‫ﻣﻨﺒﻊ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ‬
‫ﮐﺎرآﻣﻮزي ‪1‬‬

‫‪1‬‬
 ‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‬
‫اداﻣﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫‪3‬‬ ‫داروﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫‪228‬‬ ‫ﺿﺪ وﯾﺮوس ﻫﺎ‬ ‫‪10‬‬ ‫ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪه‬
‫‪236‬‬ ‫ﺿﺪ ﻗﺎرچ ﻫﺎ‬ ‫‪18‬‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻣﺨﺎط‬
‫‪244‬‬ ‫داروﻫﺎي روان‬ ‫‪19‬‬ ‫ﺿﺪ ﻧﻔﺦ‬
‫‪244‬‬ ‫ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎ‬ ‫‪21‬‬ ‫ﺿﺪ اﺳﻬﺎل‬
‫‪298‬‬ ‫ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب ﻫﺎ‬ ‫‪24‬‬ ‫ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫‪319‬‬ ‫داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب‬ ‫‪27‬‬ ‫ﺿﺪ ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‬
‫‪325‬‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫‪34‬‬ ‫‪5-ASA‬‬
‫‪354‬‬ ‫داروﻫﺎي ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ‬ ‫‪36‬‬ ‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻮرﮐﺘﺎل‬
‫‪354‬‬ ‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ‬ ‫‪38‬‬ ‫داروﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫‪368‬‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﻫﺎ‬ ‫‪38‬‬ ‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫‪376‬‬ ‫ﻣﺤﺮك ﻫﺎي ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‬ ‫‪47‬‬ ‫ﺿﺪ اﺣﺘﻘﺎن ﻫﺎ‬
‫‪386‬‬ ‫آﻧﺪروژن ﻫﺎ و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي آﻧﻬﺎ‬ ‫‪51‬‬ ‫ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‪ ،‬ﺧﻠﻂ آور‬
‫‪396‬‬ ‫داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن‬ ‫‪56‬‬ ‫ﺿﺪ آﺳﻢ و ‪COPD‬‬
‫‪415‬‬ ‫اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي آدرﻧﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﺎل‬ ‫‪71‬‬ ‫داروﻫﺎي اﻋﺼﺎب‬
‫‪430‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ﺗﯿﺮوﺋﯿﺪي‬ ‫‪71‬‬ ‫داروﻫﺎي ﺻﺮع‬
‫‪443‬‬ ‫داروﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬ ‫‪82‬‬ ‫داروﻫﺎي ﻣﯿﮕﺮن‬
‫‪443‬‬ ‫ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ‬ ‫‪88‬‬ ‫داروﻫﺎي آﻟﺰاﯾﻤﺮ‬
‫‪448‬‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻫﺎﯾﭙﺮ ﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‬ ‫‪93‬‬ ‫داروﻫﺎي ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬
‫‪101‬‬ ‫ﻣﺤﺮك ‪CNS‬‬
‫‪105‬‬ ‫ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ‬
‫‪111‬‬ ‫ﺿﺪ درد و ‪NSAID's‬‬
‫‪124‬‬ ‫ﺿﺪ درد ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬
‫‪136‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ‬
‫‪141‬‬ ‫ﺿﺪ درد ﻣﺮﮐﺰي‬
‫‪142‬‬ ‫داروﻫﺎي ﻧﻘﺮس‬
‫‪144‬‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬
‫‪144‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬
‫‪151‬‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫‪173‬‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫‪185‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‬
‫‪188‬‬ ‫ﮐﻠﺮآﻣﻔﻨﯿﮑﻞ‬
‫‪190‬‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮن ﻫﺎ‬
‫‪195‬‬ ‫ﺗﺘﺮاﺳﯿﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫‪200‬‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪ ﻫﺎ‬
‫‪206‬‬ ‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ ﻫﺎ‬
‫‪213‬‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ‬
‫‪225‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬

‫‪2‬‬
 ‫داروﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﺷﺎﯾﻊ ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫زﺧﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ )‪: (PUD= Peptic ulcer disease‬‬

‫‪ PUD‬واژه اي اﺳﺖ ﮐﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ زﺧﻤﻬﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارﺷﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ اﻓﺮاد‬
‫در ﻃﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ‪ PUD‬را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬زﺧﻢ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﭙﻠﻮري‬ ‫‪ -‬زﺧﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻓﺮم راﯾﺞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬زﺧﻢ ﻫﺎي اﻟﻘﺎء ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دارو )‪(NSAID’S‬‬
‫‪ -‬زﺧﻢ ﻫﺎي اﺳﺘﺮﺳﯽ )‪(Stress Ulcer‬‬

‫‪ -‬ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﭙﻠﻮري ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﮐﻮﻓﺎﮐﺘﻮر اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ‪ PUD‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ NSAID -‬ﻫﺎ از دو ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎﻋﺚ ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎط ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﭘﯽ ﺗﻠﯿﻮم دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫‪ -2‬ﻣﻬﺎر آﻧﺰﯾﻢ ﺳﯿﮑﻠﻮ اﮐﺴﯿﮋﻧﺎز ‪ (COXI)I‬ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﻣﻌﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺳﻮزش ﺳﺮ دل‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﺗﺮش ﮐﺮدن‪ ،‬آروغ زدن‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا‬
‫ﻋﻼﺋﻢ زﺧﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﺧﻮردن‬
‫آزﻣﻮﻧﻬﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‪ ،‬اﻧﺪوﺳﮑﻮﭘﯽ‪ ) UBT ،‬ﺗﺴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ اوره ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮ(‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫‪ -‬ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ دوز ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ دارو در ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪NSAID‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺢ اﺳﯿﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﯾﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي ‪H2‬‬ ‫درﻣﺎن‬
‫‪ -‬رﯾﺸﻪ ﮐﻨﯽ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري ﺗﻮﺳﻂ رژﯾﻢ ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﺣﺎوي آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ‬

‫‪ D‬رژﯾﻢ ﻫﺎي داروﺋﯽ ﺟﻬﺖ رﯾﺸﻪ ﮐﻦ ﮐﺮدن ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري ‪:‬‬

‫رژﯾﻢ ﻫﺎي داروﺋﯽ ﺟﻬﺖ رﯾﺸﻪ ﮐﻨﯽ ﻫﻠﯿﮑﻮ ﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري‬

‫داروي اول‬ ‫داروي دوم‬ ‫داروي ﺳﻮم‬ ‫داروي ﭼﻬﺎرم‬
‫رژﯾﻢ ﻫﺎي ﺳﻪ داروﺋﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﭘﻤﭗ ﭘﺮوﺗﻮن )‪(PPI‬‬
‫‪Omeprazole‬‬ ‫‪Clarithromycin‬‬ ‫‪Amoxicillin‬‬
‫‪20mg BD‬‬ ‫‪500 mg BD‬‬ ‫‪1g BD‬‬
‫‪Pantoprazole‬‬ ‫‪Metronidozole‬‬
‫‪40mg BD‬‬ ‫‪500mg BD‬‬
‫‪Esomeprazole‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪40mg BD‬‬
‫‪Lansoprazole‬‬
‫‪30mg BD‬‬
‫‪ PPI‬ﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه در رژﯾﻢ‬
‫ﺳﻪ داروﺋﯽ ﯾﺎ ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫دوزﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﻣﺪت‬
‫ﭼﻬﺎر ﺗﺎ ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫رژﯾﻢ ﻫﺎي ﭼﻬﺎر داروﺋﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﯿﺴﻤﻮت‬
‫‪Bismuth subcitrate‬‬ ‫‪Metronidazole‬‬ ‫‪Tetracycline‬‬
‫‪240mg‬‬ ‫‪QID‬‬ ‫‪250-500‬‬ ‫‪mg‬‬ ‫‪QID‬‬ ‫‪500mg QID‬‬
‫‪Amoxicillin‬‬
‫‪500mg QID‬‬
‫‪Clarithromycin‬‬
‫‪250-500mg QID‬‬

‫* در رژﯾﻢ ﻫﺎي داروﺋﯽ ﻓﻮق از ﻫﺮ ﺳﺘﻮن ﯾﮏ دارو در رژﯾﻢ داروﯾﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫* ﻣﺪت درﻣﺎن رژﯾﻢ ﻫﺎي داروﯾﯽ ﻓﻮق ‪ 14‬روز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ 7‬روز و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ 21‬روز را ﻧﯿﺰ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫رﻓﻼﮐﺲ ﻣﺮي – ﻣﻌﺪي )ﮔﺎﺳﺘﺮوازوﻓﺎژﯾﺎل( ‪:‬‬

‫‪ (GasroEsophageeal Reflux Disease) GERD‬ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت اﺳﯿﺪي ﻣﻌﺪه ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ رو‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎﻻ وارد ﻣﺮي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺮي ﻣﮑﺮرا در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت رﻓﻼﮐﺲ ﺷﺪه ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد دﭼﺎر ﺻﺪﻣﻪ‬
‫و اﻟﺘﻬﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ‪ GERD‬ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر و ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺳﻔﻨﮕﺘﺮ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﻣﺮي ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر و‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺴﺘﯽ ﮔﺬراي اﺳﻔﻨﮕﺘﺮ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﮔﺬراي درون ﺷﮑﻤﯽ و ﯾﺎ آﺗﻮﻧﯽ‬
‫اﺳﻔﻨﮕﺘﺮ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﻣﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺑﺮﺧﯽ از ﻏﺬاﻫﺎ و داروﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر اﺳﻔﻨﮕﺘﺮ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﺮي ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﻮزش زﯾﺮ ﺟﻨﺎغ ﺳﯿﻨﻪ در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل اﺷﺘﺒﺎه در ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺎ دردﻫﺎي آﻧﮋﯾﻨﯽ زﯾﺎد‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪GERD‬‬
‫ﺳﻮزش ﺳﺮ دل‪ ،‬ﺳﻮزش ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺮي‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻃﻌﻢ ﺗﺮش و ﺗﻠﺦ در اﻧﺘﻬﺎي ﺣﻠﻖ و دﻫﺎن‪،‬‬
‫ﺗﺮﺷﺢ زﯾﺎد ﺑﺰاق‪ ،‬آروغ زدن‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ﺧﻮن‬
‫ﻋﻼﺋﻢ‬
‫ﻋﻼﺋﻢ آﺗﭙﯿﮏ ‪ :‬آﺳﻢ ﻏﯿﺮ آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺻﺪا‪ ،‬ﻓﺮﺳﺎﯾﺶ دﻧﺪان‪ ،‬درد ﻗﻔﺴﻪ‬
‫ﺳﯿﻨﻪ ﺷﺒﯿﻪ دردﻫﺎي آﻧﮋﯾﻦ‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﺑﯿﻤﺎر‪ ،‬اﻧﺪوﺳﮑﻮﭘﯽ‪) Pill cam Eso ،‬روﺷﯽ ﺑﺎ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﮐﻤﺘﺮ از اﻧﺪوﺳﮑﻮﭘﯽ(‪،‬‬
‫روﺷﻬﺎي ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫رادﯾﻮﮔﺮاﻓﯽ‬
‫‪H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ‪ PPI ,‬ﻫﺎ‪ ،‬آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ)ﭘﺮوﮐﯿﻨﺘﯿﮏ ﻫﺎ(‪ ،‬ﺳﯿﺰاﭘﺮاﯾﺪ‬ ‫درﻣﺎن ﻫﺎي داروﺋﯽ‬
‫‪ -‬از ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ و ﺳﯿﺰاﭘﺮاﯾﺪ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮن اﺳﻔﻨﮕﺘﺮ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﻣﺮي و اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﻌﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ داروﻫﺎي ﮐﺎﻫﻨﺪه اﺳﯿﺪ در ‪ GERD‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ PU‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻨﺪرم روده ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮ)‪: (IBS‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪ (Irritable bowel syndrome) IBS‬ﻧﻮﻋﯽ اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﮔﻮارﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ درد و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﺎدات روده‬
‫ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬درد ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻌﺪ از دﻓﻊ ﺗﺴﮑﯿﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﻓﻌﺎت دﻓﻊ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻨﺪروم ﺑﯿﻤﺎري‬
‫ﻧﺒﻮده ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﻈﯿﺮ درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل و اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﯽ درد ﺷﮑﻢ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰان اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻨﺪروم در زﻧﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺮدان اﺳﺖ و ﻃﯽ ﭼﻨﺪ روز اول ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺑﯿﻤﺎران در ﺟﺎﺋﯽ از اﻓﺴﺮدﮔﯽ را ﻧﯿﺰ دارﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮس از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در ﺷﺮوع ﻋﻼﺋﻢ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ ﺳﻨﺪروم ﻗﺎﺑﻞ درﻣﺎن ﻧﯿﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﯿﻤﺎري‪ ،‬از داروﻫﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﮑﯿﻞ ﻋﻼﺋﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ‪IBS‬‬

‫داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﺑﯿﻤﺎري‬
‫‪Clidinium-C , Dicyclomine, Hyoscine, Mebeverine, Peperment oil‬‬ ‫درد ﺷﮑﻢ و ﻧﻔﺦ‬
‫‪(Colpermine)®, Dimethicone‬‬
‫) ﻓﻘﻂ در زﻧﺎن( ‪Loperamide, Cholestyramine, Alosetron‬‬ ‫اﺳﻬﺎل‬
‫)ﻓﻘﻂ در زﻧﺎن( ‪) , Tegaserod‬ﻏﯿﺮ ﻣﺤﺮك ﻫﺎ( ‪Laxatives‬‬ ‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‬
‫)‪ IBS‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﺒﻮﺳﺖ( ‪ IBS) , SSRI’s‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﻬﺎل( ‪TCA’s‬‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻓﯿﺒﺮ در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﯾﺒﻮﺳﺖ و اﺳﻬﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف ﻓﯿﺒﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺪرﯾﺠﯽ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ ﺗﺎ از اﯾﺠﺎد ﻧﻔﺦ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ‪ IBS‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ GERD ، PU‬و ﮐﻮﻟﯿﺖ‬
‫ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ در ﻧﺴﺦ ﺷﺎﻫﺪ داروﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ در ﮐﻨﺘﺮل ‪ IBS‬و ﺑﯿﻤﺎري دﯾﮕﺮ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎري اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ روده )‪: (IBD‬‬

‫‪ (Inflammatory Bowel Disease) IBD‬ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﺸﮑﻼت اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارﺷﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ IBD‬ﺷﺎﻣﻞ دو ﺑﯿﻤﺎري ﻣﻬﻢ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻮﻟﯿﺖ اوﻟﺴﺮاﺗﯿﻮ )‪ (Ulcerative Colitis‬و ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺮون‬
‫)‪(Crohn’s disease‬‬

‫‪ -‬ﮐﻮﻟﯿﺖ اوﻟﺴﺮاﺗﯿﻮ )‪ (UC‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺨﺎط ﻧﻮاﺣﯽ رﮐﺘﻮم و ﮐﻮﻟﻮن را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺮون )‪(CD‬‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﺘﻬﺎب ﺗﺮاﻧﺲ ﻣﻮرال )ﮐﻞ دﯾﻮاره ﯾﮏ ﻋﻀﻮ( ﻣﺨﺎط ‪ GI‬در ﻫﺮ ﻧﺎﺣﯿﻪ اي )از دﻫﺎن ﺗﺎ ﻣﻘﻌﺪ ( ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ IBD -‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻼﺋﻢ ﺧﺎرج روده اي ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻮن درﮔﯿﺮي ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،‬ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ و ﮐﺒﺪ‪.‬‬
‫* ﻧﮑﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ‪: UC‬‬
‫‪ -1‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم درﻣﺎن و ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻣﮕﺎﮐﻮﻟﻮن ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺣﺪود ﯾﺎزده درﺻﺪ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ UC‬داراي ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي – ﺻﻔﺮاوي ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫* ﻧﮑﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ‪: CD‬‬
‫‪ -1‬اﯾﻠﺌﻮم ﺗﺮﻣﯿﻨﺎل ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ درﮔﯿﺮي در ‪ CD‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪ -2‬در ﺣﺪود ‪ 2/3‬ﺑﯿﻤﺎران درﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﮐﻮﻟﻮن را ﻧﯿﺰ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ و ﮐﺎﻫﺶ وزن در ‪ CD‬ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﯿﻤﺎري ‪ CD‬داراي دوره ﻫﺎي ﻓﺮوﮐﺶ و ﺳﺮﮐﺸﯽ ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام ﮐﻨﺘﺮل و درﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺼﻮص‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪D‬درﻣﺎن ﻫﺎي ‪: IBD‬‬

‫درﻣﺎﻧﻬﺎي ‪IBD‬‬
‫درﻣﺎن ﻫﺎي‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﺗﻐﺬﯾﻪ اي‪ ،‬ﺗﻐﺬﯾﻪ ورﯾﺪي ‪ ،‬ﺟﺮاﺣﯽ )ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ دارو درﻣﺎﻧﯽ(‬
‫ﻏﯿﺮ داروﯾﯽ‬
‫آﻣﯿﻨﻮ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ ‪ :‬ﺳﻮﻟﻔﺎﺳﺎﻻزﯾﻦ‪ ،‬ﻣﺰاﻻﻣﯿﻦ‬
‫ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺋﯿﺪ ﻫﺎ‬
‫اﯾﻤﻮﻧﻮﺳﺎﭘﺮﺳﻮرﻫﺎ‪ :‬آزاﺗﯿﻮﭘﺮﯾﻦ‪ ،‬ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺗﺮﮐﺴﺎت‪ ،‬ﻣﺮﮐﺎﭘﺘﻮﭘﻮرﯾﻦ‬
‫درﻣﺎن ﻫﺎي داروﯾﯽ‬
‫آﻧﺘﯽ ﻣﺎﯾﮑﺮوﺑﯿﺎل ﻫﺎ‪ :‬ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول‪ ،‬ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ‪ :‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ ، TNFα‬آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﻫﺎي ﺿﺪ ‪ ، TNFα‬اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون ﻫﺎ‪ ،‬ﻫﭙﺎرﯾﻦ‪،‬‬
‫روﻏﻦ ﻣﺎﻫﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻮﮐﻠﻮﻧﺎل آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﻫﺎ )ﻧﺎﺗﺎﻟﯿﺰوﻣﺎب(‬

‫ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﯾﺒﻮﺳﺖ از ﻋﻠﻞ ﺷﺎﯾﻊ ﻣﺮاﺟﻌﻪ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺎﻫﺶ دﻓﻌﺎت دﻓﻊ ‪ ،‬دﻓﻊ ﻣﺪﻓﻮع‬
‫ﺳﻔﺖ‪ ،‬دﻓﻊ ﺑﺎ زور زدن زﯾﺎد و ﯾﺎ اﺣﺴﺎس ﻋﺪم ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﮐﻮﻟﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﻟﮕﻮي دﻓﻊ در اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده)ﺑﯿﻦ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ( ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﺸﺨﺺ و دﻗﯿﻖ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﺗﻌﺎرﯾﻒ دﻓﻊ ﮐﻤﺘﺮ‬
‫از ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ را ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺑﯿﻤﺎري ﻧﯿﺴﺖ اﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اي از ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼﻻت ﮔﻮارﺷﯽ )ﻧﻈﯿﺮ ‪، IBS‬‬
‫داﯾﻮرﺗﯿﮑﻮﻟﯿﺘﯿﺲ(‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ )ﻧﻈﯿﺮ دﯾﺎﺑﺖ( و ﯾﺎ اﺧﺘﻼﻻت اﻧﺪوﮐﺮﯾﻨﯽ )ﻧﻈﯿﺮ ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﯿﺮوﺋﯿﺪﯾﺴﻢ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎ ﯾﺎ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬

‫ﻣﺜﺎل ﻫﺎ‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري ﯾﺎ ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫‪ ، IBS‬داﯾﻮرﺗﯿﮑﻮﻟﯿﺘﯿﺲ‪ ،‬ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪ‪ ،‬ﻓﯿﺸﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺮﻧﯿﺎ‪ ،‬ﭘﯿﭻ ﺧﻮردن روده‪،‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﻟﻨﻔﻮﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﻣﺎ‪ ،‬ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺗﻮﺑﺮﮐﻠﻮزﯾﺲ‬
‫دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻠﯿﺘﻮس ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻔﺮوﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﯿﺮوﺋﯿﺪﯾﺴﻢ‪ ،‬ﻓﺌﻮﮐﺮوﻣﻮﺳﯿﺘﻮﻣﺎ‪،‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ واﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﮐﺎﻟﺴﻤﯽ‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ اﻧﺪوژن زﯾﺎد ﮔﻠﻮﮐﺎﮔﻮن‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ‪ ، CNS‬ﺻﺪﻣﺎت ﻃﻨﺎب ﻧﺨﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺻﺪﻣﺎت ﻣﻐﺰي ﻧﺨﺎﻋﯽ‪،‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﻣﻐﺰ و اﻋﺼﺎب‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬
‫ﺑﺎرداري‬

‫‪6‬‬
 ‫اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫‪TCA’s‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎي ﺣﺎوي ﮐﻠﺴﯿﻢ و آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم‬ ‫‪-‬‬
‫‪CCB’s‬‬ ‫‪-‬‬
‫داروﻫﺎ‬
‫ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي ﮔﺎﻧﮕﻠﯿﻮﻧﯿﮏ‬ ‫‪-‬‬
‫ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺎرﯾﻢ ﺳﻮﻟﻔﺎت‬ ‫‪-‬‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺣﺎوي آﻫﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻏﯿﺮ داﻓﻊ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‬ ‫‪-‬‬
‫ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫‪NSAID’s‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪D‬درﻣﺎن ﯾﺒﻮﺳﺖ‪:‬‬
‫اﺻﻞ درﻣﺎن ﯾﺒﻮﺳﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺎﯾﻌﺎت‪ ،‬ﻓﯿﺒﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺎﻓﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺮﮐﺎت و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺟﺴﻤﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺼﺮف‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 10‬ﮔﺮم ﻓﯿﺒﺮ از ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﯿﻮه ﺟﺎت‪ ،‬ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت و ﻏﻼت ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮي در رﻓﻊ ﯾﺒﻮﺳﺖ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﻮاع ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬در زﯾﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﺨﺘﺼﺮي از ﻫﺮ ﻧﻮع آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎ و ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫ﻣﺜﺎﻟﻬﺎ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻧﻮع ﻣﻠﯿﻦ‬
‫ﭘﺴﯿﻠﯿﻮم‪ ،‬ﻣﺘﯿﻞ ﺳﻠﻮﻟﺰ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﻣﺪﻓﻮع و ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ آب در ﻣﺪﻓﻮع‬ ‫ﺑﺎﻟﮏ‬
‫ﻻﮐﺘﻮﻟﻮز‪ ،‬ﺳﻮرﺑﯿﺘﻮل‪ ،‬ﺷﯿﺎف ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﻦ‬ ‫ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ آب در ﮐﻮﻟﻮن ﺑﻮاﺳﻄﻪ اﺛﺮ ﻫﺎﯾﭙﺮاﺳﻤﻮﺗﯿﮏ‬ ‫اﺳﻤﻮﺗﯿﮏ‬
‫ﺑﯿﺰاﮐﻮدﯾﻞ‪ ،‬ﺳﻨﺎ )ﺳﯽ‪-‬ﻻﮐﺲ(‪ ،‬روﻏﻦ ﮐﺮﭼﮏ‬ ‫اﻓﺰاش ﺣﺮﮐﺎت روده‬ ‫ﻣﺤﺮك‬
‫روﻏﻨﻬﺎي ﻣﯿﻨﺮال )ﭘﺎراﻓﯿﻦ(‬ ‫ﻧﺮم ﮐﺮدن و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺳﻔﺖ ﺷﺪن ﻣﺪﻓﻮع‬ ‫ﻧﺮم ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ‬ ‫ﺟﺬب و ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ آب در ﻟﻮﻣﻦ‬ ‫ﺳﺎﻟﯿﻦ‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺑﺎﻟﮏ‪ ،‬اﺳﻤﻮﺗﯿﮏ و ﺷﯿﺎف ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ داﺷﺘﻦ ﻋﻮارض ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﺤﺮك ﻫﺎ‬
‫ارﺟﺢ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﻣﺤﺮك ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎد ﻋﺎدت ﺗﺤﺮﯾﮏ در روده ﺑﺎﻋﺚ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎي اﺳﻤﻮﺗﯿﮏ ﻏﯿﺮ ﻗﻨﺪي ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻠﺢ ﻫﺎي ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺳﺎﻟﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺟﺰءﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺧﻂ اول در درﻣﺎن ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺳﻬﺎل ‪:‬‬

‫‪7‬‬
 ‫اﺳﻬﺎل ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ دﻓﻊ و ﺷﻞ ﺷﺪن ﻣﺪﻓﻮع ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ روده‪ .‬ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ دﻓﻊ و‬
‫ﻗﻮام ﻣﺪﻓﻮع ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻓﺮد دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻓﺮدي ﺑﺎ دﻓﻊ دو ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬دﻓﻊ ﺳﻪ ﺑﺎر در روز ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺳﻬﺎل ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد‬
‫در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻓﻊ ﺳﻪ ﺑﺎر در روز ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد‪ ،‬دﻓﻊ ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﻬﺎل ﺣﺎد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ دﻓﻊ آب و اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ در ﮐﻮدﮐﺎن‪ ،‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و ﺑﯿﻤﺎران ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﮐﺸﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺎﻣﯿﻦ آب و اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ در اﺳﻬﺎل ﺣﺎد ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﻗﺪام درﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﺑﯿﺶ از ده درﺻﺪ وزن ﺑﺪن در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻫﯿﺪراﺳﯿﻮن ورﯾﺪي دارد‪ .‬ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎﻟﯿﻦ ورﯾﻨﮕﺮ از‬
‫ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ورﯾﺪي راﯾﺞ در اﯾﻦ ﻣﻮردﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮارد ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺮ از ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ آب و‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮم ﺧﻮراﮐﯽ ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ‪ (Oral Rehydration Solution) ORS‬ﺣﺎوي اﻣﻼح‬
‫ﺳﺪﯾﻢ‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‪ ،‬ﮐﺮاﯾﺪ‪ ،‬ﺑﯽ ﮐﺮﺑﻨﺎت و ﻧﯿﺘﺮات ﺑﻮده ﮐﻪ در ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ و آب از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﯿﺶ از ‪ %90‬اﺳﻬﺎل ﻫﺎي ﺣﺎد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻔﻮﻧﺖ زا اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺳﻬﺎل ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻫﻤﺮاه ﺗﺐ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ و درد ﺷﮑﻢ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻔﻮﻧﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه اﺳﻬﺎﻟﻬﺎي ﺣﺎد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺧﺎﻧﻮاده اﻧﺘﺮوﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺳﻪ‬
‫)ﺷﯿﮕﻼ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ‪ ،‬اي ﮐﻮﻻي اﻧﺘﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮋﻧﯿﮏ(‪ ،‬روﺗﺎوﯾﺮوﺳﻬﺎ‪ ،‬ژﯾﺎردﯾﺎ‪ ،‬اﻧﺘﺎﻣﺒﺎﻫﯿﺴﺘﻮﻟﯿﺘﯿﮑﺎ‪ ،‬ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻮم‬
‫دﯾﻔﯿﺴﯿﻞ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮﮐﺴﺎاورﺋﻮس‪ ،‬ﻟﯿﺴﺘﺮﯾﺎ‪ ،‬وﯾﺒﺮﯾﻮﮐﻠﺮا و ‪....‬‬
‫‪ -‬اﺳﻬﺎل ﺣﺎد ﻋﻔﻮﻧﯽ واﮐﻨﺸﯽ اﺳﺖ دﻓﺎﻋﯽ ﺑﺮاي ﺧﺮوﺟﯽ ﭘﺎﺗﻮﻦ و ﺗﻮﮐﺴﯿﻨﻬﺎي آن از دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﮐﺎﻣﻞ از ﺗﮑﺮر دﻓﻊ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬رﺳﺎﻧﺪن آب و اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﺻﻞ درﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺘﻘﺎت اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي )ﻧﻈﯿﺮ ﻟﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ و دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت و داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ( ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ دﻓﻌﺎت دﻓﻊ ﺟﻬﺖ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل اﺳﻬﺎل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده ازآﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺰ دراﺳﻬﺎل ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎل و ﺗﮏ ﯾﺎﺧﺘﻪ اي‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﻬﺎل ﻣﺰﻣﻦ ﺑﯿﺶ از ‪ 14‬روز اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ وﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﭘﺮوﺗﻮزوآ(‪IBS ،‬‬
‫‪ ، IBD‬ﺳﻮء ﺟﺬب‪ ،‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﻮرﻣﻮن‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﻣﻮﺗﯿﻠﯿﺘﯽ و دارو در اﯾﺠﺎد آن دﺧﯿﻠﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫اﺳﺘﻔﺮاغ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ اﯾﻤﭙﺎﻟﺲ ﻫﺎي اﻋﺼﺎب آوران ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ اﺳﺘﻔﺮاغ در ﻣﺪوﻻي ﻣﻐﺰ ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻤﺎﻟﺲ ﻫﺎ از‬
‫ﻣﺮاﮐﺰ ﺣﺴﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ ، (Chemoreceptor Trigger Zone) CTZ‬ﮐﻮرﺗﮑﺲ ﻣﻐﺰ‪ ،‬ﻣﺠﺮاي ‪ GI‬و ﺣﻠﻖ ﺑﺪﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه وﺳﺘﯿﺒﻮﻻر ﮔﻮش ﻧﯿﺰ در ﺑﺮﺧﯽ از اﻧﻮاع ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ( ﻧﻘﺶ‬
‫ﻣﻬﻤﯽ دارد‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ ﻣﺮﮐﺰي در اﯾﺠﺎد ﺗﻬﻮع‪ ،‬دوﭘﺎﻣﯿﻦ و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﮔﯿﺮﻧﺪه‪ D2 ،‬اﺳﺖ‪ .‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي‬
‫دوﭘﺎﻣﯿﻦ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﻧﯿﺰ در اﯾﺠﺎد ﺗﻬﻮع ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻬﻮع ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ دﺧﯿﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ‪:‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪ -1‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ‪:‬‬
‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ از ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺴﯿﺎر راﯾﺞ ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﯿﻤﺎران از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ از داروﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ ﺧﻂ اول‬
‫آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ 5HT3‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص دﮔﺰاﻣﺘﺎزون( ﻧﯿﺰ در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع و‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﺮاواﻧﯽ دارد‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﻮﺗﺮاﭘﯽ‬

‫دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ‬ ‫دارو‬
‫‪5HT3 antagonist‬‬ ‫‪Ondansetron, Granisetron, Dolasetron‬‬
‫‪Corticosteroids‬‬ ‫‪Dexamethasone, Methyl prednisolone‬‬
‫‪Butyrophenones‬‬ ‫‪Haloperidol‬‬
‫‪Benzamides‬‬ ‫‪Methoclopramide‬‬
‫‪Phenothiazines‬‬ ‫‪Thiethylperazine, Perphenazine‬‬
‫‪Benzodiazepine‬‬ ‫‪Lorazepam, Alprazolam‬‬
‫‪Cannabinoids‬‬ ‫‪Dronabinol, Nabilone‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ‬ ‫‪Aprepitant (NK1 antagonist), ACTH, Scopolamine‬‬

‫‪ -2‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺑﻌﺪ از رادﯾﻮﺗﺮاﭘﯽ ‪:‬‬

‫‪ FDA‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻓﻘﻂ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ 5HT3‬را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و درﻣﺎن ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺑﻌﺪ از‬
‫رادﯾﻮﺗﺮاﭘﯽ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ )دﮔﺰاﻣﺘﺎزون( ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﯽ ‪:‬‬
‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ )‪ (Post Ooperative Nausea and Vomiting = PONV‬ﺗﺎ ﻧﯿﻤﯽ از‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﺟﺮاﺣﯽ ﺷﺪه را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺗﺎ ‪ 6‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺶ از ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ دﭼﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ ، 5HT3‬ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ و ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ از داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در‬
‫اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ Motion Sickness‬ﺧﻂ اول درﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
‫)ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ دﯾﻤﻦ ﻫﯿﺪرﯾﻨﺎت( و آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﯿﮏ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺘﻬﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ )ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ و ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ(‬
‫در ﻣﻮارد ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع‬
‫ﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ از ﭘﯿﭻ ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ اﺳﮑﻮﭘﻮﻻﻣﯿﻦ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي زﯾﺮ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ – ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻻت ﺣﺮﮐﺘﯽ‬
‫ب – ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﮑﺎن ﺧﻮردن زﯾﺎد‬
‫ج – ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﺣﺮﮐﺎت ﭼﺸﻢ و ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ آﻧﻬﺎ روي ﻧﻘﻄﻪ اي ﺧﺎص و ﻋﺪم ﺗﻤﺮﮐﺰ ﭼﺸﻢ ﻫﺎ روي ﻣﻨﺎﻇﺮ در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺮﮐﺖ‬
‫د – ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در وﺿﻌﯿﺖ ﻧﯿﻤﻪ ﺧﻮاﺑﯿﺪه‬

‫‪9‬‬
 ‫ه – ﭘﺮﻫﯿﺰ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫‪ – 5‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ ‪:‬‬
‫ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ ﺑﺎ اﺳﻬﺎل‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﺶ از ‪ %80‬ﻋﻠﺖ ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ ﻫﺎي ﺣﺎد‬
‫وﯾﺮوﺳﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع را ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﮔﺎﻫﺎ‬
‫ﺷﺪت ﺗﻬﻮع ﺑﻪ ﺣﺪي آزار دﻫﻨﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﭼﺎرا اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ و‬
‫ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ از ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع در ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ ﺣﺎد در اﯾﺮان ﺑﺴﯿﺎر راﯾﺞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در اﻃﻔﺎل‬
‫و ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 2‬ﺳﺎل ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ -6‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ در ﺑﺎرداري ‪:‬‬

‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎرداري ﮐﻪ ﺑﺎ اﺻﻄﻼح ‪ Morning Sickness‬ﻧﯿﺰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬در ﺳﻪ ﻣﺎه اول‬
‫ﺑﺎرداري ﺣﺪود ‪ %80‬زﻧﺎن ﺑﺎردار را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﺗﯿﻮﻟﻮژي ﺗﻬﻮع ﺑﺎرداري ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ‪.‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﺎدات‬
‫ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻏﺬاﻫﺎي ﮐﻢ ﭼﺮب و ﮐﻢ ادوﯾﻪ‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻧﻈﯿﺮ زﻧﺠﺒﯿﻞ‬
‫)‪ (Ginger‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ B6‬ﻧﯿﺰ ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر راﯾﺞ اﺳﺖ اﻣﺎ ازآﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ‪ ،‬آﻧﺘﯽ‬
‫دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ و ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﮔﺎﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎد و ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺴﺘﺮي و ﮔﺎﻫﺎ‬
‫ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺗﺎم ورﯾﺪي )‪ (TPN‬ﻻزم اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﺑﺎرداري‬

‫‪Aluminium‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪---‬‬ ‫‪Susp: 320 mg/5ml‬‬
‫‪Hydroxide‬‬
‫‪Aluminium Mg‬‬ ‫‪Susp:‬‬
‫‪[225 mg Al(OH)3 + 200 mg Mg(OH)2] /5ml‬‬
‫‪(Aluminium and‬‬ ‫® ‪Maalox‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Chewable Tab:‬‬
‫)‪magnesium hydroxide‬‬ ‫‪200 mg Al(OH)3 + 200 mg Mg(OH)2‬‬
‫‪Susp:‬‬
‫‪[225 mg Al(OH)3 + 200mg Mg(OH)2 + 25 mg‬‬
‫‪Simethicone] /5ml‬‬
‫‪Aluminium MGS‬‬ ‫® ‪Magel‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Chenable Tab:‬‬
‫‪200 mg Al(OH)3 + 200 mg Mg(OH)2 + 25 mg‬‬
‫‪simethicone‬‬
‫‪Milk of‬‬
‫‪Magnesium Hydroxide‬‬ ‫‪Magnesia‬‬ ‫‪Susp: 8%‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪M.O.M.‬‬
‫‪Magnesium Oxide‬‬ ‫)‪Tab: 400 mg (250 mg elemental‬‬ ‫‪B‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬ ‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪ‬

‫‪ 600‬ﺗﺎ ‪ 1200‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﯿﻦ ﯾﺎ ﺑﻌﺪ‬
‫آﻧﺘﯽ اﺳﯿﺪ‬
‫ﻏﺬا و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‬
‫آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ‬
‫‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 150‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم‪/‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم در روز –‬ ‫‪ 300‬ﺗﺎ ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر در‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﻓﺴﻔﺎﺗﻤﯽ‬
‫در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬ ‫روز ﺑﺎ ﻏﺬا‬
‫ﺑﻪ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫ﺑﻪ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫آﻧﺘﯽ اﺳﯿﺪ‬
‫آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ام ﺟﯽ‬
‫ﺑﻪ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫ﺑﻪ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫ﻫﺎﯾﭙﺮﻓﺴﻔﺎﺗﻤﯽ‬
‫‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از ﺷﺮﺑﺖ ﯾﺎ ‪ 2‬ﺗﺎ‬
‫‪ 4‬ﻗﺮص‪ 4 ،‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺑﺎر در روز ﺑﯿﻦ ﯾﺎ‬ ‫آﻧﺘﯽ اﺳﯿﺪ و ﺿﺪ ﻧﻔﺦ‬ ‫آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ام ﺟﯽ اس‬
‫ﺑﻌﺪ ﻏﺬا و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‬
‫زﯾﺮ‪ 2‬ﺳﺎل‪ :‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯿﺸﻮد‬
‫‪2‬ﺗﺎ‪ 5‬ﺳﺎل ‪ 5 :‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ درروز‬
‫‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ‪ 1‬ﺑﺎر در روز‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﺳﺎل‪ 15 :‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ در‬ ‫ﻣﻠﯿﻦ‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫روز‬
‫‪ 12‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ :‬ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ‬
‫زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯿﺸﻮد‪.‬‬ ‫‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﺑﯿﻦ ﯾﺎ ﺑﻌﺪ ﻏﺬا ﺗﺎ‬
‫آﻧﺘﯽ اﺳﯿﺪ‬
‫‪ 12‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫‪ 4‬ﺑﺎر در روز‬
‫‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﯾﮏ ﺑﺎر در روز‬
‫‪ 12‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻣﮑﻤﻞ ﻏﺬاﺋﯽ‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ RDA‬ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ‬ ‫‪ 400‬ﺗﺎ ‪ 800‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز‬ ‫ﻣﮑﻤﻞ ﻏﺬاﺋﯽ‬
‫زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯿﺸﻮد‬
‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﻗﺮص در روز ﺑﯿﻦ ﯾﺎ ﺑﻌﺪ ﻏﺬا‬ ‫آﻧﺘﯽ اﺳﯿﺪ‬
‫‪ 12‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﺠﺪد‬
‫ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ اﮐﺴﯿﺪ‬
‫ﺳﻨﮕﻬﺎي ﮐﻠﺴﯿﻢ اﮔﺰاﻻت‬
‫‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ اﮐﺴﺎﯾﺪ و ‪25‬‬
‫ﮐﻠﯿﻮي – ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
‫ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﭘﯿﺮﯾﺪوﮐﺴﯿﻦ در روز‬
‫ﭘﯿﺮﯾﺪوﮐﺴﯿﻦ )اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ(‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎي ﺣﺎوي ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ‪ :‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﻣﻨﯿﺰﯾﺎ )در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي(‬
‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎي ﺣﺎوي آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم‪ :‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم‪ ،‬اﺳﺘﺌﻮﻣﺎﻻﺷﯿﺎ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﻓﺴﻔﺎﺗﻤﯽ‪ ،‬ﺗﺠﻤﻊ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم در‬
‫ﺳﺮم‪ ،‬اﺳﺘﺨﻮان و ‪ ، CNS‬اﻧﺴﻔﺎﻟﻮﭘﺎﺗﯽ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ‬
‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫ﻧﻤﮑﻬﺎي آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم‬ ‫ﻧﻤﮑﻬﺎي ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺐ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم‪/‬ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ‬
‫ﻧﻤﮏ ﻫﺎي آﻫﻦ‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬

‫‪11‬‬
 ‫ﺗﺘﺮاﺳﯿﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬
‫ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي ‪H2‬‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬
‫ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻧﻤﮏ ﻫﺎي ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ‪ ،‬ﺑﺎ اﺗﺼﺎل و ﺷﻼت ﺷﺪن ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ و ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺮاﻧﺰﯾﺖ ‪GI‬‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب داروﻫﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪: PPI’s‬‬

‫‪PPI‬‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫® ‪Pilosec‬‬
‫‪Omeprazole‬‬ ‫‪ Cap: 20 mg‬ﯾﮑﯽ از ﺑﺮﻧﺪﻫﺎي اﯾﺮاﻧﯽ‬ ‫‪C‬‬

‫‪Pantoprazole‬‬ ‫® ‪Pantosec‬‬ ‫‪Cap: 20, 40 mg‬‬ ‫‪B‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ‪PPI’s‬‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫زﺧﻢ اﺛﯽ اﻋﺸﺮ‬
‫‪ PU‬ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري‬
‫زﺧﻢ ﻣﻌﺪه‬
‫ازوﻓﺎژﯾﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ )‪(erosive‬‬
‫‪ GERD‬در ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬
‫‪ GERD‬در اﻃﻔﺎل‬
‫ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﺖ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري در اﻃﻔﺎل*‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺑﯿﺶ ﺗﺮﺷﺤﯽ اﺳﯿﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻨﺪروم زوﻟﯿﻨﮕﺮ‪ -‬اﻟﯿﺴﻮن‬
‫ﻻرﻧﮋﯾﺖ ﻧﺎﺷﯽ از ‪GERD‬‬
‫ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺟﺬب آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﭘﺎﻧﮑﺮاس ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﯿﮏ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﺲ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺬب ﮔﻮارﺷﯽ دارﻧﺪ‬
‫* ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺗﺮاﭘﯽ‬

‫‪ D‬دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬

‫اﻣﭙﺮازول‬
‫‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز ﺗﺎ ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬ ‫زﺧﻢ دﺋﻮدﻧﻮم )اﺛﯽ اﻋﺸﺮ(‬
‫زﺧﻢ دﺋﻮدﻧﻮم ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬
‫‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ 2‬ﺑﺎردر روز ﺗﺎ ‪ 2‬ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم ‪ 1‬ﺑﺎر در روز‬
‫ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري‬
‫درﻣﺎن‪ 20 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز ﺑﺮاي ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ازوﻓﺎژﯾﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ‬
‫در اداﻣﻪ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﻤﺎري ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز‬

‫‪12‬‬
 ‫‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ 1‬ﺑﺎر در روز ﺑﺮاي ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫زﺧﻢ ﻣﻌﺪه‬
‫‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ 1‬ﺑﺎر در روز ﺑﺮاي ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫‪GERD‬‬
‫*در اﯾﺮان ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن اﻣﭙﺮازول ﻣﻮﺟﻮد ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 2‬ﺳﺎل و زﯾﺮ ‪ 20‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪ 10 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ 1‬ﺑﺎر در روز‬ ‫‪ GERD‬اﻃﻔﺎل‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮاز ‪ 2‬ﺳﺎل و ﺑﺎﻻي ‪ 20‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ‪ 20 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ 1‬ﺑﺎر در روز‬
‫در ﺷﺮوع ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم درروز و در اداﻣﻪ ‪ 120‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز دوزﻫﺎي ﺑﯿﺶ از‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﯿﺶ ﺗﺮﺷﺤﯽ اﺳﯿﺪ‬
‫‪ 80‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد‪ .‬درﻣﺎن ﮔﺎﻫﺎ ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل اداﻣﻪ دارد‪.‬‬
‫ﭘﺎﻧﺘﻮﭘﺮازول )ﺧﻮراﮐﯽ(‬
‫‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ 1‬ﺑﺎر در روز ﺗﺎ ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ازوﻓﺎژﯾﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ‬
‫ﭘﺎﻧﺘﻮﭘﺮازول )ﺗﺰرﯾﻘﯽ – ‪ IV‬ﺑﻮﻟﻮس و ‪ IV‬اﻧﻔﻮزﯾﻮن(‬
‫دراﺳﺘﺮس اوﻟﺴﺮ‪ 80‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم در روز و درﺳﺎﯾﺮ ﺷﺮاﯾﻂ وﺧﯿﻢ ‪ 160‬ﺗﺎ ‪ 240‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬ ‫ﺳﻨﺪروم زوﻟﯿﻨﮕﺮ اﻟﯿﺴﻮن‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي‬
‫در روز در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‪.‬‬ ‫ازاﺳﺘﺮس اوﻟﺴﺮ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي در‬
‫درﺷﺮوع ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي ﺑﻮﻟﻮس وﺳﭙﺲ اﻧﻔﻮزﯾﻮن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫‪ ، ICU‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي زﺧﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫‪PPI‬‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬راش‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻌﻢ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‬ ‫اﻣﭙﺮازول‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬راش‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﮔﻼﯾﺴﻤﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻧﺘﻮﭘﺮازول‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﺬراي ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﮐﺒﺪي )ﺑﺎ ﻓﺮم ‪( IV‬‬
‫ﺑﺮاي اﻣﭙﺮازول و ﭘﺎﻧﺘﻮﭘﺮازول ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي ﺑﺎ ﺷﯿﻮع زﯾﺮ‪ 1‬درﺻﺪ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ در اﯾﻨﺠﺎ ذﮐﺮ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫“ﻏﻠﻈﺘﻬﺎي ﺳﺮﻣﯽ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫‪PPI’s‬‬
‫“ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ اﮐﺴﯿﺪاﺗﯿﻮ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻫﯿﺪراﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫‪PPI’s‬‬
‫“ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮔﻮارﺷﯽ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼﺗﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺤﻼل آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬ ‫‪PPI’s‬‬
‫“اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ زﻣﺎن ‪PT‬‬ ‫وارﻓﺎرﯾﻦ‬ ‫‪PPI’s‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪: PPI’s‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف اﻣﭙﺮازول در زﺧﻢ ﻣﻌﺪه و اﺛﻨﯽ اﻋﺸﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻧﺘﻮﭘﺮازول ارﺟﺢ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﭙﺮازول در اﯾﻦ ﻣﻮارد‬
‫داراي اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ )‪ (lable use‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﺎﻧﺘﻮﭘﺮازول ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ ) IV‬ﺑﻮﻟﻮس ﯾﺎ اﯾﻨﻔﻮزﯾﻮن( ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف اﻣﭙﺮازول در اﻃﻔﺎل ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﭙﺎﻧﺴﻮﻟﻬﺎي داﺧﻞ ﮐﭙﺴﻮل را در ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از آب ﺳﯿﺐ ﯾﺎ‬
‫ﭘﻮره ﺳﯿﺐ رﯾﺨﺘﻪ و ﺑﺪون ﺟﻮﯾﺪن اﺳﭙﺎﻧﻮﺳﻮل ﻫﺎ آﻧﺮا ﻣﯿﻞ ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫‪ -5‬ﮐﻠﯿﻪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺳﺎﭘﺮس ﮐﻨﻨﺪه اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ B12‬ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻬﺒﻮدي زﺧﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﺎ ‪ PPI‬ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ از ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫اﻣﭙﺮازول و ﭘﺎﻧﺘﻮﭘﺮازول ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪Tab: 200 mg‬‬
‫‪Cimetidine‬‬ ‫® ‪Tagamel‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Inj: 200 mg/2ml‬‬
‫‪Famotidine‬‬ ‫® ‪Pepcid‬‬ ‫‪Tab: 20, 40 mg‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Tab: 150 mg‬‬
‫‪Ranitidine‬‬ ‫® ‪Zantac‬‬ ‫‪Syr: 150 mg/10ml‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Inj: 50 mg/2ml‬‬
‫* ﻓﺎﻣﻮﺗﯿﺪﯾﻦ ﻧﻈﯿﺮ دو ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮ دﯾﮕﺮ در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻧﯿﺰ دارد‪.‬‬
‫* ﻧﯿﺰاﺗﯿﺪﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻟﯿﺴﺖ داروﻫﺎي ژﻧﺮﯾﮏ اﯾﺮان وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎ ‪:‬‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎي ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‬

‫درﻣﺎن و درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه زﺧﻢ ﻣﻌﺪه ﺧﻮش ﺧﯿﻢ‬

‫درﻣﺎن و درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه زﺧﻢ دوازدﻫﻪ )اﺛﻨﯽ اﻋﺸﺮ(‬
‫‪ GERD‬و ازوﻓﺎژﯾﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ‬
‫درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ازوﻓﺎژﻧﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ‬
‫ﺑﯿﺶ ﺗﺮﺷﺤﯽ اﺳﯿﺪ )ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ(‬
‫زﺧﻢ ﭘﭙﺘﯿﮏ )در رژﯾﻢ ﻫﺎي رﯾﺸﻪ ﮐﻨﯽ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري(‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آﺳﭙﯿﺮاﺳﯿﻮن‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﺳﺘﺮس اوﻟﺴﺮ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از زﺧﻢ ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ‪NSAID’s‬‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ‪Paclitaxel‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻧﺎﺷﯽ از اﺳﺘﺮس اوﻟﺴﺮ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ‪ GI‬ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺴﮑﯿﻦ وﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ازﺳﻮزش ﺳﺮدل‪ ،‬ﺑﺎﻻ زدن اﺳﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﺮي وﺗﺮش ﮐﺮدن‬
‫ﺳﺎﭘﺮس ﺗﺮﺷﺢ اﺳﯿﺪ ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ‬

‫‪14‬‬
 ‫درﻣﺎن اﻧﻮاع ﺧﺎﺻﯽ ازﺧﺎرش وﮐﻬﯿﺮ)‪ (Urticaria‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي ‪H1‬‬
‫درﻣﺎن زﺧﻢ ﻫﺎي ﺟﻠﺪي‬

‫‪ D‬دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن )ﺧﻮراﮐﯽ( ‪:‬‬

‫دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮ ﭼﺴﺐ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬

‫راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ‬
‫درﻣﺎن ﺑﺎ ‪ 150 mg‬دو ﺑﺎر در روز‬
‫ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ‪ 150 mg :‬ﻗﺒﻞ ﺧﻮاب‬
‫‪ 300 mg‬ﻗﺒﻞ ﺧﻮاب ﯾﺎ ‪150 mg‬‬
‫دو ﺑﺎر در روز‬
‫ﻗﺒﻞ از‬ ‫‪150 mg‬‬ ‫ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ‪:‬‬
‫ﺧﻮاب‬
‫‪ - GERD‬ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ ) ﻃﻮل درﻣﺎن ﺑﯿﺶ از ‪ 12‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ (‬
‫‪ 150 mg‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در روز‬
‫دو‬ ‫درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ‪150 mg :‬‬
‫ﺑﺎر در روز‬
‫‪ 150 mg‬دو ﺑﺎر در روز – ﺗﺎ ‪6g‬‬
‫در روز ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ وﺧﯿﻢ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 150 mg‬ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﺑﺎر در روز‬
‫ﻓﺎﻣﻮﺗﯿﺪﯾﻦ‬ ‫ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ‬
‫زﺧﻢ ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﮏ ) ﻃﻮل درﻣﺎن ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ (‬
‫‪ 40 mg‬ﻗﺒﻞ ﺧﻮاب‬ ‫‪ 800 mg‬ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ‬
‫‪ 300 mg‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در روز ﺑﺎ ﻏﺬا‬
‫و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ‬
‫‪ 400 mg‬دو ﺑﺎر در روز‬
‫زﺧﻢ دوازدﻫﻪ )اول درﻣﺎن ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ(‬
‫درﻣﺎن ‪ 20 mg‬دو ﺑﺎر در روز ﯾﺎ‬ ‫‪ 800 mg‬ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ‬
‫‪ 40 mg‬ﻗﺒﻞ ﺧﻮاب‬ ‫‪ 300 mg‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در روز ﺑﺎ ﻏﺬا‬
‫ﻧﮕﻬﺪراﻧﺪه ‪ 20 mg :‬ﻗﺒﻞ ﺧﻮاب‬ ‫و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ‬
‫‪ 400 mg‬دو ﺑﺎر در روز‬
‫درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ‪ 400mg :‬ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺧﻮاب‬
‫‪ 40 mg‬دو ﺑﺎر در روز‬ ‫‪ 160 mg‬در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫ﺑﯿﺶ ﺗﺮﺷﺤﯽ اﺳﯿﺪ ) ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ (‬
‫‪ 300 mg‬ﺑﺎ وﻋﺪه ﻫﺎي ﻏﺬاﺋﯽ و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺷﺪت ﻋﻼﺋﻢ‬
‫‪ 20-160 mg‬ﻫﺮ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‬
‫ﺟﻤﻌﺎ ‪ 4‬ﺑﺎر در روز – ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫‪ 2400 mg‬در روز‬
‫ﺳﻮزش ﺳﺮدل ) ﻣﺼﺮف ‪( OTC‬‬
‫‪ 20 mg‬ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﺑﺎر در روز‬ ‫‪ 200-400 mg‬در روز‬

‫‪ D‬دوزﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪:‬‬

‫‪15‬‬
 ‫*اﺷﮑﺎل ﺗﺰرﯾﻘﯽ ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ اﻧﺤﺼﺎرا در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺎ ﺑﯿﺶ ﺗﺮﺷﺤﯽ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ اﺳﯿﺪ ‪،‬‬
‫زﺧﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﺟﺪي و ﯾﺎ ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﺷﮑﺎل ﺧﻮراﮐﯽ دارو ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﻤﯿﺘﯿﺪﯾﻦ( ﺑﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ‬ ‫*ﺣﺘﯽ ﺑﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬ﺑﻮﻟﻮس‪ ،‬دوز ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ) ‪ 50mg‬راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ ﯾﺎ ‪300 mg‬‬
‫از ﺳﺪﯾﻢ ﮐﻠﺮاﯾﺪ ‪ 0/9‬درﺻﺪ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ‪ IV‬ﻗﺎﺑﻞ اﺧﺘﻼط‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه و ﻃﯽ ‪ 5‬دﻗﯿﻘﻪ ﺗﺰرﯾﻖ ﺻﻮرت ﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ ‪:‬‬
‫® ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎري ‪ 300 mg‬ﻫﺮ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 2400 mg‬در روز‬
‫® در ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ‪ GI‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ‪ 150 mg‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ورﯾﺪي ﺑﻮﻟﻮس ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه ﺳﭙﺲ ‪37.5-50 mg/h‬‬
‫اﻧﻔﻮزﯾﻮن ورﯾﺪي‪.‬‬

‫راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ ‪:‬‬
‫® ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎري ‪ 50 mg‬ﻫﺮ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ‪IM‬‬
‫ﻫﺮ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﻃﯽ ‪ 5‬دﻗﯿﻘﻪ‪ IV ،‬اﻧﻔﻮزﯾﻮن‬ ‫® ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ IV‬ﺑﻮﻟﻮس ‪50 mg‬‬
‫ﻣﻨﻘﻄﻊ ‪ 50 mg‬ﻫﺮ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﻃﯽ ‪ 20‬دﻗﯿﻘﻪ و ﯾﺎ ‪ IV‬اﻧﻔﻮزﯾﻮن اداﻣﻪ دار ‪ 6.25 mg/h‬ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬دوزﻫﺎي ﮐﻮدﮐﺎن ‪:‬‬

‫ﺳﺎﯾﻤﺘﺪﯾﻦ ‪:‬‬
‫® دوزﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ‪ IV , IM‬اﯾﻦ دارو ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ 5-10‬در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ ﻫﺮ ‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ‪.‬‬ ‫® ﻧﻮزادان ‪mg/kg/day‬‬
‫‪ 10-20‬در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ ﻫﺮ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫‪mg/kg/day‬‬ ‫® اﻃﻔﺎل‬
‫® ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 20-40 mg/kg/day‬در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ ﻫﺮ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ‬

‫راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ ‪:‬‬
‫‪1-2 mg/kg/day‬‬ ‫® ﻧﻮزادان ﻧﺎرس و ﻧﻮزادان زﯾﺮ دو ﻫﻔﺘﻪ ‪ :‬ﺧﻮراﮐﯽ و ‪IV‬‬
‫® ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 1‬ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 16‬ﺳﺎل‬
‫® زﺧﻢ ﻫﺎي ﻣﻌﺪه و دوازده ‪ :‬ﺧﻮراﮐﯿﻮ ورﯾﺪي ‪ 4 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 300 mg‬در روز )ﺑﺮاي ورﯾﺪي‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 200 mg‬در روز(‪.‬‬
‫® ‪ GERD‬وازوﻓﺎژﯾﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ ‪ :‬ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 10 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪ 4‬در دو دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 300‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬
‫ﺑﺮاي ‪ 600 mg , GERD‬ﺑﺮاي ازوﻓﺎژﯾﺴﺖ ﻓﺮﺳﺎﯾﺸﯽ ورﯾﺪي ‪ 4 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪ 2‬در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ ﯾﺎ‬
‫اﻧﻔﻮزﯾﻮن ورﯾﺪي‪.‬‬

‫ﻓﺎﻣﻮﺗﯿﺪﯾﻦ ‪:‬‬
‫® ﻧﻮزادان زﯾﺮ ‪ 3‬ﻣﺎه ﺑﺮاي ‪ GERD‬دوز ‪ 0.5 mg/kg/day‬در ﯾﮏ دوز‬
‫® ﻧﻮزادان ‪ 3‬ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 1‬ﺳﺎل ﺑﺮاي ‪ GERD‬دوز ‪ 1 mg/kg/day‬در دو دوز‬
‫® ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪:‬‬
‫‪ -‬زﺧﻢ ﭘﭙﺘﯿﮏ ‪ 0.5 mg/kg/day :‬ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ در دو دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪40 mg/day‬‬

‫‪16‬‬
 ‫‪ 1 mg/kg/day: GERD -‬در دو دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪80 mg/day‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺳﺮدرد‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬راش‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ و‬ ‫‪ -‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺼﺮف ‪H2‬‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻬﻢ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺪرت اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪،‬‬
‫آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ داراي ﺧﻮاص ﺿﻌﯿﻒ آﻧﺘﯽ آﻧﺪروژﻧﯿﮏ اﺳﺖ و ﻣﺼﺮف آن در دوزﻫﺎي زﯾﺎد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ژﯾﻨﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ )در ‪ 0/3‬ﺗﺎ ‪ 4‬درﺻﺪ ﻣﻮارد( و اﯾﻤﭙﻮﺗﻨﺴﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬ﺳﺮﯾﻊ ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ آرﯾﺘﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ و ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬ﺳﺮﯾﻊ‬
‫راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ ﻧﺪرﺗﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮادﯾﮑﺎردي ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﺬراي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﮐﺒﺪي ﺷﻮد ﮐﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﭼﻨﺪاﻧﯽ‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺼﺮف راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ در ﻣﻮاردي ﺑﺎ ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ﻫﭙﺎﺗﻮﺳﻠﻮﻻر ﯾﺎ ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺑﺎ زردي ﯾﺎ ﺑﺪون آن ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ از ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﻌﺮوف ﺳﯿﺘﻮﮐﺮوم ‪ P450‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺪاﺧﻼت اﯾﻦ دارو ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻣﻬﻤﯽ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﮐﻮآﮔﻮﻻﻧﻬﺎ )وارﻓﺎرﯾﻦ( و داروﻫﺎي ﺿﺪ آرﯾﺘﻤﯽ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ از ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ ﺳﯿﺘﻮﮐﺮوم ‪ P450‬ﺑﻮده و ﻓﺎﻣﻮﺗﯿﺪﯾﻦ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﺘﻮﮐﺮوم ‪ P450‬ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ H2 -1‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻠﻮك رﻗﺎﺑﺘﯽ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻧﻮع ‪ II‬در ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﺟﺪاره اي ﻣﻌﺪه‬
‫اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺧﻮد را ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﯿﺮوﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي زﺧﻢ ﻫﺎي ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﻣﻌﺪه‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 80‬درﺻﺪ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﯿﺪي ﻣﻌﺪه‬
‫ﮐﺎﺳﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪-3‬در ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻧﺎرﺳﺎي ﮐﻠﯿﻮي و ﮐﺒﺪي‪ ،‬دوزﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬داروﻫﺎي ﺳﺎﭘﺮس ﮐﻨﻨﺪه اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪه در ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﻤﺒﻮد وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ B12‬ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺼﺮف ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻮﺷﺶ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ ﻫﺎي ﻣﻌﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﺻﺤﯿﺢ ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا ﯾﺎ ﺑﺎ ﻏﺬا‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ در ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﯿﻤﺎران ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ و آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬رﻋﺎﯾﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪2‬‬
‫ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دو دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﮔﻮﺷﺰد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز زردي ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ(‪ ،‬ﻣﺼﺮف دارو ﺳﺮﯾﻌﺎ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه‬
‫و ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف ‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻮﺷﺶ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ ﻫﺎي ﻣﻌﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫اﯾﻦ ﮔﺮوه داروﺋﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪ دﺳﺘﻪ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺷﻼﺗﻬﺎ ﯾﺎ ﮐﻤﭙﻠﮑﺲ ﻫﺎ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎ در ﻣﺤﻞ زﺧﻢ ﻫﺎ ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﮐﻤﭙﻠﮑﺴﯽ ﭼﺴﺒﻨﺪه ﺷﺪه ﮐﻪ‬
‫روي زﺧﻤﻬﺎ را ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﻪ ﺳﻮﮐﺮاﻟﻔﯿﺖ اﺷﺎره ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦ ﻫﺎي ﺣﻔﺎﻇﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﯿﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎد ﺳﻘﻂ ﻣﺼﺮف آن ﻣﺤﺪود اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫دارو ﮔﺎﻫﺎ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ‪ NSAID’s‬ﻧﻈﯿﺮ دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از زﺧﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﻣﺼﺮف ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪) .‬ﻣﯿﺰوﭘﺮوﺳﺘﻮل در اﯾﺮان اﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد را ﻧﺪارد و ﻓﻘﻂ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت‬
‫ﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد ﺳﻘﻂ ﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود(‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﺮآورده ﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻟﯿﮑﻮراﯾﺲ )ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﯿﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ® ‪ D-Regis‬در اﯾﺮان( ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ‬
‫ﺳﻨﺘﺰ ﻣﻮﮐﻮس ﻣﺤﺎﻓﻈﺘﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺨﺎط ﻣﻌﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪SUCRALFATE :‬‬

‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Sucralfate‬‬ ‫‪Tab: 500 mg‬‬ ‫‪B‬‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف و دوزاژ ‪:‬‬

‫زﺧﻢ دﺋﻮدﻧﻮم ﻓﻌﺎل ‪ 1 :‬ﮔﺮم ) ‪ 2‬ﻗﺮص(‪ 4‬ﺑﺎر در روز ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﺗﺎ ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ – ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ‪1‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﮔﺮم ‪ 2‬ﺑﺎر در روز‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ ‪ :‬ﺗﺴﺮﯾﻊ ﺑﻬﺒﻮد زﺧﻢ ﻫﺎي ﻣﻌﺪه‪ ،‬ازوﻓﺎژﯾﺖ ﻧﺎﺷﯽ از رﻓﻼﮐﺲ‪ ،‬ﺻﺪﻣﺎت ‪GI‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ‪ NSAID’s‬و آﺳﭙﺮﯾﻦ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از اﺳﺘﺮس اوﻟﺴﺮ‪ ،‬زﺧﻤﻬﺎي دﻫﺎﻧﯽ و ازوﻓﺎژﯾﺎل‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ و رادﯾﻮﺗﺮاﭘﯽ )ﻓﺮم ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن دارو(‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﯾﺎ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﭘﺸﺖ درد و واﮐﻨﺸﻬﺎي‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﺳﻮﮐﺮاﻟﻔﯿﺖ ﻧﺎم ﻣﺨﻔﻒ ﺳﻮﮐﺮوز آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﺳﻮﻟﻔﺎت اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺛﺒﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﻤﭙﻠﮑﺲ ﺳﻮﮐﺮاﻟﻔﯿﺖ ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﻬﺎ در ﻣﺤﯿﻂ ﻗﻠﯿﺎﺋﯽ‪ ،‬ﺗﺎﺛﯿﺮ اﯾﻦ دارو در زﺧﻢ دﺋﻮدﻧﻮم‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از زﺧﻢ ﻣﻌﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻮﮐﺮاﻟﻔﯿﺖ داراي اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ اﺛﺮ در درﻣﺎن‬
‫زﺧﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫دارو ‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ و ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ و ﺗﺪاﺧﻼت آن ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ازﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻣﻘﺎدﯾﺮﮐﺎﻓﯽ ازﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻓﯿﺒﺮﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺳﻮﮐﺮاﻟﻔﯿﺖ داروﺋﯽ اﺳﺖ ‪OTC‬‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﺎز در دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻠﻊ ﻫﻮا‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺎز در ﻟﻮﻣﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﻮء ﻫﺎﺿﻤﻪ و دﯾﻔﻮزﯾﻮن ﮔﺎز ﺑﯿﻦ ﺧﻮن و ﻟﻮﻣﻦ‪.‬‬
‫در ﻃﺐ ﺳﻨﺘﯽ از ﮔﯿﺎﻫﺎن ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﻧﻌﻨﺎع در ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻔﺦ و آزارﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آن اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮآورده ﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺎرﻣﯿﻨﯿﺖ و ﺳﻮﭘﺮﻣﯿﻨﯿﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﺮه ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ در داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻋﺮﺿﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺸﺎءﮔﯿﺎﻫﯽ داﺷﺘﻪ و از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻧﻌﻨﺎع در آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮔﯿﺎﻫﯽ‪،‬‬
‫داﯾﻤﺘﯿﮑﻮن )ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﮑﻮن( ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻧﻔﺦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻔﺦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اي از ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ ، IBS‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯿﺎ‪ ،‬ﭘﭙﺘﯿﮏ اوﻟﺴﺮ و‪ ...‬ﺑﺎﺷﺪ و در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد‬
‫ﺑﺎ اﺳﭙﺎﺳﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺷﯿﺮ ﺧﻮاران ﻧﯿﺰ ﻧﻔﺦ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﮐﻮﻟﯿﮏ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺸﮑﻠﯽ اﺳﺖ راﯾﺞ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫درﻣﺎﻧﻬﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺷﺮﺑﺖ ﻫﺎي ﮔﺮﯾﭗ ﻣﯿﮑﺴﭽﺮ )ﺣﺎوي ﺑﯽ ﮐﺮﺑﻨﺎت ﺳﺪﯾﻢ(‪ ،‬ﮔﺮﯾﭗ واﺗﺮ )ﺣﺎوي اﺳﺎﻧﺲ زﯾﺮه( و ﻗﻄﺮه‬
‫داﯾﻤﺘﯿﮑﻮن ﻧﯿﺰ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪DIMETHICONE :‬‬
‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ ‪:‬‬
‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Dimethicone‬‬ ‫® ‪Infacol‬‬ ‫‪Chewable Tab: 40 mg‬‬
‫‪ Oral drop: 40 mg/ml‬ﺑﺮﻧﺪ ﺗﺠﺎري ﺷﮑﻞ داروﺋﯽ ﻗﻄﺮه ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫‪C‬‬
‫)‪(Simethicone‬‬
‫ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﮑﻮن ﺑﺎ دوز ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‪ ،‬درﻫﺮ ﻗﺮص آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ام ﺟﯽ اس و در ﻫﺮ ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮﺷﺮﺑﺖ آن ﻧﯿﺰ وﺟﻮد‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﺒﺎس ﮔﺎز در ‪ GI‬ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﻠﻊ ﻫﻮا‪ ،‬زﺧﻢ ﭘﭙﺘﯿﮏ‪ IBS ،‬و ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﻻﮐﺘﻮز ‪ 250 :‬ﺗﺎ ‪ 125‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪3‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 4‬ﺑﺎر در روز ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﻮﻟﯿﮏ ﺷﯿﺮ ﺧﻮاران‪ 20 :‬ﺗﺎ ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﻌﺪ ﻏﺬا )اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻏﯿﺮ ﺑﺮ ﭼﺴﺒﯽ(‬

‫‪19‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬راﯾﻤﺘﯿﮑﻮن ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺸﺶ ﺳﻄﺤﯽ‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﺗﺮﮐﯿﺪن ﺣﺒﺎﺑﻬﺎي ﮔﺎز ﭘﻮﺷﯿﺪه از ﻣﻮﮐﻮس ﻣﻌﺪه ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺮوج‬
‫راﺣﺖ ﺗﺮ ﮔﺎز از ﻃﺮﯾﻖ دﻫﺎن ﭘﺎرﮐﺘﻮم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﮐﺜﺮ ﻧﺴﺦ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﮐﻮﻟﯿﮏ اﻃﻔﺎل‪ ،‬داﯾﻤﺘﯿﮑﻮن ﺑﺎ دوز ﭘﺎﺋﯿﻦ و ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ ﻏﻠﻂ اﯾﻦ دارو را داروي ﺿﺪ اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪه ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻗﺮﺻﻬﺎ ﺣﺘﻤﺎ ﺟﻮﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬دارو ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺧﺎﻧﻪ‬
‫داﯾﻤﺘﯿﮑﻮن داروﺋﯽ اﺳﺖ ‪. OTC‬‬

‫اﯾﻦ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﭘﺎﻧﮑﺮاس ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬
‫درﺟﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺰﯾﻤﻬﺎ ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻨﺸﺎء اﯾﻦ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﯿﻮاﻧﯽ )ﻋﻤﻮﻣﺎ ﮔﺎو ﯾﺎ ﺧﻮك( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪Tab: Lipase 8000 FIPU+‬‬
‫‪Protease 450 FIPU+‬‬
‫‪Pancreatin‬‬ ‫® ‪Creon‬‬ ‫‪Amylase 6500 FIPU‬‬ ‫‪C‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ® ‪ Creon‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐﭙﺴﻮل ﺑﻮده و واﺣﺪﻫﺎي آﻧﺰﯾﻤﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ﭘﺎﻧﮑﺮاس در ﻧﻘﻮص ﺗﺮﺷﺤﯽ ﭘﺎﻧﮑﺮاس درﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﯿﺴﺘﯿﮏ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻓﯿﺒﺮوزﯾﺲ‪ ،‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﮑﺘﻮﻣﯽ‪ ،‬اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎري ﭘﺎﻧﮑﺮاس ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﺑﯽ ﮐﻔﺎﯾﺘﯽ‬
‫ﭘﺎﻧﮑﺮاس‪ ،‬اﺳﺘﺎﺗﻮره‪ ،‬ﺳﻨﺪروم ﺳﻮء ﺟﺬب‪ ،‬ﮔﺎﺳﺘﺮﮐﺘﻮﻣﯽ وﺟﺮاﺣﯿﻬﺎي ‪.GI‬‬
‫دوزاژ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺰﯾﻤﯽ ﻟﯿﭙﺎز ﻓﺮآورده ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 1‬ﺳﺎل ‪ 2000 :‬واﺣﺪ ﻟﯿﭙﺎز ﺑﺮاي ﻫﺮ وﻋﺪه ﻏﺬا‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎل ‪ 4000 :‬ﺗﺎ ‪ 8000‬واﺣﺪ ﻟﯿﭙﯿﺎز ﺑﺮاي ﻫﺮ وﻋﺪه ﻏﺬا‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪ 4000 :‬ﺗﺎ ‪ 12000‬واﺣﺪ ﻟﯿﭙﯿﺎز ﺑﺮاي ﻫﺮ وﻋﺪه ﻏﺬا‬
‫ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ‪ 4000 :‬ﺗﺎ ‪ 20000‬واﺣﺪ ﻟﯿﭙﯿﺎز ﺑﺮاي ﻫﺮ وﻋﺪه ﻏﺬا‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫‪20‬‬
 ‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎ و آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ﺧﻮﮐﯽ و ﮔﺎوي و ﻫﻨﮕﺎم وﺧﯿﻢ‬
‫ﺷﺪن ﺣﺎد ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻣﺰﻣﻦ ﭘﺎﻧﮑﺮاس ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻨﮕﯽ ﻓﯿﺒﺮوﺗﯿﮏ ﮐﻮﻟﻮن ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺎﻻ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﯿﮏ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﺲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع و ﮐﺮاﻣﭗ ﻫﺎي ﺷﮑﻤﯽ ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ )در ﺻﻮرت ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮔﺎوي و ﺧﻮﮐﯽ(‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺪن و ﻣﺨﺎط ﮔﻮارﺷﯽ و ﺗﻨﻔﺴﯽ در ﺻﻮرت ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﭘﻮدر دارو و ﯾﺎ‬
‫ﺧﺮد ﮐﺮدن و ﺟﻮﯾﺪن دارو‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫‪ $‬اﺛﺮات آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ‬ ‫آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬ ‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ $‬ﺟﺬب ﻓﻮﻟﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬ ‫ﻓﻮﻟﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬ ‫آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫‪ $‬ﺟﺬب آﻫﻦ‬ ‫آﻫﻦ‬ ‫آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو‪-‬داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﻀﻢ ﻏﺬا در دﺋﻮدﻧﻮم و ژوژﻧﻮم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﯾﻦ ﻓﺮاورده ﻫﺎ داراي ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي آﻧﺰﯾﻤﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ 50‬ﻧﻮع از اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﯿﻮ اﮐﯽ واﻻن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ از ﯾﮏ ﺑﭻ دارو ﺑﻪ ﺑﭻ دﯾﮕﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻗﺪرت اﺛﺮ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻟﯿﭙﺎز ﻣﯽ ﺳﻨﺠﻨﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ Creon® 25000‬داراي ‪25000‬‬
‫واﺣﺪ ﻟﯿﭙﯿﺎز‪ 18000 ،‬واﺣﺪ آﻣﯿﻼز و ‪ 1000‬واﺣﺪ ﭘﺮوﺗﺌﺎز اﺳﺖ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ ﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻗﺮص ﻫﺎ ﯾﺎ ﮐﭙﺴﻮل ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺧﺮد ﯾﺎ ﺑﺎز ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻔﺖ ﺷﺪن ﻣﺪﻓﻮع ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺗﺎﺛﯿﺮ درﻣﺎﻧﯽ دارو اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي )ﻧﻈﯿﺮ دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت و ﻟﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ( و ﺑﯿﺴﻤﻮت از داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺳﻬﺎل ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮ داروﻫﺎي ﻣﻄﺮح در اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎي ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﻌﻨﻮان داروي ﺿﺪ اﺳﻬﺎل‬
‫ﻧﺴﺨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ دارو ﻻزم اﺳﺖ(‪.‬‬
‫‪ANTIDIARRHEALS OPIOID AGONISTS :‬‬

‫‪21‬‬
 ‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪Tab: Diphenoxylate 2.5 mg+Atropin 25‬‬
‫‪Diphenoxylate‬‬ ‫® ‪Lomotil‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪mcg‬‬
‫‪Tab: 2mg‬‬
‫® ‪Apo-Loperamide‬‬
‫‪Loperamide‬‬ ‫‪Cap: 2mg‬‬ ‫‪B‬‬
‫® ‪Imodium‬‬
‫‪Syr: 1mg / 5ml‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫ﻟﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ‬ ‫دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت‬
‫‪ -‬ﮐﻨﺘﺮل و ﺗﺴﮑﯿﻦ ﻋﻼﺋﻢ اﺳﻬﺎل ﺣﺎد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺳﻬﺎل‬
‫ﻣﺰﻣﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ‪IBD‬‬
‫درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ اﺳﻬﺎل‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﺗﺨﻠﯿﻪ در اﯾﻠﺌﻮﺳﺘﻮﻣﯽ‬
‫‪ -‬ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻼﺋﻢ اﺳﻬﺎل ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ )ﻣﺼﺮف ‪(OTC‬‬
‫‪ -‬ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‪ :‬در ﺷﺮوع ‪ 4 mg‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺑﺎر‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‪ :‬در ﺷﺮوع ‪ 5 mg‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در روز‬
‫دﻓﻊ ‪ 2 mg‬ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 16‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‪.‬‬ ‫دوزﮐﻮدﮐﺎن‪0/3 - 0/4 mg/kg/day :‬‬
‫‪ -‬ﮐﻮدﮐﺎن‪:‬‬ ‫در‪ 4‬دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪن ﻋﻼﺋﻢ دوز ﮐﺎﻫﺶ داده ﺷﺪه و ﺗﺎ ‪ 2 -‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ‪ 3 ، 1 mg :‬ﺑﺎر در روز‬
‫‪ 5 -‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎل ‪ 2 ، 2 mg :‬ﺑﺎر در روز‬ ‫‪ 1/4‬دوز ﺷﺮوع ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ 8 -‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪ 3 ، 2 mg :‬ﺑﺎر در روز‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 2‬ﺳﺎل ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﯾﺮﻗﺎن اﻧﺴﺪادي‪ ،‬اﺳﻬﺎل ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎ اﻧﺘﺮ ﮐﻮﻟﯿﺖ ﯾﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه اﻧﺘﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﺼﺮف‬
‫دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت و ﻟﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺳﻬﺎل در اﺳﻬﺎل ﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮐﺎﻫﻨﺪه ﻣﻮﺗﯿﻠﯿﺘﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش در ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﻮﻟﯿﺖ اوﻟﺴﺮاﺗﯿﻮ‬
‫ﺣﺎد و ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻣﮕﺎﮐﻮﻟﻮن ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬
‫ﻋﻮارض آﺗﺮوﭘﯿﻦ)ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در ﮐﻮدﮐﺎن( ‪ :‬ﺧﺸﮑﯽ ﭘﻮﺳﺖ وﻣﺨﺎط‪ ،‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ‪،‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮﻣﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس و درارﺗﯽ‬
‫دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت‬
‫ﻋﻮارض دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت ‪ :‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺳﺪاﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻟﺘﺎرژي‪ ،‬ﯾﻮﻓﻮرﯾﺎ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ‪،‬‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻣﮕﺎﮐﻮﻟﻮن‪ ،‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ادم‬

‫‪22‬‬
 ‫آﻧﮋﯾﻮﻧﻮروﺗﯿﮏ‪ ،‬آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ‪.‬‬

‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط )ﺧﺎرش ﭘﻮﺳﺖ(‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب‬
‫ﻟﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ‬
‫آﻟﻮدﮔﯽ و ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دارﯾﺪ‪ :‬اوﻟﯿﻦ اﻗﺪام درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮاي اﺳﻬﺎل ﺣﺎد‪ ،‬ﺗﺎﻣﯿﻦ آب و اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺪن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از دﻓﻊ در اﺳﻬﺎل ﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺳﺒﺐ ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺑﻬﺒﻮد اﺳﻬﺎل و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻟﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﻋﺒﻮر از ﺳﺪ ﺧﻮﻧﯽ – ﻣﻐﺰي ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻤﺘﺮي داﺷﺘﻪ و ﻣﻮرد ﺳﻮء ﻣﺼﺮف‬
‫ﻗﺮار ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪-3‬‬
‫دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت ﺑﺴﯿﺎر ﻓﺮاوان ﻣﻮرد ﺳﻮء ﻣﺼﺮف ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ آﺗﺮوﭘﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻗﺮص اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎﻻ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﻋﻮارض‬
‫آﺗﺮوﭘﻨﯽ ﻣﺎﻧﻊ در ﺳﻮء ﻣﺼﺮف ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر ﻧﯿﺰ ﭼﺎره ﺳﺎز ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف ﻟﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ در ﺑﺎرداري ﺑﻪ دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت ارﺟﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 2‬ﺳﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪ .‬ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﻪ ﻋﻮارض آﺗﺮوﭘﻨﯽ‬
‫ﺣﺴﺎس ﺗﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﻫﺎي ﮐﺒﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دارو ‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ داروﻫﺎ از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ‪ OTC‬داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺳﻬﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ‪ 2‬روز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ‪ 2‬روز ﺑﻪ‬
‫ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺧﺎرش‪ ،‬زردي‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﺼﺮف دارو ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ از ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ و ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪ CNS‬ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬اﻫﻤﯿﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ آب و اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫دارو ‪ -‬داروﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ورود ﺗﺮاﻣﺎدول ﺑﻪ اﯾﺮان‪ ،‬دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت ﭼﻬﺎرﻣﯿﻦ داروي ﭘﺮ ﻓﺮوش ﮐﺸﻮر ﺑﻮد در ﺳﺎل ‪ 85‬ﺣﺪود‬
‫‪ 853‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻗﺮص دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت در ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻓﺮوش رﻓﺖ !!!‬

‫‪BISMUTH SUBACETATE :‬‬

‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫‪23‬‬
 ‫ﻧﺎم‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪C‬‬
‫‪Bismuth Subcitrate‬‬ ‫®‪Kaopectate‬‬ ‫‪Tab: 120 mg‬‬ ‫در ﺳﻪ ﻣﺎه آﺧﺮ‪D‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫* ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از اﺳﻬﺎل ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ‪ ،‬رﯾﺸﻪ ﮐﻨﯽ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري‬
‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ‪ 2 :‬ﻗﺮص ﻫﺮ ﻧﯿﻢ ﺗﺎ ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ‪ 8‬دوز در ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ 9‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪ 1 :‬ﻗﺮص ﻫﺮ ﻧﯿﻢ ﺗﺎ ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 9‬ﺳﺎل ‪ 2/3 :‬ﻗﺮص ﻫﺮ ﻧﯿﻢ ﺗﺎ ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎل ‪ 1/3 :‬ﻗﺮص ﻧﯿﻢ ﺗﺎ ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫* رﯾﺸﻪ ﮐﻨﯽ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري ‪ 2 :‬ﻗﺮص ‪ 4‬ﺑﺎر در روز )ﺑﺎ وﻋﺪه ﻫﺎي ﻏﺬاﺋﯽ و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب(‬
‫* ﮐﻨﺘﺮل اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﮔﺎز‪ ،‬ﺳﻮزش ﺳﺮدل‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﻣﺪﻓﻮع ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي رﻧﮓ‪ ،‬ﺗﯿﺮﮔﯽ زﺑﺎن‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬اﻧﺴﻔﺎﻟﻮﭘﺎﺗﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬در اﯾﺮان ﺑﯿﺴﻤﻮت ﺑﺎ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮن ﺑﯿﺴﻤﻮت ﺳﺎب ﺳﯿﺘﺮات وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎ‬
‫ﻓﺮم ﺳﺎب ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت آن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻮاض ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت آن ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻨﺪرم ري و زﻧﮓ زدن‬
‫ﮔﻮش ﺑﺎ ﻓﺮم ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت آن ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﯿﺴﻤﻮت در رژﯾﻢ ﻫﺎي رﯾﺸﻪ ﮐﻨﯽ ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﯿﺴﻤﻮت )ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ‪ 4‬داروﺋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ(‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﺮاواﻧﯽ دارد )ﺑﯿﺴﻤﻮت داراي ﺧﻮاص آﻧﺘﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎل ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫‪ -3‬ﺑﯿﺴﻤﻮت از اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎي اول ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از اﺳﻬﺎل ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دارو ‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ﻣﺪﻓﻮع ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﺳﻬﺎل ﺑﯿﺶ از ‪ 2‬روز ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺧﺎﻧﻪ‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ﻣﺪﻓﻮع ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﺳﻬﺎل ﺑﯿﺶ از ‪ 2‬روز ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪Atropine‬‬ ‫‪Inj: 0.5 mg/1 ml‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪24‬‬
 ‫‪Oph drop: 0.5, 1%‬‬
‫‪Tab: Atropine 19.4 mcg + Hyoscine 6.5‬‬
‫‪Belladona PB‬‬ ‫‪mcg + Hyoscyamine 103.7 mcg‬‬ ‫‪D‬‬
‫دوز ﯾﮏ ﻗﺮص در ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ‪Syr :‬‬
‫‪Tab: Clidinium bromide 2.5 mg +‬‬
‫‪Clidinium-C‬‬ ‫®‪Librax‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪Chlordiazepoxide 5mg‬‬
‫‪Tab: 10 mg‬‬
‫‪Dicydomine‬‬ ‫®‪Bentyl‬‬ ‫‪Syr: 10 mg/5ml‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Inj: 20 mg/2ml‬‬
‫‪Tab: 10 mg‬‬
‫‪Hyoscin N-Buthyl‬‬
‫® ‪Buscopan‬‬ ‫‪Inj: 20 mg/ml‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪bromide‬‬
‫‪Supp: 7.5, 10 mg‬‬
‫‪Cap: 135 mg‬‬
‫‪Mebeverine‬‬ ‫®‪Colofac‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Cap retard: 200 mg‬‬
‫‪Propantheline‬‬ ‫‪Tab: 15 mg‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ ‪:‬‬
‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﮔﻮارﺷﯽ ﺟﺰء دﺳﺘﻪ داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﺶ ﺗﺮﺷﺤﯽ ‪ ، GI‬ﭘﭙﺘﯿﮏ اوﻟﺴﺮ و ‪.IBS‬‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬ ‫ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺮوﻧﺶ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻤﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﮏ ﺻﻔﺮاوي وﺣﺎﻟﺐ )ﻫﻤﺮاه ﻣﺮﻓﯿﻦ(‬ ‫آﺗﺮوﭘﯿﻦ‬
‫دردﻫﺎي اﺳﭙﺎﺳﻤﯽ ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻧﺮوژﻧﯿﮏ‪ ،‬ﻣﺜﺎﻧﻪ ﻧﺮوژﻧﯿﮏ‪ ،‬دﯾﺴﻤﻨﻮره‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻼدوﻧﺎ – ﭘﯽ ﺑﯽ‬
‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‬
‫‪ ، IBS‬ﭘﭙﺘﯿﮏ اوﻟﺴﺮ )درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ(‬ ‫ﮐﻠﯿﺪﯾﻨﯿﻮم – ﺳﯽ‬
‫‪ ، IBS‬دردﻫﺎي اﺳﭙﺎﺳﻤﯽ ﺷﮑﻤﯽ‬ ‫دي ﺳﯿﮑﻮﻣﯿﻦ‬
‫درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ زﺧﻢ ﭘﭙﺘﯿﮏ‪ ،‬ﺿﺪ ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻣﺜﺎﻧﻪ اﺳﭙﺎﺳﻤﯽ‪،‬‬
‫ﮐﺮاﻣﭗ ﻫﺎي ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﮏ ﻧﻮزادي‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﮏ ﺻﻔﺮاوي‪ ،‬دﯾﺴﺎﻧﺘﺮي ﻣﻼﯾﻢ‪ ، IBS ،‬ﻣﺜﺎﻧﻪ‬
‫ﻧﻮروژﻧﯿﮏ‪ ،‬ﮐﻮﻟﻮن ﻧﻮروژﻧﯿﮏ‪ ،‬ﺑﯿﺶ ﺗﺮﺷﺤﯽ در ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ ﺣﺎد )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮ‬ ‫ﻫﯿﻮﺳﯿﻦ‬
‫ﺧﺸﮑﯽ ﻣﺨﺎط ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻫﯿﻮﺳﯿﻦ(‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﯿﺖ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﮏ ﮐﻠﯿﻮي‪،‬اﻧﻮاع ﺧﺎﺻﯽ از‬
‫ﺑﻠﻮك ﻗﻠﺒﯽ ﭘﺎرﺷﯿﺎل واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ واگ‬
‫‪IBS‬‬ ‫ﻣﺒﻮارﯾﻦ‬
‫اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ﭘﭙﺘﯿﮏ اوﻟﺴﺮ‪ ، IBS ،‬ﺑﯽ اﺧﺘﯿﺎري ادرار‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‬
‫ﭘﺮوﭘﺎﻧﺘﻠﯿﻦ‬
‫ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ‬
‫‪ D‬دوزﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ‪:‬‬
‫ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزن ﮐﻮدك از ‪ 1‬ﺗﺎ‬
‫‪Belladona PB‬‬ ‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﻗﺮص‪ 2 ،‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﺑﺎر در روز‬
‫‪ 10‬ﺳﯽ ﺳﯽ ﻫﺮ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪Clidinium-C‬‬ ‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﻗﺮص ‪ 2 ،‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﺑﺎر در روز‬

‫‪25‬‬
 ‫‪ 80 -160‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم درروز‪ ،‬در ‪ 4‬دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ )ﺗﺰرﯾﻖ ‪IM‬‬
‫‪Dicyclomine‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 80‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز در ‪ 4‬دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ(‬
‫‪Hyoscine‬‬ ‫‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ 4 ،‬ﺑﺎر در روز‬ ‫ﺗﺎ ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ 3 ،‬ﺑﺎر در روز‬
‫‪Mebevarine‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 400‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫‪ 15‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر در روز ﺑﺎ وﻋﺪه ﻫﺎي ﻏﺬاﺋﯽ و ‪30‬‬ ‫‪1-3 mg/kg/day‬‬
‫‪Propantheline‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‬ ‫در ‪ 3‬ﯾﺎ ‪ 4‬دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫‪ -1‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﮔﻠﻮﮐﻮم زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار‪ ،‬ﻣﯿﻮﮐﺎردﯾﺎل اﯾﺴﮑﻤﯽ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺣﺎد‪،‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي اﻧﺴﺪادي دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‪ ،‬ﻓﻠﺞ روده اي‪ ،‬آﺗﻮﻧﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ اوﻟﺴﺮاﺗﯿﻮ ﺷﺪﯾﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻣﮕﺎﮐﻮﻟﻮن‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي اﻧﺴﺪادي ﻣﺠﺎري ادراري )اﻧﺴﺪاد ﮔﺮدن‪ ،‬ﻣﺜﺎﻧﻪ(‪ ،‬ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ‬
‫ﮔﺮاوﯾﺲ‪ ،‬آﺳﻢ )آﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد( و ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 6‬ﻣﺎه )دي ﺳﯿﮑﻠﻮﻣﯿﻦ( ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺮﯾﻖ ﺑﺪن‪ ،‬در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﮔﺮم اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺐ و ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮﻣﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬در اﻓﺮاد ﺣﺴﺎس‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﺎﯾﮑﻮز آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬از دﺳﺖ دادن ﺣﺎﻓﻈﻪ ﮐﻮﺗﺎه‬
‫ﻣﺪت‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن اﯾﻦ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و اﻃﻔﺎل ﺑﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺣﺴﺎس ﺗﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﻋﻮارض‬ ‫ارﮔﺎن‬
‫ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺑﺮادﯾﮑﺎردي )ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﮐﻢ آﺗﺮوﭘﯿﻦ(‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫‪CNS‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ‪ CNS‬ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺒﮏ ﺳﺮي )ﺗﺰرﯾﻖ دي ﺳﺎﯾﮑﻠﻮﻣﯿﻦ(‬
‫ﺧﺎرش و ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ ﭘﻮﺳﺖ‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻌﻢ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬اﺷﮑﺎل در ﺑﻠﻊ‪ ،‬ﺳﻮزش ﺳﺮدل ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‬ ‫‪GI‬‬
‫اﺣﺘﺒﺎس ادراري‪ ،‬اﯾﻤﭙﻮﺗﻨﺴﯽ‬ ‫‪GU‬‬
‫ﺗﺎري دﯾﺪ‪،‬ﻣﯿﺪرﯾﺎز‪ ،‬ﻓﺘﻮﻓﻮﺑﯿﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﭼﺸﻤﯽ‪ ،‬ﺗﺎﺧﯿﺮ در واﮐﻨﺶ ﻣﺮدﻣﮏ‪ ،‬ﺳﯿﮑﻠﻮﭘﻠﮋﯾﺎ‬ ‫ﭼﺸﻤﯽ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺷﯿﺮدﻫﯽ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺮﯾﻖ‪،‬ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ‪ TCA’s ،‬و آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺳﺎز‬

‫‪26‬‬
 ‫‪ -1‬آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ داراي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي زﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬ ‫‪-‬‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺪرﯾﺎز‬ ‫‪-‬‬
‫ﺿﺪ ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع و ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ‬ ‫‪-‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﮑﺮر ادرار‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺮوﻧﮑﻮدﯾﻼﺗﻮر )در ‪ COPD‬و آﺳﻢ(‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -2‬داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﻣﻮﺳﮑﺎرﯾﻨﯽ اﺛﺮ ﻣﻮﺳﮑﺎرﯾﻨﯽ اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ در اﻋﺼﺎب ﭘﺎراﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ ‪ Postganglionic‬را‬
‫ﻣﻬﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ )در ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ‪ ، CNS‬ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ ﻫﺎي ﺻﺎف و ﻏﺪد ﺗﺮﺷﺤﯽ(‪ .‬اﯾﻦ داروﻫﺎ در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬
‫رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯽ در اﺗﻮﻧﻮﻣﯿﮏ ﮔﺎﻧﮕﻠﯿﺎ و ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻋﺼﺐ – ﻋﻀﻠﻪ را ﻧﯿﺰ ﻣﻬﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ﺿﺪ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮن اﺳﻨﻔﻨﮕﺘﺮ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﻣﺮي و ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﻌﺪه در ‪GERD‬‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو ‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬دارو ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از داروﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﻮد و ﺑﯿﻤﺎر از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﺋﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺎرﺿﻪ ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﮐﺎﻓﯽ ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻓﯿﺒﺮ ﻃﯽ درﻣﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز راش‪ ،‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬درد ﭼﺸﻢ و ﺷﺪﯾﺪ ﺷﺪن ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ادراري و ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ﺑﻪ‬
‫ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ‪:‬‬

‫دﺳﺘﻪ داروﯾﯽ‬ ‫ﻣﺜﺎل‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﺿﺪ ﺗﻬﻮﻋﯽ راﯾﺞ‬

‫‪Anticholinergics‬‬ ‫‪Dimenhydrinate, Scopolamine‬‬ ‫‪MNS‬‬

‫‪Antihistamines‬‬ ‫‪Hydroxyzine, Cinnarizine, Diphenhydramine‬‬ ‫‪MNS‬‬
‫‪5HT3 Antagonists‬‬ ‫‪Ondansetron, Granisetron‬‬ ‫‪CTNV, PONV‬‬
‫‪Phenothiazine‬‬ ‫‪Promethazine, Perphenazine, Thiethylperazine‬‬ ‫‪CTNV, PONV, GENV‬‬
‫‪Butyrophenones‬‬ ‫‪Haloperidol‬‬ ‫‪CTNV, PONV‬‬
‫‪NK1 antagonists‬‬ ‫‪Aprepitant‬‬ ‫‪CTNV‬‬
‫‪Cannabinoids‬‬ ‫‪Dronabinol, Nabilone‬‬ ‫‪CTNV‬‬
‫‪Prokinetics‬‬ ‫‪Metoclopramide, Domperidone, Cisapridie‬‬ ‫‪GENV, PONV, CTNV‬‬
‫‪Corticosteroids‬‬ ‫‪Dexamethasone‬‬ ‫‪CTNV‬‬
‫‪BDZ’s‬‬ ‫‪Lorazepam‬‬ ‫‪CTNV, PONV‬‬
‫‪Thiamine, Pyridoxine, Clonidine, Ephedrine,‬‬
‫‪Others…..‬‬ ‫‪Amphetamines, Oxygen, Ginger‬‬

‫‪27‬‬
 CTNV: Chemotherapy induced Nausea and Vomiting
GENV: Gastroentritis Nausea and Vomiting
MNS: Motion Sickness
PONV: Post Operative Nausea and vomiting

: ‫ اﻗﻼم داروﯾﯽ‬D

‫ﺿﺪ ﺗﻬﻮع‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

Cinnarizine Stugeron ® Tab: 25, 75 mg C
Dimenhydrinate Dramamine ® Tab: 50 mg B
Domperidone Motilium ® Tab: 10 mg C
Tab: 1 mg
Granisetron Kytril ® B
Inj: 3 mg/3ml
Tab : 4 mg
Ondansetron Zofran ® Syr : 4 mg/5 ml B
Inj : 4 mg/2 ml
Tab: 10 mg
Metoclopramide Plasil ® Inj: 10 mg/2 ml B
Oral drop: 4 mg/ml
Tab: 4 mg
Promethazine Phenergan ® Syr: 4 mg/5 ml B
Inj: 4 mg/2 ml

: ‫دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‬ D

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬

Cinnarizine
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و درﻣﺎن ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‬
‫ ﻧﯿﻢ ﺗﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از‬،25 mg
‫ وزوز‬،‫ ﻧﯿﺴﺘﺎﮔﻤﻮس‬،‫ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﺷﺮوع ﺳﻔﺮ‬
‫ ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‬،‫ﮔﻮش‬
Dimenhydrinate
: ‫ ﺳﺎل‬5 ‫ ﺗﺎ‬2 50-100 mg
‫ ﺳﺎﻋﺖ‬8 ‫ ﺗﺎ‬6 ‫ ﻫﺮ‬12/5 – 25 mg ‫ ﺳﺎﻋﺖ‬6 ‫ ﺗﺎ‬4 ‫ﻫﺮ‬
75 mg/day ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬ ‫ در روز‬400 mg ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ‬
: ‫ ﺳﺎل‬12 ‫ ﺗﺎ‬5
‫ ﺳﺎﻋﺖ‬8 ‫ ﺗﺎ‬6 ‫ ﻫﺮ‬25 – 50 mg
150 mg/day ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
Domperidone
‫ ﺳﻪ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در‬10-20 mg ‫ )ﺗﺎﺧﯿﺮ در‬GI ‫اﺧﺘﻼﻻت ﻣﻮﺗﯿﻠﯿﺘﯽ‬
‫روز ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﻏﺬا‬ (‫ دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯿﺎ‬،‫ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﻌﺪه‬

28
 ‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از داروﻫﺎي‬
‫‪ 20 mg‬ﺳﻪ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در روز‬
‫ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ دوﭘﺎﻣﯿﻦ‬

‫‪Granisetron‬‬
‫‪ ، 2 mg‬ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﮐﻤﻮﺗﺮاﭘﯽ ﺑﺎﻻي ‪ 2‬ﺳﺎل ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫)ﺧﻮراﮐﯽ(‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ‪CTNV‬‬
‫‪ 10 – 40 mcg/kg/dose: IV‬ﺗﺎ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪9 mg/day‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ ،2 mg‬ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي در ﺗﻬﻮع ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫رادﯾﻮﺗﺮاﭘﯽ‬ ‫رادﯾﻮﺗﺮاﭘﯽ‬
‫‪ 0/35 – 1 mg‬ورﯾﺪي در اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 4‬ﺳﺎل ‪:‬‬
‫‪ 20-40 mg/kg‬ﯾﮏ دوز ورﯾﺪي ﺗﺎ‬ ‫ﺟﺮاﺣﯽ‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و درﻣﺎن ‪PONV‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪1 mg‬‬
‫‪Metoclopramide‬‬
‫‪ 0/1-0/2‬ﺗﺎ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 10-15 mg‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در ‪mg/kg/dose‬‬
‫روز )ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ وﻋﺪه ﻫﺎي ﺑﺎر در روز‬ ‫درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ رﻓﻼﮐﺲ‬
‫ﻏﺬاﺋﯽ و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب( ﺗﺎ ‪ 12‬ﻫﻔﺘﻪ‬
‫‪ 10-15 mg‬ﺧﻮراﮐﯽ ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در روز‬
‫)ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ وﻋﺪه ﻫﺎي ﻏﺬاﺋﯽ و‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب(‬
‫ﮔﺎﺳﺘﺮوﭘﺎرزﯾﺲ دﯾﺎﺑﺘﯽ‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ ﯾﺎ ورﯾﺪي‪ 10 mg :‬ﭼﻬﺎر ﺑﺎر‬
‫وﻋﺪه ﻫﺎي‬ ‫در روز ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ‬
‫ﻏﺬاﺋﯽ و ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‬
‫‪ 1-2 mg/kg‬ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﺷﺮوع ‪ 1-2 mg/kg : IV‬ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ‬
‫اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﮐﻤﻮﺗﺮاﭘﯽ و ﻫﺮ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫‪IV‬‬ ‫درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﺷﯿﻤﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ دوز ﺗﺎ ‪ 2‬ﺑﺎر ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ‪ 3‬ﺑﺎر ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪3‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﮑﺮار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﭙﯿﺸﮕﯿﺮي از ‪CTNV‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‪ ، 2 mg/kg :‬ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ‬
‫از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﮑﺮار ﺑﺎ‬
‫ﻓﻮاﺻﻞ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫‪ 12 mg/kg‬در ﯾﮏ روز‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ ﯾﺎ ورﯾﺪي‬
‫‪PONV‬‬
‫‪ 10-20 mg‬در اﻧﺘﻬﺎي ﺟﺮاﺣﯽ‬
‫زﯾﺮ ‪ 6‬ﺳﺎل ‪0/1 mg/kg :‬‬
‫‪ 10 mg‬ورﯾﺪي‬ ‫ﻗﺮار دادن ﻟﻮﻟﻪ ﺗﻐﺬﯾﻪ ‪Postpyloric‬‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 14‬ﺳﺎل ‪2/5-5 mg :‬‬

‫‪Ondansetron‬‬
‫‪ 6‬ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 18‬ﺳﺎل ‪:‬‬ ‫‪ 8-12 mg : IV‬ﺗﮏ دوز‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ‪CTNV‬‬

‫‪29‬‬
 ‫ورﯾﺪي ‪ 0/45 mg/kg/day‬ﺗﮏ دوز‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 8-24 mg :‬ﺗﮏ دوز‬
‫ﯾﺎ در ﺳﻪ دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ‬ ‫)ورﯾﺪي ﺗﺎ ‪ 32 mg‬ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه(‬
‫‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﺳﺎل ‪:‬‬ ‫ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﮐﻤﻮﺗﺮاﭘﯽ‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 4 mg‬ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ‬
‫ﮐﻤﻮﺗﺮاﭘﯽ ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﮑﺮار‬
‫ﺷﻮد ﺗﺎ ‪ 2‬روز‬

‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 8 mg :‬ﯾﮏ ﺗﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ‬

‫ﭘﺮﺗﻮ درﻣﺎﻧﯽ ﮐﻞ ﺑﺪن‬
‫ﻗﺒﻞ از ﭘﺮﺗﻮ درﻣﺎﻧﯽ ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 16 mg :‬ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ‪ 1‬ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪:‬‬
‫زﯾﺮ ‪ 0/1 mg/kg : 40 kg‬ﺗﮏ دوز‬ ‫اﻟﻘﺎء ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ‬
‫‪ 4 mg : IM, IV‬ﺗﮏ دوز ﻗﺒﻞ از ورﯾﺪي‬ ‫‪PONV‬‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ 4 mg : 40 kg‬ﺗﮏ دوز‬ ‫اﻟﻘﺎء ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ‬
‫ورﯾﺪي‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ ، 8 mg :‬ﻫﺮ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ورﯾﺪي‪ 8 mg :‬ﻫﺮ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻃﯽ‬
‫ﺗﻬﻮع ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎرداري‬
‫‪ 15‬دﻗﯿﻘﻪ اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﺷﻮد ﺑﺎ ‪1 mg/h‬‬
‫اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻃﯽ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‬

‫‪Promethazine‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 2‬ﺳﺎل ‪:‬‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‪IV, IM ،‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪– IV,IM‬‬ ‫‪ 12/5-25 mg‬ﻫﺮ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﺿﺪ ﺗﻬﻮع‬
‫‪ 4 0/25-1 mg/kg‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺑﺎر در روز‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻫﺮ دوز ‪25mg‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‪ 25 mg :‬ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 2‬ﺳﺎل ‪:‬‬
‫ﺷﺮوع ﺳﻔﺮودرﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻫﺮ ‪ 0/5 mg/kg/dose 12‬ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ‬
‫از ﺷﺮوع ﺳﻔﺮ و درﺻﻮرت ﻟﺰوم‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺗﮑﺮار‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﻫﺮ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﮑﺮار‬
‫)ﺣﺪﮐﺜﺮ دوز روزاﻧﻪ ‪25 mg‬دو ﺑﺎر‬
‫در روز(‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ زﯾﺮ ‪ 2‬ﺳﺎل ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬داروﻫﺎي ﭘﺮوﮐﯿﻨﺘﯿﮏ در اﻧﺴﺪاد ‪ ، GI‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي و ﭘﺮ ﻓﻮراﺳﯿﻮن ‪ GI‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬دﻣﭙﺮﯾﺪون در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ‪ ،‬دﯾﻤﻦ ﻫﯿﺪرﯾﻨﺎت و ﺳﯿﻨﺎرﯾﺰﯾﻦ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﺰرﯾﻖ زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﮑﺮوز ﺑﺎﻓﺘﯽ(‬

‫‪30‬‬
 ‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬
‫ﻋﻮارض‬ ‫داروي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع‬
‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺮوﻧﺶ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬آرﺗﺮاﻟﮋي‪،‬‬
‫دﯾﻤﻦ ﻫﯿﺪرﯾﻨﺎت‬
‫درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع و ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‬ ‫دﻣﭙﺮﯾﺪون‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬درد‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯿﺎ‪،‬‬
‫ﮔﺮاﻧﯿﺴﺘﺮون و اﻧﺪاﻧﺴﺘﺮون‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﮐﺒﺪي‬
‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺑﯽ ﻗﺮاري‪ ،‬دﯾﺴﺘﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن ﺷﺒﻪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺴﮑﯿﻨﺰﯾﺎ‪ ،‬ﺑﻠﻮك ‪ ، AV‬ﺑﺮادﯾﮑﺎردي‪ ،‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬آﻣﻨﻮره‪،‬‬ ‫ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي آﻟﺮژﯾﮏ‬
‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ادراري‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن‬
‫ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺑﺮادﯾﮑﺎردي‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬دﻟﯿﺮﯾﻮم‪ ،‬دﯾﺴﺘﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ‬
‫ﯾﻮﻓﻮرﯾﺎ‪ ،‬ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﭘﺴﻮدو ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮﻧﯿﺴﻢ‪ ،‬ﮐﺎﺑﻮس‪،‬‬
‫آﻣﻨﻮره‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر‪ ،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺒﻮز )‪ ، (IV‬وزوزﮔﻮش و آﭘﻨﻪ‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫↑ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬ ‫داروﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺧﻮاص آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬ ‫دﯾﻤﻦ ﻫﯿﺪرﯾﻨﺎت‬
‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﻋﻮارض اﺗﻮ ﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬ ‫دﯾﻤﻦ ﻫﯿﺪرﯾﻨﺎت‬
‫ﺑﻪ آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬
‫↑ اﺣﺘﻤﺎل ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال‬ ‫‪MAOI’s‬‬ ‫ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻧﯿﻢ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ‬
‫از ﺷﺮوع ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺮدم دﯾﻤﻦ ﻫﯿﺪرﯾﻨﺎت را ﺑﺎ ﻧﺎم ﻗﺮص ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺳﮑﻮﭘﻮﻻﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﭻ ﭘﻮﺳﺘﯽ در ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ در ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ در اﯾﻦ ﻣﻮرد‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺘﻬﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬از ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺮﯾﻊ ﺟﺬب و اﺛﺮ داروﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺑﻪ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 2‬ﺳﺎل ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬دوﻣﭙﺮﯾﺪون آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﭘﺮﯾﻔﺮال اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ CNS‬آن ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫‪ -9‬ﺳﯿﺰاﭘﺮاﯾﺪ ازداروﻫﺎي ﭘﺮوﮐﯿﻨﺘﯿﮏ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻗﻠﺒﯽ– ﻋﺮوﻗﯽ ﺟﺪي آن )آرﯾﺘﻤﯽ ﻫﺎي‬
‫ﺷﺪﯾﺪ( از ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ ﺣﺬف ﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو ‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬زﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﺻﺤﯿﺢ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع در ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ )ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺳﻔﺮ( را ﺑﻪ‬
‫ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻃﯽ درﻣﺎن از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪) .‬دﯾﻤﻦ ﻫﯿﺪرﯾﻨﺎت‪ ،‬ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ‪،‬‬
‫ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ(‬
‫‪ -3‬ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ و ﻧﺤﻮه ﮐﻨﺘﺮل آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح داده ﺷﺪه‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ و دوﻣﭙﺮﯾﺪون در رﻓﻼﮐﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ از ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺧﺎﻧﻪ‬
‫از ﺑﯿﻦ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع ﺗﻨﻬﺎ دﯾﻤﻦ ﻫﯿﺪرﯾﻨﺎت داروي ‪ OTC‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ‪:‬‬

‫ﻣﻠﯿﻦ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪EC Tab: 5 mg‬‬
‫‪Bisacodyl‬‬ ‫® ‪Dulcolax‬‬ ‫‪Pediatric Supp: 5mg‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Supp: 10mg‬‬
‫‪Pediatric supp: 1g‬‬
‫‪Glycerin‬‬ ‫‪Supp: 2g‬‬
‫‪Bulk‬‬
‫‪Lactulose‬‬ ‫‪Syr: 10 g/ 15ml‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Magnesium hydroxide‬‬ ‫‪M.O.M.‬‬ ‫‪Susp: 8%‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Magnesium oxide‬‬ ‫‪Tab: 400 mg‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Polyethylene glycol‬‬ ‫® ‪Pydrolax‬‬ ‫)‪Bulk(powder‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Sorbitol‬‬ ‫‪Pouder: 5g/sachet‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪ D‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻣﻠﯿﻦ ‪:‬‬

‫ﻣﺎده ﻣﻮﺛﺮ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﻮع ﻣﻠﯿﻦ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫ﺑﺮگ ﺳﻨﺎ‬ ‫®‪Tab: C-lax ®, Senaline ®,Senamed‬‬
‫®‪Syr: Senagol ®, Senagraph‬‬ ‫ﻣﺤﺮك‬ ‫‪C‬‬
‫)ﺳﻨﻮزﯾﺪﻫﺎي ‪(B,A‬‬ ‫®‪Powder: Senaline‬‬
‫ﭘﻮﺳﺖ داﻧﻪ اﺳﻔﺮزه‬ ‫‪Sachet or powder: Mucylium, Psyllium‬‬ ‫ﺣﺠﻢ دﻫﻨﺪه‬ ‫‪B‬‬
‫اﻧﺠﯿﺮ‬ ‫®‪Syr: Fijan‬‬ ‫ﻣﺤﺮك‬ ‫‪C‬‬

‫‪32‬‬
 ‫ﭘﻮﺳﺖ داﻧﻪ ﮔﻨﺪم‬ ‫‪Powder: Bran‬‬ ‫ﺣﺠﻢ دﻫﻨﺪه‬ ‫‪B‬‬
‫روﻏﻦ ﮐﺮﭼﮏ )‪(Castor Oil‬‬
‫)ﻣﺎده ﻣﻮﺛﺮه‪ :‬ﺗﺮي رﯾﺴﯿﻨﻮﻟﺌﯿﻦ‬ ‫®‪Laxaricin‬‬ ‫ﻣﺤﺮك‬ ‫‪C‬‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در روﻏﻦ(‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ‬ ‫ﻣﻠﯿﻦ‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮐﻮﻟﻮن ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﯽ و اﻗﺪاﻣﺎت‬
‫ﺑﯿﺰاﮐﻮدﯾﻞ‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ و زاﯾﻤﺎن‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﭼﺸﻢ )ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‬ ‫ﮔﻠﯿﺴﯿﺮﯾﻦ‬
‫ﺣﺎد زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ و ﺳﺎﯾﺮ ﮔﻠﻮﮐﻮﻣﻬﺎ(‬
‫اﻧﺴﻔﺎﻟﻮﭘﺎﺗﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ – ﭘﻮرﺗﺎل‬ ‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‬ ‫ﻻﮐﺘﻮﻟﻮز‬
‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪ‬ ‫ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ ﯾﺒﻮﺳﺖ‬
‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪ‪ ،‬ﻣﮑﻤﻞ ﻏﺬاﺋﯽ‬ ‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‬ ‫ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ اﮐﺴﺎﯾﺪ‬
‫ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮐﻮﻟﻮن ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﯽ واﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ‬ ‫ﭘﻠﯽ اﺗﯿﻠﻦ ﮔﻼﯾﮑﻮل‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‬ ‫ﺳﻮرﺑﯿﺘﻮل‬
‫ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮐﻮﻟﻮن ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﯽ واﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ‬ ‫روﻏﻦ ﮐﺮﭼﮏ‬

‫‪D‬دوزﻫﺎي راﯾﺞ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻠﯿﻦ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻣﻠﯿﻦ‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪ :‬روزاﻧﻪ ‪ 1‬ﻗﺮص‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‪ 2 :‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻗﺮص ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز‬
‫ﺑﯿﺰاﮐﻮدﯾﻞ‬
‫رﮐﺘﺎل ‪ 1 :‬ﺷﯿﺎف ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ‬ ‫رﮐﺘﺎل‪ 1 :‬ﺷﯿﺎف ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ‬
‫‪ 1‬ﺷﯿﺎف ‪ 1‬ﮔﺮﻣﯽ‬ ‫‪ 1‬ﺷﯿﺎف ‪ 2‬ﮔﺮﻣﯽ‬ ‫ﮔﻠﯿﺴﯿﺮﯾﻦ‬
‫روزاﻧﻪ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﮔﺮم )‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ‬
‫‪ 5‬ﮔﺮم در روز ﺑﻌﺪ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ‬ ‫ﻻﮐﺘﻮﻟﻮز‬
‫ﻟﯿﺘﺮ( ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 60‬ﮔﺮم‬
‫زﯾﺮ ‪ 2‬ﺳﺎل ‪ :‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‬ ‫‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ در‬
‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ‪ 5 :‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﯾﺎ‬ ‫دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬ ‫ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ﻫﯿﺪروﮐﺴﺎﯾﺪ‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﺳﺎل ‪ 15 :‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺧﻮاب ﯾﺎ در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 70‬ﮔﺮم‬ ‫ﺳﻮرﺑﯿﺘﻮل‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫‪ -1‬در ﺻﻮرت ﺷﮏ ﺑﻪ آﭘﺎﻧﺪﯾﺴﯿﺖ )ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻼﺋﻢ(‪ ،‬اﻧﺴﺪاد روده‪ ،‬درد ﺷﮑﻤﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻨﺸﺎء آن ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﺷﺪه ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻻﮐﺘﻮﻟﻮز در اﻓﺮادي ﮐﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﮔﺎﻻﮐﺘﻮز آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫‪33‬‬
 ‫‪ -3‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي از ﻣﻘﻌﺪ ﯾﺎ ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻻﮔﺰاﺗﯿﻮﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺟﺪي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ و ﺳﻮزش ﻣﻘﻌﺪ و ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ آن‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﮐﺮدن‪ ،‬ﻧﻔﺦ و اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺧﺮوج ﮔﺎزﻫﺎي روده و ﮐﺮاﻣﭗ از ﻋﻮارض ﮐﻠﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻻﮔﺰاﺗﯿﻮﻫﺎي ﺑﺎ ﻟﮏ )ﭘﺴﯿﻠﯿﻮم‪ ،‬ﺑﺮن( ﺑﺪون ﻣﺼﺮف ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﺎﯾﻌﺎت ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺴﺪاد ﻣﺮي‪،‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻌﺪه‪ ،‬روده و ﮐﻮﻟﻮن ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎد روﻏﻦ ﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﺎرج ﺷﺪن ﭼﮑﻪ ﭼﮑﻪ آﻧﻬﺎ از ﻣﻘﻌﺪ‪ ،‬ﺧﺎرش و اﻟﺘﻬﺎب‬
‫ﻣﻘﻌﺪ و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﻫﺎي ﭘﺮي آﻧﺎل ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬آروغ‪ ،‬ﺧﺮوج ﻣﻔﺮط ﮔﺎز از روده‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ و اﺳﻬﺎل ﭘﯿﺮوﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ از ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺼﺮف‬
‫ﻻﮐﺘﻮﻟﻮز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف زﯾﺎد از ﺣﺪ ﻻﮔﺰاﺗﯿﻮﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺮ ﻫﻢ زدن ﺗﻌﺎدل ﻣﺎﯾﻌﺎت و اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺘﻬﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺎﺗﻮره‪ ،‬ﮐﻮﻟﻮن‬
‫ﮐﺎﺗﺎرﺗﯿﮏ و ‪ ...‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖ دﻓﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺳﺎﻟﯿﻦ و ﺑﺎﻟﮏ از اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎي اول در درﻣﺎن ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻻﮐﺘﻮﻟﻮز ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎي ﮐﻮﻟﻮن از ﺷﮑﻞ دي ﺳﺎﮐﺎرﯾﺪي ﺑﻪ اﺳﯿﺪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ وزن ﻣﻠﮑﻮﻟﯽ ﮐﻢ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﺳﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎ اﺛﺮات اﺳﻤﻮﺗﯿﮏ ﺳﺒﺐ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪن ﻣﺎﯾﻌﺎت در روده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬روﻏﻦ ﮐﺮﭼﮏ ﻧﯿﺰ در ‪ GI‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﺎده ﻓﻌﺎل رﯾﺴﯿﻨﻮﻟﺌﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ‬
‫و اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻮﺗﯿﻠﯿﺘﯽ‪ ،‬اﺛﺮات ﻣﻠﯿﻨﯽ ﺧﻮد را ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ ﻏﻠﻂ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺷﯿﺎﻓﯽ را ﻣﻠﯿﻦ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺴﯿﺎري از ﭘﺮﺳﻨﻞ داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺑﻮدن ﻓﺮآورده ﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ C-lax‬ﺑﻪ راﺣﺘﯽ آﻧﻬﺎ را در‬
‫اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎران ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮات ﺗﺤﺮﯾﮑﯽ آﻧﻬﺎ روي ‪ GI‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻓﺮاواﻧﯽ در ﭘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺑﺮﺧﯽ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ﻣﻨﺤﺼﺮا در ﺗﺨﻠﯿﻪ ﮐﻮﻟﻮن ﺑﺮاي ﺟﺮاﺣﯽ و اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﻠﯿﻦ ﻋﺎدي ﻣﺼﺮف ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﯿﺮ روﻏﻦ ﮐﺮﭼﮏ )‪ ،(Castor oil‬ﭘﺮوﭘﯿﻠﯿﻦ ﮔﻼﯾﮑﻮل‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬درﻣﺎﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ داروﺋﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺼﺮف ﻓﯿﺒﺮ و ﻣﺎﯾﻌﺎت و اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح داده‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎ و ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬زﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﻣﻠﯿﻦ ﻫﺎ )ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮوع اﺛﺮ آﻧﻬﺎ( ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي از ﻣﻘﻌﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪34‬‬
 ‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬
‫‪5-ASA‬‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Delayed release Tab: 800 mg‬‬
‫® ‪Asacol‬‬ ‫‪Supp: 500 mg‬‬
‫‪Mesalamine‬‬ ‫‪Enema: 4g/100ml‬‬
‫)‪(5-ASA‬‬ ‫‪Delayed release Tab: 500 mg‬‬ ‫‪B‬‬
‫® ‪Pentasa‬‬
‫)‪(Mesalazine‬‬ ‫‪Supp: 500 mg‬‬
‫® ‪Rowasa‬‬ ‫‪Enema‬‬
‫ژﻧﺮﯾﮏ اﯾﺮاﻧﯽ‬ ‫‪EC Tab: 500 mg‬‬
‫‪Sulfasalazine‬‬ ‫‪Tab: 500 mg‬‬ ‫‪B‬‬
‫در ﺧﺎرج از اﯾﺮان اﻧﻮاع ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ‪ 5-ASA‬ﻧﻈﯿﺮ اوﺳﺎﻻزﯾﻦ و ﺑﺎﻟﺴﺎﻻزاﯾﺪ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻠﯿﻪ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ‪) 5-ASA‬ﻣﺰاﻻﻣﯿﻦ( و ﮔﺮوﻫﯽ ﺣﺎﻣﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در اﺛﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎي روده ﺑﻪ‬
‫‪ 5-ASA‬و ﮔﺮوه ﺣﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺮوه ﺣﺎﻣﻞ در ﺳﻮﻟﻔﺎﺳﺎﻻزﯾﻦ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﺎﭘﯿﺮﯾﺪﯾﻦ و در‬
‫ﺑﺎﻟﺴﺎﻻزاﯾﺪ‪ – 4 ،‬آﻣﯿﻨﻮﺑﻨﺰوﺋﯿﻞ – ﺑﺘﺎ – آﻻﻧﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫* ﺗﻔﺎوت ﻣﻬﻢ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻓﻮق در ﻣﺤﻞ آزاد ﺳﺎزي داروﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻧﮑﺎت دارو‬
‫داروﺳﺎز رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺤﻞ اﺛﺮ ‪:‬‬

‫ﻣﺤﻞ اﺛﺮ ) در ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد ﺑﺮاي درﻣﺎن ‪ IBD‬ﻫﺴﺘﻨﺪ(‬ ‫‪5-ASA‬‬
‫اﯾﻠﺌﻮم دﯾﺴﺘﺎل و ﮐﻮﻟﻮن‬ ‫ﻗﺮص آﺳﺎﮐﻮل‬
‫ﮐﻮﻟﻮن دﯾﺴﺘﺎل و رﮐﺘﻮم‬ ‫ﺷﯿﺎف و اﻧﻤﺎي آﺳﺎﮐﻮل‬
‫روده ﮐﻮﭼﮏ و ﮐﻮﻟﻮن‬ ‫ﻗﺮص ﭘﻨﺘﺎﺳﺎ‬
‫رﮐﺘﻮم‬ ‫ﺷﯿﺎف ﭘﻨﺘﺎﺳﺎ‬
‫رﮐﺘﻮم و ﮐﻮﻟﻮن دﯾﺴﺘﺎل‬ ‫اﻧﻤﺎي رواﺳﺎ‬
‫ﮐﻮﻟﻮن‬ ‫ﻗﺮص ﺳﻮﻟﻔﺎﺳﺎﻻزﯾﻦ‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪:‬‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ ﯾﺎ اﺟﺰاي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﻓﺮآورده‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺰاﻻﻣﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻟﻔﺎﺳﺎﻻزﯾﻦ ﮐﻪ ﭘﺮودراگ آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮارض‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎﺳﺎﻻزﯾﻦ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻮﻟﻔﺎﭘﯿﺮﯾﺪﯾﻦ )ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط‪ ،‬ﻋﻘﯿﻤﯽ‬
‫ﻣﺮدان( در ﻣﻮرد ﻣﺰاﻻﻣﯿﻦ ﮐﻤﺘﺮ رخ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻮارض ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻠﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺑﺰرگ ﺷﺪن‬
‫ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﺗﺸﺪﯾﺪ ﮐﻮﻟﯿﺖ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ دارو‪ ،‬راش‪ ،‬ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي‪ ،‬ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ‪ ،‬و در ﻣﻮرد ﻓﺮم ﺷﯿﺎف‬
‫و اﻧﻤﺎ درد ﻣﻘﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪ و ﺳﻮزش ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻮارض ﻓﻮق اﻓﺰوده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪35‬‬
 ‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ‪ 5ASA‬در ‪) IBD‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺮون و ﮐﻮﻟﯿﺖ اوﻟﺴﺮاﺗﯿﻮ( ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺰاﻻﻣﯿﻦ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮن و روﮐﺶ دﻫﯽ آن ﻫﺎ در ﻣﺤﻠﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﺎز ﺷﺪه و دارو را آزاد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ذﯾﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﻣﻮارد اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﺑﺮﻧﺪ ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻣﺤﻞ آزاد ﺳﺎزي‬ ‫ﻧﻮع ﭘﻠﯿﻤﺮ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﮑﻞ داروﺋﯽ‬
‫® ‪Asacat‬‬ ‫اﯾﻠﺌﻮم دﯾﺴﺘﺎل و ﮐﻮﻟﻮن‬ ‫اودراژﯾﺖ – اس‬ ‫ﻗﺮص آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ‬
‫®‪Pentasa‬‬ ‫روده ﮐﻮﭼﮏ و ﮐﻮﻟﻮن‬ ‫ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮاﻧﻮﻟﻬﺎي اﺗﯿﻞ ﺳﻠﻮﻟﺰ‬ ‫ﮐﭙﺴﻮل آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ‬
‫® ‪Lialda‬‬ ‫ﮐﻮﻟﻮن‬ ‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪MMX DR‬‬ ‫ﻗﺮص آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ‬

‫‪ -3‬ﻣﺰاﻻزﯾﻦ ﻧﺎم دﯾﮕﺮ ﻣﺰاﻻﻣﯿﻦ )‪ (5ASA‬اﺳﺖ‪).‬ﻗﺮص ژﻧﺮﯾﮏ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻣﺰاﻻزﯾﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ(‬
‫‪ -4‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ‪ 5ASA‬ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺛﺮات ﻣﻮﺿﻌﯽ دارﻧﺪ ﺗﺎ اﺛﺮات ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ و ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺳﯿﮑﻠﻮ اﮐﺴﯿﮋﻧﺎز ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ در ﺳﺎﯾﺖ اﺛﺮ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﺮاي ﻣﻌﺎدل ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﮔﻔﺖ ‪ 400‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻣﺰاﻻﻣﯿﻦ = ‪ 1‬ﮔﺮم ﺳﻮﻟﻔﺎﺳﺎﻻزﯾﻦ ‪.‬‬

‫دارو ‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻗﺮﺻﻬﺎي آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺟﻮﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺷﮑﺎل ﺷﯿﺎف و اﻧﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﺗﺨﻠﯿﻪ روده ﺑﮑﺎر روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف اﻧﻤﺎ را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ‪:‬‬
‫‪-‬ﮔﺮم ﮐﺮدن ﻣﺤﻠﻮل اﻧﻤﺎ )ﻗﺮار دادن ﻣﺤﻠﻮل ﺣﺎوي اﻧﻤﺎ در آب ﮔﺮم(‬
‫‪-‬ﺧﻮاﺑﯿﺪن ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮي ﭼﭗ‪.‬‬
‫‪-‬دراز ﮐﺮدن ﭘﺎي ﭼﭗ‪ ،‬ﺧﻢ ﮐﺮدن ﭘﺎي راﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل‪.‬‬
‫‪-‬داﺧﻞ ﮐﺮدن ﺳﺮاﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر در ﻣﻘﻌﺪ و ﻓﺸﺎر دادن ﺑﺪﻧﻪ ﻇﺮف ﻣﺤﺘﻮي دارو در ﻣﺪت ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ‪.‬‬
‫‪-‬دراز ﮐﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﺪت ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ رﺑﻊ و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺣﺲ دﻓﻊ ﻣﺤﻠﻮ اﻧﻤﺎ ﺷﺪه ﺑﺮﻃﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮔﺎﻫﺎ ﻗﺮص آﺳﺎﮐﻮل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻣﻞ دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ دارو آزاد ﺷﺪه اﻣﺎ ﻣﺎﺗﺮﯾﮑﺲ ﻗﺮص دﻓﻊ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺧﺎﺻﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد وﻟﯽ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻮرﮐﺘﺎل ﺑﺮاي ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻋﻼﻣﺘﯽ درد و ﺳﻮزش‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﭘﻮﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﺨﺎط ﻣﻮﺿﻊ و ﮐﺎﻫﺶ‬
‫اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻮﺿﻊ در ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﺷﺎﯾﻊ آﻧﻮرﮐﺘﺎل ﻧﻈﯿﺮ ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪ و ﻓﺸﯿﺮ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﺷﮑﻞ داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Oint : (Lidocaine 50 mg + Hydrocortisone 2.75‬‬
‫‪mg + Aluminium subacetate 35 mg +Zinc‬‬
‫‪oxide 180 mg)/g‬‬
‫‪Antihemorrhoid‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Supp: (Lidocaine 60 mg + hydrocortisone 5 mg +‬‬
‫‪Aluminium subacetate 50 mg + Zinc oxide‬‬
‫)‪400 mg‬‬

‫‪36‬‬
 ‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎ ‪:‬‬
‫درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺳﻮزش‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬درد ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪ‪ ،‬ﻓﯿﺸﺮ و دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ زﻧﺎﻧﻪ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻓﺮآورده ﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺳﻮزش و آزارﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪ و ﻓﯿﺸﺮ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‬
‫داراي ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺰء از اﺟﺰاء زﯾﺮﻧﺪ‪.....‬‬
‫اﻟﻒ – ﻣﺤﺎﻓﻆ ‪ :‬زﯾﻨﮏ اﮐﺴﯿﺪ‪ ،‬آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ﺳﺎب اﺳﺘﺎت‪ ،‬ﺑﯿﺴﻤﻮت اﮐﺴﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺴﻤﻮت ﺳﺎب ﮔﺎﻻﯾﺖ‬
‫ب – ﺑﯽ ﺣﺲ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻮﺿﻌﯽ ‪ :‬ﻟﯿﺪوﮐﺎﺋﯿﻦ‪ ،‬ﺑﻨﺰوﮐﺎﺋﯿﻦ‪ ،‬ﭘﺮﯾﻠﻮﮐﺎﺋﯿﻦ‬
‫ج – ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪي‪ :‬ﻫﯿﺪروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ﻫﺎي اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪي ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻧﺎل ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺟﺬب ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ و ﻧﺎزك ﺷﺪن‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻧﻈﯿﺮ ﺑﯿﺴﻤﻮت اﮐﺴﺎﯾﺪ و ﺑﺎﻟﺴﺎم ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﺳﭙﺘﯿﮑﯽ و ﻗﺎﺑﺾ ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﺳﻮزش و درد ﻣﺸﮑﻼت آﻧﻮرﮐﺘﺎل و اﻟﺘﯿﺎم آﻧﻬﺎ ﺑﮑﺎر‬
‫ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬در ذﯾﻞ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺨﺘﺼﺮي از آﻧﻬﺎ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﻓﺮآورده‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻣﻨﺸﺎء ﮔﯿﺎﻫﯽ‬ ‫اﺛﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ‬

‫‪Oint‬‬ ‫ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب‪ ،‬ﺿﺪ درد‪ ،‬اﻟﺘﯿﺎم‬

‫® ‪MG‬‬ ‫ﻣﻮرد )‪(Myrtus communis‬‬
‫‪Topical drop‬‬ ‫ﺑﺨﺶ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﺳﭙﺘﯿﮏ‪ ،‬ﻗﺎﺑﺾ‬
‫ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب‪ ،‬ﺿﺪ درد‪ ،‬اﻟﺘﯿﺎم‬
‫® ‪Rectum‬‬ ‫‪Oint‬‬ ‫ﻣﻮرد )‪(Myrtus communis‬‬
‫ﺑﺨﺶ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﺳﭙﺘﯿﮏ‪ ،‬ﻗﺎﺑﺾ‬
‫آﻧﺘﯽ ﺳﭙﺘﯿﮏ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻆ‪ ،‬ﻗﺎﺑﺾ‪،‬‬
‫‪Oint‬‬
‫® ‪Anusol‬‬ ‫‪Cream‬‬ ‫ﺑﺎﻟﺴﺎم ﭘﺮو‬ ‫ﺗﺤﺮﯾﮏ رﺷﺪ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬
‫‪Supp‬‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﺷﯿﺎف و ﺗﻔﺎوت ﻣﺼﺮف ﺷﯿﺎف و ﮐﺮم ﺑﺮاي ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح‬
‫داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﻮد ﮐﻪ درﻣﺎﻧﻬﺎي ﻓﻮق ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺑﻮده و اﺧﺘﻼﻻت اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪ و ﻓﯿﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )ﻧﻈﯿﺮ ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ (IBD, IBS ،‬ﺑﺎﯾﺪ درﻣﺎن ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬داروﻫﺎي ﻓﻮق ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺑﻬﺒﻮد و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ‬
‫‪ -‬ﭘﻤﺎد و ﺷﯿﺎف آﻧﺘﯽ ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ‪ OTC‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪37‬‬
 ‫داروﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ‬

‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ داراي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻧﻈﯿﺮ درﻣﺎن رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ و‬
‫دﯾﺴﮑﯿﻨﺰﯾﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ در درﻣﺎن رﯾﻨﯿﺖ و ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي آﻟﺮژﯾﮏ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ در ﻣﺒﺤﺚ‬
‫داروﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫رﯾﻨﯿﺖ ‪:‬‬
‫رﯾﻨﯿﺖ وﺿﻌﯿﺖ اﺳﺖ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﻏﺸﺎء ﻣﻮﮐﻮﺳﯽ ﺑﯿﻨﯽ و دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ واژه ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﻈﯿﺮ آﺑﺮﯾﺰش ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺧﺎرش ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن‪ ،‬ﻋﻄﺴﻪ و ﺗﺮﺷﺤﺎت ﭘﺸﺖ ﺣﻠﻘﻪ و ﺑﯿﻨﯽ اﻃﻼق‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﺮﻣﺰي‪ ،‬ﺧﺎرش و آﺑﺮﯾﺰش از ﭼﺸﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﯾﻨﯿﺖ ﻋﻤﻮﻣﺎ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫آﻟﺮژن اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪد دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد رﯾﻨﯿﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫درﻣﺎن رﯾﻨﯿﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎري ﺗﻮﺳﻂ داروﻫﺎي ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي ‪ ، H1‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻟﮑﻮﺗﺮﯾﻦ و ﭘﺎﯾﺪار ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻫﺎي ﻣﺎﺳﺖ ﺳﯿﻞ دﮐﻮﻧﮋﻧﺘﺎﻧﺘﻮﻫﺎ و ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي ‪ H1‬ﺑﻪ ﻓﺮم ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ و‬
‫داﺧﻞ ﺑﯿﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ ﺑﻪ ﻓﺮم داﺧﻞ ﺑﯿﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در ﺻﻮرت‬
‫ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻮدن رﯾﻨﯿﺖ ﺑﻪ ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ و ﮔﺎﻫﺎ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ داراي دو دﺳﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻧﻮع ‪ (H1 blocker) 1‬وﺑﻼﮐﺮﻫﺎي‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻧﻮع ‪ (H2 blocker) 2‬دراﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻨﻈﻮرﻣﺎ از ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي ‪H1‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪D‬آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ راﯾﺞ در درﻣﺎن رﯾﻨﯿﺖ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻦ‬
‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎل‬ ‫دوز اﻃﻔﺎل‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف‬
‫ﻧﺴﻞ اول‬
‫‪Chlorpheniramine 4mg‬‬ ‫‪q4 or 6h‬‬ ‫‪1-2 mg‬‬ ‫‪q 4-6h‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪1.34 - 2.68 mg‬‬ ‫‪0.67 - 1.34 mg‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪Clemastine‬‬ ‫‪q 8-12h‬‬ ‫‪q 12 h‬‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪:‬‬

‫‪25-50mg‬‬ ‫‪ 25 mg q4 or 6h‬ﺗﺎ ‪12.5‬‬

‫‪Diphenhydramine q 4-6h‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ‪:‬‬
‫‪ 12.5 mg q4 or 6h‬ﺗﺎ ‪6.25‬‬

‫‪38‬‬
 ‫ﻧﺴﻞ دوم‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪ :‬ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫‪Cetirizine‬‬ ‫‪5- 10 mg qh‬‬ ‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ‪:‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪5mg/day q12 or 24h‬‬
‫‪60 mg q 12 h‬‬
‫‪Fexofenadine‬‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫‪30 mg q 12 h‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪180 mg qd‬‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪ :‬ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫‪Loratadine‬‬ ‫‪10 mg‬‬ ‫‪qd‬‬ ‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ‪:‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪5 mg q h‬‬

‫‪D‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺮﺧﯽ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫اﺛﺮ‬
‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ‬ ‫ﻧﺴﻞ‬
‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﯽ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ‬ ‫ﺿﺪ ﺗﻬﻮﻋﯽ‬ ‫ﺳﺪاﺗﯿﻮ‬
‫‪Chlorpheniramine‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪Clemastine‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ ++‬ﺗﺎ ‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪ +++‬ﺗﺎ ‪++‬‬ ‫‪++‬‬
‫‪Cyproheptadine‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪Diphenhydramine‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ ++‬ﺗﺎ ‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪ +++‬ﺗﺎ ‪++‬‬ ‫‪+++‬‬
‫‪Hydroxyzine‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ +++‬ﺗﺎ ‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬
‫‪Promethozine‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+++‬‬
‫‪Cetirizine‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ +++‬ﺗﺎ ‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪Fexofenadine‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪Loratadine‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ +++‬ﺗﺎ ‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬

‫‪D‬ﻣﺰاﯾﺎي آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ دوم ‪:‬‬

‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ دوم ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ‪ H1‬ﻣﺤﯿﻄﯽ )ﻋﺪم اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ‪ H1‬ﻫﺎي ‪ (CNS‬داراي‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺮﻧﺪ ‪:‬‬
‫اﺛﺮات ﺳﺪاﺗﯿﻮ ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ و دﻓﻌﺎت ﻣﺼﺮف ﮐﻢ‪).‬ﻫﺮﭼﻨﺪ اﺛﺮات ﺳﺪاﺗﯿﻮ ﯾﺎ آﻧﺘﯽ‬
‫ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ ﮔﺎﻫﺎ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮده و در درﻣﺎن ﺳﺎﯾﺮ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﮑﺎر روﻧﺪ(‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺧﺎص ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﻮزادان‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺎدران ﺷﯿﺮده‬ ‫‪-‬‬
‫اﻓﺮادي ﮐﻪ از ‪ MAOI’S‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﮔﻠﻮﮐﻮم زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﻧﺸﺎﻧﻪ دار‬ ‫‪-‬‬

‫‪39‬‬
 ‫اﻧﺴﺪاد ﮔﺮدن ﻣﺜﺎﻧﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫اﻧﺴﺪاد ‪) Pyloroduodenal‬ﺑﯿﻦ دﺋﻮدﻧﻮم و ﭘﯿﻠﻮري(‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﺿﻌﯿﻒ ) ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ (‬ ‫‪-‬‬
‫زﺧﻢ ﭘﭙﺘﯿﮏ ﺗﻨﮓ ﮐﻨﻨﺪه ﭘﯿﻠﻮر‬ ‫‪-‬‬
‫‪ D‬اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت در ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ آﺳﻢ ) ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﻣﻮﮐﻮس (‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﮔﻠﻮﮐﻮم زاوﯾﻪ ﺑﺎز‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﭼﺸﻤﯽ ﺑﺎﻻ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮ ﺗﯿﺮوﺋﯿﺪﯾﺴﻢ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن و ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ) ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ (‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان‬ ‫‪-‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﺷﻮك آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮﻧﻮروﺗﯿﮏ‪ ،‬ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺣﻨﺠﺮه‪ ،‬آﺳﻢ‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ‪ ،‬راش‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺷﺒﻪ‬
‫آﻟﺮژﯾﮏ‬
‫ﻟﻮﭘﻮس‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‬
‫ﺑﺮادﯾﮑﺎردي‪ ،‬اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪) ECG‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪ ،(QT‬اﮐﺴﺘﺮاﺳﯿﺴﺘﻮل‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪،‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﭘﻮﺳﺘﻮرال‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي؛ ﺗﺮوﻣﺒﻮز ورﯾﺪي )ﺗﺰرﯾﻖ ‪IV‬‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ(‬
‫اﺳﺘﺮس اﭘﯽ ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﺖ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬دل درد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬ﺑﯽ‬
‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ در دﻓﻊ ادرار‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ زود ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬اﻟﻘﺎء ﺷﯿﺮدﻫﯽ‪ ،‬ﻣﻬﺎر اﻧﺰال‪ ،‬ﺗﮑﺮر ادرار‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس‬
‫ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ– ادراري‬
‫ادرار‬
‫آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺴﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‬ ‫ﺧﻮﻧﯽ‬
‫ﺳﻔﺖ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺮوﻧﺶ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن و ﺑﯿﻨﯽ و ﺣﻠﻖ‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬ﺳﻮزش ﮔﻠﻮ‪ ،‬ﺧﺲ ﺧﺲ‬
‫ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻓﺸﺎر روي ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‬
‫ﻋﻮارض ﭘﯿﺮو‬
‫ﺗﻮرم زﺑﺎن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ، ALT‬ﺗﻮرم ﻣﺨﺎط دﻫﺎن ) ﺑﻪ ﺻﻮرت زﺧﻢ دﻫﺎﻧﯽ و آﻓﺖ(‪ ،‬ﺧﻮن دﻣﺎغ‪ ،‬ﻋﻄﺴﻪ‬
‫ﻣﺼﺮف اﺳﭙﺮي‬
‫ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﺗﻠﺨﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ورم ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ‪ ،‬درد ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺳﻮزش ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺸﺎﺋﯽ‪ ،‬آﺑﺮﯾﺰش ﭼﺸﻢ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ‬

‫در ﮐﻞ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن و ﺳﻔﺖ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس‬
‫ادرار‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬

‫‪40‬‬
 ‫‪D‬ﻧﮑﺎﺗﯽ ﮐﻠﯽ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﯿﻤﺎر ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ از ﺳﺎﯾﺮ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ‪ OTC‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫)ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﺮآورده ﻫﺎي ‪ OTC‬و اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ(‬
‫‪ -2‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺟﻮاب آزﻣﻮن ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ از ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻔﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف‬
‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ و اﯾﻦ آزﻣﻮﻧﻬﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر روز ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ در ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﺴﺎﻓﺮت‪ ،‬دارو‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Tab: 4 mg‬‬
‫‪Chlorpheniramine‬‬ ‫‪Inj: 10 mg / 1 ml‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Syr: 2 mg / 5 ml‬‬
‫® ‪Apo – Cetirizine‬‬
‫‪Tab: 5 , 10 mg‬‬
‫‪Cetirizine‬‬ ‫® ‪Litzen‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Syr: 5 mg / 5 ml‬‬
‫® ‪Zyrtec‬‬
‫‪Tab: 1 mg‬‬
‫‪Clemastine‬‬ ‫® ‪Tavegil‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Inj: 2 mg / 2 ml‬‬
‫‪Cyproheptadine‬‬ ‫® ‪Periactine‬‬ ‫‪Tab: 4 mg‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Tab: 25 mg‬‬
‫‪Diphenhydramine‬‬ ‫®‪Benadryl‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Elixir : 12.5 mg / 5 ml‬‬
‫® ‪Sed – Off‬‬
‫‪Fexofenadine‬‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري اﯾﺮاﻧﯽ‬
‫‪Tab: 60 , 180 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Tab: 10 , 25 mg‬‬
‫‪Hydroxyzine‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Syr: 10 mg / 5 ml‬‬
‫‪Tab: 1 mg‬‬
‫® ‪Zaditen‬‬
‫‪Ketotifen‬‬ ‫‪Syr: 1 mg / 5 ml‬‬ ‫‪C‬‬
‫® ‪Denerel‬‬
‫‪Oph. Drop: 1%‬‬
‫‪Tab: 10 mg‬‬
‫‪Loratadine‬‬ ‫® ‪Claritin‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Syr: 5 mg / 5 ml‬‬
‫‪Tab: 25 mg‬‬
‫‪Promethazine‬‬ ‫® ‪Phenergan‬‬ ‫‪Inj: 50 mg / 2 ml‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Syr: 5.65 mg / 5 ml‬‬

‫‪CETIRIZINE :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﺳﺘﯿﺮﯾﺰﯾﻦ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ زﯾﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ﺳﺘﯿﺮﯾﺰﯾﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫‪ -3‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺳﺘﯿﺮﯾﺰﯾﻦ‪ :‬ﺧﺎرش ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ ﻓﺼﻠﯽ و داﺋﻤﯽ‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ‪ :‬آﺳﻢ آﻟﺮژﯾﮏ و ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺎرش ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﺰﯾﺪﮔﯽ ﺣﺸﺮات‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﺘﯿﺮﯾﺰﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ داروﻫﺎي ﻧﺴﻞ اول در درﻣﺎن ﺧﺎرش‪ ،‬ﻋﻄﺴﻪ و ﺑﺜﻮرات ﺟﻠﺪي ارﺟﺤﯿﺘﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺳﺘﯿﺮﯾﺰﯾﻦ )®‪ (Zyrtec‬ﺟﺰء ‪ 10‬داروي اول ﭘﺮﻓﺮوش آﻣﺮﯾﮑﺎ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﺷﻮد‪.‬از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﺘﯿﺮﯾﺰﯾﻦ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاب اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪CHLORPHENIRAMINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ در درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم و ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ و ﺳﺎﯾﺮ وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﻫﺎي آﻟﺮژﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ داراي دو اﯾﺰوﻣﺮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮم ‪ D‬آن ﻓﻌﺎل اﺳﺖ‪ .‬در ﺧﺎرج از اﯾﺮان اﯾﺰوﻣﺮ ‪D‬‬
‫ﮐﻠﺮﻓﯿﻨﺮآﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Dexchlorpheniramine‬ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ دوز ﺑﺮاﺑﺮ آن ﺑﺎ ﮐﻠﺮﻓﯿﻨﺮآﻣﯿﻦ ﻧﺼﻒ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻗﺮﺻﻬﺎي ‪ 4‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ‪ ،‬ﻗﺮﺻﻬﺎي ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ در اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ‬
‫ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ ﻧﯿﺰ در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪ .‬اﮐﺜﺮ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﻧﺪارﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ ‪:‬‬
‫‪Tab. Adult Cold‬‬ ‫) ﺣﺎوي ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ (‬
‫‪Tab. Children Cold‬‬ ‫) ﺣﺎوي ‪ 0/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ (‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 0/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ در ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ( ‪Syr. Pediatric Grip‬‬
‫‪ -4‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ﮐﻠﺮﻓﯿﻨﺮآﻣﯿﻦ در روز ‪ 24‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﯾﻦ دارو ‪ OTC‬اﺳﺖ اﻣﺎ از ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺑﺘﻼ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﻣﺼﺮف ﮐﻠﺮﻓﯿﻨﺮآﻣﯿﻦ ﻣﻨﻊ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ) ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ( اﻃﻼع ﮐﺴﺐ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺷﺮﺑﺖ ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ ﮔﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ Syr. Antinistamine‬ﻧﺴﺨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻣﺼﺮف ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻃﯽ درﻣﺎن از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‬
‫ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت و ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ‬
‫ﻓﯿﺒﺮ دار ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﯾﻦ دارو ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر ﺷﻮد‪ .‬از ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪CLEMASTINE :‬‬

‫‪42‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﮐﻠﻤﺎﺳﺘﯿﻦ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺧﺎرش‪ ،‬اﻧﮋﯾﻮادم و رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻠﻤﺎﺳﺘﯿﻦ داراي اﺛﺮات ﺿﺪ ﺗﻬﻮﻋﯽ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺪاﺗﯿﻮي ﺑﺎﻻﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬راﯾﺠﺘﺮﯾﻦ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﮐﻠﻤﺎﺳﺘﯿﻦ درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺧﺎرش و ﮐﻬﯿﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ﺷﺶ ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﺷﻮد‪ .‬از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﻗﺖ دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت رﯾﻮي و ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻏﺬاﻫﺎي‬
‫ﻓﯿﺒﺮدار ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪CYPROHEPTADINE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم و ورم‬
‫ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﯿﮕﺮن ‪ ،‬ﺳﺮدردﻫﺎي واﺳﮑﻮﻻر و ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺤﺮك اﺷﺘﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺿﻌﯿﻒ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺤﺮك اﺷﺘﻬﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ راﯾﺠﺘﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻮرد اﺳﺖ‪ .‬در ﺿﻤﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت از اﯾﻦ دارو ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﺎﭼﯿﺰي‬
‫ﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ وزن دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮔﺎﻫﺎ ﺷﺮﺑﺖ ® ‪) Tres-Orix‬ﺣﺎوي ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ اروﺗﺎت‪،‬آﻣﯿﻨﻮ اﺳﯿﺪﻫﺎ و وﯾﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد( ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﺑﺮاي ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﺠﻮز ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎ در داروﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺎ ﺷﻮد)ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮات آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ‬ ‫‪SSRI‬‬ ‫‪ -5‬ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ آﺛﺎر درﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ ﺑﺮ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ (‬
‫‪ -6‬ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دﮔﺰاﻣﺘﺎزون در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﺷﻮد‪ .‬از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﻗﺖ دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت رﯾﻮي و ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻏﺬاﻫﺎي‬
‫ﻓﯿﺒﺮدار ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪43‬‬
 ‫‪DIPHENHYDRAMINE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ در درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ‪،‬ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫در درﻣﺎن ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ و ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ(‪ ،‬دﯾﺴﺘﻮﻧﯽ ﺣﺎد ‪،‬‬
‫ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮﻧﯿﺴﻢ )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ( و درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﺮﺑﺖ وﺟﻮد داردو ﻗﺮص ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ آن ﮐﻢ ﻣﺼﺮف و‬
‫ﮐﻤﯿﺎب اﺳﺖ‪.‬از دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ در ﻓﺮآورده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪:‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ ( ‪Tab. Cold Stop‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ ( ‪Tab. Night Cold‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ ( ‪Tab Coldax‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻮاب آور ﺑﺮاي ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﻣﺼﺮف دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ اﺛﺮ ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ آن اﺳﺖ‪.‬در ﻣﯿﺎن ﻣﺮدم دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫داروي ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ از ﭘﺮﻓﺮوش ﺗﺮﯾﻦ داروﻫﺎي ‪ OTC‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﺷﻮد‪ .‬از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﻗﺖ دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت رﯾﻮي و ﯾﺒﻮﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻏﺬاﻫﺎي‬
‫ﻓﯿﺒﺮدار ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪DIPHENHYDRAMINE COMPOUND :‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻮراﮐﯽ ﺷﺮﺑﺖ ﺑﻮده و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ از ‪:‬‬

‫‪Diphenhydramine‬‬ ‫‪12.5 mg/5ml‬‬
‫‪Ammonium Chloride‬‬ ‫‪125 mg / 5ml‬‬
‫‪Menthol‬‬ ‫‪1mg / 5ml‬‬
‫‪Sodium Citrate‬‬ ‫‪50mg / 5ml‬‬

‫‪FEXOFENADINE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﻣﻮارد ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﮑﺴﻮﻓﻨﺎدﯾﻦ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﮐﻬﯿﺮ اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ ﻓﺼﻠﯽ‪.‬‬

‫‪44‬‬
 ‫‪ -2‬ﻓﮑﺴﻮﻓﻨﺎدﯾﻦ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل داروي ‪ Terfenadine‬اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﻓﻨﺎدﯾﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﮐﺸﻨﺪه از ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺣﺬف ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎي ﺣﺎوي آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم وﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ‪ 40‬درﺻﺪي ‪ AUC, Cmax‬ﻓﮑﺴﻮﻓﻨﺎدﯾﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﺮدرد و ﺗﻬﻮع ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻓﮑﺴﻮﻓﻨﺎدﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫از ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎي ﺣﺎوي آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ‪ -‬ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ و ﺳﻮﮐﺮاﻟﻔﯿﺖ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف‬
‫دو دارو ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪HYDROXYZINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ زﯾﻦ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺧﺎرش )ﻧﺎﺷﯽ از واﮐﻨﺶ ﻫﺎي آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬درﻣﺎﺗﻮز ﺗﻤﺎﺳﯽ ﯾﺎ‬
‫آﺗﻮﭘﯿﮏ و ﺧﺎرش ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ(‪ ،‬ﺳﺪاﺳﯿﻮن‪ ،‬اﺿﻄﺮاب و ﺗﻨﺶ )اﺿﻄﺮاب ﺳﺎﯾﮑﻮﻧﻮروز و اﺿﻄﺮاب‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ارﮔﺎﻧﯿﮏ(‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ زﯾﻦ در ﻧﺴﺦ ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﯿﻤﺎران ﭘﯿﻮﻧﺪي)ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺧﺎرش( دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﺘﯿﺮﯾﺰﯾﻦ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ زﯾﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ ﻣﺼﺮف آب و ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻏﺬاﻫﺎي ﻓﯿﺒﺮدار ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ زﯾﻦ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪LORATADINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻟﻮراﺗﺎدﯾﻦ ‪ :‬رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ ﻣﺰﻣﻦ )اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ(‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ﻟﻮراﺗﺎدﯾﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪PROMETHAZINE :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ‪ :‬ﺿﺪ ﺗﻬﻮع )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺗﻬﻮع واﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ وﺟﺮاﺣﯽ(‪،‬‬
‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﺗﯿﭗ ‪ ، I‬داروي ﮐﻤﮑﯽ ﺿﺪ درد‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺮﮐﺖ‪ ،‬ﺳﺪاﺳﯿﻮن و درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت‬
‫ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪.‬‬

‫‪45‬‬
 ‫‪ -2‬ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ دﭘﺮﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ﮐﺸﻨﺪه(‬
‫‪ -3‬ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ اﺛﺮﺿﺪ ﺗﻬﻮﻋﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮﺑﯽ دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن راﯾﺞ ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ ﻣﺸﺘﻖ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻨﯽ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻮارض ﻓﻨﻮﺗﯿﺎﯾﻨﯽ آن ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪،‬‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭼﺸﻤﯽ و واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﺰرﯾﻖ ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ SC‬ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد )ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﮑﺮوز ﺑﺎﻓﺘﯽ(‬
‫‪ -6‬در ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻣﯿﺘﻮان ﻃﯽ دو دﻗﯿﻘﻪ ﺗﺰرﯾﻖ را اﻧﺠﺎم داد وﻟﯽ ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎﻟﯿﻦ رﻗﯿﻖ ﺷﻮﻧﺪ ﺳﭙﺲ ﺗﺰرﯾﻖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎ داروﻫﺎي زﯾﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮد‪ :‬آﻣﯿﻨﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬ﻫﭙﺎرﯾﻦ‪ ،‬ﻫﯿﺪروﮐﻮرﺗﯿﺰون‪،‬‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬و ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل‪.‬‬
‫‪ -8‬ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺮﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ رﻗﯿﻖ ﻧﺸﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﺷﺮﯾﺎن وﮔﺎﻧﮑﺮن ﺑﺎﻓﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو از ﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ دارو ﻧﻈﯿﺮ ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن و ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻓﯿﺒﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫‪KETOTIFEN :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ ‪ :‬رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬ورم ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از آﺳﻢ‬
‫‪ -2‬ﻧﻈﯿﺮﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ‪ ،‬ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻬﺎ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪار ﮐﻨﻨﺪه ﻏﺸﺎء ﻣﺎﺳﺖ ﺳﻞ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ در ﺣﻤﻼت آﺳﻢ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻧﺪارد و ﺗﻨﻬﺎ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي آن ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -5‬ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ آﻧﺎﻟﻮگ ﮐﺮوﻣﻮﻟﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ و ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺮوﻧﺶ ﻣﺼﺮف ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻓﯿﺒﺮ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﮐﻠﯿﻪ اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪46‬‬
 ‫اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ از ﻧﺸﺎﯾﮕﺎن راﯾﺞ رﯾﻨﯿﺖ و ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﺑﻮده و ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻮرم ﻋﺮوق ﻣﺨﺎط ﺑﯿﻨﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﺘﻤﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺴﺘﺮده اي ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن اﺣﺘﻘﺎن ﻧﺎﺷﯽ از رﯾﻨﯿﺖ و ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ‬
‫رود‪ .‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ‪ ،‬اﺛﺮ وازوﮐﺎﻧﺴﺘﺮﯾﮑﺘﯿﻮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت آﻟﻔﺎ آدرﻧﺮژﯾﮏ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ ﺑﻪ دو ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ و ﻣﻮﺿﻌﯽ )داﺧﻞ ﺑﯿﻨﯽ(ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺼﺮف ﻓﺮم ﻧﺎزال دارو ﺑﺎ ﻋﻮارض ﮐﻤﺘﺮي ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﺘﻮاﻟﯽ آن ﻃﯽ ﭼﻨﺪ روز ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﺣﺘﻘﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ)‪ (Rebound Congestion‬ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﺣﺘﻘﺎن رﯾﺒﺎﻧﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻧﺎزال را ﭼﻨﺪ روز در ﯾﮏ ﺳﻮراخ ﺑﯿﻨﯽ و ﭼﻨﺪ روز‬
‫ﺑﻌﺪ در ﺳﻮراخ دﯾﮕﺮ ﺑﯿﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد)ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 7‬روز ﻣﺘﻮاﻟﯽ(‪.‬‬

‫‪ D‬ﺿﺪ اﺣﺘﻘﺎن ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫‪30 mg q 4-6 h‬‬ ‫‪6‬ﺗﺎ‪12‬ﺳﺎل‪:‬‬
‫‪60 mg q 4-6 h‬‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮروزي‪120‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم‬
‫‪Pseudoephedrine‬‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ روزي ‪ 240‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬ ‫‪15 mg q 4-6 h‬‬ ‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل‪:‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ روزي ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬
‫‪10 mg q 4 h‬‬
‫‪10-20 mg q 4 h‬‬ ‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪11‬ﺳﺎل ﺣﺪاﮐﺜﺮ روزي ‪60‬‬
‫‪Phenylephrine‬‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ روزي ‪ 120‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬
‫ﻣﯿﯿﮕﺮم‬
‫‪Naphazoline‬‬ ‫‪1-2 drops‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫زﯾﺮ‪12‬ﺳﺎل ﺑﺎﻧﻈﺮﭘﺰﺷﮏ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﺳﺎل‪:‬‬
‫‪2-3 drops q 4 h‬‬
‫ﻣﻮﺿﻌﯽ‬ ‫‪2-3 drops q3 – 4h‬‬ ‫ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ‪ 0/25‬درﺻﺪ‬
‫‪Phenylephrine‬‬ ‫ﺑﺎﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ‪ 0/5‬و ‪ 0/25‬درﺻﺪ‬
‫)داﺧﻞ ﺑﯿﻨﯽ(‬ ‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل‪:‬‬
‫‪2-3 drops q 4 h‬‬
‫ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ‪ 0/125‬درﺻﺪ‬
‫‪Xylometazoline‬‬ ‫‪1-3 sprays‬‬ ‫‪q 8 10 h‬‬ ‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل‪1 spray q 8-10h :‬‬

‫‪ D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻋﺮوق ﮐﺮوﻧﺮي ﺷﺪﯾﺪ؛ ﮔﻠﻮﮐﻮم زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ و اﺣﺘﺒﺎس ادرار‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫‪)MAOI’s‬ﺗﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﻫﻢ ﮐﻨﺘﺮا اﻧﺪﯾﮑﻪ دارﻧﺪ(‪.‬‬

‫‪ D‬اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺧﻮراﮐﯽ( در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪47‬‬
 ‫ﻣﺼﺮف ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎﻻي ‪ 60‬ﺳﺎل ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ‪ CNS‬و ﻣﺮگ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﮔﺮوه داروﺋﯽ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي اﯾﺴﮑﻤﯿﮏ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻠﺘﯿﻮس‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﯿﺮوﺋﯿﺪي‪ ،‬دﻓﻊ ادرار دﺷﻮار ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﺪه و ﺧﻮد درﻣﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪:‬‬
‫اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ در دﻓﻊ ادرار‪ ،‬ﮐﻼﭘﺲ ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻘﺮاري‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪،‬‬
‫ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬زردي و رﻧﮓ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻌﯽ )ﻧﺎزال( ‪:‬‬
‫ﺳﻮزش ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻋﻄﺴﻪ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﯿﻨﯽ و ﯾﺎ ﺧﺸﮑﯽ ﻣﺨﺎط ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻓﺮم ﻧﺎزال ‪:‬‬
‫ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬اﻧﻘﺒﺎض زودرس ﺑﻄﻨﯽ‪ ،‬ﺳﺮدردﻫﺎي ﭘﺲ ﺳﺮ‪ ،‬زردي و رﻧﮓ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر )ﻟﺮزش(‪،‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫“اﺛﺮات ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ و اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﺷﺪﯾﺪ‬
‫ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫‪MAOI’S‬‬
‫‪ N‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺣﺘﻘﺎن ‪:‬‬

‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪Ephedrine‬‬
‫® ‪Naprivin‬‬
‫‪Naphazoline‬‬
‫® ‪Anaprivin‬‬
‫‪Naphazoline + Antazoline‬‬
‫‪Phenylephrine‬‬
‫‪Phenylephrine‬‬
‫‪Zinc‬‬
‫‪Pseudoephedrine‬‬
‫‪Dextromethorphan-P‬‬
‫‪Xylometazoline‬‬
‫‪Tab: 20 mg‬‬
‫‪C‬‬
‫‪Inj: 50 mg/ml‬‬
‫‪Nasal Drop: 0.05%‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎري اﯾﺮاﻧﯽ‬ ‫‪C‬‬
‫‪Oph. Drop: 0.1 %‬‬
‫‪Oph. Drop: Naphazoline 0.05%‬‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎري اﯾﺮاﻧﯽ‬ ‫‪C‬‬
‫‪+ Antazoline 0.5%‬‬
‫‪Nasal Drop: 0.25% , 0.5%‬‬
‫‪Oph. Drop: 5%‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Inj: 10 mg / ml‬‬
‫‪Oph. Drop: Phenylephrine‬‬
‫‪C‬‬
‫‪0.12% + Zinc Sulfate 0.25%‬‬
‫)اﺧﯿﺮا ﺣﺬف ﺷﺪه اﺳﺖ( ‪Tab: 30 mg‬‬
‫‪C‬‬
‫‪Syr: 30 mg/5ml‬‬
‫‪Syr : Dextromethorphan 15 mg +‬‬
‫‪C‬‬
‫‪Pseudoephedrine 30 mg)/5 ml‬‬
‫® ‪Otrivin‬‬ ‫‪Nasal Spray: 0.1%‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪48‬‬
 ‫‪EPHEDRINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي اﻓﺪرﯾﻦ‪ :‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪ ،‬ﺷﻮك و ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ ﻧﺨﺎﻋﯽ‪،‬‬
‫ﭼﺎﻗﯽ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﯾﺮان ﺑﻪ دﻟﯿﻞ در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن ﻗﺮص ﻫﺎي اﻓﺪرﯾﻦ‪ ،‬ﮔﺎﻫﺎ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺗﺮﮐﯿﺐ آﻣﭙﻮﻟﻬﺎي اﻓﺪرﯾﻦ ﺑﺎ ﺳﺮم‬
‫ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ را ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪NAPHAZOLINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو‪-‬داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﻧﻔﺎزوﻟﯿﻦ ﯾﮑﯽ از ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ داروﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﺮ ﻃﺮف ﮐﺮدن اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ و ﻗﺮﻣﺰي ﭼﺸﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺮدم ﻗﻄﺮه ﭼﺸﻤﯽ ﻧﻔﺎزوﻟﯿﻦ را ﻗﻄﺮه اﺳﺘﺮﯾﻞ ﭼﺸﻤﯽ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﺳﺮﯾﻊ‬
‫ﻗﺮﻣﺰي ﭼﺸﻢ‪،‬ﺗﺼﻮر ﻏﻠﻂ ﻋﺎم ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﻄﺮه ﻣﺨﺼﻮص ﺷﺴﺘﺸﻮي ﭼﺸﻢ و از ﺑﯿﻦ ﺑﺮﻧﺪه‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﭼﺸﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﻋﺎرﺿﻪ اﺣﺘﻘﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ زﻣﺎن ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ) ﯾﮏ‬
‫ﻫﻔﺘﻪ(را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﻣﻮرد ﻗﻄﺮه ﭼﺸﻤﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﻄﺮه ﺟﻬﺖ ﺷﺴﺘﺸﻮي ﭼﺸﻢ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﺤﻮه ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻄﺮه ﻫﺎي ﭼﺸﻤﯽ و ﺑﯿﻨﯽ را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪NAPHAZOLINE ANTAZOLINE :‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﻧﻔﺎزوﻟﯿﻦ )ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ( و آﻧﺘﺎزوﻟﯿﻦ )آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در رﯾﻨﯿﺖ و ﮐﻨﮋوﻧﮑﺘﯿﻮﯾﺖ( ﺟﻬﺖ‬
‫درﻣﺎن ﺧﺎرش و ﻗﺮﻣﺰي ﭼﺸﻢ ﻧﺎﺷﯽ از آﻟﺮژﻧﻬﺎ‪.‬‬

‫‪PHENYLEPHRINE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻓﻨﯿﻞ اﻓﺮﯾﻦ ‪:‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‪ :‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﻗﻄﺮه ﭼﺸﻤﯽ ‪ :‬ﻣﯿﺪرﯾﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ﮔﻠﻮﮐﻮم ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﺑﺎز‪ ،‬ﻣﻌﺎﯾﻨﻪ ﺑﺎ اﻓﺘﺎﻟﻤﻮﺳﮑﻮپ‪ ،‬رﺗﯿﻨﻮﺳﮑﻮﭘﯽ‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫ﺳﻨﺪرم ‪Raedes‬‬
‫ﻗﻄﺮه ﺑﯿﻨﯽ‪ :‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‬

‫‪49‬‬
 ‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ ‪ :‬ﺷﮏ و ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ ﻧﺨﺎﻋﯽ‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﺮدن ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ ﻧﺨﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ‪-‬‬
‫ﮐﺎردي ﻓﻮق ﺑﻄﻨﯽ ﭘﺎروﮐﺴﯿﻤﺎل‪.‬‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻧﻮرﮐﺘﺎل‪ :‬ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻋﻼﻣﺘﯽ و ﻣﻮﻗﺘﯽ ﻫﻤﻮروﺋﯿﺪ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪ -2‬ﻓﻨﯿﻞ اﻓﺮﯾﻦ ﺧﻮراﮐﯽ در اﯾﺮان ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ داروﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪ .‬ﻗﺮﺻﻬﺎي زﯾﺮ ﻫﻤﮕﯽ ﺣﺎوي ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻓﻨﯿﻞ اﻓﺮﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪- Tab. Adult Cold‬‬
‫®‪- Tab. Exacold‬‬
‫®‪- Tab Biolenol‬‬
‫®‪- Tab biolenol Fort‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮاي اﻓﺮاد زﯾﺮ دوازده ﺳﺎل‪ ،‬ﻗﻄﺮه ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ‪ 0/25‬درﺻﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻋﺎرﺿﻪ ‪ Rebound Congestion‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻓﻨﯿﻞ اﻓﺮﯾﻦ ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎت روي ‪ Phenylephrine zine‬ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن اﺣﺘﻘﺎﻧﻬﺎي ﺧﻔﯿﻒ ﭼﺸﻤﯽ‬
‫ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﻋﺎرﺿﻪ اﺣﺘﻘﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﻗﻄﺮه ﻫﺎي ﺑﯿﻨﯽ را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪PSEUDOEPHEDRINE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺰودواﻓﺮدﯾﻦ در درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ و ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺳﯿﻨﻮﺳﻬﺎ و ﺷﯿﭙﻮر‬
‫اﺳﺘﺎش اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬از ﭘﺰودواﻓﺮدﯾﻦ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺎده رواﻧﮕﺮدان ﻣﺘﺎﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ )ﺑﺎ ﻧﺎم ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﺷﯿﺸﻪ‪ ،‬ﮐﺮﯾﺴﺘﺎل‪ ،‬آﯾﺲ( اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻗﺮص ﭘﺰودواﻓﺪرﯾﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺘﺎﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ از ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ اﯾﺮان ﺣﺬف ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭘﺰودواﻓﺮدﯾﻦ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﺮآورده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻋﻼﺋﻢ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪1- Tab. Antihistamine decongestant‬‬ ‫)ﺣﺎوي ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻮدواﻓﺮدﯾﻦ (‬
‫® ‪2- Tab. Coldax‬‬ ‫)ﺣﺎوي ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻮدواﻓﺮدﯾﻦ(‬
‫® ‪3- Tab. Coldstop‬‬ ‫)ﺣﺎوي ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻮدواﻓﺮدﯾﻦ(‬
‫‪4- Syr. Dextrometorphane-P‬‬ ‫)ﺣﺎوي ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻮدواﻓﺮدﯾﻦ در ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ(‬
‫‪5- Syr. Expectorant‬‬ ‫)ﺣﺎوي ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻮدواﻓﺮدﯾﻦ در ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ(‬
‫‪6- Syr. Expectorant codeine‬‬ ‫)ﺣﺎوي ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻮدواﻓﺮدﯾﻦ در ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ(‬
‫‪7- Syr. Pediatric Graip‬‬ ‫)ﺣﺎوي ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻮدواﻓﺮدﯾﻦ در ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ(‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮاب ﺑﺎ اﯾﻦ دارو‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاب ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪50‬‬
 ‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺪاﺧﻞ داروي ﺳﻮدواﻓﺮدﯾﻦ ﺑﺎ اﮐﺜﺮ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ‪ OTC‬ﮐﻪ در ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ‬
‫روﻧﺪ را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺻﻮرت ﺑﯽ ﻗﺮاري ﺷﺪﯾﺪ ﻣﺼﺮف دارو ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪XYLOMETHAZOLINE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺎرﺿﻪ اﺣﺘﻘﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف اﺳﭙﺮي ﺑﯿﻨﯽ را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬زاﯾﻠﻮﻣﺘﺎزوﻟﯿﻦ داروي ﭼﻨﺪان در دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺮﻓﻪ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻠﯽ اﺳﺖ دﻓﺎﻋﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎﮐﺴﺎزي ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ از ذرات و ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﮐﻮدك ﺳﺎﻟﻢ‬
‫در روز ﺑﻄﻮر ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﯾﺎزده ﺑﺎر ﺳﺮﻓﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﺳﺮﻓﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اي از ﺑﯿﻤﺎري رﯾﻮي ﯾﺎ ﻏﯿﺮ‬
‫رﯾﻮي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﻓﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﻮل دوران ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺣﺎد )زﯾﺮ ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ(‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺣﺎد )‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ( و ﻣﺰﻣﻦ‬
‫)ﺑﯿﺶ از ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ( ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ ﺻﺤﺒﺖ از داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺣﺎد ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻣﺠﺎري‬
‫ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎﺗﯽ ﭘﯿﺮاﻣﻮن دارو درﻣﺎﻧﯽ ﺳﺮﻓﻪ ‪:‬‬

‫‪ -1‬درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺳﺮﻓﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺳﺮﻓﻪ دارد )ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ وﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ(‪ .‬ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﺷﯽ ازﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ )‪ (Non-Productive‬ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺳﺮﮐﻮب‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺳﺮﻓﻪ ﻧﻈﯿﺮ دﮐﺴﺘﺮوﻣﺘﻮرﻓﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﺳﺪاﺗﯿﻮ )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺘﻘﺎل در اﻋﺼﺎب ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ( ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺳﺮﻓﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ اﺳﺖ‪ .‬در ﺿﻤﻦ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ در ﻣﻬﺎر ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮﺷﺤﺎت ﭘﺸﺖ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻏﻠﯿﻆ و ﺳﻔﺖ ﺷﺪن ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ در ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺷﺮﺑﺖ اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ ﺑﺎ دوزﻫﺎي راﯾﺠﯽ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد ﻋﻤﻼ ﻧﻘﺶ اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ را ﻧﺪارد ﺑﻠﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ دﮐﻮﻧﮋﺳﺘﺎﻧﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮاي ﮔﺎﯾﺎﻓﻨﺰﯾﻦ در اﯾﻦ ﺷﺮﺑﺖ ‪ 100 mg/5ml‬ﺑﻮده و‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﺧﻠﻂ آور ﺑﺎ دوزﻫﺎي ‪ 400‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﺮ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻧﻤﯽ اﻓﺘﺪ‬
‫و ﻓﻘﻂ ﮐﻠﺮﻓﯿﻨﺮآﻣﯿﻦ و ﺳﻮدواﻓﺮﯾﻦ )اﺟﺰاء داروﺋﯽ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ دﮐﻮﻧﮋﺳﺘﺎﻧﺖ( ﺗﺎﺛﯿﺮ درﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪51‬‬
 ‫‪ -4‬ﺷﺮﺑﺖ اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻧﯿﺰ وﺟﻮدش ﺗﺎ ﺣﺪي ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﮔﺎﯾﺎﻓﻨﺰﯾﻦ ﺑﺎ دوز ﺻﺤﯿﺢ ﺧﻠﻂ‬
‫آور ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﺮﺑﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺳﺮﻓﻪ ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﻣﻬﺎر ﺳﺮﻓﻪ‬
‫ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ ﺻﺤﯿﺢ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ‪ OTC‬ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ و ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﺣﺎوي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎ‪،‬‬
‫اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ و ﺿﺪ دردﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎر در ﻣﻌﺮض‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -7‬در اﯾﺮان اﺧﯿﺮا ‪ Phenylpropanolamine‬از ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ ﺣﺬف ﺷﺪ و ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ‬
‫ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ دﮐﻮﻧﮋﺳﺘﺎﻧﺖ‪ ،‬اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ و اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ داروﻫﺎ‬
‫‪ Pseudoephedrine‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻓﻨﯿﻞ ﭘﺮوﭘﺎﻧﻮل آﻣﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻨﯿﻞ ﭘﺮوﭘﺎﻧﻮل آﻣﯿﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ از‬
‫ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎد آرﯾﺘﻤﯽ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ ﺣﺬف ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻣﺨﺘﺼﺮي از اﺛﺮ و ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﺮﻓﻪ‪.‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮد در درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺳﺮﻓﻪ‬ ‫اﺛﺮ‬ ‫ﻧﺎم دارو‬

‫ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ‬
‫ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ‬
‫ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﺮوج اﺳﭙﺎﺗﻮم در ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ‬
‫ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺟﻬﺖ‬
‫ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﺮوج اﺳﭙﺎﺗﻮم در ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ‬
‫ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ )ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﺮاي ﮐﻮدﮐﺎن(‬
‫ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﺮوج اﺳﭙﺎﺗﻮم در ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ‬
‫ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ‬
‫‪ Clobutinol‬ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺮﮐﺰ ﺳﺮﻓﻪ در ﻣﻐﺰ‬
‫‪ Dextromethorphan‬ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺮﮐﺰ ﺳﺮﻓﻪ در ﻣﻐﺰ‬
‫‪ Bromhexine‬ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‬
‫‪ Guifenesin‬اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ‬
‫‪ Diphenhydramine‬آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ‬
‫‪ N-Acetylcysteine‬ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‬
‫‪ Codeine phosphate‬اﭘﯿﻮﺋﯿﺪ – ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺮﮐﺰ ﺳﺮﻓﻪ‬

‫‪ D‬داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﻬﺎر ﺳﺮﻓﻪ ‪:‬‬

‫ﻣﺨﺪرﻫﺎ در ﻣﻬﺎر ﺳﺮﻓﻪ و ﮐﺎﻫﺶ دردﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﻓﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎﻻﺋﯽ دارﻧﺪ در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻣﺨﺪري اﺳﺖ ﺑﺎ اﺛﺮي‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮ ﻣﻬﺎر ﺳﺮﻓﻪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ داروﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﺨﺪري ﻣﻄﺮﺣﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺮﮐﺰ ﺳﺮﻓﻪ در ﻣﻐﺰ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﻣﻬﺎر ﺳﺮﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﭘﯿﻮﺋﯿﺪ‬ ‫اﺛﺮ ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ‬

‫‪Codeine‬‬ ‫‪+++‬‬
‫‪Hydrocodone‬‬ ‫‪+++‬‬
‫‪Morphine‬‬ ‫‪++‬‬
‫‪Oxycodone‬‬ ‫‪+++‬‬
‫‪Methadone‬‬ ‫‪++‬‬

‫‪:‬‬ ‫‪ D‬ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ داروﻫﺎي‬

‫‪52‬‬
 ‫ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪-‬‬ ‫‪Tab: 15 mg‬‬

‫‪Dextrometorphan‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Syr: 15mg / 5 ml‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪Tab: 40 mg‬‬
‫‪Clobutinol‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Oral Drop: 60 mg / ml‬‬

‫‪CLOBUTINOL :‬‬

‫درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺳﺮﻓﻪ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬

‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ‪ 40 :‬ﺗﺎ ‪ 80‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر در روز‬ ‫دوز‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ‪ :‬زﯾﺮ ﺳﻪ ﺳﺎل ﯾﮏ ﻗﻄﺮه ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم و ﺑﺎﻻي ﺳﻪ ﺳﺎل ﺗﺎ ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﺮ‬
‫‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ :‬ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬اﺷﮑﺎل در ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪DEXTROMETHORPHAN :‬‬
‫درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺳﺮﻓﻪ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن وﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪12‬ﺳﺎل‪ 30 :‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم ﻫﺮﺷﺶ ﺗﺎﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎﺣﺪاﮐﺜﺮ‪ 120‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم‪.‬‬ ‫دوز‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪ 15 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﺮ ﺷﺶ ﺗﺎ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 2‬ﺗﺎ ﺷﺶ ﺳﺎل ‪ 7/5 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﺮ ﺷﺶ ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬
‫زﯾﺮ‪ 2‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﮔﻮارﺷﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﯿﺮﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮ‪-‬‬ ‫‪N‬‬ ‫دﮐﺴﺘﺮوﻣﺘﻮرﻓﺎن‬ ‫‪MAOI’S‬‬
‫ﺗﺎﻧﺴﯿﻮن وﮐﻤﺎ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎدو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ‪ ، MAOI’S‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫“ ﻏﻠﻈﺖ دﮐﺴﺘﺮوﻣﺘﻮرﻓﺎن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎر ‪Cyp2D6‬‬ ‫دﮐﺴﺘﺮوﻣﺘﻮرﻓﺎن‬ ‫ﮐﯿﻨﯿﺪﯾﻦ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﮐﯿﻨﯿﺪﯾﻦ‬
‫ﺳﻨﺪرم ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬ ‫دﮐﺴﺘﺮوﻣﺘﻮرﻓﺎن‬ ‫ﺳﯿﺒﻮﺗﺮاﻣﯿﻦ‬

‫‪:‬‬ ‫‪ D‬ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ‬

‫ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪Tab: 200 mg‬‬
‫‪Eff. Tab: 200 mg‬‬
‫‪N-Acetylcysteine‬‬ ‫®‪ACC‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Eff. Tab (Fort): 600 mg‬‬
‫‪Inj: 200 mg/ml‬‬
‫‪Bromhexine‬‬ ‫‪Tab : 8 mg‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪53‬‬
 ‫‪Elexiri : 4mg/5ml‬‬
‫‪Inj: 4mg/2ml‬‬

‫‪N-ACETYLCYSTEINE :‬‬

‫ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ‪ ،‬ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﯿﯽ از ﻧﻔﺮوﭘﺎﺗﯽ ﻧﺎﺷﯽ از رادﯾﻮﮐﻨﺘﺮاﺳﺖ ﻫﺎ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬

‫ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‪ :‬ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن و ﺑﺎﻻي ‪ 7‬ﺳﺎل ‪ 200 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر در روز‬ ‫دوز‬
‫ﯾﺎ ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﯾﮏ ﺑﺎر در روز‬
‫دو ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﺳﺎل ‪ 200 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم دو ﺑﺎر در روز‬
‫ﯾﮏ ﻣﺎه ﺗﺎ دو ﺳﺎل ‪ 100 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم دو ﺑﺎر در روز‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دارو‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺑﯿﻤﺎران آﺳﻤﯽ‪ ،‬زﺧﻢ ﮔﻮارﺷﯽ ﻓﻌﺎل‪ ،‬وارﯾﺲ ﻣﺮي‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان‬ ‫اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت‬
‫ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ )ﺑﺎ ﻓﺮم ﺗﻨﻔﺴﯽ(‪ ،‬راش‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬اﻧﺴﺪاد‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫راﻫﻬﺎي ﻫﻮاﺋﯽ‬
‫آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ) ﺗﺰرﯾﻘﯽ(‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬اﯾﺴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم‬
‫ﻣﻮرد ﺧﺎﺻﯽ ﮔﺰارش ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻗﺮﺻﻬﺎي ‪ 200‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ اﺳﺘﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﺌﯿﻦ ﺑﻪ ﻓﺮم ﺟﻮﺷﺎن و ﺑﺎز ﺷﻮﻧﺪه در دﻫﺎن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻗﺮﺻﻬﺎي ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ ﺟﻮﺷﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻧﺎم اﺳﺘﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﺌﯿﻦ ﻓﻮرت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در اﯾﺮان ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ® ‪ ACC‬ﻧﺴﺨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺑﯿﻤﺎران آﺳﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ در ﺻﻮرت اﯾﺠﺎد ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪ ،‬ﯾﮏ رﺑﻊ ﻗﺒﻞ از‬
‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ از ﺑﺮوﻧﮑﻮ دﯾﻼﺗﻮر اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪BROMHEXINE :‬‬

‫ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺗﺮاﭘﯽ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ‪،‬‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﺧﺸﮑﯽ ﭼﺸﻢ )ﺳﻨﺪرم ﺷﻮﮔﺮن(‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‪:‬‬ ‫دوز‬
‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‪ 8 :‬ﺗﺎ ‪ 16‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر در روز )ﺧﻮراﮐﯽ(‬
‫ﺗﺎ ‪ 24‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز )ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪ :‬ورﯾﺪ آﻫﺴﺘﻪ ﯾﺎ ﻋﻀﻼﻧﯽ(‬ ‫‪8‬‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪ 4 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر در روز‬
‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎل ‪ 4 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم دو ﺑﺎر در روز‬
‫زﯾﺮ ‪ 2‬ﺳﺎل ‪ :‬ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر در روز‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دارو‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫آﺳﻢ‪ ،‬زﺧﻢ ﻣﻌﺪه ﻓﻌﺎل‬ ‫اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت‬

‫‪54‬‬
 ‫ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ )ﻓﺮم اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ(‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬راش‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻣﻮرد ﺧﺎﺻﯽ ﮔﺰارش ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺮم ﻫﮕﺰﯾﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪ .‬ﺑﺮم ﻫﮕﺰﯾﻦ‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻔﻮذ ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﻪ درون ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺮوﻧﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﺑﺮم ﻫﮕﺰﯾﻦ ﺧﻠﻂ آورﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ در ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ ﺑﺎ رﻗﯿﻖ ﮐﺮدن ﺧﻠﻂ ﺳﺒﺐ‬
‫ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﺮوج ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺮوﻧﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮم ﻫﮕﺰﯾﻦ داروﺋﯽ اﺳﺖ ‪. OTC‬‬

‫‪:‬‬ ‫‪ D‬ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ‬

‫داروي ﺧﻠﻂ آور‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Guaifenesin‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪Syr : 100 mg / 5 ml‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Syr : (Guaifenesin 100 mg +‬‬
‫‪Expectorant‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪Chlorpheniramine 2mg +‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Pseudoephedrine 30mg) / 5ml‬‬
‫‪Syr : (Guaifenesin 100mg +‬‬
‫‪Expectorant Codeine‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪Pseudoepnedrine 30 mg + Codeine‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪phosphate 10 mg) / 5 ml‬‬

‫‪GUAIFENESIN :‬‬

‫درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﺗﺮﺷﺤﺎت و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﺮوج ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻏﻠﯿﻆ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن وﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 12‬ﺳﺎل‪ 400 :‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم ﻫﺮ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ روزاﻧﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪2400‬‬ ‫دوز‬
‫ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم‬
‫ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل‪ 200 :‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﺮ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ روزاﻧﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 1200‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬ ‫‪6‬‬
‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎل‪ 50 :‬ﺗﺎ ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم ﻫﺮ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ روزاﻧﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 600‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم‪.‬‬
‫زﯾﺮ دو ﺳﺎل ‪ 12 mg/kg :‬ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ‬

‫‪EXPECTORANT :‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮔﺎﯾﺎﻓﻨﺮﯾﻦ‪ ،‬ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮآﻣﯿﻦ و ﭘﺴﻮدواﻓﺮﯾﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪EXPECTORANT CODEIN :‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮔﺎﯾﺎﻓﻨﺮﯾﻦ‪ ،‬ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎت و ﭘﺴﻮدواﻓﺪرﯾﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪55‬‬
 ‫‪ D‬داروﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﺮﻓﻪ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﮐﺘﺐ ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﺋﯽ‪ ،‬ﻣﻮارد ﻓﺮاواﻧﯽ از ﮔﯿﺎﻫﺎن داروﺋﯽ را ﺟﻬﺖ ﻧﺮم ﮐﺮدن و ﺗﺴﮑﯿﻦ ﺳﺮﻓﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ آوﯾﺸﻦ‪ ،‬اﻓﺪرا‪ ،‬اﮐﺎﻟﯿﭙﺘﻮس‪ ،‬ﺑﺎرﯾﺠﻪ‪ ،‬ﺧﺘﻤﯽ‪ ،‬ﺷﺎﺑﺰك‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ آوﯾﺸﻦ )‪ (Thymus vulgaris‬راﯾﺞ‬
‫ﺗﺮﯾﻦ ﮔﯿﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي داروﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي آوﯾﺸﻦ اﺛﺮاﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺿﺪ ﻣﯿﮑﺮوب‪ ،‬اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ‪ ،‬ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ و ﻧﺎراﺣﺘﯿﻬﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﺮآورده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از آوﯾﺸﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪Syr. Broncho T.D.‬‬
‫‪Syr. Thymian‬‬
‫‪Syr. Thymex‬‬
‫‪Syr. Broncosin‬‬
‫‪Syr. Thymorant‬‬
‫‪Oral Drop. Tussivin‬‬

‫‪ -‬ﭘﺮوﺳﭙﺎن ﻧﯿﺰ داروﯾﯽ اﺳﺖ ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﮑﯿﻦ ﺳﺮﻓﻪ‪.‬در اﯾﻦ دارو از ﻋﺼﺎره ﮔﯿﺎه ﭘﯿﭽﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﺳﻢ ‪:‬‬
‫آﺳﻢ ﺑﯿﻤﺎرﯾﯽ اﺳﺖ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ و ﻣﺰﻣﻦ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر از اﭘﯿﺰوﺋﯿﺪﻫﺎي اﻧﺴﺪاد ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ و ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ ﻣﻔﺮط دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﺮﮐﻬﺎ رﻧﺞ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬ﻋﻠﻞ اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ‬
‫آﺳﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻟﺘﻬﺎب ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻓﺰاﯾﺶ و وﺟﻮد ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ در ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ‬
‫‪ -3‬اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼت ﺻﺎف ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ‬

‫‪ D‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي آﺳﻢ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺧﺲ ﺧﺲ ﺳﯿﻨﻪ‬
‫‪ -2‬ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ‬
‫‪ -3‬ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ و ﺳﻔﺘﯽ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‬
‫‪ -4‬ﺳﺮﻓﻪ‬

‫‪ -‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي آﺳﻢ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﺐ‪ ،‬ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﺤﺮك ﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ورزش ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮏ و ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻫﺮ دو در ﺷﺮوع و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ دو واﻟﺪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ آﺳﻢ ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ آﺳﻢ در آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺗﻨﻔﺴﯽ )وﯾﺮوﺳﯽ( زﯾﺎد ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ آﺳﻢ در آﯾﻨﺪه اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪56‬‬
 ‫‪ -‬آﺗﻮﭘﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺑﺘﻼ ﺑﻪ آﺳﻢ اﺳﺖ )آﺗﻮﭘﯽ ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ اﺳﺖ ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﻓﺮد ﺑﺎ ﻫﺮ آﻟﺮژﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ آن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ(‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﻣﯽ ﺷﻮد در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 5‬درﺻﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺰ در‬
‫ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﯿﺰان در ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮده و ﺗﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﯿﻤﯽ از ﺑﯿﻤﺎران زﯾﺮ ﺳﻦ ده ﺳﺎﻟﮕﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ‪ 1/3‬ﺑﯿﻤﺎران زﯾﺮ ﺳﻦ ‪ 40‬ﺳﺎﻟﮕﯽ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻘﺶ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ و ﻣﺪﯾﺎﺗﻮرﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ‪:‬‬
‫ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي دﺧﯿﻞ‬ ‫ﻣﺪﯾﺎﺗﻮرﻫﺎ‬ ‫اﺛﺮات‬
‫ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ )در ﺣﻤﻼت ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ(‬
‫ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‬
‫ﻣﺎﺳﺖ ﺳﻞ ﻫﺎ )ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ(‬ ‫ﻟﮑﻮﺗﺮﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺤﺎت دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺲ‬
‫اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻞ ﻫﺎ‬ ‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ‬ ‫‪Ú‬‬ ‫‪Ú‬‬ ‫ﺗﺮاوش ﭘﻼﺳﻤﺎ‬
‫ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﻧﻬﺎ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺎﺧﺘﺎري )ﻓﯿﺒﺮوز‪،‬‬
‫ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺘﻬﺎي ‪T‬‬ ‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﮐﺴﺎن‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﻼزي‬
‫ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي اﭘﯿﺘﻠﯿﺎل‬ ‫‪PAF‬‬
‫ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ ﻫﺎي ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ(‬
‫ﻧﯿﺘﺮﯾﮏ اﮐﺴﯿﺪ‬

‫‪ -‬اﺳﭙﯿﺮوﻣﺘﺮي ﺗﺴﺖ ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ ﻣﻬﻢ در آﺳﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ FEV1.‬و ‪ PEF‬در ﺑﯿﻤﺎران آﺳﻤﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪PEF .‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻋﻤﻮﻣﺎ زﯾﺮ ‪ %50‬ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ‪.‬در ﺿﻤﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﯿﻤﺎران آﺳﻤﯽ در ﻓﺎز‬
‫ﺑﺎزدﻣﯽ اﺳﺖ ‪،‬ﻧﺴﺒﺖ ‪ FEV1‬ﺑﻪ ‪ FVC‬ﺑﻪ زﯾﺮ ‪ 80‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺎﺑﺪ‪).‬ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺠﻢ ﻫﻮاي ﺧﺎرج ﺷﺪه در ﺛﺎﻧﯿﻪ اول‬
‫ﺑﺎزدم ﺑﻬﺤﺠﻢ ﻫﻮاي ﮐﻞ رﯾﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دم ﻋﻤﯿﻖ(‬

‫‪ D‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن آﺳﻢ ‪:‬‬

‫اﯾﻦ داروﻫﺎ دو دﺳﺘﻪ اﻧﺪ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ‪ :‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺪت و دﻓﻌﺎت ﺣﻤﻼت را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺮﻣﻮﻟﯿﻦ‪ ،‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﮐﻠﻮﺗﺮﯾﻦ و ‪....‬‬
‫ب – ﺗﺴﮑﯿﻦ دھﻨﺪه ھﺎ )‪ : (Relievers‬داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻤﻼت ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ‪.‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي‬
‫‪ β2‬ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪D‬داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺣﻤﻼت و وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎي وﺧﯿﻢ آﺳﻢ ‪:‬‬

‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺣﻤﻼت آﺳﻢ‬ ‫ﻧﺎم دارو‬ ‫دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ‬
‫‪) MDI‬اﺳﭙﺮي ﺗﻨﻔﺴﯽ دوز ﺷﺪه(‪ ،‬ﻧﺒﯿﻮﻻﯾﺰر‬ ‫ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل )آﻟﺒﻮﺗﺮول(‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬ ‫اﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ‬ ‫‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪ ،‬ﺗﻨﻔﺴﯽ‬ ‫ﺗﺮﺑﻮﺗﺎﻟﯿﻦ‬
‫‪ MDI‬و ﻧﺒﯿﻮﻻﯾﺰر‬ ‫اﯾﭙﺮاﺗﺮوﭘﯿﻮم ﺑﺮوﻣﺎﯾﺪ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
‫)ﺑﺪون ﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ‬
‫‪ MDI‬و ﻧﺒﯿﻮﻻﯾﺰر‬ ‫اﯾﭙﺮاﺗﺮوﭘﯿﻮم ‪ +‬ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل‬
‫ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ(‬

‫ﺧﻮراﮐﯽ و ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬ ‫ﻫﯿﺪروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬

‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي‬
‫* ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﺮوع اﺛﺮ در ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي‬ ‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ را ﻫﯿﺪروﮐﻮرﺗﯿﺰون دارد‪.‬‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬

‫‪57‬‬
 ‫‪ D‬داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﮐﻨﺘﺮل آﺳﻢ ‪:‬‬
‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﮐﻨﺘﺮل آﺳﻢ‬ ‫ﻧﺎم دارو‬ ‫دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ‬
‫‪MDI‬‬ ‫ﺑﮑﻠﻮﻣﺘﺎزون‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي‬
‫‪MDI‬‬ ‫ﻓﻠﻮﺗﯿﮑﺎزون‬
‫اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‬
‫‪MDI‬‬ ‫ﺑﻮدزوﻧﺎﯾﺪ‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ )ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت(‬ ‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‬
‫‪ ، MDI‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‬ ‫ﮐﺮوﻣﻮﻟﯿﻦ ﺳﺪﯾﻢ‬ ‫ﭘﺎﯾﺪار ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻏﺸﺎء‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ )ﻗﺮص و ﺷﺮﺑﺖ(‬ ‫ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ‬ ‫ﻣﺎﺳﺖ ﺳﻞ ﻫﺎ‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ )ﻗﺮص‪ ،‬ﮔﺮاﻧﻮل(‬ ‫ﻣﻮﻧﺘﻪ ﮐﺎﺳﺖ‬
‫آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻟﮑﻮﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ )ﻗﺮص(‬ ‫زاﻓﯿﺮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ‬

‫ﺳﺎﻟﻤﺘﺮول‬ ‫‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ‬

‫‪MDI‬‬
‫)ﺑﺪون ﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬
‫ﭘﻮدر اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‬ ‫ﻓﻮرﻣﻮﺗﺮول‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ(‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ )ﻗﺮص و ﮐﭙﺴﻮل(‬ ‫ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ زاﻓﺘﯿﻦ ھﺎ‬

‫‪ D‬ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺤﯿﺢ از آﺋﺮوﺳﻞ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺷﺴﺘﻦ دﻫﺎن و ﺑﯿﻨﯽ و راﻫﻬﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫‪ -2‬ﺗﮑﺎن دادن اﺳﭙﺮي‬
‫‪ -3‬ﺧﺎرج ﮐﺮدن ﻫﻮاي رﯾﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺎزدم ﻋﻤﯿﻖ‬
‫‪ -4‬ﮔﺬاﺷﺘﻦ دﻫﺎﻧﻪ اﺳﭙﺮي ﺑﯿﻦ ﻟﺒﻬﺎ و ﺑﺴﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ ﻟﺒﻬﺎ )زﺑﺎن ﺟﻠﻮي دﻫﺎﻧﻪ اﺳﭙﺮي را ﻧﮕﯿﺮد(‬
‫‪ -5‬اﺳﭙﺮي ﮐﺮدن ‪ 1‬ﭘﺎف در دﻫﺎن و دم آرام و ﻋﻤﯿﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن )ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 5‬ﺛﺎﻧﯿﻪ(‬
‫‪ -6‬ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ دم ﺑﻪ ﻣﺪت ﺣﺪاﻗﻞ ده ﺛﺎﻧﯿﻪ‬
‫‪ -7‬ﺑﺎزدم ﺳﻄﺤﯽ و آﻫﺴﺘﻪ‬
‫‪ -8‬درﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﯿﺶ از ‪ 1‬ﭘﺎف‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﻮق را ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﯾﮏ ﺗﺎ دو دﻗﯿﻘﻪ ازﭘﺎف ﻗﺒﻞ ﺗﮑﺮار ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﺷﺴﺘﻦ دﻫﺎن )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ(‬
‫* ﺣﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﺻﺤﯿﺢ ﺗﻨﻬﺎ ده درﺻﺪ دارو وارد رﯾﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫* ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ Spacer‬ﻣﯿﺘﻮان ﻣﻘﺪار دارو رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ رﯾﻪ را ﺗﺎ دو ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ داد‪.‬‬
‫* ﻣﺼﺮف ﯾﮏ ﻗﺎﺷﻖ ﻣﺎﺳﺖ )ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﻓﻠﻮر ﻧﺮﻣﺎل دﻫﺎن( ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﭙﺮﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮ اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫* ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﯿﻤﺎر از ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ و ﺑﺮوﻧﮑﻮدﯾﻼﺗﻮرﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺑﺘﺪا ﺑﺮوﻧﮑﻮدﯾﻼﺗﻮر ‪ -------------‬ﺳﭙﺲ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪ‬

‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻨﺞ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ دو دﻟﯿﻞ ‪:‬‬

‫‪58‬‬
 ‫اوﻻ ﺑﺮوﻧﮑﻮدﯾﻼﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺎز ﮐﺮدن ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻬﺒﻮد دارو رﺳﺎﻧﯽ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺠﺎري‬
‫ﻫﻮاﺋﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺛﺎﻧﯿﺎ ﭘﺮوﭘﯿﻼﻧﺖ اﺳﭙﺮي ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺣﺎوي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻨﻪ ﻓﻠﻮرﯾﻨﻪ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺗﺠﻤﻊ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ و ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫* ﮔﺎﻫﺎ رﻧﮓ اﺳﭙﺮي ﻫﺎ در ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ آن ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﯿﻤﺎران اﺳﭙﺮي ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل را ﺑﺎ رﻧﮓ‬
‫آﺑﯽ‪ ،‬ﺳﺎﺗﻤﺮول را ﺑﺎ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﻓﻠﻮﺗﯿﮑﺎزون را ﺑﺎ رﻧﮓ ﻧﺎرﻧﺠﯽ و ﺳﺮﺗﺎﯾﺪ را ﺑﺎ رﻧﮓ ﺑﻨﻔﺶ ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آﺋﺮوﺳﻞ ﻫﺎي راﯾﺞ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده دارو ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎران ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪: TURBOHALLER‬‬ ‫‪D‬‬
‫وﺳﯿﻠﻪ اي ﺑﺮاي اﺳﺘﻨﺸﺎق ﭘﻮدر ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ .‬ﻣﺰﯾﺖ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ در اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﭙﺴﻮل ﭘﻮدر ﻧﺪارد و ﺑﺎ‬
‫‪ Load‬ﮐﺮدن دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬ﻣﻘﺪار دﻗﯿﻖ ﭘﻮدر ﺑﺮاي ﺗﻨﻔﺲ آﻣﺎده اﺳﺘﻨﺸﺎق ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻮرﺑﻮﻫﺎﻟﺮ ® ‪Oxis‬‬
‫‪: ACCUHALLER‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻨﺸﺎق ﭘﻮدر ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ .‬ﻣﺰﯾﺖ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ در ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﭙﺴﻮل و دوز ﮐﺮدن دﻗﯿﻖ دارو اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪: HANDIHALLER‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻨﺸﺎق ﭘﻮدر ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ .‬در اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﮐﭙﺴﻮل ﺣﺎوي ﭘﻮدر ﻗﺮار داده ﺷﻮد و ﺑﺎ ﻓﺸﺮدن دﮐﻤﻪ اي ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ دم‪ .‬ﮐﭙﺴﻮل ﺗﺮﮐﯿﺪه و ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت آن اﺳﺘﻨﺸﺎق ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪: AUTOHALLER‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﻣﺰﯾﺖ اﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ اﺳﭙﺮي ﺑﺎ دم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﻫﻨﮕﺎم دم‪ ،‬ﯾﮏ ﭘﺎف‬
‫از دارو را ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪: EASY HALLER‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺮا راﺣﺖ ﺗﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺒﯿﻮﻻﯾﺰر ‪:‬‬ ‫‪D‬‬
‫وﺳﯿﻠﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﻻ‪ ،‬دارو رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف آن در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬﺎ‬
‫ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻧﺒﯿﻮﻻﯾﺰر ﮐﻮﭼﮏ و ﭘﻮرﺗﺎﺑﻞ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺒﯿﻮﻻﯾﺰرﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺘﻮاي وﯾﺎﻟﻬﺎي ﺣﺎوي داروي ﻣﺨﺼﻮص ﻧﺒﯿﻮﻻﯾﺰ را درون ﻣﺨﺰن داروي‬
‫ﻧﺒﯿﻮﻻﯾﺰر رﯾﺨﺘﻪ‪ ،‬ﺧﺮوﺟﯽ دﺳﺘﮕﺎه را در دﻫﺎن ﻗﺮار داده ) ﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺎﺳﮏ روي ﺻﻮرت ﻗﺮار داده( ‪،‬دﺳﺘﮕﺎه را‬
‫روﺷﻦ ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎدي و ﻋﻤﯿﻖ ﺗﻨﻔﺲ ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪Inhaler‬‬ ‫®‪Accuhaler‬‬

‫‪59‬‬
 Autohaler® Turbohaler®

Handihaler® Easyhaler®

Spacer Nebulizer

60
 :‫ اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در آﺳﻢ‬D

‫رده‬
‫دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬
‫ﺑﺎرداري‬
Aerosol: 100 mg/puff
Tab: 2 mg
Salbutamol Vnetolin ® Inj: 0.5 mg/ml
Syr: 2mg/5ml
C
Solution for nebulize: 2.5,5
Nebulize: 25.5 mg/2.5 ml
‫ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ‬β2
Isoproterenol Isuprel ® Inj: 1 mg/ml C
‫ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ‬
Inj: 0.5 mg/ml
Metaproterenol Alupent ® Tab : 20 mg
C
Bricanyl ® Tab: 5 mg
‫ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺠﺎري ﺷﮑﻞ‬ Inj: 0.5 mg/ml
Terbutaline B
Inhalation Powder:
‫داروﺋﯽ ﺗﻮرﺑﻮﻫﺎﻟﺮ‬
500 mcg/dose
Aerosol: 20 mcg/puff
‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬ Ipratropium
Atrovent ® Solution for nebulize: B
bromide 250 mcg/2ml
+ ‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
Aerosol:
18 mcg Ipratropium + 103 mcg
‫ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي‬β2 Ipratropium + Salbutamol
Combivent ® C
‫ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ‬ Salbutamol Solution for nebulize:
0.5 mg Ipratropium + 2.5 mg
salbutamol
Clenil ® Acrosol: 50 mcg/puff
Beclomethasone C
Clenil-Fort ® 250 mcg/puff
Flixotide ® Aerosol:
Fluticasone Flohale ® 50,125,250 mcg/puff C
-‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮ‬
Flixonase® Nasal spray: 50 mc/puff
‫اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي‬
‫اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‬ Inhalation powder: 100,200,400
mcg/dose
Palmicort ®
Budesonide Solution for nebulize: 0.5, C
1mg/2ml

Rhinocort ® Nasal spray: 32,64 mcg/puff

Inhalation powder (Cap):
Cromal® 20 mg
Cromolyn ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﭘﻮدر‬ Nasal spray: 10 mg/ml B
sodium
‫ﭘﺎﯾﺪار ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‬ Solution for nebulize:
Oph. Drop: 20 mg/ml
‫ ﻏﺸﺎء ﻣﺎﺳﺖ ﺳﻞ‬Ketotifen
Tab: 1 mg
‫)ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﺻﻠﯽ در‬ Zaditen ®
Syr: 1 mg/5ml C
Denerel ®
(‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎﺳﺖ‬ Oph drop: 1%
‫ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي‬Montelukast Singulair ®
Tab: 5,10 mg
B
Granlues: 4 mg/packet
‫ﮐﻠﻮﺗﺮﯾﻦ‬ Zafirlukast Accolate ® Tab: 10,20 mg B

61
 ‫‪Salmeterol‬‬ ‫® ‪Serevent‬‬ ‫‪Aerosol: 25 mcg/dose‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ‬ ‫® ‪Foradil‬‬
‫‪Inhalation powder (Cap):‬‬
‫‪12 mcg/dose‬‬
‫ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ‬ ‫‪Formoterol‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Inhalation powder‬‬
‫® ‪Oxis‬‬ ‫‪(Turbohaler): 12 mcg/dose‬‬
‫‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ‬ ‫‪Aerosol:‬‬
‫ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ ‪+‬‬ ‫‪Salmeterol +‬‬
‫‪Salmeterol‬‬ ‫‪Fluticasone‬‬
‫® ‪Seretide‬‬ ‫‪25 mcg/puff‬‬ ‫‪50 mcg/puff‬‬ ‫‪C‬‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪ‬ ‫‪Fluticasone‬‬ ‫‪25 mcg/puff‬‬ ‫‪125 mcg/puff‬‬
‫ﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‬ ‫‪25 mcg/puff‬‬ ‫‪250 mcg/puff‬‬
‫‪Tab: 200 mg‬‬
‫‪Theophylline‬‬
‫ﻣﺘﯿﻞ زاﻧﺘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫‪SR Tab: 200 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Aminophylline‬‬ ‫‪Inj: 250 mg/10 ml‬‬

‫◄‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ ‪:‬‬

‫ﺣﻤﻼت آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﮑﺘﺎﺳﯿﺲ‪ ،‬آﻣﻔﯿﺰم‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي اﻧﺴﺪادي رﯾﻮي‪ ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫اﺛﺮ آﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ روي ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ‪ - β2‬ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬آﻧﮋﯾﻦ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ ﺑﻄﻨﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬
‫درﻣﺎﻧﻬﺎي اﯾﻨﻮﺗﺮوﭘﯿﮏ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي ﯾﺎ اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﻬﺎ‪ ،‬ﺻﺪﻣﺎت ﻣﻐﺰي‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫ﮐﺮﻧﺮي‪ ،‬آﺗﺮواﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ ﻣﻐﺰي‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻗﻠﺒﯽ ارﮔﺎﻧﯿﮏ؛ ﮔﻠﻮﮐﻮم زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺷﮏ ﻏﯿﺮ آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻮاد ﺑﯿﻬﻮش ﮐﻨﻨﺪه‬
‫در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻠﯿﺘﻮس‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﯿﺮوﺋﯿﺪﯾﺴﻢ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪،‬‬
‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺑﯿﻘﺮاري‪،‬‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺳﻮزش ﺳﺮدل‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬ﺧﺲ ﺧﺲ‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ و ﺳﻮزش ﺣﻠﻖ‪ ،‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ‪ ،‬ﺗﻌﺮق‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻃﻌﻢ و ﺑﻮ‪.‬‬

‫* آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪β2‬ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ ﮔﺮوه داروﺋﯽ در ﮐﻨﺘﺮل ﺣﻤﻼت آﺳﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫‪ PRN‬ﯾﺎ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪SALBUTAMOL :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮑﯽ از ﻓﺮم آﺋﺮوﺳﻞ اﯾﻦ دارو اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل در ﺑﺴﯿﺎري ازﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺎم آﻟﺒﻮﺗﺮول )‪ (Albuterol‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﺎﻟﻤﺒﻮﺗﺎﻣﻞ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ‪ β1 , β2‬اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل ‪ :‬ﺣﻤﻠﻪ آﺳﻢ‪ ، COPD ،‬آﺳﻢ ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﮐﺎﻟﻤﯽ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از زاﯾﻤﺎن‬
‫زودرس‪.‬‬

‫‪62‬‬
 ‫‪ -5‬دوز ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل ‪ :‬ﯾﮏ ﺗﺎ دو ﺑﺎر ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﺗﺎ ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ از ﭘﺰﺷﮑﺎن ‪ PRN‬ﻧﺴﺨﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ISOPROTERENOL :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﯾﺮان ﻓﻘﻂ ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ اﯾﻦ دارو وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ‪ β1‬ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آن ﺑﺎﻻﺳﺖ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي و ﺗﺮﻣﻮر‪.‬‬
‫‪ -3‬اﯾﺰوﭘﺮوﺗﺮﻧﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﯾﻨﻮﺗﺮوپ در درﻣﺎن ﻓﻮري ﺑﻠﻮك ﻗﻠﺒﯽ ﺣﺎد‪ ،‬ﺑﺮادﯾﮑﺎردي ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﻋﻼﻣﺖ دار‪،‬‬
‫اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ و ﺷﻮك ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬

‫‪METAPROTERENOL :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﻈﯿﺮ اﯾﺰوﭘﺮوﺗﺮﻧﻮل ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮات آﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ روي ‪ β1‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي و ﺗﺮﻣﻮر ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺘﺎﭘﺮوﺗﺮﻧﻮل در درﻣﺎن ﺑﺮادﯾﮑﺎردي ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬

‫‪TERBUTALINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل ﺗﻤﺎﯾﻠﺶ ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ‪ β2‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ β1‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﺮم اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﻮدر ﺑﻮده ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ® ‪ Turbohaler‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺮﺑﻮﺗﺎﻟﯿﻦ )ﺑﻪ ﻓﺮم ﻏﯿﺮ اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ( ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ اﻧﻘﺒﺎض رﺣﻤﯽ از دردﻫﺎي زاﯾﻤﺎن زودرس ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﺰرﯾﻖ ﺗﺮﺑﻮﺗﺎﻟﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ SC‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬ ‫◄‬

‫‪ ، COPD‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬آﻣﻔﯿﺰﯾﻢ‪ ،‬آﺳﻢ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ‬
‫آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ و ﻣﻬﺎر اﺛﺮ واگ‪ ،‬ﮔﺸﺎد ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮوﻧﺶ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ اﯾﻦ داروﻫﺎ‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﺣﺎد ﺷﺪن ‪ ، COPD‬ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري‪ ،‬ﺷﺎﻧﮕﺎن ﺷﺒﻪ آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‪ ،‬ﭘﺸﺖ درد‬
‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ ) ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺟﺬب ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ اﭘﯿﺮاﺗﺮوﭘﯿﻮم ﻧﺎﭼﯿﺰ اﺳﺖ اﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺪاﺧﻞ و‬
‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬
‫ﺗﺸﺪﯾﺪ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ وﺟﻮد دارد(‪.‬‬

‫‪IPRATROPIUM BROMIDE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺳﭙﺮي ﺑﯿﻨﯽ اﯾﭙﺮاﺗﺮوﭘﯿﻮم ﺟﻬﺖ رﯾﻨﻮره ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﻬﺎي ﻓﺼﻠﯽ و ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف اﯾﭙﺮاﺗﺮوﭘﯿﻮم در ﺣﻤﻼت آﺳﻢ ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف اﯾﭙﺮاﺗﺮوﭘﯿﻮم ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭼﻬﺎر ﺑﺎر در روز ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪63‬‬
 ‫‪TIOTROPIUM HYDROBROMIDE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬از ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي ® ‪ Spiriva‬ﻧﺴﺒﺖ ® ‪ Atrovent‬ﻣﺼﺮف ‪ 1‬ﺑﺎر در روز آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬دﺳﺘﮕﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آن ﭘﻮدر ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺗﯿﻮﺗﺮوﭘﯿﻮم اﺳﺘﻨﺸﺎق ﻣﯽ ﺷﻮد ® ‪ Handihaler‬ﻧﺎم دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ﻋﺎرﺿﻪ ﺷﺎﯾﻊ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪IPRATROPIUM + SALBUTAMOL:‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻬﺎي ® ‪ Duolin ® , Combivent‬در اﯾﺮان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد اﯾﻦ دارو ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﺳﺎﻟﺒﻮﺗﺎﻣﻮل ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ‪ ،‬ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ ﮐﻤﺘﺮي اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫◄ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ ‪:‬‬

‫آﺳﻢ ‪COPD ،‬‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﺗﺴﮑﯿﻦ ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ ﺣﺎد‪ ،‬درﻣﺎن اوﻟﯿﻪ آﺳﻢ داﺋﻢ ﯾﺎ اﭘﯿﺰوﺋﯿﺪﻫﺎي ﺣﺎد آﺳﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮارد زﯾﺮ ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‪:‬‬
‫ﺳﺎﭘﺮس آدرﻧﺎل‪ ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪ ،‬ﺗﺎﺧﯿﺮ در اﻟﺘﯿﺎم زﺧﻢ‪ ،‬ﮐﺎﭘﻮﺳﯽ ﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ؛ اﯾﻤﻮﻧﻮﺳﺎﭘﺮس‪،‬‬ ‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرﯾﻬﺎي رواﻧﯽ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز دﻫﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺣﻠﻖ‪ ،‬ﺗﺐ‪،‬‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬درد ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ‬
‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ و ﺳﻮﺑﺴﺘﺮاﻫﺎي ‪ CYP3A4‬ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول و ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻟﻮپ و آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه اﺻﻠﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﯿﻤﺎري آﺳﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺮﯾﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻣﺼﺮف ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ از ﺷﺮوع ﺑﯿﻤﺎري آﺳﻢ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﮑﻠﻮﻣﺘﺎزون ﺣﺘﯽ ﺗﺎ دوز ‪ 400 µg‬در ﮐﻮدﮐﺎن و ‪ 1200 µg‬در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮي ﺑﺮ رﺷﺪ اﺳﺘﺨﻮان آﻧﻬﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي اﺛﺮ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از ﺗﺮﺷﻊ ﻣﺪﯾﺎﺗﻮرﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦ ﻫﺎ از اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻞ ﻫﺎ‪ ،‬ﻟﻨﻔﻮﺳﯿﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎﺳﺖ ﺳﻞ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎزﻫﺎ و‬
‫‪ ...‬و ﮐﺎﻫﺶ اﻟﺘﻬﺎب‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ‪ Down regulation‬ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ‪ β2‬و اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﺎﺳﺨﺪﻫﯽ ﺑﻪ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ ) β2‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ راﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ ﻧﯿﺰ دارد(‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻮﮐﻮس در ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ‪.‬‬

‫‪64‬‬
 ‫‪ -‬ﺷﺴﺘﻦ دﻫﺎن ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف اﺳﭙﺮي ﻫﺎي دﻫﺎﻧﯽ در ﻣﻮرد اﺳﭙﺮي ﻫﺎي دﻫﺎﻧﯽ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻي‬
‫دارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ در ﺑﯿﻤﺎران آﺳﻤﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪ ﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺘﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺷﻮد ﻣﺤﻮر ‪ HPA‬از ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺳﺎﭘﺮس ﺷﺪه ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺮﻣﺎل‪ ،‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪ ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﺎﯾﺪ آﻫﺴﺘﻪ ﮐﺎﻫﺶ دوزداده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪه در اﯾﺮان ﻓﻠﻮﺗﯿﮑﺎزون و ﺑﮑﻠﻮﻣﺘﺎزون ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‬
‫ﮔﺎﻫﺎ ﺑﻮدزوﻧﺎﯾﺪ وﻣﻤﺘﺎزون ﻧﯿﺰدرﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ ﺑﮑﻠﻮﻣﺘﺎزون‪ ،‬ﻓﻠﻮﺗﯿﮑﺎزون و ﺑﻮدزوﻧﺎﯾﺪ ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 25‬درﺻﺪ ﺟﺬب ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ در ﻣﻮرد اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬دوزﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻢ )‪(mcg‬‬ ‫دوز ﻣﺘﻮﺳﻂ )‪(mcg‬‬ ‫دوز ﺑﺎﻻ )‪(mcg‬‬

‫‪ 0‬ﺗﺎ‬
‫‪ICS‬‬ ‫‪ 0‬ﺗﺎ‬
‫‪4‬‬ ‫‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﺳﺎل‬ ‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﺳﺎل‬ ‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﺳﺎل‬ ‫‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﺳﺎل‬ ‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫‪ 4‬ﺳﺎل‬
‫ﺳﺎل‬
‫‪Beclometha‬‬
‫‪NA‬‬ ‫‪80-160‬‬ ‫‪80-240‬‬ ‫‪NA‬‬ ‫‪160-320‬‬ ‫‪240-480‬‬ ‫‪NA‬‬ ‫‪>320‬‬ ‫‪>480‬‬
‫‪sone‬‬
‫‪Budesonide‬‬ ‫‪NA‬‬ ‫‪180-400‬‬ ‫‪180-600‬‬ ‫‪NA‬‬ ‫‪400-800‬‬ ‫‪600-1200‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪>800‬‬ ‫‪>1200‬‬

‫‪176-‬‬
‫‪Fluticasone‬‬ ‫‪176‬‬ ‫‪88-176‬‬ ‫‪88-264‬‬
‫‪352‬‬
‫‪176-352‬‬ ‫‪264-440‬‬ ‫‪>352‬‬ ‫‪>352‬‬ ‫‪>440‬‬

‫◄ ﭘﺎﯾﺪار ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻏﺸﺎء ﻣﺎﺳﺖ ﺳﻞ ‪:‬‬

‫در اﯾﻦ ﮔﺮوه دو دارو ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﮐﺮوﻣﻮﻟﯿﻦ ﺳﺪﯾﻢ و ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ آﻧﺘﯽ‬
‫ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ) ﮐﺘﻮﺗﯿﻔﻦ در ﮐﻨﺘﺮل آﺳﻢ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در اﻃﻔﺎل ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻬﻤﯽ دارد(‪.‬‬
‫آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ )اﺳﭙﺮي ﺑﯿﻨﯽ(‪ ،‬آﻟﺮژي ﻏﺬاﺋﯽ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ‪ACEI‬‬
‫ﺣﻤﻼت ﺣﺎد آﺳﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دارو‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫زﯾﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ) ﻓﺮم ﻧﺎزال زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد(‬ ‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪) ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ ﺷﺪﯾﺪ ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف ﭘﻮدر ﺗﻨﻔﺴﯽ از ﻋﻮارض ﻣﻬﻢ اﯾﻦ دارو‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫اﺳﺖ( ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺣﻨﺠﺮه‪ ،‬ﺧﺲ ﺧﺲ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ )ﮔﺎﻫﺎ ﺷﺪﯾﺪ(‬
‫ﻣﻮرد ﺧﺎﺻﯽ ﻣﻄﺮح ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ‬

‫‪CROMOLYN SODIUM :‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﮐﺮوﻣﻮﻟﯿﻦ ﺗﻨﻔﺴﯽ در ﮐﻨﺘﺮل آﺳﻢ در اﯾﺮان ﭼﻨﺪان راﯾﺞ ﻧﯿﺴﺖ در ﺑﯿﻦ ﮐﺮوﻣﻮﻟﯿﻦ ﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‪،‬‬
‫ﭘﻮدر ﺗﻨﻔﺴﯽ ﮐﺮوﻣﻮﻟﯿﻦ از ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ راﯾﺞ ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮔﺎﻫﺎ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﭘﻮدر ﺗﻨﻔﺴﯽ ﮐﺮوﻣﻮﻟﯿﻦ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ Cap. Intal‬ﻧﺴﺨﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪65‬‬
 ‫‪ -3‬ﺷﺮوع ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﮐﺮوﻣﻮﻟﯿﻦ در آﺳﻢ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬در رﯾﻨﯿﺖ ﺗﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬درﻣﺎﺳﺘﻮﺳﯿﺘﻮﯾﻦ‬
‫و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎي ﭼﺸﻤﯽ ﺗﺎ ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪.‬‬

‫◄ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻟﮑﻮﺗﺮﯾﻦ ‪:‬‬

‫ﻟﮑﻮﺗﺮﯾﻦ از ﻣﺪﯾﺎﺗﻮرﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﺛﺮ آﻧﺰﯾﻢ ﻟﯿﭙﻮاﮐﺴﯿﮋﻧﺎز ﺑﺮ اﺳﯿﺪ آراﺷﯿﺪوﻧﯿﮏ اﺳﺖ‪) .‬ﻣﺴﯿﺮ دﯾﮕﺮ‬
‫ﺳﯿﮑﻠﻮاﮐﺴﯿﮋﻧﺎزاﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل آن ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪ .‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮ‪-‬‬
‫اﺳﺘﺮوﺋﯿﻬﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻃﻮر ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻧﺘﻪ ﻟﻮﮐﺎﺳﺖ‪ :‬آﺳﻢ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ آﺗﻮﭘﯿﮏ‪ ،‬ﺧﺎرش ﻣﺰﻣﻦ‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫زاﻓﯿﺮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ‪ :‬آﺳﻢ‪ ،‬ﺧﺎرش ﻣﺰﻣﻦ ) ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ(‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫در ﺣﻤﻼت آﺳﻢ ﺟﺎﯾﮕﺎه درﻣﺎﻧﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‬ ‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫ﻣﻮﻧﺘﻪ ﻟﻮﮐﺎﺳﺖ‪ :‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬راش‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ، AST‬ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‪.‬‬
‫ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﻬﻢ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫زاﻓﯿﺮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ‪ :‬ﺳﺮدرد ) ﺗﺎ ‪ 13‬درﺻﺪ(‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺗﺐ و درد‪ ،‬اﺳﻬﺎل و ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫‪ ، ALT‬ﭘﺸﺖ درد‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ و ﮐﺒﺪي‬

‫‪MONTELUKAST :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻮﻧﺘﻪ ﻟﻮﮐﺎﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زاﻓﯿﺮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ داراي ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﯾﮏ ﺑﺎر در روز‬ ‫‪-‬‬
‫اﻣﮑﺎن ﻣﺼﺮف در ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 6‬ﻣﺎه‬ ‫‪-‬‬
‫ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي ﮐﻤﺘﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﮐﻤﺘﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻮﻧﺘﻪ ﻟﻮﮐﺎﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺪ ® ‪ Singular‬داراي ﻗﺮﺻﻬﺎي‪ 5‬و‪ 10‬و ﭘﻮدر ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 4‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ اﺳﺖ اﻣﺎ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل اﯾﺮاﻧﯽ آن داراي ﻗﺮﺻﻬﺎي ‪ 5‬و ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ZAFIRLUKAST :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف زاﻓﯿﺮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ دوﺑﺎر در روز ﺑﻮده و ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي آن ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮ از ﻣﻮﻧﺘﻪ ﻟﻮﮐﺎﺳﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف زاﻓﯿﺮﻟﻮﮐﺎﺳﺖ در اﻓﺮاد زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫◄ ‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ ‪:‬‬

‫آﺳﻢ و ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪COPD ،‬‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ در ﺣﻤﻼت آﺳﻢ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﯽ از آﺳﻢ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫)ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎد ﺗﻮﻟﺮاﻧﺲ و ‪ Down regulation‬ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ‪ β2‬و ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻤﻼت آﺳﻢ‪،‬در ﺿﻤﻦ ﻋﺎدت ﺑﻪ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ و ﻋﺪم ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﻤﺎري(‬

‫‪66‬‬
 ‫ﻓﻮرﻣﻮﺗﺮول ‪ :‬وﺧﯿﻢ ﺷﺪن آﺳﻢ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬درد‬
‫ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺳﺮدرد‪.‬‬
‫ﺳﺎﻟﻤﺘﺮول ‪ :‬ﺳﺮدرد )ﺗﺎ ‪17‬درﺻﺪ(‪ ،‬دردﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ )ﺗﺎ ‪ 12‬درﺻﺪ(‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮاب‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺗﺐ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬راش‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬اﮔﺰوﻣﺎ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬دﻧﺪان درد‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‪،‬‬
‫رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت‪.‬‬

‫‪FORMOTEROL :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﯾﺮان ﻓﻮرﻣﻮﺗﺮول ﺑﺎ دو ﺑﺮﻧﺪ ﺧﺎرﺟﯽ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد® ‪ Foradil‬و ®‪. Oxis‬‬
‫‪ -2‬اﺳﺘﻔﺎده از ® ‪ Oxis‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮرﺑﻮﻫﺎﻟﺮ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ® ‪ Foradil‬ﻗﺪري راﺣﺖ ﺗﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ ) .‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﭙﺴﻮل ﺣﺎوي ﭘﻮدر ﻧﺪارد( ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻮرﻣﻮﺗﺮول ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ BD‬دو ﺑﺎر در روز اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪SALMETEROL :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﺎﻟﻤﺘﺮول ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ BD‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻣﻌﻤﻮﻻ دو ﭘﺎف (‬
‫‪ -2‬ﺷﺮوع اﺛﺮ ﺳﺎﻟﻤﺘﺮول در آﺳﻢ ﺗﺎ ‪ 48‬دﻗﯿﻘﻪ و در ‪ COPD‬ﺗﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ و ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ ) اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ (‬ ‫◄‬

‫‪SERETIDE ® ( SALMETEROL + FLUTICASONE ) :‬‬

‫ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪ β2‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ و ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ در اﯾﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺬﯾﺮش ﺑﯿﻤﺎر در ﻣﻮرد‬
‫اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻻﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑﺎر اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ دو دارو اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﺳﺎﻟﻤﺘﺮول در ﻫﺮ ﺳﻪ دوز اﯾﻦ‬
‫دارو ﯾﮑﺴﺎن وﺑﺮاﺑﺮ ‪ 25 mcg/puff‬اﺳﺖ و ﻣﻘﺪار ﻓﻠﻮﺗﯿﮑﺎزون ‪ 50 , 125 , 250‬ﻣﯿﮑﺮو ﮔﺮم در ﭘﺎف ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫◄ﻣﺘﯿﻞ زاﻧﯿﺘﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫رﻓﻊ ﻋﻼﻣﺘﯽ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‬

‫ﻣﺰﻣﻦ و آﻣﻔﯿﺰم‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ ‪ :‬درﻣﺎن آﭘﻨﻪ و ﺑﺮادﯾﮑﺎردي‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر اوﻟﯿﻪ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ‪COPD‬‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ زاﻧﺘﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬زﺧﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺻﺮع )ﻣﮕﺮ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺎﺷﺪ(‬
‫ﻧﻮع ﻋﺎرﺿﻪ‬ ‫ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ‪mcg/ml‬‬

‫ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪،‬‬

‫‪15-25‬‬
‫ﻋﺼﺒﯿﺖ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﻟﺮزش‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ و ﮐﺮاﻣﭗ ﻋﻀﻼﻧﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‬ ‫‪25-35‬‬
‫ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي ﺑﻄﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬آرﺗﯿﻤﯽ‪ ،‬ﺻﺪﻣﺎت ﻣﻐﺰي‪ ،‬ﻣﺮگ‬ ‫‪> 35‬‬

‫‪67‬‬
 ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬
‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﻮﺗﺘﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎرﮐﻮل‪ ،‬ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول‪ ،‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﯿﻦ‬
‫داروﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬
‫ﭘﯿﺮازون‪ ،‬ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ )ﺑﺘﺎ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎ(‪ ،‬ﺗﯿﻮآﻣﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‪،‬‬
‫را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‬
‫اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ‪ ،‬دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻟﻮپ‪ ،‬ﮐﺸﯿﺪن ﺳﯿﮕﺎر و ﻣﺎري ﺟﻮاﻧﺎ‬
‫آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل‪ ،‬ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ )ﻏﯿﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ(‪ ، CCB’S ،‬ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ‪، OCP’s ،‬‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬دي ﺳﻮﻟﻔﯿﺮام‪ ،‬اﻓﺪرﯾﻦ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون‪ ،‬ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‪،‬‬ ‫داروﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬
‫ﻣﮕﺰﯾﻠﺘﯿﻦ‪ ،‬ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﯿﺎﺑﻨﺪازول‪ ،‬ﻫﻮرﻣﻮﻧﻬﺎي ﺗﯿﺮوﺋﯿﺪي‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‪،‬‬ ‫را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‬
‫اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ‪ ،‬دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻟﻮپ‬

‫‪AMINOPHYLLINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﻣﯿﻨﻮ ﻓﯿﻠﯿﻦ در آﺳﻢ ﺣﺎد ﺟﺎﯾﮕﺎه درﻣﺎﻧﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي آﻣﯿﻨﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – ﺑﻌﺪ از ﺳﻨﮓ ﺷﮑﻨﯽ ﮐﻠﯿﻪ ﺟﻬﺖ اﺗﺴﺎع ﺣﺎﻟﺐ ﻫﺎ و ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺧﺮوج ﺳﻨﮕﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﯾﮏ دﯾﻮرﺗﯿﮏ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب – درﻣﺎن ﺑﺮادﯾﮑﺎردي در ‪ ) CCU , ICU‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮ ﺗﺤﺮﯾﮑﯽ روي ﻗﻠﺐ ‪ :‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪرت و ﺳﺮﻋﺖ‬
‫اﻧﻘﺒﺎض(‬
‫‪ -3‬ﺳﺎﺑﻘﺎ ﺷﯿﺎﻓﻬﺎي آﻣﯿﻨﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺐ‪ ،‬درد وﺑﻌﻨﻮان ﻣﺪر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد )اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻏﯿﺮ ﺑﺮ‬
‫ﭼﺴﺒﯽ( ﮐﻪ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻋﻮارض ﺑﺎﻻ و وﺟﻮد داروﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮارزﺷﻤﻨﺪ ﻧﺒﻮده واﻣﺮوزه درداروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ 100 -4‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم آﻣﯿﻨﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﻣﻌﺎدل ‪ 80‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ اﺳﺖ‪).‬آﻣﯿﻨﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﻣﻠﺢ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ اﺳﺖ(‪.‬‬

‫‪THEOPHYLLINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ در ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮات ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﭘﺎﯾﺪار ﮐﺮدن ﻏﺸﺎء ﻣﺎﺳﺖ ﺳﻞ ﻫﺎ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﻪ ‪ Co2‬و اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪرت اﻧﻘﺒﺎض دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ (‬
‫‪ -2‬ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﻓﺴﻔﻮدي اﺳﺘﺮاز ﺳﺒﺐ ﮔﺸﺎدي ﺑﺮوﻧﺶ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﺑﺎزه درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎرﯾﮑﯽ دارد و اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﻮح ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻮارض ﺟﺪي را ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ و ﺗﻌﯿﯿﻦ دوز دﻗﯿﻖ آن ﺿﺮوري اﺳﺖ )ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ 10-15 mcg/ml‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺎرﯾﮏ ﺑﻮدن ﭘﻨﺠﺮه درﻣﺎﻧﯽ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ در ﻣﻮرد اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺪي و ﭘﺮﻋﺎرﺿﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ و ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ داروي دﯾﮕﺮي‬
‫ﻣﺼﺮف ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺤﺮﯾﮑﺎت ﮔﻮارﺷﯽ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﻤﯿﺸﻪ از ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ داروﺋﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ‪Over dose‬‬ ‫‪ -7‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﭘﻨﻪ‪ ،‬اﮐﺴﺘﺮاﺳﯿﺴﺘﻮﻟﯿﺖ از‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪68‬‬
 ‫‪ COPD‬ﺑﯿﻤﺎري اﻧﺴﺪاد ﻣﺰﻣﻦ رﯾﻮي ‪:‬‬
‫‪ COPD‬ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﭘﯿﺸﺮوﻧﺪه و ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ و‬
‫آﻣﻔﯿﺰم ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﯾﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﺷﺎﯾﻊ ﺑﻮده و ﻏﺎﻟﺒﺎ در اﻓﺮاد ﺳﯿﮕﺎري‪ ،‬ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻋﻔﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻟﻮده و اﻓﺮادي ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺷﻐﻠﯽ در ﻣﻌﺮض ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ D‬وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ ‪:‬‬
‫ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﻏﺪد ﺗﺮﺷﺤﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﮔﺎﺑﻠﺖ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺤﺎت رﯾﻮي‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﻠﻂ دار‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ از ﺗﻈﺎﻫﺮات اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺮاﺣﻞ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎري رﯾﻮي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎرﯾﮏ ﺷﺪه و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﯿﻤﺎر دﭼﺎر‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﯿﻨﺎﻧﻮز ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺴﯽ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﮐﺎﭘﻨﯿﺎ و ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﺳﻤﯿﺖ راﺳﺖ ﻗﻠﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ ﻓﺮد ﺑﻪ‬
‫ﮐﺒﻮدي ﻣﯽ ﮔﺮاﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي آﻣﻔﯿﺰم ‪:‬‬
‫ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ و داﺋﻤﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻫﻮاﺋﯽ اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮوﻧﺸﯿﻮﻟﻬﺎ ﺧﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻫﻤﺮاه‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺟﺪاره ﮐﯿﺴﻪ ﻫﺎي ﻫﻮاﺋﯽ و ﺑﺪون ﻓﯿﺒﺮوز‪.‬‬
‫ﮐﻼﭘﺲ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ و اﻧﺴﺪاد ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫دﯾﺲ ﭘﻨﻪ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ ﺳﺮﻓﻪ ﺧﻠﻂ دار‪ ،‬ﺧﺲ ﺧﺲ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻣﮑﺮر‬ ‫‪-‬‬
‫رﯾﻮي و ﮐﺎﻫﺶ وزن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ از ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻼﺋﻢ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮوﻧﺘﯿﻼﺳﯿﻮن ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﺳﻄﻮح اﮐﺴﯿﮋن ﺧﻮن در ﺑﯿﻤﺎر اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫آﻣﻔﯿﺰم ﮔﺎﻫﺎ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻮروﺛﯽ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه آﻟﻔﺎ ﯾﮏ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ COPD‬ﻏﺎﻟﺒﺎ ‪) Blue bloater‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ رﻧﮓ ﮐﺒﻮد ﭘﻮﺳﺖ( و ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻣﻔﯿﺰم ‪Pink‬‬
‫‪) puffer‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ رﻧﮓ ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﭘﻮﺳﺖ( ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬ﺗﺰرﯾﻖ واﮐﺴﻦ آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ‪COPD‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺰرﯾﻖ واﮐﺴﻦ ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك ﻧﯿﺰ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ‪: COPD‬‬
‫‪ -‬آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎي اﺳﺘﻨﺸﺎﻗﯽ‬
‫‪ -‬ﺑﺘﺎ دو آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ ) داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ (‬
‫‪ -‬زاﻧﺘﯿﻦ ﻫﺎ )ﺑﺎ وﺟﻮد ﻋﻮارض در اﯾﻦ ﻣﻮرد ارزﺷﻤﻨﺪ(‬
‫‪ -‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﮐﺴﯿﮋن ﺗﺮاﭘﯽ‪ ،‬ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ ﻫﺎ و ﺟﺮاﺣﯽ )در ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ ﺑﯿﻤﺎري( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ روﺷﻬﺎﺋﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل و‬
‫درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪69‬‬
 ‫‪ D‬ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ‪:‬‬
‫ﺳﻨﺪروم دﯾﺴﺘﺮس ﺗﻨﻔﺴﯽ )‪ (RDS‬ﮐﻪ ﺑﺎ ﻧﺎم ﺑﯿﻤﺎري ﻏﺸﺎء ﻫﯿﺎﻟﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﻧﻮزادان ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﻧﻮزادان ﻧﺎرس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﯾﻪ ﻫﺎي ﻧﻮزادان ﻧﺎرس دﭼﺎر ﮐﻤﺒﻮد ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻫﺎي رﯾﻮي ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ دﯾﻮاره آﻟﻮﺋﻮﻟﻬﺎ و ﻣﺠﺎري ﻫﻮاﺋﯽ اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ رﯾﻪ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ‬
‫از ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ و ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺸﺶ ﺳﻄﺤﯽ ﺳﺒﺐ ﺗﺴﻬﯿﻞ اﻧﺘﻘﺎل اﮐﺴﯿﮋن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻧﻮزادان‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده اﯾﻨﺘﺮاﺗﺮاﮐﯿﺎل از ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻫﺎي اﮔﺰوژن ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﯽ از ‪ RDS‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺸﺎء ﻃﺒﯿﻌﯽ داﺷﺘﻪ و از ﻻواژ رﯾﻪ ﻫﺎي ﺣﯿﻮاﻧﺎت )ﮔﺎو و ﺧﻮك( ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ و‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺨﻠﯿﺺ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﺘﯿﮏ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺎي ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻧﺪارﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ در‬
‫ﺑﺮﺧﯽ ﻓﺮآورده ﻫﺎ)‪ (Beractant‬ﺑﻌﻨﻮان ادﺟﻮاﻧﺖ ﺑﻪ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ اﻓﺰوده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ﺳﻮرﻓﮑﺘﺎﻧﺖ ﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ‪:‬‬
‫ﺳﻮﺭﻓﻜﺘﺎﻧﺖ ﺗﻨﻔﺴﻲ‬ ‫ﻧﺎﻡ ﺗﺠﺎﺭﻱ‬ ‫ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺩﺍﺭﻭﺋﻲ‬
‫‪Beractant‬‬ ‫® ‪Survanta‬‬ ‫‪Suspension for IT inj. : 25 mg/ml‬‬
‫‪Poractant alfa‬‬ ‫® ‪Curosurf‬‬ ‫‪Suspension for IT inj. : 80 mg/ml‬‬

‫‪70‬‬
 ‫داروﻫﺎي اﻋﺼﺎب‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع‬
‫ﺻﺮع ‪Epilepsy‬‬
‫ﺻﺮع ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﺸﻨﺞ ﻫﺎي دوره اي و راﺟﻌﻪ ﻧﺎﺷﯽ از دﯾﺲ ﺳﺎرژ ) ﺗﺨﻠﯿﻪ ( ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﻮروﻧﻬﺎي‬
‫ﻣﻐﺰ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﻐﺰ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻟﮑﺘﺮو اﻧﺴﻔﺎﻟﻮﮔﺮام ) ‪ ( EEG‬ﻗﺎﺑﻞ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻟﻮاﻗﻊ ﺻﺮع ﮔﺮوﻫﯽ از ﺳﻨﺪروﻣﻬﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﺣﻤﻠﻪ اي و ﮔﺬراي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻐﺰ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﺧﺘﻼﻻت دوره اي ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﻫﻮﺷﯿﺎري‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎي ﺣﺮﮐﺘﯽ‬
‫ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﯾﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﺣﺴﯽ ‪ ،‬رواﻧﯽ ﺑﺎ درﮔﯿﺮي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻋﺼﺎب ﺧﻮدﮐﺎر‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﻧﻮاع ﺻﺮع ‪:‬‬

‫‪1- Partial seizures ------------------------ Simple‬‬

‫‪Complex‬‬
‫‪Secondary generalized‬‬

‫)‪2- Generalized seizures ------------------ Absence (Petit mal‬‬

‫‪Myoclonic‬‬
‫‪Clonic‬‬
‫‪Tonic‬‬
‫‪Atonic‬‬
‫‪Infantile spasms‬‬
‫)‪Tonic – clonic (grand mal‬‬

‫‪3- Unclassified seizures‬‬

‫‪4- Status epilepticus‬‬

‫‪ Partial seizure‬ﻧﻮﻋﯽ از ﺻﺮع اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ در ﺷﺮوع ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از ﻧﯿﻢ ﮐﺮه ﻫﺎي ﻣﻐﺰ درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﻮع‬
‫‪ Simple‬آن ﺑﺪون ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﻫﻮﺷﯿﺎري اﺳﺖ و ﻧﻮع ‪ Complex‬آن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﻫﻮﺷﯿﺎري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺻﺮع ‪ Partial‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻓﺮم ‪ Generalized‬ﺷﻮد‪ .‬ﺻﺮع ‪ Generalized‬ﻫﺮ دو‬
‫ﻧﯿﻤﮑﺮه ﻣﻐﺰ را درﮔﯿﺮ ﮐﺮده و ﻓﺎﻗﺪ ﺷﺮوع ﻧﻘﻄﻪ اي ) ‪ Focal‬ﯾﺎ ‪ (Local‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻧﻮع ‪ Absence‬وﻗﻔﻪ ﮔﺬرا‬
‫در ﻓﮑﺮ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﺮد اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﻮع ‪ Atonic‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺗﻮن ﻋﻀﻼت ﻗﺴﻤﺘﯽ ﯾﺎ ﮐﻞ ﺑﺪن از ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﺮود‪ Tonic-clonic .‬ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﺻﺮع ﮔﺮاﻧﺪﻣﺎل ﺑﺎ از دﺳﺖ دادن ﻫﻮﺷﯿﺎري و ﺗﺸﻨﺞ ﻫﺎي ﺗﻮﻧﯿﮏ و ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪71‬‬
 ‫ﻋﻠﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺻﺮع ‪:‬‬
‫ﺗﺮوﻣﺎي ﺳﺮ ‪ ،‬ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮدن ﻫﺎي واﺳﮑﻮﻻر ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺘﯽ ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﺰ ‪ ،‬آﻣﯿﻨﻮ اﺳﯿﺪ ‪ ،‬ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ ‪،‬‬
‫آب و ‪ ، pH‬ﺗﺮك ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب ‪ ،‬ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ‪ ،‬داروﻫﺎي ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ و اﻟﮑﻞ ‪ ،‬وراﺛﺖ ‪،‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪ ،‬ﺳﻤﻮم ‪ ،‬ﺗﺐ و اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﻠﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪:‬‬

‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮراﺗﻬﺎ ‪ ---------‬ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪:‬‬
‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻫﺎ ‪---------‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ‪ ،‬ﻣﻔﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ‪ ،‬اﺗﻮﺗﻮﺋﯿﻦ‬
‫ﺳﻮﮐﺴﯿﻨﯿﻤﯿﺪﻫﺎ ‪ -------‬اﺗﻮﺳﻮﮐﺴﯿﻤﺎﯾﺪ ‪ ،‬ﻣﺖ ﺳﻮﮐﺴﯿﻤﺎﯾﺪ ‪،‬ﻓﻦ ﺳﻮﮐﺴﯿﻤﺎﯾﺪ‬
‫واﻟﭙﺮوﺋﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬
‫ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﮋﯾﻦ‬
‫ﭘﺮﯾﻤﯿﺪون‬
‫ﮔﺎﺑﺎﭘﻨﺘﯿﻦ‬
‫ﻓﻠﺒﺎﻣﺎت‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت‬
‫اﮐﺴﮑﺎرﺑﺎزﭘﯿﻦ‬
‫ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ ‪ :‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬اﺳﺘﺎزوﻻﻣﯿﺪ ‪ACTH ،‬‬

‫‪ D‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪:‬‬

‫داروﻫﺎ‬ ‫ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ درﻣﺎﻧﯽ ‪mcg/ml‬‬ ‫دﻓﻌﺎت ﻣﺼﺮف راﯾﺞ در روز‬

‫‪Carbamazepine‬‬ ‫‪4 – 12‬‬ ‫‪BD-TID‬‬

‫‪Ethosuximide‬‬ ‫‪40 – 100‬‬ ‫‪QD-BD‬‬
‫‪Gabapentin‬‬ ‫‪>2‬‬ ‫‪TID-QID‬‬
‫‪Lamotrigine‬‬ ‫‪4 – 18‬‬ ‫‪BD‬‬
‫‪Oxcarbazepine‬‬ ‫‪Nd‬‬ ‫‪BD-TID‬‬
‫‪Phenobarbital‬‬ ‫‪15 – 40‬‬ ‫‪QD‬‬
‫‪Phenytoin‬‬ ‫‪10 – 20‬‬ ‫‪QD-BD‬‬
‫‪Primidone‬‬ ‫‪5 – 12‬‬ ‫‪BD-TID‬‬
‫‪Topiramate‬‬ ‫‪Nd‬‬ ‫‪BD‬‬
‫‪Valproate‬‬ ‫‪50 – 150‬‬ ‫‪BD-QID‬‬
‫‪Felbamate‬‬ ‫‪18 – 83‬‬ ‫‪BD-QID‬‬
‫‪nd = not detected‬‬

‫‪72‬‬
 ‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪:‬‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬
‫ﻣﺼﺮف ‪ Tegretol XR‬ﺑﺎ‬
‫اﯾﺠﺎد ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﮐﻤﺘﺮ‬
‫و دﻓﻌﺎت ﻣﺼﺮف ﮐﻤﺘﺮ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل‬
‫ﻋﻮارض را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ از دوز‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز‬
‫ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ ‪ ،‬ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ‪،‬‬ ‫دوﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ ‪،‬‬
‫‪Carbamazepine‬‬
‫راش ﺟﻠﺪي ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ‬ ‫ﻟﺘﺎرژي ‪ ،‬ﺳﺪاﺳﯿﻮن‬

‫ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ‪،‬‬

‫ﺳﺮدرد‬ ‫‪Ethosuximide‬‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺳﮑﺴﮑﻪ‬

‫ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ‪ ،‬آﻧﻤﯽ‬

‫آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺣﺎد ﮐﺒﺪي ‪،‬‬
‫‪----‬‬ ‫‪Felbamate‬‬
‫دوﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬

‫ﻋﻮارض ‪ CNS‬ﻧﻈﯿﺮ ﮔﯿﺠﯽ و‬

‫‪----‬‬ ‫‪Gabapentin‬‬
‫آﺗﺎﮐﺴﯽ )ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺎﭼﯿﺰ(‬

‫راش ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ‬

‫راش در ﺑﯿﺶ از ‪10‬‬
‫) ﺗﺎري دﯾﺪ و دوﺑﯿﻨﯽ (‪،‬ﺳﻨﺪروم‬ ‫‪----‬‬ ‫‪Lamotrigine‬‬
‫درﺻﺪ اﻓﺮاد‬
‫اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن‬

‫ﻓﺎﻗﺪ ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﻮد اﻟﻘﺎﯾﯽ )درﻣﻮرد‬ ‫ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬دﯾﭙﻠﻮﭘﯿﺎ )دوﺑﯿﻨﯽ(‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪،‬‬
‫‪Oxcarbazepine‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ وﺟﻮد دارد(‬ ‫دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬اﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﺳﻨﺪروم اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن‬

‫ﺳﺪاﺳﯿﻮن‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪،‬‬
‫ﺳﻮدﻣﻨﺪي اﯾﻦ دارودر ﺗﺸﻨﺠﺎت‬ ‫ﻫﺎﯾﭙﺮاﮐﺘﯿﻮﯾﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮاب‪،‬‬ ‫آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﮐﻨﺪ ذﻫﻨﯽ‪،‬‬
‫‪Phenobarbital‬‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺐ ﺳﺌﻮال ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫راش ﺟﻠﺪي‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ادراﮐﯽ‪،‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮاﮐﺘﯿﻮﯾﺘﯽ‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﻼزي ﺟﯿﻨﺠﯿﻮال‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﻮي ﺑﺪن‪ ،‬آﮐﻨﻪ‪ ،‬ﮐﻤﺒﻮد ﻓﻮﻻت‪،‬‬ ‫ﻧﯿﺴﺘﺎﮔﻤﻮس‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪،‬‬
‫‪Phenytoin‬‬
‫راش ﺟﻠﺪي‪ ،‬زﻣﺨﺖ ﺷﺪن ﺗﺮﮐﯿﺐ‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ادراﮐﯽ‪ ،‬ﻟﺘﺎرژي‬
‫ﺻﻮرت‬

‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎري‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬ ‫‪Primidone‬‬

‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪،‬‬

‫‪---‬‬ ‫ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﻢ‪ ،‬آﻫﺴﺘﻪ ﺷﺪن‬ ‫‪Topiramate‬‬
‫ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬آﻟﻮﭘﺴﯽ‪،‬‬ ‫ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ‪،‬‬
‫‪Valproate‬‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬ ‫ﻟﺘﺎرژي‬

‫‪73‬‬
 ‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪:‬‬

‫‪TCA‬‬ ‫ﮐﻼ در ﻣﻮرد ﺗﺪاﺧﻼت داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع‬

‫ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﺿﺪ‬ ‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﺑﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ‪:‬‬
‫ﺻﺮﻋﮭﺎ‬

‫ﺿﺪ‬
‫ﺻﺮع‬
‫ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ‬
‫‪OCP’s‬‬

‫وارﻓﺎرﯾﻦ‬ ‫اﻟﮑﻞ‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع و اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن آﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫رده‬

‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع‬
‫راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﺑﺎرداري‬

‫‪Tab : 200 mg‬‬ ‫اﻧﻮاع ﭘﺎرﺷﯿﺎل ‪ ،‬ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه اوﻟﯿﻪ و‬

‫‪Carbamazepine‬‬ ‫®‪Tegretol‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪SR Tab : 200,400 mg‬‬ ‫ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬

‫‪Cap : 250 mg‬‬ ‫ﻏﯿﺎب ) آﺑﺴﻨﺲ (‬

‫‪Ethosuximide‬‬ ‫®‪Zarontin‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Syr : 250 mg/15ml‬‬

‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل ‪ ،‬ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‬

‫‪Gabapentin‬‬ ‫®‪Neurontin‬‬ ‫‪Cap: 100,300,400 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬

‫‪Tab : 25,50,100 mg‬‬ ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل‬

‫‪Lamotrigine‬‬ ‫®‪Lamictal‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Syr : 10 mg/ml‬‬

‫®‪Oxcarpin‬‬ ‫ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ‪،‬‬

‫‪Oxcarbazepin‬‬ ‫‪Tab: 150,300 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫ﺑﺮﻧﺪ اﯾﺮاﻧﯽ‬ ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل‬

‫‪Tab: 15,60,100 mg‬‬ ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل ‪ ،‬ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‬

‫‪Phenobarbital‬‬ ‫®‪Luminol‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪Inj: 200 mg/ml‬‬ ‫ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬

‫‪Cap : 50,100mg‬‬
‫‪Inj : 250 mg/15 ml‬‬ ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل ‪ ،‬ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‬
‫‪Phenytoin‬‬ ‫®‪Dilantin‬‬ ‫‪Susp : 30 mg/5 ml‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪Top cream : 1%‬‬ ‫ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬

‫‪Phenytoin‬‬
‫‪Tab : 100 mg‬‬ ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل ‪ ،‬ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‬
‫‪phenytoin + 50 mg‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪Compound‬‬
‫‪phenobarbital‬‬ ‫ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬

‫‪74‬‬
 ‫‪Tab : 250 mg‬‬ ‫ﻧﻈﯿﺮ ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل‬
‫‪Primidone‬‬ ‫®‪Liskantin‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪Susp : 250 mg/5 ml‬‬

‫‪Tab : 25,50,100,200‬‬ ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‬

‫‪Topiramate‬‬ ‫®‪Topomax‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪mg‬‬ ‫ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ – آﺗﻮﻧﯿﮏ‬

‫‪Delayed release Tab:‬‬

‫ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه اوﻟﯿﻪ و‬
‫‪200 mg‬‬
‫‪Valproate‬‬ ‫®‪Depakine‬‬ ‫‪Extended release Tab:‬‬ ‫ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ‪ ،‬ﭘﺎرﺷﯿﺎل ‪،‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪500 mg‬‬ ‫ﻏﯿﺎب‪،‬ﻣﯿﻮﮐﻠﻮﻧﯿﮏ ‪ ،‬آﺗﻮﻧﯿﮏ‬
‫‪Syrup: 200 mg/5ml‬‬

‫‪Apo‬‬ ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل ‪ ،‬ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬

‫‪Felbamate‬‬ ‫‪Tab: 400,600 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫®‪Felbanate‬‬ ‫ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪:‬‬

‫ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه اوﻟﯿﻪ‬ ‫ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬ ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل‬ ‫ﻣﯿﻮﮐﻠﻮﻧﯿﮏ – آﺗﯿﭙﯿﮏ‬ ‫ﻏﯿﺎب‬

‫ﺳﺪﯾﻢ واﻟﭙﺮووات‬
‫ﻓﺘﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ‬
‫ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل‬
‫ﭘﺮﯾﻤﯿﺪون‬
‫ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﮋﯾﻦ‬
‫اﺗﻮﺳﻮﮐﺴﯿﻤﺎﯾﺪ‬
‫اﮐﺴﮑﺎرﺑﺎزﭘﯿﻦ‬
‫ﮔﺎﺑﺎﭘﻨﯿﻦ‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺻﺮﻋﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪:‬‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ) ﻏﯿﺮ از ﺻﺮع (‬ ‫داروي ﺿﺪ ﺻﺮع‬

‫دوﻗﻄﺒﯽ – ﻧﻮرآﻟﮋﯾﺎي ﺗﺮﯾﮋﻣﯿﻨﺎل – ﺳﻨﺪرم ﭘﺎي اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ – ﺗﺮك اﻟﮑﻞ – ﺷﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ –‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬
‫دﯾﺎﺑﺖ ﺑﯽ ﻣﺰه – ﺳﮑﺴﮑﻪ ﻣﻘﺎوم‬
‫ﻧﻮرآﻟﮋﯾﺎي ‪ - Postherpetic‬ﺳﻨﺪرم ﻫﺎي وازوﻣﻮﺗﻮر‬ ‫ﮔﺎﺑﺎﭘﻨﺘﯿﻦ‬
‫درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ – ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺪاﺗﯿﻮ – ﺳﺪاﺳﯿﻮن ﻗﺒﻞ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ‬ ‫ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل‬
‫ﻣﯿﮕﺮن – واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﮐﻮﮐﺎﺋﯿﻦ و اﻟﮑﻞ – دوﻗﻄﺒﯽ – ﺳﺮدردﻫﺎي ﮐﻼﺳﺘﺮ – ﮐﺎﻫﺶ وزن‪-‬‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت‬
‫اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻧﻮزادي ‪Being eating disorder -‬‬
‫ﻣﺎﻧﯿﺎ – ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺳﺮدردﻫﺎي ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ‬ ‫واﻟﭙﺮوات‬

‫‪75‬‬
 ‫دو ﻗﻄﺒﯽ‬ ‫ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﮋﯾﻦ‬
‫دو ﻗﻄﺒﯽ‬ ‫اﮐﺴﮑﺎرﺑﺎزﭘﯿﻦ‬
‫آرﯾﺘﻤﯽ ﺑﻄﻨﯽ ﻧﺎﺷﯽ ازدﯾﮋﯾﺘﺎﻟﻬﺎ ‪ ،‬ﻧﻮراﻟﮋي ﺗﺮﯾﮋﻣﯿﻨﺎل ‪ ،‬ﺳﮑﺴﮑﻪ ﻣﻘﺎوم ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺗﺮﺷﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ‬
‫‪ ، (SIADA) ADH‬ﺗﺸﻨﺞ در اﮐﻼﻣﭙﺴﯽ ‪ ،‬وزوز ﮔﻮش‬
‫ﺗﺮﻣﻮر اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬آﭘﻨﻪ ﻧﻮزادي‬ ‫ﭘﺮﯾﻤﯿﺪون‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﮐﻠﯽ در ﻣﻮرد داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪:‬‬

‫‪ -1‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص داروﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮ( در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ﺳﺒﺐ اﻟﻘﺎء آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ﮐﺒﺪي‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻮﺑﺴﺘﺮاي اﯾﻦ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺪاﺧﻞ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ CYP 3A4 , 2C9‬دو آﻧﺰﯾﻢ ﻣﻬﻢ از اﯾﻦ دﺳﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ‪ CYP‬اﻟﻘﺎء ﺷﺪه‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫‪3A4 . 2C9‬‬ ‫‪Carbamazepine‬‬
‫‪3A4 , 2C8 , 2B6 , 1A2‬‬ ‫‪Phenobarbital‬‬
‫‪3A4 , 2C9‬‬ ‫‪Phenytoin‬‬
‫‪3A4 , 2C8 , 2B6 , 1A2‬‬ ‫‪Primidone‬‬

‫‪ -2‬درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت درﻣﺎن ﭼﻨﺪ داروﯾﯽ ) ‪ ( Polytherapy‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻨﻮﺗﺮاﭘﯽ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫در ﺑﯿﻦ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪Oxcarbazepine , Lamotrigine , Felbamate‬‬
‫‪ FDA‬ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻃﻮل درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع دﻗﯿﻘﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﯿﻤﺎران ﮐﻪ ﺻﺮع آﻧﻬﺎ ﺑﺎ دارو‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﺪت ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 2‬ﺳﺎل ﺣﻤﻠﻪ ﺻﺮع ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺼﺮف دارو را ﻗﻄﻊ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫) اﻣﺎ ﺑﺎ اﯾﻨﺤﺎل ‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 36‬درﺻﺪ از اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت درﻣﺎن ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ دارو ﻣﺠﺪدا دﭼﺎر‬
‫ﺣﻤﻼت ﺻﺮع ﺷﺪه اﻧﺪ (‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﻣﻮارد ﻏﯿﺮ اورژاﻧﺲ ‪ ،‬ﻗﻄﻊ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻗﻄﻊ ﺳﺮﯾﻊ داروﻫﺎي ﺿﺪ‬
‫ﺻﺮع ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺻﺮع ﭘﺎﯾﺪار ) ‪ ( Status epilepticus‬ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎﻫﺶ دوز ﻫﺮ دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻇﺮف دو ﺗﺎ‬
‫ﺳﻪ ﻣﺎه ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ) ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم ‪ ،‬ﮐﻠﻮﺑﺎزام ‪ ،‬ﮐﻠﺮازﭘﺎت و دﯾﺎزﭘﺎم ( ﻧﯿﺰ از داروﻫﺎي ﮐﻤﮑﯽ در درﻣﺎن ﺻﺮع‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دﯾﺎزﭘﺎم ‪ IV‬ﺳﺮﯾﻌﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮ را ﺑﯿﻦ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ دارد و داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺻﺮع ﭘﺎﯾﺪار ﻣﺤﺴﻮب‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ‪ ،‬ﮔﺎﺑﺎﭘﻨﺘﯿﻦ ‪ ،‬ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﮋﯾﻦ ‪ ،‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ و ﺳﺪﯾﻢ واﻟﭙﺮوات داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮﻋﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در دردﻫﺎي ﻧﻮروﭘﺎﺗﯿﮏ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻮرآﻟﮋﯾﺎي ﺗﺮﯾﮋﻣﯿﻨﺎل ‪ ،‬ﻧﻮرآﻟﮋي ‪ ، Postherpetic‬ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ دﯾﺎﺑﺘﯽ و‬
‫ﮔﻼﺳﻮﻓﺎرﯾﻨﮋﯾﺎل ﻧﻮرآﻟﮋﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺷﺎﯾﻌﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ‪ AED‬ﻫﺎ ‪ ،‬اﺛﺮات آﻧﻬﺎ روي ‪ CNS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﺑﯽ ﻗﺮاري ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪،‬‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻣﺼﺮف ‪ AED‬ﻫﺎ در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮات رﻓﺘﺎري در آﻧﻬﺎ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪76‬‬
 ‫‪ -9‬ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع در دوران ﺑﺎرداري ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﻫﺎي ﻣﺎدرزادي ﻧﻮزاد ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ‪ ،‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ و ﭘﺮﯾﻤﯿﺪون در راس اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﺼﺮف ‪ AED‬ﻫﺎ در اﻓﺮاد‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع در ﺑﺎرداري ﺿﺮوري اﺳﺖ و ﻋﺪم ﻣﺼﺮف و ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺻﺮع ﭘﺎﯾﺪار و ﯾﺎ‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﺧﻄﺮات ﺟﺪي ﺑﺮاي ﻣﺎدر و ﺟﻨﯿﻦ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -10‬ﺧﺎﻧﻤﻬﺎي ﺑﺎرداري ﮐﻪ از ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل‪ ،‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ و ﭘﺮﯾﻤﯿﺪون ) ﻫﺮ ﺳﻪ داراي رده ﺑﺎرداري ‪ ( D‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد از ﯾﮏ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ از زاﯾﻤﺎن ‪ ،‬وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ K‬ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﻤﺒﻮد وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ K‬در ﻧﻮزاد‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻫﻤﻮراژي ﭘﺴﺘﭙﺎرﺗﻮم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -11‬ﺑﺴﯿﺎري از داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع داراي ﻋﻮارض و ﺳﻤﯿﺖ ‪ Multiorgan‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪-12‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ‪ :‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﻮروﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي ﺗﺤﺮﯾﮑﯽ‬
‫)ﮔﻠﻮﺗﺎﻣﺎت‪،‬آﺳﭙﺎرﺗﺎت‪،‬اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ‪ ،‬ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ‪،‬ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ( و ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﺎري )دوﭘﺎﻣﯿﻦ‪،‬ﮔﺎﺑﺎ(‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪.‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﻤﻠﮑﺮدي روي ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ و ﭘﺎﯾﺪار ﮐﺮدن ﻏﺸﺎء‬
‫ﻧﻮروﻧﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺪوﻻﺳﯿﻦ ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎي ﯾﻮﻧﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺪﯾﻢ و ﮐﻠﺴﯿﻢ اﺛﺮات ﺿﺪ ﺻﺮﻋﯽ ﺧﻮد را ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪CARBAMAZEPINE :‬‬
‫* در ﻣﻮرد داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ﻣﻮاردي ﻧﻈﯿﺮ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ و ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ در اﺑﺘﺪاي‬
‫ﻓﺼﻞ ذﮐﺮ ﺷﺪه در اﯾﻨﺠﺎ ﻓﻘﻂ ﻧﮑﺎت ﺧﺎص ﻫﺮ دارو ﺑﯿﺎن ﯾﻢ ش ود‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ داراي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﯿﻢ ﺧﻮد اﻟﻘﺎء اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن دوزﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ آن اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﻧﻈﯿﺮ اﮐﺜﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع داراي ﺳﻤﯿﺖ و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ Multiple – organ‬اﺳﺖ‬
‫) ﻫﺮ ﭼﻨﺪ واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﻣﻨﻮط ﭼﻨﺪ ارﮔﺎﻧﻪ ﻧﺎدر رخ ﻣﯽ دﻫﺪ (‬
‫‪ -3‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﺻﺮع ﺑﯿﻤﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ دﭘﺮﺳﯿﻮن ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﺪاﺧﻞ ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﺑﺎ ‪ MAOI’s‬ﺟﺪي اﺳﺖ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ ‪ 14‬روز ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ ‪ ، MAOI’s‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ دارو را ﻗﻄﻊ ﻧﮑﺮده و ﯾﺎ دوز را اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺣﯿﻦ درﻣﺎن از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﻗﺖ دارﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ راﻧﻨﺪﮔﯽ ‪ ،‬ﺧﻮدداري ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ‪ ،‬ﮐﺒﻮدي ‪ ،‬ﺗﺐ و ﮔﻠﻮ درد ) ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان (‪،‬‬
‫ﺗﻮرم ‪ ،‬ﺳﯿﺎﻧﻮز ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن در ﻣﻌﺮض ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ از ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻟﮑﻞ و داروﻫﺎي ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪه ‪ ) CNS‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮﺧﻮد (‬
‫ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪77‬‬
 ‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﮐﻠﯿﻪ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ اراﺋﻪ ﺷﻮد اﻣﺎ در ﺿﻤﻦ ﺑﻪ دو ﻧﮑﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ اوﻻ‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﺻﺮﻋﯽ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ از اﯾﻦ داروﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺛﺎﻧﯿﺎ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﺼﺮف داروﻫﺎ اﺣﺘﻤﺎل‬
‫ﺑﺮوز ﺣﻮادﺛﯽ ﺟﺪي وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ETHOSUXIMIDE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺗﻮﺳﻮﮐﺴﯿﻤﺎﯾﺪ ﻓﻘﻂ در ﺻﺮع ﻏﯿﺎب ) اﺑﺴﻨﺲ ﯾﺎ ﭘﺘﯽ ﻣﺎل ( ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود و در ﺳﺎﯾﺮ ﺻﺮﻋﻬﺎ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺗﻮﺳﻮﮐﺴﯿﻤﺎﯾﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ ) ﻫﻢ در اﯾﺮان و ﻫﻢ ﺧﺎرج اﯾﺮان ( ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف اﺗﻮﺳﻮﮐﺴﯿﻤﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﯾﺴﮑﺮازﯾﺎي ﺧﻮﻧﯽ و آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ ) ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ دارو(‬
‫‪ -2‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دارو ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ادرار ﺷﻮد ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ را ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪FELBAMATE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﻓﻠﺒﺎﻣﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ و ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺣﺎد ﮐﺒﺪي ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ در ﻣﻮارد ﺧﺎﺻﯽ‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺻﺮع ﻣﻘﺎوم ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﻠﺒﺎﻣﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻮﺗﺮاﭘﯽ در ﺻﺮع ﺑﮑﺎر رود‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻠﺒﺎﻣﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ و ﻫﺎﯾﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬و ‪ 6‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎﭘﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪GABAPENTINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﮔﺎﺑﺎﭘﻨﺘﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده از ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮔﺎﺑﺎﭘﻨﺘﯿﻦ داروﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آن ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﺑﺮﻃﺮف‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪78‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪LAMOTRIGINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬راش ﺟﻠﺪي ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻨﺪرم اﺳﺘﯿﻮن – ﺟﺎﻧﺴﻮن ﺷﻮد ) ‪ ٪0/8‬ﻣﻮارد ( ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﮋﯾﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﮋﯾﻦ ﺑﺎ ﺳﺪﯾﻢ واﻟﭙﺮوات و ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ راش را‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﯿﻤﺎر ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻬﻮع ‪ ،‬دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﯿﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز راش دارو را ﻗﻄﻊ ﮐﺮده و ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن در ﻣﻌﺮض ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫‪OXCARBAZEPINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬از اﮐﺴﮑﺎرﺑﺎزﭘﯿﻦ در ﻣﻨﻮﺗﺮاﭘﯽ ﺻﺮع ﭘﺎرﺷﯿﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻮاردي از ﻫﺎﯾﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﻣﻬﻢ ﺑﻮده اﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف اﮐﺴﮑﺎرﺑﺎزﭘﯿﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ واﮐﺴﮑﺎرﺑﺎزﭘﯿﻦ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ وﺟﻮد دارد ) ﺗﺎ ‪ 30‬درﺻﺪ ﻣﻮارد (‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪PHENOBARBITAL :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را در ‪ CNS‬اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬از ﺗﺤﺮﯾﮏ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﮐﻤﺎي ﻋﻤﯿﻖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ و دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ﺟﺰءداروﻫﺎي اﯾﻤﻦ) ‪ ( Safe‬ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺻﺮع ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺑﺴﯿﺎري از داروﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ‪ D‬ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ‬
‫داروﻫﺎ اﻟﻘﺎء ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬دردرﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻣﮑﻤﻞ ﻫﺎي وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ D‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل در ﺑﺎرداري رده ‪ D‬را دارد‪.‬‬

‫ﺳﻪ داروي ﺿﺪ ﺻﺮع ﭘﺮ ﺧﻄﺮ و داراي رده ‪ D‬در‬

‫ﺑﺎرداري ﻫﻤﮕﯽ داراي ﺣﺮف ‪ P‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ‪ ،‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ و ﭘﺮﯾﻤﯿﺪون ‪.‬‬

‫‪ -6‬ﻣﺼﺮف ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ واﺑﺴﺘﮕﯽ و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪79‬‬
 ‫‪ -7‬ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IM‬دارو ﺑﺎﯾﺪ در ﻋﻀﻠﻪ ﺑﺰرگ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ ﻧﺰدﯾﮏ ﻋﺼﺐ ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ آﺳﯿﺐ‬
‫داﺋﻤﯽ ﻋﺼﺐ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8‬ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬دارو ﺑﺎﯾﺪ آﻫﺴﺘﻪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ) ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﺎرﺿﻪ دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ ( ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﺑﻮدن ﻣﺤﻠﻮل ﺗﺮﯾﻘﯽ ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﺑﯿﺮون زدن ﻣﺎده از ورﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻠﺒﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل در ﺗﺸﻨﺞ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺐ ﮐﻮدﮐﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎي اول درﻣﺎن ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺻﻠﯽ داروﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن از ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪PHENYTOIN :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﺑﺮ اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﺘﻪ وﻧﺘﯿﮑﻮﻻر ‪ ،‬در ﺑﺮادﯾﮑﺎردﯾﺎي ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ‪ ،‬ﺑﻠﻮك ﺳﯿﻨﻮ‪-‬آﺗﺮﯾﺎل ‪ ،‬ﺑﻠﻮك‬
‫درﺟﻪ دو ﯾﺎ ﺳﻪ ‪ AV‬ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ رده ﺑﺎرداري ‪ D‬دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﺎﯾﭙﺮﮔﻼﯾﺴﻤﯽ ﺷﻮد ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺢ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ (‬
‫‪ -4‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻧﻈﯿﺮ ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ D‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬و ﺳﺮﯾﻊ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ آرﯾﺘﻤﯽ و ﺣﺘﯽ اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ‪ IV‬داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در درﻣﺎن آرﯾﺘﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ دﯾﮋﯾﺘﺎل ﻫﺎﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ در ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻮﻟﻮس ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﻮد ﻧﻪ اﻧﻔﻮزﯾﻮن ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﻢ ﻣﺤﻠﻮل ﺑﻮدن‬
‫دارو و اﺣﺘﻤﺎل رﺳﻮب در ﻣﺤﻠﻮل اﻧﻔﻮزﯾﻮﻧﯽ(‬
‫‪ -8‬ﻣﺤﻠﻮل ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ اﺳﺖ و ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ )‪ (IM‬آن دردﻧﺎك اﺳﺖ و اﺣﺘﻤﺎل ﻧﮑﺮوز وﺟﻮد‬
‫دارد ‪ ،‬در ﺿﻤﻦ در ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬ﻧﯿﺰ در ﺻﻮرت ﻧﺸﺖ دارو ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻠﺒﯿﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -9‬ﻣﺼﺮف ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آﮐﻨﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻧﻈﯿﺮ راش ‪ ،‬ﺗﺐ ‪ ،‬ﮔﻠﻮدرد ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ‪ ،‬ﮐﺒﻮدي ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻏﺬا و دارو ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﺎﻧﺪازد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن را رﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﻼزي و‬
‫ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻟﺜﻪ (‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﮑﺎت ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ﺑﻪ ﺷﮑﻞ داروﯾﯽ ﻗﺮص ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﮐﺎﻣﭙﺎﻧﺪ) ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬
‫ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ‪ 50 +‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ( ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪80‬‬
 ‫‪PRIMIDONE :‬‬
‫ﭘﯿﺮﯾﻤﯿﺪون در ﮐﺒﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺘﺶ ﯾﻌﻨﯽ ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪TOPIRAMATE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت ﻋﻼوه ﺑﺮ درﻣﺎن ﺻﺮع ‪ ،‬در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ازﺳﺮدردﻫﺎي ﻋﺮوﻗﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر آﻧﺰﯾﻢ ﮐﺮﺑﻨﯿﮏ اﻧﯿﺪراز ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آن ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي‬
‫ﮐﺮﺑﻨﯿﮏ اﻧﯿﺪاز اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺳﻨﮕﻬﺎي ﮐﻠﯿﻮي را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻏﺬا ﺗﻐﯿﯿﺮي ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﺳﯿﺪوز ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ ﺷﻮد ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎر آﻧﺰﯾﻢ ﮐﺮﺑﻨﯿﮏ اﻧﯿﺪراز (‬
‫‪ -5‬ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯿﻮﭘﯿﺎي ﺣﺎد و ﮔﻠﻮﮐﻮم ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﺑﺎز ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺗﺎري دﯾﺪ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﺠﺎد ﺳﻨﮕﻬﺎي ﮐﻠﯿﻮي ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن ‪ ،‬از ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ وزن ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﺎﻓﯽ از ﻏﺬا و ﮐﺎﻟﺮي را ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺻﻮرت اﯾﺠﺎد ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪VALPROATE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي ﮐﺸﻨﺪه از ﻋﻮارض ﻣﺼﺮف واﻟﭙﺮوات ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﯿﺸﺘﺮي دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﺪﯾﻢ واﻟﭙﺮوات در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ دارو ‪ ،‬ﻧﻘﺺ ﺳﯿﮑﻞ دوره )‪(UCD‬‬
‫و اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﮐﻤﺒﻮد اورﻧﯿﺘﯿﻦ ﺗﺮاﻧﺲ ﮐﺎرﺑﺎﻣﯿﻼز ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو و ﻃﯽ درﻣﺎن آزﻣﻮﻧﻬﺎي ﮐﺒﺪي ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺻﻮرت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ‪ PT‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي و ﮐﺒﻮدي ‪ ،‬ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻗﻄﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ ﮐﺸﻨﺪه در ﻣﻮرد اﯾﻦ دارو ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺳﺪﯾﻢ واﻟﭙﺮوات ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﺎﯾﭙﺮآﻣﻮﻧﯿﺎ ﺷﻮد ) ﻋﻠﺖ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف در ﺑﯿﻤﺎران ‪( UCD‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ‪ ،‬ﮐﺒﻮدي ‪ ،‬ﺷﮑﻢ درد ﺣﺎد ) اﺣﺘﻤﺎل ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ ( ‪ ،‬زرد ﺷﺪن‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬ﮔﻠﻮ درد ‪ ،‬راش ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪81‬‬
 ‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ رﺟﻮع ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع‬

‫‪ Acetazolamide‬در ﺻﺮع ﻏﯿﺎب‪ ،‬ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮐﻠﻮﻧﯿﮏ ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه و ﮐﻤﭙﻠﮑﺲ ﭘﺎرﺷﯿﺎل ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮود اﻣﺎ ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ آن‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬اﺳﺘﺎزوﻻﻣﯿﺪ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺮﺑﻨﯿﮏ اﻧﯿﺪراز ﺑﻮده ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد اﺻﻠﯽ آن در ﮔﻠﻮﮐﻮم و ادم )ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان دﯾﻮرﺗﯿﮏ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﺳﯿﺪوز ﺧﻔﯿﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در درﻣﺎن ﺻﺮع ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪(Infatile‬‬ ‫‪ ACTH‬ﻫﻮرﻣﻮن آدرﻧﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از درﻣﺎﻧﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻧﻮزادي‬
‫)‪ Spasms‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻨﻬﺎ از داروﻫﺎي ﮐﻤﮑﯽ اﻣﺎ ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮد در درﻣﺎن ﺻﺮع ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم ‪ ،‬دﯾﺎزﭘﺎم وﮐﻠﻮﺑﺎزام ﺑﺪﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر راﯾﺞ ﺗﺮﻧﺪ‪) .‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ‪ :‬ﺗﺸﺪﯾﺪ اﺛﺮ ﮔﺎﺑﺎ(‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻣﯿﮕﺮن‬

‫ﻣﯿﮕﺮن ‪Migraine‬‬
‫ﻣﯿﮕﺮن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮدردﻫﺎي راﺟﻌﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﯿﭙﯿﮏ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺮدرد ﻋﻤﻮﻣﺎ ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ و ﺿﺮﺑﺎن دار ﺑﻮده و ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺎ ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ‪ .‬ﻓﺘﻮﻓﻮﺑﯿﺎ و اﺣﺴﺎس ﺳﺒﮑﯽ‬
‫ﺳﺮ ﻧﯿﺰ از ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﯿﮕﺮن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﯿﮕﺮن ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﯿﺶ درآﻣﺪ )‪ (Aura‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﻧﺸﺎﻧﮕﺎﻧﯽ‬
‫در ﺑﺪن ﺑﯿﻤﺎر رخ ﻣﯽ دﻫﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن ﺣﺴﯽ و ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻄﻮل ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ و ﺳﺮدرد ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻌﺪ از‬
‫اﯾﻦ ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﯿﮕﺮن ‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬در ﻣﯿﮕﺮن ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮐﻪ ‪ 75‬درﺻﺪ ﻣﻮارد‬
‫ﻣﯿﮕﺮن را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﭘﯿﺶ درآﻣﺪي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ ﻣﯿﮕﺮن ﺑﻌﻨﻮان ﺳﺮدرد ‪Neurovascular‬‬
‫) ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ( ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ) ﺳﺎﺑﻘﺎ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوق درون ﺟﻤﺠﻤﻪ اي را ﻋﻠﺖ ‪ Aura‬و ﮔﺸﺎدي ﻋﺮوق‬
‫ﺧﺎرج ﺟﻤﺠﻤﻪ اي را ﻋﻠﺖ ﺳﺮدرد ﻣﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ (‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد اﻣﺮوزه ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﺮوﻗﯽ را ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﻣﻮادي ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺮدرد ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ‪ ،‬ﮐﺎﺗﮑﻮل آﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ و‬
‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦ ﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻮاردي ﻧﻈﯿﺮ ﺧﻮردن ﺷﺮاب ﻗﺮﻣﺰ ‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ در زﻧﺎن ‪ ،‬ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺮوژﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﮐﻢ ﺧﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﻧﻮر و درﺧﺸﻨﺪﮔﯽ زﯾﺎد ‪،‬‬
‫ﻧﮕﺮاﻧﯽ و ﺑﻮي ﻋﻄﺮﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﯿﮕﺮن ﺷﻮد و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺧﻮاب ﮐﺎﻓﯽ ‪ ،‬ﻧﺸﺎط و ﺑﺎرداري ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﺳﺮدردﻫﺎي ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪82‬‬
 ‫ﺳﺮدردﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪ اي ) ‪ ( Cluster‬و ﺗﻨﺸﯽ ) ‪ ( Tension type‬دو ﻓﺮم راﯾﺞ دﯾﮕﺮ ﺳﺮدرد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺟﺪول‬
‫زﯾﺮ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اي از اﯾﻦ ﺳﻪ ﻧﻮع ﺳﺮدرد راﯾﺞ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ درﮔﯿﺮي‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬ ‫درﻣﺎن‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺮدرد‬ ‫ﻧﻮع ﺳﺮدرد‬
‫ﻣﺮد ﺑﻪ زن‬
‫‪Propranolol‬‬
‫‪TCA’s‬‬ ‫‪NSAID’s‬‬
‫‪Valproate‬‬ ‫‪5HT1 Agonists‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ‪ ،‬ﺿﺮﺑﺎن دار‬ ‫ﻣﯿﮕﺮن‬
‫‪Topiramate‬‬ ‫‪Dopamine antagonist‬‬
‫‪MAOI’s‬‬ ‫‪Narcotics‬‬
‫‪Verapamil‬‬
‫‪Ergotamine‬‬ ‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬ ‫ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ‪ ،‬ﮔﯿﺠﮕﺎﻫﯽ‪،‬‬
‫‪Lithium Corticoesteroids‬‬
‫‪5HT1 Agonists‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ﺷﺮوع ﺳﺮﯾﻊ و زﻣﺎن‬ ‫ﺧﻮﺷﻪ اي‬
‫‪Valproate‬‬
‫‪Verapamil‬‬ ‫اﮐﺴﯿﮋن ﺗﺮاﭘﯽ‬ ‫ﮐﻮﺗﺎه‬
‫دو ﻃﺮﻓﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ‬
‫‪TCA’s‬‬ ‫‪NSAID’s‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫ﺗﻨﺸﯽ‬
‫ﻧﻮاري دور ﺳﺮ‬

‫‪ D‬دﺳﺘﻪ ﻫﺎي داروﺋﯽ اﺻﻠﯽ ﺿﺪ ﻣﯿﮕﺮن ‪:‬‬

‫‪ : NSAID’s -1‬ﻧﻈﯿﺮ اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ ‪ ،‬ﻧﺎﭘﺮوﮐﺴﻦ و ‪...‬‬
‫‪ : 5HT1 Agonists -2‬ﺗﺮﯾﭙﺘﺎﻧﻬﺎ ) ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﭙﺘﺎن ‪ ،‬زوﻟﻤﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﺎن (‬
‫‪ : Ergots -3‬ﻧﻈﯿﺮ ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ‪ ،‬دي ﻫﯿﺪرودرﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ‬
‫‪ : Dopamine Antagonist -4‬ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ ‪ ،‬ﮐﻠﺮوﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ‬
‫‪ -5‬ﻧﺎرﮐﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪ :‬ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺪﺋﯿﻦ‬
‫‪ -6‬ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ‪ :‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪ ،‬ﮐﺎﻓﺌﯿﻦ‬

‫‪ D‬داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻣﯿﮕﺮن‪:‬‬

‫‪Propranolol -1‬‬
‫‪TCA’s -2‬‬
‫‪Valproate , Topiramate -3‬‬
‫‪MAOI’s -4‬‬
‫‪Verapamil -5‬‬

‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪5HT1‬‬

‫اﯾﻦ داروﻫﺎ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ﺗﯿﭗ ‪ I‬ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ‪ 5HT1‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن اﯾﻦ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوق ﺟﻤﺠﻤﻪ اي‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺢ ﻧﻮروﭘﭙﺘﯿﺪﻫﺎ و ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺘﻘﺎل ﻋﺼﺐ در ﻣﺴﯿﺮﻫﺎي درد ﺗﺮﯾﮋﻣﯿﻨﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪: 5HT1‬‬

‫‪83‬‬
 ‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎد وازواﺳﭙﺎﺳﻢ ﻣﺰﻣﻦ ‪ ،‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﻠﺒﯽ اﯾﺴﮑﻤﯿﮏ ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻦ‬
‫ﭘﺮﯾﻨﺰﻣﺘﺎل ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ‪ ،‬وازواﺳﭙﺎﺳﻢ ﻣﺰﻣﻦ ﺷﺮﯾﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﭘﺮ ﻓﺸﺎري ﺧﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه و ﺑﯿﻤﺎري اﯾﺴﮑﻤﯽ روده ﻣﻨﻊ‬
‫ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ‪ ،‬ﺳﮑﺘﻪ ‪ ،‬وازودﯾﻼﺳﯿﻮن‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ‪ ، CNS‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬ ‫‪CNS‬‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯿﺎ‪ ،‬دردﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬رﻓﻼﮐﺲ‪ ،‬ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﺖ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺰاق‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫درﻣﺎﺗﯿﺖ ‪ ،‬ارﯾﺘﻢ ‪ ،‬دﯾﺎﻓﻮرز ‪ ،‬راش ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﮔﻼﯾﺴﻤﯽ‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬درد ﭼﺸﻢ‪ ،‬دوﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ‪ ،‬ﭘﺸﺖ درد‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪،‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ‬
‫اﺣﺴﺎس ﮔﺮﻣﯽ‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫‪ é‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي وازواﺳﭙﺎﺳﻢ‬
‫ﻣﺼﺮف آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ 5HT1‬ﺗﺎ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از‬ ‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪5HT1‬‬ ‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت‬
‫ﻣﺼﺮف ارﮔﻮت ﻫﺎ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ 5HT1‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪5HT1‬‬ ‫‪MAOI’s‬‬
‫‪ MAOI’s‬و ﯾﺎ ﺗﺎ ‪ 14‬روزﺑﻌﺪ ازﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ AUC é‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪5HT1‬‬ ‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪5HT1‬‬ ‫ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل‬
‫‪ é‬اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻨﺪروم ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬ ‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪5HT1‬‬ ‫ﺳﯿﺒﻮﺗﺮاﻣﯿﻦ‬
‫ﺿﻌﻒ ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮرﻓﻠﮑﺴﯽ و ﻋﺪم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ‬ ‫‪SSRI’s‬‬ ‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪5HT1‬‬
‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪: 5HT1‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬

‫‪Tab: 50,100 mg‬‬

‫‪C‬‬ ‫®‪Imigren‬‬ ‫‪Sumatriptan‬‬
‫‪Inj: 6mg/0.5 ml‬‬
‫در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺗﺮﯾﭙﺘﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ ‪Almotriptan , Rizatriptan , Naratriptan‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬

‫‪84‬‬
 ‫‪ -1‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﭙﺘﺎن ﺧﻮراﮐﯽ در ﺣﻤﻠﻪ ﺣﺎد ﻣﯿﮕﺮن ‪ :‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت درد ‪ 25‬ﺗﺎ ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺮ ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 25‬ﺗﺎ ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز‬
‫روزاﻧﻪ ‪ 200‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﭙﺘﺎن ﺗﺰرﯾﻘﯽ در ﺣﻤﻠﻪ ﺣﺎد ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ ‪ :‬در ﯾﮏ ﺗﺰرﯾﻖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ ، 6 mg‬در ﯾﮏ روز‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دو ﺗﺰرﯾﻖ ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﭙﺘﺎن ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ SC‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﭙﺘﺎن ﺑﺎﻋﺚ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ آن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬اﺣﺘﯿﺎط ﮐﻨﯿﺪ در ﻧﺴﺦ ‪ Somatropin , Sumatriptan‬اﺷﺘﺒﺎه ﻧﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﭙﺘﺎن ﺑﻪ ﻓﺮم اﺳﭙﺮي ﺑﯿﻨﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪ ) .‬در اﯾﺮان ﻣﻮﺟﻮد ﻧﯿﺴﺖ ( ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ ﻓﺮم‬ ‫‪ -7‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﭙﺘﺎن در ﺳﺮدردﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪ اي ) ‪( Cluster Headache‬‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ آن ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪).‬ﻣﺪت ﺳﺮدردﻫﺎي ﮐﻼﺳﺘﺮ ﮐﻮﺗﺎه وﻟﯽ ﺷﺪت درد زﯾﺎد اﺳﺖ‪،‬ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﺎ‬
‫اﺛﺮ ﮐﻨﺪ در درﻣﺎن ﺳﺮدرد ﺧﻮﺷﻪ اي ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ ﻧﺪارد(‬
‫‪ -8‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﻠﺒﯽ و ﻋﺮوﻗﯽ و اﻧﻮاع ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي اﯾﺴﮑﻤﯿﮏ ﻓﺮد آﮔﺎه ﺷﻮﯾﺪ‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺣﻤﻼت ﺣﺎد ﻣﯿﮕﺮن ﮐﺎرﺑﺮد دارد و ﺑﻌﻨﻮان ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺷﺮوع ﺳﺮدردﻫﺎي ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ دارو را ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬دراز ﮐﺸﯿﺪن در اﺗﺎﻗﯽ ﺳﺎﮐﺖ و ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﻪ ﺗﺴﮑﯿﻦ دردﻫﺎي ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬

‫ﮐﻠﯿﻪ اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ﺳﻮﻣﺎﺗﻮﺗﺮﯾﭙﺘﺎن ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت‬

‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت ‪ ،‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﯾﺎ ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﺗﺮﯾﭙﺘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ ) ﺳﺮوﺗﻮﻧﺮژﯾﮏ ( ‪،‬‬
‫دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ و آﻟﻔﺎ آدرﻧﺮژﯾﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎﻋﺚ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوق ﺟﻤﺠﻤﻪ اي و ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در‬
‫ﺿﻤﻦ ﻣﺤﺮك ﻗﻮي رﺣﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﺟﺬب ﺧﻮراﮐﯽ ﺿﻌﯿﻒ ‪ ،‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻋﻤﺪه ﮐﺒﺪي و دﻓﻊ ﺻﻔﺮاوي دارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ارﮔﻮت ﻫﺎ ‪:‬‬

‫در زﻧﺎن ﺑﺎردار و زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ ﺑﺎردار ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻋﺮوق ﻣﺤﯿﻄﯽ ‪ ،‬آرﺗﺮواﺳﮑﺮوزﯾﺲ‬
‫ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي ‪ ،‬ﺧﺎرش ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ ‪ ،‬ﺳﭙﺴﯿﺲ و ﺑﯿﻤﺎري ﺷﺮﯾﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﺰﻣﻦ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن دي ﻫﯿﺪروارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻗﻮي ‪ CYP 3A4‬ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي‬
‫ﭘﺮوﺗﺌﺎز ﺑﺎﻋﺚ وازواﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ و اﯾﺴﮑﻤﯽ ﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﮐﺸﻨﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪85‬‬
 ‫ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ از آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ 5HT1‬ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ وازواﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫آﻧﮋﯾﻦ ﺻﺪري ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ﯾﺎ ﺑﺮادﯾﮑﺎردي ‪ ،‬ﻧﺒﺾ ﺿﻌﯿﻒ ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ‪ ،‬ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬ ‫‪CNS‬‬
‫ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﻌﻢ‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﮔﺰﮔﺰ ‪ ،‬ﺧﺎرش و ﺳﻮزش اﻧﮕﺸﺘﺎن ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺷﺴﺖ ﭘﺎ ‪ ،‬ﺧﺎرش‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫‪ é‬اﯾﺴﮑﻤﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ) ﺳﺮدي اﻧﺪاﻣﻬﺎي اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ (‬ ‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت‬ ‫ﺑﺘﺎﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻤﯿﺖ ارﮔﻮت ﻫﺎ ) اﯾﺴﮑﻤﯽ ‪ ،‬وازواﺳﭙﺎﺳﻢ‬ ‫‪I‬‬ ‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي‬

‫ﻣﺤﯿﻄﯽ ( ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻗﻮي ‪CYP3A4‬‬ ‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت‬
‫‪CYP 3A4‬‬
‫ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ é‬وازواﺳﭙﺎﺳﻢ در ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﯿﻤﺎران‬ ‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت‬ ‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻦ‬
‫‪ é‬اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻨﺪروم ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬ ‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت‬ ‫ﺳﯿﺒﻮﺗﺮاﻣﯿﻦ‬
‫‪é‬اﺛﺮ ﻧﯿﺘﺮات ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮات ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﻣﺘﻀﺎد‬ ‫ﻧﯿﺘﺮات ﻫﺎ‬ ‫دي ﻫﯿﺪروارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ وازواﺳﭙﺎﺳﻢ‬ ‫‪I‬‬ ‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪5HT1‬‬ ‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت‬

‫ﻣﺼﺮف ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‬
‫‪ é‬رﯾﺴﮏ وازواﺳﭙﺎﺳﻢ و ﮐﺮﯾﺰ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬ ‫ﻣﻨﻘﺒﺾ ﮐﻨﻨﺪ ه ﻫﺎي ﻋﺮوق‬ ‫آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت ‪:‬‬

‫رده‬
‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﯾﺎ ﻧﺎم ﻣﺮﺳﻮم‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫ﺑﺎرداري‬
‫‪Inj: 20 mg/ml‬‬
‫‪X‬‬ ‫‪Ergotamine tartrate‬‬
‫‪Sublingual Tab:2 mg‬‬
‫‪Tab: 1 mg Ergotamine + 100 mg‬‬
‫‪X‬‬ ‫®‪Cafegot‬‬ ‫‪Ergotamine-C‬‬
‫‪caffeine‬‬

‫‪Tab: 2mg Ergotamine + 100 mg‬‬ ‫‪Ergotamine-‬‬

‫‪X‬‬
‫‪caffeine + 50 mg cyclizine‬‬ ‫‪Compound‬‬
‫‪Tab: 2.5 mg‬‬ ‫‪Dihydroergotamine‬‬
‫‪X‬‬ ‫® ‪D.H.E‬‬
‫‪Inj: 1 mg/ml‬‬ ‫‪mesylate‬‬

‫‪86‬‬
 ‫‪X‬‬ ‫‪Tab.: 1 mg‬‬ ‫‪Ergoloid‬‬ ‫‪Dihydroergotoxine‬‬

‫‪X‬‬ ‫‪Tab.: 0.2 mg‬‬ ‫®‪Methergine‬‬ ‫‪Methylergonovine‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن دي ﻫﯿﺪروارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻗﻮي ‪ ) CYP 3A4‬ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ و ﻣﻬﺎر‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﭘﺮوﺗﺌﺎز ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺴﮑﻤﯽ ﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮐﺸﻨﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻠﯿﻪ آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت در ﺑﺎرداري ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ ) رده ﺑﺎرداري ‪( X‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت ) ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص دي ﻫﯿﺪروارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ( ﺑﺎ ﻓﯿﺒﺮوزﻫﺎي‬
‫رﯾﻮي و ﻓﯿﺒﺮوز درﯾﭽﻪ ﻫﺎي ﻗﻠﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﻣﻮرد آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ارﮔﻮت ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺪﯾﻦ ﻧﮑﺎت ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ – ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي اﯾﺴﮑﻤﯿﮏ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ب – ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪CYP 3A4‬‬
‫ج ‪ -‬ﺑﺎرداري‬

‫‪ -5‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ارﮔﻮت ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ واﺑﺴﺘﮕﯽ و ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻓﺮد ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮدردﻫﺎي ﻋﺮوﻗﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ارﮔﻮت ﻫﺎﺳﺖ ) ﺗﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ ﻣﻮارد (‬
‫‪ -7‬دي ﻫﯿﺪروارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺑﻪ ﻓﺮم اﺳﭙﺮي ﺑﯿﻨﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -8‬دي ﻫﯿﺪروارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻫﭙﺎرﯾﻦ ﯾﺎ دوزﻫﺎي ﮐﻢ ‪ ،‬در ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺮوﻣﺒﻮز ورﯾﺪي ﻋﻤﻘﯽ ) ‪( DVT‬‬
‫ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ و آﻣﺒﻮﻟﯽ رﯾﻮي ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -9‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ را ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺑﭙﺎرﯾﺪ ‪:‬‬
‫در ﺷﺮوع ﺳﺮدرد ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ) دو ﻗﺮص ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ‪ ( C‬ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ ﺗﺎ دو ﻣﯿﻠﯽ‬
‫ﮔﺮم ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 6‬ﻣﯿﯽ ﮔﺮم در روز ) ‪ 6‬ﻗﺮص ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﯽ در ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ( ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻃﯽ‬
‫ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ) ﻣﻌﺎدل ‪ 10‬ﻗﺮص ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﯽ ( ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻓﻮق را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﭙﯽ ﺷﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ و ﻫﻤﺮاه ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎي ﺣﺎوي ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮاي ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ در ﻗﺮﺻﻬﺎي ‪Ergotadine Compound , Ergotamine‬‬
‫دو ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﯾﻌﻨﯽ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺤﺘﻮاي ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ در ﻗﺮﺻﻬﺎي ‪ Ergotamine C‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ Methyl ergonovine , Dihydroergotoxine -11‬دو آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪ ارﮔﻮت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻏﯿﺮ از‬
‫ﺳﺮدردﻫﺎي ﻋﺮوﻗﯽ دارﻧﺪ‪ .‬دي ﻫﯿﺪروارﮔﻮﺗﻮﮐﺴﯿﻦ در درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ زوال ﻋﻘﻞ و ﻣﺘﯿﻞ‬
‫ارﮔﻮﻧﻮﯾﻦ در ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺑﻌﺪ از زاﯾﻤﺎن و ﺑﻌﺪ از ﺳﻘﻂ ﺟﻨﯿﻦ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -12‬ﻗﺮص زﯾﺮ زﺑﺎﻧﯽ ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﺗﺎرﺗﺮات ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺧﺮد ﯾﺎ ﺑﻠﻌﯿﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ Bromocriptine , Pergolid -13‬ﻧﯿﺰ از ﻣﺸﺘﻘﺎت ارﮔﻮت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪87‬‬
 ‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺧﺎرش ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺳﺮدي‪ ،‬ﺳﻮزش و ﺑﯽ رﻧﮕﯽ اﻧﮕﺸﺘﺎن و‬
‫ﺷﺴﺖ ﭘﺎ ‪ ،‬درد ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ و درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﯾﺎدآور ﺷﻮﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ارﮔﻮت ﻫﺎ ﺳﺒﺐ اﻋﺘﯿﺎد و ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺷﺮوع ﻋﻼﺋﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﺮدردﻫﺎي ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ دارو را ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺷﺮوع ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎي ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – ﺳﺮﯾﻌﺎ دارو را ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ب – در اﺗﺎﻗﯽ ﺳﺎﮐﺖ دراز ﺑﮑﺸﺪ‪.‬‬
‫ج – در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد ) اﺗﺎق ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﺎﺷﺪ (‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي داروﺋﯽ ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ – ﺳﯽ و ارﮔﻮﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﺎﻣﭙﺎﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ آﻧﻬﺎ را در‬
‫ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎي ﺟﺪا ﺑﭽﯿﻨﯿﺪ ﺗﺎ از اﺣﺘﻤﺎل اﺷﺘﺒﺎه ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ‬

‫ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ ‪: Alzheimer’s disease‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ )‪ (AD‬ﻧﻮﻋﯽ دﯾﻤﺎﻧﺶ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬دﯾﻤﺎﻧﺶ ﻧﻮﻋﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﻐﻠﯽ و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﯿﺰان ﻫﻮﺷﯿﺎري ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫آﻟﺰاﯾﻤﺮ زوال ﭘﯿﺸﺮوﻧﺪه ﻋﻘﻞ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﺣﺎﻓﻈﻪ ‪ ،‬ﺑﯽ ﻗﺮاري ‪ ،‬روان ﭘﺮﯾﺸﯽ ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺗﮑﻠﻤﯽ ‪،‬‬
‫ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ اﻧﺠﺎم ﺣﺮﮐﺎت ادراري و ﻫﺬﯾﺎن ﮔﻮﺋﯽ و ﺗﻮﻫﻢ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬درﻣﺮاﺣﻞ اﺑﺘﺪاﺋﯽ ﺑﯿﻤﺎري‪ ،‬ﻓﺮد دﭼﺎر‬
‫ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدن ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﯽ ‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﻣﺤﻠﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار ﺑﻮده ﺑﺮود ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﯿﺎﻧﯽ‬
‫ﻓﺮد ﻗﺎدر ﺑﻪ ﮐﺎر ﮐﺮدن ﻧﺒﻮده ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﯿﺞ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﻈﺎرت روزاﻧﻪ ﻻزم دارد‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﻓﺮد در ﻏﺬا ﺧﻮردن و‬
‫ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﯿﺪن ﻧﯿﺰ ﻣﺸﮑﻞ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ AD‬ﻓﺮد از ﻟﺤﺎظ ﻣﻨﻄﻖ ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ اﻓﺮاد ‪،‬‬
‫درك و ﺷﻌﻮر دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ در ‪ AD‬اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ اﻣﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ ﺗﺮاﻧﺴﻔﺮاز ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻨﺘﺰ اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﻘﺺ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎري ﻧﯿﺰ ﺗﻨﺎﺳﺐ دارد‪.‬‬
‫ﺣﻔﻆ اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ ‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاز ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺗﺮﺷﺢ اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ و اﺳﺘﻔﺎده از آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻧﻘﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ﻣﻬﺎر ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاز ﻧﻘﺶ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ‬
‫دارد‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي رﺳﭙﺘﻮر ﮔﻠﻮﺗﺎﻣﺎت ‪ (N-Methyl-D-aspartate) NMDA‬در‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﮐﻞ داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ‪ AD‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮﻧﺪ ‪:‬‬

‫‪ D‬داروﻫﺎي اﺻﻠﯽ در ﮐﻨﺘﺮل ‪: AD‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاز ﻣﺮﮐﺰي‬
‫‪ -2‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي رﺳﭙﺘﻮر ﮔﻠﻮﻣﺎﻣﺎت ‪NMDA‬‬

‫‪88‬‬
 ‫‪ D‬داروﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﮐﻨﺘﺮل ‪: AD‬‬
‫‪ -1‬آﻧﺘﯽ اﮐﺴﯿﺪاﻧﻬﺎ ‪:‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ ، E‬ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ و ﮔﯿﺎه ﺟﯿﻨﮑﻮﺑﯿﻠﻮﺑﺎ ‪ .‬آﻧﺘﯽ اﮐﺴﯿﺪاﻧﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﻮرودژﻧﺮاﺳﯿﻮن ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬وازودﯾﻼﺗﻮرﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ارﮔﻮت ﻫﺎ‪ .‬ﺳﺎﺑﻘﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ‪ AD‬ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﻘﻮص ﻋﺮوق ﻣﻐﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ از ارﮔﻮﺗﻬﺎﺋﯽ‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ‪ Dihydroergotoxine , Nicergoline , Codergocrine‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻠﻮك ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﮐﺎﻧﺎل ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ )‪: (CCB’S‬‬
‫‪ Nimodipine‬ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻣﻔﯿﺪي در ﮐﻨﺘﺮل ‪ AD‬داﺷﺘﻪ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﺳﺘﺮوژﻧﻬﺎ ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺮوژﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ اي ﮐﻪ ‪ HRT‬ﻣﺼﺮف ﮐﺮده اﻧﺪ ‪ ،‬ﺷﺮوع ﺑﯿﻤﺎري را ﺑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺑﯿﺎﻧﺪازد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭘﯿﺮاﺳﺘﺎم ‪:‬‬
‫ﭘﯿﺮاﺳﺘﺎم ﺑﺎ اﻓﺰاش ﺧﻮن رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺣﺎﻓﻈﻪ و درك ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ ﺑﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ رﯾﺴﮏ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﯾﻤﺎﻧﺶ را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ ‪:‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‬ ‫‪Donepezile‬‬
‫ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ ‪، UTI ،‬‬
‫‪Galantamine‬‬
‫آﻧﻤﯽ ‪ ،‬ﺑﺮادﯾﮑﺎردي‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﭘﺸﺖ درد ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ‬ ‫‪Memantine‬‬
‫ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮب ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ‪،‬‬
‫‪Rivastigmine‬‬
‫ﺿﻌﻒ ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺳﻮء ﻫﺎﺿﻤﻪ ‪UTI ،‬‬
‫ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ ‪ ،‬راش ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪،‬‬
‫‪Tacrine‬‬
‫ﻣﯿﺎﻟﮋﯾﺎ ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 5,10 mg‬‬ ‫®‪Aricept‬‬ ‫‪Donepezil‬‬
‫®‪Reminyl‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 4, 8, 12 mg‬‬ ‫‪Galantamine‬‬
‫®‪Razadine‬‬
‫®‪Ebixa‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 5, 10 mg‬‬ ‫‪Memantine‬‬
‫®‪Namenda‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 1.5, 3, 4.5, 6 mg‬‬ ‫®‪Exelone‬‬ ‫‪Rivastigmine‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 10, 20, 30, 40 mg‬‬ ‫®‪Cognex‬‬ ‫‪Tacrine‬‬

‫‪89‬‬
 ‫‪D‬ﻧﮑﺎت ﮐﻠﯽ در ﻣﻮرد دارو درﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎﯾﻊ داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ اﺳﺖ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻬﻮع ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ و اﺳﻬﺎل ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﯿﻤﺎران آﻟﺰاﯾﻤﺮي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب و ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬
‫داﺷﺘﻪ و‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ داروﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻋﻤﻮﻣﺎ اﺛﺮ دﭘﺮﺳﺎﻧﺖ ﺑﺮ ‪CNS‬‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﯿﻤﺎري ﻧﻈﯿﺮ ﮔﯿﺠﯽ و ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ را ﺗﺸﺪﯾﺪ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ از ﻃﺮﻓﯽ دﯾﮕﺮ داروي‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﺼﺮف ‪ TCA’s‬در ﮐﻨﺘﺮل‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﯿﻤﺎران آﻟﺰاﯾﻤﺮي ﻣﺤﺪود اﺳﺖ و ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ ) SSRI’s‬ﺑﻪ ﺟﺰ ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﮐﻪ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ‬
‫ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ دارو ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاز ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ‪ AD‬اﺛﺮ ﻣﺮﮐﺰي دارﻧﺪ و اﺛﺮات ﻣﺤﯿﻄﯽ آﻧﻬﺎ ﻧﺎﭼﯿﺰ اﺳﺖ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻫﻤﯿﻦ اﺛﺮ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻧﺎﭼﯿﺰ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاز ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺗﺪاﺧﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﺧﺘﻼﻻت ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮي در ‪ AD‬ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ از ‪ ) PD‬ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ( اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﯿﺘﻮان‬
‫ﮔﻔﺖ روﻧﺪ درﻣﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﻋﮑﺲ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫* ﻫﺪف درﻣﺎﻧﯽ ‪ ) AD‬ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ ( ‪ é :‬اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ‬
‫* ﻫﺪف درﻣﺎﻧﯽ ‪ ) PD‬ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ( ‪ ê :‬اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ ‪é ،‬دوﭘﺎﻣﯿﻦ‬
‫ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬دﯾﻤﺎﻧﺶ‬ ‫‪ -5‬از داروﻫﺎي آﻟﺰاﯾﻤﺮ در دﯾﻤﺎﻧﺶ ﻋﺮوﻗﯽ ) ‪( Vascular dementia‬‬
‫ﻋﺮوﻗﯽ ﺳﻨﺪروﻣﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﺴﮑﻤﯽ ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺴﯽ و ﯾﺎ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﻐﺰي‪ .‬اﻧﺴﺪاد ﻋﺮوق‪ ،‬اﺻﻠﯽ‬
‫ﺗﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ دﯾﻤﺎﻧﺶ ﻋﺮوﻗﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﺮوع ﺗﻈﺎﻫﺮات دﯾﻤﺎﻧﺶ در دﯾﻤﺎﻧﺶ ﻋﺮوﻗﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻟﺰاﯾﻤﺮ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﺼﺮف دارو در ﺑﯿﻤﺎران آﻟﺰاﯾﻤﺮي ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻓﺮدي آﮔﺎه در ﺧﺎﻧﻮاده ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دارو را ﻣﺼﺮف ﻧﮑﺮده و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ‪ Over dose‬ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﮐﻮﻟﯿﻨﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺎ درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ و آﺗﺮوﭘﯿﻦ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪DONEPEZIL :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن اﺻﻠﯽ ‪ Donepezil‬آﻟﺰاﯾﻤﺮ ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ اﻣﺎ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺮ ﭼﺴﺒﯽ آن‬
‫دﯾﻤﺎﻧﺶ ﻫﺎي ﻋﺮوﻗﯽ و ﺑﻬﺒﻮد ﺣﺎﻓﻈﻪ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ ) MS‬ﻣﺎﻟﺘﯿﭙﻞ اﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻏﺬا ﺗﺎﺛﯿﺮي در ﻣﯿﺰان و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب دوﻧﭙﺰﯾﻞ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -3‬دوﻧﭙﺰﯾﻞ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي و دﻓﻊ ادراري دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻮارض ﮐﻮﻟﯿﻨﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ‪ ،‬دوﻧﭙﺰﯾﻞ در ﺑﯿﻤﺎران آﺳﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم و ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرت اﯾﺠﺎد ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﯿﻤﺎر دارو را روي زﺑﺎن ﻗﺮار داده ‪ ،‬ﺣﻞ ﺷﺪه و ﺑﻌﺪ ﻣﯿﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪90‬‬
 ‫‪GALANTAMINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ Galantamine -1‬در آﻟﺰاﯾﻤﺮ ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ و دﯾﻤﺎﻧﺶ ﻋﺮوﻗﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮔﺎﻻﻧﺘﺎﻣﯿﻦ آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪي اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاز‬
‫‪ -3‬ﻏﺬا ﺗﺎﺛﯿﺮي در ‪ AUC‬ﮔﺎﻻﻧﺘﺎﻣﯿﻦ ﻧﺪارد اﻣﺎ ‪ Cmax‬را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‬
‫‪ -4‬ﮔﺎﻻﻧﺘﺎﻣﯿﻦ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي ) ‪ ( CYP 3A4 , 2D6‬دارد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دارو دو ﺑﺎر در روز ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ دارو را ﺻﺒﺢ و ﻇﻬﺮ ﻣﯿﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﯾﺮان ﮔﺎﻻﻧﺘﺎﻣﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻧﺎم ®‪ Reminyl‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ Razadyne® .‬ﻧﺎم ﺗﺠﺎري دﯾﮕﺮ اﯾﻦ‬
‫دارو اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪MEMANTINE :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ Memantine -1‬درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻨﻬﺎ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ‪ NMDA‬اﺳﺖ ﮐﻪ درﮐﻨﺘﺮل ‪ AD‬ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮود‪.‬‬
‫‪ Memantine -2‬در ﮐﻨﺘﺮل آﻟﺰاﯾﻤﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﯾﻤﺎﻧﺶ واﺳﮑﻮﻻر ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -3‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻣﻤﺎﻧﺘﯿﻦ ) ﺷﺮوع ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم و اداﻣﻪ ﺑﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ( در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻏﺬا ﺗﺎﺛﯿﺮي در ﺟﺬب ﻣﻤﺎﻧﺘﯿﻦ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﻤﺎﻧﺘﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﯿﺶ از ‪ 80‬درﺻﺪ دارو ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده از ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ pH‬ادرار ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺬف دارو ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دارو دو ﺑﺎر در روز و ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ Namenda® .‬ﻧﺎم ﺗﺠﺎري دﯾﮕﺮ اﯾﻦ‬ ‫‪ -2‬در اﯾﺮان ﻣﻤﺎﻧﺘﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻧﺎم ®‪Ebixa‬‬
‫داروﺳﺖ‪.‬‬

‫‪RIVASTIGMINE :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﯾﺮان ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ داروي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﮐﻨﺘﺮل ‪ ، AD‬رﯾﻮاﺳﺘﯿﮕﻤﯿﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪91‬‬
 ‫‪ Rivastigmine -2‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮐﻨﺘﺮل آﻟﺰاﯾﻤﺮﻫﺎي ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ ،‬در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت رﻓﺘﺎري در ﺑﯿﻤﺎران‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﻤﺎﻧﺶ ‪ Lewy body‬ﻧﯿﺰ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬رﯾﻮاﺳﺘﯿﮕﻤﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت دو ﺑﺎر در روز ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬دوز درﻣﺎﻧﯽ رﯾﻮاﺳﺘﯿﮕﻤﯿﻦ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪TACRINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ Tacrine -1‬در ﮐﻨﺘﺮل آﻟﺰاﯾﻤﺮﻫﺎي ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ﺗﺎﮐﺮﯾﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي ﺟﺪي را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪاي درﻣﺎن ‪ ALT‬ﻓﺮد ﯾﮏ‬
‫ﻫﻔﺘﻪ در ﻣﯿﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺎﻧﯿﺘﻮر ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺎﮐﺮﯾﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 4 ) qid‬ﺑﺎر در روز ( ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﯿﻤﺎران‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ دارو ﺗﺎ ‪ 30‬درﺻﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﺗﺎﮐﺮﯾﻦ در زﻧﺎن ‪ 50‬درﺻﺪ ﺑﯿﺶ از ﻣﺮدان اﺳﺖ ) اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮ‬
‫‪ CYP 1A2‬در زﻧﺎن (‬
‫‪ -6‬ﻣﺼﺮف ﺗﺎﮐﺮﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﺑﺎ ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ ﺳﺮم < ‪ ، 3g/dL‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف دﭼﺎر راش و‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺷﺪه و ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ALT‬دارﻧﺪ وﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﯾﺮﻗﺎن در ﭘﯽ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو‪،‬‬
‫ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت زرد ﺷﺪن ﭼﺸﻤﻬﺎ ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺑﯿﺤﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺧﺎرش و ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ﻣﺪﻓﻮع‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ اﻣﺎ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ‬
‫دارو را ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺎﮐﺮﯾﻦ ®‪ Cognex‬ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪92‬‬
 ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬

‫ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن )‪ (PD‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻣﺰﻣﻦ و ﭘﯿﺸﺮوﻧﺪه ) ‪ ( Progressive‬ﻣﻐﺰ و اﻋﺼﺎب ﺑﻮده ﮐﻪ در‬
‫آن دژﻧﺮاﺳﯿﻮن اﻋﺼﺎب اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬ﺑﯿﺶ از ‪ 11‬درﺻﺪ اﻓﺮاد ﺑﺎﻻي ‪ 55‬ﺳﺎل در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺷﺮوع ﺑﯿﻤﺎري در ﻏﺎﻟﺐ اﻓﺮاد از ﺳﻦ ‪ 60‬ﺳﺎﻟﮕﯽ اﺳﺖ ‪ .‬اﺧﺘﻼﻻت و ﮐﻨﺪي ﺣﺮﮐﺖ ) ﺑﺮادي ﮐﯿﻨﺰﯾﺎ(‪،‬‬
‫ﻟﺮزش ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﺮاﺣﺖ ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ و ﺧﺸﮑﯽ ﺑﺪن ‪ ،‬راه رﻓﺘﻦ ﻫﺎي ﺑﯽ ﻧﻈﻢ ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺎت ﻫﺎي ﻧﺎﺑﺠﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫و ﺧﻤﯿﺪه اﯾﺴﺘﺎدن ) ﻗﻮز ﮐﺮدن ( ﺗﺠﻤﻊ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﭘﯿﺶ ﺳﯿﻨﺎﭘﺴﯽ ‪ α – synuclein‬از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﻏﯿﺮ ﻣﻮﺗﻮري در ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ادراﮐﯽ ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮاب ‪،‬‬
‫از دﺳﺖ دادن ﺑﻮﯾﺎﺋﯽ ‪ ،‬درد و ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮدن ﺣﺲ ﻫﺎي ﺑﺪن ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻓﺮﻣﻬﺎي ‪ PD‬ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺘﻘﺎل دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ در ﺑﺎزال ﮔﺎﻧﮕﻠﯿﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد ‪ PD‬ﺑﻪ‬
‫دﻟﯿﻠﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎن اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮﻧﯿﺴﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬دﺳﺘﻪ ﻫﺎي داروﺋﯽ دراوﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ‪:‬‬

‫دارو درﻣﺎﻧﯽ در ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ‪PD‬‬
‫دارو‬ ‫ﮐﻤﮏ درﻣﺎن ﺑﺮاي‬
‫اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ‬ ‫آرﺗﺮواﺳﮑﻠﺮوﺗﯿﮏ‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﻧﺴﻔﺎﻟﯿﺖ‬ ‫دارو اﻟﻘﺎﺋﯽ‬
‫ﻟﻮودﭘﺎ‪-‬ﺳﯽ‬

‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
‫‪Amantadine‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Benztropine‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Biperidin‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Procyclidine‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Trihexyphenidyl‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ‬
‫‪Diphenhydramine‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ دوﭘﺎﻣﯿﻦ‬
‫‪Levodopa‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Levodopa +‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Carbidopa‬‬
‫‪Levodepa +‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Benserazide‬‬
‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ‬
‫‪Bromocriptine‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬

‫‪93‬‬
 ‫‪Pergolide‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Pramipexole‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Ropinirole‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ‪COMT‬‬
‫‪Entacapone‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Tolcapone‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ‪MAO-B‬‬
‫‪Selegiline‬‬ ‫‪ü‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي دﯾﮕﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ‪:‬‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬ ‫دارو‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و درﻣﺎن‬
‫ﻋﻼﻣﺘﯽ آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا ) وﯾﺮوس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰاي ‪ – ( A‬ﺿﺪ وﯾﺮوس ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي‬ ‫‪Amantadine‬‬
‫ﭘﺴﻮدوﮐﻠﺮوزﯾﺲ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ‪ ،‬ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن‬
‫اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ در ﺑﯿﻤﺎرﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻮﻟﺘﯿﭙﻞ اﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ ‪ ،‬ﺻﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻃﻨﺎب ﻧﺨﺎﻋﯽ و‬ ‫‪Biperidin‬‬
‫‪Cerebral palsy‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻨﻤﯽ ) ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻨﻮﻣﺎ( ‪ ،‬آﮐﺮوﻣﮕﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺮﺷﺢ ﺷﯿﺮ ‪ ،‬ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‬
‫در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﯽ ﮐﯿﺴﺖ )‪ ، (PCO‬اﺧﺘﻼﻻت ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ و ﭘﺴﺘﺎن ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم‬ ‫‪Bromocriptine‬‬
‫ﮐﻮﺷﯿﻨﮓ ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﭘﺎي ﺑﯿﻘﺮار ‪ ،‬ﺗﺮك ﮐﻮﮐﺎﺋﯿﻦ و اﻟﮑﻞ‬
‫درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﻋﻮارض آﻟﺮژﯾﮏ ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ﺣﻘﯿﻘﯽ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬دﯾﺴﺘﻮﻧﯽ ﺣﺎد ‪،‬‬
‫‪Diphenhydramine‬‬
‫ﺧﻮاب آور‬
‫ﺳﻨﺪرم ﭘﺎي ﺑﯿﻘﺮار ‪ ،‬دﯾﺴﺘﻮﻧﯽ ‪ ،‬درد ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﺮﭘﺲ زوﺳﺘﺮ ‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﮐﻤﺒﻮد ﻫﻮرﻣﻮن‬
‫‪Levodopa‬‬
‫رﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﻧﺮوﻟﭙﺘﯿﮏ ﺑﺪﺧﯿﻢ‬
‫ﻧﺎرﮐﻮﻟﭙﺴﯽ – زوال ﻋﻘﻞ‬ ‫‪Selegiline‬‬
‫ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺰاق ‪،‬‬
‫‪Trihexyphendiyl‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎي اﺳﭙﺎﺳﻤﯽ ‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن و ﺑﯽ ﺗﻔﺎوﺗﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ‪:‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫دارو‬

‫ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ‪ ، Livedo reticularis ،‬ﺑﯿﻘﺮاري ‪،‬‬
‫‪Amantadine‬‬
‫آﺗﺎﮐﺴﯽ ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ ‪ ،‬ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮﻣﯽ )ﻣﻬﻢ(‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ ‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬ﺑﺮادي‬
‫‪Benztropine‬‬
‫ﮐﺎردي ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ادرار ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼت ‪ ،‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‬

‫‪94‬‬
 ‫ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮﻣﯽ وﮔﺮﻣﺎ زدﮔﯽ )ﻣﻬﻢ(‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ ‪ ،‬ﺗﭙﺶ‬
‫ﻗﻠﺐ ‪ ،‬ﺑﺮادي ﮐﺎردي ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ادرار ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﭼﺸﻢ ‪ ،‬دوﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﻋﺼﺒﯽ ﺷﺪن ‪،‬‬ ‫‪Biperidin‬‬
‫ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ ‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز ‪ ،‬اﺷﮑﺎل در ﻧﻌﻮظ ‪ ،‬ﻓﺘﻮﻓﻮﺑﯿﺎ‬
‫ﺗﻬﻮع و ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ‪ ،‬آﻧﻮرﮐﺴﯽ ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪،‬‬
‫اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﺷﮑﻤﯽ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ و اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ )ﻣﻬﻢ(‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ‬ ‫‪Bromocriptine‬‬
‫دﻫﺎن ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﺑﺮادي ﮐﯿﻨﺰﯾﺎ ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪.‬‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ادراري ‪ ،‬ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺣﻤﻼت آﺳﻢ‬
‫‪Diphenhydramine‬‬
‫‪ ،‬ﮐﻼﭘﺲ ﻗﻠﺒﯽ و ﻋﺮوﻗﯽ ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ‪ ،‬ﺑﯿﻘﺮاري ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ و ﯾﻮﻓﻮرﯾﺎ‬
‫ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و‬
‫‪Levodopa‬‬
‫ﺣﺮﮐﺎت ﻏﯿﺮ ارادي ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن‬ ‫‪Levodopa-B‬‬
‫ﭘﻠﮏ ﻫﺎ ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ‪ ،‬ﻧﻔﺦ ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ادرار ‪ ،‬ادم‬ ‫‪Levodopa-c‬‬

‫دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰﯾﺎ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯿﺎ‪،‬‬
‫آرﯾﺘﻤﯽ ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮب ‪ ،‬وازودﯾﻼﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﻋﻮارض‬ ‫‪Pergolide‬‬
‫اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‬
‫ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﭘﻮﺳﺘﻮﻻر‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ و ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ‪،‬‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ‪ ،‬دﯾﺴﮑﯿﺰﯾﺎ ‪ ،‬ادم ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮب ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬اﯾﻤﭙﻮﺗﻨﺴﯽ ‪،‬‬ ‫‪Pramipexole‬‬
‫دﯾﺲ ﭘﻨﻪ ‪.‬‬
‫ﺳﻨﮑﻮب ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ وﯾﺮوﺳﯽ ‪ ،‬ادم ‪،‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﻨﺴﯿﻮن‪ ،‬درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ ‪ ،‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ ‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯿﺎ ‪ ،‬درد ﺷﮑﻤﯽ ‪،‬‬ ‫‪Ropinirole‬‬
‫اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ‪ ، UTI ،‬اﯾﻤﭙﻮﺗﻨﺴﯽ‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ ،‬راش ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ وزن ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ ‪ ،‬دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰﯾﺎ ‪ ،‬ﭘﺸﺖ درد ‪،‬‬ ‫‪Selegiline‬‬
‫ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﭘﺎﻫﺎ‬
‫ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس‬
‫‪Trihexyphendiyl‬‬
‫ادراري ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ ‪ ،‬ﻣﯿﺪرﯾﺎز ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم‪.‬‬

‫‪D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ و داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ‪:‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﮔﺮ‬

‫ﮔﯿﺠﯽ و ﮐﻨﺪ ذﻫﻨﯽ ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺷﺪﯾﺪ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺮارت ﺑﺪن‬ ‫‪I‬‬ ‫ﻣﭙﺮﯾﺪﯾﻦ‬
‫ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻤﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ ‪ CNS‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﯿﺮﮐﺴﯿﺎ و ﻣﺮگ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪I‬‬ ‫‪TCA’s‬‬

‫‪ CNS‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﯿﺮﮐﺴﯿﺎ و ﻣﺮگ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪I‬ﺳﻤﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫‪SSRI’S‬‬

‫‪95‬‬
 ‫ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ‪ MAO-B‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪ MAOI’s‬را ﺑﺮاي اﯾﻦ دارو در‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان ‪:‬‬

‫رده‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬
‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﺮﺳﻮم در اﯾﺮان‬

‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 100 mg‬‬ ‫®‪Symmetrel‬‬ ‫‪Amantadine‬‬

‫‪Tab: 2 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫®‪Cogentin‬‬ ‫‪Benztropine‬‬
‫‪Inj: 2 mg/2ml‬‬
‫‪Tab: 2 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫®‪Akineton‬‬ ‫‪Biperidin‬‬
‫‪Inj: 5 mg/ml‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 2.5 mg‬‬ ‫®‪Parlodel‬‬ ‫‪Bromoeriptine‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 500 mg‬‬ ‫®‪Larodopa‬‬ ‫‪Levodopa‬‬
‫‪Tab: 125 mg (100 mg levodopa + 25 mg‬‬
‫)‪Benserazide‬‬
‫‪X‬‬ ‫®‪Madopar‬‬ ‫‪Lerodopa-B‬‬
‫‪Tab: 250 mg (200 mg Levodopa + 50 mg‬‬
‫)‪Benserazide‬‬
‫®‪Sinemet‬‬
‫‪Tab: 100 mg Levodopa + 10 mg carbidopa‬‬
‫®‪Parkin-c‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 200 mg Levodopa + 25 mg carbidopa‬‬ ‫‪Levodopa-c‬‬
‫‪Apo-‬‬
‫ﺑﮫ ﻗﺮﺻﯽ ﮐﮫ دوز ﺑﺎﻻﺗﺮ دارد ﻓﻮرت ﮔﻔﺘﮫ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫®‪Levodopac‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 5, 10 mg‬‬ ‫®‪Permax‬‬ ‫‪Pergolide‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 0.125, 0.25, 0.5, 1 mg‬‬ ‫®‪Mirapex‬‬ ‫‪Pramipexole‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 0.25, 0.5, 1,2,3,4,5 mg‬‬ ‫®‪Requip‬‬ ‫‪Ropinirole‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 5 mg‬‬ ‫®‪Eldepryl‬‬ ‫‪Selegiline‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 2 mg‬‬ ‫®‪Artan‬‬ ‫‪Trihexyphenidyl‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﮐﻠﯽ در ﻣﻮرد داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ‪ PD‬ﺳﻌﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺟﺎي ﻣﻤﮑﻦ از دادن ‪ Levodopa‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر اﺟﺘﻨﺎب ﮐﺮد‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻃﯽ زﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻧﻮروﻧﻬﺎ و وﺧﯿﻢ ﺷﺪن ‪ PD‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﯿﻤﺎران ﺑﯿﻤﺎرﯾﺸﺎن در ﺣﺪ ﮐﻨﺪي ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻞ و ﻟﺮزش ﺧﻔﯿﻒ ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﺑﯿﻤﺎران درﻣﺎن ﺑﺎ آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ ‪ ،‬آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ و ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﺻﻮل ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯿﺎﺋﯽ ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ ﻧﻘﺺ اﺳﺎﺳﯽ و اوﻟﯿﻪ را ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل‬
‫ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ ﻣﯿﺪاﻧﻨﺪ‪.‬در درﻣﺎن ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻫﺪف اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
‫اﻋﺼﺎب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﺣﺘﻤﺎل اﻋﺘﯿﺎد و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -5‬در ﻣﻮرد داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﮑﺘﻪ در ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – ﯾﺒﻮﺳﺖ‬
‫ب – ﮔﻠﻮﮐﻮم و ﺗﺎري دﯾﺪ‬
‫ج – ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‬
‫د – ﮔﺮﻣﺎ زدﮔﯽ‬

‫‪96‬‬
 ‫ه – اﺣﺘﺒﺎس ادرار‬
‫‪ -6‬داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻋﻼﺋﻢ ‪ Tardive dyskinesia‬را ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬دوزﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ در ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ دوز ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻨﺪرم ﺑﺪﺧﯿﻢ ﻧﻮروﻟﭙﺘﯿﮏ‬
‫) ‪ ( NMS = Neuroleptic malignant syndrome‬ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻨﺪرم ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺮارت ﺑﺪن ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﺟﻪ و ﻫﻮﺷﯿﺎري ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪AMANTADINE :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ در اﺻﻞ داروﺋﯽ اﺳﺖ ﺿﺪ وﯾﺮوس ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و ﺗﺴﺮﯾﻊ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎ وﯾﺮوس‬
‫آﻧﻔﻮﻻﻧﺰاي ‪ A‬ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮود‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه ‪ .‬اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ‪ ،‬دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ و اﺛﺮ‬
‫ﭘﺮوﺗﮑﺘﺎﻧﺖ ) ﻣﺤﺎﻓﻆ ( ﻧﻮروﻧﻬﺎ از ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي اﺛﺮ آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ ﺑﺮاي درﻣﺎن ‪ PD‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬از آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ و ﺧﻔﯿﻒ ‪ PD‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮات‬
‫درﻣﺎﻧﯽ آن ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ در ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ‪ 100 mg BD ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬دوز آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران داراي ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮﻧﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻗﻄﻊ ﺷﻮد ) اﺣﺘﻤﺎل ﮐﺮﯾﺰ ﺑﯿﻤﺎري (‬
‫‪ -7‬ﻣﺼﺮف آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﮐﺒﺪي ‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز و اﮔﺰﻣﺎي راﺟﻌﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬
‫اﺣﺘﯿﺎط ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -8‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻇﺮف ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ از ﺷﺮوع ﻋﻼﺋﻢ آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‬
‫دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ ﺳﺎق ﭘﺎ ‪ ،‬ورم ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﻟﮑﻨﺖ‬
‫زﺑﺎن ‪ ،‬ﻟﺮزش دﺳﺖ ﻫﺎ و اﺧﺘﻼﻻت ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ ‪ ،‬ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﻗﺒﻞ ﺧﻮاب ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ و از ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻧﻬﺎي ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ ) ﺑﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ در ﺷﺮوع درﻣﺎن (‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ دارو را ﻗﻄﻊ ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬

‫‪BENZTROPINE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮات ﺗﺠﻤﻌﯽ ) ‪ ( Cumulative action‬درﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺷﺮوع ﺷﻮد‪.‬‬
‫و ﺳﭙﺲ در ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﯽ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 6‬روز اﻓﺰاﯾﺶ دوز ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻨﺰﺗﺮوﭘﯿﻦ از دﺳﺘﻪ داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‬

‫‪97‬‬
 ‫‪ -3‬ﻣﺪت اﺛﺮ دارو ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﺗﮏ دوز آن ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ‪:‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎي‬
‫ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﮔﺮﻣﺎ زدﮔﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي اﯾﻦ دارو ﻫﯿﭻ ارﺟﺤﯿﺘﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺣﺘﯽ زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ ﺑﺮاﺑﺮي‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ‪ Tardive dyskinesia‬را ﺑﺮﻃﺮ ف ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ‬
‫ﻣﻮارد ﺣﺘﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺪﯾﺪ آن ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از آب‪ ،‬ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯿﻬﺎي ﺧﻨﮏ ‪ ،‬ﻣﯿﻮه ‪ ،‬ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف آداﻣﺲ ﻧﯿﺰ ﺟﻠﻮي ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن را ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن در ﻣﻌﺮض ﻫﻮاي ﮔﺮم و ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ و ﺗﺎري دﯾﺪ ‪ ،‬دﻗﺖ ﻻزم را در اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎي ﻇﺮﯾﻒ و دﻗﯿﻖ و‬
‫راﻧﻨﺪﮔﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺿﺮﺑﺎن ﺳﺮﯾﻊ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬درد ﭼﺸﻢ و راش ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪BIPERIDIN :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ‪ :‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ) ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص < ‪ 60‬ﺳﺎل ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ‬
‫ﺣﺴﺎس ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬درﻣﺎن ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﭘﺎﺋﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر آﻫﺴﺘﻪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از دارو وﺟﻮد دارد ) اﯾﺠﺎد ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ (‬
‫‪ -4‬راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﺑﯽ ﭘﺮﯾﺪﯾﻦ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮑﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ‪ Benztropine‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪BROMOCRIPTINE :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺮوﻣﻮﮐﺮﯾﭙﺘﯿﻦ از ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺻﻨﺎﻋﯽ ارﮔﻮت ﺑﺎ اﺛﺮ آﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﺼﺮف آن‬
‫در ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻨﻤﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮوﻣﻮﮐﺮﯾﭙﺘﯿﻦ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﺷﺪه و ﻋﻤﺪه دﻓﻊ آن ﺻﻔﺮاوي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮوﻣﻮﮐﺮﯾﭙﺘﯿﻦ ﻣﺎﻧﻊ از ﺗﺮﺷﺢ ﺷﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در دوران ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬از ﻋﻮارض اﯾﻦ دارو وازواﺳﭙﺎﺳﻢ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ و اﺣﺴﺎس ﺳﺮﻣﺎﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪98‬‬
 ‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ‪،‬دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ‪ ،‬اﯾﺴﺘﺎدﻧﻬﺎي ﺳﺮﯾﻊ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﯿﺪ ) ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ (‬
‫‪ -3‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ دوره ﻫﺎي ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ و ﺗﺮﺷﺢ ﻣﺠﺪد ﺷﯿﺮ ﺗﺎ ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻄﻮل ﺑﯿﺎﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬

‫‪DIPHENAYDRAMINE :‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺒﺤﺚ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪LEVODOPA ( Levodopa , levodopa – B , Levodopa – C ) :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر داده ﻧﺸﻮد‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ‬ ‫‪ -1‬ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن در درﻣﺎن ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﺳﻌﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪Levodopa‬‬
‫ﻟﻮودوﭘﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﺷﺪه و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ رادﯾﮑﺎﻟﻬﺎي آزاد ﺳﺒﺐ ﺗﺨﺮﯾﺐ و ﻣﺮگ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﻧﻮروﻧﻬﺎ ﻃﯽ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪MAO‬‬
‫آب ‪ +‬اﮐﺴﯿﮋن ‪ +‬دوﭘﺎﻣﯿﻦ‬ ‫‪à‬‬ ‫‪DOPAC + NH3 + H2O2‬‬
‫ﻫﯿﺪروژن ﭘﺮاﮐﺴﺎﯾﺪ ﺣﺎﺻﻠﻪ در ﺣﻀﻮر ﯾﻮن ‪ Fe2+‬ﺗﻮﻟﯿﺪ رادﯾﮑﺎل آزاد ﻫﯿﺪروﮐﺴﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Levodopa -2‬در ﺑﺪن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻟﻮدوﭘﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد در دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‬
‫دﮐﺮﺑﻮﮐﺴﯿﻠﻪ ﺷﺪه و ﺗﻨﻬﺎ ‪ 1‬درﺻﺪ آن ﺑﻪ ‪ CNS‬ﻣﯿﺮﺳﺪ در ﺿﻤﻦ درﺧﺎرج از ‪ CNS‬ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻋﻮارض‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﮐﺮه اي ﻓﺮم ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪.‬‬
‫اﻓﺰودن ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪) Aromatic L-amino acid‬آﻧﺰﯾﻢ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻟﻮودوﭘﺎ ﺑﻪ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ( ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ‪ CNS‬را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻟﻮودﭘﺎ ﺑﻪ دوﭘﺎﻣﯿﻦ در ﺧﺎرج از ‪ CNS‬ﺷﺪه و‬
‫ﻋﻮارض را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ﻟﻮودﭘﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ در درﻣﺎن ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻟﻮودوﭘﺎ ﺗﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ درﻣﺎن ﺑﺎ ‪ MAOI’s‬ﻣﻤﻨﻮع‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﮐﺮﺑﯽ دوﭘﺎ و ﺑﻨﺴﺮازاﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي دﮐﺮﺑﻮﮐﺴﯿﻼز ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻌﺮوﻓﻨﺪ‪.‬‬
‫را‬ ‫‪ -6‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي دﮐﺮﺑﻮﮐﺴﯿﻼز ﻣﺤﯿﻄﯽ ‪ ،‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪CNS‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ‪ ) .‬ﻧﻈﯿﺮ دﯾﺲ ﮐﻨﯿﺰي ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل ( ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻟﻮودﭘﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻨﺪرم ﻧﻮروﻟﭙﺘﯿﮏ ﺑﺪﺧﯿﻢ )‪ (NMS‬ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8‬وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ B6‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﮐﺮﺑﻮﮐﺴﯿﻼﺳﯿﻮن ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﻟﻮودﭘﺎ ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف ﮐﺮﺑﯽ دوﭘﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫ﻟﻮودﭘﺎ اﯾﻦ اﺛﺮ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ B6‬را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﻣﺪﺗﯽ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ ) ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ( ‪ ،‬ﻣﺼﺮف‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﯾﺎ ﻗﺒﻞ ﻏﺬاي دارو ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﻟﻮودﭘﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ و اﯾﺴﺘﺎدﻧﻬﺎي ﺳﺮﯾﻊ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ ) ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‬
‫ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ (‬
‫در‬ ‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ از ﻣﺼﺮف ﻣﻮﻟﺘﯽ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدﺳﺮ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﯿﺪ ) وﺟﻮد ‪B6‬‬
‫ﻣﻮﻟﺘﯽ وﯾﺘﺎﻣﯿﻨﻬﺎ (‬

‫‪99‬‬
 ‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف ﻏﺬاي ﺣﺎوي ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ زﯾﺎد ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب دارو ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻟﻮودﭘﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﯿﺮه ﺷﺪن رﻧﮓ ادرار و ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺪن ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪PERGOLIDE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﺮﮔﻮﻟﯿﺪ ﻣﺸﺘﻖ ﺻﻨﺎﻋﯽ ارﮔﻮﺗﯽ ﺑﺎ اﺛﺮ آﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ دوﭘﺎﻣﯿﻦ اﺳﺖ ) اﯾﻦ اﺛﺮ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 1000‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻮﯾﺘﺮ از‬
‫ﺑﺮﻣﻮﮐﺮﯾﭙﺘﯿﻦ اﺳﺖ ( ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﺮﮔﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺢ ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ ﺑﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎي روزﻣﺮه را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﯿﺪ ) ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ (‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن ‪ ،‬در اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﮑﻨﺪ ) ﺧﻮاب‬
‫رﻓﺘﻦ ﻫﺎي ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ (‬
‫‪ -3‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪PRAMIPEXOLE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﺮاﻣﯽ ﭘﮑﺴﻮل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻏﯿﺮ ارﮔﻮﺗﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺑﯿﻦ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﭘﺮاﻣﯽ ﭘﮑﺴﻮل دﻓﻊ ﮐﻠﯿﻮي دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺎﯾﺮ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ ‪ ،‬ﺧﻮاب ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در ﺣﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎي روزﻣﺮه در ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﭘﺮﮔﻮﻟﯿﺪ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ROPINIROLE :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬روﭘﯽ ﻧﯿﺮول ﯾﮏ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻏﯿﺮ ارﮔﻮﺗﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ از ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ دارو ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﭘﺮﮔﻮﻟﯿﺪ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪SELEGILING :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬

‫‪100‬‬
 ‫‪dopac‬‬ ‫‪ -1‬ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ‪ MAO-B‬اﺳﺖ ﮐﻪ در ‪ CNS‬ﻣﺎﻧﻊ از ﺗﺒﺪﯾﻞ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﺑﻪ‬
‫) دي ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ ﻓﻨﯿﻞ اﺳﺘﯿﮏ اﺳﯿﺪ ( ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮ ﻣﻬﺎري ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ روي ‪ ، MAO‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺪاﺧﻼت ﭘﺮ ﺧﻄﺮ ‪ MAOI’s‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ‪ MAOI’s‬و ﺷﺮوع ﻣﺼﺮف ‪ TCA’s‬و ‪ SSRI’s‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 14‬روز ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ و ﻟﻮودﭘﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﻮودﭘﺎ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص دﯾﺴﮑﯿﻨﺰﯾﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ) .‬ﮔﺎﻫﺎ ﺗﺎ ‪ 30‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ دوز ﻟﻮودﭘﺎ ﻻزم اﺳﺖ ( ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ اﺣﺘﻤﺎﻻ اﺛﺮ آﻧﺘﯽ اﮐﺴﯿﺪاﻧﯽ و ﻣﺤﺎﻓﻆ ﻧﯿﺰ روي ﻧﻮروﻧﻬﺎ دارد ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎر ‪( MAO‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﻪ ﭘﺮ ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﻮدن اﯾﻦ دارو اﺷﺎره ﮐﺮده و ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﯿﭻ داروﺋﯽ را ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﻣﺼﺮف ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ )ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ(‬
‫‪ -3‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮاب ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﻫﻨﮕﺎم ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻧﺎﻫﺎر ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪TRIHEXYPHENIDYL :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﻣﻮﺳﮑﺎرﯾﻨﯽ اﯾﻦ دارو ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﺮاي ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان(‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ اﻣﮑﺎن ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده و اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ اﯾﻦ دارو ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺗﻬﻮع ﻣﯿﺘﻮان دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ‪ Benztropine‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺮﮐﻬﺎي ‪CNS‬‬

‫‪AMPHETAMINS :‬‬
‫آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ آﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ‪ CNS‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﻮاﺳﻄﻪ آزادﺳﺎزي ﻧﻮراﭘﯽ‬
‫ﻧﻔﺮﯾﻦ از ﻧﻮروﻧﻬﺎي ﻧﻮرآدرﻧﺮژﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻧﯿﺰ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺰوﻟﯿﻤﺒﯿﮏ‬
‫آزاد ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫‪ ، ADHD‬ﻧﺎرﮐﻮﻟﭙﺴﯽ ‪ ،‬ﭼﺎﻗﯽ‬

‫‪101‬‬
 ‫‪ D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫در آرﺗﺮواﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﻠﺒﯽ ﻋﺮوﻗﯽ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎران آژﯾﺘﻪ ‪،‬اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ‬
‫ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎ و ﻃﯽ ﻣﺼﺮف ‪ MAOI’s‬ﯾﺎ ﺗﺎ ‪ 14‬روز ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ رﻓﻠﮑﺴﯽ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﺑﯿﻘﺮاري ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬دﯾﺴﮑﻨﯿﺰﯾﺎ‪ ،‬ﯾﻮﻓﻮرﯾﺎ ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‬ ‫‪CNS‬‬
‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻃﻌﻢ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ارﺗﯿﮑﺎرﯾﺎ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ رﺷﺪ در ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬

‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 5, 10 mg‬‬ ‫®‪Dexedrine‬‬ ‫‪Dextroamphetamine‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺎﻻﺋﯽ ﺑﺮاي ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده داروﺋﯽ دارﻧﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺟﺰء ﭘﺮ ﻓﺮوش ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮاد‬
‫اﻋﺘﯿﺎد آور ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﺎﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ )MDMA ،‬ﻗﺮص اﮐﺴﺘﺎزي (‪، PMA , Eve , Serenity , Dob،‬‬
‫ﻣﺘﮑﺎﺗﯿﻮﻧﯿﻦ ) ‪ ( Jeff , Cat‬از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﻮاد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ وﻓﻮر در ﻣﯿﻬﻤﺎﻧﯿﻬﺎي ﺟﻮاﻧﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺳﺒﺐ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دارو ‪ ،‬واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮﻟﻮژﯾﮏ‬
‫‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯿﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن ﭼﺎﻗﯽ ﻣﻔﺮط ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ درﻣﺎن ﻧﺒﺎﯾﺪ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﻂ اول ﺑﺎﺷﺪ‬
‫) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻮارض ﺑﺎﻻ و اﺣﺘﻤﺎل اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ دارو (‬
‫‪ -4‬آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن ‪ ( Attention defict disorder with hyperactivity) ADHD‬ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﺑﯿﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ رﺷﺪ‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺳﻤﯿﺖ ﺣﺎد آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪ :‬ﺳﻤﯿﺖ ﺣﺎد ﺑﺎ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ در ﻣﺼﺮف ﻏﯿﺮ داروﺋﯽ)ﻣﺼﺮف ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ( آﻧﻬﺎ ﻓﺮاوان رخ‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ و از ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮارد رﺟﻮع ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ داروﺋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -6‬در ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ ‪ ،‬آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﮐﻢ ﺷﺮوع ﺷﺪه و اﻓﺰاﯾﺶ دوز ﺗﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ دوز درﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻔﺘﮕﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﯽ‬ ‫‪ -7‬اﻓﺪرﯾﻦ و ﺳﻮدواﻓﺪرﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ دارﻧﺪ ) ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﺎﯾﻪ آﻧﻬﺎ را دارا ﻫﺴﺘﻨﺪ ( و‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﻬﺎ وﻟﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺮ را ﺑﺮوز دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺮﺧﻮد ‪،‬دوز دارو را اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ و ﺳﺮﺧﻮد ﻗﻄﻊ ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﺼﺮف ﻧﮑﻨﺪ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ (‬

‫‪102‬‬
 ‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﻗﺖ دارﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ راﻧﻨﺪﮔﯽ‬
‫ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬

‫‪ -1‬دﮐﺴﺘﺮوآﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻨﯽ داروﺋﯽ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان ﺑﻮده ﮐﻪ در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻣﺮوزه از داروﻫﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﺴﻮدواﻓﺪرﯾﻦ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ داﺷﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﺎﯾﻪ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ( ﺑﻪ وﻓﻮر در ﺳﻨﺘﺰ‬
‫ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و ﻣﺤﺮك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻓﺮوش اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻓﻘﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪METHYLPHENIDATE :‬‬
‫ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات داراي ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﺒﯿﻪ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻨﯽ ﺑﻮده و ﻧﻈﯿﺮ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ‪ CNS‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ Brain stem arosal‬و ﮐﻮرﺗﮑﺲ ﻣﻐﺰ ﺳﺒﺐ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﻐﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺑﺎز ﺟﺬب ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ و دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات ‪:‬‬

‫ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات‬
‫اﺻﻠﯽ ‪ ، ADHD :‬ﻧﺎرﮐﻮﻟﭙﺴﯽ‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ‪ :‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﺋﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﺗﺮوﻣﺎي ﺳﺮ ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل درد و ﺳﺪاﺳﯿﻮن‬
‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻣﺼﺮف ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺮات ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫®‪Ritalin‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 10 mg‬‬ ‫‪Methylphenidate‬‬
‫®‪Rubifen‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‪:‬‬
‫‪ -1‬از ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات ﻧﯿﺰ ﻫﻤﭽﻮن آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺎي داروﺋﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫داروي ﮐﺎﻫﻨﺪه ﺧﻮاب اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬از ﻧﺎﻣﻬﺎي ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات ‪ Exam tab‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪).‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﺧﻮاب در ﺷﺒﻬﺎي اﻣﺘﺤﺎﻧﺎت(‬
‫‪ -2‬راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات ‪ ) ADHD‬ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻫﺎﯾﭙﺮاﮐﺘﯿﻮﯾﺘﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات در درﻣﺎن اﻓﺴﺮدﮔﯿﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﮑﺎر رود‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﺪﯾﺪ اﺧﺘﻼﻻت رﻓﺘﺎري ﺑﯿﻤﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪات در دوزﻫﺎي ‪ 5 , 10 , 20 , 40 mg‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎي آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت دارو – ﺑﯿﻤﺎر آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪103‬‬
 ‫‪DOXAPRAM :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي دوﮐﺴﺎﭘﺮام ‪:‬‬
‫دوﮐﺴﺎﭘﺮام‬
‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻨﻔﺲ ﺑﻌﺪ از ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ‬
‫ﺳﺮﮐﻮب ‪ CNS‬ﻧﺎﺷﯽ از داروﻫﺎ‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪Inj: 20 mg/ml‬‬
‫‪B‬‬ ‫وﯾﺎﻟﻬﺎي ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮي‬ ‫®‪Dopram‬‬ ‫‪Doxapram‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫دوﮐﺴﺎﭘﺮام ﺑﻪ ﻓﺮم ‪ IV‬ﺑﻮﻟﻮس ﯾﺎ اﻧﻔﻮزﯾﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ANOREXIANTS‬‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎ‬

‫آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﭼﺎﻗﯽ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺤﺪودي دارﻧﺪ‪ .‬داروﻫﺎي ﻏﯿﺮ آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻨﯽ زﯾﺮ در درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه‬
‫ﻣﺪت ﭼﺎﻗﯽ ﮐﺎرﺑﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮي دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ‪:‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎي ﻣﺤﺮك ﻣﻐﺰ ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر ﺑﺎز ﺟﺬب ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ ‪ ،‬ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و دوﭘﺎﻣﯿﻦ اﺛﺮات ﺧﻮد‬
‫را ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪:‬‬

‫در آرﺗﺮواﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﻠﺒﯽ– ﻋﺮوﻗﯽ ﻋﻼﻣﺖ دار ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ ‪،‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﯿﺮوﺋﯿﺪﯾﺴﻢ ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺷﺪت ﻋﺼﺒﯽ و آژﯾﺘﻪ ‪ ،‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﻮء ﻣﺼﺮف ﻫﺎي داروﺋﯽ و‬
‫اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ داروﻫﺎ و در اﻓﺮادي ﮐﻪ ‪ MAOI’s‬ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻗﻄﻊ ﮐﺮده اﻧﺪ وﻟﯽ ﻫﻨﻮز ‪ 14‬روز از زﻣﺎن‬
‫ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ‪ MAOI’s‬ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي درﯾﭽﻪ اي‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﻋﺼﺒﯽ ﺷﺪن ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ‪ ،‬ﯾﻮﻓﻮرﯾﺎ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺗﯿﻮن ‪،‬‬
‫‪CNS‬‬
‫اﭘﯽ زوﺋﯿﺪﻫﺎي ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ‬
‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻃﻌﻢ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬دل درد‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫راش ﺟﻠﺪي ‪ ،‬ﻣﯿﺪرﯾﺎز ‪ ،‬اﺧﺘﻼل در ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ ‪ ،‬درد ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫‪ é‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬ ‫ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎﻫﺎ‬ ‫‪MAOI’s‬‬
‫‪ é‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬ ‫ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎﻫﺎ‬ ‫ﻓﻮرازوﻟﯿﺪون‬

‫‪104‬‬
 ‫‪é‬رﯾﺴﮏ ﺳﻨﺪروم ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬ ‫ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎﻫﺎ‬ ‫‪SSRI’s‬‬
‫‪ é‬اﺛﺮات ‪TCA’s‬‬ ‫‪TCA’s‬‬ ‫ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎﻫﺎ‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 25 mg‬‬ ‫®‪Tenuate‬‬ ‫‪Diethylproprion‬‬
‫®‪Pro-Fast‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab : 8,37.5mg‬‬ ‫‪Phentermine‬‬
‫®‪Adipex-P‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 5,10,15 mg‬‬ ‫®‪Meridia‬‬ ‫‪Sibutramine‬‬
‫• داروﻫﺎي ﻓﻮق ﺟﺰء ﻟﯿﺴﺖ داروﻫﺎي اﯾﺮان ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫• داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارﻧﺪ ‪ ،‬ﺳﻪ داروي ﻓﻮق در اﯾﺮان ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -9‬داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎ ﺑﺎ اﺛﺮ ﺗﺤﺮﯾﮏ اﻋﺼﺎب ﻣﺮﮐﺰي ‪ ،‬داروﻫﺎي ﺧﻂ اول و درﻣﺎن ﭼﺎﻗﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ اي اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دارو ﺗﺤﻤﻞ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -11‬داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎ ﺑﺎ اﺛﺮ ﺗﺤﺮﯾﮏ اﻋﺼﺎب ﻣﺮﮐﺰي از ﻟﺤﺎظ ﺷﯿﻤﯿﺎﺋﯽ و ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -12‬ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎ ﺑﺎ اﺛﺮ ﺗﺤﺮﯾﮏ اﻋﺼﺎب ﻣﺮﮐﺰي در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت دارو – ﺑﯿﻤﺎر آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺷﺘﻬﺎ ﺑﺎ اﺛﺮ ﺗﺤﺮﯾﮏ اﻋﺼﺎب ﻣﺮﮐﺰي ﺟﺰء ﻟﯿﺴﺖ داروﻫﺎي اﯾﺮان ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ‬

‫ﺑﻠﻮك ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ ) ‪ (Neuromuscular Blocking Agents‬از داروﻫﺎي ﭘﺮ ﻣﺼﺮف در اﺗﺎق‬
‫ﻫﺎي ﻋﻤﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ اﯾﻨﺘﻮﺑﺎﺳﯿﻮن داﺧﻞ ﻧﺎي و ﺷﻞ ﺷﺪن ﻋﻀﻼت‬
‫اﺳﮑﻠﺘﯽ ﺟﻬﺖ ﻋﺪم ﺗﺤﺮك ﺑﯿﻤﺎر ﺣﯿﻦ ﺟﺮاﺣﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ داروﻫﺎ در ‪ ICU‬ﺑﺮاي ﻓﻠﺞ ﮐﺮدن‬
‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻫﻮا رﺳﺎﻧﯽ )وﻧﺘﯿﻠﻪ( ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮوﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ‪:‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ دو ﻣﻮﻟﮑﻮل اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ ﺑﻪ زﯾﺮ ﮔﺮوﻫﻬﺎي اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻨﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬‬
‫رﺳﭙﺘﻮر اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺘﯽ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﺒﺐ ورود ﺳﺪﯾﻢ و ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ﺑﻪ درون ﺳﻠﻮل ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ و اﯾﺠﺎد‬

‫‪105‬‬
 ‫اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻠﻮك ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ زﯾﺮ ﮔﺮوﻫﻬﺎ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﻧﺮﻣﺎل ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ را ﺑﻠﻮك ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ‪: NMBA’s‬‬

‫ﺑﻠﻮك ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ‬

‫ﻏﯿﺮدﭘﻼرﯾﺰه ﮐﻨﻨﺪه)رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻫﺎ(‬

‫ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ‬

‫ﭘﺎﻧﮑﻮرﯾﻮم‬

‫دي‪-‬ﺗﻮﺑﻮﮐﻮرارﯾﻦ‬

‫دوﮐﺴﺎﮐﻮرﯾﻮم‬

‫ﻣﯿﺎﻧﻪ اﺛﺮ‬

‫آﺗﺮاﮐﻮرﯾﻮم‬

‫وﮐﻮرﯾﻮم‬

‫ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ‬

‫ﻣﯿﻮاﮐﻮرﯾﻮم‬

‫دﭘﻼرﯾﺰه ﮐﻨﻨﺪه‬

‫ﺳﻮﮐﺴﯿﻨﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ‬

‫‪ D‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮑﯽ ‪: NMBA’s‬‬

‫ﺷﺮوع اﺛﺮ‬ ‫ﻃﻮل اﺛﺮ‬

‫‪NMBA‬‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫ﺣﺬف‬
‫ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ دﻗﯿﻘﻪ‬ ‫ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ‬
‫‪Atracurium‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪25-30‬‬ ‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﺰ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺮازﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ‬ ‫ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪Cisatracurium‬‬ ‫‪2-2/5‬‬ ‫‪50-60‬‬ ‫ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪D- Tubocurarine‬‬ ‫‪4-6‬‬ ‫‪80-120‬‬ ‫ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪Mivacurium‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪12-18‬‬ ‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮازﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ‬
‫‪Pancuronium‬‬ ‫‪3-5‬‬ ‫‪80-100‬‬ ‫ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪Succinylchline‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5-10‬‬ ‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﺰ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮازﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ‬
‫‪Vecuronium‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪25-30‬‬ ‫ﮐﺒﺪي‬ ‫ﮐﻠﯿﻮي‬

‫‪106‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮد ‪: NMDA’s‬‬
‫‪ NMDA -1‬ﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﺳﻨﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﮐﻪ در زﻣﯿﻨﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺠﺎري‬
‫ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﺪن ﻣﺠﺮب ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ NMDA -2‬ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ ﻋﻤﻮﻣﺎ ‪ potency‬ﺑﺎﻻ ﯾﯽ دارﻧﺪ ‪ .‬ﻓﻘﻂ از ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي رﻗﯿﻖ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن اﺛﺮات ‪ NMDA‬ﻫﺎي ﻏﯿﺮ دﭘﻼرﯾﺰه ﮐﻨﻨﺪه از ﺗﺮﮐﯿﺐ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺨﺮﯾﺐ اﺳﺘﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاز ‪:‬‬ ‫ﺗﺰرﯾﻖ ﻫﻤﺰﻣﺎن در ﯾﮏ ﺳﺮﻧﮓ ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻧﻈﯿﺮ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﺑﺮادﯾﮑﺎردي‪ ،‬اﻧﻘﺒﺎض رﯾﻮي‪ ،‬ﺗﻬﻮع‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت روﺗﯿﻦ ادروﻓﻮﻧﯿﻢ ‪ +‬آﺗﺮوﯾﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺣﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ NMDA’s‬ﺗﺠﻬﯿﺰات اﺣﯿﺎي ﻗﻠﺒﯽ – رﯾﻮي ﺑﺎﯾﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪:‬‬

‫‪ -1‬داﺷﺘﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬
‫‪ -2‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ ﺑﻨﺰﯾﻞ اﻟﮑﻞ )درﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮن ﻓﺮاورده ﻫﺎي ‪ NMDA‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد(‬
‫‪ -3‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف در ﻣﻮرد ﺳﻮﮐﺴﯿﻨﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺳﻮﮐﺴﯿﻨﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ دراﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮﻣﯽ ﺑﺪ ﺧﯿﻢ‪ ،‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ ﻋﻀﻼت اﺳﮑﻠﺘﯽ‪ ،‬ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻣﻮﻟﺘﯿﻞ ﺗﺮوﻣﺎ و ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﻧﻮرون ﻫﺎي ﻣﻮﺗﻮر ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﻋﺼﺐ ﺑﺮداري ﮔﺴﺘﺮده ﻋﻀﻼت ﻣﻨﻊ‬
‫ﻣﺼﺮف دارد‪ .‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺎﯾﭙﺮ ﮐﺎﻟﻤﯽ و ﭘﯿﺮو آن اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ‪: NMDA’s‬‬

‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ NMAD‬ﻫﺎ ﻋﻮارض‬

‫ﻗﻠﺒﯽ ﻋﺮوﻗﯽ آﻧﻬﺎﺳﺖ ‪ :‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ ‪: NMDA’s‬‬

‫‪NMBA‬‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Inj: 10mg/ml‬‬
‫‪Atracurium‬‬ ‫در وﯾﺎﻟﻬﺎي ‪ 5‬و ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮي‬ ‫‪C‬‬

‫‪Inj : 2 mg/ml‬‬
‫‪Cisatracurium‬‬ ‫®‪Nimbex‬‬ ‫در وﯾﺎﻟﻬﺎي ‪ 5‬و ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮي‬ ‫‪B‬‬

‫‪Inj : 1 or 2 mg/ml‬‬
‫‪Pancuronium‬‬ ‫در ﺣﺠﻢ ﻫﺎي ‪2‬و ‪ 5‬و ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ‬ ‫‪C‬‬

‫‪Inj : 20 mg/ml , 100mg/2ml,‬‬

‫‪Succinylcholine‬‬ ‫®‪Anectin‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪500mg/10m, 1 g/10ml‬‬

‫‪107‬‬
 ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﻋﻀﻼت اﺳﮑﻠﺘﯽ در ﻣﻮرد اﯾﻦ داروﻫﺎ دﻗﯿﻘﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎ اﺛﺮ‬
‫ﻣﺮﮐﺰي اﺣﺘﻤﺎﻻ از ﻃﺮﯾﻖ زﯾﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﮐﻠﻮﻓﻦ ‪ :‬ﻣﻬﺎر رﻓﻠﮑﺲ ﻫﺎي ﻣﻨﻮﺳﯿﻨﺎﭘﺘﯿﮏ و ﭘﻠﯽ ﺳﯿﻨﺎﭘﺘﯿﮏ در ﺳﻄﺢ ﻧﺨﺎﻋﯽ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﮐﻠﻮﻓﻦ آﻧﺎﻟﻮگ ‪GABA‬‬
‫اﺳﺖ وﻟﯽ ﻫﯿﭻ ﻣﺸﺎﻫﺪه اي وﺟﻮد ﻧﺪارد ﮐﻪ ﻋﻤﻞ آن روي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺎﺑﺎ را ﺗﺎﺋﯿﺪ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﮐﻠﻮﻓﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب ‪CNS‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺘﻮﮐﺎرﺑﺎﻣﻮل ‪ :‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻠﯽ ‪ CNS‬را ﺳﺮﮐﻮب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﯿﭻ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﺑﺮ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺗﯿﺰاﻧﯿﺪﯾﻦ ‪ :‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ‪ α 2‬آدرﻧﮋﯾﮏ ﺑﻮده و ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻬﺎر ﭘﯿﺶ ﺳﯿﻨﺎﺳﭙﯽ ﻧﻮروﻧﻬﺎي ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺳﭙﺎﺳﻢ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻋﻤﻞ اﯾﻦ دارو ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو داروي دﯾﮕﺮ ﻗﻄﻌﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﯿﭻ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ روي ﻓﯿﺒﺮﻫﺎي‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ و اﺗﺼﺎﻻت ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼت اﺳﮑﻠﺘﯽ ﺑﺎ اﺛﺮ ﻣﺮﮐﺰي ‪:‬‬

‫ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻋﻀﻼﻧﯽ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺑﺎ اﺛﺮ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﮑﺮار ادرار‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪،‬‬
‫ﺑﺎﮐﻠﻮﻓﻦ‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬راش‬
‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺑﺮادي ﮐﺎردي‪ ،‬دو ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪،‬‬
‫ﺳﺮ ﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‪ ،‬درد ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن و ﯾﺮﻗﺎن‬ ‫ﻣﺘﻮﮐﺎرﺑﺎﻣﻮل‬
‫ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﺿﻌﻒ و ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﭙﺎﺳﻢ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺗﯿﺰاﻧﯿﺪﯾﻦ‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮدن ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﮐﺒﺪي‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎ اﺛﺮ ﻣﺮﮐﺰي ﺑﻪ دﻟﯿﻞ داﺷﺘﻦ اﺛﺮ ﺳﺮﮐﻮب‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ روي ‪ CNS‬ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺳﺮﮐﻮب ﮔﺮ ‪ CNS‬و اﻟﮑﻞ ﺗﺪاﺧﻞ دارﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎ اﺛﺮ ﻣﺮﮐﺰي ‪:‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Tab: 10, 25 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Baclofen‬‬ ‫®‪Lioresal‬‬ ‫در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺑﻪ ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ اﯾﻨﺘﺮاﺗﮑﺎل ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪Tab : 500mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Methocarbamol‬‬ ‫®‪Robaxin‬‬
‫‪Inj : 1 g /10 ml‬‬
‫‪Tab : 4 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Tizanidine‬‬ ‫®‪Sirdalud‬‬ ‫در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﻗﺮص ﻫﺎي ‪ 2‬و ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬

‫‪108‬‬
 ‫‪BACLOFEN :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﺑﺎﮐﻠﻮﻓﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ)درﻣﻮﻟﺘﯿﭙﻞ اﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ و ﺻﺪﻣﺎت ﻧﺨﺎﻋﯽ( داراي‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ زﯾﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﻧﻮراﻟﮋي ﺗﺮﯾﮋﻣﯿﻨﺎل‪ ،‬ﺳﮑﺴﮑﻪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺮﮐﺎت ﮐﺮه اي در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﺮه ﻫﺎﻧﺘﯿﻨﮕﺘﻮن‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻔﺘﯽ ﺑﺪن در‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‪ ،‬ﻧﯿﺴﺘﺎﮔﻤﻮس‪ ،‬دﯾﺴﺘﻮﻧﯽ اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﭘﯿﺰوﺋﯿﺪﻫﺎي رﻓﻼﮐﺲ ﻣﻌﺪه ﺑﻪ ﻣﺮي‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي‬
‫ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬دردﻫﺎي ﻧﻮروﭘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﮐﺰاز‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﭘﺎﺋﯿﻦ )‪ (5mg q8h‬ﺑﻮده ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ﺳﻪ روز دوز را ﺗﺪرﯾﺠﯽ اﻓﺰاﯾﺶ داده و ﺑﻌﺪ از‬
‫‪ 12‬روز ﻣﯿﺘﻮان ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﺎ ‪ 20mg q6h‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ 80 mg/day‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎﮐﻠﻮﻓﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺸﻨﺞ ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺗﺐ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت‬
‫و درﻣﻮارد ﺷﺪﯾﺪ راﺑﺪوﻣﯿﻮﻟﯿﺰ‪ ،‬ازﮐﺎر اﻓﺘﺎدن ﭼﻨﺪﯾﻦ ارﮔﺎن و درﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺮگ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺑﺘﻼ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﺳﺌﻮال ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ دارو‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ دارو را ﻗﻄﻊ ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارد ﻧﻈﯿﺮ راﻧﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬دارو ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو از ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ و دﭘﺮﺳﺎﻧﺖ ﻫﺎي اﻋﺼﺎب ﻣﺮﮐﺰي ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪METHOCARBAMOL :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬دوزﺻﺤﯿﺢ ﻣﺘﻮﮐﺎرﺑﺎﻣﻮل ﺧﻮراﮐﯽ درﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ﺑﺎﻻي ‪ 16‬ﺳﺎل ﺑﺮاي ﺷﺮوع ‪ 1.5 g q6h‬وﺑﺮاي اداﻣﻪ‬
‫‪ 4g/day‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﮐﺜﺮ ﭘﺰﺷﮑﺎن در اﯾﺮان اﯾﻦ دارو را ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺗﺮ از ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫درﻣﺎﻧﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬وﯾﺎﻟﻬﺎي ﻣﺘﻮﮐﺎرﺑﺎﻣﻮل ﺣﺎوي ‪ 10 cc‬ﻣﺤﻠﻮل ﺗﺰرﯾﻘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ ﮐﻞ اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت دو ﻗﺴﻤﺖ ‪ 5 cc‬ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻋﻀﻠﻪ ﮔﻠﻮﺗﺌﻮس ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺼﺮف روزاﻧﻪ ‪ 3‬ﮔﺮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي ‪ ،‬ﯾﮏ وﯾﺎل ﺑﺎﯾﺪ در ‪ 250cc‬ﺳﺮم ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎﻟﯿﻦ ﯾﺎ دﮐﺴﺘﺮوز ‪ 5‬درﺻﺪ رﻗﯿﻖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارد ﻧﻈﯿﺮ راﻧﻨﺪﮔﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻌﺪ از ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ از ﺟﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﻮد‪ ) .‬ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ (‬
‫‪ -3‬اﯾﻦ دارو ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ رﻧﮓ ادرار را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪TIZANIDINE :‬‬

‫‪109‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي اﺻﻠﯽ اﯾﻦ دارو درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻋﻀﻼﻧﯽ در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﻣﻮﻟﺘﯿﭙﻞ اﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ و‬
‫ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر آﺳﯿﺐ ﻫﺎي ﻧﺨﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬درﻣﺎن ﺑﺎ دوز ‪ 4mg q8h‬ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺮوع ﺷﻮد ﻫﺮ ﭼﻨﺪ دوز ﻣﻮﺛﺮ آن در ﻫﺮ وﻋﺪه ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺪار ﻣﺼﺮف در روز ‪ 36‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺖ‬
‫‪ -3‬دوز ﺗﯿﺰاﻧﯿﺪﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن و ﺿﻌﻒ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف دارو از ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺴﯿﺎر راﯾﺞ اﯾﻦ دارو ﺑﻮده و‬
‫ﮔﺎﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺼﺮف ﺗﯿﺰاﻧﯿﺪﯾﻦ در ﺑﯿﺶ از ‪ 60‬درﺻﺪ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ‪ 20‬درﺻﺪي ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز اﺳﺖ‪ .‬ﺗﯿﺰاﻧﯿﺪﯾﻦ ‪ α2 agonist‬ﺑﻮده و ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ دارد‪ ،‬ﻗﺪرت آن در ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -6‬در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﻘﻮص ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﮐﺒﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻣﺼﺮف ‪ OCP‬ﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﺗﯿﺰاﻧﯿﺪﯾﻦ را ﺗﺎ ‪ 50‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻣﺼﺮف ﻗﺮص ﻫﺎي ﺗﯿﺰاﻧﯿﺪﯾﻦ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻏﺬا ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ 30‬درﺻﺪي ‪ Cmax‬و ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن رﺳﯿﺪن ﺑﻪ‬
‫‪ Cmax‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ‪ 40‬دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو‪ ،‬از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ راﻧﻨﺪﮔﯽ‪ ،‬ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ و آداﻣﺲ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو‪ ،‬از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺤﻞ اﺛﺮ ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‪ ،‬روي ﺧﻮد ﻋﻀﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺗﺪاﺧﻞ در‬
‫آزادﺳﺎزي ﯾﻮن ﮐﻠﺴﯿﻢ از رﺗﯿﮑﻮﻟﻮم ﺳﺎرﮐﻮﭘﻼﺳﻤﯿﮏ ﻣﺎﻧﻊ از اﯾﺠﺎد اﻧﻘﺒﺎض در ﻣﺎﻫﯿﭽﻪ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ داروي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫از اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داﻧﺘﺮوﻟﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪Cap: 25mg‬‬
‫‪Dantrolene‬‬ ‫®‪Dantrium‬‬ ‫‪Powder for Inj : 20 mg/vial‬‬ ‫‪C‬‬
‫ﺑﻌﺪ از رﻗﯿﻖ ﺳﺎزي ﻫﺮ ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮﺣﺎوي ‪ /32‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم داﻧﺘﺮوﻟﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪DANTROLENE :‬‬
‫درﻣﺎن اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﺻﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻃﻨﺎب ﻧﺨﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺳﮑﺘﻪ ﻣﻐﺰي‪ ،‬ﻓﻠﺞ ﻣﻐﺰي‪ ،‬ﻣﻮﻟﺘﯿﭙﻞ‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ‬
‫اﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮﻣﯽ ﺑﺪﺧﯿﻢ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﻧﻮروﻟﭙﺘﯿﮏ ﺑﺪﺧﯿﻢ‬

‫‪110‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -2‬داﻧﺘﺮوﻟﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺎﻻي ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺳﻤﯿﺖ ﻫﺎي ﮐﺒﺪي دارد ) ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 800‬ﻣﯿﻠﯽ‬
‫ﮔﺮم در روز(‬
‫‪ -3‬داﻧﺘﺮوﻟﻦ داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در درﻣﺎن ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺮﻣﯽ ﺑﺪﺧﯿﻢ اﺳﺖ ) ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﮐﺴﯿﮋن ﺻﺪ در ﺻﺪ(‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﻮﺷﯿﺎري ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺣﯿﻦ درﻣﺎن از اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫راﻧﻨﺪﮔﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دارو ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ درد‬
‫‪Analgesics‬‬

‫درد ‪:‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ درد‪ ،‬درد را اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ :‬درد ﯾﮏ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ ﺣﺴﯽ و ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﯾﮏ آﺳﯿﺐ واﻗﻌﯽ ﯾﺎ ﯾﮏ آﺳﯿﺐ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺎﻓﺘﯽ ﺑﻮﺟﻮد آﯾﺪ‪.‬‬
‫درد ﺗﺠﺮﺑﻪ اي اﺳﺖ ﻓﺮدي ﮐﻪ ﻧﻤﯿﺘﻮان ﻣﻘﺪار آن را ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ ﯾﮑﺴﺎن ﻧﺸﺎن داد ﯾﻌﻨﯽ درك ﻫﺮ ﻓﺮد از درد‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﺎ روﺷﻬﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ Visual analog scale‬ﻣﻘﺪار درد را در ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺮآورد ﮐﺮد‪.‬‬
‫آﻣﺎرﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺮاﺟﻌﺎت ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ و داروﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬درد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰان ﺷﯿﻮع دردﻫﺎي ﻣﺰﻣﻦ در‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﺟﻮاﻣﻊ ﺗﺎ ﻧﯿﻤﯽ از ﺟﻤﻌﯿﺖ را ﻓﺮا ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ درد ﻓﺎﮐﺘﻮري از ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد را‬
‫ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺮاي درﻣﺎن درد ﺧﻮد ﺑﻪ داروﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ‪:‬‬

‫داروﺳﺎز ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ در ﮐﻨﺘﺮل و درﻣﺎن درد دارد‪.‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از داروﻫﺎي ﺿﺪ درد داراي اﺛﺮات ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ و ﺿﺪ ﺗﺐ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﺘﻬﺎب ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺎﻓﺘﯽ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ آﺳﯿﺐ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺮوﻣﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ آزاد ﺳﺎزي ﯾﮏ ﺳﺮي ﻋﻮاﻣﻞ اﻟﺘﻬﺎب زاي دروﻧﯽ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺗﺐ و اﻟﺘﻬﺎب ﻧﻈﯿﺮ درد ‪ ،‬واﮐﻨﺸﻬﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﺑﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺗﺐ ﺟﺰﺋﯽ ) ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫دﻣﺎي ﺑﺪن از ‪ 37‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﺑﻪ ‪ 38‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ( ﻣﯿﺘﻮان ﺳﺮﻋﺖ ﺗﮑﺜﯿﺮ ﻣﯿﮑﺮو ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ را ﺗﺎ ‪70‬‬
‫درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﺻﻮﻻ ﺗﺐ ﺗﺎ ‪ 38‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﮔﺮاد ﻻزم ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﯿﺴﺖ اﻣﺎ ﺗﺐ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼﻻت اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺘﯽ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻌﺮﯾﻖ زﯾﺎد (و ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﻐﺰي ) ﺗﺸﻨﺞ ( ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﻮع اﺛﺮ ﺿﺪ دردي و‬
‫ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ﻫﺎ‬ ‫ﺿﺪ دردﻫﺎ‬

‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬
‫ﻏﯿﺮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪي‬ ‫اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪي‬ ‫اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬ ‫ﻏﯿﺮ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬
‫) ‪( NSAID’S‬‬ ‫)ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ(‬

‫‪111‬‬
 ‫‪ D‬ﭘﺎﺗﻮﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژي اﻧﻮاع درد ‪:‬‬
‫‪ -1‬دردﻫﺎي ‪: Nociceptive‬‬
‫در اﯾﻦ ﻣﺪل درد ﻧﺎﺷﯽ از آﺳﯿﺐ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ و اﻋﻀﺎي ﺑﺪن اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬دردﻫﺎي ‪ Nociceptive‬ﺧﻮدﺑﻪ دو‬
‫دﺳﺘﻪ ‪ Somatic‬و ‪ Visceral‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬دردﻫﺎي ‪ Somatic‬از ﻣﺤﻠﻬﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﻮﺳﺖ‪،‬اﺳﺘﺨﻮان‪،‬ﻣﻔﺼﻞ‪،‬‬
‫ﻋﻀﻠﻪ و ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي ﻫﻤﺒﻨﺪ ﻣﻨﺸﺎء ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻧﻮع درد ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﯿﺰ داﺷﺘﻪ و ﻣﮑﺎن ﻣﺸﺨﺼﯽ دارد‪.‬اﻣﺎ دردﻫﺎي‬
‫‪ Visceral‬از اﻧﺪاﻣﻬﺎي داﺧﻠﯽ و اﺣﺸﺎء ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺒﺪ ‪،‬روده ﺑﺰرگ و ﻣﻌﺪه ﻣﻨﺸﺎء ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪،‬ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺒﻬﻢ داﺷﺘﻪ و ﻣﮑﺎن‬
‫دﻗﯿﻖ آن ﻗﺎﺑﻞ ﺑﯿﺎن ﻧﯿﺴﺖ‬
‫‪-2‬دردﻫﺎي ‪: Neuropatic‬‬
‫آﺳﯿﺐ ﺑﺎﻓﺘﯽ در ﻇﺎﻫﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬درد ﻧﺎﺷﯽ از آﺳﯿﺐ اﻋﺼﺎب ﻣﻮﺿﻊ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ دﯾﺎﺑﺘﯽ ‪،‬‬
‫دردﻫﺎي ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ ‪،‬دردﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ ﻋﻀﻮ)ﻓﺮد در ﻋﻀﻮ ﺑﺮﯾﺪه ﺷﺪه ﮐﻪ دﯾﮕﺮ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﻧﺪارد اﺣﺴﺎس درد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ( و دردﻫﺎي ﺑﻌﺪ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎ وﯾﺮوس ﻫﺮﭘﺲ‪.‬درﻣﺎن اﯾﻦ دردﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻮده‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮرﯾﮑﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ ‪ NSAID’s‬و ﺣﺘﯽ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ اﺛﺮ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را اﯾﺠﺎد ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯿﻬﺎي ﺳﻪ‬
‫ﺣﻠﻘﻪ اي )‪ (TCA’s‬و داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع در ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻦ ﻧﻮع از دردﻫﺎ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ارزﯾﺎﺑﯽ درد ‪:‬‬

‫ﯾﮑﯽ از ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ درد ﭘﺮﺳﯿﺪن ﺳﻮاﻟﻬﺎي ‪ PQRST‬ﺗﻮﺳﻂ داروﺳﺎز اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ƒƒƒ P‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ‪) Palliative‬ﭼﻪ ﭼﯿﺰي درد را ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ( و ‪ ) Provocative‬ﭼﻪ ﭼﯿﺰي درد را ﺑﺪﺗﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ (‬
‫‪ Quality ƒƒƒ Q‬ﮐﯿﻔﯿﺖ درد را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ Radiation ƒƒƒ R‬ﻣﺤﻞ درد را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Severity ƒƒƒ S‬ﺷﺪت درد را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Temporal factors ƒƒƒ T‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺷﺪت درد ﻓﺮق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ ؟‬

‫‪ D‬درﻣﺎن درد ‪:‬‬

‫اﺻﻞ اوﻟﯿﻪ درﻣﺎن درد ﺗﺸﺨﯿﺺ آﺳﯿﺐ ﺑﺎﻓﺘﯽ و اﺻﻼح آن اﺳﺖ ﻣﺎ در اﯾﻦ ﺣﯿﻦ ﻣﯿﺘﻮان از داروﻫﺎي ﺿﺪ درد ﺑﺮاي‬
‫ﮐﻨﺘﺮل آن ﺑﻬﺮه ﺑﺮد‪.‬‬

‫ﺿﺪ دردﻫﺎ‬

‫ﻏﯿﺮ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬

‫ﺿﺪ دردﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰي‬ ‫‪NSAID’S‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ‬ ‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬

‫) ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ (‬ ‫) ‪( ASA‬‬

‫اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬

‫ﻧﻮع داروي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺪت درد ﺑﯿﻤﺎر ‪ ،‬ﻃﻮل اﺛﺮ دارو ‪ ،‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ دارو ‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ ﺑﯿﻤﺎر ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ‬
‫دارو ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن دارو و ﻗﯿﻤﺖ آن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪112‬‬
 ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻮع ﺿﺪ درد ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﯿﺰان درد‬
‫ﻣﺜﺎل‬ ‫ﻧﻮع ﺿﺪ درد‬ ‫ﺷﺪت درد‬
‫‪Acetaminophen , Iboprufen‬‬ ‫ﻏﯿﺮ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬ ‫ﺧﻔﯿﻒ‬
‫‪Acetaminophen + Codeine‬‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻏﯿﺮاﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻫﺎ ‪ +‬اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪Morphine‬‬ ‫اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ﻗﻮي‬ ‫ﺷﺪﯾﺪ‬

‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ‪: A.S.A.‬‬
‫‪ -1‬آرﺗﺮﯾﺖ‬
‫‪ -2‬دردﻫﺎي ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ -3‬ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺮوﻣﺒﻮز‬
‫‪ -4‬ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ‪ MI‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ‪ MI‬ﯾﺎ آﻧﮋﯾﻦ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار‬
‫‪ -5‬ﺳﻨﺪرم ﮐﺎوازاﮐﯽ‬
‫‪ -6‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺣﻤﻼت اﯾﺴﮑﻤﯿﮏ ﮔﺬرا ) ‪( TIA = Transient Ischemic Attacks‬‬
‫‪ -7‬ﺗﺐ رﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ‬
‫‪ -8‬ﭘﺮﯾﮑﺎردﯾﺖ ﺑﻌﺪ از ‪ MI‬ﺣﺎد‬
‫‪ -9‬ﮐﺎﺷﺖ اﺳﺘﻨﺖ ) ‪( Stent implantation‬‬
‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪: A.S.A.‬‬
‫‪ -1‬اﻓﺮاد ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ‬
‫‪ -2‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﻪ ‪ NASID’S‬ﻫﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻧﻘﺺ ﻫﺎي ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻧﻈﯿﺮ ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ‪Willebrand’s‬‬
‫‪ D‬اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﺑﺎ زﺧﻢ ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺑﭽﻪ ﻫﺎي زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا ﯾﺎ آﺑﻠﻪ ﻣﺮﻏﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﻣﮕﺮ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷﮏ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﺠﺎد ﺳﻨﺪرم ري ﮐﻪ ﺗﺎ ﻧﯿﻤﯽ از ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن را ﻣﯽ ﮐﺸﺪ (‬
‫‪ -3‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﭘﻮﻟﯿﭗ ﺑﯿﻨﯽ دارﻧﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد ) اﺣﺘﻤﺎل ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ در اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ (‬
‫‪ -4‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﮐﻤﺒﻮد وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ ، K‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ و ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﺒﺪي ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬در ﺑﯿﻤﺎران آﺳﻤﯽ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫‪113‬‬
 ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض ‪:‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻬﻢ ‪A.S.A.‬‬
‫ﺗﻬﻮع ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯿﺎ ‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪت زﻣﺎن ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ‪ ،‬ﺗﺸﻨﮕﯽ ‪،‬‬
‫ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ ‪،‬‬
‫ﺗﺎري دﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم‪،‬ﺳﻨﺪرم ري ‪ ،‬آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ‪ A.S.A.‬ﻧﯿﺰ ﻧﻮﻋﯽ ‪ NSAID‬ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ اﺛﺮﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ‬
‫دارد در دﺳﺘﻪ اي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺪدي را ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺿﺪ درد ‪ ،‬ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ‪،‬ﺿﺪ ﺗﺐ ‪ ،‬ﺿﺪ ﭘﻼﮐﺖ ‪ ،‬ﺿﺪ‬
‫ﻧﻘﺮس ‪ ،‬ﺿﺪ ﺳﺮﻃﺎن ‪ ،‬ﺿﺪ آﻟﺰاﯾﻤﺮ و ﺿﺪ ﺻﺮع ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ﺑﺎ دوز ﺿﺪ ﭘﻼﮐﺖ ﯾﮑﯽ از‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪاﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از اﺑﺘﻼ ﺑﻪ آﻟﺰاﯾﻤﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﭘﻼﮐﺖ را ﻣﻬﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﭘﻼﮐﺖ ﻫﺎ ﺣﺪود ‪ 3‬روز اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ‬
‫اﯾﻦ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ ﭘﻼﮐﺖ ﻣﯿﺘﻮان ‪ A.S.A.‬را ﯾﮏ روز در ﻣﯿﺎن ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -4‬دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 4‬ﮔﺮم ‪ A.S.A.‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﺮوﻣﺒﯿﻨﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ - 5‬دوز ﻣﺼﺮف ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻧﺪﯾﺴﮑﺎﺳﯿﻮن ‪ A.S.A.‬ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز ﻫﺮ وﻋﺪه‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز زرﯾﻨﻪ‬ ‫دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ‬ ‫ﻧﻮع اﺛﺮ‬
‫‪----‬‬ ‫‪500 mg‬‬ ‫‪ 200 mg qd‬ﺗﺎ ‪80‬‬ ‫ﺿﺪ ﭘﻼﮐﺖ‬
‫‪325 to 650 mg‬‬ ‫ﺿﺪ درد و ﺿﺪ ﺗﺐ‬
‫‪1g‬‬ ‫‪4g‬‬
‫‪q 4 or 6 h‬‬
‫‪500 mg to 2 g‬‬ ‫ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب‬
‫‪1g‬‬ ‫‪8g‬‬
‫‪q 4 or 6 h‬‬

‫‪ -6‬ﻋﻠﺖ ﻫﺎي اﺛﺮ اوﻟﺴﺮزاﺋﯽ ‪ A.S.A.‬در ‪: GI‬‬

‫اﻟﻒ – ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﻣﻌﺪه‬
‫ب – ‪ A.S.A.‬ﯾﮏ اﺳﯿﺪ ﺑﻮده و در ﻣﻌﺪه ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از آن ﭼﺴﺒﯿﺪه و ﻃﯽ ﺑﺎز ﺷﺪن ﻗﺮص ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ج – ﻣﺸﮑﻞ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮ ﺿﺪ ﭘﻼﮐﺘﯽ ﺑﻌﺪ از اﯾﺠﺎد زﺧﻢ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻗﻄﻊ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﭘﺎﺋﯿﻦ ‪ A.S.A.‬ﯾﻌﻨﯽ ‪ 80 mg‬ﻣﯿﮑﺮو ﻫﻤﻮراژﻫﺎﺋﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮد‬
‫ﮐﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﯽ ﺳﯽ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﯿﺶ از اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ و ﭘﺮوﺳﻪ ﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﻣﺼﺮف ‪ A.S.A.‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻗﻄﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارد اﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺎﻧﻤﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﭘﺮي اﮐﻼﻣﭙﺴﯿﺎ ‪A.S.A.‬‬ ‫در ﺑﺎرداري رده ‪D‬‬ ‫‪ -9‬ﻣﺼﺮف ‪A.S.A.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از زاﯾﻤﺎن ‪ ،‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو را ﻗﻄﻊ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ داراي دو ﭘﻤﺎد ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪114‬‬
 ‫ﭘﻤﺎدﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬
‫ﻧﮑﺎت‬ ‫اﺛﺮات ﻣﻮﺿﻌﯽ‬ ‫اﻧﺪﯾﺴﮑﺎﺳﯿﻮن‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫‪ -‬ﻣﺘﯿﻞ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ﺳﻤﯽ‬
‫ﮔﺮم ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻮﺿﻊ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺿﺪ درد‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺘﯿﻞ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت زﯾﺮ ‪ 8‬ﺳﺎل ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﺘﻮل‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﭘﻤﺎدﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻮﺿﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ‬ ‫ﺧﻨﮏ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻮﺿﻌﯽ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺿﺪ درد‬
‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت‬
‫ﻓﻘﻂ اﺛﺮ ﺿﺪ دردي دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -11‬در ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم ‪ 100 mg A.S.A.‬ﺑﻪ ﻏﻠﻂ ﺑﻪ آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ﺑﭽﻪ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ‪ A.S.A.‬را ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ‪ ،‬ﺷﯿﺮ ﯾﺎ آب ﻓﺮاوان ﻣﯿﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﯿﻤﺎرﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﮔﻮارﺷﯽ ازآﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪ H2‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت وزوز ﮔﻮش و ﮐﺎﻫﺶ ﺷﻨﻮاﺋﯽ ) ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻠﯿﺴﻢ ( ﻣﺼﺮف دارو را ﻗﻄﻊ‬
‫ﮐﺮده و ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ‪ 325 , 100 , 80‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ داروﻫﺎي ‪ OTC‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ – 3‬آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ‪ 500‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ ﻣﯿﮑﺮوﮐﻮﺗﺪ )‪ (MC‬ﻣﺪﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ﻫﺎي ﻏﯿﺮ اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪي‬

‫‪NSAID’S‬‬

‫‪ NSAID‬ﻫﺎ از ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻮده و ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ OTC‬در‬
‫داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ NSAID .‬ﻫﺎ داراي اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻈﯿﺮ ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ‪ ،‬ﺿﺪ درد و ﺿﺪ ﺗﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ آﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦ ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر آﻧﺰﯾﻢ ﺳﯿﮑﻠﻮاﮐﺴﯿﮋﻧﺎز ‪ 1‬و ‪2‬‬
‫)‪ (COX1,COX2‬ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺴﻔﻮﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺰﯾﻢ ﻓﺴﻔﻮﻟﯿﭙﺎز ‪ A2‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ آراﺷﯿﺪوﻧﯿﮏ‬
‫اﺳﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آراﺷﯿﺪوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﺳﯿﮑﻠﻮاﮐﺴﯿﮋﻧﺎز ﺑﻪ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦ ﻫﺎ ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ اﻟﺘﻬﺎب زا‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎ در ﻣﻌﺪه ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪ و ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻠﻮﺗﺎﺗﯿﻮن ﮐﻪ‬
‫ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﻣﻌﺪه اﺳﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در ﮐﻠﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﺑﺎﻻﻧﺲ اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﭘﻼﺳﻤﺎي داﺧﻞ ﮐﻠﯿﻮي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ارﮔﺎﻧﻬﺎي ﻣﻌﺪه و ﮐﻠﯿﻪ ﺷﻮد‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ دﯾﮕﺮ‬
‫ﻣﻬﺎر آﻧﺰﯾﻤﻬﺎي ‪ COX‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ آراﺷﯿﺪوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺰﯾﻢ ﻟﯿﭙﻮاﮐﺴﯿﮋﻧﺎز ﺻﻮرت‬
‫ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﺤﺼﻮل اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻟﮑﻮﺗﺮﯾﻨﻬﺎ ﺑﻮده ﮐﻪ اﺛﺮات ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻤﯽ و وازواﺳﭙﺎﺳﻤﯽ داﺷﺘﻪ و در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫آﺳﻢ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺸﮑﻞ زا ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ و ﮐﻠﯿﻮي ‪ NSAID‬ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ‪ COX2‬اراﺋﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺼﻮر‬
‫ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ‪ COX1، COX2‬ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻧﺮﻣﺎل ﺧﻮد اداﻣﻪ داده و ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﺑﻪ‬

‫‪115‬‬
 ‫ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ اﻣﺎ در ﻋﻤﻞ اﯾﻨﻄﻮر ﻧﺒﻮده و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ‪ COX2‬ﻧﯿﺰ در ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ‬
‫داراي اﯾﻦ ﻋﻮارض ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﺑﻪ ‪ COX‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﺗﻤﺎﯾﻞ ‪ NSAID‬ﺑﻪ ‪COX‬‬

‫ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎﯾﻞ ﯾﮑﺴﺎن ﺑﻪ ﻫﺮ دو‬ ‫ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ‪COX1‬‬ ‫ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ‪COX2‬‬
‫‪COX1‬‬ ‫‪COX‬‬ ‫‪COX2‬‬
‫‪Ketoprofen‬‬ ‫‪Piroxicam‬‬ ‫‪Naproxen‬‬ ‫‪Meloxicam‬‬ ‫‪Celecoxib‬‬
‫‪Sulindac‬‬ ‫‪Indomethacin‬‬ ‫‪Etodolac‬‬ ‫‪Valdecoxib‬‬
‫‪Fenoprofen‬‬ ‫‪Diclofenac‬‬ ‫‪Nimesulide‬‬ ‫‪Etoricoxib‬‬
‫‪A.S.A.‬‬ ‫‪Rofecoxib‬‬
‫‪Ibuprofen‬‬

‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﻣﺼﺎرف ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ و ﮐﻠﯿﻮي ‪ Coxib‬ﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده در ﻃﯽ‬
‫ﻣﺼﺮف ‪ 12‬ﻣﺎه ‪ ،‬ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ‪ Coxib‬ﻫﺎ ﺑﺎ ‪ NSAID‬ﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺮاﺑﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ‪ Coxib‬ﻫﺎ‬
‫ﻣﯿﺰان ﺣﻤﻼت ﻗﻠﺒﯽ ﻋﺮوﻗﯽ و رﯾﺴﮏ ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ ﻧﺎﺷﯽ از آن را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ داروي ‪ Rofecoxib‬و‬
‫‪ Vadecoxib‬از ﺑﺎزار داروﺋﯽ ﺣﺬف ﺷﺪﻧﺪ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻨﻬﺎ داروي ﻣﻮﺟﻮد از اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ‪ Celecoxib‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ‪: NSAID’S‬‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫‪Diclofenac‬‬

‫‪Mefenanic‬‬

‫‪Piroxicam‬‬
‫‪Ibuprofen‬‬

‫‪Naproxen‬‬
‫‪Meloxicm‬‬
‫‪Celecoxib‬‬

‫‪Indometh‬‬

‫‪Indometh‬‬

‫‪Tolmetin‬‬
‫‪-acin SR‬‬

‫‪Sulindac‬‬
‫)‪ (Labeled‬ﺑﺮ ﭼﺴﺒﯽ = ‪ü‬‬
‫‪-acin‬‬

‫‪Acid‬‬

‫ﻏﯿﺮ ﺑﺮ ﭼﺴﺒﯽ = ‪û‬‬

‫آرﺗﺮﯾﺖ روﻣﺎﺗﻮﺋﯿﺪ )‪(RA‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫اوﺳﺘﺌﻮآرﺗﺮﯾﺖ )‪(OA‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫درد‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪ü‬‬
‫دﯾﺴﻤﻨﻮره اوﻟﯿﻪ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪û‬‬
‫آرﺗﺮﯾﺖ روﻣﺎﺗﻮﺋﯿﺪ ﺟﻮاﻧﯽ )‪(JRA‬‬ ‫‪û‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪û‬‬ ‫‪û‬‬ ‫‪ü‬‬
‫اﻟﺘﻬﺎب ﺗﺎﻧﺪون ‪Tendinitis‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫اﻟﺘﻬﺎب ﮐﯿﺴﻪ ﻣﻔﺼﻠﯽ ‪Bursitis‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪Ankylosin spondylitis‬‬
‫‪ü2‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻬﺮه ﻫﺎي ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﯿﺪه‬
‫ﺷﺎﻧﻪ درد ﺣﺎد‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﻧﻘﺮس ﺣﺎد‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﺗﺐ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪3‬‬

‫)‪Familial Adenomatous Polyposis (FAP‬‬ ‫‪ü‬‬

‫آﻓﺘﺎب ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ‬ ‫‪û4‬‬
‫ﺣﻤﻼت ﺣﺎد ﻣﯿﮕﺮن ‪Abortive‬‬ ‫‪û‬‬ ‫‪û‬‬ ‫‪û‬‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺣﻤﻼت ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ‬ ‫‪û‬‬ ‫‪û‬‬ ‫‪û‬‬
‫ﻣﯿﮕﺮن ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‬ ‫‪û‬‬ ‫‪û‬‬ ‫‪û‬‬
‫ﺳﺮدردﻫﺎي ﮐﻼﺳﺘﺮ‬ ‫‪û‬‬

‫‪116‬‬
 ‫‪Polyhydramnios‬‬ ‫‪û‬‬
‫آﮐﻨﻪ ووﻟﮕﺎرﯾﺲ ﻣﻘﺎوم‬ ‫‪û‬‬
‫ﻣﻨﻮراژي‬
‫ﺳﻨﺪرم ﭘﯿﺶ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ‪PMS‬‬ ‫‪û‬‬ ‫‪û‬‬
‫ادم ﺳﯿﺴﺘﻮﺋﯿﺪ ﻣﺎﮐﻮﻻر‬ ‫‪û‬‬
‫‪ -1‬درﻣﺎن ﺑﯿﺶ از ‪ 7‬روز ﻃﻮل ﻧﮑﺸﺪ)ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ(‬
‫‪ -2‬ﻓﻘﻂ ﺷﮑﻞ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ دارو ﻧﻪ ﺷﮑﻞ ‪XR‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻘﻂ در ﮐﻮدﮐﺎن‬
‫‪ -4‬ﻓﺮم ﻣﻮﺿﻌﯽ دارو‬

‫‪ D‬ﻣﺨﺘﺼﺮي از ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ ‪: NSAID’s‬‬

‫‪NSAID‬‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ‬ ‫ﭘﯿﮏ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ‬ ‫درﺻﺪ ﺣﺬف ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫درﺻﺪ ﺣﺬف ﮐﺒﺪي‬
‫‪Celecoxib‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪57‬‬
‫‪Diclofenac‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪---‬‬
‫‪Ibuprofen‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫‪45-79‬‬ ‫‪---‬‬
‫‪Indomethacin‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪33‬‬
‫‪Mefenamic Acid‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪Meloxicam‬‬ ‫‪15-20‬‬ ‫‪4-5‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪Naproxen‬‬ ‫‪12-17‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪95‬‬ ‫‪---‬‬
‫‪Piroxicam‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪3-5‬‬ ‫‪ns‬‬ ‫‪ns‬‬
‫‪Sulindac‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪Tolmetin‬‬ ‫‪2-7‬‬ ‫‪0/5-1‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪---‬‬
‫‪ = ns‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪: NSAID’s‬‬

‫‪ -1‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ ‪ ) NSAID’s‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺎﻻي ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ (‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ‪ Mefenamic Acid‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ‪ Mefenamic Acid‬در اوﻟﺴﺮ ﻓﻌﺎل ﯾﺎ اﻟﺘﻬﺎب ﻣﺰﻣﻦ ﭼﻪ از دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ وﭼﻪ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺷﯿﺎف ‪ Indomethacin‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ اﺧﯿﺮا ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي رﮐﺘﺎل داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﯾﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﻟﺘﻬﺎب رﮐﺘﻮم ﯾﺎ ﻣﻌﻘﺪ‬
‫) ‪ ( Proctitis‬را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ Celecoxib -5‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪: NSAID’s‬‬

‫ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ NSAID’s‬ﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺮاﻣﭗ و درد ﺷﮑﻢ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‬
‫‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬ﺳﻮء ﻫﺎﺿﻤﻪ و ﺳﻮزش ﺳﺮ دل اﺳﺖ اﻣﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮﺣﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫‪NSAID‬‬

‫‪117‬‬
 ‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي‪ ،‬آﻧﻤﯽ‪ ،‬ادم‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش وﺧﺎرش‪ ،‬ادم‪ ،‬آرﺗﺮاﻟﮋي‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫ﻣﻠﻮﮐﺴﯿﮑﺎم‬
‫ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬اﮐﯿﻤﻮز‪ ،‬ادم‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫ﻧﺎﭘﺮوﮐﺴﻦ‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي‪ ،‬آﻧﻤﯽ‪ ،‬ادم‪ ،‬وزوﮔﻮش‬ ‫ﭘﯿﺮوﮐﺴﯿﮑﺎم‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬ادم‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫ﺳﻮﻟﯿﻨﺪاك‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش‪ ،‬ادم‪ ،‬وزوزﮔﻮش‬ ‫ﺗﻮﻟﻤﺘﯿﻦ‬
‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪: NSAID’s‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫‪ é‬رﯾﺴﮏ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اوﻟﺴﺮﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‬ ‫‪NSAID‬‬ ‫ﺑﯿﺲ ﻓﺴﻔﻮﻧﺎﺗﻬﺎ‬
‫‪ ê‬ﺟﺬب و اﺛﺮ ‪NSAID‬‬ ‫‪NSAID‬‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ وﮐﻠﺴﺘﯽ ﭘﻮل‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺘﻬﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ‪) NSAID‬ﺳﮑﻠﻮﮐﺴﯿﺐ( ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎر‬
‫‪NSAID‬‬ ‫ﻓﻠﻮﮐﻮﻧﺎزول‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬
‫‪ ê‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ‪ ) NSAID‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ (‬ ‫‪NSAID‬‬ ‫ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ و ﺳﻤﯿﺖ ‪NSAID‬‬ ‫‪NSAID‬‬ ‫ﭘﺮوﺑﻨﺴﯿﺪ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ وﺳﻤﯿﺖ ‪) NSAID‬ﭘﯿﺮوﮐﺴﯿﮑﺎم( ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎرﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﯿﻢ‬ ‫‪NSAID‬‬ ‫رﯾﺘﻮﻧﺎوﯾﺮ‬
‫‪ é‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ NSAID‬و ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت روي ‪GI‬‬ ‫‪NSAID‬‬ ‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬
‫‪ ê‬اﺛﺮ ‪ NSAID‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب‬ ‫‪NSAID‬‬ ‫ﺳﻮﮐﺮاﻟﻔﯿﺖ‬
‫‪ ê‬اﺛﺮﺟﺰﺋﯽ ﯾﺎﮐﺎﻣﻞ ﮐﺎﭘﺘﻮﭘﺮﯾﻞ درﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ‬ ‫‪ACEI’s‬‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﯽ‬
‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬ ‫‪NSAID‬‬
‫ﺗﺤﺖ اﺛﺮ ‪NSAID‬‬
‫‪ PT é‬ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ‪ PT .‬ﺑﯿﻤﺎر ﮐﻮﭼﮏ ﺷﻮد‬ ‫ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎ‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ ê‬اﺛﺮ ﺿﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮﻧﯽ ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮ‬ ‫ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ é‬ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﺴﺘﻪ ﻫﺮ دو دارو‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺘﻬﺎي دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ در ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ و‬
‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫‪NSAID‬‬
‫اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ‬
‫‪ ê‬اﺛﺮ دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﺳﻤﯿﺖ ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﺋﯿﻦ‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻟﯿﺘﯿﻮم )ﺳﻮﻟﯿﻨﺪاك ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ دﻫﺪ (‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻮم‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ é‬ﺳﻤﯿﺖ ﻣﺘﻮﺗﺮﮐﺴﺎت‬ ‫ﻣﺘﻮﺗﺮﮐﺴﺎت‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ é‬ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻼﻣﯿﻦ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ‬ ‫ﭘﻨﯿﺴﯿﻼﻣﯿﻦ‬ ‫‪NSAID‬‬
‫‪ D‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ راﯾﺞ ‪ NSAID’s‬در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ‪:‬‬

‫‪118‬‬
 ‫ﻧﺎم دارو‬ ‫دوز راﯾﺞ‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز روزاﻧﻪ‬
Celecoxib 100-200 mg BD 400 mg
25-50 mg TID or QID
Diclofenac 200 mg
XR Cap 100 mg BD
Ibuprofen 200-600 mg QID 3200 mg
25-50 mg TID
Indomethacin 200 mg
ER Tab 15 mg BD
500 mg ‫در اﺑﺘﺪا‬
Mefenamic Acid 1000 mg
250 mg QID ‫ﺳﭙﺲ‬
Meloxicam 7.5 – 15 mg QH 15 mg
250 mg TID or QID
Naproxen 1500 mg
EC Tab 500 mg BD
Piroxicam 10-20 mg/day 20 mg
Tolmetin 200-600 mg TID 1800 mg

: NSAID’s ‫ اﻗﻼم داروﺋﯽ‬D

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ *‫رده ﺑﺎرداري‬

Celebrex ®
Celecoxib Cap: 100,200 mg C
Cobix ®
EC Tab: 25,50 mg
XR Cap: 100 mg
Inj: 75 mg/3ml
Diclofenac Voltaren® B
Top Gel: 1%
Oph drop: 0.1%
Supp: 50,100 mg
Tab: 200,400 mg
Advil ®
Ibuprofen Soft Gel Cap: 200,400 mg B
Belofen ®
Oral Susp: 100 mg/5nl
Cap: 25 mg
Indomethacin Indocin ® ER Tab: 75 mg B
Supp: 50,100 mg
Mefenamic Acid Ponstan ® Cap: 250 mg C
Meloxicam Mobic ® Tab: 7.5, 15 mg C
Tab: 250 mg
Aleve®
Naproxen Ec Tab: 500 mg B
Anaprox®
Supp: 500 mg
Cap: 10 mg
Inj: 20 mg/ml
Piroxicam Feldene® C
Top Gel: 1%
Supp: 20 mg
Sulindac Clinoril® Tab: 150 mg B
Modactin®
Tolmetin Tab: 200 mg C
‫ﺑﺮﻧﺪ اﯾﺮاﻧﯽ‬
.‫ از ﻧﮑﺎت ﮐﻠﯽ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‬1 ‫* ﺑﻪ ﻧﮑﺘﻪ‬

: NSAID’s ‫ ﻧﮑﺎت ﮐﻠﯽ‬D

119
 ‫‪ -1‬ﮐﻠﯿﻪ ‪ NSAID‬ﻫﺎ در ﺳﻪ ﻣﺎه آﺧﺮ ﺑﺎرداري ‪ ،‬رده ﻣﺼﺮف ‪ D‬دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻫﻤﺰﻣﺎن دو ‪ NSAID‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﺒﻮده و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻮارض ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﻣﯿﺸﻮد اﻣﺎ‬
‫‪ NSAID‬ﻫﺎ را ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻬﺘﺮ درد ﻣﯿﺘﻮان ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ‪ Acetaminophen‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ﻓﺮم ﺷﯿﺎف در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺷﯿﺎف ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ دﯾﮑﻮﻓﻨﺎك و ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ ﺳﯿﭙﺮوﮐﺴﯿﮑﺎم اﺛﺮي ﻣﻌﺎدل ﻓﺮﻣﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ آﻧﻬﺎ دارد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺷﺪت ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ در ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪Indomethacin > Piroxicam > Tolmetin > Naproxen > Diclofenac > Ibuprofen‬‬

‫‪ -6‬ﺑﺴﯿﺎري از ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﻧﻈﯿﺮ اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ ‪ ،‬ﻣﻠﻮﮐﺴﯿﮑﺎم ‪ ،‬ﻧﺎﭘﺮوﮐﺴﻦ در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺤﻠﻮل‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪CELECOXIB :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ‪ ، COX2‬در ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ‪ NSAID‬ﻫﺎ داراي ﻋﻮارض‬
‫ﮐﻤﺘﺮي اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻣﺼﺎرف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻫﻤﺎن ﻋﻮارض ﺳﺎﯾﺮ ‪ NSAID‬را دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻓﺮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ اﻃﻼع ﮐﺴﺐ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﭘﻮﻟﯿﭗ ﻫﺎي ﮐﻮﻟﻮرﮐﺘﺎل آدﻧﻮﻣﺎﺗﻮس در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري‬
‫‪ Familial adenomatous polyposis‬ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮود‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ‪ COX2 Selective inhibitor‬در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ داراي ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ و‬
‫ﻋﺮوﻗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ و ﮐﻠﯿﻮي در ﻓﺮد اﻃﻼع ﮐﺴﺐ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺗﺮﻣﯿﻢ اﺳﺘﺨﻮان ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ در ﮐﻨﺘﺮل دردﻫﺎي ‪ Perioperative‬در ‪ Bypass‬ﻋﺮوق ﻗﻠﺒﯽ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﮐﻠﯿﻪ ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮاﺳﺖ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا و ﺑﺎ آب ﻓﺮاوان ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻣﺼﺮف ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز دل درد ‪ ،‬ﺳﻮزش ﺷﺪﯾﺪ ﺳﺮدل ‪ ،‬رﻧﮓ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ‪ ،‬ﻣﺪﻓﻮع ﺗﯿﺮه و وﺟﻮد‬
‫ﺧﻮن در ﻣﺪﻓﻮع ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪازﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‪ NSAID‬ﻫﺎ ﺑﺪون ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎﭘﺰﺷﮏ ﺧﻮدداري ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪120‬‬
 ‫‪IBUPROFEN :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬

‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬

‫‪ -1‬در ﺑﯿﻦ ‪ NSAID‬ﻫﺎ ‪ ،‬اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ داراي ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ NSAID‬ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺪ ﺗﺐ ﺑﮑﺎر رود ‪ ،‬اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ اﺳﺖ ) در اﻃﻔﺎل (‪.‬‬
‫‪ -3‬در دﻧﺪان درد ‪ ،‬اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﺮﮐﯿﺐ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪ +‬اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﻮﺛﺮي ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺐ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﺳﮑﻠﻮﮐﺴﯿﺐ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ داروﺋﯽ اﺳﺖ ‪ OTC‬اﻣﺎ در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻏﺮﺑﯽ ﻓﻘﻂ دوز ‪ 200 mg‬آن ‪ OTC‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﭙﺴﻮﻟﻬﺎي ژﻻﺗﯿﻨﯽ ﻧﺮم اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ ﺑﺎ ‪ 2‬ﺑﺮﻧﺪ اﯾﺮاﻧﯽ )®‪ ( Gelofen‬و ﺧﺎرﺟﯽ )®‪ (Advil‬در اﯾﺮان‬
‫ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪DICLOFENAC :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك ﺗﺰرﯾﻘﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺮﭘﺎﺋﯽ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ‪.‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻗﺒﻞ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ آﻣﭙﻮل دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك در ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺮﭘﺎﺋﯽ ﻋﺎرﺿﻪ اﻓﺘﺎدﮔﯽ ﻣﭻ ﭘﺎ )‪ (Foot drop‬ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از‬
‫ﻣﻮارد ﮔﺰارش ﺷﺪه ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك ‪ ،‬رﻧﺎل ﮐﻮﻟﯿﮏ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ژل دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك ﺑﺮاي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﻮﺿﻌﯽ درد و اﻟﺘﻬﺎب ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻗﻄﺮه ﭼﺸﻤﯽ دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﻟﺘﻬﺎب ﻧﺎﺷﯽ از ﺟﺮاﺣﯽ ﮐﺎﺗﺎراﮐﺖ و ﺟﺮاﺣﯽ ﻋﯿﺐ اﻧﮑﺴﺎري ﻗﺮﻧﯿﻪ و‬
‫درﻣﺎن اﻟﺘﻬﺎب ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻨﮋﻧﮑﺘﯿﻮﯾﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻗﺮﺻﻬﺎي دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك داراي ﭘﻮﺷﺶ روده اي ﻫﺴﺘﻨﺪ )‪ ، (EC‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺬﮐﺮ دﻫﯿﺪ ﻗﺮﺻﻬﺎ را ﻧﺼﻒ ﻧﮑﺮده و‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺒﻠﻌﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻧﮑﺎت ﺑﻪ ﻧﮑﺎت دارو – ﺑﯿﻤﺎر ﺳﮑﻠﻮﮐﺴﯿﺐ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ژل ﻣﻮﺿﻌﯽ دﯾﮑﻠﻮﻓﻨﺎك ‪،‬ﺳﺎﯾﺮ اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ آن ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اراﺋﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ دارد‪.‬‬

‫‪INDOMETHACIN :‬‬

‫‪121‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺑﯿﻦ ‪ NSAID‬ﻫﺎ ‪ ،‬اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ را دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺪ درد‪.‬‬
‫‪ NSAID -3‬اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺮاي درﻣﺎن آرﺗﺮﯾﺖ ﻧﻘﺮﺳﯽ ‪ ،‬اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺳﺮدرد ﺑﯿﻦ ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﺑﺎ اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ رﺣﻢ ﺷﺪه و در زاﯾﻤﺎن زودرس‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ) اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ ( اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎد اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎري ﺷﺮﯾﺎﻧﯽ ﺟﻨﯿﻨﯽ و ﻣﺮگ‬
‫ﺟﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬دوزﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ‪ 200‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم در روز اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻋﻮارض ﺟﺪي ﮔﻮارﺷﯽ و ﺧﻮﻧﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي داروي ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﮐﻠﯿﻪ اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪MEFENAMIC ACID :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ اﯾﻦ دارو ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺎرﺿﻪ آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ دوره ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ آن ‪ 5‬روز اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ از ﻟﯿﺴﺖ داروﻫﺎي ﺿﺪ درد و ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب ‪ OTC‬ﺣﺬف‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻠﻤﯽ ﺟﺪﯾﺪ اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ داروي ‪ Rarely used drug‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آﻟﺮژﯾﻬﺎي آﺗﯿﭙﯿﮏ ﺷﻮد ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺑﺮوز اﺳﻬﺎل‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد دارو ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد در اﺑﺘﺪا ‪ 500‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 250‬ﻣﯿﻠﯽ‬
‫ﮔﺮم اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 500‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﻢ روش دﯾﮕﺮي ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺼﺮف ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ در ﺧﺎﻧﻤﻬﺎي ﺑﺎردار و ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 14‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺑﻪ ﻏﻠﻆ در ذﻫﻦ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داروي ﺿﺪ درد دﻧﺪان ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ دردﻫﺎي‬
‫دﻧﺪان ‪ ،‬ﺣﺎد ﺑﻮده و ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻇﺮف ﭼﻨﺪ روز ﺑﺮﻃﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺿﻤﻦ ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ ﺟﺪي ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت اﯾﻦ دارو روي دردﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻧﻈﯿﺮ دﻧﺪان درد ﺻﻮرت‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 5‬روز از اﯾﻦ دارو اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ اﺛﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﯽ دارد )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺷﮑﻞ ﮐﭙﺴﻮﻟﯽ‬
‫آن ( ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺿﺪ درد اﺳﺖ و در ﺻﻮرت ﻋﻔﻮﻧﺖ دﻧﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻧﺪان‬
‫ﭘﺰﺷﮏ رﺟﻮع ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻧﮑﺎت ﺑﻪ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪122‬‬
 ‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫داروي ﻣﻔﻨﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ‪ OTC‬اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪MELOXICAM :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻠﻮﮐﺴﯿﮑﺎم ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺗﺮﺟﯿﺤﯽ ‪ COX2‬اﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ ﻫﺮ دو ‪ COX‬را ﻣﻬﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻟﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ روي‬
‫‪ COX2‬ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻣﻠﻮﮐﺴﯿﮑﺎم ‪ 0.125 mg/kg/day‬ﺑﻮده و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ‪ 7.5 mg‬در روز ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫دوزﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ‪ 0.125 mg/kg/day‬اﺛﺮ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﺗﺮي را ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﻓﺮم ﺗﺠﺎري اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻧﺎم ®‪ Mobic‬ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺮﮐﺖ داروﺳﺎزي ‪Boehringer‬‬
‫‪ Ingelheim‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﺮم ﺗﻘﻠﺒﯽ آن در اﯾﺮان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Panter‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﻠﻮﮐﺴﯿﮑﺎم در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد در دردﻫﺎي آرﺗﺮﯾﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد و ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ دردﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت داروي ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫داروي ﻣﻠﻮﮐﺴﯿﮑﺎم )®‪ ( Mobic‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻄﻮر ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻘﻠﺒﯽ در ﺑﺎزار داروﺋﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻧﻮع‬
‫اﺻﻠﯽ دارو ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﮏ ﻧﺴﺨﻪ اي وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪NAPROXEN :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺎﭘﺮوﮐﺴﻦ در اﻧﻮاع دردﻫﺎي آرﺗﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﻧﻘﺮس ﺣﺎد ‪ ،‬ﺳﺮدردﻫﺎي ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ و ﻏﯿﺮ ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ و ﺳﻨﺪروم ﭘﯿﺶ‬
‫ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬دوز ﺻﺤﯿﺢ ﻧﺎﭘﺮوﮐﺴﻦ ﻫﺮ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 5 mg/kg‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻗﺮﺻﻬﺎي ‪ 500‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ ‪ Delayed-release‬ﻧﺎﭘﺮوﮐﺴﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺧﺮد ﺷﻮد و ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻠﻌﯿﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﻣﻨﺪرج داروي ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﻧﻮاع ﻓﺮﻣﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ و رﮐﺘﺎل ﻧﺎﭘﺮوﮐﺴﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪PIROXICAM :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬

‫‪123‬‬
 ‫‪ -1‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺰﯾﺖ ﭘﯿﺮوﮐﺴﯿﮑﺎم ﻃﻮل اﺛﺮ زﯾﺎدآن اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ اﯾﻦ دارو ﺣﺪود ‪ 50‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮده و ﺗﺠﻮﯾﺰ‬
‫ﯾﮏ ﺑﺎر در روز آن ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎري از ﭘﺰﺷﮑﺎن دو ﺑﺎر در روز و ﺣﺘﯽ ﺳﻪ ﺑﺎر در روز ﺗﺠﻮﯾﺰ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﯿﺮوﮐﺴﯿﮑﺎم ﺟﺰء ‪ NSAID‬ﻫﺎي ﭘﺮ ﻋﺎرﺿﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻮارض ﺷﺪﯾﺪ ﮔﻮارﺷﯽ اﯾﻦ دارو در‬
‫ﺣﺪود ﻋﻮارض اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ ) ﭘﺮ ﻋﺎرﺿﻪ ﺗﺮﯾﻦ ‪ ( NSAID‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت داروي ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ﮐﭙﺴﻮل و ژل ﻣﻮﺿﻌﯽ ﭘﯿﺮوﮐﺴﯿﮑﺎم ‪ ،‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ‪ OTC‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪TOLMETIN :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﻟﻤﺘﯿﻦ ﻓﻘﻂ در آرﺗﺮﯾﺖ ﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود و ﻣﺰﯾﺖ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﻧﺪارد‪ .‬در ﺿﻤﻦ‬
‫داراي ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﺎﻻﺋﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻮﻟﻤﺘﯿﻦ در ﮐﻨﺘﺮل آرﺗﺮﯾﺖ روﻣﺎﺗﻮﺋﯿﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﺮآورده ﻫﺎي اﻣﻼح ﻃﻼ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت داروي ﺳﻠﮑﻮﮐﺴﯿﺐ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬

‫‪Opioid Analgesics‬‬

‫واژه ‪ Opioid‬ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﻪ ‪ ) Opium‬ﺗﺮﯾﺎك ( ﻣﺮﺑﻮﻃﻨﺪ ‪ ،‬اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬واژه ‪Narcotic‬‬
‫) ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻣﺎده اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء ﺧﻮاب ﻣﯽ ﺷﻮد ( ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﻣﻮاد اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﭙﺘﯿﺪﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي درون ﺳﺎز )‪ (Endogenous‬دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﭙﺘﯿﺪﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي اﻧﺪوژﻧﻮس ﻣﻮادي‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ در ﺑﺪن ﺳﻨﺘﺰ ﺷﺪه و اﺛﺮات ﺿﺪ درد دارﻧﺪ‪ .‬اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎي اﻧﺪوژﻧﻮس داراي ﺳﻪ دﺳﺘﻪ اﺻﻠﯽ اﻧﮑﻔﺎﻟﯿﻦ‬
‫ﻫﺎ ‪ ،‬اﻧﺪورﻓﯿﻦ ﻫﺎ و دي ﻧﻮرﻓﯿﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه اﺻﻠﯽ ‪ δ , κ , μ‬اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺧﻮد را ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ‬
‫اﺛﺮ ﺿﺪ دردي ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ اﺛﺮات دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ ‪ ،‬ﺿﺪ اﺳﻬﺎل و ﺑﯿﻬﻮش ﮐﻨﻨﺪه ‪.‬‬

‫‪124‬‬
 ‫ ﮐﺪﺋﯿﻦ‬، ‫ ﻣﺮﻓﯿﻦ‬: ‫ آﻟﮑﺎﻟﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﺮﯾﺎك‬-
‫ اﮐﺴﯽ ﮐﺪن‬، ‫ اﮐﺴﯽ ﻣﻮرﻓﻮن‬، ‫ ﻫﯿﺪروﻣﻮرﻓﻮن‬: ‫ آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎي ﻧﯿﻤﻪ ﺻﻨﺎﻋﯽ‬- : ‫اﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬
‫ ﺗﺮاﻣﺎدول‬، ‫ ﻟﻮرﻓﺎﻧﻞ‬، ‫ ﻓﻨﺘﺎﻧﯿﻞ‬، ‫ ﻣﺘﺎدون‬: ‫ آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎي ﺻﻨﺎﻋﯽ‬-

: ‫ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ‬D

‫دارو‬ ‫ﺿﺪ درد‬ ‫ﺑﯽ ﻫﻮش ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﺳﺮﻓﻪ‬ ‫اﺳﻬﺎل‬ ‫ﺳﻢ زداﺋﯽ‬
Alfentanil ü ü
Codeine ü ü
Fentanyl ü
Hydrocodone ü ü
Hydromorphone ü
Levorphanol ü
Meperidine ü ü
Methadone ü ü
Morphine ü ü
Opium ü
Oxycodone ü
Oxymorphone ü ü
Propoxyphene ü
Remifentanil ü ü
Sufentanil ü ü
Tramadol ü

: ‫ دوزﻫﺎي ﻫﻢ ارزش ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬D

‫دوز ﺿﺪ درد ﺑﺮاﺑﺮ‬

Opioid
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ (IM, IV, SC) ‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬
Codeine 200 mg 120 mg
Fentanyl --- 0.1 mg
Hydrocodone 30 mg ---
Hydromorphone 7.5 mg 1.5 mg
Levorphanol 4 mg 2 mg
Methadone 10-20 mg 5-10 mg
Morphine 30 mg 10 mg
Oxycodone 20-30 mg ---

125
 ‫‪Meperidine‬‬ ‫‪300 mg‬‬ ‫‪75 mg‬‬
‫‪Tramadol‬‬ ‫‪200 mg‬‬ ‫‪100 mg‬‬
‫‪Sufentanil‬‬ ‫‪---‬‬ ‫‪10 mcg‬‬

‫‪D‬راه ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪:‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫راه ﺗﺠﻮﯾﺰ‬

‫‪Alfentanil‬‬ ‫‪IV‬‬
‫‪Codeine‬‬ ‫‪Oral - IV‬‬
‫‪IM, IV, Transdermal ,‬‬
‫‪Fentanyl‬‬
‫‪Transmilcosal‬‬
‫‪Hydromorphone‬‬ ‫‪Oral, IM, SC‬‬
‫‪Meperidine‬‬ ‫‪Oral, IM, IV, SC‬‬
‫‪Methadone‬‬ ‫‪Oral, IM,SC‬‬
‫‪Morphine‬‬ ‫‪IM, SC‬‬
‫‪Oxycodone‬‬ ‫‪Oral‬‬
‫‪Oxymorphone‬‬ ‫‪IM, IV,SC, Rectal‬‬
‫‪Propoxyphene‬‬ ‫‪Oral‬‬
‫‪Sufentanil‬‬ ‫‪IV, epidural‬‬
‫‪Tramadol‬‬ ‫‪IM, IV‬‬

‫‪ D‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪:‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﺿﺪ درد‬ ‫ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ‬ ‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‬ ‫دﭘﺮﻓﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ‬ ‫ﺳﺪاﺳﯿﻮن‬ ‫ﺗﻬﻮع‬ ‫واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬
‫‪Codeine‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪Hydrocodone‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪++‬‬
‫‪Hydromorphone‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬
‫‪Morphine‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬
‫‪Oxycodone‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬
‫‪Oxymorphone‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬
‫‪Fentanyl‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪nd‬‬
‫‪Meperidine‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪nd‬‬ ‫‪++‬‬
‫‪Methadone‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬
‫‪nd = Not determined‬‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪:‬‬

‫ﻓﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ‪:‬‬
‫در ﮐﻨﺘﺮل درد اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﺗﺤﻤﻞ ﭘﯿﺪا ﻧﮑﺮده اﻧﺪ ‪،‬ﮐﻨﺘﺮل دردﻫﺎي ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل‬
‫ﺣﺎد ﯾﺎ ﺷﺪﯾﺪ و ﭘﺎراﻟﯿﺘﯿﮏ اﯾﻠﺌﻮس ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﯿﺪروﻣﻮرﻓﻮن ‪:‬‬
‫در آﺳﻢ ﺣﺎد ﯾﺎ ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﭘﺎراﻟﯿﺘﯿﮏ اﯾﻠﺌﻮس ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ اي‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ و دردﻫﺎي زاﯾﻤﺎن ﻣﻨﻊ‬
‫ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫ﻣﭙﺮﯾﺪﯾﻦ ‪:‬‬

‫‪126‬‬
 ‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ ‪ MAOI’s‬ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ‪ 14‬روز ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ‪ MAOI’s‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎدون ‪:‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ – در دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ ‪ ،‬آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل ﺣﺎد و ﻫﺎﯾﭙﺮﮐﺮﺑﯽ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫ﻣﺮﻓﯿﻦ ‪:‬‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ – در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﻗﻠﺒﯽ ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ ‪ ،‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﻣﻐﺰي ‪ ،‬اﻟﮑﻠﺴﯿﻢ ﺣﺎد ‪ ،‬دﻟﯿﺮﯾﻮم ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ‬
‫اي ‪ ،‬ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ‪ ،‬آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل ﺣﺎد ‪ ،‬اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺗﺸﻨﺞ وﺟﻮد دارد ) ﺻﺮع‬
‫ﭘﺎﯾﺪار ‪ ،‬ﺗﺘﺎﻧﻮس ‪ ،‬ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﺮﯾﮑﻨﯿﻦ ( ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪ MAOI’s‬ﯾﺎ ﺗﺎ ‪ 14‬روز ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ آن ﻣﻨﻊ‬
‫ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫اﭘﯽ دورال و اﯾﻨﺘﺮاﺗﮑﺎل – وﺟﻮد ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آﻧﺘﯽ ﮐﻮآﮔﻮﻻﻧﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺼﺮف‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻃﯽ دو ﻫﻔﺘﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل ﺣﺎد و اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﻣﻨﻊ‬
‫ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫اﭘﯿﻮم ‪:‬‬
‫در اﺳﻬﺎل اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎ ﺳﻤﻮم ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺳﻢ از دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺧﺎرج ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﺼﺮف در اﻃﻔﺎل و ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﺗﺸﻨﺠﯽ ) ﻧﻈﯿﺮ ﺻﺮع ﭘﺎﯾﺪار ‪ ،‬ﺗﺘﺎﻧﻮس و ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﺮﯾﮑﻨﯿﻦ ( ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫اﮐﺴﯽ ﮐﻮدون ‪:‬‬
‫در دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ ‪ ،‬آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل ﺣﺎد ﯾﺎ ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﮐﺮﺑﯽ و ﭘﺎراﻟﯿﺘﯿﮏ اﯾﻠﺌﻮس ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫ﺗﺮاﻣﺎدول ‪:‬‬
‫در ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺣﺎد ﺑﺎ اﻟﮑﻞ ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻨﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻧﺎرﮐﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺿﺪ دردﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰي ‪ ،‬اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ و ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﮏ ﻫﺎ ﻣﻨﻊ‬
‫ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪:‬‬

‫دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ و ﺑﺎ درﺟﺎت ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺗﺮ دﭘﺮﺳﯿﻮن ﮔﺮدش ﺧﻮن ) ﻧﻈﯿﺮ ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ( اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ و‬
‫ﺟﺪي ﺗﺮﯾﻦ ﺧﻄﺮات و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﺴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ ‪ ،‬ﺷﮏ و اﯾﺴﺖ‬
‫ﻗﻠﺒﯽ ﭘﯿﺮو ﺗﺰرﯾﻖ ﺳﺮﯾﻊ ‪ IV‬اﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي رخ داده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ ‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﺳﺪاﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ‪ ،‬دﻟﯿﺮﯾﻮم ‪،‬‬
‫‪CNS‬‬
‫ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﺑﯿﻘﺮاري ‪ ،‬ﻋﺼﺒﯿﺖ ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻣﺠﺎري ﺻﻔﺮاوي و اﺳﻔﻨﮕﺘﺮ اُدي ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫آرﯾﺘﻤﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻗﻠﺒﯽ ‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪ ، QT‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ﺑﻄﻨﯽ ‪ ،‬اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﻣﯿﻮﮐﺎرد ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻦ‬
‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﭘﮑﺘﻮرﯾﺲ ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮب ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن و ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ‪.‬‬
‫ادراري – ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ اﺣﺘﺒﺎس ادراري ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻣﺠﺎري ادراري ‪ ،‬اورژاﻧﺲ در دﻓﻊ ادرار‬
‫راش ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي آﻟﺮژﯾﮏ ‪ ،‬ﺧﺎرش ‪ ،‬ادم ‪ ،‬آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬ ‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط‬
‫ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت و ﻣﻔﺎﺻﻞ ‪ ،‬ﻣﯿﻮز ‪ ،‬ﻧﯿﺴﺘﺎﮔﻤﻮس ‪ ،‬ﺷﮏ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪:‬‬

‫‪127‬‬
 ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺎد و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ) ﺳﻨﺪرم ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ (‬
‫ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬ ‫‪MAOI’s‬‬
‫ﻣﭙﺮﯾﺪﯾﻦ ﺑﺎ ‪ MAOI’s‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬ ‫‪I‬‬
‫ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪CNS‬‬
‫ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪ é‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ ‪ CNS ،‬و ﮐﺎردﯾﻮواﺳﮑﻮﻻر‬ ‫ﻧﻈﯿﺮ ‪ ، TCA’s‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮراﺗﻬﺎ‬
‫‪ ، BDZ’s‬اﻟﮑﻞ‬
‫ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪ é‬اﺣﺘﺒﺎس ادراري و ﯾﺒﻮﺳﺖ ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻫﺎ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﺿﺪ درد اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص اﮐﺴﯽ‬
‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪CYP3A4 ,‬‬
‫ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﮐﻮدون و ﺗﺮاﻣﺎدول( ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎر ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺿﺪ درد‬
‫‪CYP2D6‬‬
‫اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬
‫‪Tab: 30 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ و آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ‪ 20‬و ‪10‬‬ ‫‪Codeine‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ ﻫﻢ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪Inj: 0.5 mg/10 ml‬‬
‫‪Patch: 25,50 mcg/hr‬‬
‫‪C‬‬ ‫در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ‪ Droperidol‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 0.5 mg‬در ‪10 ml‬ﻫﻢ‬ ‫‪Fentanyl‬‬
‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪B‬‬
‫)دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬ ‫‪Tab : 5 mg‬‬
‫®‪Dolophine‬‬ ‫‪Methadone‬‬
‫‪Inj: 5 mg/ml‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮم ‪(D‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 10 mg‬‬
‫)دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬ ‫‪Inj : 10 mg/ml‬‬ ‫‪Morphine‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮم ‪(D‬‬ ‫‪Supp Rectal : 10 mg‬‬
‫‪B‬‬
‫)دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬ ‫‪Tab: 5, 15, 30 mg‬‬ ‫‪Oxycodone‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮم ‪(D‬‬
‫‪B‬‬
‫)دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬ ‫) ‪Inj: 0.5 mg/ml (2ml, 5ml, 10ml‬‬ ‫®‪Alfenta‬‬ ‫‪Alfentanil‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮم ‪(D‬‬
‫‪B‬‬
‫)دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬ ‫)‪Inj: 50 mcg/ml (2nd, 5ml, 10 ml‬‬ ‫®‪Sufenta‬‬ ‫‪Sufentanil‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮم ‪(D‬‬
‫‪Tab, Cap: 50, 100 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪ER Tab, cap: 100 mg‬‬ ‫‪Tramadol‬‬
‫‪Inj: 50 mg/ml‬‬

‫‪128‬‬
 ‫ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬
‫‪Inj : 0.3 mg/1 ml‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Buprenorphine‬‬
‫‪Sublingual Tab : 0.4,2,8 mg‬‬
‫‪C‬‬
‫)دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬ ‫‪Inj : 30 mg/1 ml‬‬
‫‪Pentazosine‬‬
‫‪Tab : 50 mg‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮم ‪(D‬‬
‫آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺘﻬﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬
‫‪B‬‬ ‫‪Inj : 0.4 mg‬‬ ‫‪Naloxon‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap : 25,50 mg‬‬ ‫‪Naltrexone‬‬
‫* ‪ Buprenorphine‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ‪ Naloxone‬در دو دوز ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪:‬‬
‫)‪Sublingual Tab: 2 mg (Bup) + 0.5 mg (Nal‬‬
‫)‪Sublingual Tab:8 mg (Bup) + 2 mg (Nal‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﮐﻠﯽ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎ و آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﮐﻠﯿﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ ) ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎت ‪ ،‬ﺗﺮاﻣﺎدول و آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ( ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﺟﺪي‬
‫اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ دارو و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﻮده و ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و ﯾﺎ ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺮك اﻋﺘﯿﺎد اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎ و ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﺑﻪ وﻓﻮر ﻣﻮرد ﺳﻮء ﻣﺼﺮف ﻗﺮار ﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در ﻃﯽ روﻧﺪ درﻣﺎﻧﯽ اﯾﻦ ﻣﻮرد را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ و ﯾﺎ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺣﺎوي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ در درﻣﺎن دردﻫﺎي ﺧﻔﯿﻒ ﺑﮑﺎر روﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺪ دردﻫﺎ را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺷﺪت درد ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﯿﺰان درد‬ ‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد درﻣﺎﻧﯽ ‪WAO‬‬ ‫ﻣﺜﺎل‬

‫‪*Acetaminophen 650 mg q 4 h‬‬
‫ﺧﻔﯿﻒ‬ ‫ﺿﺪ دردﻫﺎي ﻏﯿﺮ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬
‫‪*Ibuprofen 600 mg q 6 h‬‬
‫‪*Acetaminophen 325 mg +‬‬
‫اﻓﺰودن ﺿﺪ درد اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪Codeine 60 mg q 4 h‬‬
‫ﺑﺎ ﻗﺪرت اﺛﺮ ﭘﺎﺋﯿﻦ‬
‫‪*Tramadol 50 mg q 6 h‬‬
‫‪*Morphine 15 mg q 4 h‬‬
‫ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫ﺿﺪ درد اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﺑﺎ ﻗﺪرت اﺛﺮ ﺑﺎﻻ‬
‫‪*Hydromorphone 4 mg q 4 h‬‬
‫‪ -4‬در اﻓﺮاد ﭼﺎق ) ﺑﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ 20‬درﺻﺪ اﺿﺎﻓﻪ وزن ( اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ﻗﻮي ﻧﻈﯿﺮ ‪ Alfentanil ,Sufentanil‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ‬
‫ﺣﺴﺐ وزن اﯾﺪه آل ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻪ وزن واﻗﻌﯽ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭘﺮ ﺧﻄﺮ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ دﭘﺮﺳﯿﻮن‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ) ‪ ( Naloxon‬ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﺼﺮف اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ در ﺟﺮاﺣﺎت ﺳﺮ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ و وﺟﻮد ﺿﺎﯾﻌﺎت درون ﺟﻤﺠﻤﻪ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﯿﻮﮐﻠﻮﻧﯿﮏ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺗﺸﻨﺞ از ﻋﻮارﺿﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﺣﺘﯽ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺸﻨﺞ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‬
‫دﯾﺪه ﻧﺸﺪه‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف ﺗﺮاﻣﺎدول ﺣﺘﯽ در دوزﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ درﻣﺎﻧﯽ رخ داده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪129‬‬
 ‫‪ -8‬ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV‬ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر آﻫﺴﺘﻪ و دﻗﯿﻖ ﺷﺪه اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ ﺧﻄﺮ دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪﯾﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬واﺑﺴﺘﮕﯽ و ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻪ دارو در ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﯿﻤﺎران داراي دردﻫﺎي ﻣﺰﻣﻦ ﮐﻪ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت از ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻣﺼﺮف ﮐﺮده اﻧﺪ در ﺻﻮرت ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ دﭼﺎر ﺳﻨﺪرم ﺗﺮك ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن اوﻟﯿﻪ اﯾﻦ ﺳﻨﺪرم ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺑﯽ ﻗﺮاري ‪ ،‬آﺑﺮﯾﺰش ﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﺧﻤﯿﺎزه ‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺰاق ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ و ﻣﯿﺪرﯾﺎز‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻣﺪﺗﯽ ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ درد ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻋﻀﻼﻧﯽ ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ‪ ،‬اﻧﻘﺒﺎض و ﮐﺸﺶ ﻫﺎي ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺪن ‪،‬‬
‫ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﻋﻀﻼت ﺷﮑﻢ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ دﻣﺎي ﺑﺪن ‪،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ‪،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺗﻨﻔﺲ و ﮐﻮﻻﭘﺲ ﻗﻠﺒﯽ ﻋﺮوﻗﯽ ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻮارض ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻃﯽ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 14‬روز ﺑﺮﻃﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -11‬ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺿﺪ دردﻫﺎ)ﻧﻈﯿﺮ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ و ‪ (NSAID’s‬ﺑﺮاي درﻣﺎن دردﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ )اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪ +‬ﮐﺪﺋﯿﻦ( ‪) ،‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪ +‬ﮐﺎﻓﺌﯿﻦ ‪ +‬ﮐﺪﺋﯿﻦ( ‪) ،‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪+‬‬
‫ﻫﯿﺪروﮐﺪون( ‪) ،‬اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ ‪ +‬ﻫﯿﺪروﮐﺪون( ‪) ،‬آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ‪ +‬ﮐﺪﺋﯿﻦ( ‪) ،‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪ +‬اﮐﺴﯽ ﮐﺪون( ‪) ،‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﯿﻮﻓﻦ ‪+‬‬
‫ﺗﺮاﻣﺎدول(‪.‬‬
‫در اﯾﺮان ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ )‪ + ( 325 mg‬ﮐﺪﺋﯿﻦ )‪ ، (10mg‬آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ )‪ + (500mg‬ﮐﺪﺋﯿﻦ )‪(10mg‬‬
‫و ﺷﺮﺑﺖ اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ ﮐﺪﺋﯿﻦ )‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﮐﺪﺋﯿﻦ در ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -12‬ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان دو ﻗﻠﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ‪) Buprenorphine -‬ﺿﺪ دردﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬درﻣﺎن واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ – ﺗﺮﮐﯿﺐ آن ﺑﺎ ﻧﺎﮐﻮﺳﺎن‬
‫ﻫﻢ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ( ‪.‬‬
‫ب – ‪ ) Pentazosine‬درﻣﺎن واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ‪،‬ﺿﺪ دردﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ (‪.‬‬

‫‪CODEINE :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺿﺪ درد ﺑﻮدن اﺛﺮ ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﯿﺰ دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ‪ 200 mg‬ﮐﺪﺋﯿﻦ ﺧﻮراﮐﯽ ) ﻣﻘﺪار ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﮏ ورق ﻗﺮص اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ‬
‫ﺑﺎ ﮐﺪﺋﯿﻦ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم و ﯾﺎ ﻣﻘﺪار ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮد در ‪ 1/5‬ﺷﯿﺸﻪ ﺷﺮﺑﺖ اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ ﮐﺪﺋﯿﻦ ( اﺛﺮي ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫آﻣﭙﻮل ﻣﺮﻓﯿﻦ را دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺮا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬وﺟﻮد ﺷﺮﺑﺖ اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ ﮐﺪﺋﯿﻦ در اﯾﺮان ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺤﺚ ﺑﺮ اﻧﮕﯿﺰ اﺳﺖ ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ اﺛﺮ ﺧﻠﻂ‬
‫آور داﺷﺘﻪ و از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺮﮐﺰ ﺳﺮﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺳﺮﻓﻪ ﭘﺮوداﮐﺘﯿﻮ ﻣﻬﺎر ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ درﻣﺎن ﺻﺤﯿﺢ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮐﺪﺋﯿﻦ در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺗﺰرﯾﻘﯽ )‪ (30 mg/2ml‬ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -5‬دوزاژ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ‪:‬‬
‫دوزﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﺮ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﻫﺮ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪6‬‬
‫‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم ﻫﺮ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺿﺪ درد‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺪاﮐﺜﺮ روزي ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬
‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 1/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﺮ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﻫﺮ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم ﻫﺮ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺿﺪ ﺳﺮﻓﻪ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ روزي ‪ 60‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم‬

‫‪130‬‬
 ‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻬﻮع ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻣﺪﺗﯽ دراز ﺑﮑﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن اورﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ (‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ اﻟﮑﻞ ﻣﺼﺮف ﻧﮑﻨﺪ در ﺿﻤﻦ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺿﺪ‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯿﻬﺎ و ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ – اﺳﮑﻠﺘﯽ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ اﻃﻼع ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﺑﺎﻋﺚ اﻋﺘﯿﺎد و اﯾﺠﺎد ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫دارو ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻫﺮﮔﺰ از اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺧﻮدﺳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬درﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ دارو ﯾﺒﻮﺳﺖ از ﻋﻮارض آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻣﺎﯾﻌﺎت و‬
‫ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﮐﺎﻓﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﮐﺪﺋﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮص ‪ 30 mg‬ودر ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪ 325 mg‬و آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ‪500 mg‬‬
‫ﺑﺎ دوز ‪ 10 mg‬وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﮐﺪﺋﯿﻦ ‪ 30 mg‬ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺤﺪودي اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻠﯿﻪ ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ALFENTANIL :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﻟﻔﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻌﻨﻮان اﻟﻘﺎء ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ﺗﺎ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ درد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف آﻟﻔﻨﺘﺎﻧﯿﻞ در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 2‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ ‪ ،‬در ﮐﻨﺎر آﻟﻔﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن ‪،‬اﮐﺴﯿﮋن و وﺳﺎﯾﻞ اﺣﯿﺎء ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫دارو‪ -‬داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و زﯾﺮ ﻧﻈﺮ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ دارو و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻋﺮﺿﻪ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪FENTANYIL :‬‬

‫ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﻓﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ‪ Transmucosal‬ﺗﻨﻬﺎ در ﮐﻨﺘﺮل دردﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي وﺧﯿﻢ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺮﻃﺎن ﮐﻪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎوم ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪ .‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺰﻣﻦ از اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﺮده اﻧﺪ‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ دﭼﺎر دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ و اﯾﺴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ‪ Transdermal‬ﻧﯿﺰ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﺗﺤﻤﻞ ﭘﯿﺪا ﻧﮑﺮده اﻧﺪ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫‪131‬‬
 ‫‪ -3‬ﭘﯿﭻ ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻓﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ﺗﺎ ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ اﺛﺮ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮم ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ دارو ‪ ،‬ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن ‪ ،‬اﮐﺴﯿﮋن و وﺳﺎﯾﻞ اﺣﯿﺎء ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻓﺮم ‪ Transdermal‬اﯾﻦ دارو ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺟﺬب ﮐﻨﺪ دارو ﻧﺒﺎﯾﺪ در دردﻫﺎي ﺣﺎد ﺑﮑﺎر رود‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪه و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و زﯾﺮ ﻧﻈﺮ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ دارو و ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻋﺮﺿﻪ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪METHADONE :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺘﺎدون ﺑﯿﺶ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ درد ﺑﮑﺎر رود ‪ ،‬در ﺳﻢ زداﺋﯽ و درﻣﺎن واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ‬
‫رود‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺘﺎدون ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎي ﭘﺘﺎﺳﯿﻤﯽ ﻗﻠﺐ ﺷﺪه و ﻣﻮج ‪ QT‬را ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺘﺎدون در ﻧﻮزادان ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه از ﻣﺎدران ﻣﻌﺘﺎد ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺳﻨﺪرم ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ از ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﺎ‬
‫دوز ‪ 0/05‬ﺗﺎ ‪ 0/2‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﺮ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﻫﺮ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -4‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ و ﻃﻮل اﺛﺮ ﻣﺘﺎدون از ﻣﺮﻓﯿﻦ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ ) ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻣﺘﺎدون (‬
‫‪ -5‬ﻣﺘﺎدون ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ درد ﻫﻨﮕﺎم زاﯾﻤﺎن ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺣﺘﻤﺎل دﯾﺴﺘﺮس‬
‫ﺗﻨﻔﺴﯽ در ﻧﻮزاد وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﺘﺎدون داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﻧﺎﻗﺺ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ در ﻣﻮرد ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ از‬
‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻗﻮي ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل درد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺎوم ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻮدﻣﻨﺪ‬
‫اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﺘﺎدون در آﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي داروي ﮐﺪﺋﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺤﺪودي )ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺮك اﻋﺘﯿﺎد ( و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در‬
‫اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎران و ﻣﻌﺘﺎدان ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪MORPHINE :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ ﺿﺪ درد اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﻣﺮﻓﯿﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺮﻓﯿﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ادم رﯾﻮي ﺣﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪132‬‬
 ‫‪ -3‬در اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﺣﺎد ﻣﯿﻮﮐﺎرد ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﯿﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺪه و‬
‫ﻧﯿﺎز ﻣﯿﻮﮐﺎرد ﺑﻪ اﮐﺴﯿﮋن را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﻓﺮاﮔﯿﺮ ﺗﺮ ﺷﺪن ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‬
‫ﺑﻄﻨﯽ از ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺮﻓﯿﻦ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ درد‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪه و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﻣﺮﻓﯿﻦ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻋﺮﺿﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪OXYCODONE :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﮐﺴﯽ ﮐﺪون در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ‪ NSAID’s‬ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ دردﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻗﺮص ﻫﺎي ‪ (Immediate Release ) IR‬اﮐﺴﯽ ﮐﺪون در ﮐﻨﺘﺮل دردﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺟﺎﯾﮕﺎه درﻣﺎﻧﯽ اﮐﺴﯽ ﮐﻮدون ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه درﻣﺎﻧﯽ ﮐﺪﺋﯿﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي داروي ﮐﺪﺋﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﻗﺮص اﮐﺴﯽ ﮐﺪون ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ دارو و ﻣﻮاد ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪SUFENTANIL :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺳﻮﻓﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬آﻧﺎﻟﮋزﯾﮏ اﺟﻮاﻧﺖ در ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ ‪ ،‬اﻟﻘﺎء و ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ و اﭘﯽ‬
‫دورال آﻧﺎﻟﮋزﯾﮏ ) در زاﯾﻤﺎن ( ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺳﻮﻓﺘﺎﻧﯿﻞ‪ ،‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي‪ ،‬اﮐﺴﯿﮋن و وﺳﺎﯾﻞ اﺣﯿﺎء ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻮﻓﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ﻧﻈﯿﺮ آﻟﻔﻨﺘﺎﻧﯿﻞ و ﻓﻨﺘﺎﻧﯿﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ و ﺷﮑﻢ ﺑﻌﺪ از ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و زﯾﺮ ﻧﻈﺮ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪133‬‬
 ‫‪TRAMADOL :‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺗﺮاﻣﺎدول در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ‪ NSAID‬ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ ﺗﺮاﻣﺎدول در ﺑﯿﻦ ﺟﻮاﻧﺎن اﯾﺮاﻧﯽ ﺷﺎﯾﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز روزاﻧﻪ ﺗﺮاﻣﺎدول ﺑﺮاي ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ‪ 400 mg‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺗﺮاﻣﺎدول ﺑﺮاي اﻓﺮاد زﯾﺮ ‪ 17‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ و ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﭘﻮﺳﺘﻮرال از ﻋﻮارض ﺷﺎﯾﻊ ﻣﺼﺮف ﺗﺮاﻣﺎدول ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺗﺮاﻣﺎدول ﺗﻨﻬﺎ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪ ﺧﻮراﮐﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ داروﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﺒﻮده و در داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻧﯿﺰ‬
‫در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪-7‬ﺗﺸﻨﺞ ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺗﺮاﻣﺎدول ﻧﯿﺰ ﺑﺮوز ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪BUPRENORPHINE :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻮﭘﺮﻧﻮرﻓﯿﻦ ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻮﭘﺮﻧﻮرﻓﯿﻦ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ درد و در درﻣﺎن واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻮﭘﺮﻧﻮرﻓﯿﻦ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي در ﻣﻌﺘﺎدان ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﻫﺎي ﺗﺮك‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻧﮑﺎت ﺑﻪ ﻣﻮارد ﮐﺪﺋﯿﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺤﺪودي و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪PENTAZOSINE :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﻨﺘﺎزوﺳﯿﻦ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ دردﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ و دردرﻣﺎن واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﻨﺘﺎزوﺳﯿﻦ ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪134‬‬
 ‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ﭘﻨﺘﺎزوﺳﯿﻦ در ﻣﻌﺘﺎدان ﺑﻪ اﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﻫﺎي ﺗﺮك ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺤﺪودي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺤﺪودي و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت اداره ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪NALOXONE :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﺑﻮده و ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ اﺛﺮات آﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن ﺟﻬﺖ از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﻧﻈﯿﺮ دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ‪Overdose‬‬
‫اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ﺧﯿﺎﺑﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ اﻟﮑﻞ و دﯾﻤﺎﻧﺶ ﻧﺎﺷﯽ از آﻟﺰاﯾﻤﺮ و‬
‫ﺷﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن داروﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎﯾﺪ در ﮐﻨﺎر اﺳﺘﻔﺎده از اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺣﺎوي ﺑﯽ ﺳﻮﻟﻔﯿﺖ ‪ ،‬ﻣﺘﺎﺑﯽ ﺳﻮﻟﻔﯿﺖ ‪ ،‬آﻧﯿﻮﻧﻬﺎي ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﺎ زﻧﺠﯿﺮه ﻃﻮﻻﻧﯽ‬
‫و ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎﺋﯽ ﺑﺎ ‪ pH‬ﻗﻠﯿﺎﺋﯽ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻻزم ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺳﻨﺪرم ﻫﺎي ﺗﺮك ﺑﺎﯾﺪ در‬
‫ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺤﺖ اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪NALTREXONE :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺎﻟﺘﺮﮐﺴﻮن ﺗﻨﻬﺎ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي ﺧﻮراﮐﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﺎﻟﺘﺮﮐﺴﻮن در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﮐﺴﯿﺴﺘﯽ ﺷﻮد و ﻣﺼﺮف آن در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ‬
‫ﮐﺒﺪي ‪ ،‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ و ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻓﻌﺎل ﮐﺒﺪي ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﮐﺒﺪي ﻓﺮد اﻃﻼع ﮐﺴﺐ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﻮاد ﻣﺼﺮف ﻧﺎﻟﺘﺮﮐﺴﻮن ‪ ،‬واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﻟﮑﻞ و ﻧﺎرﮐﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺮﭼﺴﺒﯽ‪ , Eating Disorder :‬ﺳﻨﺪرم ‪ Postconcussional‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ درﻣﺎﻧﻬﺎ‬
‫ﭘﺎﺳﺨﯽ ﻧﺪاده اﺳﺖ ‪ ،‬ﺧﺎرش ﺷﺪﯾﺪ در ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ ﻧﻪ ﻣﺸﮑﻼت اورﻣﯿﮏ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﺎ ده روز ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻧﺎﻟﺘﺮﮐﺴﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ) اﺣﺘﻤﺎل دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ (‬
‫‪ -6‬ﺑﺮاي ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪن از اﯾﻨﮑﻪ ﺳﻨﺪرم ﻫﺎي ﺗﺮك ﺑﺮوز ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮐﺮد اﺑﺘﺪا ﻧﺎﻟﻮﮐﺴﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ IV‬ﯾﺎ ‪SC‬‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﻫﺎي ﺗﺮك ﺗﺎ ‪ 20‬دﻗﯿﻘﻪ‪ ،‬ﻣﯿﺘﻮان از ﻧﺎﻟﺘﺮﮐﺴﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪135‬‬
 ‫ﻧﺎم اﯾﻦ روش ‪ Naloxone challenge test‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﻮدﺳﺮ اﯾﻦ دارو را ﻣﺼﺮف ﻧﮑﺮده و دوز آﻧﺮا اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز زردي ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺷﮑﻢ درد ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ‬

‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﮐﻨﺘﺮل درد اﺳﺖ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺮ ‪:‬‬
‫‪ -1‬از ﺑﯽ ﺧﻄﺮ ﺗﺮﯾﻦ ﺿﺪ دردﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺛﺮ ﺿﺪ دردي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺿﺪ ﺗﺐ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬روي اﻧﻌﻘﺎد ﺧﻮن اﺛﺮي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﻪ ﻧﺪرت زﺧﻢ و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﮔﻮارﺷﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺮاي اﻃﻔﺎل و ﺧﺎﻧﻤﻬﺎي ﺑﺎردار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﻮﯾﺰ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ اﻣﺎ اﯾﻦ دارو از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر ﺳﯿﮑﻠﻮ اﮐﺴﯿﮋﻧﺎز اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﺛﺮ‬
‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺮﮐﺰي اﺳﺖ و اﺛﺮ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻧﺎﭼﯿﺰي دارد ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﺛﺮ ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺿﻌﯿﻔﯽ دارد‪.‬‬
‫درﺿﻤﻦ اﺛﺮات ﺿﺪآﻟﺰاﯾﻤﺮ وﺿﺪﺳﺮﻃﺎن )ﮐﻪ ﺑﺮاي دﯾﮕﺮ ‪ NSAID‬ﻫﺎ ذﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ( را ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻫﺸﺪارﻫﺎي ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪:‬‬

‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ در ﮐﺒﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻓﺮاد اﻟﮑﻠﯽ ﮐﻪ روزاﻧﻪ ﺑﯿﺶ از ﺳﻪ ﺑﺎر از ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯿﻬﺎي اﻟﮑﻠﯽ‬ ‫‪N‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ دﭼﺎر‬
‫ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ ﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ و ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ ﺗﺐ‪ ،‬آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺨﻮﺑﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺪه و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آن ﺑﻪ ﻧﺪرت رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ )ﻧﻈﯿﺮ‬
‫راش ﻣﺎﮐﻮﻟﻮﭘﺎﭘﻮﻻر ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم ‪ ،‬ادم ﺣﻨﺠﺮه ( ‪ ،‬ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ ) ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ ‪ ،‬ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ ( و ﻋﻮارض‬
‫ﮐﺒﺪي ) اﻓﺰاﯾﺶ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﮐﺒﺪي ‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي ( از ﻋﻮارض ﻣﻬﻢ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪136‬‬
 ‫‪D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪:‬‬

‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬
‫‪Tab: 325, 500 mg‬‬
‫‪Chewable Tab: 80 mg‬‬
‫‪Acetaminophen‬‬
‫‪Syrup: 120 mg/5 ml‬‬
‫® ‪Tylenol‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Susp: 120 mg/5 ml‬‬
‫‪Paracetamol‬‬
‫‪Pediatric drop: 100 mg/ml‬‬
‫‪Supp: 125, 325 mg‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ در ﻓﺮآورده ﻫﺎي داروﺋﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬از اﯾﻨﺮو ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ‪ over dose‬ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪادي ازاﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫)ﺣﺎوي ‪ 325‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ( ‪1- Tab. Adult Cold‬‬
‫)ﺣﺎوي ‪ 325‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ( ‪2- Tab. Acetaminophen Codein‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪162/5‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ( ‪3- Tab. A.C.A.‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 325‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ( ‪4- Cap. Novafen‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 500‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ( ‪5- Tab. Coldax‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 500‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ( ‪6- Tab. Cold Stop‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 500‬ﺗﺎ ‪ 1000‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ( ‪7- Tab. Panadol‬‬
‫) ﺣﺎوي ‪ 80‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ( ‪8- Tab. Children Cold‬‬
‫)ﺣﺎوي ‪ 325‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ( ‪9- Tab. Biolenol Cold‬‬
‫‪ -2‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ در ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ) ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎردار ‪ ،‬ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﺑﻠﻪ ﻣﺮﻏﺎن ‪ ،‬ﻓﺎوﯾﺴﻢ ‪،‬‬
‫ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﯽ ‪ ،‬اوﻟﺴﺮﻓﻌﺎل ﭘﭙﺘﯿﮏ ( ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي آن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ داروي ﺿﺪ ﺗﺐ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ – N -4‬اﺳﺘﯿﻞ ﭘﺎرا آﻣﯿﻨﻮﻓﻨﻞ )‪ (APAP‬داراي دو اﺳﻢ ژﻧﺮﯾﮏ اﺳﺖ ‪ :‬در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﭘﺎراﺳﺘﺎﻣﻮل و در آﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪.‬‬
‫‪ -5‬دوزاﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ از ﻧﮑﺎت ﻣﻬﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ داروﺳﺎز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دوز اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫ﺳﻦ‬ ‫دوز‬
‫‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻣﺎه‬ ‫‪40 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬
‫‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 11‬ﻣﺎه‬ ‫‪80 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬
‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﺳﺎل‬ ‫‪120 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬
‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﺳﺎل‬ ‫‪160 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬
‫‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل‬ ‫‪240 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬
‫‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎل‬ ‫‪320 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬

‫‪137‬‬
 ‫‪ 9‬ﺗﺎ ‪ 10‬ﺳﺎل‬ ‫‪400 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬
‫‪ 11‬ﺳﺎل‬ ‫‪480 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬
‫‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 14‬ﺳﺎل‬ ‫‪640 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 14‬ﺳﺎل‬ ‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫‪10-15 mg/kg‬‬ ‫‪q4h‬‬ ‫روش دﯾﮕﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس وزن‬
‫ﻫﺮ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪650 mg‬‬

‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬

‫‪1-‬‬ ‫‪650 mg‬‬ ‫‪q4h‬‬ ‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 4‬ﮔﺮم در روز‬

‫‪2-‬‬ ‫‪1g‬‬ ‫‪q 6-8 h‬‬

‫‪ -6‬ﻗﻄﺮه ﺧﻮراﮐﯽ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ داراي ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ در ﻫﺮ ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از ﻓﺮآورده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬
‫ﻫﺮ ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از ﻓﺮآورده ﻣﻌﺎدل ‪ 20‬ﻗﻄﺮه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻗﻄﺮه اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﻣﻌﺎدل ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﯿﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم وزن ﮐﻮدك )ﮐﻪ ﺑﻪ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ‬
‫ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ( ﻣﯿﺘﻮان ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻗﻄﺮه از ﻗﻄﺮه ﺧﻮراﮐﯽ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ را ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪ 1 = 5 mg‬ﻗﻄﺮه‬

‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻗﻄﺮه ‪ x‬وزن ﮐﻮدك = روش ﺳﺎده ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﻌﺪاد ﻗﻄﺮه اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﺑﺮاي ﮐﻮدك‬

‫‪ -7‬ﺑﺮاي ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 2‬ﺳﺎل ﻣﯿﺘﻮان از ﺷﺮﺑﺖ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪12/5‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم وزن ﮐﻮدك ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯿﺘﻮان روش ﺳﺎده زﯾﺮ را ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺮﺑﺖ آن ﺑﮑﺎر ﺑﺮد‪.‬‬

‫وزن ﮐﻮدك‬
‫‪ = --------‬روش ﺳﺎده ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﺷﺮﺑﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﺑﺮاي ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪2‬‬

‫‪ -8‬دوزﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ‪ 4‬ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي ﺷﺪه و دوزﻫﺎي ‪ 10‬ﮔﺮم ﺑﻪ ﺑﺎﻻي آن‬
‫ﮐﺸﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﯽ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ اول ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬دﯾﺎﻓﻮرز و آﻧﻮرﮐﺴﯽ ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﮐﺒﺪي ﺑﯿﻤﺎر‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ AST .‬و ‪ ALT‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ودر ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻧﮑﺮوز ﮐﺒﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ‬

‫‪138‬‬
 ‫ﺷﻮد‪ .‬دوز ‪ 20‬ﮔﺮم ﺑﻪ ﺑﺎﻻي آن ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻇﺮف ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﻮد‪ .‬آﻧﺘﯽ دوت اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ‬
‫‪ - N‬اﺳﺘﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﺌﯿﻦ اﺳﺖ ) ﮐﺎرﺑﺮد دﯾﮕﺮ ‪ N‬اﺳﺘﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﺌﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﮐﻮﻟﯿﺘﯿﮏ اﺳﺖ (‪.‬‬
‫‪ - 9‬از ﺷﯿﺎف زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﺑﻠﻊ دارو را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﺗﺮﮐﯿﺐ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ و اﯾﺒﻮﭘﺮوﻓﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ اﺛﺮ ﺧﻮﺑﯽ را در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺐ ﮐﻮدﮐﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -11‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ درد ﻣﯿﺘﻮان اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ را ﺑﺎ ﯾﮏ ‪ NSAID‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﺮد وﻟﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻫﻤﺰﻣﺎن دو‬
‫‪ NSAID‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -12‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﺑﺖ ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮐﯽ ﮐﻮدﮐﺎن ﻓﺎﻗﺪ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ اﺳﺖ وﻟﯽ ﻗﺮص ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن داراي ‪ 80‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -13‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ در زﻧﺎن ﺑﺎردار ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮاد ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﺟﻨﯿﻦ ﻣﺸﮑﻞ زا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -14‬در ﮐﻮدﮐﺎن ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺐ ‪،‬ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از واﮐﺴﯿﻨﺎﺳﯿﻮن ﺗﺎ ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ از اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﺐ ﺑﺎﻻي ‪ 39/5‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﺐ وي ﺗﺎ ﺳﻪ روز ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﺗﺐ ﺣﺎﻟﺖ راﺟﻌﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮده واز ﺧﻮد درﻣﺎﻧﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﯿﻤﺎر اﻟﮑﻞ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﺮد ‪ ،‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ روزي ‪ 2‬ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﻣﺼﺮف‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ) ﺑﯿﺶ از ‪ 10‬روز ( اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل درد ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺒﺪ‬
‫ﺻﺪﻣﻪ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ‪ NSAID’s‬اداﻣﻪ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي داروﺋﯽ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪ OTC‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻓﺮآورده ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ در‬
‫ﺳﻮﭘﺮ ﻣﺎرﮐﺖ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬داروﻫﺎي ﺣﺎوي اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ‪:‬‬

‫‪A.C.A.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ A.C.A. -1‬ﺣﺎوي ‪ 162/5 mg‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ‪ 32/5 mg ،‬ﮐﺎﻓﺌﯿﻦ و ‪ A.S.A. 325 mg‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺖ اﻣﺎ اﯾﻦ دارو در ﻣﯿﺎن ﻣﺮدم ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻗﺮص دورﻧﮓ‬ ‫‪ Axar® -2‬ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﻣﻌﺮوف ‪A.C.A.‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﺎﻓﺌﯿﻦ ﻣﺤﺮك ‪ CNS‬اﺳﺖ و ‪ FDA‬ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ دﺳﺘﻮر ﺣﺬف آﻧﺮا از ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺿﺪ درد داده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ A.C.A. -4‬ﺑﯿﺸﺘﺮ در درﻣﺎن ﺳﺮدرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺧﻮد ﮐﺎﻓﺌﯿﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮدرد ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪139‬‬
 ‫ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ و ‪ NSAID‬ﻫﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد‬ ‫‪ -5‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻫﻤﺰﻣﺎن ‪A.C.A.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ و ‪ A. S.A.‬در ‪. ( A.C.A.‬‬
‫‪ -6‬ﮐﺎﻓﺌﯿﻦ اﺣﺘﻤﺎﻻ از ﻃﺮﯾﻖ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﺮوق ﻣﻐﺰي و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر اﮐﺴﯿﮋن ﻣﻐﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮدرد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﺎﻓﺌﯿﻦ ﻣﺤﺮك ﻣﻐﺰ ﺑﻮده و ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮدرد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﺎﻓﺌﯿﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ﯾﺸﻮد‪.‬‬

‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬

‫‪ A.C.A.‬در اﯾﺮان ‪ OTC‬اﺳﺖ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺸﻮرﻫﺎ از ﻟﯿﺴﺖ داروﺋﯽ ﺣﺬف ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ACETAMINOPHEN CODEIN :‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﮐﺪﺋﯿﻦ و اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ اﺛﺮ ﺳﯿﻨﺮژﯾﺴﻤﯽ در ﮐﺎﻫﺶ درد دارﻧﺪ در ﺣﺎﻟﮑﯿﻪ اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ و آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ) در‬
‫ﻓﺮآورده اي ﻧﻈﯿﺮ ‪ ( A.C.A.‬ﻓﺎﻗﺪ اﯾﻦ اﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ دراﯾﺮان ﺳﺎﺑﻘﺎ ﺑﺼﻮرت ﻗﺮص ﻫﺎي ‪ 300 ) 300/20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ و ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ‬
‫ﮔﺮم ﮐﺪﺋﯿﻦ( ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮاردي ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬اﮐﻨﻮن ﻓﺮم ‪ 300/10‬آن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﺪﺋﯿﻦ ﺿﺪ درد ﻣﺨﺪر اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﺑﺮاي ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 3‬ﺳﺎل ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﻮﯾﺰ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -5‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ داروي ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ و دردﻧﺎك اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ داروي اﯾﺮان از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺪاد ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ اﺳﺖ‬

‫‪ -6‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ در ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺮدرد داروي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮي اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -7‬ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﻧﮑﺎت ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت داروي ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎت در ﻓﺼﻞ ﺿﺪ دردﻫﺎي اﭘﯿﻮﺋﯿﺪي و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﺳﺮﺧﻮد ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺣﺘﻤﺎل واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ دارو ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ را ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻋﺎرﺿﻪ ﯾﺒﻮﺳﺖ دارو و روﺷﻬﺎي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از آن را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﮐﺪﺋﯿﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪140‬‬
 ‫‪ADULT COLD :‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻮارض‬
‫ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬در اﯾﺮان داروي ‪ Adult Cold‬ﺑﺼﻮرت ژﻧﺮﯾﮏ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﭼﻨﺪ اﺧﯿﺮا ﺑﺮﻧﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻧﻈﯿﺮ ‪:‬‬
‫®‪ Night Cold® , Biolenol Cold®, Coldax®, Cold Stop‬ﻧﯿﺰ رواﻧﻪ ﺑﺎزار ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻫﺮ ﻗﺮص ‪ Adult Cold‬ﺣﺎوي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪325 mg Acetaminophen + 5 mg Phenylephrine + 2 mg chlorpheniramine maleate‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻨﯿﻞ اﻓﺮﯾﻦ داراي اﺛﺮ ﺿﺪ اﺣﺘﻘﺎن و ﮐﻠﺮﻓﻨﯿﺮ آﻣﯿﻦ اﺛﺮ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﯽ دارد‪ .‬ﺟﻬﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﻫﺮ‬
‫دارو رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺿﺪ دردﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰي‬

‫اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ داراي اﺛﺮات ﺿﺪ درد ﻣﺮﮐﺰي اﺳﺖ و اﺛﺮات ﻣﺤﯿﻄﯽ آن ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ‪ .‬در ﻣﻮرد ﺗﺮاﻣﺎدول ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺧﯽ از‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ آﻧﺮا ﺟﺰء اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ آﻧﺮا ﯾﮏ ﺿﺪ درد ﻣﺮﮐﺰي ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ ﺿﺪ‬
‫دردي اﺳﺖ ﻣﺮﮐﺰي ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ آن ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل درد ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬

‫‪CLONIDINE :‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ از اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ‪ ، ADHD‬ﺳﻨﺪرم‬
‫‪ ، Tourette‬ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺳﺮدردﻫﺎي ﻣﮑﺮر ‪ ،‬ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل‬
‫درد ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ از اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ‪ ،‬درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ اﺳﭙﺎﺳﻢ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ در اﯾﺮان ﺑﻪ ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ ‪ Tab 0.2 mg‬ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮده و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ از اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ‪ α 2‬آدرﻧﺮژﯾﮏ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﺷﺪﯾﺪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ دارو را ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻗﻄﻊ ﻧﮑﻨﺪ )اﺣﺘﻤﺎل ﮐﺮﯾﺰ ﺷﺪﯾﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن(‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ و ﮔﯿﺠﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﻫﺎﯾﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻦ ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ‪ ،‬دارو را ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاب ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻗﺎﺑﻞ اراﺋﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪141‬‬
 ‫ﻧﻘﺮس ‪:‬‬
‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ )ﻣﺎده ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ ﺧﻮن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ ﺑﻮده و ﯾﺎ ﺑﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﺮﯾﺴﺘﺎﻟﻬﺎي ﻣﻨﻮﺳﺪﯾﻢ اورات در ﻣﻔﺎﺻﻞ در‬
‫ﻟﮑﻮﺳﯿﺖ ﻫﺎي ) ﻣﺎﯾﻊ ﺳﯿﻨﻮوﯾﺎل( ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد درد و اﻟﺘﻬﺎب ﺷﺪﯾﺪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﻞ رﺳﻮب ﮐﺮﯾﺴﺘﺎﻟﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﭘﺎﻫﺎ و‬
‫ﺑﺨﺼﻮص ﺷﺴﺖ ﭘﺎ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮرم‪ ،‬درد ﺷﺪﯾﺪ و ﺳﺮﺧﯽ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ در ﻣﺮدان ‪ 6‬ﺑﺮاﺑﺮ زﻧﺎن رخ ﻣﯽ دﻫﺪ )ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ = ‪ > 7 mg/dL‬اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ(‬ ‫‪-‬‬
‫اورﯾﮏ اﺳﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﺨﺮﯾﺐ ﭘﻮرﯾﻨﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬درﯾﺎﻓﺖ ﭘﻮرﯾﻦ زﯾﺎد از رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻋﻤﻞ ﮐﺮدن‬ ‫‪-‬‬
‫آﻧﺰﯾﻢ‪ -‬ﻫﺎي ﻣﺴﻮول ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﭘﻮرﯾﻦ وﺗﺨﺮﯾﺐ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﻧﻮﮐﻠﺌﯿﮏ ﺑﺎﻓﺘﯽ ﺑﻪ ﭘﻮرﯾﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ از‬
‫ﻋﻠﻞ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻤﻼت ﻧﻘﺮس ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻮده و در اﺑﺘﺪا ﯾﮏ ﻣﻔﺼﻞ را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ) .‬ﻣﻔﺼﻞ ﺷﺴﺖ ﭘﺎ (‬ ‫‪-‬‬
‫در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻔﺎﺻﻞ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﺎﺷﻨﻪ‪ ،‬ﻗﻮزك‪ ،‬زاﻧﻮ‪ ،‬ﻣﭻ‪ ،‬اﻧﮕﺸﺘﺎن دﺳﺖ و ﺷﺎﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ درﮔﯿﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫رﺳﻮب ﮐﺮﯾﺴﺘﺎﻟﻬﺎي اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ در ﮐﻠﯿﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺳﻨﮓ ﻫﺎي اوراﺗﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﻘﺮس و ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ ‪:‬‬ ‫‪D‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ‬ ‫ﺩﺳﺘﻪ ﺩﺍﺭﻭﺋﻲ‬ ‫ﺩﺍﺭﻭ‬

‫ﮐﻠﺸﯽ ﺳﯿﻦ ﻗﺪم اول در ﮐﻨﺘﺮل درد واﻟﺘﻬﺎب ﺣﻤﻼت ﻧﻘﺮﺳﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﯾﻤﻮﻧﻮﺳﺎﭘﺮﺳﻮر‬ ‫ﮐﻠﺸﯽ ﺳﯿﻦ‬
‫اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ‪ ،‬ﻧﺎﭘﺮوﮐﺴﻦ‪ ،‬آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ و ﺳﻮﻟﯿﻨﺪاك از ﺑﯿﻦ ﺿﺪ‪-‬‬
‫اﻟﺘﻬﺎﺑﻬﺎي ﻏﯿﺮ اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪي ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﮐﻨﺘﺮل درد و اﻟﺘﻬﺎب ﻧﻘﺮس‬ ‫ﺿﺪ درد و اﻟﺘﻬﺎب‬ ‫‪NSAID’s‬‬
‫ﺑﮑﺎر روﻧﺪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه زاﻧﺘﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز‬ ‫آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل‬
‫ﭘﺮوﺑﻨﺴﯿﺪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺬف ﮐﻠﯿﻮي اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫داروﻫﺎي اورﯾﮑﻮﺳﻮرﯾﮏ‬
‫ﺳﻮﻟﻔﯿﻦ ﭘﯿﺮازون‬

‫اﻗﻼم داروﯾﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﻘﺮس و ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ ‪:‬‬ ‫‪D‬‬

‫دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ‬ ‫رده ﺑﺎرداري‬

‫‪Allopurinol‬‬ ‫‪Tab : 100,300 mg‬‬ ‫‪C‬‬

‫®‪Modacin‬‬
‫‪Colchicine‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺪ اﯾﺮاﻧﯽ‬
‫‪Tab : 1 mg‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪142‬‬
 ‫‪COLCHICINE :‬‬

‫ﺣﻤﻼت ﺣﺎد ﻧﻘﺮس ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺣﻤﻼت ﻧﻘﺮس در ﻣﺎﻫﻬﺎي اول درﻣﺎن ﺑﺎ آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل‪ ،‬ﺗﺐ‬
‫ﻣﺪﯾﺘﺮاﻧﻪ اي‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺑﻬﺠﺖ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ ﭘﻮرﭘﻮراي اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺳﯿﺮوز ﺻﻔﺮاوي‬ ‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻫﺎ‬
‫اوﻟﯿﻪ‪ ،‬ﮔﺎﻧﮕﺮن ﭘﺎﯾﻮدرم‪ ،‬اﺳﮑﻠﺮودرﻣﺎ‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﻧﻮرﯾﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬آزواﺳﭙﺮﻣﯽ‪ ،‬ﻣﺎﯾﻮﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ و ﺿﻌﻒ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ‪،‬‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﮐﻠﺸﯽ ﺳﯿﻦ در ﮐﻨﺘﺮل ﺣﻤﻼت ﻧﻘﺮﺳﯽ ‪ 0/5 :‬ﺗﺎ ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﺮ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬اﻓﺰاش دوز ﺗﺎ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درد ﺑﯿﻤﺎر ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ )اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ( ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز در ﻫﺮ ﺣﻤﻠﻪ ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻠﺸﯽ ﺳﯿﻦ در ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺣﻤﻼت ﻧﻘﺮﺳﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ ﻧﺪارد )در اﺑﺘﺪاي درﻣﺎن ﺑﺎ آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل ﺟﻬﺖ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺮوز ﺣﻤﻼت ﻧﺎﺷﯽ از ﺣﺮﮐﺖ اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ از ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﺮم‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻠﺸﯽ ﺳﯿﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ و ﺑﺎ دوز ‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﻮد (‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺐ‪ ،‬ﮔﻠﻮدرد‪ ،‬ﺿﻌﻒ و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮐﻠﺸﯽ ﺳﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل آﻓﺖ ﻫﺎي دﻫﺎﻧﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺑﻬﺠﺖ )ﻧﻮﻋﯽ ﺑﯿﻤﺎري اﺗﻮاﯾﻤﯿﻮن(‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬

‫دارو ‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﮐﻠﺸﯽ ﺳﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺗﺐ‪ ،‬ﮔﻠﻮدرد‪ ،‬ﺿﻌﻒ و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺑﯿﻤﺎر ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن ﺣﻤﻼت ﺣﺎد ﻧﻘﺮﺳﯽ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﺴﮑﯿﻦ درد ﯾﺎ ﺑﺮوز اﺳﻬﺎل ﻣﺼﺮف‬
‫دارو را ﻗﻄﻊ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻠﺸﯽ ﺳﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺎﯾﺮ دردﻫﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮑﺎر رود‪.‬‬

‫‪ALLOPURINOL :‬‬

‫ﻧﻘﺮس‪ ،‬ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ ﻫﺎ )ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ(‪ ،‬ﮐﺎﻟﮑﻮﻟﯽ ﮐﻠﺴﯿﻢ اﮔﺰاﻻت‪،‬‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﺳﺘﻮﻣﺎﺗﯿﺖ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻓﻠﻮراﺳﯿﻞ )ﺑﻪ ﻓﺮم دﻫﺎﻧﺸﻮﯾﻪ(‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دارو‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫راش )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ(‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي‪،‬‬
‫آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم‪ ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪ ،‬ﻧﻮرﯾﺖ‪ ،‬واﺳﮑﻮﻟﯿﺖ‪ ،‬ﻧﻔﺮﯾﺖ‪ ،‬آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط‬

‫‪143‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داورﺳﺎز‬
‫‪ -1‬آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در درﻣﺎن ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل ﺑﺎ ﻣﻬﺎر زاﻧﺘﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز ﻣﺎﻧﻊ از ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻫﺎﯾﭙﻮزاﻧﺘﯿﻦ ﺑﻪ زاﻧﺘﯿﻦ و زاﻧﺘﯿﻦ ﺑﻪ اورﯾﮏ اﺳﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺣﺮﮐﺖ اورﯾﮏ اﺳﯿﺪ از ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﻼﺳﻤﺎ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺣﻤﻼت‬
‫ﻧﻘﺮس ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل در ﮐﺎﻫﺶ درد و اﻟﺘﻬﺎب ﺣﻤﻼت ﺣﺎد ﻧﻘﺮس ﻧﻘﺸﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -5‬آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل ﻗﺒﻞ ازﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻫﺎﯾﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺻﺪﻣﺎت ﺑﺎﻓﺘﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ‬
‫رود‪.‬‬
‫‪ -6‬دﻫﺎن ﺷﻮﯾﻪ ‪ 0/1‬درﺻﺪ آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل در زﺧﻢ ﻫﺎي دﻫﺎﻧﯽ اﺳﺘﻮﻣﺎﺗﯿﺖ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‬
‫)از اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺑﺮ ﭼﺴﺒﯽ(‬
‫‪ -7‬ﺗﺪاﺧﻞ داروﺋﯽ آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل و آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺗﺪاﺧﻞ ﻣﻌﺮوﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ راش را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬

‫ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬

‫‪ D‬ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ و ﻣﯿﮑﺮو ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي دﺧﯿﻞ ‪:‬‬

‫وﯾﺮوﺳﻬﺎ ‪ ،‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﮔﺮوه ‪A‬‬ ‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‬

‫وﯾﺮوﺳﻬﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‪ ،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪ ،‬ﻣﻮراﮐﺴﻼ ﮐﺎﺗﺎﻫﺎرﯾﺲ‬ ‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪،‬اﺗﯿﺖ‬
‫وﯾﺮوﺳﻬﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‪ ،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪ ،‬ﻣﻮراﮐﺴﻼ ﮐﺎﺗﺎﻫﺎرﯾﺲ‬ ‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ ﺣﺎد‬
‫ﺑﯽ ﻫﻮازﯾﻬﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‬ ‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ ﻣﺰﻣﻦ‬
‫ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‬ ‫اﭘﯽ ﮔﻠﻮﺗﯿﺖ‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪ ،‬وﯾﺮال‪ ،‬ﻣﺎﯾﮑﻮﭘﻼﺳﻤﺎ‬ ‫ﻓﺮد ﻋﺎدي‬
‫ﻓﻠﻮرﻫﺎي ﻫﻮازي و ﺑﯽ ﻫﻮازي دﻫﺎن‬ ‫آﺳﭙﯿﺮاﺳﯿﻮن‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك ‪ ،‬ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‬ ‫اﻃﻔﺎل‬ ‫اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ‬ ‫ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪ ،‬ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‪ ،‬ﻟﮋﯾﻮﻧﻼ‪،‬‬ ‫ازﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫‪COAD‬‬
‫ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎ‪ ،‬ﻣﺎﯾﮑﻮﭘﻼﺳﻤﺎ‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪ ،‬ﮐﻠﺒﺴﯿﻼ‬ ‫اﻟﮑﻠﯽ‬
‫ﺑﯽ ﻫﻮازﯾﻬﺎي دﻫﺎن‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ‬
‫آﺳﭙﯿﺮاﺳﯿﻮن‬
‫ﻫﻮازي‪ ،‬اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫ﻗﺎرچ‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻮازي‪،‬‬
‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‬

‫‪144‬‬
 ‫ﻗﺎرچ‪،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﺳﯿﺖ‪،‬ﻟﮋﯾﻮﻧﻼ‪،‬ﻧﻮﮐﺎردﯾﺎ‪،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪،‬‬
‫‪HIV‬‬
‫ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎ‬
‫اي ﮐﻮﻻي‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ‪ ،‬اﻧﻮاع اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮﮐﻬﺎ‬ ‫اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ ازﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﻣﺠﺎري‬
‫ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻮازي ﻣﻘﺎوم‪ ،‬اﻧﺘﺮوﮐﻮﮐﺴﯽ ﻫﺎ‬ ‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ادراري‬
‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك‬ ‫ﺳﻠﻮﻟﯿﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك اﭘﯿﺪرﻣﯿﺪﯾﺲ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﮐﺎﻧﺘﺮ‪IV‬‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ‬ ‫زﺧﻤﻬﺎي ﺟﺮاﺣﯽ‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻮازي‪ ،‬ﺑﯽ ﻫﻮازﯾﻬﺎ‬ ‫زﺧﻤﻬﺎي دﯾﺎﺑﺘﯿﮏ‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‬ ‫ﻓﺮوﻧﺴﻞ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮوﺋﯿﺪ ﻓﺮاژﯾﻠﯿﺲ‪ ،‬اي ﮐﻮﻻي‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻮازي‪ ،‬اﻧﺘﺮوﮐﻮﮐﺴﯽ ﻫﺎ‬ ‫داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ‬
‫ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ‪ ،‬ﺷﯿﮕﻼ‪ ،‬ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻤﭙﻠﯿﻮﺑﺎﮐﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻮم دﯾﻔﯿﺴﯿﻞ‪ ،‬آﻣﯿﺐ‪ ،‬ژﯾﺎردﯾﺎ‪ ،‬وﯾﺮوس‪ ،‬اي ﮐﻮﻻي‬
‫ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ‬
‫ﻫﻤﻮراژﯾﮏ اﻧﺘﺮوﺗﻮﮐﺴﻮژﻧﯿﮏ‬
‫ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي‬
‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك وﯾﺮﯾﺪﻧﺲ‬
‫درﯾﭽﻪ اي‬
‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬
‫ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ھﺎی ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ھﻮای‪ ،‬اﻧﺘﺮوﮐﻮﮐﺴﯽ‪ ،‬ﻗﺎرچ‬
‫داروﻫﺎي ‪IV‬‬
‫درﯾﭽﻪ ﻫﺎي‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك اﭘﯿﺪرﻣﯿﺪﯾﺲ‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ و‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻮازي‬
‫آرﺗﺮﯾﺖ ﻋﻔﻮﻧﯽ‬
‫اي ﮐﻮﻻي‪ ،‬ﻟﯿﺴﺘﺮﯾﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ‪B‬‬ ‫زﯾﺮ ‪ 2‬ﻣﺎه‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪ ،‬ﻧﺎﯾﺴﺮﯾﺎ ﻣﻨﻨﮋﯾﺘﯿﺲ‪ ،‬ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‬ ‫‪ 2‬ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪ ،‬ﻧﺎﯾﺴﺮﯾﺎ ﻣﻨﻨﮋﯾﺘﺪﯾﺲ‬ ‫ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك اورﺋﻮس‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻮازي‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺟﺮاﺣﯽ‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك‪ ،‬ﻧﺎﯾﺴﺮﯾﺎ ﻣﻨﻨﮋﯾﺘﺪﯾﺲ‪ ،‬ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻮازي‬ ‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‬

‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ ‪ :‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﻨﻮﺑﺎﮐﺘﺎم ﻫﺎ و وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫‪ -2‬ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ‪ :‬آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ‪ ،‬ﻟﯿﻨﺰوﻟﯿﺪ‬
‫‪ -3‬ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﻧﻮﮐﻠﺌﯿﮏ ‪ :‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫‪ -4‬ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪ ﻓﻮﻟﯿﮏ ‪ :‬ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ‪،‬ﺗﺮﯾﻤﺘﻮﭘﺮﯾﻢ‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ‬

‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ در ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﻋﺚ راش ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ‬ ‫آﻟﺮژي‪ :‬آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬ ‫‪ ß‬ﻻﮐﺘﺎم ﻫﺎ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻌﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ در‬ ‫اورﺗﯿﮑﺎرﯾﺎ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫)ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ آﻟﻮﭘﻮرﯾﻨﻮل ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻮﻧﻮﮐﻠﺌﻮزﯾﺲ ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﺳﺮم ‪،‬راش‪ ،‬ﺗﺐ‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ‪،‬‬

‫‪145‬‬
 ‫ﺑﯿﺸﺘﺮ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ‪ IgE‬ﺑﯿﻦ ﭘﻨﯽ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ و‬
‫ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ و ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ ﺗﺎ ‪ 16‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار در ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ‬ ‫ﻣﻨﻮﺑﺎﮐﺘﺎم ﻫﺎ(‬
‫ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ و در ﻣﻮرد ﻣﻨﻮﺑﺎﮐﺘﺎم ﻫﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫اﻟﺨﺼﻮص‬ ‫ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ)ﻋﻠﯽ‬ ‫آﻧﺘﯽ‬ ‫اﮐﺜﺮ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس‬ ‫ﮐﻮﻟﯿﺖ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ( دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺳﻬﺎل ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ از ﻋﻮارض ﺷﺎﯾﻊ ﺑﻌﺪ از‬ ‫اﺳﻬﺎل‬
‫ﻣﺼﺮف آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو و ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﯿﺘﯿﮏ در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺿﺪ ﭘﻼﮐﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺧﻮﻧﯽ‪ :‬آﻧﻤﯽ‪،‬‬
‫در ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎ و در ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮوﻣﺒﯿﻦ در ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ داراي زﻧﺠﯿﺮه ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺘﯿﻞ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺿﺪ ﭘﻼﮐﺘﯽ‪،‬‬
‫ﺗﺘﺮازول اﺗﯿﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻔﺎﻣﻨﺪول‪ ،‬ﺳﻔﻮﭘﺮازون اﯾﻦ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮوﻣﺒﯿﻦ‬
‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ K‬ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺒﺮان اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ اﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺴﺪاد ﻣﺠﺎري ﺻﻔﺮاوي در ﭘﯽ ﻣﺼﺮف‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬
‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻓﻠﺒﯿﺖ‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ‪ ß‬ﻻﮐﺘﺎم ﻫﺎ )ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ و‬ ‫ﺗﺸﻨﺞ‬
‫اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ(‬
‫در ﭘﯽ ﻣﺼﺮف ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‬
‫در ﭘﯽ ﻣﺼﺮف ﺗﯿﮑﺎرﺳﯿﻠﯿﻦ و ﻣﺸﺘﻘﺎﺗﺶ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺪﯾﻢ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺘﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ دﯾﺪه ﺷﺪه ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ‪ ß‬ﻻﮐﺘﺎم ﻫﺎ ﻫﻢ دﯾﺪه ﺷﺪه‬
‫ﻧﻔﺮﯾﺖ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻔﺴﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ‬
‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي داراي زﻧﺠﯿﺮه ﻣﺘﯿﻞ ﺗﺘﺮازول اﺗﯿﻮل‬
‫دي ﺳﻮﻟﻔﯿﺮام‬
‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪،‬‬
‫در ﺻﻮرت اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﺳﺮﯾﻊ اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‬
‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 5‬درﺻﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ‬
‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ < ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﺗﻮﺑﺮاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ < آﻣﯿﮑﺎﺳﯿﻦ‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ‬
‫ﻫﻢ ﺳﻤﯿﺖ و ﺳﺘﯿﺒﻮﻻر و ﻫﻢ ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻮﮐﻼر‬
‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ ﻫﺎ‬
‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﺗﻮﺑﺮاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ < آﻣﯿﮑﺎﺳﯿﻦ < اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﺳﯿﻦ‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي‬
‫ﺑﻠﻮك ﻋﺼﺒﯽ –‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﯾﺎ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ ﮔﺮاوﯾﺲ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺳﻮزش‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﺎ ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﺳﺮدل‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬
‫در ﻣﻮرد ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﻣﻠﺢ اﺳﺘﻮﻻت‬ ‫ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﯾﺎ ﮐﺒﺪي دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس ﺑﺎ اﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ زﯾﺎد‬
‫اﺳﻬﺎل‬ ‫ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪146‬‬
 ‫آﻟﺮژي‬
‫ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ‬
‫ﻣﺼﺮف در اﻃﻔﺎل زﯾﺮ ‪ 8‬ﺳﺎل ﻣﻤﻨﻮع‪ ،‬در ﺑﺎرداري و ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﻣﺼﺮف‬ ‫ﻣﺸﮑﻼت دﻧﺪاﻧﯽ و‬
‫ﻧﺸﻮد‪ .‬رده ﺑﺎرداري ‪D‬‬ ‫اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‬
‫ﮔﻮارﺷﯽ‬ ‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در ﺑﺎرداري و ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ دارﻧﺪ و در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻪ‬
‫ﻧﺎﻗﺺ دارﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎ داﮐﺴﯽ ﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ‬ ‫ازﺗﻤﯽ )ﮐﻠﯿﻪ(‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﯿﻨﻮﺳﯿﮑﻠﯿﻦ دﯾﺪه ﺷﺪه ‪ ،‬در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬ ‫وﺳﺘﯿﺒﻮﻻر‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﺎ داروﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ اﺛﺮات ﺳﻤﯽ روي ﮔﻮش دارﻧﺪ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ‬
‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ و ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫در ﺻﻮرت اﻧﻔﻮزﯾﻦ ﺳﺮﯾﻊ وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ رﻗﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ و ﻃﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‬ ‫ﻓﻠﺒﯿﺖ‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﻬﺎل‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪QT‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﮑﻤﻞ ﻫﺎي ﺣﺎوي ﮐﺎﺗﯿﻮﻧﻬﺎ ﺗﺪاﺧﻞ دارد)ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب(‬ ‫ﺗﺪاﺧﻞ داروﺋﯽ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ذﻫﻨﯽ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‬ ‫‪CNS‬‬ ‫ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫در اﻃﻔﺎل ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮد‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺎرﺗﯿﻼژ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي و ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫ﺗﺎﻧﺪوﻧﯿﺖ‬
‫ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺋﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در ﺻﻮرت اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬
‫اﮔﺰﻓﻮﻟﯿﺎﺗﯿﻮدرﻣﺎﺗﯿﺖ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن از ﻋﻮارض ﺟﺪي و ﮐﺸﻨﺪه‬ ‫راش‬
‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ و ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در ﺻﻮرت اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز‬ ‫ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺟﺪا ﺷﺪن ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ از ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ و اﯾﺠﺎد ﮐﺮﻧﯿﮑﺘﺮوس‬
‫ﮐﺮﻧﯿﮑﺘﺮوس‬
‫در ﻧﻮزاد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ اﯾﺪﯾﻮﺳﻨﮑﺮاﺗﯿﮏ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ‬ ‫آﻧﻤﯽ‬
‫ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ‬
‫در ﻧﻮزادان‬ ‫ﺳﻨﺪرم ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي‬
‫داروي‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺿﺪ ﻗﺎرچ‬
‫ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺎﻫﺶ دوز ‪ ،‬ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻬﺎر دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ در روز ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮏ‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي‬
‫دﯾﮕﺮ ) آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ( ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ ‪B‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ﻧﯿﺰ درﯾﺎﻓﺖ‬
‫ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪147‬‬
 ‫ﻫﺎﯾﭙﻮ ﻣﻨﯿﺰﯾﻤﯽ‬
‫در درﻣﺎﻧﻬﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫آﻧﻤﯽ‬
‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ و‬
‫در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ و در اﻓﺮاد اﯾﺪزي ﺑﯿﺸﺘﺮ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‬ ‫ﻓﻠﻮﺳﯿﺘﻮزﯾﻦ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﺪﯾﺪ ﻧﯿﺴﺖ‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺸﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬
‫ﺟﻨﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ و‬
‫ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول )‪ (>400mg/day‬دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‬ ‫آزوﻟﻬﺎ‬
‫ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ورﯾﮑﻮﻧﺎزول ﻃﯽ ﻫﻔﺘﻪ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻣﺸﮑﻼت ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ph‬ﻣﻌﺪه ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب آزوﻟﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﮐﺒﺪي در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﺎ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﮐﺒﺪي‬ ‫ﮐﭙﺴﻮﻓﻮﻧﺠﯿﻦ‬
‫داروي‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺿﺪ وﯾﺮوس‬
‫ﺗﺎ ‪ 20‬درﺻﺪ ﻣﻮارد ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻧﺤﻼل ﺿﻌﯿﻒ ﻓﺮآورده‬
‫ﻓﻠﺒﯿﺖ‬
‫‪IV‬‬ ‫آﺳﯿﮑﻠﻮوﯾﺮ‬
‫ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در اﻓﺮادي ﮐﻪ دﭼﺎر دﻫﯿﺪراﺳﯿﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي‬
‫ﮔﺎﻫﺎ ﮐﺸﻨﺪه‬ ‫ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‬
‫دﯾﺪاﻧﻮزﯾﻦ‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز‬ ‫ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬
‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ و‬
‫ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز و در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ‬
‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‬ ‫ﮔﺎﻧﺴﯿﮑﻠﻮوﯾﺮ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﺪﯾﺪ ﻧﯿﺴﺖ‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬
‫ﻻﮐﺘﯿﮏ اﺳﯿﺪوز و ﻫﭙﺎﺗﻮﻣﮕﺎﻟﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﻧﺎدر‬ ‫ﻻﻣﯿﻮودﯾﻦ‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﮐﺒﺪي‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﻧﻠﻔﯿﻨﺎوﯾﺮ‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮﮔﻼﺳﯿﻤﯽ‬
‫راش ‪ ،‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪،‬ﺳﻨﺪروم اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن‬ ‫ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻧﻮﯾﺮاﭘﯿﻦ‬
‫ﺗﻬﻮع و ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‬ ‫اوﺳﻠﺘﺎﻣﺎوﯾﺮ‬
‫ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫اﺳﺘﺎوودﯾﻦ‬
‫آﻧﻤﯽ و ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ‬
‫زﯾﺪوودﯾﻦ‬
‫ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ ‪ ،‬درد ﻋﻀﻼﻧﯽ و ﺳﺮدرد ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫ﮐﻠﯽ‬

‫‪ D‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻔﻮذ ﺷﺎن ﺑﻪ ‪: CSF‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮب )ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻨﻨﮋ ﻧﯿﺴﺖ( ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ‪ ،‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ‪ ،‬ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ‪ ،‬ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول ‪،‬‬
‫ﻓﻠﻮﮐﻮﻧﺎزول‬
‫‪ -2‬ﺧﻮب )ﻣﻨﻨﻨﮋ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻠﺘﻬﺐ ﺑﺎﺷﺪ( ﺑﺴﯿﺎري ازﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ و ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ‪ ،‬ﺳﻔﭙﯿﻢ‪،‬‬
‫ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬
‫‪ -3‬ﺿﻌﯿﻒ )ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻣﻨﻨﮋ ﻣﻠﺘﻬﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻔﻮذ ﺿﻌﯿﻔﯽ دارﻧﺪ( وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬

‫‪148‬‬
 ‫‪ D‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس راه دﻓﻊ ‪:‬‬
‫ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫ﮐﺒﺪي – ﺻﻔﺮاوي‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ )ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء داﮐﺴﯽ ﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ(‬ ‫ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬
‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬
‫)ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي و دﻓﻊ ادراري دارد(‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‬ ‫ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول‬
‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫)اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ‪،‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‪ ،‬ﭘﯿﺮازﯾﻨﺎﻣﯿﺪ(‬
‫وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول‬
‫ﻧﯿﺘﺮوﻓﻮراﻧﺘﻮﺋﯿﻦ‬ ‫ﻟﯿﻨﺰوﻟﯿﺪ‬
‫ﺗﺮي ﻣﺘﻮﭘﺮﯾﻢ‬ ‫آزوﻟﻬﺎي ﺿﺪ ﻗﺎرچ‬

‫‪ D‬ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ در دوران ﺑﺎرداري ‪:‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ )ﺣﺘﯽ ﻣﻮاردي ﮐﻪ رده ‪ B‬دارﻧﺪ( ﺑﻪ راﺣﺘﯽ از ﺟﻔﺖ ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻤﻦ ﺑﻮدن آﻧﺘﯽ‬
‫ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺑﺮاي ﺟﻨﯿﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪه رده ﺑﺎرداري آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ :‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ ‪ ،‬ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ) ﺑﺠﺰ ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ (‪،‬‬ ‫‪B‬‬
‫اﺳﭙﮑﺘﯿﻨﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﻧﯿﺘﺮوﻓﻮراﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ‪ ،‬ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ) ﺑﻪ ﺟﺰ ‪ 3‬ﻣﺎه اول ( ‪.‬‬
‫‪ : C‬ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول ‪ ،‬ﭘﺎراﻣﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﺿﺪ ﺳﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻓﻮرازوﻟﯿﺪون‬
‫‪ ،‬داﭘﺴﻮن ‪.‬‬
‫‪ :‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﭘﯿﺮازﯾﻨﺎﻣﯿﺪ ) ‪ C‬ﯾﺎ ‪( D‬‬ ‫‪D‬‬

‫‪D‬ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ در ﺷﯿﺮدﻫﯽ ‪:‬‬

‫ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻢ در ﺷﯿﺮ ‪ :‬ﻧﺎﻟﯿﺪﯾﮑﺴﯿﮏ اﺳﯿﺪ ‪ ،‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫ﺗﺮﺷﺢ زﯾﺎد در ﺷﯿﺮ ‪ :‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ‪ ،‬آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ ،‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ‪ ،‬ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬

‫‪ D‬ﻫﺸﺪارﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮاي ﮐﻠﯿﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﺮدي ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﯽ ﺧﺎص ﯾﺎ ﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻫﻢ ﺧﺎﻧﻮاده آن را داﺷﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﺼﺮف آن آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺧﺎص ﺑﺮاي وي ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮔﺎﻫﺎ ﺑﯿﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ وﺟﻮد دارد ﻧﻈﯿﺮ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﯿﻦ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ و ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ و ﮐﻠﯿﻪ ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم ﻫﺎ‪ .‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ و‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ﺗﺎ ‪ 16‬درﺻﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺑﺎ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ‪ .‬اﻣﺎ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺳﺎﯾﺮ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯿﺘﻮان از‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪149‬‬
 ‫‪ -3‬ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ در ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ‪ ،‬ﻋﻮارض ﮔﻮارش ) ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻬﻮع ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬دل درد و اﺳﻬﺎل ( و ﻋﻮارض ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﻧﻈﯿﺮ راش ﺟﻠﺪي ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬در درﻣﺎن ﻓﺮم ﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ‪ ،‬ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ ‪ ،‬ﭘﺮﯾﮑﺎردﯾﺖ ‪ ،‬آرﺗﺮﯾﺖ ﺳﭙﺘﯿﮏ‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻓﺮم ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﮐﻠﯿﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس)ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب( ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل‬
‫اﺳﻬﺎل ﻣﻌﻤﻮﻣﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﻋﺎرﺿﻪ اي ﮔﻮارﺷﯽ در ﭘﯽ ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫اﺳﺖ ﺗﻔﺎوت اﯾﻦ دو را ﺑﺪاﻧﯿﻢ‪.‬‬
‫اﺳﻬﺎل ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﻠﻮر ﻧﺮﻣﺎل روده اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ اﻣﺎ اﺳﻬﺎل‬
‫ﺣﺎﺻﻞ از ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن ﺑﺎﺳﯿﻞ ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻢ دﯾﻔﯿﺴﯿﻞ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺎﺗﻮژن داراي ‪ 2‬اﮔﺰوﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﺳﻬﺎل آﺑﮑﯽ و دﯾﮕﺮي ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻏﺸﺎء ﮐﺎذب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﺗﺪاوم و ﻋﺪم درﻣﺎن ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﮕﺎﮐﻮﻟﻮن‬
‫ﺗﻮﮐﺴﯿﮏ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻞ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﮐﻮﻟﻮن ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺟﺮاﺣﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫وﺟﻮه ﺗﻤﺎﯾﺰ اﺳﻬﺎل ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و اﺳﻬﺎل ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب ‪:‬‬
‫ﺷﺮوع ‪:‬‬
‫در اﺳﻬﺎل ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺷﺮوع اﺳﻬﺎل ﺳﺮﯾﻊ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ اﻣﺎ اﺳﻬﺎل ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب ﺑﺎ ﺗﺎﺧﯿﺮ و ﺣﺘﯽ ﺑﻌﺪ از ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻼﺋﻢ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – ﺗﺐ از ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻬﻢ ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺐ ﺑﺎ اﺳﻬﺎل ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ‬
‫ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ رخ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ ) ﻣﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺻﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ (‬
‫ب –دﻓﻌﺎت دﻓﻊ در ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد اﺳﺖ و ﮔﺎﻫﺎ ﺗﺎ ‪ 20‬ﺑﺎر در روز اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ج – ﻟﮑﻮﺳﯿﺘﻮز ﻧﯿﺰ از ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ‬

‫اﺳﺖ رخ دﻫﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ و‬
‫ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺎراﯾﯽ ﺿﺪ ﺑﺎردارﯾﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ)‪ (OCP‬ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ D‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ را راس ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ و دوره درﻣﺎن را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺑﻬﺒﻮدي ﺑﻌﺪ از ﻃﯽ دوره درﻣﺎن ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬درﺻﻮرت ﺑﺮوزاﺳﻬﺎل ﺷﺪﯾﺪ ﻫﻤﺮاه ﺗﺐ ﺣﺘﯽ ﺑﻌﺪازﻃﯽ درﻣﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻃﺮز ﺗﻬﯿﻪ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻃﺮز ﺗﻬﯿﻪ ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫اﻟﻒ – ﭘﻮدر داﺧﻞ ﺷﯿﺸﻪ را ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﮑﺎن داده ﺗﺎ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺮاﮐﻢ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب – آب ﺟﻮﺷﯿﺪه ﺳﺮد ﺷﺪه ‪ ،‬ﻃﯽ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺎ ﺧﻂ راﻫﻨﻤﺎي روي ﺷﯿﺸﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪150‬‬
 ‫‪ -2‬ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ‪ ،‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﺧﻮراﮐﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﮑﺎن داد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎ و ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺗﻬﯿﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ زﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎ و ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﻌﺪ از ﺗﻬﯿﻪ و داﺧﻞ ﯾﺨﭽﺎل را ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح‬
‫دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ 14‬روز‬ ‫ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ‬ ‫‪ 14‬روز‬ ‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫‪ 14‬روز‬ ‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫‪ 14‬روز‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﮑﺴﯿﻦ‬
‫‪ 7‬روز‬ ‫ﭘﻦ ﺑﺎﮐﺘﺎم‬ ‫‪ 7‬روز‬ ‫ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو‬
‫‪ 10‬روز‬ ‫ﻓﺎرﻣﻨﺘﯿﻦ ﺑﯽ دي‬

‫‪ -5‬اﺳﺘﻔﺎده از آب ﺟﻮش ﻗﺒﻞ از ﺳﺮد ﺷﺪن‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺎﺧﺘﺎر آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ و ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﮐﻠﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺮاي داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﮐﻠﯿﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﭼﻪ ﺧﻮراﮐﯽ و ﭼﻪ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺎﯾﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﻗﺒﻠﯽ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﯿﻤﺎر داده ﺷﻮد ) ﻧﺴﺨﻪ ﺗﮑﺮار ﻧﺸﻮد ( ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﭘﺰﺷﮏ‬
‫‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺣﺘﯽ ﺑﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﯿﻤﺎر ‪ ،‬از ﺗﻌﺪاد آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي درج ﺷﺪه در ﻧﺴﺨﻪ ﮐﻢ ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬رﻋﺎﯾﺖ ﻧﮑﺎت ﺑﺎﻻ در ﮐﺎﻫﺶ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﻣﻘﺎوﻣﺘﻬﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ دارد‪.‬‬

‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ از ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ و وﺳﯿﻊ اﻟﻄﯿﻔﺘﺮﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل از وﺳﯿﻊ اﻟﻄﯿﻒ ﺗﺮﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ در درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻮش ﻫﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ زﯾﺮ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪* .‬‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬ ‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺳﻮش ﺑﯿﻤﺎري زا‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﺧﻮراﮐﯽ‪،‬‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪، V‬‬ ‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‬
‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ‪،‬‬
‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﻣﺨﻤﻠﮏ )‪(1‬‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﺑﺎد ﺳﺮخ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮﺷﻬﺎي دﯾﮕﺮي‬ ‫‪Streptococcus‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ اﺳﺘﺎف ﻃﻼﺋﯽ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ‬ ‫‪Pyogenes‬‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻧﯿﺰ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ‬ ‫ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎد ﺳﺮخ )‪(2‬‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻫﻤﺎن اﺳﺘﺮ ﭘﺘﻮﮐﻮك‬
‫درﻣﺎن آن ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‬
‫ﮔﺮوه ‪A‬‬
‫) واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ (‬
‫داروﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺟﻬﺖ‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬در ﺻﻮرت‬ ‫ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﻤﺴﯽ‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ ‪ ،‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﻤﺴﯽ‬ ‫ﺣﺎد‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﺎه اداﻣﻪ دارد‪.‬‬

‫‪151‬‬
 ‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪+‬‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ ٪50‬ﮔﻮﻧﮫ ھﺎی‬ ‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‪+‬‬
‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن ‪ ،‬ﺳﻔﻮروﮐﺴﯿﻢ‬ ‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك ﺑﮫ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪھﺎ ﻣﻘﺎوﻣﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫‪Streptococcus‬‬
‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪+‬‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬ ‫‪Pneumoniae‬‬
‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬

‫ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو‪،‬‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪،‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ‬ ‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‬
‫ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬
‫ﺳﻮم‬

‫درﻣﺎﻧﻬﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻓﺮادي‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬دوز ﺑﺎﻻ‬

‫اﺳﺖ ﮐﻪ درﯾﭽﻪ ﻗﻠﺐ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ ‪ ،‬واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬ ‫‪Streptocossus‬‬
‫‪Viridans‬‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ اول‬

‫درﻣﺎن ذﮐﺮ ﺷﺪه زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎي ورﯾﺪي‪،‬‬ ‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ‬

‫ﺟﻮاب ﮐﺸﺖ وﺟﻮد ‪ MSSA‬را‬ ‫واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬ ‫ورﯾﺪي‪+‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ‬
‫ﺗﺎﯾﯿﺪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ورﯾﺪي‬ ‫ﻧﺴﻞ اول‬

‫آﺑﺴﻪ‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي ذﮐﺮﺷﺪه در‬

‫وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ ﯾﺎ‬
‫ﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﺑﻌﺪ از ﺗﺮوﻣﺎ ﯾﺎ‬ ‫آﺑﺴﻪ ﻣﻐﺰي‬
‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ورﯾﺪي‬ ‫اﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ ورﯾﺪي‬
‫ﺟﺮاﺣﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ ورﯾﺪي ‪+‬‬
‫ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ ‪ +‬ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬
‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎي ورﯾﺪي‪،‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‬ ‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ ورﯾﺪي‬ ‫آرﺗﺮﯾﺖ ﺳﭙﺘﯿﮏ‬ ‫‪*Staphylococcus‬‬
‫ورﯾﺪي‬ ‫‪aureus‬‬
‫زرد زﺧﻢ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك‬
‫ﮔﺮوه ‪ A‬ﻧﯿﺰ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد و‬ ‫ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول ﻣﻮﭘﯿﺮوﺳﯿﻦ‬ ‫ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫زرد زﺧﻢ )‪(1‬‬
‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫)ﭘﻤﺎد(‬ ‫ﻣﻮﭘﯿﺮوﺳﯿﻦ )ﭘﻤﺎد(‬
‫ﭘﻤﺎد ﻣﻮﭘﯿﺮوﺳﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‪ ،‬ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪،‬‬ ‫ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪،‬‬
‫ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻟﯿﺖ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ اول‬ ‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ‬
‫در ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺘﺨﺎب درﻣﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺳﻨﺪرم ﺷﮏ‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IVIG‬ﻧﯿﺰ از اﺻﻮل‬ ‫ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ‪ ،‬وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬اﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﺳﻤﯽ‬
‫درﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮﮐﯽ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ درﯾﭽﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻗﻠﺐ‪،‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ درﯾﭽﻪ‬ ‫ﮐﺎﺗﺘﺮﻫﺎي‬

‫ورﯾﺪي‪ ،‬ﺷﻨﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻗﻠﺐ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﻟﯿﻨﺰوﻟﯿﺪ‬ ‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ ورﯾﺪي‬ ‫‪Staphylococcus‬‬
‫واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫اﻋﺼﺎب‬ ‫‪epidermidis‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰي‪،‬‬
‫ﭘﺮوﺗﺰﻫﺎي‬
‫ﻣﻔﺼﻠﯽ‬

‫‪152‬‬
 ‫‪----------------------------------------------------------------------------------‬‬
‫* اﺳﺘﺎﻓﯿﮑﻮك اورﺋﻮس ) ﻃﻼﺋﯽ ( داراي دوزﯾﺮ ﮔﺮوه اﺻﻠﯽ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻣﺘﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ) ‪( MSSA‬‬
‫‪ -2‬ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﻣﺘﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ) ‪( MRSA‬‬

‫درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎ ‪ MSSA‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎﻣﺎز ﻧﻈﯿﺮ ﮔﻠﻮﮐﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ و ﻣﺘﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ درﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫‪ MRSA‬ﺗﻮﺳﻂ وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪،‬اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ و ﻟﯿﻨﺰوﻟﯿﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ در درﻣﺎﻧﻬﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻫﺮ ﺟﺎ ﺑﻪ ‪ MRSA‬ﻣﺸﮑﻮك ﺑﺎﺷﯿﻢ ﯾﺎ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﮐﺸﺖ وﺟﻮد ‪ MRSA‬را ﺗﺎﺋﯿﺪ ﮐﻨﺪ درﻣﺎن را ﺑﻪ وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﯾﺎ ﻟﯿﻨﺰوﻟﯿﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ‪ MRSA‬ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﻪ اﮐﺜﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ دارد‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك اﭘﯿﺪرﻣﯿﺪﯾﺲ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﻮده و ﺗﻤﺎﯾﻞ زﯾﺎدي ﺑﻪ ﭼﺴﺒﯿﺪن ﺑﻪ اﺟﺴﺎم ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺎﺗﺘﺮﻫﺎي ورﯾﺪي ‪ ،‬درﯾﭽﻪ‬ ‫**‬
‫ﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻗﻠﺐ و ﭘﺮوﺗﺰﻫﺎي ﻣﻔﺼﻠﯽ دارد‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬ ‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺳﻮش ﺑﯿﻤﺎري زا‬

‫ﺗﺰرﯾﻖ آﻧﺘﯽ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﻧﯿﺰ‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎي‬ ‫ﺑﻨﺰﯾﻞ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪، G‬‬ ‫‪Corynebacterium‬‬
‫دﯾﻔﺘﺮي‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫‪diphtheriae‬‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﺳﯿﻔﻠﯿﺲ‬ ‫‪Treponema pallidum‬‬
‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن‬

‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ در ﺑﺴﯿﺎري از ﺟﻮاﻣﻊ ﻧﻈﯿﺮ اﯾﺮان ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺎي ﻧﺎﺑﺠﺎ و ﻏﯿﺮ ﺻﺤﯿﺢ از آﻧﺘﯽ‬
‫ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ و اﯾﺠﺎد ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺎه درﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده اﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻓﻮق در اﯾﺮان ﻋﻤﻮﻣﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ‪: Pharyngitis‬‬
‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ) ‪ * ( URT‬ﺑﻮده ﮐﻪ در ﮐﻮدﮐﺎن ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ﻋﻠﯽ‬
‫اﻟﺨﺼﻮص در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻨﺸﺎء وﯾﺮوﺳﯽ دارد و ﻋﻼﺋﻢ آن ﺷﺒﯿﻪ آﻧﻔﻮﻻﻟﻨﺰا و ﻣﻨﻮﻧﻮﮐﻠﺌﻮز ﻋﻔﻮﻧﯽ اﺳﺖ و‬
‫ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ درﻣﺎن آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﯽ ﻧﺪارد ‪ .‬در ﺑﯿﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﺑﺎﮐﺘﺮي اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‬
‫‪ Streptococcus pyogenes‬ﯾﺎ ﻫﻤﺎن اﺳﺘﺮﺗﭙﻮﮐﻮك ﺑﺘﺎ ﻫﻤﻮﻟﯿﺘﯿﮏ ﮔﺮوه ‪ A‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫درﻣﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﺎل ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻮارد ﻣﻘﺎوم ﻣﯿﺘﻮان از ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪،‬‬
‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﯾﺎ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﺎل در ﺻﻮرت ﻋﺪم‬
‫درﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ در اﯾﺮان اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ و ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﺧﻮراﮐﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ و ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ﻣﺘﺪاول ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﺨﻤﻠﮏ ‪Scarelet fever :‬‬

‫ﻣﺨﻤﻠﮏ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺳﺘﺮﺗﭙﻮﮐﻮﮐﯽ ﮔﺮوه ‪ A‬اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻮش ﻫﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ‬
‫ارﯾﺘﺮوژن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼﺋﻢ ﺑﯿﻤﺎري ﺷﺒﯿﻪ ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ﺑﻮده اﻣﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺜﻮرات ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اي‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎي ﻓﻠﻔﻞ ﻧﻤﮑﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻟﮑﻪ ﻫﺎ از روز دوم ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺮ روي ﮐﻞ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺪن ﺑﻪ ﺟﺰ ﮐﻒ دﺳﺖ و ﭘﺎ‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻄﺢ زﺑﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ داده و ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻮت ﻓﺮﻧﮕﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ درﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺨﻤﻠﮏ اﺳﺖ اﻣﺎ از ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪153‬‬
 ‫ﺑﺎد ﺳﺮخ ‪Erysriplase :‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻪ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﮔﺮوه ‪ A‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد)ﮔﺎﻫﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎف ﻃﻼﯾﯽ ﻫﻢ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮد(‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺷﯿﺮ ﺧﻮاران و ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ ﺑﺎ ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬ﻣﻠﺘﻬﺐ و ﺑﺮاق ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮔﺮم‪،‬‬
‫ﺣﺴﺎس و دردﻧﺎك اﺳﺖ و ﻇﺎﻫﺮي ﺷﺒﯿﻪ ﭘﺮﺗﻘﺎل دارد‪ .‬ﺗﺐ ‪ ،‬ﻟﺮز و ﺧﺴﺘﮕﯽ از ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻼﺌﻣﻨﺪ‪ .‬ﺧﻆ اول درﻣﺎن‬
‫ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻮده اﻣﺎ از ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺐ رﻣﺎﺗﯿﻤﺴﯽ ﺣﺎد ‪Acute rheumatic fever‬‬

‫ﺗﺐ رﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ ﯾﮏ واﮐﻨﺶ آﻣﺎﺳﯽ ﺑﻌﺪ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﭼﺮﮐﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﺮﺗﭙﻮﮐﻮك ﮔﺮوه ‪ A‬در ﮔﻠﻮ وﯾﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬
‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ اﺳﺖ‪.‬ﺷﺎﻧﺲ اﺑﺘﻼء ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري در اﭘﯿﺪﻣﯽ ﻫﺎي ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 3‬درﺻﺪ ﺑﻮده و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﭽﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺑﯿﻦ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﺳﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺐ‪ ،‬درد و اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ درﯾﭽﻪ ﻫﺎي ﻗﻠﺐ و‬
‫ﻧﺪوﻟﻬﺎي زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻃﻔﺎﻟﯽ ﮐﻪ دﭼﺎر ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﻠﺒﯽ ﻋﺮوﻗﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ‬
‫ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺰرﯾﻖ ﯾﮏ دوز ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﯾﺎ ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 10‬روزه ﭘﻨﯽ‬
‫ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ V‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ و ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ از داروﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ‪Meningitis‬‬
‫اﻟﺘﻬﺎب ﭘﺮده ﻫﺎي ﻣﻐﺰ ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ و ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻋﻔﻮﻧﯽ را ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻠﻞ ﻋﻔﻮﻧﯽ‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎ‪ ،‬وﯾﺮوﺳﻬﺎ‪،‬ﻗﺎرﭼﻬﺎ و ﺑﺎﺳﯿﻞ ﺳﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬زﻧﺪﮔﯽ ﮔﺮوﻫﯽ در اﻣﺎﮐﻦ ﭘﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ‬
‫از ﻣﻮارد زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﺑﯿﺶ از ‪ 75‬درﺻﺪ ﻣﻮارد ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ در ﺳﻨﯿﻦ زﯾﺮ ‪ 15‬ﺳﺎﻟﮕﯽ دﯾﺪه‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ در ﻣﻮاردي ﭼﻮن زﻧﺪﮔﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ) ﻧﻈﯿﺮ زﻧﺪان و ﺧﺪﻣﺖ ﺳﺮﺑﺎزي ( و‬
‫ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﭘﯿﺪﻣﯿﮏ ‪ ،‬ﺗﺰرﯾﻖ واﮐﺴﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺐ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﮔﺮدن‪ ،‬ﺗﺮس از ﻧﻮر‪ ،1‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺸﯿﺎري‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫‪ ) Streptococcus Pneumoniae‬در ﻫﻤﻪ ﺳﻨﯿﻦ (‬
‫‪) Neisseria meningitides‬ﮐﻮدﮐﺎن و ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ﺟﻮان (‬
‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬
‫‪) Haemophilus influenzae‬اﻃﻔﺎل و ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 6‬ﺳﺎل (‬
‫‪) Listeria monocytogenes‬ﻧﻮزادان (‬
‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ) ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ‪ ،‬ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﯿﻮن(‪ ،‬در ﻣﻮارد‬
‫ﻣﻘﺎوم از ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و اﯾﻤﯿﭙﻨﻢ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬دﮔﺰاﻣﺘﺎزون ﺑﻌﻨﻮان‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬
‫ﯾﮏ داروي ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎب در اﮐﺜﺮ رژﯾﻢ ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1-Photophobia‬‬

‫‪154‬‬
 ‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ ‪: Otitis media‬‬
‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮔﻮش ﻣﯿﺎﻧﯽ اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎي ﺣﺎد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ ﻋﻔﻮﻧﺖ وﯾﺮوﺳﯽ دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ در ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻮدن ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﺣﻠﻖ و ﻓﻀﺎي ﮔﻮش ﻣﯿﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻮش درد‪،‬وزوز ﮔﻮش‪،‬ﺳﺮدرد‪،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺷﻨﻮاﯾﯽ‪،‬ﺗﺐ وﺗﻬﻮع‬ ‫ﻋﻼﯾﻢ اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‬

‫‪Streptococcus pneumoniae‬‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژن راﯾﺞ‬

‫‪ (1‬ﮐﻮ آﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو ﺗﺎ ‪ 10‬روز‬

‫‪ (2‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺑﻬﺒﻮدي ﮐﻮ آﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻ و ﯾﺎ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ‬ ‫درﻣﺎن‬
‫ﺳﻮم ﺧﻮراﮐﯽ ﯾﺎ ﺗﺰرﯾﻘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ‪: Pneumonia‬‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻟﺘﻬﺎب ﭘﺎراﻧﺸﯿﻢ رﯾﻪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﯿﮑﺮو ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ و ﯾﺎ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﺋﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﻮاع‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ در ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﮐﺴﺐ ﺷﺪه از اﺟﺘﻤﺎع‬
‫‪ -2‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫‪ -3‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آﺳﭙﯿﺮاﺳﯿﻮن‬
‫‪ -4‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ در اﻓﺮاد داراي ﻧﻘﺾ اﯾﻤﻨﯽ‬

‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ ‪: Sinusitis‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺳﯿﻨﻮس ﻫﺎ از راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮارد آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ درﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮارد ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺳﯿﻨﻮﺳﻬﺎي ﻣﺎﮔﺰﯾﻼري ‪ ،‬اﺗﻤﻮﺋﯿﺪ و ﻓﺮوﻧﺘﺎل اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‪ ،‬ﻣﻮﮐﻮس ﺑﺮ ﺧﻼف ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﺳﯿﻨﻮﺳﻬﺎ‬
‫ﺗﺠﻤﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﯾﻦ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﻋﻔﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ ‪ CT scan‬ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ ﻫﺎي راﺟﻌﻪ و ﻣﺰﻣﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ ﻣﺰﻣﻦ ﺑﺎ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﺳﯿﻨﻮس ﺑﯿﺶ از ‪ 12‬ﻫﻔﺘﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺮ درد‪،‬اﺣﺘﻘﺎن و آﺑﺮﯾﺰش ﺑﯿﻨﯽ‪،‬اﺣﺴﺎس ﻓﺸﺎر روي ﺻﻮرت‪،‬‬
‫ﻋﻼﯾﻢ ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‬
‫آﺑﺮﯾﺰش ﭼﺸﻢ‪،‬ﺗﺐ و ﮔﺎﻫﺎ دﻧﺪان درد‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﯾﮏ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻣﺼﺮف ﻧﮑﺮده ‪ :‬ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ‬
‫ﮐﻼو‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‬ ‫‪S. pneumoniae‬‬ ‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‬
‫‪H. Influenzae‬‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎ و‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﯾﮏ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻣﺼﺮف ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬ ‫‪Viruses‬‬ ‫ﺣﺎد‬
‫ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫راﯾﺞ‬
‫ﺑﯽ ﻫﻮازي ﻫﺎ‬
‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺗﺮاﭘﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﯿﺴﺖ اﻣﺎ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي راﯾﺞ‬ ‫‪Prevotella‬‬ ‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‬
‫‪P. aeruginosa‬‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‪ ،‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‪.‬‬ ‫ﻣﺰﻣﻦ‬
‫‪S. aureus‬‬
‫‪Moraxella‬‬

‫‪155‬‬
 ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ ﻋﻔﻮﻧﯽ ‪: Infective endocarditis‬‬
‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖ اﻧﺪوﮐﺎرد ﻗﻠﺐ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎري ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﻣﺤﺪود ﺗﺎ ﯾﮏ‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﺳﭙﺘﯽ ﺳﻤﯿﮏ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﻮام ﺑﺎ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺑﺪﺧﯿﻢ درﯾﭽﻪ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ و آﻣﺒﻮﻟﯽ ﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت داروﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ورﯾﺪي ) در ﻣﻌﺘﺎدان ( و وﺟﻮد ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻨﮕﯽ و‬
‫ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ درﯾﭽﻪ ﻫﺎي ﻗﻠﺐ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼﺋﻢ ﻏﯿﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‬
‫ﺑﯽ ﺣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻟﺰر و ﻋﺮق ﺷﺒﺎﻧﻪ و درد ﭘﺸﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻏﻠﺐ ﺑﯿﻤﺎران ﻃﺤﺎل ﺑﺰرﮔﺘﺮ از‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ ‪: Osteomyelitis‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻓﺮاد‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺳﺘﺨﻮان و ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﭘﺎﺗﻮژن از راه ﺧﻮن‬
‫ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻣﻌﺘﺎدان ﺑﻪ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﮐﻪ ﮐﺎﺗﺘﺮ ورﯾﺪي دارﻧﺪ‪،‬ﺑﻌﺪ‬
‫از اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ ارﺗﻮﭘﺪي و ﭘﺮوﺗﺰﻫﺎ و دﯾﺎﺑﺘﯽ ﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ زﺧﻢ ﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﺋﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ اﯾﺠﺎد ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪،‬اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﺋﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي دراز و ﺗﻨﻪ ﻣﻬﺮه ﻫﺎ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬درﻣﺎن ﺑﻪ ﺷﺮح‬
‫زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺸﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺸﺖ‬

‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬
‫‪MSSA‬‬
‫ﻧﺴﻞ اول‬ ‫واﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪+‬‬
‫وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ﻟﯿﻨﺰوﻟﯿﺪ‬ ‫‪MRSA‬‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ‬ ‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬
‫‪Pseudomonas aeruginosa‬‬
‫ﺳﻮم‬

‫آرﺗﺮﯾﺖ ﻋﻔﻮﻧﯽ ‪: Septic arthritis‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻓﻀﺎي ﺳﯿﻨﻮوﯾﺎل ‪ ،‬آرﺗﺮﯾﺖ ﻋﻔﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ آن ﮔﺴﺘﺮش ﭘﺎﺗﻮژن از راه ﺧﻮن ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زاﻧﻮ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻔﺼﻞ درﮔﯿﺮ اﺳﺖ و ﺑﻌﺪ از آن ﻣﻔﺼﻞ ﻫﯿﭗ‪ .‬وﺟﻮد ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي زﻣﯿﻨﻪ اي ﻧﻈﯿﺮ آرﺗﺮﯾﺖ‬
‫روﻣﺎﺗﻮﺋﯿﺪ و ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﭼﻮن ﺗﺮوﻣﺎ و اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ورﯾﺪي ) درﻣﻌﺘﺎدﯾﻦ ( اﺳﺘﻌﺪاد اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺑﯿﻤﺎري را ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎﺗﻮژن ‪ S. aureus‬اﺳﺖ اﻣﺎ در اﻓﺮاد ﺟﻮان ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺟﻨﺴﯽ ﻓﻌﺎﻟﻨﺪ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Neisseria gonorrhoeae‬اﺳﺖ‪ .‬وﯾﺮوﺳﻬﺎ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪ B‬ﻧﯿﺰ از‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﺎﺗﻮژن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬درﻣﺎن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺎﺗﻮژن ﮔﻨﻮره ﺑﺎﺷﺪ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ‬
‫ﺳﻮم ارﺟﺤﻨﺪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻔﺼﻞ ﭘﺮوﺗﺰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ رژﯾﻢ درﻣﺎﻧﯽ‬
‫اﻓﺰوده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪: Brain abscess‬‬ ‫آﺑﺴﻪ ﻣﻐﺰي‬

‫آﺑﺴﻪ ﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮوﻣﺎ‪ ،‬اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ و ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﻨﺸﺎء ﺧﻮﻧﯽ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ‬
‫آﺑﺴﻪ ﻫﺎي ﻣﻐﺰي اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻋﻼﺋﻢ ﭘﺮ ﻓﺸﺎري داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ و ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻋﺼﺒﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫درﻣﺎن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺟﺪول اﺑﺘﺪاي ﻓﺼﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪156‬‬
 ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ‪: Skin infections‬‬
‫اﻧﻮاع ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر در زﯾﺮ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ‪:‬‬

‫درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬ ‫وﯾﮋﮔﯽ ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري‬

‫ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﻣﻮﭘﯿﺮوﺳﯿﻦ‬ ‫اﺳﺘﺎف ﻃﻼﺋﯽ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺤﺪود و ﺳﻄﺤﯽ‬
‫زرد زﺧﻢ‬
‫ﻣﻮﭘﯿﺮوﺳﯿﻦ ‪ +‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ‪A‬‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ‬

‫ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ‬ ‫اﺳﺘﺎف ﻃﻼﺋﯽ‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﻣﺤﺪود‬ ‫ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻟﯿﺖ‬
‫ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎ‬ ‫ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل ﻣﻮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻏﻠﺐ ﺧﻮد ﺑﺨﻮد ﻣﺤﺪود‬
‫ﻣﯿﺸﻮد در ﺻﻮرت ﻟﺰوم‬
‫اﺳﺘﺎف ﻃﻼﺋﯽ‬ ‫آﺑﺴﻪ ﻫﺎي زﯾﺮ ﺟﻠﺪي‬ ‫دﻣﻞ و ﮐﻔﮕﯿﺮك‬
‫ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻻﯾﻪ ﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﮔﺮوه ‪A‬‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺑﺎد ﺳﺮخ‬
‫)ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺻﻮرت(‬
‫اﺳﺘﺎف ﻃﻼﺋﯽ و‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻻﯾﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻘﯽ‬
‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ‬ ‫ﺳﻠﻮﻟﯿﺖ‬
‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﮔﺮوه ‪A‬‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ‬

‫دﯾﻔﺘﺮي ‪: Diphtheria‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري در اﺻﻞ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﻮده وداراي ﭼﻬﺎر ﻓﺮم ﻓﺎرﻧﮋﯾﺎل‪ ،‬ﻻوﻧﮋﯾﺎل‪ ،‬ﻧﺎزال و ﺟﻠﺪي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺗﻮژن اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ‪ Corynebacterium diphtheriae‬ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ آزاد ﺳﺎزي ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﺳﺒﺐ ﺑﺮوز آﺛﺎر‬
‫ﻋﺼﺒﯽ و ﻗﻠﺒﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺮوع ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺗﺐ‪ ،‬ﺿﻌﻒ و ﮔﻠﻮ درد ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬ﻏﺸﺎي ﮐﺎذب ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي‬
‫روي ﻟﻮزه ﻫﺎ ‪ ،‬زﺑﺎن ﮐﻮﭼﮏ و دﯾﻮاره ﺧﻠﻔﯽ ﺣﻠﻖ را ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬درﻣﺎن آن ﺗﺰرﯾﻖ آﻧﺘﯽ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻨﯽ‬
‫ﺳﯿﻠﯿﻦ ﯾﺎ ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺮوزه ﺑﻪ دﻟﯿﻞ واﮐﺴﯿﻨﺎﺳﯿﻮن ﺑﺎ واﮐﺴﻦ ‪ DTP2‬ﺷﯿﻮع اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ‪: Syphilis‬‬
‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎري ﻋﻔﻮﻧﯽ ﻣﺰﻣﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺟﺰء ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﻋﻔﻮﻧﯽ ﻣﻘﺎرﺑﺘﯽ ‪STD (Sexual Transmitted‬‬
‫)‪ Diseases‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻮﺳﻂ اﺳﭙﯿﺮوﮐﺖ ‪ Treponema pallidum‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ‬
‫و راش ﭘﻮﺳﺘﯽ ( ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﻣﻮارد ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ از راه ﺟﻨﺴﯽ ﺑﺎ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻋﻔﻮﻧﯽ ) ﺷﺎﻧﮑﺮ‪Mocous patch ،‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺣﯿﻦ ﺗﻤﺎس ﺟﻨﺴﯽ ﺗﺮوﭘﻮﻧﻤﺎ ﭘﺎﻟﯿﺪوم از ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺎﻃﯽ ﺳﺎﻟﻢ و ﯾﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺧﺮاﺷﯿﺪه ﺷﺪه ﻧﻔﻮذ‬
‫ﮐﺮده‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ ﻟﻨﻒ ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮن رﺳﯿﺪه و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي از‬

‫‪1- Diphtheria – Tetanus – Pertussis‬‬

‫‪157‬‬
 ‫ﺑﺎرداري ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﻨﯿﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد و ﻧﻮزاد‪ ،‬ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ﻣﺎدرزادي ﺷﻮد‪ .‬ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ داراي ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ﻧﻬﻔﺘﻪ و ﻣﺮﺣﻠﻪ‬

‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬ ‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ اوﻟﯿﻪ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫‪Late‬‬
‫اﯾﺠﺎد ﻋﻮارض‬
‫ﻇﻬﻮر راش ﺟﻠﺪي ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﮐﻒ‬ ‫ﻇﻬﻮر ﺿﺎﯾﻌﺎت زﺧﻤﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫ﮐﺎردﯾﻮواﮐﺴﻮﻻر و‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ‬
‫دﺳﺖ و ﭘﺎ و در ﻣﺨﺎط ژﯾﻨﺘﺎل و دﻫﺎن‬ ‫ﺷﺎﻧﮑﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ درد ﺧﻔﯿﻒ‬
‫ﻧﻮروﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ‬
‫در ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻮده و از ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫درﻣﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﻮروﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ دوز ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ اﺳﺖ ) ‪ 18‬ﺗﺎ ‪ 24‬ﻣﯿﻠﯿﻮن واﺣﺪ در روز ‪( IV‬‬
‫در ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ از ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪G‬‬ ‫←‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ‬

‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪V‬‬ ‫←‬

‫ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫←‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻨﺎز‬

‫اﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫←‬
‫ﻧﺎﻓﺴﻠﯿﻦ‬ ‫←‬

‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫←‬ ‫آﻣﯿﻨﻮ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫←‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫←‬

‫ﮐﺎرﺑﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫←‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي وﺳﯿﻊ اﻟﻄﯿﻒ‬

‫ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫←‬
‫ﺗﯿﮑﺎرﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫←‬
‫‪D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰﻣﻮﮐﻮﭘﭙﺘﯿﺪ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺴﯿﺪال ﺧﻮد را ﺑﺮ روي ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺴﯿﺪال را ﺑﻪ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪D‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﺟﺬب ‪:‬‬
‫ﺟﺬب اﮐﺜﺮﯾﺖ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪه ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬ﮐﺎﻣﻼ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ آن ﺑﺎ ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮي را دارد و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺬا ﻫﻢ‬

‫‪158‬‬
 ‫ﻣﯿﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا ﯾﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻇﺮف ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ‬
‫ﻣﯽ رﺳﻨﺪ و ﻃﯽ ‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﺳﺎﻋﺖ ﻏﻠﻈﺖ آﻧﻬﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺟﺬب ﺑﺴﯿﺎر آﻫﺴﺘﻪ ﺑﻮده‪ ،‬ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺗﺮ ﺑﻮده وﻟﯽ ﺣﺘﯽ ﺗﺎ ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ ﻏﻠﻈﺖ‬
‫ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ‬
‫راه ﺗﺠﻮﯾﺰ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﺳﯿﺪ‬ ‫اﻣﮑﺎن ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺑﺎ ﻏﺬا‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻨﺎز‬
‫‪Penicillin G‬‬ ‫‪IM , IV‬‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫‪Penicillin V‬‬ ‫‪Oral‬‬ ‫√‬
‫‪Dicloxacillin‬‬ ‫‪Oral‬‬ ‫√‬ ‫√‬
‫‪Naficillin‬‬ ‫‪IM, IV, Oral‬‬ ‫√‬ ‫√‬
‫‪Oxacillin‬‬ ‫‪IM, IV, Oral‬‬ ‫√‬ ‫√‬
‫‪Amoxicillin‬‬ ‫‪Oral‬‬ ‫√‬ ‫√‬
‫‪Amoxicillin +‬‬
‫‪Oral‬‬ ‫√‬ ‫√‬ ‫√‬
‫‪Clavonic Acid‬‬
‫‪Ampicillin‬‬ ‫‪IM, IV, Oral‬‬ ‫√‬
‫‪Ampicillin +‬‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫‪IM, IV‬‬ ‫√‬
‫‪Sulbactam‬‬
‫‪Carbenicillin‬‬ ‫‪Oral‬‬ ‫√‬
‫‪Piperacillin‬‬ ‫‪IM, IV‬‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫‪Piperacillin +‬‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫‪IV‬‬ ‫√‬
‫‪Tazobactom‬‬
‫‪Ticarcillin‬‬ ‫‪IM, IV‬‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ‬

‫ﺗﻮزﯾﻊ‪:‬‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص آﻟﺒﻮﻣﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در اﮐﺜﺮ ﺑﺎﻓﻠﺘﻬﺎ و ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺒﺪ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻪ ﻫﺎ‪ ،‬رﯾﻪ‪ ،‬ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﯾﻌﺎت ﻣﻔﺼﻠﯽ‪ ،‬ﺻﻔﺮا‪ ،‬ﻣﺎﯾﻊ ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﺎل‪ ،‬ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺮﻧﺶ و زﺧﻢ ﻫﺎ‪ ،‬ﻃﺤﺎل‪ ،‬و ‪...‬‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻔﻮذﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﯾﻊ ﻣﻐﺰي ﻧﺨﺎﻋﯽ ) ‪ ( CSF‬ﻓﻘﻂ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ ﮐﻪ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ در ﻣﻨﻨﮋ‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و دﻓﻊ ‪:‬‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎﻻ ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ) ﮔﻠﻮﻣﺮوﻻر ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن (‪ .‬ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي‬
‫ﮐﺒﺪي و دﻓﻊ ﺻﻔﺮاوي ﯾﮏ راه ﺟﺰﺋﯽ و ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺮاي دﻓﻊ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﯿﻦ ‪ Nafacillin‬اﺳﺘﺜﻨﺎء ﺑﻮده‬
‫و ﻋﻤﺪه دﻓﻊ آن ﮐﺒﺪي اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻮزادان و اﻃﻔﺎل دﻓﻊ دارو ﺑﺎ ﺗﺎﺧﯿﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ‪ ،‬اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ وﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎﻣﺎز )ﮐﻼ ﺑﺘﺎ ﻻﮐﺘﺎﻣﻬﺎ(‬
‫‪ -2‬در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ‪ ،‬ﭘﺮﯾﮑﺎردﯾﺖ‪ ،‬آرﺗﺮﯾﺖ ﺳﭙﺘﯿﮏ و ‪ ...‬از ﻓﺮم‬
‫ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪159‬‬
 ‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﯾﺎ ﻧﻘﺺ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي‬
‫ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻋﻮارض داروﯾﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﻫﻤﯿﺸﻪ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎﻣﻬﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺼﺮف ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻨﻬﺎ اﻃﻼع ﮐﺴﺐ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬در‬
‫ﺻﻮرت ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪي ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ) ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺗﺰرﯾﻘﯽ ( آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﻮد‪.‬‬ ‫!‬
‫ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﭘﻮﺳﺘﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﮑﺎردي‪ ،‬وازودﯾﻼﺳﯿﻮن‪ ،‬آﻣﺒﻮﻟﯽ رﯾﻮي‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﻟﺘﺎرژي‪ ،‬ﻫﺎﻟﻮﺳﯿﻨﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‬ ‫‪CNS‬‬
‫ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي روده‪،‬‬ ‫درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻃﻌﻢ ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﻧﻔﺦ ﻣﻌﺪه‪،‬‬
‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‬
‫ﻫﻤﺎﭼﻮري‪ ،‬اﯾﻤﭙﻮﺗﻨﺴﯽ‪ ،‬ﭘﺮﯾﺎﭘﯿﺴﻢ‪ ،‬ﻣﺜﺎﻧﻪ ﻧﻮروژﻧﯿﮏ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫ادراري ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮز‬ ‫ﺧﻮﻧﯽ‬
‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ) ﺗﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ اﻓﺮاد (‪ ،‬ﻋﻮارض آﻟﺮژﯾﮏ ﻧﻈﯿﺮ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪،‬‬
‫ﺑﯿﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ‬
‫اﺳﭙﺎﺳﻢ ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﺣﻨﺠﺮه‪ ،‬دردﻣﻔﺼﻠﯽ‪ ،‬ادم‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬راش ﺟﻠﺪي‪،‬آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬
‫آﺗﺮوﻓﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮز ورﯾﺪ ﻫﺎي ﻋﻤﻘﯽ )‪ ،(DVT‬درد در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬وازواﺳﭙﺎﺳﻢ‬ ‫ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫اﺛﺮات ﺳﯿﻨﺮژﯾﺴﻢ ﯾﺎ ﺧﻨﺜﯽ‬
‫ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ دارﻧﺪ‬ ‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬
‫ﺳﺎزي‬
‫در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ IV‬اﯾﻦ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮ ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎ‬ ‫ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎ و ﻫﭙﺎرﯾﻦ‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬
‫دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ ﺑﺘﺎ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺷﻮك آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬ ‫ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﺑﻼﮐﺮ‬
‫را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﺿﺪﺑﺎردارﯾﻬﺎي‬ ‫ﺿﺪ ﺑﺎردارﯾﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ﺣﺘﯽ ﺷﮑﺴﺖ‬ ‫)‪(OCP`s‬‬

‫‪160‬‬
 ‫درﻣﺎن ﺑﺎ ﺿﺪ ﺑﺎردارﯾﻬﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺑﺘﻼء ﺑﻪ راش‬
‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫آﻟﻮﭘﻮرﻧﯿﻮل‬
‫ﺟﻠﺪي‬
‫ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﻧﺎﻓﺴﯿﻠﯿﻦ‬
‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﭘﺮوﺑﻨﺴﯿﺪ‬
‫ﻣﻬﺎر دﻓﻊ آﻧﻬﺎ‬

‫اﮐﺜﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺑﺎرداري ﺧﻮراﮐﯽ ﺗﺪاﺧﻞ دارﻧﺪ ) ﺷﮑﺴﺖ درﻣﺎﻧﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ‬ ‫‪N‬‬
‫ﺑﺎرداري (‬

‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﺪ ) ﻧﻈﯿﺮ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ( ﺑﺎ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ) ﻧﻈﯿﺮﺗﺘﺮاﺳﯿﮑﻠﯿﻦ‪،‬‬ ‫‪N‬‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ( ﺗﺪاﺧﻞ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺑﺎﮐﺘﺮواﺳﺘﺎﺗﯿﮑﻬﺎ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫رده‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬
‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫ﺑﺎرداري‬ ‫)راﯾﺞ در اﯾﺮان ﯾﺎ ﻧﺎﻣﻬﺎي ﻣﺮﺳﻮم(‬

‫‪Cap: 250, 500 mg‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪Oral susp: 125, 200, 250, 400, mg/5ml‬‬ ‫‪Amoxicillin‬‬
‫‪Tab: 250, 500 mg‬‬
‫‪Cap: 250, 500 mg‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Oral susp: 125, 250, mg/5ml‬‬ ‫‪Ampicillin‬‬
‫‪for Inj: 250 mg , 500 mg ,1g‬‬
‫‪for Inj : 1g / 0.5 g‬‬ ‫‪Ampicillin +‬‬
‫‪B‬‬
‫‪2g / 1 g‬‬ ‫‪Sulbactam‬‬
‫‪Cap: 250, 500 mg‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Cloxacillin‬‬
‫‪for Inj: 125 mg, 250 mg, 1g‬‬
‫‪Tab : 250mg/125 mg (375) mg‬‬
‫دو ﺷﮑﻞ داروﺋﯽ‬
‫)‪500mg/125 mg (625 mg‬‬
‫)‪Oral saps: 125mg/81.25 mg (156 mg‬‬ ‫ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﺎ‬
‫)‪200mg/28.5 mg (228 mg‬‬ ‫دوزﻫﺎي ‪ 228‬و ‪ 457‬ﺑﻪ‬
‫‪B‬‬ ‫‪Co-Amoxiclav‬‬
‫)‪250mg/62.5 mg (312 mg‬‬
‫)‪400mg/57 mg (457 mg‬‬ ‫ﻧﺎم ®‪Farmentin-BD‬‬
‫)‪Sachets: 125mg / 31.25 mg (156 mg‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪250 mg / 62.5 mg (312 mg‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪for Inj: 500 mg, 1g‬‬ ‫®‪Nafcil‬‬ ‫‪Nafcillin‬‬
‫‪for Inj:‬‬
‫‪Benzathine Penicillin G 600,000 IU +‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Penicillin 6.3.3‬‬
‫‪Potassium Penicillin G 300,000 IU +‬‬
‫‪Procaine Penicillin G 300,000 IU‬‬
‫‪for Inj:‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Penicillin G‬‬
‫)‪1,000,000 Iv (as potassium‬‬

‫‪161‬‬
 5,000,000 IV (as sodium)
Penadur®
for Inj: 1,200,000 IU Penicillin G
B Penicillin LA
Benzathine
Penicillin 1,200,000
B for Inj :
400,000 IU (100,000 IU Pencillin G
Potassium + 300,000 IU Penicillin G
Pencillin G
procaine)
Procaine
800,000 IU (200,000 IU Pencillin G
potassium + 600,000 IU Penicillin G
procaine)
B Tab : 500 mg (800,000 IU)
Oral susp:125 mg/5ml (200/000 IU)
250 mg/5ml (400,000 IU) Penicillin V
200,000 IU/5ml (as Benzathine)
400,000 IU/5ml (as Benzathine)
B for Inj : 1g , 2g (as sodium) Pipracil®
Piperacillin
Pipril®
B for Inj : 2g/250 mg Tazocin®
Piperacillin +
3g/375 mg
Tazobactam
4g/500 mg
B Tab: 375, 750 mg Penbactam®
Sultamicillin
Oral Susp: 250 mg/5ml (‫)ﻧﺎم ﺗﺠﺎری اﯾﺮاﻧﯽ‬

AMOXICILLIN

:‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ‬D

‫ ﻣﺎه‬3 ‫دوز راﯾﺞ در اﻃﻔﺎل ﺑﺰرﮔﺘﺮ از‬ ‫دوز راﯾﺞ در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

20 to 45 mg/kg/day 500 mg BD or TID ‫ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬

40 ‫ ﺗﺎ‬45 mg/kg/day TID 500 mg TID ‫ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ‬

20 ‫ ﺗﺎ‬45 mg/kg/day TID 500 mg BD or TID ‫ﭘﻮﺳﺖ‬

20 ‫ ﺗﺎ‬45 mg/kg/day TID 500 mg BD or TID ‫ادراري‬

‫ ﺗﮏ دوز‬3g
‫ﮔﻮﻧﻮره ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬
(‫) اﻣﺮوزه درﻣﺎن راﯾﺠﯽ ﻧﯿﺴﺖ‬
500 mg TID ‫ روز‬7 ‫ﺗﺎ‬ ‫ﮐﻼﻣﯿﺪ در ﺑﺎرداري‬
1000 mg BD ‫ روز‬14 ‫ﺗﺎ‬ ‫ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮ در ﻣﻌﺪه‬
‫ ﯾﺎ‬2 ‫ در‬30 mg/kg/day ‫ ﻣﺎه ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﮐﻠﯿﻮي ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي‬3 ‫* در اﻃﻔﺎل زﯾﺮ‬
.‫ دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬3
: ‫ ﻧﮑﺎت‬D
: ‫دارو – داروﺳﺎز‬

162
 ‫‪ -1‬ﻏﺬا ﺗﺎﺛﯿﺮي در ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺬب ﺷﺪه آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻧﺪارد وﻟﯽ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻗﻄﺮه ﺧﻮراﮐﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬در درﻣﺎن اﮐﺜﺮﯾﺖ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎ ﺑﺎ آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ) ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﯽ ﮔﺮوه ‪ ،( A‬ﻃﻮل‬
‫درﻣﺎن ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 10‬روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬دﻓﻊ آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻧﻈﯿﺮ اﮐﺜﺮ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﮐﻠﯿﻮي اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ از ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي‬
‫در ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﯾﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ دارو را راس ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺼﺮف ﮐﺮده و دوره درﻣﺎن را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﺤﻮه ﺗﻬﯿﻪ ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن آﻣﺎده ﺷﺪه در ﯾﺨﭽﺎل و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ‪ 14‬روز ) ﯾﺎ ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺎزﻧﺪه ( ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز اﺳﻬﺎل ﯾﺎ واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎﻣﺼﺮف ﮐﺎﻣﻞ دوره درﻣﺎن‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺮﻃﺮف ﻧﺸﺪ ﺑﯿﻤﺎرﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪AMPICILLIN‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫اﮐﺜﺮﯾﺖ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻧﻈﯿﺮ آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي زﯾﺮ از ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز راﯾﺞ در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 200 mg/kg/day IV‬ﯾﺎ ‪150‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﺑﺎﮐﺮﯾﺎﯾﯽ‬
‫ﻫﺮ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ ) ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ (‬
‫‪ 200 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪150‬‬ ‫‪IV‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﺳﭙﺘﯿﺴﻤﯽ‬
‫ﻫﺮ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪200 mg/kg/day IV‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻫﺮ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ ) ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪،‬‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ ﺳﻮم(‬
‫‪12g/day IV‬‬
‫‪ 200 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪150‬‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬
‫) ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﻦ‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ ﺳﻮم(‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ و ﻣﯿﺰان ﺟﺬب آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﻣﺼﺮف آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﯾﮏ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا ﯾﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﺮﻣﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻘﻂ در ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ درﻣﺎن ﺳﺮﯾﻊ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه و ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎ اﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ‪ ،‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ و آﻧﺘﯽ‬
‫ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬دﻓﻊ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻧﻈﯿﺮ اﮐﺜﺮ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﮐﻠﯿﻮي ) ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﮔﻠﻮﻣﺮوﻻر ( اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬راش ﭘﻮﺳﺘﯽ و اﺳﻬﺎل در ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﯿﻤﺎران در ﭘﯽ ﻣﺼﺮف آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫‪163‬‬
 ‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺪاﺧﻞ آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬا و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﻣﺼﺮف را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‬

‫‪AMPICILLIN + SULBACTAM‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دوز دارو‪:‬‬

‫)‪(1‬‬
‫دوز اﻃﻔﺎل ﺑﺎﻻي ﯾﮏ ﺳﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪300 mg/kg/day IV‬‬
‫ﻣﻨﻘﺴﻢ در ﭼﻨﺪ دوز ‪q6h‬‬
‫‪ 3g‬ﺗﺎ ‪1.5‬‬ ‫‪IM, IV q6h‬‬
‫داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ‬
‫) ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 40‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﻧﻈﯿﺮ‬ ‫)‪(1g Ampicillin + 0.5 g Sulbactam‬‬
‫ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ درﻣﺎن ﺷﻮﻧﺪ(‬
‫‪300 mg/kg/day‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪ 3g‬ﺗﺎ ‪1.5‬‬ ‫‪IM, IV q6h‬‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫‪q6h‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﮐﺴﯽ ﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ‪3g q6h IM,IV‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ‬
‫ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺼﺮف دارو در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ﯾﮏ ﺳﺎل ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-1‬‬

‫درﻣﺎن ‪ IV‬ﮐﻮدﮐﺎن ‪ ،‬ﺑﯿﺶ از ‪ 14‬روز اداﻣﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-2‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﺮاﺗﯿﻨﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح دوز اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ اﯾﻦ دارو ﺑﺴﯿﺎر دردﻧﺎك اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﺰرﯾﻖ آن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﯿﺪوﮐﺎﺋﯿﻦ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﻮارد دﯾﮕﺮي ﮐﻪ ﺑﺮاي آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﯾﻦ دارو ﻧﯿﺰ ﺻﺎدق اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‬

‫‪CLOXACILLIN‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دوزﻣﺼﺮﻓﯽ‪:‬‬

‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ )و ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ 20‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم(‬
‫‪50 mg/kg/day q6h‬‬ ‫‪250 mg q6h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬
‫‪100 mg/kg/day‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫‪500 mg q6h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ‬
‫‪50 mg/kg/day‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫‪250 mg‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ و ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم‬

‫‪164‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ از اﯾﻦ دارو‪ ،‬ﮐﺎرﮐﺮد ﮐﻠﯿﻮي و ﮐﺒﺪي ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ و ﻣﯿﺰان ﺟﺬب ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ ﯾﮏ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا ﯾﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا و ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺪاﺧﻞ ﮐﻠﻮﮔﺰاﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬا و زﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﺻﺤﯿﺢ را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪CO-AMOXICLAV‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬

‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺳﻪ ﻣﺎه‬ ‫) ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺪار آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ (‬

‫‪ 45 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪40‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‪،‬‬

‫‪ 500 mg‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫‪q 8h‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪q8h‬ﯾﺎ ‪q12h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ‪UTI ،‬‬
‫‪ 45 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪40‬‬
‫‪2000 mg/125 mg‬‬ ‫‪q 12h‬‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬
‫‪q8h , q 12 h‬‬
‫‪ 25 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪20‬‬
‫‪ 500 mg‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫‪q 8h‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺧﻔﯿﻒ‬
‫‪q8h , q12h‬‬

‫در ﻣﺼﺮف ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧﯽ از ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ و ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي و ﺗﻬﻮع آن وﺟﻮد‬ ‫‪R‬‬
‫دارد‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﯾﻦ ﻋﻮارض ﻣﯿﺘﻮان ﻫﻢ زﻣﺎن ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو را ﺑﺎ آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‬
‫ﺗﺎ دوز آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ را ﺑﺪون ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن دوز ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ اﻓﺰاﯾﺶ داد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯿﺘﻮان ﺑﺮاي‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ﺣﺘﯽ ﺗﺎ ‪ 90 mg/kg/day‬آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎر در ﻣﻮرد اﺑﺘﻼء ﺑﻪ ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﻫﺎي ﮐﺒﺪي آﮔﺎه ﺷﻮﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻏﺬا ﺗﺎﺛﯿﺮي در ﻣﻘﺪار ﺟﺬب ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دارو ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﮐﻼووﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺑﺘﺎ ﻻﮐﺘﺎﻣﺎز ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﺷﻪ ﻫﺎي ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو ) و ﺳﺎﯾﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﺑﺖ ارﺟﺢ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ دوز‬ ‫‪R‬‬
‫ﺻﺤﯿﺢ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر داده ﺷﺪه و دارو ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮﺑﺖ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه در ﻣﻌﺮض ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻗﺮار ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪1-‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري ‪UTI= Urinary Tracts Infection‬‬

‫‪165‬‬
 ‫‪ Farmentin BD‬ﺑﺎ دوزﻫﺎي ‪ 228 mg‬و ‪ 457 mg‬ﺷﮑﻠﯽ از ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫‪R‬‬
‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮده و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮاي ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺗﺮ ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي و‬
‫ﮔﻮارﺷﯽ آن ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮﻧﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ‬

‫ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو‬ ‫ﻓﺎرﻣﻨﺘﯿﻦ ‪BD‬‬
‫‪250‬‬ ‫‪125‬‬ ‫‪400‬‬ ‫‪200‬‬ ‫ﻣﻘﺪار آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫‪62/5‬‬ ‫‪31/25‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪28/5‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫‪312‬‬ ‫‪156‬‬ ‫‪457‬‬ ‫‪228‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺑﻪ‬
‫ا ﺑﻪ ‪4‬‬ ‫‪ 1‬ﺑﻪ ‪7‬‬
‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ دو ﻗﺮص ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو ﺑﺎ دوز ‪ 250‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﻗﺮص ﺑﺎ‬ ‫‪N‬‬
‫دوز ‪ 500‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﻗﺮص داراي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ از ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪NAFICILLIN‬‬
‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 200 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪50‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪ 1g‬ﺗﺎ ‪500 mg‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه‬
‫‪ 6h‬ﺗﺎ ‪q 4‬‬ ‫‪q 4h‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺎف ﻃﻼﺋﯽ ) ‪( MSSA‬‬
‫‪50 mg/kg IV‬‬ ‫‪ 200 mg / kg / day‬ﺗﺎ ‪100‬‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫‪ 8h‬ﯾﺎ ‪ 6‬ﯾﺎ ‪) q 4‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻦ ﮐﻮدك(‬ ‫‪ 6h‬ﺗﺎ ‪q 4‬‬
‫‪ 2g‬ﺗﺎ ‪1g‬‬
‫‪ 200 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪100‬‬
‫‪IV‬‬ ‫‪q 4h‬‬ ‫اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ‬
‫‪ 6h‬ﯾﺎ ‪q 4‬‬ ‫در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ‬
‫‪ 200 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪100‬‬ ‫‪2g IV q 4h‬‬
‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ در اﻓﺮادي ﺑﺎ درﯾﭽﻪ‬
‫در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ ‪ 6h‬ﯾﺎ ‪q 4‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﻗﻠﺐ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫) ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ (‬ ‫) ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ (‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻧﻔﺴﯿﻠﯿﻦ در اﯾﺮان ﻓﻘﻂ ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ‪ IV‬دارد‪.‬‬

‫‪166‬‬
 ‫‪ -2‬ﻧﻔﺴﯿﻠﯿﻦ ﺟﺰء ﻧﺎدر ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ راه اﺻﻠﯽ دﻓﻊ آن ﺻﻔﺮاوي اﺳﺖ‪ 25 ) .‬ﺗﺎ ‪ 30‬درﺻﺪ ﮐﻠﯿﻮي‬
‫اﺳﺖ ( ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻌﺪاد ‪ WBC‬ﻫﺎ در درﻣﺎﻧﻬﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻔﺘﻪ اي دو ﺑﺎر ﭼﮏ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮارد ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﻫﻔﺘﻪ ﺳﻮم ﺑﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎدر ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎرﻻزم‬
‫ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬

‫‪PENICILLIN 6.3.3‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪1,200,000 IU‬‬ ‫ﺗﮏ دوز ‪IM‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﯽ ﮔﺮوه ‪A‬‬
‫)ﺑﯿﻦ ‪ 14‬ﺗﺎ ‪ 27‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم(‬
‫‪ 2,400,000 IU IM‬ﺗﮏ دوز‬ ‫) ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺨﻤﻠﮏ‪ ،‬ﺑﺎد ﺳﺮخ و‬
‫‪6,00,000 IU‬‬ ‫ﺗﮏ دوز ‪IM‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ (‬
‫)زﯾﺮ ‪ 14‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم(‬
‫‪ 600,000 IU‬زﯾﺮ ‪ 27‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬ ‫‪1,200,000 IU‬‬ ‫‪IM‬‬
‫ﻫﺮ دو روز ﺗﮑﺮار ﺷﺪه ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﻫﺮ دو روز ﺗﮑﺮار ﺷﺪه ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮﮐﯽ ) ﻏﯿﺮ از‬
‫دﻣﺎي ﺑﺪن ﺑﺮاي دو روز ﻃﺒﯿﻌﯽ‬ ‫دﻣﺎي ﺑﺪن ﺑﺮاي دو روز ﻃﺒﯿﻌﯽ‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮﮐﯽ (‬
‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ داراي اﺛﺮات ﺑﯽ ﺣﺴﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﺰرﯾﻖ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ 6.3.3‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺰرﯾﻖ ﭘﻨﯽ‬
‫ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ داراي درد ﮐﻤﺘﺮي اﺳﺖ ) ﻋﻠﺖ ﺗﺰرﯾﻖ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ و ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ ‪800/000‬‬
‫در ﯾﮏ ﺳﺮﻧﮓ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺖ ( ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺠﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ‪ 2/400/000‬واﺣﺪ ﺗﮏ دوز ) اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺼﻒ در ﯾﮏ ﻋﻀﻠﻪ و ﻧﺼﻒ دﯾﮕﺮ در ﻋﻀﻠﻪ دﯾﮕﺮ (‬
‫ﻣﯿﺘﻮان ‪ 1/200/000‬واﺣﺪ را در روز اول و ‪ 1/200/000‬واﺣﺪ را در روز ﺳﻮم ﺗﺰرﯾﻖ ﮐﺮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮي ) ﺗﺎ ‪ 10‬روز (‬ ‫ﭘﺬﯾﺮش ﺑﻬﺘﺮ ﺑﯿﻤﺎر‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫در ﺑﺪن ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ 6.3.3‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻀﻼﻧﯽ ‪ IM‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬درﻣﺎن ﻋﻮارض آﻟﺮژﯾﮏ داروﻫﺎي آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ اﺻﻮﻻ دﺷﻮارﺗﺮ اﺳﺖ ‪).‬ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻌﺪ از ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ دﭘﻮ در ﻋﻀﻠﻪ ‪،‬دارو را آﻫﺴﺘﻪ آزاد ﻣﯿﮑﻨﺪ(‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪167‬‬
 ‫‪PENICILLIN BENZATHINE‬‬
‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺗﮏ دوز ‪900,000 IU IM‬‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 27‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﯽ ﮔﺮوه ‪A‬‬
‫‪1,200,000 IU‬‬ ‫ﺗﮏ دوز ‪IM‬‬
‫ﺗﮑﺪوز ‪600,000 IU IM‬‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 27‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬
‫‪2,400,000 IU‬‬ ‫ﺗﮏ دوز ‪IM‬‬ ‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ) اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ (‬
‫‪50,000 IU/kg‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬
‫‪2,400,000 IU‬‬ ‫‪IM‬‬
‫‪50,000 IU/kg‬‬ ‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ﮐﺎردﯾﻮواﺳﮑﻮﻻر‬
‫ﻫﻔﺘﻪ اي ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﻫﻔﺘﻪ اي ﯾﮏ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﺗﺎ ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از درﻣﺎن اﺻﻠﯽ ﺑﺎ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬ورﯾﺪي‪،‬‬
‫ﻧﻮروﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ) درﻣﺎن ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ (‬
‫‪50,000 IU/kg‬‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ اي ﯾﮏ ﺑﺎر‬
‫‪2,400,000 IU‬‬ ‫‪IM‬‬
‫‪50,000 IU/kg‬‬ ‫ﺗﮏ دوز ‪IM‬‬ ‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ﮐﺎﻧﮋﻧﯿﺘﺎل‬
‫‪1,200,000 IU‬‬ ‫‪IM‬‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ و‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻣﺎﻫﯽ ﯾﮑﺒﺎ ر و ﯾﺎ ‪600,000 IU IM‬‬
‫ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﻮﻧﻔﺮﯾﺖ‬
‫ﻫﺮ دو ﻫﻔﺘﻪ‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ ) IM‬ﻋﻀﻼﻧﯽ ( ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪PENICILLIN G‬‬
‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪250,000 IU/kg/day IV‬‬ ‫‪24,000,000 IU/day IV‬‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻣﻨﻨﮕﻮﮐﻮﮐﺎل‬
‫‪250,000 IU/kg/day IV‬‬ ‫‪ 20 million IU/day/ IV‬ﺗﺎ ‪15‬‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي‬
‫‪150,000 IU/kg/day IV‬‬ ‫‪ 24 million IU/day IV‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﯽ‬
‫ﺷﺪﯾﺪ‬
‫‪300,000 IU/kg/day IV‬‬ ‫‪ 24 million IU/day‬ﺗﺎ ‪18‬‬ ‫ﻧﻮروﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ‬

‫‪168‬‬
 ‫ﺗﺎ ‪ 14‬روز ﮐﻪ ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻔﺘﻪ اي ﯾﮑﺒﺎر‬
‫‪ 2/4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن واﺣﺪ ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 250,000 IU/kg/day‬ﺗﺎ ‪150,000‬‬ ‫‪ 3 million IU/day‬ﺗﺎ ‪2‬‬ ‫دﯾﻔﺘﺮي‬
‫آﻧﺘﺮاﮐﺲ‬
‫‪ 150,000 IU/kg/day‬ﺗﺎ ‪100,000‬‬ ‫‪ 20 million IU/day‬ﺗﺎ ‪5‬‬
‫)ﺳﯿﺎه زﺧﻢ(‬
‫‪ 150,000 IU/kg/day‬ﺗﺎ ‪100,000‬‬ ‫‪20 million IU/day‬‬
‫ﺑﻮﺗﻮﻟﯿﺴﻢ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ‬
‫‪ 20 million IU/day‬ﺗﺎ ‪6‬‬ ‫آﮐﺘﯿﻨﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ‬

‫‪D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻧﻮع ﺣﺎوي ﺳﺪﯾﻢ ) ‪ ( Vial 5,000,000 IU‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺤﺘﻮاي ﺑﺎﻻي ﺳﺪﯾﻢ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ )ﻧﻈﯿﺮ‬
‫اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻻ دارﻧﺪ( ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﻮع ﺣﺎوي ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ)‪ (Vial 1,000,000 IU‬دراﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺤﺘﻮاي ﺑﺎﻻي ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ )ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻠﯿﻮي( ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻣﺮوزه ﺑﻪ دﻻﯾﻞ وﺟﻮد داروﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺪود‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دردﻧﺎك‬ ‫ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺰرﯾﻖ دوزﻫﺎي ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪IM‬‬ ‫‪ -2‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ‪IV‬‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬ﺑﺎ دو ﻗﺪرت داروﺋﯽ ﻣﺘﻔﺎوت وﯾﺎل ‪ 1/000/000‬واﺣﺪ ﺑﺎ ﻣﻠﺢ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ و وﯾﺎل ‪5/000/000‬‬
‫واﺣﺪ ﺑﺎ ﻣﻠﺢ ﺳﺪﯾﻢ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﯿﺘﻮان از ﻣﻠﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯿﻤﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ G‬ﺑﺎﻻﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ اﯾﻦ دارو ﻧﯿﺰ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪PENICILLIN G PROCAINE‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮﺗﺎ دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﯽ ﮔﺮوه ‪A‬‬
‫‪25,000 IU/kg/day‬‬ ‫‪1,000,000 IU/day‬‬
‫) ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺨﻤﻠﮏ‪ ،‬ﺑﺎدﺳﺮخ (‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ ‪ 10‬روز‬

‫‪169‬‬
 ‫ﺑﻌﻨﻮان درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻌﻨﻮان درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫آﻧﺘﯽ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫دﯾﻔﺘﺮي‬
‫‪ 25000 IU/kg/day‬ﺗﺎ ‪15,000‬‬ ‫‪600,000 IU/day‬‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮﺗﺎ دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫‪ 1,000,000‬ﺗﺎ ‪600,000‬‬

‫‪50,000 IU/kg/day‬‬ ‫‪IU/day‬‬ ‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ‬
‫) اﯾﻦ دوز در ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ ﻣﺎدرزادي‬
‫ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد (‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ ﻓﺮآورده ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺗﺴﺖ ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﯽ در اﯾﺮان ﭼﻨﺪان ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪،‬ﭼﺮاﮐﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﺮوﮐﺎﯾﯿﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ رخ ﻣﯿﺪﻫﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و ﺑﻪ ﻏﻠﻂ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﯾﺮان دو ﺷﮑﻞ داروﺋﯽ از ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺟﯽ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫‪-3‬‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺟﯽ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺟﯽ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ‬
‫‪ 800.000‬واﺣﺪ‬ ‫‪ 400.000‬واﺣﺪ‬
‫‪600,000 IU‬‬ ‫‪300,000 IU‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺟﯽ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‬
‫‪200,000 IU‬‬ ‫‪100,000 IU‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ‬

‫‪ -4‬ﺑﺮاي ﺷﺮوع اﺛﺮ ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﺎﻫﺶ درد ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ‪ ،‬ﮔﺎﻫﺎ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ را ﺑﺎ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮده و ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ IM‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ را در ﺻﻮرت دﻓﻌﺎت ﺗﺰرﯾﻖ زﯾﺎد‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪PENICILLIN V‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬
‫‪ 50 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪15‬‬
‫‪q 6h‬‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 30‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬
‫ﻧﺼﻒ دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬
‫‪ 50 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪15‬‬
‫‪q 6h‬‬
‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﯽ ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ‬
‫‪ 500 mg‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫‪q 6h‬‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ 2g‬ﻧﯿﻢ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﯽ ﺳﭙﺲ‬ ‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ در‬
‫‪ 500 mg q 6h‬ﺗﺎ ‪ 8‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ‬ ‫ﺟﺮاﺣﯽ ﻫﺎي دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﮑﯽ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫‪ 500 mg q 6h‬ﺗﺎ ‪250‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮﮐﯽ و اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮﮐﯽ‬

‫‪170‬‬
 ‫‪50 mg/kg/day q 6h‬‬ ‫‪ 500 mg q 6h‬ﺗﺎ ‪ 250‬ﺗﺎ ‪ 20‬وز‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري ﻻﯾﻢ‬
‫‪ 50 mg/kg/day q 6h‬ﺗﺎ ‪15‬‬ ‫‪ 500 mg q 6h‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫آﻧﮋﯾﻦ وﻧﺴﺎﻧﺖ‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﺮﻋﺖ و ﻣﻘﺪار ﺟﺬب ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ V‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﺎ ﻏﺬا ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ V‬را ﮔﺎﻫﺎ ﺑﺎ واﺣﺪ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺳﻨﺠﻨﺪ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ‪:‬‬
‫‪500 mg Penicillin V = 800,000 IU Penicillin V‬‬

‫‪ -3‬ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ در ﻣﺼﺮف ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ V‬ﺷﺎﯾﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﯿﺘﻮان ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ V‬ﺑﺎ ﻣﻠﺢ ﺑﻨﺰاﺗﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ ﻃﻌﻢ ﺑﻬﺘﺮي دارد و ﻫﻢ ﻃﻮل‬
‫اﺛﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮي دارد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر زﻣﺎن ﺻﺤﯿﺢ ﻣﺼﺮف را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬دارو را‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪PIPERACILLIN‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺟﺪي ﻧﻈﯿﺮ ﺳﭙﺘﯿﺴﻤﯽ‪،‬‬
‫‪ 18 g/day‬ﺗﺎ ‪12‬‬ ‫‪IV‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫‪ 6h‬ﯾﺎ ‪q 4‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ‬
‫‪ 16 g/day‬ﺗﺎ ‪8‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪4‬‬
‫در ﻧﻮزادان ‪75 mg/kg/day‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري ﮐﻤﭙﻠﯿﮑﻪ‬
‫‪ 6h‬ﯾﺎ ‪q 4‬‬
‫در ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 300 mg/kg/da‬ﺗﺎ ‪200‬‬
‫‪ 8 g/day‬ﺗﺎ ‪6‬‬ ‫‪IV‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ از ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫‪ 6 h‬ﯾﺎ ‪q 4‬‬
‫‪ 18 g/day‬ﺗﺎ ‪12‬‬ ‫‪IV‬‬
‫اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ و آرﺗﺮﯾﺖ ﻋﻔﻮﻧﯽ‬
‫‪ 6h‬ﯾﺎ ‪q 4‬‬
‫‪2g‬‬ ‫ﺗﮏ دوز ‪IM‬‬ ‫ﮔﻨﻮره ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫و ‪ IV‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -1‬ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﻓﺮم ‪IM‬‬

‫ﭘﯿﭽﯿﺪه = ‪1-Complicated‬‬

‫‪171‬‬
 ‫‪ -2‬ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﯿﻦ در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز دارد ) ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﺮاﺗﯿﻨﯿﻦ زﯾﺮ ‪( 40 ml/min‬‬
‫‪ -3‬ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﺮاي ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ ﻫﺎي ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﺳﺰارﯾﻦ و ﻫﯿﺴﺘﺮﮐﺘﻮﻣﯽ واژن ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬وﯾﺎﻟﻬﺎي ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﻌﺪ از ﺗﻬﯿﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﺗﺎ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ در دﻣﺎي اﺗﺎق و ﺗﺎ ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ در ﯾﺨﭽﺎل ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ دو دارو ﺑﺎ دوز ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ داروﯾﯽ ﺧﺎﺻﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪PIPERACILLIN + TAZOBACTAM‬‬
‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ) در اﻃﻔﺎل زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺳﻼﻣﺖ دارو ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ (‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪3.375 g IV q 6h‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 7‬ﺗﺎ ‪ 10‬روز – در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دوز دارو‬ ‫آﭘﺎﻧﺪﯾﺴﺖ ﻋﺎرﺿﻪ دار ) ﭘﺎرﮔﯽ ﯾﺎ آﺑﺴﻪ (‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 4.5 g‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬ ‫‪IV q 6h‬‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫‪3.375 g‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q 6h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻋﺎرﺿﻪ دار‬
‫‪3.375 g‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q 6h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ و اﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز ﺑﻌﺪ از زاﯾﻤﺎن‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬دوز اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺰرﯾﻖ اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻓﺮم ‪ IV‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﻧﻔﻮزﯾﻮن دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻃﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ در دﻣﺎي اﺗﺎق و ﺗﺎ ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ در ﯾﺨﭽﺎل ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻬﺪاري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬در اﻃﻔﺎل زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺼﺮف دارو ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪SULTAMICILLIN‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪50 mg/kg/day‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 10‬روز ‪750 mg BD‬‬ ‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ ﺣﺎد‬
‫‪ BD‬ﯾﺎ ‪TID‬‬ ‫‪ 750 mg‬ﺗﺎ ‪500‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‬

‫‪172‬‬
 ‫)در ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ﻧﺼﻒ اﯾﻦ دوز ﻣﺼﺰف‬ ‫‪ 500 mg‬ﺗﺎ ‪375‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد (‬ ‫‪ 1000 mg‬ﺗﺎ ‪750‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ‬
‫‪ 750 mg‬ﺗﺎ ‪500‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ادراري‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو در اﯾﺮان ﺑﻪ ﻧﺎم ®‪ Penbactam‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف ﻏﺬا ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ و ﻣﻘﺪار ﺟﺬب ﺳﻮﻟﺘﺎﻣﯿﺴﯿﻠﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫‪ -3‬ﺳﻮﻟﺘﺎﻣﯿﺴﯿﻠﯿﻦ ‪ ،‬ﭘﺮودراﮔﯽ ) ﭘﯿﺶ داروي ( اﺳﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه از دو ﺟﺰء آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و ﺳﻮﻟﺒﺎﮐﺘﺎم‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﭘﺮودراگ ﺑﻪ ﻓﺮم اﺳﺘﺮي ﺑﻮده ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﺮازﻫﺎي ﺑﺪن ﺑﻪ اﺟﺰاء ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه اش ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺳﻮﻟﺘﺎﻣﯿﺴﯿﻠﯿﻦ را ﻣﯿﺘﻮان ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﻫﺮ دو دارو‬ ‫‪R‬‬
‫داراي ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎﻣﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎز‬ ‫ﺟﺰء اﺻﻠﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﯽ‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫ﮐﻼوﻧﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬ ‫آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﮐﻮآﻣﻮ ﮐﺴﯽ ﮐﻼو‬
‫ﺳﻮﻟﺒﺎﮐﺘﺎم‬ ‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﺳﻮﻟﺘﺎﻣﯿﺴﯿﻠﯿﻦ‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در اﯾﺮان ﺑﻪ ﻧﺎم ®‪ Penbactam‬ﺷﻨﺎﺧﺘﮫ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ﺟﺰء ﭘﺮ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‬
‫در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺟﺪي ﺑﺴﯿﺎر راﯾﺞ ﺷﺪه و ﺣﺘﯽ ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻣﺬﮐﻮر ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺗﻌﺪادي از‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن آﻧﻬﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ دارﻧﺪ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫درﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺳﻮش ﺑﯿﻤﺎرﯾﺰا‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺮاي ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك‬ ‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‬
‫ﮔﺮوه ‪ A‬ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ اﻣﺮوزه ﺑﺴﯿﺎر راﯾﺞ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺣﺘﯽ‬ ‫ﻣﺨﻤﻠﮏ‬ ‫‪Streptococcus‬‬
‫‪pyogenes‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ را ﻧﯿﺰ ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪.‬ﻧﻈﯿﺮ‬ ‫ﺑﺎد ﺳﺮخ و‬ ‫)اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﮔﺮوه ‪( A‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﮑﺴﯿﻦ‪ ،‬ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ وﺳﻔﻮروﮐﺴﯿﻢ‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫اﻣﺮوزه اﺳﺘﻔﺎده ازﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎي‬
‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪+‬‬
‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص‬ ‫ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ ‪+‬‬ ‫‪Streptococcus‬‬
‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪،‬‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ در درﻣﺎن ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ راﯾﺞ‬ ‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﺘﻠﯿﻦ‬ ‫‪pneumoniae‬‬
‫وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪173‬‬
 ‫راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ در درﻣﺎن اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ‬
‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‬
‫درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪).‬ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ و ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن(‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‪،‬‬ ‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‬
‫ﮐﻮآﻣﻮﮐﺴﯽ ﮐﻼو‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك و اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪+ G‬‬
‫ﻫﺎ از ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ دﻻﺋﻞ‬ ‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ‪+‬‬ ‫آﺑﺴﻪ ﻣﻐﺰي‬
‫ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول‬
‫آﺑﺴﻪ ﻫﺎي ﻣﻐﺰي ﻫﺴﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم اﻣﺮوزه در درﻣﺎن ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬
‫راﯾﺞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﺟﻮاب ﮐﺸﺖ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪، G‬‬
‫ﻣﻮﯾﺪ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك‬ ‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪،‬‬ ‫‪Streptococcus‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬
‫وﯾﺮﯾﺪﻧﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ درﻣﺎن‬ ‫وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫‪viridans‬‬
‫ﺳﻮم‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎي‬
‫اﯾﻦ درﻣﺎن ﺑﺮاي زﻣﺎﻧﯽ‬
‫ورﯾﺪي ‪،‬‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻮش‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ‬ ‫‪Staphylococcus‬‬
‫وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻃﻼﯾﯽ‬ ‫ﺳﻮم ‪ +‬ﻧﻔﺴﯿﻠﯿﻦ‬ ‫‪aureus‬‬
‫ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬
‫‪ MSSA‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ورﯾﺪي‬
‫ﺳﻮزاك ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﭙﮑﺘﯿﻨﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪،‬‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ‬ ‫‪Neisseria‬‬
‫ﺳﻮزاك‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺑﺮاي‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫دوم‬ ‫‪gonorrhoeae‬‬
‫ﭘﻮﺷﺶ ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑﻪ رژﯾﻢ‬
‫درﻣﺎﻧﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ‬ ‫‪Haemophilus‬‬
‫ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎ ﺳﯿﻦ‪ ،‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﺷﺎﻧﮑﺮوﺋﯿﺪ‬
‫ﺳﻮم‪ ،‬آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫‪ducreyi‬‬

‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‪ ،‬ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﺗﺎزوﺑﺎﮐﺘﺎم و اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ از‬

‫ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﺧﻄﻮط اول درﻣﺎن ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ از درﻣﺎﻧﻬﺎي‬ ‫‪Enterobacteriaceae‬‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ در ﻓﺼﻮل ﻗﺒﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر آورده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪174‬‬
 ‫‪Gonorrhoea‬‬ ‫ﺳﻮزاك‬
‫ﺳﻮزاك ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻨﺴﯽ و ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﻮﮐﻮس دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ﺗﻮﺳﻂ ‪Neisseria‬‬
‫‪ ) gonorrhoeae‬ﮐﻮﮐﺴﯽ ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ( اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري و ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ‪،‬ﭘﺮوﺳﺘﺎﺗﯿﺖ وﻋﻔﻮﻧﺖ ﭘﺮده ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﯿﺰ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرت ﻋﺪم درﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﻔﺎﺻﻞ ‪ ،‬اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ و ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺳﻮزاك در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺑﺎ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﮐﻪ درﻣﺎن اﯾﻦ ﭘﺎﺗﻮژن ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻟﺘﻬﺎب ﺣﺎد ﻣﺠﺎري ادراري‪،‬ﺳﻮزش ادرار‪،‬ﺧﺮوج ﺗﺮﺷﺤﺎت ﭼﺮﮐﯿﻦ از ﻣﺠﺎري ادراري‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻮزاك‬
‫‪ Neisseria gonorrhoeae‬ﭘﺎﺗﻮژن ﻣﻮﻟﺪ ﺳﻮزاك اﺳﺖ اﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎي راﯾﺞ‬
‫ﺳﻮزاك ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ‪ Chlamydia‬ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن ‪ +‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ) ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎ (‬
‫در ﺧﺎﻧﻤﻬﺎي ﺑﺎردار ) اﺳﭙﮑﺘﯿﻨﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ +‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ (‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و راﯾﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﮔﺮوه ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‬

‫‪Chancroid‬‬ ‫ﺷﺎﻧﮑﺮوﺋﯿﺪ‬
‫ﺷﺎﻧﮑﺮوﺋﯿﺪ از ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎﺋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻨﺴﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎد زﺧﻢ ﻫﺎي ژﻧﺘﯿﺎل ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ‬
‫رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ در اﻧﺘﻘﺎل ‪ HIV‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زﺧﻢ ﻫﺎي ژﻧﺘﯿﺎل ﺑﺎ ﻟﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﺴﯿﺎر دردﻧﺎك و ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ‪ ،‬ﻟﻨﻔﺎدﻧﻮﭘﺎﺗﯽ‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺎﻧﮑﺮوﺋﯿﺪ‬
‫‪Haemophilus ducreyi‬‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژن‬
‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن و آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ درﻣﺎﻧﻬﺎي اﺻﻠﯽ و ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬

‫‪Peritonitis‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺖ ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺻﻔﺎق ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ و ﺳﭙﺴﯿﺲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﺸﻨﺪه ﺑﻮده و‬
‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎي زﯾﺎدي در اﯾﺠﺎد آن ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ اﻣﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﯾﻦ ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ‪ Enterobacteriaceae‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ : Enterobacteriaceae‬در‪ 2/3‬ﻣﻮارد ﻋﺎﻣﻞ ﭘﺮﺗﯿﻮﻧﯿﺖ‬
‫‪S. Pneumoniaea‬‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎ‬
‫‪Enterococci‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ‪ ،‬ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﺗﺎزوﺑﺎﮐﺘﺎم ‪ ،‬اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ و ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬

‫‪D‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ )*(‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ اول‬
‫ﺳﻔﺎﻟﮑﺴﯿﻦ )*(‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫ﺳﻔﺎدروﮐﺴﯿﻞ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺗﯿﻦ‬
‫ﺳﻔﺎﭘﯿﺮﯾﻦ‬

‫‪175‬‬
 ‫ﺳﻔﺮادﯾﻦ‬
‫ﺳﻔﺎﮐﻠﻮر )*(‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ دوم‬
‫ﺳﻔﻮروﮐﺴﯿﻢ )*(‬
‫ﺳﻔﺎﻣﻨﺪول‬
‫ﺳﻔﻮﻧﯿﺴﯿﺪ‬
‫ﺳﻔﻤﺘﺎزول‬
‫ﺳﻔﻮﺗﺘﻦ‬
‫ﺳﻔﻮﮐﺴﯿﺘﯿﻦ‬
‫ﻟﻮراﮐﺎرﺑﻒ‬

‫ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ )*(‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‬

‫ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ )*(‬
‫ﺳﻔﺘﺎزﯾﺪﯾﻢ )*(‬
‫ﺳﻔﺘﯽ زوﮐﺴﯿﻢ )*(‬
‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن )*(‬
‫ﺳﻔﺘﯽ ﺑﻮﺗﻦ‬
‫ﺳﻔﻮﭘﺮازون‬
‫ﻣﻮﮔﺰاﻻﮐﺘﺎم‬

‫ﺳﻔﭙﯿﻢ )*(‬ ‫ﺳﻔﻼﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫)*( ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺳﺘﺎره دارﻧﺪ در اﯾﺮان ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ از دﺳﺘﻪ ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم ﻫﺎ ﺑﻮده و ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺴﯿﺪال ﺧﻮد را ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪D‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﻨﯿﺘﯿﮏ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺟﺬب ‪:‬‬
‫در ﻣﯿﺎن ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ﺳﻔﺎﻟﮑﺴﯿﻦ‪ ،‬ﺳﻔﺮادﯾﻦ‪ ،‬ﺳﻔﺎﮐﻠﻮر‪ ،‬ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ‪ ،‬ﺳﻔﭙﺮوزﯾﻞ‪ ،‬ﺳﻔﺎدروﮐﺴﯿﻞ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﺑﻮﺗﻦ‪،‬‬
‫وﻟﻮراﮐﺎرﺑﻒ از راه ﮔﻮارش ﺟﺬب ﺧﻮﺑﯽ دارﻧﺪ و ﻏﺬا ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان ﻫﻤﮕﯽ اﻣﮑﺎن ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IV , IM‬دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪176‬‬
 ‫ﺗﻮزﯾﻊ ‪:‬‬
‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ در ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ﻣﺎﯾﻊ ﻣﻐﺰي ﻧﺨﺎﻋﯽ )‪ (CSF‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬در‬
‫ﻣﯿﺎن ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺴﻞ ﺳﻮﻣﯽ ﻫﺎ ) اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﻼوه ﺳﻔﻮروﮐﺴﯿﻢ از ﻧﺴﻞ دوم وﺳﻔﭙﯿﻢ از ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم ( ﺑﻪ‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ در ‪ CSF‬ﻣﯽ رﺳﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻨﻨﮋ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ورود ﺑﻪ ‪ CSF‬را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و دﻓﻊ ‪:‬‬

‫ﺣﺬف ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺮﺷﺢ ﺗﻮﺑﻮﻻر و ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ‬
‫در ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎﻻﺋﯽ ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﻮن‪ ،‬ﺳﻔﻮﭘﺮازون و ﺳﻔﺎﻣﻨﺪول درون ﺻﻔﺮا‬
‫ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎﻟﻮاﻗﻊ دﻓﻊ ﮐﺒﺪي دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ از اﯾﻨﻬﺎ ﻣﯿﺘﻮان در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دارﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫راه ﺗﺠﻮﯾﺰ‬ ‫ﻧﻮع دﻓﻊ‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ )دﻗﯿﻘﻪ(‬

‫‪Cephalexin‬‬ ‫‪Oral‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪65‬‬
‫‪Cefazolin‬‬ ‫‪IM, IV‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪105‬‬
‫‪Cefaclor‬‬ ‫‪Oral‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪45‬‬
‫‪Cefuroxime‬‬ ‫)‪Oral (1‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪80‬‬
‫‪Cefixime‬‬ ‫‪Oral‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪210‬‬
‫‪Cefotaxime‬‬ ‫‪IM, IV‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪60‬‬
‫‪Ceftazidime‬‬ ‫‪IM, IV‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪120‬‬
‫‪Ceftizoxime‬‬ ‫‪IM, IV‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪100‬‬
‫‪Ceftriaxone‬‬ ‫‪IM, IV‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪450‬‬
‫‪Cefepime‬‬ ‫‪IM, IV‬‬ ‫‪K‬‬ ‫‪120‬‬
‫*ﻓﻘﻂ داروﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان ذﮐﺮ ﺷﺪه‪.‬‬

‫ﺳﻔﻮروﮐﺴﯿﻢ در اﯾﺮان ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-1‬‬

‫ﮐﻠﯿﻮي ‪K = Kidney‬‬ ‫‪L = Liver‬‬ ‫ﮐﺒﺪي‬

‫‪D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم ﻫﺎ را دارﻧﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از داروﻫﺎي اﯾﻦ دﺳﺘﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪D‬ﻫﺸﺪارﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﯿﻦ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ و ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ وﺟﻮد دارد ) ﺗﺎ ‪ 16‬درﺻﺪ ﻣﻮارد ( در ﺻﻮرت‬
‫وﺟﻮد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻏﯿﺮ آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺘﯿﮏ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻨﻬﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﻔﻮذ‬
‫ﺗﻮان از ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬اﻣﺎ در ﺻﻮرت‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ‪ CSF‬از ﺧﻄﻮط اول درﻣﺎن در‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﭘﯿﺮو ﻣﺼﺮف ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻨﻬﺎ‪،‬ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪177‬‬
 ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬درﻣﺎن در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ) ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ورﯾﺪي ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬از داروﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﺮوﺗﺮوﻣﺒﯿﻦ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫رﯾﺴﮏ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ در ﻣﻮرد ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ‪ ،‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دارﻧﺪ و اﻓﺮادي‬
‫ﮐﻪ ﻧﻘﺺ در ﺳﻨﺘﺰ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ K‬دارﻧﺪ ﺟﺪي ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﻧﺴﻞ ﺳﻮم( در ﺑﯿﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ‬

‫ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس)‪ (1‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﺘﯿﮏ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -6‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﺮاﺗﯿﻨﺸﺎن زﯾﺮ ‪ 50 ml/min/1.73 m2‬اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح دوز ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ ‪:‬‬

‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ) ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل(‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻗﺎرﭼﯽ‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬
‫آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس‬ ‫ﻣﻬﻢ‬

‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺤﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‬ ‫‪CNS‬‬
‫اﺋﻮزﻧﯿﻮﻓﯿﻠﯽ‪،‬ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ‪،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪،‬ﻟﮑﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‬ ‫ﺧﻮﻧﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ‪BUN‬‬ ‫ﮐﻠﯿﻮي‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﮐﺒﺪي ) ‪، (AST, ALT‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ALP‬‬ ‫ﮐﺒﺪي‬
‫درد در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‬ ‫ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬وازودﯾﻼﺳﯿﻮن‪ ،‬اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ‪-‬ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫‪D‬اﻗﻼم ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫رده‬ ‫ﻧﺴﻞ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬
‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫در اﯾﺮان‬

‫‪B‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪For inj: 500 mg , 1g‬‬ ‫‪5‬‬

‫®‪Kefzol‬‬ ‫‪Cefazolin‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪For oral susp: 125, 250 mg/5ml‬‬ ‫‪Cefaclor‬‬

‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻏﻠﻂ در اﯾﺮان ®‪ Keflin‬ﻧﺴﺨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﺳﻔﺎﻟﻮﺗﯿﻦ ﺑﻮده و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻤﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪178‬‬
 ‫‪B‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪For inj: 500 mg , 1g , 2g‬‬ ‫®‪Maxipime‬‬ ‫‪Cefepime‬‬
‫‪Tab: 200, 400 mg‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪For oral susp: 100 mg/5ml‬‬ ‫®‪Suprax‬‬ ‫‪Cefixime‬‬
‫)درﺑﻄﺮﯾﻬﺎي ‪ 50‬و ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮي(‬

‫‪B‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪For inj: 500 mg , 1g‬‬ ‫‪Cefotaxime‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪For inj: 500 mg , 1g , 2g‬‬ ‫‪Ceftazidime‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪For inj: 500 mg , 1g‬‬ ‫‪Ceftizoxime‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪For inj: 500 mg , 1g‬‬ ‫®‪Rocephin‬‬ ‫‪Ceftriaxone‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪Tab: 250 mg , 500mg‬‬ ‫‪Cefuroxime‬‬

‫‪Cap: 250, 500 mg‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪1‬‬ ‫®‪Keflex‬‬ ‫‪Cephalexin‬‬
‫‪For oral susp: 125, 250 mg/5ml‬‬

‫‪CEFAZOLIN‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوزاﻃﻔﺎل )ﺑﺎﻻي ﯾﮏ ﻣﺎه(‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻣﺤﻞ ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬ادراري‪ ،‬اﺳﺘﺨﻮان‪،‬‬
‫‪ 100mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪25‬‬ ‫‪ IV‬ﯾﺎ ‪ 1.5g IM‬ﺗﺎ ‪250mg‬‬
‫ﭘﻮﺳﺖ و ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم‪ ،‬ﺳﭙﺘﯿﺴﻤﯽ و‬
‫‪ 8h‬ﯾﺎ ‪q6‬‬ ‫‪ IV‬ﯾﺎ ‪IM‬‬ ‫‪ 8h‬ﯾﺎ ‪q6‬‬
‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬
‫‪50mg/kg/day‬‬ ‫‪ IV‬ﯾﺎ ‪500mg IM‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮﮐﺎل‬
‫‪ IM‬ﯾﺎ ‪q12h IV‬‬ ‫‪Q 12 h‬‬
‫ﻧﯿﻢ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﺟﺮاﺣﯽ ‪1g IV‬‬ ‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻗﺒﻞ از اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ در اﯾﺮان ﺑﻪ ﻏﻠﻂ ﺑﺎ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﺳﻔﺎﻟﻮﺗﯿﻦ ﯾﻌﻨﯽ ®‪ Keflin‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻧﺎم‬
‫ﺗﺠﺎري ﺻﺤﯿﺢ آن ®‪ Kefzole‬اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﺎﺑﻘﺎ در اﯾﺮان ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ ﯾﮏ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻘﻂ ﺳﻔﺎﻟﻮﺗﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ‬
‫‪ - 2‬ﯾﮑﯽ از ﻣﺰاﯾﺎي ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ ﻧﻔﻮذ ﺧﻮب ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ در درﻣﺎن اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ و آرﺗﺮﯾﺖ ﺳﭙﺘﯿﮏ‬
‫از ﺧﻄﻮط اول درﻣﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬داروي ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ در دﻣﺎي اﺗﺎق و ﺗﺎ ‪ 96‬ﺳﺎﻋﺖ در ﯾﺨﭽﺎل ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻬﺪاري اﺳﺖ ) ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ (‪.‬‬

‫‪179‬‬
 ‫‪ -5‬در اﯾﺮان ﺑﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ از ‪ 5‬ﺳﯽ ﺳﯽ آب ﻣﻘﻄﺮ و ﺑﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي از ‪ 10‬ﺳﯽ‬
‫ﺳﯽ آب ﻣﻘﻄﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺳﻔﺎزوﻟﯿﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎي ﻧﺴﻞ اول ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪CEFACLOR‬‬
‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 40mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪20‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 7‬روز ‪500mg q12h‬‬ ‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‬
‫‪ 12h‬ﯾﺎ ‪q8‬‬
‫‪20mg/kg/day‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 10‬روز ‪375mg q12h‬‬ ‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‬
‫‪q12h‬‬
‫‪20mg/kg/day‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 10‬روز ‪375mg q12h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫‪q12h‬‬
‫ﺗﮏ دوز ‪2g‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺣﺎد ﻣﺠﺎري ادراري ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻏﺬا ﺗﺎﺛﯿﺮي در ﻣﯿﺰان ﺟﺬب ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﯽ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪CEFEPIME‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬
‫‪50mg/kg IV q 12 h‬‬
‫‪50mg/kg IV q 8 h‬‬
‫‪50mg/kg IV/IM‬‬
‫‪q 12 h‬‬
‫‪50mg/kg IV q 12 h‬‬
‫‪50mg/kg IV q 12 h‬‬
‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬
‫ﺗﺎ ده روز ‪ 2g IV q 12 h‬ﺗﺎ ‪1‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 7‬روز ‪2g IV q 8 h‬‬
‫ﺗﺎ ده روز ‪ 2g IV/IM q12 h‬ﺗﺎ ‪0.5‬‬
‫ﺗﺎ ده روز ‪2g IV q 12 h‬‬
‫ﺗﺎ ده روز ‪2 g IV q 12 h‬‬
‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﯾﺎ ﺷﺪﯾﺪ‬
‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ ﺗﺐ دار )درﻣﺎن ﺗﺠﺮﺑﯽ(‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎري ادراري ﻏﯿﺮ ﻋﺎرﺿﻪ دار‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻏﯿﺮ ﻋﺎرﺿﻪ دار‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ ﻋﺎرﺿﻪ دار‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﻔﭙﯿﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﻔﭙﯿﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻣﯿﮑﺎﺳﯿﻦ‪ ،‬آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ﻫﭙﺎرﯾﻦ و ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻔﭙﯿﻢ در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح دوز ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪180‬‬
 ‫‪ -4‬ﺳﻔﭙﯿﻢ در ﺳﺮم ﻫﺎي آﻣﯿﻨﻮاﺳﯿﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺨﻠﻮط و اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه ﺳﻔﭙﯿﻢ ﺑﺎﻻﺳﺖ و ﮔﺎﻫﺎ ﺗﺎ ‪ 7‬روز ﻣﯿﺘﻮان داﺧﻞ ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -6‬در ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﻔﭙﯿﻢ را ﺑﺎ ﻟﯿﺪوﮐﺎﺋﯿﻦ ‪ 1‬درﺻﺪ رﻗﯿﻖ ﮐﺮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﮐﺎدر درﻣﺎﻧﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﺧﺎص ﮐﻤﺘﺮ‬
‫اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪CEFIXIME‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫‪8 mg/kg/day qd‬‬ ‫‪400 mg qd‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫‪8 mg/kg/day qd‬‬ ‫‪400 mg qd‬‬ ‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‬
‫‪8 mg/kg/day qd‬‬ ‫‪400 mg qd‬‬ ‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ و ﺗﻮﻧﺴﻠﯿﺖ ) اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﺗﻮﮐﯽ ﮔﺮوه ‪(A‬‬
‫‪8 mg/kg/day qd‬‬ ‫‪400 mg qd‬‬ ‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‬
‫ﺗﮏ دوز ‪ 800 mg‬ﺗﺎ ‪400‬‬ ‫ﺳﻮزاك ﻏﯿﺮ ﻋﺎرﺿﻪ دار‬

‫* در ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﯿﺶ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﯾﺎ ‪ 50‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬دوز ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن اﺳﺖ‪.‬‬

‫** ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ را ﻣﯿﺘﻮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز در روز ﯾﺎ دو ﺑﺎر در روز ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ ﺑﺎ آﻧﺘﯽ اﺳﯿﺪﻫﺎ ﺗﺪاﺧﻞ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺳﻔﯿﮑﺴﯿﻢ را در ﺷﯿﮕﻠﻮز ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا و دارو ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪CEFOTAXIME‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻋﻔﻮﻧﺖ‬ ‫‪0.5 g IM‬‬ ‫ﺗﮏ دوز‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري )ﮔﻨﻮﮐﻮﮐﯽ(‬
‫‪ 100 mg / kg / day‬ﺗﺎ ‪25‬‬ ‫‪0.5 g IM‬‬ ‫ﺗﮏ دوز‬ ‫ﺳﻮزاك رﮐﺘﺎل در زﻧﺎن‬
‫در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ ‪IM or IV‬‬ ‫‪1g IM‬‬ ‫ﺗﮏ دوز‬ ‫ﺳﻮزاك رﮐﺘﺎل در ﻣﺮدان‬

‫‪181‬‬
 ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ )اﺳﺘﺨﻮان‪،‬‬
‫‪1g IM/IV q 6 h‬‬
‫ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،CNS،‬ﺑﺮوﻧﺶ‪ ،‬ﺳﭙﺘﯿﺴﻤﯽ‪،‬‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 12g‬در روز‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ(‬
‫‪2g IM/IV q 6hy‬‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪﺗﺎﮐﺜﺮ ‪ 12g‬در روز‬
‫‪500 mg IV q 6 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﭼﺸﻤﯽ ﺳﻮزاﮐﯽ‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ ﻧﻔﻮذ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ ‪ CSF‬دارﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ راﯾﺞ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪þ‬‬
‫‪ -2‬در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺎ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺤﻠﻮﻟﻬﺎي ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ﺑﺎﻻﺋﯽ )ﮔﺎﻫﺎ ﺗﺎ ‪ 7‬روز ( دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ در ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻗﺒﻞ از اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ ﺳﺰارﯾﻦ‪ ،‬ﮔﻮارﺷﯽ و ﻣﺠﺎري ادراري ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬

‫‪CEFTAZIDIME‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪2g‬‬ ‫‪IV q 12 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﻔﺎﺻﻞ و اﺳﺘﺨﻮان‬
‫‪500 mg‬‬ ‫‪IM/IV‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري )ﻋﺎرﺿﻪ دار(‬
‫‪ 12 h‬ﺗﺎ ‪q 8‬‬
‫ﻧﻮزادان ) ﺗﺎ ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ ( ‪:‬‬
‫‪250 mg‬‬ ‫‪IM/IV‬‬ ‫‪q 12 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎري ادراري )ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ(‬
‫‪30mg/kg IV q 12 h‬‬
‫‪2g‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q 8h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ‬
‫‪ 50‬ﺗﺎ ‪30‬‬ ‫‪mg/kg/IV‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ رﯾﻪ ﻫﺎ‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل ‪:‬‬ ‫‪q8h‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 6‬ﮔﺮم در روز‬ ‫)ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎﺋﯽ(‬
‫‪ 50 mg/kg/IV q8h‬ﺗﺎ ‪30‬‬ ‫‪2g‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q 8h‬‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 6‬ﮔﺮم در روز‬ ‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ دار )درﻣﺎن ﺗﺠﺮﺑﯽ(‬
‫‪2g‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q 8h‬‬
‫‪ 2g‬ﺗﺎ ‪1‬‬ ‫‪IV q 8h‬‬ ‫ﺳﭙﺘﯿﺴﻤﯽ ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو ‪ -‬داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺳﻔﺘﺎزﯾﺪم ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﮑﺎر‬
‫رود‪.‬‬

‫‪ -2‬در ﺑﯿﻦ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺘﺎزﯾﺪﯾﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮ ﺿﺪ ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎﺋﯽ را دارد‪.‬‬ ‫‪R‬‬

‫‪ -3‬در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز دارد‪.‬‬

‫‪182‬‬
 ‫‪CEFTIZOXIME‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪500mg IM/IV q 12 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎري ادراري )ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ(‬
‫‪6‬‬
‫‪2g IV q 8 h‬‬ ‫‪PID‬‬

‫‪1-2 g IV‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺟﺪي ﺗﻨﻔﺴﯽ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ‪،‬‬

‫‪q 8 or 12 h‬‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺘﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ‬
‫ﺗﮏ دوز ‪50 mg/kg IM‬‬ ‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎي ﺣﺎد‬
‫ﺗﮏ دوز ‪1g IM‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 1‬ﮔﺮم‬ ‫ﺳﻮزاك ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز دارد‪.‬‬

‫‪CEFTRIAXONE‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫ﺗﮏ دوز ‪250 mg IM‬‬
‫‪40 mg/kg/day‬‬ ‫ﺳﻮزاك ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫)ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ(‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‬

‫‪ 70 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪50‬‬ ‫‪PID‬‬

‫‪ 2g IM/IV‬ﺗﺎ ‪1‬‬ ‫ﺳﭙﺘﯽ ﺳﻤﯽ‬
‫‪q 12 h‬‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دو ﮔﺮم در روز‬ ‫در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 4‬ﮔﺮم در روز‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺑﺮوﻧﺶ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫اﻃﻔﺎل ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺳﻪ ﻣﺎه‬ ‫‪1g‬‬ ‫‪IM‬‬ ‫ﺗﮏ دوز‬
‫‪50 mg/kg/day‬‬ ‫در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ راﺟﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ درﻣﺎن ﺗﺎ ‪ 3‬روز‬ ‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎي ﺣﺎد‬
‫ﺗﮏ دوز ‪IM‬‬ ‫اداﻣﻪ دارد‬
‫‪ IV‬ﯾﺎ ‪100 mg/kg/day IM‬‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ و آﺑﺴﻪ ﻫﺎي ﻣﻐﺰي‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ‪ 4‬ﮔﺮم ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 7‬ﺗﺎ ‪ 14‬روز در اﻃﻔﺎل ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 2‬ﮔﺮم‬
‫ﻧﯿﻢ ﺗﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﯽ ‪1 g IV‬‬ ‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻗﺒﻞ ﺟﺮاﺣﯽ‬
‫‪ 2g IM/IV‬ﺗﺎ ‪1‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري ﻻﯾﻢ‬

‫‪1-PID = Pelvic inflammatory disease‬‬

‫‪183‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎدي دﻓﻊ ﮐﺒﺪي دارد‪.‬‬ ‫‪R‬‬

‫‪ -2‬ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن ﺑﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎ ‪ 5‬ﺳﯽ ﺳﯽ آب ﻣﻘﻄﺮ اﺳﺘﺮﯾﻞ و ﺑﺮاي ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي ﺑﺎ ‪ 10‬ﺳﯽ‬
‫ﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪CEFUROXIME‬‬
‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪: 7‬‬
‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪20 mg/kg/day q12h‬‬
‫‪250 mg‬‬ ‫‪P.O.‬‬ ‫‪q 12 h‬‬ ‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﺗﻮﻧﺴﯿﻠﯿﺖ‬
‫ﺳﻪ ﻣﺎه ﺗﺎ دوازده ﺳﺎل‬
‫‪250 mg‬‬ ‫‪P.O.‬‬ ‫‪q 12 h‬‬ ‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎري ادراري )ﺑﺪون‬
‫‪250 mg‬‬ ‫‪P.O.‬‬ ‫‪q 12 h‬‬
‫ﻋﺎرﺿﻪ(‬
‫‪30 mg/kg/day‬‬
‫‪500 mg‬‬ ‫‪P.O.‬‬ ‫‪q12h‬‬ ‫ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‬
‫‪ 500 mg P.O. q 12 h‬ﺗﺎ‪250‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫ﺗﮏ دوز ‪1000 mg‬‬ ‫ﺳﻮزاك ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﻏﺬا ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب ﺳﻔﻮروﮐﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﻔﻮروﮐﺴﯿﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻧﺴﻞ دوم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ‪ CSF‬ﻧﻔﻮذ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺬﮐﺮ دﻫﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا )ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب و ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ( ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪CEPHALEXIN‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 12 mg/kg‬ﺗﺎ ‪6‬‬ ‫‪q8h‬‬ ‫‪500 mg q12h‬‬ ‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‬
‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‬
‫‪ 1g‬ﺗﺎ ‪500 mg‬‬ ‫‪q6h‬‬
‫‪ 25mg/kg‬ﺗﺎ ‪12‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي‬
‫)ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 4‬ﮔﺮم در روز(‬
‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎري ادراري‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﺳﻔﺎﻟﮑﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ در ﻣﻘﺪار ﺟﺬب ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪-1‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ اﯾﻦ دارو در اﯾﺮان ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫‪184‬‬
 ‫‪ -2‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﺼﻮر ﻣﺮﺳﻮم‪ ،‬ﺳﻔﺎﻟﮑﺴﯿﻦ در ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ﺑﺎ دوز ‪ 500 mg BD‬ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺑﺘﺎﻻﮐﺘﺎم وﺳﯿﻊ اﻟﻄﯿﻒ ﺑﻮده و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺪرت ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺻﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ وﻗﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ راه ﺣﻞ درﻣﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮي‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻟﮕﻮي ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮐﺎر ﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ در اﯾﺮان ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده و در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫درﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺳﻮش ﺑﯿﻤﺎرﯾﺰا‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫ﮐﺎرﺑﺎ ﭘﻨﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫راﯾﺞ ﺑﺮاي ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫‪Streptococcus‬‬
‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‪،‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ ‪،‬‬ ‫‪Pneumoniae‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ‬
‫ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪+‬‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫ﺗﺎزوﺑﺎﮐﺘﺎم‬
‫‪Streptococcus‬‬
‫در ﺑﯿﻤﺎران دﯾﺎﺑﺘﯽ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‪ ،‬وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‬ ‫ﺳﻠﻮﻟﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫‪Pyogenes‬‬
‫اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﮔﺮوه ‪A‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ‬
‫ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎﺋﯽ ﻧﻈﯿﺮ‬ ‫‪Pseudomones‬‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ادراري‬ ‫‪aeruginosa‬‬
‫ﻋﺎرﺿﻪ دار‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮐﯿﺴﻪ ﺻﻔﺮا‪،‬‬
‫ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪+‬‬
‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ‪+‬‬ ‫ﮐﻮﻟﺴﯿﺴﺘﯿﺖ‪،‬‬
‫ﺗﺎزوﺑﺎﮐﺘﺎم ‪ ،‬آﻣﭙﯽ‬
‫ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول‬ ‫ﺳﭙﺴﯿﺲ ﺻﻔﺮاوي‬
‫ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﺳﻮﻟﺒﺎﮐﺘﺎم‬
‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪+‬‬ ‫‪Enterobacteriaceae‬‬
‫ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ‪+‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‬ ‫ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و‬
‫آﺑﺴﻪ ﮐﺒﺪي‬
‫راﯾﺠﻨﺪ‬
‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬
‫ﺳﭙﺴﯿﺲ ‪،‬‬
‫ﻧﺴﻞ دوم ‪،‬‬
‫ﺑﯿﻬﻮازﯾﻬﺎ و‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‬ ‫ﺳﭙﺴﯿﺲ‬ ‫ﺑﯽ ﻫﻮازﯾﻬﺎ‬
‫ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪+‬‬
‫ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ﮔﺮم‬
‫ﺗﺎزوﺑﺎﮐﺘﺎم‬
‫ﻣﻨﻔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪185‬‬
 ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎري ادراري ‪:UTI 8‬‬

‫ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ در اﻧﺴﺎن ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﯿﻮع آن در ﺧﺎﻧﻤﻬﺎ ‪ 30‬ﺑﺮاﺑﺮ آﻗﺎﯾﺎن اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ‬
‫ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻢ در ﻃﻮل دوره زﻧﺪﮔﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻨﺞ ﺑﺎر ﻋﻔﻮﻧﺖ ادراري را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ اﯾﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ آن دﺳﺘﮑﺎري ﺳﯿﺴﺘﻢ ادراري ﺑﺎ ﺳﻮﻧﺪ ﯾﺎ ﮐﺎﺗﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ در ﻫﺮ‬
‫ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ادرار ﮐﺸﺖ داده ﺷﺪه ﺑﯿﺶ از ﯾﮑﺼﺪ ﻫﺰار ﺑﺎﮐﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﯿﻤﺎر را ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ UTI‬داﻧﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻮزش ﻫﻨﮕﺎم ادرار ‪ ،‬ﺗﮑﺮر ادرار ‪ ،‬درد ﭘﺸﺖ ‪ ،‬ﺗﺐ و ﻟﺮز‬

‫در اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ‪UTI‬‬
‫درﺑﭽﻪ ﻫﺎي زﯾﺮ دو ﺳﺎل ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ رﺷﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ‪ UTI‬ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ ‪E. Goli :‬‬
‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬
‫در ‪ UTI‬ﻋﺎرﺿﻪ دار ‪Enterobacteriacceae, P. aemginosa enterococci, MRSA :‬‬
‫درﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ‪ : UTI‬ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ‪ : UTI‬ﻧﯿﺘﺮوﻓﻮراﻧﺘﻮﺋﯿﻦ‬
‫درﻣﺎن ﭘﺮوﺳﺘﺎﺗﯿﺖ ‪ :‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬
‫‪ UTI‬زﻧﺎن ﺑﺎردار ‪ :‬ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ ‪ ،‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫‪ UTI‬ﻋﺎرﺿﻪ دار ‪ :‬ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﯿﭙﺮاﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﺗﺎزوﺑﺎﮐﺘﺎم ‪ ،‬آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻤﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺴﯿﺪال ﺧﻮد را ﺑﺠﺎ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ ﮐﺎرﺑﺎﭘﻨﻢ ﻫﺎ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪For inj :‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Imipenen 500 mg +‬‬ ‫اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ ‪ +‬ﺳﯿﻼﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫‪Cilastatin 500 mg‬‬
‫‪For inj :‬‬ ‫ﻣﺮوﭘﻨﻢ‬
‫‪B‬‬
‫‪500 mg, 1g‬‬

‫‪IMIPENEM + CILASTATIN‬‬

‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ*‬ ‫ﻧﻮع و ﺷﺪت ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫ﺑﺎﻻي ﺳﻪ ﻣﺎه ‪:‬‬ ‫‪500 mg‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫ﻣﻘﺎوم و ﺧﻔﯿﻒ‬
‫‪ 25 mg/kg‬ﺗﺎ ‪15‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫‪1g‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q8h‬‬ ‫ﻣﻘﺎوم و ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬

‫‪1- Urinary tract infection‬‬

‫‪186‬‬
 ‫ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﺗﺎ ﺳﻪ ﻣﺎه ‪:‬‬ ‫‪1g‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫ﻣﻘﺎوم و ﺷﺪﯾﺪ ) ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺣﯿﺎت (‬
‫‪25 mg/kg q 6 h‬‬ ‫‪250 mg‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫‪ UTI‬ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﺎه ‪:‬‬
‫‪25 mg/kg q 8 h‬‬
‫‪500 mg‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪q 6h‬‬ ‫‪ UTI‬ﻋﺎرﺿﻪ دار‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ‪:‬‬
‫‪25 mg/kg‬‬ ‫‪q 12 h‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‬
‫‪ -1‬اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ ﺑﺨﻮﺑﯽ در ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻣﻠﺘﻬﺐ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ درون ‪ CSF‬ﻧﯿﺰ‬
‫ﻧﻔﻮذ ﺧﻮﺑﯽ دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ ﺗﻮﺳﻂ دي ﻫﯿﺪروﭘﭙﺘﯿﺪاز ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺴﺮﻋﺖ ﺗﺨﺮ ﯾﺐ ﻣﯿﺸﻮد و ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮏ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﯿﻼﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه دي ﻫﯿﺪروﭘﭙﺘﯿﺪاز ﮐﻠﯿﻮي ﺑﻮده و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ‬
‫اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎري ادراري و ﮐﻠﯿﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ در اﯾﺮان ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ IV‬ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ) اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ‪ 750 , 500 , 250‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ‬
‫و ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ‪ IV , IM‬در ﺧﺎرج از ﮐﺸﻮر ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ( ‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دوز اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ – ﺳﯿﻼﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪه و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﺟﺪي ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﻣﺤﺴﻮس ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰداروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪MEROPENEM :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع و ﺷﺪت ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي داﺧﻞ ﺷﮑﻤﯽ‬
‫‪20 mg/kg‬‬ ‫‪q8h‬‬ ‫‪1g IV q 8 h‬‬
‫) ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺖ و آﭘﺎﻧﺪﯾﺴﺖ ﻋﺎرﺿﻪ دار (‬
‫‪40 mg/kg q 8 h‬‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ) ﻓﻘﻂ در ﮐﻮدﮐﺎن (‬
‫) ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪( 2g IV q 8 h‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ و ﻋﺎرﺿﻪ دار‬
‫‪20 mg/kg‬‬ ‫‪q8h‬‬ ‫‪ 2g IV q 8 h‬ﺗﺎ ‪1‬‬
‫ﻣﻘﺎوم‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺮوﭘﻨﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ IV‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯿﺸﻮد‪).‬اﯾﻤﯽ ﭘﻨﻢ ‪ IM‬ﻫﻢ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد(‬
‫‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دوز ﻣﺮوﭘﻨﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح ﺷﻮد‬

‫‪187‬‬
 ‫‪ -3‬اﯾﻦ دارو ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ‪ MRSA‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ و ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﭼﻨﺪان‬
‫اﺣﺴﺎس ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﺧﺎﺻﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ‬

‫ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ و ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ و ﺑﯽ ﻫﻮازي ﻣﻮﺛﺮ‬
‫ﺑﻮده اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﺼﺮف آن ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺣﯿﺎت اﺳﺖ آﻧﻬﻢ در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ درﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺎ ﺧﻄﺮات ﮐﻤﺘﺮ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬ ‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺳﻮش ﺑﯿﻤﺎرﯾﺰا‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ را ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﺗﯿﻔﻮﺋﯿﺪ‬ ‫‪Salmonella typhi‬‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ و آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از ﺳﺎﯾﺮ درﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﯿﻔﻮﺋﯿﺪ ) ﺣﺼﺒﻪ ( ‪:‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺼﺒﻪ ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ ﺗﯿﻔﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن اﺧﺘﺼﺎﺻﯿﺶ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﺎﺗﻮژن از ﻣﺪﻓﻮع دﻓﻊ ﺷﺪه ‪ ،‬آب را‬
‫آﻟﻮده ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ ﺑﺎﻋﺚ اﭘﯿﺪﻣﯽ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف ﻏﺬا و ﺷﯿﺮ آﻟﻮده ﻫﻢ از راﻫﻬﺎي اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﻦ‬
‫ﺷﺎﯾﻊ زﯾﺮ ‪ 5‬ﺳﺎل اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﺎﺗﻮژن در روده ﺗﮑﺜﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ارﮔﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﻈﯿﺮ ﻃﺤﺎل و ﮐﯿﺴﻪ ﺻﻔﺮا ﻧﯿﺰ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺐ ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﺐ داﺋﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي روده اي‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ ﺷﺪﯾﺪ) ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ( ‪،‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺼﺒﻪ‬
‫ﻃﺤﺎل ﻣﺘﻮرم ‪ ،‬ﻣﺎﮐﻮﻟﻬﺎي ﮔﻠﯽ رﻧﮓ روي ﺳﯿﻨﻪ و ﺷﮑﻢ‬
‫‪Salmonella Typhi‬‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژن‬
‫ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ‪ ،‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪ ،‬آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫درﻣﺎن راﯾﺞ‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬

‫‪For inj : 1 g‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap : 250 mg‬‬ ‫‪Chloramphenicol‬‬
‫‪Oral susp : 150 mg/5 ml‬‬

‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ‪:‬‬

‫ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﯽ اﺳﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﺑﻪ زﯾﺮ ﻗﺴﻤﺖ ‪ 50s‬رﯾﺒﻮزوم ﺑﺎﮐﺘﺮي‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎرﺳﻨﺘﺰﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﺷﺪه واﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﯽ ﺧﻮرا ﻣﯿﮕﺬارد‪.‬‬

‫‪188‬‬
 ‫‪D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن و دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع و ﻣﺤﻞ ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫‪50 mg/kg/day‬‬ ‫اﻃﻔﺎل ‪q 6 h‬‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ) ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا (‬

‫‪ 100 mg/ kg / day‬ﺗﺎ ‪50‬‬ ‫ﺗﯿﻔﻮﺋﯿﺪ ) ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ ﺗﯿﻔﯽ (‬
‫‪25 mg/ kg/day‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻤﯽ ‪ ،‬ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ و ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ‬
‫ﻧﻮزادان زﯾﺮ دو ﻫﻔﺘﻪ‪ :‬ﺗﮏ دوز روزاﻧﻪ‬ ‫اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ ‪ ،‬رﯾﮑﺘﺰﯾﺎ‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬

‫ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻ و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺪودي دارد‪ .‬ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ ﮐﺸﻨﺪه ﺣﺘﯽ‬
‫در درﻣﺎﻧﻬﺎي ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻧﻈﯿﺮ آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ)ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﻗﻄﺮه ﭼﺸﻤﯽ( و ﻟﻮﺳﻤﯽ از ﺟﺪي ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮارض اﯾﻦ دارو‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬
‫آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ‪ ،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز ‪ ،‬ﻟﻮﺳﻤﯽ ‪ ،‬آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﻧﻮزاد ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي‬ ‫ﻣﻬﻢ‬

‫‪D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫‪ -1‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ دارو را دارﻧﺪ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻌﻨﻮان ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ و در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺟﺰﺋﯽ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‬
‫‪ -3‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﯾﺎ ﮐﺒﺪي دارﻧﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬در اﻓﺮاد ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ و ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﭘﺮورﻓﯿﺮي ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﺗﻨﻬﺎ در ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺟﺪي ﮐﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﮐﻢ ﺧﻄﺮﺗﺮ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ در ﺑﯿﻤﺎران ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﻠﻔﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻘﻂ ﻓﺮم ‪ IV‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ اﺻﻠﯽ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﮐﺒﺪي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺼﺮف ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار ﺟﺬب ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺧﻮﻧﯽ درﻣﺎﻧﯽ دارو ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم در ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﺎﻻي ‪ 25‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز ﺑﻮده و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -2‬از اﺑﺘﻼء ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﻓﺎووﯾﺴﻢ آﮔﺎه ﺷﻮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪189‬‬
 ‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر اﻃﻼع دﻫﯿﺪ ﺑﻌﺒﺪ از ﻃﯽ درﻣﺎن در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺗﺐ ‪ ،‬ﮔﻠﻮدرد ‪ ،‬ﻋﻔﻐﻮﻧﺘﻬﺎي ﺑﻌﺪي و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺑﻪ‬
‫ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ و ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ داروي ﺧﺎﺻﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻃﯿﻒ اﺛﺮ ﭘﻬﻨﺎور ‪ ،‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﭘﺮ ﺧﻄﺮ و ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮑﯽ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺴﺘﺮده دارﻧﺪ‪.‬‬

‫درﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺳﻮش ﺑﯿﻤﺎرﯾﺰا‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬

‫ﺳﻔﺘﺎزﯾﺪﯾﻢ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ‬ ‫‪Pseudomonas‬‬

‫‪aeruginosa‬‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي اﺻﻠﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺘﻮﻧﯿﺖ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮐﯿﺴﻪ ﺻﻔﺮا‬
‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ اﭘﯿﺪﯾﺪﯾﻢ‬
‫ﻧﺴﻞ ﺳﻮم‬
‫ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﺗﯿﺖ‬
‫ﭘﯿﻠﻮﻧﻔﺮﯾﺖ ﺣﺎد ﺑﺪون‬ ‫‪Enterobacteriaceae‬‬
‫ﮐﺮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و راﯾﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫‪UTI‬‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و راﯾﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺜﺎﻧﻪ‬
‫اﺳﻬﺎل ﻋﻔﻮﻧﯽ‬
‫ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫)ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ ‪ ،‬ﺷﯿﮕﻼ و‬
‫اي ﮐﻮﻻي(‬

‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻮزاك‬ ‫‪Neisseria‬‬

‫‪gonorrhoeae‬‬
‫داﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪،‬‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫آﻧﺘﺮاﮐﺲ‬ ‫‪Bacillus anthracis‬‬
‫ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬

‫‪D‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ در اﺻﻞ ﻣﺸﺘﻖ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﯽ)ﻧﺎﻟﯿﺪﯾﮑﺴﯿﮏ اﺳﯿﺪ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻃﯿﻒ و ﻗﺪرت اﺛﺮ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از‬
‫ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ در ﺿﻤﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪190‬‬
 ‫ﻧﺎﻟﯿﺪﯾﮑﺴﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬ ‫ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪------------‬‬
‫ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪--------‬‬
‫اﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫ﻧﻮروﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫اﻧﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫ﻟﻮﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫اﺳﭙﺎرﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫ﮔﺮﭘﺎﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫ﺗﺮوواﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫ﻣﻮﮔﺰﯾﻔﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬

‫‪D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﺪاﺧﻞ در ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﺰﯾﻢ ‪ DNA‬ژﯾﺮاز ) ﺗﻮﭘﻮاﯾﺰوﻣﺮاز ‪ ( II‬ﺑﺎﮐﺘﺮي ‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ‪DNA‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺪف اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ‬
‫ﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺴﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪D‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫ﺟﺬب ‪:‬‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ‪ 70‬ﺗﺎ ‪ 90‬درﺻﺪ ﺟﺬب دارﻧﺪ ) ﻏﯿﺮ از ﻧﻮرﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﮐﻪ ﺟﺬب ﮐﻤﯽ‬
‫دارد ( ‪ .‬از ﻣﯿﺎن ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻘﻂ ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻘﯽ در اﯾﺮان ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪ .‬آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ و‬
‫ﻣﮑﻤﻞ ﻫﺎي ﻏﺬاﺋﯽ ﺣﺎوي ﮐﺎﺗﯿﻮﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ‪:‬‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮﺑﯽ در ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي ﺑﺪن ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻏﻠﻈﺖ در ﺑﺎﻓﺘﻬﺎ و ﻣﺎﯾﻌﺎﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫اﺳﺘﺨﻮان ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻪ ‪ ،‬ادرار و ﺑﺎﻓﺖ ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﺑﺎﻻﺳﺖ ‪ .‬ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ‪ CSF‬در ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي اﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﮐﻢ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ در ﻣﺎﮐﺮوﻓﺎژﻫﺎ و ﻟﮑﻮﺳﯿﺘﻬﺎي ﭘﻠﯽ ﻣﺮﻓﻮﻧﻮﮐﻠﺌﺎر ﺗﺠﻤﻊ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺮاي درﻣﺎن‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي درون ﺳﻠﻮﻟﯽ ) ﻣﺜﻼ ﻧﺎﺷﯽ از ﻟﮋﯾﻮﻧﻼ ( ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﺴﯿﻢ و دﻓﻊ ‪:‬‬

‫‪191‬‬
 ‫ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي اﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﮐﻪ راه اﺻﻠﯽ دﻓﻊ آن ﮐﻠﯿﻮي اﺳﺖ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺒﺪ ﺣﺬف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺑﯿﻤﺎران داراي ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ و ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬

‫‪D‬ﻫﺸﺪارﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﻓﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ﺑﻮده اﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺣﺘﯽ در اﻓﺮادي ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﺑﻮده اﻧﺪ ﯾﺎ اﻓﺮادي ﮐﻪ از ﻓﺮآروده ﻫﺎي‬
‫ﺿﺪ آﻓﺘﺎب اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ ﻧﯿﺰ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺟﻤﺠﻤﻪ و ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ داروﻫﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﺗﺮواﺳﮑﻠﺮوز‬
‫ﻣﻐﺰي و اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺴﻨﺞ دارﻧﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻠﯿﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‪،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس ﺑﺎ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﺤﺎﻟﯽ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﺨﻮاﺑﯽ‪،‬ﺗﺸﻨﺞ‬ ‫‪CNS‬‬
‫ﮔﻮارﺷﯽ ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‬
‫ﺧﺎرش ‪ ،‬راش ‪ ،‬ﻓﺘﻮﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ‬ ‫ﮐﻠﯿﻮي‬

‫‪D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫‪ê‬ﺟﺬب ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ ê‬ﺟﺬب ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫اﻣﻼح آﻫﻦ و روي‬
‫‪ ê‬ﺟﺬب ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﯿﺴﻤﻮت‬
‫‪ ê‬ﺟﺬب ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫‪ H2‬ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺘﻬﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ ‪ ï‬ﺗﺸﻨﺞ‬ ‫ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ وارﻓﺎرﯾﻦ ‪ ï‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‬ ‫وارﻓﺎرﯾﻦ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫دﯾﮕﻮﮔﺴﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬

‫‪D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬

‫‪192‬‬
 ‫‪Tab: 250, 500 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Oph. Drop: 0.3 %‬‬ ‫®‪Cipro‬‬ ‫‪Ciprofloxacin‬‬
‫‪Inj (Solution): 200mg/100ml‬‬
‫‪Tab: 200, 300 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Otic drop: 0.3%‬‬ ‫‪Ofloxacin‬‬
‫‪Tab : 500 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Oral susp :60 mg/ml‬‬ ‫®‪Negram‬‬ ‫‪Nalidixic acid‬‬

‫‪CIPROFLOXACIN‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫‪ 500 mg‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫‪q 12 h‬‬ ‫‪UTI‬‬
‫‪750 mg P.O. q 12 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﯾﺎ ﻋﺎرﺿﻪ دار اﺳﺘﺨﻮان‪،‬‬
‫‪10 mg / kg‬‬ ‫‪IV q 12 h‬‬
‫‪400 mg IV q 8 or 12 h‬‬ ‫ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ و ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ‬
‫‪400 mg‬‬ ‫‪IV q 8 h‬‬ ‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ ﺗﺐ دار‬
‫‪500 mg‬‬ ‫‪P.O. q 12 h‬‬ ‫اﺳﻬﺎل ﻋﻔﻮﻧﯽ‬
‫‪250 mg P.O. q 12 h‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﯿﺖ ﺣﺎد ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﮔﻨﻮﮐﻮﮐﯽ ﭘﯿﺸﺎﺑﺮاه و دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ‬
‫ﺗﮏ دوز ‪500 mg‬‬
‫ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺟﺬب ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ در ﻣﻘﺪار ﺟﺬب ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ از داروﻫﺎي ﭘﺮ ﺗﺪاﺧﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻓﺮم ‪ IV‬اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ را ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﯾﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﻣﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪OFLOXACIN :‬‬

‫‪193‬‬
 ‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫‪400 mg‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﺗﺎ ده روز‬ ‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ ) ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺣﺎد ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ (‬
‫‪400 mg‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﺗﺎ ده روز‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ از ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫‪400 mg‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﺗﺎ ده روز‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫‪400 mg‬‬ ‫ﺗﮏ دوز‬ ‫ﺳﻮزاك دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ و ﻣﺠﺎري ادراري ) ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ (‬
‫‪400 mg‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﺗﺎ ﭼﻬﺎرده روز‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻟﮕﻦ ﺣﺎد ‪PID‬‬
‫‪200 mg‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺜﺎﻧﻪ‬
‫‪200 mg‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﺗﺎ ده روز‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري ﻋﺎرﺿﻪ دار‬
‫‪300 mg‬‬ ‫‪BD‬‬ ‫ﺗﺎ ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﺗﯿﺖ )ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎ ‪( E.coli‬‬
‫‪ 400 mg‬ﺗﺎ ‪200‬‬ ‫ﺗﺎ ده روز‬ ‫ﺗﯿﻔﻮﺋﯿﺪ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن اﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ در اﯾﺮان ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ادراري – ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺗﺸﻨﺞ و ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻣﻐﺰي ﺳﻮال ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬
‫‪ -1‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ را ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﯾﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از اﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪NALIDIXIC ACID‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪55 mg/kg/day‬‬ ‫‪P.O.‬‬
‫‪1g‬‬ ‫‪P.O.‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫‪UTI‬‬
‫‪q6h‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪-1‬ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ)‪ 1‬ﮔﺮم ﻫﺮ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ( ﺑﺎﺷﺪ وﮔﺮﻧﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﯾﺎد ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪194‬‬
 ‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در اﻓﺮادي ﮐﻪ آﺗﺮو اﺳﮑﻠﺮوز ﻣﻐﺰي دارﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﻘﺪار ﺟﺬب دارو ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻏﺬا ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬
‫‪ - 1‬دارو ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد وﻟﯽ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﻏﺬا‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ را ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﯾﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از اﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻃﯿﻒ اﺛﺮ وﺳﯿﻊ ﺑﺮ روي ﻫﻮازﯾﻬﺎ ‪ ،‬ﺑﯽ ﻫﻮازﯾﻬﺎ ‪ ،‬ﮔﺮم‬
‫ﻣﺜﺒﺖ ﻫﺎ و ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﺛﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ روي ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺎﺑﺠﺎ ﻣﻮارد‬
‫زﯾﺎدي از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺮاي ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي زﯾﺮ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬ ‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺳﻮش ﺑﯿﻤﺎري زا‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪،‬‬
‫رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ‪،‬‬
‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪،‬‬ ‫ﺑﺮوﺳﻠﻮز‬ ‫‪Brucella sp.‬‬
‫ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول‬
‫اﺳﭙﮑﺘﯿﻨﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﺗﺮاﺧﻢ‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري‬
‫ادراري ﺳﻮزاﮐﯽ‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪،‬‬ ‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪،‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ادراري‬ ‫‪Chlamydia‬‬
‫ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﯾﯽ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﯿﻮن ‪ ،‬ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ و‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﭘﺮوﺳﺘﺎت و‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي اﺻﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﭘﯿﺪﯾﺪﯾﻢ‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺠﻨﺪ‬ ‫آﮐﻨﻪ وﻟﮕﺎرﯾﺲ‬ ‫‪P. Acnes‬‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﻨﺪ‬ ‫آﻧﺘﺮاﮐﺲ‬ ‫‪Bacillus‬‬

‫‪anthracis‬‬

‫‪195‬‬
 ‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪ +‬ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ ﮐﻠﺮوﮐﯿﻦ‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ و ﺗﺐ ‪Q‬‬ ‫‪Coxiella‬‬
‫‪burnetii‬‬

‫ﺑﺮوﺳﻠﻮز ) ﺗﺐ ﻣﺎﻟﺖ ( ‪Brucellosis‬‬

‫ﺑﺮوﺳﻠﻮز از ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﯿﻦ اﻧﺴﺎن و ﺣﯿﻮان ﺑﻮده و ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ‪ Brucella‬ﮐﻪ ﭘﺎﺗﻮژﻧﯽ داﺧﻞ ﺳﻠﻮﻟﯽ‬
‫ﺑﻮده اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎس ﻧﺰدﯾﮏ و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎ ﺣﯿﻮاﻧﺎت آﻟﻮده و ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻟﺒﻨﯿﺎﺗﯽ آﻟﻮده‪ ،‬اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ‬
‫راﻫﻬﺎي اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﯽ ﺗﺮﯾﻦ راه ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﯿﻮﭘﺴﯽ از ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي آﻟﻮده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺐ ‪ ،‬ﻋﺮق ﺷﺒﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺿﻒ و ﺑﯿﺤﺎﻟﯽ ‪ ،‬دردﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ و اﺳﮑﻠﺘﯽ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺮوﺳﻠﻮز‬
‫درد ﭘﺸﺖ ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﮏ ‪ ،‬ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﻃﺨﺎل و ﮐﺒﺪ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ‪Brucella‬‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژن‬
‫‪Doxycycline + Rifampin‬‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ‬
‫ﺗﺮاﺧﻢ ‪Trachoma‬‬
‫ﺗﺮاﺧﻢ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎ ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎ‪ Chlamydia trachomatis .‬ﭘﺎﺗﻮژن اﯾﻦ‬
‫ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ‪.‬ﺗﻤﺎس دﺳﺘﻬﺎي آﻟﻮده ﺑﺎ ﭼﺸﻢ در ﺟﻮاﻣﻌﯽ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ در ﺳﻄﺢ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ)ﻋﻠﯽ‬
‫اﻟﺨﺼﻮص آﻓﺮﯾﻘﺎ( اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ راه اﻧﺘﻘﺎل اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﺟﻮد ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻟﻬﺎي ﻟﻨﻔﻮﺋﯿﺪي ﮐﻮﭼﮏ روي ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ‪،‬ﺧﺸﮑﯽ و ﺳﻮزش ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺗﺮاﺧﻢ‬
‫‪Clamydia trachomatis‬‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژن‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﯿﮑﻠﯿﻨﻬﺎ ‪ ،‬آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫درﻣﺎن‬

‫آﮐﻨﻪ ‪Acne‬‬
‫آﮐﻨﻪ ﺑﻪ دو ﻓﺮم وﻟﮕﺎرﯾﺲ و روزاﺳﻪ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫آﮐﻨﻪ وﻟﮕﺎرﯾﺲ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺳﻨﯿﻦ ﺟﻮاﻧﯽ و ﺑﻠﻮغ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ اوﻟﯿﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ ﺑﯿﺶ از‬
‫ﺣﺪ ﺳﺒﻮم از ﻏﺪد ﺳﺒﺎﺑﻪ ﭘﻮﺳﺘﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﺒﻮم ﻣﺘﺮﺷﺤﻪ ﺳﺒﺐ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻣﻨﺎﻓﺬ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻟﻬﺎي ﻣﻮ ﺷﺪه و ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد‬
‫در ﮐﻤﺪوﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ آزاد‬ ‫ﮐﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮐﻤﺪون ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪Proprionobacterium acnes‬‬
‫ﺳﺎزي اﺳﯿﺪﻫﺎي ﭼﺮب آزاد ﺷﺪه ﮐﻪ ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﺣﺎﻟﺖ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ در ﭘﻮﺳﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫آﮐﻨﻪ روزاﺳﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺳﻨﯿﻦ ﺑﺎﻻي ‪ 30‬دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد و در زﻧﺎن راﯾﺞ ﺗﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺤﻞ درﮔﯿﺮي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﮐﺰي ﺻﻮرت ﻧﻈﯿﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﺳﺖ ‪ .‬روزاﺳﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ ﺻﻮرت ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ واﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﺣﺮارت‬
‫‪ ،‬اﻟﮑﻞ ‪ ،‬ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯿﻬﺎي داغ و ﻏﺬاﻫﺎي ﺗﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻼﺷﯿﻨﮓ ﺻﻮرت در ﺻﻮرت ﻃﻮﻻﻧﯽ وداﺋﻤﯽ ﺷﺪن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﺎﻣﻠﯽ‬
‫ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد آﮐﻨﻪ روزاﺳﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ) در ﻣﻮارد ﺧﻔﯿﻒ درﻣﺎن ﻣﻮﺿﻌﯽ ارﺟﺢ اﺳﺖ (‬ ‫درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ آﮐﻨﻪ‬

‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ‪ 30 s‬رﯾﺒﻮزوم ﺑﺎﮐﺘﺮي ﺳﺒﺐ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪196‬‬
 ‫‪ D‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﺟﺬب ‪:‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺨﻮﺑﯽ از دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺎﺗﯿﻮﻧﻬﺎي دو ﺑﺎر ﻣﺜﺒﺖ و‬
‫ﺑﯿﺴﻤﻮت ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ‪:‬‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﮔﺴﺘﺮده اي در ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ ‪،‬ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺪن ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و در ﻧﻘﺎﻃﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻐﺰ‬
‫اﺳﺘﺨﻮان ‪ ،‬ﻣﯿﻨﺎي دﻧﺪان و ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي رﺗﯿﮑﻮﻟﻮاﻧﺪوﺗﻠﯿﺎل ﮐﺒﺪ و ﻃﺤﺎل ﺗﺠﻤﻊ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ‪ ، CSF‬اﻟﺘﻬﺎب‬
‫ﻣﻨﻨﮋ ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ از ﺟﻔﺖ ﻋﺒﻮر ﮐﺮده و وارد ﻣﺎﯾﻊ آﻣﻮﻧﯿﻮﺗﯽ و ﮔﺮدش ﺧﻮن ﺟﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺋﯽ از اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف در ﺷﯿﺮ ﻣﺎدر دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و دﻓﻊ ‪:‬‬
‫ﻣﺴﯿﺮ اﺻﻠﯽ ﺣﺬف ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ در ادرار اﺳﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء داﮐﺴﯽ ﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺒﺪ دﻓﻊ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﯿﻦ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯿﻨﻮﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي ﺑﺎﻻﺋﯽ دارد و ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﯿﻦ ‪ 20‬ﺗﺎ‬
‫‪ 60‬درﺻﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺒﺪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ‪:‬‬

‫‪ -1‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ را دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء داﮐﺴﯽ ﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ را در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف ﺗﺘﺮاﺳﯿﮑﻠﯿﻨﻬﺎ در زﻧﺎن ﺑﺎردار و ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 8‬ﺳﺎل ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻫﺸﺪارﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ رده ﺑﺎرداري ‪ D‬دارﻧﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﯿﺮ و ﮐﺎﻫﺶ رﺷﺪ اﺳﮑﻠﺘﯽ ﺟﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺮﺷﺢ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎﻻ درﺷﯿﺮ ‪ ،‬ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ در دوران ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﺠﺎد ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ و دﻧﺪاﻧﯽ ) ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ دﻧﺪان و ﻧﺎزك ﺷﺪن ﻣﯿﻨﺎي دﻧﺪان (‬
‫در ﺳﻨﯿﻦ رﺷﺪ دﻧﺪاﻧﯽ واﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ) زﯾﺮ ‪ 8‬ﺳﺎل ( ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻠﯿﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس ﺑﺎ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻧﯿﺰ دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺗﺘﺮاﺳﯿﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺳﯿﻊ اﻟﻄﯿﻒ ﺑﻮدﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ) ﻧﻈﯿﺮ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﻫﺎﻧﯽ و ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز واژﯾﻨﺎل ( ﺷﻮد‬
‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪:‬‬
‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪،‬ورﺗﯿﮕﻮ‬ ‫‪CNS‬‬
‫آﻟﻮﭘﺴﯽ ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر‪ ،‬راش ﺟﻠﺪي‪ ،‬ﻫﺎﯾﭙﺮﭘﯿﮕﻤﺎن ﺷﺪن ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎ و ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم‬
‫ﭘﻮﺳﺖ‬
‫اﺗﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن‬
‫اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺳﻮء ﻫﺎﺿﻤﻪ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬ازوﻓﺎژﯾﺖ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس‬ ‫‪GI‬‬
‫آﻧﻤﯽ ‪ ،‬اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ ‪ ،‬ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ ‪ ،‬آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﯿﻤﯿﮏ ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‬ ‫ﺧﻮن‬
‫ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ‪،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ ‪ ،‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي‬ ‫ﮐﺒﺪ‬
‫آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ‪ ،‬ﻟﻮﭘﻮس ارﯾﺘﻤﺎﺗﻮز ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‬ ‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ‬

‫‪197‬‬
 ‫ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﺣﺎد ﮐﻠﯿﻪ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ، BUN‬ﻧﻔﺮﯾﺖ ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻨﯽ‬ ‫ﮐﻠﯿﻪ‬
‫ﺳﺮﻓﻪ ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‬ ‫ﺗﻨﻔﺴﯽ‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫‪ê‬ﺟﺬب ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ê‬ﺟﺬب ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﮐﺎﺗﯿﻮﻧﻬﺎي ‪ 2‬و ‪ 3‬ﺑﺎر ﻣﺜﺒﺖ‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬

‫‪D‬‬ ‫‪Cap : 100 mg‬‬ ‫®‪Vibramycin‬‬ ‫‪Doxycycline‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪Cap : 100 mg‬‬ ‫®‪Minocin‬‬ ‫‪Minocycline‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪Cap : 250 mg‬‬ ‫‪Tetracycline‬‬

‫‪DOXYCYCLINE‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 8‬ﺳﺎل‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز ‪100 mg BD‬‬
‫ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ‪100 mg BD‬‬ ‫ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ‪100 mg BD‬‬
‫ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز ‪100 mg BD‬‬
‫روزاﻧﻪ ‪2 mg / kg‬‬ ‫روزاﻧﻪ ‪100 mg‬‬
‫‪2.2 mg/kg‬‬ ‫‪IV q 12 h‬‬ ‫‪100 mg IV q 12 h‬‬
‫‪100 mg BD‬‬
‫روزاﻧﻪ ‪100 mg‬‬
‫)ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﻪ روز(‬
‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺳﻮزاك )درﺑﯿﻤﺎران ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ(‬
‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ )درﺑﯿﻤﺎران ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﭘﻨﯽ‬
‫ﺳﯿﻠﯿﻦ(‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ ﻣﺠﺎري ادراري‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻣﺎﻻرﯾﺎ‬
‫آﻧﺘﺮاﮐﺲ )ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﯾﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ(‬
‫آﮐﻨﻪ ﺷﺪﯾﺪ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از اﺳﻬﺎل ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ‬
‫) ‪ E coli‬اﻧﺘﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮋﻧﯿﮏ(‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﻘﻀﺎء ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪198‬‬
 ‫‪ -2‬داﮐﺴﯽ ﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻓﻊ ﮐﺒﺪي دارد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن ‪ ،‬در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ دارو را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﮑﻤﻞ ﻫﺎي ﻏﺬاﺋﯽ ‪ ،‬ﻟﺒﻨﯿﺎت و آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ ﻣﺼﺮف ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﯿﻤﺎر داﮐﺴﯽ ﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ را ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ وﻟﯽ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻏﺬا‬
‫ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﺮﺿﻪ ازوﻓﺎژﯾﺖ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﺎ آب ﻓﺮاوان ﻣﯿﻞ ﮐﺮده و ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺪﺗﯽ دراز ﻧﮑﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺎﮐﯿﺪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ دﻫﺎن را ﺑﺨﻮﺑﯽ رﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪MINOCYCLINE‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺰﮔﺘﺮ از ‪ 8‬ﺳﺎل‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫در ﺷﺮوع ‪200 mg P.O.‬‬ ‫ﺳﻮزاك در اﻓﺮاد ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ‪100 mg q 12 h‬‬ ‫‪100 mg‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ‪q 12 h‬‬ ‫ﺳﯿﻔﯿﻠﯿﺲ در اﻓﺮاد ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎده ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ ﻣﺠﺎري‬
‫ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز ‪100 mg BD‬‬
‫ادراري ﻏﯿﺮ ﮐﻤﭙﻠﯿﮑﻪ‬
‫ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﺎل ‪100 mg BD‬‬ ‫ﻧﻮﮐﺎردﯾﻮزﯾﺲ‬
‫‪100 mg BD‬‬ ‫آﮐﻨﻪ ﺷﺪﯾﺪ‬

‫‪TETRACYCLINE‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 8‬ﺳﺎل‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺠﺎري ادراري‬
‫‪500 mg‬‬ ‫ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز ‪q 6 h‬‬
‫ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫‪500 mg q6h‬‬
‫ﺑﺮوﺳﻠﻮز‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫روز اول ‪1.5 g‬‬
‫ﺳﻮزاك در اﻓﺮاد ﺣﺴﺎس ﺑﻪ‬
‫ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر روز‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫‪500 mg q 6 h‬‬
‫روزاﻧﻪ ‪ 500 mg‬ﺗﺎ ‪125‬‬ ‫آﮐﻨﻪ‬
‫‪ 500 mg‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري ﻻﯾﻢ‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﮏ ﻧﮕﺎر داﮐﺴﯽ ﺳﯿﮑﻠﯿﻦ و ﻧﮑﺎت ﺗﺘﺮاﺳﮑﻠﯿﻨﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪199‬‬
 ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬

‫درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬ ‫ﺧﻂ اول درﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫ﺳﻮش ﺑﯿﻤﺎرﯾﺰا‬

‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و ﺑﺴﯿﺎر راﯾﺞ در درﻣﺎن‬
‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‬
‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺎد ﺳﺮخ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎد ﺳﺮخ‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و راﯾﺞ ﻣﺨﻤﻠﮏ ﻣﯽ‬
‫‪Streptococcus‬‬
‫ﻣﺨﻤﻠﮏ‬ ‫)‪Pyogenes (A‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ ﺣﺎد ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از‬
‫ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ ﺣﺎد‬
‫داروﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎي ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و‬
‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ در درﻣﺎن اﻧﻮاع ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬ ‫‪Streptococcus‬‬
‫‪pneumoniae‬‬
‫در ﮐﻠﯿﻪ ﺳﻨﯿﻦ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺘﺮاﺳﯿﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﺗﺮاﺧﻢ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ادراري‬ ‫‪Chlamydia‬‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ‬
‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫اﺳﻬﺎل ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ‬
‫‪Enterobacteriaceae‬‬
‫اﻧﺘﺮوﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺳﻪ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ‬ ‫ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﻮن‬
‫ﺷﺎﻧﮑﺮوﺋﯿﺪ‬ ‫‪Haemophilus ducreyi‬‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻫﺎي ﭘﻤﭗ ﭘﺮوﺗﻮن از اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ درﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﺤﺴﻮب‬ ‫زﺧﻢ ﮔﻮارﺷﯽ‬ ‫‪Helicobacter pylori‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ در درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ ‪ ،‬ادراري ‪ ،‬ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ و ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻬﻤﯽ را دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ از ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ) ﭼﻪ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﭼﻪ در ﻣﻮرد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ (‬

‫زﺧﻢ ﭘﭙﺘﯿﮏ ‪: Peptic ulcer‬‬

‫زﺧﻢ ﭘﭙﺘﯿﮏ از راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﮔﻮارﺷﯽ اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﺠﺎد زﺧﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن‬
‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Helicobacter pylori‬اﺳﺖ ‪ H. pylori .‬ﺑﺎﺳﯿﻞ اﺳﭙﯿﺮال ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻏﯿﺮ ﻣﻬﺎﺟﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻣﻮﮐﻮس ﻣﻌﺪه زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﺻﻮرت ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﺘﻬﺎب دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫و اﯾﺠﺎد زﺧﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ 80‬درﺻﺪ زﺧﻢ ﻫﺎي دودﻧﻮم و ‪ 60‬درﺻﺪ زﺧﻢ ﻫﺎي ﻣﻌﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن ‪ H. pylori‬اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪200‬‬
 ‫در ﮐﻞ ‪ 10‬درﺻﺪ از اﻓﺮادي ﮐﻪ ‪ H. Pylori‬در ﻣﻌﺪه آﻧﻬﺎ ﮐﻠﻮﻧﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ زﺧﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﯾﺎ اﻣﺮاض‬
‫ﺟﺪي ﻧﻈﯿﺮ آدﻧﻮﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﻣﻌﺪه و ﻟﻨﻔﻮﻣﺎي ﻣﻌﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺧﻮن و ﺗﺴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ اوره ﺑﺎ ﮐﺮﺑﻦ ‪ 13‬از‬
‫روﺷﻬﺎي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﮐﻠﯿﻪ اﻓﺮاد داراي ﻋﻼﺋﻢ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﮔﻮارﺷﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻔﺦ ‪ ،‬ﺳﻮزش و درد ﺳﺮ دل ‪ ،‬ﺗﺮش‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ زﺧﻤﻬﺎي‬
‫ﮐﺮدن ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﺧﻮردن‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫‪Helicobacter Pylori‬‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژن‬
‫ﺑﺮاي درﻣﺎن رژﯾﻢ ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺷﺎﻣﻞ دو داروﺋﯽ ‪ ،‬ﺳﻪ داروﺋﯽ و ﭼﻬﺎر داروﺋﯽ وﺟﻮد‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬رژﯾﻢ ﻫﺎي ﺳﻪ و ﭼﻬﺎر داروﺋﯽ راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ رژﯾﻢ ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺻﻞ درﻣﺎن‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺮﺷﺢ اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪه و اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺑﺮاي رﯾﺸﻪ ﮐﻨﯽ ‪ H. Pylori‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮع رژﯾﻢ‬
‫داروﻫﺎ‬ ‫ﻃﻮل رژﯾﻢ‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ درﻣﺎن‬
‫داروﺋﯽ‬
‫‪Omeprazole 20 mg +‬‬ ‫درﻣﺎن‬
‫‪Clarithromycin 500 mg +‬‬
‫ﺳﻪ داروﺋﯽ‬ ‫‪Amoxicillin 1 g‬‬ ‫‪ 14‬ﺗﺎ ‪ 21‬روز‬ ‫‪ 95 ٪‬ﺗﺎ ‪٨٠‬‬
‫ﻫﻤﮕﯽ ﻫﺮ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪Bismuth qid 2tabs +‬‬
‫ﭼﻬﺎر داروﺋﯽ‬ ‫‪Tetracycline qid 500 mg +‬‬ ‫‪ 14‬ﺗﺎ ‪ 21‬روز‬ ‫‪ 99 ٪‬ﺗﺎ ‪٩٠‬‬
‫‪Metronidazole tid 500 mg +‬‬
‫‪Omeprazole bid 20 mg‬‬

‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ‪:‬‬

‫رﯾﺒﻮزوم ‪ ،‬ﺳﺒﺐ اﺧﺘﻼل و ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﺷﺪه و اﺛﺮات‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ زﯾﺮ واﺣﺪ ‪50 s‬‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﺧﻮد را ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺴﯿﺪال ﻧﯿﺰ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺟﺬب ‪:‬‬
‫ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﻣﺠﺎورت‬
‫ﺑﺎ اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪه ﻏﯿﺮ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬ ‫ﻣﺼﺮف ﺑﺎ ﻏﺬا‬ ‫دارو‬
‫ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮ‬
‫ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺟﺬب دارو‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫آن‬ ‫ﻗﺮﺻﻬﺎي‬ ‫اﯾﻦ‬
‫ﻧﻮع ‪ Extended Release‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻫﻤﯿﺘﯽ ﻧﺪارد‬ ‫ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬
‫داراي روﮐﺶ روده‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮد‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬ ‫اي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮزﯾﻊ ‪:‬‬

‫‪201‬‬
 ‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺨﻮﺑﯽ در ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ و ﻣﺎﯾﻌﺎت درون ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از‬
‫ﺟﻔﺖ ﻋﺒﻮر ﮐﺮده و ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ در ﮔﺮدش ﺧﻮن ﺟﻨﯿﻦ ﺣﺪود ‪ 20‬درﺻﺪ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﻣﺎدر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺿﻤﻦ ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ وارد ﺷﯿﺮ ﺷﺪه و ﺣﺪود ‪ 50‬درﺻﺪ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ دارو را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد‬
‫ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺘﯽ از ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ داراي ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ‬
‫وﯾﮋه اي اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎﻓﺘﯽ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد و ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي درون ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ از وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و دﻓﻊ ‪:‬‬

‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪ‬ ‫راه ﺗﺠﻮزﯾﺰ‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫دﻓﻊ‬

‫ﮐﻤﯽ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي دارد‬
‫‪Oral‬‬ ‫ﮐﺒﺪي )ﺑﺼﻮرت دﺳﺘﺨﻮرده‬
‫‪Azithromycin‬‬ ‫اﻣﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻓﻊ‬
‫)‪ IV‬دراﯾﺮان ﻣﻮﺟﻮدﻧﯿﺴﺖ(‬ ‫درﺻﻔﺮا ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯿﺸﻮد(‬
‫ﻣﯿﺸﻮد‬
‫ﮐﺒﺪي‬
‫ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﺶ‬
‫‪Clarithromycin‬‬ ‫‪Oral‬‬ ‫ﮐﻠﯿﻮي‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮد )‪14‬‬
‫ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ(‬

‫‪Erythromycin‬‬
‫‪Oral‬‬ ‫ﮐﺒﺪي )دﻣﺘﯿﻠﯿﺰاﺳﯿﻮن(‬ ‫ﮐﺒﺪي‬
‫‪IV‬‬

‫‪ D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ‪:‬‬

‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ را دارﻧﺪ و در اﻓﺮادي ﮐﻪ آﺳﺘﻤﯿﺰول ‪ ،‬ﺳﯿﺰاﭘﺮاﯾﺪ و ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﮐﺒﺪي دارﻧﺪ ) ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﺳﺘﻮﻻت ‪ ( estolate‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻫﺸﺪارﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬آرﯾﺘﻤﯽ ﺑﻄﻨﯽ ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ﺗﻮرﺳﺎدس دﭘﻮﯾﻨﺘﺲ و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪ QT‬در ﻣﺼﺮف ﺑﺎ ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و‬
‫ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﭘﯽ ﻣﺼﺮف ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي را دارﻧﺪ‪ ،‬از ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺿﻌﻒ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ ﮔﺮاوﯾﺲ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﭘﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣﻮاردي از ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﻧﻈﯿﺮ آﻧﮋﯾﻮادم ‪ ،‬آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ و ﺳﻨﺪرم‬
‫اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -5‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي دارﻧﺪ ‪ ،‬آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان و اﺻﻼح دوز ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻠﯿﻮي دارﻧﺪ ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط و اﺻﻼح‬
‫دوز ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎﻻﺋﯽ در ﺷﯿﺮ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ در ﺷﯿﺮ دﻫﯽ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺎﯾﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ‪،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس در ﻣﻮرد ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ﻧﯿﺰ دﯾﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪202‬‬
 ‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ‪:‬‬
‫اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺳﻮء ﻫﺎﺿﻤﻪ ‪،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬دل درد‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﮔﯿﺠﯽ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‬ ‫‪CNS‬‬
‫راش ﺟﻠﺪي ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن ) ﻧﺎدر (‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﺳﺮﻓﻪ ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﮑﻮ اﺳﭙﺎﺳﻢ ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‬ ‫ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ )ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﺎ ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ(‬ ‫ﮐﺒﺪ‬
‫ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﺣﺎد ﮐﻠﯿﻪ ) ﺑﺎ ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ (‬ ‫ﮐﻠﯿﻪ‬
‫درد ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ‪ ،‬ﻓﻠﺒﯿﺖ‬ ‫ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‪:‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد ﻣﻮاردي از ﻣﺮگ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‬‫‪I‬‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬ ‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬

‫‪I‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد آرﯾﺘﻤﯿﻬﺎي ﺟﺪي ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‬ ‫ﺳﯿﺰاﭘﺮاﯾﺪ‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬ ‫ﻣﺎﮐﺮ وﻟﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ é‬اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻤﯿﺖ ﺣﺎد ارﮔﻮﺗﯽ‬ ‫ارﮔﻮت ﻫﺎ‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬

‫‪ é‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ و راﺑﺪوﻣﯿﻮﻟﺰ‬ ‫‪HMG-CoA‬‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‬

‫‪reductase‬‬

‫‪þ‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﮐﺒﺪي اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎ اﮐﺜﺮ داروﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي‬
‫دارﻧﺪ ﺗﺪاﺧﻞ دارد ﻧﻈﯿﺮ ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎ ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ‪ ،‬ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ و ‪....‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻧﺎﭼﯿﺰ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ﺑﺎ آن ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ‪:‬‬

‫رده‬
‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ دراﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫ﺑﺎرداري‬
‫‪Cap: 250 mg‬‬ ‫®‪Zithromax‬‬
‫‪For Oral susp: 100,200 mg/5ml‬‬
‫)ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺑﺮاي ﻣﺤﻠﻮل‬
‫‪B‬‬ ‫)ﺷﺮﺑﺖ زﯾﺘﺮوﻣﺎﮐﺲ در دو ﺣﺠﻢ ‪ 15‬و ‪22/5‬‬ ‫‪Azithromycin‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ(‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ(‬

‫‪Tab: 250,500 mg‬‬

‫‪C‬‬ ‫®‪Klacid‬‬ ‫‪Clarithromycin‬‬
‫‪For oral susp : 125mg/5ml‬‬
‫‪Tab: 200,400 mg‬‬
‫)‪(as Ethylsuccinate‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪For oral susp: 200 mg/5ml‬‬
‫‪Erythromycin‬‬
‫)‪For inj: 1g (as lactobionate‬‬

‫‪203‬‬
 ‫‪AZITHROMYCIN‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 500 mg‬روز اول‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ ﺣﺎد در اﻓﺮاد‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ 16‬ﺳﺎل ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬
‫‪ 250 mg‬روزﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﺗﺎ ‪ 5‬روز‬ ‫‪CODP‬‬
‫ﺑﺎﻻي‪ 6‬ﻣﺎه ‪ 10mg/kg‬روزاول‬ ‫‪ 500 mg‬روز اول‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ از ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫‪ 5mg/kg‬روزﻫﺎي ﺑﻌﺪ‬ ‫‪ 250 mg‬روزﻫﺎي ﺑﻌﺪ‬ ‫)ﺧﻔﯿﻒ و ﻣﺘﻮﺳﻂ(‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري و دﻫﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ 16‬ﺳﺎل ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﺗﮏ دوز ‪1g P.o.‬‬
‫رﺣﻢ ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ‬
‫ﺗﮏ دوز ‪2g. P.o.‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري ﮔﻨﻮﮐﻮﮐﯽ‬
‫ﺗﺎ دو روز ‪ 1g P.O.‬ﯾﺎ ‪500 mg IV‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻟﮕﻦ )‪(PID‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ روز ‪250 m Po.‬‬
‫ﺗﮏ دوز ‪1g P.o.‬‬
‫ﺷﺎﻧﮑﺮوﯾﺪ در ﻣﺮدان‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﻔﺘﺮﯾﺎﮐﺴﯿﻮن ﯾﺎ ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول‬
‫ﺗﺎ ﺳﻪ روز‪20 mg/kg P.o‬‬ ‫ﮐﻼﻣﯿﺪ ﯾﺎ اﻓﺘﺎﻟﻤﯿﺎ ﻧﺌﻮﻧﺎﺗﻮروم‬
‫‪ 1g‬روز اول‬ ‫ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ‬
‫ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ﭘﻨﺞ روز ‪500 mg‬‬ ‫)ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼﯾﯽ ﯾﺎ ﺷﯿﮕﻼﺋﯽ(‬
‫ﺗﺎ ‪ 3‬روز ‪20 mg/k P.o.‬‬ ‫ﺗﺮاﺧﻢ‬

‫آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ ﺑﺎ دوز ‪ 12 mg/kg/day‬ﺗﺎ‪ 10‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‬ ‫‪þ‬‬
‫‪ 50‬درﺻﺪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬا ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺷﺮﺑﺖ ®‪ Zithromax‬داراي دو ﺣﺠﻢ ‪ 22.5 ml , 15 ml‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزن ﺧﺮدﺳﺎل و ﻣﯿﺰان‬
‫ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﯿﻤﺎر داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﺑﯿﻦ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ را دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺑﻪ ﻓﺮم ‪ IV‬ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -5‬آزﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬داﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﺷﺮﺑﺖ ®‪ Zithromax‬آب وﯾﮋه ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﺧﻮراﮐﯽ ﻗﺮار داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﯿﻦ آب را ﺑﻪ ﭘﻮدر اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﺪ و از اﻓﺰودن آب اﺿﺎﻓﯽ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬داﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﺷﺮﺑﺖ ®‪ Zithromax‬ﺳﺮﻧﮕﯽ )ﺑﺪون ﺳﺮ ﺳﻮزن ( ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف دﻗﯿﻖ دوز اﻃﻔﺎل ﻗﺮار داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺮﻧﮓ داراي ﺳﻪ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي دوز ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ mg‬ﺷﺮﺑﺖ ‪ ml ،‬ﺷﺮﺑﺖ و ‪ kg‬وزن‬
‫ﺑﻮده ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﺰﺷﮏ واﺣﺪ دﯾﮕﺮي را‬ ‫ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﺮﯾﻦ آن ﺑﺮاي واﻟﺪﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎر ‪kg ،‬‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪204‬‬
 ‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ دارو را ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا ﯾﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﯿﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ 1‬ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراﮐﯽ ®‪ Zithromax‬داراي دو ﺣﺠﻢ ‪ 22.5 ml , 15 ml‬اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ دو ﺣﺠﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺟﺪا از‬
‫ﻫﻢ در ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎ ﭼﯿﺪه ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ اﺣﺘﻤﺎل اﺷﺘﺒﺎه ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪CLARITHROMYCIN‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪500 mg‬‬ ‫‪q12h‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻣﻮﮐﺴﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و‬ ‫ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري )زﺧﻢ ﻫﺎي اوﻟﺴﺮ(‬
‫اﻣﭙﺮازول‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎل ﺣﺎد در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‬
‫‪500 mg‬‬ ‫‪q12h‬‬
‫ﻣﺰﻣﻦ‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ از ﺟﺎﻣﻌﻪ )ﻣﻮارد ﺧﻔﯿﻒ و‬
‫‪15 mg/kg/day‬‬ ‫‪q 12 h‬‬ ‫‪ 500 mg q12h‬ﺗﺎ ‪250‬‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ(‬
‫‪ 15 mg/kg/day‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ‬ ‫* ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در اوﻟﺘﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ ‪ ،‬اﻃﻔﺎل ﺑﺎ دوز‬
‫ﺑﺎﺷﯿﻢ ﺑﯿﺶ از ‪ 50‬درﺻﺪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﻣﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺎرﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬در ﺑﺎرداري ﭘﺮ ﺧﻄﺮ ﺗﺮ اﺳﺖ )رده ‪(C‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ داروي ﭘﺮ ﺗﺪاﺧﻠﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺪاﺧﻼت آن ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻏﺬا ﺑﺎ ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺗﺪاﺧﻠﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -4‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دارﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط و اﺻﻼح دوز ﻣﺼﺮف‬
‫ﺷﻮد‪).‬ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ دﻓﻊ ﮐﻠﯿﻮي دارد‪(.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ‪ ،‬دارو را ﻫﻤﻪ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‬

‫‪ERYTHROMYCIN‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫‪205‬‬
 ‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪800 mg‬‬ ‫ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز ‪qid‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ادراري و دﻫﺎﻧﻪ رﺣﻢ ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ‬
‫‪50 mg/kg/day qid‬‬ ‫‪800 mg‬‬ ‫‪qid‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ‬
‫‪50 mg/kg/day qid‬‬ ‫‪800 mg‬‬ ‫‪qid‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 14‬روز‬ ‫ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم )ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪(Bordetella‬‬
‫‪10 mg/kg IV‬‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ اﻃﻔﺎل ) ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ(‬
‫‪800 mg‬‬ ‫‪qid‬‬ ‫دﯾﻔﺘﺮي‬
‫‪400 mg‬‬ ‫‪qid‬‬ ‫آﻣﯿﺒﯿﺎزﯾﺲ ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫‪50 mg/kg/day‬‬
‫‪400 mg‬‬ ‫‪qid‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺎ ‪30 qid‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﭘﺮوﺳﻪ‬
‫‪20 mg/kg‬‬ ‫ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ‪1 g‬‬ ‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎل در‬
‫‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﭘﺮوﺳﻪ‬ ‫‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ‪500 mg‬‬ ‫دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﮑﯽ‬
‫‪10 mg/kg‬‬

‫دوزﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﺗﯿﻞ ﺳﻮﮐﺴﯿﻔﺎت ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‬ ‫•‬

‫) ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﯿﺲ ‪ = 500 mg‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﺗﯿﻞ ﺳﻮﮐﺴﯿﻨﺎت ‪( 800 mg‬‬
‫ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﻬﺎي ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ) در ﻣﻮارد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫•‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ در ﺑﺴﯿﺎري از اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫• ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ در اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﺑﯿﺶ از ‪50‬‬
‫درﺻﺪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‪:‬‬
‫‪ -3‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در ﻣﻮارد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺟﺬب ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي داروي ﭘﺮ ﺗﺪاﺧﻠﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺪاﺧﻼت آن ﺗﻮﺟﻪ وﯾﮋه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻫﭙﺎﺗﻮﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ اﯾﻦ‬
‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي‪ ،‬آﻟﺮژﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻗﺮص ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬

‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮﺳﯿﺪال ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﯾﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺳﻨﺘﺰ‬
‫ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪.‬داراي ﻃﯿﻒ اﺛﺮ ﺑﺮ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎي ﮔﺮم ﻣﺜﺒﺖ و ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﮔﺮم ﻣﻨﻔﯽ ﻫﺎي ﻫﻮازي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻗﺎﺗﻞ ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪206‬‬
 ‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وﺟﻮد داروﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ در ﺣﯿﻄﻪ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺪودﺗﺮ و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻫﺎي ﺟﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ در ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي زﯾﺮ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ در اﯾﺮان آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺮﭘﺎﺋﯽ و ﺑﺮاي ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﺎ آﻧﺘﯽ‬
‫ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮي درﻣﺎﻧﺸﺎن ﮐﺮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫درﻣﺎن ﺧﻂ اول و درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬

‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ) ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و ﺳﻔﻮﺗﺎﮐﺴﯿﻢ ( از درﻣﺎﻧﻬﺎي راﯾﺞ و‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﯽ در ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻨﺘﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﺑﺎ ﻧﻔﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ و وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از درﻣﺎﻧﻬﺎي‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬
‫راﯾﺞ اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ ﻋﻔﻮﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﯽ‬
‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎي ﻧﺴﻞ دوم و ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬
‫درﻣﺎﻧﻬﺎي اﺻﻠﯽ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‬

‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در رﻓﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي زﯾﺎدي را ﺑﺮاي آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ذﮐﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ رﻓﺮاﻧﺲ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮ ‪ ،‬ﻣﺼﺮف آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ را ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺟﺪي و ﯾﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺧﻂ اول ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪:‬‬
‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ زﯾﺮ واﺣﺪ ‪ 30 S‬رﯾﺒﻮزوم ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ‬
‫ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺴﯿﺪال ﺧﻮد را ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺟﺬب ‪ :‬ﺟﺬب آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ از دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﺟﺬب از ﻃﺮﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻮده و ﭘﯿﮏ‬
‫ﺳﺮﻣﯽ ﻇﺮف ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ‪:‬‬
‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺴﺘﺮده اي در ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺧﺎرج ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺑﺪن ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ در اﯾﻦ‬
‫ﮔﺮوه ﮐﻢ ﺑﻮده ) ﺑﺠﺰ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ( در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﻣﻨﻨﮋ ﻣﻠﺘﻬﺐ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﻢ ﺑﻪ ‪ CSF‬ﻧﻔﻮذ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ در ﮐﻮرﺗﮑﺲ ﮐﻠﯿﻪ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﺴﯿﻢ و دﻓﻊ ‪:‬‬
‫ﻋﻤﺪه دارو ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده و از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﯽ دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ را دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫‪ -2‬ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎري ﺳﻞ ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‬
‫دﻻﯾﻞ ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ و ﮐﻠﯿﻮي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻫﺸﺪارﻫﺎ ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﺳﻮم ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ رژﯾﻢ ﻏﺬاﺋﯽ ﻣﺤﺪودي دارﻧﺪ ﻫﺎﯾﭙﻮﮔﻼﯾﺴﻤﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪207‬‬
 ‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻠﻮك ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﺴﺘﯽ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ و ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻪ در ﻣﺼﺮف‬
‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﻠﯿﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻫﯿﺪارﺗﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻤﺘﺮ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮﯾﺪﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺮي ﺣﺎﺻﻠﻪ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺳﺖ‬
‫و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﺎﺷﻨﻮاﺋﯽ ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺤﺪوده ﺻﺪاﻫﺎي ﺑﺎﻻ )ﺻﺪاﻫﺎي ﺟﯿﻎ و ﺗﯿﺰ ( ﺷﻨﯿﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬در‬
‫اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ‪ ،‬ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ ﺷﺪﯾﺪ‬
‫ﺗﺮ و راﯾﺞ ﺗﺮ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در اﻓﺮاد ﻋﺎدي ﮐﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻧﯿﺰ اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل‬
‫وﺟﻮد دارد ‪.‬‬

‫رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬

‫ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ‪،‬دوز ﺑﺎﻻ ‪ ،‬دﻫﯿﺪراﺗﺎﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫ﻓﻮزورﻣﺎﯾﺪ ﯾﺎ اﺗﺎﮐﺮﯾﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي‬
‫اﺗﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ‬

‫‪ -5‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﯿﻤﺎران ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻨﺰﯾﻞ اﻟﮑﻞ و ﺳﻮﻟﻔﯿﺖ در ﻓﺮآورده ﻫﺎي آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬رده ﺑﺎرداري اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ ‪ D‬ﺑﻮده و در ﺑﺎرداري ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﺪﯾﺪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ درﻣﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺎﻻ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺰرﯾﻖ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ دوز در روز را دارد‪.‬‬

‫‪D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ )ﮐﻠﯽ( ‪:‬‬

‫‪D‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫‪é‬رﯾﺴﮏ ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﺴﺘﯽ‬ ‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬ ‫ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫‪é‬رﯾﺴﮏ ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ ) اﺗﻮﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ (‬ ‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻟﻮپ‬
‫‪é‬اﺛﺮات ﺳﯿﻨﺮژﯾﺴﻢ ) ﮔﺎﻫﺎ اﺛﺮات ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ را ﺗﻀﻌﯿﻒ‬ ‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ (‬
‫‪é‬اﺛﺮات ﺑﻠﻮﮐﯽ ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ ‪ ،‬دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ‬ ‫ﻣﺴﺪود ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي‬
‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ‬
‫‪é‬اﺣﺘﻤﺎل ﻓﻠﺞ ﺗﻨﻔﺴﯽ و ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﭘﻠﯽ ﭘﭙﺘﯿﺪ‬ ‫آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬
‫ﺗﺪاﺧﻞ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ دارﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺨﻠﻮط ﻧﺸﻮﻧﺪ‬ ‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬ ‫اﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ‬

‫‪208‬‬
 ‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ‪:‬‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫‪D‬‬ ‫‪Inj: 100, 500mg/2ml‬‬ ‫‪Amikacin‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪Inj: 20,40,80 mg/2ml‬‬
‫‪Sterile eqe drops: 3mg/ml‬‬
‫‪Oph oint: 3mg/g‬‬ ‫‪Gentamicin‬‬
‫‪C‬‬
‫‪Top oint : 1mg/g‬‬
‫‪Oral Sol: 125mg/5ml‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪Neomycin‬‬
‫‪Tab: 500mg‬‬
‫‪Oral sol: 125mg/5ml‬‬ ‫®‪Humantin‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Paromomycin‬‬
‫‪Cap: 250mg‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪1g‬‬ ‫‪Streptomycin‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪Inj: 80mg/2ml‬‬ ‫®‪Nebcin‬‬ ‫‪Tobramycin‬‬

‫‪AMIKACIN :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺰﮔﺘﺮ از ‪ 8‬ﺳﺎل‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺟﺪي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ‬
‫ﻧﻮزادان‬ ‫ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ و ﮐﻮدﮐﺎن‬
‫ﻫﺎي ﺣﺴﺎس ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎ‪ ،‬ﺳﺮاﺷﯿﺎ‪ ،‬ﭘﺮووﯾﺪﻧﺴﯿﺎ‪،‬‬
‫‪ 10 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪7.5‬‬ ‫‪15 mg/kg/day‬‬
‫‪IV‬‬ ‫‪IM or IV infusion‬‬ ‫ﭘﺮوﺗﺌﻮس‪ ،‬اﺳﯿﻨﺘﻮﺑﺎﮐﺘﺮ‪ ،‬اي ﮐﻮﻻي‪،‬‬
‫‪q 12 h‬‬ ‫‪q8 or 12 h‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮﮐﻮﻫﺎ‬

‫ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ‪100 mg q 12 h‬‬ ‫‪250 mg IM, IV‬‬ ‫‪ UTI‬ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫‪q 12 h‬‬
‫‪15 mg/kg/day‬‬
‫‪IM, IV‬‬ ‫ﻣﺎﯾﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻢ آوﯾﻮم‬
‫‪q8 or 12 h‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﻬﻢ ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي ‪ ،‬ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ و ﺑﻠﻮك ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻋﻮارض ﻓﻮق در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺑﺎﻻ ﻣﺎﻧﺪن ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺮ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺣﺘﻤﺎ اﺻﻼح دوز ﺑﺎﯾﺪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ دوز‪ .‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ‪ 9‬ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫‪ -3‬روﺷﯽ ﺳﺎده ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ دوز ‪7.5 mg/kg :‬‬
‫ﮐﺮاﺗﯿﻨﯿﻦ ﺧﻮن ) ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﮐﺮاﺗﯿﻦ ‪ 2 mg / 100 ml‬ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻖ ‪ 18‬ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ ( ‪.‬‬
‫‪ -4‬آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺮاي درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺳﺮﭘﺎﺋﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﺑﺎ‬
‫ﻣﺎﻧﯿﺘﻮرﯾﻨﮓ دﻗﯿﻖ ﺑﯿﻤﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪209‬‬
 ‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﻮد ﺣﺪاﻗﻞ در روز دو ﻟﯿﺘﺮ آب ﺑﻨﻮﺷﺪ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻي آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ در ﮐﻠﯿﻪ و‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي(‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﯿﺮ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺎﻣﺎﻫﺎ در ﻧﺴﺦ ﺧﻮد آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ اﯾﻦ‬
‫دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ از داروﻫﺎي ﻣﺠﺎز ﻣﺎﻣﺎ ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪GENTAMICIN :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫‪3mg/kg/day‬‬
‫‪IM, IV‬‬ ‫‪q 8 or 12 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺟﺪي ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫‪ 2.5 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪2‬‬
‫در ﺻﻮرت ﮐﺸﻨﺪه ﺑﻮدن ﻋﻔﻮﻧﺖ‬ ‫ﺣﺴﺎس ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎ‪،‬ﭘﺮوﺗﺌﻮس ‪،‬‬
‫‪IM or IV q 8 h‬‬
‫‪5mg/kg/day‬‬ ‫ﺳﺮاﺷﯿﺎ‪ ،‬اي ﮐﻮﻻي ‪ ،‬اﻧﺘﺮوﺑﺎﮐﺘﺮ‬
‫‪IM, IV‬‬ ‫‪q 8 or 12 h‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﻮق‬ ‫درﻣﺎن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﻮق‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺰرﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮاﺗﮑﺎل ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺰرﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮاﺗﮑﺎل ﺑﺎ دوز ‪ 4‬ﺗﺎ‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫دوز ﯾﮏ ﺗﺎ دو ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در روز‬ ‫‪ 8‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم روزاﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪2mg/kg‬‬ ‫‪ IV‬ﯾﺎ ‪IM‬‬ ‫‪ 1.5 mg/kg‬ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪80 mg‬‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ و ‪ 8‬درﻣﺎن‬ ‫‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ و ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺟﺮاﺣﯽ‬
‫دراﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ ‪GU , GI‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﯽ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻬﻢ آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ‪ ،‬ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي ‪ ،‬ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ ‪ ،‬ﺑﻠﻮك‬
‫ﻋﺼﺒﯽ – ﻋﻀﻼﻧﯽ‬
‫‪ -2‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز دارد‪ .‬دوز ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﺮاﺗﯿﻦ ﺑﻪ ﺷﺮح روﺑﺮو اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -3‬آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺳﺮﭘﺎﺋﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف آب زﯾﺎد ﺗﻮﺳﻂ ﺑﯿﻤﺎر ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪NEOMYCIN :‬‬

‫‪210‬‬
 ‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 100 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪50‬‬ ‫‪50 mg/kg/day‬‬
‫اﺳﻬﺎل ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺑﺎ ‪E. coli‬‬
‫‪q6h‬‬ ‫دو ﺗﺎ ﺳﻪ روز ‪q 6 h‬‬
‫‪ 100 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪40‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 4‬روز ‪1g q 1 h‬‬ ‫ﺳﺮﮐﻮب ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد در‬
‫‪q 400 6 h‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ ﯾﮏ ﮔﺮم‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﻗﺒﻞ ازﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ‬
‫‪ 3g qid‬ﺗﺎ ‪1‬‬ ‫ﮐﻤﺎي ﻫﭙﺎﺗﯿﮏ ) درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ (‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﻣﯿﻨﻮ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻮراﮐﯽ ﺟﺬب ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺟﺬب ﺧﻮراﮐﯽ ﮐﻢ ‪ ،‬ﻧﺌﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺮاي از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي داﺧﻠﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮود‪.‬‬
‫و ﻗﻄﺮه‬ ‫‪ -3‬ﻧﺌﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻫﻢ ﮐﺎﺑﺮد دارد ﻧﻈﯿﺮ ﭘﻤﺎد ‪Triamcinolone N.N.‬‬
‫‪Polymixin‬‬
‫‪ -4‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ زﺧﻢ ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﺎﺷﺪ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺬب ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﻮرد آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﮐﻤﺘﺮ از ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺌﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺧﻮراﮐﯽ داروي در دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﯿﺴﺖ و ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪PAROMOMYCIN :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫‪ 35 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪25‬‬ ‫آﻣﯿﺒﯿﺎزﯾﺲ‬
‫‪q 8h‬‬ ‫) اﻧﺘﺎﻣﻮﺑﺎﻫﯿﺴﺘﻮﻟﯿﺘﯿﮑﺎ (‬
‫‪ 100 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪40‬‬ ‫‪ 2.5 g/day‬ﺗﺎ ‪1.5‬‬ ‫ﮐﺮم ﻫﺎي ﻧﻮاري ) ﺳﺴﺘﻮدﻫﺎ(‬
‫‪q 400 6 h‬‬ ‫‪q 8 h‬‬ ‫) ﻧﻈﯿﺮ ﺗﯿﻨﻪ آ و دﯾﭙﯿﻠﯿﺪﯾﻮم (‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫‪ 35 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪25‬‬
‫ژﯾﺎردﯾﺎزﯾﺲ‬
‫‪q 8 h‬‬
‫‪4 g/day‬‬ ‫ﮐﻤﺎي ﻫﭙﺎﺗﯿﮏ ) درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ(‬
‫‪q 8 h‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﭘﺎراﻣﻮﻣﺎﺳﯿﻦ ﯾﮏ آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪ اﺳﺖ اﻣﺎ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﺿﺪ آﻣﯿﺐ و ﺿﺪ ﮐﺮم دارد‪.‬‬

‫‪211‬‬
 ‫‪ -2‬ﺟﺬب ﭘﺎراﻣﻮﻣﺎﺳﯿﻦ ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪STREPTOMYCIN :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫‪ 1 g‬ﺗﺎ ‪500 mg‬‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮﮐﺎل و‬
‫‪IM q 12 h‬‬ ‫اﻧﺘﺮوﮐﻮﮐﺎل‬
‫‪ 40 mg/kg IM‬ﺗﺎ ‪20‬‬ ‫‪15 mg/kg/day‬‬
‫ﺳﻞ‬
‫‪q 12 h‬‬ ‫ﺗﺎ ﺳﻪ ﻣﺎه ‪IM‬‬
‫‪ 35 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪25‬‬
‫ﺗﻮﻻرﻣﯽ‬
‫‪q 8 h‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻣﺮوزه ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ﻓﻮق ﻣﺤﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻓﻘﻂ ‪ IM‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ داراي ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮارض ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺮﺿﻪ اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﺤﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪TOBRAMYCIN :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز اﻃﻔﺎل‬ ‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ IV‬ﯾﺎ ‪3mg/kg/day IM‬‬
‫‪q 8 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺟﺪي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫‪4mg/kg/day‬‬ ‫در ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﮐﺸﻨﺪه‬ ‫ﺳﻮدوﻣﻮﻧﺎ ‪ ،‬ﺳﺮاﺷﯿﺎ ‪ ،‬ﭘﺮﺗﺌﻮس ‪،‬‬
‫‪q 12 h‬‬
‫‪ IV‬ﯾﺎ ‪5 mg/kg/day IM‬‬ ‫ﭘﺮووﯾﺪﻧﺴﯿﺎ ‪ ،‬اي ﮐﻮﻻي ‪ ،‬ﮐﻠﺒﺴﯿﻼ‬
‫‪q 8 h‬‬

‫‪212‬‬
 ‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ‬

‫ﺳﻞ ) ‪ ( Tuberculosis‬ﯾﺎ ‪ TB‬از ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي اﻧﺪﻣﯿﮏ اﯾﺮان اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﺎﺗﻮژن اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺎﺳﯿﻠﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫‪ Mycobacterium Tuberculosis‬اﯾﻦ ﺑﺎﺳﯿﻞ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎﺋﯽ ﮐﻪ درﺻﺪ اﺷﺒﺎع اﮐﺴﯿﮋن ﺑﺎﻻﺳﺖ ) ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص در‬
‫ﻗﻠﻪ رﯾﻪ ( ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺗﮑﺜﯿﺮي ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﯿﻤﺎري ﺳﻞ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ‬
‫ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ اﯾﺪز‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ‪ ،‬ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ دو ﺳﺎل ‪ ،‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت از ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮ اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪ ﻫﺎ ﻣﺼﺮف‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬دﯾﺎﺑﺘﯽ ﻫﺎ و ﺑﯿﻤﺎران ﮐﻠﯿﻮي اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺑﯿﺸﺘﺮي دارد‪.‬‬
‫ﺳﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ‪ ،‬درد ﻓﻘﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ ﺷﺒﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻞ‬
‫‪Mycobacterium Tuberculosis‬‬
‫ﭘﺎﺗﻮژن ﺳﻞ‬
‫)در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز ﭘﺎﺗﻮژن اﺻﻠﯽ ‪ M. Avium complex‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ (‬

‫اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ‪ ،‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ‪ ،‬ﭘﯿﺮازﯾﻨﺎﻣﯿﺪ ‪ ،‬اﺗﺎﻣﺒﻮﺗﻮل‪ ،‬اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‬

‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﺳﻞ‬
‫ﻓﻠﻮروﮐﯿﻨﻮﻟﻮﻧﻬﺎ ‪ ،‬آﻣﯿﻨﻮﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻠﯿﮏ اﺳﯿﺪ ‪ ،‬ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﺮﯾﻦ ‪ ،‬اﺗﯿﻮﻧﺎﻣﯿﺪ‬
‫ﮐﺎﭘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﯿﻮﻧﺎﻣﯿﺪ ‪ ،‬ﮐﻠﻮﻓﺎزﯾﻤﯿﻦ و رﯾﻔﺎﺑﻮﺗﯿﻦ از درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺳﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺳﻞ در ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻋﻔﻮﻧﯽ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ‬ ‫‪R‬‬
‫ﺷﻮد ) ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎء رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ( درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﭼﻨﺪ داروﺋﯽ و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ) ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪6‬‬
‫ﻣﺎه ( اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ) ﺧﻂ اول درﻣﺎن (‪:‬‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﯾﺎ ﻧﺎم ﻣﺮﺳﻮم‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 400 mg‬‬ ‫‪Ethambutol‬‬
‫‪Tab: 100,300 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪10 ml/Inj: 1g‬‬ ‫‪INH‬‬ ‫‪Isoniazide‬‬

‫‪Cap: 150, 300 mg‬‬

‫‪Rifampin‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Oral drop: 153 mg/ml‬‬ ‫®‪Rifadin‬‬
‫) ‪( Rifampicin‬‬
‫‪For Inj: 600 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 500 mg‬‬ ‫‪Pyrazinamide‬‬
‫‪D‬‬ ‫‪For inj: 1g‬‬ ‫‪Streptomycin‬‬
‫داروﻫﺎي ﺧﻂ اول ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮص ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ ‪ +‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ و ﯾﺎ اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ ‪ +‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ‪+‬‬
‫ﭘﯿﺮازﯾﻨﺎﻣﯿﺪ و ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪D‬اﻗﻼم داروﯾﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ) درﻣﺎﻧﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ (‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﯾﺎ ﻧﺎم ﻣﺮﺳﻮم‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫‪C‬‬ ‫‪For inj: 1g‬‬ ‫‪Capreomycin‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 50, 100 mg‬‬ ‫‪Clofazimine‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 250 mg‬‬ ‫‪Cycloserine‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab.: 250 mg‬‬ ‫‪Ethionamide‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab.: 125 mg, 250 mg‬‬ ‫‪Prothionamide‬‬

‫‪213‬‬
 ‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 150, 300 mg‬‬ ‫‪Rifabutin‬‬
‫‪Sodium‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab.: 500 mg‬‬
‫‪Aminosalicylate‬‬

‫‪D‬راه ﻣﺼﺮف ‪ ،‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻬﻢ ‪ ،‬ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺿﺪ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ و ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ ﻏﺬا ‪:‬‬
‫ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺿﺪ‬
‫ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ ﻏﺬا‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫راه ﻣﺼﺮف‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪ ،‬ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﺪ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫‪Isoniazide‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي ‪ ،‬ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺒﻪ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﺪ‬ ‫‪Rifampin‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‬ ‫آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‬ ‫‪IM‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ‬
‫اﭘﺘﯿﮏ ﻧﻮرﯾﺖ‬ ‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫‪Ethambutal‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي ‪،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﯿﺪ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﺪ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫‪Pyrazinamide‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‬ ‫اورﯾﮏ‬
‫‪---‬‬ ‫ﺳﻤﯿﺖ ﮔﻮﺷﯽ و ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﺪ‬ ‫‪IM‬‬ ‫‪Streptomycin‬‬

‫‪ D‬دوز داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ ﺧﻂ اول درﻣﺎن ‪:‬‬

‫دوز روزاﻧﻪ راﯾﺞ‬ ‫دوز روزاﻧﻪ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫دوز روزاﻧﻪ اﻃﻔﺎل‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز‬ ‫داروي ﺿﺪ ﺳﻞ‬
‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫)‪(mg/kg‬‬ ‫)‪(mg/kg‬‬
‫‪300 mg‬‬ ‫‪ 10‬ﺗﺎ ‪20‬‬
‫روزاﻧﻪ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪10‬‬
‫)‪ 300 mg‬ﺑﺮاي‬ ‫‪300 mg‬‬ ‫) ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 40‬ﺑﺮاي‬ ‫‪Isoniazide‬‬
‫) ‪ 15‬ﺑﺮاي دوﺑﺎردرﻫﻔﺘﻪ(‬
‫دو ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ(‬ ‫دوﺑﺎردرﻫﻔﺘﻪ(‬
‫‪ 10‬ﺗﺎ ‪20‬‬
‫‪10‬‬
‫‪600 mg‬‬ ‫‪600mg‬‬ ‫) ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﺑﺮاي‬ ‫‪Rifampin‬‬
‫) ﺑﺮاي دوﺑﺎردرﻫﻔﺘﻪ ﻫﻢ ‪(10‬‬
‫دوﺑﺎردرﻫﻔﺘﻪ(‬
‫‪ 15‬ﺗﺎ ‪25‬‬
‫‪ 15‬ﺗﺎ ‪25‬‬
‫‪2/5g‬‬ ‫‪ 1600 mg‬ﺗﺎ ‪800‬‬ ‫) ‪ 50‬ﺑﺮاي دو‬ ‫‪Ethambutal‬‬
‫) ‪ 50‬ﺑﺮاي دوﺑﺎردر ﻫﻔﺘﻪ(‬
‫ﺑﺎردرﻫﻔﺘﻪ(‬
‫‪ 15‬ﺗﺎ ‪30‬‬ ‫‪ 15‬ﺗﺎ ‪30‬‬
‫‪2g‬‬ ‫ﯾﮏ ﺗﺎ دوﮔﺮم‬ ‫) ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 70‬ﺑﺮاي دو‬ ‫) ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 70‬ﺑﺮاي‬ ‫‪Pyrazinamide‬‬
‫ﺑﺎردرﻫﻔﺘﻪ(‬ ‫دوﺑﺎردرﻫﻔﺘﻪ(‬
‫‪ 7‬ﺗﺎ ‪15‬‬ ‫‪ 20‬ﺗﺎ ‪40‬‬
‫‪1g‬‬ ‫‪ 1 g‬ﺗﺎ ‪750 mg‬‬ ‫) ‪ 25‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﺑﺮاي دو‬ ‫) ‪ 25‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﺑﺮاي‬ ‫‪Streptomycin‬‬
‫ﺑﺎردرﻫﻔﺘﻪ(‬ ‫دوﺑﺎر درﻫﻔﺘﻪ(‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻤﭙﻠﯿﺎﻧﺲ ﺑﯿﻤﺎر ‪ ،‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ را ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻﺗﺮ دو ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ ) ﺑﺠﺎي ﻫﺮ روز ( ﺗﺠﻮﯾﺰ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪214‬‬
 ‫) ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ ،( B6‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ‬ ‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ‪INH‬‬
‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ‪ ،‬ﻗﺮص وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ B6‬ﻧﯿﺰ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ ‪ ، Rifampin‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻋﺎرﺿﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺒﻪ آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا ‪ ،‬از اﺳﺘﺎﻣﯿﻨﻮﻓﻦ ﯾﺎ ‪NSAID‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﯿﻤﺎري ﮐﻪ ‪ Rifampin‬ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻟﻨﺰﻫﺎي ﻧﺮم ﭼﺸﻤﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ )رﻧﮕﯽ ﮐﺮدن ﺗﺮﺷﺤﺎت ﺑﺪن ( ‪.‬‬
‫‪ Pyrazinamide -5‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻤﻼت ﻧﻘﺮﺳﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﮐﻠﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﻤﯿﺖ در ﻣﺎه اول ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ INH‬و‬
‫در ﻣﺎﻫﻬﺎي ﺑﻌﺪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Pyrazinamide , Rifampin‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -7‬اﭘﺘﯿﮏ ﻧﻮرﯾﺖ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ وﯾﮋه داروي ‪ Ethambutol‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -8‬رژﯾﻢ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ WHO‬ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺳﻞ ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪INH + RIF + PZA + EMB‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﻣﺎه‬
‫‪INH + RIF‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﺎه‬
‫‪ INH -9‬ورﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي و اﺗﺎﻣﺒﻮﺗﻮل در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح دوز ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -10‬از اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺮاﺗﻮژن ﺑﻮدن در ﺑﺎرداري اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -11‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺳﻞ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 40‬ﺳﺎﻋﺖ در ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ ﻓﺮد ﺑﯿﻤﺎر در ﺗﻤﺎﺳﻨﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫داروي ‪ ( 300 mg/day ) INH‬ﯾﺎ رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ) ‪ ( 600 mg/day‬ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 12 – 6‬ﻣﺎه اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬داروﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ دﻗﯿﻖ و ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ) ‪ ( DOT‬درﻣﺎن ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫در اﯾﺮان داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻞ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺻﻮرت راﯾﮕﺎن در اﺧﺘﯿﺎر ﺑﯿﻤﺎران ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬اﻟﺒﺘﻪ در داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺎﯾﺮ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬

‫‪CLINDAMYCIN :‬‬

‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ زﯾﺮ واﺣﺪ ‪ 50s‬رﯾﺒﻮزوم ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ و ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻌﺪ ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﺟﺬب‬
‫ﺑﺨﻮﺑﯽ در اﮐﺜﺮ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎ و ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺠﺰ ‪ CSF‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻮزﯾﻊ‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯿﺸﻮد و از ادرار دﻓﻊ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ودﻓﻊ‬
‫ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس ) ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎي ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮارد ﮐﻮﻟﯿﺖ ﻏﺸﺎي‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﮐﺎذب ﺑﺎ اﯾﻦ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ( ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬راش ﺟﻠﺪي‬

‫‪215‬‬
 ‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ‪:‬‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫‪Cap: 150,300 mg‬‬
‫‪Inj: 300 mg/2ml‬‬
‫‪Vag crem: 2%‬‬
‫‪B‬‬ ‫® ‪Dalacin‬‬ ‫‪Clindamycin‬‬
‫‪Vag supp: 100 mg‬‬
‫‪Top. solution: 1%‬‬
‫‪Oral susp: 75 mg/5ml‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن ) زﯾﺮ ‪ 16‬ﺳﺎل(‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 400 mg‬ﺗﺎ ‪150‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺟﺪي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎ ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ‬
‫‪ 25 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪8‬‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪q 6 h‬‬
‫ﻫﺎي ﺣﺴﺎس اﺳﺘﺮﭘﺘﻮﮐﻮك‪ ،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﮐﻮك ‪،‬‬
‫‪q 6 or 8 h‬‬ ‫و ﯾﺎ ‪ 2700 mg‬ﺗﺎ ‪600‬‬
‫ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻮم ﭘﺮﻓﺮﯾﻨﮋﻧﺲ ‪ ،‬و ﺑﯽ ﻫﻮازﯾﻬﺎ‬
‫‪ 8 h‬ﺗﺎ ‪IM or IV q 6‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه اﻣﺎ‬
‫در آﮐﻨﻪ ﺟﺪﯾﺪ ﺧﻮراﮐﯽ ﻧﯿﺰﻣﺼﺮف‬ ‫آﮐﻨﻪ وﻟﮕﺎرﯾﺲ‬
‫ﻣﯿﺸﻮد وروزاﻧﻪ‪150 mg‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ )ﻧﺎﺷﯽ از ﭘﻨﻮﻣﻮﺳﯿﺖ ﮐﺎرﯾﻨﯽ( ﺑﻪ‬
‫‪600 mg IV q 6 h‬‬
‫ﻫﻤﺮاه ﭘﺮﯾﻤﺎﮐﯿﻦ‬
‫‪20 to 30 mg/kg/day‬‬ ‫‪ 450 mg q 6 h‬ﺗﺎ ‪300‬‬ ‫ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ‬
‫‪q 6h‬‬
‫ﺷﯿﺎف ﯾﺎ ﮐﺮم واژﯾﻨﺎل‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﮔﺎردﻧﻼﯾﯽ واژن‬
‫‪100 mg/day‬‬ ‫)ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول(‬
‫‪900 mg IV q 8h‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ‪450 mg P.O. q 6h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺣﺎد اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻟﮕﻦ‬
‫اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ‬
‫ﺑﺮاي ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺟﺪي ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﻠﯿﻨﺪاﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺴﺒﺐ ازوﻓﺎژﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ و ازوﻓﺎژﯾﺖ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا و ﺑﺎ آب زﯾﺎد ﻣﺼﺮف‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز اﺳﻬﺎل ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﻓﻮرا ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪-3‬‬
‫‪CO-TRIMOXAZOLE :‬‬

‫‪216‬‬
 ‫اﯾﻦ دارو ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ از دو آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ )‪ Trimethoprine(TMP) , Sulfametoxazole(SMX‬روي ﻫﻢ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول ﺑﻪ ﺗﺮﯾﻤﺘﻮﭘﺮﯾﻢ ‪ 5‬ﺑﻪ ‪ 1‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﺎ ‪ ) PABA‬ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﺳﺎز ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪ‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول‬
‫ﻓﻮﻟﯿﮏ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ اﺳﺖ ( ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺪاﺧﻞ در ﺳﻨﺘﺰ ﻓﻮﻟﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫)از دﺳﺘﻪ ﺳﻮﻟﻔﺎﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ (‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫دي ﻫﯿﺪروﻓﻮﻻت ردوﮐﺘﺎز ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ را ﻣﻬﺎر ﮐﺮده و ﺳﺒﺐ وﻗﻔﻪ در‬
‫ﺗﺮي ﻣﺘﻮﭘﺮﯾﻢ‬
‫ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪ ﻓﻮﻟﯿﮏ ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ و ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﻧﮑﺮوز ﮐﺒﺪي ‪ ،‬ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ ) ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ ( ‪ ،‬ارﯾﺘﻢ ﻣﻮﻟﺘﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻣﻬﻢ‬
‫ﻓﺮم ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن و آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬
‫ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ آﻧﻤﯽ ﻣﮕﺎﻟﻮﺑﻼﺳﺘﯿﮏ‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ‪:‬‬
‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫در اﯾﺮان‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab : 400/80 mg , 100/20mg‬‬ ‫®‪Septrim‬‬
‫و ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺮم‬ ‫‪Oral susp : 200/40 mg/5ml‬‬ ‫®‪Bacterim‬‬ ‫‪Co-Trimoxazole‬‬
‫‪X‬‬ ‫‪Inj solution : 400/80 mg/5ml‬‬ ‫®‪septra‬‬
‫در ﻫﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ آن ﺑﻪ ﺗﺮي ﻣﺘﻮﭘﺮﯾﻢ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 5‬ﺑﻪ ‪ 1‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ) ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول ( ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫‪40 mg/kg/day‬‬ ‫‪800 mg‬‬ ‫‪q 12 h‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻻزم ﺑﻮد‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪q 12 h‬‬ ‫‪UTI‬‬
‫‪50 mg/kg/day‬‬
‫‪ 8 h‬ﯾﺎ ‪q 6‬‬
‫‪40 mg/kg/day‬‬ ‫‪800 mg q 12 h‬‬
‫ﺷﯿﮕﻠﻮز‬
‫ﺗﺎ ‪ 5‬روز ‪q 12 h‬‬ ‫ﺗﺎ ﭘﻨﺞ روز‬
‫‪40 mg/kg/day‬‬ ‫‪800 mg q 12 h‬‬
‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎي ﺣﺎد‬
‫ﺗﺎ دو رﻫﺰ ‪q 12 h‬‬ ‫ﺗﺎ ده روز‬
‫‪800 mg q 12 h‬‬
‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ‬
‫ﺗﺎ ‪ 14‬روز‬
‫‪800 mg q 12 h‬‬
‫اﺳﻬﺎل ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ‬
‫‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 5‬روز‬
‫‪800 mg q 12 h‬‬
‫‪ UTI‬در ﻣﺮدان ﺑﺎ ﭘﺮوﺳﺘﺎﺗﯿﺖ‬
‫ﺗﺎ ‪ 6‬ﻣﺎه‬
‫‪200 mg‬‬
‫‪ UTI‬ﻣﺰﻣﻦ‬
‫ﻫﺮ ﺷﺐ ﯾﺎ ‪ 3‬ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ‬
‫‪12.5 mg/kg‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪qid‬‬ ‫آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز ﻋﻔﻮﻧﯽ‬
‫‪800 mg‬‬ ‫‪q 12 h‬‬ ‫ﺷﺎﻧﮑﺮوﺋﯿﺪ‬

‫‪217‬‬
 ‫ﺗﺎ ‪ 7‬روز‬
‫‪800 mg q 12 h‬‬
‫ﮐﻠﺮوﻻ‬
‫ﺗﺎ ‪ 3‬روز‬
‫‪100 mg/kg/day‬‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﭘﻨﻮﻣﻮﺳﯿﺖ‬
‫ﻧﻈﯿﺮ دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫‪q6h‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 14‬روز ) ‪ IV‬ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺻﻮرت(‬ ‫ﮐﺎرﯾﻨﯽ‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ آﻧﻤﯽ ﻣﮕﺎﻟﻮﺑﻼﺳﺘﯿﮏ دارﻧﺪ ‪ ،‬اﯾﻦ دارو ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﻓﺮاد ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول ‪ IV ،‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺤﺘﻮاي آﻣﭙﻮﻟﻬﺎي ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول را ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل دﮐﺴﺘﺮوز ‪ 5‬درﺻﺪ رﻗﯿﻖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارش ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن در ﻣﻌﺮض ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﯿﺪ ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫‪FURAZOLIDONE :‬‬

‫ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﺰﯾﻤﯽ ﺑﺎﮐﺘﺮي و اﯾﺠﺎد اﺛﺮات ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﺪ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬

‫ﺟﺬب ﺧﻮراﮐﯽ ﮐﻤﯽ داﺷﺘﻪ و ﺗﻮﺳﻂ روده ﻫﺎ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬
‫رﻧﮕﯽ دارو از ﻃﺮﯾﻖ ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬دل درد ‪ ،‬اﺳﮭﺎل‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫اﻓﺖ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم‪ ،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮزه آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‬ ‫ﻣﻬﻢ‬
‫دراﻓﺮاد ﻓﺎوﺳﻤﯽ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ‪MAOI‬‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت‬
‫وﻏﺬاﻫﺎي ﺣﺎوي ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ وآﻣﯿﻨﻬﺎي ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﺘﯿﮏ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪ ، MAO‬ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮزﻫﺎ ‪ ،‬اﻟﮑﻞ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﻨﺪه ﻫﺎي ﻗﻨﺪ ﺧﻮن‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ‬

‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪Tab.: 100 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Furazolidone‬‬
‫‪Syrup: 50 mg/15 ml‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 17 mg‬ﺗﺎ ‪8‬‬ ‫ﯾﮏ ﻣﺎه ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﺎل ‪q 6 h‬‬ ‫اﺳﻬﺎل ﭘﺮوﺗﻮزواﺋﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫‪ 25mg‬ﺗﺎ ‪17‬‬ ‫ﯾﮏ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ‪q 6 h‬‬ ‫‪100 mg q 6 h‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻤﻮﻧﻼ و اي ﮐﻮﻻي‪ ،‬ﺗﺐ ﺗﯿﻔﻮﺋﯿﺪي‪،‬‬
‫‪ 50mg‬ﺗﺎ ‪28‬‬ ‫ﭘﻨﺞ ﺗﺎ دوازده ﺳﺎل ‪q 6 h‬‬ ‫ژﯾﺎردﯾﺎزﯾﺲ‬

‫‪218‬‬
 ‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻓﺎووﯾﺴﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻓﻮرازوﻟﯿﺪن ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ‪ MAO‬ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬از ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ آﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﺘﯿﮏ و ﻏﺬاﻫﺎي‬
‫ﺣﺎوي ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻧﯿﺘﺮوﻓﻮراﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ ﻫﺎﯾﭙﻮﮔﻼﯾﺴﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬از ﺳﺎﯾﻘﻪ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ‪ MAOI‬و ﮐﺎﻫﻨﺪه ﻫﺎي ﻗﻨﺪ ﺧﻮن در ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻓﻮرازوﻟﯿﺪون ﻣﻮﺟﺐ رﻧﮕﯽ ﺷﺪن ) ﻗﻬﻮه اي روﺷﻦ ( ادرار ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫ﺑﯽ ﺧﻄﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪METRONIDAZOLE :‬‬
‫ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻠﯿﻪ اﻧﻮاع ﺑﯽ ﻫﻮازﯾﻬﺎ و ﭘﺮوﺗﻮزوآﻫﺎ‬ ‫اﺛﺮ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ﺟﺬب ﺧﻮﺑﯽ دارد ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺟﺬب ﻣﯿﺸﻮد وﻟﯽ روي‬ ‫ﺟﺬب‬
‫ﻣﯿﺰان آن اﺛﺮﻧﺪارد‪.‬‬
‫در اﮐﺜﺮ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي ﺑﺪن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ در‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬
‫ﺣﺪود ‪ 20‬درﺻﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﺷﻮد و ﻋﻤﺪﺗﺎ از ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ دﯾﺎﻟﯿﺰ ﻧﯿﺰ ﺣﺬف ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ آن در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ‪ 6‬ﺗﺎ ‪8‬‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و دﻓﻊ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ‪ ،‬دل درد‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻃﻌﻢ ﻓﻠﺰي و اﺳﻬﺎل‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ‬ ‫ﻣﻬﻢ‬
‫در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺴﮑﺮازي ﺧﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ‪ ، CNS‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﮐﺒﺪي ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮراﺗﻬﺎ‪ ،‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ و ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل )ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول(‪ ،‬ﺳﺎﯾﻤﺘﺪﯾﻦ )اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻤﯿﺖ‬
‫ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎر ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي(‪ ،‬ﻟﯿﺘﯿﻮم ) ‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﻟﯿﺘﯿﻮم(‪ ،‬ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎي‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ) ‪ é‬اﺛﺮ ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدي( ‪ ،‬اﻟﮑﻞ )واﮐﻨﺶ دي ﺳﻮﻟﯿﻔﺮام(‬
‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ‪:‬‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫‪Tab : 250 mg‬‬
‫ﺳﻪ ﻣﺎه اول ‪D‬‬ ‫‪Oral susp : 125 mg/5ml‬‬
‫‪Inj (infusions) : 500 mg/100ml‬‬ ‫®‪Flagyl‬‬ ‫‪Metronidazole‬‬
‫ﺳﭙﺲ ‪B‬‬ ‫‪Vag. Tab : 500 mg‬‬
‫‪Top ceel : 0.75%‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪Loading dose‬‬ ‫‪15 mg/kg‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺑﯽ ﻫﻮازي )ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‪،‬‬

‫‪219‬‬
 ‫‪then 7.5 mg/kg‬‬ ‫‪IV q 6 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﭘﻮﺳﺖ(‬
‫‪500 mg P.O. q 12 h‬‬
‫در ﻣﻮارد ﺷﺪﯾﺪ از ﻧﻮع ورﯾﺪي اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ زﻧﺎﻧﻪ‬
‫ﺷﻮد‬
‫‪5 mg/kg‬‬ ‫‪P.O.‬‬ ‫‪q8h‬‬ ‫‪500 mg‬‬ ‫‪P.O. q 12 h‬‬
‫ﺗﺮﯾﮑﻮﻣﻮﻧﺎزﯾﺲ‬
‫ﺗﺎ ‪ 7‬روز‬ ‫ﺗﺎ ‪ 7‬روز‬
‫‪ 50 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪35‬‬
‫‪750 mg P.O. q 8 h‬‬
‫‪P.O.‬‬ ‫‪q8h‬‬ ‫آﻣﯿﺒﯿﺎزﯾﺲ روده اي‬
‫ﺗﺎ ‪ 20‬روز‬
‫ﺗﺎ ‪ 20‬روز‬
‫‪Loading dose 15 mg/kg IV‬‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺎﮐﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪then 7.5 mg/kg IV q 6 h‬‬
‫‪400 mg P.O. q 12 h‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺮون ﻓﻌﺎل‬
‫‪ 20 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪15‬‬ ‫‪ 500 mg‬ﺗﺎ ‪250‬‬ ‫‪P.O.‬‬
‫ﻫﻠﯿﮑﻮﺑﺎﮐﺘﺮﭘﯿﻠﻮري‬
‫‪P.O.‬‬ ‫‪q 12h‬‬ ‫‪q 6 or 8 h‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ دوز ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬ ‫اﻧﺴﻔﺎﻟﻮﭘﺎﺗﯽ ﮐﺒﺪي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ژل ﻣﻮﺿﻌﯽ روزي دوﺗﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر‬ ‫آﮐﻨﻪ روزاﺳﻪ‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﺑﺮاي ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺑﯽ ﻫﻮازي زﯾﺮ دﯾﺎﻓﺮاﮔﻢ ‪ ،‬ژﯾﺎردﯾﺎزﯾﺲ و ﺗﺮﯾﮑﻮﻣﻮﻧﺎزﯾﺲ واژﯾﻨﺎل درﻣﺎن‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬درﻣﺎن آﻣﯿﺒﺎزﯾﺲ ﺑﺪﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ ‪:‬‬
‫داروي ﺿﺪ ﺗﺮوﻓﻮزوﺋﯿﺖ ) ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول( ‪ +‬داروي ﺿﺪ ﮐﯿﺴﺖ )ﯾﺪوﮐﯿﻨﻮل ‪ ،‬داﯾﻠﻮﮐﺴﺎﻧﯿﺪ ‪ ،‬ﭘﺎروﻣﻮﻣﺎﺳﯿﻦ(‬
‫) ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﻫﺮ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 3‬ﻋﺪد ﺑﺮاي ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬روز ‪ ،‬ﯾﺪوﮐﯿﻨﻮل ﻫﺮ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 3‬ﻋﺪد ﺑﺮاي ‪ 20‬روز (‬
‫‪ -3‬در زﻧﺎن ﺑﺎردار و ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﺧﻮردن ﻗﺮص ) ﯾﺪوﮐﯿﻨﻮل ( ﻧﺪارﻧﺪ از ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻘﻂ ‪ IV‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﻠﺢ ﺷﺮﺑﺖ ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﺑﻨﺰوات ﺑﻮده ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺣﺎوي ﺳﺪﯾﻢ ﺑﻮده و در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺳﺒﺐ ادم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﻃﯽ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬از ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﻮﻟﻮس ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ‪ PT‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ داﺋﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﻗﺮص ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد وﻟﯽ ﺷﺮﺑﺖ آن ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ رﻧﮓ ادرار را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪NITROFURANTOIN :‬‬

‫‪220‬‬
 ‫دﺧﺎﻟﺖ در ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮي‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان‬
‫ﺟﺬب‬
‫ﺟﺬب و ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در اﮐﺜﺮ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي ﺑﺪن ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه‬ ‫ﺗﻮزﯾﻊ‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪودي در ﮐﺒﺪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﺷﺪه و ﻧﯿﻤﯽ از دارو از ﻃﺮﯾﻖ ادرار دﻓﻊ‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ودﻓﻊ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬دل درد‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﭘﻠﯽ ﻧﻮرﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬ﻫﻤﻮﻟﯿﺰ در ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ ﻫﺎ‪ ،‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‪ ،‬ﺣﻤﻠﻪ آﺳﻢ در‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻣﻬﻢ‬
‫اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪآﺳﻢ‪.‬‬
‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دارﻧﺪ )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﻠﯽ ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ(‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪ .‬در ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ ﻫﺎ‪،‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﮐﻤﺒﻮد وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ B‬دارﻧﺪ و اﻓﺮاد دﯾﺎﺑﺘﯿﮏ ﺑﺎ‬
‫اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت‬
‫اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ ‪:‬‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪Tab: 100 mg‬‬
‫‪B‬‬ ‫®‪Furadantin‬‬ ‫‪Nitrofurantoin‬‬
‫‪Oral susp: 25 mg/5ml‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن ) زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل (‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل‬
‫‪ 100 mg‬ﺗﺎ ‪50‬‬ ‫‪P.O.‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫‪UTI‬‬
‫‪ 7 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪5‬‬ ‫‪q 6h‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬از ﺻﺤﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻪ ‪ ،‬ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ ﺑﻮدن ‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ آﺳﻢ و دﯾﺎﺑﺖ ﺑﯿﻤﺎر اﻃﻼع ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ‪ 10 mg/kg‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ وﻗﻔﻪ در ﺳﻨﺘﺰ اﺳﭙﺮم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب دارو ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻧﯿﺘﺮوﻓﻮراﻧﺘﻮﺋﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻟﮏ ﺷﺪن دﻧﺪان ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻧﯿﺘﺮوﻓﻮراﻧﺘﻮﺋﯿﻦ داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ‪ UTI‬در ﺧﺎﻧﻤﻬﺎي ﺑﺎردار اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ و ﺟﺬب ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ و دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﯿﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت اﺣﺴﺎس ﮔﺰ ﮔﺰ در اﻧﺪام ﻫﺎﯾﺶ دارو را ﻗﻄﻊ ﮐﺮده و ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر اﻃﻼع دﻫﯿﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ادرار ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻟﮏ ﺷﺪن دﻧﺪان ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻗﺮص را ﺧﺮد ﻧﮑﻨﺪ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺷﺮﺑﺖ ﻧﯿﺰ‬
‫دﻫﺎن را ﺑﺸﻮﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت اﺣﺴﺎس ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪221‬‬
 ‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ‪ 30S‬رﯾﺒﻮزوم ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ وﻣﻬﺎرﺳﻨﺘﺰﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻇﺮف ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﻃﯽ ‪48‬‬
‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،‬ﮐﻞ دارو ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده از ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫درد و ﺳﻔﺘﯽ ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬ ‫ﻣﻬﻢ‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت ﺑﻪ دﻟﯿﻞ دارا ﺑﻮدن ﺑﻨﺰﯾﻞ اﻟﮑﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻨﺪرم ‪ Gasping‬ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻟﯿﺘﯿﻮم ) ﻏﻠﻈﺖ ﻟﯿﺘﯿﻮم (‬ ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ‬
‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ‬
‫‪B‬‬ ‫‪For inj: 2 g‬‬ ‫‪Spectionomycin‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن و دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ازﺳﺎﯾﺮداروﻫﺎ ﻧﺘﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد وﯾﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎرداري ﺗﮏ دوز ‪ 4g IM‬ﺗﺎ ‪2‬‬ ‫ﺳﻮزاك‬

‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬از اﺳﭙﮑﺘﯿﻨﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﯾﺎ ﺳﻔﺎﻟﻮﺳﭙﻮرﯾﻨﻬﺎ را دارﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺰرﯾﻖ اﺳﭙﮑﺘﻨﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر دردﻧﺎك اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﯿﺪوﮐﺎﺋﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺳﭙﮑﺘﯿﻨﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻓﻘﻂ ‪ IM‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻌﺪ از ﺗﺰرﯾﻖ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺮﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ را ﺗﺮك ﻧﮑﻨﺪ ) اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ (‬

‫‪SPIRAMYCIN :‬‬

‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ‪ 50 S‬رﯾﺒﻮزوم ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ و ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬

‫ﺟﺬب ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﺎﻗﺺ دارد‪ .‬در اﮐﺜﺮ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎ و ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن ﺑﻪ ﺟﺰ ‪ CSF‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺒﺪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﺷﺪه و از ﻃﺮﯾﻖ ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬دل درد‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﭘﻮﺳﺘﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎ را دارﻧﺪ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و‬
‫ﻣﺼﺮف ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪﻫﺎﺳﺖ ‪.‬‬ ‫اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫‪222‬‬
 ‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 500 mg, 1.5g‬‬ ‫‪Spiramycin‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن و دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن اﯾﻦ دارو ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﻮز در دوران ﺑﺎرداري اﺳﺖ و دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ آن ﺳﻪ ﮔﺮم در روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪SULFADIAZINE :‬‬
‫ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ از ﺧﺎﻧﻮاده ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﺪ ﺑﻮده و ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺷﺒﺎﻫﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ‪ ) PABA‬ﭘﯿﺶ‬
‫ﺳﺎز ﺳﻨﺘﺰ ﻓﻮﻟﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﺑﺎﮐﺘﺮي ( دارﻧﺪ ﺳﺒﺐ وﻗﻔﻪ در ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪ ﻓﻮﻟﯿﮏ ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﯽ‪-‬‬
‫ﺳﻮﮐﺴﺎزول ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﯽ زول ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﺎﺳﺘﺎﻣﯿﺪ و ﻣﻔﻨﺎﯾﺪ از اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮ‬
‫ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻫﺎي ‪، g-‬ﮐﻼﻣﯿﺪﻫﺎ ‪،‬ﻧﻮﮐﺎردﯾﺎ ‪ ،‬و ﺑﺮﺧﯽ ‪ g+‬ﻫﺎ ﻣﻮﺛﺮاﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه روي‬ ‫ﻣﻮﻟﺘﯿﭙﻞ‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﺎ‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﺎ‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﯽ‬

‫ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ‬
‫ﺑﺮﭼﺴﺐ‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﺎ‬ ‫ﻣﺘﯽ زول‬ ‫ﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول‬ ‫ﺳﻮﮐﺴﺎزول‬

‫ﺷﺎﻧﮑﺮوﺋﯿﺪ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬

‫اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ اﯾﻨﮑﻠﻮژن‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﻣﺎﻻرﯾﺎ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ )ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﻮس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا(‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ )ﻣﻨﻨﮕﻮﮐﻮك(‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﻧﻮﮐﺎردﯾﻮزﯾﺲ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎي ﺣﺎد‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﮏ‬ ‫‪ü‬‬
‫آرﺗﺮﯾﺖ روﻣﺎﺗﻮﺋﯿﺪ‬
‫ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫ﺗﺮاﺧﻢ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫‪) UTI‬ﭘﯿﻠﻮﻧﻔﺮﯾﺖ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﯿﺖ(‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬

‫‪D‬وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ ‪:‬‬

‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ‪ PABA‬و وﻗﻔﻪ در ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪ ﻓﻮﻟﯿﮏ ﺑﺎﮐﺘﺮي‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺗﺐ ‪ ،‬راش ﺟﻠﺪي‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﺳﻨﺪرم اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﺳﺮم‪ ،‬ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬ ‫ﻣﻬﻢ‬
‫در ﺻﻮرت ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪ .‬در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻪ و‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت‬
‫ﮐﺒﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬در اﻓﺮاد ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪223‬‬
 ‫‪D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬

‫‪B‬‬ ‫‪Tab.: 500 mg‬‬ ‫‪Sulfadiazine‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪200 mg/kg/day‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﮔﺮم‬
‫ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ‬
‫ﺗﺎ ‪100 q 6 h‬‬ ‫‪1g‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ‪q 6 h‬‬
‫‪1g‬‬ ‫‪q 12 h‬‬ ‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ‬
‫زﯾﺮ ‪ 30‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬
‫‪1 g / day‬‬ ‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ‬
‫‪500 mg / day‬‬
‫ﻧﻮﮐﺎردﯾﻮز‪،‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از دو ﻣﺎه در اﺑﺘﺪا ‪15‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﮔﺮم‬
‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎي ﺣﺎد‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ادراري‬
‫‪ mg/kg‬ﺳﭙﺲ‬ ‫ﺳﭙﺲ‬
‫ﮐﻼﻣﯿﺪﯾﺎﺋﯽ‪ ،‬ﺷﺎﻧﮑﺮوﺋﯿﺪ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب‬
‫‪150 mg/kg/day q 6 h‬‬ ‫‪2-4 g/day q6h‬‬
‫ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ اﻧﮑﻠﻮزﯾﻮﻧﯽ‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺮد در ﻣﻮرد ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي دﯾﺎﺑﺖ ‪ ،‬آﺳﻢ ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻮي و ﻓﺎوﯾﺴﻢ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺎن ﺳﻨﺪرم اﺳﺘﯿﻮن ﺟﺎﻧﺴﻮن )ﺗﺐ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ورم ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ‪ ،‬آﺑﺮﯾﺰش ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻮﻣﺎﺗﯿﺖ ( داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﮐﺮﯾﺴﺘﺎﻟﻮري ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي‪ ،‬ﻣﺼﺮف آب ﻓﺮاوان ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ زﯾﺮ دو ﻣﺎه )ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ( ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺿﻌﯽ در ﭘﻤﺎد ﺳﯿﻠﻮرﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﺼﺮف ﻣﯿﺸﻮد ) ﺑﺮاي ﺳﻮﺧﺘﮕﯿﻬﺎي درﺟﻪ‬
‫دو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ (‬
‫‪ -7‬ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ در ﺑﯿﻦ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ دارو ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﺗﺐ ‪ ،‬ﺳﺮدرد ‪ ،‬ورم ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ ‪ ،‬آﺑﺮﯾﺰش ﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬اﺳﺘﻮﻣﺎﺗﯿﺖ‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﺎرﺿﻪ ﮐﺮﯾﺴﺘﺎﻟﻮري ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﺎ آب ﻓﺮاوان ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ ‪:Toxoplasmosis‬‬

‫ﻟﻨﻔﺎدﻧﻮﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﺷﺒﮑﯿﻪ‪ ،‬ﻣﯿﻮﮐﺎردﯾﺖ‪ ،‬ﭘﻠﯽ ﻣﯿﻮزﯾﺖ‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ‬

‫ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﺎﮔﻮﻧﺪي )‪ (T.gondi‬ﭘﺮوﺗﻮزواي داﺧﻞ ﺳﻠﻮﻟﯽ اﺟﺒﺎري‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژن‬

‫‪224‬‬
 ‫ﮔﺮﺑﻪ – ﺧﻮردن ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي آﻟﻮده ﺑﻪ ﮐﯿﺴﺖ ﯾﺎ اوﺳﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺪﻓﻮع ﮔﺮﺑﻪ و ﯾﺎ اﻧﺘﻘﺎل از‬ ‫ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﺎدر ﺑﻪ ﺟﻨﯿﻦ‬ ‫ﺷﺪه و راه اﻧﺘﻘﺎل‬
‫رژﯾﻢ درﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎ دارو ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﻮﻟﻔﺎدﯾﺎزﯾﻦ‬
‫‪ -2‬ﭘﯿﺮﯾﻤﺘﺎﻣﯿﻦ )ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه دي ﻫﯿﺪروﻓﻼت ردوﮐﺘﺎز ﻫﻢ در اﻧﮕﻞ و ﻫﻢ در اﻧﺴﺎن(‬
‫‪ -3‬ﻓﻮﻟﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﺎﻫﺶ اﺳﯿﺪ ﻓﻮﻟﯿﮏ ﻧﺎﺷﯽ از اﺛﺮ ﭘﯿﺮﯾﻤﺘﺎﻣﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﯿﺪ ﻓﻮﻟﯿﮏ‬
‫درﻣﺎن‬
‫ﻓﻌﺎل ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﻮد(‬
‫‪ -4‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮ اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪ ﻫﺎ)ﮐﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﺿﺎﯾﻌﺎت و اﻟﺘﻬﺎب اﻋﺼﺎب ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ(‬
‫در زﻧﺎن ﺑﺎردار از ‪ Spriamycin‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ رﯾﺴﮏ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺟﻨﯿﻦ را ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ وﻟﯽ ﺑﯿﻤﺎري را رﯾﺸﻪ ﮐﻦ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪TRIMETHOPRIM :‬‬

‫ﻣﻬﺎر دي ﻫﯿﺪروﻓﻮﻻت ردوﮐﺘﺎز ﺑﺎﮐﺘﺮي و وﻗﻔﻪ در ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪ ﻓﻮﻟﯿﮏ ﺑﺎﮐﺘﺮي‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫ﺟﺬب دارو ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻮده ‪ ،‬در اﮐﺜﺮ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي ﺑﺪن ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه‪ ،‬درﺻﺪ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ‬
‫ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ در ﺣﺪود ‪ 46‬درﺻﺪ ﺑﻮده‪ ،‬در ﮐﺒﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﺷﺪه و اﮐﺜﺮ دارو‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮏ‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ادرار دﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫راش ﺟﻠﺪي‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻣﺖ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‬ ‫ﻣﻬﻢ‬
‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دارو را داﺷﺘﻪ ﯾﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ آﻧﻤﯽ ﻣﮕﺎﻟﻮﺑﻼﺳﺘﯿﮏ را‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab.: 100 mg‬‬ ‫‪TMP‬‬ ‫‪Trimethoprim‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫‪10 mg/kg/day‬‬ ‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎي ﺣﺎد ﻧﺎﺷﯽ‬

‫‪q 12 h‬‬ ‫ازارﮔﺎﻧﯿﺴﻤﻬﺎي ﺣﺴﺎس‬
‫‪100 mg‬‬ ‫ﺗﺎ ده روز ‪q 12 h‬‬ ‫‪ UTI‬ﺑﺪون ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ‪ UTI‬ﻣﺰﻣﻦ ﯾﺎ‬
‫‪100 mg/day‬‬ ‫ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺎه‬
‫راﺟﻌﻪ‬
‫‪200 mg‬‬ ‫ﺗﺎﭘﻨﺞ روز ‪q 12 h‬‬ ‫اﺳﻬﺎل ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ‬

‫‪225‬‬
 ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ داﭘﺴﻮن‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﭘﻨﻮﻣﻮﺳﯿﺖ‬
‫‪5 mg/kg q 8h‬‬ ‫ﮐﺎرﯾﻨﯽ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻣﺮوزه ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ و اﯾﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺳﺮﯾﻊ )در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮﻓﺘﺮي‬
‫ﻣﺘﻮﭘﺮﯾﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ( اﺳﺘﻔﺎده از آن ﮐﻤﺘﺮ راﯾﺞ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ TMP -2‬در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﺑﺎ ﺳﻮﻟﻔﺎﻣﺘﻮﮐﺴﺎزول ) ﮐﻮﺗﺮﯾﻤﻮﮐﺴﺎزول ( ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻓﺮاواﻧﯽ دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري آﻧﻤﯽ ﻣﮕﺎﻟﻮﺑﻼﺳﺘﯿﮏ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮﯾﺪ‪.‬‬

‫‪VANCOMYCIN :‬‬
‫ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺪاﺧﻞ در ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﻏﺸﺎء ﺳﻠﻮﻟﯽ و ﺳﻨﺘﺰ ‪RNA‬‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫ﺟﺬب ﺧﻮراﮐﯽ ﮐﻤﯽ دارد‬ ‫ﺟﺬب‬
‫در اﮐﺜﺮ ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻨﻨﮋ ﺑﻪ ‪ CSF‬راه‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺗﺰرﯾﻘﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ادرار و در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫دﻓﻊ‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺪﻓﻮع دﻓﻊ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‪ ،‬ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ ‪ ،‬ﮐﺪﺋﯿﻦ‬ ‫ﻣﻬﻢ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫راش ﺟﻠﺪي‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬
‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ داروﻫﺎي ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮏ و اﺗﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان‬
‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ 60‬ﺳﺎل و در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﯾﺎ ﮐﺒﺪي دارﻧﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬

‫‪C‬‬ ‫‪For inj: 500 mg‬‬ ‫‪Vancomycin‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 40 mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪15‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮك ﻫﺎي‬
‫‪500 mg‬‬ ‫‪IV q 6 h‬‬
‫‪IV‬‬ ‫‪q 6h‬‬ ‫ﻣﻘﺎوم )‪(MRSA‬‬
‫اﻧﺘﺮوﮐﻮﻟﯿﺖ اﺳﺘﺎﻓﯿﻠﻮﮐﻮﮐﯽ و ﮐﻮﻟﯿﺖ‬
‫‪40 mg/kg/day‬‬
‫‪P.O.‬‬ ‫‪ 500 mg P.O. q 6 h‬ﺗﺎ ‪125‬‬ ‫ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس ﻧﺎﺷﯽ ازﻣﺼﺮف‬
‫‪q6h‬‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ‬

‫‪226‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﺮ ﺟﺎ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎ ‪ MRSA‬رخ دﻫﺪ‪ ،‬وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ از داروﻫﺎي ﺧﻂ اول درﻣﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻓﻘﻂ ‪ IV‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد ) در ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﮑﺮوز ﺑﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد (‪.‬‬
‫‪ -3‬در اﯾﺮان ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ از ﻫﻤﺎن وﯾﺎﻟﻬﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺧﺎرج از اﯾﺮان‬
‫ﮐﭙﺴﻮﻟﻬﺎي ﺧﻮراﮐﯽ و ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﺧﻮراﮐﯽ وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﺮ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﺘﯿﮏ ﺑﯽ اﺛﺮ اﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ورﯾﺪي ﺑﺮاي ﮐﻮﻟﯿﺖ ﺳﻮدوﻣﻤﺒﺮاﻧﻮس‬
‫ﺑﯽ اﺛﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮑﻬﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪DAPSONE :‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻮﻟﻔﺎﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬
‫ﺟﺬب ﮐﺎﻣﻞ در دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‬ ‫ﺟﺬب‬
‫در اﮐﺜﺮ ﺑﺎﻓﺘﻬﺎ و ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬از ﺟﻔﺖ ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮزﯾﻊ‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ در ﮐﺒﺪ و دﻓﻊ ادراري‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و دﻓﻊ‬

‫ﻣﺖ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‬ ‫ﺷﺎﯾﻊ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‪ ،‬ﻧﮑﺮوز ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺗﻮﮐﺴﯿﮏ‬ ‫ﻣﻬﻢ‬
‫در اﻓﺮاد ﻓﺎوﺳﯿﻤﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪ .‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و‬
‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬ ‫اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت‬

‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪DDS‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 50, 100 mg‬‬ ‫‪Dapsone‬‬
‫‪DADPS‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 50 mg/day P.O.‬ﺗﺎ ‪25‬‬ ‫‪100 mg/day P.O.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮐﻠﻮﻓﺎزﯾﻤﯿﻦ و‬ ‫ﺟﺬام )ﻣﻮﻟﺘﯽ ﺑﺎﺳﯿﻼري‪ ،‬ﭘﺎﺳﯽ ﺑﺎﻣﯿﻼري(‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮐﻠﻮﻓﺎزﯾﻤﯿﻦ و رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‬
‫رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‬
‫ﺷﺮوع ‪50 mg/day‬‬
‫درﻣﺎﺗﯿﺖ ﻫﺮﭘﺘﯽ ﻓﻮرﻣﯿﺴﻢ‬
‫اداﻣﻪ ‪300 mg/day‬‬
‫‪100 mg/day P.O.‬‬ ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﭘﻨﻮﻣﻮﺳﯿﺖ ﮐﺎرﯾﻨﯽ‬
‫‪50 mg/day‬‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺗﻮﮐﺴﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﺮﯾﻤﺘﺎﻣﯿﻦ و‬ ‫در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز‬

‫‪227‬‬
 ‫ﻟﮑﻮورﯾﻦ‬
‫ﻣﺎﯾﺴﺘﻮﻣﺎ‪ ،‬ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮم آﻧﻮﻟﺮ‪ ،‬ﻟﯿﺸﻤﺎﻧﯿﺎ‪،‬‬
‫‪100 mg/day‬‬ ‫ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻣﺎﻻرﯾﺎ‪ ، SLE ،‬ﭘﯿﻮدرﻣﺎ‬
‫دوز راﯾﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻧﮕﺮوﻧﻮزوم‪ ،‬ﭘﻠﯽ ﮐﻨﺪرﯾﺖ راﺟﻌﻪ‪ ،‬آرﺗﺮﯾﺖ‬
‫روﻣﺎﺗﯿﺪ‪IBD ،‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻣﺖ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻨﻤﯽ و آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﺘﯿﮑﯽ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺎﯾﻊ ﻣﺼﺮف داﭘﺴﻮن اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ‬
‫درﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ ﻫﺎ ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرت ﺷﺪت ﻣﺖ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻨﻤﯽ از ﻣﺘﯿﻠﻦ ﺑﻠﻮي ورﯾﺪي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮد ) اﻣﺎ ﻧﻪ در ﻓﺎوﯾﺴﻤﯽ ﻫﺎ (‬
‫‪ -3‬ﻣﺼﺮف داﭘﺴﻮن در ﺑﯿﻤﺎري اﯾﺪز ﺟﻬﺖ ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﭘﻨﻮﻣﻮﺳﯿﺖ ﮐﺎرﯾﻨﯽ و ﺗﻮﮐﺴﻮ ﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ‬
‫راﯾﺞ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻃﻮل درﻣﺎن ﺟﺬام ﺑﺎ داﭘﺴﻮن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻮده و ﮔﺎﻫﺎ اﺛﺮات دارو ﺑﻌﺪ از ‪ 6‬ﻣﺎه ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ ‪ ،‬ﺗﺐ ‪ ،‬ﻟﺮز ‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن ‪ ،‬راش ﺷﺪﯾﺪ ﺟﻠﺪي ‪،‬‬
‫ﺗﺎوﻟﻬﺎي ﭼﺮﮐﯽ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ وﯾﺮوس‬

‫وﯾﺮوﺳﻬﺎ ‪ ،‬ﭘﺎرازﯾﺖ ﻫﺎي درون ﺳﻠﻮﻟﯽ اﺟﺒﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ ﭘﺮوﺳﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ ‪ ،‬ﻏﺸﺎء و دﯾﻮاره ﺳﻠﻮﻟﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﮑﺜﯿﺮ آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﺮوﺳﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ ﻣﯿﺰﺑﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮐﻤﺘﺮ داروﺋﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻄﻮر‬
‫اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺗﮑﺜﯿﺮ آﻧﻬﺎ را ﻣﻬﺎر ﮐﻨﺪ ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺻﺪﻣﻪ ﻧﺰﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻠﯽ آﻧﻬﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ از ﯾﮏ‬
‫ﮐﭙﺴﯿﺪ ﮐﻪ درون آن اﺳﯿﺪﻫﺎي ﻧﻮﮐﻠﺌﯿﮏ ) ‪ DNA‬ﯾﮏ ﯾﺎ دو رﺷﺘﻪ اي و ﯾﺎ ‪ RNA‬ﺗﮏ ﯾﺎ دو رﺷﺘﻪ اي ( ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﭙﺴﯿﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻏﺸﺎء ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ D‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻣﻬﻢ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ وﯾﺮوس ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎري اﯾﺠﺎد ﺷﺪه‬ ‫ﻧﻮع وﯾﺮوس‬ ‫راه ورود وﯾﺮوس‬

‫آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‬ ‫وﯾﺮوس آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا‬
‫ﻣﻮﻧﻮﻧﻮﮐﻠﺌﻮز ﻋﻔﻮﻧﯽ‬ ‫وﯾﺮوس اﭘﺸﺘﻦ ﺑﺎر )‪(EBV‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎ ﺧﻮردﮔﯽ‬ ‫رﯾﻨﻮ وﯾﺮوس‬
‫ﺳﺮﺧﮏ‬ ‫وﯾﺮوس ﺳﺮﺧﮏ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫اورﯾﻮن‬ ‫وﯾﺮوس اورﯾﻮن‬
‫آﺑﻠﻪ ﻣﺮﻏﺎن‬ ‫وﯾﺮوس وارﯾﺴﻼ‬
‫ﺳﺮﺧﺠﻪ‬ ‫وﯾﺮوس ﺳﺮﺧﺠﻪ‬
‫ﺗﺒﺨﺎل دﻫﺎﻧﯽ‬ ‫وﯾﺮوس ﻫﺮﭘﺲ ﺳﯿﻤﭙﻠﮑﺲ ﻧﻮع ‪1‬‬

‫‪228‬‬
 ‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬ ‫آدﻧﻮ وﯾﺮوس و ﻫﺎﻧﺘﺎ وﯾﺮوس‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪A‬‬ ‫وﯾﺮوس ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪A‬‬
‫ﭘﻮﻧﯿﻮﻣﯿﻠﯿﺖ‬ ‫ﭘﻮﻟﯿﻮ وﯾﺮوس‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‬
‫اﺳﻬﺎل‬ ‫روﺗﺎ وﯾﺮوس‬
‫ﻫﺎري‬ ‫وﯾﺮوس ﻫﺎري‬
‫ﺗﺐ زرد‬ ‫وﯾﺮوس ﺗﺐ زرد‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ‬
‫زﮔﯿﻞ‬ ‫وﯾﺮوس ﭘﺎﭘﯿﻠﻮﻣﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ‬
‫زﮔﯿﻞ ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬ ‫وﯾﺮوس ﭘﺎﭘﯿﻠﻮﻣﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪B‬‬ ‫وﯾﺮوس ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪B‬‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫اﯾﺪز‬ ‫وﯾﺮوس ﻧﻘﺺ اﯾﻤﻨﯽ اﻧﺴﺎن )‪(HIV‬‬
‫ﺗﺒﺨﺎل ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬ ‫وﯾﺮوس ﻫﺮﭘﺲ ﺳﯿﻤﭙﻠﮑﺲ ﺗﯿﭗ ‪2‬‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪B‬‬ ‫وﯾﺮوس ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪B‬‬
‫اﯾﺪز‬ ‫وﯾﺮوس ﻧﻘﺺ اﯾﻤﻨﯽ اﻧﺴﺎن )‪(HIV‬‬
‫ﺧﻮن‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪C‬‬ ‫وﯾﺮوس ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪C‬‬
‫ﻣﻨﻮﻧﻮﮐﻠﺌﻮز ﯾﺎ ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﺘﻮﻣﮕﺎﻟﻮ وﯾﺮوس ) ‪( CMV‬‬
‫ﻧﻘﺎﯾﺺ ﻣﺎدر زادي‬ ‫ﺳﯿﺘﻮﻣﮕﺎﻟﻮوﯾﺮوس‬
‫ﺳﺮﺧﺠﻪ‬ ‫از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻔﺖ‬
‫اﯾﺪز‬ ‫وﯾﺮوس ﻧﻘﺺ اﯾﻤﻨﯽ اﻧﺴﺎن‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺮﭘﺴﯽ ‪: Herpes Simplex Virus Infections‬‬

‫‪ HSV‬از وﯾﺮوﺳﻬﺎي ﭘﺎﺗﻮژﻧﯿﮏ ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﯾﺮوس در ﭘﺎﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در‬
‫ﺻﻮرت ﺑﺮوز اﺳﺘﺮس در ﻓﺮد ﯾﺎ ﺗﻤﺎس زﯾﺎد ﺑﺎ وﯾﺮوس ‪ ،‬ﻣﺠﺪدا ﻓﻌﺎل ﺷﺪه و اﯾﺠﺎد ﺿﺎﯾﻌﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﯾﺮوس را‬
‫ﻧﻤﯽ ﺗﻮان رﯾﺸﻪ ﮐﻦ ﮐﺮد و در ﺑﺪن ﻓﺮد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻬﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺒﺨﺎل ﻟﺐ ‪ ،‬دﻫﺎن ‪ ،‬ﮐﺮاﺗﯿﺖ ﭼﺸﻢ )در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻟﻨﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ(‪ ،‬اﻧﺴﻔﺎﻟﯿﺖ ﻫﺮﭘﺴﯽ‬ ‫‪HSV I‬‬
‫ﭘﺎﺗﻮژن‬
‫ﺗﺒﺨﺎل ژﻧﯿﺘﺎل‪ ،‬ﻫﺮﭘﺲ ﻧﻮزادان‪ ،‬ﺗﺒﺨﺎل دﻫﺎن )ﺑﻪ دﻟﯿﻞ راﺑﻄﻪ ﺟﻨﺴﯽ – دﻫﺎﻧﯽ(‬ ‫‪HSU II‬‬
‫آﺳﯿﮑﻠﻮوﯾﺮ‬ ‫درﻣﺎن‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﯾﺎ وﯾﺮوس ﻧﻘﺺ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ اﻧﺴﺎن )‪: (HIV‬‬

‫ﻫﺪف وﯾﺮوس اﯾﺪز ﺑﻌﺪ از ورود ﺑﻪ ﺑﺪن ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي اﯾﻤﻨﯽ ﻋﻠﯽ اﻟﺨﺼﻮص ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ‪ ) T helper‬ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ‪( CD4+‬‬
‫ﺳﺒﺐ اﺑﺘﻼء ﻓﺮد ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻋﻔﻮﻧﯽ‬ ‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻧﻘﺺ اﯾﻤﻨﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آﻟﻮدﮔﯽ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ‪T h‬‬
‫) ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻋﻔﻮﻧﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎدي رخ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ﻧﻈﯿﺮ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﺎرﭼﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﺘﯿﮏ ( و ﺳﺮﻃﺎﻧﻬﺎ ) ﻋﻠﯽ‬
‫اﻟﺨﺼﻮص ﻟﻨﻔﻮم ﻏﯿﺮﻫﻮﭼﮑﯿﻦ( ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﻓﺮد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬راﻫﻬﺎي اﺻﻠﯽ اﻧﺘﻘﺎل اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري راه ﺟﻨﺴﯽ ‪،‬‬
‫ﺧﻮﻧﯽ و ﻣﺎدر ﺑﻪ ﺟﻨﯿﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺴﺖ ﻫﺎي اﻻﯾﺰا و ووﺳﺘﺮن ﺑﻼت از راﻫﻬﺎي ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬رژﯾﻢ‬
‫درﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻤﺎري اﯾﺪز در اﯾﺮان ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ داروي زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫)‪Lamivudine (150mg, BD)+ Zidovudine (300mg,BD)+ Nelfinavir (1250mg, BD‬‬

‫‪229‬‬
 ‫* ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﻓﺮد ‪ HIV‬ﻣﺜﺒﺖ ﻫﻨﻮز ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري اﯾﺪز ﻧﺸﺪه و زﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﯿﻤﺎر اﯾﺪزي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ‪ CD4+‬ﺑﯿﻤﺎر زﯾﺮ ‪ 200‬ﺑﻮده و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﮑﺮر در وي اﯾﺠﺎد ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫* در ﺻﻮرت ﺗﻤﺎس ﺟﻨﺴﯽ ﺑﺎ ﻓﺮد آﻟﻮده ﯾﺎ وارد ﺷﺪن ﺳﻮزن آﻟﻮده ﺑﻪ ﺧﻮن ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﺑﺪن ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪت ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻓﻮق اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ) .‬زﯾﺪوودﯾﻦ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﻮده و ‪ 80‬درﺻﺪ اﺣﺘﻤﺎل اﻧﺘﻘﺎل‬
‫را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ (‪.‬‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ وﯾﺮوﺳﯽ ‪: Virus Hepatits‬‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻋﻠﺖ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻧﻈﯿﺮ وﯾﺮوس‪ ،‬ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﻮزواﺋﯽ‪ ،‬ﻗﺎرﭼﯽ‪ ،‬داروﺋﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ وﯾﺮوﺳﯽ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ وﯾﺮوﺳﻬﺎي ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪ E , D , C , B , A‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ وﯾﺮوﺳﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ در‬
‫ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ﻫﺎي وﯾﺮوﺳﯽ ﻣﺰﻣﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺮوز و ﺳﺮﻃﺎن ﮐﺒﺪي ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮع وﯾﺮوس ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬ ‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬

‫دﻫﺎﻧﯽ‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﻧﺎدر‬ ‫ﻧﺎدر‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫‪ü‬‬
‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬ ‫ﻧﺎدر‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﻧﺎدر‬
‫راه اﻧﺘﻘﺎل‬ ‫ﺟﻨﺴﯽ‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫ﺧﯿﺮ‬
‫ﻗﺒﻞ ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﻧﺎدر‬ ‫ﻧﺎدر‬ ‫ﻧﺎدر‬
‫ﺷﺮوع‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‬ ‫آﻫﺴﺘﻪ‬ ‫آﻫﺴﺘﻪ‬ ‫آﻫﺴﺘﻪ‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﻣﺰﻣﻦ ﺷﺪن ﺑﻪ درﺻﺪ‬ ‫‪0‬‬ ‫‪ 7‬ﺗﺎ ‪2‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪0‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ ﺑﻪ درﺻﺪ‬ ‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪2/7‬‬ ‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪3‬‬ ‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪2‬‬ ‫زﯾﺮ ‪1‬‬ ‫‪ 0/5‬ﺗﺎ ‪4‬‬
‫ﺑﻬﺒﻮدي ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ درﺻﺪ‬ ‫‪97‬‬ ‫‪ 85‬ﺗﺎ ‪97‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪99‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل اﯾﺠﺎد ﺳﺮﻃﺎن‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﻧﺎدر‬ ‫ﺧﯿﺮ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﺑﺎ واﮐﺴﯿﻨﺎﺳﯿﻮن‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﺧﯿﺮ‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﺧﯿﺮ‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون‬
‫درﻣﺎن داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺪارد‬ ‫ﻻﻣﯿﻮودﯾﻦ‬ ‫اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون‬ ‫ﻧﺪارد‬
‫رﯾﺒﺎوﯾﺮﯾﻦ‬
‫آدﻓﻮوﯾﺮ‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮآﻧﻬﺎ و راﻫﻬﺎي‬ ‫اﻗﻼم داروﺋﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ وﯾﺮوس ﻣﻮﺟﻮد دراﯾﺮان‪،‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﺗﺠﻮﯾﺰﺷﺎن‪:‬‬
‫راه ﺗﺠﻮﯾﺰ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ‪ Uncoat‬ﺷﺪن وﯾﺮوس و آزاد ﺳﺎزي اﺳﯿﺪ ﻧﻮﮐﻠﺌﯿﮑﻮﯾﺮوس‬ ‫‪Amantadine‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﻣﻮﺿﻌﯽ‬ ‫ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ ‪ DNA‬ﭘﻠﯿﻤﺮاز وﯾﺮوس‬ ‫‪Aciclovir‬‬
‫‪IV‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎر ﻧﻮﮐﻠﺌﻮزﯾﺪ رﯾﺮوس ﺗﺮاﻧﺲ ﮐﺮﯾﭙﺘﺎز وﯾﺮوس‬ ‫‪Didanosine‬‬
‫‪IV‬‬ ‫ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ ‪ DNA‬ﭘﻠﯿﻤﺮاز وﯾﺮوس‬ ‫‪Ganciclovir‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎر ﻧﻮﮐﻠﺌﻮزﯾﺪ رﯾﺮوس ﺗﺮاﻧﺲ ﮐﺮﯾﭙﺘﺎز‬ ‫‪Lamivudine‬‬

‫‪230‬‬
 ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺮوﺗﺌﺎز وﯾﺮوس‬ ‫‪Nelfinavir‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻧﻮر آﻣﯿﻨﯿﺪاز وﯾﺮوس‬ ‫‪Oseitamivir‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه وﯾﺮوس ﺗﺮاﻧﺰ ﮐﺮﯾﭙﺘﺎز‬ ‫‪Nevirapine‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻧﺪارد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﺒﯿﻪ ﮔﻮاﺗﯿﻦ دارد‬ ‫‪Ribavirin‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎر ﻧﻮﮐﻠﺌﻮزﯾﺪ ﺗﺮاﻧﺲ ﮐﺮﯾﭙﺘﺎز ﻣﻌﮑﻮس‬ ‫‪Stavudine‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎر ﻧﻮﮐﻠﺌﻮزﯾﺪ ﺗﺮاﻧﺲ ﮐﺮﯾﭙﺘﺎز ﻣﻌﮑﻮس‬ ‫‪Zidovudine‬‬

‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ وﯾﺮوس ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان ‪:‬‬

‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در اﯾﺮان‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 100 mg‬‬ ‫‪Amantadine‬‬
‫‪Tab: 200, 400 mg‬‬
‫‪For inj: 250, 500 mg‬‬
‫‪B‬‬ ‫®‪Zovirax‬‬ ‫‪Aciclovir‬‬
‫‪Topical Cream: 5%‬‬
‫‪Oph oint: 8%‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 200 mg‬‬ ‫‪Didanosine‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪For inj: 500 mg‬‬ ‫‪Ganciclovir‬‬
‫®‪Biovudin‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 250, 625 mg‬‬ ‫)ﻧﺎم ﺗﺠﺎري اﯾﺮاﻧﯽ ﻗﺮص ﻻﻣﯿﻮودﯾﻦ(‬ ‫‪Lamivudine‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Tab: 250, 625 mg‬‬ ‫®‪Viracept‬‬ ‫‪Nelfinavir‬‬
‫‪Tab: 200 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Nevirapine‬‬
‫‪Oral susp: 50 mg/ml‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 75 mg‬‬ ‫‪Oseltamivir‬‬
‫‪X‬‬ ‫‪Cap, Tab: 200 mg‬‬ ‫‪Ribavirin‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 40 mg‬‬ ‫‪Stavudine‬‬
‫‪Cap: 100, 300 mg‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Zidovudine‬‬
‫‪Syrup: 50 mg/5ml‬‬

‫‪ACIVLOVIR :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل‬ ‫اﭘﯿﺰوﺋﯿﺪﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻣﺨﺎﻃﯽ اوﻟﯿﻪ و راﺟﻌﻪ وﯾﺮوس‬
‫‪5 mg/kg IV q 8 h‬‬
‫‪250 mg/m2 IV q 8 h‬‬ ‫ﻫﺮﭘﺲ ﺳﯿﻤﭙﻠﮑﺲ‬
‫‪400 mg P.O. q 4 h‬‬
‫ﺗﺎ ‪200‬‬ ‫ﺗﺒﺨﺎل ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ اوﻟﯿﻪ و راﺟﻌﻪ‬
‫روزي ‪ 5‬ﻋﺪد‬
‫ﺗﺒﺨﺎل ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺗﻀﻌﯿﻒ‬
‫‪400 mg P.O. q 4 h‬‬
‫ﺷﺪه‬
‫ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮﭘﺲ ﺳﯿﻤﭙﻠﮑﺲ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫‪400 mg P.O. q 12 h‬‬
‫‪600 mg/day q 8 h‬‬ ‫اﯾﺪز ) درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه(‬

‫‪231‬‬
 ‫‪800 mg P.O. q 4 h‬‬
‫زوﻧﺎ‬
‫روزي ‪ 5‬ﻋﺪ‬
‫زﯾﺮ ‪ 40‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬
‫‪800 mg P.O. q 6 h‬‬ ‫آﺑﻠﻪ ﻣﺮﻏﺎن‬
‫‪20 mg/kg P.O. q 6 h‬‬
‫زﯾﺮ ‪ 12‬ﺳﺎل‬
‫‪10 mg/kg IV q 8 h‬‬ ‫اﻧﺴﻔﺎﻟﯿﺖ ﻫﺮﭘﺲ ﺳﯿﻤﭙﻠﮑﺲ‬
‫‪20 mg/kg‬‬ ‫‪IV q 8 h‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﺳﯿﮑﻠﻮوﯾﺮ در آﺑﻠﻪ ﻣﺮﻏﺎن اﻃﻔﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺳﺎﻟﻤﯽ دارﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺻﻮرت ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ‪ ،‬دوز راﯾﺞ آﺳﯿﮑﻠﻮوﯾﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دارد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺰرﯾﻖ آﺳﯿﮑﻠﻮوﯾﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﻔﻮزﯾﻮن ورﯾﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻃﻮل ﺑﯿﺎﻧﺠﺎﻣﺪ در ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫ﺳﺮﯾﻊ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎ ﺷﺪت ﺑﯿﺸﺘﺮي رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي آﺳﯿﮑﻠﻮوﯾﺮ ﮔﺎﻫﺎ در ﺷﯿﺮ ﻣﺎدر ﺗﺎ ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﻓﻘﻂ در ﺻﻮرت‬
‫ﺿﺮورت ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان در دوران ﺷﯿﺮ دﻫﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬در درﻣﺎن ورﯾﺪي ﺑﺎ آﺳﯿﮑﻠﻮوﯾﺮ ‪ ،‬دوز درﯾﺎﻓﺘﯽ در ﻫﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 500 mg/m2‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﻣﺼﺮف دارو از ﺳﺮاﯾﺖ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﻪ دﯾﮕﺮان ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ) اﺳﻬﺎل و ﺗﻬﻮع ( ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﯿﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪AMANTADINE :‬‬
‫آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ داروي ﺿﺪ وﯾﺮوﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺻﻞ در ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻨﺮژﯾﮏ ( ﺑﮑﺎر ﻣﯽ‬
‫رود ) ﻟﻄﻔﺎ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ داروﻫﺎي اﻋﺼﺎب ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ (‪ .‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎ دوز ‪ 100 MG‬در روز در درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ‬
‫آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر دارو ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ در ﺷﺮوع ﻋﻼﺋﻢ آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪DIDANOSINE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 8‬ﻣﺎه‬
‫‪200 mg P.O.‬‬ ‫‪q 12 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪) HIV‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ(‬
‫‪120 mg/m2 P.O. q 12 h‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ واﺳﯿﺪوزﻻﮐﺘﯿﮏ ﻧﺎﺷﯽ ازﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﮐﺸﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دوز دارو ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب و ‪ AUC‬دارو ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪232‬‬
 ‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا و ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪GANCICLOVIR :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪5 mg/kg IV q 12 h‬‬
‫‪ CMV‬رﺗﯿﻨﯿﺖ‬
‫در اداﻣﻪ ﻫﺮ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪5 mg/kg IV q 12 h‬‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪CMV‬‬
‫در اداﻣﻪ ﻫﺮ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪5 mg/kg IV q 12 h‬‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ‪ CMV‬در اﻓﺮاد ﭘﯿﻮﻧﺪي‬
‫در اداﻣﻪ ﻫﺮ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‬
‫‪ D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪:‬‬
‫دراﻓﺮادي ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺗﺮوﻓﯿﻞ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 500 /cc‬ﯾﺎ ﭘﻼﮐﺖ ﮐﻤﺘﺮاز ‪ 25000/ cc‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‪:‬‬
‫‪ -1‬اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ IV infusion‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬اﻧﻔﻮزﯾﻮن دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ ‪ ،‬اﻧﻔﻮرﯾﻮﻧﻬﺎي ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻤﯿﺖ دارو ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼﺣﺪوز دارد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﯿﻦ ﮔﺎﻧﺴﯿﮑﻮوﯾﺮ و آﺳﯿﮑﻮوﯾﺮ ﻣﻮاردي از ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ درﻣﺎﻧﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺿﺮورت ﻧﺪارد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫‪LAMIVUDINE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوزﮐﻮدﮐﺎن )‪ 3‬ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 16‬ﺳﺎل(‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪4 mg/kg q 12 h‬‬ ‫‪150 mg q 12h‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪HIV‬‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﯾﺎ روزاﻧﻪ ‪300 mg/day‬‬
‫روزي ﯾﮏ ﺑﺎر ‪3 mg/kg‬‬ ‫روزي ﯾﮏ ﺑﺎر ‪100 mg/day‬‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ ‪B‬‬
‫‪D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز‪:‬‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ‪ .‬ﻗﺮص ﻫﺎي ‪ 100 mg‬ﻣﺨﺼﻮص‬ ‫‪ -1‬ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮن ﻗﺮص ﻫﺎي ‪ 100 mg‬ﺑﺎ ‪150 mg‬‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ‪ B‬و ﻗﺮص ﻫﺎي ‪ 150 mg‬ﻣﺨﺼﻮص ‪ HIV‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو ﻗﺮص ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺠﺎي ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ‪ ،‬دوز ﻻﻣﯿﻮودﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼح ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬

‫‪233‬‬
 ‫ﻏﺬا ﺗﺎﺛﯿﺮي ﺑﺮ ﺟﺬب دارو ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮔﻮارﺷﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا‬
‫ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻗﺮص ﻫﺎي ‪ 100 mg , 150 mg‬ﻻﻣﯿﺪوودﯾﻦ را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﻢ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻗﺮص ﻫﺎي ‪ 150 mg‬ﻻﻣﯿﻮودﯾﻦ ) ﻣﺨﺼﻮص ‪ ( HIV‬ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪NELFINAVIR :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري‬
‫‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 13‬ﺳﺎل‬
‫‪2500 mg/day‬‬ ‫‪q 8 or 12 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪HIV‬‬
‫‪90 to 110 mg/kg/day‬‬ ‫‪q 8 or 12 h‬‬
‫‪ D‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪:‬‬
‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ از آﻧﺘﯽ آرﯾﺘﻤﯽ ﻫﺎ )آﻣﯿﻮدارون و ﮐﯿﻨﯿﺪﯾﻦ(‪ ،‬ﻣﺸﺘﻘﺎت ارﮔﻮت‪ ،‬ﭘﻤﯿﻮزاﯾﺪ‪ ،‬ﻣﯿﺪازوﻻم و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻫﺎي ‪ HMG-CoA‬ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻧﻠﻔﯿﻨﺎوﯾﺮ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﺳﻬﺎل ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﻧﻠﻔﯿﻨﺎوﯾﺮ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻧﻈﯿﺮ ﻟﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻧﻠﻔﯿﻨﺎوﯾﺮ ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ زﯾﺎدي دارد‪ .‬ﺣﺘﻤﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻬﺎر ‪( CYP3A‬‬

‫‪NEVIRAPINE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫زﯾﺮ ‪ 8‬ﺳﺎل دو ﻫﻔﺘﻪ اول‬
‫دو ﻫﻔﺘﻪ اول روزي ﯾﮏ ﺑﺎر ‪200mg‬‬
‫‪4mg/kg‬‬ ‫روزي ﯾﮏ ﺑﺎر‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪HIV‬‬
‫‪100 mg‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ‪q 12 h‬‬
‫‪7mg/kg‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ‪q 12 h‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﺎرﺿﻪ راش ﮐﻪ ﻋﺎرﺿﻪ ﺷﺎﯾﻊ اﯾﻦ داروﺳﺖ ‪ ،‬در ﻫﻔﺘﻪ اول دوز دارو ﻧﺼﻒ دوز درﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪OSELTAMIVIR :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪2 mg/kg P.O. q 12 h‬‬ ‫‪75 mg P.O. q 12 h‬‬ ‫آﻧﻔﻮﻻﻧﺰاي ‪H1N1‬‬
‫‪ 2mg/kg P.O.‬روزي ﯾﮑﺒﺎر‬ ‫‪75 mg P.O.‬‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از آﻧﻔﻮﻻﻧﺰا ﺑﻌﺪ‬
‫روزي ﯾﮑﺒﺎر ﺗﺎ ‪ 7‬روز‬ ‫ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻓﺮد آﻟﻮده‬

‫‪234‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻏﺬا ﺗﺎﺛﯿﺮ در ﺟﺬب دارو ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺛﺮات دارو در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﺑﯿﺶ از دو روز از ﺷﺮوع ﻋﻼﺋﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﭼﻨﺪان ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ) ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ( ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اوﺳﻠﺘﺎﻣﯿﻮﯾﺮ ﻓﻘﻂ در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪RIBAVIRIN :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪400mg/day‬‬ ‫‪ 25‬ﺗﺎ ‪ 36‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬
‫روزاﻧﻪ ‪ ) 1000 mg‬ﺻﺒﺢ ‪ ، 400 mg‬ﻋﺼﺮ‬
‫‪600 mg/day‬‬ ‫‪ 37‬ﺗﺎ ‪ 49‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ ‪C‬‬
‫‪ ( 600 mg‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون‬
‫‪800 mg/day‬‬ ‫‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 61‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬

‫‪ D‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺼﺮف رﯾﺒﺎوﯾﺮﯾﻦ در ﺑﺎرداري ‪ ،‬رده ‪ X‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ اﺗﻮاﯾﻤﯿﻮن دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬
‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬
‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﻮح ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ رﯾﺒﺎوﯾﺮﯾﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬رﯾﺒﺎوﯾﺮﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﺿﺪ وﯾﺮوﺳﯽ‬
‫آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎي ﻧﻮﮐﻠﺌﻮزﯾﺪ ﻧﻈﯿﺮ دﯾﺪاﻧﻮزﯾﻦ و زﯾﺪوودﯾﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب ) ﻫﻢ ‪ C max‬و ﻫﻢ ‪ ( AUC‬دارو ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫و‬ ‫‪ -2‬رﯾﺒﺎوﯾﺮﯾﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون ‪ α‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬ﻗﺮص رﯾﺒﺎوﯾﺮﯾﻦ ﺑﺎ ‪Peginterferon α2a‬‬
‫ﮐﭙﺴﻮل آن ﺑﺎ ‪ Interferon α2b‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﺷﻮد ) ﻣﻨﻮﺗﺮاﭘﯽ دارو اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﻧﺪارد (‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻃﻮل درﻣﺎن ‪ 24‬ﺗﺎ ‪ 48‬ﻫﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪STAVUDINE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺑﯿﻦ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 60‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‬
‫‪30 mg P.O. q 12 h‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪HIV‬‬
‫‪40 mg‬‬ ‫‪P.O. q 12 h‬‬
‫زﯾﺮ ‪ 30‬ﮐﯿﻠﻮ ﮔﺮم‬
‫‪1 mg/kg‬‬ ‫‪q 12 h‬‬

‫‪235‬‬
 ‫‪ZIDOVUDINE :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪ 6‬ﻣﺎه ﺗﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل‬ ‫در دوزﻫﺎي ﻣﻨﻘﺴﻢ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ‪HIV‬‬
‫‪2‬‬
‫‪160 mg/m P.O. q 8 h‬‬ ‫‪600 mg P.O.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻫﻔﺘﻪ ‪ 14‬ﺑﺎرداري‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ازاﻧﺘﻘﺎل ﻋﻔﻮﻧﺖ از ﻣﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﻧﻮزاد ‪2mg/kg P.O. q 6 h‬‬
‫‪100 mg P.O. q 4 h‬‬ ‫ﺟﻨﯿﻦ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﻧﺘﻘﺎل ‪ HIV‬ﺑﻪ ﻧﻮزاد‪ ،‬ﻣﺎدر در دوران ﺑﺎرداري زﯾﺪووودﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﮐﺮده و ﻧﻮزاد ﻧﯿﺰ ﺑﻌﺪ‬
‫از زاﯾﻤﺎن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﻧﻮع ورﯾﺪي دارو ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ اﯾﻦ دارو ﺟﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ زﯾﺮ ‪ 7.5 g/dl‬ﺑﺎﺷﺪ اﺻﻼح دوز ﻻزم اﺳﺖ ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻗﺎرچ )آﻧﺘﯽ ﻣﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮑﻬﺎ(‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻗﺎرﭼﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺿﻌﯽ و ﻣﺤﺪود اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻓﺮﻣﻬﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ اﯾﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ در‬
‫ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺿﻌﻒ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ) ﺑﯿﻤﺎران اﯾﺪزي ﯾﺎ ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮ اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻ‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ( و ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎزﯾﺲ ‪ ،‬ﮐﺮﯾﭙﺘﻮﮐﻮﮐﻮزﯾﺲ ‪،‬‬
‫آﺳﭙﺮژﯾﻠﻮزﯾﺲ ‪ ،‬ﻫﯿﺴﺘﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ ‪ ،‬ﺑﻼﺳﺘﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ ‪ ،‬ﮐﻮﮐﺴﯿﺪوﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ و ﻣﺎﻻﺳﺰﯾﺎزﯾﺲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺎرچ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﻟﺪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻗﺎرﭼﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬اﻗﻼم داروﺋﯽ ‪ ،‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ و راﻫﻬﺎي ﺗﺠﻮﯾﺰ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻗﺎرچ ‪:‬‬
‫راه ﺗﺠﻮﯾﺰ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ‬ ‫ﻧﺎم دارو‬
‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ارﮔﺠﻮﺳﺘﺮول و اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻔﻮذ ﭘﺬﯾﺮي‬
‫‪IV‬‬ ‫‪Amphotericin B‬‬
‫ﻏﺸﺎء‬
‫ﻣﻬﺎر ﺳﺎﺧﺖ ارﮔﻮﻟﺴﺘﺮول و اﺧﺘﻼل در ﺳﻨﺘﺰ‬
‫ﻣﻮﺿﻌﯽ و واژﯾﻨﺎل‬ ‫‪Clotrimazole‬‬
‫ﻏﺸﺎء‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ ، IV‬در اﯾﺮان ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫ﻣﻬﺎر ‪ 14‬آﻟﻔﺎ اﺳﺘﺮول دﻣﺘﯿﻼز و ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ‬
‫‪Fluconazole‬‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‬ ‫ارﮔﻮﺳﺘﺮول‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﻧﻮﮐﻠﺌﻤﯿﮏ‬ ‫‪Flucytosine‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻣﯿﺘﻮز ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻗﺎرچ‬ ‫‪Griseofulvin‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬ ‫ﻧﻈﯿﺮ ﻓﻠﻮﮐﻮﻧﺎزول‬ ‫‪Itraconazole‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ و ﻣﻮﺿﻌﯽ و ﺷﺎﻣﭙﻮ‬ ‫ﻧﻈﯿﺮ ﻓﻠﻮﮐﻮﻧﺎزول‬ ‫‪Ketoconazole‬‬

‫‪236‬‬
 ‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻌﯽ ‪ ،‬واژﯾﻨﺎل‬ ‫ﻧﻈﯿﺮ آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬ ‫‪Nystatin‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﻻﻧﻮﺳﺘﺮول ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﻏﺸﺎء‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻌﯽ‬ ‫‪Terbinafine‬‬
‫ﺳﻠﻮﻟﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫‪ D‬اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ و داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻗﺎرچ و رده ﺑﺎرداري آﻧﻬﺎ ‪:‬‬
‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري راﯾﺞ در‬
‫رده ﺑﺎرداري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﺋﯽ‬ ‫ﻧﺎم ژﻧﺮﯾﮏ دارو‬
‫اﯾﺮان‬
‫‪B‬‬ ‫‪For Inj: 50 mg‬‬ ‫®‪Amphotec‬‬ ‫‪Amphotericin B‬‬
‫‪Top cream: 1%‬‬
‫‪Top lotion: 1%‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪Vag cream: 11,2%‬‬
‫‪Clotrimazole‬‬
‫‪Vag Tab: 100 mg‬‬
‫‪Cap: 50,100,150 mg‬‬ ‫‪Fluconazole‬‬
‫‪C‬‬ ‫ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬ ‫®‪Diflucan‬‬
‫وﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﻧﯿﺰ دارد‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 500 mg‬‬ ‫‪Flucytosine‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Tab: 125, 500 mg‬‬ ‫‪Griseofulvin‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Cap: 100 mg‬‬ ‫®‪Sporanox‬‬ ‫‪Itraconazole‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪C‬‬ ‫‪Tab: 200 mg‬‬
‫‪Top cream: 2%‬‬ ‫‪Ketoconazole‬‬
‫ﻣﻮﺿﻌﯽ ‪B‬‬ ‫‪Shampoo: 2%‬‬
‫‪Tab: 500,000 IU‬‬
‫‪Vag Tab: 100,000 IU‬‬
‫‪C‬‬ ‫‪Nystatin‬‬
‫‪For oral susp: 100,000 IU‬‬
‫‪Oint: 100,000 IU/g‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ و ﻣﻮﺿﻌﯽ ‪B‬‬ ‫‪Tab: 250 mg‬‬
‫®‪Lamisil‬‬ ‫‪Terbinafine‬‬
‫‪Top cream: 1%‬‬

‫‪AMPHOTERICIN B :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪3 to 5 mg/kg/day IV infusion‬‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﻗﺎرﭼﯽ ﺑﺎ‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن در ﻫﺮ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي آﺳﭙﺮژﯾﻠﻮس ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎ‪،‬‬
‫اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫ﮐﺮﯾﭙﺘﻮﮐﻮﮐﻮس‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫‪3 mg/kg/day IV infusion‬‬ ‫ﻟﺸﻤﺎﻧﯿﺎزﯾﺲ‬
‫در روزﻫﺎي ‪ 1‬اﻟﯽ ‪ 5‬و ‪ 14‬و ‪ 21‬درﻣﺎن‬
‫‪6 mg/kg/day IV infusion‬‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﮐﺮﯾﭙﺘﻮﮐﻮﮐﺎل‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ ﺑﯽ در درﻣﺎن اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ ﻗﺎرﭼﯽ ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز ﭼﺸﻤﯽ ‪ ،‬ﺳﭙﺘﯽ ﺳﻤﯽ ﻗﺎرﭼﯽ ‪ ،‬ﻣﻨﻨﮕﻮ اﻧﺴﻔﺎﻟﯿﺖ ‪،‬‬
‫آﻣﯿﺒﯽ اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬ﺑﻼﺳﺘﻮﻣﺎﯾﮑﻮز ‪ ،‬ﭘﺎراﮐﻮﮐﻨﯿﺪوﻣﺎﯾﮑﻮز و ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻗﺎرﭼﯽ در ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر‬
‫ﻣﯽ رود‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬

‫‪237‬‬
 ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫‪é‬ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ‬
‫‪ê‬اﺛﺮ آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬ ‫ﺿﺪ ﻗﺎرچ ﻫﺎي آزول‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻗﺎرچ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ آزوﻟﻬﺎ‬
‫‪é‬ﺳﻤﯿﺖ ﻗﻠﺒﯽ آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ‬
‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﻫﺎﯾﭙﺮ ﮐﺎﻟﻤﯽ‬
‫‪é‬ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬ ‫زﯾﺪوودﯾﻦ‬
‫‪é‬ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي ﻫﺮ دو دارو‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬
‫‪é‬ﺳﻤﯿﺖ ﻗﻠﺒﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‬ ‫دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺲ ﻫﺎ‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬
‫‪é‬ﺳﻤﯿﺖ ﻫﺮ دو دارو‬ ‫ﻓﻠﻮﺳﯿﺘﻮزﯾﻦ‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬
‫‪é‬اﺛﺮ ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻫﺎﻟﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‬ ‫ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻋﻀﻼت اﺳﮑﻠﺘﯽ‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬
‫‪é‬رﯾﺴﮏ ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‬ ‫ﺗﯿﺎزﯾﺪﻫﺎ‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬
‫‪é‬ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي ﻫﺮ دو دارو‬ ‫داروﻫﺎي ﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮏ‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ ‪ B‬داراي ﻓﺮم دزوﮐﺴﯽ ﮐﻼت و ﻟﯿﭙﯿﺪ ﺑﯿﺲ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮم ‪ Lipid – base‬آن ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي ﮐﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮم دﯾﮕﺮ دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ ‪ B‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ IV infusion‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎن اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺎ ‪ 4‬ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ ‪ B‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻗﺎرﭼﯽ ﮐﺸﻨﺪه ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮود‪.‬‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﺳﻤﯿﺖ ﮐﻠﯿﻮي ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ داروي آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﭙﯿﻦ ‪B‬‬
‫‪ -5‬در ﺣﯿﻦ اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺐ ‪ ،‬ﺧﺎرش ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ ،‬ﺳﺮدرد و ﺗﺎﮐﯽ ﭘﻨﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﺎرﺿﻪ ﺗﺮوﻣﯿﻮﻓﻠﺒﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮان دارو را ﯾﮏ روز در ﻣﯿﺎن ﺗﺰرﯾﻖ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -7‬آﻧﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ ‪ B‬را ﻓﻘﻂ ﺑﺎ دﮐﺴﺘﺮوز ‪ 5‬درﺻﺪ ) ‪ ( D5W‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺰرﯾﻖ ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪CLOTRIMAZOLE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪100 mg/day‬‬
‫ﻫﺮ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﯾﮏ اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر‪ :‬ﮐﺮم )‪1‬‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز وﻟﻮواژﯾﻨﺎل‬
‫ﺷﺒﯽ ﯾﮏ ﻗﺮص ‪ :‬ﻗﺮص )‪2‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 6‬روز‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫روزاﻧﻪ دو ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺎﻟﯿﺪه ﺷﻮد ﺗﺎ ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﺗﯿﻨﻪ آ و ﮐﺎﻧﺪﯾﺪازﯾﺲ ﭘﻮﺳﺘﯽ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬

‫‪238‬‬
 ‫‪ -1‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده واژﯾﻨﺎل دارو ‪ ،‬ﺗﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ دارو ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺬب ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺪار‬
‫ﺑﺮاي ﺷﮑﻞ ﻣﻮﺿﻌﯽ دارو ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﯾﮏ اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر ﮐﺮم واژﯾﻨﺎل ﯾﮏ درﺻﺪ ﻣﻌﺎدل ‪ 50 mg‬از ﮐﻠﻮﺗﺮﯾﻤﺎزول ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﺮم واژﯾﻨﺎل ‪ 1‬و ‪ 2‬درﺻﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺗﯿﻮﺑﻬﺎﺋﯽ ﺑﺎ وزن ‪ 50‬و ‪ 20‬ﮔﺮم در داروﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻤﻬﺎ ﺑﻪ داروﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﺮده و از ﻋﻔﻮﻧﺖ اﺣﺘﻤﺎﻟﯿﺸﺎن ﻣﯽ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در واژﯾﻨﯿﺖ را ﺑﺪاﯾﻨﻢ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع راﯾﺞ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي واژﯾﻨﺎل‬

‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﺋﯽ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﻮﻣﻮﻧﯿﺎزﯾﺲ‬ ‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎزﯾﺲ‬ ‫ﻧﺮﻣﺎل‬
‫ﺳﻔﯿﺪ ﺗﺎﺧﺎﮐﺴﺘﺮي‬ ‫زرد ﺗﺎ ﺳﺒﺰ ﮐﻤﺮﻧﮓ‬ ‫ﺳﻔﯿﺪ‬ ‫ﺳﻔﯿﺪ ﯾﺎ ﺑﯽ رﻧﮓ‬ ‫رﻧﮓ ﺗﺮﺷﺤﺎت‬
‫ﺑﻮﺋﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﻣﺎﻫﯽ‬ ‫ﺑﺪﺑﻮ‬ ‫ﺑﯽ ﺑﻮ‬ ‫ﺑﯽ ﺑﻮ‬ ‫ﺑﻮ‬
‫وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ و‬
‫ﻫﻤﻮژن و روان‬ ‫ﻫﻤﻮژن و روان‬ ‫ﻟﺨﺘﻪ اي و ﺳﻔﺖ‬ ‫ﻟﺨﺘﻪ اي و ﺳﻔﺖ‬
‫ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ‬
‫‪> 4 /5‬‬ ‫‪5–6‬‬ ‫‪4 – 4 /5‬‬ ‫‪< 4 /5‬‬ ‫‪PH‬‬

‫‪ -5‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ pH‬واژن در ﺑﺎرداري ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺪﯾﺪازﯾﺲ واژن در دوران ﺑﺎرداري ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي وﺳﯿﻊ اﻟﻄﯿﻒ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ و ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮ اﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ از دﻻﺋﻞ ﻣﻬﻢ‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻓﺮﻣﻬﺎي واژﯾﻨﺎل ﮐﻠﻮﺗﺮﯾﻤﺎزول ‪ OTC‬اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺳﺮ‬
‫ﺧﻮد از اﯾﻦ دارو ﻣﺼﺮف ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻃﺮز اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺮص ﻫﺎ و ﮐﺮم ﻫﺎي واژﯾﻨﺎل ﺑﺎ اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر را ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻓﺮﻣﻬﺎي واژﯾﻨﺎل ﮐﻠﻮﺗﺮﯾﻤﺎزول را ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاب ﻣﺼﺮف ﮐﺮده و ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺗﺎ‬
‫ﻣﺪﺗﯽ ﺳﺮﭘﺎ ﻧﺎﯾﺴﺘﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر را ﺑﻌﺪ از ﻫﺮ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف دور ﺑﯿﺎﻧﺪازد ‪ ،‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر را ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮﺑﯽ ﺷﺴﺘﻪ و ﺧﺸﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪FLUCONAZOLE :‬‬

‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫‪6 mg/kg‬‬ ‫روز اول ‪P.O.‬‬ ‫‪200 mg‬‬ ‫روز اول ‪P.O.‬‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز دﻫﺎن وﺣﻠﻖ و ازوﻓﺎژ‬
‫‪3 mg/kg‬‬ ‫ﺗﺎ روز ‪P.O. 14‬‬ ‫‪100 mg‬‬ ‫ﺗﺎ روز ‪P.O. 14‬‬
‫‪150 mg‬‬ ‫ﺗﮏ دوز ‪P.O.‬‬ ‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز وﻟﻮواژﯾﻨﺎل‬
‫‪12 mg/kg‬‬ ‫روز اول ‪P.O.‬‬ ‫‪400 mg‬‬ ‫روز اول ‪P.O.‬‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‬
‫‪6 mg/kg‬‬ ‫ﺗﺎ روز ‪P.O. 14‬‬ ‫‪200 mg‬‬ ‫ﺗﺎ روز ‪P.O. 14‬‬
‫‪12 mg/kg P.O.‬‬ ‫‪400 mg/day P.O.‬‬
‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﮐﺮﯾﭙﺘﻮﮐﻮﮐﺎل‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﺗﺎ ‪ 12‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﯽ ﮐﺸﺖ ‪CSF‬‬

‫‪239‬‬
 ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز در ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ‬
‫‪400 mg/day P.O.‬‬
‫اﺳﺘﺨﻮان‬
‫ﻣﻬﺎر رﯾﻼﭘﺲ ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﮐﺮﯾﭙﺘﻮﮐﻮﮐﺎل‬
‫‪200 mg/day P.O.‬‬
‫دراﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز‬
‫* در ﺧﺎرج از اﯾﺮان ﺑﺮاي ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز ﺟﺪي از ﻓﺮم ‪ IV‬آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺟﺬب ﻓﻠﻮﮐﻮﻧﺎزول از راه ﺧﻮراﮐﯽ ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﺎﻣﻞ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ آن ارزش درﻣﺎﻧﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ‬
‫ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻓﺮم ‪ IV‬آن دارد‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز ﻫﺴﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﻬﻮع ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﮔﻮارﺷﯽ ﻓﻠﻮﮐﻮﻧﺎزول اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻃﯽ دوره درﻣﺎن دﭼﺎر ﺑﯿﺤﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺧﺎرش و راش ﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ‬
‫ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪FLUCYTOSINE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﻗﺎرﭼﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺳﭙﺘﯽ ﺳﻤﯽ‪،‬‬
‫‪50 to 150 mg /kg/day‬‬ ‫اﻧﺪوﮐﺎردﯾﺖ و ‪ UTI‬ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮐﺎﻧﺪﯾﺪ ﯾﺎ و‬
‫‪q 6h‬‬
‫ﮐﺮﯾﭙﺘﻮﮐﻮﮐﻮس‬
‫‪150 mg/kg/day‬‬ ‫‪q6h‬‬ ‫ﮐﺮوﻣﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺟﺰ ‪ ، UTI‬در ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﻗﺎرﭼﯽ ﻓﻠﻮﺳﯿﺘﻮزﯾﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ – ﺑﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻓﻠﻮﺳﯿﺘﻮزﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻗﺮص ﻫﺎ ‪ 15‬دﻗﯿﻘﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﺎﻧﺪازد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن در ﻣﻌﺮض ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب ﻗﺮار‬
‫ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در ﻣﺮاﮐﺰ داروﺋﯽ ﻣﺤﺪودي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪240‬‬
 ‫‪GRISEOFULVIN :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي درﻣﺎﺗﻮﻓﯿﺘﯽ )ﮐﭽﻠﯽ ﻣﻮي ﺳﺮ‪ ،‬ﺑﺪن‪،‬‬
‫ران‪ ،‬ﭘﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺧﻦ( ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺮاﯾﮑﻮﻓﺎﯾﺘﻮن‪،‬‬
‫‪7 mg/kg/day‬‬ ‫‪q8h‬‬ ‫‪ 750 mg/day‬ﺗﺎ ‪330‬‬ ‫‪q8h‬‬ ‫اﭘﯿﺪرﻣﻮﻓﺎﯾﺘﻮن و ﻣﯿﮑﺮوﺳﭙﻮدرم و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎ ﮐﺮم ﻫﺎي ﺣﻠﻘﻮي ﭘﻮﺳﺖ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫اﻧﻮاع ﺗﯿﻨﻪ آ )ﻧﻈﯿﺮ اﻧﯿﮑﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ(‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺳﺮدرد ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﮔﺮﯾﺰﺋﻮﻓﻮﻟﻮﯾﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ ﮔﺎﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮔﺮﯾﺰﺋﻮﻓﻮﻟﻮﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮔﺮﯾﺰﺋﻮﻓﻮﻟﻮﯾﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﭙﮏ ﻫﺎي ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻮم ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﯿﻦ‬
‫ﮔﺮﯾﺰﺋﻮﻓﻮﻟﻮﯾﻦ و ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻏﺬاي ﭼﺮب ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ دارو ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو ) ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ (‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب دارو ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از وﻋﺪه ﻏﺬاﺋﯽ ﭼﺮب ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﻓﺘﻮﺳﻨﺴﯿﻮﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﻃﯽ درﻣﺎن در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار‬
‫ﻧﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -4‬در درﻣﺎﻧﻬﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ از ‪ OCP‬ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺑﺎرداري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫از ﯾﮏ روش دوم ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺑﺎرداري اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر اﻃﻼع دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﺳﺮدرد ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﻌﺪ از ﻃﯽ ﻣﺪﺗﯽ از درﻣﺎن ﻗﻄﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ITRACONAZOLE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬

‫دوز‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫‪ 400 mg/day‬ﺗﺎ ‪200‬‬ ‫ﺑﻼﺳﺘﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ و ﻫﯿﺴﺘﻮﭘﻼﺳﻤﻨﻮرﯾﺲ رﯾﻮي و‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﻣﺎه‬ ‫ﺧﺎرج رﯾﻮي‬
‫‪ 400 mg/day‬ﺗﺎ ‪200‬‬
‫آﺳﭙﺮژﯾﻠﻮزﯾﺲ‬
‫ﺗﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ‬

‫‪241‬‬
 ‫روزي ﯾﮏ ﺑﺎر ‪200 mg‬‬
‫اﻧﯿﮑﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ ﻧﺎﺧﻦ‬
‫ﺗﺎ ‪ 12‬ﻫﻔﺘﻪ‬
‫‪ 200 mg/day‬ﺗﺎ ‪100‬‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز ازوﻓﺎژﯾﺎل‬
‫ﺗﺎ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫‪200 mg/day‬‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز دﻫﺎﻧﯽ – ﺣﻠﻘﯽ‬
‫ﺗﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ‬

‫‪ D‬اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت و ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪:‬‬

‫ﻣﺼﺮف اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻣﯿﺪازوﻻم ﯾﺎ ﺗﺮﯾﺎزوﻻم ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﻋﻤﻠﮑﺮد در‬
‫ﺑﻄﻦ ﻗﻠﺐ ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﻗﻠﺒﯽ و ﯾﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺳﯿﺰا ﭘﺮاﯾﺪ درﯾﺎﻓﺖ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﮐﯿﺪا ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ ) ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﺛﺎر ﺳﻤﯽ ﺳﯿﺰاﭘﺮاﯾﺪ روي ﻗﻠﺐ (‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت ﻣﻬﻢ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ آزوﻟﻬﺎ ﺑﺎ دو دﺳﺘﻪ دارو ﺑﯿﺸﺘﺮ‬

‫ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻨﻬﺎ و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪ HMGCoA‬ردوﮐﺘﺎز‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي دارﻧﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح دوز دارد )در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﺮاﺗﯿﻨﯿﻦ زﯾﺮ ‪30‬‬
‫‪ ml/min‬ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻓﺮم ورﯾﺪي دارو ﻣﺼﺮف ﺷﻮد (‪.‬‬
‫‪ -2‬در اﻓﺮادي ﺑﺎ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﻫﺎي ﮐﺒﺪي ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺨﺎﻃﺮه آﻣﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻏﺬا ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز زردي ‪ ،‬ﺑﯿﺤﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﺗﻬﻮع ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ‪ ،‬ﯾﺎ ادرار ﺗﯿﺮه ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﺟﺬب ﺑﻬﺘﺮ دارو ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪KETOCONAZOLE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز ﺳﯿﺴﺘﻤﺘﯿﮏ ‪ ،‬ﻣﻮﮐﻮﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز ﻣﺰﻣﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮ از دو ﺳﺎل ‪:‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﺎ دوز ‪200 mg/day‬‬ ‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز دﺳﺘﮕﺎه ادراري‪ .‬ﻫﯿﺴﺘﻮﭘﻼﺳﻤﻮزﯾﺲ‪،‬‬
‫‪6.6 mg/kg/day P.O.‬‬
‫ﯾﮏ ﺑﺎر در روز – در ﺻﻮرت‬ ‫ﮐﺮوﻣﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ‪ ،‬ﭘﺎراﮐﻮﮐﺴﯿﺪوﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ‪،‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 3.3‬روزي ﯾﮑﺒﺎر‬
‫ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي درﻣﺎﺗﻮﻓﯿﺘﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ ﺑﻪ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دوز ﺗﺎ‬ ‫ﮔﺮﯾﺰﺋﻮﻓﻮﻟﻮﯾﻦ ﻣﻘﺎوم ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺗﺮ از ‪ 40‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ‪:‬‬
‫‪400 mg/day‬‬ ‫ﮐﻮﮐﺴﯿﺪﯾﻮاﯾﺪﯾﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻗﺎرﭼﯽ‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬
‫ﻧﺎﺧﻦ‪ ،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ ﻗﺎرﭼﯽ‪ ،‬ﺳﭙﺘﯽ ﺳﻤﯽ ﻗﺎرﭼﯽ‬
‫‪ D‬اﺣﺘﯿﺎﻃﺎت و ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ‪:‬‬

‫‪242‬‬
 ‫ﺑﻪ ﺗﮏ ﻧﮕﺎر اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﮏ ﻧﮕﺎر اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول ﺑﺮاي ﺟﺬب ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ اﺳﯿﺪي دارو ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻫﺮ داروﺋﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ pH‬ﻣﻌﺪه و ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺢ اﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪه ﺷﻮد ﺑﺎ ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول ﺗﺪاﺧﻞ دارد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي ﺷﺪﯾﺪ اﯾﻦ دارو ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺧﻔﯿﻒ ﻗﺎرﭼﯽ و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻧﺎﺧﻦ و‬
‫ﭘﻮﺳﺖ ﺑﮑﺎر ﻧﺮود‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي دارو ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي ﻓﺮد ﺑﺎ آزﻣﺎﯾﺸﺎﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ‪AST‬‬
‫‪ , ALP , ALT‬و ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول در ﻣﻮاردي ﺑﺎﻋﺚ ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﺗﮏ ﻧﮕﺎر اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول ﻧﯿﺰ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ دارو را ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا و در دو دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺗﮏ ﻧﮕﺎر اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول ﻧﯿﺰ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪NYSTATIN :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‬
‫ﻧﻮزاد ‪100,000 IU qid‬‬ ‫‪500,000 IU to 1 million IU‬‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ روده‪ ،‬ﻣﺮي‪ ،‬دﻫﺎن )ﺑﺮﻓﮏ‬
‫ﻧﻮزاد ﻧﺎرس ‪50,000 IU qid‬‬ ‫‪q 6 or 8 h‬‬
‫دﻫﺎن(‬
‫داﺧﻞ واژن ‪100,000 IU q 12 h‬‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز وﻟﻮواژﯾﻨﺎل‬
‫ﺗﺎ ‪ 14‬روز‬
‫روزي دو ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺎﻟﯿﺪه ﺷﻮد ﺗﺎ ‪14‬‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫روز‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز دﻫﺎﻧﯽ ) ﺑﺮﻓﮏ ( ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دوز دارو ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺼﻒ ﻧﺼﻒ در دو ﻃﺮف ﺣﻔﺮه دﻫﺎن‬
‫ﻗﺮار داده ﺷﺪه ﺗﺎ ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن دارد ﻗﺮﻗﺮه ﺷﺪه و ﺑﻌﺪ ﻣﯿﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﺬب ﮔﻮارﺷﯽ ﻧﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻦ ﻧﺎﭼﯿﺰ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﺮاي ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻗﺎرﭼﯽ دﻫﺎن و ﺣﻠﻖ ﻣﯿﺘﻮان ﻗﺮص ﺧﻮراﮐﯽ ) و ﺣﺘﯽ ﻗﺮص واژﯾﻨﺎل ( را ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻣﮑﯿﺪﻧﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪243‬‬
 ‫‪ -4‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل اﺑﺘﻼ ﻧﻮزاد ﺑﻪ ﺑﺮﻓﮏ دﻫﺎﻧﯽ در ﺧﺎﻧﻤﻬﺎي ﺑﺎردار ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎز وﻟﻮواژﯾﻨﺎل ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از زاﯾﻤﺎن از ﻗﺮﺻﻬﺎي ﻧﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻦ واژﯾﻨﺎل ﺑﺎ دوز ‪ 100,000 IU‬دو ﺑﺎر در‬
‫روز اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻧﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻦ واژﯾﻨﺎل ﻓﻘﻂ در درﻣﺎن ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎزﯾﺲ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود و روي ﺗﺮﯾﮑﻮﻣﻮﻧﺎ ﯾﺎ ﮔﺎردﻧﻼ اﺛﺮي ﻧﺪارد در‬
‫ﺿﻤﻦ ﻧﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻦ ﺟﺰء درﻣﺎﻧﻬﺎي اﺻﻠﯽ ﻣﺤﺼﻮب ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻧﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻦ ﺟﺰﺋﯽ از ﭘﻤﺎد ﺗﺮﯾﺎﻣﺴﯿﻨﻮﻟﻮن ان ان ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻧﺤﻮه ﺻﺤﯿﺢ ﻣﺼﺮف ﻗﻄﺮه ﺧﻮراﮐﯽ ﯾﺎ ﻗﺮص ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ را در درﻣﺎن ﺑﺮﻓﮏ دﻫﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح‬
‫دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﻗﻄﺮه ﺧﻮراﮐﯽ ﻧﯿﺴﺘﺎﺗﯿﻦ در ﻧﻮزادان ‪ ،‬از ﺳﻮآپ ﯾﺎ ﮔﻮش ﭘﺎك ﮐﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮ دارو ﺗﺎ ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ آن ‪ ،‬ﭼﯿﺰي‬
‫ﻣﯿﻞ ﻧﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﻗﺮص واژﯾﻨﺎل را ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪TERBINAFINE :‬‬
‫‪ D‬اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮﻧﻬﺎ و دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ ‪:‬‬
‫دوز ﮐﻮدﮐﺎن‬ ‫دوز ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻧﻮع ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫روزي دو ﺑﺎر ﮐﺮم ﯾﮏ درﺻﺪ را ﺑﻪ‬ ‫اﻧﻮاع ﺗﯿﻨﻪ آي ﺗﻨﻪ ‪ ،‬ﭘﺎ‪،‬‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﻣﻮﺿﻊ ﺑﻤﺎﻟﯿﺪ ‪ .‬درﻣﺎن ﺗﺎ ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﻻي اﻧﮕﺸﺘﺎن‪ ،‬ﮐﺸﺎﻟﻪ ران‪ ،‬ﮐﻒ ﭘﺎ و ﺗﯿﻨﻪ‬
‫اداﻣﻪ دارد‪.‬‬ ‫آورﯾﮑﺎﻟﺮ‬
‫زﯾﺮ ‪ 25‬ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم‪:‬‬ ‫ﯾﮏ ﺑﺎر در روز ‪250 mg‬‬
‫اﻧﯿﮑﻮﻣﺎﯾﮑﻮزﯾﺲ )ﻋﻔﻮﻧﺘﻬﺎي ﻗﺎرﭼﯽ‬
‫‪ 5mg/kg/day‬ﺗﺎ ‪4‬‬ ‫ﺗﺎ ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎي دﺳﺖ ﻫﺎ‬
‫ﻧﺎﺧﻦ( ﻧﺎﺷﯽ از درﻣﺎﺗﻮﺗﯿﺖ ﻫﺎ‬
‫و ﺗﺎ ‪ 12‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﻧﺎﺧﻦ ﻫﺎي ﭘﺎ‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ 25‬ﮐﯿﻠﻮ ﮔﺮم‪ :‬ﻧﻈﯿﺮ‬ ‫ﮐﭽﻠﯽ ﺳﺮ ﻧﺎﺷﯽ از درﻣﺎﺗﻮﻓﯿﺖ ﻫﺎ‪ ،‬اﻧﻮاع‬
‫ﯾﮏ ﺑﺎر در روز ‪250 mg‬‬
‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﻃﻮل درﻣﺎن ﻧﻈﯿﺮ‬ ‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺗﯿﻨﻪ آ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺮم ﺗﺮﺑﯿﻨﺎﻓﯿﻦ‬
‫ﺗﺎ ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ‪:‬‬
‫دارو – داروﺳﺎز ‪:‬‬
‫‪ -1‬از ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﺮﺑﯿﻨﺎﻓﯿﻦ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﻤﯿﺘﺪﯾﻦ و ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ ﺧﻮدداري ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﺮم ﺗﺮﺑﯿﻨﺎﻓﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﺤﺮﯾﮑﺎت ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺷﻮد ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ آن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﺳﺖ‬
‫‪ -3‬ﺗﺮﺑﯿﺒﻨﺎﻓﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺴﻮرﯾﺎزﯾﺲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دارو – ﺑﯿﻤﺎر ‪:‬‬
‫‪ -1‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻧﻈﯿﺮ زردي‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ﺑﯿﺤﺎﻟﯽ‪ ،‬ﮐﻢ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ‪ ،‬ورم ﺑﺪن‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﻓﻮرا‬
‫ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪244‬‬
 ‫‪ -2‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺮم ﻣﻮﺿﻌﯽ‪ ،‬ﻣﺤﻞ را ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﻧﮑﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﮏ‪.‬‬
‫دارو – داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪245‬‬
 ‫داروﻫﺎي روان‬
‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﯾﮏ اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺧﻠﻖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮐﻪ در زﻧﺪﮔﯽ روزاﻧﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎري راﯾﺞ‪ ،‬ﻣﺰﻣﻦ و ﻧﺎﺗﻮان ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻋﻼﻣﺖ‬

‫ﻣﻬﻢ اﯾﻦ اﺧﺘﻼل وﺟﻮد ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﺳﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﯾﺎ ﻣﻐﺰي ﺑﺮوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻠﻖ ﭘﺎﯾﯿﻦ )‪ ،(low mood‬ﻟﺘﺎرژي‪ ،‬ﻧﺎ اﻣﯿﺪي و ﺑﺪﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫) ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﻮﻧﻮآﻣﯿﻦ ﻫﺎي اﻧﺪوژن )ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ( در ﻣﻐﺰ‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ و اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﺣﺎدث ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﺑﺎور وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﺮ اﺛﺮ ﮐﻤﺒﻮد ﺑﺮﺧﯽ ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي ﻣﻐﺰي اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﭘﺲ‬

‫داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺑﺎز ﺟﺬب آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Problems‬‬ ‫از ﻋﻼﯾﻢ ﺳﻨﺪرم ﮐﻤﺒﻮد ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺗﻮﺟﻪ ‪ ، Impaired attention‬ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻤﺮﮐﺰ‬

‫ﮐﻨﺪي‬ ‫‪،Deficiencies‬‬ ‫‪in‬‬ ‫‪working‬‬ ‫‪memory‬‬ ‫ﮐﺎري‬ ‫ﺣﺎﻓﻈﻪ‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫‪،concentrating‬‬

‫‪Slowness of information‬‬ ‫ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر‪ ،Psychomoteor retardation‬ﮐﻨﺪي در ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت‬

‫‪ ،processing‬ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﭘﺎﻧﯿﮏ ‪ ،‬ﻓﻮﺑﯿﺎ ‪،‬‬

‫اﺧﺘﻼل وﺳﻮاﺳﯽ ‪ -‬اﺟﺒﺎري و ﭘﺮﺧﻮري ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در اﺛﺮ ﮐﻤﺒﻮد ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ )‪ (5HT‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ رﻓﻊ اﯾﻦ ﻋﻼﯾﻢ و درﻣﺎن اﻓﺴﺮدﮔﯽ دﺳﺘﮑﺎري آﻧﺰﯾﻤﯽ ﻣﺴﯿﺮﻫﺎ و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﻓﺖ ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي آﻣﯿﻨﯽ در‬

‫ﻣﻐﺰ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺪاﺧﻼت ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي‬

‫ﻣﻮﺛﺮ در ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﯾﮑﯽ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده از دارو ﻫﺎي ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎزﺟﺬب ﻧﻮراﭘﯽ‬

‫ﻧﻔﺮﯾﻦ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﺿﻄﺮاب اﻏﻠﺐ ﺑﺎ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح آن ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻤﺎﯾﺰ و ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﺣﺎﻟﺖ‬

‫دﺷﻮار اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪246‬‬
 ‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ و اﺿﻄﺮاب ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼﯾﻢ اﻓﺴﺮدﮔﯽ و اﺿﻄﺮاب ﻫﻤﺰﻣﺎن وﺟﻮد دارﻧﺪ اﻣﺎ‬ ‫‪D‬‬
‫ﺷﺪت ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از ﻋﻼﯾﻢ در آن ﺑﻪ اﻧﺪازه اي ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻗﻄﻌﯽ داد‪.‬‬

‫‪ D‬ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﯾﮏ رﯾﺴﮏ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و ﺑﯿﺶ از ﻧﯿﻤﯽ از ﺑﯿﻤﺎران در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﺑﺎ آن دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﻣﯽ‬

‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﮐﻪ در ﺑﺮوز اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻨﺲ زن و ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﺎﻣﯿﻠﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در اﻃﻔﺎل و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪D‬‬

‫ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺷﺘﻬﺎ‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻮاب‬

‫ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺮژي‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻤﺮﮐﺰ‬

‫اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه ﯾﺎ ﺑﯿﻬﻮدﮔﯽ‬

‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر ﯾﺎ زوال ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﺮﺗﻮر‬

‫ﺗﻔﮑﺮات ﺧﻮدﮐﺸﯽ‬

‫اﻃﻔﺎل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎري ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬اﻧﺰوا‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ‪ ،‬آﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬از ﺧﻮاب ﭘﺮﯾﺪن و ﮐﺎﻫﺶ وزن را ﻧﺸﺎن‬

‫دﻫﻨﺪ از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﮑﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﺟﺴﻤﯽ‪ ،‬ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺳﺮﮐﺸﯽ‪ ،‬ﻋﺪم‬

‫ﮐﺎرآﯾﯽ در ﻣﺪرﺳﻪ و ﯾﺎ ﻋﻼﻗﻪ زﯾﺎد ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ و رﯾﺴﮏ آﻣﯿﺰ ﺑﺮوز دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻠﻘﯽ‬

‫‪ D‬اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور‪ ،‬ﺗﮏ ﻓﺎزي‬ ‫•‬

‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور‪ ،‬ﻋﻮد ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫•‬

‫اﺧﺘﻼل دﯾﺲ ﺗﯿﻤﯿﮏ‬ ‫•‬

‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﻏﯿﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ‬ ‫•‬

‫اﺧﺘﻼل دوﻗﻄﺒﯽ‬ ‫‪D‬‬

‫اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ‪ ،‬ﺗﮏ ﻓﺎزي‬ ‫•‬

‫‪247‬‬
 ‫اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ‪ ،‬ﻋﻮد ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫•‬

‫اﺧﺘﻼل ﺳﯿﮑﻠﻮﺗﯿﻤﯿﮏ‬ ‫•‬

‫اﺧﺘﻼل دوﻗﻄﺒﯽ‪ ،‬ﻏﯿﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ‬ ‫•‬

‫اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻖ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻏﯿﺮ رواﻧﯽ‬ ‫‪D‬‬

‫اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻖ اﻟﻘﺎء ﺷﺪه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﻮاد‬ ‫‪D‬‬

‫درﻣﺎن ﻫﺎي داروﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ‪CNS‬‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ‬ ‫ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‬

‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ‬

‫ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ دوﭘﺎ‬

‫اﺗﺎﻧﻞ‬ ‫ﭘﺮوﮐﺎﯾﯿﻦ آﻣﯿﺪ‬

‫ﻓﻨﯽ ﺗﻮﯾﯿﻦ‬ ‫رزرﭘﯿﻦ‬

‫ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ‬

‫اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ‬ ‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬

‫اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬

‫اﯾﺰوﺗﺮﺗﯿﻨﻮﯾﯿﻦ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن‬

‫ﻣﻔﻠﻮﮐﯿﻦ‬ ‫ﭘﺮوژﺳﺘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﻧﺎرﻣﺎﮐﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫ﺗﺎﻣﻮﮐﺴﯿﻔﻦ‬

‫اﻧﻮاع اﺧﺘﻼت ﺧﻠﻘﯽ‬

‫‪Major Depressive‬‬ ‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور‬
‫‪Disorder‬‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از اﺧﺘﻼﻻت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺸﺎﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده اﺳﺖ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎ‬

‫‪248‬‬
 ‫ﺣﺪاﻗﻞ اﺧﺘﻼﻻت ﻧﺒﺎﺗﯽ )‪ (vegetative‬ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ آﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪان اﻓﺖ ﻧﮑﺮده اﺳﺖ و ﯾﺎ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ‬

‫)‪،(melancholic‬‬ ‫ﻣﻼﻧﮑﻮﻟﯿﮏ‬ ‫)‪،(cachectic‬‬ ‫ﮐﺎﺷﮑﺘﯿﮏ‬ ‫ﻫﺬﯾﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ‪،‬‬ ‫ﺣﺎﻻت‬ ‫ﺷﺪت‬

‫ﻧﮕﺎﺗﯿﻮﺳﺘﯿﮏ )‪ (negativistic‬و ﯾﺎ زوال ﺷﺪﯾﺪ ﻋﻘﻠﯽ را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻖ ‪ DSM-IV‬ﺗﺸﺨﯿﺺ اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺣﻤﻠﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﺑﺪون ﺳﺎﺑﻘﻪ‬

‫ﺣﻤﻼت ﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﯾﺎ ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ‪.‬‬

‫ﺣﻤﻼت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﺑﺎﯾﺪ دﺳﺖ ﮐﻢ ‪ 4‬ﻋﻼﻣﺖ از ﻋﻼﯾﻢ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺷﺘﻬﺎ و وزن‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺧﻮاب و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﻓﻘﺪان‬

‫اﻧﺮژي‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ در ﺗﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬ﺗﻔﮑﺮ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و اﻓﮑﺎر ﻋﻮد ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺮگ ﯾﺎ ﺧﻮدﮐﺸﯽ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﯽ از دو ﻋﻼﻣﺖ ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻼﻗﻪ وﻟﺬت را ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﻫﻔﺘﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ ٪97‬ﺑﯿﻤﺎران از ﮐﻢ ﺷﺪن اﻧﺮژي ﺧﻮد ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﺧﺘﻼل در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺷﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻐﻞ‪ ،‬ﺗﺤﺼﯿﻞ و ﻏﯿﺮه‬

‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺷﮑﺎﯾﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود ‪ ٪80‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران از اﺷﮑﺎل در ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺳﺤﺮﺧﯿﺰي‪ ،‬ﺑﯿﺪار ﺷﺪن ﻫﺎي ﻣﮑﺮر در‬

‫ﻃﻮل ﺷﺐ ﮐﻪ ﻃﯽ آن داﯾﻢ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﮐﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺧﺘﻼل در ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ و ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻼﻗﻪ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺟﻨﺴﯽ از دﯾﮕﺮ ﻋﻼﯾﻢ اﻓﺴﺮدﮔﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن و‬

‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﺮاس از ﻣﺪرﺳﻪ و ﭼﺴﺒﯿﺪن ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ واﻟﺪﯾﻦ ﺑﺮوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪.‬‬

‫‪Atypical depression‬‬ ‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل‬

‫اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺑﺎ ﭘﺮﺧﻮري‪ ،‬ﭘﺮ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﻔﺮط ﺑﻪ ﻃﺮد ﺷﺪن از ﺳﻮي دﯾﮕﺮان و اﺣﺴﺎس ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ‬

‫ﻣﺪاوم ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﺳﻦ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮي دارﻧﺪ و‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻋﻼﯾﻢ زوال ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫دراﯾﻦ اﻓﺮاد اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‪ ،‬ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ ﮐﺮدن )‪ (Somatization‬و ﺳﻮء ﻣﺼﺮف‬

‫ﻣﻮاد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫) دﺳﺘﻪ ﻫﺎي داروﯾﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن اﯾﻦ اﺧﺘﻼل اﺳﺘﻔﺎده از ‪ Bupropione ,SSRIs ,MAOIs‬ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Disorder‬‬ ‫ﻣﺎﻧﯿﺎ‬
‫‪Mania‬‬

‫‪249‬‬
 ‫ﻋﻼﯾﻢ اﺻﻠﯽ ﻣﺎﻧﯿﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ )‪ ،(Over activity‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺧﻠﻖ از ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ )‪ (Elation‬ﺗﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪،‬‬

‫اﯾﺪه ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﺧﻮاب‪ ،‬ﺗﻮﻫﻤﺎت ﺷﻨﯿﺪاري‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﺧﻠﻖ ﺑﺎل و ﺧﻮد ﺑﺰرگ‬

‫ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻣﺎﻧﯿﮏ ﺑﺮاﺳﺎس ﺷﺪت‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﻪ ﺧﻔﯿﻒ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺷﺪﯾﺪ ﯾﺎ ﺷﺪﯾﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪت ﻋﻼﯾﻢ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ از ﻣﺎﻧﯿﺎ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎوب ﻣﺎﻧﯿﺎ ﯾﺎ‬

‫ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﻣﻌﺮوف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﺑﯿﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺎﻧﯿﮏ ﺑﺎ‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ و ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ ﺑﺎ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ آﻧﻬﺎ را اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ‪ I‬و اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ‪ II‬ﻧﺎم ﻧﻬﺎده اﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺻﻄﻼح اﺧﺘﻼل ﺗﮏ ﻗﻄﺒﯽ )‪ (Uni polar‬ﺑﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﺪون ﻣﺎﻧﯿﺎ اﻃﻼق ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Rapid cycling‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻘﯽ ﺑﺎ ﺳﯿﮑﻞ ﻫﺎي ﺳﺮﯾﻊ‬

‫‪BMD‬‬

‫اﮐﺜﺮ ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ‪ I‬ﺑﺎ ﺳﯿﮑﻞ ﻫﺎي ﺳﺮﯾﻊ ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 4‬ﺣﻤﻠﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ و ﻣﺎﻧﯿﺎ‪،‬‬

‫ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ را در ﺳﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮوز اﯾﻦ اﺧﺘﻼل اﻟﮕﻮي وراﺛﺘﯽ ﯾﺎ ﻓﺎﻣﯿﻠﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‬

‫ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه وﺟﻮد ﯾﮏ ﺳﺮي دﻻﯾﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ داروﻫﺎي ﻣﺼﺮف ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺨﺺ ﯾﺎ اﺳﺘﺮس ﻫﺎي‬

‫ﺧﺎرﺟﯽ وارد ﺷﺪه ﺑﻪ وي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫) در درﻣﺎن اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﺠﻮﯾﺰ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي‬

‫ﺧﻮدداري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺟﻬﺖ درﻣﺎن از ﻟﯿﺘﯿﻢ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬داروي وي ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﯾﺎ ﺳﺪﯾﻢ واﻟﭙﺮوات ﺗﻌﻮﯾﺾ‬

‫ﺷﺪه و ﯾﺎ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺜﺒﺖ درﻣﺎﻧﯽ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل‪ ،‬ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن و ﻧﯿﻤﻮدﯾﭙﯿﻦ ﮔﺰارش‬ ‫‪s‬‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Cyclothymic‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺳﯿﮑﻠﻮﺗﺎﯾﻤﯿﮏ )ﺧﻠﻖ دوره اي(‬

‫‪Disorder‬‬

‫اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺷﮑﻞ ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺧﻔﯿﻔﯽ از اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ‪ II‬اﺳﺖ وﯾﮋﮔﯽ آن ﺑﺮوز ﺣﻤﻼت ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ و ﺣﻤﻼت ﺧﻔﯿﻒ‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫در اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ‪ II‬ﺣﻤﻠﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد اﻣﺎ در ﺳﯿﮑﻠﻮﺗﺎﯾﻤﯿﮏ‬

‫ﺣﻤﻼت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺧﻔﯿﻒ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪250‬‬
 ‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻖ دوره اي ‪ 3 – 10‬درﺻﺪ از ﮐﻞ ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺮ ﭘﺎﯾﯽ رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫درﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻠﻖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﯿﺘﯿﻢ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ و ﯾﺎ واﻟﭙﺮوات ﺳﺪﯾﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬در درﻣﺎن اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن از ﺗﺠﻮﯾﺰ ‪ TCAs‬ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدداري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Disorder‬‬ ‫‪ -‬اﺧﺘﻼل دﯾﺲ ﺗﻤﯽ )ﮐﺞ ﺧﻠﻘﯽ(‬

‫‪Dysthymia‬‬

‫اﺧﺘﻼل دﯾﺲ ﺗﻤﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺧﻔﯿﻒ ﻣﺰﻣﻦ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ اش وﺟﻮد ﻋﻼﯾﻢ ﺛﺎﺑﺖ و ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﮑﻠﻮﺗﺎﯾﻤﯽ ﺷﺒﺎﻫﺖ زﯾﺎدي ﺑﻪ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ داﺷﺘﻪ و ﺑﺎ ﭘﺮﯾﻮدﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ و‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺧﻔﯿﻒ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻼﯾﻢ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺤﻮر اﺧﺘﻼل وﺟﻮد ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺣﺴﺎس‬

‫ﻧﺎراﺣﺘﯽ‪ ،‬اﻧﺪوه‪ ،‬دﻟﺘﻨﮕﯽ و اﺣﺴﺎس ﺑﯽ ﻋﻼﻗﮕﯽ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﺪت ﻋﻼﯾﻢ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﮐﻤﺘﺮ از اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور اﺳﺖ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﺑﯿﺶ از ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻦ اﺧﺘﻼل‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﺪان ﺣﻤﻼت ﻣﺸﺨﺺ و ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﻃﺒﻖ ‪ DSM–IV‬ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً در ﺗﻤﺎم اوﻗﺎت‬

‫روز و در اﮐﺜﺮ روزﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﺳﺎل وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻮﺿﯿﺢ‬

‫ﺧﻮد ﻓﺮد از ﺣﺎﻟﺖ دروﻧﯽ اش و ﯾﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه دﯾﮕﺮان اﺛﺒﺎت ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬در ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺧﻠﻖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﻓﺮوﺧﺘﻪ و ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻃﻮل ﻣﺪت ﺑﯿﻤﺎري در ﮐﻮدﮐﺎن ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺳﺎل ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﺧﺘﻼل دﯾﺲ ﺗﻤﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺣﺪاﻗﻞ‬

‫وﺟﻮد دو ﻣﻮرد از ﻣﻮارد ذﯾﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻋﻼﻣﺖ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺻﺤﯿﺢ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري در ﮐﻮدﮐﺎن اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﮐﻢ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﭘﺮ ﺧﻮري‬

‫‪ -2‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﯾﺎ ﭘﺮ ﺧﻮاﺑﯽ‬

‫‪ -3‬ﮐﻤﺒﻮد اﻧﺮژي ﯾﺎ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬

‫‪ -4‬ﮐﺎﻫﺶ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ‬

‫‪ -5‬ﺿﻌﻒ در ﺗﻤﺮﮐﺰ ﯾﺎ دﺷﻮاري در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

‫‪ -6‬اﺣﺴﺎس ﻧﺎ اﻣﯿﺪي‬

‫) ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل دﯾﺲ ﺗﻤﯽ اﻏﻠﺐ زﺑﺎن ﭘﺮ ﻧﯿﺶ و ﮐﻨﺎﯾﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻮچ اﻧﮕﺎر‪ ،‬ﻏﺮق در اﻧﺪﯾﺸﻪ‪ ،‬ﻃﻠﺒﮑﺎر و‬

‫ﻣﺘﻮﻗﻊ‪ ،‬ﺷﺎﮐﯽ و ﻧﻖ ﻧﻖ ﮐﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫در درﻣﺎن اﯾﻦ اﺧﺘﻼل از دﺳﺘﻪ داروﻫﺎي ‪ TCAs ، MAOIs , SSRIs‬و ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪251‬‬
 ‫‪Seasonal affective‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ا ﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻓﺼﻠﯽ‬
‫‪disorder‬‬

‫در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻘﯽ از اﻟﮕﻮي ﻓﺼﻠﯽ ﭘﯿﺮوي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﯿﻤﺎران ﻋﻤﺪﺗﺎً در زﻣﺎن ﺧﺎﺻﯽ از ﺳﺎل دﭼﺎر ﺣﻤﻼت‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪) ،‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺮوز اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﻫﺎي ﭘﺮ اﺳﺘﺮس اﺗﻔﺎﻗﺎت زﻧﺪﮔﯽ ﻓﺮد ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻧﺪارد(‪،‬‬

‫در اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻋﻼﯾﻢ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در ﻓﺼﻞ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﺰ و زﻣﺴﺘﺎن دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎ در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران اﺧﺘﻼل ﻓﺼﻠﯽ دو ﻗﻄﺒﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ ﯾﺎ ﻣﺎﻧﯿﺎ در ﻓﺼﻞ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻫﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ درﻣﺎن اﯾﻦ اﺧﺘﻼل از دﺳﺘﻪ داروﻫﺎي ‪ SSRIs‬و ‪ MAOI‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Bipolar‬‬ ‫اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ‬

‫‪Disorder‬‬

‫اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﺮﮐﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ﺑﯿﻤﺎر اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ‬

‫ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺨﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﺑﺎ اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻣﺠﺰاي ﻣﺎﻧﯿﺎ در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻣﺎﻧﯿﮏ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺑﻄﻮر ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 4‬ﻣﺎه ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬از ﺳﻮي‬

‫دﯾﮕﺮ ﻓﺎز اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﯿﺶ از ‪ 6‬ﻣﺎه ﺑﯿﻤﺎر را درﮔﯿﺮ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫دوره ﺑﯿﻤﺎري ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر ﻋﻮد ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﭘﺲ از آﻏﺎز اﭘﯿﺰود ﻣﺎﻧﯿﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬

‫ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺳﻪ ﺑﺎر در ﺳﺎل اﯾﻦ اﭘﯿﺰودﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮوز ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻬﺒﻮدي ﻧﺴﺒﯽ ﯾﺎ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ دو‬

‫دوره و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻓﺎزﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Bipolar Mood I , II‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻘﯽ دو ﻗﻄﺒﯽ ‪ I‬و ‪II‬‬

‫‪Disorder‬‬

‫اﺧﺘﻼل دوﻗﻄﺒﯽ ‪ I‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از داﺷﺘﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺎﻧﯿﮏ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و ﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺣﻤﻼت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫ﻣﺎژور و ﯾﺎ ﺑﺮوز ﺣﻤﻼت ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در ﺳﯿﺮ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﺑﯿﻤﺎري‪.‬‬

‫اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ‪ II‬ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از وﺟﻮد ﯾﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺣﻤﻠﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور و ﯾﮏ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﮏ‪.‬‬

‫ﻃﯽ اﯾﻦ دوره ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 3‬ﺗﺎ از ﻋﻼﯾﻢ زﯾﺮ را ﺑﻄﻮر ﻣﺪاوم از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪:‬‬

‫‪ -1‬اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﯾﺎ ﺧﻮد ﺑﺰرگ ﺑﯿﻨﯽ‬

‫‪252‬‬
 ‫‪ -2‬ﮐﺎﻫﺶ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺧﻮاب‬

‫‪ -3‬ﺣﺮاﻓﯽ ﺑﯿﺶ از ﻣﻌﻤﻮل ﯾﺎ اﺣﺴﺎس ﻓﺸﺎر در ﺻﻮرت ﺻﺤﺒﺖ ﻧﮑﺮدن‬

‫‪ -4‬ﭘﺮش اﻓﮑﺎر‬

‫‪ -5‬ﺣﻮاس ﭘﺮﺗﯽ‬

‫‪ -6‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ )اﻋﻢ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺷﻐﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﯾﺎ ﺟﻨﺴﯽ(‬

‫‪ -7‬ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ اﻣﻮر ﻟﺬت ﺑﺨﺶ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎد ﻋﻮاﻗﺐ ﻧﺎراﺣﺖ ﮐﻨﻨﺪه اي دارﻧﺪ‪.‬‬

‫در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻖ ﺑﻪ ﺣﺪي ﺷﺪﯾﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺠﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﺷﻐﻠﯽ ﯾﺎ ﻣﻌﻤﻮل اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﯾﺎ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻓﺮدي‬

‫ﺑﻪ وﺿﻮح ﻣﺨﺘﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫در ﺣﻤﻼت ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﮏ دوره ﺣﻤﻠﻪ ‪ 4‬روز ﮐﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ در ﻃﯽ اﯾﻦ دوره ﺧﻠﻖ ﺑﻄﻮر ﻣﺪاوم ﺑﺎﻻ و ﯾﺎ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮ‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ‪ DSM-IV‬ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دوره ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺗﻤﺎم روزﻫﺎي آن‬

‫ﻫﻢ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﺎﻧﯿﮏ و ﻫﻢ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺸﺨﯿﺺ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻣﻮردي ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﻓﻘﻂ در ﻓﺎزﻫﺎي اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﻌﺎﯾﻨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺴﯿﺎر‬ ‫‪D‬‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺷﯿﻮع ﻓﺎز اﻓﺴﺮدﮔﯽ در اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ اﻗﺪام ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﯾﺎ ﺗﻔﮑﺮات ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﯾﮑﯽ از‬

‫رﯾﺴﮏ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﯽ ‪ 1/3‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮرﮐﻠﯽ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪ -‬اﭘﯿﺰود ﺣﺎد ﻣﺎﻧﯿﮏ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬

‫‪ -‬اﭘﯿﺰود اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺣﺎد‬

‫‪ -‬درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‬

‫دارو درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺪت‪ ،‬ﻧﻮع اﭘﯿﺰود و ﺑﯿﻤﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﻣﺎﻧﯿﺎ ﯾﺎ‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ ﯾﮏ داروي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﯾﺎ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻠﻖ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن ﺷﺮوع اﺛﺮ ﺳﺮﯾﻊ‬

‫آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ þ .‬داروﻫﺎي ﻟﯿﺘﯿﻢ و واﻟﭙﺮوات ﺳﺪﯾﻢ در درﻣﺎن اﯾﻦ ﻧﻮع اﺧﺘﻼل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ و ﻣﺸﺘﻘﺎﺗﺶ ﺟﺰء دﺳﺘﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﯾﺎ واﻟﭙﺮوات ﺳﺪﯾﻢ‬ ‫‪þ‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﯿﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻼﯾﻢ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻨﺪ درﻣﺎن ﺑﺎ ﯾﮏ ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺟﻬﺖ اﻟﻘﺎء اﺛﺮات‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺳﺮﯾﻊ درﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ‪ ،‬ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول‪ ،‬اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‪ ،‬رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪253‬‬
 ‫ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دوز ﺑﻬﯿﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻋﻤﺎل ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮي در رژﯾﻢ داروﯾﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ ﯾﮏ‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف دارو ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺗﻮان دارو را ﺗﻐﯿﯿﺮ داد‪.‬‬

‫در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ دﯾﮕﺮ ﻫﻢ رژﯾﻢ داروﯾﯽ ﺑﺪون ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از درﻣﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب درﻣﺎن داروﯾﯽ در اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﺮان‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬

‫‪Amitriptyline‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪Tab: 10, 25, 50, 100‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬
‫‪D‬‬
‫‪mg‬‬
‫‪Imipramine‬‬ ‫‪Tofranil‬‬ ‫‪Tab: 10, 25, 50 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ و ﺷﺐ ادراري‬
‫‪Inj.: 12.5 mg/ml,‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن‬
‫‪2ml‬‬
‫‪Nortriptyline‬‬ ‫‪Pamelor‬‬ ‫‪Tab: 10, 25 mg‬‬ ‫‪D‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫‪Trimipramine‬‬ ‫‪Surmontil‬‬ ‫‪Tab: 25, 100 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫‪C‬‬
‫‪Drop: 4%‬‬
‫‪Desipramine‬‬ ‫‪Norpramin‬‬ ‫‪Tab: 25 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫‪Doxepin‬‬ ‫‪Sinequan‬‬ ‫‪Tab: 10, 25 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ﻋﺼﺒﯽ‪ -‬رواﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫‪Cap: 10, 25 mg‬‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﯾﺎ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ و‬

‫اﺿﻄﺮاب ﻧﺎﺷﯽ از اﻟﮑﻠﯿﺴﻢ ﯾﺎ‬

‫‪C‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎري اﻧﺪام ﻫﺎ و اﺧﺘﻼﻻت‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻧﺎﺷﯽ از‬

‫اﺿﻄﺮاب‪ ،‬اﺧﺘﻼت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫‪Maprotiline‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪Tab: 25, 75 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ و اﺿﻄﺮاب‬

‫‪B‬‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫‪Trazodone‬‬ ‫‪Desyrel‬‬ ‫‪Tab: 50 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫‪Bupropion‬‬ ‫‪Welbutrin,‬‬ ‫‪Tab: 75, 100 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ و ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر‬
‫‪C‬‬
‫‪Zyban‬‬ ‫‪Tab XL: 150 mg‬‬
‫‪Doloxetine‬‬ ‫‪Cymbalta‬‬ ‫‪Cap: 20,30,60 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ دﯾﺎﺑﺘﯽ‪،‬اﺧﺘﻼﻻت‬

‫‪254‬‬
 ‫اﻓﺴﺮﮔﯽ ﻣﺎژور‬

‫‪Venlafaxine‬‬ ‫‪Effexor‬‬ ‫‪Tab:25,37.5,50,75,‬‬ ‫ﻣﺎژور‪،‬اﺧﺘﻼل‬ ‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬ ‫اﺧﺘﻼل‬

‫‪100 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫اﺿﻄﺮاﺑﯽ ژﻧﺮاﻟﯿﺰه و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬

‫‪Tranylcypromine‬‬ ‫‪Parnate‬‬ ‫‪Tab:10 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور‬

‫‪Citalapram‬‬ ‫‪Celaxa‬‬ ‫‪Tab: 20, 40 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫‪Drop: 40 mg/ml‬‬
‫‪Fluoxetin‬‬ ‫‪Prozac‬‬ ‫‪Caps: 10, 20 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ‪ ،‬اﺧﺘﻼل‬
‫‪Syr.: 20mg/5ml‬‬
‫وﺳﻮاس اﺟﺒﺎري ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻫﺮاس ‪،‬‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‬

‫‪Escitalopram‬‬ ‫‪Lexapro‬‬ ‫‪Tab: 5, 10 ,20 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل اﺿﻄﺮاﺑﯽ و اﺧﺘﻼل‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور‬
‫‪Fluvoxanime‬‬ ‫‪----------‬‬ ‫‪Tab : 50, 100mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل وﺳﻮاس اﺟﺒﺎري‬

‫‪Paroxetin‬‬ ‫‪Paxil‬‬ ‫‪Tab: 10 ,20 , 30 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل اﺿﻄﺮاﺑﯽ ژﻧﺮاﻟﯿﺰه و‬

‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ‪ ،‬اﺧﺘﻼل‬
‫وﺳﻮاس اﺟﺒﺎري ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻫﺮاس ‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ‪،‬‬
‫‪PTSD .‬‬
‫‪Sertraline‬‬ ‫‪Zoloft‬‬ ‫‪Tab:25, 50 ,100 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور ‪ ،‬اﺧﺘﻼل‬
‫‪Cap: 50, 100 mg‬‬ ‫وﺳﻮاس اﺟﺒﺎري ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻫﺮاس ‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ‪،‬‬
‫‪PTSD .‬‬
‫‪Lithium‬‬ ‫‪Tab:300 mg‬‬ ‫‪D‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت دوﻗﻄﺒﯽ‬
‫‪Tab Ext:400 mg‬‬

‫اﺳﺎس اﻧﺘﺨﺎب داروﻫﺎي ﺿﺪاﻓﺴﺮدﮔﯽ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺑﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ داروﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ داروﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ درﻣﺎﻧﯽ و ﺳﺎﯾﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎر و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ داروﻫﺎي ﻏﯿﺮ ‪ MAOIs‬ﺑﺮ داروﻫﺎي دﺳﺘﻪ ‪ MAOIs‬ارﺟﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬

‫ﻋﻠﺖ اﺻﻠﯽ آن اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﮐﻤﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ دﯾﮕﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﮐﺮﯾﺰ ﻓﺸﺎر‬

‫ﺧﻮن در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎ ﻏﺬاﻫﺎي ﺣﺎوي ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻣﻘﻠﺪ‬

‫ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دوزﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﯽ درﻣﺎﻧﯽ ‪ MAOIs‬ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت‬ ‫‪D‬‬
‫ﯾﮑﺴﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬داروﻫﺎي ‪ MAOIs‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه در اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬در ﻣﻮارد اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺧﻔﯿﻒ دارو درﻣﺎﻧﯽ و روان درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻄﻮر ﯾﮑﺴﺎن ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اوﻟﯿﻦ ﻋﻼﻣﺘﯽ ﮐﻪ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب و آﺧﺮﯾﻦ آن ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪255‬‬
 ‫‪ D‬ﻋﻮارض داروﯾﯽ در روزﻫﺎي اول درﻣﺎن اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻧﺎراﺣﺖ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ و ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ‬

‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت دﺳﺘﻪ ‪ SSRIs‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ TCAs‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ و ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ را ﻧﺪارﻧﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬

‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ–ﻋﺮوﻗﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ارﺗﻮﺳﺘﺎزﯾﺲ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ در دوزﻫﺎي اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ وزن‬

‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ‪ TCA‬ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ‪ SSRI‬ﻫﺎ‬

‫ﻣﺸﮑﻼت و ﺧﻄﺮات ‪ TCA‬ﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺼﺮف ‪ SSRI‬ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻋﻮارﺿﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺳﺮدرد‪،‬‬

‫ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ و ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ اﺻﻠﯽ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ‪ ،‬اداﻣﻪ درﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 9‬ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺑﻬﺒﻮدي در‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ اوﻟﯿﻦ اﭘﯿﺰود اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺧﻮد را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و در ﺻﻮرت اﭘﯿﺰود دوم اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫درﻣﺎن ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺑﻬﺒﻮدي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي و داروﻫﺎي ﺳﺮوﺗﻮﻧﺮژﯾﮏ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻨﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺳﺮوﺗﻮﻧﺮژﯾﮏ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﻨﺘﺰ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ را زﯾﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮﺷﺢ‬

‫ﺳﯿﻨﺎﭘﺴﯽ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ )آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬دﮐﺲ ﻓﻦ ﻓﻠﻮراﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻓﻦ ﻓﻠﻮراﻣﯿﻦ(‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎز ﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬

‫ﭘﺲ از ﺗﺮﺷﺢ ) ‪ TCAs،SSRIs‬ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺮازودون‪ ،‬دﮐﺴﺘﺮوﻣﺘﻮرﻓﺎن‪ ،‬ﻣﭙﺮﯾﺪﯾﻦ و ﺗﺮاﻣﺎدول(‪ ،‬ﮐﺎﻫﻨﺪﮔﺎن‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ )‪ ،(MAOI‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﺲ ﺳﯿﻨﺎﭘﺴﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ را ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫)ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون( و ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﺮوﺗﻮﻧﺮژﯾﮏ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬

‫)ﻧﻤﮏ ﻫﺎي ﻟﯿﺘﯿﻢ( ‪.‬‬

‫‪ -‬در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً ‪ 2 – 3‬ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎ دوز و ﻣﺪت ﮐﺎﻓﯽ )ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 6 – 8‬ﻫﻔﺘﻪ( ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از داروﻫﺎي ﻓﻮق ‪ TCA‬ﯾﺎ ‪ SSRI‬ﭘﺎﺳﺦ‬

‫ﻧﺪﻫﺪ‬

‫‪،‬ﯾﮏ دارو از ﮔﺮوه دﯾﮕﺮ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪( SSRI 1 TCA ) .‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از داروﻫﺎي ﮔﺮوه ‪ TCAs‬و ﯾﺎ ‪ SSRIs‬ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺪﻫﺪ از روش ﻫﺎي‬

‫درﻣﺎﻧﯽ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪ :‬ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي دﯾﮕﺮ‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﮐﺮﺑﻨﺎت ﯾﺎ ﻟﯿﻮﺗﯿﺮوﻧﯿﻦ‬

‫ﻣﺪت درﻣﺎن اوﻟﯿﻪ ﺑﺎ ﻟﯿﻮﺗﯿﺮوﻧﯿﻦ ‪ 7-14‬روز اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﭘﺎﺳﺦ داد‪ ،‬ﻟﯿﻮﺗﯿﺮوﻧﯿﻦ ﺗﺎ دو ﻣﺎه اداﻣﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ‪ 3-7‬روز ‪ 12.5‬ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم از ﻣﻘﺪار آن ﮐﺎﺳﺘﻪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎ دوز ‪25‬‬

‫‪256‬‬
 ‫ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم ﺻﺒﺢ ﻫﺎ و ﺗﺮﺟﯿﺤﺎً ﻧﺎﺷﺘﺎ آﻏﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد و در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ دوز دارو در ﻋﺮض ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ‬

‫‪50‬ﻣﯿﮑﺮو ﮔﺮم رﺳﺎﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ب‪ :‬ﺗﺮﮐﯿﺐ دو داروي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ‬

‫‪1- TCAs + SSRIs‬‬
‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ‪ +‬دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ‬

‫‪ þ‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻋﻮارض داروﻫﺎي ‪ TCA‬ﺑﻪ ﺷﺪت اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪2- NRIs+ SSRIs‬‬
‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ‪ +‬رﺑﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬
‫‪3- TCAs + MAOIs‬‬
‫آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ ‪ +‬ﺗﺮاﻧﯿﻞ ﺳﯿﭙﺮوﻣﯿﻦ‬

‫‪ þ‬در اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ از اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺗﺮﯾﻤﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ و دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫رﻋﺎﯾﺖ دﻗﯿﻖ رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﺧﺎص و ﻋﺪم ﻣﺼﺮف ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﺘﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﻨﺘﺮل دﻗﯿﻖ ﺑﯿﻤﺎر از ﻧﻈﺮ ﮐﺮﯾﺰ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﺳﻨﺪرم ﺳﺮوﺗﻮﻧﺮژﯾﮏ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬

‫ج‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ داروي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از ‪ SSRI‬ﯾﺎ ‪TCA‬‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن‪ ،‬ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬ﻧﻔﺎزودون‪ ،‬ﺗﺮازودون‪ ،‬ﻓﻨﻠﺰﯾﻦ‪ ،‬ﺗﺮاﻧﯿﻞ ﺳﯿﭙﺮوﻣﯿﻦ‪ ،‬وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‪ ،‬ﻣﯿﺮﺗﺎزاﭘﯿﻦ‪ ،‬رﺑﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫و ﯾﺎ آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ‪.‬‬

‫د‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺻﺮع‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‪ ،‬ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت‪ ،‬ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﺠﯿﻦ و ﮔﺎﺑﺎﭘﻨﺘﯿﻦ ﮐﻪ ﺳﻪ داروي اﺧﯿﺮ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺛﺮات ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﻠﻖ‪ ،‬اﺛﺮات‬

‫ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﻢ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي و ‪ MAOI‬در‬ ‫‪þ‬‬
‫درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﻮﺛﺮ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ درﻣﺎن اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت در اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از‬

‫ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ‪ SSRI‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪ MAOI‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻄﺮ ﻣﺮگ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻔﺎوت داروﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي و ‪ SSRI‬در درﻣﺎن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‬

‫ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ اﯾﺠﺎد ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻣﻮرد ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﺗﻮﺻﯿﻪ‪ ،‬ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد ﮐﻪ در درﻣﺎن اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ‪ SSRI‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﺗﻮﺳﻂ ‪ FDA‬ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﯽ‬

‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﺧﻮدﮐﺸﯽ در آﻧﻬﺎ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪257‬‬
 ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ TCAs‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ‪ SSRI‬ﻣﺰﯾﺘﯽ ﺑﺮ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺪارﻧﺪ زﯾﺮا در‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻣﮑﺎن ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ اﺳﺘﺨﻮان ﻟﮕﻦ در اﻓﺮاد ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ‪ SSRI‬ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻟﺰاﯾﻤﺮ اﻏﻠﺐ ﻋﻼﯾﻢ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻠﻖ اﻓﺴﺮده‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﭘﺬﯾﺮي و آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در درﻣﺎن اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران داروﻫﺎي ‪ SSRI‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‪،‬‬

‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ و ﯾﺎ ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﺧﻂ اول درﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫در اﺧﺘﻼﻻت ﻗﻠﺒﯽ و ﻋﺮوﻗﯽ ﻣﺼﺮف ‪ MAOIs ، TCAs‬و ﺗﺮازودون ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‬ ‫‪þ‬‬
‫ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ–ﻋﺮوﻗﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻫﻢ‬

‫ﻣﺼﺮف ‪ SSRI‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ اﺛﺮات ﺧﻮاب آوري داروﻫﺎ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف ‪ SSRI‬ﺑﺮ ‪ TCA‬ارﺟﺢ ﻣﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ ﻣﺼﺮف ‪ SSRI‬و ‪ TCA‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ راﯾﺞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪ TCAs‬و ﺑﺮﺧﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن در ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬زﯾﺮا اﻓﺮاد ﺳﯿﮕﺎري ﭘﺲ از ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر دﭼﺎر اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ درﻣﺎن ﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در اﯾﻦ‬

‫اﻓﺮاد ﻗﺒﻞ از ﺑﺮوز اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬درﻣﺎن ﻓﺎز اﻓﺴﺮدﮔﯽ در اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ‪ TCA‬ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ -‬در اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب از داروﻫﺎي ﺳﻪ‬

‫ﺣﻠﻘﻪ اي ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ‪ TCA‬ﺑﺎ ‪ SSRI‬ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎ دوز ﮐﻤﯽ از ‪ TCA‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف ‪ TCA‬ﺑﺎ ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ‪ 5‬ﻫﻔﺘﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ‬

‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﺶ اﺳﺖ ‪.‬زﯾﺮا ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ‪ TCA‬ﻫﺎ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎ اﺛﺮات ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮي ﻣﺮﮐﺰي ﺷﺎن دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ‪) 9‬آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ( و ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﺣﻘﻠﻮي واﺑﺴﺘﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن آﻧﺰﯾﻢ ﻣﻮﻧﻮ آﻣﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز‪) 10‬ﻓﻨﻠﺰﯾﻦ(‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎز ﺟﺬب اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‪) 11‬ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ(‬ ‫‪-‬‬

‫‪9‬‬
‫‪TCAs‬‬
‫‪10‬‬
‫‪MAOIs‬‬

‫‪258‬‬
 ‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﻣﻮﻧﻮ آﻣﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز ﻧﻮع ‪) A‬ﻣﮑﻠﻮﺑﻤﺎﯾﺪ(‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎز ﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و ﻧﻮرآدرﻧﺎﻟﯿﻦ‪) 12‬وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ(‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺎزﺟﺬب ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ‪) 13‬رﺑﻮﮐﺴﺘﯿﻦ(‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎزﺟﺬب ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ و دوﭘﺎﻣﯿﻦ‪) 14‬ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن(‬ ‫‪-‬‬

‫ﺿﺪاﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﻧﻮرآدرﻧﺮژﯾﮏ و اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺳﺮوﺗﻮﻧﺮژﯾﮏ‪) 15‬ﻣﯿﺮﺗﺎزاﭘﯿﻦ(‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎزﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ‪) 16 2A‬ﺗﺮازودون و ﻧﻔﺎزودون(‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﻤﮑﻬﺎي ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺎﺑﻊ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه ﯾﻮن ﻫﺎي ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺑﺎ ﯾﻮن ﻫﺎي ﺳﺪﯾﻢ در ﻣﺤﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﻗﺎﺑﺖ‬ ‫‪-‬‬

‫ﮐﺮده و اﺛﺮات ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺧﻠﻖ ﺧﻮد را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫زﻣﺎن ﺷﺮوع‬ ‫اﺗﺼﺎل‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ‬ ‫ﻓﺮاﻫﻤﯽ‬ ‫دوﭘﺎﻣﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮراﭘﯽ‬ ‫ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬ ‫دﺳﺘﻪ داروﺋﯽ‬

‫اﺛﺮ )روز(‬ ‫ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ‬ ‫)‪(hrs‬‬ ‫زﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﻧﻔﺮﯾﻦ‬

‫‪SSRIs‬‬

‫‪14-28‬‬ ‫‪95٪‬‬ ‫‪24 – 72‬‬ ‫‪80 ٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫‪7‬‬ ‫‪95٪‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪>44 ٪‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬

‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬
‫‪7-14‬‬ ‫‪99٪‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪64 ٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++++‬‬
‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬
‫‪7‬‬ ‫‪< 80٪‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪80 ٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪++++‬‬
‫اس ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬
‫‪--‬‬ ‫‪56٪‬‬ ‫‪27 – 32‬‬ ‫‪80 ٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪++++‬‬

‫‪TCAs‬‬

‫‪2-11‬‬ ‫‪90٪‬‬ ‫‪12-28‬‬ ‫‪51٪‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ‬

‫‪4-19‬‬ ‫‪92٪‬‬ ‫‪18-56‬‬ ‫‪46-56٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ‬

‫‪4-10‬‬ ‫‪95٪‬‬ ‫‪9-46‬‬ ‫‪37-49٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ‬

‫‪2-5‬‬ ‫‪95٪‬‬ ‫‪6-28‬‬ ‫‪19-35٪‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ‬

‫‪2-8‬‬ ‫‪68-85٪‬‬ ‫‪11-23‬‬ ‫‪17-37٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫دوﮐﺴﭙﯿﻦ‬

‫‪11‬‬
‫‪SSRIs‬‬
‫‪12‬‬
‫‪SNRIs‬‬
‫‪13‬‬
‫‪NRIs‬‬
‫‪14‬‬
‫‪NDRIs‬‬
‫‪15‬‬
‫)‪Noradrenergic and specific Serotonergic Antidepressant (NaSSA‬‬
‫‪16‬‬
‫‪SARIs‬‬

‫‪259‬‬
 ‫‪Others‬‬

‫‪1/5-8‬‬ ‫‪85٪‬‬ ‫‪10-21‬‬ ‫‪> 90٪‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن‬

‫‪3-4‬‬ ‫‪25-29٪‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪92 ٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬

‫‪4-5‬‬ ‫‪99٪‬‬ ‫‪4-5‬‬ ‫‪20 ٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫ﻧﻔﺎزودون‬

‫‪3-7‬‬ ‫‪85٪‬‬ ‫‪20-40‬‬ ‫‪50 ٪‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫ﺗﺮازودون‬

‫دراﯾﻦ ﺟﺪول ‪ 0‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ‪ + ،‬ﺧﯿﻠﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ++ ،‬ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ +++ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ و‪ ++++‬ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫اﺧﺘﻼل‬ ‫ﻋﻮارض‬ ‫ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‬ ‫اﺛﺮات آﻧﺘﯽ‬ ‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪/‬‬ ‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬ ‫دﺳﺘﻪ داروﯾﯽ‬

‫وزن‬ ‫ﺟﻨﺴﯽ‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬ ‫ﮐﻠﯿﻨﺮژﯾﮏ‬ ‫ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‬

‫‪SSRIs‬‬

‫‪+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬

‫‪++‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬

‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫اس ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬

‫‪TCAs‬‬

‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ‬

‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ‬

‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ‬

‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ‬

‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫دوﮐﺴﭙﯿﻦ‬

‫‪Others‬‬

‫‪0‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن‬

‫‪+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬

‫‪0/+‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫ﻧﻔﺎزودون‬

‫‪260‬‬
 ‫‪+++‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪0/+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫ﺗﺮازودون‬
‫در اﯾﻦ ﺟﺪول ‪ 0‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ‪ + ،‬ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻢ‪ ++ ،‬ﮐﻢ‪ +++ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ++++ ،‬زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻏﺬاﻫﺎي ﺣﺎوي ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ‬

‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮐﻢ ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ‬ ‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ‬ ‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎد ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ‬

‫ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ ﻫﺎي ﺣﺎوي ﮐﺎﻓﯿﯿﻦ‬ ‫آﺑﺠﻮ‬ ‫ﮔﻮﺷﺖ و ﻣﺎﻫﯽ ﻧﻤﮏ ﺳﻮد ﺷﺪه ﯾﺎ دودي‬

‫ﺷﮑﻼت‬ ‫آووﮐﺎدو‬ ‫ﺗﺮﺷﯽ ﮐﻠﻢ‬

‫ﺳﺲ ﺳﻮﯾﺎ‬ ‫ﻋﺼﺎره ﮔﻮﺷﺖ‬ ‫ﭘﻨﯿﺮﻫﺎي ﮐﻬﻨﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺪار‬

‫ﭘﻨﯿﺮ ﺧﺎﻣﻪ اي‬ ‫ﺷﺮاب ﻗﺮﻣﺰ‬ ‫ﻋﺼﺎره ﺟﻠﺒﮏ‬

‫ﻣﺎﺳﺖ و دوغ‬ ‫ﺑﺎﻗﺎﻟﯽ‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎران‬
‫ﻫﻤﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮑﺴﺎن ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫•‬

‫اﮐﺜﺮ ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ دﭼﺎر ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮارض ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫•‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎﯾﺪ در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ از روز ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫•‬

‫ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ ﺑﻪ ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫•‬

‫ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 6‬ﺗﺎ ‪ 9‬ﻣﺎه ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫•‬

‫• اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻮاد اﻋﺘﯿﺎد آور ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي‬

‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﻤﻪ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﭘﻤﭗ ﺑﺎزﺟﺬب ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ را ﻣﻬﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي آﻟﻮﺳﺘﺮﯾﮏ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺮ روي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺟﺬب ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪادي از اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ‪ ،‬اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ و آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي در ﻣﻬﺎر ﭘﻤﭗ ﺑﺎزﺟﺬب‬

‫ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ و دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي در ﻣﻬﺎر ﺑﺎزﺟﺬب ﻧﻮر اﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪261‬‬
 ‫ﻫﻤﻪ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﻫﺎ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ‪ α1‬آدرﻧﺮژﯾﮏ‪ ،‬ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ و ‪ M1‬ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ را ﻣﻬﺎر ﮐﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﺎﻧﺎل ﺳﺪﯾﻤﯽ را ﻣﻬﺎر ﮐﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آرﯾﺘﻤﯽ‬

‫ﻗﻠﺒﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي از داروﻫﺎي ﻣﻬﻢ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ آﻧﻬﺎ‬

‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻮده و ﻣﯽ ﺗﻮان ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز در ﺷﺐ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ در روز ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻮارد‬

‫ﻣﺼﺮف ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل ‪ TCAs‬در درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ‪ ، Phantom limb pain‬ﺳﺮدرد ﻫﺎي ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬ﻧﺮوﭘﺎﺗﯽ دﯾﺎﺑﺘﯽ‪،‬اﺧﺘﻼل‬

‫ﺗﯿﮏ دردﻧﺎك ‪ ،‬دردﻫﺎي ﺳﺮﻃﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻧﺮوﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ دردﻧﺎك‪ ،‬ﻧﻮرآﻟﮋي ﻧﺎﺷﯽ از زوﻧﺎ و دردﻫﺎي ﻣﻔﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮﺧﯽ ‪ TCA‬ﻫﺎ )ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ و ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ( ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺑﺎز ﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ در ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻣﯽ‬

‫ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ﺳﯿﻨﺎﭘﺴﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺳﻨﺪرم ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻼﯾﻢ آن‬

‫ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﻫﺬﯾﺎن ﮔﻮﯾﯽ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ‪ ،‬ﻣﯿﻮﮐﻠﻮﻧﻮس ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺮﻣﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﻄﻮح ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ داروﯾﯽ در ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﻮارض ﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﻄﻮح ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﺑﺎﻻي‬

‫داروﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺣﺘﯽ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﺟﺬب ﯾﺎ ﻋﺪم ﻫﻤﮑﺎري ﻣﺸﮑﻮك ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮرد اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﯿﻦ ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ‪ ،‬دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ‪ ،‬اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ و ﺗﺮﯾﻤﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫ﮔﺮدد‬

‫دوﮐﺴﭙﯿﻦ و آﻣﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -‬در اﮐﺜﺮ ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻃﯽ ﻣﺎه ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ درﻣﺎن ﯾﺎ در دوره ﻫﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ‬

‫دوز داروﻫﺎ و ﺣﺘﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دوز آﻧﻬﺎ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﺑﯿﻤﺎري‪ ،‬ﺗﻔﮑﺮات ﺧﻮدﮐﺸﯽ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ در‬

‫رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﻌﺎﯾﻨﺎت ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ در ﻣﺎه اول‪ ،‬ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ در‬

‫ﻣﯿﺎن در ﻣﺎه دوم و ﺳﭙﺲ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﭘﺎﻧﯿﮏ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي‪ ،‬آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ و‬

‫ﻣﺎﻧﯿﺎ در ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ و ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻢ و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯿﻤﺎر زﻣﺎن ﻻزم ﺟﻬﺖ ﻗﻄﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ ‪ TCA‬ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺣﺘﺒﺎس ادرار‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم زاوﯾﻪ ﺑﺎز‬

‫ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ ﭼﺸﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ داروي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﺛﺮات ﺷﺒﻪ‬

‫آﺗﺮوﭘﯿﻨﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪262‬‬
 ‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،CHF ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ‪ ،MI ،‬ﺣﻤﻼت ﻗﻠﺒﯽ و ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‬

‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﻋﻼﯾﻢ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﯾﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺪ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ‪ TCA‬ﻫﺎ وﺟﻮد‬

‫دارد‪.‬‬

‫اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬

‫‪ -‬اﺛﺮات ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪:‬‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ دﻗﯿﻖ ‪ TCAs‬در درﻣﺎن اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻬﺎر ﺑﺎز ﺟﺬب‬

‫ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ از ﻏﺸﺎﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪرت اﺛﺮ ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮات ﺑﺮ روي ﺧﻮاب‪:‬‬

‫‪ TCAs‬ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد درﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ در اﻓﺮاد ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻫﺶ ﺑﯿﺪار ﺷﺪن ﻫﺎ در ﻃﻮل‬

‫ﺧﻮاب‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم ﺧﻮاب و ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ‪ REM‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮ ﺑﺮ روي ‪: EEG‬‬

‫‪ EEG‬ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ‪ TCAs‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻟﻔﺎ اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺎﻋﺚ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺘﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮ در ﺷﺐ ادراري ﮐﻮدﮐﺎن‪:‬‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﯾﻦ اﺛﺮ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮑﯽ ﻣﻬﺎري ﺑﺮ ادرار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮات ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‪:‬‬

‫‪ TCAs‬داراي وﯾﮋﮔﯽ ﺳﻤﯿﺖ ﻗﻠﺒﯽ ﺷﺒﻪ ﮐﯿﻨﯿﺪﯾﻨﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ–ﻋﺮوﻗﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ‬

‫ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮑﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮ ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ در اﯾﺠﺎد اﺧﺘﻼل ﻗﻠﺒﯽ–ﻋﺮوﻗﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‪ ،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺳﺎﯾﺮ اﺛﺮات‪:‬‬
‫دوزﻫﺎي ﺳﻤﯽ ‪ TCAs‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب ﺗﻨﻔﺴﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ روي ﺗﻮﻟﯿﺪ‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ و ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن از ﻃﺮﯾﻖ اﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‪:‬‬

‫‪ -‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫‪263‬‬
 ‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري زﺧﻢ ﻣﻌﺪه‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ‬

‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ ﺳﻨﺪرم ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﭘﻮﺳﺘﯽ‬

‫‪ -‬اﯾﻦ داروﻫﺎ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼل ‪ 17 ADHD‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ در درﻣﺎن ‪ ADHD‬از دﺳﺘﻪ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﻫﺎ دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ و اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ داروﻫﺎي دﯾﮕﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪﯾﺖ و آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫وﻟﯽ در اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﺗﻔﺎوت زﯾﺎدي ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ و ‪ TCAs‬در درﻣﺎن ‪ ADHD‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ‬

‫اﺛﺮداروﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺑﯿﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ TCAs‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺨﺪﻫﯽ ﺑﻪ‬

‫داروﻫﺎي ‪ Stimulant‬داروﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﺧﻂ دوم درﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺣﻤﻼت ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺐ اداري ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 6‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داروﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮردن )‪ (Eating Disorder‬ﺑﻪ وﯾﮋه ﭘﺮﺧﻮري ﻋﺼﺒﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در درﻣﺎن اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺎﯾﮑﻮز ﯾﺎ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﻮرد‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﻣﯿﺎن داروﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﻧﻮرآﻟﮋي ﻧﺎﺷﯽ از زوﻧﺎ‪ ،‬اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮات ﺿﺪ دردي ﺷﺎن‬

‫ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ از اﺛﺮ ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ و ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ از داروﻫﺎي اﯾﻦ‬

‫دﺳﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در درﻣﺎن ﻋﻼﻣﺘﯽ ﻧﻮرآﻟﮋي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬از اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻮاب آور در ﺑﯿﻤﺎران ﻏﯿﺮ اﻓﺴﺮده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ و دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ ﺟﺰء ‪ TCA‬ﻫﺎي ارﺟﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺪون ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺼﺮف دارو ﻣﻮرد‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ زﯾﺮا اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ‪ TCA‬ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﯽ ﺗﺮﯾﺘﭙﻠﯿﻦ ﻋﻮارض ﺧﻮاب آوري و آﻧﺘﯽ‬

‫ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ ﮐﻤﺘﺮي از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‪:‬‬

‫‪ -‬در دوره ﺑﻬﺒﻮدي ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ‪MI‬‬

‫‪ -‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪TCAs‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‪:‬‬

‫‪17‬‬
‫‪Attention Deficit Hyperactivity Disorder‬‬

‫‪264‬‬
 ‫‪ -‬ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن از ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و رﯾﺴﮏ ﺧﻮدﮐﺸﯽ‬

‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻤﺎر از ﻧﻈﺮ ﻋﻼﯾﻢ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ‬

‫‪ -‬ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺴﮑﯿﻨﺰي‬

‫‪ -‬ﺳﻨﺪرم ﻧﻮروﻟﭙﺘﯿﮏ ﺑﺪﺧﯿﻢ )‪(NMS‬‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺸﻨﺞ‬

‫‪ -‬اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮑﯽ‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ‪) MAOIs ،TCAs‬از ﻣﺪت ﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ در ﺣﺎل‬

‫ﺣﺎﺿﺮ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص و ارزﯾﺎﺑﯽ دوزاژ دﻗﯿﻖ و ﺣﻤﺎﯾﺘﻬﺎي ﻻزم ودر ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯿﻤﺎر اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ‬

‫اﺳﺖ‪(.‬‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻨﻔﺴﯽ‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﺋﯿﺪي ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‬

‫‪ -‬ﺳﺎﯾﮑﻮز‪ ،‬ﻣﺎﻧﯿﺎ و ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ‬

‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي‬

‫‪ -‬ﺑﺎرداري‬

‫‪ TCA -‬ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪﻣﺎت ﻣﻐﺰي‪ ،‬اﻟﮑﻠﯿﺴﻢ و ﻣﺼﺮف ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف ‪ TCAs‬در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﻫﯿﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺣﺘﺒﺎس ادراري‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ‬

‫ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﭼﺸﻢ ﯾﺎ ﮔﻠﻮﮐﻮم ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻠﻮﮐﻮم ﺗﺤﺖ درﻣﺎن در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ‪ TCA‬ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﭼﺸﻢ ﻣﻌﺎﯾﻨﻪ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ﺿﺪ اﻓﺴﺮد ﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮﺷﺎن داراي ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺘﻌﺪدي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺷﺎﯾﻊ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬

‫ﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي‬

‫‪265‬‬
 ‫‪ -‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬

‫‪ -‬ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬

‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‬ ‫•‬

‫اﺣﺘﺒﺎس ادرار‬ ‫•‬

‫ﺗﺎري دﯾﺪ‬ ‫•‬

‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‬ ‫•‬

‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن و ﻏﺸﺎﻫﺎي ﻣﺨﺎﻃﯽ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﯿﺪرﯾﺎز و ﺳﯿﮑﻠﻮﭘﻠﮋي‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺗﻄﺎﺑﻖ‪،‬‬
‫ﻋﻮارض‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﻣﯿﺪرﯾﺎز‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺮﻣﯽ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ادرار و ﺗﺎﺧﯿﺮ در دﻓﻊ‬
‫آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ‬
‫ادرار و اﺗﺴﺎع ﻣﺠﺎري ادراري‬

‫آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ ، ECG‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪،‬‬
‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ‪-‬‬
‫ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻫﺪاﯾﺖ ‪ ،AV‬ﺳﮑﺘﻪ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ و ﺗﺎﮐﯽ‬
‫ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﮐﺎردي‬

‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎ‪ ،‬اﻏﺘﺸﺎش ﺷﻌﻮر‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺗﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪،‬‬

‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬دﯾﺲ آرﺗﺮي‪ ،‬ﻫﯿﺠﺎن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺣﺮﮐﺎت ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺴﮑﯿﻨﺰي‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ دﻣﺎي‬
‫ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﺑﺪن‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﮐﺎﺑﻮس ﺷﺒﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮐﺮﺧﺘﯽ‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﭘﺎﻧﯿﮏ‪،‬‬

‫ﭘﺎرﺳﺘﺰي اﻧﺪاﻣﻬﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻧﺮوﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ و ﮔﺰﮔﺰاﻧﺪاﻣﻬﺎ‬

‫ﺗﺐ داروﯾﯽ‪ ،‬ادم‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ﭘﺘﺸﯽ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر‪ ،‬راش‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ و واﺳﮑﻮﻟﯿﺖ‬ ‫ﻋﻮارض اﻓﺰاﯾﺶ‬

‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬

‫ﮐﺮاﻣﭗ و دردﻫﺎش ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬آﻓﺖ ﻫﺎي دﻫﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺎه ﺷﺪن زﺑﺎن‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪،‬‬

‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬دﯾﺲ ﻓﺎژي‪ ،‬اﺧﺘﻼل اﭘﯽ ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﮏ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﭘﺎﻧﮑﺮاس‪ ،‬ﺳﻮء‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫ﻫﺎﺿﻤﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب زﺑﺎن و اﺧﺘﻼل ﻃﻌﻢ‬

‫ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ و ﺗﻮرم ﺑﯿﻀﻪ ﻫﺎ در ﻣﺮدان‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ ﭘﺴﺘﺎن‪ ،‬ﮔﺎﻻﮐﺘﻮره و ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﯽ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‬

‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه‬
‫در زﻧﺎن‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﺷﺐ ادراري‪ ،‬اﻧﺰال دردﻧﺎك و‬
‫ادراري‪ -‬ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫ﺗﮑﺮر ادرار‬

‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ و اﻟﺘﻬﺎب ﺻﻔﺮ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎ و ﺗﻐﯿﯿﺮ آﻟﮑﺎﻟﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز‬ ‫ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي‬

‫ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‪ ،‬ﻟﻮﮐﻮﭘﻨﯽ‪،‬‬

‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫ﭘﻮرﭘﻮرآ و ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﺎﺗﯿﻮﭘﻨﯽ‬

‫ﺗﺸﺪﯾﺪ آﺳﻢ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬

‫‪266‬‬
 ‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ و ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﺗﺮﺷﺢ ‪ADH‬‬

‫‪ þ‬ﺗﺮﻣﻮر ﺧﻔﯿﻒ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﻮاﻧﺎن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ‪ TCAs‬ﺑﺮوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض ‪ EPS‬ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺳﻔﺘﯽ‪ ،‬آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ‪ ،‬دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯽ‪ ،‬اﭘﯿﺴﺘﻮﺗﻮﻧﻮس ‪ ،‬دﯾﺲ آرﺗﺮي و ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدرﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬
‫‪ -‬دوزاژ ﭘﺎﯾﯿﻦ در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺮﭘﺎﯾﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ و‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ آن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺪون ﻋﻮارض در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﮐﺜﺮداروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ داراي زﻣﺎن ﺗﺎﺧﯿﺮي ‪ 10‬روز ﺗﺎ ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ اي در ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬وﻟﯽ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ دوز ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﯾﻦ دوره را ﮐﻮﺗﺎه ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺪت ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اداﻣﻪ درﻣﺎن ﭘﺲ از ﺑﻬﺒﻮدي ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﺑﻘﺎي ﺑﻬﺒﻮدي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ ﻣﺎه ﭘﺲ از ﺑﻬﺒﻮدي ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﻋﻮد ﻣﺠﺪد ﺑﯿﻤﺎري اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﻢ در ﺷﯿﺮ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ در زﻧﺎن ﺷﯿﺮده ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺪرت ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ را دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻼﯾﻢ ﻫﻮﺷﯿﺎري‬

‫ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﻫﻮﺷﯿﺎري دارﻧﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ داروﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‬

‫ﺑﯿﻤﺎران از روﺷﻬﺎي ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪).‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﯿﻨﮏ آﻓﺘﺎﺑﯽ ﯾﺎ ﮐﻼه (‬

‫‪ -‬ﺑﺮﺧﯽ از داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺗﺰرﯾﻘﯽ داراي ﺳﻮﻟﻔﯿﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ‬

‫و اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﺣﻤﻼت آﺳﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﺗﮏ دوز داروﻫﺎ در دوره درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه راﯾﺞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﺗﮏ دوز در ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮاب ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر و ﻧﺰدﯾﮑﺎﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ اﯾﻦ داروﻫﺎ آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ‪ ،‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻀﻌﻒ ‪ CNS‬اﺟﺘﻨﺎب ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ دارو ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺑﯽ ﺣﺎﻟﯽ و ﮐﺴﺎﻟﺖ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺪي دوز دارو ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﯾﺎ داروي دﯾﮕﺮي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪267‬‬
 ‫‪ -‬از ﻣﺠﺎورت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﯿﺪ و ﻻﻣﭗ ﻫﺎي ﻣﻬﺘﺎﺑﯽ اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬و ﺗﺎري دﯾﺪ از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﻫﻮﺷﯿﺎري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﺟﺘﻨﺎب‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺪون دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﮏ دوز دارو را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺪاده و از ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﺧﻮدداري ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﻫﺎ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز راش ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ #‬دارو ‪ -‬داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻓﺮوش ﮐﻠﯿﻪ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﺑﺪون ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺮوش داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﻗﺒﻠﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد ) ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﭘﺰﺷﮏ (‪.‬‬

‫ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ‬ ‫آﻣﯽ‬
‫‪Amitriptyline‬‬

‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ دوز آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﮏ روز در ﻣﯿﺎن ‪ 25 mg‬ﺑﻪ دوز اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﻏﻠﺐ‬

‫ﺑﻪ دوز ‪ 150 mg‬در روز رﺳﺎﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ‪ ،‬ﺧﻮاب آوري و ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ را دارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ آن در ﻣﻮارد ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل ‪ 75 -300 mg/day‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ اﯾﻦ دارو ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ IV‬ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺮوع اﺛﺮ ﺑﺎ ﻓﺮآورده ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ از ﻓﺮآورده‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ‪ ،‬ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﯿﺮ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ آن ‪10 -50‬‬

‫ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻧﻘﺺ ﻋﻀﻮ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ در زﻧﺎن ﺑﺎردار وﺟﻮددارد‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺿﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﮔﻮاﻧﯿﺘﯿﺪﻧﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬اﯾﻤﻨﯽ و اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪268‬‬
 ‫‪ -‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ دارو را ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ و رﯾﺴﮏ اﻓﺘﺎدن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ دوز دارو را ﮐﺎﻫﺶ داد‪.‬‬

‫ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ‬
‫‪Clomipramine‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت وﺳﻮاس اﺟﺒﺎري)‪ ،(OCD‬اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ‪ ،‬دردﻫﺎي ﻣﺰﻣﻦ ﻣﺜﻞ دردﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰي‪،‬‬

‫اﺧﺘﻼل درد اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺳﺮدردﻫﺎي ﺗﻨﺸﯽ‪ ،‬ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ دﯾﺎﺑﺘﯽ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﭘﻠﮑﺴﯽ‪ ،‬ﻧﺎرﮐﻮﻟﭙﺴﯽ‪ ،‬دردﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎء‬

‫ﻧﻮروﭘﺎﺗﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ درد ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﻧﺎﺧﻦ ﺟﻮﯾﺪن‪ ،‬ﻟﮑﻨﺖ زﺑﺎن‪ ،‬اﻧﺰال زودرس‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در‬

‫درﻣﺎن ﺷﺐ ادراري ﮐﻮدﮐﺎن ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻪ و ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺬﯾﺎن ﮔﻮﯾﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ و ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺎ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﺮﺗﺮﻣﯽ و اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺸﻨﺠﯽ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﻧﻮروﻟﭙﺘﯿﮏ ﺷﺎﯾﻊ‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬داروﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در درﻣﺎن ‪ ، OCD‬ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ﯾﺎ ‪ SSRIs‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ در اﺧﺘﻼل ﻧﺎﺧﻦ ﺟﻮﯾﺪن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﻋﺪم ﻫﻤﮑﺎري ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﻋﻮارض‬

‫ﺟﺎﻧﺒﯽ اﯾﻦ دارو را در ﺧﻂ دوم درﻣﺎن ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدرﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ در ﻣﺮدان ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﺟﻨﺴﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺧﺘﻼل اﻧﺰال) ‪ (٪42‬و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ )‬

‫‪ (٪20‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ALT ,AST‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ ٪1‬و ‪ ٪3‬در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ در اﻃﻔﺎل ﮐﻤﺘﺮ از ده ﺳﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻋﺒﻮر اول ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ 50‬درﺻﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬وﻟﯽ ﻏﺬا ﺑﺮ ﻓﺮاﻫﻤﯽ‬

‫زﯾﺴﺘﯽ آن ﺑﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ در اﺧﺘﻼل وﺳﻮاس اﺟﺒﺎري ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﯿﻦ ‪ 2–6‬ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪.‬‬

‫‪269‬‬
 ‫‪ -‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ دارو در دو دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬دارو دور از رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ‪ TCA‬ﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ در ‪ ٪18‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ اﯾﻦ‬

‫ﻋﺎرﺿﻪ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ‬
‫‪Desipramine‬‬

‫اﯾﻦ دارو در ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺗﺮك ﮐﻮﮐﺎﯾﯿﻦ و ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺳﻨﺪرم ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ‪ ،‬در اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ‪ ،‬در ﭘﺮﺧﻮري‬

‫ﻋﺼﺒﯽ و ﺳﺎﯾﺮ اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮردن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻣﺜﻞ ﮐﻬﯿﺮ ﻣﺰﻣﻦ و آﻧﮋﯾﻮادم و ﺧﺎرش‬

‫ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﮔﺰوﻣﺎ آﺗﻮﭘﯿﮏ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ اﯾﻦ دارو ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻼﯾﻢ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ و ﺧﻮاب آوري را دارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺧﻄﺮ ﺑﺮوز ﺳﻤﯿﺖ داروﯾﯽ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ وﺟﻮد دارد‪ ،‬زﯾﺮا ﻣﺴﯿﺮ دﻓﻊ اﺻﻠﯽ آن از ﻃﺮﯾﻖ‬

‫ﮐﻠﯿﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ دﻓﻊ ﮐﻠﯿﻮي در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ دارو اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن ﮔﺮدد ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺼﺮف آن در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪..‬‬

‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ دزﯾﭙﺮاﻣﯿﻦ ﺑﯿﻦ ‪ 7 – 60‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دوﮐﺴﭙﯿﻦ‬
‫‪Doxepin‬‬

‫دوﮐﺴﭙﯿﻦ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻬﯿﺮ ﻣﺰﻣﻦ و آﻧﮋﯾﻮادم و ﺧﺎرش ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﮔﺰﻣﺎ اﮐﺘﻮﭘﯿﮏ و‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎري اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ اﺻﻠﯽ ﻋﺼﺒﯽ‪ -‬رواﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﺳﻮﻣﺎﺗﯿﮏ و ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺣﻮاس‪،‬‬ ‫‪þ‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب‪ ،‬ﻓﻘﺪان اﻧﺮژي‪ ،‬ﺗﺮس و ﻧﮕﺮاﻧﯽ‪،‬و اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ دوﮐﺴﭙﯿﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻋﻮارض ﺧﻮاب آوري دوﮐﺴﭙﯿﻦ ﻧﺴﺒﺘﺎً زﯾﺎد وﻟﯽ ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ–ﻋﺮوﻗﯽ ﻧﺎﭼﯿﺰي دارد‪.‬‬

‫‪270‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف دوﮐﺴﭙﯿﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Imipramine‬‬ ‫اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮردن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺧﻮري ﻋﺼﺒﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ ﭘﺎﻣﻮات ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ در‬

‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺣﯿﻦ درﻣﺎن دﭼﺎر اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻣﺎﻧﯿﺎ ﯾﺎ ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻋﻮارﺿﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺳﯿﺐ ﮐﻠﯿﻮي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ BUN‬و ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﮐﺮاﺗﯿﻨﯿﻦ ﺑﺎ اﯾﻦ دارو ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﻬﻢ اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬در درﻣﺎن ﺷﺐ ادراري ﮐﻮدﮐﺎن دارو ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاب ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﮕﺮدﯾﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان دوز دارو را از ‪ 25 mg/day‬ﺑﻪ ‪ 50 mg/day‬در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل اﻓﺰاﯾﺶ‬

‫داد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 12‬ﺳﺎل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ‪ 75 mg/day‬ﺷﺐ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 75 mg‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﯾﻢ و اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ دارو ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬دوز ﻣﺼﺮف اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ از ‪ 2/5 mg/kg/day‬ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ زﯾﺮا ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ECG‬‬

‫ﮔﺮدد‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت درﻣﺎن دوز دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬زﯾﺮا ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻮد ﻣﺠﺪد ﺑﯿﻤﺎري‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ‬
‫‪Nortriptyline‬‬

‫‪271‬‬
 ‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮردن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺧﻮري ﻋﺼﺒﯽ و اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫در ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ ﺑﺎ دوز ‪ 25 mg‬روزاﻧﻪ آﻏﺎز و ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﻠﮑﺎﻧﯽ ﺗﺎ ‪ 75-100 mg‬روزاﻧﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎﯾﺪ ‪ 10 – 28‬روز ﻗﺒﻞ از ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر آﻏﺎز ﺷﻮد و ﺗﺎ‬

‫‪ 12‬ﻫﻔﺘﻪ اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ ‪ 16 – 90‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل آن در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺟﻮاﻧﺎن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﻣﻮرد ﻧﻮرﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ ﻋﺎرﺿﻪ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﯾﻤﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ‬
‫‪Trimipramne‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﯿﻠﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺧﻔﯿﻒ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬وﻟﯽ اﺛﺮ آن در اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺷﺪﯾﺪ‬

‫از آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﻠﯿﻦ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ آن اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﺛﺮات ﺗﺮﯾﻤﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ﺑﺎ آﻣﯽ ﺗﺮﯾﭙﺘﻠﯿﻦ ﻫﯿﭻ ﺗﻔﺎوﺗﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﺗﺮﯾﻤﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ ‪ 9/1‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﭼﻬﺎر ﺣﻠﻘﻪ اي‬

‫ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ‬
‫‪Maprotiline‬‬

‫اﯾﻦ دارو در ﻣﻮارد اﺧﺘﻼﻻت دﯾﺲ ﺗﺎﯾﻤﯽ و ﻣﺎﻧﯿﮏ‪-‬دﭘﺮﺳﯿﻮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر ﺑﺎز ﺟﺬب ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ از ﭘﺎﯾﺎﻧﻪ اﻋﺼﺎب اﺛﺮات ﺿﺪ اﺿﻄﺮاﺑﯽ و ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺧﻮد‬ ‫‪þ‬‬
‫را اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﺗﺼﺎل ﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﯽ ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ ﺣﺪود ‪ ٪88‬اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ آن ﺑﯿﻦ ‪ 27–58‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ ﯾﺎ ﻣﯿﺮﺗﺎزاﭘﯿﻦ‬

‫‪272‬‬
 ‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪MAOIs‬‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺸﻨﺠﯽ‬

‫‪ -‬در ﻓﺎز ﺣﺎد ‪MI‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬از ﻣﺼﺮف ﻫﻢ زﻣﺎن ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻟﮑﺘﺮوﺷﻮك ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺮﻫﯿﺰ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﯾﮋﮔﯽ آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮑﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ ﭼﺸﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻟﮑﻞ‪ ،‬داروﻫﺎي ﻣﻀﻌﻒ ‪ CNS‬و ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ‪ MI‬و آﻧﮋﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻤﻨﯽ و اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 18‬ﺳﺎل‪ ،‬ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﮕﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﻣﻮارد ﻧﺎدر ﺑﺮوز ﺗﺸﻨﺞ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف دارو در دوران ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺎﭘﺮوﺗﯿﻠﯿﻦ ‪ 3–7‬روز ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف دارو و ﺣﺘﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاﻗﻊ ‪ 2 –3‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺮازودون‬
‫‪Trazodone‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﺮﯾﭙﺘﻮﻓﺎن در درﻣﺎن رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ و ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ‪ SSRIs‬در درﻣﺎن ﺑﯽ‬

‫ﺧﻮاﺑﯽ ﺳﻨﺪرم ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ﮐﻮﮐﺎﯾﯿﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻣﻬﺎر رﺳﭙﺘﻮر ‪ 5HT2A‬و ﺗﺤﺮﯾﮏ رﺳﭙﺘﻮر ‪ 5HT1A‬در درﻣﺎن اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ‬

‫ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﯾﺎ اﺧﺘﻼل ﺟﻨﺴﯽ ﮐﻪ از ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ‪ SSRIs‬ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺗﺮازودون ﺑﺎ ﻣﻬﺎر اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺎز ﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﻨﺎﭘﺘﻮزوم ﻫﺎي ﻣﻐﺰي اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪273‬‬
 ‫‪ -‬ﺗﺮازودون داراي ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ ﮐﻤﺘﺮي از ‪ TCA‬ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از‬

‫ﺣﺪ اﯾﻦ دارو ﻣﺸﮑﻼت و ﺧﻄﺮات آن در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ‪ TCA‬ﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻼﯾﻢ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﭼﮏ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ‪ Priapism‬ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ‪ WBC‬و ﻧﻮﺗﺮوﻓﯿﻞ ﻫﺎ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﺑﻪ ﺻﻮرت ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﺳﻨﮑﻮپ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﺗﺮازودون ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺟﺬب آن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ ﻏﺬاي ﺳﺒﮏ ﻣﺼﺮف‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﮑﻠﯽ اﻋﻤﻢ از ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري و ﺗﻔﮑﺮات ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬

‫ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ‪ Priapism‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺰﺷﮏ را‬

‫ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و اﺣﺴﺎس ﺳﺒﮑﯽ در ﺳﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن‬
‫‪Bupropion‬‬

‫از ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﺟﻬﺖ درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ و ﻓﻮﺑﯿﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از اﻧﻮاع آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ آن در درﻣﺎن دردﻫﺎي‬

‫ﻧﻮروﭘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬اﻟﻘﺎي ﻻﻏﺮي و در ﺑﺮﺧﯽ ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 7–16‬ﺳﺎﻟﻪ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ‪ ADHD‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ‬

‫دارو در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺤﻤﻞ ﻋﻮارض داروﯾﯽ ‪ SSRIs‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺧﺘﻼﻻت ﺟﻨﺴﯽ را ﻧﺪارﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ‪) Zyban‬ﻓﻘﻂ( در ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪274‬‬
 ‫‪ þ‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﺿﺪاﻓﺴﺮدﮔﯽ و ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر ﺑﺎز ﺟﺬب ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﺿﻌﯿﻒ‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﮔﻤﺎن ﻣﯽ رود ﮐﻪ اﯾﻦ دارو از ﻃﺮﯾﻖ اﺛﺮ ﻣﻬﺎري ﺑﺮ روي اﻧﺘﻘﺎل ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫ﻧﻮرآدرﻧﺮژﯾﮏ و دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﯾﮏ ﻣﺨﻠﻮط راﺳﻤﯿﮏ اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ آن دو ﻓﺎزي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دارو در اﺛﺮ‬

‫ﻫﯿﺪروﮐﺴﯿﻼﺳﯿﻮن ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﺶ ﮐﻪ اﺛﺮات ﻗﻮي ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ را دارد ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ آن ﺑﯿﻦ ‪ 12 – 30‬ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﺗﺼﺎل ﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﯽ ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ‪ ٪84‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺪرﯾﺠﯽ دوز ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﺗﺸﻨﺞ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ‬

‫روش در ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارﺿﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺑﯽ ﻗﺮاري ﻣﻮﺗﻮر و ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ در روزﻫﺎي اوﻟﯿﻪ درﻣﺎن ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺧﻮاب آور ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﻫﻔﺘﻪ اول درﻣﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد و‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ دوزﻫﺎي دارو ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﻣﺼﺮف ﻧﮕﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺷﺎﻣﻞ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪.Zyban ،Welbutrin ، Wellbutrin SR ، Welbutrin XL :‬‬

‫‪ þ‬در ﻣﻮرد ‪ Welbutrin SR‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻫﺮ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺟﻮﯾﺪه ﯾﺎ ﻧﺼﻒ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﻣﻮرد ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺳﻪ ﺑﺎر در روز و ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ دوزﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﻣﻮرد ‪ Welbutrin XL‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد و ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺟﻮﯾﺪه ﯾﺎ ﻧﺼﻒ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ از ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﯾﺎ ‪ Welbutrin SR‬ﺑﻪ ﺑﻮﭘﯿﺮوﭘﯿﻮن ‪ XL‬ﺗﻐﯿﯿﺮ دارو دﻫﯿﻢ‪ ،‬ﺗﻤﺎم دوز‬

‫ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﻣﺼﺮف ‪ Zyban‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ‪ 300 mg/day‬اﺳﺖ‪ ،‬دارو ﺑﺎﯾﺪ در اﺑﺘﺪا ‪ 150 mg‬ﺑﻪ ﺻﻮرت روزاﻧﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻣﺪت ﺳﻪ روز ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد ﺳﭙﺲ در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ‪ 300 mg‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﯿﻦ دوزﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬

‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬درﻣﺎن ﺑﺎ ‪ Zyban‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از ﺗﺮك ﺳﯿﮕﺎر آﻏﺎز ﮔﺮدد و ﺑﯿﻦ ‪ 9 – 12‬ﻫﻔﺘﻪ درﻣﺎن اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺑﺎ ‪ Zyban‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف ﺑﻮﭘﺮوﯾﭙﻮن در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻣﺼﺮف ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط و ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ دوز ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن در اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺸﻨﺠﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪275‬‬
 ‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮن ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﺗﺸﻨﺞ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف آن در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺮﺧﻮري ﻋﺼﺒﯽ و ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف آن در ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ﺧﻮاب آورﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آن ﺑﺎ ‪ MAOIs‬ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 14‬روز ﺑﺎﯾﺪ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ‪ MAOIs‬ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و‬

‫درﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن آﻏﺎز ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري ﯾﺎ رﯾﺴﮏ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل دوﻗﻄﺒﯽ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﻣﺴﺘﻌﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﻣﻐﺰي ﯾﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺗﻮﻣﻮر ‪ ،CNS‬ﺳﯿﺮوز ﮐﺒﺪي و‬

‫ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﭘﺎﺋﯿﻦ آورﻧﺪه آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞ ‪،‬ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي و ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺷﺪت و درﺻﺪ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ‪ Wellbutrin SR‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺮوز ﭘﺪﯾﺪه ‪ Neuropsychiatric‬ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﻫﺬﯾﺎن‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺣﻮاس‪ ،‬ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺎ و‬

‫آﺷﻔﺘﮕﯽ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻢ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ دوز دارو‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪.-‬اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر در ﺑﯿﻤﺎر وﺟﻮد دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد از ﺿﺪ آﻓﺘﺎب و ﻟﺒﺎس ﻫﺎي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‬

‫ﮐﻨﻨﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ اﯾﻦ دارو در اﻓﺮاد ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 18‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺗﺸﻨﺞ ﺣﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﺑﺎﯾﺪ دارو را ﻗﻄﻊ ﮐﺮده و ﺑﻪ‬

‫ﭘﺰﺷﮏ اﻃﻼع دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬از اﻧﺠﺎم اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﻫﻮﺷﯿﺎري ﮐﺎﻣﻞ دارد ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪276‬‬
 ‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ آﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ‪ XL‬ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل دارد ﮐﻪ در ﻣﺪﻓﻮع ﺧﻮد ﭼﯿﺰي ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ‬

‫ﻗﺮص را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﺪ‪ .‬زﯾﺮا اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪ آن ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺬب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻔﺮﯾﻦ‬ ‫ﻧﻮراﭘﯽ‬ ‫و‬ ‫ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬ ‫ﺟﺬب‬ ‫ﺑﺎز‬ ‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻣﻬﺎر‬

‫‪SNRIs‬‬

‫‪ -‬ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ‪ SNRIs‬و ‪ SSRIs‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺳﺮدرد‪،‬‬

‫ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي و ﮐﺎﺑﻮس ﺷﺒﺎﻧﻪ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺗﺪرﯾﺠﯽ دارو‬

‫در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ آن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬
‫‪Duloxetine‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺧﺘﻼﻻت اﻓﺴﺮدﮔﯽ در درﻣﺎن ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ دﯾﺎﺑﺘﯽ‪ ،‬ﻓﯿﺒﺮوﻣﯿﺎﻟﮋي و ﺑﯽ اﺧﺘﯿﺎري ادرار ﻧﺎﺷﯽ‬

‫از اﺳﺘﺮس ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ و ﻣﻬﺎر درد ﻣﺮﮐﺰي دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ در اﻧﺴﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ رود‬

‫ﮐﻪ اﺛﺮ آن از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻧﻮرآدرﻧﺮژﯾﮑﯽ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﺮژﯾﮑﯽ در ‪ CNS‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ دارو‬

‫ﯾﮏ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻗﻮي ﺑﺎزﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺎز ﺟﺬب دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ از‬

‫اﻋﺼﺎب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو ﺗﻮﺳﻂ دو اﯾﺰوآﻧﺰﯾﻢ ﺳﯿﺘﻮﮐﺮوم ‪ ،P450‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ CYP1A2‬و ‪ CYP2D6‬در ﮐﺒﺪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﻧﺎﺗﺮﯾﻤﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻨﺪرم ﺑﯽ ﮐﻔﺎﯾﺘﯽ ﺗﺮﺷﺢ ﻫﻮرﻣﻮن آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮏ )‪ (SIADH‬در اﺛﺮ‬

‫ﻣﺼﺮف دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ و ﻣﻮاد ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮن‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪MAOIs‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻠﻮﮐﻮم ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ‬

‫‪277‬‬
 ‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 14‬روز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ‪ MAOIs‬و ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ‪5‬‬

‫روز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ وآﻏﺎز درﻣﺎن ﺑﺎ ‪ MAOIs‬ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺧﻔﯿﻒ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ آن در‬

‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻠﯿﻮي ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ )زﯾﺮا ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎي آن در ادرار ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ(‪.‬‬

‫‪ D‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺼﺮف دارو‬

‫در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و دﻓﻊ آن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﯾﺎ ﺗﻔﮑﺮات ﺧﻮدﮐﺸﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ‪ MAOIs‬ﺑﺎ اﯾﻦ دارو اﺣﺘﻤﺎل واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﮐﺸﻨﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﯿﭙﺮﺗﺮﻣﯽ‪ ،‬ﻣﯿﻮﮐﻠﻮﻧﻮس‪،‬‬

‫ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري اﺗﻮﻧﻮﻣﯿﮏ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻐﺰي‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﻫﺬﯾﺎن‪ ،‬ﮐﻤﺎ ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﻓﺰاﯾﺶ دوز دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﮕﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ þ‬دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ALT ،AST ،CPK ,‬و آﻟﮑﺎﻟﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﺟﺬب ﺧﻮراﮐﯽ دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎ ‪ 3‬ﺳﺎﻋﺖ ﺗﺎﺧﯿﺮ و ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ آن ﺑﯿﻦ ‪ 8 –17‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ در اﻓﺮاد ﺳﯿﮕﺎري ﺗﺎ ﺣﺪود ﯾﮏ ﺳﻮم ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪þ‬‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﺗﻔﮑﺮات ﺧﻮدﮐﺸﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن در ﺑﯿﻤﺎران دﯾﺎﺑﺘﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺪرﯾﺎز در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ‬

‫ﺑﻪ ﮔﻠﻮﮐﻮم در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف دوﻟﻮﮐﺴﺘﯿﻦ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻨﯽ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر ﺑﺎز ﺟﺬب‬

‫ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪278‬‬
 ‫‪ -‬در ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎي اول درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﺳﻨﮑﻮپ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻼﯾﻢ ﺑﻬﺒﻮدي ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر از اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺣﻮاس و ﻫﻮﺷﯿﺎري ﮐﺎﻣﻞ دارد‪ ،‬اﺟﺘﻨﺎب ورزد‪.‬‬

‫‪ -‬از ﺟﻮﯾﺪن ﯾﺎ ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻗﺮص ﺑﭙﺮﻫﯿﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻗﺮص ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ از اﻧﺠﺎم اﻋﻤﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻮﺷﯿﺎري اﺣﺘﯿﺎج دارد‪ ،‬اﺟﺘﻨﺎب ورزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ زﯾﺎد در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺻﺪﻣﻪ ﮐﺒﺪي ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮوز ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺧﺎرش‪ ،‬ادرار ﺗﯿﺮه‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ﻗﺴﻤﺖ ﮐﺒﺪ و ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺒﻪ آﻧﻔﻠﻮآﻧﺰا ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل‬

‫آﺳﯿﺐ ﮐﺒﺪي ﭘﺰﺷﮏ را ﻣﻄﻠﻊ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﺳﻨﮑﻮپ ﺑﻪ وﯾﮋه در اﺑﺘﺪاي درﻣﺎن ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬
‫‪Venlafaxine‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن اﺿﻄﺮاب ﻓﺮاﮔﯿﺮ)‪ ،(GAD‬اﺿﻄﺮاب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻧﺎﺧﻮﺷﯽ ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ و‬

‫اﺳﺘﺮس ﭘﺲ از ﺣﺎدﺛﻪ )‪ (PTSD‬ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎ در ‪ CNS‬ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬

‫و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل آن از ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻗﻮي ﺑﺎزﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺎز ﺟﺬب‬

‫دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﯾﻦ دارو وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﻬﺎر رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﯽ‪ M1 ،‬ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ و ‪ α1‬آدرﻧﺮژﯾﮏ را‬

‫ﻧﺪارد‪.‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر )ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ( در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﺳﯿﻨﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﺑﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺻﻮرت ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪،‬‬

‫ﮐﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ و ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮاب‪.‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮاﺗﺶ ﺑﺮ روي اﺷﺘﻬﺎ و وزن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﭼﺎﻗﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬وﻟﯽ ﻣﺼﺮف‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ و داروﻫﺎي ﮐﺎﻫﺶ وزن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺛﺮات ﻣﻬﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮ روي ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ در‬

‫دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ اﯾﻦ دارو وﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ آن ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﯾﺮا ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دوز اﯾﻦ داروﻫﺎ‪،‬‬

‫ﺗﻨﻬﺎ اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﻧﺪﮐﯽ اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪279‬‬
 ‫‪ -‬اﯾﻦ ﻗﺮص داراي دو ﻓﺮم آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ و ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﻮده اﻧﺪ و ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ درﻣﺎن ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه را ﺑﺎ آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ‬

‫از ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ دارو را ﻣﺼﺮف ﮐﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ دوز دارو ﺣﺪاﻗﻞ ﻇﺮف ﻣﺪت دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺪرﯾﺠﯽ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻔﺘﻪ اي ‪ 75 mg‬ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ و ﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﮐﻨﻨﺪه ﺿﻌﯿﻒ )‪ (CYP2D6‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﻓﺮاد‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ ﯾﺎ ﻣﻮاد ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮن‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪MAOIs‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﻣﮑﺎن ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﯾﺎ رﯾﺴﮏ ﺗﻔﮑﺮات ﺧﻮدﮐﺸﯽ در ﺑﯿﻤﺎران وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ و اﻃﻔﺎل ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ در ﺻﻮرت ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﺑﯿﻤﺎري ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬اﺿﻄﺮاب‪،‬‬

‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﭘﺎﻧﯿﮏ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي‪ ، Impulsivity ،‬آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ و ﻣﺎﻧﯿﺎ ﺑﺮوز‬

‫ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﻪ‬

‫ﺻﻮرت ﻣﺮﺗﺐ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﯾﺎ ﺳﯿﺮوز ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﺶ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎﻋﺚ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ دارو ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دوزﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ و ﺳﻨﺪرم ‪ SIADH‬ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﯿﺪرﯾﺎز ﮔﺮدد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺸﺎر داﺧﻠﯽ ﭼﺸﻢ‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺳﺮم در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪280‬‬
 ‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ در اﺛﺮ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺗﺠﻤﻊ ﭘﻼﮐﺘﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﻣﺎﻧﯿﺎ ﯾﺎ ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺸﻨﺞ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 6 – 17‬ﺳﺎﻟﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ﺷﺎﯾﻊ‬

‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ وزن‬ ‫اﺿﻄﺮاب‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ‬ ‫ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‬ ‫‪-‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻓﺮم آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ آن ﺑﺎﯾﺪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو در ﺷﯿﺮ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻧﻮزادان ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬در دوران‬

‫ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﻣﺼﺮف ﻧﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت دارو– ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻟﮑﻞ ﺑﺎ وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻋﻠﺖ آن اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﻣﻐﺰي و ﻣﻬﺎرﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز راش و ﺳﺎﯾﺮ واﮐﻨﺸﻬﺎي آﻟﺮژﯾﮏ ﭘﺰﺷﮏ را ﻣﻄﻠﻊ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در اﻓﺮاد ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 18‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺎز ﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‬

‫اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داروﯾﯽ از ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮي داﺷﺘﻪ و اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ‬

‫اﯾﻨﮑﻪ روي ﭘﻤﭗ ﺳﺪﯾﻢ‪ ،‬رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ‪ ،α1‬ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﯽ و ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻨﺮژﯾﮏ اﺛﺮ ﻣﻬﺎري ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬

‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬ ‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬ ‫اس‬ ‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬

‫‪281‬‬
 ‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬
‫—‬ ‫—‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫—‬ ‫—‬ ‫‪Bulimia nervosa‬‬
‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪Depression‬‬
‫‪Generalized anxiety‬‬
‫—‬ ‫‪ü‬‬ ‫—‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪üa‬‬ ‫‪Î‬‬
‫)‪disorder (GAD‬‬
‫‪Obsessive‬‬
‫—‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫—‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪Compulsive‬‬
‫)‪Disorder (OCD‬‬
‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪Panic disorder‬‬
‫‪Premenstural‬‬
‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫—‬ ‫‪ü‬‬ ‫—‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪Dysphoric Disorder‬‬
‫)‪(PMDD‬‬
‫‪Posttraumatic‬‬
‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫—‬ ‫‪Î‬‬ ‫—‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪Stress‬‬ ‫‪Disorder‬‬
‫)‪(PTSD‬‬
‫‪Social‬‬ ‫‪anxiety‬‬
‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫—‬ ‫—‬ ‫—‬
‫‪disorder‬‬
‫‪ -ü‬ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف ﻣﺘﺪاول‬

‫‪ -Î‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﻏﯿﺮ ﻣﺘﺪاول‬

‫‪ -‬در ﻣﻮرد ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ و ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺻﺒﺢ ﻫﺎ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﺻﺒﺢ ﯾﺎ ﻋﺼﺮ‬

‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫‪ SSRIs‬از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺎزﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ )‪ (5HT‬اﺛﺮات ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺧﻮد را اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫)و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﺶ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ -S‬ﻧﻮرﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ(‪ ،‬ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‪ ،‬ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‪ ،‬ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‪ ،‬اس ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام و ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬

‫از ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻗﻮي و اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺑﺎزﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ از اﻋﺼﺎب ‪ CNS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺛﺮات ﺿﻌﯿﻒ ﻣﻬﺎر‬

‫ﺑﺎزﺟﺬب دوﭘﺎﻣﯿﻦ و ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ‪SSRIs‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪MAOIs‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪282‬‬
 ‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ‪ SSRIs‬ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﺳﺎل ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ‪ SSRIs‬رﯾﺴﮏ ﺧﻮدﮐﺸﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران از ﻧﻈﺮ آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﯾﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﺎﻧﯿﺎ و ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﮔﻠﻮﮐﻮم در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ‪ SSRIs‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ‪SSRIs‬‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ‬

‫ﮔﺬار‬

‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺟﺪي و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﮐﺸﻨﺪه در‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫‪SSRIs‬‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ‪ MAOIs‬و ‪SSRIs‬‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫↑ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‬ ‫‪SSRIs‬‬

‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫↑ ‪ Cmax‬و‪AUC‬‬ ‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬ ‫‪SSRIs‬‬

‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬
‫‪ Cmax‬و ‪ AUC‬ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ ٪40‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‬
‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬
‫ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آرﯾﺘﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﮐﺸﻨﺪه‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﻨﺠﺮه درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎرﯾﮏ ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﻣﺼﺮف‬

‫آن ﺑﺎ ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ و ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮرﻓﻠﮑﺴﯽ و ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل در ﺻﻮرت‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﺘﭙﺎن‬ ‫‪SSRIs‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻨﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫↑ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬ ‫داروﻫﺎي ﻣﻘﻠﺪ‬ ‫‪SSRIs‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺛﺮات‬ ‫ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﻣﻘﻠﺪ ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮑﯽ‬

‫‪283‬‬
 ‫ﺗﺪاﺧﻞ ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮدﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﺿﺪ‬ ‫↑ اﺛﺮات ﺿﺪ‬ ‫وارﻓﺎرﯾﻦ‬ ‫‪SSRIs‬‬

‫اﻧﻌﻘﺎدي ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫اﻧﻌﻘﺎدي‬

‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ وارﻓﺎرﯾﻦ‬

‫)‪ (٪98‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت دارو – ﻏﺬا‬

‫‪ -‬در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬا ‪ (٪25) Cmax‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ از ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ‪5/5‬‬

‫ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ (٪29) Cmax‬ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ از ‪ 6/4‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ‬

‫‪ 4/9‬ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻏﺬا ﺑﺎ ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﯿﺮ ‪ 1 – 2‬ﺳﺎﻋﺖ در ﺟﺬب آن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ‪SSRIs‬‬

‫درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي و اﻧﺒﺴﺎط ﻋﺮوق‬

‫روﯾﺎﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬ﺗﻔﮑﺮات ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ–‬

‫آﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ‪ ،CNS‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬اﺣﺴﺎس‬ ‫ﻣﺮﮐﺰي‬

‫ﻧﺎﺧﻮﺷﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮐﻨﯿﺰي ﯾﺎ ﻫﯿﭙﺮﮐﻨﯿﺰي‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪،‬‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻣﺎﻧﯿﮏ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ‪،‬‬

‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر و ورﺗﯿﮕﻮ‬

‫آﮐﻨﻪ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬راش و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺮﯾﻖ‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬

‫درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻣﺪﻓﻮع آﺑﮑﯽ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫دﻫﺎن‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬دﯾﺲ ﻓﺎژي‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻌﺪه‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﻣﻠﻨﺎ ‪،‬‬

‫ﻣﺸﮑﻼت دﻧﺪان ﻫﺎ و اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫اﻧﺰال ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت زﻧﺎﻧﻪ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺮداﻧﻪ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ادراري–‬

‫ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﺗﮑﺮر ادرار‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري و اﺣﺘﺒﺎس ادرار‬ ‫ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬

‫آرﺗﺮاﻟﮋي‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ و ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ – اﺳﮑﻠﺘﯽ‬

‫‪284‬‬
 ‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬

‫ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﺧﻤﯿﺎزه ﮐﺸﯿﺪن‬

‫ﺗﻨﺒﻠﯽ ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭼﺸﺎﯾﯽ‪ ،‬وزوزﮔﻮش‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ و ﺗﺎري دﯾﺪ‬ ‫ﻋﻮارض ﺣﻮاس اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ‬

‫ﺻﺪﻣﺎت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬واﮐﻨﺶ آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،Asthenia ،‬ﮐﻤﺮ درد‪ ،‬ﻟﺮز‪ ،‬ادم‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫آﻧﻔﻠﻮﻧﺰا ‪،‬ﮐﺴﺎﻟﺖ‪ ،‬درد‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن و ﮐﺎﻫﺶ وزن‬

‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬
‫‪Citalopram‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ و ‪ AUC‬ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ‪ ٪50‬و ‪ ٪30‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام ‪ ٪37‬ﮐﺎﻫﺶ و ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ آن در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو در ﺷﯿﺮ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﺸﻨﺞ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام )‪ (٪0/3‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺸﻨﺞ در‬

‫ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺗﺸﻨﺞ ﻗﻄﻊ دارو ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬داروﻫﺎي ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪي و ﺿﺪ ﻗﺎرچ ﻫﺎي آزوﻟﯽ و اﻣﭙﺮازول ﺑﺎ ﻣﻬﺎر ‪ CYP3A4‬ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬

‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﻘﺎء ﮐﻨﻨﺪه ‪ CYP3A4‬ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬

‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو در ‪ ٪16‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬ ‫اس‬
‫‪Escitalopram‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ‪ ٪6 – 8‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه اس ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ دارو ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪285‬‬
 ‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬
‫‪Fluoxetine‬‬

‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ در درﻣﺎن ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪه رﯾﻨﻮد و ﺧﻂ دوم ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻣﯿﮕﺮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي دوز دارو ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان دوزاژ ﮐﻤﺘﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺗﺎ ‪ 5‬ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ‪ MAOIs‬ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﯿﺮوز ﮐﺒﺪي ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ 6‬ﺗﺎ‪ 7‬روز اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﻓﻊ‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﺶ )ﻧﻮرﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ( ﻫﻢ ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ 12‬روز ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫‪ ٪7 -‬از ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬دﭼﺎر راش و ﯾﺎ ﮐﻬﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در درﻣﺎن ﭘﺮ ﺧﻮري ﻋﺼﺒﯽ‪ ٪33 ،‬ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﻣﺼﺮف ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد و در اﺛﺮ ﻗﻄﻊ دارو اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬
‫‪Fluvoxamine‬‬
‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 8‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي ‪ ٪3‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد ﻣﺼﺮف ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﯿﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ٪22 -‬از ﺑﯿﻤﺎران در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ دﭼﺎر ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬
‫‪Paroxetine‬‬

‫‪286‬‬
 ‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ در درﻣﺎن ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ و ﻧﻮروﭘﺎﺗﯽ دﯾﺎﺑﺘﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ آن در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي دو ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﻠﯿﻮي‬

‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 30 ml/min‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ دوزاژ اﺑﺘﺪاﯾﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺷﺪﯾﺪ‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ دوز اوﻟﯿﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻣﺼﺮف ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﻼﮐﺘﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ وزن ﻣﻌﻨﯽ دار‪ ،‬در اﻓﺮاد ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮوز ﮔﻠﻮﮐﻮم ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺣﺎدرﯾﺎل‪ ،‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﮔﺰارش ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء ﻫﯿﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮاﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ‪ ٪6‬اﻓﺰاﯾﺶ در ‪ Cmax‬و ﮐﺎﻫﺶ ‪ ٪29‬در زﻣﺎن ﭘﯿﮏ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ آن ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻦ ‪ ٪9/4– 20‬از ﺑﯿﻤﺎران در اﺛﺮ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺼﺮف ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ را ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎران از اﺷﮑﺎل آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ آﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﻤﺎ دارو‬

‫را ﺑﺒﻠﻌﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬
‫‪Sertraline‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻣﺰﻣﻦ ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ در آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺮ روي ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﺑﺮوز ‪Down – Regulation‬‬

‫رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ ﻣﻐﺰي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪287‬‬
 ‫‪ -‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ‪ ٪40‬ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺛﺎﺑﺖ ﺧﻮﻧﯽ در‬

‫اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران دو ﺗﺎ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي ﺧﻔﯿﻒ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ دوزﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراﮐﯽ ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دي ﺳﻮﻟﻔﯿﺮام ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﯾﺮا اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺣﺎوي اﻟﮑﻞ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﮑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ اﺻﻠﯽ ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ در ﮐﺒﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻘﺪاري اﻧﺪﮐﯽ از دارو ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﺗﻐﯿﯿﺮ‬

‫ﻧﮑﺮده از ادراردﻓﻊ ﻣﯿﮕﺮدد‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء ﻫﯿﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در ‪ ٪10 – 15‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻗﻄﻊ دارو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮوز ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول در ﺣﺪود ‪ ٪3‬و‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ در ﺣﺪود ‪ ٪5‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﻮﻧﻮآﻣﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﻮﻧﻮ آﻣﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز )‪ (MAOIs‬در درﻣﺎن اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﭘﺮﺧﻮري ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬

‫ﭘﺎﻧﯿﮏ ﻧﺎﺷﯽ از آﮔﺮوﻓﻮﺑﯿﺎ و ‪ Globus hystericus syndrome‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮﻧﻮ آﻣﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز ﺑﻪ دو ﻧﻮع ‪ MAO-A‬و ‪ MAO-B‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ :MAO-A‬اﯾﻦ آﻧﺰﯾﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ و ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ را ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ :MAO-B‬اﯾﻦ آﻧﺰﯾﻢ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﮐﺮدن آﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﺿﺮوري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ آﺳﯿﺐ ﻧﻮروﻧﯽ‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ از ﻧﻮرون ﻫﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ MAOIs‬ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎزﮔﺸﺖ و ﻏﯿﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻨﻠﺰﯾﻦ‪ ،‬ﺗﺮاﻧﯿﻞ ﺳﯿﭙﺮوﻣﯿﻦ و اﯾﺰوﮐﺮﺑﻮﮐﺴﺎزﯾﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ MAOIs‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ‪ MAO-A‬ﻣﮑﻠﻮﺑﻤﺎﯾﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫‪288‬‬
 ‫ﻣﻮﻧﻮآﻣﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﺰﯾﻤﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﻣﻨﺘﺸﺮ در ﺗﻤﺎم ﺑﺪن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺗﺨﺮﯾﺒﯽ آﻣﯿﻦ ﻫﺎي‬

‫ﺑﺪن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮﻧﻮآﻣﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺗﺨﺮﯾﺐ آﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﺑﺪن و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾ ﻦ‬

‫رﻓﻊ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺒﻮد اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در ﺑﺪن ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﻗﻠﺒﯽ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬ ‫‪ -‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ داروﻫﺎي اﯾﻦ دﺳﺘﻪ‬

‫‪ -‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺳﺮدرد‬ ‫‪ -‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي‬

‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫‪ -‬ﻓﺌﻮﮐﺮوﻣﻮﺳﯿﺘﻮﻣﺎ‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﻋﺮوق ﻣﻐﺰي‬ ‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ اﺣﺘﻘﺎﻧﯽ ﻗﻠﺐ‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ‪ ،SSRIs ،TCAs‬ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون‪ ،‬ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن‪ ،‬ﻣﭙﺮﯾﺪﯾﻦ‪ ،‬دﮐﺴﺘﺮوﻣﺘﻮرﻓﺎن‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ‪،‬‬

‫ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ ،CNS‬ﺿﺪ ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺎﻓﯿﯿﻦ‪ ،‬ﭘﻨﯿﺮ و ﻏﺬاﻫﺎي ﺣﺎوي ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ زﯾﺎد‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﺑﺤﺮان اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن )‪ (Hypertensive crisis‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﻐﺰي و اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ اي وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺑﺤﺮان ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻣﺼﺮف دارو ﻗﻄﻊ و درﻣﺎن ﻫﺎي ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد‬

‫ﺗﺰرﯾﻖ رزرﭘﯿﻦ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮدرد اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺘﻮل آﻣﯿﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺐ ﺑﺎ ﺧﻨﮏ ﮐﺮدن‬

‫ﺳﻄﺤﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻏﺬاﻫﺎي ﺣﺎوي ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ‬

‫ﭘﻨﯿﺮ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻟﺒﻨﯽ‬
‫‪Cheddar – Blue – Yogurt – Parmesan – Mozzarella‬‬
‫ﮔﻮﺷﺖ – ﻣﺎﻫﯽ‬

‫ﮔﻮﺷﺖ ﻣﺮغ‪ ،‬ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺟﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺎﻫﯽ‪ ،‬ﮔﻮﺷﺖ ﻫﺎي ﮐﻨﺴﺮو ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺨﻤﯿﺮ ﺷﺪه‪ ،‬دودي ﺷﺪه و ﻧﻤﮏ ﺳﻮد ﺷﺪه‪ ،‬ﺧﺎوﯾﺎر‪،‬‬

‫ﺳﻮﺳﯿﺲ دودي‪ ،‬ﺳﺎﻻﻣﯽ‪ ،‬ﭘﭙﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻫﯽ ﻧﻤﮏ ﺳﻮد ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﺼﺎره ﮔﻮﺷﺖ و ﺧﻤﯿﺮ ﻣﯿﮕﻮ‬

‫ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ ﻫﺎي اﻟﮑﻠﯽ‬

‫آﺑﺠﻮ‪ ،‬ﺷﺮاب ﻗﺮﻣﺰ‪Liqueurs ، Distilled Spirit ، Sherry ،‬‬

‫ﻣﯿﻮه و ﺳﺒﺰﯾﺠﺎت‬

‫ﻣﻮز‪ ،‬ﺣﺒﻮﺑﺎت‪ ،‬ﻣﯿﻮه ﺧﺸﮏ ﺷﺪه‪ ،‬آووﮐﺎدو‪ ،Raspberries ،‬ﺳﺲ ﺳﻮﯾﺎ‪ ،‬ﻋﺼﺎره ﻣﺨﻤﺮ‪Fig ،‬‬

‫‪289‬‬
 ‫ﻏﺬاﻫﺎي ﺣﺎوي وازوﭘﺮﺳﻮر‬

‫ﻏﻼت ﻧﺎن‪ ،‬ﮐﺎﻓﯿﯿﻦ‪ ،‬ﺷﮑﻼت‪ ،‬ﺟﻨﺴﯿﻨﮓ‬

‫‪ -‬اﻣﮑﺎن ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﯾﺎ ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ‪ MAOI‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ MAOI -‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ درد ﻧﺎﺷﯽ از آﻧﮋﯾﻦ را ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز اﯾﺴﮑﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﺷﺪﯾﺪ اﺣﺘﻤﺎل‬

‫آﺳﯿﺐ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ‪MAOIs‬‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دو دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺤﺮان‬ ‫↑ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫‪MAOIs‬‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ ﻓﻨﯿﺪﯾﺖ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ‪ MAOIs‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﺟﺮاﺣﯽ‬ ‫↑ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﯿﺎز دارد ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﮐﻮﮐﺎﺋﯿﻦ ﯾﺎ ﺑﯽ ﺣﺲ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺣﺎوي‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻨﻘﺒﺾ ﮐﻨﻨﺪه ﻋﺮوق ﻣﻘﻠﺪ ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮف ‪ MAOIs‬ﺣﺪاﻗﻞ ده روز ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﯽ‬

‫ﺑﺎﯾﺪ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻮارض‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺟﺪي و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﮐﺸﻨﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﺑﻪ‬ ‫↑ ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﯾﺎ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻬﺒﻮدي‬ ‫دﯾﺎﺑﺖ‬

‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ را ﺑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻣﯽ اﻧﺪازد‪.‬‬

‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دوز ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎ ‪ MAOIs‬ﻣﺼﺮف‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬

‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺑﺮادي ﮐﺎردي در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﺑﺘﺎﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دو دارو ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫‪ 14‬روز ﺑﯿﻦ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ‪ MAOIs‬و ﺷﺮوع‬

‫‪290‬‬
 ‫ﺑﻮﭘﺮوﭘﯿﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون ﺑﺎ اﯾﺰوﮐﺮﺑﻮﮐﺴﺎزﯾﺪ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫↑ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬ ‫ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ده روز ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ‬

‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دو دارو ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫↑ﺑﺤﺮان ﻓﺸﺎرﺧﻮن اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﺑﺤﺮان ﻓﺸﺎرﺧﻮن‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﮐﻤﺎ در‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺣﺮﮐﺎت ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﻋﻀﻼت‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز‪ ،‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻋﺠﯿﺐ‪،‬‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫دﮐﺴﺘﺮوﻣﺘﻮرﻓﺎن‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﺧﻮن‪ ، ،‬ﮐﻤﺎ و ﻣﺮگ از ﻋﻮارض واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﺿﺪ‬ ‫↑ ﺛﺮات‬ ‫ﮔﻮاﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﻓﺸﺎر ﺧﻮﻧﯽ ار ﺧﻮن ﮔﻮاﻧﺘﯿﺪﯾﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬

‫↑ واﮐﻨﺶ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻟﻮودوﭘﺎ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﻓﺸﺎرﺧﻮن‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﯾﺎ ‪ 2 – 3‬ﻫﻔﺘﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ داروﻫﺎ‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﻣﭙﺮﯾﺪﯾﻦ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬آﻧﻤﯽ‪ ،‬آﭘﻨﻪ‬

‫و ﻣﺮگ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﻋﺪم ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎرﺧﻮن و ﻋﻼﯾﻢ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰي‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ دوﭘﺎ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﯿﺠﺎن و ﺗﻮﻫﻢ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن‬

‫وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫↑ ﺳﻤﯿﺖ داروﯾﯽ‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫‪MAOIs‬‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪ‬

‫↑ ﺳﻤﯿﺖ داروﯾﯽ‬ ‫ﺳﻮﻣﺎﺗﺮﯾﭙﺘﺎن‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫‪ MAOIs‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮات ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬

‫ﻓﺸﺎرﺧﻮن‪ ،‬ﺗﺐ ﺑﺎﻻ و اﻓﺰاﯾﺶ دﻣﺎي ﺑﺪن ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫↑ اﺛﺮات ﺿﺪ‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫ﻓﺸﺎرﺧﻮﻧﯽ‬ ‫ﺗﯿﺎزﯾﺪي‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ‪ ، Hyperreflexia‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل‪،‬‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫‪-L‬ﺗﺮﯾﭙﺘﻮﻓﺎن‬ ‫‪MAOIs‬‬

‫‪291‬‬
‫ﻟﺮز‪ ،‬ﭘﺮش ﻣﯿﻮﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ‪ ،‬ﻫﺬﯾﺎن‪،‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﭼﺸﻤﯽ‪ ،‬ﻋﻼﻣﺖ‬

‫ﺑﺎﺑﯿﻨﺴﮑﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ‪MAOIs‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ﺷﺎﯾﻊ‬

‫‪ -‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﺧﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ‪ ،‬ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ و ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‬

‫‪ -‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮرﻟﮑﺴﯽ ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻋﻀﻼت‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬

‫ﺧﻮاب ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺧﻮاﺑﯽ و ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﻣﯿﻮﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﻗﺮاري‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ‬

‫ﭘﺬﯾﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن و ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺎﻧﯿﮏ‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﻬﺎل و درد ﺷﮑﻢ‬

‫‪ -‬ادم‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪،‬‬

‫ﻟﺮز و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‬

‫ﻋﺼﺒﯽ ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬ﻟﺮز‪ ،‬ﭘﺮش ﻣﯿﻮﮐﻠﻮﻧﯿﮏ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ زﯾﺎد‪ ،‬ﻟﺘﺎرژي‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﻮارض‬

‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺷﻮك ﺷﺒﻪ ﮐﻤﺎ‪ ،‬واﮐﻨﺶ اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﺣﺎد‪،‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‪ ،‬ﻫﺬﯾﺎن‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺮﺧﺘﯽ‪ ،‬ﻓﻘﺪان ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﮔﯿﺠﯽ‬

‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ادراري‪ -‬اﺣﺘﺒﺎس ادراري‪ ،‬ﺗﮑﺮر ادرار و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‬

‫ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺧﻮﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻤﯽ‪ ،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ و ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬

‫ﺳﻨﺪرم ﻫﯿﭙﺮﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﭘﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ،CK‬اﺳﯿﺪوز ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬

‫ﻫﯿﭙﻮﮐﺴﯽ و ﮐﻤﺎ‬

‫ﮔﻠﻮﮐﻮم‪ ،‬ﻧﯿﺴﺘﺎﮔﻤﻮس‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬راش ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺷﺒﻪ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﻟﻮﭘﻮس‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬وزوزﮔﻮش‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬آﮐﯿﻨﺰي‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت اﻧﺰال و آﺗﺎﮐﺴﯽ‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪292‬‬
 ‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺿﻌﻒ و ﻏﺶ ﮐﺮدن ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻮارض داروﯾﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ و ﺗﺮﯾﭙﺘﻮﻓﺎن اﺟﺘﻨﺎب ورزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮات ‪ MAOI‬ﺑﺮ روي آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺎ‬

‫اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﺧﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ در ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 30 mg/day‬اﻓﺖ‬

‫ﻓﺸﺎرﺧﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ ﯾﮏ ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﻬﻢ و ﺷﺎﯾﻊ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻨﮑﻮپ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ دوز‬

‫ﺗﺪرﯾﺠﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﺣﺴﺎس در اﺑﺘﺪاي درﻣﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺳﻨﺪرم ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ‪ MAOIs‬ﻋﻼﯾﻢ ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ و ‪ Malaise‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼﯾﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﯾﻦ‬

‫ﺳﻨﺪرم ‪ 24‬ﺗﺎ ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ دارو ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز ﮐﺎﺑﻮس ﺷﺒﺎﻧﻪ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪،‬‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮز و ﺗﺸﻨﺞ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻫﯿﭙﻮﻣﺎﻧﯿﺎ ﯾﮑﯽ از ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎﯾﻊ رواﻧﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ MAOI‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬

‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن در دوزﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ از دوز ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻢ ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ و ﮔﻠﻮ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪،‬‬

‫ﺳﻔﺘﯽ ﮔﺮدن‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ﯾﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ را ﻣﻄﻠﻊ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داروﻫﺎ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 16‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي داراي ﺗﯿﺮاﻣﯿﻦ‪ ،‬دوﭘﺎﻣﯿﻦ و ﺗﺮﯾﭙﺘﻮﻓﺎن زﯾﺎد ﻫﻮﺷﯿﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﻃﻮل‬

‫درﻣﺎن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ ‪ MAOIs‬از ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﻮدداري ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺼﺮف ﻏﺬاﻫﺎي ﮐﻨﺴﺮو ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﻤﮏ ﺳﻮد ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ ﻫﺎي اﻟﮑﻠﯽ و ﮐﺎﻓﯿﯿﻦ اﺟﺘﻨﺎب ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﯿﭙﺮوﻣﯿﻦ‬ ‫ﺗﺮاﻧﯿﻞ‬
‫‪Tranylcypromine‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ‪ ،PTSD‬ﻣﯿﮕﺮن ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ درﻣﺎن‪ ،‬آﻧﺴﻔﺎﻟﻮﭘﺎﺗﯽ ‪ ، Binswanger’s‬اﺧﺘﻼﻻت ﻓﺼﻠﯽ‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ دو ﻗﻄﺒﯽ اﺿﻄﺮاب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن و آﻟﺰاﯾﻤﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﻬﺒﻮد ‪ MS‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻼﯾﻢ ﻫﻤﺮاه اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﯾﺎ اﺿﻄﺮاب را ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪293‬‬
 ‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﺎرداري ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﺗﺮاﻧﯿﻞ ﺳﯿﭙﺮوﻣﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﺋﯿﺪي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ آﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در‬

‫ﺑﺪن ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده و واﺑﺴﺘﮕﯽ داروﯾﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﺗﺮاﻧﯿﻞ ﺳﯿﭙﺮوﻣﯿﻦ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮوز‬

‫ﻋﻮارض ﺳﻨﺪرم ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻘﺮاري‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺿﻌﻒ و اﺳﻬﺎل ﮔﺰارش‬

‫ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﯾﺎ ﻫﯿﭙﺮﺗﺮﻣﯽ ﺑﺪﺧﯿﻢ ‪ MAOIs‬ﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﺗﺮاﻧﯿﻞ‬

‫ﺳﯿﭙﺮوﻣﯿﻦ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬
‫‪Lithium‬‬

‫در درﻣﺎن اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ ﺷﯿﻤﯽ‬

‫درﻣﺎﻧﯽ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻮﺗﺮوﻓﯿﻞ ﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ ﻣﺰﻣﻦ و ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ AIDS‬ﮔﯿﺮﻧﺪه‬

‫زﯾﺪوودﯾﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫از اﯾﻦ دارو در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﺳﺮدردﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪ اي‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬ﭘﺮﺧﻮري ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬اﻟﮑﻠﯿﺴﻢ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم‬

‫ﺗﺮﺷﺢ ﻧﺎﺑﺠﺎي ﻫﻮرﻣﻮن آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺴﮑﯿﻨﺰي‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز اﻟﻘﺎء ﺷﺪه ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﯿﺮوﺋﯿﺪي و‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮز ﭘﺲ از زاﯾﻤﺎن ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻓﺮم ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺳﻮﮐﺴﯿﻨﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در درﻣﺎن درﻣﺎﺗﯿﺖ ﺳﺒﻮرﯾﯿﮏ و ﻫﺮﭘﺲ ژﻧﯿﺘﺎل ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ دور از رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﮔﯿﺮﻧﺪه دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎ و ‪ ACEI‬ﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﯾﺎ دﻫﯿﺪراﺳﯿﻮن ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺪﯾﻢ‬

‫‪294‬‬
 ‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺣﺘﯽ در دوزﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﯿﺰان ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬

‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﻟﯿﺘﯿﻢ ‪ 0/6-1/2 mEq/L‬اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬

‫ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ ‪ 1 -1/5 mEq/L‬ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺰﻣﻦ از ﻟﯿﺘﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﮔﺮدد ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﯿﻤﺎر از ﻧﻈﺮ دﻫﯿﺪراﺳﯿﻮن و‬

‫ﺳﻤﯿﺖ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ دارو ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﯾﮏ ﮔﻠﻮﻣﺮوﻟﯽ‪ ،‬ﻓﯿﺒﺮوز ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻨﯽ و ﻧﻔﺮوﭘﺎﺗﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺰﻣﻦ ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻟﯿﺘﯿﻢ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﯾﻤﻨﯽ و اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ آن در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﮕﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت اﺧﺘﻼﻻت ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻏﺪه ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﻄﺢ ﻟﯿﺘﯿﻢ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ‪ NSAID‬ﻫﺎ را ﺷﺮوع ﮐﺮده اﻧﺪ ﯾﺎ ﻗﻄﻊ ﮐﺮده اﻧﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ‬

‫ﻋﻠﺖ آن اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫↓ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫اﺳﺘﺎزوﻻﻣﯿﺪ‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻮارض ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫↑ اﺛﺮات ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬

‫ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ و دوزاژ ﻃﺒﯿﻌﯽ آن‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ‬

‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫↑ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺳﻤﯿﺖ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺮ ﺧﻼف‬ ‫↓↑ اﺛﺮات ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول‬

‫ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ و دوزاژ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ‬

‫↑ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي‬

‫‪295‬‬
 ‫ﻟﻮپ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻮارض ﺳﻤﯿﺖ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺪون اﺛﺮ ﺑﺮ روي‬ ‫↑ اﺛﺮات ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ دوﭘﺎ‬

‫ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ آن‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﻠﯿﻮي ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ‬ ‫↑ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫‪HSAIDs‬‬

‫ﭘﺮوﺳﺘﺎﮔﻼﻧﺪﯾﻦ ﻫﺎي ﮐﻠﯿﻮي‬

‫↓ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي‬

‫اﺳﻤﻮﺗﯿﮏ‬

‫↓ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ ﻟﯿﺘﯿﻢ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫↑ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﺗﯿﺎزﯾﺪي‬

‫ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﻠﯿﻮي آن‬

‫اﻟﻘﺎء ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﻠﯿﻮي ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫↓ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي‬

‫ادرار‬

‫ﻫﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﻟﯿﺘﯿﻢ و ﻫﻢ ﺳﻤﯿﺖ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫وراﭘﺎﻣﯿﻞ‬

‫‪n‬‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﺛﺮات ﺳﯿﻨﺮژﯾﺴﺘﯽ در اﯾﺠﺎد ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬ ‫↑ ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬ ‫ﻧﻤﮏ ﻫﺎي ﯾﺪﯾﺪ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﺑﻠﻮك ﮐﻨﻨﺪه ﻋﺼﺐ – ﻋﻀﻠﻪ ﮐﻪ ﻣﯽ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻠﻮك ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺳﺮﮐﻮب ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﮔﺮدد‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬ ‫ﻋﺼﺐ – ﻋﻀﻠﻪ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻟﯿﺘﯿﻢ‬ ‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫‪n‬‬
‫و ﺳﻤﯿﺖ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن ﻧﺎﺷﯽ از اﺛﺮات‬ ‫↓ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫داروﻫﺎي ﻣﻘﻠﺪ‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫داروﻫﺎي ﻣﻘﻠﺪ ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ داروﻫﺎي ﻣﻘﻠﺪ‬ ‫ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ‬

‫↑ اﺛﺮات‬ ‫‪TCAs‬‬ ‫ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬

‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن درﻣﺎن ﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﺑﺎ ﻟﯿﺘﯿﻢ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﺪاﺧﻞ داروﯾﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ ﺑﺎ ﻟﯿﺘﯿﻢ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز رﯾﺴﮏ ﺳﻤﯿﺖ ﻋﺼﺒﯽ را ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺮد‪.‬‬

‫‪ D‬از ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ ACE‬و دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ورزﯾﺪ‪.‬‬

‫‪296‬‬
 ‫‪ D‬ﺳﻨﺪرم آﻧﺴﻔﺎﻟﻮﭘﺎﺗﯿﮏ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﺳﯿﺐ ﻣﻐﺰي ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﻮروﻟﭙﺘﯿﮏ‬

‫ﺧﺼﻮﺻﺎً ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﺼﺮف ﻣﺘﺮوﻧﯿﺪازول ﺑﺎ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﻠﯿﻮي ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻤﯿﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻟﯿﺘﯿﻢ ﺑﺎ ‪ SSRIs‬ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻢ اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و‬

‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫‪ D‬ﺳﻤﯿﺖ ﻟﯿﺘﯿﻢ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺳﻄﻮح ﺳﺮﻣﯽ ﺑﺎﻻي ‪ 1/5 mEq/L‬ﻟﯿﺘﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺳﻤﯿﺖ آن ﮔﺮدد‪ .‬ﻋﻼﯾﻢ ﺳﻤﯿﺖ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﺳﻬﺎل‪،‬‬

‫اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل و در ﺻﻮرت اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ 2 mEq/L‬ﻋﻮارﺿﯽ‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬وزوزﮔﻮش و دﻓﻊ زﯾﺎد ادراري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺮوز ﺗﺮﻣﻮر ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﭘﻠﯽ اوري و ﺗﺸﻨﮕﯽ ﺧﻔﯿﻒ در روزﻫﺎي اﺑﺘﺪاﯾﯽ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻟﯿﺘﯿﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺗﻬﻮع و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﮔﻮارﺷﯽ در روزﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ﻟﯿﺘﯿﻢ‬

‫آرﯾﺘﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎرﺧﻮن‪ ،‬ﺑﺮادي ﮐﺎردي و ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻟﮑﺘﺮوﮐﺎردﯾﻮﮔﺮام‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺗﺸﻨﺞ ﺷﺒﻪ ﺻﺮع‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺎﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺑﯽ اﺧﺘﯿﺎري ادرار ﯾﺎ‬

‫ﻣﺪﻓﻮع‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬زوال ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬ﺑﯿﻘﺮاري‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎ‪ ،‬دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯽ ﺣﺎد‪،‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ ﮔﺮاو‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﻧﯿﺴﺘﺎﮔﻤﻮس و ﺣﺮﮐﺎت زﺑﺎن‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪،EEG‬‬

‫ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ و ﺗﺎري دﯾﺪ‬

‫ﺧﺸﮑﯽ و ﻧﺎزﮐﯽ ﻣﻮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﯽ ﺣﺴﯽ ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬آﮐﻨﻪ‪ ،‬آﻟﻮﭘﺴﯽ‪ ،‬ﭘﺴﻮرﯾﺎزﯾﺲ‪ ،‬ﺧﺎرش‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬

‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺪن‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم‪ ،‬زﺧﻢ ﻫﺎي ﺟﻠﺪي و ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻟﯿﺖ ﻣﺰﻣﻦ‬

‫ﮔﻮاﺗﺮ و ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬ ‫ﻋﻮارض اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬

‫ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﺖ‪ ،‬درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺰاق‪ ،‬ﻧﻔﺦ و‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫ﺳﻮء ﻫﺎﺿﻤﻪ‬

‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ادراي – آﻟﺒﻮﻣﯿﻦ اوري‪ ،‬اﻟﯿﮕﻮري‪ ،‬ﭘﻠﯽ اوري‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮزاوري‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﺮاﺗﯿﻨﯿﻦ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ‬

‫ﻧﻔﺮوژﻧﯿﮏ دﯾﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻠﯽ اوري‪ ،‬ﺗﺸﻨﮕﯽ و ﭘﺮﻧﻮﺷﯽ‬ ‫ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬

‫‪297‬‬
 ‫ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﻋﻀﻠﻪ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﻮﻧﯿﺴﺘﯽ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ – اﺳﮑﻠﺘﯽ‬

‫اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال‬

‫ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﻟﺘﺎرژي‪ ،‬دﻫﯿﺪراﺳﯿﻮن‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺧﻮاب‪ ،‬ﻟﮑﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﺳﺮدرد‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﮔﺬرا‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬ادم و ﺗﻮرم آرﻧﺞ و ﻣﭻ‪ ،‬ﻃﻌﻢ ﻓﻠﺰي در دﻫﺎن‪،‬‬

‫ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﻤﯽ‪ ،‬ﺗﻮرم ﻟﺐ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺐ و ﻧﺎراﺣﺘﯽ دﻧﺪان‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ ﺧﻔﯿﻒ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﯾﺎ ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‬

‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻟﯿﺘﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ذﻫﻨﯽ و ﺟﺴﻤﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﮔﺮدد‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا ﯾﺎ ﺷﯿﺮ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬رژﯾﻢ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﺮﺗﺐ از ﻧﻈﺮ ﻧﻤﮏ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز اﺳﻬﺎل ﯾﺎ ﺗﺐ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﻮﺷﯿﺪن ﺑﯿﻦ ‪ 8 – 12‬ﻟﯿﻮان ﻣﺎﯾﻌﺎت ﯾﺎ آب ﻫﺮ روز ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺮوز دﻫﯿﺪراﺳﯿﻮن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﺎﻧﻨﺪ واﻟﭙﺮوﯾﯿﮏ اﺳﯿﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‪ ،‬ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﺠﯿﻦ‪ ،‬ﮔﺎﺑﺎﭘﻨﺘﯿﻦ و ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪه‬

‫ﻫﺎي ﺧﻠﻖ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻠﻘﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺿﻈﺮاب‬
‫اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ و ﺧﻮاب ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺤﻮ ﺑﻪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ )‪ (BDZs‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون‪ ،‬ﺿﺪ‬

‫اﺿﻄﺮاب ﻫﺎي ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮزﻫﺎ‪ ،‬زوﻟﭙﯿﺪم و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ داروﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ‬

‫‪298‬‬
 ‫ﺑﺎزﺟﺬب ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ )‪ ،(SSRIs‬ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اﯾﻬﺎ )‪ ، (TCAs‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮﻧﻮ آﻣﯿﻦ اﮐﺴﯿﺪاز )‪ (MAOIs‬و آﻧﺘﯽ‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﻫﻢ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﻣﺰﻣﻦ ﻫﻤﭽﻮن اﺧﺘﻼل ﭘﺎﻧﯿﮏ و اﺧﺘﻼل وﺳﻮاس ﻓﮑﺮي‪ -‬ﻋﻤﻠﯽ‬

‫اﺟﺒﺎري ﻫﻤﺮاه ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ داروﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮزﻫﺎي ﺗﯿﭙﯿﮑﺎل‪ ،‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ و ﻣﭙﺮوﺑﺎﻣﺎت در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت‬ ‫‪þ‬‬
‫اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Anxiety‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‬

‫‪Disorders‬‬

‫اﺿﻄﺮاب ﺣﺎﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺣﺴﺎس وﺣﺸﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮد ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﻧﮕﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮري‬

‫ﮐﻪ ﮐﻨﺘﺮل آن دﺷﻮار اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯽ ﻗﺮاري‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﺗﻨﺶ ﯾﺎ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼﻧﯽ و‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﺗﺎه و‬

‫ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺟﻬﺖ ﯾﺎدآوري ﻣﺮور ﻣﯿﮕﺮدﻧﺪ‪:‬‬

‫‪Generalized Anxiety Disorder‬‬ ‫‪ -‬اﺧﺘﻼل اﺿﻄﺮاب ﻓﺮاﮔﯿﺮ‪:‬‬

‫اﯾﻦ اﺧﺘﻼل در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﻔﺮط در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ‪ ،‬وﻗﺎﯾﻊ ﯾﺎ ﺗﻌﺎرﺿﺎت زﻧﺪﮔﯽ روزﻣﺮه اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل اﯾﻦ ﻧﮕﺮاﻧﯽ‬

‫ﺑﺮاي ﻓﺮد دﺷﻮار ﺑﻮده و ﺑﺎﻋﺚ زﺟﺮ و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﻓﺮد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﮐﻮدﮐﺎن و ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺷﯿﻮع ﺣﺪود‬

‫‪ %45‬دارد‪.‬‬

‫‪Panic‬‬ ‫‪ -‬اﺧﺘﻼل ﻫﺮاس‬

‫‪Disorder‬‬
‫اﺿﻄﺮاب و ﻫﺮاس ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﮑﺎن ﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﺣﻤﻼت‬

‫ﺧﻮدﺑﺨﻮدي ﻫﺮاس ﯾﺎ ﭘﺎﻧﯿﮏ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﭘﺎﻧﯿﮏ دوره اي از ﺗﺮس ﯾﺎ ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﺷﺪﯾﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي‬

‫ﻣﺸﺨﺼﯽ دارد و ﻃﯽ آن ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 4‬ﺗﺎ از ﻋﻼﯾﻢ ذﯾﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺮوز ﮐﺮده و در ﻋﺮض ‪ 10‬دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬

‫ﺷﺪت ﺧﻮد ﻣﯽ رﺳﺪ‪:‬‬

‫ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻟﺮزﯾﺪن‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬ﻟﺮز ﯾﺎ ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺮس از ﻣﺮدن‪ ،‬اﺣﺴﺎس‬

‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و ﻣﻨﮕﯽ‪.‬‬

‫‪299‬‬
 ‫‪Phobia‬‬ ‫‪ -‬ﻓﻮﺑﯿﺎ‬

‫ﺗﺮس ﻏﯿﺮﻣﻨﻄﻘﯽ از ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﯾﺎ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺣﻤﻼت ﺗﺮس و ﻫﺮاس‬

‫ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻋﻼﯾﻢ اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﺑﺮوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺑﻪ دوﺻﻮرت ‪ Social‬و ‪ Specific‬ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪Obsessive-Compulsive‬‬ ‫‪ -‬اﺧﺘﻼل وﺳﻮاس ﻓﮑﺮي‪ -‬ﻋﻤﻠﯽ‬

‫‪Disorder‬‬

‫وﺳﻮاس ‪،‬اﺧﺘﻼﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻋﻘﺎﯾﺪ‪ ،‬اﻓﮑﺎر‪ ،‬اﻋﻤﺎل و ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﺗﮑﺮار ﺷﻮﻧﺪه و ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ و ﻣﺰاﺣﻢ ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و‬

‫ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﻓﺰاﯾﺶ اﺿﻄﺮاب در ﻓﺮد ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬اﺟﺒﺎر ﻫﻢ ﻓﮑﺮ ﯾﺎ رﻓﺘﺎري آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ در ﺟﻬﺖ رﻓﻊ اﺿﻄﺮاب ﻧﺎﺷﯽ از‬

‫وﺳﻮاس اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم اﺟﺒﺎر اﺿﻄﺮاب ﻓﺮد ﺗﻘﻠﯿﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ و در ﺻﻮرت ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻧﻬﺎ اﺿﻄﺮاب اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ‬

‫ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪Post-traumatic Stress‬‬ ‫‪ -‬اﺧﺘﻼل اﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﺲ از ﺑﺮوز ﺣﺎد‬

‫‪Disorder‬‬

‫در اﯾﻦ اﺧﺘﻼل‪ ،‬اﺿﻄﺮاب ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺎدﺛﻪ اي ﭘﺮ اﺳﺘﺮس و ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ واﻗﻌﻪ در روﯾﺎﻫﺎ و اﻓﮑﺎر‬

‫ﺑﯿﺪاري ﻓﺮد دوﺑﺎره ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﻣﺸﮑﻞ در ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬اﺷﮑﺎل در‬

‫ﺗﻤﺮﮐﺰ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪﯾﺪ و ﻏﯿﺮه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Alcohol withdrawal‬‬ ‫‪ -‬اﺧﺘﻼل اﺿﻄﺮاب ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ‪:‬‬

‫‪disorder‬‬
‫ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻓﺮد واﺑﺴﺘﮕﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻗﻄﻊ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ در ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮدي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬

‫ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ و ﺗﺸﻨﺞ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ در درﻣﺎن اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت اﺛﺮات ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮﺑﯽ از ﺧﻮد‬

‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻣﻞ در ﻣﻮرد ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد اﻣﺎ‬

‫اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮد آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ اي از درﻣﺎن ﻫﺎي داروﯾﯽ اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‬

‫‪300‬‬
 ‫درﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﻂ دوم‬ ‫درﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﻂ اول‬ ‫ﻧﻮع اﺧﺘﻼل‬

‫وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬
‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬
‫ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون‬ ‫اﺧﺘﻼل اﺿﻄﺮاب ﻓﺮاﮔﯿﺮ‬
‫ﻧﻔﺎزودون‬
‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬ ‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬ ‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬
‫اﺧﺘﻼل ﻫﺮاس‬
‫ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ‬ ‫آﻟﭙﺮازوﻻم‬
‫دﯾﺎزﭘﺎم‬ ‫ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم‬

‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬

‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬
‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬ ‫ﻓﻮﺑﯿﺎ‬
‫ﺳﯿﺘﺎﻟﻮﭘﺮام‬

‫ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم‬

‫آﻟﭙﺮازوﻻم‬

‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬
‫اﺧﺘﻼل اﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﺲ از‬
‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬ ‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬
‫ﺑﺮوز ﺣﺎدﺛﻪ‬
‫وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬

‫ﻧﻔﺎزودون‬

‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‬

‫ﮐﻠﻮﻣﯿﭙﺮاﻣﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬ ‫اﺧﺘﻼل وﺳﻮاس ﻓﮑﺮي‪-‬‬

‫وﻧﻼﻓﺎﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬ ‫ﻋﻤﻠﯽ‬

‫ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‬

‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫‪Benzodiazepines‬‬

‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ از دﺳﺘﻪ داروﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ و ﺧﻮاب ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺴﺨﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫از ﻣﺰاﯾﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ داروﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮ‪ ،‬اﺛﺮات اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺗﺮ ﺿﺪ اﺿﻄﺮاﺑﯽ‪،‬‬

‫ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﮐﻤﺘﺮ ﺟﻬﺖ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده و ﺧﻄﺮات ﮐﻤﺘﺮ ﺗﺪاﺧﻼت داروﺋﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ‬

‫داروﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪301‬‬
 ‫ﺣﺪود ‪ 35‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻨﯽ در دﻧﯿﺎ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ‪ 13‬ﺗﺎ از آﻧﻬﺎ در ﺑﺎزار آﻣﺮﯾﮑﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ‪ 7‬ﺗﺎ از آﻧﻬﺎ‬

‫ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب و ‪ 6‬ﺗﺎي دﯾﮕﺮ ﺧﻮاب آور ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‪ ،‬اﻟﻘﺎي ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ آﻧﺘﺮوﮔﺮاد‪ ،‬درﻣﺎن ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ و‬

‫درﻣﺎن آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ و ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي رواﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﺮﺧﯽ داروﻫﺎ ﺑ ﻪ‬

‫ﻋﻨﻮان ﺿﺪ ﺻﺮع‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﺘﯿﺴﯿﺘﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﻧﻮروﻟﻮژﯾﮏ‪ ،‬درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮز‪ ،‬درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ﺗﻬﻮع‬

‫واﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﻣﯿﻮﮐﺎرد‪ ،‬درﻣﺎن اورژاﻧﺲ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‪ ،‬ﺳﻨﺪرو روده ﺗﺤﺮﯾﮏ‬

‫ﭘﺬﯾﺮ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﺗﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺘﺎﻧﻮس‪،،‬ﺳﻨﺪرم ﭘﺎي ﺑﯽ ﻗﺮار ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﭘﺮﯾﻮدﯾﮏ اﻋﻀﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‪، ،‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﯾﺴﮑﯿﻨﺰي ﺗﺎﺧﯿﺮي‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺮﺧﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب‬ ‫‪þ‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب آﻧﻬﺎ در درﻣﺎن ﺣﻤﻼت ﭘﺎﻧﯿﮏ ارﺟﺢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﺧﺘﻼل و ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﻗﺪرت ﻗﻀﺎوت ‪ ،‬ﺗﻔﮑﺮ و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺣﺮﮐﺘﯽ و ﺣﺘﯽ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻤﺮﮐﺰ و ﺑﺮوز ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ آﻧﺘﺮوﮔﺮاد ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻣﺼﺮف ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﺑﺮوز واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ در‬

‫درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت و ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻨﺪرم ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ و ﯾﺎ ﻋﻮد ﻣﺠﺪد ﻋﻼﺋﻢ اﺧﺘﻼل در دوره ﮐﺎﻫﺶ دوز دارو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎي واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‪ ،‬دوزﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﻻ‪،‬‬ ‫‪þ‬‬
‫داروﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﺎﻻ‪ ،‬داروﻫﺎي ﺑﺎ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﮐﻮﺗﺎه و ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‪.‬‬

‫ﺳﻪ ﻧﻮع ﺳﻨﺪرم ﻗﻄﻊ در اﺛﺮ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪ :Relapse -1‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻋﻼﺋﻢ اﺻﻠﯽ اﺿﻄﺮاب اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺪوده زﻣﺎﻧﯽ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﯿﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎ ﺗﺎ ﻣﺎﻫﻬﺎ ﭘﺲ از‬

‫ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ :Rebound -2‬ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻋﻼﺋﻢ اﺿﻄﺮاب ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﻨﺪرم ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎ ﯾﺎ روزﻫﺎ ﭘﺲ‬

‫ازﻗﻄﻊ دارو ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻨﺪﯾﻦ روز ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ :Withdrawal -3‬ﺷﺪت اﯾﻦ ﺳﻨﺪرم ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‪ ،‬زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ‪ ،‬ﻃﻮل اﺛﺮ و دوز داروي‬

‫ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪت درﻣﺎن‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ و ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ دارو ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻨﺪرم ﻗﻄﻊ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﮐﻮﺗﺎه ‪ 1 – 2‬روز ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ دارو و در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎ ﻧﯿﻤﻪ‬

‫ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ ‪ 4 – 7‬روز ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ دارو ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻣﺪت زﻣﺎن ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻨﺪرم در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ‬

‫ﮐﻮﺗﺎه ﮐﻤﺘﺮ و ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ‪ :‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در داروﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﯽ اﯾﺮان‬

‫‪302‬‬
 ‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫‪Alprazolam‬‬ ‫‪Xanax‬‬ ‫‪Tab: 0.5, 1 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ و اﺧﺘﻼﻻت‬
‫‪D‬‬
‫اﺿﻄﺮاﺑﯽ‬

‫‪Chlordiazepoxide‬‬ ‫‪Librium‬‬ ‫‪Tab: 5, 10 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل‬

‫‪D‬‬ ‫اﺿﻄﺮاب ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ اﻟﮑﻞ‬

‫و اﺿﻄﺮاب ﭘﯿﺶ از ﺟﺮاﺣﯽ‬

‫‪Clonazepam‬‬ ‫‪Klonopin‬‬ ‫‪Tab: 1, 2 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬

‫‪D‬‬
‫ﺗﺸﻨﺠﯽ‬

‫‪Diazepam‬‬ ‫‪Valium‬‬ ‫‪Tab: 2, 5, 10 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل‬

‫‪Enema: 5, 10 mg‬‬
‫اﺿﻄﺮاب ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ اﻟﮑﻞ‪،‬‬
‫‪Supp: 5, 10 mg‬‬
‫‪Solu.: 2mg/5ml‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‪ ،‬ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪Inj.: 5mg/ml, 2ml‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ ‪ ،‬ﺿﺪ ﺻﺮع و‬

‫اﺿﻄﺮاب ﭘﯿﺶ از ﺟﺮاﺣﯽ‬

‫‪Lorazepam‬‬ ‫‪Ativan‬‬ ‫‪Tab: 1, 2 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ و اﺧﺘﻼل‬

‫‪Inj.:‬‬ ‫‪2mg/ml,‬‬ ‫‪D‬‬
‫ﺧﻮاب‬
‫‪4mg/ml‬‬
‫‪Oxazepam‬‬ ‫‪Serax‬‬ ‫‪Tab: 10 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‬

‫‪D‬‬ ‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ اﻟﮑﻞ و اﺧﺘﻼل‬

‫ﺧﻮاب‬
‫‪Flurazepam‬‬ ‫‪Dalmane‬‬ ‫‪Cap: 15mg‬‬ ‫‪Contra‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬
‫‪indicated‬‬
‫‪Zolpidem‬‬ ‫‪Ambien‬‬ ‫‪Tab: 5, 10 mg‬‬ ‫‪B‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬

‫‪Buspirone‬‬ ‫‪Buspar‬‬ ‫‪Tab: 5, 10 mg‬‬ ‫‪B‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‬

‫‪Midazolam‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪Syr.: 2mg/ml‬‬ ‫اﺧﺘﻼل اﺿﻄﺮاب ﭘﯿﺶ از‬

‫)‪Inj.:1mg/ml(5ml‬‬
‫‪D‬‬ ‫ﺟﺮاﺣﯽ‬
‫‪, 5mg/ml (1, 2, 3‬‬
‫)‪ml‬‬

‫ب‪ :‬ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ و اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب‬

‫‪303‬‬
 ‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫‪Meprobamate‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪Tab: 200, 400 mg‬‬ ‫‪D‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ‬

‫‪Clorazepate‬‬ ‫‪Tranxene‬‬ ‫‪Tab: 3.75,7.5, 15‬‬ ‫اﺧﺘﻼل اﺿﻄﺮاب ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ‬

‫‪mg‬‬ ‫‪D‬‬
‫اﻟﮑﻞ و ﺻﺮع‬
‫‪Estazolam‬‬ ‫‪ProSom‬‬ ‫‪Tab: 1, 2 mg‬‬ ‫‪X‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬

‫‪Quazepam‬‬ ‫‪Doral‬‬ ‫‪Tab: 7.5, 15 mg‬‬ ‫‪X‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬

‫‪Temazepam‬‬ ‫‪Restoril‬‬ ‫‪Cap: 7.5 , 15, 22.5,‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬

‫‪X‬‬
‫‪30 mg‬‬
‫‪Triazolam‬‬ ‫‪Halicon‬‬ ‫‪Tab: 0.125, 0.25‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬
‫‪X‬‬
‫‪mg‬‬
‫‪Zaleplon‬‬ ‫‪Sonata‬‬ ‫‪Cap: 5, 10 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬
‫‪Ramelteon‬‬ ‫‪Rozerem‬‬ ‫‪Tab: 8 mg‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫‪ þ‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻫﻢ ﺳﺮﯾﻊ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﻟﺬا ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺗﺮﯾﻦ راه‪،‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺐ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ داروﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دوز ﻫﻤﺴﺎن‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﺷﺮوع اﺛﺮ‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ‬ ‫دارو‬
‫)ﺳﺎﻋﺖ(‬

‫‪0.5‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻏﯿﺮﻓﻌﺎل‬ ‫‪6/3 – 26/9‬‬ ‫آﻟﭙﺮازوﻻم‬

‫‪10‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻓﻌﺎل‬ ‫‪5 – 30‬‬ ‫ﮐﻠﺮدﯾﺎزﭘﻮﮐﺴﺎﯾﺪ‬

‫‪0.25‬‬ ‫ﺳﺮﯾﻊ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل‬ ‫‪18 – 50‬‬ ‫ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم‬

‫‪7.5‬‬ ‫ﺳﺮﯾﻊ‬ ‫ﻓﻌﺎل‬ ‫‪40 – 50‬‬ ‫ﮐﻠﺮازﭘﺎت‬

‫‪5‬‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ‬ ‫ﻓﻌﺎل‬ ‫‪20 – 80‬‬ ‫دﯾﺎزﭘﺎم‬

‫‪1‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل‬ ‫‪10 – 20‬‬ ‫ﻟﻮرازﭘﺎم‬

‫‪15‬‬ ‫آﻫﺴﺘﻪ‬ ‫ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل‬ ‫‪5 – 20‬‬ ‫اﮐﺴﺎزﭘﺎم‬

‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﻏﯿﺮﻓﻌﺎل‬ ‫‪1-4‬‬ ‫ﻣﯿﺪازوﻻم‬

‫‪304‬‬
 ‫ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﻧﺎدر‬ ‫ﻏﯿﺮ ﻣﺘﺪاول‬ ‫ﻣﺘﺪاول‬

‫اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬دﻟﯿﺮﯾﻮم‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‬

‫ﺧﺴﺘﮕﯽ‬ ‫درد ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﻟﺮزش‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ‬

‫ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﭘﺎﺋﯿﻦ‬ ‫ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﺎﻻ‬

‫دﯾﺎزﭘﺎم‬
‫آﻟﭙﺮازوﻻم‬
‫ﮐﻠﺮدﯾﺎزﭘﻮﮐﺴﺎﯾﺪ‬
‫ﻟﻮرازﭘﺎم‬
‫ﻓﻠﻮرازﭘﺎم‬
‫ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم‬
‫ﺗﻤﺎزﭘﺎم‬

‫‪ þ‬در ﻣﻮرد ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﺎﻻ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ‪ CNS‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ دوز ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ از‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﭘﺎﺋﯿﻦ اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ﮐﻠﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﮔﺬرا و ﻣﺘﻮﺳﻂ در روزﻫﺎي آﻏﺎزﯾﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ داروﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و آﺷﻔﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت رﻓﺘﺎري‬

‫‪ -‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ‬

‫‪ -‬اﺣﺴﺎس ﺧﺴﺘﮕﯽ‬

‫‪ -‬ﺗﺤﻤﻞ و واﺑﺴﺘﮕﯽ‬

‫ﺑﺮادي ﮐﺎردي‪ ،‬ادم‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪ ،‬ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﻓﻠﺒﯿﺖ و ﺗﺮوﻣﺒﻮز در ﻣﺤﻞ‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ‪-‬‬

‫ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي و ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺳﯿﺴﺘﻮﻟﯿﮏ‬ ‫ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫‪305‬‬
 ‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺑﯿﻘﺮاري ﺣﺮﮐﺘﯽ‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ آﻧﺘﺮوﮔﺮاد‪ ،‬آﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬آﻓﻮﻧﯽ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺎ‪ ،‬آﺷﻔﺘﮕﯽ‪،‬‬

‫ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدن‪ ،‬روان آﺷﻔﺘﮕﯽ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل در ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺣﻮاس‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬دﯾﺴﺘﻮﻧﯽ‪،‬‬

‫اﺣﺴﺎس ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ‪ ،‬ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﺮك‪ ،‬ﻫﻤﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫ﭘﺎرزي‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﻟﺘﺎرژي‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺳﺒﮑﯽ در ﺳﺮ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬زوال‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬ﺑﯿﻘﺮاري‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺎﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﮐﻨﺪ ذﻫﻨﯽ‪ ،‬ﻫﻖ‬

‫ﻫﻖ ﮐﺮدن‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ و ﻟﺮزش‬

‫ادم ﺻﻮرت و ﻗﻮزك ﭘﺎ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﻮﯾﯽ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ و راش ﻫﺎي‬
‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬

‫ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﺷﮑﺎل در ﺑﻠﻊ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻌﺪه‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺰاق‪ ،‬ﺗﻬﻮع و‬
‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل در ﻋﺎدت ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ و اﺣﺘﺒﺎس ادرار‬ ‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه‬

‫ادراري‪ -‬ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬

‫دوﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺴﺘﺎﮔﻤﻮس‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﭼﺸﻤﯽ‬

‫ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎري‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز‪ ،‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ و ﺣﻤﻼت ﻋﺼﺒﯽ‬ ‫ﻋﻮارض رواﻧﯽ‬

‫ﮐﻢ ﺧﻮﻧﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺷﻨﻮاﯾﯽ‪ ،‬دﯾﺴﮑﺮازي ﻫﺎي ﺧﻮﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬از دﺳﺖ دادن‬

‫آب ﺑﺪن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪LDL‬و آﻟﮑﺎﻟﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎزو ‪ ALT‬و ‪AST‬و اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﮔﺎﻻﮐﺘﻮره‪،‬‬

‫ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﺳﮑﺴﮑﻪ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬درد ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﻟﻨﻔﻮآدﻧﻮﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬

‫ﺗﻨﻔﺴﯽ و درد‪ ،‬ﺳﻮزش و ﻗﺮﻣﺰي ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫‪ -‬ﮔﻠﻮﮐﻮم ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺣﺎد‬

‫‪ -‬اﻃﻔﺎل ﺑﺎ ﺳﻨﯿﻦ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﺎه‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول و اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻬﺎر ﺳﯿﺘﻮﮐﺮوم ‪P450‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪306‬‬
 ‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻀﻼﻧﯽ و ورﯾﺪي‬ ‫واﺑﺴﺘﮕﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪي‬ ‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -‬زاﯾﻤﺎن‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -‬اﻃﻔﺎل‬ ‫ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺑﺮ ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﻨﺘﯿﮏ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﻨﺘﯿﮏ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺳﻦ‪ ،‬ﺟﻨﺲ‪ ،‬وزن‪ ،‬اﺑﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺒﺪي ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻮي و ﻧﮋاد ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات و اﺛﺮات ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ‬ ‫اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﻨﺘﯿﮏ و ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ‬ ‫ﻓﺎﮐﺘﻮر‬

‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ دوزاژ‬ ‫‪ ↑ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ‬

‫‪ -‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ آﻧﻬﺎ از‬ ‫‪ ↓ -‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ‬ ‫ﺳﻦ‬

‫‪ ↓ -‬ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ↑ ﻃﺮﯾﻖ ﮔﻠﻮﮐﻮروﻧﯿﺪاﺳﯿﻮن اﺳﺖ ارﺟﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫)ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ‬

‫)ﻟﻮرازﭘﺎم و اﮐﺴﺎزﭘﺎم(‬ ‫ﻏﻠﻈﺖ آزاد ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﺷﺎﻫﺪ(‬

‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ‬ ‫‪ ↑ -‬ﺟﺬب ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﺳﯿﺪﯾﺘﻪ ﻣﻌﺪه‬

‫‪ -‬ﻣﺮدان ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ دوز ﭘﺎﺋﯿﻨﯽ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫‪ ↓ -‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي در ﻣﺮدان‬

‫‪ ↑ -‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ CYP3A4‬و ‪ CYP2C19‬در زﻧﺎن ‪ -‬ﺗﮑﺮار دوز ﮐﻤﺘﺮ در ﺧﺎﻧﻤﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻃﻮﻻﻧﯽ‬

‫ﺷﺪن ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ‬ ‫ﯾﺎﺋﺴﻪ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ↑ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ دارو‬

‫ﺟﻨﺲ‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﮔﻠﻮﮐﻮروﻧﯿﺪاﺳﯿﻮن در زﻧﺎن‬

‫‪ Vd ↑ -‬در زﻧﺎن‬

‫‪ -‬اﺗﺼﺎل ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ ﭘﺎﺋﯿﻦ در زﻧﺎن‬

‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺠﻤﻊ دارو در ﺑﺎﻓﺖ ﭼﺮﺑﯽ ﮐﺎﻫﺶ‬

‫‪ ↑ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ‪Vd‬‬ ‫وزن‬
‫دوز در ﺑﯿﻤﺎران ﭼﺎق‬

‫‪ ↓ -‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ و ↑ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ‬

‫ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ و آﻟﭙﺮازوﻻم در ﺳﯿﺮوز و ‪ -‬اﺟﺘﻨـــﺎب از ﻣﺼـــﺮف ﺑﻨﺰودﯾـــﺎزﭘﯿﻦ ﻫـــﺎي‬

‫ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺒﺪي‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ و ﮐﺎﻫﺶ دوز آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬

‫‪ ↑ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ ﻟﻮرازﭘﺎم در ﺳﯿﺮوز‬

‫‪307‬‬
 ‫‪ ↓ -‬اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﺎﻋﺚ ↑‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ دوز‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري ﮐﻠﯿﻮي‬
‫ﺳﻬﻢ داروي آزاد‬

‫‪ ↓ -‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ اﮐﺴﯿﺪاﺗﯿﻮ دﯾﺎزﭘﺎم و آﻟﭙﺮازوﻻم ‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ دﯾﺎزﭘﺎم و آﻟﭙﺮازوﻻم و‬

‫ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻧﮋاد‬
‫در آﺳﯿﺎﯾﯽ ﻫﺎ‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ ﯾﺎ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮاد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫‪ -‬درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﺑﺎ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ‪ 6 – 12 ،‬ﻣﺎه ﭘﺲ از ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺛﺮ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ اداﻣﻪ دارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ )‪( 4-6‬ﻫﻔﺘﻪ و ﯾﺎ ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫دارو دﭼﺎر ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻨﺪرم ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﭘﺲ از ‪ 1 – 2‬ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺤﻤﻞ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت از‬

‫آﻧﻬﺎ در اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﺤﻮه ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮدو ﻫﻔﺘﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ ٪25‬دوز را ﮐﻢ ﮐﺮده و درﻧﺘﯿﺠﻪ ﻃﯽ ‪ 6 – 12‬ﻫﻔﺘﻪ‬

‫دوز دارو ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ آﻧﺘﺮوﮔﺮاد ﺑﺎ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﻗﻄﻊ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬ ‫‪þ‬‬
‫دارو ﺑﻪ داروي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ و ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺪرﯾﺠﯽ آن ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل و ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن ﻋﻼﺋﻢ ﻗﻄﻊ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻟﭙﺮازوﻻم و ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎﺋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ‪ FDA‬ﻣﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫) اﻟﺒﺘﻪ ﺳﺎﯾﺮداروﻫﺎي اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﯾﻦ اﺛﺮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ(‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬آﻟﭙﺮازوﻻم‪ ،‬ﻟﻮرازﭘﺎم و دﯾﺎزﭘﺎم از داروﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن‬

‫زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ ﮐﻮﺗﺎه آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دﯾﺎزﭘﺎم و ﮐﻠﺮازﭘﺎت از داروﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻼﻟﯿﺖ در ﭼﺮﺑﯽ ﺑﺎﻻﯾﯽ دارﻧﺪ و ﺳﺮﯾﻌﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ را از‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ در درﻣﺎن اﺿﻄﺮاب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داروي ﺳﺮﯾﻊ اﻻﺛﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻠﻮﻣﺎزﻧﯿﻞ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻮارد ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪308‬‬
 ‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﭘﺲ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ از اﻧﺠﺎم‬ ‫‪-‬‬

‫ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻮﺷﯿﺎري اﺣﺘﯿﺎج دارد‪ ،‬ﺧﻮدداري ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ از ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ اﻟﮑﻞ و داروﻫﺎي ﻣﻀﻌﻒ ‪ CNS‬ﺧﻮدداري ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ دارو ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد اﻣﺎ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﮔﻮارﺷﯽ دارو ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬ ‫‪-‬‬

‫ﻏﺬا و ﺑﺎ آب ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺪون دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﮏ دوز دارو را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﺪاده و از ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﺧﻮدداري‬ ‫‪-‬‬

‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ #‬دارو ‪ -‬داروﺧﺎﻧﻪ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻓﺮوش ﮐﻠﯿﻪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺪون ﻧﺴﺨﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻓﺮوش ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﻗﺒﻠﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد ) ﻣﮕﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﭘﺰﺷﮏ (‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن داروﻫﺎ و ﻏﺬاﻫﺎﺋﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺿﺪ ﻗﺎرچ ﻫﺎي آزوﻟﯽ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪي‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮوﺗﺌﺎز ‪ ،HIV‬ﺑﺮﺧﯽ داروﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ ‪، SSRIs‬‬

‫ﻧﻔﺎزودون و ﮔﺮﯾﭗ ﻓﺮوت ( ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر اﯾﺰوآﻧﺰﯾﻢ ‪ CYP3A‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‬

‫ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن اﺛﺮ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬داروﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ اﯾﺰوآﻧﺰﯾﻢ را اﻟﻘﺎء ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ )ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ‪ ،‬ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل ‪ ،‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ و رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ( ﺑﺎﻋﺚ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬
‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫‪ é‬اﺛﺮات ‪CNS‬‬ ‫اﻟﮑﻞ و داروﻫﺎي ﻣﻀﻌﻒ‬

‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬ ‫‪CNS‬‬

‫‪309‬‬
 ‫ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر و ﺧﻮاب‬ ‫اﻟﮑﻞ و داروﻫﺎي‬
‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫آﻟﻮدﮔﯽ‬ ‫ﻣﻀﻌﻒ ‪CNS‬‬

‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪ ﻫﺎ ﺑﺮ روي ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب‬

‫ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺮ ﺟﺬب‬

‫از دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺗﺎﺛﯿﺮي ﻧﺪارﻧﺪ‪،‬‬ ‫‪ ê‬ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب‬ ‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ‬

‫ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎ‬

‫ﻣﻮﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ اﯾﻦ‬
‫داروﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮارض‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ و‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‬
‫ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ‪ ،‬اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ‪،‬‬
‫دي ﺳﻮﻟﻔﯿﺮام‪ ،‬ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل‪،‬‬
‫‪ ê‬دﻓﻊ ﮐﺒﺪي ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬ ‫آﻟﭙﺮازوﻻم‪،‬‬
‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‪،‬ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﺎر ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي‬ ‫ﮐﻠﺮدﯾﺎزﭘﻮﮐﺴﺎﯾﺪ‪،‬‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‪ ،‬ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول‪،‬‬
‫آﻧﻬﺎ‬ ‫ﮐﻠﺮازﭘﺎت‪ ،‬دﯾﺎزﭘﺎم‬
‫ﻣﺘﻮﭘﺮوﻟﻮل‪ ،‬ﭘﺮوﭘﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ‪،‬‬
‫واﻟﭙﺮوﯾﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬

‫‪ é‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ داروﻫﺎ‬ ‫ﻟﻮرازﭘﺎم‪ ،‬اﮐﺴﺎزﭘﺎم‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ‬

‫ﭘﺮوﺑﻨﺴﯿﺪ در ﮐﻨﮋوﮔﺎﺳﯿﻮن ﮐﺒﺪي‬ ‫‪ é‬اﺛﺮات‬

‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﭘﺮوﺑﻨﺴﯿﺪ‬
‫اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬

‫‪ ê‬ﺟﺬب ﮔﻮارﺷﯽ‬ ‫دﯾﺎزﭘﺎم‬ ‫راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ‬

‫‪ é‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬
‫اﻟﻘﺎء آﻧﺰﯾﻢ‬ ‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‬
‫ﻣﯿﮑﺮوزوﻣﺎل‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬

‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻮارض‬

‫ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ‪،‬‬ ‫‪ é‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﻟﻮرازﭘﺎم‬ ‫اﺳﮑﻮﭘﻮﻻﻣﯿﻦ‬

‫ﺗﻮﻫﻢ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‬

‫‪ ê‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬ ‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ‬
‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪،‬‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ آن‬

‫‪310‬‬
 ‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‬

‫‪ ê‬اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﻟﻮودوﭘﺎ‬ ‫ﻟﻮودوﭘﺎ‬ ‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ‬

‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﯾﺎ‬ ‫داروﻫﺎي ﺑﻠﻮﮐﻪ ﮐﻨﻨﺪه‬

‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﺗﻀﻌﯿﻒ اﺛﺮات اﯾﻦ‬ ‫ﻋﻀﻠﻪ‪ -‬ﻋﺼﺐ‬

‫داروﻫﺎ ﮔﺮدﻧﺪ‬

‫اﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋـﺚ‬

‫ﺑﺮوز ﺳﻤﯿﺖ ﮔـﺮدد اﻣـﺎ از ﺳـﻮي‬ ‫‪ é‬ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﻓﻨﯽ‬

‫ﻓﻨﯽ ﺗﻮﯾﯿﻦ‬ ‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫دﯾﮕـــﺮ ﻓﻨـــﯽ ﺗـــﻮﯾﯿﻦ ﮐﻠﯿـــﺮاﻧﺲ‬ ‫ﺗﻮﯾﯿﻦ‬

‫اﮐﺴﺎزﭘﺎم را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺪاﺧﻼت و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد داروﻫﺎ در ﺑﺎﻻ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ‬

‫ﻧﮑﺎت و ﻣﻮارد اﺳﺘﺜﻨﺎ ذﮐﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ ﺑﺎ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﻓﺖ ﺷﺪﯾﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪ ،‬اﯾﺴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ و‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻋﺪم ﻫﻮﺷﯿﺎري ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آﻣﯿﻮدارون ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ) آﻟﭙﺮازوﻻم ( ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‬

‫اﻧﻮاع داروﻫﺎي ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻨﯽ‬

‫‪Alprazolam‬‬ ‫آﻟﭙﺮازوﻻم‬
‫اﯾﻦ دارو ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﻣﺬﮐﻮر در ﺣﻤﻼت ﻫﺮاس )ﭘﺎﻧﯿﮏ(‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ و ‪IBS‬‬

‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﯾﺮ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﺳﻪ ﻣﺎه واﺑﺴﺘﮕﯽ‬

‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﺠﺎد‬

‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ آﻟﭙﺮازوﻻم ‪ 15‬دﻗﯿﻘﻪ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻋﻮارﺿﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬اﭘﯿﺰود ﻫﺎي ﻣﺎﻧﯿﺎ و ﻫﯿﭙﻮ ﻣﺎﻧﯿﺎ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف آﻟﭙﺮازوﻻم ﮔﺰارش ﺷﺪه‬ ‫‪þ‬‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪311‬‬
 ‫ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻨﺪرم ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ﺑﺮوز ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ دوز ‪ 0/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﺮ ﺳﻪ روز ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﯾﻌﻨﯽ ‪ 0/25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﺮ ‪ 3 – 7‬روز ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و ﺑﯽ ﺿﺮر ﺑﻮدن اﯾﻦ دارو در اﻓﺮاد ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 18‬ﺳﺎل ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻧﮕﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫ﻣﺼﺮف آﻟﭙﺮازوﻻم ﺑﺎ ﻏﺬاي ﭼﺮب ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ آن ﺗﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﻣﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﻧﺼﻒ ﮐﺮدن ﻗﺮص‪ ،‬ﻧﯿﻤﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ دور اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬زﯾﺮا دارو در ﻣﺠﺎورت رﻃﻮﺑﺖ ﺣﺴﺎس‬

‫و ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف آﻟﭙﺮازوﻻم در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول ﯾﺎ ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Chlordiazepoxide‬‬ ‫ﮐﻠﺮدﯾﺎزﭘﻮﮐﺴﺎﯾﺪ‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف ﮐﻠﺮدﯾﺎزﭘﻮﮐﺴﺎﯾﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﺗﺪاﺧﻞ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮐﻠﯿﺪﯾﻨﯿﻮم در درﻣﺎن اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ‪ IBS ،‬و اﻧﺘﺮوﮐﻮﻟﯿﺖ ﺣﺎد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت‬

‫ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ ﻣﻮرد در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ آورده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Clonazepam‬‬ ‫ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم‬
‫اﯾﻦ دارو در ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﭘﺮﯾﻮدﯾﮏ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‪ ،‬دﯾﺲ آرﺗﺮي‪ ،‬ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‪ ،‬اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻣﺎﻧﯿﮏ ﺣﺎد‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬

‫ﻧﻮرآﻟﮋي و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ در اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﯿﮏ‪،‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫اﯾﻦ دارو در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫‪312‬‬
 ‫‪ þ‬ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺗﺪرﯾﺠﯽ و ﻫﺮ ﺳﻪ روز ‪ 0.125 mg‬دو ﺑﺎر در روز ﺗﺎ ﻗﻄﻊ‬

‫ﮐﺎﻣﻞ دارو اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ دارو ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﯾﺎ ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻ آن را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز‬

‫اﺳﺘﺎﺗﻮس اﭘﯽ ﻟﭙﺘﯿﮑﻮس ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﺳﻬﺎل ﺗﻌﺮﯾﻖ و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داروي ﺿﺪ ﺻﺮع وارد ﺑﺎزار ﺷﺪ وﻟﯽ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮاي درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﭘﺎﻧﯿﮏ‬ ‫‪D‬‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﺷﻤﺎرش ﺧﻮﻧﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺿﺮوري‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺰاق ﻣﯽ ﮔﺮدد ﭘﺲ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭼﻮن ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﻋﻮارض ﺳﻨﺪرم ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ آن ﭼﻨﺪ روز ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ دارو‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ دور از رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Diazepam‬‬ ‫دﯾﺎزﭘﺎم‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻋﻀﻼﻧﯽ در رﻓﻊ اﺳﭙﺎﺳﺘﯿﺴﯿﺘﯽ و ﺗﺘﺎﻧﻮس‪ ،‬ﺣﻤﻼت ﻫﺮاس ) ﭘﺎﻧﯿﮏ( و ‪ IBS‬ﻣﻮرد‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ þ‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻟﯿﭙﻮﻓﯿﻠﯿﺴﯿﺘﻪ ﺑﺎﻻي دﯾﺎزﭘﺎم ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از ‪ BBB‬ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ ﻧﻮزادان ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎﻟﺶ را ﻧﺪارﻧﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز ﺳﺮﮐﻮب ‪CNS‬‬

‫وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد دﯾﺎزﭘﺎم ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﻔﺎده اﯾﻦ دارو در اﻃﻔﺎل ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﺎه ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪313‬‬
 ‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬
‫دﯾﺎزﭘﺎم در ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻟﺘﺎرژي و ﮐﺎﻫﺶ وزن ﮐﻮدك ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪:‬‬ ‫‪N‬‬

‫‪ -‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺳﺮﯾﻊ ورﯾﺪي دﯾﺎزﭘﺎم ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و اﯾﺴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺠﻮﯾﺰ‬

‫ورﯾﺪي آن ﺑﺎﯾﺪ‪ 5 mg/min‬در ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ و‪ 5 mg/ 3min‬در اﻃﻔﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ دﯾﺎزﭘﺎم ﺑﺎﯾﺪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ دﯾﺎزﭘﺎم ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎ ﯾﺎ داروﻫﺎ رﻗﯿﻖ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﺠﺎد رﺳﻮب دﯾﺎزﭘﺎم در ﻣﺎﯾﻌﺎت ‪ IV‬و ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري آن در ﮐﯿﺴﻪ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ و ﺗﯿﻮب ﻫﺎي اﻧﻔﻮزﯾﻮن‪،‬‬

‫ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ دﯾﺎزﭘﺎم دردﻧﺎك ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬

‫‪-‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ دﯾﺎزﭘﺎم ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﻮدن ﺟﺬب آن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯿﺸﻮد‪.‬در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺟﻬﺖ ﺗﺰرﯾﻖ‬

‫ﻣﯿﺘﻮان از ﻋﻀﻠﻪ دﻟﺘﻮﺋﯿﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‬

‫ﻓﺮم رﮐﺘﺎل‪:‬‬ ‫‪N‬‬

‫‪ -‬در ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺣﻤﻼت ﺻﺮع ﻣﻘﺎوم و ﺗﺸﻨﺞ ﻋﻮد ﮐﻨﻨﺪه ﺣﺎد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Lorazepam‬‬ ‫ﻟﻮرازﭘﺎم‬

‫در درﻣﺎن اﺳﺘﺎﺗﻮس اﭘﯽ ﻟﭙﺘﯿﮑﻮس‪ ،‬دﻟﯿﺮﯾﻮم‪ ،‬اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﺗﻮﻧﯽ‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ‪ ،‬ﭘﯿﺶ از ﺑﯿﻬﻮﺷﯽ و ﺳﻨﺪرم ﻗﻄﻊ اﻟﮑﻞ ﺣﺎد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫ﻣﺼﺮف دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪ و ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﺧﻮراﮐﯽ اﯾﻦ دارو در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ﺳﻦ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪:‬‬ ‫‪N‬‬

‫‪ -‬ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻟﻮرازﭘﺎم ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ دارو ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺮﯾﻊ اﺿﻄﺮاب و آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻠﺖ آن ﺟﺬب ﺳﺮﯾﻊ و‬

‫ﮐﺎﻣﻞ ﭘﺲ از ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IM‬دارو اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪314‬‬
 ‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻤﯿﻖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺟﻬﺖ ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﺳﺎزﮔﺎر ﻫﻢ ﺣﺠﻢ ﺧﻮد رﻗﯿﻖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻟﻮرازﭘﺎم ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﻼﺋﻢ ﺣﯿﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺗﻨﻔﺲ و ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺷﺎﯾﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻟﻮرازﭘﺎم ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ داراي ﻣﺸﮑﻼت رﯾﻮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Oxazepam‬‬ ‫اﮐﺴﺎزﭘﺎم‬

‫اﮐﺴﺎزﭘﺎم در ﮐﻨﺘﺮل ‪ IBS‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫اﮐﺴﺎزﭘﺎم ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎﻟﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ داراي ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﻣﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ اﯾﻦ دارو در ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ 4‬ﻣﺎه ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در اﻃﻔﺎل ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Clorazepate‬‬ ‫ﮐﻠﺮازﭘﺎت‬

‫اﯾﻦ دارو در ﮐﻨﺘﺮل ‪ IBS‬و ﺑﻌﻨﻮان داروي ﮐﻤﮑﯽ در درﻣﺎن ﺻﺮع ﭘﺎرﺷﯿﺎل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Midazolam‬‬ ‫ﻣﯿﺪازوﻻم‬

‫ﯾﮏ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺟﻬﺖ اﻟﻘﺎء ﺧﻮاب ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ‪ ،‬اﻋﻤﺎل‬

‫ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ ﯾﺎ اﻧﺪوﺳﮑﻮﭘﯿﮏ ﮐﻮﺗﺎه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺮﺧﯽ داروﻫﺎي ﺑﯿﻬﻮش ﮐﻨﻨﺪه ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ‬

‫ﺑﺰرگ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪315‬‬
 ‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ IV‬ﯾﺎ ‪ IM‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده ‪ IV‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﺳﺪﯾﻢ ﮐﻠﺮاﯾﺪ ‪0.9‬‬

‫درﺻﺪ و ﯾﺎ دﮐﺴﺘﺮوز ‪ 5‬درﺻﺪ رﻗﯿﻖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ CYP450‬ﺗﺪاﺧﻞ دارد‪ ،‬ﭘﺲ داروﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ‪ ،‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬دﯾﻠﺘﯿﺎزم‪ ،‬وراﭘﺎﻣﯿﻞ‪،‬‬

‫ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول و اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول ﺑﺎ ﻣﯿﺪازوﻻم ﺗﺪاﺧﻞ داﺷﺘﻪ و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ ﻣﯿﺪازوﻻم و اﻓﺰاﯾﺶ‬

‫ﻣﺪت ﺧﻮاب آوري آن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ روي ‪ CNS‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ‪ ،‬اﻟﮑﻞ و ﺳﺎﯾﺮ داروي ﻣﻀﻌﻒ ‪ CNS‬ﺗﺪاﺧﻞ دارد‬

‫و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻣﯿﺪازوﻻم در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ داروﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺮوﺗﺌﺎز ‪ HIV‬و ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه رﯾﻮرس ﺗﺮاﻧﺲ ﮐﺮﯾﭙﺘﺎز ﻏﯿﺮ‬

‫ﻧﻮﮐﻠﺌﻮﺗﯿﺪي درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯿﺪازوﻻم ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ IV‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز دﭘﺮﺳﯿﻮن ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﺗﺰرﯾﻖ اﯾﻦ دارو‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي ﺳﺮﯾﻊ ﻣﯿﺪازوﻻم در ﻧﻮزادان ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﯿﺪازوﻻم ﺑﺎ ﺗﯿﻮﭘﻨﺘﺎل و ﻫﺎﻟﻮﺗﺎن ﺗﺪاﺧﻞ دارد‪ ،‬ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﯿﺪازوﻻم ﺑﺎ ﺗﯿﻮﭘﻨﺘﺎل ﯾﺎ ﻫﺎﻟﻮﺗﺎن‬

‫ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬از ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯿﺪازوﻻم ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻮارض ﮐﻠﯽ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﻼﺋﻢ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬

‫در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﺴﺖ ﺗﻨﻔﺴﯽ و اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ واﮐﻨﺶ آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺘﯿﮏ‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬راش و ﺧﺎرش در ﮐﻤﺘﺮ از ‪ %1‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻣﯿﺪازوﻻم در ﺷﯿﺮ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬از ﺑﯿﻤﺎر ﺳﺌﻮال ﺷﻮد ﮐﻪ اﻟﮑﻞ‪ ،‬داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ روي ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟‬

‫ﺗﺠﻮﯾﺰ اﺳﺘﻔﺎده اﭘﯽ دورال ﯾﺎ داﺧﻞ ﻧﺨﺎﻋﯽ اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﭘﺮزرواﺗﯿﻮ در ﻓﺮﻣﻮﻻﺳﯿﻮن )ﺑﻨﺰﯾﻞ اﻟﮑﻞ( ﻣﻤﻨﻮع‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Buspirone‬‬ ‫ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون‬

‫‪316‬‬
 ‫اﯾﻦ دارو ﯾﮏ ﭘﺎرﺷﯿﺎل آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪ 5-HT1A‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ در ﮐﺎﻫﺶ‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﺳﻨﺪرم ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ درد‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ و ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮ ‪ SSRIs‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻗﻮي ‪ CYP3A4‬ﺑﺎﯾﺪ دوز ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺳﺎﺑﻘﻪ واﺑﺴﺘﮕﯽ و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮاد را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺗﺠﻮﯾﺰ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون ﺑﺮ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ارﺟﺢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻠﯿﻮي و ﮐﺒﺪي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ اﺿﻄﺮاب ﺧﻮاب آوري ﮐﻤﺘﺮي دارد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﺣﺎﻓﻈﻪ و‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ آن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون داراي ﻋﻮارض ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﻀﻌﯿﻒ ‪ CNS‬ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ دارو در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده و واﺑﺴﺘﮕﯽ را ﻧﺪارد‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ þ‬ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون ﺑﺎ آب ﮔﺮﯾﺐ ﻓﺮوت ﺗﺪاﺧﻞ دارد و آب ﮔﺮﯾﭗ ﻓﺮوت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﺋﯽ آن ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻈﻢ ﺧﻮرده ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻬﺒﻮدي ‪ 1 – 2‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوع درﻣﺎن و ﺣﺘﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ‪ 4-6‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻗﺎﺑﻞ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺑﯿﻤﺎر در ﻣﻮرد ﻋﻮارض ﺷﺎﯾﻊ ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد و ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ ﺑﺎﯾﺪ آﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺻﻮرت ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ دارو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ﺷﺎﯾﻊ ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون‬

‫‪ -‬ﺳﺮ درد )‪(%10‬‬ ‫‪ -‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ )‪(%9‬‬

‫‪ -‬ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﺗﻬﻮع )‪(%6-8‬‬ ‫‪ -‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ )‪(%10‬‬

‫‪ -‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ )‪(%5‬‬ ‫‪ -‬اﺣﺴﺎس ﺳﺒﮑﯽ ﺳﺮ )‪(%5‬‬

‫‪ -‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ )‪(%5‬‬

‫‪317‬‬
 ‫درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪ ،CHF ،‬اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﻣﯿﻮﮐﺎرد‪ ،‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ ﻗﻠﺒﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ‪-‬‬

‫ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي و ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ )‪(%1-2‬‬ ‫ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫اﺧﺘﻼﻻت روﯾﺎ‪ ،‬دﯾﺲ ﻓﻮري‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﺻﺪا‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ‪ ،‬آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ‪ ،‬ﺑﯽ ﻋﻼﻗﮕﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﺳﺮﻣﺎ و ﺳﺎﯾﮑﻮز‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬

‫ادم‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬ﮐﺒﻮدي‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ادم‪ ،‬آﮐﻨﻪ و ﻧﺎزك ﺷﺪن ﻧﺎﺧﻦ‬
‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﻫﺎ‬

‫ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﺋﯽ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺰاق‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﮐﻮﻟﻮن‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي رﮐﺘﺎل )‪ (%1-5‬و در ﻣﻮارد ﻧﺎدر ﺳﻮزش زﺑﺎن‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﺗﮑﺮر ادرار‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ و ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺳﻮزش ادرار‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه‬

‫آﻣﻨﻮره‪ ،‬ﺗﺎﺧﯿﺮ در اﻧﺰال‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﻟﮕﻦ و ﺷﺐ ادراري‬ ‫ادراري‪ -‬ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬

‫ﮐﺮاﻣﭗ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت‪ ،‬درد ﻣﻔﺎﺻﻞ و ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ‬

‫ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ و اﺣﺘﻘﺎن رﯾﻪ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬

‫ﮔﺎﻻﮐﺘﻮره و اﺧﺘﻼﻻت ﺗﯿﺮوﺋﯿﺪ‬ ‫ﻋﻮارض اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ آﻣﯿﻨﻮ ﺗﺮاﻧﺴﻔﺮازﻫﺎي ﮐﺒﺪي) ‪ ،( ALT , AST‬وزوز ﮔﻮش‪ ،‬درد ﮔﻠﻮ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‪،‬‬

‫ﻗﺮﻣﺰي و ﺧﺎرش ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ )‪ ، (%2‬ﺗﺮس از ﻧﻮر‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬ﺗﺐ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻﻻت ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬ﻟﻮﮐﻮﭘﻨﯽ ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ و اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‬

‫‪D‬در ﺣﺪود ‪ %10‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎﯾﻊ‬

‫ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻣﺼﺮف دارو را ﻗﻄﻊ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫در اﺛﺮاﺳﺘﻔﺎده ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﻮﺳﭙﯿﺮون ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺗﺼﺎل آن ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﺮﮐﺰي ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﻄﺢ‬ ‫‪D‬‬
‫دوﭘﺎﻣﯿﻦ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯽ‪ ،‬آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ و ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺴﮑﯿﻨﺰي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Meprobemate‬‬ ‫ﻣﭙﺮوﺑﺎﻣﺎت‬

‫ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﮐﻨﺘﺮل اﺧﺘﻼﻻت اﺿﻄﺮاﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪318‬‬
 ‫‪ þ‬ﻣﭙﺮوﺑﺎﻣﺎت ﺑﺮ روي ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ دارو در ﭘﻮرﻓﯿﺮي ﺣﺎد ﻣﺎﻧﻨﺪ واﮐﻨﺶ ﻫﺎي اﯾﺪﯾﻮﺳﻨﮑﺮاﺗﯿﮏ ﯾﺎ آﻟﺮژي ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬در ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻣﭙﺮوﺑﺎﻣﺎت واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻗﻄﻊ دارو ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ‬

‫ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﺳﻨﮑﻮپ‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻘﺮاري‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﺗﻄﺎﺑﻖ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫و ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬

‫راش ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﺧﺎرش و ﮐﻬﯿﺮ‪.‬‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬

‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ و اﺳﻬﺎل‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﻟﺮز ‪،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز و آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬

‫ﻋﻮارض آﻟﺮژﯾﮏ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻣﭙﺮوﺑﺎﻣﺎت ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﭘﺘﺸﯽ‪ ،‬ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ‪،‬‬

‫اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‪ ،‬ارﯾﺘﻢ ﻣﻮﻟﺘﯽ ﻓﺮم‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ اﮐﺴﻔﻮﻟﯿﺎﺗﯿﻮ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب زﺑﺎن‪ ،‬آدﻧﻮﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬اﻟﯿﮕﻮري و ﺑﺮوﻧﮑﻮاﺳﭙﺎﺳﻢ‪.‬‬

‫‪Sleep Disorder‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب‬

‫ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻋﻤﻠﮑﺮد دﻗﯿﻖ ﺧﻮاب ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ ﻧﻘﺶ آن در ﮐﺴﺐ اﻧﺮژي‪ ،‬ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻗﻮاي ﺑﺪن و رﺷﺪ‬

‫ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﻮاب دو ﻓﺎز وﺟﻮد دارد‪ :‬ﻓﺎز اول ‪ non-REM‬ﮐﻪ ﺧﻮد از ‪ 4‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬

‫در ﻣﺮاﺣﻞ ‪ 1‬و‪ 2‬ﺧﻮاب ﺳﺒﮏ و ﺳﻄﺤﯽ و در ﻣﺮاﺣﻞ ‪ 3‬و‪ 4‬ﺧﻮاب ﻋﻤﯿﻖ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﺣﺪود ‪90‬‬

‫دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﻨﺪ و از ﻧﻈﺮ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ اﻣﻮاج اﻟﮑﺘﺮو اﻧﺴﻔﺎﻟﻮﮔﺮاﻓﯽ اﻣﻮاج ﺑﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد و‬

‫در ﻓﺎز دوم ﮐﻪ ‪ REM‬ﻧﺎم دارد‪ ،‬اﻣﻮاج ﺑﺎ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺧﻮاب و روﯾﺎ در اﯾﻦ ﻓﺎز دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﮐﺜﺮ اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ‪ 7‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻮاب در روز ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ )اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺧﻮاب ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 4-11‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ( ﮐﻪ در ﺣﻘﯿﻘﺖ اﯾﻦ دوره ﺧﻮاب از ﭼﻨﺪ ﻓﺎز ‪ non-REM‬و ‪ REM‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺧﻮاب ﺑﺎ‬

‫‪319‬‬
 ‫اﻣﻮاج ﮐﻮﺗﺎه )‪ (non-REM‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد دوره ﺧﻮاب در اﯾﻦ اﻓﺮاد ﻣﻨﻘﻄﻊ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬

‫اﻫﻤﯿﺖ ﺧﻮاب ﺑﺮوز اﺧﺘﻼل در اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﻣﺸﮑﻞ و ﻧﺎ ﮐﺎراﯾﯽ در ﻓﺮد ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Insomnia‬‬ ‫‪ -‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‬

‫ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﺷﮑﺎل در ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻦ ﯾﺎ دوام ﺧﻮاب ﮐﻪ از ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و‬

‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻓﺮد ﭘﺲ از ﺧﻮاب اﺣﺴﺎس ﻧﺸﺎط ﻧﮑﺮده و در ﻃﻮل روز از ﮐﺎرآﯾﯽ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬

‫اﺧﺘﻼل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺪاوم ﯾﺎ ﮔﺬرا ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼل ﮔﺬرا ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺧﻮاب ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﺤﻞ ﺧﻮاب‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﺤﻞ ﻫﺎي ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻت‬

‫ﺣﺎد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻠﯽ اﺣﺴﺎﺳﯽ ودر اﺛﺮ ﯾﺎ ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎري ﺟﺪي ﻣﺎﻧﻨﺪ درد ﺷﺪﯾﺪ‬

‫و ﺣﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﻣﺰﻣﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﯾﮏ اﺧﺘﻼل رواﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﯾﺎ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺳﻮء ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد و اﻟﮑﻞ‪،‬‬

‫درﻣﺎن ﻫﺎي داروﯾﯽ‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯿﯿﻦ و ﺷﺐ ادراري ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺜﻞ درد‪ ،‬ﺧﺎرش و ﺗﻨﮕﯽ‬

‫ﻧﻔﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﯿﺰان ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب‬

‫‪Insomnia‬‬
‫‪ -‬ﮔﺬرا )ﭼﻨﺪ روز(‬
‫‪٪ 30 – 35‬‬
‫‪ -‬ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ) ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ(‬

‫‪ -‬ﻣﺰﻣﻦ )ﺑﯿﺶ از ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ(‬

‫‪PLMS‬‬
‫‪٪ 5 – 30‬‬
‫‪(Periodic limb movements during sleep‬‬
‫‪RLS‬‬
‫‪5 -15 ٪‬‬
‫)‪(Restless leg syndrome‬‬
‫‪2–4٪‬‬ ‫‪Sleep apnea‬‬

‫‪45 ٪‬‬ ‫‪Primary snoring‬‬

‫‪0.15 ٪‬‬ ‫‪Narcolepsy‬‬

‫‪320‬‬
 ‫درﻣﺎن ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻋﻮاﻣﻞ اﺳﺘﺮس زا و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺮاﯾﻂ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده و در اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬

‫وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺸﺎوره و درﻣﺎن ﻫﺎي ﻏﯿﺮ داروﯾﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺟﺰء داروﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺑﯽ‬

‫ﺧﻮاﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ زوﻟﭙﯿﺪم‪ ،‬داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي‪ ،‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮراﺗﻬﺎ‪ ،‬آﻧﺘﯽ‬

‫ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻫﺎي آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل و ﻏﯿﺮه در ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ‬

‫ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ داروﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ زوﻟﭙﯿﺪم‪ ،‬ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ آورده ﻣﯽ ﺷﻮد‬

‫و اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف داروﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮزﻫﺎي ﺗﯿﭙﯿﮑﺎل‪ ،‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ و ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻮﺛﺮ در‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﻣﺼﺮف ﺧﻮاب آورﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺤﺪود ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮑﯽ داروﻫﺎي ﺧﻮاب آور ﻏﯿﺮ ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات‬

‫دوز ﻫﻤﺴﺎن‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ)‪(hrs‬‬ ‫ﻃﻮل اﺛﺮ)‪(hrs‬‬ ‫ﺷﺮوع اﺛﺮ)‪(min‬‬ ‫ﺣﻼﻟﯿﺖ در ﭼﺮﺑﯽ‬ ‫دارو‬

‫‪10‬‬ ‫‪2.5‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪30‬‬ ‫ﮐﻢ‬ ‫زوﻟﭙﯿﺪم‬

‫‪2‬‬ ‫‪10-24‬‬ ‫‪10-15‬‬ ‫‪60-120‬‬ ‫ﮐﻢ‬ ‫اﺳﺘﺎزوﻻم‬

‫‪30‬‬ ‫‪50-100‬‬ ‫‪7-8‬‬ ‫‪30-60‬‬ ‫ﮐﻢ‬ ‫ﻓﻠﻮرازﭘﺎم‬

‫‪15‬‬ ‫‪25-41‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﺳﺮﯾﻊ‬ ‫‪-‬‬ ‫ﮐﻮازﭘﺎم‬

‫‪30‬‬ ‫‪10-17‬‬ ‫‪8-12‬‬ ‫‪60-120‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺗﻤﺎزﭘﺎم‬

‫‪0.25‬‬ ‫‪1.5-5.5‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪15-30‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫ﺗﺮﯾﺎزوﻻم‬

‫‪7-10‬‬ ‫‪4-8‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات‬

‫‪Benzodiazepines‬‬ ‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫‪Florazepam‬‬ ‫ﻓﻠﻮرازﭘﺎم‬
‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ دوره ﮐﻮﺗﺎه ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ اي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 15‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Chloral hydrate‬‬ ‫ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات‬

‫‪321‬‬
 ‫اﯾﻦ دارو در ﮐﺎﻫﺶ اﺿﻄﺮاب ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﭘﯿﻮﺋﯿﺪﻫﺎ و ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ﻣﻮرد‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات اﻏﻠﺐ در ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮزادان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن ﺑﺮوز ﮐﻤﺘﺮ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ و اﺳﻬﺎل از ﻋﻮارض ﺷﺎﯾﻊ ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﯾﻦ ﻋﻮارض رﻗﯿﻖ‬ ‫‪D‬‬
‫ﮐﺮدن ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﺎ آب ﯾﺎ ﻣﺎﯾﻌﺎت دﯾﮕﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪D‬در اﺛﺮ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات ‪ REM rebound‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات در ﻣﺠﺎورت ﻫﻮا ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺗﺒﺨﯿﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﺠﺎور ﻧﻮر ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻧﻔﺦ و ﻣﺰه ﺑﺪ دﻫﺎن‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻫﯿﺠﺎن‪ ،‬دﻟﯿﺮﯾﻮم‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺳﺒﮑﯽ در ﺳﺮ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﮐﺎﺑﻮس ﺷﺒﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ و ﺑﯽ ﻗﺮاري‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬

‫ﺑﺮوز راش‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم‪ ،‬ﭘﻮرﭘﻮرآ و ارﯾﺘﻢ ﻣﻮﻟﺘﯽ ﻓﺮم ) ﻋﻮارض ﺟﻠﺪي ﮐﻠﺮال ﻫﯿﺪرات‬
‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﺷﺎﯾﻊ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ(‬

‫ﻟﻮﮐﻤﯽ‪ ،‬اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‪ ،‬ﮐﺘﻮن اوري‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫ﺑﯿﻤﺎري ﻗﻠﺒﯽ ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫‪-‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼل ﻫﻮاس و ﻫﻮﺷﯿﺎري ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫در ﺑﯿﻤﺎران اﻓﺴﺮده و ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ رﯾﺴﮏ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ در آﻧﻬﺎ زﯾﺎد اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف‬ ‫‪-‬‬

‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫زوﻟﭙﯿﺪم‬

‫‪322‬‬
 ‫اﯾﻦ دارو داراي اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﯿﺖ اﺛﺮ آن ﺑﺮ روي‬

‫رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻨﯽ ﻧﻮع ﯾﮏ ﺳﺎﯾﺮ اﺛﺮات ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﺿﺪ اﺿﻄﺮاﺑﯽ و ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺠﯽ را ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎﺑﯿﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬ﻋﺪم ﺳﺮﮐﻮب ‪ REM‬و ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ‬

‫دارو ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ þ‬در ﻣﻮرد واﺑﺴﺘﮕﯽ و ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زوﻟﭙﯿﺪم اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫دﻓﻊ زوﻟﭙﯿﺪم در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﺒﺪي ﺑﻪ ﮐﻨﺪي ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ دوز‬ ‫‪D‬‬
‫آﻏﺎزﯾﻦ دارو در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﺋﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط‬

‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬دوزﻫﺎي آﻏﺎزﯾﻦ زوﻟﭙﯿﺪم در اﻓﺮاد ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو ﺷﺪه اﻧﺪ در ‪ ٪4‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ دوزﻫﺎي ‪ 1 – 90‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه‬

‫اﺳﺖ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬اﺣﺴﺎس ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ در ﻃﻮل روز‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪.‬‬

‫‪ D‬اﮐﺜﺮ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ‪ 4-5‬ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن زوﻟﭙﯿﺪم ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﻣﻀﻌﻒ ‪ CNS‬ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺼﺮف زوﻟﭙﯿﺪم ﺑﺎ اﻟﮑﻞ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ‪ 2– 3‬ﻫﻔﺘﻪ داروﻫﺎي ﺧﻮاب آور ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﺮوز ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ ﺷﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﺗﻀﻌﯿﻒ ‪ CNS‬و اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺪي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ دوز ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ زوﻟﭙﯿﺪم در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 1 – 2‬ﻫﻔﺘﻪ آﻧﺮا اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﻧﺪ ﺟﺎﯾﺰ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﻣﺒﺘﻼ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪323‬‬
 ‫در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در اﻓﺮاد ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 18‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫‪ þ‬زوﻟﭙﯿﺪم ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺧﻮاب اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن رﯾﺘﻮﻧﺎوﯾﺮ و زوﻟﭙﯿﺪم ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻼﺗﻮﻧﯿﻦ‬
‫ﻣﻼﺗﻮﻧﯿﻦ ﯾﮑﯽ از ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺑﺪن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎﻋﺎت ﺗﺎرﯾﮑﯽ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد و‪.‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ آﻣﯿﻨﻮ ﺑﻮﺗﯿﺮﯾﮏ‬

‫اﺳﯿﺪ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﻟﮕﻮي ﺧﻮاب ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻼﺗﻮﻧﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل در ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ‪،‬‬

‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‪ ،‬ﺳﺮدردﻫﺎي ﺧﻮﺷﻪ اي‪ ،‬وزوز ﮔﻮش‪ ،‬آﻟﻮﭘﺴﯽ در زﻧﺎن و ﺳﻨﺪرم روده ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﯾﮑﯽ از داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﻼﺗﻮﻧﯿﻦ ﺑﻪ ﻧﺎ م ‪ Ramelteon‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دارو در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد‬

‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﻮاب ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ #‬دارو‪ -‬ﮐﺎدر ﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬

‫ﻣﻼﺗﻮﻧﯿﻦ در اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Shift work18‬و ‪ Jet lag19‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﻼﺗﻮﻧﯿﻦ در ﺑﺎرداري ﺟﺰء ﮔﺮوه ‪ C‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪þ‬‬

‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺼﺮف داروي ﻣﻼﺗﻮﻧﯿﻦ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺒﻞ از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻏﺬاي ﭼﺮب ﻣﺼﺮف ﻧﮕﺮدد‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫‪Shift work‬‬
‫‪19‬‬
‫‪Jet lag‬‬

‫‪324‬‬
 ‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻗﻄﻊ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﯾﺎ ﮔﺎﻻﮐﺘﻮره در زﻧﺎن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ و ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎروري ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ‬

‫ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺬاﻫﺎي ﭼﺮب ‪ Tmax‬آن ﺑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﻫﻢ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﯽ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬داروﻫﺎي اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ و ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ در ﻃﻮل روز ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ زﯾﻦ و ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ ﻫﻢ آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮاب ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪،‬‬ ‫‪þ‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬
‫داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ دﺳﺘﻪ در درﻣﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﻫﺎي ﺧﻮاب آور‪ ،‬ﺗﺮازودون‪ ،‬ﻧﻔﺎزودون و‬

‫ﻣﯿﺮﺗﺎزاﭘﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻣﻞ در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ‬

‫ﺷﯿﻮع اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺳﻦ ﺷﺮوع در ﻣﺮدان ‪ 15-25‬ﺳﺎﻟﮕﯽ و در زﻧﺎن ‪-35‬‬

‫‪ 25‬ﺳﺎﻟﮕﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﺑﻨﯿﺎدي زﯾﺴﺘﯽ دارد وﻟﯽ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ ﺑﺮ روي دو ﻗﻠﻮﻫﺎي ﺗﮏ ﺗﺨﻤﮑﯽ‬

‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻮامل ﻣﺤﯿﻄﯽ و رواﻧﯽ ﻧﯿﺰ در ﭘﯿﺪاﯾﺶ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﺰاﯾﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﺑﺮاﺳﺎس وﺟﻮد ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺬﯾﺎن و ﺗﻮﻫﻢ و‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻨﻔﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻼﯾﻢ ﻧﻮﺳﺎن ﯾﺎ ﮐﻨﺪ ﺷﺪن ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﻃﻔﯽ‪ ،‬از دﺳﺖ دادن ﻗﺪرت ﺗﻔﮑﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ‪ ،‬ﻓﻘﺮ ﻣﺤﺘﻮاي ﮐﻼم‪،‬‬

‫وﻗﻔﻪ در ﺗﻔﮑﺮ‪ ،‬ﺳﺮ و وﺿﻊ ﺑﺪ‪ ،‬ﻓﻘﺪان اﻧﮕﯿﺰه‪ ،‬ﺑﯽ ﻟﺬﺗﯽ و اﻧﺰواي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪325‬‬
 ‫ﺧﻮدﮐﺸﯽ از ﻋﻠﻞ ﺷﺎﯾﻊ ﻣﺮگ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺣﺪود ‪ 50‬درﺻﺪ از ﮐﻞ ﺑﯿﻤﺎران‬

‫در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺧﻮد ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺑﺎر اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس ‪ ،DSM – IV‬اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻟﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺶ ﻣﺎه ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ دوره ﺑﻪ ﻣﺪت‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﻣﺎه ﻓﺮد دو ﺗﺎ از ﻋﻼﯾﻢ ﻓﺎز ﻓﻌﺎل را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﻓﺎز ﻓﻌﺎل ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫ﻫﺬﯾﺎن‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ )ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ ﺷﻨﻮاﯾﯽ اﺳﺖ(‪ ،‬ﺗﮑﻠﻢ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن )ﺑﯽ رﺑﻂ ﮔﻮﯾﯽ ﯾﺎ از ﺧﻂ ﺧﺎرج ﺷﺪن ﻫﺎي‬

‫ﻣﮑﺮر(‪ ،‬رﻓﺘﺎري ﺑﻪ وﺿﻮح ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن ﯾﺎ ﮐﺎﺗﺎﺗﻮﻧﯿﮏ و ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻨﻔﯽ )ﻓﻘﺪان ﻧﻮﺳﺎن در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺎﻃﻔﯽ و ﯾﺎ ﺑﯽ ارادﮔﯽ(‬

‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻫﺬﯾﺎن ﻫﺎي ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﯾﺐ )‪ (Bizarre‬در ﺑﯿﻤﺎر‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﺪاﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﻮرد‬

‫رﻓﺘﺎر ﯾﺎ اﻓﮑﺎر ﻓﺮد اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺻﺪا ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻫﻢ ﻣﮑﺎﻟﻤﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺮاي ﻓﺎز‬

‫ﻓﻌﺎل ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬درﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ از زﻣﺎن ﺷﺮوع ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﯽ از ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﺑﯿﻤﺎر‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺷﻐﻞ‪ ،‬رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻓﺮدي و ﯾﺎ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺪت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ و ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﮐﻤﺘﺮ از‬

‫ﺳﻄﺤﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺑﯿﻤﺎري ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺖ اﺛﺒﺎت ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎري ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﻓﺎز ﻓﻌﺎل ﺑﯿﻤﺎري ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻠﻘﯽ اﻋﻢ از اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎژور‪ ،‬ﻣﺎﻧﯿﺎ و‬

‫ﯾﺎ اﺧﺘﻼل اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺨﺘﻠﻂ روي داده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ رد اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮء ﻣﺼﺮف دارو ﯾﺎ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري‬

‫ﻋﻤﻮﻣﯽ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬اﺧﺘﻼل اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻮع ﻓﺮﻋﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻧﻮع ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺪ‪ :‬اﺷﺘﻐﺎل ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﺬﯾﺎن ﯾﺎ داﺷﺘﻦ ﺗﻮﻫﻢ ﻫﺎي ﻣﮑﺮر ﺷﻨﻮاﯾﯽ از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﺧﺘﻼل‬

‫اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻧﻮع ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮرﮐﻠﯽ ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺰرگ ﺑﯿﻨﯽ ﯾﺎ ‪ Persecutory‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻧﻮع ‪ :Disorganized‬از ﻋﻼﯾﻢ آن ﺗﻤﺎﯾﻞ آﺷﮑﺎر ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺑﺪوي‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﮔﺴﯿﺨﺘﻪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﮑﻠﻢ‬

‫و رﻓﺘﺎر ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن و ﻧﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻧﻮع ﮐﺎﺗﺎﺗﻮﻧﯿﮏ‪ :‬در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران آﺷﻔﺘﮕﯽ واﺿﺢ در ﮐﺎرﮐﺮد ﺣﺮﮐﺘﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎ دو ﻣﻮرد زﯾﺮ‬

‫ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻬﺖ زدﮔﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻔﯽ ﮐﺎري )ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺪون اﻧﮕﯿﺰه در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ دﺳﺘﻮري(‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﻟﭙﺴﯽ‪،‬‬

‫ﺑﺮآﺷﻔﺘﮕﯽ‪ ،‬اﺗﺨﺎذ وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺧﺎص ﺑﺪﻧﯽ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت ﻗﺎﻟﺒﯽ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺎت اداﯾﯽ )‪ ،(Mannerism‬ﺳﮑﻮت‪ ،‬اﮐﻮﻻﻟﯽ و‬

‫اﮐﻮﭘﺮاﮐﺴﯽ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻧﻮع ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ‪ :‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺿﻮع روان ﮔﺴﯿﺨﺘﻪ ﺑﻮده وﻟﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ راﺣﺘﯽ در ﯾﮑﯽ‬

‫از ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻗﺒﻞ ﻗﺮار داد‪.‬‬

‫‪326‬‬
 ‫‪ -5‬ﻧﻮع ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه‪ :‬در اﯾﻦ ﻧﻮع اﺧﺘﻼل ﻋﻼﯾﻢ ﻫﺬﯾﺎن‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺗﮑﻠﻢ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن و ﯾﺎ رﻓﺘﺎر ﮐﺎﺗﺎﺗﻮﻧﯿﮏ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬

‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﯽ ﺷﻮاﻫﺪي دال ﺑﺮ وﺟﻮد اﺧﺘﻼل ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺜﻼً ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻨﻔﯽ ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺗﺎ از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻓﺎز‬

‫ﻓﻌﺎل ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﺳﺒﮏ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ اﺳﯿﮑﺰوﻓﺮﻧﯽ‬

‫ﻣﻨﻔﯽ‬ ‫ﻣﺜﺒﺖ‬
‫زوال ﺳﺎﯾﮑﻮ ﻣﻮﺗﻮر‬ ‫ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن وﺧﺼﻮﻣﺖ‬
‫‪Affective Flattening‬‬ ‫‪Tension‬‬
‫‪Avolition‬‬ ‫ﺑﯿﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ‬
‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫ﺗﻮﻫﻢ‬
‫‪Alogia‬‬
‫ﻫﺬﯾﺎن‬
‫‪Conectedness‬‬
‫ﻓﻘﺪان ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﮐﺎﻓﯽ‬ ‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﭘﺮاﮐﻨﺪه‬

‫رﻓﺘﺎر ﻏﯿﺮ ﻋﺎدي‬

‫ﺷﺪه‬ ‫در ﺑﺮوز اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﯿﺶ اﮔﻬﯽ اﺧﺘﻼل ﻣﻮرد اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ در ﺟﺪول آورده‬

‫اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﭘﯿﺶ آﮔﻬﯽ‬

‫ﭘﯿﺶ آﮔﻬﯽ ﺑﺪ‬ ‫ﭘﯿﺶ آﮔﻬﯽ ﺧﻮب‬

‫ﺷﺮوع در ﺳﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﯿﻦ‬ ‫ﺷﺮوع در ﺳﻨﯿﻦ ﺑﺎﻻ‬

‫ﺷﺮوع ﺧﺰﻧﺪه و ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺷﺮوع ﺣﺎد‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﻮب از ﻧﻈﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ و ﺷﻐﻠﯽ ﻗﺒﻞ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺪ از ﻧﻈﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ و ﺷﻐﻠﯽ ﻗﺒﻞ از‬

‫ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫از ﺑﯿﻤﺎري‬

‫اﻧﺰوا و در ﺧﻮد ﻣﺎﻧﺪﮔﯽ‬ ‫وﺟﻮد ﻋﻼﯾﻢ اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻠﻘﯽ )ﺑﻪ وﯾﮋه اﻓﺴﺮدﮔﯽ(‬

‫ازدواج ﻧﮑﺮده‪ ،‬ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﻣﺘﺎﻫﻞ ﺑﻮدن‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻠﻘﯽ در ﺧﺎﻧﻮاده‬

‫وﺟﻮد ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻨﻔﯽ‬ ‫وﺟﻮد ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺜﺒﺖ‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ آﺳﯿﺐ دﯾﺪﮔﯽ )ﺗﺮوﻣﺎ( در ﺣﻮل وﺣﻮش ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺧﻮب‬

‫‪327‬‬
 ‫ﻧﺒﻮد ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺮوﮐﺸﯽ در ﻋﺮض ﺳﻪ ﺳﺎل‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺴﺮﯾﻊ ﮐﻨﻨﺪه آﺷﮑﺎر‬

‫ﻋﻮدﻫﺎي ﻣﮑﺮر‬

‫ﺧﺸﻮﻧﺖ‬

‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺮاي اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮز اﻟﻘﺎء ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دارو‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫آﻣﻔﺘﺎﻣﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻮﮐﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﺣﺸﯿﺶ‪ ،‬ﻓﻦ ﺳﯿﮑﻠﺪﯾﻦ )‪ LSD ،(PCP‬و آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ ﻫﺎ‬

‫اﺧﺘﻼل ﻫﺎي ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ اوﻟﯿﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫اﺧﺘﻼل ﺷﺒﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﺷﺪﯾﺪ )ﻧﻮع ﻣﺎﻧﯿﮏ( و اﺧﺘﻼل ﺧﻠﻖ ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺷﯿﺰوﺋﯿﺪ‪ ،‬ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺪ و ‪Schizotypal‬‬

‫‪ -‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﯿﺴﺖ داروﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﯽ اﯾﺮان‪:‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﺷﮑﻞ دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬

‫ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺳﮑﺴﮑﻪ ﻣﻘﺎوم‬

‫ﺑﻪ درﻣﺎن‪ ،‬اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯿﺶ‬

‫‪Tab:25, 100 mg‬‬
‫‪Chlorpromazine‬‬ ‫‪Thorazine‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Inj: 25 mg/ml, 2ml‬‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎري‪ ،‬ﭘﻮرﻓﯿﺮي‬

‫ﺣﺎد اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺟﺮاﺣﯽ‬

‫‪Tab; 1, 2.5 mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫‪Fluphenazine‬‬ ‫‪Prolixin‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Inj: 25 mg/ml‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﯾﮑﻮز و ﺗﻬﻮع و‬
‫‪Tab: 2, 4, 8 mg‬‬
‫‪Perphenazine‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Inj: 5 mg/ml‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫اﺧﺘﻼل ﺳﺎﯾﮑﻮز و اﺿﻄﺮاب ﻏﯿﺮ‬

‫‪Tab: 1, 2, 5, 10 mg‬‬
‫‪Trifluoperazine‬‬ ‫‪---‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Inj: 1mg/ml‬‬ ‫ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ‬

‫‪Thioridazine‬‬ ‫‪Tab: 10, 25, 100 mg‬‬ ‫‪---‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫‪Thiothixene‬‬ ‫‪Cap: 5 mg‬‬ ‫‪Navane‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫‪Tab: 0.5, 2, 5mg‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﯾﮑﻮز‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺗﻮرِت‪،‬‬

‫‪Haloperidol‬‬ ‫‪Inj.: 5, 50 mg/ml‬‬ ‫‪Haldol‬‬ ‫‪C‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎري و ﺑﯿﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ‬
‫‪Drop:2 mg/ml‬‬

‫‪328‬‬
 ‫اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻮرِت‬
‫‪Pimozide‬‬ ‫‪Tab: 4 mg‬‬ ‫‪Orap‬‬ ‫‪C‬‬
‫)‪(Tourette disorder‬‬
‫ﮐﻨﻨﺪه‪،‬‬ ‫ﻋﻮد‬ ‫ﺧﻮدﮐﺸﯽ‬ ‫رﻓﺘﺎر‬
‫‪Clozapine‬‬ ‫‪Tab: 25, 100 mg‬‬ ‫‪Clozaril‬‬ ‫‪B‬‬
‫اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‬

‫‪Loxapine‬‬ ‫‪Cap: 5,10,25,50 mg‬‬ ‫‪Loxitan‬‬ ‫‪C‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫اﺧﺘﻼل ﺳﺎﯾﮑﻮز‪،‬‬
‫‪Risperidone‬‬ ‫‪Tab:1, 2, 3, 4 mg‬‬ ‫‪Risperdal‬‬ ‫‪C‬‬
‫اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ‬

‫‪Tab: 2.5, 5, 10, 15‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺳﺎﯾﮑﻮز‪،‬‬

‫‪Olanzapine‬‬ ‫‪mg‬‬ ‫‪Zyprexa‬‬ ‫‪C‬‬
‫اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ‬

‫اﺧﺘﻼل ﻫﺬﯾﺎﻧﯽ‬

‫اﺧﺘﻼل ﻫﺬﯾﺎﻧﯽ ﯾﮑﯽ از اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﻏﺎﻟﺐ آن ﻫﺬﯾﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ‪DMS-IV‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل ﻫﺬﯾﺎﻧﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻣﺪت ﯾﮏ ﻣﺎه دﭼﺎر ﻫﺬﯾﺎن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي‬

‫اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻫﺬﯾﺎن ﻫﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﯾﺐ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﻣﺮﯾﺨﯽ ﻫﺎ ﻣﺮا ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار داده اﻧﺪ‪.‬‬

‫در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ ﺟﺰ ﻋﻼﯾﻢ ﻫﺬﯾﺎن و ﺗﺒﻌﺎت آن‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻓﺮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﻣﺨﺘﻞ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و رﻓﺘﺎرش ﺑﻪ‬

‫وﺿﻮح ﻋﺠﯿﺐ و ﻏﺮﯾﺐ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻓﻌﺎل اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ‬

‫ﺗﻮﻫﻢ ﻫﺎي ﻟﻤﺴﯽ ﯾﺎ ﺑﻮﯾﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ دور ﻧﻤﺎي ﻫﺬﯾﺎﻧﯽ ﻓﺮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﻧﻮاع اﺧﺘﻼﻻت ﻫﺬﯾﺎﻧﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫ﻧﻮع ﺟﺴﻤﺎﻧﯽ‪ :‬ﻫﺬﯾﺎن ﻫﺎ ﺣﺎﮐﯽ از اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﻧﻘﺺ ﺟﺴﻤﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻤﺎري ﻃﺒﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ دﭼﺎر ﺷﺪه‬ ‫‪-‬‬

‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻮع ﺣﺴﺪ‪ :‬ﻫﺬﯾﺎن ﻫﺎ ﺣﺎﮐﯽ ازاﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺮﯾﮏ ﺟﻨﺴﯽ ﻓﺮد وﻓﺎدار ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﻪ اوﺧﯿﺎﻧﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﻮع ﺧﻮد ﺑﺰرگ ﺑﯿﻨﯽ‪ :‬ﻫﺬﯾﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﺣﺎﮐﯽ از ﻏﻠﻮ در ارزش‪ ،‬ﻗﺪرت‪ ،‬داﻧﺶ و ﯾﺎ ﻫﻮﯾﺖ ﺧﻮد‪ ،‬ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﯿﺎن داﺷﺘﻦ‬ ‫‪-‬‬

‫ارﺗﺒﺎﻃﯽ وﯾﮋه ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﯾﺎ اﻓﺮاد ﻣﺸﻬﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮع آروﺗﻮﻣﺎﻧﯿﮏ‪ :‬ﻫﺬﯾﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮدي دﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﺮﺗﺮي ﻫﻢ دارد‪ ،‬ﻋﺎﺷﻖ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻮع ﮔﺰﻧﺪ‪ :‬ﻫﺬﯾﺎن ﻫﺎ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮد ﯾﺎ ﯾﮑﯽ از ﻧﺰدﯾﮑﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ ﻣﻮرد ﮔﺰﻧﺪ وآﺳﯿﺐ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪329‬‬
 ‫ﻧﻮع ﻣﺨﺘﻠﻂ‪ :‬در اﯾﻦ ﻧﻮع ﻓﺮد دﭼﺎر ﻫﺬﯾﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺑﯿﺶ از ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ ﻣﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮع ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ‪ :‬اﺧﺘﻼل ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ در ﻫﯿﭻ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺑﯿﺎن ﺷﺪه ﻗﺮار ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ D‬ﺳﻦ ﺷﺮوع اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺣﺪود ‪ 40‬ﺳﺎﻟﮕﯽ اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ازﺳﻨﯿﻦ ‪ 18‬ﺗﺎ ‪ 90‬ﺳﺎﻟﮕﯽ ﻫﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬

‫ﺑﺮوز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪Brief Psychotic‬‬ ‫اﺧﺘﻼل ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﮔﺬرا‬

‫‪Disorder‬‬

‫در اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﯽ از ﻋﻼﯾﻢ ﻫﺬﯾﺎن‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺗﮑﻠﻢ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن )ﺑﯽ رﺑﻂ ﮔﻮﯾﯽ( و ﯾﺎ رﻓﺘﺎر ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن ﯾﺎ ﮐﺎﺗﺎﺗﻮﻧﯿﮏ‬

‫ﺑﻪ ﺻﻮرت واﺿﺢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﺪت ﺣﻤﻼت اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺑﯿﻦ ﯾﮏ روز ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﺎه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺧﺘﻼل در‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺸﺎر ﺷﺪﯾﺪ رواﻧﯽ‪ -‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﯾﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺸﺎرﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ از دﺳﺖ دادن ﯾﮑﯽ از ﻋﺰﯾﺰان ﯾﺎ‬

‫ﺗﺼﺎدف ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺧﺘﻼل ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﮔﺬرا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ روﺣﯽ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﯾﺎ رﻓﺘﺎري ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻌﺎرف )ﺗﻮي ذوق ﻣﯽ‬

‫زﻧﺪ(‪ ،‬ﺟﯿﻎ و ﻫﻮرا ﯾﺎ ﺳﮑﻮت و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺨﺘﻞ ﺑﻮدن ﺣﺎﻓﻈﻪ در ﻣﻮرد وﻗﺎﯾﻊ ﺗﺎزه ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Post Partum‬‬ ‫ﺳﺎﯾﮑﻮزﻫﺎي ﭘﺲ از زاﯾﻤﺎن‬

‫‪Psychosis‬‬

‫در ‪ DMS – IV‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ اﺧﺘﻼل وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري اﻏﻠﺐ در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ‬

‫روز ﭘﺲ از زاﯾﻤﺎن آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻫﻢ ﻋﻼﯾﻢ ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ﻋﺮض ‪ 8‬ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از زاﯾﻤﺎن رخ ﻣﯽ ﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﺑﯿﻤﺎر ﻧﺨﺴﺖ از ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ و ﺑﯽ ﻗﺮاري ﺷﮑﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ‬

‫ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدن و ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺧﻠﻘﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدد‪ .‬ﮐﻢ ﮐﻢ ﺳﻮء ﻇﻦ‪ ،‬اﻏﺘﺸﺎش ﺷﻌﻮر‪ ،‬ﺑﯽ رﺑﻂ ﮔﻮﯾﯽ‪ ،‬اﻇﻬﺎرات ﻏﯿﺮ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ‬

‫و ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻫﺎي وﺳﻮاﺳﯽ در ﻣﻮرد ﺳﻼﻣﺖ و رﻓﺎه ﻧﻮزاد ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ‪ 50‬درﺻﺪ ﺑﯿﻤﺎران ﻫﺬﯾﺎن و در ‪25‬‬

‫درﺻﺪ ﺗﻮﻫﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺷﮑﺎﯾﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدن و اﯾﺴﺘﺎدن ﻫﻢ ﺷﺎﯾﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﯿﻤﺎر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺣﺴﺎس ﮐﻨﺪ دﻟﺶ ﻧﻤﯽ‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ از ﻧﻮزادش ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﭽﻪ اش را دوﺳﺖ ﻧﺪارد و ﮔﺎﻫﯽ دﻟﺶ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﯾﺎ ﺑﭽﻪ ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﺻﺪﻣﻪ‬

‫اي ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰان اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﯾﻦ اﺧﺘﻼل ﺣﺪود ﯾﮏ در ﻫﺮ ﻫﺰار زاﯾﻤﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪330‬‬
 ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫ﺗﺮي ﻓﻠﻮﭘﺮازﯾﻦ‬

‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ‬
‫رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‬

‫ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول‬
‫ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ‬
‫ﺗﯿﻮﺗﯿﮑﺴﻦ‬

‫ﻟﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ‬

‫ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬
‫ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ‬

‫ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬

‫ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‬
‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬

‫اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‬
‫‪ =ü‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف راﯾﺞ‬

‫‪ =Î‬ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﻏﯿﺮ راﯾﺞ‬

‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺣﺎد ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﺎز‬

‫‪ü‬‬
‫)‪(IM‬‬ ‫ﻣﺎﻧﯿﺎ دراﺧﺘﻼل دوﻗﻄﺒﯽ‬
‫‪ü‬‬ ‫آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺣﺎد اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‬
‫)‪(IM‬‬
‫‪ü‬‬ ‫ﭘﻮرﻓﯿﺮي ﻣﺘﻨﺎوب ﺣﺎد‬

‫ﻣﺎﻧﯿﺎي ﺣﺎد و ﯾﺎ اﭘﯿﺰودﻫﺎي‬

‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﺧﺘﻼل‬

‫دوﻗﻄﺒﯽ‬

‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﺑﯿﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ )ﺑﯿﻤﺎري ﮐﻮدﮐﺎن(‬

‫‪Î‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﺳﮑﺴﮑﻪ ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ درﻣﺎن‬

‫‪ü‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫ﺗﻬﻮع‪/‬اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫‪ü‬‬ ‫اﺿﻄﺮاب ﻏﯿﺮ رواﻧﯽ‬

‫‪ü‬‬ ‫ﻫﺮاس ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﯽ‪/‬ﺑﯿﻘﺮاري‬

‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﯽ‬

‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﻋﻮد‬

‫‪ü‬‬
‫ﮐﻨﻨﺪه‬

‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪Î‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬ ‫اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‬

‫‪ü‬‬ ‫ﺗﺘﺎﻧﻮس‬

‫اﺧﺘﻼل ﺗﻮرت‬
‫‪ü‬‬ ‫‪ü‬‬
‫)‪(Tourette disorder‬‬

‫درﻣﺎن اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻣﺎﻧﯿﮏ ﺣﺎد ﻧﺎﺷﯽ از اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﺑﺎ ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‬ ‫‪-‬‬

‫درﻣﺎن ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎري ﻧﺎﺷﯽ از اوﺗﯿﺴﻢ ﺑﺎ رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‬ ‫‪-‬‬

‫درﻣﺎن ﺣﺎد ﻣﯿﮕﺮن ﺑﺎ ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ‬ ‫‪-‬‬

‫درﻣﺎن اﺧﺘﻼل وﺳﻮاس ﻋﻤﻠﯽ اﺟﺒﺎري ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ‪ SSRIs‬ﺑﺎ رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون و اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‬ ‫‪-‬‬

‫درﻣﺎن ﺳﺎﯾﮑﻮز و آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻣﺎﻧﺲ ﯾﺎ آﻟﺰاﯾﻤﺮ ﺑﺎ ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‪ ،‬ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول‪ ،‬اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‪،‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ‪ ،‬رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون و ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ‬

‫درﻣﺎن ﺳﺎﯾﮑﻮز در ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﺑﺎ ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ و رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪331‬‬
 ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ دﻗﯿﻖ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ اﺛﺮ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺰه ﮐﻨﻨﺪه آﻧﻬﺎ ﺑﺮ‬

‫روي ﺑﺮﺧﯽ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮي ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﺗﯿﭙﯿﮑﺎل )ﻗﺪﯾﻤﯽ( ازﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎري در دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻗﺮارﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬

‫ﮔﺮوه اﯾﻦ دﺳﺘﻪ‪ ،‬آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي رﺳﭙﺘﻮر دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﺮ روي رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ‪ D2‬دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت درﺟﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اﻧﺘﺨﺎﺑﯿﺖ را در ﺑﯿﻦ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ دارﻧﺪ ﻣﺜﻼ ﻣﺴﯿﺮ ﻧﯿﮕﺮواﺳﺘﺮﯾﺎﺗﺎل‬

‫ﻋﺎﻣﻞ اﺧﺘﻼﻻت ﺣﺮﮐﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺰوﻟﯿﻤﺒﯿﮏ در رﻫﺎﯾﯽ از ﺗﻮﻫﻢ و ﻫﺬﯾﺎن‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺰوﮐﻮرﺗﯿﮑﺎل در رﻫﺎﯾﯽ از ﺳﺎﯾﮑﻮز و‬

‫ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻨﻔﯽ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻮﺑﺮوﻓﺎﻧﺪﯾﺒﻮﻻر در ﺗﺮﺷﺢ ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﻏﯿﺮ دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ‪ ،‬آﻟﻔﺎ‪-‬‬

‫آدرﻧﺮژﯾﮏ و ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ اﺻﻠﯽ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻣﯽ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺗﯿﭙﯿﮑﺎل ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎي ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال )‪ (EPS‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ درﺻﺪ اﺣﺘﻤﺎل‬

‫ﺑﺮوز اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻗﻮي اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت داروﯾﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﺎرﺿﻪ ﺧﻮاب‬

‫آﻟﻮدﮔﯽ را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل )ﺟﺪﯾﺪ( دﺳﺘﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮدﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺮوه داروﻫﺎي‬

‫ﺗﯿﭙﯿﮑﺎل دارﻧﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ‪ 5-HT2‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﻪ ‪ D2‬دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﺮ روي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي اﺛﺮ دارﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬اﺛﺮ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﺑﺮ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ ‪(D5, D4,‬‬

‫)‪ ،D2, D1‬اﺛﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺮ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ ﻟﯿﻤﺒﯿﮏ‪ ،‬اﺛﺮ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﺑﺮ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻨﯽ ‪(5-HT2 ,‬‬

‫)‪ ،5-HT1‬اﺛﺮ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﺑﺮ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي آﻟﻔﺎ – آدرﻧﺮژﯾﮏ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﻌﺎل ﮐﺮدن رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻮﺳﮑﺎرﯾﻨﯽ و‬

‫ﻫﺴﺘﺎﻣﯿﻨﯽ ‪.H1‬‬

‫‪ D‬اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﯾﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ اﻟﻘﺎء ﻋﻮارض ‪ EPS‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل ﻧﺎﻣﯿﺪه‬

‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﺸﺎﺑﻪ ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز‬

‫ﻋﺎرﺿﻪ ﺟﺪي آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺟﺪﯾﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﻪ‬

‫ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل در درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺗﯿﭙﯿﮑﺎل و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻨﻔﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪332‬‬
 ‫ﺗﻤﺎﯾﻞ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ رﺳﭙﺘﻮر ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻧﺴﻞ اول و دوم‬
‫‪H1‬‬ ‫‪M1‬‬ ‫‪α1‬‬ ‫‪5-HT2‬‬ ‫‪D2‬‬ ‫‪D1‬‬ ‫رﺳﭙﺘﻮر‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻧﺴﻞ اول‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬

‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ‬

‫‪++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬

‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ‬

‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻧﺴﻞ دوم‬

‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‬

‫‪++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‬

‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‬

‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-/+‬‬ ‫ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ‬

‫‪ = +++‬زﯾﺎد‬ ‫‪ = ++‬ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪ = +‬ﮐﻢ‬ ‫‪ = - / +‬ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫‪ = -‬ﺑﯽ اﺛﺮ‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬ ‫اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ‬ ‫‪EPS‬‬ ‫ﺧﻮاب‬ ‫دوزﻫﺎي ﻣﻌﺎدل‬

‫وزن‬ ‫وﺿﻌﯿﺘﯽ‬ ‫ﻧﺮژﯾﮏ‬ ‫آوري‬ ‫)‪(mg‬‬

‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫آﻟﯿﻔﺎﺗﯿﮏ‬

‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ‬

‫ﭘﯿﭙﺮازﯾﻦ‬

‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬

‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬

‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺗﺮي ﻓﻠﻮﭘﺮازﯾﻦ‬

‫‪333‬‬
 ‫ﭘﯿﭙﺮﯾﺪﯾﻨﯽ‬

‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪100‬‬ ‫ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ‬

‫ﺗﯿﻮزاﻧﺘﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺗﯿﻮﺗﯿﮑﺴﻦ‬

‫ﻓﻨﯿﻞ ﺑﻮﺗﯿﻞ‬

‫ﭘﯿﭙﺮﯾﺪﯾﻦ‬
‫ﺑﻮﺗﯿﺮوﻓﻨﻮن‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول‬

‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬

‫دي ﺑﻨﺰﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ﻟﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ‬

‫‪++++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫‪50‬‬ ‫ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‬

‫‪++++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‬

‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪0-+‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ‬

‫ﺑﻨﺰﯾﺴﻮﮐﺴﺎزول‬
‫‪+++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪0-+‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‬
‫رﯾﺴﯿﺮﯾﺪون ﺟﺰء دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺰواﯾﺰوﮐﺴﺎزول ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ = +‬ﺿﻌﯿﻒ‬ ‫‪ = ++‬ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪ = +++‬ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫‪ = ++++‬ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺪﯾﺪ‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫اﯾﺰوآﻧﺰﯾﻢ ‪ CYP2D6‬ﻣﺴﺌﻮل ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع آﻧﺰﯾﻢ از ﻧﻈﺮ ژﻧﺘﯿﮑﯽ‬

‫ﭘﻠﯽ ﻣﺮﻓﯿﺴﻢ دارد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻬﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﮐﻨﻨﺪه ﻗﻮي‬

‫‪CYP2D6‬ﻫﺴﺘﻨﺪ داروﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﮐﻨﻨﺪه ﺿﻌﯿﻒ ‪ CYP2D6‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت را ﺑﻪ ﮐﻨﺪي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪334‬‬
 ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل‬ ‫ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ‬ ‫اﺗﺼﺎل ﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﯽ‬ ‫دارو‬

‫داروﻫﺎي ﺗﯿﭙﯿﮑﺎل‬

‫)ﺧﻮراﮐﯽ( ‪%2/7‬‬ ‫‪18 h‬‬

‫‪--‬‬ ‫‪---‬‬ ‫ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬
‫)‪%3/4 (SC/IM‬‬ ‫)ﺧﻮراﮐﯽ(‬

‫‪--‬‬ ‫‪%20 -40‬‬ ‫‪24h‬‬ ‫‪%92-97‬‬ ‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ‬

‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪18 h‬‬

‫‪60 -65 %‬‬ ‫≈‬
‫‪--‬‬ ‫‪≈ %92‬‬ ‫ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول‬
‫)ﺧﻮراﮐﯽ(‬ ‫دﮐﺎﻧﻮآت ‪wk‬‬

‫‪≈3‬‬

‫‪--‬‬ ‫‪≈ %100‬‬ ‫‪8h‬‬ ‫‪---‬‬ ‫ﻟﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ‬

‫‪--‬‬ ‫‪%20‬‬ ‫‪9-12 h‬‬ ‫ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬

‫‪--‬‬ ‫‪> %50‬‬ ‫‪≈ 55 h‬‬ ‫‪%99‬‬ ‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬

‫‪--‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪5 – 14 h‬‬ ‫‪76 -80 %‬‬ ‫ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ‬

‫ﻣﺰورﯾﺪازﯾﻦ‬ ‫‪--‬‬ ‫‪24 h‬‬ ‫‪%99‬‬ ‫ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ‬

‫‪--‬‬ ‫‪34 h‬‬ ‫‪---‬‬ ‫ﺗﯿﻮﺗﯿﮑﺴﻦ‬

‫‪--‬‬ ‫‪18 h‬‬ ‫ﺗﺮي ﻓﻠﻮﭘﺮازﯾﻦ‬

‫داروﻫﺎي آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ دﻣﺘﯿﻠﻪ ﺷﺪه داراي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬ ‫‪8 h1‬‬

‫‪27 -47 %‬‬ ‫‪≈ %97‬‬ ‫ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‬
‫ﻣﺤﺪود‬ ‫‪12 h2‬‬

‫‪--‬‬ ‫‪≈ %60‬‬ ‫‪21 – 54 h‬‬ ‫‪%93‬‬ ‫اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‬

‫‪ –9‬ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‬ ‫‪> %73‬‬ ‫‪≈6h‬‬ ‫‪%83‬‬ ‫ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ‬

‫‪--‬‬ ‫‪%70‬‬ ‫‪33–204 h‬‬ ‫‪%90‬‬ ‫رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‬

‫ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ در دﺳﺘﻪ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫•‬

‫‪Poor Metabolizers -4‬‬ ‫‪Extensive Metabolizers -3‬‬ ‫‪ -2‬در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫‪ -1‬ﺗﮏ دوز‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪335‬‬
 ‫واﮐﻨﺶ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از داروﻫﺎ )اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﻃﻊ ﺑﯿﻦ ﻓﻨﻮ ﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ وﺟﻮد‬ ‫‪-‬‬

‫دارد(‪.‬‬

‫ﺣﺎﻻت ﮐﻤﺎ و ﯾﺎ ﺳﺮﮐﻮب ‪CNS‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﺮدن ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ QT‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ‪ QT‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺎدرزادي‬ ‫‪-‬‬

‫ﺳﺎﺑﻘﻪ آرﯾﺘﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺳﻨﺪرم ﻧﺮوﻟﭙﺘﯿﮏ ﺑﺪﺧﯿﻢ )‪(NMS‬‬ ‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال )‪(EPS‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮات ﻋﺮوق ﻣﻐﺰي و ﻋﻮارض ‪CNS‬‬ ‫‪ -‬اﺛﺮات ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫‪ -‬ﭘﺮﯾﺎﭘﯿﺴﻢ‬ ‫‪ -‬ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‬

‫‪ -‬ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ و دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻠﺘﯿﻮس‬ ‫‪ -‬ﻫﯿﭙﺮﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻨﻤﯽ‬

‫‪ -‬ﻋﻮارض ﭼﺸﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﺗﯿﻨﻮﭘﺎﺗﯽ و ﮐﺎﺗﺎراﮐﺖ‬ ‫‪ -‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺣﺮﮐﺘﯽ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‬ ‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺸﻨﺠﯽ‬

‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻮي و ﮐﺒﺪي‬ ‫‪ -‬ﻋﻮارض اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬

‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺴﮑﯿﻨﺰي )‪(TD‬‬ ‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ و ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ‪ TD‬در ﻣﯿﺎن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﻪ وﯾﮋه زﻧﺎن زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ‪ TD‬در اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده داروﻫﺎي‬

‫آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول و ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ‪ EPS‬ﺑﻪ ﺗﮑﺮر ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﻋﻼﯾﻢ از ﺑﻨﺰﺗﺮوﭘﯿﻦ ﯾﺎ ﺗﺮي ﻫﮕﺰي ﻓﻨﯿﺪﯾﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﻧﺮوﻟﭙﺘﯿﮏ ﺑﺪﺧﯿﻢ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﺎ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﺷﮑﻞ داروﯾﯽ دﭘﻮ‬

‫وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻪ وﯾﮋه در روزﻫﺎي اول درﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻣﻐﺰي ﯾﺎ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻫﺎي ﺟﺴﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺳﻨﺪرم آﻧﺴﻔﺎﻟﻮﭘﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻟﺘﺎرژي‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬آﺷﻔﺘﮕﯽ‪ ،‬اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال‪ ،‬ﻟﮑﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ‪،‬‬

‫‪ BUN‬و ﻗﻨﺪ ﺧﻮن در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز و ﻟﯿﺘﯿﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺛﺮات ﻗﻠﺒﯽ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ECG‬‬ ‫•‬

‫ﻣﯿﻮﮐﺎردﯾﺖ‪ ،‬ﮐﺎردﯾﻮﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ‬ ‫•‬

‫‪336‬‬
 ‫آﻣﺒﻮﻟﯽ رﯾﻮي‬ ‫•‬

‫اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ‬ ‫•‬

‫ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‬ ‫•‬

‫‪ D‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن ﻋﻮارض ﺷﺒﻪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن و آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ در ﺟﺪول ذﯾﻞ آورده ﺷﺪه اﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن ﺷﺒﻪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن و آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ‬

‫دوز روزاﻧﻪ )‪(mg‬‬ ‫دوز ﯾﮑﺴﺎن )‪(mg‬‬ ‫درﻣﺎن آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ‬

‫‪2-8‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫ﺑﻨﺰوﺗﺮوﭘﯿﻦ‬

‫‪2-8‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫ﺑﯽ ﭘﺮﯾﺪن‬

‫‪50 – 250‬‬ ‫‪25‬‬ ‫دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ‬

‫‪2 – 15‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺗﺮي ﻫﮕﺮﯾﻔﻨﯿﺪﯾﻞ‬

‫‪ -‬دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
‫‪100-300‬‬ ‫‪-‬‬ ‫آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ‬

‫ﮔﺎﺑﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ‬
‫‪5 – 40‬‬ ‫‪10‬‬ ‫دﯾﺎزﭘﺎم‬

‫‪1–3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﮐﻠﻮﻧﺎزﭘﺎم‬

‫‪1–3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻟﻮرازﭘﺎم‬

‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﻧﻮرآدرﻧﺮژﯾﮏ‬
‫‪30 – 120‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮑﯽ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﯿﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ ﭘﺮوﺳﺘﺎت و‬

‫ﮔﻠﻮﮐﻮم ﺑﺎ زاوﯾﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﺧﻮن روﺗﯿﻦ در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز دﯾﺴﮑﺮازي ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪،‬‬ ‫‪þ‬‬
‫آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ ﭘﻮرﭘﻮرآ‪ ،‬اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ و ﭘﺎن ﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯿﻠﻮﮔﺮاﻓﯽ )‪ (Mylography‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪337‬‬
 ‫ﺳﻤﯿﺖ ﻋﺼﺒﯽ ﺷﺪﯾﺪ )ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ درراه رﻓﺘﻦ وﺣﺮف زدن و ﺳﻔﺘﯽ( ﻧﺎﺷﯽ ازﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻ در‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﯿﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮑﻮز ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﺳﻨﺪرم ﻗﻄﻊ‪ :‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ واﺑﺴﺘﮕﯽ رواﻧﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬

‫ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﺻﻮرت درﻣﺎن ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪،‬‬

‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺑﯽ ﻗﺮاري‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺰاق و ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ اﯾﻦ‬

‫ﻋﻮارض ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺿﺪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ داروﻫﺎي ﺿﺪ‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﻔﮑﺮات ﺧﻮدﮐﺸﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ داروﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎد‬

‫داروﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﭘﯿﮕﻤﺎﻧﺘﺎﺳﯿﻮن ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در زﻧﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮددﮐﻪ ﺑﺎ‬

‫ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف اﺣﺘﻤﺎل رﻓﻊ اﯾﻦ رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ þ‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر در اﺛﺮ ﻣﺠﺎورت ﺑﺎ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﯿﺪ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﯿﺘﻮﮐﺮوم ‪ P450‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل‬

‫ﺑﺮوز ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﯾﺎ اﻟﻘﺎء ﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﺰﯾﻤﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ و آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ دﺧﯿﻞ در ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ آﻧﻬﺎ‬

‫داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬ ‫آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎ‬

‫ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‬ ‫‪CYP1A2, 2D6, 3A4‬‬

‫اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‬ ‫‪CYP1A2, 2D6‬‬

‫ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬ ‫‪CYP2D6‬‬

‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬ ‫‪CYP3A, 1A2‬‬

‫ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ‬ ‫‪CYP3A4‬‬

‫رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‬ ‫‪CYP2D6‬‬

‫ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ‬ ‫‪CYP2D6‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ داروﻫﺎ در ﺟﺪول زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪338‬‬
 ‫ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬ ‫داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺮوز آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز ﯾﺎ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان را دارﻧﺪ‬ ‫ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‬

‫ﺑﺎ ﺳﯿﺰاﭘﺮاﯾﺪ و اﺳﭙﺎرﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪QT‬‬ ‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‬

‫ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪ QT‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ CYP3A‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬

‫ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول‪ ،‬ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول‪ ،‬ﻧﻔﺎزودون‪ ،‬ﻣﻬﺎر‬

‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮوﺗﺌﺎز‪ ،‬ﺳﺮﺗﺮاﻟﯿﻦ‬

‫ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪ QT‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ CYP2D6‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ‬

‫ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‪ ،‬ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‪ ،‬ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ‪ ،‬ﭘﯿﻨﺪوﻟﻮل و ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫ﻧﮑﺎت دارو‪ -‬ﮐﺎدرﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ‪ ،‬ﺗﺮي ﻓﻠﻮﭘﺮازﯾﻦ و ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ در دﯾﺴﮑﺮازي ﺧﻮﻧﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ‪ ،‬ﺗﺮي ﻓﻠﻮﭘﺮازﯾﻦ و ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮوز ﭘﺮﯾﺎﭘﯿﺴﻢ در ﻣﺼﺮف رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‪ ،‬اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ و ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‪ ،‬رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون و ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ ﺳﺮم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﮐﻮاﺗﯿﺎﭘﯿﻦ‪ ،‬اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ و ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎروري ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ #‬ﻧﮑﺎت دارو – ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺰﻣﻦ داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ در ﻣﻌﺮض رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺴﮑﯿﻨﺰي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر اﻃﻼع داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﻗﻀﺎوت‪ ،‬ﺗﻔﮑﺮ ﯾﺎ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻣﻮﺗﻮر وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ آﮔﺎه ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن از ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ و داروﻫﺎي ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪه ‪ CNS‬ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي‬ ‫‪-‬‬

‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫در ﺻﻮرت ﺗﻤﺎس ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﯾﺎ ﺧﻮراﮐﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز درﻣﺎﺗﯿﺖ ﺗﻤﺎﺳﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﺮاي راﺣﺖ ﻣﺼﺮف ﮐﺮدن ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ آب ﻣﯿﻮه ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺎﯾﻌﺎت رﻗﯿﻖ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر وﺟﻮد دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد‪ .‬ﺿﻤﻨﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫‪-‬‬

‫از ﺿﺪ آﻓﺘﺎب و ﻟﺒﺎس ﻫﺎي ﭘﻮﺷﺎﻧﻨﺪه ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪339‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ‪،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺑﺎ دوزﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﭙﺮﻫﯿﺰد‪.‬‬

‫در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﮔﻠﻮ درد‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬راش ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ دﯾﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر و ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت و ﯾﺎ ﯾﺮﻗﺎن ﺣﺘﻤﺎ ﭘﺰﺷﮏ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻌﺎﻟﺞ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ در ﺷﯿﺮ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‬

‫اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻠﯽ در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﻋﺼﺒﯽ‪ -‬رواﻧﯽ ﻣﺘﻔﺎوت و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻬﻮع و‬

‫اﺳﺘﻔﺮاغ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ و ﺑﯿﻤﺎري ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺑﺮﺧﯽ از‬

‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﭘﺮوﻣﺘﺎزﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﻧﺘﯽ ﻫﯿﺴﺘﺎﻣﯿﻦ و‬

‫ﺧﻮاب آور ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ داروي ﺗﯽ اﺗﯿﻞ ﭘﺮازﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داروي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ اﺧﺘﻼل ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﺧﺼﻮﺻﺎً ﻋﻼﯾﻤﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮﻣﻮﺗﻮر اﺳﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺎﺳﺎًٌ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﻫﻢ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻮﺗﻮر و اﺗﻮﻧﻮم در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ در درﻣﺎن دﻟﯿﺮﯾﻮم‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺎز ﻣﺎﻧﯿﮏ در اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ‪ ،‬درﻣﺎن ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎري ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻮدﮐﺎن‪،‬‬

‫اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺗﻨﺶ‪ ،‬آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﯽ از داروﻫﺎي اﯾﻦ‬

‫ﮔﺮوه ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﻣﻮرد آن ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫ﻧﮑﺎت دارو‪ -‬ﮐﺎدرﭘﺰﺷﮑﯽ‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫‪ þ‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮراﮐﯽ‪ ،‬رﮐﺘﺎل‪ ،‬ﻋﻀﻼﻧﯽ و ورﯾﺪي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺰرﯾﻖ زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺗﺠﻮﯾﺰ ورﯾﺪي ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي رﻗﯿﻖ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻫﺴﺘﻪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺰرﯾﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺴﯿﺎر آرام و ﻋﻤﯿﻖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻻﻏﺮ ﯾﺎ اﻓﺮادي ﮐﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﻋﻀﻠﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﻢ اﺳﺖ ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IM‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دردﻧﺎك ﺑﻮدن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪340‬‬
 ‫رﻗﯿﻖ ﮐﺮدن ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﺎ ﺳﺪﯾﻢ ﮐﻠﺮاﯾﺪ ‪ 0/9‬درﺻﺪ ﯾﺎ ﺑﯽ ﺣﺲ ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮوﮐﺎﺋﯿﻦ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻫﯿﺪروﮐﻠﺮاﯾﺪ ‪ 2‬درﺻﺪ و ﻣﺎﺳﺎژ دادن ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ درد ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺰرﯾﻖ ‪ IM‬دارو ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﯿﻦ ‪ 4 – 2‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد رﺳﯿﺪن ﺑﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﺎ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ دوزاژ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﯾﮏ داروي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز‪ ،‬دوزي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ اﺛﺮ درﻣﺎﻧﯽ و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮارض‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺲ از ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻼﯾﻢ ﻣﯿﺰان دوزاژ دارو ﺗﺎ ﺣﺪ دوز ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﮑﺎت دارو‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر‪:‬‬ ‫‪#‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﭘﺲ از ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺧﻮدداري ورزد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫دوزاژ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داروﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﯿﺎج و ﭘﺎﺳﺦ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﺛﺮات ﺗﺠﻤﻌﯽ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت داروﻫﺎ را دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺻﻮرت دوره اي دوزاژ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ و ﯾﺎ‬

‫ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم دارو ﻗﻄﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ درﮔﯿﺮ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮارض ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬

‫ﻋﻠﺖ اﺛﺮ دارو ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ اﺗﻮﻧﻮم و ﻣﺮﮐﺰي اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض واﮐﻨﺶ ﻫﺎي اﻓﺰاﯾﺶ‬

‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ در ﺟﺪول آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻻزم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ Ø‬واﮐﻨﺶ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال‬
‫‪ -‬واﮐﻨﺶ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال )‪ (EPS‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻬﺎر ﻣﺴﯿﺮ دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰي درﮔﯿﺮ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺗﻮر اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ‪ EPS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ دو ﺑﺨﺶ ﺣﺎد و ﻣﺰﻣﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬واﮐﻨﺶ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺣﺎد‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻃﯽ روزﻫﺎ و ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‬

‫ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز ﺑﻮده و ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻼﺋﻢ ‪ 24‬ﺗﺎ ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دوز ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪341‬‬
 ‫‪ D‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﯽ واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺷﺪﯾﺪ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺣﺘﯽ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻫﻢ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫واﮐﻨﺶ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﻣﺰﻣﻦ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪﮐﻪ ﻃﯽ ﻣﺎﻫﻬﺎ ﯾﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫ﯾﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻇﻬﻮر ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻮارض واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز ﻧﺒﻮده و ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ‬

‫ﻣﺼﺮف دارو ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ‪ EPS‬ﺣﺎد ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ -1‬واﮐﻨﺶ دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯿﮏ‬

‫‪ -2‬ﺑﯽ ﻗﺮاري ﻣﻮﺗﻮر‬

‫‪ -3‬ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺒﻪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬

‫واﮐﻨﺸﻬﺎي ‪ EPS‬ﻣﺰﻣﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺴﮑﯿﻨﺰي و ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺲ ﺗﻮﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪þ‬‬

‫رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺳﻦ ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﺟﻨﺲ ﻣﺮد‪ ،‬داروﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮي‪ ،‬دوز ﺑﺎﻻ و‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﺰﺗﺮوﭘﯿﻦ‪ ،‬ﺗﺮي ﻫﮕﺰي ﻓﻨﯿﺪﯾﻞ و ﯾﺎ‬

‫دﯾﻔﻦ ﻫﯿﺪراﻣﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ Ø‬واﮐﻨﺶ دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯽ‬

‫‪ -‬واﮐﻨﺶ دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯿﮏ و ﺑﯽ ﻗﺮاري ﻣﻮﺗﻮر اﮐﺜﺮا در ﺑﯿﻤﺎران ﺟﻮان ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﻣﻮاﻗﻊ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺣﺎد ﯾﺎ‬

‫دﻫﯿﺪراﺗﺎﺳﯿﻮن ﺣﺎد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺒﻪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن در ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺑﻪ وﯾﮋه آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬

‫دﭼﺎر ﺻﺪﻣﻪ ﻣﻐﺰي ﺷﺪه اﻧﺪ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫واﮐﻨﺶ دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ در روز ﻫﺎي اول درﻣﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯽ ﻗﺮاري ﻣﻮﺗﻮر و‬ ‫‪-‬‬

‫ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ واﮐﻨﺶ دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯿﮏ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺷﺮوع ﺷﺪه وﻟﯽ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ درﻣﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫اﯾﻦ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎ اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻀﻼت ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻋﻀﻼت ﮔﺮدن‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ‬

‫ﻋﻀﻼت ﺑﺎزﮐﻨﻨﺪه ﮐﻤﺮ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻣﭻ و زاﻧﻮ‪ ،Trismus ،‬ﺗﯿﮏ ﻫﺎي آرواره اي‪ ،‬دﺷﻮاري در ﺑﻠﻊ و ﺣﺮف زدن از‬

‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯿﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫واﮐﻨﺶ ﻫﺎي دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯿﮏ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ Pallor ،‬ﯾﺎ ﺗﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪ Ø‬آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ‬
‫ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯽ ﻗﺮاري ﻣﻮﺗﻮر )آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ( ﺷﺎﻣﻞ آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،Jitteriness ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﻧﺸﺴﺘﻦ‪ ،‬ﺗﮑﺎن دادن ﭘﺎﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ راه‬

‫رﻓﺘﻦ و ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﯿﻤﺎر اﺳﺖ ﻫﻤﺮاه ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ ﻫﻤﻮاره از اﺣﺴﺎس دروﻧﯽ ﺑﯽ ﻗﺮاري و ﺣﺮﮐﺎت و راه‬

‫‪342‬‬
 ‫رﻓﺘﻦ ﺑﯽ ﻫﺪف ﺷﮑﺎﯾﺖ دارﻧﺪ‪ .‬آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ در ﺑﯿﺶ از ‪ %30‬ﺑﯿﻤﺎران درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺸﺨﯿﺺ آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﯾﺮا ﻋﻼﯾﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﯽ از دﯾﺲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﮐﯿﻨﺰي‪ ،‬ﮐﺮه ﻫﺎﻧﺘﯿﻨﮕﺘﻮن ﯾﺎ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد از ﺑﯿﻦ ﺑﺮود‪ .‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ دوز ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ دارو و‬ ‫‪-‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از داروي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل ﺑﺎ رﯾﺴﮏ ﮐﻤﺘﺮ آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ را ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺠﻮﯾﺰ دوز ﭘﺎﺋﯿﻦ ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل ﯾﺎ ﯾﮏ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻼﯾﻢ آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ داروﻫﺎي‬ ‫‪-‬‬

‫آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ داراي اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ Ø‬ﻋﻼﯾﻢ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن‬
‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺻﻮرت ﻣﺎﺳﮑﻪ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﺑﺰاق‪،‬ﻟﺮزش ‪ ،‬ﺳﺨﺘﯽ ﭼﺮخ دﻧﺪه‬

‫اي‪ ،‬ﺣﺮف زدن آرام ﺑﺎ ﺗﻮن ﺛﺎﺑﺖ‪ Suffling gait ،‬و دﯾﺲ ﻓﺎژي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ از ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻨﻔﯽ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫اﻓﺘﺮاق داده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ راه درﻣﺎن اﯾﻦ ﻋﻼﯾﻢ ﮐﺎﻫﺶ دوزاژ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬وﻟﯽ اﮔﺮ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‬

‫‪،‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ آﻧﺘﯽ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﯾﺎ‬

‫آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ اﻏﻠﺐ ﺷﺪت ﻋﻼﯾﻢ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ و ﯾﺎ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﺳﺎﯾﮑﻮز در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ وﺟﻮد‬

‫دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ از ﻣﺼﺮف ﻣﺰﻣﻦ و دوز ﺑﺎﻻي اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ورزﯾﺪ‪ .‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﺤﺪود ﻫﻔﺘﮕﯽ ﯾﺎ ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻣﺎﻫﻪ‬

‫داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﮐﺎﻓﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رﯾﺴﮏ ﺑﺎﻻي ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺣﺎد در ﺑﯿﻤﺎران‪ ،‬درﻣﺎن ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ اﯾﻦ درﻣﺎن ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ‬

‫درﻣﺎن ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺑﯿﻤﺎران ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫از ﺳﻮﯾﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ درﻣﺎن ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ را ﻓﻘﻂ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ داروﻫﺎي ﻧﺴﻞ اول آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﯾﺎ‬

‫دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺿﺮوري ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ Ø‬ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي‬

‫‪ -‬رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي ﺑﺎ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﻧﺴﻞ دوم )آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل( ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ در ﺑﺮﺧﯽ‬

‫ﺑﯿﻤﺎران در اﺛﺮ درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت و ﯾﺎ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ داروﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬رﯾﺴﮏ ﺑﺪﺗﺮ‬

‫ﺷﺪن اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻪ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ دارو درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وﯾﮋه ﺟﻨﺲ ﻣﻮﻧﺚ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺮﮐﺎت ﻏﯿﺮ اﺧﺘﯿﺎري زﺑﺎن‪ ،‬دﻫﺎن ﯾﺎ ﻓﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺣﺮﮐﺎت ﺑﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫اﺧﺘﯿﺎر دﺳﺖ ﻫﺎ و ﭘﺎﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪343‬‬
 ‫ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯽ اﻏﻠﺐ ﯾﮏ ﻧﻮع ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت ﻋﻀﻼت و ﻣﺸﮑﻼت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل آﻧﮑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي و ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻮدن ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻃﻮل ﻣﺼﺮف و دوزﻫﺎي‬

‫ﺗﺠﻤﻌﯽ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز را ﺑﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪ‬

‫ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﻈﺮ ﻋﻼﯾﻢ ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬راﻫﻬﺎي درﻣﺎن ﻣﻤﮑﻦ ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻐﯿﯿﺮ دارو ﺑﻪ داروي ﻧﺴﻞ دوم ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ دوز‬

‫داروي ﻧﺴﻞ اول ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫داروﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻧﺎل ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ‪ ،‬آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﮔﺎﺑﺎ‪،‬‬ ‫‪s‬‬
‫اﺳﯿﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﺿﺮروي‪ ،‬اﺳﺘﺮوژن‪ ،‬وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ E‬واﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﺮاي درﻣﺎن ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫وﻟﯽ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ آﻧﻬﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺳﻨﺪرم ﻧﺮوﻟﭙﺘﯿﮏ ﺑﺪﺧﯿﻢ از ﻋﻮارﺿﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد‪ ،‬اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ‬

‫ﺷﺎﯾﻊ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ آﻏﺎز ﺷﻮد و در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﮔﺮدد‪ .‬درﻣﺎن آن ﻣﯽ‬

‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎ و درﻣﺎن ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ و ﻋﻼﻣﺘﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬درﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺤﯿﺢ‬

‫اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن‪ ،‬ﺳﺮد ﮐﺮدن ﺑﯿﻤﺎر‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻪ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻣﺸﮑﻼت‬

‫ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﺜﻞ آﻣﺎﻧﺘﺎدﯾﻦ و ﺑﺮﻣﻮﮐﺮﯾﭙﺘﯿﻦ و ﯾﺎ داﻧﺘﺮوﻟﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﯾﻢ‬

‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻟﻮرازﭘﺎم ﻧﯿﺰﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ واﺑﺴﺘﮕﯽ رواﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ و اﻋﺘﯿﺎد ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻼﯾﻢ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺳﺮﻣﺎ ﯾﺎ ﮔﺮﻣﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬ﺳﺮدرد و ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬

‫ﻗﻄﻊ داروﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻢ ﻗﻠﺒﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪ ،QT‬آرﯾﺘﻤﯽ و ﯾﺎ ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‬

‫ﮔﺮدد‪ .‬اﺛﺮات ﮐﺎردﯾﻮﺗﻮﮐﺴﯿﮏ ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل‬

‫آن ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺰورﯾﺪازﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ از ﻋﻮارض ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺎﯾﻊ ﺧﻮﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ ﺧﻔﯿﻒ در اﮐﺜﺮ ﺑﯿﻤﺎران‬

‫ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮوز آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎ در ﻫﻔﺘﻪ ﻫﺎي ﭼﻬﺎرم ﺗﺎ‬

‫دﻫﻢ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺸﮑﻼت ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﺎرش و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ ﻧﻮر در ﺑﯿﻤﺎران ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪344‬‬
 ‫‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﻧﮕﯽ ﺷﺪن ﻟﻨﺰ ﯾﺎ ﻗﺮﻧﯿﻪ در ﺑﯿﻤﺎران در اﺛﺮ درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺗﻤﺎم داروﻫﺎي ﻧﺴﻞ اول ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ ﺳﺮم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ وزن در ﺑﯿﺶ‬

‫از ‪ 40‬درﺻﺪ ﺑﯿﻤﺎران ﮔﯿﺮﻧﺪه داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﺟﻨﺴﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ﻣﺸﮑﻼت ﻧﻌﻮظ در ‪ %20-50‬ﻣﺮدان ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﯾﺎ‬

‫داروﻫﺎي ﻧﺴﻞ اول ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﮔﺰارش ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺪﯾﺪ ﻗﻠﺒﯽ –‬

‫ﻋﺮوﻗﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي ﺑﺎ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ‬

‫ﺑﻪ ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ و ﻣﺸﮑﻼت ﻗﻠﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ورزﯾﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻮن ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎﯾﯿﻦ آوردن آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ را ﺑﺎ دوز ﻣﺘﻮﺳﻂ ﯾﺎ ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ آزﻣﺎﯾﺸﺎت دوره اي ﭼﺸﻢ‬

‫ﭘﺰﺷﮑﯽ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم و ﯾﺎ ﻫﯿﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف‬

‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮات ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪﮔﯽ ‪ CNS‬ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﺳﻢ‪ ،‬آﻣﻔﯿﺰم ﯾﺎ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺣﺎد ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﺎ‬

‫اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﯿﻤﺎران ﻫﯿﭙﻮﮐﻠﺴﻤﯿﮏ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬زﯾﺮا اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ واﮐﻨﺶ دﯾﺲ‬

‫ﺗﻮﻧﯽ ﺣﺴﺎس ﺗﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ آﻧﮑﻪ اﺛﺮات ﺿﺪ ﺗﻬﻮﻋﯽ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ و ﻣﺴﻤﻮﻣﯿﺖ داروﻫﺎي‬ ‫‪-‬‬

‫ﺿﺪ ﺳﺮﻃﺎن و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري اﻧﺴﺪاد روده‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ري ﯾﺎ ﺗﻮﻣﻮر ﻣﻐﺰي را ﭘﻨﻬﺎن ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ داروﻫﺎي ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﺘﻮﮐﺮوم ‪ (CYP2D6) P‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‪،‬‬

‫ﭘﺎروﮐﺴﺘﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ آن از ﻃﺮﯾﻖ‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﻮوﮐﺴﺎﻣﯿﻦ‪ ،‬ﭘﯿﻨﺪوﻟﻮل و ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮل ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﮐﻮدﮐﺎن و ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬از ﺗﻤﺎس ﺳﻄﺤﯽ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﻓﺮم ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراﮐﯽ ﯾﺎ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ و ﭼﺸﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب‬

‫ﮔﺮدد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت درﻣﺎﺗﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎي ادراري ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﯿﺮﮔﯽ ادرار ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺜﺒﺖ ﮐﺎذب ﺗﺴﺖ ﻫﺎي‬

‫اوروﺑﯿﻠﯿﻨﻮژن‪ ،‬آﻣﯿﻼز‪ ،‬اوروﭘﻮرﻓﯿﺮﯾﻦ و ‪ – 5‬ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ اﯾﻨﺪول اﺳﺘﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬

‫ﻣﺜﺒﺖ ﮐﺎذب در ﺗﺴﺖ ﺑﺎرداري ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪345‬‬
 ‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ‬
‫‪Chlorpromazine‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﻣﺸﮑﻼت رﻓﺘﺎري ﮐﻮدﮐﺎن ﺳﺘﯿﺰه ﺟﻮ و ﯾﺎ ﺣﺎﻻت ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه‬

‫ﻣﺪت ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬از ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﻮﺳﭙﺎﻧﺴﯿﻮن ﺧﻮراﮐﯽ ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ و ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراﮐﯽ ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد ﮐﻪ‬

‫ﻋﻠﺖ آن ﻣﺸﺎﻫﺪه رﺳﻮب و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬از ﻧﻈﺮ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺸﺘﻘﺎت ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻨﯽ اﺳﺖ‪ ،‬داراي اﺛﺮات ﻗﻮي آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮑﯽ و‬

‫ﺧﻮاب آوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﮐﻠﺮوﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ‬

‫ﺳﻤﯿﺖ ﺑﺎ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت ﮐﻤﺮ و‬ ‫‪þ‬‬
‫واﮐﻨﺶ ﺷﺒﻪ ﺷﻮك ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ ﺗﺤﺖ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻋﺒﻮر اول ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﺲ دارو ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ آن ‪ 30 – 60‬دﻗﯿﻘﻪ و زﻣﺎن ﻃﻮل اﺛﺮ ‪ 4 – 6‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان دوز ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮐﻠﺮوﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﮐﻠﺮوﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ از ﺟﻔﺖ ﻋﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺷﯿﺮ ﻫﻢ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬
‫‪Fluphenazine‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ ﺑﺎ ﻣﻠﺢ دﮐﺎﻧﻮآت ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﻠﺢ‬ ‫‪þ‬‬
‫اﻧﺎﻧﺘﺎت آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮاب آوري و اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫داروﻫﺎي اﯾﻦ ﮔﺮوه ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪346‬‬
 ‫‪ -‬اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ ﻣﺼﺮف ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ دﮐﺎﻧﻮآت در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﺛﺮ ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ ﺑﺮ روي وزن ﺑﯿﻤﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ازﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ دارو داراي اﺛﺮات ﺧﻔﯿﻒ ﺿﺪ‬

‫ﺗﻬﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ دارو ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ و ﻃﻮل اﺛﺮ ‪ 6 – 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ در ﺻﺪﻣﺎت ﻣﻐﺰي ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻓﻠﻮﻓﻨﺎزﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﭘﻮرﭘﻮرآ ﻏﯿﺮ ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات وزن و واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺑﺎﻓﺘﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ‬

‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ‬
‫‪Perphenazine‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ در درﻣﺎن ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﭘﺮﻓﻨﺎزﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﺒﺾ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺪ‪ ،‬ﭘﻠﯽ ﻓﺎژي‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ ‪ ADH‬ﻧﺎﺑﺠﺎ‪ ،‬اﺛﺮات ﺧﻮاب‬

‫آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬درد زﺑﺎن و واﮐﻨﺶ ﺷﺒﻪ ﺷﻮك ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬اﯾﻦ دارو داراي ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮏ و ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺷﺪﯾﺪ‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫دارو ﺑﺎﯾﺪ در ﻇﺮوف در ﺑﺴﺘﻪ و ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪þ.‬‬

‫اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ آن در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Trifluoperazine‬‬ ‫ﺗﺮي ﻓﻠﻮﭘﺮازﯾﻦ‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺿﻄﺮاب ﻏﯿﺮﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﯿﻦ اﻧﺘﺨﺎب‬

‫درﻣﺎﻧﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺷﺪﯾﺪ دارد‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻋﻮارﺿﯽ ﻣﺜﻞ آﮐﺎﺗﺰﯾﺎ و ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬

‫در ﺻﻮرت اداﻣﻪ درﻣﺎن ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﻠﺮﭘﺮوﻣﺎزﯾﻦ داراي ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻗﻮﯾﺘﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻃﻮل اﺛﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﯾﻦ دارو داراي اﺛﺮات ﺿﺪ ﺗﻬﻮﻋﯽ ﻗﻮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺮي ﻓﻠﻮﭘﺮازﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ ﭘﻮﺳﺘﯽ و ﺳﻔﺘﯽ ﻋﻀﻼت ﮐﻤﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪347‬‬
 ‫‪Thioridazine‬‬ ‫ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﻋﺎرﺿﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪ QT‬و اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز آرﯾﺘﻤﯽ ‪ Torsade-depoint‬و ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ و‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﯿﻮرﯾﺪازﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ و ﻧﺒﺾ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﯿﻮزاﻧﺘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﺗﯿﻮﺗﯿﮑﺴﻦ‬
‫‪Thiotixene‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﺗﻤﺎم ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﻓﻨﻮﺗﯿﺎﯾﻦ ﻫﺎ را دارد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺗﯿﻮﺗﯿﮑﺴﻦ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ و ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬آﺗﺎﮐﺴﯽ و‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺳﻨﮑﻮپ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺸﻨﺞ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺮاد ﻣﻌﺘﺎد ﺑﻪ اﻟﮑﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﯿﻮﺗﯿﮑﺴﻦ را ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻼﯾﻢ رﺗﯿﻨﻮﭘﺎﺗﯽ ﭼﮏ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ ﻣﺼﺮف دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز‬

‫ﻟﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ‬
‫‪Loxapine‬‬

‫‪ D‬اﯾﻦ دارو از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ آﺳﺘﺎﻧﻪ اﻋﺼﺎب ‪ CNS‬ﻓﻌﺎل در ﻣﺴﯿﺮﻫﺎي ﭘﻠﯽ ﺳﯿﻨﺎﭘﺘﯿﮏ اﺛﺮ ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺧﻮد را‬

‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﯾﻦ دارو ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﺎﺗﺎﻟﭙﺘﯿﮏ و اﺛﺮات ﺿﺪ دردي را در ﺟﻮﻧﺪﮔﺎن ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪348‬‬
 ‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺻﺮع و ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺑﺎ ﻟﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ ﻫﯿﺪروﮐﻠﺮاﯾﺪ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ ﺑﻮده ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ دارو از‬

‫ﺑﺎزار داروﯾﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ þ‬در ﺻﻮرت درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎ ﻟﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﭼﺸﻤﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل ﻟﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺛﺮات ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮزي ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ ﺧﻮاب آوري دارو ‪ 20 – 30‬دﻗﯿﻘﻪ و ﻃﻮل اﺛﺮ آن ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻟﻮﮐﺴﺎﭘﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺻﻮرت‪ ،‬ﮐﺮﺧﺘﯽ و ‪ Tenstion‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن زﯾﺮ ‪ 16‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬
‫‪Pimozide‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﺳﻨﺪرم ﺗﻮرت و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ دارو ﻫﺎي ﻣﺤﺮك در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت‬

‫ﺗﯿﮏ و ‪ ADHD‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﯿﺎ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت رﻓﺘﺎري ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬اﺿﻄﺮاب و ﺑﯿﺶ ﻓﻌﺎﻟﯽ( و‬

‫دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺮه ﻫﺎﻧﺘﯿﻨﮕﺘﻮن‪ ،‬ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي و ﺗﺎردﯾﻮ دﯾﺲ ﺗﻮﻧﯽ( ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﯾﮏ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ رﺳﭙﺘﻮر ‪ D2‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺮ روي ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎي ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ ﻫﻢ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ D‬در درﻣﺎن ﺳﺎﯾﮑﻮز اﻟﻘﺎء ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻦ ﺳﯿﮑﻠﯿﺪﯾﻦ و ﯾﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎراﻧﻮﯾﯿﺪ‪ ،‬ﺷﯿﺰوﺋﯿﺪ و‬

‫وﺳﻮاﺳﯽ اﺟﺒﺎري از اﯾﻦ دارو ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﺎرﺿﻪ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﺮگ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از اﺛﺮ ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﺑﺮ روي ﻗﻠﺐ اﺳﺖ ﻣﺼﺮف دوز ﺑﺎﻻي آن )ﺑﯿﺶ از‬

‫‪ (10 mg‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ þ‬ﮔﺮﯾﭗ ﻓﺮوت ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر ‪ CYP3A4‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﯽ رﻓﺘﺎري )‪ ،(5 – 10%‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭼﺸﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻮر )‪ ،(5%‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻄﺎﺑﻖ‬

‫)‪ ،(%4‬اﺧﺘﻼل ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ )‪ ،(%2‬ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي ﻟﺜﻪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات دﺳﺘﺨﻂ )‪ ،(%1‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ ﺗﻮﻧﯿﮏ و‬

‫ﻣﺸﮑﻼت در اﻣﻮاج ‪ T‬و ﻇﻬﻮر ﻣﻮج ‪ U‬در ‪ ECG‬ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﺗﻮرِت در ﮐﻮدﮐﺎن‪ 2-15‬ﺳﺎل وﺟﻮد دارد وﻟﯽ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ واﯾﻤﻨﯽ دارو‬

‫در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪349‬‬
 ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻢ زﻣﺎن داروﻫﺎي ﮔﺮوه ‪ SSRI‬و ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺼﺮف‬

‫ﻫﻢ زﻣﺎن ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪ CNS‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اوﭘﯿﻮﭘﯿﺪﻫﺎ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺿﺪ دردﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ ﯾﺎ ﺿﺪ‬

‫اﺿﻄﺮاب ﻫﺎ و اﻟﮑﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﺳﺮﮐﻮب ‪ CNS‬ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ‪ QT‬ﻣﯽ ﺷﻮد ﭘﺲ در ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ را دارﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ‬

‫اﺣﺘﯿﺎط ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﭘﯿﻤﻮزاﯾﺪ ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ‪ CYP3A4‬ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ اﺣﺘﯿﺎط ﺷﻮد‪.‬‬

‫داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل‬

‫ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‬
‫‪Clozapine‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن اﺧﺘﻼﻻت ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﺧﻮدﮐﺸﯽ در اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ و ﺳﻨﺪرم‬

‫ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺣﯿﺎت ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﺧﻮﻧﯽ اوﻟﯿﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دوره‬

‫اي در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﻣﺮگ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﻣﺎﻧﺲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﮐﻪ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل‬

‫ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﮐﻤﯽ در اﯾﺠﺎد ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال دارد‪.‬‬

‫‪ D‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﺐ در ﺻﻮرت ﺷﺮوع ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ %5‬وﺟﻮد دارد‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﺐ در روزﻫﺎي‬

‫‪ 5 – 20‬ﻣﺼﺮف دارو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﭘﺲ از اداﻣﻪ ﻣﺼﺮف دارو ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮﻃﺮف ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻮارض آﻧﺘﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮژﯾﮑﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ در‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ اﯾﻦ دارو ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز اﺛﺮات ﺿﺪ دوﭘﺎﻣﯿﻨﺮژﯾﮑﯽ ﺿﻌﯿﻔﯽ در ﻧﺎﺣﯿﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻧﺌﻮاﺳﺘﺮﯾﺎﺗﻮم دارد ﭘﺲ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺑﺎ اﯾﻦ دارو ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ‪ NMS‬در ﺑﯿﻤﺎران درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮوز آﻣﺒﻮﻟﯽ رﯾﻮي‪،‬‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮐﺎردﯾﻮﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ و ﻣﯿﻮﮐﺎردﯾﺖ از ﻋﻮارض ﻣﻬﻢ ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪350‬‬
 ‫‪ D‬ﮐﻠﻮزاﭘﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ‪ ،(%2) UTI‬اﺧﺘﻼل ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ )‪ ،(85‬اﺧﺘﻼل ﺧﻮاب )‪ ،(%4‬درد ﭘﺎ )‪ ،(%1‬اﺳﯿﺪوز‪ ،‬ﺑﯿﻠﯽ‬

‫روﺑﯿﻨﻤﯽ و ﮐﻤﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 16‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ‬
‫‪Olanzapine‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟﯿﺘﯿﻢ در درﻣﺎن اﭘﯿﺰودﻫﺎي دو ﻗﻄﺒﯽ در ﻓﺎز ﻣﺎﻧﯿﮏ و آژﯾﺘﺎﺳﯿﻮن ﺣﺎد ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ‬

‫ﺑﻪ اﺳﯿﮑﺰوﻓﺮﻧﯽ ﯾﺎ اﺧﺘﻼل دو ﻗﻄﺒﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﯿﻦ ‪ 13 – 17‬ﺳﺎل ﺑﺮاي درﻣﺎن اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد وﻟﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض آن ﺑﺮ روي وزن و ﻏﻠﻈﺖ ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺮم ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ داروي اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ ﺑﺎ ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ در درﻣﺎن اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺣﺎد در اﺧﺘﻼﻻت دو ﻗﻄﺒﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻧﺴﻞ دوم آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﺼﺮف اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي‪ ،‬دﯾﺲ ﻓﺎژي‪ ،NMS ،‬ﺗﺎردﯾﻮدﯾﺲ ﮐﯿﻨﺰي‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت‬

‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ و ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﺿﺪ ﺗﻬﻮﻋﯽ اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻬﺎر رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ‪ 5-HT2A‬ﺑﺎﺷﺪ از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﺛﺮات ﺿﺪ‬

‫ﺳﺎﯾﮑﻮزي آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺰه ﮐﺮدن رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻨﯽ و ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎﻻي ‪ 65‬ﺳﺎل ﺣﺪود ‪ 1/5‬ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ اﻻﻧﺰاﭘﯿﻦ در زﻧﺎن ‪ %30‬ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ آن در اﻓﺮاد ﺳﯿﮕﺎري ‪ %40‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ‬

‫ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ‬
‫‪Quetiapine‬‬

‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آﻟﺰاﯾﻤﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪351‬‬
 ‫‪ þ‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬از ﻣﺼﺮف اﻟﮑﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ دارو اﺟﺘﻨﺎب ورزﯾﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﺧﻮراﮐﯽ ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي ‪ %30‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﮐﻮا‪‬ﺗﯿﺎﭘﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ آزاد )‪ (T4‬ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون‬
‫‪Risperidone‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت رﻓﺘﺎري ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اوﺗﯿﺴﻢ ﯾﺎ ﺑﺪون اوﺗﯿﺴﻢ‪ ،‬درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬

‫وﺳﻮاس اﺟﺒﺎري ﻋﻮد ﮐﻨﻨﺪه ﻧﺎﺷﯽ از درﻣﺎن ﺑﺎ ‪ ،SSRIs‬درﻣﺎن ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬

‫درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﯿﮏ در اﺧﺘﻼل ﺗﻮرِت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﮔﯿﺮﻧﺪه آﻟﻔﺎ‪-‬آدرﻧﺮژﯾﮏ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‪،‬‬

‫ﺧﺼﻮﺻﺎً در روزﻫﺎي اﺑﺘﺪاﯾﯽ درﻣﺎن ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﺎﻫﺶ دﻓﻊ رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون از ﻧﻈﺮ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﮐﺎﻫﺶ دوز ﯾﺎ ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﺎرﺿﻪ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون ﺧﻮراﮐﯽ )روزاﻧﻪ‪ (10 mg‬ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫‪ %17‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ روزاﻧﻪ ﺑﯿﺶ از آن ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺣﺪود ‪ %34‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﺳﺎﯾﮑﻮز واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دﻣﺎﻧﺲ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ دوز‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﺼﺮﻓﯽ رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺗﯿﺘﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون از ﻧﻈﺮ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮز ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي ﺑﺮﺧﯽ‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬در دﺳﺘﻪ داروﻫﺎي آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬

‫ﮐﻠﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﮐﻠﯽ آن ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺰه ﮐﺮدن رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ‪ D2‬و‬

‫‪5-HT2‬ﻣﺮﮐﺰي اﺛﺮ ﺧﻮد را اﻟﻘﺎء ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از زﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺑﻠﯿﺴﺘﺮ ﺧﺎرج‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﮐﻠﯿﻮي ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﺶ ﺗﺎ ‪ %60‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ‬

‫ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪352‬‬
 ‫‪ D‬رﯾﺴﭙﺮﯾﺪون ﺑﺎﻋﺚ ادم ﻟﻨﻒ )‪ ،(%8‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ )‪ ،(%3‬واﮐﻨﺶ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ )‪ (%1-3‬و‬

‫ﻫﭙﺎﺗﻮﻣﮕﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺴﺘﺎﮔﻤﻮس و اﻓﺰاﯾﺶ ‪ BUN‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻮﺗﯿﺮوﻓﻨﻮن ﻫﺎ‬

‫ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول‬
‫‪Haloperidol‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن دﻟﯿﺮﯾﻮم و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و درﻣﺎن ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﺎرﺿﻪ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﺧﺼﻮﺻﺎ در روزﻫﺎي اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻣﺼﺮف ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول ﺑﻪ ﺗﮑﺮار دﯾﺪه ﻣﯽ‬

‫ﺷﻮد ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻋﻼﺋﻢ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﺧﻔﯿﻒ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﻗﻄﻊ‬

‫ﻣﺼﺮف ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﺪاﺧﻞ و اﻟﻘﺎء ﭘﺎﺳﺦ آﻧﻬﺎ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﻟﮑﻞ‪،‬‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ و ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪ CNS‬آﮔﺎه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺸﻨﺞ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف داروﻫﺎي‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﺼﺮف ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﯿﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮑﻮز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬زﯾﺮا اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻤﯿﺖ ﻋﺼﺒﯽ‬

‫ﺷﺪﯾﺪ )ﺳﻔﺘﯽ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ و راه رﻓﺘﻦ( در ﺑﯿﻤﺎران وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ D‬اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺸﺘﻘﺎت ﭘﯿﭙﺮازﯾﻨﯽ ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺰه ﮐﺮدن‬

‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮔﻠﻮﺗﺎﻣﯿﮏ اﺳﯿﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻬﺎر رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﮐﺎﺗﮑﻮل آﻣﯿﻨﯽ در اﺛﺮ‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﺛﺮات ﻣﻬﺎري ﺑﺮ روي ﻧﺮوﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮﻫﺎي دوﭘﺎﻣﻨﯿﺮژﯾﮏ از‬

‫اﺛﺮات اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ دارو ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول ﺗﺰرﯾﻘﯽ ‪ 30 – 45‬دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮ آﻣﻮﻧﯿﻮﻣﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮل ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬رﺗﯿﻨﻮﭘﺎﺗﯽ و واﮐﻨﺶ‬

‫ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﯾﻤﻨﯽ و اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﻣﺼﺮف ﻫﺎﻟﻮﭘﺮﯾﺪول دﮐﺎﻧﻮات ﺗﺰرﯾﻘﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺼﺮف‬

‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن زﯾﺮ ‪ 3‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪353‬‬
 ‫داروﻫﺎي ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي در اﻧﺪام ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺮد و زن‪ ،‬ﮐﻮرﺗﮑﺲ آدرﻧﺎل و ﺟﻔﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در رﺷﺪ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﺎﺧﺘﺎري اﻋﻀﺎء ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺷﺢ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﻓﯿﮏ ﻟﻮب ﻗﺪاﻣﯽ ﻏﺪه ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬از‬
‫ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺗﺮﺷﺢ اﯾﻦ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎ ﺧﻮد ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ ﻣﻮﺟﻮد در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺮدش ﺧﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻪ ﮔﺮوه ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻨﺴﯽ اﻧﺪوژن وﺟﻮد دارد‪ :‬آﻧﺪروژن ﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ و ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺎ ﻫﻤﮕﯽ اﯾﻦ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎ‬
‫از ﯾﮏ ﻣﺎده اوﻟﯿﻪ ﭘﯿﺶ ﺳﺎز اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن ﭘﺮوژﺳﺘﺮوﻧﯽ )ﭘﺮوژﺳﺘﺮون(‪ ،‬از ﭘﺮﮔﻨﻨﻮﻟﻮن ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﻫﺮ دو اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻪ ﻣﺎده‬
‫ﭘﯿﺶ ﺳﺎز آﻧﺪروژن ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬آﻧﺪرﺳﺘﻦ دﯾﻮن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺪرﺳﺘﻦ دﯾﻮن ﺑﺎ ﮐﻤﮏ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪ دﻫﯿﺪروژﻧﺎز ﺑﻪ ﻫﻮرﻣﻮن آﻧﺪروژﻧﯿﮏ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي اﺳﺘﺮوژﻧﯿﮏ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ آﻧﺰﯾﻢ آروﻣﺎﺗﺎز از آﻧﺪرﺳﺘﻦ دﯾﻮن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺳﻨﺘﺰ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻫﻮرﻣﻮن آﻧﺪروژﻧﯿﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻨﯽ )ﻟﯿﺪﯾﮓ( ﺑﯿﻀﻪ ﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻬﻢ ﮐﻤﯽ از ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺮدش ﺧﻮن در اﺛﺮ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ آﻧﺪروژن ﻫﺎي ﺗﺮﺷﺢ ﺷﺪه از‬
‫ﮐﻮرﺗﮑﺲ آدرﻧﺎل و ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﺎﻓﺘﻬﺎي ﻫﺪف ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ آﻧﺰﯾﻢ ‪-α5‬‬
‫ردوﮐﺘﺎز ﺑﻪ ﻓﺮم ﻓﻌﺎل ﺧﻮد ﯾﻌﻨﯽ دي ﻫﯿﺪروﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون در ﮐﻨﺘﺮل رﺷﺪ و ﻧﮕﻬﺪاري اﻧﺪام ﻫﺎي‬
‫ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺮداﻧﻪ و ﺻﻔﺎت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺮداﻧﻪ ﻧﻘﺶ دارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون اﺛﺮات آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﺒﺎس ﻧﯿﺘﺮوژن‪ ،‬ﮐﻠﺴﯿﻢ‪ ،‬ﺳﺪﯾﻢ‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‪ ،‬ﮐﻠﺮاﯾﺪ و ﻓﺴﻔﺎت را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﺒﺎس‬
‫آب و رﺷﺪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ را ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي از ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬آﻟﮑﯿﻼﺳﯿﻮن در ﻧﺎﺣﯿﻪ ‪ α17‬ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻓﻌﺎل‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬اﺳﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﮔﺮوه ﻫﯿﺪروﮐﺴﯿﻞ ‪ β17‬ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﻼﻟﯿﺖ در ﭼﺮﺑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه و در‬
‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺬف ﮔﺮوه ﻣﺘﯿﻞ ‪ 19‬ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮ آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮑﯽ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ اﺛﺮ آﻧﺪروژﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪354‬‬
 ‫اﺳﺘﺮادﯾﻮل‪ ،‬ﻓﻌﺎل ﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮم اﺳﺘﺮوژن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﭘﯿﺶ ﺳﺎز آﻧﺪروژن در ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل ﻫﺎي ﺗﺨﻤﺪان زﻧﺎن ﭘﯿﺶ از‬
‫ﻣﻨﻮﭘﻮز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺮدان و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ زﻧﺎن ﭘﺲ از ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ از آﻧﺪروژن ﻫﺎي آدرﻧﺎل در ﺑﺎﻓﺖ آدﯾﭙﻮز‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ در ﮐﻨﺘﺮل رﺷﺪ و ﻧﮕﻬﺪاري اﻧﺪام ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ زﻧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺻﻔﺎت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺟﻨﺴﯽ و ﻏﺪد ﭘﺴﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه‬
‫ﭘﺮوﻟﯿﻔﺮاﺳﯿﻮن و رﺷﺪ اﻧﺪوﻣﺘﺮ و ﺗﻐﯿﯿﺮات دوره اي در واژن و رﺣﻢ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺳﻮﯾﯽ‬
‫در اواﺧﺮ ﺑﺎرداري ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻋﻀﻼت رﺣﻢ و ﭘﺎﺳﺦ آن ﺑﻪ داروﻫﺎي اﮐﺴﯽ ﺗﻮﺳﯿﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺪام ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ زﻧﺎﻧﻪ ﺿﺮوري ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺎرف درﻣﺎﻧﯽ ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺨﻼف اﺗﯿﻨﯿﻞ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺮﺑﻦ ‪ 17‬ﺑﺎﻋﺚ ﺳﻨﺘﺰ‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎي ﺻﻨﺎﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل و ﻣﺴﺘﺮاﻧﻮل ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ داراي ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﮐﺮدن اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﺳﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﯾﺎ ﮐﻨﮋوﮔﺎﺳﯿﻮن ﻋﻤﻠﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺳﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺤﻠﻮﻟﯿﺖ در ﭼﺮﺑﯽ و ﺗﻬﯿﻪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻫﻮرﻣﻮن ﺗﺮﺷﺢ ﺷﺪه از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﺴﻢ زرد اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﻮرﻣﻮن از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺎز ﭘﺮوﻟﯿﻔﺮاﺗﯿﻮ‬
‫ﺑﻪ ﻓﺎز ﺗﺮﺷﺤﯽ در اﻧﺪوﻣﺘﺮ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد و ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون داراي ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺎﺗﺎﺑﻮﻟﯿﮏ اﺳﺖ و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ دﻣﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺪن در ﻓﺎز ﺗﺮﺷﺤﯽ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻃﯽ ﺑﺎرداري ﺟﻔﺖ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب ﺣﺮﮐﺎت رﺣﻢ و ﻣﺴﺌﻮل‬
‫رﺷﺪ ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺎي ﺻﻨﺎﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮوژﺳﺘﺎژن ﻫﺎ و ﭘﺮوژﺳﺘﯿﻦ ﻫﺎ داراي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺸﺘﻘﺎت ﭘﺮوژﺳﺘﺮون و ﯾﺎ آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎي ‪-19‬ﻧﻮرﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎي ‪–19‬ﻧﻮرﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون داراي ﺑﺮﺧﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي آﻧﺪروژﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺸﺘﻘﺎت ﻧﻮرژﺳﺘﺮول‬
‫ﺟﺪﯾﺪﺗﺮ ﺧﻮاص آﻧﺪروژﻧﯿﮏ ﮐﻤﯽ را از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺘﻘﺎت ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﯾﺪروژﺳﺘﺮون‪،‬‬
‫ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون و ﻣﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون از آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎي ‪–19‬ﻧﻮرﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺑﺎ اﺛﺮات آﻧﺪروژﻧﯿﮏ ﮐﻤﺘﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫دراﯾﻦ ﺑﺨﺶ درﻣﻮرد ﻫﻮرﻣﻮﻧﻬﺎي ﺟﻨﺴﯽ ﺻﻨﺎﻋﯽ و ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت درﻣﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ و آﻧﺪروژن ﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫داروﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت آﻧﺪروژﻧﯿﮏ ﺿﻌﯿﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﺎزول و ژﺳﺘﺮﯾﻨﻮن‬ ‫‪-‬‬
‫داروﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﺳﺘﺮوژن و ﭘﺮوژﺳﺘﺮوﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﯿﺒﻮﻟﻮن‬ ‫‪-‬‬
‫داروﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺿﺪ آﻧﺪروژﻧﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﭙﺮوﺗﺮون اﺳﺘﺎت‪ ،‬داروﻫﺎي ﺿﺪ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي آﻧﺘﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻤﯿﮏ و ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ -α5‬ردوﮐﺘﺎز ﻏﯿﺮ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻮرد‬
‫ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫داروﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺿﺪ اﺳﺘﺮوژﻧﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ داروﻫﺎي ﻏﯿﺮ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي ﺿﺪ اﺳﺘﺮوژﻧﯽ‪ ،‬داروﻫﺎي ﺿﺪ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن و ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن آروﻣﺎﺗﺎز ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪355‬‬
 ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ اﻧﺪروژن ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﮔﻨﺎدورﻟﯿﻦ و آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎﯾﺶ در‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي و ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮﺳﯽ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻬﻢ اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ و ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي‬
‫از ﺑﺎرداري و ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻼﯾﻢ ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﯾﮏ اﺳﺘﺮوژن ﯾﺎ آﻧﺪروژن در درﻣﺎن ﺑﻠﻮغ‬
‫دﯾﺮرس و ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﺑﺪﺧﯿﻢ‪،‬‬
‫اﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز‪ ،‬ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺑﺎروري‪ ،Mastalgia20 ،‬ﻣﻨﻮراژي و ﺳﻨﺪرم ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ اﺳﺖ‪ .‬از‬
‫ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را در درﻣﺎن ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ ﻫﺎي ﺑﺪﺧﯿﻢ ﭘﺴﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺮوﺳﺘﺎت واﻧﺪوﻣﺘﺮ‬
‫اﯾﻔﺎ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻟﯿﺴﺖ داروﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در داروﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﯽ اﯾﺮان‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﺷﮑﻞ داروﯾﯽ‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮ ف‬

‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫‪Gel.: 0.06%, 500 mcg‬‬ ‫آﺗﺮوﻓﯽ‬ ‫وازوﻣﻮﺗﻮر‪،‬‬ ‫ﻋﻼﯾﻢ‬
‫‪Patch: 25, 50, 100‬‬ ‫‪Climara‬‬
‫‪Estraderm‬‬ ‫‪X‬‬ ‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ‪،‬‬ ‫واژﯾﻨﺎل‪،‬‬
‫‪Estradiol 1‬‬ ‫‪mcg/24hr‬‬
‫‪Tab: 25mcg, 1, 2 mg‬‬ ‫‪Femtrace‬‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان‬
‫‪Inj.: 10mg/ml‬‬ ‫ﭘﺲ از ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ‬
‫‪Ethinyl‬‬
‫‪Tab: 0.05, 0.5 mg‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪Estradiol2‬‬
‫‪Tab: 0.625, 1.25mg‬‬ ‫آﺗﺮوﻓﯽ‬ ‫وازوﻣﻮﺗﻮر‪،‬‬ ‫ﻋﻼﯾﻢ‬
‫‪Cream vag.: 0.625‬‬
‫واژﯾﻨﺎل‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن‬
‫‪mg/g‬‬
‫‪Conjugated‬‬ ‫‪Inj: 5mg/ml, 5ml‬‬ ‫ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي‬ ‫ﭘﺴﺘﺎن‪،‬‬
‫‪Premarin‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪Estrogen‬‬
‫اوﻟﯿﻪ‬ ‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ‬ ‫ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪،‬‬
‫ﺗﺨﻤﺪان‬
‫‪Raloxifen‬‬ ‫‪Tab: 60mg‬‬ ‫‪Evista‬‬ ‫‪X‬‬ ‫ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان‬

‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺎ‬
‫‪Tab: 5, 250mg‬‬ ‫‪Provera‬‬ ‫‪X‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي‬ ‫ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‪،‬‬ ‫آﻣﻨﻮره‬
‫‪Medroxy‬‬ ‫‪Inj: 100 mg/ml, 5ml‬‬
‫اﻧﺪوﻣﺘﺮ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري‬
‫‪pregestrone‬‬ ‫‪150 mg/ml‬‬
‫آﻣﻨﻮره‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫‪Supp.: 200, 400 mg‬‬
‫‪Progesterone‬‬ ‫‪D‬‬ ‫رﺣﻤﯽ‪ ،‬اﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز‪ ،‬ﻧﺎﺑﺎروري‪،‬‬
‫‪Inj.: 25, 50mg/ml‬‬
‫ﺿﻌﻒ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز‬
‫آﻧﻮرﮐﺴﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن‬
‫‪Megestrol‬‬ ‫‪Tab.: 15, 20, 40 mg‬‬ ‫‪Megace‬‬
‫و اﻧﺪوﻣﺘﺮ‬
‫‪Solu.: 40 mg/ml‬‬
‫‪LD, HD,‬‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري‪ ،‬آﮐﻨﻪ‬
‫‪OCPs 2‬‬ ‫‪Triphasic,‬‬ ‫‪X‬‬
‫از‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي‬ ‫وﻟﮕﺎرﯾﺲ‪،‬‬
‫‪Yasmin‬‬

‫‪20‬‬
‫‪- Mastalgia‬‬

‫‪356‬‬
 ‫ﺑﺎرداري ﭘﺲ از ﻣﻘﺎرﺑﺖ‬
‫ﺑﺎرداري‪،‬‬ ‫از‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي‬
‫‪Tab.: 30, 750 mcg‬‬
‫‪Levonorgestrel Implant: 6 Î 36 mg‬‬ ‫‪X‬‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﭘﺲ از‬
‫ﻣﻘﺎرﺑﺖ‬
‫ﻣﺤﺮك ﻫﺎي ﺗﺨﻤﮏ‬
‫ﮔﺬاري‬ ‫‪Clomid‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪Clomiphene‬‬ ‫‪Tab.: 50 mg‬‬ ‫درﻣﺎن ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‬
‫‪Inj.: 600 IU/ml, 0.5 ml‬‬ ‫اﻟﻘﺎء ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‪ ،‬ﻧﺎﺑﺎروري‬
‫‪Follhtropin‬‬ ‫‪600 U/ml, 0.75 ml‬‬
‫‪Gonal-f‬‬ ‫‪X‬‬ ‫ﻣﺮدان‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﺨﻤﮏ در‬
‫‪Alfa‬‬ ‫‪600 U/ml, 1.5 ml‬‬
‫‪75 IU‬‬ ‫ﯾﮏ ﺳﯿﮑﻞ‬
‫‪Follitropin‬‬
‫‪Follistim‬‬ ‫‪X‬‬ ‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل‬
‫‪Beta‬‬ ‫‪Inj.: 75 IU‬‬
‫اﻟﻘﺎء ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫‪Urofollitropin‬‬ ‫‪Inj: 75 IU FSH‬‬ ‫‪Bravelle‬‬ ‫‪X‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﺨﻤﮏ در ﯾﮏ ﺳﯿﮑﻞ‬
‫‪Inj.: 75 IU FSH +‬‬ ‫‪Menopur‬‬ ‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫‪Menotropin‬‬ ‫‪75 IU LH‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪Menogon‬‬ ‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﺨﻤﮏ در ﯾﮏ ﺳﯿﮑﻞ‬
‫‪Lutropin Alfa‬‬ ‫‪Inj.: 75 IU‬‬ ‫‪Laveris‬‬ ‫‪X‬‬ ‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل‬
‫‪Inj.: 500, 1500, 5000 U‬‬ ‫ﻧﻬﺎن ﺑﯿﻀﮕﯽ ﭘﯿﺶ از ﺑﻠﻮغ‪،‬‬
‫‪Pregnyl‬‬ ‫ﺗﺨﻤﮏ‬ ‫اﻟﻘﺎء‬ ‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ‪،‬‬
‫‪hCG‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪Novarel‬‬
‫ﮔﺬاري‬
‫‪Chorio‬‬ ‫‪Prefilled syrn.: 500‬‬ ‫اﻟﻘﺎء ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‪ ،‬ﺑﻠﻮغ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫‪gonadotropin‬‬ ‫‪mcg/ml, 0.5 ml‬‬ ‫‪Ovideral‬‬ ‫‪X‬‬
‫ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل‬
‫‪Alfa‬‬
‫‪Ganirelix‬‬
‫‪Inj.: 500 mcg/ml, 0.5‬‬
‫‪---‬‬ ‫‪X‬‬ ‫درﻣﺎن ﻧﺎﺑﺎروري‬
‫‪ml‬‬
‫‪Cetrorelix‬‬ ‫‪Inj.: 250 mcg‬‬ ‫‪Cetrotide‬‬ ‫‪X‬‬ ‫درﻣﺎن ﻧﺎﺑﺎروري‬

‫آﻧﺪروژن ﻫﺎ‬ ‫ﻣﺮدان‪ :‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ اوﻟﯿﻪ‪،‬‬

‫ﺑﻠﻮغ ﺗﺎﺧﯿﺮي‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ‬
‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﮏ‬
‫‪Inj: 100, 250 mg/ml‬‬ ‫‪---‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪Testosterone‬‬ ‫ﭘﺴﺘﺎن‬ ‫ﺳﺮﻃﺎن‬ ‫زﻧﺎن‪:‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﻣﺮدان‪ :‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ اوﻟﯿﻪ‪،‬‬

‫ﺑﻠﻮغ ﺗﺎﺧﯿﺮي‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ‬

‫‪Methyl‬‬ ‫‪Tab: 25 mg‬‬ ‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﮏ‬

‫‪Methitest‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪testostrone‬‬ ‫ﭘﺴﺘﺎن‬ ‫ﺳﺮﻃﺎن‬ ‫زﻧﺎن‪:‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‬

‫‪Danazol‬‬ ‫‪--‬‬ ‫‪X‬‬ ‫اﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺴﺘﺎن‬

‫‪357‬‬
 ‫‪Cap: 100, 200mg‬‬ ‫ادم‬ ‫آﻧﮋﯾﻮ‬ ‫ﻓﯿﺒﺮوﮐﯿﺴﺘﯿﮏ‪،‬‬
‫ﻣﺎدرزادي‬
‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه‬ ‫آﻧﺪروژﻧﯿﮏ‪،‬‬ ‫آﻟﻮﭘﺴﯽ‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن آﻧﺪروژن‬ ‫‪Propecia‬‬ ‫ﺧﯿﻢ‬ ‫ﺧﻮش‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي‬
‫‪X‬‬
‫‪Tab.: 1, 5mg‬‬
‫‪Proscar‬‬ ‫ﭘﺮوﺳﺘﺎت‬
‫‪Finasteride‬‬

‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي‬
‫آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫‪Anadrol‬‬ ‫‪X‬‬
‫آﻧﻤﯽ‬
‫‪Oxymetholone‬‬ ‫‪Tab.: 50 mg‬‬

‫‪Tab.: 2.5 mg‬‬ ‫ﮐﺎﺗﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان‪،‬‬ ‫درد‬

‫‪Oxandrolone‬‬ ‫‪Oxandrin‬‬ ‫‪X‬‬
‫ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‬
‫‪Inj: 25 mg/ml‬‬ ‫‪Nandrolon‬‬ ‫آﻧﻤﯽ‬
‫‪Dec.‬‬
‫‪Nandrolone‬‬ ‫‪X‬‬
‫‪Nandrolon‬‬
‫‪Prop.‬‬
‫‪ -1‬ﻗﺮص اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﻣﻠﺢ واﻟﺮات ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﭘﭻ ﻫﺎي آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ آن ﻫﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺳﺎده و ﺑﺎ ﻣﻠﺢ ﻫﻤﯽ ﻫﯿﺪرات در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در ‪ ، OCPs‬ﯾﺎﺳﻤﯿﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﯿﭙﺮوﺗﺮون اﺳﺘﺎت و ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ در دﺳﺘﺮس ﻣﯽ‬ ‫‪-2‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬

‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﺟﺰاء داروﯾﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﯾﺎ درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن )‪ (HRT‬در زﻧﺎن ﭘﺲ از ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي اﯾﻦ درﻣﺎن در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از رﻫﺎﯾﯽ از ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ وازوﻣﻮﺗﻮر و ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز‬
‫ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ HRT‬در آﺗﺮوﻓﯽ رﺣﻤﯽ و واژﯾﻨﺎل و ﻫﯿﭙﻮاﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ‪،‬‬
‫‪ Castration21‬ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﺨﻤﺪان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺗﻌﺪادي از‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﯾﺎ ﭘﺴﺘﺎن ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﺗﺴﮑﯿﻨﯽ اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬اﺳﺘﺮوژن درﺑﺮﺧﯽ زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ ﻋﺼﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از آﻣﻨﻮره ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ‪ HRT‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻣﺪت ده ﺳﺎل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺮوز ﺑﯿﻤﺎري آﻟﺰاﯾﻤﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺎ در ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري‪ ،‬درﻣﺎن آﮐﻨﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫وﻟﮕﺎرﯾﺲ ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻ ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﭘﺲ از ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻋﻼﯾﻢ اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺮوﻣﺒﻮﺗﯿﮏ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺳﺮدرد ﺷﺪﯾﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺧﺘﻼل در ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ و ﮔﻔﺘﺎر‪ ،‬از دﺳﺖ‬
‫دادن دﯾﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ ﺗﯿﺮ ﮐﺸﻨﺪه‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ ﺑﯽ دﻟﯿﻞ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺿﻌﻒ و ﺑﯽ ﺣﺴﯽ در اﻧﺪام ﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺪن‪ ،‬ﻫﻤﻮﭘﺘﺰي‪ ،‬ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ در ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ و درد ﺳﺎق ﭘﺎ‪.‬‬

‫‪21‬‬
‫‪Castration‬‬

‫‪358‬‬
 ‫‪ þ‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن آﺳﻢ‪ ،‬دﯾﺎﺑﺖ‪ ،‬ﺻﺮع‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬ﭘﻮرﻓﯿﺮي‪ ،‬ﻟﻮﭘﻮس ارﯾﺘﻤﺎﺗﻮز ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ و‬
‫ﻫﻤﺎﻧﮋﯾﻮم ﮐﺒﺪي ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ داراي اﻧﺪﮐﯽ اﺛﺮات آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﺣﺘﺒﺎس ﺳﺪﯾﻢ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن اﺣﺘﺒﺎس‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﺎﯾﻌﺎت و ادم ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻏﺸﺎﻫﺎي ﻣﺨﺎﻃﯽ و ﻣﺠﺮاي ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺟﺬب ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﺟﺬب ﻓﺮآورده ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد اﺛﺮات‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎي آرﯾﻞ و آﻟﮑﯿﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻨﮋوﮔﻪ در ﻣﯽ آﯾﻨﺪ ﺟﻬﺖ ﺗﺠﻮﯾﺰ‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺟﺬب ﻓﺮآورده ﻫﺎي روﻏﻨﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻫﺴﺘﻪ و ﺑﺎ ﻃﻮل اﺛﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺗﮏ دوز ﻋﻀﻼﻧﯽ اﺳﺘﺮادﯾﻮل واﻟﺮات در ﻃﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺟﺬب ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ در ﮐﻞ ﺑﺪن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻨﺴﯽ در اﻧﺪام ﻫﺪف اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪22‬‬
‫)‪ (SHBG‬و آﻟﺒﻮﻣﯿﻦ ﺣﻤﻞ ﻣﯽ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ در ﺧﻮن ا ز ﻃﺮﯾﻖ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻨﺴﯽ‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻋﺒﻮر اول ﮐﺒﺪي‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺻﻨﺎﻋﯽ اﺳﺘﺮوژن ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ اﯾﻦ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ را ﻧﺪارﻧﺪ وﻟﯽ دﭼﺎر ﺑﺎزﺟﺬب ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ و ﭼﺮﺧﻪ اﻧﺘﺮوﻫﭙﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ اﺳﺘﺮوژن در ﺻﻔﺮا ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ از روده ﺑﺎزﺟﺬب ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰ در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎري ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﺌﻮﭘﻼزي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﯾﺎ ﻣﺸﮑﻮك واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺮوژن‬
‫‪ -‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﻧﺸﺪه رﺣﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻋﺮوق ﻋﻤﻘﯽ ﻓﻌﺎل‬
‫‪ -‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﺗﺮوﻣﺒﻮ آﻣﺒﻮﻟﯽ ﻋﺮوق ﮐﻪ اﺧﯿﺮاً ﺑﺮوز ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﮑﺘﻪ و ‪MI‬‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ و ﺗﺮوﻣﺒﻮ آﻣﺒﻮﻟﯽ ﻓﻌﺎل‬
‫‪ -‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﯾﺎ ﺗﺮوﻣﺒﻮ آﻣﺒﻮﻟﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺮوژن در ﮔﺬﺷﺘﻪ‬
‫‪ -‬ﺑﺎرداري و ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬
‫‪ -‬ﭘﻮرﻓﯿﺮي‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪22‬‬
‫‪Sex hormone-binding globulin‬‬

‫‪359‬‬
 ‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ ﻫﺎي ﺑﺪﺧﯿﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﻃﺎن اﻧﺪوﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن و‬
‫ﺳﺮﻃﺎن ﺗﺨﻤﺪان ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﺻﻔﺮاوي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز دﻣﺎﻧﺲ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آدﻧﻮﻣﺎي ﮐﺒﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪ ﭘﺮوﺗﯿﻨﻤﯽ ﻓﺎﻣﯿﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﻤﯽ‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﻠﻮﮐﺰ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫ﮐﺒﺪي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻟﺨﺘﻪ ﺧﻮن‬ ‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬

‫‪ -‬ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي اﻧﺪوﻣﺘﺮ‬ ‫‪ -‬اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻌﺎت‬
‫‪ -‬ﭘﯿﺶ از آﻏﺎز درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ آﮔﺎﻫﯽ از ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز ﻋﻔﻮﻧﺖ واژﯾﻨﺎل ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﻘﺪان ﻓﻠﻮر ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ ﻧﺮﻣﺎل و اﻓﺰاﯾﺶ ‪ pH‬ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ درﻣﺎن ﻫﺎي ﺿﺪ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي و ﻏﺪد اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻓﺮآورده ﻫﺎي اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ‪ HDL‬و ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ‪ LDL‬و اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﻮح ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ را ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﺗﺌﻮري ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎي ↓ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬ ‫ﺿﺪ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫اﺛﺮات داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﯽ‬ ‫↔‬ ‫ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي )‪(TCA‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﻪ دوز اﺳﺘﺮوژن‬
‫واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫↑ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن آﻧﺰﯾﻢ ‪P-450‬‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮ ﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫ﮐﺒﺪي اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و‬ ‫و ﺳﻤﯽ‬
‫ﺳﻤﯽ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻫﺎي ↓ ﻏﻠﻈﺖ ﺗﯿﺮوﺗﺮوﭘﯿﻦ و در زﻧﺎن ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﻫﻮرﻣﻮن‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞ‬ ‫ﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‬
‫ﺑﻪ ﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰان ﻫﻮرﻣﻮن‬
‫ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪360‬‬
 ‫ﻣﺼﺮف ﻫﻢ زﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫↓ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬ ‫اﻟﻘﺎءﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ و‬ ‫‪Cyp3A4‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ و ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ در‬ ‫ﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات‬

‫ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي رﺣﻤﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‪،‬‬

‫رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‪،‬‬
‫‪St. John’s Wort‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻢ زﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫↑ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ ،Cyp3A4‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ و‬ ‫اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول‪،‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫آﻧﺘﯽ‬ ‫ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول‪،‬‬
‫ﻫﺎي‬ ‫ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ‬
‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪي‪ ،‬رﯾﺘﻮﻧﺎوﯾﺮ‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬ ‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﯾﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ و‬ ‫↓ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬ ‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﯾﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎرداري اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺪم ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺸﻨﺞ و اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻌﺎت ﻗﺎﺑﻞ‬
‫اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫↓ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬ ‫ﺗﻮﭘﯿﺮاﻣﺎت‬
‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ و ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬ﺗﺪاﺧﻼت دارو ‪ -‬ﻏﺬا‪:‬‬

‫آب ﮔﺮﯾﭗ ﻓﺮوت ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ‪ Cyp3A4‬و ﻣﻬﺎر ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ اﺳﺘﺮوژن ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ‬
‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﯽ را ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ‬

‫ﺗﺮوﻣﺒﻮ آﻣﺒﻮﻟﯽ ﻋﺮوق‪ ،‬آﻣﺒﻮﻟﯽ رﯾﻮي‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻋﺮوق ﺳﻄﺤﯽ و ﻋﻤﻘﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ‪ ،MI ،‬ﺳﮑﺘﻪ واﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪.‬‬
‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﮐﺮه‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ اﺣﺴﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻠﻘﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ و ﺳﺮدردﻫﺎي ﺿﺮﺑﺎن دار‪.‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﮐﻠﻮآﺳﻤﺎ ﯾﺎ ﻣﻼﺳﻤﺎ‪ ،23‬ارﯾﺘﻢ ﻧﺪوزم‪ ،‬ﻗﺮﻣﺰي ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ‪ ،‬ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬راش و آﮐﻨﻪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﺖ‪ ،‬ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻮروﯾﯿﺪ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﯿﻮع ﺑﯿﻤﺎري ﺻﻔﺮاوي و‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‪.‬‬
‫دﺳﺘﮕﺎه اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬ﻗﻄﻊ ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﯿﺰان ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‬ ‫ﻋﻮارض‬

‫‪23‬‬
‫‪Chloasma or melasma‬‬

‫‪361‬‬
 ‫ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬دﯾﺲ ﻣﻨﻮره‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺷﺒﻪ ﭘﯿﺶ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬آﻣﻨﻮره در ﻃﯽ درﻣﺎن ﯾﺎ ﭘﺲ از درﻣﺎن‪،‬‬ ‫ادراري– ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎزﯾﺲ واژﯾﻨﺎل‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺷﺒﻪ ﺳﯿﺴﺘﯿﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري‪ ،‬واژﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺘﯽ‬
‫و درد واژﯾﻨﺎل‪ ،‬ﻫﻤﻮراژي واژﯾﻨﺎل؛ دﯾﺲ اوري‪ ،‬ﺧﺎرش واژن‪ ،‬ﺑﯽ اﺧﺘﯿﺎري ادراري‪،‬‬
‫ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي اﻧﺪوﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن اﻧﺪوﻣﺘﺮ‪ ،‬ﺗﮑﺮرادرار و اﺧﺘﻼل ﻣﺠﺎري‬
‫ادراري‪.‬‬
‫ﻗﺮﻣﺰي و ﺗﺤﺮﯾﮏ در ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺗﺮاﻧﺲ درﻣﺎن‪ ،‬راش )ﻧﺎدر(‬ ‫ﻋﻮارض ﻣﻮﺿﻌﯽ‬
‫ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﻟﻨﺰﻫﺎي ﺗﻤﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮز ﻋﺮوق ﺷﺒﮑﯿﻪ‬ ‫ﻋﻮارض ﭼﺸﻤﯽ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﻧﺎزوﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ و درد ﮔﻠﻮ و ﺣﻨﺠﺮه‬
‫ﺗﺸﺪﯾﺪ ﭘﻮرﻓﯿﺮي‪ ،‬ادم‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬درد‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ‪ ،‬ﺣﺴﺎس ﺷﺪن ﯾﺎ ﺗﺮﺷﺢ ﭘﺴﺘﺎن‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﮔﺎﻻﮐﺘﻮره‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات ﻫﺎ‪ ،‬درد‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬ﮐﻤﺮ درد‪ ،‬آرﺗﺮﯾﺖ‪ ،‬آرﺗﺮآﻟﮋﯾﺎ‪ ،‬درد اﺳﮑﻠﺘﯽ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺒﻪ‬
‫اﻧﻔﻠﻮﻧﺰا‪ ،‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬آﻟﺮژي‪ ،‬درد ﻓﻘﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ادم ﭘﺎ‪ ،‬اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‪ ،‬درد دﻧﺪان‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ‪،‬‬
‫آﻧﻤﯽ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﭘﺎ‪ ،‬واﮐﻨﺶ آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮐﻠﺴﻤﯽ‪ ،‬ﺳﻔﺘﯽ ﮔﺮدن‪ ،‬درد ﮔﺮدن‪،‬‬
‫اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻌﺎت‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻗﺎرﭼﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎﯾﯽ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺮوز ﺳﺮﻃﺎن رﺣﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫واژﯾﻨﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدد‪ .‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي واژﯾﻨﺎل ﭘﺲ از ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ ﯾﮑﯽ از ﻋﻼﯾﻢ ﺳﺮﻃﺎن رﺣﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﯾﺎ درد ﺗﯿﺮ ﮐﺸﻨﺪه در ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ ﺧﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺮاغ ﺷﺪﯾﺪ‪،‬‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ ﯾﺎ ﻏﺶ ﮐﺮدن‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ و ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ‪ ،‬زرد ﺷﺪن ﭼﺸﻢ ﯾﺎ ﭘﻮﺳﺖ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺑﺎ‬
‫ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﺳﺘﺮادﯾﻮل‬

‫‪ -‬اﺳﺘﺮادﯾﻮل اﺳﺘﺎت ﺧﻮراﮐﯽ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺪﯾﺪ و ﻣﺘﻮﺳﻂ وازوﻣﻮﺗﻮر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻃﻮل اﺛﺮ اﺳﺘﺮادﯾﻮل واﻟﺮات ‪ 14 – 21‬روز و اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺳﯽ ﭘﯿﻮﻧﺎت ‪ 14 – 28‬روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺧﻮراﮐﯽ‪:‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮ اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ‪ ،‬ﻋﻘﯿﻤﯽ ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ اوﻟﯿﻪ ﺗﺨﻤﺪان‪،‬‬
‫ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ وازوﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺮوﺳﺘﺎت و آﺗﺮوﻓﯽ واژﯾﻨﺎل ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﺮوژن در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون رﯾﺴﮏ‬
‫ﺳﺮﻃﺎن اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺮادﯾﻮل واﻟﺮات ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪:‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﺮآورده در دﻣﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻔﮑﯿﮏ اﺟﺰاء ﻓﺮآورده وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪362‬‬
 ‫‪ -‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮﻧﮓ ﯾﺎ ﺳﺮ ﺳﻮزن ﻣﺮﻃﻮب اﻣﮑﺎن ﮐﺪر ﺷﺪن ﻓﺮآورده وﺟﻮد دارد وﻟﯽ در ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ و اﺛﺮ‬
‫ﺑﺨﺸﯽ دارو ﺗﺎﺛﯿﺮي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ þ‬اﺳﺘﺮادﯾﻮل واﻟﺮات در درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬آﺗﺮوﻓﯽ واژﯾﻨﺎل‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ و ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ اوﻟﯿﻪ ﺗﺨﻤﺪان ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در درﻣﺎن ﺗﺴﮑﯿﻨﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬واژﯾﻨﺎل‪:‬‬
‫ﮐﺮم و ﻗﺮص واژﯾﻨﺎل اﺳﺘﺮادﯾﻮل در درﻣﺎن آﺗﺮوﻓﯽ واژﯾﻨﺎل و اﻧﺪام ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ﺧﺎرﺟﯽ زﻧﺎﻧﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺮم و ﻗﺮص واژﯾﻨﺎل آن ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي اﺗﺎق ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ژل ﻣﻮﺿﻌﯽ‪:‬‬
‫در درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر و آﺗﺮوﻓﯽ واژﯾﻨﺎل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺮاﻧﺲ درﻣﺎن‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬آﺗﺮوﻓﯽ واژﯾﻨﺎل و دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ﺧﺎرﺟﯽ زﻧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮاﺳﺘﺮوژﻧﯿﺴﻢ و‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان ﭘﺲ از ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﭼﺴﺒﻨﺎك آﻧﺮا ﺑﺮ روي ﻣﺤﻞ ﺧﺸﮏ و ﺗﻤﯿﺰ در ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﭘﺎﺋﯿﻨﯽ ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻي ﺑﺎزو و ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺳﻦ ﻗﺮار داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﻣﻌﺮض ﻧﻮر‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﻧﺰدﯾﮕﯽ ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺪن ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻔﺘﻪ اي ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﻋﺪد از اﯾﻦ ﭼﺴﺐ ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﺤﻞ ﭼﺴﺐ ﺑﺎﯾﺪ در ﻫﺮ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدن ﺗﻌﻮﯾﺾ ﭼﺴﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﯾﺎدآوري ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪ .‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﺑﺮوز‬
‫و اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ و ﻋﻮد ﻋﻼﯾﻢ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎﯾﻊ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺗﺮاﻧﺲ درﻣﺎل ارﯾﺘﻢ و ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﻣﺤﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده ‪ %97‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي اﺗﺎق ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد ﭘﺲ از ﺑﺎز ﮐﺮدن ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻮراﺗﯿﻨﺪرون اﺳﺘﺎت در درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر ﭘﺲ از ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﻘﺪان اﺳﺘﺮوژن در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺑﯿﻦ ‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﻌﺎل ﺗﺮ از اﺳﺘﺮادﯾﻮل اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺮوژن ﮐﻨﮋوﮔﻪ‬

‫‪ -‬ﺧﻮراﮐﯽ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه در اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ در ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﺪروژن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﺳﺘﺮوژن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﻻزم ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻣﺤﺪود‬
‫ﮔﺮدد و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻪ ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺎه ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺼﺮف ﺑﯿﻦ دوره ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪363‬‬
 ‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪:‬‬
‫ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده در درﻣﺎن ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي رﺣﻤﯽ ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﺎ ﻧﺮﻣﺎل ﺳﺎﻟﯿﻦ‪ ،‬دﮐﺴﺘﺮوز و ﻣﺤﻠﻮل ﻗﻨﺪي ﺧﻨﺜﯽ ﺳﺎزﮔﺎري دارد‪ ،‬وﻟﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي ﺑﺎ ‪pH‬‬
‫اﺳﯿﺪي و آﺳﮑﻮرﺑﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﻧﻔﻮزﯾﻮن اﺳﺘﺮوژن ﮐﻨﮋوﮔﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺮآورده ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل در دﻣﺎي ‪ 2 – 8‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻓﺮآورده ﺣﻼل را ﺑﻪ آراﻣﯽ وارد وﯾﺎل ﮐﺮده و ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﯽ ﻣﺨﻠﻮط ﮔﺮدد‪ ،‬از ﺗﮑﺎن دادن‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺷﺪﯾﺪ ﺧﻮدداري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻓﺮآورده ﭘﺲ از آﻣﺎده ﺳﺎزي اﮔﺮ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﺗﺎ دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﻗﺮار داده ﺷﻮد در اﯾﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﺗﺎ ‪ 60‬روز ﻓﺮآورده ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬واژﯾﻨﺎل‪:‬‬
‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده در آﺗﺮوﻓﯽ واژﯾﻨﺎل و آﺗﺮوﻓﯽ دﺳﺘﮕﺎ ه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ﺧﺎرﺟﻪ زﻧﺎﻧﻪ )‪ (Kraurosis vulvae‬ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺑﺎز ﮐﺮدن درب آن اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎزال ﻓﺮآورده را درون‬
‫اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر وارد ﮐﺮده و ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺗﯿﻮب را از اﻧﺘﻬﺎ ﻓﺸﺎر دﻫﯿﺪ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از ﮐﺮم وارد اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ‬
‫اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر را از ﺳﺮ ﺗﯿﻮپ ﺧﺎرج ﮐﺮده و در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﺑﯿﺪه و اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر را ﺑﻪ آراﻣﯽ وارد واژن ﮐﺮده و آﻧﮕﺎه‬
‫ﺑﺎ ﻓﺸﺎر دادن ﺳﺮ اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر ﮐﺮم را وارد واژن ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﺳﺮ اﭘﻠﯿﮑﺎﺗﻮر را از ﺑﺪﻧﻪ ﺧﺎرج ﮐﺮده و ﺑﺎ آب وﻟﺮم و ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺸﻮﯾﯿﺪ و ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﺑﺎر دﯾﮕﺮ‬
‫آﻣﺎده ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪Estradiol‬‬ ‫اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺳﯽ ﭘﯿﻮﻧﺎت‬

‫‪Cypionate‬‬
‫اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺳﯽ ﭘﯿﻮﻧﺎت در درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ در زﻧﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون اﺳﺘﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻨﺘﺮاﺳﺘﭙﯿﻮ ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ در زﻧﺎن ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮاﺳﺘﺮوژﻧﯿﺴﻢ ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ و ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ وازوﻣﻮﺗﻮر ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻀﻼﻧﯽ )‪ (IM‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺮآورده ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﯾﻦ ﻣﺎده ﺑﺎ ﻣﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون اﺳﺘﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ در ﻟﯿﺴﺖ داروﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫در اﯾﺮان وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪه اﺳﺘﺮوژﻧﯽ‬

‫راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ‬

‫‪364‬‬
 ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف دﯾﮕﺮ اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﻠﻮغ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﮐﺎﻫﺶ داﻧﺴﯿﺘﻪ اﺳﺘﺨﻮان در‬
‫ﻣﺮدان ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺳﺮﻃﺎن ﺳﯿﻨﻪ و درﻣﺎن ﺗﻮﻣﻮر ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﻋﻀﻼت ﺻﺎف رﺣﻢ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮوژن ﭘﺲ از ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ ﯾﺎ ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ داﻧﺴﯿﺘﻪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ و‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ‪ Resorption‬اﺳﺘﺨﻮان ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺗﺮاﮐﻢ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻪ ﺷﺪت ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ اﺳﺘﺨﻮان در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﺨﺮﯾﺐ اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ﻓﻘﺪان اﺳﺘﺮوژن ﻫﻢ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ زﻧﺎن اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ داﻧﺴﯿﺘﻪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان و اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ‬
‫اﺳﺘﺨﻮان ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ از ﻃﺮﯾﻖ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻌﺎل‬
‫ﺷﺪن ﻣﺴﯿﺮ اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﻣﻬﺎر ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺴﯿﺮﻫﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺟﺰء دﺳﺘﻪ ‪ SERM‬ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺑﺮ روي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﭼﺮﺑﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺗﺎم و ‪ LDL‬ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺬب راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻏﺬاي ﭘﺮﭼﺮب اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ وﻟﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﻏﺬا ﻫﻢ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺷﯿﺮدﻫﯽ و ﺑﺎرداري ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮ آﻣﺒﻮﻟﯽ ﻋﺮوق دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﻫﯿﭻ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮﻓﯽ ﭘﯿﺶ از ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺑﺎ وارﻓﺎرﯾﻦ و ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﻮﻣﺎرﯾﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ PT‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﺮوژن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻤﻨﯽ و اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ اﯾﻦ دارو در ﻣﺮدان ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪365‬‬
 ‫‪ þ‬راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ‪،Apo A1‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺗﺎم‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ‪ LDL‬و ﮐﺎﻫﺶ ‪ Apo B‬و اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﻧﺪﮐﯽ ﮐﺎﻫﺶ درﻣﯿﺰان ﮐﻠﺴﯿﻢ ﺳﺮﻣﯽ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﺗﺎم وآﻟﺒﻮﻣﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺑﯿﺶ از ‪ %95‬ﺑﺎ ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺑﺎﻧﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ‬
‫داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﺻﺪ اﺗﺼﺎل ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ )دﯾﺎزﭘﺎم‪ ،‬دﯾﺎزوﮐﺴﯿﺪ و ﻟﯿﺪوﮐﺎﯾﯿﻦ( ﺑﺎﯾﺪ اﺣﺘﯿﺎط ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫↓ ﺟﺬب و ﺳﻄﺢ ﭘﯿﮏ ﺟﺬب راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ‬ ‫راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ‬ ‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ‬
‫آﻣﭙﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬
‫ﻋﻠﺖ آن ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺮﺧﻪ اﻧﺘﺮوﻫﭙﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮ اﺛﺮ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻬﺎي روده ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺬب و ﻣﯿﺰان ﭼﺮﺧﻪ اﻧﺘﺮوﻫﭙﺎﺗﯿﮏ راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ در اﺛﺮ‬ ‫↓ ﺟﺬب‬ ‫راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ %60‬ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ‪ %10‬در ‪PT‬‬ ‫↓ ‪PT‬‬ ‫وارﻓﺎرﯾﻦ‬ ‫راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ دﻗﯿﻖ ‪ PT‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺪاﺧﻞ داو – ﻏﺬا‪:‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻏﺬاﻫﺎي ﭘﺮﭼﺮب ﺑﺎ راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب آن ﻣﯽ ﮔﺮدد )‪ %16 AUC‬و ‪.(%28 Cmax‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ‬

‫ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ‪ ،‬وارﯾﺲ ﻋﺮوق‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﻧﻮرآﻟﮋي‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫راش‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ و ﺗﻬﻮع‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﯿﺖ‪ ،‬اﺧﺘﻼل اﻧﺪوﻣﺘﺮ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻣﺠﺎري ادراري‪ ،‬اﺧﺘﻼل رﺣﻤﯽ‪ ،‬واژﯾﻨﯿﺖ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫ادراري‬
‫ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‬ ‫ﻋﻮارض ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫آرﺗﺮاﻟﮋﯾﺎ‪ ،‬آرﺗﺮﯾﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺗﺎﻧﺪون ﻫﺎ‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼت اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﻻرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬

‫‪366‬‬
 ‫اﻟﺘﻬﺎب ﻣﻠﺘﺤﻤﻪ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻋﻮارض ﺣﺴﯽ‬
‫درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﺷﺒﻪ ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ وﮐﺮاﻣﭗ ﻫﺎي‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﭘﺎ‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﺤﺮك ﺑﯿﺶ از ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﺮك‬
‫در ﺣﯿﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﺗﺮوﻣﺒﻮ آﻣﺒﻮﻟﯽ در ﻋﺮوق ﭘﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬راﻟﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺎ‬

‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‬

‫‪ -‬ﺧﻮراﮐﯽ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي اﻧﺪوﻣﺘﺮ در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻗﺮص ﻫﺎي اﺳﺘﺮوژن ﮐﻨﮋوﮔﻪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﻣﺎن آﻣﻨﻮره ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﻣﺠﺎورت اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ و ﻧﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدداري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬واژﯾﻨﺎل‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده در زﻧﺎن ﻧﺎﺑﺎرور دﭼﺎر ﮐﻤﺒﻮد ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﮑﻤﻞ ﯾﺎ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﻣﺎن آﻣﻨﻮره‬
‫ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪:‬‬
‫ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده در درﻣﺎن آﻣﻨﻮره و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ رﺣﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل‬
‫ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﯿﺒﺮوم و ﯾﺎ ﺳﺮﻃﺎن رﺣﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ ﺻﻮرت داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ )‪ (IM‬ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﭘﺲ از ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ دردﻧﺎك ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Medroxy‬‬ ‫ﻣﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‬

‫‪progestrone‬‬
‫‪ -‬ﺧﻮراﮐﯽ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن آﻣﻨﻮره ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي اﻧﺪوﻣﺘﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﭘﺴﺘﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Norethindrone‬‬ ‫ﻧﻮراﺗﯿﻨﺪرون اﺳﺘﺎت‬

‫‪acetate‬‬

‫‪367‬‬
 ‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن آﻣﻨﻮره ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‪ ،‬اﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ رﺣﻤﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻇﺮف ﮐﺎﻣﻼ در ﺑﺴﺘﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﮋﺳﺘﺮول‬
‫‪Megestrol‬‬

‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮص در درﻣﺎن ﺗﺴﮑﯿﻨﯽ ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﺎ ﭘﺴﺘﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮم ﻣﺤﻠﻮل ﺧﻮراﮐﯽ آن در درﻣﺎن ﮐﺎﺷﮑﺴﯽ و ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﯾﺪز ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬از‬
‫ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺤﺮك اﺷﺘﻬﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﮐﺎﺷﮑﺘﯿﮏ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ و درﻣﺎن ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت اﺳﺘﺮوژن و ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮاﺳﺘﺮوژﻧﯿﺴﻢ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬آﺗﺮوﻓﯽ واژﯾﻨﺎل و دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ زﻧﺎﻧﻪ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬در زﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ داراي رﺣﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري از اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد‬
‫ﺗﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ رد ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﺴﺘﺎﻧﯽ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮم ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ ﻃﺒﻖ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي اﺗﺎق ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺐ اﺳﺘﺮوژن و آﻧﺪروژن‬

‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻼﯾﻢ ﺳﺮﻃﺎن رﺣﻢ و اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ‬

‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﺘﭙﯿﻮﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري‪ ،‬درﻣﺎن آﮐﻨﻪ و ﻟﮕﺎرﯾﺲ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﭘﺲ از ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﭘﺲ از ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮه زﯾﺮ ﻋﻤﻞ ﮔﺮدد‪:‬‬
‫ﻃﯽ ‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻧﺰدﯾﮑﯽ دو ﻋﺪد ﻗﺮص ‪ HD‬ﯾﺎ ﭼﻬﺎر ﻋﺪد ﻗﺮص ‪ LD‬ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن دوز دوم‬
‫‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف دوز اول ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﻘﺪار ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﻣﺼﺮف داروي ﺿﺪ ﺗﻬﻮع ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ دوز ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روش روﺗﯿﻦ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪368‬‬
 ‫‪ D‬ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ دو روش ﻋﻤﻞ ﮐﺮد ‪:‬‬
‫‪ -1‬داروي ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ از روز اول ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﮐﻪ ﻫﻤﺎن روز اول ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ اﺳﺖ آﻏﺎز ﮔﺮدد و ﺗﺎ آﺧﺮﯾﻦ‬
‫ﻋﺪد ﻗﺮص اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت در اوﻟﯿﻦ ﻣﺎه ﻣﺼﺮف دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از روش دﯾﮕﺮ ﺟﻬﺖ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬دارو از روز ﭘﻨﺠﻢ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﮐﻪ ﻫﻤﺎن روز ﭘﻨﺠﻢ ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ اﺳﺖ آﻏﺎز ﮔﺸﺘﻪ وﻟﯽ در اﯾﻦ ﺻﻮرت در‬
‫ﻣﺎه اول ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻫﻔﺖ روز اﺑﺘﺪاي ﺳﯿﮑﻞ اﺳﺘﻔﺎده از روش دﯾﮕﺮ ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﺿﺮوري‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻗﺮص ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﻋﺖ و ﺣﺘﯽ دﻗﯿﻘﻪ ﻣﻌﯿﻦ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ﮐﺎرآﯾﯽ ﺿﺪ ﺑﺎروري‬
‫آن ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﯿﺰان ﺧﻮد ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﺑﻠﯿﺴﺘﺮ ‪ 21‬ﺗﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎﯾﺪ دﻗﯿﻘﺎً ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ آﻏﺎز ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض دارو ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺳﯿﻨﻪ ﻫﺎ و ﮐﻠﻮآﺳﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دارو ﻫﻨﮕﺎم ﻏﺮوب‬
‫ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻋﺎرﺿﻪ ﮐﻠﻮآﺳﻤﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺮم ﺿﺪ آﻓﺘﺎب ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺎﯾﻨﺎت ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ ﺳﯿﻨﻪ و اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﭘﺎپ اﺳﻤﯿﺮ ﻫﺮ ﺷﺶ ﻣﺎه ﯾﮑﺒﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ﺑﺎ اﻟﻘﺎء ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي آﻧﺰﯾﻤﯽ و آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ رﯾﺴﮏ ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺎ اﯾﻦ روش ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از‬
‫ﺑﺎرداري وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدن ﺣﺘﯽ ﯾﮏ دوز اﻣﮑﺎن ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري و ﯾﺎ ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫در ﺻﻮرت ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮدن ﯾﮏ ﻗﺮص ﺑﻼﻓﺎﺻﻪ ﭘﺲ از ﯾﺎدآوري ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد و ﯾﺎ دو ﻗﺮص در روز ﺑﻌﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻗﺮص ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪه ﺣﺬف ﺷﻮد و ﻗﺮص ﻫﺎي ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﺼﺮف‬
‫ﺷﻮد وﻟﯽ روش دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬اﮔﺮ دو ﻗﺮص ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﯾﺎدآوري ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد و ﯾﺎ در ﻃﯽ دو روز آﯾﻨﺪه روزاﻧﻪ دو‬
‫ﻗﺮص اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از روش دﯾﮕﺮ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻣﺪت ﻫﻔﺖ روز اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﯿﻤﺎر ﺳﻪ ﻗﺮص ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ را ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ از اداﻣﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺻﺮف ﻧﻈﺮﻧﻤﺎﯾﺪ و آن ﻣﺎه از روش دﯾﮕﺮ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺑﺎرداري اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﺪ و در دوره ﺑﻌﺪ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺣﺎﻣﻠﮕﯽ ﻣﺼﺮف ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻌﺪي را ﺷﺮوع ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺮاغ و اﺳﻬﺎل ﺷﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻨﺪ روز ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن آﻏﺎز ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ از‬
‫ﯾﮏ روش ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي دﯾﮕﺮ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺟﻬﺖ آﻏﺎز ﻣﺼﺮف ﻗﺮص ﻫﺎي ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﭘﺲ از زاﯾﻤﺎن ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر ﺗﺎ ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ از زاﯾﻤﺎن‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺼﺮف آن در ﻣﺎدران ﺷﯿﺮده ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در ﻃﯽ ﺳﯿﮑﻞ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﮔﺬرا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﺻﻮرت اداﻣﻪ درﻣﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺤﻤﻞ دﯾﺪه ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺟﺪول زﯾﺮ ﺧﻼﺻﻪ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‬ ‫اﺳﺘﺮوژن‬
‫ﮐﻤﺒﻮد‬ ‫ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ‬ ‫ﮐﻤﺒﻮد‬ ‫ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ‬
‫ﻣﻼﺳﻤﺎ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﭘﯿﺶ از ﻣﻮﻋﺪ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﺗﺎﺧﯿﺮي‪،‬‬ ‫ﺗﻬﻮع‪،‬‬
‫ﻣﻮ‪ ،‬آﻣﻨﻮره‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﻣﻨﻮره‬ ‫رﯾﺰش‬ ‫آﮐﻨﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﻣﻨﻮره‪،‬‬ ‫ﻟﮑﻪ‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺳﺮدرد اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﺳﺮﭼﺮب ‪،‬‬
‫‪a‬‬
‫ﭘﻮﺳﺖ‬ ‫ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ ‪،‬‬
‫‪a‬‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﯿﭙﻮﻣﻨﻮره‬ ‫ﻣﯿﮕﺮﻧﯽ‪،‬‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﭘﺴﺘﺎﻧﯽ‬ ‫ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ادم‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪،‬‬

‫‪369‬‬
 ‫ﭘﻮﻟﯿﭗ‬
‫‪ :a‬ﻋﻠﺖ آن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺪروژﻧﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ‬

‫آﻧﺪروژن‬ ‫اﺳﺘﺮوژن‬ ‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‬
‫‪+++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫دزوژﺳﺘﺮول‬
‫‪++++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪++++‬‬ ‫ﻟﻮوﻧﻮرژﺳﺘﺮول‬
‫‪+++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+++‬‬ ‫ﻧﻮرژﺳﺘﺮول‬
‫‪++‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪++‬‬ ‫ﻧﻮرژﺳﺘﯿﻤﺎت‬
‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫‪++‬‬ ‫ﻧﻮراﺗﯿﻨﺪرون‬
‫‪ = -‬ﺑﯽ اﺛﺮ‬ ‫‪ = ++‬اﺛﺮ ﮐﻢ‬ ‫‪ = +++‬اﺛﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬ ‫‪ = ++++‬اﺛﺮ زﯾﺎد‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﺘﭙﯿﻮﻫﺎ ﺣﺎوي اﺳﺘﺮوژن – ﭘﺮوژﺳﺘﺮون و ﯾﺎ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﺋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻻﻧﻪ ﮔﺰﯾﻨﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري در ‪ %50‬ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻏﻠﯿﻆ ﺷﺪن ﻣﺨﺎط ﮔﺮدن رﺣﻢ و ﻣﻬﺎر ﻧﻔﻮذ اﺳﭙﺮم و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﮏ ‪ LH‬و‬
‫‪ FSH‬در ﻧﯿﻤﻪ ﺳﯿﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺮوژﺳﺘﺮون از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻨﺪ ﮐﺮدن ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺨﻤﮏ در ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﻓﺎﻟﻮپ وﺟﺎﻧﺸﯿﻨﯽ آن‬
‫در اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﻫﻢ اﺛﺮ ﺿﺪ ﺑﺎرداري ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫وﻟﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺘﺮوژن – ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر‬
‫ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ‪ LH ،‬و ‪ FSH‬ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎ اﺛﺮ ﺑﺮ روي ﻣﺨﺎط ﮔﺮدن رﺣﻢ و‬
‫اﻧﺪوﻣﺘﺮ از ﻧﻔﻮذ اﺳﭙﺮم ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﺛﺮ ﺿﺪ ﺑﺎرداري ﺧﻮد را اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت از ﻧﻈﺮ ﻧﻮع و ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ اﺟﺰا ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﺛﺮ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ آﻧﻬﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺛﺮات اﺳﺘﺮوژﻧﯽ‪،‬‬
‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮوﻧﯽ‪ ،‬آﻧﺪروژﻧﯽ و آﻧﺘﯽ اﺳﺘﺮوژﻧﯽ اﺟﺰا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺛﺮات اﺳﺘﺮوژن را‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﻪ ﻧﻮع و ﻣﻘﺪار ﭘﺮوژﺳﺘﺮون و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﻪ اﺳﺘﺮوژن ﻓﺮآورده‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻟﯿﺴﺖ داروﯾﯽ اﯾﺮان دو ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻣﻮﻧﻮﻓﺎزﯾﮏ و ﺗﺮي ﻓﺎزﯾﮏ‪ ،‬در ﻧﻮع‬
‫ﻣﻮﻧﻮﻓﺎزﯾﮏ دوزاژ ﺛﺎﺑﺘﯽ از اﺳﺘﺮوژن و ﭘﺮوژﺳﺘﺮون در ﺗﻤﺎم دوره ﺳﯿﮑﻞ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﯽ در ﻧﻮع ﺗﺮي ﻓﺎزﯾﮏ‬
‫ﯾﺎ ﻣﻘﺪار اﺳﺘﺮوژن ﺛﺎﺑﺖ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و دوزاژ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون در ﻃﻮل دوره ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﯾﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﺳﺘﺮوژن و‬
‫ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ در ﺑﺪن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﯿﮏ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ ﻋﺮوق ﻋﻤﻘﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﻋﺮوق ﻣﻐﺰي‬ ‫‪-‬‬
‫‪MI‬‬ ‫‪-‬‬

‫‪370‬‬
 ‫ﺑﯿﻤﺎري ﻋﺮوق ﮐﺮوﻧﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن ﯾﺎ ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺮوژن‬ ‫‪-‬‬
‫ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي اﻧﺪوﻣﺘﺮ‬ ‫‪-‬‬
‫آدﻧﻮﻣﺎي ﮐﺒﺪي‬ ‫‪-‬‬
‫ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ رﺣﻤﯽ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺎرداري‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﺣﺎد ﮐﺒﺪي‬ ‫‪-‬‬
‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺮدرد ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﻧﻮرآﻟﮋﯾﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺎ درﮔﯿﺮي ﻋﺮوق‬ ‫‪-‬‬
‫ﺟﺮاﺣﯽ ﺑﺰرگ و ﻋﺪم ﺗﺤﺮك ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﭘﯿﺎﻣﺪ آن‬ ‫‪-‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﺳﯿﮕﺎر ﮐﺸﯿﺪن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﺟﺪي ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ‬
‫رﯾﺴﮏ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻦ و ﻣﯿﺰان ﺳﯿﮕﺎر ﻣﺼﺮﻓﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺳﯿﮕﺎر ﺑﮑﺸﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ‪ MI‬ﺑﻪ وﯾﮋه در زﻧﺎن ﺑﯿﻦ ‪ 40 – 49‬ﺳﺎل ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از‬
‫‪ 5‬ﺳﺎل ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﻣﺼﺮف ﮐﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي زﯾﺮ ﻋﻨﮑﺒﻮﺗﯿﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺑﯿﻤﺎري ﺻﻔﺮاوي‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﮐﺒﺪي و ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮ ف ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎ ﺑﺮروي ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات ﻫﺎ وﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﭼﺮﺑﯽ ﻫﺎ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن و ﺳﺮ درد در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ و ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ ﮔﺰارش ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬زﻧﺎن ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ از از ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﯽ آزﻣﺎﯾﺸﺎت دوره اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﻓﺸﺎرﺧﻮن‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ﺷﮑﻢ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي اﻧﺪام ﻫﺎي ﻫﺎي ﻟﮕﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎپ اﺳﻤﯿﺮ ﭼﮏ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان ﺑﺮوز اﻓﺴﺮدﮔﯽ در ﺑﺮﺧﯽ زﻧﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﯿﺰان ﻓﻮﻻت ﺳﺮم در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺧﺘﻼل در ﮐﺎرﮐﺮد ﮐﺒﺪي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫‪371‬‬
 ‫اﺛﺮات ‪ OC‬ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي اﻧﻌﻘﺎدي و‬ ‫↔‬ ‫ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ آﻧﺘﯽ ﺗﺮوﻣﺒﯿﻦ ‪ III‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ ‪(OCs)24‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎ‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ وﻟﯽ ﻫﻢ اﺛﺮات اﻓﺰاﯾﺸﯽ و ﻫﻢ ﮐﺎﻫﺸﯽ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﮐﺒﺪي اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت از ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺳﻪ ↑ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي‬
‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﺣﻠﻘﻪ اي‪ ،‬ﺑﺘﺎﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‪ ،‬و ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ و ﺳﻤﯿﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﮐﺎﻓﯿﯿﻦ‪،‬‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ OC‬ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎﺋﯽ‬ ‫↑↓ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫ﻫﺎي ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ‬
‫ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﮔﻠﻮﮐﻮروﻧﯿﺪاﺳﯿﻮن‪ a‬ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻣﯽ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ازﺳﻮي دﯾﮕﺮ ‪ OC‬ﻫﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻟﭙﺮازوﻻم‪،‬‬
‫ﮐﻠﺮدﯾﺎزﭘﻮﮐﺴﺎﯾﺪ‪ ،‬دﯾﺎزﭘﺎم و ﺗﺮﯾﺎزوﻻم ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر‬
‫اﮐﺴﯿﺪازﻫﺎي ﮐﺒﺪي و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان اﮐﺴﯿﺪاﺳﯿﻮن‬
‫ﺑﻨﺰودﯾﺎزﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﻤﻪ‬
‫ﻋﻤﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ OC‬ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫↑ اﺛﺮات ﺳﻤﯽ‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي‬
‫ﺷﺪه ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻤﯿﺖ را ﺧﻮاﻫﯿﻢ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ و ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﺿﺮوري‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ OC‬ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﺠﯿﻦ و ﺑﻪ‬ ‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻻﻣﻮﺗﺮﯾﺠﯿﻦ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﻮﻫﺎي‬
‫دﻧﺒﺎل آن ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ اش ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر‬ ‫↑‬ ‫ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﺳﻠﮋﯾﻠﯿﻦ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ آن‬ ‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺛﺮات ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮔﺮﯾﺰوﻓﻮﻟﻮﯾﻦ‪ ،‬ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ﻫﺎ و‬ ‫↓‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬
‫ﯾﺎ ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ ‪ OC‬ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻋﻠﺖ آن اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ روده اي اﯾﻦ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﻓﻠﻮر روده ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‬
‫ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ و ﺑﺎرداري وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬ ‫↑ ‪AUC‬‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي‬ ‫آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫‪ AUC‬ﺑﺮاي ﻧﻮراﺗﯿﻨﺪرون و اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺗﺎ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬

‫‪24‬‬
‫‪Oral Contraceptives‬‬

‫‪372‬‬
 ‫ﺣﺪ ‪ %30‬و ‪ %20‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي‬ ‫↓ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي‬ ‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات‪،‬‬
‫‪ OC‬ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اﻟﻘﺎء ﻣﯿﮑﺮوزوﻣﺎل آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‪ ،‬ﻓﻠﺒﺎﻣﺎت ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﮐﺒﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ‪OC‬‬ ‫ﮔﺮﯾﺰوﻓﻮﻟﻮﯾﻦ‪،‬‬
‫ﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ و ﺑﺎرداري ﻣﺤﺘﻤﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﯾﯿﻦ‬
‫اﮐﺲ‬ ‫ﻣﺪاﻓﯿﻨﯿﻞ‪،‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺎزﭘﯿﻦ‪ ،‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﯾﯿﻦ‪،‬‬
‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮوﺗﺌﺎز‪،‬‬
‫رﯾﻔﺎﻣﺎﯾﺴﯿﻦ ﻫﺎ و ﻋﻠﻒ‬
‫ﭼﺎي‬

‫‪ -‬ﺗﺪاﺧﻼت دارو – ﺗﺴﺖ ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‪:‬‬

‫‪ OC‬ﻫﺎي ﺣﺎوي اﺳﺘﺮوژن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮات ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺟﺪول ذﯾﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ ،X, IX, VIII, VII, I‬ﻓﯿﺒﺮﯾﻨﻮژن‪ ،TBG ،‬آﻧﺘﯽ ﺗﺮوﻣﺒﯿﻦ ‪ T3, III‬آزاد‪ ،‬ﻓﻮﻻت‪ ،‬ﺗﺤﻤﻞ ﮔﻠﻮﮔﺰ‪،‬‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬آﻟﺒﻮﻣﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاز‪ ،‬ﻓﻌﺎل ﮐﻨﻨﺪه ﭘﻼﺳﻤﯿﻨﻮژن ﺑﺎﻓﺘﯽ‪،‬‬
‫ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎ و ﻓﺴﻔﻮﻟﯿﭙﺪﻫﺎ‪ ،‬آﻟﺪوﺳﺘﺮون‪ ،‬آﻣﯿﻼز‪ ،‬روي‪ ،‬وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ ،B12‬ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ‬
‫ﮔﺎﻣﺎ ﮔﻠﻮﺗﺎﻣﯿﻞ ﺗﺮاﻧﺲ ﭘﭙﺘﯿﺪاز‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ آﻫﻦ ﻣﺘﺼﻞ‪ ،‬ﮔﻠﻮﺑﻮﻟﯿﻦ و ﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ‬
‫ﺗﺮاﻧﺴﻔﺮﯾﻦ‪ ،‬ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ‪ ،‬وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪A‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬

‫ﻣﻼﺳﻤﺎ‪ ،‬راش‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ و ﺗﺮﺷﺢ ﺷﯿﺮ‬ ‫ﻋﻮارض اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫ﮐﺮاﻣﭗ ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ )‪ ،(%10-30‬ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ– آﻣﻨﻮره‪ ،‬ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﯿﺰان ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺮﺷﺤﺎت ﮔﺮدﻧﻪ رﺣﻢ‪،‬‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫ﺳﺮﻃﺎن ﮔﺮدن رﺣﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺑﺎروري ﻣﻮﻗﺖ‪ ،‬ﮐﺎﻧﺪﯾﺪﯾﺎزﯾﺲ واژﯾﻨﺎل‪.‬‬ ‫ادراري‬
‫ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﻟﻨﺰﻫﺎي ﺗﻤﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻋﺼﺒﯽ– ﭼﺸﻤﯽ )ﺗﺮوﻣﺒﻮز رﺗﯿﻨﺎل و‬ ‫ﻋﻮارض ﭼﺸﻤﯽ‬
‫ﻧﻮرﯾﺖ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ(‬
‫ادم‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات وزن‪ ،‬ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ‪LD‬‬

‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺟﺰء دﺳﺘﻪ ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﻮﻧﻮﻓﺎزﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﺟﺰاء آن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﻧﻮرژﺳﺘﺮول )ﯾﺎ ﻟﻮرﻧﻮرژﺳﺘﺮول ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻧﺼﻒ ﻧﻮرژﺳﺘﺮول( ‪ 0/3‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ +‬اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ‪ 30‬ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﺮص ‪ LD‬در اﯾﺮان ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺮص ﻫﺎي ﮐﺮم رﻧﮓ )ﯾﺎ ﻧﺨﻮدي رﻧﮓ( ﻣﻌﺮوف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪373‬‬
 ‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ‪HD‬‬

‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺟﺰء دﺳﺘﻪ ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﻮﻧﻮﻓﺎزﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﺟﺰاء آن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﻧﻮروژﺳﺘﺮول )ﯾﺎ ﻟﻮرﻧﻮرژﺳﺘﺮول ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻧﺼﻒ ﻧﻮرژﺳﺘﺮول( ‪ 0/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ +‬اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ‪ 30‬ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻗﺮص ‪ HD‬در اﯾﺮان ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺮص ﻫﺎي ﺳﻔﯿﺪ رﻧﮓ ﻣﻌﺮوف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺮص ‪ HD‬در ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻼﺋﻢ اﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده آن در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎي ﺟﻮان اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻋﻼﺋﻢ ﺧﻔﯿﻔﯽ دارﻧﺪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺑﺎرداري ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ‪Fe/LD‬‬

‫ﺑﻠﯿﺴﺘﺮ اﯾﻦ ﻗﺮص ‪ 28‬ﺗﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﻗﺮص ‪ LD‬ﺣﺎوي ﻫﻔﺖ ﻗﺮص اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺣﺎوي ‪ 24/65‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم آﻫﻦ ﺑﺎ ﻣﻠﺢ ﺳﻮﻟﻔﺎت ﯾﺎ ﻓﻮﻣﺎرات اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮ ﺗﺮي ﻓﺎزﯾﮏ‬

‫ﺑﻠﯿﺴﺘﺮ اﯾﻦ ﻗﺮص ‪ 21‬ﺗﺎﯾﯽ اﺳﺖ و داراي اﺟﺰاء زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺷﺶ ﻗﺮص‪ :‬ﻟﻮوﻧﻮرژﺳﺘﺮول ‪ 0/05‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ +‬اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ‪ 30‬ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم‪،‬‬
‫ﭘﻨﺞ ﻗﺮص‪ :‬ﻟﻮوﻧﻮرژﺳﺘﺮول ‪ 0/075‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ +‬اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ‪ 40‬ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم‪،‬‬
‫ده ﻗﺮص‪ :‬ﻟﻮوﻧﻮژﺳﺘﺮول ‪ 0/125‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ +‬اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ‪ 30‬ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم‪.‬‬
‫در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ و ﯾﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ ﻗﺮص ﻫﺎي ﺗﺮي ﻓﺎزﯾﮏ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ زﯾﺮا ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﭘﺮوژﺳﺘﺮوﻧﯽ اﯾﻦ ﻗﺮص ﻫﺎ ﮐﻢ ﺷﺪه و دوز اﺳﺘﺮوژن آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﺮوز ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ ﺑﺎ ﻗﺮص ﺗﺮي ﻓﺎزﯾﮏ ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﻗﺮص ‪ LD‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﺳﻄﺢ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي آن ﮐﻤﺘﺮ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﻗﺮص ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر از روز اول ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺗﺎ ‪ 21‬روز اداﻣﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﺳﭙﺲ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ وﻗﻔﻪ داده و‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻌﺪي آﻏﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻗﺮص ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﺣﺎوي ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Minipill‬ﻣﻌﺮوﻓﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻋﻼﯾﻢ ﺧﻄﺮﻧﺎك آﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ و در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر‬
‫‪ ACHES‬ﻧﺎم دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫)ﺷﺪﯾﺪ( ‪- Abdominal pain‬‬
‫)ﺷﺪﯾﺪ( ‪- Chest pain‬‬
‫)ﺷﺪﯾﺪ( ‪- Headache‬‬
‫) ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬ﮐﻮري‪ ،‬ﺟﺮﻗﻪ زدن ﻧﻮر ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ( ‪- Ege Problems‬‬
‫‪- Sever leg pain‬‬

‫‪Yasmin‬‬ ‫ﯾﺎﺳﻤﯿﻦ‬

‫‪374‬‬
 ‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده از دﺳﺘﻪ ﮐﻨﺘﺮاﺳﭙﺘﯿﻮﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﻮﻧﻮﻓﺎزﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ اﺳﻢ ﺗﺠﺎري در اﯾﺮان وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫اﺟﺰاء آن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫دروزﺳﭙﯿﺮﻧﻮن ‪ 3‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ‪ +‬اﺗﯿﻨﯿﻞ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ‪ 30‬ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم‬
‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ آدرﻧﺎل‪ ،‬ﺳﯿﮕﺎري ﻫﺎ و زﻧﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 35‬ﺳﺎل‬
‫ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﯿﭙﺮﮐﺎﻟﻤﯽ از ﻋﻮارض اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون آن )دروزﺳﭙﯿﺮﻧﻮن( ﮐﻪ داراي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺿﺪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪي اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ اﯾﺠﺎد ﻫﯿﭙﺮﮐﺎﻟﻤﯽ را در اﻓﺮاد ﺑﺎ رﯾﺴﮏ ﺑﺎﻻ دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻋﺎرﺿﻪ ﻫﯿﭙﺮﮐﺎﻟﻤﯽ اﺳﭙﯿﺮﻧﻮﻻﮐﺘﻮن ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺣﺎوي ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ‬

‫ﻟﻮوﻧﻮرژﺳﺘﺮول‬
‫‪Levonorgestrol‬‬

‫‪ -‬ﺧﻮراﮐﯽ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در ﻣﻮارد ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﭘﺲ از ﻣﻘﺎرﺑﺖ )اورژاﻧﺴﯽ( ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي اﯾﻦ‬
‫ﻗﺮص دوﺗﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ اوﻟﯿﻦ ﻗﺮص ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ‬ ‫‪þ‬‬
‫‪ 72‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﻘﺎرﺑﺖ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد و ﻗﺮص دوم ‪ 12‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از دوز اول اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺮاﻧﺲ درﻣﺎن ‪:‬‬
‫‪ þ‬اﯾﻦ ﻓﺮم ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺮم ﺗﺮاﻧﺲ درﻣﺎن ﻟﻮوﻧﻮرژﺳﺘﺮول ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺑﺎرداري در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت )ﺣﺪود ‪5‬‬
‫ﺳﺎل( از ﺑﺎرداري ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ روش ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺑﺎردار‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻋﺎرﺿﻪ آﻣﻨﻮره ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺷﺶ ﮐﭙﺴﻮل ‪ Norplant‬ﺣﺎوي ‪ 36 mg‬ﻟﻮوﻧﻮرژﺳﺘﺮول زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺎزو ﮐﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ روزاﻧﻪ ‪20 – 30‬‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﮔﺮم از دارو را ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 5‬ﺳﺎل آزاد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻃﯽ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﺧﺎرج ﮐﺮدن ‪ Norplant‬ﻗﺪرت ﺑﺎروري ﻓﺮد ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Medroxy‬‬ ‫ﻣﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‬

‫‪progestrone‬‬

‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪:‬‬

‫‪375‬‬
 ‫از اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ و ﺗﺴﮑﯿﻦ ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺮاﺣﯽ و ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ اﻧﺪوﻣﺘﺮ ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻮي و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﺑﺎﯾﺪ ﻃﯽ ‪ 5‬روز اول ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺗﺰرﯾﻖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ اﯾﻦ دارو ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وزن ﺑﯿﻤﺎر اﺣﺘﯿﺎﺟﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺠﻮﯾﺰ اﯾﻦ دارو ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه ﯾﮑﺒﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﯿﺰان دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮاي اﺛﺮ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ‪mg/ml‬‬
‫‪ 150‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ þ‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ اﯾﻦ دارو وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﺪاﺧﻞ در ﺗﺴﺖ ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ‬
‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي ادراري و ﭘﻼﺳﻤﺎ و ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ و ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ‬
‫ﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ادم‪ ،‬راش ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه‪ ،‬آﮐﻨﻪ‪ ،‬آﻟﻮﭘﺴﯽ و‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻋﺎرﺿﻪ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺎﯾﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﻨﺘﺮل رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻨﻈﻢ‬ ‫‪þ‬‬
‫ورزﺷﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل وزن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬از دﯾﮕﺮ ﻋﻮارض آن ﺳﺮﻃﺎن ﺳﯿﻨﻪ و ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮاﮐﻢ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﺳﺮﻃﺎن ﺳﯿﻨﻪ در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎي‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 35‬ﺳﺎل و ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت اﯾﻦ روش و ﺑﻪ وﯾﮋه ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ‪ 3‬ﻣﺎه از آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﻧﺪ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺤﺮك ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‬

‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﻧﺎﺑﺎروري اﺧﺘﻼل ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎ و ﻣﺸﮑﻞ اﺳﭙﺮﻣﺎﺗﻮژﻧﺰ در ﻣﺮدان اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺎل ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ ﯾﺎ اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﻨﺎدﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﻘﺺ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺤﻮر ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس – ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻬﺎر ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﻨﺎدﻫﺎ )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ در ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻨﻤﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد(‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻋﻠﺖ ‪ %25 – 30‬ﻧﺎﺑﺎروري ﻫﺎ‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺧﻂ اول درﻣﺎن در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫‪þ‬‬
‫‪ %70‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ اﯾﻦ درﻣﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫رژﯾﻢ ﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ‪ HCG‬و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮐﺮدن ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ ﺑﺎ ﺗﺎﻣﻮﮐﺴﯿﻔﻦ‬ ‫‪þ‬‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﺪم ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺸﮑﻼت ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪ GnRH‬و آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﺎي آن‬
‫در ‪ %30‬ﻣﻮارد ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎروري ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ ﭘﺮوﻻﮐﺘﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺢ ‪ GnRH‬و ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﮔﻨﺎدي ﻣﯽ ﺷﻮد ﭘﺲ در ﻫﺮ دو ﺟﻨﺲ‬
‫ﻧﺎﺑﺎروري اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ درﻣﺎن در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎ آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮوﻣﻮﮐﺮﯾﭙﺘﯿﻦ و ﮐﺎﺑﺮﮔﻮﻟﯿﻦ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪376‬‬
 ‫ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ‬
‫‪Clomiphene‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن ﻧﺎﺑﺎروري ﻣﺮدان ﻫﻢ ﺑﺎ دوز ‪ 50 – 400‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 2 – 12‬ﻣﺎه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ دور از رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﻧﻮر و ﮔﺮﻣﺎ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ واﮐﻨﺶ دادن ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﺣﺎوي ﮔﯿﺮﻧﺪه اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﻓﯿﺰ‪ ،‬ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬اﻧﺪوﻣﺘﺮ‪،‬‬
‫واژن و ﮔﺮدﻧﻪ رﺣﻢ را دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اوﻟﯿﻦ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ دوره درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ داده ﻣﯽ ﺷﻮد رﯾﻠﯿﺰ‬
‫ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل ﻫﺎي ﺗﺨﻤﺪان و اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون و اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﮑﻞ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺎﻻ ﻣﯽ رود و ﺳﭙﺲ‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ دو اﺛﺮ اﺳﺘﺮوژﻧﯽ و آﻧﺘﯽ اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ در آﻏﺎز ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺒﺪي‬ ‫‪-‬‬
‫ﮐﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﺗﺨﻤﺪاﻧﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺧﺘﻼل ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻮﻣﻮر ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺧﺘﻼل آدرﻧﺎل‬ ‫‪-‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫اﺛﺮات ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﺎرداري و ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ‬

‫داروي ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ در دوزﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮب ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﺧﺘﻼﻻت ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎري‬
‫دﯾﺪ‪ ،‬دﯾﺪن ﺟﺮﻗﻪ ﻧﻮر و ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﺑﺰرﮔﯽ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ ‪ -%13/6‬ﻋﻼﯾﻢ وازوﻣﻮﺗﻮر ‪ -%10/4‬ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﺷﮑﻤﯽ ‪ -%5/5‬ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ ‪ -%٢/١‬ﺗﻬﻮع و‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ ‪ -%2/2‬ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ ‪ -%1/5‬ﺳﺮدرد ‪ - %1/3‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ رﺣﻤﯽ ‪%1/3‬‬

‫‪377‬‬
 ‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ þ‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻗﺮص اﺣﺘﻤﺎل ﭼﻨﺪ ﻗﻠﻮزاﯾﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد درد ﻟﮕﻦ و ﺷﮑﻢ ﻫﻮﺷﯿﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﯾﺎ ﭘﺲ از درﻣﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ درد در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺷﮑﻢ و ﻟﮕﻦ و اﻓﺰاﯾﺶ وزن را ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮔﺰارش دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ‪ ،‬دوز دارو در ﺳﯿﮑﻞ ﺑﻌﺪي دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻃﻮل ﻣﺪت درﻣﺎن ﺑﺎ ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺳﻪ دوز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺎ‬ ‫ﺗﺮوﭘﯿﻦ‬ ‫ﻓﻮﻟﯽ‬

‫‪Foillitropins‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در اﻟﻘﺎء ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري و ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ LH‬ﺿﺮوري ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ )ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮐﯿﺴﺘﯿﮏ( اﺳﺘﻔﺎده از ‪ FSH‬ﺗﻨﻬﺎ ارﺟﺢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫اوروﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻓﺮآورده ‪ FSH‬اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ادرار زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ آﻟﻔﺎ و ﺑﺘﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻓﺮآورده ‪ FSH‬اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻧﻮﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﺟﻮد ‪ FSH‬ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻻر ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬ﺑﻠﻮغ و ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي‬
‫ﮔﻨﺎدي ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در زﻧﺎن ﺳﻄﺢ ‪ FSH‬ﺟﻬﺖ ﭘﺮوﺳﻪ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻻر زﻣﺎن و ﺗﻌﺪاد ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل ﻫﺎ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ‬
‫ﺑﻠﻮغ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﺛﺮات ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري در ﻓﻘﺪان ‪ LH‬اﻧﺪوژن ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪ HCG‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺠﻮﯾﺰ‬
‫ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﻠﻮغ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫‪ -‬ﻧﺤﻮه ﺗﺠﻮﯾﺰ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﯾﺎ داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن وزن ﺑﺪن‪ ،‬در ﻣﯿﺰان ﺟﺬب و‬
‫‪ AUC‬ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﻣﯿﺰان ﺟﺬب ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﯽ داري ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎر از ﻧﻈﺮ اﺣﺘﻤﺎل اﺧﺘﻼل ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪-‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد اﺣﺘﻤﺎل ﻧﺎﺑﺎروري ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دﯾﮕﺮي ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﺪم ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼل آدرﻧﺎل ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه‬

‫‪378‬‬
 ‫‪ -‬ﺗﻮﻣﻮر ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬ﭘﺴﺘﺎن‪ ،‬رﺣﻢ‪ ،‬ﻏﺪه ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس و ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ رﺣﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﮐﯿﺴﺖ ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﯽ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺑﺎرداري‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻧﺎﺑﺎروري ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮔﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺎﻻي آﻧﻬﺎ‬
‫در اﯾﺠﺎد ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ دوز ﻣﻮﺛﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﺎﺳﺦ ﺗﺨﻤﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﺳﺮﻣﯽ و ﺳﻮﻧﻮﮔﺮاﻓﯽ واژﯾﻨﺎل ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺰرﮔﯽ ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﯿﺶ از‬
‫اﻧﺪازه ﺗﺨﻤﺪان ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت رﯾﻮي و ﻋﺮوﻗﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﺎرﺿﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﭼﻨﺪ ﻗﻠﻮزاﯾﯽ در اﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده از اوروﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ ‪ ،%20/8‬ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ آﻟﻔﺎ ‪ %12/3‬و ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ‬
‫ﺑﺘﺎ ‪ %8‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮرد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﻠﻮغ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻟﯽ ﮐﺎﻓﯽ‪ ،‬ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬اﻧﺘﺨﺎب ﺑﯿﻤﺎران داوﻃﻠﺐ اﯾﻦ ﻧﻮع درﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﺎت و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺎروري‬
‫ﻫﻤﺴﺮ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي اﻧﺪوﻣﺘﺮ و اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺨﻤﺪاﻧﯽ در زﻧﺎن ﺑﺎ ﺳﻨﯿﻦ ﺑﺎﻻ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف اوروﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﻠﻮﻟﯽ واژﯾﻨﺎل و ﻇﺎﻫﺮ و ﺣﺠﻢ ﻣﺨﺎط ﮔﺮدﻧﻪ رﺣﻢ ﺿﺮوري‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ زﯾﺮ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪:‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت رﯾﻮي و ﻋﺮوﻗﯽ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ اوروﻓﻮﻟﯽ‬
‫ﺗﺮوﭘﯿﻦ )ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻼﯾﻢ ﻫﻤﺮاه ﺗﺐ‪ ،‬ﻟﺮز‪ ،‬درد ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‪ ،‬درد ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،‬ﺳﺮدرد و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺑﺮوز ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ(‪ ،‬ﮐﯿﺴﺖ ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﮔﻮارﺷﯽ )ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻧﻔﺦ و ﮐﺮاﻣﭗ ﺷﮑﻤﯽ(‪ ،‬درد‪ ،‬راش‪ ،‬ﺗﻮرم و ﺗﺤﺮﯾﮏ در‬
‫ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﭘﻮﺳﺘﯽ )ﺧﺸﮑﯽ ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ و ﮐﻬﯿﺮ(‪.‬‬

‫‪Urofollitropin‬‬ ‫اوروﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ‪ HCG‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل ﺗﺨﻤﺪاﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺟﻬﺖ آﻣﺎده ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از ﻣﺤﻠﻮل ﻧﻤﮑﯽ اﺳﺘﺮﯾﻞ را داﺧﻞ وﯾﺎل داروﯾﯽ ﺗﺰرﯾﻖ ﮐﺮده و‬
‫ﺑﺪون ﺗﮑﺎن دادن ﺷﺪﯾﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ آﻫﺴﺘﻪ ﻣﺤﻠﻮل ﺷﻔﺎف را ﺑﺪﺳﺖ آورده و ﺗﺰرﯾﻖ اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪379‬‬
 ‫در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ وﯾﺎل دارﻧﺪ ﻣﯿﺰان ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﻣﺤﻠﻮل ﺳﺎﻟﯿﻦ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺮاي آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺷﺶ وﯾﺎل ﮐﺎﻓﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪ ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻓﺮآورده ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي در ﻗﺴﻤﺖ زﯾﺮ‬
‫ﺷﮑﻢ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻓﺮآورده ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل و ﯾﺎ ﺧﺎرج از ﯾﺨﭽﺎل در دﻣﺎي اﺗﺎق و ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Follitropin‬‬ ‫ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ آﻟﻔﺎ‬

‫‪Alfa‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﻧﺎﺑﺎروري ﻣﺮدان ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻓﺮآورده در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دارو ﺗﮏ دوز ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮي آﻣﭙﻮل در ‪0/5 – 1‬‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از آب ﻣﻘﻄﺮ اﺳﺘﺮﯾﻞ ﺣﻞ ﺷﺪه و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﺗﺰرﯾﻖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دارو ﭼﻨﺪ دوزي ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﯾﮏ وﯾﺎل ﭼﻨﺪ دوزي را ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﺮﻧﮓ ﭘﺮ ﺷﺪه آﻣﺎده ﮐﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺣﺎوي دو ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﻣﺤﻠﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ آﻣﺎده ﮐﺮد و ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻘﺪار ﻻزم از آن ﺗﺰرﯾﻖ ﮔﺮدد‪ .‬ﻗﺒﻞ‬
‫و ﺑﻌﺪ از آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﯾﺎ دﻣﺎي اﺗﺎق ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪ .‬وﻟﯽ ﺳﺮﻧﮓ ﻫﺎي ﭘﺮ ﺷﺪه ﻗﺒﻞ‬
‫از ﻣﺼﺮف ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺪت ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﺮﻧﮓ آﻣﺎده ﻣﺼﺮف ‪ 28‬روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Follitropin‬‬ ‫ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ ﺑﺘﺎ‬

‫‪Beta‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎرﺗﺮﯾﺞ و وﯾﺎل ﺗﮏ دوز وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎرﺗﺮﯾﺞ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل و ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﺑﺎﯾﺪ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫وﯾﺎل آن ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪ .‬وﻟﯽ ﭘﺲ از آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﯾﺎ در دﻣﺎي ‪ 25‬درﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﺪت ﺳﻪ ﻣﺎه ﯾﺎ ﺗﺎ ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﻘﻀﺎء ﻓﺮآورده ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ‬
‫‪Menotropins‬‬
‫)‪(Human Menopausal Gonadotropin‬‬

‫اﮔﺮ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﻨﺪ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل و ﺑﺎرداري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫و اﮔﺮ ﻓﺮآورده ﺑﺎ دوز ﺑﺎﻻ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ‪ HCG‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد ﭼﻨﺪ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل و اﻟﻘﺎء ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري در اﻓﺮادي‬
‫ﮐﻪ دﭼﺎر ﺳﺮﮐﻮب ﻏﺪه ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺧﻂ دوم درﻣﺎن در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﻮﻣﯿﻔﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ‪ HMG‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﻧﺎﺑﺎروري ﻣﺮدان ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺧﺘﻼل اﺳﭙﺮﻣﺎﺗﺮوژﻧﺰ و ﯾﺎ ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ از ‪ HCG‬و ‪HMG‬‬ ‫‪þ‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪380‬‬
 ‫‪ þ‬درﻣﺎن ﺑﺎ ‪ HMG‬از اواﯾﻞ ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ )ﻫﻔﺘﻪ اول( ﺷﺮوع ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺗﺎ اواﺳﻂ ﺳﯿﮑﻞ اداﻣﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﯾﮏ روز‬
‫ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ ‪ HMG‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪه ‪ HCG‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﺠﻮﯾﺰ ‪ HCG‬و ‪ HMG‬در ﻣﺮدان ﻣﺘﻔﺎوت از زﻧﺎن اﺳﺖ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ‪ HCG‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 2 – 3‬ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺎ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺷﺪن ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺗﺰرﯾﻖ ﺷﺪه و ﺑﻌﺪ ‪ HMG‬ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 1 – 2‬آﻣﭙﻮل ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺎ ﻇﻬﻮر‬
‫اﺳﭙﺮم در ﻣﺎﯾﻊ ﻣﻨﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ درﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 4 – 6‬ﻣﺎه اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﯾﮏ ﺗﺎ ﺷﺶ وﯾﺎل دارو را در ‪ 1 – 2‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﻣﺤﻠﻮل‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺳﺎﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮﯾﻞ ﺣﻞ ﮐﺮده و ﻓﻮراً ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر در دﻣﺎي اﺗﺎق ﯾﺎ ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﻣﻨﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 7 – 20‬روز ﺟﻬﺖ رﺷﺪ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل ﻫﺎي ﺗﺨﻤﺪاﻧﯽ و ﺑﻠﻮغ آﻧﻬﺎ در زﻧﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺟﺬب از راه زﯾﺮ ﺟﻠﺪي آن از ﺟﺬب ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺳﻄﻮح ‪ FSH‬ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ اوﻟﯿﻪ ﺗﺨﻤﺪان‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼل ﮐﻨﺘﺮل ﻧﺸﺪه ﻏﺪه ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ ﯾﺎ آدرﻧﺎل‬
‫‪ -‬ﺗﻮﻣﻮر ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ‬
‫‪ -‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ اﻋﻀﺎء ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫‪ -‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ رﺣﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﮐﯿﺴﺖ و ﺑﺰرﮔﯽ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺑﺎرداري‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬

‫ﺑﺰرﮔﯽ ﺷﮑﻢ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﻟﮕﻨﯽ‪ ،‬اﺳﭙﺎﺳﻢ‬ ‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ – ادراري‬
‫رﺣﻤﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان‬
‫ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺗﻨﻔﺴﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬

‫‪381‬‬
 ‫ﮐﻤﺮدرد‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺘﺮادﯾﻮل‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ‪ ،‬درد در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬درد‬

‫‪Lutropin‬‬ ‫ﻟﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ آﻟﻔﺎ‬

‫‪Alfa‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ آﻟﻔﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل در ﻧﺎﺑﺎروري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫‪ Gonal-F‬ﻣﻌﺮوف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻟﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ آﻟﻔﺎ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ دﺳﺖ ﻫﺎ را ﺑﺎ آب و ﺻﺎﺑﻮن ﺑﺸﻮﯾﯿﻢ‪ ،‬ﺳﭙﺲ درﭘﻮش ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ ﺑﺮ‬ ‫‪þ‬‬
‫روي وﯾﺎل را ﺟﺪا ﮐﺮده و ﺳﻄﺢ ﻻﺳﺘﯿﮑﯽ وﯾﺎل را ﺑﺎ اﻟﮑﻞ ﭘﺎك ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬آن ﮔﺎه ﺳﺮﻧﮓ را آﻣﺎده ﮐﺮده و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯽ‬
‫ﻟﯿﺘﺮ ﻫﻮا وارد وﯾﺎل ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﺳﺮﻧﮓ را وارد وﯾﺎل ﺣﻼل ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ و ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺣﻼل را‬
‫آﻣﺎده ﮐﺮده و دوﺑﺎره وارد ﺳﺮﻧﮓ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺳﺮﻧﮓ ﺣﺎوي ﺣﻼل را وارد وﯾﺎل ﺣﺎوي دارو ﮐﺮده و ﺑﻪ آراﻣﯽ‬
‫ﺣﻼل را وارد وﯾﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ و وﯾﺎل را ﺑﻪ ﺻﻮرت دوراﻧﯽ ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺎﻧﯿﻢ ﺗﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﺷﻔﺎف ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﺪ )از ﺗﮑﺎن دادن‬
‫آن ﺟﺪا ﺧﻮدداري ﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ( ﺳﭙﺲ ﻣﺤﻠﻮل آﻣﺎده ﺗﺰرﯾﻖ را دوﺑﺎره وارد ﺳﺮﻧﮓ ﮐﺮده و ﺗﺰرﯾﻖ را ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫‪ -‬وﯾﺎل ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر در دﻣﺎي اﺗﺎق ﯾﺎ ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬اﯾﻤﻮﻧﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻟﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ آﻟﻔﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﻮرﻣﻮن ‪ LH‬ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ در ﻓﺎز‬
‫ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻻر‪ LH ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﺮﺷﺢ اﻧﺪروژن ﻫﺎ و ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﺘﺮادﯾﻮل ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ و ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻓﻮﻟﯽ ﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪þ‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺳﺮدرد‪ ،‬دردﻫﺎي ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬درد ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ‪ ،‬دﯾﺲ ﻣﻨﻮره‪ ،‬ﮐﯿﺴﺖ ﺗﺨﻤﺪاﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﯿﺶ از‬
‫ﺣﺪ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬واﮐﻨﺶ درﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬درد و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪.‬‬

‫‪Human Chorionic Gonadotropin‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﻪ ﻫﻤﺎن ‪ HCG‬اﺳﺖ در درﻣﺎن ﮐﺮﯾﭙﺘﻮرﮐﯿﺪﯾﺴﻢ )ﻧﻬﺎن ﺑﯿﻀﮕﯽ( ﭘﯿﺶ از ﺑﻠﻮغ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ و اﻟﻘﺎء‬
‫ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ HCG þ‬در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺳﻘﻂ ﻫﺎي ﻋﺎدﺗﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ D‬ﻣﯿﺰان ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺪﯾﮑﺎﺳﯿﻮن ﻣﺼﺮف‪ ،‬ﺳﻦ و وزن ﺑﯿﻤﺎر و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪382‬‬
 ‫‪ þ‬در ﺣﺪود ﻧﯿﻤﻪ ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﮐﻪ زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري اﺳﺖ ‪ HCG‬ﺟﻬﺖ اﻟﻘﺎ ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از آﻣﺎده ﮐﺮدن ﻓﺮآورده ﺑﺎﯾﺪ ﻃﯽ ‪ 30‬روز ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﯾﺨﭽﺎل‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 1 -‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از ﺣﻼل را ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﻧﮓ ﺧﺎرج ﮐﺮده و وارد وﯾﺎل ﺣﺎوي ﭘﻮدر ﻟﯿﻮﻓﯿﻠﯿﺰه ﮐﺮده و ﭘﺲ از ﺗﮑﺎن دادن‬
‫ﻣﺤﻠﻮل آﻣﺎده ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ‪ HCG‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ LH‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ ‪ HCG‬داراي اﻧﺪﮐﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ FSH‬ﻫﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي ﮔﻨﺎدﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻨﯽ ﺑﯿﻀﻪ و ﺟﺴﻢ زرد‬
‫ﺗﺨﻤﺪان ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﺪروژن ﻫﺎ و ﭘﺮوژﺳﺘﺮون را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺤﺮﯾﮏ آﻧﺪروژﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺻﻔﺎت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺟﻨﺴﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺎﯾﯿﻦ آﻣﺪن ﺑﯿﻀﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﭘﺲ از‬
‫ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﯾﺎ ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﺪروژن‬
‫‪ -‬واﮐﻨﺶ آﻟﺮژﯾﮏ ﺑﻪ ‪HCG‬‬
‫‪ -‬ﺑﻠﻮغ زود رس‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬
‫‪ -‬ﺳﻄﺢ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‪ ،‬دي ﻫﯿﺪروﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‪ β -17،‬اﺳﺘﺮادﯾﻮل‪ ،‬ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‪ ،‬آﻧﺪرﺳﺘﻦ دﯾﻮن‬
‫و‪ β -17‬ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون ﺑﺎﻋﺚ زﻧﺎن و ﻣﺮدان ﺑﺎﻟﻎ ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻟﻘﺎء ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﺪروژن ﻫﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ‪ HCG‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺑﻠﻮغ زودرس در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﺮﭘﯿﺘﻮرﮐﯿﺪﯾﺴﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﭼﻮن آﻧﺪروژن ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻌﺎت ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺻﺮع‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬آﺳﻢ ﯾﺎ ﺑﯿﻤﺎري ﻗﻠﺒﯽ و‬
‫ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﯽ ﻋﺮوق‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﺑﯽ ﻗﺮاري‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ادراري‪ -‬ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ﺑﻠﻮغ زود رس‪ ،‬ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ‬
‫و ﭘﺎرﮔﯽ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﮐﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﯽ ﻣﺠﺎري ﻓﺎﻟﻮپ ﯾﺎ ﺑﯿﻀﻪ ﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻋﻼي اﻓﺰاﯾﺶ آﻧﺪروژن ﻫﺎ‬
‫ارﯾﺘﻢ‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬راش‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮ دم‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ‬ ‫واﮐﻨﺶ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬

‫‪383‬‬
 ‫درد در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ادم‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫‪Chonogonadotgropin‬‬ ‫ﮐﻮرﯾﻮﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ آﻟﻔﺎ‬

‫‪Alfa‬‬

‫ﺟﻬﺖ ﺑﻠﻮغ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻟﯽ و اﻟﻘﺎء ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ‪1‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از آب ﻣﻘﻄﺮ اﺳﺘﺮﯾﻞ ﻣﺤﻠﻮل آﻣﺎده ﺗﺰرﯾﻖ آﻣﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ‬
‫ﺟﻠﺪي ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬وﯾﺎل ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر در دﻣﺎي اﺗﺎق ﯾﺎ ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻧﮓ ﻫﺎي از ﻗﺒﻞ ﭘﺮ ﺷﺪه )‪ (Prefilled‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﻠﻮغ ﻓﻮﻟﯿﮑﻮﻻر ﻧﻬﺎﯾﯽ و اداﻣﻪ ﻣﯿﻮز اووﺳﯿﺖ ﻫﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻓﻌﺎل آن آﻧﺎﻟﻮگ‬
‫‪LH‬اﺳﺖ و ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪ HCG/LH‬در ﻏﯿﺎب ‪ LH‬آﻧﺪروژن ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف و ﻫﺸﺪارﻫﺎ درﻣﻮرد اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﻻﯾﻞ ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺳﺎﯾﺮ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﻮح ‪ ALT‬در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ آن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﻋﻮارض ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ )درد و ﮐﺒﻮدي(‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﮐﯿﺴﺖ ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﺨﻤﺪان ﻫﺎ‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼل ﺑﺎروري )در زﻧﺎن(‪.‬‬

‫آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻫﻮرﻣﻮن ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻨﻨﺪه ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ‬

‫ﮔﺎﻧﯿﺮﻟﯿﮑﺲ‬
‫‪Ganirelix‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ D‬در دﻣﺎي اﺗﺎق و ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫‪384‬‬
 ‫ﯾﮏ دﮐﺎﭘﭙﺘﯿﺪ ﺻﻨﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﺧﺎﺻﯿﺖ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﻫﻮرﻣﻮن ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ )‪ (GnRH‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫و ﺗﺮﺷﺢ ‪ FSH‬و ‪ LH‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي اﯾﻦ ﻓﺮآورده داراي ﻻﺗﮑﺲ ﻻﺳﺘﯿﮑﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎرداري و ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﭼﻮن اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب ﺗﺮﺷﺢ ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎي‬
‫اﮔﺰوژن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪ -‬درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﻣﺮگ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﻨﺪرم اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺗﺨﻤﺪان‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي واژﯾﻨﺎل‪ ،‬واﮐﻨﺶ در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪،‬‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼل در ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ‪ :‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﻧﻮﺗﺮوﻓﯿﻞ ﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﻤﺎﺗﻮﮐﺮﯾﺖ و ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ ﺗﻮﺗﺎل‪.‬‬

‫ﺳﺘﺮورﻟﯿﮑﺲ‬
‫‪Cetrorelix‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﺑﯿﻤﺎر ﻫﻢ ﺗﺰرﯾﻖ ﮔﺮدد وﻟﯽ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺮاﯾﻂ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﻓﺮد ﮐﺎﻣﻼً‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺮﻧﮓ از ﭘﯿﺶ ﭘﺮ ﺷﺪه را ﺑﺎ ﺳﺮ ﺳﺮﻧﮓ زرد رﻧﮓ داﺧﻞ وﯾﺎل ﺣﺎوي ﭘﻮدر ﮐﺮده و ﺣﻼل را ﺑﻪ آراﻣﯽ وارد وﯾﺎل ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺳﺮﻧﮓ را ﺧﺎرج ﮐﺮده ﺳﭙﺲ وﯾﺎل را ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺣﺮﮐﺖ دوراﻧﯽ داده ﺗﺎ ﻣﺤﻠﻮل ﺷﻔﺎف ﺑﺪﺳﺖ آﯾﺪ )از‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺣﺒﺎب اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد( ﺳﭙﺲ ﺳﺮ ﺳﺮﻧﮓ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي رﻧﮓ را ﺑﺮ روي ﺳﺮﻧﮓ ﻗﺮارداده و ﻣﺤﻠﻮل داﺧﻞ وﯾﺎل را‬
‫ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ و ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﮏ در ﻣﺤﻠﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺷﮑﻢ ﺗﺰرﯾﻖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ‬
‫دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫‪ þ‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل و ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﺗﻬﯿﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺰرﯾﻖ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﺮﺷﺢ ‪ FSH‬و ‪ LH‬از ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﻓﯿﮏ ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ ﻗﺪاﻣﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫در ﺻﻮرت ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﭘﭙﺘﯿﺪي ﯾﺎ ﻣﺎﻧﯿﺘﻮل‬

‫‪385‬‬
 ‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ و ﺑﺎرداري‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻠﯿﻮي‬

‫آﻧﺪروژن ﻫﺎ‬

‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ داراي ﻣﻮارد ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ در ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺮدان‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ در ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻓﻘﺪان ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون اﻧﺪوژن ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ اوﻟﯿﻪ )اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ ﯾﺎ ذاﺗﯽ(‪ :‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺑﯿﻀﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺮﯾﭙﺘﻮرﮐﯿﺪﯾﺴﻢ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﺑﯿﻀﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم‬
‫ﺑﯿﻀﻪ ﭘﻨﻬﺎن‪ ،Klinefelter Syndrome ،‬ﺷﯿﻤﯽ درﻣﺎﻧﯽ ﯾﺎ آﺳﯿﺐ ﺳﻤﯽ از اﻟﮑﻞ ﯾﺎ ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺮدان داراي ﺳﻄﺢ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺳﺮﻣﯽ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﮏ )اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ ﯾﺎ ذاﺗﯽ(‪ :‬ﮐﻤﺒﻮد اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ ﻫﻮرﻣﻮن ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﯾﺎ ‪ LHRH‬و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺻﺪﻣﻪ ﻣﺤﻮر ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺿﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎ ﯾﺎ اﺷﻌﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺑﻠﻮغ‪ :‬ﺟﻬﺖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﻠﻮغ در ﻣﺮدان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬زﻧﺎن ‪:‬‬
‫‪ D‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ درﺳﺮﻃﺎن ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ درﻣﻮاردي ﮐﻪ ‪ 1-5‬ﺳﺎل ﭘﺲ از ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ ﺑﺮوزﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫‪-‬ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻟﯿﺪﯾﮓ ﺑﯿﻀﻪ اوﻟﯿﻦ آﻧﺪروژن ﻣﺮداﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون در‬
‫ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اﺣﯿﺎء آن ﺑﻪ دي ﻫﯿﺪروﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﮐﻪ ﺑﻪ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﺳﯿﺘﻮزوﻟﯽ ﺑﺎﻧﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮوز‬
‫ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺪروژن ﻫﺎي اﻧﺪروژن ﻣﺴﺌﻮل رﺷﺪ و ﺑﻠﻮغ اﻧﺪام ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺮداﻧﻪ و ﺑﺮوز ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺟﻨﺴﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ داروﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﺣﺘﺒﺎس ﻧﯿﺘﺮوژن‪ ،‬ﺳﺪﯾﻢ‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ و ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺢ ادراري ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬از‬
‫ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻫﺎ و ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺎﺗﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﺪروژن ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﻠﻮل ﮔﻠﺒﻮل ﻗﺮﻣﺰ از ﻃﺮﯾﻖ اﻟﻘﺎء ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻣﺤﺮك ارﯾﺘﺮوﭘﻮﺋﺘﯿﮏ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ آﻧﺪروژن ﻫﺎي اﮔﺰوژن‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون اﻧﺪروژن ﺑﺎ ﻓﯿﺪﯾﮏ ﻣﻬﺎري ‪ LH‬ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي‪ ،‬ﻣﻬﺎر‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي آﻧﺪروژن ﻫﺎي اﮔﺰوژن ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب اﺳﭙﺮﻣﺎﺗﻮژﻧﺰ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﯿﺪﯾﮏ ﻣﻬﺎري ‪FSH‬‬
‫ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫‪386‬‬
 ‫ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮراﮐﯽ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺮم ﻫﺎي اﺳﺘﺮﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت داﺧﻞ‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻠﯿﻮي‪ ،‬ﮐﺒﺪي و ﯾﺎ ﻗﻠﺒﯽ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﺮدان ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن ﯾﺎ ﭘﺮوﺳﺘﺎت‬
‫‪ -‬ﺑﺎرداري‬
‫‪ -‬زﻧﺎن ﺑﺎرداري از ﺗﻤﺎس ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﺎ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺣﺎوي ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﻫﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﺛﺮات ﮐﺒﺪي‪ :‬ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت آﻧﺪروژن ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎ و اﺧﺘﻼﻻت ﺷﺪﯾﺪ ﮐﺒﺪي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎرآﯾﯽ ورزﺷﮑﺎران‪ :‬آﻧﺪروژن ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ورزﺷﮑﺎران ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬آﭘﻨﻪ ﺧﻮاب‪ :‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز آﭘﻨﻪ ﺧﻮاب در ﻣﺮدان ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﺮﻫﺎي ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﺮﻃﺎن ﺳﯿﻨﻪ‪ :‬دراﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺤﺮﯾﮏ اﺳﺘﻮﻟﯿﺰ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﻤﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻟﯿﮕﻮاﺳﭙﺮﻣﯽ‪ ،‬ادم‪ ،‬ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ و ﺑﺎرداري‬
‫‪ -‬در ﻣﺮدان ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮد ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﺮﺗﺮوﻓﯽ ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪ ،‬ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎ و‬
‫ﻫﯿﭙﺮﭘﻼزي ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺪاوم ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ و ادراري ﮐﻠﺴﯿﻢ در زﻧﺎن‬

‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي‪ ،‬آﻧﺘﯽ ژن اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪ ،‬ﮐﻠﺴﺘﺮول و ‪HDL‬‬
‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ و ﻫﻤﺎﺗﻮﮐﺮﯾﺖ از ﻧﻈﺮ ﭘﻠﯽ ﺳﯿﺘﻤﯽ‬
‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ زﻧﺎن ﺗﺤﺖ درﻣﺎن از ﻧﻈﺮ ﺑﺮوز ﺻﻔﺎت ﻣﺮداﻧﻪ‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫اﺛﺮات داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد از ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫↑ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫داروي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‬
‫ﻣﺸﺘﻘﺎت ‪ -17‬آﻟﮑﯿﻞ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران دﯾﺎﺑﺘﯿﮏ‪ ،‬اﺛﺮات ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬ ‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ‬ ‫↓‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‬ ‫آﻧﺪروژن ﻫﺎ‬
‫آﻧﺪروژن ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن‬ ‫ﻣﺼﺮﻓﯽ‬
‫و ﮐﺎﻫﺶ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪387‬‬
 ‫ﻓﺮآورده ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫↑ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ‬ ‫ﭘﺮوﭘﻮاﻧﻮﻟﻮل‬ ‫ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫↑ اﺣﺘﻤﺎل ادم‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬ ‫ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‬
‫اﻟﻘﺎءادم ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺒﺪي و ﻗﻠﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬
‫اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ و ﻋﻮارض‬ ‫↑ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‬
‫ﺳﻤﯽ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ در ﺻﻮرت‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ‪ ،‬ﮐﺮاﺗﯿﻨﯿﻦ ﺳﺮﻣﯽ‬
‫و ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ در‬
‫ﻣﺘﯿﻞ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫درﻣﺎن‬ ‫ﺗﺤﺖ‬ ‫ﺑﯿﻤﺎران‬
‫ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﺑﺎﯾﺪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺪاﺧﻞ دارو – ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ‪:‬‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﻮح ﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺳﺮدرد‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﭘﺎرﺳﺘﺰي ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه‬
‫آﮐﻨﻪ‪ ،‬آﻟﻮﭘﺴﯽ‪ ،‬ﻃﺎﺳﯽ ﻓﺮم ﻣﺮداﻧﻪ‪ ،‬ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ‪ ،‬درد در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ﺳﺒﻮره آ‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن ﺻﻔﺮاوي‪ ،‬ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﮐﺒﺪي‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﮐﺒﺪي‬
‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ– ادراري ﻧﻌﻮظ ﻣﮑﺮر‪ ،‬ﻧﻌﻮظ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‪ ،‬اﻟﯿﮕﻮ اﺳﭙﺮﻣﯽ‪ ،‬ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‬
‫ﺳﺮﮐﻮب ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي اﻧﻌﻘﺎد ﺧﻮن‪ ،‬ﭘﻠﯽ ﺳﯿﺘﻤﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫ﻣﯿﺎﻟﮋي‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼت – اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﻮراﮐﯽ و ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون و ﻣﺸﺘﻘﺎﺗﺶ ﻣﯽ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ D‬ﻋﻮارض ﺷﺎﯾﻊ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ در زﻧﺎن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫آﻣﻨﻮره و ﺳﺎﯾﺮ اﺧﺘﻼﻻت ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺢ ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ و ﻇﻬﻮر ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺮداﻧﻪ )‪(Virilization‬‬

‫‪388‬‬
 ‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ -‬در ﻣﻮرد ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺗﻮرم ﻗﻮزك ﭘﺎ‪ ،‬ﻧﻌﻮظ ﻣﮑﺮر ﯾﺎ ﻣﺪاوم‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ و اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در زﻧﺎن در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺑﯽ ﻧﻈﻤﯽ و اﺧﺘﻼل در ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬ﮐﻠﻔﺖ ﺷﺪن ﺻﺪا‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻮﻫﺎي ﺻﻮرت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬
‫ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﺬﮐﺮي ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﻠﻮغ ﺗﺎﺧﯿﺮي از آﻧﺪروژن ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻫﺮ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ وﺿﻌﯿﺖ‬
‫اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﭼﮏ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Testosterone‬‬ ‫ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون اﻧﺎﻧﺘﺎت‬

‫‪Enanthate‬‬
‫ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده در ﻣﺮدان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ اوﻟﯿﻪ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ‬
‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﮏ‪ ،‬ﺑﻠﻮغ ﺗﺎﺧﯿﺮي‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده در زﻧﺎن در درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻏﺪد ﭘﺴﺘﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي اﺗﺎق ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در دﻣﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد اﺣﺘﻤﺎل اﯾﺠﺎد‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮐﺮﯾﺴﺘﺎل در ﻓﺮآورده وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺮم ﮐﺮدن وﯾﺎل ﺑﯿﻦ دو دﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻞ ﺷﺪن ﮐﺮﯾﺴﺘﺎل ﺷﺪه و ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ‬
‫‪Methyltestosterone‬‬
‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺴﺘﻮﺗﺴﺘﺮون اﻧﺎﻧﺘﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫داﻧﺎزول‬
‫‪Danazol‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن ﺑﻠﻮغ ﺗﺎﺧﯿﺮي‪ ،‬ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻮراژي و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺮﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ اﯾﻤﻨﯽ اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻟﻮﭘﻮس‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﺎﯾﺘﻮﭘﻨﯽ و آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﯿﺘﯿﮏ اﺗﻮاﯾﻤﯿﻮن ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫داﻧﺎزول ﯾﮏ آﻧﺪروژن ﺻﻨﺎﻋﯽ ﻣﺸﺘﻖ از اﺗﯽ ﺳﺘﺮون ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺤﻮر ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ‪ -‬ﺗﺨﻤﺪان از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻣﻬﺎر ﺧﺮوج ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬داﻧﺎزول داراي اﻧﺪﮐﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺪروژﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪389‬‬
 ‫‪ -‬ﺷﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد اﺛﺮ ﻣﻬﺎري ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﮔﻨﺎدﻫﺎ و اﺗﺼﺎل داﻧﺎزول ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي‬
‫ﮔﻨﺎدﻫﺎ در ﻋﻀﻮ ﻫﺪف ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ داﻧﺎزول ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﯽ دار ﺳﻄﻮح ‪IgG ,‬‬
‫‪ IgM , IgA‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﺪوﻣﺘﺮﯾﻮز و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﻫﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ رﺣﻤﯽ‬

‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﮐﻠﯿﻮي و ﻗﻠﺒﯽ‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ و ﺑﺎرداري‬
‫‪ -‬ﭘﻮرﻓﯿﺮي‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺮوﻣﺒﻮﺗﯿﮏ‬
‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ اي‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﮐﺒﺪي‬
‫‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ‬
‫‪ -‬ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺎﯾﻌﺎت‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﮐﺒﺪي و ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺎﯾﻊ ﻣﻨﯽ از ﻧﻈﺮ ﺣﺠﻢ‪ ،‬وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد اﺳﭙﺮم و ﺗﺤﺮك اﺳﭙﺮم ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫ﺳﻄﺢ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ‬ ‫↑‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬ ‫داﻧﺎزول‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺧﻮﻧﯽ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫↑ ﻏﻠﻈﺖ ﺧﻮﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫داﻧﺎزول‬
‫و ﺳﻤﯿﺖ ﺑﺎ آن در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫داﻧﺎزول وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ‪ PT‬ﮔﺰارش‬ ‫↑ ‪PT‬‬ ‫وارﻓﺎرﯾﻦ‬ ‫داﻧﺎزول‬
‫ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪-‬ﺗﺪاﺧﻼت دارو – ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‪:‬‬
‫در اﺛﺮ درﻣﺎن ﺑﺎ داﻧﺎزول اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺪاﺧﻞ در ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون‪ ،‬آﻧﺪرﺳﺘﻦ دﯾﻮن و دي ﻫﯿﺪرواﭘﯽ‬
‫آﻧﺪرﺳﺘﺮون وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪390‬‬
 ‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ‪ ،CPK‬ﺗﺤﻤﻞ ﮔﻠﻮﮐﺰ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﺎﮔﻦ‪ ،‬ﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻫﻮرﻣﻮن ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ و‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎ‪ ،‬ﭼﺮﺑﯽ و ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫آﮐﻨﻪ‪ ،‬ادم‪ ،‬ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ ﺧﻔﯿﻒ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺻﺪا‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ و ﻣﻮي ﭼﺮب‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻋﻮارض آﻧﺪروژﻧﯿﮏ‬
‫وزن‪ ،‬ﺳﺒﻮره‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻟﮑﻪ ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ زﻣﺎن ﺳﯿﮑﻞ‪ ،‬آﻣﻨﻮره در زﻧﺎن‬ ‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ‪ -‬ادراري‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺣﺠﻢ‪ ،‬وﯾﺴﮑﻮزﯾﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد اﺳﭙﺮم و ﺗﺤﺮك اﺳﭙﺮم ﻣﺎﯾﻊ ﻣﻨﯽ در ﻣﺮدان‬
‫ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ واژن‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺎﯾﺰ ﭘﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‬ ‫ﻋﻮارض ﻫﯿﭙﻮاﺳﺘﺮوژﻧﯽ‬
‫اﺧﺘﻼل ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬آدﻧﻮم ﮐﺒﺪ‬ ‫ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬ﻏﺶ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﮔﯿﻠﻦ‪ -‬ﺑﺎره‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ‪ -‬ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﺧﻮاب‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺑﯿﻨﺎﺋﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺷﺘﻬﺎ و‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‬
‫راش‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ آﻓﺘﺎب‪ ،‬ﺳﻨﺪرم اﺳﺘﯿﻮﻧﺲ‪ -‬ﺟﺎﻧﺴﻮن‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﮔﺎﺳﺘﺮواﻧﺘﺮﯾﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﻫﻤﺎﭼﻮري‪ ،‬آﻣﻨﻮره ﭘﺲ از درﻣﺎن‬ ‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ادراري ‪ -‬ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﮔﻠﺒﻮل ﻗﺮﻣﺰ و ﭘﻼﮐﺖ‪ ،‬ارﯾﺘﺮوﺳﯿﺘﻮزﯾﺲ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫ﻟﮑﻮﺳﯿﺘﻮز‪ ،‬ﭘﻠﯽ ﺳﯿﺘﻤﯽ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‬
‫ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬اﺣﺘﻘﺎن ﺑﯿﻨﯽ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬
‫ﮐﺮاﻣﭗ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﯾﺎ اﺳﭙﺎﺳﻢ‪ ،‬درد‪ ،‬درد ﻣﻔﺼﻞ‪ ،‬ﺗﻮرم ﻣﻔﺎﺻﻞ‪ ،‬ﮐﻤﺮدرد‪ ،‬ﺳﻨﺪرم‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ ‪ -‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫ﺗﻮﻧﻞ ﮐﺎرﭘﺎل‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪ ،‬ﻟﺮز‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎراﮐﺖ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻟﺜﻪ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬درد‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﻟﮕﻦ‪ ،‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﺑﺪﺧﯿﻢ ﮐﺒﺪي‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻮﻫﺎي زاﺋﺪ ﺑﺪن و ﺻﻮرت و ﮐﻠﻔﺖ ﺷﺪن ﺻﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ داﻧﺎزول ﺑﺎﯾﺪ از روش ﻫﺎي ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﺎرداري ﻏﯿﺮ ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ﻫﻮرﻣﻮن آﻧﺪروژن‬

‫ﻓﯿﻨﺎﺳﺘﺮاﯾﺪ‬
‫‪Finasteride‬‬

‫‪391‬‬
 ‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺮوﺳﺘﺎت و ﺳﻨﺪرم درد ﻟﮕﻦ ﻣﺰﻣﻦ ﻣﺮدان ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﻓﯿﻨﺎﺳﺘﺮاﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه رﻗﺎﺑﺘﯽ و اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ آﻧﺰﯾﻢ ‪ – α 5‬ردوﮐﺘﺎز ﻧﻮع ‪ II‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ آﻧﺰﯾﻢ درون ﺳﻠﻮﻟﯽ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺑﻪ دي ﻫﯿﺪروﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون )‪ (DHT‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬آﻧﺰﯾﻢ ‪ -α 5‬ردوﮐﺘﺎز ﻧﻮع ‪ ،II‬اﯾﺰوآﻧﺰﯾﻤﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪ ،‬وزﯾﮑﻮل ﻫﺎي ﺳﻤﯿﻨﺎل‪ ،‬اﭘﯽ دﯾﺪﯾﺪﻣﯿﺪﻫﺎ و ﻓﻮﻟﯿﮑﻮل ﻫﺎي ﻣﻮ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺣﺪود دو ﺳﻮم‬
‫از ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﻣﺤﯿﻄﯽ را ﺑﻪ ‪ DHT‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﯾﺰو آﻧﺰﯾﻢ ﻧﻮع ‪ I‬آن در ﻏﺪه ﺳﺒﺎﺳﻪ ﭘﻮﺳﺖ و ﮐﺒﺪ‬
‫ﯾﺎﻓﺖ ﺷﻮد و ﻧﻘﺶ آن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﯾﮏ ﺳﻮم ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﺑﻪ ‪ DHT‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﯿﻨﺎﺳﺘﺮاﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي آﻧﺪروژﻧﯽ اﻓﯿﻨﯿﺘﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺛﺮات آﻧﺪروژﻧﯽ‪ ،‬آﻧﺘﯽ آﻧﺪروژﻧﯽ‪ ،‬اﺳﺘﺮوژﻧﯽ‪،‬‬
‫آﻧﺘﯽ اﺳﺘﺮوژﻧﯽ ﯾﺎ ﭘﺮوژﺳﺘﺮوﻧﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﻏﺪه ﭘﺮوﺳﺘﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﺪروژن ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮي ‪ DHT‬اﺳﺖ‪ DHT .‬از ﻃﺮﯾﻖ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي آﻧﺪروژن در ﻫﺴﺘﻪ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي اﯾﻦ ﻋﻀﻮ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء اﺛﺮات آﻧﺪروژﻧﯿﮏ آن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪ 6 – 8‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﺑﺎرداري‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ اﯾﻦ دارو ﺑﯿﺶ از ﺷﺶ ﻣﺎه اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎروري وﺟﻮد دارد وﻟﯽ ﺣﺪود ‪– 2‬‬
‫‪ 1‬ﻣﺎه ﭘﺲ از ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو اﯾﻦ ﻋﻮارش ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻓﯿﻨﺎﺳﺘﺮاﯾﺪ در زﻧﺎن ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي اﯾﻦ دارو ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻔﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺣﺠﻢ ادرار و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺜﺎﻧﻪ‬
‫ﭼﮏ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫اﺧﺘﻼل ﻧﻌﻮظ‪ ،‬ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﻨﺴﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ – ادراري‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻣﻨﯽ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﺴﺘﺎﻧﻬﺎ‬

‫‪392‬‬
 ‫ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﺳﺮدرد‪Asthenia ،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ D‬ﻓﯿﻨﺎﻧﯿﺘﺮاﯾﺪ ﻓﻘﻂ در ﻣﺮدان ﻣﻮ‪.‬رد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ þ‬ﺣﻤﻞ ﯾﺎ دﺳﺖ زدن ﺑﻪ ﻗﺮص ﺧﺮد ﺷﺪه ﯾﺎ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﻓﯿﻨﺎﺳﺘﺮاﯾﺪ در زﻧﺎن ﺑﺎردار ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ در اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﯿﻨﺎﺳﺘﺮاﯾﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ درد‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ و ﺑﺰرﮔﯽ ﻓﻮراً ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در درﻣﺎن آﻧﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺒﻮد ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻠﺒﻮل ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬آﻧﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي‪ ،‬درد‬
‫اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ و اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺻﻨﺎﻋﯽ از ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ آﻧﺪروژﻧﯿﮏ آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺸﺎء اﺛﺮات‬
‫ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯽ ﻣﺮداﻧﻪ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺠﻮﯾﺰ آﻧﺪروژن ﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ اﮔﺰوژن‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ ﺗﺴﺘﻮﺳﺘﺮون اﻧﺪوژن ﻣﻬﺎر ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻬﺎر‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن ‪ LH‬ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ LDL‬و ﮐﺎﻫﺶ ‪ HDL‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﻟﻘﺎء ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﺮﺷﺢ ادراري ارﯾﺘﺮوﭘﻮﯾﺘﯿﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﻢ ﺧﻮﻧﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﯾﺎ ﭘﺴﺘﺎن در ﻣﺮدان‬

‫‪ -‬ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن در زﻧﺎن ﺑﺎ ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﺑﺎرداري‬
‫‪ -‬ﻧﻔﺮﯾﺖ‬
‫‪ -‬ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي ﺷﺪﯾﺪ‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي و ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬

‫‪ -‬ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﺑﺎروري‬

‫‪393‬‬
 ‫‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭼﺮﺑﯽ ﺧﻮن‬
‫‪ -‬ادم‬
‫‪ -‬ﺗﻮﻣﻮر ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﮐﺒﺪي‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ و ﻫﻤﺎﺗﻮﮐﺮﯾﺖ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﻠﯽ ﺳﯿﺘﻤﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده در ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﻋﮑﺴﺒﺮداري از ﺳﻦ اﺳﺘﺨﻮان در ﻃﯽ درﻣﺎن آﮔﺎه ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻟﻮﮐﻤﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮات ﺿﺪ‬ ‫↑ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد‬ ‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎ و ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ PT‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﮐﺴﺎﻧﺪروﻟﻮن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ اﯾﻦ‬ ‫↑ ﻏﻠﻈﺖ داروﯾﯽ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ دﯾﺎﺑﺖ‬ ‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫داروﻫﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺪاﺧﻼت دارو – ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‪:‬‬

‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﮔﻠﺒﻮﻟﯿﻦ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ ‪ T4‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﯿﺰان ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﻧﺎﺷﺘﺎ و ﺗﺴﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺗﺪاﺧﻞ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫اﮐﺴﯽ ﻣﺘﻮﻟﻮن‬ ‫اﮐﺴﺎﻧﺪروﻟﻮن‬ ‫ﻧﺎﻧﺪروﻟﻮن‬

‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫اﺿﻄﺮاب‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‬
‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫آﮐﻨﻪ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ‬
‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫رﯾﺰش ﻣﻮ ﻣﺮداﻧﻪ )ﺑﻌﺪ از ﺑﻠﻮغ(‬
‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫اﺳﻬﺎل‬
‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺗﻬﻮع‬
‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫‪394‬‬
 ‫ﻋﻮارض دﺳﺘﮕﺎه ادراري – ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻐﻮظ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﻣﺜﺎﻧﻪ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺎﭘﯿﺴﻢ ﻣﺰﻣﻦ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻣﻨﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫اﻟﯿﮕﻮ اﺳﭙﺮﻣﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫آﺗﺮوﻓﯽ ﺑﯿﻀﻪ ﻫﺎ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬

‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫آﻧﻤﯽ ﻓﻘﺮ آﻫﻦ‬
‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﻟﻮﮐﻤﯽ‬
‫ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ ﺳﻠﻮل ﮐﺒﺪي‬
‫ﻋﻮارض ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﻠﻮﮐﺰ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ادم‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫اﺣﺘﺒﺎس اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﺳﺮﻣﯽ‬
‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ -‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﮐﺮاﻣﭗ ﻋﻀﻼﻧﯽ‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن اﭘﯽ ﻓﯿﺰ ﻗﺒﻞ از ﺑﻠﻮغ‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﻟﺮز‬
‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪+‬‬ ‫ﮐﻠﻔﺖ ﺷﺪن ﺻﺪا‬
‫‪-‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺢ ﮔﻨﺎدوﺗﺮوﭘﯿﻦ ﻫﺎ‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻮارض ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮرم ﻗﻮزك ﭘﺎ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪395‬‬
 ‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز آﮐﻨﻪ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﮑﻞ ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ و ﻣﻮﻫﺎي ﺻﻮرت )در زﻧﺎن( ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺘﻮﻟﻮن‬ ‫اﮐﺴﯽ‬
‫‪Oxymetholone‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ در درﻣﺎن آﻧﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻠﺒﻮل ﻗﺮﻣﺰ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﻌﻒ ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﺑﯿﻤﺎري اﯾﺪز ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻟﻮﮐﻤﯽ در اﺛﺮ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ þ‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺎروري در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه اﮐﺴﯽ ﻣﺘﻮﻟﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺷﯿﺮدﻫﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﮐﺴﺎﻧﺪروﻟﻮن‬
‫‪Oxandrolone‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ در درﻣﺎن درد اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎﺗﺎﺑﻮﻟﯿﮏ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺒﺪ اﻟﮑﻠﯽ و ﺳﻮﺧﺘﮕﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در درﻣﺎن ﺿﻌﻒ ﻧﺎﺷﯽ از ‪ HIV‬ﺗﺎﺧﯿﺮ در رﺷﺪ و ﺑﻠﻮغ‪،‬‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ اﻟﮑﻠﯽ و ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ اﯾﻦ دارو ‪ 9‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺎﻧﺪروﻟﻮن‬
‫‪Nandrolone‬‬

‫در درﻣﺎن اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ آﻧﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺿﻌﻒ ﻧﺎﺷﯽ از ‪ HIV‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ اﯾﻦ دارو ‪ 7 – 11‬روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻠﺢ دﮐﺎﻧﻮات و ﻓﻦ ﭘﺮوﭘﯿﻮﻧﺎت ﻧﺎﻧﺪروﻟﻮن در ﻟﯿﺴﺖ داروﯾﯽ ﻣﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻠﺢ ﻓﻦ ﭘﺮوﭘﯿﻮﻧﺎت داراي ﻃﻮﻻﻧﯽ‬
‫اﺛﺮﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ دﯾﺎﺑﺖ‬

‫ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎري دﯾﺎﺑﺖ اﺻﻮﻟﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎري ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ‬
‫ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺸﺨﯿﺺ دﯾﺎﺑﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ -1‬وﺟﻮد ﻋﻼﯾﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﮐﻼﺳﯿﮏ دﯾﺎﺑﺖ )ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﭘﺮﻧﻮﺷﯽ‪ ،‬ﭘﺮادراري‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن ﺳﺮﯾﻊ و وﺟﻮد اﺟﺴﺎم‬
‫ﮐﺘﻮﻧﯽ در ادرار( ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ 200 mg/dL‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮔﻠﻮﮐﺰ ﭘﻼﺳﻤﺎ در ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺎﺷﺘﺎ ﺑﯿﺶ از ‪126 mg/dL‬‬

‫‪396‬‬
 ‫‪ -3‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﺗﺴﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﭘﺲ از ﺗﺠﻮﯾﺰ ‪ 75‬ﮔﺮم ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺳﻄﺢ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ آن در ﯾﮑﯽ از زﻣﺎن ﻫﺎي‬
‫‪ 1 ،0/5‬و ‪ 1/5‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺮﺑﺖ ﮔﻠﻮﮐﺰ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 200 mg/dL‬ﺑﻮده و ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎﻋﺖ ﻧﯿﺰ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 200 mg/dL‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎري دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻼﯾﻢ ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﺗﯿﭗ ‪ I‬و ﺗﯿﭗ ‪ II‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪:‬‬

‫ﻧﻮع ‪II‬‬ ‫ﻧﻮع ‪I‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت‬

‫دﯾﺎﺑﺖ ﻏﯿﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‪ ،‬دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ‬ ‫دﯾﺎﺑﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‪ ،‬دﯾﺎﺑﺖ دوره ﺟﻮاﻧﯽ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ اﺳﺎﻣﯽ‬
‫‪%90‬‬ ‫‪%5 – 10‬‬ ‫ﺷﯿﻮع‬ ‫درﺻﺪ‬
‫ﺑﯿﻤﺎري‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎﻻي ‪ 30‬ﺳﺎل‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 30‬ﺳﺎل‬ ‫ﺳﻦ ﺷﺮوع ﺑﯿﻤﺎري‬
‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪ ،‬ورزش‪ ،‬داروﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ آورﻧﺪه‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‪ ،‬رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪ ،‬ورزش‬ ‫درﻣﺎن‬
‫ﻗﻨﺪ ﺧﻮن‪ ،‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﺰان اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮐﻢ‪ ،‬ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﯿﺶ از‬ ‫ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل )ﻋﺪم وﺟﻮد اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ(‬ ‫وﺿﻌﯿﺖ ﭘﺎﻧﮑﺮاس‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫وﺟﻮد آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﻋﻠﯿﻪ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺳﺎز ﻧﻘﺺ در ﺗﺮﺷﺢ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﯾﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎﺗﻮژﻧﺰ‬
‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻠﻮﮐﺰ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً وﺟﻮد دارد‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً وﺟﻮد ﻧﺪارد‬ ‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ‬
‫ﺷﺎﯾﻊ ) ‪(%60-90‬‬ ‫ﻏﯿﺮ ﺷﺎﯾﻊ‬ ‫ﭼﺎﻗﯽ‬
‫ﻧﺎدر‬ ‫اﻏﻠﺐ وﺟﻮد دارد‬ ‫ﺳﺎﺑﻘﻪ ﮐﺘﻮاﺳﯿﺪوز‬
‫ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺮﯾﻊ ﭘﺮادراري ﺧﻔﯿﻒ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ )ﭘﺮﻧﻮﺷﯽ‪ ،‬ﭘﺮادراري‪ ،‬اﺗﻔﺎﻗﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬ﮐﺘﻮاﺳﯿﺪوز(‬

‫‪ D‬آﻣﻮزش ﺑﯿﻤﺎران ﺟﻬﺖ درﻣﺎن و ﮐﻨﺘﺮل دﯾﺎﺑﺖ ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻋﻮارض ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﺪم ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ درﻣﺎن ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﻮد )ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‪ ،‬ﮐﻠﯿﻮي و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﻋﻮارض(‬
‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﻗﻨﺪ ﺧﻮن )ﻋﺪم ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻨﺪ ﺧﻮن( ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮ ادراري‪ ،‬ﭘﺮﻧﻮﺷﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ و ﻏﯿﺮه ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ ﮐﺘﻮاﺳﯿﺪوز )ﺧﻄﺮﻧﺎك( ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﻮي ﺗﻨﻔﺲ ﺷﺒﯿﻪ ﻣﯿﻮه ﮔﻨﺪﯾﺪه‪ ،‬ﺗﻨﻔﺲ ﻋﻤﯿﻖ و ﻣﺸﮑﻞ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ‬
‫ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬درد ﺷﮑﻢ و ﮐﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺑﯿﺎن ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ‪ ،‬ﻟﺮزش‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب و ﮐﺎﻫﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺷﺒﺎﻧﻪ‬
‫)ﮐﺎﺑﻮس‪ ،‬ﺑﯽ ﻗﺮاري در ﺧﻮاب و ﺗﻌﺮﯾﻖ ﺷﺪﯾﺪ( ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت ورزش ﮐﺮدن ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﻗﺒﻞ‪ ،‬در ﺣﯿﻦ و ﺑﻌﺪ از ورزش ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﻣﯿﺰان ﮐﺎﻟﺮي درﯾﺎﻓﺘﯽ روزاﻧﻪ )‪ ،(20 -25Kcal/kg‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻨﺪﻫﺎي ﻣﺮﮐﺐ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻗﻨﺪ ﺳﺎده‪،‬‬
‫ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﭼﺮﺑﯽ رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪ ،‬درﯾﺎﻓﺖ روزاﻧﻪ ‪ 0.8 -1 g/kg‬ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ و در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻧﻔﺮوﭘﺎﺗﯽ ‪0.6g/kg‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻓﯿﺒﺮ ﻓﺮاوان در ﺑﯿﻤﺎران دﯾﺎﺑﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻠﺴﺘﺮول )‪ (LDL‬و ﮐﻨﺪ ﮐﺮدن ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﻗﻨﺪ از‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪397‬‬
 ‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﺷﯿﺮﯾﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ارزش ﻏﺬاﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ )اﺳﭙﺎرﺗﺎم و ﺳﺎﺧﺎرﯾﻦ( و آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ داراي‬
‫ارزش ﻏﺬاﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ )ﺳﻮرﺑﯿﺘﻮل و ﻓﺮوﮐﺘﻮز( در رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﯿﻤﺎران دﯾﺎﺑﺘﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬دارﻫﺎي ﺿﺪ دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻮﺟﻮد در ﻟﯿﺴﺖ داروﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﯽ اﯾﺮان‪:‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﺷﮑﻞ دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫‪Insulin1‬‬ ‫‪Inj.‬‬ ‫‪B,C‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪I‬‬
‫‪Chlorprpamide‬‬ ‫‪Tab.: 250 mg‬‬ ‫‪Thorazine‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫‪Glyburide‬‬ ‫‪Tab.: 5 mg‬‬ ‫‪Daonil‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫‪Glipizide‬‬ ‫‪Tab.: 5, 10 mg‬‬ ‫‪Glucotrol‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫‪Glimepiride‬‬ ‫‪Tab.: 1, 2, 4 mg‬‬ ‫‪Amaryl‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫‪Acarbose‬‬ ‫‪Tab.: 50, 100 mg‬‬ ‫‪Precose‬‬ ‫‪B‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫‪Metformin‬‬ ‫‪Tab.: 500, 1000 mg‬‬ ‫‪Glucophage‬‬ ‫‪B‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫‪Repaglinide‬‬ ‫‪Tab.: 0.5, 1, 2 mg‬‬ ‫‪Prandin‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫‪Pioglitazone‬‬ ‫‪Tab.: 15, 30, 45 mg‬‬ ‫‪Actos‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫‪Rosiglitazone‬‬ ‫‪Tab.:2, 4, 8 mg‬‬ ‫‪Avandia‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪II‬‬
‫درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮ ﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬اﻫﺪاف‬
‫‪Glucagon‬‬ ‫‪Inj.: 1 mg‬‬ ‫‪GlucaGen‬‬ ‫‪B‬‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ‬
‫‪ -1‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﻪ ﻓﺮم ﻫﺎي رﮔﻮﻻر‪ ،Ultralente ،Lente ،NPH ،‬ﻟﯿﺴﭙﺮو‪ ،‬آﺳﭙﺎرت‪ ،‬ﮔﻼرﮔﯿﻦ در دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‬
‫‪Insulin‬‬
‫‪-‬اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻠﯿﺘﻮس ﻧﻮع ‪ ،(IDDM) I‬دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻠﯿﺘﻮس ﻧﻮع ‪ ،(NIDDM) II‬ﻫﯿﭙﺮﮐﺎﻟﻤﯽ و ﮐﺘﻮاﺳﯿﺪوز‬
‫ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺼﺮف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺼﺮف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن و ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ‪ 0.5 -1 U/kg/day‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬زﻣﺎن ﻣﺼﺮف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪:‬‬
‫‪ -‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ رﮔﻮﻻر اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ 30-60‬دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا‬
‫‪ -‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮔﻼرﮔﯿﻦ ﯾﮏ ﺑﺎر در روز ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب‬
‫در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺼﺮف دو ﻧﻮع اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺮﮐﺐ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﺑﺘﺪا اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ رﮔﻮﻻر در ﺳﺮﻧﮓ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﮐﺸﯿﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺗﺮﮐﯿﺐ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ رﮔﻮﻻر و ‪ NPH‬ﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ و ﺟﺬب ﺧﻮﺑﯽ دارد‪.‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ رﮔﻮﻻر ﺑﺎ ‪ Lente‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ ‪ 5‬دﻗﯿﻘﻪ ﭘﺲ از ﺗﻬﯿﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺛﺮ‬ ‫‪þ‬‬
‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ رﮔﻮﻻر ﺣﺬف ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن ﺣﻀﻮر روي در اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪ Lente‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻋﺚ اﺗﺼﺎل اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‬
‫رﮔﻮﻻر ﺑﻪ روي و ﺗﺒﺪﯾﻞ آن ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ Lente‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻫﺎي ‪ Lente, ultralente‬و ‪ semilente‬ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫ﯾﮑﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﻓﻘﻂ از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﯾﺰ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ذرات اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ‪.‬‬

‫‪398‬‬
 ‫‪ D‬در ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ II‬ﻣﺼﺮف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ و ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﻔﯿﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻓﺮآورده ﻫﺎي اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﮔﺮ در ﻣﺠﺎورت دﻣﺎي ﺑﺎﻻ و ﻧﻮر آﻓﺘﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻗﺮار ﻧﮕﯿﺮﻧﺪ در دﻣﺎي‬
‫اﺗﺎق ﭘﺎﯾﺪار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺳﺮﻧﮓ ﻫﺎي از ﻗﺒﻞ ﭘﺮ ﺷﺪه اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺗﺎ ‪ 28‬روز در ﯾﺨﭽﺎل ﭘﺎﯾﺪار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﺣﯿﻮاﻧﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺷﺮوع اﺛﺮ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ و ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ آن‬
‫ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮ از ﻧﻮع ﺣﯿﻮاﻧﯽ آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬اﮔﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺣﯿﻮاﻧﯽ ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮده وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮔﺮدد ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮوع اﺛﺮ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ اﺳﺖ ﭘﺲ ﺧﻄﺮ ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﭘﺲ از ﺗﺰرﯾﻖ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﻘﺪار ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﻧﺪﮐﯽ ﮐﻤﺘﺮ از اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺣﯿﻮاﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ‬ ‫ﻃﻮل اﺛﺮ )‪(hrs‬‬ ‫ﺷﺮوع اﺛﺮ )‪(hrs‬‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ )‪(hrs‬‬ ‫ﻓﺮآورده اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‬
‫ﻓﺮآورده ﺳﺮﯾﻊ اﻻﺛﺮ‬
‫_‬
‫ﻫﻤﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫‪8 -12‬‬ ‫‪0/5-1‬‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ رﮔﻮﻻر‬
‫‪Lente‬‬ ‫‪12-16‬‬ ‫‪1-1/5‬‬ ‫_‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪Semi lente‬‬
‫_‬ ‫‪3-5‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪Aspart‬‬
‫‪١/۵‬‬
‫ﻓﺮآورده ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻻﺛﺮ‬
‫رﮔﻮﻻر‬ ‫‪24‬‬ ‫‪1-1/5‬‬ ‫_‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﯾﺰوﻓﺎن )‪(NPH‬‬
‫رﮔﻮﻻر و ‪Semilente‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪1-2/5‬‬ ‫‪-‬‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪Lente‬‬
‫ﻓﺮآورده ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ‬
‫ﻫﯿﭻ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‬ ‫‪24‬‬ ‫‪1/1‬‬ ‫_‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮔﻼرﮔﯿﻦ‬
‫رﮔﻮﻻر‬ ‫‪36‬‬ ‫‪4-8‬‬ ‫_‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﭘﺮوﺗﺎﻣﯿﻦ ‪Zinc‬‬
‫رﮔﻮﻻر و ‪Semilent‬‬ ‫‪20-36‬‬ ‫‪4-8‬‬ ‫_‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪Ultralente‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫ﻣﺼﺮف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮي در ﻧﻮع و ﻣﯿﺰان اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﮏ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي و ﮐﺒﺪي وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪ Glargine‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﺑﺎروري وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ ﻣﺼﺮف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪399‬‬
 ‫‪ -‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪ Glargine‬در ﮐﻮدﮐﺎن ‪ 6 – 15‬ﺳﺎل ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ I‬ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮرد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‬

‫‪ -‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﮐﺘﻮاﺳﯿﺪوز دﯾﺎﺑﺘﯿﮏ‬
‫‪ -‬ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ و ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ ﻫﺮ دو ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﻠﯿﻮي اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﯿﺎز اﯾﻦ‬
‫اﻓﺮاد ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ‬ ‫‪ -‬داﻧﺎزول‬ ‫‪ -‬اﺳﺘﺎزوﻻﻣﯿﺪ‬
‫‪ -‬ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‬ ‫‪ -‬اﺗﺎﮐﺮﯾﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬ ‫‪ -‬ﺿﺪ وﯾﺮوس ﻫﺎي اﯾﺪز‬
‫‪ -‬دﯾﺎزوﮐﺴﯿﺪ‬ ‫‪ -‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬ ‫‪ -‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ )آﺗﯿﭙﯿﮑﺎل(‬
‫‪ -‬دﯾﻠﺘﯿﺎزم‬ ‫‪ -‬ﮔﻠﻮﮐﺎﮔﻦ‬ ‫‪ -‬آﺳﭙﺎراژﯾﻦ‬
‫‪ -‬دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫‪ -‬اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ‬ ‫‪ -‬ﮐﻠﺴﯽ ﺗﻮﻧﯿﻦ‬
‫‪ -‬اﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ‬ ‫‪ -‬ﻟﯿﺘﯿﻢ ﮐﺮﺑﻨﺎت‬ ‫‪OCPs -‬‬
‫‪ -‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮوﺗﺌﺎز‬ ‫‪ -‬ﻣﺮﻓﯿﻦ‬ ‫‪ -‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺳﻮﻣﺎﺗﺮوﭘﯿﻦ‬ ‫‪ -‬ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ‬ ‫‪ -‬ﺳﯿﮑﻠﻮ ﻓﺴﻔﺎﻣﯿﺪ‬
‫‪ -‬ﺗﺮﺑﻮﺗﺎﻟﯿﻦ‬ ‫‪ -‬ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‬ ‫‪ -‬ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻦ‬
‫‪ -‬ﻫﻮرﻣﻮن ﺗﯿﺮوﺋﯿﺪي‬ ‫‪ -‬دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﺗﯿﺎزﯾﺪي‬

‫‪400‬‬
 ‫داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮ ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻟﯿﺘﯿﻢ ﮐﺮﺑﻨﺎت‬
‫‪MAOIs -‬‬
‫‪ -‬ﻣﺒﻨﺪازول‬
‫‪ -‬ﭘﻨﺘﻮﮐﺴﯽ ﻓﯿﻠﯿﻦ‬
‫‪ -‬ﻓﻨﯿﻞ ﺑﻮﺗﺎزون‬
‫‪ -‬ﭘﺮوﭘﻮﮐﺴﯽ ﻓﻦ‬
‫‪ -‬ﭘﯿﺮﯾﺪوﮐﺴﯿﻦ‬
‫‪ -‬ﺳﻮﻟﻔﯿﻦ ﭘﯿﺮازون‬
‫‪ -‬ﮐﻠﻮﻓﯿﺒﺮات‬ ‫‪ -‬ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ACE‬‬
‫‪ -‬ﮐﻠﻮﻧﯿﺪﯾﻦ‬ ‫‪ -‬اﻟﮑﻞ‬
‫‪ -‬دﯾﺰوﭘﯿﺮاﻣﯿﺪ‬ ‫‪ -‬اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫‪ -‬ﻓﻠﻮﮐﺴﺘﯿﻦ‬ ‫‪ -‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﺿﺪ دﯾﺎﺑﺖ‬
‫‪ -‬ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ‬ ‫‪ -‬ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﮔﻮاﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ‬ ‫‪ -‬ﮐﻠﺴﯿﻢ‬
‫‪ -‬آﻧﺎﻟﻮگ ﺳﻮﻣﺎﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬ ‫‪ -‬ﮐﻠﺮوﮐﯿﻦ‬
‫‪ -‬ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ‬ ‫‪ -‬ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ‪:‬‬
‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ و ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‪ ،‬درد در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬راش‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ﺳﺪﯾﻢ و ادم‪.‬‬
‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪:Glargine‬‬
‫درد در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬رﺗﯿﻨﻮﭘﺎﺗﯽ‬
‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪:Aspart‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ آﻟﮑﺎﻟﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ D‬ﻫﺮ وﯾﺎل اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺣﺎوي ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻫﺮ ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ ﻣﻌﺎدل ‪ 100‬واﺣﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ﺣﺠﻢ ﺳﺮﻧﮓ ﻫﺎي اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪ 1 ml‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ‪ 50‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه و ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻌﺎدل ‪ 2‬واﺣﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺳﺮد ﺑﺎﻋﺚ درد ﺷﺪﯾﺪ در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﻗﺒﻞ از‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﺎﯾﺪ وﯾﺎل را ﻣﯿﺎن دو دﺳﺖ ﮔﺮم ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻫﺮ ﻣﻘﺪاري ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ داﺧﻞ ﺳﺮﻧﮓ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر ﻫﻮا وارد وﯾﺎل اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﺮﯾﺴﺘﺎل و ﯾﺎ رﺳﻮب در داﺧﻞ وﯾﺎل از ﻣﺼﺮف آن ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ورزﯾﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺑﯿﻤﺎري ﮐﻪ ﻓﺮد دﯾﺎﺑﺘﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮب ﻏﺬا ﺑﺨﻮرد و ﯾﺎ ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬دوز ﭘﺎﯾﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ران > ﺑﺎزو > ﺷﮑﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺎﺳﺎژ ﻣﻮﺿﻊ و ورزش ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪401‬‬
 ‫‪Insulin‬‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻟﯿﺴﭙﺮو‬
‫‪Lispro‬‬

‫‪þ‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب و ﺷﺮوع اﺛﺮ اﯾﻦ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ورزش و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ þ‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻟﯿﺴﭙﺮو ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺣﻼل اﺳﺘﺮﯾﻞ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮدش و ﯾﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪ NPH‬و رﮔﻮﻻر‬
‫ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت رﻗﯿﻖ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﺨﻠﻮط اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در ﯾﺨﭽﺎل ﺗﺎ ‪ 28‬روز و‬
‫در دﻣﺎي اﺗﺎق ﺗﺎ ‪ 14‬روز ﭘﺎﯾﺪار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻟﯿﺴﭙﺮو ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Insulin‬‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ آﺳﭙﺎرت‬

‫‪Aspart‬‬

‫ﻣﻨﺸﺎء اﯾﻦ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪ DNA‬ﻧﻮﺗﺮﮐﯿﺐ اﺳﺖ‪ ،‬زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ آن از اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ رﮔﻮﻻر ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﯾﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻻﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺑﺎز ﮐﺮدن درب وﯾﺎل ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد و ﺑﻌﺪ از ﺑﺎز ﮐﺮدن ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 28‬روز در دﻣﺎي اﺗﺎق ﺑﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫دور از ﻧﻮر و ﺣﺮارت ﺷﺪﯾﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Insulin‬‬ ‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮔﻼرﮔﯿﻦ‬

‫‪Glargine‬‬

‫‪ þ‬اﯾﻦ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ دوزاژ ﯾﮏ ﺑﺎر در روز آن ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﮐﺎﻓﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮔﻼرﮔﯿﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮﺑﯽ در درﻣﺎن ﮐﺘﻮاﺳﯿﺪوز ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ ‪ IV‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻪ و ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺪون ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ رژﯾﻢ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ و زﻣﺎن ﻣﺼﺮف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ و‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺳﺮﯾﻊ اﻻﺛﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ داروﻫﺎي ﺿﺪ دﯾﺎﺑﺖ ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺎﻗﺪ رﻧﮓ و ذرات ﻣﻌﻠﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﮔﻼرﮔﯿﻦ ﺑﺎ ﻫﯿﭻ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﯾﺎ ﻣﺤﻠﻮل دﯾﮕﺮي ﻗﺎﺑﻞ اﺧﺘﻼط ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺑﺎز ﮐﺮدن درب وﯾﺎل ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد و ﭘﺲ از ﺑﺎز ﮐﺮدن درب وﯾﺎل ﻣﯽ ﺗﻮان در‬ ‫‪þ‬‬
‫دﻣﺎي اﺗﺎق ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و ﺣﺮارت ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 28‬روز ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬

‫ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ II‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب در ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻨﺪ ﺧﻮن‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪402‬‬
 ‫‪ -‬اﻧﺘﺨﺎب اﯾﻦ داروﻫﺎ در درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ دارو‪ ،‬زﻣﺎن اﺛﺮ‪ ،‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‪ ،‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﺑﯿﻤﺎر‬
‫ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ و ارﺟﺤﯿﺖ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺎﻟﻤﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ دوز ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻗﺒﻞ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ و‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺘﻪ ﮔﻠﻮﮐﺰ ادرار و ﺧﻮن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺻﻮرت ﮐﻨﺘﺮل ﺑﯿﻤﺎر اﻓﺰاﯾﺶ دوز ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺖ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن )ﻣﻬﺎر ﮔﻠﻮﮐﻮﻧﺌﻮژﻧﺰ ﮐﺒﺪي( و ﻫﻢ اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن )ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺢ‬
‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ( ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻗﻠﺐ از داروﻫﺎي ﻏﯿﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﺮ روي ﻗﻨﺪ ﺧﻮن اﺛﺮ ﮐﻤﺘﺮي دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺎﺳﮑﻪ ﮐﺮدن ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮ ﺑﺮ روي ﮔﻠﻮﮐﻮﻧﺌﻮژﻧﮋ ﮐﺒﺪي‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻬﺒﻮدي ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ را ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﻖ ﻣﯽ اﻧﺪازﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪي ﻓﺎﻗﺪ اﺛﺮات ﺿﺪ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻧﺴﻞ اول‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﻮﻫﮕﺰاﻣﯿﺪ‪ ،‬ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻻزاﻣﯿﺪ و ﺗﻮﻟﺒﻮﺗﺎﻣﯿﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﻞ دوم‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﮔﻠﯽ ﭘﯿﺰاﯾﺪ‪ ،‬ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ و ﮔﻠﯽ ﻣﭙﯿﺮاﯾﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ورزش ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎ در درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ II‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ II‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن را دارﯾﻢ ﺑﻠﮑﻪ ﺳﺎﯾﺮ اﻋﻀﺎء ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫دﯾﺲ ﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﭼﺎﻗﯽ ﻣﺮﮐﺰي و آﺗﺮواﺳﮑﻠﺮوز ﺗﺴﺮﯾﻊ ﺷﺪه ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﺗﺼﺎل اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻏﺸﺎء ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ‪ β‬ﭘﺎﻧﮑﺮاس ﮐﺎﻫﺶ ﻧﻔﻮذ ﭘﺬﯾﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ و‬
‫دﭘﻼرﯾﺰاﺳﯿﻮن ﻏﺸﺎء ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﻮن ﻫﺎي ﮐﻠﺴﯿﻢ داﺧﻞ ﺳﻠﻮﻟﯽ و اﮔﺰوﺳﯿﺘﻮز ﮔﺮاﻧﻮل ﻫﺎي ﺣﺎوي اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ از‬
‫ﻏﺸﺎء ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺗﺮﺷﺢ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ آن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮ ﻫﻮرﻣﻮن آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮏ )‪ (ADH‬ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز دﯾﻮرز ﺧﻔﯿﻒ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫‪ -‬اﮐﺜﺮ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره ﻫﺎ ﺑﺎ ﻏﺬا ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﯿﺘﯿﮑﯽ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬

‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ‬ ‫ﻃﻮل اﺛﺮ‬ ‫ﺷﺮوع اﺛﺮ‬ ‫ﻋﻤﺮ‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ‬ ‫دوز ﯾﮑﺴﺎن )‪ (mg‬دوز روزاﻧﻪ‬
‫ﻓﻌﺎل‬ ‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ )‪(h‬‬
‫ﻧﺴﻞ اول‬
‫دارد‬ ‫‪12-24‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6-8‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫‪500-750‬‬ ‫اﺳﺘﻮﻫﮕﺰاﻣﯿﺪ‬
‫دارد‬ ‫‪24-60‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪250-375‬‬ ‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ‬
‫دارد‬ ‫‪12-24‬‬ ‫‪4-6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫‪250-375‬‬ ‫ﺗﻮﻻزاﻣﯿﺪ‬
‫ﻧﺪارد‬ ‫‪6-12‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4/5-6/5‬‬ ‫‪2-3‬‬ ‫‪1000-1500‬‬ ‫ﺗﻮﻟﺒﻮﺗﺎﻣﯿﺪ‬
‫ﻧﺴﻞ دوم‬

‫‪403‬‬
 ‫ﻧﺪارد‬ ‫‪10-24‬‬ ‫‪1-3‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ﮔﻠﯽ ﭘﯿﺰاﯾﺪ‬
‫دارد‬ ‫‪16-24‬‬ ‫‪2-4‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪1-2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ‬
‫دارد‬ ‫‪24‬‬ ‫‪2-3‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪--‬‬ ‫ﮔﻠﯽ ﻣﭙﯿﺮاﯾﺪ‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬دﯾﺎﺑﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮐﺘﻮاﺳﯿﺪوز‬

‫‪ -‬دﯾﺎﺑﺖ ﺑﺎرداري‬
‫‪ -‬درﻣﺎن ﺗﮏ داروﯾﯽ در دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪I‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪ -‬اﯾﻤﻨﯽ و اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻨﺪ ﺧﻮن‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﻠﻮﮐﺰ و اﺳﺘﻦ ادرار و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪HbA1C‬‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ دوز دﻗﯿﻖ دارو‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎ اﻟﮑﻞ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﺷﺒﻪ دي ﺳﻮﻟﻔﯿﺮام ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‬
‫ﺻﻮرت‪ ،‬ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ و ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم ﻋﺪم ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺗﺮﺷﺢ ﻫﻮرﻣﻮن آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮏ )‪ (SIADH‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره‬
‫آ ﺧﺼﻮﺻﺎً در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ CHF‬و ﺳﯿﺮوز ﮐﺒﺪي وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫اﻟﻘﺎء اﺛﺮات ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯿﮏ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫آﻧﺪروژن ﻫﺎ‪ ،‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت )ﻣﺎﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫ﻗﺎرچ‬ ‫ﺿﺪ‬ ‫اﻧﻌﻘﺎد‪،‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﻣﻬﺎر ﺗﺮﺷﺢ‬ ‫ﮐﻠﺮاﻣﻔﻨﯿﮑﻞ‪،‬‬ ‫آزوﻟﯽ‪،‬‬
‫ﮐﻠﯿﻮي‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ در ﺳﺎﯾﺖ اﺗﺼﺎل‬ ‫ﮐﻠﻮﻓﯿﺒﺮات‪ ،‬ﻓﻦ ﻓﻠﻮراﻣﯿﻦ‪،‬‬
‫ﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ‬ ‫ﻓﻠﻮﮐﻮﻧﺎزول‪ ،‬ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‪،‬‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات ﻫﺎ( ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬ ‫آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﻫﺎي ‪ ،H2‬ﻧﻤﮏ‬

‫‪404‬‬
 ‫ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫دوﭘﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ‬ ‫ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ‪،‬‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ دﻗﯿﻖ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن در اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﻗﻄﻊ ﯾﺎ‬ ‫ﭘﺮوﺑﻨﺴﯿﺪ‪،‬‬ ‫‪،MAOIs‬‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﯿﻦ‬ ‫ﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﭘﺮازون‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﺎﻣﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺿﺪ‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي‪،‬‬
‫اﺳﯿﺪي ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ادرار‬
‫ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯿﮏ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ‬ ‫↓ اﺛﺮات‬ ‫ﺑﺘﺎﺑﻼﮐﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬
‫اوره آ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺒﺪي‪،‬‬ ‫ﮐﺎﻧﺎل ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ‪ ،‬ﮐﻠﺴﺘﺮاﻣﯿﻦ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺢ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺢ‬ ‫دﯾﺎزوﮐﺴﺎﯾﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫ﮐﻠﯿﻮي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﯾﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ‪،‬‬
‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ‪،OCPs ،‬‬
‫رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‪،‬‬ ‫ﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ‬
‫ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ‪ ،‬دﯾﻮرﺗﯿﮏ‬
‫داروﻫﺎي‬ ‫ﺗﯿﺎزﯾﺪي‪،‬‬ ‫ﻫﺎي‬
‫ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‪ ،‬ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي‬
‫ادرار‬
‫ﺷﺎرﮐﻮل ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب اﯾﻦ داروﻫﺎ و‬ ‫↓ ﺟﺬب‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬ ‫ﺷﺎرﮐﻮل‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و ﺳﻤﯿﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ و ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮات ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﮔﻠﯽ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ‬ ‫ﺳﯿﭙﺮوﻓﻠﻮﮐﺴﺎﺳﯿﻦ‬
‫ﺑﻮراﯾﺪ ﮔﺰارش ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺗﺎﻧﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ﮐﺎﻫﺶ ﮔﻠﻮﮐﺰ‬ ‫↔‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬ ‫اﺗﺎﻧﻞ‬
‫ﺧﻮن اﻟﻘﺎء ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻠﯽ ﭘﯿﺰاﯾﺪ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺼﺮف ﻣﺰﻣﻦ اﺗﺎﻧﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﺗﻮﻟﺒﻮﺗﺎﻣﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف‬
‫اﺗﺎﻧﻞ ﺑﺎ ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺳﻨﺪرم‬
‫ﺷﺒﻪ دي ﺳﻮﻟﻔﯿﺮام ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫زﻣﺎن اﺛﺮ ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ در ﺻﻮرت‬ ‫↑ زﻣﺎن اﺛﺮ‬ ‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﯿﻦ ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ و ﻣﺸﺘﻘﺎت‬ ‫↑‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد‬ ‫ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ‬
‫ﮐﻮﻣﺎرﯾﻨﯽ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺗﻘﻮﯾﺖ ﯾﺎ ﺗﻀﻌﯿﻒ اﺛﺮات ﮐﻮﻣﺎرﯾﻦ‬
‫↓‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ‬ ‫↑ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي دﯾﮋﯾﺘﺎل‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬

‫‪405‬‬
 ‫ﺳﺮﻣﯽ دﯾﮋﯾﺘﺎل ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺪاﺧﻼت دارو – ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ‪:‬‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﺗﻮﻟﺒﻮﺗﺎﻣﯿﺪ در ادرار ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ ﮐﺎذب آﻟﺒﻮﻣﯿﻦ در ادرار ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺪاﺧﻼت دارو – ﻏﺬا ‪:‬‬

‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﮔﻠﯽ ﭘﯿﺰاﯾﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺬا ﺟﺬب آن ﺣﺪود ‪ 40‬دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دارو‪30‬‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺒﻞ ازﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪ .‬ﺳﺎﯾﺮﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬درد‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﻟﺮز‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﻮﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﭘﺮﯾﺸﺎﻧﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬آرﺗﺮآﻟﮋﯾﺎ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪،‬‬
‫ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺳﺮ درد‬
‫واﮐﻨﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬اﮔﺰﻣﺎ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ارﯾﺘﻢ ﻣﻮﻟﺘﯽ ﻓﺮم‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﻟﯿﮑﻨﻮﯾﯿﺪ‪ ،‬راش‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ اﮐﺴﻔﻮﻟﯿﺎﺗﯿﻮ‬
‫‪SIADH‬‬ ‫ﻋﻮارض اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫اﺧﺘﻼل ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺳﻮزش ﺳﺮدل‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺣﺲ ﭼﺸﺎﯾﯽ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬درد‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‬
‫ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪ ،‬اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‪ ،‬ﭘﻮرﻓﯿﺮي ﮐﺒﺪي‪ ،‬آﻧﻤﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫ﻫﻤﻮﻟﯿﺘﯿﮏ‪ ،‬ﭘﻦ ﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‬
‫وزوز ﮔﻮش‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬ﭘﻠﯽ اوري‪ ،‬ﺧﻮن در ﻣﺪﻓﻮع‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ادم‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬درد ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﺳﻮزش ادرار‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﻫﺎي ﭘﺎ‪،‬‬
‫واﺳﮑﻮﻟﯿﺖ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪þ‬‬
‫ﮔﻠﻮﮐﺰ و ﮐﺘﻮن ﻫﺎي ادرار و ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن ﺑﺎﯾﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻼﯾﻤﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﮔﺮﺳﻨﮕﯽ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ )ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ( و‬
‫ﯾﺎ ﺗﺸﻨﮕﯽ و دﻓﻊ ادرار زﯾﺎد‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﺰ ادرار ﺑﺎﻻ‪) ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ( و ﺗﺐ‪ ،‬ﮔﻠﻮ درد و راش و ﮐﺒﻮدي و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‬
‫ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ‬
‫‪Chlorpropamide‬‬

‫‪-‬اﯾﻦ دارو ﻧﺴﻞ اول ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ در ﺑﯿﻤﺎران ﮐﻠﯿﻮي اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪406‬‬
 ‫‪ þ‬اﯾﻦ دارو در ﺷﯿﺮ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ در ﻧﻮزاداﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﯿﺮ ﻣﺎدر ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده از داروي دﯾﮕﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ 5-7 D‬روز ﭘﺲ از ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو ﺳﻄﺢ ﺧﻮﻧﯽ ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ ﺑﻪ ﺣﺪ ﭘﺎﯾﺪار ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان‪،‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ و ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل ﮐﻠﯿﻮي ﯾﺎ ﮐﺒﺪي دوز اﺑﺘﺪاﯾﯽ و ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺗﺠﻮﯾﺰ‬
‫ﮔﺮدد ﺗﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻮراﯾﺪ‬ ‫ﮔﻠﯽ‬
‫‪Glyburide‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ ﻧﺴﻞ دوم ﮐﻪ در اﯾﺮان ﺑﺎ ﻧﺎم ﮔﻠﯽ ﺑﻨﮑﻼﻣﯿﺪ ﻧﺴﺨﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬دوز اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ )ﮔﻠﯽ ﺑﻨﮑﻼﻣﯿﺪ( ‪ 2/5-5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم روزاﻧﻪ ﺑﺎ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ از اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ دارو ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﺮص ﻫﺎي ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ ﺑﻪ رژﯾﻢ داروﯾﯽ اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫اﻓﺰوده ﺷﺪه و درﻣﺎن را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در زﻧﺎن ﺑﺎردار و ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ دارو ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ آن ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم روزاﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ دوز ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺻﺒﺢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮑﺠﺎ‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Glipizide‬‬ ‫ﮔﻠﯿﭙﯿﺰاﯾﺪ‬

‫دوز اﺑﺘﺪاﯾﯽ اﯾﻦ دارو ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم روزاﻧﻪ ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺒﻞ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬دوزاژ اوﻟﯿﻪ در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺒﺪي ‪ 2/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻗﺒﻞ از وﻋﺪه ﻏﺬاﯾﯽ ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Glimepiride‬‬ ‫ﮔﻠﯿﻤﭙﯿﺮاﯾﺪ‬

‫دوز اﺑﺘﺪاﯾﯽ ‪ 1-2‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم روزاﻧﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ ﮔﻠﯽ ﻣﭙﯿﺮاﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪاده اﻧﺪ اﻓﺰودن ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﺑﻪ رژﯾﻢ درﻣﺎﻧﯽ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﺎرداري‪ ،‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ و ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻧﺎﺗﻮان‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ و ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي دوز اﺑﺘﺪاﯾﯽ و ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮔﺮدﯾﺪه ﺗﺎ از ﺑﺮوز واﮐﻨﺶ ﻫﯿﭙﻮ ﮔﻠﯿﺴﻤﯽ اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن آﻟﻔﺎ – ﮔﻠﻮﮐﻮزﯾﺪاز‬

‫‪Acarbose‬‬ ‫آﮐﺎرﺑﻮز‬

‫‪407‬‬
 ‫‪ -‬دوزاژ آن ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر در روز ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫آﮐﺎرﺑﻮز ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺟﺬب ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات ﻣﻮﺟﻮد در ﻏﺬا ﺷﺪه ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﻧﺪك ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﭘﺲ از‬
‫ﺻﺮف ﻏﺬا ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﻠﻪ را در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ II‬ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪-‬ﮐﺘﻮاﺳﯿﺪز دﯾﺎﺑﺘﯽ ﯾﺎ ﺳﯿﺮوز‬
‫‪ -‬زﺧﻢ ﮐﻮﻟﻮن‬
‫‪IBD -‬‬
‫‪ -‬اﻧﺴﺪاد ﻧﺴﺒﯽ روده‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل روده اي ﻣﺰﻣﻦ‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﭘﺎﺳﺦ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ آﮐﺎرﺑﻮز ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ارزﯾﺎﺑﯽ دوره اي ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﺴﯿﻢ و وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ B6‬ﺳﺮﻣﯽ در اﺛﺮ درﻣﺎن ﺑﺎ آﮐﺎرﺑﻮز ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﻤﺎﺗﻮﮐﺮﯾﺖ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﮔﺰارش ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ اﯾﻦ دارو ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺎﺷﺘﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف ﻏﺬا دﯾﺪه ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫↓ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫آﮐﺎرﺑﻮز‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ وﺟﻮد‬
‫دارد‪.‬‬
‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫داﯾﺠﺴﺘﯿﻮ آﮐﺎرﺑﻮز‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫آﻧﺰﯾﻢ‬
‫)آﻣﯿﻼز و ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﻦ(‬
‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫اي آﮐﺎرﺑﻮز‬ ‫روده‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫ﺟﺎذب‬
‫)ﺷﺎرﮐﻮل(‬

‫‪408‬‬
 ‫در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺧﯽ از داروﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﯿﺎزﯾﺪﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻨﻮﺗﯿﺎزﯾﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‪ ،‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‪ ،OCPs ،‬ﻓﻨﯽ ﺗﻮﺋﯿﻦ‪ ،‬ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺳﻤﭙﺎﺗﻮﻣﯿﻤﺘﯿﮏ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻧﺎل ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ و‬
‫اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﮐﺎرﺑﻮز ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻤﺎر از ﻧﻈﺮ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫‪-‬درد ﺷﮑﻤﯽ )‪ ،(%19‬اﺳﻬﺎل )‪ ،(%31‬ﻧﻔﺦ )‪ ،(%74‬راش‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ‬

‫ﺑﯽ ﮔﻮاﻧﯿﺪﻫﺎ‬

‫ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬ ‫ﻣﺖ‬
‫‪Metformin‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﻋﺪم ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﯽ ﮐﯿﺴﺘﯿﮏ )‪ (PCOs‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ وزن‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺼﺮف آﻧﺘﯽ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر ﻫﻔﺘﻪ اﻓﺰودن ﯾﮏ ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ ﺑﻪ رژﯾﻢ‬
‫درﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ﮔﻠﯽ ﺑﻨﮑﻼﻣﯿﺪ ﻣﺮﺳﻮم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﮔﻠﻮﮐﺰ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ II‬و ﮐﺎﻫﺶ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﭘﺎﯾﻪ و ﮔﻠﻮﮐﺰ ﭘﺲ از ﺻﺮف‬
‫ﻏﺬا ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﮔﻠﻮﮐﺰ از روده و ﺑﻬﺒﻮد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼل ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪ -‬اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﻗﻠﺒﯽ ﺣﺎد‬
‫‪CHF -‬‬
‫‪ -‬اﺳﯿﺪوز ﻣﺰﻣﻦ ﯾﺎ ﺣﺎد ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫‪ -‬ﻻﮐﺘﯿﮏ اﺳﯿﺪوز‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ و اﻃﻔﺎل‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻮي و ﮐﺒﺪي‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎدﯾﺮ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪B12‬‬
‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن و ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﻠﻪ‬

‫‪409‬‬
 ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫اﻟﮑﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮات ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﺑﺮ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬ ‫اﻟﮑﻞ‬
‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻻﮐﺘﺎت ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫داروﻫﺎي ﮐﺎﺗﯿﻮﻧﯽ از ﻃﺮﯾﻖ رﻗﺎﺑﺖ در دﻓﻊ از‬ ‫↑ اﺛﺮات و ﻏﻠﻈﺖ‬ ‫ﮐﺎﺗﯿﻮﻧﯽ ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬ ‫داروﻫﺎي‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺮﺷﺢ در ﺗﻮﺑﻮل ﻫﺎي ﮐﻠﯿﻮي ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‪،‬‬ ‫)آﻣﯿﻠﻮراﯾﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺌﻮري ﺗﺪاﺧﻞ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ‬ ‫آﻣﯿﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺮوﮐﺎﯾﯿﻦ‬ ‫ﻣﺮﻓﯿﻦ‪،‬‬
‫و ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﮐﯿﻨﯿﺪﯾﻦ‪ ،‬ﮐﯿﻨﯿﻦ‪ ،‬راﻧﯿﺘﯿﺪﯾﻦ‪،‬‬
‫ﺗﺮﯾﺎﻣﺘﺮن‪ ،‬ﺗﺮي ﻣﺘﻮﭘﺮﯾﻢ‪،‬‬
‫وﻧﮑﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ(‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﻣﺖ‬ ‫↑‬ ‫ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬ ‫ﺳﺎﯾﻤﺘﯿﺪﯾﻦ‬
‫ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ %60‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬
‫‪ AUC‬ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ %40‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﻓﺮوزﻣﺎﯾﺪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﻣﺖ‬ ‫↑‬ ‫ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬ ‫ﻓﺮوزﻣﺎﯾﺪ‬
‫ﻓﻮرﻣﯿﻦ و اﻓﺰاﯾﺶ ‪ AUC‬و ‪ Cmax‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﯿﺰان ‪ %16‬و ‪ %22‬ﻣﯽ ﮔﺮدد و از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ‬
‫↓ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ‬ ‫ﻓﺮوزﻣﺎﯾﺪ‬ ‫ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻓﺮوزﻣﺎﯾﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺣﺎد و اﺳﯿﺪوز‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬ ‫ﻣﻮارد ﺣﺎﺟﺐ‬
‫ﻻﮐﺘﯿﮏ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺼﺮف ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ‪ 48‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ و‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺠﻮﯾﺰ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬ ‫↑‬ ‫ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬ ‫ﻧﯿﻔﺪﯾﭙﯿﻦ‬
‫ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﯿﻔﺪﯾﭙﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء‬ ‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬
‫ﺟﺬب ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻏﻠﻈﺖ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﮏ دوز اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫↓‬ ‫ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ‬ ‫ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ‪ Cmax‬و ‪ AUC‬ﮔﻠﯽ ﺑﻮراﯾﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﻮء ﻫﺎﺿﻤﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬و اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫‪410‬‬
 ‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﮕﻠﯽ ﺗﯿﻨﯿﺪﻫﺎ‬

‫‪Repaglinide‬‬ ‫رﭘﺎﮔﻠﯿﻨﺎﯾﺪ‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ ‪ 15‬دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺒﻞ از ﺻﺮف ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دارو ﻣﺼﺮف ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ ﯾﺎ ﺗﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎ دوز ‪ 0/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم و ﺗﯿﺘﺮاﺳﯿﻮن دﻗﯿﻖ ﺑﯿﻤﺎر‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫اﯾﻦ دارو از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﺮﺷﺢ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ از ﭘﺎﻧﮑﺮاس و ﺑﺴﺘﻦ ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎي ﭘﺘﺎﺳﯿﻤﯽ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ‪ ATP‬در ﻏﺸﺎء ﺳﻠﻮل‬
‫ﻫﺎي ﺑﺘﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي‬

‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ و اﻃﻔﺎل‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ‪ NPH‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺪاﺧﻞ دارو – ﻏﺬا ‪:‬‬

‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دارو ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ﮐﺎﻫﺶ ‪ AUC‬و ‪ Cmax‬را ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻋﺼﺒﯽ ﺳﺮدرد‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﻮارض‬

‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫آرﺗﺮاﻟﮋي‪ ،‬ﮐﻤﺮ درد‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ -‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‬

‫‪411‬‬
 ‫ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫آﻟﺮژي‪ ،‬درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل دﻧﺪان‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫واﮐﻨﺶ اﯾﺴﮑﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺷﺪﯾﺪ ﻗﻠﺒﯽ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫دارو ﺑﺎﯾﺪ ‪ 15‬دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺒﻞ از ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ در ﺻﻮرت ﺣﺬف وﻋﺪه ﻏﺬاﯾﯽ ﯾﺎ اﻓﺰودن ﯾﮏ‬ ‫‪þ‬‬
‫وﻋﺪه ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ دوز آن وﻋﺪه ﻫﻢ ﺣﺬف ﯾﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﯿﺎزوﻟﯿﺪﯾﻦ دﯾﻮن ﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﯾﻦ داروﻫﺎ در درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ II‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ‪ ،‬اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ‬
‫اوره‪ ،‬آﻫﻢ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫رزي ﮔﻠﯿﺘﺎزون و ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون از اﻋﻀﺎء اﯾﻦ ﮔﺮوه داروﻫﺎي ﺿﺪ دﯾﺎﺑﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﻨﺘﺮل ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺑﻬﺒﻮد ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ در ﻋﻀﻼت و ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي آدﯾﭙﻮز و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻬﺎر ﮔﻠﻮﮐﻮﻧﺌﻮژﻧﺰ ﮐﺒﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫‪ -‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ AUC‬و ‪ Cmax‬ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون در زﻧﺎن ‪ %20-60‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫رزي ﮔﻠﯿﺘﺎزون‬ ‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‬
‫ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ‪ Cmax‬و ﺗﺎﺧﯿﺮ زﻣﺎن اﺛﺮ‬ ‫ﻏﺬا ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﯿﺮ در رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﭘﯿﮏ ﻏﻠﻈﺖ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫اﺛﺮ ﻏﺬا‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪≈ 99/8%‬‬ ‫‪> %99‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ‬
‫ﻧﺪارد‬ ‫دارد‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎل‬
‫‪ 3-4‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫‪ 3-7‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ دﻓﻌﯽ‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﺛﺮات ﻗﻠﺒﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻌﺎت‬

‫‪ -‬اﯾﻦ داروﻫﺎ در زﻧﺎن ﭘﯿﺶ از دوران ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ ﮐﻪ ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ رﯾﺴﮏ ﺑﺎرداري وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬
‫‪ -‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ در اﻓﺮاد ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 18‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪412‬‬
 ‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﺣﻀﻮر اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻓﻌﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻧﻮع ‪ I‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﻤﺎﺗﻮﮐﺮﯾﺖ و ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ادم ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون اﻟﻘﺎء ﮐﻨﻨﺪه ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻃﺒﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت رزي ﮔﻠﯿﺘﺎزون ﺑﺮ روي ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ‪ P450‬اﺛﺮ ﻣﻬﺎري ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ﻫﻔﺖ روز‬ ‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون‬ ‫آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫↑ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﻫﺮ دو ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬ ‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون‬
‫↑ ‪ Cmax‬و ‪AUC‬‬ ‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون‬ ‫ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول‬
‫ﻣﺼﺮف ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزول ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 15‬روز ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬ ‫ﻣﯿﺪازوﻻم‬ ‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون‬
‫ﻣﺼﺮف ﺗﮏ دوز ﻣﯿﺪازوﻻم ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ‪AUC‬‬ ‫↓ ‪ AUC‬و‪Cmax‬‬
‫و ‪ Cmax‬ﻣﯿﺪازوﻻم ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ %26‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻧﯿﻔﺪﯾﭙﯿﻦ آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ‬ ‫↑ ﻏﻠﻈﺖ‬ ‫ﻧﯿﻔﺪﯾﭙﯿﻦ‬ ‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون‬
‫ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاش ﻏﻠﻈﺖ ﻧﯿﻔﺪﯾﭙﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪Cmax‬‬ ‫↓‬ ‫‪OCPs‬‬ ‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون‬
‫و ‪AUC‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺳﺮ درد‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬

‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﺧﺘﻼل دﻧﺪان‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫آﻧﻤﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺮ درد‪ ،‬ادم‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ و ﻫﻤﺎﺗﻮﮐﺮﯾﺖ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫‪Pioglitazone‬‬ ‫ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در درﻣﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‪ ،‬ﻣﺖ ﻓﻮرﻣﯿﻦ و ﯾﺎ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪413‬‬
 ‫ﻣﺼﺮف دارو در اﻓﺮاد ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 18‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ درﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮔﺮدد‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﻞ دو ﺗﺎ ﺳﻪ ﻣﺎه ﭘﺲ از آﻏﺎز درﻣﺎن اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺒﺪي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﯿﻮﮔﻠﯿﺘﺎزون ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Rosiglitazine‬‬ ‫رزﯾﮕﻠﯿﺘﺎزون‬

‫اﯾﻦ دارو در اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺨﻤﮏ ﮔﺬاري در زﻧﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺨﻤﺪان ﭘﻠﯽ ﮐﯿﺴﺘﯿﮏ ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬دوز اﺑﺘﺪاﯾﯽ اﯾﻦ دارو ‪ 2-4‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز ﯾﺎ دو ﺑﺎر در روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﻓﻌﺎل ﮐﺒﺪي ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫داروﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺮﻧﺪه ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن‬

‫ﮔﻠﻮﮐﺎﮔﻦ‬
‫‪Glucagon‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ اﻟﻘﺎء ﺷﺪه از درﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ دارو ﺑﺎ اﻫﺪاف‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ در آزﻣﺎﯾﺸﺎت رادﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻣﻌﺪه‪ ،‬دﺋﻮدﻧﻮم‪ ،‬روده ﮐﻮﭼﮏ و ﮐﻮﻟﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﻠﻮﮐﺎﮔﻦ در‬
‫درﻣﺎن‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اورژاﻧﺲ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ ‪-‬ﻋﺮوﻗﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻨﺸﺎء اﯾﻦ ﻓﺮآورده ‪ DNA‬ﻧﻮﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﯾﺎ زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬دارو ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي اﺗﺎق ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﻓﺮآورده ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺰرﯾﻖ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﮔﻠﻮﮐﺎﮔﻦ ﻫﻮرﻣﻮن ﭘﻠﯽ ﭘﭙﺘﯿﺪي ﺳﻠﻮل ﻫﺎي آﻟﻔﺎ ﭘﺎﻧﮑﺮاس اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫ﻓﺌﻮﮐﺮدﻣﻮﺳﯿﺘﻮﻣﺎ‬ ‫‪-‬‬

‫‪414‬‬
 ‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫ﺷﯿﺮدﻫﯽ و ﺑﺎرداري‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﮔﻠﻮﮐﺎﮔﻦ در اﻃﻔﺎل دﭼﺎر ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ اﯾﻤﻦ و اﺛﺮ ﺑﺨﺶ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫‪ -‬اﺛﺮات داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﺧﻮن در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو اﻟﻘﺎء ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز‬
‫ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬واﮐﻨﺶ آﻟﺮژﯾﮏ ﺟﻨﺮاﻟﯿﺰه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ ﺗﻨﻔﺴﯽ و ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ -‬دارو ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از‪ 1 mg‬ﺑﺮاي ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ و ﻧﺼﻒ آن ﺑﺮاي اﻃﻔﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺴﺖ ﻣﮑﺮر ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن و ادرار ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آدرﻧﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﺎل‬

‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آدرﻧﺎل‬

‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﻮﺗﺘﻤﺎﯾﺪ‬
‫‪Aminoglutethimide‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﺳﻨﺪرم ﮐﻮﺷﯿﻨﮓ‪ ،‬ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺴﺘﺎن ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ و ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﭘﺮوﺳﺘﺎت‬
‫ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺗﺒﺪﯾﻞ آﻧﺰﯾﻤﯽ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺑﻪ ﭘﺮﮔﻨﻨﻮﻟﻮن‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎي آدرﻧﺎل‪،‬‬
‫ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ و آﻧﺪروژن ﻫﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪415‬‬
 ‫‪ -‬ﻗﺒﻼً اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺿﺪ ﺗﺸﻨﺞ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮات آن ﺑﺮ روي ﻏﺪد آدرﻧﺎل‬
‫ﻣﺼﺮف آن در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﻤﻨﻮع ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ آن ‪ 12 – 14‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‬ ‫‪-‬‬
‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺎرداري‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﯿﺮدﻫﯽ و اﻃﻔﺎل‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد‬ ‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﻮﺗﺘﻤﺎﯾﺪ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﺳﺮﮐﻮب آدرﻧﺎل ﻧﺎﺷﯽ از‬ ‫↓ اﺛﺮات‬ ‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬ ‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﻮﺗﺘﻤﺎﯾﺪ‬
‫ﻣﺼﺮف دﮔﺰاﻣﺘﺎزون وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﺻﻮرت‬
‫ﻟﺰوم ﻫﯿﺪروﮐﻮرﺗﯿﺰون ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﻮﺗﺘﻤﺎﯾﺪ‬
‫↓ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﻣﺪروﮐﺴﯽ ﭘﺮوژﺳﺘﺮون‬ ‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﻮﺗﺘﻤﺎﯾﺪ‬
‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬ ‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﻮﺗﺘﻤﺎﯾﺪ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﻋﺼﺒﯽ ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﺧﺎرش‪ ،‬راش‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﻋﺪم ﮐﻔﺎﯾﺖ آدرﻧﺎل‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬ ‫ﻋﻮارض اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺮاغ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﻧﻮﺗﺮوﭘﻨﯽ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﭘﺎن ﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬آﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮز‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫ﺳﻤﯿﺖ ﮐﺒﺪي‬ ‫ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي‬
‫ﺗﺐ‪ ،‬واﮐﻨﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺘﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﻋﻮارض رﯾﻮي‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ)‪(ACTH‬‬

‫‪416‬‬
 ‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻋﻤﻠﮑﺮد آدرﻧﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﺎل و ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻋﺪم ﮐﺎرآﯾﯽ آدرﻧﺎل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ درﻣﺎن ﺑﺎ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ در ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ آﻟﺮژﯾﮏ )ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺳﻢ ﺑﺮوﻧﺸﯿﺎل‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ ﺗﻤﺎﺳﯽ‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ آﺗﻮﭘﯿﮏ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ آﻟﺮژﯾﮏ(‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﮐﻼژن‬
‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻮﭘﻮس ارﯾﺘﻤﺎﺗﻮز ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‪ ،‬روﻣﺎﺗﯿﺴﻢ ﻗﻠﺒﯽ ﺣﺎد(‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي درﻣﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻤﻔﯿﮕﻮس‪ ،‬ارﯾﺘﻢ ﻣﻮﻟﺘﯽ‬
‫ﻓﺮم ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ اﮐﺴﻔﻮﻟﯿﺎﺗﯿﻮ‪ ،‬ﭘﺴﻮرﯾﺎزﯾﺲ ﺷﺪﯾﺪ‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ ﺳﺒﻮرﯾﮏ ﺷﺪﯾﺪ(‪ ،‬ﺣﺎﻻت ادم‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫)ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﻤﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺖ(‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮﻟﯿﺖ اوﻟﺴﺮاﺗﯿﻮ‪ ،‬اﻧﺘﺮﯾﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي(‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬
‫ﺧﻮﻧﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻤﯽ ﻫﻤﻮﻟﯿﺘﯿﮏ اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﺎﯾﺘﻮﭘﻨﯽ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‪ ،‬آﻧﻤﯽ ﻫﯿﭙﻮﭘﻼﺳﺘﯿﮏ(‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﭼﺸﻤﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت روﻣﺎﺗﻮﯾﯿﺪ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﺳﻠﯽ و درﻣﺎن اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻧﻮزادان‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬
‫‪ ACTH‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﮐﻮرﺗﮑﺲ آدرﻧﺎل ﺑﻪ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻮرﺗﯿﺰول‪ ،‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮون‪ ،‬آﻟﺪوﺳﺘﺮون و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاد‬
‫آﻧﺪروژﻧﯿﮏ ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻗﺎرﭼﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‪ ،‬ﻫﺮﭘﺲ ﺳﯿﻤﭙﻠﮑﺲ ﭼﺸﻤﯽ‪ ،‬اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ‪ ،CHF ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺗﺰرﯾﻖ‬
‫داﺧﻞ ورﯾﺪي‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﺰﻣﻦ‬ ‫‪-‬‬
‫اﺛﺮات ﭼﺸﻤﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺳﺮﮐﻮب ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬
‫‪ -‬ﺣﺪاﻗﻞ دوز ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ و ﺳﯿﺮوز وﺟﻮد دارد‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼل ﻣﻐﺰي‬

‫ﺗﺪاﺧﻞ داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫ﺑﺎﻋﺚ آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺰه ﮐﺮدن اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻦ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮازﻫﺎ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ‬
‫↓ اﺛﺮات‬
‫اﺳﺘﺮازﻫﺎ در درﻣﺎن ﻣﯿﺎﺳﺘﯽ ﮔﺮاو ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ‬
‫↓ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬
‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺛﺮات ﮐﺎﻫﺶ اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ ﻧﺎﺷﯽ از‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﻦ‬
‫↑ اﺛﺮات‬
‫ﻣﺼﺮف دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎ‬

‫‪417‬‬
 ‫↓ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ‬
‫اﺛﺮات ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ‬ ‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﯾﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﺳﻄﺢ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﯾﯿﻦ ﻫﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬ ‫↓ اﺛﺮات‬
‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﯾﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺗﺮوﭘﯿﻦ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،CHF ،‬ﺑﺮادي ﮐﺎردي و ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﭘﺘﺸﯽ‪ ،‬ﮐﺒﻮدي‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ارﯾﺘﻢ ﺻﻮرت‪ ،‬راش‪،‬‬
‫ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‪ ،‬اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ‪ ،‬ﻓﻘﺪان ﮐﻠﺴﯿﻢ و ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‪ ،‬ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎراﮐﺖ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ ACTH D‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺎﺳﮑﻪ ﮐﺮدن ﻋﻼﯾﻢ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﯿﺎز ﺑﯿﻤﺎران دﯾﺎﺑﺘﯽ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ و داروﻫﺎي ﺿﺪ دﯾﺎﺑﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در ﻣﻮارد ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺣﺎﻻت آﻟﺮژﯾﮏ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﮐﻼژن‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﺣﺎﻻت ادﻣﺎﺗﻮز‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﭼﺸﻤﯽ‪،‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت روﻣﺎﺗﻮﯾﯿﺪ و ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ در ﺟﺪول زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫داروي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي‬ ‫ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﯾﺎ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري ﮐﻮﻫﻨﻮردي ﺣﺎد )‪(Acute-mountain sickness‬‬
‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬ ‫ﺿﺪ ﺗﻬﻮع‬
‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬ ‫ﻣﻨﻨﮋﯾﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ‬
‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬ ‫دﯾﺲ ﭘﻼزي رﯾﻮي در ﻧﻮزادان ﻧﺎرس‬
‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬ ‫‪COPD‬‬
‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‪ ،‬دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬ ‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ دﯾﺲ ﺗﺮوﻓﯽ ﻋﻀﻼﻧﯽ دوﺷ‪‬ﻦ‬
‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬ ‫اﻓﺘﺎﻟﻤﻮﭘﺎﺗﯽ ﮔﺮﯾﻮز‬
‫ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬ ‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ ﺷﺪﯾﺪ اﻟﮑﻠﯽ‬
‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬ ‫ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ‬
‫ﺑﺘﺎﻣﺘﺎزون )ﻧﻮزادان(‪ ،‬ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن ) ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ(‬ ‫ﺳﻨﺪرم دﯾﺲ ﺗﺮس ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬ ‫ﺷﻮك ﺳﭙﺘﯿﮏ‬
‫ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬ ‫آﺳﯿﺐ ﺣﺎد ﻃﻨﺎب ﻧﺨﺎﻋﯽ‬
‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن و درﻣﺎن ﺿﺪ ﺳﻞ‬ ‫اﻟﺘﻬﺎب ﭘﺮده ﺟﻨﺐ ﺳﻠﯽ‬

‫‪ þ‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻗﺸﺮ ﻣﻐﺰ ﺑﯿﻦ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2 – 8‬ﺻﺒﺢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺪاﻗﻞ آن ﺑﯿﻦ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 4‬ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺗﺎ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺷﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺛﺮ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي اﮔﺰوژن در ﺳﺮﮐﻮب ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آدرﻧﺎل در روز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪418‬‬
 ‫‪ þ‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﺻﺒﺢ ﻫﺎ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 9‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﯿﻦ ﻏﺬاﻫﺎ از داروﻫﺎي آﻧﺘﺎﺳﯿﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد ﺗﺎ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬دوزﻫﺎي اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﯽ دوز ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه و ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﭘﺲ از ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﭘﺲ از درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎ اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد درﻣﺎن ﺑﺎ دوز ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ دو ﺑﺮاﺑﺮ دوز ﻣﻌﻤﻮل روزاﻧﻪ ﺑﻪ‬ ‫‪þ‬‬
‫ﺻﻮرت ﯾﮏ روز در ﻣﯿﺎن ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ روش در ﺻﻮرت درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت اﺣﺘﻤﺎل ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺤﻮر‬
‫ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ‪ -‬آدرﻧﺎل‪ ،‬ﺣﺎﻻت ﮐﻮﺷﯿﻨﮕﻮﯾﯿﺪ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﻗﻄﻊ و ﺳﺮﮐﻮب رﺷﺪ در ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫دوز ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫دوز اﯾﻦ داروﻫﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف‪ ،‬راه ﺗﺰرﯾﻖ و ﺷﺪت ﺑﯿﻤﺎري )ﺣﺎد ﯾﺎ ﻣﺰﻣﻦ( ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دوزﻫﺎي‬
‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ در ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي اﺗﻮاﯾﻤﯿﻮن و اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض اﯾﻦ داروﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺪاﻗﻞ دوز ﻣﻮﺛﺮ و ﻃﻮل ﻣﺪت درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫روش ﻫﺎي دوز ﮐﺮدن ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫اﻟﻒ – روش ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‪:‬‬
‫در اﯾﻦ روش ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﻬﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ و ﯾﺎ اﻟﺘﻬﺎب ﻫﺎي ﺣﺎد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ از ‪0/6 -1 mg/kg/d‬‬
‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن )ﯾﺎ ﻣﻌﺎدل آن از داروﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪ( ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﺑﺎر در روز اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻼﯾﻢ ﺣﺎد ﺑﯿﻤﺎري‪ ،‬دوز ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺎر در روز ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﺳﺮﯾﻊ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫درﻣﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري و ﮐﺎﻫﺶ دوز آﻫﺴﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ب – ﭘﺎﻟﺲ درﻣﺎﻧﯽ‪:‬‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي ورﯾﺪي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10‬روز در ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮوﻧﺪه‬
‫اﺗﻮاﯾﻤﯿﻮن ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻄﺮ ﺳﺮﮐﻮب ﻣﺤﻮر ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس‪ -‬ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ‪ -‬آدرﻧﺎل ﺑﺎ اﯾﻦ روش درﻣﺎن ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ج – درﻣﺎن ﺑﺎ دوز اﺳﺘﺮس‪:‬‬

‫اﯾﻦ روش در دو دﺳﺘﻪ از ﺑﯿﻤﺎران اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ را ﺑﺎ دوز ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﯿﺶ از ‪ 2 – 3‬ﻫﻔﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫در ﺷﺶ ﻣﺎه اول ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ داروﻫﺎ را ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده‬ ‫‪-‬‬
‫اﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺤﻮر ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس‪ -‬ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ‪ -‬آدرﻧﺎل )‪ (HPA‬ﺳﺮﮐﻮب ﺷﺪه و در ﻣﻮاﻗﻊ اﺳﺘﺮس ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻤﺎري ﯾﺎ‬
‫ورزش ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻮرﺗﯿﺰول زﯾﺎد ﺷﻮد‪ ،‬ﻏﺪه آدرﻧﺎل ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺪاده و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ درﯾﺎﻓﺖ دوز‬
‫اﺳﺘﺮس در ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫د – روش ﮐﺎﻫﺶ دوز و آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮ‪:‬‬

‫‪419‬‬
 ‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺪت ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 2-3‬ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮان دوز آﻧﻬﺎ را ﺳﺮﯾﻊ ﮐﻢ‬
‫ﻧﻤﻮد وﯾﺎ ﯾﮏ دﻓﻌﻪ ﻗﻄﻊ ﮐﺮد در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ دارو ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻢ ﮐﻤﺒﻮد‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪،‬‬
‫ﺳﻨﮑﻮپ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻋﻼﯾﻢ ﺑﯿﻤﺎري اوﻟﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﭘﺲ درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ روز در ﻣﯿﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺤﻮر ‪ HPA‬ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮ ﺑﺮوز ﻋﻔﻮﻧﺖ و ﺗﺎﺧﯿﺮ در رﺷﺪ ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻫﻨﮕﺎم ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ رژﯾﻢ ﯾﮏ روز در ﻣﯿﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه ﺳﭙﺲ‬
‫ﻫﻔﺘﮕﯽ ‪ 2/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم از دوز ﮐﻞ ﮐﻢ ﺷﻮد ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دوز ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﺮﺳﯿﻢ و ﭘﺲ از آن ﮐﺎﻫﺶ دوز ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر آﻫﺴﺘﻪ ﺗﺎ ﻗﻄﻊ ﻧﻬﺎﯾﯽ دارو اداﻣﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي آدرﻧﺎل داراي ﺧﻮاص ﺿﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ )ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ( و اﺣﺘﺒﺎس ﻧﻤﮏ‬
‫)ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ و دوز ﯾﮑﺴﺎن ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ‬

‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬ ‫اﺣﺘﺒﺎس‬ ‫ﺿﺪ ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ‬ ‫ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ‬ ‫ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﯾﮑﺴﺎن‬ ‫ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪ‬
‫)‪( min‬‬ ‫ﺳﺪﯾﻢ‬ ‫اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ‬ ‫)‪(mg‬‬
‫ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ‬
‫‪30‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0/8‬‬ ‫‪25‬‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫‪80-118‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪20‬‬ ‫ﻫﯿﺪروﮔﻮرﺗﯿﺰون‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻻﺛﺮ‬
‫‪60‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﭘﺮدﻧﯿﺰون‬
‫‪115-212‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬
‫‪200 +‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺗﺮﯾﺎﻣﺴﯿﻨﻮﻟﻮن‬
‫‪78-188‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ‬
‫‪110-210‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪20-30‬‬ ‫‪0/75‬‬ ‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬
‫‪300 +‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪20-30‬‬ ‫‪0/6 – 0/75‬‬ ‫ﺑﺘﺎﻣﺘﺎزون‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻗﺎرﭼﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‬

‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ در ﭘﻮﭘﻮرآ ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ‬
‫‪ -‬ﺗﺠﻮﯾﺰ واﮐﺴﻦ ﻫﺎي ﺣﺎوي وﯾﺮوس زﻧﺪه در ﺑﯿﻤﺎران درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪ ﺑﺎ دوزﻫﺎي ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ‬

‫‪420‬‬
 ‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ‪ :‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻼﯾﻢ ﻋﻔﻮﻧﺖ را ﭘﻨﻬﺎن ﮐﺮده و از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻔﻮﻧﺖ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫)ﺳﻞ‪ ،‬آﻣﯿﺒﯿﺎزﯾﺲ‪ ،‬ﻣﺎﻻرﯾﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻗﺎرﭼﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﺑﯿﻤﺎران وﺟﻮد دارد‪(.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻮارض ﭼﺸﻤﯽ‬ ‫‪ -‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬
‫‪ -‬اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ‬ ‫‪ -‬اﺷﮑﺎل در ﺗﻌﺎدل اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ و ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺪن‬
‫‪ -‬واﮐﻨﺶ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬ ‫‪ -‬ﺳﺮﮐﻮب ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ و ﺳﺮﮐﻮب آدرﻧﺎل‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬ ‫‪ -‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و اﻃﻔﺎل‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬ادم‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن و ﺗﺮﺷﺢ زﯾﺎد ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ دوز ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﺗﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮارض ﺣﺎدث ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﻗﻠﺒﯽ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ و اﺳﺘﻮﭘﺮوز‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﮐﻮﺷﯿﻨﮓ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ درﻣﺎن‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﺗﺸﻨﺠﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﻣﺎي ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ ﮔﺮاوﯾﺲ‪ ،‬دﯾﺎﺑﺖ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ و ﺳﯿﺮوز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ در ﻣﺤﻞ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﯾﺎ ﻣﻔﺎﺻﻞ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﺘﻮاﻟﯽ دارو در داﺧﻞ ﻣﻔﺎﺻﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺻﺪﻣﻪ در ﺑﺎﻓﺖ ﻣﻔﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ در ﻣﻮارد ﺣﻤﻼت ﺣﺎد ‪ MS‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﺛﺮي ﺑﺮ روي ﺑﯿﻤﺎري ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‬
‫ﻓﻘﻂ ﻋﻼﯾﻢ ﻓﺎزﻫﺎي اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ را ﺑﺮﻃﺮف ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﺎﯾﮑﻮز ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ دﻟﯿﺮﯾﻮم‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺳﺮﺧﻮﺷﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺖ و اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﺣﺎد وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﮐﻮب آدرﻧﺎل ﻧﺎﺷﯽ از‬ ‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬ ‫آﻣﯿﻨﻮﮔﻠﻮﺗﺘﻤﺎﯾﺪ‬
‫↓ اﺛﺮات‬
‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫↓ اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ‬
‫↓ ‪AUC‬‬ ‫ﻫﯿﺪروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ و ﻏﻠﻈﺖ و ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬ ‫‪OCPs‬‬
‫↑ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ و ﻏﻠﻈﺖ‬
‫ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ و اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ‬ ‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬ ‫اﻓﺪرﯾﻦ‬
‫↓ ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ‬
‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ‬ ‫↑ ﻏﻠﻈﺖ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬

‫‪421‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ‬ ‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬ ‫ﻫﯿﺪاﻧﺘﻮﯾﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ‬ ‫↑ ‪AUC‬‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬ ‫ﮐﺘﻮﮐﻮﻧﺎزول‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬ ‫آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬
‫ﮐﺎﻫﺶ دوز و ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺼﺮف ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫ﻣﺎﮐﺮوﻟﯿﺪي‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ‬ ‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬ ‫رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺰه ﺷﺪن اﺛﺮات آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻦ‬ ‫ﮐﻮﻟﯿﻦ‬ ‫آﻧﺘﯽ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫اﺳﺘﺮازﻫﺎ در درﻣﺎن ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ ﮔﺮاوﯾﺲ وﺟﻮد‬ ‫↓ اﺛﺮات‬ ‫اﺳﺘﺮازﻫﺎ‬
‫دارد‪.‬‬
‫دوز ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ اﺣﺘﻤﺎل آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺰه ﮐﺮدن اﺛﺮ ﺿﺪ‬ ‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫↔‬
‫اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ وﺟﻮد‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن در درﻣﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻋﻀﻮ ﻣﻔﯿﺪ‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻤﯿﺖ وﺟﻮد‬ ‫↑ ﺳﻤﯿﺖ‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ و اﻟﻘﺎء ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫↑ ﺳﻤﯿﺖ‬
‫دﯾﮋﯾﺘﺎل ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫دﯾﮋﯾﺘﺎل‬
‫↓ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫اﯾﺰوﻧﯿﺎزﯾﺪ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺛﺮات ﺗﻘﻮﯾﺖ‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﺷﻞ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﺪون ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮ‬ ‫↔‬ ‫ﻏﯿﺮ‬ ‫ﻋﻀﻼﻧﯽ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﭘﻼرﯾﺰان‬
‫داروﻫﺎي دﻓﻊ ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫↑ ﻋﻮارض ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‬ ‫)دﯾﻮرﺗﯿﮏ‬ ‫ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‬
‫ﻫﺎ(‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ و‬ ‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫↓ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫↓ اﺛﺮات‬ ‫ﺳﻮﻣﺎﺗﺮوﭘﯿﻦ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫اﺛﺮات ﻣﺘﻔﺎوت ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ در ﻣﻮرد ﻫﺮ‬ ‫ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬
‫↔‬
‫ﯾﮏ از داروﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮوز ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ‬ ‫ﺗﺌﻮﻓﯿﻠﯿﻦ‬
‫‪ -‬ﺗﺪاﺧﻼت دارو – ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‪:‬‬
‫ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ ﮐﻠﺴﺘﺮول و ﮔﻠﻮﮐﺰ ادرار اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺗﺮوﻣﺒﻮآﻣﺒﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ‪ ،ECG‬اﭘﯿﺰودﻫﺎي ﺳﻨﮑﻮپ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫‪422‬‬
 ‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ‪.‬‬
‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻧﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي‬
‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ در ﺗﺮﻣﯿﻢ زﺧﻢ‪ ،‬ﻧﺎزك ﺷﺪن ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺘﺸﯽ و ﮐﺒﻮدي‪ ،‬ارﯾﺘﻢ‪ ،‬ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺷﺒﻪ‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﻟﻮﭘﻮس‪ ،‬آﺗﺮوﻓﯽ ﭼﺮﺑﯽ زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﭘﻮرﭘﻮرآ‪ ،‬اﺳﺘﺮﯾﺎ‪ ،‬ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ‪ ،‬آﮐﻨﻪ‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ‪،‬‬
‫ﮐﻬﯿﺮ‬
‫آﻣﻨﻮره‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﭘﺲ از ﯾﺎﺋﺴﮕﯽ‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﻋﻮارض ﮐﻮﺷﯿﻨﮓ‪ ،‬ﺳﺮﮐﻮب رﺷﺪ‬ ‫ﻋﻮارض اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫در اﻃﻔﺎل‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﺰ اوري‪،‬‬
‫دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻠﯿﺘﻮس‪.‬‬
‫اﺣﺘﺒﺎس ﺳﺪﯾﻢ و ﻣﺎﯾﻌﺎت‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‪ ،‬آﻟﮑﺎﻟﻮز ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮐﻠﺴﻤﯽ‪،CHF ،‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ‬
‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‬
‫ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﭘﺮﻓﻮراﺳﯿﻮن روده ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ -‬ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮده ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﭘﺎرﮔﯽ ﺗﺎﻧﺪون‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫اﺳﺘﻮﭘﺮوز‪.‬‬ ‫اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫ﮐﺎﺗﺎراﮐﺖ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ،IOP‬واﮐﻨﺶ آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﺮك و ﺗﻌﺪاد اﺳﭙﺮم ﻫﺎ‪ ،‬ﻟﮑﻮﺳﯿﺘﻮز‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ þ‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت ﮔﻮارﺷﯽ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺬا ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬درﺻﻮرت ﺑﺮوز اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﺗﻮرم‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺪﻓﻮع ﺳﯿﺎه‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ ﺧﻮن‪ ،‬ﭘﻒ ﮐﺮدن‬
‫ﺻﻮرت‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﮔﻠﻮدرد ﻃﻮﻻﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ و ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻋﻼﯾﻢ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ آدرﻧﺎل ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ و‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻼﯾﻢ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف دوز ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت از ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺘﻨﺎب ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺑﺘﺎﻣﺘﺎزون‬
‫‪Betamethasone‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ ﻓﺮم ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ و ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺛﺮ )‪ ،(LA‬ﺧﻮراﮐﯽ و ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﺮه ﭼﺸﻤﯽ‪ ،‬ﮐﺮم‪،‬‬
‫ﭘﻤﺎد و ﻟﻮﺳﯿﻮن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻦ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﺘﺎﻣﺘﺎزون از اﻧﻮاع ﻗﻮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻻﯾﻪ ﺷﺎﺧﯽ ﭘﻮﺳﺖ ﮐﻒ دﺳﺖ و ﭘﺎ‬
‫ﮐﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي ﺑﺎ ﻗﺪرت اﺛﺮ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﻗﻮي ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ﺳﻪ ﻣﺎه اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﯾﮑﯽ ازﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺘﺎﻣﺘﺎزون ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﻮﺳﯿﻮن در درﻣﺎن ﺷﻮره ﺳﺮ و رﯾﺰش ﻣﻮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪423‬‬
 ‫ﺑﻮد‪‬ز‪‬ﻧﺎﯾﺪ‬
‫‪Budesonide‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﭙﺴﻮل ﻣﯿﮑﺮوﻧﯿﺰه در درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺮون ﻓﻌﺎل ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺧﻔﯿﻒ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻮارض و ﻋﻼﯾﻢ ﭼﮏ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﻣﻬﺎر ﮐﻨﻨﺪه ‪ CYP3A4‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻼﯾﻢ ‪ Hyper Corticism‬ﭼﮏ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و دوز ﺑﻮدزﻧﺎﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در دﻣﺎي اﺗﺎق و ﻇﺮوف درﺑﺴﺘﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫‪Cortisone‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه درﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ اﯾﻦ ﻓﺮآورده در درﻣﺎن اﻟﺘﻬﺎب ﺣﺎد ﻋﻀﻼت ﻗﻠﺒﯽ و ﻏﯿﺮ‬
‫روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬ﭘﻤﻔﯿﮕﻮﯾﯿﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻮﻟﯿﺰ‪ ،‬درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ در ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ ﻣﻐﺰي‪ ،‬ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ ﮔﺮاوﯾﺲ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﻟﺜﻪ‪ ،‬آﻓﺖ ﻫﺎي دﻫﺎن‬
‫ﻋﻮد ﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬ﭘﺮي ﮐﺎردﯾﺖ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ ﺣﺎد ﯾﺎ ﻣﺰﻣﻦ آﺳﻤﺎﺗﯿﮏ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري اﻧﺴﺪادي رﯾﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﮋﯾﻮم اﻧﺴﺪادي ﻣﺠﺎري‬
‫ﻫﻮاﯾﯽ در ﻧﻮزادان‪ ،‬ﺗﺐ روﻣﺎﺗﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬ﺷﻮك‪ ،‬ﭘﺮوﻓﯿﻼﮐﺴﯽ و درﻣﺎن رد ﭘﯿﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻟﺘﯿﭙﻞ ﻣﯿﻠﻮﻣﺎ‪ ،‬واﺳﮑﻮﻟﯿﺖ و ﻏﯿﺮه‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دﮔﺰاﻣﺘﺎزون‬
‫‪Dexamethasone‬‬
‫ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ‪ ،‬ﺗﺰرﯾﻘﯽ و ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻄﺮه‪ ،‬ﮐﺮم و ﭘﻤﺎد اﯾﻦ دارو وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬از ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه دﮔﺰاﻣﺘﺎزون ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﯿﭙﺮوﻫﭙﺘﺎدﯾﻦ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻫﯿﭻ ﺗﻮﺟﯿﻬﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻫﯿﺪروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫‪Hydrocortisone‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻓﺮم ﻫﺎي ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪ ،‬ﺧﻮراﮐﯽ و ﻣﻮﺿﻌﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن و ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺎد ﻣﺎﻟﺘﯿﭙﻞ اﺳﮑﻠﺮوزﯾﺲ و درﻣﺎن ﺷﻮك آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻓﺮم‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ داﺧﻞ ﻣﻮﺿﻊ آن در ﻣﻔﺎﺻﻞ ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻧﺮم‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﮔﺎﻧﮕﻠﯿﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬ﺟﻬﺖ آﻣﺎده ﺳﺎزي وﯾﺎل ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ دو ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از آب ﻣﻘﻄﺮ ﯾﺎ ﺳﺪﯾﻢ ﮐﻠﺮاﯾﺪ اﺳﺘﺮﯾﻞ وارد وﯾﺎل ﮐﺮده و ﻣﺤﻠﻮل‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Methyl‬‬ ‫ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬

‫‪Prednisolone‬‬

‫‪424‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺣﻼﻟﯿﺖ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ دارد داراي اﺛﺮ آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺸﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﺎم دﭘﻮﻣﺪرل ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف ‪ IV‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد اﺛﺮات ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻫﻔﺘﮕﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ ﻣﻮﺿﻊ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﻢ در ﻣﻔﺎﺻﻞ ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﺗﺎﻧﺪون ﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻧﮕﻠﯿﻮن ﻫﺎ و داﺧﻞ ﻟﮋﯾﻮن ﻫﺎ‬
‫ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻠﺢ ﺳﺪﯾﻢ ﺳﻮﮐﺴﯿﻨﺎت ﻣﺘﯿﻞ ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻠﺢ ﮐﻮﺗﺎه اﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﻔﺎف اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫داﺧﻞ ورﯾﺪي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺟﻬﺖ ﭘﺎﻟﺲ درﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬داروي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ و ﯾﺎ دوزﻫﺎي ﻣﻌﺎدل آن از ﺳﺎﯾﺮ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﺋﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺣﻤﻼت ‪ MS‬ﯾﺎ ﻟﻮﭘﻮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮدﻧﯿﺰوﻟﻮن‬
‫‪Prodnisolone‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻏﯿﺮ ﺷﻔﺎف و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ورﯾﺪي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻓﺮآورده ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮص ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﺮوﻧﯿﺰوﻟﻮن ﻓﻮرت ﻣﻌﺮوف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﯾﺎﻣﺴﯿﻨﻮﻟﻮن‬
‫‪Triamcinolone‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻏﯿﺮﻣﺤﻠﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﯽ ﺟﺬب ﺷﺪه و ﺧﺎﺻﯿﺖ دﭘﻮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ورﯾﺪي‬
‫ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻓﺮم ﺧﻤﯿﺮي از اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﯾﺎﻣﺴﯿﻨﻮﻟﻮن ‪ Orabase‬وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Adcortyl‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‬
‫و در درﻣﺎن آﻓﺖ ﻫﺎي دﻫﺎﻧﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﻬﺠﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺮآورده ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف ﺑﺨﻮﺑﯽ ﺗﮑﺎن داده ﺷﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و در دﻣﺎي اﺗﺎق ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ‬

‫ﻋﻠﺖ ﺑﯿﻤﺎري آدﯾﺴﻮن ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ اوﻟﯿﻪ ﻏﺪد آدرﻧﺎل و ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﻗﺸﺮ آدرﻧﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺒﻮد ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ و ﯾﺎ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺒﻮد ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺒﻮد ﮔﻠﻮﮐﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪،‬‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‪ ،‬ﺳﺎﯾﮑﻮز و اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻼﯾﻢ ﻧﺎﺷﯽ از ﮐﻤﺒﻮد ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬دﻫﯿﺪراﺗﺎﺳﯿﻮن و اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن‬
‫داﮐﺴﯽ ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮون اﺳﺘﺎت )‪ (DOCA‬ﯾﮏ ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﺻﯿﺖ اﺣﺘﺒﺎس آب و ﻧﻤﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ در‬ ‫‪þ‬‬
‫ﻣﻮارد اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫‪Fludrocortisone‬‬

‫‪425‬‬
 ‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﻧﺴﺒﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ اوﻟﯿﻪ ﯾﺎ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ آدرﻧﺎل در ﺑﯿﻤﺎري آدﯾﺴﻮن وﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در‬
‫درﻣﺎن ﺳﻨﺪرم آدرﻧﻮ ژﯾﻨﺘﺎل از دﺳﺖ دادن ﻧﻤﮏ‪ ،‬در درﻣﺎن و ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺪرﯾﺠﯽ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي اﺗﺎق و ﺑﻪ دور از ﺣﺮارت ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﺪرت ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﮐﻮﯾﯿﺪي ﻧﺴﺒﯽ ﻓﻠﻮدروﮐﻮﺗﯿﺰون ‪ 150‬و ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ آن ‪ 18-36‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون ﯾﮏ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪ آدرﻧﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﺎل ﺻﻨﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ داراي ﺧﻮاص ﻗﻮي ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪي و‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮔﻠﻮﮐﻮرﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪي ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ اﯾﻦ دارو ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي اﺛﺮات ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪي اش ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪ .‬اﺛﺮ ﮐﻠﯽ آن ﺑﺮ روي ﺗﻌﺎدل اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺛﺮ ﻣﯿﻨﺮاﻟﻮﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪي اش ﺑﺎ اﺛﺮ ﺑﺮ روي ﺗﻮﺑﻮل دﯾﺴﺘﺎل ﮐﻠﯿﻪ و اﻟﻘﺎء ﺑﺎز ﺟﺬب ﺳﺪﯾﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ اﯾﻦ دارو ‪ 18 – 36‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻗﺎرﭼﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﺣﺘﺒﺎس ﺳﺪﯾﻢ‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﭼﺸﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﺑﺎرداري و اﻃﻔﺎل‬
‫‪ -‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ‪ :‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺎﺳﮑﻪ ﮐﺮدن ﻋﻼﯾﻢ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ آدرﻧﺎل و ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ﻣﺎﯾﻌﺎت واﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻤﺎر از ﻧﻈﺮ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺮوز‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‪ ،‬اﺳﺘﻮﭘﺮوز‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن و ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ ﮔﺮاوﯾﺲ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض رواﻧﯽ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد ﺷﺪﯾﺪ و اداﻣﻪ دار‪ ،‬ﺗﻮرم ﭘﺎ ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪426‬‬
 ‫‪ D‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ در ﻣﺠﺎورت‬
‫وﯾﺮوس آﺑﻠﻪ ﻣﺮﻏﺎن ﯾﺎ دﯾﻔﺘﺮي ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ادم را اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬ ‫اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫↑ ادم‬ ‫آﻧﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫ﻗﻠﺒﯽ ﯾﺎ ﮐﺒﺪي ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﮐﺒﺪي‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻋﻠﺖ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬ ‫ﺑﺎرﺑﯿﺘﻮرات ﻫﺎ‬
‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ را‬ ‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ‬ ‫↑ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ‬
‫در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻣﺼﺮف ﻣﮑﻤﻞ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ﺗﻮﺻﯿﻪ‬ ‫‪،B‬‬ ‫آﻣﻔﻮﺗﺮﯾﺴﯿﻦ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫↑ ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‬ ‫دﻓﻊ‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ درﻣﺎﻧﯽ آﻧﺘﯽ‬ ‫آﻧﺘﯽ ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮازﻫﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫ﮐﻮﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮازﻫﺎ در درﻣﺎن ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ ﮔﺮاوﯾﺲ‬ ‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻧﻌﻘﺎد‬ ‫ﺿﺪ‬ ‫داروي‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫↑↓ دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ‬
‫ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ و ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز در‬ ‫داروﻫﺎي ﺿﺪ دﯾﺎﺑﺖ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫↓ اﺛﺮات‬
‫ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫)ﺧﻮراﮐﯽ و اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ(‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء آرﯾﺘﻤﯽ ﯾﺎ ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫↑ ﺳﻤﯿﺖ و‬ ‫ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي دﯾﮋﯾﺘﺎل‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫دﯾﮋﯾﺘﺎل ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫ﻫﺎي‬ ‫ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﺷﻞ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫↓ اﺛﺮ درﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻋﻀﻼﻧﯽ ﻏﯿﺮ دﭘﻼرﯾﺰان‬
‫ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ‬ ‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬
‫ﺳﺎﻟﯿﺴﯿﻼت ﻫﺎ و ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ‬
‫↑↓ اﺛﺮات‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫اﺛﺮات اوﻟﺴﺮوژﻧﯿﮏ ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺸﮑﻼت‬ ‫واﮐﺴﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺮون‬
‫ﻧﺮوﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﮐﺎﻫﺶ ﭘﺎﺳﺦ آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﻣﯽ‬ ‫↑↓‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻞ دارو – ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ‪:‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ ﮐﺎذب ﺑﺮاي ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪427‬‬
 ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،CHF ،‬ﺑﺰرﮔﯽ ﻗﻠﺐ‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﺗﺸﻨﺞ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ اي‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﻣﻐﺰي ﺷﺪﯾﺪ‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫راش‪ ،‬راش ﻣﺎﮐﻮﻻﭘﺎﭘﻮﻻر‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺗﺮﻣﯿﻢ زﺧﻢ‪ ،‬ﻧﺎزك ﺷﺪن ﭘﻮﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﮐﺒﻮدي‪ ،‬ﭘﺘﺸﯽ‪ ،‬ارﯾﺘﻢ ﺻﻮرت‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﭘﻮرﭘﻮرآ‪ ،‬اﺳﺘﺮﯾﺎ‪،‬‬
‫ﻫﯿﺮﺳﻮﺗﯿﺴﻢ‪ ،‬آﮐﻨﻪ‬
‫ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﺳﺮﮐﻮب رﺷﺪ ﮐﻮدﮐﺎن‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات‪ ،‬دﯾﺎﺑﺖ‬ ‫ﻋﻮارض اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﻠﯿﺘﻮس‬
‫اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ‪ ،‬ﻫﻤﻮراژي‪ ،‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي‪ ،‬ﮐﻤﺒﻮد ﺗﻮده ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻮﭘﺮوز‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ -‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫ﮐﺎﺗﺎراﮐﺖ‪ ،‬اﻓﺰاش ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﮐﺮه ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم‬ ‫ﻋﻮارض ﭼﺸﻤﯽ‬
‫ﺗﺮوﻣﺒﻮﻓﻠﺒﯿﺖ‪ ،‬ﻣﺎﺳﮑﻪ ﮐﺮدن ﻋﻔﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬واﮐﻨﺶ آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺘﯿﺖ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن ﭘﺎراﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‬

‫ﺗﺮي ﭘﺎراﺗﺎﯾﺪ‬
‫‪Triparatide‬‬

‫ﻣﻨﺸﺎء اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪ DNA‬ﻧﻮﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن اﺳﺘﻮﭘﺮوز ﮐﻪ در ﻣﻌﺮض رﯾﺴﮏ ﺑﺎﻻي‬
‫ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﺮدان ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮده اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ در اﺳﺘﻮﭘﺮوز ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي در دﯾﻮار ﺷﮑﻤﯽ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن ارﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﭘﺲ از ﺗﺰرﯾﻖ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎر در ﺣﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﯾﺎ دراز‬
‫ﮐﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﯿﺶ از دو ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن ﭘﺎراﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ )‪ (PTH‬اﻧﺪوژن ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه اوﻟﯿﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﻓﺴﻔﺎت و ﮐﻠﺴﯿﻢ در اﺳﺘﺨﻮان و ﮐﻠﯿﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ‪ PTH‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﺑﺎزﺟﺬب ﮐﻠﯿﻮي ﮐﻠﺴﯿﻢ و ﻓﺴﻔﺎت و ﺟﺬب روده اي‬
‫ﮐﻠﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪428‬‬
 ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ‪ PTH‬و ﺗﺮي ﭘﺎراﺗﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﺎﻻي اﺗﺼﺎل اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﺳﻠﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﯾﮏ دوز روزاﻧﻪ اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﺸﮑﯿﻞ اﺳﺘﺨﻮان ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺨﻮان از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺘﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﺘﺌﻮﮐﻼﺳﺘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ‬

‫‪ -‬در ﺻﻮرت رﯾﺴﮏ ﯾﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﯾﺎ ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ اﺳﺘﺨﻮان ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬
‫‪ -‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و اﻃﻔﺎل‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‬
‫‪ -‬درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ دﯾﮋﯾﺘﺎل ﻫﺎ‬
‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﺴﯿﻢ ﺳﺮم ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻠﺴﯿﻢ در ادرار ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ ﺳﺮﻣﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫‪ D‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاش ﮐﻠﺴﯿﻢ ﺳﺮﻣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺮي ﭘﺎراﺗﺎﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه‬
‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬آﻧﮋﯾﻦ ﭘﮑﺘﻮرﯾﺲ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫دﻧﺪان‬
‫آرﺗﺮاﻟﮋي‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﻫﺎي ﭘﺎ‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ – اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫راش‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫درد‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﮔﺮدن درد‪Asthenia ،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪429‬‬
 ‫‪ þ‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ þ‬ﭘﺲ از ﺗﺰرﯾﻖ ﻓﺮآورده در ﺻﻮرت اﯾﺠﺎد اﺣﺴﺎس ﺳﺒﮑﯽ در ﺳﺮ و ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺘﻤﺎ دراز ﺑﮑﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ þ‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺘﺎرژي و ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ آﺷﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎ ‪ 3-4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮ از آﻗﺎﯾﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻢ‬
‫ﮐﺎري ﯾﺎ ﭘﺮﮐﺎري ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼﯾﻢ و روش ﻫﺎي ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ و درﻣﺎﻧﯽ ﭘﺮﮐﺎري وﮐﻢ ﮐﺎري ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ درﺟﺪول آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‬ ‫ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‬
‫ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬رﻧﮓ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺻﻮرت ﭘﻒ ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﮔﺮﻣﺎ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪،‬‬
‫آﻟﻮد‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ ﺳﺮﻣﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‪ ،‬آﻣﻨﻮره‪ ،‬ﭘﻮﺳﺖ ﻣﺮﻃﻮب‪ ،‬ﻧﺎزك ﺷﺪن ﺗﺎر ﻣﻮ‬
‫ﻋﻼﯾﻢ‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻮراژي‪ ،‬ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬ﺑﺮادي‬
‫ﮐﺎردي‬
‫‪↑ TT4 ،↑TT3 ،↓TSH‬‬ ‫‪↓TT4 ،↓TT3 ،↑TSH‬‬ ‫ﺗﺴﺖ ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‬
‫ﺗﯿﻮآﻣﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي ﺣﺎوﯾﺪ ﯾﺪ‪ ،‬ﺟﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﯾﺪ‬ ‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ‬ ‫درﻣﺎن‬
‫رادﯾﻮاﮐﺘﯿﻮ‬

‫‪ -‬ﻗﺪرت اﺛﺮ ‪ T3‬ﭼﻬﺎر ﺑﺮاﺑﺮ ‪ T4‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻏﻠﻈﺖ آن ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﻻﯾﻞ ﮐﻢ ﮐﺎري ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‪:‬‬

‫اﻟﻒ– ﮐﻢ ﮐﺎري اوﻟﯿﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻟﺘﻬﺎب‪ ،‬درﯾﺎﻓﺖ اﺷﻌﻪ ‪ ،X‬ﯾﺪ رادﯾﻮاﮐﺘﯿﻮ‪ ،‬اﯾﺪﯾﻮﭘﺎﺗﯿﮏ ﯾﺎ ﻣﺎدرزادي و ﯾﺎ ﮐﻤﺒﻮد ﯾﺪ‪.‬‬
‫ب– ﮐﻢ ﮐﺎري ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ )اﺧﺘﻼل در ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ ﯾﺎ ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس(‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮﺷﺢ ‪ TSH‬ﺗﻮﺳﻂ ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ و‬
‫ﯾﺎ ‪ TRH‬ﺗﻮﺳﻂ ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻻﻣﻮس‬
‫ج– داروﻫﺎ در اﺛﺮ ﻣﺼﺮف ﯾﺪ‪ ،‬ﻟﯿﺘﯿﻢ‪ ،‬ﺗﯿﻮﺳﯿﺎﻧﺎت ﻫﺎ‪ ،‬آﻣﯿﻮدارون و ﯾﺎ اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون آﻟﻔﺎ ‪.‬‬

‫دﻻﯾﻞ ﭘﺮﮐﺎري ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‪:‬‬

‫اﻟﻒ– ﺑﯿﻤﺎري ﮔﺮﯾﻮز )ﺗﺮﺷﺢ آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﺗﺤﺮﯾﮏ ﮐﻨﻨﺪه رﺳﭙﺘﻮر ‪(TSH‬‬
‫ب– ﻧﺪول ﻫﺎي ﺳﻤﯽ‬
‫ج‪ -‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎ‬
‫د– داروﻫﺎ )ﯾﺪ‪ ،‬آﻣﯿﻮدارون‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮﻓﺮون آﻟﻔﺎ(‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‬

‫‪430‬‬
 ‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﯾﺎ ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﻮارد اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﮐﺮﺗﯿﻨﯿﺴﻢ‪ ،‬ﻣﯿﮕﺰادم و ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد‪ ،‬آﺗﺮوﻓﯽ اوﻟﯿﻪ‪ ،‬ﻓﻘﺪان ﻏﺪه ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‪،‬‬
‫اﺛﺮات ﺟﺮاﺣﯽ و اﺷﻌﻪ ﻣﻮرداﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺳﺮﮐﻮب ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪ TSH‬ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي و ﺣﺘﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﯿﺺ‪ ،‬ﮐﻤﺎ ﻣﯿﮕﺰادم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد در درﻣﺎن ﭼﺎﻗﯽ اﮔﺮ ﭼﻪ ﮐﻪ اﺛﺮﺑﺨﺶ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬داروي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ )‪ (T4‬ﯾﺎ ﻟﻮوﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ و‬
‫ﭘﻮﺗﻨﺴﯽ ﻗﺎﺑﻞ ارزﯾﺎﺑﯽ دارد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺴﺖ ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﺸﺨﯿﺺ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ در ﺟﺪول آورده ﺷﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺗﺴﺖ ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺸﺨﯿﺺ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ = ↑‬
‫‪T3‬‬

‫اوﻟﯿﻪ‬
‫ﺗﯿﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮑﻮز‬

‫ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ‬

‫ﺑﺎرداري‬
‫ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬
‫ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬

‫ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ = ↓‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ = ‪N‬‬
‫ﻣﻤﻨﻮع = ‪X‬‬
‫‪ T4‬آزاد‬
‫‪12-32 pmol/L‬‬ ‫‪N‬‬ ‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫‪N‬‬
‫)ﺑﺎﻧﺪ ﻧﺸﺪه(‬
‫‪55 -160 nmol/L‬‬ ‫‪N‬‬ ‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↑‬ ‫‪ T4‬ﺗﺎم‬
‫‪0.6-3.1 nmol/L‬‬ ‫↑‬ ‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↑‬ ‫‪T3‬‬
‫‪% 0.5-30‬‬ ‫‪--‬‬ ‫↑‬ ‫‪--‬‬ ‫↓‬ ‫‪X‬‬ ‫‪RAIUa‬‬
‫‪0.4-4.2 mil unit/L‬‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‪N/‬‬ ‫↑‬ ‫‪N‬‬ ‫‪TSH‬‬
‫اﻧﺪﮐﺲ‬
‫‪6.5-12.5‬‬ ‫‪--‬‬ ‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫‪N‬‬ ‫ﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ‬
‫آزاد)‪(FT4I‬‬
‫‪ :a‬ﺟﺬب ﯾﺪ رادﯾﻮاﮐﺘﯿﻮ‬

‫‪ -‬ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺻﻨﺎﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ از ﻣﺸﺘﻘﺎت ﮔﺎوي ﯾﺎ ﺧﻮﮐﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺟﺬب ﻓﺮآورده ﺧﻮراﮐﯽ ‪ T4‬ﺑﯿﻦ ‪ 40-80‬درﺻﺪ دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺟﺬب آن ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻧﺎﺷﺘﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در اﺛﺮ ﺳﻨﺪرم ﺳﻮء ﺗﻐﺬﯾﻪ و ﻫﻤﺮاه ﻏﺬا ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ آدرﻧﺎل‬
‫‪ -‬اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﻣﯿﻮﮐﺎرد ﺣﺎد‬
‫‪ -‬ﺗﯿﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﮑﻮز‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪431‬‬
 ‫‪ -‬اﯾﻦ داروﻫﺎ در درﻣﺎن ﭼﺎﻗﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ اﺧﺘﻼل ﻫﻮرﻣﻮﻧﯽ ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﺼﺮف دوزﻫﺎي‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻢ ﺳﻤﯿﺖ و ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺣﯿﺎت ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫‪ -‬ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﺷﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آدرﻧﻮ ﮐﻮرﺗﯿﮑﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻨﺎدﯾﺴﻢ ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژﯾﮏ و ﻧﻔﺮوزﯾﺲ‬
‫‪ -‬در ﻣﯿﮕﺰادم درﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دوز ﭘﺎﯾﯿﻦ آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺪرﯾﺠﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬
‫‪ -‬در اﻃﻔﺎل‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮي ﻧﺴﺒﯽ در ﻣﺎه ﻫﺎي اﺑﺘﺪاﯾﯽ درﻣﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﺎ اداﻣﻪ درﻣﺎن رﻓﻊ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻤﺎران و ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ ﺑﻪ درﻣﺎن ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎ ﻟﻮوﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ داﻧﺴﯿﺘﻪ ﺑﺎﻓﺖ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ در زﻧﺎن ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻃﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻦ‪ ،‬اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﺎﻟﺲ و ﻓﺸﺎر‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﺧﻮن‪ MI ،‬و ‪CHF‬‬
‫ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬ﺗﺸﻨﺞ‬
‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﺷﮑﻤﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫واﮐﻨﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬راش ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻮادم‬ ‫ﻋﻮارض اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﺤﻤﻞ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﮔﺮﻣﺎ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﻨﻪ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮاﮐﻢ اﺳﺘﺨﻮان‪،‬‬
‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺑﺎروري‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ -‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﻣﺼﺮف ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﯾﻤﯽ ﻫﻤﭽﻮن ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﻧﺒﺾ ﺳﺮﯾﻊ و ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﭘﺎ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪،‬‬
‫ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮي‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ‪ ،‬راش ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺑﺎ‬
‫ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺣﺎﻣﻠﮕﯽ در ﺣﯿﻦ ﻣﺼﺮف ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪432‬‬
 ‫‪Levothyroxine‬‬ ‫ﻟﻮوﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﺳﺪﯾﻢ‬
‫‪Sodium‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﻪ ‪ - L‬ﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﻫﻢ ﻣﻌﺮوف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﻮرﻣﻮن ‪ T4‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف ﻟﻮوﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮزادان دوزاژ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪه در آب ﺣﻞ ﮐﺮده و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺑﺎرداري اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﻟﻮوﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻟﻮوﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﮏ دوز روزاﻧﻪ ‪ 0/5 – 1‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Liothyronine‬‬ ‫ﻟﯿﻮﺗﯿﺮوﻧﯿﻦ ﺳﺪﯾﻢ‬

‫‪Sodium‬‬

‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﻫﻮرﻣﻮن ‪ T3‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﮑﻤﻞ ﯾﺎ درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬
‫اﺗﯿﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ ﮔﺬرا ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﮐﺮﺗﯿﻨﯿﺴﻢ‪،‬‬
‫ﻣﯿﮕﺰادم‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ اوﻟﯿﻪ‪ ،‬آﺗﺮوﻓﯽ اوﻟﯿﻪ ﻏﺪه ﺗﯿﺮوي ﯾﺪ‪ ،‬ﺳﺮﮐﻮب ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي ‪. TSH‬‬
‫‪ D‬ﺷﺮوع اﺛﺮ ﻟﯿﻮﺗﯿﺮوﻧﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ از ﻟﻮوﺗﯿﺮوﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Iodine‬‬ ‫ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﺣﺎوي ﯾﺪ‬

‫‪Products‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻤﮑﯽ ﺑﺎ داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ در ﺑﯿﻤﺎران ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﮐﺘﻮﻣﯽ و درﻣﺎن‬
‫ﺑﺤﺮان ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ ﺳﻤﯽ آﻣﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و ﯾﺎ در ﺳﺮﮐﻮب ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ در ﻣﻮارد اورژاﻧﺲ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ‬
‫روﻧﺪ‪ - .‬ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ آﯾﺪاﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﮐﺴﭙﮑﺘﻮراﻧﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‬

‫اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان ﻣﺮگ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﺒﺪ اﻟﮑﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ‪ PTU‬و ﻣﺘﯽ ﻣﺎزول در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﮐﺘﻮﻣﯽ ﻣﻤﻨﻮع ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫‪ PTU‬و ﻣﺘﯽ ﻣﺎزول ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪433‬‬
 ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮑﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت آﻧﺘﯽ ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ‬
‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ )‪(h‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﯽ )‪(%‬‬ ‫ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ )‪(%‬‬ ‫دارو‬
‫‪1–2‬‬ ‫‪75 – 80‬‬ ‫‪80 – 95‬‬ ‫ﭘﺮوﭘﯿﻞ ﺗﯿﻮاوراﺳﯿﻞ‬
‫‪6 – 13‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪80 – 95‬‬ ‫ﻣﺘﯽ ﻣﺎزول‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬اﻧﺠﺎم ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ PTU -‬ﺑﺎﻋﺚ ﻫﯿﭙﻮ ﭘﺮوﺗﺮوﻣﺒﯿﻨﻤﯽ و ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ PT‬ﭘﯿﺶ از اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ ﺿﺮوري‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎدﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﺛﺮ ﺿﺪ وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ PTU ،K‬ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬ﻧﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ‪ ،CNS‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬راش ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬رﯾﺘﻢ‬
‫ﻧﺪوزوم‪ ،‬رﻧﮕﯽ ﺷﺪن ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻨﺪرم ﺷﺒﻪ ﻟﻮﭘﻮس‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﻓﻘﺪان ﺣﺲ ﭼﺸﺎﯾﯽ‪ ،‬آﻧﻤﯽ آﭘﻼﺳﺘﯿﮏ‪،‬‬
‫ﮔﺮاﻧﻮﻟﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﺮوﻣﺒﯿﻨﻤﯽ‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن‪ ،‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‪ ،‬ﻧﻔﺮﯾﺖ‪ ،‬رﯾﺰش ﻣﻮ ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﺗﺐ داروﯾﯽ‪ ،‬ادم‪،‬‬
‫ﻟﻨﻔﺎدﻧﻮﭘﺎدﺗﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ روزاﻧﻪ ﺳﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Propylthiouracil‬‬ ‫ﭘﺮوﭘﯿﻞ ﺗﯿﻮاوراﺳﯿﻞ‬

‫)‪(PTU‬‬

‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻓﻮاﺻﻞ ﻫﺮ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺘﯽ ﻣﺎزول‬
‫‪Methimazole‬‬

‫‪434‬‬
 ‫اﯾﻦ دارو ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ PTU‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ‬

‫ﺳﻮﻣﺎﺗﺮوﭘﯿﻦ‬
‫‪Somatropin‬‬

‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده در درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت اﻃﻔﺎﻟﯽ ﮐﻪ دﭼﺎر ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ رﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺮﺷﺢ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ اﻧﺪوژن‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺑﺎﻟﻐﯿﻨﯽ ﮐﻪ دﭼﺎر ﮐﻤﺒﻮد ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ در ﮐﻮدﮐﯽ و ﯾﺎ در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﻮﻋﯽ از ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ ﻫﻢ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ‪ HIV‬ﮐﻪ دﭼﺎر ﮐﺎﺷﮑﺴﯽ و ﮐﺎﻫﺶ وزن ﺷﺪﯾﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﻮﯾﺰ ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬ﺟﻬﺖ آﻣﺎده ﺳﺎزي ‪ 1-5‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ از ﺣﻼل را داﺧﻞ وﯾﺎل ﺣﺎوي ﭘﻮدر ﺗﺰرﯾﻖ ﮐﺮده و ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﯽ ﺗﮑﺎن ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‬
‫ﺗﺎ ﮐﺎﻣﻼً ﭘﻮدر در ﺣﻼل ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺗﺰرﯾﻖ زﯾﺮ ﺟﻠﺪي اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي ‪ 2-8‬درﺟﻪ و ﺑﻪ دور از ﻧﻮر ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬در ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﭘﯽ ﻓﯿﺰﺷﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺣﺎد ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫‪ -‬ﺗﺮوﻣﺎ‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺟﺮاﺣﯽ ﻗﻠﺐ ﯾﺎ ﺷﮑﻤﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﻓﺮادي ﮐﻪ دﭼﺎر ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﺣﺎد ﺑﺤﺮاﻧﯽ و ﯾﺎ ﺟﺮاﺣﯽ ﻫﺎي ﺑﺎز ﻗﻠﺐ و ﺷﮑﻢ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎء ‪ DNA‬ﻧﻮﺗﺮﮐﯿﺐ در ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﻻي ‪ 65‬ﺳﺎل ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪435‬‬
 ‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﺗﺤﺖ درﻣﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ درﻣﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ و آﻧﺘﯽ ﺑﺎدي ﻫﺎي ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران داراي ﺗﻮﻣﻮر ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ ﻫﺎي ﭘﻮﺳﺘﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﻣﻠﯿﺘﻮس و ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻨﺪرم ﺗﺮﻧﺮ از ﻧﻈﺮ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ و ﺳﺎﯾﺮ اﺧﺘﻼﻻت ﮔﻮﺷﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر داﺧﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ اي ﺑﺎ ﻋﻼﯾﻢ ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن ﺗﺤﺖ‬
‫درﻣﺎن وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ ﺣﺎد وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺴﻔﺮ ﻏﯿﺮ آﻟﯽ‪ ،‬آﻟﮑﺎﻟﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز و ‪ PTH‬در درﻣﺎن ﺑﺎ ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ در ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ‪ Cyp450‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫اوﺗﯿﺖ ﻣﺪﯾﺎ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﮔﻮﺷﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪ ،‬ادم‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‪ ،‬ادم ﻟﻨﻔﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‪،‬‬
‫ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬آرﺗﺮاﻟﮋي‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﮐﻤﺮدرد‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬آﮐﻨﻪ‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ آﻧﻔﻠﻮاﻧﺰا‪،‬‬
‫ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬راش‪ ،‬ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت‬
‫رواﻧﯽ‪.‬‬

‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰ ﺧﻠﻔﯽ‬

‫وازوﭘﺮﺳﯿﻦ‬
‫‪Vasopressin‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ در درﻣﺎن و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ‪ distention‬ﻫﺎي ﺷﮑﻤﯽ ﭘﺲ از ﺟﺮاﺣﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺳﻮي‬
‫دﯾﮕﺮ اﻧﻔﻮزﯾﻮن ورﯾﺪي آن در ﮐﻨﺘﺮل ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي وارﯾﺲ ﻫﺎي ﻣﺮي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬دارو در دﻣﺎي ‪ 15-25‬درﺟﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫‪436‬‬
 ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮑﯽ وازوﭘﺮﺳﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزﺟﺬب آب از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮﺑﻮل ﻫﺎي ﮐﻠﯿﻮي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻋﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه اﻧﻘﺒﺎﺿﺎت ﻋﻀﻼت ﺻﺎف در ﻣﺠﺎري ﮔﻮارﺷﯽ و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﯾﺮﮔﻬﺎ و ﻋﺮوق ﮐﻮﭼﮏ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﻋﺮوﻗﯽ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻋﺮوق ﮐﺮوﻧﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻓﺮاوان ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﻫﻮرﻣﻮن ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺳﻤﯿﺖ ﺑﺎ آب ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﻼﯾﻢ آن ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد و ﺣﺘﯽ ﮐﻤﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬اﻧﺠﺎم ‪ ECG‬و ارزﯾﺎﺑﯽ وﺿﻌﯿﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﻣﺎﯾﻌﺎت در ﻓﻮاﺻﻞ درﻣﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران دﭼﺎر ﺻﺮع‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬آﺳﻢ‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻧﻔﺮﯾﺖ ﺣﺎد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻞ داروﯾﯽ‬

‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ‪ ،‬ﮐﻠﻮﻓﯿﺒﺮات‪ ،‬اوره‪ ،‬ﻓﻠﻮدروﮐﻮرﺗﯿﺰون و ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﻪ ﺣﻠﻘﻪ اي ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ و‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ اﺛﺮ آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮑﯽ اﯾﻦ ﻫﻮرﻣﻮن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ دﻣﮑﻠﻮﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ‪ ،‬ﻧﻮراﭘﯽ ﻧﻔﺮﯾﻦ‪ ،‬ﻟﯿﺘﯿﻢ‪ ،‬ﻫﭙﺎرﯾﻦ و اﻟﮑﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮑﯽ وازوﭘﺮﺳﯿﻦ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮔﺎﻧﮕﻠﯿﻮﻧﯿﮏ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺛﺮات اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮﻧﯽ وازوﭘﺮﺳﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻦ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺑﺮون ده ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬اﯾﺴﮑﻤﯽ ﻣﯿﻮﮐﺎرد‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ‬
‫ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺷﻮك آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ‪ ،‬اﻧﻘﺒﺎض ﺑﺮوﻧﺶ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ D‬ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﻫﺎي ﺷﮑﻤﯽ و ﺗﻬﻮع در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ‪ 1 – 2‬ﻟﯿﻮان آب ﭘﺲ از ﻣﺼﺮف وازو‬
‫ﭘﺮﺳﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻋﻮارض ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺟﺪي ﻧﺒﻮده و ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ روﻧﺪ‪.‬‬

‫دزﻣﻮﭘﺮﺳﯿﻦ‬
‫‪Desmopressin‬‬

‫‪437‬‬
 ‫ﻓﺮم ﺧﻮراﮐﯽ‪:‬‬
‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﺑﯽ ﻣﺰه ﻣﺮﮐﺰي و ﺷﺐ ادراري اوﻟﯿﻪ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮص ﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ و اﺳﭙﺮي ﻧﺎزال وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ‪:‬‬
‫در درﻣﺎن ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﯽ ‪ Von willebrand ،A‬و دﯾﺎﺑﺖ ﺑﯽ ﻣﺰه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در دﻣﺎي ‪ 2-8‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬در ﮐﻮدﮐﺎن و ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻌﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﭼﮏ ﮔﺮدد ﺗﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻤﯿﺖ ﺑﺎ آب و ﻫﯿﭙﻮﻧﺎﺗﺮﻣﯽ ﮐﺎﻫﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬واﮐﻨﺶ ﻫﺎي آﻧﺎﻓﯿﻼﮐﺴﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دﯾﺎﺑﺖ ﺑﯽ ﻣﺰه ﯾﺎ ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﺟﺮاﺣﯽ ﺳﺮ ﭘﺲ از ﺿﺮﺑﻪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ اﺳﻤﻮﻻﺗﯿﻪ ﭘﻼﺳﻤﺎ ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ دﭼﺎر اﺧﺘﻼﻻت اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺘﯽ و ﻣﺎﯾﻌﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺮاد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻓﯿﺒﺮوز ﮐﯿﺴﺘﯿﮏ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط‬
‫ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار‬

‫ﺧﺎﺻﯿﺖ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪه ﻓﺸﺎرﺧﻮن دزﻣﻮﭘﺮﺳﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر‬ ‫داروﻫﺎي اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪه ↑ اﺛﺮات‬ ‫دزﻣﻮﭘﺮﺳﯿﻦ‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ وﻟﯽ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي آن‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺧﻮن )‪(Pressor‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﺎﯾﺮ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت اﺣﺘﻤﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎرﺧﻮن‬
‫وﺟﻮد دارد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ ‪ ADH‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫دزﻣﻮﭘﺮﺳﯿﻦ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺎﻣﺎزﭘﯿﻦ‬
‫اﺛﺮات از دزﻣﻮﭘﺮﺳﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﯾﺖ ‪ ADH‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫دزﻣﻮﭘﺮﺳﯿﻦ‬ ‫ﮐﻠﺮﭘﺮوﭘﺎﻣﯿﺪ‬
‫اﺛﺮات دزﻣﻮﭘﺮﺳﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ،AST‬ﺳﺮدرد‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ادم‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ وزن‬

‫اﺳﭙﺮي ﻧﺎزال‪:‬‬

‫‪438‬‬
 ‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده در ﻫﻤﻮﻓﯿﻠﯽ ‪ A‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي‪ ،‬ﺷﺐ ادراري اوﻟﯿﻪ و درﻣﺎن ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ اﺗﻮﻧﻮﻣﯿﮏ ﻣﺰﻣﻦ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﻠﯽ اوري ﺷﺒﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن ﺷﺒﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ ﺻﺒﺢ ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در‬
‫درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎري ‪ Von willebrand‬ﻧﻮع ‪ I‬ﻫﻢ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﺨﭽﺎل ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﯾﺨﭽﺎل وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﺧﺎرج از ﯾﺨﭽﺎل در دﻣﺎي ‪ 20 – 25‬درﺟﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ ﻓﺮآورده داراي اﺛﺮات آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﺛﺮش ﯾﮏ دﻫﻢ دوز ﯾﮑﺴﺎن ﺗﺰرﯾﻘﯽ اش ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ‬

‫‪ -‬اﺣﺘﺒﺎس ﻣﺎﯾﻌﺎت و ﺳﻤﯿﺖ ﺑﺎ آب‬

‫‪ -‬ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان و ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪﮔﯽ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن آن ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺘﯽ دﯾﻮرﺗﯿﮑﯽ اش ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﺮوﻣﺒﻮز در اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻓﺮم ﺗﺰرﯾﻘﯽ آﻧﺮا اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﻧﺪ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺨﺎط ﺑﯿﻨﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﻟﺮز‪ ،‬ﮔﻠﻮدرد‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬درد ﻣﺠﺎري ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬ﮔﺸﺎدي‬
‫ﻋﺮوق‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬راش ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬اﻟﺘﻬﺎب ﻗﺮﻧﯿﻪ‪ ،‬ادم ﭼﺸﻢ‪.‬‬

‫اُﮐﺘﺮﺗﺎﯾﺪ‬
‫‪Octreotide‬‬
‫ﻣﺤﻠﻮل ﺗﺰرﯾﻘﯽ آن در آﮐﺮوﻣﮕﺎﻟﯽ و ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﯾﯿﺪ و ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ‪VIP (Vasoactive Intestinal‬‬
‫)‪ Peptide‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در درﻣﺎن ﻓﯿﺴﺘﻮل ﻫﺎي ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻫﺎي وارﯾﺴﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ IBS, Dumping syndrome ،‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫اﮐﺘﺮﺗﺎﯾﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ اش ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﻮرﻣﻮن ﺳﻮﻣﺎﺗﻮﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪه ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮي‬
‫ﻫﻮرﻣﻮن رﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﺎﮔﻦ و اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﺎﺳﺦ ‪ LH‬ﺑﻪ ‪ GnRH‬را ﺳﺮﮐﻮب ﮐﺮده‬
‫و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ رﯾﻠﯿﺰ ﺳﺮوﺗﻮﻧﯿﻦ‪ ،‬ﮔﺎﺳﺘﺮﯾﻦ‪ ،VIP ،‬ﺳﮑﺮﺗﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻮﺗﯿﻠﯿﻦ و ﭘﻠﯽ ﭘﭙﺘﯿﺪ ﻫﺎي ﭘﺎﻧﮑﺮاس ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪439‬‬
 ‫‪ -‬ﺟﺬب آن ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺟﻠﺪي ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺸﺪارﻫﺎ و ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺻﻔﺮاوي‬
‫‪ -‬آﮐﺮوﻣﮕﺎﻟﯽ‬
‫‪ -‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﯾﺎ ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‬
‫‪ -‬ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ‬
‫‪ -‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ روي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ‪ B12‬ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آن ﺑﺎ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺧﻮﻧﯽ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ و رﯾﺴﮏ رد ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻓﺮادي ﮐﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ‪ ،‬داروﻫﺎي آﻧﺘﯽ دﯾﺎﺑﺖ‪ ،‬ﺑﺘﺎﺑﻼﮐﺮ‪ ،‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻧﺎل ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ و ﯾﺎ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﺎﯾﻌﺎت‬
‫ﺑﺪن را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﮐﺘﺮﺗﺎﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺟﺬب ﭼﺮﺑﯽ رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎﯾﻊ‬

‫اﺳﻬﺎل‪ ،‬درد و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻮع و اﺳﺘﻔﺮاغ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺑﺮادي ﮐﺎردي ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﻗﻠﺒﯽ‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ ﯾﺎ ﻫﯿﭙﺮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ و ﮔﻮاﺗﺮ‬ ‫اﻧﺪوﮐﺮﯾﻦ‬
‫ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي رﮐﺘﺎل‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻫﻤﻮروﯾﯿﺪ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫راش‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺮﯾﻖ‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ادراري‪ ،‬اﺣﺘﺒﺎس ادرار‪ ،‬آﻟﺒﻮﻣﯿﻦ اوري‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬درد‬ ‫ادراري‪ -‬ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‬
‫ﭘﺴﺘﺎن ﻫﺎ‬
‫ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‪ ،‬ﮐﺎﺷﮑﺴﯽ‪ ،‬ﻧﻘﺮس‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﻤﯽ‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫آﻣﺒﻮﻟﯽ رﯾﻮي‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﯿﺖ‪ ،‬ﺳﻠﻮﻟﯿﺖ‪ ،‬ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﺳﻨﮑﻮپ‪ ،‬ﮔﻠﻮﮐﻮم‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪440‬‬
 ‫‪ -‬در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن آﮐﺮوﻣﮕﺎﻟﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻈﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻄﺢ ‪ GH‬و ‪ ICF-1‬ﭼﮏ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﯾﯿﺪ ﺗﺠﻮﯾﺰ دارو ﺑﺎﯾﺪ دﻗﯿﻘﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﺪول ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪه ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻟﯿﺴﺖ داروﻫﺎي ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﯾﯿﺪي‪ ،‬ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‪ ،‬ﭘﺎراﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي و ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﻫﯿﭙﻮﻓﯿﺰي ﻣﻮﺟﻮد در داروﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﯽ‬
‫اﯾﺮان‪:‬‬
‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﺷﮑﻞ دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫‪Aminoglutethemide‬‬ ‫‪Tab.: 250 mg‬‬ ‫‪Cytadren‬‬ ‫‪D‬‬ ‫درﻣﺎن ﺳﻨﺪرم ﮐﻮﺷﯿﻨﮓ‬
‫‪Tab.: 0.5 mg‬‬ ‫درﻣﺎن ﺣﺎﻻت آﻟﺮژﯾﮏ‪،‬‬
‫‪Inj.: 4 mg/ml‬‬
‫ﮐﻼژن‪،‬‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري‬
‫‪Cream: 0.1%‬‬
‫‪Betamethasone‬‬ ‫‪Celestone‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Lotion: 0.1%‬‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري‬
‫‪Oint.: 0.1 %‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري‬ ‫درﻣﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ‪،‬‬
‫‪Drop: 0.1%‬‬
‫‪Nebuliz.: 0.5, 1‬‬ ‫ﻫﺎي ادﻣﺎﺗﻮز‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي‬
‫‪Budesonide‬‬
‫‪mg/2ml‬‬
‫‪Entocort‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺧﻮﻧﯽ‪،‬‬
‫‪Inha.: 64, 100, 400‬‬
‫‪mcg/dose‬‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻤﯿﮏ‪،‬‬
‫‪Tab.: 0.5 mg‬‬ ‫ﺗﻨﻔﺴﯽ‪،‬‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري‬
‫‪Drop: 0.1%‬‬
‫‪Dexamethasone‬‬ ‫‪Daecadron‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﭼﺸﻤﯽ‪،‬‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫ﺑﯿﻤﺎري‬
‫‪Inj.: 4 mg/ml, 2ml‬‬
‫‪Elixir: 0.5/5ml‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻻت روﻣﺎﺗﻮﯾﯿﺪ‬
‫‪Tab.: 10 mg‬‬
‫‪Inj.: 50 mg/ml, 2ml‬‬
‫‪Inj. Powder: 100 mg‬‬
‫‪Hydrocortisone‬‬ ‫‪Enema: 100mg/60ml‬‬ ‫‪Cortef‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Oint. Top.:1%‬‬
‫‪Oint. Oph.: 1%‬‬
‫‪Cream: 1%‬‬
‫‪Inj. Powder: 40,‬‬
‫‪Medrol‬‬
‫‪Methylprednisolone‬‬ ‫‪250, 500, 1000 mg‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Depo-medrol‬‬
‫‪Inj.: 40mg/ml‬‬
‫‪Tab.: 5, 50 mg‬‬
‫‪Prednisolone‬‬ ‫‪Prelone‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪Drop: 1%‬‬
‫‪Inj.: 40mg/ml‬‬
‫‪Oint.: 0.1%‬‬
‫‪Triamcinolone‬‬ ‫‪Cream: 0.1%‬‬ ‫‪Kenalog‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Gel: 0.1%‬‬
‫‪Paste: 0.1%‬‬

‫‪Fludrocortisone‬‬ ‫‪Tab.: 0.1 mg‬‬ ‫‪Flurinef‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎري آدﯾﺴﻮن‬

‫‪Teriparatide‬‬
‫‪Inj.: 250 mcg/ml,‬‬
‫‪--‬‬ ‫‪C‬‬ ‫درﻣﺎن ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان‬
‫‪3ml‬‬

‫‪441‬‬
 Levothyroxine
Tab.:50, 75, 100 mcg Levoxyl
A ‫درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬
Cap.: 50, 100 mcg Synthroid
Liothyronine Tab.: 25 mcg Cytomel A ‫درﻣﺎن ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬
Propylthiouracil Tab.: 50 mg -- D ‫درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬
Methimazole Tab.: 5 mg Tapazole D ‫درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ‬

Somatropin
Inj. Powder: 4, 12 U Norditropin
C ‫درﻣﺎن ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ رﺷﺪ‬
Inj.: 15 U/ml Humatrope
Inj.: 20 pressor ‫ ﭘﺲ از‬distention ‫درﻣﺎن‬
Vasoperssin Pitressin C
U/ml ‫ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﯽ ﺷﮑﻤﯽ‬
Tab.: 60, 120, 240 ‫ ﺷﺐ‬،‫درﻣﺎن دﯾﺎﺑﺖ ﺑﯿﻤﺰه‬
mcg,
‫ادراري اوﻟﯿﻪ‬
Desmopressin 0.1, 0.2 mg Minirin B
inj.: 4, 15 mcg/ml
spray: 10 mcg/dose
Inj.: 50, 100, 200 ‫و‬ ‫آﮐﺮوﻣﮕﺎﻟﯽ‬ ‫درﻣﺎن‬
Octreotide mcg/ml Sandostatin B
‫ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﮐﺎرﺳﯿﻨﻮﯾﯿﺪ‬
Inj. Powder: 20 mg

442
 ‫ﻗﻠﺒﯽ ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫اﯾﻨﻮﺗﺮوپ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ‬

‫داروﻫﺎي اﯾﻨﻮﺗﺮوپ ﻣﺜﺒﺖ ﻗﻠﺒﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﺮوي اﻧﻘﺒﺎﺿﯽ ﻣﯿﻮﮐﺎرد ﻗﻠﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﺣﺎد و ﻣﺰﻣﻦ ﻗﻠﺒﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﯽ اﯾﻨﻮﺗﺮوپ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺿﺮﺑﺎن‬
‫ﻗﻠﺐ )ﺧﺎﺻﯿﺖ ﮐﺮوﻧﻮﺗﺮوپ ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ(‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺗﺴﺎع ﻋﺮوق )ﺧﺎﺻﯿﺖ اﯾﻨﻮدﯾﻼﺗﻮر( ﯾﺎ ﺑﻬﺒﻮد رﯾﻠﮑﺲ ﺷﺪن‬
‫ﻣﯿﻮﮐﺎرد )ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻟﻮزي ﺗﺮوپ ﻣﺜﺒﺖ( ﻫﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت آﻧﻬﺎ ﻣﺒﻨﺎي اﻧﺘﺨﺎب داروي ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫در درﻣﺎن اﺧﺘﻼل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬داروﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺛﺮات اﯾﻨﻮﺗﺮوﭘﯽ ﺷﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‬
‫ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ و ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻓﺴﻔﻮدي اﺳﺘﺮاز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬داروﻫﺎي ﻣﻘﻠﺪ ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ ﻫﻢ داراي ﺧﺎﺻﯿﺘﯽ‬
‫اﯾﻨﻮﺗﺮوﭘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده اﺻﻠﯽ آﻧﻬﺎ در ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ‬

‫در اﯾﻦ دﺳﺘﻪ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ داروي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ داراي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﯾﻨﻮﺗﺮوپ ﻣﺜﺒﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر‬
‫ﭘﻤﭗ ﺳﺪﯾﻢ–ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دﺳﺘﻪ از داروﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺪرت ﻫﺪاﯾﺖ ﻗﻠﺐ ﺑﻪ وﯾﮋه در ﮔﺮه دﻫﻠﯿﺰي‬
‫‪ -‬ﺑﻄﻨﯽ ﺷﺪه و ﺑﺪﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ اﺛﺮ ﮐﺮوﻧﻮﺗﺮوپ ﻣﻨﻔﯽ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ داراي اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﯽ ﺷﺮوع اﺛﺮ و ﻃﻮل اﺛﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ در آرﯾﺘﻤﯽ‬
‫ﻫﺎي ﻓﻮق ﺑﻄﻨﯽ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن دﻫﻠﯿﺰي و ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻣﺰﻣﻦ ﻗﻠﺒﯽ ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬
‫‪Digoxin‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺧﻔﯿﻒ و ﮐﻨﺘﺮل ﻓﯿﺒﺮﺑﻼﺳﯿﻮن دﻫﻠﯿﺰي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺷﮑﺎل داروﯾﯽ ﻣﺘﻔﺎوت اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮص‪ ،‬اﻟﮕﺰﯾﺮ و ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﻣﺼﺮف ﺷﮑﻞ اﻟﮕﺰﯾﺮ و ﻗﺮص اﯾﻦ دارو دوز ﮐﺮدن دﻗﯿﻖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺑﯿﻤﺎران ﺑﻪ آن ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﺿﺮوري و ﻣﻮرد اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺟﻬﺖ دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﮐﺮدن ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺎ دوز اوﻟﯿﻪ ﻣﻘﺪار ‪ 500-750 mcg‬از ﻗﺮص دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻋﺮض ‪-2‬‬
‫‪ 0/5‬ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺎﺑﻞ ردﯾﺎﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 2-6‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ دوزﻫﺎي ﺑﻌﺪي ‪ 125-375 mcg‬ﻫﺮ ‪6-8‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪443‬‬
 ‫‪ R‬دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﮐﺮدن و دوز ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﻟﮕﺰﯾﺮ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ در اﻃﻔﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫ﺳﻦ‬ ‫‪ a‬ﺩﻭﺯ ﺩﻳﮋﻳﺘﺎﻟﻴﺰﻩ )‪(mcg/kg‬‬ ‫‪ b‬ﺩﻭﺯ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻧﺪﻩ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ )‪(mcg/kg‬‬

‫ﻧﻮزاد ﻧﺎرس‬ ‫‪20 - 30‬‬ ‫‪ 20-30‬درﺻﺪ دوز دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﮐﺮدن ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﻧﻮزاد‬ ‫‪25 - 35‬‬
‫‪ 1 - 24‬ﻣﺎه‬ ‫‪35 - 60‬‬
‫‪ 2 - 5‬ﺳﺎل‬ ‫‪30 - 40‬‬ ‫‪ 25-35‬درﺻﺪ دوز دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﮐﺮدن ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫‪ 5 - 10‬ﺳﺎل‬ ‫‪20 - 35‬‬
‫ﺑﺎﻻي ‪ 10‬ﺳﺎل‬ ‫‪10 - 15‬‬
‫‪ –a‬دوزﻫﺎي دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﮐﻨﻨﺪه ورﯾﺪي ‪ 80‬درﺻﺪ دوز دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﮐﺮدن ﺧﻮراﮐﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ –b‬ﺗﻘﺴﯿﻢ دوزﻫﺎي روزاﻧﻪ ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻻي ‪ 10‬ﺳﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‪:‬‬

‫‪ -‬در ﮐﻮدﮐﺎن دﭼﺎر ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي دوزاژ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﺗﯿﺘﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮآورده ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﮑﻞ داروﯾﯽ ﻗﺮص و اﻟﮕﺰﯾﺮ اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي ‪ 25oC‬و ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻗﺮص ﻫﺎي دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﻌﺪ از ﻏﺬا‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺬب آن ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻘﺪار‬
‫ﺟﺬب آن ﺗﻐﯿﯿﺮي ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬درﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻗﺮص و اﻟﮕﺰﯾﺮ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬاﻫﺎي ﺣﺎوي ﻓﯿﺒﺮ ﻓﺮاوان ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺟﺬب ﺷﺪه دوز ﺧﻮراﮐﯽ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ R‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ و دوزﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺮاي ﻓﺮآورده ﻫﺎي دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ در ﺟﺪول زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﻧﺪ ‪:‬‬

‫ﺩﻭﺯﻫﺎﻱ ﻳﻜﺴﺎﻥ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺩﺍﺭﻭیﻲ )‪(mcg‬‬ ‫ﻓﺮﺍﻫﻤﻲ ﺯﻳﺴﺘﻲ‬ ‫ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ‬

‫‪125‬‬ ‫‪%60-80‬‬ ‫ﻗﺮص‬
‫‪125‬‬ ‫‪%70 – 85‬‬ ‫اﻟﮕﺰﯾﺮ‬
‫‪100‬‬ ‫‪%100‬‬ ‫ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ ورﯾﺪي‬

‫‪ R‬زﻣﺎن ﺷﺮوع اﺛﺮ و زﻣﺎن ﭘﯿﮏ اﺛﺮ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺟﺪول‬
‫زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺯﻣﺎﻥ ﭘﻴﻚ ﺍﺛﺮ )‪(h‬‬ ‫ﺯﻣﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ ﺍﺛﺮ ‪(h)a‬‬ ‫ﻓﺮﺁﻭﺭﺩﻩ‬
‫‪2-6‬‬ ‫‪0/5-2‬‬ ‫ﻗﺮص‬
‫‪2-6‬‬ ‫‪0/5-2‬‬ ‫اﻟﮕﺰﯾﺮ‬
‫‪1-4‬‬ ‫‪ 5-30‬دﻗﯿﻘﻪ‬ ‫‪b‬‬
‫ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬
‫‪ :a‬ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻄﻨﯽ در ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن دﻫﻠﯿﺰي‪ ،‬اﺛﺮات اﯾﻨﻮﺗﺮوﭘﯿﮏ و اﻟﮑﺘﺮوﮐﺎردﯾﻮﮔﺮاﻓﯿﮏ‬
‫‪ :b‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺮﻋﺖ اﻧﻔﻮزﯾﻮن‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪444‬‬
 ‫‪ -‬ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن ﺑﻄﻨﯽ‬
‫‪ -‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﻪ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬
‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري ﮔﺮه ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ و ﺑﻠﻮك ‪AV‬‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼﻻت اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺘﯽ‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼﻻت ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي و ﻫﯿﭙﺮﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﻣﯿﻮﮐﺎرد ﺣﺎد‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﻜﺎﺕ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺪﺍﺧﻞ‬ ‫ﺩﺍﺭﻭﻱ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮ‬ ‫ﺩﺍﺭﻭﻱ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬﺍﺭ‬

‫ﺑﺘﺎﺑﻼﮐﺮﻫﺎ و دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﺑﺘﺎ ﺑﻼﮐﺮﻫﺎ )ﻣﺜﻞ ﮐﺎرودﯾﻠﻮل(‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ‬
‫دﻫﻠﯿﺰي و اﺛﺮﺷﺎن ﺑﺮ ﻫﺪاﯾﺖ‬
‫ﮔﺮه ‪ AV‬ﻣﻮﺛﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﻠﺴﯿﻢ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺰرﯾﻖ‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﮐﻠﺴﯿﻢ‬
‫ورﯾﺪي ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آرﯾﺘﻤﯽ‬
‫ﺟﺪي در ﺑﯿﻤﺎران دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﻦ دو دارو در ﮐﻨﺘﺮل‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻧﺎل ﮐﻠﺴﯿﻤﯽ‬
‫ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن دﻫﻠﯿﺰي و اﺛﺮات آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ‬ ‫)وراﭘﺎﻣﯿﻞ(‬
‫ﺑﺮ روي ﻫﺪاﯾﺖ ﮔﺮه ‪ AV‬ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز آرﯾﺘﻤﯽ در ﺑﯿﻤﺎران‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﺳﻮﮐﺴﯿﻨﯿﻞ ﮐﻮﻟﯿﻦ‬
‫دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮد‪..‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻢ زﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﻣﻘﻠﺪ ﻫﺎي ﺳﻤﭙﺎﺗﯿﮏ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ آرﯾﺘﻤﯽ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء آرﯾﺘﻤﯽ‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺗﯿﺎزﯾﺪي و‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻟﻮپ‬
‫ﺳﻄﺢ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ و ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﺠﻮﯾﺰ داروﻫﺎي ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر‬ ‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬ ‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‬
‫دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﺎز آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪445‬‬
 ‫داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻏﻠﻈﺖ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‬
‫‪ -‬دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻤﯿﺖ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﯿﻨﯿﺪﯾﻦ‪ ،‬وراﭘﺎﻣﯿﻞ‪ ،‬آﻣﯿﻮدارون‬
‫ﭘﺮوﭘﺎﻓﻨﻮن‪ ،‬اﯾﻨﺪوﻣﺘﺎﺳﯿﻦ‪ ،‬اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول‪ ،‬آﻟﭙﺮازوﻻم و اﺳﭙﯿﺮﻧﻮﻻﮐﺘﻮن ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ آن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﮐﻼرﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ و ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﺮوﭘﺎﻧﺘﻠﯿﻦ و دﯾﻔﻨﻮﮐﺴﯿﻼت ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺤﺮﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻏﻠﻈﺖ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‬

‫‪ -‬آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﺎﺳﺎﻻزﯾﻦ‪ ،‬ﻧﺌﻮﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‪ ،‬داروﻫﺎي ﺿﺪ ﺳﺮﻃﺎن و ﻣﺘﻮﮐﻠﻮﭘﺮاﻣﯿﺪ در ﺟﺬب روده اي‬
‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ دﺧﺎﻟﺖ ﮐﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ آن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬رﯾﻔﺎﻣﭙﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ از ﻃﺮﯾﻖ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﻏﯿﺮ ﮐﻠﯿﻮي آن ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺑﯿﻤﺎران‬
‫ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل ﮐﻠﯿﻮي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت دارو ‪ -‬آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‬

‫‪ -‬دوزﻫﺎي درﻣﺎﻧﯽ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻮج ‪ PR‬و ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻮج ‪ ST‬اﻟﮑﺘﺮوﮐﺎردﯾﻮﮔﺮام ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪ - .‬دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺜﺒﺖ ﮐﺎذب ‪ ST-T‬در ﻃﻮل ﺗﺴﺖ ورزش ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻧﺎﺷﯽ از دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوز در دوزﻫﺎي ﺑﺎﻻي درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ در دوزﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل درﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻏﻠﻈﺖ درﻣﺎﻧﯽ آن در رﻧﺞ درﻣﺎﻧﯽ ﻗﺮار دارد ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺧﺘﻼل ﻫﺪاﯾﺖ ﮔﺮه ‪ ، AV‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي دﻫﻠﯿﺰي‪ ،‬ﺑﻠﻮك ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ﺑﻄﻨﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن ﺑﻄﻨﯽ‪.‬‬
‫ﻋﺼﺒﯽ آﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﮔﯿﺠﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺿﻄﺮاب‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫دﻟﯿﺮﯾﻮم‪ ،‬ﺗﻮﻫﻢ‪ ،‬اﺧﺘﻼﻻت ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ )ﺗﺎري ﯾﺎ زردي دﯾﺪ( و ﺿﻌﻒ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ و ﺗﻬﻮع‪ ،‬دردﻫﺎي ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬اﯾﺴﮑﻤﯽ روده اي‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﺎﯾﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬راش ﻣﺎﮐﻮﻟﻮﭘﺎﭘﻮﻻر و ﻣﺮگ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫‪ R‬ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﮐﻪ در ﻧﻮزادان و ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺮوز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻋﻮارض ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪446‬‬
 ‫‪ -‬دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل و اﺧﺘﻼﻻت رواﻧﯽ در ﮐﻮدﮐﺎن ﮔﺮدد ﮐﻪ‬
‫ﻋﻼﺋﻢ دوزاژ ﺑﺎﻻي دارو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آرﯾﺘﻤﯽ ﻫﺎي ﻗﻠﺒﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮادي ﮐﺎردي ﺳﯿﻨﻮﺳﯽ ﻫﻢ از ﻋﻼﺋﻢ دوز ﺑﯿﺶ‬
‫از ﺣﺪ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ در ﮐﻮدﮐﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻫﺮ ﻧﻮع آرﯾﺘﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي دﻫﻠﯿﺰي و ﯾﺎ اﺧﺘﻼﻻت ﻫﺪاﯾﺘﯽ و ﺗﺎﮐﯽ‬
‫ﮐﺎردي ﮔﺮه اي ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﻋﺎرﺿﻪ آرﯾﺘﻤﯽ ﺑﻄﻨﯽ ﺷﺎﯾﻊ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻼﯾﻢ دوزاژ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ‬

‫در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﺳﻤﯿﺖ ﻋﻼﯾﻢ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺣﯿﺎت ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ﺑﻄﻨﯽ ﯾﺎ ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن ﺑﻄﻨﯽ‪ ،‬ﺑﺮادي آرﯾﺘﻤﯽ‬
‫ﭘﯿﺶ روﻧﺪه و ﺑﻠﻮك ﻗﻠﺒﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺑﯿﺶ از ‪ 10 mg‬دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ در ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ﺳﺎﻟﻢ ﯾﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ 4mg‬در‬
‫اﻃﻔﺎل ﺳﺎﻟﻢ و ﯾﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺎ ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ‪ 10ng/ml‬ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺴﺖ ﻗﻠﺒﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ ﺗﺰرﯾﻘﯽ‬

‫اﯾﻦ ﻓﺮآورده در ﺷﺮاﯾﻂ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻗﻠﺒﯽ و ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن دﻫﻠﯿﺰي ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ دﯾﮋﯾﺘﺎﻟﯿﺰه ﮐﺮدن‬
‫ﺳﺮﯾﻊ ﺑﯿﻤﺎر ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ R‬ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ اﯾﻦ ﻓﺮآورده ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز درد در ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺠﻮﯾﺰ ورﯾﺪي آن ﺗﻮﺻﯿﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﺰرﯾﻖ داﺧﻞ ﻋﻀﻼﻧﯽ آن ﺑﺎﯾﺪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﺴﯿﺎر ﻋﻤﯿﻖ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‬
‫و ﺳﭙﺲ ﻣﺎﺳﺎژ ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﻘﺪار ﺗﺰرﯾﻖ دﯾﮕﻮﮐﺴﯿﻦ در ﺑﺎﻟﻐﯿﻦ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 500 mcg‬در ﯾﮏ ﻣﺤﻞ و در ﮐﻮدﮐﺎن ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 200mg‬در‬
‫ﯾﮏ ﻣﺤﻞ ﺗﺰرﯾﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻓﺴﻔﻮدي اﺳﺘﺮاز‬

‫اﯾﻦ دﺳﺘﻪ اﯾﻨﻮﺗﺮوپ ﻫﺎي ﻗﻮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﺛﺮات اﺗﺴﺎع ﻋﺮوق )وازودﯾﻼﺗﻮر( دارﻧﺪ اﯾﻦ ﮔﺮوه در درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت‬
‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ )درﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺎ اﯾﻦ دﺳﺘﻪ داروﻫﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ را‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ(‪.‬‬
‫‪Milrinone‬‬ ‫ﻣﯿﻠﺮﯾﻨﻮن‬

‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺻﻮرت داﺧﻞ ورﯾﺪي در درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﺣﺎد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬دوز اوﻟﯿﻪ اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻫﺴﺘﻪ و در ﻣﺪت ﺑﯿﺶ از ده دﻗﯿﻘﻪ ﺗﺠﻮﯾﺰﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ R‬دوزﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه اﯾﻦ دارو ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻬﺖ ﺗﺠﻮﯾﺰ رﻗﯿﻖ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در رﻗﯿﻖ ﺳﺎزي ﻣﯿﻠﺮﯾﻨﻮن‬
‫ﺳﺪﯾﻢ ﮐﻠﺮاﯾﺪ ﺗﺰرﯾﻘﯽ ‪ ،%0/45‬ﺳﺪﯾﻢ ﮐﻠﺮاﯾﺪ ‪ %0/9‬ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﯾﺎ دﮐﺴﺘﺮوز ‪ %‬ﺗﺰرﯾﻘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ R‬ﺟﺪول زﯾﺮ ﺣﺠﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺤﻠﻮل رﻗﯿﻖ ﮐﻨﻨﺪه را ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺖ ‪ 200 mcg/ml‬ﺟﻬﺖ اﻧﻔﻮزﯾﻮن‬
‫ورﯾﺪي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺠﻢ ﮐﻠﯽ )‪(mL‬‬ ‫رﻗﯿﻖ ﮐﻨﻨﺪه )‪(mL‬‬ ‫ﻣﯿﻠﯿﺮﯾﻨﻮن ‪1mg/ml‬‬ ‫ﻏﻠﻈﺖ اﻧﻔﻮزﯾﻮن )‪(mcg/ml‬‬
‫)‪(mL‬‬

‫‪447‬‬
 ‫‪50‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪200‬‬
‫‪100‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪200‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ D‬ﺷﺪت اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ و ﻫﻤﻮدﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﮔﺮدد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ T‬اﻧﻔﻮزﯾﻮن ﻫﻢ زﻣﺎن ﻣﯿﻠﺮﯾﻨﻮن و ﻓﺮوﺳﻤﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻣﺴﯿﺮ ‪ IV‬ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا واﮐﻨﺶ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ‬
‫دو دارو ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد رﺳﻮب ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي اﺗﺎق ‪ 15 – 30‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ R‬ﻣﯿﻠﺮﯾﻨﻮن ﯾﮏ اﯾﻨﻮﺗﺮوپ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﺘﺴﻊ ﮐﻨﻨﺪه ﻋﺮوق ﺑﺎ اﻧﺪﮐﯽ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﮐﺮوﻧﻮﺗﺮوﭘﯿﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﯿﻠﺮﯾﻨﻮن ارزﯾﺎﺑﯽ دﻗﯿﻖ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺴﯿﺎر ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﺳﺮﻋﺖ ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ R‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ ﻣﮑﻤﻞ ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ در ﻃﻮل درﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﯿﻠﺮﯾﻨﻮن ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬
‫‪ -‬آرﯾﺘﻤﯽ‬
‫‪ -‬اﻧﻔﺎرﮐﺘﻮس ﻣﯿﻮﮐﺎرد ﺣﺎد‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫آرﯾﺘﻤﯽ ﺑﻄﻨﯽ ‪ ،%12‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﮐﺘﻮﭘﯿﮏ ﺑﻄﻨﯽ ‪ ،%8/5‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي ﺑﻄﻨﯽ ‪،%2/8‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن ﺑﻄﻨﯽ ‪%0/2‬‬
‫ﻋﺼﺒﯽ ﺳﺮدرد ‪%2/9‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺎﻟﻤﯽ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻮر‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﺎﯾﺘﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل در ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬

‫داروﻫﺎي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه ﭼﺮﺑﯽ ﺧﻮن‬

‫اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻏﻠﻈﺖ ﭼﺮﺑﯽ ﺧﻮن در ﮐﻨﺘﺮل ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ و ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﯽ ﮐﻠﺴﺘﺮول‪ ،‬ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎ ﯾﺎ ﻫﺮ دو آﻧﻬﺎ ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺧﻮن ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ و ﻣﺮگ ﺑﯿﻤﺎران ﮔﺮدد‪ ،‬ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎي‬
‫ﺳﺮﻣﯽ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ و از ﻃﺮﯾﻖ داﻧﺴﺘﯿﻪ ﺷﺎن ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪448‬‬
 ‫ﺷﯿﻠﻮﻣﯿﮑﺮون ﻫﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ و ﮐﻢ داﻧﺴﺘﯿﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﺲ از آن ‪ VLDL‬اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺴﺘﯿﻪ اش ﮐﻤﯽ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺳﺎﯾﺰش ﮐﻤﺘﺮ از ﺷﯿﻠﻮﻣﯿﮑﺮون ﻫﺎﺳﺖ‪ LDL ،ILDL ،‬و ‪ HDL‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ داراي داﻧﺴﯿﺘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺳﺎﯾﺰ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‬

‫ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﯾﮏ اﺧﺘﻼل در ﺳﻨﺘﺰ و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﺗﻮﺟﻪ اﺻﻠﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺮ روي اﻓﺰاﯾﺶ ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎي ﻏﺸﺎء ﺑﻮده اﺳﺖ وﻟﯽ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﺎدل ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ‬
‫در ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ واژه دﯾﺲ ﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ اﻏﻠﺐ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ژﻧﺘﯿﮑﯽ و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﭘﺮﭼﺮب در ﺑﺮوز دﯾﺲ ﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ دﺧﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻠﺴﺘﺮول اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺟﺰء ﺿﺮوري از ﻏﺸﺎء ﺳﻠﻮﻟﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﭘﯿﺶ ﺳﺎز ﺳﻨﺘﺰ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻟﯿﭙﯿﺪ دﯾﮕﺮ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژي اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ در ﺧﻮن ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻔﺎوت در ﻏﻠﻈﺖ ﻟﯿﭙﯿﺪ ﺑﯿﻦ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل اﻃﻼﻋﺎت‬
‫اﭘﯿﺪﻣﯿﻮﻟﻮژي راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﮐﻠﺴﺘﺮول و ﻣﺮگ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﯿﻤﺎري اﯾﺴﮑﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﮐﺮده‬
‫اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﺑﯿﺎن ﮔﺮدﯾﺪه اﻧﺪ‪ :‬ﻣﺜﻼ در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮاﺳﺎس آﻧﮑﻪ‬
‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﻘﺺ ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺎﯾﺮ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎ و ﯾﺎ داروﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﻮع‬
‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﮕﺮ ﺑﺮاﺳﺎس اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﮐﻠﺴﺘﺮول‪ ،‬ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ‬
‫ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮ ﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‬

‫در ﺑﯿﻤﺎران داراي ﻋﻼﯾﻢ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ‪ ،‬درﻣﺎن ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ HDL‬ﯾﺎ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺣﻤﻼت ﺣﺎد ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻏﻠﻈﺖ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﭘﻼﺳﻤﺎ و ﺑﯿﻤﺎري اﯾﺴﮑﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اﺑﺘﺪاي درﻣﺎن ﻣﺼﺮف‬
‫داروﻫﺎي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﯾﺮ رﯾﺴﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎر ﺟﻬﺖ ﺗﺠﻮﯾﺰ‬
‫ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ درﻣﺎﻧﯽ ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ روش درﻣﺎﻧﯽ ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﺒﮏ زﻧﺪﮔﯽ‪،‬‬
‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از داروﻫﺎي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه ﭼﺮﺑﯽ ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي اﺻﻠﯽ داروﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ آورده ﯾﺎ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪه ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺸﺘﻘﺎت اﺳﯿﺪ ﻓﯿﺒﺮﯾﮏ و ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آن‪ ،‬رزﯾﻦ ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي و‬
‫ﻣﺸﺘﻘﺎت ﺷﺎن و ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎي اﻣﮕﺎ – ‪ 3‬درﯾﺎﯾﯽ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﺮﯾﮏ اﻓﺰاﯾﺶ رﺳﭙﺘﻮرﻫﺎي ‪ LDL‬ﺑﺮ روي ﻏﺸﺎء ﻫﭙﺎﺗﻮﺳﯿﺖ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ‪ LDL‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺛﺮ اﺻﻠﯽ آﻧﻬﺎ ﮐﺎﻫﺶ ‪ - LDL‬ﮐﻠﺴﺘﺮول اﺳﺖ وﻟﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ ‪ HDL‬ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ از ﮐﺎرآﻣﺪﺗﺮﯾﻦ و ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﯾﻦ داروﻫﺎي ﮐﺎﻫﻨﺪه ﻟﯿﭙﯿﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻬﺎر ﺳﻨﺘﺰ ﮐﻠﺴﺘﺮول و اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻠﺴﺘﺮول از‬
‫ﺻﻔﺮا ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺛﺮ اﺻﻠﯽ آﻧﻬﺎ در ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ‪ VLDL‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ‬

‫‪449‬‬
 ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ HDL‬ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﺛﺮات ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺮ روي ‪ LDL‬دارﻧﺪ‪ .‬ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ اﮐﺜﺮا در‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﯿﭙﺮﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻣﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬رزﯾﻦ ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪه ﺑﻪ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي‪ :‬از ﻃﺮﯾﻖ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﮐﻠﺴﺘﺮول در ﻣﺠﺮاي روده از ﺑﺎز ﺟﺬب آن‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﺛﺮ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﮐﺴﯿﺪاﺳﯿﻮن ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺟﻬﺖ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﺳﻨﺘﺰ رﺳﭙﺘﻮر ‪ LDL‬ﺑﺮ روي ﻫﭙﺎﺗﻮﺳﯿﺖ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﮐﺎﻫﺶ ‪ LDL‬ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﯿﺪ ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻬﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ VLDL‬در ﮐﺒﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ‪ LDL‬و ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ و اﻓﺰاﯾﺶ ‪ HDL‬ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺼﺮف آن ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎي اﻣﮕﺎ – ‪ 3‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺟﺬب ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣﺎﻧﻨﺪ ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ‪ ،‬ﻣﮑﻤﻞ ﻫﺎي ﻏﺬاﯾﯽ‬
‫ﺣﺎوي ﻓﯿﺒﺮ ﻣﺤﻠﻮل ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻤﻎ ﮔﻮار ﯾﺎ اﺳﺘﺮول ﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﺳﻮﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮ اﺳﺘﺮوژن ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﮑﻤﻞ ﻫﺎي ﺳﯿﺮ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﮐﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ R‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ذﮐﺮ ﺷﺪ درﻣﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ درﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده از رزﯾﻦ ﻫﺎي اﺳﯿﺪﻫﺎي‬
‫ﺻﻔﺮاوي ﯾﺎ ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﮐﻤﺘﺮ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬درﻣﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺟﻬﺖ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻏﻠﻈﺖ ﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد وﻟﯽ رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻋﻮارض‬
‫ﺟﺎﻧﺒﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﻣﺜﻼ در ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ و ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ رﯾﺴﮏ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ راﺑﺪوﻣﯿﻮﻟﯿﺰ و ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﯿﭙﺮﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﯿﺮﯾﺪﻣﯽ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ و ﯾﺎ ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ وﻟﯽ ﻣﺼﺮف رزﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﺒﻮده و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﺑﻪ ﺷﺶ ﻧﻮع ﺑﯿﻤﺎري ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﺳﺎس ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي آن اﻓﺰاﯾﺶ و ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺮ ﯾﮏ از‬
‫ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎ و ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول زﯾﺮ اﻧﻮاع ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ و درﻣﺎن آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻼﺻﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪:‬‬

‫‪V‬‬ ‫‪IV‬‬ ‫‪III‬‬ ‫‪IIb‬‬ ‫‪IIa‬‬ ‫‪I‬‬ ‫ﻧﻮع ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‬

‫ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ‬
‫↑↑‪N-‬‬ ‫↑ ‪N-‬‬ ‫↑↑‪N-‬‬ ‫↑↑‬ ‫↑↑‬ ‫↑‪N -‬‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﺮول‬
‫↑↑‬ ‫↑↑‬ ‫↑↑‪N -‬‬ ‫↑↑‬ ‫‪N‬‬ ‫↑↑‬ ‫ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎ‬
‫ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫↑↑‬ ‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬ ‫↑↑‬ ‫ﺷﯿﻠﻮﻣﯿﮑﺮون ﻫﺎ‬
‫↑↑‬ ‫↑↑‬ ‫↑‪N-‬‬ ‫↑↑‬ ‫↓↓‪N-‬‬ ‫↑‪N -‬‬ ‫‪VLDL‬‬
‫)‪(a‬‬
‫↑↑‬ ‫‪ILDL‬‬
‫↑↑‬ ‫↓‪N-‬‬ ‫↑↑‬ ‫↑↑‬ ‫↑↑‬ ‫↓↓‬ ‫‪LDL‬‬
‫↓↓‬ ‫↓‪N-‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬ ‫‪N‬‬ ‫↑↑‬ ‫‪HDL‬‬
‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪،‬‬ ‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪،‬‬ ‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪،‬‬ ‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪،‬‬ ‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‪،‬‬ ‫رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ‬ ‫درﻣﺎن‬
‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‪،‬‬ ‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ‬ ‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬ ‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ‬ ‫اﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺟﻢ‬ ‫و ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‬ ‫‪،HMG-CoA‬‬ ‫‪،HMG-CoA‬‬
‫اﺳﯿﺪ و‬ ‫ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‬ ‫ﻣﺸﺘﻘﺎت‬ ‫ﻣﺸﺘﻘﺎت‬

‫‪450‬‬
 ‫ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات‬ ‫و ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات‬ ‫اﺳﯿﺪﻫﺎي‬ ‫اﺳﯿﺪﻫﺎي‬
‫ﺻﻔﺮاوي‪،‬‬ ‫ﺻﻔﺮاوي و‬
‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ و‬ ‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫‪ =a‬ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻏﯿﺮ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬ ‫↓= اﻧﺪﮐﯽ ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫↑= اﻧﺪﮐﯽ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫↓↓= ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫‪ =N‬ﻃﺒﯿﻌﯽ ↑↑= اﻓﺰاﯾﺶ‬

‫‪ -‬ﺗﺎﺛﯿﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﺑﺮ روي ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ و ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎ‬

‫دارو‬
‫‪HDL‬‬ ‫‪LDL‬‬ ‫‪VLDL‬‬ ‫ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎ‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﺮول‬
‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫ﺳﯿﻤﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫↑→‬ ‫↓‬ ‫↑→‬ ‫↑→‬ ‫↓‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬
‫↑‬ ‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫ﻓﻨﻮ ﻓﯿﺒﺮات‬
‫↑‬ ‫↓→‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‬
‫↑‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫↓‬ ‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬
‫→ ﺑﺪون ﺗﺎﺛﯿﺮ‬ ‫↑ = اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫↓ = ﮐﺎﻫﺶ‬

‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﮐﻠﯽ‬

‫‪ -‬اﺑﺘﺪا ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻮع ﻫﯿﭙﺮ ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﻤﯽ و ﻏﻠﻈﺖ ﺳﺮﻣﯽ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ و ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن و اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ در درﻣﺎن ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺧﻮن ﺑﺎﻻ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻠﺴﺘﺮول و ﭼﺮﺑﯽ ﻫﺎي اﺷﺒﺎع ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻤﺎر در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن از ﻧﻈﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ ﮐﻠﺴﺘﺮول و ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪ درﻣﺎن داروﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ HMG – CoA‬ردوﮐﺘﺎز‪ ،‬ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‪،‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﯿﮑﻮﺗﯿﻨﯿﮏ اﺳﯿﺪ و ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻫﺎ و ﮐﻠﺴﺘﺮول ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬داروﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در درﻣﺎن ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ HMG – CoA‬ردوﮐﺘﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬درﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﺮوژن در زﻧﺎن ﯾﺎﺋﺴﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺳﺮﻣﯽ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ اﺳﺘﺮوژن ﺧﺎﺻﯿﺖ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫‪ LDL‬و اﻓﺰاﯾﺶ ‪ HDL‬را دارد ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬درﻣﺎن ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﻤﯽ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫داروﯾﯽ در درﻣﺎن آن دﺧﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪Bile acid‬‬ ‫ﻣﺸﺘﻘﺎت اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي‬

‫‪sequestrants‬‬

‫‪451‬‬
 ‫اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ و ﺧﺎرش ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬
‫‪Cholestyramine‬‬

‫اﯾﻦ دارو ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ در درﻣﺎن ﺧﺎرش ﻧﺎﺷﯽ از اﻧﺴﺪاد ﻧﺴﺒﯽ ﻣﺠﺎري‬
‫ﺻﻔﺮاوي و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺗﻮﮐﺴﯿﻦ ﺣﺎﺻﻞ از ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻮم دﯾﻔﯿﺴﯿﻞ ﺑﺎﻋﺚ دﻓﻊ ﺳﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ در‬
‫درﻣﺎن اﺳﻬﺎل ﭘﺲ از واﮔﻮﺗﻮﻣﯽ‪ ،‬ﺳﻤﯿﺖ دﯾﮋﯾﺘﺎل و درﻣﺎن ﮐﻤﮑﯽ ﻫﯿﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي و ‪ Hyperoxaluria‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﺳﺮﻣﯽ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺨﺮﯾﺐ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي در ﺑﺎﻓﺖ‬
‫ﻫﺎي درﻣﺎل و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺎرش در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻧﺴﺪاد ﻧﺴﺒﯽ ﻣﺠﺎري ﺻﻔﺮاوي ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬از اﺳﺘﻨﺸﺎق ﺗﺼﺎدﻓﯽ و ﯾﺎ ﻣﺼﺮف ﺧﺸﮏ ﭘﻮدرﻫﺎي ﮔﻠﺴﺘﺮاﻣﯿﻦ ﺧﻮدداري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻘﺪار ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺳﺮم ﭼﮏ ﮔﺮدد و رژﯾﻢ ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﯿﺎط ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﺳﻮء ﺟﺬب ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺟﺪا ﮐﺮدن اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي و ﺗﺪاﺧﻞ در ﺟﺬب ﭼﺮﺑﯽ ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺟﺬب وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﻮل در ﭼﺮﺑﯽ و اﺳﯿﺪ ﻓﻮﻟﯿﮏ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻣﯽ ﻓﻮﻻت در ﻣﺼﺮف ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز اﺧﺘﻼل ﮔﻮارﺷﯽ و ﯾﺒﻮﺳﺖ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار‬

‫↓اﺛﺮات‬ ‫داروي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬
‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ‪%40‬‬ ‫↓↓ ‪AUC‬‬ ‫ﻣﺎﯾﮑﻮﻓﻨﻮﻻت‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬
‫‪ AUC‬ﻣﺎﯾﮑﻮﻓﻨﻮﻻت ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ‬ ‫↓ اﺛﺮات درﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻫﯿﭙﻮﺗﯿﺮوﯾﯿﺪﯾﺴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪي‬
‫ﻣﺼﺮف اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫↓ ﺟﺬب‬ ‫وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎي ‪K, E,‬‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬
‫‪ D, A‬و ﻓﻮﻟﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬

‫‪ R‬ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻣﺠﺮاي ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب داروﻫﺎي ﺧﻮراﮐﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪452‬‬
 ‫‪ D‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ داروﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﯾﺎ ‪ 4-6‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از آن ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﮑﻤﻞ ﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎت‬ ‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ HMG-CoA‬ردوﮐﺘﺎز‬ ‫‪ R‬ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ‬
‫ﭘﺮوﭘﺮاﻧﻮﻟﻮل‬ ‫ﻫﯿﺪروﮐﻮرﺗﯿﺰون‬ ‫ﺳﺮﻣﯽ و ﯾﺎ ﺟﺬب ﮔﻮارﺷﯽ داروﻫﺎي‬

‫ﺗﺘﺮاﺳﺎﯾﮑﻠﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ‬ ‫ذﯾﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪:‬ﮐﻮرﺗﯿﮑﻮﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﺎ‬

‫ﮔﻠﯿﮑﻮزﯾﺪﻫﺎي دﯾﮋﯾﺘﺎل‬
‫دﯾﻮرﺗﯿﮏ ﻫﺎي ﺗﯿﺎزﯾﺪي‬ ‫‪NSAIDs‬‬
‫ﭘﻨﯽ ﺳﯿﻠﯿﻦ ‪G‬‬ ‫دوﮐﭙﺴﯿﻦ‬
‫‪Ursodiol‬‬
‫واﻟﭙﺮوﯾﯿﮏ اﺳﯿﺪ‬ ‫ﻓﻨﻮﺑﺎرﺑﯿﺘﺎل‬ ‫اﺳﺘﺮوژن ﻫﺎ ‪ /‬ﭘﺮوﺳﺘﺮون ﻫﺎ‬
‫ﻓﺮوﺳﻤﺎﯾﺪ‬
‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‬
‫ﮔﻠﯽ ﭘﯿﺰاﯾﺪ‬

‫ﻋﻮارض داروﯾﯽ‬

‫درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻦ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫ﻋﺼﺒﯽ ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬درد ﻋﺼﺒﯽ ﻓﻤﻮرال‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﮔﺰﮔﺰ ﮐﺮدن‬ ‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﻧﺎراﺣﺘﯽ ﮔﻮارﺷﯽ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﻫﻤﻮروﯾﯿﺪ‪ ،‬ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺧﻮن در ﻣﺪﻓﻮع‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬دﯾﺲ ﻓﺎژي‪ ،‬ﺳﮑﺴﮑﻪ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‪ ،‬درد در ﻧﺎﺣﯿﻪ رﮐﺘﻮم‪ ،‬اﺳﻬﺎل ﭼﺮب‬
‫آﻧﻤﯽ‪ ،‬ﮐﺒﻮدي‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪PT‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫آﺳﻢ‪ ،‬ﺗﻨﮕﯽ ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬
‫درد در اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺪن‪ ،‬آرﺗﺮﯾﺖ‪ ،‬ﮐﻤﺮدرد‪ ،‬درد ﻣﻔﺎﺻﻞ و ﻋﻀﻼت‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ -‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫دﯾﻮرز‪ ،‬ﺳﻮزش ادرار‪ ،‬ﻫﻤﺎﭼﻮري‬ ‫ﻋﻮارض ﮐﻠﯿﻮي‬
‫ادم‪ ،‬ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي ﻟﺜﻪ‪ ،‬اﺳﯿﺪوز ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺮﻣﯿﮏ‪ ،‬راش و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﭘﻮﺳﺘﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﻞ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬ﭘﻮﮐﯽ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬ﺑﯽ رﻧﮓ ﺷﺪن دﻧﺪان ﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻤﺒﻮد وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ‪ D‬و ‪، A‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ وزن‬

‫‪ D‬ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ R‬ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﺳﻮزش ﺳﺮدل در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ وﻟﯽ ﺑﺎ‬
‫اداﻣﻪ درﻣﺎن ﻋﻼﯾﻢ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪R‬دوزاژ ﻣﺼﺮﻓﯽ ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ در اﻃﻔﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﻮﯾﺰ ﭘﺰﺷﮏ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ‪240‬‬
‫‪ mg/kg/day‬ﭘﻮدر ﺧﺸﮏ آن در دو ﯾﺎ ﺳﻪ دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬ﺟﻬﺖ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﭘﻮدر ‪ :‬ﻣﺤﺘﻮي ﺑﺴﺘﻪ را ﺑﺎ ‪ 60-180‬ﻣﯿﻠﯽ ﻟﯿﺘﺮ آب ﻣﺨﻠﻮط ﮐﺮده و ﻣﺼﺮف ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪453‬‬
 ‫ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ HMG – COA‬ردوﮐﺘﺎز‬

‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﮐﻠﯽ اﯾﻦ داروﻫﺎ در ﺟﺪول زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬ ‫ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬ ‫ﺳﯿﻤﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ ﻓﺎﻣﯿﻠﯿﺎل ﻫﺘﺮوزﯾﮕﻮت‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻓﺎﻣﯿﻠﯿﺎل ﻫﻤﻮزﯾﮕﻮت‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻣﯽ‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫دﯾﺲ ﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻣﺮﮐﺐ‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ اوﻟﯿﻪ‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي اوﻟﯿﻪ از ﻋﻮارض ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫‪P‬‬ ‫‪P‬‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ از ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ ‪ -‬ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﮐﯿﻨﺘﯿﮏ‬

‫اﺛﺮات ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي‬ ‫اﺗﺼﺎل‬ ‫ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺖ‬ ‫ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ )‪(h‬‬ ‫ﻓﺮاﻫﻤﯽ زﯾﺴﺘﯽ‬ ‫دارو‬
‫ﯾﺎ ﮐﺒﺪي‬ ‫ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ در ﻣﺒﺘﻼﯾﺎن ﺑﻪ‬ ‫‪> 98%‬‬ ‫دارد‬ ‫‪~ 14‬‬ ‫زﯾﺴﺘﯽ‬ ‫ﻓﺮاﻫﻤﯽ‬ ‫آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ‪%14‬‬
‫ﮐﺒﺪ اﻟﮑﻠﯽ‬ ‫ﻣﻄﻠﻖ‬
‫)ﻋﺒﻮر اول ﮐﺒﺪي(‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬ ‫‪> 95 %‬‬ ‫دارد‬ ‫‪3-4‬‬ ‫‪) %30‬ﻋﺒﻮر اول ﮐﺒﺪي(‬ ‫ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫در ﺑﯿﻤﺎري ﮐﻠﯿﻮي ﺷﺪﯾﺪ‬
‫‪~ 95%‬‬ ‫دارد‬ ‫‪--‬‬ ‫‪) %85‬ﻋﺒﻮر اول ﮐﺒﺪري(‬ ‫ﺳﯿﻤﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬

‫‪ R‬ﺳﯿﻤﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﻦ و ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﭘﯿﺶ داروﻫﺎي ﻻﮐﺘﻮﻧﯽ ﻏﯿﺮﻓﻌﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﯿﺪروﻟﯿﺰ ﺷﺪه و اﺛﺮ ﺧﻮد را‬
‫ﻣﯽ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري ﻓﻌﺎل ﮐﺒﺪي‬
‫‪ -‬ﺑﺎرداري‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬
‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬
‫‪ -‬اﺛﺮات ﺑﺮ ﻋﻀﻼت اﺳﮑﻠﺘﯽ‪ :‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ و راﺑﺪوﻣﯿﻮﻟﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ ﻫﻮرﻣﻮن ﻫﺎي اﺳﺘﺮوﯾﯿﺪي‬
‫‪ -‬اﺛﺮات ﺑﯿﻨﺎﯾﯽ‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪ -‬آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‪ ،‬ﺳﯿﻤﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﻦ و ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﺟﻬﺖ درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎران ‪ 10 – 17‬ﺳﺎل ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ ﻓﺎﻣﯿﻠﯿﺎل‬
‫ﻫﺘﺮوزﯾﮕﻮت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪454‬‬
 ‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬
‫‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪:CYP 450‬‬
‫‪ -‬آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‪ ،‬ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ و ﺳﯿﻤﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﻦ از ﻃﺮﯾﻖ ‪ CYP 450‬ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺰه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز‬
‫ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﯾﻦ ﺳﯿﺘﻮﮐﺮوم ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﺘﺮاﮐﻮﻧﺎزول‪ ،‬ارﯾﺘﺮوﻣﺎﯾﺴﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﺮوﺗﺌﺎز‪ ،‬ﻧﻔﺎزودون و‬
‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ رﯾﺴﮏ ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎﻫﺶ دﻓﻊ ﻣﻬﺎرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪HMG-CoA‬‬
‫ردوﮐﺘﺎز ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬رﯾﺴﮏ ﺑﺮوز ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ داروﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‪ ،‬ﺳﺎﯾﺮ ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ و ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ‬
‫)ﺣﺪاﻗﻞ ‪ ( 1g/day‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز درد ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ و ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ R‬ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد وﻟﯽ ﺑﻘﯿﻪ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺪون ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ R‬ﻣﺼﺮف ﺑﺮﺧﯽ آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺬب آن ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻟﻮواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫‪Lovastatin‬‬

‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي ‪ 5 – 30‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺮم آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ آن ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺟﻮﯾﺪه ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﻄﺢ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺑﺎﯾﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم دوز دارو ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺳﯿﻤﻮاﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫‪Simvastatin‬‬

‫‪ R‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﻣﻮرد اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ اﺛﺮ اﯾﻦ دارو را در ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﻟﺘﻬﺎﺑﯽ ﺑﯿﻤﺎري ‪ MS‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در دﻣﺎي ‪ 5 – 30‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ‬
‫‪Atorvastatin‬‬

‫‪ -‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن آرﺗﺮﯾﺖ روﻣﺎﺗﻮﯾﯿﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن اﺛﺮ ﺑﯿﻤﺎري‬
‫ﺑﺮ ﻗﻠﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬در دﻣﺎي ‪ 20 – 25‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ‬

‫‪455‬‬
 ‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‬
‫‪Gemfibrozil‬‬

‫‪ -‬در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻣﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﯿﻤﺎري ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ آن در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن دو دوز ﻣﻨﻘﺴﻢ ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ و ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺷﺎم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬اﺧﺘﻼل ﮐﺒﺪي ﯾﺎ ﮐﻠﯿﻮي ﺷﺪﯾﺪ‬

‫‪ -‬ﺳﯿﺮوز اوﻟﯿﻪ ﺻﻔﺮاوي‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري ﺳﻨﮓ ﺻﻔﺮاوي‬

‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آن ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد‬

‫‪ -‬ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ -‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫‪ -‬ﮐﺎﺗﺎراﮐﺖ‬
‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯿﻮي و ﮐﺒﺪي‬
‫‪ -‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و اﯾﻤﻨﯽ اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻮرد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ R‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻔﯿﻒ ﻫﻤﻮﮔﻠﻮﺑﯿﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎﺗﻮﮐﺮﯾﺖ‪ ،‬ﮔﻠﺒﻮل ﻫﺎي ﺳﻔﯿﺪ ﺧﻮن ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ R‬در اﺑﺘﺪاي درﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺳﻄﺢ ﻟﯿﭙﯿﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد و ﭘﺲ از آن آزﻣﺎﯾﺸﺎت دوره اي ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎي ﺳﺮﻣﯽ ﻫﺮ‬
‫ﺳﻪ ﻣﺎه ﻻزم ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ D‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺒﺪي دردرﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻦ دارو ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﻓﺰاﯾﺶ ‪LDH, ALT‬‬
‫‪ ،AST‬ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ و آﻟﮑﺎﻟﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز‪ ،‬در ﺻﻮرت ﻗﻄﻊ ﻣﺼﺮف دارو اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار‬

‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ ﺑﺎﻋﺚ اﻟﻘﺎء اﺛﺮات ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ اﯾﻦ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫داروﻫﺎي‬ ‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬ ‫ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﺧﻮن‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻼﯾﻢ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰي و ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ PT‬ﺿﺮوري‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻏﻠﻈﺖ ﮐﻠﯽ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﺿﺮوري اﺳﺖ‬ ‫↓ اﺛﺮات‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‬
‫ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬
‫در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﮑﺮر ﻋﻼﯾﻢ و‬ ‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي راﺑﺪوﻣﯿﻮﻟﯿﺰ و ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪456‬‬
 ‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﻄﺢ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﺧﻮن در ﺻﻮرت ﻗﻄﻊ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫ﺳﻮﻟﻔﻮﻧﯿﻞ اوره آ‬ ‫ﺟﻢ ﻓﯿﺒﻮرﯾﻞ‬
‫ﻣﺼﺮف ﯾﺎ ﺷﺮوع درﻣﺎن ﺑﺎ ﺟﻢ ﻓﯿﺒﺮوزﯾﻞ ﺗﻮﺻﯿﻪ‬ ‫ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎﯾﻊ‬

‫دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬آﭘﺎﻧﺪﯾﺴﺖ ﺣﺎد‪ ،‬ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن دﻫﻠﯿﺰي‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﺗﻬﻮع‪ /‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬اﮔﺰﻣﺎ‪ ،‬راش‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻏﯿﺮ ﺷﺎﯾﻊ‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬ﻧﻮرﯾﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‬
‫درﻣﺎﺗﯿﺖ اﮐﺴﻔﻮﻟﯿﺎﺗﯿﻮ‪ ،‬راش‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ‪ ،‬ﺧﺎرش‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﯾﺮﻗﺎن ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ‪ -‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺟﻨﺴﯽ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﻋﻮارض‬
‫ادراري‬
‫آﻧﻤﯽ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﭘﻼزي ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان‪ ،‬اﺋﻮزﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫آﻧﮋﯾﻮادم‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺮاﺗﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ‪ ،‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬راﺑﺪوﻣﯿﻮﻟﯿﺰ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ وزن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ آﻟﮑﺎﻟﯿﻦ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز‪.‬‬

‫ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات‬
‫‪Fenofibrate‬‬
‫‪ -‬در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻣﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﯿﭙﺮﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﯿﺮﯾﺪﻣﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﺪز و ﻫﯿﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ R‬دوزاژ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﺎﺳﺦ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻮده و ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ‪ 4-8‬ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از آن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬دارو ﺑﺎﯾﺪ در دﻣﺎي ‪ 20 – 25‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﯿﮕﺮاد ﺑﻪ دور از ﻧﻮر و رﻃﻮﺑﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺼﺮف دارو در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ آن ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼل ﮐﺒﺪي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺮوز ﺻﻔﺮاوي اوﻟﯿﻪ‬
‫‪ -‬اﺧﺘﻼل ﮐﻠﯿﻮي ﺷﺪﯾﺪ‬
‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري ﺳﻨﮓ ﺻﻔﺮاوي‬
‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬
‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺑﻪ ﺻﻔﺮا ﻣﯽ ﺷﻮد ﭘﺲ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻨﮓ ﮐﻠﺴﺘﺎﺗﯿﮏ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪ -‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‬
‫‪ -‬ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ‪ -‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫‪ -‬اﯾﻤﻨﯽ و اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ اﯾﻦ دارو در ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﻮرد ﺗﺎﺋﯿﺪ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪457‬‬
 ‫‪ R‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ و ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻠﯿﻮي در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ دارو ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ارزﯾﺎﺑﯽ دوره اي ﻟﯿﭙﯿﺪﻫﺎي ﺳﺮم در اﺑﺘﺪا درﻣﺎن ﺟﻬﺖ ﻣﺼﺮف ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ دوز ﻣﻮﺛﺮه ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ R‬ارزﯾﺎﺑﯽ دوره ﻫﺎي ﺷﻤﺎرش ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺧﻮﻧﯽ در ‪ 12‬ﻣﺎه اوﻟﯿﻪ ﻣﺼﺮف دارو ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺛﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آﻧﮑﻪ ﺗﺪاﺧﻞ در ﺟﺬب وﺟﻮد دارد ﻣﺼﺮف‬ ‫↓ ﺟﺬب‬ ‫ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات‬ ‫ﻣﺸﺘﻘﺎت اﺳﯿﺪﻫﺎي‬
‫دارو ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ ﯾﺎ ‪ 4-6‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از اﺳﯿﺪﻫﺎي‬ ‫ﺻﻔﺮاوي‬
‫ﺻﻔﺮاوي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ‪ PT‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ دوزاژ‬ ‫↑ اﺛﺮات‬ ‫داروﻫﺎي‬ ‫ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات‬
‫داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬ ‫ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﺧﻮن‬
‫ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ دوزاژ ﻣﻮﺛﺮ ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‬ ‫↑ ﺳﻤﯿﺖ‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات‬
‫ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ازﺑﺮوز ﻧﻮروﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ‬
‫وﻧﻔﺮوﺗﻮﮐﺴﯿﺴﯿﺘﯽ‬
‫↑ ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬ ‫اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ‬ ‫ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺷﺎﯾﻊ‬

‫درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬ﯾﺒﻮﺳﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ،CPK, AST, ALT‬رﯾﻨﯿﺖ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﺗﻨﻔﺴﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺮدرد‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﺧﻮردﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‪.‬‬
‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻏﯿﺮ ﺷﺎﯾﻊ‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﮐﺎردﯾﻮﮔﺮام ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ‪ ،‬آﻧﮋﯾﻦ ﭘﮑﺘﻮرﯾﺲ‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ‪ ،‬ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن دﻫﻠﯿﺰي‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬
‫اﺧﺘﻼل ﻋﺮوق ﮐﺮوﻧﺮ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬اﺗﺴﺎع ﻋﺮوق‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ‬
‫ﮐﺎردي‬
‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي اﺿﻄﺮاب‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﻞ ﺟﻨﺴﯽ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﺗﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺑﯽ‬
‫ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ،‬ﻧﻮرآﻟﮋي‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺘﺰي‪ ،‬ورﺗﯿﮕﻮ‪ ،‬ﺧﻮاب آﻟﻮدﮔﯽ‬
‫آﮐﻨﻪ‪ ،‬آﻟﻮﭘﺴﯽ‪ ،‬درﻣﺎﺗﯿﺖ ﺗﻤﺎﺳﯽ‪ ،‬اﮔﺰﻣﺎ‪ ،‬ﻫﺮﭘﺲ زوﺳﺘﺮ‪ ،‬راش ﻣﺎﮐﻮﻟﻮﭘﺎﭘﻮﻻر‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫اﺧﺘﻼﻻت ﻧﺎﺧﻦ‪ ،‬ﺧﺎرش‪ ،‬راش‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‬
‫ﺑﯽ اﺷﺘﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﮐﻠﺴﺘﺎز‪ ،‬ﮐﻮﻟﯿﺖ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬زﺧﻢ اﺋﻮدﻧﻮم‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬ﻧﻔﺦ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬زﺧﻢ ﻣﻌﺪه‪ ،‬ﻫﻤﻮراژي رﮐﺘﺎل‬
‫ﺳﯿﺴﺘﯿﺖ‪ ،‬ﺳﻮزش ادرار‪ ،‬ژﻧﯿﮑﻮﻣﺎﺳﺘﯽ‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﭘﺮوﺳﺘﺎت‪ ،‬ﺗﮑﺮر ادرار‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﺎﺳﻠﯽ ‪ -‬ادراري‬
‫آﻧﻤﯽ‪ ،‬ﮐﺒﻮدي‪ ،‬اﺋﻮرﯾﻨﻮﻓﯿﻠﯽ‪ ،‬ﻟﮑﻮﭘﻨﯽ‪ ،‬ﻟﻨﻔﺎدﻧﻮﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺗﺮوﻣﺒﻮﺳﯿﺘﻮﭘﻨﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺮاﺗﯿﻦ‬ ‫ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‬
‫ادم‪ ،‬ﻧﻘﺮس‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﻮﮔﻠﯿﺴﻤﯽ‪ ،‬ادم ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ و ﮐﺎﻫﺶ وزن‬ ‫ﻋﻮارض ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬

‫‪458‬‬
 ‫آرﺗﺮآﻟﮋي‪ ،‬آرﺗﺮﯾﺖ‪ ،‬ﮐﺮاﻣﭗ ﭘﺎ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﻣﯿﺎﺳﺘﻨﯽ‪ ،‬آﺳﻢ‪ ،‬ﺑﺮوﻧﺸﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻓﻪ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﭘﻨﻮﻣﻮﻧﯽ‪ ،‬ﺗﺎري دﯾﺪ‪ ،‬درد ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎراﮐﺖ‪ ،‬درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺐ‪ ،‬ﮐﺴﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ R‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز درد ﻋﻀﻼﻧﯽ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﯾﺎ ﺿﻌﻒ ﻋﻀﻼﻧﯽ و اﺣﺴﺎس ﮐﺴﺎﻟﺖ و ﺗﺐ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ‬
‫‪Ezetimibe‬‬

‫اﯾﻦ دارو در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ ﻓﺎﻣﯿﻠﯿﺎل ﻫﻤﻮزﯾﮕﻮت‪ ،‬ﺳﯿﺘﻮﺳﺘﺮوﻟﻤﯽ ﻫﻤﻮزﯾﮕﻮت‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻣﺮﮐﺐ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬
‫ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات و در ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ اوﻟﯿﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ R‬دوز ﻣﺼﺮﻓﯽ آن ﯾﮏ ﺑﺎر در روز ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻫﻤﺮاه ﯾﺎ ﺑﺪون ﻏﺬا اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﻨﻮﻓﯿﺒﺮات ﯾﺎ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ R‬در ﺻﻮرت ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ ﻣﺸﺘﻘﺎت اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي ﺣﺪاﻗﻞ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ و ﯾﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ R‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﻠﯿﻮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻠﺖ آن ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ آن و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ D‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو در ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا اﻓﺰاﯾﺶ ﻏﻠﻈﺖ ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ اﯾﻦ دارو در ﺳﺎﻟﻤﻨﺪان دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﺎﯾﺮ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﺗﻌﺪﯾﻞ دوز ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ R‬ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ اﯾﻦ دارو در زﻧﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺮدان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن اﯾﻦ دارو ﺑﺎ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﻓﻌﺎل ﮐﺒﺪي‬
‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬
‫‪ -‬ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي‬
‫‪ -‬ﻋﻮارض ﻋﻀﻼت ‪ -‬اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫‪ -‬درﻣﺎن ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻤﺘﺮ از ده ﺳﺎل ﺑﺎ ازﯾﺘﻤﺎﯾﺐ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫ﻧﮑﺎت‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺪاﺧﻞ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮ‬ ‫داروي ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار‬

‫ﻣﺼﺮف ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺣﺎوي آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻢ و ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫↓ ‪Cmax‬‬ ‫ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ‬ ‫آﻧﺘﺎﺳﯿﺪﻫﺎ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ‪ Cmax‬ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ %30‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ‪ AUC‬ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ ﺗﺎ‬ ‫↓ ‪AUC‬‬ ‫ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ‬ ‫ﮐﻠﺴﺘﯿﺮاﻣﯿﻦ‬

‫‪459‬‬
 ‫ﺣﺪ ‪ %55‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫↑ ‪ Cmax‬و ‪AUC‬‬ ‫ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ‬ ‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬
‫ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ و‬
‫ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬ ‫ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ‬
‫↑ ‪ AUC‬ﺳﯿﮑﻠﻮﺳﭙﻮرﯾﻦ‬
‫ﭼﻮن ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮﺷﺢ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺑﻪ‬ ‫↑ ﻏﻠﻈﺖ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ‬ ‫ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ‬ ‫ﻓﯿﺒﺮات ﻫﺎ‬
‫ﺻﻔﺮا ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ازﺗﯿﻤﺎﯾﺐ ﺑﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﻠﺴﺘﺮول ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺳﻨﮓ ﻫﺎي‬
‫ﺻﻔﺮاوي ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬ﭘﺎﻧﮑﺮاﺗﯿﺖ‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬

‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﮐﻤﺮدرد‪ ،‬آرﺗﺮاﻟﮋﯾﺎ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ‪ ،‬راﺑﺪوﻣﯿﻮﻟﯿﺰ‬ ‫ﻋﻮارض ﻋﻀﻼﻧﯽ – اﺳﮑﻠﺘﯽ‬
‫ﺳﺮﻓﻪ‪ ،‬ﻓﺎرﻧﮋﯾﺖ‪ ،‬ﺳﯿﻨﻮزﯾﺖ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻣﺠﺎري ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﺗﻨﻔﺴﯽ‬
‫درد ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ‪ ،‬ﻋﻔﻮﻧﺖ وﯾﺮوﺳﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﮐﺒﺪي‪،‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫ﻫﭙﺎﺗﯿﺖ‬

‫ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ‬
‫‪Niacin‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺟﺰء وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ ﻫﺎ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف ﻣﺘﻌﺪدي دارد ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از آن ﻣﻮارد درﻣﺎن‬
‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ در ﻣﻮارد ﮐﻤﺒﻮد ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﭘﻼﮔﺮ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮ ﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﯾﻤﯽ و‬
‫ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻣﺸﺘﻘﺎت اﺳﯿﺪﻫﺎي‬
‫ﺻﻔﺮاوي در درﻣﺎن ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ و ﻫﯿﭙﺮﺗﺮي ﮔﻠﺴﯿﺮﯾﺪﻣﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ دارو‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻋﻮدد ﻣﺠﺪد ‪ MI‬و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺑﯿﻤﺎري آﺗﺮواﺳﮑﻠﺮوز ﻣﺼﺮف ﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر درﻣﺎن‬
‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ‪ 1-2 g‬از آن ‪ 2 – 3‬ﺑﺎر در روز ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﯾﻦ دارو داراي ﻓﺮم ﻫﺎي آﻫﺴﺘﻪ رﻫﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﺮف آن در ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي و ﮐﻠﯿﻮي‬
‫ﻣﻤﻨﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ R‬ﺑﯿﺴﺖ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﮔﺮ ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد وﺑﻪ ﻣﺪت ‪ 30 – 60‬دﻗﯿﻘﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ اﯾﻦ ﻋﺎرﺿﻪ ﻣﺼﺮف ﻫﻤﺰﻣﺎن آن ﺑﺎ آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ﯾﺎ ‪ NSAIDs‬ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺧﺎرش‬
‫و ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺑﺎ اداﻣﻪ ﻣﺼﺮف دارو ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ آﻧﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺼﺮف دارو ﺑﺎ ﻣﻌﺪه ﺧﺎﻟﯽ‬
‫ﺧﻮدداري ﮔﺮدد ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎ ﺷﯿﺮ ﯾﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻓﺎرﻣﺎﮐﻮﻟﻮژي‬

‫‪460‬‬
 ‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺛﺮ دﻗﯿﻖ اﯾﻦ دارو در ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺮﺑﯽ ﺧﻮن ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ وﻟﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺑﺎ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ‬
‫ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎ اﺛﺮ ﻣﻬﺎر ﻧﺴﺒﯽ ﺗﺮﺷﺢ اﺳﯿﺪﻫﺎي ﭼﺮب آزاد از ﺑﺎﻓﺖ آدﯾﭙﻮز و اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻟﯿﭙﺎزي‬
‫ﻟﯿﭙﻮ ﭘﺮوﺗﯿﯿﻦ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺬف ﺷﯿﻠﻮﻣﯿﮑﺮون ﻫﺎ از ﭘﻼﺳﻤﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻨﺘﺰ‪ LDL‬و‪ VLDL‬در ﮐﺒﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫اﯾﻦ دارو ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻮراﮐﯽ ﺟﺬب ﻣﯽ ﮔﺮدد وﻟﯽ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﺬب‪ ،‬ﻣﺼﺮف آن ﺑﺎ ﻏﺬاي ﺳﺒﮏ و ﮐﻢ‬
‫ﭼﺮﺑﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﯿﻤﻪ ﻋﻤﺮ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ آن ‪ 20 – 45‬دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮارد ﻣﻨﻊ ﻣﺼﺮف‬

‫‪ -‬ﮔﻠﻮﮐﻮم‬ ‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري ﺳﻨﮓ ﺻﻔﺮاوي‬

‫‪ -‬دﯾﺎﺑﺖ‬ ‫‪ -‬ﻧﻘﺮس‬
‫‪ -‬اوﻟﺴﺮﭘﭙﺘﯿﮏ‬ ‫‪ -‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﮐﺒﺪي‬
‫‪ -‬ﺷﯿﺮدﻫﯽ‬ ‫‪ -‬ﺑﺎرداري‬
‫ﻣﻮارد اﺣﺘﯿﺎط‬

‫‪ -‬ﺑﯿﻤﺎري ﻗﻠﺒﯽ‬ ‫‪ -‬اﺳﮑﯿﺰوﻓﺮﻧﯽ‬

‫‪ -‬دﯾﺎﺑﺖ‬ ‫‪ -‬ﻋﻮارض ﮐﺒﺪي‬
‫‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﻤﺎر از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﯾﺮﻗﺎن‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺒﺪي‪ ،‬ﺻﻔﺮاوي ﯾﺎ اوﻟﺴﺮ ﭘﭙﺘﯿﮏ در ﺣﯿﻦ درﻣﺎن ﺑﺎ ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺗﺪاﺧﻼت داروﯾﯽ‬

‫‪ -‬اﯾﻦ دارو ﺑﺎ اﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز راﺑﺪوﻣﯿﻮﻟﯿﺰ و ﻣﯿﻮﭘﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف اﯾﻦ دارو ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ اﻧﻌﻘﺎد ﺧﻮن ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﭘﻼﮐﺖ ﻫﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ ‪ PT‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎ داروﻫﺎي ﺿﺪ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن وﺿﻌﯿﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎ آﺳﭙﯿﺮﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﻠﯿﺮاﻧﺲ ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎ اﻟﮑﻞ ﯾﺎ ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽ ﻫﺎي ﮔﺮم ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻮارض ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ و ﺧﺎرش ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺼﺮف ﻣﺸﺘﻘﺎت اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي ﺑﺎ ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮ ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻋﻠﺖ آن اﺗﺼﺎل ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﻘﺎت اﺳﯿﺪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 4 – 6‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺪاﺧﻞ ﺑﺎ ﺗﺴﺖ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ‬
‫‪ -‬ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﺎﺳﺦ اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎذب ﮐﺎﺗﮑﻮل آﻣﯿﻦ ﻫﺎي ادراري ﯾﺎ ﭘﻼﺳﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ -‬ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺜﺒﺖ ﮐﺎذب در ﺗﺴﺖ ﮔﻠﻮﮐﺰ ادرار ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻋﻮارض ﺟﺎﻧﺒﯽ‬

‫ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن دﻫﻠﯿﺰي‪ ،‬آرﯾﺘﻤﯽ ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯽ ﮐﺎردي‪ ،‬ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺐ‪ ،‬ﺳﻨﮑﻮپ‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﻗﻠﺒﯽ – ﻋﺮوﻗﯽ‬

‫‪461‬‬
 ‫ﻫﯿﭙﻮﺗﺎﻧﺴﯿﻮن‬
‫ﺳﺮﮔﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺑﯽ ﺧﻮاﺑﯽ‪ ،‬ﺳﺮدرد‬ ‫ﻋﻮارض ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﯽ‬
‫ﻣﺮﮐﺰي‬
‫ﻫﯿﭙﺮﭘﯿﮕﻤﺎﻧﺘﺎﺳﯿﻮن‪ ،‬راش ﻣﺎﮐﻮﻟﻮﭘﺎﭘﻮﻻر‪ ،‬ﮐﻬﯿﺮ‪ ،‬ﺧﺸﮑﯽ ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻖ‪ ،‬ﺧﺎرش‪،‬‬ ‫ﻋﻮارض ﭘﻮﺳﺘﯽ‬
‫ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﭘﻼﮐﺖ ﺧﻮن‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ‪PT‬‬ ‫ﻋﻮارض ﺧﻮﻧﯽ‬
‫ﻓﻌﺎل ﺷﺪن اوﻟﺴﺮ ﭘﭙﺘﯿﮏ‪ ،‬ﯾﺮﻗﺎن‪ ،‬دﯾﺲ ﭘﭙﺴﯽ‪ ،‬ﺗﻬﻮع‪ ،‬اﺳﺘﻔﺮاغ‪ ،‬درد ﺷﮑﻤﯽ‪ ،‬اﺳﻬﺎل‬ ‫ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﮔﻠﻮﮐﺰ‪ ،‬ﻧﻘﺮس‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮاورﯾﺴﻤﯽ‬ ‫ﻋﻮارض ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﮏ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻧﺲ آﻣﯿﻨﺎزﻫﺎي ﺳﺮم‪ ،‬اﻓﺰاش ‪ ، LDH‬اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﻠﻮﮐﺰ ﻧﺎﺷﺘﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮارض‬
‫اﺳﯿﺪ اورﯾﮏ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ آﻣﯿﻼز و ﺑﯿﻠﯽ روﺑﯿﻦ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻟﮋي‪ ،‬ادم‪ ،‬ﻣﯿﮕﺮن‪ ، Asthenia ،‬ﻟﺮز‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ R‬ﻣﺼﺮف ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮﮔﺮﻓﺘﮕﯽ‪ ،‬ﺳﻮزش‪ ،‬ﺧﺎرش و راش ﭘﻮﺳﺘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ D‬ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﻋﻮارض ﮔﻮارﺷﯽ ﺑﺎ ﻏﺬا ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ D‬در ﺻﻮرت ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﺷﺒﻪ آﻧﻔﻠﻮاﻧﺰا‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ادرار‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ادرار‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺿﻌﻒ و‬
‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ﻋﻀﻼت‪ ،‬ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺐ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ و ﺗﺎري دﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ دارو ﻗﻄﻊ ﺷﻮد ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﺷﻮد‪.‬‬
‫داروﻫﺎي اﯾﻨﻮﺗﺮوﭘﯿﮏ و ﺿﺪ ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ ﻣﻮﺟﻮد در داروﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﯽ اﯾﺮان‪:‬‬

‫ﻧﺎم دارو‬ ‫ﺷﮑﻞ دارو‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﺑﺎرداري‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺼﺮف‬

‫‪Tab.: 0.25mg‬‬ ‫ﻓﯿﺒﺮﯾﻼﺳﯿﻮن‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ‪،‬‬ ‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ‬
‫‪Inj: 0.25 mg/ml,‬‬
‫دﻫﻠﯿﺰي‬
‫‪Digoxin‬‬ ‫‪2ml‬‬ ‫‪Lanoxin‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪Elexir: 0.05 mg/ml‬‬
‫‪Drop solu.:0.5mg/ml‬‬
‫‪Inj: 1 mg/ml, 10ml ,‬‬ ‫درﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت داﺧﻞ ورﯾﺪي‬
‫‪Milrinone‬‬ ‫‪Primacor‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪20 ml‬‬ ‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻗﻠﺒﯽ‬
‫دﯾﺲ ﺑﺘﺎ ﻟﯿﭙﻮﭘﺮوﺗﯿﯿﻨﻤﯽ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري‬
‫ﻗﻠﺒﯽ‪،‬‬ ‫ﮐﺮوﻧﺮ‬ ‫ﻋﺮوق‬
‫‪Atorvastationa‬‬ ‫‪Tab. 10, 20, 40 mg‬‬ ‫‪Lipitor‬‬ ‫‪X‬‬
‫ﻫﯿﭙﺮ ﺗﺮي‬ ‫و‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ‬
‫ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻣﯽ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﯿﻤﺎري ﻋﺮوق ﮐﺮوﻧﺮ‬
‫‪Lovastatin‬‬ ‫‪Tab. 20 mg‬‬ ‫‪Mevacor‬‬ ‫‪X‬‬
‫ﻗﻠﺒﯽ‪ ،‬ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ‬
‫ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي از ﺑﯿﻤﺎري ﻋﺮوق ﮐﺮوﻧﺮ‬
‫‪Simvastatin‬‬ ‫‪Tab. 10, 20 mg‬‬ ‫‪Zocor‬‬ ‫‪X‬‬ ‫و‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ‬ ‫ﻗﻠﺒﯽ‪،‬‬
‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‬

‫‪Gemfibrozil‬‬
‫‪Cap.: 300 mg‬‬
‫‪Lopid‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﺗﺮي ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻣﯽ‬
‫‪Tab.: 450 mg‬‬

‫‪462‬‬
 ‫‪Tricor‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮ ﺗﺮي‬ ‫و‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ‬
‫‪Fenofibrate‬‬ ‫‪Cap.:100, 200 mg‬‬ ‫‪Triglide‬‬ ‫‪C‬‬
‫ﮔﻠﯿﺴﺮﯾﺪﻣﯽ‬
‫‪Lofibra‬‬
‫‪Ezetimibe‬‬ ‫‪Tab.: 10 mg‬‬ ‫‪Zetia‬‬ ‫‪C‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﮐﻠﺴﺘﺮوﻟﻤﯽ و ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‬

‫‪Cholestyramine‬‬
‫‪Powder for susp.:‬‬
‫‪Questran‬‬ ‫‪B‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ و ﺧﺎرش‬
‫‪4g‬‬
‫‪Niacin‬‬ ‫‪Tab.: 25, 100 ,500‬‬ ‫ﻫﯿﭙﺮ ﻟﯿﭙﯿﺪﻣﯽ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﯿﺮي و درﻣﺎن‬
‫‪Niacor‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪Nicotinic acid‬‬ ‫‪mg‬‬ ‫ﮐﻤﺒﻮد ﻧﯿﺎﺳﯿﻦ‬
‫‪ : a‬ﻗﺮص ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ آﻣﻠﻮدﯾﭙﯿﻦ و آﺗﻮرواﺳﺘﺎﺗﯿﻦ ﺑﺎ دوزاژ ‪ 20/5 mg‬ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪463‬‬