Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

Rus dili
8. Сколько согласных звуков в слове «
Прослушайте текст и выполните великодушие»?
задания № 1~6 А) 6 В) 5 С) 7 D) 10 Е) 11

1. Определите основную мысль текста. 9. Выберите верный вариант написания слов

А) О праздниках Европы. «клю… , масшта… , взгля…»
В) О традициях на празднике Рождества. А) ф, б, т В) в, б, д С) в, п, д
С) О фольклорных русских героях. D) ф, п, т Е) б, п, д
D) О традициях праздника Новый год.
Е) О Снегурочке- помощнице Дед Мороза. 10. Буква « Ь» не пишется.
А) сторож… , помощ…
2. УКАЖИТЕ НЕВЕРНОЕ УТВЕРЖДЕНИЕ. В) доч… , молодеж…
А) 25 декабря приходит Санта Клаус и C) фальш... , вещ…
приносит детям подарки. D) карандаш… , мяч….
В) У Дед Мороза большой мешок, в котором E) мелоч... , кирпич...
очень много разных подарков.
С) Дед Мороз много путешествует. 11. Со словом « год» не употребляется:
D) Снегурочка- девочка из снега. А) последний В) нелегкий
Е) Желания детей исполняет Дед Мороз С) новый D) сюрючюб
Е) вкусный
3. ДОПОЛНИТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЕ ИЗ ТЕКСТА
« Когда дети сами становятся папами и 12. Укажите верное соответствие .
мамами, они продолжают эту добрую ……. 1. пасмурный а. угол
традицию.» 2. северный b. ветер
А) старомодную 3. прямой c. сюрючюб
В) новогоднюю 4. мягкий d. День
С) утреннюю А) 1- d, 2- a, 3- b, 4-c
D) вечернюю В) 1- с, 2- а, 3- d, 4- b
Е) постоянную C) 1- d, 2- b, 3- а, 4-c
D) 1-a, 2- d, 3- b, 4-c
4. КАКОЕ СЛОВО ОЗНАЧАЕТ из текста E) 1- b, 2- d, 3- a, 4-c
означает« Поездка или передвижение пешком,
обычно далеко от своего постоянного 13. Выберите верный вариант: « Сувенир- это …»
местопребывания» А) маленькая картина
В) небольшая книжка
С) произведение искусства
5. Опишите Дед Мороза D) подарок на память
Е) музейный экспонат

14. Сколько слов употребляется со словом «

решить»?
6. ВЫПИШИТЕ ИЗ ТЕКСТА
Вопрос, аргумент, задача, проблема, пословица,
ПРИЛАГАТЕЛЬНОЕ, КОТОРОЕ
упражнение.
ХАРАКТЕРИЗУЕТ СЛОВО « герой ».
А) 3 В) 4 C) 5
D) 6 E) 2

Выполните тесты по 15. Укажите слова с отрицательным и

грамматике 7~22 положительным значением.
А) верный, злой
7. В каком слове не произносится звук [ й ] В) нежный, благородный
А) платье, подъезд С) жестокий, щедрый
В) орел, запятая D) грубый, больной
С) июль, вишня Е) вежливый, негативный
D) заря, ежик
Е) пламя, время

1
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

16. Какое слово употреблено в переносном 22. Составьте предложение.

значении? 1.из 2.ценностей
А) веселые дети 3. Мугам 4. Народа
В) веселые глаза 5.культурных 6. является
С) веселые люди 7.азербайджанского 8. Одной
D) веселые мальчики А) 2 4 1 3 5 7 8 6
Е) веселые ребята В) 3 6 8 1 5 2 7 4
С) 7 2 4 3 1 5 8 6
17. Укажите синоним и антоним к слову « D) 8 6 1 3 5 2 4 7
тайный». Е) 1 3 4 2 7 6 5 8
А) секретный- явный
В) чуткий- личный Прочитайте текст и выполните
С) мелкий- крупный задания № 23~30
D) трудный- легкий
Е) веселый-- радостный Недавно я переехал в Москву по работе. Я
родился в маленьком городе, где все друг
18. Выберите верный вариант. друга знают, поэтому сначала никак не мог
Темн… лес, утренн… заря, спел… арбуз, привыкнуть к большому количеству людей и
молод… музыкант. машин. Все торопятся, бегут, суетятся. Однако
А) - ый, - ая, - ий, - ой вскоре я полюбил столичную жизнь.
В) – ий, - яя, - ый, - ый Здесь много круглосуточных магазинов на
С) – ой, - ая, -ый, - ий каждом углу, разных кафе, развлечений,
D) – ый, – яя, - ый, - ой музеев, театров, парков. Все удобно и близко,
Е) – ой, - яя, - ий, - ой особенно если ездить на метро. Оно очень
быстрое.
19. Укажите неверный вариант. В выходные мне нравится гулять в центре
А) выполнить задание города, любуясь красивыми необычными
В) встретиться через год зданиями, или просто сидеть с книжкой в кафе.
С) зайти к друзьями Люди здесь дружелюбны, приветливы и
D) купаться в реке хорошо одеты. Конечно, я иногда скучаю по
Е) сидеть на стуле родному дому, но мне все равно очень нравится
город, в котором я живу.
20. Выберите верный вариант.
Друзья решили пойти в кино и договорились … 23. ОПРЕДЕЛИТЕ ОСНОВНУЮ МЫСЛЬ
у метро. ТЕКСТА.
А) встречать А) О жизни в большом городе.
В) встретиться В) О жизни в маленьком городе.
С) встретят С) О качествах людей в столице.
D) встретились D) О местах отдыха в столице.
Е) встречаются Е) О тоске по родному городу.

21. Дополните диалог. 24. ВЫБЕРИТЕ ПРАВИЛЬНЫЙ ОТВЕТ НА

---- ВОПРОС: « Какой самый быстрый и удобный
---- Я пойду со своим тренером. вид подземного транспорта?»
----- А) автобус В) такси С) метро
----- Мы хотим посмотреть тренировку D) троллейбус Е) поезд
футболистов.
1.С кем ты ходил на стадион? 25. УКАЖИТЕ НЕВЕРНОЕ УТВЕРЖДЕНИЕ.
2. А что вы там собирались делать? А) В выходные герою нравится гулять в центре
3. Кого ты там встретил? города.
4. С кем ты пойдешь на стадион? В) Люди в столице дружелюбны и приветливы.
А) 3. 4 В) 1. 3 С) 3. 1 С) В маленьком городе все друг друга знают.
D) 2. 3 Е) 4. 2 D) Я давно переехал в Москву по работе.
Е) В столице все торопятся, бегут, суетятся.

2
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

26. ДОПОЛНИТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЕ ИЗ ТЕКСТА:

« Здесь … магазинов, кафе, развлечений,
музеев, театров и парков. »
А) мало В) немного С) много
D) нет Е) есть

27. КАКОЕ СЛОВО В ТЕКСТЕ ОЗНАЧАЕТ «

действующий без перерыва 24 часа »?

28. НАПИШИТЕ ОТВЕТ НА ВОПРОС « К чему

сначала он не мог привыкнуть ?»

29. ВЫПИШИТЕ из текста синонимы- глаголы.

30. ВЫПИШИТЕ ИЗ ТЕКСТА

ПРИЛАГАТЕЛЬНОЕ, КОТОРОЕ
ХАРАКТЕРИЗУЕТ СЛОВО « жизнь ».

3
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3
İngilis dili Do Grammar tests 7~22
Listen to the passage and answer 7. Choose the correct variant.
questions 1~6 This city is as … as that one. It’s … city.
A) larger, smaller
1. What is the passage mainly about? B) large, a smaller
A) The soldier’s life C) largest, small
B) The history of gunpowder D) large, smaller
C) Guy Fawkes’s decision E) a large, largest
D) Bonfire Night in Great Britain
E) The death of King James I 8. Choose the correct variant.
1. Mount Everest
2. Which sentence is true according to the passage? 2. President of the USA
A) Catholic priests (keşiş) realized their dreams in 3. The Netherlands
1605. 4. The Buckingham Palace
B) King James I changed his decision about the 5. The university of Oxford
celebration. 6. The Northern Ireland
C) Nowadays this celebration is still famous in A) 1,4,6 B) 2,3,5 C) 2,4,6
Great Britain. D) 1,3,5 E) 3,4,5
D) The guards forgave the men who betrayed the
King. 9. Choose the correct tense forms.
E) A group of guards didn’t find Guy Fawkes in a We … our birthday party as soon as she … .
cellar. A) have begun, came
B) shall begin, came
3. Which information isn’t mentioned in the passage? C) should begin, comes
A) Catholics were not pleased with the King’s D) was beginning, had come
decision. E) shall begin, comes
B) The King opened the Parliament on November
the 5th. 10. Choose the correct pronoun.
C) Guy Fawkes was a soldier in England. These exercises are very easy. Do them …
D) The English burn bonfires during the A) themselves
celebration. B) yourself
E) King James I died in 1625. C) myself
D) himself
4. Answer the question according to the passage. E) ourselves
What did the Catholics do after The King’s
decision? 11. Choose the correct variant.
1.a few pieces of information
2.little hand luggage
3.much slices of cheese
5. Complete the sentence according to the passage. 4.many silver vases
Guy Fawkes said the names of the others, then 5.a lot of furniture shop
guards … and … them. A) 2,3,5 B) 4,5 C) 1,2,4
D) 3,4 E) 1,2,3

12. Choose the correct variant.

6. Write an adjective which describes the word - You … to stay at home, do you?
“celebration”. - I … stay a bit longer.
A) are able, could
B) haven’t, may
C) will able, need
D) ought, should
E) don’t have, can

1
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

13. Choose the sentences in the Passive Voice. 19. Choose the correct sentence in the Passive Voice.
1. Renat’s pronunciation has been developed. The teacher is writing a lot of tests at the moment.
2. The car accident which happened yesterday was A) The teacher is being written a lot of tests at the
terrible. moment.
3. There was a picture painted by Sattar B) A lot of tests were written at the moment.
Bahlulzade on the wall. C) A lot of tests are being written the teacher at the
4. The members of the group have been late today. moment.
5. The document had been typed. D) A lot of tests are being written at the moment.
A) 1,5 B) 2,3 C) 1,4 E) A lot of tests are written by the teacher at the
D) 3,5 E) 2,4 moment.

14. Choose the correct sentences in the Possessive 20. Choose the correct variant.
Case. … of the students at Kaspi have already passed the
1. Elgun’s seen several interesting movies this exams.
month. 1. Each 2. Neither 3. Every
2. Women’s work is more than men’s. 4. Some 5. All
3. What’s the weather like today? A) 1,2 B) 4,5 C) 1,3
4. This students’ essay is better than others. D) 2,5 E) 3,4
5. At the baker’s neighbours met again.
A) 2,5 B) 3,4 C) 1,5 21. Choose the correct interrogative sentences.
D) 2,4 E) 1,3 1. Who did buy these shoes yesterday?
2. For whom did you buy these shoes yesterday?
15. Choose the correct variant. 3. Who bought these shoes yesterday?
This is the article … has attracted many readers’ 4. Whom bought these shoes yesterday?
attention. A) 1,2 B) 3,4 C) 2,3
A) what B) whom C) that D) 1,4 E) 1,3
D) whose E) who
22. Choose the correct variant.
16. Choose the correct variant. … Araz is … second longest river in … Republic
Children have to do homework in time, … of Azerbaijan.
A) So they have A) The, the, the B) -, the, - C) The, a, -
B) Neither does Fidan D) The, -, the E) -, the, the
C) But Amina hasn’t
D) So does Humay Read the passage and answer
E) Neither Ayhan hasn’t questions 23~30

17. Choose the line of uncountable nouns. 1. The name Krampus comes from the German
A) piece, pepper, storm word "krampen" which means "paw". The tradition
B) cash, advice, bean of Krampus is centuries old though still plays a
C) impression, problem, rain role in both German and Austrian cultures. The
D) blood, powder, fog origin of the figure is unclear; some folklorists and
E) luggage, wind, cotton anthropologists have claimed that it may have pre-
Christian origins. In traditional parades and in such
18. Choose the correct tense forms. events as the Krampuslauf (Krampus run), young
When Lina … , her mother … the city. men dressed as Krampus attempt to scare the
A) arrived, leaves audience with their antics. Such events occur
B) arrived, had left annually in most Alpine towns.
C) will arrive, left 2. How’s that for a bedtime story? Krampus is
D) arrives, leave essentially the anti-Santa. The night of December
E) had arrived, left 5th is known as Krampusnacht and this is when
Krampus comes to town. Assisting Saint Nicholas,
or Santa Claus, the pair visit children on the night
of 5 December, with Saint Nicholas rewarding the
well-behaved children with gifts such as oranges,
dried fruit, walnuts and chocolate, while the badly
behaved ones only receive punishment from
Krampus.
2
Azərbaycan bölməsi XI sinif
3. According to the results of the 1932 election in
Austria, the Krampus tradition was prohibited by
the Dollfuss regime. In the 1950s, the government
distributed booklets titled "Krampus Is an Evil
Man" for fear that casual meetings with Krampus
might damage children's mental health. Towards
the end of the century, a popular rebirth of
Krampus celebrations occurred and continues
today.
23. What is the passage mainly about?
A) Different cultures about holidays
B) Christmas eve in Germany
C) The frightening Christmas tradition
D) Banned traditions in the world
E) The origin of Christmas
24. Which statement is true according to the
passage?
A) Krampus comes to the town on Christmas day.
B) “Krampus is an evil” was spread in the 1950s.
C) Saint Nicholas punishes children on the 5th of
December.
D) Krampus rewards good children with different
presents.
E) People don’t celebrate the Krampus events
today.
25. Which sentence isn’t mentioned in the passage?
A) Nobody knows the history of the Krampus
tradition.
B) In the late 1900s, people started celebrating this
ceremony again.
C) Santa Claus and Krampus meet children
together.
D) Krampus is against Santa for the story.
E) The figure has appeared in movies, TV and
video games.
26. Complete the sentence according to the passage.
Some folklorists and anthropologists have claimed
that … .
A) The Krampus tradition is related with pre-
Christianity
B) the tradition of Krampus can be harmful for
children’s psychology
C) Krampus punishes naughty children for bad
behavior.
D) Krampus happened in most Alpine towns
E) The Krampus tradition must be prohibited
3
BSİ-3
27. Which word from paragraph 3 best fits to the
following definition “a system or ordered way of
doing things”.
28. Complete the sentence by using (a) different
word(s) and structure according to the passage.
In traditional events such as Krampuslauf, ...
29. Write an answer to the question by using (a)
different word(s) and sentence structure according
to the passage.
Why did the government ban the Krampus
tradition?
30. Write the close meaning of the word “effort” from
paragraph 1.
Azərbaycan dili
31. Nümunə haqqında verilən fikirlərdən yanlış
olanları müəyyən edin.
Ağ tük tapdım arasından saçımın
Qoparmadım, saxlamışam, çoxalsın
Otuz ildə cavan oldum, neylədim?
Canı çıxsın saçlarımın, qocalsın. (G.Mövlud)
1. Nümunədə həm ismi, həm də feili birləşmə
işlənmişdir.
2. Altından xətt çəkilmiş söz təsirlik haldadır.
3. Feillər əmr və xəbər şəklindədir, hamısı məlum
növdədir.
4. Nümunədə əvəzlik işlənməmişdir.
5. Nümunədəki feillər quruluşca sadə və
düzəltmədir.
A) 1, 4, 5 B) 2, 3, 5 C) 1, 2, 3
D) 1, 3, 4 E) 2, 4, 5
32. Nümunələrdən birində altından xətt çəkilmiş söz
həm bağlayıcı, həm də ədat kimi düşünülə bilər.
A) Sən bu qədər insanın əziyyətinə necə
dözürsən?
B) Davud belə hadisələrin qarşısında çıxılmaz
vəziyyətdə qalmışdı.
C) Şənliyə bir çox dostlarım gəldi, ancaq sən
gəlmədin.
D) Fərhada tapşırıldı ki, kombinatın işini
yoxlasın.
E) Zavod işçiləri, yəni fəhlələr təhlükəsiz yerə
köçürüldü.
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

33. Nöqtələrin yerinə ayrı-ayrılıqda hansı sözlər əlavə 38. Nümunədə altından xətt çəkilmiş sözlər haqqında
olunsa, çərçivə daxilindəki söz ismi və ya feili ortaq olan fikri müəyyən edin.
birləşmənin asılı tərəfi ola bilər?  Uşaqlar həyətdəki iri gövdəli ağacın ətrafında
Göz .... . dönə-dönə oynayır, atılıb-düşürdülər.
1. qırpmaq 2. ağrısı 3. atmaq  Mirzə Cəlil yanındakılara zarafatyana səsləndi.
4. əməliyyatı 5. oxşamaq A) Eyni nitq hissəsinə məxsusdur.
A) 2, 3, 5 B) 1, 2, 4 C) 1, 4, 5 B) Hərəkətin tərzini bildirir.
D) 1, 2, 3 E) 3, 4, 5 C) Sözlər quruluşca eyni növə aiddir.
D) İnkar şəkilçisi ilə işlənə bilir.
34. Hansı cümlələrin tərkibindəki mürəkkəb ad səhv E) Hərəkət məzmunu da bildirir.
yazılmışdır?
1. Dünya Azərbaycanlıları Konqresi indiyə kimi 39. Hansı cümlələrdə durğu işarəsi doğru istifadə
əldə etdiyi uğurlar barədə hesabat verdi. edilməmişdir?
2. Qaraxanilər dövlətini elə “Qaraxanilər” sülaləsi 1. Bu tarixi hadisə, həm bu günümüzə, həm də
idarə etmişdir. gələcəyimizə işıq tutur.
3. Azərbaycan Respublikası maliyyə naziri öz 2. O, qayıdanda bizə yeni hadisələr barədə xəbər
çıxışında illik gəlirlər barədə məlumat verdi. verdi.
4. 28 May – Respublika Günü hər il təntənə ilə 3. Heç kəs tədbir görməmişdi, çünki, işin belə
qeyd edilir. təhlükəli hal alacağını düşünən olmamışdı.
5. Nəsimi adına Dilçilik institutunun 4. Güclü külək əsdi, amma heç kim narahat
Terminologiya Şöbəsi son dövrlərdə dilimizə olmadı.
daxil olan terminlərin yeni siyahısını hazırlayıb. 5. Ya bu kitabları oxumalısan, ya da
A) 3, 4 B) 1, 3, 5 C) 2, 5 imtahanlardan uğur gözləmə.
D) 2, 4 E) 1, 2, 5 A) 2, 3, 5 B) 1, 2, 4 C) 1, 4, 5
D) 1, 2, 3 E) 3, 4, 5
35. Verilmiş sözlərin tələffüzünə əsasən cədvəldəki
uyğunluğu müəyyən edin. 40. Hansı cümlənin tərkibində daha çox leksik şəkilçi
İsim Feil istifadə edilmişdir?
A) Böyük çöküntülərin altında qalmış yaralılar
1. [qatarrar] 3. [qatıllar] tezliklə xəstəxanalara daşındı.
2. [yazallar] 4. [yatırrar] B) Zəlzələnin sarsıtdığı tikililər insanları daha da
5. [çəkilişdər] narahat hala saldı.
6. [başdar] C) Qayalıqlardan yuxarıdan aşağı yuvarlanan
A) 1, 4, 5 B) 2, 4, 6 C) 1, 3, 4 daşların gurultusuna baltaların aramsız səsi
D) 1, 3, 6 E) 2, 5, 6 qarışırdı.
D) Hər yerdə dəhşətli aclıq hökm sürürdü.
36. Hansı nümunədə sifətin çoxaltma dərəcəsi ədatın E) Daş körpünün uçması ilə Vəli babanın həyəti
köməyi ilə yaranmışdır? də kəndin mərkəzinə çevrildi.
A) Mən onunla çox az danışa bilmişdim.
B) Yazıçıya ən çox vətən haqqında yazdığı roman
barədə suallar verildi.
C) Onun dərdiyi qıpqırmızı almalar baxanların
iştahasını açırdı.
D) Tünd-mavi pərdələr divarların boyası ilə
ahəngdarlıq təşkil edirdi.
E) Yeni əkilmiş körpəcə fidanlar bir neçə aydan
sonra çox böyüyəcəkdi.

37. Hansı cümlədə sayın aid olduğu isim cümlədən

çıxarılsa, numerativ söz isim kimi işlənər?
A) Firdovsinin dolabında 2 dəst kostyum var idi.
B) Həri il bu zavoda 2000 litr süd verirdilər.
C) Həyətdən 1 qucaq odun yığıb gətirmişdi.
D) Tövlədəki iki baş inəyinə yem aparırdı.
E) Həyətə daxil olanda hərbi geyimli iki nəfər
zabit gördü.

4
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3
Alı babanı gülmək tutdu. Uşağın başını tumarladı,
Mətni oxuyun və 41-50-ci başa saldı:
sualları cavablandırın. - Peyvəndin savada nə dəxli, qızım? 3.Peyvənd
Gülgəz mənim sənətimdir. Saç-saqqalımı bağ-bağça
işində ağartmışam. Bu, bizim ata-baba
Gülgəz əlindəki badam çubuğunun puçurlarını peşəmizdir. 4.Görürsən o uzun ağacı? Çiçəyi,
təmizləyə-təmizləyə otağa girdi. meyvəsi yox, yarpağı acı, çubuğu pis, dirəyi
Alı baba acıqlandı: davamsız. Di gəl onun forsuna bax! Boynunu
- ................................................? həmişə dik tutar. 5.Amma yanındakı xırda ağac
Gülgəz dedi: badam ağacıdır. Altıca yaşı var. Yazdan payızacan
həmişə bar verir. Yetişəndə özü qabıqdan çıxır4,
- Müəllim istəyib. qabığı da karsız deyil. Sındırıb iç eləyirsən,
- Neynir müəllim? Köhnə zəmanə deyil ki, uşaq qabığını da peçdə yandırırsan, daş kömür kimi
döyə. közü düşür. Badam yarpağı qoyun-quzu üçün yağ-
- 1.Peyvənd eləyəcəyik! piydir. Ətirli çiçəyindən arılar bal çəkir, çubuğu
Peyvənd adı gələndə Alı babanın baxışı və səsi zoğaldan möhkəm olur, gövdəsi yapışqan verir ki,
dəyişdi. idarələrə lazım olur. Kölgəsi də sıx, bulaq başı
- Onu ver görüm! kimi sərin!
2.O, irəli gəldi. Badam ağacından kəsilmiş1 Bu söhbətdən sonra Gülgəz babasına canlı kitab
çubuğu əlinə alıb diqqət etdi, sonra Gülgəzin kimi baxırdı.
üzünə baxdı:
- Bu, peyvəndə yaramaz! Naziyi olmalıdır. 41. “İstədi babasına cavab qaytarsın, desin, "Sən
Puçurlarını da tökübsən, bunun harası göyərsin? oxumamısan, nə bilirsən?" Lakin hörmətini
▲Gülgəz dinməz-söyləməz çubuğu alıb saxladı. Heç nə demədi.” – cümlələri mətndə işarə
sumkasının yanına qoydu ki, səhər məktəbə qoyulmuş hansı boşluğa artırılsa, məzmuna xələl
gedəndə yadından çıxmasın. gəlməz?
Gülgəz Alı babanın bugünkü sözünə niyə A) ▼ B) ● C) ▲
inanmadı? D) ■ E) ♦
♦Gülgəz məktəbdə oxumağa başlayanda dərslərlə
bağlı çətinə düşəndə babasından kömək istəmiş, 42. Mətndə üzərində rəqəm yazılmış sözlər əsasında
cədvəldəki doğru fikirləri müəyyən edin.
babası isə oxuma-yazma bilmədiyini demiş, kiçik Başqa mənada
yaşlarından oxudulmadığını söyləyərək köhnə (həqiqidirsə, məcazi;
Söz Həqiqi Məcazi
günlərə lənət yağdırardı. məcazidirsə, həqiqi)
Uşaq belə anlarda babasının gücsüzlüyünü işlənməsi
duyardı ilk dəfə. Peşman olardı dərs soruşduğuna, 1. Mişarla işləyərkən
babasını qüssələndirdiyinə. ■Artıq çətinə  ehtiyatsızlıqdan
düşəndə2 məktəbli Qurbanı çağırardı. barmağı kəsilmişdi.
Buna görə babası peyvənddən danışanda Gülgəz 2. Bacısının
inanmadı. Ürəyində qət etdi ki, sabah çubuğu gözlərindən süzülən
müəllimə verər, özü baxar. 
yaş damlaları onun
●Sabah birbaş müəllimin yanına getdi. Müəllim üzünə düşdü.
çubuğa baxıb 3. İgid əsgərlərimiz
- Qızım, tumurcuqları olmayan budaq peyvəndə güllə yağışından
yaramır, - deyə Alı babanın dediklərini təkrar etdi. 
çəkinmədən irəli
Gülgəz soruşdu: cumurdular.
- Müəllim, babam sizinlə danışmayıb ki? 4. Səməndərdən nə
- Yox, - dedi, - mənə bir şey deyən olmayıb. Necə mühəndis, nə də

bəyəm? zavod direktoru
Gülgəz: "Heç", - deyib otaqdan çıxdı. çıxar.
Gülgəz düşünürdü ki, babasına haradasa dərs A) 2, 4 B) 1, 4 C) 1, 3
veriblər. Evə gələndə babanı sual yağışına3 tutdu. D) 1, 2 E) 2, 3
- Baba, bəs sən deyirdin, savadım yoxdur.
- Yoxdu, qızım, bəs savadım var, adımı niyə çətin
yaza bilirəm?
- ▼Yoxdu, bəs peyvəndi nə bilirsən?

5
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

43. Mətnin məzmununu da nəzərə alaraq çərçivə 48. Mətndəki Alı baba obrazına aşağıdakı
daxilində verilmiş cümlədəki məcazi mənalı aforizmlərdən hansıları aid etmək mümkündür,
ifadənin kontekstə uyğun qarşılığı işlənmiş müəyyən edin () və fikrinizi əsaslandırın.
cümləni müəyyən edin.
A) O vaxtdan xeyli keçmiş, Gölöyşə xala Təcrübə ən yaxşı müəllimdir. (Atalar sözü)
yaşlanmışdı.
B) Uzun zamandır kəndə gəlməyən Adil indi artıq Təcrübə həmişə yaxşı nəzəriyyə üzərində
qocalmış, lap əldən düşmüşdü. qurulmalıdır. (Leonardo da Vinçi)
C) Çöldə, bayırda yaşamaqdan saç-saqqalı
pəjmürdə hal almışdı. Düzgün qərar təcrübənin nəticəsidir. (Uolter
D) Uşaqlıqdan dulusçuluqla məşğul olan Fikrət bu Riston)
işdə böyük təcrübə qazanmışdı.
E) Daim həyatı ağır keçmiş, daim çətinliklər Təcrübə insanın işinə həmişə yaraya bilməz.
görmüşdü, saç-saqqalı vaxtından tez ağarmışdı. Çünki heç bir hadisə eyni formada iki dəfə
təkrarlanmır. (Uinston Çörçill)
44. Mətnə əsasən hansı fikir yanlışdır? ________________________________________
A) Alı babanın təhsil alma imkanı olmamışdır və
________________________________________
buna görə də öz peşmanlığını ifadə edirdi.
B) Gülgəz çox hallarda Alı babanın dediklərinə ________________________________________
inanırdı.
________________________________________
C) Yeni dövr məktəblərində təcrübi dərslər də
keçilirdi. ________________________________________
D) Alı babanın dövründə məktəb olmamışdır.
E) Gülgəzin müəlliməsinin Alı babanın nəvəsinə
49. Mətnin üslubi xüsusiyyətlərinə əsasən cədvəli
dediklərindən xəbəri yox idi.
doldurun. (Ən azı 3 üslubi xüsusiyyət qeyd edin)
45. Mətndə qarşısında rəqəmlər yazılmış hansı Mətndə özünü Mətndə həmin üslubi
göstərən üslubi xüsusiyyətin özünü
cümlələr mətndən çıxarılarsa, fikirlər arasında
xüsusiyyət göstərdiyi nümunə
əlaqə pozular?
A) 2, 3, 5 B) 1, 2, 4 C) 1, 4, 5
D) 1, 2, 3 E) 3, 4, 5

46. Mətnin digər hissəsində birinci abzasda altından

xətt çəkilmiş sözün qarşılığı işlənmişdir. Həmin
qarşılığın işləndiyi cümləni müəyyən edərək
köçürün.
_______________________________________
_______________________________________

50. Mətndə nöqtələr qoyulmuş dialoqu məzmuna

47. Mətnə əsasən cədvəli doldurun. uyğun şəkildə tamamlayan cümlə yazın.
Səbəb Nəticə ________________________________________
________________________________________
Gülgəz babasının
gücsüzlüyünü duyardı.

Gülgəzin müəllimi də
Alı baba ilə eyni
fikirləri deyir.

6
Azərbaycan bölməsi XI sinif
Mətni oxuyun və 51-60-ci
sualları cavablandırın.
Yeni nəsil robotlar
I Robot texnologiyası dünyada ən diqqət
mərkəzində olan sahələrdən biridir. Gündən-günə
inkişaf edən bu texnologiya həyatı asanlaşdırır, yeni
kəşflərə qapı açır. İndiki robotlar məişət həyatından
tutmuş, hərbi sənayeyə və kosmosa qədər geniş
sahədə tətbiq olunur.
II Bütün bu proseslər gələcək üçün ümid vəd etsə
də, təhlükə də vəd edir. Çünki bu yenilikdən həm pis
niyyətlə istifadə edənlər tapıla, həm də yazılan
proqramlar idarəetmədən çıxa bilər. Bu isə
................... ................................. . Həmçinin robot
texnologiyasının inkişafı gələcəkdə bəzi sahələrin
məhv olmasına və işsizliyin daha da artmasına gətirib
çıxara bilər.
III Sosial şəbəkələrdə yayılan əsgər robot
görüntüləri, robot texnologiyasının möhkəmlənməsini
və təhlükələrini göstərən bir əlamətdir. Bu robotlar
düşmənə hücum edərək onu zərərsizləşdirir və
qəflətən gələn sahibini ayırd edir, ona toxunmur.
IV Bu robotlar hərəkət
prinsipləri ilə qırxayaqlara bənzəyir, sensor və
idarəetmə texnologiyasına ehtiyac olmadan asan
hərəkət edə bilirlər. Məhz bu xüsusiyyətinə görə
alimlər düşünürlər ki, bu robotlar kosmik tədqiqatlar,
axtarış və xilasetmə işləri üçün əlverişlidir.
V Çonqun sözlərinə görə əlavə
ayaqlar robotun sensorlara ehtiyac olmadan hərəkət
etməsinə imkan verir. Belə ki, bir ayaq büdrədikdə
və ya hər hansı maneə ilə qarşılaşdıqda digər ayaqlar
avtomatik olaraq ona dəstək olur.
bu robotlar çətin şəraitdə həm özlərini, həm də
yüklərini bir nöqtədən digərinə daşımaq üçün etibarlı
bir sistemə çevrilirlər.
VI Halbuki axtarış-xilasetmə
işlərində, Marsda aparılan kəşfiyyatlarda məhdud
hissetmə qabiliyyətinə malik robotlara ehtiyac var.
Onlar mühitlərin sürətlə dəyişdiyi və sensorların
tələblərə cavab vermədiyi hallarda belə, maneələri
uğurla dəf etməyi bacarırlar.
Deyilən fərziyyələri təcrübə ilə də sınaqdan
keçirən alimlər robotun ayaqlarının sayını hər dəfə iki
ayaq artırdılar və ayaqların sayını 6-dan başlayaraq,
16-ya qədər çatdırdılar. Ayaqların sayı artdıqca
BSİ-3
robotlar nahamar ərazidə daha çevik hərəkət edə
bildilər. Nəhayət, alimlər robotu açıq havada və real
ərazidə sınaqdan keçirdilər və bu sınaqda da uğurlu
nəticə əldə etdilər.
Hazırda alimlər təbiətdəki başqa canlılardan da
ilhamlanaraq yaradılan digər robotlar kimi bu robotu
da təkmilləşdirmək üzərində işləyirlər. Onlar robotun
heç bir sensora ehtiyac olmadan bütün şəraitlərdə
istifadəyə yararlı olmasına çalışırlar.
51. Verilmiş fikirlər mətndəki boş çərçivələrin yerinə
hansı ardıcıllıqla əlavə edilsə, mətnin məzmun
ardıcıllığı pozulmaz?
1. İkiayaqlı robotları idarə etmək üçün çox sayda
sensor tələb olunur.
2. Son vaxtların kəşflərindən biri də qırxayaqlı
canlılardan ilham alınaraq hazırlanan çoxayaqlı
robotlardır.
3. Nəticədə, hərəkət dayanmır və davam edir.
4. Baksi Çonq və başçılıq etdiyi heyət robota cüt
ayaqlar əlavə edilməsinin onun çətin səthlər
üzərində hərəkət qabiliyyətini artırdığını müəyyən
etdilər.
A) 4, 1, 2, 3 B) 2, 3, 4, 1 C) 2, 4, 3, 1
D) 4, 2, 1, 3 E) 3, 2, 1, 4
52. Mətnə əsasən doğru fikirləri müəyyən edin.
1. Robot texnologiyası bütün dövrlərdə diqqət
mərkəzində olmuşdur.
2. Təbiətdəki canlılar texnoloji yeniliklər üçün
ilham mənbəyidir.
3. Robotların hissetmə qabiliyyəti az, ayaqları çox
olduqca onların hərəkəti daha da sürətlənir.
4. Müasir robotlar hərbi və kosmos sahəsində
istifadə edilsə də, məişət həyatında istifadə
edilmir.
5. Müasir texnikaların yaradılması üçün yalnız
həşəratlardan ilham alınmamışdır.
Beləliklə, A) 1, 2, 4 B) 1, 4, 5 C) 1, 3, 5
D) 2, 3, 4 E) 2, 3, 5
53. Hansı fikirlər mətndəki faktlarla əsaslandırıla
bilər?
1. Robotlar bəzi zamanlarda bəşəriyyət üçün
təhlükəlidir.
2. Çoxayaqlı robotlar çətin şəraitlərdə sürətli
hərəkət edə bilir.
3. Robotların hərbi sahədə də istifadə edilməsi
haqqında işlər aparılır.
4. Pis niyyətli insanlar robotlardan öz qara
məqsədləri üçün istifadə edirlər.
5. Robot texnologiyası kosmik araşdırmalarda
istifadə edilir.
A) 2, 3, 5 B) 2, 3 C) 1, 4
D) 1, 2, 4 E) 2, 5
7
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

54. Hansı plan maddəsi mətnə uyğun deyil? 58. Tünd-qara hərflərlə verilmiş ifadələrə əsasən
A) Robot görüntülərinin verdiyi təəssürat cədvəli tamamlayın.
B) Düşmənini ayırd edən texnologiya məhsulu İfadənin kontekstə görə
İfadə
C) Eksterimal şərait üçün etibarlı sistem qarşılığı (şərhi)
D) Yeni kəşfin kosmosdakı ilk uğuru
E) Bütün şəraitlərə uyğunluq yolunda.

55. Mətndə çərçivə daxilindəki ifadə haqqında doğru

olanları müəyyən edin.
1. Məcazi mənadadır.
2. ~qabağa çəkmək mənasındadır.
3. Dastanların yazıya alınması ədəbiyyatda nəsrin
inkişafına qapı açdı cümləsində həmin ifadə eyni 59. Mətnə əsasən cədvəli tamamlayın.
kontekstdaxili mənanı daşıyır. Robot
4. ~şərait yaratmaq mənasını ifadə edir. Robot texnologiyasnın
texnologiyasının
5. Həqiqi mənadadır. mənfi cəhətləri
müsbət cəhətləri
A) 1, 3, 4 B) yalnız 1, 4 C) yalnız 4, 5 1. 1.
D) 2, 3, 5 E) yalnız 2, 3

56. Mətnə əsasən cədvəli tamamlayın.

Mətndə həmin
Düşüncə düşüncəyə əsas verən 2. 2.
məqam.
Robotlar bəzi
araşdırma, tədqiqat
və xilasetmə
işlərində istifadə
60. Mətndə nöqtələr qoyulmuş cümləni mətnin
edilə bilər.
məzmununa uyğun şəkildə tamamlayın.
Əlavə ayaqlar ________________________________________
robotların ________________________________________
sensorlardan
asılılığını azaldır. ________________________________________

57. Mətndə abzasların ardıcıllığı pozulmuşdur.

Qarşısında Roma rəqəmləri yazılmış hansı Riyaziyyat
abzasların yerləri dəyişilməlidir? Fikrinizi
əsaslandırın.  xy  4 y 2  9
________________________________________ 61.  tənliklər sisitemindən xy hasilini
_ x  4 y  3
tapın.
________________________________________ A) -24 B) 27 C) 18
_ D) -36 E) 45

________________________________________
_
62. Diametrin yarısına bərabər olan vətərin çevrədən
________________________________________ ayırdığı böyük qövsün dərəcə ölçüsünü tapın.
_ A) 320o B) 300o C) 160o
o o
D) 340 E) 290

8
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

63. Üç ardıcıl natural ədədin cəmi 81 olarsa, kiçik 68. y   x 2  4 x  13 funksiyasının qiymətlər
ədədlə böyük ədədin cəmi neçə olar? çoxluğuna daxil olan ən böyük ədədi tapın.
A) 54 B) 56 C) 65 A) 13 B) 17 C) 14
D) 67 E) 72 D) 10 E) 19

64.  an  ədədi silsiləsində a5  13, d  4 olarsa,

cəmini tapın 69. İki oxşar çoxbucaqlının sahələri 20 sm2 və 80
A) 1 B) 3 C) -2 D) -3 E) 4 sm2-dir. Birinci çoxbucaqlının bir tərəfi 3 sm
olarsa, ikinci çoxbucaqlının uyğun tərəfini tapın.
A) 15 sm B) 24 sm C) 18 sm
D) 6 sm E) 27 sm

65. AB  BC , CBD  1300 olarsa, MAB bucağının

dərəcə ölçüsünü tapın.
70. ABCD trapesiyasında AC və BD diaqonalları O
nöqtəsində kəsişir. AD=18, AO:OC=3:2
olarsa,trapesiyanın orta xəttini tapın.
A)16 B)15 C) 14
D) 12 E) 10

A) 130o B) 115o C) 120o

D) 125o E) 135o 71. k və b-nin hansı qiymətlərində y  kx  b xətti
funksiyasının qrafiki I, III və IV rüblərdən keçər?
A) k  0, b  0

66.  x 2  5  0 bərabərsizliyinin tam həllərinin B) k  0, b  0

sayını tapın. C) k  0, b  0
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
D) k  0, b  0
E) k  0, b  0

3  27 3  27
67.  ifadəsini sadələşdirin.
27 3 72. a-nın hansı qiymətində 3x 2  ax  1 kvadrat
10 7 üçhədlisinin vuruqlarından biri (x-1)-ə
A) B) C) 3 bərabərdir?
3 3 A) 3 B) 4 C) 2 D) 1 E) 5
8
D) 1 E)
3

9
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

5
73. b 2 ifadəsində vuruğu kök işarəsi altına Həllin ətraflı şəkildə yazılması tələb olunan
b3 açıq tipli tapşırıqlar, 79~85
salın.
2 n8
A) 5b 2 B) 5b C) 20b
79. 2 x 7
 3x  n  0 kvadrat tənliyinin kökləri
5 5 hasilini tapın.
D) E)
b2 b

80. -də , ,
Cavabların kodlaşdırılması tələb olunan olarsa, CD-nin tam hissəsini tapın.
açıq tipli tapşırıqlar, 74~78

m 2  4m  5
74. m-in neçə tam qiymətində
m
kəsrinin qiyməti tam ədəddir?

75. Rombun bir diaqonalı 12 sm, tərəfi 10 sm olarsa,

onun sahəsini tapın.
81. Sinifdəki qızların sayını 20% artırıb, oğlanların
sayını 50% azaltsaq şagird sayı dəyişməz.Sinifdə
ən azı neçə şagird var?

76. ƏBOB( ) olarsa,

m2+2m+3 ifadəsinin qiymətini tapın.
82. A(3;–4) və B(5; –2) nöqtələri C nöqtəsinə
nəzərən simmetrikdir. C nöqtəsi y  ax  6 düz
xətti üzərində olarsa, a parametrinin qiymətini
tapın.
77. a-nın neçə natural qiymətində
x  4  12  4a  a 2 bərabərsizliyinin həlli var?

83. İti bucağı 30o olan paraleloqramın bir tərəfi digər

tərəfindən 3sm böyükdür.Paraleloqramın sahəsi
78. Bərabərtərfli üçbucağın sahəsi 27 3 , 14 sm2 olarasa onun perimetrini tapın.
tənbölənlərin kəsişmə nöqtəsindən üçbucağın
tərəfinə qədər olan məsafəni tapın.

84. m parametrinin hansı qiymətlərində

y  x 2  6 x  m  4 funksiyasının qarafikinin
təpə nöqtəsi II rübdə yerləşər?

10
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

85. A   5;3;1;0;2;4;6;8 çoxluğundan

təsadüfən seçilmiş iki elementdən birinin mənfi
ədəd, digərinin isə müsbət ədəd olması
hadisəsinin ehtimalını tapın.

11
Azərbaycan bölməsi XI sinif BSİ-3

12