. (. -
331; 1897/6:477; 1902/11:163; 1912/21:297. ).
439; Bart.ML:90,134; Kuida MNP 2:303; SN 3. -
1972/20:606; Veck.WSMAG:459; , -
179; 1872:24,39; Msd.LMS:134,135,139- .
140; ,:463,484; . . . , ,
(.). 3.
*> , . , 3.
(.); -
, :
- [ -
, , , ] (.-. -
(. . 2:507);
, ). () 3. ,
, , (., .).
, . - 3. -
360

, : , 3.
, ! - (), , 3.
, ! (. ,
:192193). , - (. ).
3., (.) - , (.-.,
(.); . ).
(.-.); : -
! [ ( 3.
) !], , 3. -
3., (- 3. , -
.:193). , 3.
3., , , (.-.), -
, (- (., .-.-.),
). ;
3. - (.-., ., .),
, (.); -
(.-., .-.), (., . -
(.-.) ; ), , -
(. ), 3.,
, (. ). -
(., .), , . -
(.-,, . ); 3.
3. (., .), - (.-. ).
(.-., .-.); 3. ,
(.-.-.), (. ),
(., .-., .), (.), , (.-.; ., . -
(.-.), ) , 3.
(.). (.); -
, , - , -
(. .), 3., (, , -
, (., ., ., ).
.), (., .-.). 3.,
, , -
3. , , ,
(.), ,
(.). , ( , , -
- , , , [-
3. , ], , , -
(.). ), , ,
,
3., . 3. -
: , , ,
( .:204; 3. (.-.): . , ,
. : MiS , !!
3.). (. 65:285); . Na myszka
3., - rzepiany, a dej mi kosciany [, , -
: - , ] (
, - Szych.LLK:34). -
! (.:193). (.), (.-.),
3. - (.), (.), -
3.; (.), : . . Tu maS,
; liSiiCko, koSdany a panes mi zaft zelezny (CL
3. (.), 1896/6:144), : , }
(.), , [ ,
 361

, , 3. ,
] ( ,:215). (. ),
- -
3. , (.). .
, 3. - : 3. , -
: , -
3., (, , ).
: ! :
, (. ,
1896/2:22). 3., -
3. 3. -
- 3., -
, - . , 3.
, - , (-
3. , , ; ),
, - (.).
5 7 ; - , , ,
, , 3. (.-.).
(. 2:509). 3. ,
, 3., - ,
, - (. ).
. 3. , . . -
, .. ; 3.
; - ;
, . . 3. ,
. - (.).
-
3., - (.).
, : 3.
. , 3. -
3., (). -
(.-.), , ,
(.). ,
3.:
3., (.) ( -
(.). ) (). -
3., , ,
, ,
(.). 3. , - 3. (. ).
, (.-. 3.
). 3. , -
(.), .
(. ), - 3. ()
(.). (., .), ,
3. ,
(.-.); - (. .), (., .),
(.) - , (.), ().
. . , ,
(.-.) -
(.). - (,). ,
3. - , 3. -
3. (.); , -
; 3., ( -
3. " . )
362

(.). , , ). -
3., 3.
(.-., .}. 3. (.). 3.
. ,
. - 40 (.).
, 3.
, (, ).
3. , 3.
(., .); -
, 3. 3. (.).
, 3. ,
.
3. - (.-.-.), , -
(.). (., .);
3. ,
: -
3. (.-.-.), , - (.-.-.), , -
(.), (.-.-.), (.), -
(. ),
(.), (.), - (.).
(.-.-.), -
(.), - (, , , ,
, (.), , - ), 3. -
, 3. (). , , .
3. (.), ,
(.-.-.), - (.-.), , 3.
(.), -
(., . . . ' .
', '- -
'), 3. , , -
(. ), -
(.-.). . . , , .
3. . 3.
, - .: . 1:421,524,774-775; 2:161; 3:98,
, , , 807; 1:50,61,72,98,124,141,166,215; :
: 199,200,201,202,204,205; :58; .2-.
, , , 120.229,230; .:87; .3:137,;
(. 5:99); [- -95:278,299; .:27,32,52,77,
], , , 95,130,174,333; 1889/3:59; ; Bieg.MD:
, (- 126,178,264,267,304; Karwot KMR:105; Mosz.
. - 1906/55/1-2:255). 3. - KLS:309.611; Nadm.KK:61; PMMAE 1957/1:
(.). 44; 1960/3:283; 1963/7:205; 1965/9:145,158;
- Po$.ZO:53; Szych.LLK:34; Cb 1893/2:701;
: 3. - 1896/6:166,477; Horv.RZL:73; Schul.WV:335;
:233; .:419,434; . 1:307;
: - 2:196,201,228; 1928/3:99; 1929/4:
(.-.), 115; 1935/10:87; .:192,204,320; Rad
- 1880/60:190, 1882/62:30,31; .:85,
( ), - 150,154,157,165; .;415,419; .:
, 137; ZNZO 1896/1:266; 1964/42:343,438,439;
(.), . 2:506; .:387,463; Mod.LMS;
- 133,134,138. >-.. z- .: :-.-' - -
(, );
, (- ..,.,.,;,., -;,,_,. -t-.t',^- r ;v -jv.- . .
 (. , (, -
- . ., . , 1
, . , . Sivigty Jan, . .-. ). -
., . Jan, .-. . }, . ,
tvanje, Kres, Sentjanzeuo, . ), -
24.VI/7.VII , - , -
, - -
- : , . .
. -, -
, -
, : ivancice,
. . kresoualje ., , -
. ; , -
(), . . - ;
, ;
, - .
, , ,
, - -
. . . .
. . - ,
- ( ), -
: . , . Sobol- , ,
ka . - . -
, . . . . -
: , ,
. , -- , -
. . - ; -
, ;
(. . . .
, - -
), - -
. XVII .
: 1. ,
, -
, ; 2. , , ,
, :
; 3. , , , ,
,
. .; 4. - . ,
; 5. - ,
; 6. ( 1890/1:130).
. . .
. .
, , -
364

, - (.:505). ,
: , -
., .- -, , . . . . :
. lean , ; . ,
. ; .-. ] - , -
, ] . , (Szyf.ZOW:68).
, -

. . , ,
, . .; . ,
. : ., . , -
- , ; ., .,
- wanovka, sentjanztva roza, kresnice . .
,
(. 1:297). -
XV! , (, -
. , , , ).
, . - . , -
, ,
; - (.
- 2:207). ,
, -
(Klimaszewska:303). - ,
( ) -
-
.-. .-. , -
XX . (.:10; . ,
3:195). (. 2:160).
-
. -
,
. - ,
. , .
, -
, ,
, - . -
. , -
( ), , , , -
. , .

, , , -
- ( , -
, ).
(., ., .). , 9-
,
. - . -
, - -
- (, , - (Schn.FVS:142) (. , ,
), , ).
, - . . -
, - -
, , . . :
, - ,
, - , , ,
 365

. . -
- .
,
(Kolb.DW 54:281); . ,
-
(. 4:261). ,
.
. , - -
.
. ., (:114). ,
, . ,
, . ; ,
. , , .
: -
(-
); . . ,
. . -. (Kur.PLS 2:
- 108-109).
. - . -
-
(. , , ,
).
:
. . -
, , -
, - .
(. . - . . (. -
). -). -
( .
. ) - , . .-.
: -
.
, - -
, ,~ . .
(.:449; -
.:123; Pos.ZO:243). -
- , -
, . woda jest ochrzczona [ -
. ] (Po.ZO:243). -
.
( ) . . : .
{. ). , ,
( (Karw.KLZD:204).
. ) .-. ,
. .: ,
; .
; -
; :
, ; 1 1
; - , poci (. 4:
. . 262).
. . -
, ,
, .
366

. - ;
, , . , , (.),
.-. ( - , , -
) . . (.) . .
(
- . -
-
-
, , .; -
. .). -
( ), .
, ( - , . . -
), , , . -
, , - , , -
, - ( ,
, ),
. . .
- -
: ,
(), , ,
, , , -
(.:116);
; ,
, , -
( ) (.:179);
. ,
, - (.
(, , kres . .) 1:452); , -
(. Sivi^ti ogin, ., . , !
SuUnjak), !, i , ii
: . , . sobotka, ( 1898/5:209). -
. sobotka, , . , , -
(.-., .);
, , -
. : . . -
wyp^dzajq czarownice. , farovnice &- ,
lac, . pdlit' Jana, . vyhazouat' -
earodejnice, . palily farodejnice . . , , :
( , ) - -
~ - . ., .
, , ( ), , . , -
, , , ,
, , , -
, . . ( );
, .
: , - -
, - ,
, , .
, -
. -
- . ;
- ; -
- ,
, - . .
 367

- , -
, ;
- ,
, , , , , .
. . - -
,
, ~ . , :
, - ? (,
. , .) -
. dziad ! ! (,
'' , , : Uciekaj, Janie, , .).
w pole, bo cie dogonie i opole [, , ,
, ] (Kar.OZD: , -
99). , , ,
- , . .
: , , ! (. (, , -
8:211). - ) , . -
,
; , -
. - : ,
, (, -
, . .). -
. , , ,
' , -
, ,
. . .
~ - : , !
, , , - ,
, ( ). . - , -
,
, - ognie byticzne (, , -
, , ), . . ,
(SSSL 1/1:286).
, ( -
. . ) -
,
,
( , .
;
), - , : , ,
- (, -
. - , .).
. . -
- , -
( ,
, , ;
) . , .
. , - -
(, , -
. , , )
; , ,
, , . , - , , -
, , . , , - .
, . -
368

, - , ); -
-
. . . (.-.);
. . ( 1990/3:39). , -
(. ). . . ,
. - , , -
, , (, -
, , . .), . . -
- (. ).
, . .
, .: . . -
, ( ) //
. , - 1982/15:72-89; . ,
, - . . -
, -
. ( // :99118; . .
) - -
/ / .:530-552; -
. // .
. 31 TBOpia. . 9. , 1977:8~10; -
(, , ) . . ! '.
, , 1990; . . -
. . , 1986; . .
, ,
, 2- . XIX. XX . .
. ., 1974; - . -
. - ( ). ,
1990; K l i m a s z e w s k a J. Komenlarz etnografi-
- czny // . Rej. Dzieta wszystkie. T. 4. Warszawa;
, Wroclaw; Krakow, 1965:302-303; .:
- 228-252; . 2:179-210;
(. ). , 1907/17:158-161; . 8:207-208; 3:
, 175-178,185-188,208-211,228-232; :114-
. 115; 1972/14:175-194; .:101-
. , 104; Kur.PLS 2:84-143; Schn.FVS:142-143;
, . Horv.RZL:218-227; Tom.MJLO:95-98; Lud
1898/4/3:308-322; DWOr.KSL:112-114; Pos.
: , , , - ZO:241-243; Stelm.ROP:169-174; Szyf.ZOW:
, 66-69; Klm.DSL:37-40; Kar.OZD:98-99;
, . . (. - MalLc.ROK:48-52. . . . . . . . ... .
).
. ., . . , . .
,
: -
- (. -
, ; , . 1 , , lean
, , , . -
, , , . . 06-
, , . , / -
(.-. ); , , / . .
>, >, / ,
(); . Sciatic sw. /ana, . Usikouac, .
, Obglauljenje su. /aneza K.rstnika, Sv. Janez
(- - Glavosek)
 369

, 29//11.1.
, ,
-
( ) ,
; - . ,
.
, , .
, . .
, . -
, , ( . ),
. , , ,
, ;
, . , ,
. . ( ),
. - .
: - -
, , - .
; - -
. . , , . -
, , ,
, - , -
, - -
(- .
), ,
, ,
, , -
, , -
, , . -
. .
, -
, , , ,
, . , -
, , , , - -
. ., .
(.-.); . -
- 30- -
. . :
, ,
, - ,
, , , - ,
- - , ,
,
, , , , . , .
-
( ) - , , , , . .
, , , -
, . . ( ( ).
); ,
, ,
, , , (Piet.KDP:148).
, , , . .
; - -
, (.); (.) -
. . , ( -

24 2972
370

) (.), , . . -
. , -
. , (. -
.: . . , ). ,
,
.. . .
. -
. - -
, ,
- - (. -
. . ). , -
, , , -
- . ,
, (). , .
. .
. , . . - ,
(, , , ,
, ), .,
(, , , . .,
) , -
( ; . . - . .
(- . ihlica
nis) jehllce SCS). . - (Kalal).
, . -
.-, . , - : ,
, - , ,
, - . ,
. ,
(. (.). ,
. 2:27), ., ,
, . -
., , (.). ,
, :
,
(.). . , , , , -
, , ... ,
, , , , -
- , ( ~
, .:28).
(Bar.KUW:248). . -
. . .
, - -
. , ,
., - , .,
, - , , ,
. , -
; . -
, . (.). ,
- -
. , .
, - . (13.),
., -
, . ,
. , (.).
 371

. - ,
, , (.).
- -
. - , pax
, - ( . -
; . -
) , , ( - . -
) (.). , . .
, - -
., .-, .
. ,
, (. - ,
.). , . ,
(29.VIII), - . . -
. , -
. . . , ,
., , - .
. , .
. , .
. , , -
. (- (. .).
,), . (.); . -
(., .). - .,
, , , , -
, ,
, (., ., .). .
. , -
, ,
, (. ). -
(.). . , -
, . , ( -
, - ) (. .);
, , ~
. , , -
., , , -
, , -
. - (.).
.,
: , .
, , ( ).
, - ,
, , -
. , ,
. ; -
, , , .
, , , . (.).
. -
, . :
, , (.-.,
, .). . -
., -
(.). - .
, . , (. .
(.), ) , .

24*
372

( .
); - (.)
, . ( , )
, , , (. , ., -
), ,
. . , , -
, - -
, (.-.). .
. .,
, , .
, - (24.VI)
. , -
. , . , . -
, , -
- .
, - .
. ( , .-.). ; -
.
(.), - , -
(.); , - , (.; ; -
(, .); -. ). -
-
( ) - . . (.
.; .). , .
. , .,
; . , -
(.). . . - . -
: , , ,
. .,
. . , -
, . , -
-,
(.), (.).
(., .), (. .)
(.), . - .
, : , , ,
- ,
. , ~ -
. (.). - (.), -
, - (., ),
. (.). (25.III)
(.).
- (. -
. (.) . ., ., .); -
(. .). ,
(., ) - ., ..
(, (). -
.). - , -
. , ;
. . ,
. , - . ,
~ (.). , : -
, , - , ; . .
, . , , ().
 373

s - , , ()
. ( 1- - , ;
), . 20.XII/2.I -
, (21X1), . . . .
-
-
. . . , , -
: .-. jympo, -
. , , , }>... [ ,
. , , , ...] (,
, , - ); .-.-. -
(.-.), ... [ .
. , ...] (, 130) . .
(.). . . (. , -
. . , , . .),
. -
, , , ( . , . ),
: - --
, , -
, - (. .
(.). - . .
: ., ) . -
.-, -
(.). :
(. ),
.: 1:240; . 3:131-132; . -
:347; .2:212; :930; . , -
:71; :59,269,269,270; .:37; . , .
:20,48,73; .:98; . . . --
2:186; 3:10,11; . 1:26; 1890/1: (. ., . -
121; :110.112,215; :6,28,125; . , Eojtcuh),
:37,91,96; .:142; 2:95; (. -
.:132,133; :158; 1899/ ), -
1-2:317; .:32,36; .:226; (. .-. ).
2:106; . 4:11; ; :237; -95: . -
353; . 2:27,31; .:19; . -
.-8; :427; .:129; - , .
.:24,25,80,81,92,152,248-249,295; . . (-
3:289,495-496; . 8:465; , , -
Moez.KLS:310: Kolb.DW 3:264; Kar.OZD:13; .)
Szyf.ZOW:83,84; KLW:183,476; Bar.KUW:70,
248; Bieg.MD:174,303; Fa!k.PLB:73,79; Znam.
PMWR:17,31; EAS; Suml.SP:5~6; Vacl.VO:70, . .
127; CL 1895/4:343; SCS; Horn.:313; ..: -
181; EL'KS:314; Horv.RZL:39; Cic-.;146,158, -
165; Cerv.TZL;44; Zal.CV:102; Kalal; : . .
276; .; .:407; .:47; 1: , , ,
185,462; 9:43; .:28,57; . ,
:217,270,326; . 1:126,255,266, ,
267; 1931/6:36; ZNZO 26/1:146; . -
; 1996/4:40,41; 1998/1:16,30; (- .).
1:103. , , ,
,
, . . . . -
374

. -
, (.-, ), -
, - -
, ,
. (., .). -
- , -
(., .). - ,
. , ., . - . -
. . - , -
-
(.-. KOKoiuuHiu , KOKOLUJU - (. .).
, . KOKOIUJU - , , -
, , , (. -
, .-. - ) , -
, ), - , ,
, . ,
, - (. .). . .
(. 2:95). - (
: , -
, ),
(.-., .,
.-.); , (), -
(.), (), -
, ,
. (-., ), . .
, - . .
, , -
(.). ,
- .
: . - . . . ,
, - . -
, .
(.). ,
, .
. . . ,
; - , -
: , . ()
! [ , !] . .
(.:370). . . ;
, - ,
, , - , (.
, , :349). . .,
. ,
( ),
. \
(, ., .
/, , ), - . . -
- , -
. ., ,
. , , ~
. (., ).
( . . -
.-.), . .-.
, - . . -
 375

(, ). -
,
, - -,
, , (. , ,).
. -
, , . , -
- ( -
~ , , ). . . .
(:167). . , ,
. .
, , , ,
(.). - ,
.
, ( . .
).
: , , .
, - . , -
(.-. -
), . . .
, -
, . , -
(. , -
), , oMaje . .-. -
( - ,
), ( , (.). -
), , . ., -
. ,
( - -
), - (. .).
. . .
. . . . () -
( .-. ) :
-
, , .
, (.
, .), (.
(. . . .)
.). . . (. .)
(. , )
. (.-, )
( -
) ,

,
,
-
,. ,
. .,
,
(.-., ).
.-. . .
,
: , , . .
, (. .). , . . . , . .
376

(.-.). (. .) . .
(. , -
), : -
, - , ,
. (.)
. . ,
. (. ) -
. . . - , -
, . . , , -
(-, . , , , -
. ignis ''), - ,
, , -
, . (. . -.
. . - . .2. ., 1989:359).
( . ., -
', '), - , . , -
, , , -
., , - , ,
. - (, . .).
-
: , , -
. - ,
,
(). -
(, 3:37). ,
.: // :69~72; -
; .:34-37; 1966/28- (:281). , -
29:193; ,:77-79; . 1:203- . .
204; 1960/1:137; .:370-371; , -
PKQ ; 1241-242,269-270.287; ( ),
. 1:381; 2:95~98; .:459;
10/1894:3 (..), 1958/49:719,1963/50: ,
238; 1931/7:217; 1948/8-9: ,
205-206; .:424; .:303; .:235-236; , ( 3:
:310-311; .:24-27; .: 37). , -
246-247; .:86-87; :166-167. , , -
-
,, . . , . . (Sychta SGK 5:84), .
. -
. , -
- , ,
, - , -
( (, 678).
) ( - , . . -
) - :
, , . .
; ,
; . . (.), -
, , , - ,
, , , , - ., ,
, , , , - (.), (.) . . -
, , , , . :
, , , ; ,
(.), ? (:36).
 377

. . . -
: - , , , .
, - , ,
, . . .
. .
. . . - : -

. .-. - ,
, ,
, , , (. 2:587).
, - , -
. .; . . - ,
. .
. -
. . ; - . . -
, . . ,
(, (.:251).
, .), ,
. - .
. . . -
,
. . . , ,
. , - .
, (. (, , , -
. ) . , .), ,
- , -
( ), . -
( ), . . , -
( ), ( ) ,
. , . - , . -
, . . , . .,
, . .
( .
- ), -
, , , -
. .
, . . .-. ,
, .
(29.VI) - -
- , sJoii-
. cz^ta, ,
. - ,
, , , - : graj, slorice, graj, tutaj twoi sforicz^ta
, - [, , , ];
, .
, . .;
, - .: . . -
, // . 1928/2:
; 3264; . 1 //
, . 1927/4; // -8:8-11; :335;
- EL'KS 2:153; Gavaz.GD2:109; Mdd.VUOS 2:
; 336,- SSSL 1/1:123-124.
, -
, , , . .
378

- .
, , XVII . ().
, - ,: , ,
, - -. .
, - . .
(, . -
. .). (
, . - , -
-
, . ., ;
, . . ). .
, .
, ,
, , . - , -
VI IX . (. . . -
, ). - ( .) -
X . , , .

(XIXIV .):
, , , , , *

- . ~ -
, , . - , , .
, , XX . :
, , , , -
. .
. - , -
, - . (
. .),
, - : -
, , , , , , , -
, . - , .
, . XIX . -
(),
 379

- . -
, - ,
, , . (), . panenka
. (, ) . panienka (-
( ). -
. . ). - : -
, XIIXVII . . ,
. - . -
, , . -
. . -
XIX ., -
XX . - ,
. - XIX XX . -
. .
, . (, , -
XIX . - , , , -
. - , ). . -
, - : ,
, . . ( (.), ,
.) . ., , (, -
. -- , ) ,
., - ( , , -
. . - ), ().
(, ( )
, , ). - (-
.), -
, ~ - , .
. - - ( -)
, - ( ) XIX
. XX . -
, , . - , -
() . .
(-
, - ), -.
. - - , -
: , . ,

1900 . , . -
1920 I960-1970 . - XX .
, .
- .
: , ,
- ., , - , '
- -
., ., .
., -
., ., . .
., ., (
., . XX .),
., (
., ).
. . -
. ~ ,
, - (. ).
380

. . // -
. . . .,
(, , , - 1981; ., . -
). - //
( , 1997/2; . . -
), , . ., 1975; . ,
( - . ., 1970;
, , ). - . . . .,
, 1981; . ,
., 1917; . . -
, , . .; ., 1936; . . -
. //
. - . , . ., 1985;
, . . --
. , . -
- . / . . . ., 1987; -
(, , . ., 1968; A . M .
. ), - XIIXVI! . //
(, , , 1998/2: 113-122; . .
) . - - // -
, , 1971/11; . .
. . ., 1933;
( ), (), B l i n o v G . Russian folk-style figurines. Moscow,
. 1983; H a s a 1 v a V., V a j d i J. Die Volkskunel
in der Tschechoslowakei. Prag, 1974; V n d -
, . r u 5 k v a A., V o n d r u S k a V. Tradice lidove
Lvorby. Lidova hmotna kultura v Cechach a na
- Morave. Praha, 1988.
. , ,
- *is:;,-/tii ,ur;r; ..
. -
:
(, , ), -
(, ), - . (, ,
. ), , . . .
- -
: , ,
(, ), , . . -
( -). , -
, , ,
. , , , -
- .
- ,
, )b$rati(s%), baviti(s^),
, *balouati(s%), *guiaii, *tesiti(s$), *$utiti
, -
, - (,
. , - , )
- , : .
. . batovdti '', .-. '-
. ', . . '', .
. , ', -
.: . . , ', . balovac $t> '-
. - , '. - > ; : . . > ,., ...
 381

, - 137, ; 6:89, ; 10:124,

, , , 69). ,
. -
, - (.).
- , (., 4ajK.
, , :109), -
(.:31, .). -
()
, - (. .).
. - .
, ., -
- ,
; ,
(. 1:198, 9, -
- . -).

. -
, ( :31, .
109). . - -
, - ( -
. ., , , , , -
- ,
, , . .)
,
( ). - (, , ,
-
, (- ),
., . 9:27, 134). -
, - ., -
- -
: , , - (, , ,
(. 1:71, 94; . 4:204, , .),
54). , .-, - , , .
, .-. . , -
: , -
, , - , , , -
, ,
, . - (., -
- ).
, .
(. 4:9, .), (., ,
. , . , ., -
(. 1:167, , . . zid, .-. ,),
.). - . . -
- ,
, - .
. .,
. - , . , . zajqczek, ., .
(., , heliska (liska, Evicka, Amcka, hrdlicka, zu-
, zi-zuzic'ka), s.-. , .
)
. ., . . - . (., . , . mak,
, ., . , , ), .
, - . (. , .
(. 1:45, .; 3: hra s harason, zahdrdka) (.
382

. zlata , zlaty urdtka, . kati, . vlozit' do lis<?i d~ury).

kral'ovnd, .-, , , - . -
), , . - (-
. , , , ,
- , .)
, -
(., . , , - (. -
), (., . ). -
), (., . ), . ,
. . -
.
. (. , (.,
, , . - -
, . , . sie- -
mieniec, podkozioiek) , ), .
. . . . .
- (. . -
(. ). . , ).
(, :
, , ) - . : -
. . (. , .
- (, - , . );
, /), - (. -, -
(., - ); :
.-. , ) . , -
(, -
. , ), (.
- , -);
, - ( ,
., . . .);
, . , . (. , -
. , , , -
, , - . .). .
(- -
, , , : ., .-.
, -
. .). . .- .-. -
- (. binkostni
tek), .-.
. >, >, -
, .
. - . :
(.,
. , - . , , , -
, . , . havran a husy);
., . (. -, ,
- , , , ,
- , . , platno); .
, (., - (. . , -,
. - , )
, , . ladi (.
se voziti) , (., -, . ravbarji in zan-
. , darji) . .
, , . rake - (.-.
 383

, . , . , , -
. , .-. . . zldta brand, . trden most,
, Marzana, Smrlka) - . zlate mosty, tvrdy mostek, . ka-
(., menne most, . jaworouji ludzie, janioiowy
ludzie, ., .-. ! !); -
Kur.PLS 2:165). (., .
~ . - , , . ); -
(. , , , (.
, , , - , ).
, . , , , , -
. >, . zarazacke} .
. . . :

- . (. , -
. , - , , , , . haj),
- , , -
(. , , . (. , , ,
, . dijne bucice pukati, . , . , ); .
vo smolu, . smulu). , , , ,
- . . .
. , -
, .
. -
: -

(. , . ).
--

.
. , :
- ,
, , , (. -
, , . -, .
); -
, (. -
, , .
-, . >, .
zlaty prsten, cierno prase).
~ . -
:
(. , ,
, , -,
, , , -
, , , , ,
. , , . ,
. -, . >, .
. s/epw );
( , )
(. , -
, -, . ,
. - , , . , -
, . . (. , , ^).
/ , , , - (. .
, . , , ,!) .
384

. - , , ,
, , , , .),
, - (-
, ' , , -
. , ,
. : - , .
- .). -
.
(. , , , , .
, , , , .
, , , . . ., .
, ,, . , . v zdenec , , ;
opadati). , , , , , .
. : , , . , . ret'az'
(. ; . , . turn, .
,/ , zamek . -
..), -
(. , , (, , , , , ,
, . ). , , , ,
. , - ., . . .).
. , - -
, . , ; .
, , (., . , -
, >). (, -
. , - , . .),
( . . , (, ,
, . .)
) - (., ' ,
. ').
. .
: , , ,
(. , - , -
, , . , ,
, , , , , ,
. vagati se); , -
(. , . , , ~ , . -
. ). - .
. - ( ),
: (. , ); . -
(. , ); ; (, -
- , .), .
, (. ,
. , . , - : , ,
); . . -., . , , ..
. -
: , , : , -
(. - , (, , , ,
-, . ); , , , , , , ,
, , , , .) (, ,
(. , , , , , , ,
). ). -
- : , ,
, , , , ,
(, , , - , , , .
 385

/),
. (--
., . /: !, /, !
, , - ' ', ! ' -
, .').
, ; , -
- - (,
, , - , ? . -
. ? . .),
- -, -
( -
?) -
: . / ( . ,
( . , , : , )-
; . -
, , ( -
, , , , ,
)', - . .).
( . ) ,
. . . -
, (,
( - , -
, ): . - ! , ,
,!),
, - -
.
., ~ -
, , ( , , ),
, , , ; (, , ,
(, , . .), ); , ; , -
. , ;
. . ; /; -
, , , ; -
, , , ;
(). (, , ):
. ,
. . - () .
. -
. ., -
, , -
, -- ,
, . , -
(. , ),
- .
-
, - : 2 ( -
. ,
, - , -
, - . .); 3 -
: -
(], hdj, dajze , daj, kravickam ; 5 (.,
daj zelcny hdj!, , . ).
, ! -
-,

25 2972
386

- -
. , , .-. ,
, ,
(Kur.PLS 4:243). - , -
, -
, - , .
( 1890/1:120, ,
.). , .
. : -
., - ,
, , ; , -
, ; -
, . - , ;
, -
, , .
, pride rnrlic in te raztrga ',
[ ]
(Kur.PLS 4:184). , npieuibe . -
-
.: . , ] ,
wrpajy. , ,
1868; . 9; 1 . , -
1972; .; . 7; .: ,
190-192; . 4:139,210; .:80- .
82; // 1881/6/3; .
. ., 1991; .: .; ; -
. . . -
( , -
) // :234257;
// -94:139-168; // . , -
2:242-272; // .:491-532; . , ,
; ..; . ., - ,
. . , ! , , .
, . ., ,
1995; .; .; Bart.ND; Zibrt , .
OPV; E r b e n . J. Prostonarodni Ceske pisne a , -
fikadla. Praha, 1937; O n d r e j k a K . Z hier , -
liptovskych deti, hladencov a diev. Bratislava, 1976; : , -
P l i c k a K. Zlata brana. Slovenske deti vo svojich ,
tradinycK hracK. Martin, 1972; V r a n e c k y J.O. , ,
A mel sem ja pisfialenku. lidovych hudebnich , -
nastrojich, detskych hfickach a hrach na Moravskem . -
ValaSsku, Ostrava, 1963; S v a c h a V . Kruhove -
hry deti Ceskoslovenskych. Praha, 1923; S v a - ,
c h a V . Radove hry. Praha, 1929; SN 1961/9/4: ,
610627; Z i l y n s ky j O. Hry na vrata a mosty : ! (.).
v slovanskem folklom // Slavia 1958/27/1; CL .-,
1968/55/3:180-187; Z i l y n s k y j O. Kapitoly z
dejin vychodoslovanskych lidovych her // Slavia (. ).
1970/39/1:64-80; P i a s e c k i E. Zabawy i gry , -
ruchowe dzieci i mlodziezy. Warszawa; Lwow, , -
1927. ' - -< . - - . - - = - v . . - ', - .
, .
... , -/ .1 .. ;. - .. -
 387

, . -
.. - , , -
~ .
, .
, - , -
, - , . -
, , -
,
, , . .
: , . -
, , , ,
Bsepx . -
, . , ,
-
, - , . .
, , - .
, ,
, - -
. - . .
. Koniuj [ ] -
. . -
- ,
: - . -
, ,
. . -
, . , , -
, .
.
. , , ., , [],
, - [ ] ,
, -
, . ,
, - .
, -
, - , -
, ,
. (, , ), -
, .
, , -
, , -
- .
, - . , ,
- ,
, - , ,
-
1 ; - .
-, -
, , . -
, , ,
; , ,
, . -
, , eiyca ucm/ [ ]:
. - ,
, - , -

25*
388 '"

. , , -
, , . ,
, . ,
, - -
, .-
, - XIXII ., , -
,
. <.--> .,. ../.... 980 ., XII . (.
. ).
.: . . . -
// :484508; - : -, -
3. i ! -
iHCbKiM ! // 1914/121: , , --
173-224; 1912/31-32:210; - , ., -
. 3 . , 1924:107 , ,
108; 1915/122:111-136; . ,
( -
.... -,.-... . . ) .

. XXI .
 389

- ., - : .
1 , . ( ) -
1848 ., XXI .: - , ). -
- - , -
- ( . , ,
- .), - .
, -
(. () .:
. ( , (,
- ). - ), ( -
- , - ), (-
2,67 , - , ), -
-- ,
- , . - ~ -
, . (, X ., -
( ) )
r_B-
I - -
(), - -.
I. , ( ,
(, ) .
) , -
() XIXII .
. - (. , -
, ) -
, ; - () -
, : ( 1,78 )
; (?)

, - ,
. . . (. . , , ); -
(1,57 ) , -
: . . -
-
( IX .) -
(, ), , (IX ., , -
- ), ,
() . : , ,
- .
~ -
- : -
-
; -
. ~ - ( , XXIV .), -
; - ( -
, )
, (
(. - . .:
). - 683685). . .
: -
, (. -
, (. 5,5 ; XXI ., , -
, , ) , -
- (
; . - , 4,5 ; X .: 1995/3:
) ( 48-49).
390

- -
,
. . 1/14.V. .-. , . -
(- . .
) : . . . -
. (988 .), (1 ,
., , , , ), ,
12 ; - ,
- , . .
~ (; . .
, .
. : . ,
- .
. .). (
, - ),
, , .
, . -
, (.:235). ,
- ,
- , , , -
- . -
( , ,
), - , -
(. . , -
XVII .) - , ]
- , JepeMHJa >, -
, , , , , ( 1905/21:
. (. .:354 .) 45, .), Beraj, ], !
. ( - 1]... (.:164); JepeMHJa
.). - , 3MHJa (.) . .
: , , ,
, , ,
. . . . [, , ,
, , -
.: . . ] (, 3:125). -
(
) // 1985/4:234-326; - -
. ., . . - , .
. ., 1993:11~16; - . . -
. . 12
: (.-, ; . ); -
// 1994/2:3855; -
, ] . : ,
], 1994; .
IXXI . (.-.).
// (.-.) ,
VI . . ,
.1. ., 1997:375-381; SSt 4 (1970):241-246; };; -
L a m m J. P. On the cult of multiple-headed gods in -
England and in the Baltic area // Przegl^d Archeo- ( ,
logiczny 1987/34:219-231; S l u p e c k i L. P. ), -
Slavonic Pagan Sanctuaries. Warsaw, 1994. ,
: JepeMHJe ,
. . ' ] . ^ ,
 391

] , ] , ]
je , , (.:386). .
[ , , -
. , - ,
, , , , ;
, . -
] (.:102). - ,
. . .
mepatbe ]; , ' . . ,
, - -
, ; :
, , - JepeMHja [ -
. - ] (.:304). .,
. fepcjuuje:
, -
, , , .
, . / JepcMitja, ; '
(. .'; ' ., ,
). . (', -
. (.-.) ');
. - . -
, : , (. ) . .
' [, , , , .
] (.:226). , . .
. .
- -
(.); , - -
, - . ,
(, .), ( , -
( - . ,
) . ).
. -
, :
, (. ,
) . .
: , , -
. ,
, , , , - -
( -
), -
( - , .
.), - (-
; , ) ,
, , - ',
; .'.
. . . -
, [ - :
]. , , ,
. , ,
> .
. , ^ Majy, . . -
, : .
., ] : ^ je | [-
[ ; , ]; , -
392

, , : Maj, Maj, (. ), -
Kpaeaj (.:387). ,
. . - , .
-: . -
, . . (. ).
- ,
, . , ,
. 31.V/13.VI - , , , -
' (. - , -
, ).
, , .
.: . JepeMHJa -
] ]
ErejCKHOT // 1974/13; (, ,
. JepeMHJe , -
JyjKi- // 1969/15; ; -
:335,346-348,352,365,412; :182- . .); -
183; .:50; 1925/32:396; 1958/ ,
73:114; 1988-1989/52-53:101; . (,
:304-305; 6.:65; . 2: .-, , ;
144-145; .:164-165; .:267; . ; . ';> ;
. 1:260-261; .:244-245; . wypqdzanie sowy); -
.:99; .:400; :116-117,225, ,
229,254,270,271; 3:124-125; . 2: ( , -
147; 1994/1:33; 1986/2:35-44; . , , , -
:58-60; 1948/8-9:218; ); -
1936/42:128. ,
, , ! (.), ,
. . . , . . , , ! (.), -
, ,
[, , -
- ] (.).
, , . , ,
-
(, , , - (
, , -- ,
. .), - ; , , ,
, )
(, - -
, .). (, -
- , ,
. ; , -
; , , , ,
, - - ,
, ; . .). -
- -
, , -
, ; .
, , , . -
; ; , -
, , , . -
. (1.III) (9.III),
(25.III), -
, , - ( ),
 393

. (1.V), : , -
(24.VI). , (
, - , ,
, , - , ..), -
,
( :71). , ,
, -
, - ,
: (. . .
. , . -
), (. - -, -
, .-. , -
.;129), . -
(. '.-.
,
, . ). . : ,
( , ,
, ) , ,
, - (Malic,ROK:20). -
(23.IV). , .

: (, . .
, , , ) - ,
(, , , ),
, -
(. . , ] [
- ] ( .
: vSechna nefest ven!, . . :223).
!, , > .-. -
, . . ); - .:
(, , , ,
, , . . - , -
, . . ); - wyp^kali stary rok [
( ]. -
, , , , ).; :
, - ,
(- , vypraskouani earodejnice
, . , , ., [ ].
. honiti hfebenare, honeni krala); - -
, - , ,
, (
, . , (. , ,
, , , - , ).
; , , .);
(. ,
, . wybijanie zuru, , , ,
, ); ,
. ,
(, - , -
), - (-
- , ).
. .

.
394

. . .
- -
- ; -
. . (
- , ),
, ,
, ,
, [ ] (.:
: 92). ,
, , , -
, , . -
: , !. , , -

- : -
, - . -
; . , -
. -
. - , -
. (. ): : , , , -
, ! [.. , , ,
, -
, ];
(.:192).
wybijanie zuru -
[ ].
, - , -
, -
.
- ., - --
. , , -
. . - :
, - , - -
. , - ;
, ,
- ; ,
, ,
, - ,
(. ., -81:148). .
( , ., ,
) : , ,
, , , !".
,
,
. , ,
, - , ; .
- :
( : -
, , . ,
, , . .), , <...> -
. - (-95:80)
, - -
(, , - (-
). , ;
,
 395

, . -
, .) - , ,
. . - , (. . -
(.) ) . ,
- ,
,
-ha [ . -
]: -
,
. , -
[ - , ,
], ; , -
, ; ,
(. [ ] (-
:153). .:344). . .
.-. : -
- -
- - . -
.
.-, -- (9.III), ,
, , ] -
[ -
, - ].
- -
/ (, (. ivypqd-
. , , - zarne. tzarowmc)
, .). (. ).
, - , -
-
, , . . , ,
, , .
. ., - .
. .
- ; . . - -
:
, - (. /. -
, %, . . -
(:202). ).
-
: . - -
(., .) :
- , -
- -
-, . . (.); -
. -
, , -
, : - : , , ! (.:
122);
; 40- , -
. /
Jiddse: (. .). , -
. , -
. - , , , , , ,
- , . .
396

. ~ , , , . . -

: , - ,
( , ,
, , - (. .
. .), , , ). -
, , - , ,
, , :
. , ! [ , -
, !]. ,
- , -
, , - : ^, , , jep je
(. . , - ! [, , ,
), , !] (. 2:144).
, -
. . - : , , -
, - , ! (.:175).
, , -
, : -
?, : : . .
, , ..., , -
, (-84:46). . (5.): Svate
Haty den, vSechna nerest ven! [ . -
. , !] (Per.RMHP:
- 36); . :
, - , , , ! (,
, - , .).
, ,
(. , ).
- : (-
- ), :
: , , , !
, , , (-841).
, -
. . (. - , -
). , ,
- ,
. , ,
, - , -
. - , -
:
(, , , ( ): ,
. .), , , , ! ] Kpaj -
, , , , ! [, , -!
, , , !] (-81:58). .
, .
. ( :146172). ,
- .
. . (24.VI)
.
- : Ucie-
( !, !, kaj, Janie, w pole, bo cie dogonie i opole!
!, !, ! .) - [, ,
: , , , - ] (Kar.OZD:99). -
 397

, - 51; -86:108-120,237; -95:80-82;

- 1894/1:126; 1996/4:13-16; :101-
: !, , 117; 51.179; :188-201; . 8:128;
<.>, , 1905/21:45; .;153,223,231-
, ' (..:104). 233,235-238; . 2:144; :161; .
, , - ; Vacl.VO:211; Bieg.KOM:69-70,73-86;
- Stelm.ROP:65-69,72; Malic.ROK:l9-21; Karw.
, : , ), , KLZD:205.
, , ,
, [- - T.A. , ..
, , , , , ,
, ,
] (. - , -
, .:233). . . - -
- ;
: , , , . , -
, , -
! [, , , , -
, ] -
(.:32). , -
. . , . -
-
(). .
.. : .-.
( , , ,
), , , -
, . , ;
- -
: . , , -
; , , -
, . . , ,! [
!],
. . , , -
.
, - ,
(.). -
. . (, , ,
) - . . . .
. .-.
, . . ~ , , ,
( - , , ,
), -
(.), ; -
. , , ()
- . .; , -
, , , , (.-.), -
, (: ., (, -
480), (: 502), - ), .
(: 532) . ; -
(, ,
.: .:245-249; :340~350, .) . .
407-409,425-432,543-546; .:216-
220; ..:250; .:23-24, , -
192; -88-62.140-156; -84:46- , ,
398

. -
, , .
, ; . -
, , : :
, , ... (:67).
(. -
). -
. - -
; . ,
- , -
(.). .
. ; ,
- :
. . , , , -
, , , -
, ,
, ; ,
-
-
(.). (.); -

( (.-.)
, , , , , . . . .
, , : . .
() , - -
() , " . -
., :67). . . ,
,
, , . , -
. -
, , - .
, , . . ,
. : ( -
. , - , , ).
, , ~~ -
, , -
(.), , .
, . -
. .; -
; - . , -
, (.), -
, ,
, . . ,
. .
, :
, , , - , , ,
, , , (., -
, . - ). . ,
,
, - - -
, , - ; -
, -
.
: ,
 399

( ). - , -
, - , -
, - (. ).

, , - -; .:77-180; .1:57.
, (.-., 8488; K e m p P. Slovenska magija. ,
.). , - [6/]:83~88; .:44,89; 1987/13/3:
, 59-63; ;16,17,66-68; 1933/8:
, , 70; .:172; . 1:295;
- :267-268; 1984/17/33:146-147.
,
(.). --. .; . .'-.../ {,-.-. - ' ..
-
:
, ~ -
, . , , -
. , ;
: - .
- (,
, , ) . -
, ,
- , .-,
, - ( ) . -
. : , , -
, , (: (,
17) . ; )
.-. , -
, ( , .
, , - , . -
. , . , -
. - .). -
, . (. '
. - ', -
( , )
) , (.
, , , ).
. -
, - .
. ,
, - . -
, , ,
: , ; .
! (.:177). - (
, , - )
, . -
(.-.). - (.).
-
(.. . 2:112);
, 12
(.); -
. , ,
- ., .
(.). -
(.). , -
400

- .
(.)- - .
-- (. . , -
. . '',
(- '', . ''). . -
.). . . , (
. ; -
(. - ) .
), .,
(. ; -
), ,
(. , . ), (.). . -
. , ( .
. . - ; . , .
(.). - .-. () ;
: 849*). -
(. - , .
), - , . -
. -
. . . . -
. - , (.).
(.. - . .
, , , - . (
, , . - , , -
, . ), , ); -
(.-.). - , .
. - (.). , .
- , - ,
. (.). .
. ( , , , , :
), ( . .
), - . (.); , -
,
, , (.),
(), . . - . . .
, . (. :
. . ); ,
. - . -
. . .
. - ( . ,
XVII . (- , ) -
, ), , : ,
(. (. -
., -
). ). -
, , .
, .-. - (, ,
, . - , ,
., .
. - , .) -
. - , , ,
( . . ) . , .
1667 . -
(.:183). ,; -.-.,- - . .
 401

, , - : ,
, !).
(.-., .-,), (- : ,
, , - . (
, ) (.-.). , , -
. - !), (. -
, ; Stelm.ROP:116).
. - . -
.
: , (
, , . .;
; , ),
; , - ( . ,
, , - , ;
. . ( ). -
) . (-
- .). . -
. ,
. (.-., (.). . -
. ). (-
. - , , ).
, (, , ) - .
. - , . (.).
. , . -
. . : - . -
. . ; -
, , . (
. ; - ), . . , -
. . . (.,
(, . .), .), . (.); -
- , ,
, . - .,
. (.); ,
(- , .,
.), - , -
(.). -
(. , -
, : 849** (.), (
. - , ).
, ), . . . , -
-
(. - (.
.). - ,
. (.), : -
(., . . ).
. , - . -
. - . . -
; . (., . .).
:91,93,4-116), (. ,
:79; . : -
. , : , ., . .
), (), -
(.:78 79; - ; -
. ,

26 2972
402 .

( ). (.). -
, - , .,
. (.). . :

(,). " :';,.- ...--v (., . 2:192). , -
, :
.: . (,).
// 1891/3:218 , -
222; .; . . , (.), -
// . . - ,
. ,, 1995:221294; ,
. ., 1996; - (.), -
. . - : , ,
. - (.); , ,
- . ., 1998:91,98,105,119, , ,
121-124,127,135,138; . . - , (.)
- : -, - ?
/ / - !. 1? . i
. ., 1993:79-98; . . ~ (., 1898/5:191), -
: //
. ., 1998/2:114-125; - , ... (.). .
. . . ., , -
1991:3947; - , -
. , 1998:2533,116124; - (.).
.:14-16,22-25,112-116,182-186,229; . ,
.:39,49.61,128,183,239; .: -
59,79,84,104,108,110-111; :439,848; ,
.:377; .:88,110-112; .
. - : . . . ] - ', - .- , -
. . '. .-.- i--. -..."; ,-<-. - . . (.: . ,
, .:51).
-
, - , ,
.
, ,
. - .: 2:40; ,:82; 1898/3;
, - 117; 1901/4:119; . 8:312; Fed.LB 1:216;
(. .). . . 2:313; .:137; .:
, - 318; .:359. . .
: , , , .
, (.:297).
. , , -:- * : . . .
(.-., .), -
(., .), (.),
(.) (.).
, , 20.VII/2.VI1I. -
., - ,
, : . .
(.). , ;
: - . . , -
(. .) : - ,
, ! (- , . .
.). : ,
!, ,
, , -
 403

, - . .
, , .
- . . -
, , - -
, - -
- , -
. . -
(. . ). , -
. , -
, . . - , , ,
, . . ,
, . } , , ( . .
. , , )
. . . .
, - (
(, , ) ,
) . . (, ) . .
, :
. . , - , ,
, . . . . , (.). -
, (
, . ( -
. . ), . : , .),
.-, , . - , , -
( 27 .VII) -
- , , , (-
(30.VII) (. . ). ) .
. . . . -
, , - , -
- (
); - - , . -
, . .;
, . -
, . . ; -
( , ), , . .
. - 7 -
. . - , -
(, - ,
, , , .
.); -
, , . . . . -
, , . . - , . . -
. . - : ( . .
: ., , . .
, , ); -
, - (
- . . ,
, , -
. . - ); (
( , - ); -
), (
. . , ~
. - ); (
, ,

26*
404

, 1, . . , -
! ).
- . . .
. - ;
. ., , , ,
, . ., . . .
, . .
, . 11 , .
11 i ! , . . . . . .
. , - ; -
. . - ,
. , , . .
( , . !
, .), 11 >.
(.- . . .
.-.), - -
, (.), - , . : .
(.-.-.), ,
1! (.-.), ; -
(.) , .
. . , 11 ! !, .
, , . . .
, , , . .
. . (. , -
:60). .
. . - . . . -
. , ,
. . , , ,
; . : , -
- (:115). -
: , , , . ,
. ., . . 1 ! BCIX -
1 ?1; . . . , -
, . . .,
. ., . , - .
: . .
, ; : , -
. . je . .,
, , , . ,
. . , , .
. - . .
.- . . - . . . .
. ( )
(. 1
. ! !),
: - ; -
( ). . . ,
, . .
, . . , 1 , 1 .
, -
. - . . , -
,
; , -
. . .
 . 405

( ). . . .
, (
), - , , ,
- , , --
. . . ,
, .
, -
. - - ,
, , ,
, , , , -
. - . .
:
, , - .: . .
. . . - -
, // :83101; -
; - . . -
, . // :209-223; :204-206; ..
:170,192; 1981/21:103; 1851/
- 3/5-6:4,8; 1901/4:128; .:
. , , 480-491; :285-289; :115;
, - (. .); .:21; :376; .:
. . , - 87; .:104; ; . 2:162-163;
, . . - 1906-1907/22-23:11; 1954/48:401;
, 1958/49:740; :219-220,346; :157-
(.). . 158; .:42-45; 3:130; .:
. . - 403; .:?; 1960/1:170;
: 1992/2:201; .:96; .:391;
(, ), .:226; 1993/57:250.
.
: '- ' ' -'- ''- ..
.
. , -
, - .
- (),
(. ., , , , , ,
, ) . . .
. 20.VII/2.VIII (. ). '
. .
(- , ,
, .), (, ) -
, , . .
, . 33 .
. .
, . . (. ), -
. - (.), .
. . . - . .--
, ()
... (- ( . , -
:94). , . . ., -
, , , .),
, : , ? (, )
?. (.-.), (.),
, . . -
(:115). , (-
406 .

.). .- , , , -
: - . -
. 40 (- ,
.), (- (., 1893/3:
.); . 109110). . -
, . - ,
(.);
. ; (., .). . ,
, .- ,
( ). - <...> (-
. - ., :120).
, .-
(.); - .
, -
, (.
).
; . - , .
(.). -
, , . (.). -
, i - -
(. 5:9); . . (
, ); .
. - , . .
, , .
(. 5:122-123).
, . .
, -
, .
(.:145). . (, , -
, , , , ):
, , / . /
(:177). : / ,
. , - (., ); -
- , -
. (, -- . / . /
, , ). - . / -
. (., 1997/1;
. . - 43); . !, ,
.- ,
, . . !, 1 (. 8:174,114).
- . -
- . :
. . / -
. - -, / -
, , . - ... (., :87);
. , / , , , /
, - ,
. - (., ).
. (.) , - . -
. , , (.)
(.- .-.). : ,
, , , ,
, , , , , ,
. - (:89).
 407

, - ,
. .,
: . . , , :
, .
-
(.); (. ).
(- ,
.) (.:20,114). . . - (-
: , .).
.-. , -
,-, ,
. , : -
, - (.); -
, ; - , -
, , , - ( ).
, , , , , ., -
( . . ), , (-
; - .), (., .,
, , . ., .). -
-
.'. . . , ,
- - (.).
// :83~101; -
. . - .
( - -
). ., 1863:13-17; .:72-73; : !,
:204-206; ..; .:34- : -
36,235; .:631-633; . 5:7^9; ! (.). -
1902/13:80-83,217-220,253; : -.
305,449; .:212; ; .: -
42-45; . :24-26,41,90; :220, ()
261; .:145,147,161,190,211. ,
.--, |"1 ""..- '-,i . , , -

->'' ~ ". - . - :-- .. . -
,

, .
,
, -
. - , : -
, ! [ , !] (.).
- -
. . . ( - . .
, ) . ( - (.),
) . (.-.).
. . ( . ) . -
, ,
, . : . -
. - ,
-
, . (.
, ) -
, , . . (.); 14 24 1 -
,
408

. , (-
10 - ) ,
, ., -
. (, -
. (.-.). , ), -
, -
- , -
, (.-.), .
. - ' -,- - () -
-
.: .:86-87; .:109-112; ,
12:191-192; .:77,424; .: -
8,15; 1905/1-2:154; .:32; . , (. . Janek),
:167; 1973/19-20:157; .: , .; (
323. --,
. .); -
.-^v-.-i -'.: ;;'-; ---"., . . (. , .
, . .);
(
. , , , . .
, - . .); -
; - (. Baika, Zoska, Kasha, .
, - . ) :
; . ,
- (. .),
; - ( . .), -
, , - , lean (. .) . .
-
., , - (
- ) , -
. . .
, () , . . -
( - ,
, : . , 1 ( :218), . (-
, '', > . ., . ) ! [
, .-. , . . - ] ( 2:237); ,
, . , , , - mono vernazac ' ' (,
. .), ( - Sychta SGK. 3:174).
- ), , -
( : , -
, - ,
, . .),
(- -
. , . . -
: ; , - .,
; , - (. , -
, . .). , , , .),

, . . - (. . , , -
. ( - , . ), .-, -
) : , (,
( -- , . .),
, , , - ,
), . . ( -
 409

). . -
. , . . ,
, . .
,
, . - (. .); -
. ( . - , -
, MOJ4UHO ) ,
, -
, , .
, , . - , .
( ), - , ,
( ) . ,
-, - .
.
, : -
, . ,
. - ; ;
:
. , , ,
. ., . , , . ; -
- .
- -
( .
, , ): , ,
, -
, , .
. -
- , , , -
, . - .
: - . -
, ; ( ).
. ( ), .
(, ) ., , -
- - .
, , , ,
(3 2:98, 3:1672). .
(- -
.) - , -
. . , .
(-- . . -
. .) ; - . -

, (.
, - 2:503).
., (.-. . ,
1984/28/1:231-232; SKLBS:98-99). . ,
- ;
, - . .
. - . .
; -
, ,
.. . , , (:
- 141). , , , -
. . , -
410

, .
, ; - ,
. , -
, : :
, , , (, -
. - , .). ( );
- , , -
. .
( -
),
, , . .
, . , .
, ,
, ., . . ,
. . -
.
[ ] - , , .
. , , .
.,
, , ( ) .
. .
. (, , . , -
) . , . - .
, - , ;
. , , -
. , . - . ,
, - .
, -
. -
, ., ,
, , , . .
., .
- .-.
. , ( -
, ) ., ,
- , . .
, .,
, - ,
. . -
. - ,
,
( ) - , -

. - .
, , . . -
,
(. . .;93). - .
. , , -
, , .
. -
. - . . -
, , - .
., sta~ ', , ' (,
. , . , , /,
 411

, . . .), - -
(
, - , , ),
. -
:
- , .
.: , .
/ cpefian , , ( )
, / ] (-
( 1984/48:229). , ),
-
., - .
. -
: . ., ( (, , .
), / ( ), ). .
, ( ), :
, ( ;
), ( - , ,
, , -
, - , -
), ( ,
) . . . (
, ., , : , -
. /, , /, ! [ , ] (.:
, - 198); , -
, . , .,
. , - ,
(- . .
-
: , , , - , -
, , , /, , , - ., ,
, , , . .), - 1., , /,
(- .
-
, .
. .)
( , - , ,
. .). , -
- .;
,, (77- . -
, , , , , ,
>., . .), ; -
(, , , - ,
), (. , - (.:13137).
) . . . -
. (. , ,
(- , , , . ''
) , . .) .
, - . (-
. . , -
, ) ,
., , , -
, . - (
. ); , .,
412

, - - -
, . , , -
(.). ( -
; ) ,
, ;
.,
( ). . -
. , -
, . , ,
. ;
. . ; -
() , (.
. - :228).
, -
, - ., , .
. ,
, , -
, , .; , -
, , , . -
. (,
). ., -
(. ) , - , .
, , . .
. - , ;
. -
: -
. , ,
. . .
. - ,
: - , . -
, - .
, -
; . , , -
() , - , ,
, .
., . . . -
- ,
:
. , (.:294).
- . .-. -
, - , (.
, . - 62).
- ., -
. .
: , -
: ,
.,
; -
, - . -
, , , .
(, . - -
, . - 2:553). ,
, . . -
- . . -; -
 413

( -
) - / , ,
: . -
. ( ) .
, - -
; - , , ,
. ; - . . .-.
, .:
. ; , -! -
, - !, , ! . .
. (- ., . (),
.). . -
. . ">'>* w -
-
; .: .; // :210~213;
. . ., . . -
- // ,
- .
, , - XII . . ., 1998;
. - . . -
, //
. . . . . ., 1989:8485;
(.) - . .
: . . : -
// :141149; -
- // :312-317; . .
; , , //
, . -
- , 1983; .; ) ! .
. . // 1940/15:56-73;
| . //
(): 1923/35:152-163 [ : ]. 1:172-185];
, ] . >
, - // . -
- . , 1962. >. 6/2;
. (); .
, - // 4:112137; .
. - :30-33; .:691-692; . 2:187-
-; - 202; 1893/18/3:152-156; 1893/19/4:141-
144; 1914/26/3-4:160-161; .:71-
73; ; ,.:198-202; .:65-67,
. 116-117; .; .:135-142;
- Bystr.SOR; Bar.KUW:215~216.270; Bieg.MD;
- Chor.RZ:152-153; EL'KS. .' -. /-
.
1
. - . .
. -
, ,
.,
( , ,
-) , , -
. - . -
, -
, : - () ~ -
414

(): > (), - . -

[ , .
]
(GZM 1955/10:126). ,
., - , , ,
. , - -
. , -
, . - (. ).
, . . -
, - : ,
. , , ;
.
. , , -
. , , .
. ( , -
. , ) -
, . , - , , -
. . (, ,
(-> -)> - ): (.) ' -
(.), (.), ', (.-.),
(., .), (.) - (.-.-.), , (.-.)
(- '-, '; -
. ), (.-.), soglaui Turd, Tartan pasoglauni (.) '-
(.-.). - -'.
, , (.); , -
., - - (., .);
, (.). - (.); (., ., ., .).
. , , . .
. , . .
, , ,
. , -
. ,
, , . . -
(), - -
- -
- .
, .
, - -
, , (.-., .).
. , -
, - ,
(.). -
, ,
: - ,
. (.). -
. , (.) (.),
, ,
.: . 4:217-218; Mosz.KLS:53; . -
.:92; .:180; . 1:497- ,
498; .:527,528; . 1/1:32; (.-.). -
.:279; . 1992/69-70:64; .: , . .
208; .:298; Nah.CLP:79; CL 1892/1:334. (.-.). . -

. . :
 415

(., .), , ,
(.). (:46).
-
, -
(). : ,
, , , -
. - , ,
. -
( -, , ,
-, -, -, /, nacje [, -
-; . .-, ],
-); - , / [-
] ( 1931 /7:
: 462). . -
, - (. 22:
(.). . . , '', . 15) , -
. ', - ,
-', ' -
'. .-, - () : . () ,
XIIIXVII . . () eipa, . psia iwara, .
: nacja ejepa, . ; .
, - - , .
, . - ; . , eipa
; , . -
: . -- cigani, niedowiarki (., .
- (-) , niedowiarki '
(); . ! , - ', . . ,
, - , ' ', ',
(). ').
. -
- ,
(.
(. ., . : . ,
. , , , - .-. , .-. , .
, ). ).
- -
: - :
, , ; - (),
; (., ., ., -
; - .). -
, ; -
. . - . -
, :
. -
-. - , , -
- - .
-- , , -
: (; . .
, - .:418-426).
. .
[ ] .
(., , 1983). . . -
, (.-. -
, , ~
416

); (- (., :
I - 145). , . (, -
. ; , ) -
. , - () (.,
, , ). ., .); . .-.
. , -. .
. . - (-
. .-.;
: - .;
, (.), - . .)
(.), -
(.-.). .
- .
- ,
(.), - , -
(.). , -
. (- .
) - ,
(.
- ). , (.) ,
, , (., -.
., .). . .
, (., ).
. - , . . czarny ' '
. ''. ,
( ); - ( -
, , - ) ; -
(.). - : U mazura
- czama rura [ ] (Lud
1922/21:179-182).
, - : -
, , [] (-
(.). - , 1902/12:33-34).
, , . -
, (- .
); , - , -
, (., .). -
,
(.)- , :
, -
(.). [ ,
. ] (; 1902/12:33-34). -
: () -
(.), (.-.), (.); - (.); ,
(.); 1 ! 1 !
(.). ( :19).
- . (, , ,
.; , , , ) , , -
: , , , . -.
, (.), , st&n Free '' ( -
i , (.). . ). .
. , ,
, , .
, ,
 417

(., . - ), ,
). .,
, - .
, - ,
(.). :
^. . (.). .
(, ) , -
(.). : , (., .).
(- . -
), - .
( , .--
) . ., (.-., ). .
:133; , (. ), (,
- . ) ~ ;
(.; .:196). ~ (.); -
. , ~ ,
: , (.).
(., Fed.LB 1:237); -
, , (.). -
- , , -
(.). ~ .:
, . : , - , ,
, ? - ; . .
, ! (., () -
Fed.LB 1:16). - (.).
, (. , -
), (. - (.).
). .
, . - ( .) -
, -
: . . . (, , , ,
: (, , , ) -
), (, , , -
), () , ,
. (,
, , . ) , ,
, , -
. . - .
, -
; (- . -
), (), ; -
. .
. .
, - --
: , (.), .
(.),
(.-., .-.). , - ( ); ,
., (.). , . .
. ~~ , , , ,
, (., ., .), . -
(.), - . -
(.). . ( . , -
; (: 2134*). .
., .) (- .

27 2972
418

.: B y s t r o r i J. St. Megalomania narodowa. , ), -

Warszawa, 1935; G o r o g - K a ra dy V. Ethnic .
stereotypes and folklore // Folklore Processed. In (. XII .) ,
Honour of Lauri Honko on his 60th Birthday. , -
Helsinki. 1992:114-126; . . - .
-
// 1997/1: ( ),
25-32; . . // - .
1998/6:22-24; . . .
-
(- ) // . (
. . 2. - )
. ., 1990:414; . -
// . . - ,
. ., 1994/2:61-62.84-96; B y s t r o r i J. St. (1.IV)
Obey jako // Lud 1923/22:138-140; -
s t ri J. St. Czarnosc obcych // Lud 1922/21: -
179-182; :840,849.898,903; -94: ( .: .
73; .:162-184; Fed.LB 1:231-238.273- :130-132; . 1/1:182-183).
276. , , ,
,
v.V',-.- <~d^"-' ;= s. :- '--- . . : -
,
, ;
, - ;
-
; - (., ).
, , , , , . -
. . . -
( )
- . .
, , -
(. . ). , -
. , .
. .
, -
(),
, - ().
, ,
,
. . , -
- .
., -, .
, - , -
, : - .
...
: , , . . -
. - -
( ) ( )
(.:227228. ( ).
.). . , -
( - -
) , - , .-,
, . (- , ,
 419

, (: 233234). ()
114). . . , ,

- , , ,
, . .-. . .
. - .
, - (Kur.PLS 2:141-142).
-
(. . .-, -
). :
,
. ,
, . .
, - , . ( , -
- . - ) -
, : ,
: - ,
. - (.
). , -
. : (, ,
, , , )
, . , -
(.-.)-
., ,
, , . -
, , . -
, , . .
. :
. - ,
; , ( XVIII .;
- 1994/2:36). .
, . -
. - ,
. , . . - :
, - , :
. , -
(. . ), ,
, (. 1:276).
, , - , ,
, - .,
. (.
), , -
{..:224-260). . , -
, ., - , -
- - ,
( --, ,
-, --), .
,
, .: , , , / , -
: / . : -
, / . / ? : -
, / - .
: / , / - : ,
" ( 1/1: ?. :
420

, , - 1894/11:83; 1914/30:15.22; Bystr.DO 2:133-134;

- 1926/8:136.
(:392).
* '-?*. '-- .; . .
--
, ,
: - - -
, , - ,
( 1897/34:410).
, - , -
, -
: . : -
, (7.1/20.1), -
[ - . (24.11/
, - 9.III), .
] (.:69). (24.VI/7.VII),
, - . (29.VIII/11.IX), -
-
, , , - (23.IX/6.X).
-
, , - .
. . .
, .: , ,
, , , !
, , , -
, ? . . .
: , (7.1/20.1) -
(. 2:325, - (., ). -
.). ,
( ) , -
, - , (.),
, (17.XII) (-
. .). .
(),
.: . . // . . -
. . . ., -, -
1976; . . (., .).
. ., 1964;
. . & . (, ) -
., 1994:127-130; . . ;
// ( ).
4; . - . , -
// 1891/5: . .
267-310; 6:239-310; . . - .
- 24. VI/7. VII ( )
// 1915/1:1-34; .:52, . (. -
71; I. 1 - , . ) -
// i 1895/4; . ,
, -
^ - , . .
// 1969/1112:97 29.VIH/11.IX ( ),
118; . - // 23.IX/6.X, (
1992/3; :220; .:248- ,
249; .:16-17; .:27; !; .
 421

, : -
eocixg, ). - (. svati fan,
. ., , . sivinty Jan).
(., .). - -
. . - (.
(.). (. . ; .),
. , . , .
. . - ), -
, ,
, . . -
(.). - . -
. .
-
; ~ ,
(- , -
.). ~ ,

. . - (.).
; . , -
, . . .:
-
, () (., ).
(.-.), (- . . ;
.), - -
. -
. . , , , , , ,
, , -
(.; . . . - , .
). -
. . .
, - . ( .) -
, ; . . - -
: , , . ., -
(.). . ,
, - . -
( - ( .)
.) .
. . - . .
: . , (), -
. ., ~ ; .
. > ~ ; .
/ ; . - .: :135-136; .:.-142.
165.219; .:253-254; :336-
, 337,475,502,524,551,849,893,899; -84:195;
. - 2:216; :148-149,261.292.

, . . , ; : : ' - ' *?*- - . .
(.).
,
. , - , -
<...> , -
, 19.111. . . (Jo-
- zef Oblubieniec Najstui^tszej Maryi Panny
(. 3:217). - , )
422

- ,
. . -
, - ,
: Sw. Jozef , . -
Oblubieniec, ktora panna przypnie wieniec
[. , , , (. ), -
] (Ste!m.ROP:117, . - ,
), . .-.
(:371). , , , ,
, . . -
, -
. . (- (1096 .): ,
). ( 1:156).
, - .-, ,
, - . ,
. ., . , -
() . . - . . , -
,
. - (.). . -
. . - ,
.
- . . ( , (.), -
. ) - . (.),
: - (.).
, - lucali . : ,
su se jajima [ ] , ,
, . , , . -
( sw. Jozefa w polu bruzda), a , -
; , , -
(.).
.
: Sw. Jozef sldoni brod^, zima idzie na . -
do! z woda_ [. . (14.IX ..), -
] (Stelm.ROP:116), , - -
, ! ! - (.).
(:371); ., , -
, -
, (.),
. . ,
, -- ,
, - , -
, - . ,
. -
,
.: Kolb.DW 16:115; ArchKEUW; Stelm. (. ).
ROP:116-117; .; .; .: ,
245; NU 5-6:479; 11-12:453; Kur.PLS 1:110. . (.-.);
,
. . (.), -
. (26.III
..) (.). -
( .-.), , - . . -
.-, .-. - , ,
, ! (.:481).
 423

, (.-.), . -
(.) ,
(. . . - , , . -
), , . . ( 8:
( 236237). , .-.
... , : , . , , . , .
; ., ), . ; ,
, , , - (. irijb
"vyrijb) .-. ,
(.). (. . jura ). -
. - .
, , : , , , -
, , , ., .
, , , , . , '
- , , , . virij
. . . : - , ir , , -
!, i 1>. . Verjana,
,
., . (;) .
. : ,
1... - .-. iuriai -
i 11 , . iuriay , .
(:212,371). . eupiu
. - v irejb, ,
, , ( 11,
, 1975/7:69). . , -
. , -
. (., - ,
.), .
, . - , . , -
, . , -
, . , .
(., ., ); [] -
(., ., ); , -
[ ] (. . , .-.
.). - (.
( - . orior), . alrga- -
) , , . . ; *
. - .
, , -
(. .: . Himmelrelch
). iri;t>, vyrijb // . 1976/5:65~67;
.-, - . 2:137-141; :52,62,2,339,
, - 529,587,601,624,628.655,671.688,699,709,736,
, - 1:212-213; 1913/3-4:379-380;
, , . . ; :212,213,316,371,390; 1891/3:
. - 144-146; 5:340-341; .:6045;
, . 2:137-138; .:143; .:
. - 481; . 1:182; . 3:316;
, . 1905/6:141-142; .:324-325;
, (.-.), 1894/6:188; :53,54.64; . 1:38;
, Now.LU 2:127.
(.), . -
(.). . -.,:- .-. . .
424

-
. . - (. .)' !
, , , <
, ( - , :
), , ( - ,/ / ,/ ,
). : . , ; ,/ (
. (). , , (). ) (. - .:186). ;
: . , , ; . ,
(prze)l^k, przestrach; ., . zl'aknutie, , (.-.'
ol I'aku; . ; . , - ,
; . strah; , .
. : :
. , !)!:
[ ,
(.). . . !] ( -
(.), - .:292); -
(., ., ,). (- (
. ), (.-.) . . . ;
XIV XV .)
( , - , -
(.),
; ; ,
, - (.), ,
- , .). [
- ] ( 1984/1:34). -
( ), (.),
(. ), (), , -
(.), (.). . (
, , : -
(.), (.).
... [ ,
(- ] (.:68);
.), (.). . ,
, ()
(. (); ;
), - (-
(.). ) -
. - . , , -
., , , ,
. . , , - (.), -
, . : , .
, , ( (. ).
), . , -
, (.-., ),
, , (.), -
, (.);
(., ., ., .). , . .
, , , , - , ,
. , (.).
, -

(.), ., , ,
. ,
, .
 425

, (
(. .}. ,
), . , , .
(., .); , , , . pierepalachy,
(.); - , . .
(.). , .
, wybirac pud [ -
(.), ]. -
{.). -
(.-.); , - ,
(.-.); .
, , - .
(.). . -
, (.). : ,
- , , -
(.). , -
. (.. - ,
), , -
: , - : ? -
(.). (), , , !
(.) - [ ? . ,
, , - , !] (.-. -
: , 1987/3:62). -
- (.); - (.), -
( - ,
; (. ). -
- ,
.) (. ~ . 2:
(.); - 312). . :
- ,
(.); . , ,
(- , ( -
.) (.), , ),
(., .) , ( ) (.-.).
(). . -
. :
- (.), -
(.), (- (.-.),
.); , (.), ,
(.); , - (.);
( - ,
.). , (-
. - .). - -
, , , ,
, , , (.);
. -
. (- (.). -
.), , -
(.); , - ,
. . (.-., , ,
.). , (.).
, .,
- () -
, : , , . : -
426

, - ~ .:574). -
! [ , , -
!], : , ...
: (., - .:269).
, . -
! . -
[ , ,
!] ( 1984/1: . -
31-36). (.-.), (., .),
( (.), (. , .
); . '
, ), (
- .: . -
); , // 1984/1:3136; .
(.). - 1:397,524, 2:16,31.183,390; .:168,
, 258; ; 1:84,91,97; :58,91.
, 92,97,133,168; .:107.; :
(.). 224; Kolb.DW 31:176; Lud 1900/6:158; 1905/11:
- 386; ZWAK 1887/11:211; .:36;
--' , - 1:210-212; ; ; Mosz.KLS:204,
(.); 212,216,270,290,317; Tyl.MLK:70-71; Bart.
; ML:205; -89:129,136; 1935/10:91;
; . 2:649; .:81,87,; .:
. . 69; Mod.LMS:328.
-
. , . .
(.-.). -
, -
(., .); , - -
(., .); , -
12 , , -
(.). .
(. , , , -
(.); ) . -
(.); ( , ,
); . , -
, - , .
(.). (
. ), , -
: , , , , . -
(.).
, . (. . -
przestmszyc strach) - , -
(, , - ( )
, , , ). (
Strachy na dachy [, ) (. 1:323).
] (Kot.ZP:329-330). , -
. , - -
, : - -
, , , . .-, -
... , , ,
! [ , , , , -
... , , , -
] (. -
 427

. . - . -
. - ;
, , , , -
, - : .,
: ,
(. , , ,
2:165). ,
. , - . .
-
: , , -
, - . XII (. -
, , , -
, . ).
. . .,
, , . -
-. ,
- : ,
! (. 2:169),
. , XI , -
, -
., - : ... (N.)
, , - ,
; -
- (.2:71). .
, . . -
. -
- , , -
. ( ,
, , , ), - , -
- ,
- , - ( :6169). .
. ,
, -
. - , .,
., - .
. -
. . : -
, - -- , -
- ., - ( ),
. ; ,
. , . , -
- -
, . ; .
. , , -
, .
- , - , -
-. - . -
(Szyf.ZOW:54).
, -
st'astna voda [- ,
] . :
(SuS.MNP:689).
.-, , , .,
-
428

, Toto je ne moje , ,
[ ], - ., -
Toto je moje! - , -
, (Cerv.TZL:105). . .-. -
. .
, . :
, , - .
, (. ); - : - , -
- -, -
, (. ). , , , -
( ), - ! (. 18:255).
, . ,
; - (, -
. ) ., -
; .
, , .
- -
( 1909/7:165).
- , . -
, ,
-
: - . ,
-] [ ]; . ,
. . ,
- (Paftence Marii do
; . , - huby Vacl.VO:130), -
, ,
(Voaenko (jakby pluc na Boga Bieg.KOM:362).
eista, teSeS od Pana JeziSe Krista Vacl. .-. -
VO:124). .-,
. - .
, . - . -
. , --
. -
, . ,
, . -
. - , ,
,
. . , - , , . . -
. - ( . -
, , , , , , . -
, ). - . .,
. - - ,
.
- - .
(:6365, . -
156). - . (.
, , :141-143).
- ,
., ,
, .
. - -
( 1909/7:166). , - -
, , . , . , -
 429

- . ( ), -
. - (.);
, , , - . (.-.);
, . .
. - ,
, - . (.-.;
, , , , . . ,
, , - .); . -
, (. ,
, , ). (.-.; . . ,
, -
. , , - ). . -
, - : , -
, , . ,
, !
(. ). , -
. - (, 1897/3:70-73).
, . , . .
, - ,
- ; .
: - ,
, ,
(.-.); . - (., .; .
- ). (33
[ ] ( -
1984/48:263); - , ; .-.) .
23 , - . . -
., 23 - , -
(.); : . -
, , ;
, . ,
(.-.). , (., ).
. - . ,
. , , , -
(. ~ ,
[- ; ),
] . . (. -
, .);
, - . . (., .
, . . ). , ,

.: . - . , . . .
, .
. . (.), (-
.), , . .
. , ,
,
. - (.). . , , '-
, '; . , ,
( . ', '.
. - . -
. . -). , . ,
. - , , -
, ,
430

, - , Judasz (Luct 1906/12:

(., .)- . 36). .
, . , - . (, ,
, , . ), -
(., ., ., .); , . (, ), -
(.); (.); . . (), -
, (.)'. .
. , - . (. Judasz, . Jidas,
(.); - . Judcz)
(.), - (.),
, , (.), ,
(.), (.). ,
. , ,
(.). . , , ,
, , (.-., .-.). , -
. , , (. .
(.), , ,
(.). ).
, . - -
, .,
. , ;
(. ). . ,
, , (.). . . -
. .
, , - , : Poledne zvonime,
(.-.). . - IdaSa honime, zide nevemi, jako psi erni, ko-
, , - pali jamu JeziSi Panu, aby ho jali, ukfizovali,
, na Velky patek do hrobu dali, na Bilou sobo-
. . tu zas vykopali. Za to budeS ty, IdaSu, v pekle
(.-.), - d'ablern at na veky veku. Amen [
(.). , , ,
. - , ,
. Juda '- , , -
, ' (.), Judasz , -
', . , , -
( )' . ] (Vacl.VO:211).
(.), ' , ' .
(. .; . ). . . - .
( ) , -
. . , -
. . - ,
; . (., .); .
- - (.-.). .
, - , -
; . (.) . . -
; , -
,
, . . (-
, . 1 ,
, ).
- . jidas (.).
. paleni Jidase, palenis
- Juddsa (.,
. jidas, jidasky; . jidassky often; -
 431

. jiddsske hranicky; . Judas) , .-. . , . .

mali srpan, . . znojski, -
. - : . . , , .-. ;
- . , . (), -
. .
. 30.VI20.VII. , , . .
(. Jidas, jidasske dfevo) , (
(jiddfouy kfizky), ).
1.VII. (.
, , ), ; .
. (24.VI) - . ,
, . . -
- (-
(jidds, jiddse, ).
jiddsky, jiddsske pecivo, jiddsovy oprdtky) 2.VII. () -
, - , . ,
. (.-., .). . Matka
, Boska Jagodna (), . Srpnja
- Marija ().
. , (.), , , -
, jiddsky; ,
jiddsova brada ~ , - (.). ,
,
; jiddsoua voda , - ,
( . -
). , , -
(.). -
.: . . - 40 (.).
-. , 1895; . 4.VII. , . -
// , . .
1891/5:267-310; I. Bifi. - ! , -
i 1 // (.). ,
1907/1:50-55; 1903/32:72-74; (.). . . -
1899/3:391-392; 1909/4:14-15; . () .
1887/3:55-59; 60-63; 1902/12-13: 5.VII. , -
120-124,236-238; . 1/1:76-77,85; . -
2:210; Zibrt VCh:241-246; VacI.VO: (.). . . -
210-227; .:459-460.662. . . .
6.VII. . , . . -
,v-" - '. - . . , . -
, -
,
. , , (.). , ,
, , (-
, : . ., . - ), ( -
, . , . . . , ). , -
. . , . lipiec, . . ,
lipen, . . lipan; (., .).
: .-. , , .-. :
, . eervenec; - , , -
: . , - (.).
, , . . . , 7.VII. . . -
. . , , .-. . -
, .-. , . . .
432

. - . . -
. - (.).
. 12.VII. . . .
- : ,
(). .
8.VII. , . -- 13.VII. . , -
, - . ,
. . , ,
, - (., ). . . -
. - ,
, . ,
(.), - . . -
, , , , ,
, . . .
(.). . . (-
. - ). . -
, , , -
. , .
(.). 14.VII 26. VII. .
, ( , ). -
( ). , .
: 15.VII. . . .
(- . ,
). () (.). -
,
, , , - . ,
, . , (., . .,
. : , - .). ,
. - (.).
.
, . . . .
- ,
( ), (.).
, . - 15-17.VII. ( 17-19, 13-20,
- 2629.VII). . , .
, , , , . -
, , , ,
. , - . / (17.VII).
. .
. -
. - : . -
. , , . -
. , ()
. , .
( ). , -
. , (. . , . -
. ' , '). - .
- -
(. ''). . . ( ) , -
, ,
(Ve sv. Prokopu (vidi lid) ; -
toho, jenz pomoci ertu prokopal skaly). . -
ll.VII. , , . - , -
. : , , .
 433

. . . -
. . . -
. - , , :
, . , , -
, , . -
(.-. : , -
.). ,
1522.VII. . (- .
.), .-. , 26.VII. . . -
, ( ), , . , -
(). ,
16.VII. . . -- , (-
, . Matka Boska Szkaplerzna ( ), ().
. szkaplerz ' ; , , ,
'). - ,
, - ( ). -
(.). -
18.VII. . - (-
). ,
, (.).
(.) -
19.VII. , , . - (), -
, , . . - ().
(.), - 26.VII. , . Ana pogacarka,
(.). - .
: . ', ;
. (. ). (.).
20.VII. (. ). 27.VII. , . --
20.VII - 29.VII ( 1.VIII). .-. .
(). , - 28 .VII.
(). - . -
, . . . ,
, . -
(). . ,
22.VII. . (.). . -:
23.VII. . -. - .
, . 29.VII. .
. : () (.).
, (- 30.VII. , . -
). , .
23.VII. - 23.VIII. . Pasji dncvi. , . . -
, - . ,
, - (.). . . -
. ,
24.VII. , . , (. . abtun '-
, ., . -. - '). .: '.;- - - - , , . , .- - -'-:-;* : ".
,
: - .: .:34; 2:176-177,198;
, ... (.). - . 1971:96; :988-992;
: . , - 1890/6:235; .:264; .:164-166;
- (., ). .:96; .:144-152,211-214;
25.VII. . . . 96/8:290; .:136-142; -
(., .). . 1880/30:606; .:140; .:
. - 201; 1960/1:170,358; 1913/19:64;

28 2972
434

1921/22:99; 1939/54:96; 1948/58:253; CMP: 11. VI. (. -

7,23,91,248,262-264,287,289; 2:130- ) (. , ,
131; GZM 8:155; Etn.lO-ll:88; Kur.PLS 2: -, -), , -
252-253; . 2:162; .:159~160; ,
.:615; .:112-113; 1892/7:567- .
568; :88,240-241,311; 1:293-295; Lud : ,
1903/9:73; Kolb.DW 60:4,217,226; Fed.LB 4: () , -
23. (:111). -
' "' , , , -
. . .
: , (. 14. VI)
(. ). -
. . -
* ( - . .
, ): .-. . -
, .-. , . , .-. ,
. , -, .
., ., .-. . , . 12.VI. , . .
. . , .-. . - -, -, -
: . , . -
.-. ruzen, .-. , rozowy, , , .
. roznik. : .-. , (-
(), . . , . .). , !
. , , .-. ( (.). .
''), , , upeuitbap, . , -
, , , , - , .
,, . . mlecen, praznik, ri- (.).
salcek. (), . 13.VI. . . -
1.VI. . . . . () ( ),
!, -,
, - . ,
. , , , ()
, . .
3.VI. . . -- (.-.).
. . . .
4.VI. . . .
(.). , -
8.VI. . . (.).
, -. - . , . trisnar.
(.). . .
. . . .
. , , -
(., .), (-
, - ). ,
(.). , .
(.), - 14.VI. , -
(.). , -
9.VI. . . ~. . . , ,
, . . , -
. . .
10. VI. . . , -
. . - .
. ,
( .). , , ().
 435

. 26.VI. .
, , . , .
-. .
. - . . -
, . [Sv. Burjan krupobitim pri
: , panujicih toho Casu bourkach].
: ~ , 27.VI. . . -,
, . - . .
,
(, ). . . !
15.VI. . (. ). . .
. . 29.VI. .
16.VI. . . 30. VI. .
(., .). . ., . , .
17.VI. . . . ,
(.). . . i
18.VI. . . -
( ). ,
20.VI. . -
(.). (.),
21.VI. , -
, . .: . 1971:96; :985~988.
23.VI. . . -- .:22,132-144,209-211; -86:219;
, . .:125; .:147,164; .
(.-.). - 2:616, . 2:176; 3:98; .:
. . - 112-122; .:200; 1913/19:
. (- 61; 1948/58:247; 1955/68-69; :54,261;
) (.). , ZNZO 1904/9:32; .:111; . 2:158-
. 159; .:249; .:441;
24.VI. . 1918/32:159; Kolb.DW 60:217,230.
25.VI. . . -
(.). .. , . ...... , . .

28*
 ( , - . .,
/& , , Hain -
Jabei} , - . -
. , - (.-.). . . -
. ,
- ,
, , - ., . (.).
, -
, (.) (.) .; -
. , .,
. ., - ., (-
, - .). -
. . (.), . .,
. ( . , ,
. , - (.). -
; .-.), ., - . , .
(. ).
(.) (.). ,
- . (.).
. - . -
( - (), . -
., , , ,
30 ; - (). -
, , . -
). ,
. , . . - . (, -
, - ). ,
. . ., -
, (. . . -
; ., ), ;
, , , , .
(.). . : ! ! ( ).
(.-. . , -
) - , . .
. - (.).
., . - . -
, . . (. -
(.). ) , ., -
. . - .
(.-. (3- )
- ; , ,
-), (.). -
 437

1 , . . (.)- ! BiMJa, !
- i [ ,
, . . ] (.-.,
(.). ). -
. . . -
(.:38; .: :
220-221). ,
. . - ! [
. . . - , ... !]
? (: 1833J*): . - (.). , -
, . (.);
. (.). -,;*.,,. , . -
(.).
.: . 1/1:7-9; 1896/2:6-7; . , -
Lud 1896/2:324,327; 1903/9:68; 1926/25: (.-.,
40-41; Bystr.DO 1:263,273; Kolb.DW 7:8; .). ,
1893/9:164-167; . 4:266- .
267; . // , , . -
1997/2:43-45; . 1:31; .: -
219. . - . . :
.-. .^".. >0' -;:- , . . . ' . - ; . , ? -
,,t .a .::. -i, . . . [ -
, ? ] (.,
. 2:87).
, ,
, (.-.).
. , .
, ., -
, :
(. . ,
). . - (.), -
. -
- (.) (.-., .)
, , : ! ,
. - [
. , -
- ] (.-. .-., ).
. . - .
, - :
, ,
- [ , -
. ] (., .:25).
. - -
,
. (. ) . :
, - ... , , ]-
. (.-- [ ... , -
.) . (.-.); ] (., 1907:133). -
, , , :
Swiriskie g..., chyb do wody [ ...,
(.-.). ] (., Wista 1898/1:186).
, :
. (.-., ., .) , [ ]
: (., .:178) : Swinskie gow-
438

! (., Nadm.KK:130), - .
, (Wista ,
1894/4:723). - ,
.,
Czarcie lajno , ? [ , ?]
Czarcie gowno [Asa foetida], -
. , :
(.). .
(.; . 1:259).
,
. - , ?!
,
(-., ). , (.).
. , ;
, , ,
, : Ja ,
] ( ), ... [ ,
( ), ...] (. ., ).
(.:567). - , .
, ,
, - ;
, , ,
(.-., ).
. , - - (.-.).
, , - -
, !
, ,
, . (.:301). , -
, -
(., .). : >
. . (.-.), ! (.),
: - .
. (.), - . .
(.), , , , -
(.). , (.).
. (.). -
-
. (.-.) ., - , ]
(.), - , , ;
. (.), - , -
, , >
. (.). , , -
. (.), . - , *
(.), (.). -
(.). - , . (.).
. , -
, -
: ... [... ] , , ., ;
(., 1987:217), , . ,
-
: ... [... -
] (., 1934/50:11). , , -
. -
.(.-.), (.-.)
 439

-, ., - -
, , - . (
(., ., .)- - /, >)
: sraka, ( ),
srala. sryl (.). . , -
... (.-.), . , .
.
.
.: //.:413-418; 1898/
5:94.190; ; ; . 4:259,268; .
:304,312; .:24-25; 1911: ( -) ,
366; Bieg.MD:269,285; Byslr.DO 1:274; Dwor. : ,
KSL:201; KLW:413; L ? ga ZCh:212,284; Olej. ,
ET:147; Wisia 1898/1:186,201; 1894/4:723,765. {-); -
, -
E. E. ,
(. ).
. (;
- ). -
(. , ,
); , ,
, (. ), .
, , - ()
. . . : ,
(. , ), - ! -
- - >
, ,
. (EIG 1940/2:26).
. - -
, - , -
+
.: . kolac <kolo '', .-. -.
* '- ', ' -
'. . :
', , - -
': .-. / , , - ,
. dirauy kolac, diravy mrvdn. - . () -
.
, : , ( ),
, , . . - -
. , .
( - ., ., . -
, ,
, .), ( ,
(- / ), .
, , - (.) -
.). . , -
.
. , . , .
, (, (.
, , .), ), .
. (
)
. . . . - . -
. - ,
440

, ; ().
- .
, ( )
, , - (.); ,
. .-. . , ,
-
. - (.).
.-, .-.
(. fjypljeecKu - (.). . -
, ]. , , -
, , . : . -
, , , ,
) - (.), -,
. . .
. . - (.). -
, . ( )
. , . () -
. - ,
(.).
() (
). , , ,
. . , ,
. , , . ,
. ;
-
. (.) (.). -
. hfebec uyslouzenec -
, , ,
. .
diravy kolac diravy -
mrvdn . , ., .-. ,
, .1, (
-
. ), , -
. (. .). .
. . . . -
, (- .
, ), . , (.
, - . 441).
. . - .,
, - ,
: ., -
, ., , -
. . - .
- 56 .
., -
. -
, . -
. . :
. ()
: - (.); -
. , ,
, () -
- , (.); -
 441

- ., .), -
. (), -
(.). *,:,- ,-.1-.-. ./!. .~;i. (.) . .;
, (.).
, . -
,
.
: . -
, :
, ,
[
,
, ] (---
//:140). .
, .
.,
-
,
, -
. -
. ,

, -
: -
, -
,
. ,
. (//:149).
-
., -
,
,
-
(. -
).
, -
: -
, ,
( (-//:
, - ) 140). .
, -
.
. . -
. , - (
, ,
- ). . -
( ), , :
- ,
. , [
., ] (-
- //:150). - - .
:
.: :71,88-89,140-143,149-151,228,
(., ., 231,232; Komor.TSS:151,192-207; .:
442

37,57-62,65-67; .; .; :309.311; . .
1971/16-18:141; . . - ,
// Philologia ;
slavica. 70- . . . -
., 1993:134-142 ( .); 1975/2:58- (, , , . -
63; .:32,34-35,38; .:404. , . karby),
-
. - .. . . . , . . . , -
, -
, ,
- - , . .
, . . -
, -
( - , -
), , ,
, (. . ,
. - , , ';),
. . ,
- -
: , ,
, - .-. ( -
; , , - ), ( ),
; , - . Matka Boska Zielna Sieivna [-
, , , ], . -
. .; () - . ( -
, (. ,
- ), (
), -
(. , - , ) . .
. .).
-
, -
; -
. (,
. . ), -
(, ) ( , ,
, , , ,
( . .), ( ,
, ), . .),
. .
. ., - -
, - -
, , , -
. . , , , ,
, . *
- , , -
. , ,
. . ,
, (, . .).
, , -
, , , -
( ( -
, , ,
). . . , . .).
 443

,
- ,
, ), , ,
; .
- . . -
: :
; -
, - , -
( ) ,
, , , -
( , .) . . ( , '' ', -
, . , , ') . -
- -
,
(, - , -
), , . . .
(.:26), . . -
; - ,
,
, , .
. -
-
- :
: -
, - ;
(. , , ), -
(
, - ),
- -
, , , , ; ( -
.; - ) , -
( - (
) , , -
- . .). ..
(M3M:32Q
324). - (. -
( ,
) , ,
-
. , . . .), -
(. . -
: . , . '' ,
, MIKOAIH . .), -
1 1/ . .; ( -
, ,
, , ),
, ,
, (-
, , , - .
(.:54). .),
. . - ,
. - , ,
(. - . . .
, -
444

, - -
: (23.IV) (26.).
- -
,
. . ( ),
-
( -
, ( ,
"god- *rok- ),
(- , , -
, , , ), . ; .).
, !.
,
, -
( -
XV . . -
1 , ~~ (): |
1 ). , -'
(, -, - -
) , - ,
,
; ( -
) -
( -
, , .
. . . .
). - (, , , )
( - -
) . . - .
. . -
, . ,
. . ,
, (, , )
, : . ,
, (),
*lefO -
zima, - , , -
( ,
, . , ) -
: , , . . ,
. pomlad; : . podzim, .-. .
podzyma, . . . . . . .
. - ,
. - -

, ( -
, - )
: , ~~ : 1) ()
. - ; 2) ; 3) -
(25.111), (
(14.XI), , , -
. .); 4)
- (, , , -
. . . .); 5) -
 445

(- ); 6) - -
(, , - -
, - .); 7) -
, - :
( . , , -
, , , - -
.); 8) . ., -
(, , , , , ,
, .)- .
- , ,
, , , -
- , (. ), ,
. - .
-
, - -
. -
; -
. -
,
, , (-
, , ,
,
, -
. .; )

(- , -
, ), - . ,
(., - -
, ), ,
( , , -
, - , ,
,
. .).
, , ,
( ) (, -
(, ), , , -
- ) .
( , -
). - , -
- ,
(, ,
, -
, , - . . . .
, , - . , , , ,
. .), , , , , -
- . - - ,... , ,. .
-
. , - .: // 1987/1:612-615;
Mosz.KLS:140-175; ; // -95:
- 21-107; / / ; 17-50; .;
, -~ , - // :166-184; .; .
- ; ; .; . ;
, ; .; // ~84:178-
. . 200, -86:98-131, -86:178-243,
446

-95:251-317; .; .; .
; .; .; ; .; . ,
; .; .; .; .; ; . .-.
.; ; ; .; . , -
; .; .; .: . , ;
; .; .; .; , ., !
2; .; Schn.FVS; Cavaz.GD; Kur.PLS; ( 2:78). !
Mod.VUOS 2; Frank.KO; Poi.ZO; Wit.DPO; , , , -
Stelm.ROP; Malic.ROK; Musiat S. Das Jahres-
brauchtum im Gebiet der katholischen Sorben. (.-.), <
Natozki katolskich Serbow w behu leta. Bautzen/ , (.-.). -
BudySin (..); Vaci.VO; VanC.KOJS; Zfbrt -
VCh; Horv.RZL.
, . ,
C.M.
, .,
,
(Viburnum opulus L.) ~ - .
, - .
; - - . ,
; , -
, ,
, , . .
. - (.-.). ,
, , ., (-
. - ); -
. ., .
, - , -
. . (.).
; , () - . ,
. - -
. (.). . -

. (, , , . -
, ). .-. -
. (.:96).
. ,
, , , .
., , (.),
- , -
. (- ( 12:356). -
) . (.-.,
.). .
., - .
(., ., .). :
, -
., -
(, - ., -
.:46). ( 12:356). -
, ,
(), , - ,
(., ), - : ., -
, , .
, ( . -
. 12:356); - , -
 447

. , , - -'. . -
, . .
( ); ,
. (): - .,
, : (.). - , -
, .
(. 4:459). . -
: , ! / , () ,
, / , , , -
(:152). .
. - . .
, , . ,
, , .,
~ , , ,
(. Rul.OPW:216). (). -
, -
: ! (. 4: . -
443), , ( ),
, , - , .,
(.). - (. ).
: ... ! -
, / ; / . -
/ ( - , ,
. . - . 4:457). .
- . (. ), -
. , , - . (.).
, . .-, () -
. .
, . (). . .
-
., (- -
), , , :
(.). , . .
, , , , -
. . , , ,
., ,
. . . -
., -- , .
. (.); :
. - , , i
(. ), , .
. (.-.). . (- , , , ,
) - 11 , '
, , (.
, - :154).
., - ,
: .
, / , ,
[ , , / : ., .
, ] (.:353). . , . ,
. . . . .
(.), , ,
(. ) , . . ().
. .
448

- . ,
, . - , , ,
. . -
- . . , -
. , . . -
, , . , ,
; . , , ,
. (.
- , -, - ,
, , , . . .). -
, , -
, , - , ., -
, , . .
; .
. .
(.-.). ., -
XVI . . (7.IV) - . . -
. (.), -
(.); , . - (.); . -
(.). ,
, ., (.);
(.), (.); ., -
(). ,
. ., ,
- (.); . -
: , (.).
! , , (.). .
(-), ... (.// -
57/1:54). , , , ,
( , , ; . -
, ,
) () - , (., ., .,
. ., .). . ,
. (., .);
(.). .,
(., .);
.: . 2:183; .:337; .: .
141; .:203-214; 1:180; : ! (.).
1889/25/5:636; 1890/31/12:201; 1:249; ,
:25,55,238; :150-151,153,587; 1996/ .,
2:128; . 4:450,586.600,618,642,643; . :
. . ! ! , , !,
' , (.,
' // '1 1925/32:380). -
. . 1996:58,62; Kolb.DW 3:210, , . -
212; 29:279; ZWAK 1:84; 6:34,306; 8:125; , (., ., ., .)
1887/11:141; .:17; :24; (.).
.:46,47. .
: ?
. - - ". . . (.-., .).
,
, . .
( -
( , , , ); ), :
 449

, , , - . :
, . : , X. (
( . ) (.,
) , .:177). -
, - -
.: - ., ,
,
(. .); , : ,
, - (., 1933/8:70).
., , -
(.-.); -
, - .,
, . (.); , - , ,
, (.). .,
(.-.); , ,
. , , (.).
(.); . -
., (- :
.), ,
(.) . . : , . (.).
! (. . (.
1:89), !, )
! (., 1957/2-3:614). ,
,
., - . , ,
- , .
: (.), . - .
(., .), . (.), , -
. (.), , .:
(., .) . ., ,
, - . . (. -
, (.-.), ),
. , , . (.).
(,
, , .) . . (., .),
. : ?
. . -
, - ? ,
( - ,
'- ( 1934/50:239).
'); .
, - :
, . (.), , ...
(.-., 1871/4:322). -
(.), , ,
(.) . , -
., (- : ,
.), ... ,
. ... (:237).
. - , -
: . , ,
- , . (.);
, -
, - . (., .);

29-2972
450

: , : -
, (:34). - ,
, . (., .. .,
- .), : ,
. : , , (.-.), -
, (., . ; -
.:134). .
, . (.). (.); ,
. (.); -
- ., ,
(.). . (.)
- -
, - . (.). ,
. , -
: (.), .,
(.-.); : joj (.),
(.) : ,
! (.); : . (.). ,
(.-.). . -
: - ,
! (. 1:221). (., .). -
: . ,
, , ... - (.). -
! (.). . - -
'' , .
(.), kamenjak '' (.), ( . ), , -
'' (.), '' (.-.),
'' (.-.). , (.-.).
. : . -
, -
(.), - (.).
, , , .
(.). :
,
. : !; . (.,
., , , - ., .-., .); -
, , - .,
(.-.). ;
, . . -
(.). ,
. (.).
., ,
(.). . (.).
. - .
- ( , , , -
: , . . :
., , , 2:198,
, . - ) -
: i , ']' ., .
i ! am !, (.), -
! ! (.-., . , ,
1898/5:165). -
. (.), ., -
(.).
 451

. (.-.). .
: , , -
. : 40
, (., : .
1890/3:138); . -
: , , , (.), (.)
(., .:292). (.-., .), ,
- - -
, , . ,
: 40 (.). .,
, ,
, , 40 -
(.).
(.-.). , -
40 - ,
. , ,
. (.). .
.-. - . ,
- , .
urn . , , . . , . .
.: , , -
, ., . . .
, , ,
(.). (-
- .);
. , , - , . ().
(.).
, , .: ,
.
. , - , . ;
. -.; . ;
(.). ; .
. - ; .,
. .; ., ., ,
: . . ,
( - ,
), , ., . .
, ; . , -
(
, : , ,
, , - ; .
, , ... , (.);
. 1907/1:244) .. - , .,
. -
. . (.);
. ,
- . (., .), :
.: ,
., , (., 1925/33:384);
, . , - , -
, . -
(., ., ., .). (.). , -
., ,
, , .

29*
452

, (.). .,
(.). , - , -
, . (., .). ,
- (.). . -
. -
- ,
- (.).
, -
, - .
: , , ,
, , , :
, -
., , - ;
.
. ( ); -
, .
(.); , .
; :
. (., .). - , -
, - ,
(.); .
. (.). ,
., (.-.), (.-.), (.,
(.); . .), (.-., .: );
(.-.), , , ,
(.). . (.). .-, .
- - . (. . -
., ] ! -
1957/2-3:656). . .
. . . -
(. ) - : ,
- ... (Sychta SGK 2:
. 129).
. . (. diabelski kamien)
, :
: ., , - .,
, - , ,
, : .,
, . (.); ., -
(.); . , , -
, (.,
. , .) . .
. , -
, , , . . (. );
, - ,
. -
. (.-.).
., . (. )
(.). -
., (., . ).
: . -
. , - :
, , (.-.) 11 ~ ,
, -
 453

(.), ., -
, , - (.:566568). -
., XX
(.)- . - . , -
, -
. (. . : .
- -
(SSSL 1/1:358). 1 .: . .
. // 1987/24;
, . -
(.); // 1908/4:409-426; . ,
, , , - . . -
(.). // . 1988/3; .;
. . i
: (.), // 1 . -
(.), 1 . ,1.
(.), - . .1. 1. , 1928;
(.-., ., .). .:23-25; . -
. - // 1957/2^3:611
. - 661; ^ . -
> //
, . 1968/8; J e A H h - . -
, - ? , 1931; -
., - B H h J b . -]
. - //
. . Km.6. , 1977; H a J K a -
, - . ] // 4aJK.
. 5:162168; . -
. - //
: 1997/3; K l i n g e r W. Kamieri w prakly-
, kach i zabobonach luclowych // Wisla 1905/19;
. (.); M a z u r k i e w i c z M. Kamien: dzieio Boga ill dia-
belska sprawka? // Akcent 1986/4:52-56; SSSL
., 1/1:349-404; .:66-67,88,349-351; .
2
(.); 2:583; . :63-64,146,159,177,
, 208,210; .:275-276,294; .:
119; ..:264-272; ;87-88,90,94;
(.); , .:2,9,16.19,27,29,247,290;
. (.). 2:437-445,696-697; 3:235-236; Fed.
. . - LB 1:165-166,209; 1898/5:76-79,165;
:84,87,100,4; :60,100.-106,
( , . ), 177,179,182; .:289; .; .:
( 66-70; 1960/9-10:116-117;121-122;
), 1:206; 2:104,141; .:273-
(. ). 276; ).:75; . 1:308-309;
, - .]:113-122; 1934/50:11,12,
> [ ] (.), 20,23.239; 3:236; .:179; Vuk.SK 2:
, 324,380; Kot.PU:135; Sychta SGK 2:125-127;
. Swjl.LN:606; Bedn.SV:72-73; Vacl.VO:81,122.
.
. . , . .
.
:
... ( ). - . .
454

- - -
, , -
( , (.).
.-.
), - .-. . .: . ,

, ., . , . -
: ( , '
( - '), . , .
) ( ). . . -

( - , .
). . .: - (., ., .
( .) . .
- -
), - . . , -
, (- . . (
, )
.); (- . -
, , , , );
. - , . . -
, (. . -
, - ' ',
( ' , ', '-
); ').
. . -
, * . ., -
- .
.
. . .-. . . , -
. rozueselky ( veseli, ueseika
''), . . :
, - /
. . . - (.).
. . -
: , -
. , , . . . -
, . wyjazd, . !), - ,
. , -
. ., . rozlouceni, : .-. , , ,
louceni se svobodou, . rozluky, , ,
. , , . , , .-. . -
. - , . ,1 , ,
. .: . cmpoj.
, - . .
; -
(starka) .
-
(.-;); : -
. . -
; -
(, pulterabend, ., . /- . . .
terabend, poitroivanie). ;
. . -
, , - \,
 455

~ (.); -
- , -
- . , -
, ,
, -
(.); . . -
, , . -
,
(.) . -
. . . (-
, .). -
, , - . ,
- . . -
() . -
.
( . .
.-. , , , - ,
. optakauanie panenstva) (- .
, . , -
' - .
'). -
- ,
- . .:
: . , , . ', ,
1, . ! , . (.). -
11 3anoini; .-. '] ; , . -
, . , , . , -
dzkivlczy wieczor, .-. ; ; .
, . 1-'1, '-'; ,
. panieiiski wleczor, . 1 ; ,
. ; . , - ; . .,
, , . ., . ; . Jarmc (). . . (.
. , , , a suice, . svtca)
. , , , ,
. , . , - . ,
, . pustocha. - , -

. - . . . stfileni -
. . . , -
- (. .-. ).
- -
- .
: , .-. -
( ), ,
. . . - ,
( ().
), . . , :
. ,

, , (.).
. - . . . -

. - (. odgrywiny, obigrawka, ogKwiny, -
, - rosiny, dobranocka, . obigrofka, dobra
456

): - - -
, . . (-
- ),
, . .
dobranoc.
- .
, -
- , , -
: . , , - , -
, , . , -
. fantousdino; . , (, -
, , .-. ). . .
; . , . ochota; (
. , . , - --
. , . - ) . ( . -
, , , , - ), (.-., ., .,
, , . wyjazd, kurki. ., .), , ,
. . (.
, rozpleciny, . , , -
. . ) -
.
. . ,
, , , . .
(.), - . .
, (.
. . (.-.). . . . .). -
-
( ), ,
- . . .
. . : ,
, -
- ,
, . - . .
( -
(pokonny mla- ), -
denecky tanec), - : ,
. .
-
, , . , -
, -
. . , ,
. . - . , , -
. - (. ). -
. . .: .-., . , .
.-. ( - , , () (
, , () ), ), .-. ( -
), ., . -
, , , , . , ,
. . ( - , , . ,
), - (
, . , , ). . . -
, . -
, - (. , '
, , ).
 457

- : , !, !, -
: .-. - : ! -
(), . , , - :
, . , , . poklona, , 1, -
. ., . zaprosiny, . ! ( 1898/5:167-168). .
prosiqtach chodzic, na prosaki chodzic . .-. -
().
, . ,
. ., - (1. XI)
( (
). - ) .
, . , . -
, -
(), ,
: . , , . (.-.), , -
. , . , . , .
, , . pozouic, . pozvacmi, (.); (.);
. zvac, . zouci, smluuci, . . -
prosacy. - - , ,
(, , , - (., .). -
, ), - , ,
, . ()
. , [-
, - ], , .,
- (.).
, , , , -
, . ,
, (.
.: Kom.TSS:108-129; ; .; . 1:374). . -
Vahr.GFGS; . . . 4389/1/ : -
173,344; 1/1/10; ; .:43-84; (.:151), -
Schn.SV:63-66; .; Kolb.DW; , ,
555-559,574,579,587. -,'; ; V''f .-- - "> (.). -
. , . .
"";. "" .'- ",- - .
,
(. 1:280); ,
(Brassica oleracea) (
) . (.).
( ) . ,
, , (-
. ), (-
- ).
. . . (.).
., , -
- -
. . - , -
, : (25. V/
(.), (.) 7.VI),
(. :219);
; . - (.); (
, ., ), -
. - [ -
, ., ] (., .).
458

- , (., .,
( . 13.V, ., .-.); . .: , ,
3/16.V, 5/18.V). - , (.
, (. . - :243-244); .: Tak welikje
), (24.VI), dere te kalowe glowy tez narosc [ -
: ] ] (Schul.
(11.VI) , (18.) WV:116); (-
[ , );
] (.:125). . - (. .). -
. .
. (15.VI): NesaziSli zeli na Vita, .
bude zelnlce bita [He . ,
. , ] (Vane. ,
KOJS:50). :
, ( ) -
, : ,
, ; (.-.,
, ; , .). . -
; , ; , , -
, ! ( 2:88; , (.). -
:9). ( .) .
. (.); :
( - Niech be_da. takie !upy, jak moje d. [
) , .] (ZWAK
(.). 1885/9:37). . .
-
, - , , -
. (.); , - ,
(.); , :
, , , ,
[ ] (.), , ,
(,) , , (. .
(.), ( .: 134); , ,
) ~ . ; ,
(.); , ,
( ) - , ,
, , (- (. . -
). :243-244). .- . -
, -
(
. :243). . .
, , -- ,
(.). ,
- -
. - (.),
(.-.); - (.).
(. ); . , -
. (.), (.)
(.). ,
. (., ., .);
. , (.).
, , , ,
, :
(.-.), ,
 459

( -
), , - (. .), ,
! (), , (. -
( ); (. -
). , ) ,
, (. ),
, , ; . -
. , (. - ).
, a 6Ua ! (. .- .
. 3:185). ( ), --
, - . (.),
: - .
-, , ,/ -, , . -
!/ ,/ . , ,
(. , -
:65); - (.); -
(.-.); : , -
, - (.:77);
(.); . (-
, .), ,
(., .). (.-.), ; , -
. (25.VII . (.), -
. (26.VII) (.),
. - (.),
: Vfiera bolo Jakuba, dneska je Anny, (.). (. ),
zakrucajteze sa, rnoje mile hlavy! [ .,
, , , (), : Svaty Rochu,
, . . ] ( Cerv. ty lezis na rohu, vyved' ty housenky ze zeli,
TZL:107; ). , jako MojziS vyvedl lid ze zerni [ Pox,
, , -
. . . , ]
(), . (CL 1892/1/4:339).
, , . -
: ,/ , (). -
,/ ,/ :
, ., - ( ) ,
., : , , - ,
(). - (-
kapuste_ (.); . . .:136). -
grubu kapustu, - . : , -
, , (.
(.); - :77). -
, . (.-.). ; -
. - (.). . -
. , : , , - , .
,/ , / , - . -
?... . () , -
,
, , (.), -
( 13:60). (-
. , - , . ), (. ).
(.), , . ,
, (-
.). . ( );
460

-
(. ). (14/27.IX),
. , (25.IX/8.X) (--
, , , ), -
(.), Mdjieka . -
( , - -~ (:354);
) ( ).
(.-., .-.), (., ., . .2:307).
(.). . , ,
, - (., .), (., .,
(, .-. , ., .), (., .),
), , - , -
- : , ,
(.-.); , , - . -
. . , - , -
, - ., , -
(.), ., .
(.); (), - . ()
(., ) . . -
(); - .
, . , -
(.); , -
(; - . (.
.), (.-.). )
, . ., . -
(. ), . .
(.), , (.; (8.IX)
; - , .-.), ,
, - .
(.). .
, , .
. - .
, .
, . ( -
). (29.VIII/11.IX) -
( -
, . , .)
, . ., ,
, - (.-.).
(. . . .
; ); - -
. , , ., . (.),
. (., .), .
(.), (.)
(.). . , .
. - . .
(.); ~
(.), , , -
( ) (.-.), -
( - . . .
) (.); . - -
( .), . .
, , . -
. , . . .
 461

, . ,
: , / - ( ).
,/ '''/ - -
(.:204). ,. ;135,138,173; .:3,79;
. 1897/1-4:97; .:112,126,131,14; :
. , . 61,128,144,160,185,186.290,296,333,345,354,
- 366; .;90,129; .2:251,267,273,
. . () 307; 13; :274; .:203.
. ; 204,235,246,247; . 1:64,321,354; 2:
, . 240; .:147; 1929/6/1:22,23;
( - :466; . 3:12,254; 1897/1:39;
, , 27.VII/ 1:152; Kolb.DW 29:201; Rul.OPW:160;
9.VIII), . . Scluiaid.KH:214,217; Schnaid.LP:28; ZWAK
(9. VI11) 11:29,30,204,205; .:178,180; .
., :122,124,125,187,207,248; :253,258;
, -78:102; -86:116,183,185,188,203,
. 216.218; , ; Bieg.KOM:356.479; KLW:
. . (.-- 68,72,74,75,97; Kot.PU:107,118,151; Lud 1932/
., .), . (.); 31:9; Malic.ROK:15,31; PMMAE 1957/1:112,
. 113; KOO 2:240, 3:175,183,187,207,219; Pos.
(.). . . , ZO:52,272; Sok.PS:259; Bart.ML:53,286; Bedn.
(. DKSL:99,100; CL 1892/1:295,337; 1892/2:75;
13:60). - CCM 65:272; Hal.PS:67; Horv. RZL:185; MS:
. (. 313,314,767; SN 1969/17:106,136; 1972/20:78,
). , . - 84.496,497,602; Vacl.VO:75,121; Zamag.:265;
, - Zal.CV:104,113; Schul.WV:117; CZM 1900/12:
(.). - 150; .:356-357; 1909/13:
. 411; 1925/32:119; ].:151,155; .:
: , , 90; Kor.PLS 1:275; . 2:51,85,93,792;
. .:53,249,306.
. ,
: - .,- -,* ;;->;, . .
. , -
(. . 2:53).
. : ,
, ., - , , -
, -
. . ( .
) 'koruajb
- . . . -
(.). , ,
. . - -
, .
. (.-., ., .); ; , -
, , , , (
. , ) . ( ).
, .
(.). -
, - "kolacb ( .
. (.). - ), -
,
, , (. ).
, .
. (.). . . . -
462

. , . ,
-
(. .
).
. - , -
. - , , , -
- , (-
, ''),
( kowa), - ; -
, -()'], - -,
kowajb, ,
. (.).
- ( 11:115). - -
- . - .: -
. , . , , .
: Hixro , / . : Pacyj,
! / () naracUa- !, , (.,
, / ! (.. 2: .. 2:124).
77). . : , . -
i , : : , , /
, (!, ? / <,..> / -
!) . , / !, / -
.: , - ? (., .. 2:140~141);
(., .. 2:47). . (.).
.: , -
. , ! ' - , .:
', . , ', - (- .
'. - ).
, . ,
- .
- . . -
. : ~ /
(.. 2:104 105), .
(.), - . .
: ? (.). . --
, ,
(.). .
, - .:
, - , ,
. , . . (.). . .
. , - -
: - .
, - (/d 1,
, ), , ., ( -
, , , . ,
., . . - ), -
- ,.-
. - ( , -
: .) .
, -
, , . -
, , -
, - , , , -
, . . . :
 463

1, . / - (.).
, / ! (- (.).
., .. 2:137). - . (.,
. , .), (.), (., -
, , ., .), (.--
( .-. ), ., ., .).
(, , , , - , . (-
, , , ), - .). . : -
(, , , , , - (.),
) . (., . .);
. - (.)
, . - 27 (.).
(.-, , . , , , -
, , ., . , (. , ),
. koiacz, . kola ., . - (.-. , );
doslnik, . , , , (.
, ,, , ).
.-. - . ,
), (. , (.-., ., .,
. hrebcc, vyslouzenec, , , .), ,
. , , .). (., ., .), (.,
- .), , (., .), -
, , : . - . (. ., ., .),
, , , , , (. ., .), (.),
.-. , .-. () , (.).
, , ., . calta, . ~ (.),
radostnik. ., (., .), , ,
, - (.), (.). -
, , : (-
(- .), (.),
). . -
, (.),
: , , (.),
(., ., . .). (., .), , (.)
. , . . , .
(., .) -
(., .). : , . -
. - (.). : (.
, - ., ., ., .), (.,
. (.), . . .), (., .), (., .,
, ., .),
(.), - (., ., .), , ,
, (.), (- , , , , -
., .) , . . -
, (- -
.). . - , , . . ,
. . - , , .
(. .), (. .), -
(., . .), (.), .
(.), (., , , .
.), (. , . -
.), (.), - ,
, , (.),
(., .), (, ,
464

). . . ,
. (.), -
. (, .), -
. (. ,
, , , . ), (. ., , .).
(. , ,
, . ), , (.-.).
(.),
(., .) (., - (. .).
., .), ,
(.), (.) . . - (.), , ,
(.-.,
.), (.), - (, .).
, (. (, (.). -
, . , , 1, - ~ -
, . rosochy) - ,
(., ., .). . - (.-.-.).
(. -., ., ., (.).
.), (., ., ., .), - (. -
(.-., .), (., -).
., .) (.), (., (-
., ., .), , , ) ,
(.), (.) ,
(., ., .), (.,
.), (., ., .). (, .). -
. - , ,
, . (
- ),
. , , , (.).
. . (kolac). (.), (-
- ), (.-.),
: . - (.), (., ., .,
(. , , , , ),
. , . stromek) (- (.).
. kravalj ' , (.).
', . . . -
', (. ).
').
. . (.). .
, - -
. . (.).
(.) - . ,
(- (.). . -
.). . (.), (.),
- (.). , -
, ; . . , -
,
: , (.). .
, - (.-., .),
., (., ., .), -
(.), , (.), (. .),
(.) (.). . (.), (.),
, - (.).
, -
 465

, (.), -
(.). (., ., ., .), .
- , - ,
(.). (.-.), .
(.). .
(.). (., .); ., -
. , - (.); .
; , , . - (.-.).
: / -
(., . . 2:137). (.).
- . -
: , - ( ),
!, , 1 , - (.).
!, , ., , -
, , ! - (., .), -
, !, - ,
, , , (.).
, (.). .
. ,
(. .), (.),
(.-., ., ., .), (.),
(- (.'). .
.), . (. .).
(.), (.-- ,
.), . . , -
(.),
, (.).
{.). .
. ,
(., .). , -
.
. . ., .
, , - ,
. - , . (.).
.
. (. ),
. . , . -
(.). . -
. - : ! (-
(.). . ., ). . ,
(.-.). ,
- (.).
(, - , -
.). ., (.). . (.
(.-., .). , . Kpaiu,i, , -
., ) .
(.). . .
., ,
(-, .). . , -
, - , (.). -
(.).
, - , () -
(., .), - ,
(.), - .

30 2972
466

// -
(.), . . . . .,
(.) 1999:491-532; Komor.TSS:146,151,192-207;
. (.). - 13:64-67, 16:134-136; // -77:
- 131-180; .; .. 2; .; 1900/3;
. , 159-165; ; .; , 568,571,
579-581,584,585,593,595.
-
(.). ; '' - , ! . '- ' -to..: . .
, -

(-
.). . . (radostnik) ,
, , -
(, . .
, ): - , -
(.) (. ). -
(). . , . (
, , 1948/58:348), .- .
(). - . -
', , -
(:165).
(.). - . ,
. (pir) (. ). .
. . , -
. . .
. - -
, - : , , , -
- -
. . .
. , .
(.-.). . ( . KoAXncavt^apa;
., . . - ' ' . , 2:
: 234) .-.
. (.),
: . , ,
(.), - ., . , .
, - , .).
-
(.). - , .:
'', '', '',
. (radostnik) - ' '. . -
, , : ,
(). - , , . -
: .
. (.). , '' ,
, .
.: . ., . . - . -
. - - ( )
// Sign. Language. Culture. The (.-.
Hague; Paris, 1970:370-383; ..: ); , , , ,
243 258; . . - , , , ,
- - . . . . , -
- . .
 467

: - . . -
; , , .
, - .
, ; - , , , -
. . - , , -
, . . -
. , - (.).
, . -
. , . . . :
, , ,
. . - ,
(.). . (
(.-., .). , -
- - ),
: . , , .
, (); (.). .
, -, ,
( . .
., ., -). ,
., (.-.);
, , .
(). . - - . -
, , . -
- , .
(). ,
-
. .- - . ., , -
, ., ,
. . (, ,
. . .).
. ( , ( -
, - , .
, , , - - ),
) . -
. .
. - . -
, - ( -
. , , ), ,
. , . .
, , - : -
. . - , , .
, , , ,
. . - -
, . -
( ), - ,
, , . -
. . - . ,
. ,
, . - , , .
, ., -
. . -
, - .
. . , ,
, ., .

30*
468

- .
, -
. .
- i . . ;

, , .: :221; .; ]. 5:312-314;
CMP; B e r n a r d R. Lc Bulgare
(.), (.). sorte de loup garou et autres formes Bulgares
. issues du Turc karakoncolos // ..:477
, - 486; EK3 2; :164-165; .; .
( - :150-152; .:203,271; .; .;
). . - .:39-41.90-91; ; .:
133-136; PCKHJ; 2:201,232,234; ;
. (), 1982/4; 3:75; 1958/70:351,352,
, - 560; 1906-1907/22-23; .:
, , . 406; .; ,
. - // -
; .
, - , 1969:172186; . --
(, , - // 2:80-87; 7:260.
-
.; , . '.. - ->--. .-: -i.-' - ~. . .
, .). -
., -
. (, ) -
: . - ,
, -
; ., .
.-, koreiti ', '
, ( 11:5658); -
, . adventus ', '.
; . - ( -
- , , -
; , , , , ) -
.
. -
: 1. , 25.XII. (.
, - , (). (); .-. -
., , ; .-., .-.-, ,
(. 2/2:464-465). . krafun, kratfun (, ,
. - , ; . craciun; . ka~
- racsony); 2.
, ; - (. . ; .-.
; , ; .-. kracun, kradun; .
' - (, ), . Craciunul;
'. , - 3. (. , . kradun);
: jaxa- 4. (. .
[ . ]. , , ; . kriaczun,
. , - kraczun, brat kraczuniiv; .-. krafun,
, kratunik, kradunov brat;); 5. -
. (. '-
. '; .-. kraeunne
. , - drevo).
, - , 25 ( -
. ).
 469

. . , . -
, (, , .)
, ' 8 ,
. ' (. 2:336). .
- - : -
- . -
.-. , ,
' ', . ,
', 12 , - . -
, . . ' -
, ', ' ,
. . , -
. . ., -
'' , -
' , ': . ', . .
' (., ., ., , , -
., ., ., ., ., (., .).
., ., .), '' . , , , -
(.), ' , . -
' (.), ' , , .
' (., .), . '- . . -
; ; . :
, ', . ,
. , ' , '.
- .
. - , .
, . . - (.). , -
, . , ,
. .: , -
. . ; ,
, ; . . , ,
- , ,
.
. - .
. -
, - , -
(.). . (,, . 6/ kraczuniw,
, .-. krafunov brat)
. . , .
( ) . .
. , , - . (kracumk)
, , ; -
, , . '---- '
,
, . .: 11:56-58; . 2:336; .
, - 3:760; .:169; .:203-207;
. . / / . , . I I .
. 1942:7-8; 06.:347; ; . 1:
, , 388; Rein.SL:50,51; Machek 1 :23l; Bedn.DKSL:
. 85; EL'KS 1:270; Horv.RZL:55,58,67; SN 1972/
, - 1:79-81; 1973/1:61,62; 1975/2:236; 1983/2:
. - 224.
,
. ""'. ' ''- M.M.
470

, .-. - , : garbusik (SGP 2:5455),

, - krzeslak, kr^slak (., . .
, ( : , -
, , ) ). . -
, - : podziomki (.),
: .
. . - bozy ludek, boz^ia, bozatko (.:18), -
, - . , -
, , . krasnoiudki, krasniaki, krasi^la,
. - -
, (Slawski 3:64),
,
. - (.:128). .
. - .
. , . . . .
., cuergl, cvrk, cfergl . Zwerge ,
, . (. . Zwerge, , . karelck, karzeiek .-.-.
. parstuk). //, .-. karl (.; 107).
( . . -
, , , :
) . (.-.), (.),
, : . bergmann, - (.-.), ,
. lutki, , permoniki ( . .
Bergmannachen), . skarbnik, (., .), .
, zimny duch (.). . ,
. ce.rve.ny muzik, - (.),
. (.), , -
, . .-. - , ,
- kobolda, - (.), (.),
: , (., .), -
, , ., , .
, . , (.).
. ( . , .
) - (.-.), ,
(.) .
: .-. lutki, . iudki, , ,
krasnoiudki, . lutki . :
. Wygla^dasz jak krasnoludek [,
. ., .] (Mach.NSB:66, .). . -
., : -
jeden z lutkow (Wista 1895/1:41). - ; . ,
. . ,
: . mail tudzie (Briik. . .
SEJP:497), mahiudki, drobne, dromne (. , -
:18), . mal'cck (Sychta SGK 3:42), , . . -
.-. palciki (, . . Da- (.).
umling , , , . 6urs- .
duken , pirsztas , Pfuhl: , , -
443), . muzicek, nedorostce, pidimuzik (., ., .)
( . pidili ), trpaslik .
(.. , Machek1: 653), . ,
krsek ( . krsati , ). .
. .
, , - , -
 471

, ,
(- (.). . -
.) ; , ., -
. - ,
. , , - , ,
, , - (.). ,
, . , , -
, , , ,
(., .), (.).
(.), (., - (.).
.), (.). , . -
,
lutkowe doty, lutkowe dziu- (.).
ry, lutkowa gorka, , - ., ,
., lutkownia (Wisla 1895/1: (., -
44). . ., ., .),
: , - (.), (.).
, (.), , , -
(., ., .), , , ,
(.). (.).
. . , , , .
-
, , , (.),
(.). .
(). .
, , -
. ,
(.). . - (., .). .
(,). (.),
kariy adujentowy, ,
- (.). , ,
(Wisia 1894/4:756). ,
. . . .
, , - ; -
, , (.).
(.). - . ,
. , . , - , -
(.). . .
. . ,
,
- ,
, . . ,
, (.). . -
, , - , . ,
(., ., .), -
, .
(., .); , - , : My nie chcerny
, - mice niewaszg. niedzie2ke_ [
(.). , - -] (Wisla 1895/1:48).
- , . -
(.). . - .
, (.). .
. , . . -
, ,
472

, . (.).
(., ., .). ., - krasnoludki
, - , -
(.). .
.-. . . ,
, - . , .-,
.: . , : . -
(., .), ,
, , (.); . , -
, (., .), - . , , . -
(.). . , , -
.
, , , . , -
., , ,
, (.), (.).
: , , , , krasiiata [-
. - ] (Sychta SGK 3:236),
: . -
Przynieslimy warn wasz nieplacek napowrot (.).
[ - ] (.). -. , -
. , krosnieja go udusily [
(.); . ] (Nadm.KK:109). -
(.), , .
.-. topielcu', . (., .-.) -
- ,
(., .). - - (.). . -
. , ,
(.-.); - (.).
, .-. , . -
, - -
, , - , ,
, (.-.). .-.
(.). , . - , . , -
: . -
, (.).
, , .-. topielcu, .-. . .
, , - (.).
. - . (.), ,
, - . , ., .
, , -
(.). . (., ., .), -
.
.-. (.). . , ., -
, (., .
.). . - , : Jem jii sto
(.). lat stori, ale jeS tak c"eue jo h'e vidzol, zebe xto
., v jajij piue vafil [ ,
- , - ]
, : - (Sychta SGK 3:237). -
, , -
, . , .
(.). , . (., .).
, - . , -
(.), (.), -
 473

. . , : .: L'udia na zemniakoch a
kapuste 2iju [
(.), - ] (CsIV 3:525), . -
(.), .
(- -
.). , . , : .
, (.), ()
, (., ., .); .
. , , ; . ziem(n)iak, jablka ziemne (-
, , . . pomme de terre);
(.). ., . zemak; . zemiak; .-.
. - zemljak;
. : . ,
: (.), karlicy, (., ., ., .).
karzelcy (.) ~ ,
. -
, - ., -
. :
: . - , , -
, , , - ( 2:94).
- ,
, .-. , . iopielec, ,
. . diblik, skfitek ., , , , -
.-. ,, .
-, . - .
, , - -
- , ,
: . suef/onoSi, . blgdne ogniki . .
. (.), . -
.: . 3:257; . 1/1: -
212; .:107,109; 31/1:128; KLW: . ,
438-439; Kolb.DW 15:191; Uga ZCh:239; :
1 ZM;121-122; Lud/49:257-258; Nadm.KK: , ,
109; Sychta SGK 3:236-237; Wisla 1889/4: , -
729; 1892/2:170; 1894/2:170-171; 4:756,855; . , .
1895/1:40-75, 2:266-268, 3355, 1898/4:680- :
681; ZWAK 1878/2:126,142; 1887/9:171; , .,
.:19,25,31,0.267,289; Mach. NSB: (.); ,
63-69. ( ), -
: .
*' E. E. ( ), (
) (.);
(-
(Solanum tuberosum L.) - .).
, XVII . .
. . , . . -
, , . karto/Ia, . , , ,
erieple, karlople, kromple, , , , -
, . . -
. Tartttfolli - , .
. Kartoffel (. 2: , .
204). . ,
, , ; , -
XIX . . . (. 2:507).
474

. : , -
, (:123). -
; . .
(.); (., .); . -
, , (.),
(). . - (., .), -
(. 2:507). ,
, . - ().
, -, -
. .: , -
. , i : , , ,
' ! (.: (~
209) . je .:134). . -
[
[ ] :
, ( 1996/4:18). -
] (].:143), - .
. : , - .
, . , -
(:333). -
., - : , -
- . (.-.).
: (24.XII)
, - (, .); -
, (., ., .-.),
. , (.-
(); .); (.);
, . - . -
, (- :
). ().
, - ,
. , .
- (. .).
, - . . -
, (zieraniaki jak pniaki) , -
(Kot.FL:128). (, ) .
(25.IV), . : Sadz ziemniaki
, Marka, a be_dzie pod kazdym krzaczkiem
.: Kde sa turon val'a, zernky dobre daria rniarka [
[, , ] (Pos.ZO:
] (Bedn.DKSL:74). , 219). . -
, ( ,
, . (). ),
. . : Gdy grzrni, to mowi^. ze w . -
niebie przesypuj^. zimniaki [ - . : ,
, , - , -
] (.-. ). , , -
., . - , !
, - (. :246). .
. (
. - ., -
.) (-
. . .). , (-
, - ) (.).
 475

- . (. ),
(.-.); - (.).
(.); , - .
( ) (8.IX).
, ; - . ,
(- ); - (., -
(.), . . .), (-
.); (..
( ), ) (., .).
(); . . ,
( , -
), . , .
, . .,
. (.).
., ( ., ,
) (.), , - . (-
(.), ). . ,
( 5.1) - . (),
(.). -
(). .,
(.). - (.).
. . ()
, , .,
. ( ).
(. );
.: . , -
(. - ). // 1911/
. 65/34:1617; . . -
. (26.VII) - // -
; , . ., 1902:90,92; .
, : Vfera bolo Ja- : 213; :106,111; .:166;
kuba, dneska je Anny, aby krumple narastli ako :246; Rem.SL:53,60; .25,
naSe hlavy [ , , 126,158; -86:199; -95:255,257,282,
, ] 368; ; ; KLW:97; Kot.PU:113,H8; Ma-
( - Horv.RZL:228). !ic.ROK:41,56; 1957/1:110; 1960/3:
. 170; 1964/8:189; 1967/11:23,137; Pos.ZO:
, - 144; Sychta SGK 1:89,364; Szyf.ZOW:28,56;
, (.). ZWAK 1885/9:3; 1887/11:29; Cerv.TZL:108;
: CL 1892/2:68,73; Horv.RZL:24; MS:313,754;
! SN 1956/4:205; 1972/20:496,497;
( 5:213). : 1935/10:88; .:692; 4aJK.PBB:142,
swi^ti Wawrziric kMe na bulwe z koszem 279.
przync [
] (Malic.ROK:60). ''" -- * - - - - "5*" . .
.
( . 1.IX)
, .
., , V .,
. - 29.11 (13.111). -
. . .
. , . . (-
. - .), . (.), . --
. -- , , ,
(:26). - ( 1:207). .
476

, - .-
- , ; 29.11 .
, , ,
. - (., .). . -
. ,
, . 29.11 (., .);
, ,
, , -
. ., (.).
, . ( -
, , - ) 12 (.; .
(., -, .); - .-, ).
. , . ,
(., .)- . ; ,
(., , ; . -
.), - ; 29.11
, (.); , . , -
, , , -
. , - (., .; .
(., ). .
.). . ( .: -
), ,
(., .). . - ( 1897/1:3-4).
. , .
. , , , -
, . , -
, (.).
- ,
. . ; , - . ', '.
(. ); -
. . , , . , -
. 4 (., 1898/39:
(.). . 13 ; 141), . ,
; -
(), - (., 1894/2:223}.
12 ( 12 ); :
. 3 , .,
1 (.). . , .
. : . - , : ,
, , .
. ; , -
, (., 1913 1/2:250).
. 3 (.). ! ,
. , . (.).
, 29.11 ,
( K.QCIRH , . ;
); , , , .
4 , ; ,
. . , - . (., .); -
29.11 ,
(.). . . .
. , - , -
, 4 (.; . .
(.). -
 () 477

. , 1918:9). ,
29.11 : . ,
,
(., .:74). . : , , -
, , ; . .
(
( )
- . -
; -92:99); .
; . - , -
; . ; . , -
( 1:207). . , - , -
: (., ., .
.), (.); -
(.). . -
, - , - -
, (., :
:874). -
(., .
1853/1:215). .
. - -
. . , . , ,
, . -
. . , , ,
, . -
(.). . ,
, ,
29.11 (.). ,
.
.: L o o r i t s . Der heilige Kassian und die : ? -
Schaltjahrlegende // FFC 63/149. Helsinki, 1954; : , -
, . , ; :
- , , -
// - (:14), .
1897/1:366377; - - . -
. . . // , .
1897/32/1:1-21; . - -
- . . , -
- -
. , 1963; -
. (-
29 // ) ; -
. , 1969/2:3946; .
. . - , -
// 1902/2:87-124; . . ,
(- ( ,
) // 1958/14: ).
529-534; .:74-76. -,. , - . . -
, , .
\"~ , - / . ... ;- "!,.>-*, . . .
(:31).
-
(), ( ) , - kulig (" kulik) ,
( ) , -
478 ()

,
. , , , ,
- . , -
, klzanie , ,
sdnkovanie (MT:25).
.
, - wywozenie mlodozencowej, wkup do bab.
, (smu-
drsanje) - -
, , (Kur.PLS 1:57). : (.)
- (., ., ., ., -
, . . .).
, - .
. -
,
, ,

, :
, , . .
., ., . . . . . 1914 .
^ -- , 3185-9

. ,
. -
, , - , , -
. :
. , (.:8,
, .), , , -
, ( 1927/5:5).
,
. ,
 () 479

, , (25.IV)
:
(, , ), .
, .,
(. ). (
- -
- ), -
. . . .
(1.V) (
- - )
, .
- ,
. , , ~ ,
,
. - ,
. -
- -
. : .
, ,
, ,
,
(). .
, -
.
,
- -
- ., :
. - -. ,
. .
- , .-. .-.
(. ). -
- . -
, .:
. , .
.
. . -
, .
(, .). , -
- - . -
, : (), , -
,
. , -
-
, .
, , -
, - , -
. , : ,
, ,
. .
- .-, .-. -
, .
-
, . -
. , ,
480

. -
, ,
(). -
, -
.
. . , , -
, , .

.: . . -' !-
-
1 / / 1927/5:1-10; . .
. . 1-'
11
// :122; . .
//
( .). - . .. , -: - .

^ . . .on . .

,
(. , , . , . ,
. , . . , .
, , /. , , - . .-. . . XIX .
. /, . , .

gugalnica) , -
-
( -
).
.
-
. . -
- .-, ,
. . -
.: , -
; ,
(. . ,
); ,
-
( -
). , -

(. -
, . , , ,
, ; .).
-
,
(.-.).
, .
. .
(,
. .-. . . XIX . , )
 481

(, , , - .
, ), . .-. XVII . -
. -
(, - .
. .) . .
, , . . . -
, - -

. . -
.
. . ,
, , - .
-
(, , ; -
. .); - .
. , -
. -
. , .
- .
(.). . ,
. , [ -
, - ] (.:70). .
-
. . . , -
, , , , -
(, -). . , . .
, : -
, - ^,
, (, .);
: .
, : ,
[ , - (, .).
] ( 1958/49:729). .
, - ,
, . ( .
, , ). -
. - ,
. , -
. . . . .-.
: ,
, . , -
. : , : , , -
/ ? /
. ? / ? / -
. [ ?
. . ?
: ] (.:162, -
, - ). -
. . , . " .
., -

; , , ,
, , , -
. . . -

31-2972
482

, . . (15.06)... -
: , !] ( 1988-1989/52-53:97).
. -
[ , .,
, ]. ,
. - [ -
, . . ] (. 2:121). -
, - :
; , , ;
, - : >.,
(. , ). . ) [,

()

., ] (.:68). -
, , ] ( )
[, , , ~ -
]; : . za debelo
. . , - [ ] (Kur.PLS 1:54).
... ! [- .
. (7.VII), -
 483

. , - , . -
( ,
') , - .
;
.: .:60,6-118,152; -94:
. . 30; . 1:204,256; . 2:337-
. 339; .:172,198; . 8:142,295;
. , 3:163; :110; 1918/18:168-169;
, , - KoP.ELR:158; .:362,372,403,430,458;
.:61,97-98; .:435; .:
. - 161-162; .:225; .:332; .:271; .
. :245; 1892/7:129; 1894/9:84; 1898/
, 15:165; .:398; .:162-165; .
, . :448; j . ,;
. - // IX -
. , .-. JyrocAaBMJe. Capajeso, 1963; .:183;
, - .:122.146; 6.:46; .:
() () 366,374,509; .; .;
() (.: .:97; .:236; .:128,
430}. , - 135; .:65; 1934/50:29;
. 1929/4:44; 1968-1969/31-32:382; 1975/38:
. 183; Cavaz.CD 1:55; ZNZO 1915/20/:46.
-
( ) .,,, _ , , - . ..,. , , . .
. ,
~ ,
; -
, , , -
-
(. 2:124). -
. . - , , , .
. - .
( ) , , -
, , .
. - -
. - kasa, -
( . -
- : ., ., . '
), (.), ', '
(.-.). ', . ' ', . p%cak, kucia
. - ' ', . ,
- ' ', , '
. -
. . - , , '; '-
, - , ', .
, , , - ' ,
, . ' . -
. - ., (
: .-. ), , -
. .
- . . -
, . ,
, , - .
]. . .
484

, . - , -
, - , , -
. , , .
. , - . , -
: , -
(, ., . ). .,
. . . .
. . -
( :
.), (, -
, , ) . -
; - - .
, 26.XII ; , ,
.
, - .,
, , -
kucija. . . . , . -
XX . ().
, - .
- :
. . - . , -
. - . -

, . ,
. . - -
. , -
( .
, - -
) . -
. (), ,
(
, , , - . -
). , . , -
., - (. .).
- .
, . .
. .
, , ,
. (
. . - ) ,
, , -
, .
, , :
, , -
, . .
. , -
, . - (smejuanky) .,
. ;
kasicku
. (Bystr.SOR:lt4).
. -
. , ,
- ., -
, ,
 485

. - .
, . -
, - , ,
(. .). .
. XVIXVII .
2 . - .; .
, (.:183). . -
. (-
), ., -
. , .
, - . , -
. , -
, ., : ,
. . !
(., (:269). ,
.) . , - . ,
, - . .
( , - .
). - . , !, (
, . ). -
. . , -
, -
. - . .
.
, . :
. , .,
, , - , (
. . ) ,
, . (
- ). .
, - . .
, - :
( ). , . -
, (. :198).
., -
, , . , .
- -
., : - (zitna, psenicna krupice) -
, . (zapecena prosnd kase).
. ., -
(. - (zolta kasa), , -
.:54). , , ,
., , , . .
. -
, ,
(., .).

, . , .
. , .,
(.). . .
: (, )
. - -
, - . -
, (.).
486

(.:
( , ,
). ).
, . -
( ) (- , ,
.)- , , . .
() . hody, . .
(, ), , () -
[ . ,
]' (:124,127) ,
. - .
. - , . ,
( , . -
. ) - , .
, . -
(). . .
, , -
, . . - , -
-
; (. ).
. -
. - .
- .
, . (sladka, medova -
kase) . . -
; . - . ,
. , jeziskoua
. kasKka [ ] (Rlpka:164)
. , , ., -
- .
, .,
., , prosniankg,
, . . - ,
(.). ( . Kar.OZD:20).

. , - . -
. ,
, (pyszkq), , -
., -
, , ,
, , . .;
. -
. ,
,
(.)- (2.XI) .
. ,
.; ., , , (.),
, (.) . -
(.). . , ,
- , -
(13.VI). .-. ,
. . (4.XII) (6.1).
- , , .
(30.XI),
 487

-
. () - (. ).
(20.XII) . ,
, , . - , -
. - : Jak v hrnce, tak i na po!i se podafi [
, - , ]
(, 5.XII) (, (MS 1:313).
6.XII) ( ). - . , -

, . . .
. : ,
. , (-
( .). -
). - -
- ,
, . -
(. .), . . , -
. ,
(.). . -
, . ,
, , (.).
, (.) . -
. - .
. -
: . - ,
, . .
, , , ,
; . , , -
-! : (. .).
, . -
, - . -
. , . ,
(1.1) : .,
, : ? . ,
? , ,
, , ,
, . . - . .
(.). (.). -
: . .
, , -
(. .). , .
, . , -
/. . - ,
, - , -
~ . - . .
, . . -
. - , .
, - . -
(26.1), -
. , (28.1),
.
: , .
, . . -
.-. .
488

. - (.-.
, ., .-. , .-. . ,
. - . kysel', kyselica, parovec, . kwa
kisiel, zur),
(.-.). (, 1
- )
. - , , .
( ) , , .
. .
, kwas ', '
., - .-. kvas ', ,
, , - , .
() ,
. . ( .
). -
., .,
(). .
.
, , . , , .
, .
, , . (
KaSe, matifika ( utecha) naSe [ .). ]
( ) ], . ka3e , ,
mede poznat' slovaka veade [ , (. .).
], Kasou sa .
ty^deft zaCina, kaSou sa ty^den konci [ (
, - .).
], . Kasza wysluga nasza [
] . - =. ,
,
.: Slavia 1960/29/1:3-4; .:183- (. .). -
187; .:322.324.325,345,356,391,401; . \
1:110; .:421-435; : . (. ., ., .). -
64-65,68-70; 1:287-288,546-547; . .
:107,8,109; .:100-101; - . ,
.:48-49;53-55; . ; . -
:237; :61; .:110; . , . -
:27; .:68,137; .:317,400; . ,
1899/1-2:309-312,319,322; .:180, , -
181; ; :198,203; . 1:255; . , -
.:?; 3:386; , , . ,
// 1989/4; Klin.DSL:31; Kolb. ,
DW 2:159, 3:257, 35:50; KLW;25; Glog.OZW: . .
213; Bystr.SOR:114; Kar.OZD:20.HO; Szyf. , ,
ZOW:26; Dwor.KSL:23; Vacl.VO:166-167;
Kulda MNP 2:329; Per.RMHP:49-50; CL ., -
1893:566,605; Vyh.RH:8-9; Vyk.RSS:!!; Slov.: .
851; Hor.:132,154,249,250,251; Ripka:164 ; Han. . -
BK:166; CeI.MNS:359; .:443; -
1931/6:21,25-26; 1975/38:182; .:588; -
. 1:97; :124,127,198; 26.178; :
1975/15:45. (. .), (-
). -
- - - . - - . ; .- ..
 489

(). . - 100; Vacl.VO:159; .:17; EL'KS:295;

ES 1976-1977/8-9:154.
, ,
(. , , . M. M.
).
. .
, , , - . .

, , ,
(.-.); ,
, , (, -
(.). ), , -
; ,
- , ; . . -
. , - -
. ;
, ; -
, ; -
(. .). - ,
, , . -
, - .
(, .). .
- ,
~ (. , (
.). - ), , ,
, , - , ; -
, . - , ;
(); ; -
(.). . , - ; ;
, - ; , -
(.). , . , ,
, , ,
. , ; -
(.). , ,
- , , , -
. . . ; -
, , , , , (-
, , ).
., . . , -
. . -
, . ,
. ., . ,
, , - (.), ,
, ,
. . -
,
.: 13:153; *.:140; . 3: .
318; .:93; ;929; .:560; .,
.:40; .:132,392; .2:175, . .
311; .:42,88; .:125,148; , -
.:123; :67; .:47; . . -
:182; :124,131,142; :61; , .. (-
.:177; ; :258; :259; .). .
3:386; Brack.SEJP:2S6-287; Got.LP: -
490

(1 , . (-
, , , ., .),
). (.), (.).
. (. -
, , , . , - (.)
1, . , ,, , .-- . .
. , . kytica, kt(y)ika, (.-.-., .);
p(i)erko, , vonacka, . perecho, - . (.); (. );
.-. vonica, . kitica, . . ,
gronko, pwr(ecz)ko, bukiet, woniaczka, - .
ka, wianek, ruchelka, rozdzka, , , . -
(), . ) - ().
, , , - . -
, .
. , .
. .
;
(.). - . (.-); -
. - -
- , , -
(.). , -
. ( . (. ). ,
) - ., -
(., .)
- (.). ., -
(.-.). ,
. - (.). -
(), , -
(.); (.). - , . (-
.), ,
. (.), -
, , , - .
., . - -
, - ; , -
. ( );
. - (. -
(. ., .), (., ; -
. .), , (., ., , , , -
.), (.); , .
(.); - . , );
. (. ;
. , ,
, - , , .). .
, , . , -
, (.); - , (-
. . ). ,
, -
(.-. ); (- . ,
); (.-.), - (). -
(., -
., ., .), (.) - . , -
(., .); - ,
~ (.); (.). .
(.) . .
 491

,
(. ). ( ).
, -
, , ,
. (-
); ,
(. ), -
. (., .); . -

, (.-.).
(.).
-
, -
(.-.,
.).
-
, .
(). -
,
,
. (.-.-. ).

., . (.-. ).
. (-
() ,; ..- - ), .,
,
,
. , , ,
. , (.). . -
, - , (., .).
. ,
. (.). . (.).
, ,
. . -
. .
-
. , , -
(). (. );
. . . -
, - ,
, - (. ).
; . , -
. -- , -
; , . ., -
(). ., - (., ).
, - -
, , , ; -
. ; -
, , (.-.) . .
(.). -
- , ,
. , ;
, - .
. (). -
492

- 349,350,454; :233,235,249; .:163;

. .:154,223; Kur.PLS 1:274,275; 3:
, , - 129,172,177.182,189,217,346; :268; .
Ja , 144; .:159,161,303,307; :232,245,
[ , - 246.
] ,
(. ). . . /, . .

, ,
(- ), (Cornus mas L., . , .
, . (. - .) ,
). , -
. - , . -
. - .,
, - , (. .
. ) , ., ,
, , , .
, , ( ''),
(.).
( 1926/1:61). . -
. : . -
, -
(. ), ,
[- , , -
], [ . ,
] (.-..), [- , -
]: . - .
, . . , -
, , . -
- , , -
. -
- (., , . -
. ., . ).
, . - , . -
. - , -
. - . -
: (, -
. - .), . . -
. , .
. . ,
. . -
.,
.: , 616,617,619,620. - ,
( - -
) , . - . ,
, ,
; . , , -
, -
// 1981/4:67-74; 13:167; ,
.:22; -84:141,150,153; . . .
4:193,593.604; ; Bystr.SOR:118; -
KLW:137,146,150,154; Lud 1932/31:76,77; . -
Nadm.KK:59; ZWAK 1887/11:133; Bart.ML: : .
52,53; Bod.M:253,255,262; MS:330.857; Zak.: . ,
 493

. - , -
. cpe.hu, . .
- ,
. - .
. , ,
, , . . -
. -
.
. ,
. -
. . ,
- .
, . . - . -
, [ .
, ]. ,
, -
. .: , , -
., (Mnj.OAT:
129130). -
. () - , , >
- '' .,
, , .
(.:112). ,
, -
, ., je - -
[ - :
] (.:416). .

:
, [ , ., -
], - .
, ( -
1925/32:66, ). . - .; -
, , ., -
, : - .
, [ ] (. - . : -
. . , 1970:153).
. - ., :
, !.
. :
. , -
. ;
. - ., : JCM ,
. ! (].:123).
, -
-
, - .
. . , -
, -
, ,
-
. . ,
, - .
. - -
494

- (-
. .-. , , )
. , .
, -
, *kykati ,
., - , . kgka ,
: ja !) ^, ( 19:262; . 2:231; .:
, MOJ > ] ) 130 132). -
( 1934/50:28). - -.
, , kik/kyk/kuk
: peaje MOJ , ja - , , .
! [ , , : . -
] ( 1937/12: , , . kaukas -
207). , .
( - .-, (. ).
) . -
-, , ,
. , (.
:133).
.,
. - . . :
, , , (., .), (.),
; . (.), (.),
, (., .) . .
, . . -
, ; (2.III) - (-
, .:127). -
. ,
. , - (.).
- .-.
; : . kikimora, kicimora -
(SGP 2:245), . kykymora -
(.); - ( 13:261),
(- , -
.) . .-. ,
.
.: :104; ; .:49; . .
.:239,308-309; 1894/10:125; . , ,
:117; .:449-450,466; .:59; , , , ,
.:339; .:43; 1968/11: (.-.).
279; 1974/16:383; .:348,353,560; , ,
.:223,231,243,329,333; .:177, (.). .
185,208; .:397,398; .:293; . , :
:134; .:92; 1970/33:166; (. . ) -
Vuk.SK:217. ,
, .
: - -- :'-.-- ..-. ... .. () ... -
,
, (.,
, . .:126). .
. . , - (-
, , .), , (.-.). -
. -
. . . :
 495

, , , (.-.), - (., ., .--

( ). .). , , -
,
. , (.) (., .
: . ~ , - 1:263).
(., .), , .
(.). . , - , .
: , ,
(.), -
(. .); - , , ,
, , -
(. .-., .). (., ., .). -
XVIII ., . , . , ,
(., . ,
:219). (.). .
. , , ,
, - (.), . . :
: - .
, .
. - : -
- - (.),
,
(. .). (.); . -
. . (.-.).
, . -
, , . -
, . - , ,
, : - -
, , , - : , , (.).
, : .
(.-.); (., .), -
, , , , , (.);
- (.), ( ; .).
(., .). , -
, , (.-., .). : , (.),
, , (.).
(.). , .
. , (., .),
(.). . . (.), -
., , - , -
- (.).
: , - ,
, , (-
: - - -!, .). , -
. (4/17.III) .
(. 2:16).
(.:188). , -
., , - . . , -
, ; , -
, (.-.). (.). .
. ,
. - , .
, . . .
, , , -
496

(.: 127). . - .), . -

, - - . -
, . . (., .,
(.) - .), , .
. : . (. ) . -
XVIII .: ' :
, - ,
( ) - , . . -
, ,
(.:225). . .
: , , - .
, - . , .,
(.-., 7:83) ,
(4/17.III). (.).
., , - .
, . -
, . ( ,
(.). ), -
. ; -
(1~2.1) ().
.: . 1:101-102; .:170~177; (-
.2:51,58,60,61.220; .:65- ., ., ., ., .) -
95; .:225; 1884/12; .: .
125; .:36; .:61-67; . . (.), -
2:16; 7:83, .: 124-133; . (.),
APQ219; 1901/4:86; .:64. ,
, .
?- -" -------; - - - - - - . . (.). ,
, -
, :
- , , (: )
- , (.:
, . 107). .
. . ,
. - : , -
( , - , ,
, .), - ,
, , ,
, . (.32:154 . -
. , , .). . ,
, . . -
kis'id . , . , . -
. kyse!' (kysellca, ) .
- ;
, - . -

, , , , . .
, . . -
. : ,
. , , , , -
, , ! -
.: . , (.:8).
. (. .
, - .
 - 497

,
., . (.).
(. : 39), - . -
. : - (8.IX), -
, , ! ,
! (. .:216). .
- .
. (., , -
.). (
) , -
, .
.
(.-. ). -: :298; .:406; 1:290;
. 1899/1-2:295; :145; .:,123; .
(. . ). - :216; .:98-99 .:38; -
. , - . 6:60; .:107-108; .:
. - 91; :330; .:154; .:125; :
10,20,39,271; 1:201; .:519;
. - 1879/1:222-223; 1899/2:194; .:
181; . 1:111,113,131; . 3:540,543;
. (11/24.11) . .:73; 3:69; .:180;
: , , ! 1:211; ; DWor.KSL:24-25,33-34; Clog.
(, . .). OZW:212,213; Slov.:853; 1975/8/15-16:30.
.
, - M.M.
,
. -
, - - - -
, , , , -
. , (.
. , ) -
(.). .
. -
, - , , (.
. ., ., . kyselica. kysel'), -
- , -
, . . -

(. ., . 1:111). : .,
- , ,
. (. (. .).
, (
), *kysngti ', , ,
, ., - ( ), , ,
. . , ') (1? ',
. , , , , -
. . ') , -
, - , -
: ;
, ; , -
, ( , -
,
), - , .
, . -

32 - 2972
498 -

(. . ) - , , ,
, , (., ., .).
( -
1998/2:6). - ,
: - , .
, - , ,
, , -
(. ). - , -
- (. .).
, - -
, . :
. , - -
( -
, ), ;
(: 201). .
, . . , ,
, - (. .). ,
, (
, (.). , , ), -
(.).
-
. ,
, :
(., .); ,
, -
(. ); .
, ().
(.).
, - ()
, (, . -
, .). . XVI . :
40 (.), - [] ... -
( ) - , ,
( 1913/2:10).
(.). , -
, ,
(.
(, ) . - , ,, . ) , .
.-. : . ,
, , .-. , (.
- :20), . ( 3:19),
, ,
(, ), . , (.:223).
, ,
(), , .
, , -
(). - , -
- ,
- , ,
. -
, (. ).
-
, , , . ,
- -
 - 499

: - , , , -
, , - -
, , - , , ,
, . . . : . -
, - (25.XI), (4.),
. (12.XII), (11.11), (23.11,
, - ), (.);
: , . . (9.III) (., .),
. - . (13.XII) (., .)
. . ,
(- , -
. , . hnetenka, pfesndk) - (.).
. - -
, , : 1 -
, (. -
(.). );
.
- (. ).
- -
{.-.); ,
, (.);
,
, .
(.-.).
(brany -
(.). ), , -
, .
(.). - ,
- ;
(.-.), - -
, (.). (.-.).
.
(9.II1) (25.III) -
(. , . - . ,
), . ,
(. -
, ); ,
(.-., .-.), , . -
, -
(.), - (. .). , -
(.).
(.), (1.VIII), - -
(. .). .
- ,
. -
( ) , -

(.). (.). -
(,
) (.-.-.). , (. -
(8.1) .). -
(.-.). , ,
, , , -
, (.)- -

32*
500

, LZ:138,387; Vacl.VO:166-167,475-476.478,
, - 486; Bart.ML:26.
. .
- M. M.
,
, -
.
- , ,
(. , -
,), - ,
(.-. .
, , ., . , . . .,
hody).
- . . -
, , .
(). - , ,
. ,
: , . , -
[ -
, , - , (.).
] (. 1: .
447). (.), -
, -
. (.-.). ,
. , . .
, , -
, , . (.-.), -
(KSO- , (.),
) . (.),
- (.), (.-.) . .
, - (-
. < <-. -,---.* , , , ),
, . ,
.: 13:265,269,271,273; .: -
104; .:157; .:39; :136; . (.-.).
.:122; :142,242; .:15.21, ,
42.223,249; .:322; :127; 1998/ (.-.);
2:4; :65,201,376,592; 1899. 1-2:295;
:49,56,57; .:20; .: , .,
227; ; . 1:373,385,394-419,423.
426,461,475,485,487.492,493,508,509,522-525. (.). ..
527,566-568.595-596,615,618,688-689,703.
714,735,761-762; 2:114,447; :16,47,171,172. (.-.) ,
247,253-236,300,306,309,312-313,315. (. ), -
361,390-391; 1993/3:15-23; .:589- . (.).
590; .; :177.179; 1975/15: .
230; .:22,338,341; MHj.OAT:100,102, , -
134; . 1:156.190,286,287; ].]: . , ,
28,30; .:39.42,54; .:118; . . (.-.).
:36,101.185.227; 1924/4:44; 1931/ ., :
6:19; 1998/1:16,30-32; -81:81,82,98, ,
109; . 3:735,737; .:7; Jadr.K:23; (.-.) :
Ilic NSO:94; KOO 1:239-240; SSt 1:153; Bar. (, , )!
KUW:233; Glog.OZW:213; Machek]:40; Vac!. , ! [
 501

-
(, , )! ,
, !] (., :158).
, (.). .
, .: , - (10.V ..), -
, , (.-.),
(.), , (.). . -
(, 500 ),
(.); , ,
, , (.). . -
, ,
(.); , (.-.).
(.); . -
(.), skarbnik (.), bazyli- :
szek (.), (.), (.),
(.), (.), tfeweny , (., .,
muzik (.). .), , (.)
(.-.), (.-.), (., ., .),
(.), (.), (., .). .
(., .) . . (.-.),
, (.),
: . ~ , (.), (.),
, , , - (.-.), , -
, , , - , , (., ., .), -
, , (.), (.), (.,
, - .), (.-.), (-
. .), , ,
, , (.-., .-.). (.).
, .
., , , , (.-.), , .
(.-.). . - -
(.), . . -
(.) . ,
(.-.). . , , . . -
(.) , , . , -
, (., ., .), - , ., -
(.). ,
. ., ,
, , - , , -
- . (.). . -
. , , ,
. (.-.).
(., .), ! (.), penize se , .,
presuSaju (.), susz^. sie_ skarby (.), ,
piemadze se graja^ (.),
[ , ] . , ., , -
(.). - -
(.) (.-., (.-.). . ,
., ., .). - -
(.-.). - . .
(., .), , ,
: , :
, , , , ! (.) :
(.-., .), (.). . - [ ]
502

(., .) --
, . , ,
, - -
, ., .
-~ ,
(.); , .
, (.-.) - (., .). -
- , .,
(.). ., -
, .
.; -
, (.). , ., -
(.-.),
, - (.-., .)
: 1 i , MOI (.), -
rpoiui, [ ] (.-.); {.), -
-,
, , (.-.).
(.). ,
, (.-., .).
, - . (.).
, . - ,
(.). ,
. , , - . (.-.).
, (.). , ,
, - ., :
, - (.); .
, - ,
, - . ,
(.). - .
, ., - (.); .
. (.), ., -
, - , (.),
, - . (.) .
.
, .: . . -
, , , . , 1898. . .
- . - //
(.). , - 1970:169-180. .
(, ), // , -
, (.). , 1940; . 2:92; :124-128;
, ., . 1:65,225; 2:714; .2:57-
(.), - 59,61,128; .:287-290; 1899/3:
(.), 58; 1901/4:116; 1902/1:111, 3/62; .:
(.), - 83-90; .:104-105; . 8:292;
. , .:45; 1898/5:78; ; :
(., .). 56,60-61,117; :158-159; . 1: 318-
, . - 319; 1930/5:140; 1933/8:67; Tpoj./KO;
, - 64-66; UgaZM:161-162; SSSL 1/1:301,309;-
. , - Wisla 1895/1:53-56.70; 1896/4:590; 1901/4:
, . (.). 590; ZWAK 11:21-28; HonV:287; Kulda MNP
. , , - 2:248-250; Kur.PLS 2:120.
..,
- ,..,,:.-. ,.,,, ..- E. E.
 503

- , .
, - ( ), -
; - (.).
, (.-.):
, , ,
(. ). , (.-.) , , , -
.: . . , .-. , . (.),
(. 1:234), , -
(.). . -
; , /, , . - , . . -
, . groble ., grob , .
' , ' , . , ,
, . (.-.-. ); .
, . -
( ) . -
; . , . - , , ,
. 'kladbba, klado - : . (.-.)
( . (.), . (
). - ), . .
. , (. , ,
. . . - ),
. . (. Tap-
. ) , -
. , , , . -
, , , , (.-.), . .

. - .
. . , . . (1981 .)
504

. , -
, - . .
(.-., ., .-.). . (.), -
. - (: ),
, . (.).
, . , ., -
(, ). ,
. . ,
, , . .,
. , . - . . ;
, morousem, , . ,
upirem. ,
. (.).
.,
(. (.-.), . .
:92). , - . , . bozja njiva. -
. - ,
. , ,
; - ; - .
- (:253). (., );
. (., .).
, , ., ( ),
. , ;
. ( )
(., .-.,
), , ().
; - .
-
. , - (., ., ., .), -
(., . ). . ,
- (.) ,
., (., .,
.). , ,
. , - . ,
. . -
., , .
(., ,
., .). . . . ,
, , . -
. . ,
., (.:350). .
.,

. (.). -
, , . , -
. , (.); (.)
. . .
, . . .
(.). . , .
. , -
, , - (.).
(), -
(.-.). , , . .
. ( ,
 505

) ( - .
) . (. , )
(.-.): - ( , -
, (. . , .)
);
. (. ); -
. , . .-. -
, . .: -
(. .); - (.
. , - :62). . ,
(, ., ), ;
. . ; -
., - , ;
, - . .
: , , .: .
(.). ! - -
. , ( , .
., , - 3:122), . .-.
, ,
.
.; (. -
, ). . ,
. . .-. .
, - ( ), -
. . , -

, - . . -
. . ,
. , -
(2.XI), ( .
)
. , . , ,
(., .). - , ,
. (.-.), - } [ , ,
].
. .-, - . -
() -
. ( )
. - . -
. , . (.,
- ., ); - -
: .,
.,
. . (.), (.-.);
. . .-. - . -
(. -
) , - (.); -
. . -
(. (.-., .-.-.) . .
). . - , -
, ( ) .,
, . (.-., ., ., .). , -
, , ,
(, ., ). .,
506

. ; , -
, .
(). , -
., , , ., -
(. ). . . .
, - .
., , - -
, - .
. . . . ,
, - , , .
, . . ,
. . , - ,
, (.-.), , . -
, - , ,
(:259). . -
(.-.) -
. , ,
, (. - , ., -
.); , .
, ,
(). . - . (). , . -
-, - :
(., .); , -
. (. . -
); . . , . . -
, - , ,
. , ,
, - , -
., (.-, ., .).
(.-.); ,
(.) . (.).
. . .-. . , ,
, .
. , : -
.-. , . - , (. ,
(, , - ZNZO 1908/13:104).
.); - . ,
. , -
(. 2:527). - .
- .,
. ; . (.).
(.).
. (.-. - , -
, ) . -
, .
.
. (.-.); , , ,
(.); (). -
. , - , . -
(. .) , , -
. . (.).
. ., -
-
, (., ). -
 507

, - , .
- (), (-
(.). .-.), :
, ., - (, ), -
, , - (.);
(., ). (- ) .
(.). -
(). . , ,
., . ,
, . ,
(. . , , (., .,
.: - .-.).
, , - ,
, . - . . -
). , -
. ., - .
. -
(, - , , , -
, , . , -
., . ), - , , ,
.: , , - , ,
, , /, , , ,
. , , ,
(.-.; , , -
.: . . ) (.); -
// . 1987; . . . -
. . ,
(., .-., .-.,
// :123130; S i k o r a S. Cmen- ). .
tarz. Antropologia pamiijci // PSL 1986/15/1 . ,
2:57-68; .:99,118,136-141,173; Fisch. (, , ).
ZP:327,352-354; Mosz.KLS:273,311,483,486, . -
490-491, 604; .:350; . 2:179; , (-86:
. 3:122; 5:17,28-29; ; :249, 179). , -
253-254,259; . 1:493,513; .: -
115,193; .:62; . 1:4,10; . . (.). ,
:497-498; . 2:527-528; .:416, ., ., . -
448-449; .:237-238,241.273-274.304;
.:27,186,227,252,268; 1962/ . .
25:180-181.184; .]:252; . 4: . -
214-215; .:19,48.95,176,184,198; : (.-., .: -
96-98; NU 1974-1975/11-12:437-438,439, ), (.)
458; ZNZO 1908/13:104; Gol.LP:73; Stelm.
ROP:191,192,194; Szyf.ZOW:135.165; SW- , , ,
LN:112.535; 01ej.CT:126; CslV 3:251; Nah.CbP: . (, ).
96,108,206
t-!Tf ,
. . , -
.,

(Acer pseudoplatanus L.) ,
. , .

(. ). (-86:14-18).
508

.
- (.).
(.); . (- .
) (.), . , (-
- ) , ,
( ~ . (., ., ., ). -
) (. -78: bazun, -
133).
,
, ( - . , .
). (Mosz.KLS:332).
, . - -
- . :
. - , : ,
(. ~ .:
., . 122) .

(), . ,
, - ,
(). (.-. ). -
, .
, , . . -
Klon odgonio zie duche [ ,
] (Malic.ROK:48); . . (.),
, ( 1996/2:
(). 129).
-
. . - (.-., .).
(, - []
). (. - -
. ) ,
, , , .
, - (.); . -
(.-. ). (. ). .
. , .

.: .: . 3:144,705-706; Cicys2.MS:172;
(., .); 1996/2:51,52; .:97; .:
(); (.-.); 203,292: 1:127; . 2:152,160,192; -
, , - . 1: 246,454, 2: 17,18, 4: 853;
, .:188; :178; AKLP 1935/2: -
(- 8-10; . 5:704; Kolb.DW 39:
. .:102). - 372; Mach.BS:23; Mosz.PW:70,78,219; Nadm.
. KK:73,83; Od.KO:47; Szyf.ZOW:70,
. 16, 76, 139. 140; 4aJK.PBB:1l6-ll7; .
(.-.), //6 9:442; .:43; .
(. , - 2:424.
, ); ,
. .
(.).
(., .). -
, , - . .-. -
, - ; , -
. -
 509

, , - ( 2:8)
, - ,
, , - . ,
. . .-, (.-.),
, ., .
(. ), -
-
. . (. . , -
: , , ... , -
, .:51,
, - .). -
, , ,
, , . (.-.).
. , -
~~ . - .
. .
., , - , ,
,
. . . -
(.:297, .), (
. - 1901/1:81, .), ( 12:181,
. .-.).
. - ,
- , , -
, , - .
. ,
. ,
1606 ., -
. .
, . XVII . : ,
, - , , , .
, - . ,
.
(, 15:374). - , .,
I - (.-.), ,
, (- , ., -
.:83). . ,
1737 . , ., -
(-
(.:44). .). . :
: - , -
(.), , , - -
, - ,
(.); . -
, , -
. , ., - . -
, ,, , -
, ., . . . (,
: - .) ,
. . , ,
. , (.). . ,
., , , - , -
( 13:295), - , -
(//.:314). . . (.).
510

. , , ., ,
, ,
, -
-, - (.).
. . -
. - ,
. , ..., -
. : , , -
- . -
, , - , , ,
, -
(.). . -
. .
(, , - , -
.), .
, - .-.,
, , - , , -
, - , , -
. . ,
,
. ,
- .
, . -
, :
, , - -~ .
- -
. , , ,
- , , -
. , (,
- :61). -
. - , -
, - , ,
. , , -
, . , ,
, ,
, ,
- - ( -
, - ),
, - ( ~ -,
. , .), ,
. , .
, - -
, , , , .:
: , , , - ,
. (.), , , ! -
, , , , -
. - , ! (.).
, ., - .
, , - , -
, .
, , -
, . -
, ,
. , ,
 511

(- , -
.), (- - -
.), ,
(,-.). - -
, . , .
, - ,
(.),
- . . -
, - , -
, , -.
.
, - .
, : , .
, . ,
. , - (.); -
, - .,
, . .-,
. - -
, - ,
, . - , .
. . . -
- . ,
: - -; -
, , .
, . . - ,
, . , -
, (.).
, , .,
. , - (.).
- , -
, . . . . (,
) -
: , , , -
. , . (.).
. ,
., -
.: . . // ,
. 1864 . (.). -
, 1864:7592; . - .
// . ., ,
1870/2:77-89; . . (.).
. , 1896/2:364; -:65, . ,
. 3:635-637; .:179~180; , -
:28-29; 1890/19/2; .; : ,
.:160-170,191; .:14-17; ,
//.:314,317-318; - ,
1869:170, 1870:66, 1898:172; . , (.).
1889:11; .:184,224; . 1912/2: ., ,
50-53. ,

. . ,
.
, -
. . ., ;
512

, - , ,
. - -

., ,
. , . . , .
. . - (.), . .
. -
. - , -
, . . -
, . .
. ,
, , -- (., .),
, (.), -
, .
(.-.). (. .-.
. , ).
. ., -
. - , ,
- (.-., .).
, - ,
(.-.). Smrtna nedela ( -
,
., : -- )
, , , ,
. . . . . ,
. , . --
(.-.). -
, . - , -
: , .
. (.). . .
. ,
, .
.
. , - .: a pi h . . >, -
. oTBapajy -
.-, - ]> ] //
. 1960-1961/9-10:202-212; . 2:
, . - 404-409; .:59; . 3:6,12-
. . - 14; .3.238-243; :22,140; .:
, . : 26,28,50,51, 58.127,128,139; 1916/3-4:63;
, , , - ; .:78,116; :64.
... (.:78).
. - - : ' - , " ' , . .
, ,
. -
- , -
, - -
. . IX . . ()
.
. . , -
(. -) - (
. , , -
- , ).
. -
 513

(. -
'' '' .-. (.),
, .-. , . , ,
, . klatwa, .-. klaiua, kleiva). , .
., -
; ,
( , : , -
!). - (.), !
, . -
( !). - .
- : ; ,
- ! .
. , -
:
. -
, - .
- .- ( !
( !) ! . .) -
(. , - , -
' '; /, , -
:653), . .
. ; - (
( ) !
) ! !
- ! -
(.). - ! -
, ( !
) ; . -
, , ,
. .
XVI ., -
. , -
.
(, ), : ! -
.-. . - ! -
944 . , ! !
1, ' , . :
-!; cBoli , , ! !
; . ! -
, :
( 1:39). . - ' , ', -
971 . ' '.
, -
: '1> , .
' , .
, , , - , ,
( 1: , 12,
52). I - (. .
(IX .) , , -
). , -
. - ,
. (., , -
.). -
. (.); . . -

33-2972
514

. - (.), -
, . - , -
, ( ( :229-
), , 230). ,
- -,
.: . . - : (.),
, // - - (. -
- . ). . -
., 1828/4/1:184-218; . . ,
// , (
. . . ., 1907/ , ).
1:251-260; .:11-12,61,91,116,120.169; , , -
. ., . . - () ,
. ., 1990:39,59-62,142; - , -
h . ]). - , ,
, 1977; .:148-149; :180; (., ). -
Mosz.KLS:515-516; . 1:147-149,272- -
273,431; .:305; :653- ,
656; :67,159. - -'- * -' --' -' (.).
. , -
. . :
-
, (XVI .);
-
(XVIII .).
() ,
. . ; , -
( ) - ; . ,
.
- ( ); .
( XVI .), - . .
. , (). , -
, , - ,
. , (., .-.).
(. ) . .
, - -
( ) . - ,
, - ,
. , -
, , - .
- -
, .: ()
. , - , ;
, . -
(., . .
). . ., -
() - -
; -
(.-.). .
. . - -
- , -
: - , :
. , ,
, ...
 515

(., . , ., . .
, 265). - :
., ., - . , -

, , - (). -
: - ,
. -
; - ., , . ,
(., -
, - .); ., ,
( 1899/3:53). (.).
, - ,
, . (.); () -
, , -
, , . (.,
(. 2 ;24). . .);
, . (.); -
(, ). . .-. , (.);
:
, - (.); . (
, , ), -
, . . , (., .); -
, , . (., .).
. . - . -
, .
. . (., .). -
: - (-
. - ) (., .). , i.i -\~ i; i'.>,-.-!.,,'-
(.);
(.). .: . .
., // -
(.-., .-.), - . ., 1995:8-10; . . -
, , // . . -
. - . ., 1995:228,242; 573,588-589;
(. ); :81; :130,164,166; .:
, , - 72,84; .:274; .:13,15,19,30,
(.). - 89; 1:33,63,91,94,97,150,158-159; Fed.
. . , LB 1:292., .. ., ,,, , ,;i^, M J > t i i l l ,,;
-
. s .- - . , -.- . , ,t-..-. -~ ..
. -
:
, - , ,
, . . (.). -
-
. . -
- . -
. , - (. ) -
(. - ;
. .,
., - , , , .
- ), . .
(, -
); . - .
516

. () . -
,
. - -
. , ,
. . . . ,
. - . ,
,
, . (-
. ) -
. : . , -
- , .
, - ,

. (.-.). ,
. , -
, : .
,
, , , -
(CL 1905/15:115). - ,
- . - . -.
( - .-. . , -
) , , .
, . .-. , .
- , -
.; . - -
,
: - .
. .
() . ()
. , ,
, -
, , .
, .
-: .
, -
. -
. - , .
, , (. chodenie po sibari, chodeme. po
: - smigmste; . dyngus .),
,
,
, . -
. , (.-. )
.
-
; . -
., - -
. .
, -- (.).
, .
: .
.
, , , -
, - . . -
 ., 517

. - -
( . . . .

). . , ;
, -
(., ., .), - , .
(.). - : ,
? ,
, : .
, - .
. - . ,
( ) -
, : -
, . , ,
, , . .
. , . - , :
. , , -
, , .
. . .,
, . , ,
, . -
. ,
. . -
, .,
. ., .
, -
; - .: .; .:92; .
. ., :72-73; .:62; . 3:6;
, .:31.76; 31-32:330; .
, . , 2:181,183; ZNZO 1896/1:215; Mod.
. . - VUOS:45,217,224; Stelm.ROP:68-69,70,76,
168,169; Swiet.LN:118,555; CL 1891/1:17, 1892/
. 1:335; Zal.CV:109; .:110; Horv.RZL:
: ... 63,180.
, , (.
:76). , - . .
, -
, -
. , -
-
, - . . .
, - -
: .
, - ,
. , -
- . . -
, , . , ., , ,
.
. (- ,
. ), - . -
, - -
. . . ., -
. .
, .
518

, ,
, - , -
(, , .-. , , ; , -
. , , . ). -
- .
, , . -
.:
, ,
. ,
. - (.), ,
, (.), , -
(.
, .};
- (-
),
, (., ., ., .,
., .).
(. )
. (s konikiem) :
Hulaj, hulaj, konicku, po zielonem gaicku!
Dzie konicek chodzi, tarn sie zytko rodzi! [-
, , , !
, ] ( 1:
225). (turon) .
(kobyika) , -
-
(, , ) ,
, .
. (kobyla, kun) (
)
klibna, bruna, siml: -
,
, . ,
-
.
. -
(6.XII) .

.
. ( ): --
, , -
, ,
(1972 .). , . -
,
. -
(kolgda koniem)
. .
, , , .
: Chodzil konis po kole,dzie, robi! na
. chleb, robic b^dzie [ ,
, , - ]
, . (Kar.OZD:33). ,
- . ,
. . . - , (-
 .. 519

, ). (kobeli&ari),
. -
. .
, -
(). (, , , ,
. - - , ).
- .
, , ,
, , , -
, , . . - .
.
. kona wozyc.
. -
, - :
, , (23.IV), , -
., . , , - , , -
. .
{ ) , - , -
, , , -
(, ). .
. -
,
. - . , ,
,
, - (.). .
: , ,
(.). . . ., -
.: .
, , - .
(- ,
.). , - , -
,
(, .). : -
. , ,
(.-. chozenl s (. .).
konickem), , -
, . . -
., , - -
, - ,
. . , .
. . - -
. . ,
, . -

(), . (
, , - .,
). klibna. -
. -
: ,~ -
, .
.
. . (13.XII)
. () - -
- Perychty. .-. .
520

, -
. , - ,
Lucka Luciano; - , -
, , . .
. , -
,
,
-
(. ).
.
. -.
.
, ,
, ,
, ., ,
. ,
, , -
, , -
, ,
(., ., ., -
., .).
. -
. ,
, -
, -
.
. - ' s . . ,
.

.: 1:224-225; 2:203,238; . -
4:187; .:48-49; .: . -
54,87-88,104-108,110,114,122-123,222; - -
2:258-265,291; .:163; -
: - XVIXVII . (-
. , 1993:124126; :100; .:65). -
1:204; .; . 1:460; : (XVII .), -
176-177; :166; .:126; Kar.OZD:
33; EL'KS 1:269. , ,
,
. . (.:101 102).
, -
, , -
, , , (.:81).
, ,
, - -
.-,
(), , - : -
, , - , , -
, . . , . .
-
, (. .-. -
), - , ,
. - ,
. ,
 521

, - :50).
, .,
, , . . . (. .; -
: !, / . .).
, / ., -
(. 4:300). - . -
. -
; ,
: -
, ?, (. .).
: , ,
(.:101). . ,
, - , , -
., - , . ,
, - . -
, ,
, - .;
- .
. . . : .
, / . / , ,
/ . / - . ,
/ ( ,
1/2:211). - (. .).
, - - -
: , ,
, / , / .,
!, / 1 (.:57).
( . - ZWAK 1888/12:109). -,
. - ,
.-, .
: -
; - -
- , ,
, . - (.:133). -
, -
; , - . , -
; . ;
; - , . (.).
. , - -
. . - ,
. : -

, - (. ;
:164,169). .., ; -
- ,
(.
. :38,67,74).
. , - -, , -
, -
(., .); (-
. - . - , .:
, 65). -
, , ;
, (. : -
522

, ., : , , ; ,
, (,
(:59). , ); (-
, , ); -
., ,
, , . , (.-.), ,
, ;
. (13.) - , , . . (. -
- - ).
, -
., ; .: .:81,89; .:164,169;
.-. . , :660; .:47,62-65,92,108;
, .:101-104; .:15-158; .
. , ., 40:38.64.74,115; .;58; .:
. 83,159; :247; .:52,452; :
. - 120; .:50,57; Komor.TSS:19!-192; SN
. : 1973/1:80-81; Horv.RZL:41,53; -
. , . . -
. , 1956, . 95
- ., 112; . . -
: //
( ). -
, - XIX - . XX . ., 1990. . 1,
: 5-81.
(
, . . , . .
), , -
, .
; , -
. , -
., -
(Lud 1978/62:200). .
, -
., ;
(. . - . -
.,
). , .
. . : :
. - , ,
- .
; , -
, ,
, .
.,
, .
, , .
(.:83). . ~
. - ,
-
(. . . -
kozusiari (Olej.L'T:136). . .
(, . -
, , , . .), ,
- , -
 523

. - . -
(podkoziolek) . (., .); -
., - . -
. (.).
. - . XIX .
(- (
.). . ) -
.
( ). .
- - , -

. . ( - . (25.VII),
. -
XIX XX . - , -
). . . -
, ... (.:
--, , - 3435).
- (., 14:72), -
( - . -
, . ,
. .). .
-, . (.
; -
., ) , .. -
. , .
, , .
- (.
, - ', . djabelskle stworzenie, . -
tova rodina). , -
, -
. ,
, (). .
, ,
, , (.). . , . . ,
(., ., .). ,
, - (., .-.). .
, : Ten idzie . ; .
tarn zerwad koze_ [ ]; ,
, , - . . -
: Jedzie na kozie [ ] , 11 (. . -
(.). . . - ) (.). . -
(.). ; -
-, , -
: , / (). .
, / , / - , . . , -
, (., ). , ,
- (.). .
. . , -
. ,
(.).
. -
(. .). . . (.-.),
() . : Koza a djabei to jedno
: - [ ~~ ] . koziei
524

''. (, , - . , , ', , -
) (.-.), , , . . koza, kozka '-
(.), (.), ', , '' -
(., .). , , .

. (.). .: .
. (.). / . .
. (., .) - . . . . 1993:115-116; -
, .:27,56,189-191,200-202,242: ;
(.). 852; 4:188,191-192; Majewski .,
. , . StolyhwoK. Koza (Capra hircus) w mowie,
(. . : poje_ciacli i praktykach ludu polskiego // Wisla
. - 1905/19:41-66; S e l k o w i c z J . Koza w gospo-
). ., , - darce i magii pasterskiej Beskidow // Lud 1996/
(.). 70:125-139; . 1/1:49; .:41;
. , - 1902/13:221-222; . 5:2-3; .
(), .: 1993:95-98; . 4:168; . 4:93;
. , . zydowskie byd~ . . //
1%, zydowskie zwierz^ ''. 1998/2:7-8; .:?90; .
, -
-- . ' - . .
,
, -
- ,
(.:156). . -
-: - (
! (.). , )
. -
. . ,
, ,
, (). .
. ( , , , . -
) . ,
, - , , -
(., .) (., - .
.) . . -
( ) (.) ,
(). . , , , .:
, - . , , , .
. . , . , ,
, , . ' , ,
(. - (, ), ,
). , , , .
(.). kochac si?, pieprzyc si%, ruchac (ivyruchac),
, dupczyc, . , ,
. ; . , .
(-, - ( . );
). , - . ( -
(.). ). -
, - , -
(.). . ,
, . -
( ; ., -
.), . . ''. -
 525

., ). ,
. ,
- . (.). -
, . -
(.-.). , . -
.
. ( XII .): .
. ,
- , -
. ,
, . - . -
. , - .
, ... , . .
-
(. .). -
., ,
. .
, - ,
, - , -
(, (. ).
. ,
, - . -
). .
- , .
, , - .
. - -
.
, - . -
: .
, , - :
; , -
, , -
. . - , .
-
: , -
, . . .
50 (.), ,
(.-.-., . , -
., .). , ;
, : ,
. , ,
. .
.
, ., - .-. -
. : . .
, , . -
(.). .
- .
(.). . (
- ) . -
(.), - (.). -
( ,
, .-. ,
, - , -
526

( ) , , -
, -
. . -
- , . .
, -
(.) (.). , .,
. - ,
. , (. , -
- ).
. .
. - . .
.
- , ,
(. , , ,
, .-. ceotyetbe, slaganje), , . (IV)
, - (. , .
, , - .
, , zabskd, -
-, . . , . .
spofkowac, . ). ., . ,
,
. -
, - , -
. .: ,
., , , -
- , ,
- .
(.-. .
), . -
, , -
, , , , -
.
(.-.-.). . - , (, 'futue-
- '), ( , -
(.)
(. ), .: . , . -
(.-- , ), -
.), ( ., :
(.-.). ), (. -
. -
- . ).
, ,
, , . : (-
. . - , psfoia ugrezla -
, . -
. ),
, - ( . . , -
, -
( ), (.
, ,
.)- - -
~~ . ), (
. . - . ,
, ). .
 527

. . -
; . . : (
vyhanel z diry . : .
zajicc [ ]; , . , ,
. . . . ),
. , (. . ,
.: , - , .
, , ' '), ( .
., , ,
, ; . , :
, , ?
, . [ , ?]),
. (. ,
, - , -
.: ,
, - .
, ).
(. - .
.); - (,
. , ). ,
(. .); .,
:
(. .). ,
. , -
: - (.).
(. - . -
); , : . (
- )
, (.-.); .-. , . (.
. ).

, .: Anth. 1904/1:3,445; Gasp.MS:326~327;
, . S t e r n . GeschicHte der offentlichen Sittlichkeit in
. . Russland. Bd. 1. Berlin, 1907:114, Bd. 2. Berlin.
. - 1908:372-373.493.503-507; Haase VBO:250;
, - ., 20,36,43,61; .:65,74.95,5,
(. .). 109,150-153,171,184; .:68,227~228,
, , - 236-237,242-243; . 1:31-38; .:
: (- 121,162; .:58; :237; GUB 1;
.). // :245-246; . :180;
, 1:89,97.101-104,134,139,156,159,168,177,
183.189,225,229,246,252.292-294; .:
93; Band.TTKS:278; A n i m tzw. G a l l . -
. . . nika polska. Wroclaw; Warszawa; Krakow, 1968:
, 107; Was.TPE:152-156; Kolb.DW 55:418; Schul.
(. ). WV:127; Veck.WSMAG:44Q.
.
( ) -
, , ,
(. -
: . - , -
zo, . ), ( .
) , , , , - , -
, . (.
528

). . - , -
- - ., :
, , , , -
, , , ( . . .,
, . , , 1988:105).
- , - , ,
. . (. , :
). , , , , ,
., . . -'-'
, -
( ), .: 1914/3-4:121; .:118;
( ); . . 8:208; .:230; :167~
- 168; .:326,343; .:261;
, - 1938/13:133; Swi?t.LN:526,616; NU
,. 1967-1968/5-6:468.
., , , - - * ' ''-

, , - ':-'' -' - . .

. -
(, , .). , -
- ,
, , . . , -
: ... ,
... (.32:77); . .
: : -
, , -
, ... (, , -
.). - ,
, . ,
- , ,
, - , ,
, , - . .
; .
, , . , ,
, . . .-, .-. . . -
. (, , , , .
) - . .
- ,
. , - -
, - , ,
, .
. . -
,
: . .-. ,
... !,
... (., 40). , .
, . ,
. . -
. - . (, , ).
. - . . ,
, by krowy
polu me uciekaiy i zle nie miaro doste^pu
[ , , ,
]. . . .
 529

. . , . vlchevnik, uluhuec.
. -
, - : . , . bosor, bosordk
, ( . boszorkdny ,
- , .:120 122); .
. , , , . -
.-. , - , . strigon, strigos (. , stiigoi
, , - , .:130-131). -
, , .
, . -
. .
, - -
, - , -
( ), :
- (.-.); (.); 1
. (1073 .) (.); (.);
, , (.-.); bosorka
. bosordk (., . ); strigona
XVIIXVIII ., , , strigun (., . ); purtinka
. purlin (.) .
. - . -
(.-. -
.-. :
'kuer' , 4:22,26): . - (.-., . ), (., .),
, ; . , ; (.-.), (.-.)
. ', , ; .-. - (.),
. carodjej; , ; . carodej, (.)
carovnik; . carodej; . czarodziej, (., .-.); .
czarotunik. czaraj (.). . (., .),
, - (.-.),
: . , , . , (.-. .).
. , , , ,, , . (.), (.)
. mqdry, . vestdf, . uescec, - (., .), .-.
. vedomec, veduch; - , .
, .: . , . . (.-.,
. .-. ) ,
: -
. , .-. , (.-.). .
. czamoksigznik, . eernokneznik, - (., .)
. carnokneznik. (.). . (.-.)
. , - (.-.; . ).
- , .
: . gustarz, guslnik, gmnik, . -
guj/'af *gqsti - , -
( 7: , .
85,178); .-. kuzler, . kouzelnik, - . (.-., ., .
. kuzlif, .-. kuzlaf "kuzto - ), , , -
( 13:142). , (.), (.),
. - (.), (.).
, ( 13:185, . ,
). , .
, - ,
. -
.: . . . .

34 2972
530

, - (.). .-. .-. -

(.-., .-.). ,
, ,
(.) .
(.). -
:
, , ., -
(.-.);
-
(.-.); , (.-.,
.).
(.) (.). , - -
., (.-., ., . .
(.); 9 . )
, - (.-.), ,
, , - (.), (.), -
- (.). -
(.-. ., .: .,
- ). - (.).
. . . -
, . -
, , -
, . (.); -
. ,
- . (.-.);
, ,
, (-
, , - . ). , -
, -
, . , - .
, -
. , : -
-, - , -,
, , ,
: !, - , . ,
: , . -
, , ... : , , , -
, ... , , . (.-.,
[, . - .-.).
, , , . --
] (., ,
. 5:217). (.-.).
.-, - -
, - :
. , , , -
, , , (.-.).
. . ,
, , -
, , .
, (.-.). ,
. - , ,
. , ., -
, .
, , .
 531

, . . ,
-. . , , .
-- - , -
, ,
(.-., .-.). - , (. .
, . ), . . ,
, - . .
- , - , ,
. (.).
. ,
, , -
. , ,
. , . . . - -
, , -
. . .-. -
. , .
(, . , -
- (.-.), -
) " -
(.-.). ,
.
, (.-.). (.-.). . , , .
(.), ,
(.-.), , . . ,
, - (.). . -
, , -
, , , - (., .).
. ., ,
. , (.-., .), -
, , -
, ,
, , - (. ).
, , , -
. , , - ,
, , . -
., . -
, , , , -
. , -
, , - : ,
, .
, , . -
, , , .
, , .
. . -
. , -
(., , , -
. ); - . .
(.-.,
.-.); ( )
(.); - : . ( )
(.). (
, . , .),
., , -
(.-.). : -
532

- ,
, .,
, . . .
. , , -
(.-.): , (.-.), , -
, - ,
, . . , ?
, ,
, ,
. . (.-., .-.).
, - - ., -
(.-.) ,
. :
, , . -
, - (.);
, -
, , .
. . , ; -
,
(, - , ,
, .
, .). ; -
- - , . -
, - (.);
. , ,
, , -
. - , . -
. - (.);
, ,
, , -
. , -
, , , (.). . -
, ,
(.-., .-.). . - (.-.).
, -
(, ), , (.). -
(.-.). .
.-. .-. . (.). .
- , . .
: , (.).
, - . -
, , . . ,
, - (.-.).
. . . , . .
. , - (.-.,
, , .-.). - ,
(., .). , (.). .
. , - , -
. - -
- . -
, , -
(.-.. .). . ,
. . , -
(.-.): , - . , -
 533

, ,
.-, . (.-.).
-- .
, , .
- .,
, ;
(.-.). ; .
., , ,
(.), ; ;
(.),
, ,
(.-.), ;
, ,
, (.) . . -
, . (.). (.), .
. , , -
. -. - ,
, ., - (.). .
, -
- , , -
, . (.).
. . - . ,
, , , (.). -
(.-.), (.),
, (.),
. (., .). (.).
. , , , . . -
, , - - -
, , (.-.), . .
(., . .
). ., - :
, , , ,
.
. , (.).
, -
: .: . : -
, , - . . . ., 1877.;
(.-.), - .
(.-., - XVIIXVIH . //
.), 1890/2; . .
(.), (.-.); // 1928/7; -
, (.), .
, XVII . ., 1906; . . -
(.); , . , 1891; .
{.), :18(87; . 1:113; .:919; .
(.), - :421-423; .2:43-46,61-63,101-
, 102; . 1:225; 1898/2:213,219;
, . - .:121; .;11,30; .:36,
(.). . 59; .:348-349; 4:229; 10:369;
(.). , - 1890/1:45; 1899/3:35,45-49; 1901/1-2;
(.). . 165, 3:133, 4:112-113.118; ; ; .90;
, .:498-499; . 8:287.293-295;
, - 3:297,252-253; 1898/5:95-
. . 97.216; .:112; . 1:205;
534

4:215; 5:211-212,215-218,226-236; :59; , ! ,

:77; Bien-B.:12; KLW:478-479; L?ga ZM: ! (, -
130-131; Lud 1899/2:353; Pef.PDL:199-200, . -). -
204; Sychta SGK 4:228; Wisla 1898/1:188- (, , , , ,
193,196; .:115,120-122,130-131, ) -
286-287; Horrt.:289; Olej.HTW-145,147; (.-.). . -
Vacl.LZ:431. .T,-> ./< -..*,Afl."W!
.: ,
E. E. ,
!; -
, ,
, - (: 112).
.-. , -
, -
; - . (.:129) -
. -
- ; -
. - ,
, , , .
. . . . . -
.: . -
, . , -
(. 1:207); . V poledne, v - ., ,
ledne slunecb kolem ide (SuS.MNP:444); , -
. Joz to slonyeko kolem ide : .
: ;
(. ; -
Mosz.PW:157); , , -
, ( 1901/4:95).
(. . , , -
. 1446, . 11). . ,
. - (Sychta SGK 1:158).
. .
(..:134-135). .
. ., -
, - (, .)
(. 1:154). ,
- -
: , , -
, (.: . -
428). , .
ksiqzec ('') , , ,
, , (,
, , , ,
(Sychta SGK 2:281). . .). -
,
. ( -
. , -
);
. , , , .
. - .
(Sychta SGK 2:135,191). , , .
, . , -
,
 535

, ; -
.
. .
-
( ): - , ,
., .
. .
, - .
.,
. (. 1:14; .:185); .
-
. ,
, .
, -
. -
, - (, ) -
~ , .,
.-. . ,
. ( , ,
; , . ., , -
; -; ( -
) , -
, , ,
( ). ,
(), -
; .-. ., .
). ,
. (.);
- ,
. , . (.); -
- ,
(. . ); - . (.). , (),
, , . (.
., (. -
8:210); ). (. .), -
, ,
.
(ZWAK
1878/2:37).
( ) . , -
(.). ,
- . - ., .-, -
. - , -
; . - . -
. , ,
, - , , , : -
, , , !
, , ! >> , ! (
(, ). :661); ! (.
- :190). . ,
., , - , -
( , : , , , -
, ). . , , , !
( 1/1, 273).
536

, - ) -
, , -
, ., , : .
, .
! (.:15), - , -
, - ;
, ,
(. 8:312). . . . ; -
,
.: ..:22,167,221; 1960/4; -
:28; .:24,257; . 2: -
834; .; .:178; 1: ,
114; , 144; .:141-142; . . (.). . -
8:210; .:185,224; . 3: (8/21.VI), -
32-33; 1907/1:21-26; . 4:247; . -,
;232; SN 1969/1; Su5.MNP:557; ArchKEUW; .
Szyf.ZOW:123; :310; .>:39.,. . ., -
. -
-. ;
r . . , . . , ; ,
, , -
, -
- . . - -
.
,
. . -
: , , , , ,
, (
, - 1984/1:55).
- -
; - . -
:
, , , , -
. - . -
, . - , ., -
, , ,
, , -
. . (. . . -
, , , , - ,
). . (, .). -
, - , -
, - . ,
., , - , ,
. (.
- 1942/3-4:354).
, , , - -
, - ,
. ( -
) - (.
, XI . (. ). -
1:49-65). . , -
, -
- ;
( - . -
, , - ,
 537

, - (.).
. - -
.,
: -
., .
, - . ~
.
., . (.). , ,
. ,
.,
. .
: - . ,
. -- ,
(.) - 40 (.-., .-.).
(115.VIII), , , . -
. ,
. . . -
. . , -
; . -
.-. , (.) .
. , - (.).
. . . . ,
. .
, -
. , .
, , -
- ., - . ,
. ,
. - , , -
, - (. , -
. - , , -
, ,
, ., - ).
- ., -
. .
., - -
cideni siudanek uylivdni . , -
studanek, (
, , , ,
: - . .),
. ., .
- .
,
:
;
, ., ,
(CL 1904/4:29). ,
. ( ) .
- , -
, , , - . .
( -
), - :
. , , - -
. , .; -
538

., . .
. ; ,
;
., ; - . .
. - .
; . , . ]
, , , , , , - , -
, -
. . (-78: (. , ) -
100103). .,
,
. (. , .
). .-. ()
, . - .
,
. . -
, ,
, . - . ,
, , (. , .
, :193). . ,
, . . - . ,
. . . -
, . ''
- '', .
. .-. , . .-. .-.
, . ,
- (14/27.IX) .,
. , ();
., - .,
, (). .
.-, - . -
. -
: , , , - .
-, , . - ,
- , , -
, - : , , ,
. , , . ., ,
. . .
-, , ,
- , -- ,
. , , - ,
. (), . .
, , .
, , -
. -- ,
. - : Studnic'ko, studnic'ko, nesu ti
-, . Stedreho vefera, abys nam dobrou vodu davala
., - [, , -
, , ]
. . - (Vacl.VO:126). .-.
- .
. .- , -
, . -, - . -
; .
 539

. , . -
, -
. - , (-
, .)
-
( ) . (. .). ., -
- , .,
. (- , -
) , . ,
, , . .
(- .
) , - . ,
. . .
.
, - -
. .-, :
, -
. ., -
. , .,
. (.); -
. , -
. , -
( ) - . (
[ -
] (].:35). . ).
, -
. - ,
. . (.).
. . -
. - ,
(. . , -
( , , , - , -
. .) - , -
. ( - .:158). , -
, , , , .,
. .). -
(.). -
- .
. ,
,
. . (.). , -
. . (
),
- (.). -
- ,
. . ,
- -
., - ,
, . .: (. .)
- - ,
. - ,
: .: , ,
, - , , , ! -
(Komor.TSS:262).
540

.
, , , . ,
! (:186). ,
. (.); . ,
. ,
- -
: , (.).
(. .); -
(.); .
(.). .
., .
(. stfelnd voda). - , ,
. coi
( - (. , )
, , . .): -
, , - ;
. , - .
., - .

. - , . ,
.: , ., .-, !
, - . ?
, . -
(. ( , ) !
.:183). . -
. ( ) . , -
, : , . (. 2:64,140
( 164). ,
); , , , .
(.); , - , -
(). . -
, . - (.-., ., .)
( . ), . -
. . (, *
. , , ),
. - , .,
. . , . .
, . (-89:116). .
, -
., . .
. , , -
, . ,
. . , -
, ,
. :
, - ? (.:58).
, .
. .: . . . .
. , . 1. -
, , / / 1981/21:87-98; . ,
, ,
, . - 2. //
1996/1:28-29; . -
(. . ). -
 541

/ / 1984/1:53-63; . 3:589, ,
805,810,813; 437-438; .:141 ; , . ., ., . -
;157; .:217; :81; : , . uleci ploh, klado,
18,21-24; 1:125,173,271,330; :289- ., . ,, , .
290,374,380,554-555; 1:216,275; . ciq_gnqc kloc, . . dzwigac kloc; .,
:186; 1899/1-2:275-276; .: ., . , , -
181.188:':168-169.215; . 1:301, , . przecepiac, przepinac, przywiqzywac
302; 1914/30:28,31; 5:495; . kloca. XIX
:132; :233; .:18,22,40; .: XX .
183-184; ZNZO 1964/42:314; Mosz.PW:154- ,
155; 1957/1:44; 1965/9:147; Szyf. -
ZOW:83,92; Bieg.MD:89-90,92; Bieg.KOM: , . . klocki, . kldtik.
126; Vacl.VO:29,60,126,245; Jmd.CH:95; Bart. -
ML:45; Horfi.;306; CL 1845/4:330; 1892/3: , --
299,388; Bedn.DKSL:82; Horv.RZL:32; Bod.M: ; , , -
266. - - .
.
M.M. , . . XVII . .


~ - (), ,
,
- .
( ) - ,
, - .
. ,
. . (
, , .-. ;
.-. ), ; - , .

. -
- , , ;
, , -
-
: (
. ) ,
, , -
, (. . ,
), -
(- (Lud 1895/1/3:82).
) , XX .
. . ,
przeczepianie, przepinanie klocka
, [, --
( , ].
, . .). - , , ,
- , , -
, - , , , -
XiX XX . , , -
, , .
,
. , ,
, - .-.-. -
, ; , , -
542

(Tom.MJLO:32). -
. -
- -
(.. ); ,
-
(Horv.RZL:146). - . , -
- , , za zarjauele device
, [ ] (Kur.PLS 1:69).
, , - (ploh)
. , ,
, - , . . -
- -
,
(Zibrt VCh:113). .....,., ,.. , .- l l t l ~;^.. . ploh -

()

, kopanjo
, (, ),
kldtik; , - (), , , -
, . , periljnik ( -
), dlmnik ( )
, .
. - ploh
- ,
, , , -
. . - .
 ,; 543

, , .
, ,
. , ,
- ( .).
. - .
, ; -
'. , . , -
, ,
- -
. , -
( ) -
(celega para), . . , - , -
, ().
, -
. - . : .
, ,
, . - ;
, .
, , , ,
, - , -
. ,
.
. .
, . ,
- ,
, ,
. , .
, , ,
. , (,
; .).
, -
. . - , -
, - -
- ,
, .
. . -
, - .
. - ,
. . :
. - -
. .
, .
. - (. . .) (, .).
- -
, - , -
- . . -
. :
. , , -
, -
. -
, , , .
. - - -
: ,
:
544 <>,

, - . ,
, , - -
. -
. - -
.
, . , -
,
. . , -
- ,
, . . . ,
. przywiqzywac klocki, - , ,
- . .-, ,
, - . kldt, . kloc, , -
- , -
: , . -
, ,
(, .). , ' -
- ', ' -
, borovo gostu- '. , -
uanje zeniteu (gostiiuanje) z borom, . . ,
,
. , - , -
, . . . -
(
, -
( - ). , ,
), , (, - , -
- '', ''.
),
, . . -
. , , .
, , klocka , , -
. , .
, -
, smreka, , -
, - , . , -
bor. - .
, - , ,
-
, , , -
, ( -
), - (:20).
.
, -- .: . .
, - -
, , - // :354-394 ( .); -
( . . .
''), : 1. / // 1:2133;
. . ]] -
/ / 3:103-110; -
, . . : -
, - // :284-305.

. - ,---" , . - . .
 545

, . . -
, , ,
- , , . . .
. ., - -
, .: ,
(XXIII .), - , . -
. . ., , , . -
- : ,
, . . . -
,
().
, -
/, /,
/ , /- . . -
. . . - .,
, - ,
. . . .
. . -
- ( -
, , - ).
. . -
. , -
, . . -
., , . . , , ,
-, 2~, : , -
.-. svonos '' ; , ,
(. 2:88), . . '', . ,
, . dzwon '', . -
. .
' ' (. . ' , -
', ''); -- .
, ' .
', . . klepati, . - , -
.-. '', , ' '; , -
biti, . . , , . . Gdzie dzwony
; -, leja_, tarn bajki (plotki) sieja, [ -
'(), ()', . , ] (NKPP 1:550), . .
. ' ', '- , . dzwony lejq ''.
' (. ''), -
. ' '. ~ -
. . (,
. , .-. , .-. , ), .
, '' ' ., . -
'. .
. .-. , . - : ,
'', '', - , , , , .
. ica^nava. . .
, .,
, - . (cepge) -
, , , - : , -
. ., . ( ) c'i;
' , , i (. .
', '', , . . .) -
( ''). ! (. 4:262), . . serce jak

35 - 2972
546

dzwon, . srdce jako zvon ' - .

'. . -
, ( ,
, , . . - , , . -
' , .
'), -
. - (), -
. . .
, , ,
, -
. -
, , -
,
. -
, -
: ,
. ,
(Sychta SGK 6:255). .
, -

.
, , ,

-
.

-
. ,
, 1470 .


( 3:241). -
, , ,

(Sychta SGK 6:254). - 4 1533 .
- III.
, . - (. XVI .)
, . (-
. (, , , -
). ); -
,
., - , -
, . .
, , -
. . - (), -
, ., ,
, - . . .-, -
, .
.
XVII .: ... - (. -
(- ). . - -
:134). . . . -
.-. , ,
. , .
 547

-
, . , -
. . . , ,
, , . . , -
(.:263), . . - , , -
', ' ( 14:163), .
pagoda jaz zvohi, suknia od dziuonu '- .
' (NKPP 1:551). . - , ,
- , , -
, .: ,
, ,
( 1923/29:2). - . .
. . -
, . -
. , . . ,
. -
, - . , , -
, . ()
, . ,
, ,
. . .
. , -
- .
, , - -
, - ,
, . ., . . -
. , - .
, . . - .,
. . . -
.
-
, , , -
, ,
. . -
(Sychta SGK 6:254). ,
. -
. -
. - , -
, (.: ,
146). . -
. . . , -
., , , , -
, ..,
. ,
. () , .
, , -
, - .
, . . . . . -
, ,
,
, . , -
, . . , .
,
. . . , , ,

35*
548

, . : . -
, , !! (., .)
<...> 1 , , . , , , -
, , ivieszczi, ,
, . ,
(3.:129). ,
, - .
- . . . . . -
, ,
. . ,
. - , -
, .
, - . .
, , - .
, -
, .
. , (
, , 7 ,
. . -
, - ). . . , -
, , . ,
, . . - .
, - .
. . (muSko
, , zvono) , -
, - (zensko) ~- .
. ., . . -
, , - ,
. . .
, , . . -
. , , ,
. - ,
. ., () -
. , .
. . -
. - .
, - . -
, . . -
- , , -
, . ,
, - ,
. . ,
. , -
- .
, . . -
: . , ,
(.), (- ,
., .), (-
.), . - ; , -
, , -
- ,
- . ,
. - -
, , -
 549

, . . . ,
. . . , lutki -
, , ,
. ., - -
, - ,
. .
-
, , .,
, . . - .
, -
. - , -
- , .
, , . . . -
, .
, - . -
, , , -
, - ., .
(. .
:263). . , - .,
.
, - . . . -
( . podzwonne):
, - . . -
, . , , -
. . .,
, - , -
. .
, ,
. 3. - ,
. . . - .
, , , (. . .
(.:178). ) , ,
. , . .;
. . ,
. ,
, - -
. . - , Mrak, -
, ., - .
, -
. - , ;
-
. -, - , . -
, .
, ( ,
, - ).
. : -
- . ,
. . - , ; -
.-, , ,
. -
, -
. . . .:
,
. ,
550

, - (, ,
. -..- . .*-->' -?- - ) -
(
.: . . - . , . ,
, , -
. ., 1917:360372; ). ,
. - ,
/ / 1903/142:445-447; - ,
. . 1701 . - .
- // 1971/26: . -
302311; : . .
, 1985; 1993; I) (I . - (13.XII)
//) t ) e - : , -
h . . >. 5. , ,
1932:3646; . - , , -
: (
) // .
. ., 1973:238245; - -
. . - .,
. ., 1912; . -
// 1923/29: , ().
1~4; . . , , ;
.
// ; ] 1 \ . :
, // !.
]. , 1933/153/77:79-90; - : 8 . ,
l a f i k . Mluva a moc zvonu v podani lldovem // (23.IV) ,
CL 27/2:7172; T y k a i i J. Povesti potopenych ., ,
zvonech v Cechach // CL 1900/9:299-300. ,
.
. .
, .
.,
, , - , . -
, ,
, - 1 , .
, . .
, , .
. -
. (Campanula tracelium).
: , , - (.-.) -
; , ,
, ; , ,
, ,
. ( ),
. - ,
- .
, () ,
. - (. dzwonki '').
. , ,
XIXIII . . -
: - .
, ,
, ., . -
 551

(25.V), , , ( ,
. , , ). ,
. (. - , ., -
., ). (. ) (-
, , - , .-.). .
, - ,
., , - (.).
, -
. .
,
, . ,
: , .
, ; , . .
! , -
. (.:392). - ; .
- (.). -
:
. : - , , -
, ! , -
! Me'i , .
(.:33). , (.). -
(). , , ,
- , .
, - .
. . - -
: . ,
. -
, ., -
, - , , -
( .). - (.).
, , -
. . -
., ( ) -

(.-.); - . , ,
- ,
. . , , -
. () ,
1 : - , ., .
-
: , - .
[ .
, , -
, ] (.: , , ,
264); .
() (1.V). .-. . ,
. ,
, , , . . -
. , -
. , - , .
, - . -
. ( .). -
. - (.--
, - .) (.).
552

, -
. .
(6.XII) (.) . , -
. , .
: , - , .
, .
, , , -
72 , ,
, ().
(.-.); , -
, .: . 3:311; 1:336; 1:206,
. (.); ., , 209,248; .:96; .:48; .2;
, - 157; .:370,392; .2:258; :
(.); 16; .:72,74; <.:245,246; .
. :235; 457; .:15; . 1:
(29.VI) (. .) - 265; Schnaid.KH 5/4:340; ).:243;
, , .:210; 1930/5:107; 1:145;
, . .:205,206; .;372-377,477,
(. .); 8 485; . 1:199; .:264; .:
- 94; Pos.ZO:227; Stelm.ROP:51; Vacl.VO:30,
, , - 149; Zibrt VCh:98-99,491,493; Vyk.RSS:33;
, . , VCK:32,78; Bart.ML:14,31; Kulda MNP 2:300;
(.-. , ). CL 1893/3:358; Bedn.DKSL:89; Horv.RZL:39,
- 179; Hol.NP:394; Hor.:247; Zamag :238; Bod.M:
. - 245; SN 1968/1:110. 1969/1:99; Gi.:149; Cerv.
, , TZL:97,98. . .- --
, , , -
(Krisiydle) , : M.M.
., , -
.
(Boze dzjeco) - , -
(.). ,
. , , -
: - , , ; -
- .
, .
(.); koledove zuonky - , -
,
XVII . (-
. .). -
. , , :
, (. , . Klibna, , -
Simla, . . , . , (.-.);
, . Ruso .) . - (.);
, . -
. , - . (., .), ,
, - (., ., .). .
, (. .
.), , (.), ,
- (., ., ., -
(. .). .),
, - - (., .,
., , .). .,
(.),
 553

, (., ),
(., .). (, , -
. - ), , -
- (.).
-
(.). , , -
. . (29. V/11. VI), , -
, : , , -
, , . - , , .,
. (). , ;
, , , ,
, - . .
( , , ,
, - (. )
), - . . . .
. (, , ,
. . - )
/ - (.). .
: ,
, ,
( ) ( , ,
) (.-.). -
. --
: , / , .., :
! / / - , [ ,
, [], / ! ]. . -
(.:212). - , . -:
. , :
. , ,
. - (, 3:180).
. . - -
. (., .,
() (. ), ., .), (.),
- . , .
. .
(, ); . ,
-
, (.-.); - (. ). .,
(., .); (.). , ,
- (.-.).
, , - (8.IX) -
(.). (.-.).
. - .
(zetno mac, , -
zetno baba) (. - Malic.ROK:54); : , . .
, -
(. ). . - , (., ., ., -
, .);
(.); - ( , );
, (),
(.). . - , (.);
(.); . (25.IV) -

, , . (.,
554

.). . -
- (. , -
, : ).
, ! [ ,
] (:105). . :

: ... .,
, - (.).
(.:166). , -
. [ ], - ,
- - . (.). .
(11.11). - (
.
, . . ), . -
- , (.).
, : , , - -
, (-95: ., (.).
349); ., -
: , ,
(Car.OKSR:407). . -
(). ,
: () -
... ( 1:287). .,
. , (.). .
(- , ,
. .), (.), (. ).
(1.IX) (.); -
. .
(.). ()
, , (20.XII)
, . , , ,
, -
, . .
( ). .
,
, . (-. - .
., .). ,
. , ,
, . (., .-.-., .,
: , .) . -
. (.); - , -
., , -
, , .
(. , .-. , .-. ,
); ,
., - .
(., ).
(.). - . (),
. (.), .
(. , , -
, ). .
, - ;
.
(. ); . .
 555

(.). , .
. - :
, (.). , (., .,
. . - .), . .-,
'' - . -
. . :
(.);
. : ... , , (.). -
(.). . -
,
. (.). . .
, , . -
, : Vlasy, (. ).
pod'te na tyto klasy! [,
] (., . Bart.ML: . -
225; .). ,
., - (.). -
. , , (.-.),
. , , -
, (.
. (.); . ), .
(.-.). .
: (, . ). .
, / -
/ , ... ,
(, - :152). (.),
( . .
: . , .
, ., , , ,
-; . . , , (.).
; . parka; . -, .
, &, - .
) : .
, ,
(. ). ; -
. , . : ,
(., .), ,
(-.; .); - (.). . -
(. (. .). ., -
, ); , ,
. ,
. , . ,
(); . ,
, - , -
. , - (.).
: ~- . ,
, ,
. , - , , -
. . , ,
, - . .,
, ,
, - .
, - . -
(.). : , , .
556

.,
, (. . , .
. .); , - , : ,
. , , , , , -
, (.). , , , , , ,
, (., .-.).
., (. .
( . gwozdziec , ),
) (.). , . -
, , - , . , ,
. - , (
, : . - , , , .,
- - .); ; -
(., .) ., -
(.-.), (.), (.); kautun
(.-.); . kosci swidruje i kryszyc- [
(.), ] (-
(.), - Fed.LB 1:217).
(.). ,
, . . -
.- . 1:191; 3:149,766,767,770,772, .
774; .:60,74-75; :130,131,139;
.:99,100; :690-692; . : -
:92,147; :55,277,433; :457,458; ( ) kol-
1:208,228,241-242; 3:177-178,179,180, !, ( ,
181,182,188,189,198,203,204,228; -95:260, .) gosciec
273,274,356,361,368; :24,77; : (., .); koltun gosciec
239; :9,66,193; . 3:193,258,259; (.). -
.;74,75; .:57,58,107,,154; ; .,
Kot.PU:138,151; KLW:30,68-69.72; Kub.ChTL: kaliun kasciawyj (
114-117; Pos.ZO:25; Szyf.ZOW:28,138; Switf. ), kaltun muzczynskij (-
LN:119; Bart.ML:226; Cb 1895/4:330,332,337; ) kattun zanockij -
Vanc.KOJS:31; Schn.FVS:157-158; .: ( 1:105); - mokry
132; 1935/10:34; 16:140; 19:59; koltun ( , , ),
. 1:257-262,268,269,272; 1989/ suchy koitun ( ),
14/2:51,52; 11:261; .:618-619; kudlaty koitun (
3:219; .:27,31,32,70,72; :226,246; ) (Bart.ML:210). ,
.:209. ,
. 24 -
... - . . , , -
gosciec ( ).
,
- ( , -
; , , - ) . (.). -
. . , :
; - koltun (koldun, skfitek) je m/sny [
. , ] (. Bart.
: , ML:319). ,
(.-.), koltun (.) ., (., .).
. (), . gosciec, ., ., .
. hosiec, hosteena. - , -
(., ., .); ,
: . mamunik, skfitek, skrotek (,
'', ''), uylkodlak (). (., .,
 557

.}; , - : Moj koltunku, nie me_czze mnie

., (.). [ , ]
. , - , (.).
(., . .) . -
, , - (., -
, . (.). . ), (-
, . , ) .
, .,
, (. - - -
.). . - (- ).
, (.); (- , .
.), (., .), -
(.-., ., .), , - , ,
(.), , (., , . .
.); , (.). . - . -
(., .), , ,
(), , , - , .
, (.). . () . -
, , (.). .
, . , ,
(), . -
- (.-.). gosciarz (.). , -
, - . ~- ,
. (.) - .
(., . ., , ,
.). . - ,
, (- . .
.). . - . -
, : . , (-
: .); ,
, ., - (., .),
; ; (.); ,
, ; - (.).
., - , :
, ; - . , , -
, , (.), ,
, , ., , ; . ziele. koltunoiue -
(. ; .-. koitunova zelina -
- , ). , koltunoua skfotkova zelina (.)
.-. , gosciec, . ,
, , , (-
. - . ) -
, koHun ()
, . - .
, , (.),
, , . .
., - , ,
: m6j ,
bolu, moj piejcniuski, moj Sliczniuski, moj , . -
najsliczniejszy (- ) [ , , -
, , ]. . , . (.,
, - .-.), (), (-
. , , ., , -
, ), ,
558

(.) , - (, , ),
,
( ). (., .-.),
,
. - , (
, , , ); -
, (.). , -
,
, ; - (,
, ) {-
. (., .). . -
., .), , (.),
(.). (, );
. - ,
. . (.); , -
(. ). :
- , -
(., .). - (. - );
(- , ) - , (. ,
); (-
, .., . ); ,
, , - , -
, , -
., , , ; ,
, , - (., .).
. -
. . , -
(.); (.); .
, , (.)
(., ., .-.); , .
(.). (). .
. , , (.); -
, - . ,
(.). . -
(., .). -
: . , . , . -
, ;
(.). . , . --
(.), . (,
, ). -
(., ., ., .), - , ,

(.); (8.IX), (). -
(- , . ,
.). , (- , -
.), (), - (.-.).
(., .); .
, (.). -
, (., .),
(). (., .-.).
, , . ,
() , , - (.); . (.),
, (. -
(.), , ; . .), -
 559

(.); . , : , -
, , (.), , ; , ,
(. .). . ; , ; ,
(.); - . .
, - . -
(., .), , -
~ (. , .
., .). ., . --
- ,
(., ), - ; -, ,
, .,
- ,
, ., (). -
(. - -
.). ., ; .
( ). (.). -
. . (:
, )
.: . 1:36; 3:519; ,2:219; 1: ( ) .,
348; -95:59,275,373-374; 14:34. .
117,196; .:188,258,265; Bar.KUW: .
252,253,254; Bieg.KOM:458,471,472; Bieg.LLP: ,
254-272; Brack ESP 3:376-377; Fed.LB 1:217, ; -
388,391; Fed.LZ:230.268; KLW:405,472; Kolb. (-
DW 3:129; 46:467; 48:291,298; Lud 1899/5: , ) (
377; 1900/6/3:303,304; 1931/10/1:71; L^ga ZM: ). . ;
130; MAAE 1:109,206,209; Mor.MR:13; Mosz, - -
KLS:215-216; Nadm.KK:80,138; Pal.ZZ:45- , , .
47,49,75,101,126,137,139,146; ZWAK 1880/4; -
193; 1887/11:53; 1889/13:75,195; 1895/18:34, : .
35; Sim.KG:123; Sychta SGK 6:91; Szych.LLK: . ,
51,52,53; Szyf.ZOW:136,159,162; Bart.ML:209; ; -
CCM 1891/65:491; CL 1900/9:339,340; 1902/ , , .
11:192; Hol.NP:252,253. , -
s '' , ,
. . ( ), . -
.
, .
(.-, , , - , . . -
. , , ; .-.
, , >/, , , ( ), ,
zipka, zibelka; .-. kolyska, kolebka, feo- (.). . -
liska, hul'ka. . .) - (., .). -
, . ,
, .
; .
- (, .
(. . ''), - ): -
(. . , -
] >., [
., ]). - (.); ,
., , (.); -
. . . ,
. - (.);
560

(. 1900 ., , )

, , .
(.); , () . -
, , . -
(.). . . -
, , , , , , ,
. (., - , -
), , (- ; .
, - , , -
), (.-.). . -
( (.), . -
), - (., .-.).
. . , (.-.,
- . .), , (.);
, (.), (.),
: . (.), (
, , , , ,
, ; , //, , .
, (.), . :6364) . .
(.), , (- . . -
.), ; ( ) (.),
, , - (.) . . .
, ; , , , (,
, . .); , -
 561

- ; .
, , . , - (., .). .
. -
, ,
. : , . -
,
; ; .
, - ( -
(.), , , ); (
(., ., .), - .) .
, .
(.), (- , -
., .-.) . ., ; -
. . ,
, -
, . ,
2, 3, 7, 40 , . -
. ; . ,
, -
, , . .
, - - -
, . - . ,
() - .,
. , .
- ; ,
( - . .
), , . . -
, , ; ,
. - .
. , . -
, , ,
, , ,
(.).
, . . .
(., ., .) (.); - .
. , - ,
; , ; , ; ,
.
. : ( ),
, , (); ,
, , . (.-., .).
(. . . (
1912/1:30). - ); .
- . ,
, , -
, , . ,
, (
. .-. - , .). . -
, - ,
. , (1- -
, ), .
. . -
. . -
- ( ) -

36 2972
562

., , , -
(.); - (.-., Vuk.SK:258); -
.;
.; .
., . - , (.).
; ., , -
. ( -
), - . . - , . -
- : ,
., , !. -
, , , , , -
, . , -
, ; .
(.) . , , -
. , .
; ( ). -
. - -
, , , - , , -
, , , ( )
.- -
. , . . - , -
, .
. .,
., . : .
, ; -
( .
, -- (. ); .
), , - , , -
(., ). ; -
. . (.) .
. . . -
, . -
- -
, (-
, .).
(.). .
.
. .,
( - . . -
). . .
, -
( - , -
) , , .
(. .: . . -
). . - // - -
, . . 3. .-.
(). - . ., 1995; .
. , / / 1998/2; -
, . h . ] .
; ( ,, 1979; ; .:513-514; .:
). 67-69; Bieg.MD; Bystr.SOR; Kot.PU:81-83;
. - Chor.RZ.
: . -
- - . ; ; . .
 563

, , .
, ,
.
. - (. .). . .
, -
, (. , ). - ,
, . . ,
-, , .,
, ~ (.); ,, ,
, (. , ,
:177). . , -
, : , - ,
, (.:120). (.). . , -
. -
. (.) .
(.) , - ., . ,
. -
. - -
- : -
, (.); ,
, - ,
. .,
, , (, .-. ); -
., . ,
. . - , -
. - , -
. (.-. , ). -
:
[ ] (.). (23.IV),
- ., , -
. (.), . - (. ).
,
,
. (.
.). -
3 .,
,
.
2 .,
. -
. (.).
-
. .
, . ,
.
-
, .
,
, - (1886 ., )
pierscionki () (. .).
-
. -
. (. .), - (., ., .), . . ,
. -
36*
564

(.). . ) ; . (, ).
. , ; ,
- . , .
. Hi ().
. ..). XVIIXVIII .
, ci .,
., - ,
(, .). .
, * - . ( . -
, - ).
.; ,
., ., -
(., .). , ; .
- (, -
(. . . ) ) -
., . ; . (.).
-
(.). . , , -
( ), - -
, | . ,
(. .) . (,
! : ),
. , . (.).
, - (. .), -
(. ). (. .). .
-
. , (-
, .). (23.IV) , -
.
(.-.). - , ,
, . , -
, ; ,
, o6iv - . (.), , -
(). - , . (.). -
, : [ - (.)
. (., .). - .
, (, , )
, , .
(.).
(), , ., -
, . ,
, , - (.). .
., ,
, , , -
(.). - (. ). , -
, - , -
- :
. 1 [ -
(). ., , ].
, , , -
, ., :
( ).
.- [
, ,
 565

] (. : -,
1977:112,111). ;
, . - . (. -
. - .).
, ., ,
., , . ., (. ., -
- ., ., .). -
, ., , ,
- ,
(.) (. ). (. .) . .
, -
. -
(. - , .,
.). . . , ., >
- (, .).
(.). . ,
, : ,
. . (. .).
. , -
., , -
.,
.
. - (., .).
, . .
, , -
- . -
; -- .
; . , , , -
; - . (.-.); -
, , - -
(- , .,
, . .
, , -
, , ) (. .).
., , - . -
., ,
(. .).
, . , "' ' "''- : . '<"'/ -.-'.' '

. .: .:77,79; .:67; .
. - :116; . 2:17,171; 3:7.13,16; -
(, , ) - .:37,40; .:59; .:
, , 68,70,79,91,101,119; .:177,217; .
; , - :139; .:121,125; 9.25;
, , . .:46,57,58,60,134; . 1:669;
- 3:100,554,740; 1:244; .:92,405; .
(.); , 2:280; :220; .:7,22,34; :
- 255; ; ; .:229; .:183;
. . , . 1:467-470,482,614,617,633; 2:145;
, :140,287; .:333,337; 7:127,128;
(.). 8/2:143; 1973/12:67; 1977/19:112; .
. 88; 1926/1:64; 1929/4:43; 1936/9:
, , 50; 1974/37:217; . 1987/49:63; .:
(. - 280; .:109; .:126; .
.). , ., , 1:266; .:495; .:255;
566

.:16.337; MHJym.Jb4:89; -81: . -

81,82,98; Lud 1898 4/3:421; Gol.LP:55,150; ,
Kolb.DW 3:251,263.280; 16:117-118; Kar.OZD: . , -
10; Falk.PLB:86; KLW:30; Glog.RP:230; Clog. (.-.). . -
OZW:177; Swiet.LN:556. , ,w ,. v ,- ,
: -
,.-. . . :"-- ^ .,- M.M. (.), .
(., ., ., .),

, (.-., .) (.-.).
, - .
(. ), (. (,., Vacl.VO:425; .:416),
), , (.. . ,
. - , .). -
. (.-.),
: (),
() , -
-
, . .
, , , -
, , , ,
, .
, (.-., .-., .-.).
. ~ , ,
, , , . . - (.), , -
. - . .
, ,
, , . (.).
, -
. , (-
, , - .).
-. (. , ,
,).
. . (). .
-
. (.). .
. - , (.-.)
(.).
. .
, :
(. -), - , , , , , -
, - ., ,
(. -.). - , , -
,
(.), - ,
.
(.,
Suml.SP 1:321,280,221). . :
, , ,
. - (., .-.), , -
, . - , -
, , -
, (.). .
- ,
 567

(.), , -
- , : ,
, - [ ,
(.-.). - ] (., 1894/1:
, 307). ,
. . ,
, . (.-.).
(.). . -
. , - (.).
: , - .
(.); - . -
, , -
(.-.). creJba [ , -
. ],
, - [ ]
. (.. 1934/50:38).
, : . . -
... ! [ ,
] (., . 3: ,
307). . (1.V) , . -
, - -
, , - (.),
, (), -
, , ~
[ , -
, ] (., (-
1948/58:235). - .),
,
(.). , : Sipku (neb hlohu)!
ty's komnkoval Spasitele daj mi poznat meho
, , nepf itele! [ ( )!
. , -
. (27.X) !] (., Suml.SP 2:424).
, , .-. .-.
, -
, , , -
(.). - . -
, :
(.). - ,
.
. : - , ,
... (.).
... - . -
... (.-., . 2:22). .
. - ,
: - , (Vacl.VO:425).
, -
(.-.). . .
, -., , -
(.); . . ,
- , , -
, , (.),
: A ty, tfn, sern bo hrn! A ty,
(.). sip, ty ho stip! [ , ,
568

! , , !] ( . -
(Horv.RZL:197). lendae ' '),
,
, - .
. . 1. , , -
, .-.
- . ' ',
(.). . , .
, . . , . .-, (
. . )
(.-.). / ,
. . . - -
, , ,
: - : . -
, - (), , . .
, , , . .-, . -
(.). - :
(.). - (. , , .
, - , , .
(., :246). , , ).
., , .
, - , -
, (. .
, //-86:181),
, -
, . (.). (. . , , , .
- koledmk, kolednjak, . kol^de, kol^dnjak)
. , (. ). .
, : , -
, ! [ , :
, ] - .-,
, , , (.)
, : , (, )
. (.).
.
.: .:271, .:95,310; 2. .-, '-
:5; 1890/1:51; .2:284,319; . , -
3:292,306,307,309; ; . 4:246; ',
:391; .:39,155; .:37; .-. (., . (), .
1914/30:19; .:148; .: , .-., ., ., . koleda,
394; .:22; 1894/1:307; 1907:47, . koleda, .-. , ,, -
88.103,140,162, 1911:541.564; 1934/50:11,25, , kolendarstina, koledske pjesme, koledo,
29,38.42,90,163.214,237,346; 1948/58:228,230, kolenda, . , , -
266,329; .:139; 4ajK.PBB:75,76,78; ).
ZNZO 26/1:146; Glog.ES 1:269; Got.LP 2:73; .
KLW:54,477; MAAE 1:106,152; Mosz.KLS: .- . .-,
308,657; Pet.PDL:62; PMMAE 1967/11:22; .-. -
Malic.ROK:36; Hol.NP:89,211; Horv.RZL:26. ()
183,196; MS 2:708; Olej.LT:121; SN 4:295; , -
Sob,RVNP:186; Cerv.TZL:115; CL 1904/6:275; (. -
1892 1/506; CslV 2:248; Vacl.VO:128,129,136, . , . ,
424,425. , , . , -
, . , , .
E. E. , koleduanje, . koledovanje).
 569

-
, . .-, -
- - ((),
, , , , -
- , . ).
: . ' 7. , .
, - ' , -
, , ',
', kol^da -
' - , ,
, ', . , , -
. .
3. , . 8. -
', - : . ,
'. . . - , .
: -
. (chodzic) po kol$dzie, za kol^dq, na , . . kolqda ''
kol$d<*, .-. choditi po kolede, sbirati (, ), ' -
kolcdu. - ', , , , '-
- ,
, , /- '.
, (.-., -
., ., . .). , -
4. . , -
. .-.
: . , , , -
, . (
), . , ~ : .
, , . , - ., . ("_),
, , . , ', , '
.-. , ( ', ' (.),
, ' ' (.),
), !), - . ', ', -
, , , . kolqda '- . , . '-
' () ' - , ', .
. : , , '-
, , '. ', , ^ ''.
5. - -
: , . . vikoledovat, ',
. . , . , ', . . '-
(, .) '' , ', .
. ' '. koleddvati ' '.
6. -
, : ) -
, , . . ,
, , ', (, kolqdovac, . ,
() ', . . ' , ,
' '. - ', . koledovati '
', - , ', . . . -
- ', -
', ' ' '); ) -
' '. ' ':
. (, 1), . . _)), . -
() (kolt>da). ' , ',
570

: .-, -
. , ' - .: -
', , ', - , , -
', . . kolendovat '- .
' , , delat bez (.), (., .),
koledu ' , ', (.). -
, '- -
, ', . nogi chodzq po ko-
Iqdzie, . nohy mu chodi po kolede ' (.-. , -
( )'; ) - . ; . -
- ; . chodit' po kolede; .
' , kol^dowanie drabouj .);
'; . , - , -
, , . , '- (. ;
, , ', . biega z mm .-. chodzenie po rogatach, .-.
by z wilczq skorq po kol^dzie ' chodievani po sfedrakoch)
', .-. - . (. -
- . ).
: . kolgdoLuac, bicgac z -
czym po kol^dzie ', : -
', . . koledovaf, koledovat, ( ,
koledovat ' '. - . , ,
, - . .) (
, ),
, -
. (
(.), - ); . -
(.), . . ,:
'', , ''. (.), (.); -
: , -
.: 10:134-135; .:111-134; (.), (.
B e r n a r d R. Bulgare provenfal calendo .), kolgda koscielna (.), duchouna
Noel // . . - koleda (.) . .
, 1980:282-296.
.
'.. -,<w.-- ..---, ..
. .
-
- (,
, . .),
, - ,
-
, -
(. - . .
). : -
. -
, (. : . -
; . : . ,
koledovani; . kol^doivanie; , ; . , -
. ; . Koledouanje ( )
. .) , - -
.
.,
(. ).
 571

, (Zibrt SVO:
- 267). . XVI -
. , -
,
(, - ,
), , , -
, - , -
, - . -
.,
(. ), - -
, ,
. XIX . (.1:1263; 31.,:10;
. :20),
, - . .
-
( - -
) - . .
-
. , (. ); .
- . . -
(.-.); .: -
(. koledovani s ); (, -
(., .); , . ),
(.-,); - , . -
(- . chodzenie kolebkq); -
(.-.) . . (. : mikulasske (
, ). . ), stedrouecemi ( -
. ), stepanske ( . -
, - ), novorocni ( ), trikralove (
) (Vacl.VO:90).
,
. .-. (25~27.XII), .-. -
, XV . , -
- .
, (. 1).
, . . -
. . -
. . ,
XVXVI . -
- ,
, ,
, , . ,
, ,
: - (:174). -
:
- , -
(.:502). -
(CL 1969/2: . ,
66); . , ,
- , ,
( , (God.RDO:34). .
) -
, . , -
, - .-, -
572

., 6 10 15),
: .
- -
( - , ,
, , - . -
, . .), (. . , ; ,
-- /, , ; . -
, - , gap).
- ,
. , -

(. , , )

- , -
- . .
. : - , -
, -
, , ,
, ( - . -
- ) - (. ,
, ; . )
. . , -
, (.-, -
. }. .
( 5 :
 573

, -
, , . .-. , -
. -
- ,
- , -
. . , (. . -
.-. ) , -
< . :
. - -
. , -
.-. ,
, (. ).
, - .:
(, , ) ( -
; )
- -
, , - ;
- . (
, - , , , ,
, );
, -
(- . -
), - . -
, , , -
. ;
, - ,
. - ,
( -
: - ); ,
, - : , , ,
, !, -
(.:426-427; .:502).
(: -
173). . : 1) ,
, - 2) (
, - , ,
. ,
, - , . -
- , , -
(. ), : ), 3) (
,
- .).
, , . - . -
, , , . ,
, , , , - (20.XII) .
;, . babki, Lucki, Mikulase, . -
dziady, turonie, kozy . . (. ). ., . .-.
- .
- -
:
. , .-. - ,
,
- , -
, , - . . ( 1914/35:17
574

18). , -
, -
.
(..
) . (
- .), .
80- .
;
, , -
, , - (.:5). -
.
.
. (. .
. ''); -
- .
, . - -
,
(. , ).
,
~ -
. . ( -
, .).
, ; -
, - (. , -
, (, ) ), -
- .,
, , , . - -
- ,
, -
. (. ), -
, . -
. , . .
( -
. - ) . -
,
, (, , , ,
, - . .), -
; - . (
( )
), . .
, , - , ,
,
- .:
. . - ] (.); -
: (. .);
, (. .); ^ (.);
; ,
, , nowolalki
( ) , (.). -
-
; , - .: . . ,
- ; . chodzenie po nowym chlebie;
, . 2 [ -
. ]. , ,
 575

, :
. - !, : , -
- ! (.); . /-
. - -
. . , .
- , . ( -
)
: , . ,
, , . -
5- -
(:169). .
- : -
( (-
), .), -
(
. ) (.:2829).
, -
, -
() - . ( -
. ,
. -
, . - ).
,
. .,
, (. . -
-- ,
, ), -
. - : ,
, sipa ( 1914/35:17).
- ,
. -
, -
, (, , , , -
, - . .).
-
.: Car.OKSR; 1:242,251,258.270-
(:174; Cic.:162). 273; .; :33-56; .;
, ,:71-73; . 3:144-145;
, - . 1:77-165; 1/1:55-113;
, . 8:68-142; .:276-277,296-
. 297,309-310,330-334; .:32-33,37-
, - 38; .;502-505; :173-175; ,:242-
, 247; .:306-308; 1893/9:3-4; :
(.:181). 169-170; .:11-12; 4aJK.MPC:220-
, , - 223; .:82-84; t i c I. Koleda
Juinih Slavena // ZNZO 1917/22; KL:38,79-
(:169). 80; Pos.ZO:88-97; Kot.FL:108-109,12t; God.
. - RDO; Stelm. ROP:49-63; 6wit.LN:69-70;
, , , Klin.OBN; CL 1969/2:64-78; Vacl.VO:90-
(Dwor.KSL:42). 92; Horv.RZL:63-64,97-99,103,110-lll; CiC.:
162-163; Per.RMHP:17~30; SN 1975/3:433-
. - 447. . ,., , ., -,;.. .,.
, , -
; "' '-:-- -:<- . .
576

- - , , .;
- , - . , , , , ,
-!, , -
(. - , .; . ,
). , !, ],
.-, !; . hej kolqda, kol^da,
. . kol<;da, hej nam, hej, hej, leluja .;
(.-, , ; . .,. to Bug dej, koleda, het,
, ; , ; . het, koleda, hajdom, koiendom, na ten
koleda; ., . koleda). . Novy Rok ; . , , -
, , .; ,
, oj , MOJ , ,
. ., , MOJ, -,
: .
, . . ( -
: . , , ) -
may ; . , ; . ; .
, ,. , . -
. ., - .
: -
.-. , (.:3,144);
. . leluje, z winem {Kotula:296, . .: 1) -
403,506); . . dunaje, kolqdy du- ,
najowe (KL:80). -
- ; 2) (-
- ) -
. :
() - ( /,
-,
, , , , -
- . .), -
. - : , , -
. . : , - , . .; 3)
(.-., .-); , -
(. - . .,
, . , . 1 ), , ,

( .-.) - .
; --

(.-.); . ,
. .-.
- . .: ,
, -
, . . ( ,
); ( .
, ); , . .
- (
( - , , -
, , , , . .); -
); ,
: . , - ( ).
. , , - . . (. . -
- , , , ^- ),
 577

, - ! 3iM.n.:186; . -
- , ,
(. - <...>/ ,
, ). , :117).
.-. , .
. -
(. , . ), - . -
-
:
- , , ,
(:21). - , , ,
, ,
. . , - . .
(.:212). , -
, -
- . -
. ., - ,
( -
. , . .),
,
. -
. . (, ), -
, - . -
(-
, . !, (
,/ ! ); ):
(. - , ,
, / ./ ,
, / ); . ., -
, - , (. ),
, , , (, ,
, - ),
, . . (.-. ); . . :
- , ,/ -
. . - ,/ /
. : :/
- <-.->/ <...>/
, - ... [,
- ,
(. . , , : ,
?, , -
:113,120; ...] ( 2:44). -
. , , ?/ ,
, ?/ ! ! (-
31..:362); - . .-., ., . . .). -
(. , ,
. , -
,/ , - , -
- 1914/3-4:140; . ; -
, ,/ - , , ,
... .:531); , ,
, - . .
(. . , , -
,/ ! - , -

37 2972
578

. . , -
: . . ... (. . -
, , , , / - , -
, , , ! .
( 2:13); . Koliko klina - toliko :280).
sina,/ Koliko obojaka toliko devojaka
(Vuk.SK:377). , -
- . . .
, ,
; - , , ,
: - , ,
/ (.
.:180) . .
,/ !) : .
[ , Mi u kucu, koledo,/ Bog na kucu, ko-
] (., . ledo! [ , ] (Vuk.SK:
:115). 378); , -
(-
, - ): . . , , -
, - , ,/ , , ^,
, - ,/ ] , , , -
, ,/ , , , -
,/ , , , -
. , [ ,
, : . . , ,
,/ - : ,
... [ , ] (. 1:87).
]; .-. - -
, . . . , -
, -, - ,
, , , (.A344).
; . - ,
- -
, , . .
, -
-
, , : , -
, , ,
; -
( 15:55-57). , -
- , , -
- . .
, : (. -
, ,
, , . ., .. -
); . -

, : , -
(. . -
-
). . . ~ , , -
: , - ; ,
, , , ,
, - ,
 579

; (, , -
), -
; , ;
, - ( ,
, . . (. ).
- ),
. ., (, , ).
- ,
: . , -
; - ,
, .. ,
; - ,
, - . ,
-
; , .
- ., , ,
( ) . , , -
. , , ,
. . (, ). -
, -
, - .
, - . , , !,
. . ... (. 2:451),
.-. . - -
(. koiedy -
bozonarodzeniowe, pastoralki; . duchove
koiedy, vianofne piesne, pastoralki) - , .
- : - (
, - ) - ( -
) , -
-- ,
. . - (., .).
, . . >, : *: - ; , -
.
.: Car.OKSR; . 2; .: 13/26 , -,
116-165; .; 1975/15:280-284; (., ., .).
1977/17:98-106; 1981/21:47-70; :53-130; .
3iM.n.; .; 2:13-170; . 1: . -
86-88; .:212~213; Vuk.SK:377-379; -, 13/26 -
. . - , -
: .
. . . . . ., 1978; ,
. . :
. , 1998; , -
. . - (.:81).
// 1974/15:55-88; t u I a Fr. . -
Hej, leluja! czyli o wygasajacych starodawnych -
piesniach kol^dniczych w Rzeszowskiem. Warszawa, . , . ,
1970; Z kolqda^ przez wieki: Kol^dy w Polsce i w ,
krajach slowiaiiskich. Tarnow, 1996; k - . . (. 3:352).
v i i o v a E. Slovenske koiedy: Od Sledreho veCera .
do Troch Kral'ov. Bratislava, 1992. ,
. -
. .

37*
580

. , , - , , . ogon, . okruchy, .
. .: , - pouesele, pouesolko),
, / - (.-. , .-. miody
. / , / kwas, .-. , . poprawiny).
- , / -
- /
> (., ); (. . , -
, / - , . podwesolek, przywcsolek, .
. / , !, , . mala suadba).
: / , ,
? / : / . .
, , , /
; / .
, / - ,
(., :252). - -
- , .
. . , . .-. ,
: (-
/ . / . , ), -
, , -, / . -
, / , /
... (., Mosz.PW:283~ -
284). , - .
. - .
, ,
. (.
, . -
, ). -
. -
.: ; . - , ,
. ., 1965:146; . , . ., -
. / . . .
, 1964:252; .:90; ,
( (., ).
1963-1976 .). .. 1979:43-44; .: -
461; , , . (zmiuanje).
, 1965:105; . 1:150.179,235,
242243,424; - .
( 19631969 .). ., .
1972:165-166; . 3:434; . 2:185. -

, .. , ; . . ;
, ,
. -
-
, - (. , .
. , , . ', . wgwod, ivywod-
, ziny, . uvod, vadzka . .).
, , -
.
. . - : (.-.,
(. . .-., .), (., .),
' ', , (., ., ., .),
. . , . - (., ., .),
 KOHEU 581

(.), (.), , , ):
, , ,
(.), (.), (.), , -
(.), . -
(.) . . -
, , - ,
. -
, (. .).
, -
, (), -
, , , - ,
, - -
, . (.).
- , -

- : (. ): ,
- , . .
, - . .
, . . . (. , , -
- , . ', , .!,
. , ,1, . , ).
, -
: (. -
, (.); - , , ,
- , . , -
(., . ); , , . , ,
: nponiu, 1, . ,
, , - , , , . mala
, (- svadba, . psiebabg, , mlody kwas),
.). . . (. , ,
- , , , -
(wkupiny), , , , . .1
, , nipau, . ,
(), . . - , , , .
, (- , , . , . ok-
.); ruchy). -
. .
, przebaba (.).
. - -
- (. , ,
, - , . , , ,
, , npeuuime, , !)).
,
(. , . dzien dobry), (.
(.); ), , -
(. ! , .
(., ); , . dzien dobry),
, - (. ) . ., -
, , . . (., - -
). (. locitina, . , .
- poprawlng, ogon, podwesolek, przyivesolek,
dzie;kowiny, odsiedliny, gosci).
. - -
(- (. .
582

-
: . , , . , .
). . . , -
, . -
, , , , . .
(. - : -
, ). - ,
- ,
. , . -
, -
, , , , -
-
. , -

, . . , .
, - -
.
. , . -
(., ., ., ., .-.), (, , -
(., ., .), (., .), .) ,
, (.), (.-.), - .
(.), (., ., ., .-.), ,
, (.-., .
., .), (.-.), (.), , -
, , (., .), -
(.), (., ., .-.), .
(.), , (.) -
.
. - , .
. , ,
- , -
- -
(.). -
, (), ,
, , . .;
, , , (.).
, - . . , -
. - (-
, ,
, - ), -
, :
(.-.). ,
. . - ,
(, , , ,
). - , . . (-
, .).
, , . .
, (.). , - . .
, - -
(.). - ,
, -
. .
, .
, .
 583

, : .
() - : -
, 17/30.III. ( , -
, , . , , -
. , .),
- (.), ();
: - (.,
, () .); ()
. . . , -
- (.).
. . (15.V),
, . . - . (3.VI) .
, . , ,
(. - ,
). , , - ., , ,
. . . (. , -
- ); ,
(. ) . :
. . -
, - (. : 249);
(. (.), , (.),
przenosiny, przeujoziny, , prenosene, Dni KrzyZowe [ ] (-
pfeprouajdne, op'uscerie). ,,,., , . , , -
) . ,
.: Komor.TSS:254-275; ; .; .; (konopie pojda^ krzywo, nie wiadomo jak)
, 591,596,598,696. ( - 1961/4:132).

.. -"', . . ( -
, ,
. .), (-
(Cannabis sativa L.) -
, ., .) (, -
, . .
; ).
; - . , ,
- , , , -
. .
. (.).
. -

( ) , . (-
( .). ,
, , , , .
., , (.); , (. );
). - (),
. (.), -
: . (.).
, - ,
( , .
, , , (.-.).
, , , . .), -
. . (),
, (., , ),
. . . . .,..,. (., ., .);
584

, : ( ,
(.); ), ,
(.-.); (- , , ; -
) ( , , (.-.);
), , ;
, -
, , (. );
, (., .,
(). .-., .), ;
(.-.)
(.-, .-.-. , .). - (., ., .); -
, ();
- ,
: , , , . (., ., .),
! (. . 1:537); - :
, . , , (.) . .
(.); . - .
(.); - , ,
(. ). , :
, , ! (.
. (.). 4aJK.PBB: 133);
! (.-.
; , 1:129);
; - (.). -
, , : -
(.). (1-V)
. , , , .
- (.), (.); -
(.). . - ,
, , (
(. - ).
), ( ). -
, , -
(.-). ., -
. , . -
, (. konopickd, bonopice,
() (.). konope)
. , -
. (., ., .,
., ., .). --
, . -
; , , .
. , ,
(.-. .:58). ,
- . (, , ).
. , ,
., , ,
, - . (. );
, , , ,
, , ., -
. (- ., , .
) .
, , , , wkupnem na konopie
. - (. );
 585

., .
, . .,
(., .). (-
- .), ,
, - (.-., .).
, : Za ten len, za ten
len, za ty konopifiky [ , , (. ). ,
], , ,
, ~ Toto bude na konope, toto , -
bude na len [ , , -
] ( Zibrt VCh: (.). ,
101,118). .,
- (.).
. . -
- : (1/14.VI)
( ;
) . . - (25.IV) (-
- .); (25.III)
, . .
(.). (.);
(.), (2/15.II)
, . (.),
(.),
. (.) . . .
- , (-
- .).
. . .
( '')
. , (-95:246). .
, - (10.IX.), -
: , , , , (14/27.IX) (.). .
, (-93:180). ,
, (.). -
, .
, (.-.), , . .
, - (.),
(.:228). - ; -
6 .
[ ]. ( ) (.).
, . (. -
. , - . pazdziemik, . -
, - '').
, . , -
(.-.) ; (.).
(.). (.); -
. ( .--
, . , , .), ,
, , - . (.), -
, . : , , ,
(.); . (. :250);
. ,
- ();
, . - , . (.).
(.). . . -
586

(9.V), . ; (.); -
(8. IX.) - ,
(14. IX), ().
; , . . -
, . - -
, , (.).
(.). (.); siemiemotka (konopionka),
, . . . ., -
(
- 1956/19:90); - , -
, ; (.).
: 1, , ,
( ). (-93:67). -
. ( ) -
. , .
, (.).
, , - .
, ,
, , -
, (. - (.
). - . 2:181).
, : [ - , ., -
] (.:543). : ,
().
,
, ( -
(, , , ). ), (-
. ), -
- (.); ,
(.), . . . , -
., ,
- , (., .).
. - , , -
, -
, ., ,
. ( - (., .). -
) ., . ,
, ., ,
. - , -
.: (. .:
124); .,
., (.). - (.);
: .,
, (.). -
, _(_- - , : ] (
). . - ''): ,
, -
(. - (.). -
). . -
, ', .,
(). -
. - (.). -
, - ,
, - . (.-.),
 587

. (- . -
.}. (- ,
.): . , (). -
, ~ - -
(.). , ,
, ,
, (.)- -
., - (9.XI)
(. ). ., -
, -
., - ,
. . ,
, - ,
, XVII . . :
, - , , -
(.: , , , -
81). , ,
. (.), ( -78:136).
. ( -
(.-., .); )
. (.). , , ..
, , , .
, ,
(,-. - , :
). ().
, , ,
(.-.). ., (, -
., - ).
, - ,
( , - (.).
); .
, : -
. (.-.-.}. , -
,
. (. ).
(.).
. , - -
-
(.). (.).
- . -
. , -
. (.).
.
(.); - , ' -
.; - (.);
., . (-
. ( . .). . -
); , : , ,
. (., .). . - . (.),
(. ). . -
. - (); ,
: ., - : , ,
, - , ( -
. . - ZWAK 1887/11:191).
588

. . -
, ,
(. ). ., 21 .V (3.VI) -
, . -
(.). I (274334)
, , ,
, , , , -
(.). .
. . (. 327 .)
: , ,
, . . -
( ). .
. . . -
(.-.), ( ,
. (.). , - , , )
. - ,
(.
). - . .
., . . ,
(.-.). , , -
, , -
., - ,
, , , --
(.). , . . 21 .V. -
. ., a 22.V. . (.
(.)- - .).
(.). . . . ,
, -
, - -
(.-., .). -
(. ) . .
, -
(.-.), (.-.). , . .:
. ., ,
.: . PajeHie . ( .-.
// 1956/19: ). ,
2797; . . Vita herbae ct vita rei -
// -94: () ,
139-144,147-148,150; .~1:145,574, 3:515; . . .
.:74,80,84,101; .:89,92,152; .
:348,592; .:178-180,326,330, . . . -
331; .;29.77; -81:63,94; 1: ,
350,457,478,537; .:59,148,257; : ( . -
376,491,505,582,596,597; . 3:13,184, , , ):
437; 4:6; ; ; Bieg.MD:65; Malic.ROK: , ,
15; Mo5Z.PW:156; Pos.ZO:46,52,53; Bart.ML:
31,33,39,53,84; Bedn.DKSL:42,85,97; SN 1969/ . -
17:100-101; 1972/20/1:80; 1973/21:61; Cerv. : ( , -
TZL:108; Vacl.LZ:418; VacLVO:86,87,140; Zibrt ), .
VCh:114,117; .:394; .: :
243,247,248,250; 4ajK.PBB:131-136; . (-
2:93; .:272,366,380,526. " ).
-
s
-*":" 1 -,'"-'<.. . . (
 589

,
,
, , . ( -
, ). ). -
,
(, .), - (.:210). -
, . . . . . .
, . . . . ( ) 15, 16 17 -
- (.,
, ).
.-. , - . . . -
, - ,
, - , -
-
( - ( ). ,
, , ). , . [. -
. . - ]. . .
() . . . - . , -
/ (. -
), ( -
, - . .),
, ( .
, - ,
) . - (. -), -
. . (. , -
, . - ).
, (- . .
), . -~ . : -
- , ,
. ., - (). . -
, ~ . . . , ()

, , . . ()
(.:110). ,
- . , ,
, . .
(, 69; .:273).
- . -
.: , , -
... , . ,
[, , ...
, ] (.:463). , -
. . . - .
: , , . .
- , , -
, - , ,
, (. 5: -
33-35). , , -
. . - ,
. . (.:313). .-. (-
) . ,
(-, , -
(' - .) 7.XII,
'), - . , ,
590

(- . . ,
:80). - , 1995:264-265. ;: - . ;
, . .
. , -: ... '.-_ . . , ..
(30.VI)
.
(1.VII). , , -
.-. -
. . . . -
, , - ( )
( ) -
(., ), , , -
(.:119). () , -
. . . - ,
(, , - . .
, , , ). . (
. - , - . .) -
, ( -
. . - ), .
, , , (
, - ) -
, , , - (.). -
- . .
. , -
: ,
; - . .; .-.
; ,
, - , ,
- ,
. ( 1902/13:63-74). -
. . . , , ,
. , -
; ,
.: . . ( ) ,
//:145~155; . -
// ( :7879) . . -
1996/3:71-80; , - (
// ' . . 1:627628) -
- . , -
. , 1993; :309-311; ( -
.:110-111; 1890/2:132-184; 1891/3: , ,
205-246; 1891/6:224-227; 1895/12:195; ,
1903/19; 1963/50:113; .;448,463; .:338; , . . -
3:125128; . - ,
. ( ). - , -
, 1993:78-81; .-132;
1948/8-9; . 5:190; 19:60; 86: ). -
158; . 3:185; .: 133,211; -
:213-214; . 2:498; - ( 912 .),
. . - / /
1885/36:287-305; . ,
- ,
// - ,
>. , 1969:171196, - :
 591

,
.
( ) -

. -

kae]i konj (
), viienski konj (. );
(-
.; :296,378). .
(-
)
, ,

(
. .). . :
, , --
,
, ,
, , -
(.:323;
. ..:185).

(XII .), .
(. . ) -
-
. : -
() .
, - .-,
( . ..
:185 187); .
, -
,
(. 1: 104);
--. ,
. (4aJK.MPC:334; .
. -
),
-
-
: . -
, -
, . . (-89:
79~87), .-,
, , -
( :106,402,472) -
-
(., ,
- ; :165).

.
. ,
:
() -.-;!,- ;' K V -
592

, , ~ (, .)
: - . .
~ , .
. . - , , -
, : .-. -
, -
.
, , (.:331332); -
~ -
(.; . 1:633 . -
634); . ,
( . - (. ). -
), ( . , ~ (- ) -
, .). - ,
., ; .
, - (XVII ., . ) -
: . .
, , . . -
^ ~~ .
(.
(.:129).
, . . . . .:
(., :423~424, 2425); ,
, ). . - (XVI ,), -
, (),
: - .

, ; :
,
, - (., .:31). -
(:371-372). ,
- ; .
: Kmi czornyj nie- ;
duha. czyrwonyj ~ horiaczka. si- ,
wij dobre [ ,
, ] (.:350; . . -
(; Mosz.PW:151). - ).
, -
: .,
, , (, ) -
, . ., ,
(
); , (.:
; , . 1765 .),
- , ,
, - (. )
(., .); , - (., 2:217),
(.), (
(.); 1435 .), . -
, ; (.,
, .:209)
( 2:155).
(), - ( , -
() , . - .:163-164). -
 593

. , ,
- , . -
, - (., . -
(., ., .), , )
(,), (. :30; . - , , .,
(.
: !), :8688): ,
, (.) ,
. . .; ,
(. ), (),
, : , , , ,
Chodzil konis po kole_dzie, robit na chleb, ( . ) . , -
robic be_dzie [ , - (. ) (. :
]; - 224227,560). -
( 1: ,
224). , , - ; ,
(. 4:187 (.-.,
188; .:198~200; - 1:420; .:59). (
. ) , -
1648 .), ,
, , . . (.:2122,61). -
. .
,
- (.-. (.; .2:4041).
; .
. , ,
:139), ( ), , -
, () . , ,
( - , . . -
, - -
). - , ,
(.-.),
. ( - (.),
) ,
(): ( ) -
. . (.-., .:6672; :
, 268-269).
, -
(.:128; , , -
: .:4647; - ,
, -
, . .). ( , -
(.-., .), , .,
(.-.) , . 1941/1:109110),
: (.),
(. . , . , -
; . (.; . 1:237; . 2:
1:612). 226), , , ,
. - (., :170). .-. -
,
( - (. ), -
), ,
( (
. 1:291296), , .; .

1-2972
594

1/1:48). . - .
, ,
: . ,
, - .
- , -
. :
(, - (). .
. .), -
( ), - : .
(), - ' --
. . (.:81 93) - ', ,
, ' -
- (
. '; ., ., .
, ). () ' -
- ' . ., . -
.: . 1989; . . . ' -
: , , // -
:169-195; (.); .; ' (.:9698).
:264-267; 423-424; .:53-56;
R a j e w s k i 21. Kori w wierzeniach u Siowian .
wczsesnosredniowiecznych // Wiadomoscl Archeo- (.-.);
logiczne. 1975/39:516-520; R e i t e r N. Der :
Pferdemythos bei den Slawen // Slavica Ganden- . ,
sia 1980-1981/7-8:131-146; B a r i m i r t s k i J. . (. ).
Kori//SLSJ:119-144; J e B T H h M. - .
pmiihctbe Koi- // :
] ]. , 1983:543. (.).
. -
. . . -
, , -
.
, - , , , ; -
(. -
); - , ; -
- ,
. . - .
(
: , - -
, ) .
. . , : -
. .,
-
. , -
, ,
, -, . -
; , -
-
(). -
. -
. (. , ,
), . - (. 3:35).
(.), - , , , ,
(. ). . . -
 595

- . .
- .
: .-. ,
., ., .-, , , - .: .:19,63,96-98; 1896/
.; . : . kozybin 1:227; .:602; .:304,380,381;
' , ', . . .:219-220,221-222,256; .:
konska spira , kopetmk, 106,238; .:19,310; 7:175,176;
kotac (kopeto, kot '') . . (. Kolb.DW 31/3:171; CL 1897/6:469,535, 1912/
:19). . (.), 21:223.
. .
in . . - . . : . .
. . ,

. , ,
, ,
, ;
, -
. (.). . .
. ,
. , ,
. ,
. - , .
, - , . ,
, - , .
, . . , ,
, , ,
, , ,
, ,
. , . *
. . ( - , . , -
, 1092 .), ( ) -
, - ,
. (. 1:83). (-9^:
- 30). -
:
, -
, ; (. .); -
, - , -
- (.-.). .

. (.) , -
. -
- ,
( . ,
. ), - ., , -
( , .
, .
. 3:792), (- , , (.-,), .
, - (.-.). - -
... ..:175). , ,
, , -
, (-95:76).
-. .
. , -
596

.; .
. : , , , , . ;
, (-95:76). . ,
.
: ... , - (. . Mosz.KLS:337).
! ! !, .
(.:246). -
. , hrodec: ,
, . -
- , .
. -..
, , - - -
,
. , (. -
. : . , '', . -
, - , , '').
,
, , (.). . ,
. (- - ,
). , . (- (.-.). ,
nia alba L.) , , , . -
. . , - korzen szatana [ -
, . - ]. .-. , .
, , , ,
, -:
(.-.). - .
.., - ,
, , -
. - -
. - (:203).
,
;
( , , -
(. . . .). ,
. hospodaficsk, . . '- .
' Mosz.KLS:337).
, -
, - (. . -
, , - , -
, , . .:171).
. . -
-
. .-. . (.-.). .-, ,
(Atropa belladonna L.), (Lathraea L)
, ., -
- .
; , , , -
, -, . ; -
, ,
(. . pokrzyk,
. ''). ., (.). . -
-
, - , , .,
,
 597

(.).
, (Mosz.KLS:335). ,
. , . -
- (. .).
( - .
.
). , , , . ,
, : - - , -
, , ;
(.-., .); , (.); . (.). -
(. .). . ,
, , . - (.).
-,
, . -
; . - ,
(., .). ,
. -
. (.). . ,
XVII . (. .).
, .
(Bieg.MD:311). . :
, !
(.). . - (.).
, . .
. . ,
(. .),
. , - ,
, . , ( ; , -
) , (.-.).
. , . -
. , . . -
. - . (.
, , - .), (.), ,
(. (.);
certkus, . czartowe rzebro), - .
., (.).
; . , (.). -
- .
(., (. .
. - . 2:418). .
. ( ' '). . (-
) , , , , ), (-
. , . - , , , , -
, (1-) , , , .)
, - :
; , - (11.IX),
( ), (23.VI) (.
- - . -
, - Ma-
(.-.). . ria Kofenna na nebe vzeti,

, - ), .
(.). . - (24.VIII.). .
, . , , , ,
598

, . . , -
. - . ). . .
, : , ( - .-. -
), , -
, - ,
(. . - 1896/1:212). . -
. (
- -
( - ) (-
, ); - , -
, ).
, , ,
); - , ,
, -
. (-
, )
: Swi^ty bzie, wez moje bolenie pod swoje (, ), -
zdrowe korzenie [^ , , .: -
] , ,
(. Mosz.KLS:531). - ! .
, ryci , ,
, ! ! -
(.) ... (, . 2, . 110, . 39, -
. ., ); -
(.). - 1 , ! !
, 99 - (, on. 7, . 754, . 38,
, 99 - .),

(.:498). . . . . . . . ,-., ,
(-
.: . 2:412; .:20,34; : , ) ,
282; .:2!1; :227,228,255; . (,
HHKG44.17U73; :177,259,268-269,436, , , ,
439; 1:180; .:34,37,45.53,; , ;
.:97; .:399; Mosz.PW:147; (, , -
Mosz.KLS:336-337; Bar.KUW:249; Bieg.KpM: , ); (
231,299,336,469; Bieg.MD:23,319; Fed.LZ 2: , , -
252; KLW:477; Kolb.DW 17:148; Tyl.MLK: , -,
43; CL 1892/1:249; 1902/11:397; 1903/12:271; ); ( ,
CCM 65:282; Hal.PS:79; .:491; , -
.:22; 3:181; .:479; .:18,26, ); , , ( -
70,72. , , -
, ),
.'.- iiit-,;.'-', t- j,; - . . ( , -
, ,
); (
, - , ,
- , ,
. , , ,
, ).
- , -
, - ( , , ,
- ), .
( , ,
 599

- da ne bo svojega dedca s pejc'nimi vilami okol

SiSe podiva in zraven na vse grvo upiva...
, [ -, -
,
, . . ] (.
javna kritika ' ', srenjska PLS 2:94).
kritika ' '. - . , -
- .
;
-
. -
- -
,
. , (. ). -
, sudenje
Karneval'a, FaSnik'a Poklad'a. - ,
, - (, , ).
, - ( vyvo-
. lauac, provotavac, plampac, hlasatel) -

(testament), - , uyvolavati '-
- , ', dduati (pekne, spatne)
, jmeno ' (, ) '.
( - ()
, , ,
, . .). - . -
,
-
(osuda). , - ,
, - , -
, , . .
, , ,
-
, ( . jmena,
. pfidanki, fikadla, r)>my, provolani), .: U
- Adamku delam zaeatek, ze ma mnoho bidnych
- telatek, jedno kusy, drime msy, tfeti sotva ocas
, : Za pusni spaSi rada nosi [ , -
prnese sv. Katarina faSi [ , , ,
. ], . . ]; Tern N.
, 24.XII, - pfidame plachtu travy, ze maji pckny kravy
(Jadr.K:50). [ N. ,
]; U Rihanku za vraty
stoji pytel s klevaty [ -
(23.IV). - ] (CL 1893/2:
105-129).
(siby) -
-
(., .); -
. -
: Toto siba gre za to in to .
Mojco, da se njebe vaua po vseh stogah... -
[ ]. (tnar&zalka) -
: Siba tej in tej let, . ,
600

, , , -
( /- (,). , -
). .
-
(,
( ) . ) -
przywoiyiuki , - (-
.-.). -
, - :
, .: Baska nie umie chleba pied , , / -
[ ], Kaska nie (., . 1:120); ,
umie gotowac [ ] !, !, /
(Kolb.DW 13:198, .). , , ! (., . 2:363).
, -
. . , -

- . ., ,
, - , -
- , :
, ( -
: , , , ), .
- (- (., , 776:7).
, - ,
), ( - : -,
), , , / -
- ! / -, , /
(, , - (.,
, , 1/2. 1992). -
. .). .-, ,
- , ,
, - ( . ) -
(. ). , ,
:
, - , . / <...> /
. - <...>:
-, , (., .
( :202).
, , (-, -
). , ) ,
, - , :
. 1 , / -
, . / , /
- (., .. 4: 365).
. , , , -
. ,
.: !- , / - (. -
- , / ), ,
KouiKi !. / ! . ( -
(., .. 4:47). - ) ,
. -
.
- , -
, - ,
, , . . , . -
 601

.
( , - (. -)
, , , ; -
) ( , .
, , ), -
, , , , .
. . ,
. ,
.: . . - , :
. ., 1978:53-71; . . - - , -
. ., 1970:118120; , ,
// , . - , . .; -
, . ., 1998:439-454.
().
. . . ,fir.v, ( J ,. . .
( , )
( -
- ),
; - (.).
, , , -
, - : -
(, (: ),
, , , . .), - ,
, , - , -
. , ... (., :15 16). -
. -
: . -
( , ,
, ; . , , , . -
), ( ,
, , , , , -
, , , , ; -
..), (-
, .
, ,
.) . ( - , XV
, , XVI . , -
, , , - ,
, . .). - ,
.
- ,
, - .
- - .
, , ,
, , - . ,
, . . , ,
, - -
( ). -
. .
( -
) --
(. , .
, , , ), , ,
, - , -
602

(.)- . -
- .

. - -
-
; ,
, .-. -
, . ; . . ;
-
(1 2.XI) - [ ,

(, , ) - ] (. .:112). -
(.); . -
, ,
. , , .
. -
( - -
) , -
, , , . ., .
.
- . ,
- -
, . . .
XV ,
--
. , -
( ) , ,
( , , ,
), , uboze (Briick.LR 1:49). -
, , - ,
, -
, . , -
- . , -
, , . , . - ,
- ,
- , ,
(. , ; -
). - - , .
. : -
-,
(, , -
, ). -
(.-,). .-, -
,
, : ,
, ! . : ,
! (. 4:14). , , , ;
- , , ( , , -
, , );
, , . .-. ,
(Horv.RZL:68). . ,
, - -
. . (.:
25). . -
 603

, , , :
. , , -
- (. . Lud 1978/57:200).
- -
, , . . . -
, : -
-
, . . ,
-, ,

: , ! , (.
, ! :26). -
(.:159). - -
, , , ,
. (, , .).
- ( )
. - .
( ,
, , , , .
, , , , ,
. .) - .
, , . , (. 8:190).

, , - , -
-
: , - :
, , (.:93). -
, <...> . -
... ( 78). - , -
. - (.). , -
. . , -
, - . , .
.
- , , . -
- .
, .
, -
, , , . -
(.:58-59). , ,
.-. , , -
, - . .
, , -
(, - .
), . (
, )
, , , , ,
, ; - .
,
. ,
, . , -
, - -
, . - , ,
, (.).
, ,
604

: - -
, , , -
, , . -
, , - :
(. - (), , -
).
- , : -
. , , , ' , ,
, .
. -
, .
. - (, )
: , -
, - .
-, - -
,
(, -
, ; ) , .
- -
. ( )
, , : , !
: - , !
-- (.:264). -
, -
. . -
, - - :
, - -- ,
, , ,
.
, , - .
, -
, , . :
, - ,
, , (. , . .
, ). (. ).
,
, . ,
. ,
. - ,
, - ,
, - , ( 1982/
, , - 26/1:282).
(.). -
, , ,
, - .
( -
); - .
,
. , ,
, , , , , . . ;
, - ;
.
(., . , -
, .). -,- , ' - --:-,' :
 605

- . ,
: , 40
! (-81;63). - .-.
- ,
. - (Mosz.KLS:554).
- -
. -
. . - .
,
, , - () -
, - : ,
, . . (. ). (-94:92). -
. -
- : , -
- , ,
- (.-.); ,
. . (.);
:
(.); -
( .
, , (.). -
(. .) -
) : , (. .)
, , .
, (.
:526). .-. -
. . , -
, ,
. - ,
, , - ; ,
-
, : ,
(, , (.:47).
, -
) . - ,
- , -
: . ,
, ,
, , , . .
(Kot.ZP:47). -
, , (): , , -
. , ,
. - , , , -
, .
,
. (.) .
- .-, -
, .
, - : -
:
, , ,
! (Wista 1901/18:530). ; -
. , - .
, - :
606

61, , 5- i , 1 , ,
piK (:107). - , - -
, ,
, - .
: , , -
(. . .:66). , -
,
.: . ., . . (
- , ,
: - , , . .);
// :166-~197; : -
- , , -
: // -93: - -
6081; . . - .
: ; -
//SMS 1998/1:9-21; .
> ] // 1997/ ,
2:138142; 1 . . ! , -
. , 1997, , ,
.106-108; .; :111,125,172, ;
313,375,412,528; .:66-67,93-94; . , -
:48,91.156-157; .:140-148.190- .
206; -94:92-93; .3:234-235; .
:82.132,281: . 8:288-289,547; . -
121-122; 1889/1:89; .: ; -
11; 1989/1:137; 1996/4:47-48; . , , ;
1:308-309; .:576; RKFJ 1960/
5:26-27; Kur.PLS 1:239; 3:115-117; Mosz.PW: .
213-214; Bar.KUW:17t-175; Karwot KMR:28; -
Pos.ZO:272-273; PSL 1986/40/1-2:31-32; ,
Lud 1918/20:25; EP 1982/26/1:282; CslV 3: . -
558; Horv.RZL:6869. (. . -
, , , ). , ,
Kpyf
L=:' . . , . . ,
.
. -
~
; - , ..,
. -
- , ,
, ;
, , , -
, , ; - .
- ,
, .
(.
, ). .
- .
(, , -
, .), , - .
;
( , , , -
.),
 607

, , - ( , -
, , , - , , , , -
. - .), -
, ,
, . , - -
. - . -
~
. , -

, - . -.
, - ; -
,
, - , . . -
. - -
, - -
, ,
(.). , . - , -
. - -
,
(. 1:348). ; -
- .
, , , -
. , , , ();
, ,
. , -
( ) - . -
(, ,
, . .) ,
: . -
, , , -
, 12, - ( ), -
. ( ), ,
- (.),
( , (), -
) ; , , -
--, - , .
( - , -. -
, ~ .), (- (),
), , . . -
.
: .
, ; ,
,
.
(.). - -
. - ,
() .
-
. ,
, - ,
- (. ). -
. . .
. . . - , -
- ;
608

,
. . -,
, , ;
,
. - , -
, : ,
, - (., :23).
, ,
. - ,
., -
, (.).
: -
, -
(. 1912/8:180). (.); -

, -, -
,
. .

- .: .; .:94; 1:211,212,
- 217,218,221-223,244,249,256-258,266,267,
(.) 272; 2:233.236,254.255,261,264.269,275; ;
(.). .:156-157; .:293,294,364-365;
.:132,141; .:45-47,49-51,53,
73,99; ; Kot.PU:95-96.
(.).
; .,'.: 1 . , . .
-
(.). . -
, - ~ , -
, , ; -
,
. - , -
: - , (. . -
, ).
; -
, - ,
, . , .
-
. , (
. . - ) -
: - . . -
-
, - : , , -
- , , , , , . .
. . (- -
.).
- ., : , -
(. ,
(.); ); ;
; -
, - , -
;
(.). - ; . , - .
 609

' ; , ), piksvonc (.-., ) .,

. . .
- . .
, ., - (.-., .-.), . ; -
, , - (.-.-.), . (.-.
, ), 1
(.-., .-.).
(- -
), . , Krdlouy tyzden,
. . Kralova -
. - dele (.-.).
, . . -
, - (.-.
.^, ),
( , , -
.), (.-. chodil' s kral'ovnou,
, , , chodit s kralkou), . .
( ,
, , , , -
.). ,
(. , ) - ,
, -
. . . .
. - , -
. . - ,
. , ,
-
( ) .
- , , -
.; ( ) , .
. , - , -
. , -
: , , -
. . , .

, ,
(.-. ,
kmlovmcky, krdlenky, .-. >,, ; -
.-.-, /) - ,
, -
, , . -
. . (., .-.).
. . . , -
,
, . -
, , .-. , ,, -
, / . ., . - , .
. . - :
. .: jizda krdlu (.), honil krala, Gctzie krolewna chodzi, tarn pszeniczka rodzi,
honeni krale (., .), uoditi krala (- gdzie krolewna nie chodzi, tarn pszeniczka nie
., , ), stinani krala, jezdit po rodzi [ ,
krdloch (.-., ), jezdit krala , ,
(., , ), ] (Glog.RP:229). , -
chodit s kralcm (.), hlcdai krala (. ,

39 2972
610

, (., -
(). ). . -
(.) . . , -
, , ,
. , (, ,
- ) -
(.-.) ( - . .
) - ( ,
.-. . . ) -
, (., -
, .), . .
, -
. ( -
. -
, (- .)
), (), (., ). -
, . -
. - ,
- (chodil s chudou kralovnou .)
, , , (.), (.-., - -
- ),

()
 611

. -
(.-.) - ,
- .
-
. . . . .
.-. . . - -
. ,
. . , .
, -
, , - , . . -
, . - , -
, . ,
(, , -
, ) , ( , , ),
. - , , -
, - . -
. - ,
, .
, .-. . . -
. krol ( krolowa, -
^ pasterzy, . ,
kral pohimci. . . (-
. . . . ) , -
, -
, , .
, : . ., , .
. kral - . . -
, - ,
; .-. kral , : -
(. -
), . . ,
. - , -
,
, .
, - .
, , . () -
(., - -
, ). , (
. . . -
, - ) , , -
(provoldvt'mi, ddvdni /men, skladaji . (. lenoch, hovnwal, peciual,
jmena, uyvotauaji), . . - zvanc, piksuonc, klepec, husi pohunek), cp.
. ,
(). - , ,
(. ) - .
, , ,
, . - .
(, ) - , .
- ,
, . (). -
- -
, :
- ocasek '', zaprtek '
. - ', : rochwisl.

39*
612 .

.: . , ,
// .
:255-270; . . - (., .), (.-.)
- (.). ,
( ) // , -
1998:489-507; ; .:72-74;
.:121-125; .:538; :172- , ()
173; Gavaz.GD2:72-84; Kolb.DW 3:241-244; . ,
26:82; 28:87-89; 45:25-26; G!og.RP:225-226, . , ,, ,
229; Pos.ZO:231-233; KLW:66-67,251; Han. . pfasi krol (.).
BK:152-154,159; Zibrt VCh:298,329-331,333- , . -
334,338-343,346-354,358,360,361-363; Zal. . -
CV:111-112; Jind.Ch:58,60-61; CL 1947/5:94- : , , , -
95; Vyk.RSS:109; Bart.ML:47-52; Barl.ND: (), , ,,
340,341; Vyhl.RH:51,52,55-58; Vacl.LZ:369, . .
397; Per.RMHP;69-71; Horft.:300; Vacl.VO: ,
142,146; Husek HMS:266; EL'KS 1:326; Horv. . -
RZL:215-216; SN 1979/3:419-445.
: . plolo-
. . , . . krol (.), . . podplotnicek,
piotnieek, . /, non/, .
,, .
-
, : Ulitno plot hnecl! [
, !] (., Bart.ND:84).
, - , , ,
- :
. , -
(: 221, 221,
. - ; Veck.WSMAG:424). -
. : . - . -
. , .-. kralik, : .
. kraljicek ; . kralik -
. , . ,
, , , . my si krol,
- mysikrolik. .
: (, 1)
( ) . .: ; I. Fooip -
. Absis, 1912:88; . 1:250; Schnaid.
*
. LP 13:114; 1 .. -
(. 1!
, , . . wolowe oczko), ''! . , 1987:230; Lud
(. opiiuQK, . ), - 1901/7:137-138; ZWAK 1885/9:71, 1887/11:
(. . ), 44; Bart.ND:84,295; Veck.WSMAG:424.
, (. 1),
(. ). '; ' '.' . .

. A ty bobie! [Ax !] -
(. .). ,
, , - ;
-
: (.).
. .
(: 221, 221, ). . .
 613

, . (,) (: 220*)
(.-.-. - . -
.), , . : ! ,
(. - ! ! .: , !
.). , . -. ( )
(. poksykac, klecak, derkacz, . krastel) : , (,
- !).
: Siec prec! Siec prec! [ - (., .:140; ., ).
!] (. ., ZWAK 1884/8: . , .,
294); Sec, kos! [, !] (., ,
Bart.ND:82). . : Siecz! :
grab! [! !] (., !. , . -
DW 17:138). . - ,
, . . - (). ., ,
; (),
(.). . .: ; . 3:294; , 29:2;
. () . 1:15; I. !
: -!. . 1, 1912:8788,116; .:
: , ! 66; Lud 1903/9:66; ZWAK 1890/14:203;
(:116). ArchKESUJ 164:2.
. -
: , " . ' .. :r . . .
! ( 2:74).
.-. . . -
, ,
(, ,
. : Piijc, pie^c, , ) (,
pie_c! [!], .: Szesc, szesc, szesc! )
[!] (., Dyn.PZO:322). (. ), -
. , -
. (chrosciel) -
, - .
: Wabrzek, .-, -
Wabrzek, gori ciele, gori ciele! [, -
, !]. ., ,
, , : .-,
Hej, ptrhuh, ptrhuh, hej! [, !] (- -
., Lud 1901/7:138). . .
. . ,
: Krastele! Zen tele! [- ,
! !], - , .
: , kec, kec, kec!
(Bart.ND:94). . - , , -
: , : ,
! (., 1894/3:92). , , / <...>
.
. , - . .
. - , -
, - , -
, . () . , .
: , ! , ! , ,
( 1894/3:92-93). . , ,
-! , --
: (). , . : -, , /
614

/ ! - kani) (24.VI) -
., - . -
( -
. ), ( )
. (
., ).
. . ,
. ., - .
, , - , ,
, , ,
. , -
(. 4:8898). - .
- .
: - . . ,
. ,
, - (Kolb.DW 39:371-373). , , -
, ., ,
, -
. . -
, , . ,
, : ,
, . , -
, . , . : , kana / na tyrn
, ., polu siedziala, / iks, miks, / kark scic [-
, , , , , ,
, () ] (Prace i materia-
: ly etnograficzne 1950-51/8-9:470-471).
/ <> / , , -
, / - , / ,
! . ,
, :
-
(:284289). .
: , , . . -
( :294). . . ,
- - , , -
(. -
) - ., .
. .
. . , -
(29.VI).
, -
- . -
-
: . (.), ,
(.), .-. (., . .
.), . (.). - ,

- , . -
, (. ,
.). .
.-. -
. , (.), (.), -
() a (scinanie (.),
 () 615

. ,
. ( , , ), , (.);
( , , , ,
). . () , (.-.); -
, -
. . (.); -
( ) :
(., .), -
(., .) -,
. . . . - - (--
. - ).
.: - , , -
(:681). -
. . -
(.
. , .),
(. - (., .), -
.), (- ,
.); , (.), -
(. -.). (.).
.
(). .: . -
. (-
! ( ) // 1895/50:282-323;
, .). - ; 1890/4/1:75-77; .:
, . ( ) 430; . 2:587; :65;
, 1981/37:196; 1899/3-4:398, 1994/4:32,
(- 33; .:196,200-202; . 2:171,
, .), (. 199,213; 15:34; 1:103, 5:505;
.) (.), 5:339; .:422-423; :464-469; -
, (.), .:228; -86:64,66-67,71,110-112,
(. .), 116,118; Z problemow frazeologii polskiej i slowiari-
(. - skiej, IV. Wroclaw; W-wa; Krakow; Gdansk; Lodz,
.), 1988:245,246.250,252,254, 1,2; Wisla
, 1903/17:280,432; . 4:517,518; . 4;
(.). Schnaid.LP 13:117; .: 81; .
. , 1:270.309, 2:248; Kolb.DW 39:371-373, 46:490,
, : , 492, 54:184; Lud 1906/12: 218; ZWAK 1881/5:
!. . : 131, 1890/14:204; Prace i materiaiy etnograficzne.
, (., Lublin, 1950-51/8-9:470-472; ArchMEK I/
2:86); : , 203. H/167:2-2a; KOO 3:176,194,199; Komor.
(.-., Mosz.PW:165). TSS:273-274.
. , - - . . : ,5 ,-yHO i -- , . - .= ... '
(., . ., - .-:-_ - .,- . - v, A.B.
.). , .-.
, :
, ! , ! , ,
( 1894/3:90). ; .
( -
. ), . .
. , .
,
(. .); . ,
, ^,
616 ()

., ! (.), - (); ,
. . ,,
(., ., .); -
,
, . (.-.-., .);
. . 13 16 (., .). - -
(.). -
., - , . -
, (.).
. - . .
, ., : Pleciwa -
ci$ warkoczku mily,/ Dla chrzesnicy zdrowia, . .
sity./ Abysmy byli tak zre-cznymi,/ Zeby jej
warkoczki byty roslymi [ , (.).
, . (-
, ., , -
] (Bieg.MD:172). )
( 1:
, , , - 247). .
, ; . -
, : -
, (. . -
12:62). . : -
. , :
(.-.), . ,
, (.). ().
( )
, ~ ., -
(). - (.); -
. , , , . .
, , . . : (.-, .-.).
; , -
. - .
, , ., - ;
(.-.). .
. , -
, .
(.); - , ,
(.), ( . .
(.); :337). . (.,
.), . (.),
., - . .
(.); . - , (.). . -
. , : , -
, , , , (
[ , ,
] ( . , .
1:568); (.), .-.,
(.) ; .). . -
(.-.), - , :
, . , / -
, (.); . (. 2:192). .
- .
, . , -
 () 617

( . -
), -
. XX . - . . .
, - (- ) .
; - ,
. . , ,
, - .
(.); ' ' (- -
.) ( 15:44,58). . .
-
., . - . (.). -
. , , .
(.). , ,
- .
' 40 . . -
; - . ,
' (., .); - -
' , . (-
(., - ). -
.), ' - .
' (-
.); ' .
' (.), - . -
' ' (., : (-
., .) ( 15:43,44). ) . -
. - (.-.), ,
(.);
. (.); -
. ( ,
(.-., ). ., ,
., . ). , . - (.).
(, . (-
), (.-- .);
., .), , (.), ; , -
. , -
, . , ,
., : - (.-.), -
, / , / - ;
, / , / - (. ). ,
(.). , .:
. - . ,
. , : -!
, : - .
, ( , -
15:43). , , . . -
. (., ).
. - .
. - . -
.
- .
.,
() - . .
(., . ). - .
. .-. , (.). -
618

. (.). - .
. (, , ,
(.-.); - , ),
., . ,
. ( ). .
, , .
(.). ,
, . . -
. (. .),
(Bieg.MD:191). . - ,
. - . (.). -
; .
- . ,
- : ., , , -
- . (. , .). -
. , .
- , ! ,
, ; . -
, , , , -
(.-.), , ( ), (.).
, , , (- ,
) (.). . , , -
( . 10, 12 ), - . -
, , ., -
, (- ., (.).
). -
, . ,
, , . , .
(.). . . -
, - , (.
. )
(.); , (. .). ,
-: , , -
, (., .); , ., , , -
- . . (.).
. -
(.). (-
.), (.) (.,
.: . . - .). ., -
- , , -
. 7. - (.).
/ / :20; . 1:117,238,465; 2:499, -
571; 3:40; .:61~62; ; .: . , -
23,29,89,115,119-122,155; :125,149; ; , , -
Bieg.MD:49; Kolb.DW 29:248; 49:538; 31: :
156; 1960/3:259; Mosz.PW:200; CL ();
1893/2:562; .:226; .:479,480; . -
. 2:540,741 . ,
.
. . . . -
. -
-
- , , .
. , -
 619

, , . -
. , - , ; .
(.). -
(.-. ) , , , ,
, , . ; . -
. , ,
- , ., ;
, . ,
(. .); . . .
, -
; : ., , (.-.,
. (.); - ., .).
. (.), - . -
. (.). . -
(), . - ,
, . . 9
, , (.-.).
. , -
, . - .
., , - .
, (.),
, , , - ., -
.
. , , -
, . , -
, .
(15 17 ), - ., -
, s , . . , -
, , -
. - ., ; -
, , .
. -
. -. :
, - .,
, .
, ,
. (.). , , .
,
, - - . -
, - , .
, .
. , . ( . ) -
, ., , . -
. - . .
: , ,
- .
. (. , ., , -
.). -
. - .
(, )
.: :930; .:88-89; .
. , :152; . 3:82; .:59,290,294;
, , . .:159; .:165,253; .
, . :136; .:109; :493;
620

-81:48-52,63,65,81,82,88,91.97,102,109; K.-sobd/fei
1:323,536; :158; .:176,215, , . palic Ducha. -
249; .:190; .:126; ; - ,
. 1:204-205,281; Kolb.DW 31:109, 3: . (ohan), -
103; Glog.OZW:174; KLW:447; Bieg.MD;303; ,
Szyf.ZOW:75,S3; Bar.KUW:269; Rein.SL:50; , . . janske
ArchKESUJ; Bart.ML:68-69; Soch-SZSR:82; ohne, janik, palU' ]dna, . .
EL'KS 1:21,371-372; Cerv.TZL:109. svatojan, fan, svalojanskd ohne.
. -
M. M. , . pdlit' Jura, jurske ohne.
- ,
, - -
, , .
, ; ( . ).
, , - . . -
, . . - , ;
; -
, - -
. (
. ). - , -
. , -
- ( , , -
); . .
(, ). .-. -
., - - ( -
, . ) ; .
, - ; . -
. . , ,
; - , ,
, - , . .;
, . , -

. . (. . mlody
, , ; - ogie/i), -
, : . . ,
, . , - ; -
. - , , , -
. , .
, , , ,
., -
- ,
. . , . . fudasz, . Judas.
, , .-. Jidas ' , -
; . *. .
, , -
, . , - .
-
, - , .-
. . .-. .
- ( .-. ). . -
., sobotki. swi^tojanki , ,
(palic sobotki), -
; , . (^ (, ). .
. ., ); -
 621

.
. ( .-.
. , - ). ., , -
. , - ( ),
. .-, ( -
. , .- ) .
(, , -
). - . -
. - .
- (
(, , , ),
.), - : ,
. , -
- - , ;
., -
(- ;
). .-. , . . -
.-. ,
. , - . .
, . - - (,
., , . )
. .
. . , (, ,
. . (, , , . -,
, ), . . .); .
. .
( .- .-. ., . -
, , -
.-. ) . ., . .
. , , -
, , , ,
, - . -,
.-. , .
: (. , -
(. . , - ), (.-.-.), 1
); (- () .
. ); -
(. ). . . -
. , -
; -
. - (1, 9, 25 ) -
. . . - , --
1/14 ( , ,
, . , ), .,
(.). .-- , , -
( ., - , , . . -
. .) (1, 9, 25 ,
. ( , , ,
). . . . ) , -
, , , ,
, . (,
( - , .),
) . , . , -
, -
622

, , , ,
. . ( .
) - (
. , )
( , ), - .:
- , -
, . . ; . -
.-. . - .
. - ,
, - - : , ,
, -, , - . -
() - .
., .
, . . Durdevski kres; -
-
, : , -
( ~ ) , , ,
, , , ,
. . .
, . . ( -
, ) -
., ,
21.IV Parilia (.:60). (. . kresisce ', -
, , kres"). ,
. .
. . , , ,
(.-.) , - ~ ; -
. , - , ., , . -
, , , - , -
,
. .-. . - . , .
, , , - , ,
; - ,
, , ( , , ;
- ,
) . , . -
( ,
- , -- , , - ( -
), -- , . ). -
(. , ), (, , ),
, . . , -
, . . kries, , . . -
suijetnak, svicnak, suitnjak. - , ,
., , . .
- -
. . - .
( . , ,
, ;
.
), . . iuanjske kre- . . -
save, sentjanzevske kresove. ( .-,
., , ), .
, . . - ( -
: , - ), , ,
 623

. - , ,
. - , , (.-.),
, . (.- .-.), (.-
. .-.);
( -, .-., .;
- .-.);
; (,
( ; -
, - ; );
., feresecfi); - , , ,
, . . - , -
, . .- .-. .
., , -
(, ,
(.); , , , , -
- , .).
. , -
- : 1) -
(.-.). - ( ); 2) (
- ), -
,
; , ; 3) , -
; 4) .
. -
, , , -
., , . .
(. .
. . -, .
,
.: Kt6re u Sobotce nie byly, , . -
bodaj im wygnily .); ,
; (
.-. . 6~7 , . . . '-
. -.') -
. ,
( - ,
, ; (. . . '-
, , , - , '); .
, ) : (.
(, ), - . ', ').
, . -
(.-.), (.-.), - .
, (.-., .), .
;
. - . . , .-. -
, , .-. .,
. , , . -
-
, -
- ( ., ., . ,
; (. .-.), . ).
(.-.) (.-.), -
(.-.). . -
(.-.). , , ,
624

, , , , ,
, . ( 1015
). .
. . (.-., ., );
, , . , - , , . .
, ( ). kropoce, ozogi, koczury, . skrabacki
, - (.-.);
, , , , .
soboieckg (.-.); -
(.), , , - , , . . kiszk'r,
(., .), . ,
(.-.), - , . .-. , , -
(.), (.), ;
(., .), (., , , -
.), (., .). , . . , ,
, , ( (.-.). .
). . ; . -
- ()
; - : ,
, , , , -
, ; , -
.
(.). .:
, - , (. ,
, . ),
. . , ,
(), , ;
- . (, -
), , . .
. -
, . . ( ' ,
', ' -
'), . krcsni mlaj, . - -
, . (, () (. . , ,
, , , , . slbe, sajbe, kolcsca, .
, , . . ) . -
: .). -
(.-.), (
,
), , -
, (.). , .
-
, , ,
- , -
. . - ; -
- , ,
, ,
(., ., ,
.). - .
, - .
. - . ,
, , , , .
, - , , -
, . - "; /:" , .
 625

(. ,
, ), -
, . -
1651 . : : , .
... , ,
, , -, . -
... ( 1890/1:130). . . , -
, . , .-. .:
. , , -
, , - ; , -
, (). - I
. .
- : .-. -
. , .,
- .
. , . -
- . ,
: , , ., -
; , , , -
, . , . ., -
-
, ;
. ; - ,
, - - !. [ ],
.; . ., ; -
, , -
, - . ,
. , , -
., - ; . ,
, (., -
.); , , -
. (., .), , -
- , .
. ,
: :
( ), , , ' , !
, , [, , , ],
. ,
. ( , - ' '. -
. - , -
, ,
), ( - ., .
, , . ,
, - , -
- .,
). ; .-.
. . -
. - , .
. ., -
, , . . -
, (.) .
, ( - .
. - . . .
). . -

40 2972
626

, : , ! , , -
. . ! (.:90). . -
( ) : . - 1 ( , -
)
; . ,
- -
. . , . . .
. : . . , .-. ,
; ., - .
, . -
, ..
. . ,
. .
, , - ,
. : -
, , . ,
., (. , -
, - ), . : Nase
, .; konope su najveCSi (., .);
. .
: SaCuvaj , , (no-
me, Boze, od ove bolesti [ , - .), -
, ] (NU 5~6:484), : (.);
: , .
[ ,
, .
] (.: , -
10). , ., ;
. , , ,
; .,
. . ; .
. - (.:367); -
(- .
) (.). , , . , ; -
. . : Bug dej
, . kulk iskric, tulk memikov peenice! [, ,
, , ]
(Kur.PLS 2:129); . , -
, , -
. : , ,
[ , , -
.-. (., .-.) . - ] ( 48:335);
., . . ,
, wypalajq ; .
czarownice. .
.-. . -
, . . carode}nice ' -
, 1 '. - , -
.
. . , , .,
- . . . , , -
. ,
. , ., ;
' ', - -
 627

, ,
(. . . -
. . . -
); :
. . .- ,
. . . - . ;
: - . ; -
, ().
, . .
.: , , ()
, . , -
, ,
. . - . ,
, - .
, . , , -
. , . ,
, : , - . -
. , , ., -
, , - ,
, , , -
. . - ;
: . . . -
, , ! .
[ ' - . -
, '; - ;
, , , ,
]. - , , , -
, . .
,
, .: . / /
. . -
. , 1969/2; . -
-
/ / 1992/4:3-11; . .
-
, - ( ) // -
- . . , 1982/15; . .
, - - : -
, , // !: , ,
, , - 11. ', 1996; Sobotki. Tradycja i orga-
, nizacja. Wroclaw, 1976. "''<("'' - ; v ' ^ .'=-" '"
. . -
, '* ' - '-'" --'. ''":";- . .

;
( - (, , -
) . , - )
, , , ; ,
, , - -
; , - (, -
, , ),
(.-.). ,
- ( , -
, - ). . .

40'
628

- . -
,
() . : -
; - . , .
- (., ). . -
, - -
(.-.). , .
. . , (.1) -
- . -
, .
(.). . -
. .-.
(, - , -
, . . (, . .)
) - (. -
. ' -
.-. - ') -
, - (, ., ,
., , , -
; . . - ., , -
, . . .), - (.), -
, . , - ( .,
(. .; .). .
1941/1:202). ,
. : ,
. (.
, ),
(- (.-.); ,
.), - (.).
. (.) , , ,
(,
. , , ).
., - -
. : ,
. - ,
, -
: - ;
( , -
), .
( , , ,
); : .
} , , . -
]> , CJCMC , . -
[ , , . , -
, , - ,
, ] ( ,
(]. 5:7273). . ) -
, , .
. -
(.). . ,
, - (), -
. ,
, - ; .
(.). , ; .
 629

, ,
( ). ,
, ., . -
, - , , , , -
. .,
. , .
; , - -
(.). . ,
. -
, - . ,
(. , . ). , , --.
- .
. - . ,
; . , -
, .
, - . , -
. (., - , .
.).
. . -
, ,
- .
. . - : .
, ,
-
, , , , . .
(.-.). , , -
. . .
, , - () . -
( , 14.IX)
(.,
. . . , - . 1:105150), . .
( -
, ), (., .:134135),
. - -
. - , (:
, 511).
> (20.XII), .
- .
. . (), -
, - (),
(). (). , , -
. - .
, (
). - . -
., , . ; -
, . , , (,
. )
(.), - (, , );
(.). ,
. - (, )
; - .
. . : .
. , ,
, - . -
630
. : , . . -
. , - (, -
( ); - ), ,
-
. (., .). . -
, - (-
, , ); .
. . (, , . ); -
. , , .
( .. , ,
). ().
., ,
.-. (. (' '; . -
). . . , , , . -
: , 1, , , . msrt-
. , veska koscica, . kosti, . martwa
. - kosc),
. . -
, -
(-)- (.),
. , (
. . , - ; .).
( , - , -
), - (.-.);
(., (.)
., ., .). - ,
. (.); .
, - - (.);
.
- ( , (.); . -
- : , .,
), ,
. , - (.);
, -
. (.).
- -
. : ., -
, . - (., .);
. ,
(.). . - (.
- 2:803), (). -
, (-). , -
(., .).
. .
, (.).
(.). (.). .
.
, (, . ). . (. ).

, , -
(.); (.). . ,
, . , -
(.). ; ( , -
. - - ,
 631

, , -
). - , . . .
-
. :
. (.). ,
. . (. -
, . .), , ,
(.). -
. - (. .-.), -
, - (- , -
); . (.),
(- ,
, ). . - (.). .-. -
, . ,
, , , '-
. . . ': , '
, , -
. ': ; . ' -
,
.: 1:214,220; 2:211,288; 3:217.237; ': , . -
. 1:286,283; .09,131-132, ,
140; .:21,25; ;854; :382; : , ,
.:42-44,53.83, 102,134,188-189, , , , (
245,271,290-291; - 8:293.308; 1:78; 2:24). -
1:169-170; 2:554-559; 3:247; Fed. -.
LB 1:363-364; ]. 5:72~73; Vuk.SK:329; ,
.:67-69; 1:75; 5:241; 48:315- , -
318; 65:151-153; .:250.456,479,506, -
534; .:80-81; .:332-333; Mosz. . (. ,); -
KLS:405-408; Kur.PLS 1:16-17,239,241-242; , .
2:200-202; 4:173,184,237; Mod.VUOS 2:266, (. .). ( . )
2
269; 5:273; Gavaz.CD :37-38; Horv.RZL:187; (. -
). -
, ,
. . , . . . ,
.
.,
, - . . -
, - -
. (,
, - , , ), , -
, , , , ,
(. , ) .
(), - , .
( 11: /
158 159). - (, , -
kosfb , - ).
, , : , (.
, : - ), -
, ? (); - ,
, () (. ).
() (). . ,
. - ,
, -
632

. - (.).
. , , , , -
, ; (.). . -
,
(. .). ,
. , (.);
(.). - .
, . , - -
, , -
, , . (. .).
, . -
., - ,
; , - - ,
., , , . -
- . , , - . -
. , -
(.), . - ,
, (.). -
(.), . , (
(.), ) . -
(.), (. (.).
.). . ,
. - , -
. (. .).
, .
, -
(.), , . -
(.). , , ,
, , . - ,
, - ,
; . , ., -
, . . - (. .),
(.). , - (. .),
, , .
, , - (), -
, - -.
. (. .). , ,
. - .
: - , . , -
., , : -
( !.
), , . ,
, , . .
. - -
(. .). - :
, ., ,
. (. .). ,
. - (., .). . ,
. , (.). .
- , , , -
(.). , . -
, ,
. , , .
 633

. - ;
. . - ; -
(30.XI) , - . .). -
. , .-. .
, - ( -
(.). ).
-
.: .:144-146,29.66; 11: (. ),
158-159; 2:175; 15:82; : .,
179; .:190; ; 1927/5:19; . , ,
2:283; .:119,249; . 8:211, ,
301; Glog.RP:346; Col.LP:132; Lud 1898/4/3: .
419; Bart.ML:10; Jind.Ch.:47. -
;.i,"- ,
r
.,- ,, - M. M. , . .
, , -
, ,
, - , - , ..., -
, ., . . - , -
, , ( -
, , , ,
, . .). -
- . . . , .,
, - ,
, - , ,
., , -
: - : , , -
(- ...; . -
) . ( - , , :
.). , , ... (
. - ).
( ) -
,
- . (
(. , ) ,
. . , . . .). , (., .,
. , , . . ., ., ., ., -
. ., ., ., , .).
(
, ) ,
- . -
, , .
. - ( )
- , ,
/, .
. ,
- ( )
(, , , : -,
.) - , ?
. ,
, . ?
. - ( 1900/1:154, .); , -
, , , -
., (. ... ( 1996/4:14,
634

.). .-. -
. - -
. . - ( ,
, ; , -
. )',
- ' (, )',
'
(, - '. -
, , .), (, , ),
. -
- . .,

(. / , - , .
, , , , / -
.), . . (,
) , , - .
- /
. , -
(
.), -
(, ). - . , -
- .,
, ,
; ,
- (- (, , , ,
); ), -
- ( ). -
. - . , .
- -
(), , -
. : .
, - , , , ,
., - , , , ,
. (. ~ , . , , ,
). . . , -
. - , .
: -
( , ), / ,
( ), , ,
, , - ,
( ,
). (.),
, (. ,
(, , , . -
); - ). . .
,
. . - (., , ), . -
, .
.-. -
; . ., . .; -
(. , . -
. ). , ,
, - ...; -
kostra. , -
 635

, -
, -
, , ,
(); - (. ),
- (. ).
. -
, , . . -
: - , ;
, ... ( 1985/4: . ;
94); ,
. (., . .
-- ; :574); .
, , .,
, . (.-. ). . -
, - , -
. .: .
, , , ,
, -
... (:102). . -
, - ,
. (.).
, - .
, . . , -
,
(.); .-. (.-.).
; .-. (XVII .)
' ' (. . , ,
). :.; *>?, i * ; , ;
~ .
.: . - , -
(- - (,
) 1968/11:198-212 ( .); - , ), . -
. . . ,
// 1874/13/1: , : ,
100-104; 11:163; 15:79-82; , , , -
2:175; // - -, (.
. , :92). , -
1914/16:1-14; .2:266-269; - , , .
. . / / 1946/1: ,
163186; . -, . . (., ).
- , -
/ / 1985/4:88-95; - . (, ), .
. . - - (.-. ). -
: - - (. ),
-. , , -
// - , .,
. ., 1993:4565; , . ,
1900/1:154-155; .:60-61. , .,
! ... _,
(.-., ;
, ;- -- , . .-., ) -
().
. , -
(, , , , , , , .
, >) , . (.-. )
636

. (1.V) - - : , -
- . (.).
, ,
, - , -
, . . -
- , -
,
. , - , , ., , -
, - (, ). -
, . -
(.: (.).
60). . ~~ .
, . -
., , (),
(),
(.:114). . - : -
, . .
(.) (.). (., ). --
. -- . (-
: ! ). . -
(). -
, ! , i - , -
! (- (. 1:
., , . 17, . 81). 290). . -
. .
(.). , -
. - ( 2:240).
. - . -
, .,
. , - (.); -
: , ! , - , .
!, (.. 2:181); -
(., .:103). , -
. , (., ); -
, .
(. 1990:297). , , -
, , (.:371). . -
(. - : -
). ,
. () -
- . (.,
(.:102). . ). -
, - ,
: (. ).
: , - . -
, / / ()
, ! <...> . .
, / , / -
/ (.: . , ,
108). - ; , -
, . :
(., .). . - ?
; : -
(.-.). . (.).
 637

. ] (.). . -
, - ,
(.). , : ,
hrebenar . ( 2:182).
: - : ,
, ! ( 2:233). ; -
- , , (
. - :946). . , , -
, , ;
, , (-
. (-95:355). .). . -
, . .

(). . - : -
: (- , -
) , (., , -
). .-. , . (.), ,
. . (. -
, .). . -
, ., - -
( 1:261). - ,
- .
. , -
, - . ,
. (.). : -
, ;
.: . . , (.,
. // 1997/6: :946); , , -
7-10; . 5:46-117; . 2:147, (., 1894/3:94).
649,631; :548; :55,276; .:76; . , . -
.59.212,264; :141,1%; : , : .
54; :854: . 1983 , ; . -
1996. ,
. - , -
, 1997:36,48,49,41,53; . . . .
. , 1995/1:33,74,112,199,201. .: . , (.);
. , (.); .
. .
(.); ,
,
, , - (.); . (.);
- . -
- (. -
.); , ,
. (., .)
. - (., ., .),
, , , (.),
(.),
. . ~~ (.); . -
, , - (.).
. . , . , -
: - (. .), ,
(.); Na psa uroki, , (. .-.),
kota suchoty [ , (.),
638

(. .),
(.-.), . . .
(.-.), (- . -
.) (.). .: ,
(. .) (, -
, . ., -- , ). .-.
, (.), - , ,
(.). ., .
. (, - , ,
.), (., ., ,
.) (.), - . . . -
(.). -
, . - (. .-.). .
, . , ., , -
. (. -
.); . - . . ,
, (. - (.-.).
.); . - . -
(.). . (.-.).
(.). .
, (.-- . , .,
., .); , , , -
(- , -
.). ., , : (.).
. - .
(.). - (., .,
. - .), , -
: . (. .) ,
, (. .).
(.); . ,
, , ,
, , - .,
., (.). . ,
(. .); . , .,
, ,
, - ,
, . (.). . , -
, . - , ,
. . - (.). . -
, . :
Mowila inucha, ze bedzie posucha, / Mowity
, - koty, ze bedo grzrnoty [ ,
(., .). , / ,
. . - ] (., Lud 1906/12:74).
. . -
( , .
], . -
. . ,
(., ). . ,
. , . ,
- ,
. , ., , . (.)
, - . ,
. - . (.).
 639

, , .
(.). . ,
, . . ,
(.). . .,
. ,
, .
(.). . , (-
.) -
., -:
. ,
, -
(.). - (. .); -
. ,
(.), . . , ,
, , , (.).
. , ,
, . -
., . . ,
; , -
. - .
. - . ,

. , -
, ., ,
. .
( ) - ,
. - (.).
. ,
- (.). . -
,
.; , - -
. . -
, - ., . -
(.); . . .
. - .,
, . ,
(.). . .
, , , (.), -
, . -
, , - .,
( . ) -- ,
, , . : ,
. . (., ., ., - (.).
.). , , ., ,
, .
(. .). (. ) - .
, ,
: mafic . , ,
. (.). -
. , . . ,
. , - . (,).
.
, , , -: Mosz.KLS:549,557; .:226-227;
, - .:110-1,174; . 1:134-135;
640

. 1:142,158,202,203,260,297,299, ,
300,312,338,410-411; .; . ,
4:8,155-156; Fed.LB 1:189,247; . .
4:18; 1893/5:30,32, 1894/6: (. -
189; Sok.PS:254; Die Bukowina. Czernowitz, 1899: ), ,
165-166; ; Zal.CV:98; Kolb.DW 17:92, , , -
103,122,130-131, 21:224, 39:262, 46:462,478, , .
53:398, 55:425; Rsch.ZP:15; ZWAK 1878/2: , -
130, 1881/5:138,149, 1882/6:321, 1885/9: . ,
47.71, 1887/11:20,37,63-64,211,220, 1890/14: ,
204-205; 1892/16:260.267; Lud 1895/1:173, , , -
1896/2:155,156, 1898/4:332,416, 1899/5: . -
166,365, 1900/6:258, 1901/7:133-134,284, ,
1902/8:49, 1903/9:68, 1905/11:384,478, , ,
1906/12:267, 1907/13:126,204, 1926/25:92; ( , -
Wisla 1891/5:435-436; Ziemia 1912/3/14:215; ), , ,
Veck.WSMAC:286,354.417,461-462; Mul.WN: , ( ,
141-142,159-160,167; .:76-77; . ) .
:48~49; PH 1912/10:244; .: ,
183; :83~84; . 1:120,280; . .
:112,134; Schn.SV:159; 1934/50: .
18,25,35; 1934/9:32; ZNZO 1904/10:
282, 17:191. ,., ,,-., ^}! *.- ..: .:..,; ,
, , -
, .

-
, - , -
, , - , . -
, ; , . , ,
, ,
- ;
.
- . -
( . , -
), , , -
, , - , .
, , ,
, - , -
. , -
.
(. ) - .
. - , -
.

; - , ,

. . , - (., ). -
, - ,
. , , -
, - , ,
, -
. - . . . .
- .
 641

,
. . : -
. - ,
. .

(. 1:50). - . -

, ,
(.).
, , .
. , (
)
.
,
, -
. , , -
, . . , , . . ,
.
. (. -
. - .).
,
; .
, . . -
, , - , ,
- -
. , , , , . .;
,
, ,
. . . (.).
, -
, , - (
, - ),
. (
. - ).
. -
. -
, , , - ,
, . . - ,
, .
, - .
;
. (.
). , - . .-. -
-
, - - (, . .)
, ().
; , -
; -
. .
, .
-
, ,
, , .
; . -

41 2972
642

- ). , , -
, -
. , (.).
. . - . ,
. .
( 3:7273). - ,
, -
, -- .
(, ) ,

. - ( ). , -
- , , -
, ,
. - (. );
- , - , -
,
. - . -
, , ,
( , -
), - .
. , -
, ( -
, .-.).
(, . . .). -
-
, . , . .-.
, ; .-, -
; (
- ), ,
; - , ;
. - ;
- () ,
- ; -
. , ,
, - ; .
. . . . -
, , ,
, - .
- . (.),
. . , (.-.) -
, - . . , -
, .
, - . .
. .
- , -
. . -
( 5 6 7 ) -
. , .
. , , -
, -
. - . -
. -
. - ,
(- -
 643

; ,
- , (
. ). 1624 . -
, -
. , .
,
, .: . //
, - 1992/2:26-33; .:22,26,34,4224,149,
, 152,160,205; . 1:132,140,143,192; .
. 2:54,63,116,158,187,193,194,223,244,301,
. ( 308; . 1:294; .:129; :
) - 53; .:285; .:72-73,125-126,
, - 142; Fid.LB 1:252-253; . :204; ;
, , - .:271; 1905/21:20; .:147.221;
, . 1936/11:36; 1937/12:31,36; 1939/14:41;
- 1940/15:57; 1984/48:268-269; GZM 1894/6:
. - 633; .:55,68,77; .:128.199;
XVIXVIII . , .:224; . 1:208; 1934/
50:10,15,21-23; .:43; .:
- 47; .:197; .:266; .
, TZK:134; Mik,I:210; Msd.VUOS 5:247; Bieg.
. - MD:104-105; Swi?t.LN:559; ZNZO 1897/2:
, , . 182,184. . - : '; ;...,' -

. -
,
.
-
: (.) . . .

, . . -
, (Urtica urens L., U. dioi-
. ca L.) , -
, -
. ( . - '', '', '':
) . . , . , , .
, , , . zegawka, . -
- . . . . zegavka, .
- zihl'ava, . zihlavka, . p\afava,
: , , k\olqca ..;
, (.); - ; -
, , -
, (.); ; -
, .
, - , . -
, ,
(.); - . ,
, - .
(.); - ,
, , .
, , , ,
, - . . ,
(. .); (.
- , 2:361-362,294). -
, - ( ,

41'
644

29.VII!) -- , , -
, . ., , - , , (.-.).
. (.: -
125). , .
. . ( );
. . - .
(11.11) (-
() .). -
., (, ,
[ ]. . , ),
(25.11) . ( .), .
. - , ., ()
, (, );
. (-). , . -
, - ,
. 40 [ , ] (].:
(.), 138), -
. (. ). (.). -
. -
(), . (1.1) .
(.-. ). (1/14.VI) -
- ,
., . -
[ - , :
] ., , -
- (.). - , -
(-- . .
), . (].:140). . . -

, . () - (.).
(- ). (. -
, )
(. . , .,
1997/4:53). (-
( ) - ) (-
., ),
, (- ( ).
). .-. . -
. (-
) (), . ;
. , -
.
. .
. ,
. -
. , , . (
, .);
(.); , . . ]
[ ] (- (.).
, ].:140) . - .
(21.V), ,
. -
. . , . -
- . -
 645

, . , .

. (.); (.).
- : ,
, (. .: , .;
258). , -
, . , , -
, .-. 1553 . (.).
, . () -
(Glog. ,
ES:272). . (.).
. -
. - ,
. - ( ),
. .
. , .
. .- - -
(., ,, : , -
, ). .,
, -~ (). ,
. (1.V) ., ,
. . - , ,
, ., ().
. ( - -
). ., :
(23.VI) , (.
. (.). . - :79). .
, (.), (., -
. . .), (), -
. (.); . , -
. ,
, - (.). . ( )
., - , ,
. . . - - ,
, .
(). .
( ) , : .
, (.), (.);
: ., , - . -
, . , - , (),
, , , 6nje
., , | [ . -
! , !> [ ] ( 4aJK.PBB:138); -
, , ] ,
(.:242). - ., -
, . (-
). (.).
. (.). - , -
. . ().
., . -
, . -
, , -
- . . -
. -
646

(). .
. (.). - : , -
, ( -
- ); ,
. - ( ).
- -
., (
). .,
- (). -
. ( - -
- . . -
), : ,
(., .). - , ,
(). ,
., , , -.
( ), : ., , -
., , (.);
, () 12 , -
, ., ,
, (.). -
. . : . ,
, . . , - (.).
, - . . . ~
(., ). - -,
, - ( , -
, , , ,
, . (.); ; , ) -
, , (, - (.-.). -
) - , , -
. (.-.). . - ., , .
.-. . (.),
(.-. , ): .
(- ,
, ) ( - , .
, ). . -
., - , : -
(. ). , !
(), ,
., - ; ,
, (.), ; ,
, . .
. ( . . . -
. . ., 1898/3:108). .
().
, .
(.). () .
.
, , , -
. - . .
. (.). , -
. - , :
. (:35).
, . -
, , , , -
 647

- , -
: ' - . . . -
; - . -
' (.-.);
; , , .
' ' (.), . . .
, , .-. '- (.: . ,
', '' ( . czerwony kur ''), , -
. . .
). , -
. - (. , , . . gad-
: zina, ); : -
(. );
. . . -,
() - - (); , -
-
. . (., .),
( ; . ),
.: . . . , -
// (; -
1997/4:53-59; .:85,86; :99; ); - ,
. 2 :245,260,272,341; 2:251,254, (-
263; 3:231; 1:144,179,322; 1976/5:96; .).
. 1:193; 3:193; -78:135; . . .
1:76; Fed.LB 1:346,347; ; Bieg.KOM; (. -
195; Fcd.LZ:295; Glog.ES:272; PMMAE 1963/ , , ; .
7:188; ZWAK 11:204; CL 1892/1/5:471,472; . . -
1911/21/3:147; 1963/50/4:107; 1965/52:195; ; .),
Han.BK:184; Bart.ML:221.305; Vanc,KOJS:49, (.-.: . . , , -
51; Zamag.:203; .:185; :319; ), : -
1988/1989/52-53:113; .:402-403; (.),
.:45,46,70; 4aJK.PBB:137-140; Km. (.); ,
PLS 1:303; Mod VUOS 2:334; 1989/14/2:
51,52; .:124; .:361,403,415, (.); . ., ,
453,459,504; .:446,466; :200,210,211; ,
.:18.
(.); . .,
. . -
(.).
(, )
- . - . . (., . ).
, . ' - . . -
, -
', -
, - - , ' ( 1117 ., 8:19
- 21). ,
, . . (. , );
(-
, -, - (no-
, ) ~ .)
. . .
( ) - . -
. , ,
, . . (., . ); -
648

, - . . (, )
(., ); .-, -
. ., , (.), (.).
, -
- . . ,
(., ). . -
- (., -
- ); -
(., ). . . (.); 1.III -
. . - . .
, : , -
(.), ; -
( . . - -
; .); . . -
(.-.);
- . . (., );
. .,
(). . . . - (.); . . -
(., . -
, (.);
; .). (., .),
- . . (.). -
. . (.).
. . , -
- -
. ( -
. . (. ); , )
. . .
(.); 1555 ., -
(.). ,
(:40; . . . . (.),
); - , (., .)
- (.).
. . (.-.). -
(-). - , ,
-
(). (.); ,
- . . (-
(.). .); -
. . (- (.-.);
). . .
, (.); -
(.). (.); -
(., , ;
, . . (.), -
). , - . . (., .);
, . . (., .);
, - . .
(.). (- (., ).
) -
(., ). -
.
, - -
(.) . .,
 649

(., .); , : ] -
() ]] [
. . , ] (., ).
(.-.). -
(6/19.VIII) (. ).
. (8.VIII) - . .
. . (.); (). (
. (1.V) - . , 27.X/9.XI) -
. ., -
. . ~~ (.). -
. ( . .
. . ) - (.).
, , -
{, ). - -
, ,
(- (). , -
., ); . . . . (.).
4 , - .
(.). . .
- - (, );
(., ). (, ),
(., )
, - . -
. ., . .
(. , ). - (.).
, (.).
, , - . . -
. .
, . . (.-.);
- - . . (.);
(). --
-
. . (.); (.; . . wieszczyca '' -
. . (- . .,
, ). ).
( ) (),
. . (, (-
). ).
- , ,
, ; , ;
( , ); - , ,
. . (.-. ); -
, , , ;
(., ). (. ).
. . () ,
, , , , , , , ,
. . , , Mau,uti (., .), -
- krasnoludki, krasni^ta (.); . . -
: , ] [ ; (.),
, ] (); -~ (-
. ., .), (.-.), (., .,
(, ., ., .), (,),
); -
. . (.). (. .); (.),
650

(.); (.-., .) , , -
/ (.); . -
(.-.); (.).
(.). -
- (., .
: ~ , , .
(.), , /, ), (.
(.); : - pondcli, Cewene suatky, vejce '-
/ (.); : ~ '), (.
, , (.), , . ),
, , > (.); : (. suatky '
, (.), '). -
(.), , -
- (.), czerwona roza ,
(.); , - (.). ' -
: ( , - ' (.).
, . .); , .
: (.), -
, , (.-.),
cerwone morze (.), , , -
(.). : -
. . . ,
, ,
,
(.). (-, - : > , -
; .) - , ocTasjbaM ,
9 , , [ , ,
. . . , ] (:41).
; - /
, - (. ).
(.); . . - ,
- (., ., ., ., -
., .). - (.).
-
(. - (.).
).
, . .
. . (.). . , -
: ,
, , - .
. . , ,
(.) ,
. (). ()
. . - . .,
(.). - .
- /() /:
; . . ,
. , . . (.);
, -
, . --
(.). ;
. . , , (.).
(.). , , /
/, , -
 . 651

( . .
, .
.)- -? : . , - - . . . - - --,-

.: . . - -
. -. 1975; - ; -
.//-89;131-137,142-143; : (
40-41; 2:539,543,551; 2: ); , -
261,282-283,287; 3:176,211,215,217, . -
218, 231,234,237; 5:466; .: .
244,258-259.275; :854-855: . (.); .
:46-47,51,53,63.65,68,70,102,140; . ()
;278,283,287,290,299,300,322,325,343.353, : . (-
359; -86:185-186; . 1:144,185, ) .
235,258,284; .,156,178,184, () , -
237; .:307,824; . 6. , ; -
->n ,! ->'-;^,'- .
- ><. . . . . -

(. . -
, ~ ).
(. . . . -
). .-, . ,
( ) -
. . - , -. .
. - . .
,
: . , ,
, , . . ,
, . (.). .
. ( . - ( ,
), .
(. , .-, ): ..), . . :
( , - - , /
, , - ! / -
, , - , / -
), (, ! (.:149).
.), , , . . -
( .
, , , , - , . -
, , ), , ;
( , ., .
), , , - ( ) . (
, (, , - ). -
, , , . .), , .; - (-
, ); .
. .-. ; -
. - (, -
. )
(, -
.: :264-277; 1977:233-237; ) . . -
.; . . -
, , (,
. , , , , -
652

, ), ):
. ( (.). -
, , , - .,
, ). - (.).
. - . , -
() XII . -
.-. ,
. . ;
XI . . . -
. . (.). . -
. (
. . (.). . ,
, 1994:9). , , , (
. .
. -
. ).
. (.), .
: , ,
... [ , , ,
...] (:180-181).
-
. , -
: (-
. ),
. -
,
(.); (. krifevo, km,
. krizi, krizni fetucrlek)
, -
(. ,
: . -
. , , ,
. krizari, krstari); ;
(. ) ., -
(. -
). (. ,
. , , )
, .
(.); ,
(.; '' ',
'). -
.,
, ,
(.-.).
. ,
, , -
^zis , , , .
.. -

XIXIV . ;
-
. ,
-
., . - . -
. ( , , -
 653

(.)- - ,
,
(.)- . ., , -

(.).
, ,
(.).
.-. . -
; . -
, ,

(. 2:529-530).
. (.)-
. , -
,
.
, . (.).
., -
, ,

(.; 2:552).
,
. (.).

. (6.1)
. :
. , -
.
. .
. - .
(.). . - ( , 1975 .).
; . .
, ; -
, .,
(.). . -
, ., -
- (. .)..
; . -
(.). , - -
() .
. : (
[ () - ), . .
(), ] (.; .: ( , -
57). , - ) , -
. (). - , , -
, , .
., - . : -
(.). -
. (.-.);
,
( (.-., .); .
.). - (., .);
, - .
. (.). - (., .);
654

, - ,
, (., . ,
., .); () :
1) [,
(.) . . , - ] (:181);
. (.). -
(.). ( -
);
. , , -
(.-.). ., - ,
, ,
(.).
., - ( ), -
, - .,
(.). .
.; -
. (.).
, . .
(. ). ,
, - ,
. .; . -
(.). ,
: ,
, je , je
[, ,
,
(., .). ] (:181);
, - ,
(.). . . -
- ; .
, -
(.). (.).
.
, -
(.). (.-.). . ,
, , .,
- (). , .
, - (.-. ).
(.-.). - . -
, -
: , (., .). -
, , , . - , -
, , ,
, . -
.,
(.). - .
; .
: .
, -
-
(., 2:554). ,
. - (.). -
, .
. (. ). .,
 655

() , .,
(.)- , (. ; .:32). -
.,
(). .
. - ; .
, (.).
.; ,
, (-
.). ,
(,), -
, -
(.). -
-
,

(.). -
,
- , : !
! (., .:
136). , -
,
., . -
,
,
(.). -
- (
), -
. ().
,
(-), -
., -
. -
., ,
-
- -
;
. , -
, -
, .,
- .
, - .
.;
. . (1980 .)
(). . -

. (.). . . -
. , - , -
(.). . : ,
, [ , ]
(.). -
: ! , /
; / 3 , , , . . .
, / 3 i -
(., . 1993:19). (.), ., -
(24.VI) , -
- (,).
656

- (.-.); -
. .
. , (.); -
. (, , . -
, ), - (.). .
, -
.
. (. ,
. - ,
, - , .--
).
. : ,
.-, . - ! (:621), !
., (., .:181). , -
, -
. 12 , -
, -
( - (., .2:234). . -
) ( -
) (. .). . ,
. , ; -
(. ); , -
. : - (., .). -
, - ,
(.2:282); .- :
(: ;
381). , -
; - (., .2:72-73).
- .
,
(.). , -
. , (. -
(.). . -~
. . ; .
(.) : . ).
. , -
; . (.).
.
. (.). . - (., .). . , ,
, (.). -
(.). , .
. (.).
- ( , - ., -
, , - , , -
, , , (.).; -
..). -
. - (.). .
(.). , -
., (. ).
: - ( -
(.-.); ) -
(.); (. ). . -
- (.); - , ,
. -
 657

, ; - . -
. , - , (-
. . ), - , -.- -: - ,
. .
.
. -
. . .
(. -
-
.-. , -
., ).
(), -
,
. ( -

),
-,
. .
, ,
. (., ., .; , -
, ). -
, -
.,
,
(,; .:294). .
,

(,, -
).
. (1972 .).
, ,
. (., .).
. , , -
: , , , .
( 3:201). (. -
, . ( - , ).
), - -
(., .). (.),
, (.-.), -
. (- (, -
.). ),
., -
(.). . . () . -
, , , , ,
, . ; -
, , . .
(.). . - . -
:
, ! / ! /
(.). /
! (.; .:39).
. -
., : (.
(.). ),

42 2972
658

2
; 59,116,135-136,149; . :398-402; :
. ( . - 132,137,143,149; :381.424,438,453.621; -
, , . :22,32-36,96,105,127; .:
). 46-51,77,134,163,168,193,203,217-218,228,
. 289-293,310; :855; :410,442,
( . 546,551; . 1993:43,61,116-118,173-
.- . , 174,198,273; . 5; 2:552,
. 554,571,581; .:79,83.87,116,232,
; 237-238,249,267,273.275-277,294; 4:
. 234; :178-183; 1938/13:6; Ud
, - 1899 5/2:168-169.
; . .
. ). . . - ". ' - . - "'' -1." - '- . .
: -
,
., , ., - ,
. (, - -
- (. , ,, ,1-
, .) , , . ' (.), a6ip
, . (.-.), . , (-
. - ), .-. , , . krstiny,
. - . krst'ini, radosinik, . chrzciny,
, , radosniki, goscina, .-. hoscina,-y, krcizna,
, .., krux'i, kmotraca, .-. kola(n)cyna, gosci-
. na, ge/nje). ,

.: . . - (), (.),
. I. XV ., - , , -
. ., 1906; -
. - , . .
- -. -
// ,
. ., 1895. . 12; . . - , (. ).
// .:206212; ,
- . . , . . ! 1
, 1994; . . !, !, !-
. ,
- . ., 1998: (.).
96-98, 180-235; . . - : (.).
- , , .
- // . . 4. (-
. ., 1998:376 ).
385; . ., . . ,
- // muski veliki pir, , -
1996/3:33-35; . . - ,
. - ().
// , -
. ., 1993:123-139; - , , .
. ! - , , . -
. , 1996; 2:12-14; SOr 38/3~4: -
447-452; 1:236,241,246,252,262.279; ; , , -
2:207,209-211,230,234,239,252,256, ,
262-263,267-268; 3:178-179,185,217, (., .). , -
238; :108-109,125-126,215; .: ,
 659

(., ., , (.).
., .). ,
, , , ,
(.). - , (.), ,
, , (. .), -
, (- , . -
), , , - (-
(.)- , ).
: , , , , -
(., .), ; - : , -
, , (.) 1 , !
: | ! (.).
, 1 (.). . .
. (. , , -
: , , . , ! ), -
, , - ,
, - ,
. ,
. (.), -
(, /) (. :
). - ,
: - (.). -
, - (-
, - .).
, . , , (.).
, .
, , -
, ,
(, (XV .):
), . -, -
: , , , , -
! - , ,
- , ,
, - , - (.-., .
, , ! (., ), -
1905/3 4:398), (.).
(- , -
.). - :
: , , (. . )
!, ! (.). (., ).
- ,
, : .
(.), ,
, (.),
(.). ; ,
, : . , -
. -
, - : ,
! (., .:87). , , ,
. - :
, - , (.).
: ,
, - (, , ), -
, , , . (),

42'
660

.-. , . chrzesniak, .-. kmotsik,

(.); -. kmot'rik, mot(k). -
: ,
. , :
- , ..
, - ,
, ( ) -
( . .
.). , -
potokmny. . (),
. - ,
- ( ];).
(., ., .): . -
, ., . , . - . , -
, , . , - (-
. vacka, vadzka, . , ). ,
. , , - , -
, . , - .
(). ,

.: .:685-701; .; .:322- (, -
327: :401-404; .:249~ ),
250: .:240-241; 2:52-59; . :
.:30; .:49-79; .: , .
135-175; 1985/11:120-123; . -
2:497; 13:57; 1921/22:102; . .
:128-135; Szyf.ZOW:123; Bieg.MD:198~ -
234; Lud 1978/62:203-204; ZWAK 1885/9: , , ,
31; : 481-486; Bart.ND:15; Veck. .
WSMAG: 446-447; SSA 9:168. , -

:.:. '.-- . . .
:
,
, -
, , - . , .
.
(.-. - .
(-), . (~,), - , .. -
, . ( ), .
., . , -. , , , -
.-. . , , . kmych(a), (, -
kmoska, . (ojciec, matka) chrzestny(-a), .).
kmos, kmocha, trzymacz (), -
, kumo, kumolrze, .-. kmots(-a), , -
.-. kmotr, . kmoi'er, ., ,
.-. kmotra, ., .-., . - , -
, . , , (-,), . :
.-. , , . - , -
, , .
got(-a), 1 (, .). ,
. - -
- . . - , (). -
, . , 1, 1 (.), -
 661

, , - ().
. -
, , -
. ,
. . - (.). -
(., .) -
, . . , , -
(.). : -
, -
. , (,).
, (., - -
, .) : ,
, (). - , (
. . : - ). -
- (.), , -
, 2 . (). (.).
- (.).
. . (35); ,
810 (), 15 (), .
20 (), - (.), , -
, (.), (-
, (). ), (-
( -) ) :
(.) , (.).
. - . . -
, ,
, .
; -
: - , -
(.:131), . . ,
. - (,
! (., .:75), . -), -
(, ,
), (), : .-. ,
' , ; ( ),
(., 1854/2:148). . , , , ,
. . . 1, , . , ,
I , , . krzyzmo, . chryszczonka, .
, - (, ),
(.). , , (.), (.).
, - . . , -
(.). - , . , -
- ,
, , - . . (za)wiazarek, wiazanie, w^zelek.
, : , ,
(.). , , , , ,
, , , ,
(&). , (.). (
, - ) : ,
, - , , .
, . ,
fie .
, , -
, (. ).
662

, ,
, - ().
(. - -
, ). ,
: . ,
, . -
, , (.). , -
, . , ,
- (., );
(.). , -
(.). ,
(.-.), - ,
(), - ;
(, ). - (.). -
,
(. , , (.). , -
),
- (., .).
(). . -
- , -
: (.-.),
- (., .), -
(). (.),
(.). -
. , ,
, , . -
, (), - , -
(). cpehy .
. -
. , - (1, '), , -
, , (.),
(., .). (.). (,
, - , .), (), -
; , (.), (,
(., .). ), ,
, - (.), (-
(.); ., .), /
, , - (.) .
; ,
(.). - ,
. . , - , -
(.). , - (.-. ).
(.), : -
. [-
(.). - ]].
, - , . . :
(, - ] (-
: ).
); -
, :
(); (...)
, , - .
(., ). - -
;
 663

, . -
. , , , ,
, , .-. , :
. .
( )
; -
. - (.).
- -
, - ,
, , . . !
( ), , ! .
, . - : .
, , .
, , . , , . Jak kum kumy
, ; me skusi, to po ^mierci musi.
() , - , -
, . (.).

( ), - ,
, , . - (.). -
, -
, (.). -
, . - (.). -
-
, , . -
. - .
, (.).
.
. ., , .: . .
, , . . // 1991/2; .; .
1!, , - :88; 1998/2:20; :272~274; -
!, , . . . -
, ( ), //
, 1889/10; .:29,659,99,1146; .
( nourryje , ). :262; . 4:323; 1918/18:105-
120; . 1:44-59; 188-198; .:
. . 152-155; .:36; .:115-135;
, 1914/29:177; 1957/2-3:505,506;
, , - .:264-266; .:173; :
. , - 188-189; RJA 16:911; .:128-135,
, . //
. 1974/15:89-111; , , 1940/34:
: - 178; .:216; Carey PER:44,73; Fil.PSB:
; , 104; Dwor.ZR:33-34; EAS:40-41.
, .
, . .
, -
(). -
, -
- -
, : .
, , ,
(). -
- ,
664

- dei'a, 4- -
. -
. , ,
4- , . sdruzeni , . . , -
. , - .
'3- 4- / -
', . , .: // PhS:170 177; //
. . '4- - 1996/3; .; .:1,
, ', 134.
. ,
, , . ". . ' -;.;. : , -.- ,--- , . .
. , . . -
. ,
, - ,
; , -
, -
, . .
. .
. . ~ - .
, .
, . . ,
., . , . ,
, . . ,
, . Polpostny tydzieii, . ,
Polpostna nedel'a, . Sredofiostna nedela , -
., , ().
: ., --
, . ,
. (). . : -
4- (. - , -
). (. ) ,
2-, 3-, 4- 5- (., -
, , .). ,
.-. :
. , , , ; -
, . Glusnica, . . . (). .
Glucho, , ( ,
) -
. (. ).
(/:32-35; 1:21-25). -
. ,
5- . ,
, - ,
, , ,
. : , , (.). . -
( 1963/76:204, - , -
). . . 3- , ( ),
4- .- ( )
chavnd nedele. , : 20,
, 30 .
. , -
. . - (.).
. Druzebna (Dmzbadtnd) .
nedele, Druzbadlnice, . Dmzobna ne- (, ),
 665

- . Zabieramy zydziaka, przyniesiemy warn Po-

. laka ().
,
,
. .
, . , , , -
, ,
, . (.). , -
- , (.),
, , , , ,
(.). ( ),
(. ) - (., .), (-
( .). - .).
, , , -
(.), : : ,
(., .), , -
, (.). , ,
. , - (.:132). -
(, . , -
.-.) (), - : uieioVe-
. - , , ,
( , (), -
, .), - (.), (-).
. . ()
(., .),
(. ). .
, - -
. (., ., ., .), ,
, -
, (.). (), -
, -
(). -
, , , . .
: . i - , ,
. , ,
. ; -
. . ,
,
(.). ().
.
: , , , .
, , , -
! , , , -
, ! (., , ~~ ;
.:79). - , -
- (.). -
, , - , ,
, -
(.). - (., .),
, : . , (.).
!, . , -
i , - , (-
. : . .).
, !, . ,
666

(.-. .). : ,
, -
. - (. ),
-, - , Zdrowas Zmoras, -
: - ().
(.), (.), -
. , -
(.), , - ,
(., .). (.). .
, - , , -
, (.), ,
, (.).
(.), , ; -
, , -
(., ., ). - , (, -
).
, -
(.)- ,
(). .
- .
, - - .
, , , (-
(. ). .).
- (.-., ., ) , -
, , (.). .
. , (.,
- .). , -
, , (), /
. - ,
. - (). , -
, , , -
( ). , (.).
,
: , . . -
, ( ),
(., .), , - ,
, , (., .); , , -
, (., (.). -
.): , - , ,
(.); , - (.).
(.), , (-), -
(.). ,
(.), -
(.) (.); : . ,
(.). i , .
], -
. . . , . zebrala som vam luterana
: , (pohana), a doniesla som vam krest'ana.
[ - , -
], , (, -
, [ ).
, - ,
-], . nin , (.),
. , (.,
 () 667

), () - Traja Krali, .-. ).

, - -
(). -
(., .)
(.), (.), - , -
(., ,), -
, (. , ).
.-, -
(.). (.), . (5/18.1),
(., .),
, (-
); , - -
, (. : .
, , . -;
(), - . -1 ,
, (.), , ; ., .
(.). , . ,
).
, .
, . , . . ()
, - zajdni Bozlc. . . -
: . ,
, . (. , -
, . . , , . ,
, .), -
, : , -
! (.). (7/20.1) (8/21.1);
. . .
, , - :
. . [. . -
] (6/19.1) [-
..: . . ] (7/20.1); .-, -
(6/19.1), ^ (7/20.1),
. . (8/21.1). ,
,
-
() ,
, --
6/19.1 ,
(. , -; -
, ). (-
), (
(. ).
: . , , -
, , ; . -
, ; . , ( ) .
, , ; . .
;.>, ; . ; . . ,
, , . - , (), -
.); , , , . . -
- -
(. : : (,
. Trzy Krole, . Sveta tri kralja, - , )
. Sveti trije kralji, . Tfl Krdle, . ;
668 ()

; - ,
; . .
, ci ! -
-1 - . -
(., . 4:204). - . . (. .
)
. ,
, , : , ,
(:110). ,
, ! (Fed.LB 1:288). .-. -
( ): - , (
- ,
, ; , - ) .
. ; -
. - : !
letnica, (..:250). ,
. -
, , - (., .-.). -
. (., ., .)
, , -
(poprinjak, mocen kruh) ,
, .,
.
- .
, .
-
, , - : , -
, (.-., .-.);
, ,
- (.-., , -
.). , (., . .); -

. ( ),
. (. .);
. -
; (/fine) (. );
.
. - , -
, .
. - , ( ,
) , -
(, .
, ) (, , ),
, - , ,
. - - -
. (. (. :110).
1:244). , , .
. , -
(-86:181); (-
, .); ,
, , , (-
. . - .). -
- -
: , .
 () 669

( 3:106).
! - (.)
, .
. - ,
, - .
-
. ,
(.-.), , . -
, (., . -
., .); ; - , .,
.
(.); .
(.). , -
: ,
; ( -
, , -
; , , .
, , .: . . , .
(.), (.). (- , . ). .
) , . , -
, . . - ,
, . (
( ). ) -
,
: .
:
(.). (.
. . - :115). ,

. () , -
, - 1 (. . 1:145).
- .
: , -
! ().:22). - ,
, - , ,
, ; - , -
, , -
, . . (. 8:128). -
(.:23). .-, ,
.-. -
. , .
; -
, , .
, .-. (., .-.,
; .-.)
: !) ;, , : -
!) , , npoljox , (
[ ~~ - ) , ,
, , , -
], , (-
^ ) -
(.:30). , , . . .-.
- ,
, , -
670 ()

. , :225).
, -
, , . (.) -
(.). , ,
( -
) ; -
. . .
XVII , -
- -
(.:83). ; , ;
, -
. .
, , -
, ;
(.). , , . ,
, , ,
,
(. .. :249). (- , ., NU 1975/1112:
446).
, , . . ., . -
, -
, , ( -
. - )
, - (, , ) , ,
, . ,
. ~ (.),
, . . - (.),
(. .). , -
. (.),
, . (.).
. - .
, -
(. ). , , ;
(. , - , .
. , ) , - , -
, : , !
- (-82/1:13). -
(.:93). . - , ,
, -
, . (, -
, ) , -
, , . . ,
, . , , ,
, , -
, ,
, , , , . -
, , , , , -
, . - .
: , , . -
, ! (. , .
:175). . () .
, -
: , -
!, ! (. .
 () 671

.
,
(Pos.ZO:119). ,
: , . .
- , , . -
-
. :
,
. ; ,
, ; -
,
(. 2:336). - ,
. - ; -
(-86:228). , -
. ,
, - (Horv.RZL:116).
. . -

(Kolb.DW
23:66). : , -
- ; -
;
. . . . ; , -
: . -
(. ., . ,, - . .
,); (. ~ -
); (. , . -
). . - . .
, .
: - , , -
,
, - , , . -
, .
. . . , -
. .
,
, . .
- -
. - , (-
(.: , , ,
93). . .); , .
- (. ) ,
- . . , -
-
( , -
, , - ( , .:126).
. , . .) -
. . ; . ; -86;181-182,187 ,228;
- 1:212-214,260-261,278-279; .
, :82-85; .:74-75; .:216-
. 220; . 2:334-336; . 1:
knazskd koleda, cirkevna koleda. 275-276; .:63; ..:249-
, 257; :7,85,90,99,110; .:174-
, 176; Fed.LB 1:288; 143-144; . 1:
672

167-174; . 1:145-146; .: .
224-226; .:109-120; . 4:204- ,
205; .:184; :160-161. 3:106- . -
107; .:429-430; .:254-255; ,:92- ,
93; .:241; :318-319; .: ,
45-49; .:35-51; .:93-34; . (.:
:30-3225-126; . 1:244-245; 184).
Lang S 18/1:67; ZNZO 1907/12:300-301; -
NSI 1:348; Paj.CDZ:773-774; EL'KS 2:263; .
CslV 3:576; Ho^.RZL:116-123; KL:37-38;