‫دسته‌بندی‌کامپوزیت‌ها‌بر‌اساس‌نوع‌ماتریس‌یا‌زمینه‌ای‌که‌تقویت‌کننده‌را‌در‌بر‌می‌گیرند‌‬

‫و‌احاطه‌می‌کنند‌نام‌گذاری‌می‌شود‪‌.‬ماتریس‌یا‌زمینه‌در‌واقع‌در‌کنار‌هم‌نگه‌دارنده‌یا‌‬
‫اتصا‌ل‌دهنده‌الیاف‌یا‌تقویت‌کننده‌مورد‌استفاده‌در‌کامپوزیت‌ها‌می‌باشند‌که‌آن‌ها‌را‌به‌هم‌‬
‫اتصال‌می‌دهد‪‌.‬یک‌تقسیم‌بندی‌بین‌المللی‌که‌برای‌یکسان‌بودن‌در‌همه‌جهان‌برای‌آن‌‬
‫ارائه‌شده‌است‌عبارتند‌از‪:‬‬
‫کامپوزیت‌های‌با‌زمینه‌یا‌ماتریس‪‌،‬فلزی ‪‌MMC‬یا‌)‪(Metal Matrix Composites‬‬ ‫‪‬‬

‫کامپوزیت‌های‌با‌زمینه‌یا‌ماتریس‪‌،‬پلیمری ‪ PMC‬یا‌)‪‌ (Polymer Matrix Composites‬‬ ‫‪‬‬

‫کامپوزیت‌های‌با‌زمینه‌یا‌ماتریس‪‌،‬سرامیکی‌ ‪‌CMC‬یا‌ )‪‌(Ceramic Matrix Composites‬‬ ‫‪‬‬

‫‌‬
 ‫در‌صنایع‌خودروسازي‌به‌طور‌گسترده‌از‌كامپوزیت‌ها‌با‌بستر‌‬ ‫‪‬‬
‫فلزي‌استفاده‌مي‌شود‪‌.‬در‌فرآیند‌ساخت‌این‌قطعات‌از‌یك‌فلز‌نظیر‌‬
‫آلومینیوم‌به‌عنوان‌بستر‌استفاده‌مي‌شود‌كه‌با‌الیاف‌سیلیكون‌كارباید‌‬
‫و‌یا‌ذرات‌سرامیكي‌تقویت‌می‌گردد‬
‫‌‬
 ‫این‌دسته‌كامپوزیت‌ها‌از‌متداول‌ترین‌کامپوزیت‌ها‌(كه‌قبال‌به‌نام‌‬ ‫‪‬‬
‫فایبرگالس‌مصطلح‌بوده‌اند)‌مي‌باشند‪‌.‬مواد‌فوق‌به‌عنوان ‪FRP‬‬
‫(پالستیك‌هاي‌تقویت‌شده‌با‌الیاف)‌نیز‌شناخته‌شده‌اند‪.‬درساخت‌این‌‬
‫سازه‌ها‌از‌یك‌رزین‌پایه‌به‌عنوان‌بستر‌و‌از‌تقویت‌كننده‌هاي‌‬
‫متنوعي‌همچون‌الیاف‌شیشه‪‌،‬الیاف‌كربن‌و‌الیاف‌آرامید‪،‬استفاده‌مي‌‬
‫شود‪‌.‬‬
‫‌این‌نوع‌كامپوزیت‌ها‌در‌محیط‌هاي‌با‌دماي‌خیلي‌باال‌استفاده‌مي‌‬ ‫‪‬‬
‫شوند‪.‬این‌مواد‌از‌سرامیك‌به‌عنوان‌بستر‌استفاده‌نموده‌و‌با‌الیاف‌‬
‫كوتاه‌یا‌تار‌موهاي‌خیلي‌كوتاه‌از‌جنسي‌مانند‌كاربید‌سیلیكون‌و‌‬
‫یا‌‌نیترید‌بورون‌تقویت‌مي‌گردند‪‌.‬‬
 ‫کامپوزیتهای‌زمینه‌سرامیکی‌دارای‌چقرمگی‌و‌انعطاف‌پذیری‌بیشتری‌‬ ‫‪‬‬
‫نسبت‌به‌سرامیک‌ها‌می‌باشند‪.‬سرامیک‌ها‌به‌طور‌قابل‌توجه‌ای‌استحکام‌‬
‫باالیی‌دارند‌اما‌ترد‌و‌شکننده‌هستند‪.‬بنابراین‌یکی‌از‌اهداف‌اصلی‌در‌تولید‌‬
‫کامپوزیتهای‌زمینه‌سرامیکی‌افزایش‌چقرمگی‌و‌انعطاف‌پذیری‌می‌‬
‫باشد‪.‬لذا‌بهبود‌پیوسته‌ای‌در‌استحکام‌و‌چقرمگی‌با‌افزودن‌تقویت‌کننده‌به‌‬
‫زمینه‌سرامیکی‌حاصل‌می‌شود‌‪‌.‬‬
‫در‌کامپوزیت‌های‌زمینه‌سرامیکی‌تقویت‌با‌ذرات‌و‌رشته‌های‌پیوسته‌به‌‬ ‫‪‬‬
‫افزایش‌چقرمگی‌منتهی‌می‌گردد‪‌،‬اما‌این‌افزایش‌در‌مورد‌نمونه‌با‌الیاف‌‬
‫پیوسته‌بیشتر‌است‌‪‌.‬بنابراین‌کامپوزیت‌زمینه‌سرامیکی‌با‌الیاف‌پیوسته‌‬
‫چقرمگی‌بهتری‌دارد‌‪‌.‬الیاف‌تقویت‌کننده‌های‌گران‌تری‌نسبت‌به‌ذرات‌‬
‫هستند‌و‌فرآوری‌پیچیده‌تری‌دارند‌‪‌،‬بنابراین‌بهبود‌چقرمگی‌با‌هزینه‌ی‌‬
‫اضافی‌همراه‌است‌‪‌.‬مشاهده‌می‌شود‌که‌بهبود‌قابل‌توجهی‌در‌چقرمگی‌و‌‬
‫ظرفیت‌تحمل‌بار‌پس‌از‌شروع‌شکست‪،‬می‌تواند‌توسط‌الیاف‌تقویت‌کننده‌‬
‫ی‌پیوسته‌حاصل‌شود‪‌.‬‬
 ‫تعدادی‌از‌کاربردهای‌اصلی‌و‌مهم‌کامپوزیتهای‌زمینه‌سرامیکی‌در‌جدول‌زیر‌آمده‌است‪‌:‬‬

‫کاربرد زمینه سرامیکی‌‬ ‫کاربردهای صنعتی‌‬

‫پس سوزها‪ ،‬ترمزها‪ ،‬سپرهای حرارتی‪،‬‬ ‫هوافضا‌‬

‫نازل های راکت‌‬

‫ترمزها‌‬ ‫خودرو‌‬

‫عایق های حرارتی‪ ،‬ابزارهای برش‪ ،‬قالب‬ ‫ساخت‌‬

‫های کشش عمیق‌‬

‫پروتز‪ ،‬صفحات تثبیت کننده‌‬ ‫پزشکی‌‬

‫مخلوط‌کردن‌و‌پرس‌کردن‌مرسوم‌‬ ‫‪‬‬
‫روشهای‌مربوط‌به‌دوغاب‌ها‌‬ ‫‪‬‬
‫فرآوری‌روش‌مایع‌‬ ‫‪‬‬
‫فرایند‌سل‌– ژل‌‬ ‫‪‬‬

‫روش‌های‌رسوب‌بخار‌‬ ‫‪‬‬
‫فرایند‌لینگساید‌و‌روش‌های‌درجا‌‬ ‫‪‬‬
‫‌‬
 ‫توسعه‌کامپوزیتهای‌زمینه‌سرامیکی‌به‌دو‌دلیل‌عمده‌نسبت‌به‌کامپوزیت‌های‌زمینه‌پلیمری‌به‌‬ ‫‪‬‬
‫کندی‌صورت‌گرفته‌است‌‪‌:‬‬
‫‌‬
‫‌بیشتر‌روش‌های‌فرآوری‌کامپوزیت‌های‌زمینه‌سرامیکی‌در‌دماهای‌باال‌انجام‌می‌شود‌و‌فقط‌‬ ‫‪‬‬
‫تقویت‌کننده‌های‌دمای‌باال‌می‌توانند‌به‌کار‌روند‌‪‌.‬بنابراین‌الیاف‌و‌رشته‌ها‌بایستی‌از‌سرامیک‌‬
‫های‌درجه‌حرارت‌باال‌باشند‌‪‌،‬مانند‌کاربید‌سیلیکون‌که‌به‌راحتی‌در‌دسترس‌است‌و‌اکثرا‌در‌‬
‫کامپوزیت‌های‌زمینه‌سرامیکی‌استفاده‌می‌شود‌‪‌.‬خواص‌دمای‌باال‌تقویت‌کننده‌ها‌در‌حین‌کار‌نیز‌‬
‫مهم‌است‌‪‌.‬یک‌ویژگی‌اصلی‌سرامیک‌های‌یکپارچه‌حفظ‌خواص‌آن‌در‌دماهای‌باال‌می‌باشد‌و‌‬
‫این‌خواص‌فقط‌در‌صورتی‌در‌کامپوزیتها‌حفظ‌می‌شود‌که‌تقویت‌کننده‌ها‌نیز‌خصوصیات‌دمای‌‬
‫باالی‌خوبی‌داشته‌باشند‌‪‌.‬به‌این‌دلیل‌تمایل‌محدودی‌به‌سرامیک‌های‌چقرمه‌شده‌با‌مواد‌تقویت‌‬
‫کننده‌مانند‌فلزات‌چکش‌خوار‌وجود‌دارد‌که‌استحکام‌و‌سخت‌پایی‌شان‌را‌در‌درجه‌حرارت‌های‌‬
‫میانی‌از‌دست‌می‌دهند‌‪‌.‬‬
‫دومین‌عامل‌که‌مانع‌پیشرفت‌کامپوزیتهای‌زمینه‌سرامیکی‌شده‌است‌مربوط‌به‌دمای‌باالیی‌است‌‬ ‫‪‬‬
‫که‌برای‌تولید‌آنها‌استفاده‌می‌شود‌‪‌.‬تفاوت‌بین‌ضریب‌انبساط‌حرارتی‌زمینه‌و‌تقویت‌کننده‌منجر‌‬
‫به‌تنش‌های‌حرارتی‌در‌حین‌سرد‌کردن‌از‌درجه‌حرارت‌فرآوری‌می‌شود‌‬
 ‫کامپوزیت‌های‌زمینه‌آلومینا‌با‌تقویت‌کننده‌ویسکر‌‪‌SiC‬‬ ‫‪‬‬

‫آلومینا ‌از ‌معروف ‌ترین ‌سرامیک ‌های ‌صنعتی ‌جدید ‌است ‌و ‌کاربردهای ‌بسیار ‌متنوعی ‌دارد ‌مانند ‌زیر‌‬ ‫‪‬‬
‫الیه‌های‌دستگاه‌های‌الکتریکی‌تا‌لوالی‌کروی‌استخوان‌مصنوعی‌ران‪‌.‬تقویت‌کننده‌ویسکر‌ ‪SiC‬باعث‌‬
‫بهبود‌استحکام‌و‌چقرمگی‌کامپوزیت‌زمینه‌سرامیکی‌آلومینا‌می‌شود‌‪‌.‬‬
‫‌‬
‫کامپوزیت‌های‌زمینه‌آلومینا‌با‌تقویت‌کننده‌زیرکونیا‌‬ ‫‪‬‬

‫بهترین‌آلومینای‌تقویت‌شده‌ی‌ذره‌ای‌که‌تاکنون‌ساخته‌شده‌است‌‪‌،‬آلومینای‌چقرمه‌شده‌توسط‌زیرکونیا‌‬ ‫‪‬‬
‫می‌باشد‌‪‌.‬‬
‫‌‬
‫کامپوزیت‌های‌زمینه‌سرامیک‌–‌شیشه‌‬ ‫‪‬‬

‫توسعه ‌این ‌دسته ‌از ‌کامپوزیت ‌ها ‌‪‌ ،‬بر ‌روی ‌تقویت ‌کننده ‌های ‌الیاف ‌پیوسته ‌متمرکز ‌شده ‌است ‌‪‌ .‬در‌‬ ‫‪‬‬
‫کارهای ‌اولیه ‌بر ‌روی ‌زمینه ‌شیشه ‌با ‌الیاف ‌کربن ‌مطالعات ‌انجام ‌شده ‌است ‌‪‌ ،‬اما ‌امروزه ‌بیشتر ‌تالش ‌بر‌‬
‫روی‌استفاده‌از‌تقویت‌کنندگی‌با‌الیاف‌ ‪SiC‬صورت‌می‌گیرد‌‪‌.‬‬
‫‌‌‬
‫‌‬
 ‫کامپوزیت‌های‌کربن‌– کربن‌متخلخل‌‬ ‫‪‬‬
‫‌‬
‫کاربرد‌مهم‌کامپوزیت‌های‌کربن‌کربن‌با‌تخلخل‌بین‌‪‌۷۰‬تا‌‪‌۹۰‬درصد‪‌،‬به‌عنوان‌عایق‌در‌دماهای‌‬ ‫‪‬‬
‫باال‌می‌باشد‪‌.‬این‌کامپوزیت‌ها‌را‌به‌نام‌الیاف‌کربن‌با‌زمینه‌کربن‌(‌ ) ‪CBCF‬نیز‌می‌شناسند‌و‌‬
‫تنها‌در‌شرایط‌خالء‌یا‌اتمسفر‌خنثی‌در‌حالی‌که‌اکسایش‌در‌دمای‌باالتر‌از‌‪‌۴۰۰‬درجه‌سانتیگراد‌‬
‫رخ‌می‌دهد‪‌،‬به‌کار‌گرفته‌می‌شوند‌‌‬
‫‌‬
‫کامپوزیت‌های‌کربن‌– کربن‌متراکم‌‬ ‫‪‬‬
‫‌‬
‫برای‌تقویت‌این‌کامپوزیت‌های‌متراکم‌از‌الیاف‌پیوسته‌و‌ناپیوسته‌استفاده‌می‌شود‌‪‌.‬الیاف‌ناپیوسته‌‬ ‫‪‬‬
‫بیشتر‌برای‌قطعات‌بزرگتر‌استفاده‌می‌شوند‌تا‌مواد‌همسان‌گردتری‌را‌تولید‌کرده‌و‌استحکام‌بین‌‬
‫الیه‌ای‌را‌افزایش‌دهند‌‪‌.‬الیاف‌ناپیوسته‌معموال‌از‌ریون‌(‌ابریشم‌مصنوعی‌)‌ساخته‌می‌شوند‌‪‌.‬‬
‫الیاف‌پیوسته‌تقویت‌کننده‌نیز‌عموما‌برای‌دستیابی‌به‌خواص‌مکانیکی‌خوب‌‪‌،‬یا‌برای‌تولید‌ماده‌ی‌‬
‫یا‌همسان‌گردی‌مطلوب‌به‌کار‌می‌روند‌‪‌.‬کاربرد‌این‌کامپوزیت‌ها‌شامل‌صفحات‌ترمز‌ماشین‌‬
‫های‌مسابقه‌ای‌و‌هواپیماها‌‪‌،‬قطعات‌توربین‌های‌گاز‌‪‌،‬کالهک‌ها‌و‌لبه‌های‌موشک‌ها‌و‌اندام‌‬
‫های‌مصنوعی‌مانند‌صفحات‌استخوانی‌می‌باشد‌‬
‫‌‬
 ‫‪ ‬مقدمه‪:‬‬
‫به کار گیری نانولوله های کربنی )‪ (CNTs‬در ماتریس های پلیمری‪،‬فلزی‪ ،‬سرامیکی‪-‬فلزی و زمینه‬ ‫‪‬‬
‫سرامیکی به طور قابل توجهی خصوصیات مکانیکی‪ ،‬الکتریکی یا گرمایی آن را افزایش می‬
‫دهد‪.‬خصوصیات انیزوتروپیکی متنوع و جالبی را می توان با همراستا کردن ‪ CNT‬ها در ماتریس ها‬
‫ایجاد کرد‪ ،‬چراکه ‪ CNT‬ها نسبت منظر (طول به قطر) های به شدت باالیی دارند و قطر آنها از یک تا‬
‫ده ها نانومتر و طول آنها بیشتر از میکرومتر و یا حتی سانتی متر است‪ .‬به عنوان مثال‪ CNT ،‬ها در‬
‫ماتریس های پلیمری مختلف هم راستا می شوند تا رسانایی الکتریکی انیزوتروپیک‪ ،‬نفوذ گرمایی ویژه‬
‫انیزوتروپیک و تقویت تک جهتی ایجاد کنند‪ .‬یکپارچه سازی ‪ CNT‬های هم راستا در مواد سرامیکی‬
‫برای کاربردهایی که شامل نازل های موشک و فیلترهای گاز داغ می باشند‪ ،‬مهم است‪ ،‬چراکه در آنها‬
‫ملزوماتی مانند استحکام‪ ،‬سفتی و مقاومت در برابر خوردگی امکان استفاده از پلیمر یا فلزات را محدود‬
‫می کند‪ .‬با این حال‪ ،‬استفاده از خصوصیات انیزوتروپیک ‪ CNT‬ها در سرامیک ها محدود به قابلیت‬
‫دسترسی به مواد سرامیکی‪ ،‬پراکندگی موثر و هم راستایی ‪ CNT‬ها در سرامیک با استفاده از روش‬
‫های فرآوری معمول مبتنی بر پودر می باشد‌‬
 ‫‪ ‬مقدمه‪:‬‬
‫به منظور پراکندگی و هم راستایی ‪ CNT‬ها در ماتریس های سرامیکی‪،‬‬
‫الزم است محلولی با قابلیت فرآوری با پیش ماده سرامیکی و یک پراکنده‬
‫ساز ‪CNT‬مناسب‪‌،‬که‌متناسب‌با‌پیش‌ماده‌سرامیکی‌باشد‪‌،‬داشته‌باشیم‪‌.‬‬
‫سرامیک‌های‌مشتق‌شده‌از‌پلیمر‌)‪ ،(PDCs‬برخالف سرامیک های‬
‫معمول‪ ،‬که با روش همجوشی تولید شده اند‪ ،‬با تجریه حرارتی مستقیم‬
‫پیش ماده های پلیمری به دست می آیند‪ .‬این تبدیل مستقیم منحصر به‬
‫فرد پلیمر به سرامیک‪ PDC ،‬ها را برای تولید اجزاء سرامیکی مختلف‪،‬که‬
‫به صورت نامتعارفی شکل گرفته اند‪ ،‬مناسب می سازد‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬
‫نانوساختارهای ‪ PDC‬تک بعدی مانند نانوسیم ها‪ ،‬نانولوله ها و نانومیله ها‬
‫با استفاده از گازهای خروجی حاصل از تهیه ‪PDC‬و‌از‌طریق‌یک‌‬
‫الگوی‌تجربی‌تهیه‌می‌شوند‌‬
 ‫الیاف پلیمر پیش سرامیک (پلی آلومینا سیالزان) از طریق الکتروریسی محلول های‬ ‫‪‬‬
‫پلیمر تهیه می شوند‪ .‬پیرولیز متعاقب الیاف پلیمری در ‪ 1000‬درجه سانتی گراد در‬
‫آرگون‪ ،‬الیاف سرامیکی ‪ SiCNAl‬تولید می شوند‪ .‬برای پراکندگی ‪ CNT‬ها در حالل‬
‫های مختلف و ماتریس های پلیمری‪،‬در این مقاله روشی ارایه شده است که در آن‬
‫مجموعه ای از پراکنده سازهای مبتنی بر استفاده از کوپلیمرهای دسته ای مزدوج به‬
‫کار گرفته شده اند‪ .‬این روش نیازی به هیچ گونه عاملدار کردن شیمیایی تهاجمی‬
‫سطوح ‪ ،CNT‬که خصوصیات مکانیکی و الکتریکی ‪ CNT‬ها را بی کیفیت می کند‪،‬‬
‫ندارد‪ .‬با استفاده از تابش ساده امواج فراصوت‪ ،‬پلیمر دسته ای مزدوجی مانند‬
‫پلی(‪-3‬هگزیل تیوفن) )‪(P3HT‬می‌تواند‌برهم‌کنش‌‪ π- π‬قوی با جداره های‬
‫نانولوله ایجاد کند‪ ،‬در حالی که پلیمر دسته ای غیرمزدوج با ترکیب درصد قابل‬
‫تنظیم‪CNT ،‬های‌تفکیک شده با حاللیت و پایداری باال در محدوده وسیعی از‬
‫حالل های آلی و ماتریس های پلیمر میزبان ایجاد می کنند‪ .‬این تحقیق منجر به‬
‫تولید ماتریس های سرامیکی و پراکنده سازهای ‪ CNT‬مناسب برای به کار گیری‬
‫‪ CNT‬های هم راستا در سرامیک ها شده است‪‌.‬‬
‫در این مقاله بر اساس یافته های دانش توسعه مواد و تکنولوژی الکتروریسی استدالل‬ ‫‪‬‬

‫شده است که الیاف سرامیکی با ‪ CNT‬های هم راستا می توانند با پیرولیز الیاف‬

‫الکتروریسی پلیمری ‪/CNT‬پیش سرامیک تولید شده از کوپلیمرهای دسته ای‬
‫مزدوج‪ ،‬به دست آیند‪ .‬در این مقاله‪،‬به بررسی تولید الیاف سرامیکی با ‪ CNT‬های هم‬
‫راستا از محلول های پلیمری پیش سرامیک‪ ،‬که شامل نانولوله های کربنی‬
‫چندجداره پراکنده )‪ (MWCNT‬می باشند‪،‬پرداخته خواهد شد‪ MWCNT .‬ها به‬
‫طور یکنواخت از طریق الکتروریسی محلول های ‪/CNT‬پلی آلومینا سیالزان پراکنده‬
‫شده و سپس الیاف به دست آمده پیرولیز خواهند شد‪‌.‬‬
 ‫‪ ‬نکته‪ MWCNT:‬ها که قطری برابر با ‪ 10‬تا ‪ 20‬نانومتر دارند و طول آنها ‪ 5‬تا ‪20‬‬
‫میکرومتر می باشد (خلوص آنها نیز ‪ 95‬درصد می باشد)‪،‬بدون هر نوع خالص سازی‬
‫یا اصالح شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬
‫‪ ‬یک ‪ mg/ml‬از ‪ NT‬در ‪ CHCl3‬با ‪ P3HT-b-PPEGA‬پراکنده شده(دیسپرس‬
‫شده ) و با اضافه کردن ‪ 10‬میلی گرم ‪ CNT‬و ‪ 20‬میلی گرم ‪ P3HT-b-PPEGA‬در‬
‫‪ 10‬میلی لیتر ‪CHCl3‬تهیه‌شده‌و‌سپس‌به‌مدت‌یک‌ساعت‌در‌حمام‌آب‌که‌‬
‫دمای‌آن‌‪‌۰‬تا‌‪‌1۰‬درجه‌سانتی‌گراد‌می‌باشد‪‌،‬تحت‌اولتراسونیک‌قرار‌می‌‬
‫گیرد‪‌.‬‬
‫‪‌ ‬محلول‌پلی‌آلومینا‌سیالزان‌بیست‌درصد‌که‌شامل‌‪‌2/۰‬درصد‌ ‪CNT‬مرتبط‌با‌‬
‫پلی‌آلومینا‌سیالزان‪‌،‬با‌مخلوط‌کردن‌‪‌5/1‬گرم‌از‌ ‪CNT/CHCl3‬که‌قبال‌آماده‌‬
‫شده‌با‌‪‌5/۰‬گرم‌پلی‌آلومیناسیالزان‌و‌‪‌5/۰‬گرم‌اکسید‌پلی‌اتیلن‌یک‌درصد‬
‫(‪)PEO, Mn =1000000‬تهیه می شود‪.‬‬
‫‪ ‬نسبت پلی آلومینا سیالزان به ‪PEO‬برابر‌با‌‪‌1۰۰‬ثابت‌نگه‌داشته‌می‌شود‌و‌‬
‫مخلوط‌به‌مدت‌‪‌5‬دقیقه‌در‌معرض‌انرژی‌صوتی‌قرار‌می‌گیرد‌‬
 ‫در روند روش الکتروریسی معمول‪ ،‬محلول ‪/CNT‬پلی آلومینا‬ ‫‪‬‬
‫سیالزان‪PEO /‬وارد‌یک‌سرنگ‌تخلیه‌‪‌5‬میلی‌لیتری‌می‌شود‌که‌با‌‬
‫یک‌سوزن‌از‌جنس‌فوالد‌ضدزنگ‌تجهیز‌شده‌و‌متصل‌به‌منبع‌‬
‫ولتاژ‌باال‌می‌باشد‪.‬‬
‫محلول در ‪ 10‬کیلوولت با نرخ خوراک ‪ 3/0‬میلی لیتر در ساعت با یک‬ ‫‪‬‬
‫پمپ سرنگ الکتروریسی می شود‪.‬الیاف الکتروریسی شده در یک ویفر‬
‫سیلیکونی و در فاصله ‪ 24‬سانتی متر جمع آوری می شود‪ .‬الیاف به‬
‫دست آمده در دمای ‪ 1000‬درجه سانتی گراد و به مدت یک ساعت در‬
‫یک کوره لوله ای و تحت فشار آرگون و با نرخ گرمادهی ‪ 5‬درجه سانتی‬
‫گراد بر دقیقه پیرولیز می شود تا الیاف سرامیکی تولید شوند‌‬
 ‫الیاف سرامیکی تکی بر روی الکترود طرحدار از طال با سوبسترای‬ ‫‪‬‬
‫‪SiO2/Si‬از‌پراکندگی‌اتانول‌آنها‪‌،‬الیه‌نشانی‌قطره‌ای‌می‌شوند‪‌.‬‬
‫دو‌الکترود‌پالتینی‌بر‌روی‌الیاف‌و‌با‌فاصله‌تقریبا‌‪‌1۰۰‬‬
‫میکرومتر‌و‌متصل‌به‌الکترودهای‌طالیی‌مجاور‌با‌روش‌پرتوی‌‬
‫یونی‌متمرکز‌ )‪(FIB‬قرار‌می‌گیرند‌‬
 ‫‪H NMR‬کوپلیمر‌دسته‌ای‌مزدوج ‪P3HT-b-PPEGA‬و‌پلی‌آلومینا‌سیالزان‌ها‌از‌یک‌‬ ‫‪‬‬
‫اسپکترومتردر‌فرکانس‌‪ MHz‌5۰۰‬و با استفاده از ‪ CDCl3‬به عنوان حالل به دست می آید‪.‬‬
‫وزن مولکولی کوپلیمر دسته ای با استفاده از سیستم کروماتوگرافی ژل تراوایی ‪،JASCO‬به همراه‬ ‫‪‬‬
‫آشکارسازهای ماوراء بنفش‪ ،‬ضریب شکست و پراکندگی نور استاتیک تعیین شده است‪.‬‬
‫مورفولوژی سطح الیاف الکتروریسی شده و ترکیب درصد سطح الیاف حاوی پالتین‪ ،‬با میکروسکوپ‬ ‫‪‬‬
‫الکترون پویشی )‪‌،(SEM‬که‌با‌‪ Noran System 7 EDS‬و آشکارساز اشعه ایکس ریزش‬
‫سیلیکون‪ ،‬تست و جهت گیری ‪ MWCNT‬ها در الیاف با میکروسکوپ الکترونی عبوری )‪(TEM‬‬
‫مشخص شده است‪ .‬نمونه های باریک ‪ TEM‬با حکاکی ‪FIB‬الیاف‌با‌استفاده‌از‌ ‪FEI 200 TEM‬‬
‫‪ ،FIB‬که از گالیوم به عنوان منبع یونی فلز مایع بهره می گیرد‪ ،‬آماده سازی شده و سپس نمونه بر‬
‫روی گریدهای ‪ TEM‬مس پوشیده از کربن در خارج از محل قرار گرفته است‪.‬‬
‫طیف رامان الیافت کامپوزیت نیز با استفاده از میکروسکوپ رامان در منبع لیزر سیلیکونی ‪785‬‬ ‫‪‬‬
‫نانومتر به دست آمده است‪ .‬دمای اتاق و خصوصیات الیاف با واحد دو پروب ‪Keithley-238‬‬
‫‪source-measure‬اندازه‌گیری‌شده‌است‪‌.‬‬
‫پلیمر پیش سرامیک استفاده شده در این مقاله از یک سیکلوسیالزان به نام تجاری ‪Ceraset VL20‬‬ ‫‪‬‬

‫‌است ‌که ‌الیگوسیالزان ‌مایع ‌با ‌وزن ‌مولکولی ‌کمی ‌دارد ‌(متوسط ‌وزن ‌مولکولی ‌آن ‌‪‌ 3۰۰‬می‌‬
‫باشد)‪‌،‬و‌نمی‌توان‌آن‌را‌به‌طور‌مستقیم‌در‌الکتروریسی‌استفاده‌کرد‪‌.‬در‌مطالعات‌اخیر‪‌،‬یک‌‬
‫پلی‌آلومینا‌سیالزان‌جامد‌با‌عمل‌آوری‌‪ Ceraset VL20‬با آلومینیوم تری سک بوتوکسید سنتز‬
‫شده بود‪ .‬فرض شده است که واکنش جفت شدگی بین آلومینیوم و نیتروژن می تواند عاملی برای‬
‫انتقال از الیگوسیالزان مایع به پلی آلومینا سیالزان جامد باشد‪ .‬برای اثبات فرضیه‪ ،‬مکانیسم واکنش را‬
‫با استفاده از طیف سنجی ‪ NMR‬بررسی شده است‪ .‬طیف های ‪ HNMR‬حاصل از ‪Ceraset VL20‬‬
‫(شکل ‪ )a1‬چهار قله را نشان می دهد که متعلق به ‪Si-CH=CH2 (5.73-6.17 ppm), Si-H‬‬
‫‪ (4.42-5.02 ppm), N-H (0.82-0.89 ppm), Si-CH3 (0.09-0.33 ppm).‬می باشند‪.‬‬
‫‌‬
‫اثبات‌شده‌است‌که‌ ‪‌،Ceraset VL20‬به‌واسطه‌هیدروسیلیل‌دار‌کردن‌بین‌گروه‌های‌‪‌Si-H‬و‌‪Si-‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‌ CH=CH2‬در ‌دمای ‌پایین ‌تر‪‌ ،‬اتصال ‌عرضی ‌نسبی ‌پیدا ‌می ‌کند‪‌ .‬بنابراین‪‌ ،‬درصد ‌تبدیل ‌برآورد‌‬
‫شده ‌برای ‌گروه ‌های ‌ ‪‌ ،Si-H‬با ‌عمل ‌آوری ‌ ‪Ceraset VL20‬در ‌مقادیر ‌مختلفی ‌از ‌آلومینیوم ‌سک‌‬
‫بوتوکسید‌در‌شرایط‌واکنش‌مشابه‪‌،‬می‌تواند‌روش‌موثری‌برای‌پیش‌بینی‌مسیر‌واکنش‌باشد‪.‬طبق‌‬
‫انتظار‪،‬درصد ‌تبدیل ‌‪‌ Si-H‬به ‌ترتیب ‌‪‌ 18‬درصد ‌و ‌‪‌ 15‬درصد ‌برای ‌‪‌ 15‬درصد ‌و ‌‪‌ 3۰‬درصد‌‬
‫‪‌ceraset VL20‬عمل‌آوری‌شده‌با‌آلومینیوم‌سک‌بوتوکسید‌می‌باشد‌(شکل‌‪.)b,c‌1‬کاهش‌درصد‌‬
‫تبدیل ‌‪‌ Si-H‬با ‌افزایش ‌میزان ‌آلومینیوم‪‌ ،‬نشان ‌می ‌دهد ‌که ‌واکنش ‌تشکیل ‌کمپلکس ‌اسید ‌باز‪‌ -‬لوییس‌‬
‫بین ‌آلومینیوم ‌و ‌نیتروژن ‌و ‌حضور ‌گروه ‌های ‌بالک ‌تری ‌سک‪-‬بوتوکسید ‌از ‌اتصال ‌عرضی‌‬
‫‪‌ ceraset VL20‬از ‌طریق ‌هیدروسیسیل ‌دار ‌کردن ‌جلوگیری ‌کرده ‌و ‌تمایل ‌به ‌تشکیل ‌کمپلکس‌‬
‫جامد‌حالل‪-‬ماده‌حل‌شونده‌ایجاد‌می‌کند‪‌.‬‬
 ‫پلی آلومینا سیالزان به دست آمده در حاللهای معمول مانند کلروفورم )‪ ،(CHCl3‬تتراهیدرو فوران)‪ (THF‬و‬ ‫‪‬‬
‫‪-N,N‬دی متیل فرم آمید )‪ (DMF‬حل می شود و با الکتروریسی به الیاف نرمی تبدیل می شود‪.‬‬
‫‪ SICNAI‬با ترکیب درصد ‪‌Si1.0C0.5N0.4Al0.07O0.01‬پس‌از‌پیرولیز‌الیاف‌پلی‌آلومینا‌سیالزان‌به‌‬ ‫‪‬‬
‫دست‌می‌آید‪‌.‬به‌کار‌بردن‌‪ CNT‬ها در پلی آلومینا سیالزان نیازمند پراکندگی پایدار نانولوله ها در محلول های‬
‫پلی آلومینا سیالزان پیش از الکتروریسی می باشد‪ .‬با این حال‪ ،‬نانولوله های اولیه در حالل هایی مانند ‪CHCl3‬‬
‫بدون پراکندگی مناسب کلوخه می شوند‪ ،‬چراکه برهم کنش های واندروالسی قوی بین نانولوله ها وجود دارد‬
‫(شکل ‪.)A-a2‬‬
‫در این مقاله برای ایجاد پراکندگی مناسب ‪ CNT‬ها در محلول های کلروفورم پلی آلومینا سیالزان‪،‬یک کوپلیمر‬ ‫‪‬‬
‫دسته ای مزدوج پلی(‪-3‬هگزیل تیوفن)‪-b-‬پلی (پلی(اتیلن گالیکول)متیل اتر اکریلیت) )‪(P3HT-b-PPEGA‬‬
‫‪،‬که‌یک‌سر‌آبدوست‌و‌یک‌سر‌آبگریز‌دارد‪‌،‬را‌سنتز‌کرده‌اند‌تا‌در‌محلول‌های‌کلروفورم‌پلی‌آلومینا‌‬
‫سیالزان‌پراکندگی‌پایدار‌ ‪CNT‬ایجاد‌کنند‌‬
‫‪ PPEGA‬دسته ای در ‪ P3HT-b-PPEGA‬گروه های اتیلن اکسید مانند پلی (اتیلن اکسید) )‪ (PEO‬دارد‪ .‬این‬ ‫‪‬‬
‫کوپلیمر دسته ای هم در حاللهای قطبی و هم در حالل های غیرقطبی محلول است و انتظار می رود پراکندگی‬
‫‪ CNT‬ها را در محلول های پلی آلومینا سیالزان تسهیل کند‪ .‬در واقع‪ P3HT-b-PPEGA ،‬پراکنده ساز مناسبی‬
‫برای ایجاد پراکندگی پایدار ‪CNT‬در‌محلول‌های‌کلروفورم‌پلی‌آلومینا‌سیالزان‌می‌باشد‪ CNT‌.‬ها با‬
‫‪( P3HT-b-PPEGA‬نسبت ‪ CNT‬به ‪ P3HT-b-PPEGA‬برابر است با ‪1:2‬؛ شکل ‪ )B-a2‬به صورت یکنواخت‬
‫در کلوفورم پراکنده می شوند و پراکندگی ‪ )mg/ml 1( CNT‬ایجاد می کنند که برای چندین ماه پایدار باقی‬
‫خواهد ماند‪ .‬افزودن پلی آلومینا سیالزان سنتز شده پراکندگی را مختل نمی کند (شکل ‪‌ .)c-a2‬‬
 ‫خصوصیات میکروسکوپ الکترونی عبوری برای پراکندگی ‪CNT‬‬
‫در محلول های کلروفورم پلی آلومینا سیالزان (شکل ‪ )b2‬نشان‬
‫می دهد که اکثر نانولوله ها تفکیک شده و در لوله های جداگانه‬
‫پراکنده شده اند‪‌ .‬‬

‫)‪ (a‬تصویر )‪ (A‬کلوخه شدن ‪ MWCNT‬در محلول پلی آلومینا سیالزان‪ CHCl3/‬و)‪،P3HT-b-PPEGA (B‬‬
‫‪ MWCNT‬های پراکنده شده در ‪ CHCl3‬و )‪ MWCNT ،-PPEGA (C‬های پراکنده شده در محلول های‬
‫کلروفورم پلی آلومینا سیالزان‪ PEO/‬؛ )‪ (b‬تصویر ‪TEM‬از ‪ MWCNT‬های پراکنده در یک محلول کلروفورم‬
‫پلی سیالزان‪P3HT-b-PPEGA/PEO /‬‬
‫‌‬
 ‫الکتروریسی محلول های پلی آلومینا سیالزان ‪/ CNT‬قطره‌هایی‌بر‌اساس‌‬ ‫‪‬‬
‫درهم‌رفتگی‌زنجیر‌نامناسبی‌در‌میان‌پلی‌آلومینا‌سیالزان‌های‌کوتاه‌و‌‬
‫زنجیره‌های‌پلیمری‌کوپلیمر‌دسته‌ای‌‪ ،P3HT-b-PPEGA‬ایجاد می کند‪.‬‬
‫به منظور ارائه درهم رفتگی زنجیر مناسب و تسهیل تشکیل الیاف‪ ،‬میزان‬
‫کمی از ‪PEO‬با‌وزن‌مولکولی‌باال‌ )‪(Mn = 1 000 000‬به‌محلول‌پلی‌‬
‫آلومینا‌سیالزان‌اضافه‌می‌شود(نسبت‌پلی‌آلومینا‌سیالزان‌به‌‪ PEO‬برابر‬
‫است با ‪ .)100‬شکل ‪ S2‬در اطالعات پشتیبانی نشان می دهد که الیاف پنبه‬
‫مانند الکتروریسی شده از پلی آلومینا سیالزان خالص و محلول های کلروفورم‬
‫پلی آلومینا سیالزان‪ CNT/‬شکل می گیرند‪ .‬رنگ الیاف الکتروریسی شده پلی‬
‫آلومینا سیالزان‪ CNT/‬خاکستری است‪ ،‬چراکه ‪ CNT‬ها درون الیاف جای می‬
‫گیرند‌‬
 ‫تاثیر غلظت ‪ MWCNT‬بر مورفولوژی الیاف الکتروریسی شده با استفاده از محلول های پلی‬ ‫‪‬‬
‫آلومینا سیالزان ‪ 20‬درصد با میزان ‪ CNT‬متفاوت (‪ 025/0‬تا ‪ 2/0‬درصد نسبت به پلیمر‬
‫جامد) بررسی می شود‪.‬‬
‫تصاویر ‪(SEM‬شکل‌‪‌)3‬نشان‌می‌دهند‌که‌الیاف‌با‌افزایش‌غلظت‌‪ CNT‬نرم تر و منظم‬ ‫‪‬‬
‫تر شده که احتماال به دلیل افزایش درهم رفتگی زنجیر با ‪ CNT‬ها می باشد‪ .‬دسته های‬
‫‪ PPEGA‬از ‪ P3HT-b-PPEGA‬متصل به سطوح ‪ ،CNT‬ساختار مشابهی با ‪PEO‬با‌گروه‌‬
‫های‌‪ -OH‬در انتهای آن دارد و با ‪( PEO‬گروه های ‪ -OH‬در انتها) و پلی آلومینا سیالزان‬
‫(گروه های ‪ )-NH‬از طریق پیوند هیدروژنی برهم کنش کرده و لذا درجه باالتری از درهم‬
‫رفتگی زنجیر ایجاد می کند که ‪ CNT‬های پراکنده در ‪ P3HT-b-PPEGA‬بیشتری را دارد‪.‬‬
‫این درجه باالتردرهم رفتگی زنجیر ویسکواالستیسیته محلول را افزایش می دهد و منجر به‬ ‫‪‬‬
‫تشکیل الیاف نرم و یکپارچه می شود‪ .‬تغییر قطر الیاف با غلظت ‪CNT‬در‌شکل‌‪‌3‬مشخص‌‬
‫نیست‪‌.‬این‌روند‌مشاهده‌شده‌برخالف‌تاثیر‌گزارش‌شده‌از‌غلظت‌‪ CNT‬بر قطر الیاف‬
‫الکتروریسی شده می باشد که قابلیت رسانایی محلول با افزایش غلظت ‪ CNT‬افزایش می‬
‫یابد و چگالی بار بیشتری در محلول ایجاد کرده و الیاف نازک تری تولید می شود‪‌.‬‬
‫تاثیر غلظت ‪ CNT‬بر قطر الیاف الکتروریسی شده احتماال مبتنی بر غلظت کم ‪CNT‬می‌باشد‌که‌قادر‌به‌تغییر‌‬ ‫‪‬‬
‫زیاد‌در‌رسانایی‌محلول‌ها‌نمی‌باشد‪‌.‬هنگامی‌که‌غلظت‌‪ CNT‬به قدر کافی باالست تا رسانایی محلول را‬
‫افزایش دهد‪ ،‬تاثیر غلظت ‪ CNT‬ها بر قطر الیاف الکتروریسی شده قابل مشاهده است‪.‬‬
‫به عنوان مثال‪ ،‬الیاف پلی آلومینا سیالزان‪‌۴(CNT /‬میکرومتر)‌که‌از‌محلول‌های‌پلی‌آلومینا‌سیالزان‪CNT /‬‬ ‫‪‬‬
‫‪‌2۰‬درصد‌(‪‌2/۰‬درصد‌‪ CNT‬نسبت به پلیمر جامد) به دست آمده است‪ ،‬از الیاف پلی آلومینا سیالزان خالص‬
‫(‪ 5‬میکرومتر) که از محلول های پلی آلومینا سیالزان ‪ 20‬درصد‪ ،‬نازک تر است‬
‫شکل ‪ 4‬تصاویر ‪ SEM‬از الیاف الکتروریسی شده پلی آلومینا سیالزان‪CNT /‬حاصل‌از‌محلول‌های‌کامپوزیت‌‬ ‫‪‬‬
‫پلی‌آلومینا‌سیالزان‌و‌‪ CNT‬در غلظت های مختلف را نشان می دهد‪ .‬قطر الیاف‪ ،‬با کاهش غلظت پلی آلومینا‬
‫سیالزان از ‪ 20‬درصد به ‪ 5‬درصد و افزایش غلظت نانولوله از ‪ 2/0‬تا ‪ 2/1‬درصد‪ ،‬از حدود ‪ 4‬تا ‪ 1‬میکرومتر کاهش‬
‫می یابد‪.‬‬
‫روند مشاهده شده توافق خوبی با مطالعات اخیر درباره اثر غلظت پلی آلومینا سیالزان بر اندازه الیاف الکتروریسی‬ ‫‪‬‬
‫شده‪ ،‬دارد و نشان می دهد که قطر الیاف با افزایش غلظت پلیمر افزایش می یابد‪ .‬الیاف با کاهش میزان پلیمر‪،‬‬
‫سخت و متخلخل شده و شکلی نامنظم پیدا می کنند‪ .‬تشکیل حفره ها ممکن است به دلیل کندانس رطوبت در‬
‫طی فرآیند الکتروریسی اتفاق بیفتد‪،‬در طول الکتروریسی‪ ،‬دمای جت چرخان با تبخیر حالل افت می کند که‬
‫باعث کندانس رطوبت محیط در سطح الیاف می شود‪ .‬قطرات آب کندانس شده حفره هایی را تشکیل می دهند‬
‫که حالل و آب به طور کامل تبخیر شده و الیاف جامد تولید می کنند‪ .‬سخت شدن الیاف در غلظت باالی ‪CNT‬‬
‫ممکن‌است‌به‌واسطه‌افزایش‌میدان‌الکتریکی‌ناشی‌از‌رسانایی‌الکتریکی‌باالی‌‪ CNT‬در محلول پلیمر‪،‬‬
‫اتفاق بیفتد‌‬
‫تصاویر ‪ SEM‬از الیاف الکتروریسی شده در غلظت های مختلف‬
‫‪ MWCNT‬در محلول های پلی آلومینا سیالزان‪025/0 (a,b) .‬‬
‫درصد )‪ 05/0 MWCNT (c,d‬درصد )‪1/0 MWCNT (e,f‬‬
‫درصد ‪ MWCNT‬و )‪ 2/0 (g,h‬درصد ‪ . MWCNT‬مقیاس‬
‫خطی برای ‪ a,b,c‬و‪ g‬برابر است با ‪ 2‬میکرومتر و برای ‪ b,d,f‬و‬
‫‪ h‬برابر است با ‪ 10‬میکرومتر‪ .‬الیاف با افزایش غلظت ‪MWCNT‬‬
‫شکل منظمی پیدا می کنند‌‬
 ‫تصاویر ‪ SEM‬از الیاف الکتروریسی شده از ترکیب درصدهای‬
‫مختلف پلی آلومینا سیالزان و ‪ 20 (a,b) : MWCNT‬درصد‬
‫پلی آلومینا سیالزان و ‪ 2/0‬درصد ‪ 15 (c,d) ،MWCNT‬درصد‬
‫پلی آلومینا سیالزان و ‪ 3/0‬درصد ‪ 10 (e,f) ،MWCNT‬درصد‬
‫پلی آلومینا سیالزان و ‪ 5/0‬درصد ‪ 5 (g,h) ،MWCNT‬درصد‬
‫پلی آلومینا سیالزان و ‪ 2/1‬درصد ‪ .MWCNT‬مقیاس خطی‬
‫برای ‪ a,c,e‬و ‪ g‬برابر است با ‪ 2‬میکرومتر و برای ‪ b,d,f‬و ‪h‬‬
‫برابر با ‪ 10‬میکرومتر است‪‌ .‬‬
 ‫تصاویر ‪ SEM‬برای الیاف سرامیکی پیرولیز شده از ترکیب‬
‫درصدهای مختلف پلی آلومینا سیالزان و ‪(a,b) :MWCNT‬‬
‫‪ 20‬درصد پلی آلومینا سیالزان و ‪ 2/0‬درصد ‪(c,d) ،MWCNT‬‬
‫‪ 15‬درصد پلی آلومینا سیالزان و ‪ 3/0‬درصد ‪(e,f) ،MWCNT‬‬
‫‪ 10‬درصد پلی آلومینا سیالزان و ‪ 5/0‬درصد ‪(g,h) ،MWCNT‬‬
‫‪ 5‬درصد پلی آلومینا سیالزان و ‪ 2/1‬درصد ‪ .MWCNT‬مقیاس‬
‫خطی برای ‪ a,c,e‬و ‪ g‬برابر است با ‪ 2‬میکرومتر و برای ‪ b,d,f‬و‬
‫‪ h‬برابر است با ‪ 10‬میکرومتر‌‬
‫‪ CNT‬های منفرد از سطوح شکاف خورده بیرون زده که دانسیته آن با‬ ‫‪‬‬
‫غلظت ‪ CNT‬افزایش یافته است و پراکندگی بسیار مناسبی برای ‪CNT‬‬
‫ها توسط ‪ P3HT-b-PPEGA‬و جهت گیری خوبی از نانولوله ها در‬
‫طول محور الیاف ارائه می کند‪ .‬در مرحله بعد الیاف پلی آلومینا‬
‫سیالزان‪CNT /‬در‌‪‌1۰۰۰‬درجه‌سانتی‌گراد‌به‌مدت‌یک‌ساعت‌‬
‫تحت‌آرگون‌پیرولیز‌می‌شود‪‌.‬تصاویر‌‪( SEM‬شکل ‪ )5‬برای الیاف‬
‫سرامیکی ‪ SiCNAl‬نشان می دهد که ساختار الیاف و ‪ CNT‬های هم‬
‫راستا علی رغم ‪ 28‬درصد جمع شدگی الیاف در طول پیرولیز‪ ،‬بدون‬
‫تغییر باقی می مانند‪‌.‬‬
‫در این مقاله به منظور مطالعه جهت گیری ‪ CNT‬ها درون الیاف سرامیکی‪،‬خصوصیات نمونه باریکی از الیاف را با ‪ TEM‬اندازه گیری‬ ‫‪‬‬

‫شده است‪ .‬اگرچه‪ TEM ،‬ابزار موثری برای مشاهده جهت گیری نانولوله ها در نانوالیاف الکتروریسی شده می باشد‪ ،‬الیاف سرامیکی با‬
‫اندازه های میکرومتریبرای تصویربرداری مستقیم ‪ TEM‬مناسب نیستند‪ .‬بنابراین‪ ،‬بخشی از الیاف سرامیکی با ‪ FIB‬و با استفاده از منبع‬
‫یونی گالیوم مایع حذف شده اند‪.‬‬

‫‪ MWCNT‬ها (با قطر ‪ 15‬تا ‪ 20‬نانومتر) ساختار استوانه ای تیره تری در ماتریکس سرامیکی نسبت به ماتریکس یکپارچه دارند‪ .‬کامال‬ ‫‪‬‬

‫مشهود است که ‪ MWCNT‬ها در طول قابل توجهی در محور الیاف همراستا شده اند‪ .‬این مشاهدات نشان می دهد که ‪ CNT‬ها‪ ،‬به‬
‫واسطه جریان چاه و نیروهای شدید جت الکتروریسی‪ ،‬به خوبی در محلول پراکنده شده و به صورت موازی با محور الیاف همراستا قرار‬
‫گرفته اند‪ .‬پیش از اعمال میدان الکتریکی به قطره محلول پلی آلومینا سیالزان ‪ CNT ،CNT/‬ها مانند ذرات میله ای شکل رفتار می‬
‫کنند که به صورت تصادفی در قطره وجود دارند‪ .‬در طول الکتروریسی‪ ،‬هنگامی که میدان الکتریکی به قطره اعمال می شود و هرم‬
‫تیلور را می سازد‪ ،‬جریان چاه‪ ،‬که به آن جریان هامل نیز می گویند‪ ،‬باعث می شود که ‪ CNT‬ها به تدریج در طول جت الکتروریسی‬
‫همراستا شوند‪.‬‬
‫‌‬
‫نمونه الیاف سرامیکی نازک حاصل (حدود ‪ 150‬نانومتر) با ‪ TEM‬تست شده اند (شکل ‪ .)d-a6‬شکل های ‪ c-a6‬تصاویر ‪ TEM‬بخش های مختلف بر روی‬ ‫‪‬‬

‫الیاف سرامیکی ‪‌3/۰(CNT/SiCNAl‬درصد‌‪ )CNT‬می باشد‪ ،‬درحالی که شکل ‪ d6‬تصویری با وضوح باال از یک ‪ MWCNT‬تکی درون الیاف است‪.‬‬

‫‌‬

‫شکل ‪ :6‬تصاویر ‪ TEM‬از )‪ (a-c‬برش ‪ FIB‬از الیاف سرامیکی ‪ MWCNT/SiCNAl (d) MWCNT‬درون‬
‫الیاف سرامیکی (مقیاس خطی برای ‪ a-c‬یک میکرومتر و برای ‪ 50 d‬نانومتر است)‪ .‬نقطه های تیره‬
‫آلودگی های ‪ Ga‬انباشته شده در طول آماده سازی نمونه های الیاف باریک برای ‪ TEM‬توسط ‪FIB‬‬
‫همراستایی ‪ CNT‬های درگیر در الیاف الکتروریسی شده به شدت وابسته‬ ‫‪‬‬
‫به کیفیت پراکندگی ‪ CNT‬ها می باشد‪ .‬الکتروریسی محلول های‬
‫پلیمری که ‪ CNT‬ها در آن به خوبی پراکنده نشده باشند‪ ،‬معموال منجر‬
‫به تولید الیافی با برآمدگی هایی شامل توده های ‪ CNT‬خوااهد شد‪.‬‬
‫‪ CNT‬های همراستا شده بدون هیچ درهم رفتگی درون الیاف سرامیکی‪،‬‬
‫به وضوح پراکندگی بسیار مناسبی از ‪ CNT‬ها با ‪ P3HT-b-PPEGA‬و‬
‫همراستایی مناسبی از ‪ CNT‬در طول الکتروریسی نشان می دهد‌‬
 ‫شکل ‪ :7‬طیف رامان الیاف الکتروریسی شده با درصد وزنی های مختلف از ‪.MWCNT‬‬
‫شدت قله ها کاهش می یابد و یک جابجایی با کاهش غلظت ‪ MWCNT‬مشاهده می شود‌‬
‫شکل ‪ :8‬منحنی تعیین خصوصیات ‪ I-V‬برای یک الیاف سرامیکی تکی ‪ SiCNAl/MWCNT‬رفتار‬
‫غیرخطی نشان می دهد‪ .‬تصویر زمینه الیاف تکی بین دو الکترود پالتینی را نشان می دهد‪.‬‬
 ‫‪ MWCNT‬های درگیر با ماتریس های پلی آلومینا سیالزان‪ ،‬دو قله شدید نشان می دهند‪ .‬قله‬ ‫‪‬‬
‫شدید در ‪ ، cm-1 1302‬باند ‪ D‬را می توان به عنوان بی نظمی بر اساس تاثیر محدود اندازه ذرات یا‬
‫اعوجاج شبکه گرافیتی در نظر گرفت‪ .‬قله شدید بعدی در ‪ cm-11588‬اتفاق می افتد که باند ‪ G‬نام‬
‫دارد و بر اساس ارتعاش اتم های کربن هیبرید شده ‪sp2‬بر ‪ MWCNT‬ها می باشند‪.‬‬
‫شدت هر دو قله با افزایش غلظت ‪ MWCNT‬افزایش می یابد‪ ،‬در حالی که نرخ شدت بین دو قله‬ ‫‪‬‬
‫‪ ID/IG‬ثابت باقی می ماند‪ .‬همچنین قله ها‪ ،‬با افزایش غلظت ‪ MWCNT‬از ‪ 2/0‬درصد به ‪ 2/1‬درصد‪،‬‬
‫کمی جابجایی (‪ 6‬تا ‪ ) cm-1 9‬به سمت تعداد موج کمتر نشان می دهند‪.‬‬
‫برای مطالعه خصوصیات الکتریکی الیاف سرامیکی ‪ ، MWCNT/SiCNAl‬الیاف را در اتانول با امواج‬ ‫‪‬‬
‫اولتراسونیک پراکنده کرده اند تا الیاف تکی به دست آید‪ .‬الیاف سرامیکی تکی به دست آمده‪ ،‬بر روی‬
‫یک سوبسترای ‪SiO2/Si‬طرحدار‌از‌طال‌شده‌الیه‌نشانی‌قطره‌ای‌می‌شوند‪‌.‬‬
‫‌الیاف‌تکی‌انتخاب‌شده‌برای‌اندازه‌گیری‌های‌‪ I-V‬نزدیک به دو الکترود طالی مجاور می باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫سپس الیاف با قراردادن ‪ Pt‬با ‪ ،FIB‬به این الکترودها متصل شده اند‪ .‬از آنجایی که فلز گالیوم در ‪FIB‬‬
‫به عنوان منبع یونی برای تصویربرداری استفاده می شود و ‪ Pt‬ممکن است در طول الیاف انباشته‬
‫شود تا آن را رسانا کند‪ ،‬ترکیب درصد عنصری سطح الیاف با آنالیز طیف سنجی پراش انرژی )‪(EDS‬‬
‫بررسی می شود‪‌ .‬‬
 ‫هیچ ردی از آلودگی ‪ Pt‬و ‪ Ga‬بر روی سطح الیاف پس از انباستگی موفق الکترودهای ‪Pt‬‬ ‫‪‬‬
‫یافت نشده است و این نشان می دهد که رسانایی الکتریکی منحصرا از الیاف کامپوزیت می‬
‫باشد‪.‬‬
‫تعیین خصوصیات ‪ I-V‬برای الیاف تکی ‪ 2/1( MWCNT‬درصد)‪ /‬سرامیکی (شکل ‪ )8‬رفتار‬ ‫‪‬‬
‫غیرخطی مشابه با الیاف ‪/MWCNT‬پلی وینیل استات نشان می دهد‪ .‬ثابت شده است که‬
‫خصوصیات غیرخطی منحنی ‪ I-V‬برای الیاف کامپوزیت سرامیک‪ MWCNT/‬می تواند ناشی‬
‫از ماهیت شبه فلزی ذاتی کامپوزیت سرامیک‪ MWCNT/‬باشد و همچنین ممکن است‬
‫مبتنی بر مقاومت تماسی در تماس فلز و شبه فلز باشد و عموما به عنوان تماس شاتکی‬
‫شناخته می شود‪ .‬رسانایی ‪ dc‬الیاف سرامیک‪ 2/1( MWCNT/‬درصد) از شیب منطقه‬
‫خطی تعیین خصوصیات ‪ I-V‬اندازه گیری می شود‪ ،‬همانطور که از شکل ‪ 8‬پیداست‪.‬‬
‫رسانایی به دست آمده )‪ (1.58×10-6S/cm‬بیش از ‪ 500‬برابر بزرگتر از سرامیک ‪SiCNAl‬‬ ‫‪‬‬
‫)‪ (3.43×10-9‬می باشد‪ .‬این نتایج نشان می دهد که نانولوله های هم راستا در الیاف‬
‫سرامیکی در افزایش رسانایی الکتریکی سهیم هستند‪ .‬تاثیرات غلظت ‪ CNT‬بر خصوصیات‬
‫مکانیکی الکتریکی الیاف ‪/CNT‬سرامیک اخیرا تحت بررسی می باشد‪‌ .‬‬
 ‫‪ MWCNT‬از طریق الکتروریسی محلول های پلی آلومینا سیالزان با ‪ MWCNTs‬که به خوبی‬ ‫‪o‬‬
‫پراکنده)دیسپرس) شده و سپس پیرولیز آن به دست می آید‪.‬‬
‫پلی(‪-3‬هگزیل تیوفن)‪-b-‬پلی (پلی(اتیلن گالیکول)متیل اتر اکریلیت))‪ ، (P3HT-b-PPEGA‬که یک‬ ‫‪o‬‬
‫کوپلیمر دسته ای مزدوج سازگار با پلی آلومینا سیالزان می باشد‪ ،‬برای عامل دار کردن سطوح ‪MWCNT‬‬
‫با ‪ PPEGA‬مورد استفاده قرار می گیرد و از یک روش غیرتهاجمی برای پراکندگی نانولوله های کربنی در‬
‫محلول کلروفرم پلی آلومینا سیالزان بهره می گیرد‪.‬‬
‫الکتروریسی محلول های ‪/MWCNT‬پلی آلومینا سیالزان‪ ،‬الیاف پلیمری با ‪MWCNT‬های‌هم‌راستا‌‬ ‫‪o‬‬
‫تولید‌می‌کند‌که‌‪ MWCNT‬ها در راستای جت الکتروریسی با یک جریان چاه‪ ،‬جهت گیری می شوند‪.‬‬
‫پیرولیز متعاقب الیاف کامپوزیت به دست آمده‪ ،‬الیاف سرامیکی با ‪ MWCNT‬هم راستا تولید می کند‪.‬‬
‫مطالعه تاثیر پلیمر و غلظت ‪ CNT‬بر ساختار الیاف نشان می دهد که اندازه الیاف با افزایش غلظت پلیمر‬ ‫‪o‬‬
‫افزایش می یابد‪ ،‬در حالی که میزان ‪ CNT‬بیشتر در محلول پلیمر منجر به تولید الیاف نازک تر می شود‬
‫که ناشی از افزایش قابلیت هدایت می باشد‪.‬‬
‫هم با خصوصیات ‪ SEM‬و هم با ‪ TEM‬برای پلیمر و الیاف سرامیکی‪ ،‬می توان به جهت گیری متحدالشکل‬ ‫‪o‬‬
‫‪ CNT‬ها در راستای الیاف دست یافت و مبین پراکندگی عالی ‪ CNT‬ها و جهت گیری مناسب ‪ CNT‬از‬
‫طریق الکتروریسی می باشد‪.‬‬
‫هدایت الکتریکی الیاف سرامیکی با ‪ 2/1‬درصد ‪ MWCNT‬های هم راستا در حدود ‪1.58 × 10-6 S/cm‬‬ ‫‪o‬‬
‫اندازه‌گیری‌شده‌است‪‌،‬که‌بیشتر‌از‌‪‌5۰۰‬برابر‌سرامیک‌بالک‌)‪ (3.43 × 10-9 S/cm‬می باشد‪.‬‬
‫این دیدگاه روشی همه جانبه برای پراکندگی ‪ CNT‬در محلول پلیمری پیش سرامیک فراهم می کند و‬
‫دیدگاه جدیدی برای یکپارچه سازی ‪ CNT‬ها در سرامیک ها ارائه می دهد‌‬