Вы находитесь на странице: 1из 194

HropL Kne1no

30 nennnumnx o1upm1n n nc1opnn


mennnnm, uo1opme nunceru namennnn
numy mnanL. Hnann pun mnann.
Puccuuam ynenoro unoynenn







Burmop Leuoepoeu:, nucame.i:
Kro-ro ns nennxnx samernn, uro moxno cunrart nneranrom nmoro, xro ne cmoxer
oxcnnrt nxrnnernemy peenxy, n uem saxnmuaercx ero paora. Knnra Xnsnn pan
xnsnn nanncana npo]eccnonanom, npnuem npo]eccnonanom c ouennntm nnreparypntm
apom.
Anrop norpyxaer unrarenx n mnp cnoe nmnmo nayxn, on paccxastnaer o ne n ee repoxx
nerxo n ynnexarentno. Kaxne nnna, xaxne nmena: Hntx Meunnxon, Hyn Hacrep, Kpncrnan
Fapnap
Hnno camoro anropa mne roxe rnyoxo cnmnarnuno, npnuem onontno anno nce nonropa
ecxrxa ner, uro mt snaxomt.
B omem, npounrare +ry xnnry ne noxaneere!
Jovapo A.a+asu, araoe+ur Poccucro araoe+uu +eouuucrux uavr, sac.vreuui
oeme.i uavru P4, npoqeccop, oupermop Hucmumvma arvuepcmea u euuero.oeuu u+. . O.
Omma, Caurm-Hemepovpe:
C ontmnm nnrepecom unran npexpacnym xnnry sameuarentnoro yuenoro, xoroporo nnsxo
snam n c xoroptm c yonontcrnnem nmecre paoram mnoro ner.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ouent xouy, urot +ry xnnry npounrano xax moxno ontme monotx nme cryenron
mennnncxnx nyson, naunnammnx npaue n ne rontxo nx, a ncex rex, xro crpemnrcx x
snannxm n ntcoram n nmo cnoe npo]eccnn. Hycrt npnmep repoen xnnrn ntammnxcx
menxon noxnonnxer nx n +rom crpemnennn
Hpuua Hu.mueuro, Paouoeeovua cmauuu Eepona-H.mc, Pecnvo.ura Be.apvci:
Knnra nsnecrnoro n Poccnn n sa pyexom cnennanncra n onacrn mennnnt, npo]eccopa
Hropx Knernoro nocnxmena ne crontxo nonpocam anno onacrn, cxontxo
omexyntrypntm nennocrxm, a nmenno nxnay yuentx pasntx crpan n pasnnrne
uenoneuecxo nnnnnnsannn. nx menx tno ynnnrentntm ro, uro on cymen n cront
cxyuntx nponemax narn uenoneuecxoe nauano, cenart nx nonxrntmn nx nectma
mnpoxoro xpyra norpenrene. 3rn marepnant moxno eso ncxxnx xynmp, es cxnox na
ycpenennoro cnymarenx rpancnnponart n +]np, npn +rom ne oxrtcx ynpomenn c ono
cropont, a c pyro trt nenonxrntmn. Knnra npo]eccopa H. Knernoro nonnnnt
opasen ntcoxoro nayuno-nonynxpnoro crnnx, cront pexoro n namn nn. ne rontxo
pexomenym ee npounrart, rax xax cama ynnexnact +rnm, no n cunram naxntm ncnontsonart
marepnant xnnrn n cnoe paore na pano.
Ieopeu 4uuuu, permop Vuueepcumema pvroi Hapoooe (Kuee, Vrpauua), oormop
qusuro-+ame+amu:ecrux uavr:
3ameuarentnax xnnra ntammerocx yuenoro nanncana npexpacntm pyccxnm xstxom,
nsonnyer nnrepecntmn ]axramn n, esycnonno, nocnyxnr nennxomy eny nonynxpnsannn
nayxn. Hmo unrarent naer n ne ouent mnoro nnrepecnoro n nonesnoro.
Heopi Xa+sou, saeeovmuu raqeopo ouoqusuru u +eouuucro uuqop+amuru
Buuuuroeo uauoua.iuoeo +eouuucroeo vuueepcumema u+. H. H. Hupoeoea (Buuuua,
Vrpauua), oormop mexuu:ecrux uavr, npoqeccop:
C ontmnm nnnmannem npounran xnnry npo]eccopa Hropx Knernoro. Honynxpno nsnoxnrt
naxnte nayunte nponemt, osnaxomnrt mnpoxoro unrarenx c nepnnernxmn xnsnn rennen
rxxenax saaua, c xoropo anrop npexpacno cnpannncx, cosan nnrepecnoe, saxnartnammee,
cnoxnoe, no ne yromnrentnoe nponsneenne o ntammnxcx menxax.
Hae.o Mo.:auoe, oormop uavr, npoqeccop, eeovuu v:eui-ucc.eooeame.i
aoporoc+u:ecroeo uav:uo-ucc.eooeame.icroeo eumpa AMPAC (Ba.mu+op, CLA),
IEEESeniorMember:
Hnrepecnax nonynxpnax xnnra Hropx Knernoro, esycnonno, npnnneuer nnnmanne mnpoxoro
xpyra yuentx, nccneonarene n npocro unrarene, nnrepecymmnxcx ncropne nayxn n
mennnnt, n uacrnocrn. Honyunn nacroxmee yonontcrnne npn urennn xnnrn. Anropom
npoenana xonoccantnax paora no copy nnrepecntx ]axron, uro n couerannn c rananrom
paccxasunxa nosnonnno emy cosart ecrnnrentno npexpacnoe nponsneenne, cnoconoe
crart ecrcennepom cpen nayuno-nonynxpno nnreparypt.
Cepee Ia+oe, sac.vreuui apmucm Poccuu Armep Caurm-Hemepovpecroeo meampa ua
Humeuo+:
Kora x yunncx n Tearpantnom nncrnryre, ycntman or nearora no sapyexno nnreparype
]pasy: Her nnoxnx n xopomnx nme Bect mnp ennrcx na npocro nme
n.mystxanron
na ncm xnsnt sanomnnn +ro ntcxastnanne, uacro nosnpamamct x nemy, rpaxryx no-
cnoemy
Cymecrnymr n +rom xpynxom mnpe nmn, otnarentcxn npoxnnammne uepey cnonx ne.
H ecrt mystxanrt nepannoymnte, ronxo uyncrnymmne nnpannn Kocmoca,
coxpanxmmne ontr nnnnnnsannn, ooramax n npnymnoxax ero.
Ftrt npocro uenonexom, nosmoxno, npocro Ftrt, xnrt Mystxanrom nanepnoe,
cnoxnee Cnoe aponanne, cnom uyncrnennocrt Mystxanr ntnyxen samnmart
camonponne, uro, n cymnocrn, roxe cnyxnr npoxnnennem mnpoxo rnopuecxo narypt n
rnopuecxoro noxoa n x cee, n xo ncemy nponcxoxmemy.
Vuent Hropt Knerno, n camom nauane +ro xnnrn nasnanmn cex xnoynenem, rem camtm
onpeennn ronantnocrt n pnrm cnoero nonecrnonannx, onn ns mystxanron opxecrpa
Bcenenno. Hpeycnen n mennnne n onaax rnopuecxo narypo, on ne rontxo ocrynntm
xstxom norpyxaer nac n cno cnoxnt mnp, no n nmecre c namn npoxnnaer rpannosnte
cotrnx, conepexnnaer orxptrnxm rennen, xoropte yxe nocnyxnnn n eme nocnyxar no
naro uenoneuecrna, cocroxmero ns npocro nme n mystxanron, no naro ncero xnnoro
na nnanere.
He nponycrnre +ro ynnexarentnoe n nosnanarentnoe urenne nyremecrnne no npemenn n
npocrpancrne! He ynycrnre nosmoxnocrn omennx c nnrepecntm n rananrnnntm
conpemennnxom nocpecrnom +ro xnnrn!
Apraou Js.ep, nucame.i, Beua, Aecmpu:
3ry xnnry xouercx n nao unrart ne noromy, uro ona npocro nanncana. Xorx anrop ne
nosnonxer cee cnnsorn o ]amnntxpnocrn, noxnontnannx unrarenx no nneuy,
nepnonuecxn ncrannxx opamennx oporo unrarent. 3ro concem ne otunoe
nepecxastnanne ]axron n cotrn, cranmnx noncrnne snesntmn nexamn n uepee
orxptrn mnpono mennnnt, xaxt pas noxastnax uenoneuecrny nonte nyrn nosnannx
camoro cex. Tpnnnantnocrt nsnoxennx noontx ncropn yxe omna o anantnocre n
crana yenom mnorouncnenno apmnn xponnxepon, xypnanncron n raserunxon, xoropte, xax
t mnmoxoom, opamamrcx x nennxomy npomnomy, ocoenno n cnxsn c ouepentmn
mnnexmn. Hpenoxennax anropom paora nnmena nce +ro nonepxnocrno ntnn n
npecrannxer rnyoxo npoymannoe nonecrnonanne o xponornnnom rpye nennxnx yuentx,
nx cytax, opte ne, nopaxennxx n noeax, nenonnmannxx n npnsnannxx. Cnonom, oo
ncem rom, uro xapaxrepnsyer xnsnt rnopnon, neno nnext rananrnnntx nme, xoroptx
oennxer ono ymenne ynnert n xaneocxone yne nonoe. Bce +ro ymeno yanoct
npocnenrt n oennnrt anropy n ennt cmxer, xoropt enaer xnnry ocrpocmxerno n
ynnexarentno nx unrarenx.
A.ercauop 4uuep, orasoei +vsiraum u ro.v+uucm:
Bce mt, c pannero ercrna n o rnyoxo crapocrn, sanncnm or cnoero sopontx, crpaaem
pasnnuntmn neyramn n ntnyxent nocnxmart neuennm cnon cnnt n npemx, n ontme
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nnn mentme crenenn. H n ro xe npemx, nce mt nneranrt, ne snammne nouac
+nemenrapnoro o cnoem oprannsme n nnepxmmne cnoe soponte pyrnm nmxm
npo]eccnonanam mennnnt, npauam. Kax nsnecrno, npaun nmtx cnennantnocre ouent
onro yuarcx, urot trt onymenntmn x nannenram, no nnmt nexoropte ns nnx,
nanonee rananrnnnte n ntrnnnte, cranonxrcx yuentmn or mennnnt, conepmamr
rnoantnte orxptrnx n +ro cnoxneme n mnorocnono ns nayx.
Knnra npo]eccopa Hropx Knernoro snaxomnr nac c ncropne mennnnt n ee ntammnxcx
nme, naunnax c nesanamxrntx npemen n o namnx ne. Hanncannax xcntm n ocrynntm
xstxom, ona, no moemy mnennm, sannrepecyer mnornx ns nac, nneranron, n noynr
ontme pasmtmnxrt o cocrnennom soponte, o nponemax n ycnexax conpemenno
mennnnt n nosnaxomnr c ]axramn ns xnsnn nexoroptx ntammnxcx yuentx.
+umpu 4u.amoe, peoarmop, .umepamop, rvpua.ucm:
Kaxt ns nac poxen n xnn naroapx Mennnne, +romy nnnomy cnnerennm nayxn c
ncxyccrnom. Orxptrnx nennxnx npaue, o cytax xoroptx paccxastnaer xnnra Hropx
Knernoro, noennn nn]exnnn, ann opory nontm meroam narnocrnxn n neuennx
rxxentx saonenann n rem nponnnn nmcxo nex. Anrop, cam nsnecrnt npo]eccop-
menx, ynepenno neer unrarenx no mnoronexonomy mnpy cnoe mennnnt, epxnr ero
nnnmanne naroapx cnoemy rananry nonynxpnsaropa nayxn, apy pexomy n oporomy.
Taxne xnnrn neuar or neynaxennx x npauam n ocront ne rontxo npourennx, no n
nepensannx uero x or nce ymn xenam +romy rpyy.
E.eua Tepuoea, eeovua co.ucmra Caurm-Hemepovpecroeo eocvoapcmeeuuoeo meampa
3asepra.ie, sac.vreuua apmucmra Poccuu, .avpeam Merovuapoouoeo rourvpca,
.avpeam Hauoua.iuo meampa.iuo npe+uu 3o.oma +acra:
unrana xnnry npo]eccopa H. M. Knernoro c neocnaenammnm nnrepecom. Hpexpacnt
xstx, ynnexarentnte cmxert xnsnn n npeannoro cnyxennx npauenannm. ecrnnrentno,
nmn orann cnon xnsnn pan xnsnn pyrnx nme Vmnax, rananrnnnax, ouent nonesnax
xnnra! Hocne ee npourennx nonnmaemt, xax xpynxa nama xnsnt n xaxne necrxmne
ocrnxennx yma, rananra n pyxoennx Bpaue eperyr soponte uenonexa! Knnra nanncana
nncrarentno, c nerxnm mmopom, npncymnm anropy n n xnsnn. Conerym ncem npounrart ee
n nonyunrt ncrnnnoe yonontcrnne, a x c orpomntm nerepnennem yy xart nontx
ncropn, nanncanntx sameuarentntm xnoynenem

Hropt Monceennu KBETHOH npau, naronor, pyxononrent xpynnoro orena n crapemem
mennnncxom nayunom yupexennn Poccnn ncemnpno nsnecrnom Hncrnryre axymepcrna n
rnnexonornn nmenn . O. Orra Poccncxo axaemnn mennnncxnx nayx, ocnonannom n
Canxr-Herepypre eme n 1797 roy. H. M. Knerno oxrop mennnncxnx nayx, npo]eccop,
sacnyxennt exrent nayxn Pu. Ero nxna n monexynxpnym mennnny ormeuen
npecrnxntmn nayuntmn narpaamn npemne Hpannrentcrna Pu, npemne Hennncxoro
xomcomona, npemne nm. B. X. Bacnnenxo PAMH, Hnpconcxo npemne Koponencxoro
mnxpocxonnuecxoro omecrna Bennxopnrannn. On anrop n coanrop onee 500 nayuntx
nynnxann, n rom uncne 22 monorpa]n, rpex yuennxon n rpex nayuno-nonynxpntx
xnnr. H. M. Knerno nnep xpynno nayuno mxont naronoron, +noxpnnonoron,
nepononoron, no ero pyxonocrnom samnmeno 20 oxropcxnx n 34 xannarcxnx
ncceprannn.
A nouemy anrop xnoynent? uro +ro sa opas? Kax on nosnnx?
K.ovu, ua +o ese.o, omo ocoooe omuoueuue r rusuu, veepeu, :mo r.ovui c+emmc
eceeoa epvcm, a epvcmm, eceeoa c+eci Oouaroi, e 1996 eoov, ua npoua.iuo+ oaureme
noc.e sarpimu +erovuapoouoeo rouepecca no ouo+eouuue e Hopre, eoe +ue
noc:acm.ueu.oci oimi voocmoeuui+ Hupcoecro npe+uu npecmuruo uaepaoi
Kopo.eecroeo +urpocronu:ecroeo oouecmea Be.uroopumauuu, cuo c ro..eea+u sa cmo.o+,
uarpimo+ ua re.esuoooporuo+ neppoue e sa.e oieueeo oeno, a uiue +vse ropo.eecrux
re.esuix oopoe, +i oeceooea.u o pasuix ro..usux rusuu, u e npousuocu+o+ mocme
uasea. ceo r.ovuo+ Bce noc+e.uci, a +o opve u ro..eea npoqeccop Pacce. Pemep us
CLA (o:eui useecmui uepoouoorpuuo.oe) sa+emu.: Hem, mi ue r.ovu, mi ro.oue.i
+eouuucro ap+uu no no.oreuum u sac.vea+, onmi ece noc+e.uci Tar u pasou.uci u
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
pasexa.uci no pasui+ cmpaua+ u ceou+ .aoopamopu+. Bepuveuuci, paccrasa. oo omo+
ceou+ v:euura+, u ouu mvm re us oevx c.oe r.ovu u ro.oue.i npuov+a.u uoeoe
,r.ovue.i u e omo+ oopase ruev vre 20 .em. Ioeopm, ou +ue nooxooum
Mon uennnna (nuec1o npencnonnn)
Paccxast, cocrannnmne +ry xnnry, tnn nanncant n pasnoe npemx, n pasntx ropoax n
crpanax, uacro nocne paort n sapyexntx naoparopnxx, xora, npnx omo, x ocranancx
onn, cxyuan no pontm n pystxm n naxonn orymnny n +rom rnopuecrne.
Mnorne repon monx ouepxon xnnn n rex xe ropoax, re x o nnx nncan, n paorann n rex xe
ynnnepcnrerax, re paoran x, rontxo na nonnexa, a ro n na necxontxo cronern pantme
ponn no ynnnam pennnx ropoon, noxpyr rexna uyxax xnsnt, nmn cnemnnn no enam
n na cnnannx, x saxonn n xa]e, rparropnn, ncrpo, pecropanunxn, nnn pasnt xo]e n
pyrne nannrxn, npemx nosnpamanoct ncnxrt, mon repon oxnnann, x mtcnenno c nnmn
pasronapnnan, nosnnxana pasopnannax cnxst npemen n raxnm opasom conpanact mox
ncropnx mennnnt uepes mon nayunte racrponn c nexnnxmn n cemnnapamn no pasnnuntm
ynnnepcnreram mnpa.
A nauanact +ra nayunax racrpont n 1988 roy, xora n crpane, xoropo ceuac ner,
nauanact nepecrpoxa, ncennacrnax naprnx xommynncron ocnanna pasnte sanpert, n rom
uncne n na ntes sa rpannny n cnyxente xomannponxn nmxm, xax tno npnnxro
ronopnrt c nnnannnocrtm no nxromy nynxry (nx monotx unrarene noxcnm, uro
nxrt nynxr n conercxom nacnopre onpeenxn nannonantnocrt rpaxannna) x uacro
ncnomnnam, xax o +roro, roy n 1984 menx npnrnacnnn c nexnnxmn n ynnnepcnrer Hmpnxa,
x npnnec npnrnamenne n mexynapont oren Hncrnryra panonornn n Onnncxe, re
rora paoran, n nectma crporax ama, neanmax +rnm orenom, mne cxasana: Bt xe
nspocnt uenonex n onxnt nonnmart, uro c Bamnm ]enornnom sa rpannny ne esxr.
Ho npemena, cnana ory, cmennnnct, ceuac, npana, nosnnxamr pyrne orpannuennx n
name necxyuno xnsnn (no, cnana ory, ne no ]enornny) n c rex nop x c npexnnm
]enornnom c yonontcrnnem nayuno racrponnpym
Onaxt n Banencnn, sax na noury ornpannrt xoppecnonennnm, x ynnen, uro
cnyxamn nouramra naxnennaer na mo xonnepr mapxn, cpen xoroptx tna mapxa c
noprperom ntammerocx ncnancxoro yuenoro nonora n menxa Canrtxro Pamona-n-
Kaxanx.
H y menx noxnnnoct xenanne noctnart mon ouepxn n xonneprax c mapxamn, nsopaxammnx
monx repoen, cnonm pystxm, xonneram, erxm, pontm n, ecnn x naxonn raxne mapxn, x
noxynan nx no ne mryxn ony naxnennan na xonnepr, n mo repo ornpannxncx n
nyremecrnne uepes mopx, oxeant, ropt n pannnnt, a ero nonnx ocranancx co mno,
naxneennt na nepnym crpannny paccxasa o nem
Co npemenem paccxason naxonnnoct mnoro, uacrt ns nnx neuaranact n xypnanax n
copnnxax, uacrt ner, o mnornx x paccxastnan n cnonx nexnnxx n na cemnnapax n mon
yuennxn npocnnn copart ncex repoen noenno na crpannnax ono xnnrn, urot onn ne
norepxnnct n mornn t npecrart nepe unrarenem, npnrnamax ero n nyremecrnne no mnpy
Mennnnt. H x +ro cenan Kax nonyunnoct cynrt unrarenxm, x xe, paorax na
xnnro, nepexnn mnoro npnxrntx mnnyr nocnomnnann o cnonx nayuntx racrponxx,
xoropte npoonxamrcx n ceuac, no +ro yxe rema pyro xnnrn
Hepe rem xax npnrnacnrt unrarenx nauart nyrt n mnp Mennnnt no crpannnam +ro
xnnrn, xoneuno, cneyer oxcnnrt, nouemy n xax anrop nmenyer cex xnoynenem. uro +ro
noome sa opas? H xax on nosnnx?
Bce ouent npocro. Hecmorpx na ro, uro x xnny na cnere yxe ocrarouno mnoro ner n onro
paoram n mennnne, x ne mory trt snepnno ceptesntm, +ro snamr n ponte, n
corpynnxn, a mo nmnmt nnyx Marne (on xe Morx) ronopnr, uro y nero eymxa
npocro xnoyn! Hanepnoe, on npan.
c ercrna nmnm xnoynon, mo e no mamnno nnnnn (necmorpx na ntcoxn nocr
npexropa oennennx necnpomxoson Vxpannt eme npn Crannne, a +ro tnn ox xaxne
ceptesnte npemena) necennn omouanen nocxpecntmn yrpennnmn ntxoamn n xencxom
aymxnnom xanare c noymxamn, cnpxranntmn na rpyn n cosananmnmn rpannosnt
xencxn mcr, pacnenax apnn ns oneperr Kantmana, xoropte on ooxan A uro n +rom
nnoxoro?

.Knoyn, na mo nsrnx, +ro ocooe ornomenne x xnsnn, x ynepen, uro xnoynt cmemrcx
ncera rpycrx, a rpycrxr, ncera cmexct
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Onaxt, n 1996 roy, na npomantnom anxere nocne saxptrnx mexynaponoro xonrpecca
no nomennnne n Hopxe, re mne nocuacrnnnnnoct trt yocroenntm Hnpconcxo npemnn
npecrnxno narpat Koponencxoro mnxpocxonnuecxoro omecrna Bennxopnrannn, cnx
c xonneramn sa cronom, naxptrom na xenesnoopoxnom neppone n sane tnmero eno, a
ntne mysex xoponencxnx xenesntx opor, mt eceonann o pasntx xonnnsnxx xnsnn n x n
nponsnocnmom rocre nasnan cex xnoynom
Bce nocmexnnct, a mo pyr n xonnera npo]eccop Paccen Perep ns CBA (ouent nsnecrnt
nepo+noxpnnonor) samernn: Her, rt ne xnoyn, rt xononent mennnncxo apmnn no
nonoxennm n sacnyram, onxrt nce nocmexnnct Tax n pasomnnct n pasexannct no
pasntm crpanam n cnonm naoparopnxm. Bepnynmnct, x paccxasan o +rom cnonm yuennxam
n onn ryr xe ns nyx cnon xnoyn n xononent npnymann nonoe xnoynent n n +rom
opase x xnny yxe 20 ner.
Ionopxr, on mne noxonr
Bor raxax npocrax ncropnx Tax uro npomy nmnrt n xanonart, n renept yuent
xnoynent npnrnamaer unrarenx nycrnrtcx c nnm n nyremecrnne no mnpy ero Mennnnt
Hanounnuec1no n pennmm uennnny
Hayunax xnsnt cxnatnaercx ns necxonuaemo nenn onapyxennx pasnnuntx, panee
nensnecrntx ]axron, anannsa nx, cosannx rnnores n reopn, xoropte nopoxamr nce
nonte n nonte nponemt. 3cra]era noncxa nepexonr or onoro yuenoro x pyromy,
npeemcrnennocrt noxonenn poxaer npeemcrnennocrt orxptrn.
Hayunte orxptrnx neorennmt or cye yuentx, or nx uenoneuecxnx uepr, xapaxrepon,
nacrpoenn, nepexnnann. Cnyuanoro ne tnaer nnuero, nce cotrnx rax nnn nnaue
nsanmocnxsant n npeonpeenent npetymnmn. 3a nnesanntm osapennem croxr rot
ynopno yuet n rpya, sa nmenem yuenoro ero opas cnennanncra n rpaxannna.
Hnunocrn n nen nepasptnno cnxsant. Hmenno no+romy ncecroponne n oexrnnno onennrt
cymnocrt nayunoro orxptrnx moxno rontxo npecrannxx cee anropa, ero xnsnt n cyty,
ncnxonornm n oxpyxenne. Hcropnx nayxn ne rontxo nmeer npano na cymecrnonanne, net
nesnanne ncropnn npemera nensexno neer x ee ntpoxennm.
V xaxo nayxn ecrt cnoe nauano, cnox ncropnx, cnon cnxrte cotrnx. Hanonee
snaunmte ns nnx, oycnonnnmne conpemennte ocrnxennx mennnnt, nponsomnn n XVIII
XX cronernxx, no nentsx satnart n o rex orxptrnxx, xoropte tnn cenant ouent n
ouent anno. 3nauenne +rnx orxptrn nenpexoxme, onn sanoxnnn ocnont ceronxmne
mennnnt.
Bepymmne conepmamr nanomnnuecrno x cnxrtm mecram. B +ro rpannnn ant rnyoxoro
ynaxennx x ncropnuecxnm xopnxm pennrnn, no es snannx ncropnn ne nosnaemt
nacroxmero. Ho+romy n camom nauane namero paccxasa anare cranem nanomnnxamn n
ornpannmcx n xoporxoe nyremecrnne no cnxrtm mecram penne Mennnnt.
Hc1oxn uennnnm
Hcroxn mennnnt, xax n noome nce uenoneuecxo xyntrypt, repxmrcx n rnynne nexon.
Hnmt rontxo naunnax c VII nexa o name +pt pennxx nnctmennocrt crana nonecrnonart o
pasnnrnn npauenannx.
B penne Ipennn pacnner xyntrypt n ncxyccrna conponoxancx ]opmnponannem
pasnnuntx xyntron, n nenrpe xoroptx naxonncx orn-noxponnrenn. Hocxontxy orn
onramr nne 3emnn, ro na ne cosanannct ocote cnxrnnnma xpamt, n xoroptx
conpannct nepymmne.
Forom mennnnt c VII nexa o pannero xpncrnancrna xnnxncx Acxnenn. Hocnxmennte emy
xpamt tnn nocrpoent no nce Ipennn. Pasnnnact ocoax nernt rpeuecxo mennnnt
xpamonax mennnna.
Camtm xpxnm opasnom raxoro cnxrnnnma tn pennn ropo 3nnanp na Aprontcxom
nonyocrpone. Ero nspann mecrom nocrpoennx xpama xxot no ro npnunne, uro sect tn
noxoponen cam or Acxnenn. 3ro tno rpannosnoe axe no ceronxmnnm mepxam
coopyxenne nenrp nce mecrnocrn sannman xpam, noxpyr nero pacnonoxnnnct rearp,
cranon, nnnopom, xnnte oma cnyxnrene xyntra n nent px pyrnx sann.
Bennxonennax npnpoa, onnne senenn n esonnoe ronyoe neo cocrannxnn xaprnny
nenoxonenmoro noxox n orpemennx or mnpcxnx cyer. Hs nnxamnx oxpecrnocre n
nsanexa cma penn, exann n +xnnaxax n nonosxax ontnte nmn. Hpo]eccop ncropnn
mennnnt n Hene (Iepmannx) T. Meep-Brener rax onnctnaer opx npauenannx n
3nnanpe:
Hpnrox nmymnx ncnenennx npnoperan ocoennte pasmept n npasnnunte nn,
nocnxmennte ory. Fontnte roronnnnct x neuennm npn nomomn pasnnuntx pennrnosntx
nepemonn; n cocran nx nxonnn omtnannx, xynanne, monnrnt, xeprnonpnnomennx, nocr n
r. n.; n ro xe npemx xpent c nomomtm pasnnuntx cpecrn ntrannct cosart nouny nx
npoxnnennx nenenoro ecrnnx oxecrnenno nnacrn Acxnennx.
3ra nororonxa cocroxna n cosepnannn n urennn mpamopntx omeuex, na xoroptx
onnctnannct uyecnte ncnenennx Acxnennx. Pacxonxn n 3nnanpe ann nam ontmoe
uncno raxnx omeuex. Onn rnacnnn, nanpnmep, cneymmee: Amposnx ns A]nn, cnenax na
onn rnas, npnmna, nma nomomn y ora; npoxox no cnxrnnnmy, ona nacmexanact na
paccxasamn o ncnenennxx.
E xasanoct nenepoxrntm n nenosmoxntm, uro xpomte n cnente mornn ncnennrtcx npn
nomomn onnx rontxo cnonnenn. Onaxo n ona ynnena con. E npncnnnoct, uro x ne
xnnncx or n oeman ncnennrt ee, no npn rom ycnonnn, uro ona noxeprnyer n xpam ap no
oery. Hpn +rom ona onxna npnnecrn n ap cepepxnym cnnntm, xax namxrt o ee rnynocrn.
Hocne raxo peun or ntnyn ee ontno rnas n nnnn antsam. Kora nacrynnn ent, cnenax
npocnynact sopono.
Hecmorpx na ro, uro ocnony mennnnt Acxnennaon cocrannxna mncrnxa n nnymenne, n
nexoroptx xpamax noxnnxnnct nayunte nauana mennnnt, asnpymmnecx na
nanmarentnocrn pennnx +cxynanon n crpemnennn nx npnnneut x anannsy onapyxenntx
xnnenn nsnecrnte yxe n ro npemx xnmnuecxne n maremarnuecxne saxont.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Taxnm xpamom tn Acxnenna, nosnnrnyrt na ocrpone Koc. On cunraercx nenrpom
mennnncxo xyntrypt VI nexa. Orcma ntmnn mnorne ntammnecx npaun roro npemenn,
xoropte c ycnexom pacnpocrpanxnn cnoe ncxyccrno nce antme n antme.
Hepntm cpen panntx tn snamennrt Innnoxpar
Henonex, ponnmnncn npauou
Bce xnrenn ocrpona Koc tnn npauamn. Onn cunrann, uro neyr cnoe nponcxoxenne or
camoro ora Acxnennx n xnnxmrcx cemte xponntx pocrnennnxon. B +ro cemte npauenax
npo]eccnx nepeananact no nacnecrny or orna x ctny, or xn x nnemxnnnxy.
Ocnonno sanonetm npaueno cemtn tn resnc o rom, uro mennnna +ro ncxyccrno n
uro nacroxmnm npauom moxer crart rontxo uenonex, ponnmncx nm.
Taxnm opasom, xnsnennt nyrt Innnoxpara tn npeonpeenen eme o ero poxennx.
Hoxnnnmncx na cner na ocrpone Koc n 460 roy o name +pt, on cpasy xe tn napeuen
npauom +cxynanom, xax tno npnnxro ronopnrt n ro npemx. H +ro snaunno mnoroe, net
cnono +cxynan nponsomno or xopnx cnona Acxnenn! Cnana Innnoxpara nepexnna
nexa, ero nmx crano cnmnonom mennnnt. Mennnnt ne xyntrono n opxono, a nayuno
n npo]eccnonantno.

Iunnorpam
Crano onxontm oannxrt x nmenn Innnoxpara cnona oren mennnnt. 3ro ne concem
npannntno, net mennnna ne nauanact nmenno c Innnoxpara, ona cymecrnonana n rom nnn
nnom nne n pantme, n Innnoxpar cxopee ctn +ro penne npo]eccnn, xorx nmenno on
sanoxnn ocnont ro meroonornn npauenannx, xoropax n reuenne nocneymmnx cronern
c]opmnponana nayunym mennnny.
O xnsnn Innnoxpara nsnecrno nemnoro. Ero oren Iepaxnen raxxe tn npauom,
nponcxonnmnm ns ouent pennero poa Acxnennaon. Tax uro necxontxo noxonenn
+cxynanon sanoxnnn nnoornopnte npauente rent n nx pocrnennnxa. Hocxontxy
comnenn n ntope ctnom npo]eccnn y Iepaxnena ne tno, on pano oran Innnoxpara n
mxony npauenannx n Koce.
Oxonunn xypc, Innnoxpar, xax tno npnnxro, ornpannncx nyremecrnonart. On nocernn
camte pasnte onacrn Ipennn n nosnaxomnncx c rpemx snamennrtmn nmtmn ]nnoco]om
emoxpnrom, pnropom (yunrenem xpacnopeunx) Ioprnem n rnmnacrom Ieponxom. Omenne
c nnmn ano monoomy Innnoxpary mnoroe or emoxpnra n ero counnennx npnmnn
mnponosspenuecxne nen, or Ioprnx on nayunncx xpacnno n yenrentno ronopnrt, a
Ieponx nnen n ero yuenne xyntr ]nsnuecxoro sopontx. Hpoxnn Innnoxpar 63 roa n sa 40
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ner cnoe npaueno exrentnocrn ycnen cenart mnoroe. uepes ncm ero npaxrnxy n
]nnoco]cxne pasmtmnennx o mennnne npoxonr xpacno nnrtm ona mtcnt: mennnna
+ro ncxyccrno n, xorx on n sanoxnn n nee nayunte ocnont, rem ne menee ncm cnom xnsnt
Innnoxpar yrnepxan +ro n npononeonan rnannt npnnnnn npauenoro ncxyccrna
npaxrnxy, noncenennym paory y nocrenn ontnoro. Ontr ncrnnnt yunrent npaua,
ronopnn on cnonm yuennxam.
Innnoxpar ocrannn nocne cex mnoro counnenn, n nnx on nsnaran cnon nsrnxt na
npnunny onesne, na npnnnnnt neuennx, na nororonxy monotx npaue. Bnpoxo
nsnecrnt ero A]opnsmt cnoeopasnte xparxne ntcxastnannx o camtx pasnnuntx
nonpocax mennnnt. A]opnsmt ouent mnpoxo nonynxpnsonannct eme npn xnsnn
ntammerocx menxa, onn tnn nacrontno xnnro xaxoro npaua. Hpnneem rontxo rpn
ns nnx, n unrarent yxe cmoxer nonxrt npnnnnnt mennnncxnx n omeuenoneuecxnx
yexenn Innnoxpara.
Hanontme xnant sacnyxnnaer raxo npau, xoropt xnnxercx npauom n ]nnoco]om.
Bpau onxen npornnoecrnonart nanmaemo onesnn, cnocrnam oprannsma, npemenn
roa n ocoennocrxm nospacra; ro, uro coxpamaercx, on onxen paccnanrt; ro, uro
paccnannoct coxparnrt. Hpn raxnx ecrnnxx saonenmax uacrt rena nyume ncero
nonpannrcx, n nmenno n +rom, no moemy mnennm, n saxnmuaercx ntsoponnenne.
Xnsnt xoporxa, nyrt ncxyccrna onor, yont cnyua tcrporeuen, ontr nenaexen,
cyxenne rpyno. Ho+romy ne rontxo cam npau onxen trt roron conepmnrt nce, uro or
nero rpeyercx, no n ontno n oxpyxammne n nce nnemnne ocroxrentcrna onxnt
cnococrnonart npauy n ero exrentnocrn.
Teopnx nponcxoxennx onesne Innnoxpara npocra: on cunran, uro soponte n onesnt
oprannsma onpeenxmrcx xauecrnenntmn n xonnuecrnenntmn nsanmonsmenennxmn uertpex
xapnnantntx coxon xponn, cnnsn, xenro n uepno xenun. nx xaxoro ns nnx on
onpeennn ocnonnoe cnocrno: xponn npncyma nnaxnax rennora, cnnsn xononax
nnaxnocrt, xenro xenun cyxoe renno n uepno xenun xononax cyxocrt. Hpn
nopmantnom cmemennn +rnx coxon oprannsm sopon, xax rontxo cmemenne napymaercx
nosnnxaer onesnt. Ha nepnt nsrnx raxax nex Innnoxpara xaxercx ynpomenno n
npnmnrnnno. Ho net ne nao satnart o rom, uro +ro rontxo V nex o name +pt! Taxo
noxo x ntxnnennm onesne onpeenxn n exrentnocrt npaue, ona cranonnnact
nenenanpannenno, +cxynant opamann nnnmanne na remneparypy rena, xapaxrep
ntenenn y ontnoro, na ero nnranne, a raxxe n na npnponte ]axropt, oxpyxammne
ero, nerep, nnaxnocrt, annenne n pyrne xauecrna omennx uenonexa c npnpoo,
xoroptm pantme npaun ne npnanann nnxaxoro snauennx.
O snauennn nsrnxon Innnoxpara xopomo n opasno nnmer nsnecrnt ancrpncxn
npo]eccop mennnnt I. Inxsep:
Mennnncxoe mtmnenne Innnoxpara xnnxercx ne rontxo nanrymanncrnuecxnm,
oxnartnammnm ncero uenonexa, nect ero oprannsm, no n nanxocmnuecxnm, nonnexammnm n
pacnosnananne n neuenne nect mnp, co ncemn ero xnnennxmn npnpot n cotrnxmn n ne.
Vuenne o uertpex coxax, ro ecrt rymopantnax naronornx, xnnxercx ero ant]o n omero. H
ecnn n nacroxmee npemx rymopantnoe mtmnenne crano nyxntm cnona n cnxsn c yuennem o
nnyrpenne cexpennn, ro +ro rontxo nonax onpana n nonoe coepxanne rnnnoxparnuecxoro
mtmnennx.
Coornercrnenno cnonm nosspennxm na npnpoy onesne Innnoxpar ontmoe snauenne nx
neuennx nnen n nere n opase xnsnn. Kyntr npannntnoro nonnonennoro (no ne
nstrounoro) nnrannx n sanxrnx cnoprom npononeymrcx no ncex ero counnennxx.
Innnoxpar tn ntammnmcx ]nnoco]om-npauom. B cnoe xnsnn n exrentnocrn on
npecrannxn opasen rymanncra roro npemenn. On nnepnte c]opmynnponan npauenym
xnxrny, xoropym nponsnocnnn menxn npn nocnxmennn n +ry npo]eccnm. Ona coxpannnact
n nexax xax xnxrna Innnoxpara. Conpemennte cryenrt, oxanunnammne mennnncxne
nncrnryrt, roxe npnnnmamr npncxry Hocnenee cnono nanomnnaer uro-ro
noennsnponannoe n nnmeno ro oyxornopennocrn, xoropax omymaercx n xaxo
crpouxe penne xnxrnt, a net xax ncxpenne n ymenno n pennocrn xnxnnct npaun nepe
napoom n coo ncnonnxrt cno npo]eccnonantnt n npancrnennt onr!
Knxnyct Anonnonom-nennrenem, Acxnennem, Inree n Hanaxee n ncemn oramn n
ornnxmn n npnstnam nx n cnnerenn, uro +ry mom xnxrny n oxsarentcrna, xoropte x epy
na cex, x yy ncnonnxrt no mepe cnn monx n nonnmannx; rex, xro oyuan menx
npauenomy ncxyccrny, x yy nounrart xax cnonx ponrene, x pasenm nx cyty, no nx
xenannm x yy ocrannxrt nm nce, n uem onn nyxamrcx; n nx erxx x yy nnert cnonx
parten, yy oyuart nx npauenomy ncxyccrny, ecnn onn roro saxorxr, es ncxxo nnart n
es ncxxnx nnctmenntx oxsarentcrn c nx cropont; oxsymct anee nepeart nce npannna,
nocranonnennx n nce coepxnmoe npaueno nayxn monm ctnontxm, ctnontxm moero
yunrenx n ero yuennxam, ecnn onn noyr no npauenoe cocnonne n nostmyr na cex
oxsarentcrna cornacno npauenomy saxony; nnxomy pyromy ncero +roro x ne coomy.
nernuecxne meponpnxrnx x yy nasnauart na nontsy ontnoro n no moemy ymennm n
pasymennm, ecnn ontntm yer yrpoxart onacnocrt n npe, x yy oeperart nx or nnx.
Hnxomy, axe npn ycnnenntx npoctax c ero cropont, x ne yy anart cpecrna, xoropte
mornn t npnunnxrt cmeprt, x ne yy raxxe anart xaxnx t ro nn tno coneron n +rom
nanpannennn; x ne am raxxe xenmnnam cpecrn, xoroptmn moxno tno t nponsnecrn
ntxntm. uncro n narouecrnno ycrpom x cnom xnsnt n yy ornpannxrt cnoe ncxyccrno.
Hn n xaxom cnyuae ne yy nponsnonrt onepannm xamneceuennx, npeocrannn ee rem, ute
npo]eccne ona xnnxercx. Bo nce oma, xya menx nosonyr, x yy nxonrt c namepennem
npnnecrn nontsy ontnomy n yy nosepxnnartcx or ncxxnx npenamepenntx,
npnnocxmnx npe nocrynxon, n ocoennocrn xe or nonontx cnomenn c myxunnamn n
xenmnnamn, paamn n cnoontmn. Oo ncem, uro no npemx neuennx x ynnxy n ycntmy, a
raxxe oo ncem, uro x ysnam, n nesanncnmo or neuennx n noncenenno xnsnn, nocxontxy
o +rom nentsx paccxastnart pyrnm, x yy monuart, nnx n +rom rany.
Innnoxpar npnan mennnne cnoero npemenn nourn oxecrnennoe snauenne. Bpauenanne
cunranoct ntcme ]opmo ncxyccrna, necymero n cee nennxne npnnnnnt rymannsma n
npancrnennocrn.
.Hpomno mecrt cronern, uenoneuecxoe snanne pasnnnanoct n orxptnano nce nonte n
nonte xnnennx, ntcoxo crynenn pasnnrnx ocrnrnn anaromnx n ]nsnonornx, n xnpyprnm,
axymepcrno n repannm tnn nnepent nonte merot neuennx, omax ncropnx n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nnnnnnsannx raxxe cnococrnonann pasnnrnm pyrnx nayx ]nsnxn, xnmnn, maremarnxn.
Ocroxrentcrna rpeonann noxnnennx nnunocrn, cnocono, ncnontsyx nect orart
reopernuecxn n npaxrnuecxn ontr, cosart nayunym cncremy npauenoro ncxyccrna,
coennnrt noenno ]nsnuecxym n nnpnuecxym nnocracn pennero sanxrnx.
H raxo uenonex noxnnncx. Hm cran Ianen.
Mennnna +1o nayxa
Ianen, n ornnune or Innnoxpara, ne ponncx npauom. Ero oren tn sounm n x romy xe
cntn onnm ns camtx opasonanntx nme cnoero npemenn on npexpacno snan
maremarnxy, ecrecrnennte nayxn n ]nnoco]nm. oxanmnct, noxa ctny ncnonnnrcx 14
ner (a Ianen ponncx n 130 roy name +pt), n an emy nacnanrtcx essaornocrtm
ercrna, on cran nenenanpannenno snaxomnrt ctna c pasnnuntmn ]nnoco]cxnmn remamn, x
xoroptm Ianen npoxnnxn ncxnmunrentnt nnrepec n ontmne cnoconocrn.

Ia.eu
Bosmoxno, uro +rn mnomecxne ynneuennx nepepocnn t n ceptesnoe eno xnsnn, no,
neoxnanno, xora Ianeny tno 17 ner, ero oren ynnen con, xoropt ncronxonan xax
oxecrnennoe nnymenne Acxnennx trt ero ctny npauom.
Xnnx n Acxneneone, omaxct c mnorouncnenntmn cesxammnmncx cma ontntmn, nnx
nepe coo noounm npaxrnxy mnornx nsnecrntx npaue, npnepxnnammnxcx pasnnuntx
nanpannenn, Ianen nnnrtnan n cex nx ontr n snannx, ntpacran n snammero npaua, x romy
xe onaammero mnpouamnm omenayuntm n ]nnoco]cxnm xpyrosopom.
O antneme xnsnn Ianena npexpacno paccxastnaer T. Meep-Brener. Hpeocrannm
emy cnono n, noxa npo]eccop paccxastnaer, nontraemcx npecrannrt opas nennxoro
yuenoro, xnsnt n exrentnocrt xoroporo tna nonna npornnopeun n optt ne rontxo c
nayuntmn npornnnnxamn, no n c camnm coo n oxpyxammnmn nmtmn. H n +ro opte
Ianen ne ncera oxastnancx npantm
Hocne cmeprn orna Ianen npenpnnxn nyremecrnne, no npemx xoroporo on nsyuan rnanntm
opasom anaromnm y Henonca n Cmnpne n y Hymnsnana n Kopnn]e. urot
yconepmencrnonartcx n +ro onacrn snannx, Ianen ornpannncx sarem n Anexcanpnm,
sect on sannmancx nayxamn n npoonxan nnreparypnym exrentnocrt, nauarym nm na 20-m
roy xnsnn. Hocne enxrnnernero orcyrcrnnx on nepnyncx n pono ropo, npnnxn sect
onxnocrt npaua rnanaropon n ncnonnxn ee n reuenne uertpex ner.
On nontsonancx maneme nosmoxnocrtm pacmnpnrt cnon cneennx no anaromnn n
]nsnonornn, npnuem ncero onee ero nnrepeconano nnnxnne opasa xnsnn na cocroxnne
oprannsma. 3arem, noono mnornm pyrnm npauam, Ianena norxnyno n Pnm. 3ect emy
cxopo yanoct sanxsart nnsxne ornomennx co mnornmn ntcoxonocrannenntmn n
ntammnmncx nmtmn xoncynom Bo+rom, ]nnoco]amn 3nemom n amacnenom, xe
pnmcxoro nmneparopa Hmnnem Bepom n pyrnmn. 3rn cnxsn tnn no ncex ornomennxx
ouent nonesnt nx nero, rax xax, c ono cropont, on nonyunn nosmoxnocrt nosnaxomnrt
co cnonmn nexmn nanonee nnnxrentnte xpyrn cronnnt, a c pyro ouent cxopo onn
ocrannnn emy praxis aurea (ocnonno sonorym npaxrnxy, nnnmo, nmeercx n nny
npaxrnxa n ntcmem cnere. H. K.).
K coxanennm, n Pnme npoxnnnnct n nonno mepe ypnte cropont ero xapaxrepa,
ynacneonannte, no ero cnonam, or marepn: cxnonnocrt x ccopam n cnopam, a raxxe
xnacrnnnoe camomnenne. Cam on ronopnn, uro c mntx ner on ornocnncx c nonntm
npespennem x nsnecrnocrn n nonynxpnocrn, no +romy npornnopeunr ero crpemnenne
sacrannrt n Pnme ronopnrt o cee. nx +ro nenn on ycrpannan nx nspannoro xpyra
npnrnamenntx nynnunte urennx, conponoxanmnecx ncxptrnxmn xnnorntx n
nnnncexnnxmn. Hm pyxononno npn +rom ne crpemnenne npnopecrn nosmoxno ontmee
uncno nannenron, no ro ntcoxomepne, c xoroptm on ornocnncx x cnonm npornnnnxam.
Hocnenee nocennno cpen pnmcxnx npaue rnyoxoe neonontcrno, xoropoe ntpaxanoct n
camtx xecroxnx nanaxax na nero. Oxecrouenntmn nparamn ero cenannct, mexy npounm,
nexoropte nnnte npecrannrenn meronuecxo mxont. Hs-sa uero, necmorpx na
necrxmne ycnexn, Ianen cnycrx uertpe roa npnnyxen tn cnona ocrannrt Pnm.
Ha oparnom nyrn na ponny on exan uepes Kamnannm, Knnp n Hanecrnny, re ncmy
nononnxn cnon mennnncxne snannx n camtx pasnnuntx nanpannennxx. Toruac no
npntrnn n Hepram on tn ntsnan nmneparopom Bepom n Mapxom Anpennem n Axnnnem,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xya on npnexan snmo 168 roa. C nmneparopamn, exanmnmn or ncntxnynme +nnemnn
(npnuem nmneparop Bep nan xeprno uymt), Ianen nnont ornpannncx n Pnm, orxnonnn
npenoxenne Mapxa Anpennx conponoxart ero n noxoe npornn mapxomanon n nmecro
+roro tn nasnauen n npauom npn mnom Kommoe. Hocne nosnpamennx Mapxa Anpennx on
cenancx ero npauom. Hcnonnxn nn on oxsannocrn npnnopnoro npaua n npn nocneymmnx
nmneparopax, n rounocrn nensnecrno, no ncxxom cnyuae, no ero cocrnenntm cnonam, on
onro tn nnsox xo nopy. Hpaxrnxo n +ro npemx on sannmancx ornocnrentno nemnoro,
oranax npenourenne nayuno-nnreparypno exrentnocrn; no ncxxom cnyuae no nce npemx
cnoe xnsnn on nontsonancx mnpoxo nsnecrnocrtm.
Vmep on n 201 roy n Pnme, a moxer trt, n n ponom ropoe. Hnreparypnoe nacnecrno
Ianena nm ocranneno nourn 400 pasnnuntx counnenn cnnerentcrnyer o
neotxnonenno naunrannocrn, npexpacno namxrn, nennxonennom snannn roramne
mennnncxo nayxn, xpnrnuecxnx cnoconocrxx n ynnnrentnom ymennn nontsonartcx,
napxy c cocrnenntmn nanmennxmn, uyxnm ontrom. C pyro cropont, n ero paorax
nopaxamr esrpannunoe rmecnanne, nepeonenxa cnonx n neoonenxa uyxnx nccneonann,
ontmax naxnonnocrt x onrnnno ocroxrentnocrn; onnm cnonom, n ero xnnrax namnn
orpaxenne nce ueprt ero xapaxrepa.
Hpan nemenxn npo]eccop, ronopx o rom, uro Ianen cosan conepmenno nonoe yuenne,
cenanmee n ro xe npemx nenyxntmn nce ocrantnte. Onn rontxo nasnannx ero xnnr
ronopxr camn sa cex: Anaromnuecxne nccneonannx, O nasnauennn uacre rena, O
yuennxx n nsrnxax Innnoxpara n Hnarona, Tepanenrnuecxne merot, O ontntx
uacrxx rena, O cocrane nexapcrn, Inrnena n pyrne. Ianen ycranonnn nsanmocnxst
mexy orentntmn orpacnxmn mennnnt, on nnepnte nopono onncan ]ynxnnn neuenn,
cepna, mosra, nerxnx. Mnoroe ns ero npecrannenn tno ocrarouno nepntm, a nx roro
npemenn noome uem-ro nenpanonoontm. Pnmcxn npau raxxe nnepnte pasennn nce
onesnn na onpeenennte rpynnt, ntennn crannocrt n pasnnrnn saonenannx, nponen
nepnym xnaccn]nxannm nexapcrn no mexannsmy ecrnnx. Taxnm opasom, ecrnnrentno
nnec n mennnny +nemenrt nayuno nornxn, anannsa, oocnonanno npecxasyemocrn
pesyntraron.
Ianen onnm ns nepntx paspaoran rexnnxy ncxptrnx rpynon xnnorntx n uenonexa c
nentm nsyuennx nx anaromnn n ]nsnonornn n necmorpx na orcyrcrnne n ro npemx
ynennunrentntx onrnuecxnx crexon (ne ronopx o mnxpocxone) ntrancx npecxasart ronxym
crpyxrypy oprana. Tax on yrnepxan, uro mtmna cocronr ne rontxo ns mtmeunoro
nemecrna, no n ns coennnrentnorxanntx nonoxon, a n crenxe xenyxa n marxn nmeercx
necxontxo cnoen.
Ianen nnepnte nnen n ]nsnonornm +xcnepnmenr. Knaccnuecxnmn ocramrcx o namero
npemenn ero +xcnepnmenrt no npenapnponannm rononnoro n cnnnnoro mosra y xnntx
xnnorntx nx nanmennx sarem xnnenn ntnaennx orentntx ]ynxnn pasnnuntx
opranon.
Ham paccxas o nennxom yuenom saxonunm onxrt cnonamn T. Meepa-Brenera. Onn
nacrontxo opasno onennnamr nxna Ianena n nayxy, uro oannrt x nnm uro-ro nnn
cxasart nyume nenosmoxno.
Ianen tn nonnomennem enno nonn, cymenme cnecrn n ony cncremy nce ocrnxennx
anrnuno mennnnt. Ero cnna tna n ennom onoopasnom mnpononnmannn, cymenmem
nounnnrt cee n sacrannrt cnyxnrt camte pasnoponte nen. Hoxonennxm nosnemnx
npaue Ianen npecrannxncx uem-ro npoe accena, nopanmero n cex snannx n ontr ncex
npaue pennocrn ncx nexonax rnna ocena n nem na no, n cnepxy mt nnnm npospaunoe
sepxano xpncrannnuecxn uncro not, ns xoropo moxno uepnart es ncxxoro rpya.
An1epa1ypnoe nacnene
O antnemem pacnnere mennnnt mt snaem ns omemnx o namnx ne pennnx
manycxpnnron. Hx anropt nnnemne npaun n mtcnnrenn Cpennx nexon. Cpen nnx
ono ns nepntx mecr necomnenno sannmaer Ay Ann an Iocan nn Aannax nn an Iocan
nn Ann Ac-Cann Ap-Panc nn Cnna. Hmenno raxono nonnoe nmx snamennroro Annnennt,
xnnmero n 9801037 roax. 3ro tn npau, ]nnoco] n rocyapcrnennt exrent camt
necrxmn npecrannrent npauenoro mnpa ncnama.

Aeueuua
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Annnenna ocrannn mnorouncnennte ]nnoco]cxne, ecrecrnennonayunte n mennnncxne
counnennx. Hcxnmunrentnoe mecro n ncropnn pasnnrnx mennnnt sannmaer ero Kanon
npauenoro ncxyccrna, cocroxmn ns nxrn xnnr, xoropte, n cnom ouepet, pasenent na
rnannte orent, noorent (rpaxrart) n mnorouncnennte rnant. Hepnax xnnra nocnxmena
reopernuecxo mennnne anaromnn, ]nsnonornn, yuennm o npnunnax n mexannsme
saonenann, npo]nnaxrnxe. Bropax xnnra coepxnr ncuepntnammne nx roro npemenn
cneennx o nexapcrnax n cnocoax nx ecrnnx. Tpertx xnnra coepxnr 22 pasena, n
xoroptx nopono onnctnamrcx onesnn cepna, nerxnx, opranon cnyxa, axymepcxax
naronornx, saonenannx xenyxa, xnmeunnxa, neuenn n nouex. uerneprax xnnra nocnxmena
xnpyprnn n nn]exnnonntm onesnxm, orentnte pasent n ne onnctnamr raxxe
saonenannx xoxn n xocmernuecxym repannm. Hxrax xnnra onnctnaer pasnnunte xt n
npornnoxnx.
Opnrnnantnt, necrxme ntnonnennt rpy Annnennt ne snaer panntx cee n ncropnn
mennnnt. Hponsneennoe nm nneuarnenne no ncem mnpe tno orpomntm, eme n XVII nexe
+ro tno ono ns ocnonntx ]ynamenrantntx mennnncxnx pyxonocrn n crpanax Craporo
n Honoro Cnera.
Hocne ntxoa Kanona Annnenny crann nastnart xnxsem npaue. H +ro cnpanennno o
cnx nop.
Annnenna npocnannn cex n nexax. Ero Kanon o cnx nop axrnnno nsyuaercx n
ncnontsyercx n mennnncxo npaxrnxe (ocoenno n crpanax Bocroxa).
Hmx xe eme onoro npaua n ]nnoco]a XI nexa, ocrannnmero oraroe nnreparypnoe
nacnecrno, nsnecrno ropaso mentme, xorx ero nxna n pasnnrne ecrecrnennonayuntx
snann o uenoneuecxom oprannsme sacnyxnnaer mnpoxoro npnsnannx.
Bo nropo nononnne XI cronernx n mennnncxnx xpyrax nrantxncxoro ropoa Canepno
crann pacnpocrpanxrtcx neestnrepecnte counnennx o rex nop nnxomy ne nsnecrnoro
anropa. 3nann ero Koncranrnn A]pnxancxn. Hmenno naroapx emy npauenax
omecrnennocrt Hrannn nosnaxomnnact c rpeuecxo n apacxo mennnno.
Koncranrnn ponncx n 1020 roy n Kap]arene. On poc nmosnarentntm peenxom n xaxa
snann npnnena ero n Ernner n Cnpnm, re on noxnonenno nocrnran rant nocrouno
mennnnt (orcma +nnrer, cranmn ero ]amnnne). On cnoono nnaen apacxnm,
narnncxnm, rpeuecxnm xstxamn n cran nepntm xpynntm ronxonarenem penne mennnnt
ncnama nx enponecxoro 3anaa.

Koucmaumuu Aqpuraucru
B Canepno Koncranrnn npotn onn rontxo ro n n 1076 roy nepecennncx n
Fenenxrnncxn monacrtpt na mtce Monrexaccnno, xoropt naroapx nsnecrnomy
npocnernrenm aary esnepnm xnnxncx n ro npemx xpynntm nenrpom nayuno xnsnn.
3ect Koncranrnn nponen ocranmymcx xnsnt (ymep on n 1087 roy), n sa 11 ner c necxom
ntnonnnn nocrannennym nepe coo nent cenart narnncxym nepepaorxy nanonee
naxntx pennerpeuecxnx, apacxnx n pyrnx nocrountx rpyon no mennnne. Tax nm
nepeneent, aanrnponant n ononnent xommenrapnxmn A]opnsmt Ianena,
Hpornocrnxa n Hpannna xnsnn npn ocrptx onesnxx Innnoxpara, 10-romnoe
npauenoe pyxonocrno Hnpn perannc Ann nn Aaca, counnennx snamennroro
penneenpecxoro menxa Hcaaxa-Hyex n nent px pyrnx nnreparypntx namxrnnxon.
3ro copanne nepenoon Koncranrnna cocrannno mnororomnoe pyxonocrno Bpauenoe
ncxyccrno, xoropoe tno oxsarentntm nx npenoanannx na mennnncxnx ]axyntrerax
upannnn n XIIIXV nexax. Bnnxnne Koncranrnna n ero rnopuecrna na pasnnrne mennnnt n
Enpone tno nacrontxo nennxo, uro nsnecrnt ]pannyscxn ncropnx mennnnt npo]eccop
B. apemepr npenoxnn nocrannrt emy namxrnnx n Canepno nnn Monrexaccnno.
Tax Koncranrnn A]pnxancxn npnnnec rpeuecxn n ncnamcxn npauent ontr n
enponecxym mennnny. Ero rnopuecrno onpeennno nont, onee nnoornopnt +ran
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
pasnnrnx npauenannx n Hrannn, upannnn n pyrnx crpanax. Heonennmax sacnyra nennxoro
monaxa ns Monrexaccnno saxnmuaercx n npocnernrentcrne nmenno on pacnaxnyn nopora
Enpont nepe oraro rpannnxmn n ontrom mennnno penne Ipennn, Bnsanrnn,
apacxoro Bocroxa.
Peneccanc n uennnne
3nonmnnx mennnncxoro snannx napacrana c xaxtm cronernem. Hacrynnn XVI nex. Bex
Peneccanca n crpanax 3anano n Henrpantno Enpont. Pacnner n ncxyccrne, nnreparype,
apxnrexrypnom rnopuecrne ne mor ne xocnyrtcx nayxn, a rem onee mennnnt nce-raxn n
ne ueprt ncxyccrna n nayxn nespnmo nepenneramrcx n cnneprnuno ononnxmr pyr pyra.
Hauano Peneccanca n mennnne cnxsano c anaromne nayxo o crpoennn uenoneuecxoro
rena. V ncroxon ero crpox croxn uenonex, nmx xoroporo onnnernopxer n Peneccanc n
ncxyccrne nennxn xyoxnnx nrantxncxoro Bospoxennx Heonapo a Bnnun.

Heouapoo oa Buu:u
3ro tna no ncex ornomennxx rennantnax nnunocrt. Heonapo nomen n ncropnm ne rontxo
xax ntammncx xnnonncen, anrop snamennro noprperno cepnn ]nopenrncxnx maonn,
Tano neuepn n pyrnx nonoren. u. 3nrentc n nanexrnxe npnpot xapaxrepnsyer
ero x romy xe xax nennxoro maremarnxa, mexannxa n nnxenepa, xoropomy oxsant
naxntmn orxptrnxmn camte pasnoopasnte orpacnn ]nsnxn.

Bxna nrantxncxoro rennx n mennnny ne menee snaunrenen nmenno on nepntm pocnn
ntson cpenenexono cxonacrnxe, nponosrnacnn resnc: Ontr enncrnennt ncrounnx
snannx.
Ponncx Heonapo n 1452 roy n rocxancxom cenennn Bnnun. On nocnnrtnancx n cemte
ea Anronno a Bnnun no unopennnn. oma nonyunn nauantnoe opasonanne, a n
nospacre 14 ner tn onpeenen yuennxom n macrepcxym snamennroro cxyntnropa n
xyoxnnxa Anpea Bepoxxno, n xoropo on npopaoran 11 ner. Hocne +roro o 1513 roa on
cnyxnn cxyntnropom, xyoxnnxom n mexannxom npn apncroxparnuecxnx nopax Mnnana n
unopennnn, sarem paoran n Pnme, a n 1516 roy npnnnmaer npnrnamenne Hmonnxa XIII n
nepeesxaer no upannnm, nonyuax rnryn nepnoro xoponencxoro xyoxnnxa, apxnrexropa n
mexannxa.
Fyyun nepnoxnaccntm xyoxnnxom, ntammnmcx macrepom nsopaxennx uenoneuecxoro
rena, a Bnnun c nepntx ner cnoe camocroxrentno paort naunnaer axrnnno n
noxnonenno sannmartcx anaromnuecxnmn nccneonannxmn. ecnornsm nepxnn x romy
npemenn snaunrentno ocnaen, ray na nccneonanne rpynon ymepmnx tno ne raxnm
rposntm (xorx cnyxnrenn xyntra cunrann +ro nennxnm rpexom), n xyoxnnx rmarentno
nccneyer crpoenne rena, ncxptnax rpynt nme n xnnorntx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Auamo+u:ecrue pucvuru Heouapoo oa Buu:u
On cxpynynesno sapncontnaer nnennoe nm, conocrannxer pasnnunte napnanrt,
paspaartnaer merot npenapnponannx. B ontnnnax Mnnana, unopennnn n Pnma
Heonapo a Bnnun nponsnen onee 30 naronoroanaromnuecxnx ncxptrn. Hepxonnte
exrenn nastnann ero n cnonx npononexx n onocax epernxom n nnnnuntm
nccexperopom rpynon. Hx rnen nce-raxn ocrnr cnoe nenn n 1516 roy nana Hen X
sanpernn a Bnnun ncxptnart rpynt. Ho +ro yxe ne morno nnuero nsmennrt. Heonapo a
Bnnun sa npoxnrte, nonnte rnrannuecxo paort, rot conepmnn nenepoxrnoe. Bor
rontxo cyxo nepeuent ocnonntx ero anaromnuecxnx ocrnxenn.

Auamo+u:ecrue pucvuru rocmuo-+iue:uoeo annapama Heouapoo oa Buu:u
Heonapo a Bnnun paspaoran npnmenxmmncx o cnx nop mero nnennponannx
pacnnannenntx nocxom xenyouxon rononnoro mosra n npenapnponannx +roro oprana nx
npnroronnennx mysentx npenaparon. On cenan noponoe onncanne cxenera uenonexa,
nnepnte ormernn nensnecrnte panee erann ero crpoennx nsrnt nosnonounoro crona,
nxrt nosnonxon xpecrna, nosyxonocnte nasyxn uepena, oxonte xenyouxn mosra. Hm
xnaccn]nnnponant mtmnt no nennunne, ]opme, xapaxrepy cyxoxnnn n npnxpennennx x
xocrxm. Heonapo nopono npoanannsnponan crpoenne marountx rpy n xpyrntx
marountx cnxsox, noxasan, uro marxa xenmnnt xnnxercx ne nyx, a onononocrntm
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
opranom, a cepne uenonexa ne rpex-, a uertpexxamepnoe. On erantno onncan
nyxammn nepn (nervus vagus), nneuenoe cnnerenne n pyrne nepnnte nyuxn.
Knaccnuecxnm cran nocrynar, c]opmynnponannt nm na ocnone cnonx mnoronernnx
nanmenn: Crpyxrypa n ]ynxnnx opranon ennt. uopma oprana onpeenxercx ero
crpyxrypo n ]ynxnne. Omenpnnxroe ceuac nonxrne crpyxrypno-]ynxnnonantnax
oprannsannx asnpyercx nmenno na +rom neonaponcxom npnnnnne.
Heonapo a Bnnun ocnonarent ]ynxnnonantno anaromnn. Bnpoxo nsnecrnt ero
paort no cosannm ncxyccrnenntx mexannuecxnx moene, na xoroptx on ntrancx
ntxcnnrt ]ynxnnonantno-crpyxrypnte ornomennx nnrarentnoro annapara. Hsyuax
mexannxy nnxennx, Heonapo a Bnnun c]opmynnponan omym cxemy moropnoro axra, n
xoropt yxe n ro npemx cymen npannntno onennrt nocneonarentnym nsanmocnxst
ocymecrnnennx +roro ]nsnonornuecxoro nponecca: Cycrant nonnnymrcx cyxoxnnnxm,
cyxoxnnnx mtmne, mtmnt nepnam, a nepnt omemy uyncrnnnnmy. Hrantxncxn
mtcnnrent paspaoran npnnnnnt anraronncrnuecxo ]ynxnnn mtmn n nnoxynxpnoro
spennx. Bnpoxo ncnontsyx annte maremarnxn n mexannxn nx oxcnennx crpoennx n
]ynxnn opranon, Heonapo a Bnnun xnnncx cosarenem nenocrno xomnnexcno
oexrnnno nayuno anaromnuecxo xonnennnn xnsneexrentnocrn oprannsma.
Ero nxna n mennnny neonennm. Pesyntrart cnonx rennantntx nccneonann Heonapo
nonnornn n oraro xonnexnnn anaromnuecxnx pncynxon, xoropte nmecre c rexcrontmn
sameuannxmn n osopntmn ]parmenramn counnenn no anaromnn n ]nsnonornn uenonexa
cocrannnn Bnnsopcxoe copanne ranepem n crapnnnom samxe nerne pesnennnn
anrnncxnx xopone. B 1883 roy +xcnonart +roro ynnxantnoro copannx tnn
onynnxonant, n c rex nop nmx nennxoro nrantxncxoro mtcnnrenx n xyoxnnxa no npany
nounraercx xax nmx onoro ns camtx ntammnxcx anaromon n ncropnn mennnnt.
Pacnne1 qnsnonornn
uecrt xnnrtcx xpecrntm ornom Peneccanca n anaromnn ntnana nennxomy Heonapo,
noonym pont no ornomennm x ]nsnonornn ctrpan n XVII nexe Vnntxm Iapne nmx
xoroporo c nannonantno ropocrtm nponsnocnr nmo xnrent Bennxopnrannn.

Vu.i+ Iapee
Vnntxm Iapne ponncx n 1578 roy n neontmom anrnncxom ropoxe uontxcrone. B 1597
roy on nocrynnn na mennnncxn ]axyntrer ynnnepcnrera Kempnxa, no uepes na roa
nepeexan npoonxart opasonanne n Haym n n 1602 roy, oxonunn snamennrt
nrantxncxn ynnnepcnrer, nonyunn crenent oxropa mennnnt. Bepnynmnct n Anrnnm,
Iapne nonyuaer nropo nnnom oxropa mennnnt Kempnxcxoro ynnnepcnrera. Bcm
xnsnt Iapne npopaoran n Honone, on sannman onxnocrn npo]eccopa xa]ept
anaromnn, ]nsnonornn n xnpyprnn, xnpypra n rnannoro npaua rocnnranx cnxroro
Bap]onomex, ne-menxa npn nopax xopone xona I n Kapna I.
Ocnonnte nayunte nnrepect Iapnex cnoxnnnct eme n Haye, re on nosnaxomnncx n cran
nmnmtm yuennxom nsnecrnoro nrantxncxoro anaroma xeponamo uapnnnx
`Axnanenenre. Bennuame sacnyro Iapnex xnnxercx cosanne oexrnnno peantntx
npecrannenn o saxonax xponoopamennx. Iapne nnepnte paccunran n oxasancx npan, uro
nect oem xponn npoxonr uepes cepne sa 1,52 mnnyrt, a n reuenne 30 mnnyr rnannt
nacoc xnsnn nepexaunnaer xonnuecrno xponn, pannoe necy rena xnnornoro. Iapne
orpnnan yuenne Ianena o rom, uro xpont, nponsnonmax, xax nonaran pennepnmcxn
yuent, neuentm n xenyouno-xnmeuntm rpaxrom, npnrexaer n cepne, a norom yxonr ns
nero no aprepnxm n nenam esnosnparno no nce oprant rena, re ona nonnocrtm
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
norpenxercx. Vrnepxax, uro cront tcrpoe n nenpeptnnoe nponsnocrno xponn n
oprannsme nenosmoxno, Iapne nnepnte ntcxasan mtcnt o nosnpare ono n ro xe xponn
x cepny no samxnyromy xpyry.

Oo.orra oouo us +uoeo:uc.euuix ruue, noceueuuix Iapeem u eeo v:euum o
rpoeooopaueuuu
B cnoem snamennrom rpaxrare Anaromnuecxoe nccneonanne o nnxennn cepna n xponn y
xnnorntx, onynnxonannom n 1628 roy, Iapne nncan:
nnxenne xponn uepes nerxne n cepne, rax xe xax n no ncemy ocrantnomy reny,
nponcxonr cnnom nyntcannn xenyouxon, npoxox nesamerno (nx nanmennx) n nent n
nopt mxrxnx uacre, xpont sarem camocroxrentno orrexaer uepes nent or nepn]epnn x
nenrpy, or mentmnx nen x ontmnm, n orrya, naxonen, uepes nonym neny npoxonr n
cepeunym rpyxy. Cneonarentno, neoxonmo cenart saxnmuenne, uro xpont n
oprannsme xnnornoro pasnocnrcx no reny cnoero poa xpyrontm opasom.
Taxnm opasom, Iapne ntnnnyn conepmenno nonym, nnocnecrnnn nonnocrtm
nornepnnmymcx anaromo-]nsnonornuecxym xonnennnm xponoopamennx. Hocne
onynnxonannx cnoero rpya, anrnncxn yuent noneprcx nanaxam n ocxopnennxm co
cropont xonner sa nocxrarentcrno na anropnrer yuentx npomntx nexon. Iapne cronuecxn
nepenocnn +rn nesacnyxennte onnnennx, on oromen or omecrnenno xnsnn, norepxn
npecrnxnym paory, no npoonxan rnepo orcrannart npanory cnonx nsrnxon. B 1657 roy
on cxonuancx n onnouecrne n enocrn. H. Hannon, onennnax anrnncxoro ]nsnonora,
nncan: Tpy Iapnex ne rontxo pexo nennocrn nno ero yma, no n nonnr ero cmenocrn n
camoornepxennx.
Bonmenme c1exna ns Ionnannn
B 1673 roy n snamennroe Hononcxoe xoponencxoe nayunoe omecrno npnmen naxer ns
Ionnannn. Bcxptn ero n npounran nnoxennoe nnctmo, unent omecrna tnn ouent
ynnnent nnxomy ne nsnecrnt n nayuntx xpyrax xynen ns ent]ra Anronn Henenryx
cooman, uro nm nnepnte orxptro ronxoe crpoenne xnntx oexron, xoropte on
nccneonan, npnmenxx nx +roro cocrnennopyuno npnroronnennte nnnst. Honauany
anrnncxne m+rpt nocnpnnxnn nocrynnnmee coomenne es +nrysnasma onn cunrann, uro
+ro npnxort npectmennoro xynna ns crpant, y xnrene xoropo npaxrnuecxn ner trontx
nponem.

O +rom nncan eme n 1629 roy Pene exapr, nepecennnmncx n Ionnannm ns upannnn:
Kaxoe moxno tno t nspart pyroe mecro n ocrantnom mnpe, re moxno tno t rax xe
nerxo, xax sect, narn nce xnsnennte yocrna, re moxno tno t cnart c mentmnm
ecnoxocrnom, re t ncera tnn narorone apmnn nx name oxpant, re orpannenne,
xnenera, npearentcrno tnn t nensnecrnt.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ecrnnrentno, n XVII nexe Ionnannx npecrannxna coo crpany c ntcoxnm xnsnenntm
yponnem n nennxonenno pasnnrtmn pemecnamn. Camte nyumne n mnpe mnennpt, rxaun,
oynntx en macrepa n pyrne cnennanncrt xnnn n paorann n +ro cenepno crpane.
Onnm ns camtx snamennrtx ronnancxnx pemecen n cepenne XVII nexa tna mnn]onxa
crexon. Hnepnancxne macrepa ocrnrnn conepmencrna n +rom ncxyccrne. Ho axe cpen
camtx ncxycntx macrepon nmx Anronn Henenryxa tno onnm ns nepntx. B 1660-e rot
Henenryx cymen nsroronnrt xoporxo]oxycnte noxxontnyxnte nnnst, ananmne
ynennuenne o 300 pas c ouent oruernnntm nsopaxennem npemeron. He nonyunn
nnxaxoro ecrecrnennonayunoro opasonannx, on rem ne menee nponen raxne nccneonannx,
xoropte nancera oecneunnn emy ncropnuecxoe eccmeprne. O Henenryxe nanncano mnoro
xnnr n crare, cpen pasnnuntx nocropxenntx onenox ero nnunocrn ecrt, na nam nsrnx,
ona, ouent xpxax n nn]opmannonno emxax.

Aumouu Heeeuevr
Hsnecrnt ncropnx nonornn H. Taxxnn rax nnmer o repoe namero paccxasa:
Ponrtcx n cemte nacnecrnenntx npomtmnennnxon n ropronnen n orart ncm xnsnt
nayuntm nanmennxm; roronnrtcx trt yxranrepom n pyxononrenem ropronoro
npenpnxrnx n crart ecrecrnoncntrarenem; ne nonyunrt saxonuennoro opasonannx n
sacnyxnrt ynaxenne ncero yuenoro mnpa; ornocnrtcx ne es npeyexennx x mennnne n
namernrt cnonmn rpyamn ocnonnte nexn antnemero ee pasnnrnx; xnrt n +noxy
naxonnennx xannrana n trt oxnauenntm crpacrtm x naxonnennm snann; oxnrt o 91
roa n coxpannrt xcnocrt yma n nmosnarentnocrt o nocnennx mnnyr cnoe xnsnn;
esxanocrno nanpxrart npn mnxpocxonnuecxnx nanmennxx cnoe spenne n coxpannrt ero
ocrpory, noxa ne saxptnnct nancera nexn ero rnas nor nanexrnxa xnsnn Henenryxa.

Murpocroni Heeeuevra
B 1695 roy nnctma Henenryxa n Anrnncxoe xoponencxoe omecrno tnn nsant na
narnncxom xstxe no nasnannem Tant npnpot. K romy npemenn anrnncxne axaemnxn
yxe nepecrann cxenrnuecxn nocnpnnnmart cneennx, o xoroptx on perynxpno cooman n
cnonx nnctmax. Ero orxptrnx tnn cront nopasnrentnt n mnorooemammn, uro n 1680
roy Henenryx tn nspan ecrnnrentntm unenom Fpnrancxoro Koponencxoro nayunoro
omecrna.
On cranonnrcx snamennrocrtm, ns pasntx crpan npnesxamr x nemy snaxomnrtcx c
nxonnnntmn nemamn, orxptnaemtmn ero mnxpocxonamn. B 1698 roy no npemx
nocemennx ent]ra c orxptrnxmn n mnxpocxonamn Henenryxa nnnmarentno osnaxomnncx
Herp I.
Ionnancxn nsoperarent ocrannn nennoe nacnecrno mnxpocxonnuecxnx orxptrn.
Henenryx nnepnte onapyxnn n onncan +pnrponnrt no nasnannem annmantxynn, on
orxptn cnepmarosont, a na cnonx ouent rountx sapnconxax ceruaroro crpoennx cepeuno
mtmnt nepntm nsopasnn nonepeuno-nonocarym ncuepuennocrt.
Pncynxn, oxymenrnpymmne nanmennx Henenryxa, onecnn o nac nepnte
npecrannennx o crpoennn sya, rnasnoro xpycrannxa, nnxennx xponn n xannnnxpax n o
mnornx pyrnx eranxx ronxo oprannsannn rxane n opranon. He mentme sacnyro
nennxoro ronnanna xnnxercx orxptrne nm xnsnn n xanne not.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Henenryx nnepnte onapyxnn n nopono onncan axrepnn, npocremne, onoxnerounte
noopocnn, xnnymne n nontx ycnonnxx. Emy raxxe npnnanexar nepnte nsopaxennx
annnn, xoxxon, cnnpnnn n pyrnx ]opm axrepn. On orxptn nn]ysopnn n xoxnnnn
napasnrnuecxne npocremne n neuenn xponnxa.
He nmex conepmennoro mnxpocxona, Anronn Henenryx cymen ynnert mnoroe. On sanoxnn
ocnont noponoro nsyuennx ronxo oprannsannn xnno marepnn. Hmenno c ero paor
naunnaercx nent ncropnuecxnx cotrn, xoropte oorarnnn rncronornm
(mnxpocxonnuecxym anaromnm) nontmn nayuntmn ocrnxennxmn. Ano]eosom nx crano
cosanne uepes 200 ner nocne orxptrn Henenryxa xnerouno reopnn. Ona n cnom ouepet
crana rouxo orcuera nono +noxn n mennnne +noxn nonnmannx onesnn xax
naronornuecxoro nponecca, ncroxn xoroporo naxoxrcx n xnerxe ocnonno crpyxrypno-
]ynxnnonantno ennnne nmoro oprana.
nsnt n onesnt xne1xn
Hcropnx xnerouno reopnn ne ennonpemennoe cotrne. B 1838 roy nemenxn rncronor
Teoop Bnann nnepnte nynnxyer rpn crartn, a n cneymmem 1839-m nsaer xnnry,
ocnonntm resncom xoropo cranonnrcx npecrannenne o ynnrapnom xnerounom crpoennn
xnnorntx n pacrnrentntx rxanxx. Hs orpomno macct cotrn nyxnexono
nporxxennocrn, xoropte (nycrt unrarent npocrnr nac sa npnntunt nnreparypnt mramn)
noono xnpnnuam nosnonnn sanne xnerouno reopnn, neoxonmo ntennrt na
ocroxrentcrna.
Hepnoe ns nnx cnxsano c nmenem uemcxoro nonora I. Banenrnna, xoropt orxptn n
xnnorntx xnerxax xpo, nropoe xacaercx nemenxoro orannxa M. Bneena,
noxasanmero, uro n pacrnrentntx xnerxax xpo xnnxercx ocnonntm crpyxrypntm
+nemenrom. Hmenno xpo cnenn]nuecxoe nnyrpnxnerounoe opasonanne nocnyxnno nx
Bnanna ocnonntm nemenrnpymmnm pacrnopom n crponrentcrne ntne snamennroro
nonornuecxoro coopyxennx enno xnerouno reopnn oprannsma xnnornoro n
pacrnrentnoro mnpa.
Teoop Bnann ponncx n 1810 roy n mccentop]e. Hocne oxonuannx rnmnasnn nsyuan
ecrecrnennte nayxn n mennnny n Fonne, Bmpnypre n Fepnnne. On yuennx nsnecrno
rncronornuecxo mxont, xoropax cnoxnnact na xa]epe anaromnn n ]nsnonornn
Fepnnncxoro ynnnepcnrera, nosrnannxemoro ntammnmcx nemenxnm ecrecrnoncntrarenem
Horannecom Mmnnepom. Hs mxont Mmnnepa ntmnn raxne nayunte cnernna, xax anaromt
Ienne n Kennnxep, ]nsnonor Ientmrontn, naronor Bnpxon, soonor Iexxent n pyrne nnnte
yuente.
B naoparopnn Mmnnepa Bnann paoraer nxrt ner n ycnenaer cenart mnoroe. On nsyuaer
n onnctnaer mnorne erann crpoennx nepnno, mtmeuno rxann, nnmenapnrentnoro
rpaxra, npoxnnxer cex xax cxpynynesnt n oromnt nccneonarent.
Bosmoxno, uro on rax t npncrantno n nccneonan pasnnunte rxann, cncremarnsnponan nx,
ro ecrt sannmancx otuno xnaccnuecxo onncarentno anaromne, ecnn t ne cnyuant
oe n xomnannn c Marrnacom Bneenom n oxrxpe 1837 roa. O nem nnocnecrnnn cam
Bnann ncnomnnan rax:

Teooop Leauu
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Mammuac L.eoeu
Onaxt, xora x oean c M. Bneenom, +ror snamennrt orannx yxasan mne na
naxnym pont, xoropym xpo nrpaer n pasnnrnn pacrnrentntx xnerox. roruac xe
npnnomnnn, uro nnen noont xe opran n xnerxax cnnnno crpynt, n n ror xe momenr
nonxn xpanmm naxnocrt, xoropym yer nmert moe orxptrne, ecnn x cymem noxasart, uro
n xnerxax cnnnno crpynt +ro xpo nrpaer ry xe pont, xax n xpo pacrenn n pasnnrnn nx
xnerox. B camom ene, n cnny nenrnunocrn cront xapaxrepntx ]enomenon, ]axrop,
nponsnoxmn xnerxn cnnnno crpynt, ne mor trt ornnuen or roro, xoropt ntstnaer
sapoxenne pacrnrentntx xnerox. npnrnacnn M. Bneena nporn co mno n
anaromnuecxn rearp, re x noxasan emy xpo xnerox cnnnno crpynt. On roruac ycranonnn
nonnoe cxocrno c xpamn pacrenn. C +roro momenra nce mon ycnnnx tnn nanpannent x
naxoxennm oxasarentcrn npecymecrnonannx xpa xnerxn.
Bcm cnom +neprnm c +roro npemenn Bnann oraer paore na oxasarentcrnom cnoe
xonnennnn. B xnnape 1838 roa (uepes rpn mecxna nocne ecet co Bneenom) neuaraercx
nepnoe coomenne Bnanna: O ananornn n crpyxrype n pocre xnnorntx n pacrenn.
Cnycrx mecxn ntxonr Hpoonxenne nccneonannx o coornercrnnn n crpyxrype xnnorntx
n pacrenn n, naxonen, n anpene 1838 roa noxnnxercx rpertx, nocnenxx paora
ononnenne x nccneonannxm o coornercrnnn n crpyxrype xnnorntx n pacrenn. B
cneymmem 1839 roy +rn rpn crartn tnn nepepaorant n xnnry Mnxpocxonnuecxne
nccneonannx o coornercrnnn n crpyxrype n pocre xnnorntx n pacrenn. 3ra xnnra ceuac
xnnxercx xnaccnuecxo. B ne nnepnte Bnann nsnaraer cnom xnerounym reopnm ono ns
ntammnxcx ocrnxenn ecrecrnosnannx.
Hocrynnpyx resnc o rom, uro nmo (xnnornt nnn pacrnrentnt) oprannsm cocronr ns
xnerox, Bnann nnmer:
Pasnnrnm nonoxennx, uro nx ncex oprannuecxnx nponsnontx cymecrnyer ennt
npnnnnn opasonannx n uro raxontm xnnxercx xnerxoopasonanne, nmecre c ntrexammnmn
ns +roro nonoxennx ntnoamn, moxno art nasnanne xnerouno reopnn Bcem orentntm
+nemenrapntm uacrnnam ncex oprannsmon cnocrnenen onn n ror xe npnnnnn pasnnrnx,
noono romy, xax nce xpncrannt, necmorpx na pasnnune nx ]opm, opasymrcx no onnm n
rem xe saxonam.
B 1855 roy pyro yuennx mxont Mmnnepa Pyont] Bnpxon ]opmynnpyer nestnemt
ntne npnnnnn nnronornnomnis cellula e cellula (ncxxax xnerxa nponcxonr ns pyro
xnerxn). On raxxe ntnnraer nropo resnc: Bcxxoe onesnennoe nsmenenne cnxsano c
naronornuecxnm nponeccom n xnerxax.
Pasnnnax oa +rnx nocrynara, Bnpxon nnmer cnom snamennrym xnnry Hennmnxpnax
naronornx, n xoropo nncnponepraer pennne n nocneymmne nsrnxt na mexannsm
onesne, xax cmemenne coxon (nomnnre Innnoxpara?) n nnepnte saxnatnaer n nonxrne
onesnt oexrnnnym mop]onornuecxym ocnony. Co npemenn Bnpxona, sameuaer
npo]eccop 3. Kannentcon n cnoe xnnre Knerounax reopnx n ee ncropnuecxom pasnnrnn,
xnerxa crannrcx n nenrp nnnmannx n ]nsnonora, n naronora, n nonora, n npaua.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Pvoo.iq Bupxoe
Hacrynnn XX nex. Bnepen tnn nsnert mennnnt, ee neyaun, nonte orxptrnx n
rpynocrn. Tax tno, rax ecrt n yer ncera. Hame nanomnnuecrno no cnxrtm mecram
mennnnt saxanunnaercx. Mt nocernnn mnorne ns nnx, no, x coxanennm, xax n ncxxomy
uenonexy, nam na ncrpeun c pyrnmn ne xnarnno npemenn. Ho name nyremecrnne no mnpy
mennnnt rontxo naunnaercx. Mt sapanee coxaneem, uro ne cmoxem nosnaxomnrtcx co
ncem nnrepecntm n snaunmtm, uem pacnonaraer +ra pennxx nayxa. Anrop yremaer unrarenx
n cex rontxo rem, uro nentsx oxrt neoxrnoro, ecrt n yyr pyrne xnnrn o ncropnn
n ycnexax npauenannx.
Xpann1enn noxon
uenoneuecxn oprannsm ynnxantno cnoxnoe nponsneenne npnpot. Ecnn
acrparnponartcx or xonxperntx snann o crpoennn n ]ynxnnxx orentntx opranon n
nontrartcx npecrannrt xax oecneunnaercx xnsneexrentnocrt oprannsma n nenom, ro
npocro yx saxnartnaer or mnoroopasnx erane ncero perynnpymmero mexannsma,
xoropt aer nosmoxnocrt xnrt, ne omymax xnsnn.
Tpn ocnonnte cncremt perynxnnn: nepnnax, +noxpnnnax, nmmynnax xonrponnpymr
cnnxponnym nsanmocnxsannym exrentnocrt ecxrxon pasnnuntx opranon. Onn
npnxept opxecrpa xnsnn, oraroro mnornmn ynnxantntmn nncrpymenramn. Or nx
cornaconanno exrentnocrn sanncnr cyta nponsneennx. Onn npnxnpymr
ononpemenno. Omnaercx onn, ryr xe ]antmnnnr nropo n rpern, a cneom n nect
opxecrp naunnaer snyuart npasnoo.
Tpn npnxepa macrepa cnoero ena. Bce cnennanncrt ntcoxoro xnacca n y xaxoro ns
nnx cnox pont, cnoe snauenne n cyte ncero xonnexrnna. Hmmynnax cncrema +ro
norpannocxa crpax esonacnocrn n cnoxnom n ontmom rocyapcrne. Hmmynnax
cncrema n nopxxe oprannsm moxer cymecrnonart cnoxono, rpannnt na samxe nmte
onesnernopnte ]axropt (nnpyct, axrepnn n r. n.), nponnxmne n oprannsm, ryr xe yyr
ynnuroxent uyrxnmn ymentmn norpannunnxamn xnerxamn nmmynno cncremt.
O orxptrnxx, cnxsanntx c pacxptrnem mnornx ran paort nepnno n +noxpnnno
cncremt, mt eme paccxaxem, paccxaxem n o rom, xaxne omne mexannsmt nexar n ennom
]ynxnnonnponannn ncex rpex cncrem perynxnnn. A noxa repoxmn namero nonecrnonannx
yyr yuente, sanoxnnmne ]ynamenrantnte ocnont mennnncxo nmmynonornn, xoropax
o cnx nop ocraercx xpaeyrontntm xamnem +ro nayxn.
Bennxne orxptrnx n mennnne ne ncera enamr cnennanncrt, nmemmne npauente
nnnomt. Ocoenno n rex onacrxx, pasnnrne xoroptx rpeyer cnnresa snann n meroon.
Hmmynonornx xonna XIX nauana XX nexa xpxn romy npnmep. Haynt 3pnnx no
opasonannm xnmnx, Hntx Meunnxon nonor. Ho nmenno nx nmena cnxsant c remn
cotrnxmn n nmmynonornn, xoropte penonmnnonnsnponann ocnonnte omemennnncxne
xonnennnn.
O1xpm1ne n Meccnncxou sannne
O ntammemcx pyccxom yuenom Hnte Hntnue Meunnxone nncart rpyno. Ero xnsnt n
nayunax exrentnocrt nacrontxo xpxn n mnororpannt, uro n necxontxnx crpannnax
ocnonnte nexn moxno orpasnrt rontxo n crnne +nnnxnonenuecxo crartn. Ho raxnx crare
ocrarouno n pasnnuntx nsannxx n na pasntx xstxax. O Meunnxone nanncant
xyoxecrnennte pomant, nocrannent cnexraxnn, cnxrt xnno]nntmt.
Knann]nnnponannomy anannsy ero nayuntx paspaorox nocnxment rtcxun cnennantntx
rpyon. 3nncronxpnoe nacnene yuenoro ouent oraro xpome ysxocnennantntx crare,
oomammnx monorpa]n, ]nnoco]cxnx n nayuno-ncropnuecxnx paor cymecrnyer
omnpnax nepenncxa c pystxmn n xonneramn, ne menee nennax n nosnanarentnom
ornomennn, uem ocnonnte rpyt. Ono rontxo nepeuncnenne nmen apecaron
cnnerentcrnyer o ntcouamem yponne xyntrypnoro omennx anropa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

H.i Me:uuroe
Mnoroe n namem paccxase noxaxercx unrarenm nsnecrntm. Ho ne nanncart x ne mor.
Meunnxon oxsarentno onxen tn crart, n npnrom onnm ns nepntx, repoem +ro xnnrn.
Oxcnxrt nouemy, ymam ne nyxno. O +rom npexpacno cxasan eme n 1896 roy na
xonrpecce Fpnrancxo acconnannn npaue ntammncx xnpypr x. Hncrep: Ecnn n
naronornn tna xora-nnyt pomanrnuecxax rnana, ro, xoneuno, +ro ncropnx ]aronnrosa.
Hncrep, necomnenno, npan. B 1882 roy Meunnxon nnepnte nocrannn ontr, pesyntrart
xoroporo nocnyxnnn ocnono ero reopnn ]aronnron. Ho rontxo n 1908 roy nponsomno
o]nnnantnoe npnsnanne +roro ntammerocx orxptrnx npncyxenne yuenomy
Hoenencxo npemnn. A 25 ner mexy +rnmn aramn on nponen n opte sa orcrannanne
cnonx nsrnxon, n nenpexpamammemcx noncxe nontx ]axron, n exenennom
ncenornomammem rpye, n comnennxx n osapennxx, yrparax n npnoperennxx
Bcx xnsnt Meunnxona tna nepennerennem cuacrtx n rparenn. Ponnmnct n 1845 roy n
neoraro nnrennnrenrno cemte, on nonyunn n ercrne xopomee nocnnranne. Vxe n 19 ner
saxonunn xypc ecrecrnennoro orenennx ]nsnxo-maremarnuecxoro ]axyntrera
Xaptxoncxoro ynnnepcnrera n, ynnexmnct soonorne, yexan cnauana n Iepmannm, a norom n
Hrannm, re ntnonnnn px ouent nnrepecntx nanmenn. Bepnynmnct n Poccnm,
samnmaer oxropcxym ncceprannm n Canxr-Herepypre n npenoaer soonornm n
Honopoccncxom ynnnepcnrere n Oecce.
Cuacrnnnte n cnoxonte nn saxanunnamrcx. Hs-sa cnonx nporpeccnnntx nsrnxon yuent
ntnyxen yrn ns ynnnepcnrera. Meunnxon nepeesxaer n Herepypr, no n ram paoraer
neonro. Hecmorpx na noepxxy A. Konanencxoro n H. Ceuenona, rpynna peaxnnonno
nacrpoenntx npo]eccopon, onnaxct yxoa yuenoro ns ynnnepcnrera, ne onycxaer
nspannx Meunnxona npo]eccopom xa]ept soonornn. Hntx Hntnu ne ntepxnnaer
oprannsonanno rpannn n noxnaer nencxn xpam nayxn. Horpxcennt +rnm, Meunnxon
ne moxer narn yremennx n oma. Ero xena Hmmnna Bacnntenna ueoponnu, ncera
rporarentno nmnnmax myxa, tna rxxeno ontna, n Hntx Hntnu yesxaer c xeno n
Hrannm. Tam y nero oocrpxercx annxx onesnt rnas, xoropax rposnr cnenoro, no yuent
naxonr n cee myxecrno n cnnt nepenomnrt cyty.

H. Me:uuroe c reuo O. Be.oronimoeo
Tyun, sarxnynmne ero neocxnon, naunnamr paccennartcx. Bmecre c ynyumennem cocroxnnx
xent npnxonr nnctmo or craporo pyra npo]eccopa-orannxa H. Henxoncxoro c
npnrnamennem nepnyrtcx na onxnocrt npo]eccopa soonornn n Oeccxn ynnnepcnrer. H
Meunnxon nosnpamaercx n Poccnm. Xena ne cmorna noexart c nnm, n 1873 roy ona ymnpaer
na ocrpone Maepa, xoropt tn nocnennm npnexnmem ontntx ryepxynesom,
cesxanmnxcx na +ro xnanme n nnerax co ncero mnpa.
Hntx Hntnu npononn ee n nocnenn nyrt, onxrt yexan ns Poccnn, xax emy xasanoct yxe
nancera. Cnona naexana rocxa n oruaxnne Io Meunnxon tn nne ponnt, no xnsnt
ynpxmo eper cnoe n 1874 roy on nosnpamaercx n Oeccy, n onxrt cnemar cryenrt na
nncrarentnte nexnnn cnoero nmnmoro npo]eccopa.
B 1875 roy yuent xennrcx nropo pas na Ontre Hnxonaenne Fenoxontrono, xoropax
cranonnrcx nepno n npeanno cnyrnnne ero na ncm xnsnt. Hmenno ona cosacr
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Meunnxony ror mnxpoxnnmar n cemte, xoropt nosnonnr emy nonnocrtm orartcx nmnmo
nayuno exrentnocrn n yer nocxnmart xaxoro, tnanmero n nx rocrenpnnmnom ome.
Ontra Hnxonaenna tna rananrnnno xyoxnnne, neonoxparno ntcrannxna cnon paort
na ntcranxax, ee ap ntcoxo onennnann mnorne nsnecrnte macrepa. Ho nocne samyxecrna
ona es coxanennx npenpamaer cnom cnennantnocrt n xon orntne ee xnsnt
npnnanexnr rontxo nmnmomy uenonexy n ero eny.
Hntx Hntnu cuacrnnn. Anrnnuane ronopxr: Mo om mox xpenocrt. Hmenno cement
rtn nomoraer Meunnxony croxo nepenocnrt nonte ncntrannx, xoroptmn mepo
oapnnaer ero cyta. Hocne yncrna n 1881 roy Anexcanpa II n Poccnn ycnnnnaercx
peaxnnx. uecrnt n nopxount uenonex, Meunnxon ne mor nrn npornn cnoe conecrn n
peuax n crartxx, onnuax reppop oxpanxn n nonnnnn, yuent rpeonan nesanncnmocrn
ynnnepcnreron, noccranonnennx rpaxancxnx cnoo. B 1882 roy Meunnxon noaer
npomenne o orcranxe, amnnncrpannx yonnernopxer ero. Bce Fontme aynropnn
Honopoccncxoro ynnnepcnrera n Oecce ne ynnxr npo]eccopa nnxora. C nearornuecxo
n nayuno exrentnocrtm n Poccnn noxonueno nancera. Crpana norepxna eme onoro
Vuenoro, eme onoro Ipaxannna
Meunnxont yesxamr n Hrannm. Hntx Hntnu meuraer nsyuart ecnosnonountx n
ecrecrnenno cpee. Vmrnax ptautx epenymxa Pnnro na epery Cpensemnoro mopx nns
Meccnnt cranonnrcx nx npnexnmem. H nmenno sect n 1882 roy Meunnxon nnepnte
conepmnr nanmenne, xoropoe n xopne nsmennr ero xnsnt. Honyuax Hoenencxym npemnm
n 1908 roy on cxaxer o +rom cam: Conepmnncx nepenom n moe nayuno xnsnn. o
+roro soonor x cpasy cenancx naronorom, x nonan na nonym opory, xoropax cenanact
rnanntm coepxannem moe nocneymme exrentnocrn. Meunnxony tno n 1882 roy 37
ner.
O rom snamenarentnom ontre on n Hoenencxo nexnnn ncnomnnan rax:
B uyno ocranonxe Meccnncxoro sannna, ortxax or ynnnepcnrercxnx nepepxr, x co
crpacrtm orancx paore. Hanmax sa xnsntm nonnxntx xnerox y npospauno nnunnxn
mopcxo snest, menx cpasy ocennna mtcnt. Mne npnmno n ronony, uro noonte xnerxn
onxnt cnyxnrt n oprannsme nx npornnoecrnnx npentm exrenxm. uyncrnyx, uro sect
xpoercx neuro ocoenno nnrepecnoe, x cxasan cee, uro ecnn moe npenonoxenne
cnpanennno, ro sanosa, ncrannennax n reno nnunnxn mopcxo snest, ne nmemme nn
cocyncro, nn nepnno cncremt, onxna n xoporxoe npemx oxpyxnrtcx nanesmnmn na nee
nonnxntmn xnerxamn, noono romy xax +ro nanmaercx y uenonexa, sanosnnmero nanen.
. copnan necxontxo mnnon c posonoro xycra n roruac xe ncrannn nx no xoxy
nennxonenntx, npospauntx, xax noa, nnunnox mopcxo snest. ncm nout nonnonancx n
oxnannn pesyntrara n na pyro ent pano yrpom c paocrtm xoncrarnponan yauy ontra.
3ror nocnenn n cocrannn ocnony reopnn ]aronnron, paspaorxe xoropo tnn
nocnxment nocneymmne nanart nxrt ner moe xnsnn.
B 1884 roy Meunnxon oxonuarentno ]opmynnpyer reopnm o ponn nexonnron n samnre
oprannsma or nn]exnnonntx saonenann, naroapx nx cnoconocrn x ]aronnrosy
nornomennm n ynnuroxennm uyxepontx ]axropon. Tem camtm yuent nocrynnpyer, uro
samnra oprannsma or onesnernopnoro ecrnnx mnxpoon (nmmynnrer) ocymecrnnxercx
cnennantntmn xnerxamn nexonnramn xponn, xoropte saxnartnamr n nnen nroprmnxcx
na reppnropnm oprannsma napymnrene n ryxr nx. Vuent nasnan raxne nexonnrt
]aronnramn (or rpeu. phagos noxnparent). Bnocnecrnnn tno ycranonneno, uro
]aronnrapnax ]ynxnnx cnocrnenna raxxe nexoroptm xnerxam coennnrentno rxann.
Knerounax reopnx nmmynnrera naunnaer cnoe cymecrnonanne n nayxe.
Ee ntcoxo onennnaer nennxn Hyn Hacrep n npnrnamaer Meunnxona npoonxnrt cnon
nccneonannx n Hapnxe. Hensnecrno, xax t cnoxnnact antnemax cyta yuenoro n ero
reopnn, ecnn t ne noepxxa Hacrepa. Btepxart xpnrnuecxne nanaxn, n ne npocro
ntepxart, a ocrono napnponart nx, nornepxax cnon nsrnxt nontmn n nontmn
+xcnepnmenramn nx +roro rpeonannct n nemante marepnantnte cpecrna, n xopomne
ycnonnx xnsnn, n npexpacnax naoparopnx co mrarom corpynnxon, n mnoroe pyroe. Bce
+ro Meunnxony npeocrannn Hacrep.

Hvu Hacmep
nanart nocemt ner npopaoran Hntx Hntnu n Hacreponcxom nncrnryre. 3ect on namen
re ycnonnx nx sanxrn nayxo, xaxnx y nero, x coxanennm, ne tno na Ponne. On mepo
ornnarnn Hacrepy sa ero ecxoptcrnym nomomt. Haoparopnx Meunnxona n Hapnxe crana
Mexxo nmmynonornn, mxona Meunnxona ne snana rpannn. Ero orxptrnx nomnn n sonoro
]on, cocrannnmn ncemnpnym cnany Hacreponcxoro nncrnryra. 3namennrt ]pannyscxn
nmmynonor 3mnnt Py, ntcrynax na mnnee n uecrt 70-nernx yuenoro n opamaxct x nemy,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ronopnn: B Hapnxe, xax n Herepypre n Oecce, Bt crann rnano mxont, n sect, n
nncrnryre, saxrnn ouar, cner xoroporo nnen nsanexa.
Fopty sa npnsnanne cnoe reopnn Meunnxon nen ncm xnsnt. Ero yuennx, nsnecrnt
pyccxn mnxpononor A. M. Fespexa, nncan: Fecnpeptnnt rpy neno xnsnn
nonaonncx, urot ynpounrt reopnm Meunnxona; raxona nepexo yuacrt ormeuenntx
neuartm rennx B nonornn nsnecrno mano npnmepon raxo xecroxo n npoonxnrentno
optt, xaxym nen Meunnxon co cnonmn npornnnnxamn.

Hacmepoecru uucmumvm e Hapure
Hpornnnnxn tnn nmennrte. Hourn nect nner nmmynonornn roro npemenn ononunncx
npornn ero reopnn. Poepr Kox, Pnuap H]a]ep, 3mnnt Fepnnr, Pyont] 3mepnx n no
rnane +ro nnext snamennrtx onnonenron cam Haynt 3pnnx nnep reopnn
rymopantnoro nmmynnrera, xonnennnn, npxmo npornnononoxno nsrnxam Meunnxona.

Hav.i Jp.ux
Iymopantnax reopnx n ro npemx rocnocrnonana n nayxe. Ona yrnepxana, uro
nenocnpnnmunnocrt oprannsma x nn]exnnxm oycnonnena ne xnerxamn, a ocotmn
]axropamn ctnoporxn xponn nnpxynnpymmnmn anrnrenamn.
Hsnnnnnmnct, npepnem cno paccxas. 3ect oxsarentno cneyer ncnomnnrt o ntammnxcx
paorax 3mnnx Fepnnra, xoropte croponnnxn 3pnnxa npnnonnn n xauecrne
nornepxennx reopnn cnoero xymnpa.
Hoea na nq1epnen
Iasert ncero mnpa ononecrnnn cnonx unrarene o rom, uro 29 nmnx 1900 roa Bnecxax
Axaemnx nayx, ntnonnxx nocnenmm nonm nsnecrnoro yuenoro n npomtmnennnxa
Ant]pea Hoenx, yupenna nxrt npemn sa ntammnecx nayunte orxptrnx n onacrn
]nsnonornn n mennnnt, ]nsnxn, xnmnn, a raxxe ontmo nxna n nnreparypy n sa
connantnym exrentnocrt no nmx nponnerannx mnpa na 3emne.
ecxroro exapx 1901 roa n ent cmeprn Hoenx mnp onxen tn ysnart nmena nepntx
naypearon. Crponnnct pasnnunte npenonoxennx, net XX nex rontxo naunnancx, snaunr,
npemnx onxna trt npncyxena sa xaxoe-ro ocrnxenne, cenannoe n XIX nexe.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Kro xe oxaxercx naypearom, xaxoe cotrne mennnnt xonna XIX nexa yer npnsnano
ocoo naxntm n ormeueno nepno Hoenencxo npemne?! Mnp xan
Tpnnaroro oxrxpx 1901 roa n Kaponnncxom menxo-xnpyprnuecxom nncrnryre n
Croxrontme, xoropomy Bnecxax Axaemnx nopyunna nsnpart naypearon n onacrn
]nsnonornn n mennnnt, cocroxnoct saxnmunrentnoe saceanne +xcnepron, re tno
ntneceno pemenne: Hpncynrt Hoenencxym npemnm roa no ]nsnonornn n mennnne
3mnnm ]on Fepnnry sa paory no ceporepannn n npexe ncero sa ee ncnontsonanne n
opte npornn n]repnn.
Hepnt naypear nasnan 47-nernn nemenxn axrepnonor 3mnnt Aont] ]on Fepnnr
npexrop Hncrnryra +xcnepnmenrantno repannn n Mapypre.

J+u.i Bepuue
Hsnecrnocrt Fepnnra tna nennxa. Honyunn mennnncxoe opasonanne, on ycnen notnart
noenntm npauom, npomen ornnunym axrepnonornuecxym nororonxy, paorax accncrenrom
n Fepnnncxom nncrnryre nn]exnnonntx onesne y nennxoro P. Koxa. B 1894 roy cran
npo]eccopom rnrnent n Ianne, a n 1895 ocnonan n Mapypre nncrnryr. Hapnxcxax
Axaemnx n 1900 roy nspana Fepnnra cnonm unenom.
3mnnt Fepnnr nocnxrnn cnom xnsnt nsyuennm neuentx cnocrn nmmynntx ctnoporox.
Croponnnx reopnn rymopantnoro nmmynnrera, on co cnonmn yuennxamn n pasnoopasntx
+xcnepnmenrax nponepxer nem o rom, uro ctnoporxa xponn xnnornoro,
nmmynnsnponannoro nneennem mantx os nnn ocnanenntx mnxpoon, onxna
npeoxpanxrt pyrnx xnnorntx n uenonexa or pasnnrnx nn]exnnonnoro saonenannx nnn
xynnponart ero. Cocrnenno ronopx, +ra mtcnt ne npnnanexana n uncrom nne rontxo
Fepnnry, on asnponancx na ontrax 3. xennepa ocnonarenx ocnonpnnnnannx, yuenoro,
nosnanmero eme npn xnsnn raxym cnany, xoropym pexo xro ncntrtnan ns npaue. 3nan
Fepnnr n o nccneonannxx H. Hacrepa, ycranonnnmero npornnomnxponte cnocrna
ocnanenntx xonepntx annnn. Hemenxn yuent neneycrpemnenno nccneonan
anrnmnxponte cnocrna ctnoporox xponn xnnorntx n neuentx nenxx.
B 1890 roy Fepnnr n ero corpynnx, xnoncxn mnxpononor B. Knracaro, onncann
pesyntrart cnonx ontron, cnnerentcrnymmnx o rom, uro npn nneennn xnnorntm
crepnntntx xyntryp ns ocnanenntx annnn cronnxxa, n xponn opasyercx ]axrop,
nerpannsymmn cronnxunt roxcnn. Cnna anrnroxcnuecxoro ecrnnx tna nennxa. nx
mtme +]]exrnnntm oxasanoct axe pasneenne ncxono ctnoporxn n ecxrxn rtcxu pas.
Hosxe yanoct nonyunrt ontmne xonnuecrna cnntnoecrnymmnx cnenn]nuecxnx
ctnoporox or nomae, nmmynnsnponanntx cronnxuntm roxcnnom.
Hepnte pesyntrart macconoro npnmenennx npornnocronnxuno ctnoporxn ann
necrxmne pesyntrart. B mnnerene upannyscxo mennnncxo axaemnn 22 oxrxpx 1895
roa npnneent cneennx o rom, uro cpen 23 rtcxu xnnorntx, npnnnrtx nocne onepannn,
nn n onom cnyuae ne pasnnncx cronnxx, xorx o npnmenennx noono nponeypt on
ncrpeuancx ouent uacro. Xnpyprn, ysnan o +rom, roxe crann npnmenxrt
npornnocronnxunym ctnoporxy, +]]exr ecrnnx xoropo npensomen nce nx oxnannx.
B rom xe 1890 roy Fepnnr nnepnte, onxrt xe c Knracaro, cosaer anrnn]repnnym
ctnoporxy. Ona xopomo ecrnonana n +xcnepnmenre, no nx uenonexa oxasanact cnao.
Tora nccneonarent oparnncx n Fepnnncxn nncrnryr nn]exnnonntx onesne, re on
xora-ro paoran, x Haynm 3pnnxy. 3pnnx roramnn nnep nmmynonornn, nacrounno
pasnnnanmn nem rymopantnoro nmmynnrera, cpasy nonxn naxnocrt paor Fepnnra nx
nornepxennx cnoe reopnn, n nesamennrentno noxnmunncx x nnm. B cunrannte
mecxnt +]]exrnnnocrt ecrnnx anrnn]repnno ctnoporxn tna snaunrentno
nontmena. H n nout na Poxecrno 1891 roa cnepmnnoct uyo n ono ns epnnncxnx
ontnnn npaun, ncnontsyx ctnoporxy Fepnnra, cnacnn manentxym enouxy, nornammym
or n]repnnoro xpyna. Ha cneymmn ent rasert coomnnn o +rom nonoronem
noapxe. 3mnnt Fepnnr ns nsnecrnoro yuenoro npenparnncx n snamennroro uenonexa.
C rex nop neuenne n]repnn nnexnnxmn cnenn]nuecxo ctnoporxn nonyunno mnpoxoe
pacnpocrpanenne. Cmeprnocrt or +roro saonenannx tcrpo ynana c 40 o 5 nponenron.
Hpeoxpannrentnte npnnnnxn oxasannct eme onee +]]exrnnntmn. B Mennnncxo
xponnxe Xepconcxo ryepnnn (a Xepconcxax ryepnnx n ro npemx tna onnm ns
ocnonntx ouaron n]repnn n Poccnn) n 1896 roy npnneent annte o nosnnxnonennn
n]repnn nnmt y 21 peenxa ns 453 npnnnrtx ere. Ha Kasancxom xonrpecce pyccxnx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
npaue n rom xe 1896 roy coomanoct o pesyntrarax 2185 npnnnnox, anmnx rontxo 1,3
nponenra saonenaemocrn.
Hccneonannx nemenxoro axrepnonora ncennnn n ymn nme naexy. H. Meunnxon,
npnsnanax ero ocrnxennx, nncan: Orxptrne Fepnnra nnepnte yxasano nont nyrt n
mnxpononornn n rontxo c rex nop tnn ocrnrnyrt nyumne pesyntrart.
3ro ecrnnrentno rax. Hcxo saonenannx, panee cunranmerocx nensneunmtm, re npauam
ne ocrananoct nnuero, xpome xax ynonart na nponnenne n rontxo crapartcx onerunrt
crpaannx ontnoro, renept ne xaxercx esnaexntm.
Poxecrnencxax nout 1891 roa crana nauanom nono +pt n repannn nn]exnnonntx
saonenann. Paccxastnax o paorax Fepnnra, nentsx ne ynomxnyrt n o rom, uro n ro xe
npemx n Hacreponcxom nncrnryre n Hapnxe noonte nccneonannx npononn n resxa
Fepnnra 3mnnt Py ntammncx ]pannyscxn axrepnonor, cosarent naxnnnt npornn
cnnpcxo xsnt, nnepnte paspaoranmn reopnm o ponn axrepnantntx roxcnnon n
narorenese nn]exnnonntx onesne.

J+u.i Pv
3. Py, nesanncnmo or Fepnnra, nonyunn ocrarouno cnntnym anrnn]repnnym ctnoporxy
n nponarannponan ee npnmenenne. Ero paort n +ro onacrn tnn ocrarouno nsnecrnt
n ormeuent nmecre c nccneonannxmn Fepnnra npemne Hapnxcxo axaemnn roxe
npecrnxno narpao. Bnnmo, no+romy nexoropte norpa]t cunrann, uro n Py, napxy c
Fepnnrom, nonyunn Hoenencxym npemnm. B Fontmo mennnncxo +nnnxnonenn (M.,
1957, rom 3 n M., 1962, rom 28) yxasano, uro Py pasennn Hoenencxym npemnm 1901 roa
nmecre c Fepnnrom. 3ro ne rax. Hoenencxn xomnrer npncynn ee rontxo nemenxomy
axrepnonory, nouepxnyn cnonm pemennem ero npnopnrer n opte c n]repne. Kasanoct,
orxptrne Fepnnra nonnocrtm nornepxaer rymopantnym reopnm 3pnnxa n oesopyxnnaer
Meunnxona. Ho opta npoonxanact.
Bsanunmn ycnex
Hntx Hntnu n ero croponnnxn ne canannct. B nontx ontrax n crartxx onn yenrentno
oxastnann, uro ycrounnocrt oprannsma x nn]exnnxm moxer ne connaart c
axrepnnnno cnoconocrtm xponn. B cnennantntx +xcnepnmenrax tno noxasano, uro
ctnoporxa cama no cee ne ynnaer mnxpot, ona nerpannsyer ntenxemte nmn roxcnnt n
axrnnnsnpyer ]aronnrt. Ha uertpex xonrpeccax (Fepnnn 1890, Honon 1891, Fyanemr
1894, Hapnx 1900) Meunnxon necrxme oxastnan npanory n oexrnnnocrt cnoe
reopnn. C xaxtm room mnoxnnnct pxt croponnnxon ]aronnrapno reopnn.
Ha nepnt nsrnx xasanoct, uro xnerounax n rymopantnax reopnx nonnocrtm onponepramr
pyr pyra. Ho anrnncxn yuent 3nmpor Par nnepnte nonxn, uro onn xnnxmrcx nymx
croponamn ono meann ennoro mexannsma nmmynonornuecxoro nasopa.
Bmecre co cnonm xonnero C. yrnacom on ntnnnyn rnnoresy o nponecce onconnsannn (or
rpeu. opsonion enart ceontm). Cornacno nsrnxam anrnncxnx nccneonarene,
xnerount n rymopantnt nmmynnrer nsanmosanncnmt: anrnrena ctnoporxn,
nsanmoecrnyx c mnxpooprannsmamn, nsmenxmr nx ]nsnxo-xnmnuecxne cnocrna n
cnococrnymr nocneymmemy ]aronnrosy.
Par nacrontxo tn ynneuen n nocxnmen reopne Meunnxona, uro axe npeynennunnan
pont ]aronnron n opte c mnxpoamn. On ne ycranan npononeonart +ro n mnpoxo
aynropnn, n neuarn n axe nocnyxnn nporornnom opasa c+pa Konencoy Pnxena n
]nntme, cnxrom no ntece F. Boy nnemma oxropa. B ono ns cnen Pnxen ronopnr:
Ecnn pasopartcx, ro ncrnnno nayunoe neuenne or ncex onesne rontxo ono:
crnmynnponanne ]aronnron. Taxont nexn optt nyx ne.
Hoenencxn xomnrer n 1908 roy npnmnpnn nnepon nyx nanpannenn Meunnxony n
3pnnxy ononpemenno tna npncyxena Hoenencxax npemnx sa ntammncx nxna n
reopnm nmmynnrera. Hoenencxne +xcneprt oxasannct antnonnntmn. Conpemennax
nayxa ornonr nooammee mecro n xnerountm, n rymopantntm mexannsmam nmmynnrera.
Teopnn Meunnxona n 3pnnxa crann xnaccnxo nmmynonornn, nnoornopno aso
antnemero nosnannx crpyxrypno-]ynxnnonantno oprannsannn nmmynno cncremt.
Oa ntammnxcx nmmynonora tnn ne npocro xpynntmn cnennanncramn n cnoe onacrn.
Onn tnn yuentmn c upesntuano mnpoxnm xpyrosopom n c]epo rnopuecxnx nnrepecon.
Hacroxmnmn naronoramn n nyumem, ncrnnnom nonnmannn +roro cnona. Kpome
nccneonann, ormeuenntx Hoenencxo npemne, onn ycnenn n nocnenne rot cnoe
xnsnn cenart eme mnoroe. 3pnnx, nanpnmep, ycnemno mon]nnnponan px xnmnuecxnx
xpacnrene c nentm cosannx ns nnx nexapcrnenntx npenaparon. Hmenno on anrop
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
snamennroro cantnapcana, c npnmenennem xoroporo nacrynnn omyrnmt nporpecc n
neuennn cn]nnnca. B +ro cnxsn 3pnnx axe nropnuno ntnnrancx na Hoenencxym
npemnm!

He+era oauruoma, einvueuua e :ecmi H. Jp.uxa
Haynt 3pnnx nannonantnax ropocrt Iepmannn, n ero uecrt axe tna ntnymena
cnennantnax anxnora, xoropax crana renept nymnsmarnuecxo pexocrtm.
O orpomnom nxnae Meunnxona n nonornm n mennnny cnnerentcrnyer ero yuennx,
nsnecrnt conercxn nmmynonor H. Tapacennu:
3oonornx n cpannnrentnax +mpnonornx, yuenne o nnyrpnxnerounom nnmenapennn,
cpannnrentnax naronornx nocnanennx, nmmynnrer n ]aronnrapnax oxrpnna, xnerounte
xt, xnmeunax ]nopa n xnmeunte nn]exnnn, onroneunocrt n crapocrt, npnnnnxa
cn]nnnca, naxnnnannx n npo]nnaxrnxa paort n xaxo ns +rnx onacre orentno
nsxrte tnn t ocrarount, urot cosart xpynnoe nmx yuenomy n ocrannrt xpynnt cne
n nayxe.
Kpome +roro, Hnte Hntnuy npnnanexar ome]nnoco]cxne n menxo-ncropnuecxne rpyt:
3rmt o npnpoe uenonexa (1903), 3rmt onrnmnsma (1907), Copox ner ncxannx
pannonantnoro mnponosspennx (1913) n pyrne.
Hourn nce axaemnn mnpa nspann Meunnxona cnonm nouerntm unenom. B 1909 roy,
npnnercrnyx Hoenencxoro naypeara n Herepypre na saceannn mennnncxnx n
nonornuecxnx nayuntx omecrn, H. Hannon onennn ero xax rpomanym, ncem mnpom
npnsnannym pyccxym yuenym cnny.
Cxonuancx Hntx Hntnu Meunnxon na pyxax xent n camoro npeannoro pyra 3mnnx Py n
1916 roy n tnme xnaprnpe Hacrepa npn nncrnryre, xoropt cran ero nroptm omom.
Cornacno none noxonoro, reno ero tno xpemnponano n ypna c npaxom ycranonnena n
nnnorexe Hacreponcxoro nncrnryra.

Vpua c npaxo+ H. Me:uuroea e cmeue ouo.uomeru Hacmepoecroeo uucmumvma e
Hapure
3axonunrt nam paccxas moxno tno t anantno cnonamn o rom, uro yuenne Meunnxona
eccmeprno 3roro enart ne xouercx. Xnsnt n rnopuecrno yuenoro ceronx n onenxax ne
nyxaercx. Onn ronopxr camn sa cex. Pyccxn yuent npocnannn cnom ponny na
]pannyscxo semne. K coxanennm, on ne tn pexnm ncxnmuennem. Poccnx no nce npemena
ymena poxart rananrt, no ne ymena nx epeut. Xouercx naexrtcx, uro nam renept ne
npnercx +romy onro yunrtcx!..
Bnaroponme ynnnm
B pasnte npemena pasnte nayxn cranonnnnct repoxmn cnoero npemenn, paspymax
npnntunte crepeornnt mtmnennx n naxonnennte snannx. Hmmynonornx sannmaercx +rnm
nocnenne 100 ner. C]epa ee nnnxnnx pacmnpxercx ro or roa, ona crpemnrentno
nropraercx no nce nonte n nonte pasent nonornn n mennnnt, sacrannxer cnennanncron
nepecmarpnnart mnorne omenpnnxrte npecrannennx o perynxnnn nponeccon
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xnsneexrentnocrn, narorenese pasnnuntx saonenann, orxptnax nonte nosmoxnocrn nx
narnocrnxn n neuennx pxa rxxentx onesne, n rom uncne n onyxone.
B 1976 roy nponsomno orxptrne, xoropoe nocnyxnno ornpanno rouxo nenoro noonaa
nccneonann optt c paxom. Ipynna amepnxancxnx n xnoncxnx nccneonarene no
pyxonocrnom P. Xepepmana, paorax c esrnmycntmn mtmamn, ncnontsyemtmn n
nmmynonornn n xauecrne uncrtx xnnorntx, onapyxnna y nocnennx n oprannsme
nmmynonornuecxn nasop. 3rn xnerxn ornnuannct or nsnecrntx yxe rnnon
nmmynoxomnerenrntx xnerox nymx npnsnaxamn xpynntmn pasmepamn n nannunem n nx
nnronnasme cexperopntx rpanyn.
Onn rax n tnn nasnant oo.iuu+u epauv.pui+u .u+qouma+u. Hpn nsyuennn cnocrn
ontmnx rpanynxpntx nnm]onnron tno onapyxeno ynnnrentnoe xnnenne +rn xnerxn
onaann ynnxantno cnoconocrtm ynnuroxart pasnnunte rnnt uyxepontx xnerox, xax
nopmantnte xnerxn pyrnx oprannsmon, rax n naronornuecxne, n uacrnocrn onyxonente.
Hnaue ronopx, nm tna npncyma ecrecrnennax nnroroxcnuecxax ]ynxnnx. Camoe
nnrepecnoe, uro ontmne rpanynxpnte nnm]onnrt oxasannct conepmenno
ecnpnnnnnntmn cosannxmn nm tno aconmrno nce panno, uro ynnuroxart. Hn
nnonte ocoennocrn uyxnx xnerox, nn crpyxrypno-]ynxnnonantnax oprannsannx nx,
nnxaxne pyrne xauecrna ontmne rpanynxpnte nnm]onnrt ne nonnymr, xax nmtm
xynnranam nm ocrarouno npnnennrtcx x xaxo-nno xnerxe, n onn ee ynnuroxar.
Hmenno +ro cnocrno onpeennno nx nasnanne ecmecmeeuuie ru..epi (or anrn. killer
ynna). Ocot nnrepec xnnnept ntstnann y onxonoron. B mnorouncnenntx
+xcnepnmenrax tno noxasano, uro ocrarouno cmemart nsnect onyxonentx xnerox c
xyntrypo xnnnepon, n ontmne rpanynxpnte nnm]onnrt ryr xe c nomomtm mnoxecrna
ronxnx mynantnen nnorno cnxxyrcx c onyxonentmn xnerxamn, a sarem n xoporxoe npemx
ynnuroxar nx. 3rn ]axrt, nornepxennte nccneonarentcxnmn rpynnamn n pasntx
crpanax na pasnnuntx moenxx onyxone, yxnantno omenomnnn yuentx, xoropte n
nocnenne rot nce cnon ycnnnx ycrpemnnn na ntxcnenne mexannsma raxoro momnoro
paspymammero ecrnnx.

Hpn anannse nocneonarentntx nsopaxenn nponecca nsanmoecrnnx mexy onyxoneno
xnerxo-mnmentm n nnm]onnrom-xnnnepom, nonyuenntx npn ontmnx ynennuennxx (onee
10 000 pas) n +nexrponnom mnxpocxone, yanoct saperncrpnponart nosnnxnonenne
mnoxecrna menxnx ornepcrn (nop) n mempanax onyxonentx xnerox nocne saxnara nx
xnerxamn-xnnnepamn. Cnycrx ocrarouno xoporxoe npemx coepxnmoe onyxoneno xnerxn
ntrexaer uepes opasonanmnecx ornepcrnx, a nxoxmax uepes nnx n xnerxn mexxnerounax
xnxocrt pasynaer nocnenne n onn nonamrcx. 3nexrponnt mnxpocxon npnop ouent
xopomn, no ne nonmennx. On mnoroe noxastnaer, no paccxasart ne moxer nnuero. C ero
nomomtm yuente ynnenn xax +ro nponcxonr, no onn onroe npemx ne mornn ysnart
nouemy xnnnept rax cex neyr.
B nauane 1970-x roon cpasy necxontxo rpynn yuentx, npenpnnxn ontmoe uncno
xomnnnponanntx nnronornuecxnx, noxnmnuecxnx n nmmynonornuecxnx nccneonann,
cmornn noxasart erann ncex cran paspymennx xnnnepamn onyxonentx n pyrnx
uyxepontx xnerox n ntennrt ns xnnnepon axrnnnte cycrannnn, onaammne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nnronnrnuecxnm ecrnnem. Hpexe uem paccxasart o +rom, nasonem pyxononrene +rnx,
renept yxe cranmnx xnaccnuecxnmn, paor. 3ro 3. Mapn (Maccauycercxn ynnnepcnrer,
Amxepcre, CBA), K. Xennn (]npma Hmmynexc Kopnopemn, Cn+rn, CBA), V. Knapx
(Kann]opnncxn ynnnepcnrer, Hoc-Anxenec, CBA), H. Iontcren (Hmmynonornuecxn
nenrp n Mapcene, upannnx), I. Fepx (Hncrnryr Becmana, Hspannt) n X. Kon
(Pox]enneponcxn ynnnepcnrer, CBA).
Hponeennte no nx pyxonocrnom nccneonannx noxasann, uro ocnonntm opyxnem
xnnnepon cnyxar re camte cexperopnte rpanynt, xoropte coepxarcx n nx nnronnasme.
Onxrt xe na +nexrponnorpammax tno nnno, xax npn xonraxre xnnnepa c onyxoneno
xnerxo rpanynt npoxonnn uepes mempany xnnnepno xnerxn n, conpnxacaxct c
mempano xnerxn onyxonn, nonpexann ee.
Vuente npenonoxnnn, uro n rpanynax naxonrcx xaxoe-ro xnmnuecxoe nemecrno,
onaammee onncanntm ecrnnem. H ecrnnrentno, rpynne no pyxonocrnom X. Kona n
Pox]enneponcxom ynnnepcnrere yanoct n 19841985 roax ntennrt ocotm cnocoom ns
rpanyn xnnnepon ocot enox ynny xnerox. Hesanncnmo or amepnxancxnx
nccneonarene noont enox onapyxnnn n xnnnepax mnenapcxne nmmynonorn ns
ynnnepcnrera n Hosanne . M+ncon n R. uonn. Fenox-ynna tn nasnan nep]opnnom.
Konrpontnte +xcnepnmenrt nornepnnn narynte naxnonnocrn nononcneuennoro
arenra. Hcnontsyx ounmennt nep]opnn, ntenennt ns rpanyn xnnnepon, yuente
ycnemno onnnct paspymennx onyxonentx xnerox.
3ro orxptrne cynnr mnorne naext. Onapyxen ecrecrnennt nx xnnoro oprannsma
xnmnuecxn npoyxr, onaammn momntm npornnoonyxonentm ecrnnem. 3ro
orxptnaer conepmenno nonte, yem naexrtcx, peantnte nepcnexrnnt ycnexa n opte c
paxom. Ha nyrn xe x nonnomy ycnexy noxa ecrt eme snaunrentnte npenxrcrnnx. Hep]opnn
ntenen ns xyntrypt nnm]onnron-xnnnepon mtme. F. Hepyccnn ns Bncraponcxoro
nncrnryra n unnaent]nn ntrancx onapyxnrt nep]opnn n nnm]onnrax xponn uenonexa,
onaxo +rn noncxn noxa ne ynenuannct ycnexom.
Hpn +rom noxnnxmrcx coomennx o rom, uro y xnnnepon moryr trt pyrne nnt opyxnx, n
ne ncxnmueno, uro n pasntx cnryannxx o syon noopyxennt xnnnep ncnontsyer pasnoe
opyxne. 3ro moxer trt naennt amepnxancxnm nccneonarenem x. nn-E-Rnom
pyro enox rax nastnaemt nexanexcnn, xoropt cnocoen paspymart HK n rem
camtm nnmart onyxonente xnerxn nosmoxnocrn antnemero pasmnoxennx.
B 1986 roy rpynne corpynnxon name naoparopnn n Mennnncxom panonornuecxom
nayunom nenrpe PAMH n Onnncxe yanoct noxasart npncyrcrnne n rpanynax
ecrecrnenntx xnnnepon rpex ntcoxoaxrnnntx xnmnuecxnx nemecrn ceporonnna,
menaronnna n +nop]nna. Bce rpn nemecrna xnnxmrcx ropmonamn n onaamr xax
omeperynxropntmn cnocrnamn, rax n onpeenenntmn +]]exramn, xonrponnpymmnmn
xnerounoe enenne. Bnonne nosmoxno, uro xnerxn-xnnnept, onennnax c nomomtm cnonx
mempanntx penenropon xonxperno cnoxnnmymcx cnryannm, ntnpamr ro opyxne,
xoropoe n annt momenr nanonee onrnmantno nx samnrt ponoro nx nnx oprannsma.
Ha naropontx ynn onxonorn nosnaramr ontmne naext. Haeemcx, uro xnnnept
onpanamr nx.
Mosr nosnae1 uosr
Cpen mnoxecrna menxo-nonornuecxnx ncnnnnnn ocooe mecro sannmaer
nepononornx nayxa, nsyuammax crpoenne n ]ynxnnn nepnntx xnerox. Ee ncropnx
nacunrtnaer necxontxo nexon, n reuenne xoroptx yuente npenpnnnmann mnorne
pasnnunte (n rom uncne npocro ]anracrnuecxn xnrpoymnte) nontrxn nonxrt mosr.
Hpoen nnnnt nyrt: or npnmnrnnntx mncrnuecxnx npecrannenn o ceronxmnero
nsptna npospenn n orxptrn rax nsnecrnt amepnxancxn ]nsnonor . Xtmen
xapaxrepnsyer ceronxmnn yponent snann o crpyxrypno-]ynxnnonantno oprannsannn
nepnno cncremt.
H +ro ecrnnrentno rax. Ceuac nepononornx nepexnnaer cnoe rperte poxenne.
Ocnooxaxct or ycrapenmnx nsrnxon na monononnsm ee ponn n perynxnnn ncex
xnsnenntx nponeccon, cpactnax c cex npexnne oext nypnranxn, npnnepxennt
onoopasnx n ]opme n coepxannn, ona npeopaxaercx, pacmnpxer cno rapepo, ee
nontm n nontm napxam ner xonna, xaxt ns nnx xopom no-cnoemy, nnora
+xcrpanaranren, neoxnanen, pocox nepononornx n nauane XXI nexa axrnnno
crpemnrcx x recnomy xonraxry co cnonmn neannnmn conepnnnamn sa pont nnepa n
xonrpone romeocrasa +noxpnnonorne n nmmynonorne. Tem camtm nce rpn
crpemnrentno pacmnpxmr c]ept cnoero nnnxnnx, crnpax ]ynxnnonantnte n
noxnmnuecxne rpannnt.
O ncropnn n pasnnrnn nepononornn nanncano nemano xnnr n crare, repoxmn xoroptx
crann yuente n nen pasntx crpan n npemen. Mt xe paccxaxem rontxo o rpex orxptrnxx.
Onn rpnxt peannmnponann +ry nayxy, npnnnocx n nee cnexne mtcnn n necranaprnte
pemennx, nourn nonnocrtm menxx npn +rom ee nnx n xapaxrep. Houemy nourn? Horomy uro
xaxoe ns +rnx rpex orxptrn crano nornuecxnm npoonxennem npetymero.
Ca nenponornn
Bce ceronxmnne ocrnxennx n nsyuennn mosra tnn t nenosmoxnt, ecnn t n xonne
XIX nexa ne nauanact nayunax y+nt mexy nymx ntammnmncx nepononoramn, eme
npn xnsnn cranmnmn npnsnanntmn xnaccnxamn ecrecrnosnannx nrantxncxnm rncronorom
Kamnnno Iontxn n ncnancxnm nepoanaromom Canrtxro Pamon-n-Kaxanem.
Hepnt nsoperarent meroa, nocnyxnnmero ocnono cosannx n ypnoro pasnnrnx
nayuno nepoanaromnn, nropo nncrarentnt mtcnnrent, ncnontsonanmn n
yrnynnmn +ror mero nx nocrpoennx ]ynamenrantntx reopn ]ynxnnonantno
nepononornn.
B 1906 roy oa yuentx pasennnn Hoenencxym npemnm. Hyrt x ne tn repnncr, n
ecxomnpomnccno y+nn xaxt ynopno orcrannan npanory cnonx nsrnxon.
Kamnnno Iontxn ponncx 9 nmnx 1843 roa n neontmom nrantxncxom ropoxe Kopeno n
cemte npaua, npaxrnxonanmero n nnsnexamnx epennxx. Bnnxnne orna n cnoeopasnt
Peneccanc, nepexnnaemt n ro npemx nrantxncxo nonorne n mennnno, noynnn
monooro uenonexa nspart npauenanne enom cnoe xnsnn. On nocrynaer na ]axyntrer
nonornn n mennnnt ynnnepcnrera n Hannn, n 1865 roy saxanunnaer ero n n reuenne
mecrn ner paoraer n ontnnne Can-Marreo, ononpemenno sannmaxct nayuno paoro n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
naoparopnn +xcnepnmenrantno naronornn ynnnepcnrera no pyxonocrnom nsnecrnoro n
ro npemx narorncronora xynno Fnnnonepo.

Ka+u..o Io.ioru

Ha+muur K. Io.ioru eo oeope vuueepcumema Haeuu
B 1872 roy Iontxn yesxaer ns Hannn n rpn roa npauyer n ome nensneunmtx ontntx
nnnsn Anarerpacco, no n ram ne npexpamaer sannmartcx nayxo. He n ynnnepcnrercxo
naoparopnn, a nmenno sect, n ycnonnxx, xnno ne cnococrnymmnx nayunomy rnopuecrny,
cosaer cno, nnocnecrnnn snamennrt, mero nmnpernannn cnenn]nuecxoro
oxpamnnannx cepepom nepnno rxann na rncronornuecxnx npenaparax. 3ror cnoco craner
meronuecxo ocnono antnemero conepmencrnonannx snann o crpyxrype nepnno
cncremt. Orxptrnx, cenannte Iontxn, Kaxanem n pyrnmn nccneonarenxmn c nomomtm
nmnpernannn, conepmar nepenopor n nenponornn n pyrnx onacrxx nnronornn.
B 1875 roy Iontxn nosnpamaercx n Hannm, samnmaer oxropcxym ncceprannm n c 1876
no 1918 ro eccmenno sannmaer n ponom ynnnepcnrere onxnocrt npo]eccopa
rncronornn n ome naronornn. On cmenxer x. Fnnnonepo na nocry pyxononrenx
naoparopnn, snaunrentno pacmnpxer ee exrentnocrt n nsyuennn ronxoro crpoennx
nepnntx n pyrnx xnerox. B cepenne 1890-x roon on, yconepmencrnyx cno mero
(mon]nxannx nmnpernannn c nomomtm cone mtmtxxa), nnepnte onapyxnnaer n
nopono onnctnaer nont xnerount opranon nnyrpnxnerount ceruart annapar,
nsnecrnt ceuac xax annapar Iontxn, ]ynxnne xoroporo xnnxercx oecneuenne
cnnrernuecxnx nponeccon n xnno xnerxe. C rex nop on pocaer nenponornm n n reuenne
nce ocrantno xnsnn sannmaercx npncrantntm nsyuennem +roro opranona n pasnnuntx
xnerxax oprannsma.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hsnecrnocrt yuenoro pacrer, naoparopnx npenpamaercx n Hncrnryr ome naronornn n
rncronornn, Iontxn cranonnrcx ero npexropom. Ceuac +ro snamennroe n xpyrax
mop]onoron yupexenne nocnr ero nmx.
B 1852 roy enxrnnernn Kamnnno ne mor axe npenonarart, uro ro xe necno, 1 max n
Hcnannn n manentxom ropnom cene Hernntx roxe n cemte npaua ponncx mantunx Canrtxro
Pamon-n-Kaxant, xoropt raxxe nnocnecrnnn craner rncronorom, n ero xnsnt recno
nepennerercx c cyto Iontxn. Ho +ro nponsoer rontxo n 1887 roy, a noxa monoo
Canrtxro pacrer, n ornnune or cnoero yrpmmoro n ceptesnoro nrantxncxoro copara, ouent
pesntm, manonnnntm, no upesntuano pasnocroponne oapenntm mantunxom. On pano
onapyxnnaer nennxonennte cnoconocrn x pnconannm, xopomo nnaeer cnonom (nnmer
crnxn n paccxast), nmnr n nonnmaer mystxy, ynnexaercx cnoprom. Kaxant ouent xouer
crart xyoxnnxom n, rnxx na ero paort, ouennno, uro on ocrnr t n xnnonncn
ontmnx ntcor, no nonx orna nenpexnonna ctn craner npauom n npoonxnr ero eno.

Caumieo Pa+ou-u-Kaxa.i
Canrtxro nounnxercx none orna n nnocnecrnnn neonoxparno c naroapnocrtm
ncnomnnr ero nacrounnocrt n ntope ctnom npo]eccnn. B 1869 roy Kaxant nocrynaer na
mennnncxn ]axyntrer Caparoccxoro ynnnepcnrera. Vxe c nepnoro xypca monoo
cryenr ynnexaercx anaromne, no, npoonxax pasptnart cnom ymy n cepne mexy
xnnonnctm c nnreparypo, npoyer n 1872 roy coennnrt cnon npnnxsannocrn n cosannn
pomana!

O +rom Kaxant ncnomnnaer n cnoe Anronorpa]nn:
nanncan oemncrt nonornuecxn poman B nem paccxastnaercx o pamarnuecxnx
npnxnmuennxx nyremecrnennnxa, neoxcnnmtm opasom nonanmero na nnanery Rnnrep n
noncrpeuanmero uenonexonoontx uyonnm, n ecxrxn rtcxu pas ontmnx, uem uenonex.
Ho ornomennm x raxnm xonoccam nyremecrnennnx nmen pasmept mnxpoa n tn nennnm.
Iepo uepes xoxnte xenest nponnx n xpont uyonnm n, nepememaxct na +pnrponnre,
nanman cpaxennx nexonnron n napasnron, spnrentnte, cnyxonte, mtmeunte n pyrne
]ynxnnn n, naxonen, npntn n mosr n orxptn cexper mtcnn n nonenoro nmnyntca.
Mnorouncnennte nnernte pncynxn nnnmcrpnponann npnxnmuennx repox, ne pas
cnacanmerocx or nxsxnx mynantnen nexonnron. Xant, uro x norepxn +ry xnnry, ee nnonne
moxno tno t onynnxonart c conpemenntmn opaorxamn.
B 1873 roy Canrtxro saxanunnaer ynnnepcnrer, n ero npnstnamr na noennym cnyxy.
Cnauana on cnyxnr n Karanonnn, a n anpene 1874 roa nonyuaer npnxas o nepenoe n
+xcnennnonnte nocxa na Kyy. na roa cnyxt ram ne npnnocxr Kaxanm nnxaxoro
yonnernopennx, onee roro, on rxxeno saonenaer manxpne, nonyuaer nnnannnocrt n
nosnpamaercx n Hcnannm. B 1875 roy on naunnaer axrnnnym nayunym exrentnocrt n
onxnocrn accncrenra, a norom nomomnnxa npo]eccopa xa]ept anaromnn n Caparoce. B
1878 roy onesnt onxrt nacrnraer yuenoro, na +ror pas on saonenaer ryepxynesom. K
cuacrtm, neuenne oxastnaercx +]]exrnnntm, ontno ntsopannnnaer, no nocne rxxentx
ne nesopontx onro ne moxer npnrn n cex n npemenamn nnaaer n enpeccnm n
oruaxnne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Onaxo 18 nmnx 1879 roa n ero xnsnn nponcxonr cotrne, noapnnmee Canrtxro cuacrte
n ymennt noxo na onrne roa. On xennrcx na Cnntnepnn uantxnac. Hmont n
nexnocrt x xene Kaxant coxpannn na ncm xnsnt. Hyume ncero o +rom ronopnr on cam:
.Mexy cynpyramn moxer nosnnxnyrt yxonnoe oennenne, nounnennoe ntcoxnm
neanam. Tax oxasanoct n moem cnyuae. B moe xene x namen rontxo nomomnnxa n
peannsannn monx nene Hecmorpx na xpacory, xoropax morna t rxnyrt ee x
pasnneuennxm, ona c paocrtm npnronopnna cex x sarnopnnuecrny, nenpnrxsarentnocrn,
saoram no omy n cosannm cuacrtx myxa n ere Tontxo naroapx raxomy
camonoxeprnonannm xent crana nosmoxno mox nayunax paora. O +rom axe ronopnnn:
Hononnna Kaxanx +ro ero xena.
B 1884 roy Kaxant samnmaer oxropcxym ncceprannm n sannmaer no xonxypcy
onxnocrt npo]eccopa xa]ept ome n onncarentno anaromnn, n 1887 roy on nnepnte
snaxomnrcx c meroom Iontxn n, nepeexan n Fapcenony n cran pyxononrenem xa]ept
rncronornn n naronornuecxo anaromnn, naunnaer axrnnno sannmartcx nsyuennem nepnno
cncremt. B Fapcenone on paoraer nxrt ner, a c 1892 roa n o cnoe orcranxn n 1922 roy
rpnnart ner saneyer raxo xe xa]epo n Mapne.
B 1890 roy Kaxant nnepnte n neuarn onnonnpyer nsrnxam Iontxn o crpoennn nepnno
cncremt, n c rex nop onn cranonxrcx nenpnmnpnmtmn npornnnnxamn. Knmuentm
pacxoxennem nsrnxon Kaxanx n Iontxn tn nonpoc o npnnnnne crpoennx nepnno
cncremt. Iontxn yrnepxan, uro nepnnax rxant npecrannxer coo nenpeptnnym
pernxynxpnym cert, n +ra rouxa spennx tna n ro npemx omenpnnxra. Kaxant, ncnontsyx
mero, npenoxennt nrantxncxnm yuentm, +xcnepnmenrantno n reopernuecxn oxasan,
uro ocnonno ennnne nepnno rxann xnnxercx cnennannsnponannax xnerxa nepon,
xoropax nmeer xapaxrepnoe nnnnnyantnoe crpoenne.
Hepon cocronr ns rax nastnaemoro rena, or onoro nonmca xoroporo orxonr rnannt
nnnnt orpocrox axcon, a or pyroro necxontxo xoporxnx penonnntx orpocrxon
enpnrt. Hcnancxn rncronor nnepnte cosan neponnym reopnm, noxasan, uro noonax
oprannsannx ynnnepcantnt npnnnnn crpoennx nepnno rxann. On orxptn mecrt
enncrn nepona, onpeenxmmnx ero anaromnuecxym, renernuecxym, ]ynxnnonantnym,
rpo]nuecxym, naronornuecxym n noneenuecxym nnnnnyantnocrt.
Bonpexn mnennm Iontxn n pyrnx anropnreron roro npemenn o nenpeptnnocrn ceruaro
crpyxrypt mosra, Kaxant ntnnraer n oocnontnaer reopnm ncxonrnnynrera, ro ecrt
npeptnnocrn n cnxsxx mexy orentntmn nepnntmn xnerxamn nocpecrnom cnennantntx
mene-cnnancon.
Hcnancxoro rncronora moxno c nonntm npanom cunrart onnm ns ocnonononoxnnxon
]ynxnnonantno mop]onornn. Cnonmn paoramn on onponepr cnoxnnmncx
ecxrnnernxmn noxo x nsyuennm nonornuecxnx xnnenn mop]onorn onnctnamr,
]nsnonorn oxcnxmr. Kaxant, nsyuax rncronornuecxoe crpoenne mosra, cosan
]nsnonornuecxym xonnennnm o crporo nanpannennocrn pacnpocrpanennx nosyxennx n
nepnno rxann or axcona ono xnerxn x reny n enpnram pyro. 3ror npnnnnn
nornepxen nocneymmnmn nccneonannxmn mnornx nepo]nsnonoron n o cnx nop
ocraercx nestnemtm.

K.emru Hvpruuie u epauv.puie r.emru e cpese +oseoeoe
Bxna Kaxanx n nepoanaromnm orpomen. Hcnancxn rncronor cran ocnonononoxnnxom
nono nayuno ]ynxnnonantno mop]onornn mosra n nce nepnno cncremt n nenom.
Onaax +nnnxnonenuecxnmn snannxmn n nnreparypntm apom, Kaxant oomnn
ocnonnte pesyntrart cnoe exrentnocrn ne rontxo n orpomnom uncne crare, no n n
]ynamenrantntx xnnrax, mnorne ns xoroptx on cam npexpacno nponnnmcrpnponan.
Hsyuenne nepnno cncremt tno rnanntm enom xnsnn ntammerocx ncnancxoro yuenoro.
Ho, yyun naronorom, on yenxn npemx nccneonannxm n n pyrnx onacrxx
naronornuecxo anaromnn, onxonornn, +nnemnonornn.
Hnunocrt Canrtxro Pamona-n-Kaxanx necer na cee neuart rennx. 3ro tn ]enomenantno
rananrnnnt uenonex. Ocrannn xpxn cne n mennnne n nonornn, on ycnen crart
nsnecrntm n xax cnennanncr no nnerno ]ororpa]nn (emy npnnanexnr n +ro onacrn
ono ns nepntx pyxonocrn n mnpe, ntnymennoe n 1912 roy), nsopen nont napnanr
]onorpa]a (samennn nocxono nannx na ncxonym sannct), axe onapyxnn annapar
Iontxn pantme ero anropa eme n 1892 roy, no ne onennn cnoe naxoxn, nocunran ee
apre]axrom ns-sa omnxn n nponeype oxpamnnannx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Kamnnno Iontxn nnepnte onncan +ror opranon n 1989 roy n nnocnecrnnn onrne rot
nocnxrnn ero ncecroponnemy nsyuennm. Hrantxncxn rncronor roxe ocrannn nemanoe
+nncronxpnoe nacnene. On anrop noctmnromnoro rpya no anaromnn nepnno cncremt n
pxa +xcnepnmenrantntx paor no nsyuennm pasnnuntx saonenann. Henpexoxmee
snauenne nmeer nnxn paor nrantxncxoro naronora no narorenesy manxpnn. On noxasan
sanncnmocrt mexy xnsnenntm nnxnom nosynrenx manxpnn n cranxmn saonenannx,
oxasan ntcoxym +]]exrnnnocrt xnnnna n neuennn manxpnn. Hsnecrnt amepnxancxn
nnronor V. V+nn ormeuaer, uro ecnn t Iontxn ne cenan nnxaxoro cymecrnennoro
nxnaa n pyrne onacrn nayxn, ono +ro paort no manxpnn tno t ocrarouno, urot
ynexoneunrt ero nmx.
ocronte conepnnxn n nayxe no xapaxrepy n npancrnenntm npnnnnnam tnn pasntmn
nmtmn. Becrnanart ner nenn onn nayunt cnop. Kaxant, nospaxax Iontxn n nayuno
rpaxronxe pesyntraron, ncera, xax on cam nnmer: ntcxastnan emy nocxnmenne n no ncex
monx xnnrax moxno npouecrt nocropxennte orstnt o nxnae yuenoro ns Hannn. Iontxn
nouac axe ncxaxan n ]antcn]nnnponan nosspennx ncnancxoro xonnern, a n cnoe
Hoenencxo peun npocro nrnopnponan orxptrnx n sacnyrn Kaxanx. Bcnomnnax +ro, ror
nannmer n cnoe Anronorpa]nn: Kaxax xecroxax nponnx cytt coennnrt n napy,
xax cnamcxnx nnsnenon, cpocmnxcx rynonnmamn, nayuntx npornnnnxon c raxnmn
npornnononoxntmn xapaxrepamn.
Bcm xnsnt na nennxnx yuentx ntrannct nn n uem ne ycrynnrt pyr pyry. Kasanoct, cama
cyta narocnonnna nx na nocroxnnym opty, onn axe npoxnnn onnaxono onrym
xnsnt oa ymepnn n nospacre 82 ner: Iontxn n 1925, Kaxant n 1934 roy.
Cnana Kaxanx nensmepnmo xpynnee, uem nsnecrnocrt Iontxn. Hmx nrantxncxoro yuenoro
nomno n ncropnm nonornn. Kaxant, xpome +roro, cran nannonantno ropocrtm Hcnannn.
Ha ero ponne o nem snamr nce: or mana o nennxa. B ero uecrt nosnnrnyrt namxrnnxn n
nenrpantnom napxe Mapna, no nopne mennnncxoro ]axyntrera cronnunoro
ynnnepcnrera, n Caparoce. Kaxant tn rennantntm yuentm n ncrnnntm narpnorom cnoe
crpant. Ero snamennrax peut Manentxo ponne nennxn yx, nponsnecennax n 1900
roy, o cnx nop ocraercx cnmnonom ncnannen n nx enncrne npocnannrt cnom crpany
uecrntmn naropontmn enamn.
Oa, n Kaxant, n Iontxn, mornn t cymecrnonart n onrtcx ntcor n nayxe nesanncnmo
pyr or pyra. Ho nmecre, n nocroxnno opte ne, onn nsanmno ntpacrnnn cno
snamennrt Ca nenponornn, o xoropom ncnancxn yuent nannmer rax:
Ca nenponornn npecrannxer nccneonarenm saxnartnammn, nn c uem ne cpannnmt
cnexraxnt oxornncx n xpacounom cay ceporo nemecrna mosra sa xnerxamn c nx
ronxnmn +neranrntmn ]opmamn, ranncrnenntmn aouxamn ymn, nenne xptnten
xoroptx, trt moxer, xora-ro xro snaer? npoxcnnr rany yxonno xnsnn. Bpx nn n
namnx napxax ecrt onee nsxmnoe n ntmnoe epeno, uem xnerxa Hypxnnte mosxeuxa, nnn
ncnxnuecxax xnerxa snamennrax nnpamna ontmnx nonymapn. Kpome roro, paocrt
orxptrnx rax cnaxa n rax xenanna.
3ror ca oxasancx neotuano nnoornopntm. Orxptrne xnerouno oprannsannn nepnno
rxann crano momntm crnmynom x nontm noncxam n orxptrnxm.
Hpoer nxrtecxr ner n n nepononornn nponsoer nonoe ntammeecx orxptrne,
xoropoe paspemnr naspenammn xpnsnc n +ro orpacnn snannx n craner nroptm poxennem
nayxn o mosre rouxo orcuera conpemenntx ocrnxenn n nosnannn ran mosra.
Bonmenme uonexynm
Xnsnt nyx yuentx anropon +roro orxptrnx ne nsonnonana mnoxecrnom ntammnxcx
cotrn, orxptrn n naxoox, conyrcrnymmnmn nayunomy rnopuecrny nmontrntmn
]axramn. Onn ne ocrannnn nocne cex ontmo mxont yuennxon n mnorouncnennoro
nepeunx rpyon. Bcm cnom xnsnt onn nocnxrnnn rontxo onomy nayunomy nanpannennm,
no orxptrne, conepmennoe nmn, nancera nocrannno nx nmena n px camtx ntammnxcx
ecrecrnoncntrarene conpemennocrn.
Orxptrne ancrpncxoro ]apmaxonora Orro Henn n anrnncxoro ]nsnonora Ienpn ena
ornocnrcx x paspxy nennxnx npnnnnnnantntx, ]ynamenrantntx orxptrn, xoropte
cnonm cnepmennem sarponynn nce orpacnn nonornn n mennnnt. Teopnx Henn n ena
xapnnantno nsmennna cymecrnonanmne npecrannennx o perynxnnn nponeccon
xnsneexrentnocrn, ona orxptna nensnecrnte panee nepcnexrnnt n ynpannennn
romeocrasom, n noncxax +]]exrnnntx cpecrn neuennx mnornx saonenann.

Ieupu e.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Ommo Heeu
o nauana XX nexa maccnnnoe sanne nepononornn npouno croxno na nenoxonenmom
]ynamenre +nexrpo]nsnonornuecxnx ocnon nepnno perynxnnn. Hepnax rpemnna n nem
noxnnnact n 1904 roy, xora anrnncxn ]nsnonor T. 3nnnor ntennn ns xnerox
mosronoro nemecrna nanoueunnxon nont ropmon apenannn. Hocxontxy onapyxennoe
nm nemecrno oxastnano na ]ynxnnm pasnnuntx opranon nnnxnne, noonoe nosyxennm
cnmnarnuecxnx nepnon, 3nnnor npenonoxnn, uro apenannn moxer ntpaartnartcx n
oxonuannxx nonoxon cnmnarnuecxoro orena nepnno cncremt. Hpxmtx oxasarentcrn
+romy on npnnecrn ne cmor, n n ro xe npemx ero npenonoxenne nposnyuano xax ntson ncem
xopn]exm nenponornn, nocrynnpymmnm n cnonx paorax +nexrpnuecxym npnpoy nepnnoro
nmnyntca.
Hecmorpx na rocnocrno +rnx nsrnxon, nocrenenno n nepo]nsnonornn cran naspenart
xpnsnc. B 1914 roy anrnncxn ]apmaxonor Ienpn en, nsyuax anernnxonnn, noxasan,
uro nonornuecxne +]]exrt +roro nemecrna roxecrnennt c xnnennxmn, nosnnxammnmn
npn nosyxennn pyroro napacnmnarnuecxoro orena nepnno cncremt. Kasanoct t,
en cnonmn +xcnepnmenramn nornepnn npenonoxenne 3nnnora, no, ynt, on ne cmor
onapyxnrt anernnxonnn n xnnom oprannsme, n onxrt poxammeecx orxptrne ne ynneno
cnera. Onaxo xart ocrananoct yxe neonro
B onn ns ne 1921 roa Orro Henn, npo]eccop ]apmaxonornn n ]nsnonornn
ynnnepcnrera n ancrpncxom ropoe Ipane, nmecre co cnonm corpynnxom 3. Hanparnnom
npononr +xcnepnmenr, xoropt renept xnnxercx xnaccnuecxnm n onncan n xaxom
yuennxe.
Vuente nomecrnnn n ]nsnonornuecxn coneno pacrnop na nsonnponanntx cepna
nxrymex n coennnnn nx mexy coo ronxo manentxo rpyouxo. Pacrnop,
nep]ysnpyemt
[1]
n ono cepne, no rpyouxe neperexan no nropoe. Hpn paspaxennn
cnmnarnuecxoro nepna nep]ysnpyemoro cepna nropoe cepne roxe naunnano coxpamartcx.
Hpn samenennn pnrma coxpamenn, ntsnannoro paspaxennem nyxammero
(napacnmnarnuecxoro) nepna, noxoxmero x nep]ysnpyemomy cepny, coxpamennx pyroro
cepna raxxe npexpamannct. Ha ocnonannn +rnx anntx Henn ntcxasan rnnoresy o rom, uro
paspaxenne nepnon nneuer sa coo noxnnenne n nep]ysnpyemom pacrnope xnmnuecxnx
nemecrn, xoropte oxastnamr ecrnne na pyroe cepne, noonoe +]]exram paspaxennx
cnmnarnuecxnx n napacnmnarnuecxnx nonoxon. Henn nasnan nx cnmnarnxyc n naryc-
nemecrnamn.
Fyyun ]apmaxonorom, Henn cmor n xoe cnennantntx +xcnepnmenron orxptrt nont
cnenn]nuecxn ]epmenr, xoropt paspyman naryc-nemecrno n xnnom oprannsme.
Fnoxnponan ecrnne +roro ]epmenra pacrnrentntmn coennennxmn, Henn n Hanparnn
ntennnn ocrarounoe xonnuecrno naryc-nemecrna n ycranonnnn ero nenrnunocrt c
anernnxonnnom, ]epmenr tn nasnan xonnnecrepaso.
Hcnontsyx noxay xonnnecrepast no meroy Henn, en npoonxnn ero nccneonannx n n
xoporxn cpox noxasan, uro anernnsonnn mnpoxo npecrannen n oprannsme on
npncyrcrnyer n napacnmnarnuecxnx nepnntx opasonannxx mnornx opranon.
Tax rnnorernuecxax rpemnna n +nexrpo]nsnonornuecxom sannn nepononornn opena
peantnocrt. Hecmorpx na oruaxnnte nontrxn apxnrexropon crapo nocrpoxn cnacrn ee,
ona crana pasnannnartcx na rnasax. B 1925 roy ntammncx pyccxn ]nsnonor A.
Camonon noxasan, uro +nexrpnuecxax ocnona nexnr rontxo n nponecce pacnpocrpanennx
nosyxennx no nepnnomy nonoxny, n ro npemx xax nepeaua nmnyntca c nepna na mtmny
(+]]exropnt opran) ecrt cyrt xnmnuecxn nponecc. B 1933 roy A. Knxxon ycranonnn
cnxst nepexoa nosyxennx c onoro nepona cnmnarnuecxoro ysna na pyro c nannunem
xnmnuecxoro nocpennxa, a uepes ro n 1934 roy anrnncxne yuente B. Bentepr n
x. Iaym, nonropnn ontrt pyccxoro nccneonarenx, ntennnn ns cnnanrnuecxo menn
anernnxonnn.
B 1935 roy Orro Henn n Ienpn en ycranannnnamr recnte xonraxrt n pemamr nmecre
oxonuarentno nponepnrt cnon ontrt n enntx +xcnepnmenrax. Vuente nspann mecrom
conmecrno paort snamennrym ]nsnonornuecxym naoparopnm Crapnnnra n Honone. B
1936 roy Henn n en paoramr nmecre n oxonuarentno ]opmynnpymr reopnm
xnmnuecxo nepeaun nepnnoro nmnyntca.
Hayunt mnp no ocronncrny onennn orxptrne Henn n ena. B rom xe 1936 roy onn
cranonxrcx naypearamn Hoenencxo npemnn.
Orro Henn n Ienpn en npoxnnn onrym xnsnt. Henn 88 ner, en 93 roa. B nx
xnsnn n cyte nepennennct cnernte n ropecrnte nn, ycnexn n neyaun, npnoperennx n
norepn. Henn tn ntnyxen, pocnn om, paory, npnntunt yxna xnsnn, +mnrpnponart
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
n Amepnxy, cnacaxct or npecneonann nanncron, oxxynnponanmnx Ancrpnm n 1938 roy n
esxanocrno ynnuroxanmnx enpeen. Haunnart xnsnt sanono n uyxo crpane ncera
nenpocro, n 65 ner rxxenee nnone. eny roxe npnmnoct nepexnrt n rxxenym onesnt,
n norepm nnsxnx opornx nme. Ho c ynopcrnom npeoonenax npenxrcrnnx n nayxe, onn
rax xe pemnrentno oponnct c xonnnsnxmn xnsnn. Foponnct, paorann, nepnnn, ne repxnn
naext!
Harpao sa +ro nayunoe n uenoneuecxoe myxecrno crann nocnenne nanart ner xnsnn,
nonnte nontx ne, nnoornopno paort, npnsnannx n cnant. C 1940 roa O. Henn
npo]eccop Htm-Hopxcxoro ynnnepcnrera, I. en n rom xe roy nsnpaercx npesnenrom
Anrnncxoro Koponencxoro Omecrna. Oa yuentx nonyuamr manrnn nouerntx oxropon
mnornx ynnnepcnreron mnpa, aynropnn xoroptx ne moryr nmecrnrt xenammnx nocnymart
nx nexnnn.
Onn npn xnsnn operamr sacnyxennym cnany. Orro Henn n Ienpn en anropt onoro ns
camtx ntammnxcx orxptrn n mennnne n nonornn XX cronernx, orxptrnx,
npeonpeennnmero coo ypnt pacnner nepononornn namnx ne. unrarenm nyxnt
oxasarentcrna +roro? Hoxanycra, nor onn
Ynnxantnan xonnexnnn
Hpncyxax ntcoxym narpay Henn n eny, Hoenencxn xomnrer, necmorpx na ntcoxn
yponent +xcnepron, npx nn mor npecrannrt pasmax ncex nocnecrnn +roro ocrnxennx.
Tontxo ceuac, no npomecrnnn nonynexa, moxno ecrnnrentno onennrt ncm
penonmnnonnocrt reopnn xnmnuecxo perynxnnn nepnno exrentnocrn.
Bcne sa orxptrnem apenannna n anernnxonnna tnn onapyxent pyrne menaropt. H
+ro xnnnoct rpertnm poxennem nenponornn ee ceronxmnnm Peneccancom. Ceuac
nsnecrno yxe onee rpnnarn nonmentx monexyn. Cpen nnx ceporonnn, menaronnn,
rncramnn, +nop]nnt, nemecrno P n p. Hoxasano nenocpecrnennoe yuacrne nx ne rontxo
n nponeennn nepnnoro nmnyntca, no n n xnmnuecxom oecneuennn raxnx nponeccon, xax
namxrt, acconnarnnnoe mtmnenne, con, oyuaemocrt, noneenne. B nocnenne rot
onapyxent cnenn]nuecxne nenrnt, ornercrnennte, nanpnmep, sa nosnnxnonenne crpaxa
remnort, uyncrno annernra, ysnanannx, nneuennx x npornnononoxnomy nony (nenrnt
omennx) n axe x anxoronm!
Mnoroopasne menaropon, xoropte no cnoemy xnmnuecxomy crpoennm n mexannsmy
ecrnnx xnnxmrcx ropmonamn, nocnyxnno npnunno nosnnxnonennx repmnna
+noxpnnnt mosr, npenoxennoro x. Xtmxecom n 1978 roy. Orxptrne ropmonantno
axrnnntx menaropon npnneno x ntxcnennm ronxnx, panee conepmenno nensnecrntx
mexannsmon exrentnocrn nepnno cncremt, xpanennx n nepepaorxn nn]opmannn
neponamn rononnoro mosra, namxrn, nosnnxnonennx n pasnnrnx nepnno-ncnxnuecxnx
saonenann, x paspaorxe nepcnexrnnntx meroon nx narnocrnxn n neuennx.
Orxptrne Henn n ena nocnyxnno ornpanno rouxo orpomnoro uncna nccneonann n
onacrn nepoxnmnn, xoropte nonnexnn sa coo nonte orxptrnx, yocroennte nontx
Hoenencxnx npemn. Tax nsyuenne menaropon nosnonnno oxcnnrt mexannsm
]apmaxonornuecxoro ecrnnx mnornx nexapcrnenntx npenaparon n na ocnone +roro
cosart nonte nexapcrna. Hrantxncxn xnmnx annene Fone nonyunn sa +ro Hoenencxym
npemnm 1957 roa. On cosarent mnornx nsnecrntx ceronx nexapcrn, nanpnmep raxnx
anrnrncramnnntx cpecrn, xax cynpacrnn n ranernn.
Xnmnuecxax reopnx nepeaun nepnnoro nmnyntca nocnyxnna ocnono nx ntxcnennx
mempannoro mexannsma ocymecrnnennx +roro ]enomena. Ancrpncxn nccneonarent x.
K+ptm 3xcn nmecre c anrnnuanamn Ananom Xoxxnnom n 3npm Xaxcnn tnn yocroent
sa +ro Hoenencxo npemnn 1963 roa. Onn nnepnte nnenn nonxrne mempannoro
norennnana nosnnxnonenne n mempane nepnnoro oxonuannx +nexrpnuecxoro nmnyntca,
no nosecrnnem axrnnnoro menaropa. 3ror nmnyntc nepeaer xomany no nepnnomy
nonoxny or onoro cnnanca x pyromy.
H naxonen, n 1970 roy eme ona Hoenencxax npemnx tna npncyxena xynnycy
Axcentpoy, Vnt]y 3nepy n Fepnapy Kany sa ycranonnenne mexannsmon cnnresa n
cexpennn menaropon n nepnntx xnerxax.
Konnexnnx menaropon pacmnpxercx c xaxtm room. Bce ee +xcnonart ynnxantnt.
anare nosnaxomnmcx c nexoroptmn ns nnx.
Aerena c1anonn1cn nntm
Hcropnx xpannr mnoro ynnnrentntx neren. Ona ns nnx o xpapom pnmcxom mnome
Iae Mynnn Cnenone, xoropt n 508 roy o name +pt no npemx nont pnmnxn c
+rpyccamn ntrancx nponnxnyrt no nopen rnant saxnarunxon napx Hopcena n ynrt ero,
urot cnacrn cno ropo. H Mynn cnacaer Pnm. Cnacaer, ne ynn Hopcena, a nopasnn ero
cnonm npespennem x ntrxam n cmeprn. Kora eccrpamnoro mnomy cxnarnnn n npnnenn x
napm na onpoc, Mynn nonoxnn pyxy na ntnammn xeprnennnx n epxan ee ram o
xonna onpoca. Hopaxennt Hopcen nocxnnxnyn: Ham ne cnpannrtcx c nnmn! n
nonenen ornycrnrt mnomy n cnxrt ocay Pnma.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

X. Ba.iovue. Ia Mvu Ceeo.a nepeo ape+ Hopceuo+. 1531. Bep.uucra rapmuuua
ea.epe (Gemaldegalerie)
Cxasxa noxt, a n ne namex rnacnr crapax nocnonnna. H nerena o Mynnn
nornepxaer +ro. pennne anropt, camn roro ne noospenax, npecxasann +ro nereno
ono ns sameuarentntx ocrnxenn mennnnt n nonornn orxptrne ecrecrnenntx
nnyrpennnx napxornxon, nasnanntx +nop]nnamn.
Hpncranxa +n or cnona +norennt nnyrpennn, op] xopent cnona mop]nn.
3nop]nnt ecrecrnennte menaropt nepnntx xnerox, onaammne cnocrnamn,
noontmn mop]nny. Inannoe ns nnx oesonnnanne.
Onapyxnnn +nop]nnt ne rpynnt nccneonarene. Ono n Htm-Hopxe pyxononn
Conomon Cnnep, nropym n ynnnepcnrere mornancxoro ropoa Aepnna nosrnannxn x.
Kocrepnnn.
Ipynna Cnnepa onapyxnna na mempane nexoroptx nepnntx xnerox rononnoro mosra
penenropt, c xoroptmn coennxercx nneennt n oprannsm mop]n. 3auem onn? Moxer
trt, mosr ntpaartnaer cno mop]n? Kocrepnnn ornernn a, moxer. Corpynnxn ero
naoparopnn c nomomtm ronxnx ]nsnxo-xnmnuecxnx meroon onapyxnnn n mosre
nenrnnte ]axropt, onaammne cnntntmn npornnoonentmn cnocrnamn, ntennnn nx n
nasnann +nop]nnamn. Hoponee o +rom orxptrnn yuent xnoynent paccxaxer
antme.
3amernm rontxo, uro nccneonannx nocnennx ner noxasann npxmym cnxst yponnx
coepxannx +nop]nnon n xponn n +monnonantnoro nanpxxennx oprannsma. Konnuecrno
nnyrpennnx napxornxon nospacraer n necxontxo pas n +xcrpenntx cnryannxx, cnxsanntx
c nonnennem n ncnxnuecxo narpysxo.
.Moxer trt, n y xpaporo Mynnx n ror reponuecxn ent 508 roa nepont ntpocnnn n
xpont ouent mnoro +nop]nnon?!
3pa an1nno1nxon
narnocrnxa n neuenne ne nnocracn mennnnt. Onn recno nsanmocnxsant. urot
ycnemno neunrt nao snart, uro neunrt. Ho, x coxanennm, anexo ne ncera npauam
yananoct narn +]]exrnnnoe cpecrno neuennx ononpemenno c onapyxennem npnunnt
saonenannx. Heuantno, uro cosanne nexapcrn sanastnaer na mnorne rot n menxam
npnxonrcx cxnonxrt ronont nepe nenosnanno cnno npnpot.
Ho cxnost repnnn naoparopntx noncxon nayxa, xax n ncx ncropnx uenoneuecxoro
omecrna, neyepxnmo mna nnepe. C pasnnrnem rexnonornuecxo mtcnn, noxnnennem
nontx snann, oxsarentno nacrynan momenr, xora nanmarentnocrt yuenoro, ]anrasnx
+xcnepnmenraropa n cuacrnnnt cnyua cnarannct noenno n rora npnxonno ro
cuacrnnnoe uyncrno osapennx, npnnocnnmee n nayxy nonoe ]ynamenrantnoe orxptrne,
snamenymmee nauano nono +pt n opte c panee nensneunmtmn onesnxmn.
H ecnn npaua nmo cnennantnocrn cnpocnrt: Kaxoe orxptrne cnacno ontme ncero
xnsne na semne?, xaxt, ne pasymtnax, ornernr: Orxptrne anrnnornxon.
pyrnx mnenn trt ne moxer. 3ro ecrnnrentno rax. Bexamn npaun oponnct c rnontm
nocnanennem, acnecct, ]ypynxynt, cencnc ynocnnn mnnnnont uenoneuecxnx xnsne,
cronernxmn yuente ncxann cpecrna optt c rposntmn ocnoxnennxmn, no noncxn nx n
nyumem cnyuae npnnonnn nnmt x orentntm, mano+]]exrnnntm naxoxam. o cepennt
XX nexa narnoenne pan, npncoennenne axrepnantno nn]exnnn x xaxomy-nno
naronornuecxomy nponeccy rposnno ontnomy cmeprtm.
Vuente mnornx crpan n pasntx naoparopnxx n xnnnnxax ropenn rontxo onnm xenannem
narn npornnoxne or rnono nn]exnnn! Heoxonmocrt orxptrnx nxronanact camo
xnsntm. H ono cocroxnoct.
Aonon. Coop cnn1oro Hanna
B Honone, n coope cn. Hanna necxontxo mornn. 3ect noxoponent rontxo camte
ntammnecx anrnnuane re, xnsnt n ena xoroptx xopenntm opasom nsmennnn ncropnm
uenoneuecrna. Tpn narponte nnnrt nexar pxom. ne ns nnx c nonntmn nmenamn I.
Hentcon n A. Bennnnrron, na rperte nnnnnant A. u. Ho ne noxonrcx npax
Anexcanepa unemnnra ntammerocx anrnncxoro mnxpononora, uenonexa, x xoropomy
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
c nonntm npanom moxno ornecrn cnona Onope Fantsaxa: Hyxnt conepmenno
ncxnmunrentnte ocroxrentcrna, urot nmx yuenoro nonano ns nayxn n ncropnm
uenoneuecrna.
Taxne ocroxrentcrna n xnsnn n rnopuecrne unemnnra tnn. Hpo]eccop K. Hanner pyr
unemnnra c mnomecxnx npemen, nponoxax ero n nocnenn nyrt, na nannxne cxasan:
Hxrtecxr onn ro nasa n Mennnncxo mxone Cenr-M+pn x nosnaxomnncx c
Anexcanepom unemnnrom. B ro ocennee yrpo, xora mt nnepnte ncrpernnnct, nnxomy,
xoneuno, ne morno npnrn n ronony, uro cpen nac naxonrcx onn ns nennuamnx nme
namero nexa. Mt tnn anexn or mtcnn, uro nacraner ent, xora, onnaxnnax unemnnra,
orpomnax ronna coepercx n +rom npexpacnom coope, urot nournrt namxrt rennx nayxn,
npnsnannoro ncem semntm mapom. Omensnecrno, uro on cnonmn paoramn cnac ontme
nme n onerunn ontme crpaann, uem xro-nno ns xnnymnx ntne na semne, a
nosmoxno, axe ns xnnmnx xora-nno npexe. 3ro ono yxe cnocono nnecrn nepenopor
n ncropnm uenoneuecrna.
Anrnnornxn crann nx nac npnntuntm arpnyrom neuennx. Tpyno npecrannrt, uro
xora-ro +rnx nexapcrn ne tno. uacrora n mnpora npnmenennx nx, c ono cropont, pesxo
ymentmnnn uncno ocnoxnenn n cmeprentntx ncxoon npn cenrnuecxnx n nn]exnnonntx
saonenannxx, a c pyro cropont, onpeenenntm opasom oecnennnn nx pont.
Hpenaparon noxnnnoct rax mnoro, uro onn sarmnnn cnany nepnoro cpen nnx
nennnnnnnna, no net +pa anrnnornxon, conepmnnmax nonnnnt nepenopor n
mennnne, nauanact nmenno c nero. A orxptn ero Anexcanep unemnnr.

A.ercauoep 4.e+uue
unemnnr ponncx 6 anrycra 1881 roa na ]epme Hox]nn n rpa]crne 3pxmnp n
Bornannn. Ero ponrenn Xtm n Ipec ann cnonm erxm xopomee nocnnranne. Bce
nonyunnn opasonanne, c ercrna tnn npnyuent x ceptesnomy rpyy. Exenenno omaxct
c npnpoo cpen mnpoxnx npocropon n nonornx xonmon mornancxo pannnnt, pexra
yunnnct nmnrt n nonnmart xnno mnp.
Oxonunn mxony, unemnnr ne cpasy npoonxnn yuey. On ycnen nopaorart necxontxo
mecxnen n napoxono xomnannn n axe, nnxnmt narpnornuecxnmn uyncrnamn,
yuacrnonan n none c ypamn. Onaxo spant cmtcn n xenanne nonyunrt nacroxmee
opasonanne epyr nepx, n monoo Anexcanep ornpannxercx x cnoemy crapmemy pary
Tomy n Honon, re n 1901 roy nocrynaer n mennnncxoe yunnnme npn ontnnne Cenr-
M+pn.
B 1906 roy cyta cnonr ero co snamennrtm axrepnonorom 3nmporom Parom,
uenonexom ynnnrentntm no ncex ornomennxx. Par tn neotuano rananrnnn n mnpoxo
opasonan. Vuent n nncarent on cran nereno eme npn xnsnn. Hncart o Pare moxno
ecxoneuno onro. B nem couerannct ynopcrno n nacrounnocrt, rnepocrt n nexnocrt
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uyncrn, neotxnonennax pexunnnocrt nsrnxon n ceptesnocrt yuenoro, ronxax yma no+ra
n nenoxonenmocrt nayuntx nsrnxon.
Hpeannte yuennxn ne npocro nmnnn Para, onn orornopnnn ero. Honacrt x nemy n
naoparopnm nn o uem nyumem ne mor meurart ror, xro xoren sannmartcx nacroxme
nayxo. H unemnnr o xonna cnonx ne ne nsmennn cnoe mxone. On eme onee npocnannn
naoparopnm Para, ocrono cmennn yunrenx na nocry npexropa, ne mtcnnn cnoe xnsnn
nne ee cren n ymep n naoparopnn no npemx ouepenoro ontra, oypenaemt nexmn, nect n
enax, yro cnorxnyncx, ynan, npnner oroxnyrt Hancera.

J.+pom Pam
Hmenno sect, n +ro naoparopnn, unemnnr cenaer na ntammnxcx orxptrnx, xoropte
cranyr rouxamn orcuera n ncropnn noncxa rex marnuecxnx nynt, o xoroptx eme n nauane
XX nexa meuran 3pnnx nexapcrn, ynnuroxammnx mnxpot, no ne npnnocxmnx npea
nopmantntm xnerxam n rxanxm. Hocxontxy rnannoe xenaemoe xauecrno nx saxnmuanoct n
nsnparentnocrn ecrnnx, onn onxnt tnn trt ecrecrnenntmn nx oprannsma, ro ecrt
nmert xnnornoe nponcxoxenne. 3ry ]anracrnuecxym meury 3pnnxa unemnnr cenan
peantnocrtm.
Hepntm ero marom na nyrn x orxptrnm uyecntx nexapcrn tno onapyxenne n 1921 roy
nnsonnma ocooro ]epmenra, coepxamerocx n nonornuecxnx xnxocrxx n onaammero
axrepnnnntmn cnocrnamn.
3ra naxoxa tna enom cnyuax. Tontxo cnyuax, no nnxaxnx npenonoxenn no +romy
nonoy y unemnnra pantme ne tno. Hpocro n onn ns ne nnnmarentno pasrnxtnax
uamxy c ntcexnno na ne xyntrypo esnpentx axrepn, unemnnr tn npocryxenntm
n ns ero cnesxmnxcx rnas necxontxo cnes ynann na pacrymne xoxxn. Kaxono xe tno
ynnnenne yuenoro, xora uepes necxontxo ne re mecra, xya ynann cnest, tnn uncrt or
mnxpontx xononn. Hopaxennt unemnnr cran nonropxrt +rn ontrt, oannxx n cpey c
mnxpoamn cnmny, cnest, cnnst ns noca. Pesyntrar tn onosnauen n nnx naxonncx
]axrop, ynnammn axrepnn. Onaxo ornnunrentno ocoennocrtm nnsonnma xnnxnoct
ro, uro on tn axrnnen rontxo no ornomennm x nenarorenntm axrepnxm n no+romy ne mor
narn mnpoxoro pacnpocrpanennx n mennnne, no cam ]axr ntpaorxn anrnmnxpontx
nemecrn n xnnom oprannsme nec ontmo meroonornuecxn cmtcn nx paspaorxn
antnemnx nanpannenn noncxa raxnx nexapcrnenntx npenaparon.
Henn1entnan nnecent
Vnopno npoonxax +xcnepnmenrt, n onn ns ne 1928 roa unemnnr oparnn nnnmanne
na ro, uro xyntrypa rnoepontx xoxxon n uamxe Herpn nornna n rom mecre, re ntpoc
nnecnent rpnox, cnopa xoroporo morna nonacrt n uamxy npn nepecene xononn. Kaprnna
nanomnnana raxym xe, xax n necxontxnmn roamn pantme, xora yuent ynnen rnent
mnxpoon npn ecrnnn nnsonnma. Ho ceuac +ro tnn yxe narorennte mnxpot
nosynrenn rxxentx cenrnuecxnx saonenann.
Hmo pyro uenonex na mecre unemnnra ne npnan t +romy ]axry ontmoro snauennx n
oran pacnopxxenne ntmtrt rpxsnte uamxn, no +ra cnyuanocrt ynana na
nororonnennym nouny. Bennxn Hacrep ronopnn: Cnyua nomoraer nnmt ymam,
nororonnenntm x orxptrnxm, a ]pannyscxn maremarnx X. Harpanx nncan: Ha cnyua
npn nennxnx orxptrnxx naranxnnamrcx re, xro ero sacnyxnnaer. unemnnr tn roron x
yaue n sacnyxnn ee. Orpocnn nce ocrantnte ena, on nect orancx nponepxe +roro
xnnennx.
Mnorouncnennte ontrt nornepnnn ntenenne nnecnentm rpnxom xaxoro-ro
nensnecrnoro ]axropa, onaammero momntm axrepnnnntm (paspymammnm) ecrnnem
na narorennte mnxpooprannsmt. Ho npocte unemnnra mnxonorn (cnennanncrt no rpnam)
nenrn]nnnponann +ror rpnox. Hm oxasancx Penicillium notatum.
Bnepnte noont rpnox tn naen mnecxnm ]apmaxonorom F. Becrnnnrom na
crnnnmem nccone nonyxycrapnnxonom pacrennn, coepxamem +]npnte macna. Anpe
Mopya n cnoe sameuarentno xnnre o unemnnre, cctnaxct na nocnomnnannx xent
yuenoro, sameuaer, uro unemnnr, ysnan o +rom, ncnomnnn 51- ncanom, re ronopnrcx: Bt
onptcxaere menx ncconom, n x ounmyct. Kax ryr ne nopasnrtcx npennennm pennnx
orocnonon?
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Axrnnnoe nemecrno, ntenxemoe rpnxom, unemnnr nasnan nennnnnnnnom. On npnnnex x
cnonm nccneonannxm C. Kpaoxa n . Pnnn, monotx npaue, nepe xoroptmn nocrannn
naxnym saauy +xcrparnponart nennnnnnnn ns yntona, n xoropom poc nnecnent
rpnox, n ouncrnrt ero c nentm ynorpenennx n nne nnexnn. Vnt, nce nontrxn cenart
+ro oxasannct esycnemntmn, ne xnarano cnennantnoro noxnmnuecxoro opasonannx
(nnocnecrnnn oxaxercx, uro monote nomomnnxn tnn nnsxn x ycnexy, no, ne snax
nmancon xnmnn, onn ne yunrtnann nexoropte erann). Vuente oruaxnnct, Kpaox
xennncx n nepemen n pyrym naoparopnm na onee ntcoxoe xanonante, a Pnnn ymen n
nnananne npauom na xopane.
Tax saxonunncx nepnt +ran n ncropnn orxptrnx nennrentno nnecenn. Ftno cenano
rnannoe unemnnr onapyxnn nennnnnnnn, no ntennrt n uncrom nne ero ne cmor, a
snaunr, mnpoxoe npnmenenne npenapara tno nenosmoxntm. Tem ne menee unemnnr nepnn,
uro xro-nno ouncrnr uyecnoe nexapcrno, on nepnn n xan
Tpnyuq mneunnra
H snesnt uac nacran. On axe npensomen nce ero oxnannx. Bnepnte nennnnnnnn
ntennnn n uncrom nne Xoyap unopn n 3pncr uen naronor n noxnmnx ynnnepcnrera
n Oxc]ope. Boxpyr nnx n 19381939 roax c]opmnponanact snamennrax Oxc]opcxax
rpynna, xoropax yxe x 1941 roy paspaorana nce +rant ntenennx, ouncrxn n
nponsnocrna nennnnnnnna.
Xoyap Vonrep unopn ponncx n 1898 roy n Aenane (Ancrpannx). Fyyun cryenrom-
menxom, on na nocnenem xypce nonyunn crnnennm Ceccnnx Poca, xoropax anana
nosmoxnocrt craxnponxn n nmom xpynnom nayunom nenrpe. unopn ntpan Oxc]op n
Kempnx. Paorax ram, on npoxnnn ntammnecx cnoconocrn n ]nsnonornn n naronornn
n tn yocroen crnnennn Pox]enneponcxoro ]ona nx craxnponxn n CBA.
B 1929 roy unopn nosnpamaercx n Anrnnm, snaxomnrcx c paoramn unemnnra no
nnsonnmy, naunnaer axrnnno paorart n +rom nanpannennn, a c 1935 roa, nonyunn
onxnocrt npo]eccopa naronornn n Oxc]ope, cocpeorounnaer nce cnon nnrepect na
erantnom anannse +roro nemecrna. unopn tn nyxen xnann]nnnponannt noxnmnx n no
pexomenannn npexropa Hncrnryra noxnmnn n Kempnxe u. Ionxnnca on npnrnamaer x
cee na paory monooro craxepa 3. uena. Hx coms oxasancx neotuano
nnoornopntm

Jpucm Bopuc Ueu
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Xovapo Vo.mep 4.opu
3pncr Fopnc uen ponncx n 1906 roy n Fepnnne. Oren ero tn ntxonem ns Poccnn. Ho
npnmepy orna uen pemnn nocnxrnrt cex xnmnn. On nocrynnn n Fepnnncxn ynnnepcnrer,
re ynopno nsyuan noxnmnm n ]nsnonornm. Hocne oxonuannx ynnnepcnrera uen
ycnemno samnrnn oxropcxym ncceprannm n nmen ontmne nnant na yymee. Ho n 1933
roy x nnacrn npnmnn nanncrt, n uen, yyun enpeem, cnacaxct or npecneonannx,
yesxaer n Anrnnm. On c ontmo paocrtm npnnxn npnrnamenne unopn, n c 1937 roa onn
naunnamr paorart nmecre.
uen npenaraer unopn nepexnmunrtcx c nsyuennx nnsonnma na nccneonanne
nennnnnnnna, nonarax, uro nmenno +ro nemecrno naeneno mnorooemammnmn
axrepnnnntmn cnocrnamn, unopn cornamaercx n onnaercx y Pox]enneponcxoro
]ona cycnnn nx nccneonannx. Vxe n 1940 roy uen co cnoe rpynno nonyuaer
ounmennt axrnnnt nennnnnnnn. nenanaroro ]enpanx 1941 roa nnexnnn
nennnnnnnna tnn ncntrant na nepnom nannenre nonnnecxom c rxxentm sapaxennem
xponn (cra]]nnoxoxxontm cencncom). Pesyntrar tn norpxcammnm ymnpammn ontno
na rnasax nauan ntsopannnnart. Hcuesna nnxopaxa, npexparnnnct osnot, eme nemnoro
n ontno ncraner na norn. Ho, ynt, neontmo sanac nennnnnnnna xonunncx, n onesnt
nocnpxnyna nnont. uepes necxontxo ne nannenr ymep. Ecnn t y nac tno ontme
nennnnnnnna! n oruaxnnn nocxnnxnyn unemnnr.
uro xe enart, re nponsnonrt nennnnnnnn? B Anrnnn npoonxart nccneonannx crano
nenosmoxntm mna nona, na Honon naann omt n n +rnx ycnonnxx nennnnnnnn tn
rem onee xpane neoxonm. Tora unemnnr noctnaer unopn n ero nomomnnxa Xnrnn n
Amepnxy n nsnecrnym naoparopnm npo]eccopa x. Korxnnna, n xoropo nonyuann
xnmnuecxne cpecrna nx nonornuecxo ouncrxn not. Korxnnn cpasy nonxn naxnocrt
saaun n nxnmunncx n paory. Fyxnantno n reuenne necxontxnx mecxnen n ero naoparopnn
n manentxom ropoxe Heopna tn nanaxen ntnycx ontmnx xonnuecrn nonmenoro
nexapcrna.
C +roro nx naunnaercx +pa nennnnnnnna. Hccneonannx cycnnpymrcx xpynntmn
npomtmnenntmn xopnopannxmn, n x 1943 roy nennnnnnnn yxe nponsnonrcx n Anrnnn
npomtmnenntm nyrem.
.Pasrap Bropo mnpono nont. Ha ]ponrax ynennunnaercx xonnuecrno panentx.
Cxontxo t ns nnx ne oxnno o noet n ne npoxnno t norom onro nopmantno
xnsnn, ecnn t ne orxptrne unemnnra n Oxc]opcxo rpynnt! B CCCP roxe nenact
axrnnnax paora no cosannm oreuecrnennoro nennnnnnnna. Ee nosrnannxna npo]eccop 3.
Epmontena. Ona co cnonmn corpynnxamn cymena ntennrt anrnnornx n 1942 roy n
tcrpo nananrt ero nponsnocrno n ornpanxy na ]ponr. Cornn rtcxu conercxnx conar n
o]nnepon cnac nennnnnnnn Epmonteno n rot Oreuecrnenno nont. Hennnnnnnn rnopnn
uyeca nnxnnnponan cenrnuecxne nponecct, crannn na norn nuepa eme esnaexntx
ontntx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

3uuauoa Buccapuouoeua Ep+o.ieea
B 1945 roy Kaponnncxn nncrnryr n Croxrontme coomnn o cnoem pemennn npncynrt
Hoenencxym npemnm rpem anrnncxnm yuentm A. unemnnry, 3. ueny n X. unopn sa
ntammeecx ocrnxenne orxptrne nennnnnnnna n ero repanenrnuecxoro +]]exra npn
neuennn pasnnuntx nn]exnnonntx saonenann.
Hocne cmeprn unemnnra n 1955 roy n peaxnnonno crarte Fpnrancxoro mennnncxoro
xypnana tno cxasano:
Tax neanno n crpemnrentno tn cenan px orxptrn, uro, nanepnoe, mt ne moxem
nonnocrtm onennrt nepenopor n mennnne, xoropt ntsnano n npoonxaer ntstnart
orxptrne Anexcanepa unemnnra.

A. 4.e+uue, X. 4.opu u J. Ueu no.v:amm Hooe.eecrvm npe+um
O mennnncxom nporpecce mnp, ecrecrnenno, cynr no ycnexam n neuennn onesne. Vxe c
ono +ro rouxn spennx Anexcanep unemnnr nmeer npano na eccmeprnym cnany. H ncne
sa nnm cnana npnnanexnr c+py X. unopn n oxropy 3. ueny, xoropte uepes ecxrt ner
nocne orxptrnx unemnnra namnn cnoco ntennrt nennnnnnnn n npernopnrt n xnsnt
naext, xoropte na nero nosnaran unemnnr eme n 1929 roy.
C orxptrnem nennnnnnnna nauanact nonax +pa n neuennn ontntx. Conpemenntm npauam
rpyno nonxrt, nacxontxo eccnntnt tnn nx npemecrnennnxn n opte c nexoroptmn
nn]exnnxmn. Hm nesnaxomo oruaxnne, onnaenanmee oxropamn, xora onn cranxnnannct c
onesnxmn, cmeprentntmn n re npemena, a renept nsneunmtmn. Hexoropte ns +rnx
saonenann axe nepecrann cymecrnonart. Hennnnnnnn n nce anrnnornxn, orxptrte
nocne nero, amr nosmoxnocrt xnpypry nponsnonrt raxne onepannn, na xoropte pantme
nnxro t ne pemnncx. Tontxo 3nmren no n pyro onacrn n eme Hacrep oxasann
raxoe xe, xax unemnnr, nnnxnne na conpemennym ncropnm uenoneuecrna.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

.B coope cn. Hanna y narponx Anexcanepa unemnnra ncera nexar xnnte nnert.
Onn ns ecn1n 1mcnu
3entman Baxcman ne tn npauom n nnxora ne yman sannmartcx mennnno. Tem onee on
axe npecrannrt cee ne mor, uro craner cosarenem nonoro nexapcrna. Hexapcrna, xoropoe
cenaer ero Hoenencxnm naypearom n nancera nnecer ero nmx n ncropnm mennnnt.
Baxcman oxasancx n Amepnxe ne ns-sa xopome xnsnn. On ponncx n 1888 roy na Vxpanne
n, enncrnenno, uro on enpe mor cenart n napcxo Poccnn +ro oxonunrt Oeccxym
rnmnasnm. Txra x snannxm tna nacrontxo nennxa, uro monoo uenonex pemaer yexart n
Amepnxy n ram nocnxmaer cex arponomnn, a rounee centcxoxosxcrnenno
axrepnonornn. On npononr nnrepecnte nccneonannx, nmx ero cranonnrcx nsnecrntm n
nayuntx xpyrax x 1930-m roam.
Baxcman npnsnannt anropnrer pyxononrent xpynno naoparopnn no nsyuennm
nonornuecxnx cnocrn nounenntx rpnxon n ynnnepcnrere Pouecrepa. On c nomomnnxamn
ynneuenno nccneyer cno nmnmt oexr nyuncrte rpnxn (crpenromnnert) n ne
noospenaer, uro cronr na nopore xnsnenno naxnoro orxptrnx. Hnxro ne snaer, xax
cnoxnnnct t ocroxrentcrna, cxopee ncero Baxcman nnxora t n ne ntrancx nsyunrt
nexapcrnennte cnocrna +roro rpnxa, ecnn t x nemy ne oparnnoct Amepnxancxoe
omecrno no opte c ryepxynesom.

3e.i+au Barc+au
B ro npemx noncxn meroon neuennx ryepxynesa tnn ono ns xnnorpenemymnx
nponem mennnnt. 3aonenanne nonyunno mnpoxoe pacnpocrpanenne, exerono or nero
ymnpano ontmoe uncno nme, xonrarnosnocrt (sapaxaemocrt) onesnn tna ocrarouno
ntcoxa, a +]]exrnnntx cpecrn ero neuennx n npo]nnaxrnxn, ynt, ne tno.
B noncxax npornnoryepxynesntx nexapcrn menxn oparnnnct sa nomomtm x Baxcmany.
Houemy x nemy, net on xe ne npau n ne xnmnx, a cnennanncr no anexo or mennnnt
centcxoxosxcrnenno axrepnonornn? A orner npocr. eno n rom, uro, nsyuax cnocrna
ryepxynesno nanouxn, mnxpononorn oparnnn nnnmanne na ynnnrentnt ]axr: ona
nnrentnoe npemx coxpanxercx na nosyxe, no momenrantno rnner, xora nonaaer n
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
semnm. C uem +ro cnxsano? Kro moxer ornernrt na +ror nonpoc? Btop tn ennoymen
rontxo Baxcman.
B 1932 roy, ornoxnn ncm ocrantnym paory, naoparopnx Baxcmana ncrynnna n o c
ryepxynesom. Hepnte nponepounte ontrt: xyntrypy ryepxynesntx nanouex ocropoxno
noxptnamr ronxnm cnoem semnn. Pesyntrar nanouxn ncuesamr, nouna ynnaer nx. 3naunr,
nanmenne nepnoe. uro xe ynnuroxaer annnnt? Baxcman npenonaraer, uro +ro onxnt
trt xaxne-ro nounennte mnxpot nnn rpnxn. H nauanact cxpynynesnax neanrnunax
paora. Corpynnxn naoparopnn nccneonann 10 rtcxu pasnnuntx nounenntx
mnxpooprannsmon. Hnxaxax onnara ne cmorna t crnmynnponart raxoe ynopcrno. Onn
paorann camoornepxenno, no nonnmann, uro nx ycnex cnacer cornn rtcxu uenoneuecxnx
xnsne!
H nx rnrannuecxn rpy ynenuancx ycnexom. B 1942 roy Baxcman co cnonmn yuennxamn
Banem n Byrn ntennnn ns nyuncroro rpnxa crpenromnnera axrnnnoe nemecrno,
xoropoe ynnuroxano ryepxynesnte nanouxn. Baxcman x romy npemenn yxe snan o
]enomenantnom orxptrnn unemnnra n cnoe nemecrno nasnan no ananornn c nennnnnnnnom
crpenromnnnnom. Bpaun snamennro xnnnnxn parten Meo n Pouecrepe nponepnnn
npenapar Baxcmana n nornepnnn, uro nonyuen ecrnnrentno nont momnt neuent
]axrop.
antnemne nccneonannx noxasann, uro nennnnnnnn n crpenromnnnn ecrnyer na pasnte
axrepnn n, raxnm opasom, c]epa npnmenennx +rnx npenaparon snaunrentno pacmnpnnact.
Baxcman npenoxnn nasnart nx anrnnornxamn (or rpeu. anti npornn n bios xnsnt)
nemecrnamn, ynnammnmn xnsnecnoconte onesnernopnte mnxpot. On npecxasan, uro
moryr cymecrnonart pyrne nnt anrnnornxon, a snaunr, nx nao ncxart n naxonrt! B
1952 roy sa orxptrne crpenromnnnna 3. Baxcman tn yocroen Hoenencxo npemnn.
Knonanx an1nno1nxon
Ipnxn crann nacroxmnm Knonaxom n noncxax nontx anrnnornxon. Tontxo n 1940-e
rot tnn orxptrt eme rpn nontx npenapara: xnopomnnernn, aypeomnnnn n reppamnnnn.
Ocoenno +]]exrnnntmn oxasannct nocnenne na. Aypeomnnnn noannxn pocr
pynennesntx annnn, a reppamnnnn c ycnexom crann npnmenxrt npn neuennn mnornx
nn]exnnonntx saonenann, rax xax on ynnuroxan pasnoopasnte axrepnn.
Ho oxasanoct, uro ne rontxo rpnxn, no n nexoropte nenarorennte axrepnn moryr
ntpaartnart anrnnornxn. Bnepnte +ro tno oxasano n 1950 roy. Taxne axrepnn
namnn n rnoe y uenonexa. Amepnxancxax enouxa Mapraper Tpecn saonena ocreomnennrom
(rnontm nocnanennem xocrn). Kora n naoparopnn cenann nocen rnonoro orenxemoro
nx nenrn]nxannn rnna annnn, ro oxasanoct, uro, xpome otuntx rnoepontx xoxxon, n
cpee ntpocna xyntrypa nensnecrntx panee axrepn.
Bpaun oparnnn nnnmanne na ro, uro pxom c xononnxmn +rnx annnn cpen xoxxon
nosnnxano pasxnxenne. Tora npnrnacnnn xnmnxon n nonpocnnn ntennrt ns +rnx
axrepn axrnnnt ]axrop. 3ro yanoct. Honyuennt npenapar ynnuroxan npente xoxxn.
Hont anrnnornx nasnann annrpannnom n crann ycnemno npnmenxrt ero n couerannn c
nennnnnnnnom nx noannennx cmemanno nn]exnnn, xoropax onontno uacro ncrpeuaercx
npn pasnnuntx saonenannxx xax rxxenoe ocnoxnenne, oycnonnennoe nosecrnnem
pasntx nnon mnxpoon.
pxn ycnex npnmenennx anrnnornxon n nx mnpoxoe pacnpocrpanenne n npnpoe
oycnonnnn ypnoe pasnnrne nono orpacnn ]apmaxonornn nayxn o nexapcrnax.
He nce ns orxptnaemtx ]axropon oxastnannct ocrarouno +]]exrnnntmn, no n
npnmenenne rex, y xoroptx tnn onapyxent uyoecrnennte cnocrna, cepxnnanoct
ns-sa orcyrcrnnx nx ocrarounoro xonnuecrna. Hpenxrcrnnem cnyxnna rexnnuecxax
rpynocrt n oporonnsna ntenennx n ouncrxn anrnnornxon ns nx ecrecrnenntx
ncrounnxon. Co nce ocrporo na nonecrxy nx cran nonpoc o ncxyccrnennom nonyuennn
+rnx nexapcrn.
Honme nexapc1na
Hcxyccrnennt cnnres anrnnornxon tn ocymecrnnen ocrarouno cxopo n +roro
cneonano oxnart. Hocxontxy nennnnnnnn tn ntenen, xnmnxam ocrananoct erantno
nsyunrt ero crpyxrypy, a snax crpoenne monexynt nemecrna, nerpyno ocymecrnnrt ee
cnnres.
Bnepnte crpoenne xpa nennnnnnnna onpeennn n 1954 roy anrnncxn noxnmnx .
F+ruenop, on xe onpeennn cocran anrnnornxa n ycranonnn, xaxo ]parmenr monexynt
onaaer axrepnnnntmn cnocrnamn. Orxptrne F+ruenopa nmeno ontmoe snauenne, rax
xax, snax erann crpoennx nemecrna, +rant ero cnnresa n pacnaa n oprannsme, moxno
tno, axnenrnpyx re nnn nnte crann ero meraonnsma, nonyuart npenapart c sapanee
saanntmn cnocrnamn, nanpnmep onee ycrounnte n +]]exrnnnte.
Hcxyccrnenno cnnresnpyemte anrnnornxn ne onpanann nepnonauantntx payxntx
naex. Hx +]]exrnnnocrt tna nnxe no cpannennm c npnpontmn, a cronmocrt
nonyuennx npenaparon ouent ntcoxa. H rora yuente, pemnn, uro ncrnna ncera
nocepenne, nomnn no nyrn cosannx nonycnnrernuecxnx anrnnornxon n na +rom
nanpannennn onnnct ornnuntx pesyntraron.
Ceuac nponsnonrcx ontmoe xonnuecrno pasnoopasntx nonycnnrernuecxnx
anrnnornxon. Hpnnnnn nx nonyuennx saxnmuaercx n cneymmem. Hocxontxy xpo nmoro
anrnnornxa ncxyccrnenno cnnresnponart rpyno, xnmnxn pemnnn cenart naoopor:
norexnonornuecxnm nyrem onn nonyuamr roront anrnnornx, sarem pacmennxmr ero,
ntenxmr xpo n anee, paorax c +rnm xpom, cosamr na ero ocnone nonte npenapart c
saanntmn cnocrnamn. Taxo noxo pemaer cpasy ne nponemt: c ono cropont,
snaunrentno ynpomaercx n yemennxercx nonyuenne ncxonoro ctptx nx nponsnocrna
nexapcrn, a c pyro cropont cosanne nontx mon]nnnponanntx anrnnornxon
nosnonxer ycnemno oportcx c xnnennem npnntxannx mnxpoon x npenapary, ecnn on
ecrnyer ocrarouno nnrentnoe npemx.
Honyuenne nonycnnrernuecxnx anrnnornxon crano Peneccancom nennnnnnnna. Oxasanoct,
uro nmenno on, n ornnune or mnornx pyrnx npenaparon, cnocoen axrnnno nnonsmenxrt
cnon neuente cnocrna n sanncnmocrn or npncoennennx x ero xpy pasnnuntx
xnmnuecxnx xomnonenron. Ha ocnone nennnnnnnna cosano oxono 20 nexapcrnenntx
coennenn (ensnnnennnnnnnn, nnnnnnn, mernnnnnnn, oxonnnnnn n pyrne), c nomomtm
xoroptx ycnemno neuar mnorne nn]exnnonnte saonenannx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hepeuent nnont orxptnaemtx n cnnresnpyemtx anrnnornxon mnpnrcx ro or roa. Ceuac
nx onncano yxe cntme 4 rtcxu, ns xoroptx +]]exrnnno npnmenxmrcx oxono 60. B
nocnenne rot nonyuent nonte anrnnornxn, xoropte onaamr cnocrnamn ynnart ne
rontxo axrepnn, no n rynrentno ecrnonart na onyxonente xnerxn.
H concem nocnenne coomennx: n annn y 58-nernero ontnoro CHHom ncnecrnne
ocnanennx nmmynno cncremt oocrpnncx sarnxmn panee ryepxynes. nx neuennx
npnmennnn anno nsnecrnt anrnnornx ]ynnnn. uepes necxontxo neent camouyncrnne
ontnoro ynyumnnoct nacrontxo, uro on cmor npncrynnrt x paore.
Hponeennte +xcnepnmenrantnte nccneonannx noxasann, uro ]ynnnn nontmaer
pesncrenrnocrt (ycrounnocrt) sopontx xnerox x nnpycy CHHa, a n cnyuae nopaxennx
oprannsma tcrpo ocranannnnaer pasmnoxenne rynrentnoro nnpyca.
Bropax nn]opmannx nsnecrnt sananorepmancxn ]apmaxonor u. uanpa cymen rax
mon]nnnponart cnocrna anrnnornxa nennnnnamnna, uro on cmor samennrt
pasmnoxenne nnpyca CHHa n xnerxax. Hycrt oa +rn coomennx nnocnecrnnn oxaxyrcx
menee snaunrentntmn, uem npn nepnom snaxomcrne c nnmn, rem ne menee paspaorxa
meroon optt co CHHom npn nomomn anrnnornxon ne nnmena peantntx ocnonann.
Honcxn yuentx npoonxamrcx. Xnsnt ne cronr na mecre. Hsnecrnte ceuac nexapcrna
oroyr n npomnoe, noxnxrcx nonte. Ha cmeny anrnnornxam nanepnxxa npnyr nonte,
onee +]]exrnnnte npenapart, no nmn ncera yyr nomnnrt nmena yuentx, xoropte
cnonmn nccneonannxmn cosann re uyecnte nexapcrna, cranmne n cepenne XX nexa
naexno nperpao na cmepronocnom nyrn mnornx nn]exnnonntx saonenann.
Kaunn npe1xnonennn
B ncropnn nmo nayxn ecrt momenrt, xora xenaemoe onepexaer nosmoxnoe. Hoxnnxmrcx
mnorooemammne nen, onn rpeymr cnoero nonnomennx, no nx nnepennm npenxrcrnymr
re nnn nnte ocroxrentcrna. Fyyun camn no cee orentntmn uacrntmn nponemamn, +rn
nonpoct, ne naxox cnoero paspemennx, croxr nenpeoonnmtm aptepom na nyrn pasnnrnx
nontx nanpannenn, orxptnammnx mnpoxne nepcnexrnnt nporpecca nce nayxn n nenom.
B mennnne na nporxxennn nce ee ncropnn raxnx xamne nperxnonennx tno nemano.
Ho ymente nonmant naxonnn nyrn nx oxoa n npoxnatnann mapmpyrt, nosnonnnmne
ceuac naexno oecneunrt esonacnocrt nme. O nexoroptx ns nnx anare
noronopnm
Mapaqon noncxon
B xnpyprnn nnnort o cepennt XIX nexa nonontmn pn]amn tnn na ont n rno.
Hmenno onenoe paspaxenne n nocnanenne onepannonntx pan ne anann nosmoxnocrn
antnememy pasnnrnm mennnncxoro pyxoennx, xorx anaromnuecxne snannx n
rexnnuecxne paspaorxn, naxonnennte x romy npemenn, enann nosmoxntm ocymecrnnenne
ynnxantntx onepann, mnorne ns xoroptx mornn npnnecrn x noee na ceptesntmn
saonenannxmn.

Kax ycrpannrt ont? Kax cenart nmemarentcrno xnpypra neuyncrnnrentntm nx
ontnoro? Kax yepeut onepannonnym pany or onacnoro nocnanennx? Kax, xax, xax?..
3mnnpnuecxne nontrxn npaue nsannrt nannenra or onn nsnecrnt anno.
pennennncxne xnnrn uapaxn n Cympyrt pexomenymr nx +roro nonrt ontnoro nnnom
n ornapom xononnn. Ernnrxne n xnrant ynorpenxnn onn, manparopy n ramnm.
Innnoxpar npennctnan ennaonny, a Iomep coneronan npnnnmart nannrox nenenre,
coepxamn pasnnunte napxornxn.
Pasymeercx, nce +rn cpecrna ne onaann ntcoxo +]]exrnnnocrtm, oxastnann
xparxonpemennt n cnat +]]exr n ne mornn ctrpart snaunrentno ponn n noncxax raxnx
momntx oesonnnammnx cpecrn, xoropte t ann nosmoxnocrt ocymecrnnxrt
nnrentnte n omnpnte xnpyprnuecxne onepannn.
B 1800 roy nponsomno cotrne, nonoxnnmee nauano mapa]ony nanmenn n paspaorox,
]nnnm xoroporo nncrarentnoe npnmenenne napxosa nacrynnr uepes 40 ner nocne +roro
n noer n ncropnm mennnnt onnm ns camtx ntammnxcx ee orxptrn.
Crano yxe npnntuntm, uro naxnte nanmennx nonauany ocramrcx nesameuenntmn n ne
onennnamrcx no ocronncrny nayuntm mnpom. Tax tno n n nauane XIX nexa, xora
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nanarnnernn yuennx xnpypra X+m]pn +nn orxptn oneyronxmmee ecrnne saxncn
asora. Cnauana on nponsnonn ontrt na xomxax, norom nonpoonan na cee n onapyxnn,
uro ntxanne +roro rasa ntstnaer cocroxnne ontxnennx n nenocnpnnmunnocrn x onn.
Ias +ror tn nasnan necenxmnm, noromy uro ntxanmne ero nmn ncntrtnann
neoxcnnmoe uyncrno necentx n yonontcrnnx. 3rnm nontsonannct poxune aprncrt,
]oxycnnxn n npononennxn, xoroptx tno ocrarouno no nce npemena. Ha cnonx
ntcrynnennxx onn c ycnexom npnmenxnn ero nx ocrnxennx nocropra n +]opnn y
spnrene n cnymarene. Copox ner necenxmn ras crpancrnonan no cnery, npexe uem
cnyua sacrannn ero cronxnyrtcx c mennnno.
B 1844 roy n ropocxom cay amepnxancxoro mecreuxa Xapr]op poxun ]nnoco] T.
Konron ntrancx npnnneut x cee nnnmanne nynnxn neotuntm ecrnnem saxncn asora.
Cpen ronnt, copanmecx noxpyr Konrona, tn syno npau I. V+nnc. B ror ent on cam
crpaan syno ontm n, ne naxox nn n uem oneruennx, pemnncx na oruaxnnt mar
nonpocnn aprncra norn c nnm x anrncry n nepe rem, xax ror npncrynnr x yanennm
sya, art emy notmart necenxmnm rasom. Konron cornacnncx, n onn nanpannnnct x
xony Pnrrcy mecrnomy cromaronory. 3]]exr tn nopasnrenen. V+nnc ne nouyncrnonan
nnxaxo onn npn +xcrpaxnnn sya. Hoxa Pnrrc n V+nnc, nepennax pyr pyra,
nocropxenno ocyxann cnyunnmeecx, Konron ceran n nanxy, n onn nrpoem ocymnnn
yrtnxy noprnena n uecrt ncropnuecxoro cotrnx, cranmero rouxo orcuera n
npnmenennn napxosa npn xnpyprnuecxnx onepannxx.
Onaxo cyta n n +ror pas oxasanact nenarocxnonno x nepnoorxptnarenxm. V+nnc,
nonnocrtm ynepennt n ycnexe, pemnn npoemoncrpnponart ecrnne saxncn asora
nynnuno. Copan mnornx npaue n cryenron, on an ontnomy notmart necenxmnm
rasom n cran yanxrt y nero sy. Heoxnanno nx V+nnca ontno saxpnuan or onn.
Bennxoe orxptrne ne cocroxnoct, rpnym] oepnyncx ]apcom. Hyume t V+nnc ne enan
+roro, pasouaponanne tno nacrontxo cnntntm, uro ne rontxo ne cnococrnonano
nnepennm saxncn asora n mennnny, a, nanpornn, orronxnyno or nee npaue eme na 20 ner,
noxa n 1863 roy, yxe nocne rparnuecxo cmeprn V+nnca (on noxonunn xnsnt
camoyncrnom), ror xe Konron nmecre c A. Cmnrom ns rocnnranx mrara Konnexrnxyr ne
cran nnont n yxe c ycnexom npnmenxrt necenxmn ras.
B 1846 roy ornecx cnant xocnyncx amepnxancxnx npaue B. Moprona n u. xexcona
onn n xauecrne napxornuecxoro cpecrna crann c ycnexom npnmenxrt +]np.
Bnepnte cnornopnt +]]exr +]npa orxptn n 1813 roy ntammncx anrnncxn
ecrecrnoncntrarent Maxn uapae. Hsnecrnt ocroncxn npau u. xexcon
(nonyunnmn xpome mennnncxoro eme n xnmnuecxoe opasonanne), snax o ontrax
uapaex, pemnn nonpoonart ecrnne +]npa na cee. Btxax ero napt, xexcon
onapyxnn, uro nocornorxa n roprant cranonxrcx npn +rom nenocnpnnmunntmn x onn.
xexcon, onee nnrepeconanmncx n ro npemx xnmne, uem mennnno, paccxasan o cnonx
nanmennxx monoomy npauy B. Moprony, n ror pemnn paspaorart +]]exrnnnt cnoco
npnmenennx ero y ontntx npn xnpyprnuecxnx onepannxx.

Bu.i+ Mopmou
Hocne ne ouent yauntx ontron na coaxax, Mopron, nnrynrnnno omymax, uro on cronr na
nopore ntammerocx orxptrnx, cnoconoro nepenepnyrt nosmoxnocrn mennnnt,
copan nce cnoe myxecrno (a no cnnerentcrny conpemennnxon, on tn nepemnrentnt
uenonex) npononr na cee ontr, cranmn nonoporntm cotrnem n n ero xnsnn, n n
ncropnn xnpyprnn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

B. Mopmou npoeooum ceo nepei uapros 16 ormop 1846 eooa. 4omoepaqu us +vse
vuueepcumema Bocmoua (CLA)
Bnocnecrnnn on yer rax ncnomnnart o +rom:
npnopen +]np ]npmt Fapnerra, nsxn yrtnxy c rpyxo, sanepcx n xomnare, ycencx n
onepannonnoe xpecno n nauan ntxart napt. 3]np oxasancx nacrontxo xpenxnm, uro x uyrt
ne saoxnyncx, onaxo xenaemt +]]exr ne nacrynnn. Tora x namounn nocono nnarox n
nonec ero x nocy. nsrnxnyn na uact n ncxope norepxn cosnanne. Ounynmnct, x
nouyncrnonan cex cnonno n cxasounom mnpe. Bce uacrn rena yro onemenn. orpexcx t
or mnpa, ecnn t xro npnmen n +ry mnnyry n pasynn menx. B cneymmn momenr x nepnn,
uro, nnnmo, ympy n +rom cocroxnnn, a mnp ncrpernr nsnecrne o +ro moe rnynocrn nnmt
c nponnuecxnm couyncrnnem. Haxonen x nouyncrnonan nerxoe mexoranne n ]ananre
rpertero nantna, nocne uero nontrancx orponyrtcx o nero ontmnm nantnem, no ne cmor.
Hpn nropo nontrxe mne yanoct +ro cenart, no nanen xasancx conepmenno onemenmnm.
Mano-nomany x cmor nonxrt pyxy n ymnnnyrt nory, npnuem yenncx, uro nourn ne
uyncrnym +roro. Hontranmnct nonxrtcx co cryna, x nnont ynan na nero. Hnmt nocrenenno
x onxrt open xonrpont na uacrxmn rena, a c nnm n nonnoe cosnanne. roruac xe nsrnxnyn
na uact n onapyxnn, uro n reuenne cemn-noctmn mnnyr tn nnmen nocnpnnmunnocrn.

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

H. Hupoeoe u na+muur e+v e euuuuro vcaoioe Buuu
Tax Mopron cran snamennrtm. uepes necxontxo ne, 16 oxrxpx 1846 roa nsnecrnt
amepnxancxn xnpypr x. Voppen nponen nepnym omnpnym xnpyprnuecxym onepannm
no +]npntm oesonnnannem. Mopron anan napxos, a Voppen yanxn xpynnym
npoxennym onyxont na mee y monooro myxunnt. Oesonnnanne tno nonntm,
onepannx npomna ycnemno. C rex nop napxos orxptn nepe xnpyprne ynnxantnte
nosmoxnocrn cnacennx uenoneuecxnx xnsne.
B Poccnn nepnym onepannm no +]npntm napxosom ocymecrnnn 14 ]enpanx 1847 roa
ntammncx xnpypr H. H. Hnporon.
V +]npa tcrpo noxnnnnct conepnnxn xnopo]opm, satrax saxnct asora, nnyrpnnennte
napxornuecxne npenapart. B xoporxn cpox tnn cxoncrpynponant n cosant annapart
nx osnponannx napxosa, paspaorant merot nnryannonno
[2]
noaun napxornuecxo
cmecn uepes rpyxy, nneennym n rpaxem, npenoxent pasnnunte merot oesonnnannx.
C]opmnponanact n ceuac ycnemno pasnnnaercx camocroxrentnax orpacnt mennnnt
anecresnonornx nayxa o oesonnnannn.
Hporpecc n xnpyprnn, oecneuennt orxptrnem napxosa, nopasnrenen, no ne menee nenntm
xnnxercx nxna, nnecennt n ee pasnnrne eme onnm orxptrnem, nponcmemnm roxe n
cepenne XIX nexa. 3ro orxptrne ynnuroxnno eme onn nonont pn], croxmn na nyrn
xnpypron.
Hesmneuoe npannno ycnexa
To, o uem ceuac noer peut, anno crano ne rontxo npnntuntm, no n oxsarentntm
npannnom nmo xnpyprnuecxo xnnnnxn. 3ro ast xnpyprnn, ro, c uero cryenr-menx
naunnaer cnoe snaxomcrno c mennnncxo npo]eccne. Hepnax rnana n yuennxe no
xnpyprnuecxo nponeenrnxe (nneenne n xnpyprnm) rax n nastnaercx Acenrnxa n
anrncenrnxa.
Hacxontxo naxen +ror pasen xnpyprnn moxno nonxrt ns cnon ntammerocx conercxoro
xnpypra axaemnxa C. Cnacoxyxonxoro: Ecnn nt cxaxere mne, xax n +ro xnnnnxe
conmamr acenrnxy, x cxaxy nam xax sect neuar.
Fes acenrnxn n anrncenrnxn nenosmoxno npecrannrt conpemennym xnpyprnm. A net
ncero uyrt onee 100 ner nasa npaun conepmenno ne snann o +rom ntne nestnemom
npnnnnne oprannsannn paort xnpypron.
uro xe osnauamr +rn cnona? Anrncenrnxa n acenrnxa (or rpeu. anti npornn, a
orpnnarentnax uacrnna, sepsis rnnenne) cnocot npeynpexennx nn]nnnponannx pan
n opta c sapaxennem nx mnxpoamn. Hocxontxy nce ocnonnte meponpnxrnx no
oessapaxnnannm pan npeycmarpnnamr npnmenenne xnmnuecxnx nnn ]nsnuecxnx meroon
opaorxn xax camo pant, rax n npemeron, conpnxacammnxcx c ne (nncrpymenron, pyx
xnpypra, nepenxsounoro marepnana), ro n nepnom cnyuae ynorpenxercx repmnn
anrncenrnxa, a no nropom acenrnxa. Xorx raxoe npnmenenne pannosnauntx no
cemanrnuecxomy cmtcny nonxrn, xoneuno, ycnonno.
o orxptrnx anrncenrnuecxnx meponpnxrn ycnex mnornx xnpyprnuecxnx onepann
cnonncx na ner rxxentmn ocnoxnennxmn, nosnnxanmnmn nocne nnx, narnoennem
onepannonntx pan c pasnnrnem n rxxentx cnyuaxx cencnca (sapaxennx xponn),
npnnoxmero ontntx x cmeprn.
Xnpyprn tnn n oruaxnnn. Onn ne mornn nonxrt npnunnt +rnx ocnoxnenn n oponnct c
nx nosnnxnonennem xro xax mor, +mnnpnuecxn npnmenxx pasnnunte esnn]nnnpymmne
nemecrna. Tax, nanpnmep, amepnxancxn xnpypr O. Konmc n 1842 roy nacroxrentno
pexomenonan mtrt pyxn nepe nccneonannem poxennn xnopno noo. Hourn n ro xe
npemx nenrepcxn axymep H. 3emmentnec nnen n noncenennym npaxrnxy cnoe xnnnnxn
opaorxy pyx pacrnopom xnopno nsnecrn, nacrounno yxastnax na ro, uro +ro nosnonxer
snaunrentno cnnsnrt uncno nocnepoontx ocnoxnenn. Onaxo ero npnmepy nocneonann
nemnorne.
B Poccnn n +rn xe rot nennxn H. Hnporon nontsonancx npn neuennn ornecrpentntx pan
pacrnopamn xnopno nsnecrn c xam]apntm cnnprom, asornoxncnoro cepepa, pasneennoro
nnnntm cnnprom, ono nacroxo, cepnoxncntm nnnxom. Vcnex ncex +rnx meponpnxrn
tn nesnaunrenen rpyno narn npornnoxne or nensnecrnoro xa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

roseq Hucmep
Ho n xonne xonnon ranoe ncera cranonnrcx xnntm. B xonne 1850-x nauane 1860-x roon
Hyn Hacrep enaer nennxoe orxptrne. On ycranannnnaer snauenne mnxpoon n nponeccax
poxennx n rnnennx enxontx ren. Cranonnrcx nonxrno ]arantnax pont rnoepontx
mnxpooprannsmon n nosnnxnonennn rxxentx, nopo cmeprentntx ocnoxnenn panenoro
nponecca. Bcxope, n 1867 roy, n anrnncxom xypnane Hanner noxnnnact crartx xose]a
Hncrepa, n xoropo on orcrannan nem o rom, uro npnunno paneno nn]exnnn,
cnnpencrnymme n xnpyprnuecxnx orenennxx n neyme x orpomno nocneonepannonno
cmeprnocrn, xnnxercx sapaxenne onepannonno pant narorenntmn mnxpoamn,
coepxamnmncx n nosyxe, na pyxax xnpypra n nncrpymenrax. Crartx, xoropax nastnanact
Anrncenrnuecxne npnnnnnt n npaxrnuecxo xnpyprnn, npnnecna Hncrepy mnponym
cnany.
Ero nmx ropocrt Anrnnn. Fnorpa]nx Hncrepa nxnmuena n anronornm xnsneonncann
100 camtx ntammnxcx nnunocre Coennennoro Koponencrna. Hncrep ponncx n 1827
roy. Oxonunn n 1852 roy Hononcxn ynnnepcnrer n nonyunn crenent axananpa
mennnnt, on nauan paorart n nsnecrno xnnnnxe Cama n 3nnypre. Hepnte rot cnoe
npaueno exrentnocrn Hncrep nocnxmaer n ocnonnom xnpyprnuecxo o]rantmonornn.
B 1858 roy on cranonnrcx xnpyprom Koponencxo ontnnnt n 3nnypre n ononpemenno
nonyuaer npnrnamenne unrart xypc nexnn n ynnnepcnrere. B 1860 roy cranonnrcx
npo]eccopom, npoonxaer ycnemnym npenoanarentcxym paory n 3nnypre n Inasro, a c
1877 roa nosnpamaercx n pono ynnnepcnrer, re nonyuaer xnpyprnuecxym xa]epy.
Fyyun rananrnnntm xnpyprom, Hncrep nce xe npocnannncx ne cnonm macrepcrnom. On
nomen n ncropnm mennnnt npexe ncero xax cosarent xnpyprnuecxo anrncenrnxn.
Ocnontnaxct na nccneonannxx Hacrepa, Hncrep paspaoran xomnnexc reopernuecxn
oocnonanntx meponpnxrn no opte c xnpyprnuecxo nn]exnne. Cncrema Hncrepa tna
ocnonana na ncnontsonannn xnmnuecxoro axrepnnnnoro cpecrna xaponono xncnort.
Hpnmenenne esnn]nnnpymmero nemecrna tno paccunrano na ynnuroxenne mnxpoon n
nepnym ouepet ne n camo pane, a na npemerax, nxoxmnx n conpnxocnonenne c ne.
Hncrep npnanan ontmoe snauenne nosymno nn]exnnn. On ncnontsonan xapononym
xncnory ne rontxo nx opaorxn pyx xnpypra, onepannonnoro nonx n nncrpymenron, no n
nosyx n onepannonno raxxe oessapaxnnancx onntno nyntnepnsanne pacrnopa
xaponono xncnort. Hocne samnnannx nnn ramnonannn pant onepannonnoe none
saxptnanoct rpexcnono nonxsxo, cocroxme ns menxono ra]rt, xaponnsonanno nart
n nenponnnaemoro cnox maxnnroma.
Hocne nneennx +ro cncremt xnpyprnuecxoe sapaxenne n xnnnnxe Hncrepa crano
pexocrtm, esonacnocrt onepannn nensmepnmo nospocna, a cmeprnocrt cnnsnnact n
ecxrxn pas. Mero Hncrepa, ananmn npexpacnte no romy npemenn pesyntrart, npnopen
mnoro croponnnxon n pasntx crpanax.
Pyccxne xnpyprn K. Peep n H. Bentxmnnon c ycnexom ncnontsonann anrncenrnuecxne
npnnnnnt Hncrepa n oeno ocranonxe no npemx pyccxo-rypenxo nont 18771878
roon.
Hmx anrnncxoro xnpypra ne cxonno co crpannn raser n xypnanon. Ormeuax ocote
sacnyrn xnpypra, anrnncxax xoponena nasnaunna ero n 1896 roy npesnenrom
Koponencxoro Omecrna (oprannsannn, ananornuno Poccncxo axaemnn nayx). Mnorne
ynnnepcnrert mnpa nspann ero nouerntm oxropom.
Anrncenrnxa Hncrepa noxnyna nonym xnsnt n xnpyprnm. Bpaun, conmax
anrncenrnuecxne npannna, mornn renept ne oxrtcx nensexnoro pasnnrnx n pane rnonoro
nocnanennx. B nocneymmne rot rexnnxa Hncrepa tna ocrannena, noxnnnnct nonte,
onee naexnte n esnpente merot acenrnxn n anrncenrnxn. antnemee pasnnrne n
yconepmencrnonanne +rnx meponpnxrn npaxrnuecxn cneno na ner pncx sapaxennx
onepannonno pant narorenntmn mnxpoamn.
Orxptrne Hncrepa ecrnnrentno tno +noxantntm. H ceronx, nanmax pacrymym c
xaxtm room, nanpammym nce nonte n nonte cnnt, mnpoxo pacmnpxmmym c]epy
cnoero nnnxnnx, noncrnne uyoecrnennym xnpyprnm, mt cosnaem, uro nmenno na
ntammnxcx ocrnxennx mennnnt paspaorxa n nnepenne n xnnnnuecxym npaxrnxy
napxosa n npnnnnnon anrncenrnxn sanoxnnn n cepenne XIX nexa npount ]ynamenr
nennuecrnennoro sannx Xnpyprnn, xoropoe npoonxaer crponrtcx n cranonnrcx nce onee
n onee snaunrentntm.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Mm namnn ero!
Cpen mnoxecrna onesne uenonexa ecrt saonenannx nourn mncrnuecxne. Ho cnoe
nepasraannocrn n reuenne nnrentnoro npemenn, no neotuno xnnnnuecxo xaprnne, no
mnpore n pasmaxy pacnpocrpanennx, no opasy rex nnunocre, xoropte nocnxrnnn cnom
xnsnt opte c nnmn.
Taxona pennxx onesnt manxpnx. Cneennx o ne npncyrcrnymr n camtx craptx
namxrnnxax nnreparypt ernnercxnx nannpycax n xnracxnx nerenax. Crpax n yxac,
ncenxnmnecx n nme +ro onesntm, cnmnromarnxa manxpnn, npecrannennax n opasax
nyntx en nnxomanox onnctnannct eme Iepoorom.
Hourn no nce nexa manxpnx, saxnarnnmax nente marepnxn, c ocoo cnno cnnpencrnonana n
Hrannn. axe nasnanne +ro onesnn snyunr no-nrantxncxn manxpnx (n nepenoe
nnoxo nosyx). Eme n I nexe o name +pt pnmcxne nncarenn Bappon n Konymenna
cnxstnann pacnpocrpanenne manxpnn c saonouenntmn mecramn. B XIX nauane XX nexa
saonenaemocrt n cmeprnocrt or manxpnn tnn ouent ntcoxnmn. Fopta c ne crana ono
ns camtx axryantntx saau mennnnt. ecxrxn yuentx menxon n nonoron,
npaxrnuecxnx npaue n pasntx crpanax ntrannct n rpyntx noncxax narn npnunnt
+roro saonenannx n +]]exrnnnte cnocot ero neuennx.
H ror rpnym], xoropt nposnyuan n cnonax Bapnx Hanepana no npemx ero Hoenencxo
peun: Mt namnn ero! nenuan nepennny nccneonann, sa xoropo croxr mnorne n mnorne
yuente. Hoenencxn xomnrer ormernn ntcoxo npemne nyx ns nnx Ponanta Pocca
(1902) n Bapnx Hanepana (1907). Oranax ant ynaxennx ncem nx xonneram, mt npn
paccxase o noee na manxpne ne moxem oorn monuannem, no xpane mepe, eme nyx
yuentx Harpnxa Mencona n xonannn Ipaccn. Bce uernepo n panno mepe sacnyxnnn
npnsnanne n naroapnocrt nme.

3namennrt ]pannyscxn nonor Bapnt-Hyn-Ant]onc Hanepan ponncx n 1845 roy.
Hocne oxonuannx ynnnepcnrera Hanepan pemnn nocnxrnrt cex nporncronornn (nayxe o
npocremnx) n onncx ntammnxcx ycnexon. B 1884 roy on cranonnrcx npo]eccopom
rnrnent n noenno-mennnncxo mxone Bant-e-Ipac n Hapnxe, c 1897 roa paoraer n
Hacreponcxom nncrnryre. B 1893 roy Hanepana nsnpamr unenom ]pannyscxo
mennnncxo axaemnn, a n 1895 Hapnxcxo axaemnn nayx. On cranonnrcx nouerntm
unenom pxa mennnncxnx omecrn, n rom uncne Herepyprcxoro n Farymcxoro. B 1908
roy Hanepan ocnonan ]pannyscxoe omecrno +xsornuecxo naronornn. Ero nmx xax nmx
yuenoro onoro ns noenrene manxpnn nsnecrno xaxomy ]pannysy.
Hnxn nccneonann no nsyuennm manxpnn, sa xoropt Hanepan nonyunn n 1907 roy
Hoenencxym npemnm, tn ntnonnen nm n 18781884 rot. B uernepxe namnx repoen
Hanepan tn nepntm nccneonarenem, utn paort sanoxnnn meroonornuecxn nepnym
ocnony n nanpannennn noncxon npnunnt +roro pacnpocrpanennoro rxxenoro saonenannx.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Lap.i Haeepau
Bo npemx paort n Anxnpe (18781883) on nsyuan nsmenennx n xponn n rxanxx ontntx
manxpne. Ero nnnmanne npnnnexno nocroxnnoe npncyrcrnne n masxax xponn cnoeopasntx
nnrmenrnponanntx +nemenron.
Hoonte momenrt nnepnte tnn onapyxent eme n 1846 roy pyccxnm npauom H. .
Bmrnem, no ror ne cmor oxcnnrt npnpoy +rnx opasonann. B 1880 roy, n cepnn
rmarentntx nanmenn, Hanepany yanoct ycranonnrt, uro +rn +nemenrt xnnxmrcx
xnntmn crpyxrypamn mnxporameramn n rem camtm nmemr napasnrnuecxym npnpoy.
Vuent npoonxan nccneonannx, n yaua ne sacrannna cex xart n 1881 roy
]pannyscxn nonor oxonuarentno enaer ntno o rom, uro nosynrent manxpnn
onapyxennt nm onoxnerount xnnornt napasnr. Orxptrne Hanepana ne npomno
nesameuenntm, ero ntcoxo onennnn cnennanncrt, no ona saraxa (n, noxany, camax
rnannax) ocranact nepasraanno. Kax +ror napasnr nonaaer n uenoneuecxn oprannsm?
B 1884 roy Hanepan onapoyer rennantnym oraxy on npenonaraer, uro uacrt
xnsnennoro nnxna manxpnnoro napasnra nporexaer nne uenoneuecxoro rena, n
npomexyrounom xosxnne nacexomom. Hpan tn nennxn 3nmren, xora yrnepxan, uro
n nayxe ne menee naxnoe snauenne npnnanexnr npannntno nocrannenntm nonpocam, uem
naenntm na nnx orneram. Hanepan nocrannn nonpoc. Orner na nero namnn Harpnx
Mencon, Ponant Pocc n xonannn Ipaccn.
Hamnn ecrnnrentno nce nmecre, n camoe sameuarentnoe n rom, uro cenann nesanncnmo,
ne nonropxx ontron pyr pyra, ntnonnnnn, ne oronapnnaxct, onpeenennte uacrn paort
n ns cnonx xnpnnue cnoxnnn npexpacnoe sanne Hoet na xonapno onesntm.
Harpnx Mencon ponncx n Bornannn n 1844 roy. Eme mxontnnxom on sannrepeconancx
nonorne. Ha uepaxe cnoero oma npenapnponan xnnorntx n, xax nnocnecrnnn
ncnomnnan, tn ouent ynnnen, onapyxnn n xenyxe xomxn nenrounoro uepnx. Tax on
ynnexcx napasnronorne. B 1864 roy saxonunn 3nnyprcxn ynnnepcnrer, nonyunn
snanne npaua, n 1866 samnrnn oxropcxym ncceprannm n yexan paorart npauom n Knra
na ocrpon Tanant. B 1871 roy on nepeesxaer na mr Knrax n oprannsontnaer rocnnrant n
ropoe Amoe. B Honon on nepnercx rontxo uepes 23 roa n 1890 roy, re uepes 8 ner
cosacr Hncrnryr rponnuecxnx onesne, oprannsyer 20 +xcnennn n pasnte crpant nx
nsyuennx pasnnuntx nonpocon rponnuecxo mennnnt n napasnronornn.
3a rot paort n Knrae Mencon cran nsnecrntm yuentm n npauom, anropnrerntm
cnennanncrom n onacrn rponnuecxo mennnnt. Hmenno n +ro npemx on nponen
nccneonannx, xoropte, na nepnt nsrnx, ne ornocxrcx x nponeme manxpnn. Ha camom
ene onn nocnyxnnn nyrenono sneso nx Ponanta Pocca n xonannn Ipaccn. Ha
onm nocnenero ntnana uecrt nocrannrt rouxy n +ro pame ne. Ho o +rom nosxe
uro xe cenan Mencon? On, nsyuax cemecrno nnruartx rnncron ]nnxpn, ntstnammnx
y xnrene rponnxon cnononym onesnt, onapyxnn, uro npomexyrountm xosxnnom
]nnxpn xnnxmrcx mocxnrt, xoropte npn yxyce sapaxamr uenonexa. Orxptrne Mencona
nmeer saxnartnammym ncropnm n camo no cee ocrono orentno rnant, no sect mt
paccxastnaem o manxpnn n no+romy ynomxnem rontxo o rom, uro, snax o mnoronernnx
paorax Pocca, on coomnn emy o cnonx nanmennxx n noconeronan npenomnrt nx no
ornomennm x manxpnn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Hampur Meucou
Cam Mencon, xnnx n Honone, ne mor sannmartcx nsyuennem rex nnon xomapon, xoropte,
no ero mnennm, nepenocxr manxpnm, a Pocc, naxoxct n rponnxax, mor +xcnepnmenrantno
nponepnrt nen Hanepana n Mencona. H on cenan +ro.

Poua.io Pocc
Ponant Pocc ponncx n 1857 roy. B 1881 roy on saxonunn mennnncxn xonnex cn.
Bap]onomex n yexan npauom n Hnnm. Paorax ram mnoro ner n noncenenno cranxnnaxct c
manxpne, on nceneno orancx +ro nponeme n cran ncxart npnunnt ee nosnnxnonennx.
Honyunn noepxxy n nnne raxoro anropnrera, xax Mencon, on, noxnonnennt ero nexmn
n ontramn Hanepana, n 18971898 roax npononr cnennantnte nccneonannx na nrnnax n
+xcnepnmenrantno oxastnaer pont xomapa-ano]eneca n nepeaue +ro onesnn. B 1913
roy Pocc nosnpamaercx n Honon, paoraer npo]eccopom rponnuecxo mennnnt n
Koponencxom xonnexe, a n 1927 roy cranonnrcx npexropom Hncrnryra rponnuecxnx
onesne, xoropt nocnr ceuac ero nmx.
Pocc tn pasnocroponne pasnnrtm uenonexom, on nsnecren n xax nncarent, anrop
necxontxnx pomanon, pam, mnornx crnxornopenn. B 1902 roy ero nxna n nsyuenne nyre
nosnnxnonennx manxpnn tn ormeuen Hoenencxo npemne.
A renept, xax npnnxro n npnxnmuenuecxo nnreparype (a nama ncropnx uem ne cmxer nx
raxoro paccxasa), x+nnn-+n (cuacrnnnt xonen)! Anrop ero snamennrt nrantxncxn
napasnronor n nonor xonannn Farrncra Ipaccn. Kax +ro uacro cnyuaercx, on tn
cnnerenem npncyxennx nyx Hoenencxnx npemn sa nsyuenne nponemt, xoropo
nocnxrnn ncm cnom xnsnt n, nesanncnmo or Hoenencxnx naypearon, onncx n re xe rot
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ne menee snaunrentntx ycnexon. Ho on, no npnxorn cytt, ne tn ormeuen +xcnepramn
Hoenencxoro xomnrera.

roeauuu Ipaccu
Ipaccn nmecre co cnonmn nomomnnxamn A. Fnntxmn n x. Facrnanennn n 1898 roy (rora
xe, xora n Pocc) npnmen x ntnoy, uro rontxo xomapt poa ano]enec moryr cnyxnrt
nepenocunxamn manxpnn. H on oxasan +ro nnepnte na uenonexe, sapasnn oponontnen
uepes yxyct +rnx xomapon. Taxnm opasom, nmenno x. Ipaccn nocrannn rouxy n onro
ncropnn optt c manxpne, ncropnn nonno orxptrn n pasouaponann, naxoox n
norept, rparnuecxnx n cuacrnnntx cye.
Taxont ocnonnte nexn ncropnn nosnannx manxpnn. uernepo yuentx nocneonarentno
npecrannxnn ncm xaprnny nosnnxnonennx n pasnnrnx onesnn: Bapnt Hanepan orxptn ee
nepnonpnunny manxpnnoro nnasmonx, Harpnx Mencon npenonoxnn n reopernuecxn
oocnonan n xauecrne npomexyrounoro xosxnna onpeenennt nn xomapa, Ponant Pocc
+xcnepnmenrantno oxasan ero npanory n ontrax na nrnnax, a xonannn Ipaccn
nornepnn +ry nent no ornomennm x uenonexy.
Iepon namero paccxasa tnn Ipaxanamn n camom ntcoxom nonnmannn +roro cnona. Onn
axrnnno npononnn cnon nen n orxptrnx n xnsnt. Ho nx paspaorxe n npn
nenocpecrnennom yuacrnn npononnnct mnpoxomacmrante meponpnxrnx, ocymannct
onora, cornn rtcxu nme nonyuann npenenrnnnym anrnmanxpnnym repannm.
Mt ouent uacro, nomnx o nmcxnx enax, satnaem o nx rnopnax n rem camtm,
oesnnunnax cotrnx, oecnennnaem nx snaunmocrt n name ncropnn.
B rom, uro ceuac manxpnx cneena npaxrnuecxn rontxo x +nnsonuecxnm ncntmxam n
nexoroptx pernonax semnoro mapa, orpomnax neonennmax sacnyra uertpex
ecrecrnoncntrarene.
Mosanxa xponn
B ncropnn pasnnrnx xaxo nayxn cpen mnoxecrna naxoox oxsarentno ecrt raxne
orxptrnx, xoropte na nepnt nsrnx xaxyrcx npocro nontmn ]axramn, nmemmnmn cyryo
uacrnoe snauenne. Onaxo no npomecrnnn npemenn onn oxastnamrcx ]ynamenrantntmn
ocrnxennxmn, xopenntm opasom nsmenxmmnmn cnoxnnmymcx cnryannm, n cranonxrcx
rouxo orcuera cxauxoopasnoro nporpeccnnnoro pasnnrnx +ro orpacnn snannx.
B mennnne nepeuent raxnx cotrn ne ouent nennx. Ho axe camt npnnpunnt
+xcnepr, coxpamax ero, nenpemenno ocrannr na onom ns nepntx mecr orxptrne
ancrpncxoro nmmynonora Kapna Hanmrenepa, cenannoe nm n nepnt ro XX nexa. O
+rom orxptrnn nayunt mnp ysnan ns onynnxonanno yuentm n 1901 roy neontmo
crartn O arrnmrnnarnnntx cnocrnax nopmantno uenoneuecxo xponn.

Kap. Hauoumeuep
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Vsnan no ne npnan +romy ]axry snauennx. H ecnn orxptrne Hanmrenepa tno
ynnnrentno npocro, ro nennnmanne x nemy tno npocro ynnnrentno. Hapaoxc
saxnmuancx n rom, uro yxe onee 300 ner npaun xann noonoro uya, camo npemx n
napacrammn nporpecc n nonornn n mennnne npeonpeennn ero noxnnenne, no nnepnnx
mtmnennx n cymecrnymmax, x coxanennm, o ceronxmnero npemenn orpannuennocrt
xpyrosopa y mnornx ecrecrnoncntrarene ocrannnn orxptrne Hanmrenepa es nnnmannx.
Honaonnoct 14 ner aanrannn x onncannomy ]axry, paspasnnact Hepnax mnponax nona,
n rpanmarnuecxax +nnemnx co nce ocrporo onaxnna ramneroncxn nonpoc nx coren
rtcxu panentx: Ftrt nnn ne trt? Ftrt snaunr cnacenne rontxo n nepennnannn
xponn, ne trt n xoropt pas cmnpnrtcx c eccnnnem n pasraxe ran npnpot.

Aecmpucra rvnmpa uo+uua.o+ 1000 uu..uueoe, einvueuua e :ecmi K. Hauoumeuepa
uepes 14 ner nocne cnoero poxennx orxptrne Hanmrenepa conepmnno nonnnnym
penonmnnm n mennnne. Cront neoxonmoe no mnornx cnyuaxx nepennnanne xponn ns
upesntuano onacno nponeypt, npnnonnme x cmeprn xaxoro rpertero nannenra,
npenparnnoct n +]]exrnnnt mero cnacennx ontntx, n noannxmmem ontmnncrne
cnyuaen nporexammn es ocnoxnenn. Mnnnnont nme no ncex crpanax mnpa openn
nropym xnsnt naroapx ancrpncxomy yuenomy. uro xe onapyxnn n 1900 roy 32-nernn
npau?
Kapn Hanmrenep nnepnte onncan nmmynorenernuecxne npnsnaxn xponn, oycnonnennte
cnenn]nuecxnmn anrnrenamn (nsoanrnrenamn), xoropte nosnonnnn ntennrt rpn rpynnt
xponn y uenonexa. B 1902 roy, pasnnnax nsrnxt cnoero yunrenx, corpynnx Hanmrenepa
Apnano Brypnn onncan uerneprym rpynny xponn. Ceuac +ry xnaccn]nxannm moxno
narn n nmom yuennxe no ]nsnonornn. Komnnannx nyx rnnon renon (A n B) n
+pnrponnrax n coornercrnymmnx x nnm anrnren (n) n nnasme xponn onpeenxmr uertpe
rpynnt xponn (O; A; B; AB). 3ra xnaccn]nxannx nocrynnpyer, uro nmn c I rpynno xponn
(O) xnnxmrcx ynnnepcantntmn onopamn, nx xpont moxno nepennnart nannenram c nmo
rpynno xponn, a nmn c IV rpynno (AB) ynnnepcantnte pennnnenrt, nm moxno
nepennnart xpont nmo pyro rpynnt.
Haxoxa Hanmrenepa orxptna nyrt or neynpannxemoro (a noromy sauacrym n
neyaunoro) x nenenanpannennomy ocmtcnennomy nepennnannm xponn. B 19141915 roax
n Anrnnn, CBA n upannnn tnn cosant cranaprnte ctnoporxn nx onpeenennx rpynn
xponn n no npemx Hepno mnpono nont xnpyprn n apmnxx +rnx crpan mnpoxo n c ycnexom
npnmenxnn nepennnanne xponn, ncnontsyx ctnoporounym narnocrnxy nannunx
nsoanrnrenon n anrnren n xponn panentx.

Ooua us +uoeo:uc.euuix no:moeix +apor c nopmpemo+ K. Hauoumeuepa
B pyrnx crpanax, n rom uncne n n Poccnn, rorontx cranaprntx ctnoporox ne tno n
npaun ne mornn ncnontsonart orxptrne Hanmrenepa nx oxasannx nomomn cnonm
nannenram. Pyccxne xnpyprn rxxeno nepexnnann +ro, snax o nennxonenntx pesyntrarax
sapyexntx xonner n ntrannct camocroxrentno paspaorart meronxy nonyuennx raxnx
ctnoporox.
B 1919 roy B. H. Bamon, yuennx snamennroro xnpypra C. H. ueopona, cran axrnnno
paorart n +rom nanpannennn, on cosan rpynny ns monotx npaue, n n 19211922 roax
no ero pyxonocrnom H. H. Enancxn, C. B. Ienan n H. H. Crpatnt nonyunnn
cranaprnte ctnoporxn nx onpeenennx rpynn xponn n nnepnnn +ror mero n pasnnunte
ontnnnt n xnnnnxn name crpant.
Cnpanennnocrn pan cneyer ormernrt, uro, nesanncnmo or K. Hanmrenepa, uemcxn
npau n ncxn n nauane XX nexa, anannsnpyx n Kapnonom ynnnepcnrere n Hpare 3000
npo xponn, nonyuenntx y ncnxnuecxnx ontntx, raxxe orxptn uertpe rpynnt xponn, no
ancrpncxn nmmynonor tn nce xe nepntm
Kapn Hanmrenep tn nesaypxno nnunocrtm no ncex ornomennxx. Heneycrpemnennt
n xpnrnuecxn mtcnxmn, nnuero ne npnnnmammn na nepy, +nnnxnonenuecxn
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
opasonannt uenonex, necrxmn nonemncr, nmnrent mystxn n no+snn, on ne mor ne
ocrannrt cno nxna n coxponnmnnne uenoneuecxnx snann.
Ponncx Kapn n 1868 roy nns Bent n ropoe Faene, n 1891 roy oxonunn mennnncxn
]axyntrer Bencxoro ynnnepcnrera n pemnn nocnxrnrt cex naronornn. Onaxo nocrenenno
nnrepec x xnmnn pan nepx na npnnxsannocrtm x nonornn, n nayunte ncxannx monooro
menxa neyxnonno nnexnn ero n onacrt nmmynonornn.
3amnrnn oxropcxym ncceprannm, Hanmrenep paoran n ynnnepcnrercxnx xnnnnxax,
sarem n nncrnryrax rnrnent n naronornn n Bene. C 1911 no 1919 ro on ononpemenno tn
npo]eccopom naronornuecxo anaromnn Bencxoro ynnnepcnrera, a n 1921 roy nonyunn
necrnoe npnrnamenne nepeexart n CBA n paorart n snamennrom ntm-opxcxom
Pox]enneponcxom nncrnryre.
C 1922 roa o cnoe xonunnt n 1943 roy Hanmrenep pyxononr orenom naronornn n
axrepnonornn Pox]enneponcxoro nncrnryra. 3a 20 ner paort n Amepnxe Hanmrenep
ycneer cenart eme necxontxo orxptrn n nmmynoremaronornn, craner ornom
nmmynorenernxn, ero nmx noer n sonoro ]on ecrecrnosnannx XX cronernx.
B 1927 roy Hanmrenep conmecrno c unnnnom Hennnom onapyxnn eme uertpe
anrnrena n uenoneuecxnx +pnrponnrax (M, N, P, p). Taxnm opasom ancrpncxn nmmynonor
cran anropom yxe rpex xnaccn]nxann rpynn xponn no rpem anrnrenntm cncremam
+pnrponnron, oennxmmnx cemt pasntx nsoanrnrenon.
Paort Hanmrenepa crann nacroxmnm Knonaxom nx paspaorxn erantntx xapr
nsoanrnrenon xponn xnnorntx n uenonexa. K ceronxmnemy nm nenrn]nnnponano yxe
oxono 80 raxnx mapxepon, onn ncrpeuamrcx n pasnnuntx couerannxx, nx nsanmoornomennx
n +pnrponnrax uenonexa ynnxantnt n moryr c ycnexom ncnontsonartcx nx nenrn]nxannn
nnunocrn.
B 1930 roy Kaponnncxn nncrnryr n Croxrontme, ormeuax ntammeecx snauenne
orxptrnx Kapna Hanmrenepa, npncynn yuenomy Hoenencxym npemnm. Tpnnart ner
raxo onrn nyrt or orxptrnx o ero npnsnannx npomen ancrpncxn nmmynonor. B ro
nonyuennx npemnn emy tno yxe 62 roa. nx mnornx yuentx nonyuenne Hoenencxo
npemnn n raxom nospacre crano t ocrontm nennom nx exrentnocrn, nocne +roro moxno
tno t nncart memyapt n npemx or npemenn ntcrynart c nexnnxmn, cosnanax, uro npoxnn
xnsnt ne spx. Ho Hanmrenep ne mor xnrt cnoxono, on uyncrnonan, uro moxer n onxen
paorart, on rpynncx nencrono cam n rax xe noxnonenno pyxononn cnonm xonnexrnnom.
H ycnex npnmen cnona
B 1940 roy 72-nernn Hanmrenep norpxc mnp nroptm ntammnmcx orxptrnem. Bmecre
c Anexcanpom Bnnepom amepnxancxnm nonorom (noromxom +mnrpanron ns Poccnn) on
orxptnaer ntne xopomo nsnecrnt pesyc-]axrop xponn, xoropt, xax ncxope ntxcnnnoct,
coepxnrcx n +pnrponnrax 85 % nme. Hmenno pesyc neconmecrnmocrt marepn n
peenxa (npn paxe pesyc-nonoxnrentnoro myxunnt c pesyc-orpnnarentno xenmnno)
nexnr n ocnone rxxenoro saonenannx remonnrnuecxo xenryxn nonopoxenntx. Bpaun
onrne rot ntrannct pasraart rany +ro naronornn n esycnemno oponnct c ne. B
1940 roy nropoe orxptrne npo]eccopa Hanmrenepa onxrt cnacno ecxrxn rtcxu
xnsne.
uepes rpn roa nocne onapyxennx pesyc-]axropa Kapn Hanmrenep ymep. Vmep, paorax
n cnoe naoparopnn. Cxonuancx or pasptna cepna na rnasax cnonx corpynnxon.
B ent ero cmeprn 26 nmnx 1943 roa npesnenr CBA upanxnnn Pysnentr npnsnan
amepnxannen cxnonnrt ronont n namxrt o nennxom yuenom n rpaxannne, xnsnt xoroporo
tna nonna xenannx nosnart n ynyumnrt uenoneuecxn mnp
Kapn Hanmrenep orxptn nam ynnnrentnym mosanxy xponn. Vsopt xnsnn, cnnerennte
ee opnamenrom, nenonropnmt n ecnennt.
3ono1on nex xnpyprnn
Bce merot neuennx, npnmenxemte n xnnnnuecxo mennnne, moxno pasennrt na ne
ontmne rpynnt: repanenrnuecxne n xnpyprnuecxne. Tepannx n xnpyprnx repmnnt
rpeuecxoro nponcxoxennx. Tepannx (or rpeu.therpia) saora, yxo. Xnpyprnx (or
rpeu. cheir pyxa, ergon paora) pyxoenne. B +rnx nasnannxx saxnmuena raxrnxa nyx
noxoon x opte c onesnxmn. Tepannx +ro neuenne es pyx, ro ecrt nyrem nneennx n
oprannsm nexapcrn (nexapcrnennax repannx), c nomomtm ]nsnuecxnx meroon
(]nsnorepannx), nocpecrnom omennx c ontntmn, nnymennx, rnnnosa (ncnxorepannx).
Xnpyprnx xe +ro npxmoe nosecrnne na naronornuecxn nponecc pyx npaua nyrem
yanennx saonenmero oprana (nanpnmep, xonenncr+xromnx yanenne xenunoro nystpx
npn xenunoxamenno onesnn) nnn noccranonnennx nonpexenntx rxane
(pexoncrpyxrnnnax xnpyprnx, nanpnmep samena xnananon cepna npn nopoxe, ynyumenne
npoxonmocrn xponn no cocyam npn arepocxnepose aprepn n r. n.).
Hmo nn xnpyprnuecxoro nmemarentcrna nneuer sa coo ncxyccrnennoe nropxenne
npaua n npnponym anaromnm uenoneuecxoro oprannsma. Ocnontnaxct na npnnnnnnantno
pasnnuntx nosnnnxx na neuenne saonenann, repanenrt n xnpyprn ne ncera onxntm
opasom nenn cex no ornomennm pyr x pyry. Tepanenrt cntcoxa cmorpenn na xnpypron:
Mon, name eno rontxo pyxamn nopaorart, a ronona npoe t nn x uemy, sauem
ymart, pasmtmnxrt, xora nce nnno n onepannonno pane, a xnpyprn, n cnom ouepet,
tnano, paccyxann rax: uro ram repanenrt ranerxamn n yxonamn ecrnymr,
ontme paccyxamr, uem neuar, nce panno, ecnn uro-ro ceptesnoe nocne nx neuennx
ontnte x nam nonaamr. necxontxo ynpomam n crymam ]paseonornm xon]nnxra,
no npn +rom cmtcn ero ocraercx onee spnmtm.
Hcropnuecxne ocroxrentcrna cxnatnannct rax, uro o cepennt XIX nexa repannx
ecrnnrentno tna +nnro, a xnpyprnx sannmana menee npnnnnernponannoe nonoxenne
npn nope Mennnnt. Ho npemx eper cnoe, rexnoxparnuecxne nerpt oneramr n o
mennnncxoro xoponencrna, xnpyprn conepmencrnymr cnon nncrpymenrt, nsoperamr
oesonnnanne, paspaartnamr pasnnunte annapart nx npnmenennx nx n xauecrne
ncxyccrnenntx opranon, cranonxrcx nosmoxntmn onepannn, o xoroptx pantme moxno
tno rontxo meurart. Xnpyprnx ns 3onymxn nocrenenno npenpamaercx n npnnneccy, na nee
nce ontme n ontme opamamr nnnmanne n, naxonen, c cepennt XX nexa xnpyprnx
ncrynaer n cno sonoro nex, nauanom xoroporo crana nepecaxa opranon, a ano]eos eme
nnepen.
Hmenno nepecaxa (rpancnnanrannx) opranon axxymynnpyer n cee nce ocrnxennx
xnpyprnn n no+romy npecrannxercx camtm xpxnm nonornom nce xnpyprnuecxo
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xnnonncn. Ho npexe uem paccxasart o nanonee samerntx cotrnxx n ee norpa]nn, mt
ne moxem ne nocnxrnrt necxontxo crpannn name xnnrn xnpypry, xoropt n XIX nexe
cmnn crontxo nnntx napxon nx cnoe 3onymxn, es xoroptx ona nnxora ne crana t
ceronxmne xoponeno. anare nenaonro ornpannmcx n Bnenapnm
Bnp1yos xnpyprnn
Bnenapcxn xnpypr Teoop Koxep tn snamennr. Hoxany, mano xro ns npaue moxer
cpannnrtcx c nnm no mnpore mtmnennx, xnpyprnuecxomy macrepcrny, orarcrny nayunoro
n npaxrnuecxoro nxnaa n mennnny.
C nepnoro nx n xnpyprnn n o nocnenero cnoero uaca Koxep paoran n ynnnepcnrercxo
xnpyprnuecxo xnnnnxe n Fepne. Hxrtecxr onn ro crent onepannonno crapnnnoro
sannx mennnncxoro ]axyntrera mnenapcxo cronnnt tnn nemtmn cnnerenxmn ero
noncxon, comnenn, pasouaponann, naex n ycnexon. Tpnnart enxrt ner Koxep
nosrnannxn cnom antmy marep n cenan ee xnpyprnuecxo Mexxo xonna XIX nauana
XX nexa.

Teooop Koxep
Hpo]eccop A. Pocnoncxn n 1968 roy n cnxsn c 50- roonmnno co nx cmeprn
mnenapcxoro xnpypra nncan:
Ha nporxxennn mnornx ner xnnnnxa n Fepne, pyxononmax Koxepom, npnnnexana ne rontxo
mnorouncnenntx ontntx co ncex crpan mnpa, no n xnpypron, xano nmymnx snann
Pexo xro ns xnpypron, ntesxanmnx c nayuntmn nenxmn sa npeent ponnt, ne cunran
cnonm onrom onee nnn menee npoonxnrentnoe npemx nocnxrnrt erantnomy
osnaxomnennm c nayuno-npaxrnuecxo exrentnocrtm npo]eccopa T. Koxepa, noyunrtcx n
ero xnnnnxe. Pesyntrart raxoro osnaxomnennx tnn ncera rnyoxo nneuarnxmmnmn
B 1897 roy npnnar-onenr Xaptxoncxoro ynnnepcnrera M. Kysnenon nponen uertpe
mecxna n xnnnnxe Koxepa. B cnonx Hnctmax ns-sa rpannnt on paccxastnan:
.Fepncxax xnpyprnuecxax xnnnnxa no opasnonomy nponeennm acenrnxn (conmennm
crepnntnocrn), ocoennocrxm marepnana, ncecroponnemy nccneonannm ontntx n no
opnrnnantnocrn nponsneenntx n ne onepann n cnocoon neuennx pan moxer
npecrannrt nx nocemammero ee npaua ontmo nnrepec Fontmo narnocrnuecxn
rananr, opnrnnantnocrt n camocroxrentnocrt nayuntx nosspenn, npenocxonte paort n
nccneonannx ntenxmr npo]eccopa Koxepa ns uncna nnenntx mno nnocrpanntx
xnpypron na ocooe nouernoe mecro xnpypra-mtcnnrenx
Herepyprcxn npo]eccop A. Tayep, nocernnmn mnorne xnpyprnuecxne xnnnnxn pasntx
crpan mnpa, nsan n 1893 roy xnnry Conpemennte mxont xnpyprnn, xoropax o cnx nop
ntstnaer ontmo nnrepec n xnnxercx nnnorpa]nuecxo pexocrtm. B ne, anannsnpyx
cnon nneuarnennx or npetnannx n xnnnnxe Koxepa naxt (n 1882 n 1891 roax), on rax
onennnaer yponent macrepcrna mnenapcxoro xnpypra:
Koxep, xax ncrt xyoxnnx, onaaer yxom rnopuecrna, no+romy npn ntnonnennn axe
camo rnnnuecxo onepannn on ncera nnocnr neuro cnoe, nonoe, ne nnmennoe
npaxrnuecxoro snauennx. Hporpeccnnnoe nanpannenne n nsyuennn naronornuecxnx mep
neuennx, rounoe pacnosnananne xapaxrepa saonenannx n, naxonen, ncxycnoe ntnonnenne
oneparnnntx npnemon cyrt re cpecrna, xoroptmn npo]eccop Koxep ocrnraer
netnanoro ycnexa n xnnnnuecxo exrentnocrn
Ha narpono nnnre Teoopa Koxepa art 18411917. On npoxnn 76 ner. Hs nnx 51 ro
npeanno cnyxnn Xnpyprnn.
B 1865 roy Teoop saxanunnaer mennnncxn ]axyntrer Fepncxoro ynnnepcnrera n
nsnpaer xnpyprnm enom cnoe xnsnn. Hocne ynnnepcnrera on craxnpyercx n Hmpnxe y
snamennroro T. Fnntpora n n Fepnnne y nexopononannoro monapxa nemenxnx xnpypron F.
Hanrenexa. Hepnoxnaccnte yunrenx nocnnrann nepnoxnaccnoro yuennxa, xoropt ne
rontxo craner c nnmn n onn px, no n npensoer no cnoemy ymennm n cnane nearoron.
Bosnparnnmnct n Fepn, on ocrancx n nem nancera, neonoxparno orneprax npenoxennx
pyxononrt xa]epamn n npecrnxntx ynnnepcnrerax Enpont. C 1866 roa on onenr, a c
1872 npo]eccop n npexrop xnpyprnuecxo xnnnnxn Fepna.
uro xe cenan Koxep n xnpyprnn? Kaxne orxptrnx n ocrnxennx nosnonnnn npo]eccopy C.
Mnpornopneny nanncart o Koxepe: 3ro tn nnpryos n nonnom cmtcne +roro cnona. V nero
tno uemy noyunrtcx?
Hoponoe onncanne ncero roro, uro npnnnec n xnpyprnm Koxep, rema orentno xnnrn,
no axe xoncnexrnnnoe nsnoxenne n npocroe nepeuncnenne +ranon n nex ero rnopuecrna
ronopxr o ntammemcx nxnae mnenapcxoro xnpypra n mennnny.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hpexe ncero Koxep nsnecren xax ocnonononoxnnx conpemenno acenrnuecxo xnpyprnn.
On nnepnte paspaoran n npenoxnn +]]exrnnnte cnocot crepnnnsannn monnoro
marepnana n merot optt c mnxpoamn no npemx onepannn, xoropte xopenntm opasom
nsmennnn crnnt n npnnnnnt xnpyprnn. Conmecrno c 3. Tanenem on nsan Hexnnn o
xnpyprnuecxnx nn]exnnonntx onesnxx (1895), n xoroptx nopono nsnoxnn n
snaunrentno yrnynn yuenne o acenrnxe.
Onaax necrxmnmn snannxmn anaromnn n yyun rananrnnntm oneparopom, Koxep
npenoxnn px yontx n ]nsnonornuecxn onpananntx xnpyprnuecxnx ocrynon x
neuenn, xenuntm nyrxm, noxenyouno n mnronnno xenesam, xpynntm cycranam. Emy
npnnanexar nsnecrnte cnocot onepann na nenanarnnepcrno xnmxe, pesexnnn
(yanennx) xenyxa, oneparnnnoro neuennx naxontx rptx, nnpannennx ntnnxon nneua,
rpenanannn uepena, pesexnnn xstxa, amnyrannn npxmo xnmxn.
Hsyuax ocoennocrn ornecrpentntx pan, mnenapcxn xnpypr noxasan ecrnne saxonon
rnpannnxn npn paspymennn rxane n momenr npoxoxennx uepes nnx panxmero cnapxa.
Koxep nepntm pexomenonan pacceuenne pan, nneenne n nnx acenrnuecxnx ramnonon n
crexnxnntx penaxe c nocneymmnm nanoxennem nropnuntx mnon. 3rn meponpnxrnx
cnococrnonann cnnxennm uncna rnontx ocnoxnenn n ycxopxnn ntsoponnenne
ontntx. Koxep raxxe nsopen necxontxo cnennantntx xnpyprnuecxnx nncrpymenron,
nasnanntx renept ero nmenem mnnnon, saxnmon, xpmuxon. Onn n ceronx nmemrcx n
xaxo onepannonno n mnpoxo npnmenxrcx.
Cnon nsrnxt na mennnny, orpomnt npauent ontr Koxep nsnoxnn n Vuennn o
xnpyprnuecxnx onepannxx. 3ra xnnra o cnx nop cnyxnr pyxonocrnom x ecrnnm
mnornx xnpypron, onn uepnamr orrya snannx ne rontxo o oneparnnno rexnnxe, no n
saunrtnamrcx ynnexarentntmn paccxasamn npo]eccopa o anaromo-]nsnonornuecxom
oocnonannn roro nnn nnoro cnocoa onepannn.
Bnpora, rnynna, opoconecrnocrt rpn nnocracn Koxepa. B ro ero cmeprn (1917)
ntammncx nemenxn xnpypr K. Iappe, px ner paoranmn y Koxepa accncrenrom, nsan
cnon nocnomnnannx. B nnx on ocoo nouepxnnaer rpeonanne Koxepa x nmo nayuno
nponeme n ero xnnnnxe. Ona onxna trt ocnonarentno, nornuecxn, npaxrnuecxn,
+xcnepnmenrantno npopaorana n cnxsana c nonemnmn ocrnxennxmn ecrecrnosnannx, a
raxxe nnyrpenne mennnnt, naronornuecxo anaromnn, axrepnonornn n pyrnmn
pasenamn name cnennantnocrn
Ocooe mecro n rnopuecrne Koxepa sannmaer nsyuenne ]ynxnn mnronnno xenest n
paspaorxa xnpyprnuecxnx cnocoon neuennx rnpeoroxcnuecxoro soa. Bnenapnx
+nemnunt paon no +romy saonenannm: n noe ee ropntx pex ne xnaraer oa. 3ro
ocroxrentcrno n xonne XIX nexa npnnonno x ontmomy uncny rxxenoro saonenannx
nacenennx crpant aseono onesntm. Xnpyprn ntrannct yanxrt ynennuennym
mnronnnym xenesy, no onepannn uacro xonuannct nerantntm ncxoom.
Koxep cuen cnonm rpaxancxnm n npo]eccnonantntm onrom sanxrtcx xnsnenno naxno
nponemo. H onncx ycnexa. Xnpypry yanoct nnepnte noxasart, uro nonnoe yanenne
mnronnno xenest neer x nemnnyemo rnenn nannenron.
On paspaoran npnnnnnnantno nont mero pesexnnn +roro oprana, npn xoropom uacrt
xenest oxsarentno ocraercx nx npeynpexennx nosnnxnonennx cmeprentno onacno
neocrarounocrn ee ]ynxnn. Koxep cocrnennopyuno cnac noono onepanne necxontxo
rtcxu uenonex, a omee uncno ontntx, xoroptm n ceuac nomoraer ero mero, yxe ne
noaercx yuery.
B 1909 roy nepntm cpen xnpypron Koxep tn yocroen sa +ro orxptrne Hoenencxo
npemnn. Hpo]eccop T. Koxep nsan onee 130 nayuntx rpyon. On tn necrxmnm
nearorom. Ero pyxonocrno no oneparnnno xnpyprnn nepensananoct nxrt pas (1892
1907), tno nepeneeno na mnorne xstxn, n rom uncne n na pyccxn. Btcouamee
xnpyprnuecxoe macrepcrno, ontmo nearornuecxn ap n rnyouamax cxpomnocrt rpn
ocnonntx xauecrna ntammerocx mnenapcxoro xnpypra. On tn oxropom honoris
causa mnornx ynnnepcnreron mnpa. B 1896 roy on yuacrnonan n paore XII
Mexynaponoro xonrpecca npaue n Mocxne, re tn nspan nouerntm unenom Pyccxoro
xnpyprnuecxoro omecrna nm. H. H. Hnporona. Btpaxennem ncemnpnoro npnsnannx sacnyr
mnenapcxoro xnpypra eme o npncyxennx emy Hoenencxo npemnn, crano ennoymnoe
nspanne Koxepa Hpesnenrom I Mexynaponoro xonrpecca xnpypron n 1905 roy.
Bcx ero xnsnt tna nanonnena rpyom, rnopuecrnom, camooraue. Fes paort, es
xnnnnxn, es nomomn crpaxymnm on ne mtcnnn nn nx cnoero cymecrnonannx. H rax xnn
o xonna cnom nocnenmm onepannm Koxep cenan sa rpn nx o cmeprn
On ecrnnrentno tn nennxnm rpyxennxom. Meuran, nepnn n cenan nce, uro mor, urot
xnpyprnx morna rnopnrt uyeca.
Iopenteq n Banencnncxou coope
Bosmoxnocrn mennnnt ne esrpannunt, no nepecaxa opranon spnmo emoncrpnpyer ne
rontxo nennune xnpyprnuecxo rexnnxn, no n re nepcnexrnnt, xoropte orxptnamrcx npn
comse repannn, xnpyprnn n ]ynamenrantntx menxo-nonornuecxnx ncnnnnnn. H
ceronx n mnpe ymnpamr ouent mnorne nmn, cnacrn xoroptx morna rontxo
rpancnnanrannx opranon. pyrne cpecrna n merot neuennx nx nnx nenosmoxnt
Tennoe Cpensemnoe mope omtnaer epera nonyocrpona, na xoropom no II nexe o name
+pt pennne pnmnxne ocnonann ropo Banencnm. Ceronx Banencnx onn ns
xpacnnemnx ontmnx ropoon Hcnannn. Banencnnt, xax n nce nx cooreuecrnennnxn,
uryr cnom ncropnm n xyntrypy. Hm ecrnnrentno ecrt uem ropnrtcx Banencnx orara
pennnmn namxrnnxamn, cpen xoroptx npemer ocoo saort n nmnn mecrntx xnrene
snamennrt Banencncxn coop.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Ba.eucucru raqeopa.iui cooop
Typncrt co ncex xonnon cnera nocemamr ynnnrentnt namxrnnx apxnrexrypt,
nosnnrnyrt n xonne XIII nauane XIV nexa, n ncem nm rn oxsarentno noxastnaer
epenxnnt ropente] c nsopaxennem cnxrtx parten Kocmt n amnana apacxnx
npaue, xoropte, no cnnerentcrny coxpannnmnxcx xa]epantntx xponnx, eme n III nexe
name +pt conepmnnn nepecaxy norn. Vannn nopaxennym ranrpeno xoneunocrt y
snarnoro pnmnxnnna, onn samennnn ee sopono noro uepnoxoxero paa.
uororpa]nponart n Banencncxom coope sanpemeno, n no+romy, x coxanennm, mt ne
moxem noxasart unrarenm +ror ropente], no urot npecrannenne o +rom uye roro
npemenn tno onee spnmtm, yuent xnoynent npecrannxer na crpannnax xnnrn
]ororpa]nm xaprnnt ncnancxoro xyoxnnxa Anonco e Ceano, nocnxmenno +romy
cmxery.

A.ouco oe Ceoauo. Uvoo cemix opamiee Koc+i u a+uaua. 1495. Ia.epe Bvpeoca
(Hcnauu)
Ceuac nenosmoxno cynrt o ycnexe onepannn, nponeenno n re annne nn, no axe
cama nontrxa raxoro (ocoenno nx roro npemenn) cmenoro n neopnnapnoro noxoa x
neuennm onesne ronopnr o mnpore mtmnennx n xnpyprnuecxom ncxyccrne pennero
Pnma. Hpo]eccop mennnnt ynnnepcnrera n Manare (Hcnannx) Xoce Pnnac Toppec n onom
ns cnonx ntcrynnenn cxasan, uro epenxnnt ropente] n Banencnn ncropnuecxoe
cnnerentcrno o ]anracrnuecxnx ycnexax mennnnt, ocrnrnyrtx yxe mnoro nexon nasa.
Onaxo partxm Kocme n amnany nce xe ne moxer npnnanexart uecrt trt nepntmn
xnpypramn, ocymecrnnnmnmn rpancnnanrannm opranon. Eme n penneernnercxom
mennnncxom rpaxrare Hannpyc 3epc, cosannom npnmepno sa 1500 ner o name +pt,
onnctnamrcx ycnemnte nepecaxn xoxn c onoro yuacrxa rena na pyro nx saxptrnx
snxmme pant nnn xocmernuecxoro ycrpanennx e]exra.
B pennennncxnx Beax raxxe moxno narn onncanne nontrox nepecaxn xoxn. unent
nnncxo xacrt ronuapon npnmenxnn cnoonym nepecaxy xoxn nx samemennx
e]exron noca n X nexe o name +pt. Hcrounnxom xoxn nx samemennx e]exron
cnyxnnn xronnt. He snax anaromnn, no samernn, uro xronunte mtmnt onntno
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xponocnaxamrcx, pennne nnnnt nnrynrnnno ncnontsonann +ro nx ycnexa nepecaxn.
Tor yuacrox xoxn na xronne, orxya nnannponann nsxrt rpancnnanrar, npenapnrentno
nnn epenxnno ry]ne o rex nop, noxa on ne pacnyxan or nepenonnennx xpontm. 3arem
ntpesann ns +roro mecra nocxyr xoxn, naxnatnann ero na pany n saxpennxnn cnennantntm
xneem, penenr npnroronnennx xoroporo n nnncxnx rexcrax ne npnnonrcx. Ho-nnnmomy,
on esnosnparno yrepxn.
Hocne pennepnmcxnx nepecaox nex rpancnnanrannn tna naonro orpomena. pennn
Pnm c ero pacnnerom nayxn n xyntrypt nan. Hacrynnn mnoronexono mpaunt nepno
nnxnnsnnnn. Pannxx xpncrnancxax nepxont orpnnana xnpyprnm n mennnny noome,
sanpemana nponsnonrt ncxptrnx ymepmnx ns-sa ornpamennx nepxnn x nponnro xponn.
Tontxo n +noxy Peneccanca xnpyprn nnont saronopnnn o nepecaxe opranon.
B XVI nexe cnnnnncxn npau Fpanxa pemnn nocnontsonartcx cneennxmn o ycnemno
nepecaxe xoxn nnycamn, no oxasancx menee yaunnntm. B 1503 roy on ntrancx
nepecanrt xoxy cnyrn nx pexoncrpyxnnn noca xosxnna, no norepnen neyauy.
Ero cooreuecrnennnx ncemnpno nsnecrnt xnpypr n anarom ns Fonontn Iacnap
Tarnnxonnn n ro xe npemx cunran nosmoxnom ncnontsonart mtmnt nnna onoro uenonexa
nx noccranonnennx noca pyroro. On cenan mnoro esycnemntx nontrox noontx
onepann n orxasancx or cnoe nen co cnonamn: Hcxnmunrentnt xapaxrep nnnnna
nonnocrtm orxnonxer nac or nontrxn ocymecrnnennx +ro paort na pyrom uenonexe.
nx noccranonnennx ]opmt noca Tarnnxonnn cran ncnontsonart nocxyr xoxn nepxne
xoneunocrn, nsxrt y roro xe nannenra. 3ra, oxasanmaxcx ycnemno, meronxa npocnannna
xnpypra ns Fonontn, n x nemy crann crexartcx ontnte ns pasntx crpan. o cnx nop
cnoco, paspaorannt Tarnnxonnn, npnmenxercx npn nnacrnxe noca n onnctnaercx n
yuennxax no xnpyprnn xax nrantxncxn mero.
Onaxo, xax +ro nepexo tnaer co snamennrtmn nmtmn, noxpyr nmenn Tarnnxonnn crann
nosnnxart ncxxne omtcnt n nenepoxrnte cnyxn. Hexoropte nncarenn roro npemenn (axe
snamennrt Bontrep), x coxanennm, nponosrnacnnn nrantxncxoro xnpypra anropom
cnmnarnuecxoro noca repmnna, ncnontsyemoro nnreparopamn npnmennrentno x nocy,
nepecaxennomy or paa x cnoonomy uenonexy. Cunranoct, uro noc coxpanxercx rontxo n
reuenne xnsnn paa-onopa, a n momenr ero cmeprn ornaaer. Tax uro c momenra nepecaxn
uenonex, nonyunnmn noc, onxen tn epeut xnsnt paa, urot coxpannrt cno nont
noc xnsnecnocontm. A nocxontxy n re npemena onepannn npononnnct n necrepnntntx
ycnonnxx n orceuenne noca conponoxanoct cnntntm xponoreuennem, ro pat ouent
tcrpo ymnpann, n orropxenne uyxoro noca cnxstnanoct, xoneuno, c +ro mn]nuecxo
npnunno.

Vuueepcumem Bo.ouiu
Tarnnxonnn ne nmen nnxaxoro ornomennx x +ro, axe nx XVI nexa, cymacpono nee,
no nmn no nce npemena nepxr cnnernxm n cnyxam rem cxopee, uem onn onee nenepoxrnt
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Iacnap Tae.urou co cmvoeuma+u. 4pecra e avoumopuu vuueepcumema Bo.ouiu. XVI eer
Hex nepecaox opranon n rxane tna rax samanunna n mnorooemamma, uro ne anana
noxox ne rontxo npauam, no n snaxapxm, xoropte n XIX nexe npyr saonenn xenannem
cosart uyecnym mast, xoropax tna t cnocona npnxnnnxrt rxann.
B 1804 roy nrantxncxn ]nsnonor Faponto onncan snaxapxy no nmenn Iama Kypra,
xoropax, nx roro urot yenrt nme n +]]exrnnnocrn cnonx mase, orpesana na rnasax y
ronnt xycox xoxn co cnoero epa n, nomaxan nm n nosyxe, npnxnatnana na npexnee
mecro, cmastnana cnoe mastm n sannrontnana. Ha cneymmn ent nmn,
npncyrcrnonanmne npn nuepamne nponeype, mornn yenrtcx, uro xycouex xoxn
npnxnncx.
Faponto onnctnaer n pyro cnyua, xora n epenne Ponapo on cam npncyrcrnonan npn
npoaxe pyrnm snaxapem rax nastnaemo masn ]pannyscxo apmnn. Orpesan ontmo
xycox xoxn co cnoero npenneutx nmecre c uacrtm nonexame mtmnt, snaxapt nomecrnn
ero na ro xe mecro n cmasan cnoe mastm. uepes 8 ne on copan nme n noxasan nm, uro
pyen or pant nourn nesameren.
Faponto tn rax nsymnen +rnmn nanmennxmn, uro n rom xe 1804 roy cam nponsnen
nepnym +xcnepnmenrantnym rpancnnanrannm ocymecrnnn nepecaxy xoxn y onnt.
Ontrt Faponto nocnyxnnn nauanom pasnnrnx axrnnntx nccneonann no
+xcnepnmenrantnomy nsyuennm nepecaxn opranon n rxane.
Ouent ontmo nxna n rpancnnanronornm nnec ]pannyscxn yuent Haynt Fepr. On tn
pasnocroponne pasnnrtm uenonexom. Hmex rpn (!) ntcmnx opasonannx (nnxenepnoe,
mpnnuecxoe n mennnncxoe), Fepr co cryenuecxo cxamtn ynnexancx nosmoxnocrtm
nepecaox opranon, nocnxrnn +romy cnom xnsnt n ocrnr ontmnx ycnexon, oorarnn
mennnny +xcnepnmenrantntmn orxptrnxmn, xoropte nnocnecrnnn nocnyxnnn ocnono
nx ycnemno paspaorxn mnornx nponem xnnnnuecxo rpancnnanronornn.
Hspan nepecaxy rxane y xnnorntx remo cnoe oxropcxo ncceprannn, Fepr ne
npocro samnrnn ee, a nonyunn sa +ry paory npemnm upannyscxo Axaemnn nayx n
onacrn +xcnepnmenrantno ]nsnonornn. On tn nmnmtm yuennxom snamennroro Knoa
Fepnapa, anropa reopnn romeocrasa (noepxannx nocroxncrna nnyrpenne cpet
oprannsma) n ocrono npoonxnn eno cnoero yunrenx, cran ero npeemnnxom na xa]epe
ome ]nsnonornn Coponnt.

Hav.i Bepm
Fepr cxenrnuecxn ornocnncx x ontram Faponto, rax xax ne nonyunn nonoxnrentntx
pesyntraron npn nx nonropennn. Cctnaxct na esycnemnocrt raxnx xe nontrox,
npenpnnxrtx sapyexntmn yuentmn, Fepr ocrarouno xsnnrentno npnnonr nponnunoe
mnenne onoro ns nnx anrnnuannna P. Bncmana o rom, uro ycnex mnnancxoro xnpypra
oxcnxercx nrantxncxnm xnnmarom. Pasnopeunnocrt pesyntraron n ontrax mnornx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nccneonarene oxcnxercx rem, uro n ro npemx na sape pasnnrnx rpancnnanronornn xax
nayxn yuente ne yenxnn npnnnnnnantnoro nnnmannx naxnomy (a xax +ro nsnecrno
ceuac), onpeenxmmemy ycnex nepecaox ]axry: or xoro n xomy rpancnnanrnpyercx opran
nnn rxant.
Ecnn rxant nepecaxnnaercx n npeenax onoro oprannsma (nanpnmep, xoxa c onoro
mecra na pyroe) ycnex oecneuen. Taxax nepecaxa nastnaercx ayrorenno. Ecnn
nepecaxa ocymecrnnxercx mexy pasntmn xnnorntmn onoro nna ona nastnaercx
annorenno (or rpeu. allos pyro). H, naxonen, ecnn rpancnnanrar nepecaxnnaercx
ocoxm pyroro nonornuecxoro nna raxax onepannx nastnaercx xcenorenno (or
rpeu. xenos uyxo).
Hpn annorenno n xcenorenno rpancnnanrannn ycnex onepannn comnnrenen.
Tpancnnanrar oxsarentno orroprnercx, npn xcenorpancnnanrannn tcrpee, npn
annorpancnnanrannn menennee. Ho rora +roro ne snann n neyaun oxcnxnn nnoxo
xnpyprnuecxo rexnnxo.
Taxoro xe nsrnxa npnepxnnancx yuent, xoropt oneer o conepmencrna rexnnxy
nepecaxn opranon. On paspaoraer mero cocyncroro mna, uro xnnrcx npnnnnnnantno
nono rouxo orcuera n xnpyprnn noome n rpancnnanronornn n uacrnocrn. Fnaroapx
cnoemy ntcoxomy macrepcrny, +ror xe yuent nomer, uro mexannsmt orropxennx
rpancnnanrara nexar ropaso rnyxe, uem rmarentnocrt ntnonnennx xnpyprnuecxo
onepannn. On pasouapyercx n xnpyprnn, yer n pyrym onacrt nccneonann n ram
otercx nontx ntammnxcx ycnexon. Paccranercx c rpancnnanranne nancera, no,
xnonnyn neptm, sacrannr yuentx ncxart re xe saptra coaxa, xoropax rax rnepo
crepexer rany npnxnnnennx. Hmx +roro uenonexa Anexcnc Kappent
Hyecnmn mon
Hmenno A. Kappent, eme yyun cryenrom-menxom, nnepnte pemnn, uro ecnn rmarentno
coennnrt cocyt nepecaxennoro oprana c coornercrnymmnmn emy cocyamn n rene
pennnnenra, ro opran, xopomo cnaxammncx xpontm, oxsarentno npnxnnercx.
3amanunnax nent onrtcx roro, uero ne cmornn cenart pyrne, nnexna Kappenx nnepe.
uanarnuecxoe ynpxmcrno, nonx n macrepcrno xnpypra oecneunnn ycnex. B 1905 roy 32-
nernn Kappent, paorax n unxarcxom ynnnepcnrere, conepmnn uyo nnepnte n mnpe
ycnemno nponsnen ayrorpancnnanrannm xoneunocrn y coaxn, ncnontsyx opnrnnantnym,
paspaorannym nm naexnym meronxy cmnnannx xponenocntx cocyon.
B uem xe saxnmuaercx mero Kappenx? Bor xax onnctnaer ero cnnerent xnpypr ns
xopxrayncxoro ynnnepcnrera I. Xa]narent: Ho oxpyxnocrn cmnnaemoro cocya
naxnatnann rpn mna na pasnom paccroxnnn, npnmepno n 120 pyr or pyra. Harxrnnax
nnrn or nyx mnon, Kappent npenpaman ony rpert oxpyxnocrn cocya n npxmym nnnnm n
cmnnan xaxt cermenr noouepeno, menxx narxxenne no xpyry n, raxnm opasom,
coennxx xonnt aprepnn.
ecrnnrentno, nce rennantnoe npocro. Mero Kappenx conepmnn nepenopor n
xnpyprnn. On cnac rtcxun conarcxnx xnsne no npemx Hepno mnpono nont. o cnx
nop +ror mero xnnxercx ocnonntm npn cmnnannn cocyon. Fes nero xnpyprnx
ocranonnnact t n cnoem pasnnrnn, a nepecaxa opranon ocranact n ncropnn mennnnt ne
ontme, uem saano n ]anrasne. Tax Anexcnc Kappent orxptn mennnne nyrt n yymee,
a nepecaxy opranon cenan rexnnuecxn ocymecrnnmo.
B 1912 roy Kappent nonyunn Hoenencxym npemnm n npoonxan axrnnno orpaartnart
rexnnxy rpancnnanrannn pasnnuntx opranon. On nepecaxnnan nouxn coaxam, onaxo
pesyntrart oxastnannct orpnnarentntmn. Kappent rmarentno anannsnpyer rexnnxy
onepann, yconepmencrnyer ee, cocyncrt mon, naxnatnaemt nm, esynpeuen,
crepnntnocrt conmaercx rmarentno, onaxo uepes 1520 ne opran orropraercx.

A.ercuc Kappe.i
Heyaun ne moryr noxoneart Kappenx, ero nepy no ncemorymecrno xnpyprnn. On crannr
ecxrxn, cornn ontron, naxonr nonte npnemt nepecaxn cpasy nyx nouex n nenom, n nne
ennoro xomnnexca, nmecre c orpesxom aoprt n nnxne nono nent. On nepexonr n
ontrax c coax na xomex, no pesyntrart re xe: nn onoro cnyuax npnxnnnennx ontme 12
15 ne. B uem xe eno? Vuent rpemnr na nn]exnnm. Hpononrcx npenapnrentnax
crepnnnsannx mecra onepannn, opran nepecaxnnaercx nemenenno nocne nsxrnx,
npenapnrentno coxpanxercx n nnrarentntx cpeax. Hnuero ne nomoraer. Hacrynaer
orropxenne. H Kappent ntnyxen npnsnart: npnunna orropxennx ne n xnpyprnuecxo
rexnnxe.
Horpxcennt +rnm, on pocaer xnpyprnm, yxonr ns xnnnnuecxo mennnnt, yesxaer x
cee na ponny no upannnm n naunnaer sannmartcx +xcnepnmenrantno nonorne.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uepes necxontxo ner nmx Kappenx onxrt cranonnrcx snamennrtm on paspaoran
ncxyccrnennym nnrarentnym cpey nx xnerox n mero nx nnrentnoro xyntrnnnponannx
nne oprannsma. Tenept yuent penr nono nee: nsonnponart xnerxn uenoneuecxoro
cepna, cosart nm ycnonnx nx xnsnn n pocra n ncxyccrnenno cpee n noccosart n
+xcnepnmenrantntx ycnonnxx nect opran nx sament ontnoro cepna n oprannsme
uenonexa.
3ra nex xopoma nx ]anracrnuecxoro pomana. Conpemennte nonorn n menxn nonnmamr
ncm mnoroopasnym cnoxnocrt +roro naunnannx. B cepne rax mnoro rnnon xnerox, x romy
xe pasnnunoro nponcxoxennx (mtmeuntx, nepnntx, coennnrentnorxanntx,
+noxpnnntx), ntnonnxmmnx pasnte ]ynxnnn, uro cosart, ntpacrnrt n sacrannrt
paorart raxo ancamnt n ncxyccrnenntx ycnonnxx noxa conepmenno nenosmoxno.
Anexcnc Kappent tn cuacrnnn n necuacren ononpemenno. Cuacrnnn orroro, uro oorarnn
mennnny xpxnmn orxptrnxmn n nancera nomen n ee ncropnm. Hecuacren, noromy uro ne
ctnnct ero meurt samenxrt nopaxennte oprant n rem camtm cenart uenonexa
npaxrnuecxn eccmeprntm. Kappent ne npnnec uenoneuecrny eccmeprne, no cnonm
uyecntm mnom on nsannn nme or cmeprn no mnornx cnyuaxx, orxptn
nccneonarenxm nyrt x yymnm ycnexam n xnpyprnn, rpancnnanronornn, sacrannn yuentx
ncxart npnunny orropxennx nepecaxenntx opranon. H onn ee namnn
A1axa na nuuynn1e1
Monoo nencxn xnpypr 3mnnt Xonman roxe sannmancx rpancnnanranne. B 1923 roy,
nepecaxnnax erxm na nopaxennte oxorom nonepxnocrn no 150170 manentxnx xycouxon
xoxn, nsxro or onopon, on samernn ynnnrentnte xnnennx. Hepecaxennte xycouxn xoxn
npemenno npnxnnann n cnococrnonann perenepannn cocrnennoro xoxnoro noxpona. Ho
npn nonropntx nepecaxax camouyncrnne ere yxymanoct: y nnx nonnmanact
remneparypa n noxnnxnact ctnt na ncem rene.
Xonman xopomo snan mennnny n, pasmtmnxx na +rnm ]axrom, ncnomnnn o
+xcnepnmenrax pyccxoro mnxpononora Hnxonax uncronnua, xoropt n 1898 roy, paorax
y nennxoro Meunnxona n Hacreponcxom nncrnryre n Hapnxe, nnepnte oxasan, uro
nneenne xnnorntm no xoxy n xpont uyxepontx enxontx nemecrn ntstnaer noxnnenne
n nx xponn cnonx cnenn]nuecxnx enxon anrnren. Hpn +rom nnemnne npnsnaxn raxo
peaxnnn, nonyunnme nasnanne nmmynnsannn, connaamr c xnnennxmn, sameuenntmn
Xonmanom.
Tora Xonman nauan nenenanpannenno nonpart onopon nx nepecaxn, rmarentno
nporoxonnponan cnon onepannn n na ontmom xonnuecrne nanmenn noxasan, uro ecnn
nx nonropno nepecaxn ncnontsonanact xoxa npexnero onopa, ro xoxnte nocxyrt
orroprannct nnoe tcrpee nepntx. B rom cnyuae, xora nx nonropno rpancnnanrannn
ncnontsonanact xoxa nonoro onopa, orropxenne nacrynano n na pasa menennee.
Ecnn t 3mnnt Xonman n re nn ne npocro npenonoxnn, uro xaxax rpynna
rpancnnanraron ntstnaer noxnnenne cnonx cocrnenntx anrnren, xoropte ornercrnennt sa
nocneymmee ncuesnonenne nepecaxenno xoxn, a nomen antme n, satn na xaxoe-ro
npemx cnom nmnmym xnpyprnm, sanxncx +xcnepnmenrantno nmmynonorne, on cmor t
crart nepnoorxptnarenem nmmynno npnpot neconmecrnmocrn rxane! B 1975 roy on
nnmer: Kaxym nncrarentnym nosmoxnocrt mt ynycrnnn!. uepes 20 ner nocne Xonmana
manc npnrn x ]nnany nepntm ne ynycrnn Hnrep Meanap
Honcx +]]exrnnntx meroon nepecaxn xoxn anrnncxne npaun Hnrep Meanap n Tomac
Incon nauann no npemx Bropo mnpono nont, xora rtcxun panentx nyxannct n raxnx
onepannxx.
Meanap, oecneunnammn +xcnepnmenrantnym n reopernuecxym uacrt nccneonann,
nauan c nonropennx ontron Xonmana n ecrnnrentno yenncx n rom, uro rpancnnanrar,
nsxrt nm nonropno y onoro n roro xe onopa, orropraercx ropaso tcrpee, uem
nepnnuno nepecaxennt xycouex xoxn. Fyyun nmmynonorom, Meanap cpasy xe nonxn ro,
x uemy Xonman npnmen nocne mnornx pasymn nepnnunt rpancnnanrar cnyxnr
anrnrenom (uyxepontm ]axropom) nx oprannsma. Hocne cepnn mnorouncnenntx
pasnoopasntx ontron n nanmenn Meanap onpeennn cnenn]nunocrt nmmynnsannn n
yenrentno noxasan na mnxpocxonnuecxnx npenaparax nmmynnym npnpoy orropxennx. B
1944 roy noxnnnact crartx H. Meanapa Honeenne n cyta xoxntx rpancnnanraron y
xponnxon, n xoropo nnepnte tnn npnneent oxasarentcrna nmmynonornuecxoro
mexannsma orropxennx nepecaxenno rxann.

Humep Meoaeap
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hrax, npnpoa orropxennx nosnana. Heoxonmo ncxart nyrn ee npeoonennx. Fes +roro
ycnemnax nepecaxa opranon nenosmoxna. H cnona na nyrn pemennx nponemt nosnnxaer
]enomen Xonmana. Onxrt onn yuent samernr, no ne npnacr snauennx, a uepes nocemt
ner pyrne nccneonarenn onapyxar ro xe camoe, onn ns nnx nopono onnmer +ry
naxoxy (n ocranercx n renn), a nropo, nesanncnmo or nero, acr npnnnnnnantno nonoe
oxcnenne ycranonnennomy ]axry n oxonuarentno nnnmer cnoe nmx n annant
nmmynonornn, xax anrop orxptrnx nmmynno npnpot neconmecrnmocrn rxane.
Hm yer, xoneuno xe, Hnrep Meanap, a ero naprnepamn n +ro pame ne P+n Oy+n n
Mnnan Iamex. B 1945 roy Oy+n, sannmaxct +xcnepnmenrantno +mpnonorne n
Kann]opnncxom ynnnepcnrere, onapyxnn, uro npn ononpemennom nnyrpnyrponom
pasnnrnn nyx renxr-nnsnenon nx cncremt xponoopamennx recno xonraxrnpymr mexy
coo n renxra, nocpecrnom +roro, omennnamrcx xpontm. V ponnmnxcx renxr-nnsnenon
n xponn nnpxynnpymr +pnrponnrt pyr pyra. Oy+n ne npnan +romy ]axry onxnoro
snauennx. 3nesnt uac pesyntraron ero nanmennx nacrynnn nnmt n 1953 roy.
Mnnan Iamex n uexocnonaxnn n Hnrep Meanap n Anrnnn nesanncnmo pyr or pyra
onapyxnnn noxoxne xnnennx. Iamex cymen cpacrnrt ronxne oonouxn c certm
xponenocntx cocyon y nyx +mpnonon xyp, n pesyntrare uero xponenocnte cocyt
mempan xypnntx sapotme npopacrann pyr n pyra. Htnnxra, ntnynnnmnecx ns
coennenntx xnn, oxasannct nmmynonornuecxn nneprntmn no ornomennm x anrnrenam
pyr pyra. uemcxn yuent nopono, xax n Oy+n, onncan +ro xnnenne, no nouemy-ro ne
noyman, uro +ro moxno (n nyxno) npnmennrt n +xcnepnmenrantno rpancnnanronornn. H
ero orxptrne roxe ocranoct nesameuenntm. A nor +xcnepnmenrt, nponeennte n rom xe
1953 roy H. Meanapom conmecrno c ero corpynnxamn Pyneprom Fnnnnnrxemom n Hecnn
Fpanrom, conepmnnn nepenopor n nayxe.
Meanap n ero nomomnnxn nsxnn epemenntx mtme nyx nnnn n n xoe ronxnx nsxmntx
xnpyprnuecxnx ontron cymenn nnecrn sapotmam-mtmaram xaxo camxn no 10
mnnnnrpammon xnerouno nsnecn, npnroronnenno ns cenesenxn n nouex mtme
npornnononoxno nnnnn. uepes nocemt neent nocne poxennx nonopoxenntm mtmaram
nepecannn nocxyrt xoxn, nsxrte onxrt xe or ocoe npornnononoxno nnnnn (rex
mtme, nsnect xnerox xoroptx tna nneena mtmaram n nepno nx nnyrpnyrponoro
pasnnrnx). Pesyntrart ontron npensomnn nce oxnannx cronponenrnoe npnxnnnenne
rpancnnanraron! Hanmennx n oranennte cpoxn (50 ne n onee) noxasann, uro xoxa
]axrnuecxn crana nx onepnponanntx mtme cnoe.
Tpertero oxrxpx 1953 roa n anrnncxom xypnane Hpnpoa, xoropt cunraercx
+nnnxnonene nayuntx orxptrn, tna onynnxonana xoporxax crartx H. Meanapa, n
xoropo onapyxennoe nm n ero corpynnxamn xnnenne tno nasnano nmmynonornuecxo
ronepanrnocrtm. B naoparopnn Meanapa pasnepnynnct pasnoopasnte nccneonannx.
Ftnn erantno onncant crann n pasnnunte cropont mexannsma nmmynonornuecxo
ronepanrnocrn. Hnrep Meanap cran nsnecren no ncem mnpe. 3a sacnyrn nepe nayxo
anrnncxn napnamenr npncnonn emy rnryn c+pa, a n 1960 roy Hoenencxn xomnrer
ormernn ero ntcme nayuno narpao mnpa.
Faptep neconmecrnmocrn an rpemnny. Mexannsm orropxennx nepecran trt rano, n
nccneonarenn crann ncxart aprnnnepncxne cpecrna, xoroptmn moxno tno noannrt
nmmynnrer. Hocxontxy n nponecce +rnx noncxon, npoonxammnxcx no ceronxmnn ent,
tno ycranonneno, uro ocnonnym ornercrnennocrt sa cnnres anrnren necyr T-nnm]onnrt,
ro nmenno +rn xnerxn nocnyxnnn nx yuentx oexrom omapnponxn
npornnonmmynno aprnnnepnn.
Ftno ncnpoonano mnoxecrno pasnnuntx cpecrn (nonnsnpymmax panannx,
anrnnnm]onnrapnax ctnoporxa, pasnnunte xnmnuecxne ]axropt) o nnx
sannrepeconannt unrarent moxer npounrart n cnennantno nnreparype. Mt xe nocnxrnm
necxontxo crpox rontxo camtm snaunrentntm ocrnxennxm, xoropte nosnonnnn
cymecrnenno nontcnrt npnxnnaemocrt annorenntx rpancnnanraron (o 8796 nponenron).
Inannt repo namero paccxasa anrnnornx nnxnocnopnn A, ntenennt n 1972 roy ns
nyx nnon nounenntx rpnxon. Orxptn ero x. Fopent neymn corpynnx
mnenapcxo ]apmanenrnuecxo ]npmt Canos. Orxptrne nnxnocnopnna osnamenonano
nonym +py n pasnnrnn nepecaox opranon. Konnuecrno nx nospocno n ecxrxn pas. Btcoxax
npnxnnaemocrt rpancnnanraron noynna xnpypron mnpe pasnepnyrt nccneonannx n +ro
onacrn. B nacroxmee npemx ocymecrnnen nonnt ncxyccrnennt cnnres nnxnocnopnna A,
n on ntnycxaercx mnornmn ]apmanenrnuecxnmn ]npmamn. Hnxnocnopnn upesntuano
axrnnen n ynnxantno noannxer peaxnnm rpancnnanrar npornn xosxnna npn nepecaxe
pasnnuntx opranon. Onaxo nananee on trt ne moxer npn nnrentnom npnmenennn
nnxnocnopnn ntstnaer ceptesnte ocnoxnennx nouex. Ho+romy yuente nmyr nosmoxnocrt
cnnxennx ost npenapara sa cuer xomnnannn ero c pyrnmn nmmynoenpeccnnntmn
cpecrnamn, paspaartnamr nonte noxot x npeoonennm nmmynonornuecxo
ronepanrnocrn.
B nocnenne rot noxnnnnct coomennx o ycnemnom npnmenennn nmmynoroxcnnon n
opte c peaxnne orropxennx. Hmmynoroxcnnt +ro anrnrena npornn T-nnm]onnron,
xoropte cnxsant xnmnuecxnm cnocoom c xaxnm-nno roxcnnom (nanpnmep,
n]repnntm). Taxne nmmynoroxcnnt cnocont nsnparentno ynnuroxart T-nnm]onnrt
n rem camtm oecneunnart npnxnnnenne rpancnnanraron. B +rnx cnyuaxx roxe ne
oxonrcx es noxxn errx. Oprannsm, nnmennt T-nnm]onnron, oxastnaercx
essamnrntm x nmo nn]exnnn n rpeyer oecneuennx neoxonmtx mep no samnre ero
or mnxpoon. Fontntx nomemamr n ocote crepnntnte xamept c cocrnenntm
mnxpoxnnmarom, no cymecrny nonnocrtm nsonnpyx nx or nnemnero mnpa. 3ro
oporocroxmne n cnoxnte n peannsannn meponpnxrnx.
B xaxom xonxpernom cnyuae nonpamrcx xomnnannn pasnnuntx cnocoon nponennx
rpancnnanrannonnoro nmmynnrera. Hecmorpx na ro, uro oxonuarentnax noea eme nnepen
ouent mnororo yanoct ocrnut. Cnacent rtcxun uenoneuecxnx xnsne. O nexoroptx
camtx xpxnx crpannnax +ro neronncn naex nam antnemn paccxas.
mpay Py11 c1anonn1cn snauenn1oc1tm
Hxrnecxrnnernxx omoxosxxa ns unxaro (nemxa no nponcxoxennm) ]pay Pyrr crana
snamennro 17 nmnx 1950 roa. B +ror ent nsnecrnt amepnxancxn yponor x. Hoynep
nepecann e nouxy uenonexa, nornmero or necuacrnoro cnyuax.
upay Pyrr crpaana nonnxncrosom. B ee npano nouxe nmecro nopmantno rxann
opasonanoct mnoxecrno nystpe, nosnnxmnx n pesyntrare xponnuecxoro nocnanennx n
ornoxennx xamne. Houxa ne rontxo ne ]ynxnnonnponana, no n cnyxnna nocroxnntm
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ncrounnxom nn]exnnn, xpane onacno nx oprannsma. Bropax nouxa roxe tna ontna n
ne cnpannxnact c nono narpysxo. Ho+romy Hoynep tn ntnyxen ne npocro yannrt
nopaxennt opran, no n nontrartcx nepecanrt onopcxym nouxy, urot noepxart
ocnanennt oprannsm.
Onepannx npomna ycnemno, nocneonepannonntx ocnoxnenn ne nanmanoct, ]pay Pyrr
ntnncann omo n mnorne rasert n cnonx penopraxax cnemnnn nospannrt nannenrxy n
oxropa. Ho, ynt, uepes necxontxo mecxnen ]ynxnnx nepecaxenno nouxn onxrt ocnana, a
cnycrx ro penrrenoncxoe ocneonanne noxasano, uro nouxa cmopmnnact, ymentmnnact n
pasmepax n npenparnnact n ec]opmennoe opasonanne, xoropoe nnxaxo nennocrn nx
Pyrr yxe ne npecrannxno. Oprannsm ornepr uyxeponym rxant.
H nce xe +ro tn ycnex! Vcnex noromy uro xnsnt ontno tna nponena.
upannyscxne npaun n 1953 roy, snax o neyaue Hoynepa, pemnnn norn pyrnm nyrem
nepecanrt nouxy ontnomy or ero nnsxoro pocrnennnxa, paccunrtnax na cxocrno
anrnrenon y nannenra n onopa. Becrnanarnnernn Mapnyc Penap tn rxxeno onen. B
pesyntrare rnonoro nocnanennx ero nouxn nourn nepecrann ]ynxnnonnponart. Mart
nonpocnna npaue nsxrt ee nouxy nx cnacennx ctna, n onn cornacnnnct. 3ro tn axr
oruaxnnx, no xart onopa tno nentsx mantunx ymnpan Onepannx ycnexa ne
npnnecna. uepes necxontxo neent nouxa tna orroprnyra n ontno norn.
Onaxo xnpyprn ne repxnn nept n ycnex n npoonxann onepnponart. Hyu naext sacnxn n
1972 roy c nnepennem n mennnny nnxnocnopnna. Bnpoxoe npnmenenne +roro
anrnnornxa npn nepecaxe nouex ynennunno uacrory nnrentnoro (onee onoro roa)
]ynxnnonnponannx rpancnnanrara o 8085 nponenron, a y pocrnennnxon o 90
nponenron. B nacroxmee npemx rontxo n Enpone ntnonneno onee 30 000 nepecaox nouex y
nspocntx nannenron n 4000 y ere. B 83 nenrpax CBA exerono nponsnonrcx
nepecaxa nouex 9000 ontntx. uame ncnontsyercx rpynnt opran, pexe or xnnoro
pocrnennnxa.
B Poccnn nepnym nepecaxy nouxn y uenonexa ocymecrnnn axaemnx F. Herponcxn n
anpene 1965 roa. 3ro onepanne nauanact +pa rpancnnanrannn n mennnne crpan CHI.
B 1971 roy sa paspaorxy n nnepenne n xnnnnuecxym npaxrnxy rpancnnanrannn nouex
rpynna yuentx no rnane c F. Herponcxnm (I. Cononten, H. Honarxnn, R. Honyxnn n pyrne)
tna yocroena Iocyapcrnenno npemnn. B 1987 roy F. B. Herponcxn c corpynnxamn
onynnxonan crartm Ontr 800 onepann annorpancnnanrannn nouxn, n xoropo
noneent nrorn nepecaxn +roro oprana sa 20 ner.
Hanontmn cpox xnsnn nannenra c ]ynxnnonnpymme nepecaxenno nouxo cocrannxer
19,5 ner npn nepecaxe nouxn or pocrnennnxon n 18 ner npn nepecaxe or rpyna. 3rn
noxasarenn connaamr c mnpontmn ocrnxennxmn.

Bopuc Bacu.ieeu: Hempoec
Ceuac ycnemnax nepecaxa nouxn ns xenaemo onepannn crana peantno
ecrnnrentnocrtm. Tpancnnanrannx cnacaer ontntx, panee cunranmnxcx nensneunmtmn.
Houxa tna nepntm opranom, xoropt npaun crann ycnemno nepecaxnnart nmxm. C
antnemnm nporpeccom mennnnt nacrynnna ouepet pyrnx
Henonex c uyanu cepneu
uact n onepannonno ontnnnt Ipore Cxmp noxastnann 5:43. 3a oxnamn cnerano.
Hacrynan nont ent 3 exapx 1967 roa. Iocnon Hncyce, ono ceuac noer,
cnona, nponsnecennte xnpyprom, croxmnm sa onepannonntm cronom, ysnan norom nect mnp.
Onepannx, npoonxanmaxcx nxrt uacon, cenana ero snamennrtm. Hpoctnanmnecx xnrenn
Kenrayna, conpaxct na paory, sa noxynxamn, no ncxxoro poa xnrecxnm enam eme ne
snann, uro npenepne Poxecrna apnr nm neotunt noapox nx cooreuecrnennnx
npo]eccop Kpncrnan Fapnap nmecre c rpynno corpynnxon n ennomtmnennnxon
ocymecrnnn n +ry nout nepnym n mnpe nepecaxy cepna uenonexy.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Kpucmuau Bapuapo
Ono ecrnnrentno nomno, nomno cpasy nocne nepnoro xe paspxa e]npnnnxropa
cnennantnoro npnopa, sanycxammero ocranonnennoe cepne. Cnauana neynepenno, norom
tcrpo coxpamaxct, a uepes 1520 mnnyr sapaorano pnrmnuno, nce ontme n ontme
npnntxax x cnoemy nonomy xosxnny.

B rpyn 55-nernero Hynca Bamxancxoro, nepenecmero rpn rxxentx nn]apxra, nonnoro
nnnanna, necnoconoro camocroxrentno nepennrartcx, nn xoroporo tnn courent,
nnoct soponoe cepne 25-nerne enns Ann apnant, rparnuecxn nornme naxanyne n
anromonntno xaracrpo]e. Cepne enns npoonxano xnrt es nee, a nmecre c nnm n
naroapx emy npoonxan xnrt Hync. Tparenx n cuacrte nepennennct noenno.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Oo.orra rvpua.a Time, uaseaeueeo e 1967 eoovK. Bapuapoa Ue.oeero+ eooa
o +roro nx 44-nernn npo]eccop xnpyprnn K. Fapnap tn nesnaxom mnpoxo nynnxe.
Cnennanncrt snann n nennnn ero paort, a nmxm, anexnm or mennnnt, ero ]amnnnx
tna nsnecrna cxopee naroapx ouepn epe neonoxparno uemnnonxe crpant no
nontm ntxam.

Ho:moea +apra c nopmpemo+ K. Bapuapoa, einvueuua e eeo :ecmi ua ocmpoee Ce.
E.eui
Hync Bamxancxn npoxnn nocne onepannn 18 ne. Cmeprt nacrynnna or nocnanennx
nerxnx. Oprannsm ne cnpannncx c nn]exnne. Onacaxct orropxennx, npaun neperpysnnn ero
nmmynoenpeccanramn npenaparamn, ocnanxmmnmn nmmynnrer. Fapnap n ero xonnern
ncntrann oruaxnne, xora npn ncxptrnn yennnct n rom, uro nepecaxennoe cepne
ntrnxeno nopmantno, a rpn uerneprn nerxnx tnn nopaxent rxxentm nocnanennem.
Bocemnanart ne n noue xenrayncxne npaun oponnct sa xnsnt nepnoro uenonexa c
nepecaxenntm cepnem. Bocemnanart cyrox mnp cnenn sa nx noennxom co cmeprtm.
nanart nepnoro exapx onn ero nponrpann. Bamxancxn ymep. Kasanoct t, +ra neyaua
onxna tna ntnrt nouny ns-no nor xnpypron, pocnnmnx ntson Hpnpoe, sacrannrt
nx orcrynnrt, nooxart, eme n eme pas nepeocmtcnnrt ro, uro onn enann. Mnorne
cunrann, uro cneymmax nepecaxa cepna cocronrcx renept ne cxopo, no onn omnnnct.
Fapnap nponrptnart ne npnntx.
Broporo xnnapx 1968 roa on conepmnn nropym nepecaxy cepna. B ro xe ontnnne, c
ro xe rpynno corpynnxon, on nepecann cepne unnnnny Fnaepry 58-nernemy
cromaronory, xoropt nocnenne 9 mecxnen nepe onepanne npaxrnuecxn ne mor
camocroxrentno nepennrartcx ns-sa rxxeneme cepeuno exomnencannn. Fnaepry
noapnn cepne 24-nernn mernc Knan Xaynr, nnesanno ymepmn or pasptna cocya
ocnonannx mosra. Ha +ror pas ycnex tn nonntm. uepes nxrt uacon nocne nauana onepannn
cepne Xaynra n rpyn y Fnaepra sannoct camocroxrentno. e]npnnnxropa ne
norpeonanoct, nocneonepannonnt nepno nporexan es ocnoxnenn n 16 mapra roro xe
roa nannenr ntnncancx ns ontnnnt.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ha crpannnax mnornx raser mnpa noxnnncx ynnxantnt ]orocnnmox u. Fnaepr epxnr
n pyxax anxy c cocrnenntm cepnem, npocnyxnnmnm emy 58 ner! Cyta Fnaepra
oxasanact cuacrnnnee, uem y Bamxancxoro, a n npaun yunn cnon npexnne omnxn x
nasnauennm nexapcrn noxonnn onee ocmorpnrentno. Fnaepr npoxnn c nepecaxenntm
cepnem necxontxo ner. H +rn rot on nmenno xnn, a ne cymecrnonan paoran, nnanan,
axe nrpan n rennnc.
3a Fapnapom nocneonann pyrne. Tontxo n reuenne 1968 roa nepnoro roa n ncropnn
nepecaox cepna n 16 crpanax xnpyprn ocymecrnnnn 96 rpancnnanrann neyromnmoro
moropa xnsnn. Mnorne ns nnx oxasannct ycnemntmn. enrop Kynn n Hopman Bamy+ n
CBA, Bapnt mocr no upannnn nmena +rnx xnpypron, onnmnxcx nanonee yauntx
pesyntraron, nancera nomnn n ncropnm xapnoxnpyprnn.
B CCCP nepnax nepecaxa cepna tna ocymecrnnena 4 noxpx 1968 roa n Boenno-
mennnncxo axaemnn rpynno xnpypron no rnane c axaemnxom A. A. Bnmnencxnm. K
coxanennm, ona saxonunnact neyaue. Cepne 19-nerne enymxn, nornme n
anromonntno xaracrpo]e, npopaorano n rpyn 25-nerne xenmnnt, crpaanme
rxxentm penmarnuecxnm nopoxom, rontxo 36 uacon.
C xnpyprnuecxo rouxn spennx nepecaxa tna ntnonnena esynpeuno, no ]ynxnnn
nnyrpennnx opranon tnn nacrontxo nsmenent, uro axe samena ontnoro cepna na nonoe,
soponoe ne cmorna noccranonnrt nx exrentnocrt.

Araoe+ur A.ercauop A.ercauopoeu: Buuueecru
Hocne +roro y nac n crpane no pxy npnunn (no mnorom oexrnnntx, a n uem-ro n n cnny
npenxrcrnn cyexrnnnoro poa, ne ncera npannntntx n nsnemenntx onenox) paort no
xnnnnuecxo rpancnnanrannn cepna npaxrnuecxn tnn npexpament. Heontmne rpynnt
+nrysnacron npoonxann nccneonannx +xcnepnmenrantnoro xapaxrepa, no macmra nx ne
coornercrnonan conpemennomy yponnm pasnnrnx noontx paor sa pyexom, uro ne morno
ne cxasartcx n na paspaorxe xnnnnuecxnx acnexron nepecaxn cepna.
Mnorne nnnte xapnoxnpyprn n rpancnnanronorn (axaemnxn B. Fypaxoncxn, B.
Bymaxon n I. Cononten) neonoxparno nonnmann nonpoc o neoxonmocrn mnpoxoro
pasneprtnannx paor n +rom nanpannennn, no, x coxanennm, re xe sacronte xnnennx,
xoropte orpnnarentntm opasom cxasannct na pasnnuntx croponax pasnnrnx namero
omecrna, ctrpann cnom ropmosxmym pont n n mennnne.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
enxroro cenrxpx 1983 roa B. Fypaxoncxn cenan nropym n CCCP nepecaxy cepna,
xoropax raxxe ne ynenuanact ycnexom. H rontxo n 1987 roy, xora n pasnnuntx crpanax
mnpa tnn cenant yxe rtcxun ycnemntx nepecaox cepna, npo]eccop B. Bymaxon c
rpynno corpynnxon ocymecrnnn rpertm rpancnnanrannm, o xoropo mnpoxo coomanoct
n name npecce n xoropax, xax n ncxope nocneonanmax sa ne uerneprax, yxe oxasannct
ycnemntmn.
Htne n Hncrnryre rpancnnanrannn opranon n rxane n Mocxne axrnnno nponoxrcx
xnnnnxo-+xcnepnmenrantnte nccneonannx c nentm cxopeme paspaorxn n nnepennx n
xnnnnuecxym npaxrnxy naexntx meroon rpancnnanrannn cepna uenonexy, npn +rom
ononpemenno ntnonnent necxontxo ycnemntx rpancnnanrann +roro oprana.
Onaxo n cnny nsnecrntx ocroxrentcrn (cnxsanntx npexe ncero c neocrarounocrtm
]nnancnponannx nayuntx nccneonann n spanooxpanennx), x coxanennm, Poccnx
snaunrentno orcraer or pasnnrtx crpan mnpa, re +rn onepannn crann otenntm
xnnennem. Tontxo neanno x nonyunn nnctmo or cnoero xonnern nononcxoro npo]eccopa,
xoropt nepenec necxontxo mecxnen nasa cnoxnemym onepannm nepecaxy xomnnexca
cepne-nerxne n yxe nepnyncx x axrnnno paore

Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Hpoqeccop B.aou+up Hempoeu: e+uxoe u cooara c nepecareuuo ua uem eo.oeo
ueura
Taxoe orcrananne rem onee neuantno noromy, uro n nauane nyrn namn yuente ynepenno
nnnponann n nccneonannxx no +romy nanpannennm. Tax, ronopx o nepecaxax cepna,
nentsx ne orart ant ynaxennx oxropam H. Cnnnntny n B. emnxony. Cnnnntn eme n
1930-e rot nepntm ocymecrnnn +xcnepnmenrantnym nepecaxy cepna y nxrymex.
Hepecaxennoe cepne xnno oxono 5 cyrox. B antnemem, conepmencrnyx rexnnxy ontron,
roptxoncxomy ]nsnonory yanoct nponnrt xnsnt nxrymex c nepecaxenntm cepnem o 6
mecxnen.
Hpo]eccop B. emnxon nnepnte paspaoran pasnnunte cnocot n napnanrt nepecaox
cepna, xomnnexca cepne-nerxne y coax. Onepnponannte coaxn xnnn nocne onepannn o
2,5 mecxnen. Bnocnecrnnn on paspaoran pasnnunte napnanrt rpancnnanrannn mnornx
opranon n axe ntnonnnn ycnemnym nepecaxy ronont menxa na mem nspocno coaxn.
Coaxa c nymx rononamn npoxnna 6 cyrox, ]orocnnmxn ee noxnnnnct n raserax ncero mnpa
n cnnerentcrnonann o rom, uro n neanexom yymem moxno yer npnnnnnnantno
nepecaxnnart nmo opran, ecnn yyr naent momnte cpecrna noannennx
rpancnnanrannonnoro nmmynnrera.
man1asnn npenpamam1cn n peantnoc1t
O nepecaxe opranon moxno paccxastnart mnoro. 3ror nayunt erexrnn nanonnen
mnorouncnenntmn cmxerntmn nnrpnramn, neoxnanntmn pasnxsxamn, ranamn, noeamn
n, x coxanennm, eme nepexo n nopaxennxmn. Onaxo ]anrasnn nocrenenno npenpamamrcx
n peantnocrt npaun mnpoxo n ycnemno rpancnnanrnpymr nouxn, cepne, poronnny,
nocxyrt xoxn, ]parmenrt xocre. Vxe nonyuent ocrarouno momnte cpecrna optt c
peaxnne orropxennx, noxnnxmrcx nonte merot nepecaox ]parmenron opranon n axe
xnerountx xononn.
Tax, neanno rpynna xnpypron ns mennnncxoro xonnexa n xnoncxom ropoe Acaxnrane
no pyxonocrnom npo]eccopa M. Mnro nnepnte n mnpe ocymecrnnna ycnemnym nepecaxy
neuenountx xnerox ontnoro n ero xe cenesenxy c nentm nx pasmnoxennx n cosannx
nropo neuenn, nsxnme na cex ]ynxnnm nepnnunoro oprana, nopaxennoro nnpposom.
Cnennantnte nccneonannx noxasann, uro nepecaxennte xnerxn neuenn pasmnoxamrcx n
cenesenxe c coxpanennem nx ]ynxnnn.
Cnennanncrt cunramr, uro neanex n ror ent, xora yuente nayuarcx nanonrt
ncxyccrnennym ronepanrnocrt, n oprannsm nepecraner orroprart nepecaxennte oprant.
Hporpammt raxnx nccneonann cymecrnymr ceuac n CBA, Anrnnn, upannnn, Iepmannn,
Bnennn, no noonte npoexrt ornycxaercx mepoe ]nnancnponanne (ocrarouno
cxasart, uro nayunt xomnrer HATO neanno oxnnn xonxypc na nonyuenne rpanron no
+ro nponeme n ]nnancnponan ero 2 mnnnnonamn onnapon). pyroe oxnanne ycnexa
cnxsano c mexynapono oprannsanne noopa onopon no coornercrnymmnm anrnrenam
nx +roro cosamrcx anxn opranon, n xoroptx oecneunnaercx nnrentnoe xpanenne
opranon, rontx nx rpancnnanrannn c nopontm nx rnnnponannem. Coornercrnymmne
xomntmrepnte nporpammt naxoxr pennnnenron nx +rnx opranon, a cnennantnte
camonert n xoporxn cpox ocrannxmr nx n ror rocnnrant, re nnannpyercx onepannx.
Taxo anx n pamxax Enponecxoro coomecrna yxe necxontxo ner cymecrnyer n
Crpacypre.
Ha nocnenem ncemnpnom xonrpecce rpancnnanronoron naypear Hoenencxo npemnn Hnrep
Meanap (ror, xoropt pacmn]ponan nmmynonornuecxym npnpoy neconmecrnmocrn)
cxasan: Cyrt cocronr n rom, uro reponuecxne cotrnx ceronx ecrt uacrt opnnapno
mennnncxo nomomn sanrpa. Moxno rontxo oannrt, uro c xaxtm nem nx cranonnrcx
nce ontme n ontme
Hnoo1nopnmn coms
Pasnnrne nayuno n rexnnuecxo mtcnn ne rontxo orxptnaer nonte nensnecrnte panee
merot neuennx onesne, no n nospoxaer annne +mnnpnuecxne cnocot npauenannx,
npnnnocnr n nnx yx ononnennx, cnxsannt c nosnannem mexannsmon nx ecrnnx na
xnno oprannsm. H xax cnecrnne +roro, operax nropoe txanne, +rn merot
yconepmencrnymrcx, c]epa npnmenennx pacmnpxercx, ns uacrntx orentntx cnyuaen
ncnontsonannx nx pasnnnaercx nonoe +]]exrnnnoe neuenoe nanpannenne.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Tax nponsomno c rnnepapnuecxo oxcnrenanne meroom neuennx pasnnuntx onesne n
apoxamepe xncnopoom no nontmenntm annennem. Bnpoxoe npnmenenne +roro meroa
n neueno npaxrnxe nosnonnno cnacrn mnoxecrno uenoneuecxnx xnsne npn raxnx
cmeprentno onacntx saonenannxx, xax rasonax ranrpena, cronnxx, cra]nnoxoxxonax
nnenmonnx. Fnaroapx apoxamepe mnorne xenmnnt c nopoxamn cepna omyrnnn paocrt n
cuacrte marepnncrna. 3naunrentno ntpoc nponenr narononyuntx ncxoon npn onepannxx
na cepne nx sament xnananon. C]opmnponanact nonax orpacnt spanooxpanennx
rnnepapnuecxax mennnna.
Hcroxn +ro nayxn tnn sanoxent n 1662 roy, xora anrnncxn npau B. Xenmoy nnepnte
pemnn nonpoonart neunrt ontntx c saonenannxmn nerxnx n xenyxa n epenxnno
repmernuno xamepe, nsmenxx n ne armoc]epnoe annenne. Bosyx n xamepy naxaunnancx
mexamn or nepxonnoro opra?na. Onaxo xamepa Xenmoy oxasanact nnmt xparxonpemenntm
+nnsoom n ncnontsonannn nontmennoro annennx nosyxa.
Hnanomepnoe pasnnrne rnnepapnuecxo mennnnt nauanoct rontxo c cepennt XIX
cronernx, xora rpn ]pannyscxnx npaua X. Rno, M. Taapte n P. Hpanas crann n cnoe
npaxrnxe mnpoxo npnmenxrt repannm cxartm nosyxom. B 1834 roy Rno cosan
apoxamepy, cenannym ns men n nne mapa. Cnycrx na roa Hpanas onncan ecrnne
neuentx nann co cxartm nosyxom.
B xamepe Rno pasmemannct ononpemenno 12 uenonex. Tam neunnn ontntx ryepxynesom,
paxnrom, anemne, nenpnramn n c pyro camo pasnoopasno naronorne. B 1840 roy
Taapte orxptn n ropoe Monnente nnenmarnuecxn nenrp, n x 1860-m roam
apoxamept ncne sa upannne noxnnnnct n Bnennn, Iepmannn, Anrnnn, Fentrnn, CBA n
Poccnn. B 1869 roy n Herepypre oxrop A. Cmnpnon ocnonan nnenmarnuecxym
neuennny. Ona pacnonarana nymx apoxamepamn, cenanntmn ns xenesa (xaxax na 4
uenonexa), n ono xamenno, cocroxme ns nyx xomnar n nmemamme 10 uenonex.
Heunnn ontntx n ocnonnom c xponnuecxnmn nopaxennxmn nepxnnx txarentntx nyre n
nerxnx. K 1876 roy n Poccnn nacunrtnanoct yxe 9 ecrnymmnx apoxamep.
Hnrepec npaue x rnnepapnuecxo mennnne nce onee nospacran c pasnnrnem
rexnnuecxo mtcnn. o 1930-x roon nx neuentx nene ncnontsonann rontxo cxart
nosyx n nnmt no nropo nononnne cronernx, xora tnn orxptrt npocrte n emente
cnocot nonyuennx xncnopoa, nponsomno ]axrnuecxoe cranonnenne rnnepapnuecxo
oxcnrenannn (IFO) xax conpemennoro nna neuennx.
Touxo orcuera rpnym]antnoro mecrnnx IFO no xnpyprnuecxnm xnnnnxam mnpa cran 1956
ro. Hmenno n +rom roy tnn onynnxonant pesyntrart pasnoopasntx ontron na
xnnorntx, nponeenntx ronnancxnm xnpyprom B. Fopema n xamepe c nontmenntm
annennem xncnopoa. Pesyntrart ero +xcnepnmenron tnn nacrontxo mnorooemammnmn,
uro yxe n 1960 roy n Amcrepame tna nocrpoena ontmax apoonepannonnax, re n rom
xe roy n ycnonnxx IFO Fopema ycnemno ntnonnnn nepnym n mnpe onepannm na
uenoneuecxom cepne.
B name crpane nnepnte n ycnonnxx xnnnnxn IFO ncnontsonan K. Panonopr n 19581959
roax. B ycnonnxx nontmennoro annennx xncnopoa on ycnemno neunn ontntx c
orpannennem oxnctm yrnepoa. B 1965 roy n xnnnnxe axaemnxa H. Amocona tna
ntnonnena cnoxnax onepannx no ycrpanennm rxxenoro nopoxa cepna nenrat uanno,
nponeennax n apoxamepe.
Cert neuentx apoxamep n n CCCP, n no ncem mnpe crpemnrentno pacmnpxnact.
Innepapnuecxax oxcnrenannx nropranact no nce orpacnn mennnnt, no ocnonnoe ee
ncnontsonanne naxonno cnoe mecro n xnpyprnn. B ycnonnxx IFO noxnnnact nosmoxnocrt
npononrt cnoxnte onepannn y rxxentx ontntx c nopoxamn cepna, rnnepronnuecxo
onesntm, mnoxecrnenno nnyrpenne naronorne.
.B cenrxpe 1981 roa n Mocxne n rocrnnnne Kocmoc npoxonn Mexynapont
xonrpecc no rnnepapnuecxo mennnne. B conercxo cronnne, re ]ynxnnonnponan
xpynnemn n mnpe nenrp rnnepapnuecxo oxcnrenannn, copannct yuente ns pasntx
crpan, nocnxrnnmne cnom xnsnt nsyuennm nosmoxnocre neuennx pasnnuntx onesne n
apoxamepe xncnopoom no nontmenntm annennem.
Ha ]opyme menxon men sannrepeconannt omen mnennxmn ne rontxo o ycnexax
rnnepapnuecxo mennnnt, no n o orpannuennxx n neyauax mnorooemammero meroa.
Cnennanncrt snamr, uro xpyr saonenann, npn xoroptx npnmenxercx IFO, mnpox. A
+]]exrnnnocrt ee nosecrnnx nenocroxnna: npn onnx n rex xe saonenannxx y pasntx
nannenron ona moxer trt xax ntcoxo, rax n nnsxo. Hapamerpt nosecrnnx xncnopoa
no nontmenntm annennem raxxe neonnaxona. B xnnnnxax nx nonpamr +mnnpnuecxn.
Fontnte nepenocxr onn n re xe narpysxn no-pasnomy, uacro npn conepmenno ornnuntx
pyr or pyra naronornuecxnx nponeccax ncnontsymrcx onnaxonte napamerpt, orcma
pasnnuen n neuent +]]exr.
B uem xe eno? Kax oexrnnnsnponart noop pexnmon neuennx n apoxamepe? Ie re
crpynt n oprannsme uenonexa, na xoroptx xncnopo moxer co ncem necxom ncnonnnrt
cnom uyoecrnennym naprnm? H onxna nn ona trt contno? Moxer trt, ropaso
xpue n cnntnee ona nposnyunr c opxecrpom?
B 1980 roy n xnpyprnuecxo xnnnnxe Kytmencxoro (ntne Camapcxoro) mennnncxoro
nncrnryra no nnnnnarnne npo]eccopa Ieoprnx Htnonnua Parnepa, onoro ns nnonepon
npnmenennx rnnepapnuecxo oxcnrenannn n name crpane, tna cosana nayunax rpynna
nx ntxcnennx ponn n]]ysno +noxpnnno AHV-cncremt
[3]
n peannsannn neuenoro
ecrnnx xncnopoa. Teopernuecxnmn npenoctnxamn x raxnm nccneonannxm nocnyxnnn
]axrt axrnnnoro xonrponx ropmonamn, cnnresnpyemtmn +rnmn xnerxamn, oxncnnrentno-
noccranonnrentntx nponeccon, nporexammnx n rxanxx n opranax npn yuacrnn xncnopoa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Hpoqeccop Ieopeu Hieoeu: Pamuep
Bnauane nponenn +xcnepnmenrt, nosnonnnmne ntxcnnrt noneenne orentntx anyonnron
npn ecrnnn rnnepapnuecxo oxcnrenannn. Oxasanoct, uro xnerxn neyr cex
neonnaxono nexoropte naunnamr npoynnponart nontmennoe xonnuecrno ropmonon,
pyrne naoopor, cnnxamr cnom axrnnnocrt. Hnaue ronopx, cpen +noxpnnntx xnerox
ecrt nmnrenn xncnopoa, a ecrt n raxne, xoropte nnramr x nemy nenpnxsnt. Ho
pannoymntx ner noome. Maremarnxn na ocnone mnorouncnenntx anntx, nonyuenntx
npn nsyuennn pasnnuntx napamerpon annennx, npemenn, xonnuecrna ceancon, cosann
maremarnuecxym moent noneennx xnerox AHV-cncremt n ycnonnxx apoxamept.
Onennn pesyntrart ontron, corpynnxn xnnnnxn cenann pesonnt ntno: npnmenenne
xncnopoa no nontmenntm annennem nsmenxer pnrm exrentnocrn ncex es ncxnmuennx
+noxpnnntx xnerox n, xax cnecrnne +roro, yponent coepxannx ropmonon n oprannsme. A
pas rax, ro xax xe moxno npononrt neuenne raxnm momntm ]axropom es yuera
nacrynammnx npn +rom nsmenenn +noxpnnnoro craryca?! uro, ecnn nonpoonart cenart
xncnopo n ropmont comsnnxamn n neuennn? 3auem xncnopoy ncnonnxrt contnym naprnm,
nycrt nyume snyunr opxecrp, re xncnopo yer conncrom, a ropmont
axxomnannaropamn.
Hepnte penernnnn +roro ancamnx cpasy oxasannct ycnemntmn. Bsxnn nx nsyuennx rpn
saonenannx, xoropte no mexannsmam nosnnxnonennx, xnnnnuecxnm npoxnnennxm n
ncxoam ne noxoxn pyr na pyra. Ho nx oennxno ono n pasnnrnn naronornuecxnx
nponeccon ropmonantnte napymennx nrpann anexo ne nocnenmm pont. 3ro xsnennax
onesnt, onnrepnpymmn +naprepnnr (rxxenoe saonenanne aprepn nnxnnx
xoneunocre, npnnoxmee x ranrpene) n nepnronnr rnonoe nocnanenne pmmnnt.
Hapymennx xaxnx xe ropmonon nrpamr pont n nx nosnnxnonennn n pasnnrnn? nx xsnenno
onesnn xenyxa +ro racrpnn, ceporonnn n comarocrarnn. nx +naprepnnra apenannn n
nopapenannn. nx nepnronnra rax nastnaemte menaropt nocnanennx ceporonnn,
rncramnn, apenannn n nopapenannn.
Hpn xsne xenyxa ormeuaercx rnnepnpoyxnnx racrpnna, uro npnnonr x camonsxsnnennm
cnnsncro oonouxn, a neocrarox ceporonnna ymentmaer ntpaorxy cnnsn, samnmammn
crenxy xenyxa or nepenapnnammero ecrnnx racrpnna. Comarocrarnna, rax xe xax n
racrpnna, ntpaartnaercx ontme, on ropmosnr pereneparopnte nponecct, ne aer xnerxam
pasmnoxartcx n rem camtm saxptrt xsnennt e]exr. Cneonarentno, urot ocrnut
ycnexa n neuennn xsnenno onesnn, neoxonmo cnnsnrt ntpaorxy +noxpnnntmn
xnerxamn xenyxa racrpnna n comarocrarnna n ycnnnrt cnnres ceporonnna. 3nax, xax neyr
cex coornercrnymmne anyonnrt, cnnresnpymmne +rn ropmont npn rnnepapnuecxo
oxcnrenannn, maremarnxn paccunrann coueranne napamerpon annennx xncnopoa, npemenn
n xonnuecrna ceancon, onrnmantntx nx cosannx raxoro +noxpnnnoro craryca. H uro xe?
Coms xncnopoa c ropmonamn oxasancx ycnemntm. Opxecrp snyuan crpono n cnntno. B
rpynne ontntx, noneprnyrtx neuennm no nono meronxe, pesyntrart tnn n necxontxo
pas nyume, uem y ontntx, neunnmnxcx no omenpnnxrtm napamerpam.
Taxne xe nonoxnrentnte pesyntrart tnn nonyuent n npn pyro naronornn. Cnnxenne
npoyxnnn apenannna n nopapenannna y ontntx +naprepnnrom ycnnnnano neuenoe
ecrnne xncnopoa.
Hoopannte pexnmt ecrnnx apoxamept npn nepnronnre n noannxmmem ontmnncrne
cnyuaen nosnonnnn ntxnmunrt ns nrpt menaropt nocnanennx, cnnsnrt nx ntpaorxy n
rem camtm oopnart rnont nponecc. Coueranne neuennx c conpemenntm
panonmmynonornuecxnm anannsom nosnonnnn xonxpernsnponart pexnmt nosecrnnx nx
xaxoro ontnoro n xonrponnponart nponecc nosecrnnx xncnopoa no nontmenntm
annennem n reuenne ncero xypca neuennx ontntx n apoxamepe.
Honoe nanpannenne neuennx ontntx c ncnontsonannem ropmonorponntx cnocrn
xncnopoa no nontmenntm annennem, o xoropom tno nnepnte onoxeno na
Mocxoncxom xonrpecce, ntsnano ontmo nnrepec cnennanncron pasntx crpan. Ceuac ono
c ycnexom ncnontsyercx n pasnnnaercx antme, xax y nac n crpane, rax n sa pyexom.
Bsxn n comsnnxn xncnopo, xnpyprnx pacmnpxer cnon nosmoxnocrn. Ttcxun nme n
pasntx crpanax c saonenannxmn, npn xoroptx cxantnent xnpypra mor t ncnennrt nx,
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
tnn opeuent onert ncm xnsnt, n es roro crpaax or npoxenntx nopoxon cepna nnn
pyrnx napymenn xponoopamennx n txannx. Innepapnuecxax oxcnrenannx xnnnact nx
nnx opo uee, a xncnopo camt pacnpocrpanennt na 3emne xnmnuecxn +nemenr
oxastnaercx, ne rontxo noepxnnaer, no n nospoxaer xnsnt!
Cencannn xaamn ent
Kpome annorenntx nepecaox opranon xpxnmn cnnerentcrnamn nosmoxnocre cnacennx
uenoneuecxnx xnsne n rex cnyuaxx, xora, xaxercx, yxe nce cnocot nx +roro ncuepnant,
xnnxmrcx npnmept ayrorpancnnanrannn n pexoncrpyxrnnno xnpyprnn.
Hxrpaca onnarnca n nnroncxom ropoxe Taypare renept snamr nce. Fnaroapx
macrepcrny npo]eccopa A. ynnumca ns Kaynaccxoro mennnncxoro nncrnryra, on open
nropym xnsnt. Hxrnecxrncemnnernn nonrent onroe npemx crpaan rxxentm
saonenannem cepna n napymennem cepeunoro pnrma. Bosmoxnocrn nexapcrnenno
repannn tnn ncuepnant, n rora n 1986 roy tna nponeena ynnxantnax onepannx:
xnpyprn onaxnnn n coornercrnymmnm opasom opaorann coxpamammymcx mtmny
cnnnt, xoropo oxyrann ontnoe cepne. Ononpemenno c +rnm n mtmeunoe noxe tn
nxnnnen +nexrponnt crnmynxrop, saammn cnnnno mtmne neoxonmt pnrm
coxpamennx, a uepes nee n coennennomy c mtmne cepny. Pesyntrar onepannn oxasancx
ycnemntm. Cocroxnne nannenra snaunrentno ynyumnnoct, cnycrx ro on camocroxrentno
paoran no omy, n cay, axrnnno nepennrancx.
Xnpyprnx nce uame cranonnrcx repoem raserntx cencann. Bor rontxo ona ns nnx.
B cemtm Marnacon, xnnymnx n ropoe unnnxce (mrar Apnsona, CBA), 1989 ro npnnec
necuacrte. ecxrnnernn Tnmorn exan na nenocnnee ns mxont omo. Tparenx
nponsomna n cunrannte cexynt. Fontmax mamnna na orpomno cxopocrn cnna mantunxa.
B eccosnarentnom cocroxnnn on tn ocrannen n F+ppoycxn nenponornuecxn nncrnryr.
narnos: nonnt orptn nosnonounnxa or uepena rpanma, neconmecrnmax c xnsntm.
Onaxo rpynna npaue no pyxonocrnom npo]eccopa A. Cnennepa pemnna art o
cmeprn n ycnemno ocymecrnnna ynnxantnym onepannm. B reuenne 6 uacon rpn pnrat
xnpypron, menxx pyr pyra, nnauane c nomomtm ronxnx mannnynxnn yannnn
mnorouncnennte crycrxn xponn ns mosra n pyrnx uacre rena, noxannsannx xoroptx tna
onapyxena cnennantntm marnnrntm cxanepom. 3arem nosnonounnx tn coennen c
uepenom, noccranonnent pasopnannte cocyt, nepnt, mtmnt. uepes necxontxo ne nocne
onepannn npo]eccop Cnennep n rene]onnom nnrepntm coomnn xoppecnonenram, uro
Tnmorn yxe apeconan npauam n pontm, exypnnmnm oxono nero, nexoropte snyxn n
noanan snaxn pyxo. Ha nonpoc xypnanncra Moxno nn paccunrtnart, uro noccranonxrcx
nce ]ynxnnn oprannsma mantunxa? oxrop ornernn yrnepnrentno.
K coxanennm, anropy ne yanoct narn cneenn o ceronxmnem camouyncrnnn
amepnxancxoro mantunxa, no xaxnmn t nn tnn oranennte pesyntrart, cam ]axr
ycnemnoro nponeennx cnoxneme xnpyprnuecxo onepannn n ycnonnxx rxxeno
nc]ynxnnn ]nsnonornuecxnx nponeccon (rpanmarnuecxn oneno mox, anaromnuecxne
napymennx xnsnenno naxntx opranon n rxane) ronopnr o ]anracrnuecxnx nosmoxnocrxx
conpemenno xnpyprnuecxo rexnnxn.
Tecnt coms rananra n ncxyccrna macrepcrna xnpypron c ceronxmnnmn n sanrpamnnmn
ocrnxennxmn ]ynamenrantntx nayx (]apmaxonornx, ]nsnonornx, noxnmnx, rncronornx)
oxonuarentno paspemnr crapt cnop o npnmare repannn nnn xnpyprnn n nontsy 3opontx
uenonexa!
Iennn na no1oxe
C xaxtm nem, naroapx neyepxnmomy nporpeccy conpemenntx rexnonorn, yuentm
yaercx onapyxnrt nonte naxnte ]axrt n xnnennx. Onaxo nexoropte nen ocramrcx
noxa ]anrasne. Cpen nnx nex ynpannxemoro cosannx uenonexa yymero c
nenenanpannenntm moennponannem npncymnx emy cnoconocre n uepr xapaxrepa.
uanrasnx +ra ne ecnounenna, ona nnonne peantna n nnsxa x ocymecrnnennm n XXI nexe.
Hoonax nex ocnonana na nmemmnxcx snannxx, onaxo noxa ne nonnomena n xnsnt ns-sa
meronuecxnx rpynocre n nexoroptx nepemenntx uacrntx nonpocon. Ho +ro eno
npemenn Pasne mano mt snaem npnmepon, xora ro, uro xasanoct nonmeno cxasxo,
cranonnnoct peantnocrtm? Meurann o nepecaxe opranon, ncxyccrnennom xpycrannxe n
xnananax cepna, cepeuntx crnmynxropax, o nonerax n xocmoc, o mnorom-mnorom pyrom.
Tenept +ro noncenennax peantnocrt namero npemenn.
Vnpannxemoe moennponanne uenoneuecxnx cnocrn n nnannpyemoe cosanne nme, xornm
mt +roro nnn ner, cnennanncram ne xaxercx nenosmoxntm. Honpoyem oxcnnrt
nouemy
Heoxonmocrt renernuecxoro conepmencrnonannx conpemennoro uenonexa, no mnennm
nexoroptx anropon, cnxsana npexe ncero c rem, uro uenonex ceronx yxe orcraer or
nsmenenn oxpyxamme ero cpet, a, yyun +nonmnnonno ocrarouno cranntntm
(onaax, xax nnmer . entaro ]nsnonor ns Hentcxoro ynnnepcnrera n CBA,
ycrounno nacnecrnennocrtm), raxoe orcrananne moxer naryno cxasartcx na ero
ntxnnaemocrn n coxpanennn xax nonornuecxoro nna. Emy nropnr nsnecrnt nonor x.
Xone, xoropt nonaraer, uro uenonex n nenom neocrarouno oprannsonan n nnoxo
npncnoconen x ceronxmne xnsnn na 3emne on ne ntepxnnaer cpannennx axe c
rnonom, xoropt nyume aanrnponan x cymecrnonannm n ycnonnxx nnsxoro
rpannrannonnoro nonx. Moxno cocnartcx na mnenne nsnecrnoro nepoxnpypra ns
Iapnapcxoro ynnnepcnrera B. Mapxa: uenonex orxromen renamn arpeccnnnocrn n raxxe
necer n cee pyrne rent, xoropte enamr ero sneponoontm cymecrnom. H raxnx
npnunn moxno npnnecrn eme ouent mnoro
Honan c1apan nayxa enrennxa
Vxe onee cra ner cymecrnyer nayxa enrennxa, xoropax anannsnpyer cnxst xapaxrepa,
nnrennexra, cnoconocre uenonexa c ero renernuecxnm norennnanom n nmer nyrn
ynyumennx uenonexa xax nonornuecxoro cymecrna. 3ra nayxa nepexnnana n cnoem
pasnnrnn nepnot nsnera n ynaxa, nonnoro nenonnmannx n nonoro poxennx. Ee nentsx
nepeonennnart, no n, xoneuno, nnxax nentsx orpnnart.
Enrennxa xax nayxa nosnnxna n npomnom nexe, xora nompont par uapntsa apnnna
up+ncnc Iantron onynnxonan n 1869 roy xnnry no nnrpnrymmnm nasnannem
Hacnecrnennocrt rennx. On copan ontmym xonnexnnm norpa]n n poocnonntx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
ntammnxcx yuentx, no+ron, xyoxnnxon, mystxanron, anoxaron, mopennanarene,
nonxononen n onapyxnn, uro cpen nx npexon n pocrnennnxon oapenntx nme
ropaso ontme, uem n poocnonntx otuntx nme, ne npoxnnnmnx cex ocrnxennxmn n
onacrn nnrennexryantno nnn pyro exrentnocrn. Ha +rom ocnonannn on nnepnte
npenonoxnn, uro n pasnnrnn uenoneuecxnx cnoconocre renernuecxax npnpoa
nnnnnyyma namnoro onee naxna, uem cpea, xoropax oxpyxaer ero nocne poxennx.

4poucuc Ia.imou
Hnrepecnoe nccneonanne npxmo npornnononoxnoro xapaxrepa nponen mecrt ner cnycrx
amepnxancxn ncnxonor P. ar+n. On nsyunn poocnonnte necxontxnx ceme, neymnx
cnoe nauano or npecrynnnxa no ]amnnnn xaxc. Cpen 709 ero noromxon, ar+n
onapyxnn 76 xaropxnnxon, 128 npocrnryrox, 18 coepxarene npnronon n cntme 200
nnmnx. ar+n raxxe noepxan Iantrona n yrnepxennn, uro oapennocrt n connantnte
nopoxn nepeamrcx no nacnecrny.
Hocne onynnxonannx +rnx paor Iantron n pyrne yuente ntcrynnnn c npenoxennem
omecrnennoro ncnontsonannx nosmoxnocre pesyntraron renernuecxoro nsmenennx
uenonexa. Onn yrnepxann, uro, xora nonorn yyr pacnonarart ocrarountmn snannxmn
n onacrn renernxn, nmn onxnt cxpemnnart cex rax xe, xax cxpemnnamr xnnorntx.
Kro onxen noneprartcx cxpemnnannm n xoro c xem cxpemnnart +rn nonpoct, no
Iantrony, yyr pemartcx omecrnenntmn xomnreramn. Iantron tn nepntm, xro
npenoxnn repmnn enrennxa (or rpeu. eugenes noponcrt), saauy xoropo on
nonnman xax nsyuenne no omecrnenntm xonrponem cnocoon n cpecrn, cnocontx
ynyumnrt nacnecrnennte ocoennocrn yymnx noxonenn.

peeo eeeeuuru, oocumuee npuuuni ee cosoauu u er.aoa e uavrv. 4omo us apxuea
A+epuraucroeo qu.ocoqcroeo oouecmea
Hocneonarenn Iantrona c]opmynnponann nonoxennx nerarnnno n nosnrnnno enrennxn.
B pamxax nerarnnno enrennxn onxnt paspaartnartcx meponpnxrnx, cnnxammne n
uenoneuecxo nonynxnnn xonnuecrno renon, ornercrnenntx sa nenaronpnxrnte npnsnaxn,
a n pamxax nosnrnnno enrennxn, naoopor, nnannponannct meponpnxrnx, cnococrnymmne
coxpanennm n nontmennm xauecrna renon, erepmnnnpymmnx naronpnxrnte npnsnaxn.
Hanonee saxonuennoe ntpaxenne nen nosnrnnno renernxn nonyunnn n rpyax
ntammerocx amepnxancxoro renernxa naypeara Hoenencxo npemnn Iepmana xose]a
Mennepa, xoropt eme n 1921 roy ntcrynnn n nontsy npnmenennx x uenonexy nnpnnnra
(nnsxopocrnennoro cxpemnnannx) n nocneymmero oropa. B onynnxonanno nm n 1935
roy xnnre Hs noun coepxanact nex sapotmenoro ntopa. On npenaran nnecrn n
npaxrnxy ncxyccrnennoe ocemenenne xenmnn, ncnontsyx nx +rnx nene cnepmy,
nonyuennym or cnennantno noopanntx onopon.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Iep+au roseq M..ep
B xauecrne npoopasa raxnx onopon Mennep nastnan exapra, Hacrepa, Hnnxontna n
pyrnx ntammnxcx exrene pasntx npemen n napoon. Mennep nponarannponan nem
cosannx emoxparnuecxo enrennuecxo pecnynnxn, n xoropo yyr xnrt n
pasmnoxartcx rontxo renernuecxn ynyumennte rpaxane. On npenoxnn oprannsonart
anxn cnepmarosonon or nnn, npoxnnnmnx ap yma, ocronncrna, npana, xapaxrepa nnn
]nsnuecxo npnronocrn, n npeocrannrt nosmoxnocrt cynpyxecxnm napam nontsonartcx
+rnmn anxamn es ncxxnx orpannuenn. B xauecrne oocnonann cnonx npenoxenn
Mennep onnpancx xax na yrnepxenne, uro neuenne nacnecrnenntx onesne n npnnnnne
manoycnemno, rax n na ontr, naxonnennt yxe x romy npemenn n CBA (1960-e rot), re
nonepranoct exerono ncxyccrnennomy ocemenennm 25 000 xenmnn, or xoroptx
poxanoct oxono 10 000 ere.
Ha 28-m exeronom xonrpecce Enponecxoro omecrna penpoyxnnn uenonexa, xoropt
npoxonn n Cramyne n nmne 2012 roa, n oxnae rpynnt +xcnepron BO3 tnn npnneent
cneymmne nn]pt: exerono xonnuecrno sauartx n pesyntrare ncxyccrnennoro
onnoornopennx ere ynennunnaercx na 350 000400 000 uenonex, a n nenom c nmnx 1978
roa, xora na cner noxnnncx nepnt peenox ns nponpxn (nocne ncxyccrnennoro
onnoornopennx) Hynsa Fpayn, n mnpe ponnoct 5 mnnnnonon ere, xnsnt xoroptm
oecneunna nponeypa +xcrpaxopnopantnoro onnoornopennx, ro ecrt onnoornopennx
nne rena. 3a ontmo nxna n paspaorxy +ro rexnonornn anrnncxn +mpnonor Poepr
. 3napc tn yocroen n 2010 roy Hoenencxo npemnn.
Besnorne xocuonan1m n nponpounme e1n
Kaxnm xe nnxr neantnoro nonoro uenonexa yuente n ]anracrt? Cpen mnorouncnenntx
npoexron ecrt nnonne ceptesnte, a ecrt n nenepoxrnte. Hanpnmep, nexoropte nncarenn
npenonaramr, uro ronona y cynepuenonexa onxna trt ynennuena, nx roro urot
xonnuecrno nepnntx xnerox n rononnom mosre tno snaunrentno ontme, uem ceuac.
unsnuecxne cnoconocrn nme yymero neoxonmo, no nx mnennm, nontcnrt sa cuer
cosannx ononnnrentntx ontmnx nantnen na pyxax n ntnyxntx ontmnx rnas.
Honarax, uro n yymem uenoneuecrno ne cmoxer ynennunrt nponsnocrno npoyxron
nnrannx n xonnuecrnax, ocrarountx nx pacrymero nacenennx nnanert, npenaraercx
nnecrn n renom uenonexa raxne rent, xoropte t oecneunnann pasnnrne y nero
nyxxamepnoro xenyxa nx nororonxn x nepenapnnannm nennmnost. B noontx
]anrasnxx nnora ncrpeuaercx nonnt acyp rax, nanpnmep, noxnnxmrcx npoexrt
xnonnponannx esnornx xocmonanron(!), urot onn sannmann mentme mecra n xanne
xocmnuecxoro xopanx n nyxannct n mentmem xonnuecrne nnmn n xncnopoa n
nnrentntx xocmnuecxnx nonerax.
Hpn ocyxennn npoexron, xacammnxcx nenocpecrnenno meroon cosannx ncxyccrnenno
cmoennponannoro uenonexa, npecrannxmr nnrepec nexoropte yxe peannsonannte
nayunte nporpammt. pxn npnmep +romy ycnemnax paspaorxa meroa xnonnponannx
xnerox, nepecaox xep ns comarnuecxnx xnerox n xnexnerxn, ntpamnnanne +mpnonon n
nepennnaemtx xyntrypax n, naxonen, rax nastnaemte nponpounte ern.
Peannsannx nen onnoornopennx xnexnerox uenonexa n nponpxe neer cnoe nauano or
nsnecrntx +xcnepnmenron . Herpyuun n Fononte (Hrannx) n H. Berrneca n Konymncxom
ynnnepcnrere (CBA), ntnonnenntx eme n 1960-e rot. Tora Herpyuun coomnn, uro emy
yanoct coxpanxrt n nponpxax onnoornopennte uenoneuecxne xnexnerxn n reuenne 30
60 ne, a Berrnec nponen ycnemnt ontr no ntpamnnannm n nponpxe uenoneuecxoro
+mpnona o ro crann, xora on cocroxn yxe ns 100 xnerox. Pasnnnax +rn nccneonannx P.
3napc n H. Crenroe n Anrnnn nanmann, uro onnoornopennte uenoneuecxne
xnexnerxn moxno ntpamnnart xyntrypantntm cnocoom n cnennantno cpee n reuenne
necxontxnx neent nne oprannsma xenmnnt n nx rpancnnanrannx n marxy xenmnn,
xnnxnmnxcx onopamn +rnx xnexnerox, ntstnaer epemennocrt, xoropax nnrcx nocne
+roro n reuenne rpex-uertpex neent.
B pamxax nosnrnnno enrennxn cnennanncrt axrnnno ocyxamr nonpoc o nosmoxnocrn
xnonnponannx rennen nyrem ncxyccrnennoro onnoornopennx xencxnx nonontx xnerox,
nonyuenntx or rananrnnntx xenmnn, cnepmarosonamn or onopon myxunn c ontmnmn
cnoconocrxmn x ro nnn nno c]epe exrentnocrn, nxnmuax nayxy, ncxyccrno,
opasonanne. Btnnramrcx npenoxennx o cosannn n yymem cnoeopasntx
nnxyaropon n o xcepoxonnponannn nonynxnn nme, ycrounntx x nn]exnnonntm n
onxonornuecxnm saonenannxm. Hpenonaraercx, uro uenoneuecrno n xonne xonnon
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
orxaxercx or penpoyxnnn ecrecrnenntm nyrem n nepeer x nponsnocrny nnsnenon n
nponpxax, nanonnenntx xnexnerxamn n cnepmarosonamn, nnn n ncxyccrnenntx marxax.
Kax nnonne ceptesno samernn n ono ns peaxnnonntx crare amepnxancxn xypnan
Tamc: Fyymee moxer npenoxnrt nam raxo ]enomen, xax nonnnnm, xnonnponannym
ns xnerox 3rapa Iynepa (npexrop uFP c 1924 roa. H. K.), nnn xocmonanron nx
xononnsannn Hynt, xnonnponanntx ns xnerox unnonnnxon HACA.
Tepnemt nmx?.
pyrax rpynna npoexron, xax nonaramr +xcneprt n onacrn nayxosnannx, n yymem yer
nocnxmena cosannm nme c namxrtm, ocnooxenno or nocnomnnann o
arpeccnnnocrn nx npexon. C +ro nentm npenaraercx xnonnponart nme, nnmenntx
renon arpeccnn, nnn nyrem renno-nnxenepntx nponeyp yannrt raxne rent ns renoma
conpemennoro uenonexa.
B +ro cnxsn neoxonmo ormernrt, uro noneenne nanpxmym sanncnr or yponnx cnnresa
onpeenenntx nepoaxrnnntx nemecrn. Hpnuem, uro nnrepecno ne rontxo n rononnom
mosre, no n, xasanoct t, n rex opranax, xoropte ne nmemr ornomennx x noneenuecxnm
peaxnnxm. Tax, c ono cropont, nsnecrno, uro cnnxenne yponnx ceporonnna n mosre
npnnonr x nontmennm arpeccnnnocrn xnnorntx. C pyro cropont, tno noxasano, uro
xptct c yanenntmn oonxrentntmn nyxonnnamn cranonxrcx +monnonantno
necepxanntmn, onn pocamrcx na nmo npemer, nonanmn n xnerxy, ntramrcx yxycnrt
+xcnepnmenraropa, xora on eper nx n pyxn, n orner na nnesannt rpomxn cryx y nnx
snaunrentno cnntnee, uem y nopmantntx, ycxopxercx cepnenenne.
Anannsnpyx noonte ]axrt, yuente npnmnn x ntnoy, uro oonxrentnte nyxonnnt
xonrponnpymr nnrencnnnocrt +monnonantntx peaxnn. Crpoenne oonxrentntx nyxonnn
cnoxnoe, nomnmo oonxrentntx neponon, n nnx mnoro rax nastnaemtx snesuartx
nepnntx xnerox, xoroptm npnnanexar n mosre camte cnoxnte ]ynxnnn, cnxsannte c
rnopuecxo exrentnocrtm. Anrnncxn yuent V. ne Ipoc Knapx, nsnecrnt cnonmn
paoramn no ]ynxnnn mosra, cnpanennno ormernn, uro oonxrentnte nyxonnnt +ro
ntnnnyrax na nepn]epnm uacrt nonymapn rononnoro mosra.
Oxasanoct, uro nmenno oonxrentnte nyxonnnt xnnxmrcx nenrpamn ynpannennx
coepxannem ceporonnna n mosrono rxann. Hapannentno c +rnm nccneonarenn
onapyxnnn, uro y ontntx enpeccnxmn, noxonunnmnx xnsnt camoyncrnom,
coepxanne ceporonnna n mosre snaunrentno nnxe, uem y nme, ymepmnx npn pyrnx
ocroxrentcrnax. Kpome roro, nsnecrnoe anrnenpeccanrnoe nemecrno nmnnpamnn,
nontmammee yponent ceporonnna n mosre, conepmenno cnnmaer y xptc c yanenntmn
oonxrentntmn nyxonnnamn xenanne ynnart coponue, npenpamax nx ns ynn n
mnponmnntx xnnorntx.
Bor n saymaemtcx nocne +roro o nsanmocnxsxx cnyuanoro n saxonomepnoro, nnrynnnn,
uenoneuecxoro +mnnpnuecxoro ontra n snannx! B a]pnxancxnx nnemenax, nsnecrntx cnonm
mnponmnntm xapaxrepom, anan cunraercx cnmnonom opoxenarentnocrn n cepeunocrn.
Tpannnx, nosnnxmax necxontxo nexon nasa, oxastnaercx, nmeer no coo peantnym
ocnony: anant ornnuamrcx ouent ntcoxnm coepxannem ceporonnna
3rn nccneonannx nosnonxmr cunrart npnnnnnnantno nosmoxntm moennponanne
arpeccnnnoro xapaxrepa uenonexa yymero (nanpnmep, npn neoxonmocrn cosannx
cnenorpxon no opte c reppopnsmom) nyrem nnynnponannx myrann, npnnoxmnx x
annasnn (orcyrcrnnm) xonxperntx opranon (n annom cnyuae, oonxrentntx nyxonnn),
]ynxnnx xoroptx npxmo nnnxer na noneenne. 3ror npnmep xopom nx nnnmcrpannn
cnoxntx nsanmoornomenn, a uacro n npornnopeun mexy rexnnuecxnmn nosmoxnocrxmn
conpemenno monexynxpno nonornn n mopantm yuenoro. Bcnomnnaercx ocrpoymnoe
sameuanne onoro ns renernxon: Cosart txnona necnoxno, a nor xro yer +ro
pacxnetnart?!
Koponencxne onesnn
Vuente ycranonnnn, uro npocnexnnaercx npxmax cnxst mexy renernxo noneennx n
nacneonannem anomann cnnresa nexoroptx naxntx nx xnsneexrentnocrn ]epmenron.
B nayuno nnreparype copant ]axrt no 25 nacnecrnenntm napymennxm omena,
neymnm x noneenuecxnm nnn nenponornuecxnm orxnonennxm. Cpen nnx ntenxercx
nop]npnx (or rpeu. porphyreos nypnypnt). Ona nasnana rax noromy, uro y +rnx ontntx
c mouo ntenxercx ontmoe xonnuecrno nop]npnna nponsnonoro remornonna. 3ro
npnaer moue cnenn]nuecxn xpacno-nypnypnt nner. Hop]npnnt nrpamr naxnym pont n
meraonnuecxnx nponeccax, nporexammnx n xnerxe, nocxontxy +rn coennennx yuacrnymr n
cnnrese remornonna, mnornonna, nnroxpomon, xaranast, nepoxcnas n np. Ho npn
nstrxe nx cnnresa nosnnxaer ]epmenrnax neocrarounocrt, npnnoxmax x rxxeno
onesnn, npoxnnxmmecx n ncrepnuecxnx n ncnxonarnuecxnx cocroxnnxx, nxmnxcx
roamn. Bo npemx ocrptx npncrynon ncnxonenpos moxer nepexonrt n mannaxantno-
enpeccnnnt ncnxos nosnnxamr pe, rannmnnnannn, esopnenrannx, cnyrannocrt peun,
ecconnnna.
.Ieopr III tn xoponem Anrnnn n 17601811 roax. Ero ncnxnuecxax onesnt,
nastnanmaxcx rora cnopanuecxnm esymnem, xax ntxcnnnoct npn perpocnexrnnnom
anannse, tna na camom ene nop]npne. 3ra onesnt nsmennna no mnorom anrnncxym
ncropnm (xcrarn, ncropnxn mennnnt cunramr, uro nmenno onesnt Ieopra III nonoxnna
nauano ]opmantnomy cymecrnonannm ncnxnarpnn). B cocroxnnn nenmenxemocrn Ieopr III
nnen n ecrnne neuantno nsnecrnt saxon o reponom cope (nosnee +ro npnnonnoct n
xauecrne oxasarentcrna ero ncnxnuecxo onesnn). Bnocnecrnnn on tn saxnmuen n
Bnnsopcxn samox, xorx nopo y nero tnann nepnot xcnoro cosnannx. Koponx Ieopra III
samennn perenr, xoropt raxxe onen nop]npne, no n menee ntpaxenno ]opme. Ieopr III
oxnn o 81 roa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Kopo.i Aue.uu Ieope III
Kax nnmyr anrnncxne ncropnxn mennnnt K. Maxannnn n . Xmnrep: Hpn conmennn
npannntno nert, orxase or menxamenrosno repannn, npannntnom omem neuennn
npoxnnenne npncrynon onesnn yanoct t cmxrunrt n +ro morno t cymecrnenno
nsmennrt xo ncropnn!.
Poocnonnax Ieopra III cnnerentcrnyer o renernuecxom nponcxoxennn nop]npnn n
cnxsanntx c ne ncnxonenponornuecxnx paccrpocrn. Tax, Mapnx, xoponena Bornancxax,
tna nepntm monapxom, y xoro noxnnnnct npnsnaxn nop]npnn. Ee ctn xon ynacneonan
onesnt or marepn, n cnonx nennnxax on nncan: Moua y menx nmeer nner moero nmnmoro
nnna. Cecrpa Ieopra III, xoponena Marnnta arcxax n Hopnexcxax ymepna n 23 roa or
nporpeccnnnoro napannua, xnnnmerocx cnecrnnem nop]npnn.
Ieopr IV, nasnauennt perenrom nocne npnsnannx Ieopra III cnnmxom ontntm nx
npoonxennx npannennx, roxe onen nop]npne, a ero out Bapnorra ymepna or
monnnenocno nop]npnn npn poax. V ee xn Anrycra, repnora Caccexcxoro, tnn xnnte
cnmnromt nop]npnn (xpacnax moua). Oren xoponent Bnxropnn 3yap, repnor Kenrcxn,
crpaan nop]npne n ymep no npemx onoro ns ee npncrynon. Cecrpa Ieopra I npnnecna +ror
ren n xoponencxn Hpyccxo-Fpanenyprcxn om n ram on npoxnnn cex y upnpnxa
Bennxoro.
Hop]npnx xnnxercx omnnanrntm renernuecxnm saonenannem. Knaccnuecxnm npnmepom
+roro cnyxnr ananns noromxon n cemte mxnoa]pnxancxoro ]epmepa xoa Apnanrxn
nocne ero xennrtt n 1688 roy na xencn Ieppnr, nonanme x nemy ns ronnancxoro
cnporcxoro npnmra. V nnx ponnoct nocemt ere n uernepo ns nnx crann npexamn noctmn
rtcxu (!) nocnrene rena nop]npnn n Rxno A]pnxe.
Monexynxpnax renernxa yxe ycranonnna noxyct renon, xonpymmne ntpaorxy ]epmenron
nop]npnna n pyrnx enxon. Ho+romy reopernuecxn nosmoxno noopart myrannonnte
nosecrnnx na onpeenennte rent c nentm ntxnmuennx nnn, naoopor, nxnmuennx rex
nnn nntx noxycon, a uepes +ro moennponart ncnxnuecxne nponecct y nonopoxenntx
ocoe.
Cosanne rennen
B paspaorxax npoexron, cnxsanntx c renernuecxnm ynyumennem uenonexa, naxnoe mecro
sannmamr paort, cnxsannte c conepmencrnonannem ero namxrn. Pacxptrne mexannsmon
]opmnponannx namxrn ona ns cnoxnemnx saau monexynxpno nonornn. 3ro cnxsano c
ncxnmunrentno ronxo oprannsanne n pasnoopasnem ]ynxnn rononnoro mosra, xoropt
coepxnr no camtm npnnnsnrentntm nocueram 1617 mnnnnapon nepnntx xnerox.
Hepononorn cunramr, uro mosr uenonexa cnocoen nocnpnnnmart nn]opmannn npnmepno
n nxrt pas ontme, uem ntanart ee oparno nocne opaorxn, no npn +rom ncx
nonyuennax nn]opmannx nocnr necrnpaemt xapaxrep ocraercx n rnynnax
uenoneuecxo namxrn.
Kanacxn nepoxnpypr B. Hen]nn, nponox onepannn na uepene no mecrno anecresne,
onapyxnn raxne yuacrxn mosra, paspaxenne xoroptx cnatm +nexrpnuecxnm roxom
conponoxanoct rem, uro onepnpyemte nannenrt cntmann crapym menonm nnn
ncnomnnann cotrnx ercrna, xoropte onn c nospacrom satnn. Btxcnenne mexannsma
]opmnponannx n coxpanennx onroxnnyme namxrn moxer ctrpart cymecrnennym pont
n moennponannn uenonexa yymero noromy, uro yxe ycranonneno, uro necrnpaemocrt
namxrn onpeenxercx xnmnuecxnmn mexannsmamn, a nmenno cnnresom n cexpenne
neponamn ocotx monexyn norenntx amnnon n nenrnntx ropmonon, raxnx, nanpnmep,
xax ceporonnn, nopapenannn, anernnxonnn, +nop]nnt.
Vuente ycranonnnn, uro, npnyuax xnnorntx x onpeenenntm nantxam, moxno
nnocnecrnnn nepeanart +rn snannx neoyuenntm xnnorntm, nnox n nx mosr +xcrpaxrt
ns mosrono rxann oyuenntx xnnorntx. Hcxox ns noontx +xcnepnmenron, moxno
npenonoxnrt, uro n nauane XXI nexa yyr cnnresnponant ncxyccrnennte nenrnt
oyuennx, xoropte moryr, npn nneennn nx uenonexy, snaunrentno ycxopxrt ycnoenne
nnocrpanntx xstxon n crnmynnponart sanomnnanne onpeenenntx npo]eccnonantntx
nantxon.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Hexoropte enrennxn cunramr, uro n neanexom yymem ycnnnx yuentx onxnt trt
nanpannent na nocnponsnocrno cyneprennen c ynennuenntm mosrom, uro, no nx mnennm,
moxer trt ocrnrnyro ne rontxo renernuecxnmn mannnynxnnxmn, no n rpancnnanranne n
rononno mosr nnoon nnn nonopoxenntx ononnnrentntx nepnntx xnerox, nonyuenntx
or conpemenntx Htmronon n xyntrnnnpyemtx n ncxyccrnenntx ycnonnxx. Kpome roro,
xax cnnerentcrnymr xocnennte npnsnaxn, yxe cymecrnymr saxptrte npoexrt, nentm
xoroptx xnnxmrcx nontrxn narn raxne cnocot nsmenennx crpyxrypno-]ynxnnonantno
oprannsannn renoma, urot ern poxannct c yxe rorontmn snannxmn nnn paspaorart
renernuecxne cnocot oennennx nnrennexryantntx pecypcon uenoneuecrna nyrem
oennennx +nemenron namxrn pasntx rennen n onom nonom uenonexe.
Tanan1: un1ea ncnxnxn?
Hccneonannx renernxon n nepo]nsnonoron noxasann, uro remnepamenr, ncnxnuecxne
cnoconocrn n xapaxrep xnnxmrcx npoxenntmn cnocrnamn uenonexa, a mnorne
ncnxnuecxne saonenannx nacnecrnenno oycnonnent. Tax, cymecrnonanne pasnnuntx
]opm onnro]pennn (ymcrnenno orcranocrn) cnxsano c neonnaxono crenentm norepn
nmtmn renon nnrennexryantnocrn.
Onnro]pennx +ro xpanee npoxnnenne cnnxennx nnrennexryantntx cnoconocre, n ro
npemx xax n ncropnn nacunrtnaercx nemano npnmepon, xora ntammnecx nnunocrn
crpaann neponcnxnuecxnmn saonenannxmn, xoropte npxmo nnn xocnenno onpeenxnn
rennantnocrt nx nponsneenn.
B 1864 roy nrantxncxn ncnxnarp uesape Homposo ntnycrnn monorpa]nm
Iennantnocrt n nomemarentcrno, cenanmym ero ncemnpno nsnecrntm. B ne yuent
nnepnte yrnepxan, uro noannxmmee ontmnncrno rennen tnn ncnxnuecxn ontntmn
nmtmn. Hanonee xpxnmn nnunocrxmn n +rom nnane tnn ueop ocroencxn n Bnncenr
Ban Ior.
Bce nnreparyponet, nsyuanmne xnsnt n rnopuecrno ocroencxoro, ennoymnt n rom, uro
nncarent crpaan nacnecrnenno +nnnencne. B nccneonannn Xponnxa poa
ocroencxoro or 1506 o 1933 roa M. Bononxn npnnonr cneennx o rom, uro y
noannxmmero ontmnncrna npexon nncarenx onapyxnnannct +nnnencnx nnn
+nnnenronnax ncnxonarnx. Kax samernn ncnxnarp M. Fyxnon: Xponnxa poa
ocroencxoro ocrannxer nneuarnenne nnnno, pacrxnyro na nexa ncropnn onesnn.
V ocroencxoro camn +nnnenrnuecxne npnnaxn ne nocnnn xapaxrep onpeenxmmero
rnannoro cnmnroma saonenannx. Ha nepenn nnan ntcrynann nsmenennx ncnxnxn,
pasnnnmnecx no cnnerentcrnam conpemennnxon n pannem nospacre n cranmne norom
nocroxnntmn xpann neanrnsm, esmepnax menounocrt, cxnonnocrt x
erannsnponannm n ecxoneuntm yrounennxm, paspaxnrentnocrt, ncntntunnocrt,
upesmepnax onunnocrt, xpanxx nnoxonpnunocrt co cxnonnocrtm x ecnpnunnntm
crpaxam n onronpemennomy snono-rocxnnnomy nacrpoennm.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Uesape Ho+oposo
Ononpemenno nncarent npoxnnxn rpomant cnexrp xoneann nacrpoennx n
nepexnnann: or nmnn x nenanncrn, or ropx x naxencrny, or cnxrocrn x rpexonnocrn, or
upesmepno ropocrn x camoynnunxennm, or nnmnennocrn x espasnnunm. Bce +ro
coueranoct c nocroxnno poocrtm n nepemnrentnocrtm. Ho cymecrny onesnt
]opmnponana ero mnponosspenne n xpxax ramma onncanno nannrpt ncnxnuecxnx
nepexnnann n nacrpoenn no mnorom onpeennnn rnopuecrno n orpasnnnct n xapaxrepax
repoen ero nponsneenn.

Buuceum Bau Ioe
Btammncx xyoxnnx Bnncenr Ban Ior tn rnnnuntm ymennoontntm. Ero xnsnt,
xoropym c nonntm npanom moxno nasnart rparnuecxo, namna orpaxenne n rennantnom
xnnonncnom n +nncronxpnom rnopuecrne. On ecrnnrentno npecrannxn coo
ocnennrentnt onnx ]enomenantno nnunocrn, ero xnsnt n rnopuecrno xnnxmrcx
cnoeopasno moentm, orpaxamme nsanmoornomenne rananra n xapaxrepa, rennantnocrn
n ymenno naronornn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Ho.i Ioeeu
O Ban Iore nanncant ceptesnte ncxyccrnoneuecxne paort, pomant, ntect, nocrannent
cnexraxnn, cnxrt xyoxecrnennte n oxymenrantnte ]nntmt. Fonee nyxcor
ncnxnarpnuecxnx nccneonann nocnxment anannsy ncnxonornn n onesnn ronnancxoro
xnnonncna. Hpoxnnennx ero ymenno onesnn upesntuano pasnoopasnt menanxonnx,
cmenxmmaxcx esmepno axrnnnocrtm n +]opne, orpemenne, yxo n cex, ycrno
]anrasnn n necentx, manopasronopunnocrt n onrnnnocrt, rannmnnnannn, nontrxn cynnna
(on orpesan cee yxo, a nosxe ntcrpennn n cepne) n yncrna Iorena, n mnorne, mnorne
pyrne cnmnromt, cocrannxmmne xaprnny nsnecrno ncem ncnxnarpam +nnnenronno
mnso]pennn c +nemenramn mannaxantno-enpeccnnnoro ncnxosa.
Kax n y ocroencxoro, nce +ro orpasnnoct n ero nonornax, xoropte ntstnamr y spnrenx
pasnoopasnte +monnn, rpannuamne c ymenno naronorne. Homnnre sameuarentnoe
crnxornopenne A. Kymnepa:

3auem Ban Ior nnxpeopasnt
Tomnr menx rocxo nexcno?
Kax xenr ero anronoprper!
Hepenxsan ontnoe yxo,
B seneno xyprxe, xax crapyxa,
3auem rnxnr on mne nocne?


3auem n xa]e ero nonnounom
Cronr naxe c nnnom nopountm?
Fnecrnr nntxp es nrpoxon?
3auem rxxent cryn nocrannen
Tax, uro nanex noxo orpannen,
Xemt cnes n cryxa ammaxon?


3auem on c nerpom n xpony yer?
3auem on oxropa pncyer
C neneno nerouxo n pyxe?
Kya n xocom ero nesaxe
Fes ceoxa n es noxnaxn
Cnemnr xonxcxa nanerxe?

Hpn anannse nsanmocnxsn mexy onncanntmn n pyrnmn ymenntmn paccrpocrnamn n
rennantnocrtm nenontno nanpamnnaercx cnoeopasnt napaoxc nonyuaercx, uro ecnn
yuente xorxr cmoennponart renernuecxn norennnan rennx, ro onn no cymecrny moryr
nanpannrt cnon ycnnnx na moennponanne ncnxnuecxo onesnn, a ona, n cnom ouepet,
uepes napymenne menaropnoro omena npnneer x nsmenennxm raxnx ]ynxnn neponon
mosra, xoropte onpeenxr nontmenne nnreparypntx, mystxantntx, xyoxecrnenntx n
nntx cnoconocre H onxrt nosnnxaer xon]nnxr mexy ntcoxo nentm n nnsmenntmn
cpecrnamn.
Bor n noomnn mt x rnanno nponeme, xoropax cronr yxe ceuac n yer nocroxnno
sannmart ymt yuentx n yymem re ra rpant mexy peantntm n xenaemtm, xoropym nn
npn xaxnx ycnonnxx nentsx nepemarnyrt? Vxe ouent cxopo monexynxpnax nonornx n
renernxa no cnonm meronuecxnm nosmoxnocrxm cmoryr xnonnponart neoxonmte rent,
nnepxrt nx n renom uenonexa, yanxrt ns nero pyrne ]parmenrt HK n cosanart
uenoneuecxne ocon c sapanee saanntmn cnocrnamn. A nor nao nn +ro enart? Cronr nn
noome crpemnrtcx x +ro nenn? Bet ncx npenecrt xnsnn saxnmuena n pasnoopasnn
nycrt yyr rennn n otunte nmn, opte n snte, xante n mepte, xpacnnte n
yponnnte ncxxne, a uenonex cam naer cee cnyrnnxa, pyra, naprnepa Ionopnn xe
Iocnot: Bcxxo rnapn no nape
3aro ne yem oxrtcx, uro cosayr nac xaxne-ro yuente xn n rern ypaxamn n
nonenamn nm-ro uro anoncrno, a nam norom myuartcx n camnm, n pyrnm ocrannxrt
xnonort
Marnn ropuonon
Cotrnx, o xoroptx mt paccxaxem, roronnnnct ncnonont, nesamerno n menenno, n
reuenne cra c neontmnm ner, a nepenopor, xoropt onn conepmnnn n ecrecrnosnannn,
opymnncx na nayunt mnp c omenomnxmme tcrporo.
3noxpnnonornx, nayxa o ntcoxoaxrnnntx xnmnuecxnx nemecrnax, oecneunnammnx
noepxanne romeocrasa (nocroxncrna nnyrpenne cpet) na crporo onpeenennom yponne,
onrnmantnom nx xnsneexrentnocrn, cpannnrentno monoa. E ncnonnnnoct onee 160
ner. Ho sa +ror cpox ona nepexnna nemano: n ee ncropnn tnn nepnot pacnnera n ynaxa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uertpe pasa ona npnnocnna n nonornm n mennnny orxptrnx, xapnnantno menxmmne,
xasanoct t, npouno ycroxnmnecx nsrnxt. B nnunom ene +noxpnnonornn nemano
ynnnrentntx oxymenron. Co mnornmn ns nnx mt nosnaxomnmcx.
Bnnc1a1entnmn nex
enxrnanart nex oxasancx meptm nx nayxn n ncxyccrna. Hayunax mtcnt n
xyoxecrnennoe rnopuecrno ne ycrynann pyr pyry n rennantntx orxptrnxx, nennxnx
nponsneennxx, rananrnnntx copartxx. Meneneen n uaxoncxn, Hoauencxn n Imro,
F+p n ocroencxn, Fyrnepon n Pennn Fnonornx n mennnna roxe ne ocrannct n cropone.
B ro npemx xnnn n nnoornopno paorann Hannon n Meunnxon, Ceuenon n Bnpxon,
Menent n Hacrep, mnorne pyrne ntammnecx ecrecrnoncntrarenn.
Fynax ]anrasnx +xcnepnmenraropon ne snana rpannn. Crannnnct ontrt, nponeenne
xoroptx eme nesaonro o +roro cunranoct acypntm n nenosmoxntm. Pasnnrne
rexnnuecxo mtcnn ne morno ne cxasartcx na nonornn. Hoxnnnnct onee cnntnte
mnxpocxont, pasnnunte npncnoconennx nx ]nsnonornuecxnx n noxnmnuecxnx
nccneonann n, xax pesyntrar +roro, nonte orxptrnx n ]axrt. Pasnnrne xnpyprnuecxo
rexnnxn npeocrannno nosmoxnocrt nponeennx nontx +xcnepnmenron.

Apuo.io-Aoo.iq Bepmo.io
Hpnmep romy ontrt nemenxoro ]nsnonora Apnonta-Aont]a Fepronta. B 1849 roy
emy yanoct ycranonnrt, uro npn nepecaxe xacrpnponannomy neryxy n pmmnym nonocrt
cemennnxon pyroro neryxa y nepnoro ncuesamr nce nocnecrnnx xacrpannn. Bnepnte
+xcnepnmenrantno tno noxasano, uro onpeenennte oprant oxastnamr perynnpymmee
nnnxnne na omen nemecrn n ]opmnponanne nnemnnx npnsnaxon. Taxnm opasom, n 1849
roy +noxpnnonornx ponnact n nepnt pas. Fepront cran ee nepntm xpecrntm ornom.
Hayxa ne tna nororonnena x ocrono onenxe +rnx ontron, o nnx ncnomnnnn nnmt
uepes 40 ner n 1889 roy, xora na saceannn Hapnxcxoro nonornuecxoro omecrna
npo]eccop +xcnepnmenrantno nonornn Bapnt 3yap Fpoyn-Cexap ntcrynnn c
omenomnxmmnm coomennem o ontrax, nponeenntx na camom cee.
Cemnecxrnnyxnernn yuent nnonn cee ntrxxxn ns cemenntx xenes xnnorntx n
ycranonnn, uro onn oxastnamr na crapuecxn oprannsm omonaxnnammee ecrnne.
Bosnnxno omymenne neotxnonenno opocrn, nontmannct paorocnoconocrt,
mtmeunax cnna, nonono nncrnnxr. 3xcrpaxrt ns cemennnxon Fpoyn-Cexap nasnan
+nnxcnpom monoocrn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Lap.i Jovap Bpovu-Cerap
Hpecca nonxna cencannonnt mym noxpyr +roro cotrnx, n anrexax crann npoanart
Fpoyn-Cexaponcxym xnxocrt, sa xoropo ntcrpannannct ouepen crapnxon, xaxymnx
omonoxennx. Ho Fpoyn-Cexapy ne yanoct nsannrt mnp or crapocrn: omonaxnnammn
+]]exr oxasancx xparxonpemenntm, a uepes 23 mecxna crapuecxne neyrn axe
nporpeccnponann.
Hepno cencann saxonunncx. Haext cmennnnct pasouaponannem. Onaxo necmorpx na
+ro ontrt Fpoyn-Cexapa ctrpann cnom pont onn ann momnt nmnyntc x nsyuennm
+noxpnnntx xenes, x ntxcnennm snauennx nx oprannsma nemecrn, ntenxemtx nmn
npxmo n xpont. B ro xe npemx onn sanoxnnn n nnepnnm mtmnennx.
B nocneymmne rot n +noxpnnonornn rocnocrnonann nccneonannx nonontx xenes n
ntpaartnaemtx nmn npoyxron. Hsyuenne pyrnx opranon n nemecrn npaxrnuecxn ne
npononnoct.
Hpnxrntm ncxnmuennem n +rom onoopasnn paor crann +xcnepnmenrt namero
cooreuecrnennnxa H. B. Coonena, eme n 1901 roy n cnoe ncceprannn npenonoxnnmero,
uro noxenyounax xenesa ntpaartnaer ocot ropmon nncynnn, perynnpymmn omen
n oprannsme.
Fyyun ceptesno ontntm, Coonen ne cmor sa cnom xoporxym xnsnt (on npoxnn
nemnornm onee 40 ner) onecrn eno o xonna, no nmenno ero paort na 20 ner crann
nyrenono nnrtm n ycnemno sanepmnnmnxcx noncxax V. Fanrnnra n B. Fecra,
ntennnmnx n 1922 roy ns noxenyouno xenest nncynnn ropmon, onaammn
cnoconocrtm cnnxart yponent caxapa n xponn.

Fypnoe pasnnrne nenponornuecxnx nccneonann no nropo nononnne XIX nexa ntnnnyno
n nnept ]nsnonornn yuenne o nepnno perynxnnn. Teopnx nennxoro H. Hannona o
pe]nexropno yre, pasnnrne nm nsrnxon H. Ceuenona o esycnonntx n ycnonntx
pe]nexcax cosann npounoe mnenne o rom, uro nmenno nepnnax perynxnnx xnnxercx
ocnonntm n uyrt nn ne enncrnenntm cnocoom ynpannennx nponeccamn
xnsneexrentnocrn. Kasanoct, sarnmte n paore no ntxcnennm ponn ropmonon ocotx
xnmnuecxnx ]axropon, ynpannxmmnx exrentnocrtm pasnnuntx opranon, nacrynnn
naonro. Ho +ro tno omanunntm. Haspenan xpnsnc. Fypx paspasnnact n camom nauane XX
nexa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


H. Cooo.ee u mumv.iui .ucm eeo ouccepmauu
Heoanannoe o1xpm1ne
B onn ns necennnx ne 1902 roa monote nonorn Vnntxm Fennc n 3pncr Crapnnnr ns
Hononcxoro ynnnepcnrera nponenn +xcnepnmenr, xoropomy tno cyxeno crart naxno
nexo n antnemem pasnnrnn +noxpnnonornn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Vu.i+ Be.uc

Jpucm Cmap.uue
Cotrnx ntammerocx nx nayxn snauennx nporexann ouent ynnuno. Anrnncxne
nccneonarenn ne nsoperann nnuero nonoro, onn npocro nonropxnn ontrt, xoropte
pantme nponenn nesanncnmo pyr or pyra na ]nsnonora yuennx Hannona H. Honentcxn
n Poccnn (1896) n M. Beprxamep no upannnn (1901). Bce uernepo yuentx nonyunnn
onnaxonte pesyntrart, no npannntno nnrepnpernponart nx cmornn anrnnuane, a nmenno n
nepnom ronxonannn anntx nexano nauano nroporo poxennx +noxpnnonornn.
Mnoro ner cnycrx n ono ns cnonx crare Crapnnnr nncan:
Vuennxom Hannona Honentcxnm n nesanncnmo Beprxamepom tno ycranonneno, uro npn
nneennn xncnort n nernm ronxo xnmxn nosnnxaer ntenenne noxenyounoro coxa axe
n rom cnyuae, ecnn nepepesant oa nyxammnx nepna n paspyment cnmnarnuecxne ysnt.
Hpn nonropennn +rnx ontron mt c Fenncom namnn, uro ntenenne noxenyounoro coxa
nanmaercx npn nneennn xncnort n xnmeunym nernm, nnmennym xaxnx t ro nn tno
nepnntx cnxse c ocrantntm renom. Ho+romy crano xcno, uro cexperopnt nmnyntc or
xnmeunnxa x noxenyouno xenese, ntstnammn cexperopnym exrentnocrt nocnene,
onxen nepeanartcx ne uepes nepnnym cncremy, a uepes xpont.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hmenno n +ro ]pase saxnmuanact rennantnax oraxa anrnnuan n ocanax omnxa nx
npemecrnennnxon. Honentcxn nnrepnpernponan annt ]enomen xax neotunym,
samtxammymcx nne nenrpantno nepnno cncremt pe]nexropnym peaxnnm, a Beprxamep
n roro npome pemnn, uro enepnannx xnmxn ne tna nonno, n pyran sa +ro cnonx
nomomnnxon.
Crapnnnr n Fennc nomnn antme. Hpoonxenne paccxasa Crapnnnra:
Tax xax nneenne xncnort n nopornym neny camo no cee ne ntsnano noxenyouno
cexpennn, ro npnmnoct npnrn x saxnmuennm, uro xncnora ntstnaer n +nnrennantntx
xnerxax xnmeunnxa opasonanne xaxoro-ro nemecrna, xoropoe ntmtnaercx ns
+nnrennantntx xnerox roxom xponn n xnnxercx arenrom, crnmynnpymmnm cexpennm
noxenyouno xenest.
Kasanoct t, nce xcno, nocrannena rouxa, no ner Anrnnuane ynopnte nmn, onn xorenn
ntxcnnrt nce o xonna cpasy, n xoe onoro ontra.
Hocxontxy cotrnx pasnopaunnannct nourn ]anracrnuecxne, monoo Crapnnnr pemnn
ntcrynnrt n ponn ]oxycnnxa. Hpncyrcrnonanmn npn +xcnepnmenre nx xonnera npo]eccop
K. Maprnn nnocnecrnnn nannmer:
cuacrnnn, uro npncyrcrnonan npn nx orxptrnn Crapnnnr cxasan: Tora +ro onxno
trt xnmnuecxnm pe]nexcom. Ftcrpo orpesan cneymmn yuacrox rome xnmxn, on
pacrep ee cnnsncrym mempany necxom n cnaom pacrnope conxno xncnort,
npo]nntrponan n nnen n xpemnym neny xnnornomy. uepes necxontxo mrnonenn
noxenyounax xenesa ornernna mnoro ontme cexpenne, uem ra, xoropax nmena mecro
panee. 3ro tn nennxn nonent.
Hpo]eccop Maprnn tn npan. ent tn ecrnnrentno snamenarentnt. 3noxpnnonornx
ponnact nropo pas. B reuenne mecrn ecxrnnern mno menennoe naxonnenne cneenn o
]nsnonornuecxnx +]]exrax +xcrpaxron orentntx opranon, n ocnonnom nonontx, a c 1902
roa nauanact +pa orxptrnx xonxperntx xnmnuecxnx nemecrn, nasnanne xoroptm
ropmont (or rpeu. hormao noyxenne x axrnnnocrn) an ror xe Crapnnnr. uaxrop,
onapyxennt n xnmeunnxe, Fennc n Crapnnnr nasnann cexpernnom. On nomen n
ncropnm ecrecrnosnannx xax nepnt ropmon ncranrnoro ecrnnx, orxptrt n xnnom
oprannsme.
Honnmax, uro onn ycranonnnn npnnnnnnantno naxnoe xnnenne, Fennc n Crapnnnr, rax xe
xax n Hannon, xoropt nocropxenno orosnancx o pesyntrarax anrnncxnx nccneonarene,
n pyrne anropnrert, ne mornn rem ne menee npecrannrt peantntx macmraon snauennx
+roro orxptrnx n nocnecrnn, xoropte ono nonneuer sa coo.
A camoe rnannoe saxnmuanoct n rom, uro n 1902 roy tno nnepnte noxasano nannune n
oprannsme, nomnmo nepnno, cncremt perynxnnn. antnemee pasnnrne +rnx ne
npnneer x rpertemy poxennm +noxpnnonornn, xora oxaxercx, uro n n nepnno cncreme
cnnresnpymrcx ropmont, neoxonmte nx nponeennx nepnnoro nmnyntca.
Hosxe +noxpnnnte xnerxn, cnnresnpymmne re xe ropmont, nayr n n opranax nmmynno
cncremt, re onn yxe yyr onpeenxrt nosnnxnonenne n pasnnrne nmmynonornuecxnx
peaxnn. H rora, naxonen, nacrynnr sonoro nex +noxpnnonornn, cnnerenxmn
xoroporo mt n xnnxemcx ceuac. Vuente nomyr, uro n ocnone ecrnnx rpex naxnemnx
cncrem perynxnnn: nepnno, +noxpnnno n nmmynno nexar xnmnuecxn omne
mexannsmt, recno cnxstnammne nx pyr c pyrom. Hmenno +ra omnocrt n ecrt
nnoornopnax nouna nx copa orpomnoro ypoxax anntx, na ocnone xoroptx noxnnxercx
peantnax nosmoxnocrt ynpannennx nponeccamn xnsneexrentnocrn n +]]exrnnnoro
neuennx mnornx saonenann.
Hpoonaenne noncxon
Hocne orxptrnx Fenncom n Crapnnnrom cexpernna pasnnunte yuente onapyxnnn
ropmont no mnornx xenesax. Hsyuenne nx onroe npemx asnponanoct na nccneonannn
+xcrpaxron n ntrxxex. Xnmnuecxoe crpoenne tno ycranonneno snaunrentno nosxe. Tax n
ornocnrentnom cnoxocrnnn n cocymecrnonann ne reopnn perynxnnn: nepnnax n
ropmonantnax. Hpnuem npnmar nepnno comnennm ne noneprancx, rax xe xax n
+nexrpo]nsnonornuecxn npnnnnn ee exrentnocrn. Ho nacrynnn 1921 ro
Ancrpncxn ]apmaxonor Orro Henn orxptn menaropnt mexannsm nepeaun nepnnoro
nmnyntca or ono xnerxn x pyro n c nepnnoro oxonuannx na +]]exropnt (paoun)
opran. On ycranonnn, uro npn npoxoxennn no nonoxny nepnnoro nosyxennx, n ocnone
xoroporo nexnr +nexrpo]nsnonornuecxn nponecc, n cnnance mecre xonraxra nonoxna c
pyro nepnno xnerxo nnn c xnerxamn pasnnuntx opranon opasymrcx ropmonantnte
nemecrna c ntcoxo xnmnuecxo axrnnnocrtm, es xoroptx nenosmoxno nosnnxnonenne
onpeenenntx ]nsnonornuecxnx peaxnn. 3rn nemecrna nonyunnn nasnanne menaropon n
sanoxnnn nepnym rpemnny n maccnnnoe sanne, o +roro npouno croxnmee na
nenoxonenmom ]ynamenre +nexrpo]nsnonornuecxnx ocnon nepnno perynxnnn.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )


O. Heeu u no:moea +apra c eeo nopmpemo+
Vcnemnte nonropennx ontron Henn, nponeennte n anropnrerntx nepo]nsnonornuecxnx
naoparopnxx pasnnuntx crpan, onontno tcrpo noracnnn neroonanne mnorouncnenntx
npnnepxennen npexnnx nsrnxon. Vuent cymen nenrn]nnnponart xnmnuecxoe nemecrno,
ntenxmmeecx n cnnanc, nm oxasancx anernnxonnn. Kpome roro, Henn ncnomnnn o rom,
uro eme n 1905 roy tno noxasano npncyrcrnne pyroro axrnnnoro ropmona apenannna
n nnrarentno xnxocrn, opomamme nepnt nocne nx paspaxennx.
Kax nepexo tnano, n nauane XX nexa ne cymenn onennrt snauenne onncannoro ]axra, a
Henn, conocrannn pesyntrart cnonx nccneonann c onncanntmn anntmn, nnepnte
ntcxasan nem o cymecrnonannn nyx rnnon nepnntx nonoxon no xapaxrepy
npoynnpyemoro menaropa apeneprnuecxnx n xonnneprnuecxnx. 3a +rn
]ynamenrantnte orxptrnx, nosponnmne +noxpnnonornm n rpern pas, Orro Henn n
1936 roy nonyunn Hoenencxym npemnm.
Onxrt nacrynnno cnoxocrnne. Konxypenrnte cnocrna apenannna n anernnxonnna
xopomo oxcnxnn ]opmnponanne nponeccon nosyxennx n ropmoxennx n nepnno
cncreme. H npecrannrenn pasnnuntx menxo-nonornuecxnx nayx, sannmanmnecx
+noxpnnonorne, norpysnnnct n nccneonannx, xaxt n cnoe onacrn: anaromt n
rncronorn nsyuann crpoenne +noxpnnntx xenes, noxnmnxn ntrannct nonxrt
xnmnuecxym npnpoy ropmonon, naronorn onnctnann onesnn, cnxsannte c omnm
pasnnrnem nayuno-rexnnuecxo mtcnn. B 1986 roy noxnnxercx reopnx, anmax nauano
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
uernepromy poxennm +noxpnnonornn, cosannm neponmmyno+noxpnnonornn, nayxn,
xoropax ]eepnuecxn crpemnrentno pasnnnaercx n namn nn.
Pacnne1 +noxpnnonornn
Hourn o cepennt XX cronernx nnronornx n rncronornx (nayxn o crpoennn xnerox n
rxane) nocnnn onncarentnt xapaxrep. Fnaroapx mnorouncnenntm nccneonannxm
ronxnx cpeson pasnnuntx rxane n opranon, oxpamenntx cnennantntmn xpacnrenxmn, c
nomomtm mnxpocxona tnn nonyuent naxnte annte o anaromnn pasnnuntx opranon.
Ho +roro oxasanoct neocrarouno, neoxonmo tno nonxrt ]ynxnnm xnerox, xax
nporexamr n nnx xnmnuecxne nponecct, n napannentno c pasnnrnem noxnmnn crann
]opmnponartcx n conepmencrnonartcx rncroxnmnuecxne merot nccneonannx. Onn
npenparnnn rncronornm n nayxy ]ynxnnonantnym, crano nosmoxntm ononpemenno
nsyuart crpyxrypy n ]ynxnnn xnerox n rxane. C noxnnennem +nexrponnoro mnxpocxona,
nosnonxnmero ocrnrart ynennuennx oexron n rtcxun n axe n mnnnnon pas,
nosmoxnocrn n nosnannn xnno marepnn snaunrentno pacmnpnnnct.
B xaxo naoparopnn, sannmammecx rncroxnmnuecxnmn n +nexrponno-
mnxpocxonnuecxnmn nccneonannxmn, oxsarentno ecrt xaxoe-nno ns rpex, a moxer trt,
n nce nsannx camoro nonnoro pyxonocrna no rncroxnmnn, nanncannoro nsnecrntm
anrnncxnm naronorom 3. Hnpcom.

Hpoqeccop Jumouu Ia Jeepcou Hupc
Vcnex n anropnrer +roro pyxonocrna saxnmuent n rom, uro anrop ne npocro copan
mnoxecrno pasnnuntx meronuecxnx npnemon onapyxennx rex nnn nntx nemecrn n
xnerxax, no anponponan ontmnncrno ns nnx n cnoe naoparopnn, mon]nnnponan n
pexomenonan xonneram nanonee yonte, ocrynnte n aexnarnte saauam
rncroxnmnuecxne merot.
Oren rncronaronornn Koponencxo mxont nocrnnnomnoro mennnncxoro oyuennx
Hononcxoro ynnnepcnrera na ceronxmnn ent npnsnannt nenrp conpemenno
rncroxnmnn n +nexrponno mnxpocxonnn. Ero cosarent npo]eccop 3. Hnpc tn nmecre co
cnonmn corpynnxamn ocnonononoxnnxom npnnnnnnantno nonoro yuennx o crpyxrypntx
ocnonax +noxpnnno perynxnnn, xoropoe sanoxnno ocnont nepecmorpa mnornx
nonoxenn nonornuecxoro xonrponx nponeccon xnsneexrentnocrn.
Hpnnnnnom ne nao nsoperart nenocnne, nponosrnamenntm ocrarouno anno, x
coxanennm, pyxonocrnymrcx ne nce nccneonarenn. H xorx rpyno narn yuenoro,
xoropt t orpnnan nontsy urennx, rem ne menee ne nce xopomo snaxomt c paoramn cnonx
conpemennnxon, a rem onee npemecrnennnxon. Vcnex npo]eccopa Hnpca n ero yuennxon
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
cnnerentcrno ne rontxo ntcoxoro npo]eccnonantnoro macrepcrna, no n xopomero snannx
ncropnn nayxn, pasnnrnx nayuno mtcnn.
3annmaxct nsyuennem rnno]nsa ono ns camtx naxntx +noxpnnntx xenes n
paspaartnax rncroxnmnuecxne merot oxpacxn ero xnerox (n uacrnocrn, conxmn xpoma),
Hnpc nocroxnno cpannnnan cnon annte c pesyntraramn pyrnx yuentx. 3noxpnnnax
]ynxnnx xnerox rnno]nsa ne nonexana comnennm, ns +ro xenest x xonny 1960-x roon
tnn ntenent yxe necxontxo ropmonon, a nexoropte ns nnx axe ncxyccrnenno
cnnresnponant. Hnpc snan, uro +nrepoxpoma]]nnnte xnerxn xnmeunnxa tnn erantno
nsyuent xaptxoncxnm rncronorom H. K. Kyntunnxnm n xonne XIX nexa nmenno naroapx
nx nnrencnnno oxpacxe xpomo.
Hpn oxpacxe otuntmn meroamn +rn xnerxn ntrnxxr cnerntmn, xpynntmn, xax t
nayxmnmn. Hocne Kyntunnxoro raxne xnerxn naxonnn, nomnmo xnmeunnxa, n n pyrnx
opranax.
Ancrpncxn naronor u. ueeprep, nocnxrnn nourn 15 ner cnoe xnsnn (19381953)
erantnomy nsyuennm noontx xnerox n nnmenoe, a raxxe ponxax n pyrnx orenax
txarentno cncremt.
ueeprep npenonoxnn nx cexperopnym ]ynxnnm n oennnn raxne xnerxn n rax
nastnaemym napaxpnnnym cncremy, cunrax, uro n nnx, a ne rontxo n
cnennannsnponanntx +noxpnnntx opranax, npoynnpymrcx nemecrna, noonte
ropmonam.
ueeprep npenonaran, no ne tn ynepen n cnoe npanore. On ne mor nenrn]nnnponart
nemecrna, ntpaartnaemte cnerntmn xnerxamn, ne tno meroon, xoropte nosnonnnn t
+ro cenart. V Hnpca raxax nosmoxnocrt noxnnnact.

A.ioepm Kvuc
B 1941 roy amepnxancxn yuent Antepr Kync npenoxnn nmmynorncroxnmnuecxn
mero onapyxennx pasnnuntx nemecrn. Cyrt ero saxnmuaercx n ncnontsonannn
cnenn]nuecxnx ctnoporox, n xoroptx coepxarcx anrnrena npornn onpeenennoro
nemecrna. Kora ctnoporxy xanamr na cpes rxann, ro ona pearnpyer c remn xnerxamn, n
xoroptx coepxarcx ncxomte nemecrna anrnrent. K 1960-m roam +ror mero sanxn
ocronoe mecro cpen pyrnx rncroxnmnuecxnx meroon. Ha ero ocnone n reuenne
nocneymmnx nyx ecxrnnern tnn cosant nonte uyncrnnrentnte cnocot
onapyxennx ropmonon n xponn n xnerxax, orxptnmne penonmnnonnte nepcnexrnnt n
nonornn n mennnne.
Hcnontsyx coueranne nmmynorncroxnmnuecxoro n +nexrponno-mnxpocxonnuecxoro
meroon, Hnpc pemnn nponepnrt, ne nexnr nn n ocnone annoro xnnennx omnocrt
xnmnuecxnx cnocrn +rnx xnerox. Hccneonannx noxasann, uro nm npncym xapaxrep omena
nemecrn onn cnocont nornomart nsnne amnnoxncnort npemecrnennnxn ropmonon,
pacmennxrt nx (+ror nponecc nastnaercx exapoxcnnnponannem) n ns nx ocrarxon
nnocnecrnnn cnnresnponart nonornuecxn axrnnnte nemecrna.
3ro naxnoe rncroxnmnuecxoe cnocrno na anrnncxom xstxe moxer trt ntpaxeno
cneymmnmn cnonamn: Amine Precursore Uptake and Decarboxylation.
Hepnte yxnt uertpex cnon cocrannnn apennarypy APUD (AHV), xoropo 3. Hnpc n
1968 roy oosnaunn cncremy noontx xnerox, pacnonoxenntx n pasnnuntx opranax.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hocne rpex-uertpex ornocnrentno cnoxontx ner, noxa nayunt mnp npnntxan x +romy
neoxnannomy nonxrnm, nauancx pacrymn c xaxtm room n nenepoxrno nporpeccnn
norox paor no ntxnnennm Any-xnerox (anyonnron) n pasnnuntx opranax n
nenrn]nxannn cnnresnpyemtx nmn ropmonon. B nepntx cnonx paorax Hnpc oennxn n
AHV-cncremy 12 xnerox, npoynnpymmnx 15 ropmonon. Ceuac naroapx nccneonannxm
yuentx pasntx crpan, n rom uncne n Poccnn, nsnecrno onee 100 rnnon AHV-xnerox,
cnnresnpymmnx npnmepno raxoe xe xonnuecrno nsnecrntx ropmonon n oxono nyx
ecxrxon rnnorernuecxnx, ro ecrt rex, nx xoroptx noxa ne ycranonnena xnmnuecxax
]opmyna.
B xaxnx xe opranax pacnonaramrcx anyonnrt? Hpaxrnuecxn no ncex. Cnexrp
npoynnpyemtx nmn nemecrn neotuano mnpox. 3ro ceporonnn n menaronnn, apenannn
n nopapenannn, rncramnn, nexoropte ropmont rnno]nsa, nncynnn, racrpnn n mnorne
pyrne. B nocnenne rot orxptrt nonte ropmont, cnoconte xonrponnponart onenym
uyncrnnrentnocrt, nonornuecxne pnrmt n con, onrnmnsnponart nponecct oyuennx,
namxrn, opnenrannn n noneennx.
Bor n nacrynnn sonoro nex +noxpnnonornn. Ecnn pantme ntpaorxa ropmonon cunranact
npnnnnerne rontxo cnennantntx +noxpnnntx xenes, ro renept crano xcno, uro
+noxpnnnax ]ynxnnx npncyma ncxxomy oprany. Camtm axrnnntm n +rom ornomennn
oxasancx xenyouno-xnmeunt rpaxr n nem cnnresnpyercx onee 20 pasnnuntx ropmonon,
es xoroptx ne rontxo nenosmoxnt nponecct nnmenapennx n yrnnnsannn nnmn, no n
xnsnt noome.

A.ercauop Muxa.oeu: Veo.ee
Bnepnte +ro noxasan nsnecrnt conercxn ]nsnonor axaemnx Anexcanp Mnxanonnu
Vronen. On nocrannn ontrt, ntsnanmne ontmo nnrepec. V ono rpynnt xomex yanxnn
nenanarnnepcrnym xnmxy, y pyro nsonnponann (ro ecrt nepenxstnann n mecre
ntxoa ee ns xenyxa n n mecre nepexoa ee n ronxym xnmxy), no ocrannxnn n oprannsme.
nx roro urot xomxn mornn nnrartcx, y xnnorntx oenx rpynn xenyox coennxnn c
ronxnm xnmeunnxom cnennantntm coycrtem. Kasanoct, naroapx +romy n re, n pyrne
xomxn mornn nnrartcx nopmantno, necmorpx na ro uro nnma uepes nenanarnnepcrnym
xnmxy ne npoxonna.
Pesyntrart oxasannct neoxnanntmn: xnnornte c nsonnponanno xnmxo npoonxann
nopmantno xnrt, a xomxn c yanenntm orpesxom xnmxn nornann na 1012-e cyrxn npn
xaprnne ntpaxenno ropmonantno neocrarounocrn.
A. M. Vronen npenonoxnn, uro nenanarnnepcrnax xnmxa, n xoropo coepxnrcx mnoro
+noxpnnntx xnerox, cnnresnpymmnx ropmont, yyun ntxnmuenno ns nponecca
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nnmenapennx, no ocrannenno n oprannsme, nrpaer naxnym omeperynxropnym pont. B
nocneymmnx nccneonannxx +ro tno nornepxeno.
C axaemnxom A. M. Vronentm mne nocuacrnnnnnoct trt snaxomtm. Homnm, xax n
cepenne 1970-x roon mt c nnm nosnpamannct n ono +nexrpnuxe ns Kanyrn c
monoexno mxont ]nsnonoron Mano roro, uro x, yyun mntm uenonexom, neanno
saxonunnmnm nncrnryr, poen or npncyrcrnnx macrnroro axaemnxa rax on eme x romy
xe sacrannn menx ncm opory pasronapnnart c nnm no-anrnncxn. Vunrtnax, uro n ry
nopy mo sanac anrnncxnx cnon tn nnsox x nynm, a on cnoono nsxcnxncx, moxno
cee npecrannrt, n xaxom cocroxnnn x ntmen ns narona Hpomaxct co mno, Anexcanp
Mnxanonnu cxasan: Bam oxna na mxone mne nonpannncx, epsare, y nac nonyunrcx
3arem yntnyncx, mennyn na yxo: Tontxo nnxora ne nycxare n cnom naoparopnm
xeny n, maxnyn pyxo, ymen
Hosxe, n 1981 roy, nmenno axaemnx A. Vronen orcrannan mom xannarypy na xomnccnn
no npemnxm Hennncxoro xomcomona n saxnnn, uro on nter ns cocrana xomnccnn, ecnn mne
ne ayr npemnm, xax on ntpasnncx no ncxpnmnnannonntm ocroxrentcrnam
Anropnrer Vronena tn nacrontxo ntcox, uro npemnm ann!
K coxanennm, ontme nnxora x Anexcanpa Mnxanonnua ne nnen, no nnnnym opory
ns Kanyrn n +ror npnnnnnnantnt nocrynox nacroxmero Vuenoro n uenonexa x nomnm
ncera H +ro roxe ncropnx moe Mennnnt
Ho nepnemcx x ropmonam. Oxastnaercx, ne rontxo +noxpnnnte xnerxn nx npoynnpymr.
Ceuac ycranonneno, uro npn onpeenenntx ocroxrentcrnax mnorne ropmont
ntpaartnamrcx n n ne+noxpnnntx xnerxax
O rom, uro nponeenne nepnnoro nmnyntca cnxsano c ntpaorxo ropmonon-menaropon
(xoroptx roxe onapyxeno onee ecxrxa), mt yxe ynomnnann, no, oxastnaercx, n n camo
nenrpantno nepnno cncreme nmeercx mnoro xnerox-neponon, xoropte cnocont
ntpaartnart ropmont, npnuem onapyxennte n n Any-xnerxax pyrnx opranon,
nanpnmep xnmeunnxa. 3ro racrpnn, nncynnn, comarocrarnn, xonenecroxnnnn n pyrne
nemecrna.
Hsnecrnt amepnxancxn noxnmnx M. Ipoccman, orxptnax mexynaponym
xon]epennnm, nocnxmennym +rnm nemecrnam, n Focrone n 1985 roy, ormernn, uro
onapyxenne onnaxontx nenrnntx ropmonon n nepnno cncreme n nnmenapnrentnom
rpaxre xnnxercx onnm ns camtx nonnymmnx n mnorooemammnx orxptrn n conpemenno
nonornn n mennnne.
Ipoccman tn npan. Ho n on snan, uro uyeca yyr npoonxartcx. ne perynxropnte
cncremt nepnnax n ropmonantnax sanennnnct pyr sa pyra, namnn omne rouxn
conpnxocnonennx, oxasannct nnsxnmn pocrnennnxamn no nnnnn ropmonon n menaropon.
Ocrananact rpertx momnax perynxropnax cncrema cncrema nmmynnrera. B ne yxe tnn
onapyxent cnon, rontxo e npncymne cnenn]nuecxne nemecrna, xoropte ocymecrnnxnn
nponecct cnnresa anrnren (nmmynornoynnnon) n pyrne cnocrnennte e ]ynxnnn. Ho
xax pasnnunte xnacct nnm]onnron (xnerox nmmynno cncremt, a nx n ne onee ecxrxa)
ysnanann, xomy xora ncrynart n nrpy? Cnnmxom cnoxno tno npecrannrt, uro ]ynxnnn
opranon nmmynnrera xonrponnponann no ncem nepnnax n +noxpnnnax cncremt.
Tax n ymann panee, onaxo c +rnx nosnnn nenosmoxno tno oxcnnrt ]anracrnuecxn
tcrpym cxopocrt nauana pasneprtnannx nmmynonornuecxnx peaxnn, nanpnmep
anneprnuecxnx (cexynt), neconocrannmym co cxopocrtm nocrynnennx re-ro n
nenrpantntx opranax ropmonon n xponorox n ocranxn nx x mecry nasnauennx (necxontxo
mnnyr, nnora onee 1015). onxen tn cymecrnonart mecrnt perynxropnt annapar.
Heanno tno noxasano, uro n opranax nmmynnrera roxe ecrt Any-xnerxn,
cnnresnpymmne ropmont, re xe, uro n n nepnno cncreme n pyrnx opranax. 3auem onn
sect? nx perynxnnn exrentnocrn camnx nmmynntx xnerox.
Bor n noponnnnct rpn perynxropnte cncremt. V ncex ecrt omne pocrnennnxn. H nent y
nnx ona perynxnnx romeocrasa. Kax onn +ro enamr? K uemy +ro npnnonr? Vsnart nce
ronxocrn cnoxntx nponeccon ne no cnny onomy yuenomy n axe cnennanncram onoro
npo]nnx. Ha pyexe XX n XXI nexon c]opmnponanact nonax asonax nnrerpantnax
nomennnncxax nayxa neponmmyno+noxpnnonornx, xoropax n ntraercx ntxcnnrt
cnoxnym xaprnny perynxnnn nponeccon xnsneexrentnocrn.
3anor ycnexa n copyxecrne, n comse, n recnom xonraxre yuentx pasnnuntx
cnennantnocre n mxon. Cnoprcment-nenocnnencrt xopomo snamr, uro n cnpnnrepcxo
ronxe conpornnnenne nnemne cpet moxno npeoonert rontxo xomano, recno, nourn
nnnornym rpynnnpyxct pyr oxono pyra, nomorax cee n ronapnmy ntpnartcx na
]nnnmnym npxmym. He cront naxno, xro npner nepntm, rnannoe pesyntrar. ocrnxennx
nayxn cnnerentcrno romy. Tant npnpot ycrynamr, xora sa nnx epyrcx pasnnunte
cnennanncrt nmecre, cooma.
mn1 ansnn
Co mnrom nnn na mnre no ]pasy, npnmemym x nam ns pennocrn, nnoxen rnyoxn
cmtcn: co mnrom snaunr c noeo, na mnre c nopaxennem.
B oprannsme roxe ecrt cno mnr, naexno samnmammn ero or ncxxnx nensro. Ecnn uro-
ro nponsomno n n mnre noxnnnact rpemnna xn et, noxnnxmrcx napymennx
exrentnocrn pasnnuntx cncrem. uro xe +ro sa mnr, crpax namero oprannsma? Herpyno
oraartcx, rem onee, uro nasnanne oprana ronopnr camo sa cex: mnronnnax xenesa. Tax
nasnan ee n 1656 roy T. Bapron.
Bnronnnax xenesa nsnecrna anaromam n npauam eme c rnyoxo pennocrn. Mnennx o ee
ponn rocnocrnonann camte pasnte. Or cyxennx Ianena o rom, uro +ror opran uacrt
ronoconoro annapara, a nrantxncxoro naronora x. Moprantn n pyrnx nsnecrntx yuentx
XVIII nexa o ntpaorxe em ocotx cmastnammnx nemecrn o cyxenn o ne xax o
cocyncrom aptepe, npenxrcrnymmem nstrounomy nocrynnennm xponn n mosr, n,
naxonen, xax o opasonannn, cosannom orom nx yxpamennx men!
Conpemennte nayunte npecrannennx o mnronnno xenese crann cxnatnartcx x xonny
XIX nexa, xora mnenapcxn xnpypr T. Koxep n 1883 roy onncan npnsnaxn ymcrnenno
orcranocrn (xpernnnsma) y peenxa nocne yanennx xenest no nonoy soa pesxoro ee
ynennuennx. Tepmnn xpernn +ro ncxaxennoe ]pannyscxoe cnono xperten
xpncrnannn. B anexne npemena, ne snax ncrnnno npnunnt ymcrnenno orcranocrn, nmn
cunrann raxnx ontntx ormeuenntmn orom.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hocne nanmenn Koxepa n ero xonner nnrepec x mnronnno xenese samerno nospoc, rem
onee uro n 1890 roy A. Faymann ycranonnn ntcoxoe coepxanne oa n xenese n oparnn
nnnmanne nccneonarene na ro, uro eme pennne xnrant ycnemno neunnn xpernnnsm
sono mopcxnx ryox, coepxame ontmoe xonnuecrno oa.
B 1917 roy amepnxancxn noxnmnx 3. Kenann cymen nsonnponart axrnnnoe xnmnuecxoe
nemecrno ns mnronnno xenest. On yenrentno noxasan, uro ono onaaer cnocrnamn
ropmona (oxastnaer onpeenennt ]nsnonornuecxn +]]exr), n nasnan ero rnpoxcnnom (or
rpeu. thyreos mnr). uepes 10 ner, n 1927 roy, anrnnuannn . Xapnnrron rouno ycranonnn
xnmnuecxoe crpoenne rnpoxcnna, ntxcnnn, uro on opasyercx ns nporopmona (roxe ouent
axrnnnoro) rpnornponnna. Cycrparamn nx opasonannx rpnornponnna n rnpoxcnna
cnyxar amnnoxncnora rnposnn n mnxpo+nemenr o. Xapnnrron xnnncx nnonepom
ncxyccrnennoro cnnresa rnpoxcnna.
Bnronnnax xenesa nmeer upesntuano naxnoe snauenne nx nopmantno
xnsneexrentnocrn nmoro xnnoro cymecrna. Ee ocnonno ropmon rnpoxcnn xnnxercx remn
noxxamn, xoropte cepxnnamr n ymeno ynpannxmr cxauyme nomatm namnm
oprannsmom, npnnopannnnax cxopocrt, remn n pnrm era xnsnn x ycnonnxm cnmmnnyrno
cnryannn.
Bnronnnym xenesy or ncex pyrnx +noxpnnntx opranon ornnuaer ono ouent
cymecrnennoe ocroxrentcrno, naxnatnammee cno orneuarox na ee ]ynxnnm. Iopmon
rnpoxcnn coepxnr n cnoem cocrane o +nemenr, nocrynnenne xoroporo n oprannsm
orpannueno. pyrne +noxpnnnte oprant ne ncntrtnamr neocrarxa n +nemenrax,
neoxonmtx nx cnnresa nmn ropmonon. Hpnpoa nosaornnact o rom, urot mnronnnax
xenesa nmena neoxonmt sanac oa na ror cnyua, ecnn no xaxnm-nno npnunnam
nponsoer nepeptn n cnaxennn nm oprannsma ns-sa orcyrcrnnx +roro +nemenra n nnme.
nx coxpanennx nopmantno xnsneexrentnocrn n mnronnno xenese cymecrnyer
cnennantnt mexannsm, nosnonxmmn nsnnexart o ns xponn n cosanart sanac ero na
cpox o 10 neent! Taxnm ynnxantntm cnocrnom ne onaaer ontme nn onn
+noxpnnnt opran.
Iopmon mnronnno xenest rnpoxcnn roxe ntenxercx cpen cnonx coparten. On
upesntuano crannen n +]]exrnnen npn nepopantnom nneennn (ro ecrt npn npneme ero
uepes por n nne nopomxon n ranerox). Ho+romy ocrarouno ontnomy npnnxrt nnyrpt
nopomox ntcymenno mnronnno xenest, urot nonyunrt ocrarouno tcrpt n
croxn neuent +]]exr. Hmenno raxnm cnocoom anrnncxn npau I. Mmppe n nauan n
xonne XIX nexa neunrt rnnornpeos neocrarounocrt mnronnno xenest. Kcrarn, +ror
mero ne yrparnn cnoero snauennx n n namn nn n anrexax npoamr nopomxoopasnte n
ranernponannte nexapcrna, npecrannxmmne coo coornercrnymmnm opasom
ntcymennte n opaorannte mnronnnte xenest.
Bnronnnax xenesa oecneunnaer xnsnenno naxnte ]ynxnnn. Ona apomerp norot n
oprannsme. Tnpoxcnn neoxonm nx nopmantno exrentnocrn ncex opranon n cncrem. A
nx opasonannx rnpoxcnna nyxen o. H nce et, xoropte, x coxanennm, noxa eme
nepexo nponcxoxr co mnronnno xeneso, sanncxr nmenno or roro, nacxontxo
nonnonenno n perynxpno oprannsm nonyuaer o ns nnemne cpet.
Mano oa cnnres rnpoxcnna cnnxaercx. Bosnnxaer rnnornpeos. Kax cnecrnne
xpernnnsm n ercrne n onesnt, nastnaemax mnxcnemo, y nspocntx. Inneprnpeos
nontmenne ntpaorxn rnpeonnoro ropmona pexo nosnnxaer ns-sa nstrxa oa,
nocxontxy nnmnn o ntnonrcx nouxamn, ecnn onn nopmantno paoramr.
Hpnunno rnneprnpeosa cnyxnr n ontmnncrne cnyuaen naronornx rnno]nsa nontmennax
ntpaorxa nm rnpeorponnoro ropmona, ycxopxmmero cnnres rnpoxcnna n mnronnno
xenese. uame ncero npnunno moxer trt nacnecrnennoe npepacnonoxenne nnn onyxont
rnno]nsa, cocroxmax ns xnerox, ntpaartnammnx rnpeorponnt ropmon.
Baxnocrt mnronnno xenest nx oprannsma npexpacno emoncrpnpymr ontrt no
yanennm ee y +xcnepnmenrantntx xnnorntx. V monotx xptc +ra onepannx npnnonr x
ocranonxe pocra, ncnxnuecxnm cnnram, ntpaxenntm omenntm napymennxm, nc]ynxnnn
nonontx xenes, nsmenennxm cocrana xponn, cyxocrn xoxn, cnnxennm nmmynonornuecxo
samnrt or nn]exnn. V nspocntx xnnorntx onncannte napymennx pasnnnamrcx
menennee, no xauecrnenno npoxnnxmrcx rouno rax xe, xax y monotx.
Hmenno no+romy xnpyprn ouent ocropoxno onepnpymr na mnronnno xenese. Hn n xoem
cnyuae nentsx yanxrt ncm xenesy. Bpaun ynpamr rontxo so nstrox rxann
mnronnno xenest, nosnnxammn ncnecrnne ycnnennoro pasmnoxennx ee xnerox.
Taxoe momnoe enenne xnerox nosnnxaer n orner na onym neocrarounocrt n
paccmarpnnaercx xax xomnencaropno-npncnoconrentnt nponecc. Hntmn cnonamn, xenesa
ntraercx noccranonnrt pannonecne nontcnrt npoyxnnm neocrammero rnpoxcnna sa
cuer ynennuennx xonnuecrna nponsnoxmnx ero xnerox. Hnora ona moxer nepecrapartcx,
rora nosnnxaer rnpeoroxcnuecxn so onesnt, nporexammax c cnmnromamn
ynennuenno ntpaorxn rnpoxcnna nyuernasnem, cepnenennem, nornnnocrtm,
ncnxo+monnonantntmn paccrpocrnamn. Ho nmenn anropa, nnepnte onncanmero noonoe
cocroxnne, +ro saonenanne nastnaercx aseono onesntm.
3o moxer trt +nemnuecxnm n cnopanuecxnm (or rpeu. endemos mecrnt, sporadikos
paccexnnt, orentnt). 3nemnuecxn so oycnonnen neocrarxom oa n nnrteno noe
n noune onpeenenntx paonon semnoro mapa. Eme pnmcxn nncarent n yuent Hnnnn n
pyrne pennne anropt, nyremecrnyx no cnery, ormeuann cymecrnonanne uerxo
orpannuenntx paonon, re so ncrpeuancx ouent uacro. Ceuac cymecrnymr cnennantnte
xaprt ouaron +nemnuecxoro soa. K raxnm reppnropnxm ornocxrcx, nanpnmep,
Henrpantnte Antnt n Bnenapnn, onnna Cyana, Hpan, Fpasnnnx, Cenepnax Hrannx,
paont epnmnpa n Horrnnremmnpa n Anrnnn, Kapnart n Vxpanne, accent pexn
Cnxroro Hanpenrnx n Bennxnx osep n CBA n pyrne mecrnocrn. B +rnx sonax ynennuenne
mnronnno xenest ormeuaercx ne rontxo y nme, no n y xnnorntx, pt, nrnn.
Cnopanuecxn so n ornnune or +nemnuecxoro ne cnxsan c npnpontmn ouaramn. On
nosnnxaer n pesyntrare npnema nnmentx npoyxron nnn nexapcrnenntx nemecrn,
noxnpymmnx ycnoenne oa n rem camtm npenxrcrnymmnx opasonannm rnpoxcnna. Tax,
nanpnmep, n Tacmannn y ere ncrpeuaercx so, oycnonnennt ynorpenennem nmn
monoxa or xopon, nnrammnxcx pacrennem cemecrna Barbarea, xoropoe coepxnr
anrnonte nemecrna. Taxxe nsnecrno, uro nexoropte copra xanycrt, pent, pmxnt,
rypnenca coepxar ecrecrnennte rnpeocrarnuecxne xomnonenrt. Fesymnoe ynneuenne
rontxo +rnmn npoyxramn n ymep pyrnm cosaer npenoctnxn nx nosnnxnonennx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
cnopanuecxoro soa. urot nnranne tno nonnonenntm, ono onxno trt
pasnoopasntm.
Cpen nexapcrn, nepyxenmno nacrpoenntx no ornomennm x oy, moxno nasnart
cynt]annnamnnte npenapart, acnnpnn, ]enanernn, xnopnpomasnn, nemecrna, coepxamne
cepy. Tax uro, opxct c npocryo n rononno ontm, ne yem satnart o pyrnx,
sopontx n +ror momenr opranax, urot ne onpantnart ntpaxenne: Ono neunmt, pyroe
xaneunmt!
Tor ]axr, uro npo]nnaxrnuecxoe nneenne oa npenxrcrnyer nosnnxnonennm sono
onesnn y nme, cnyxnr nanonee yenrentntm oxasarentcrnom cnxsn mexy npnunno
noono naronornn n ono neocrarounocrtm. Honax npo]nnaxrnxa soa n neuenne
npenaparamn oa neocnoxnenntx ]opm +ro onesnn cnxsant c nmenamn amepnxancxnx
yuentx A. Mapnne n . Knmanna.
Mapnne nnepnte n 1916 roy ormernn nosnnxnonenne soa y pt, naxoxmnxcx n
axnapnyme, noa n xoropom coepxana mano oa. Ocnontnaxct na +rom, amepnxancxne
npaun nponenn onym npo]nnaxrnxy na mxontnnxax ropoa Axpona mrara Orao,
+nemnunoro no soy. Onn nonyunnn nenepoxrnt +]]exr. Pesyntrart nx paort
onnctnamrcx ceuac xax xnaccnuecxn npnmep n yuennxax no +noxpnnonornn. Ecnn y
enouex, ne nonyuanmnx oa, so nosnnxan n 27,6 nponenra cnyuaen, ro cpen nonyunnmnx
npenapart oa so tn ormeuen rontxo n 0,2 nponenra!
Paort Mapnne n Knmanna conepmnnn nepenopor n +ro onacrn mennnnt. Ho cymecrny
onn orxptnn +py nsannennx uenoneuecrna or rxxenoro crpaannx. Hocneymmne
mnorouncnennte nanmennx cnennanncron n pasntx crpanax nonnocrtm nornepnnn
npanory amepnxancxnx xonner o ecrnnrentno cnacan ontntx soom.
Tax, n Bnenapnn nponsomno pesxoe cnnxenne saonenaemocrn soom n xpernnnsmom.
Hsnecrnt amepnxancxn +noxpnnonor A. Iponnman n cnoem nonynxpnom pyxonocrne no
xnnnnuecxo +noxpnnonornn nnmer, uro n rex xanronax Bnenapnn, re n
saxonoarentnom nopxxe ncem xnrenxm npennctnanoct ncnontsonart onponannym
cont, nonnocrtm ncues panee mnpoxo pacnpocrpanennt so. Ceuac onax npo]nnaxrnxa
soa npononrcx noncemecrno nyrem npoaxn n marasnnax onponanno conn n
nasnauennx xenmnnam n nepno epemennocrn exeneentnoro npnema ona xannx.
Bnronnnax xenesa ne rontxo naexno oxpanxer oprannsm or ncxxnx nensro, no n cnyxnr
nacroxmnm mnrom no ornomennm eme x onomy naxnomy +noxpnnnomy oprany
napamnronnntm xenesam. Heontmne no pasmepy (y uenonexa 38 mnnnnmerpon n nnny,
25 mnnnnmerpon n mnpnny n 0,52 mnnnnmerpa n ronmnny), onn nexar no mnronnno
xeneso na sane ee crenxe. uame ncero nx uertpe, no nnora moxer trt ne nnn ontme
uertpex. Ecrt coomennx o onapyxennn axe 12 napamnronnntx xenes. Omn nec
uertpex xenes ne npentmaer 0,3 rpamma. Ho nec n pasmept nonce ne orpaxamr pont n
snauenne roro nnn nnoro oprana. Homnnre, n cxasxe: man a yan? Tax nor,
napamnronnnte xenest ecrnnrentno onaamr ouent nyxno ]ynxnne. B nnx
npoynnpyercx na xnsnenno naxntx ropmona: naparropmon n xantnnronnn. nnxxct
anraronncramn, onn perynnpymr ]oc]opno-xantnnent omen. Kantnn c ]oc]opom ne
yxnnamrcx, nx ornomennx cxnatnamrcx ne no-npnxrentcxn: xantnnx mnoro ]oc]opa
mano, nontmaercx yponent ]oc]opa cnnxaercx xonnenrpannx xantnnx. Haparropmon
nontmaer yponent xantnnx n xponn n cnnxaer xonnenrpannm ]oc]opa. Kantnnronnn
oxastnaer npxmo npornnononoxnoe ecrnne cnnxaer npoyxnnm xantnnx n ycnnnnaer
naxonnenne ]oc]opa n rxanxx.
Fes napamnronnntx xenes oprannsm cymecrnonart ne moxer. Vanenne nx neer x
rerannn cnoeopasntm cyoporam, noeprnnannxm ncex mtmn, +nnrennnronntm
npnnaxam, napannuy txarentno mycxynarypt n n xoporxn nepno npemenn
saxanunnaercx rnentm. Tenept xnpyprn +ro snamr, n cmeprentnte ncxot npaxrnuecxn
ncxnmuent, a n npomnom n nauane ntnemnero nexa onepannn no nonoy soa y nme
uacro npnnonnn x rerannn.
B napamnronnntx xenesax moryr pasnnnartcx onyxonn aenomt. 3ro npnnonr x
ycnnennm ntpaorxn xantnnronnna, noromy uro nonoopasonannx cocroxr nmenno ns rex
xnerox, xoropte npoynnpymr annt ropmon. Bnepnte noonoe saonenanne onncan eme
n npomnom nexe nsnecrnt nemenxn naronor u. Pexnnnraysen, n c rex nop +ra onesnt
nocnr ero nmx. Hpn onesnn Pexnnnraysena n cnny nontmenno ntpaorxn xantnnronnna
nponcxonr ntmtnanne xantnnx ns xocre rax nastnaemt exantnnnos cxenera. Tepxx
xantnn, xocrn cranonxrcx nenpountmn, nnauane rnxnmn, norom nomxnmn, nosnnxamr
mnoxecrnennte nepenomt. Ha pannnx cranxx saonenannx pesxo nospacraer nonnxnocrt
cycranon, ontnte moryr npnnnmart neecrecrnennte nost (saxnatnart norn sa ronony,
cxpyunnartcx cnnpantm) ncnomnnre ryrranepuenoro mantunxa. Moxer trt,
npoopasom ero nocnyxnn peenox c nauantno ]opmo onesnn Pexnnnraysena?
C pasnnrnem onesnn nponcxoxr ypoymmne e]opmannn cxenera, ntnaenne syon. B
nouxax opasymrcx xamnn, nx ]ynxnnx napymaercx, noueunte xanantnt saxynopnnamrcx
ornoxennxmn xantnnx, nosnnxaer sacro moun. Cnecrnne +roro xponnuecxax noueunax
nn]exnnx, rnonnxn n ncxxne pyrne rxxente ocnoxnennx.
Enncrnennt panxantnt mero neuennx onesnn Pexnnnraysena yanenne aenomt c
coxpanennem ocranmecx nopmantno rxann napamnronnntx xenes n xomnencanne
nosmoxnoro pesxoro cnnxennx xantnnronnna nocne onepannn nneennem ero
cnnrernuecxnx ananoron.
Bor xaxnmn naxntmn opranamn oxasannct mnronnnax n napamnronnnte xenest.
Ho+romy x noxenannxm menxon n ncnxonoron epeut cepne n ronony, oannm: H mem
roxe.
Tannm saraounon nnnxn
Ecrt oprant, ]ynxnnx xoroptx xcna cpasy, nx paora na nny. Hanpnmep, cepne, nerxne,
nouxn. A ]ynxnnx nexoroptx opranon onroe npemx ocrananact saraxo. Vuente
nonnmann, uro npnpoa nnuero npocro rax ne cosaer, pas xaxo-ro opran cymecrnyer,
snaunr, on neoxonm n ero pont nyxno ntxcnnrt. Ona moxer nmert ontmoe snauenne n
xnsneexrentnocrn ncero oprannsma.
Onnm ns camtx saraountx opranon onroe npemx ocranancx rnmyc nnnouxonax xenesa,
nasnannax rax ns-sa cnoe nyporo ]opmt. Ona nexnr sa rpynno n onaaer
ynnnrentntm cnocrnom. V nonopoxenntx ere ouent xpynnax, necnr 15 rpammon
(ecnn npnnxrt cpenn nec mnaenna sa 3 xnnorpamma, ro macca nnnouxono xenest
cocrannr 0,5 nponenra neca rena), a y nspocnoro copoxanernero uenonexa nec +ro xenest ne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
npentmaer 3 rpammon (0,005 nponenra neca rena). Honyuaercx, uro c nospacrom macca
rnmyca ymentmaercx n 100 pas. ecrnnrentno, y nspocntx nme +ror opran nacrontxo
arpo]npyercx, uro npaxrnuecxn conepmenno nesameren npn naronoro-anaromnuecxnx
nccneonannxx. Taxo meramop]ost ne nponcxonr nn c onnm opranom. B uem xe ryr
eno?
Ecnn y nspocnoro uenonexa rnmyca nourn ner n es nero nmn xnnyr nopmantno, rax sauem
on nyxen n ercxom nospacre, a eme raxo xpynnt? Moxer trt, npnpoa omnnact?
Ocrannna rnmyc xax cne npomnoro, pynmenr xaxoro-ro oprana, pasnnroro y xnnorntx,
croxmnx na nnsme crynentxe +nonmnnonno necrnnnt?
o 1960-x roon cnennantntx nccneonann rnmyca nx ntxcnennx +roro nonpoca
npaxrnuecxn ne npenpnnnmanoct. Orentnte nanmennx no yanennm ocranmecx uacrn
rnmyca y nspocntx xnnorntx ne ntxnnxnn nnxaxnx snaunmtx nocnecrnn. B 1950 roy
saraxo rnmyca sannrepeconancx ntammncx ancrpanncxn nmmynonor, npexrop
Hncrnryra mennnncxnx nccneonann n Mentypne, naypear Hoenencxo npemnn up+nx
Fepner. On nopyunn sanxrtcx nccneonannem ]ynxnnn nnnouxono xenest cnoemy
monoomy corpynnxy xexy Mnnnepy n nanpannn ero n Hononcxn nannonantnt
nncrnryr mennnncxnx nccneonann, re n ro npemx neontmax rpynna cnennanncron
nsxnact sa nsyuenne +roro oprana.

4pour Bepuem
Btop Fepnera oxasancx yauntm. Mnnnep pasraan saraxy rnmyca. B 1961 roy n
amepnxancxom xypnane Hanner noxnnnact ero nepnax paora o nnnouxono xenese, ns
nasnannx xoropo (Hmmynonornuecxax ]ynxnnx rnmyca) yxe nce tno xcno. Mnnnep
nnepnte noxasan, uro rnmyc ocnonno opran nmmynnrera samnrt oprannsma or
nosecrnnx uyxepontx ]axropon. Hmenno n nnnouxono xenese n nepno
nonopoxennocrn nosnnxamr nnm]onnrt xnerxn nmmynno cncremt. Hs rnmyca onn
paccenxmrcx n pyrne oprant: xocrnt mosr, cenesenxy, nnm]arnuecxne ysnt. Btnonnnn
cnom poonauantnym ]ynxnnm, rnmyc orxonr n rent, nocrenenno arpo]npyercx,
nepeaer ena pyrnm nmmynoxomnerenrntm opranam.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

rerv Mu..ep
Fes rnmyca nenosmoxno pasnnrne nmmynno cncremt. Vanenne rnmyca y nonopoxenntx
n ere pannero nospacra npnnonr x ocnanennm samnrntx cnn n cmeprn. Tnmyc n nepno
pasnnrnx n cranonnennx oprannsma xnsnenno naxnt opran. unrarent cxaxer: nce +ro
ouent nnrepecno, no npn uem sect +noxpnnonornx n ropmont?
A nor npn uem. Kora n 1961 roy Mnnnep yannn rnmyc y nonopoxenntx mtme, on
ynnen, uro y nnx, n ornnune or nspocntx xnnorntx, pasnnnaercx naronornuecxoe
cocroxnne rax nastnaemt nacrnnr-cnnpom (or anrn. wasting ncromenne): samenxercx
pocr, noxnnxmrcx xnmeunte paccrpocrna, ontcenne, nponcxonr pasxnxenne xponn
(oenenne ee xnerountmn +nemenramn: +pnrponnramn, nexonnramn, rpomonnramn), a
rnannoe, nosnnxamr rxxenemne nmmynonornuecxne napymennx, nnnort o nonno norepn
nmmynnrera. Hmax, axe nerxax mnxponax nn]exnnx oxastnaercx nx raxnx mtme
cmeprentno.
Tora Mnnnep pemnn nponepnrt, nentsx nn xomnencnponart napymennx, nosnnxammne npn
nacrnnr-cnnpome, nneennem +xcrpaxron rnmyca. Honpoonann moxno. Onncannte
napymennx ecnn n ne ncuesann nonnocrtm, ro n snaunrentno mepe cranonnnnct menee
ntpaxenntmn. Hanmennx Mnnnepa nocnyxnnn nauanom noncxon ropmonon rnmyca. H
nor ryr nccneonarenn cronxnynnct c ocroxrentcrnamn, xoropte ne nepecramr ynnnxrt
nayunt mnp o cnx nop.
eno n rom, uro rnmyc oxasancx n yxnantnom cmtcne xnaono ropmonon. Hpenonarann
ntennrt onn, ny nycrt na ]axropa ns nnnouxono xenest, a nx onapyxnnn
snaunrentno ontme n noxa, nnnmo, mt ne snaem eme ncex rex nennocre, xoropte
sanacent n nnnouxono xenese. Hs nenrpantnoro oprana nmmynnrera rnmyc npenparnncx n
onn ns rnanntx opranon +noxpnnno cncremt. Hsnecrnt poccncxn naronor axaemnx
PAMH B. Cepon opasno nasnan nnnouxonym xenesy nepexpecrxom nmmynno n
+noxpnnno cncrem perynxnnn.
Kaxne xe ropmont cnnresnpymrcx n rnmyce? 3. Kemnnena (Fonrapnx) nponena ananns
nnreparypntx anntx o +noxpnnno ]ynxnnn rnmyca n ycranonnna, uro ns nnnouxono
xenest ntenen 21 ]axrop, onaammn ropmonantntmn cnocrnamn rnmannn, rnmosnn,
C-nenrn, xantnnronnn n pyrne. Cnexrp nx ]nsnonornuecxoro ecrnnx ouent mnpox: or
perynxnnn pasmnoxennx n exrentnocrn nnm]onntx nmmynoxomnerenrntx xnerox o
yuacrnx n oecneuennn pasnnuntx ]nsnonornuecxnx nponeccon, anrnxanneporennoro
nnnxnnx, nsanmoecrnnx c pyrnmn ropmonamn.
Hs mnoxecrna nonornuecxn axrnnntx nemecrn, ntpaartnaemtx rnmycom, nanontmee
nnnmanne npnnnexnn rpn ropmona: rnmosnn n rnmnn, ntenennte amepnxancxnm
+noxpnnonorom A. Iontmrenom, n T-axrnnnn, nonyuennt xonnexrnnom conercxnx
nccneonarene n 1987 roy no pyxonocrnom B. Apnona.
Tnmosnn crnmynnpyer pasnnrne nnm]onnron. Hpenapnrentnoe nneenne ero mtmam o
yanennx nnnouxono xenest npeoxpanxer xnnorntx or nosnnxnonennx nacrnnr-
cnnpoma n ycnnnnaer rpancnnanrannonnt nmmynnrer. Tnmnn cnenn]nuecxn ecrnyer
na mtmeunym rxant, nnrnnpyer nepnno-mtmeunym nepeauy, ntstnaer arpo]nm mtmn.
T-axrnnnn onaaer cnocrnamn, noontmn rnmosnny, no snaunrentno onee axrnnen.
ocrnxenne pannosnauntx +]]exron T-axrnnnn oecneunnaer n osax n 69 pas mentmnx,
uem rnmosnn. Hpnmenenne ero y ontntx nnm]orpanynemarosom noxasano nepcnexrnnnocrt
+roro npenapara nx nontmennx napymennoro nmmynnoro craryca y onxonornuecxnx
ontntx.
B nocnenne 10 ner n +noxpnnonornn rnmyca onapyxnnnct nonte ]axrt. Oxasanoct, uro
+nnrennantnte xnerxn, xoroptx n rnmyce mentme nnm]onnron (panee nx ]ynxnnx tna
nexcna), cnyxar ncrounnxamn yxe ne ropmonon uacrnoro cnenn]nuecxoro nmmynorponnoro
xapaxrepa, a ropmonon, onaammnx omeperynxropntm ecrnnem. Ipynne corpynnxon
no pyxonocrnom npo]eccopa B. O. Honxxono n orene naromop]onornn HHH
axymepcrna n rnnexonornn nmenn . O. Orra C3O PAMH n Canxr-Herepypre yanoct
noxasart ntpaorxy rnmycom ceporonnna, menaronnna, xarexonamnnon. 3rn nccneonannx
npecrannxmr ontmo nnrepec n n nacroxmee npemx ycnemno pasnnnamrcx nx
ycranonnennx samnrno ponn rnmyca n nponecce aanrannn oprannsma x nosecrnnm
nonnsnpymme panannn n npn nosnnxnonennn snoxauecrnenntx onyxone.
Hccneonannx pasnnuntx cropon exrentnocrn rnmyca npnopenn nacrontxo mnpoxn
xapaxrep, uro n nnreparype noxnnncx repmnn rnmonornx nayxa o rnmyce. Mnorne
yuente cunramr, uro rnmonornx ncrynnna ceuac n cno sonoro nex!
O1xpm1ne Ianca Cente
Knenont nncr cnmnon Kanat. Knent ncrpeuamr nac na ynnnax n nnomaxx, yntnapax
n cxnepax, napxax n uemoanntx npxax n a+ponoprax, na rocyapcrnennom ]nare,
nourontx orxptrxax n o]nnnantntx ymarax. Panne necno nexno-senenax, n pasrap nera
onee cepxannax, xnenonax nncrna ocentm yno pacnneunnaercx or ypo-senentx o
xpacntx n opontx ronon.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Ho nnnno xnenono annee pannnm yrpom ner nemonoo uenonex. On ner x cnoemy
ernmy. Oa nmemr npxmoe ornomenne x nayxe. Oa nsnecrnt ne rontxo n yuenom mnpe, no
n cpen nectma anexnx or nayxn nme. 3ro tnaer nnmt rora, xora cenannoe ntmno
anexo sa pamxn ysxo cnennantnocrn. B annom cnyuae rax n nponsomno.
Kaxoe yrpo saonro o nauana paouero nx ntammncx naronor XX nexa, noenencxn
naypear npo]eccop Ianc Cente ner no xnenono annee n onn ns camtx nsnecrntx
nncrnryron mnpa cosannt nm Hncrnryr +xcnepnmenrantno mennnnt n xnpyprnn n
Monpeane, xoropt yuente pasntx crpan, a n camn xanant, nastnamr Hncrnryrom
crpecca. Hncrnryr crpecca Mexxa naronornn. Cma npnesxamr cnennanncrt co ncex
xonnon cnera nopaorart, omenxrtcx mnennxmn, ycntmart o pesyntrarax nccneonann
cnonx xonner, notnart n snamennro nayuno nnnorexe, ynnert Ianca Cente
Hayunoe nacnene Cente rpyno conocrannmo c uem-ro nsnecrntm, reopnx crpecca o cnx
nop ocraercx onnm ns ntammnxcx n nenpexoxmnx orxptrn conpemenno nonornn n
mennnnt. 3ra xonnennnx nonoxnna nauano nonomy orpomnomy nanpannennm
nccneonann no nsyuennm mexannsmon aanrannn.

Bxona Cente ne snaer rocyapcrnenntx rpannn, ero yuennxn, nocneonarenn n
ennomtmnennnxn ycnemno paoramr no ncex crpanax mnpa.
Paccxas o xnsnn n rnopuecrne Cente rema orentno cnennantno xnnrn, no, nocxontxy n
ocnone crpecca nexar ropmonantnte mexannsmt, nmemmne anexo nymne nocnecrnnx,
mt ne moxem ne nocnxrnrt +ro nponeme necxontxo crpannn namero paccxasa.
Bce nauanoct n Hpare
Hsanna xnnnnuecxne nexnnn n mennnncxnx nysax conponoxamrcx emoncrpanne
ontntx. Hpaxrnxa nyumn yunrent. Tax tno saneeno n n Hemenxom ynnnepcnrere n
Hpare na nexnnxx no nnyrpennnm onesnxm, xoropte n 1925 roy cnyman 18-nernn
cryenr-menx Ianc Cente. Hpo]eccop, unranmn nexnnn, emoncrpnponan ontntx
pasnnuntmn saonenannxmn n npn +rom ormeuan y xaxoro nenocrt xoxntx noxponon,
xanot na onn n cycranax, norepm annernra, neca, xenyouno-xnmeunte paccrpocrna n
r. n. Monooro Cente sannrepeconano nouemy y pasntx ontntx, crpaammnx
conepmenno nenoxoxnmn saonenannxmn, npncyrcrnymr npnsnaxn, necnenn]nuecxne nx
xaxo-nno xonxperno naronornn, no ne ncrpeuammnecx y sopontx, a snaunr,
cnnerentcrnymmne o napymennn sopontx.
Macrnrt npo]eccop, xoropomy Cente saan +ror nonpoc, ornernn npocro: He cronr
opamart nnnmannx na noonte menoun. Tnnnunt npnmep roro, uro, nnnmo, no nce
npemena cymecrnymr yuente, cunrammne, uro nerue cnxrt nonpoc xax necymecrnennt,
uem nontrartcx ornernrt na nero. Onaxo nneuarnennx monoocrn ocoenno xpxn, n mtcnt
o rom, xax conepmenno pasnnunte onesnernopnte arenrt ntstnamr cxonte
necnenn]nuecxne napymennx, ne noxnana yymero nennxoro naronora. Ho rontxo uepes
10 ner, n 1935 roy, Cente cmor npncrynnrt x ntxcnennm +roro nonpoca.
Ftnn nocrannent mnorouncnennte ontrt na pasnnuntx xnnorntx. B xauecrne
nonpexammnx ]axropon ncnontsonannct pasnnunte roxcnuecxne nemecrna (]opmannn,
xcnnon n r. n.), nsnecn mnxpoon, nosecrnne ]nsnuecxnx ]axropon. Hepnonauantnax
peaxnnx tna onornnno y xnnorntx na ncxptrnn onapyxnnact rpnaa npnsnaxon:
rnneprpo]nx (ynennuenne) xopt nanoueunnxon, arpo]nuecxne nsmenennx n
nmmynoxomnerenrntx opranax (rnmyce n nnm]arnuecxnx ysnax), xsnt xenyouno-
xnmeunoro rpaxra. Hocroxncrno nosnnxnonennx raxnx xnnenn tno ynnnrentntm. 3ro
cocroxnne Cente nasnan crpeccom, nopasymenax no nnm, xax on cam nncan,
nanpxxenne n oprannsme, nosnnxmee no nosecrnnem uyxeponoro ]axropa
(crpeccopa). Hosnee n ero naoparopnn tno ycranonneno, uro na onpeenennom +rane
crpecc moxer trt oparnmtm, n rora on orpaxaer nacrynnnmym aanrannm
(npncnoconenne) oprannsma x ecrnnm crpeccopa. Ho+romy Cente pemnn nsmennrt
nasnanne crpecc na repmnn omn nnn renepannsonannt aanrannonnt cnnpom.
uro xe nexnr n ocnone renepannsonannoro aanrannonnoro cnnpoma?
Cente n ero corpynnxam yanoct ntxcnnrt, uro crpeccop ycnnnnaer ntpaorxy n
rnnoranamyce ]axropa, cnococrnymmero ntcnooxennm apenoxoprnxorponnoro
ropmona n rnno]nse. Apenoxoprnxorponnt ropmon, n cnom ouepet, xax nnno ns ero
nasnannx, crnmynnpyer cexpennm xoprnxonntx ropmonon xnerxamn xopt nanoueunnxon,
xoropte rnneprpo]npymrcx n cranonxrcx snaunrentno onee ]ynxnnonantno axrnnntmn,
uem n nopme. Innepcexpennx xoprnxocreponon npnnonr x pesxomy ymentmennm rnmyca,
nnm]arnuecxnx ysnon n npononnpyer pasnnrne ocrptx xsn xenyxa n xnmeunnxa.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
3ro orxptrne Cente, antnememy pasnnrnm xoroporo on nocnxrnn cnom xnsnt, oxasano
penonmnnonnsnpymmee nnnxnne na conpemennym nonornm n mennnny.
Bnepnte tno ycranonneno, uro n ocnone pasnnuntx naronornuecxnx n aanrannonntx
nponeccon nexar ennte ]nsnonornuecxne +noxpnnnte mexannsmt. Orxptnnct
samanunnte nepcnexrnnt paspaorxn nontx cnocoon narnocrnxn, neuennx n
npo]nnaxrnxn pasnnuntx saonenann.
Hnoornopnoe pasnnrne yuennx Cente npnneno x nosnannm mexannsmon nocnanennx n
ycnemno optt c nnm nneennem n oprannsm xoprnxocreponntx ropmonon. 3ro
onpeennno snaunrentnoe cnnxenne cmeprnocrn or penmarnsma n pyrnx rxxentx
saonenann. Vrnynennoe nsyuenne noxnmnuecxnx nponeccon, nosnnxammnx npn crpecce,
npnneno x orxptrnm rax nastnaemtx nexoponaporenntx nexposon mnoxapa. Oxasanoct,
uro nn]apxrt moryr nosnnxart ne rontxo npn cyxennn xoponapntx aprepn ns-sa
arepocxneposa, no n ncnecrnne npxmoro nexpornsnpymmero ecrnnx na mtmny cepna
nontmenntx os apenannna n nopapenannna, yponent xoroptx snaunrentno nontmaercx
npn nosecrnnn nmtx crpeccopon (axe ncnxo+monnonantnoro xapaxrepa, nanpnmep npn
nonnennn, crpaxe n r. n.).
B nacroxmee npemx xonnennnx Cente o renepannsonannom aanrannonnom cnnpome (nnn o
crpecce, +ro nasnanne onee ynorpenmo n nayuno-nonynxpno nnreparype)
pacnpocrpannnact na nce onacrn mennnnt. Hoxnnnnct naxnte annte, xoropte nentsx
ne yunrtnart, o ponn crpecca n nosnnxnonennn n pasnnrnn paxa, ncnxnuecxnx napymenn,
nonontx paccrpocrn n pyrnx xnsnenno naxntx nponeccon.
Ocnonnte mnmenn crpecca: cepne, mosr, xenyouno-xnmeunt rpaxr. 3ananorepmancxne
yuente no pyxonocrnom P. Hanra onapyxnnn +nop]nnt n cepeuno mtmne mopcxnx
cnnnox. 3xcnepnmenrantnoe noneenne x cepny cnnresnponanntx onnonon ntstnano
ypexenne n ocnanenne cepeuntx coxpamenn cepna, ro ecrt cnococrnonano ortxy
+roro neunoro moropa. Bcnomnnre, uro onnont, cnnxax onenym uyncrnnrentnocrt,
samnmamr rem camtm n mosr or crpecca. Onn xe cnococrnymr saxnnnennm xsn
xenyouno-xnmeunoro rpaxra. Hpo]eccop A. Ben ns 1-ro Mocxoncxoro mennnncxoro
ynnnepcnrera nm. H. M. Ceuenona cunraer, uro onnont cnoeopasnt mnr oprannsma
npn crpeccax nmoro nna.
Hmemrcx yenrentnte coomennx o rom, uro crpeccopnte napymennx moryr npnnonrt x
snaunrentno onee rxxentm nocnecrnnxm, uem mor npenonoxnrt Cente. Ha 30-
Mexynapono xon]epennnn 3monnn n noneenne: cncremnt noxo, cnennantno
nocnxmenno +monnonantnomy crpeccy, xoropax npoxonna n Mocxne n 1984 roy, ontmo
nnrepec ntsnan oxna nononcxoro ncnxnarpa n ncnxonora npo]eccopa I. Asenxa
anropa ncemnpno nsnecrno reopnn o +xcrpa n nnrponeprax. 3monnonantno
neycrounnte, mnnrentnte, paspaxnrentnte, camoyrnynennte nnrponeprt pexe
crpaamr onyxonentmn saonenannxmn, uem onee cnoxonte, omnrentnte +xcrpaneprt.
Vnnnrentno! Kasanoct t, no nornxe neme nce onxno trt naoopor, ecnn crpecc
mocrnr opory onyxonxm. Ho onxrt xe y ncnxnuecxnx ontntx co croxnm
nosyxennem n y nenpornxon, onee nonepxenntx, uem nopmantnte nmn, cepeuno-
cocyncrtm saonenannxm ncnxo-+monnonantno npnpot, pax ncrpeuaercx pexe, uem y
ypannonemenntx nme.
Taxoe npornnopeune eme xer cnoero oxcnennx. o xonna sect ne nce xcno. Bosmoxno,
uro n mexannsmax +roro xnnennx saecrnonant n ceporonnn c menaronnnom, yponent
xoroptx, xax mt nomnnm, cymecrnenno menxercx npn nsmenennxx +monnonantnoro craryca.
Cam I. Asenx cunran, uro xnmu x pasraxe ]enomena nexnr n pasnnunn crpeccopntx
cnryann, xoropte nepexnnamr +xcrpa n nnrponeprt.
Hepnte n cnny ocoennocre cnoero xapaxrepa nonepxent rontxo ocrptm crpeccam,
xoropte nepnonuecxn nosnnxamr n, ecrecrnenno, conponoxamrcx nycrt
xparxonpemenntm, no pesxnm nsmenennem ]ynxnnonantno axrnnnocrn pasnnuntx
+noxpnnntx xnerox, xoropoe cosaer naronpnxrnym nouny nx napymenn xnerounoro
enennx, nexamero n ocnone snoxauecrnennoro pocra. Kpome roro, nc]ynxnnx
ropmonantno cncremt, nosnnxammax npn ocrptx crpeccax, xax noxasann nccneonannx
amepnxancxoro npo]eccopa H. Mnnnepa, nneuer sa coo ymentmenne opasonannx
onpeenenntx rnnon nnm]onnron, ntpaartnammnx anrnrena, npenxrcrnymmne
nosnnxnonennm onyxone.
Hnrponeprt, naoopor, ne nepexnnamr ocrptx crpeccon. Onn xax t naxoxrcx nocroxnno
n xponnuecxom crpecce. V nnx crnaxnnamrcx nsmenennx ntpaorxn ropmonon. Hacrynaer
aanrannx oprannsma, nmmynnax cncrema roxe npnntxaer x cnoxnnmecx cnryannn, ro
ecrt no cymecrny nponcxonr cnoeopasnax rpennponannocrt oprannsma, xoropt
npnoperaer nantxn npornnopaxono optt.
T. Koxc n K. M+xxe n crarte, nocnxmenno ncnxonornuecxnm ]axropam n
ncnxo]nsnonornuecxnm mexannsmam n nosnnxnonennn paxa, npnnoxr nepeuent cneymmnx
npnunn, cnococrnymmnx pasnnrnm onyxone: xannepo]onx (oxsnt saonert paxom),
nenepne n nosmoxnocrt nsneuennx, ncrepnx n menanxonnx, ]pnrnnocrt (espasnnune
xenmnn x nonono xnsnn), cemente xon]nnxrt, norepx nnsxnx pocrnennnxon,
noannenne +monn rnena n npaxenocrn, cexcyantntx n marepnncxnx nncrnnxron,
napymennx nonono xnsnn, ocnanenne +monnonantntx peaxnn, pasnnunte pyrne
npoxnnennx ncnxnuecxoro crpecca.
Anropt cunramr, uro nontmenne yponnx apenoxoprnxorponnoro ropmona npn crpecce
npnnonr x ycnnennomy ntenennm ns oprannsma nnramnna A, uro cnococrnyer
nosnnxnonennm paxa.
Taxax rouxa spennx ocnonana na pesyntrarax +xcnepnmenrantntx paor, n xoroptx
pasnnrne paxa nerxnx npeornpamanoct nneennem n oprannsm nnramnna A. Koneuno, no
mnorom +rn cyxennx rnnorernunt, annte, nonoxennte n nx ocnony, ne cneyer
npeynennunnart, no n npeneperart nmn, xax +ro enamr nexoropte onxonorn, roxe ne
cronr. 3monnonantnt crpecc eme ranr n cee nemano saraox, pemenne xoroptx moxer
nonoxnrentno cxasartcx na pesyntrarax neuennx mnornx saonenann, n rom uncne n
onyxonentx.
Crpeccopnte nosecrnnx orpnnarentntm opasom cxastnamrcx n na nonono xnsnn
uenonexa n xnnorntx. Vmentmenne poxaemocrn n pasnnrtx crpanax rpenoxnr
connonoron, ncnxonoron, emorpa]on, npaue, nonnrnxon. Vuente cunramr, uro crpecc
cnnxaer y xnnorntx n uenonexa xenanne sannmartcx pauno exrentnocrtm n nexnr n
ocnone ono ns npnunn ntmnpannx onpeenenntx rpynn xnnorntx. B nopmantno
nonynxnnn crpecc raxxe npenr xnnornomy, sacrannxx ero nrnopnponart npoonxenne
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
poa. Mexannsm noonoro oruyxennx nnrepecno oxcnxer . Aamc ns CBA: crpecc
ecrnnrentno ycrpanxer ns apcenana nsanmoornomenn xnnorntx nononoe noneenne, a
raxxe pyrne ecrnnx, neoxonmte nx npoonxennx poa (noncx pauntx naprnepon,
npecnaente rypnnpt, saory o noromcrne n r. n.). Onaxo raxnm opasom xponnuecxn
crpecc ne npenr, a, naoopor, oneruaer yuacrt snepx, nepexnnammero xon]nnxr, nomoraer
emy ntxnrt, nycrt estnnnnarnnntm, manononnxntm n ecnnontm. Tax +nonmnnx
nosaornnact n o rom, urot y crpeccnponannoro xnnornoro ne tno noromcrna. Moxno
npecrannrt, xaxnm t ono tno, yunrtnax, uro crpecc ntstnaer nonpexennx xpomocom.
Aamc oxcnxer noonoe cocroxnne xapaxrepntmn nx crpecca ropmonantntmn
noxnnnamn pesxnm naennem yponnx nonontx ropmonon n ynennuennem coepxannx n
xponn xoprnxocreponon naxnemnx crpeccopntx ropmonon nanoueunnxa.
Hpnmepon nnnxnnx crpecca na ]ynxnnn pasnnuntx opranon, nonornuecxne n connantnte
npoxnnennx xnsneexrentnocrn moxno npnnecrn mnoxecrno. Hpn +rom no ncex cnyuaxx
yer ouennno pont ropmonantntx napymennn n peannsannn naronornuecxnx
crpeccopntx peaxnn. Vcranonnennax Cente oct rnno]ns nanoueunnxn
(apenoxoprnxorponnt ropmon xoprnxocrepont) ononnxercx nce nontmn n nontmn
ornernnennxmn, raxnmn xax +norennte onnart, nemecrno P, ceporonnn, menaronnn n
pyrne ropmont.
B cnoxnt, pasnoopasnt XXI nex c ero xapaxrepntmn crpeccopntmn ]axropamn:
nn]opmannonntm ymom, rexnoxparne, ycnoxnennem uenoneuecxnx nsanmoornomenn,
yrposo xepno nont n r. ., xonnennnx crpecca npnoperaer nce ontmym n ontmym
axryantnocrt. Vcnnnx yuentx n opte c nenaronpnxrntmn nosecrnnxmn na oprannsm
uenonexa ne espesyntrarnt. Hemanax pont n +rom npnnanexnr n +noxpnnonoram.
Poxonan uonexyna
Ho anntm Bcemnpno oprannsannn spanooxpanennx (BO3), nponecct ypannsannn
neyxnonno neyr x pocry ncnxnuecxnx saonenann. Cpen nnx ono ns nepntx mecr
sannmaer mannaxantno-enpeccnnnt ncnxos, npn xoropom nepnot rnyoxo enpeccnn
uepeymrcx c nepnoamn nosyxennx, neoysanno paocrn n nosntmennoro
nacrpoennx. Kpome o]nnnantno saperncrpnponanntx ontntx, nemano nme n ro nnn
nno crenenn crpaamr menanxonne. a n xaxomy ns nac n pasnnunte nepnot xnsnn
npnxonnoct ncntrtnart n uyncrno pasouaponannx, yrpart naex, n omymenne noema
yxonntx n ]nsnuecxnx cnn.

uro xe nexnr n ocnone nsmenennx ncnxo+monnonantnoro cocroxnnx? Pantme cunrann, uro
+rn nponecct n ocnonnom perynnpymrcx yponnem cexpennn nopapenannna xnerxamn
mosronoro nemecrna nanoueunnxon. ecrnnrentno, uem ntme xonnenrpannx
nopapenannna n oprannsme, rem uenonex onee cxnonen x orpnnarentntm +monnxm.
Bosmoxno, uro cnest ynonxa npnpot nx tcrporo cnxrnx +rnx cocroxnn nyrem
ntneennx nstrxa xarexonamnnon. Fnoxnmnuecxn ananns cnes, cnpononnponanntx
pasnnuntmn cnryannxmn, nponeennt amepnxancxnm ]nsnonorom V. upeem, noxasan, uro
+monnonantnte cnest coepxar ropaso ontme apenannna n nopapenannna, uem
cnest, nosnnxammne npn uncrxe nyxa. Hcnxorepanenrt n pamarnuecxnx cnryannxx
conerymr nnaxart! Hsnecrnt amepnxancxn ncnxonor T. Hexxep ns Henrpa
crpecconornuecxoro xonrponx n ono ns paor nncan: Ecnn or an uenonexy cnest, onn
onxnt trt ntnnaxant.
B nocnenne rot tnn nonyuent yenrentnte oxasarentcrna roro, uro ne crontxo
nopapenannn, cxontxo ceporonnn nmeer npxmoe ornomenne x enpeccnn. Kpome npxmtx
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
nepo]nsnonornuecxnx oxasarentcrn +roro ]axra, cymecrnymr n xocnennte
nornepxennx.
Oxasanoct, nanpnmep, uro y ontntx rnnepronnuecxo onesntm, nnrentno neunnmnxcx
pesepnnnom nx cnnxennx aprepnantnoro annennx, nepexo nosnnxann ncnxnuecxne
enpeccnn. Mexannsm ecrnnx pesepnnna ocnonan na ycnnennn ntpoca ceporonnna n
xpont ns xnerountx ncrounnxon ero cnnresa n oprannsme. Hpn +rom xonnenrpannx annoro
ropmona n ctnoporxe xponn, ecrecrnenno, nospacraer, uro nneuer sa coo cnnxenne
xponxnoro annennx (n cnny npncymero emy nonornuecxoro cnocrna) n cnococrnyer
nosnnxnonennm enpeccnn.
B mexannsme enpeccnn ontmym pont nrpaer napymenne pacnpeenennx ceporonnna.
e]nnnr annoro ropmona n rxann mosra (nmenno n mosre) axe npn ocrarouno ntcoxom
ero omem yponne xnnxercx narorenernuecxnm ]axropom pasnnrnx enpeccnn. Hontmenne
xonnenrpannn ceporonnna n nenrpantno nepnno cncreme (onxrt xe nesanncnmo or
omero coepxannx ropmona n oprannsme) nneuer sa coo +monnonantnt noem. 3rn
annte npexe ncero yenrentno cnnerentcrnymr o ontmom snauennn ropmonon n
mecrno perynxnnn nonornuecxnx nponeccon, noxastnamr naxnocrt onpeenennx
coepxannx rex nnn nntx nonornuecxn axrnnntx nemecrn n xonxpernom oprane nnn
rxann, a ne rontxo n omem xponoroxe.
Conpemennte merot mennnncxoro ocneonannx nosnonxmr npauy nonyunrt manentxn
xycouex rxann npaxrnuecxn ns nmoro oprana, ne nanocx nnxaxoro npea nannenry.
Orxptnamrcx nepcnexrnnt rncroxnmnuecxoro onpeenennx coepxannx ropmonon n pyrnx
xnsnenno naxntx npoyxron omena n nenocpecrnenno nnrepecymmnx xnnnnnncra
oexrax.
Cneyer nouepxnyrt, uro, ocyxax nosmoxnym pont ceporonnna n mexannsmax pasnnrnx
ncnxnuecxnx paccrpocrn (uro, xcrarn, npanomepno n nx pyrnx ropmonon n saonenann),
mt nmeem n nny upesntuano nnuroxnte xonnuecrna nemecrna. Hxrtm mnnnnonntmn
onxmn rpamma ceporonnna ontme nnn mentme n camoyncrno nnn xnsnt n posonom
nnere, rax oxapaxrepnsonan pont ropmona no npemx ecet c xoppecnonenrom xypnana
Hy+n npo]eccop M. Iamon, nosrnannxmmn nccneonannx no +ro nponeme n Hncrnryre
nannonantnoro spanooxpanennx upannnn.
mexcnnp mn npan!
3monnn orpaxamr cocroxnne ymn. Font cocroxnne oprannsma. Ioptxne +monnn nnexyr
sa coo ont, a ont ncera npoxnnxercx n +monnxx. Mt rontxo uro ronopnnn o rom, uro
npnpoa nosaornnact o perynxropax +monn. Heyxenn, sanoxnn n oprannsme
]opmnponanne onentx omymenn, npnpoa ne cosana xonrponepon, perynnpymmnx
crenent ntpaxennocrn nx npoxnnennx? Oxastnaercx, cosana. Hocnenne orxptrnx
nepo]nsnonoron noxasann: npxmoe ornomenne x onn nmemr ne rpynnt nenrnon:
nemecrno P n +nop]nnt.
Bemecrno P nsnecrno cpannnrentno anno. Ero orxptnn n 1931 roy amepnxancxne yuente
V. 3nep n x. Iaym. Cnoe nasnanne (xoropoe ne orpaxaer nnxaxnx nonornuecxnx
cnocrn +roro nenrna) ono nonyunno or anrnncxoro cnonapower nopomox.
Ecnn nemecrno P xnnxercx menaropom n moynxropom onn, ro +nop]nnt +rn
napxornxn nnyrpn nac ont npnrynnxmr. uem ontme nemecrna P, rem ont cnntnee, uem
ontme +nop]nnon, rem ont cnaee.

Co.o+ou Cuuoep
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )

Iauc Kocmep.u
uecrt orxptrnx +nop]nnon npnnanexnr amepnxanny Conomony Cnnepy ns Htm-
Hopxcxoro ynnnepcnrera n yuenomy ns Aepnna n Bornannn Iancy Kocrepnnny. Hepnt
noxasan, uro n rononnom mosre nexoropte nepnnte xnerxn nmemr cnenn]nuecxne
penenropt, c xoroptmn coennxercx mop]n, a nropo, ysnan o orxptrnn Cnnepa,
pemnn, uro npx nn +ro cnyuanax naxoxa. Ho nce nnnmocrn, penenropt onxnt trt
npenasnauent nx nocnpnxrnx cocrnennoro mop]nx, cexpernpyemoro oprannsmom, n ero
cneyer ncxart. Paort rpynnt Kocrepnnna sanepmnnnct ycnexom: tnn orxptrt
+nop]nnt. Hosxe ycranonnnn, uro nmemrcx nemecrna, noonte +nop]nnam, no c
mentmnm monexynxpntm necom. Hx nasnann +nxe]annnamn (or rpeu. encephalos mosr), a
omee nasnanne rem n pyrnm ann +norennte onnart.
Mt yxe nncann panee o rom, uro, nosmoxno, n xponn Mynnx Cnenont nnpxynnponano
mnoro +nop]nnon, uro nosnonnno xpapomy repom nepexnrt ntrxy ornem
A ronopx ceptesno, n mennnncxo nayxe noxpyr +norenntx onnaron nonxncx nacroxmn
axnorax. Hpornnoonenax +]]exrnnnocrt +nop]nnon ntme, uem y mop]nx. B ornnune or
nero onn, cnnresnpyxct n oprannsme, ne amr noountx +]]exron n ne ntstnamr
npnntxannx. Hponema mennnncxax (nsannenne or onn) nepepocna n nponemy
connantnym. Hoxnnnact peantnax nosmoxnocrt, nayunnmnct ynpannxrt yponnem
+nop]nnon, nsannrtcx or npnmenennx mop]nx n pyrnx napxornxon, npexparnrt nx
ntnycx n rem camtm ycnemno oportcx c napxomanne.
uapmaxonorn, npecrannrenn pyrnx onacre nonornn n mennnnt ycrpemnnn cnon
noncxn n +rom nanpannennn. Ceronx yxe ocrnrnyrt ontmne ycnexn: ocrarouno
nopono nsyuent mecra cnnresa +norenntx onnaron (oxasanoct, uro, nomnmo nepnntx
xnerox, onn ntpaartnamrcx n nexoroptx xnerxax Any-cncremt xenyxa, noxenyouno
xenest n pyrnx opranon), nx ]ynxnnonantnte cnocrna, cnnresnponant nemecrna,
cnoconte perynnponart nx cexpennm. Hocnenee ocroxrentcrno cunraercx ocoenno
naxntm. Ono naxonr yxe xnnnnuecxoe npnmenenne. B nnreparype noxnnnnct coomennx
o ycnemno nponeenntx neontmnx onepannxx, npn xoroptx nx oesonnnannx
ncnontsonann ne napxos omenpnnxrtmn cpecrnamn, a npenapart, ycnnnnammne cnnres
+nop]nnon n oprannsme uenonexa.
Honcxn npoonxamrcx Orxptrne +nop]nnon, nnmyr n napnxcxom xypnane Hy+n
H. Fappep n u. Xnpon, es comnennx, osnauaer orxptrne nonoro nyrn x sanerno nenn x
neantnomy oesonnnannm.
3nop]nnt, xnnxxct pontmn nx oprannsma napxornuecxnmn nemecrnamn, nrpamr
nemanym pont n n ]opmnponannn npentx npnntuex. Oxasanoct, uro ntxypennax cnrapera
cnococrnyer xparxonpemennomy ntpocy +nop]nnon n xpont, uro, ecrecrnenno, nneuer sa
coo uyncrno paccnanennx, xom]opra, ycnoxoennx. Vuente ceuac nnnornym sanxrt
nonpocom: xaxo xomnonenr raaunoro tma cnyxnr nycxontm ]axropom ntpoca
+nop]nnon. Vcranonnn n ncxnmunn +ro nemecrno ns raaxa, moxno oxnart orcyrcrnnx
onncannoro +]]exra ntxypenno cnrapert, uro moxer npnnecrn x cnnxennm norpenennx
nannpoc n cnraper. Taaunt tm ncrounnx mnornx e nx oprannsma.
Bnecxn npau M. Cnmmonc nocunran, uro sa ro xypxmne mnet nornomamr c
cnraperntm tmom oxono 108 ronn cmon. 3roro xonnuecrna ocrarouno nx
ac]antrnponannx 800 xnaparntx merpon mocce. Hpo]eccop T. Knen ntnen ypannenne
pncxa: npe or 100 ntxypenntx cnraper panen romy, xoropt oprannsm uenonexa nonyuaer
n pesyntrare roa paort c roxcnuecxnmn nemecrnamn nnn or noxennx anromonnx es
ocranonox na paccroxnne 6 rtcxu xnnomerpon.
Hnrepecnte annte nonyuent n o yuacrnn +nop]nnon n ]opmnponannn npncrpacrnx x
anxoronm. Cnennantntmn npnemamn y xnnorntx (xptc, xponnxon) moxno cosart
nneuenne x anxoronm. Taxne xnnornte nocroxnno crpemxrcx x npnemy cnnpra, n oprannsme
y nnx nosnnxamr coornercrnymmne nonornuecxne nepecrpoxn. 3xcnepnmenrt noxasann,
uro n mosre xptc-anxoronnxon coepxnrcx mentme +nop]nnon, uem y xnnorntx
rpesnennnxon. Ecnn nm nnonrt ncxyccrnenno cnnresnponannte +nop]nnt, onn naunnamr
ntxncrnonart mentme, uem xonrpontnte xnnornte. e]nnnr +nop]nnon, xoneuno, ne
enncrnennax npnunna anxoronnsma, xorx n naxnax cocrannax uacrt mexannsma +roro
rxxenoro naronornuecxoro nponecca. B Poccncxo axaemnn mennnncxnx nayx cosana
cnennantnax nayunax nporpamma unsnonornuecxn axrnnnte nenrnt. B pamxax +ro
nporpammt paspaartnamrcx nyrn noncxa +]]exrnnntx cpecrn neuennx anxoronnsma na
ocnone ncnontsonannx +norenntx onnaron.
Honcrnne npopouecxnmn oxasannct cnona B. Bexcnnpa: Hexapcrno name n nac camnx
nexnr.
Hayxa +1o cyta, nnn naec1nn o1 xtmu1pena (nuec1o nocnecnonnn)
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bor n cocroxnoct name snaxomcrno c nennxnmn menxamn. 3ro ecrnnrentno ntammnecx
yuente. Bcm cnom xnsnt onn nocnxrnnn nayxe. Hayxe xnsnn. Htraxct nonxrt mexannsmt
camonoepxannx ]nsnonornuecxoro pannonecnx n oprannsme, onn, pasopanmnct n nx
orentntx +nemenrax, crapamrcx ncnpannrt omnxn npnpot, cosart n oprannsme
onrnmantnym cnryannm nx ero xnsneexrentnocrn.
Mennnna rpeyer or nccneonarenx ontmnx snann, mnpoxoro xpyrosopa,
nacrounnocrn, neneycrpemnennocrn, cmeno ]anrasnn n peantntx onenox. Bcero roro, uro
nastnaercx npo]eccnonannsmom. Hpo]eccnonannsm ne moxer trt ntcoxnm nnn nnsxnm.
On nnn ecrt, nnn ero ner. Hmenno +ro xauecrno ornnuaer nacroxmnx nccneonarene or
ncenoyuentx, xoroptx, x coxanennm, ne rax yx mano.
Bce yuente n npaun, o xoroptx mna peut n name xnnre, npo]eccnonant. Onn npomnn
pasnym mxony, neonnaxontmn tnn nx nyrn n nayxe n xnsnennte cytt. Onn nmn
pasntx xapaxrepon n yexenn, no ncex nx oennxer npeannocrt paore n neyromnmoe
xenanne nocroxnnoro nosnannx ran xnsnn.
Kax-ro axaemnxa H. H. Kannny cnpocnnn: uro raxoe nayxa? On cxasan: Hayxa +ro
cyta. 3ra ]pasa ne npocro ocrpoymnt orner ntammerocx ]nsnxa. B ne saxnmuen
rnyoxn cmtcn. Ecnn, saxptn npounrannym xnnry, xro-ro ns monotx unrarene
saymaercx na rem, ne cnxsart nn emy cnom xnsnt c mennnno nnn nonorne, ro ero
nayunax cyta, necomnenno, yer cuacrnnno. nx +roro neoxonmo rontxo ono
npeannocrt cnoemy eny, cnoe paore. Bcnomnnre mypym nocnonnny: ne orn ropmxn
oxnramr
Ha nocnennx crpannnax +ro xnnrn cenam npnsnanne. nncan xnnry nerxo. Hncan
tcrpo, c yonontcrnnem n ononpemenno xax t sanono nepexnnan cnom nourn yxe
copoxanernmm xnsnt n mennnncxo nayxe.
Hpomaxct c unrarenem, xouercx ncnomnnrt raxne pasnte rpynte n cuacrnnnte rot. a,
rpynte n cuacrnnnte. Tpynte noromy, uro c camoro nauana, c nepnoro xypca
menncrnryra sannmancx nacroxme nayxo, a ona ncera rpyna. Cuacrnnnte noromy,
uro cyta noapnna mne ncrpeun c nacroxmnmn yuentmn Macrepamn, rpeonarentntmn
yunrenxmn, nepntmn nomomnnxamn, optmn, xopomnmn nmtmn.
Cryenrt-menxn snamr, uro raxoe rncronornx. Hayxa o crpoennn xnerox n rxane xnnoro
oprannsma. Ouent naxnax, neoxonmax, no cnoxnax ncnnnnnna. nx nac cryenron-
nepnoxypcnnxon ona xasanact nenocrnxnmo.
Hacnymanmnct crpamntx ncropn o maccontx sananax, nepe+xsamenonxax,
oruncnennxx, cnxsanntx c +ro xa]epo, o cxyuntx rxrocrntx nexnnxx no +romy
npemery, mt na nepnte sanxrnx no rncronornn npnmnn opoenmnmn. Bxonnn n
nexnnonnt san neoxorno, c nnoxnm nacrpoennem, a ntxonnn oxptnennte, c uyncrnom
orxptrnx uero-ro nonoro, nnrepecnoro, panee nam neneomoro n c orpomntm xenannem
onxrt n onxrt cnymart saxnartnammn paccxas nexropa o rom, xax ns mentuamnx uacrnuex
xnno marepnn xnerox crponrcx orpomnoe ynnxantnoe sanne uenoneuecxoro oprannsma.

A.erce Auopeeeu: K.uuoe
Ham nocuacrnnnnnoct. Hexnnn no rncronornn unran rontxo uro npnmemn saneonart
xa]epo npo]eccop A. Knnmon. On npnexan ns Hennnrpaa. Anexce Anpeennu
npopaoran n Kytmene neonro nemnornm onee mecrn ner, no o cnx nop ero nomnxr n
cryenrt, n npenoanarenn. On, es npeynennuennx, noxnyn nonym xnsnt n xa]epy,
xoropax o cnx nop necer na cee orneuarox ero +neprnn n rananra.
Ha nexnnxx npo]eccopa A. Knnmona san tn ncera nonon. On tn ynnnrentnt
paccxasunx n x romy xe +nnnxnonenuecxn opasonannt uenonex. Vuennx crapnnno
nennnrpacxo mxont rncronoron, neyme cnoe nauano or axaemnxa I. 3anapsnna,
ntpocmn na snamennro xa]epe rncronornn Boenno-mennnncxo axaemnn, on
npenparnn xytmencxym xa]epy n xonnexrnn ennomtmnennnxon, n xoropom nearornxa
n nayxa cnyxnnn enno ntcoxo nenn nororonxe ntcoxoxnann]nnnponanntx npaue.
C npnxoom nonoro npo]eccopa o roro uaxnt rncronornuecxn xpyxox cran
nonnnno cryenuecxo nayuno Mexxo. C 45 ero unenon on ntpoc o 4050, saceannx
npnxonnoct nepenocnrt ns neontmnx yuentx xomnar n aynropnm. Paort xpyxxonnen
nensmenno ntstnann nnrepec na cryenuecxnx xon]epennnxx, a na Bcecomsnt xonxypc no
omecrnenntm nayxam mt axe npecrannnn xonnexrnnnym monorpa]nm nanexrnxa n
rncronornx (!), xoropax tna ormeuena npemne n pexomenonana x nsannm.
3ect, na +ro xa]epe, n crapnnnom sannn na optnncrom nonxcxom epery, ns oxon
xoroporo orxptnanact nanopama mnpn n momn nennxo pexn, nxrt ner x npononn neuepa
yunncx mop]onornn, npnoperan ontr nocranonxn +xcnepnmenron, cam onnaenan rexnnxo
npnroronnennx npenaparon ns cpeson opranon n rxane, nosnanan ncm uepnonym paory n
nayxe no ry cropony nepn n rontxo cnycrx mnoro ner nonxn, nacxontxo nce +ro
neoxonmo.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Hpo]eccop A. Knnmon tn nepntm uenonexom, npnomnnmnm menx n monx pyse x nayxe
o xnerxe. Hocne nncrnryra namn nyrn pasomnnct on yexan n Hennnrpa saneonart cnoe
pono xa]epo rncronornn n Boenno-mennnncxo axaemnn nmenn C. M. Knpona, x rpn
roa npopaoran n Capancxe npauom-naronoroanaromom, no nayxo yxe saonen n
naroapen sa +ro cnoemy nepnomy yunrenm.
B Capancx x exan paorart es +nrysnasma. B ro npemx x yxe ceptesno xoren sannmartcx
rncronorne, no ocrartcx na xa]epe n acnnpanrype ns-sa orcyrcrnnx mecr ne yanoct, n x
noexan no nasnauennm, nspan cnennantnocrt naronoroanaroma, noromy uro ona tna
nanonee nnsxa x rncronornn, rontxo nsyuana xnerxn n rxann ne soponoro, a ontnoro
oprannsma.
Cnycrx necxontxo mecxnen nocne npnesa x ynnen n marasnne xnnry npo]eccopa H.
Paxnnna Oxncnnrentno-noccranonnrentnte ]epmenrt n onyxonxx. Hpounran ee, x
saropencx xenannem sannmartcx rncroxnmne nayxo o xnmnn xnerox n rxane. Vsnan,
uro npo]eccop Haran Tan]enennu Paxnnn saneyer naoparopne rncroxnmnn n
+nexrponno mnxpocxonnn n Hncrnryre +xcnepnmenrantno n xnnnnuecxo onxonornn
(ntne Onxonornuecxn nenrp) AMH CCCP n Mocxne, x nanncan emy nnctmo c npocto o
paspemennn npnexart nx ecet. Orner npnmen tcrpo, npo]eccop cornamancx menx
npnnxrt, n nmenno c ro nyxuacono ecet, xoropax nponsomna y nero n xannere na
Kamnpcxom mocce n noxpe 1972 roa, nauancx nont orcuer moe xnsnn, xnsnn,
cnxsanno c naronorne nayxo o onesnxx uenonexa, nx paspemennx mnornx saraox
xoroptx neoxonmt rncroxnmnx n +nexrponnax mnxpocxonnx.
Fes npeynennuennx moxno cxasart, uro npo]eccop Haran Tan]enennu Paxnnn cenan ns
menx cnennanncra. Fonee 30 ner mt paoraem nmecre. Hmenno H. Paxnnn cnen menx c
Any-cncremo, c menaronnnom n rem camtm noapnn mne saxnartnamme nnrepecnym
nponemy, xoropax npenparnnact n eno moe xnsnn.
mor t (n xoren) nanncart n o pyrnx nmxx, ocrannnmnx onpeenennt cne n moe
nayuno cyte, no nx memyapon x eme mono, no+romy mory nonropnrt rontxo, uro mne
nesno na xopomnx nme.

Hamau Tauqe.eeu: Pax.uu
Cpen unrarene, nanepnoe, yer ocrarouno mnoro yymnx npaue n nonoron,
crpemxmnxcx nocnxrnrt cex nayuno paore. He nce nonayr n xpynnte nayunte nenrpt,
y ontmnncrna ne oxaxercx neantntx ycnonn nx paort, ne yer conepmenno
annaparypt nx nccneonann, xaxt cronxnercx c nexnarxo rex nnn nntx peaxrnnon
Ho ontry omennx c monotmn cnennanncramn ynepen, uro nayrcx n raxne, xoropte
cnacymr, ntyr ns nrpt, naunyr xanonartcx na rpynocrn, onpantnax +rnm cnom
esexrentnocrt. a, x coxanennm, noxa marepnantno-rexnnuecxax asa menxo-
nonornuecxnx nncrnryron ocrannxer xenart nyumero. Ho +ro nonce ne npnunna nx anarnn
n yntnnx. Xopomne npnopt es nnrepecntx ne, crpemnennx nosnart nensnecrnoe, es
xenannx axrnnno paorart, ntymtnart, ]anrasnponart, npoonart n nponepxrt pasnnunte
noxot meprnt rpys.
3ro nycrte xopoxn sanocxnx nexon es nme, nycrtnnax meprnax nnanera es ee
onrarene.
Ha perynxpnom monoexnom cemnnape n namem orene naromop]onornn n nncrnryre Orra n
Canxr-Herepypre mt roxe, tnaer, cnopnm o rom, uro naxnee nx pasnnrnx nayxn
marepnantnax asa nnn nmn, cnennanncrt c nx mtcnxmn (nouac neopnnapntmn),
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
xapaxrepamn, cytamn. Koneuno, xopomo, xora nen noxpennent rexnnuecxo
noopyxennocrtm, no nce-raxn (n x ncera +ro rnepo orcrannam) na nepnom mecre cronr
uenonex, nccneonarent, yuent. Mt naunnann paorart n Capancxe c roro, uro camn
enann ns ocox n ]anept npnmnrnnnt xpnocrar (npnop nx npnroronnennx cpeson n
samopoxennom cocroxnnn) n n pesnnontx canorax ponnn no onoram nonnnn nxrymex
nx ontron. B Kytmene oprannsontnann naoparopnm n epenxnnom naronunxe,
pomennom crponrenxmn na reppnropnn xnnnnxn. Paorann mt n nem nerom (snmo on ne
orannnnancx), a c xonoamn nepenpannct n nonan, n xoropom npononnn cnon camte
nnrepecnte +xcnepnmenrt. B xomnarxe nnomatm mecrt xnaparntx merpon mt
ymypxnnct pasmemart npnopt n cront, a oneparopt renennennx, npnexanmne cnnmart o
nac cmxer n cnxsn c npncyxennem npemnn Hennncxoro xomcomona, ne mornn nonepnrt, uro
ceptesnte nccneonannx nponeent n nonane, n xoropom axe ne nomemanact nx
renennsnonnax xamepa. H rem ne menee paorann, paonannct ycnexam, npeoonenann
neyaun, nepnnn n yymee n cenann nemano raxoro, uem moxno ropnrtcx.
Paccxastnam x +ro sect noromy, uro xnnra apeconana npexe ncero monoexn. Ecrt raxo
a]opnsm: Tor, xro ne xouer paorart, nmer npnunny, ror, xro xouer, nmer
nosmoxnocrn. Haemct, uro cpen namnx unrarene yer ontme nroptx
.Knnra nourn saxonuena. Ho anrop eme ne crannr rouxy n ne npomaercx c unrarenem. B
2000 roy na nepemonnn nspannx nyumero comente mnpa noenrent xonxypca ]pannys
Onnnte Hyccte cxasan ]pasy, cranmym cpasy xptnaro: Oe sanomnnaercx nxecrnnom.
H no+romy n xonne xnnrn anrop yromaer unrarenx cnonm nxecrnnom, nxyc n yxer
xoroporo nopan n cex nce ocrnxennx ro Mennnnt, o xoropo yuent xnoynent
paccxastnan na npetymnx crpannnax. oporo sopontx ncem!
.Hoc-Anamoc n Onnncx na neontmnx ropoa. Hepnt na mro-sanae CBA, nropo
n 100 xm or Mocxnt. Oa ]nsnuecxne nayunte nenrpt cnonx crpan, nsnecrnte no ncem
mnpe. Hoc-Anamoc xax mecro cosannx nepno aromno omt, Onnncx nycxom nepno
n mnpe aromno crannnn. Mnoro ocrnxenn y yuentx +rnx nyx noxoxnx n nenoxoxnx
nenrpon. B Onnncxe cpasy nocne nepntx mecxnen paort aromno crannnn npncrynnnn x
cosannm cnennannsnponannoro Hncrnryra mennnncxo panonornn (ntne Mennnncxn
panonornuecxn nayunt nenrp PAMH), n Hoc-Anamoce arom na cnyxy mennnne
nocrannnn nosxe. H ecnn poccncxn nenrp pemaer n ocnonnom neuente n
narnocrnuecxne saaun, ro mennnncxne naoparopnn n Hoc-Anamoce sannmamrcx
nsyuennem ]ynamenrantntx panononornuecxnx nocnecrnn xepnoro nsnyuennx n
oprannsme uenonexa.
B Onnncx uacro npnxoxr nnctma co mremnenxmn Hoc-Anamoca cnennanncrt
omennnamrcx nayuno nn]opmanne, noctnamr pyr pyry orrncxn cnonx crare, no
raxo neotuno nonncn na nonoronnx orxptrxax, xoropte nonyunnn mnorne
corpynnxn n 1994 roy, onnncxne nourantont n apecart ne nnenn nnxora. Hocne
rpannnonntx noxenann cuacrnnnoro Honoro roa croxna nonnct: Bam Xtmmrpen.
Hpo]eccopa c raxo ]amnnne, paorammero n Hoc-Anamoce, ne snan nnxro. Pemnnn, uro
+ro xaxo-ro nonoronn cmpnpns. H ne omnnnct. Ho rontxo ra nn]opmannx, cnxsannax c
+rnm nmenem, xoropax ncxope noxnnnact n mnpono npecce, crana ne npocro cmpnpnsom.
Ona nosnnxna xax cencannx, xasanact nourn uro poxecrnencxo cxasxo, no na camom ene
xnnxnact tntm o ynnnrentnom ocrnxennn uenoneuecxoro pasyma.
uro xe nponsomno n Hoc-Anamoce? Iasert nncann:
B Hoc-Anamoce xro-ro ne cnnr n xpyrnte cyrxn ecr, tmnr, paoraer, noreer, ntenxer
ncenosmoxnte mnaxn, pacrer, ocrnraer nonono spenocrn, crapeer n xora-nnyt
nacrynnr n raxo ent ymper. Bor rontxo ne cnnr. 3ro enncrnennoe xnnoe cymecrno,
necymee xpyrnocyrounym naxry n sanyranntx n crepnntno uncrtx nomemennxx
Hannonantno naoparopnn, nce corpynnxn xoropo ono noro croxr n nacroxmem, a
pyro n yymem, enno n nomno cnex sa xoom onoro ns camtx nopasnrentntx
nayuntx +xcnepnmenron.
Cymecrno sonyr Xtmmrpen. Ono nepnax n mnpe aconmrnax xonnx uenonexa. Xtmmrpen
cnoxnax xomntmrepnax nporpamma, on, n cymnocrn, acrpaxren, no neanex ror ent, xora
Xtmmrpen nonyunr nnnmoe n ocxsaemoe reno.
Hyrt or nen o poxennx Xtmmrpena cocrannn 20 ner. Bce tno saymano n 1974 roy,
xora rpynna maremarnxon n nporpammncron no pyxonocrnom 3nronn Ianteroca
nonyunna saanne ntpasnrt n nn]pax nosmoxnte nocnecrnnx xepnoro xon]nnxra mexy
CCCP n CBA. Cnennanncrt npnnxnnct sa paory, no ouent cxopo nosnnxnn nponemt:
cnnmxom mnoro ]nsnonornuecxnx ]axropon ne noananoct anannsy (nospacr n non
uenonexa, cocroxnne ero sopontx, nopnrmt xnmnuecxnx nponeccon, ynnxantnocrt
renernuecxoro xoa n r. n.). Hntmn cnonamn, tno ouent mnoro pasntx nepemenntx
nennunn, xoropte cneonano yuecrt. Oparnnnct sa xoncyntrannxmn x nonoram n
ynnnepcnrer mrara Mnccypn, re n reuenne 30 ner conpann apxnn o ncex naxnemnx
ocrnxennxx n onacrn ]nsnonornn uenonexa n naxonnnn nenym ropy anntx, xacammnxcx
roro, uro nponcxonr n moxer cnyunrtcx c nnnnnyymom na nporxxennn ero xnsnn npn
yuere nmtx nsmenenn oxpyxamme cpet. Hecxontxo ner npnmnoct norparnrt
maremarnxam, urot opaorart +rn annte n nanncart ouent cnoxnym xomntmrepnym
nporpammy, eme nn onn ro ymen na ee opaorxy n conepmencrnonanne, norom nauannct
ncntrannx, n, nor, naxonen, n 1994 roy na cner noxnnnoct onroxannoe nrx Xtmmrpen
xomntmrepnax moent nmoro ns nac.
Or neoxnannoro nponnxnonennx n oprannsm xaxoro-nno mnxpoa nnn nnpyca,
ntstnammero nerxoe pecnnparopnoe saonenanne, o crpamnoro panoaxrnnnoro
onyuennx rena n pesyntrare xepnoro nsptna nce yureno n sanporpammnponano na
xomntmrepnom ncxe, ynpannxmmem xnsntm n cyto Xtmmrpena. B cymnocrn, xax
ronopnr onn ns cosarene +ro moenn, npo]eccop I. Bennent, Xtmmrpen +ro nce mt
nmecre n xaxt ns nac n orentnocrn.
Xtmmrpen ne cnnr, xorx emy perynxpno nponnctnaercx neoxonmax osa cna. Kpome
roro, on nnmen ncnxnxn. I. Bennent yrnepxaer:
Cnanrt ero ncnxonornuecxnm annaparom eno nexnrpoe, mt mornn t +ro cenart xort
sanrpa, no n nacroxmn momenr nac nnrepecymr rontxo ero ]nsnonornuecxne peaxnnn. Mt
snaem yxe, nanpnmep, uro, ecnn t na nero opymnncx norox panoaxrnnntx uacrnn, on
ncntran t crpax, no nac noxa nnrepecyer rontxo, xaxo npe npnnecer +ro ero nnyrpennnm
opranam.
Ofpepakfupoean u onynukoean ua cafe : PRESSI ( HERSON )
Bce, uro nonyuaer Xtmmrpen (ro ecrt ro, uro nocrynaer n uenoneuecxn oprannsm noa,
nnma, nosyx), ntstnaer onpeenennym peaxnnm. Vuentm nnrepecno ntxcnnrt, xaxym
nmenno. Moent paoraer (pasymeercx, no xomane) nter noy, nnno n monoxo, ecr
mxco n onomn, myunte nsennx, pty n xonnuecrnax, sanncxmnx or ycnonn +xcnepnmenra.
Xtmmrpen axe xypnr n sannmaercx nmontm, ero +noxpnnnte xenest ntenxmr
ropmont, on moxer ontxnert, pasosnnrtcx n nopartcx n axe nouecartcx, ecnn,
xoneuno, saxouer
Onnonenrt (nx nemnoro) nastnamr +ry moent xomntmrepno nrpo, no ee cosarenn
ornocxrcx x cnoemy ernmy ouent ceptesno. Ham Xtmmrpen +ro nennxn Ecnn
uenoneuecrna, ronopnr I. Bennent, c ero nomomtm mt moxem cxasart, uro yer c
uenonexom, ecnn
Xtmmrpen nrx xonna XX nexa nauana XXI nexa, n on yer pacrn, nonyuart nocnnranne
n snannx n ntnemnem cronernn. Peenox nonnornn n cee nect ontr mnoronexono
Mennnnt nayxn o Xnsnn, o ocnonntx nexax ncropnn n ocrnxennxx xoropo mt
ntrannct paccxasart n +ro xnnre.
* * *
Koneuno, nam paccxas o Mennnne ne moxer trt ncuepntnammnm, anrop nocrponn ero
rax, xax emy npecrannxercx onrn n cnoxnt nyrt ee pasnnrnx. H ecnn unrarent ne
noxaneer o uacax, nponeenntx c yuentm xnoynenem, pasmtmnxx o npomnom, nacroxmem n
yymem nayxn, or pasnnrnx xoropo nanpxmym sanncnr cxontxo n xax mt npoxnnem, uro
ycneem cenart sa cnom xnsnt, ro, snaunr, xnnra tna nanncana ne nanpacno. ouent na
+ro naemct

Вам также может понравиться