Вы находитесь на странице: 1из 18

ва

унинг кардиологиядаги ахамияти

Жўраев Омонулла РИКМ 2-курс клиник ординатори


1980-1981 йиллар Лос-Анжелес
шаҳридаги 3 та шифохонада
пневмоцистли зотилжам касаллиги
билан 5 та бемор даволанди. Бу
касаллик жуда кам учраб, асосан чала
туғилган чақалоқлар,
иммунодепрессантлар билан
даволанувчи бошқа касаллиги борлар,
радионур таъсирига учраган ёки
саратон билан оғриган беморларда
учрайди. Лекин, уларнинг бирортасида
шу ва шунга ўхшаш сабаблар
топилмаган. Улар ёш бесоқолбозлар
бўлган. Синчиклаб ўтказилган
текширувлар натижасида бу
беморларда иммун тизимга жавоб
берувчи Т-лимфоцитларнинг кескин
камайиб кетганлиги аниқланган...
...ва бу янги касалликка ОДАМ ИММУН
ТАНҚИСЛИГИ ВИРУСИ дея ном берилган.
ЭПИДЕМИОЛОГИ СИ

• 2014-йил якунига кўра 36,9 млн. ОИВ


билан зарарланган.
• 2015 йилда 2 млн. инсон
инфицирланган.
• Бу йил 1,2 млн. инсон ОИТСдан вафот
этган.
ВОЗ; UNAIDS. Июнь, 2015 йил
• Оиласи – ретровируслар, авлод –лентивируслар
• Сферик формада, ўлчами 100-120нм, 1-ипли РНК тутади.
• Хужайра қобиғида гликопротеинлар (gp-120, gp-41) нишон хужайра
билан боғланишда асосий роль ўйнайди.
• ОИВ таркибидаги интеграза, протеаза ва қайталама транскриптаза
ферментлари репликация жараёнида иштирок этишади.

gp120
gp41
Матрикс оқсили
Липид мембрана
р12 интеграза

ОИВ РНКси
р24 капсид оқсил
Қайтар
транскриптаза

Морфологияси
Патогенези

Т-лимфоцит (Т-хелпер)
CD4 рецепторлари
Патогенези
Нишон
хужайранинг
Вирус РНКси Вирус репликацияси ўлими
ДНК га – вирус оқсили
ўгирилади синтези, хужайра Иммун
(қайтар мембранасида жавобни
йиғилиши, вируснинг издан
транскриптаза) чиқариш
пишиб етилиши
(протеаза)

ДНК нусхаси
хужайра геномига
жойлаштириш
(интеграза) - Оппортунистик
провирус инфекцияларнинг
ривожланиши, атипик
хужайралар пайдо
бўлишида иммун
назоратнинг сусайиши
лл ш
и
йў қи
ар Жинсий алоқа орқали
Ю
Онадан болага

Қо
н ор
қа
ли
ОИВ юқмайди
• Қўл билан кўришиш, қучоқлашиш, ўпишиш орқали;
• Қон сўрувчи ҳашоратлар чақиши орқали;
• Йўтал ёки аксириш орқали;
• Маиший телефон билан фойдаланганда;
• Касалхонада беморни кўриш орқали;
• Маиший хожатхонадан фойдаланганда;
• Бирга овкатланганда идиш ёки овқат орқали;
• Бассейн, ванна, ҳаммомда чўмилиш орқали;
• Кийим ва кўрпа-тўшак орқали.
Инкубацион давр
Касаллик кечиши
3 ойгача босқичлари

Ўткир инфекция – 1 кундан 2 ойгача

Бирламчи
Симптомсиз -1-8 йил
белгилар босқичи
Тарқалган лимфаденопатия

Озиш, иситма, ич кетиш, хотира


Иккиламчи пасайиши, бош оғриши, ёндош
белгилар босқичи инфекция белгилари (пневмония), тери
ўзгариши (Капоши саркомаси)

EXIT

Терминал босқич
ОИВга текшириш
Буйруқ №5. Одамнинг иммунитет танқислиги вирусига тиббий текширувдан ўтказиш қоидаларини тасдиқлаш тўғрисида
31 май 2014

Ихтиёрий равишда ОИВга тиббий текширувдан ўтказиш текширувдан


ўтаётган шахснинг хоҳишига кўра, махфийликка риоя этилган ҳолда амалга
оширилади.

Текширувдан ўтаётган шахсни ғайриихтиёрий равишда ОИВга тиббий текширувдан


ўтказиш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда унинг розилигисиз ёки қонуний
Иҳтиёрий
вакилининг розилигисиз суриштирувчининг, терговчининг, прокурорнинг қарорига ёки
суд ажримига кўра амалга оширилади.
Ғайрииҳтиёрий

Мажбурий
50 ёшгача бўлган никоҳланувчи шахслар Донорлар

Жинсий шеригида ОИВ аниқланганлар Тиббий ходимлар

Хомиладор аёллар ОИВдан туғилган болалар

Наркоманлар Фоҳишалар
ОИВ: вирусни аниқлаш учун анализ

• Иммунофермент анализ (ИФА) - Бу кон зардобида ОИВ га


карши антителоларини аниклашга асосланган
(зарарланишнинг 4-8 хафталарида).
• Иммуноблотинг (Вестерн-блотинг) - энг сезгир тест, ОИВ
алохида структур оксилларига махсус антителоларни
аниклаш (кобик генлари, вирус уртаси, вирус ферментлари).
Бу усул антигенларни молекуляр масса буйича ажратишга
ёрдам беради, шунинг учун ОИВ бир нечта антигенларига
карши антителаларни бир вактда аниклашга эришилади.
• ПЗР усули
Миокарднинг шикастланиши
1. ОИВ-ассоцирланган дилатацион кардиомиопатия.
Учраши: 15,9/1000
Перикарднинг 2. Миокардит (ўткир, сурункали)
шикастланиши 3. Ўсмалар (саркома Капоши, лимфома)
1. Экссудатив перикардит 4. Дори воситаларининг ножўя таъсири (асосан АРТда)
2. Ўсмалар (саркома
Капоши, лимфома)
3. Перикардит (вирусли, ОИВ-инфицирланган
бактериал, замбруғли) беморларда ЮҚТ
касалликлари Эндокарднинг
(немис кардиологлари томонидан
ишлаб чиқилган тасниф) шикастланиши
1. Инфекцион
эндокардит
(бактериал,
Томирларнинг шикастланиши замбуруғли)
1. Атеросклероз 2. Ноинфекцион
2. Васкулит, периваскулит (марантик)эндокардит
3. Ўпка гипертензияси
•• 1996-йилдан
1996-йилданюқори
юқориактив
активантиретровирус
антиретровирус
терапия(HAART)
терапия (HAART)қўлланилиши
қўлланилишибошланди
бошландива ва
ОИВданўлим
ОИВдан ўлимкўрсатгичи
кўрсатгичикамайди,
камайди,лекин
лекинунинг
унинг
асоратлариюзага
асоратлари юзагачиқа
чиқабошлади.
бошлади.
•• 1998-йилда
1998-йилдабиринчи
биринчиHAART
HAARTолувчи
олувчимиокард
миокард
инфарктиданвафот
инфарктидан вафотэтган
этганбемор
беморрўйхатга
рўйхатгаолинди.
олинди.
•• Ўтказилган
Ўтказилгантекширувлар
текширувлар(French
(FrenchHospital
HospitalDatabase,
Database,
DAD(Data
DAD (DataCollection
CollectionononAdverse
AdverseEffects
Effectsof
ofAnti-HIV
Anti-HIV
Drugs),SMART
Drugs), SMART(Strategies
(Strategiesfor
forManagement
Managementof of
AntiretroviralTherapy))
Antiretroviral Therapy))протеаза
протеазаингибиторлари,
ингибиторлари,
қайтартранскриптаза
қайтар транскриптазаингибиторлари
ингибиторларибилан
билан
даволанишЮҚТ
даволаниш ЮҚТкасалликлари(айниқса
касалликлари(айниқсаЮИК) ЮИК)
хавфиниоширишини
хавфини оширишиниисботлади.
исботлади.
ОИВ
ОИВбилан
биланзарарланган
зарарланганбеморларда
беморларда
ЮИК
ЮИКкечишининг
кечишинингўзига ўзигахослиги
хослиги
• • Нисбатан
Нисбатанёш ёшбўлиши
бўлиши(ўртача
(ўртача10
10ёшга)
ёшга)
• • Кўпинча
Кўпинчаюқори
юқоризичликдаги
зичликдагиЛПнинг
ЛПнингпаст
паст
бўлиши
бўлиши
• • Кўпинча
Кўпинчабитта
биттатомир
томирзарарланиши
зарарланиши
• • Стентлаш
Стентлашамалиётида
амалиётидаасоратларнинг
асоратларнинг
кўпроқ
кўпроқучраши
учраши
• • Рестеноз
Рестеноз3,7 3,7баробар
баробар(52:14%)
(52:14%)
• • Кардиоторакал
Кардиоторакалоперациядан
операцияданкейинги
кейинги
асорат,
асорат,99баробар
баробаркўпроқ
кўпроқ––26,3:5,3%
26,3:5,3%
(Kaiser
(Kaiseretetal.;
al.;19
19татабемор)
бемор)
Даволаш антиретровирус
Даволаш антиретровирус
препаратлар,
препаратлар,
имууностимуляция
имууностимуляция ва ва
ёндош
ёндош касалликларни
касалликларни
даволаш
даволаш орқали
орқали амалга
амалга
оширилади.
оширилади. Афсуски
Афсуски
хозирда даволашнинг
хозирда даволашнинг
оптимал усули
оптимал усули
аниқланмаган.
аниқланмаган.
2014-йил якунига
2014-йил якунига кўра
кўра
14,9 млн.
14,9 млн. одам
одам АРТ
АРТ олган
олган
(ВОЗ, 2015
(ВОЗ, 2015 й.).
й.).
Эътиборингиз учун рахмат!

Фойдаланилди:
1. J.E. Ho, P.Y. Hsue,  Cardiology Division, San Francisco General
Hospital, University of California, San Francisco, California, USA.
Сердечно-сосудистые проявления ВИЧ-инфекции. Перевод К.
Кремеца. Впервые опубликована в журнале Heart, 2009, 95:
1193-1202. Сайт: http://angiology.com.ua
2. Т. Неуман: ВИЧ-инфекция и болезни сердца. Американский
международной союз здравоохранения (АМСЗ); библиотека
инфосети «Здоровье Евразии» www.eurasiahealth.org; Перевод
осуществлён компанией EnRus www.enrus.ru, Москва, 2005 г.
3. Бутунжаҳон Соғлиқни Сақлаш Ташкилоти (ВОЗ). Сайт:
http://www.who.int
4. Wikipedia

Вам также может понравиться