caderno

Lingua

PRIMARIA
Terceiro trimestre

O caderno Lingua 3, para terceiro curso de Primaria, é unha obra colectiva

concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas
de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por
Antonio Brandi Fernández e Ana María Guerra Cañizo.

Na súa elaboración participou o seguinte equipo:

Texto
Teresa Broseta Fandos (Lecturas iniciais)
Ánxela Carril Caldelas
Luz Cures Vázquez
Paula Fernández Seoane
Roxelio Sarria Batlle
Amparo Tortosa Sanz

ILUSTRACIÓN
Toni Cabo

EDICIÓN
Paula Fernández Seoane

EDICIÓN EXECUTIVA
Afonso Toimil Castro
Amparo Tortosa Sanz

DIRECCIÓN DO PROXECTO
Ana María Guerra Cañizo

DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL DE PRIMARIA

Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero
 Índice
Unidade 11
COMPRENDO UN CONTO. Todos os oficios nun�����������������������������114

GRAMÁTICA. Os posesivos�������������������������������������������������������������116

ORTOGRAFÍA. Palabras con v���������������������������������������������������������118

VOCABULARIO. Os bombeiros��������������������������������������������������������110

SABER FACER. Expresar preferencias���������������������������������������������112

ACTIVIDADES DE REPASO�������������������������������������������������������������� 113

Unidade 12
COMPRENDO UN TEXTO POÉTICO. As mascotas de Alfredo����������114

GRAMÁTICA. Os demostrativos�������������������������������������������������������116

ORTOGRAFÍA. A coma��������������������������������������������������������������������118

VOCABULARIO. A granxa����������������������������������������������������������������120

SABER FACER. Contar unha experiencia persoal�����������������������������122

ACTIVIDADES DE REPASO�������������������������������������������������������������� 123

Unidade 13
COMPRENDO UN TEXTO TEATRAL. O pregón��������������������������������124

GRAMÁTICA. O adxectivo����������������������������������������������������������������126

ORTOGRAFÍA. Palabras con x e con s��������������������������������������������128

VOCABULARIO. A rúa���������������������������������������������������������������������130

SABER FACER. Dar indicacións�������������������������������������������������������132

ACTIVIDADES DE REPASO�������������������������������������������������������������� 133

2
Unidade 14
COMPRENDO UN CONTO. Alberte, o torpe�������������������������������������134

GRAMÁTICA. Os pronomes persoais�����������������������������������������������136

ORTOGRAFÍA. Palabras con x e con ll��������������������������������������������138

VOCABULARIO. O faiado�����������������������������������������������������������������140

SABER FACER. Describir un obxecto�����������������������������������������������142

ACTIVIDADES DE REPASO�������������������������������������������������������������� 143

Unidade 15
COMPRENDO UN TEXTO INFORMATIVO. A tumba misteriosa���������144

GRAMÁTICA. O verbo����������������������������������������������������������������������146

ORTOGRAFÍA. Os dous puntos�������������������������������������������������������148

VOCABULARIO. Os coches antigos�������������������������������������������������150

SABER FACER. Elaborar un anuncio������������������������������������������������152

ACTIVIDADES DE REPASO�������������������������������������������������������������� 153

Repaso trimestral�������������������������������������������������������������������������� 154

3
11 Comprendo un conto

Todos os oficios nun

Aquela tarde, na escola, falaron do que lles gustaría ser cando fosen
maiores. Había profesións para todos os gustos!
–Doutora –dixo Clara.
–Mestre! –exclamou David.
–Xardineira –engadiu Helena.
–Músico! –berrou Brais.
Saíron bombeiros, panadeiros, dependentes,
astronautas, pintores, deportistas…
Só Estrela permanecía calada, e a mestra preguntoulle:
–E a ti, Estrela? Que che gustaría ser?
Naquel preciso momento soou o timbre. Estrela alegrouse unha
barbaridade, porque non sabía que contestar. Non se vía
en disposición de se decidir por un único oficio, porque
en realidade gustábanlle moitos: debuxante, bailarina,
exploradora, doutora, escritora, ximnasta, mariñeira, taxista,
astronauta, pasteleira…
Ao chegar á casa de seus avós, Estrela explicoulles as súas inquietudes
mentres ceaban. Os avós, que sempre a escoitaban con atención, permaneceron
un momento en silencio, considerando o problema. Despois dun anaco, o avó exclamou:
–Xa o teño, Estrela! Xa sei como podes facer todas esas cousas á vez!
–Como, avó? –preguntou Estrela, intrigada.
–Faite actriz! –dixo o avó, triunfal–. Así poderás representar todos os oficios que queiras…
–Que boa idea, avó! –entusiasmouse Estrela–. Mañá direille á mestra que quero ter un oficio
que pode ser todos os oficios. Seguro que lle leva un anaco adiviñar cal é!

1 Repasa a lectura e escribe o nome da persoa que quere desempeñar cada oficio.

H�e¬enå Davi∂ —larå B<raifi

4
 COMPETENCIA LECTORA

2 Escribe o nome do oficio a que se refire cada definición. Todos se mencionan na lectura.

  Viaxa polo espazo nunha nave e explora outros planetas.   astronautå

  Apaga incendios e rescata persoas que están en perigo.   bom∫±iro
  Amasa o pan, cóceo no forno e, ás veces, tamén o vende.   pana∂eiro
  Traballa no mar, a bordo dun barco.   mari~eiro
3 Marca o significado correcto das expresións destacadas.

Estrela non se vía en   Non se sentía capaz.

disposición de decidirse
por un único oficio.   Non tiña tempo.

Cando soou o timbre,   Alegrouse moi pouco.

alegrouse unha
barbaridade.   Alegrouse moitísimo.

Dib. a misma niña

hablando con sus
Máis tarde contoulles aos   As súas preocupacións.
abuelos mientras
avós as súas inquietudes.   Os deberes que tiña. merienda

4 Responde.

  Por que Estrela non se vía en disposición de elixir un único oficio? Porq€æ e>
®ealida∂æ gustábanl¬æ todofi.
Q€æ ßæ fi≈eßæ actriΩ.
  Que lle propuxo o avó?

  Por que?Porq€æ ası po∂eríå ®ep®eßenta® todofi

ofi o‡iciofi q€æ qui≈eßæ.
5 Explica que oficio che gustaría desempeñar a ti. R. L.

5
Os posesivos

LEMBRA
Os posesivos son as palabras que indican a quen pertence un ser ou un obxecto.
Os posesivos sempre van no mesmo xénero e no mesmo número ca o substantivo
a que se refiren. En galego, os posesivos adoitan levar diante o artigo correspondente.

1 Arrodea os posesivos deste texto.

Uns canciños moi elegantes

A miña veciña está moi orgullosa dos seus dous canciños,
Puf e Paf. Paséaos a diario polas rúas do noso barrio.
Aos meus amigos e a min encántanos velos, sempre
tan amañados, cada un co seu abrigo e coas súas botiñas.
E é que a súa dona non quere que Puf e Paf se arrefríen
por nada do mundo. Por iso os coida tanto, como fan
as nosas nais con nós!

2 Clasifica os posesivos que arrodeaches na actividade anterior.

Masculino Feminino
Singular Plural Singular Plural

ße€ ßeufi miñå nosafi

noso µeufi súå súafi
3 Risca en cada caso a combinación incorrecta do artigo e o posesivo co nome.

os teus as súas
 maracas  pratos
as túas os seus

o seu a nosa
 tambor  trompeta
a súa o noso

6
 11
GRAMÁTICA

4 Pensa e relaciona.

A pelota perténcenos a nós. É a túa carpeta.

O chifre é de Antón. É a nosa pelota.

A piruleta é dela. Son os vosos lapis.

Os lapis perténcenvos a vós. É a súa piruleta.

A carpeta trouxéchela ti. É o seu chifre.

5 Completa cada oración co posesivo que corresponda.

súas • túas • miña • seus • nosos • seu

 O bom∫±i®o puxo o ße€ cas©o.

 A”nå no> atopå afi súafi ¬en†efi!
 Nófi vivimofi cofi nosofi paifi.
 S<arå xogå cofi ßeufi irmánfi.
 S’æ q¤e®efi, ∂éixoc™æ å miñå bicic¬etå.
 T^ viráfi coafi túafi curmáfi.
6 Pinta os posesivos que indiquen que unha única persoa posúe varias cousas.

nosas meus miña teus

miñas teu túas vosos

7
Palabras con v

LEMBRA
Escríbense con v os seguintes termos:
•  As formas de pasado dos verbos ter e estar.
•  Outras palabras como avoa, chuvia, vida…
Tamén se escribe v despois de n.
Se unha palabra se escribe con v, as da súa familia tamén se escriben con v.

1 Ordena as letras para formar verbos. Despois, escribe cada un a carón da palabra
que corresponda.

V E Z N I R A R
 verniz   v±rniza®

N A E V G R A
 vacina   v acina®
R E N I T L A V  nave   na√±ga®
C O H V E R  vento   √±ntila®

A V C I R A N
 chuvia   cho√±®
2 Completa estas oracións con formas dos verbos anteriores.

  M”iñå na^ √±rnizo€ o mob¬æ do saló>.

  O buq¤æ na√±gå e> ma® a∫±rto.
  A”b®æ å √±ntÅ æ √±ntilå es†æ cuarto.
  A e>ƒerµeirå vacinå moitofi pac^en†efi.
  Levå paraugafi, q¤æ agorå µesmo cho√¶ .
8
 11
ORTOGRAFÍA

3 Copia as palabras substituíndo o símbolo por b ou por v.

 en¬ío   envío  in¬ernar   in√±rna®

 em¬ruxar   embruxa®  am¬ición   ambició>
 con¬erter   con√±r†e®  en¬exa   en√±xå
 com¬inar   combina®  in¬estigar   in√±stiga®
4 Completa coas consoantes que faltan e despois escribe unha oración
con cada parella de palabras. R. L.

cå ® å v æ ¬ efi © å ® å v ello
 

o v æ l¬ å >o v æ
   .
5 Completa as palabras do texto con b ou con v.

U> efi v aró> i>esq€ec^ b ¬æ!

O xo v efi, cando íå ao på v illó> då v ilå, V i©en†æ
efi v aro¤ æ cåe¤ nå lamå.
Po b ®æ! T^ v o q¤æ i® caµ b ia®
å roupå Å caså æ, cando
v o¬ v e¤, xå estå b å
®ematando o partido!
9
 Os bombeiros

1 Resolve o encrucillado. Que obxectos utiliza un bombeiro? 6

6
4
E
8 9
S
C M T
1 M A C H A D A R
9 D L A N T E R N A
2

3 C A S C O G X
7
U E
B E 1
O I 5

4 E X T I N T O R
A A
7
5 L U V A S
3
2
8

2 Escribe a carón de cada afirmación a palabra da actividade anterior que corresponda.

  Permite acceder aos lugares elevados para rescatar as persoas.   E”scadå

  O bombeiro úsaa para apagar o lume e o xardineiro, para regar.   M”ang€eirå
  É importante tela á man para iluminar os lugares escuros.   L”an†ernå
  Utilízase para romper unha porta cando non é posible abrila.   M”achadå
  Serve para apagar o lume pouco intenso, que acaba de prender.   E”xtinto®
10
 11
VOCABULARIO

3 Relaciona cada palabra con outra que teña un significado similar.

apagar avisar apresurarse salvar

rescatar extinguir advertir bulir

4 Escribe cada palabra onde corresponda e descubrirás que tarefas realizan os bombeiros.

camións • vítimas • bombeiros • liberan • incendio

aviso • parque de bombeiros • apagar

—adå díå ofi bom∫±irofi

aco∂e> ao ße¤ luga®
∂æ trabal¬o, q¤æ Æ o parq€æ ∂æ bom∫±irofi .
Des∂æ alı, cando ®eci∫±> u> aviso , såe>
cofi camiónfi carå ao luga® do in©endio
parå apaga® o luµæ. A”∂emaifi, ofi bom∫±irofi
taµé> li∫±ra> ofi conduto®efi q¤æ q¤eda>
atrapadofi nofi ßeufi √±hículofi cando ßæ produ©æ
u> acci∂en†æ æ ®escata> afi vítimafi
∂æ catástro£efi como †er®emotofi æ inundaciónfi.
5 Resolve a adiviña. De que obxecto relacionado cos bombeiros se trata?

Cando me oen, todos apartan

porque digo, sen falar,
que nalgún lugar hai un incendio
e que os bombeiros van pasar!

É å si®enå .

11
 SABER FACER Expresar preferEnciAs

1 Marca. En cal destes lugares che gustaría vivir? R. L.

2 Relaciona. A que lugar corresponde cada característica?

Hai moitos servizos. A montaña

Está a carón do mar. A cidade

A vida alí é máis tranquila. A costa

3 Escribe outro aspecto positivo que cres que pode ter a vida en cada un deses lugares.
R. L.
  Na montaña  

  Na cidade  

  Na costa  

4 Completa o texto co lugar que elixiches e con dúas razóns polas que che gustaría vivir alí.
R. L.
Gustaríaµæ vivi®
porq¤æ
æ porq¤æ
12
 11
ACTIVIDADES DE REPASO

1 Fíxate no exemplo e escribe oracións con posesivos.

  Eu teño un boli azul.   É o µe¤ bol^ azu¬.

  Eles teñen uns bonecos.   S<o> ofi ßeufi bo>ecofi.
  Ana ten unha carteira.   É å súå car†eirå.
  Vós tedes unhas bólas.   A”fi bólafi so> vosafi.
  Ti tes uns libros.   Ofi librofi so> †eufi.
2 Completa con b e con v.

IN V ITACIÓN
—o> mot^ v o då ®eno v ació> do
v ello pazo då v ilå, co> v idámolo
ao con©erto q¤æ >e¬ ßæ ©e¬æ b rarÅ
o v in∂eiro no v æ ∂æ ße†eµ b ro, áfi 21 ™.
Po® få v o®, e> v ıenofi u> cor®eo e¬ectrónico
parå co>firma® å súå asis†enciå.

3 Escribe unha oración co nome de cada obxecto. R. L.

   

   

13
12 Comprendo un texto poético

As mascotas de Alfredo
Un hámster, dous cans,
un gato fedello,
tres tartarugas,
catro coellos
e moitos peixiños
tiña Alfredo.

E aínda se queixaba,
con gran desolación,
porque non lle deixaban
facer de anfitrión
de crocodilos, de serpes,
nin dun triste escorpión…
Vaia zoolóxico!
Que esaxeración!

1 Completa co nome do animal representado e coa cantidade axeitada.

Que mascotas tiña Alfredo?

A”¬f®edo tiñå t®efi tartarugafi ,

, catro cø±llofi ,
u> háms†e® , doufi canfi ,
u> gato
æ catro πei≈efi .
14
 COMPETENCIA LECTORA

2 Pinta os outros animais que Alfredo quería ter na casa.

3 Marca. A que se refire a expresión un triste escorpión?

A un escorpión que está triste. A un único escorpión.

4 Arrodea. Como son os animais que lle gustaría ter a Alfredo?

 Domésticos.        Salvaxes.        Inofensivos.

5 Razoa. Cres que os pais de Alfredo lle deixarán ter os animais que quere? Por que? R. L.

6 Fíxate no poema e responde.

 Con que palabra

remata o segundo verso? £e∂ello
  Cal é a vogal da sílaba tónica? æ
 Que outras palabras finais de verso teñen esa mesma
vogal na sílaba tónica? Cópiaas.

cø±llofi     A”l‡®edo

15
 Os demostrativos

LEMBRA
Os demostrativos son as palabras que indican a distancia que hai entre a persoa
que fala e os seres ou os obxectos a que se refire.
Os demostrativos van sempre no mesmo xénero e no mesmo número
ca o substantivo que acompañan.

1 Arrodea os demostrativos e subliña os substantivos a que se refiren.

  Descansaremos á sombra, baixo aquelas árbores.

  Este pico chámase Pena Maior e aquel

grupo de montañas forman a serra da Pega.

 Esta novela é máis longa ca aquela obra

que leramos.

  Aqueles rapaces colleron ese autobús.

  Estes guantes combinan con esa bufanda.

  Quero estas laranxas, eses plátanos e esas uvas, por favor.

2 Completa a táboa cos demostrativos que arrodeaches.

Singular Plural

Masculino Feminino Masculino Feminino

Proximidade es†æ estå es†efi estafi

Distancia
media
eßæ eså eßefi esafi
Afastamento aq€e¬ aq€elå aq€e¬efi aq€elafi
16
 12
GRAMÁTICA

3 Completa cos demostrativos axeitados.

Gústanµæ máifi estafi

camisafi azuifi cå eßefi
≈erßeifi √±rµellofi.

Devol√±®eil¬æ eßæ
lib®o å M”ig¤e¬ æ ∂eixa®eil¬æ
estå πelotå å —arµæ.

Q¤ero es†efi espag¤e†efi,

eså ensaladå
æ aq€elafi croq¤etafi.

Leva®e^ Å µeså
estafi cul¬e®efi
æ aq€e¬efi pratofi.

17
 A coma

LEMBRA
Escríbese coma (,), entre outras cousas, para separar os elementos
dunha enumeración.
Nas enumeracións non se escribe coma nin antes nin despois da palabra e.

1 Risca o elemento que sobra en cada enumeración e cópiaa de novo corrixida.

  Na tenda venden bonecas, balóns, refrescos e xogos de mesa.

Nå †endå √±n∂e> bo>ecafi, balónfi

æ xogofi ∂æ µeså.
  Para cear podes elixir ensalada, sopa, paella ou macarróns.

Parå ©ea® po∂efi elixi® ensaladå,

påellå o€ macarrónfi.
  Nesta panadaría fan pan, chourizos, empanadillas e pasteis.

Nestå panadaríå fa> pa>,

empanadillafi æ pas†eifi.
2 Traza unha liña da cor correspondente onde sexa necesario.

  aquí sobra a coma   aquí falta unha coma

    

  O sábado que vén iremos ao cine con Xoán, Pedro, e Ana.

  Onte na froitaría mercamos melocotóns sandía e ameixas.
  Na viaxe por Italia meus pais visitaron Florencia Roma, Venecia Milán e, Xénova.
  As cores que máis me gustan son o vermello o verde o morado e o laranxa.

18
 12
ORTOGRAFÍA

3 Enumera os catro obxectos ou produtos de cada debuxo. Non esquezas empregar

a coma.

  No escritorio ha^ u> bolígra‡o

unhå grampadorå, unhå
gomå æ u> ca∂erno.
  No froi†eiro ha^ unhå πerå,
doufi plátanofi, unhå mazÅ
æ t®efi laranxafi.
4 Ordena os fragmentos desta nota. Despois, cópiaos por orde e engade
as comas necesarias.

4 3 Todos querían saber a que hora vai ser

Biquiños! a festa de aniversario do papá.

2 Telefonaron o tío Xavier a avoa a tía Susana

1 Ola, mamá:
e a curmá Xoana.

Olå, mamÅ: 1
Te¬e‡onaro> o tío X”av^e®, å avoå, å tíå
S<usanå æ å curmÅ X”oanå.
Todofi q€ería> sa∫±® å q€æ horå va^ ße®
å ƒestå ∂æ ani√±rsario do papÅ.
B<iquiñofi! Breixo
19
 A granxa

1 Relaciona os animais que forman parte da mesma familia.

galo egua becerro

boi porca pito

cabalo galiña poldro

porco vaca bacoriño

2 Substitúe cada letra pola que ocupa a posición anterior no abecedario e descubrirás
outras crías de animais.

BOP DBABQP

AÑ O CA Z APO

DBCSLUP DBEFMP

CA B RITO CA D E L O

20
 12
VOCABULARIO

3 Completa coas palabras da actividade anterior.

  O año Æ å críå då o√±llå æ do car>eiro.

  O poldro Æ å críå då ca∂elå æ do ca>.
  O cabrito Æ å críå då cabrå æ do castró>.
  O cazapo Æ å críå då cø±llå æ do cø±llo.
4 Fíxate no son que emite cada animal e completa as oracións. Ca-ca-ca!

A galiñå , cando fa^

« cå-cå-cå! », caca®exå.

O gato , cando fa^ « mia€! »,

Miau! miañå.
Beeee!

A o√±llå , cando fa^ « ∫¶æææ! », ∫±å.

Pío, pío!

O pitiño , cando fa^ « pío, pío! », píå.

5 Sigue as liñas e descubrirás que fan estoutros animais da granxa.

burro ornea

porco gruñe

cabalo múa

vaca rincha

21
 SABER FACER Contar unha experiEncia persoal

1 Pensa na primeira viaxe ou excursión que lembres e responde. R. L.

  A onde fuches?

  Cando foi?

  Con quen fuches?

 Que medio de transporte empregaches (bici, coche, autobús…)?

2 Lembra como te sentiches e arrodea da cor que corresponda o adxectivo

ou adxectivos que o expresan. R. L.

Ao inicio Durante a viaxe Ao final

 temeroso/a  nervioso/a  emocionado/a  aburrido/a

 canso/a  contento/a  satisfeito/a  triste

3 Completa o texto en que narras a túa primeira viaxe a partir das respostas
anteriores. Podes engadir algún outro comentario se o desexas. R. L.

A miñå priµeirå via≈æ fo^ Cando?

. Fu> å
Onde?
co>
Con quen?
, e> En que medio de transporte?
.
A”o principio estabå Como te sentías?
, porq¤æ
.
Duran†æ å via≈æ Que fixeches? Que sentías?
.
A”o fina¬ estabå Como acabou todo? Como te sentiches?
.
22
 12
ACTIVIDADES DE REPASO

1 Completa as series.

estå vacå eså vacå aq€elå vacå

es†æ rapaΩ eßæ rapaΩ aq€e¬ rapaΩ

es†efi vasofi eßefi vasofi aq¤e¬efi vasofi

estafi flo®efi esafi flo®efi aq¤elafi flo®efi

2 Escribe as comas que faltan nesta nota.

Q¤erido fillo:
A”córda†æ ∂æ darl¬efi ∂æ coµe® áfi vacafi,
aofi cø±llofi, aofi porcofi æ áfi galiñafi.
Deicå å noi†æ!
PapÅ
23
13 Comprendo un texto teatral

O pregón
(A praza da vila está baleira. Entra XOÁN, PEDRO: Os nervios…
policía municipal, cun megáfono na man.) MARTA: Tes que entender que…
XOÁN: (Falando polo megáfono.) Fáiselles TOMÉ: Nós…
saber a todos os veciños de Vilanova
XOÁN: (Bramando.) Abonda!
que o Concello convocou un concurso…
(Polo megáfono.) Quen desexe participar
(Entran un grupo de veciños e de veciñas no concurso, que se achegue ao concello
curiosos.) para ler as bases e en paz!
ANA: Un concurso? (Sae da escena.)
PEDRO: Un concurso de que? ANA: Eu marcho voando ao concello!
XOÁN: (Impaciente.) Déixenme acabar, PEDRO: E eu!
recoiro! (Volvendo falar polo megáfono.)
MARTA: Eu tamén!
Un concurso de ideas para decidir como
será a nova praza… TOMÉ: E eu!

MARTA: Unha nova praza? (Saen rapidamente. Volve entrar XOÁN.)

TOMÉ: Onde? XOÁN: (Burlón, despregando uns papeis.)

Xa podedes correr, xa,
XOÁN: (Anoxado outra vez.) Queren calar?
que as bases téñoas eu…
(Polo megáfono.) A nova praza da Cultura,
onde se situarán a Biblioteca Municipal
e o Auditorio…
(Todos saltan de alegría.)
ANA: Xenial!
PEDRO: Fantástico!
MARTA: Por fin teremos
unha biblioteca!
TOMÉ: E un auditorio!
XOÁN: (Enfadado.) Calade
dunha vez e deixádeme
rematar o pregón!
ANA: Perdoa…

1 Marca. Que é un pregón?

  Un anuncio que se comunica en voz alta nun sitio público.

  Un discurso para pedir axuda ou socorro.

24
 COMPETENCIA LECTORA

2 Completa o pregón que leu o policía cos datos que se ofrecen na lectura.

Fáißel¬efi sa∫±® å todofi ofi √±ciñofi ∂æ Vilanovå

q¤æ o »on©ello convoco¤ u> concurso
∂æ i∂eafi parå ∂ecidi® como ßerÅ å novå
prazå då —ulturå , on∂æ ßæ situará>
å B<iblio†ecå M”unicipa¬ æ o A”uditorio .
Q¤e> q¤eirå participa® no concurso, q¤æ ßæ
ac™eg¤æ ao con©ello parå ¬e® afi baßefi .

3 Escribe cada palabra no lugar que corresponda.

convocar situarse bases despregar

              

  B<aßefi     Normas que regulan un concurso ou competición.

  —onvoca®     Anunciar un concurso para que os interesados poidan participar.

  Desp®ega®     Estender algo que estaba dobrado.

  S<ituarßæ     Ocupar un lugar determinado.

Calade
4 Responde. dunha vez!

  Quen o di?  X”oá>, u> policíå municipa¬.

  Como o di?  B<ramando.
  A quen llelo di?  A”ofi √±ciñofi æ áfi √±ciñafi.
  Por que llelo di? Porq€æ no> l¬æ ∂eixa> ¬e® o p®egó>.
25
 O adxectivo

LEMBRA
Os adxectivos son palabras que serven para expresar como están ou como son
as persoas, os animais ou os obxectos. Sempre van no mesmo xénero e no mesmo
número ca o substantivo que acompañan e poden situarse diante ou detrás del.
Hai adxectivos que teñen unha forma para o masculino e outra para o feminino;
outros, en cambio, teñen a mesma forma para os dous xéneros.

1 Arrodea os adxectivos e copia o substantivo a que se refiren.

  Para xantar, tomei uns macarróns deliciosos.   macarrónfi

  A vella ponte non puido resistir a riada e caeu.   pon†æ
  Hoxe no patio vimos moitas formigas voadoras.   formigafi
2 Clasifica neste cadro os adxectivos que arrodeaches e inventa os que falten.

Masculino Feminino
Singular Plural Singular Plural

∂elicioso ∂eliciosofi √±llå √±llafi

voado® voado®efi voadorå voadorafi
3 Arrodea en cada caso a forma do adxectivo que concorda co substantivo destacado.

 A ensalada que fixo meu pai estaba boísima boísimo .

  O meu irmán prestoume este lapis vermellos vermello .

  As miñas compañeiras da clase son moi divertidas divertidos .

  Cando vén a avoa, os rapaces póñense moi contento contentos .

26
 13
GRAMÁTICA

4 Pinta os adxectivos que teñen a mesma forma en masculino e en feminino.

rosa pesado alegre canso salvaxe fácil

marrón forzudo contento suave rápido enfadado

5 Completa cos adxectivos que pintaches.

unhå flo® unhå sumå unhå rapazå

roså fáci¬ a¬eg®æ

unhå †eå unhå ƒerå unhå ma¬etå

sua√¶ salva≈æ marró>
6 Describe estes animais con dous adxectivos. R. M.

  O πeriquito Æ √±r∂æ æ ama®elo.

A gatå Æ grifi æ mo^ sua√¶.  

27
 Palabras con x e con s

LEMBRA
A letra x pode representar dous sons distintos:
•  O que se pronuncia en palabras como paxe, baixo, xersei…
•  O que se pronuncia en palabras como taxi, óxido, texto, exame…

1 Arrodea as palabras en que o x se pronuncia coma en paxe. Despois, completa

a oración cos termos apropiados, fixándote na concordancia.

mexillón próximo peixaría ameixa caixón

éxito viaxe auxilio dúplex debuxo

H ”o≈æ nå πeixaríå tiña> unhafi aµeixafi

æ unfi µexillónfi ∫±> f®escofi.
2 Escribe o nome do obxecto que corresponde a cada definición. Para iso, fíxate
nas palabras destacadas.

  Aparello que extrae o fume dunha cociña.   extracto®

  Aparello con que se espremen as laranxas.   esp®eµedo®
  Aparello que serve para extinguir o lume.   extinto®
  Instrumento empregado para escachar noces.   escachano©efi
  Moble para expoñer mercadorías.   exposito®
  Máquina para escavar a terra.   escavadorå
3 Clasifica as palabras anteriores segundo a sílaba pola que comecen.

Comezan por es-   esp®eµedo® escachano©efi escavadorå

     

Comezan por ex-   extracto® extinto®    exposito®   

28
 13
ORTOGRAFÍA

4 Completa con x ou s. Fíxate en que cada símbolo representa sempre a mesma letra.

e|to¬o ¬ira|ol men|a¬e

estoxo xiraso¬ µensa≈æ

ma|a¬e |a¬ofón pai|a¬e

masa≈æ saxo‡ó> paisa≈æ

de|e¬o ¬imna|ia e¬cur|ión

∂eßexo ximnasiå excursió>

5 Copia as oracións elixindo en cada caso a palabra axeitada.

  Deixa sempre o liso lixo no colector axeitado.

Deixå ßemp®æ o lixo no co¬ecto® a≈eitado.

  Este xersei quédame moi xusto susto e resúltame incómodo.

E”s†æ ≈erße^ q€édaµæ mo^ xusto æ resúltaµæ incómodo.

  Colle auga na serra xerra e pona na mesa.

­—ol¬æ augå nå ≈errå æ ponå nå µeså.

  María diso dixo que non quere sobremesa.

M”aríå dixo q€æ no> q€e®æ sob®eµeså.

6 Escribe unha oración con cada palabra que non empregaches na actividade anterior.
R. L.

29
 A rúa

1 Busca en cada serie o nome de dous elementos da rúa e cópiaos no seu lugar.

C B T S E M Á F O R O E B A N C O

D P A P E L E I R A Z B F A R O L

S I N A L P C O L E C T O R R T I

co¬ecto® faro¬ ßemá‡oro

banco sina¬ paπe¬eirå

2 Clasifica estas palabras relacionadas coa cidade.

varredor • coche • apartamento

edificio • carteiro • moto
policía • bicicleta • rañaceos

Son traballadores Son vivendas Son vehículos

var®edo® apartaµento coc™æ

car†eiro edi‡icio moto
policíå raña©eofi bicic¬etå
30
 13
VOCABULARIO

3 Risca a palabra que sobra en cada grupo.

Transportes públicos   metro    patinete    autobús    tranvía

Zonas verdes parque    xardín   supermercado   arboredo

Edificios públicos concello   biblioteca   museo   granxa

4 Escribe o tipo de lugar representado en cada caso e invéntalle un nome propio. R. M.

praza avenida rúa parque

Parq€æ R”úå
då då
A”laµedå L”i∫±rda∂æ

Prazå A”venidå
då ∂æ
Vilå —as†elao
31
 SABER FACER Dar indicacións

1 Observa o plano e risca as indicacións incorrectas para ir de A (banco)

a C (colexio).

A B

Para ir do banco ao colexio, camiña todo recto e atravesa dúas tres rúas.

A continuación, xira á dereita esquerda e continúa cara adiante atrás

ata que atraveses o río a avenida . Despois, xira á dereita esquerda

e atoparás o colexio detrás de fronte .

2 Responde. Seguindo o itinerario anterior, se xiraramos

á dereita despois da ponte, que edificio atopariamos?

A”topariamofi o hospita¬.
3 Traza no plano anterior o percorrido para ir da biblioteca (B) ao concello (D)
e descríbeo.

i® då biblio†ecå ao con©ello, xirå Å

Parå
esq€erdå nå priµeirå rúå æ ∂espoifi xirå Å
∂e®eitå polå ßeguin†æ. —ontinúå ®ecto atå o fina¬
då prazå æ atoparáfi o con©ello Å esq€erdå.
32
 13
ACTIVIDADES DE REPASO

1 Subliña. Cal é o adxectivo adecuado para referirse ao representado en cada ilustración?

vella vellos saborosa saborosos fresca frescos sucios sucia

vellas vello saborosas saboroso fresco frescas sucias sucio

2 Completa co adxectivo que prefiras, no xénero e no número correspondentes. R. M.

Unhå bicic¬etå U> †e¬é‡ono

novå antigo
Unfi ca∂eliñofi Unhafi flo®efi
xogado®efi bonitafi
Unfi xiraso¬efi U> estoxo
ƒermosofi azu¬
3 Risca en cada caso a forma incorrecta.

paxaro pasaro estremo extremo excusa escusa

maxia masia extranxeiro estranxeiro éxito ésito

próximo prósimo extraño estraño escravo excravo

bocexo boceso tósico tóxico excarvar escarvar

33
14 Comprendo un conto

Alberte, o torpe
Cada vez que saía da casa, Alberte recibía
o mesmo aluvión de consellos:
–Vai con coidado!
–Non rompas nada!
Non era estraño que llos desen, a verdade, porque
Alberte tiña a desgraza de tropezar con todo
aquilo co que se podía tropezar e de romper todo
aquilo que era posible romper: pratos, vasos, adornos,
reloxos… Un pesadelo constante!
Un bo día, cando paseaba con seus pais, o can dunha
veciña escapou e lanzouse a perseguir a Mica, a gata
do porteiro. Mica, espantada, refuxiouse
no supermercado, pero o can entrou detrás dela coma
un tolo. Alberte non o pensou dúas veces: entrou
no supermercado á carreira, conseguiu adiantar o can
e colleu a Mica no colo antes de que sufrise ningún dano.
Cando volveu á rúa, coa gata nos brazos, a xente
púxose a aplaudir. O porteiro e a dona do can
aplaudíanlle porque salvara a Mica; e os clientes
do supermercado, porque os librara de dous
animais furiosos.
E os pais de Alberte? Os pais do rapaz aplaudían
con toda a alma porque, por primeira vez na vida,
o seu fillo entrara e saíra do supermercado sen romper
nada. Sería posible que estivese curado?

1 Responde.

Porq۾
  Por que os pais de Alberte lle daban tantas recomendacións ao seu fillo?

tiñå å ∂esgrazå ∂æ troπeza® co> todo o q€æ

ßæ podíå troπeza® æ ∂æ romπe® todo o q€æ
erå posib¬æ romπe®.
  Segundo a información proporcionada na lectura, que adoitaba romper Alberte?

Pratofi, vasofi, adornofi, ®eloxofi...

34
 COMPETENCIA LECTORA

2 Pinta os adxectivos axeitados. Como era Alberte?

inhábil torpe mañoso distraído

distraído coidadoso
               

3 Numera. En que orde ocorren os feitos?

2 3 1

4 Marca. Que non fai Alberte desta vez no supermercado?

5 Responde. Por que lle aplauden a Alberte?

Porq¤æ
  Os clientes do supermercado.   

ofi librarå ∂æ doufi animaifi

furiosofi.
Porq۾
  O porteiro e a dona do can.   

salvarå å M”icå.
Porq€æ, po® priµeirå
  Os seus pais.   

veΩ nå súå vidå, entrarå

æ saírå do suπerµercado
ße> romπe® nadå.
35
 Os pronomes persoais

LEMBRA
Os pronomes persoais son as palabras que serven para referirse ás persoas
sen dicir o seu nome.
Hai tres clases de pronomes persoais: os de primeira persoa (eu, nós) utilízanse
para nomearnos a nós mesmos; os de segunda persoa (ti, vós) utilízanse para nomear
as persoas con quen falamos; os de terceira persoa (el, ela, eles, elas) utilízanse
para referirse ás persoas de quen se fala.

1 Relaciona. A quen se refire cada pronome?

elas nós el vós eles ela

Ti e Lois Os avós Ana e Eva Miña nai e mais eu A pintora O médico

2 Copia substituíndo as palabras subliñadas polo pronome axeitado.

eles • nós • ela • el • vós

  Que película fostes ver teu pai e mais ti?

Q€æ πelículå fos†efi √±® vófi?

  A mestra quere que fagamos un traballo.

E”lå q€e®æ q€æ fagamofi u> traballo.

  Os seus curmáns teñen unha casa antiga na Fonsagrada.

E”¬efi †e~e> unhå caså antigå nå Fonsagradå.

  Óscar e mais eu imos xogar ao parque todos os días.

Nófi imofi xoga® ao parq€æ todofi ofi díafi.

  Ramón é o rapaz máis alto da clase.

E”¬ Æ o rapaΩ máifi alto då claßæ.

36
 14
GRAMÁTICA

3 Completa co pronome adecuado.

  A †endå Æ ∂æ Paulo æ ∂æ Gonzalo.

E”¬efi so> ofi donofi.

   Nófi trou≈emofi u> baló>.

Vófi taµé> po∂e∂efi xoga®.

  S’æ t^ pi∂efi u> bocadillo ∂æ xamó>,

e€ πedi®e^ outro ∂æ tortillå.

  E”stafi so> S<arå æ Ta®eixå.

E”lafi so> afi miñafi irmáfi.
4 Volve escribir as oracións substituíndo os pronomes por nomes propios.
R. M.
  Ti queres un xeado?

R”oså, q¤e®efi u> ≈eado?

  Eles perderon o autobús.

X”aquí> æ X”av^e® πer∂ero> o autobúfi.

  As gañadoras do concurso foron elas.

A”fi gañadorafi do concurso foro> —arµæ æ L”aurå.

  El é unha persoa moi amable.

X”av^e® Æ unhå πersoå mo^ amab¬æ.

37
 Palabras con x e con ll

LEMBRA
Convén non confundir certas palabras galegas coas súas equivalentes castelás.
Hai palabras que en castelán se escriben con j e en galego levan x, como obxecto.
Con todo, isto non ocorre sempre. De feito, escríbense con ll, e non con x,
palabras como palla, ovella…

1 Busca catro palabras con x e catro con ll e escríbeas LL

onde corresponda.

G A R G A L L A D A gargalladå
F S O P I R A R O M o®ellå
E F R O L E Z P D U pa®ellå
X U S R A I O A L R agullå
U A M E I X A R O Ñ X
N G E L B A R E F I
C O S L E T O L U M xunco
O F T A G U L L A O aµeixå
M X A R D Í N A H N ®eixå
xardí>
2 Completa o texto con catro palabras das anteriores.

Nu> xardí> do zoo ha^ unhå pa®ellå

∂æ monofi mo^ chistosofi. R”aña> å o®ellå ,
baila> æ fa> ≈estofi graciosofi. —alq¤erå
botå unhå gargalladå ao √±lofi.
38
 14
ORTOGRAFÍA

3 Copia as palabras substituíndo os símbolos por x ou por ll.

Despois, clasifícaas onde corresponda.

  sorte|a   sor†ellå  espon¬a   esponxå

 tra¬ecto   tra≈ecto  burbu|a   burbullå
 ata|o   atallo  in¬ección   in≈ecció>
 bande¬a   ban∂exå  lente|as   ¬en†ellafi
 o|eiras   ol¬eirafi   ¬eso   ≈eso
 re¬eitar   ®e≈eita®  agasa|o   agasallo
Palabras esponxå tra≈ecto in≈ecció>
con x
ban∂exå ≈eso ®e≈eita®
Palabras
sor†ellå burbullå atallo
con ll
¬en†ellafi ol¬eirafi agasallo
4 Completa coas palabras da actividade anterior que resulten apropiadas.

  E”så sor†ellå ∂æ ouro πer†en©e¤ å unhå raíñå.

  A”o ƒer√±®, å augå fa^ burbullafi .
  Nå ban∂exå q¤edå u> prato ∂æ ¬en†ellafi .
  —omo o tra≈ecto erå longo, col¬emofi u> atallo .
5 Completa cada sinónimo coas letras que faltan e formarás palabras con ll e con x.

  máquina   å π a®æ ll o   encarnado   v erµæ l¬ o

 gana   ∂æ fi æ ≈ o  plan   π ® o ≈ ecto
 combate   b atå l¬ å  enmeigar   eµ b r¤ ≈ a®
39
 O faiado

1 Le o texto e copia onde corresponda os nomes

dos obxectos que Carlos atopou no faiado.

O faiado das sorpresas

Carlos subiu esta mañá ao faiado da casa dos avós
e alí atopouse cun monte de sorpresas: unha maleta
vella chea de fotos, un espello precioso co marco
dourado, unha cama con barrotes de cando a avoa
era pequena, un vestido longo, un armario enorme,
unha vaixela descolorida pero moi bonita… Seguro
que aínda había moitos máis segredos por descubrir!

unhå vai≈elå u> armario unhå camå

u> √±stido u> esπello unhå ma¬etå

2 Indica que obxecto ou obxectos dos anteriores están feitos de cada material.

 porcelana   vai≈elå  madeira   armario

 vidro   esπello   tea   √±stido
 ferro   camå   pel   ma¬etå
3 Agora pensa e escribe o nome doutros obxectos que estean feitos destes materiais. R. M.

 papel   libro  cortiza   tapó> ∂æ bo†ellå

 plástico   bo†ellå   mármore   estatuå
40
 14
VOCABULARIO

4 Completa e relaciona. De que artesán se está a falar en cada caso?

1   O soprado® traballå o vidro. 3

2   O o¬eiro traballå o barro. 2
3   O £er®eiro traballå o ƒerro.
4   O carpin†eiro traballå å ma∂eirå.
5   O ©es†eiro traballå o esparto.
1 4 5

5 Arrodea os obxectos que poderías atopar nun faiado e responde.

  Que teñen en común os obxectos que arrodeaches?

  Son obxectos antigos que xa non se utilizan.

  Son obxectos actuais que se utilizan a diario.

  Que expresións non lles podes aplicar aos obxectos que arrodeaches? Ríscaas.

Son do ano da polca. Son do tempo de Maricastaña. Están de moda.

     

Lévanse. Son máis vellos ca andar a pé. Pasaron de moda.

     

41
 SABER FACER DEscriBIR un OBXECTO

1 Observa o armario da avoa e arrodea as afirmacións seguindo o código de cores.

Describe  Ten dúas portas.

o aspecto xeral
 É moi grande.
do armario.
 Ten un espello no medio.

Refírese  Ten forma rectangular.

aos elementos
que compoñen  É de madeira castaña.
o armario.   Debaixo do espello ten caixóns.

2 Observa como é o armario por dentro e completa a descrición.

esquerda dereita estantes colgadoiro

Á esq€erdå ha^ u> colgadoiro

parå å roupå longå.
Á ∂e®eitå ha^ estan†efi
parå ofi ≈erßeifi æ å roupå miúdå.
3 Escribe a descrición completa do armario seguindo as indicacións.

Como é O armario då avoå Æ mo^ gran∂æ,

por fóra
®ectangula® æ ∂æ ma∂eirå marró>.
Que
elementos
Te> dúafi portafi æ u> esπello no µedio.
ten Debaixo do esπello †e> doufi caixónfi.
Como é Á esq€erdå ha^ colgadoirofi parå å roupå.
por dentro
Á ∂e®eitå ha^ estan†efi parå å roupå miúdå.
42
 14
ACTIVIDADES DE REPASO

1 Completa o cadro dos pronomes persoais.

eles nós el vós eu elas ti ela

             

1.ª persoa 2.ª persoa 3.ª persoa

Singular e€ t^ e¬    elå
Plural nófi vófi e¬efi    elafi
2 Completa co pronome axeitado en cada caso.

  Ment®efi e€ varro å cociñå,

t^ f®egafi å louzå.
  E”¬efi ¬e> contofi; e> cambio,
nófi p®e£erimofi ofi cómicfi.
  E”lafi está> mo^ con†entafi.
Vófi sa∫±∂efi po® q¤æ?
3 Completa con x ou con ll, segundo corresponda.

  atå l¬ o ≈ eado  på l¬ aso ≈ oiå    

  lara> ≈ å empa®æ l¬ a® ®e^ ≈ å toå l¬ å

     

  cø¶ l¬ o co ≈ í>  esπæ l¬ o ≈ aroπæ    

4 Escribe o nome dalgúns obxectos que poderías atopar nun faiado. R. M.

Nu> faiado po∂eríå atopa® ca∂eirafi æ outrofi

mob¬efi √±llofi, roupå q€æ xå no> ßæ uså...
43
15 Comprendo un texto informativo

A tumba misteriosa
A arqueoloxía é a ciencia que estuda a historia a través
dos restos materiais que o pasado nos deixou
dispersos por aquí e por alá.
Son moitas as persoas que, ao longo dos séculos,
buscaron o coñecemento que se oculta nas entrañas
da terra. É posible que un dos arqueólogos de máis
renome fose o inglés Howard Carter. A súa sona
débese ao feito de que, no ano 1922, descubriu
a tumba de Tutankamon no Val dos Reis, en Exipto.
A tumba, oculta durante máis de tres mil anos, atopábase
practicamente intacta e con todos os tesouros: o sarcófago
coa máscara de ouro do faraón, xoias, mobles, armas, roupa…
Aquel descubrimento tivo resonancia mundial e reavivou
o interese da xente polo antigo Exipto. Por se iso fose pouco,
os membros do equipo de Carter comezaron a morrer
inesperadamente poucos meses despois de entrar na tumba.
Máis de oito mortes foron atribuídas á maldición do faraón,
furioso con aqueles que ousaran perturbar o seu descanso.
Pero o caso é que Carter, o principal responsable, viviu
aínda quince anos máis e fíxose famoso en todo o mundo.
Unha maldición ben estraña, non credes?

1 Repasa o texto e completa.

A arq¤eoloxíå Æ å c^enciå q€æ estudå å historiå

å tra√–fi dofi ®estofi ma†eriaifi q€æ o pasado
nofi ∂eixo€ disπersofi po® aquı æ po® alÅ.
2 Arrodea o debuxo que
representa o antigo Exipto.

44
 COMPETENCIA LECTORA

3 Completa a ficha sobre a tumba de Tutankamon.

TUMBA DE TUTANKAMON
A”no do ∂escubriµento: 1922
L”uga®: Va¬ dofi R�eifi, e> E”xipto
A”rq¤eólogo: H”owar∂ —ar†e®
Tesourofi q¤æ ßæ atoparo>: o sarcó‡ago
coå máscarå ∂æ ouro do faraó>, xoiafi,
mob¬efi, armafi, roupå...
4 Relaciona as palabras ou expresións que teñan un significado semellante.

dispersos ocultar as entrañas renome intacta perturbar

o interior alterar sen danos agochar espallados fama

5 Marca. En que pensaban algúns que consistía a maldición de Tutankamon?

  Os que ousasen perturbar o seu descanso, morrerían.

  Se alguén entraba na súa tumba, o Sol habíase apagar.

  Os que inventaran a arqueoloxía, ían desaparecer.

6 Explica. Que pasou co equipo de Carter despois do descubrimento? E con el? R. M.

Oito µembrofi do equipo mor®ero> unfi µesefi

∂espoifi, πero —ar†e® vivi€ quin©æ anofi máifi
æ fíxoßæ mundialµen†æ famoso.
45
 O verbo

LEMBRA
Os verbos son palabras que expresan accións.
Cada verbo ten moitas formas diferentes. O conxunto das formas dun verbo
chámase conxugación.
O infinitivo é a forma que utilizamos para nomear o verbo.

1 Subliña o verbo de cada oración.

 O sábado pasado visitamos unha exposición de coches antigos.

 A nai de Lucía traballa no supermercado do noso barrio.

 Xaime presumía moito da súa mochila nova.

 O día da excursión Roberto saíu da casa ben cedo.

2 Pinta da mesma cor as formas que pertencen ao mesmo verbo.

lemos pintabas corriamos xogará

              

xogarías corro lía pinta

              

pintemos len xogan correrán

              

correse xogaba pintariamos lerías

              

3 Escribe o infinitivo de cada verbo anterior debaixo da imaxe correspondente.

xoga®  
cor®e®  
pinta®  
¬e®
46
 15
GRAMÁTICA

4 Escribe o verbo que expresa a acción representada en cada caso.

1 2 3 4

friti® ri® ®ega® coµe®

5 Escribe tres formas máis de cada un dos verbos anteriores. R. M.

1      friti®e^     fritimofi    fri†e>

2      r^     ri>    ri®emofi
3      ®eg€e^     ®egamofi    ®ega®e∂efi
4      coµæ     coµe€    coµe®e∂efi
6 Completa cada oración co verbo axeitado.

M”arcofi æ H”ugo canta>

 

no coro då escolå.
L”aurå escribiu l¬efi unhå cartå
 

aofi ßeufi amigofi italianofi.

E”¤ ßemp®æ µæ ducho polå
 

mañÅ, an†efi ∂æ almorza®.

O gato dorµæ
  nå butacå
då avoå.
47
 Os dous puntos

LEMBRA
Escríbense dous puntos (:) nos seguintes casos:
• Diante dunha enumeración que se anuncia.
• Antes de citar as palabras exactas que dixo alguén.

1 Arrodea os dous puntos en cada oración e escribe 1 ou 2, segundo a función que cumpran.

1   Serven para introducir unha enumeración anunciada.

2   Serven para introducir as palabras exactas que dixo alguén.

  Miña nai exclamou: «Que susto tan grande me deches!».   2

  Estivemos en tres países de América do Sur: Brasil, Arxentina e Chile.   1
  Teño que mercar estes alimentos: plátanos, ovos e fabas.   1
  O avó díxome: «Entra no coche e abrocha o cinto».   2
2 Copia cada oración no lugar axeitado colocando os dous puntos onde conveña.

  Breixo ten tres animais de compañía un can, un gato e unha iguana.

  Na casa vivimos cinco persoas o papá, a mamá, o avó, a avoa e mais eu.
  No balcón hai dúas plantas un xasmín e unha caraveleira.

 No balcó> ha^ dúafi plantafi:    

u> xasmí> æ unhå cara√±¬eirå.

Nå caså vivimofi cin©o πersoafi: o papÅ,
 

å mamÅ, o avó, å avoå æ maifi e€.

 B<reixo †e> t®efi animaifi ∂æ compañíå:    

u> ca>, u> gato æ unhå iguanå.

48
 15
ORTOGRAFÍA

3 Marca a oración de cada cadro en que se empregaron correctamente os dous puntos.

 Vicente practica: atletismo,  Temos que facer tres traballos:

fútbol, baloncesto e natación.
 Vicente practica catro
deportes: atletismo, fútbol,  
baloncesto e natación.
o de Plástica, o de Matemáticas
e o de Lingua.
Temos que facer: o traballo de Plástica,
o de Matemáticas e o de Lingua.

4 Observa os debuxos e inventa o texto que introduce as palabras dos personaxes.

Non esquezas empregar os dous puntos. R. M.

A B C

          

A   A µestrå anunciå: «I®emofi ∂æ excursió>!».

B   O cl^en†æ dixo:
 «Ne©esito u> †e¬é‡ono».
C   X”ianå va^ p®egunta®: «Gústac™æ o µeló>?».

5 Relaciona os elementos e copia as oracións enteiras onde corresponda. Debes utilizar

os dous puntos e escribir entre comiñas (« ») as palabras dos personaxes.

O rapaz exclamou chorando   Pasen por aquí, por favor.

O porteiro díxonos con grande amabilidade   Ai, que dor de barriga!

O rapaΩ exclamo€ chorando:

 

«A”^, q€æ do® ∂æ barrigå!».

 O por†eiro díxonofi co> gran∂æ  

amabilida∂æ: «Paße> po® aquı, po® favo®».

49
 Os coches antigos

1 Copia onde corresponda o nome de cada elemento do coche.

retrovisor faro volante asento bucina pedais

              

®etroviso® volan†æ
aßento

faro

bucinå πedaifi
2 Le as oracións e escribe o elemento do coche a que se refire cada unha.

  Pedaifi     Písanse para facer que o coche vaia máis rápido ou máis lento.

  B<ucinå     Prémese para indicarlles cun son aos demais que nos aproximamos.

  R�etroviso®     Serve para observar se veñen outros vehículos detrás de nós.

  Volan†æ     Permítenos dirixir o coche na dirección que desexemos.

  Faro     Emite luz para iluminar o camiño se hai néboa ou pouca luz.

  A”ßento     É o lugar onde sentan os viaxeiros.

3 Risca o nome do vehículo intruso e explica por que non é coma os outros.

coche camión bicicleta moto furgoneta

       

É o único q€æ no> funcionå co> moto® ∂æ gasolinå.

50
 15
VOCABULARIO

4 Relaciona cada verbo co seu significado.

arrancar    Reducir a velocidade do vehículo.

acelerar    Poñer en marcha o vehículo.

xirar 
  Deixar o vehículo colocado convenientemente nun lugar.

frear    Cambiar a dirección en que vai o vehículo.

aparcar    Aumentar a velocidade do vehículo.

5 Completa co elemento axeitado para formar o nome de cada obxecto.

para conta
    

  conta quilóµetrofi
parachoq¤efi    

  conta r®evoluciónfi
parabrisafi    

6 Escribe, a partir da imaxe, un texto breve en que utilices as palabras propostas.

R. M.

entrevistar • piloto • gañar • carreira

A car®eirå xå acabo€.
Ofi xornalistafi ent®evista>
o piloto q€æ gaño€ æ fa>
fotofi parå o xorna¬.
51
 SABER FACER Elaborar un anunciO

1 Marca os catro tipos de información que poderías incluír no anuncio

dunha exposición de vehículos.

  Lugar en que se celebrará e enderezo.   Horario de visita.

  Previsión do tempo.   Tipos de vehículos expostos.

  Datas da exposición.   Prezo do combustible dos vehículos.

2 Inventa un slogan que anime a xente a visitar a exposición. R. M.

Unhå oportunida∂æ únicå

parå ®evivi® å historiå!
3 Completa o anuncio da exposición inventando os datos necesarios. R. M.

Tipos d
e vehícu
los
ar GRANDE EXPOSICIÓN DE VEHÍCULOS exposto
s
Lug
e> Viñiro
A”lı po∂eráfi √±® afi priµeirafi
monocic¬etafi æ afi bicic¬etafi máifi
mo∂ernafi, coc™efi ∂æ cabalofi,
ofi priµeirofi automóbi¬efi
æ ofi últimofi bólidofi ∂æ Fórmulå1.
Slogan Unhå oportunida∂æ únicå
parå ®evivi® å historiå!
Datas
Ofi √±n®efi do 7 ∂æ xuño ao 2 ∂æ xullo.
Horario
A∫±rto ∂æ 10 å 13™ æ ∂æ 16 å 21™.
Enderezo E<stradå Ver∂æ fi/>, Vi√±iro.
52
 15
ACTIVIDADES DE REPASO

1 Ordena as letras e escribe a acción representada en cada debuxo.

A R A S E V R R I D I V D I

esvara® dividi®

U E R E Q R R E F A G R

q€e®e® f®ega®

2 Escribe unha oración con cada un dos verbos anteriores. R. M.

  B<raifi esvarå æ cåæ.

  A”ntíå divi∂æ 16 ent®æ 4.
  X”ianå q€e®æ moito Å súå tíå Olgå.
  A”ntó> f®egå ofi pratofi då ©eå.
3 Marca. Cales son os usos correctos dos dous puntos?

  Marcar que unha oración queda inacabada.   Introducir unha enumeración.

  Introducir as palabras exactas que dixo alguén.   Pechar unha pregunta.

4 Ordena as palabras para formar oracións e cópiaas poñendo os dous puntos onde
corresponda.

son Estes amigos Brais, Martiño e Iago. os meus

           

  E”s†efi so> ofi µeufi amigofi: B<raifi, M”artiño æ Iago.

preguntou «Alguén foi ao zoo?» O mestre
     

  O µest®æ pregunto€: «A”lg€é> fo^ ao zoo?».

53
Repaso trimestral
1 Fíxate no exemplo e escribe o posesivo adecuado en cada caso.

  Vós tedes un espello antigo. Éo voso esπello antigo.

  Eu merquei unha mochila. Éå miñå mochilå.
  Ela leva un sombreiro azul. Éo ße€ somb®eiro azu¬.
  A ti déronche unhas mazás. S<o> afi túafi mazáfi.
  Nós construímos unha casa. Éå noså caså.
2 Completa en cada caso cun demostrativo axeitado. R. M.

  Vic™efi aq€elå caså ∂æ aló?

  Gústanµæ esafi botafi q¤æ
¬evafi, Pedro.
  Po® favo®, ac™égaµæ eßefi pratofi
∂æ aı adian†æ æ aq€e¬efi vasofi do chi>eiro.
   E”s†æ figo q¤æ esto¤ coµendo estÅ docísimo!
3 Escribe unha oración a partir de cada imaxe en que uses adxectivos. R. M.

  Vimofi t®efi xoaniñafi πeq€eniñafi.

O faro¬ Æ mo^ alto.    

  Ofi pitiñofi so> ama®elofi.

A mang€eirå Æ mo^ longå.    

4 Completa co pronome persoal adecuado.

  t^ sa∫±fi   elafi/e¬efi riro>   vófi i∂efi

  e€ nado   e¬/elå pintå   nófi saímofi
54
5 Arrodea o verbo de cada oración e escribe ao lado o infinitivo correspondente.

 De maior, Filipe será inventor.   ße®

 A avoa chamou onte por teléfono.   chama®
 Mariña ten o cabelo crecho.   †e®
  Matías conduce un camión.   conduci®
  A meu pai encántanlle as cereixas.   encanta®
6 Relaciona. Que signo hai que usar en cada caso?

Diante dunha enumeración que se anuncia.

coma

Para separar os elementos dunha enumeración.

dous puntos
Antes de citar as palabras exactas de alguén.

7 Escribe palabras da mesma familia ca as seguintes que teñan o son B. R. M.

  convidar   convidabå  móbil   mobilida∂æ

  veloz   √±locida∂æ  inverno   in√±rna¬
  sabio   sa∫±doríå  lamber   lam∫±tadå
 varrer   var®edo®   neve   >evaradå
8 Completa con s, x ou ll.

  X oá> tivo doufi agaså l¬ ofi: u> ®elo x o

æ u> ≈ erße^.
  No fi æ ≈ to æ ≈ πeriµento co> fi eguiro> †e® Æ ≈ ito.
  O con©æ l¬ eiro or∂eno¤ arra> ≈ a® eså æ fi tradå.
55
Dirección de arte: Xosé Crespo González.
Proxecto gráfico: Pep Carrió.
Fotografía de cuberta: Leila Méndez.
Xefa de proxecto: Rosa Marín González.
Coordinación de ilustración: Paula Fernández Seoane e Amparo Tortosa Sanz.
Xefe de desenvolvemento de proxecto: Xavier Tejeda de la Calle.
Desenvolvemento gráfico: Raúl de Andrés González e Jorge Gómez Tobar.

Dirección técnica: Ángel García Encinar.

Coordinación técnica: Ester Marín Otero, Jesús Muela Ramiro e Virtudes Llobet Azpitarte.
Confección e montaxe: Ester Marín Otero e Esperanza Martínez Molina.
Corrección: Luz Cures Vázquez e Xavier Pais Villar.

Documentación e selección fotográfica: Mercedes Barcenilla Rodríguez.

Fotografías: J. Jaime/Francisco Arribas; J. Lucas; L. Olivenza; P. Anca; A. G. E. FOTOSTOCK/Jut; COMSTOCK; GETTY

IMAGES SALES SPAIN/Thinkstock, Photos.com Plus; I. PREYSLER; ISTOCKPHOTO/Getty Images Sales Spain; Cortesía
de Apple; Helen Chelton López de Haro/E. Talavera/Jorge Cueto; MATTON-BILD; MUSEO EXIPCIO, EL CAIRO;
REAL MUSICAL, MADRID; Sony Computer Entertainment Inc.; ARQUIVO SANTILLANA.

© 2014 by Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Entrecercas, 2
15705 Santiago de Compostela
PRINTED IN SPAIN

Calquera forma de reprodución, distribución, comunicación pública ou

ISBN: 978-84-9972-255-9 transformación desta obra só pode ser feita coa autorización dos seus
titulares, agás as excepcións que establece a lei. Contacte con CEDRO
CP: 506088 (Centro Español de Dereitos Reprográficos, www.cedro.org) se precisa
Depósito legal: M-20173-2014 fotocopiar ou escanear algún fragmento desta obra.