Вы находитесь на странице: 1из 17

-ХУ СУСИЯТЛАРИ.

ЛАШНИНГ УЗИГА ХОС


Н ЭЛЕ МЕНТЛАРНИ ЛОЙИХА
ЭГИЛУВЧИ ТЕМИРБЕТО
Темирбетонли эгилувчи элементлар плита ва тусин
куринишида кулланилади. Булар мураккаб конструкциялар ва
иншоотларнинг таркибига ёки алохида холда xам учраши
мумкин: масалан, кoвургали ёпмалар иншоотларнинг каркас
лари ва б.
Кaлинлиги h узунлиги l ва эни b дан анча кичик булган ясси
элементларга -плиталар, узунлиги l кундаланг кесимлари h ва
b дан бир неча бор катта булган чизикли элементлар эса
тусинлар дейилади.
Плиталар ва уларни лойихалаш.
Плиталар яхлит, текис ва кoвургали булади; ораликлари сонига
караб - бир ораликди а) ва куп ораликли б) тайёрлаш усулига караб -
йигма, монолит ва йигма - монолит булиши мумкин. Плиталар узаро
тик стерженлардан ташкил топган турлар билан арматураланади.
Агар ишчи арматура факат бир йуналишга керак булса, у холда
иккинчи йуналишдаги арматура зурикишларни такcимлаш ва
буйлама арматураларни узаро боглаш вазифасини утайди. Бу
арматура бетоннинг хaрорат таъсирида ва киришиши натижасида
вужудга келадиган деформацияни жиловлайди, ташишда кулайлик
тугдирадиган ту’р хосил килади.
Плиталарни арматуралаш: а - бир ораликли;
б

б - узлуксиз арматураланган куп ораликли;


в - худди шундай, узлукли арматураланган;
Йигма, йигма-монолит плиталарнинг кундаланг
кесимлари: 1 - пайвандланган тур; 2 - ишчи арматура; 3 - ясси
каркаслар; 4 - йигма элементлар; 5 - монолит бетон
Плиталарни урама ёки текис куринишда тайёрланган стандарт пайванд
симтурлар билан арматуралаш максадга мувофикдир. Бундай симтурлар
диаметри 3-5 мм булган оддий арматурабоп симлардан ёки диаметри 6-10
мм булган А - III синфли даврий профилли пулатдан ишланади. Пулатни
тежаш максадида ишчи стерженларнинг бир кисми, таянчгача
етказилмай, эгувчи моментлар эпюрасига мувофик равишда, ораликда
узиб куйилиши мумкин. Таянчгача етказиладиган стерженларнинг кесим
юзаси энг катта мусбат эгувчи моментга мое булган кесимдаги
арматуралар кесим юзасининг 1/3 кисмидан кам булмаслиги керак.
Плита ишлаб чикариш
заводи
Тусинлар ва уларни лойихалаш.
Темирбетон тусинларнинг кундаланг кесимлари турли
шаклларга эга булиши мумкин. Булар ичида энг куп
таркалганлари

а), тугри туртбурчак , б) токчаси юкoрида жойлашган тавр,


ва куштавр, шаклли кесимлардир.
Шулар билан бир каторда в) токчаси пастда жойлашган тавр
трапециясимон , ичи буш, ва бошкача шаклли кесимлар хам
кулланади. Тавр шаклли кесимлар алохида тусинларда
хам, ковургали монолит ёпмаларда хам учрайди .
Кундаланг кесимлар баландлиги одатда тусин узунлигининг 1/10-1/20
кисмини, кенглиги эса баландликнинг 1/2-1/4 кисмини ташкил этади.
Кундаланг кесим улчамларини бирхиллаштириш максадида тусиннинг
баландлиги (агар п < 500 мм булса) 50 мм ва (Ь > 500 мм булса) 100 мм га
каррали килиб олинади; тусиннинг кенглиги 100, 120, 150, 180, 200, 250 мм,
давоми 50 мм га каррали булади.
Буйлама ишчи арматура, озгина хдмоя катлами колдирилган холда,
тусиннинг чузилиш зонасига жойланади. Кия кесимларда каршиликни
ошириш максадида кундаланг арматуралар урнатилади.
Бундан ташкари, кундаланг арматурани
махкамлаш ва фазовий каркас
хосил килиш учун тусиннинг сикилиш
зонасига монтаж арматураси
куйилади.
Тусинлар асосан пайвандланган каркаслар билан баъзи холларда
тукима каркаслар билан арматураланади. Бир ораликли тусинларни
арматуралаш.
а - пайванд каркаслар;
б - тукима каркаслар.
Пайванд турлардаги чузилувчи стерженлар 2 таянчга кадар олиб
борилади, 3 стержен ораликда узиб куйилади. Монтаж стерженлари 1
ва кундаланг 4 стерженлар киркувчи кучларни кабул килади.
Тукима каркасдаги буйлама чузилувчи стержен 7 хам таянчга кадар
мулжалланган, 6 - букилган стержен, 5 - монтаж стержени, 8 - очик.
хомут, 9 - ёпик, хомут хам каркас хосил килиш учун ишлатилади.
Тусин кесимидаги ясси пайванд
турларнинг сони турлича булиши
мумкин. Тусин кесимининг кенглиги
100 -150 мм булса - битта, кенглик
каттарок булса - иккита ва ундан
ортик тур урнатилади. Пулатни
тежаш максадида ишчи буйлама
арматураларнинг бир кисми
Тусинлар тукима каркаслар
таянчларгача етказилмай, ораликда
билан арматураланса, кундаланг
узиб куйилиши мумкин. Бу иш
кучларни кабул килиш учун
хисобларга асосланган холда амалга
хомутлар урнатилади. Агар
оширилади. Бирок (тусиннинг
сикилиш зонасидаги буйлама
кенглиги 150 мм ва ундан ортик
стерженлар иккитадан ортмаса -
булса) камида икки стержен таянчга
очик хомут, иккитадан ортса ва
кадар давом эттирилиши зарур.
хисоб буйича сикилиш зонасига
Алохида ясси турлар стерженлар
арматура куиилиши л озим булса
ёрдамида бирлаштирилиб, фазовий
- ёпик, хомут куйилади.
каркас хосил килинади.
Тусиннинг кенглиги 350 мм дан
катта булса, турт симли хомут
кулиш тавсия этилади; бундай
хомут иккита икки симли
хомутдан ташкил топади.
Ишчи буйлама арматуранинг диаметри 10—40 мм оралигида олиниши зарур. Тукима
каркас хомутларининг диаметри тусин кесимининг баландлиги 800 мм гача булса -
камида 6 мм, 800 мм дан ортик булса - камида 8 мм олинади. Монтаж
арматурасининг диаметрини 10-12 мм олса булади.
Тусин кесимининг баландлиги 700 мм дан катта булса, тусиннинг иккала ён сирти
якинига хар 400 мм ораликда диаметри 10-12 мм булган буйлама стерженлар
урнатиш тавсия этилади. Бу стерженлар кесимларининг йигинди юзаси тусин
ковургаси кесим юзасининг 0,1 % идан кам булмаслиги керак.
Олдиндан зуриктирилган темирбетон элементларини
лойихалаш.

Олдиндан зуриктирилган элементлар учун арматура пулатлари


конструкция тури, бетон синфи, таъсир этувчи кучларнинг
тавсифи (характери), атроф мухитнинг харорати ва зарарлилиги,
ишлаш шароити ва бошка омилларга боглик хрлда танланади.
Иложи борича мустахкамлиги юкорирок, булган арматура
танлашга харакат килиш керак, бетоннинг синфи
конструкциянинг тури, бетоннинг хили, тарангланган арматурани
синфи ва диаметри, анкерининг бор-йукдигига караб
белгиланади. Элементлари диаметри 5 мм гача булган Вр-П
синфли сим билан анкерсиз арматураланса, бетоннинг синфи В20
дан, диаметри 6 мм ва ундан ортик; булса -ВЗО дан кам
булмаслиги лозим. К-7 ва К-19 синфли арконсимон арматура
кулланган элементлардаги бетоннинг синфи камида ВЗО олинади.
Агар А-У (Ат-IV) ва Ат-1У синфли стерженли анкерсиз арматура
ишлатилса, арматура диаметри 18 мм гача булганда бетон синфи
камида В20 ва ВЗО, арматура диаметри 20 мм ва ундан ортик;
булганда В25 ва ВЗО дан кам булмаслиги керак.
Олдиндан зуриктирилган эгилувчи элементларни арматуралаш:
1-4 - зуриктирилган арматура;
5, 6 - зуриктирилмаган арматура;
7 - сикувчи зурикишдан хосил булган кучланишлар эпюраси;
8 - ташки юклар таъсирида хосил булган кучланишлар эпюраси
Олдиндан
зуриктирилган
тусиннинг чузилган
зонасини арматуралаш:

а - стерженлар билан;
б - юкрри мустахкамли
симлар билан;
в - каналдаги урамлар
билан;
1 - хомутлар; 2 -
зуриктирилган арматура;
3 - оддий буйлама арматура

Олдиндан зуриктирилган конструкцияларни лойихалаш жараёнида куч куп


тушадиган айрим жойларини кучайтириш талаб этилади. Анкерлар ва тортиш
мосламалари урнатилган жойлар ана шундай жойлардан саналиб, бу жойлар
кушимча кундаланг
арматура ёки металл тахтакач куйиш ёки уша участкада элемент кесимини
катталаштириш йули билан кучайтирилади.
ЭЪТИБОРИНГИЗ
УЧУН РАХМАТ!!!

Рахбар: Юсуфхўжаев. С
Талаба :Султанова. Д Джаббарова

Вам также может понравиться