БАЛАЛАРДА ЭНДОРКРИНДІК ЖӘНЕ

ЖЫНЫСТЫҚ ЖҮЙЕНІҢ АНАТОМО-

ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.ӘР
ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДА
ЭНДОКРИНДІК ЖӘНЕ ЖЫНЫСТЫҚ
ЖҮЙЕНІҢ РЕТТЕЛУІН
БАҒАЛАУ.ТЕКСЕРУ ӘДІСТЕРІ.

Created by: Молдақасымова Ұлдана

Тобы:ЖМ21-006қ
КЛАССИФИКАЦИЯ ЖЕЛЕЗ
Железы внешней секреции
(экзокринные) – железы,
вырабатывающие свой секрет в
полость определенного органа
или на поверхность тела.
Железы внутренней секреции
(эндокринные) – железы, не
имеющие выводных протоков и
вырабатывающие секреты в кровь
или лимфу.
Железы смешанной секреции –
работают как эндокринные железы
и как экзокринные железы
 РОЛЬ ГОРМОНОВ В ОРГАНИЗМЕ

гипофиз эпифиз Щитовидная железа

Паращитовидные железы Надпочечники
Надпочечники
гипофиз
20%
20%

эпифиз
Паращитовидные железы 20%
20%

Щитовидная железа
20%
 НЕЙРОЭНДОКРИННЫЕ СИНДРОМЫ У ДЕТЕЙ

•Гипергидропексический синдром Пархона

•Несахарный диабет
•Синдром Н.М. Иценко- Cushing
•Адрено-генитальный синдром
•Гипоальдостеронизм
•Гипотиреоз и гипертиреоз
Полидипсия
• Ксеростомия
• Гипернатрийемия
• Гиперосмолярность плазмы
• Полиурия
• Гипостенурия
Гипергидропексический синдром Пархона ( АДГ)
•Отсутствие жажды
• Гипонатрийемия
• Гиперволемия
• Гипосмолярность плазмы
• Олигурия
• Гипернатрийурез
 ПОДЖЕЛУДОЧНАЯ
ЖЕЛЕЗА
Экзокринная часть (97-99%)
Представлена панкреатичекими ацинусами и разветвлённой сетью выводных протоков, в конечном итоге
открывающихся в просвет двенадцатиперстной кишки, куда и секретирует амилазу, липазы и протеазы.
Структурно-функциональная единица – панкреатический ацинус

Эндокринная часть (1-3%)

Представлена панкреатическими островками, insulae
pancreaticae, относится к эндокринным железам.

Структурно-функциональная единица – островок

Лангерганса
Функции поджелудочной
железы:
•Пищеварительная: секретирует пищеварительные ферменты,
которые участвуют в переваривании белков (трипсин,
химотрипсин), жиров (липаза) и углеводов (амилаза) –
экзокринная часть
•Эндокринная: вырабатывает несколько гормонов, которые участвуют
в обмене веществ и регуляции деятельности ЖКТ – эндокринная часть
АФО ПОДЖЕЛУДОЧНОЙ
ЖЕЛЕЗЫ У ДЕТЕЙ
•внешнесекреторная функция – выделение
пищеварительных ферментов (трипсина, липазы,
амилазы)
• внутрисекреторная функция - клетками островков
Лангерганса (альфа-клетки – глюкагон; бетта-клетки –
инсулин; дельта-клетки – соматостатин)
Строение панкреатоцита
•Зимогенная (апикальная) часть клетки содержит гранулы
зимогена (предшественники ферментов)
•Гомогенная (базальная) часть клетки содержит белок-
синтезирующий аппарат клетки
 ЖЫНЫСТЫҚ
Баланың жынысы келесі компоненттермен анықталады: ЖЕТІЛУ
•1.Жыныстық хромосомалар кешені.
•2.Ішкі жыныс мүшелері.
•3.Жыныс бездері (гонадтар).
•4.Сыртқы жыныс мүшелері (жыныс мүшелері).
•5.Фенотипом (екіншілік жыныстық белгілер).
•6.Психосексуалдық бағдар.
Балада компоненттердің біреуі дамымаған немесе болмаған кезде жыныстық дамудың бұзылуы
анықталады
Екінші жыныстық жетілудің даму сатысын анықтау.
•1. Шаптағы шаштың дамуы:
• 1) Жоқ болуы — Р0;
•2) бірлі-жарым, жеке қысқа шаш-Р1;
•3) шаштың шаптың орталық бөлігіндегі шаш, сирек, ұзын-Р2;
•5) ) қалың түзу шаштар біркелкі емес, бірақ айқын шекаралары жоқ шаптың бүкіл беті (қыздарда-анық шап
үшбұрышы бойынша, бұйра-Р3;
•Шап үшбұрышының бүкіл бетіне қалың бұйра шаш-P4;
•қалың бұйра шаш, іштің ақ сызығындағы және жамбастын ішкі бетінде-P5.
 БАЛАЛАРДА Қыздардағы жыныстық даму кезеңдері
9 – 10 лет – жамбас сүйектерінің өсуі, бөкселердің
Ұлдарда жыныстық даму кезеңдері дөңгелектенуі, сүт бездерінің емізіктерінің шамалы
половое созревание мальчиков көтерілуі
10 – 11 - Аталық бездер мен жыныс мүшелерінің өсуінің басталуы 10 – 11 лет – кеуде қуысының күмбезді көтерілуі
11 – 12 Аталық бездің ұлғаюы, кенірдектің өсуі. ("бүршік"сатысы), шапта түктердің пайда болуы
12 – 13 Аталық бездер мен жыныс мүшелерінің айтарлықтай өсуі; Әйел типіі бойынша шапта 11 – 12 лет сыртқы жыныс мүшелерінің
түктердің өсуі ұлғаюы,қынаптың эпителийінің өзгеруі
13 – 14 түйін тәрізді аталық бездер мен жыныс мүшелерінің жылдам өсуіемізік 12 – 13 лет – кеудебездердің без тіндерінің дамуы,
аймағының тығыздалуы, дауыстың өзгеруінің басталуы емізік пигментациясы,алғашқы етеккірдің пайда
14 – 15 лет – қолтық астындағы түктердің өсуі ,дауыстың одан әрі өзгеруі, бетте шаш пайда болуы,ұманың болуы
пигментациясы, біріншілікэякуляция 13 – 14 лет қолтық астындағы түктердің өсуі , тұрақты
15 – 16 лет –сперматозоидтардың жетілуі емесетеккір
16 – 17 лет – Түктердің шапта еркек типте өсуі , түктердің бүкіл денеде 14 – 15 лет - бөкселер мен жамбас пішінінің өзгеруі
өсуі, сперматозоидтардың пайда болуы 15 – 16 лет - безеудің пайда болуы, тұрақты етеккір
17 - 21 жас - сүйек өсуінің тоқтауы 16 – 17 лет – қаңқа өсуінің тоқтауы

Балалардың биологиялық дамуы

қыздарда екіншілік жыныстық белгілердің даму дәрежесін бағалау

J.Tanner бойынша:
•Ма-сүт бездері (1-4 кезең)
•P-Шаптың түктенуі (1-4 кезең)ң)
•Ме-менархе (жасы))
•Өсудің пубертанттық үдеуі (жылына см)
М.В. Максимова бойынша:
•Ма-сүт бездері (1-4 кезең)
•P-Қыликөздік (1-4 кезең)
•Ме-менархе (жасы)
•Өсудің Пубертантық үдеуі (жылына см)
 ЖЫНЫСТЫҚ
ДЕНСАУЛЫҚ
Жыныстық денсаулық-бұл адамның жыныстық
мәнінің соматикалық, эмоционалды,
интеллектуалдық және әлеуметтік факторларының
өзара әрекеттесуі, соның арқасында оның ішкі әлемі
байып, оның жеке қасиеттері, қарым-қатынас және
сүйіспеншілік білдіру қабілеті жаңа күшпен көрінеді.
•Әрқашан жыныстық қатынаста туындайтын
жауапкершіліктің үш аспектісі бар

Гомосексуализм себептері
•Жүктілік кезіндегі гормоналды бұзылыс, жынысты таңдауға жауап беретін
мидағы орталықтардың дамуына ықпал етуі мүмкін. Совращение баланың
ересек гомосексуалистом. Бұл жағдайда біз туа біткеннен айырмашылығы
емделетін гомосексуализм туралы айтып отырмыз. Отбасылық
қатынастардағы проблемалар, отбасылық шеңбердегі балаға қарым-
қатынас психологиясы. Мысалы, ұл бала қыз ретінде тәрбиеленген кезде
және керісінше. Психологиялық жарақат (қысым көрсету, зорлау)
нәтижесінде бұзылуға әкелуі мүмкін жыныстық қудалау. Жас жігіттердің
жабық ерлер қоғамында ұзақ болуы (армия, түрмелер, түзеу мекемелері,
монастырлар). Ұзақ жыныстық қатынастан және зорлық-зомбылық
актілерінен ерлердің жыныстық бағдары өзгеруі мүмкін.
ЖЫНЫСТЫҚ
ТӘРБИЕ
Жыныстық тәрбие
•Жыныстық тәрбиенің міндеті-жас
ұрпақтың үйлесімді дамуына,
жыныстық мінез-құлық пен
репродуктивті функцияның толық
қалыптасуына ықпал ету, неке мен
отбасының физиологиялық және
моральдық негіздерін нығайтуға
ықпал ету
ЖМ21-006Қ