Вы находитесь на странице: 1из 370

АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ

ДЮВЛЯТ НЕФТ ШИРКЯТИ

«АзНЕФТ» ИСТЕЩСАЛАТ БИРЛИЙИ

АЗЯРБАЙЪАН ДЮВЛЯТ ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ ВЯ


ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИК ТЕХНИКАСЫ ЕЛМИ-ТЯДГИГАТ
ИНСТИТУТУ

АЗЯРБАЙЪАН НЕФТ СЯНАЙЕСИНДЯ


ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИНИН ВАЩИД
ИДАРЯЕТМЯ СИСТЕМИ

БАКЫ -2007
2
«АЗЯРБАЙЪАН НЕФТ СЯНАЙЕСИНДЯ ЯМЯЙИН
МЦЩАФИЗЯСИНИН ВАЩИД ИДАРЯЕТМЯ СИСТЕМИ» -
Азярбайъан Дювлят Ямяйин Мцщафизяси вя Тящлцкясизлик
Техникасы Елми-Тядгигат Институту (Э.О. Мирщейдярова,
М. А. Мещрабов, А. Т. Рящманова) тяряфиндян ишляниб
щазырланмышдыр.
«ВАЩИД СИСТЕМ» Азярбайъан Нефт вя Газ Сянайеси иш-
чиляри Щямкарлар Иттифагы Республика Комитяси, «АзНефт» Истещ-
салат Бирлийи иля разылашдырылмыш, Азярбайъан Республикасы Дювлят
Нефт Ширкяти тяряфиндян тясдиг едилмишдир. «Ващид Систем»ин
тясдиги иля «Азярбайъан Нефт Сянайесиндя Ямяйин Мцщафизясини
идаря етмяйин ващид системи», Маариф няшриййаты-1966-ъы ил,
сяняди юз гцввясини итирмиш щесаб олунур.

3
Нефт сянайесиндя ямяйин мцщафизясинин идаряетмя системи
мювъуд ганунвериъилик вя норматив актларла тянзимлянян комп-
лекс тяшкилати, техники, методик, инзибати вя диэяр васитялярдян иба-
рят олмагла, нефт сянайесиндя тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяРаити-
нин тямин едилмясиня йюнялдилмиш, ямяйин мцщафизяси сащясиндя
ишлярин ващид гайда цзря тяшкил олунмасыны мцяййянляшдирян рящ-
бяр сяняддир.
Ващид систием Дювлят Нефт Ширкяти, онун бирликляри, идаря,
мцяссися вя онларын структур бюлмяляриндя ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы цзря ишлярин бцтцн вязифяли шяхсляр тяряфин-
дян ващид гайда цзря тяшкилини низамламагла, тящлцкясиз вя саь-
лам ямяк шяраитинин тямин олунмасында онларын вязифя борълары-
ны, ишчилярин тящлцкясиз иш цсулларына юйрядилмяси гайдаларыны,
ямяк шяраитинин вязиййятиня нязарятин тяшкили вя апарылмасыны, ис-
тещсалат сащяляриндя ямяк ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гай-
да, норма, стандартларын вя диэяр норматив – техники сянядлярин
тялябляриня риайят олунмасына нязарят етмя йолларыны мцяййян
едир.

4
Ы ЩИССЯ

1.ЯСАС МЦДДЯАЛАР.

1.1 Ямяйин мцщафизясинин ващид идаряетмя системи нефт


сянайесиндя истещсалатын комплекс идаряетмя системинин
елементляриндян бири олмагла, ямяйин мцщафизяси сащясиндя
ишлярин тящлцкясиз тяшкилинин ващид тяляблярини мцяййян едир. Ващид
систем Азярбайъан Дювлят Нефт Ширкяти, онун мцяссися вя
тяшкилатларында ямяк просеси заманы ишчилярин саьламлыьынын вя иш
габилиййятинин мцщафизясиня йюнялдилмиш сосиал-игтисади, техники,
санитарийа-эиэийена, мцалиъя-профилактик, щцгуги вя тяшкилати
тядбирляр комплексинин щазырланмасы, гябул едилмяси вя щяйата
кечирилмяси цзря тяляблярин ващид системини мцяййян едир.
1.2 Ямяйин мцщафизясинин ващид идаряетмя системи
истещсалатда тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин мягсядйюнлц-
програмлы формалашмасына йюнялдилмиш, ганунвериъилик актлары
вя норматив сянядлярля ясасландырылмыш, бир-бириля гаршылыглы ялагяли
сосиал-игтисади, техники, тяшкилати комплекс тядбирлярдян, метод
вя васитялярдян ибарятдир.
Ващид систем кеййфийятли, йцксякмящсулдар вя сямяряли
ямяк цчцн тящлцкясиз вя саьлам шяраитин тямини цзря тяшкилати-
профилактик тядбирлярин ващид гайдада ишляниб щазырланмасыны,
щяйата кечирилмясини мцяййянляшдирир вя низамлайыр.
1.3 Ямяйин мцщафизясинин идаряетмя просеси рящбяр вя
идаряетмя апаратынын ишчиляринин йцксякмящсулдар вя тящлцкясиз
ямяк шяраитинин йарадылмасына йюнялдилмиш мягсядйюнлц бирэя
фяалиййятинин мяъмусудур.
1.4 Идаряетмя просесинин зярури елементляри ашаьы-
дакылардыр:
-идаряетмя обйектляринин вя идаряедиъи параметрлярин
(амиллярин) мювъудлуьу;
-мягсяддян кянара чыхмаларын вя нормадан йайын-
маларын гиймятляндирилмяси цчцн мялуматларын тящлили вя
ишлянмяси;

5
-идаряетмя мягсядиля мцвафиг гярарларын гябулу вя
обйектя идаряедиъи тясирин эюстярилмяси;
-коллективин тяшкили вя фяалиййятинин узлашдырылмасы цчцн
мягсядйюнлц тясир.
Ямяйин мцщафизясинин идаряедилмяси мялуматларынын топ-
ланмасы вя гиймятляндирилмясиндян, ямяк шяраити эюстяриъиляринин
мювъуд тялябляриндян кянара чыхмаларын ашкар едилмясиндян вя
обйектя мягсядйюнлц идаряедиъи тясирин эюстярилмясиндян ибарят-
дир.
Ямяйин мцщафизяси нормаларындан вя тялябляриндян кянара
чыхма щалларынын мцяййянляшдирмяк вя оператив сурятдя арадан
галдырмаг, ямяйин тящлцкясизлийини тямин етмяк, гязалары,
бядбяхт щадисяляри тюрядян сябяблярин гаршысыны алмаг мягсядиля,
идаряетмя обйектинин вязиййяти щаггында мялумат, тящлили вя
мцвафиг гярарлаырн гябул едилмяси цчцн мцтямади олараг бцтцн
идаряетмя органларына тягдим олунмалыдыр.
1.5 Идаряетмя принсипляри - идаряетмя субйектляринин идаря-
етмянин еффективлийинин тямини мягсядиля рящбяр тутдуглары
обйектив сурятдя ясасландырылмыш рящбяр гайдалар, ясас
мцддяалар, давраныш нормаларыдыр.
Идаряетмянин ясас принсипляри тякбашына вя коллеэиал рящ-
бярлик, сащя вя ярази идаряетмянин ялагяляндирилмяси, тясяррцфатын
планлы сурятдя идаря олунмасы, кадрларын сечилиб йерляшдирилмяси,
ямяйин мадди вя мяняви щявясляндирмянин тяшкилидир.
1.6 Ямяйин мцщафизясини идаряетмянин ясас мягсяди-
истещсалатын сямярялилийини йцксялтмяк, мящсулун кейфиййятини
йахшылашдырмаг цчцн тящлцкясиз вя саьлам иш шяраити йаратмаг,
ямяк просесиндя ишчилярин саьламлыьынын вя иш габилиййятинин мц-
щафизясини тямин етмякдир.
Мягсядя чатма мцяййян идаряетмя функсийаларыны щяйата
кечирмякля реаллашыр.
1.7 Ямяйин мцщафизясини идаряетмя системи-истещсалатын
идаряетмя просесинин тяркиб щиссясидир вя бу системин ян мцщцм
функсийасы, ямяйин мцщафизяси сащясиндя ишлярин тяшкили вя ялагя-
ляндирилмясидир.

6
Бу функсийайа ашаьыдакы елементляр дахилдир:
- Азярбайъан Дювлят Нефт Ширкяти вя онун структур бюл-
мяляринин ямяйин мцщафизяси сащясиндя вязифяляри;
-рящбяр вя мцщяндис–техники ишчилярин вязифя тялиматларына
щюкмян дахил едилмякля, бирликлярин, мцяссися вя тяшкилатларын ин-
зибати, идаря вя техники хидмятляриня ямяйин мцщафизяси сащясиндя
щяваля едилмиш вязифя боръларынын, щцгуг вя мясулиййятляринин
дягиг бюлцшдцрцлмяси;
- ямяйин мцщафизясинин идаряетмя системинин фяалиййятиндя,
сямярялилийинин планлашдырылмасында вя буна нязарят едилмясиндя
бцтцн идаряетмя сявиййяляри цзря ямяйин мцщафизяси вя тящлцкя-
сизлик техникасы хидмятляринин тяшкиледиъи вя ялагяляндириъи ролу;
- ямяйин мцщафизяси цзря иш планларынын, гайдаларын, стан-
дартларын вя диэяр норматив сянядлярин бцтцн тялябляринин йериня
йетирилмясинин тямини.
1.8 Ямяйин мцщафизясинин ващид идаряетмя системи ашаьыдакы
мясялялярин щяллиня йюнялдилмишдир:
- истещсалатын идаря олунмасынын бцтцн сявиййяляриндя ямя-
йин мцщафизяси сащясиндя ишлярин тяшкилинин тякмилляшдирилмяси;
- ишчиляря тящлцкясиз иш цсулларынын юйрядилмясиндя ващид
тялимляндирмя гайдаларынын гябул едилмяси;
- истещсалат аваданлыгларынын вя истещсалат просесляринин тящ-
лцкясизлийинин тямин едилмяси;
- истещсалат тяйинатлы обйектлярин лайищяляндирилмяси, ти-
килмяси вя истисмара верилмяси мярщяляляриндя ямяйин мцщафизяси
тялябляриня риайят олунмасы;
- бина вя отагларын нормал вязиййятдя сахланылмасы;
- ямяк шяраитинин санитар-техники нормалашдырылмасы;
- ишчилярин фярди мцщафизя васитяляри иля тямин едилмяси;
- ишчиляря санитар-мяишят хидмятляринин эюстярилмяси;
- истещсалатда бядбяхт щадисялярин вахтында вя дцзэцн
тящгиг олунмасы, гейдя алынмасы, онларын баш вермя сябябляринин
арадан галдырылмасынын тямини;
- тящлцкясиз ямяк шяраитинин тямини цчцн апарылан ишлярдя
фящлялярин, гуллугчуларын вя мцщяндис-техники ишчилярин щявяслян-

7
дирилмяси вя фяаллыьынын артырылмасы, бу ишляря эениш ишчи кцтлясинин
вя Щямкарлар Иттифагы фяалларынын ъялб едилмяси;
- ямяк вя истещсалат интизамынын мющкямляндирилмяси;
- ишчилярин ямяйин тящлцкясизлийи цзря гайдаларын,
нормаларын вя тялиматларын тялябляриня риайят етмяляринин тямини;
- рящбяр вя мцщяндис-техники ишчилярин ямяйин тящлцкясиз-
лийиня эюря мясулиййятинин артырылмасы.
Эюстярилян мясялялярин щялли мцяссися, тяшкилат, бирлик вя
Щямкарлар Иттифаглары тяшкилатларынын рящбяр вя мцщяндис-техники
ишчилярин бирэя фяалиййяти иля, онларын иш функсийалары вя вязифя боръ-
ларына мцвафиг сурятдя дахил етмякля тямин олунур..
1.9 Ямяйин мцщафизясинин идаряетмя меййары кямиййят вя
кейфиййятля ифадя олунан ямяк тящлцкясизлийи эюстяриъиляридир.
Бир чох тящлцкяли вя зярярли истещсалат амиллярини юлчмяк вя алы-
нан нятиъяляри бу амиллярин ямяк тящлцкясизлийи цзря гайдаларла,
нормаларла, стандартларла вя диэяр норматив-техники сянядлярля
мцяййян едилмиш норматив вя йа оптимал эюстяриъиляри иля мцга-
йися етмяк олар.
1.10 Ямяйин мцщафизясини идаряетмяйин ващид системинин
щцгуги вя норматив ясасыны ашаьыдакылар тяшкил едир:
- Азярбайъан Республикасынын Конститусийасы (1995-ъи ил 12
нойабр);
-Азярбайъан Республикасынын Ямяк Мяъялляси (2001-ъу ил );
-Ямяйин мцщафизяси мясяляляри цзря Назирляр Кабинетинин
гярарлары;
-Тящлцкясизлик гайда вя нормалары, стандартлары;
-Ямяйин мцщафизяси мясяляляри цзря Азярбайъан Дювлят Нефт
Ширкятинин гярар вя эюстяришляри, Щямкарлар Иттифагы, Дювлят
нязарят органларынын гярарлары вя гятнамяляри, сащя тяшкилати-
методик вя рящбяр сянядляр.
1.11 Ямяйин мцщафизясинин идаряетмя системиндя идаряет-
мя обйекти тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин арадан галл-
дырылмасы, ямяйин аьырлыьы вя эярэинлийинин психо-физиоложи амилляри-
нин оптималлашдырылмасы, ятраф мцщитин эюстяриъиляринин
нормалара уйьунлашдырылмасы (щярарятин, рцтубятин, щава ахыны-

8
нын, ишыгландырылманын, сясин, титряйишин, щаванын газла, тозла
чирклянмясинин вя с.) йолу иля тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраити
йарадылмасы просесидир.
1.12. Ямяйин мцщафизясинин ващид идаряетмя системиндя
идаряедиъи органлар мцяссися, тяшкилат, бирлик рящбярляри, онларын
ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятляри вя мцва-
фиг Щямкарлар Иттифагы комитяляридир.
1.13. Ямяйин мцщафизясини ващид идаряетмя органлары:
- Азярбайъан Республикасы Дювлят Нефт Ширкяти цзря -
Ширкятин рящбярлийи вя Ширкятин структур бюлмяляринин ряисляри;
- бирликлярдя, идарялярдя-баш директор (ряис), онун мца-
винляри вя онларын табелийиндя олан функсионал бюлмялярин
рящбярляри (шюбяляр, хидмятляр вя с.).
- мцяссисялярдя, тяшкилатларда-ряис (мцдир, директор), онун
мцавинляри вя онларын табелийиндя олан функсионал вя истещсалат
бюлмяляринин рящбярляри (шюбя, хидмят, сех, сащя вя с.);
- истещсалат бюлмяляриндя (сех, сащя, бригада вя с.) бу
бюлмялярин рящбярляри, онларын мцавинляри, усталар, иш иърачылары
вя с.
1.14. Ямяйин мцщафизясинин ващид идаряетмя системиндя
гябул едилмиш термин вя анлайышлар:
- Дювлят Нефт Ширкяти, Ширкятин апараты, она билаваситя
табе олан бирликляр, трестляр, идаряляр вя онларын структур
бюлмяляри;
- бирликдя, идарядя - бирлийин, идарянин апараты, она
билаваситя табе олан мцяссисяляр, тяшкилатлар вя онларын структур
бюлмяляри;
-мцяссися, тяшкилат - бирлийя, трестя, идаряйя билаваситя табе
олан бцтцн мцяссисяляр, тяшкилатлар, онларын истещсалат бюлмяляри;
-сех–мцяссисялярдя, идарялярдя, тяшкилатларда истещсалат
просесляриндя иштирак едян хцсуси бюлмя;
-уста– истещсалат просесиндя билаваситя иш рящбяри ( усталар,
иш иърачылары, механикляр, енерэетикляр, технологлар, буруг,
гурьу, платформа, стансийа, нювбя, бюлмя, дястя вя с. ряисляри).

9
1.15. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти – бцтцн идаряетмя сявиййяляриндя билаваситя ямяйин
мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы мясяляляриля мяшьул олан
ишчиляр групу вя йа айры-айры ишчиляр.

10
ЫЫ ЩИССЯ

АЗЯРБАЙЪАН НЕФТ СЯНАЙЕСИНДЯ ЯМЯЙИН


МЦЩАФИЗЯСИ ЦЗРЯ ИШЛЯРИН ТЯШКИЛИ ЩАГГЫНДА
ЯСАСНАМЯ.

1. ЦМУМИ МЦДДЯАЛАР.

1.1 Бу Ясаснамя Азярбайъан Республикасынын Ямяк


Мяъялляси, Азярбайъан Республикасы Дювлят Нефт Ширкяти, онун
структур бюлмяляри, бирликляри, идаря вя мцяссисяляри, бирэя
мцяссисяляри, тяшкилатлары щаггында мцвафиг Ясаснамяляр, щюкц-
мятин мцвафиг гярар вя гятнамяляри, Азярбайъан Республикасы
вя диэяр юлкялярин Нефт сянайеси вя диэяр тясяррцфат сащяляриндя
ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилиндя габагъыл тяърцбя нязя-
ря алынмагла ишляниб щазырланмышдыр.
1.2 Ясаснамядя Нефт Ширкятиндя, онун бирлик, идаря вя
мцяссисяляриндя ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин тяшкили, координа-
сийасы вя тянзимлянмяси гайдалары, Нефт Ширкятинин, бирликлярин,
идаря вя мцяссисялярин функсийаларынын низамланмасы, бирликлярдя,
идаря вя мцяссисялярдя тящлцкясиз ямяк шяраитинин тямини цзря
мясул шяхслярин вязифя борълары, норма вя гайдаларын позулма-
сына эюря онларын мясулиййяти мцяййян едилмишдир.
1.3 Идаряетмянин бцтцн сявиййяляриндя ямяйин мцщафизяси
цзря ишлярин ясас истигамятляри тящлцкясиз вя саьлам ямяк
шяраитинин йарадылмасына, тямининя, истещсалат вя ямяк
интизамынын мющкямляндирилмясиня, истещсалатда гайда вя гану-
нлара риайят олунмасына йюнялдилмиш сосиал-игтисади вя тяшкилати
комплекс тядбирлярин планлы сцрятдя щяйата кечирилмясиндян
ибарятдир.
1.4. Истещсалатда тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраити йарат-
маг вя ону тямин етмяк цчцн бцтцн мясулиййят идарялярин,
мцяссисялярин, онларын структур бюлмяляринин рящбярляринин
цзяриня дцшцр.

11
2. АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЮВЛЯТ НЕФТ
ШИРКЯТИНДЯ ВЯ ОНУН СТРУКТУР БЮЛМЯЛЯРИНДЯ
ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ ЦЗРЯ ИШЛЯРИН ТЯШКИЛИ

2.1 АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЮВЛЯТ


НЕФТ ШИРКЯТИ

2.1.1 Азярбайъан Республикасы Дювлят Нефт Ширкятинин


башлыъа вязифяляриндян бири истещсалатда саьлам вя тящлцкясиз
ямяк шяраитинин йарадылмасы вя тямини, истещсалат хясарят-
алмаларынын, пешя хястяликляринин вя гязаларын гаршысынын алынмасы
цзря елм вя техниканын йени наилиййятляринин, габагъыл
тяърцбянин, мцасир васитя вя цсулларын истещсалатда тятбигинин
тяшкил едилмясиндя ибарятдир.
2.1.2 Истещсалатда ямяк шяраитинин мцнтязям сурятдя
йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы, ямяйин мцщафизяси цзря
ишлярин тяшкилинин тякмилляшдирилмясиня йюнялдилмиш елми-техники
сийасятин щяйата кечирилмясиндя бирликляря, мцяссисяляря йардым
едир.
Гцввядя олан ямяк ганунвериъидийинин, тящлцкясизлик
норма вя гайдаларынын, ЯТСС стандартларынын истещсалат сащя-
ляриндя дцзэцн тятбигини вя онлара ъидди риайят олунмасыны тямин
едир, тякмилляшдирилмяси цзря тяклифляри ишляйиб щазырлайыр вя
мцвафиг Дювлят органларына мцзакиря цчцн тягдим едир.
2.1.3 Истещсалатда ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы мясяляляри цзря Дювлят гярарларынын щяйата
кечирилмясини тяшкил едир.
2.1.4 Ямяйин мцщафизяси мясяляляри цзря гцввядя олан
сащя гайдаларынын, ЯТСС стандартларынын, нцмуняви тялиматларын
вя диэяр рящбяр вя норматив-методик сянядлярин йенидян бахыл-
масыны вя йени сянядлярин ишляниб щазырланмасыны тяшкил едир.
2.1.5 Пешя хястяликляринин профилактикасына, истещсалат
хясаряталмаларынын, бядбяхт щадисялярин, гяза вя йаньынларын

12
гаршысынын алынмасына йюнялдилмиш мювъуд цсул вя васитялярин
тякмилляшдирилмяси, йени цсул вя тящлцкясиз ямяк васитяляринин йа-
радылмасы цзря тядбирлярин ишлянмяси вя щяйата кечирилмясини тяшкил
едир.
2.1.6 Щямкарлар Иттифагы иля бирликдя коллектив мцга-
вилялярин ясас истигамятлярини мцяййян едир, онларын баьланмасыны
вя гейдиййатыны тяшкил едир, щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
Бирлик, мцяссися вя тяшкилатларда коллектив мцгавилялярин йериня
йетирилмясинин эедишини вя щяр ил онларын йекун нятиъялярини
гиймятляндирир.
2.1.7 Щямкарлар Иттифагы иля бирликдя ямяк шяраитинин йах-
шылашдырылмасы, ямяйин мцщафизясинин вя санитар-саьламлашдырма
тядбирляринин комплекс планларыны ишляйиб щазырлайыр, тясдиг едир,
лазыми мадди - техники вя малиййя ресурслары айырмагла бу планын
йериня йетирилмясини тямин едир.
Бу планларын йериня йетирилмясинин йекун нятиъялярини щяр ил
мцзакиря едир.
2.1.8 Ямяк вя истещсалатын тяшкилинин тякмилляшдирилмяси,
ишчилярин ямяйинин тящлцкясизлик дяряъясинин артырылмасы цзря елми
тядгигатларын апарылмасыны, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасына йюнялдилмиш елм вя техниканын наилиййят-
лярини истещсалата тятбигини вя ямяйин мцщафизяси сащясиндя га-
багъыл тяърцбянин щяйата кечирилмясини тяшкил едир.
2.1.9 Мцяссися вя тяшкилат рящбярляринин ямяк ганун-
вериъилийиня, тящлцкясизлик норма вя гайдаларына, ЯТСС стан-
дартларына дцзэцн риайят етмяляриня, ямяйин мцщафизяси цзря
ямр вя эюстяришлярин йериня йетирмяляриня вя ашкар едилмиш нюг-
санларын арадан галдырылмасы цчцн мцвафиг тядбирлярин вахтында
эюрцлмясиня мцяссися дахили нязаряти тяшкил едир вя щяйата кечирир.
2.1.10 Дювлят Нефт Ширкятинин истещсалат сащяляриндя
ямяйин мцщафизяси цзря бцтцн тяшкилаты ишляря рящбярлик едир вя
онун координасийасы Нефт Ширкятинин мяркязи апаратынын хцсуси
функсионал бюлмяси-ятраф мцщитин горунмасы, ямяйин мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы шюбяси щяйата кечирир.

13
Нефт Ширкятинин ямяйин мцщафизяси хидмяти ишчилярин саь-
лам вя тящлцкясиз ямяк шяраити иля тямин олунмасыны, пешя хяс-
тяликляринин вя истесалат хясаряталмаларынын гаршысынын алынмасы
цзря ишлярин даима тякмилляшдирилмясини тяшкил едир, щямчинин ишчи-
лярин ямяк шяраитинин тящлцкясизлик норма вя гайдаларынын
тялябляриня уйьун олмасына инзибати нязаряти щяйата кечирир.
2.1.11 Нефт Ширкятин витсе-президентляри рящбярлик етдикляри
истещсалат сащяляри цзря ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик тех-
никасына даир мясялялярин щяллиня рящбярлик едирляр.
2.1.12 Ямяйин мцщафизяси цзря бцтцн ишляря цмуми
рящбярлийи ширкятин биринъи витсе-президенти щяйата кечирир.

2.2. НЕФТ ВЯ ГАЗ ЩАСИЛАТЫ ШЮБЯСИ

2.2.1 Нефт вя газын чыхарылмасы, щазырланмасы вя нягли сащя-


синдя истещсалатын тяшкилиня, техника вя технолоэийанын тяк-
милляшдирилмясиня, ишчилярин ямяк шяраитинин йцнэцлляшдирилмясиня
вя саьламлашдырылмасына, елми – техники тяряггийя вя габагъыл
тяърцбяйя, интеграсийайа йюнялмиш техники сийасяти щяйата кечирир.
2.2.2 Нефт вя газын чыхарылмасы, щазырланмасы вя нягли
сащясиндя ятраф мцщитин (торпаьын, щаванын, суйун)
чирклянмясинин гаршысыны алан тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны
вя щяйата кечирилмясини ялагядар гурумларла бирликдя тямин едир.
2.2.3 Нефтгазчыхарма сащясиндя тящлцкясизлик техникасы
гайдаларына ямял олунмасына вя ашкар олунмуш чатышмазлыгларын
ляьв едилмясиня, Ширкятин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы шюбясинин рящбяринин эюстяришляринин йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
2.2.4. Дяниз юзцлляринин, щидротехники гурьуларын вя диэяр
нефтгазчыхарма обйектляринин хцсуси мцщафизя вя хиласедиъи
васитялярля тямин олунмасына, бу васитялярдян дцзэцн истифадя
етмя гайдаларына юйрядилмясиня нязарят едир
2.2.5 Ширкятин ялагядар структур бюлмяляри иля бирликдя гу-
йуларын мцяййян едилмиш режимдя тящлцкясизлик гайда вя
нормаларын тялябляриня уйьун истисмар олунмасыны, гуйуаьзы

14
аваданлыьын тясдиг едилмиш лайищяйя вя техноложи схемляря
мцвафиг гурашдырылмасына нязарят едир.
2.2.6. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы шюбяси
иля бирликдя нефт вя газын щасилаты просесиндя ямяйин йцнэцлляш-
дирилмяси вя саьламлашдырылмасы цчцн йени техникадан техналоэи-
йаларын ишлянмясиндя тящлцкясизлик гайда, норма вя
стандартларын тялябляринин тямин едилмясиня йардым эюстярир вя
нязарят едир.
2.2.7 Нефт вя газын щасилаты цчцн йени йарадылмыш гурьу,
аваданлыг, алят, механизм, нязарят-юлчц ъищазлары, автомат-
лашдырылмыш идаря системляринин сынаг ишляриндя иштирак едир, онларын
тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартларын тялябляриня уйьун-
луьуна даир ряй верир.
2.2.8 Истещсалат сащяляриндя аваданлыг, алят вя механизм-
лярин, йцкгалдырыъы гурьу вя васитялярин тящлцкясизлик гай-
даларынын, норма вя стандартларын, тялиматларын, техники истисмар
паспортларынын, диэяр техники-норматив сянядлярин тялябляриня уй-
ьун олараг истифадя олунмаларына, онларын планлы хябярдарлыг тя-
мир ъядвялляринин тяртиб едилмясиня вя щайата кечирилмясиня ня-
зарят едир.
2.2.9 Гуйуларын тямири бригадаларынын саз алят, гурьу вя
аваданлыгларла тямин олунмасында бирликляря вя мцяссисяляря
йардым эюстярир вя нязарят едир.
2.2.10 Мцяссисялярдя Ширкятин ямяйин мцщафизяси хидмяти
тяряфиндян ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилинин комплекс
йохламаларында иштирак едир. Шюбялярин ишчиляри нефт вя газ щасилаты
сащяляриндя ямяйин мцщафизяси сащясиндя ишлярин тяшкилиня,
тящлцкясизлик гайда, норма вя тялиматларына риайят олунмасына
нязарят едирляр, ашкар олунмуш чатышмазлыгларын арадан галл-
дырылмасы цзря лазыми тядбирляр эюрцрляр, бу мясялялярин щяллиндя
практики йардым эюстярирляр.
2.2.11 Билаваситя Нефт Ширкятиня табе олан бирликлярин, идаря
вя мцяссисялярин рящбярляринин, баш мцтяхяссисляринин тящ-
лцкясизлик гайдалары цзря аттестасийа комиссийаларынын юз сащяси

15
цзря ишиндя иштирак едир, йохлама тестляри цчцн суаллары ишляйиб ща-
зырлайыр.
2.2.12 Дювлят Нефт Ширкятинин, Дювлят нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифаглары Комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын
ямяйин мцщафизясиня вя тящлцкясизлик техникасына даир ямр вя
гярарларынын, сярянъам вя эюстяришляринин бирликлярдя, идаря вя
мцяссисялярдя йериня йетирилмясиня нязарят едир.

2.3 ГАЗМА ШЮБЯСИ

2.3.1 Гуйуларын газылмасы цчцн лайищялярин, эеоложи-техники


тапшырыгларын норматив-техники сянядляр ясасында тяртиб
едилмясиндя газма идаряляриня йардым эюстярир вя бу сянядлярдя
эюстярилян техноложи просесляря, гуйуйа бурахылаъаг газма аляти
компановкасы вя бору кямярляри конструксийасына, бору
кямярляринин кейфиййятли сементлянмясиня нязарят едир.
2.3.2 Гуйуларын тикинтиси вя газылмасы сащясиндя техника вя
технолоэийанын тякмилляшдирилмясиня, истещсалатын тяшкилиня, иш-
чилярин ямяк шяраитинин саьламлашдырылмасына вя йцнэцл-
ляшдирилмясиня йюнялдилмиш техники сийасяти щяйата кечирир.
2.3.3 Газмада аьыр вя бюйцк щяъмли просеслярин, ял ямяйини
йцнэцлляшдирян вя ишчилярин тящлцкясизлийини тямин едян комплекс
механикляшдирмя, автоматлашдырма тядбирляринин щазыр-
ланмасында газма идаряляриня йардым эюстярир вя онларын щяйата
кечирилмясиня нязарят едир.
2.3.4 Газма аваданлыгларынын, газма заманы баш веря
биляъяк мцхтялиф гязаларын вя тязащцрлярин (газ, су, нефт) мящлул
туллантыларына вя ачыг фонтана кечмясинин гаршысыны алмаг мяг-
сядиля гуйуаьзы аваданлыьын сечилмясиндя, тясдиг едилмиш схемя
ясасян гурашдырылмасында, техноложи просеслярин тящлцкясизлик
гайда вя нормаларын, мцвафиг тялиматларын тялябляриня уйьун

16
апарылмасында бирликляря, газма идаряляриня йардым эюстярир вя
нязарят едир.
2.3.5 Газмада йени йарадылмыш техноложи просеслярин, ава-
данлыгларын, гурьу вя алятлярин, газма мящлулунун кейфиййятини
йахшылашдыран аьырлашдырыъы вя кимйяви маддялярин сынаьында, он-
ларын истещсалатда тятбиг олунмасында бирликляря, газма
идаряляриня кюмяклик эюстярир вя иштирак едир.
2.3.6 Дювлят нязарят органларынын, Дювлят Нефт Ширкятинин
Щямкарлар Иттифаглары Комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын
ямяйин мцщафизясиня вя тящлцкясизлик техникасына даир ямр вя
гярарларынын, сярянъам вя эюстяришляринин бирликлярдя, трестлярдя,
идаря вя мцяссисялярдя йериня йетирилмясиня нязарят едир.
2.3.7 Мцяссисялярдя Нефт Ширкятинин ямяйин мцщафизяси
хидмяти вя уйьун шюбяляр тяряфиндян ямяйинк мцщафизясинин
вязиййятинин, ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилинин комплекс
йохламаларында иштирак едир. Истещсалат сащяляриндя ямяйин мц-
щафизяси сащясиндя ишлярин тяшкилиня, тящлцкясизлк гайда, норма вя
тялиматлара риайят олунмасына нязарят едир, ашкар едилмиш по-
зунту вя чатышмазлыгларын арадан галдырылмасы цзря лазыми тяд-
бирляр эюрцр, мейдана чыхан мясялялярин щяллиндя практики йардым
эюстярир.

2.4. НЕФТ ЕМАЛЫ ШЮБЯСИ

2.4.1 Нефт емалы сехляриндя, гурьуларында, насосханаларын-


да, нефт тутумларынын бору кямярляринин истисмарында вя диэяр
сащялярдя истещсал просесляринин тящлцкясизлик гайда вя норма-
ларына уйьун тяшкилиня нязарят едир.
2.4.2 Мцяссисялярдя, заводларда, сехлярдя, гурьуларда,
сащялярдя ямяк ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда вя норма-
ларына риайят олунмасына нязарят едир.
2.4.3 Нефт емалы мцяссисяляриндя ишчилярин ямяк шяраитини
йцнэцлляшдирян вя саьламлашдыран,технолоэийанын тякмилляшдирил-
мясиня йюнялдилмиш техники сийасяти щяйата кечирир.

17
2.4.4 Йени нюв аваданлыгларын, техноложи просеслярин ла-
йищяляринин тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартларына уйьун-
луьуна нязарят едир
2.4.5 Нефт емалы обйектляриндя ямяк шяраитинин йах-
шылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы, истещсалат хясаряталма-
ларынын вя пешя хястяликляринин, гязаларын, йаньынларын, партлайыш
вя зящярлянмялярин гаршысыны алан тяшкилати-техники тядбирлярин
ишляниб щазырланмасында иштирак едир.
2.4.6 Нефт емалы мцяссисяляриндя ямяйин мцщафизяси
хидмяти тяряфиндян кечирилян ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин вя
ямяк шяраитинин комплекс йохламаларында иштирак едир.
2.4.7 Нефт емалы гурьуларынын, аваданлыгларынын вя диэяр
истещсалат васитяляринин нязарят-юлчц ъищазлары иля тяъщиз олун-
масына, онларын саз вязиййятдя сахланылмасына нязарят едир.
2.4.8 Нефт емалы гурьуларында, нефт мящсуллары йыьылан ту-
тумларда (чянлярдя), онларын нягли мянтягяляриндя
партлайышларын, йаньынларын гаршысыны алан тядбирлярин щяйата
кечирилмясиня, щямин обйектлярин йаньынсюндцрмя васитяляри вя
аваданлыглары иля тяъщиз олунмасына нязарят едир.
2.4.9 Нефт емалы сехляриндя, гурьуларында вя диэяр
истещсалат сащяляриндя ямяк шяраитини йахшылашдыран, ишчилярин
тящлцкясизлийини тямин едян просеслярин, аваданлыгларын,
ъищазларын, механизмлярин тятбиг едилмясиндя бирликляря, мцясси-
сяляря, заводлара, бюлмяляря йардым эюстярир вя нязарят едир.
2.4.10 Нефт Ширкятинин, Дювлят нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяйин мцщафизясиня даир
ямрляринин, гярарларынын, сярянъамларынын йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
2.4.11 Нефт емалы гурьуларында, сехляриндя вя диэяр истещ-
салат обйектляриндя олдуьу заман ямяк ганунвериъилийиня, тящ-
лцкясизлик гайда вя нормаларына риайят олунмасыны йохлайыр,
ашкар етдийи позунтуларын арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр
эюрцр.

18
2.5 ЭЕОЛОЭИЙА ВЯ ЭЕОФИЗИКА ШЮБЯСИ

2.5.1 Эеофизики ишлярин апарылмасында, гуйуларын тядгигиндя


тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасы вя тямини цзря
ишлярин тяшкилиня цмуми рящбярлик едир.
2.5.2 Вязифяли шяхсляр тяряфиндян ямяк ганунвериъилийиня,
тящлцкясизлик гайда вя нормаларын тялябляриня риайят едилмясиня
нязарят едир.
2.5.3 Гуйуларда тядгигат, эеофизики ишлярин апарылмасы
заманы, истисмар кямяринин дешилмяси (перфорасийа),гуйу
лцлясинин партладылмасы ишляринин тяшкилиня вя тящлцкясиз
апарылмасына нязарят едир.
2.5.4 Тядгигат, эеофизики, партлайыш ишляринин апарылмасы
цчцн гуйуларын саз гуйуаьзы аваданлыгларла, алятлярля,
ъищазларларла, йцкгалдырыъы васитялярля вя диэяр техника иля тямин
олунмасына нязарят едир.
2.5.5 Нефтин, газын, газконденсатынын чыхарылмасыны
артырмаг мягсядиля эеоложи-техники тядбирлярин щазырланмасы
заманы гуйуларда вя гуйуаьзы аваданлыгларда гязаларын баш
вермямясиня нязарят едир.
2.5.6 Баш вермиш гяза вя бядбяхт щадисялярин тящгигиндя,
онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырлан-
масында вя вахтында йериня йетирилмясиндя иштирак едир.

2.6 НЕФТ ВЯ ГАЗ ЙАТАГЛАРЫНЫН


ИШЛЯНМЯСИ ШЮБЯСИ

2.6.1 Нефт йатагларынын ишлянмясиндя тящлцкясиз вя саьлам


ямяк шяраитинин тямини цзря бирликлярин, идаря вя мцяссисялярин
фяалиййятиня рящбярлик едир.
2.6.2 Тящлцкясизлик гайда вя норма тяляблярини нязяря
алмагла, нефт йатагларынын ишлянмяси лайищяляринин вя техноложи
схемлярин щазырланмасыны вя мцзакирясини тяшкил едир.

19
2.6.3 Юз сащясиндя ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы цзря истещсалат хясаряталмаларынын, пешя хястя-
ликляринин, зящярлянмялярин, нефт фонтанларынын, гяза, партлайыш, вя
йаньынларын гаршысыны алан тядбирлярин ишляниб щазырланмасында
иштирак едир.

2.7 ЕЛМ ВЯ ТЕХНИКА ШЮБЯСИ

2.7.1. Нефт Ширкятинин аидиййятлы шюбяляри иля бирликдя


тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин тямини цзря елми-техники,
елми-тядгигат ишляринин апарылмасы, йени техниканын, габагчыл тех-
нолоэийанын, истещсалатда аьыр ямяк тяляб едян просеслярин
механикляшдирилмяси вя автоматлашдырылмасы планларынын щазыр-
ламасыны тяшкил едир, бу ишляри ялагяляндирир вя онларын йериня
йетирилмясиня нязарят едир..
2.7.2 Истещсалатын тяшкилинин тякмилляшдирилмясиня, механик-
ляшдирилмя сявиййясинин йцксялдилмясиня, ямяйин йцнэцлляш-
дирилмясиня йюнялдилмиш йени техники васитялярин, габагъыл
техноложи просеслярин тятбигиндя бирликлряря, идаря вя мцяссисяляря
йардым эюстярир вя нязарят едир.
2.7.3 Елми-тядгигат вя лайищя-конструктор тяшкилатларынын
ямяйин мцщафизяси сащясиндяки тематик план ишля-
ринин,лайищяляринин мцзакирясиндя иштирак едир.
2.7.4 Ямяйин мцщафизяси хидмятинин тяклифи иля ямяк тящлц-
кясизлийи мясяляляри цзря йени вя гуввядя олан норматив-техники
сянядлярин, стандартларын йенидян ишлянмясиндя иштирак едир.
2.7.5 Тящлцкясиз ямяк шяраитинин тяминини нязяря алмагла,
автоматлашдырма системляринин вя васитяляринин, автомат-
лашдырылмыш идаряетмя системляринин инкишафы истигамятлярини
мцяййянляшдирир.
2.7.6 Ямяк шяраитинин йцнэцлляшдирилмяси вя саьламлашдырыл-
масы, истещсалатын тяшкилинин тякмилляшдирилмяси мягсяди иля идаря-
етмя васитяляринин, системлярин, ъищазларын, автоматлашдырылмыш
техники васитялярин истещсалы цзря елми-техники вя тяърцбя-конс-
труктор ишлярини тяшкил едир.

20
2.7.7 Истещсалат аваданлыгларынын вя техноложи просеслярин
тящлцкясизлийини тямин едян ъищазларын, автоматлашдырылма сис-
темляринин, автоматик идаряетмя васитяляринин тятбигини тяшкил
едир .
2.7.8 Нефт Ширкятинин елмин наилиййятляринин, йени
техниканын вя техноложи просеслярин истещсалата тятбиги сащясиндя
ямр вя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят едир.

2.8 ЯТРАФ МЦЩИТИН ГОРУНМАСЫ, ЯМЯЙИН


МЦЩАФИЗЯСИ ВЯ ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИК ТЕХНИКАСЫ ШЮБЯСИ

2.8.1 Бирликлярин, идарялярин, мцяссисялярин ямяйин


мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти ишчиляринин ямяйин
мцщафизяси цзря ишляринин ващид гайдада тяшкилини вя апарылмасыны
тямин едир, онларын бу сащядя фяалиййятляриня тяшкилати - методик
рящбярлийи щяйата кечирир.
2.8.2 Бирликлярдя, идаря вя мцяссисялярдя ямяк ганун-
вериъилийиня, тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартларына,
ишчилярин ишя гябул вя ишдян азад едилмя, башга ишя кечирилмя
гайдаларына
риайят едилмясини, вахташыры тибби мцайинядян кечмялярини, зярярли
ямякшяраитиня эюря эцзяштлярин, компенсасийаларын, хцсуси
эейимин, хцсуси айаггабыларын, фярди вя коллективмцщафизя васи-
тя-
ляринин верилмясини, гадынларын вя эянълярин ямяйиндян дцзэцн
истифадя олунмасыны, щямчинин йухары тяшкилатларын, Дювлят Нефт
Ширкятинин, Дювлят Нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары
комитяляринин ямяк мцщафизяси мясяляляриня даир ямрляринин, эюс-
тяришляринин йериня йетирилмясини бирликлярин, идарялярин,
мцяссисялярин мцвафиг шюбяляри, хидмятляри васитясиля щяйата
кечирир вя буна нязаряти едир.
2.8.3 Бирликлярдя, идарялярдя, мцяссисялярдя ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы цзря комплекс тядбирляр планынын ишляниб
щазырланмасына методик вя тяшкилати рящбярлик едир вя онларын
йериня йетирилмясиня нязарят едир.

21
Ямяйин мцщафизяси цзря мяркязляшдирилмиш тядбирлярин
смета хярълярини, Щямкарлар Иттифагы комитяси иля разылашдырмагла
тяртиб вя онларын йериня йетирилмясиня нязарят едир, бу мясяля
щаггында йекун ряй верир.
2.8.4 Ширкятин диэяр аидиййятли шюбяляри вя Щямкарлар
Иттифагы иля бирликдя бирликлярдя, идаря, мцяссися вя тяшкилатларда
ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилинин, ямяк шяраитинин,
тящлцкясизлик гайда вя нормаларына риайят олунмасынын, рящбяр
ишчилярин щазырки Ващид системля мцяййян едилмиш вязифя
боръларыны йериня йетирмяляринин вязиййятинин вахташыры
йохланылмасыны тяшкил едир вя йохламанын нятиъясиня ясасян
мцвафиг тядбирляр эюрцр.
2.8.5 Йени нюв аваданлыгларын вя техноложи просеслярин
тящлцкясизлик гайда вя нормаларын, стандартларын тялябляриня уй-
ьунлуьа нязарят едир.
2.8.6 Мцвафиг елми-тядгигат вя лайищя конструктор тяшкилат-
ларында ишлярин тящлцкясизлийинин тямини мягсядиля аваданлыг, ъи-
щаз, тяртибат, гурьу вя апаратларын даща мцкяммял конструк-
сийаларынын истещсалат шяраитиня, санитарийа-эиэийена нормаларына
вя истещсалат естетикасынын тялябляриня ъаваб верян йени нюв
хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя диэяр фярди мцщафизя
васитяляринин ишляниб щазырланмасынын тяшкилиня йардым эюстярир.
Фярди мцщафизя васитяляриня даир техники тяляб вя шяртляри,
стандартлары мцзакиря едир вя тясдигя щазырлайыр.
2.8.7 Тящлцкясизлик гайдаларынын, стандартларын, нцмуняви
тялиматларын, ясаснамялярин вя диэяр ямяк мцщафизясиня аид
норматив– методик сянядлярин ишляниб щазырланмасы, тамамлан-
масы цчцн елми-тядгигат институтларыны вя ишлярин эюрцлмясини
малиййяляшдирян бирликляри, трестляри, мцяссисяляри мцяййянляшдирир
вя бу барядя Нефт Ширкяти рящбярлийиня тяклифляр верир. Ишляниб
щазырланмыш сянядлярин бахылмасыны вя мцвафиг гайдада тясдиг
едилмясини тяшкил едир.
2.8.8 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы цзря
елми-тядгигат институтуну ъялб етмякля истещсалат хясаряталмА-
ларынын, пешя хястяликляринин, бядбяхт щадисялярин сябяб вя

22
шяраитини юйрянир, бу щагда материаллары цмумиляшдирир вя
Ширкятин диэяр бюлмяляри иля бирликдя онларын гаршысынын алынмасы
цзря тядбирляри ишляйиб щазырлайыр.
2.8.9 Йени нюв хцсуси эейимин, хцсуси айаггабыларын, фярди
вя коллектив мцщафизя вя хиласедиъи васитялярин йарадылмасы,
ишчиляря верилян хцсуси эейимин, хцсуси айаггабыларын истифадя
мцддятляриндя, зярярли ямяк шяраитиня эюря верилян эцзяштлярин,
компенсасийаларын мябляьиндя вя мцддятляриндя дяйишикликляр
апарылмасы цчцн Республиканын мцвафиг тяшкилатларына мцраъият
етмяк цчцн Нефт Ширкяти рящбярлийиня тяклифляр верир.
2.8.10. Мцяссисялярдя ишчилярин тящлцкясиз иш цсулларына
юйрядилмяляриня, онларын ихтисасларынын артырылмасы сащясиндя
ишлярин дцзэцн апарылмасына нязаряти тяшкил едир.
2.8.11 Мцяссисялярдя Азярбайъан Республикасы Назирляр
Кабинети вя Азярбайъан Республикасы Щямкарлар Иттифаглары
Конфедерасийасынын Иъраиййя комитяси тяряфиндян 20 феврал 2000-
ъи ил тарихли 27 сайлы гярары иля тясдиг едилмиш «Истещсалатда бядбяхт
щадисялярин тящгиг едилмяси вя учота алынмасы гайдалары»на
риайят олунмасына нязарят едир.
2.8.12 Мцяссисялярдя ямяк шяраитини писляшдирян, бядбяхт
щадисяляри тюрядян сябябляри тящлил едир, ямяк шяраитинин йахшылаш-
дырылмасы вя бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы мягсядиля
тядбирлярин щяйата кечирилмяси цчцн бирликлярин, идарялярин, мцяс-
сисялярин рящбярляриня, мцвафиг мцтяхяссисляриня тяклифляр верир.
2.8.13 Тящлцкясизлик гайдаларынын, нцмуняви тялиматларын
вя диэяр ямяйин мцщафизясиня даир сянядлярин няшриндя, чохалдыл-
масында бирликляря, трестляря, мцяссисяляря йардым едир.
2.8.14 Бирликлярдя, идарялярдя вя мцяссисялярдя вя онларын
истещсалат сащяляриндя саьлам вя тящлцкясиз ямяк шяраитинин
йарадылмасына йюнялдилмиш тяшкилати ишлярин эяляъякдя йахшылашды-
рылмасы вя тякмилляшдирилмяси цзря тяклифляри ишляйиб щазырлайыр вя
Ширкятин рящбярлийиня тягдим едир.
2.8.15 Нефт Ширкятинин аидиййятли шюбяляри иля бирликдя
ашаьыдакы тядбирлярин щяйата кечирилмясиндя иштирак едир:

23
- ямяйин мцщафизяси мясяляляри цзря сорьу китабчаларынын,
каталогларын, нцмуняви тялиматларын вя диэяр мялумат-тяшвигат
вя дярслик материалларынын няшриндя;
- ямяйин мцщафизяси сащясиндя габагъыл иш тяърцбясинин
юйрянилмяси, цмумиляшдирилмяси вя йайымында;
- ямяйин мцщафизяси цзря елми-практики конфрансларын, сащя
вя реэионал мцшавирялярин кечирилмясиндя;
- хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя диэяр фярди мцщафизя
васитяляринин нювляринин вя мцщафизя хцсусиййятляринин ямяк
шяраитиня уйьунлуьунун юйрянилмясиндя.
2.8.16 Ямяйин мцщафизясиня даир шюбянин цнванына эялмиш
яризяляря, шикайятляря, тяклифляря бахыр вя онлара ъаваб верир.
2.8.17 Нефтгазчыхарма сащясиндя, гуйуларын газылмасында,
нефтин вя газын емалы заводларында вя диэяр мцяссисялярдя, сащя-
лярдя газын, нефтин, зярярли кимйяви маддялярин вя мящсулларын,
тозун вя диэяр маддялярин щавайа, дянизя, торпаьа бура-
хылмасынын гаршысынын алынмасына нязарят едир.
2.8.18 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысыны алан йени нюв
аваданлыгларын, гурьуларын, механизмлярин вя истещсалат просесс-
ляринин сынаьынын апарылмасында иштирак едир вя онларын иши
щаггында юз ряйини билдирир.
2.8.19 Дювлят нязарят органларынын ятраф мцщитин чирклян-
мясинин гаршысыны алмаг мягсядиля вердикляри ямрлярин, сярян-
ъамларын йериня йетирилмясиня нязарят едир.

2.9 ОПЕРАТИВ ИДАРЯЕТМЯ ВЯ ДИСПЕТЧЕР ШЮБЯСИ

2.9.1 Бирликлярин, идарялярин, мцяссисялярин вя диэяр структур


бюлмялярин нормал иш эедишиня вя тяшкилиня нязарят едир, онлары бир
бири иля ялагяляндирир, зярури щалларда оператив истещсалат
мясялялярини щялл едир вя бу гурумларла Ширкят арасында бирбаша
ялагя йарадыр.
2.9.2 Ширкят цзря нефт вя газын щасил едилмяси,
сахланылмасыны, щазырланмасы, емалы просеслярини, нефт вя газ
гуйуларынын газылмасы, нефт мящсулларынын дахили истещлакчылара вя

24
хариъи базара чыхармаг цчцн йцклямя просеслярини тянзимляйир,
ваъиб обйектлярдя апарылан иншаат ишляри барядя эениш
информасийайа малик олмагла йанашы, бу ямялиййатлара мцвафиг
идаря вя тяшкилатлар васитясиля нязарят едир, бу сащядя апарылан
просеслярдя чалышан ишчиляр цчцн тящлцкясиз вя саьлам ямяк
шяраитинин йарадылмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында
иштирак едир.
2.9.3 Ширкятин тясисчилийи иля йарадылан вя щазырда фяалийят
эюстярян мцштяряк мцяссисялярин вя щасилатын пай бюлэцсц цзря
ишляйян Ямялиййат Ширкятинин щасил етдикляри нефтин гябулуну,
Ширкятя аид олан йерли базар нефтинин тящвил верилмясини графикя
уйьун апарылмасына нязарят едир.
2.9.4 Ширкят цзря информасийа вя щесаблама техникасынын
эениш тятбигиндян истифадя едяряк щесабат, учот вя мялуматын
оператив верилмясини тяшкил едир, систематик олараг тякмилляшдирил-
мясиня рящбярлик едир.
2.9.5 Республиканын иъра щакимиййяти органларына вя
тяшкилатларына разылашдырылмыш мялуматларын эюндярилмясини,
онлардан дахил олан мялуматларын оператив сцрятдя гябул едилиб
Ширкятин рящбярлийиня чатдырылмасыны тяшкил едир.
2.9.6 Ширкятин нефтгазчыхарма идаряляриндя баш вермиш гяза
щадисяляри вя мцхтялиф иримигйаслы мцряккябляшмяляр(нефтин, га-
зын чыхарылмасында, щасилатында, няглиндя, сахланылмасында баш
веря биляъяк йаньынлар, партлайышлар, нефт тязащцрляри вя с.
щадисяляр) щаггында ятрафлы мялумат ялдя едир, онларын гаршысынын
алынмасы цзря Ширкятин мцвафиг бюлмяляри иля тящлцкясизлик
тядбирляри ишляйиб щазырлайыр вя лазым эялдикдя, гяза вя
мцряккябляшмялярин ляьви цчцн сяфярбярлийя алынмыш мцвафиг
гурумлар арасында ялагя йаратмагла тяъили тядбирляр эюрцр, бцтцн
эюрцлян ишляр щаггында Ширкятин рящбярлийиня мцтямади олараг
мялумат верир.

2.10 МЕХАНИКА ВЯ ЕНЕРЭЕТИКА ШЮБЯСИ.

25
2.10.1 Йени техника вя технолоэийаларын истещсалата
тятбигини тяшкил едир вя онларын аидиййатлы сащялярдя
мянимсянилмясиня нязарят едир.
2.10.2 Йени техника вя технолоэийанын лайищяляндирилмясиндя,
ишляниб щазырланмасында вя сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир.
2.10.3 Бирлик, идаря вя мцяссисялярдя ямяк шяраитинин йахшы-
лашдырылмасы вя йцнэцлляшдирилмяси цчцн тяляб олунан ава-
данлыгларын вя материалларын алынмасы мясяляляриндя иштирак едир.
2.10.4 Бирлик, идаря вя мцяссисялярдя тящлцкясизлик тяд-
бирляринин, хцсусян йаньындан мцщафизя тятбирляринин йериня йе-
тирилмясиня нязарят едир.
2.10.5 Механика вя енерэетикайа аид ясас вясаитлярин ба-
лансдан силинмясиня даир сянядлярин дцзэцн тяртиб едилмясиня ня-
зарят едир, физики вя мяняви ъящятдян кющнялмиш, тящлцкясизлик тя-
лябляриня ъаваб вермяйян аваданлыгларын балансдан силинмясини
тяшкил едир.
2.10.6 Газма, нефт-мядян, насос-компрессор вя диэяр ава-
данлыгларын техники истисмарынын тякмилляшдирилмяси вя тящлцкясиз
ишлямясинин тямин едилмяси цзря лазыми тядбирляри щяйата кечирир.
2.10.7 Аваданлыгларын тямирини вя техники хидмят
системинин йарадылмасыны тяшкил едир вя йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
2.10.8 Механизмлярин, аваданлыгларын дцзэцн вя тящлцкясиз
истисмарына нязарят едир, ашкар олунан насазлыгларын арадан
галдырылмасы цзря тяклифляр щазырлайыр. Сащядя тядбиг олунан
аваданлыгларын конструктив чатышмазлыглары цзря ирад вя тяклифляри
цмумиляшдирир.
2.10.9 Нефт сянайесинин сащяляри цчцн йарадылан машын вя
аваданлыгларын конструксийаларына олан тящлцкясизлик тялябляриня
риайят олунмасына нязарят едир.
2.10.10 Тящлцкясизлик тяляблярини нязяря алмагла, истисмар,
тямир цзря норматив-техники сянядлярин лайищяляринин ишлянмя-
синдя вя мцзакирясиндя иштирак едир.
2.10.11 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлаш-
дырылмасы мягсядиля аваданлыгларын истисмары иля баьлы истесалат

26
хясаряталмаларынын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб
щазырланмасында иштирак едир.
2.10.12 Енерэетика вя истилик-енержи аваданлыгларынын вя гур-
ьуларынын техники гайдалара мцвафиг истисмарыны вя тямирини тяшкил
едир.
2.10.13 Мцяссисялярдя електрик вя истилик-енержи гурьу вя
аваданлыгларынын планлы ещтийат тямирини вя онлара профилактик
бахышын вахтында вя кейфиййятли кечирилмясини тяшкил вя нязарят
едир.
2.10.14 Електрик аваданлыгларынын вя гурьуларынын сазлан-
масы, техники бахышы цзря методик эюстяришлярин, хцсусиля
мцряккяб гурьу вя аваданлыгларын истисмары вя хидмяти цзря
сащя тялиматларынын ишляниб щазырланмасында иштирак едир.
2.10.15 Нефт сянайеси сащяляри цчцн йарадылан електрик
аваданлыгларынын, машын вя гурьуларын, автоматика васитяляринин
вя ъищазларынын конструксийаларына тящлцкясизлик тялябляринин
ишляниб щазырланмасында иштирак едир.
2.10.16 Електрик аваданлыгларынын истисмары иля баьлы
истещсалат хясаряталмаларынын, пешя хястяликляринин,
зящярлянмялярин, гязаларын, йаньынларын, партлайышларын гаршысынын
алынмасы, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында иштирак едир.
2.10.17 Ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы шюбяси
иля бирликдя, идаря вя мцяссисялярдя ямяк шяраитинин вязиййятинин,
ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин тяшкил олунмасынын комплекс
йохламаларында иштирак едир.
2.10.18 Мцяссислярдя баш вермиш гязаларын, аьыр нятиъяли
бядбяхт щадисялярин тядгигатында, онларын гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин иштляниб щазырланмасында иштирак едир.

2.11 ЭЕОДЕЗИЙА ВЯ ЩИДРОГРАФИЙА ШЮБЯСИ

2.11.1 АРДНШ-нин фяалиййяти иля ялагядар олараг апарылан


эеодезийа, топографийа, картографийа вя макшейдер ишляринин
тяминаты истигамятиндяки ишляря нязаряти тяшкил едир.

27
2.11.2 Ширкятин истещсалат бирликляри тяряфиндян эеодезийа
тяминатына даир щазырланан тяклиф, лайищя вя програмлара бахыр,
онлар щаггында ряй верир.
2.11.3 Эеодезийа юлчц алятляриня вя васитяляриня олан тяля-
баты мцяййянляшдирир, онларын тятбигиня, тящлцкясиз
истисмарынадаир тялимляр тяшкил едир.
2.11.4 Эеодезийа ишляри цзря техники лайищя вя тапшырыгларын,
лайищя-смета сянядляринин експертизасыны тяшкил едир вя онларын
нятиъялярини цмумиляшдирир.
2.11.5 Шюбяйя аид олан ишляр цзря бирликляр, идаряляр, мцяс-
сисяляр, хариъи консорсиумлар вя ямялиййат ширкятляри тяряфиндян
щазырланан тяклиф, лайищя, перспектив план вя програмлара бахыр,
онлары ирад вя тяклиффлярля бирликдя рящбярлийя тягдим едир.
2.11.6 Эеодезийа тяминатына даир норматив сянядлярин
тятбиг едилмясиня вя онларын тялябляриня риайят олунмасына
нязарят едир.
2.11.7Эеодезийа ишляриня даир иъра лайищяляринин Разы-
лашдырылмасы, тящлили вя гябулу просесиня рящбярлик вя нязарят едир.

2.12 ЯСАСЛЫ ТИТИКИНТИ ШЮБЯСИ

2.12.1 Тикинти трестляриндя, тикинти-гурашдырма, тямир-


тикинти идаря вя бюлмяляриндя иш вя просеслярин тящлцкясиз тяшкилин-
дя, ишчиляря тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасында
онларын рящбярляриня, мцтяхяссисляриня йардым эюстярир вя
нязарят едир.
2.12.2 Ясаслы тикинти ишляри цзря нормативлярин вя
норматив сянядлярин ишляниб щазырланмасыны тямин едир.
2.12.3 Истещсалат вя йардымчы обйектлярин тикинтисинин
лайищя-смета сянядляриня тящлцкясизлик гайда,норма вя
стандартларын тялябляринин дахил едилмясиня нязарят едир.
2.12.4 Ширкятин табелийиндя олан тикинти вя лайищя
тяшкилатларынын иши щаггында мялуматы цмимиляшдирир вя тящлил едир.
Тикинти вя йенидянгурма ишляринин эедишиня, мцщцм бурахылыш
обйектляринин тикинтисиня вя сянядлярин тикинти нормаларына, тящлц-

28
кясизлик вя истещсалат санитарийа норма вя гайдаларына
уйьунлуьа нязарят едир.
2.12.5 Ясаслы тикинти, мцалиъяви-профилактик мцяссисялярин
тикинтисини нязяря алмагла,ъари вя перспективли лайищяляри ишляйиб
щазырлайыр.
2.12.6 Тикинти обйектляринин лайиляриня, гцввядя олан
санитарийа нормаларына уйьун олараг, санитар-мяишят отагларынын
тикинтисинин апарылмасына нязарят едир.
2.12.7 Тикинтидя ямяйи йцнэцлляшдирян механизмлярин вя
проссеслярин тятбиг едилмясиндя тикинти трестляринин, идарялярин
рящбярляриня, мцтяхяссисляриня йардым эюстярир вя нязарят едир.
2.12.8 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря комплекс
планда нязярдя тутулмуш обйектлярин тикинтиси, ясаслы тямири вя
йенидян гурулмасы цзря ишлярин вахтында йериня йетирилмясиня ня-
зарят едир.
2.12.9 Тикинтиси баша чатмыш истещсалат вя кюмякчи обйект-
лярин тясдиг олунмуш лайищяляря там уйьун олмасына нязарят
едир, ямяк шяраитини писляшдирян амилляря йол вермямяк шяртииля
истисмара верилмясиня методик рящбярлик едир.
2.12.10 Тикинти трестляриндя, тикинти-гурашдырма, тямир-
тикинти идаряляриндя, нефт емалы мцяссисяляриндя, бюлмяляриндя
ишлярин вя проссеслярин тящлцкясиз тяшкилиндя,ишчилярин тящлцкясиз вя
саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасында онларын рящбярляриня,
мцтяхяссисляриня йардым эюстярир вя нязарят едир.
2.12.11 Тикинти вя диэяр истещсалат сащяляриндя олдугда
Ямяк Мяъяллясиня, тящлцкясизлик гайда вя нормаларына риайят
олунмасыны, тикинтинин лайищяйя уйьун олараг апарылмасыны
мцяййянляшдирир вя ашкар едилмиш позунтуларын, гцсурларын ара-
дан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
2.12.12 Нефт емалы мцяссисяляриндя тикинти-гурашдырма вя
тямир-тикинти ишляринин апарылмасында тящлцкясиз вя саьлам ямяк
шяраитинин йарадылмасы вя тямини цзря ишляря рящбярлик едир.
2.12.13 Нефт емалы обйектляринин тикинтисиндя, ямяк мцща-
физяси цзря норма вя тяляблярин йериня йетирилмясинин тямин
едилмяси мягсяди иля техники нязаряти щяйата кечирир.

29
2.12.14 Обйектлярин, гурьуларын, сехлярин, тикинтиси, йенидян
гурулмасы вя ясаслы тямири цчцн лайищялярин тикинти вя тящлцкясизлик
норма вя гайдаларынын тялябляриня уйьун олараг тяртиб олунма-
сына нязарят едир.
2.12.15 Нефт емалы обйектляринин тикинтиси, йенидян гурул-
масы вя тямири заманы тящлцкясизлик гайдаларына ямял
олунмасына нязарят едир. Обйектлярдя тикинти вя йенидянгурма
ишляринин лайищяйя уйьун апарылмасына техники нязаряти щяйата
кечирир.
2.12.16 Тикинтиси, йенидянгурма ишляри тамамланмыш об-
йектлярин Дювлят комиссийасы тяряфиндян тялимата ясасян гябул
едилмясиня вя истисмара бурахылмасына нязарят едир.
2.12.17 Тикинтидя ямяйи йцнэцлляшдирян вя ишчилярин
тящлцкясизлийини тямин едян йени просеслярин, механизмлярин,
гурьуларын тятбигиндя бирликляря, мцяссисяляря, сехляря йардым
эюстярир вя нязарят едир.
2.12.18 Иш йериндя баш вермиш аьыр вя йа юлцмля нятиъялянян
бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб
щазырланмасына вя йериня йетирилмясиня нязарят едир.
2.12.19 Нефт Ширкятинин, Дювлят нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын
ямйин мцщафизясиня даир ямрляринин, гяарларынын,
сярянъамларынын тикинти трестляриндя, идаряляриндя йериня
йетирилмясиня нязарят едир.

2.13 МАДДИ-ТЕХНИКИ ТЯЪЩИЗАТ ШЮБЯСИ

2.13.1 Бирликлярин, идарялярин, мцяссисялярин сифаришляриня уй-


ьун олараг онларын аваданлыгларла, механизмлярля, гурьуларла,
материалларла, нязарят-юлчц ъищазлары иля, хцсуси эейимля,хцсуси
айаггабыларла, фярди вя коллектив мцщафизя васитялярля тямин
олунмасы цчцн мцвафиг тяшкилатларла мцгавиляляр баьлайыр вя
нязарят едир.
2.13.2Нефт Ширкятинин табелийиндя олан бирлик идаря вя мцяс-
сисялярин мадди-техники тяъщизат шюбялярини ямяк мцщафизяси цзря

30
комплекс тядбирляр планларынын щяйата кечирилмяси цчцн лазыми
аваданлыгларла, материалларла,ишчилярин фярди мцщафизя васитяляри иля
тямин едилмяси цзря ишлярин координасийасыны щяйата кечирир.
2.13.3 Мцяссисялярдя хцсуси эейимин, хцсуси айаггабыларын,
мцщафизя вя хиласедиъи васитялярин тялимата ясасян дцзэцн гябул
едилмясиня, сахланылмасына, ишчиляря верилмясиня нязарят едир.

2.14 НЯГЛИЙЙАТ ВЯ СОСИАЛ- ИНКИШАФ ШЮБЯСИ

2.14.1. Няглиййат идаряляриндя, сехляриндя тящлцкясиз вя


саьлам ямяк шяраитини тямин едян ишлярин эюрцлмясинин тяшкилиня
рящбярлик едир.
2.14.2 Няглиййат васитяляринин истисмары, тямири вя
сахланылмасы, йцклямя-бошалтма ишляринин тящлцкясизлик тяляблярини
нязяря алмагла щяйата кечирилмясини тяшкил едир.
2.14.3 Бирликлярдя, мцяссися вя идарялярдя няглиййат васитя-
ляринин техники истисмар гайдаларына, йол щярякяти тящлцкясилийи
гайдаларына риайят етмяляриня нязаряти тяшкил едир.
2.14.4 Бцтцн няглиййат идаряляриндя йол щярякяти
тящлцкясизлийи цзря хидмятлярин йарадылмасына рящбярлик едир, он-
ларын апардыглары иши тящлил едир вя фяалиййятляринин тякмилляш-
дирилмяси цчцн тядбирляр щазырлайыр.
2.14.5 Няглиййатын щярякяти заманы сцрцъцлярин йол-щярякят
гайдаларына риайят етмяляриня вя йол-няглиййат гязаларына гар-
шысынын алынмасы цзря тядбирляр ишляйиб щазырлайыр вя щяйата кечирир.
2.14.6. Естакадаларын няглиййатын щярякят сцрятини
мящдудлашдыран йол нишанлары иля тяъщиз олунмасына нязарят едир.
2.14.7 Йол щярякяти тящлцкясизлийи ишчиляринин фяалиййятини
йол-няглиййат щадисяляринин гаршысыны алан тядбирлярин щяйата ке-
чирилмясиня йюнялдир.
2.14.8 Няглиййат идаряляринин тямир ишляри цчцн мцвафиг
техноложи аваданлыгларла, гурьу вя алятлярля тямин олунмасына
нязарят едир.

31
2.14.9 Няглиййат идаряляриндя ямяк шяраитини йахшылашдыран
тядбирляр планынын щазырланмасына вя щяйата кечирилмясиня
нязарят едир.
2.14.10 Няглиййат идаряляринин рящбярляриня, мцщяндис-
техники ишчиляриня ямяк мцщафизяси вя йол щярякяти тящлцкясизлийи
мясяляляринин юйрядилмяси цзря тядбирлярин щяйата кечирилмясиня
нязарят едир.
2.14.11 Няглиййат идаряляриндя ямяйин тящлцкясиз тяшкилини,
тящлцкясизлик гайда вя нормаларына, ямяк ганунвериъилийиня
ямял олунмасыны, Дювлят Нефт Ширкятинин, Дювлят нязарят
органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр вя
сярянъамларынын йериня йетирилмясини йохлайыр, ашкар едилян
нюгсанларын арадан галлдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
2.14.12 Бирликлярин, идарялярин, мцяссисялярин сосиал-инкишаф
планларына, тящлцкясизлик гайда вя нормаларыны нязяря алмагла
санитар-мяишят отагларынын, мцалиъя-профилактика мцяссисяляринин,
санаторийаларын тикинтисинин дахил едилмясиня нязарят едир.

2.15 ДЯНИЗ ЮЗЦЛЛЯРИ ВЯ ГУРЬУЛАРЫ ШЮБЯСИ

2.15.1. Дяниз юзцлляринин вя диэяр щидротехники гурьуларын


(естакадаларын, естакадайанын мейданчалаырн, даими дяниз юзцл-
ляринин, Цзян, йарымдалма газма гурьуларынын, лиманларын вя с.)
тикинтиси, истисмары, йенидян гурулмасы, бярпасы, консервасийасы вя
ляьв едилмяси заманы Щидротехники гурьуларын тящлцкясизлийи
щаггында Азярбайъан Республикасы ганунуна, тящлцкясизлик
норма вя гайдаларынын тялябляриня риайят олунмасына нязарят
едир.
2.15.2.Щидротехники гурьуларын техники вязиййятинин вя
истисмар щейятинин ихтисас дяряъясинин бу ганунла вя диэяр
норматив, щцгуги сянядлярля мцяййянляшдирилян норма вя гай-
далара уйьунлуьуна нязарят едир.
2.15.3.Щидротехники гурьуларын гязайа уьрамасы вя зядя-
лянмяси нятиъясиндя баш веря биляъяк бядбяхт щадисялярдя инсан-
ларын щяйатыны, саьламлыьыны, ятраф мцщитин, тясяррцфат обйектлярин

32
мцщафизясини тямин едян тядбирлдярин ишляниб щазырланмасында иш-
тирак едир.
2.15.4.Щидротехники гурьуларда гязаларын вя бядбяхт ща-
дисялярин гаршысынын алынмасы цзря комплекс тядбиолярин ишляниб
щазырланмасына вя щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
2.15.5. Дяниз юзцлляринин, цзян, йарымдалма газма вя ди-
эяр щидротехники гурьулаырн коллектив мцщафизя вя хиласедиъи ва-
ситялярля тяъщиз олунмасына, онлара саз вязиййятдя сахланмасына
нязарят едир.
2.15.6.Дянизин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы цзря тяд-
бирлярин щазырланмасынын вя онларын щяйата кечирилмясини тяшкил
едир.
2.15.7. Цзян вя йарымдалма газма гурьуларынын щям гур-
ьуларынын газылмасы мцддятиндя, щям дя онларын бир газма йе-
риндян диэяриня щярякяти заманы тящлцкясизлик гайда вя
нормаларына, стандартлара, реэистр вя истисмар гайдаларына риайят
етмясиня нязарят едир.
2.15.8. Газма гурьуларынын цзмяйя вя газма ишляринин
апарылмасына йарарлы олмасы щаггында иъазянин алынмасы цчцн
лазимы сянядлярин вахтында реэистря тягдим олунмасына нязарят
едир.
2.15.9. Тикилмякдя олан дяниз юзцлляринин дахили вя хариъи
рабитя системи иля тямин олунмасына нязарят едир.
2.15.10 Дяниз юзцлляринин гяза сигнализасийа системи иля
тямин олунмасына нязарят едир.
2.15.11.Хиласетмя гайыгларынын мясафядян ендирмя вя
галдырма гурьулары иля тямин едилмясиня нязарят едир.
2.15.12 Коллектив хиласетмя васитяляринин саз вязиййятдя ол-
масына,сахланылмасы гайдаларына вя тялиматлара ясасян онлара
техники бахыш кечирилмясиня нязарят едир.
2.15.13 Дяниз юзцлляринин, юзцгалхан, цзян йарымдалма
газма гурьуларынын вя диэяр щидротехники гурьулаырн тикинтиси
модулларын щазырланмасы гуртардыгдан сонра онларын гябул
едилмяси вя истисмара верилмяси цчцн Дювлят Гябул Комиссийасы-
нын ишиндя иштирак едир.

33
2.15.14 Дяниз юзцлляринин вя щидротехники гурьуларын тящ-
лцкясизлийи сащясиндя елми – техники сийасяти щяйата кечирир, ямя-
йин елми тяшкилинин, тякмилляшдирилмиш механизмлярин, йцкгалдырыъы
вя диэяр васитялярин тятбиг олунмасына нязарят едир.
2.15.15 Дяниз юзцлляринин вя щидротехники гурьуларын рящ-
бяр вя диэяр вязифяли ишчиляринин реэистрин гайдаларына, тящлцкясиз-
лик гайда вя нормаларына, йаньын тящлцкясизлийи гайдаларына,
техники истисмар гайдаларына риайят етмяляриня нязарят едир, йол
верилмиш нюгсанларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
2.15.16 АРДНШ–ин, Дювлят нязарят органларынын, Щям-
карлар Иттифаглары комитяляринин платформаларын тикинтисиндя вя
модулларын щазырланмасында ямяйин мцщафизясиня даир ямр-
ляринин, гярарларынын, сярянъамларынын йериня йетирилмясиня ня-
зарят едир.

2.16. ДЯНИЗ НЯГЛИЙЙАТЫ ШЮБЯСИ

2.16.1 АРДНШ –ин иллик истещсалат фяалиййяти иля баьлы дювлят


сифаришляринин йериня йетирилмяси цчцн нефтгазчыхарма, газма, ти-
кинти, эеоложи вя техноложи просесляря лазым олан дяниз
няглиййатынын хидмятинин Ширкятин, истещсалат бирликляринин,
мцяссися вя тяшКилатларын рящбярлийи иля бирликдя вахтында вя
оператив щялл едир, дяниз няглиййаты васитялярини ишинин
еффективлийинин артырылмасы цчцн тяклифлярин щазырланмасы вя онларын
щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
2.16.2 Дяниз няглиййаты васитялярини йанаъаг-сцртэц ма-
териаллары иля тямин етмяк цчцн иллик фонд лимитляринин ишляниб
щазырланмасына вя онларын сямяряли истифадясиня нязарят едир.
2.16.3 Ширкятин Хязярин нефт секторунда нефт-газ щасилатынын
инкишафы програмына уйьун олараг структур бюлмяляри иля бирликдя
дяниз няглиййаты васитяляринин вя лиман гурьуларынын ъари вя
перспектив инкишаф програмынын ишляниб щазырланмасыны тяшкил
едир.

34
2.16.4 Ширкятин структур бюлмяляринин балансында олан
дяниз гялиййаты васитяляринин тязялянмяси мягсяди иля тяклифляр
лайищяси ишщляйиб щазырлайыр вя ширкят рящбярлийиня мялумат верир.
2.16.5. Дяниз няглиййаты васитяляринин вя лиман гурьуларынын
ясаслы тямир, тикинти вя йенидянгурма ишляринин лайищя, смета
сянядляринин щазырланмасыны тяшкил едир вя ишлярин тящлцкясиз
эедишиня нязарят едир.
2.16.6 Ширкятин цзмя вастяляриня тялбя олунан профилактика
вя тямир ишляринин эюрцлямяси мягсядиля кянар тяшкилатларын
эямитямири заводлары иля мцгавилялярин баьланмасына кюмяклик
эюстярир (Донанманын эями тямири заводунда имкан
олмадыгда)
2.16.7 Донанманын вя кянар тяшкилатларын эями тямири
заводларында тямиря дайандырылмыш эямилярдя ишлярин тящлцкясиз
тяшкил олунмасына вя тямирин эедишиня нязарят едир.
2.16.8. Дяниз няглиййаты идаряляриндя тящлцкясиз вя саьлам
ямяк шяраитинин йарадылмасына, няглиййатын тящлцкясиз
щярякятинин тямин едян профилактик тядбирлярин щяйата
кечирилмясиня нязарят едир.
2.16.9 Дяниз няглиййатынын щярякятинин тящлцкясизлийини тя-
мин етмякм мягсяди иля реэистр иля сых ялагя сахлайыр.
2.16.10. Эями щейятляри тяряфиндян лиман мянтягяляриндя
Дювлят эями вя Лиман Нязаряти Мцфяттишлийинин тялябляринин
йериня йетирилмясиня нязарят едир.
2.16.11. Дяниз няглиййаты васитяляринин сахланылмасы, истис-
мары вя тямири, йцклямя-бошалтма ишляринин механикляшдирилмяси
планларынын, тящлцкясизлик тялябляри нязаря алынмагла, ишляйиб ща-
зырлайыр вя щяйата кечирир.
2.16.12 Дяниз няглиййатынын тямири вя техники хидмяти цзря
ишлярин апарылмасыны планлашдырыр вя бу ишлярин вахтында йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
2.16.13 Дяниз няглиййаты васитяляринин идаря едилмясиня вя
онлара хидмят едян шяхслярин мцвафиг щазырлыг дяряъяляри
олмасына нязарят едир.

35
2.16.14 Дяниз няглиййаты васитяляринин коллектив вя фярди
мцщафизя, хиласедиъи васитялярля лазимы мигдарда тямин олунмА-
сына, онларын саз вязиййятдя сахланылмасы, эями щейятинин бу
васитялярдян дцзэцн истифадя етмя гайдаларына юйрядилмясиня
нязарят едир.
2.16.15. Эямилярин вя диэяр Цзян васитялярин Республика
Щидрометереоложи хидмятинин вердийи щава дуруму щаггында
мялуматла тямин олунмасына, онларын щава шяраитиня вя техники
истисмарына уйьун олараг дянизя чыхмаларын нязарят едир.
2.16.16 Дяниз няглиййаты идаряляриндя рящбяр ишчилярин ямяк
ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда вя нормаларына,
тялиматлара риайят етмяляриня, йол верилян нюгсанларын арадан
галдырылмасына нязарят едир.
2.16.17. Донанманын рящбяр ишчиляринин вя мцтяхясисляри-
нин ихтисасларынын вя ямйин тящлцкясизлийи цзря биликляринин йохла-
нылмасынын тяшкилиендя иштирак едир.
2.16.18. Гяза щадисяляринин дцзэцн вя вахтында тящгиг
олунмасына вя гейдя алынмасына нязарят едир, зярури щалларда
бядбяхт щадисяляря сябяб олан щадисялярин тящгигиндя иштирак
едир, сябяблярини тящлил едир вя гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин
ишляниб щазырланмасына вя щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
2.16.19 Нефт Ширкятинин, Дювлят нязарят органларынын, Щям-
карлар Иттифаглары комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын
ямяйин мцщафизясиня даир ямрляринин, гярарларынын,
сярянъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят едир.

2.17. НЕФТИН ВЯ ГАЗЫН СТРАТЕЖИ ПРОБЛЕМЛЯРИНИН


КООРДИНАСИЙАСЫ ДЕПАРТАМЕНТИ.

2.17.1. Ишлянилян йатагларда щасил едилян нефтин вя газын


стратежи проблемляринин, онларын идхал вя ихраъ ямялиййатлдарыны,
бу мясялялярля баьлы техники проблемляри щялл едир, насос вя
компрессор стансийалары цчцн тящлцкясизлик системини йарадыр вя
ишинин иърасыны координасийа едир, Азярбайъан Республикасынын

36
газ САщясинин комплекс инкишафынын стратежи проблемляринин щялли
цзря тядбирляр щазырлайыр.
2.17.2. Енержи вя газ системиндя газын сабит нягли, щямчинин
Сящмдар ъямиййятляр вя Ширкят арасында йаранмыш стратежи проб-
лемлярин щяллини мцвафиг гайдада координасийасы мягсядиля
газын йыьылмасы, нягли вя там щяъмдя емалынын ясасландырылмыш
сявиййядя техники вя игтисади программ лайищясинин тящлцкясиз
ямяк шяраитинин йарадылмасыны нязяря алмагла, ишляниб
щазырланмасыны тямин едир.
2.17.3. Ширкятин вя Сящмдар ъямиййятлярин ващид техники си-
йасяти чярчивясиндя газын щасилаты, йыьылмасы, нягли емалы, йералты
газ анбарларына вурулмасы вя компрессор тясяррцфаты, ващид сис-
темин режим параметрляринин координасийасы сащясиндя
Азярбайъан Республикасынын газ сащясинин комплекс инкишафына
стратежи проблемлярин имканларынын ишляниб щазырланмасыны тямин
едир.
2.17.4. Газ емалы вя бурахылан мящсулун чешидинин
артырылмасы, щабеля онлаырн сатышы, фяалиййятдя олан Азярбайъан
газ емалы заводунун йенидян гурулмасы вя йениляринин тикилмяси
програм лайищясини вя онлаырн тящлцкясизлик системи цзря стратежи
проблемляринин щялли йолларынын ишляниб щазырланмасыны тяшкил едир.
2.17.5. Сазиш йатагларында вя ишлямя мярщялясиндя олан
йатагларда газын нягли ямялиййаты ишинин координасийасыны
тящлцкясизлик гайда вя нормаларыны нязяря алмагла тямин едир.
2.17.6. Департамент ихраъ газ вя нефт кямярлярини нязяря
алмагла, Республика дахили енержи дящлизинин стратежи
обйектляринин баш схеминин тякмилляшдирилмяси, орада тящлцкясиз
ямяк шяраитинин тямин едилмяси системинин йарадылмасы сащясиндя
Ширкят вя Сящмдар ъямиййятляр арасында мцнасибятлярин
координасийасыны тямин едир.
2.17.7. Мцяййян олунмуш гайдада нефт вя газ стратежи
обйектляринин тящлцкясизлик системинин формалашмасы, бу об-
йектлярдя тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасы цзря
тядбирляр ишляйиб щазырлайыр.

37
2.17.8. Сазиш йатаглаырндан газ щасилатынын артымыны нязяря
алараг, Республика енерэетика сащясинин вя Республиканын газ
тяминаты сабит вя сямяряли тямин олунмасы цзря ямялиййатлаырн
координасийасыны тямин едир.
2.17.9. Хариъи базара газ ихраъы програмынын вя онун
тящлцкясизлик системинин ишлшянмясини тяшкил едир.
2.17.10. Газы немалы, нягли, емалдан сонра гуру газ
щалында ихраъы вя бу ямялиййатлаырн тящлцкясиз апарылмасы цзря
тядбирляр системинин ишляниб щазырланмасыны тямин едир.
2.17.11. Газын хариъи базара ихраъы цчцн газ компрессор
стансийаларынын вя маэистрал газ кямярляринин тикилмясиндя
Ширкятин мцвафиг шюбяси иля бирликдя тящлцкясизлик тядбирляринин
ишляниб щазырланмасыны тямин едир.
2.17.12 Нефтин вя газын щасилаты, сахланылмасы вя няглиндя ча-
лышан ишчилярин ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашды-
рылмасы, технолоэийаларын тякмилляшдирилмяси мягсядиля техники
сийасяти щяйата кечирир, ямяйин мцщафизяси тяляблярини нязяря ал-
магла бу сащядя ямялиййатларын тящлцкясиз тяшкил едилмясиня
нязарят едир.
2.17.13 Нефт вя газын щасилатында вя идхалында истисмар
олунан обйектлярин (ясасян компрессор стансийаларынын) вя гур-
ьуларын нормал вя тящлцкясиз ишлямяляри, онларын ясаслы тямири,
йенидян гурулмасы цчцн тящлцкясизлик гайда вя нормаларыны
нязяря алмагла, техники сянядлярин ишляниб щазырланмасында
иштирак едир.
2.17.14. Нефт вя газчыхарма идаряляриндя газын нягли
системляриндя йени тикиляъяк вя реконструксийа олунаъаг комп-
рессор стансийаларынын вя сехляринин лайищяляндирилмясиндя, тикил-
мясиндя вя истисмарында ямяйин тящлцкясизлийи вя йаньындан мц-
щафизяси тядбирляри цзря тяклифлярин, ряйлярин верилмясиндя иштирак
едир.
2.17.15 Нефт вя газын щасилатында, сахланылмасында няглиндя
ямяйин тящлцкясизлийиня даир мясялялярин мцзакирясиндя вя ямя-
йин тящлцкясизлийинин тямининя йюнялдилмиш тядбирлярин щазыр-
ланмасында иштирак едир.

38
2.17.16 Нефт вя газчыхарма идаряляриндя вя газын нягли сис-
темляриндя вя компрессор агрегатларынын истисмарыда ишляйян
рящбяр вя мцщяндис – техники ишчилярин ямяйин тящлцкясизлийи цзря
биликляринин йохланылмасында иштирак едир.
2.17.17 АРДНШ-ин Дювлят нязарят органларынын, Щямкарлар
Иттифагы комитяляринин ямяк мцщафизясиня даир ямр вя
сярянъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят едир.

2.18 МАЛИЙЙЯ, ИГТИСАДИЙЙАТ ИДАРЯСИ

2.18.1 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планынын


щяйата кечирилмяси мягсядиля лазыми вясаитин планлашдырылмасыны
тямин едир.
2.18.2 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планынын
щяйата кечирилмясиня сярф олунан вясаитин малиййяляшдирилмясини
вя дцзэцн хярълянмясини тямин едир.
2.18.3 Ямяйин мцщафизяси цзря тядбирляря сярф олунан хяръляр
щаггында тягдим олунан щесабатлары гябул вя тящлил едир.
2.18.4 Мцяссисялярин мцщасибат шюбяляри тяряфиндян ямяйин
мцщафизяси цзря тядбирляря хярълянян вясаит барядя щесабатларын
вахтында тяртиб вя тягдим едилмясиня нязарят едир.

2.19 ПЕРСОНАЛ ВЯ ЯМЯК ЩАГГЫ ШЮБЯСИ

2.19.1 Структура дахил олан мцяссисялярдя ямяйин тяшкили вя


ямяк щаггы шюбяляринин ишиня методик рящбярлик едир.
2.19.2 Ямяйин тяшкилини вя идаряетмянин габагчыл форма-
ларынын тятбигини, ишчилярин мадди вя мяняви мцкафатландырылмасы
системинин тякмилляшдирилмяси цзря ишлярин планлы сурятдя апарыл-
масыны тямин едир.
2.19.3 Ямяйин тяшкилинин елми ясасландырылмыш цсулларынын
щазырланмасында вя истещсалата тятбиг едилмясиндя, иш йерляриндя
габагъыл вя тящлцкясиз ямяк цсулларынын тятбигиндя мцяссисяляря
йардым эюстярир.

39
2.19.4 Ямяк ганунвериъилийиня, иш вя истиращят режиминя риайят
едилмясиндя, аьыр вя зярярли ямяк шяраитиня эюря ишчиляря эцзяштля-
рин, компенсасийаларын верилмясиндя мцяссисяляря йардым эюстя-
рир.
2.19.5Вязифя тялиматларынын, ясаснамялярин ишляниб щазырлан-
масында вя онларын тяркибиня ямяйин тящлцкясизлийини тямин едян
мясялялярин дахил едилмясиндя мцяссисяляря йардым эюстярир.
2.19.6 Истещсалатда вя тядрис мцяссисяляриндя ямяйин
тящлцкясизлийи мясялялярини нязяря алмагла, ишчилярин ихти-
сасласларынын артырылмасы цзря тялим програмлары ишляйиб щазырлайыр
вя онлаырн щяйата кечирилмясиня нязарят едир.

2.20 ЩЦГУГ ШЮБЯСИ

2.20.1 Бирликлярин, трестлярин, мцяссисялярин вя диэяр


бюлмялярин рящбярляри, баш мцтяхяссисляри, мцщяндис-техники ишчи-
ляри вя фящляляри тяряфиндян ямяк ганунвериъилийин щцгуги
ъящятляринин юйрянилмясиня нязарят едир.
2.20.2. Ямяйин тяшкили вя ямяк щаггы шюбяси иля бирликдя иш
вя истиращят вахтынын режиминя, гадынларын вя йенийетмялярин
ямяйинин истифадяси сащясиндя Ямяк Мяъяллясиня, ишчилярин ишя
гябулу, бир ишдян диэяриня кечирилмяси вя ишдян азад едилмяси
гайдаларына риайят олунмасына инзибати нязарят едир.
2.20.3. Щцгуги сянядлярин, о ъцмлядян дахили ямяк гайда-
ларынын, вязифя тялиматларынын вя диэяр сянядлярин щазырланмасында
бирликляря, трестляря, мцяссисяляря йардым эюстярир, Нефт
Ширкятинин апаратында онларын щазырланмасында иштирак едир.
2.20.4. Тящлцкясиз вя нормал ямяк шяраитинин тямини мяся-
ляляринин щцгуги ъящятдян тянзимлянмяси цзря лазыми ишляр апарыр.
2.20.5. Ямяк мцщафизясиня даир ясаснамялярин, тялиматла-
рын, ямрлярин, сярянъамларын лайищяляринин щазырланмасында
иштирак едир вя онларын гцввядя олан ганунвериъилийя уйьун ол-
маларыны тямин едир.
2.20.6. Ямяйин мцщафизяси цзря щцгуги ишляря методик
рящбярлик едир, мцяссися вя тяшкилатларда бу ишлярин вязиййятини

40
йохлайыр, щцгуг хидмятляри иля бу сащядя тяърцбя мцбадилясини
тяшкил едир, семинарлар кечирир.
2.20.7. Мцяссися вя тяшкилатлардан ямяйин мцщафизяси СА-
щясиндя щцгуги ишляря даир йени дахил олан мялуматлары тящлил едир
вя лазым эялдикдя Ширкятин рящбярлийиня мцвафиг тяклифляр верир.

2.21 КАДРЛАР ШЮБЯСИ

2.21.1 Нефт Ширкятинин мяркязи апаратында вя структур


бюлмяляриндя ямяк ганунвериъилийиня, дахили низам-интизама,
тящлцкясизлик норма, гайда вя стандартларын тялябляриня риайят
олунмасыны тяшкил вя нязарят едир.
2.21.2 Фящлялярин вя гуллугчуларын щазырланмасында, их-
тисасларынын артырылмасында, онларын ишя гябулу заманы вя ардыъыл
олараг тибби мцайинядян кечмяляри мясяляляриндя бирликляря,
трестляря, мцяссисяляря йардым эюстярир.
2.21.3. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саь-
ламлашдырылмасы, ишчилярин сосиал инкишафы планлары цзря комплекс
тядбирляр ишляйиб щазырлайыр вя йериня йетирилмясиня нязарят едир.

3. БИЛАВАСИТЯ ДЮВЛЯТ НЕФТ ШИРКЯТИНЯ ТАБЕ


ОЛАН БИРЛИКЛЯРДЯ ЯМЯК ШЯРАИТИНИН
ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИНИН ТЯМИНИ ЦЗРЯ ИШЛЯРИН ТЯШКИЛИ

Бирликлярин, биринъи рящбярляри ямяк шяраитинин тящлц-


кясизлийинин тямини цзря ишляря цмуми рящбярлийи щяйата кечирир,
бу ишлярин бирликдя, идарялярдя, мцяссисялярдя дцзэцн тяшкил
олунмасына там мясулиййят дашыйырлар.

41
БИРЛИЙИН, ВЯЗИФЯЛИ ШЯХСЛЯРИНИН ТЯЩЛЦКЯСИЗ
ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ТЯМИНИ ЦЗРЯ ВЯЗИФЯ БОРЪЛАРЫ.

Бирликлярдя, идаря вя мцяссисялярдя рящбяр вя вязифяли шяхс-


ляр Азярбайъан Республикасынын ямяк ганунвериъилийиня, фящля
вя гуллугчуларын ишя гябул, ишдян азад олунма гайдаларына, зя-
рярли истещсалат амилляриня эюря ялавя мязуниййятлярин, хцсуси
эейимин, хцсуси айаггабыларын, мцщафизя васитяляринин верилмя-
синя, гадын вя эянълярин ямяйиндян дцзэцн истифадя олунмасына,
фящлялярин вя гуллугчуларын тибби мцайинядян кечмясиня,
Азярбайъан Дювлят Нефт Ширкятинин, Дювлят Нязарят
органларынын, Щямкарлар Иттифагы комитяляринин вя диэяр йухары
тяшкилатларын ямр вя эюстяришляринин йериня йетирилмясиня,
тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартлара риайят едилмяляриня
нязарят едир.

3.1. БИРЛИЙИН БАШ ДИРЕКТОРУ.

3.1.1. Табелийиндя олан мцяссисялярдя, идарялярдя вя диэяр


истещсалат бюлмяляриндя тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин
тямини цзря апарылан ишляря цмуми рящбярлик едир вя буна
мясулиййят дашыйыр.
Вязифяли шяхслярин Азярбайъан Республикасынын ямяк
ганунвериъилийинин тялябляринин йериня йетирилмсясини, ишчилярин ишя
гябул вя ишдян азад едилмясинин гануна уйьунлугларыны, зярярли
истещсалат просесляриня эюря ялавя юдянишлярин, мязуниййятлярин,
гида мящсулларынын, хцсуси эейимин, хцсуси айаггабы вя диэяр
фярди мцщафизя васитяляринин верилмясини, Азярбайъан Дювлят Нефт
Ширкятинин, нязарят органларынын ямр вя эюстяришляринин йериня
йетирилмясини, тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартларына
риайят етмялярини тямин едир.
3.1.2. Тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы цзря ишляря
цмуми рящбярлик мясяляляриндя юз мцавинляринин вязифялярини

42
мцяййянляшдирир, шюбя вя хидмятлярин ясаснамялярини, идаряетмя
апараты ишчиляринин вязифя тялиматларыны тясдиг едир.
3.1.3. Йарым илдя бир дяфядян аз олмайараг рящбяр вя
мцщяндис-техники ишчилярин мцшавиряляриндя, директорлар
шурасында, ямяк тящлцкясизлийи цзря шурада мцяссисялярдя ямяк
шяраитинин вязиййятини, бядбяхт щадисялярин баш вермя сябяблярини
мцзакиря едир, идаря вя мцяссися рящбярляринин тящлцкясиз ямяк
шяраитинин тямини, тядбирляр планларынын йериня йетирилмяси,
истещсалатда бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря ишлярин
апарылмасы щаггында мялуматлары динляйир вя мцвафиг гярарлар
гябул едир.
3.1.4. Мцяссися рящбярляриня ямяйин елми ясасларла тяш-
килиндя, габагъыл елм вя техниканын, ямяк тящлцкясизлийини тямин
едян габагъыл тяърцбянин истещсалата тятбигиндя йардым эюстярир.
3.1.5. Табелийиндя олан идаря вя мцяссисялярдя истещсалат
технолоэийасынын, аваданлыгларын, гурьуларын, истещсалат вя
кюмякчи биналарын тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартларын
тялябляриня уйьун олмасыыны тямин едир.
3.1.6. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы мягсядиля ишчилярин
йарадыъылыг фяалиййятиня шяраит йарадыр. Бу ишдя ишчилярин мадди
мараьыны артырмаг цчцн гцввядя олан ясаснамяляря, норматив
сянядляря уйьун олараг, истещсалатын ясас эюстяриъилярини вя мадди
мараг шяртлярини мцяййянляшдирир.
3.1.7. Тикилмякдя, эенишляндирилмякдя, йенидян
гурулмагда олан истещсалат обйектляриндя онларын истисмара
бурахылмасы комплексиня ямяк мцщафизясиня даир тядбирлярин
дахил едилмясиня нязарят едир.
3.1.8. Коллективин сосиал инкишаф планынын, ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы цзря тядбирляр планынын ишляниб щазырланмасыны
вя йериня йетирилмясини тяшкил едир.
3.1.9. Истещсалатда тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы
цзря бирлийин, идаряетмя апаратынын табелийиндя олан идаря вя
мцяссисялярин структур бюлмяляринин апардыглары ишлярин
нятиъялярини тящлил едир вя гиймятляндирир.

43
3.1.10. Рящбяр вя мцщяндис-техники ишчилярин Ямяк Мяъял-
лясинин, тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартларын тялябляринин
йериня йетирилмяси мящсулиййятинин артырылмасы,ямяйин
мцщафизясиня даир нязярдя тутулмуш тядбирлярин, Дювлят нязарят
органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин
сярянъамларынын вахтында йериня йетирилмяси цзря тядбирляр эюрцр.
3.1.11. Азярбайъан Республикасы Ямяк Мяъяллясини, мцяс-
сися вя идарялярин истещсалат хцсусиййятлярини, апарылан ишлярин щяъ-
мини нязяря алараг, бирлийин, трестин ямяк мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмятинин структуруну вя штатыны
мцяййянляшдирир вя тясдиг едир.
3.1.12. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы мягсяди иля Щямкарлар Иттифаглары
комитяляриля бирликдя мцсабигялярин, бахышларын кечирилмяси
щаггында гярар верир вя бу тядбирлярин кечирилмяси цчцн вясаит
айырыр.
3.1.13. Истещсалатда баш вермиш гязалар, партлайышлар,
йаньынлар, груп щалында юлцмля нятиъялянян вя с. бядбяхт щади-
сяляр щаггында Нефт Ширкятинин вя диэяр Дювлят органларынын
рящбярляриня мялумат верир.

3.2. БАШ ДИРЕКТОРУН БИРИНЪИ МЦАВИНИ


(няглиййат,тяъщизат вя тикинти ишляри цзря)

3.2.1 Бирлийин няглиййат, тяъщизат вя тикинти идаряляриндя


тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитини тямин едян ишлярин тяшкилиня
рящбярлик едир.
3.2.2 Аидиййятли мцяссисялярдя, идарялярдя, бюлмялярдя вязифяли
шяхслярин Азярбайъан Республикасынын ямяк ганунвериъилийиня,
тящлцкясизлик гайдаларына, нормаларына, стандартларына вя диэяр
норматив сянядляря, фящля вя гуллугчуларын ишя гябулу, ишдян азад
едилмяси гайдаларына риайят етмяляриня, ишчилярин тящлцкясиз ямяк
цсулларына юйрядилмясиня вя биликляринин йохланылмасына, гадын-
ларын вя эянълярин ямяйиндян дцзэцн истифадя олунмасына, зярярли

44
ямяк шяраитиня эюря ялавя мязуниййятлярин вя мцалиъя-
профилактик гида мящсулларынын, хцсуси эейимин вя хцсуси
айаггабыларын, фярди мцщафизя васитяляринин вя диэяр эцзяштлярин,
компенсасийаларын верилмясиня нязарят едир, Нефт Ширкятинин,
бирлийин, Дювлят нязарят органларынын, Щямкарлар Идтифаглары
комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасына даир ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмясини тяшкил вя нязарят едир.
3.2.3 Бирлийин, директорлар шурасында, мцшавиряляриндя
нязарят етдийи идарялярдя (сехлярдя) ямяйин мцщафизясиня даир
мясялялярин мцзакирясиндя, гярар гябул олунмасында иштирак едир
вя ямяк шяраитини йахшылашдыран тядбирлярин щазырланмасына вя
щяйата кечирилмясиня рящбярлик едир
3.2.4 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысыны алан
тядбирлярин щазырланмасына вя онларын йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
3.2.5 Хцсуси эейимлярин, хцсуси айаггабыларын, мцщафизя,
хиласедиъи васитялярин алынмасы, сахланылмасы вя ишчиляря верилмяси
гайдаларына риайят олунмасына нязарят едир.
3.2.6 Идаря вя мцяссисялярин тялябляриня вя сифаришляриня
ясасян, бирлик, трест цзря хцсуси эейимин, хцсуси айаггабыларын,
фярди мцщафизя васитяляринин алынмасы цчцн гябул едилмиш
гайдада, нормайа, техники шяртляря ясасян, пешясини, юлчцлярини вя
мцщафизя хассялярини нязяря алараг, цмуми сифаришин тяртиб
олунмасына вя мадди-техники тяъщизат органларына вахтында
тягдим олунмасына нязарят едир.
3.2.7 Идаря вя мцяссисялярин зярярли истещсалат амилляринин
мигдарынын мцяййянляшдирилмяси вя щямин амиллярин санитарийа
нормаларына чатдырылмасы цчцн лазым олан нязарят-юлчц ъищазлары,
материаллар, алят вя аваданлыгларла тямин олунмасына нязарят
едир.
3.2.8 Мадди-техники тяъщизатла ялагядар баш вермиш
гязаларын, груп щалында юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин
тящгигиндя, онларын гаршысынын алынмасы цчцн тядбирлярин
щазырланмасында иштирак едир.

45
3.2.9 Тикинти тикинти-гурашдырма, тямир-тикинти,диэяр тикинти
идаря вя бюлмяляриндя иш вя просеслярин тящлцкясиз тяшкилини, ишчиляр
цчцн тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасы цзря
апарылан ишляря рящбярлик едир.
3.2.10 Дяниз юзцлляринин, естакадаларын, компрессор
стансийаларынын вя диэяр истещсалат обйектляринин тикинтиси вя
тямири цчцн тяртиб олунан лайищялярдя тящлцкясизлик гайдаларынын
вя нормаларынын, тикинти гайда вя нормаларынын тялябляриня ямял
олунмасына нязарят едир.
3.2.11 Истещсалат биналарынын, гурьуларынын вя диэяр
обйектлярин тикинтиси заманы ямяк мцщафизяси цзря тящлцкясизлик
норма, гайда вя стандартларын тялябляриня ямял олунмасына вя
обйектлярин тикинтисини лайищяляря уйьун апарылмасына техники
нязаряти щяйата кечирир.
3.2.12 Тикинтиси баша чатмыш биналарын, платформаларын,
естакадаларын, гурьуларын вя диэяр истещсалат обйектляринин
истисмара гябул комисийасынын ишиня рящбярлик едир, ишчилярин ямяк
шяраитинин писляшмясиня сябяб олан нюгсанлар вя чатышмамазлыг-
лар ашкар едилдикдя, онларын истисмара бурахылмасына йол вермир.
3.2.13 Дяниз юзцлляринин, щидротехники гурьуларын вя диэяр
обйектлярин ясаслы вя ъари тямирини тяшкил едир.
3.2.14 Ясас вя кюмякчи истещсалат биналарынын, сехлярин вя
гурьуларынын тикинтиси цчцн тяртиб олунан лайищя вя смета
сянядляриня тящлцкясизлик гайда вя нормаларынын, стандартларын
тялябляринин дахил олунмасыны тямин едир.
3.2.15 Истещсалат сехляринин, биналарынын, гурьуларынын вя
диэяр обйектлярин тикинтиси вя йенидян гурулмасы цчцн тяртиб
олунан лайищялярдя гуввядя олан нормалара ясасян санитарийа-
мяишят отагларынын тикинтисинин дахил едилмясини тямин едир.
3.2.16 Тикинтидя ямяк шяраитини йахшылашдыран, аьыр ял
ямяйини йцнэцлляшдирян йени техниканын, техноложи просеслярин
истещсалата тятбиги цчцн техники шяртлярин щазырланмасында иштирак
едир.
3.2.17 Бирлийин, ямяк тящлцкясизлийи цзря ДФК-да тикинти
идаряляриндя ямяк мцщафизясиня даир мясялялярин мцзакирясиндя

46
вя комиссийанын иъласында бу щагда гярарын лайищясинин
щазырланмасында иштирак едир.
3.2.18 Тикинти вя тямир ишляри апарылан обйектлярин
мцщафизя, горуйуъу, хиласедиъи васитялярля, мотрос-хиласедиъилярля,
щямчинин йцксякликдя ишлямяк цчцн нярдиванларла,
мейданчаларла, няннилярля тяъщиз олунмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
3.2.19 Тикинтиси баша чатмыш истещсалат обйектляринин
истисмара бурахылмасы цчцн гябул комиссийасынын тяркибиня
бирлийин, ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы шюбясинин
ишчиляринин, Дювлят нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары
комитяляри нцмайяндяляринин дахил олунмасына нязарят едир.
3.2.20 Тикинти трестляриндя вя идаряляриндя баш вермиш
гязаларын, груп щалында юлцмля нятиъялянян бядбяхт щадисялярин
тящгигиндя, онларын эяляъякдя гаршысынын алынмасы цзря
тядбирлярин ишляниб щазырланмасында иштирак едир.
3.2.21 Бирлийин ямяйин тящлцкясизлийи цзря ДФК-ын йардымчы
комиссийасына рящбярлик етмякля, щяр йарым илдя бир дяфядян аз
олмайараг нязарят етдийи идарялярдя (сехлярдя) ямяйин тящлцкясиз
тяшкилини, тящлцкясизлик гайдаларына риайят олунмасыны йохлайыр,
йохлама щаггында мцвафиг сяняд тяртиб едир. Йохламаларын
нятиъялярини мцзакиря етмякля, ашкар едилмиш нюгсанларын арадан
галдырылмасы цчцн тядбирляри мцяййянляшдирир.

3.3. БИРЛИЙИН БАШ МЦЩЯНДИСИ-БАШ ДИРЕКТОРУН


МЦАВИНИ

3.3.1. Мцяссисялярдя, идарялярдя, онларын структур


бюлмяляриндя тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасы
вя тямини цзря ишляри тяшкил вя рящбярлик едир.
3.3.2. Вязифяли шяхслярин Азярбайъан Республикасынын ямяк
ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартларын
тялябляриня риайят етмяляриня, фящля вя гуллугчуларын тящлцкясиз
ямяк цсулларына юйрядилмясиня, онларын биликляринин йохланылмА-
сына, иш ъядвялиня, ишя гябул, ишдян азад олунма, башга ишя ке-

47
чирилмя гайдаларына, хцсуси эейимин, хцсуси айаггабынын вя фярди
мцщафизя васитяляринин верилмясиня, гадынларын вя эянълярин ямя-
йиндян дцзэцн истифадя олунмасына, тящлцкясиз ямяк шяраитинин
йарадылмасына, ишчилярин тибби мцайинядян кечмяляриня, Азяр-
байъан Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин, трестин, Дювлят Нязарят
органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин вя диэяр
йухары тяшкилатларын ямяк тящлцкясизлийи щаггында ямр вя сярян-
ъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.3.3. Ямяк мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилинин габагъыл
систем вя цсулларынын ишляниб щазырланмасыны, истещсалата тятбигини
тяшкил вя нязарят едир.
3.3.4. Ямяк мцщафизяси сащясиндя елм вя техниканын йени
наилиййятляринин истещсалата тятбигини тяшкил вя нязарят едир.
3.3.5. Табелийиндя олан шюбялярдя ямяк мцщафизясиня даир
ишлярин тяшкилинин тякмилляшдирилмяси цзря ясас истигамятлярини
мцяййянляшдирир.
3.3.6. Идаря вя мцяссися обйектляринин, истещсалат авадан-
лыгларынын ямяк шяраитини йахшылашдыран вя тящлцкясизлийини артыран
техники тящлцкясизлик васитяляри иля тяъщиз олунмасы цзря тядбирляр
эюрцр.
3.3.7. Ямяйин комплекс механикляшдирилмяси, ял ямяйинин,
аьыр вя зящмятли ишлярин ихтисара салынмасы, енержи тяъщизаты
сявиййясинин йцксялдилмяси цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны
вя щяйата кечирилмясини тяшкил едир.
3.3.8. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасына даир тядбирляр
планынын ишляниб щазырланмасы цзря рящбярлийи бирлийин, трестин
мцвафиг шюбя вя хидмятляри васитясиля щяйата кечирир, бирликдя бу
планларын мцзакирясини вя тясдиг олунмасыны щямчинин онларын
вахтында йериня йетирилмясини тяшкил едир.
3.3.9. Дяниз гуйуларын тямири, сынагдан кечирилмяси заманы
чыхарылан нефт мящсулларынын вя зящярли маддялярин йыьылмасы вя
дашынмасы цчцн дяниз юзцлляринин тутумларла тяъщиз олунмасына
нязарят едир.
3.3.10. Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря ДФК-на башчылыг
едир, щяр йарым илдя бир дяфядян аз олмайараг (иш планына ясасян)

48
мцяссисялярдя ямяк шяраитини вя ишлярин тящлцкясиз тяшкилини
йохлайыр, мцвафиг сяняд тяртиб етмякля, йохламанын нятиъялярини
мцзакиря едир вя мцвафиг гярар гябул едир.
3.3.11. Щяр йарым илдя бир дяфядян аз олмайараг бирлийин,
трестин мцшавиряляриндя вя даими фяалиййят эюстярян комиссийанын
иъласларында мцяссисялярдя ямяк шяраитинин вязиййятини мцзакиря
едир, айры-айры мцяссися рящбярляринин ямяк шяраитинин йахшы-
лашдырылмасы, бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря апар-
дыглары иш щаггында мялуматларыны динляйир вя мцзакирянин няти-
ъясиня ясасян гярар чыхарыр.
3.3.12. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы шю
(хидмятинин) иллик планыны нязярдян кечирир вя тясдиг едир.
3.3.13. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
шюбясинин (хидмятинин) йцксяк ихтисаслы ишчилярля тямин олунмасы
щаггында бирлийин, трестин директоруна, мцдириня тяклифляр верир.
3.3.14. Идаря вя мцяссисялярдя ямяк мцщафизяси цзря
апарылан ишлярин тякмилляшдирилмяси, иъра интизамынын мющ-
кямляндирилмяси, табелийиндя олан шюбя вя хидмят ишчиляринин
йарадыъылыг тяшяббцсцнцн йцксялдилмяси щаггында тядбирлярин
щазырланмасыны вя щяйата кечирилмясини тяшкил едир.
3.3.15. Бирлийин апаратынын, мцяссисялярин, идарялярин рящбяр
вя мцщяндис-техники ишчиляринин ямяк тящлцкясизлийи гайдалары
мясяляляриня даир биликляринин артырылмасыны тяшкил едир.
Идаря вя мцяссися рящбярляринин, баш мцтяхяссислярин,
бирлийин, трестин шюбя вя хидмят рящбярляринин ямяк тящлцкясизлийи
гайдалары цзря биликлярини йохлайан комиссийайа башчылыг едир.
3.3.16.Ямяк Мяъяллясиня, ямяйин тящлцкяизлийи цзря гайда
вя нормалара риайят олунмасыны мцяййян етмяк мягсядиля ейни
тяйинатлы идаря вя мцяссисяляр арасында гаршылыглы йохламаларын
кечирилмясыны тяшкил едир.
3.3.17. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясиз тяшкили сащясиндя
газанылан габагъыл тяърцбянин идаря вя мцяссисяляр арасында
йайылмасыны тяшкил едир.
3.3.18. «Истещсалатда бядбяхт щадисялярин тящгиг едилмяси
вя гейдя алынмасы щаггында гайдалар»а уйьун олараг, груп

49
щалында баш вермиш, юлцмля нятиъялянян бядбяхт щадисяляр
щаггында нязарят органларына вя Нефт Ширкяти рящбярлийиня мя-
лумат верир.
3.3.19. Груп щалында баш вермиш, юлцмля нятиъялянмиш
бядбяхт щадисялярин, гязаларын тящгиг едилмясиндя вя онларын
гаршысынын алынмасына йюнялдилмиш тядбирлярин щазырланмасында
иштирак едир.
Тядбирлярин йериня йетирилмясиня нязаряти тяшкил едир.
3.3.20. Ямяк тящлцкясизлийи цзря тялиматларын, норматив
актларын, техноложи регламентлярин, диэяр техники сянядлярин
ишляниб щазырланмасында елми-тядгигат институтларынын, бюлмялярин
фяалиййятиня рящбярлик едир.
3.3.21. Нефт Ширкятинин ятраф мцщитин горунмасы, ямяйин
мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы шюбясиня мцяййян олунмуш
мцддятдя табелийиндя олан идаря вя мцяссисялярдя ямяк
шяраитинин вязиййяти щаггында мялумат верир.

3.4.БИРЛИЙИН БАШ ЭЕОЛОГУ-БАШ ДИРЕКТОРУН


МЦАВИНИ.

3.4.1. Эеоложи–кяшфиййат, эеоложи–ахтарыш, эеофизики, гуйу-


ларын сынагдан кечирилмяси вя тядгиги сащясиндя ишлярин тящлцкясиз
апарылмасына цмуми рящбярлик едир.
3.4.2. Мядян-эеофизика, эеоложи-кяшфиййат, эеоложи-ахтарыш
ишляриндя, гуйуларын газылмасы вя тядгиги просесиндя тятбиг
олунан аваданлыгларын, нязарят-юлчц ъищазларынын, бору
кямярляри конструксийаларынын, буруг мящлулу эюстяриъиляринин
лайищя вя эеоложи-техники тапшырыгларын, тящлцкясизлик норма,
гайда вя стандартларын тялябляриня уйьун олмасына нязарят едир.
3.4.3 Гуйуларын газылмасы цчцн лайищялярин тяртиб олун-
масында фактики рягямлярдян истифадя олунмасына нязарят едир.
3.4.4 Истисмар гуйуларындан алынан нефтин мигдарыны
артырмаг мягсядиля вя тядгигат ишляринин апарылмасы цчцн тяртиб

50
олунмуш эеоложи-техники тядбирляр планына дцзэцн ямял
олунмасына нязарят едир.
3.4.5 Сцхур нцмуняляринин эютцрцлмясиндя, эеофизики, эеоло-
жи-ахтарыш, гуйуларын сынагдан кечирилмяси, тядгиг олунмасы вя
диэяр ишлярин апарылмасынын механикляшдирилмяси цчцн тядбирляр
планынын щазырланмасына вя онун щяйата кечирилмясиня нязарят
едир.
3.4.6 Эеоложи-ахтарышлар, эеофизики тядгигатлар, гуйуларын
сынагдан кечирилмяси, тядгиги вя диэяр эеоложи-техники тядбирлярин
апарылмасы заманы ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысыны алан
тядбирлярин щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
3.4.7 Эеоложи, эеофизики, гуйуларын тядгиги вя сынагдан
кечирилмяси просесляриндя вязифяли шяхслярин тящлцкясизлик гайда,
норма вя стандартлара риайят етмяляриня нязарят едир.
3.4.8 Бирлийин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят
эюстярян комиссийасы эеоложи, эеофизики, гуйуларын тядгиги вя
сынагдан кечирилмясиндя ямяйин тящлцкясизлийинин тяшкили цзря
мясяля мцзакиря етдикдя, онун ишиндя иштирак едир вя мцвафиг
тядбирляр щазырлайыр.
3.4.9 Эеоложи, эеофизики, гуйуларын сынагдан кечирилмясиндя
вя тядгигиндя йени аваданлыгларын, ъищазларын, алятлярин тятбиг
олунмасыны тяшкил едир.

3.5 БИРЛИЙИН ГАЗМА ИШЛЯРИ ЦЗРЯ БАШ


ДИРЕКТОР МЦАВИНИ.

3.5.1 Газма ишляри, гуйуларын бяркидилмяси цзря вя


табелийиндя олан диэяр идарялярдя тящлцкясиз вя саьлам ямяк
шяраитини тямин едян ишляри тяшкил вя рящбярлик едир.
3.5.2 Вязифяли шяхслярин Азярбайъан Республикасынын Ямяк
Мяъяллясиня, фящля вя гуллугчуларын ишя гябулу, ишдян азад едил-
мяси ганунларына риайят етмяляриня, ишчилярин тящлцкясиз иш цсул-
ларына юйрядилмясиня вя биликляринин йохланылмасына, гадынларын
вя эянълярин ямяйиндян дцзэцн истифадя олунмасына, зярярли
ямяк шяраитиня эюря ялавя мязуниййятлярин вя мцалиъя-профилактик

51
гида мящсулларынын, хцсуси эейиминин, хцсуси айаггабыларын, фярди
мцщафизя васитяляринин, эцзяштлярин, компенсасийаларын верилмя-
синя, ишчилярин, о ъцмлядян сцрцъцлярин вахтында тибби мцайинядян
кечмяляриня, тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартлара,диэяр
норматив сянядляря риайят етмяляриня, щямчинин Нефт Ширкятинин,
Дювлят Нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары
комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын ямяк мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасына даир ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
3.5.3 Газма аваданлыгларынын сечилмясиня вя техноложи про-
сеслярин тящлцкясизлик гайда вя нормаларына уйьун апарылмасына
нязарят едир.
3.5.4 Газылан гуйуларын лайищя, эеоложи-техники тапшырыгла
тямин олунмасына вя газма просесиндя бу сянядлярин тялябляриня
ямял олунмасына нязарят едир.
3.5.5 Газма заманы баш веря биляъяк туллантыларын вя нефт
фонтанларынын гаршысыны алмаг мягсядиля гуйуаьзы аваданлыьын
тясдиг олунмуш схемя ясасян гурашдырылмасына нязарят едир.
3.5.6Газылан гуйуларда, дяниз платформаларында, цзян вя
йарымдалма газма гурьуларында баш веря биляъяк гязаларын,
нефт, газ, су тязащцрляринин, ачыг фонтанларын, йаньынларын
гаршысынын алынмасы заманы ишчилярин дцзэцн вя тящлцкясиз
щярякятетмя гайдаларына вя бу гайдалар цзря мяшьяляляр
кечмяляриня нязарят едир.
3.5.7 Дяниз юзцлляриндя, цзян вя йарымдалма газма гурьу-
ларында, газма эямиляриндя коллектив вя фярди хиласедиъи ва-
ситялярин саз вязиййятдя сахланылмасына, ишчилярин бу васитялярдян
дцзэцн истифадяетмя гайдаларына юйрядилмясиня нязарят едир.
3.5.8 Табелийиндя олан идарялярдя ямяйин мцщафизяси
сащясиндя елм вя техниканын наилиййятлярини, газма вя диэяр
техноложи аваданлыгларын тящлцкясиз истисмарыны тямин едян
тядбирлярин тятбигини тяшкил вя нязарят едир.
3.5.9 Газылан гуйуларын йерляшдийи платформаларын, цзян вя
йарымдалма газма гурьуларынын, газма эямиляринин тящлцкясиз
истисмар олунмасына нязарят едир.

52
3.5.10 Газма ишляри сащясиндя, истещсалат просесляринин
механикляшдирилмясиндя вя автоматлашдырылмасында, ямяйин елми
тяшкилиндя табелийиндя олан бюлмя вя елми-тядгигат институтларынын
ясас истигамятлярини вя вязифялярини мцяййянляшдирир.
3.5.11 Газмада ишчилярин ямяйини йцнэцлляшдирян, онларын
тящлцкясизлийини тямин едян гурьу вя алятлярин, кичик механизм-
лярин тятбигини тяшкил едир вя щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
3.5.12 Дяниз юзцлляринин, цзян вя йарымдалма газма
гурьуларынын вя диэяр газылан гуйуларын рабитя гурьулары иля
тяъщиз олунмасыны тяшкил едир.
3.5.13 Табелийиндя олан идаря вя мцяссисялярдя ямяк
шяраитини йахшылашдыран вя саьламлашдыран тядбирляр планларынын
тяртиб олунмасыны, онларын нязярдян кечирилмясини тяшкил едир,
мцзакиряйя чыхарыр вя йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.5.14. Идаря вя мцяссисялярдя баш веря биляъяк йаньынларын
гаршысыны алан тядбирлярин щазырланмасына вя онларын йериня
йетирилмясиня нязарят едир. Истещсалат сащяляринин гябул едилмиш
нормалара ясясян йаньынсюндцрмя васитяляри вя гурьулары иля тяъ-
щиз олунмасыны тяшкил едир.
3.5.15 Ятраф мцщитин (торпаьын,щаванын, суйун) чирк-
лянмясинин гаршысыны алан тядбирлярин щязырланмасыны тяшкил едир вя
онларын йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.5.16 Газмада ял ямяйинин, аьыр зящмят тяляб едян про-
сеслярин ихтисара салынмАсыны тямин едян комплекс механик-
ляшдирмя тядбирляринин щазырланмасыны вя щяйата кечирилмясини
тяшкил едир.
3.5.17. Бирлийин мцшавиряляриндя, директор шураларында,
нязарят етдийи идаря вя мцяссисялярдя ямяк мцщафизясиня даир
мясялялярин мцзакирясиндя, гярар гябул олунмасында иштирак едир
вя йардымчы комиссийанын рящбяри олмагла, идарялярдя ямяк
шяраитини йахшылашдыран тядбирлярин щазырланмасыны тяшкил едир.
3.5.18. Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят
эюстярян йардымчы комиссийасына рящбярлик етмякля, щяр йарым
илдя бир дяфядян аз олмайараг (иш планы цзря) рящбярлик етдийи
идарялярдя ямяйин тящлцкясиз тяшкилини, тящлцкясизлик гайда вя

53
нормаларына риайят олунмасыны йохлайыр, йохлама щаггында
мцвафиг сяняд тяртиб едир. Йохламаларын нятиъялярини мцзакиря
етмякля, ашкар едилмиш нюгсанларын арадан галдырылмасы цчцн
тядбирляри мцяййянляшдирир.
3.5.19. Рящбярлик етдийи идарялярдя груп щалында баш
вермиш, юлцмля нятиъялянян бядбяхт щадисялярин, газмада диэяр
гязаларын тящгигиндя вя онларын эяляъякдя гаршысынын алынмасы
цчцн тядбирлярин щазырланмасында иштирак едир вя щямин
тядбирлярин йериня йетирилмясиня нязарят едир.

3.6. БИРЛИЙИН СОСИАЛ МЯСЯЛЯЛЯР ЦЗРЯ БАШ


ДИРЕКТОРУН МЦАВИНИ.

3.6.1 Мцяссисялярин, идарялярин, сехлярин вя диэяр обйектля-


рин сосиал мясяляляр цзря планларынын щазырланмасы, фящля вя гул-
лугчуларын тящлцкясиз ямяк цсулларынын юйрядилмясиня, онларын би-
ликляринин йохланылмасына, ишя гябул, ишдян азад оланма, башга
ишя кечирилмя гайдаларына, хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя фярди
мцщафизя васитяляринин верилмясиня, зярярли ямяк шяраитиня эюря
ялавя мязуниййятлярин вя мцалиъя профилктик гида мящсулларынын
верилмясиня, гадынларын вя эянълярин ямяйиндян дцзэцн истифадя
олунмасына, тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасына, ишчилярин
тибби мцайинядян кечмяляриня, Азярбайъан Дювлят Нефт Ширкяти-
нин, Дювлят Нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары Коми-
тяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын ямяк тящлцкясизлийи
щаггында ям рвя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят
едир.
3.6. 2 Щяр йарым илдя бир дяфядян аз олмайараг мянзил-
мяишят идаряляриндя, ушаг баьчаларында ямяк ганунвериъилийиня,
тящлцкясизлик норма вя гайдаларына, санитарийа нормаларына
риайят олунмасыны йохлайыр вя ашкар едилмиш позунтуларын арадан
галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
3.6.3 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин щяйата кечирилмясиня нязарят едир.

54
3.7 БИРЛИЙИН СТАСИОНАР ПЛАТФОРМАЛАРЫН
ТИКИНТИСИ, ИСТИСМАРЫ, ТЯМИРИ ВЯ КОРРОЗИЙА ИЛЯ
МЦБАРИЗЯ ЦЗРЯ БАШ ДИРЕКТОРУН БИРИНЪИ МЦАВИНИ

3.7.1 Табелийиндя олан тикинти трест вя идаряляриндя


тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасыны тямин едир.
3.7.2 Вязифяли шяхслярин Ямяк Мяъяллясиня, ишчилярин ишя гя-
булу вя ишдян азад едилмяси гайдаларына, зярярли ямяк шяраитиня
эюря ялавя мязуниййятлярин, хцсуси эейимлярин вя хцсуси
айаггабыларын, фярди мцщафизя васитяляринин верилмясиня, гадын вя
эянълярин ямяйиндян дцзэцн истифадя олунмасына, ишчилярин тибби
мцайинядян кечмяляриня, дяниз платформаларынын тикинтиси,тямири
вя истисмарында, блок вя щиссяляринин щазырланмасында, онларын
тикинти йериня дашынмасында, тикинти-гурашдырма ишляринин апары-
лмасында вя вязифясиня аид олан диэяр обйектлярин тикинтисиндя
тящлцкясизлик гайда вя нормаларына риайят олунмасына, Дювлят
Нефт Ширкятинин, бирлийин, нязарят органларынын, Щямкарлар
Иттифаглары комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын ямяк мц-
щафизяси вя тящлцкясизлик техникасына даир ямр вя сярянъамларынын
йериня йетирилмясини тяшкил вя нязарят едир.
3.7.3 Тикинти обйектляринин лайищяляндирилмяси заманы
тящлцкясизлик гайда-ларынын, тикинти норма вя гайдаларынын
тялябляриня ямял олунмасына нязарят едир.
3.7.4 Даими дяниз юзцлляринин тикинтиси гуртардыгдан сонра
онлары гябул едян, истисмара бурахан комиссийайа рящбярлик
едир. Гябул заманы ишчилярин ямяк шяраитини писляшдирян чатышма-
мазлыглар ашкар едилдикдя онларын гябулуну дайандырыр.
3.7.5 Тикинти обйектляринин лайищяляриня, гцввядя олан
санитарийа норма-ларына уйьун олараг, санитарийа-мяишят
отагларынын тикинтисиня, щямин обйектлярин нормайа ясасян
йаньынсюндцрмя аваданлыглары иля, хиласедиъи васитялярля тяъщиз
олунмасына нязарят едир.

55
3.7.6. Ишчилярин ямяк шяраитини йахшылашдыран вя саь-
ламлашдыран тядбирляр планларынын тяртиб едилмясиня, онларын
йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.7.7. Дянизин чирклянмясинин гаршысыны алан тядбирлярин иш-
ляниб щазырланмасына вя онларын щяйата кечирилмясиня нязарят
едир.
3.7.8 Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюс-
тярян комиссийасы нязарят етдийи мцяссисялярдя, идарялярдя ямяк
мцщафизяси, бядбяхт щадисялярин сябяби щаггында мясялялярин
мцзакирясиндя вя мцвафиг гярарларын гябул едилмясиндя иштирак
едир, гярар лайищясинин щазырланмасыны тяшкил едир.
3.7.9. Ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян
йардымчы комиссийайа рящбярлик етмякля, щяр йарым илдя бир
дяфядян аз олмайараг нязарят етдийи мцяссисялярдя ямяйин
тящлцкясиз тяшкилини, тящлцкясизлик гайда вя нормаларына ямял
олунмасыны йохлайыр, ашкар едилмиш чатышмамазлыгларын арадан
галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
3.7.10. Тикинти обйектляринин мцщафизя, горуйуъу,
хиласедиъи васитялярля, щямчинин щцндцрлцкдя ишлярин тящлцкясиз
апарылмасы цчцн иш йеринин нярдиванларла, мейданчаларла вя
тящлцкясизлик васитяляриля тяъщиз олунмасы цчцн лазыми тядбирлярин
эюрцлмясиня нязарят едир.
3.7.11. Обйектлярдя тикинти-гурашдырма ишляри гуртардыгдан
сонра, обйектлярин гябул едилмяси вя истисмара бурахылмасы цчцн
йарадылан комиссийанын тяркибиня бирлийин ямяк мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы шюбяси, хидмяти ишчиляринин, нязарят орган-
ларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин нцмайяндяляринин
дахил олунмасыны тямин едир.
3.7.12. Нязарят етдийи мцяссисялярдя баш вермиш гязаларын,
груп щалында юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин
тящгигиндя, онларын эяляъякдя гаршысынын алынмасы цзря тяд-
бирлярин щазырланмасына вя йериня йетирилмясиня нязарят едир.

56
3.8.БИРЛИЙИН АВТОМОБИЛ, ДЯНИЗ НЯГЛИЙЙАТЫ
ВЯ ХЦСУСИ ТЕХНИКА ШЮБЯСИНИН РЯИСИ.

3.8.1 Автомобил, дяниз няглиййаты вя хцсуси техника


идаряляриндя, сехляриндя вя бюлмяляриндя ишчилярин тящлцкясиз вя
саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасыны тяшкил едир.Автомобил,
дяниз няглиййатынын тямири вя техники хидмяти цзря ишляри
планлашдырыр вя вахтында йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.8.2 Няглиййат васитялярини мцвафиг дяряъяли сцрцъцлярин
идаря етмясиня нязарят едир.
3.8.3 Няглиййатын техники сазлыьынын дягиг
йохланылмасындан вя сцрцъцлярин тибби бахышдан кечдикдян сонра
йола бурахылмасыны тямин едир.
3.8.4 Сцрцъцлярин сящщятинин йола чыхмаздан яввял вя гайы-
дандан сонра йохланылмасы цчцн тибби мянтягялярин
йарадылмасыны, онларын лазыми аваданлыг вя алятлярля тяъщиз
олунмасыны тяшкил едир.
3.8.5 Йол щярякяти тящлцкясизлийи гайдаларына ямял
олунмасыны тямин едир. Йол щярякяти тящлцкясизлийи ишчиляринин
фяалиййятини йол-няглиййат щадисяляринин гаршысыны алан тядбирлярин
щяйата кечирилмясиня йюнялдир.
3.8.6 Идарялярин, мцяссисялярин, сехлярин тящлцкясиз йол
щярякяти хидмяти ишчиляриня рящбярлик едир, апардыглары ишляри тящлил
едир, онларын фяалиййятини тякмилляшдирмяк цчцн тядбирляр щазыр-
лайыр вя щяйата кечирир.
3.8.7 Естакадаларда няглиййатын щярякят гайдаларына риайят
олунмасына нязарят едилмяси мягсядиля, йол-щярякят тящлц-
кясизлийи ишчиляринин естакадалара эюндярилмясини тяшкил едир.
3.8.8 Естакадаларда няглиййатын щярякятиня, конст-
руксийалара дцшян йцкцн чякисини мящдудлашдыран йол
нишанларынын аидиййятли идаряляр тяряфиндян гурашдырылмасына
нязарят едир.
3.8.9 Няглиййат идаряляринин тямир ишляри цчцн мцвафиг
техноложи аваданлыгларла тямин олунмасына нязарят едир.

57
3.8.10. Эямилярин техники вязиййятляринин йохланылмасына вя
цзмяйя иъазя сянядляринин регистр тяряфиндян верилмясиня,
автомобил няглиййатынын вахтында техники бахышдан кечмяси цчцн
автомобил мцфяттишлийиня тягдим едилмясиня нязарят едир.
3.8.11 Няглиййат идаря вя сехляринин рящбярляриня, мцщяндис-
техники ишчиляриня ямяк мцщафизяси вя йол щярякяти тящлцкясизлийи
мясяляляринин юйрядилмясини, ихтисасларынын артырылмасыны тяшкил едир.
3.8.12 Няглиййат идаря вя сехляриндя ямяйин тящлцкясиз тяш-
килини, тящлцкясизлик гайда вя нормаларына, ямяк ганун-
вериъилийиня ямял олунмасыны, Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин,
нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр
вя сярянъамларынын йериня йетирилмясини йохлайыр, ашкар олунан
чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цчцн юлчц эютцрцр.
3.8.13 Няглиййатын щярякяти, йцклямя-бошалтма ямялий-
йатлары заманы метроложи амиллярин тясиринин нязяря алынмасына
нязарят едир (йохлама апарылдыгда).
3.8.14. Ишчилярин нормал ямяк шяраитиня вя тибби хидмятиня
даима нязарят едир.
3.8.15 Йол-няглиййат щадисяляринин гаршысынын алынмасы вя
ямяйин тящлцкясизлийинин тямин олунмасы сащясиндя апарылмыш
ишляр щаггында тяърцбя мцбадиляси тяшкил едир.
Ямяйин тяшкили вя ямяк щаггы шюбяси мцтяхяссиси иля
бирликдя тящлцкясиз йол щярякятинин тямин едилмяси цчцн йарышларын
кечирилмясини тяшкил едир.
3.8.16 Йол щярякятинин тящлцкясизлийинин тямин едилмясиндя
Республика Дювлят автомобил мцфяттишлийи иля сых ялагя сахлайыр.
3.8.17 Идарялярин, сехлярин, бюлмялярин нормайа ясасян
йаньынсюндцрмя аваданлыгларыля тямин олунмасына нязарят едир.
3.8.18 Ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы сащясин-
дя апарылан ишлярдя чатышмамазлыгларын, тящлцкясизлик гайдала-
рынын, ямяк ганунвериъилийинин вя диэяр норматив сянядлярин
позулмасы щалларынын арадан галдырылмасында бирлийин, трестин
ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти рящбяринин
эюстяришлярини йериня йетирир.

58
3.8.19 Ишчиляря хцсуси эейимин, хцсуси айаггабыларын, мц-
щафизя васитяляринин вахтында верилмясиня нязарят едир.
3.8.20 Хязяр Нефт Донанмасы идарясиндя вя онун структур
бюлмяляриндя ишчилярин тящлцкясиз вя саьлам ямяйини тямин едян
ишляри тяшкил едир.
3.8.21 Дяниз няглиййатынын дяниздя щярякятиня иъазя алмаг
цчцн эямилярин щазырланыб реэистря вахтында тягдим едилмясиня
нязарят едир.
3.8.22 Эямилярин вя диэяр цзян васитялярин Республика
Щидрометроложи Хидмятин вердийи щава шяраитинин эюстяриъиляриля
тямин олунмасына, онларын щава шяраитиня вя техники истисмарына
уйьун олараг дянизя чыхмасына вя щярякят етмясиня нязарят едир.
3.8.23 Дяниз няглиййатынын тящлцкясиз вя гязасыз щярякятини
тямин едян тядбирлярин щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
3.8.24 Донанма ишчиляринин тящлцкясиз ямяк шяраитиня вя
истиращятиня, тибби хидмятиня нязарят едир.
3.8.25 Эямилярин истисмары вя тямириндя ямяйин елми
тяшкилини, аьыр ишляри вя ял ямяйини йцнэцлляшдирян тякмилляшдирилмиш
механизмлярин, автоматларын тятбигини тямин едир.
3.8.26 Йени нюв аваданлыгларын, механизмлярин, алятлярин
сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир вя онларын ишчилярин
тящлцкясизлийини тямин едя биляъякляри щаггында юз ряйини верир.
3.8.27 Эями тямири заводуну вя диэяр тямир ем-а-
латханаларыны, эямилярин мцвафиг тямир технолоэийасы, реэистр вя
башга тялиматларла тямин едир.
3.8.28 Щяр рцбдя бир дяфядян аз олмайараг эямилярин тящлц-
кясиз истисмарыны вя сазлыьыны, ишчилярин ямяк шяраитини йохлайыр, аш-
кар едилмиш позунтуларын арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр эю-
рцр.
3.8.29 Эямилярин, заводларын, емалатханаларын нормайа
уйьун олараг йаньынсюндцрмя васитяляри вя аваданлыглары иля
тямин олунмасына нязарят едир.
3.8.30 Эямилярдя, заводда, емалатханаларда баш вермиш г-
язаларын, груп щалында юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин

59
тящгигиндя, онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин щазыр-
ланмасында иштирак едир.
3.8.31 Эямилярдя коллектив вя фярди хиласедиъи васитялярин
лазыми мигдарда олмасына, онларын саз вязиййятдя сах-
ланылмасына, эями щейятинин бу васитялярдян истифадя гайдаларына
юйрядилмясиня нязарят едир.
3.8.32 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысыны алмаг цчцн
тядбирлярин щазырланмасына вя щяйата кечирилмяиня нязарят едир.
3.8.33 Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин, Дювлят нязарят орган-
ларынын, автомобил мцфяттишлийинин, Щямкарлар Иттифаглары комитяля-
ринин вя диэяр йухары тяшкилатларын ямяк мцщафизясиня, няглиййатын
тящлцкясиз истисмарына даир ямр вя сярянъамларынын няглиййат идаря-
ляри, сехляри, бюлмяляри тяряфиндян йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.8.34 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря ДФК-ын йардымчы комис-
сийасына рящбярлик етмякля, щяр йарым илдя бир дяфядян аз
олмайараг идаря вя бюлмялярдя ямяйин тящлцкясиз тяшкилини,
тящлцкясизлик гайдаларына риайят олунмасыны йохлайыр, ашкар
едилмиш позунтуларын арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
3.8.35 Щяр йарым илдя бир дяфядян аз олмайараг мцяссися-
лярин,идарялярин, сехлярин, бюлмялярин рящбяр, мцщяндис-техники
ишчиляринин иъласларында истещсалатда ямяк шяраитини вя баш вермиш
гязалар, бядбяхт щадисяляря даир мясяляляри мцзакиря едир, айры-
айры вязифяли шяхслярин мялуматыны динляйир вя ямяк шяраитини
йахшылашдырмаг цчцн гярар гябул едир.
3.8.36 Йол-няглиййат щадисяляринин, груп щалында юлцмля
нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин сябяблярини тящлил едир, онларын
гаршысынын алынмасы цчцн тядбирляр щазырлайыр вя щяйата кечирил-
мясини тяшкил едир,щадисялярин гейдиййатыны апарыр.

3.9. БИРЛИЙИН ЦМУМИ ИШЛЯР ЦЗРЯ ШЮБЯНИН РЯИСИ.

3.9.1. Бирлийин, бцтцн аидиййятли бюлмяляриндя, идаряляриндя,


мцяссисяляриндя тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин тямин
олунмасы цзря апарылан ишляря рящбярлик едир.

60
3.9.2. Нязарят етдийи бюлмялярдя ишчилярин ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасына йюнялдилмиш тядбирлярин щяйата кечирилмясиня,
тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляриня (газланма, тозланма,
титряйиш, сяс вя с.) нязарят етмяк мягсяди иля онларын материал-
ларла, алят, аваданлыг вя ъищазларла тямин олунмасына нязарят
едир.
3.9.3. Бирлийин, табелийиндя олан шюбя вя хидмят рящбярля-
ринин ясас истещсалат вязифяляриндян ялавя, ямяк мцщафизяси
мясяляляри цзря ишлярин апарылмасыны тямин едир.
3.9.4. Азярбайъан Республикасынын Ямяк Мяъяллясиня вя
диэяр норматив сянядляря ясасян идаря вя мцяссися рящбярляринин,
мцщяндис-техники ишчилярин тящлцкясизлик гайдаларыны юйрян-
мяляриня вя ихтисасларынын артырылмасынын тяшкилиня рящбярлик едир.
3.9.5.Ямяк вя истещсалат интизамыны мющкямляндирмяк
цчцн тядбирляр щазырлайыр вя онларын щяйата кечирилмясиня нязарят
едир.
3.9.6. Идаря вя мцяссисялярин, нормайа ясасян нязярдя
тутулан фярди мцщафизя васитяляриля тямин олунмасына нязарят
едир.
3.9.7. Хцсуси эейимлярин,хцсуси айаггабыларын, мцщафизя
васитяляринин тялимата ясасян гябулуна, сахланылмасына вя ишчиляря
верилмясиня нязаряти тяшкил едир.
Хцсуси эейимлярин,хцсуси айаггабыларын тямири вя
йуйулмасына даир гаршыйа чыхан мясяляляри щялл едир.
3.9.8. Идарялярин, мцяссисялярин вя бюлмялярин нормайа
ясасян йаньынсюндцрмя аваданлыглары, алятляри вя диэяр
васитялярля тяъщиз олунмасына, ишчилярин онлардан дцзэцн истифадя
етмяйи юйрядилмясиня нязарят едир.
3.9.9. Ятраф мцщитин чирклянмядян мцщафизясиня
йюнялдилмиш тядбирлярин щазырланмасына вя онларын щяйата
кечирилмясиня нязарят едир.
3.9.10. Вязифяли шяхслярин Ямяк Мяъяллясиня, дахили ямяк
низам-интизам гайдаларына, тящлцкясизлик гайда, норма вя стан-
дартлара риайят етмяляриня, Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин,
нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяк

61
мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня
нязаряти тяшкил едир.
3.9.11. Рящбярлик етдийи бюлмялярдя йцкгалдырыъы кран вя
механизмлярин сазлыьына вя тящлцкясиз истисмарына, йцклямя-
бошалтма ишляринин тящлцкясиз тяшкил олунмасына нязарят едир.
3.9.12. Бюлмялярин нормайа ясасян санитар-мяишят бина вя
отаглары иля тямин олунмасына, ишчиляря мцалиъя-гида мямулат-
ларынын, эцзяшт вя компенсасийаларын верилмясиня нязарят едир.
3.9.13. Истещсалатын хцсуси сащяляриндя (истещсалат биналарын-
да, газма гурьуларында, эеоложи вя эеофизики партийаларда, ав-
токолонларда) ишчилярин исти йемякля тямин олунмасыны тяшкил едир.
3.9.14. Истещсалат бюлмяляриндя ямяк шяраитини йахшылашдыран
мцвафиг тядбирляр планынын тяртиб олунмасына вя онларын йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
3.9.15. Санаторийа-профилакторийа, истиращят вя диэяр мца-
лиъя-профилактика обйектляринин тикилмясиня вя истисмарына, идман
вя саьламлыг тядбирляринин кечирилмясиня даир мясяляляри щялл едир.
3.9.16. Бирлийин, ямяк тящлцкясизлийи цзря ДФК-си фяалиййят
эюстярян комиссийасы нязарят етдийи бюлмялярдя ямяк шяраитиня
даир мясяляляри мцзакиря етдикдя, онун ишиндя иштирак едир вя
мцвафиг тядбирляр щазырлайыр.
3.9.17. Щяр йарым илдя бир дяфядян аз олмайараг (иш планы
цзря) нязарят етдийи бюлмялярдя ямяк шяраитини йохлайыр, йохла-
манын нятиъялярини мцзакиря едир вя ашкар едилмиш позунтуларын
арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
3.9.18. Коллективин сосиал инкишаф вя ямяк шяраитинин саь-
ламлашдырылмасы вя йахшылашдырылмасы цзря комплекс планларын
ишляниб щазырланмасында иштирак едир.

3.10. БИРЛИЙИН ИГТИСАДИЙЙАТ-МАЛИЙЙЯ ВЯ


МЦЩАСИБАТ УЧОТУ ИДАРЯСИНИН РЯИСИ

3.10.1. Идаря вя мцяссисялярдя ямяк шяраитинин йахшылашды-


рылмасына тяляб олунан игтисади вясаитин айрылмасы мясялялярини

62
щялл едир вя бу барядя табелийиндя олан шюбя вя хидмятляря
эюстяришляр верир.
3.10.2. Ямяйин тящлцкясиз тяшкили сащясиндя габагъыл
тяърцбя ялдя етмиш коллективлярин, айры-айры шяхслярин мадди вя
мяняви щявясляндирилмяси цчцн гайда вя ясаснамя щазырлайыр.
3.10.3. Истещсалатда ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы, ишлярин тящлцкясиз тяшкили сащясиндя йарышларын,
истещсалат мядяниййятинин йцксялмясиня даир тядбирлярин кечирил-
мясиня методик рящбярлик едир.
3.10.5.Ямяйин тяшкилиндя габагъыл гайда вя системлярин,
ямяк шяраитини йахшылашдыран иътимаи-игтисади файдалы тядбирляр
методикасынын щазырланмасыны вя истещсалата тятбигини тяшкил едир.
3.10.6. Идаря вя мцяссисялярдя иш вя истиращят вахтына риайят
олунмасына, ишчиляря зярярли ямяк шяраитиня эюря эцзяшт вя
компенсасийаларын верилмясиня нязарят едир.
3.10.7. Идаря вя мцяссисялярдя ямяк шяраитинин йахшы-
лашдырылмасына йюнялдилмиш тядбирляр планынын щяйата кечирилмяси-
ня тяляб олунан вясаитин айрылмасыны планлашдырыр.
3.10.8. Аидиййяти цзря бирлийин, трестин ямяк тящлцкясизлийи ц-
зря даими фяалиййят эюстярян комиссийасынын иъласында иштирак
едир.
3.10.9 Бирлик цзря тяртиб олунмуш тядбирляр планынын
бахылмасында иштирак едир вя щямин планын йериня йетирилмясиня
тяляб олунан вясаит щаггында юз ряйини билдирир.

3.11. БИРЛИЙИН ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ ВЯ


ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИК ТЕХНИКАСЫ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ.

3.11.1. Бирлийя дахил олан идарялярин, мцяссисялярин вя тяшКи-


латларын ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин иши-
ня рящбярлик едир, ишинин ващид гайдада сямяряли тяшкилини тямин
едир.
3.11.2. Идаря вя мцяссисялярдя ямяк ганунвериъилийиня,
стандартлара, тящлцкясизлик гайда вя нормаларына риайят

63
олунмасына, щямчинин йухары тяшкилатларын, нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифагларынын ямяк цзря техники мцфяттишляринин ямр
вя сярянъамларынын вахтында йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.11.3. Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря ДФК-ын вя онун
кюмякчи комиссийаларынын ишини тяшкил едир, идаря вя мцяссисялярин
истещсалат сащяляриндя ямяйин тящлцкясиз тяшкилини, ямяк
шяраитинин вязиййятини ардыъыл (иш планы цзря) йохлайыр. Мцяссисяляр,
идаряляр арасында гаршылыглы йохламаны тяшкил едир.
3.11.4. ДФК-ын тяркиби щаггында ямр лайищясини щазырлайыр.
3.11.5. ДФК-ын иллик иш планыны щазырлайыр, ямяйин тящлцкясиз
тяшкилини, ямяк шяраитини вя истещсалатда бядбяхт щадисялярин баш
вермяси щалларыны нязяря алараг, комиссийанын йохланылаъаг
мцяссисялярин сийащысыны иллик иш планына дахил едилмяси щаггында
тяклифляр верир.
3.11.6. Бирлийин шюбя хидмятляринин рящбярляринин, баш мцтя-
хяссисляринин, идаря вя мцяссисялярин рящбярляринин вя вязифяли шяхс-
лярин ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы тялябляриня уйьун
олараг ишлярин тяшкилиндя иштирак едир, ашкар едилмиш позунтуларын
вя нюгсанларын арадан галдырылмасы щаггында эюстяришляр верир.
3.11.7. Истещсалат сащяляриндя, механизмлярдя, дязэащларда,
газма гурьуларында, платформаларда вя диэяр сащялярдя ишчилярин
щяйатына вя сящщятиня тящлцкя йарадан щаллар ашкар олдугда, ишин
давам едилмясини дярщал дайандырыр, тящлцкясизлик гайда вя нор-
маларын позулмасына йол вермиш шяхсляри эюрдцйц ишдян узаглашды-
рыр, бу барядя мцвафиг мцяссисялярин рящбярляриня хябярдарлыг едир.
3.11.8. Идаря вя мцяссисялярин баш мцщяндисляри, ямяк мц-
щафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти ишчиляри иля щяр йарым
илдя бир дяфядян аз олмайараг мцшавиря кечирир. Мцшавирядя хид-
мятляря аид олан мясяляляри мцзакиря едир, хидмят рящбярляринин
эюрдцкляри иш щаггында мялуматлары динляйир вя гаршыда дуран
мясялялярин щялли цчцн онлара эюстяришляр верир.
3.11.9. «Истещсалатда бядбяхт щадисялярин тящгиг едилмяси вя
гейдя алынмасы щаггында гайдалар»а ямял олунмасына, бядбяхт
щадисялярин вахтында тящгиг едилмясиня, гейдя алынмасына нязарят
едир. Груп щалында юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин, гя-

64
заларын тящгиг едилмясиндя вя онларын эяляъякдя баш вермясинин
гаршысыны алмаг мягсядиля тяртиб олунан тядбирлярин ишляниб щазыр-
ланмасында иштирак едир вя онларын щяйата кечирилмясиня нязарят
едир.
3.11.10 Истещсалатда баш вермиш хясарятлярин, пешя
хястяликляринин сябяблярини арашдырыр (щяр илдя бир дяфядян аз
олмайараг), бирлийин, трестин мцвафиг шюбяляри, хидмятляри иля
бирликдя, хясарятлярин гаршысыны алмаг цчцн тядбирляр щазырлайыр.
3.11.11 Идаря вя мцяссисялярдя ямяк шяраитинин йахшылаш-
дырылмасына даир тядбирляр планынын ишляниб щазырланмасына
методик рящбярлик едир. Мцвафиг шюбя вя хидмятля бирликдя бирлик,
трест цзря тядбирляр планынын щазырланмасыны тяшкил едир вя онун
щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
311.12. Истещсалат биналарында вя иш йерляриндя сясин,
титряйишин, щаванын тяркибиндяки зярярли маддялярин санитарийа
нормалары сявиййясиндя олмасына нязарят едир.
3.11.13. Елми-тядгигат вя лайищя институтларында,
тяшкилатларында ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик мясяляляри иля
мяшьул олан шюбя, лабораторийа вя диэяр бюлмяляря рящбярлик вя
онларын апардыьы ишляря нязарят едир.
3.11.14. Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисяляр, ямяк
мцщафизясиня хярълянян вясаит, тядбирлярин йериня йетирилмяси
щаггында ващид щесабат тяртиб едир, о щесабаты мцяййян едилмиш
гайдайа ясасян йухары тяшкилатлара, органлара тягдим едир.
Бирлийин, трестин ямяк мцщафизяси цзря апардыьы ишляр щаггында
мялуматлар, арайышлар, щесабатлар щазырлайыр.
3.11.15. Бирлийин мцшавиряляриндя, директорлар шурасында
ямяк мцщафизясиня даир мясяляляри мцзакиряйя чыхарыр, ямяк
мцщафизясинин тяшкилинин тякмилляшдирилмяси, истещсалатда бядбяхт
щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря тяклифляр верир.
3.11.16 Норматив сянядлярин, гайдаларын, тялиматларын,
стандартларын, лайищялярин ишляниб щазырланмасында иштирак едир.
Онлара ялавяляр вя дяйишикликляр етмяк щаггында тяклифляр
щазырлайыр.

65
3.11.17 Идаря вя мцяссисялярин гайдаларла, ясаснамялярля,
нцмуняви тялиматларла, плакатларла вя диэяр норматив-методик
сянядлярля, ямяк мцщафизясиня аид ядябиййатла, щесабат
вярягяляриля, щямчинин ямяк мцщафизяси цзря мцвафиг ишлярин
гейдиййаты цчцн журналларла тямин олунмаларына тядбирляр эюрцр.
3.11.18 Республиканын нязарят органлары, Щямкарлар
Иттифаглары комитяляри, елми-тядгигат, лайищя-конструктор тяшки-
латлары иля вязифясиня аид олан мясяляляр цзря оператив вя методик
мяслящятляр алмаг цчцн ялагя сахлайыр.
3.11.19 Мцяссися, идаря вя тяшкилатларын рящбяр вя баш
мцтяхяссисляринин тящлцкясизлик гайдалары цзря биликляринин йох-
ланмасыны апаран бирлийин комиссийасынын ишини тяшкил едир вя
комиссийанын ишиндя иштирак едир.
Биликлярин йохланылмасында ишчилярин ихтисасларына уйьун
суаллары щазырлайыр вя тясдиг цчцн бирлийин рящбяриня тягдим едир.
Ишчилярин тящлцкясиз ямяк цсулларына юйрядилмяси цчцн
програмларын ишляниб щазырланмасында идаря вя мцяссисяляря
методик йардым эюстярир вя ишчилярин програмлара ясасян юйрядил-
мясиня нязарят едир.
Идаря вя мцяссисялярдя ямяк мцщафизяси цзря кабинетлярин
тяшкилиня, онларын техники васитялярля, ядябиййатла, макетлярля,
плакатларла тяъщиз олунмасына йардым эюстярир вя кАбинетлярин
ишиня нязарят едир.
3.11.20 Ямяйин тяшкили вя ямяк щаггы шюбяси иля бирликдя
ямяк тящлцкясизлийи цзря йарышларын, бахышларын вя диэяр иътимаи
тядбирлярин кечирилмясини тяшкил едир.
3.11.21 Ямяк мцщафизяси вя ямяйин тящлцкясиз тяшкили
сащясиндя газанылмыш габагъыл тяърцбяни цмумиляшдирир, идаря вя
мцяссисяляря йайыр.
3.11.22Ишчилярин ишя гябулу заманы ардыъыл олараг тибби мца-
йинядян кечмяляриня, щямчинин даими иш йерляри дяниздя олан фящля
вя гуллугчуларын цзя билмяляринин йохланылмасына нязарят едир.
3.11.23 Идаря вя мцяссисялярдя просеслярин ямяк шяраитини
йахшылашдыран, ишчилярин тящлцкясизлийини тямин едян истещсалат

66
аваданлыглары, механизмляри, ъищаз, гурьу вя диэяр тящлцкясизлик
васитяляри иля тяъщиз олунмасына нязарят едир.
3.11.24 Фящля вя гуллугчулара нормайа ясасян хцсуси эе-
йим, хцсуси айаггабы вя диэяр мцщафизя васитяляринин верилмясиня
нязарят едир.
3.11.25 Хидмятин ишиня аид олан мясяляляр щаггында
методик мялуматлар, сянядляр щазырлайыр, гябул олунмуш
гярарлар барясиндя изащат верир, сялащиййятиня аид олмайан ишляря
ъялб едилмир.
3.11.26 Ямяйин тящлцкясизлийини тямин едян мясялялярин,
мювзуларын елми-тядгигат вя лайищя институтларынын, лайищя-конст-
руктор тяшкилатларынын тематик планына дахил олунмасы цчцн
тяклифляр щазырлайыр.
3.11.27 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасына вя саь-
ламлашдырылмасына йюнялдилмиш елм вя техниканын наилийятляринин
истещсалата тятбигинин тяшкилиня нязарят едир. Йени техниканын
сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир.
3.11.28 Баш механик вя баш енерэетик шюбяляри иля бирликдя
айры-айры аваданлыгларын, чатышмамазлыьы нятиъясиндя баш вермиш
щадисялярин сянядлярини цмумиляшдирир, онлары щазырлайан
заводлара вя лайищяляндирян тяшкилатлара эюндярмяк цчцн тяклиф-
ляр верир.
3.11.29 Ямяк мцщафизяси цзря техники сянядлярин тящлцкя-
сизлик гайдаларында, стандартларда вя диэяр норматив сянядлярдя
эюстярилдийи кими апарылмасына нязарят едир.
3.11.30 Хидмятин апардыьы ишя аид мясяляляр цзря идаря вя
мцяссисялярля йазышма апарыр, ишчилярин шикайятляриня, яризяляриня
бахыр.
3.11.31 .Идаря вя мцяссисялярин эюрдцкляри ишин иллик
йекунуна бахан комиссийанын ишиндя иштирак едир, ямяк
мцщафизяси, истещсалатда ямяйин тящлцкясиз тяшкили сащясиндя
апарылан ишляр вя баш вермиш бядбяхт щадисяляр щаггында идаря вя
мцяссися рящбярляриня юз ряйини билдирир.
3.11.32 Ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятляринин йцксяк ихтисаслы мцтяхяссислярля тямин олунмасы,

67
онларын дцзэцн сечилиб йерляшдирилмяси барядя бирлийин, трестин,
идаря вя мцяссисялярин рящбярляриня тяклифляр верир.
3.11.33 Ямяк мцщафизяси сащясиндя фяал ишиня эюря
мцкафатландырмаг цчцн идаря вя мцяссисялярин, бирлийин, трестин
рящбярлийиня ишчилярин сийащысыны тягдим едир, щямчинин
тящлцкясизлик гайдаларынын вя нормаларынын позулмасына йол
вермиш шяхслярин ъязаландырылмасы щаггында тяклифляр верир.

3.12 БИРЛИЙИН БАШ МЕХАНИК ШЮБЯСИНИН РЯИСИ

3.12.1. Идаря вя мцяссисялярдя аваданлыгларын, механизмля-


рин, йцкгалдырыъы васитяляринин тящлцкясизлик гайдаларынын,
тялиматларынын, техники истисмар паспортларынын вя диэяр норматив
сянядлярин тялябиня уйьун олараг истисмарыны тяшкил едир.
3.12.2. Идаря вя мцяссисялярдя аваданлыгларын вя меха-
низмлярин истисмары, габагъыл иш цсулларынын тятбиги, тямир ишляринин
апарылмасыи заманы баш веря биляъяк гязаларын, йаньынларын, бяд-
бяхт щадисялярин, пешя хястяликляринин гаршысыны алмаг мягсядиля
техники вя тяшкилати тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны тяшкил едир.
3.12.3. Идаря вя мцяссисялярдя аваданлыгларын, механизм-
лярин, йцкгалдырыъы васитяляринин, гурьуларын планлы-хябярдарлыг
тямири цчцн ъядвяллярин тяртиб едилмясиня рящбярлик едир.
Ъядвяллярин вахтында тяртиб едилмяси цчцн тядбирляр эюрцр.
3.12.4. Идаря вя мцяссисялярин баш механикляринин иштиракы
иля йцкгалдырыъы, йцктутан гурьуларын тящлцкясиз истисмарыны, он-
ларын вахтында сынагдан кечирилмясини вя йохланылмАсыны, йцксяк
тязйиг алтында ишляйян апаратларын вя габларын, газ вя електрик
гайнаьы ишляринин апарылмасы цчцн истифадя олунан боруларын вя
компрессор гурьуларынын тящлцкясиз истисмарыны тямин едир.

68
3.12.5. Оксиэен, асетилен, пропан балонларынын тящлцкясиз
долдурулмасына, нягл едилмясиня, сахланылмасына вя истисмарына
нязарят едир.
3.12.6. Идаря вя мцяссисялярдя аваданлыгларын вя механизм-
лярин тящлцкясиз истисмар вя тямир олунмасына нязарят едир. Ашкар
едилмиш чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр
эюрцр.
3.12.7. Газмада вя истисмарда олан гуйуларын гуйуаьзы
аваданлыгларынын тясдиг олунмуш схемя ясасян гурашдырылмасына
нязарят едир.
Идаря вя мцяссисялярин баш механикляринин васитясиля
гуйуаьзы аваданлыьын даима саз вязиййятдя сахланылмасына
ардыъыл олараг нязарят едир.
3.12.8. Истещсалат сащяляринин нормайа уйьун олараг
йаньынсюндцрмя васитяляри иля тяъщиз олунмасыны тяшкил едир,
онларын даима саз вязиййятдя сахланылмасына нязарят едир.
3.12.9. Ямяйин тяшкили вя ямяк щаггы шюбяси иля бирликдя
йаньынын, ачыг газ вя нефт фонтанларынын гаршысынын алынмасы цзря
габагъыл тяърцбяни цмумиляшдирир вя истещсалат сащяляриндя
йайылмасыны тяшкил едир.
3.12.10. Дяниз юзцлляриндя, естакадаларда, цзян вя
йарымдалма газма гурьуларында вя бцтцн нефт сянайесинин
сащяляриндя гайнаг ишляринин «Нефт сянайесинин партлайыш,
партлайыш-йаньын, йаньын тящлцкяли сащяляриндя гайнаг вя одлу
ишлярин апарылмасы тялиматы»на ясасян апарылмасына нязарят едир.
3.12.11. Аваданлыгларын, механизмлярин, алятлярин
тящлцкясиз иштисмарыны тямин етмяк мягсядиля, онларын
конструктив чатышмамазлыгларыны нязярдян кечирир вя ашкар
едилмиш гцсурларын арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
Кющнялмиш аваданлыгларын, механизмлярин вя алятлярин йениляри
иля явяз олунмасыны тяшкил едир.
3.12.12. Аваданлыгларын, механизмлярин, алятлярин
конструктив чатышмамазлыьы нятиъясиндя баш вермиш бядбяхт
щадисялярин тящгиг сянядлярини цмумиляшдирир, мцвафиг тяклифляр

69
щазырлайыр, онлары лайищяляшдирян тяшкилатлара вя щазырлайан
заводлара тягдим едир.
3.12.13. Юз вязифяси чярчивясиндя идаря вя мцяссисялярдя
ямяк мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилини, ишчилярин тящлцкясизлик
гайда вя нормалара риайят етмялярини йохлайыр. Бирлийин, трестин
ямяк тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян комиссийасынын
тяркибиндя олмагла, онун апардыьы йохламаларда иштирак едир.
3.12.14. Аваданлыгларда, механизмлярдя, гурьуларда,
йцкгалдырыъы васитялярдя баш вермиш гязаларын, груп щалында
юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигиндя иштирак едир
вя онларын гаршысыны алмаг цчцн тядбирляр ишляйиб щазырлайыр.
3.12.15. Идаря вя мцяссисялярин баш механикляринин васитяси
иля дяряъяляря бюлцнмяйян аваданлыгларда, механизмлярдя,
йцкгалдырма васитяляриндя бядбяхт щадися иля нятиъялянмяйян баш
вермиш гязаларын дцзэцн тящгигини тяшкил едир.
3.12.16. Идаря вя мцяссисялярдя ямяк шяраитинин йах-
шылашдырылмасына йюнялдилмиш тядбирлярин ишляниб щазырланмасында
иштирак едир.
3.12.17. Идаря вя мцяссисялярдя баш веря биляъяк
йаньынларын гаршысыны алмаг мягсядиля тядбирляр планынын
щазырланмасыны тяшкил едир вя щямин тядбирлярин щяйата кечирил-
мясиня нязарят едир.
3.12.18. Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирляр щазырлайыр вя онларын йериня йетирилмясини тямин
едир.
3.12.19. Идаря вя мцяссисялярин баш механик хидмяти
ишчиляринин тящлцкясиз иш цсулларына юйрядилмясини тяшкил едир,
онларын биликляринин йохланылмасында иштирак едир. Идаря вя
мцяссисялярдя ишчилярин тящлцкясиз ямяк цсулларына юйрядилмяси
цчцн програм вя тялиматларын ишляниб щазырланмасында, ишлярин
тящлцкясиз тяшкилиндя онлара йардым эюстярир вя бу ишлярин
апарылмасына нязарят едир.
3.12.20. Идаря вя мцяссисялярин баш механикляринин вя диэяр
ишчиляринин тящлцкясизлик гайдалары цзря биликляринин
йохланылмасына даир суалларын тяртиб олунмасында иштирак едир.

70
3.12.21. Аваданлыгларын, механизмлярин истисмары вя тямири
заманы тящлцкясизлик гайдаларына ямял олунмасы вя позунтуларын
арадан галдырылмасы сащясиндя бирлийин, трестин ямяк мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти рящбяринин эюстяришлярини йериня
йетирир.

3.13. БИРЛИЙИН БАШ ЕНЕРЭЕТИК, НЯЗАРЯТ- ЮЛЧЦ


ЪИЩАЗЛАРЫ ВЯ ИСТЕЩСАЛАТ ПРОСЕСЛЯРИНИН
АВТОМАТЛАШДЫРЫЛМАСЫ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ.

3.13.1. Идаря вя мцяссисялярдя ишлярин електрик аваданлыг вя


гурьуларынын «Истещлакчыларын електрик гурьуларынын техники
истисмары вя истещлакчыларын електрик гурьуларынын истисмарында
тящлцкясизлик техникасы гайдалары», сащя гайдалары, тялиматлары,
стандартлары тялябляриня уйьун олараг тяшкилиня рящбярлик едир.
3.13.2. Електрик аваданлыгларынын, гурьуларынын истисмары
заманы баш веря биляъяк гязаларын вя бядбяхт щадисялярин гаршы-
сыны алмаг мягсядиля, габагъыл иш тяърцбясинин тятбиги, тямир
ишляринин тяшкили вя тякмилляшдирилмясиня йюнялдилмиш техники,
тяшкилаты тядбирлярин щазырланмасыны тяшкил едир.
3.13.3. Електрик сехляринин вя бюлмяляринин васитясиля идаря вя
мцяссисялярдя електрик, истилик гурьуларынын техники истисмарына,
тящлцкясизлик гайдаларына вя нормаларына ямял олунмасына, онла-
рын тящлцкясиз истисмар едилмясиня нязарят едир. Истисмар заманы
ашкар едилмиш позунтуларын арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр
эюрцр.
3.13.4. Идаря вя мцяссисялярдя електрик аваданлыгларынын,
гурьуларынын планлы-хябярдарлыг тямири цчцн ъядвялин вя
тядбирлярин тяртиб едилмясиня рящбярлик едир. Електрик
аваданлыгларынын, гур-ьуларынын вахтында техники сазлыьынын
йохланылмасына,планлы –хябяр-дарлыг тямир ъядвялиня ясасян
йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.13.5. Дяниз юзцлляриндя цзян вя йарымдалма газма
гурьуларында, диэяр истещсалат сащяляриндя стандартлара уйьун

71
олмайан ялдядцзялдилмиш електрик ъищаз вя аваданлыглардан
истифадя олунмасына нязарят едир.
3.13.6. Дяниз юзцлляриндя цзян, йарымдалма газма
гурьуларында вя истещсалатын башга сащяляриндя мцдириййятля
ялагя сахламаг цчцн рабитя васитяляринин гурашдырылмасына
рящбярлик едир, онларын саз вязиййятдя олмасына нязарят едир.
3.13.7 Електрик аваданлыгларынын, гурьуларынын тящлцкясиз
истисмары иля ялагядар конструктив чатышмамазлыгларын ляьв
едилмяси, ишя йарарсыз вя кющнялмиш аваданлыг вя гурьуларын
йениляри иля явяз олунмасы мясялялярини щялл едир. Йени нюв
електрик техникасынын сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир.
3.13.8. Аваданлыгларын, механизмлярин, гурьуларын електрик
щиссяляринин, щям-чинин електрик аваданлыгларынын, гурьуларынын
истисмары заманы онларын конструксийа чатышмамазлыьы
нятиъясиндя баш вермиш бядбяхт щадисялярин сянядлярини цму-
миляшдирир, мцвафиг тяклифляр щазырлайыр вя онлары конструксийа
едян тяшкилатлара, щазырлайан заводлара тягдим едир.
3.13.9 Електрик аваданлыглары, гурьулары иля ялагядар олан
гязаларын, груп щалында юлцмля нятиъялянян бядбяхт щадисялярин
тящгигиндя вя онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин щазыр-
ланмасында иштирак едир.
Идаря вя мцяссисялярин баш енерэетик хидмяти васитясиля
електрик аваданлыгларынын, гурьуларынын иштисмары заманы баш
вермиш гязаларын вя диэяр позунтуларын тящгигини вя гейдя
алынмасыны тяшкил едир.
3.13.10 Идаря вя мцяссисялярин баш енерэетик хидмяти
ишчиляринин вя диэяр електрик щейятинин тящлцкясиз иш цсулларына
юйрядилмясини, ихтисасларынын артырылмасыны тяшкил едир, онларын
биликляринин йохланылмасында иштирак едир.
Идаря вя мцяссисялярин рящбярляринин, баш мцтяхяс-
сисляринин тящлцкясизлик гайдалары цзря биликлярини йохлайан
комиссийанын тяркибиндя иштирак едир.
Идаря вя мцяссисялярин баш енерэетикляринин електрик тящлц-
кясизлийи гайдалары цзря биликлярини йохлайан комиссийайа сядрлик
едир.

72
3.13.11 Идаря вя мцяссисялярин баш енерэетикляринин вя диэяр
щейятинин електрик аваданлыгларынын, гурьуларынын техники
истисмар гайдаларынын, тящлцкясизлик техникасы вя диэяр гайдалар
цзря биликляринин йохланылмасы цчцн суаллар ишляйиб щазырлайыр.
3.13.12 Гейри-електрик щейятиня електрик тящлцкясизлийи цзря Ы
вя ЫЫ дяряъя ихтисас верилмяси цчцн ващид гайда мцяййянляшдирир.
3.13.13 Ишчилярин тящлцкясиз иш цсулуна юйрядилмяси цчцн
програмларын, тялиматларын ишляниб щазырланмасында идаря вя
мцяссисяляря методик йардым эюстярир вя бу сащядя апарылан
ишляря нязарят едир.
3.13.14 Електрик аваданлыгларынын, гурьуларынын истисмары
вя тямири заманы мцвафиг тящлцкясизлик гайдаларына ямял олун-
масына нязаряти тяшкил едир
3.13.15 Тящлцкясиз вя гязасыз ямяк шяраитинин йара-
дылмасыны нязяря алмагла, нефтгазчыхарма вя диэяр истещсалат
просесляриндя комплекс механикляшдирмя вя автоматлашдырма,
автоматлашдырылмыш идаряетмя системляринин тятбигинин ясас исти-
гамятини мцяййянляшдирир.
3.13.16 Техноложи просеслярин апарылмасына аваданлыгларын
тящлцкясиз истисмарыны тямин едян нязарят-юлчц ъищазларынын,
автоматлашдырма васитяляринин, автоматлашдырылмыш идаряетмя
системляринин тятбигини тяшкил едир.
3.13.17 Идаря вя мцяссисялярин автоматлашдырылмыш идаряетмя
системляриля, нязарят-юлчц ъищазлары вя диэяр механизмлярля,
истещсалат вя мяишят отагларынын вя биналарынын щаванын
тяркибиндя зярярли маддялярин мигдарыны тяйин едян ъищаз вя
гурьуларла тямин олунмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
3.13.18 Ъищазларын, идаряетмя системляринин саз вязиййятдя
сахланылмасына, онларын вахтында тямир олунмасына, сынагдан
кечирилмясиня нязарят едир.
3.13.19 Ъищазларын, автоматлашдырма васитяляринин, авто-
матлашдырылмыш идаряетмя системляринин йарадылмасы вя истисмары
цчцн тяртиб олунмуш стандартларын вя диэяр норматив-техники
сянядлярин лайищяляриндя тящлцкясизлик тялябляринин нязяря
алынмасына бахыр.

73
3.13.20 Йени нюв нязарят-юлчц ъищазларынын, автоматлашдырыл-
мыш идаряетмя системляринин, аваданлыгларын сынагдан кечирилмя-
синдя иштирак едир вя онларын тящлцкясизлийи щаггында юз ряйини
верир.
3.13.21 Ишчилярин ямяк шяраитини йахшылашдыран, онларын тящ-
лцкясизлийини тямин едян тядбирляр планына, истещсалат
просесляринин автоматлашдырылмасына, нязарят-юлчц ъищазларынын
алынмасына нязарят едир.
3.13.22 Идаря вя мцяссисялярдя ъищазларын, идаряетмя
системляринин, автоматлашдырма васитяляринин ишя йарарлыьыны,
сазлыьыны йохлайыр вя ашкар едилмиш чатышмамазлыгларын арадан
галдырылмасы цчцн юлчц эютцрцр.
3.13.23 Истещсал просесляринин автоматлашдырылмасында вя
механикляшдирилмясиндя тящлцкясизлик гайдаларына ямял олунмасы
вя позунтуларын ляьв едилмяси сащясиндя бирлийин, трестин ямяк
мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти рящбяринин
эюстяришлярини йериня йетирир.
3.13.24 Мцяссися вя идарялярин истещсалат сащяляринин няза-
рят-юлчц ъищазлары, гурьулары иля тяъщиз олунмаларына нязарят едир.
3.13.25 Нязарят-юлчц ъищазларынын, гурьуларынын саз
вязиййятдя истифадя едилмяляриня, онларын вахтында тямириня вя
сынагдан кечирилмяляриня нязарят едир.
3.13.26 Нязарят етдийи сащядя ятраф мцщитин чирклянмясинин
гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин щазырланмасына вя онларын
щяйата кечирилмясиня нязарят едир
3.13.27 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря тядбирляр
планынын щазырланмасында иштирак едир вя йериня йетирилмясиня
нязарят едир
3.13.28 Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят
эюстярян комиссийанын тяркибиндя олмагла, рцбдя бир дяфядян аз
олмайараг, идаря вя мцяссисялярдя електрик аваданлыгларынын,
гурьуларынын истисмарында тящлцкясизлик гайда вя нормаларына
риайят олунмасыны йохлайыр, ашкар едилян позунтуларын арадан
галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.

74
3.13.29 Идаря вя мцяссисялярдя вязифяли шяхслярин ямяк га-
нунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда вя нормаларына, стандартлара
риайят етмяляриня, Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин, трестин,
Нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяк
мцщафизяси цзря ямр вя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня
нязарят едир.

3.14. БИРЛИЙИН НЕФТИН, ГАЗЫН ЩАСИЛАТЫ ВЯ


НЯГЛИ ЦЗРЯ ИСТЕЩСАЛАТ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ.

3.14.1. Дяниз юзцлляриндя, естакадаларынын вя диэяр


нефтгазчыхарма обйектляринин, нефтин вя газын нягли сащяляринин
мцщафизя, хиласедиъи васитялярля тямин олунмасына нязарят едир вя
ишчилярин бу васитялярдян дцзэцн истифадя гайдаларынын юйрядил-
мясиндя иштирак едир.
3.14.2. Нефт вя газын щасилатында вя нягл едилмясиндя ямяйи
йцнэцлляшдирян вя саьламлашдыран, щямчинин истещсалатда зярярли
амиллярин (сясин, титряйишин, чирклянмиш щаванын вя с.) ляьв едилмя-
синя йюнялдилмиш йени техноложи просесляри ишляйиб щазырлайыр вя
тятбиг едир.
3.14.3 Истещсалатын тякмилляшдирилмясиня, ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасына йюнялдилян техноложи, тяшкилати тядбирляр планы
ишляйиб щазырлайыр.
3.14.4 Ямяйин елми тяшкилини, тякмилляшдирилмиш механизм-
лярин, автоматларын, комплекс механикляшдирмя вя автоматлаш-
дырма системляринин нефтин чыхарылмасы вя нягл едилмяси сащяляриня
тятбиг олунмасыны тямин едир.
3.14.5 Йени йарадылмыш аваданлыгларын, алятлярин сынагдан
кечирилмясиндя иштирак едир вя онларын тящлцкясиз ишлямясиня даир
юз ряйини верир.
3.14.6 Нефти нягл едян стансийаларын, чянляр паркынын,
нефтйыьма мянтягяляринин вя башга гурьуларын йенидян
гурулмасы тяляб олундугда, тящлцкясизлик гайдаларына вя
нормаларына уйьун олараг техники сянядлярин ишляниб щазырлан-
масында иштирак едир.

75
3.14.7 Газконденсат гуйуларынын вя газы нягл едян бору
кямярляринин, заводларда газ емалы просесляринин вя диэяр
обйектлярин ишини тящлцкясизлик гайда вя нормаларын тялябляриня
уйьун тяшкил едир.
3.14.8 Газконденсат гуйуларында гуйуаьзы вя йерцстц
аваданлыгларын гуйудиби тязйигя, тясдиг олунмуш схемя ясасян
дцзэцн сечилиб гурашдырылмасына нязарят едир.
3.14.9 Газ емалы заводларында ямяк шяраитини йцнэцлляшдирян
вя саь-ламлашдыран йени техноложи просеслярин тятбигини тяшкил
едир.
3.14.10 Газ емалы заводларынын сех вя истещсалат
биналарында сясин, титряйишин, щавада олан зярярли маддялярин
санитар нормалара уйьун олмасына нязарят едир.
3.14.11 Газ емалы заводларында баш веря биляъяк гязаларын
гаршысыны алмаг, онларын ляьви цзря тядбирляр планынын ишляниб ща-
зырланмасында вя ишчилярин онлары щяйата кечирмяйя юйрядилмя-
синдя иштирак едир.
3.14.12 Газ емалы заводларында апарылан просеслярин тяк-
милляшдирилмяси, бунунла ялагядар олараг ямяк шяраитини
йахшылашдыран техники, тяшкилати тядбирляри ишляйиб щазырлайыр вя
тятбиг едир.
3.14.13 Газ емалы заводларында, компрессор
стансийаларында вя диэяр обйектлярдя ямяйин елми тяшкилини,
тякмилляшдирилмиш механизмлярин вя автоматларын тятбиг
едилмясини тямин едир.
3.14.14 Дяниз юзцлляринин, газ емалы заводларынын, комп-
рессор стансийаларынын нормайа уйьун олараг йаньынсюндцрмя
аваданлыглары, алятляри вя диэяр васитялярля тяъщиз олунмасына
нязарят едир.
3.14.15 Газ емалы заводларынын, компрессор
стансийаларынын сехляриндя, гурьуларында, сащяляриндя
йенидянгурма ишляри тяляб олундугда, бу ишлярин апарылмасы цчцн
тящлцкясизлик гайда вя нормалара уйьун олараг техники
сянядляри ишляйиб щазырлайыр.

76
3.14.16 Газконденсат гуйуларында, газы нягл едян бору кя-
мярляриндя вя емал заводларында пайыз-гыш мювсцмцндя ишлярин
фасилясиз, тящлцкясиз апарылмасы цзря тядбирлярин щазырланмасында
вя онларын щяйата кечирилмясиндя иштирак едир.
3.14.17 Газчыхарма, емал вя нягл иля ялагядар баш вермиш Ы
вя ЫЫ дяряъяли гязаларын вя лазым эялдикдя, груп щалында юлцмля
нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигиндя, онларын гаршысыны
алмаг цчцн тядбирлярин щазырланмасында иштирак едир.
3.14.18 Фящля вя гуллугчулара мцщафизя, горуйуъу, хиласедиъи
васитялярин, хцсуси эейимин, хцсуси айаггабыларын верилмясиня,
ишчилярин тибби мцайинядян кечмяляриня вя цзя билмяляринин (иш
йери дяниздя оланларын) йохланылмасына нязарят едир.
3.14.19 Ишчилярин ямяк шяраитини йахшылашдыран тядбирляр
планынын, баш веря биляъяк гязаларын, йаньынларын, партлайышларын,
зящярлянмялярин, газ вя нефт фонтанларынын, хясарятлярин, пешя
хястяликляринин гаршысыны алан тядбирлярин ишляниб щазырланмасында
вя щяйата кечирилмясиндя иштирак едир.
3.14.20 Нефтин вя газын щасилаты вя няглиндя, тящлцкясизлик
гайдаларына ямял олунмасында вя позунтуларын ляьв едилмясиндя
бирлийин ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы шюбясинин
рящбяринин эюстяришлярини йериня йетирир.
3.14.21 Нефтин вя газын щасилаты вя нягл едилмяси сащясиндя ят-
раф мцщитин (торпаьын, щаванын, суйун) чирклянмясинин гаршысыны
алан тядбирлярин щазырланмасында вя щяйата кечирилмясиндя иштирак
едир.
3.14.22 Бирлийин ДФК-ын тяркибиндя олмагла, мцяссисялярин
рящбяр вя баш мцтяхяссисляринин тящлцкясизлик гайдалары цзря
биликляринин йохланылмасында иштирак едир
3.14.23 Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря ДФК-сы нефтин, газын
щасилаты вя нягл едилмяси сащясиндя ямяк шяраитини, ишлярин тящлц-
кясиз тяшкили вя диэяр мясяляляри мцзакиря етдикдя онун ишиндя вя
ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цчцн тядбирлярин щазырлан-
масында иштирак едир.

77
Комиссийанын тяркибиндя олмагла, ямяк шяраитини йохлайыр
вя ашкар едилян чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цчцн
тядбирляр эюрцр.
Естакадаларын, дяниз юзцлляринин вя диэяр нефтчыхарма
обйектляринин, нефтин вя газын нягли сащяляринин мцщафизясиня,
мцщафизя васитяляриля тяъщиз олунмасына, щямчинин ишчилярин тибби
мцайинядян кечмяляриня вя цзмяк баъарыьынын йохланылмасына
нязарят едир.
3.14.24 Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин, Дювлят нязарят ор-
ганларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин вя диэяр йухары
тяшКилатларын ямяк мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йе-
риня йетирилмясиня нязарят едир.

3.15. НЕФТ ВЯ ГАЗ ЙАТАГЛАРЫНЫН


ИШЛЯНМЯСИ ШЮБЯСИ

3.15.1. Нефтин, газын, газконденсатын чыхарылмасыны


артырмаг мягсядиля эеоложи-техники тядбирлярин щазырланмасы
заманы гуйуларда вя гуйуаьзы аваданлыгларда гязаларын баш
вермямясиня нязарят едир.
3.15.2. Гуйуларда тядгигат, мядян-эеофизики, гуйу
лцлясинин партладылмасы ишляринин тящлцкясиз тяшкилиня вя
апарылмасына нязарят едир (сащялярдя олдуьу заман).
3.15.3. Тядгигат, эеофизики, партлатма ишлярини апармаг
цчцн гуйуларын саз аваданлыгларла, алятлярля, ъищазларла,
йцкгалдырыъы васитяляриля вя диэяр техника иля тямин олунмасына
нязарят едир (йохлама заманы).
3.15.4. Гуйуларын эеоложи-техники, эеофизики тядгигат
ишляринин тящлцкясиз апарылмасы цчцн фящлялярин юйрядилмясиня
нязарят едир (сащялярдя олдуьу заман).
3.15.5. Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин щяйата кечирилмясиня нязарят едир.

78
3.15.6. Гуйуларын сынагдан кечирилмяси вя тямир ишляринин
тящлцкясизлик гайдаларына, стандартлара вя диэяр норматив сяняд-
ляря уйьун олараг тяшкилини тямин едир.
3.15.7. Гуйуларын сынагдан кечирилмяси вя тямири заманы
ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цчцн техники вя тяшкилати тядбирляр
ишляйиб щазырлайыр.
3.15.8. Гуйуларын тямир вя сынагдан кечирилмя ишляринин
нязярдя тутулмуш плана ясасян апарылмасына нязарят едир.
3.15.9. Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмяси цзря бри-
гадаларын саз алятлярля, гурьуларла, хиласедиъи алятлярля тямин
олунмасына нязарят едир.
3.15.10. Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмяси заманы
баш веря биляъяк гязаларын гаршысыны алан вя онларын ляьви цзря
тядбирлярин щазырланмасына нязарят едир.
3.15.11. Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмясиндя
ямяйин елми тяшкили, тякмилляшдирилмиш аваданлыгларын, алятлярин
тятбигини тяшкил едир.
3.15.12 Йени нюв аваданлыгларын, алятлярин сынагдан
кечирилмясиндя иштирак едир вя тящлцкясизлик нюгтейи-нязяриндян
ряй верир.
3.15.13 Ямяк шяраитини йахшылашдыран тядбирляр планынын,
щямчинин гязаларын, партлайышларын, йаньынларын, зящярлянмялярин,
хясаряталмаларын, пешя хястяликляринин гаршысынын алынмасы цзря
тядбирлярин щазырланмасында вя тятбиг олунмасында иштирак едир.
3.15.14. Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря ДФК-сы гу-
йуларын тямири вя сынагдан кечирилмяси сащясиндя ямяк шяраитинин
вязиййяти щаггында мясяля мцзакиря етдикдя, онун ишиндя иштирак
едир вя ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасына даир тядбирляр
щазырлайыр.
Истещсалатда ямяйин тящлцкясиз тяшкилини, тящлцкясизлик
гайдаларына ямял олунмасыны йохлайыр вя ашкар едилмиш
позунтуларын арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
3.15.15 Лазым эялдикдя, бирлийин комиссийасынын тяркибиндя
идаря вя мцяссися рящбярляринин, баш мцтяхяссисляринин тящ-

79
лцкясизлик гайдаларындан биликляринин йохланылмасында иштирак
едир.
3.15.16 Гуйуларын тямир ишляринин пайыз-гыш мювсцмцндя
фасилясиз, гязасыз, тящлцкясиз апарылмасыны тямин едян тядбирлярин
щазырланмасында иштирак едир.
3.15.17 Ишчилярин мцщафизя, горуйуъу, хиласедиъи васитялярля
тямин олунмасына, онларын вахташыры тибби мцайинядян
кечмяляриня нязарят едир.
3.15.18 Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмяси заманы
баш вермиш Ы вя ЫЫ дяряъяли гязаларын, груп щалында баш вермиш,
юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигиндя вя онларын
гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин щазырланмасында иштирак
едир.
3.15.19 Лайларын нефт вериминин артырылмасы цчцн тяртиб
олунан эеоложи-техники тядбирляр планында тящлцкясизлик
гайдаларына вя нормаларына, тялиматлара риайят олунмасына
нязарят едир.
3.15.20 Лайлара кимйяви мящлулларын, маддялярин
вурулдуьу заман ишчилярин тящлцкясизлийинин тямин олунмасына
нязарят едир.
3.15.21 Эеоложи-техники ишлярин апарылдыьы просеслярдя
гуйуларда вя гуйуаьзы аваданлыгда баш веря биляъяк гязаларын
гаршысынын алынмасына нязарят едир.
3.15.22 Лайларын нефт вериминин артырылмасы цчцн йени нюв
кимйяви маддялярин, мящлулларын, аваданлыьын, техноложи просес-
лярин тятбигини тяшкил едир.
3.15.23 Эеоложи-техники ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря
фящлялярин юйрядилмясиня нязарят едир (сащялярдя олдуьу заман).
3.15.24 Ашкар едилмиш тящлцкясизлик гайдаларынын
позулмасы щалларынын ляьв едилмяси цзря бирлийин ямяк мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти рящбяринин эюстяришляриня ямял
едир
3.15.25 АРДНШ-ин бирлийин, Дювлят нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын

80
ямяйин мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмясиня нязарят едир.

3.16. БИРЛИЙИН ГАЗМА ВЯ ГАЗМА ТЕХНОЛОЭИЙАСЫ


ШЮБЯСИНИН РЯИСИ

3.16.1. Газма идаряляриндя вязифяли шяхслярин ямяк


ганунвериъилийиня, тящлцкяизлик гайда вя нормаларына,
стандартлара риайят етмяляриня, щямчинин Дювлят Нефт Ширкятинин,
бирлийин, нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары коми-
тяляринин ямяк мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
3.16.2 Газма гурьуларынын вя аваданлыгларынын истисмары,
газмада техноложи просеслярин тящлцкясизлик гайдаларына,
стандартлара мцвафиг олараг апарылмасына нязарят едир.
3.16.3 Газылан гуйуларын лайищя вя эеоложи-техники
тапшырыгла тямин олунмасына вя онларын тялябляринин йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
3.16.4 Газылан гуйуларда туллантыларын вя ачыг фонтанларын
гаршысыны алан гуйуаьзы аваданлыьын тясдиг олунмуш схем
ясасында гурашдырылмасыны тяшкил едир.
3.16.5 Гуйуларын газылмасында баш веря биляъяк гязаларын,
газ вя нефт туллантыларынын (фонтанларын), йаньынларын,
партлайышларын, зящярлянмялярин гаршысынын алынмасы вя ляьви цзря
планларын тяртиб олунмасына, газма бригадаларынын планда
эюстярилян гайдалар цзря щярякят етмяляриня вя ардыъыл олараг
мяшьяляляр кечмяляриня нязарят едир.
3.16.6 Дяниз юзцлляриндя цзян вя йарымдалма газма
гурьуларында фярди вя коллектив хиласедиъи васитялярин даими саз
вязиййятдя сахланылмасына, ишчилярин онлардан дцзэцн истифадя
етмя гайдаларына юйрядилмясиня нязарят едир.
3.16.7 Гуйуларын газылмасында ямяйи йцнэцлляшдирян,
ишчилярин тящлцкясизлийини тямин едян алят вя васитялярин тятбиг
олунмасына нязарят едир.

81
3.16.8 Газмада ямяйин елми тяшкилини, аьыр ямяйи
йцнэцлляшдирян тякмилляшдирилмиш механизмлярин вя автоматларын
тятбиг олунмасыны тямин едир.
3.16.9. Йени нюв аваданлыгларын, алятлярин сынагдан
кечирилмясиндя иштирак едир вя онларын тящлцкясиз истисмары
бахымындан юз ряйини билдирир.
3.16.10 Газма идаряляриндя сехлярин, сащялярин, биналарын,
гурьуларын тящлцкясизлик гайдаларына вя нормаларына мцвафиг
олараг йенидян гурулмалары цчцн техники сянядляри щазырлайыр.
3.16.11. Газма вя гуйуларын бяркидилмяси идаряляриндя
пайыз-гыш мювсцмцндя ишлярин фасилясиз, гязасыз, тящлцкясиз
апарылмасыны тямин едян тядбирлярин тяртиб едилмясиня вя щяйата
кечирилмясиня нязарят едир.
3.16.12 Газма ишляри апарылан дяниз юзцлляриндя цзян вя йа-
рымдалма газма гурьуларынын нормайа ясасян йаньынсюндцрмя
аваданлыглары вя диэяр васитялярля тяъщиз олунмаларына, ишчилярин
бу васитялярдян истифадяетмя гайдаларына юйрядилмяляриня
нязарят едир.
3.16.13 Фящля вя гуллугчулара фярди мцщафизя, горуйуъу
васитялярин, хцсуси эейимлярин вя хцсуси айаггабыларын нормайа
ясасян верилмясиня, ишчилярин вахтында тибби мцайинядян
кечмяляриня вя цзя билмяляринин йохланылмасына нязарят едир.
3.16.14 Газмада ашкар едилмиш тящлцкясизлик гайда вя
нормаларынын позулмасы щалларынын арадан галдырылмасы цзря
бирлийин ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин
эюстяришляриня ямял едир.
3.16.15 Гуйуларын газылмасы цчцн тяртиб олунмуш эеоложи-
техники тапшырыьын тялябляринин йериня йетирилмясиня, о ъцмлядян
газма алятляринин вя горуйуъу бору кямярляринин конст-
руксийасынын боруларын кейфиййятиня эюря сечилмясиня, буруг
мящлулунун эюстяриъиляриня, гуйу лцлясинин азимут истигамятиня
вя яйрилийиня нязарят едир.
3.16.16 Газмада йени техноложи просеслярин, буруг
мящлулунун кейфиййятини йахшылашдыран йени кимйяви вя
аьырлашдырыъы маддялярин тятбиг олунмасыны тямин едир.

82
3.16.17 Ямяйин елми тяшкилини, буруг мящлулунун
щазырланмасынын, аьырлашдырылмасынын, кимйяви ишлянилмясинин
тякмилляшдирилмясиндя ялдя едилмиш няалиййятляри тятбиг едир.
3.16.18 Цзян вя йарымдалма газма гурьуларынын щям
гуйуларын газылмасы мцддятиндя, щям дя онларын бир газма
йериндян диэяриня щярякяти заманы тящлцкясизлик гайда вя
нормаларына, стандартлара, реэистрин гайдаларына риайят етмясиня
вя истисмар гайдаларына нязарят едир.
3.16.19 Газма гурьуларынын цзмяйя вя газма ишляринин
апарылмасы цчцн йарарлы олмасы щаггында иъазянин алынмасы цчцн
лазым олан сянядлярин вахтында реэистря тягдим олунмасына
нязарят едир.
3.16.20 Газма гурьуларынын лайищяляндирилмяси заманы
реэистрин, нефтгазчыхарма сянайесинин тящлцкясизлик гайдаларына
вя нормаларына риайят олунмасына, щямин гурьуларда нормайа
ясасян санитарийа-мяишят отагларынын тикинтисинин лайищяляря дахил
олмасына нязарят едир.
3.16.21 Гурьуларын тикинтиси вя гурашдырылмасы ишляринин
лайищяйя уйьун апарылмасына нязарят едир.
3.16.22 Газма гурьуларында гуйуларын газылмасы вя
онларын цзяриндя щярякят заманы баш веря биляъяк гязаларын
гаршысынын алынмасы цчцн тядбирляр щазырлайыр вя онларын щяйата
кечирилмясини тяшкил едир.
3.16.23 Гурьуларын тящлцкясиз истисмарыны, реэистрин вя нефт-
газчыхармада тящлцкясизлик гайда, норма вя стандартлара,
онларын техники истисмар гайдаларына риайят олунмасыны
йохлайыр, ашкар едилмиш позунтуларын арадан галдырылмасы цзря
тядбирляр эюрцр.
3.16.24 Вязифяли шяхслярин реэистрин гайдаларына,
стандартлара вя диэяр гайдалара, норматив сянядляря ямял
етмяляриня, Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин, нязарят органлары-
нын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяк мцщафизясиня даир
ямр вя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят едир.

83
3.16.25 Ятраф мцщитин (торпаьын, щаванын, суйун) чирклян-
мясинин гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырлан-
масына вя щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
Дяниз юзцлляринин дяниз газма гурьуларынын зящярли
мящлулунун йыьылмасы вя гуруйа дашынмасы цчцн тутумларла
тяъщиз олунмасына нязарят едир.
3.16.26 Бирлийин ямяйин тящлцкясизлийи цзря ДФК-сы
газмада ямяйин тящлцкясиз тяшкилиня даир мясяляляр мцзакиря
етдикдя, онун ишиндя иштирак едир вя газмада ямяк шяраитини
йахшылашдырмаг цчцн тядбирляр щазырлайыр.
Комиссийанын цзвц олмагла, истещсалат сащяляриндя ялве-
ришли ямяк шяраитинин тямин едилмясиндя тящлцкясизлик гайдаларына
ямял олунмасынын йохланылмасында иштирак едир вя ашкар едилмиш
позунтуларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
3.16.27 Баш вермиш Ы вя ЫЫ дяряъяли гязаларын вя бунларла
ялагядар олан груп щалында юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт
щадисялярин тящгигиндя вя онларын гаршысыны алмаг цчцн
тядбирлярин щазырланмасында вя щяйата кечирилмясиндя иштирак
едир.
3.16.28 Ямяк шяраитини йахшылашдыран вя саьламлашдыран
тядбирляр планынын, щямчинин гязаларын, газ вя нефт
туллантыларынын, партлайышларын, йаньынларын, зящярлянмялярин,
бядбяхт щадисялярин, пешя хястяликляринин гаршысыны алмаг цчцн
тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя щяйата кечирилмясиндя
иштирак едир.

3.17. БИРЛИЙИН ЯСАСЛЫ ТИКИНТИ, НЕФТ-МЯДЯН


ГУРЬУЛАРЫ ВЯ БОРУ КЯМЯРЛЯРИНИН ТЯМИРИ ВЯ
ЛАЙИЩЯ-СМЕТАЛАРЫН ЕКСПЕРТИЗАСЫ
ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦТЯХЯССИСИ.

3.17.1. Сехлярин, биналарын, гурьуларын, платформаларын,


естакадаларын вя диэяр истещсалат обйектляринин тикинтиси, йенидян
гурулмасы вя ясаслы тямири цчцн лайищялярин тикинти вя тящлцкясизлик

84
норма вя гайдаларын, стандартларын тялябляриня уйьун олараг
щазырланмасына нязарят едир.
3.17.2. Лайищялярдя санитарийа нормаларына ясасян
санитарийа-мяишят отагларынын тикилмясиня, тяъщизатына нязарят
едир.
3.17.3. Истещсалат обйектляринин тикинтиси, йенидян гурулмасы
вя тямири заманы тящлцкясизлик гайдаларына, стандартлара ямял
олунмасына нязарят едир.
3.17.4 Истещсалат биналарынын, сехляринин, гурьуларынын
йенидян гурулмасы тяляб олундугда тящлцкясизлик гайдаларына вя
нормаларына мцвафиг техники сянядляр щазырлайыр.
3.17.5 Обйектлярдя тикинти вя йенидянгурма ишляринин
лайищяйя уйьун апарылмасына техники нязарят едир.
3.17.6 Тикинтиси, йенидян гурулмасы баша чатмыш обйектляри
гябул едян вя истисмара бурахан Дювлят комиссийасынын тяркиби
щаггында ямр лайищясини щазырлайыр, бирлийин, трестин рящбярлийиня
тягдим едир.
Комиссийанын тяркибиня бирлийин, трестин ямяк мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти ишчиляринин, нязарят
органларынын вя Щямкарлар Иттифаглары нцмайяндяляринин дахил
олунмасыны тямин едир.
3.17.7 Истещсалат обйектляринин гябулу заманы ишчилярин
ямяк шяраитини писляшдирян чатышмамазлыглар ашкар едилдикдя,
онларын истисмара бурахылмасына йол вермир.
3.17.8 Тикинти трестляриндя, тикинти-гурашдырма идаряляриндя
вязифяли шяхслярин ямяк ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда вя
нормаларына, стандартлара риайят етмяляриня, Дювлят Нефт Ширкя-
тинин, бирлийин, нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары коми-
тяляринин ямяк мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
3.17.9 Ямяк шяраитини йахшылашдыран вя саьламлашдыран тяд-
бирляр планынын тяртиб олунмасында иштирак едир вя щямин
тядбирлярин щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
3.17.10 Тядбирляр планында нязярдя тутулмуш тикинти-
гурашдырма ишляриня сярф олунаъаг вясаити мцяййянляшдирир вя

85
эюрцляъяк ишляри тикинти-гурашдырма идаряляринин планына дахил
едир. Айрылмыш вясаитин нязярдя тутулмуш сащяляря хярълянмясиня
нязарят едир.
3.17.11 Тикинтидя ямяйи йцнэцлляшдирян тякмилляшдирилмиш
механизмлярин вя просеслярин тятбиг олунмасы цчцн техники
шяртлярин щазырланмасында иштирак едир.
3.17.12 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин щазырланмасында вя щяйата кечирилмясиндя
иштирак едир.
3.17.13 Тикинти обйектляринин нормайа ясасян йаньынсюн-
дцрмя васитяляриля тямин олунмасына нязарят едир.
3.17.14 Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря комиссийасы тикин-
тидя ямяк шяраитинин вязиййятиня даир мясяля мцзакиря етдикдя,
комиссийанын ишиндя иштирак едир.
3.17.15 Тикинти-гурашдырма идаряляриндя вя сащяляриндя
ямяйин тящлцкясиз тяшкилини, тящлцкясизлик гайдаларына ямял
олунмасыны йохлайыр вя ашкар етдийи позунтуларын арадан
галдырылмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
3.17.16 Тикинтидя йени нюв механизмлярин, аваданлыг вя
алятлярин сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир, онларын тящ-
лцкясизлийи цзря ряй верир.
3.17.17 Тикинти-гурашдырма, тямир ишляри апарылан сащялярин
мцщафизя, горуйуъу, хиласедиъи, йцксякликдя ишлямя вя с. Васи-
тялярля тямин олунмасына, ишчилярин бу васитялярдян истифадя етмя
гайдаларына юйрядилмяляриня, тибби мцайинядян кечмяляриня,
цзмяк баъарыьынын йохланылмасына нязарят едир.
3.17.18 Тикинтидя тящлцкясизлик гайдаларынын позулмасы
щалларынын арадан галдырылмасы цчцн бирлийин, трестин ямяк
мцщафизяси вя тящлцкясизлик хидмятинин эюстяришляриня ямял едир.
3.17.19 Мцяссися, бина вя тикилилярин иншаасы, эенишлян-
дирилмяси, йенидян гурулмасы лайищяляринин гцввядя олан тикинти
норма вя гайдаларына, стандартлара, тящлцкясизлик норма вя
гайдаларына уйьун олмасынын експертизасыны тяшкил едир.
3.17.20 Мцяссися, бина вя тикилилярин иншаасы, эенишлян-
дирилмяси вя йенидян гурулмасынын йерлярдя тясдиг едилмиш смета

86
вя лайищяляринин, о ъцмлядян щямин смета вя лайищялярдя ямяйин
мцщафизяси мясяляляри цзря норма, гайда вя диэяр норматив
сянядляря риайят олунмасынын експертизасыны тяшкил едир.
3.17.21 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
бюлмясинин тягдим етдийи хцласяни дя дахил етмякля смета вя
лайищялярин йохлама нятиъялярини цмумиляшдирир вя мцвафиг
тяшкилатлара эюндярир.

3.18. СТАСИОНАР ПЛАТФОРМАЛАРЫН ТИКИНТИСИ,


ИСТИСМАРЫ,ТЯМИРИ ВЯ КОРРОЗИЙА ИЛЯ МЦБАРИЗЯ
ЦЗРЯ ИСТЕЩСАЛАТ ШЮБЯСИ.

3.18.1. Стасионар платформаларын тикинтиси, модулларын


щазырланмасы цзря тяртиб олунан лайищялярдя тящлцкясизлик гайда,
норма вя стандартларын вя диэяр норматив сянядлярин тялябляриня
риайят олунмасына нязарят едир.
3.18.2. Лайищяляря ишчилярин сайына вя санитарийа норма-
ларына ясасян санитарийа-мяишят отагларынын тикинтисинин, гу-
рашдырылмасынын дахил едилмясини тямин едир.
3.18.3. Стасионар платформаларын тикинтиси вя модулларын
щазырланмасы ишляринин тясдиг олунмуш лайищяйя ясасян апа-
рылмасына нязарят едир.
3.18.4. Тикилмякдя олан стасионар платформаларын хиласедиъи
васитялярля тямин олунмасына нязарят едир.
3.18.5. Стасионар платформаларын тикинтиси, модулларын
щазырланмасы баша чатдыгдан сонра, онларын гябул едилмяси вя
истисмара бурахылмасы цчцн Дювлят комиссийасынын тяркиби
щаггында ямр лайищясини щазырлайыр вя тясдиг едилмяси цчцн
бирлийин рящбярлийиня тягдим едир. Гябул комиссийасынын ишини
тяшкил едир.
Комиссийанын тяркибиня бирлийин ямяк мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмятинин ишчиляринин, нязарят орган-
ларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин нцмайяндяляринин
дахил олмасыны тямин едир.

87
Гябул заманы ишчилярин ямяк шяраитини писляшдирян амилляр,
тамамланмамыш ишляр ашкар олундугда, онларын гябул
едилмясиня йол вермир.
3.18.6. Мцвафиг тикинти идаряляриндя вязифяли шяхслярин ямяк
ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда вя нормаларына, стан-
дартлара вя диэяр норматив сянядляря риайят етмяляриня, Дювлят
Нефт Ширкятинин, бирлийин, нязарят органларынын, Щямкарлар
Иттифагы комитяляринин ямяк мцщафизясиня даир ямр вя
сярянъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.18.7. Ямяк шяраитини йахшылашдыран тядбирляр планынын
щазырланмасында вя щяйата кечирилмясиндя иштирак едир.
3.18.8. Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысыны алан
тядбирлярин щазырланмасында вя щяйата кечирилмясиндя иштирак
едир.
3.18.9. Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят
эюстярян комиссийасынын вя йа групунун тяркибиндя плат-
формаларын тикинтиси, модуллар щазырлайан обйектлярдя ишлярин тя-
щлцкясиз тяшкилини йохлайыр, ашкар едилмиш позунтуларын арадан
галдырылмасы цчцн тядбир эюрцр.
3.18.10. Стасионар платформаларын тикинтиси вя модулларын
щазырланмасы иля ялагядар баш вермиш гязаларын, груп щалында вя
юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигиндя, онларын
гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин щазырланмасында иштирак
едир.
3.18.11. Стасионар платформаларын тикинтисиндя вя
модулларын щазырланмасында ямяйин елми тяшкилини,
тякмилляшдирилмиш механизмлярин, йцкгалдырыъы вя диэяр
васитялярин тятбиг олунмасыны тямин едир.
3.18.12. Тикинтидя йени нюв аваданлыгларын, алятлярин, меха-
низмлярин сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир вя онларын
ишчилярин тящлцкясизлийини тямин едя биляъякляри щаггында юз ряйини
билдирир.
3.18.13. Обйектлярин мцщафизя, горуйуъу, хиласедиъи,
щцндцрлцкдя ишлярин апарылмасы цчцн гурьу вя васитялярля тямин
олунмасына нязарят едир.

88
3.18.14. Иш сащяляринин йаньынсюндцрмя аваданлыг вя
алятлярля тямин олунмасына, ишчилярин ямяк мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмятинин эюстяришляриня ямял едир.

3.19. ДАЛЬЫЪ ВЯ СУАЛТЫ ТЕХНИКИ ИШЛЯР ЦЗРЯ


ШЮБЯНИН РЯИСИ, МЦТЯХЯССИСИ

3.19.1. Ялагядар олдуьу идаря вя сащялярдя вязифяли


шяхслярин Ямяк Мяъяллясиня, тящлцкясизлик гайда вя
нормаларына, стандартлара вя диэяр норматив сянядляря риайят
етмяляриня, Нефт Ширкятинин, бирлийин, Дювлят нязарят
органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяйин
мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
3.19.2. Дальыъ вя суалты-техники ишлярин эюрцлмясиндя, суйа-
енмянин тибби тямин едилмясиндя, суйаенмя аваданлыьынын йер-
ляшдирилмясиндя, суйаенмя вя суалты-техники ишлярин эюрцлмясини
тямин едян васитяляря гуллуг едилмясиндя, суйаенмя аваданлыьы-
нын дезинфексийа едилмясиндя, суйаенмя вя суалты-техники ишлярин
апарылмасыны тямин едян васитялярин, суйаенмя вя суалты-техники
ишлярин апарылмасы васитяляринин щиссяляринин гяфлятян зядялянмя
щалларында суйаенянлярин тящлцкясизлик тялябляриня уйьун щярякят
етмяляриня нязарят едир.
3.19.3 Суйаенянлярин ихтисасларынын ятрафлы йохланылмасына
нязарят едир.
3.19.4 Суйаенмя ихтисаслашдырылмыш комиссийалар щаггында
ясаснамянин йериня йетирилмясиня нязарят едир. Суйаенянлярин
ихтисасларынын йохланылмасы щаггында комиссийанын
протоколларыны тяртиб едир.
3.19.5 Суйаенмяни тямин едян аваданлыг вя васитялярин
саз-лыьынын йохланылмасыны тяшкил едир. Йцнэцл суйаенмя баллон-
ларынын ачыг няфяс схеми вя шланг цсулу иля щава иля
долдурулмасына,баллон-ларын щаватямизляйян гурьу иля тяъщиз

89
олунмасына, щямчинин оксиэен балонларынын, ъищазларын истисмары
цзря тялиматлара риайят олунмасына нязарят едир.
3.19.6 Суалты бору кямярляринин тямири заманы гайнаг
ишляринин тящлцкясиз апарылмасына нязарят едир.
3.19.7 Ишчилярин ямяк шяраитини йахшылашдыран вя саьлам-
лашдыран тядбирляр планынын щазырланмасына вя йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
3.19.8 Суйаенмя заманы, суалты ишлярин эюрцлмясиндя,
суалты бору кямярляринин тямири заманы ишчилярин тящлцкясизлийини
йцксялдян йени аваданлыьын, техниканын, ъищазларын, техноложи
просеслярин тятбиг едилмясиндя иштирак едир.
3.19.9 Суйаенмя, суалты бору кямярляринин тямири заманы
эюрцлян ишлярин тящлцкясиз тяшкилини, тящлцкясизлик гайда вя
нормаларына ямял олунмасыны йохлайыр, ашкар олунмуш
позунтуларын арадан галдырылмасы цчцн юлчц эютцрцр.
3.19.10 Суйаенмя вя суалты ишлярин эюрцлмясиндя баш вермиш
гязаларын, груп щалында юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин
тящгигиндя, онларын гаршысыны алан тядбирлярин щазырланмасында
иштирак едир.
3.19.11 Йени йарадылмыш комплексин, аваданлыгларын,
ъищазларын сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир вя сынаьын
нятиъяляри щаггында юз ряйини билдирир.
3.19.12 Дянизин чирклянмясинин гаршысыны алан тядбирлярин
щазырланмасына вя щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
3.19.13. Суйаенянлярин хцсуси эейимля вя мцщафизя
васитяляриля тямин олунмасына нязарят едир.

3.20. БИРЛИЙИН АХТАРЫШ, КЯШФИЙЙАТ ВЯ


ЭЕОФИЗИКА ИШЛЯРИ ЦЗРЯ ЭЕОЛОЖИ ШЮБЯНИН РЯИСИ

3.20.1. Кяшфиййат гуйуларынын газылмасында эеоложи-техники


тапшырыьын тяртиб олунмасы цчцн дягиг рягямляр верир.
3.20.2 Кяшфиййат гуйуларынын газылмасы цчцн тяртиб
олунмуш лайищядя вя эеоложи-техники тапшырыгда, горуйуъу бору

90
кямярляринин вя онларын кейфиййятли сементлянмясиня, буруг
мящлулунун эюстяриъиляриня, гуйу лцлясинин яйрилийиня, азимут
истигамятинин дцзэцн эюстярилмясиня нязарят едир.
3.20.3 Кяшфиййат газмасы заманы баш веря биляъяк
гязаларын, гуйу лцлясиндя аьырлашмаларын, нефт, газ, су
тязащцрляринин, туллантыларын вя ачыг фонтанларын, йаньынларын,
партлайышларын гаршысыны алмаг цчцн мцвафиг шюбялярля бирликдя
тядбирлярин щазырланмасында иштирак едир вя онларын йериня
йетирилмясиня нязарят едир.

3.21. БИРЛИЙИН МАДДИ-ТЕХНИКИ ТЯЪЩИЗАТ


ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦТЯХЯССИСИ

3.21.1 Идаря вя мцяссисялярин анбарларында, базаларында,


мейданчаларында ишчилярин тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин
тяшкилиня рящбярлик едир.
3.21.2 Идаря вя мцяссисялярин мадди-техники базаларында,
анбарларында, мейданчаларында йцклямя-бошалтма, сахланылма
ишляринин тящлцкясиз тяшкил олунмасына нязарят едир.
3.21.3 Идаря вя мцяссисялярин аваданлыгларла, ъищазларла,
материалларла тямин олунмасында ямяк шяраитинин йахшылаш-
дырылмасы цчцн тядбирляр планынын щазырланмасында иштирак едир.
3.21.4Идаря вя мцяссисялярин хцсуси эейим,хцсуси айаггабы
вя диэяр мцщафизя, хиласедиъи васитяляря тялябатына ясасян
сифаришля-рин вахтында, дцзэцн вя кейфиййятли тяртиб олунмасыны
тяшкил едир. Бирлик, цзря тяртиб олунмуш сифариши вахтында вя гябул
олунмуш гай-дада мадди-техники тяъщизат цзря мцвафиг тяш-
килатлара тягдим едир.
3.21.5 Идаря вя мцяссисялярин тяляб олунан аваданлыгла,
ъищазларла, фярди мцщафизя вя хиласедиъи васитялярля, хцсуси
эейимля, хцсуси айаггабы иля тяъщиз олунмасыны тяшкил едир.
3.21.6 Идаря вя мцяссисялярдя хцсуси эейимин, хцсуси
айаггабынын, фярди мцщафизя васитяляринин тялимата ясасян гябул
едилмясиня, сахланылмасына, ишчиляря верилмясиня, гейдиййатынын
апарылмасына нязарят едир.

91
3.21.7 Базаларын, анбарларын, йцклямя-бошалтма мей-
данчаларынын техники сазлыьына, няглиййатын щярякятини
тянзимляйян йол нишанлары иля тяъщиз олунмасына, йцкгалдырыъы
механизмлярин вя алятлярин саз вязиййятдя сахланылмасына вя
тящлцкясиз истисмарына нязарят едир.
3.21.8 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысыны алан
тядбирлярин щазырланмасында вя щяйата кечирилмясиндя иштирак
едир.
3.21.9 Анбарларын, базаларын, мейданчаларын нормайа яса-
сян йаньынсюндцрмя аваданлыгы иля тяъщиз олунмасына нязарят
едир.
3.21.10 Идаря вя мцяссисялярдя вязифяли шяхслярин ямяк
ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда вя нормаларына, стандарт-
лара риайят етмяляриня, Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин, трестин,
нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяк
мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
3.21.11 Аваданлыгларын, материалларын, хцсуси эейимин,
мцща-физя, горуйуъу, хиласедиъи вя диэяр васитялярин няглиййата
йцклян-мясиндя, бошалдылмасында, сахланылмасында тящлцкясизлик
гайдала-рына, тялиматлара ямял олунмасына нязарят едир вя
позунтуларын ляьв едилмяси сащясиндя бирлийин рящбяринин
эюстяришлярини йериня йетирир.

3.22.БИРЛИЙИН ТЕХНИКИ-ИСТЕЩСАЛАТ
ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦТЯХЯССИСИ.

3.22.1 Елми-тядгигат ишляринин ъари вя эяляъяк инкишаф


планларынын ишляниб щазырланмасыны вя бирлийин истещсалат шюбяляри
иля разылашдырылмасыны, йени техниканын вя габагъыл технолоэийанын
тятбигини, истещсалат просесляринин, аьыр зящмят тяляб едян ишлярин
автоматлашдырылмасы вя механикляшдирилмясини, щямчинин ЯТСС
стандартларынын ишляниб щазыранмасы вя тятбигини тяшкил едир.
3.22.2 Истещсалат технолоэийасынын тяшкилинин тякмилляшдирил-
мясиня, истещсалатын механикляшдирилмя сявиййясинин йцксялдил-

92
мясиня, ямяк шяраитинин йцнэцлляшдирилмясиня вя саьламлашдырыл-
масына йюнялдилмиш йени техники васитялярин вя габагъыл техноложи
просеслярин тятбигини тяшкил едир.
3.22.3 Ямяйин вя ямяк щаггынын тяшкили шюбяси иля
бирликдя ямяйин мцщафизяси сащясиндя брошцраларын, бцллетенлярин
няшрини, техники наилиййятляри якс етдирян експонатларын
бурахылмасыны вя ямяйин мцщафизяси сащясиндя тяърцбя мцбадиля-
сини тяшкил едир.
3.22.4 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасына вя тящлцкя-
сизлийинин артырылмасына йюнялдилмиш сямяряли тяклифлярин тядбигини
тяшкил едир.
3.22.5 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс
планынын мцвафиг бюлмяляринин ишляниб щазырланмасында,
истещсалат зядяалмалары вя пешя (сянят) хястяликляринин, ачыг нефт
вя газ фонтанларынын, йаньын, партлайыш вя зящярлянмялярин гар-
шысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында иштирак
едир.
3.22.6 Мцяййян едилмиш тящлцкясизлик норма вя гайда-
ларынын йериня йетирилмясиня нязарятин щяйата кечирилмясиндя
иштирак едир. Ямяйин тящлцкясизлийи цзря ДФК-ын ишиндя иштирак
едяряк, мцяссисянин обйектляриндя ямяк шяраитинин вязиййятини
йохлайыр.
3.22.7. Йени техниканын вя техноложи просеслярин истещсалата
тятбиги сащясиндя Дювлят Нефт Ширкятинин, бирлийин ямр вя
сярянъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят едир.
3.22.8. Йени техниканын, техноложи просеслярин, сямяряли
тяклифлярин истещсалата тятбиги заманы тящлцкясизлик гайдаларына
ямял олунмасына нязарят едир вя позунтуларын ляьв едилмяси
сащясиндя бирлийин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти рящбяринин эюстяришлярини йериня йетирир.
3.22.9. Гуйуларын сынагдан кечирилмяси вя тямир ишляринин
апарылмасыны тящлцкясизлик гайда вя нормаларына, тялиматларына,
стандартлара вя диэяр норматив сянядляря уйьун олараг тяшкилини
тямин едир.

93
3.22.10. Гуйуларын сынагдан кечирилмяси вя тямири заманы
ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цчцн техники вя тяшкилати тядбирляри
ишляйиб щазырлайыр.
3.22.11. Тямир бригадаларынын саз алятлярля, гурьуларла,
васитялярля тямин олунмасыны тяшкил едир.
3.22.12. Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмяси ишляринин
тяртиб едилмиш плана ясасян апарылмасына нязарят едир.
3.22.13. Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмяси бригада-
ларынын мцщафизя, хиласедиъи васитялярля тямин олунмасына нязарят
едир.
3.22.14. Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмяси заманы
баш веря биляъяк гязаларын вя онларын ляьви цзря тядбирлярин
щазырланмасына нязарят едир.
3.22.15. Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмясиндя
ямяйин елми тяшкили, тякмилляшдирилмиш аваданлыгларын, алятлярин
тятбигини тяшкил едир.
3.22,16. Йени нюв аваданлыгларын, алятлярин сынагдан ке-чи-
рилмясиндя иштирак едир вя тящлцкясизлик нюгтейи-нязяриндян ряй
верир.
3.22.17. Ямяк шяраитини йахшылашдыран тядбирляр планынын,
щямчинин гязаларын, партлайышларын, йаньынларын, зящярлянмялярин,
хясаряталмаларын, пешя хястяликляринин гаршысыны алмаг цчцн
тядбирлярин щазырланмасында вя тятбиг олунмасында иштирак едир.
3.22.18. Бирлийин ямяк тящлцкясизлийи цзря ДФК-сы аидиййяти
цзря ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында мясяля мцзакиря
етдикдя, онун ишиндя иштирак едир вя ямяк шяраитинин йахшылашдырыл-
масына даир тядбирляр щазырлайыр.
Истещсалатда ямяйин тящлцкясиз тяшкилини, тящлцкясизлик
гайдаларына ямял олунмасыны йохлайыр вя ашкар едилмиш
позунтуларын арадан галдырылмасы цчцн тяклифляр верир.
3.22.19. Гуйуларын тямири ишляринин пайыз-гыш мювсцмцндя
фасилясиз, гязасыз, тящлцкясиз апарылмасыны тямин едян тядбирлярин
щазырланмасында иштирак едир.

94
3.22.20. Ятраф мцщитин (торпаьын, щаванын, суйун) чирк-
лянмясинин гаршысыны алан тядбирлярин щазырланмасына вя йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
3.22.21. Гуйуларын тямири вя сынагдан кечирилмяси заманы
баш вермиш Ы вя ЫЫ дяряъяли гязаларын, лазым эялдикдя груп
щалында юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигиндя вя
онларын гаршысыны алмаг тядбирляринин щазырланмасында иштирак
едир.
3.22.22. Лазым эялдикдя, бирлийин комиссийасынын тяркибиндя
идаря вя мцяссися рящбярляринин, баш мцтяхяссисляринин тящ-
лцкясизлик гайдаларындан биликляринин йохланылмасында иштирак
едир.
3.22.23. АРДНШ –ин бирлийин, Дювлят нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын
ямяйин мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
3.22.24. Ишчилярин мцщафизя, горуйуъу, хиласедиъи васитялярля
тямин олунмасына, онларын вахташыры тибби мцайинядян кеч-
мяляриня нязарят едир.
3.22.25. Ашкар едилмиш тящлцкясизлик гайдаларынын
позулмасы щалларынын ляьв едилмяси цзря бирлийин ямяк мцщафизяси
вя тящ-лцкясизлик техникасы хидмяти рящбяринин эюстяришляриня ямял
едир.

3.23. БИРЛИЙИН МЕТРОЛОЭИЙА ВЯ ЯТРАФ


МЦЩИТИН МЦЩАФИЗЯСИ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ.

3.23.1 Нефтгазчыхарма сащясиндя, гуйуларын газылмасында,


нефт вя газ емалы заводларында вя диэяр истещсалат сащяляриндя
нефтин, газын, нефт мящсулларынын, тозун вя диэяр зярярли вя зящярли
маддялярин атмосферя, дянизя, торпаьа бурахылмасынын
гаршысынын алынмасына нязарят едир.
3.23.2 Дяниз юзцлляриндя цзян вя йарымдалма газма
гурьуларында кимйяви мящлулларын вя маддялярин хцсуси айрылмыш

95
тутумлара йыьылмасына вя сащиля дашынмасына, щямчинин гуруда
нефтгазчыхарма сащяляриндя вя газылан гуйуларда нефтин, буруг
мящлулунун вя диэяр зярярли маддялярин йайылмасынын гаршысынын
алынмасына нязарят едир.
3.23.3 Нефт мящсулларынын, мцхтялиф кимйяви маддя вя мящ-
лулларын йыьылмасы, сахланылмасы, йандырылмасы, сащиля дашынмасы
цчцн дяниз юзцлляринин, цзян вя йарымдалма газма гурьуларынын
вя диэяр истещсалат сащяляринин хцсуси тутум вя аваданлыгларла
тяъщиз олунмаларына нязарят едир.
3.23.4 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысыны алан йени нюв
аваданлыгларын, гурьуларын, механизмлярин вя истещсалат про-
сесляринин сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир вя онлар щаггында
юз ряйини билдирир.
3.23.5 Дяниз юзцлляриндя цзян вя йарымдалма газма
гурьуларында вя диэяр истещсалат сащяляриндя нефт
мящсулларынын, зящярли маддялярин йыьылмасы цчцн гурашдырылмыш
тутум вя аваданлыгларын техники йарарлыьыны вя сазлыьыны йохлайыр.
3.23.6 Истещсалата йени техниканын, габагъыл техноложи
просеслярин, сямяряли иш цсулларынын, ятраф мцщитин мцщафизяси
цзря елми наилиййятлярин тятбигиня нязарят едир.
2.23.7 Мцяссисялярин метроложи хидмятляринин нязарят-юлчц
ъищазлары,васитя вя системляри иля тяъщиз олунмасына нязарят едир,
истещсалат просесляринин метроложи тяминаты цзря тяшкилати-
методик вя елми-техники рящбярлийи щяйата кечирир.
2.23.8 Техноложи просеслярин, аваданлыгларын,
механизмлярин тящлцкясиз истисмарына нязарят етмяк мягсяди иля,
истещсалат вя мяишят биналарынын, отагларынын нязарят-юлчц ъищаз-
лары вя диэяр механизмлярля, щаванын тяркибиндя олан зящярли
маддялярин мигдарыны тяйин едян гурьуларла тяъщиз олунмасында
мцяссисяляря йардым эюстярир вя нязарят едир.
2.23.9 Нязарят-юлчц ъищазларынын, гурьуларын, ме-
ханизмлярин саз вязиййятдя истифадя олунмасына, онларын
вахтында тямириня, сынагдан кечирилмясиня нязарят едир.

96
2.23.10 Нязарят-юлчц ъищазларынын, васитяляринин , системляри-
нин вахташыры йохланмасы вя тямири заманы ашкар едилмиш
насазлыгларын арадан галдырылмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
2.23.11 Мцяссисялярдя юлчц дягиглийинин вя тящлцкя-сиз-
лийинин артырылмасы мягсядиля йени юлчц ъищазларынын, васитяляринин
вя системляринин сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир вя
тящлцкясизлийин тямин олунмасы щаггында юз ряйини билдирир.
3.23.12 АРДНШ-ин бирлийин, Дювлят нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифагы комитяляринин ятраф мцщитин чирклянмясинин
гаршысынын алынмасы мягсядиля вердикляри ямр вя сярянъамларын
йериня йетирлмясиня нязарят едир.

3.24.БИРЛИЙИН СОСИАЛ-ИНКИШАФ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ.

3.24.1 Табелийиндя олан бюлмяляря рящбярлик едяряк,


мцяссисялярдя ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасына йюнялдилмиш
игтисади вя сосиал мясяляляри щялл едир.
3.24.2 Нязарят етдийи бюлмялярдя коллективин сосиал- инкишаф
планларынын, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы цзря комплекс планалынын ишляниб щазыр-
ланмасыны тямин едир.
3.24.3 Мцяссисялярин, идарялярин, сехлярин вя диэяр
обйектлярин сосиал-инкишаф планларынын щазырланмасы заманы
тикинти, санитарийа, тящлцкясизлик норма вя гайдаларына риайят
едилмясиня, онларын мяишят отаглары иля тяъщиз олунмаларына
нязарят едир.
3.24.4 Истещсалатын цмуми тяшкили вя истещсалат мядяниййяти
мясяляляри цзря бахышларын кечирилмясини тяшкил едир
3.24.5 Ямяйин вя истещсалатын идаряедилмясинин елми
ясасларла тяшкил олунммасы цзря тядбирлярин ишляниб
щазырланмасына вя тядбиг едилмясиня рящбярлик едир.
3.24.6 Щяр йарым илдя бир дяфядян аз олмайараг мянзил-
мяишят идаряляриндя, ушаг баьчаларында ямяк ганунвериъилийиня,
тящлцкясизлик норма вя гайдаларына, санитарийа нормаларына

97
риайят олунмасыны йохлайыр вя ашкар едилмиш позунтуларын арадан
галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
3.24.7 Мцяссисялярин, идарялярин мянзил-мяишят бюлмялярин-
дя, ушаг баьчаларында ямяк ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик нор-
ма вя гайдаларына, санитарийа нормаларына риайят олунмасына
нязарят едир.
3. 24.8 Йардымчы кянд тясяррцфаты сащясиндя чалышанларын
тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитини тямин едир.
3.24.9 Йардымчы кянд тясяррцфаты сащясиндя вязифяли шяхс-
лярин ямяк ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик норма вя гайдала-
рына, стандартлара ямял етмяляриня, Нефт Ширкятинин, бирлийин няза-
рят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяк мц-
ща-физясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
3.24.10 Йардымчы тясяррцфатларда аваданлыгларын, меха-
низмлярин, няглийат васитяляринин, щямчинин истещсалат вя мяишят
биналарынын, отагларынын тящлцкясизлик норма вя гайдаларынын,
стандартларын тялябляриня уйьун истисмар олунмасыны тямин едир.
3.24.11 Йардымчы тясяррцфатлара тящлцкясизлик тяли-
матларынын тяртиб олунмасында, онларын ишчиляря юйрядилмясиндя
йардым эюстярир.
3.24.12 Йардымчы тясяррцфатларын нормайа уйьун
санитарийа – мяишят биналары вя отаглары иля тямин олунмаларына
нязарят едир.
3.24.13 Йардымчы тясяррцфатларда тящлцкясизлик гай-
даларына риайят олунмасыны йохлайыр, ашкар олунмуш
позунтуларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
3.24.14 Ишчилярин нормайа уйьун хцсуси эейимля, хцсуси
айаггабы вя диэяр мцщафизя васитяляриля тямин олунмаларына
нязарят едир.
3.24.15 Ятраф мцщитин чирклянмясинин, истещсалат хясарятал-
маларынын, пешя хястяликляринин, йаньынларын гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин щазырланмасы вя щяйата кечирилмясиня нязарят
едир.

98
3.24.16 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря ДФК-да юз сялащийятиня
аид олан мясялялярин мцзакирясиндя вя щяллиндя иштирак едир.

3.25 БИРЛИЙИН ЯМЯЙИН ТЯШКИЛИ ВЯ ЯМЯКЩАГГЫ


ШЮБЯСИНИН РЯИСИ.

3.25.1 Истещсалатын идаря олунмасы вя ямяйин тяшкилинин


елми ясасландырылмыш цсулларынын ишляниб щазырланмасы вя тятбигини
тяшкил едир. Бирлийин идаря вя мцяссисяляриндя иш йерляринин
тяшкилинин вя хидмятин йахшылашдырылмасы, габагъыл, файдалы вя тящ-
лцкясиз ямяк цсул вя методларынын йайылмасы, аьыр зящмят тяляб
едян вя ял ямяйинин ихтисары, ямяк шяраитинин йцнэцлляшдирилмяси
вя саьламлашдырылмасы вя истещсалатын мядяниййятинин йцксял-
дилмяси, сямяряли иш вя истиращят режимляринин, ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмАсына эюря мадди вя мяняви марагландырма фор-
ма вя системляринин тякмилляшдирилмяси цзря тядбирлярин ишляниб
щазырланмасы вя тятбигини тямин едир.
3.25.2 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс
планынын ишляниб щазырланмасында, ямяк вя истещсалат
интизамынын мющкямляндирилмяси цзря тядбирлярин ишляниб щазыр-
ланмасында, щяйата кечирилмясиндя, дахили ямяк интизамына
риайят едилмясиня нязарятин эцъляндирилмясиндя иштирак едир.
3.25.3 Бирлийин диэяр хидмят вя шюбяляри Щямкарлар Коми-
тяси иля бирликдя коллектив мцгавилялярин (сазишлярин) щазырлан-
масында вя онларын йериня йетирил-мясиня нязарятдя иштирак едир.
3.26.4 Ишчилярин ямяк шяраитинин вязиййятинин юйрянилмясини
тяшкил едир вя зярярли ямяк шяраитиня эюря онлара ялавя эцзяшт вя
компенсасийаларын верилмяси барядя тяклифляр щазырлайыр.
3.25.5 Тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляри иля тямасда
олма вахтынын мящдудлашдырылмасы, щямчинин иш нювбяляри
арасындакы истиращят вахтынын узадылмасы лазым билинян мцхтялиф
категорийалы ишчиляр цчцн оптимал ямяк вя истиращят режимляринин
тятбигини тямин едир.

99
3.25.6 Мцяссисялярдя иш вя истиращят режимляриня, зярярли иш
шяраитиня эюря ишчиляря эцзяшт вя компенсасийаларын верилмясиня
риайят етмяляриня нязарят едир.
3.25.7 Бирлик вя мцяссисялярин структур бюлмяляри щаггында
ясаснамялярин, вязифя тялиматларынын ишляниб щазырланмасыны вя
онларын тяркибиня тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы
мясяляляри цзря функсийа вя вязифялярин дахил едилмясини тяшкил
едир.

3.26 БИРЛИЙИН ПЛАН-ИГТИСАД ШЮБЯСИНИН РЯИСИ

3.26.1 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс


планынын щяйата кечирилмяси мягсядиля лазыми вясаитин
планлашдырылмасыны тямин едир.

3.27 БИРЛИЙИН МЦЩАСИБАТ УЧОТУ ВЯ


ЩЕСАБАТЫ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦЩАСИБИ

3.27.1 Бирликдя ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы


комплекс планынын щяйата кечирилмясиня сярф олунан вясаитин
малиййяляшдирилмясини вя дцзэцн хярълянмясини тямин едир.
3.27.2 Ямяйин мцщафизяси цзря тядбирляря хярълянян вя-
саитин мяркязляшдирилмиш гейдиййатыны апарыр, сярф олунан хяръляр
щаггында щесабатлары тяртиб вя мцвафиг тяшкилатлара тягдим едир.
3.27.3 Мцяссисялярин мцщасибат шюбяляри тяряфиндян
вясаитин дцзэцн хярълянмясиня, ямяйин мцщафизяси цзря
тядбирляря хярълянян вясаитин гейдиййатына вя бу барядя
щесабатларын вахтында тяртиб вя тягдим едилмясиня нязарят едир.

3.28 БИРЛИЙИН КАДРЛАР ШЮБЯСИНИН РЯИСИ

. 3.28.1 Бирлик, идаря вя мцяссисялярдя фящля вя гуллугчу-


ларын Ямяк Мяъяллясиня вя мцяййян гайдалара уйьун ишя гябул
вя ишдян азад едилмяляринин, башга ишя кечирилмяляринин дцзэцн

100
апарылмасына, о ъцмлядян тибби мцайинядян кечмяляриня вя мц-
вафиг тялиматларын кечирилмясиня нязарят едир.
3.28.2 Бирлик, идаря вя мцяссисялярдя коллектив мцгави-
лялярин йериня йетирилмясиня, дахили ямяк интизам гайдаларына,
истещсалат вя ямяк интизамына риайят олунмасына нязарят едир.
3.28.3 Бирлик, идаря вя мцяссисялярдя иш вя истиращят
вахтларына риайят олунмасына, гадын вя йенийетмя ямяйиндян
дцзэцн истифадя олунмасына, зярярли ямяк шяраитиня эюря ишчиляря
эцзяшт вя компенсасийаларын верилмясиня нязарят едир.
3.28.4 Бирлик цзря кадрларын щазырланмасы, фящля вя гул-
лугчуларын ихтисасларынын артырылмасы цзря тядбирляр планыны ишляйиб
щазырлайыр вя онун йериня йетирилмясиня нязарят едир.
Ишчилярин щазырланмасы вя тякмилляшдирилмяси програмына
ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасына даир мювзулары
дахил едир.

3.29 БИРЛИЙИН, ЩЦГУГ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ.

3.29.1 Бирлик вя мцяссисялярдя ишчиляря ямяк ганун-


вериъилийинин щцгуги ъящятляринин, о ъцмлядян ямяйин мцщафизяси
мясяляляринин юйрядилмясини тяшкил едир. Тящлцкясиз вя саьлам
ямяк шяраитинин тямини иля баьлы мясялялярин щцгуги тян-
зимлянмяси цзря ишляри апарыр.
3.29.2 Бирлик вя мцяссисялярдя ямяк ганунвериъилийиня, иш
вя истиращят вахтына, гадын вя йенийетмя ямяйиндян дцзэцн
истифадя олунмасына, ишчилярин ишя гябул, ишдян азад едилмя вя
башга ишя кечирилмя гайдаларына риайят олунмасына нязарят едир.
3.29.3 Бирлик вя мцяссисялярдя ямяк мцнасибятлярини тян-
зимляйян щцгуги сянядлярин, о ъцмлядян дахили ямяк низам-
интизам гайдаларынын, коллектив мцгавилялярин, вязифя
тялиматларынын вя диэяр сянядлярин ишляниб щазырланмасында иштирак
едир.
3.29.4 Тяшкилати сяняд лайищяляринин щазырланмасында ишти-
рак едир вя онларын гцввядя олан ганунвериъилийя уйьун олма-
ларыны тямин едир.

101
3.29.5 Ямяк ганунвериъилийиня риайят олунмасында, щц-
гуги васитялярин истифадясиндя, ямяк интизамынын мющкямляндирил-
мяси цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасы вя щяйата кечирил-
мясиндя иштирак едир.
3.29.6 Бирлийин ишчиляриня гцввядя олан ямяк ганунлары
щаггында мцтямади мялумат верир, вязифяли шяхсляря онларын
фяалиййятляриня даир щцгуги вя норматив актларын юйрядилмясини
тяшкил едир.
3.29.7 Бирлийин шюбя рящбярляриня, Щямкарлар Иттифагы
комитясиня вя диэяр иътимаи тяшкилатларына ганунвериъилийин дцз-
эцн тяртиб олунмасы сащясиндя щцгуги йардым эюстярир.
3.29.8 Ямяйин мцщафизяси цзря апарылан ишляря щцгуги
ъящятдян рящбярлийи щяйата кечирир, мцяссисятабели идарялярдя бу
ишлярин вязиййятини йохлайыр.
3.29.9 Ямяйин мцщафизясиня даир хцсуси мясялялярин иза-
щатыны мцяссисядя сорьу иля верир, онлара гцввядя олан ямяк
ганунвериъилийиня вя практики тятбиги цзря мялумат
материалларыны эюндярир.
3.29.10 Мцяссисялярин щцгуг хидмятляри арасында габагъыл
иш мцбадилясини тяшкил едир, мцяййян олунмуш гайдада щцгуг
ишчиляри иля семинарлар кечирир.

3.30. БИРЛИЙИН МЯРКЯЗИ МЦЩЯНДИС-


ТЕХНОЛОЖИ ХИДМЯТИНИН РЯИСИ

Мяркязи мцщяндис – техноложи хидмятинин ряиси юз хидмяти


вязифялярини йериня йетирилмяси иля ялагядар олараг, нефтгазчыхар-
ма, газма вя башга истещсалат сащяляриндя олакян ашаьыда гейд
олунан бяндляря ямял олунмасына хцсуси диггят йетирмялидир.
3.30.1 Гуйуларын газылмасы, истисмары, тямири заманы вя
диэяр истещсалат сащяляриндя ишлярин тящлцкясизлик норма вя
гайдаларына уйьун тяшкилиня нязарят едир.
3.30.2 Газма вя нефтчыхарма идаряляриндя вязифяли
шяхслярин тящлцкясизлик норма вя гайдаларына, стандартлара риайят

102
етмяляриня, АРДНШ-ин, бирлийин, Дювлят нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяк мцщафизясиня даир ямр
вя сярянъамларынын йериня йетирлмясиня нязарят едир.
3.30.3 Газма вя нефтчыхарма сащяляриндя ямяйин
тящлцкясиз тяшкилини йохлайыр вя ашкар едилмиш чатышмамазлыгларын
арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
3.30.4 Айры-айры ишлярин вя просеслярин тящлцкясиз апарыл-
масына даир тялиматлара ялавя вя онларда дяйишикликлярин апарыл-
масы щаггында тяклифляр верир.
3.30.5 Гуйуларын газылмасы, истисмары, тямири вя диэяр
истещсалат сащяляриндя габагъыл техноложи просеслярин, тяк-
милляшдирилмиш машын, механизм, аваданлыг вя алятлярин
тятбигиндя иштирак едир.

4. БИРЛИКЛЯРИН МЦЯССИСЯЛЯРИНДЯ, ЩЯМЧИНИ Н


НЕФТ ШИРКЯТИНЯ БИЛАВАСИТЯ ТАБЕ ОЛАН ФЯРДИ
СТРУКТУР ИДАРЯЛЯРИНДЯ ЯМЯК ШЯРАИТИНИН
ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИНИ ТЯМИН ЕДЯН ИШЛЯРИН ТЯШКИЛИ

Мцяссися вя тяшкилатларда тящлцкясиз ямяк шяраитинин тямини


цзря ишлярин дцзэцн тяшкилиня эюря цмуми рящбярлик вя мясулиййят
онларын биринъи рящбярляриня (мцдир, баш мцщяндис) щяваля едилир.
Мцяссися вя тяшкилатын инзибати-техники щейятинин боръу
истещсалатда тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасы вя
тямини цзря санитарийа-эиэийена вя тяшкилати-техники тядбирляри
щяйата кечирмяк, ишчиляр тяряфиндян ямяйин мцщафизяси цзря
мцяййянляшдирилмиш норма вя гайдалара, тящлцкясизлик техникасы
цзря тялиматлара риайят олунмасына, щямчинин йухары тяшкилатларын
нязарят органларынын вя Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр
вя сярянъамларынын йериня йетирилмясиня нязарят етмякдир.
4.1. МЦЯССИСЯЛЯРДЯ, ИДАРЯЛЯРДЯ ВЯЗИФЯЛИ
ШЯХСЛЯРИН ТЯЩЛЦКЯИЗ ВЯ САЬЛАМ ЯМЯК
ШЯРАИТИНИН ТЯМИНИ ЦЗРЯ ВЯЗИФЯ БОРЪЛАРЫ

103
4.1 Идарянин, мцяссисянин ряиси, мцдири

4.1.1 Истещсалатда тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин


йарадылмасы вя тямини цзря ишляря цмуми рящбярлийи щяйата кечирир
вя буна эюря шяхси мясулиййят дашыйыр.
4.1.2 Истещсалатын, истещсалат просесляринин вя айры-айры
ишлярин тяшкилини, истещсалат аваданлыглары вя няглиййат
васитяляринин истисмарыны, тямирини, истещсалат бина, анбар вя
мцяссисянин диэяр йардымчы отагларынын сахланылмасыны
тящлцкясизлик норма вя гайдаларынын, стандартларын тялябляриня
уйьун тямин едир.
4.1.3 Йени тикилмиш вя йенидян гурулмуш сехлярин, об-
йектлярин тикинти норма вя гайдаларына уйьун гябулуну вя истис-
мара бурахылмасыны тямин едир, бу обйектлярдя ишчилярин
тящлцкясизлийи вя саьламлыьы тямин едилмядийи щалларда онларын
гябулуна вя истисмара бурахылмасына йол вермир.
4.1.4 Ишчилярин ямяк ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик нор-
ма вя гайдаларына, стандартлара риайят етмялярини, ишчилярин ишя
гябулу, ишдян азад едилмяси вя башга ишя кечирилмясини, зярярли
ямяк шяраитиня эюря ялавя мязуниййятин, эцзяшт вя компенСАси-
йаларын, хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя диэяр мцщафизя васитя-
ляринин верилмясини, гадын вя йенийетмя ямяйиндян дцзэцн
истифадя олунмасыны, АРДНШ-ин, бирлийин Дювлят нязарят
органлары вя Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр вя
сярянъамларынын йериня йетирилмясини тямин едир.
4.1.5 Мцщяндис-техники ишчилярин вя фящлялярин тящлцкясиз-
лик норма вя гайдаларына, стандартлара, ямяк интизамына риайят
етмяляриня вя ямяйин мцщафизяси цзря нязярдя тутулмуш тяд-
бирлярин вахтында йериня йетирилмясиня эюря ъавабдещлийинин
артырылмасы цчцн тядбирляр эюрцр.
4.1.6 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря комплекс
планынын ишляниб щазырланмасыны тяшкил вя мцяййян едилмиш гай-
дада тясдиг едир. Бу планларын щяйата кечирилмяси цчцн лазыми
мадди-техники вя малиййя вясаитлярини нязярдя тутур,

104
планлашдырылмыш тядбирлярин вахтында вя там йериня йетирилмясиня
нязаряти тяшкил едир.
4.1.7 Фящлялярин гцввядя олан рящбяр сянядлярин тялябля-
риня уйьун техники-пешя щазырлыьынын тяшкили вя апарылмасына, ихти-
сасларынын артырылмасына, онлара тящлцкясиз иш цсулларынын юй-
рядилмясиня цмуми рящбярлик едир.
4.1.8 Мцщяндис-техники ишчилярин иъласларында (щяр рцбдя
бир дяфядян аз олмайараг) сех вя обйектлярдяки ямяк шяраитинин
вязиййятиня даир мясяляляри мцзакиря едир, айры-айры сех вя сащя
рящбярляринин ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя истещсалат
хясаряталма щалларынын азалдылмасы цзря апардыглары ишляр вя
ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планынын, мцвафиг
гярарлар гябул етмякля коллектив мцгавилялярин йериня йетирилмяси
эедишаты щаггында мялуматлары динляйир, мцвафиг гярар гябул
едир.
4.1.9 Ямяйин мцщафизяси кабинетинин тяшкили цчцн
мцвафиг отаг айырыр, онун лазыми васитялярля, яйани вясаитлярля,
мебел вя инвентарларла тяъщизаты цзря тядбирляр эюрцр.
4.1.10 Истещсалатда баш верян бядбяхт щадисялярин, пешя
(сянят) хястяликляринин, зящярлянмялярин, гяза вя йаньынларын
вахтында вя дцзэцн тящгигини тямин едир.
4.1.11 Груп щалында баш вермиш вя аьыр итки вя йа юлцмля
нятиъялянмиш бядбяхт щадисяляр щаггында «Истещсалатда бядбяхт
щадисялярин тящгиг едилмяси вя учота алынмасы щаггында
ясаснамя»дя эюстярилмиш йухары тяшкилатлара вя диэяр органлара
мялумат верир.
4.1.12 Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисяляр заманы
хясарят аланлар, ямяйин мцщафизяси цзря эюрцлян тядбирляря вя
ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планын йериня
йетирилмясиня сярф олунан хяръляр щаггында мцвафиг тяшкилатлара
щесабатлар тягдим едир.
4.1.13 Ямяк ганунвериъилийиня вя сащя гайдаларына
мцвафиг ишляниб щазырланмыш дахили ямяк гайдаларыны Щямкарлар
Иттифаглары комитяси иля разылашдырмагла тясдиг едир.

105
4.1.14 Фящля вя гуллугчуларын ишя гябулу заманы вя
вахташыры тибби мцайинядян кечмялярини тямин едир.
4.1.15 Кадрларын сечилмясиня вя йерляшдирилмясиня цмуми
рящбярлийи щяйата кечирир, вязифяляри бюлцшдцрцр, шюбяляр, хидмятляр
щаггында ясаснамяни вя тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы
цзря вязифя боръларыны нязяря алараг рящбяр вя мцщяндис-техники
ишчиляр цчцн вязифя тялиматларыны тясдиг едир.
4.1.16 Щазырки Ващид Системин 9-ъу бюлмясинин тялябляри-
ни нязяря алмагла, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятинин структурунун вя штатынын щазырланмасыны тяшкил вя
тясдиг едир.
Идаряетмя апаратынын штат ъядвялиндя мцвафиг хидмят вя йа
ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин штатында
йаньын тящлцкясизлийи мясялялярини щялл етмяк цчцн хцсуси вязифя
нязярдя тутур вя онларын вязифя боръларыны мцяййян едир.
4.1.17 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятинин юз вязифя боръларынын йериня йетирилмясини тямин едир,
хидмяти ишчилярин юз вязифя боръларына аид олмайан ялавя ишляря
ъялб олунмаларына йол вермир.
4.1.18 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасы вя щяйата кечирилмясини
тямин едир.
4.1.19 Истещсалат сащяляринин нормайа уйьун йаньынсюн-
дцрмя аваданлыглары вя алятляри иля тяъщиз олунмасы цзря тядбирляр
эюрцр.
4.1.20 Сех, сащя вя обйектлярдя ямяк шяраитинин
вязиййятинин вахташыры йохланылмасында юз мцавинляринин вя
мцщяндис-техники ишчилярин иштиракыны тямин едир.
4.1.21 Ямяйин мцщафизяси сащясиндя актив ишиня вя ялдя
едилмиш наилиййятляря эюря ишчиляря верилян мадди вя мяняви
щявясляндирмянин габагъыл форма вя системляринин ишляниб
щазырланмасы вя тятбигини тямин едир.
4.1.22 Ямяйин тящлцкясизлийинин тяшкили сащясиндя идаря,
мцяссися, бюлмя вя сехляр арасында йарышларын кечирилмяси цчцн
Щямкарлар Иттифаглары иля бирликдя ясаснамяни тясдиг едир,

106
галиблярин мцкафатландырылмасы мягсядиля лазыми вясаитин
айрылмасыны тямин едир.

4.2 ЕЛМИ-ТЯДГИГАТ ВЯ ЛАЙИЩЯ


ИНСТИТУТУНУН ДИРЕКТОРУ, БАШ МЦЩЯНДИСИ

4.2.1. Елми-тядгигат вя лайищя институтунун директору 4.1.1-


4.1.22 бяндляриндя эюстярилян вязифяляри йериня йетирмякля йанашы,
ишляйиб щазырладыглары лайищялярдя вя елми-тядгигат ишляриндя тящ-
лцкясизлик норма вя гайдаларынын, стандартларын тялябляриня риайят
олунмасыны тямин едир.
4.2.2. Щазырки ващид системин 4.3.1-4.3.31 бяндляриндя эюс-
тярилян тяляблярин йериня йетирилмясиня рящбярлик вя нязарят едир.
4.2.3. Сехлярин, гурьуларын вя диэяр истещсалат обйектляринин
тикинтиси, йенидян гурулмасы цзря тяртиб олунмуш лайищялярдя
тящлц-кясизлик норма вя гайдаларынын, стандартларынын тялябляриня
риайят олунмасыны тямин едир. Зярярли вя тящлцкяли амиллярин баш
вермя ся-бяблярини ятрафлы юйрянмякля, тяртиб олунмуш лайищялярин
истещсалата тятбиги заманы апарылан ишляря мцяллиф нязарятини тяшкил
едир.

4.3 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН БАШ МЦЩЯНДИСИ,


РЯИС, МЦДИР МЦАВИНИ

4.3.1 Бцтцн истещсал сащяляриндя тящлцкясиз вя саьлам


ямяк шяраитинин йарадылмасы вя тямини цзря ишляри тяшкил вя бу
ишляря билаваситя рящбярлик едир.
4.3.2 Ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин габагъыл тяшкили
формаларыны истещсалата тятбиг едир.
4.3.3 Йени, тящлцкясиз техноложи просеслярин, ямяйин
мцщафизяси сащясиндя елми-техники наилиййятлярин вя габагъыл
тяърцбянин истещсалата тятбигини тяшкил едир вя онларын тятбигиня
лазыми нязаряти щяйата кечирир.

107
4.3.4 Обйектлярин ясаслы тикинтисы вя йенидян гурулмасы,
йени техноложи просесляр цчцн тяртиб едилмиш лайищялярин
мцзакирясини тяшкил едир. Истещсалат аваданлыьы вя тикилиляринин ъари
тямир план-ъядвялиня бахыр вя тясдиг едир.
4.3.5 Истещсалат аваданлыьы вя обйектляринин ямяк шяРаи-
тинин йахшылашдырылмасы вя онун тящлцкясизлийинин артырылмасыны тя-
мин едян техники тящлцкясизлик васитяляриля гцввядя олан
нормативляря уйьун тяъщиз олунмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.3.6 Сех, сащя, шюбя рящбяр вя мцщяндис-техники ишчиля-
ринин тяляб олунан тящлцкясизлик норма вя гайдаларына,
стандартлара риайят етмяляриня, Дювлят нязарят органларынын вя
Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр вя сярянъамларынын
йериня йетирилмясиня нязарят едир вя щяйата кечирир.
4.3.7 Мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяа-
лиййят эюстярян комиссийанын ишиня рящбярлик етмякля щяр рцбдя
бир дяфядян аз олмайараг сех, сащя вя обйектлярдя ямяк шяРаи-
тинин вязиййятини йохлайыр. Истещсалат сащяляриндя ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы цзря тядбирлярин, Дювлят
нязарят органлары вя Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр вя
сярянъамларынын йериня йетирилмясини, фящлялярин юйрядилмяси вя
тялиматландырылмасы ишинин тяшкилини йохлайыр, ашкар едилмиш чатыш-
мамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря оператив тядбирляр эюрцр.
4.3.8 Мцщяндис-техники ишчилярин иъласларында (щяр рцбдя
бир дяфядян аз олмайараг) сех вя обйектлярдяки ямяк шяраитинин
вязиййятиня даир мясяляляри мцзакиря едир, айры-айры сех вя сащя
рящбярляринин ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря апардыглары
ишляр щаггында мялуматы динляйир вя мцвафиг гярар гябул едир.
4.3.9 Фящлялярин техники-пешя щазырлыьыны, онлара гцввядя
олан рящбяр сянядляря уйьун тящлцкясиз иш цсул вя методларынын,
мцщафизя вя хиласедиъи васитяляриндян дцзэцн истифадя етмя
гайдаларынын вахтында вя кейфиййятли юйрядилмясини тяшкил едир.
4.3.10 Щейятя баш веря биляъяк гязаларын, йаньынларын,
парт-лайышларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин, мцмкцн
гязаларын ляьви планы цзря щярякят гайдаларынын юйрядилмясиня
нязарят едир.

108
4.3.11 Мцщяндис-техники ишчилярин ямяйин тящлцкясизлийи
мясяляляри цзря юйрядилмясини вя ихтисасларынын артырылмасыны тяшкил
едир. Тялиматландырма програмына, щейятин биликляринин
йохланылмасы цчцн тяртиб олунан суаллара бахыр вя онлары тясдиг
едир. Мцщяндис-техники ишчилярин биликляринин йохланылмасыны
апарыр.
4.3.12 Ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря тялиматларын
ишляниб щазырланмасы вя тяртибиня рящбярлик едир вя Щямкарлар
Иттифагы комитяси иля бирликдя онлары тясдиг едир.
4.3.13 Истещсалат сащяляринин тящлцкясизлик нормалары,
гайдалары, стандартлары, тялиматлары, плакатлары, нишанлары вя диэяр
вясаитлярля, норматив сянядляриля тямини цзря тядбирляр эюрцр.
4.3.14 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планы-
нын ишляниб щазырланмасына рящбярлик едир, мцяййянляшдирилмиш
гайда цзря онларын мцзакирясини тяшкил едир вя тясдиг олунмасы
тяклифини верир. Комплекс планын йериня йетирилмясиня нязаряти
тяшкил едир вя щайата кечирир.
4.3.15 Ишлярин комплекс механикляшдирилмяси, ял ямя-
йинин, зящмят тяляб едян вя аьыр ишлярин ихтисара салынмасы цзря
тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны тяшкил вя онларын вахтында
йериня йетирилмясиня нязарят едир.
4.3.16 Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисялярин, пешя
(сянят) хястяликляринин вя зящярлянмялярин, гязаларын, йаньынларын
гцввядя олан ясаснамяляря вя тялиматлара уйьун вахтында вя
дцзэцн гейдиййатынын вя тящгигинин апарылмасыны тямин едир.
4.3.17 Гязаларын, аьыр итки вя йа юлцмля нятиъялянян, груп
щалында баш верян бядбяхт щадисялярин тящгигиндя, онларын гар-
шысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында иштирак
едир, арашдырылма материалларыны мцвафиг органлара эюндярир.
Нязярдя тутулмуш тядбирлярин йериня йетирилмясиня нязаряти тяшкил
едир вя щяйата кечирир.
4.3.18 Бядбяхт щадися щаггында 1З формасы цзря тяртиб
едилмиш актлары нязярдян кечирир, тясдиг едир вя «Истещсалатда
бядбяхт щадисялярин тящгиг едилмяси вя учота алынмасы щаггында
гайдалар»а ясасян тяйинатлары цзря эюндярир.

109
4.3.19 Бядбяхт щадисяляр заманы зярярчякянляр щаггында
щесабатын вахтында тяртиб олунмасыны, мцвафиг йухары
тяшкилатлара вя дювлят органларына тягдим олунмасыны тямин едир.
4.3.20 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятинин ямяйин тяшкилинин тякмилляшдирилмяси цзря апардыглары
ишлярин ясас истигамятлярини мцяййянляшдирир. Хидмятин бирбаша
функсийасына уйьун эялян ишлярин тяшкилини тямин едир, иш планыны
мцзакиря вя тясдиг едир.
Хидмятин вя шюбялярин иш планларыны мцзакиря вя тясдиг
едяркян, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы цзря
ишлярин бирэя апарылмасыны нязярдя тутур.
4.3.21 Сямяряляшдириъиляр вя ихтирачылар цчцн ямяйин мц-
щафизяси сащясиндя тематик планы мцзакиря вя тясдиг едир.
Ямяйин мцщафизяси цзря мювзуларын елми-тядгигат вя лайищя
институтларынын тематик планларына дахил едилмяси цчцн тяклифляр
щазырлайыр.
4.3.22 Истещсалатда истифадя олунан аваданлыг, механизм,
гурьуларын вя с. бядбяхт щядисяляря сябяб олан конструктив чатыш-
мамазлыглар щаггында материаллар щазырлайыр, онлары йухары тяш-
Килатлара (бирликляря), истещсалчы-заводлара вя лайищячиляря
эюндярир.
4.3.23 Йени нюв аваданлыьын, механизм, гурьу, алят,
ъищазларын вя с. сынагдан кечирилмясини тяшкил едир, онларын
тящлцкясиз ишлямяляри щаггында ряй верир.
4.3.24 Нефтгазчыхармада, гуйуларын газылмасы вя
тямириндя, тикинти ишляриндя вя диэяр истещсалат сащяляриндя ямяйин
елми тяшкилини, иш вя просеслярин механикляшдирилмясини, автомат-
лашдырылмасыны тямин едир.
4.3.25 Истещсалат сащяляриндя сяс вя титряйишлярин
сявиййясиня, бина вя отагларда щава мцщитинин вязиййятиня
(газын, тозун вя диэяр зярярли маддялярин олмасына) нязарят
едир, онларын санитарийа нормаларына уйьун олмаларыны тямин
едир.

110
4.3.26 Ямяйин мцщафизясиня даир техники сянядлярин
мювъуд гайдалара, стандартлара вя диэяр норматив сянядляря
уйьун апарылмасыны тямин едир.
4.3.27 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятинин тяърцбяли, ихтисаслы мцтяхяссислярля тямин олунмасы,
онлардан сямяряли истифадя вя йердяйишмяси цзря тядбирляр эюрцр.
4.3.28 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны тяшкил вя онларын щяйата
кечирилмясиня нязарят едир.
4.3.29 Истещсалат сащяляринин, структур бюлмялярин
нормайа уйьун йаньын сюндцрмя аваданглыьы вя алятляри иля
тяъщиз олунмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.3.30 Мцяссися вя идарялярдя тящлцкясизлик техникасы цзря
кабинетлярин тяшкили, онларын аваданлыг, макет, плакат вя яйани
вясаитлярля тяъщизи, щямчинин ишчилярин мцщафизя вя хиласедиъи
васитялярля тямини, онлардан дцзэцн истифадя етмя гайдаларынын
юйрядилмяси цзря тядбирляр эюрцр.
4.3.31 Ямяйин мцщафизяси сащясиндя актив ишиня вя ялдя
етдийи наилиййятляря эюря ишчилярин мадди вя мяняви мцкафатлан-
дырылмасы щаггында ясаснамянин ишляниб щазырланмасыны тяшкил
едир.

4.4 МЦЯССИСЯНИН ГАЗ ВЯ ГАЗКОМПРЕССОР


ТЯСЯРРЦФАТЫ ЦЗРЯ РЯИС МЦАВИНИ

4.4.1 Газконденсат гуйуларынын истисмарында газын


нягл едилмясиндя, газпайлайыъы комплекслярдя вя батарейаларда,
компрессор стансийаларында тящлцкясиз вя саьлам ямяк
шяраитинин йарадылмасы цзря апарылан ишляря рящбярлик едир.
4.4.2 Газконденсат гуйуларында гуйуаьзы аваданлыьын,
коммуникасийаларын тясдиг олунмуш схемя ясасян гурашдырыл-
масына рящбярлик едир.

111
4.4.3 Йцксяк лай тязйигли газконденсат гуйуларынын
гуйудиби пакерлярля, клапанларла, кясиъилярля вя диэяр тянзимляйиъи
гурьуларла тяъщиз олунмасыны тяшкил едир.
4.4.4 Компрессор стансийаларынын газын мигдарыны эюс-
тярян, щавада газын тящлцкяли мигдарыны хябяр верян ъищазларла,
щямчинин соруъу вентилйасийа гурьулары иля тяъщиз олунмасыны
тяшкил едир.
4.4.5 Компрессор стансийаларында газпайлайыъы комп-
лекслярдя вя диэяр гурьуларда сясин вя титряйишин сявиййясиня,
щава мцщитинин тяркибиня даими нязаряти тяшкил едир.
4.4.6 Компрессор стансийаларынын, газын йыьылмасы вя
пайланмасы комплексляринин, диэяр обйектлярин тикинтиси, йенидян
гурулмасы, щямчинин йени техноложи просесляр цчцн щазырланмыш
лайищяляри нязярдян кечирир, онларда тящлцкясизлик норма вя
гайдаларынын тялябляриня риайят олунмасыны мцяййянляшдирир.
4.4.7 Компрессорларын, машын вя механизмлярин, вентил-
йасийа системляринин, йцкгалдырыъы васитялярин вя диэяр аваданлыьын
планлы-ъари тямирини тяшкил едир.
4.4.8 Газкомпрессор сехинин вя диэяр бюлмялярин
рящбяр, мцщяндис-техники ишчиляринин тящлцкясизлик норма вя гай-
даларына, стандартлара риайят етмяляриня, щямчинин Нефт
Ширкятинин, бирлийин, идаря вя мцяссисянин, нязарят органларынын,
Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр вя сярянъамларынын йе-
риня йетирилмясиня нязарят едир.
4.4.9 Газкомпрессор стансийаларында вя диэяр обйект-
лярдя баш веря биляъяк гязаларын ляьв едилмяси цзря планын тяртиб
олунмасына рящбярлик едир, ишчиляря бу плана уйьун щярякят
гайдаларынын юйрядилмясиня нязарят едир.
4.4.10 Компрессор стансийаларында, обйект вя
гурьуларда тямир ишляринин, аьыр ял ямяйинин йцнэцлляшдирилмяси
цзря комплекс механикляшдирмя планынын ишляниб щазырланмасыны
тяшкил едир.
4.4.11 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря тядбирляр
планынын ишляниб щазырланмасыны вя онларын щяйата кечирилмясиня
нязарят едир.

112
4.4.12 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя онларын щяйата
кечирилмясиндя иштирак едир.
4.4.13 Йени нюв компрессорларын, аваданлыьын сынагдан
кечирилмясиндя иштирак едир вя онларын тящлцкясизлийи щаггында
ряй верир.
4.4.14 Компрессор стансийаларынын, гурьуларын пайыз-гыш
мювсцмцндя фасилясиз, тящлцкясиз ишлямялярини тямин едян
тядбирлярин щазырланмасында иштирак, онларын йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
4.4.15 Компрессор стансийаларынын, гурьуларын нормайа
уйьун йаньынсюндцрмя васитяляри иля тяъщиз олунмалары цзря
тядбирляр эюрцр.
4.4.16 Ямяйин мцщафизяси цзря даими фяалиййят эюстярян
комиссийанын тяркибиндя олмагла, рцбдя бир дяфядян аз
олмайараг газкомпрессор стансийаларында вя диэяр обйектлярдя
тящлцкясизлик гайдаларына риайят олунмасыны йохлайыр, ашкар
едилмиш позунтуларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.4.17 Нязарят етдийи обйектлярдя баш вермиш груп щалын-
да вя юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигиндя, он-
ларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында
вя йериня йетирилмясиндя иштирак едир.

4.5 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ТИКИНТИ ЦЗРЯ РЯИСИ,


МЦДИР МЦАВИНИ

4.5.1 Истещсалат обйектляринин тикинтиси, йенидян гу-


рулмасы, эенишляндирилмяси цчцн тяртиб олунмуш лайищялярдя тикинти
норма вя гайдаларынын, санитарийа нормаларынын, тящлцкясизлик
норма вя гайдаларынын тялябляриня ямял олунмасынын йох-
ланмасыны тяшкил едир. Йохламанын нятиъяляри щаггында мцвафиг
ряй щазырлайыр.
4.5.2 Идаря вя мцяссисянин яразисиндя ишлярин тящлцкясиз
апарылмасы цчцн тикинти-гурашдырма тяшкилатлары иля бирликдя

113
цмуми иш гайдасыны мцяййянляшдирир. Идаря вя мцяссисялярин
яразисиндя (сех, сащя) апарылаъаг тикинти-гурашдырма ишляри
щаггында мцвафиг техники сянядляря бахыр вя онлары тясдиг едир.
4.5.3 Мцяссисянин яразисиндя щяйата кечирилян тикинти-гу-
рашдырма ишляринин техники сянядляря, стандартлара, тикинти вя тящ-
лцкясизлик норма вя гайдаларына уйьун апарылмасына техники
нязаряти тяшкил едир вя мцвафиг сянядлярин тяртиб олунмасыны
тямин едир.
4.5.4 Лайищялярдя ямяйин мцщафизясиня даир нязярдя
тутулмуш бцтцн мясялялярин тикинти заманы йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
4.5.5 Баш подрадчы иля бирликдя иншаасы вя йа йенидян
гурулмасы гцввядя олан тикинти нормаларына уйьун баша чатмыш
обйектлярин истисмара бурахылмасыны щазырлайыр, ишчи комиссийанын
фяалиййятини тяшкил едир. Тикинтиси вя йенидян гурулмасы натамам
баша чатмыш обйектлярин истисмара бурахылмасына йол вермир.
4.5.6 Истещсалат бина, гурьу вя тикилиляринин истисмара
йарарлыьына техники нязаряти щяйата кечирир. Тящлцкясизлик норма
вя гайдаларынын тялябляриня ъаваб вермяйян, ясаслы тямир
олунмасы, йенидян гурулмасы вя йа баьланмасы лазым эялян
обйектляри мцяййянляшдирир вя мцвафиг тядбирляр эюрцр.
4.5.7 Обйектлярин тикинтиси вя йенидян гурулмасы цчцн
тяртиб олунмуш лайищяляря, санитарийа нормаларына ясасян вя
ишчилярин сайыны нязяря алараг, мяишят отагларынын, мцщафизя
васитяляринин дахил едилмясиня нязарят едир.
4.5.8 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьлам-
лашдырылмасы комплекс планынын ишляниб щазырланмасында иштирак
едир вя планлашдырылмыш тядбирлярин мцяййян олунмуш мцддятдя
йериня йетирилмясини тямин едир. Ясаслы тямирин апарылмасы вя
йенидян гурулмасы лазым билинян обйектлярин вахтында планлашды-
рылмасы вя титул сийащысына дахил едилмясини тямин едир.
4.5.9 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы тядбирляр
планында обйектлярин ясаслы тямириня, тикинтисиня вя йенидян
гурулмасына нязярдя тутулмуш вясаитин айрылмасыны щялл едир вя

114
бу ишлярин мцвафиг тяшкилатын планына салынмасы цзря тядбирляр
эюрцр
4.5.10 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя йериня йетирилмясиндя
иштирак едир.
4.5.11 Табелийиндя олан сех, шюбя вя диэяр иш сащяляриндя
ишчилярин тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитини тямин едир.
4.5.12 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюс-
тярян комиссийанын ишиндя иштирак едир. Щяр рцбдя бир дяфядян аз
олмайараг табелийиндя олан сех, шюбя вя диэяр иш сащяляриндя
ямяк шяраитинин вязиййятини йохлайыр вя ашкар едилмиш нюгсанларын
арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.5.13 Тикинти, тямир вя диэяр обйектлярин нормайа
уйьун йаньынсюндцрмя вяситяляри иля тяъщиз олунмаларына
нязарят едир.
4.5.14 Биналарда, гурьуларда, тикилилярдя вя онларын айры-
айры щиссяляриндя, конструктив елементляриндя баш вермиш
гязаларын сябяблярини тящгиг едир, онларын гаршысынын алынмасы
цзря тядбирляр эюрцр.
4.5.15 Тикинти сащясиндя чалышан рящбяр, мцщяндис-тех-
ники ишчилярин тящлцкясизлик гайдалары цзря биликлярини йохлайан
комиссийанын тяркибиндя иштирак едир. МТИ-ин ихтисасларынын
артырылмасыны вя табелийиндя олан бюлмя щейятиня тящлцкясиз иш
цсулларынын юйрядилмясини тяшкил едир.
4.5.16 Табелийиндя олан бюлмялярдя баш вермиш бядбяхт
щадисялярин тящгигиндя, онларын гаршысынын алынмасы цзря
тядбирлярин ишляниб щазырланмасында иштирак вя йериня
йетирилмясиня нязаряти тяшкил едир, щяйата кечирир.

4.6. ИДАРЯНИН, МЦЯССИСЯНИН СОСИАЛ-ИНКИШАФ


ШЮБЯСИНИН РЯИСИ
4.6.1 Идарялярдя, мцяссисялярдя ямяк шяраитинин йахшылаш-
дырылмасына йюнялдилмиш игтисадаи вя сосиал мясяляляри щялл едир.

115
4.6.2 Бюлмялярдя коллективин сосиал – инкишаф планларынын,
ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы цзря
комплекс планларынын ишляниб щазырланмасыны тямин едир.
4.6.3. Мцяссисялярин, идарялярин, сехлярин вя диэяр
обйектлярин сосиал- инкишаф планларынын щазырланмасы заманы
тикинти, санитарийа, тящлцкясизлик норма вя гайдаларына риайят
едилмясиня, онлаырн мяишят отаглары иля тяъщиз олунмаларына
нязарят едир.
4.6.4. Истещсалатын цмуми тяшкили вя истещсалат
мядяниййятинин йцксялдилмяси цзря тядбирлярин ишляниб
щазырланмасында иштирак едир.

4.7 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ЦМУМИ


МЯСЯЛЯЛЯРЦЗРЯ РЯИСИ, МЦДИР МЦАВИНИ

4.7.1 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря тядбирлярин


апарылмасы цчцн идаря вя мцяссисянин материал, аваданлыг вя
ъищазларла вахтында тяъщиз едилмясини тямин едир.
4.7.2 Фярди мцщафизя васитяляринин (ГОСТ-а, техники
шяртляря, истещсалат тяйинатына ъаваб верян, лазыми юлчцлц)
алынмасы цчцн сифаришлярин вахтында тяртиб олунмасыны тяшкил едир
вя ишчилярин мцвафиг фярди мцщафизя васитяляри иля там тямини цзря
тядбирляр эюрцр.
4.7.3 Фярди мцщафизя васитяляринин гцввядя олан
тялимата уйьун гябулуну, сахланылмасыны вя истифадясини тямин
едир, щямчинин хцсуси эейимин вя хцсуси айаггабыларын тямири,
йуйулмАсы вя кимйяви тямизлянмясини тяшкил едир.
4.7.4 Мцяссися вя идаря яразисинин, истещсалат вя йардымчы
бина вя отагларын лазыми вязиййятдя сахланылмасыны тямин едир.
4.7.5 Дяниз вя автомобил няглиййатынын, хцсуси техни-
канын, йцкгалдырыъы няглиййат васитяляринин тящлцкясиз истисмарыны,
йцклямя-бошалтма ямялиййатларынын тящлцкясиз вя дцзэцн тяшкили
вя йериня йетирилмясини тяшкил вя тямин едир.

116
4.7.6 Ишчилярин иш йериня апарылмасы вя эери гайтарылмасыны
тяшкил вя тямин едир. Ишчилярин дашынмасына хидмят едян
няглиййат васитяляринин вязиййятиня нязаряти щяйата кечирир.
Няглиййат тяшкилатынын рящбярлийи иля бирликдя ашкар едилмиш
нюгсанларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.7.7 Ишчилярин автомобил няглиййаты иля естакадада,
эямидя вя вертолйотда тящлцкясиз дашынмасы гайдаларынын тяляб-
ляриня риайят олунмасына нязарят едир.
4.7.8 Сцрцъцляр (гараждан чыхаркян вя гайыдаркян)
онларын сящщятляринин йохланылмасы цчцн няглиййат идаряляриндя
тибби мянтягялярин йарадылмасыны тяшкил едир.
4.7.9 Автомобил няглиййатынын автомобил мцфят-
тишлийиндя, дяниз няглиййатынын регистрдя вахтында техники
бахышдан кечмяляриня нязарят едир.
4.7.10 Мцяссися вя идаря сащяляринин, естакадаларын
няглиййатын сцрятини вя дашынан йцкцн чякисини тянзимляйян
лазыми йол нишанлары иля тяъщиз олунмасына нязарят едир.
4.7.11 Истещсалат просесляринин нязарят-юлчц ъищазлары иля
тяъщиз олунмасына вя онларын саз щалда сахланылмасына нязарят
едир.
4.7.12 Дяниз юзцлляринин, естакадаларын тящлцкясиз
истисмарына вя вахтында тямириня нязарят едир.
4.7.13 Ишчилярин гцввядя олан норма, гайда, тялиматлара
уйьун сабун, йуйуъу вя зярярсизляшдириъи васитялярля, сцдля
тяминини тяшкил едир. Истещсалат обйектляринин илк йардым
васитяляри иля тяъщизатына даир тядбирляр эюрцр.
4.7.14 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планы-
нын ишляниб щазырланмасында иштирак едир вя планлашдырылмыш тядбир-
лярин мцяййян олунмуш мцддятдя йериня йетирилмясини тямин
едир.
4.7.15 Табелийиндя олан сех, шюбя, анбар, йцклямя-
бошалтма ямялиййатлары апарылан ярази вя диэяр иш сащяляриндя
чалышанлар цчцн тящлцкясиз вя саьлам иш шяраитини тямин едир.
4.7.16 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят
эюстярян комиссийанын ишиндя иштирак едир.

117
Щяр рцбдя бир дяфядян аз олмайараг сехлярдя, анбарларда
вя диэяр иш сащяляриндя ямяк шяраитинин вязиййятини йохлайыр,
ашкар едилмиш чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря
тядбирляр эюрцр.
4.7.17.Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы цзря
тядбирлярин щазырланмасы вя щяйата кечирилмясиндя иштирак едир.
4.7.17 Истещсалат сащяляринин нормайа уйьун
йаньынсюндцрмя васитяляриля тяъщиз олунмасына нязарят едир.
4.7.18 Ишчиляря мцалиъя-профилактики хидмятин эюстярилмя-
сини тямин едир. Ишчилярин ишя гябулу заманы вя вахашыры тибби
мцайинядян кечмялярини бир илдян бир щяйата кечирир.
4.7.19 Мцяссисялярдя мцалиъя-профилактика комплексинин
(тибб мянтягяси, санаторийа-профилактика мцяссисяси) йарадылмасы
цзря тядбирляр эюрцр.

4.8 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН КАДРЛАР ВЯ


МЯИШЯТ МЯСЯЛЯЛЯРИ ЦЗРЯ РЯИСИ, МЦДИР
МЦАВИНИ

4.8.1 Ишчилярин ямяк ганунвериъилийиня вя мцяссисянин


мцяййян етдийи гайдалара уйьун ишя гябулу, ишдян азад едилмяси
вя башга ишя кечирилмясини тяшкил едир.
4.8.2 Ямяк вя истещсалат интизамынын мющкям-
ляндирилмяси, дахили ямяк интизам гайдаларына риайят олунмасына
нязарятин эцъляндирилмяси цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасы
вя щяйата кечирилмясини тямин едир.
4.8.3 Иш вя истиращят вахтына, дахили ямяк интизам гайда-
ларына риайят олунмасына, гадын вя йенийетмя ямяйиндян
дцзэцн истифадя олунмасына, ишчиляря зярярли ямяк шяРаитиня эюря
эцзяшт вя компенсасийаларын верилмясиня нязаряти тяшкил едир вя
щяйата кечирир.
4.8.4 Ишчилярин ишя гябулу заманы онлары вязифя тяли-
матлары, щямчинин ющдяляриня дцшян вязифялярин иърасы эюстярилян
ямрлярля таныш едир.

118
4.8.5 Кадрларын щазырланмасы, фящля вя гуллугчуларын их-
тисасларынын артырылмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны
тяшкил едир. Кадрларын щазырланмасы вя пешя ихтисасларынын
йцксялдилмяси програмында ямяк мцщафизясиня даир суалларын
дахил едилмясиня нязарят едир.
4.8.6 Коллективин сосиал инкишаф планына уйьун бюл-
мялярин, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планынын вя
коллектив мцгавилялярин ишляниб щазырланмасында иштирак едир.
4.8.7 Мцяссися обйектляриндя ишчиляри йемякханаларла вя
исти йемякля тямин едир.
4.8.8 Ямяйин мцщафизяси цзря даими фяалиййят эюстярян
комиссийанын ишиндя иштирак едир.
4.8.9 Табелийиндя олан бюлмялярдя тящлцкясиз ямяк
шяраитинин йарадылмасы вя тямини цзря ишляри тяшкил вя онлара
рящбярлик едир.
Йардымчы тяйинатлы обйектлярин (йемякхана, газанхана,
истиращят базасы, тибб мянтягяси, хястяхана вя с.) лазыми сявиййядя
сахланылмасыны вя дцзэцн истисмарыны тямин едир.
4.8.10 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алын-
масына йюнялдилмиш тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя
щяйата кечирилмясиндя иштирак едир.

4.9 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН БАШ ЭЕОЛОГУ,


РЯИС МЦАВИНИ

4.9.1 Гуйуларын тикилмяси, истисмары, тядгиги вя тямири цзря


ишляниб щазырланмыш эеоложи-техники сянядлярдя гяза щалларынын
йаранмасына истисна едян тящлцкясизлик тядбирлярини нязярдя
тутур. Гуйуларын газылмасы цчцн эеолоэи – техники тапшырыьын
щазырланмасына , щягиги рягямлярин верилмясини тямин едир.
4.9.2 Гуйуларын сынаьы, мянимсянилмяси, тядгиги вя
гуйуларда мядян-эеофизики ишлярин апарылмасы заманы ишлярин
дцзэцн вя тящлцкясиз тяшкилиня нязарят едир.

119
4.9.3 Эеоложи-ахтарыш, эеоложи-кяшфиййат, эеофизики,
гуйуларын тядгиги вя сынагдан кечирилмяси ишляринин
апарылмасында истифадя олунан аваданлыглар, нязарят-юлчц
ъищазлары вя алятлярин тящлцкясизлик норма вя гайдаларынын, стан-
дартларын тялябляриня уйьун олмаларыны тямин едир.
4.9.4 Истисмар гуйуларынын мцяййян едилмиш режимдя
ишлямяляриня, газылан гуйуларда ишлярин лайищя ясасында
апарылмасына, горуйуъу бору кямярляринин дцзэцн се-
ментлянмясиня, буруг мящлулунун кейфиййятиня вя эюстяриъилярин
дягиглийиня, гуйу лцлясинин яйрилийиня, истигамятиня нязарят едир.
4.9.5 Табелийиндя олан сех вя шюбя ишчиляриля тялиматларын
кечирилмясини тяшкил едир, щейятин билийинин йохланылмасы цзря
комиссийанын ишиндя (зярури щалларда) иштирак едир.
4.9.6 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян
комиссийанын ишиндя иштирак едир, обйектлярдя оларкян ямяк
шяраитинин вязиййятини йохлайыр, ашкар едилмиш нюгсанларын арадан
галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.9.7 Тядбирлярин ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын
алынмасы цзря ишляниб щазырланмасы вя щяйата кечирилмясиндя
иштирак едир.
4.10 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ЯМЯЙИН
МЦЩАФИЗЯСИ ВЯ ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИК ТЕХНИКАСЫ
ХИДМЯТИНИН РЯЩБЯРИ
(Баш мцщяндисин мцавини, шюбя ряиси, бюйцк мцщяндис,
мцщяндис)

4.10.1 Баш мцщяндисин рящбярлийи, бирлийин, трестин ямяк


мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин методик
рящбярлийи иля идаря вя мцяссисядя тящлцкясиз вя саьлам ямяк
шяраитинин йарадылмасы цзря апарылан ишляри тяшкил едир.
4.10.2 Мцяссисянин функсионал вя истещсалат бюлмяляринин
ямяйин тящлцкясизлийи мясяляляриндя ишлярини ялагяляндирир, онларын
Щямкарлар Иттифаглары, йерли нязарят органлары иля бирэя
фяалиййятини мцяййянляшдирир.

120
4.10.3 Ямяк Мяъяллясиня, тящлцкясизлик норма вя
гайдаларына, стандартлара вя ямяйин мцщафизяси цзря диэяр
норматив сянядляря риайят олунмасына, Дювлят Нефт Ширкятинин,
бирлийин, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин, нязарят орган-
ларынын ямяйин мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
4.10.4 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят
эюстярян комиссийанын ишини тяшкил едир вя диэяр шюбя, хидмят вя
бюлмялярин мцщяндис-техники ишчилярини ъялб етмякля вахташыры
обйектлярдя ямяк шяраитинин вязиййятини йохлайыр, ашкар едилмиш
чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр. Сех
вя бюлмяляр арасында гаршылыглы йохламаны тяшкил едир.
4.10.5 Мцвафиг шюбя вя хидмятлярля бирликдя истещсалат
просесляри вя ишляринин дцзэцн тяшкили вя тящлцкясиз апарылмасына,
истещсалат аваданлыгларынын, бина вя тикилилярин, санитарийа-мяишят
отагларынын, гурьуларын техники сазлыьына вя дцзэцн истисмарына,
санитарийа-эиэийена шяраитинин вязиййятиня, мцщафизя вя хиласедиъи
васитялярин лазыми мигдарда мювъудлуьуна, йарарлыьына, дцзэцн
истисмарына вя тятбигиня нязаряти щяйата керирир.
4.10.6 Мцвафиг шюбя вя хидмятлярля бирликдя тязйиг
алтында ишляйян габ вя апаратларын, бухар вя сугыздырыъы
газанларын, йцкгалдырыъы механизмлярин, такелаж вя йцктутуъу
тяртибатларын, автомобил, дяниз няглиййатынын, хцсуси техниканын,
цзян газма гурьуларынын тящлцкясиз итисмарына, вахтында
сынаьына, техники вязиййятинин йохланылмасына, тямириня нязарят
едир.
4.10.7 Обйектлярин санитар-техники вязиййятляри цзря
паспортлашдырылмасына, щава мцщитинин параметрляринин, сясин,
тит-ряйишин, зярярли шуаланманын сявиййясинин график цзря
юлчцлмясиня, санитар–техники паспортларын мцвафиг бюлмяляринин
вахтында вя дцзэцн долдурулмасына нязарят едир. Обйектлярин
паспортлашдырылмасы ишиндя бюлмя рящбярляриня методик кюмяк
эюстярир.
4.10.8 Ишчилярин сцд, сабун, йуйуъу вя зярярсизляшдириъи ва-
ситялярля, стандартлара, техники шяртляря вя истещсалат хцсу-

121
сиййятляриня уйьун кейфиййятли хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя
диэяр фярди мцщафизя васитяляриля тямининя, онларын алынмасы,
сахланылмасы, тямизлянмяси, йуйулмасы вя тямиринин тяшкилиня
нязарят едир.
4.10.9 Ишчиляря тящлцкясиз иш цсулларынын вахтында вя кейфий-
йятли юйрядилмясиня, фящлялярин тялиматландырылмасы, биликляринин йох-
ланылмасы вя гейдиййаты цзря журналын дцзэцн тяртибиня нязарят
едир.
4.10.10 Ямяйин мцщафизясиня даир техники сянядлярин
стандартлара, гайдалара вя диэяр норматив сянядляря уйьун
апарылмасына нязарят едир.
4.10.11 Фящля вя мцщяндис-техники ишчилярин ишя гябулу
заманы кечириляъяк тялиматын програмыны щазырлайыр вя онларла
эириш тялиматыны кечирир.
4.10.12 Мцщяндис-техники ишчилярин биликляринин йохланылмасы
графикини тяртиб едир, мцщяндис-техники ишчилярин биликляринин йох-
ланылмасы цзря комиссийанын ишини тяшкил едир вя бу комиссийанын
ишиндя иштирак едир.
4.10.13 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян
вя биликлярин йохланмасы цзря комиссийаларын тяркиби щаггында
тяклифляр верир, ямр лайищясини щазырлайыр вя рящбярлийя тягдим
едир.
4.10.14 Мцщяндис-техники ишчилярин пешясиня вя йериня
йетирдикляри иши нязяря алараг, онларын биликляринин йохланылмасы
цзря суаллар щазырлайыр вя мцдриййятя тясдигя верир.
4.10.15 Ишчилярин саьламлыьына вя щяйатына тящлцкя йарадан
айры-айры машын, механизм, платформа, гурьу вя дязэащларда
ишляри дайандырыр. Тящлцкясизлик норма вя гайда позунтуларына
йол вермиш шяхсляри мцвафиг бюлмя рящбярляринин сярянъамы иля
ишдян кянарлашдырыр.
4.10.16 Гцввядя олан тялиматлара, стандартлара, ишлярин
тящлцкясиз апарылмасы цзря йаддаш китабчасына йенидян бахыл-
масыны вя йени тялиматларын ишляниб щазырланмасыны тяшкил едир,
тялиматларын, тялиматын кечирилмяси цзря програмларын ишляниб

122
щазырланмасында вя фящляляря тящлцкясиз иш цсулларынын юйря-
дилмясиндя сех вя хидмят ряисляриня методик йардым эюстярир.
Тящлцкясизлик гайда вя нормаларынын позулмасы щалларынын
арадан галдырылмасы цчцн структур бюлмя рящбярляриня, баш
мцтяхяссисляря вя диэяр вязифяли шяхсляря эюстяришляр верир. Верилян
эюстяришляри йалныз идаря вя мцяссися рящбяри вя йа мцяссисянин
баш мцщяндиси ляьв едя биляр.
4.10.17 Ишчиляря фярди мцщафизя вя хиласедиъи васитялярдян
дцзэцн истифадя вя мцмкцн гяза вя йаньынларын ляьви планы цзря
щярякят гайдаларынын юйрядилмясиня нязарят едир.
4.10.18 Ямяйин мцщафизяси кабинетинин ишини тяшкил едир вя
онун лазыми тядрис вя яйани вясаитляр, техники тялим васитяляри вя с.
иля тяъщизи цзря тядбирляр эюрцр.
4.10.19 Структур бюлмялярин норматив сянядляр, гайдалар,
тялиматлар, плакатлар вя ямяйин мцщафизясиня даир диэяр
вясаитлярля тямини цзря тядбирляр эюрцр.
4.10.20 Ямяйин тяшкили вя ямяк щаггы шюбяси техники шюбя
иля бирликдя мцяййян олунмуш гайдада бахыш, конкурсларын
кечирилмяси, мцщазирялярин охунмасы, сярэи, витрин, стендлярин
тяшкили, гайда, тялимат вя плакатларын йайылмасы, кино вя диа-
филмлярин нцмайиш етдирилмяси йолу иля ямяйин мцщафизяси мяся-
ляляри цзря тяблиьатын апарылмасыны тяшкил едир.
4.10.21 Структур бюлмяляр арасында иш мцбадиляси апарыр,
ямяйин мцщафизясиня даир габагъыл тяърцбяни йайыр, ишчиляр цчцн
ямяйин мцщафизяси цзря семинар вя курслар тяшкил едир.
4.10.22 Мцвафиг шюбя вя хидмятлярля бирликдя ямяк шяраи-
тинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы цзря тядбирляри
ишляниб щазырлайыр, бу тядбирляри цмумиляшдирир вя тящлил едир.
Ямяк шяраитинин йахшылышдырылмасы комплекс планыны ишляйиб ща-
зырлайыр, мцвафиг хидмятлярля вя Щямкарлар Иттифагы комитясиля
разылашдырыр, онларын йериня йетирилмясиня нязарят едир.
4.10.23 Структур бюлмялярдя щяр рцбдя ямяк шяраитинин вя-
зиййятини, тящлцкясизлик норма вя гайдаларынын позулмасы
щалларыны, ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря тялиматы, щямчинин

123
апарылан тядбирлярин вя гябул едилмиш гярарларын сямярялилийини
тящлил вя мцвафиг гярар гябул едир.
4.10.24 Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисялярин,
бядбяхт щадисяйя эятириб чыхаран пешя хястяликляринин вя гязаларын
тящгигиндя, щямчинин онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин
ишляниб щазырланмасында шяхсян юзц вя йа ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмяти ишчиляринин иштиракыны тямин едир.
Бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин йериня
йетирилмясиня нязарят едир.
4.10.25 Идаря, мцяссися вя диэяр обйектлярдя баш вермиш
бядбяхт щадисяляр (йухары тяшкилатлардан мцвафиг мялуматлар
аларкян) барясиндя сех, шюбя, хидмят рящбярляриня мялумат
верир.
4.10.26 Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисялярин вя пешя
хястяликляринин гейдиййатыны апарыр, онларын баш вермя
сябяблярини тящлил едир вя бунун ясасында мцвафиг бюлмя
ямякдашлары иля бирликдя онларын гаршысынын алынмасы цзря
тядбирляр ишляйиб щазырлайыр вя бу тядбирлярин йериня йетирилмясиня
нязарят едир. Баш вермиш бядбяхт щадися, пешя хястяликляри
щаггында мцяййянляшдирилмиш гайдайа ясасян щесабат вя диэяр
мялуматлар тяртиб едилир вя йухары тяшкилата тягдим олунур.
4.10.27 Тящлцкясизлик гайда вя нормаларынын позулмасы
щалларынын арадан галдырылмасы цчцн структур бюлмя
рящбярляриня, баш мцтяхяссисляря вя диэяр вязифяли шяхсляря
эюстяришляр верир, Верилян эюстяриши йалныз идаря вя мцяссисянин
ряиси вя йа баш мцщяндиси ляьв едя биляр.
4.10.28 Истещсалат просесляринин ямяк шяраитини йахшылашдыран
вя ишчилярин тящлцкясизлийини тямин едян истещсалат аваданлыглары
вя васитяляри иля тяъщиз олунмасына нязарят едир.
4.10.29 Даща мцкяммял конструксийалы мцщафизя вя хилас-
едиъи васитялярин щазырланмасында, онларын истещсалата тятбиг
олунмасында иштирак едир, апарылан тядбирлярин сямярялилийини
тящлил едир.
4.10.30 Стандарта уйьун эялмяйян аваданлыглара, йени
истещсалатларын иншасына, айры-айры сех, хидмят, санитарийа-мяишят

124
отагларынын йенидян гурулмасына, бина, тикили вя техноложи
аваданлыгларын ясаслы тямириня даир техники-лайищя сянядляринин,
щямчинин техноложи регламентлярин ишлярин тящлцкясиз апарылмасы
щиссясинин бахылмасында иштирак едир вя юз ряйини верир.
4.10.31 Тикилян вя йенидян гурулан истещсалат тяйинатлы
обйект-лярин, санитарийа-мяишят вя анбар отагларынын, авадан-
лыгларын, тех-ноложи просеслярин истисмара бурахылмасы цзря
комиссийанын ишиндя, йени техники нцмунялярин сынагдан
кечирилмясиндя иштирак едир.
4.10.32 Ямяйин мцщафизясиня даир ямр гярар, эюстяриш,
сярянъам, методики вя иъмал сянядлярин лайищясини щазырлайыр.
4.10.33Ямяйин елми тяшкили вя коллективин сосиал инкишаф план-
ларынын ишляниб щазырланмасы вя щяйата кечирилмясиндя иштирак едир.
4.10.34 Йерли нязарят органлары, Щямкарлар Иттифаглары
комитяляри, елми-тядгигат, лайищя институтлары вя диэяр тяшкилатларла
ямяйин мцщафизяси мясяляляри цзря сых ялагя йарадыр. Елми
тядгигат вя лайищя институтларынын ямяйин мцщафизясиня даир
габагъыл елми ишляринин истещсалата тятбигини тяшкил едир.
4.10.35 Шюбянин, хидмятин фяалиййятини тящлил едир,
цмумиляшдирир, ашкар едилмиш нюгсанларын арадан галдырылмасы
цзря тядбирляр эюрцр. Шюбя ямякдашларынын ишляринин
сямярялилийинин йцксялдилмясиня йюнялдилмиш тядбирляри ишляйиб
щазырлайыр вя щяйата кечирир.
4.10.36 Шюбянин, хидмятин ихтисаслы кадрларла комплектляшди-
рилмяси, онлардан сямяряли истифадя олунмасы, ишчилярин
йердяйишмяси вя с. кими ямяйин мцщафизяси сащясиндя апарылан
ишлярин йахшылашдырылмасына йюнялдилмиш мясяляляр щаггында
мцяссися рящбярлийиня тяклифляр верир.
4.10.37 Ямяйин мцщафизяси сащясиндя актив фяалиййятиня
эюря айры-айры ишчилярин мцкафатландырылмасы, щямчинин мцка-
фатдан мящ-рум олунмасы вя йа онун мигдарынын азалдылмасы,
бюлмя рящбяр-ляриня вя МТИ-ря инзибати ъязаларын верилмяси вя йа
тящлцкясизлик норма вя гайда позунтуларына эюря онларын тут-
дуглары вязифялярдян азад олунмасы щаггында мцяссися
рящбярлийиня тяклифляр верир.

125
4.10.38 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря фяалиййят эюстярян
комиссийанын иш планынын лайищясини щазырлайыр, ямяйин тящлцкясиз
тяшкилини, бядбяхт щадисялярин мцмкцнлцйцнц нязяря алараг айры-
айры сех вя бюлмялярин йохланылмасынын плана дахил едилмяси
щаггында тяклифляр верир.
4.10.39 Идаря вя мцяссисялярин вя онларын структур бюлмя-
ляринин иллик фяалиййятиня бахылмасында иштирак едир, ямяк
мцщафизяси сащясиндя апардыглары ишляря ряй вя тяклифляр верир.

4.11 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН БАШ МЕХАНИКИ,


МЕХАНИКИ

4.11.1 Баш механик хидмятинин ющдясиндя олан ава-


данлыьын, механизмлярин,йцк галдыран васитялярин,алятлярин дцз-
эцн вя тящлцкясиз истисмарыны, техники хидмятинини тямин едир ,
планлы-хябярдарлыг тямири ъядвялини щазырлайыр вя онун йериня
йетирилмясини тямин едир. Аваданлыг, механизм вя алятлярин
техники вязиййятинин техники истисмар гайдаларынын тялябляриня
уйьун олмасыны тямин едир.
4.11.2 Йцкгалдырыъы механизмлярин, йцктутуъу вя
йцкзябтедиъи тяртибатларын, тязйиг алтында ишляйян апарат вя
габларын, електрик, газгайнаг апаратларынын, асетилен, оксиэен
балонларынын вя компрессор гурьуларынын, абразив даирялярин
сынаьында истифадя олунан гурьуларын дцзэцн вя тящлцкясиз
истисмарыны, вахтында нязярдя тутулмуш гайдалара уйьун
сынаьыны, техники бахышыны, йохланылмасыны вя тямирини тямин едир.
4.11.3 Асетилен вя оксиэен балонларынын мцвафиг гайда-
лара уйьун дашынмасына, сахланылмасына нязарят едир.
4.11.4 Аваданлыг вя механизмлярин истисмары заманы
баш веря биляъяк гязаларын, йаньынларын, бядбяхт щадися вя пешя
хястяликляринин гаршысынын алынмасы цзря габагъыл иш цсулларынын
тятбиги вя тямир ишляринин тяшкилинин тякмиляшдирилмяси цзря
тяшкилати-техники тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны тяшкил едир.
4.11.5 Бцтцн истещсалат аваданлыгларынын техники вязиййя-
тиня, тящлцкясиз истисмарына, вахтында вя кейфиййятли тямириня вя

126
сынаьына нязарят едир вя ашкар едилмиш чатышмамазлыгларын
арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.11.6 Аваданлыг вя алятлярин ясас детал вя щиссяляринин
вахтында дефектоскопийа едилмясини тямин едир. Тямиря ещтийаъы
олан аваданлыгларын гцсур сийащыларыны, аваданлыг вя машынларын
тямиря тящвил верилмяси вя тямирдян сонра тящвил алынма акт-
ларыны нязярдян кечирир вя тясдиг едир.
4.11.7 Гуйуларын истисмары, тямири вя сынагдан
кечирилмяси заманы гуйуаьзы аваданлыьын схемя вя тящлцкясизлик
гайдаларына уйьун гурашдырылмасына нязарят едир.
4.11.8 Аваданлыг вя тяртибатлара даир техники сянядлярин
дцзэцн апарылмасыны тямин едир.
4.11.9 Аваданлыг, механизм, тяртибат вя алятлярдя ашкар
олунмуш конструктив чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы вя
кющнялмиш аваданлыг, механизм вя тяртибатларын вахтында
йениляри иля явяз олунмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.11.10 Бядбяхт щадисялярин баш вермясиня сябяб олан вя
йа ишчилярин щяйат вя саьламлыьына тящлцкя йарадан аваданлыг,
механизм вя тяртибатларын конструктив чатышмамазлыглары щагг-
ында материаллары цмумиляшдирир, онлары йухары тяшкилатлара, о
ъцмлядян истещсалчы-завода вя ишляниб щазырландыглары елми-
тядгигат вя лайищя-конструктор тяшкилатларына тягдим етмяк цчцн
мцвафиг тяклифляр щазырлайыр, щямин аваданлыг, механизм вя
тяртибатларын йухары тяшкилатлара (бирликляря) вя истещсалчы –
заводлара вя онлары ишляйиб щазырлайанлара эюндяряряк,
рекламасийа олунмасы мягсядиля мцвафиг тяклифляр щазырлайыр.
4.11.11 Вентилйасийа системинин вя гурьуларынын файдалы
ишини, профилактик бахышыны вя тямирини вахтында тямин едир.
4.11.12 Ишчилярин мцряккяб механизм вя агрегатлара
хидмят етмяси цчцн мцяййян едилмиш гайдада бурахылмасына
риайят олунмасыны тямин едир. Баш механик хидмяти щейятинин
юйрядилмясини вя билийинин йохланылмасыны тяшкил едир. Йцк-
галдырыъы механизмляря, тязйиг алтында ишляйян габлара вя диэяр
аваданлыглара хидмят едян щейятин вахтлы-вахтында

127
юйрядилмясини, аттестасийадан кечмясини вя билийинин
йохланылмасыны тямин едир.
4.11.13 Баш механик хидмяти щейяти цчцн ишлярин тящлцкя-
сиз апарылмасы цзря тялиматлар ишляйиб щазырлайыр, сех вя сащялярдя
чалышан фящляляр цчцн тялиматларын ишляниб щазырланмасында иштирак
едир, бюлмяляри щямин тялимталарла тямин едир. Тялиматларын ишляниб
щазырланмасында сех вя сащя рящбярляриня методик йардым
эюстярир.
4.11.14 Аваданлыгларын истисмары вя мцяссисянин фяалиййят
эюстярян сех вя обйектляриндя баш механик хидмяти щейятинин
йериня йетирдийи тямир, гурашдырма вя сазлама ишляринин
апарылмасы заманы тящлцкясизлик гайдаларына риайят едилмясини
тямин едир.
4.11.15 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс пла-
нынын ишляниб щазырланмасында иштирак едир вя планлашдырылмыш тяд-
бирлярин мцяййян едилмиш мцддятдя йериня йетирилмясини тямин
едир.
4.11.16 Нефт Ширкятинин, бирлийин, идаря вя мцяссисянин,
нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр
вя сярянъамларынын, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
ишчиляринин ямяйин мцщафизяси цзря эюстяришляринин йериня
йетирилмясини тямин едир.
4.11.17 Ямяк шяраитинин вязиййятини, аваданлыгларын тямири
вя истисмары заманы щейятин тящлцкясизлик норма вя гайдаларына риа-
йят етмясини йохлайыр, мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими
фяалиййят эюстярян комиссийанын ишиндя, щямчинин сех вя обйектлярдя
ямяк шяраитинин вязиййятинин йохланылмасында иштирак едир.
4.11.18 Айда бир дяфядян аз олмайараг, табелийиндя олан
обйектлярин ямяк шяраитинин вязиййятини йохлайыр, ашкар едилмиш
позунтуларын тящлилини апарыр вя онларын арадан галдырылмасы цзря
тядбирляр ишляйиб щазырлайыр.
4.11.19 Йерцстц аваданлыгларда баш верян вя бядбяхт
щадися иля нятиъялянмяйян гязаларын вахтында тящгигини вя гей-
диййатыны тямин едир.

128
4.11.20 Груп щалында баш верян бядбяхт щадисялярин, аьыр
итки вя юлцмля нятиъялянян щадисялярин, гязаларын тящгигиндя, он-
ларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында
иштирак едир.
4.11.21 Ямяк шяраитини йцнэцлляшдирян тяртибат, ъищаз вя
гурьуларын алынмасы цзря сифаришлярин тяртибиндя иштирак едир вя
мцяссися обйектляринин онларла тямин олунмасы цзря тядбирляр
эюрцр.
4.11.22 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя щяйата
кечирилмясиндя иштирак едир.
4.11.23 Истещсалат сащяляринин нормайа уйьун йаньынсюн-
дцрмя аваданлыглары вя алятляри иля тяъщиз олунмасыны тямин едир.

4.12. ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН БАШ ЕНЕРЭЕТИКИ,


ЕНЕРЭЕТИКИ

4.12.1 Електрик аваданлыглары вя гурьуларынын тящлцкясиз


вя етибарлы истисмарыны, онлара вахтында профилактик бахыш вя
сынагдан кечирилмясини, планлы-хябярдарлыг тямирини тямин едир.
Електрик аваданлыгларынын, гурьуларынын, апаратларынын вя
шябякяляринин техники саз вязиййятиня, тящлцкясиз истисмарына, вах-
тында вя кейфиййятли тямириня вя сынагдан кечирилмясиня нязарят
едир. Ашкар едилмиш чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря
тядбирляр эюрцр.
4.12.2 Бухар вя сугыздырыъы газанларын дахили вя техники
бахышыны, вахтында щидравлик сынаьдан кечирилмясини вя тямирини
тямин едир.
4.12.3 Мцвафиг гайдалар нязяря алынмагла, аваданлыг вя
гурьулара даир техники сянядлярин дцзэцн апарылмасыны тямин
едир.
4.12.4 Електрик вя техноложи аваданлыг вя гурьуларын изол-
йасийа мцгавимятинин вя йерлябирляшмя горуйуъусунун
сазлыьынын гайда вя тялиматларын тялябляриня уйьун вахтында

129
йохланылмасыны, статик електриклянмянин ляьв едилмяси цзря
техники тядбирлярин йериня йетирилмясини тямин едир.
4.12.5 Мцщафизя васитяляринин мювъудлуьуну, лазыми
мигдарыны, вахтында сынагдан кечмясини, дцзэцн сахланылмасы вя
истифадясини тямин едир.
4.12.6 Електрик аваданлыглары вя гурьуларында
конструктив чатышмамазлыгларын ашкар едилмяси, арадан
галдырылмасы цзря вя кющнялмиш гурьу, машын вя механизмлярин
вахтында йениляри иля явяз едилмяси цзря тядбирляр эюрцр.
4.12.7 Щейятин електрик гурьуларына, бухар вя сугыздырыъы
газанлара вя диэяр мцряккяб аваданлыглара хидмят етмяси цчцн
мцяййян едилмиш гайдада бурахылмасыны тямин едир. Електрик
гурьуларына, бухар газанларына хидмят едян щейятин
юйрядилмясини вя билийинин йохланылмасыны тяшкил едир, мцяссисянин
МТИ-ин биликляринин йохланылмасы цзря комиссийада иштирак едир.
4.12.8 Електрик аваданлыгларына, гурьуларына хидмят
едян щейят цчцн ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря тялиматларын
вахтында ишляниб щазырланмасыны тяшкил едир, сех вя сащялярдя
чалышан фящляляр цчцн тялиматларын ишляниб щазырланмасында иштирак
едир, вя бу ишдя сех рящбярляриня методик йардым эюстярир.
4.12.9 Мцяссисянин истисмар олунан аваданлыгларынын,
фяалиййят эюстярян сех вя обйектляриндя тямир, гурашдырма,
сазлама ишляринин апарылмасы заманы щейят цчцн тящлцкясиз ямяк
шяраитини тямин едир.
4.12.10 Електрик гурьуларынын, газан вя диэяр авадан-
лыгларын истисмары заманы баш вермиш гяза вя бядбяхт щадисялярин
тящги-гиндя, щямчинин лазым эялярся, груп щалында баш вермиш,
аьыр итки вя йа юлцмля нятиъялянян бядбяхт щадисялярин, гязаларын
тящгигиндя, онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб
щазырланмасында иштирак едир.
4.12.11 Електрик гурьуларынын, бухар, сугыздырыъы
газанларын вя диэяр аваданлыгларын автоматлашдырылмасыны,
тящлцкясиз ишлямясиня шяраит йарадан вя ямяк шяраитини
йахшылашдыран гурьуларын вя тякмилляшдирилмиш цсулларын тятбигини
тямин едир.

130
4.12.12 АРДНШ-ин, бирлийин, Дювлят нязарят
органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр вя
сярянъамларынын, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти ишчиляринин эюстяришляринин йериня йетирилмясини тяшкил едир.
4.12.13 Мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими
фяалиййят эюстярян комиссийанын ишиндя иштирак едир. Айда бир
дяфядян аз олмайараг сех вя обйектлярдя ямяк шяраитинин
вязиййятини йохлайыр. Ашкар едилмиш позунтулары тящлил едир вя
онларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр ишляйиб щазырлайыр.
4.12.14 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планы-
нын ишляниб щазырланмасында иштирак едир вя планлашдырылмыш тядбир-
лярин мцяййян олунмуш мцддятдя йериня йетирилмясини тямин
едир.
4.12.15 Електрик гурьуларынын, иш йерляринин вя обйектлярин
техники истисмар гайдаларында нязярдя тутулмуш тящлцкясизлик
нишанлары, плакатлары, тялиматлар вя диэяр яйани вясаитляри иля
тямини цзря тядбирляр эюрцр.
4.12.16 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя щяйата
кечирилмясиндя иштирак едир.
4.12.17 Сех вя сащялярдя пайыз-гыш мювсцмцндя електрик
аваданлыьы вя гурьуларынын мцнтязям ишлямясинин тямини цзря
тядбирлярин щазырланмасы вя йериня йетирилмясини тяшкил едир.

4.13 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН БАШ


ТЕХНОЛОГУ

4.13.1 Ямяк шяраитини йцнэцлляшдирян вя саьламлашдыран,


сясин, титряйишин сявиййясини азалдан вя диэяр зярярли амилляри
арадан галдыран сямяряли вя тящлцкясиз техноложи просеслярин
ишляниб щазырланмасыны вя тятбигини тяшкил едир.
4.13.2. Ишляниб щазырланмыш техноложи сянядлярдя (техноложи
карталарда вя с.) тящлцкясизлик тядбирлярини, щямчинин
аваданлыглар, лявазиматлар, чяпярлянмя вя диэяр мцщафизя

131
гурьулары эюстярилмякля ямялиййатларын тящлцкясиз цсулларла
йериня йетирилмясини нязярдя тутур.
4.13.3.Техноложи гурьуларын вя аваданлыгларын тящлцкясиз
истисмарыны тяшкил едир, истещсалатын мцяййян едилмиш техноложи
просесляриня, регламент вя режимляриня, техноложи вя вязифя
тялиматларына, техники истисмар вя тящлцкясизлик гайдаларына
риайят олунмасына нязарят едир, ашкар едилмиш позунтуларын ара-
дан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.13.4. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс
планынын ишляниб щазырланмасында иштирак едир вя аидиййаты цзря
планлашдырылмыш тядбирлярин мцяййян олунмуш мцддятдя йериня
йетирилмясини тямин едир.
4.13.5. Табелийиндя олан сех, шюбя, гурьу вя диэяр иш
сащяляриндя тящлцкясиз вя зярярсиз ямяк шяраитини тямин едир.
4.13.6. Мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими
фяалиййят эюстярян комиссийанын ишиндя иштирак едир, сех вя
обйектлярдя ямяк шяраитинин вязиййятини йохлайыр, ашкар едилмиш
чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.13.7. МТИ-ин ихтисасларынын артырылмасы цзря ишляри вя
табелийиндя олан бюлмялярин щейятиня тящлцкясиз иш цсулларынын
юйрядилмясини тяшкил едир вя щяйата кечирир.
4.13.8. Техноложи сябяблярдян баш вермиш гяза вя бядбяхт
щадисялярин тящгигиндя (лазым эялярся) иштирак едир, онларын гар-
шысынын алынмасы цзря тядбирлярин йериня йетирилмясиня нязарят едир.
Гейд: Штат ъядвялиндя баш технолог вязифяси нязярдя
тутулмайан мцяссисялярдя йухарыда садаланан вязифяляр мцвафиг
шюбянин мцдириня щяваля едилир.
4.13.9. Техноложи просеслярин саз нязарят-юлчц вя
сигнализасийа васитяляриля тяъщиз олунмасына нязарят едир, йени
техноложи просеслярин, аваданлыгларын, гурьуларын сынагдан
кечирилмясиндя иштирак едир вя бу барядя юз ряйини верир.
4.13.10. Истещсалат обйектляринин мцщафизя вя хиласедиъи
васитялярля тяъщиз олунмасына, ишчиляря бу васитялярдян дцзэцн
истифадя етмя гайдаларынын юйрядилмясиня нязарят едир.

132
4.13.11. Нефт Ширкятинин, бирлийин, идаря вя мцяссисянин,
нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямр
вя сярянъамларынын йериня йетирилмяси цзря мцвафиг тядбирляр
эюрцр.
4.13.12. Обйектлярин пайыз-гыш мювсцмцндя фасилясиз вя
тящлцкясиз ишлямяси цчцн мцвафиг тядбирлярин ишляниб щазырланмА-
сында, онларын щяйата кечирилмясиндя иштирак едир.
4.13.13. Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя онларын йериня
йетирилмясиндя иштирак едир.

4.14 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ТЕХНИКИ-


ИСТЕЩСАЛАТ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦЩЯНДИСИ

4.14.1 Тязщлцкясизлик норма, гайда вя стандартларын тя-


лябляри нязяря алынмагла, истещсалатын щазырланмасы вя перспектив
инкишаф планларыны ишляйиб щазырлайыр вя онларын йериня
йетирилмясини тямин едир.
4.14.2 Тящлцкясизлик тядбирляри нязяря алынмагла истещСА-
латын, технолоэийанын, механикляшдирмя вя автоматлашдырманын
тяшкили, фяалиййятдя олан истещсалатларын йенидян гурулмасы цзря
техники сянядлярин ишляниб щазырланмасыны тямин едир.
4.14.3 Ямяк шяраитинин йцнэцлляшдирилмясиня вя саьлам-
лашдырылмасына имкан верян, ямяйин елми ясасларла тяшкили, истещ-
салат просесляринин автоматлашдырмасы вя механикляшдирилмяси,
йени техниканын, технолоэийанын тятбиги планларыны ишляйиб
щазырлайыр, онларын йериня йетирилмясини тямин едир.
4.14.4 Технолоэийанын вя истещсалатын тяшкилинин тякмил-
ляшдирилмясиня, ямяйин тящлцкясизлийи вя механикляшдирмя
сявийясинин йцксялдилмясиня йюнялдилмиш йени техники васитялярин
вя сямяряляшдириъи тяклифлярин тятбигини тяшкил едир.
4.14.5 Истещсалатын тяшкили лайищяляринин, ишлярин план вя
графикинин ишляниб щазырланмасына, сех вя сащялярин онларла тями-

133
ниня, лайищяляря уйьун ишлярин апарылмасына нязаряти щяйата кечи-
рир.
4.14.6 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планы-
нын ишляниб щазырланмасында иштирак едир вя планлашдырылмыш тядбир-
лярин мцяййян олунмуш мцддятдя йериня йетирилмясини тямин едир.
4.14.7 Гуйуларын мцяййян олунмуш режимдя истисмарына,
йцксяк лай тязйигли гуйу лцлясинин пакерлярля, кясмя клапанлары
иля тяъщиз олунмасына, гуйуларын лайищяйя, эеоложи-техники
тапшырыьа ясасян газылмасына нязарят едир.
4.14.8 Гуйуларын газылмасы вя истисмары заманы, лайищяйя
вя тясдиг олунмуш схемя ясасян, туллантылара гаршы гуйуаьзы
аваданлыьын гурашдырылмасына нязарят едир.
4.14.9 Гуйуларын мцяййян едилмиш режимдя тящлцкясизлик
норма вя гайдаларына уйьун истисмарына нязарят едир.
4.14.10 Гуйуаьзы аваданлыьын гуйу тязйигиня мцвафиг,
тясдиг едилмиш схемя ясасян сечилиб гурашдырылмасына нязарят
едир.
4.14.11 Баш веря биляъяк гязаларын гаршысынын алынмасы вя
ляьви цзря планларын ишляниб щазырланмасына, платформаларын вя
диэяр нефтчыхарма сащяляринин щямин планларла тямин
олунмасына, ишчиляря мцмкцн гязаларын ляьви планына уйьун
щярякят гайдаларынын юйрядилмясиня нязарят едир.
4.14.12 Нефтин чыхарылмасы вя нягли обйектляринин
нормайа уйьун йаньынсюндцрмя васитяляри вя алятляри иля тяъщиз
олунмасына, ишчиляря щямин васитялярдян дцзэцн истифадя етмя
гайдаларынын юйрядилмясиня нязарят едир.
4.14.13 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя щяйата
кечирилмясиндя иштирак едир.
4.14.14 Идаря вя мцяссисянин пайыз-гыш мювсцмцндя
фасилясиз, тящлцкясиз ишлямясинин тямини цзря тядбирлярин
щазырланмасында вя онларын щяйата кечирилмясиндя иштирак едир.
4.14.15 Мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря ДФК-нын
ишиндя иштирак едир. Сех, сащя вя обйектлярдя ямяк шяраитинин вя-
зиййятини мцтямади олараг йохлайыр, истещсалат просесляринин вя

134
ишлярин техники сянядляря вя тящлцкясизлик гайдаларына уйьун
апарылмасына нязарят едир.

4.15 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ГАЗМА ЦЗРЯ


ТЕХНОЛОЖИ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ

4.15.1 Гуйуларын газылмасы цзря тяртиб олунмуш эеоложи-


техники тапшырыьа, щямчинин бору кямярляринин конструксийасына
вя онларын кейфиййятли сементлянмясиня, буруг мящлулунун
эюстяриъиляриня, гуйу лцлясинин яйрилийиня вя азимут истигамятиня
вя с. риайят олунмасына нязарят едир.
4.15.2 Гуйу лцлясиндя баш веря биляъяк гязаларын, мцряк-
кябляшмялярин, нефт, газ , су тязащцрляринин, ачыг нефт вя газ
фонтанларынын, йаньынларын, партлайышларын гаршысынын алынмасы
цзря тядбирляри ишляйиб щазырлайыр вя щяйата кечирир.
4.15.3 Газмада йени техноложи просеслярин, аьырлашдырыъы-
ларын, кимйяви маддялярин тятбигини тяшкил едир.
4.15.4 Ямяйин елми тяшкилини, буруг мящлулунун
щазырланмасында, аьырлашдырылмасында, кимйяви ишлянмясиндя
тякмилляшдирилмиш механизмлярин вя автоматлашдырылманын тятби-
гини тямин едир.
4.15.5 Йени нюв аваданлыьын, ъищазларын, кимйяви маддя-
лярин сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир, онлар щаггында ряй ве-
рир.
4.15.6 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря тядбирляр
планынын аидиййятли бюлмяляринин щазырланмасында вя йериня
йетирилмясиндя иштирак едир.
4.15.7 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя йериня йетирилмясиндя
иштирак едир.
4.15.8 Газма заманы ишлярин тящлцкясиз тяшкилиня, тящлц-
кясизлик гайдаларына ямял олунмасына нязарят едир, ашкар
едилмиш чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр
эюрцр.

135
4.15.9 Ы-ъи вя ЫЫ-ъи дяряъяли гязаларын, груп щалында баш
вермиш вя юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигиндя,
онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб
щазырланмасында иштирак едир.
4.15.10 Газма бригадаларынын пайыз-гыш мювсцмцндя
фасилясиз, тящлцкясиз ишлямялярини тямин едян тядбирлярин
щазырланмасында вя онларын йериня йетирилмясиндя иштирак едир.

4.16 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ЯСАСЛЫ ТИКИНТИ


ЦЗРЯ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦЩЯНДИСИ

4.16.1 Истещсалат биналарынын, гурьуларынын, техноложи


комплекслярин вя диэяр обйектлярин тикинтиси вя йенидян гурулмасы
цзря тяртиб олунмуш лайищялярдя тящлцкясизлик, тикинти норма вя
гайдаларынын, стандартларын тялябляриня ямял олунмасына нязарят
едир.
4.16.2 Сехлярин, гурьуларын вя диэяр обйектлярин тикинтиси,
йенидян гурулмасы цзря лайищялярин тяртиб олунмасына даир
техники тапшырыгда санитарийа-мяишят отагларынын тикинтисини
нязярдя тутур.
4.16.3 Тикилян, йенидян гурулан обйектлярдя тикинти-гу-
рашдырма ишляринин лайищяйя ясасян апарылмасына техники нязарят
едир.
4.16.4 Иншаасы, йенидян гурулмасы баша чатмыш истещсалат
вя йардымчы тяйинатлы обйектлярин гябулунда, истисмара бурахыл-
масында иштирак едир. Тикинти, йенидянгурма ишляри натамам
баша чатмыш, ямяк шяраитини писляшдирян обйектлярин истисмара
бурахылмасына йол вермир.
4.16.5 Тикинти-гурашдырма, тямир-тикинти ишляринин апарыл-
масында ямяк шяраитини йахшылашдыран йени техниканын, габагъыл
технолоэийанын тятбиг едилмяси цчцн мцвафиг техники шяртлярин
щазырланмасында иштирак едир.
4.16.6 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстя-
рян комиссийанын ишиндя иштирак етмякля, тикинтидя ишлярин тящлцкя-
сиз тяшкилини, тящлцкясизлик гайдаларына ямял олунмасыны йохлайр,

136
ашкар едилмиш нюгсанларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр
эюрцр.
4.16.7 Ямяк шяраитини йахшылашдыран тядбирляр планынын
аидиййятли бюлмяляринин щазырланмасында вя йериня йетирилмясиндя
иштирак едир.

4.17 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ЭЕОЛОЖИ


ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, ЭЕОЛОГУ

4.17.1 Нефт вя газ щасилатынын артырылмасы цзря тяртиб


олунан эеоложи-техники тядбирлярдя ишчилярин тящлцкясизлийиня,
гязаларын баш вермямясиня нязарят едир.
4.17.2 Гуйуларда тядгигат, мядян-эеофизики, партлайыш
ишляринин тящлцкясиз тяшкилиня нязарят едир.
4.17.3 Обйектлярин лазыми аваданлыгларла, алятлярля,
ъищазларла, галдырыъы васитялярля тямин олунмасына нязарят едир.
4.17.4 Эеоложи-техники, эеофизики, тядгигат ишляринин тящлц-
кясиз апарылмасы цсулларынын ишчиляря юйрядилмясиня нязарят едир.
4.17.5 Гуйуларын газылмасы цзря лайищялярин, эеоложи-
техники тапшырыгларын тяртиби цчцн ясаслы рягямляр тягдим едир.
4.17.6 Гуйунун газылмасында эеоложи-техники тапшырыьа,
щямчинин горуйуъу бору кямярляринин конструксийасына вя
кейфиййятли сементлянмясиня, буруг мящлулунун эюстяриъиляриня,
гуйу лцлясинин яйрилийиня вя истигамятиня нязарят едир.
4.17.7 Гязаларын, гуйу лцлясиндя мцряккябляшмялярин,
нефт, газ, су тязащцрляринин, ачыг нефт вя газ фонтанларынын
гаршысынын алынмасы цзря тядбирляри ишляйиб щазырлайыр вя щяйата
кечирир.
4.17.8 Нцмунялярин эютцрцлмяси заманы мцвафиг вя
тящлцкясиз аваданлыг, алят, гурьу, галдырыъы васитялярдян истифадя
олунмасына нязарят едир.

4.18. МЦЯССИСЯНИН МАДДИ-ТЕХНИКИ ТЯЪЩИЗАТ

137
ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, ХИДМЯТИ ИШЧИСИ

4.18.1 Мцяййян олунмуш гайдалара уйьун хцсуси эейим,


хцсуси айаггабы вя диэяр фярди мцщафизя васитяляринин алынмасы
цчцн сифаришлярин (тялябнамялярин) вахтында вя дцзэцн тяртибини
тямин едир.
4.18.2 Мцяссися бюлмялярини кейфиййятли (лазыми юлчцляр вя
истещсалат тяйинатына ъаваб верян) хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя
диэяр фярди мцщафизя васитяляриля, сабунла, йуйуъу вя зяряр-
сизляшдириъи васитялярля вя ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саь-
ламлашдырылмасы цзря тядбирлярин йериня йетирилмяси цчцн лазыми ма-
териалларла тямин едир. Хцсуси эейим вя хцсуси айаггабынын тямири вя
кимйяви тямизлянмяси цчцн лазыми аваданлыьы ялдя едир.
4.18.3 Хцсуси эейимин, хцсуси айаггабыларын вя диэяр
фярди мцщафизя васитяляринин дцзэцн гябулуну, сахланылмасыны,
тящвил верилмясини вя гейдиййатыны тямин едир.
4.18.4 Йцк вя материалларын йыьылмасы, сахланылмасы,
дашынмасы вя йцклямя-бошалтма ишляри заманы тящлцкясизлик
гайдаларына риайят едилмясини тямин едир.

4.19 МЦЯССИСЯНИН, ИДАРЯНИН ЯТРАФ


МЦЩИТИН МЦЩАФИЗЯСИ ЦЗРЯ ШЮБЯНИН РЯИСИ

4.19.1 Идаря вя мцяссисянин истещсалат сащяляриндя газын,


нефтин, нефт мящсулларынын, тозун вя диэяр зярярли вя зящярли мад-
дялярин щавайа, дянизя, торпаьа бурахылмасынын гаршысынын
алынмасына нязарят едир.
4.19.2 Дяниз юзцлляриндя цзян вя йарымдалма газма гур-
ьуларында нефтин, нефт мящсулларынын, газылмыш сухурларын, кимйяви
мящсулларын вя маддялярин хцсуси тутумлара йыьылмасына вя сащиля
дашынмасына, йандырылмасына, щямчинин гуруда нефтгаз сащяля-
риндя вя газылан гуйуларда нефтин, буруг мящлулунун вя диэяр

138
зярярли маддялярин ятрафа йайылмасынын гаршысынын алынмасына ня-
зарят едир.
4.19.3 Нефт мящсулларынын, мящлулларын, маддялярин
йыьылмасы, сахланылмасы, йандырылмасы, сащиля дашынмасы цчцн
юзцлляринин, цзян вя йарымдалма газма гурьуларынын вя диэяр
истещсалат сащяляринин тутум вя мцвафиг аваданлыгларла тяъщиз
олунмасына нязарят едир.
4.19.4 Нефт мящсулларынын, зярярли маддялярин йыьылмасы
цчцн дяниз юзцлляриндя, цзян вя йарымдалма газма гурьуларында
гурашдырылмыш тутумларын, аваданлыьын техники йарарлыьыны вя
сазлыьыны йохлайыр.
4.19.5 АРДНШ-ин бирлийин, Дювлят нязарят органларынын
ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы цзря вердикляри
ямр вя сярянъамларын йериня йетирилмясиня нязарят едир.

4.20 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ПЛАН-ИГТИСАД


ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦЩЯНДИСИ

4.20.1 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс


планына даир тядбирлярин йериня йетирилмяси цчцн лазыми вясаитин
планлашдырылмасыны тямин едир.

4.21 МЦЯССИСЯНИН ЯМЯЙИН ТЯШКИЛИ ВЯ ЯМЯК


ЩАГГЫ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ

4.21.1 Истещсалын идаря олунмасынын вя ямяйин тяшкилинин


елми ясасларынын ишляниб щазырланмасыны вя тятбигини тяшкил едир. Иш
йерляринин тяшкилинин вя хидмятинин йахшылашдырылмасы, габагъыл,
сямяряли вя тящлцкясиз иш цсул вя методларынын йайылмасы,
истещсалат мядяниййятинин йцксялмяси, аьыр, зящмятли, чох ямяк
тяляб едян вя ял ямяйинин ихтисары, сямяряли иш вя истиращят
режимляринин дахил едилмяси, ямяк вя истиращят интизамынын
мющкямляндирилмяси, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасына эюря

139
мадди вя мяняви мАрагландырманын форма вя системляринин
тякмилляшдирилмяси цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасы вя
тятбигини тяшкил едир.
4.21.2 Диэяр структур бюлмялярля бирэя сосиал-инкишаф пла-
ныны ишляйиб щазырлайыр. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комп-
лекс планынын ишляниб щазырланмасында, ямяк вя истещсалат интиза-
мынын мющкямляндирилмяси цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасы
вя щяйата кечирилмясиндя, дахили ямяк гайдаларына риайят
олунмасына нязарятин эцъляндирилмясиндя иштирак едир.
4.21.3 Идаря вя мцяссисянин диэяр структур бюлмяляри вя
Щямкарлар Иттифагы комитясиля бирэя коллектив мцгавилянин лайи-
щясини щазырлайыр вя онун йериня йетирилмясиня нязаряти щяйата
кечирир.
4.21.4 Фящляляря габагъыл вя тящлцкясиз иш цсул вя
методларынын юйрядилмясини тяшкил едир.
4.21.5 Фящлялярин ямяк шяраитинин юйрянилмясини тяшкил
едир, зярярли ямяк шяраитиня эюря онлара ялавя эцзяшт вя
компенсасийаларын верилмяси щаггында тяклифляр щазырлайыр.
4.21.6 Тящлцкяли вя зярярли итещсалат амилляри иля тямас
вахтынын мящдудлашдырылмасы зярури щесаб едилян айры-айры кА-
тегорийалы ишчиляр цчцн оптимал иш вя истиращят режимляринин
тятбигини, иш нювбяляри арасындакы истиращят вахтынын артырылмасыны
тямин едир.
4.21.7 Истещсалат мядяниййятинин йцксялдилмяси вя ямяк
шяраитинин вязиййятини характеризя едян эюстяриъиляр нязяря
алынмаг-ла, мцяссисядя йарышларын тяшкили вя инкишафы цзря ишляри
тяшкил едир.
4.21.8 Иш вя истиращят режимляриня, графикляриля риайят олун-
масына, зярярли ямяк шяраитиня эюря ишчиляря ялавя эцзяшт вя
компенсасийаларын верилмясиня нязаряти щяйата кечирир.
4.21.9 Тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы цзря
функси-йа вя вязифяляр нязяря алынмагла, структур бюлмяляр
щаггында ясас-намянин вя вязифя тялиматларынын ишляниб щазырлан-
масыны тяшкил едир.

140
4.21.10 Ямяйин елми тяшкили, истещсалатын идаря олунмасы, о
ъцмлядян истещсалат мядяниййяти вя ямяйин мцщафизяси мясяляляри
цзря бахыш, мцсабигяляри тяшкил едир.
4.21.11 Вязифяйя тяйин олунан шяхсляри вязифя тялиматлары иля,
йериня йетириляъяк ямрлярля, эюстяришлярля таныш едир.

4.22 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ЩЦГУГ ИШЧИСИ


4.22.1 Ямяк ганунвериъилийинин, ясаснамялярин, тящ-
лцкясизлик гайдаларынын щцгуги ясасларынын тяблигини тяшкил едир.
4.22.2 Идарядя,мцяссисядя вя онун структур бюлмяляриндя
ямяк ганунвериъилийиня, о ъцмлядян иш вя истиращят вахтына,
гадын вя йенийетмя ямяйиндян дцзэцн истифадя олунмасына,
ишчилярин ишя гябулу, башга ишя кечирилмяси вя ишдян азад едилмяси
гайдаларына риайят олунмасына нязарят едир.
4.22.3 Щцгуги сянядлярин, о ъцмлядян дахили ямяк гай-
дасынын, вязифя тялиматларынын вя с. щазырланмасында иштирак едир.
4.22.4 Ясаснамялярин, тялиматларын, ямрлярин, сярян-
ъамларын вя диэяр сянядлярин лайищясиня бахыр, онларын мювъуд
ганунвериъилийя уйьун тяртиб олунмаларыны мцяййянляшдирир.
4.22.5 Ямяк интизамынын мющкямляндирилмяси цзря
щазырланан тядбирлярин мювъуд ганунвериъилийя уйьун олмаларыны
йохлайыр.
4.22.6 Структур бюлмялярин ишчиляриня гцввядя олан га-
нунвериъилик щаггында мцтямади мялумат верир, вязифяли шяхсляр
тяряфиндян ганунвериъилик вя норматив актларынын юйрядилмясини
тяшкил едир.
4.22.7 Ганунвериъилийин дцзэцн тятбиги щаггында
истещсалат бюлмяляринин рящбярляриня, Щямкарлар Иттифагы
комитясиня вя диэяр иътимаи тяшкилатлара щцгуги йардым эюстярир.

4.23 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН БАШ МЦЩАСИБИ

4.23.1 Ямяйин мцщафизяси цзря тядбирлярин, о ъцмлядян


ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планынын щяйата

141
кечирилмясиня сярф олунан вясаитин малиййяляшдирилмясини вя
дцзэцн хярълянмясини тямин едир.
4.23.2 Ямяйин мцщафизяси цзря тядбирлярин йериня
йетирилмясиня хярълянян вясаитин гейдиййатыны апарыр, бу щагда
щесабат тяртиб вя мцвафиг тяшкилатлара тягдим едир.

4.24 ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН КАДРЛАР


ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦФЯТТИШИ

4.24.1 Фящля вя гуллугчуларын ганунвериъилийя вя


мцяссисядя мцяййян едилмиш гайдалара уйьун ишя гябул, ишдян
азад едилмялярини, башга ишя кечирилмялярини, щямчинин ишя гябул
олунмаздан яввял тибби мцайинядян кечмялярини тямин едир.
4.24.2 Тибби мцайинядян кечмяляри лазым олан шяхслярин
сийащысыны щазырлайыр, фящля вя гуллугчуларын тибби мцайинядян
кечмялярини тяшкил вя тямин едир.
4.24.3 Идаря вя мцяссисядя дахили ямяк гайдаларына,
ямяк вя истещсалат интизамына риайят олунмасына, коллектив мц-
гавилянин мцвафиг бюлмяляринин йериня йетирилмясиня нязарят едир.
4.24.4 Иш вя истиращят режимляриня риайят олунмасына, гадын
вя йенийетмя ямяйиндян истещсалатда дцзэцн истифадя
олунмасына, зярярли ямяк шяраитиня эюря ишчиляря эцзяшт вя
компенсасийаларын верилмясиня нязарят едир.
4.24.5 Кадрларын щазырланмасы, фящля вя гуллугчуларын
ихтисасларынын артырылмасы цзря тядбирляр ишляйиб щазырлайыр.
Мцвафиг бюлмялярля бирликдя ямяйин мцщафизяси мясялялярини
дахил етмякля, кадрларын щазырланмасы вя ихтисасларынын
артырылмасы цзря програмлар щазырлайыр вя онларын йериня
йетирилмясини тяшкил едир.
4.24.6 Юйрядилмяси вя ихтисасларынын артырылмасы тяляб
олунан фящля вя гуллугчуларын сийащысыны тутур вя цмуми сийащыйа
дахил едилмяси цчцн бирлийя эюндярир.
4.24.7 Кадрларын щазырланмасы вя ихтисасларынын
артырылмасы мягсядиля тяърцбяли, йцксяк ихтисаслы мцщяндис-техники

142
ишчилярдян ибарят мцяллим щейятини мцяййянляшдирир вя онлары ямр
лайищясиня дахил едир.

4.25 ГАЗМА ИШЛЯРИ ВЯ НЕФТГАЗЧЫХАРМА


ИДАРЯЛЯРИНИН МЯРКЯЗИ МЦЩЯНДИС-ТЕХНОЛОЖИ
ХИДМЯТИНИН РЯИСИ

4.25.1 Истещсалат просесляри вя айры-айры ишлярин тящлцкя-


сизлик нормалары вя гайдаларынын тялябляриня уйьун тяшкилини вя
тящлцкясиз апарылмасыны тямин едир.
4.25.2 Тящлцкясизлик норма вя гайдаларына, стандартлара
вя ямяйин мцщафизяси мясяляляри цзря диэяр норматив сянядляря
риайят олунмасына, АРДНШ-ин, Дювлят Нязарят органлары вя
Щямкарлар Иттифагы комитяляринин ямр вя сярянъамларынын,
ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин
эюстяришяринин йериня йетирилмясиня нязарят едир.
4.25.3 Мцяссисянин ямяйин мцщафизяси ДФК –нын ишиндя
иштирак едир, щяр рцбдя бир дяфядян аз олмайараг сех вя обйект-
лярдя ямяк шяраитинин вязиййятини йохлайыр вя ашкар олунмуш
чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря лазыми тядбирляр
эюрцр.
4.25.4 Ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря тялиматлара
ялавялярин дахил едилмяси вя онларда мцвафиг дяйишикликлярин апарыл-
масыны тямин едир вя йа бу мягсядля ясасландырылмыш тяклифляр
верир.
4.25.5 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планы-
нын, йени габагъыл иш цсулларынын, даща сямяряли схем, машын, ме-
ханизм вя диэяр техники васитялярин тятбигинин ишляниб щазыр-
ланмасында иштирак едир, онларын йериня йетирилмясиня нязарят
едир.
4.25.6 Гуйуларын газылмасы заманы буруг мящлулунун
эюстяриъиляриня, горуйуъу вя истисмар кямярляринин лайищяйя
ясасян гуйуйа бурахылмасына вя онларын кейфиййятли
сементлянмясиня, гуйу лцлясинин яйрилийиня, азимут истигамятиня
вя с. нязарят едир.

143
4.25.7 Гуйуларын газылмасы вя истисмары заманы
туллантыларын гаршысыны алан гуйуаьзы аваданлыьын лайищяйя вя
тясдиг олунмуш схемя ясасян гурашдырылмасына нязарят едир.
4.25.8 Нефт щасилатыны артырмаг мягсядиля йени техноложи
просеслярин, аваданлыгларын вя ишчилярин тящлцкясизлийини тямин
едян диэяр цсулларын тятбигини тяшкил едир.
4.25.9 Дяниз юзцлляринин цзян вя йарымдалма газма
гурьуларынын, естакадаларын коллектив вя фярди хиласедиъи
васитялярля тяъщиз олунмасына, ишчиляря щямин васитялярдян дцзэцн
истифадя гайдаларынын юйрядилмясиня нязарят едир.
4.25.10 Дяниз юзцлляринин цзян вя йарымдалма газма гур-
ьуларынын, нефтгазчыхарма обйектляринин, газылан гуйуларын баш ве-
ря биляъяк гязаларын, йаньынларын вя партлайышларын гаршысынын алын-
масы цзря тядбирляр планы иля тямин олунмасыны, ишчиляря бу плана
ясасян щярякят етмя гайдаларынын юйрядилмясиня нязарят едир.
4.25.11 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя йериня
йетирилмясиндя иштирак едир.
4.25.12 Обйектлярин нормайа ясасян йаньынсюндцрмя
аваданлыг вя алятлярля тяъщиз олунмасына нязарят едир.

4.26 ГАЗМА ВЯ НЕФТГАЗЧЫХАРМА ИДАРЯЛЯРИНИН


ИСТЕЩСАЛАТ ХИДМЯТИ БАЗАСЫНЫН РЯИСИ

4.26.1 Истещсалаты вя ишляри, аваданлыгларын истисмары вя


техноложи просеслярин эедишини тящлцкясизлик норма вя гайдаларына
уйьун тяшкил едир.
4.26.2 Мцяссисянин баш механики вя баш енерэетики иля
бирликдя аваданлыг, гурьу, бина вя тикилиляря вахты-вахтында
профилактик бахышлары, онларын планлы-ещтийат тямирлярини тяшкил
едир.
4.26.3 Сех вя сащя щейятляринин тящлцкясизлик норма вя
гайдаларынын тялябляриня риайят етмяляриня, Нефт Ширкятинин,
бирлийин, идарянин, мцяссисянин, нязарят органларынын вя

144
Щямкарлар Иттифаглары комтяляринин ямр вя сярянъамларынын,
ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти ишчиляринин
эюстяришляринин йериня йетирмяляриня нязарят едир.
4.26.4 Тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасы
вя тямини цзря ишляря бцтцн мцщяндис-техники ишчиляри вя билаваситя
иш иърачыларыны ъялб едир. Тящлцкясиз ямяк шяраитинин тямини цзря
ишлярин тяшкили сащясиндя сех мцдирляри, онларын мцавинляри вя
диэяр мцщяндис-техники ишчилярин вязифялярини мцяййянляшдирир.
4.26.5 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьлам-
лашдырылмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны тяшкил едир,
ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс планынын ишляниб
щазырланмасында иштирак едир вя планлашдырылмыш тядбирлярин мцяй-
йян олунмуш мцддятдя йериня йетирилмясини тямин едир.
4.26.6 Истещсалат обйектляринин тяъщизаты вя тящлцкясизлик
норма вя гайдаларынын тялябляриня уйьун ишчилярин лазыми мцща-
физя васитяляри, тяртибатлар вя гурьуларла тямин олунмасы цзря
тядбирляр эюрцр.
4.26.7 Ямяк шяраитинин вязиййятиня мцяссися дахили
нязарятин биринъи вя икинъи мярщяляляринин апарылмасыны тяшкил едир,
айда бир дяфядян аз олмайараг сех вя обйектлярдя ямяк шяраи-
тинин вязиййятини йохлайыр.
4.26.8 Ямяйин мцщафизяси цзря илкин щямкарлар
тяшкилатынын иштиракы иля щяр ай сех, сащя мцдирляри вя усталары
арасында мцшавиря кечирир. Ямяк шяраитинин вязиййятинин йох-
ланылмасындан сонра йохлама нятиъялярини мцзакиря едир. Ямяк
шяраитинин вязиййяти барядя сех мцдирляри вя усталарынын
мялуматыны динляйир, тящлцкясизлик гайдаларынын айры-айры
позунтуларыны тящгиг едир.
4.26.9 Сех вя сащя щейятляриня тящлцкясиз иш цсулларынын
юйрядилмясини тяшкил едир. Щейятин билийинин вахтлы-вахтында
йохланылмасыны тямин едир.
4.26.10 Истещсалатда баш верян бядбяхт щадисялярин,
гязаларын вахтлы-вахтында вя дцзэцн тящгигини, онларын гаршысынын
алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасы вя йериня
йетирилмясини тятшкил едир.

145
4.26.11 Сех вя обйектлярдя ямяк шяраитинин саьламлашдырыл-
масы, щава мцщитинин нормал вязиййятинин тямини,
ишыгландырманын, температур вя гида режимляринин
йахшылашдырылмасы, сяс вя титряйишин азадылмасы цзря тядбирляр
эюрцр.
4.26.12 Йцкгалдырыъы механизмлярин тящлцкясиз истисмары
гайдаларына ясасян ятрафлы йохланылмасыны тяшкил едир.
4.26.13 Аваданлыг, механизм, гурьу, галдырыъы васитялярин
техники истисмар паспортларынын тяртибини вя бу паспортларда
бцтцн тямир нювляринин гейд олунмасыны тямин едир.
4.26.14 Оксиэен, асетилен балонларынын мцяййян едилмиш
гайдайа ясасян тящлцкясиз дашынмасы, сахланылмасы вя истифадя
олунмасыны тямин едир.
4.26.15 Сех вя сащялярдя щаванын тяркибинин, сясин, титряйиш
сявиййясинин санитарийа нормаларына уйьун олмасы цчцн лазыми
тядбирляр эюрцр.
4.26.16 Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасы вя щяйата кечирилмясиндя
иштирак едир.
4.26.17 Сех вя сащялярин нормайа уйьун йаньынсюндцрмя
аваданлыглары вя алятляриля тяъщиз олунмасыны тямин едир.
4.26.18 Пайыз-гыш мювсцмцндя истещсалат обйектляринин
тящлцкясиз ишлямяси вя онларын електрик енержиси иля тямин олунма-
сы цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны вя йериня йетирилмясини
тяшкил едир.

4.27. ИДАРЯНИН, МЦЯССИСЯНИН БАШ МЕТРОЛОГУ,


МЕТРРОЛОГУ
4.27.1 Мцяссисялярин истещсалат сащяляринин нязарят-юлчц
ъищазлары вя системляри иля тяъщиз олунмасыны тяшкил едир.
4.27.2 Нязарят-юлчц ъищазларынын, васитяляринин, системляри-
нин саз вязиййятдя истифадя едилмясиня, онларын вахтында тямириня
вя сынагдан кечирилмясиня нязарят едир.

146
4.27.3 Истещсалат сащяляриндя нязарят-юлчц ъищазларынын
йарарлыьыны, сазлыьыны йохлайыр (план цзря) вя ашкар едилмиш
насазлыгларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.27.4 Йени нюв нязарят-юлчц ъищазларынын,васитя вя
системляринин сынагдан кечирилмясиндя иштирак едир вя тящлцкя-
сизлийин тямин олунмасы щаггында юз ряйини билдирир.

ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯНИН ТАБЕЛИЙИНДЯ ОЛАН


СТРУКТУР БЮЛМЯЛЯРДЯ ЯМЯК ШЯРАИТИНИН
ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИНИ ТЯМИН ЕДЯН ИШЛЯРИН ТЯШКИЛИ.

Сех, тикинти-гурашдырма идаряси (ТГИ), ихтисаслашдырылмыш


тямир-тикинти идаряси (ИТТИ), завод, техноложи няглиййат вя хцсуси
техника идаряси (ТНХТИ), тикинтини механикляшдирмя идаряси
(ТМИ), мянзил-коммунал идаряси (МКИ),Дяниз донанмасы
дястяси (ДДД), эеофизики кяшфиййат партийасы (ЭКП),
ихтисаслашдырылмыш суалты-техники ишляр цзря идаря (ИСТИИ), цзян вя
йарымдалма газма гурьусу , йол тикинти-тямир идаряси (ЙТТИ) вя
диэяр мцяссисяйя табе олан бюлмяляр.

4.28 РЯИС, МЦДИР, ДИРЕКТОР

4.28.1. Истещсалат просесляринин вя айры-айры ишлярин


лайищяляря, тящлцкясизлик норма вя гайдаларынын тялябляриня
уйьун апарылмасыны тямин едир. Зящярли,ашындырыъы вя партлайыш-
йаньын тящлцкяли маддя-лярин тящлцкясизлик норма вя гайда-
ларынын тялябляриня уйьун сахла-нылмасы, нягли, истифадяси вя зяряр-
сизляшдирилмясини тяшкил едир. Нязярдя тутулмуш техники сянядлярин
дцзэцн тяртиб олунмасыны тямин едир.
4.28.2.Йцксяк тящлцкяли ишлярин тапшырыг-иъазя вярягяси цзря
вя мцяййян едилмиш гайдалара (ясаснамяляря, тялиматлара) уй-
ьун йериня йетирилмясини тяшкил едир.

147
4.28.3.Аваданлыгларын, механизмлярин тяртибатларын,
чяпярлямя вя мцщафизя гурьуларынын, няглиййат васитяляринин,
йцкгалдырыъы механизмлярин, санитар-техники гурьуларын, истещ-
салат вя йардымчы отаг вя тикилилярин саз вязиййятдя сахланылмасы
вя тящлцкясиз истисмарыны тямин едир.
4.28.4.Нефт Ширкятинин, бирлийин, идарянин, мцяссисянин,
нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин
ямяйин мцщафизясиня даир ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмясини, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти ишчиляринин эюстяришляриня ямял олунмасыны тяшкил едир.
4.28.5. Щейятя тящлцкясиз иш цсулларынын вахтында вя кей-
фиййятли юйрядилмясини тяшкил едир. Фящлялярин тялиматландырылмасыны
вахтында вя кейфиййятля апарылмасына нязарят едир.
4.28.6. Ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря гцввядя олан тяли-
матлары нязярдян кечирир, мцваиг йени тялиматлар ишляйиб
щазырлайыр вя фящлялярин тялиматландырылмасынын вахтында вя
кейфиййятля апарылмасына нязарят едир.
4.28.7. Сехин щяр бир истещсалат бюлмяси цчцн тялиматларын
сийащысыны тяртиб едир.
4.28.8. Ишя гябул олунмуш фящляляри тяърцбя кечмяк цчцн
мцяййян едилмиш мцддятя, мясул шяхсин йазылы сярянъамы иля,
ихтисаслы фящляляря тящким едир.
4.28.9. Фящлялярин тялиматландырма програмларыны ишляйиб
щазырлайыр вя баш мцщяндисин тясдигиндян сонра усталары щямин
програмларла тямин едир, фящлялярин билийинин йохланылмасы цчцн
суаллар ишляйиб щазырлайыр.
4.28.10. Фящлялярин биликляринин йохланылмасы графикляринин
ишляниб щазырланмасыны тяшкил вя тясдиг едир.
Мцвафиг гейдляр апармагла вя вясигяляр тягдим етмякля
фящлялярин биликлярини йохлайыр.
4.28.11. Ямяк шяраитинин вязиййятиня мцяссися дахили няза-
рятин икинъи мярщялясини щяйата кечирир. Аваданлыг, механизм,
тяртибат вя алятлярин, вентилйасийа системи вя гурьуларынын, иситмя
вя ишыгландырма системляринин дцзэцн истисмарыны, чяпярлямя,
мцщафизя вя хиласедиъи васитялярин, автоматик нязарят вя сигнали-

148
засийа гурьуларынын вя диэяр мцщафизя васитяляринин мювъуд-
луьуну вя сазлыьыны, истещсалат вя йардымчы отагларын вязиййятини
мцтямади йохлайыр.
4.28.12. Обйектлярин санитарийа-техники паспортлашдырылмасыны
щяйата кечирир.
4.28.13. Айда бир дяфядян аз олмайараг усталарла,
мцщяндис-техники ишчилярля кечирилян мцшавирялярдя вя йа
фящлялярля апарылан иъласларда сехдяки ямяк шяраитинин вязиййятиня
даир мясяляляри мцзакиря едир. Ямяк шяраитинин вязиййятинин
йохланылмасындан сонра алынан нятиъяляри тящлил едир, обйектлярдя
ямяк шяраитинин вязиййяти барядя мялуматы динляйир, тящлцкясизлик
гайдаларынын айры-айры позунтуларыны айдынлашдырыр, арашдырыр вя
мцвафиг гярар гябул едир.
4.28.14. Фящлялярин, усталарын, ямяйин мцщафизяси цзря
иътимаи мцфяттишлярин ирад вя тяклифлярини топлайыр, юйрянир вя
цмумиляшдирир. Онларын ясасында вя обйектлярин паспортлашдырма
нятиъяляри нязяря алынмагла, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы цзря конкрет тядбирляр ишляйиб щазырлайыр вя бу
барядя идаря, мцяссися рящбярлийиня мялумат верир.
Планлашдырылмыш тядбирлярин вахтында йериня йетирилмясини
тяшкил едир вя щяйата кечирир.
4.28.15. Мцяййян олунмуш вахтда идаря вя мцяссися
рящбярлийиня сехдяки ямяк шяраитинин вязиййяти, ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы цзря эюрцлян ишляр, верилян
ямр, сярянъам вя эюстяришлярин йериня йетирилмяси щаггында
мялумат верир.
4.28.16. Ишчиляри лазыми хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя
диэяр фярди мцщафизя васитяляриля, сабунла, йуйуъу вя
зярярсизляшдириъи васитялярля, сцдля тямин едир, щямчинин хцсуси
эейимин, хцсуси айаггабынын вахтында тямизлянмяси, йуйулмасы
вя тямирини тяшкил едир.
4.28.17. Сехдя баш вермиш бядбяхт щадися барясиндя дярщал
мцяссися рящбярляриндян бириня, ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмяти рящбярляриня вя Щямкарлар
Иттифагы комитясиня мялумат верир.

149
4.28.18. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти ишчиляри вя ямяйин мцщафизяси цзря бюйцк иътимаи
мцфяттишиля бирликдя баш вермиш бядбяхт щадисяни тящгиг едир,
онун сябяблярини мцяййянляшдирир, бу кими щадисялярин гаршысынын
алынмасы цзря тядбирляр ишляйиб щазырлайыр вя ИЗ форма цзря дюрд
нцсхя акт тяртиб вя мцяссисянин баш мцщяндисиня тягдим едир.
4.28.19. Актларда нязярдя тутулмуш тядбирлярин мцяййян
олунмуш мцддятдя йериня йетирилмясиня нязарят едир.
4.28.20. Сехдя баш вермиш бядбяхт щадися, щямчинин диэяр
сех вя мцяссисялярдя баш вермиш щадисяляр (мцвафиг мялуматлар
аларкян) щаггында усталара мялумат верир. Аналожи сябяблярдян
баш веря биляъяк бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы
мягсядиля обйектлярдя вя иш йерляриндя йохламаларын апарылмасы-
ны тяшкил едир.
4.28.21Тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы вя тямини
цзря ишляря сехин бцтцн мцщяндис-техники ишчилярини вя билаваситя иш
иърачыларыны ъялб едир.
Тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы вя тямини цзря
ишлярин апарылмасында юз мцавинляри, мцтяхяссисляр вя сехин диэяр
мцщяндис-техники ишчиляри арасында вязифя бюлэцсц апарыр.
4.28.22. Сехдя ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря
тядбирляр планынын ишляниб щазырланмасыны вя онларын щяйата
кечирилмясини тяшкил едир.
4.28.23. Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында иштирак едир.
4.28.24. Истещсалат сащяляринин нормайа уйьун йаньын-
сюндцрмя аваданлыглары вя алятляриля тяъщиз олунмасы цзря
тядбирляр эюрцр.
4.28.25. Сехин пайыз-гыш мювсцмцндя фасилясиз, тящлцкясиз
ишлямясинин тямини цзря тядбирлярин щазырланмасыны вя онларын
щяйата кечирилмясини тяшкил едир.

4.29 БАШ МЦЩЯНДИС, РЯИСИН МЦАВИНИ

150
4.29.1. Сехдя, бюлмядя тящлцкясиз вя саьлам ямяк
шяраитинин йарадылмасы цзря апарылаъаг ишляри тяшкил вя онларын
йериня йетирилмясиня рящбярлик едир.
4.29.2. Ямяйин мцщафизясиня даир габагъыл иш цсулларынын
тятбигини тяшкил едир.
4.29.3. Истещсалата йени тящлцкясиз техноложи просеслярин,
цсулларын, елми-техники наилиййятлярин, ямяйин мцщафизяси
сащясиндя габагъыл тяърцбянин тятбиг олунмасыны тяшкил едир.
4.29.4. Истещсалатда тящлцкясизлик норма вя гайдалара,
стандартлара риайят олунмасына, Нефт Ширкятинин, бирлийин,
идарянин, мцяссисянин, нязарят органларынын, Щямкарлар
Иттифаглары комитяляринин ямр вя сярянъамларынын йериня йе-
тирилмясиня нязарят едир.
4.29.5. Аваданлыгларын, механизмлярин, гурьуларын,
галдырыъы васитялярин вя с. планлы-ещтийат тямири ъядвялинин тяртиб
олунмасыны вя йериня йетирилмясини тяшкил едир.
4.29.6. Истещсалат сащялярини баш веря биляъяк гязаларын
гаршысынын алынмасы цзря планларла вя ишчиляря щямин планлара
уйьун щярякят етмя гайдаларынын юйрядилмясини тямин едир.
4.29.7. Истещсалатда ямяйин елми тяшкилини, ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы вя йцнэцлляшдирилмяси мягсядиля аваданлыг,
гурьу, машын вя механизмлярин механикляшдирилмяси вя
автоматлашдырылмасы цзря тядбирлярин тятбигини тяшкил едир.
4.29.8. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятинин ясас иш истигамятлярини мцяййянляшдирир, онун иш
планыны нязярдян кечирир вя тясдиг едир.
4.29.9. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятиня йцксяк истещсалат тяърцбяли мцтяхяссислярин ъялб
олунмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.29.10. Гцввядя олан ясаснамяляря, тялиматлара ясасян
сехдя, бюлмядя баш вермиш бядбяхт щадисялярин, пешя
хястяликляринин, гязаларын, йаньынларын дцзэцн тящгиг
олунмаларыны вя учота алынмаларыны тямин едир.

151
4.29.11. Бядбяхт щадисяляр щаггында 1З формасы цзря
тяртиб олунмуш актлары нязярдян кечирир, тясдиг етдикдян сонра,
онлары актларда эюстярилян цнванлара эюндярилмясини тямин едир.
4.29.12. Сех вя бюлмядя баш вермиш бядбяхт щадися
щаггында дярщал идаря вя йа мцяссисянин мцдриййятиня, ямяйин
мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятиня, Щямкарлар
Иттифагы комитясиня хябяр верир.
4.29.13. Иш йерляринин, фящлялярин, мцщяндис-техники ишчилярин
тящлцкясизлик гайдалары, тялиматлары, стандартлары иля тямин
олунмасы цзря тядбирляр эюрцр.
4.29.14. Истещсалат сащяляринин мцщафизя, хиласедиъи
васитялярля тяъщиз олунмасы вя онларын саз щалда сахланылмасы
цзря тядбирляр эюрцр.
4.29.15. Йцксяк тящлцкяли ишлярин мцваиг гайдалара, ясас-
намяляря вя тапшырыг-иъазя вярягясиня ясасян апарылмасыны тяшкил
едир.
4.29.16. Аваданлыгларын, гурьуларын, механизмлярин,
няглиййатын, йцкгалдырыъы васитялярин, истещсалат бина вя отагларынын,
чяпярлярин, мцщафизя вя хиласедиъи васитялярин ишя йарарлы вязиййятдя
сахланылмасыны, тящлцкясиз истисмарыны тямин едир.
4.29.17. Истещсалат биналарында щаванын тяркибинин, сясин,
титряйишин, ишыгландырманын сявиййясинин санитарийа нормаларына
уйьун олмасыны, вентилйасийа системинин нормал ишлямясини тямин
едир.
4.29.18. Ишчиляря иш цсулларынын юйрядилмясинин вя онларын
тялиматландырылмасынын вахтында вя кейфиййятли щяйата
кечирилмясини тямин едир.
4.29.19. Йени тялиматларын щазырланмасыны, онлара
ялавялярин дахил едилмяси вя дяйишикликлярин апарылмасыны, сехя,
бюлмяйя тяляб олунан тялиматларын сийащысынын тяртиб олунмасыны
тямин едир.
4.29.20.Бу ващид системя ясасян усталарла, мцщяндис-
техники ишчилярля эириш тялиматы кечирир.

152
4.29.21. Фящлялярля кечирилян тялиматларын програмыны вя
биликляринин йохланылмасы цчцн суаллары щазырлайыр, онлары
усталара, иш иърачыларына вя диэяр иш рящбярляриня тягдим едир.
4.29.22. Фящлялярин биликляринин йохланылмасы ъядвялинин
щазырланмасыны тяшкил едир вя тясдиг едир. Фящлялярин биликляринин
йохланылмасыны вя мцяййянляшдирилмиш гайдайа ясасян гейдиййат
апарылмасыны тямин едир.
4.29.23. Ямяк шяраитинин вязиййятиня идаря, мцяссися
нязарятинин икинъи мярщялясини щяйата кечирир. Мцвафиг хидмят
ишчилярини ъялб етмякля, ардыъыл олараг аваданлыгларын,
механизмлярин, гурьуларын, алятлярин вя с. сазлыьыны, дцзэцн истис-
марыны, мцщафизя, чяпярлямя, хиласедиъи, автоматик нязарятедиъи,
хябярдаредиъи васитялярин мювъудлуьуну, ишя йарарлыьыны
йохлайыр.
4.29.24. Икинъи мярщяля йохламаларынын нятиъялярини тящлил
едир, ашкар едилмиш позунту вя чатышмамазлыгларын арадан
галдырылмасы цзря вязифяли шяхсляря мцвафиг эюстяришляр верир.
4.29.25. Обйектлярин санитар-техники паспортлашдырылмасына
рящбярлик едир.
4.29.26. Усталарын, иш иърачыларынын вя диэяр иш рящбярляринин
ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя ишчилярин тящлцкясизлийинин
тямини цзря ряй вя тяклифлярини топлайыр, цмумиляшдирир, тящлил едир,
тядбирляр планы щазырлайыр вя щяйата кечирир.
4.29.27. Вязифя тялиматларынын ишляниб щазырланмасында иштирак
едир, сех вя бюлмянин мцщяндис-техники ишчилярини тялиматларла, гай-
даларла вя ямяйин мцщафизясиня даир диэяр сянядлярля тямин едир.
4.29.28. Сехдя, бюлмядя ямяк шяраитинин вязиййяти вя онун
йахшылашдырылмасы цзря апарылан ишляр щаггында идаря вя мцяссися
рящбярляриня мцнтязям олараг мялумат верир.
4.29.29. Фящля вя гуллугчулара мцвафиг иш эейиминин,
айаггабыларын вя диэяр мцщафизя васитяляринин верилмяси цзря
тядбирляр эюрцр.
4.29.30.Усталара, иш иърачыларына вя диэяр билаваситя иш
рящбярляриня сехдя, бюлмядя вя диэяр сех вя бюлмялярдя баш
вермиш бядбяхт щадисялярин сябябляри щаггында мялумат вя

153
онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин эюрцлмяси барясиндя
эюстяришляр верир.
4.29.31.Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасында вя йериня
йетирилмясиндя иштирак едир.
4.29.32.Истещсалат сащяляринин нормайа уйьун йаньын-
сюндцрмя аваданлыьы вя алятляриля тяъщиз олунмасыны тямин едир.
4.30. УСТА, ИШ ИЪРАЧЫСЫ, САЩЯ, ГУРЬУ РЯИСИ,
БИЛАВАСИТЯ ИШ РЯЩБЯРИ

4.30.1. Ишлярин дцзэцн тяшкили вя тящлцкясиз апарылмасыны,


аваданлыгларын, механизмлярин, алятлярин, НЮЪ-нын вя мцщафизя
васитяляринин истисмарыны вя иш йерляринин лазыми вязиййятдя
сахланылмасыны тямин едир. Йохлама заманы ашкар едилмиш
позунтулары нювбятчинин, манганын вя бригаданын эцъц иля
оператив арадан галдырмаг мцмкцн олмадыгда, сех
рящбярлийиня бу барядя мялумат верир.
4.30.2. Иш йерляриндя материалларын, ещтийат щиссяляринин,
деталларын, алятлярин, тяртибатларын сямяряли йерляшдирилмясини вя
сахланылмасыны тямин едир, кечид вя йолларын лазымсыз яшйаларла
тутулмасына йол вермир.
4.30.3. Тящлцкяли ямяк шяраитли ишлярин яввялъядян ишляниб
щазырланмыш план, ямяйин тяшкили лайищяси вя йа тапшырыг-иъазя
вярягяси ясасында апарылмасына рящбярлик едир.
4.30.4. Ишчилярин ямяк вя истещсалат интизамына, ишлярин
тящлцкясиз апарылмасы цзря тялимат вя гайдалара, техноложи режим
вя регламентляря ямял етмялярини, тящлцкясиз иш цсулларынын тятби-
гини тямин едир. Насаз аваданлыгларын ишлямясиня, насаз алят вя
тяртибатларын истифадясиня йол вермир. Ишчилярин щяйат вя саьл-
амлыьына тящлцкя йарада биляъяк ишлярин ляьви цзря тядбирляр эюрцр.
4.30.5. Ямяк шяраитинин вязиййятиня даима нязарят едир.
Мцтямади олараг (мцяййян олунмуш мцддятдя) иш йерляринин
вязиййятини, аваданлыгларын, меха-низмлярин, тяртибатларын вя
алятлярин дцзэцн истисмарыны йохлайыр. Вентилйасийа системи вя
гурьуларынын фасилясиз ишлямясиня, иш йерляринин нормал ишыглан-

154
дырылмасына, чяпярлянмя вя мцщафизя гурьуларынын, коллектив вя
фярди хиласедиъи васитялярин, автоматик нязарят вя сигнализасийа
гурьуларынын мювъудлуьуна, сазлыьына, ишчилярин фярди мцщафизя
васитяляриндян дцзэцн истифадя етмяляриня вя тятбигиня нязарят едир.
4.30.6.Айда ики дяфядян аз олмайараг фящлялярля кечирдийи
иъ-ласларда иш йерляриндяки ямяк шяраитинин вязиййятини мцзакиря
едир. Апрылан йохламаларын, аваданлыг вя механизмляря
бахышларын няти-ъялярини тящлил едир, ашкар едилмиш нюгсан вя
чатышмамазлыглары тящ-гиг едир, ямр вя сярянъамларын мяз-
мунуну, бядбяхт щадисялярин баш вермя сябяблярини вя шяраитини
фящлялярин нязяриня чатдырыр.
4.30.7. Фящлялярин, ямяйин мцщафизяси цзря иътимаи
мцфяттишлярин ирад вя тяклифлярини топлайыр, цмумиляшдирир вя сех
рящбярлийиня тягдим едир.
4.30.8. Тящлцкясиз иш шяраитинин тямини цзря планлашдырылмыш
тядбирлярин, фящлялярин вя ямяйин мцщафизяси цзря иътимаи
мцфяттишлярин тягдим етдийи тяклифлярин мцяййян олунмуш мцддят
ярзиндя йериня йетирилмясини вя ашкар олунмуш гцсур, позунту вя
чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасыны тямин едир.
4.30.9. Сех рящбярлийиня мцяййян олунмуш мцддят ярзиндя
обйектдяки ямяк шяраитинин вязиййяти, ямяк шяраитинин йахшы-
лашдырылмасы цзря эюрцлян ишляр, ямр вя сярянъамларын йериня
йетирилмяси барядя мялумат верир.
4.30.10. Мцяййян олунмуш мцддятдя фящлялярин тящлцкясиз
иш цсуллары цзря тялиматландырылмасыны, бу щагда хцсуси журналда
мцвафиг гейдляр апармагла щяйата кечирир. Фящляляря тящлцкяли
ямяк шяраитли ишлярин йериня йетирилмяси тапшырыьы веряркян, бу
щагда журналда вя тапшырыг-иъазя вярягясиндя мцвафиг гейдляр
апармагла, онлара хцсуси тялимат кечир.
4.30.11. Ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря тялиматларын
ишляниб щазырланмасында вя йенидян бахылмасында иштирак едир,
сех рящбярлийиня тялиматда дяйишикликляр вя ялавяляр едилмяси
щаггында тяклифляр верир.
4.30.12. Йени ишя гябул едилмиш фящлялярин тяърцбя кечмяляри
цчцн онлары ихтисаслы ишчиляря тящким едир. Тяърцбядян сонра,

155
шифащи сорьу ясасында фящлялярин тящлцкясиз иш цсуллары вя
тялиматлары мянимсямялярини йохлайыр. Йохлама заманы билийи
гейри-кафи гиймятляндирилян фящляляри сярбяст ишя бурахмыр.
Зярури щалларда, фящляляря дцзэцн иш цсулларыны эюстярмякля
тящлцкясизлик гайда вя тялиматларын тяляблярини айдынлашдырыр.
4.30.13. Фящлялярин биликляринин йохланылмасы графиклярини
тяртиб едир вя биликляринин йохланылмасында иштирак едир.
4.30.14. Баш вермиш бядбяхт щадися барясиндя сех
рящбярлийи-ня,мцяссися рящбярляриндян бириня вя Щямкарлар
Иттифагы комитяси-ня мялумат верир,хясарят алмыш шяхся илкин йар-
дымын эюстярилмясини тяшкил едир вя ону тибб мцяссисясиня эюндя-
рир, иш шяраитинин вя аваданлыьын щадися баш вермя вязиййятинин
сахланылмасы (яэяр бу ятрафда чалышан ишчилярин щяйат вя
саьламлыьына тящлцкя йаратмырса вя гязаларын баш вермя ещтималы
йохдурса) цзря тядбирляр эюрцр.
4.30.15. Баш вермиш бядбяхт щадисялярин арашдырылмасында
вя онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин ишляниб щазырлан-
мАсында иштирак едир, мцяййян олунмуш мцддятдя актда
нязярдя тутулмуш тядбирляри щяйата кечирир вя онларын йериня
йетирилмяси барядя сех мцдириня мялумат верир.
4.30.16. Вязифя боръларыны вя иътимаи вязифялярини лайигинъя
йериня йетирмясиня вя ямяйин мцщафизяси цзря актив ишиня эюря
фярглянян фящлялярин, бригадирлярин, ямяйин мцщафизяси цзря
иътимаи мцфяттишлярин мцкафатландырылмасы барядя сех
рящбярлийиня тяклифляр верир. ё

4.31 БРИГАДИР-ФЯЩЛЯ МАНГАСЫНЫН


РЯЩБЯРИ

4.31.1. Бригада цзвляринин ямяк вя истещсалат интизамына, тящ-


лцкясизлик техникасы цзря тялиматлара риайят етмяляриня нязарят
едир.

156
4.31.2. Хцсуси разылыг вя мцвафиг рясмиляшдирмя тяляб
олунан, тапшырыг-иъазя вярягяси вя диэяр лазыми сянядляр тяртиб
едилмядян йцксяк тящлцкяли ишлярин йериня йетирилмясиня йол
вермир.
4.31.3.Ямяк шяраитинин вязиййятиня мцяссисядахили инзибати
нязарятин Ы мярщялясинин апарылмасында иштирак едир. Ишя башла-
маздан яввял иш йерляринин вязиййятини, тящлцкясизлик тялябляриня
ъаваб вермясини, ишин тящлцкясизлийини тямин едян аваданлыгларын,
алятлярин, фярди мцщафизя васитяляринин, горуйуъу вя диэяр гурьу-
ларын йохланылмасыны мцтямади олараг щяйата кечирир, ашкар
едилмиш чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляр
эюрцр.
4.31.4Вахтанын гябулу заманы бригада цзвляринин нювбя
ярзиндя ишлярин тящлцкясиз апарылмасында ортайа чыхан айры-айры
мясяляляря диггят йетирир. Лазым эялярся, гаршыда дуран ишлярин,
айры-айры техноложи просеслярин тящлцкясиз йериня йетирмя цсуллары
щагда тялим кечирир, тящлцкясизлик тялябляриня шяртсиз риайят
едилмясиндя шяхси нцмуня эюстярир.
4.31.5.Бригада цзвлярини техноложи (истещсалат) просесляря
уйьун йерляшдирир, фящляляря ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря
лазыми эюстяришляр верир.
4.31.6.Эяляъякдя истисмары ишчилярин щяйатына вя саьлам-
лыьына тящлцкя йарадан машын, аваданлыг вя тикилилярин ишини
дайандырыр.
Хястя, сярхош вязиййятдя олан бригада цзвлярини ишя буРах-
мыр, бу щагда дярщал устайа вя йа диэяр рящбяр шяхся хябяр
верир.
4.31.7.Обйектдяки ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында
устайа мялумат верир, профгруппорг вя ямяйин мцщафизяси цзря
иътимаи мцфяттишлярля бирэя бригада цзвляринин фикрини (ряйини)
нязяря алмагла, иътимаи тясир тядбирляринин гябул едилмяси вя йа
цзяриня дцшян вязифяляри йериня йетирмядийиня эюря, о ъцмлядян
тящлцкясизлик техникасы цзря тялиматлары поздуьуна эюря
бригаданын айры-айры цзвляриня инзибати ъязаларын верилмяси

157
барядя мцдриййятя тяклифляр верир. Бригада цзвляри арасында
тящлцкясизлик техникасы цзря тярбийяви ишляр апарыр.
4.31.8.Бригаданын щямкарлар групунун сядри ямяйин
мцщафизяси цзря иътимаи мцфяттишлярля бирэя бригада цзвляринин
фикрини (ряйини) нязяря алмагла, ямяк вя иътимаи вязифяляри
лайигинъя йериня йетирдийиня вя ямяйин мцщафизяси цзря актив
ишиня эюря бригаданын фярглянян цзвляринин мцкафатландырылмасы
барядя мцдриййятя тяклифляр верир.
4.31.9.Бригада цзвляринин хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя
диэяр фярди мцщафизя васитяляриндян истифадя етмяляриня,
чяпярлямя,мцщафизя, автоматик нязарят вя сигнализасийа
гурьуларынын вязиййятляриня нязарят едир.
4.31.10.Йаньын баш веряркян йаньын дястясинин, газ вя
бухар сызаркян газ-дан хиласетмя хидмятинин, бядбяхт
щадисяляр, аьыр йаньынлар, зящярлянмяляр баш веряркян тяъили йар-
дымын дярщал чаьырылмасыны тяшкил едир.
4.31.11.Хясарят аланлара илк тибби йардымын эюстярилмясини
вя тибб мцяссисясиня эюндярилмясини тяшкил едир, иш йеринин вя
аваданлыьын щадися баш верян андакы вязиййятиндя баьланылмасы
цзря тядбирляр эюрцр (яэяр бу ишчилярин щяйат вя саьламлыьына тящ-
лцкя йаратмырса вя гязаларын баш вермясиня сябяб олмурса).
4.31.12.Баш вермиш бядбяхт щадися щаггында дярщал устайа
(йухары рящбярляря) хябяр верир.
4. 31.13. Бригада цзвляриндян нювбянин сонунда иш йерля-
ринин тямизлянмясини, аваданлыглар ын, алятлярин лазыми гайдайа
салынмасыны тяляб едир.
4 .31.14.Ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысынын алынмасы
цзря тядбирляри йериня йетирир.
4.31.15.Йаньынсюндцрмя аваданлыгларын, алятлярин йарарлы
вя саз вязиййятдя сахланылмасыны тямин едир.

4.32. ДЮВЛЯТ ЭЯМИ, ЛИМАН НЯЗАРЯТИ


МЦФЯТТИШЛИЙИНИН РЯИСИ, НЕФТ ЩИДРОТЕХНИКИ
ГУРЬУЛАРЫНЫН ТЯМИРИ ВЯ ХИДМЯТИ ЦЗРЯ
ИСТЕЩСАЛАТ ШЮБЯСИНИН РЯИСИ, МЦЩЯНДИСИ

158
4.32.1.Эямилярин, цзян васитялярин тящлцкясиз щярякятиня вя
лиман гурьуларына йаналма гайдаларына риайят етмясиня нязарят
едир.
4.32.2.Лиман мянтягяляриндя донанмаларын гязасыз
ишлямясини тямин едян интизам гайдаларынын йериня йетирилмясиня
нязарят едир.
4.32.3.Эямилярин рейся чыхмасыны вя рейсдян гайытмасыны
рясми гейдиййата алыр.
4.32.4.Эямилярин дянизя чыхмаг цчцн щазыр вя саз
вязиййятдя олмаларыны мцнтязям олараг йохлайыр.
4,.32.5.Эямилярин техники сянядлярини вя хидмяти щейятин
дипломларыны, ихтисас шящадятнамялярини йохлайыр.
4.32.6.Дювлят эями реэистриндя вя эями китабында нефт
донанмасы эямилярини гейдиййата алыр.
.4.32.7.Эямилярин, цзмя васитяляринин дянизя чыхмаларына вя
цзмяйя реэистрин иъазя вермясини йохлайыр.
4.32.8.Эямилярдя, цзцъц техники васитялярдя, кюрпцлярдя,
платформаларда вя газма гурьуларында хиласедиъи
аваданлыгларын саз вязиййятдя сахланылмасына нязарят едир.
4.32.9.Лиман мянтягяляриндя, эями тямири заводларында вя
диэяр дайанаъаг йерляриндя донанманын эямилярини йохлайыр.
Щейятля щяйаъан сигналы цзря тялим кечирир.
4.32.10.Лиман мянтягяляринин яразиляриндя фялакятя уьрамыш
эяминин вя онун щейятинин хилас едилмяси цзря ямялиййатлары
тяшкил едир.
4.32.11.Лиман мянтягяляриндя вя онларын эириш йерляриндя
суйун лазыми дяринликляринин сахланылмасына нязарят едир.
4.32.12.Лиман мянтягяляриндя вя онларын эириш йерляриндя
олан навигасийа васитяляринин гцсурсуз ишлямяляриня нязарят едир.
4.32.13. Эямиляри навигасийа вя щидрометролоэийа
мялуматлары иля тямин едир.
4.32.14.Донанманын тящсил оъагларында, эями щейятиня
ихтисас верян комиссийаларын тяркибиндя иштирак едир.

159
4.32.15.Эямилярдя, цзцъц гурьуларда баш вермиш щадисяляри
тящгиг едир, гязаларын азалдылмасы вя тамамиля ляьв едилмяси
цзря тядбирляр щазырлайыр.
4.32.16.Хцсуси хидмятлярля бирэя дяниз щидротехники гурьу-
ларынын (платформаларын, естакадаларын вя с.) истифадя мцддятиня,
метал щисся вя бирляшмялярин, дюшямялярин вя с. техники вязий-
йятиня даими нязаряти тяшкил едир.
4.32.17.Щидротехники гурьуларын бцтцн метал щисся вя
бирляшмяляринин техники сазлыьыны алят вя ъищазлар васитясиля
кейфиййятли йохланылмасыны тяшкил едир. Йохлама заманы ишчилярин
тязлцкясиз ишлямяляри цчцн тядбирляр эюрцр.
4.32.18.Йохлама заманы ашкар едилмиш зядялянмялярин
вахтында арадан галдырылмасына нязарят едир, зядялярин арадан
галдырылмасы щаггында мцвафиг сянядляр тяртиб едир.
4.32.19.Щидротехники гурьуларын йохланылмасы, тящлцкясиз
истисмары, тясир едя биляъяк йцкцн чякисинин тяйин едилмясиндя
ващид гейдиййат вя нязарят системини мцяййянляшдирян норматив-
техники сянядин щазырланмасында «Дянизнефтгазла-йищя» институ-
тунун бюлмяляринин фяалиййятиня нязарят едир.
4.32.20.Щидротехники гурьуларын тикилмяси, йенидян
гурулмасы, эенишляндирилмяси, тямир едилмяси цзря тяртиб олунмуш
лайищяляря, онларын тящлцкясиз йохланылмасы вя тямир ишляринин
апарылмасында истифадя олунан хцсуси васитялярин конструксийа-
ларынын вя онлардан истифадя цсулларынын ялавя едилмясиня нязарят
едир.
4.32.21.Мцяййян мягсядляр цчцн тикилмиш щидротехники
гурьу йалныз ону лайищя едян тяшкилатын вя нязарят органларынын
иъазясиля диэяр мягсядляр цчцн истифадя едиля биляр.
4.32.22.Щидротехники гурьуларын металларла, аваданлыгларла,
диэяр истещсалат вя мяишят гурьулары иля щяддян артыг
долдурулмасына йол верилмир.
4.32.23.Щидротехники гурьуйа дцшян йцкцн лайищядя
нязярдя тутулдуьуна уйьун олмасына нязаряти тяшкил едир.
4.32.24.Эямилярин вя диэяр цзян васитялярин щидротехники
гурьулара тящлцкясиз йаналма цсулларына нязарят едир.

160
4.32.25.Щидротехники гурьуларын айры-айры щиссяляринин
гязайа мяруз галмасы щаггында мцяссисялярин рящбярляриня
вахтында хябярдарлыг едир.
4.32.26.Узун мцддят истифадя едилмиш вя эяляъякдя
истифадяйя йарарсыз щидротехники гурьуларын ляьв олунмасы,
сюкцлмяси ишлярини тяшкил едир.
4.32.27.Щидротехники гурьуларын норматив истисмар вахтына
вя онларын тяминедиъи техники вязиййятиня нязарят едир.
Гурьуларын техники йарарлыьы щаггында гярар гябул едир.
4.32.28.Нефт вя газ ещтийаты тцкянмиш гуйулар олан ясаслы
тямири мцмкцн олмайан платформаларын, естакадаларын
сийащыдан силинмясиня нязарят едир.
4.32.29.Щидротехники гурьулары йохлайан ихтисаслашдырылмыш
хидмяти щейятин мцщафизя, горуйуъу вя хиласедиъи васитялярля,
ъищазларла тямин олунмасыны тяшкил едир.

5. МЦЯССИСЯЛЯРДЯ ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ ВЯ


ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИК ТЕХНИКАСЫ ХИДМЯТИНИН ИШИНИН
ТЯШКИЛИ

5.1 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмя-


тинин ясас вязифяси мцяссисядя ямяйин тящлцкясизлийинин тямини
цзря ишлярин щяйата кечирилмясидир. Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкя-
сизлик техникасы хидмяти ишчиляринин вязифя борълары 4.10 сайлы
бюлмядя эюстярилмишдир.
5.2 Мцяссисянин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик тех-
никасы хидмяти юз ишиндя мювъуд ямяк ганунвериъилийини, тящлц-
кясизлик гайда вя тялиматлары, стандартлары, щямчинин Нефт Ширкя-
тинин, бирлийин, мцяссисянин ямр вя эюстяришлярини рящбяр тутур.
5.3 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясиздик техникасы хидмяти
юз ишини иллик, сонрадан рцбляря вя айлара бюлмякля, баш мцщяндис
тяряфиндян тясдиг едилмиш план ясасында щяйата кечирир. Иллик план
ишляри тягвим илинин илк эцнцндян тяртиб олунур.

161
5.3.1 Рцблцк план иллик планын ясасыны тяшкил едир, бязи
тядбирляр дягигляшдирилир вя бязян планда нязярдя тутулмайан
мясяляляр ялавя олунур.
5.3.2 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятинин иш планы она дахил едилян тядбирлярдян асылы олараг
мцвафиг шюбя вя хидмятлярля разылашдырылыр.
5.3.3 Хидмятин иш планына бцтцн ишчилярин апардыглары вя
иштирак етдикляри тядбирляр дахил едилмялидир.Эириш тялиматынын
кечирилмяси, хидмятин нювбяти ай цчцн иш планынын тяртиби,
йазышмалар вя с. кими ишляр плана дахил едилмямялидир.
5.3.4 Хидмятин иш планында нязярдя тутулмалыдыр:
-ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы планынын ишляниб щазырлан-
масы;
- ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян комис-
сийанын ишинин тяшкили вя онун ишиндя иштиракы;
- истещсалат сащяляриндя ишчилярин ямяк шяраитинин вя
тящлцкясизлийинин комплекс вя мягсядйюнлц йохланылмасынын тяш-
кили вя бу йохламаларда иштиракы;
- истещсалат тяйинатлы обйектлярин тикинтиси вя йенидян
гурулмасы цзря тяртиб олунмуш лайищяляря бахылмасы;
- обйектлярин тикинтиси вя йенидян гурулмасы заманы иътимаи
хябярдарлыг нязаряти;
- тязя вя йенидян гурулмуш истещсалат тяйинатлы обйектлярин
истисмара гябулу комиссийасынын ишиндя иштиракы;
-
- МТИ-ин биликлярини йохлайан комиссийанын ишинин тяшкили вя
онун ишиндя иштиракы;
- фящлялярин биликлярини йохлайан сех комиссийаларынын ишиндя
иштиракы (истещсалат шяраитиндян асылы олараг);
- МТИ-ин юйрядилмяси, биликляринин йохланылмасы цчцн
програмларын, суалларын, билетлярин тяртиб олунмасынын тяшкили вя
иштиракы;
- ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялиматларын щазырланмасы,
йенидян бахылмасы ишляринин тяшкили вя иштиракы;

162
- сех вя обйектлярдя тящлцкясизлик техникасы эцшяляринин,
ямяйин мцщафизяси кабинетляринин тяшкили;
- ямяйин тящлцкясизлийиня даир иътимаи бахышларын, йарышларын,
кинофилмлярин нцмайишинин тяшкили;
- ямяйин мцщафизяси мясяляляриня даир мцшавирялярин,
иъласларын, сярэилярин, тяърцбя мцбадиляляринин щазырланмасы вя
кечирилмяси.
5.4 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти
ишчиляринин ясас вязифяляриндян бири нязаряти тяшкил етмякдир:
- ямяк ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда вя
нормаларына, стандартлара, тялиматлара риайят олунмасына;
- ямяк мцщафизясиня даир ямр вя эюстяришлярин, ямяк шяраи-
тинин йахшылашдырылмасы цзря тядбирляр планынын, нязарят
органларынын сярянъамларынын, иътимаи мцфяттишлярин бядбяхт ща-
дисялярин гаршысынын алынмасы цзря тяклифляринин йериня
йетирилмясиня;
- истещсалат просесляринин, ишлярин дцзэцн тяшкилиня вя
апарылмасына, аваданлыгларын, механизмлярин, платформаларын,
естакадаларын, цзян вя йарымдалма газма гурьуларынын вя с.
гурьуларын тящлцкясиз истисмарына;
- сехлярин, обйектлярин санитарийа-техники вязиййятинин
паспортлашдырылмасына, санитарийа-эиэийеник шяраитин вязиййятиня;
- платформаларда, естакадаларда, цзян вя йарымдалма
газма гурьуларында мцщафизя вя хиласедиъи васитяляринин
мювъудлуьуна, онларын йарарлы вя саз щалда сахланмасына;
- ишчилярля тялиматларын вахтында кечирилмясиня, онларын
биликляринин йохланмасына, биликлярин йохланмасынын
нятиъяляринин журналларда гейд олунмасына;
- истещсалат обйектляриндя, платформаларда, цзян вя йарым-
далма газма гурьуларында вя диэяр сащялярдя баш веря биляъяк
гязаларын гаршысынын алынмасы цзря планларын олмасына вя бу
планлара уйьун ишчиляря щярякятетмя гайдаларынын юйрядилмясиня;
- фящлялярин фярди мцщафизя васитяляри иля тямин
олунмаларына, онлардан истифадя едя билмяляриня;

163
- истещсалат обйектляриндя, гурьуларында плакатларын,
тящлцкясизлик нишанларынын, сигарет чякмяк цчцн айрылан йерляри
эюстярян нишанларын олмасына;
- йцксякликдя ишлямяк цчцн асылан няннилярин,
мейданчаларын, нярдиванларын, мцщафизя васитяляринин олмасына
вя сазлыьына.
Беляликля, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти ишчиляри иш вахтынын чох щиссясинин сехлярдя, бригадаларда,
платформаларда, естакадаларда, газма гурьуларында вя диэяр
истещсал сащяляриндя кечирилмялидирляр.
5.4.1 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти
ишчиляри сехлярдя, сащялярдя вя диэяр истещсалат обйектляриндя
оларкян, тямир, мцряккяб вя тящлцкяли ишлярин апарылмасыны
мцяййянляшдирмяли, бу ишлярин тяшкилини (иъазянин верилмясини),
лазым эялярся, онларын йериня йетирилмясини йохламалыдыр.
5.4.2 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хид-
мяти ишчиляри обйектлярдя ямяк шяраитини комплекс вя
мягсядйюнлц йохламалы, сех вя сащяляр арасында гаршылыглы
йохламаны тяшкил етмялидирляр.
5.4.3 Сехлярдя, сащялярдя вя обйектлярдя ямяк шяраитинин
вязиййятини йохламаг цчцн ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими
фяалиййят эюстярян комиссийа йарадылыр. Ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмяти бу комиссийанын шяхси тяркиби
щаггында мцяссисянин мцдриййятиня тяклифляр верир.
5.4.4 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти даими фяалиййят эюстярян комиссийанын иш планыны тяртиб
едир вя бу плана ясасян щяр бир сех, сащя, обйект йарым илдя бир
дяфядян аз олмайараг йохланылыр.
5.4.5 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти ишчиляри даими фяалиййят эюстярян комиссийанын планына
ясасян ямяк шяраитинин йохланылмасыны тяшкил едир, бу йохламада
иштирак едир вя йохламанын нятиъяляри щаггында акт тяртиб едир,
зярури щалларда ямр вя йа сярянъамын лайищясини щазырлайыр.
Йохламанын нятиъяляри йохланылан сехлярин, сащялярин,
обйектлярин рящбярляриня чатдырылмалыдыр. Ямяк шяраитинин

164
вязиййятинин йохланылмасынын тяшкили заманы хидмятин ишчиляри
методик эюстяриъиляри рящбяр тутмалыдырлар.
5.5 Хидмяти щейятя тящлцкясиз иш цсулларынын юйрядилмяси
(эириш тялиматы, МТИ-ин биликляринин йохланылмасы) ямяйин мц-
щафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти ишчиляриня щяваля едилир.
Хидмятин ишчиляри фящля вя МТИ арасында эириш тялиматларынын
кечирилмяси цчцн програмлар щазырлайыр, фящля вя усталара эириш
тялиматы кечирляр, МТИ-ин биликлярини йохлайан комиссийанын ишини
тяшкил едир вя онун ишиндя иштирак едир, тялиматларын ишляниб
щазырланмасыны вя йенидян бахылмасыны тяшкил едир, сехлярин, бюл-
мялярин рящбярляриня тялиматларын, програмларын ишляниб щазырлан-
масында методик йардым эюстярирляр.
5.6 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидямти
ишчиляри мцмкцн чатышмамазлыглары вахтында ашкар етмяк мягся-
диля,обйектлярин тикинтиси вя йенидян гурулмасына даир дахил олан
ла-йищя сянядлярини тядгиг етмяли, лайищя гярарларынын
тящлцкясизлик норма вя гайдаларынын, стандартларын тялябляриня
уйьун олмасына фикир вермялидирляр.
5.6.1 Бу мягсядля онлар ашаьыдакы мясялялярин щяллиня
хцсуси диггят йетирмялидирляр:
- партлайыш тящлцкяли вя зярярли маддялярин щавайа бурахыл-
масынын гаршысынын алынмасы цчцн техноложи аваданлыгларын
киплийиня;
- горуйуъу вя блокировкалы гурьуларын, нязарят-юлчц
ъищазларынын гурашдырылмасына;
- бахыш вя тямирлярин апарылмасы цчцн лазыми йолларын,
кечидлярин, йаналмаларын тямини мягсядиля аваданлыгларын вя
коммуникасийаларын сямяряли йерляшдирилмясиня;
- хариъи сятщинин температуру йцксяк олан аваданлыгларын
вя бору хяттляринин изолйасийасына;
- хаммал вя материалларын йцклянмяси, бошалдылмасы, йер-
дяйишмяси, аьыр арматур, детал вя апаратларын галдырылмасы вя
гурашдырылмасы цзря просеслярин механикляшдирилмясиня;

165
- зярярли вя партлайыш тящлцкяли маддялярин тяняффцс вя
горуйуъу клапанлар васитясиля щавайа бурахылмамасына,
истещсалат отагларындакы щаванын тяркибиня нязарятин тяшкилиня;
- вентилйасийа системинин сямяряли вя дцзэцн ишлямясиня;
- санитар-мяишят вя йардымчы бина вя отагларын тикинти
норма вя гайдаларын тялябляриня уйьун олмаларына.
5.6.2 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти ишчиляри нязярдян кечирдикляри лайищя сянядляри цзря юз ирад
вя тяклифлярини ясаслы тикинти шюбясиня вя йа диэяр бюлмяляря тягдим
едирляр.
5.6.3 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти ишчиляри обйектлярин тикинтиси вя йенидян гурулмасы
ишляринин лайищяйя уйьун йериня йетирилмясиня, аваданлыгларын
сынагдан кечирилмяси, тязйигля мющкямлийинин йохланылмасы
ишляринин дцзэцн апарылмасына нязарят етмялидирляр.
5.6.4 Обйектлярин истисмара гябулу цзря ишчи вя дювлят
комиссийаларынын тяркибиндя олан хидмят ишчиляри гябул актына,
йалныз истисмара бурахылан обйектлярдя ишлярин тящлцкясизлийи
тямин олунан вя лайищядя ямяйин мцщафизяси цзря эюстя-рилмиш
бцтцн тядбирляр йериня йетирилян заман имза ата биляр.
Бу тялябляр йериня йетирилмяйян щалларда онлар акта имза
атмыр вя юз фикирлярини йазылы сурятдя комиссийа сядриня тягдим
едирляр.
5.7 Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисялярин
гейдиййаты вя тящгиги Азярбайъан Республикасынын Назирляр
Кабинетинин 28.02.2000-ъи ил тарихли 27 №-ли Гярары иля тясдиг
едилмиш «Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисялярин тящгиг едил-
мяси вя учота алынмасы гайдалары»на мцвафиг апарылыр.
5.7.1 Баш вермиш бядбяхт щадися щаггында хябяр
алдыгда, хидмятин ишчиляри дярщал щадисянин щарада вя ня вахт,
зярярчякянин сойады, ады, атасынын ады, пешяси, зядянин
хцсусиййяти вя зярярчякянин сящщяти щаггында илкин мялуматлары
мцяййянляшдирир, сонра щадися йериня эяляряк, комиссийанын
диэяр цзвляри иля бирликдя щадисянин тящгиги вя ИЗ актынын
тяртибиндя иштирак едир.

166
5.7.2 Тяртиб олунмуш акт баш мцщяндис тяряфиндян
тясдиг едилдикдян сонра, хидмятин ишчиляри «Истещсалатда бядбяхт
щадисялярин тящгиг едилмяси вя учота алынмасы гайдалары» ялавя
едилмиш хцсуси журналда бядбяхт щадися щаггында мцвафиг гей-
диййат апарырлар вя эяляъякдя нязярдя тутулмуш тядбирлярин
йериня йетирилмясиня нязарят едирляр.
5.7.3 Хидмятин ишчиляри мцяййян олунмуш гайдайа
уйьун информасийанын верилмясини тяшкил едир вя щяйата кечирир.
5.8 Ишин дягиглийини вя сянядлярин ващид гайдада вя ращат
истифадясини тямин етмяк мягсядиля ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмяти цчцн ашаьыдакы сянядлярин олмасы
мяслящятдир:
АРДНШ-нин бирлийин, Дювлят нязарят органларынын, Щ-
ямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямрляринин, гярарларынын,
сярянъамларынын суряти.
Ямяйин мцщафизяси цзря ДФК-ын, техники мцшавиря вя
иъласларын, конфрансларын протоколларынын, гярарларынын суряти.
Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря тядбирляр планлары.
Хидмятин иш планы (иллик, рцблцк, айлыг). Ямяйин тящлцкя-
сизлийи цзря ДФК-ын иш планы, сехляр, бюлмяляр, мцяссисялярарасы
гаршылыглы йохлама ъядвяли.
Ямяк шяраитинин йохланылмасы щаггында актлар, нязарят
органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин гярар вя
сярянъамлары.
Бядбяхт щадисялярин тящгиги сянядляри (актлар, изащатлар,
фотошякилляр, ряйляр вя нятиъяляри щаггында мялумат вя с.)
Щесабатлар, арайышлар, ямяк шяраити вя ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы цзря планларын йериня йетирилмясиня даир,
бядбяхт щадися нятиъясиндя зярярчякянляр щаггында, ямяк
мцщафизяси тядбирляриня хярълянян вясаит щаггында вя с.
мялуматлар.
Ишчилярин хцсуси эейимля, хцсуси айаггабылар вя диэяр
мцщафизя васитяляри иля тямин олунмасы щаггында сянядляр.
Бахышларын кечирилмяси щаггында сянядляр.
Ямяк мцщафизяси мясяляляриня даир йазышма.

167
Бядбяхт щадися нятиъясиндя зярярчякянлярин гейдя
алынмасы цчцн журнал.
Ишчилярин ишя гябулу заманы кечирилян эириш тялиматынын
гейд олунмасы цчцн журнал.
Ишчилярин биликляринин йохланмасынын гейдиййат журналы,
протоколу.
Биликлярин йохлама ъядвяли, тясдиг олунмуш суаллар,билетляр
вя с.
5.9 МЦЯССИСЯНИН ЯМЯК МЦЩАФИЗЯСИ ВЯ
ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИК ТЕХНИКАСЫ ХИДМЯТИНИН ИШИ ЦЧЦН
ЛАЗЫМ ОЛАН НОРМАТИВ СЯНЯДЛЯРИН ТЯХМИНИ
СИЙАЩЫСЫ:

5.9.1 Азярбайъан Республикасынын Ямяк Мяъялляси


Ганун- 2001.
5.9.2 Азярбайъан Республикасынын нефт вя газчыхарма
сянайесиндя тящлцкясизлик гайдалары (2004) .
5.9.3 Маэистрал нефт кямярляриндя йаньын тящлцкясизлийи
гайдалары.(2002)
5.9.4 Гуруда нефтчыхарма обйектляриндя йаньын
тящлцкясизлийи гайдалары (2002).
5.9.5 Дяниздя нефтгазчыхарма обйектляриндя йаньын
тящлцкясизлийи гайдалары (2002).
5.9.6 Истещлакчынын електрик гурьуларынын техники
истисмары вя истещлакчынын електрик гурьуларынын истисмарында
тящлцкясизлик техникасы гайдалары (1989).
5.9.7 Йцкгалдырыъы кранларын гурулушу вя тящлцкясиз
истисмары гайдалары (2004).
5.9.8 Електрик гурьуларында тятбиг олунан мцщафизя
васитяляриндян истифадя вя сынагдан кечирилмя гайдалары (1984).
5.9.9 Тязйиг алтында ишляйян габларын гурулушу вя
тящлцкясиз истисмары гайдалары (1987) .
5.9.10 Бухар вя сугыздырыъы газанларын гурулушу вя
тящлцкясиз истисмары гайдалары.

168
5.9.11 Газ тясяррцфатында техники тящлцкясизлик гайдалары
(2005).
5.9.12 Эеоложи кяшфиййат ишляринин апарылмасында
тящлцкясизлик гайдалары (1979).
5.9.13 Нефтгаз емалы заводларынын истисмарында
тящлцкясизлик гайдалары (2000).
5.9.14 Газ вя газконденсат йатагларынын ишлянмяси
гайдалары (1970).
5.9.15 Партлайыш тящлцкяли вя зящярли газларла ишляйян
поршенли компрессорларын гурулушу вя тящлцкясиз истисмары
гайдалары (1970).
5.9.16 Эямиляря вя суйун сявиййясиндян йухары олан
платформалара вертолйотларын учмасыны тямин едян васитяляря
цмуми щава тялябляри (ОАТ ГА-90).
5.9.17 Щярякятсиз дуран компрессор гурьуларынын, щава
вя газ кечирян боруларын гурулушу вя тящлцкясиз истисмар
гайдалары (1971).
5.9.18 Метанолун сахланылмасы вя истифадя олунмасы цзря
цмуми санитарийа гайдалары (2004).
5.9.19 ГОСТ 12.0.001-82 «Ямяйин тящлцкясизлийи
стандартлар системи. Ясас мцддяалар» (1986). «Терминляр».
5.9.20 ГОСТ 12.0.002.80 «Ямяйин тящлцкясизлийи
стандартлар системи», «Ясас анлайышлар», «Терминляр».
5.9.21 ГОСТ 12.0.003-74 «Ямяйин тящлцкясизлийи
стандартлар системи. Тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляри,
нювляря бюлцнмяси» .
5.9.22 ГОСТ 12.2.003-91 «Ямяйин тящлцкясизлийи
стандартлар системи. Истещсалат аваданлыглары. Цмуми
тящлцкясизлик тялябляри» .
5.9.23 ГОСТ 12.3.002-75 «Ямяйин тящлцкясизлийи
стандартлар системи. Истещсалат просесляри. Цмуми тящлцкясизлик
тялябляри» .
5.9.24 ГОСТ 12.4.011-89 «Ямяк тящлцкясизлийи
стандартлар системи. Ишчилярин мцщафизяси васитяляри, нювляря
бюлцнмяси».

169
5.9.25 ГОСТ 12.4.026-76 «Ямяк тящлцкясизлийи
стандартлар системи. Сигнал рянэляри вя тящлцкясизлик нишанлары».
5.9.26 Тикинти нормалары вя гайдалары СНиП ЫЫЫ–3-81
«Ишлярин эюрцлмяси вя гябулу гайдалары. Тикинтиси баша чатмыш
обйектлярин истисмара гябулу. Ясас мцддяалар» (1987).
5.9.27 Тикинти нормалары вя гайдалары СНиП ЫЫЫ-4-80
«Тикинтидя тящлцкясизлик техникасы» (1980)
5.9.28 Партладылма ишляринин апарылмасында ващид
гайдалар.
5.9.29 Сянайе мцяссисяляринин лайищяляндирилмясиндя
санитарийа нормалары. СНиП Щ-91-74
5.9.30 Азярбайъан Нефт сянайесиндя ямяйин
мцщафизясинин ващид идаряетмя системи (2004).
5.9.31 Нефтчыхарма сянайесиндя ишчиляриня пулсуз хцсуси
эейимин, хцсуси айаггабыларын вя диэяр мцщафизя васитяляринин
верилмяси нормалары (2003).
5.9.32 Ямяйин мцщафизяси цзря тядбирляр сийащысы.
5.9.33 Азярбайъан Республикасы Назирляр Кабинетинин вя
Щямкарлар Иттифаглары конфедерасийасынын Иъраиййя Комитясинин
29 феврал 2000-ъи ил, гярары иля тясдиг едилмиш «Истещсалатда
бядбяхт щадисялярин тящгиг едилмяси вя учота алынмасы
гайдалары».
5.9.34 Техники тящлцкясизлик щаггында Азярбайъан
Республикасынын Гануну (1999)
5.9.35 Щидротехники гурьуларын тящлцкясизлийи щаггында
Азярбайъан Республикасынын гануну (2002)
5.9.36 Партлайыш – йаньын тящлцкяли обйектлярдя гязаларын
ляьви планынын тяртиб олунмасы гайдасы (2004)
5.9.37 Бядбяхт щадисялярля нятиъялянмяйян гязаларын
тящгиг едилмяси тялиматы.

6. БИРЛИКДЯ, МЦЯССИСЯЛЯРДЯ ЯМЯК МЦЩАФИЗЯСИ


ЦЗРЯ ИШЛЯРИН ПЛАНЛАШДЫРЫЛМАСЫ.

170
6.1 Цмуми щисся

6.1.1 Бу бюлмядя мцяссисялярдя, бирликлярдя, трестлярдя


ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин планлашдырылмасы, ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы цзря тядбирлярин ишляниб
щазырланмасы вя щяйата кечирилмяси гайдалары нязярдян кечирилир.
6.1.2 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырыл-
масы цзря эяляъякдя эюрцлян ишляр сехлярин, сащялярин, гурьуларын,
иш йерляринин, истещсалат аваданлыгларынын, машынларын, механизм-
лярин, санитарийа-эиэийена вя мяишят отагларынын тящлцкясизлик
гайда, норма вя стандартларын тялябляриня уйьун олмалары,
комплекс тяшкилаты, техники, санитарийа-эиэийена, сосиал-игтисади
вя диэяр тядбирлярин ишляниб щазырланмасы вя щяйата
кечирилмясиндян ибарятдир.
6.1.3 Планларын ишляниб щазырланмасында йцксяк тящлцкясиз
ямяк шяраити, елмин, техниканын наилиййятляри, тяляб олунан
малиййя хяръляри, ишчи гцввясинин вя материалларын олмасы,
ялагядар шюбя вя бюлмялярин тядбирлярин щяйата кечирилмясиндя
иштираки нязярдя тутулмалыдыр.
6.1.4 Ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин планлашдырылмасы, бу
ващид системин тялябляринин вахтында вя бцтювлцкдя йериня йетирил-
мясиня ясасланмалыдыр.

6.2 ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ ЦЗРЯ ИШЛЯРИН


ПЛАНЛАШДЫРЫЛМАСЫ ВЯ ИШ ПЛАНЫНЫН МЯЗМУНУ

6.2.1 Щяр ил цчцн ямяйин мцщафизяси цзря иш планы


мцяссисялярдя, бирликлярдя, трестлярдя ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмяти тяряфиндян ишляниб щазырланыр
(планлашдырма илин башланмасындан яввял апарылыр). Планын щазыр-
ланмасында мцяссисянин, бирлийин, трестин мцвафиг шюбяляри,
хидмятляри, бюлмяляри иштирак етмялидирляр.
6.2.2 Ямяйин мцщафизяси цзря иш планынын нювбяти ил цчцн
ишляниб щазырланмасы мягсядиля ъари илин сонунда мцяссися, бирлик,

171
трест цзря ямр верилир вя шюбяляр, хидмятляр, бюлмяляр тяряфиндян
плана дахил етмяк цчцн тяклифлярин верилмяси мцддяти тяйин едилир.
6.2.3 Шюбя, хидмят вя бюлмялярин тяйин олунмуш мцддят
ярзиндя ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятиня
тягдим етдикляри тяклифляр эялян илин йанварын биринядяк тящлил
олунур, цмумиляшдирилир вя нювбяти ил цчцн план лайищяси
щазырланыр. Шюбя, хидмят вя бюлмялярин тяклифляриндя онларын
фяалиййятляринин истигамятляри цзря ямяйин мцщафизяси мясяляляри
якс олунмалыдыр.
6.2.4 Иш планынын лайищяси мцвафиг шюбялярля, хидмятлярля,
бюлмялярля разылашдырылыр, имзаланыр вя мцяссисянин, бирлийин,
трестин баш мцщяндиси тяряфиндян тясдиг едилир.
Тясдиг едилмиш план ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмяти тяряфиндян бир щяфтя ярзиндя иърачылара
чатдырылыр.
6.2.5 Ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин иллик планына ясасян
ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти мцвафиг
шюбялярля, хидмятлярля, бюлмялярля бирликдя тядбирлярин йериня
йетирилмя мцддятини вя конкрет иърачыны эюстярмякля вя айлара
бюлцнмякля рцблцк план тяртиб едир.
6.2.6 Бирлийин, идаря вя мцяссисянин ямяк мцщафизяси
цзря иш планына (иллик, рцблцк) ашаьыдакы нюв ишляр дахил едилир:
- ямяк шяраитиня мцяссися нязарятинин мцвафиг
мярщяляляринин тяшкили вя апарылмасы;
- йцксяктящлцкяли ишлярин дцзэцн апарылмасыны вя мцвафиг
сянядлярин тяртиб олунмасыны йохланылмасы;
- йцкгалдырыъы кранларын, механизмлярин, електрик гур-
ьуларынын, тязйиг алтында ишляйян габларын вя апаратларын, бухар
вя су гыздырыъы газанларын, йцктутуъу гурьуларын тящлцкясизлик
гайдаларынын тялябляриня уйьун олараг дцзэцн истисмарына, дягиг
йохланылмаларына, сынагдан кечирилмяляриня нязарят едилмяси;
- аваданлыгларын, платформаларын, естакадаларын, газма
гурьуларынын вя эямилярин тящлцкясиз истисмарына, тямириня
нязарят едилмяси;

172
- дяниз гурьуларынын тикинтиси вя тямири заманы,
щцндцрлцкдя ишлярин апарылмасы цчцн иш йерляринин няннилярля,
мейданчаларла, нярдиванларла вя диэяр васитялярля тяъщиз
олунмасына нязарят едилмяси;
- дяниз юзцлляриндя, газма гурьуларында вя эямилярдя фярди
вя коллектив хиласедиъи васитялярин мювъудлуьуна, ишя йарарлыьына,
сазлыьына нязарят едилмяси;
- йцксяк лай тязйигли гуйуларын лцлясиндя пакерлярин,
клапанларын, тязйиг кясиъиляринин гурашдырылмасына нязарят
едилмяси;
- истисмарда вя газмада олан гуйуларда туллантылара гаршы
гуйуаьзы аваданлыгларын тясдиг едилмиш схемя ясасян
гурашдырылмасына нязарят едилмяси;
- гуйуларын газылмасы, дяниз гурьуларынын вя диэяр тикинти
ишляринин лайищяляря ясасян апарылмасына нязарят едилмяси;
- техноложи режимя, гайдалара, тялиматлара риайят
олунмасына нязарят едилмяси;
- обйектлярин санитарийа-техники паспортлашдырылмасынын тяш-
килиня вя апарылмасына, тящлилиня, паспортлашдырылманын нятиъяля-
ринин бахылмасы;
- сехлярдя, гурьуларда, бюлмялярдя, сащялярдя апарылан
ишлярин учотунун, тящлилинин, гиймятляндирилмясинин тяшкили;
- тядбирляр планынын вахтында йериня йетирилмясиня нязарят
едилмяси;
- фящлялярин мцвафиг хцсуси эейим, хцсуси айаггабыларла вя
диэяр фярди мцщафизя васитяляри иля тямин олунмаларына нязарят
едилмяси;
- ямяйин мцщафизясиня даир мясяляляр цзря мцшавирялярин,
иъласларын, конфрансларын кечирилмяси;
- ямяйин мцщафизяси, истещсалат мядяниййяти мясяляляриня
даир бахышларын, йарышларын тяшкили вя кечирилмяси;
- ямяйин мцщафизяси цзря тялиматларын, методик
материалларын, йаддаш китабчаларынын вя диэяр ядябиййатын ишляниб
щазырланмасы, йенидян бахылмасы, няшр едилмяси;

173
- норматив-техники сянядлярин, юйрядиъи техники васитялярин,
плакатларын, тящлцкясизлик нишанларынын, сигарет чякилян йерляри якс
етдирян эюстяриъилярин алынмасы, ямяйин мцщафизяси кабинетляринин
йарадылмасында габагъыл иш цсулларынын тятбиги;
- ямяйин мцщафизяси мясяляляринин тяблиь едилмяси цчцн
лазыми тядбирлярин тяшкили вя апарылмасы;
- ямяйин мцщафизяси сащясиндя тяърцбя мцбадиляси,
габагъыл тяърцбянин йайылмасы йоллары;
- мцяссисянин ямяк мцщафизяси сащясиндя эюрдцйц ишлярин
цмумиляшдирилмяси, ямяк мцщафизяси цзря нязярдя тутулмуш
щесабатларын щазырланмасы;
Йухарыда эюстярилян мясяляляр бунунла битмир, щяр бир
мцяссися юз иш хцсусиййятлярини нязяря алараг, плана хцсуси ялавя-
ляр едя биляр.
6.2.7 Шюбялярин, хидмятлярин, бюлмялярин рящбярляри щяр рцб
цчцн юз фяалиййятляринин истигамятляри цзря оператив иш планы тяртиб
едяркян ямяйин мцщафизяси цзря иш планындан мцвафиг тядбирляри
юз планына дахил етмялидирляр.
6.2.8 Шюбялярин, хидмятлярин оператив иш планына ашаьыдакы
ишляр дахил едилмялидир:
- ямяк шяраитинин вязиййятиня мцяссися нязарятинин вя айры-
айры ишчилярин фярди йохламаларынын апарылмасында иштирак етмяк;
- ишчилярин биликляринин йохланылмасы цзря комиссийанын
ишиндя иширак етмяк;
- ямяйин тящлцкясизлийи цзря стандартларын, тящлцкясизлик
техникасы цзря тялиматларын ишляниб щазырланмасы вя йенидян
бахылмасында иштирак етмяк;
- гязаларын, бядбяхт щадисялярин, пешя хястяликляринин
сябябини тящлил етмяк, онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирляр
эюрмяк;
- ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы
цзря тядбирлярин, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы комплекс пла-
нынын, диэяр истещсалат планларынын мцвафиг бюлмяляринин ишляниб
щазырланмасында иштирак етмяк;

174
- обйектлярин тикинтиси вя йенидян гурулмасы лайищяляриндя
ямяйин мцщафизяси тядбирляринин йериня йетирилмясиня нязарят
едян комиссийанын ишиндя, аваданлыгларын гурашдырылмасы вя
обйектлярин йенидян гурулмасына даир лайищя сянядляринин ишляниб
щазырланмасында иштирак етмяк;
- истещсалат мядяниййяти вя ямяйин мцщафизяси цзря
кечирилян бахыш вя конкурсларда иштирак етмяк;
- шюбялярин, хидмятлярин оператив иш планында эюстярилян
ишлярдян башга плана «Ващид систем»дя нязярдя тутулмуш ъари
хцсусиййятли ишляр дя дахил едиля биляр.
6.2.9 Бюлмялярин, шюбялярин, хидмятлярин оператив рцблцк
иш планлары ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти
вя диэяр аидиййятли бюлмяляр иля разылашдырылдыгдан сонра баш
мцщяндис тяряфиндян тясдиг едилир.
6.2.10 Истещсалат бюлмяляринин (сех, сащя, хидмят)
оператив рцблцк иш планларына ясас истещсалат мясяляляриндян
башга, ямяйин мцщафизяси цзря ашаьыдакы ишляр дахил едилмялидир:
- фящляляря ясаснамядя ямяйин тящлцкясизлийи цзря нязярдя
тутулмуш иш цсулларынын юйрядилмяси (тялиматын кечирилмяси,
билийинин йохланылмасы);
- ямяк шяраитинин вязиййятиня нязарятинин мцвафиг
мярщяляляринин айры-айры МТИ-ля фярди йохламаларын апарылмасы;
- обйектлярин санитарийа-техники паспортлашдырылмасынын
апарылмасы, иш йерляринин аттестасийасы (лазыми юлчцлярин
апарылмасы, сясин, титряйишин, ишыгландырманын, щаванын
температурунун вя тяркибинин, газланманын сявиййясинин
санитар нормалара уйьун олмаларына);
- вентилйасийа системи вя гурьуларынын ишя йарарлыьынын вя
сазлыьынын йохланыл-масы;
- фярди вя коллектив хиласедиъи васитялярин сазлыьынын
йохланылмасы;
- ямяйин мцщафизяси мясяляляри цзря фящля иъласларынын,
йыьынъагларынын апарылмасы;
- тящлцкясизлик техникасы цзря тялиматларын ишляниб
щазырланмасы вя онлара йенидян бахылмасы;

175
- ишчилярин фярди мцщафизя васитяляриня олан тялабатынын
мцяййян едилмяси вя тямини;
- йцкгалдырыъы машын вя механизмлярин,онлара аид гурьула-
рын, тязйиг алтында ишляйян апарат вя габларын, бухар вя су
гыздырыъы газанларынын, електрик, газгайнаг апаратларынын,
асетилен вя оксиэен балонларынын, компрессор гурьуларынын
сынагдан кечирилмяси вя йохланылмасы.
6.2.11 Шюбялярин, хидмятлярин, бюлмялярин рцблцк оператив
иш планларында нязярдя тутулмуш ямяйин мцщафизяси цзря иш
планларынын, щямчинин ямяйин мцщафизяси цзря тядбирлярин йериня
йетирилмясиня эюря нязарят, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмятляри рящбярляриня щяваля едилир.

6.3. ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ЙАХШЫЛАШДЫРЫЛМАСЫ ВЯ


САЬЛАМЛАШДЫРЫЛМАСЫ ЦЗРЯ ТЯДБИРЛЯРИН
ПЛАНЛАШДЫРЫЛМАСЫ МЦВАФИГ ПЛАНЛАРЫН ИШЛЯНИБ
ЩАЗЫРЛАНМАСЫ ГАЙДАСЫ.

6.3.1 Саьлам вя тящлцкясиз ямяк шяраитинин тямини вя


эяляъякдя онун йахшылашдырылмасы мягсядйюнлц, планлы сурятдя вя
ямяйин тящлцкясизлийини тямин едян планлар ясасында
апарылмалыдыр.
6.3.2 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы цзря тядбирляр ашаьыдакы нювляря бюлцнцр:
- нювляриня эюря-тяшкилати, техники, санитар-эиэийеник, сосиал-
игтисади, щцгуги;
- йериня йетирилмясиня эюря-планлы вя пландан кянар
(оператив);
планлы тядбирляр – бу тядбирляр плана уйьун, коллектив
мцгавиляйя ясасян щяйата кечирилир.
Пландан кянар тядбирляр ямяк шяраитинин мцнтязям
йохланылмасы нятиъяляриня эюря, Дювлят нязарят органларынын,
мцяссисянин, бирлийин, рящбярлийинин сярянъамлары вя эюстяришляриня
ясасян, щямчинин бядбяхт щадисялярин, гязаларын тящгиги цзря

176
материаллары нязяря алынараг, ишляниб щазырланыр вя щяйата
кечирилир.
6.3.3 Тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасы вя
тямини цзря тядбирлярин там, вахтында вя сямяряли щяйата
кечирилмяси мягсядиля мцяссися вя бирликлярдя ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы цзря хцсуси план ишляниб щазырланмалыдыр.
6.3.4 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырыл-
масы цзря тядбирляр планы мязмунуна вя йериня йетирилмяси
мцддя-тиня эюря фярглянир.Мязмунуна эюря планлар комплекс
вя мягсяд-ли,йериня йетирилмя мцддятиня эюря айлыг, рцблцк, иллик,
бешиллик олур.
6.3.5 Мягсядли планлар-дягиг мцяййянляшдирилмиш мягсяд
дашыйан тядбирлярдир, мясялян, мцяййян тящлцкяли вя зярярли
истещсалат амилляринин (газлылыьын, тозлулуьун, сясин, титряйишлярин,
ишыгландырма сявиййясинин, аьыр ял ямяйинин тятбиги вя с.) арадан
галдырылмасы цзря оператив тядбирлярдир.
6.3.6 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря комплекс
планларда техники, санитар-эиэийеник, тяшкилати вя диэяр тящлцкяли,
зярярли истещсалат амилляринин арадан галдырылмасы цзря тядбирляр
нязярдя тутулур.
6.3.7 Бешиллик планлар мцасир техники васитялярин, габагъыл
технолоэийанын, елмин, техниканын йени наилиййятляринин
истещсалата тятбигини нязярдя тутур. Бу планларда тядбирляря
хярълянян вясаитлярин щяр ил цзря мигдары эюстярилир.
6.3.8 Бешиллик план тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы мясяляляринин дяриндян вя конкрет олараг
щяллиня, аьыр зящмят тяляб едян вя ихтисас тяляб етмяйян ишлярин
ихтисарына, истещсалат просесляринин комплекс механикляшдирилмяси
вя автоматлашдырылмасына, мцяссисялярин мцасир тящлцкясизлик
васитяляри иля тяъщиз олунмасына, мцяссисялярдя санитарийа-эиэи-
йена шяраитинин йахшылашдырылмасына имкан йарадыр.
6.3.9 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря иллик план
бешиллик планын ясасында тяртиб олунур. Бу планда эюрцляъяк
тядбирляр, онлара айрылмыш мябляь, йериня йетирилмя мцддяти (щяр
ай эюстярилмякля), мясул иърачыларын вязифяляри, сой ады эюстярилир.

177
6.3.10 Рцблцк планлар иллик план тядбирляринин рцбляр цзря
бюлцнмцш вя конкретляшдирилмиш, йериня йетирилмя мцддятляри
дягигляшдирилмиш вя мцмкцн дяйишикликляри нязяря алан тядбирляр
планыдыр. Бу планлара Дювлят нязарят органларынын вя Щямкарлар
Иттифагынын техники мцфяттишлийинин сярянъамлары, ямяк шяраитинин,
сех вя обйектлярин санитар-эиэийена вязиййятинин паспортлаш цзря
йохлама нятиъяляринин тящлили тяляб олунан бцтцн оператив
тядбирляр дя дахил едилир.
6.3.11 Тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасында
ямяйин мцщафизяси мясяляляринин комплекс шякилдя щялл
олунмасы бюйцк ящямиййят кясб едир. Истещсалатда тящлцкясиз вя
саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасында тясяррцфат вя щямкарлар
тяшки ясас сянядляриндян бири ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы
цзря комплекс пландыр.
6.3.12 Комплекс планларын ясас вязифяляри ашаьыдакылардир:
-биналарын, истещсалат аваданлыгларынын, тикилилярин,
обйектлярин, иш йерляринин вязиййятинин тящлцкясизлик гайда, нор-
ма вя стандартларын тялябляриня уйьунлашдырылмасы;
-аьыр вя чох ямяк тяляб едян просеслярин механикляшдирил-
мяси вя автоматлашдырылмасы, тящлцкясиз ямяк шяраитинин тямини
мягсядиля истещсалатын тяшкилинин вя технолоэийанын тякмилляш-
дирилмяси, обйектлярин тящлцкясизлик васитяляри иля тяъщиз олунмасы;
-истещсалатда санитарийа-эиэийена шяраитинин тящлцкясизлик
гайда вя нормаларынын тялябляриня уйьун олмасы;
-ишляйянлярин санитар-мяишят хидмятинин йахшылашдырылмасы;
-ишляйянлярин, илк нювбядя аьыр физики ямякля мяшьул олан
гадынларын, зярярли иш шяраити вя эеъя нювбясиндя ишляйянлярин
сайынын даима азалдылмасы;
-ишляйянлярин истиращятинин тяшкили, тибби-санитарийа
хидмятинин йахшылашдырылмасы.
6.3.13 Ямяк шяраитини йахшылашдырылмасы цзря планларын
ишляниб щазырланмасы ашаьыда эюстярилянляря ясасян щяйата
кечирилмялидир:
-сехлярин, сащялярин санитарийа-техники вязиййятинин паспорт-
лашдырылмасынын нятиъяляриня, иш йерляринин аттестасийасына;

178
-ямяк шяраитинин комплекс вя мягсядли йохлама материал-
ларынын, биналарын, гурьуларын, аваданлыгларын, истещсалат вя
мяишят отагларынын вязиййятиня (акт, арайыш, мялумат);
-тящлцкясизлик гайда вя нормаларынын позулмасы щалларынын
тящлилинин нятиъяляриня, ямяк шяраитинин вязиййятинин йохланылмасы
журналына, йохлайанлар тяряфиндян йазылмыш ирад вя тяклифлярин,
ямяйин мцщафизяси цзря фящля вя иътимаи мцфяттишлярин тяклиф вя
ирадларынын тящлилиня;
- истещсалат хясаряталмаларынын, пешя хястяликляринин
тящлилинин нятиъяляриня;
- Дювлят нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифагы коми-
тясинин ямяк цзря техники мцфяттишлярин сярянъам вя
эюстяришляриня;
- Дяниз юзцлляринин, естакадаларын, цзян вя йарымдалма
газма гурьуларынын, газма эямиляринин вя диэяр истещсалат
обйектляринин ишчиляринин тящлцкясизлийини тямин едян мцщафизя вя
хиласедиъи васитялярля тяъщиз олунмасына;
- истещсалат сащяляринин, дяниз платформаларынын вя диэяр
обйектлярин санитарийа-мяишят отаглары иля тямин олунмасына,
тибби хидмятин тяшкилиня.
6.3.14 Комплекс план тядбирляриндя ашаьыдакы мялуматлар
олмалыдыр:
- конкрет вязифяляр( щяр щансы бир тядбир ким тяряфиндян вя
щарада йериня йетирмялидир);
- планлашдырылмыш тядбирлярин, мярщяляляр дахил олмагла,
йериня йетирилмя (йа тятбиг едилмя) мцддяти;
- тядбирлярин йериня йетирилмяси цчцн тяляб олунан вясаит
(нювц, щяъми, мянбяйи).
6.3.15 Планлашдырылмыш тядбирлярин сямяряли олмасы цчцн
план:
- реал олмалы вя мювъуд имканлар нязяря алынмагла тяртиб
олунмалыдыр;
- ямяк шяраитинин вязиййятинин дяриндян тящлилиня
ясасланмалыдыр;

179
- ишин нювляри, мягсяди, йериня йетирилмя мцддяти, маади
ресурслары вя с. дягиг вя айдын мцяййянляшдирмяли вя конкрет
олмалыдыр;
- стабил олмалы, йяни планы характеризя едян бцтцн
эюстяриъиляр дяйишмяз олмалыдыр.
6.3.16 Тядбирлярин ишляниб щазырланмасы вя комплекс планын
тяртиб едилмяси щазырлыг (тяшкилати), аналитик вя йекун
мярщялялярдян ибарятдир.
6.3.17 Щазырлыг (тяшкилати) мярщялясиндя комплекс планынын
бцтювлцкдя вя айры-айры тяркиб щиссяляринин ишляниб щазланмасы
цзря комиссийанын вя онун ишчи групунун йарадылмасы щаггында
ямр верилир ( мцвафиг мцтяхяссислярин рящбярлийи алтында). Ямрдя
комплекс планын мягсяди вя вязифяляри, ишин мцфвафиг мярщяляля-
ринин йериня йетирилмя мцддяти вя гайдасы, тяркиб щиссяляринин
структуру вя мязмуну мцяййянляшдирилир.
Комиссийанын цзвляри арасында вязифя бюлэцсц еля
апарылыр ки, онлардан щяр бири ишин мцяйян едилмиш сащясиня
тящким едилсин.
6.3.18 Ямяк шяраитини йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырыласы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны вя комплекс планын тяртиб
олунмасыны мцяссисянин, бирлийин, трестин рящбярлийи тямин едир.
Бирлийин, мцяссисянин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмятляри бу ишлярин йериня йетирилмясиня мясулиййят
дашыйырлар, бу мясяля цзря бирлийин, мцяссисянин ишини ялагяляндирир
вя методик рящбярлик едир.
6.3.19 Тядбирлярин ишлянмяси вя комплекс планын щазырлан-
масында ясас мцтяхяссисляр, апарыъы мцтяхяссисляр, шюбялярин,
сехлярин мцщяндис-техники ишчиляри, фящляляр, истещсалат габагъыллары
вя йениликъиляри, Щямкарлар Иттифагынын фяал ишчиляри иштирак едирляр.
6.3.20 Щазырлыг дюврцндя сехлярдя, сащялярдя комплекс
планын мягсяди вя ясас вязифяляри щаггында эениш изащат ишляри
апарылыр.
6.3.21 Аналитик мярщялядя ямяк шяраити щаггында мялумат
топланылыр, цмумиляшдирилир вя тящлил едилир, даща сямяряли тядбирляр
сечилир вя бахылыр, тятбиг мцддяти вя ардыъыллыьы эюстярилмякля

180
комиссийайа тягдим едилир, бюлмялярин ряй вя тяклифляриня ясасян
иш апарылыр.
6.3.22 Тядбирлярин ишляниб щазырланмасы фящля вя иътимаи мц-
фяттишлярин ряй вя тяклифляринин усталар тяряфиндян топланмасындан
вя юйрянилмясиндян башланыр.
6.3.23 Сех ряисляри усталардан, иътимаи мцфяттишлярдян вя
фящлялярдян ряй вя тяклифляри йыьараг, ямяйин мцщафизяси цзря
комиссийа иля бирликдя ямяк шяраитинин цмуми вязиййятини,
обйектлярин паспортлашдырылмасынын йекунуну, тящлцкясизлик
норма, гайда, стандартларда вя тялиматларда мювъуд
позунтулары тящлил едирляр, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы цзря конкрет тядбирляр сийащысы ишляйиб
щазырлайырлар вя мцяссися рящбярлийиня тягдим едирляр.
6.3.24 Ямяк шяраити тящлил едилдикдя тювсийя олунур:
-иш йерляриндя истещсалат амилляринин мювъуд сявиййясини
норматив тяляблярля мцгайися етмяк вя онлардан кянара чыхма
дяряъясини мцяййянляшдирмяк (ССБТ мцвафиг стандартларда,
гайдаларда, нормаларда, паспортларда вя с. истещсалат амил-
ляринин тящлцкяли вя зярярли норматив эюстяриъиляри вя сийащиси
верилир);
-бурахыла билян щядди ашан зярярли истещсалат амилляринин
тясириня мяруз галмыш ишчилярин сайыны мцяййян етмяк;
-лазым эялдикдя, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря
мцяййян проблемляря даир, ихтисаслашдырылмыш тяшкилатлары ъялб
етмякля, хцсуси елми-тядгигат вя тяърцби ишляри апармаг.
6.3.25 Цъцнъц, йекун мярщялядя бу мягсяд цчцн
йарадылмыш ишчи груп комплекс планын мцвафиг бюлмялярини
ишляйиб щазырлайыр.
6.3.26 Комплекс планын ясас бюлмяляри мцяссисянин
мцвафиг шюбяляри, хидмятляри иля разылашдырылыр.
Малиййя мянбяйи, вясаит хяръляринин тяхмини мигдары,
тикинти-гурашдырма вя лайищя ишляринин мясул иърачылары, аваданлыг
вя материалларын тяъщизатчылары, планда эюстярилян тядбирлярин
йериня йетирилмя мцддяти вя иърачыларын ады мцяййянляшдирилир.

181
6.3.27 Мцяссисянин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмяти бцтцн комплекс планын лайищясини щазырлайыр,
мцвафиг тяшкилатларда бахылмасыны вя разылашдырылмасыны тяшкил
едир. Комплекс планын лайищяси ямяк коллективляриндя мцзакиря
едилир:
-ямяйин мцщафизяси цзря даими фяалиййят эюстярян ко-
миссийада, истещсалат мцшавиряляриндя, Щямкарлар Иттифагы
комитясинин иъласларында бахылыр;
-ямяк цзря техники мцфяттишля, Щямкарлар Иттифагы
комитясинин етибарлы щякими, Дювлятдаьтехники нязарят комитяси,
мцвафиг санитарийа – епидемиоложи хидмяти иля разылашдырылыр;
Мцяссисянин мцдириййятинин вя Щямкарлар Иттифагы
комитясинин бирэя иъласында бахылыр;
План бирэя иъласын протоколу иля бирлийя, трестя,
мцяссисяляря тягдим олунур.
6.3.28 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря комплекс
планынын вахтында вя кейфиййятли тяртиб олунмасы мясулиййяти
(илкин материалларын топланылмасы, тящлили, цмумиляшдирилмяси, план
лайищясинин тяртиби, бахылмасынын вя разылашдырылмасынын тяшкили)
мцяссисянин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятинин цзяриня дцшцр.
6.3.29 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря комплекс
планын щазырланмасына рящбярлик мцяссисянин биринъи рящбяриня,
комплекс планын мцвафиг бюлмяляринин щазырланмасы ися онун
мцавинляриня вя баш мцтяхяссисляриня щяваля едилир.
6.3.30 Бирлийин, трестин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмяти мцяссисялярдян алдыьы комплекс планы тящлил
едир, мцвафиг шюбя вя хидмятлярдя мцзакирясыны тяшкил едир,
онлары бирлийин, трестин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят
эюстярян комиссийасында бахылмасына щазырлайыр. Бирлийин шюбя вя
хидмятляри мцяссисялярин комплекс планынын мцзаккирясиндя
тядбирлярля баьлы айрылмыш мябляья, тикинтийя, материаллара вя
аваданлыглара айрылмыш лимит фондуна хцсуси диггят йетирил-
мялидир.

182
6.3.31 Бирликдя мцяссисянин комплекс планын
мцзакирясиндя мцдириййятин вя Щямкарлар Иттифагы комитясинин
нцмайяндяляри иштирак едир. Ясас план эюстяриъиляри,
планлашдырылмыш тядбирлярин ардыъыллыгла щяйата кечирилмяси, мадди-
техники вя малиййя тяминаты дягигляшдирилир.
6.3.32 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти бирлийин, трестин диэяр шюбя вя хидмятляри иля бирликдя,
мцяссисялярин комплекс планына ясасян бирлийин, трестин ямяк
шяраитинин йахшылашдырылмасы планынын лайищясини тяртиб едир.
6.3.33 Бирлийин, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти, план лайищясинин Щямкарлар Иттифаглары комитясинин
ямяк цзря техники мцфяттиши, щякими, Дювлят Даьтехнязаряти
комитяси, Бакы шящяри санитарийа-епидемиоложи хидмяти иля
разылашдырылмасыны тяшкил едир.
6.3.34 Бирлийин комплекс планынын лайищяси мцвафиг
разылашдырылмалардан сонра, ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими
фяалиййят эюстярян комиссийасынын, директорлар шурасы вя Щям-
карлар Иттифаглары комитяляринин ряйасят щейятляринин бирэя
иъласында бахылыр, мцдриййят вя щямкарлар Иттифаглары тяряфиндян
тясдиг олунур.
6.3.35 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасынын комплекс план
лайищясинин вахтында вя кейфиййятли тяртиби цзря мясулиййят
(бирлийин план лайищясинин тяртиби, тящлили, мцяссисялярин
планларынын хидмят вя шюбялярдя бахылмасынын тяшкили, онун
мцзакирясинин вя разылашдырылмасынын тяшкили) бирлийин, трестин
ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин цзяриня
дцшцр.
6.3.36 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря комплекс пла-
нын ишляниб щазырланмасына цмуми рящбярлик Ширкятин биринъи
рящбярляриня щяваля едилир.
Комплекс планын мцвафиг бюлмяляринин ишляниб
щазырланмасына рящбярлик ися бирлийин рящбярляринин мцавинляриня
щяваля едилир.
6.3.37 Ширкятин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти Щямкарлар Иттифагы комитясинин шюбяляри иля бирликдя

183
трестин, бирлийин, идарялярин, баш идарялярин тягдим етдикляри
комплекс планлары цмумиляшдирир вя ямяк шяраитинин йахшылаш-
дырылмасы комплекс планын Ширкят цзря лайищясини тяртиб едир вя
тясдиг едилмяк цчцн Ширкятин вя Щямкарлар Иттифагы комитясинин
мцзакирясиня чыхарыр.
6.3.38 Бирлик, трест вя идаря план тапшырыгларына уйьун
комплекс планынын илкин лайищясиня дцзялишляр едир вя Щямкарлар
Иттифагынын мцфафиг комитясиля бирликдя тясдиг едирляр.
6.3.39 Тясдиг едилмиш план щаггында тядбирляр кечириляъяк
сехлярин, сащялярин вя диэяр обйектлярин рящбярляриня мялумат
верилир.
6.3.40 Мцяссисялярин, бирликлярин, трестлярин рящбярляри Щям-к-
арлар Иттифаглары комитяляринин вя йухары органларынын разылыьы иля
гуввядя олан планлара ясасян ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасына йюнялдилмиш ялавяляр вя дцзялишляр едя
билярляр.
6.3.42 Комплекс планда нязярдя тутулмуш тядбирляр,бир
гайда олараг, коллектив мцгавилялярин мцвафиг бюлмя вя
ялавяляриня дахил едилир.
6.3.43 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря планлар, ямяк
мцщафизяси цзря тядбирлярин сийащысына ясасян тяртиб олунур вя
щяйата кечирилир.

6.4. ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ ЦЗРЯ ТЯДБИРЛЯРИН


СИЙАЩЫСЫ ВЯ ОНЛАРЫН МАЛИЙЙЯЛЯШДИРИЛМЯСИ

6.4.1 Техноложи, галдырыъы-няглиййат вя диэяр истещсалат


аваданлыгларынын ГОСТ 12.2.003-74 «ЯТСС истещсалат
аваданлыглары. Цмуми тящлцкясизлик тялябляри» вя диэяр ямяк
тящлцкясизлийи цзря норматив-техники сянядлярин тялябляриня уйьун
тякмилляшдирилмяси.
6.4.2 Ишчилярин тящлцкясизлийинин тямини мягсяди иля, истещ-
салат аваданлыгларынын, техноложи просеслярин, галдырыъы вя
няглиййат гурьуларынын автоматик вя мясафядян идаряетмя
цсулунун тятбиги.

184
6.4.3 Тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин мювъудЛу-
ьуну хябяр верян автоматик нязарят вя сигнализасийа
системляринин, техноложи вя електротехники аваданлыгларын насаз
щалларында гяза сюндцрцлмясини тямин едян гурьуларын блок-
ировкасынын тятбиги .
6.4.4 Ишчилярин електрик ъяряйанындан мцщафизясини тямин
едян ГОСТ 12.2.0070-75 «ЯТСС Електротехники мямулатлар.
Цмуми тящлцкясизлик тялябляри, ГОСТ 12.2.007.14-75 «ЯТСС.
Кабелляр вя кабелляр арматуру. Тящлцкясизлик тялябляри»,
«Електрик гурьуларынын гурашдырылмасы гайдалары» вя диэяр
норматив сянядлярин тялябляриня уйьун техники гурьуларын тятбиги.
6.4.5 Бухар, су, газ, туршу вя диэяр истещсалат гурьу вя
коммуникасийаларынын тящлцкясиз истисмарыны тямин едян
мцщафизяедиъи вя горуйуъу тяртибатларын тятбиги.
6.4.6 Истещсалат аваданлыгларынын вя коммуникасийаларын
цзя-риня ГОСТ 12.4.026-76 «ЯТСС. Сигнал рянэляри вя тящлц-
кясизлик нишанлары», ГОСТ 14202-69 «ЯТСС. Сянайе
мцяссисяляринин бору кямярляри. Фяргляндириъи рянэляр, хябяр-
даредиъи нишанлар вя маркаланма лювщяляри» ЪЩ-181-75 «Сянайе
мцяссисяляринин истещсалат биналарынын интерйеринин рянэля
ишлянмясинин планлашдырыл-масы цзря эюстяришляр» сянядляринин
тялябляриня уйьун фяргляндириъи рянэлярин чякилмяси вя
тящлцкясизлик нишанларынын гойулмасы.
6.4.7. Ишчилярин тящлцкясизлийинин тямин едилмяси мягсяди иля
СНиП ЫЫЫ-31-74 Техноложи аваданлыг. Ясас мцддяалар. «Ишлярин
апарылмасы вя гябулу гайдалары» вя диэяр норматив сянядлярин
тялябляриня мцвафиг истещсалат аваданлыгларынын йерляш-
дирилмясинин йенидян планлашдырылмасы.
6.4.8. Истещсалат биналарынын, гурьуларынын, отагларынын, иш
йерляринин, тикинти вя сянайе мейданчаларынын (СНиП.М.2-72
«Сянайе мцяссисяляринин истещсалат биналары. Лайищяляшдирилмя
нормалары», СНиП ЫЫ –91-74 «Сянайе мцяссисяляринин гурьулары»,
СНиП ЫЫЫ-4-80 «Тикинтидя тящлцкясизлик техникасы. Ишлярин иърасы вя
гябул гайдалары», ТН 245-71 «Сянайе мцяссисяляринин
лайищяляндирилмясиндя санитарийа нормалары») стандарт вя диэяр

185
нор-матив сянядлярдя, санитар вя тикинти нормаларында вя
гайдаларында якс олунмуш ямяйин мцщафизяси тялябляриня уйьун
олараг тяшкили.
6.4.9. Ишчиляря тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин
тясиринин арадан галдырылмасы мягсяди иля техноложи просеслярин
ГОСТ 12.0.003-74 «ЯТСС. Тящлцкяли вя зярярли истещсалат
амилляри. Тяснифат», ГОСТ 12.3.002-75 «ЯТСС. Истещсалат про-
сесляри. Цму-ми тящлцкясизлик тялябляри». ГОСТ 12. 1.007-76
«ЯТСС. Зярярли маддяляр. Тяснифат. Цмуми тящлцкясизлик
тялябляри» вя диэяр норматив сянядляринин тялябляриня уйьун
тякмилляшдирилмяси.
6.4.10. Фяалиййятдя олан обйектлярдя ГОСТ 12.1.005-76
«ЯТСС. Ишчи зонасынын щавасы. Цмуми санитарийа-эиэийена
тялябляри»ня ясасян йени вя йенидян гурашдырылан вентилйасийа
системляринин, аспиратор вя тоз-газйыьан гурьуларын
гурашдырылмасы.
6.4.11. Истещсалатда истифадя олунан зящярли, агрессив, теза-
лышан вя йанар майелярин долдурма-бошалтма вя нягл
просесляринин механикляшдирилмяси.
6.4.12. Иш йерляриндя ГОСТ 12.1.001-89 «ЯТСС. Ултрасяс.
Цмуми тящлцкясизлик тялябляри», ГОСТ 12.1.003-83 «ЦТСС. Сяс.
Цмуми тящлцкясизлик тялябляри»,ГОСТ 12.1.008-76 «ЯТСС.
Биоло-жи тящлцкясизлик. Цмуми тялябляр», ГОСТ 12.1.016-79
«ЯТСС. Ишчи зонанын щавасы. Зярярли мадялярин гатылыьынын
юлчцлмяси мето-дикаларына олан тялябляр», ГОСТ 12.4.012-83
«ЯТСС. Иш йерляриндя титряйиши юлчян вя нязарят едян васитяляр.
Техники тялябляр» вя диэяр норматив сянядлярин тялябляриня уйьун
тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин сявиййясиня нязарят едян
васитялярин тятбиги.
6.4.13. Иш йерляриндя сясин, титряйишин, ултрасясин, ионлашдырыъы
вя диэяр зярярли шуаланмаларын сявиййялярини ГОСТ 12.1.003-83,
«ЯТСС. Сяс. «Цмуми тящлцкясизлик тялябляри», ГОСТ 12.1.001-
89, «ЯТСС. Ултрасяс.Цмуми тящлцкясизлик тялябляри», ГОСТ
12.1.012-90 «ЯТСС. Титряйиш. Цмуми тящлцкясизлик
тялябляри»ГОСТ 12.1.043.-84 «ЯТСС. Титряйиш. Иш йерляриндя вя

186
истещсалат биналарында титряйишин юлчцлмяси методикасы», ГОСТ
12.4.066-79 «Радиоактив маддялярдян мцщафизя васитяляри.
Цмцми тялябляр вя тятбиг едилмяси гайдалары» вя диэяр норматив
сянядлярин тялябляриня уйьунлашдырылмасы.
6.4.14. Иш йерляриндя, сехлярдя, кюмякчи отагларда,
инсанларын кцтляви кечид йерляриндя тябии вя сцни ишыгландырманы
СНиП П-4-79 «Тябии вя сцни ишыгландырма» тялябляриня
уйьунлашдырылмасы.
6.4.15. Истещсалат вя кюмякчи биналарын щаватямизлямя
гурьулары вя истилик системляриля йенидян тяъщиз олунмасы, иш
йерляриндя нормал истилик режиминин вя микроиглимин тямини
мягсяди иля истилик, су, щава пярдяляринин вя щава душларынын
гурашдырылмасы.
6.4.16. Истещсалат биналарынын, о ъцмлядян метал
гырынтыларынын вя диэяр истещсалат туллантыларынын, щава хяттинин,
ишыгландырма арматурларынын, пянъярялярин, ишыг фянярляринин
механики цсулла тямизлянмяси .
6.4.17. Хаммалын, щазыр мящсулун вя истещсалат
туллантыларынын анбарлара йыьылмасы вя няглинин ГОСТ 12.3.009-
76 «ЯТСС. Йцклямя-бошалтма ишляри. Цмуми тящлцкясизлик
тялябляри»ня уйьун олараг механикляшдирилмяси.
6.4.18. Фяалиййятдя олан обйектлярдя ГОСТ 12.4.011-75
«ЯТСС. Ишчиляр цчцн мцщафизя васитяляри. Тяснифат» вя диэяр
норматив сянядляря уйьун ишчилярин тящлцкяли вя зярярли истещсалат
амилляринин тясириндян коллектив мцщафизя васитяляринин гураш-
дырылмасы.
6.4.19. Ишчилярин тящлцкясизлийинин тямини мягсядиля
мцяссисянин яразисиндя (сехлярдя), тикинти мейданчаларында
сякиллярин, кечидлярин, тунеллярин, галерейаларын гурулмасы.
6.4.20. Санитарийа-мяишят отагларынын(гардероблар, душлар,
гадын эиэийенасы отаглары, йемякханалар вя с.) СНиП Щ-92-76
«Сянайе мцяссисяляриндя кюмякчи биналар вя отаглар.
Лайищяляндирмя нормалары» тялябляриня ясасян эенишляндирилмяси,
йенидян гурулмасы, тяъщизаты.

187
6.4.21. Иш йерляриня ичмяли вя газлы суйун, чайын, зцлаллы-
витаминли ичкилярин мяркязляшдирилмиш вермя гурьусунун, газлы
суйун щазырланмасы цчцн сатуратор гурьуларынын (о ъцмлядян
автоматларын) алынмасы вя гурашдырылмасы.
6.4.22. Фяалиййятдя олан обйектлярдя ишчиляр цчцн йени вя
йенидян бярпа олунмуш истиращят йерляринин, щямчинин ачыг
щавада ишлярин апарылмасы заманы эцняш шцаларындан вя атмосфер
йаьынтыларындан горунмаг цчцн юртцклярин гурашдырылмасы.
6.4.23 Сехлярдя истещсалат эимнастикасы цчцн йерлярин тяшкил
едилмяси, бу мягсяд цчцн лазыми идман инвентарынын алынмасы,
истещсалат гимнастикасы вя бядян тярбийяси- саьламлыг мяшьяляляри
апаран тялиматчы-методистляря мяваъибин айрылмасы.
6.4.24 Ямяк мцщафизяси цзря кабинетлярин, эцшялярин,
сяййар лабораторийаларын, сярэилярин тяшкил едилмяси, лазыми
ъищазларын, юйрядиъи техники вя яйани васитялярин, нцмайиш
апаратларынын вя с. алынмасы.
6.4.25 Ямяк мцщафизяси цзря ядябиййатын, дярсликлярин вя
норматив-техники сянядлярин няшри вя алынмасы.
6.4.26 Фящля вя гуллугчуларын хцсуси эейим, хцсуси
айаггабы вя диэяр фярди мцщафизя васитяляриля, сцд, сабун иля
тямини цзря тядбирляр, ишчилярин ямяк мцщафизясиня даир
мясялялярин юйрядилмясиня йюнялдилмиш тядбирляр номенклатур
тядбирляря аид дейил.
Бу тядбирляр ганунвериъилийя уйьун вя Нефт Ширкяти
тяряфиндян гябул олунмуш гайда цзря малиййяляшдирилир.
6.4.27 Ямяк мцщафизяси цзря тядбирляр лайищя-смета,
конструктор вя диэяр техники сянядлярля, малиййя вя мадди
ещтийатларла (материаллара вя аваданлыглара айрылан фондлар,
лайищя-кяшфиййат вя тикинти-гурашдырма ишляриня айрылмыш лимитляр
вя с.) тямин олунмалыдыр.
6.4.28 Мцяссисяляр вя бирликляр тяряфиндян ямяйин
мцщафизяси цзря тядбирлярин малиййяляшдирилмяси Ямяк
Мяъяллясинин 220-ъи маддясинин 4-ъц бяндиня мцвафиг олараг
ямяйин юдянилмясиня хярълянян вясаитин 2 фаизиндян аз
олмамалыдыр вя ашаьыдакы вясаитляр щесабына щяйата кечирилир:

188
-яэяр тядбирляр ясаслы характер дашымайырса, сех вя
цмумистещсалат (истисмар) хяръляринин, тясяррцфат цсулу иля ишляйян
тикинти тяшкилатларында вя тикинтидя ялавя хярълярин щесабына;
-яэяр тядбирляр ясаслы характер дашымайырса, бцдъядя олан
тяшкилатларын вя идарялярин смета хяръляринин щесабына;
-мцгавиля цзря елми-тядгигат ишляринин йериня йетирилмясиндя
тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы цчцн тяляб олунан хяръляр
бу ишляря тяртиб олунан план калкулйасийа (смета) хяръляриндя
нязяря алыныр;
-яэяр тядбирляр ясас васитялярин ясаслы тямириля ейни вахтда
апарылырса, ясаслы тямир цчцн нязярдя тутулмуш амортизасийа
фондунун щесабына;
-яэяр тядбирляр йени техниканын тятбиги вя йа истещсалатын
эенишляндирилмяси цзря банк тяряфиндян верилян кредит хяръляриня
дахилдирся, щямин банк кредитляринин щесабына;
-яэяр тядбирляр ясаслы характер дашыйырса, истещсалатын инкишаф
фонду дахил олмагла, дювлят капитал гойулушунун щесабына.
6.4.29 Сащя мигйасында ямяк мцщафизяси цзря тядбирлярин
эюрцлмясини, елми-тядгигат вя лайищя-конструктор ишляринин,
нцмуняви тялиматларын ишляниб-щазырланмасыны, сащя
стандартларынын, гайдаларын, ямяк мцщафизяси цзря диафилмлярин
вя кинофилмлярин йарадылмасыны, ямяк мцщафизяси цзря тяблиьатын
апарылмасыны дахил етмякля, щяр ил мцяссисяляр Нефт Ширкятинин
мяркязляшдирилмиш фондуна ямяк мцщафизяси цзря кечирилян
тядбирлярин 6,5 % дяйяриндя, истисмар хярълярин щесабына
малиййяляшдирилян вясаит айрылыр.
6.4.30 Ямяйин мцщафизяси цзря конкрет тядбирлярин йериня
йетирилмяси цчцн айрылмыш пул вясаити вя мадди ещтийатларын диэяр
мягсядляр цчцн истифадяси гадаьандыр.
Тядбирлярин йериня йетирилмяси заманы гянаят едилян пул
вясаити вя материал ещтийатлары мцяссисянин Щямкарлар Иттифагы
комитяси иля разылашдырылмагла ямяк мцщафизяси цзря ялавя
тядбирлярин апарылмасына хяръляня биляр.

189
6.4.31 Ямяк мцщафизяси цзря тядбирляря айрылмыш вясаитлярин
истифадя едилмяси щагда щесабат мцвафиг гайдада тясдиг
олунмуш форма цзря апарылыр.

6.5. ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ЙАХШЫЛАШДЫРЫЛМАСЫ ЦЗРЯ


ТЯДБИРЛЯРИН ЩЯЙАТА КЕЧИРИЛМЯСИ ГАЙДАСЫ

6.5.1 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы планларынын


мцвяффягиййятля йериня йетирилмясиндя, планлашдырылмыш тядбирлярин
щяйата кечирилмясиндя ясас шярт гейдиййатын, нязарятин вя щеса-
батын дягиг тяшкилидир.
6.5.2 Планда нязярдя тутулмуш тядбирлярин йериня
йетирилмясинин эедишиня мцнтязям вя тясирли нязарят мцяссисянин,
бирлийин, трестин мцдириййятиня вя Щямкарлар Иттифагы комитясиня
щяваля едилир.
6.5.3 Бирлийин, мцяссисянин, ямяк мцщафизяси вя тящлцкясиз-
лик техникасы хидмяти, Щямкарлар Иттифагы комитясинин ямяйин мц-
щафизяси цзря комиссийасы ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы план-
ларынын вя айры-айры тядбирлярин щяйата кечирилмясиня нязарят едир.
6.5.4 Бирликдя, мцяссисядя щяр йарым илдя бир дяфядян аз
олмайараг, комплекс планларын йериня йетирилмясинин эедиши
мцтямади олараг, рящбярлик сявиййясиндя мцзакиря едилир.
6.5.5 Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря комплекс
планларын йериня йетирилмяси щаггында щесабат гайдасы Дювлят
Нефт Ширкяти тяряфиндян мцяййянляшдирилир.
6.5.6 Комплекс планын айры-айры бюлмяляринин йериня
йетирилмясиня, планлашдырылмыш вясаитлярин хярълянмясиня нязарят
вя гейдиййатынын апарылмасы ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмяти иля йанашы, мцяссисянин, бирлийин, трестин бюлмя
рящбярляриня, баш мцтяхяссисляриня щяваля едилир.
6.5.7 Планларын щяйата кечирилмяси вя айры-айры тядбирлярин
йериня йетирилмясиня нязарятин тяшкили цмуми шякилдя ашаьыдакылары
нязярдя тутур:
-планларын бюлмяляря чатдырылмасыны;

190
-техники тапшырыьын, лайищянин ишляниб щазырланмасыны;
-ишин апарылмасы цчцн сифаришин гануниляшдирилмяси вя онун
иърачылара чатдырылмасыны;
-лазыми малиййя вя мадди вясаитлярин айрылмасыны;
-коллективин вя иш рящбярляринин планлашдырылмыш тядбирлярин
йериня йети-рилмясиня сяфярбяр олмасыны;
-тядбирлярин йериня йетирилмясиня нязарят мягсядиля хусуси
мялумат карталарындан истифадя етмякля, мцяййян сянядлярин
апарлмасыны;
-тядбирлярин тятбиг едилмяси, баша чатмасы щаггында
сянядлярин (мясул бюлмялярин рящбярляринин, сифаришчинин, иърачынын
имзаладыьы, ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти
ишчисинин визасы олан тящвил актынын вя планда нязярдя тутулмуш
тядбирлярин щяйата кечирилмясиня сярф олунмуш фактики хярълярин
щесабатынын) рясмиляшдирилмясини.
6.5.8 Апарылмыш йохламалар, хярълянян вясаитляр вя
тядбирлярин йериня йетирилмяси щаггында мялумат ясасында,
планлашдырылмыш тядбирлярин оператив гейдиййаты цчцн, онларын щяр
бириня гейдиййат картасы ачылыр.
6.5.9Комплекс планын айры-айры тядбирляринин щяйата
кечирилмяси цзря ишляр мцвафиг сехлярин, сащялярин истещсалат
оператив–тягвим планларына дахил олунур. Комплекс план тяд-
бирляринин йериня йетирилмяси, мцяссисянин ващид истещсалат
планынын щяр бир тяркиб щиссясинин йериня йетирилмяси кими
ваъибдир.
6.5.10 Комплекс планын йериня йетирилмяси вя онун иърасына
нязарят системи юзц гцввядя олан инзибати тясир формалары иля,
мяняви вя мадди щявясляндирмя системи вя бцтцн сявиййялярдя
оператив-мялумат системи иля ялагяляндирилмялидир.

7. ЯМЯЙИН ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИ СТАНДАРТЛАРЫ


СИСТЕМИНИН (ЯТСС) ИШЛЯНИБ ЩАЗЫРЛАНМАСЫ ВЯ
ТЯТБИГ ЕДИЛМЯСИ

191
7.1. ЯСАС МЦДДЯАЛАР
7.1.1 Истещсалатда саьлам вя тящлцкясиз ямяк шяраитинин
йарадылмасы, фящля вя гуллугчуларын бядбяхт щадисялярдян, пешя
хястяликляриндян горунмасы, тящлцкясиз техниканын йарадылмасы,
габагъыл технолоэийанын ишляниб щазырланмасы вя тятбиги, ямяйин
дцзэцн тяшкили, истещсалатда йцксякеффектли мцщафизя васитяляринин
тятбиги иля тямин олунур.
Бу ишдя ямяйин тящлцкясизлийи сащясиндя норматив-техники
сянядлярин ящямиййяти бюйцкдцр.
7.1.2 Тящлцкясиз техниканын вя тящлцкясиз истещсалатын
йарадылмасы цзря тядбирляр комплексиндя мцщцм йерлядян бирини
ямяк тящлцкясизлийи стандартлары системи (ЯТСС) тутур. Бу систем
дювлят стандартлашдырма системи чярчивясиня дахилдир.
7.1.3 Тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы цзря ямяк
тящлцкясизлийи стандартлары ишин ясас истигамятлярини ящатя едир.
ГОСТ 12.0.001-82-йя ясасян стандартлар дюрд категорийадан
ибарятдир – дювлят, сащя, республика вя мцяссися стандартлары вя
чохсявиййяли структур принсипи цзря йухары сявиййялярин ашаьы
сявиййляр цзяриндяки приоритети иля, структур сявиййялярин бир-
бириндян гаршылыглы асылылыьыны, щямчинин онларын арасында якс
ялагяни нязяря алмагла ишлянмишдир.
7.1.4 Дювлят ЯТСС стандартларына ашаьыдакылари
мцяййянляшдирян йарым-системляр дахилдир:
-систем гурулушунун тяшкилати-методик ясаслары;
-тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляри цзря тяляб вя
нормалар;
-истещсалат аваданлыгларына олан тящлцкясизлик тялябляри;
-истещсалат просесляриня олан тящлцкясизлик тялябляри;
-истещсалатда ишляйянлярин мцщафизя васитяляриня олан
тялябляри.
7.1.5 ЯТСС–нын сащя стандартлары дювлят ямяк
тящлцкясизлийи стандартлары сис-теминин тяркиб щиссясидир вя
ашаьыдакылары мцяййянляшдирир:

192
-ЯТСС-нын сащя стандартларынын ишляниб щазырланмасы, разы-
лашдырылмасы вя тясдиг едилмяси гайдаларыны вя хцсусиййятлярини,
техники тапшырыгларда тящлцкясизлик тялябляринин ифадя гайдасыны;
-тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин тяснифаты вя йа
сийащысы;
-ишчиляря тящлцкясиз иш цсулларынын юйрядилмяси гайдаларыны;
-истещсалат аваданлыгларына олан тящлцкясизлик тяляблярини;
-истещсалат просесляриня олан тящлцкясизлик тяляблярини;
-истещсалатда ишляйянлярин мцщафизя васитяляриня олан тяляб-
лярини;
-ямяйин тящлцкясизлийинин гиймятляндирилмяси цсулларыны.
7.1.6 Мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря стандартлары
ЯТСС-нын тяркиб щиссясидир вя ашаьыдакылары мцяййянляшдирир:
-мцяссисянин конструктор вя техноложи сянядляриня
тящлцкясизлик тялябляринин йазылмасы гайдасы;
-мцяссисянин конструктор вя техноложи сянядляриндя
тящлцкясизлик тялябляринин там шякилдя ифадясиня норма – нязарят
вя експертизанын апарылмасы гайдасы;
-ямяк тящлцкясизлийинин гиймятляндирилмясинин гайда вя
цсуллары.
7.1.7 Стандартлашдырманын цмуми методик ясаслары дювлят
стандартларында, ГОСТ 10-85 «ДСС. Цмуми мцддяалар»;
ГОСТ 12-85 «ДСС. Стандартларын ишляниб щазырланмасынын
гайдасы». ГОСТ 14-85 «ДСС Техники шяртлярин гейдя алынмасы,
разылашдырылмасы вя тясдиг едилмяси гайдасы», ГОСТ 1585 «ДСС»
стандартларын тяртиб олунмасына, мязмунуна ифадясиня олан
тялябляр верилир. Бурада стандартлашманын мягсядлляри, вязифяляри,
стандартлашдырма обйектляри эюстярилмякля, онлара тягдим
олунан тялябляр ифадя олунур. Бу сяняддя стандартларын
категорийалары, ишляниб щазырланмасынын ващид гайдасы, тясдиг,
рясмиляшдирмя, гейдя алынма, няшр етмя гайдалары, щямчинин
стандартларын тяртиб олунмасына, мязмунуна, ифадясиня олан
тялябляр мцяййянляшдирилир.
7.1.8 Ямяйин мцщафизяси сащясиндя стандартлашдырманын
ясас мягсяди вя вязифяси ашаьыдакылардыр:

193
-ишляйянлярин ямяйинин тящлцкясизлийини вя ящалинин саьлам-
лыьыны тямин едян тяляблярин мцяййянляшдирилмяси;
-йаньын вя партлайыш тящлцкясизлийинин тямини цзря
тядбирлярин мцяййянляшдирилмяси;
-ямяк тящлцкясизлийинин тямини цзря ишлярин тяшкилинин ващид
тялябляринин мцяййянляшдирилмяси.
7.1.9 Ямяк тящлцкясизлийи цзря дювлят, сащя вя мцяссися
стандартларынын ишляниб щазырланмасы вя тятбиги, стандартларда вя
техники шяртлярдя тящлцкясизлик тялябляринин ишляниб щазырланмасы
ГОСТ 119-85 «ДСС Дювлят вя сащя стандартларынын дювлят
гейдиййатынын апарылмасы гайдасы»; ГОСТ 120-85 «ДСС Стан-
дартлаырн тятбиг едилмяси гайдасы» тялябляриня уйьун
апарылмалыдыр.
-мцяссисялярин ямяк тящлцкясизлийи цзря стандартларынын
ишляниб щазырланмасына аид тювсийяляря;
-стандартларын лайищяляринин вя техники шяртляринин
Щямкарлар Ииттифагы органлары иля разылашдырылмасы гайдасы
щаггында методик эюстяришляря (ПД 50-111-81);
-стандартларын вя техники шяртлярин лайищяляриндя тящлцкя-
сизлик тялябляринин експертизасынын кечирилмяси цзря методик
эюстяришляря;
-ямяк тящлцкясизлийи стандартлары системи стандартларынын
халг тясяррцфаты сащяляриндя тятбиги цзря методик эюстяришляря;
-ямяк тящлцкясизлийи стандартлары системи стандартларынын
тятбигиня вя онлара риайят едилмясиня дювлят нязаряти цзря
методик эюстяришляря;
7.1.10 Республика Нефт сянайесиндя ямяйин тящлцкясизлийи
стандартларынын ишляниб щазырланмасына вя тятбигиня тяшкилаты-
методик рящбярлийи елми-тядгигат вя лайищя институтлары едирляр.

7.2. ЯМЯК ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИ СТАНДАРТЛАРЫНЫН


ИШЛЯНИБ ЩАЗЫРЛАНМАСЫ

194
7.2.1 Ямяйин тящлцкясизлийи стандартларыны ишляйиб
щазырламагда мягсяд ямяк тящлцкясизлийи мясяляляри цзря
норматив сянядлярин сявиййясини галдырмаг, онларын мязмунуну
дювлят стандартлашдырма системи тялябляриня (даща дягиг
терминляр, дягиг метроложи тялябляр, тякрарларын олмамасы,
мцяййянляшдирилмиш юлчцляря вя кямиййятляря дягиг нязарят
цсуллары, фяалиййят цчцн дцзэцн эюстяришляр) йахынлашдырмагдыр.
7.2.2 Ямяк тящлцкясизлийинин дювлят вя сащя стандартлары
тящлцкясизлик техникасы цзря сащялярарасы гайдалар вя тялиматлара,
дювлят стандартларына, санитарийа нормаларына, республика ямяк
ганунвериъилийиня, ямяк ганунлары кодексляриня вя диэяр
ганунвериъилик актларына, нязарят органларынын, Щямкарлар
Иттифаглары комитяляринин гярарларына ясасян ишляниб щазырланыр.
7.2.3 Ямяк тящлцкясизлийи стандартлары дювлят
стандартларынын ГОСТ 1.0-85 «Цмуми мцддяалар»; ГОСТ 1.2-
85 «ГСС. Стандартларын ишляниб щазырланмасы гайдасы»; ГОСТ
1.5.-85 «ГСС Стандартларын гурулушуна, тяртибаты вя мязмунуна
олан тялябляр»-иня уйьун олараг ишляниб щазырланыр.
7.2.4. Ямяк тящлцкясизлийинин дювлят вя сащя
стандартларынын лайищялярини стандартлашдырма цзря баш вя база
тяшкилатлары, елми-тядгигат, лайищя-конструктор, лайищя-техноложи
вя диэяр тяшкилатлар, апарыъы мцяссисялярин ямяк тящлцкясизлийи
стандартларынын планларына мцвафиг олараг ишляйиб щазылайыр.
7.2.5 Ямяк тящлцкясизлийинин сащя стандартлары, Щямкарлар
Иттифаглары комитяляри иля, лазым эялдикдя, нязарят органлары иля вя
диэяр аидийятли тяшкилатларла разылашдырылыб ГОСТ 1.26-77 вя ПД
50-111-81-я мцвафиг сурятдя тясдиг едилир.
7.2.6 Ямяк тящлцкясизлийи стандартларынын ишляниб щазырлан-
масына тяшкилати-методик рящбярлийи бирлийин, баш метрологу едир.
7.2.7 Ямяйин тящлцкясизлийи стандартларынын ишляниб щазыр-
ланмасында елми-техники вя тяшкилати-методик рящбярлийи стан-
дартлашдырма сащяси цзря баш вя база тяшкилатлары щяйата кечирир.
7.2.8 Стандартларда тящлцкясизлик вя истещсалат санитарийасы
тялябляринин дцзэцн вя там шякилдя ифадя олунмасына эюря

195
мясулиййяти стандартлары ишляйиб щазылайан, тясдигя верян вя
тясдиг едян тяшкилатлар дашыйыр.
7.2.9 Мцяссисялярин ямяк тящлцкясизлийи цзря стандартлары
мцяссисялярин стандартлашдырма планына уйьун ишляниб щазырланыр.
7.2.10 Мцяссисялярин ямяк тящлцкясизлийи стандартларыны,
стандартлашдырма обйектляриндян асылы олараг, мцяссисянин
мцвафиг хидмятляри вя шюбяляри ишляйиб щазырлайыр.
7.2.11 Мцяссисянин ямяк тящлцкясизлийи стандартларынын
ишляниб щазырланмасына методик рящбярлийи мцяссисянин
стандартлашдырма, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятляри едир.
7.2.12 Мцяссисянин ямяк тящлцкясизлийи стандартларыны
мцяссисянин рящбярлийи Щямкарлар Иттфагы комитяси иля разылашдырыр
вя тясдиг едир.
7.2.13 Мцяссисянин ямяк тящлцкясизлийи стандартларында
тящлцкясизлик тялябляринин дцзэцнлцйцня вя там шякилдя ифадя
олунмасына стандартлары ишляйиб щазырлайан вя тясдиг едян шяхсляр
ъавабдещдирляр.
7.2.14 Сащя стандартлары вя мцяссисялярин ямяк тящлцкясиз-
лийи стандартлары мцвафиг сурятдя Нефт Ширкятинин вя мцяссисянин
ямрляри, сярянъамлары иля гцввяйя минир.

7.3. ЯМЯК ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИ СТАНДАРТЛАРЫНЫН


ТЯТБИГИ
7.3.1 ЯТС системинин ГОСТ 1.20-85 «ДСС» ЯТС
стандартларынын тятбиги цзря методик эюстяришляр»ин тялябляриня
уйьун тятбиги вя гцввяйя минмяси тяшкилати-техники тядбирляр
планлары ясасында щазырланыр вя мцяййян мцддятя щяйата
кечирилир.
7.3.2 ЯТС системинин сащяляря тятбигиня тяшкилати- методик
рящбярлийи бирлийин, трестин баш метрологлары вя йа
стандартлашдырма цзря мцтяхяссисляри, ямяк мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмяти едир.
7.3.3 Мцяссисядя ЯТСС-ин тятбигиндя тяшкилати ишляр цзря
цмуми рящбярлийи мцяссисянин рящбярляри едир.

196
7.3.4 Мцяссисядя ЯТСС-нин тятбигиня тяшкилати- методик
рящбярлийи стандартлашдырма, ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмятляри едирляр.

8. ИШЧИЛЯРИН ФЯРДИ МЦЩАФИЗЯ ВАСИТЯЛЯРИ ИЛЯ


ТЯМИН ЕДИЛМЯСИ ГАЙДАСЫ

8.1. Цмуми мцддяалар

8.1.1 Зярярли ямяк шяраити олан ишлярдя, щямчинин хцсуси тем-


ператур шяраитиндя апарылан вя йа бядянин чирклянмяси иля ялагя-
дар ишлярдя чалышан фящляляря вя гуллугчулара Азярбайъан Респуб-
ликасынын Ямяк Мяъяллясиня вя нормайа ясасян пулсуз хцсуси эе-
йим, хцсуси айаггабылар вя диэяр фярди мцщафизя васитяляри верилир.
8.1.2 Фярди мцщафизя васитяляринин верилмясиндя ясас
мягсяд ишчиляри тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин вя ятраф
мцщитин тясириндян горумаг вя йа щямин амиллярин тясирини
азалтмагдыр.
8.1.3 Зярярли вя тящлцкяли истещсалат амилляринин арадан
галдырылмасы машын вя аваданлыгларын, платформаларын, цзян вя
йарымдалма газма гурьуларынын, естакадаларын конструктив
щялли йолу иля, истещсалат технолоэийасынын вя йа коллектив мцща-
физя васитяляринин тятбиги иля мцмкцн олмадыгы щалларда, фярди
мцщафизя васитяляриндян истифадя олунур.
8.1.4 Хцсуси эейимя, хцсуси айаггабылара вя диэяр фярди
мцщафизя васитяляриня сифариш тяртиб едилдикдя вя ишчиляря верилдик-
дя «Нефт вя газ сянайеси мцяссисяляринин ишчиляриня пулсуз хцсуси
эейимин, хцсуси айаггабыларын вя диэяр фярди мцщафизя васитяляри-
нин верилмяси цзря нцмуняви сащя нормалары» рящбяр
тутулмалыдыр.
Нцмуняви сащя нормаларында, мцяссисялярин идаряетмя
табелийиндян асылы олмайараг, ишчиляря хцсуси эейимин, хцсуси
айаггабыларын вя диэяр фярди мцщафизя васитяляринин верилмяси
нязярдя тутулур, йяни машынгайырма вя метал емалы истещсалынын,

197
мянзил-коммунал тясяррцфатынын, автомобил няглиййаты
идарясинин нцмуняви сащя нормалары нефт сянайеси мцяссисяляриня
вя тяшкилатларына ейни дяряъядя аиддир.
8.1.5 Сойуг щава шяраитиндян мцщафизя васитяси кими фящля
вя гуллугчулара, пешя вя вязифяляриндян асылы олараг, исти хцсуси
эейимин вя хцсусиаййаггабыларын верилмяси сащя нцмуняви
нормаларында нязярдя тутулмуш «Халг тясяррцфатынын бцтцн
сащяляри цчцн ващид нормалара ясасян, иглим шяраитиндян асылы
олараг, фящляляря вя гуллугчулара исти хцсуси эейимин вя
айаггабыларын пулсуз верилмяси» нормаларына уйьун апарылыр.
8.1.6 Мцщафизя кямяри, диелектрик галош вя ялъяк, диелектрик
резин дюшямя, горуйуъу ейнякляр вя цз юртцкляри , респиратор,
ялейщгаз, горуйуъу шлем, дирсяклик, антифон, тыхаъ, сясдян
мцщафизя шлемляри, ишыг филтрляри, титряйишдян мцщафизя ялъяк-ляри
кими фярди мцщафизя васитяляри хцсуси нормаларда
эюстярилмяйибся, лакин гайдаларда, нормаларда, тялиматларда
онлардан иштифадя етмяк нязярдя тутулмушса, фящля вя
гуллугчулара (онларын эюрдцкляри ишлярин хцсусиййятиндян вя
шяраитиндян асылы олараг) вериля биляр.
8.1.7 Фящля вя гуллугчуларын хцсуси эейим, хцсуси айаггабы
вя диэяр фярди мцщафизя васитяляри иля тямини цзря бцтцн суаллар
«Фящля вя гуллугчуларын хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя диэяр
мцщафизя васитяляри иля тяминаты гайдасы щаггында» тялимата
ясасян щялл едилмялидир.
8.1.8 Эюстярилян тялимата уйьун олараг, айры-айры щалларда
мцяссися рящбярляри, Щямкарлар Иттифагы Комитяси иля
разылашдырылараг, мцяййян хцсуси эейимин вя хцсуси
айаггабыларын нювлярини онлара уйьун олан диэяр нювлярля явяз
едя билярляр.
8.1.9 Хцсуси эейим, хцсусиаййаггабы вя диэяр фярди мцща-
физя васитяляринин пулсуз верилмяси цзря гуввядя олан нцмуняви
сащя нормаларына айры-айры ялавяляр вя дяйишикликляр етмяк олар.
8.1.10 Мцяссися мцдириййяти Щямкарлар Иттифагы Комитяси
иля бирликдя бу вя йа диэяр нцмуняви сащя нормаларына
дяйишикликлярин вя ялавялярин дахил едилмясини йухары органлардан

198
(бирликлярдян, идарялярдян) хащиш едя биляр. Хащишя ашаьы-дакы
материаллар ялавя едилмялидир:
-истещсалатын, техноложи просеслярин, ишлярин вя ямяк
шяраитинин гыса характеристикасы;
-санитар-епидемиоложи хидмят тяряфиндян ямяк шяраитинин
санитар-эиэийеник бахымдан гиймятляндирилмяси;
-истещсалатда, сехлярдя, сащялярдя пешя цзря чалышан ишчилярин
сайы щаггында мялумат;
Щямкарлар Иттифагы комитясинин ямяк цзря техники мц-
фяттишинин гярары.
8.1.11 Бирлик Щямкарлар Иттифагы Комитяляри иля бирликдя
мцяссисялярин материалларыны мцзакиря едир вя цмумиляшдиряряк
фярди мцщафизя васитяляринин сащя норматив сянядляринин ишляниб
щазырланмасы цзря баш идарясиня тягдим едир.

8.2. ИШЧИЛЯРИН ФЯРДИ МЦЩАФИЗЯ ВАСИТЯЛЯРИ ИЛЯ


ТЯМИН ОЛУНМАСЫНЫН ТЯШКИЛИ

8.2.1 Нефт Ширкятинин тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин


мцщафизяси хидмяти ашаьыдакы ишляря цмуми рящбярлик едир:
-истещсал олунан фярди мцщафизя васитяляринин истещсалат
шяраитиня, санитар-эиэийеник нормалара вя истещсалат естетикасы
тялябляриня уйьунлуьунун мцяййянляшдирилмясиня;
-техники тяляблярин вя фярди мцщафизя васитяляринин йени
нювляринин йарадылмасы вя тятбиги цзря шяртлярин ишляниб
щазырланмасына;
-хцсуси эейимин, хцсуси айаггабыларын вя диэяр фярди мцщафизя
васитяляринин пулсуз верилмяси нцмуняви сащя нормаларына ялавя вя
дяйишикликляр едилмяси цзря ясасландырылмыш тяклифлярин щазырланмасы;
-методик тювсийялярин, эюстяришлярин, дярсликлярин,
каталогларын ишляниб щазырланмасы;
-фярди мцщафизя васитяляринин дцзэцн верилмясиня,
сахланылмасына вя истифадясиня нязарят.

199
8.2.2 Нефт Ширкятинин маади-техники тяъщизат шюбяси мцясси-
ся вя бирликлярин мадди-техники тяъщизат шюбяляринин фярди мцщафи-
зя васитяляри иля тяминаты вя онлара гуллуг едилмяси мясяляляри цзря
ишлярин координасийасыны щяйата кечирир, мцяссися вя бирликдя хц-
суси эейимин, хцсусиаййагабыларын вя диэяр фярди мцщафизя васитя-
ляринин верилмясиня, гябулуна, дцзэцн сахланылмасына нязарят
едир. Мцяссисялярин хцсуси эейим, хцсуси айаггабылар вя диэяр фяр-
ди мцщаифзя васитяляри иля тямини цзря ишлярин вязиййятини тящлил едир
вя сифаришлярин йериня йетирилмяси цчцн мцвафиг тядбирляр эюрцр.
8.2.3 Мцяссисялярин,идарялярин лазыми фярди мцщафизя васи-
тяляри иля тямин едилмяси вя онларын дцзэцн сахланылмасы цзря
ишлярин тяшкили бирлийин, трестин ряисиня, мцдир мцавинляриндян
бириня щяваля олунур.
8.2.4 Мцяссисялярин хцсуси эейим,хцсусиаййагабы вя диэяр
фярди мцщафизя васитяляриня сифаришляринин вахтында, дцзэцн тяртиб
вя тямин олунмасы, щямчинин онларын гябулуна, сахланылмасына,
ишчиляря верилмясиня, гейдя алынмасына нязарят бирлийин, мадди-
тех-ники тяъщизат шюбясиня, хидмятиня, мцтяхяссисиня вя маади-
техники тяъщизат цзря бирлийин, мцвафиг ряис, мцдир мцавининя
щяваля едилир.
8.2.5 Мцяссисялярин лазыми хцсуси эейим, хцсуси айаггабы
вя диэяр фярди мцщафизя васитяляри иля тямин олунмасына нязарят
бирлийин, идарянин ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти рящбяриня щяваля едилир.
8.2.6 Мцяссися вя идарялярдя ишчилярин мцвафиг фярди
мцщафизя васитяляри иля тямин олунмасы цзря ишляр (щесабланмыш
тялябатын мцяййянляшдирилмяси, сифаришлярин тяртиб олунмасы,
онларын алынмасы, сахланылмасы, тяйинаты цзря верилмяси) мцясси-
сянин, идарянин ряис мцавинляриндян бириня щяваля едилир.
8.2.7 Мцяссисялярдя ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмяти щяр бир пешя вя вязифя цзря мцвафиг нюв лазыми
хцсуси эейимин,хцсуси айаггабыларын вя диэяр фярди мцщафизя
васитяляринин сийащысыны, ишляйянлярин ямяк шяраитини нязяря
алмагла вя мцщафизя васитяляринин дягиг ады, нювц, ГОСТ,

200
техники шяртляри, мцщафизя хассяляри, истифадя мцддяти
эюстярилмякля тяртиб едир вя щяр ил бу сийащыны дягигляшдирир.
Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти сийа-
щыны тяртиб едяркян, нцмуняви сащя нормаларыны, «Мцяссисялярдя
вя нефт сянайеси обйектляриндя чалышан фящля вя гуллугчуларын ясас
пешяляри цзря хцсуси эейимин вя айаггабыларын тялябатынын тяйин
едилмяси вя тятбиги цзря мяслящятляр»и рящбяр тутмалыдыр.
Фярди мцщафизя васитяляринин сийащысыны мцяссисянин баш
мцщяндиси Щямкарлар Иттифагы Комитяси иля разылашдырдыгдан
сонра тясдиг едир, бир нцсхяси мадди-техники тяъщизат шюбясиня вя
мцщасибата эюндярилир, бир нцсхяси ися ишчиляря фярди мцщафизя
васитяляри верян анбарда сахланылыр.
8.2.8 Мцяссисялярдя хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя диэяр
фярди мцщафизя васитяляри алан щяр бир ишчинин адына фярди мцщафизя
васитялярин ШК(шяхси карточка) нюмряли форма цзря шяхси
гейдиййат картасы йазылмалыдыр. Картада мцщафизя васитяляринин
там ады, парчанын вя йа материалын нювц (брезент, памбыг, резин,
дяри вя с.) мцща-физя хассяляри, ГОСТ-у вя йа техники шяртляри,
нювц, бойу, юлчцсц эюстярилмялидир.
Фярди мцщафизя васитяляринин анбар гейдиййаты вя шяхси
гейдиййат карталарынын дцзэцн тяртиб олунмасы мцяссисянин
мцщасибатына щяваля едилир.
8.2.9 Хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя диэяр лазыми фярди
мцщафизя васитяляриня тялябатын мцяййянляшдирилмяси (мцщафизя
васитяляринин тясдиг едилмиш сийащысына вя шяхси гейдиййат
картасына, ишчилярин пешяляри, вязифяляри, сайы нязяря алынмагла)
бюлмя (сех, сащя, шюбя, хидмят) рящбяриня щяваля едилир.
8.2.10 Мцяссисянин мадди-техники тяъщизат шюбяси тясдиг
едилмиш сийащыйа ясасян цмуми щесаблама иля тялябаты
мцяййянляшдирир, хцсуси эейимя, хцсуси айаггабылара вя диэяр
фярди мцщафизя васитяляриня цмуми сифариши тяртиб едир, онун истя-
нилян щяъмдя алынмасыны вя бу васитялярин фящляляря шяхси
карталарына ясасян дцзэцн верилмясини тямин едир.

201
8.2.11 Мцяссисяляр фярди мцщафизя васитяляринин алынмасы
цчцн сифаришляри тяртиб етир вя йухары тяшкилатлара мцяййян едилмиш
гайдада вя мцддятдя эюндярирляр.
Мцяссисяляр юз сифаришляриндя щям киши, щям дя гадын хцсуси
эейиминин вя хцсуси айаггабыларын тялябатыны нязяря алараг,
сайыны, юлчцлярини, бойуну, парчаларын артикулуну вя техники
шяртляринин нюмрялярини эюстярмялидирляр.

8.3. ФЯРДИ МЦЩАФИЗЯ ВАСИТЯЛЯРИНИН


ВЕРИЛМЯСИ ВЯ ОНЛАРА ГУЛЛУГ ЕДИЛМЯСИ
ГАЙДАЛАРЫ.

8.3.1 Ишчиляря верилян хцсуси эейим, хцсуси айаггабылар вя


диэяр фярди мцщафизя васитяляри стандартларын, техники шяртлярин
тялябляриня ъаваб вермялидир.
8.3.2 Бирликлярдя, мцяссисялярдя хцсуси эейим, хцсуси айаг-
габылар вя диэяр фярди мцщафизя васитяляри верилян вя бу васитяляри-
ня уйьунлуьу йохланылан йерляр, бюлмяляр (сащя, салон, вя с.) йа-
радылмалы, вясаитлярин мяркязляшдирилмиш гайдада ишчиляря
верилмяси тяшкил олунмалыдыр.
8.3.3 Мцяссисянин анбарына дахил олан щяр партуйа хцсуси
эейими, хцсуси айаггабылары мцдириййятин вя Щямкарлар Иттифагы
Комитясинин нцмайяндяляриндян ибарят комиссийа гябул ет-
мялидир. Комиссийа гябул олунан хцсуси эейимин вя айаг-
габыларын кейфиййяти вя истифадяйя йарарлыьы щаггында акт тяртиб
едир. Хцсуси эейим, хцсуси айаггабылар вя диэяр фярди мцщафизя
васитяляри стандартларын вя техники шяртлярин тялябляриня ъаваб
вермяли, ямяк шяраитиня, тящлцкясизлик гайдалары тялябляриня
уйьун олмалыдырлар. Яэяр комиссийа хцсуси эейимин вя хцсуси
айаггабыларын кейфиййятсиз олмасыны ашкар едярся, онлары эери
гайтармалыдыр.

202
8.3.4 Мцяссисяляря дахил олан хцсуси эейим вя хцсуси
айаггабы нювляри, тяйинаты, юлчцляри цзря чешидлянмиш щалда, хцсуси
айрылмыш йерлярдя, хцсуси стеллаж-ларда, юлчцляриня, бойуна вя
мцщафизя хассяляриня эюря сахланмалыдыр.
Резиндян щазырланмыш хцсуси эейим вя хцсуси айаггабылар
гаранлыг отагларда, +50-дян +200Ъ гядяр температурда, нисби
рцтубяти 50-70% олмагла, иситмя системляриндян бир метрдян
йухары олмайан мясафядя сахланмалыдыр.
8.3.5 Фящля вя гуллугчулар хцсуси эейими вя хцсуси
айаггабылары аларкян, онларын дцзэцн истифадяси цзря эюстяришлярля
вя гуллуг цзря тяляблярля таныш олмалыдырлар.
8.3.6 Фящля вя гуллугчулара верилян хцсуси эейим вя хцсуси
айаггабылар мцяссисяляря мяхсусдур вя йалныз ишин йериня
йетирилмяси мцддятиня верилир.
Ишдян сонра хцсуси эейими вя хцсуси айаггабылары мцяссися-
дян кянара чыхармаг гадаьандыр. Мцяссисяляр онларын сахланыл-
масы цчцн хцсуси отагларла (палтар сахланылан йер) тяъщиз олун-
малыдырлар.
Мцяссисядя мцяййян сябябляря эюря хцсуси эейим вя хцсуси
айаггабыларын сахланма йерляри тяшкил олунмайыбса, фярди
мцщафизя васитяляри фящлялярин вя гуллугчуларын юзцндя галыр вя
бу коллектив мцгавилядя гейд олунур.
8.3.7 Мцяссисянин мцдириййяти ашаьыдакылары тямин
етмялидир:
- респираторларын, ялейщгазларын, горуйуъу ейняклярин,
мцщафизя кямярляринин вя с. фярди мцщафизя васитяляринин
ёнормалара вя истифадя мцддятляриня уйьун олараг, вахтында
йохланылмасыны вя сынагдан кечирилмясини;
-йарарсыз мцщафизя васитяляринин, онларын щиссяляринин вя
деталларынын вахтында дяйишдирилмясини;
-хцсуси эейимин вя хцсуси айаггабыларын вахтында
йуйулмасыны, тямизлянмясини, тямирини, зярярсизляшдирилмясини,
дезинфексийанысыны .
8.3.8 Фящля вя гуллугчуларын анбара гайтардыглары хцсуси
эейим вя хцсу-сиайаггабылар санитарийа вя кимйяви тямизлянмяйя

203
верилмяли, тямир олунмалы вя юз тяйинаты цзря истифадя олунмАлы-
дырлар. Истифадяйя йарарсыз хцсуси эейим вя хцсуси айаггабылар си-
йащыдан силинмяли вя йа башга мягсядляр цчцн истифадя олунмА-
лыдыр.
8.3.9 Истифадя олунмуш хцсуси эейим вя хцсуси айаггабылар
анъаг йуйулдугдан (кимйяви тямизлямядян), дезинфексийа вя тя-
мир едилдикдян сонра фящля вя гуллугчулара вериля биляр. Бу щалда
онларын истифадя мцддятини мцдириййятин вя Щямкарлар Иттифагы
Комитясинин нцмайяндяляриндян ибарят комиссийа мцяййянляш-
дирир.
8.3.10 Мцяййян иш нювляри цчцн верилян хцсуси эейим вя
хцсуси айаггабылар мцяййян иш йерляриндя инвентар кими
сахланылмалы вя нювбядян- нювбяйя тящвил верилмялидир. Онларын
сахланылмасы цчцн мясулиййяти щямин сащянин иш рящбяри дашыйыр.
8.3.11 Ишчилярдян асылы олмайан сябябляря эюря истифадя мцддяти
тамамлананадяк йарарсыз щала дцшмцш хцсуси эейимляри вя хцсуси
айаггабылары мцяссися тямир етмяли, Щямкарлар Иттифагы Ко-
митясинин нцмайяндясинин иштиракы иля акт тяртиб едиб, онлары дяйиш-
дирмялидир.
8.3.12 Гцввядя олан нормалар цзря нязярдя тутулмуш
хцсуси эейим вя хцсуси айаггабылар фящля вя гуллугчулара тямиз
вя йарарлы вязиййятдя верилмялидир. Истифадя просесиндя онлар
йохланылмалы, йуйулмалы, тямизлянмяли, дезинфексийа (дегазасийа,
дезактивасийа) олунмалы вя тямир едилмялидирляр. Истифадяйя
йарарсыз хцсуси эейиминин верилмяси гадаьандыр.
8.3.13 Хцсуси эейимин профилактик тямизлянмяси заманы онла-
рын мцщафизя хассяляри сахланылмалыдыр (суйа, ода, туршуйа вя гяляви
маддяляря давамлылыьыны вя с.). Яэяр бу хассяляр горунмайыбса
вя йа азалыбса, онлар бярпа олунмайанадяк фящляляря верилмямя-
лидир.
8.3.14 Хцсуси эейимин вя хцсуси айаггабыларын лазыми нюв
профилактик тямизлянмяси мцяссисянин щесабына, Щямкарлар
Иттифагы Комитяси вя йерли санитарийа-епидемиоложи нязарят
органлары иля разылашдырылмагла, тяйин олунмуш мцддят ярзиндя,
мцдириййят тяряфиндян апарылмалыдыр.

204
8.3.15 Хцсуси эейимин вя хцсуси айаггабыларын йуйулмасы
(кимйяви) вя тямири фящля вя гуллугчуларын истиращят етдийи вахт,
йяни нювбядян сонра вя йа истиращят эцнц апарылмалыдыр.
8.3.16 Хцсуси эейимя вя хцсуси айаггабылара гуллуг
(йуйулма, кимйяви тямизлямя, тозсузлашдырылма вя тямир)
билаваситя мцяссисядя вя йа йерли мяишят хидмяти комбинатларында
мцгавиля йолу иля апарылмалыдыр.

9. ИСТЕЩСАЛАТДА БАШ ВЕРЯН БЯДБЯХТ


ЩАДИСЯЛЯРИН ТЯЩГИГИ ВЯ УЧОТА АЛЫНМАСЫ

ГАЙДАЛАРЫ

Бу гайдалар «Азярбайъан Республикасы Ямяк


Мяъяллясинин тясдиг едилмяси, гцввяйя минмяси вя бунунла баьлы
щцгуги тянзимлямя мясяляляри щаггында» «Азярбайъан
Республикасы Ганунунун тятбиг едилмяси барядя» Азярбайъан
Республикасы Президентинин 1999-ъу ил 15 апрел тарихли 122
нюмряли Фярманынын иърасы олараг, Азярбайъан Республикасы
Ямяк Мяъяллясинин 217-ъи маддясиня ясасян Азярбайъан
Республикасы яразисиндя истещсалатда баш верян бядбяхт
щадисялярин тящгиг едилмясинин вя учота алынмасынын ващид
гайдасыны мцяййян едир.

205
9.1. ЦМУМИ ГАЙДАЛАР

9.1.1. Бу Гайдалар – ганунвериъиликля мцяййян едилмиш


гайдада Азярбайъан Республикасынын мцвафиг щакимиййят ор-
ганларынын, физики вя щцгуги шяхслярин тясис етдикляри мцлкиййят вя
тяшкилати-щцгуги формасындан асылы олмайараг, республиканын
яразисиндя йерляшян бцтцн мцяссисялярдя, идарялярдя, тяшкилатларда
(бундан сонра – мцяссисяляр), еляъя дя мцяссися йарадылмадан
ишчилярля ямяк мцгавиляси баьланмыш иш йерляриндя, щямчинин
онун щцдудларындан кянарда фяалиййят эюстярян Азярбайъан
Республикасынын сяфирликляриндя, консуллугларында, бейнялхалг
сураларда Азярбайъан Республикасынын байраьы алтында цзян
эямилярдя, шелф гурьуларында вя диэяр иш йерляриндя тятбиг едилир вя
щямчинин ишяэютцрянин хаммалындан (материалларындан), истещсал
васитяляриндян истифадя етмякля ямяк функсийасыны евиндя йериня
йетирян ишчиляря шамил олунур.
Бу Гайдалар Азярбайъан Республикасынын хариъи
дювлятляр-ля, бейнялхалг тяшкилатларла баьладыьы мцгавилядя башга
щал нязярдя тутулмадыгда, мцвафиг хариъи дювлятлярин физики вя
щцгуги шяхслярин, бейнялхалг тяшкилатларын, еляъя дя вятяндашлыьы
олмайан шяхслярин Азярбайъан Республикасында тясис етдикляри вя
ганунвериъиликдя нязярдя тутулмуш гайдада дювлят гейдиййатына
алыныб, фяалиййят эюстярян иш йерляриндя щеч бир шярт гойулмадан
тятбиг едилир.
Бу Гайдалар дювлят гуллугчуларына, щабеля прокурорлуг,
полис вя диэяр щцгуг мцщафизя органларынын гуллугчуларына,
онларын щцгуги статусуну тянзимляйян норматив щцгуги актларла
мцяййян олунмуш хцсусиййятляр нязяря алынмагла (яэяр
эюстярилян актларла щямин гуллугчуларын ямяк, сосиал вя игтисади
щцгуглары бцтюв-лцкля ящатя олунмайыбса), истещсалат тяърцбяси
кечян тялябя вя шаэирдляря, мцяссисялярдя ишя ъялб едилян щярби
гуллугчулара, мящкямя щюкмляринин иърасы йерляриндя ишляйян

206
мящкумлара, тябии фялакятин нятиъяляринин арадан галдырылмасына,
щабеля щярби вя фювгяладя вязиййят режиминдя ишлярин эюрцлмясиня
ъялб едилян шяхсляря шамил едилир.
Бу Гайдалар ашаьыдакы шяхсляря шамил едилмир:
1. щярби гуллугчулара (мцяссисялярдя ишя ъялб едилян щярби
гуллугчулар истисна едилмякля);
2. мящкямя щакимляриня;
3. Азярбайъан Республикасы Милли Мяълисинин
депутатларына вя бялядиййяляря сечилмиш шяхсляря;
4. хариъи юлкянин щцгуги шяхси иля щямин юлкядя ямяк
мцгавиляси баьлайыб ямяк функсийасыны Азярбайъан Республика-
сында фяалиййят эюстярян мцяссисядя (филиалда, нцмайяндяликдя)
йериня йетирян яънябиляря;
5. подрат, тапшырыг, комисйон, мцяллифлик вя башга мцлки-
щцгуги мцгавиляляр цзря ишляри йериня йетирян шяхсляря.
9.1.2 Ишчилярин сящщятинин позулмасы ашаьыдакы щалларда
тящгиг едилмялидир:
-ямяк вязифялярини йериня йетиряркян, езамиййят заманы,
щямчинин мцди-риййятин тапшырыьы олмадан беля мцяссисянин
мянафейи цчцн щяр щансы фяалиййят эюстяряркян;
-мцяссисяйя мяхсус вя мцяссисянин мцгавиляси (сифариши)
асасында кянар тяшкилатлардан верилмиш няглиййатда ишя эедяркян
вя йа ишдян гайыдаркян;
-мцяссисянин яразисиндя вя йа башга иш йериндя, иш вахты
мцяййян едилмиш фасиляляр дя дахил олмагла, ишчи ишя башламаздан
яввялки вя йа иши гуртарыб мцяссисядян чыхан вахт ярзиндя;
-кечирилдийи йердян асылы олмайараг, мцяссися тяряфиндян
имяъилик тядбирляри кечирилдийи мцддятдя;
-ганунвериъиликдя нязярдя тутулмуш щалларда вя гайдада
ишчи дювлят вя иътимаи вязифялярин йериня йетирилмясиня ъялб едилдийи
мцддятдя;
-истещсалат аваданлыгларында вя обйектляриндя гяза
заманы;
-нювбя истиращятиндя олан ишчиляр (бялядчи, бригада ишчиси,
нювбядя олан сцрцъц, дяниз, чай вя щава няглиййатларынын щеййя-

207
тинин цзвляри, нювбя, експедисийа цсулу иля ишляйянляр вя башгалары)
нювбя (вахта) чякилян яразидя олдуглары вахт;
-ишчиляр хидмят обйектляринин яразисындя щярякят етмякля
(иш вахты иътимаи няглиййатда, йахуд пийада эедяркян, щямчинин
ишяэютцрянин тапшырыьыны йериня йетиряркян фяалиййят эюстярдикляри
мцддятдя;
-ишяэютцрянин йазылы сярянъамына ясасян, ямяк вязифялярини
шяхси миник машынында йериня йетирдийи вахт;
-ямяк вязифялярини йериня йетиряркян ишчийя башга шяхс
тяряфиндян бядян хясарятляри йетирилдикдя, йахуд о юлдцрцлдцкдя;
-ямяк вязифялярини йериня йетиряркян иткин дцшмяляр, зядя-
лянмяляр, пешя хястяликляри вя зящярлянмяляр, истивурмалар, йан-
малар, донмалар, суда боьулмалар, илдырым вурмалар, щейван вя
щяшяратларла тямас нятиъясиндя дяймиш зядялянмяляр, щямчинин тябии
фялакятляр (зялзяляляр, сцрцшмяляр, дашгынлар, гасырьалар вя с.) за-
маны.
9.1.3. Истещсалатда бядбяхт щадися нятиъясиндя ишчиляря
вурулмуш хясарят – ямяк вязифялярини йериня йетиряркян ишчинин
бядян цзвляринин, тохумаларынын зядялянмяси иля саьламлыьынын
гяфлятян вя кяскин позулмасы щалыдыр.
Истещсалатда бядбяхт щадися нятиъясиндя ишчиляря вурулмуш
хясарятлярин (зядялярин) аьырлыг дяряъялярини вя йахуд юлцмцн
башвермя сябяблярини мцяййян етмяк мягсяди иля тящгигат
комиссийасынын сядри аидиййятли мцалиъя-тибб идарясиня вя йа
мящкямя-тибб експертизасына бу барядя ряй вермяляри цчцн
рясми олараг мцраъият едя биляр.
9.1.4. Истещсалатда бядбяхт щадисяляр тящгиг едиляркян
ашаьыдакы щаллар мцяййян едилдикдя, щадися истещсалатда баш
вермиш бядбяхт щадися кими рясмиляшдирилмир вя усота алынмыр:
-тябии юлцм, юзцня гясд, интищар щадисяляри, щямчинин ъина-
йят тюрядиляркян (тябии юлцм факты мящкямя-тибб експертизасынын
ряйи иля, юзцня гясд, интищар вя ъинайят фактлары ися щцгуг
мцщафизя органлары тяряфиндян тясдиг едилмялидир), шяхси мяг-
сядляри цчцн щяр щансы ишля мяшьул оларкян, дяниз истещсалат
обйектляриндя чимяркян, балыг овлайаркян (яэяр бу ямяк

208
фяалиййяти иля баьлы дейился), ишчилярин юз тяшяббцсляри иля нащар
фасиляляриндя вя йа ишдян сонра идман тядбирляри кечиряркян
ишчилярин хясарят алмасы вя йа юлцмц;
-техники спиртлярин, ароматик, наркотик вя диэяр бу ъцр
маддялярин истещсалат просесиндя истифадяси иля баьлы олмайан
алкогол зящярлянмяси вя онунла баьлы цряк дайанмасы, инсулт,
асфиксийа, щярякятлярин координасийасынын позулмасы вя фикрин
думанланмасы сябябляриндян баш вермиш бядбяхт щадисяляр.
9.1.5. Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадися иля ялагядар
ъинайят иши галдырыларса, лакин сонрадан ъинайят щадисяси вя йа
тяркиби сцбута йетирилмядийи, йахуд олмадыьы сябябдян хитам
верилярся вя йа мящкямя щямин иш цзря бяраят щюкмц чыхарарса,
щямин бядбяхт щадисянин тящгигаты апарылмалыдыр.
Ишяэютцрян вя йа зярярчякян (онун вякили вя йа мараьыны
горуйан шяхс) тящгигат комиссийасынын гярары иля разылашмадыгда,
Дювлят Ямяк Мцфяттишлийинин рящбярлийиня вя йа мящкямяйя
мцраъият едя биляр.
9.1.6. Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадися щаггында
зяряр-чякян, йахуд щадисянин шащидляри дярщал ишяэютцряня
(мцяссисянин вязифяли шяхсляриня) мялумат вермялидир. Ишяэютцрян
(мцяссисянин вязифяли шяхсляри)зярярчякяня илк тибби йардым
эюстярилмясини, онун тибби санитар щиссясиня вя йа диэяр мцалиъя
идарясиня чатдырылмасыны тяшкил етмяйя, щадися баш вермиш иш
йериндяки шяраити вя аваданлыгларын вязиййятини щадисянин баш
вердийи анда олдуьу кими сахламаьа (яэяр щямин шяраит вя
вязиййят ятрафдакы ишчилярин щяйаты вя сящщяти цчцн тящлцкя
тюрятмирся, гязайа сябяб олмурса) борълудур.
9.1.7. Ишяэютцрян истещсалатда баш верян бядбяхт
щадисялярин аьырлыг дяряъясиндян асылы олмайараг, щадисянин
тящгигатынын апарылмасы цчцн дярщал щямин щадися баш верян
эцнц бюлэя цзря Дювлят Ямяк Мцфяттишлийиня (вя йа бирбаша
Дювлят Ямяк Мцфяттишлийинин мяркязи апаратына), Дювлят
Сянайедя Ишлярин Тящлцкясиз Эюрцлмясиня Нязарят вя Дювлят
Даьмядянтехнязарят Комитясиня (бядбяхт щадися Комитянин
нязаряти алтында олан обйектдя гяза нятиъясиндя баш вермишся)

209
мялумат вермяйя борълудур. Ейни заманда йухары мяркязи иъра
щакимиййяти органына вя Республика Щямкарлар Иттифагы
Конфедерасийасына (яэяр ишчиляр бу щямкарлар тяшкилатынын
цзвцляридирлярся) мялумат верилмялидир. Мялумат телефон, йахуд
телеграфла бу Гайдаларда эюстярилян 15-ъи ялавяйя уйьун верилир
(ялавя 15).
Тибби-санитар щиссяси, сящиййя мянтягяси, поликлиника, хяс-
тяхана, тяъили йардым вя диэяр тибби идаряляри онлара тибби йардым
цчцн мцраъият едян истещсалатда хясарят алмыш ишчиляр (о
ъцмлядян езамиййятдя оланлар) барядя Дювлят Ямяк
Мцфяттишлийиня мялумат вермялдириляр.
9.1.8. Итещсалатда бядбяхт щадисялярин тящгигатынын
вахтында апарылмасына мцвафиг шяраитин йарадылмасына, ИЗ
формалы актын дцзэцн тяртиб едилмясиня, бядбяхт щадисянин
башвермя сябябляринин арадан галдырылмасы цзря тядбирлярин
йериня йетирилмясиня ишяэютцрян ъавабдещдир.
Бядбяхт щадисяляри тюрядян сябяблярин арадан галдырылмасы
цзря нязярдя тутулмуш тядбирлярин йериня йетирилмясиня нязаряти
Дювлят Ямяк Мцфяттишлийи щяйата кечирир.
9.1.9. Бядбяхт щадисянин тящгиг едилмясиня ясас
ишяэютцрянин, зярярчякянин, мятбуат васитяляринин, щцгуг
мцщафизя органларынын, тибб мцяссисяляринин, респуб-ликада
фяалиййят эюстярян ямяйин мцщафизясиня нязарят органларынын вя
Щямкар-лар Иттифаглары тяшкилатларынын бядбяхт щадисянин баш
вермяси щаггында йазылы вя йахуд шифащи мялуматы ола биляр. Бу
щалда мялумат арашдырылыр вя лазыми щалларда бядбяхт щадисянин
тящгигатынын апарылмасы цчцн комиссийа йарадылыр.

9.2. ИСТЕЩСАЛАТДА БАШ ВЕРЯН БЯДБЯХТ


ЩАДИСЯЛЯРИН ТЯЩГИГИ ВЯ УЧОТА АЛЫНМАСЫ

210
9.2.1. Аьырлыг дяряъясиндян асылы олмайараг бцтцн нюв
хясарятляр, бир няфярин щялак олмасы вя груп щалында баш вермиш
бядбяхт щадисялярин тящгигаты Дювлят Ямяк Мцфяттишлийи
ряисинин(вя йахуд онун тапшырыьы иля бюлэя цзря Дювлят Ямяк
Мцфяттишлийинин) ямри иля йарадылмыш комиссийа тяряфиндян
апарылыр.
Ики-дюрд ишчинин юлцмц вя аьыр нятиъяли (беш вя даща артыг
ишчинин щялак олдуьу) бядбяхт щадисялярин (гязаларын) тящгигаты
Азярбайъан Республикасы Ямяк вя Ящалинин сосиал мцдафияси
назиринин ямри иля йарадылан комиссийа тяряфиндян апарылыр.
9.2.2. Хясарятля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин
тящгигатыны апармаг цчцн тяркиби: сядр – Дювлят Ямяк
Мцфяттишлийинин вязифяли шяхсляриндян, цзвляр – ишяэютцрянин вя
мцяссисянин Щямкарлар Иттифагы Комитясинин нцмайяндяляриндян
ибарят тящгигат комиссийасы йарадылыр.
Груп щалында хясарятля вя йа бир няфяр ишчинин юлцмц иля
нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигатыны апармаг цчцн
тяркиби: сядр – Дювлят Ямяк Мцфяттишлийинин вязифяли шяхсляри,
цзвляр – сащя Щямкарлар Иттифагы Комитясинин, мцяссисянин вя йа
онун табелийи цзря йухары органынын (яэяр варса) нцмайяндяля-
риндян ибарят тящгигат комиссийасы йарадылыр.
Ики-дюрд ишчинин юлцмц вя йа ялащиддя аьыр нятиъяли
бядбяхт щадисялярин (гязанын) тящгигатыны апармаг цчцн тяркиби:
сядр – Дювлят Ямяк Мцфяттишлийинин вязифяли шяхсляриндян (рящбяр
ишчияриндян), цзвляр – сащя Щямкарлар Иттифагы Комитясинин
(Азярбайъан Щямкарлар Иттифагы Конфедерасийасынын),
мцяссисянин вя йа онун табелийи цзря йухары органынын (яэяр
варса) нцмайяндяляриндян ибарят Тящгигат комисийасы йарадылыр.
Тящгигат комиссийасынын йарадылмасына ясас бядбяхт
щадися барядя Дювлят Ямяк Мцфяттишлийиня ишяэютцрян тяряфиндян
верилян мялумат ола биляр. Яэяр эизлядилмиш бядбяхт щадися щалы
Дювлят нязарят органлары, щямкарлар тяшкилаты тяряфиндян ашкар
едилярся вя йахуд беля мялумат мятбуатдан, радио вя телевизийа
верилишляриндян, диэяр мянбялярдян дахил оларса, бядбяхт
щадисянин эизлядилмя сябябляри Дювлят Ямяк Мцфяттишлийи

211
тяряфиндян арашдырылыр вя лазыми щалларда ишя эютцрянин иштиракы
олмадан бу Гайдалара мцвафиг бядбяхт щадисянин тящгигатынын
апарылмасыны тяшкил едир.
Бу Гайдаларын 9.2.1. бяндиндя эюстярилян бядбяхт
щадисяляр Нахчыван МР яразисиндя йерляшян мцяссисялярдя баш
вердикдя, Тящгигат комиссийасы Нахчыван МР мцвафиг
органлары тяряфиндян йарадылыр, комиссийанын тяркиби ися бу
Гайдаларын 9.2.2. бяндиня мцвафиг рясмиляшдирилир.
Харииъи дювлятлярин яразисиндя фяалиййят эюстярян мцяс-
сисялярдя вя йахуд дцнйа океанында Азярбайъан
Республикасынын байраьы алтында цзян эямилярдя ишчилярля баш
вермиш бядбяхт щадисялярин тящгигаты, щямин мцяссисянин
(эяминин)
Рящбяринин ямри иля, тяркиби мцяссися ишчиляриндян ибарят
йарадылмыш комиссийа тяряфиндян тящгиг едилир. Тящгигатын
нятиъяси олараг тяртиб олунмуш акта бу Гайдаларын 9.3.5.
бяндиндя эюстярилян сянядляр ялавя едиляряк Дювлят Ямяк
Мцфяттишлийиня эюндярилир.
Бядбяхт щадися баш вермиш сащядя ямяйин тящлцкясизлийиня
билаваситя ъавабдещ шяхс тящгигат комиссийасына цзв ола билмяз.
Азярбайъан Республикасынын ямяк вя ямяйин мцщафизяси
сащясиндя тяряфдар чыхдыьы Бейнялхалг Сазишя (мцгавиляйя) ясасян
Азярбайъан Республикасы яразисиндя ямяк вязифялярини йериня
йетиряркян хариъи юлкя вятяндашлары иля баш вермиш бядбяхт
щадисялярин тящгигаты бу Сазишдя (мцгавилядя) нязярдя тутулмуш
гайдада апарылыр.
9.2.3. Ишяэютцрян тяряфиндян бу Гайдаларын 9.1.7. бяндиндя
нязярдя тутулмуш органлар щаггында мялумат верилмямиш, щямчи-
нин ямяк габилиййятинин дярщал итирилмяси иля нятиъялянмямиш
бядбяхт щадися баш вердийи вахтдан сонра ишчи ямяк габилиййятини
итирярся (вяфат едярся), зярярчякянин, йахуд онун мянафейини тямсил
едян шяхсин яризяси ясасында, яризя верилян эцндян бир ай мцд-
дятиндя щямин бядбяхт щадися бу Гайдалара ясасян тящгиг едилир.
9.2.4. Мцяссисядя башга тяшкилат тяряфиндян онун
тапшырыьыны йериня йетирмяк вя хидмят вязифялярини иъра етмяк цчцн

212
эюндярилмиш ишчи иля баш вермиш бядбяхт щадися, мцяссисянин вя
зярярчякянин мянсуб олдуьу тяшкилатын нцмайяндясинин иштиракы
иля тящгиг едилир. ИЗ формалы актын 3-ъц бяндиндя ишчини эюндярян
тяшкилатын ады эюстярилир. Бядбяхт щадися зярярчякянин мянсуб
олдуьу тяшкилат тяряфиндян учота алыныр.
9.2.5. Тящгигат комиссийасы бядбяхт щадисянин сябябини вя
иш йеринин шяраитини тящгиг едир, ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы гайдаларынын стандарт-ларынын
позулмасына йол вермиш шяхсляри ашкар едир. Щадисянин шащидля-
риндян вя зярярчякяндян изащатлар алыр, бядбяхт щадисянин
сябяблярини вя онларын арадан галдырылмасы цзря тядбирляри
эюстярмякля лазыми нцсхялярдян ибарят тящгигат акты тяртиб едир вя
мцяссися тяряфиндян щадися барядя ИЗ формалы актын дцзэцн
олмасына нязарят едир.
9.2.6. Бядбяхт щадисянин тящгигаты баша чатдыгдан сонра
ишяэютцрян тяряфиндян бир эцндян эеъ олмайараг ганунвериъиликля
мцяййян едилмиш гайдада ИЗ формалы акт тяртиб едилмяли вя онун
1 нцсхяси мцтляг зярярчякян ишчийя тягдим олунмалыдыр.
Гайдаларын 9.2.4. бяндиндя эюстярилян щалда ИЗ формалы
актын 1 нцсхяси зярярчякянин ямяк мцгавилясиндя олдуьу
мцяссисяйя эюндярилир.
Ишчинин ямяк габилиййятинин бир эцндян артыг мцддятя
итирилмясиня вя йа тибби ряй ясасында 1 эцндян артыг мцддятя
башга ишя кечирилмясиня сябяб олмуш щадися ИЗ формалы актла
рясмиляшдирилир (ялавя 13) вя истещсалатда бядбяхт щадисялярин
гейд журналында гейдя алыныр (ялавя 14).
Тящгигат комиссийасы ИЗ формалы актын ишяэютцрян
тяряфиндян дцзэцн тяртиб олунмадыьыны мцяййян едярся, онун
йенидян тяртиб едилмясини тяляб етмяк щцгугуна маликдир.
Бядбяхт щадисянин тящгигат материаллары ИЗ формалы актла
бирликдя бядбяхт щадисянин гейдя алындыьы мцяссисядя 45 ил
мцддятиндя сахланылмалыдыр.
Башга инстансийалара эюндярилмиш ИЗ формалы актлар вя
онларын сурятляри лазым олмайанадяк вя онларда нязярдя
тутулмуш бцтцн тядбирляр йериня йетирилянядяк сахланылыр.

213
9.2.7. Зярярчякянин ямяк габилиййятинин мцвяггяти
итирилмяси вахты гуртаран кими щадися баш вермиш мцяссисянин
(бюлмянин) рящбяри ИЗ формалы актын бядбяхт щадисянин нятиъяляри
щаггында 14-ъц бяндини долдурур вя бу барядя Дювлят Ямяк
Мцфяттишлийиня мялумат эюндярир (ялавя 15).
9.2.8. Ишяэютцрян тяряфиндян мцвяггяти олараг ишлямяк цчцн
башга тяшкилата эюндярилмиш вя йахуд явязчилик цзря чалышан ишчи
иля баш вермиш бядбяхт щадисянин тящгигаты, бу ишчинин мцвяггяти
ишлядийи, йахуд явязчилик цзря чалышдыьы тяшкилатын вя ясас иш йеринин
нцмайяндяляринин иштиракы иля апарылыр вя щадися баш вермиш
мцяссися тяряфиндян учота алыныр.
9.2.9. Мцяссися иля щярби бирляшмя арасындакы сазиш, йахуд
мцгавиля цзря обйектляриндя ишляря ъялб едилмиш вя щямин ишляри
мцяссисянин мясул ишчиляринин рящбярлийи иля йериня йетирян щярби
щиссянин шяхси щейяти иля баш вермиш бядбяхт щадисялярин тящгигаты,
иш эюрдцрян мцяссисянин вя щямин щиссянин команданлыьынын нц-
майяндяляринин иштиракы иля апарылыр. Бядбяхт щадися мцяссися
тяряфиндян учота алыныр.
9.2.10. Мцяссисядя мцгавиля ясасында ямяйя ъялб едилмиш
вя иши онун мясул ишчиляринин рящбярлийи иля йериня йетирян, ислащ
ямяк мцяссисясиндя (ИЯМ), ислащ-мцалиъя мцяссисясиндя (ИММ)
вя тярбийя-ямяк мцяссисясиндя (ТЯМ) сахланылан шяхслярля баш
вермиш щадисяляр мцвафиг олараг ИЯМ, ИММ вя ТЯМ нцмайян-
дяляринин иштиракы иля тящгиг едилир. Бядбяхт щадися мцяссися
тяряфиндян учота алыныр.
Ислащ ямяк, ислащ-мцалиъя вя тярбийя-ямяк мцяс-
сисясяляринин истещсалат сащяляриндя вя йахуд тясяррцфат ишляриндя
баш вермиш бядбяхт щадися Азярбайъан Республикасынын
аидиййятли Назирлийинин мцяййян етдийи гайдада тящгиг едилир вя
учота алыныр.
9.2.11. Автомобил няглиййаты вя диэяр мцяссися тяряфиндян,
мцхтялиф тяшкилатлардан ъялб етмякля тяшкил едилмиш автомобил
гатарынын тяркибиндя ишя эюндярилян автомобил сцрцъцляри иля баш
вермиш бядбяхт щадисянин тящгигаты, сцрц-ъцнцн даими иш йеринин

214
нцмайяндясинин иштиракы иля апарылыр вя щадися баш вермиш
мцяссися тяряфиндян учота алыныр.
9.2.12. Мцяссисянин мясул ишчиляринин рящбярлийи иля кечян вя
йа иш иъра едян али мяктяб тялябяляри, орта ихтисас тящсили, техники
пешя вя цмумтящсил мяктябляринин, литсейляринин шаэирдляри иля баш
вермиш бядбяхт щадисялярин тящгигаты тядрис мцяссися
нцмайяндясинин иштиракы иля апарылыр вя яразисиндя щадися баш
вермиш мцяссися тяряфиндян учота алыныр.
Рясми разылыг ясасында мцяссисядя тядрис мцяссисяляринин
мясул ишчиляринин рящбярлийи иля тяърцбя кечян вя йа иъра едян али
мяктяб тялябяси, орта ихтисас тящсили, техники пешя вя цмумтящсил
мяктябляринин, литсейлярин шаэирдляри иля баш вермиш бядбяхт
щадисялярин тящгигаты мцяссисянин вя тядрис мцяссисяси нцмайян-
дяляринин иштиракы иля апарылыр вя тядрис мцяссисяси тяряфиндян учота
алыныр.
9.2.13. Тясдиг едилмиш ИЗ формалы актын бир нцсхяси бу
Гайдаларын 9.2.8; 9.2.9; 9.2.10; 9.2.11; 9.2.12 бяндляриндя
эюстярилян щалларда зярярчякянин ясас иш, хидмят етдийи, тящсил
алдыьы вя с. йеря эюндярилир.

9.3. ТЯЩГИГАТ КОМИССИЙАСЫНЫН ИШИНИН ТЯШКИЛИ

9.3.1. Тящгигат комиссийасы ямяк ганунвериъилийиня вя бу


Гайдайа ясасян бядбяхт щадисянин тящгигатынын апарылмасы
мцддятиня, мцвяггяти олараг йарадылыр.
Тящгигат комиссийасы щейятинин езамиййя хяръляри щяр бир
комиссийа цзвцнцн мянсуб олдуьу тяшкилат тяряфиндян (верилмиш
ямря ясасян) юдянилир, тящгигат ишинин эедиши дюврцндя онун
апарылмасы иля ялагядар ортайа чыхан диэяр ялавя хяръляр ися
щадися баш вермиш мцяссися вя йа онун табелийи цзря йухары
органы тяряфиндян юдянилир.
Тящгигат комиссийасынын йекун сяняди (акт)
комиссийасынын бцтцн цзвляри тяряфиндян имзаланыр. Акт тяртиб

215
едилян заман комиссийанын щяр бир цзвц юз ряйини йазылы шякилдя
комиссийанын сядриня тягдим едир.
Баш вермиш бядбяхт щадисялярин тящгигаты комиссийа
тяряфиндян 20 эцн мцддятиня апарылыр вя хцсуси тящгигат акты
тяртиб едирир (ялавя 16). Зярури щалларда Тящгигат комиссийасы
сядринин ясасландырылмыш мцраъиятиня ясасян бу мцддят
комиссийанын йарадылмасы барядя сярянъам (ямр) верян орган
тяряфиндян артырыла биляр.
Комиссийанын цзвляри зярярчякянлярля вя йа онларын аиля
цзвляри иля эюрцшяряк ишляри, бядбяхт щадися иля ялагядар, гцввядя
олан ганунвериъилийя мцвафиг, онларын щцгугларыны изащ
етмялидир.
9.3.2. Тящгигат комиссийасынын тяляби иля, ишяэютцрян
ашаьыдакылары тямин ет-мяйя борълудур:
-бядбяхт щадисянин тящгигатында иштирак етмяк цчцн
мцтяхяссис-експертляри дявят етмяк;
-техники щесабламалар, лабораторийа тящгигатлары, сынаглар
вя башга аидиййатлы ишлярин апарылмасыны тяшкил етмяк;
-бядбяхт щадисянин баш вермясиня сябяб олмуш обйектин,
бядбяхт щадисянин йеринин фотошякилини вя комиссийанын ишиня
диэяр лазыми материаллары тягдим етмяк;
-тящгигатын апарылмасы цчцн лазым олан няглиййат вя
рабитя васитяляриля тямин етмяк;
-бядбяхт щадисянин хцсуси тящгигат материалларынын чап
едилмясини, лазым олан мигдарда чохалдылмасыны тямин етмяк.
9.3.3. Дявят олунмуш мцтяхяссисляр тяряфиндян техники
щесабламаларын, лабораторийа тяшкилатларынын, сынагларын вя башга
ишлярин апарылмасы цчцн хяръляри щадисянин баш вермиш олдуьу
мцяссися юдяйир.
9.3.4. Тящгигат комиссийасынын цзвляри тящгигатын эедишиндя
мцяссисянин, онун структур бюлмяляринин рящбярляриндян,
шащидлярдян вя диэяр шяхслярдян йазылы изащатлар алмаг щцгугуна
маликдирляр.
Тящгигат комиссийасынын сядри зярярчякянин алдыьы
хясарятин характери вя аьырлыг дяряъяси, юлцмцнцн сябябляри

216
щаггында мцалиъя-профилактика идарясинин, мящкямя-тибб
експертизасынын ряйини алмаг щцгугуна маликдир.
Тящгигат заманы, зярури щалларда Тящгигат комиссийасы
сядринин сярянъамы иля експерт дявят олунур вя йа експерт
комиссийасы йарадылыр. Експерт вя йа експерт комиссийасы
апарылан експертизанын нятиъяси барядя рясми ряй вермялидир.
9.3.5. Тящгигат актына ашаьыдакы сянядляр ялавя
олунмалыдыр:
-щяр бир зярярчякян цчцн ИЗ формалы актын суряти;
-щадися йеринин планы, сехляри (ескизляри), мцшащидя
протоколлары вя фотошякилляри;
-сорьу протоколлары;
-бядбяхт щадисянин шащидляринин вя диэяр аидиййятли шяхсля-
рин, еляъя дя дювлят стандартларынын, ямяйин тящлцкясизлийи стан-
дартларынын, ямяйин мцщафизяси цзря гайда вя нормаларын
тялябляриня риайят едилмясиня ъавабдещ олан вязифяли шяхслярин
изащатлары;
-експерт комиссийасынын йарадылмасы барядя сярянъам
(гярар, ямр);
-зярярчякянин тялим кечмяси вя тялиматландырылмасы
щаггында сянядлярдян чыхарыш;
-зярярчякянин алдыьы хясарятин характери вя аьырлыг
дяряъяси, юлцмцнцн сябябляри щаггында тибби ряй;
-бядбяхт щадисянин сябябляри щаггында експерт
комиссийасынын ряйи (лазым эялдикдя), лабораторийа
тящгигатларынын вя башга тящгигатларын, тяърцбялярин, анализлярин
вя с. нятиъяляри;
-гяза иля ялагядар олараг дяймиш мадди зийан щаггында
арайыш;
-тящгигат комиссийасынын йарадылмасы щаггында ямрин
(сярянъамын) суряти;
-тящлцкясиз ямяк шяраитинин тямин едилмяси цзря тядбирляр
вя бунун цчцн мясул шяхсляри мцяййян едян тялиматлардан,
ясаснамялярдян, ямрлярдян, диэяр актлардан чыхарышлар вя

217
Дювлятдаьмядянтехнязарят Комитясинин техники тящгигат
актынын суряти.
Сийащыйа Тящгигат комиссийасы цзвляринин хцсуси
ряйляринин сурятляри (беля щал олдугда) ялавя олунур.
9.3.6. Дювлятдаьмядянтехнязарят Комитяинин нязаряти ал-
тында олан обйектдя гяза нятиъясиндя бядбяхт щадися баш
вермишся, гязанын башвермя сябябляри барядя комитянин тяртиб
етдийи акт Тящгигат комиссийасына тягдим олунур.
9.3.7. Дювлят Ямяк Мцфяттишлийи тяряфиндян тящгигат
материаллары Тящгигат комиссийасы цзвляринин тямсил етдийи
мцяссися, тяшкилат вя органлара иъра вя мялумат цчцн эюндярилир.

9.4. БЯДБЯХТ ЩАДИСЯЛЯР ЩАГГЫНДА ЩЕСАБАТ ВЯ


ОНЛАРЫН БАШВЕРМЯ СЯБЯБЛЯРИНИН ТЯЩЛИЛИ

9.4.1. Тящгигат комиссийасы топланмыш материаллар ясасында


бядбяхт щадисянин баш вермясиндя ишяэютцрян (онун вязифяли
шяхсляри) вя зярярчякян (зярярчякянляр) тяряфиндян ямяйин
мцщафизяси вя техники тящлцкясизлик цзря ганунвериъилик акт-
ларынын, гайдаларын, вязифя (пешя) цзря тялиматларын щансы нисбятдя
позулмасыны мцяййян едяряк, Тящгигат актында эюстярилмялидир.
9.4.2. Ишяэютцрян щяр илин сонунда ИЗ формалы актлара
ясасян Азярбайъан Республикасы Дювлят Статистика Комитяси
тяряфиндян мцяййян едилмиш формаларда истещсалатда баш вермиш
бядбяхт щадисяляр нятиъясиндя зярярчякянляр щаггында щесабат
тяртиб едир.
9.4.3. Ишяэютцрян истещсалатда баш вермиш бядбяхт
щадисянин сябябляринин тящлили, онларын сех вя диэяр бюлмялярин
ямяк коллективляриндя мцзакирясини, истещсалатда бядбяхт
щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин щазырланмасыны вя
щяйата кечирилмясини тямин етмяйя борълудур.
9.4.4. Бядбяхт щадися баш вермиш назирлик, баш идаря вя
диэяр мцстягил ири тяшкилат структуру вя мцяссися рящбярляри

218
бядбяхт щадисянин нятиъялярини мцзакиря едир вя эяляъякдя
гаршысынын алынмасы цзря тядбирляр щазырлайыр, йериня йетирилмясини
тямин едир.
9.4.5. Ишяэютцрян бядбяхт щадисялярин хцсуси тящгигат мА-
териалларыны юйрянмяйя, Тящгигат комиссийасы тяряфиндян тяклиф
едилмиш бядбяхт щадисяйя эятириб чыхаран сябяблярин арадан
галдырылмасы щаггында тядбирлярин йериня йетирилмясиня вя ямяйин
мцщафизяси тялябляринин позулмасына йол вермиш шяхслярин
ъязаландырылмасы барядя мцвафиг ямр (сярянъам) вермяйя
борълудур.
Ишяэютцрян Тящгигат комиссийасы тяряфиндян мцяййян
едилмиш тядбирлярин йериня йетирилмяси барядя мцддят баша
чатдыгдан сонра Дювлят Ямяк Мцфяттишлийиня вя щямчинин диэяр
Дювлят нязарят органларынын обйектляри цзря ися онларын йерли
органларына мялумат вермялидир.
9.4.6. Груп щалында вя юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт ща-
дисяляр тящгигат материалларына ясасян йухары органларда, Дювлят
Ямяк Мцфяттишлийиндя вя диэяр Дювлят нязарят органларында мц-
закиря едилмялидир.
9.4.7. Аьыр нятиъяли (ики вя даща артыг ишчинин щялак олмасы)
бядбяхт щадисяляр Азярбайъан Республикасынын Ямяк вя Ящалинин
Сосиал Мцдафияси Назирлийиндя (вя йахуд онун тапшырыьы иля Дювлят
Ямяк Мцфяттишлийиндя), Азярбайъан Щямкарлар Иттифагы Конфеде-
расийасынын вя Дювлятдаьмядянтехнязарят Комитясинин (бядбяхт
щадися Комитясинин нязаряти алтында олан мцяссисядя вя йа
обйектдя баш вермишся) нцмайяндяляринин иштиракы иля мцзакиря
олунур, лазым эялдикдя Азярбайъан Республикасы Назирляр
Кабинетиня мялумат верилир.
9.4.8. Азярбайъан Республикасы цзря бядбяхт щадисялярин
учоту мцяссисялярдя, Дювлят Ямяк Мцфяттишлийиндя, Дювлят
Статистика Комитясиндя апарылыр.

219
10.БЯДБЯХТ ЩАДИСЯ ЩАГГЫНДА ОПЕРАТИВ
МЯЛУМАТЫН ВЕРИЛМЯСИ ГАЙДАСЫ

Истещсалатда баш веря биляъяк бядбяхт щадисялярин


гаршысынын оператив сурятдя алынмасы мягсяди иля, ашаьыда
эюстярилян мялуматын верилмяси гайдасы мцяййянляшдирилир.

10.1. СЕХ, БЮЛМЯ ЦЗРЯ ИНФОРМАСИЙА

10.1.1. Сехдя, бюлмядя баш вермиш бядбяхт щадися


щаггында мялуматын верилмяси «Истещсалатда бядбяхт щадисялярин
тящгиг едилмяси вя учота алынмасы гайдалары»нда мцяй-
йянляшдирилмишдир. Бунунла беля, зярярчякян юзц, щадисяни эюрян
вя ешидян шяхсляр тяъили олараг устайа, иърачыйа, сащя вя гурьу
ряисляриня, билаваситя иш рящбярляриня мялумат вермялидирляр.
Уста, иърачы, сащя рящбяри бядбяхт щадисянин баш
вермяси щаггында мялумат алдыгда, сехин, бюлмянин ряисиня вя
йа мцавинляриня, онлар олмадыгда – мцяссисянин рящбяр
ишчиляриндян бириня тяъили хябяр верир.
10.1.2. Сехин, бюлмянин ряиси иш рящбярляриндян (устадан,
иърачыдан вя с.) бядбяхт щадися щаггында мялумат алдыгда:
-бядбяхт щадися щаггында мцяссисянин рящбяриня вя йа
баш мцщяндисиня, Щямкарлар Иттифагы комитясиня тяъили мялумат
верир;
-бядбяхт щадисянин шяраитини вя сябяблярини мцяййян
етдикдян сонра (актын тяртиб олунмасындан сонра), 2 эцндян эеъ
олмайараг, бцтцн усталара, иърачылара, сащя вя гурьу ряисляриня,
иш рящбярляриня баш вермиш щадися щаггында мялумат верилир вя
эяляъякдя бу щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря тядбирлярин
щяйата кечирилмясиня эюстяришляр верир.
10.1.3. Уста, иърачы вя диэяр иш рящбярляри бядбяхт щадися
щаггында сех, бюлмя ряисляриндян мялумат вя тядбирлярин щяйата
кечирилмяси цчцн эюстяришляр алдыгдан сонра, юз иш йерляринин,
сащяляринин, аваданлыгларын, механизмлярин вязиййятини йохлайыр,

220
ашкар етдийи позунтулары ляьв едир вя бу барядя сех, бюлмя
ряисиня мялумат верир.

10.2. МЦЯССИСЯ ЦЗРЯ МЯЛУМАТ

10.2.1. Мцяссисянин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик


техникасы хидмяти, бядбяхт щадисянин шяраитини вя сябяблярини
арашдырдыгдан сонра, 3 эцндян эеъ олмайараг:
-бцтцн сехлярин, бюлмялярин рящбярляриня баш вермиш
бядбяхт щадисянин сябябляри щаггында мялумат верир вя
гаршысынын алынмасы цзря тядбирляри щяйата кечирир;
-бядбяхт щадися вя онун баш вермясинин сябябляри
щаггында бирлийин, трестин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмятиня мялумат верир.
10.2.2. Сех, бюлмя ряисляри мцяссисянин ямяйин мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы хидмятиндян баш вермиш бядбяхт
щадися щаггында мялумат алан кими, юз усталарына, иш
рящбярляриня мялумат верир, онларын гаршысынын алынмасы цзря
оператив ямяли тядбирлярин эюрцлмяси цзря эюстяришляр верир.
Апарылан ишляр щаггында мцяссисянин ямяйин мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы хидмятиня мялумат верир.

11. ИШЧИЛЯРЯ ТИББИ ХИДМЯТИН ТЯШКИЛИ

11.1. Азярбайъан нефт сянайеси ишчиляриня Бакы шящяри


мцяссисяляринин йерляшдийи вя ишчиляринин йашадыьы районларын тибб
мцяссисяляри, Бирляшмиш нефтчиляр хястяханасы вя онун мцяссисяля-
риндя олан тибб мянтягяляри, Хязяр эямичилик поликлиникасы, щям-
чинин мцяссисялярин санаторийа-профилакторийалары хидмят едирляр.
11.2. Хястяханаларын, поликлиникаларын, тибби-санитарийа
щиссяляринин, тибб мянтягяляринин, санаторийа-профилакторийа
мцяссисяляри сящиййя щаггында ганунвериъилийя вя бу тяшкилатлар
щаггында ясаснамяйя мцвафиг тяшкил едилир.

221
11.3. Мцяссисялярин ишчиляриня тибби хидмят цзря ашаьыдакы
ясас профилактик ишляр дахилдир:
-ишчилярин ишя эютцрцлян заман илк вя сонралар вахташыры
тибби мцаййинядян кечмяляри;
-бцтцн фящлялярля вя йа анъаг гадынларла вя мцяййян
пешяли фящлялярля диспансеризасийа гайдасы цзря мцалиъя-
профилактика мцяссисяляринин апардыглары кцтляви-профилактик
ишлярин вя хястяликлярин гаршысынын алынмасы мягсядиля диэяр
профилактик тядбирлярин эюрцлмяси;
-иш шяраитини нязяря алараг, ишчиляря мцалиъя-профилактик вя
санитарийа-эиэийена хидмятинин тяшкили, о ъцмлядян
хястялянянляря вя йа хясаряталанлара тибби йардымын эюстярилмяси;
-цмуми вя пешя хястяликляринин юйрянилмяси, тящлили вя
онларын сябябляринин арадан галдырылмасы цзря конкрет
тядбирлярин ишляниб щазырланмасы;
-ялиллийин, иш габилиййятинин мцяййянляшдирилмяси;
-санаторийа-курорт мцалиъясинин апарылмасы цчцн
хястялярин тибби мцайинядян кечмяляри вя ямяк габилиййятинин
мцвяггяти итирилмяси щаггында вярягялярин верилмяси цзря щаким-
ямяк експертизасынын апарылмасы;
-ишляйянляря вя онларын аиля цзвляриня мцяссисялярин юз
профилактик вя саьламлыг мцяссисяляриндя, вя йа ярази, сащя цзря
Щямкарлар Иттифагынын хяттииля санаторийа-курорт ,диэяр тибби вя
саьламлыг хидмятляринин эюстярилмяси.
11.4. Аьыр, зярярли вя тящлцкяли, щямчинин няглиййатла
ялагядар ишляря гябул олунан фящля вя гуллугчулар ишя ня
дяряъядя йарарлы олмаларынын вя онларын пешя хястяликляриня
тутулмасынын мцяййянляшдирилмяси, бу хястяликлярин гаршысынын
алынмасы мягсядиля мцтляг илкин тибби мцайинядян вя сонралар
вахташыры тибби мцайинядян кечмялидирляр.
Бундан ялавя, бу ъцр зярури тибби мцайиняляр йухарыда
эюстярилян тящлцкяли, зярярли маддялярля баьлы ишлярля вя диэяр
ялверишсиз истещсалат амилляри иля ялагядар хястяликлярин илкин
формаларынын ашкар едилмясиня вя пешя хястяликляринин гаршысынын
алынмасына йюнялдилян саьламлашдырыъы тядбирлярдир.

222
11.5. Вахташыры тибби мцайиняляр зярярли иш шяраитиндя
ишляйянлярин сящщятинин динамик мцшащидя алтында сахланылмасыны,
пешя хястяликляринин илк яламятляринин вахтында мцяййян-
ляшдирилмясини, профилактикасыны вя зярярли ямяк шяраитиндя ишин
давам етдирилмясинин гадаьан олунмасыны тямин едир.
11.6. Ишя эютцрцлян фящля вя гуллугчуларын илкин вя дюври
тибби мцайинядян кечмяляри гайдалары АР НК 03.01.2000-ъи ил 1
нюмряли «ишчинин сящщятиня, саьламлыьына мянфи тясир эюстярян
амилляр олан аьыр, зярярли вя тящлцкяли ямяк шяраити иш йерляриндя,
щабеля ящалинин саьламлыьынын мцщафизяси мягсядиля йейинти
сянайеси, иътимаи иашя, сящиййя, тиъарят вя бу гябилдян олан диэяр
иш йерляриндя ямяк мцгавиляси баьланаркян ишчилярин саьламлыьы
щаггында тибби арйыш тяляб олунан пешялярин (вязифлярин) иш
йерляринин сийащысы» гярары иля вя АР Сящиййя Назиринин «Тибби
профилактик мцайинялярин тякмилляшдирилмяси щаггында»
23.06.1998-ъи ил 13 нюмряли ямриня ялавялярдя мцяййян
едилмишдир:
1. Пешя хястяликляринин гаршысынын алынмасы мягсядиля дахил
оларкян тибби мцайиня вя дюври тибби мцайинядян кечирилмяси
мцтляг олан ишлярдя мювъуд зяряряли маддяляр вя ялверишсиз
амилляринин тибби мцайинялярдя иштирак едян ихтисаслы щякимлярин,
ямяк просесиндя мцяййян етиоложи амлляр цзря лазими лаборатор
вя функсионал диогностик мцайинялярин, тящлцкяли зярярли
ялверишсиз истещсалат амилляри иля ялагядар ишя бурахылмайан тибби
якс эюстяришлярин сийащысы (ямря верилян 1-ъи ялавя);
2. Хястялянмя, бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы,
ямяк тящлцкясизлийи, ящалинин саьламлыьынын тямин олунмасы, йо-
Лухуъу вя паразитар хястяликлярин йайылмасына йол верилмямяси
мягсядиля ишя дахил оларкян тибби мцайиня вя дюври тибби
мцайинядян кечирилмяси мцтляг олан ишлярин, тибби мцайинялярдя
иштирак едян ихтисаслы щякимлярин, ишин нювцня эюря лазимы
лаборатор вя функсионал – диогнастик мцайинялярин вя щямин
ишляря бурахылмайан тибби якс эюстяришлярин сийащысы (ямря верилян
2-ъи ялавя)
3. щазырки ямрин 1 вя 2 ялавяляриня гейд.

223
4. зящмяткешлярин ишя дахил оларкян илкин вя дюври мцтляг
тибби мцайиняляринин апарылмасы цзря тялимат (ямря верилян ялавя
3)
5. няглиййат васитяляри сцрцъцляринин ишя дахил оларкян илкин
вя дюври мцтляг тибби мцайиняляринин апарылмасы цзря тялимат
(ямря верилян ялавя 4).
6. Пешя хястяликляриня шцбщя олдугда ишчинин ямяк
шяраитинин санитар – эиэийеник хасиййятнамясинин тяртиб едилмяси
цзря тялимат (ямря верилян ялавя 5).
7. илкин тибби сянядлярин формаларынын сийащысы (ямря
верилян ялавя 6).
8. Азярбайъан Республикасы Назирляр Кабинетинин 16
март 1993-ъц ил тарихли 146 сайлы гярарына ясасян тясдиг едилмиш
«пешя хястяликляринин сийащысынын» истифадя гайдасы щаггында
мялумат (ямря верилян ялавя7).
9. пешя хястяликляри олан хястялярин диспансеризасийасынын
апарылмасы щаггында ясаснамя (ямря верилян ялавя 8).
10. автоняглиййат сцрцъцляринин рейс габаьы тибби
мцайинялярин апарылмасы барядя тялимат (ямря верилян ялавя 9).
11.7. Азярбайъан Республикасынын Ямяк Мяъяллясиня
ясасян мцяссисялярин мцдириййяти, мцвафиг вязифяли шяхсляр вя
шюбяляр фящля вя гуллугчуларын нязярдя тутулмуш тибби
мцайинядян кечмялярини тямин етмялидирляр.
Тящлцкяли, зярярли маддялярля вя ялверишсиз истещсалат
амилляри иля тямасда олмайан фящля вя мцщяндис-техники ишчилярин
илкин вя вахташыры тибби мцайинядян кечмяси мцяссися
мцдириййяти, йерли сящиййя органлары вя Щямкарлар Иттифагы
комитяси тяряфиндян бахылмалыдыр.
11.8. Бу гануна ясасян зярярли маддялярля вя ялверишсиз
истещсалат амилляриля ялагядар ишя гябул олунанларын щамысы
габагъадан тибби мцайинядян кечмялидирляр.
Фящля вя гуллугчуларын ишя гябулунун вя башга ишя кечирил-
мясинин дцзэцнлцйцнцн тямин едилмяси цчцн мясулиййят мцяс-
сисянин кадрлар шюбясинин ряисинин (мцфяттишинин) цзяриня дцшцр.

224
11.9. Санитарийа-епидемиоложи стансийа мцяссисясинин
мцдириййяти вя Щямкарлар Иттифагы комитяси иля бирликдя сехляр,
пешяляр вя ялверишсиз амилляр цзря вахташыры тибби мцайинядян
кечмяли олан ишчиляри мцяййянляшдирир.
11.10. Мцяссисянин кадрлар шюбяси, мцфяттиши санепиде-
миоложи стансийасынын сянядляриня ясасян мцайинядян кечмяли
олан шяхслярин истещсал сащяси, сехи, пешяси, тясир эюстярян тящлцкяли
вя зярярли истещсалат амилляри, бу шяраитдя иш стажы йазылмагла
сийащысыны тутур. Щямин сийащы ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы шюбяси, хидмяти иля, Щямкарлар Иттифагы комитяси вя йерли
санепи-демиоложи стансийа иля разылашдырылыр вя мцяссися рящбярлийи
тяряфиндян тясдиг едилир.
11.11. Мцяссисянин рящбярлийи тящким олунмуш мцалиъя-
профилактика мцяссисясинин разылыьы иля тибби мцайинянин
кечирилмяси барядя ямр верир. Мцяссисянин рящбярлийи (кадрлар
шюбяси, мцфяттиши, мцвафиг бюлмялярин рящбярляри) ишчилярин
вахтында мцайинядян кечмяляриня ъавабдещлик дашыйырлар.
11.12. Мцалиъя-профилактика идаряси тибби мцайинялярин
цмумиляшдирилмиш нятиъяляриня ясасян щяр илин ахырында
санепидемстансийа, мцяссисянин рящбярлийи вя Щямкарлар Иттифагы
комитяси иля бирликдя мцвафиг нятиъяляр вя тяклифляр олан йекун
акты тяртиб едир, иъра вя нязарят цчцн мцяссися рящбярлийиня верир.
11.13. Мцяссисянин мцдириййяти:
-сящиййя мянтягяси цчцн бина айырмалыдыр. Бинанын сащя
вя тяркиби сящиййя мянтягясинин категорийасындан асылы олараг
тикинти нормалары вя гайдаларынын (СНиП ЫЫ-92-76) тялябляриня
уйьун олмалыдырр;
-мцалиъя-профилактика идаряляри, онларын нормал ишлямяси
цчцн рабитя васитяляри, мцвафиг тибби аваданлыьы иля тямин
едилмялидир;
-истещсалатда хястялянмиш, йахуд зядя алмыш фящля вя
гуллугчуларын мцалиъя идарясиня апарылмасы цчцн няглиййат
верилмялидир.
11.14. Мцяссисянин мцдириййяти йерли сящиййя органларынын
разылыьы иля, Щямкарлар Иттифагы комитяси иля бирликдя, ямяк

225
шяраитинин комплекс йахшылашдырылмасы планында фящля вя
гуллугчулара тибби-санитарийа хидмятинин йахшылашдырылмасы цзря,
тибби-санитарийа бюлмяляри, поликлиника, онларын филиаллары, сящиййя
мянтягяляри ачмаг, профилакторийа шябякяляринин
эенишляндирилмяси цзря тядбирляр нязярдя тутулмалы вя бунун цчцн
мцвафиг вясаит айырлмалыдыр.
Г е й д: Мцалиъя-профилактика вя саьламлыг идаряляринин
норматив мялуматлар вя эюстяришлярля планлашдырылмасы цзря мц-
фяссял эюстяришляр, ямяк шяраитинин комплекс йахшылашдырылмасы
планларынын ишляниб щазырланмасына даир сащя методик
эюстяришлярдя верилир.
11.15. Фящля вя гуллугчулара тибби хидмятин вя
санаторийа-курорт хидмятинин вязиййятиня, хястяликлярин
гаршысынын алынмасы вя азалдылмасы цзря тядбирлярин эюрцлмясиня,
щабеля мцалиъя-профилактика вя санаторийа-эиэийена идаряляринин
ишиня иътимаи нязаряти Щямкарлар Иттифагы комитяси, онун
комиссийалары вя щяким нцмайяндяляри едирляр.
11.16. Истещсалатда ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы мясяляляринин щяллиня комплекс йанашмаг
мягсядиля хястяликлярин сябяблярини, фящлялярин вя гуллугчуларын
ямяк, истиращят вя гидаланма шяраитини ятрафлы юйрянмяк вя
ишчиляря тибби хидмятин йахшылашдырылмасы цзря мцвафиг тядбирляр
ишляйиб щазырламаг цчцн Азярбайъан Республикасынын Ямяк
Мяъяллясиня ясасян мцяссисялярдя щяким, лабораторийа
ишчиляриндян, мцщяндислярдян ибарят щяким-мцщяндис бригада-
ларынын йарадылмасы мягсядя уйьун щесаб едилир.
Бригаданын тяркиби, онларын ишинин мащиййяти гцввядя олан
ясаснамяйя мцвафиг олмалыдыр.

12. БИРЛИКЛЯРИН, ИДАРЯ ВЯ МЦЯССИСЯЛЯРИН


ВЯЗИФЯЛИ ШЯХСЛЯРИНИН ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ

226
ЦЗРЯ ГАЙДА ВЯ НОРМАЛАРЫН ПОЗУЛМАСЫ
ЩАЛЛАРЫНДА МЯСУЛИЙЙЯТИ.

12.1. Бирликлярин, идаря вя мцяссисялярин Ямяк


Мяъяллясини, ямяк мцщафизяси гайдалары вя нормаларыны
позмагда, Дювлят нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары
комитяляринин сярянъамларыны, щабеля Нефт Ширкятинин, бирлийин,
мцяссися рящбярляринин ямрлярини, эюстяришлярини вя сярянъамларыны
йериня йетирмямякдя мцгяссир олан вязифяли шяхсляр ганунун
мцяййянляшдирдийи гайдада мясулиййят дашыйырлар.
12.2. Позунту щалларынын хцсусиййятиндян вя дяряъясиндян
асылы олараг, вязифяли шяхсляря гаршы интизам, инзибати, мадди,
ъинайят мясулиййяти тятбиг едилир. Иътимаи тясир тядбирляри дя тятбиг
едиля биляр.
12.3. ИНТИЗАМ МЯСУЛИЙЙЯТИ.

12.3.1. Интизам мясулиййяти вязифяли шяхсляря Азярбайъан


Республикасынын Ямяк Мяъяллясинин 186-ъы маддясиня ясасян
ъяза верилмясини нязярдя тутур.
Ашаьыдакы интизам ъязасы нювляри тятбиг олунур:
мязяммят, тющмят, шиддятли тющмят, цч айадяк ашаьы
маашлы ишя кечирмяк, йахуд щямин мцддятдя ашаьы вязифяйя
кечирмяк, ишдян азад етмяк.
12.3.2. Ямяк Мяъяллясинин ямяк мцафизясиня даир гайда
вя нормаларыны поздугларына эюря, табелик гайдасына ясасян,
интизам мясулиййятиня ашаьыда эюстярилян груп ишчиляр ъялб
олунурлар:
-мцяссисянин рящбярляри, онларын мцавинляри, баш
мцщяндисляр вя диэяр баш мцтяхяссисляр;
-сех, хидмят, шюбя, лабораторийа, емалатхана вя диэяр
бюлмя рящбярляри;
-усталар, сащя, гурьу ряисляри вя диэяр иш рящбярляри.
12.3.3. Фящля вя гуллугчулар ямяйин мцщафизяси цзря гайда
вя нормалары, ишлярин тящлцкясиз эюрцлмяси цзря тялиматлары, ямяк

227
интизамыны позмаларына эюря интизам мясулиййятиня ъялб олуна
билярляр.
12.3.4. Ямяк Мяъяллясинин ямяйин мцщафизясиня даир
гайда вя нормаларынын позулмасына эюря интизам ъязасыны
йухары тяшкилатлар, мцяссисялярин рящбярлийи вя буна щцгугу олан
вязифяли шяхсляр мцяййян едилмиш гайдада верирляр.
12.3.5. Щямкарлар Иттифагы органлары лазым эялдикдя
мцвафиг мцяссисяляря, рящбяр ишчилярин ямяк ганунвериъилийини,
ямяк мцщафизяси гайда вя нормаларыны поздугларына эюря
интизам мясулиййятиня ъялб едилмяляри щаггында тяклиф веря
билярляр.
12.3.6. Мцяссисянин Щямкарлар Иттифагы комитяси вязифяли
шяхсляринин Ямяк Мяъяллясинин ямяйин мцщафизясиня даир гайда
вя нормаларыны поздугларына эюря интизам мясулиййятиня ъялб
олунмасы (вязифясиндян азад олунмасы, йахуд ишдян чыхарылмасы)
барядя мцвафиг бюлмяляр гаршысында мясяля галдыра биляр.
12.3.7. Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин техники вя
щцгуг мцфяттишляринин мцяссися рящбярляриня йахуд йухары
тясяррцфат органларынын рящбярляриня ямяк мцщафизяси цзря
мцяййян едилмиш гайдалары вя нормалары позмуш вязифяли
шяхслярин интизам ъязасына ъялб олунмасы, йахуд онларын
тутдуглары вязифядян азад едилмяси барядя тягдимат вермяк
ихтийары вардыр.
12.3.8. Дювлят нязарят органларынын, прокурорлуг
ишчиляринин мцяссися, бирлик, трест рящбярляриня Ямяк Мяъяллясинин
ямяйин мцщафизяси цзря гайда вя нормаларыны мцнтязям позан
вязифяли шяхслярин интизам мясулиййятиня ъялб едилмяси барядя
тягдимат вермяк щцгугу вардыр.

12.4. ИНЗИБАТИ МЯСУЛИЙЙЯТ.

12.4.1. Инзибати мясулиййятдя ямяк ганунвериъилийинин,


ямяк мцщафизяси гайдалары вя нормаларынын позмаларынаына

228
эюря вязифяли шяхсляря хябярдарлыг едилмяси, йахуд онларын ъяримя
едилмяси нязярдя тутулур.
12.4.2. Билаваситя юзляринин фяалиййятляри йахуд
фяалиййятсиз-ликляри иля ямяк ганунвериъилийинин, ямяк мцщафизяси
гайдалары вя нормаларынын позулмасына йол вермиш вязифяли
шяхсляр Азярбайъан Республикасынын Ямяк Мяъяллясинин 312-ъи
маддясиня ясасян инзибати мясулиййятя ъялб олунурлар, мцяссися
йох, вязифяли шяхс ъяримя олунур.
12.4.3. Вязифяли шяхслярин йол вердийи позунтуда яэяр
ъинайят йохдурса, онлар инзибати мясулиййятя ъялб олунурлар.
12.4.4. Вязифяли шяхсляри Щямкарлар Иттифагынын ямяк
мцфяттиши, Дювлят нязарят органларынын, санитар-епидемиоложи
хидмятинин ишчиляри инзибати мясулиййятя ъялб едя билярляр.

12.5. ЪИНАЙЯТ МЯСУЛИЙЙЯТИ.

12.5.1. Вязифяли шяхсляр ямяк ганунвериъилийини, ямяк мц-


щафизяси гайдаларыны вя нормаларыны позмагларына эюря, яэяр
бурада ъинайят тяркиби варса, Азярбайъан Республикасынын
Ямяк Мяъяллясинин 313-ъц маддясиня ясасян ъинайят
мясулиййятиня ъялб олунурлар.
Хцсусиля аьыр вя груп щалында бядбяхт щадисялярдя, пешя
зящярлянмяляриндя вя хястяликляриндя, гязаларда, йаньынларда вя
с. гязаларда ъинайят мясулиййяти мейдана чыхыр.
12.5.2. Вязифяли шяхсляр цмуми ямяк мцщафизяси гай-
даларыны позмаг цстцндя, партлайыштящлцкяли истещсалат
сащяляриндя, сехлярдя, тикинтидя иш апарылан заман, тящлцкясизлик
гайдаларыны позмагына эюря Азярбайъан Республикасынын
ъинайят мяъяллясинин мцвафиг маддяляриня ясасян мясулиййятя
ъялб олунурлар.
12.5.3. Ямяк мцщафизяси гайдаларынын позулмасына эюря
ъинайят мясулийятини, мцвафиг иш сащясиндя ямяк мцщафизяси цзря
вязифяляря вя тящлцкясизлик гайдаларына ямял олунмасы, онларын
йериня йетирилмясиня нязарят едилмяси вязифяляри тапшырылан (хцсуси

229
сярянъамла) вя йа бцтцн бунлар вязифя боръунда нязярдя
тутулмуш вязифяли шяхсляр дашыйырлар.

12.6. МАДДИ МЯСУЛИЙЙЯТ.

12.6.1. Ямяк мцщафизяси гайдаларыны вя нормаларыны


позмалары нятиъясиндя мцяссисяйя зийан вурмуш вязифяли шяхсляр
интизам , инзибати вя ъинайят мясулиййятиндян башга, Азярбайъан
Республикасынын Ямяк Мяъяллясинин 239-ъу маддясиня ясасян
мадди мясулиййятя ъялб олунурлар.
12.6.2.Вязифяли шяхслярин ямяк ганунвериъилийини, ямяк
мцщафизяси гайдалары вя нормаларыны позмагларына эюря вязифяли
шяхслярин мадди мясулиййяти бядбяхт щадися вя пешя хястяликляри
нятиъясиндя зярярчякянляря, иътимаи сыьорта вя сосиал тяминат
органларына мцяссисянин вердийи мябляьин онлардан там, йахуд
гисмян тутулмасы иля ифадя олунур.
Мадди мясулиййят чох заман, мцгяссир шяхсляр ъинайят
мясулиййятиня ъялб олунаркян мящкямянин гярары иля тяйин
олунур.

12.7. ИЪТИМАИ ТЯСИР ТЯДБИРЛЯРИ.

12.7.1. Мцяссисянин мцдириййятинин интизам ъязасы явязиня,


ямяк мцщафизяси гайдаларынын вя нормаларынын позулмасы
щаггында мясяляни иътимаи тяшкилатларын мцзакирясиня верилмяси
ихтийары вардыр.
12.7.2. Ямяк мцщафизяси гайдаларыны вя нормаларыны позан шяхсляр
щаггында Азярбайъан Республикасынын Ямяк Мяъяллясинин 236-ъы
маддясиня ясасян ашаьыдакы иътимаи тясир тядбирляри тятбиг олунур:
-гайдалары позан шяхсляр щаггында мясялянин бригадада,
нювбядя, коллективин йыьынъаьында, Щямкарлар Иттифагы
комитясинин иъласында мцзакиря олунмасы;
-гайдалары позанлар щаггында сянядлярин йолдашлыг
мящкямясиндя бахылмасы;

230
-чохнцсхяли дивар вя диэяр гязетлярдя тянгиди йазыларын
верилмяси.
12.7.3 Вязифяли шяхслярин вя вязифя борълары даирясиндя
ямяк ганунвериъилийини, ямяк мцщафизяси гайдалары вя нормалары
тяляблярини билмяляри, йол верилмиш нюгсанлара эюря онлары
мясулиййятдян азад етмир.

ЫЫЫ ЩИССЯ

ИШЧИЛЯРЯ ТЯЩЛЦКЯСИЗ ИШ ЦСУЛЛАРЫНЫН


ЮЙРЯДИЛМЯСИ ГАЙДАСЫ

1. ЦМУМИ ГАЙДАЛАР
1.1 Бу бюлмядя фящлялярля, гуллугчуларла вя мцщяндис-
техники ишчилярля тя-лиматын кечирилмясинин, онлара тящлцкясиз иш
цсулларынын юйрядилмясинин вя биликляринин йохланмасынын тяшкили
цзря ващид гайдалар мцяййян едилир.
Бюлмянин мцддяалары ГОСТ 12.0.004-90 «ЯТСС. Ишчиляря
тящлцкясизлик гайдаларынын юйрядилмясинин тяшкили. Цмуми гайда-
лар»а мцвафиг олараг билаваситя истещсалатда щазырланмасы вя их-
тисасларынын артырылмасы мясяляляри цзря директив сянядляря ясасян
ишляниб щазырланмышдыр.
1.2 Ишчиляря тящлцкясиз иш цсулларынын юйрядилмяси
ашаьыдакылардан ибарятдир:
-бцтцн тялимат нювляринин (эириш, иш йериндя, илкин, вахташыры,
нювбядянкянар вя бирдяфялик тялиматлар) кечирилмясиндян;
-биликлярин йохланылмасындан (илкин, вахташыры вя нювбя-
дянкянар);
Ишчиляря тящлцкясиз иш цсулларынын юйрядилмяси, онларын
ихтисасларынын артырылмасы заманы (курс, груп вя фярди тящсил
формаларында) щяйата кечирилир.

231
1.3 Истещсалатын хцсусиййятиндян, мцряккяблийиндян вя
тящлцкясизлик дяряъясиндян, щямчинин ишчилярин иш стажындан,
тящсилиндян вя ихтисасындан асылы олмайараг, бцтцн мцяссисялярдя
вя истещсалат бирликляриндя фящляляря, гуллугчулара вя мцщяндис-
техники ишчиляря тящлцкясиз иш цсуллары юйрядилмялидир.
1.4 Фящляляря, гуллугчулара вя мцщяндис-техники ишчиляря
тящлцкясиз иш цсулларынын вахтында вя кейфиййятли юйрядилмяси
истещсалат хясаряталмаларынын вя пешя хястяликляринин гаршысыны
алан ясас васитялярдян биридир.
1.5 Мцяссисянин мцдириййяти (баш мцщяндис, баш мцтяхяссис-
ляр, сех, хидмят вя шюбя ряисляри) фящляляря, гуллугчулара вя мцщян-
дис-техники ишчиляря билаваситя иш йерляриндя вя йа хцсуси курсларда
тящлцкясиз иш цсулларынын юйрядилмясини тямин етмяйя борълудур.
1.6 Мцяссисянин мцдириййяти (баш мцщяндис, баш
мцтяхяссисляр, сех, хидмят вя шюбя ряисляри) ишчилярин юйрядилмясини
тяшкил едян заман:
-ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялиматлар вя онларын
програмларыны ишляйиб щазырламалы вя тясдиг етмяли;
-бцтцн мцщяндис-техники ишчиляри фящлялярин юйрядилмяси
цчцн лазым олан тялиматларла, програмларла вя диэяр юйрядиъи
васитялярля тямин етмялидир.
1.7 Ишчиляр ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря нязярдя
тутулмуш тялимат кеч-дикдян, хцсуси програмлар цзря мцяййян
истещсалат тяърцбяси газандыгдан (лазыми щалларда) вя биликляри
йохланылдыгдан сонра сярбяст ишлямяйя бурахылырлар.
1.8 Ишчиляря тялимат кечмяк, онлара тящлцкясиз иш цсулларыны
юйрятмяк, мц-яссисялярдя ямяк тящлцкясизлийи сащясиндя
наилиййятляри тятбиг етмяк мягсядиля вя «Сянайе мцяссисяляринин
йардымчы биналары вя отаглары» СИМ ПП-92-76-йа уйьун олараг
ямяйин мцщафизяси кабинетляри вя тядрис мяшьяляляринин
кечирилмяси цчцн отаглар тяшкил едилмялидир.
1.9 Бцтювлцкдя мцяссисяляр, бирликляр цзря ишчиляря тящлцкясиз
иш цсулларынын вахтында вя мцкяммял юйрядилмясинин дцзэцн тяш-
килиня цмуми рящбярлик мцяссися рящбярляриня, структур
бюлмяляриндя (сехлярдя, сащялярдя) ися щямин бюлмялярин

232
рящбярляриня щяваля едилир. Онлар бу ишляря эюря мясулиййят
дашыйырлар.
1.10 Ишчиляря тящлцкясиз иш цсулларынын вахтында вя
мцкяммял юйрядилмясинин, сянядляринин дцзэцн
рясмиляшдирилмясинин тяшкилиня методик рящбярлик вя нязарят
мцяссисянин вя мцвафиг йухары тяшкилатларын (бирлийин, трестин вя
с.) ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятляриня
щяваля олунур.

2. ФЯЩЛЯ ВЯ ГУЛЛУГЧУЛАРЛА ТЯЛИМАТЫН


КЕЧИРИЛМЯСИНИН ТЯШКИЛИ ВЯ АПАРЫЛМАСЫ.

2.1 Ишя гябул олунан фящля вя гуллугчуларла, онлары цмуми


тящлцкясизлик гайдалары вя нормалары, ямяк ганунвериъилийинин
ясас мцддяалары, дахили ямяк интизамы гайдалары иля, мцяссися
яразисиндя, сехлярдя, сащялярдя, эямилярдя, платформаларда,
естакадаларда, газма гурьуларында, вертолйотда давраныш
гайдалары иля, тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин
хусусиййятляри иля вя диэяр мясялялярля таныш етмяк мягсяди иля
ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря тялимат кечирилир.
2.2 Фящля вя гуллугчуларла кечирилян тялимат хцсусиййятиня
вя вахтына эюря эириш вя иш йериндя тялимата айрылыр. Иш йериндя
тялимат, юз нювбясиндя, илкин, вахташары (тякрар), нювбядянкянар
(пландан кянар) вя бирдяфялик (ъари) тялимата бюлцнцр.

ЭИРИШ ТЯЛИМАТЫ

2.3 Мцяссисяйя ишя гябул олунан бцтцн фящля вя


гуллугчуларла, онларын тящсилиндян, ихтисасындан, пешя вя вязифяси
цзря иш стажындан асылы олмайараг, эириш тялиматы кечирилмялидир.

233
Мцяссисяйя езам едилмиш ишчилярля, мцвяггяти ишляйян фящ-
лялярля, истещсалат тялими вя тяърцбяси кечмяк цчцн, тялябя тикинти
дястясинин тяркибиндя ишлямяйя эялян шаэирдлярля вя тялябялярля,
мцяссися яразисиня, истещсалат сехляриня ишлярин апарылмасына
бурахылмыш диэяр шяхслярля эириш тялиматы кечирилмялидир.
2.4 Фящля вя гулугчуларла эириш тялиматыны ямяк мцщафизяси
вя тящлцкясиз техникасы хидмяти ишчиляриндян бири вя йа
мцяссисянин бу вязифя тапшырылмыш диэяр мцщяндис-техники ишчиси,
щямчинин йухары тяшкилатын бу мягсядля хцсуси тяйин етдийи шяхс
(бир нечя мцяссися фящляляри цчцн бир йердя тялимат кечмяк лазым
эялдикдя) кечирир. Фящля билаваситя сехя ишя эютцрцлдцкдя, онунла
эириш тялиматыны сех рящбярляриндян бири (ряис вя йа онун мцавини)
кечирир.
Айры-айры мясяляляр цзря (дахили ямяк интизамы, йаньын
тящлцкясизлийи, истещсалат санитарийасы, бядбяхт щадися заманы
зярярчякянляря илкин йардым эюстярилмяси гайдалары) тялиматларын
дольун вя айдын изащ едилмяси цчцн мцяссисянин мцвафиг
шюбяляринин вя хидмятляринин ишчиляри, щямчинин диэяр
тяшкилатлардан мцтяхяссисляр ъялб олунмалыдыр.
2.5 Фящля вя гуллугчуларла эириш тялиматы ямяйин мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы, кадрлар, ямяйин тяшкили вя ямяк щаггы шю-
бяляринин ишчиляри, щцгугшунас тяряфиндян ишляниб щазырланмыш прог-
рам цзря кечирилир вя Щямкарлар Иттифагы Комитяси иля разы-
лашдырылмагла, мцяссисянин баш мцщяндиси тяряфиндян тясдиг
едилир.Тялиматландырманын даща сямяряли олмасы цчцн эириш тялиматы-
нын програма ясасян нцмуняви мятнинин тяртиб олунмасы мяслящят
эюрцлцр.
Эириш тялиматынын програмы вя нцмуняви мятни методик
эюстяришдя верилмиш програма ясасян вя истещсалатын
хцсусиййятини, тящлцкясизлик гайда вя нормаларыны, стандартларын
тяляблярини нязяря алмагла ишляниб щазырланыр.
2.6 Эириш тялиматы ямяк мцщафизяси кабинетиндя вя йа
хцсуси тяшкил олунмуш отагда, мцасир техники васитялярдян
истифадя едилмякля вя мцяссисянин конкрет шяраитини нязяря
алмагла кечирилир.

234
2.7 Эириш тялиматы ейни пешяли фящля групу цчцн, еляъядя
мцхтялиф ихтисаслы вя пешяли айры-айры фящля вя гуллугчулар цчцн
там щяъмдя кечирилир.
Тялимат мцддяти ики саатдан аз олмамалыдыр. Эириш
тялиматынын кечирилмя вахты (эцнц, сааты) мцяссисядя гцввядя
олан иш регламентиня уйьун апарылмалыдыр.
2.8 Тящлцкяли вя зярярли ямяк шяраити олан ишляря, мцряккяб
аваданлыг вя механизмляря (електрик гурьуларына, няглиййат
Васитяляриня вя с.) хидмятля баьлы ишляря эютцрцлян фящля вя гул-
лугчуларла, онлар тибби мцайинядян кечдикдян (нязярдя тутулан
щалларда) вя сящщятляриня эюря ишя йарарлы олдуглары барядя щяким
ряйи алдыгдан сонра эириш тялиматы кечирилир.
2.9 Эириш тялиматынын кечирилмяси щейятин эириш тялиматынын
гейдиййат журналында рясмиляшдирилир вя ишчинин гябул вярягясиндя
мцвафиг гейд апарылыр. Журналын формасы вя онун долдурулма
гайдасы 3-ъц ялавядя верилмишдир.

ИШ ЙЕРИНДЯ ТЯЛИМАТЫН КЕЧИРИЛМЯСИ

2.10 Фящля вя гуллугчуларла, онларын тящсилиндян, ихтисас дяря-


ъясиндян, пешяси вя йа тутдуьу вязифяси цзря иш стажындан асылы ол-
майараг эириш тялиматындан башга, иш йериндя дя тялимат кечирилмяли-
дир.
Фяалиййят нювцня эюря иши сехлярдя,платформаларда,дяниз
газма гурьуларында вя диэяр обйектлярдя олан ишчилярля иш
йериндя тялимат кечирилир.
2.11 Иш йериндя тялимат кечирилир:
-ишя эютцрцлян вя йа бир бюлмядян (сехдян) диэяриня ке-
чирилян (кечирилмя мцддятиндян асылы олмайараг), бир ишдян диэяр
ишя вя йа диэяр хассяли иш сащясиня эюндярилян (истещсалат шяраити
дяйишян щалларда) бцтцн фящля вя гуллугчуларла;
-ишчийя йени иш тапшырылдыгда;
-мцяссисяйя езам олунмуш ишчилярля;

235
-истещсалат тялими вя йа тяърцбяси кечмяйя эялмиш ишчилярля;
-мцхтялиф ишляри йериня йетирмяк цчцн мцяссися яразисиня вя
йа сехляря бурахылмыш диэяр ишчилярля.
2.12 Иш йериндя тялиматын кечирилмясиндя мягсяд щяр бир
фящляни, гуллугчуну тящлцкясиз иш цсулларынын ясас гайдалары иля
таныш етмяк, фящлялярин тящлцкясизлик тялябляри цзря биликлярини
артырмаг, тязялямяк вя мющкямляндирмякдир.
Фящля вя гуллугчулара иш йериндя тялиматландырма
просесиндя ашаьыдакылар изащ олунмалыдыр:
-иш йериндя, мцяссися яразисиндя, сехдя, естакадада, эями-
дя вя диэяр обйектлярдя онларын ясас вязифяляри вя давраныш
гайдалары, пешяляри цчцн ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялиматларын
мязмуну;
-истещсалат просесиндя вя иш вахты гуртардыгдан сонра иш
йеринин тящлцкясиз вязиййятдя сахланылмасы, лазым олмайан
яшйалардан тямизлянмяси гайдалары;
-истещсалат просеси вя тятбиг олунан аваданлыглар, меха-
низмляр вя гурьулар щаггында цмуми мялумат;
-аваданлыглара, механизмляря вя машынлара хидмят
етдикляри заман (тящлцкяли зоналар, горуйуъу, чяпярляйиъи вя
кипляйиъи гурьулар, автоматик нязарят вя сигнализасийа гурьулары,
диэяр мцщафизя васитяляри) тящлцкясизлик тялябляри;
-иш йерляринин щазырланмасы, тяшкили вя сахланылмасы,
аваданлыгларын, гурьуларын, ъищазларын, алят вя тяртибатларын,
блокировкаларын, торпагланманын вя диэяр мцщафизя васитяляринин
сазлыьынын йохланылмасы гайдалары;
-тящлцкясиз иш цсуллары, гязаларын баш вермяси мцмкцн-
лцйцнцн олмасы вя арадан галдырылмасы цзря тядбирляр;
-фярди мцщафизя васитяляри, онларын тятбиги вя истифадя етмя
гайдалары;
-иш йериндя, сехдя, платформада, дяниз газма гурьуларында
вя диэяр истещсалат обйектляриндя йаньынсюндцрмя васитяляриндян
истифадя етмя вя саз вязиййятдя сахланылма гайдалары вя
цмумиййятля йаньын тящлцкясизлийи гайдалары;

236
-бядбяхт щадися баш вердикдя илк тибби йардымын (щякимдян
габаг) эюстярилмяси гайда вя цсуллары.
2.13 Фящлялярля иш йериндя тялиматын кечирилмяси билаваситя
устайа (иш рящбяриня) тапшырылыр, гуллугчуларла кечирилмяси ися сех,
бюлмя, гурьу рящбярляриня щяваля едилир. Тялиматы кечирян шяхс
фящля вя гуллугчулара иш йериндя олан бцтцн тящлцкяли сащяляри,
гурьу вя аваданлыглары эюстярмяли, онлары иш йерляринин тящлцкясиз
вя дцзэцн тяшкили, ишлярин тящлцкясиз йериня йетирилмяси цсуллары иля
таныш етмяли, ишчилярин диггятини тящлцкяли иш цсулларынын вя йа
ишчилярин, ятрафдакы инсанларын хясарят алмасына сябяб ола биляъяк
тящлцкяли иш цсулларынын тятбигиня йол верилмямясиня
йюнялтмялидир.
2.14 Електрик вя диэяр мцряккяб гурьуларын вя механизм-
лярин тямириня, хидмят едилмясиня бурахылмыш фящлялярля тялиматы,
уста мцвафиг хидмятлярин ишчиляри (механикляр, енерэетикляр,
технологлар и.а.) иля бирликдя кечир.
2.15 Електрик-техноложи аваданлыгларын вя електрик
гурьуларынын тямириня, хидмят едилмясиня бурахылмыш фящлялярля
тялиматы електротехники мцтяхяссисляр щейяти (ихтисас групу ЫЫЫ-
дян ашаьы олмайан) кечирмялидир.
2.16 Комплекс бригадаларын тяркибиня дахил олан
фящлярлярля онларын щям ясас пешяляри цзря, щям дя
уйьунлашдырылмыш пешяляри цзря бцтцн ихтисаслара даир тялимат
кечирилмялидир.
2.17 Ейни пешяли фящляляр цчцн вя йа айры-айры иш нювляри
цзря иш йериндя тялимат тящлцкясизлик гайда вя нормаларына,
ЯТСС стандартларына ясасян, конкрет истещсалат шяраити нязяря
алынмагла, ишляниб щазырланмыш програмлар, тялиматлар цзря
кечирилир.
2.18. Програмлар вя тялиматлар сех ишчиляри (ряис, мцавинляри)
тяряфиндян ишляниб щазырланыр, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмяти иля разылашдырылыр, мцяссисянин баш мцщяндиси вя
Щямкарлар Иттифагы Комитяси иля бирликдя тясдиг едилир.

237
Ямяк тящлцкясизлийи цзря тялиматларын ишляниб щазырланмасы
гайдасы вя онларын мязмунуна олан тялябляр методик эюстяришдя
изащ олунмушдур.
Фящляляря тялиматын кечирилмяси програмына 5 илдя бир дяфя-
дян эеъ олмайапаг йенидян бахылмалыдыр (тязялянмялидир,
тамамланмалыдыр).
2.19 Фящля вя гуллугчулар истещсалатда (истещсалат
биналарында, иш йерляриндя) ишлярин йериня йетирилмяси вя ишдя
давраныш гайдаларыны мцяййянляшдирян, ишин тящлцкясиз апарылмасы
цзря тялиматлара, машын вя механизмлярин истифадяси цзря гябул
едилмиш тялябляря риайят етмяли, онлара верилян фярди мцщафизя
васитялярдян дцзэцн истифадя етмялидирляр. Бу тялябляря ямял
олунмамасы ямяк вя истещсалат интизамынын позулмасы кими
гиймятляндирилмялидир.

ИЛКИН ТЯЛИМАТЫН КЕЧИРИЛМЯСИ

2.20 Фящлялярля иш йериндя илкин тялимат онлар сярбяст ишя


бурахылмаздан яввял, бир ишдян башга ишя вя йа диэяр хассяли иш
сащясиня (истещсалат шяраити дяйишяндя) кечирилян щалларда апарылыр.
2.21 Фящлялярля илкин тялимат 2.17-ъи бяндя уйьун олараг,
конкрет бюлмянин иш хцсусиййятляри вя шяраити нязяря алынмагла,
тясдиг едилмиш програмлар вя тялиматлар цзря кечирилир.
2.22 Фящлялярля илкин тялимат ишин хцсусиййятиндян асылы
олараг, бир нечя нювбя ярзиндя кечирилир, онлар истещсалат
просесляри, тящлцкясиз иш цсуллары иля таныш олурлар вя щяр бир фящля
фярди олараг тялиматландырылыр. Електротехники щейятя тялиматы баш
енерэетик хидмятинин мцщяндис-техники ишчиси кечирир.
2.23 Уста, иш рящбяри тялиматы кечиб гуртардыгдан сонра
фящлянин тящлцкясиз иш цсулларыны мянимсямясиня, онун конкрет иш
йериня вя пешясиня аид тящлцкясизлик тяляблярини вя тялиматы
практики билмясиня вя баша дцшмясиня ямин олмалыдыр.
Яэяр иш просесиндя фящлянин гайда вя тялиматларын
тяляблярини кифайят гядяр мянимсямядийи вя йа гадаьан олунмуш

238
иш цсулларынын тятбиг олунмасы фактлары ашкар едилярся, онда уста
она ялавя изащат вермяйя вя дцзэцн иш цсулларыны практики
эюстярмяйя борълудур.
2.24 Илкин тялиматын кечирилмяси «Ишчилярин иш йериндя тя-
лиматландырылмасынын гейдиййат журналы»нда рясмиляшдирилир.
Журналын формасы вя онун долдурулмасы гайдасы 4-ъц ялавядя
верилмишдир.
2.25 Айры-айры щалларда иши аваданлыьын хидмяти, сынагдан
кечирилмяси, сазланмасы, тямири, хцсусиля тящлцкяли вя зярярли
маддялярин тятбиги иля баьлы олан фящлялярля илкин тялимат
кечмякдян ялавя, сярбяст ишлямяйя бурахылмаздан яввял,
билаваситя иш йерляриндя илкин тялимат кечирилмялидир.
Тялиматландырыланын ишчинин пешя щазырлыьындан вя ишинин
хцсусиййятиндян асылы олараг, онун тяърцбя кечмяси зяруриййяти
вя мцддяти Щямкарлар Иттифагы Комитяси иля разылашдырылмагла,
мцяссися рящбярлийи тяряфиндян мцяййян едилир.
Тяърцбя кечмяси тяляб олунан фящля пешяляринин сийащысы,
Щямкарлар Иттифагы Комитяси вя йерли Дювлят нязарят органлары иля
разылашдырылыр, мцяссися рящбярлийи тяряфиндян тясдиг олунур.

ВАХТАШЫРЫ (ТЯКРАР) ТЯЛИМАТЫН КЕЧИРИЛМЯСИ

2.26 Бцтцн фящлялярля вя бязи категорийалы гуллугчуларла


онларын тящсилиндян, ихтисас дяряъясиндян, бу вя йа диэяр пешя
цзря иш стажындан вя тутдуглары вязифядян асылы олмайараг
вахташыры, щяр 3 айдан бир ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря
тялимат кечирилмялидир.
2.27 Вахташыры тялиматын кечирилмясиндя мягсяд фящлялярин
ясас вя йа даща тез-тез йериня йетирдикляри ишляр, ямялиййатлар цзря
тящлцкясизлик тялябляриня аид биликлярини тякрар йохламаг,
дяринляшдирмяк вя мющкямляндирмякдир.
2.28 Вахташыры тялиматы билаваситя иш рящбяри (уста, иш иърачысы,
сащя вя гурьу ряиси вя с.) иш йериндя програм цзря кечирир.
Вахташыры тялиматлар кечирилян заман сехин, мцяссисянин иш

239
тяърцбяси (мцсбят вя мянфи нцмуняляр) нязяря алынмагла, илкин
тялиматын бцтцн мясяляляри йенидян мцзакиря едилир. Бундан
ялавя, вахташыры тялимат кечирилян заман фящляляри яввял кечирилян
тялиматдан сонракы дюврдя верилмиш ямрляр, сярянъамлар,
мяктубларла таныш едирляр.
2.29 Вахташыры тялимат фящляляря щям айры-айрылыгда, щям дя
ейни пешяли фящля групу иля кечирилир. Уста, иш рящбяри електрик
гурьуларына, авданлыглара хидмят едян вя онларын тямири иля
мяшьул олан фящлялярля тялиматы баш енерэетик вя баш механик
хидмяти ишчиляри иля бирликдя кечир.
2.30 Вахташыры тялимат кечириляркян фящляляря мцщафизя,
хиласедиъи вя горуйуъу васитялярдян истифадяетмя, суйа дцшяни
хиласетмя, хясарят аланлара йардым эюстярмя, дяниз
обйектляриндя щярякятетмя гайдалары да юйрядилир.
2.31 Щяр щансы бир сябябдян (мязуниййятдя олма, хяс-
тялянмя, езамиййятя эетмя вя с.) мцяййян едилмиш эцндя тялимат
кечмяйян фящлялярля, онлар ишя чыхан эцн тялимат кечирилмялидир.
2.32 Вахташыры тялиматларын кечирилмяси «Щейятин иш йериндя
тялиматын кечирилмясинин гейдя алынмасы журналы»нда
рясмиляшдирилмялидир.

НЮВБЯДЯНКЯНАР (ПЛАНДАН КЯНАР)


ТЯЛИМАТЫН КЕЧИРИЛМЯСИ

2.33 Истещсалат зяруриййятиндяниряли эялян хцсуси щалларда


фящлялярля ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цзря нювбядянкянар
(пландан кянар) тялимат кечирилмялидир.
2.34 Фящлялярля нювбядянкянар тялимат ашаьыдакы щалларда
кечирилир:
-истещсалат просеси (техноложи) дяйишдикдя, аваданлыглар,
гурьулар вя алятляр йениляри иля явяз олундугда вя йа онларын
тякмилляшдирилмяси нятиъясиндя ямяк шяраити дяйишдикдя;
- мцяссисядя, сехдя, сащядя, бригадада бядбяхт щадися,
гяза баш вердикдя;

240
-йцксяк дяряъядя тящлцкясизлик тядбирляри тяляб едян ишлярдя
30 тягвим эцнцндян артыг фасиля олан щалларда;
-фящлялярин тящлцкясизлик гайдаларынын вя тялиматларын тяляб-
ляринин бядбяхт щадисяляря, гязалара сябяб ола биляъяк дяряъядя
позмалары щалларында;
-ямяйин тящлцкясизлийи цзря йени гайдаларын вя тялиматларын,
стандартларын гцввяйя минмяси иля ялагядар фящляляря ялавя
тялябляр щаггында мялумат вермяк лазым эялдикдя;
-мцяссися рящбярлийинин ямри вя йа сярянъамы иля, йухары тяш-
килатларын вя Дювлят нязарят органларын эюстяришиля вя диэяр щалла-
рда.
2.35 Нювбядянкянар тялимат фящлялярля фярди олараг вя йа
ейни пешяли фящляляр групу иля, зярури щалларда ися анъаг айры-айры
фящлялярля (мясялян, тящлцкясизлик тяляблярини вя ишлярин тящлцкясиз
апарылмасы цзря тялиматы позанларла) кечирилир.
2.36 Фящлялярля нювбядянкянар тялиматы, илкин вя вахташыры
тялиматлар кими, ишлярин билаваситя рящбярляри (иш иърачылары, усталар
вя с.) кечирирляр.
2.37 Нювбядянкянар тялиматын щяъмини, програмыны,
суалларын сийащысыны щяр бир конкрет щалда мцяссисянин рящбярлийи,
тялиматландырманын шяраитини вя сябябини нязяря алмагла,
мцяййянляшдирир.
Нювбядянкянар тялиматландырма програмыны (суалларын
сийащысыны) тяртиб едяркян, илкин тялиматландырма програмынын
йалныз нювбядянкянар тялиматын кечирилмяси сябяби иля баьлы
щиссясиндян истифадя едилмялидир.
2.38 Яэяр нювбядянкянар тялимат йалныз бир сехин (сащянин,
бригаданын) фящляляри иля кечирилирся, онда тялимат програмы
щямин сехин (сащянин, бригаданын) рящбярляри тяряфиндян
щазырланыр, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясиз техникасы хидмяти иля
разылашдырылыр.
Нювбядянкянар тялимат мцяссисянин бцтцн ишчиляри иля
кечирилдикдя (йухары тяшкилатларын ямриня, эюстяришиня, нязарят
органларынын тялябляриня ясасян), тялиматын програмыны ямяйин

241
мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти тяртиб едир, мцяс-
сисянин баш мцщяндиси тясдиг едир.
2.39 Нювбядянкянар тялиматын кечирилмяси «Щейят иля иш
йериндя тялиматын кечирилмясинин гейдя алынмасы журналы»нда
рясмиляшдирилир (илкин вя вахташыры тялиматларын гейди кими),
мцвафиг графада тялиматын мювзусу (програмы) эюстярилир.
2.40 Фящляляри мялумат мяктублары иля, бядбяхт щадисяляр
щаггында мялуматларла вя ямяк мцщафизяси мясяляляри цзря ямр-
лярля таныш едилмяси «Щейятля иш йериндя тялиматын кечирилмясинин
гейдя алынмасы журналы»нда рясмиляшдирилир.

Бирдяфялик (ъари) тялиматын кечирилмяси

2.41 Бцтцн фящляляр, онларын вязифясиня аид олмайан


бирдяфялик ишляри йериня йетирмяк вя йа йцксяк дяряъядя тящлцкяли
шяраитдя ишлямяк цчцн тапшырыг (тапшырыг – иъазя) аларакян
бирдяфялик тялимат кечмялидирляр.
2.42 Бирдяфялик тялиматы ишин мясул рящбяри (уста, иш иърачысы,
сащя ряиси вя с.) кечирир вя «Щейятя иш йериндя тялиматын кечирил-
мясинин гейдя алынмасы журналы»нда вя тапшырыг-иъазя
вярягясиндя рясмиляшдирир.

3. ФЯЩЛЯЛЯРИН ТЯЛИМЛЯНДИРИЛМЯСИ ВЯ
БИЛИКЛЯРИНИН ЙОХЛАНЫЛМАСЫНЫН ТЯШКИЛИ

3.1 Техноложи просеслярин апарылмасы, гурьу вя


аваданлыгларын тямири, сазланмасы, сынаьы вя хидмяти иля мяшьул
олан, щямчинин тящлцкяли вя зярярли маддялярля ишляйян бцтцн
ишчиляр иш йерляриндя илкин тялиматландырмадан сонра, сярбяст ишя
бурахылмаздан яввял, биликляри йохланылмагла, мцвафиг гайдада
тящлцкясиз иш цсулларыны юйрянмялидирляр.

242
Гейд. Мцвафиг щазырлыьы щаггында сяняди олан фящляляр
яввялъядян, йалныз иш йериндя илкин тялимат кечирилмясиндян вя
билийи йохланылдыгдан сонра сярбяст ишя бурахыла билярляр.
3.2 Фящляляря тящлцкясиз иш цсулларынын юйрядилмяси, ишин
мцряккяблийиндян вя фящлянин пешясиндян асылы олараг щям
истещсалатда( пешя тялими кечмяк цчцн), щям дя мцхтялиф курс-
ларда (ямяк тящлцкясизлийи мясяляляри цзря мягсядли тялим кечмяк
цчцн) тяшкил едиля биляр.
3.3 Фящлялярин истещсалатда мцхтялиф нюв пешя тялимляриндя
(йени ишчи щазырладыгда, ишчини тякрар щазырлашдырдыгда вя она
икинъи пешя юйрятдикдя, ихтисас дяряъясини артырылмасында)
тящлцкясиз иш цсулларынын тялим гайдалары 27 нойабр 1980-ъы илдя
тясдиг олунмуш «Нефт сянайеси Назирлийи системиндя истещсалатда
пешя тялими щаггында нцмуняви ясаснамя» иля
мцяййянляшдирилмишдир.
3.4 Фящлялярин истещсалатда юйрядилмяси, ясаснамяйя уйьун
олараг курс, груп (тядрис комбинатлары вя йа мянтягяляри
нязниндя) вя фярди тядрис формасы цзря апарылыр. Тядрис
комбинатларында (мянтягяляриндя), мцвафиг шяраит олдугда,
програмлашдырылмыш тялим цсуллары тятбиг едиля биляр.
3.5 Фящлялярин мцяййян олунмуш форма цзря пешя тялими
(нязяри вя практики) Нефт Ширкяти тяряфиндян ишляниб щазырланмыш вя
тясдиг олунмуш програм цзря апарылыр. Тялим програмларында
ЯТСС-ин гцввядя олан тящлцкясизлик гайда норма вя стан-
дартларын тялябляринин юйрядилмяси дахил олмагла, «Истещсалатда
ямяк тящлцкясизлийи» мювзусуда олмалыдыр.
3.6 Йени техноложи просеслярин, аваданлыгларын, ямяйин
габагъыл цсул вя формаларынын, ямяйин мцщафизяси сащясиндя
диэяр наилиййятлярин истещсалата тятбигиндя, нязяри вя практики
тялим програмлары, систематик олараг ямяк тящлцкясизлийи цзря
тялим вя практики материалларла тякмилляшдирилмялидир. Ейни
заманда, програмдан кющнялмиш мялуматлар чыхарылмалыдыр.
Програмлар вахташыры 3 илдян кеъ олмайараг йенидян
ишлянмялидир.

243
3.7 Фящлялярин истещсалат (практики) тялими мцяссисядя, бу
мягсяд цчцн хцсуси йарадылмыш тялим-истещсалат базаларында
(тялим емалатханалары, сехляр, сащяляр, иш йерляри), истещсалат
тялими устасынын вя йа фярди олараг, ясас ишиндян азад олунмамыш
ихтисаслы фящлянин рящбярлийи алтында щяйата кечирилир.
3.8 Пешяси олмайан вя йа ашаьы ихтисас дяряъяси олан
фящляляр сярбяст ишя бурахылмаздан вя мцвафиг гайдада
юйрядилмяздян яввял ихтисаслы фящлянин рящбярлийи алтында практики
тялим кечирляр. Фящлянин практики тялим кечмяси, тялимин мцддяти
вя тялимя даими нязарят мясул шяхсин (устанын) ады эюстярилмякля,
сех ряисинин йазылы сярянъамы иля рясмиляшдирилир (Ялавя 1).
3.9 Фящлялярин биликляринин йохланылмасы характери вя
вахтына эюря илкин, вахташыры вя нювбядянкянар йохламалара
бюлцнцр.
3.10 Бцтцн фящлялярин мцвафиг тялимдян (нязярдя
тутулан щалларда) вя иш йериндя илкин тялимат кечдикдян сонра,
сярбяст ишя бурахылмаздан яввял вя йа бир ишдян диэяриня
кечирилдикдя, ямяк тящлцкясизлийи тялябляри цзря биликляри йохланылыр
(илкин йохлама).
3.11 Фящлялярин биликляринин йохланылмасы мцяссися
рящбяри тяряфиндян тяйин олунмуш сех, бюлмя ряисляриндян биринин
сядрлик етдийи комиссийа тяряфиндян щяйата кечирилир.
Комиссийанын тяркибиня ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмятинин, кадрлар шюбясинин ишчиляри, сех ряисляринин
мцавинляри, баш усталар, фящлялярин билаваситя рящбярляри (уста, иш
иърачысы, МТИ вя с.) дахил олур. Конкрет шяраитдян асылы олараг
(йохланыланын пешяси, истещсалатын спесификасы вя с.), комиссийанын
тяркибиня механикляр, енерэетикляр, технологлар,
газданхиласедиъиляр вя диэяр мцтяхяссисляр дахил едилир.
Газма, гуйуларын мянимсянилмяси вя ясаслы тямири
бригадаларынын цзвляринин биликляринин йохланылмасында
комиссийанын тяркибиня ачыг газ вя нефт фонтанларынын гаршысынын
алынмасы вя ляьви цзря щярбиляшдирилмиш дястянин нцмайяндяси
дахил олунур.

244
Комиссийанын сайъа тяркиби, бир гайда олараг, конкрет
шяраитя уйьун мцяййян олунур. Комиссийа, цч няфярдян аз
олмамаг шяртиля, натамам тяркибдя ишляйя биляр.
3.12 Комиссийанын ишиндя анъаг биликляри йохланылмыш
мцяссися ишчиляри иштирак едя билярляр.
3.13 Фящлялярин биликляринин йохланылмасы фярди гайдада вя
тялиматлар ясасында ишляниб щазырланмыш суал вярягяляри цзря
(билетляр) кечирилир. Суал вярягяляри мцтяхяссисляр вя сех ряисляри иля
бирликдя ишляниб щазырланыр, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмяти иля разылашдырылыр, баш мцщяндис тяряфиндян
тясдиг едилир. Суал вярягясиндя иъра олунан бцтцн нюв ишляр цзря
тящлцкясизлик тялябляри юз яксини тапмалыдыр. Суал вярягяляриня
вахташыры йенидян бахылмалыдыр.
3.14 Фящлялярин биликляринин йохланылмасынын нятиъяляри,
«Ишчилярин билийинин йохланылмасынын гейдиййат журналы»нда
эюстярилян протокол шякилиндя рясмиляшдирилир (ялавя 5). Протоколда
йохланылан шяхсин билийиня верилян гиймятдян ялавя (йахшы кафи,
гейри-кафи), фящлянин сярбяст ишя бурахлымасынын мцмкцнлцйц
щаггында ряй (гярар) верилир.
3.15 Билийинин илкин йохланылмасындан сонра фящляйя гябул
едилмиш нцмуня цзря, мцвафиг шякилдя рясмиляшдирилмиш вясигя
верилир. Вясигянин фомасы 2-ъи ялавядя верилир. Вясигяйя мцхтялиф
гайда вя тялиматларын тялябляри цзря билийи щаггында
мялуматдан ялавя, ишчинин бир бюлмядян диэяриня кечирилмяси,
онун пешяси, мцхтялиф курсларда тялим алмасы щаггында мялумат
дахил едилир.
3.16 Йохлама заманы тящлцкясизлик тялябляри цзря билийи
гейри-кафи гиймятляндирилмиш ишчи эяляъякдя сярбяст ишя
бурахылмыр. Беля щалларда ишчи ялавя тялим кечир вя 2 щяфтя ярзиндя
онун билийи тякрар йохланылыр.
Яэяр тякрар йохлама заманы фящлянин билийи йенидян гейри-
кафи гиймятляндирилярся, сехин рящбярлийи онун ишя бурахылмасы
щаггында мясяляни щялл етмялидир.
3.17 Ишчинин билийинин тякрар йохланылмасына цзцрлц сябяб ол-
мадан эялмямяси ямяк интизамынын позулмасы кими гий-

245
мятляндирилир. Бу ишчиляря гаршы инзибати ъяза тядбирляри тятбиг
олунур.
3.18 Ишчинин билийинин вахташыры йохланылмасы бир илдян бир,
(ъядвял цзря) билийинин илкин йохланылмасы иля ейни гайдада, ейни
билетляр вя протокол цзря, вясигя тяртиб етмякля кечирилир.
Ъядвялляри щяр ил цсталар, иш рящбярляри тяртиб едир вя сех ряисляри
тясдиг едир. Ъядвялин формасы 6-ъы ялавядя верилир.
3.19 Фящля билийинин йохланылмасы эцнцнцн тарихи щагда
2 щяфтя габагъадан хябярдар едилмялидир.
Фящля суал вярягяляри иля (билетлярля), лазыми дярсликлярля тямин
олунмалы, она билийинин йохланылмасына щазырлыгда практики
кюмяк эюстярилмялидир.
3.20 Фящлялярин биликляринин нювбядянкянар
йохланылмасы:
-истещсалат (техноложи) просеси дяйишдикдя;
-йени аваданлыглар вя механизмляр тятбиг олундугда;
-йени тящлцкясизлик гайда вя нормалары, ишин тящлцкясиз
эедиши цзря йени тялиматлар тятбиг олундугда;
-бядбяхт щадисяйя вя гязайа сябяб олмуш тящлцкясизлик
гайда вя тялиматларын тялябляринин позулмасы ашкар олундугда
(сех ряисинин ряйиля);
-мцяссися рящбярлийинин сярянъамы вя йа ямри иля, йухары
тяшкилатларын эюстяриши иля;
-фящлянин билийи кифайят гядяр олмадыьы ашкар олдугда;
- Дювлят нязарят органлары вя Щямкарлар Иттифагынын
техники нязарятчиляринин тяляби иля;
-башга ишя кечирилдикдя вя йа ишдя 6 ай фасиля олдугда
кечирилир.
3.21 Нювбядянкянар йохлама програмы, онун щяъми вя
йохлама цчцн суалларын сийащысы щяр бир конкрет щалда,
йохламанын кечирилмясинин сябябини нязяря алмагла, мцяссися
рящбяри тяряфиндян мцяййянляшдирилир.
3.22 Айры-айры щалларда, йухары тяшкилатларын эюстяриши иля
фящлялярин биликляринин нювбядянкянар йохланылмасындан яввял,
йохлама комиссийасынын цзвляринин биликляри йохланылыр.

246
4. МЦЩЯНДИС – ТЕХНИКИ ИШЧИЛЯРИН
ТЯЛИМАТЛАНДЫРЫЛМАСЫНЫН ТЯШКИЛИ ВЯ
АПАРЫЛМАСЫ

4.1 Мцяссисяйя ишя гябул олунан бцтцн МТИ-иля, онларын иш


стажындан вя истещсалатын хцсусиййятиндян асылы олмайараг, ишлярин
тящлцкясиз апарылмасы цзря эириш тялиматы кечирилмялидир.
Мцяссисянин обйекти вя сехляриндя мцхтялиф ишляр апаран
кянар тяшкилатларын МТИ-идя эириш тялиматы кечмялидирляр.
4.2 Эириш тялиматы, мцяссисяйя ишя гябул олунан мцщяндис-
техники ишчилярин илк нювбядя иш рящбярляринин (усталарын,
иърачыларын, сащя ряисляринин) мцяссисядя ямяйин мцщафизяси цзря
ишлярин тяшКилинин ясас мясяляляри, айры-айры обйектлярин, сехлярин
вя мцяссисянин бцтювлцкдя тяйинаты вя ямяк шяраити, тящлцкясиз
ямяк шяраитинин тямини цзря онларын вязифяляри, ямяйин мцщафизяси
мясяляляри цзря рящбяр сянядлярля (гайдалар, нормалар,
стандартлар, тялиматлар, ямрляр, эюстяришляр вя с.) таныш олмаг
мягсядиля кечирилир.
4.3 Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин
рящбяри МТИ-ля эириш тялиматыны «Ишчилярин илкин тялиматландырыл-
масынын гейдиййаты журналы»нда мцвафиг гайдада
рясмиляшдирмякля кечирилир. МТИ-ин тялимат кечмяси щагда гей-
диййат журналында айрыъа сящифя айрылыр.
Лазым эялдикдя, МТИ-ля эириш тялиматынын кечирилмяси цчцн ди-
эяр шюбя, хидмят вя аидиййятлы тяшкилатларын ишчиляри дя ъялб олуна
биляр.
4.4 МТИ-ля эириш тялиматы мцяссисянин тящлцкясизлик техникасы
вя ямяйин мцщафизяси хидмяти тяряфиндян ишляниб щазырланмыш вя
баш мцщяндис тяряфиндян тясдиглянмиш програм цзря кечирилир.
4.5 Мцяссисяйя ишя гябул олунан, бир вязифядян диэяриня
кечирилян усталарла эириш тялиматындан ялавя, иш йериндя дя тялимат
кечирилмялидир.

247
4.6 Усталарын, иърачыларын, иш рящбярляринин иш йерляриндя
тялиматландырылмасыны сех (хидмят, шюбя) рящбяри кечирир. Бу
заман уста, иъраъы истещсалатын шяраити (техноложи просес,
аваданлыг), ишин дцзэцн вя тящлцкясиз тяшикли цсуллары иля, иш
просесиндя ваъиб олан тялимат, гайда вя конкрет вязифялярля таныш
олмалыдыр. Усталарын, иш рящбярляринин тялиматландырылмасы
програм цзря апарылыр. Програм сех, бюлмя ряиси тяряфиндян
ишляниб щазырланыр, тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин мцщафизяси
хидмятиля разылашдырылыр вя мцяссисянин баш мцщяндиси тяряфиндян
тясдиг олунур.
4.7 Усталарын иш йериндя тялиматландырылмасы онларын
ишляйяъяйи бригаданын, сащянин «Ишчилярин иш йериндя
тялиматландырылмасынын гейдиййаты журналы»нда рясмиляшдирилир.
4.8. МТИ-ля иш йерляриндя вахташыры тялимат кечирилмир. Лазым
эялдикдя, онларла мцхтялиф ъари мясяляляр цзря (тапшырыг-иъазя иля
ишлярин йериня йетирилмясиндян яввял, йухары тяшкилатларын
эюстяришиля, мцяссися рящбярлийинин ямр вя сярянъамы иля)
нювбядянкянар вя йа бирдяфялик тялимат кечирилир.
Нювбядянкянар тялиматларын кечирилмяси щагда
мялуматы, мялумат мяктубларынын алынмасы вя тящлилини, баш вер-
миш бядбяхт щадисяляр щагда мялумат вя ямрляри сех ряиси
«Ишчилярин иш йерляриндя тялиматландырылмасынын гейдиййаты жур-
налы»нда рясмиляшдирир.

5. МЦЩЯНДИС-ТЕХНИКИ ИШЧИЛЯРИН
ЮЙРЯДИЛМЯСИНИН ВЯ БИЛИКЛЯРИНИН
ЙОХЛАНЫЛМАСЫНЫН ТЯШКИЛИ
5.1 Бцтцн апарылан ишлярин билаваситя рящбярляри (усталар, иш
иърачылары), сех, хидмят вя диэяр истещсалат бюлмяляринин ряисляри ишя
бурахылмаздан яввял вя йа мцяссися рящбяринин сярянъамы иля
мцяййян олунмуш вахтда ямяйин мцщафизяси мясяляляри цзря
мцвафиг тялим кечмяли вя тящлцкясизлик тялябляри цзря биликляри
йохланылмалыдыр.
5.2 МТИ-ля ямяк мцщафизяси мясяляляри цзря тялим бир гайда
олараг, мцяссисянин баш вя апарыъы мцтяхяссисляри тяряфиндян

248
ишляниб щазырланмыш вя мцяссисянин баш мцщяндиси тяряфиндян
тясдиг едилмиш програм цзря груп цсулу иля апарылыр.
МТИ билаваситя онларын рящбярляринин нязаряти алтында фярди
тялим кечя билярляр.
5.3 Мцяссисялярдя вязифяйя йени тяйин олунмуш вя йа башга
вязифяйя кечирилмиш бцтцн мцщяндис-техники ишчилярлин, ямяйин
тящлцкясизлийи мясяляляри цзря мцвафиг тялим кечмяляриндян
сонра, тящлцкясизлик тялябляри щагда биликляри йохланылмалыдыр.
5.4 Бирлик, идаря вя мцяссисялярин рящбяр вя мцщяндис-
техники ишчиляринин, истещсалат шюбяляри ряисляринин, баш мцтяхяссис-
ляринин вя апарыъы мцщяндисляринин биликляринин илкин йохланылмасы
мцяссися, бирлик рящбярлийи тяряфиндян мцяййян олунмуш мцддят-
дя, вязифяйя тяйин олундуьу вахтдан бир ай эеъ олмайараг
кечирилир.
Усталарын, иърачыларын, билаваситя иш рящбярляринин
биликляринин илкин йохланылмасы сярбяст ишя бурахылмаздан яввял
кечирилир.
5.5 Зярури щалларда (мясялян електрик гурьуларынын
истисмарында) айры-айры мцщяндис-техники ишчиляр мцяййян
гайдада тялим кечмякдян башга, сярбяст ишя бурахылмаздан
яввял, мцяссися рящбярлийи тяряфиндян, гцввядя олан гайдаларын
тялябляриня уйьун, мцяййян едилмиш мцддят ярзиндя тяърцбя
кечмялидирляр.
5.6 Вахташыры ашаьыдакы шяхслярин биликляри йохланылыр:
-усталарын, иш иърачыларынын, сащя, гурьу эеофизики партийаларын
вя диэяр билаваситя иш рящбярляринин щяр ил;
-мцяссисялярин вя онларын структур бюлмяляринин
рящбярляринин, шюбя ряисляринин, хидмят рящбярляринин, баш
мцтяхяссислярин вя диэяр мцщяндис-техники ишчилярин, щямчинин
билаваситя Нефт Ширкятиня табе олан бирликлярин, трестлярин
идарялярин шюбя ряисляринин, хидмят рящбярляринин, мцщяндис-
техники ишчилярин- 3 илдя бир дяфя;
-билаваситя Нефт Ширкятиня табе олан бирликлярин, трестлярин,
идарялярин баш директорларынын, мцдирляринин, ряисляринин, онларын
мцавинляринин, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы

249
хидмятляри рящбярляринин, щямчинин Нефт Ширкяти апаратынын шюбя
ряисляринин, хидмят-рящбярляринин, апарыъы вя диэяр мцщяндис-
техники ишчилярин- 5 илдя бир дяфя.
5.7 Рящбяр щейятин вя МТИ-ин биликляри щяр ил тяртиб
олунмуш ъядвял цзря апарылыр. Ъядвялин формасы 6-ъы ялавядя
эюстярилир.
Ъядвялляр тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин мцщафизяси
хидмятляри тяряфиндян тяртиб олунур, мцяссися вя биликлярин баш
мцщяндисляри тяряфиндян тясдиглянир.
5.8 Мцяссися вя бирликлярин рящбяр вя мцщяндис-техники
ишчиляринин биликляринин нювбядянкянар йохланылмасы ашаьыдакы
щалларда кечирилир:
- йени вя йа йенидян ишляниб щазырланмыш тящлцкясизлик
гайда вя нормалар гцввяйя миндикдя;
- истещсалатда йени нюв аваданлыглар вя йа йени истещсалат
просесляри тятбиг олундугда;
- онларын рящбярлик етдийи ишлярдя вя обйектлярдя
тящлцкясизлик гайда вя нормаларынын позулмасы ашкар олдугда;
- йухары тяшкилатларын эюстяриши, Дювлят нязарят органлары вя
Щямкарлар Иттифагынын ямяк цзря техники нязарятчиляринин тяляби
иля.
Биликлярин нювбядянкянар йохланылмасынын зяруриййяти,
щяъми вя мцддяти щяр бир конкрет щалда мцяссися вя йа бирлийин
рящбярлийи тяряфиндян мцяййян олунур.
5.9 Мцяссисянин усталарынын, баш усталарынын, баш
мцщяндисляринин, сех, сащя ряисляринин, онларын мцавинляринин вя
диэяр мцщяндис-техники ишчиляринин биликлярини мцяссисядя ямяйин
тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян комиссийа йохлайыр.
Сех вя сащялярин галан МТИ-ин биликляринин йохланылмасы,
тяркибиндя сех ряиси, сех ряисинин мцавини, тящлцкясизлик техникасы
вя ямяйин мцщафизяси хидмяти ишчиляри, мцяссисянин техники-
истещсалат хидмятинин мцтяхяссисляри дахил олан комиссийа тя-
ряфиндян щяйата кечирилир. Бу комиссийалар мцяссися рящбяринин
ямри иля йарадылыр.

250
5.10 Мцяссисянин комиссийаларында ямяк тящлцкясизлийи тя-
лябляри цзря биликляри йохланылаъаг мцщяндис-техники ишчилярин вязи-
фяляринин сийащысыны мцяссисянин ряиси мцяййянляшдирир вя тясдиг
едир.
5.11 Мцяссисянин рящбяр ишчиляринин, баш механиклярин, баш
енерэетик вя тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин мцщафизяси цзря
хидмяти ишчиляринин, баш мцтяхяссислярин, шюбя ряисляринин вя
бирлийин идаряетмя апаратынын диэяр МТИ-ин биликляринин
йохланылмасы бирлийин ямяйин тящлцкясизлийи цзря ДФК-сы вя йа
йохланылан ишчилярин вязифясиндян асылы олараг, ДФК-ынкюмякчи
комиссийасы тяряфиндян щяйата кечирилир.
Мцяссисянин баш енерэетикляринин биликлярини мцяссисянин
баш енерэетики сядрлик етдийи комиссийа йохлайыр.
5.12 Бирлийин табелийиндя олан идаря, трест вя диэяр
тяшкилатларын рящбяр ишчиляринин, баш мцтяхяссисляринин вя
тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин мцщафизяси хидмятинин
рящбярляринин билийи, йохланылан ишчилярин вязифясиндян асылы
олараг, идаря вя бирликлярин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими
фяалиййят эюстярян комиссийасы вя йа онларын кюмякчи комиссийасы
тяряфиндян йохланылыр.
5.13 Бирлийин табелийиндя олан идаря вя тяшкилатларын
комиссийаларында вя йа онларын кюмякчи комиссийаларында билийи
йохланылаъаг рящбяр вя МТИ-ин сийащысыны бирлийин,идарянин,
трестин баш мцщяндисляри мцяййянляшдирир вя тясдиг едир.
5.14 Нефт Ширкятинин билаваситя табелийиндя олан баш
идарялярин, идаря вя бирликлярин баш директорларынын (ряисляринин),
онларын мцавинляринин, тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин
мцщафизяси хидмяти рящбярляринин, мцтяхяссисляринин, апарыъы
мцщяндислярин вя ряислярин биликляринин йохланылмасыны Ширкятин
комиссийасы щяйата кечирилир.
5.15 Рящбяр вя мцщяндис-техники ишчилярин биликлярини
йохлайан комиссийаларда бирлийин, идарянин, мцяссисянин,
Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин, нязарят органларынын, ачыг
газ вя нефт фонтанларынын гаршысынын алынмасы вя ляьви цзря
щярбиляшдирилмиш дястялярин нцмайяндяляри иштирак едя билярляр.

251
Комиссийанын иш йери вя эцнц щагда мцвафиг бюлмяляря
10 эцндян эеъ олмайараг хябяр верилмялидир.
5.16 Комиссийа натамам тяркибдя ишляйя биляр, лакин
комиссийанын сай тяркиби бцтцн щалларда 3 няфярдян аз
олмамалыдыр.
5.17 Комиссийанын ишиндя юз нювбясиндя мцвафиг комиссии-
йаларда биликляри йохланылмыш ишчиляр иштирак едя биляр.
5.18 Рящбяр вя мцщяндис-техники ишчилярин биликляри онларын
вязифя боръларынын профили цзря тяртиб олунмуш билетлярля
йохланылыр.
Мцяссисянин МТИ-ин биликляринин йохланылмасы цчцн суал
вярягяляри (билетляр) тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин мцщафизяси
хидмяти ишчиляри вя мцяссисянин баш вя апарыъы мцтяхяссисляри
тяряфиндян ишляниб щазырланыр.
Мцяссисянин рящбяр ишчиляринин, баш мцтяхяссисляринин бирли-
йин идаряетмя апаратынын мцщяндис-техники ишчиляринин биликляринин
йохланылмасы цчцн суал вярягялярини, бирлийин баш мцтяхяссисляри иля
тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин мцщафизяси хидямти ишчиляри бир-
эя ишляйиб щазырлайыр вя бирлийин баш мцщяндиси тяряфиндян тясдиг
едилир.
Суал вярягяляри щяр бир сяняд цзря (гайда, норма,
ясаснамя) айры-айрылыгда ишляниб щазырланыр.
Суалларын щяъми (сийащысы) щяр бир конкрет щалда
йохланыланын вязифясиндян асылы олараг комиссийа тяряфиндян
мцяййянляшдирилир.
5.19 Рящбяр вя МТИ-ин биликляринин йохланылмасынын
нятиъяляри «Щейятин биликляринин йохланылмасынын гейдиййат
журналы»нда эюстярилмиш протокол цзря рясмиляшдирилир. Журналын
формасы 5-ъы ялавядя верилир.
Протоколда йохланылан шяхсин билийиня верилян гиймятдян
ялавя (йахшы, кафи, гейри-кафи), ишчинин ишя бурахылмасы
мцмкцнлцйц вя йа тутдуьу вязифядян мцвяггяти олараг кянар
едилмяси щагда гярар гейд олунур.
Биликлярин бир нечя гайда цзря йохланылмасы айры-айры
протоколларла рясмиляшдирилир.

252
5.20 Йохлама заманы тящлцкясизлик тялябляри цзря билийи
гейри-кафи гиймятляндирилмиш шяхс комиссийанын гярары иля ишя
билаваситя рящбярликдян кянарлашдырылыр вя 2 щяфтя мцддятиндя
тякрар йохламадан кечир.
Тякрар йохлама заманы да гейри-кафи нятиъяляр эюстярян
шяхсляря гаршы комиссийа, мцвафиг щцгуги гайдада мцдириййят гаршы-
сында онларын тутудуьу вязифядян азад олунмасы щагда мясяля гал-
дырыр.
5.21 Мцяссися вя бирликлярдя, ямяйин мцщафизясинин ян
мцряккяб мясяляляри цзря МТИ-ин билик сявиййясинин артырылмасы
мягсяди иля мцяййян олунмуш гайдада гыса мцддятли
семинарлар, курслар вя мцщазиряляр тяшкил олунмалы, конференсийа
вя мцшавиряляр чаьырылмалы, щямчинин ямяйин мцщафизяси мясяля-
ляри цзря габагъыл коллективлярин тяърцбяси юйрянилмяли вя тяърцбя
мцбадиляси кечирилмялидир.

6. ИШЧИЛЯРЛЯ ЭИРИШ ТЯЛИМАТЫНЫН КЕЧИРИЛМЯСИ


ЦЗРЯ МЕТОДИК ЭЮСТЯРИШЛЯР

6.1 Методик эюстяришляр «Ишчилярин тящлцкясиз иш цсулларына


юйрядилмяси гайдасы щаггында ясаснамя»йя ялавя кими ишляниб
щазырланмыш вя нефт сянайесинин мцяссися вя тяшкилатларынын
тящлцкясизлик техникасы вя ямяйин мцщафизяси хидмяти ишчиляри цчцн
практики вясаитдир.
6.2 Бу эюстяришляр нефт сянайесинин вя диэяр сянайе сащя-
ляринин мцяссисяляриндя ишчилярля эириш тялиматынын кечирилмяси
тяърцбясинин щяртяряфли тящлили ясасында ишляниб ща-
зырланмышдыр.Эириш тялиматландырылмасынын гябул едилмиш гай-
дасындан кянара чыхма щаллары эюстярир ки, бязи сябяблярдян
тялиматландырма юз мягсядиня чатмыр. Ващид цсулун, нцмуняви
програмларын, лазыми практики дярсликлярин олмамасы, ямяйин
мцщафизяси ишчиляринин ихтисаслашмасынын мцхтялиф олмасы вя с. беля
сябяблярдяндир.
6.3 Эириш тялиматынын кечирилмясиндя сящфляря вя нюгсанлара
йол вермямяк мягсядиля эюстяришлярдя бу нюв тялимын кечи-

253
рилмясинин ясас истигамятляри верилир. Бу мягсядля эириш
тялиматынын ашаьыда эюстярилян нцмуняви програмы ишляниб
щазырланмышдыр.
6.4 Эириш тялиматы садя вя асан гавранылан формада
апарылмалы, ишчиляря ваъиб олмайан мялуматларла, рягямлярля вя
техники терминлярля щяддиндян артыг йцклянмямялидирляр.
Тялимат кечян ишчилярин инкишаф сявиййяси, тящсили, иш тяърцбяси,
йашы мцхтялиф олдуьундан шярщ олунан мювзунун ейни сявиййядя
мянимсяйя билмяйяъякляри нязяря алынмалыдыр.
6.5 Ишчилярин тялиматландырылмасы заманы Дювлят нязарят
органларынын, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин мцхтялиф ся-
рянъамларынын адларынын, нюмря вя тарихляринин эюстярилмяси, айры-
айры физики кямиййятлярин (ишыг ахыны, ишыгландырма сявиййяси, сяс вя
титряйиш дяряъяси вя с.) мащиййятинин ятрафлы изащ едилмяси ваъиб
дейил. Эириш тялиматландырылмасынын 10-15 дягигялик сющбятля садя-
ляшдирилмясиня, ихтисар едилмясиня, бу ишин сянядляшдирилмяси иля
кифайятлянмясиня дя йол верилмямялидир.
6.6 Щяр бир пешя ишчиляри (фящляляри) цчцн эириш тялиматы там
щяъмдя кечирилмялидир, беля ки, орада бахылан мясялялярин як-
сяриййяти бцтцн пешяляр цчцн цмумидир. Тялиматландырма
мцддяти 2 саатдан аз олмамалыдыр.
6.7 Тялиматландырма заманы мцяссисядя саьлам вя тящлц-
кясиз ямяк шяраитинин тямини цзря апарылан ишлярин
ишыгландырылмасы, ишчилярин диггятини тящлцкясизлик тядбирляринин
йериня йетирилмяси цзря вязифяляриня йюнялдилмяси мяслящят эюрцлцр.
Тялиматы мцяссисядя олан мисалларын мцзакирясиля апарылмасы
зяруридир.
6.8 Эириш тялиматы ямяк мцщафизяси кабинетиндя вя йа
хцсуси тяъщиз олунмуш отагларда, техники тялим васитяляриндян вя
програмларын мязмунуна конкрет ъаваб верян лазыми яйани
васитялярдян истифадя етмякля кечирилмялидир.
Програмын мцряккяб бюлмяляринин изащындан сонра
тялиматландырыланын материалы йахшы гаврамасына ямин олмаг
мягсядяуйьундур. Тялиматландырылана айдын олмайан мясяляляр
тякрар изащ олунмалыдыр.

254
Тялиматландырма просесиндя яйани васитялярдян (плакатлар,
макетляр, нцмуняляр, схемляр вя с.), щямчинин диафилмлярдян,
кинофилмлярдян вя материалын йахшы мянимсянилмясиня кюмяк
едян васитялярдян истифадя етмяк мяслящят эюрцлцр.
Тялимтландырманын айры-айры мягамлары практики
мисаллардан истифадя етмякля апарылмалыдыр. Истещсалат
хясаряталмаларынын сябяблярини тящлил едяркян, бядбяхт щади-
сялярин сябябляринин дярк едилмясиня вя йадда галмасына кюмяк
едян мисаллар сечилмялидир.

6.9 ИШЧИЛЯРИН ЭИРИШ


ТЯЛИМАТЛАНДЫРЫЛМАСЫНЫН
НЦМУНЯВИ ПРОГРАМЫ

6.9.1 Мцяссися щаггында цмуми мялумат:


- мцяссисянин вя онун айры-айры бюлмяляринин тяйинаты,
структуру вя хцсусиййяти;
- мцяссисянин, онун сехляринин, сащяляринин, емалатхана-
ларынын, айры-айры обйектляринин йерляшдийи сащя;
- мцяссисянин вя онун бюлмяляринин иш режими.
6.9.2 Азярбайъан Республикасынын Конститусийасынын вя
Ямяк Мяъяллясинин бязи мцддяалары:
-Азярбайъан Республикасы вятяндашларынын ямяк, истиращят
вя саьламлыьынын горунмасы сащясиндя ясас щцгуг вя вязифяляри;
-Азярбайъан Республикасы вятяндашлары вя хариъи
вятяндашлар республиканын бцтцн яразисиндя, ямяк фяалиййяти
проссесиндя ямяйин мцщафизяси, щяйатынын вя саьламлыьынын
горунмасы щцгугуна маликдирляр;
-Ямяйин мцщафизяси ямяк просесиндя инсанын тящлцкя-
сизлийини, саьламлыьыны вя ямяк габилиййятини тямин едян тядбирляр
системидир; (ямяк мцщафизяси цзря ясас анлайышларын гыса шярщи);
-Ямяк ганунвериъилийиня, тящлцкясизлик гайда вя
нормаларына риайят олунмасына нязарят едян Дювлят нязарят
органлары;

255
-Ямяйин мцщафизяси сащясиндя Щямкарлар Иттифагы
органларынын ролу вя щцгуглары (Щямкарлар Иттифаглары комитяси,
ямяк мцщафизяси цзря комиссийалар вя иътимаи мцфяттишляр);
-Ямяк мцгавиляси ( ишя гябул, ишя гябул заманы сынагдан
кечирилмя гайдалары, башга ишя кечирилмя, ямяк интизамынын
позулмасына эюря ашаьы маашлы ишя кечирилмя, башга ишя
кечирилдикдя тящлцкясизлик техникасы цзря тялиматландырма);
-Иш вахты вя ондан истифадя етмя гайдасы (истиращят вя
байрам эцнляри ишя чыхма шяртляри, эцзяшт, гарантийа вя
компенсасийалардан истифадя);
-Истиращят вахты (истиращят вя нащар фасиляси вахты, исинмяк
цчцн фасиля, истиращят эцнляри, мязуниййятляр, мязуниййятлярин
нювц вя онларын верилмяси гайдасы);
-Ямяк интизамы (фящля, гуллугчу вя идаря ишчиляринин вязифя
борълары, дахили ямяк интизамы, ишдя мцвяфягиййятляря эюря мц-
кафатландырма, ямяк интизамынын позулмасына эюря ъяза
тядбирляри);
-Гадынларын вя эянълярин ямяйи (гадын вя эянълярин ямяйинин
тятбиги гадаьан олан ишляр, онларын мязуниййятляри, ишдя фасиляляр,
тибби мцайинядян кечмя гайдасы).
6.9.3 Мцяссисянин яразисиндя, истещсалат вя йардымчы
биналарда давраныш гайдалары:
-пийадаларын вя няглиййат васитяляринин щярякят гайдалары;
-мящдуд дахилолма зоналарында ишляр апарылдыгда ишчилярин
орада олмасы вя щярякят етмяси гайдалары;
-тящлцкяли вязиййят щаггында хябярдарлыг цсуллары вя
хябярдаредиъи сигналлар;
-сигнал рянэляринин, тящлцкясизлик нишанларынын, сяс вя ишыг
сигнализасийасынын мязмуну вя ящямиййяти;
- кянар шяхслярин иш йерляриня бурахылмасына гадаьа;
-тапшырыгда нязярдя тутулмайан ишлярин апарылмасына
гадаьа;
-фящля вя гуллугчуларын ашкар едилмиш позунту, гяза вя
бядбяхт щадисяляр щаггында хябяр вермяси вя онларын гаршысынын
алынмасы цзря вязифя борълары;

256
-йанар газ вя бухарларын тящлцкяли гатылыгынын мювъуд-
луьунун яламятляри, онларын йыьылмасы ещтималы олан йерляр вя
ашкар едилмяси цсуллары.
6.9.4 Инсанларын дашынмасы гайдалары (тяшкили, сянядляшдирил-
мяси):
-автомобил няглиййаты иля (автобуслар, тыртыллы няглиййат
васитяляри, йцк автомобилляри);
-щава няглиййаты иля (вертолйотла);
-су няглиййаты иля (катерлярля, бярялярля, гайыгларла, понтон
васитяляри иля вя с.);
-дямир йол няглиййаты иля.

6.9.5 Тящлцкясизлик техникасынын ясаслары:


- истещсалатда, иш йерляриндя баш веря биляъяк ясас тящлцкяляр;
- «Тящлцкясизлик техникасы» анлайышынын мязмуну;
- бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря ясас цсуллар
вя техники васитяляр;
- истещсалат аваданлыгларына вя просесляриня мцвафиг
гайда вя стандартларын тялябляри;
- горуйуъу, чяпярляйиъи вя хябярдаредиъи гурьулар;
- тящлцкясизлик рянэляри вя нишанлары;
- електрик тящлцкясизлийи щаггында ясас мялуматлар;
- електрик гурьуларынын истисмарында тящлцкясизлик
тялябляри;
- иш йеринин тящлцкясиз тяшкилинин цмуми ясаслары;
- алятляря вя йардымчы васитяляря олан тялябляр;
- йцклямя-бошалтма ишляриня вя йцклярин дашынмасына олан
цмуми тящлцкясизлик тялябляри;
- туршу, гяляви, эцълц тясиредиъи, зящярли вя диэяр зярярли
маддялярин тятбигиня олан тящлцкясизлик тялябляри;
- машынларын, агрегатларын, йцкгалдырыъы механизмлярин, тяз-
йиг алтында ишляйян габларын истифадя едилмясиндя тящлцкясизлик тя-
лябляри;
- дяниз юзцлляринин, естакадаларын, дяниз газма
гурьуларынын истисмарына олан тящлцкясизлик тялябляри

257
- тялиматландырыланын пешясиндян асылы олараг, ишлярин вя
ямялиййатларын апарылмасына олан тящлцкясизлик тялябляри;
- йцксяк дяряъядя тящлцкяли шяраитдя ишлярин апарылмасына
олан тящлцкясизлик тялябляри.
6.9.6 Истещсалат санитарийасынын ясаслары:
- истещсалат мцщитинин ясас санитар-эиэийена амилляри;
- истещсалатын ясас зящярли амилляринин йол верилян сон щядди
щагда ясас мялуматлар;
- ямяйин санитар-эиэийена шяраитинин йахшылашдырылмасы
цзря тядбирляр;
- сянайе вентилйасийасы, тяйинаты, цсуллары. Тябии, механики
вентилйасийа;Вентилйасийа системляринин истисмары. Гяза вентил-
йасийасы, онун иш режими;
- сянайе ишыгландырылмасы, тяйинаты, нювляри (сцни, тябии);
- ишыгландырма гурьуларынын сахланылмасы,дашынан
чираглар-дан истифадя етмя гайдалары;
- сяс вя титряйиш, онларла мцбаризя цсуллары. Бурахыла билян
щядд сявиййяляри. Сяс вя титряйишин инсан организминя зярярли
тясиринин азалдылмасы цзря тядбирляр.
- шяхси вя истещсалат эиэийенасына олан тялябляр (су вя гида
гябулу режими, гайдасы вя с.);
- иш йерляринин сахланылмасы вя тямизлянмяси гайдасы;
- санитарийа-мяишят отаглары, онларын сахланылмасы вя
онлардан истифадя етмя гайдалары;
- сцд вя сабунун верилмяси гайдасы.
6.9.7 Ишляйянлярин фярди мцщафизя васитяляри:
- тяйинаты вя нювляри, верилмя вя дяйишдирилмя гайдалары,
истифадя мцддяти;
- мцхтялиф нюв ишлярин йериня йетирилмясиндя мцщафизя
васитяляриня олан тялябляр;
- мцщафизя васитяляриндян истифадя етмя гайдалары;
- хцсуси эейимдя оларкян цмуми тящлцкясизлик гайдалары
(машын вя аваданлыьын щярякят едян щиссяляринин йахынлыьында
оларкян давраныш гайдалары, бой вя бядян юлчцсцня эюря эейимин

258
сечилмяси, бензин вя диэяр щялледиъи майелярля хцсуси эейимин
йуйулмасынын гадаьан едилмяси вя с.);
- фярди мцщафизя васитяляринин (даими истифадя олунан вя
гяза щаллары цчцн нязярдя тутулан) сахланылмасы гайдалары вя
сахланылма йерляри.
6.9.8 Йаньын тящлцкясизлийинин ясаслары:
- мцяссисядя йаньын тящлцкясизлийи цзря ишлярин тяшкили;
- нефт сянайеси обйектляринин, платформаларын,
естакадаларын, дяниз газма гурьуларынын вя диэяр дяниз
обйектляринин йаньын тящлцкялилийи бахымындан хцсусиййятляри вя
характеристикасы;
- истещсалатын йаньын тящлцкялилийи дяряъясиня эюря тяснифаты;
- йаньын вя йанманын баш вермясинин ясас сябябляри;
- йаньына гаршы цмуми тядбирляр (сигарет чякмяк цчцн
йерляр, асаналышан вя йанар материалларын сахланылмасы,
кечидлярин, биналарын сахланылмасы, платформаларда,
естакадаларда, дяниз газма гурьуларында одлу ишлярин
апарылмасы, бору-кямярляринин, арматуранын исидилмяси вя диэяр
одлу ишляр);
- йаньын щаггында хябярдаредиъи васитяляр вя йаньынСюн-
дцрмя дястясинин чаьырылмасы гайдалары, йаньын заманы
инсанларын кючцрцлмяси планы;
- йаньынагаршы инвертардан вя йаньынсюндцрмя васитя-
ляриндян истифадя гайдасы;
- нефт мящсулларынын, електрик нагилляринин, електрик гур-
ьуларынын, мешя материалларынын сюндцрцлмяси цсуллары вя
васитяляри;
6.9.9 Бядбяхт щадисяляр заманы илк йардымын эюстярилмяси
цсуллары:
- мцяссисядя тибби хидмятин тяшкили;
- бядбяхт щадисяляр вя зящярлянмя заманы илк йардымын
вахтында эюстярилмясинин ящямиййяти;
- истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисяляр щаггында
хябярвермя гайдасы;
- тяъили тибби йардымын чаьырылмасы гайдасы вя васитяляри;

259
- бядбяхт щадися вя зящярлянмя заманы зярярчякянляря илк
йардымын эюстярилмяси цсуллары (електрик ъяряйанындан зядя-
лянмядя, термик вя кимйяви йанмада, эцняш шуаларынын
вурмасында, донма, йараланма, сыныг, язик, эюзлярин зядялян-
мясиндя, газ вя нефт мящсуллары бухарларындан зящярлянмядя,
зящярли щяшяратларын дишлямяси нятиъясиндя вя с.)
- суйа дцшяня йардым цсуллары.
6.9.10 Йекун мцддяа:
- истещсалатда обйектлярин вя ишчилярин хясаряталмасы иля
баьлы мадди зийанын юдяниш гайдасы;
- хястялик вярягясинин пулунун юдяниш гайдасы;
- истещсалатда, мяишятдя, ишя эедяркян вя ишдян гайыдаркян
баш вермиш бядбяхт щадисялярин арашдырылмасы вя рясмиляшдирилмяси
гайдасы;
- ишчилярин истещсалатда хясаряталмаларынын гаршысыны алан
тядбирлярдя, ямяйин мцщафизяси цзря гайдаларын вя тялиматларын
позулмасына гаршы профилактик ишлярдя иштиракы цсуллары.

6.10 ПРОГРАМЫН АЙРЫ-АЙРЫ БЮЛМЯЛЯРИНИН


АЙДЫНЛАШДЫРЫЛМАСЫ

6.10.1 «Мцяссися щаггында цмуми мялуматлар» бюлмя-


синдя ишя эютцрцлян ишчийя мцяссися, ясас истещсалатын
характеристикасы щаггында, истещсалат шяраитиня сярбяст бяляд олма
имканы верян иш режиминин хцсусиййятляри щаггында цмуми анлайыш
верилир.
6.10.2 «Ямяк ганунвериъилийинин ясас мцддяалары»
бюлмясиндя ишчилярин истиращят вя иътимаи тяминат щцгуглары
щаггында гануну шярщ едяркян, ейни заманда щяр бирисинин
виъданла чалышмаг вя ямяк интизамына риайят етмя боръу цзя-
риндя дайанмаг ваъибдир.
Азярбайъан Республикасынын Ямяк Мяъялляси ганунуну
изащ етмяк лазымдыр.

260
Тяърцбя эюстярир ки, фящлялярин вя гуллугчуларын щеч дя
щамысы истяр юз хащиши иля, истярся дя мцдириййятин тяшяббцсц иля
ишдян чыхмасынын нятиъялярини айдын тясяввцр етмирляр.
Эириш тялиматы кечяркян, ишя эютцрянляря бир мцяссисядя
узун мцддят ишляйянлярин истифадя етдикляри бцтцн эцзяштляр
щаггында дягиг мялумат верилмялидир. Ямяк интизамыны позмаг
вя ишя эялмямяк сябябиндян ишдян чыхарылманын нятиъяси
щаггында мясялянин шярщ едилмясинин мцяййян тярбийяви ящя-
миййяти вардыр.
Фящлялярин ямяк мцбащисяляринин бахылмасы гайдаларыны
билмямясиндян, билаваситя мцяссисядя щялл едиляъяк мясяляляря
даир чохлу шикайят, яризя вя сорьу йухары тяшкилатлара вя
Щямкарлар Иттифагы комитяляриня эюндярилир. Буна эюря фящляляря
эириш тялиматы кечяркян, бу мясяля цзяриндя гысаъа дайанмаг
лазымдыр. Ямяк интизамы щаггында мясяля шярщ едиляркян, ямяк
вя истещсалат интизамына риайят олунмасынын ящямиййятини,
гайдаларын позулмасы щалларынын истещсалатда бядбяхт щадися-
лярин артмасына тясирини хцсуси гейд етмяк, бу заман щямин
сябябляря эюря баш вермиш бядбяхт щадисялярдян бир нечясини
мисал эятирмяк лазымдыр.
Ясас мювзуну шярщ едтикдян сонра, илин мцхтялиф
дюврляриндян асылы олараг, ишин хцсусиййятляри цзяриндя дайанмаг
(яэяр бу ялавя тящлцкясизлик тядбирляринин эюрцлмяси иля
ялагядардырса) ваъибдир.
Ачыг щавада вя йа гыздырылмайан биналарда ишляйянляря
гызынмаг цчцн верилян фасилядян данышаркян, щямин йердя
щаванын щансы температурунда вя щансы мцддятя фасиля
верилдийини эюстярмяк лазымдыр.
Тящлцкясизлик нишанлары изащ олунаркян яйани васитяляр вя
диафилмляр нцмайиш етдирилмялидир.
6.10.3 Тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин характерис-
тикасы мцвафиг истещсалата уйьун вя онун хцсусиййятиндян асылы
олараг (НГЧИ, завод, эеофизика, няглиййат, тикинти тяшкилатлары вя
с.) шярщ олунмалыдыр. Газ, партлайыш вя йаньынтящлцкяли йерлярин
сийащысы « Гязанын ляьви планынын тяртиби цзря тялиматын» ясасында,

261
щямчинин йерли шяраити нязяря алмагла тяртиб олунур. Щямин
бюлмядя йцксяк дяряъядя тящлцкяли шяраитдя апарылан ишлярин
сийащысы эюс-тярилмялидир.
Тящлцкясизлик нишанлары щаггында изащат мцтляг ЯТСС-на
истинад едяряк верилмяли, яйани васитялярин, диафилмлярин вя йа
нишанларын бядии ишлянмиш тясвирляринин нцмайиши иля мцшайият
едилмялидир.
6.10.4 «Ишчилярин дашынмасы гайдасы» бюлмяси фящля вя
гуллугчулара «Ишчилярин автомобил няглиййаты иля естакадада,
эямидя вя вертолйотда тящлцкясиз дашынмасы гайдалары»нда
эюстярилян фящля,мцщяндис-техники вя рящбяр ишчилярин вязифя боръ-
ларыны эениш изащ етмяк лазымдыр. Автомобил няглиййаты иля
дашындыгда, дайанаъаг йерляри, нювбя вя маршрут автобусларынын
щярякят ъядвяли эюстярилмялидир.
Фящляляри иш йерляриня вя эерийя щава вя йа су няглиййаты иля
дашынмасы щалларында тялимат верян юзц мцвафиг тяшкилатда
тялиматландырылмалы, анъаг бундан сонра ишя гябул олунанлары бу
мясяляляр цзря тялиматландырмалыдыр.
6.10.5 «Ишчилярин фярди мцщафизя васитяляри иля тямин олун-
масынын тяшкили» бюлмясиндя щяр пешя цзря тялиматландырыланлара
щансы хцсуси эейим, хцсуси айаггабы вя диэяр фярди мцщафизя
васитяляринин верилмяси конкрет эюстярилмялидир. Бу васитялярин тя-
йинаты вя мцщафизя хассяляри эюстярилмялидир. Бундан ялавя, фярди
мцщафизя васитяляриндян дцзэцн истифадя етмя гайдалары нцмайиш
етдирилмяли, бу гайдаларын позулмасынын нятиъяляри щаггында
миссаллар чякилмялидир (хцсусян, одлу вя газтящлцкяли ишлярин
йериня йетирилмясиндя, щцндцрлцкдя, гуйуда, тутумларын ичиндя,
щямчинин механизмлярин цстцндя ишлярин апарылмасы заманы).
6.10.6 «Йаньын тящлцкясизлийинин ясаслары» вя «Бядбяхт
щадися баш вердикдя илк тибби йардымын эюстярилмяси цсуллары»
бюлмяляри цзря тялиматын, мцвафиг мцтяхяссисляр ъялб етмякля
апарылмасы мяслящят эюрцлцр.
Нязяря алмаг лазымдыр ки, илк йардымын эюстярилмяси цчцн
тяк гайдалары билмяк кифайят дейил. Бурада мяшьяля вя тялимляр
нятиъясиндя газанылан мцяййян тяърцбя тяляб олунур. Ишчиляря бу

262
барядя плакатлар, макетляр, експонатлар, ишляйян моделляр вя с.
нцмайиш етдирилмялидир.
Эяляъякдя илк йардымын эюстярилмяси цзря тялим тибби щейятля
бирликдя, хцсуси мяшгялялярдя кечирилмялидир.
6.10.7 Конкрет истещсалат шяраитиндян, йериня йетирилян
ишдян вя диэяр шяртлярдян асылы олараг, тялимат програмынын айры-
айры бюлмяляри дяйишиля биляр вя йа орайа ялавяляр олуна биляр.
Тялимат кечирян шяхсляр щяр бир бюлмядя истещсалатын хцсу-
сиййятлярини якс етдирмяли вя бцтцн мясяляляри дягиг вя дольун
ифадя етмялидирляр.
6.10.8 Програм нцмунявидир вя она риайят едилмялидир,
беля ки, Ясаснамя тялимдя ващид методик истигамятин олмасыны
тяляб едир, эириш тялиматы ися ишчилярин тящлцкясиз иш цсулларынын
юйрядилмяси системиндя илк мярщялядир.
Эириш тялиматынын кечирилмясиндян асылы олараг, ишчилярдя
мцяссися мцдириййятинин ямяйин мцщафизяси мясяляляриня
мцнасибяти щаггында илк тясяввцр йараныр.
Мювзунун даща йахшы гавранылмасы цчцн тялиматын ке-
чирилмяси яйани васитялярин, диафилмлярин, плакат, схем експо-
натларын, ишляк моделлярин вя с. нцмайиши иля мцшайият
едилмялидир.
Лазым эялдикдя, тялимат кечирян щяр бир шяхс илкин тяли-
матландырма програмынын бцтцн мясялялярини, нцмуняви прог-
рамдан фяргли олараг, даща дольун, там щяъмдя ифадя етмяйи
баъармалыдыр.

7. ЯМЯК ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИ ТЯЛИМАТЛАРЫНЫН


ИШЛЯНИБ ЩАЗЫРЛАНМАСЫ ЦЗРЯ МЕТОДИК
ЭЮСТЯРИШЛЯР

7.1 ЦМУМИ ЩИССЯ

263
7.1.1 Бу методик эюстяришляр ямяк тящлцкясизлийи цзря тяли-
матларын ишляниб щазырланмасынын, сахланылмасынын,
гейдиййатынын, тясдиг олунмасынын, разылашдырылмасынын, йенидян
бахылмасынын ващид гайдасыны мцяййянляшдирир вя бурайа тяли-
матларын мязмунуна, гурулушуна, изащына вя тяртибиня олан
тялябляр дахил едилир.
7.1.2 Республиканын ямяк ганунвериъилийинин ясаслары
ямяйин мцщафизяси цзря норматив сянядлярин, бу сянядляря аид
олан ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялиматларын ишляниб
щазырланмасынын ващид гайдасыны мцяййян едир.
7.1.3 Иш йерляриндя тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы вя
техники тяъщизаты цзря мцяссися мцдириййятинин фяалиййятини мцяййян-
ляшдирян тящлцкясизлик гайдаларындан фяргли олараг, ямяк тящлц-
кясизлийи цзря тялиматлар фящлялярин цзяриня гойулмуш вязифялярин тящ-
лцкясиз йериня йетирилмясинин цсул, шяраит вя гайдасыны мцяййян едир,
иш йерляриндя, мцяссисянин яразисиндя онларын давраныш гайдаларыны,
аваданлыьа, машын вя механизмляря тящлцкясиз хидмят цсулларыны,
гурьу, алят вя фярди мцщафизялярдян истифадя етмя гайдаларыны юй-
рядир.
7.1.4 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялиматлар мязмуну вя тяйи-
натындан асылы олараг, нцмуняви (сащя тяйинатлы) тялиматлара вя
мцяссися вя тяшкилатларда ишляниб щазырланмыш йерли тялиматлара бю-
лцнцр.
7.1.5 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря нцмуняви тялиматлар, бир
гайда олараг, сащянин ясас пешя ишчиляри цчцн ишляниб щазырланыр.
Нцмуняви тялиматларда конкрет мцяссисянин истещсалат
технолоэийасынын вя тяшкилинин хцсусиййятляри нязяря алынмадан,
ясас тящлцкясизлик тялябляри, бу вя йа диэяр пешя цзря истещсалат
ямялиййатларынын йериня йетирилмяси цсул вя гайдалары шярщ олунур.
7.1.6 Нцмуняви тялиматлар елм вя техниканын
наилиййятлярини вя мцасир истещсалатын инкишафыны нязяря алмагла,
мцвафиг тящлцкясизлик гайда вя нормалары, йаньын тящлцкясизлийи,
ЯТСС стандартлары, тикинти норма вя гайдаларынын, диэяр ямяк
тящлцкясизлийи мясяляляри цзря норматив сянядлярин ясасында елми-
тядгигат институтлары вя лабораторийалары тяряфиндян ишляниб

264
щазырланыр, Щямкарлар Иттифагынын комитяси иля разылашдырылмагла
Нефт Ширкяти тяряфиндян тясдиг олунур, лазым эялдикдя ися Дювлят
нязарят органлары иля дя (Дювлятдаьтехнязарят органы, Баш енержи
нязарят органы вя с.) разылашдырылыр.
7.1.7 Ямяк тящлцкясизлийи цзря йерли тялиматлар (эяляъякдя-
ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялимат) гцввядя олан тящлцкясизлик вя
йаньын тящлцкясизлийи норма вя гайдаларыны, ямяк тящлцкясизлийи
стандартларыны, аваданлыьын паспортуну, истисмар цзря
тялиматлары, щямчинин йерли шяраити нязяря алмагла, мювъуд
нцмуняви тялиматларын, конкрет истещсалат шяраитинин, истещсалатын
технолоэийасы вя тяшкилинин хцсусиййяти (спесификасы), ямяйин
тяшкилинин формасы, хидмят олунан аваданлыг, машын,
механизмлярин, тятбиг олунан алятлярин, гурьуларын ясасында
ишляниб щазырланыр. Бу ъцр тялиматлар щяр бир пешя цчцн айры-
айрылыгда ишляниб щазырланыр.
7.1.8 Ямяк тящлцкясизлийи цзря тялимат, ишин тящлцкясиз апарыл-
масында, гайда вя цсулларын мянимсянилмясиндя практики дярслик-
дир. Ишчи юз иш вязифяляринин йериня йетирилмясиндя ону рящбяр тут-
малыдыр.

7.2 ТЯЛИМАТЛАРЫН ИШЛЯНИБ ЩАЗЫРЛАНМАСЫ,


РАЗЫЛАШДЫРЫЛМАСЫ ВЯ ТЯСДИГ ЕДИЛМЯСИ ГАЙДАСЫ

7.2.1 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялиматлар:


- щяр бир фящля пешяси цчцн (нефт вя газчыхарма операторлары,
електрик гайнагчысы, кранчы вя с.) техноложи просеслярин, истифадя
олунан алятлярин, хидмят олунан аваданлыгларын мцхтялифлийини вя
хцсусиййятлярини нязяря алмагла, айрыъа ишляниб щазырланмалыдыр;
-мцхтялиф пешяйя, ихтисаса малик оланларын йериня йетирдикляри
айры-айры иш нювляри цчцн, мцяййян нюв аваданлыгла,бир нечя
пешяли фящлялярин истифадя етдийи алятлярля,ъищазларла ишн тящлцкясиз

265
йериня йетирмяк цчцн (мясялян щцндцр йердя, дязэащда
ишлядикдя,електрик аваданлыьындан истифадя етдикдя вя с.) ишляниб
щазырланмалыдыр;
- бцтцн ишляйянляр цчцн цмуми (йаньын тящлцкясизлийи цзря,
эириш тялиматы кечмяк цчцн, шяхси эиэийена тялябляриня риайят
едилмяси цчцн вя с.) ишляниб щазырланмалыдыр;
Иш нювляри цзря тялиматлар- ишлярин йериня йетирилмяси вя
истещсалат отагларында ишчилярин давраныш гайдаларыны, мясул иш
рящбярляринин (уста, бригадир, прораб вя с.) вя фящлялярин конкрет
ишин апарылмасында рящбяр тутдуглары иш цсулларыны мцяййян едян
ясас сянядлярдян биридир.
7.2.2 Мцяссисялярдя тялиматлар сех, сащя, гурьу, шюбя ряисляри,
онларын мцавинляри вя йа тяйин етдикляри ихтисаслы мцтяхяссисляр
(мцщяндисляр, механикляр, енерэетикляр, технологлар,
лабораторийа мцдирляри) тяряфиндян ишляниб щазырланыр.
7.2.3 Тялиматларын вахтында вя йцксяк сявиййядя ишляниб
щазырланмасына ашаьыдакы шяхсляр мящсулиййят дашыйырлар:
-сехдя, сащядя айры-айры пешя вя йериня йетирилян иш нювляри
цзря - бу бюлмялярин рящбярляри;
-бир нечя бюлмя цчцн цмуми тялиматларын щазырланмасына-
мцяссисянин баш мцщяндисинин эюстяриши иля щямин бюлмялярдян
биринин рящбяри (електрик гурьуларыны истисмар едян шяхсляр цчцн -
баш енерэетик, аваданлыглары истисмар едян шяхсляр цчцн – баш
механик);
-мцяссисядя бцтцн ишляйянляр цчцн цмуми тялимталар
бюлмялярин биринин рящбяри вя мцяссисянин баш мцщяндисинин
эюстяриши иля (сярянъамы) - баш мцтяхяссислярдян бири.
Лазым эялдикдя, тялиматларын ишляниб щазырланмасына диэяр
бюлмялярин (баш механикин, баш енерэетикин, технологун вя с.
хидмятлярин) мцтяхяссисляри дя мцяййян олунмуш гайда цзря
ъялб олуна билярляр.
Мцяссисянин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти тялиматы ишляйиб щазырлайанлара методик йардым эюстярир.
7.2.4 Тялимталарын ишляниб щазырланмасында:
- тяляб олунан тялиматларын сийащысы мцяййянляшдирилмялидир;

266
- мцвафиг иш нювц, пешя цзря лазыми сянядляр, ядябиййат
(тящлцкясизлик норма вя гайдалары, стандартлар, нцмуняви
тялиматлар, тариф-ихтисас сорьу китабчасы вя с.) топланыб
юйрянилмялидир;
- техноложи просес, онун хцсусиййяти, айры-айры
ямялиййатларын йериня йетирилмясиня олан тялябляр вя гайдалар
юйрянилмялидир, мцвафиг пешяляр цзря ишлярин хцсусиййяти, тариф-
ихтисас сорьу китабчасынын тялябляри нязяря алынмагла, араш-
дырылмалыдыр;
- ямяк шяраити, ямяйин тяшкили, хидмят олунан аваданлыьын,
истифадя олунан алят, тяртибат, материалларын хцсусиййятляри юйря-
нилмялидир, бядбяхт щадисяляря, хястяликляря, зящярлянмяляря сябяб
ола билян тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляри вя диэяр тящлцкяли
мягамлар ашкар едилмялидир;
- щяр бир ишчисинин пешя хястяликляриня тутулмасы вя баш
вермиш бядбяхт щадисяляри доьуран шяраит вя сябябляр тящлил
едилмялидир;
- тящлцкясиз иш цсуллары, щямчинин тялиматлара дахил едиляъяк
техники вя тяшкилати тящлцкясизлик тялябляри мцяййянляшдирилмялидир.
Эюстярилян сийащы нцмунявидир вя тялиматлары ишляйиб щазыр-
лайан шяхся мцхтялиф мянбялярдян (дярслик, елми вя сорьу
ядябиййаты, ихтира вя сямяряляшдириъи тяклифлярин тясвири, габагъыл
тяърцбя вя с.), ялавя мялуматлардан истифадя етмясиня щядд
гойулмур.
7.2.5 Ишляниб щазырланмасы тяляб олунан тялиматларын
сийащысы бюлмянин рящбярляри,баш вя апарыъы мцтяхяссислярин,
ямяйин тяшкили вя ямяк щаггы шюбясинин, ямяк мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмяти ишчиляринин иштиракы иля тариф-ихтисас
сорьу китабчалара вя мцяссисядя гцввядя олан техноложи сяняд-
ляря ясасян бюлмя рящбярляри тяряфиндян мцяййянляшдирилир.
7.2.6 Щяр бир бюлмя (сащя, сех, хидмят вя с.) цчцн лазыми
тялиматларын сийащысыны мцяссисянин баш мцщяндиси тясдиг едир.
7.2.7 Щяр бир пешя цчцн нцмуняви тялиматлар ясасында
ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялиматлар ишляниб щазырландыгда,
конкрет шяраити нязяря алараг, онлара дяйишикликляр вя ялавяляр

267
едилмялидир. Нцмуняви тялиматларын тялябляринин норматив
сянядляря уйьун олмасы йохланылмалыдыр.
7.2.8 Истифадяйя верилмиш йени истещсалатлара, техноложи про-
сесляря вя йа айры-айры нюв ишляря аид норма, гайда вя нцмуняви
тяли-матлар олмадыгда, конкрет ямяк шяраитинин вя цмуми
норматив-техники сянядлярин ясасында, просеслярин (ишлярин)
тящлцкясиз апарылмасы цзря тядбирляри нязярдя тутан мцвяггяти
тялиматлар ишляниб щазырланмалыдыр.
Мцвяггяти тялиматларын ишляниб щазырланмасы цзря
мящсулиййяти истещсалаты вя йени техноложи просесляри апаран
бюлмя рящбярляри дашыйырлар.
7.2.9 Мцяссисянин ишчиляри цчцн цмуми тялиматлар
мцяссисянин баш вя апарыъы мцтяхяссисляри иля бирликдя ямяйин
мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти тяряфиндян ишляниб
щазырланыр (йенидян бахылыр) вя рясмиляшдирилир.
7.2.10 хникииб щазырланан тялиматларын лайищяси мцяссисянин
мцвафиг бюлмяляриня, шюбяляриня, хидмятляриня мцзакиря цчцн
верилир.
Ирад, ряй вя тяклифлярин мцзакирясиндян вя цмумиляшдирил-
мясиндян сонра тялиматын сон лайищяси щазырланыр.
7.2.11 Тялиматларын редактя олунмуш сон лайищяси
мцзакиря едилмяк вя тясдиглянмяйя щазырланмаг цчцн ямяйин
мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятиня цч нцсхядя тяг-
дим олунур.
7.2.12 Тялиматлары бюлмянин тяртибатчы-рящбяри вя мясул
иърачы, щямчинин мцяссисядя ишляниб щазырланан норматив-техники
сянядляря норма-нязарят едян шяхс имзаламалыдырлар.
Тялиматлар ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти вя диэяр аидиййятли хидмятлярля разылашдырылмалыдыр.
Йцксяк тялябляр гойулан ишляря вя йа пешяляря тялиматлар ишля-
ниб щазырландыгда онлар йерли Дювлят нязарят органлары иля дя
разылашдырылмалыдырлар.
7.2.13 Тялиматлар мцяссисянин баш мцщяндиси вя Щям-
карлар Иттифагы комитяси иля бирликдя тясдиглянир, мцвафиг гайдада
рясмиляшдирилир вя мцяссися цзря ямрля гцввяйя минир.

268
7.2.14 Тялиматлар мцяссисянин мцвафиг структур бюлмяляри
рящбярляринин имзасы олан сяняд ясасында онлара верилир.
7.2.15 Мцасир техники сявиййяйя уйьунлашдырылмасы вя
лазыми дцзялишляр едилмяси мягсяди иля, тялиматлар 5 илдя бир
дяфядян аз олмайараг, яэяр хцсуси гайдаларда башга мцддят
нязярдя тутулмайыбса, йенидян бахылмалы вя няшр едилмялидир
7.2.16 Тялиматлара ашаьыдакы щалларда йенидян
бахылмалыдыр:
- йени гайдаларын, тящлцкясизлик нормаларынын, нцмуняви
тялиматларын дяйишилдийи вя йа йениляри гцввяйя миндийи заман;
- ямяк шяраити дяйишдикдя (техноложи просеслярин
дяйишдирилмяси вя йа йени техноложи просеслярин, ямялиййатларын вя
истифадя олунан материалларын вя с. тятбиги);
- йени нюв аваданлыгларын, механизмлярин, машынларын,
гурьуларын, йени ямяк цсулларынын тятбигиндя;
- баш вермиш бядбяхт щадисялярин тящлили ясасында
дяйишикликляр етмяк лазым эялдикдя.
7.2.17 Йенидян бахылаъаг тялиматлара ямяйин мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти, конкрет мцддяти вя мясул
иърачысы эюстярилмякля, ъядвял тяртиб едилир. Ъядвяли мцяссисянин
баш мцщяндиси тясдиг едир.
7.2.18 Яэяр йенидян бахылан тялиматларда дяйишикликляр
едилмяйибся, онларын нюмряляри сахланылыр вя тялиматын цз ъилдинин
бош щиссясиндя «Йенидян бахылыб» штампы вурулур, тялимата
йенидян бахан мясул шяхсин имзасы вя тарих гойулур.
7.2.19 Йенидян бахылан тялиматлар йени ишляниб щазырланан
тялиматларла ейни гайдада тясдиг олунур, разылашдырылыр вя
имзаланыр.
7.2.20 Тялиматларын вахтында йенидян бахылмасына, няшр
олунмасына вя дцзялишляр едилмясиня эюря мящсулиййяти онлары
йенидян ишляйиб щазырлайан бюлмялярин рящбярляри дашыйырлар.

7.3 ТЯЛИМАТЛАРЫН МЯЗМУНУНА ВЯ ГУРУЛУШУНА


ОЛАН ТЯЛЯБЛЯР

269
7.3.1 Тялиматларда тящлцкясизлик тялябляри техноложи
просеслярин, ямялиййатларын ардыъылыьына вя йа йериня йетирилян иш
просесиня уйьун эюстярилмялидир.
7.3.2 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялиматлар ашаьыдакы
ясас бюлмялярдян ибарят олмалыдыр:
-цмуми тялябляр;
-ишлярин йериня йетирилмясиндя тящлцкясизлик тялябляри
Гейд: лазым эялдикдя, ишчинин пешясиндян, ишин нювцндян,
ямяк шяраитиндян вя йериня йетирилян ишин характериндян асылы
олараг, тялиматларын айры-айры бюлмяляри чыхарыла, дяйишдириля вя
онлара ялавяляр едиля биляр.
7.3.3 Айры-айры иш нювляри цзря вя мцяссисянин бцтцн ишчиляри
цчцн тялиматларын (цмуми тящлцкясизлик тялябляри) мятнини бюлмя-
ляря айырмаг ваъиб дейил. Тялиматларын бяндляри ардыъыллыгла
нюмрялянмялидир.
7.3.4 Ямяйин тящлцкясизлийи цзря тялимата айрыъа ялавя Ки-
ми, бядбяхт щадися заманы зярярчякяня вя суйа дцшяня илк
йардым эюстярилмяси цзря гайдалар айрыъа ялавя кими дахил едиля
биляр.
7.3.5 Тялиматларын бюлмяляри сярбяст башлыглары олан
йарымбюлмялярдян ибарят ола биляр. Мисал цчцн, «Ишлярин йериня
йетирилмясиндя тящлцкясизлик тялябляри» ашаьыдакы йарым
бюлмялярдян ибарят ола биляр:
- щазырлыг ишляри апарыларкян (ишя башламаздан яввял)
тящлцкясизлик тялябляри;
- техноложи ямялиййатлар (иш вахты, иш просесиндя) апарыларкян
тящлцкясизлик тялябляри;
- йекун ишляр йериня йетириляркян (иш тамамландыгда)
тящлцкясизлик тялябляри вя с.
Бу щалларда бюлмянин бяндляринин уъдантутма нюмрялянмяси
сахланылыр, йарымбюлмяляр нюмрялянмир. Йарымбюлмялярин башлыглары
сечилмялидир (сятри щярфлярля чап олунмалы вя алтындан хятт чякил-
мялидир).
7.3.6 Тялиматларын бюлмя вя йарымбюлмяляринин щяр бир
бюлмя щцдудунда сыра нюмряляри олан бяндляри олмалыдыр.

270
Бяндляр йарымбяндляря бюлцня биляр вя щяр бянд щцдудунда бу
йарымбяндлярин сыра нюмряляри гойулмалыдыр.
Яэяр бянддя вя йа йарымбянддя тялябляр садаланырса, щяр бир
тяляб йени сятрдян башланмалы вя бир бириндян нюгтя верэцлля айрылма-
лыдыр.
7.3.7 . Бюлмялярин, бянд вя йарымбяндлярин яряб рягямляри
иля нишанланмыш сыра нюмряляри олмалыдыр. Бюлмяляр бцтцн тялимат
щцдудунда, бяндляр ися бюлмяляр щцдудунда сыра иля
нюмрялянмялидир.
7.3.8 Йарымбюлмяляри олмайан бюлмялярин бяндляри нюгтя иля
айрылан нюмрядян ибарят олмалыдыр. Мясялян 1.1., 1.2. вя с.
7.3.9 Тялиматын «Цмуми тялябляр» бюлмясиндя ашаьыдакылар
якс олунмалыдыр:
- ишчинин пешясиня эюря мцвафиг ишин йериня йетирилмяси цчцн
ишя бурахылма гайдасы (тялиматландырма, тялим, ишлярин
апарылмасына щцгуг вясигясинин мювъудлуьу вя с.);
- мцмкцн тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляринин
характеристикасы;
- насаз алятлярля насаз гурьуларда, аваданлыгларда ишлярин
апарылмасына йол верилмямяси, алят вя гурьуларын тяйинаты цзря
истифадя олунмасынын ваъиблийи, нязярдя тутулмуш фярди мцщафизя
васитяляриндян истифадя едилмясинин ваъиблийи;
- гяза вязиййяти заманы ишчинин (фящлянин) щярякятетмя
гайдалары;
- гурьунун, алятин, аваданлыьын насазлыьы ашкар олундугда
фящлянин (ишчинин) эюряъяйи тядбирляр;
- йаньын тящлцкясизлийи цзря тядбирляр, цзяриня зящярли вя
йанар майеляр даьылмыш хцсуси эейимдя ишлямяйя, бу эейимдя
ачыг алова йахынлашмаьа вя сигарет чякмяйя, щямчинин хцсуси
эейимин бензин вя диэяр йанар майелярля йуйулмасына йол
верилмямяси;
- дяниз юзцлляриндя, дяниз газма гурьуларында, естак-
дадаларда вя диэяр нефтгазчыхарма обйектляриндя хцсуси
айрылмыш йерлярдян кянарда сигарет чякмяйин гадаьан едилмяси;

271
- иши йериня йетиряркян ишчинин (фящлянин) шяхси эиэийена
гайдаларыны билмяси вя йериня йетирмяси;
- бядбяхт щадися заманы фящлянин (ишчинин) эюряъяйи тядбирляр;
- бядбяхт щадися заманы зярярчякянляря вя суйа дцшяни хилас
етмякдя илк йардымын эюстярилмяси гайдалары вя цсуллары;
- тящлцкясизлик гайдаларынын позулмасына, тялиматын
тялябляриня риайят едилмямяси цзря фящлянин (ишчинин) цзяриня
дцшян мясулиййят.
7.3.11 «Ишин йериня йетирилмясиндя тящлцкясизлик гайдалары»
бюлмясиндя ишчинин пешясиндян, конкрет иш йериндян, ямяк
шяраитинин вя онун тяшкилинин формасындан, хидмят олунан машын,
механизм вя аваданлыгдан асылы олараг, ишин тящлцкясиз йериня
йетирилмяси цзря гайдалар вя цсуллар якс олунмалыдыр:
- ишин тящлцкясизлийинин тяминини нязяря алмагла, нювбянин
гябул едилмяси вя иш йеринин щазырланмасы гайдалары;
- фярди мцщафизя вя хиласедиъи васитялярин, щцндцрлцкдя
ишлярин апарылмасы цчцн гурьуларын мювъудлуьу, сазлыьынын
йохланылмасы вя истифадя едилмяси гайдалары;
- аваданлыгларын, механизмлярин, машынларын, алятлярин,
ъищазларын, сигнализасийа системляринин вя диэяр тящлцкясизлийи
тямин едян гурьуларын сазлыьынын йохланылмасы вя онлара бахыш
кечирилмяси гайдалары;
- техноложи просеслярин, хидмят олунан аваданлыг вя
механизмлярин хцсусиййятляри вя бунларла баьлы мцмкцн
тящлцкяляр, онларын гаршысынын алынмасы цзря тядбирляр;
- техноложи ямялиййатларын тящлцкясиз йериня йетирилмяси
цсуллары;
- иш просесиндя аваданлыглара, машынлара вя механизмляря
хидмят едяркян агрессив, зящярли, партлайыш вя йаньын тящлцкяли
маддялярля ишляйяркян тящлцкясизлик тядбирляри;
- ял вя механикляшдирилмиш алятлярдян, гурьу вя
тяртибатлардан, мцщафизя васитяляриндян истифадя гайдалары;
- ялля аьыр йцклярин галдырылма вя дашынманын тящлцкясиз
цсуллары, йцкгалдырыъы механизмлярин тятбигиля апарылан ишлярдя
тящлцкясизлик тялябляри;

272
- щцндцрлцкдя апарылан ишлярдя тящлцкясизлик гайдалары,
щцндцрлцкдян дцшян яшйалардан мцщафизя тядбирляри;
- гяза вязиййятини йарадан сябяблярин гаршысынын
алынмасында вя гяза, йаньын, партлайыш баш вердийи щалларда
ишчинин (фящлянин) щярякятетмя гайдасы;
- ишчинин (фящлянин) иш йериндя, автомобил, дяниз, щава
няглиййатында, платформаларда, газма, нефтайырма гурьуларында
вя диэяр нефтгазчыхарма обйектляриндя давраныш гайдасы;
- аваданлыгларын, машынларын, механизмлярин вя гурьуларын
ишинин дайандырылмасы, сюкцлмяси, тямизлянмяси вя йаьланмасы
гайдалары, фасилясиз иш просесиндя онларын нювбядян нювбяйя
тящвил верилмяси гайдасы;
- иш йерляринин, аваданлыгларын, машынларын, механизмлярин,
алятлярин гайдайа салынмасына олан тялябляр, истещсалат
туллантыларынын йыьылмасы гайдалары;
- нювбянин тящлцкясизлик тядбирляриня риайят едилмякля тящвил
верилмяси гайдасы;
- иш вахты ашкар олунан бцтцн нюгсанлар вя
чатышмамазлыглар щаггында иш рящбярлярини хябярдаретмя
гайдалары;
- бир нювбяли иш заманы ишчи (фящля) иш йериндя
олмадыгда,орада тящлцкясизлийин тямин едилмясиня олан тялябляр;
- шяхси эиэийена гайдаларына риайят едилмяси цзря конкрет
тядбирлярин щяйата кечирилмясиня олан тялябляр.
7.3.12 Тялиматлара йалныз ямяйин тящлцкясизлийини нязяря
алан вя йериня йетирилмяси ишчилярин имканы дахилиндя олан тялябляр
дахил едилмялидир. Тялиматлара фящляляря ваъиб олмайан
эюстяришляр, бюйцк мигдарда рягямли мялуматлар дахил
едилмямяли вя ещтийаъ олмадыгда, мцряккяб техники терминляр
ишлядилмямялидир.
7.3.13 Фящляляр цчцн тялиматлара инзибати-техники щейятя
(усталар, прораблар, сех, сащя ряисляри вя с.) аид олан, щямчинин
ямяйин тящлцкясизлийи мясяляляри иля баьлы олмайан тялябляр дахил едил-
мямялидир.

273
7.3.14 Тялиматларда диэяр норматив вя норматив-техники
сянядляря (гайдалар, нормалар, стандартлар вя с.) истинад едил-
мямялидир. Бу сянядлярин тялябляри нязяря алынмалы вя йа
йухарыда ады чякилян сянядляря истинад едяряк олдуьу кими
верилмяли вя изащ едилмялидир.

7.4 ТЯЛИМАТЛАРЫН ЙАЗЫЛЫШ ГАЙДАСЫНА ВЯ


РЯСМИЛЯШДИРИЛМЯСИНЯ ОЛАН ТЯЛЯБЛЯР

7.4.1 Тялиматларын бяндляри садя вя асан анлашылан шякилдя


изащ олунмалы, мцхтялиф шярщляря йол верилмямяли, мцмкцн гядяр
айдын олмалыдырлар.
Щяр бир тяляб, эюстяриш гыса вя айдын ифадя олунмалы, ясас
тящлцкясизлик тяляблярини якс етдирмяли, асан гавранылмалы вя
йадда галмалыдыр.
Щяр бянд еля редактя олунмалыдыр ки, диггят илк нювбядя
мцяййян тяляблярин ваъиб елементляриня ъялб едилсин.
7.4.2 Бир бяндин дахилиндя бир нечя эюстяриши бирляшдирмяк
мяслящят эюрцлмцр.Щяр бир тяляб айрыъа бянд шяклиндя
верилмялидир.
7.4.3 Тялиматын щяр бяндиндя (йарымбяндиндя) фикир
тамамланмалы, нювбяти бянддя давам етдирилмялидир.
Лазым эялдикдя, изащ олунан мясялянин айры-айры мцддяалары
йени сятир башлангыъындан шярщ олунмалыдыр.
7.4.4 Тялиматын бцтцн бяндляри гяти шякилдя верилмялидир.
7.4.5 Тялиматын мятниндя:
- надир щалларда ишлянилян сюзлярдян вя техники
терминлярдян, бязи данышыг сюзляриндян истифадя едилмямялидир;
- ейни бир анлайыш цчцн мязмунъа йахын елми-техники
терминляр, хариъи сюзляр вя терминляр ишлядилмямялидир;
- стандартларла, орфографийа вя пунктйасийа гайдалары иля
мцяййян едилмиш сюз ихтисарлары (мясялян, вя с., вя и.а.) истисна
олмагла, диэяр ихтисарлар едилмямялидир;
- сюзляр щярфи ишарялярля явяз едилмямялидир;

274
- кямиййятлярин мянфи гиймятляринин гаршысында рийази
мянфи ишаряси (-) гоймаг олмаз, (-) ишарясинин явязиня «мянфи»
сюзц йазылмалыдыр.
- рягямсиз рийази ишарялярдян, нюмря (№) фаиз (%) вя с.
истифадя етмяк олмаз.
7.4.6 Тялиматларда айры-айры тяляблярин хцсуси мянасыны
вурьулайан сюзлярдян, мисал цчцн «ъидди», «гятиййян», «ваъиб»
вя с. истифадя етмяк олмаз, беля ки, тялиматын бцтцн тялябляринин
ейни дяряъядя йериня йетирилмяси ваъибдир.
7.4.7 Тялиматын мятниндя мцщцм тялябляр шярщ олундугда
«лазымдыр», «ваъибдир» вя с. охшар сюзляр истифадя олунмалыдыр.
7.4.8 Тящлцкяли вя зярярли амиллярин бир нювцня аид олан
тялябляр цмуми бир анлайышла явяз олунмалыдыр, мисал цчцн,
«Зядяалманын гаршысыны алмаг мягсяди иля фырланан патрона,
йерини дяйишян кареткайа вя дязэащын диэяр щярякят едян щисся-
ляриня тохунмаг олмаз» чцмляси явязиня, «Зядяалманын
гаршысыны алмаг мягсяди иля дязэащын щярякят едян щиссяляриня
тохунмаг олмаз»-йазылмалыдыр.
7.4.9 Тялиматларын тялябляри гадаьа вя йа инкар шякилиндя
изащ едилмямялидир. Мясялян: «Туршуйа су гатмайын».
Бу вя йа диэяр иш цсулларынын дцзэцн йериня йетирилмяси,
щямчинин мцхтялиф гурьу, алят, мцщафизя васитяляриндян дцзъцн
истифадя гайдаларыны эюстярмяк мягсядя уйьундур.
7.4.10 Тялиматларын айры-айры тялябляри (хцсусиля тящлцкяли
вязиййят вя анлар нязярдя тутулур) инкар шякилиндя вериля биляр.
Мисал цчцн: «Чылпаг електрик нагилляриня тохунмайын»,
«Галдырылан йцк алтында дайанмайын!» вя с.
7.4.11 Тялиматын бязи тялябляри гадаьа шякилиндя ифадя
олуна биляр, лакин бу щалда гадаьанын ня мягсядля гойулмасы
ачыгланмалыдыр. Мисал цчцн: «Електрик ъяряйанындан
зядялянмянин гаршысыны алмаг цчцн чылпаг нагилляря тохунмаг
гадаьандыр».
7.4.12 Тялиматда истифадя олунан терминляр, тярифляр,
механики, физики кямиййятляр, символлар вя юлчц ващидляри онлары

275
мцяййян едян стандартларын вя диэяр норматив-техники
сянядлярин тялябляриня уйьун олмалыдыр.
Тялиматын мятниндя вя йа онун ялавясиндя,
стандартларда вя диэяр сянядлярдя гябул едилмямиш терминляр вя
ишаряляр истифадя едилдикдя, онлара изащ вя йа тяриф верилмялидир.
7.4.13 Ейни параметрлярин юлчц ващидляри бцтцн тялимат
щцдудунда сабит олмалыдыр.
7.4.14 Яэяр тялиматын мятниндя ейни юлчц ващиди иля ифадя
олунан кямиййятин бир сыра (груп) рягям юлчцляри верилярся, онда
юлчц ващиди анъаг сонунъу рягямдян сонра йазылыр. Мясялян:5,0;
10,0; 15,0 мм; 10х10х30 мм; 10,30,50 кг.
7.4.15 Йериня йетирилян ишин тящлцкясизлийи щяр щансы бир
норма иля мцяййянляшдирилирся, тялиматда бу нормалар эюстярилмяли-
дир. Мисал цчцн: «Газгайнаг ишляри асетилен эенераторундан 10 м-
дян аз олмайан мясафядя апарылыр». Эюстярилян нормалар онлары
мцяййян едян стандартларын вя гайдаларын тялябляриня уйьун ол-
малыдыр.
7.4.16 Тялиматын мцяййян етдийи нормалар сон вя йа йол
верилян кянара чыхмаларла (эюстяриъиляр) минимал вя йа максимал
гиймят шякилиндя эюстярилмялидир (ян аз, ян чох).
7.4.17.Тялиматын айры-айры тялябляриня, онларын мянасыны ай-
дынлашдырмаг мягсяди дашыйан шякил, схем, фотошякил вя диэяр
яйани васитяляр ялавя олуна биляр. Тялиматлара ъядвялляр дахил
едиля биляр.
Тялиматларда ъядвялляр вя шякилляр башдан баша
нюмрялянмялидир. Тялиматда бир ъядвял, бир схем, бир шякил
олдугда, онлар нюмрялянмир. Ъядвялляр вя шякилляр ГОСТ 2.105-
79 тялябляриня уйьун тяртиб олунмалыдыр.
Мятндяки бцтцн ъядвял вя шякилляря ясасландырма
верилмялидир.
7.4.18. Тяйинатына вя мязмунуна эюря щяр бир тялимат
айры-айрырылыгда бахылыр вя тясдиг олунур.
7.4.19. Тялиматларын цзц, титул вярягяси вя тяйинатыны якс
етдирян гыса ады олмалыдыр. Тялиматларын цзцнцн тяртибатынын
ващид формасы мцяййян олунмалыдыр. Тялимата мцяссисядя

276
сянядлярин нюмрялянмя (нишанланма) системиня уйьун нюмря
гойулур.
7.4.20. Тясдиглянмя щаггында реквизитляр (имзалар,вязифяли
шяхслярин ады, сойады, атасынын ады, тарих) титул вярягясинин йухары
щиссясиндя гойулур.
Тялиматын мятнинин ахырынъы сящифясиндя тялиматы ишляйиб
щазырлайанларын ады, сойады, атасынын ады эюстярилир.

7.5. ТЯЛИМАТЛАРЫН ГЕЙДИЙЙАТЫНА,


САХЛАНЫЛМАСЫНА ВЯ ИСТИФАДЯСИНЯ ОЛАН
ТЯЛЯБЛЯР

7.5.1.Ямяйин тящлцкясизлийи цзря тясдиг олунан бцтцн


тялиматлар цч нцсхядя ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмятиня верилир, орада гейдя алыныр вя сахланылыр.
Тялиматын (ясли) гейдя алынмыш нцсхяляринин биринъи
вярягиндя вя йа ъилдиндя «ТТШ»-нин (тящлцкясизлик техникасы
шюбяси) штампы гойулур.
Тялиматын биринъи нцсхяси ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмятиндя сахланылыр, икинъи нцсхяси ону
ишляйиб щазырлайан шюбяйя, цчцнъц нцсхя ися чохалдылмайа верилир.
7.5.2. Тялиматларын гейдя алынмасы айрыъа журналда,
тялиматын ады, тясдиг олунма тарихи, ишляйиб щазырлайанларын ады,
сойады вя диэяр лазыми мялуматлар дахил едилмякля апарылыр.
Щяр бир тялимата, журнала йазылыш ардыъыллыьына (гайдасына)
эюря инвентар нюмря гойулур. Инвентар нюмрялярин тякрарына йол
верилмир.
7.5.3.Тялиматлар айрыъа говлугларда, онларын гейдиййат
нюмряляринин артмасы гайдасында сахланылмалыдыр. Щяр бир
говлугда сахланылан тялиматларын сийащысы олмалыдыр.
7.5.4.Бюлмя (сех, сащя, шюбя, лабораторийа вя хидмятлярин
вя с.) рящбярляриндя, щямин бюлмялярдя бцтцн пешяляр цзря,
обйектин бюлмяляриндя апарылан бцтцн нюв ишляр цзря тясдиг
олунмуш тялиматлар олмалыдыр.

277
7.5.5.Тялиматлар йенидян ишлянянядяк, онлара ямяйин
мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти иля разылашдырылмыш
вя мцяссисянин баш мцщяндиси тяря-финдян тясдиг едилмиш лазыми
дяйишикликляр вя ялавяляр олунмасына иъазя верилир. Бу барядя
ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятиня
гейдиййатдан кечмиш нцсхялярдя дяйишикликлярин дахил едилмяси
цчцн хидмяти мяктуб верилир. Бу мяктуба ясасян, тялиматларын
гейдиййаты журналында дяйишикликляр щагда гярарын тарихи гейд
олунур вя бюлмя рящбяриня онда олан тялиматын нцсхяляриня бу
дяйишикликлярин дахил едилмяси зяруряти щаггында мялумат верилир.
7.5.6.Тялиматларын вахтында вя дцзэцн ишляниб щазырлан-
масына, тяртибатына, онлара вахтында йенидян бахылмасына,
ишчиляря вя иш йерляриня пайланмасына мясулиййят мцяссися
мцдириййятинин вя мцвафиг бюлмя (сех, сащя, хидмят, емалатхана
вя с.) рящбярляринин цзяриня дцшцр.
7.5.7.Тялиматларын вахтында вя дцзэцн ишляниб щазырлан-
масына, онлара йенидян бахылмасына, тясдиг едилмясиня,
чохалдылмасына, бюлмяляря эюндярилмясиня, щямчинин йени
гцввяйя минмиш вя ляьв олунмуш тялиматлар щаггында бюлмяляря
вахтында мялумат верилмясиня эюря нязарят ямяйин мйщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы хидмятиня щяваля едилир.

ЫВ ЩИССЯ

ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИНЯ МЦЯССИСЯ


НЯЗАРЯТИ ЩАГГЫНДА ЯСАСНАМЯ

1. ЦМУМИ МЦДДЯАЛАР

1.1 Ямяк шяраитинин вязиййятиня нязарят-истещсалатда


бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасына йюнялдилмиш ясас
тядбирлярдян бири олмагла, ямяк шяраитинин, ямяк ганунвериъилийи,
тящлцкясизлик гайда вя нормаларынын, стандартларын тялябляриндян

278
кянара чыхма щалларыны ашкар етмяк вя онларын арадан
галдырылмасы цзря оператив гярар гябул етмякдян ибарятдир.
1.2 Мцяссися нязарятинин ясас нювляри ашаьыдакылардыр:
- ямяк шяраитинин вязиййятиня оператив (мярщяляли) нязарят.
щямчинин мцяссисялярин, бирликлярин, трестлярин айры-айры
рящбярляринин, мцщяндис-техники ишчиляринин нязаряти;
-сехлярин, сащялярин, гурьуларын, санитар-техники
вязиййятини паспортлашдырмаг вя онлара нязарят етмяк.
Мцяссися нязарятинин йекун мярщяляси – ямяк шяраитинин
вязиййятини даима нязярдян кечирмяк вя бу барядя мцнтязям
олараг мялумат вермякдир.
1.3 Ямяк шяраитинин вязиййятиня мцяссися нязаряти усталар,
иърачылар, сех, гурьу ряисляри, мцщяндис-техники ишчиляр, баш
мцтяхяссисляр тяряфиндян, мцяссисялярин, бирликлярин, трестлярин
рящбярляри, Щямкарлар Иттифаглары комитяляринин ямяк мцщафизяси
цзря фяалларын иштиракы иля апарылыр.
1.4 Мцяссися нязарятинин ясас елементляри - нязаряти дягиг
мцяййян едилмиш схем цзря вя дюрд мярщялядя апарылмасыдыр.
Мцяссися мигйасында оператив нязарятин методик ясасы
кими, ямяк шяраитинин вязиййятиня цчпилляли нязарят цсулу гябул
едилмишдир. Бу цсул йаранмыш нязарят тяърцбяси вя мцяссисядя
истещсалын вя ямяйин тяшкилинин хцсусиййятляри нязяря алынмагла
тякмилляшдирилмялидир.

2. ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИНЯ ОПЕРАТИВ


(МЯРЩЯЛЯЛИ) НЯЗАРЯТ

2.1 НЯЗАРЯТИН БИРИНЪИ МЯРЩЯЛЯСИ.

2.1.1 Уста, иърачы, сащя вя гурьу ряиси, диэяр билаваситя иш


рящбяри щяр эцн ишин (нювбянин) яввялиндя ямяк мцщафизяси цзря
мцфяттишля (о, олмайанда-сярбяст) бирликдя иш йериндя ямяк
шяраитинин вязиййятини йохлайыр, ашкар етдийи нюгсанларын арадан
галдырылмасы цзря оператив тядбирляр эюрцр. Бцтцн иш просесиндя

279
ямяйин тящлцкясизлийиня нязарят едир. О, обйектляри йохлайаркян
методик эюстяришляри рящбяр тутмалыдыр.
2.1.2 Истещсал сащяляри ярази ъящятдян даьыныг олдугда
уста, билаваситя иш рящбяри биринъи мярщяля цзря бцтцн сащяляри, иш
йерлярини бир щяфтя ярзиндя вя даим дяниз юзялляриндя ися нювбя
ярзиндя бир дяфя йохлама апармалыдыр.
2.1.3 Эеоложи-кяшфиййат, сейсмик-кяшфиййат вя диэяр
партийаларын ряисляри иш обйектляриня эетмяздян яввял вя йа ишя
башламаздан яввял, ямяк мцщафизяси цзря мцфяттишля бирликдя иш
йерляринин вязиййятини йохлайырлар, ашкар етдикляри нюгсанларын
арадан галдырылмасы цчцн оператив тядбирляр эюрцрляр.
2.1.4 Йохлама заманы ашкар едилмиш нюгсанлар вя чатышмА-
мазлыглар дярщал арадан галдырылмалыдыр, бригаданын, нювбянин
гцввяси иля арадан галдырылмасы мцмкцн олмайан вя йа устанын,
иш рящбяринин сялащийятиня аид олмайан диэяр нюгсанлар эяляъякдя
онларын арадан галдырылмасы цчцн «Ямяк шяраитинин вязиййятинин
йохланылмасы журналы»на йазылыр. Журналын формасы 2-ъи ялавядя
верилмишдир.
Уста, иш рящбяри щямин нюгсанлар вя чатышмамазлыглар
щаггында сех, бюлмя рящбярлийиня мялумат верир вя ишчилярин
тящлцкясизлийини тямин едян лазыми тядбирляр эюрцр.
Йохлама заманы нюгсанлар ашкар едилмядикдя вя йа
йохлама заманы ляьв едилдикдя, «Ямяк шяраитинин вязиййятинин
йохланылмасы журналы»на бу барядя щеч ня йазылмыр, лакин «Ямяк
мцщафизяси цзря ишлярин гейдийаты журналы»нда (7-ъи ялавя) щяр бир
йохламадан сонра мцвафиг гейдляр едилир.
2.1.5 Оператив нязарятин биринъи мярщялясинин тяшкилиня вя
апарылмасына устадан, иш рящбяриндян башга, онун билаваситя сех,
бюлмя ряиси дя ъавабдещлик дашыйыр, беля ки о, бригаданын гцввяси
иля ляьв едилмяси мцмкцн олмайан нюгсанларын арадан
галдырылмасына тядбир эюрмялидир.

2.2. НЯЗАРЯТИН ИКИНЪИ МЯРЩЯЛЯСИ.

280
2.2.1 Сех, гурьу ряиси щяфтядя бир дяфядян аз олмайараг,
структур бюлмялярин даими фяалиййят эюстярян комиссийалары (ТГИ,
ИДТИ, завод, ТНХТИ, ДДД, ИСТИИ вя с.) щяр айда бир дяфядян аз
олмайараг Щямкарлар Иттифагы комитясинин сядри вя йа ямяк
мцщафизяси комиссийанын сядри иля бирликдя обйектлярдя, иш йер-
ляриндя ямяк шяраитинин вязиййятини, щямчинин биринъи мярщяля цзря
апарылан ишляри йохлайырлар, ашкар едилмиш нюгсанларын вя позунту-
ларын арадан галдырылмасы цчцн оператив тядбирляр эюрцрляр.
Йохлама заманы ващид системдя эюстярилян методик эюстяришляри
рящбяр тутурлар.
2.2.2 Бцтцн обйектлярдя, иш йерляриндя йохламанын
мцнтязям сурятдя апарылмасыны, нязарятин биринъи мярщялясинин
дольунлуьуну тямин етмяк мягсяди иля сех ряиси, бюлмялярин
даими фяалиййят эюстярян комиссийанын сядрляри юз мцавинлярини вя
диэяр мцщяндис-техники ишчиляри ъялб едирляр ки, йохлама,
обйектлярин щамысында щяр айда бир дяфядян аз олмайараг
апарылсын.
2.2.3 Йохлама заманы ашкар едилмиш нюгсанлар,
чатышмамазлыглар дярщал арадан галдырылмалыдыр. Йохлама
мцддятиндя арадан галдырылмасы мцмкцн олмайан мясяляляр
«Ямяк шяраитинин вязиййятинин йохланылмасы журналы»нда арадан
галдырма мцддяти вя иърачылар эюстярилмякля, йазылыр. Яэяр ашкар
едилмиш нюг-санларын, чатышмамазлыгларын сехин, бюлмянин
гцввяси иля арадан галдырылмасы мцмкцн дейился, онда сех,
бюлмя ряиси щямин нюгсанлар, чатышмамазлыглар щаггында мцяс-
сисянин рящбярлийиня мялумат верир вя ишляйянлярин
тящлцкясизлийинин тямин олунмасы цчцн мцвафиг тядбирляр эюрцр.
Яэяр ашкар едилмиш нюгсанлар, чатышмамазлыглар гяза вя
бядбяхт щадисялярин баш вермяси цчцн тящлцкя йарадырса, онда
сех ряиси, даими фяалиййят эюстярян комиссийанын сядри онларын
арадан галдырылмасына гядяр иши дайандырыр.
Йохламаларын нятиъяляри щаггында, цмумиляшдирилмиш
шякилдя ашкар едилмиш нюгсанларын, чатышмамазлыгларын арадан
галдырылмасы тядбирляри эюстярилмякля акт тяртиб едирляр.

281
2.2.4 Истещсалатын тяшкилинин сехсиз структурунда
(бригадалар, истещсалат сащяляри билаваситя мцяссися рящбярлийиня
табе олдугда) нязарятин икинъи мярщяляси кечирилмир.
Бу щалда обйектляри, сащяляри айда азы бир дяфя
мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян
комиссийасы, онун кюмякчи комиссийасы, йахуд мцяссисянин
мцщяндис-техники ишчиляриндян бири йохламалыдыр.
2.2.5 Нязарятин икинъи мярщялясинин дцзэцн тяшкилиня вя
апарылмасына, ашкар едилмиш нюгсанларын, чатышмамазлыгларын
вахтында арадан галдырылмасына сех ряиси, бюлмянин ямяйин
тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян комиссийасынын сядри
ъавабдещлик дашыйыр.

2.3. НЯЗАРЯТИН ЦЧЦНЪЦ МЯРЩЯЛЯСИ

2.3.1 Мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими


фяалиййят эюстярян комиссийасы, йахуд онун кюмякчи комиссийасы
щяр рцбдя бир дяфядян аз олмайараг сехлярдя, гурьуларда,
истещсалат сащяляриндя, заводларда вя с. ямяк шяраитинин
вязиййятини, щямчинин биринъи вя икинъи мярщялялярин эюрдцкляри
ишляри йохлайыр.
Комиссийанын тяшкили гайдасы вя онун ишинин мязмуну
4-ъц йарымбюлмядя мцяййянляшдирилмишдир. Обйектлярин
йохланылмасы гайдасы методик мяслящятлярдя верилмишдир.
2.3.2 Мцяссисянин рящбяр вя мцщяндис-техники ишчиляри ясас
ишляри даирясиндя сехлярдя, гурьуларда, истещсалат обйектляриндя
оларкян, ишчилярин ямяк шяраитинин вязиййятини йохламалыдырлар вя
ашкар етдикляри нюгсанларын, позунтуларын арадан галдырылмасы
цчцн тядбирляр эюрмялидирляр.
2.3.3 Йохлама заманы ашкар едилмиш чатышмамазлыглар
дярщал арадан галдырылмалыдыр. Йохлама мцддятиндя арадан
галдырылмасы мцмкцн олмайан чатышмамазлыглар щаггында
«Ямяк шяраити вязиййятинин йохланылмасы журналы»нда гейдиййат
апарылмалыдыр.

282
Йохламанын нятиъяляри комиссийанын эениш иъласында
мцзакиря олунур, мцвафиг нятиъяляр чыхарылыр, щабеля ашкар
едилмиш чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цчцн тяклифляр
иряли сцрцлцр. Йохламанын нятиъяляриня даир акт тяртиб олунур.
2.3.4 Нязарятин цчцнъц мярщялясинин дцзэцн тяшкилиня вя
апарылмасына, ашкар едилмиш чатышмамазлыгларын арадан галлдыры0л-
масына, нязярдя тутулмуш тядбирлярин йериня йетирилмясиня мцяссися-
нин рящбярляри ъавабдещлик дашыйырлар (ряис, мцдир, онларын мцавин-
ляри).

2.4. НЯЗАРЯТИН ДЮРДЦНЪЦ МЯРЩЯЛЯСИ

2.4.1 Бирлийин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят


эюстярян комиссийасы вя йа кюмякчи комиссийасы щяр йарым илдя
бир дяфядян аз олмайараг (план цзря) мцяссисялярдя, онларын
структур бюлмяляриндя, истещсалат сащяляриндя ямяйин тящлцкясиз
тяшкилини, ямяк мцщафизясини, мцяссисянин рящбярлийинин,
мцщяндис-техники ишчиляринин бу сащядя эюрдцкляри ишляри йохлайыр.
Комиссийанын тяшкили гайдасы вя онун ишинин мязмуну
3-ъц йарымбюлмядя, мцяссисялярин йохланылмасы гайдасы методик
мяслящятляр йарымбюлмясиндя (5-ъи) эюстярилмишдир.
2.4.2 Бирлийин рящбяр вя мцщяндис-техники ишчиляри ясас
вязифялярини йериня йетирмяк цчцн мцяссисялярдя, онларын
бюлмяляриндя, сехляриндя, гурьуларында, заводларында вя диэяр
истещсалат сащяляриндя оларкян ишчилярин тящлцкясиз иш шяраитини
йохламалы, ашкар етдикляри нюгсанларын арадан галдырылмасы цзря
лазыми тядбирляр эюрмяли, мцяссися онун структур бюлмяляри
рящбярляриня ямяйин мцщафизяси мясяляляринин щяллиндя ямяли
йардым эюстярилмялидирляр.
2.4.3 Йохлама заманы ашкар едилмиш нюгсанлар вя
позунтулар щаггында акт тяртиб олунур, бу щагда «обйектлярдя
ямяк шяраити вязиййятинин йохланылмасы журналы»нда гейдиййат
апарылыр.

283
Йохламанын нятиъяляри йохланылан мцяссисянин
рящбярллийинин йанында кечирилян эениш иъласда мцзакиря едилир,
ашкар едилмиш нюгсан вя позунтуларын арадан галдырылмасы цзря
тядбирляр мцяййянляшдирилир, лазым эялдикдя мцвафиг ямр верилир.
2.4.4 Нязарятин дюрдцнъц мярщялясинин щяйата кечирилмяси
бирлийин, трестин баш мцщяндисиня вя директорун, мцдирин
истещсалат сащяляри цзря мцавинляриня щяваля едилир.

3. ЯМЯЙИН ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИ ЦЗРЯ ДАИМИ


ФЯАЛИЙЙЯТ ЭЮСТЯРЯН КОМИССИЙАЛАРЫН
ТЯШКИЛИ ВЯ ИШИНИН МЯЗМУНУ

3.1 Ямяк шяраитинин вязиййятиня нязаряти щяйата кечирмяк


вя ямяйин мцщафизяси цзря диэяр мясяляляря бахмаг цчцн бцтцн
мцяссисялярдя, онларын бязи структур бюлмяляриндя (ТГИ, ИДТИ,
завод, ТИХТИ, ИСТИИ, ДДД щямчинин билаваситя Нефт Ширкятиня
табе олан бирликлярдя, трестлярдя, идарялярдя баш мцшяндисин,
директорун, мцдир мцавининин сядрлийи иля ямяйин тящлцкясизлийи
цзря даими фяалиййят эюстярян комиссийа йарадылыр.
3.2 Нязарятин цчцнъц вя дюрдцнъц мярщяляляри цзря ямяк
шяраитинин ардыъыл вя дольун йохланылмасыны тямин етмяк мягсяди
иля мцяссисялярдя (НГЧИ, трестлярдя), щямчинин Нефт Ширкятиня
табе олан бирликлярдя, трестлярдя лазым эялдикдя даими фяалиййят
эюстярян комисийанын тяркибиндя истещсалат сащяляри цзря
директорун, мцдирин мцавинляринин сядрлийи иля кюмякчи
комиссийалар йарадылыр.
3.3 Ямяйин тящлцкяизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян
комиссийаларын тяркибиндя кюмякчи комисийаларын йарадылмасы
лазым олан мцяссисялярин сийащысыны, щямчинин бирликдя, тресдя
кюмякчи комиссийаларын сайыны бирлийин, трестин баш мцщяндиси
(мцдир мцавини) мцяййян едир.
3.4 Мцяссисянин комиссийасынын вя кюмякчи комиссийаларын
тяркибиня ряис (мцдир) мцавинляри, баш мцтяхяссисляр, шюбя вя

284
хидмят рящбярляри, онларын мцавинляри, Щямкарлар Иттифагы
Комитясинин сядри, онун мцавини (вя йа ямяк мцщафизяси цзря
комиссийанын сядри) дахил едилир.
3.5 Бирлийин комиссийасынын вя кюмякчи комиссийаларын
тяркибиня директор, мцдир мцавинляри, баш мцтяхяссисляр,
идаряетмя апаратынын структур бюлмяляринин ряисляри, онларын
мцавинляри вя апарыъы мцтяхяссисляри, хидмят рящбярляри, мцвафиг
сащялярин Щямкарлар Иттифаглары Комитяляринин нцмайяндяляри
дахил едилир.
3.6 Ямяк тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян
комиссийалар ишлярини иллик план цзря апарыр вя щямин планлары
комиссийаларын сядрляри тясдиг едир.
3.7 Мцяссисянин даими фяалиййят эюстярян комиссийасы вя
онун кюмякчи комиссийалары:
-сех вя обйектлярдя ямяк шяраитини комплекс вя мягсядйюнлц
шякилдя йохлайыр. Йохлама гайдасы методик мяслящятлярдя эюс-
тярилир;
- ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы
комплекс план лайищясини, баш вермяси мцмкцн олан гязаларын
вя аьырлашмаларын ляьви планыны, мцяссисялярин, обйектлярин
паспортлашдырылмасынын нятиъялярини нязярдян кечирир;
-мцяссисянин мцщяндис-техники ишчиляринин биликлярини йохлайыр;
- ямяйин тящлцкясизлийи цзря иътимаи бахышлар вя диэяр иътимаи,
техники, тяшкилати тядбирлярин апарылмасыны тяшкил едир, онларын
нятиъялярини мцзакиря едир;
-тящлцкясизлик гайдаларыны позан ишчилярин мясулиййятя ъялб
едилмяси, щямчинин тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасында
фяал иштирак едян вя йахшы эюстяриъиляр ялдя етмиш коллективлярин,
шяхслярин мцкафатландырылмасы мясялялярини мцзакиря едир.
3.8 Бирлийин, трестин даими фяалиййят эюстярян комиссийасы:
-мцяссисялярдя ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилини вя
ямяк шяраитинин цмуми вязиййяини йохлайыр.Йохлама гайдасы
методик мяслящятлярдя эюстярилир;

285
-мцяссися вя тяшкилатларын рящбярляринин, баш мцтяхяс-
сисляринин, ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти
рящбярляринин биликлярини йохлайыр;
-ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря цмуми комплекс
тядбирляр планынын лайищясини, гцввядя олан тящлцкясизлик
гайдалары вя нормаларынын дяйишдирилмяси, тамамланмасы
цзря тяклифляри, ямяк мцщафизяси сащясиндя йахшы эюстяриъиляря наил
олмуш мцяссися коллективляринин мцкафатландырылмасы щаггында
мясяляляри мцзакиря едир;
-ямяйин тящлцкясизлийи цзря иътимаи бахыш тяшкил едир вя
кечирир.

4. СЕХЛЯР, БЮЛМЯЛЯР, МЦЯССИСЯЛЯР


АРАСЫНДА ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ГАРШЫЛЫГЛЫ
ЙОХЛАНМАСЫНЫН ТЯШКИЛИ

4.1 Сехляр, бюлмяляр, мцяссисяляр арасында гаршылыглы


йохламалар тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы, ямяйин
мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилиндя олан чатышмамазлыгларын
арадан галдырылмасында апарылан иш тяърцбяси мцбадиляси мягсяди
иля тяшкил едилир вя кечирилир.
Гаршылыглы йохламаларын апарылмасында методик
мяслящятляр рящбяр сяняд кими истифадя едилир.
4.2 Уйьун сехляр, бюлмяляр арасында гаршылыглы йохламаны
сех, бюлмя рящбярляринин (сех ряиси вя йа онун мцавини) башчылыг
етдийи хцсуси йарадылмыш груплар, ямяк мцщафизяси цзря иътимаи
мцфяттишин иштиракы иля апарырлар.
4.3 Мцяссисяляр арасында гаршылыглы йохламаны ямяйин
тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян комиссийанын тярки-
биндя олан кюмякчи комиссийалар мцяссися вя бирлийин рящбярл-я-
риндян биринин башчылыьы иля апарырлар.

286
4.4 Сехляр, бюлмяляр арасында гаршылыглы йохлама ъядвялини
мцяссисянин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти
тяртиб едир, баш мцщяндис тясдигляйир.
4.5 Мцяссисяляр арасында гаршылыглы йохлама ъядвялини
бирлийин, трестин ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти тяртиб, баш мцщяндис ися тясдиг едир.
4.6 Гаршылыглы йохлама заманы ашкар едилмиш
чатышмамазлыгларын арадан галдырылмасы цчцн оператив тядбирляр
эюрцлцр, лазым эялдикдя, йохланылан обйектлярин «ямяк
шяраитинин вязиййятинин йохланылмасы журналында» мцвафиг
гейдляр апарылыр.
4.7 Гаршылыглы йохламанын йекунлары цзря мцвафиг тяклифляр
эюстярилмякля арайш тяртиб олунур. Онун бир нцсхяси сехин,
бюлмянин, мцяссисянин рящбяриня юлчц эютцрмяк цчцн тягдим
едилир, бир нцсхяси ися йухары тяшкилатлара эюндярилир.
4.8 Сехляр, бюлмяляр, мцяссисяляр арасында гаршылыглы
йохламанын нятиъяляри мцвафиг мцшавирялярдя, иъласларда
мцзакиря едилир.
5. СЕХЛЯРДЯ, БЮЛМЯЛЯРДЯ, ОБЙЕКТЛЯРДЯ
ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИНИН ЙОХЛАНЫЛМАСЫ
ЦЗРЯ МЕТОДИК МЯСЛЯЩЯТЛЯР

5.1. ЦМУМИ ЩИССЯ

5.1.1 Бу методик мяслящятлярдя усталарын, сех ряисляринин вя


диэяр иш рящбярляринин, щямчинин мцяссисялярин, бирликлярин,
трестлярин рящбярляринин, мцщяндис-техники ишчиляринин
обйектлярдя, сащялярдя, бюлмя, сех вя мцяссисялярдя ямяк
шяраитинин вязиййятинин йохланылмасы гайдасы верилмишдир.
5.1.2 Методик мяслящятляр «Ямяк шяраитинин вязиййятиня
мцяссися нязаряти щаггында ясаснамя»нин вя «Азярбайъан Нефт
сянайесиндя ямяйин мцщафизясинин ващид идаряетмя системи»
ясасында ишляниб щазырланмышдыр.
5.1.3 Ясас мягсяд – истещсалат аваданлыгларынын, мцщафизя
васитяляринин вя истещсалат мцщитинин тящлцкясизлик гайда вя

287
нормаларынын, стандартларынын тялябляриня ня дяряъядя уйьун
олмасыны гиймятляндирмяк вя мцвафиг идаряедиъи тясир тяд-
бирлярини ишляйиб щазырламагдыр.
5.1.4 Ямяк шяраитинин вязиййятини ашаьыдакы гайдада
йохлайырлар:
-йохлама апарылаъаг обйектлярин хцсусиййятиня эюря
сечилмяси;
- йохлама ишляринин йериня йетирилмяси;
- алынан нятиъялярин норматив тяляблярля мцгайисяси;
- ямяк шяраитинин тящлцкясизлик гайда вя нормаларын, стан-
дартларын тялябляриня уйьун эялмямясини, тялиматлара риайят
олунмамасыны, ямяйин мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилиндя
нюгсанларын сябябляринин мцяййянляшдирилмяси;
- нюгсанларын арадан галдырылмасы цзря тяшкилати-техники
тядбирлярин ишляниб щазырланмасы вя ясасландырылмасы.
5.1.5 Ямяк шяраитинин вязиййятинин ясас нязарят цсулу –
мцяссисярин, бирликлярин, трестлярин рящбярляринин, мцщяндис-
техники ишчиляринин вя Щямкарлар Идтифагы комитяляринин билаваситя
обйект-лярдя, сехлярдя вя мцяссисялярдя апардыглары профилактик
ишдян, оператив мцшавирялярдя, иъласларда, фящля йыьынъагларында
ямяк шяраитинин вязиййятинин мцзакиряси, ямяйин тящлцкясизлийинин
тямини иля ялагядар мясяляляри щялл етмякдян, ямяк мцщафизяси
мясяляляри цзря мцяййян иш дюврцня йекун вурулмасындан
ибарятдир.
5.1.6 Ямяк шяраитинин вязиййятинин йохланылмасы мярщяля
нязарятиндян вя мягсядли йохламалардан башга, щям айры-айры
мцщяндис-техники ишчиляр (усталар, иърачылар, механикляр, сех
ряисляри, баш вя апарыъы мцтяхяссисляр вя с.) щям дя ямяйин
тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян комиссийалар вя
онларын кюмякчи комиссийалары тяряфиндян апарылыр.
5.1.7 Йохлама йохланылан обйектлярин, сащялярин, сехлярин,
гурьуларын, мцяссисялярин, лазым эялдикдя, ямяйин мцщафизяси
цзря Щямкарлар Иттифагы фяалларынын, мцвафиг мцтяхяссислярин-
механиклярин, енерэетиклярин, технологларын вя диэяр мцтяхяс-
сислярин иштиракы иля апарылмалыдыр.

288
5.1.8 Йохлама апарыларкян коллективлярдя ишчилярин
фяаллыьынын, тяшяббцскарлыьынын артмасына шяраит йарадылмалы,
саьлам вя тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы ишиндя
бюлмянин (сащянин, сехин) вя мцяссисянин рящбяриндян тутмуш,
сырави иърачысынадяк бцтцн коллектив иштирак етмялидир.
5.1.9 Нязарятин цчцнъц вя дюрдцнъц мярщяляляри цзря
йохламаларда йухары тясяррцфат тяшкилатларынын, Дювлят нязарят
органларынын нцмайяндяляри, Щямкарлар Иттифаглары
комитяляринин техники мцфяттишляри иштирак едя билярляр.
5.1.10 Ямяк шяраитинин вязиййятинин йохланылмасыны
апарырлар:
- иш йерляриндя – уста (билаваситя ишлярин рящбярляри), ямяк
мцщафизяси цзря иътимаи мцфяттишлярля бирликдя нязарятин биринъи
мярщяляси цзря (щяр эцн);
- обйектлярдя, сехин бюлмяляриндя – сех ряисляри, онларын
мцавинляри, сехин мцтяхяссисляри, баш усталар вя с. ямяк
мцщафизяси цзря баш иътимаи мцфяттишлярля бирликдя нязарятин икинъи
мярщяляси цзря (щяр щяфтя);
- мцяссисянин бюлмяляриндя, сехлярдя-мцяссисянин даими
фяалиййят эюстярян комиссийасы вя онун кюмякчи комиссийалары
нязарятин 3-ъц мярщяляси цзря (цч айда бир дяфядян аз
олмайараг);
5.1.11 Йохлама иш йерляриня, аваданлыглара бахышдан (лазым
эялдикдя аваданлыгларын, механизмлярин, гурьуларын сазлыьынын
йохланмасындан), ишляйянлярля сорьу апармагдан, ямяйин
мцщафизяси цзря ишлярин тяшкили вя мювъуд сянядлярля таныш
олмагдан ибарятдир.
Йохлайанлар айры-айры фящлялярин, мцщяндис-техники
ишчилярин тящлцкясизлик гайдалары, тялиматлары цзря биликлярини
йохлайа билярляр.
5.1.12 Рящбяр вя мцщяндис-техники ишчиляр обйектлярин, иш
йерляринин йохланылмасы заманы ашкар едилмиш нюгсанларын, чатыш-
мамазлыгларын арадан галдырылмасы цзря оператив тядбирляр
эюрцрляр, аваданлыгларын ишиндя ишчилярин щяйатына вя саьламлыьына
тящлцкя йарадан щаллар ашкар олдугда, онларын ишини

289
дайандырырлар, йохланылан бюлмялярин ишчиляриня йаранан суалларын
щяллиндя йардым эюстярирляр.
5.1.13 Йохламанын нятиъяляри «Ямяк шяраитинин
вязиййятинин йохланылмасы журналы»нда гейд едилир, зярури
щалларда, нязарятин мярщялясиндян асылы олараг, цмумиляшдирилмиш
шякилдя акт тяртиб едилир, актын бир нцсхясини ашкар едилмиш нюг-
санларын арадан галдырылмасы цчцн сех вя йа мцяссисянин
рящбяриня верилир. Ямяк шяраитинин йохлама журналларында
нюгсанларын арадан галдырма мцддяти вя буна ъавабдещ шяхсляр
эюстярилир.
5.1.14 Ямяк шяраитинин вязиййятини йохлайан заман
йохлама апаранлар «ямяк шяраитинин вязиййятиня мцяссися
нязаряти щаггында Ясаснамя»дян башга бу мяслящятляри, ишчиляря
тящлцкясиз иш цсулларынын юйрядилмяси, ващид системдя эюстярилян
диэяр мяслящятляри вя методик эюстяришляри, щямчинин гцввядя
олан ямяйин тящлцкясизлийи цзря гайда вя нормалары, стандартлары
рящбяр тутмалыдырлар. Йохламанын суалларынын тяхмини сийащысы
бу мяслящятлярин мцвафиг бюлмяляриндя верилмишдир.

5.2 УСТАЛАР, ИЪРАЧЫЛАР ВЯ ДИЭЯР БИЛАВАСИТЯ


ИШ РЯЩБЯРЛЯРИ ЦЧЦН МЯСЛЯЩЯТЛЯР

5.2.1 Усталарын, иърачыларын вя диэяр билаваситя иш


рящбярляринин ясас вязифяляриндян бири – мцнтязям олараг иш
йерляриндя ямяк шяраитини йохламаг, ашкар едилмиш нюгсанларын
арадан галдырылмасы цзря оператив тядбирляр эюрмякля, фящляляр
цчцн тящлцкясиз ямяк шяраити йаратмагдыр.
5.2.2 Нязарятин биринъи мярщяляси цзря йохлама щяр эцн ишя
башламаздан яввял вя иш просесиндя обйектин цмуми вязиййятиня
вя ишин тяшкилиня нязарят мягсяди иля кечирилир вя иш йерлярини
йохламагла апарылыр.
Уста, иърачы яввялки нювбянин ишчиляриндян вя йа мцвафиг
журналларда гейдлярдян, тящлцкясизлик гайда вя нормаларындан
кянарачыхма щалларыны юйрянир, яввялки нювбянин йохлама

290
заманы ашкар етдийи вя журнала йаздыьы нюгсанларын арадан
галдырылмасыны йохлайыр.
5.2.3 Уста, иърачы, билаваситя иш рящбяри сащяляри эязяркян вя
аваданлыглара бахыш кечиряркян ашаьыдакылары йохлайыр:
- иш йерляринин вязиййятини, дцзэцн тяшкилини (иш йерляринин, иш
зоналарынын тящлцкясизлик бахымындан вязиййятини, кечид вя
йолларын вязиййятини, деталларын, алят вя материалларын дцзэцн
сахланылмасы вя йыьылмасыны);
- аваданлыгларын, механизмлярин, нязарят-юлчц ъищазларынын,
гурьу вя алятлярин, мцщафизя вя хиласедиъи васитялярин техники
вязиййятини, сазлыьыны, онларын эюрцлян ишляря вя тящлцкясизлик
гайдаларынын тялябляриня уйьун олмаларыны;
-аваданлыгларын киплийини, баьлайыъы вя тянзимляйиъи
арматурлары вя коммуникасийалары;
- тутумларын, балонларын, рессиверлярин, газголдерлярин вя
диэяр тязйиг алтында ишляйян габларын вя апаратларын вязиййятини;
- чяпярляйиъи, горуйуъу вя кипляйиъи гурьуларын, автоматик
нязарят, сигнализасийа вя мясафядян идаряетмя гурьуларынын вя
диэяр мцщафизя васитяляринин мювъудлуьуну вя вязиййятини;
- вентилйасийа гурьуларынын вя системляринин, йерли совуруъу
гурьуларынын сазлыьыны вя фасилясиз ишлямясини;
- ишыгландырма системинин сазлыьыны вя иш йерляринин
ишыгландырылма сявиййясини;
- хцсуси эейим вя диэяр фярди мцщафизя васитяляринин
(каскаларын, эюзлцклярин, ялейщгазларын, горуйуъу кямярлярин вя
с.) мювъудлуьу вя фящлялярин онлардан дцзэцн истифадя
етмялярини;
- иш йерляринин санитар вязиййятини, санитар-мяишят
отагларынын сахланылмасыны, иш йерляринин ял-цз йуйанларла, йуйуъу
вя зярярсизляшдириъи маддялярля, душханаларда йуйунмаг цчцн
лявазиматла, аптечкаларла, сарьы материаллары иля тямин едилмясини;
- тялиматларын, плакатларын хябярдаредиъи йазыларын,
тящлцкясизлик нишанларынын, сигарет чякмяк цчцн йерлярин
мювъудлуьуну, ишясалма гурьуларынын ишаря вя маркировкаларын,
идаряетмя символларынын мювъудлуьу вя сазлыьыны;

291
- фящлялярин тящлцкясиз иш цсулларына, техноложи режимя,
тялиматлара, тапшырыглара, истещсалат вя ямяк интизамына риайят
етмялярини;
- тялим кечян фящлялярин тящлцкясиз иш цсулларынын
мянимсямялярини;
5.2.4 Уста, иърачы, билаваситя иш рящбяри иш просесиндя
вахташыры ямяк шяраитинин вязиййятиня, фящлялярин тящлцкясизлик
гайдалары вя нормалары тялябляринин йериня йетирилмясиня нязарят
едир.
5.2.5 Нязарятин биринъи мярщяляси цзря йохламаларын
нятиъяляри вя ямяк шяраитинин вязиййятинин йохланылмасы
журналында апарылан гейдляр, ямяк шяраитинин вязиййятини фящля
йыьынъаьларында вя оператив мцшавирялярдя тящлил етмяк цчцн
илкин мялуматдыр вя ямяк шяраитинин гиймятляндирилмяси цчцн
ясасдыр.

5.3. СЕХ, ГУРЬУ, БЮЛМЯ РЯИСЛЯРИ, МЦЩЯНДИС-


ТЕХНИКИ ИШЧИЛЯРИ, НЯЗАРЯТИН ИКИНЪИ МЯРЩЯЛЯСИ
ЦЗРЯ ДАИМИ ФЯАЛИЙЙЯТ ЪЮСТЯРЯН
КОМИССИЙАЛАР ЦЧЦН МЯСЛЯЩЯТЛЯР

5.3.1 Сех, гурьу, бюлмя ряисляри, онларын мцавинляри, сехин


диэяр мцщяндис-техники ишчиляри вя даими фяалиййят ъюстярян ко-
мисссийа обйектлярдя, бригадаларда, сащялярдя ашаьыдакылары
йохлайырлар:
- усталарын, иърачыларын, билаваситя иш рящбярляринин
нязарятин биринъи мярщяляси цзря эюрдцкляри иши (йохламаларын
мцнтязямлийини, кейфиййятини вя нятиъялярини);
- ямяк тящлцкясизлийи мясяляляри цзря сянядлярин олмасыны
вя онларын дцзэцн апарылмасыны (ямяк шяраитинин вязиййятинин
йохланмасы журналыны, ямяк мцщафизяси цзря апарылан ишлярин
гейдиййатыны, тялиматларын кечирилмясинин гейдиййатыны, ава-
данлыгларын паспортларынын олмасыны вя с.);

292
- сех, гурьу, бюлмя ряисляринин ямр вя сярянъамларынын,
мцяссися рящбяринин эюстяришляринин йериня йетирилмясини;
- ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря тядбирлярин
вахтында вя там йериня йетирилмясини, ямяк мцщафизяси цзря
иътимаи мцфяттишлярин тяклифляринин йериня йетирилмясини;
- усталарын фящлялярля тялиматларын вахтында вя кейфиййятли
кечирмялярини, фящлялярин биликляринин йохланылмасы щаггында
вясигянин вя она ялавя олунан талонларын мювъудлуьуну;
- иш йерляринин дцзэцн вя тящлцкясиз тяшкилини (буругларын,
платформаларын, естакадаларын дюшямяляринин, иш йерляринин, иш
зоналарынын, кечид вя йолларын вязиййятини);
- материалларын, аваданлыгларын, деталларын, алятлярин
йыьылмасыны вя сахланылмасыны;
- аваданлыгларын, механизмлярин, нязарят-юлчц
ъищазларынын, гурьу вя алятлярин техники вязиййятини, сазлыьыны,
тящлцкясизлик гайдаларынын тялябляриня вя истифадя шяртляриня
уйьунлуьуну;
- аваданлыгларын, баьлайыъы вя тянзимляйиъи арматурларын
вя коммуникасийаларын киплийини, вентилйасийа вя
щаватямизляйиъи гурьуларын сазлыьыны;
- йерля бирляшдирмя вя статик ъяряйандан мцщафизя
гурьуларынын мювъудлуьуну вя сазлыьыны;
- тутумларын, балонларын, риверслярин, газголдерлярин вя
диэяр тязйиг алтында ишляйян апарат вя габларын вязиййятини;
- чяпярляйиъи, горуйуъу вя кипляйиъи гурьуларын, автоматик
нязарят вя сигнализасийа, мясафядян идаряетмя гурьуларынын вя
диэяр мцщафизя васитяляринин мювъудлуьу вя сазлыьыны;
- иш йерляринин ишыгландырылмасынын вязиййятини,
ишыгландырма системинин сазлыьыны;
-фящлялярин хцсуси эейим вя диэяр фярди мцщафизя Васитя-
лярля тямини (дябилгя, горуйуъу кямяр,ялещйгазлар, респираторлар,
мцщафизя ейнякляри вя с.), онларын вязиййятини вя онлардан
дцзэцн истифадя едилмясини ;
дяниз юзцлляриндя, щидротехники гурьуларында гяза,йаньын вя
тябии фялакятлярин баш вердийи заман ишчилярин хилас едилмяси цчцн

293
гайыглар,саллар, хиласедиъи щалгалар,голсуз эюдякчяляр вя диэяр
аваданлыгларла тяъщиз олунмаларыны вя онларын сазлыьыны;
-иш йерляринин санитар вязиййятини, санитарийа-мяишят отагла-
рынын сахланылмасыны, иш йерлярини ял-цз йуйанларла, йуйуъу вя
зяря-рсизляшдириъи маддялярля, душханаларда йуйунмаг цчцн
лявазиматла, там комплектляшдирилмиш аптечкаларла тямин
едилмясини;
-ятраф мцщитин (торпаьын, суйун, щаванын) чирклянмясинин
гаршысыны алан тядбирлярин йериня йетирилмясини;
-тялиматларын, плакатларын, хябярдаредиъи йазыларын,
тящлцкясизлик нишанларынын, сигарет чякмяк цчцн йерлярин
мювъудлуьуну, ишя салма гурьуларынын ишаря вя
маркировкаларынын, идаряетмя символларынын мювъудлуьуну вя
вязиййятини;
-дяниз юзцлляринин, естакадаларын, газма гурьуларынын вя
диэяр истещсалат сащяляринин йаньынсюндцрмя аваданлыгларыиля,
алятлярля тяъщиз олунмасыны вя сазлыьыны;
-ишчиляря бядбяхт щадися баш вердикдя илк йардымын эюстя-
рилмя гайдаларынын (ганахманын дайандырылмасы, йара вя сыныьа
Сар-ьынын гойулмасы, сцни няфяс вермя гайдаларынын вя с.)
билмялярини;
-истещсалатын дцзэцн вя тящлцкясиз тяшкилини, техноложи
просесляря, тялиматлара, истещсалат вя ямяк интизамына риайят
етмялярини;
-йцксяк дяряъядя тящлцкяли шяраитдя ишлярин апарылмасына,
бу ишлярин йериня йетирилмяси цчцн сянядлярин (тапшырыг-иъазялярин)
олмасыны вя дцзэцн тяртиб едилмясини;
иш рящбярляринин (усталарын, иърачыларын вя с.)
ясаснамялярдя, вязифя тялиматларында, ващид системдя нязярдя
тутулмуш тящлцкясиз ямяк шяраитинин тямини цзря вязифя
боръларынын йериня йетирмялярини.
5.3.2 Сех, бюлмя, гурьу ряисинин, даими фяалиййят эюстярян
комиссийанын кечирдийи оператив мцшавирялярдя, фящля йыьынъаг-
ларында нязарятин икинъи мярщяляси цзря йохламанын нятиъяляри,
ямяк шяраитинин вязиййятинин мцзакиряси цчцн илкин материалдыр вя

294
бюлмялярдя ямяк шяраитинин вязиййятинин гиймятляндирилмяси цчцн
истифадя едиля биляр.

5.4. МЦЯССИСЯНИН ЯМЯЙИН ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИ ЦЗРЯ


ДАИМИ ФЯАЛИЙЙЯТ ЭЮСТЯРЯН КОМИССИЙАСЫ ЦЧЦН
МЯСЛЯЩЯТЛЯР

5.4.1. Мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими


фяалиййят эюстярян комиссийасы вя онун кюмякчи комиссийалары
сехлярдя, обйектлярдя ямяк шяраитинин вязиййятини щям
мягсядйюнлц, щям дя комплекс шякилдя йохлайыр.
Комиссийалар ашаьыдакылары йохлайырлар:
-нязарят органларынын ямр вя сярянъамларынын, «ямяк
шяраитинин вязиййятинин йохланылмасы журналы»на йазылмыш
тяклифлярин йериня йетирилмясини, позунтуларын арадан
галдырылмасыны;
-ямяйин мцщафизяси цзря иш планларынын мювъудлуьуну вя
онларын йериня йетирилмясини;
-сех, гурьу, бюлмя ряисляринин, онларын мцавинляринин,
мцщяндис-техники ишчиляринин вязифя тялиматларына уйьун ямяйин
мцщафизяси мясяляляри сащясиндя апардыглары ишляри;
-сех, гурьу, бюлмя ряисляри вя онларын мцавинляри
тяряфиндян кечирилян оператив нязарятин илк ики мярщяляляринин
сямярясини, иъласларда вя оператив йыьынъагларда ямяк шяраитинин
вязиййятиня бахылмасыны (мцнтязямлийини, дольунлуьуну, лазыми
тядбирлярин эюрцлмясини вя с.);
-ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря планлашдырылмыш
тядбирлярин, истещсалатда бядбяхт щадисялярин тящгиги заманы
актларда нязярдя тутулмуш тядбирлярин вахтында вя дольун йериня
йетирилмясини;
-обйектлярдя санитарийа-техники паспортун мювъудлуьуну
вя онун дцзэцн апарылмасыны;
-бядбяхт щадисялярин вахтында тящгигини вя тящгигат
сянядляринин дцзэцн тяртиб олунмасыны;

295
-фящлялярля вя мцщяндис-техники ишчилярля тялиматларын
вахтында вя йцксяк сявиййядя кечирилмясини, буна аид журналларын,
протоколларын, вясигялярин дцзэцн тяртиб олунмасыны,
нювбядянкянар тялиматларын кечирилмяси гайдасыны, тялиматларын
кечирилмясиндя мцвафиг хидмятлярин мцтяхяссисляринин иштиракыны;
-фящлялярин вя мцщяндис-техники ишчилярин ямрлярля,
эюстяришлярля, мялумат мяктублары иля таныш етмя гайдасыны вя
мцвафиг сянядин тяртиб олунмасыны;
-фящлялярин иш йериня, аваданлыглара вя механизмляря
хидмят етмяйя бурахылмаздан яввял тялимляндирилмялярини,
тяърцбя кечмялярини, ишя бурахылма щцгугу олмасы щагында
сянядин мювъудлуьуну;
-фящлялярин, мцщяндис-техники ишчилярин биликляринин
йохланылмасы цчцн сех, бюлмя вя даими фяалиййят эюстярян
комиссийанын йарадылмасыны, онларын иш гайдасыны, (ъядвяллярин
мювъудлуьуну, онлара риайят олунмасыны вя с.)
програмынын (суал вярягяляринин) мювъудлуьуну, онун
мязмунуну, фящлялярин биликляринин йохланылмасынын нятиъяляринин
рясмиляшдирилмясини;
-ишчилярин, иш йерляринин вя обйектлярин лазыми тялиматларла,
йаддаш китабчалары, тящлцкясизлик нишанлары иля тямин олунмасыны;
-ямяйин тящлцкясизлийи мясяляляриня даир сянядлярин (Жур-нал,
паспорт, протокол вя с.) мювъудлуьуну вя онларын дцзэцн апарыл-
масыны
-аваданлыгларын, механизмлярин, нязарят-юлчц
ъищазларынын, гурьу вя алятлярин, вентилйасийа вя щаватямизляйиъи
гурьуларын, истилик вя ишыгландырма системляринин, електрик
аваданлыгларынын, гурьуларынын йерля бирляшмяляринин сазлыьыны вя
дцзэцн истисмарыны, автоматлашдырма вя механикляшдирмя,
няглиййат васитяляринин техники вязиййятинин тящлцкясизлик
гайдаларынын, стандартларынын тялябляриня уйьунлуьу;
-аваданлыгларын, алятлярин дефектоскопийа цсулу иля
йохланыл-масыны, тязйиг алтында ишляйян габларын, йцкгалдырыъы
механизмлярин вя диэяр аваданлыгларын механики цсулла
йохланылмасыны;

296
-чяпярляйиъи, горуйуъу, кипляйиъи, сигнализасийа,
мясафядян идаряетмя, автоматик нязарятедиъи вя диэяр мцщафизя
васитяляринин мювъудлуьуну вя сазлыьыны;
-ишлярин дцзэцн вя тящлцкясиз тяшкилини, техноложи
просеслярин дцзэцн апарылмасыны, ишчилярин тящлцкясиз иш
цсулларына, техноложи режимляря, тялиматларын тялябляриня риайят
етмялярини;
-гуйуларын газылмасында лайищялярин, эеоложи-техники
тапшырыьын, истещсалат обйектляринин, гурьуларынын тикинтиси
ишляринин апарылмасы цчцн лайищялярин мювъудлуьуну;
-щцндцрлцкдя вя дяниз юзцлляринин, дяниз гурьуларынын
(дюшямясинин) алтында ишлярин тящлцкясиз апарылмасы цчцн
няннилярин, кечидлярин, мейданчаларын, нярдиванларын
мювъудлуьуну вя сазлыьыны;
-тящлцкяли шяраитдя ишлярин йериня йетирилмяси цзря лазыми
сянядлярин тяртиб олунмасыны (тапшырыг-иъазя, план вя с.), ишя
башламаздан яввял ишляйянлярля тялиматын кечирилмясини;
-ятраф мцщитин чирклянмясинин гаршысыны алан тядбирлярин
йериня йетирилмясини;
-истещсалат сащяляринин нормайа ясасян йаньынсюндцрмя
аваданлыглары вя алятлярииля тяъщиз олунмасыны;
-дяниз гурьуларында гязаларын, йаньынларын баш вердийи
заман ишчилярин коллектив хиласетмя васитяляриндян дцзэцн
истифадя едилмясиня юйрядилмясини;
-усталарын, иърачыларын, сех вя бюлмя ряисляринин, даими фяа-
лиййят эюстярян комиссийаларын иш йерляриндя ямяк шяраитинин вя-
зиййятинин гейдя алынмасына, гиймятляндирилмясиня мцнасибятини;
-ишчилярин ишя гябул заманы вя эяляъякдя мцнтязям тибби
мцайинядян кечмя гайдаларына риайят етмялярини, даими иш йери
дяниз обйектляри олан ишчилярин цзмяйи баъармаларыны;
-бядбяхт щадися баш вердикдя, хястялик вя суйа дцшмя
заманы ишляйянляря илк йардымын эюстярилмяси гайдаларына
юйрядилмялярини;
-тящлцкясизлик гайдаларына, тялиматлара риайят етмяйян
шяхсляря гаршы интизам ъязасынын верилмясини.

297
5.4.2 Нязарятин цчцнъц мярщяляси цзря йохлама
нятиъяляринин акты тяртиб едилир вя ямяк шяраитинин вязийятинин тящлил
едилмясиндя ясас сяняд кими оператив мцшавирялярин, иъласларын
апарылмасында истифадя едилир.

5.5.БИРЛИЙИН ЯМЯЙИН ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИ ЦЗРЯ


ДАИМИ ФЯАЛИЙЙЯТ ЭЮСТЯРЯН КОМИССИЙАСЫ ЦЧЦН
МЯСЛЯЩЯТЛЯР

5.5.1 Бирлийин, трестин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими


фяалиййят эюстярян комиссийасы вя онун кюмякчи комиссийалары
мцяссисялярдя вя онларын структур бюлмяляриндя ямяк шяраитинин
вязиййятини мягсядйюнлц вя комплекс шякилдя йохлайырлар.
Комиссийалар ясасян ашаьыдакылары йохлайырлар:
-рящбярлярин, шюбя ряисляринин вя мцщяндис-техники ишчилярин
эюрдцкляри иши;
-вязифя тялиматларынын мювъудлуьуну, тялиматларда
тящлцкясиз ямяк шяраитини тямин едян вязифя боръларынын
эюстярилмясини вя йериня йетирилмясини, мцяссисядя нязарятин цч
яввялки мярщяляляринин сямяряли апарылмасыны вя ямяк шяраитинин
тящлил едилмясини (ардыъыллыьыны, мязмунуну, лазыми тядбирлярин
мцяййян едилмясини), ишлярин апарылмасында баш мцтяхяссислярин
иштиракыны, журналларда гейд олунмуш позунтуларын, нюгсанларын
арадан галдырылмасыны;
-ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин
тяшкилини, апардыьы иши, ишчилярин истещсалатын хцсусиййятляриня
уйьун олараг сечилмялярини, тящсиллярини, ихтисасларыны, иш
тяърцбялярини, хидмяти ишчиляр цчцн вязифя тялиматларынын олмасыны,
онларын ишинин мащийятини;
-хидмятин иш планларынын олмасы вя йериня йетирилмясини,
хидмятин отагла, норматив, техники ядябиййатла тямин
олунмасыны;
-шюбялярин вя хидмятлярин планларында ямяйин мцщафизяси
мясяляляринин эюстярилмясини, планлашдырылмыш тядбирлярин йериня
йетирилмясини;

298
-ямяк шяраитинин вязиййятинин йохланылмасынын тяшкилини вя
апарылмасыны, мцяссисянин даими фяалиййят эюстярян
комиссийасынын ишини, комиссийанын иш планынын йериня
йетирилмясини, мцяссися рящбярляринин, баш мцтяхяссислярин,
мцщяндис-техники ишчилярин комиссийанын ишиндя иштиракыны;
-ямяк шяраитинин вязиййятинин вахтында вя кейфиййятли йох-
ланылмасыны, оператив сурятдя тящлил олунмасыны вя мялумат верил-
мясини;
-мцяссися рящбярляринин йанында ямяйин мцщафизяси
мясяляляриня даир мцшавирялярин кечирилмясинин тяшкилини, мцхтялиф
мцшавирялярдя, оператив иъласларда, фящля йыьынъагларында,
конфрансларда ямяк мцщафизяси мясяляляринин, ямяк шяраитинин
йохланылмасынын нятиъяляринин мцзакирясини, мцнтязямлийини,
мцвафиг гярарларын гябул едилмясини вя йериня йетирилмясини;
-ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя саьламлашдырылмасы
цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасыны, щяйата кечирилмясини,
комплекс планларын мязмунуну, планлашдырылмыш тядбирлярин
вахтында вя там йериня йетирилмясини;
-Нефт Ширкятинин, Дювлят нязарят органларынын, Щямкарлар
Иттифаглары комитяляринин вя диэяр йухары тяшкилатларын ямрляринин,
эюстяришляринин, сярянъамларынын йериня йетирилмясини;
-бядбяхт щадисялярин дцзэцн тящгиг олунмасыны вя
мцвафиг сянядлярин тяртиб едилмясини, бядбяхт щадисяляр
барясиндя гябул едилмиш гайдайа ясасян мялуматын верилмясини,
юлцмля нятиъялянмиш бядбяхт щадисялярин тящгигиндя мцяссися
рящбярляринин иштиракыны, тящгиг актларында эюстярилян тядбирлярин
йериня йетирилмясини вя сямярялилийини;
-фящлялярин тящлцкясиз иш цсулларына юйрядилмялярини вя
ихтисасларынын артырылмасында гябул олунмуш гайдайа ямял
олунмасыны;
-фящлялярля, мцщяндис-техники ишчилярля тялиматларын вахтында вя
кейфиййятли кечирилмясини, програмларын, суалларын мювъудЛуьуну
вя дцзэцн тяртиб олунмасыны, фящлялярин вя мцщяндис-техники
ишчилярин биликляринин йохланылмасы ъядвялиня риайят едилмясини,

299
сянядлярин (журналларын, протоколларын) дцзэцн вя кейфиййятли тяртиб
олунмасыны;
-ишлярин тящлцкясиз апарылмаси цзря тялиматларын ишляниб
щазырланмасы, йенидян бахылмасы гайдасыны, бюлмяляр цзря
тялиматларын сийащысынын олмасыны, сийащыйа ясасян тялиматларын
мювъудлуьуну, тялиматлара вахтында йенидян бахылмасыны вя
дцзэцн тяртиб олунмасыны;
- ямяк мцщафизяси кабинетинин олмасыны вя онун тикинти
нормалары вя гайдаларынын тялябляриня уйьунлуьуну, лазым олан
вясаитля, ядябиййатла, юйрядиъи васитялярля тяъщиз олунмасыны,
ишинин тяшкилини вя кейфиййятини;
-мцяссисядя ямяйин мцщафизяси мясяляляринин тяблиь едил-
мясини, кино, диафилмлярин нцмайишини, мцщазирялярин
охунмасыны, сющбятлярин апарылмасыны, гязет вя бцллетенлярин
бурахылмасыны;
-бядбяхт щадися нятиъясиндя зярярчякянляря, хястялянянляря
илк йардымын эюстярилмяси (ганахманын дайандырылмасы, йара вя
сыныгларын баьланмасы, електрик ъяряйанындан хясаряталана, сцни
няфяс верилмяси, дярманларын хястяляря дцзэцн верилмяси вя с.)
щаггында плакатларын, шякиллярин мювъудлуьуну, ишчиляря суйа
дцшяни хиласетмя гайдаларына юйрядилмялярини;
-ямяйин тящлцкясизлийи цзря сянядлярин мювъудлуьуну вя дцзэцн
апарылмасыны (журналларын, планларын, актларын, тапшырыгларын вя с.);
-аваданлыгларын, механизмлярин, алятлярин, гурьуларын,
нязарят-юлчц ъищазларынын, вентилйасийа, истилик вя ишыгландырма
системляринин, електрик аваданлыгларынын вя гурьуларынын йерля
бирляшдирилмяляринин техники вязиййятини вя дцзэцн истисмарыны,
автоматлашдырма, механикляшдирмя вя наглиййат васитяляринин
тящлцкясизлик гайдаларынын, стандартларын тялябляриня
уйьунлуьуну;
-чяпярлярин, мцщафизя, хиласедиъи, автоматик нязарят вя
сигналвериъи, мясафядян идаряетмя гурьуларынын, васитяляринин
мювъудлуьуну вя сазлыьыны;
-техноложи просеслярин тяшкилини вя апарылмасыны, йцксяк
тящлцкялилик шяраитиндя ишлярин тяшкилини, апарылмасыны вя бу ишлярин

300
апарылмасы цзря сянядлярин (лайищялярин, планларын, тапшырыг-
иъазянин вя с.) мювъудлуьуну;
-фящлялярин, иш йерляринин лазыми тялиматларла, плакатларла,
тящлцкясизлик нишанлары вя тяблиьат васитяляриля тямин олунмасыны;
-фящлялярин дяниз юзцлляриндя, естакадаларын, газма гур-
ьуларынын, эямилярин вя диэяр иш йерляринин мцщафизя, хиласедиъи ва-
ситяляр-ля тямин олунмасыны, онларын техники вязиййятини, ишчилярин
онлардан дцзэцн истифадя етмялярини, онларын алынмасы цчцн
сифаришлярин тяртиб олунмасыны, алынмасыны, иш палтарларынын дцзэцн
гябулуну, сахланылмасыны, ишчиляря верилмясини, йуйулмасыны вя
кимйяви тямизлянмясини;
-естакадаларда, мцяссисянин яразисиндя няглиййатын йол
щярякятиня нязаряти, естакадаларда сцряти вя дашынан йцкцн
чякисини мящдудлашдыран йол нишанларынын мювъудлуьуну;
-сцрцъцлярин хяття чыхмаздан яввял вя хяттян гайыдандан
сонра тибби мцайинядян кечмялярини;
-иш йерляринин лазыми дярманларла, сарьы материаллары иля
тямин олунмасыны;
-ишлярин, просеслярин тящлцкясиз вя гязасыз тяшкили мягсяди
иля нязарятин биринъи мярщяляси цзря апарылан ишляри, нюгсанларын,
позунтуларын ашкар едилмясини вя ляьвинин ардыъыллыьыны;
-нязарятин икинъи мярщяляси цзря вязифяли шяхслярин бу ващид
системдя, вязифя тялиматларында вя диэяр сянядлярдя эюстярилмиш
вязифя боръларынын йериня йетирмялярини;
-ишчилярин ишя гябулу заманы вя сонра мцтямади тибби
мцайинядян кечмялярини, иш йерляри дяниз обйектляриндя олан
ишчилярин цзя билмялярини;
-мцяссисянин сехляринин, сащяляринин, бюлмяляринин
нормайа уйьун санитарийа-мяишят отаглары иля тямин олунмасыны
вя онларын вязййятини;
мцяссисялярин, бина вя гурьуларын, сехлярин, сащялярин яра-
зиляринин, кечидлярин, иш йерляринин, платформаларын, естакадаларын,
газма гурьуларынын вя диэяр дяниз сащяляринин дюшямяляринин,
чяпярляринин вязиййятини;
-сехлярдя аваданлыгларын дцзэцн йерляшдирилмясини;

301
-дяниз юзцлляринин, естакадаларын ясаслы тямирини, онларын
техники вязиййятинин вахтында йохланылмасы вя тямир цчцн актын
тяртиб олунмасыны, металконструксийаларын каррозийайа
(пасланмайа) гаршы кимйяви юртцклярля мцщафизя олунмасыны,
платформаларын, естакадаларын дюшямясиндя даьылмыш, ачыг
йерлярин олмасыны;
-коллектив хиласедиъи васитялярин сазлыьыны вя ишчилярин
онлардан истифадя етмя гайдаларына юйрядилмялярини;
-баш веря биляъяк гязаларын, йаньынларын гаршысыны алан
планларын мювъудлуьуну, ишчилярин бу планлара ясасян щярякят
гайдаларына юйрядилмялярини;
-ятраф мцщитин (торпаьын, щаванын, суйун) чирклянмясинин
гаршысыны алан тядбирлярин йериня йетирилмясини;
-ишчилярин тящлцкясизлик гайдаларына, тялиматлара, истещсалат
вя ямяк интизамына риайят етмялярини;
-истещсалат сащяляринин нормайа ясасян йаньынсюндцрмя
васитяляриля тяъщиз олунмасыны.

6. ИШ ЙЕРЛЯРИНИН АТТЕСТАСИЙАСЫ , ОБЙЕКТЛЯРИН


САНИТАР-ТЕХНИКИ ВЯЗИЙЙЯТИНИН
ПАСПОРТЛАШДЫРЫЛМАСЫ

6.1 Ямяк шяраитинин даща да йахшылашдырылмасы цзря ясас


тяшкилати тядбирлярдян бири – иш йерляринин, сехлярин, обйектлярин
санитарийа-техники вязиййятинин паспортлашдырылмасыдыр. Ясас
мягсяд иш йериндя ямяк шяраитинин фактики вязиййятинин гцввядя
олан тящлцкясизлик норма, гайда вя стандартларын тялябляриня
уйьун олмасыны ашкар етмякдир.
Паспортлашдырылмасы ваъиб олан сащялярин, сехлярин сийащысыны
ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти бюлмя, сех,
сащя рящбярляри иля бирликдя мцяййян едирляр вя бу сийащыны
мцяссисянин баш мцщяндиси, Щямкарлар Иттифагы комитяси иля
разылашдырдыгдан сонра тясдиг едир.
6.2 Паспортлашдырма ямяк шяраитинин вязиййятиня нязарят
нювляриндян бири олмагла, мцнтязям йохлама заманы сехлярин,

302
сащялярин, иш йерляринин санитар нормалара уйьун олмадыгыны
ашкар етмякдян, вязиййятини гиймятляндирмякдян, тящлцкясиз вя
саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасы цзря тядбирляри щяйата
кечирмякдян ибарятдир.
6.3 Паспортлашдырма иш йерляринин вя обйектлярин мцнтязям
йохланылмасы вя онлара бахыш кечирилмяси иля, истещсалат
амилляринин эюстяриъиляринин юлчцлмяси вя мцвафиг эюстяриъилярин
санитар-техники паспорта йазылмасы иля апарылыр.
Санитар-техники паспорта ашаьыдакы мялуматлар йазылыр:
-истещсалат просеси щаггында;
-нювбяляр вя пешяляр цзря ишляйянлярин сайы;
-тящлцкяли вя зярярли истещсалат амилляри;
-истещсалат биналарында вентилйасийанын, ишыгландырманын
вязиййяти, щаванын температуру вя рцтубяти;
-обйектдя гурашдырылмыш аваданлыглар щаггында;
-санитар-мяишят тяминаты ;
-истещсалатда бядбяхт щадисяляр вя пешя хястяликляри
щаггында.
6.4 Иш йерляринин, сехлярин, сащялярин санитар-техники
паспортлашдырылмасы, ямяк шяраитинин вязиййятинин дяриндян вя
щяртяряфли тящлили ашаьыдакылара имкан верир:
-нормалара, гайдалара вя стандартлара уйьун олмайан
истещсалат сащяляринин, аваданлыгларын ашкар едилмясиня;
-ямяк шяраитинин вя эюрцлян тядбирлярин сямяряли олмасынын
обйектив гиймятляндирилмясиня;
-ялверишли ямяк шяраитинин йарадылмасына, истещсалатда
бядбяхт щадисялярин вя пешя хястяликляринин азалдылмасы вя
гаршысынын алынмасы цзря ардыъыл тядбирляр планларынын ишляниб
щазырланмасына вя щяйата кечирилмясиня.
6.5 Сехлярин, сащялярин паспортлашдырылмасы, иш йерляринин
аттес-тасийасы, онларын вя бцтювлцкдя мцяссисянин санитар-техники
вязиййяти щаггында цмумиляшдирилмиш мялумат топламаьа имкан
верир.
6.6 Сехлярин, обйектлярин санитар-техники вязиййяти
щаггында цмумиляшдирилмиш мялумат ямяк шяраитинин

303
йахшылашдырылмасы цзря комплекс тядбирляр планларынын тяртиб
олунмасы вя щяйата кечирилмяси цчцн ясас материаллардан биридир.
Бу мялумат ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы мягсяди иля
сехлярин, обйектлярин йенидян гурулмасы, истещсалатын
эенишляндирилмяси лайищяляринин щазырланмасына ясасдыр.
6.7 Сехлярин, обйектлярин санитар-техники вязиййятинин
паспортлашдырылмасыны 5 илдян бир апарылыр вя щямин сехлярин
обйектлярин рящбярляри щяйата кечирилирр. Онлар паспортда гейд
олунан мялуматларын дцзэцнлцйцня, паспортун сахланылмасына
ъавабдещдирляр.
Истещсалат амилляринин эюстяриъилярини (щаванын тяркибиндя
газын вя тозун мигдарыны, сясин, титряйишин дяряъясини,
ишыгландырманы вя с.) сянайе-санитарийа лабораторийаларынын ишчиляри
мцяййянляшди-рирляр.
6.8 Санитар-техники паспорт бир нцсхядя долдурулур вя сех
ряисиндя сахланылыр.
6.9 Сехлярдя, обйектлярдя паспортларын вахтында вя дцзэцн
долдурулмасына нязарят мцяссисясинин ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмятиня щяваля едилир.

7. ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИНИ НЯЗЯРДЯН


КЕЧИРМЯ ГАЙДАСЫ

7.1 ЦМУМИ ЩИССЯ.

7.1.1 Ишчиляря онларын ямяк мцщафизясинин идаря едилмясиндя


фяал иштиракы цчцн шяраит йарадылмасы, коллективляря онларын ямяк
мцщафизяси сащясиндя фяалиййяти щаггында мялумат верилмяси,
мцяссисялярин иътимаи тяшкилатларларла щямишя ишэцзар ялагя сахла-
масы, ишчилярин идаряетмя мясяляляриня даими мараьыны зяифлятмя-
мяк цчцн мцщцм васитядир вя ейни заманда ямяйин мцщафизяси
мясяляляри цзря даща сямяряли гярарларын гябул едилмяси цчцн тяли-
матдыр.
7.1.2 Ишчилярин ямяйин мцщафизясинин идаря едилмясиндя ишти-
рак формаларындан бири-бригадаларын, сехлярин фящля йыьынъагларында,

304
мцяссися, бирлик, рящбярляринин йанында кечирилян мцшавирялярдя, иълас-
ларда ямяк шяраитинин вязиййятини мцнтязям олараг мцзакиря едил-
мясидир.

7.2 БРИГАДАДА, САЩЯДЯ ЯМЯК ШЯРАИТИНИН


ВЯЗИЙЙЯТИНЯ БАХЫЛМАСЫ

7.2.1 Уста, иърачы вя билаваситя иш рящбярляри Щямкарлар


Иттифагы комитясинин ишчиси иля бирликдя айда ики дяфядян аз
олмайараг ямяк шяраитинин вязиййяти цзря мясяляляри фящля
иъласларында мцзакиря едир.
7.2.2 Сайъа кичик бюлмялярдя (5 вя аз ишчиси олан) беля
йыьынъаглары сех рящбярляриндян бири апарыр. Истещсалатын сехсиз
структурунда бригадалар, истещсалат сащяляри билаваситя мцяссися
рящбярляриня табе оланда беля бюлмяляр цчцн фящля йыьынъагларыны
мцяссися апаратынын мцщяндис-техники ишчиляри кечирирляр.
7.2.3 Бу иъласларда нязарятин биринъи мярщялясинин нятиъяляри
мцзакиря олунур, обйектлярдя ямяк шяраитинин вязиййятиня
гиймят верилир, мцяссися рящбярляринин ямрляринин вя
сярянъамларынын мязмуну, бядбяхт щадисялярин сябябляри
фящлялярин нязяриня чатдырылыр, фящлялярин тяклифляри мцзакиря
олунур, бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря лазыми
эюстяришляр вя тапшырыглар верилир. Нювбяли иш шяраитиндя фящля
иъласлары нювбя арасында кечирилир.
7.2.4 Иъласларын кечирилмяси ямяйин мцщафизяси цзря апарылан
ишлярин гейдиййат журналында протокол шяклиндя рясмиляшдирилир
(тарих, иштирак едянлярин тяркиби, бахылан мясялялярин сийащысы,
гябул едилян гярарлар, нязярдя тутулан тядбирляр, онларын щяйата
кечирилмяси мцд-дяти вя иърачылар эюстярилир). Журналын формасы 7-
ъи ялавядя верилир.

305
7.3 СЕХДЯ, БЮЛМЯДЯ ЯМЯК ШЯРАИТИНИН
ВЯЗИЙЙЯТИНЯ БАХЫЛМАСЫ

7.3.1 Сех, бюлмя ряиси, сехин Щямкарлар Иттифагы


комитясинин сядри, ямяк мцщафизяси цзря иътимаи мцфяттишля
бирликдя айда бир дяфя фящля иъласында вя йа оператив иъласда
ямяйин мцщафизяси мясяляляриня бахыр.
Истещсалатын сехсиз структурунда бу ъцр йыьынъаглар ке-
чирилмир.
7.3.2. Оператив мцшавирялярдя, фящля иъласларында нязарятин
икинъи мярщяляси цзря йохламанын нятиъяляри мцзакиря едилир,
усталарын обйектлярдя ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында
нязарятин биринъи мярщяляси цзря мялуматы динлянилир, айры-айры са-
щялярдя вя бцтювлцкдя сехдя ямяк шяраитинин вязиййяти
тящлцкясизлик бахымындан гиймятляндирилир. Мцяссися
рящбярляринин ямр вя сярянъамларынын мязмуну, бядбяхт
щадисялярин сябябляри усталарын вя иш рящбярляринин нязяриня
чатдырылыр, бядбяхт щадисялярин гаршысынын алынмасы цзря лазыми
эюстяришляр верилир,тящлцкясизлик норма вя гай-даларынын
позулмасы щаллары арашдырылыр. Тящлцкясизлик гайдаларынын кобуд
шякилдя вя йа тякрар позулмасы щаллары мцвафиг нювбянин
фящляляринин иштиракы иля мцзакиря едилир.
7.3.3. Оператив мцшавирялярин, иъласларын кечирилмяси
ямяйин мцщафизяси цзря апарылан ишлярин гейдиййат журналында
рясмиляшдирилир (тарих, иштиракчыларын ады, бахылан мясялялярин
сийащысы, гябул едилян гярарлар, нязярдя тутулан тядбирляр, онларын
щяйата кечирилмяси мцддяти вя мясул шяхсляр эюстярилир).
Иъласларын йекунлары цзря даща ъидди тядбирлярин эюрцлмяси
лазым эялдикдя, сех ряиси сярянъам верир, нязярдя тутулмуш тяд-
бирлярин щяйата кечирилмяси мцддятляри вя иърачылар бу
сярянъамда эюстярилир.

7.4 ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИНИН


МЦЯССИСЯ РЯЩБЯРЛИЙИ ЙАНЫНДА МЦЗАКИРЯСИ

306
7.4.1. Мцяссися рящбярлийи (ряис, мцдир, баш мцщяндис,
мцдир мцавини) рцбдя бир дяфядян аз олмайараг мцщяндис-
техники ишчиляринин (сех, хидмят, шюбя ряисляри, баш вя апарыъы
мцтяхяссисляр вя с) мцшавиряляриндя, техники шурада, даими
фяалиййят эюстярян комиссийанын иъласында, Щямкарлар Иттифагы
комитяси ишчиляринин иштиракы иля мцяссисянин кечян дюврдя ямяк
мцщафизяси сащясиндяки йекунлары, ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасы цзря комплекс планы-нын йериня йетирилмясинин
эедишини, даими фяалиййят эюстярян комиссийанын вя онун
кюмякчи комиссийаларынын ямяк шяраитинин вязиййятинин
йохланмасынын нятиъялярини, сех вя бюлмялярин паспортлаш-
дырылмасынын йекунларыны мцзакиря едир, айры-айры сех, бюлмя
рящбярляринин апардыглары ишлярин вязиййяти, нязарятин биринъи вя
икинъи мярщляляринин кечирилмяси, бядбяхт щадисяляр вя гязалар
щаггында мялуматлары вя ямяк мцщафизясинин диэяр мясялялярини
динляйир, щямин мясяляляр цзря апарылан ишляря гиймят верир, ямяк
шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря тядбирляр щазырлайыр.
7.4.2. Мцшавирялярдя, шураларда, даими фяалиййят эюстярян
комиссийаларын мцшавиряляриндя, иъласларда мясялялярин
мцзакиряси вя гярарларын гябул едилмяси протоколла
рясмиляшдирилир.
Лазым эялдикдя, ямяйин мцщафизяси сащясиндя ишлярин
йекунлары цзря рцб ярзиндя хцласяли ямр верилир.

7.5. ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ МЯСЯЛЯЛЯРИНИН


БИРЛИЙИН РЯЩБЯРЛИЙИ ЙАНЫНДА МЦЗАКИРЯСИ

7.5.1. Бирлийин, рящбярлийи (баш директор, ряис, баш


мцщяндис, баш директорун мцавинляри, ряис мцавинляри) йарым илдя
бир дяфядян аз олмайараг мцяссисялярин рящбяр вя мцщяндис-
техники ишчиляринин мцшавирясиндя, директорлар шурасында, даими
фяалиййят эюстярян комиссийанын иъласында, Щямкарлар Иттифагы

307
комитяляри, Дювлят нязарят органлары ишчиляринин иштиракы иля ютян
дювр ярзиндя ямяйин мцщафизяси сащясиндя эюрцлян ишлярин
йекунларыны, ямяк шяраитинин комплекс йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы планларынын йе-риня йетирилмясинин эедишини,
мцяссисялярдя ямяк мцщафизяси цзря ишлярин тяшкилинин вязиййятини,
нязарятин дюрдцнъц мярщялясинин нятиъялярини мцзакиря едир, айры-
айры мцяссисялярин рящбярляринин иши щаггында, нязарятин илк цч
мярщялясинин кечирилмясинин, сехлярин вя обйектлярин паспортлаш-
дырылмасынын нятиъялярини, бядбяхт щадисяляр вя гязалар щаггында
мялуматы динляйир вя эюрцлян ишляря гиймят верир, онун
йахшылашдырылмасы тядбирлярини мцяййян едир.
7.5.2. Мцшавирялярдя, шураларда, даими фяалиййят эюстярян
комиссийаларын мцшавиряляриндя, иъласларында мясялялярин мцза-
киряси вя гярарларын гябул едиляси цзря протоколлар тяртиб едилир.
Йарым ил вя бцтювлцкдя ил ярзиндя ямяк мцщафизяси са-
щясиндя апарылан ишлярин йекунларына ясасян бирлик цзря ямр
верилир.

8.ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИ ЩАГГЫНДА


МЯЛУМАТЛАНДЫРМА ГАЙДАЛАРЫ

8.1. УСТАНЫН, ИЪРАЧЫНЫН, БИЛАВАСИТЯ ИШ


РЯЩБЯРИНИН МЯЛУМАТЫ

8.1.1. Уста айда бир дяфя сех ряисиня обйектдя ямяк


шяраитинин вязиййяти щаггында мялумат верир.
Устанын тягдим етдийи мялумат формасы ялавя 8-дя
эюстярилмишдир.
8.1.2. Истещсалатын, сехсиз тяшкили структурунда уста
мцяссися рящбярлийиня мялуматы сех ряисинин мялуматы щяъминдя
вя мцддятиндя верир.
8.1.3. Устанын мялуматына ашаьыда фактлар дахил едилир:
- апардыьы йохламаларын сайы, онун вя диэяр йохлама
апаранларын ашкар етдикляри вя ямяк шяраитинин вязиййятинин
йохланылмасы журналында гейдя алынмыш позунтуларын сайы;

308
- нязярдя тутулмуш мцддятдя йериня йетирилмяси тяляб
олунан (план, ямр, акт, сярянъам цзря вя с.) вя йериня йетирилмиш
тядбирлярин сайы;
- ляьви сехин вя йа мцяссисянин мцдириййятиндян асылы олан
позунтуларын сийащысы;
- иш йерляринин вя обйектлярин, щямчинин ишчилярин лазыми
мцщафизя васитяляриля, тялиматларла, плакатларла, тящлцкясизлик
нишанлары иля тямин едилмяси (рцбдя бир дяфя);
- ямяк мцщафизяси мясяляляринин бахылмасы цчцн кечирилян
оператив вя фящля йыьынъагларынын сайы.
Уста юз мялуматына сех рящбярлийинин мцзакиряси цчцн
тяклифляр дахил едир.

8.2. СЕХ, БЮЛМЯ РЯИСИНИН МЯЛУМАТЫ

8.2.1. Сех, бюлмя ряиси айда бир дяфя (эялян айын 5-дян эеъ
олмайараг) сехдя ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында
мцяссисянин рящбярлийиня мялумат тягдим едир. Сех ряисинин
тягдим етдийи мялумат формасы ялавя 9-да эюстярилир.
8.2.2. Сех ряисинин мялуматына ашаьыдакыляр дахилдир:
- апарылан йохламаларын сайы;
- ямяк шяраитинин вязиййятинин йохланмасы, о ъцмлядян
обйектлярин паспортлашдырылмасы заманы ашкар едилмиш
позунтуларын сайы вя онларын ямяк шяраитинин йохланылмасы
журналында гейдя алынмасы;
- мялумат верилян эцня гядяр арадан галдырылмыш
позунтуларын сайы;
- ляьви мцяссися рящбярлийиндян асылы олан позунтуларын
сийащысы;
- паспорт тяртиб олунан вя паспортлашдырылмасы тяляб олу-
нан обйектлярин сийащысы (рцбдя бир дяфя);
- мцяссисянин рящбярлийинин ямрляринин, сярянъамларынын
йериня йетирилмяси щагда мялумат;

309
- ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы щаггында
планлашдырылмыш тядбирлярин йериня йетирилмяси щаггында;
- обйектлярин, иш йерляринин, фящлялярин мцщафизя ва-
ситяляриля, тялиматларла, плакатларла, тящлцкясизлик нишанлары иля
тямин едилмяси , онларын йарарлы олмасы щаггында (щяр рцбдя бир
дяфя);
- ямяк мцщафизяси мясяляляринин бахылмасы цчцн кечирилян
оператив вя фящля иъласларынын сайы;
- тящлцкясизлик гайда вя нормаларын тялябляринин
позулмасына эюря инзибати мясулиййятя ъялб олунан ишчилярин сайы;
- биликляринин йохланмасы тяляб олунан вя биликляри
йохланылмыш фящлялярин вя мцщяндис-техники ишчилярин сайы;
- Сех, бюлмя ряиси мцяссися рящбярлийиня вердийи мялуматда
ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря ирад вя тяклифляр иряли сцрцр.

8.3. МЦЯССИСЯНИН МЯЛУМАТЫ

8.3.1. Мцяссисянин рящбярлийи (ряис, баш мцщяндис) щяр


рцбдя бир дяфядян (эялян айын 15-дяк) эеъ олмайараг, ямяк
шяраитинин вязиййяти щаггында бирлийин, трестин, идарянин вя диэяр
йухары тяшкилатларын рящбярлийиня мялумат верир.
Мялуматын формасы 10-ъу ялавядя эюстярилмишдир.
8.3.2. Мцяссисянин мялуматына ашаьыдакыляр дахилдир:
- нязарятин щяр мярщяляси цзря апарылмыш йохламаларын
айрылыгда сайы;
- йохлама апарылан сехлярин, сащялярин сайы;
- бцтцн йохламалар вя обйектлярин паспортлашдырылмасы
заманы ашкар едилмиш позунтуларын сайы вя щесабат дюврцндя
арадан галдырылмыш позунтуларын сайы;
- паспортлашдырылмасы тяляб олунан вя паспорт тяртиб олунан
обйектлярин сайы (щяр йарым илдя бир дяфя);
- нязарят, мцфяттишлик вя диэяр йохлайыъы органларын ишчиляри
тяряфиндян иши дайандырылмыш обйектлярин сайы;
- йухары тяшкилатларын ямр вя эюстяришляринин йериня йетирил-мяси;

310
- Дювлят нязарят органларынын вя Щямкарлар Иттифагы
комитясинин техники мцфяттишляринин эюстяришляринин йериня йетирилмяси;
- ишляйянлярин фярди мцщафизя васитяляриля, истещсалат
сехляринин, бюлмяляринин тящлцкясизлик гайдалары, тялиматлары,
плакатлары, нишанлары иля тямин олунмасы (илдя бир дяфя);
- мцяссисянин рящбярлийи тяряфиндян даими фяалиййят
эюстярян комиссийанын кечирдийи иъласлар щаггында;
- биликляринин йохланылмасы тяляб олунан вя биликляри
йохланылмыш ишчилярин сайы;
- ямяк мцщафизяси сащясиндя фяал ишиня эюря
мцкафатландырылмыш шяхслярин сайы;
- ямяйин тящлцкясизлийи цзря гайдаларын, тялиматларын
позулмасына эюря мясулиййятя (интизам, инзибати, ъинайят,
маади) ъялб олунмуш шяхслярин сайы;
- хясаряталма щаллары баш вермяйян сехлярин, сащялярин,
бригадаларын сайы;
- ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин
сайъа вя кейфиййятъя тяркиби (илдя бир дяфя).

8.4. БИЛАВАСИТЯ АЗЯРБАЙЪАН ДЮВЛЯТ НЕФТ


ШИРКЯТИНЯ ТАБЕ ОЛАН БИРЛИЙИН, ТРЕСТИН,
ИДАРЯНИН МЯЛУМАТЫ

8.4.1. Билаваситя Азярбайъан Дювлят Нефт Ширкятиня табе


олан бирликлярин, трестлярин, идарялярин рящбярлийи (ряис, мцдир,
директор, онларын мцавинляри, баш мцщяндис) щяр илдя бир дяфя
(йанварын 25-дян эеъ олмайараг) мцяссисялярдя ямяк шяраитинин
вязиййяти щаггында Ширкятин ямяк вя ятраф мцщитин мцщафизяси
шюбясиня мялумат верир.
Бирлийин тягдим етдийи мялумат формасы ялавя 11-дя
эюстярилмишдир.
8.4.2. Бирлийин мялуматына ашаьыдакиляр дахилдир:
- нязарятин цчцнъц вя дюрдцнъц мярщяляляри цзря апарылан
йохламаларын сайы;

311
- йохлама апарылан мцяссисялярин, сехлярин, обйектлярин
сайы;
- бцтцн йохламалар заманы ашкар едилмиш вя арадан
галдырылмыш позунтуларын сайы;
- паспортлашдырылмасы тяляб олунан обйектлярин, о
ъцмлядян паспорт тяртиб олунмуш обйектлярин сайы;
- йухары тяшкилатларын ямр вя сярянъамларынын йериня
йетирилмяси;
- Дювлят нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифагынын
техники мцфяттишляринин сярянъамларынын йериня йетирилмяси;
- ямяк мцщафизяси цзря планда нязярдя тутулмуш
тядбирлярин йериня йетирилмяси;
- мцяссисялярин мцщафизя вя хиласедиъи васитялярля,
тящлцкясизлик гайдалары, тялиматлар, плакатлар, тящлцкясизлик
нишанлары иля тямин олунмасы;
- бирлийин, трестин, идарянин, конторун рящбярлийинин
кечирдийи мцшавиряляр, директорлар шурасы, даими фяалиййят эюстярян
комиссийанын иъласлары щаггында;
- ямяйин мцщафизяси сащясиндя фяал ишиня эюря
мцкафатландырылмыш шяхслярин сайы ;
- хясаряталма щадисяляри баш вермяйян мцяссисялярин,
сехлярин, сащялярин, бюлмялярин, бригадаларын сайы;
- ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин
сайъа вя кейфиййятъя тяркиби.

9.ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИНИН ГЕЙДЯ


АЛЫНМАСЫ, ТЯЩЛИЛИ ВЯ ГИЙМЯТЛЯНДИРИЛМЯСИ

9.1. ЦМУМИ ЩИССЯ

312
9.1.1. Мцяссисялярдя ямяк шяраитинин эюстяриъиляринин
обйектив гиймятляндирилмяси цзря ишляр апарылмалыдыр.
Тядбирлярин щазырланмасы вя гярарларын гябул едилмяси
цчцн мцяссисяйя, бирлийя, трестя ямяк шяраитинин вязиййяти
щаггында дахил олан мялумат материалларынын тящлили тяшкил
олунмалыдыр.
9.1.2.Ямяк шяраитинин вязиййятинин гейдиййатынын апарыл-
масында вя она гиймят верилмясиндя мягсяд бюлмялярин вя
онларын рящбярляринин ямяйин тящлцкясизлийинин тямини цзря
ишлярини обйектив гиймятляндирмяк, щабеля бюлмя рящбярляринин,
баш мцтяхяссислярин вя диэяр мцщяндис-техники ишчилярин бу сащядя
иш фяаллыьыны артырмагдан ибарятдир.
9.1.3. Бюлмялярдя (сащялярдя, сехлярдя) вя бцтювлцкдя
мцяссисядя ямяк шяраити вязиййятинин цмуми сявиййяси, ямяк
тящлцкясизлийи ямсалы (Ятя) иля гиймятляндирилир. Бу ямсал ишчилярин
тящлцкясизлик нормаларына вя гайдаларына риайят етмяляри вя
бцтцн ишчилярин юз вязифялярини йериня йетирмяляри дяряъясинин вя
обйектлярдя ямяк тящлцкясизлийинин вязиййятини эюстярир.
9.1.4. Ямяк тящлцкясизлийи ямсалы Ятя цч эюстяриъинин – Я1,
Я2, Я3 ямсалларын ъябри орта кямиййяти кими ашаьыдакы дцстурла
мцяййян едилир:

Ятя =(Я1+Я2+Я3)/3

бурада:Я1–фящлялярин тящлцкясизлик нормалары вя гайдаларына,


ишлярин тящлцкясиз эюрцлмяси цзря тялиматлара риайят етмя
дяряъясини мцяййян едян ямсал;
Я2–обйектлярдя ямяйин тящлцкясизлийи сявиййясини
мцяййян едян ямсал;
Я3 – рящбяр вя мцщяндис-техники ишчилярин тящлцкясиз
ямяк шяраитинин тямини цзря юз вязифялярини йериня йетирмя
дяряъясини мцяййян едян ямсал.
9.1.5. Я1, Я2, Я3 вя Ятя(ямяк тящлцкясизлийи ямсаллары)
ямяк шяраитинин вязиййятиня нязарят едилмяси иля мцяййян едилирляр.

313
9.1.6. Ямяк тящлцкясизлийи дяряъясинин эюстяриъиляри иш
йерляриндя, сащялярдя, сехлярдя, бюлмялярдя вя бцтювлцкдя
мцяссисядя ямяк шяраитинин вязиййятинин обйектив сурятдя
арашдырылмасына, бядбяхт щадисяляр тюрядян мянбялярин ашкар
едилмясиня, бядбяхт щадисяляри тюрядян сябяблярин вахтында
арадан галдырылмасына, тящлцкясиз ямяк шяраитинин йарадылмасы вя
тямин олунмасы мясяляляри цзря мцщяндис-техники ишчилярин
фяалиййятиня гиймят верилмясиня имкан йарадыр.
9.1.7. Ямяк тящлцкясизлийи эюстяриъиляринин тящлили ясасында
мцяссисянин рящбярляри, баш мцтяхяссисляри, сехлярин, сащялярин,
бюлмялярин, шюбялярин, хидмятлярин рящбярляри тящлцкясиз ямяк
шяраитинин тямин олунмасы мясяляляри цзря ишлярин кейфиййятини
йцксялтмяк цчцн тядбирляр эюрцрляр.
9.1.8. Ямяк тящлцкясизлийинин эюстяриъиляри башга истещ-
салат эюстяриъиляри кими мцяссися, сех, хидмят рящбяринин вя
мцщяндис-техники ишчилярин, айры-айры фящлялярин мяняви вя
мадди мцкафатландырылмалары цчцн ясас эютцрцлцр.

9.2. ЯМЯК ТЯЩЛЦКЯСИЗЛИЙИ ЯМСАЛЫНЫН


ЩЕСАБЛАНМАСЫ ЦСУЛЛАРЫ, ИСТЕЩСАЛАТ
БЮЛМЯЛЯРИНДЯ ЯМЯК ШЯРАИТИ ВЯЗИЙЙЯТИНИН
ГЕЙДИЙЙАТЫНЫН АПАРЫЛМАСЫ ВЯ ГИЙМЯТЛЯН-
ДИРИЛМЯСИ ГАЙДАСЫ

9.2.1. Ямяк шяраитинин вязиййятиня нязарятин икинъи


мярщялясини кечирян заман сех, бюлмя ряиси (онун мцавинляри,
мцщяндисляр, механикляр, усталар, иърачылар вя с.) Щямкарлар
Иттифагы комитясинин сядри вя йа Щямкарлар Иттифагы комитясинин
цзвляриндян бири (ямяк мцщафизяси цзря комиссийанын сядри) иля
бирликдя Я1 вя Я2 ямсалларыны мцяййян едир.
Бунун цчцн 1 вя 2 №-ли оператив нязарят карталарыны
долду-рурлар. Щямин карталарла сащялярин, бюлмялярин ямяк
тящлцкясизлийи-нин эюстяриъиляри олан позунтуларын хцсусиййятляри
вя сайы гейд олунур. Йохлама апарылан эцн сащядя ишляйянлярин

314
сайы мцяййян едилир вя тящлцкясизлик гайдаларыны, нормаларыны,
тялиматларыны позан фящляляр эюстярилир.
9.2.2. Я1 ямсалы №-ли оператив картада гейд олунмуш
рягямляр ясасында ашаьыдакы дцстурла щесабланыр:

Я1 = (П-Пн)/П

Бурада Пн- позунтулара йол верян фящлялярин сайы, шярти


олараг цмуми позунтуларын сайына бярабяр гябул едилир.
П – обйектдя йохлама апарылан эцн ишляйянлярин сайы.
9.2.3. Ишляйянлярин щамысы тящлцкясизлик тялябляриня риайят
етдикдя Я1 = 1,0 эютцрцлцр.
9.2.4. Фящлялярин тящлцкясизлик тялябляриня риайят етмя
дяряъясинин эюстяриъиси Я1 вя ашкар едилмиш позунтулар йыьынъаг-
Лар-да фящлялярин нязяриня чатдырылыр. Бу эюстяриъи бригада
цзвляринин мцкафатландырылмасы заманы щяр фящлянин ямякдя
иштирак етмясини мцяййян етмяк цчцн истифадя олунур.
9.2.5. Я2 ямсалы 2 №-ли оператив нязарят картында гейд
олунмуш рягямляря ясасян ашаьыдакы дцстурла щесабланыр:

Я2 = 0,1• Б

Бурада Б–эюстяриъиляринин гиймятляринин нятиъясиндя


алынмыш балларын цмуми мигдарыдыр.
Бу вя йа диэяр эюстяриъинин тящлцкясизлик тялябляриня там
уйьун эялмяси 1,0 балл, уйьун эялмямяси 0 балл, гисмян уйьун
эялмяси 1 вя 0 арасындакы кямиййятля гиймятляндирилир.
9.2.6. Сех, бюлмя, гурьу ряиси нязарятин икинъи
мярщялясинин нятиъяляриня ясасян айда бир дяфя Я3 ямсалыны-
усталарын, мцщяндис-техники ишчилярин тящлцкясиз ямяк шяраитинин
тямин едилмяси цзря юз вязифяляринин йериня йетирмя дяряъясини
эюстярян ямсалы мцяййян едир.
9.2.7. Я3 ямсалы 3 №-ли оператив нязарят картында
эюстярилмиш рягямляря ясасян ашаьыдакы дцстурла мцяййян едилир:

315
Я3= 0,1Б

бурада: Б-эюстяриъилярин гиймятляринин ъямлянмяси нятиъясиндя


алынан балларын цмуми мигдарыдыр.
Эюстяриъилярин там йериня йетирилмяси 1 вя 0 арасындаки
кямиййятлярля гиймятляндирилир.
9.2.8. 1,2 вя 3 №-ли карталарда верилмиш эюстяриъиляр там
дейилдир, буна эюря дя щяр бир мцяссисядя истещсалатын
хцсусиййятлярини нязяря алмагла щямин эюстяриъиляр дягигляшдириля,
дяйишдириля вя йа тамамлана билярляр. Бу заман оператив нязарят
карталарындакы эюстяриъилярин сайы 10-дан артыг олмамалыдыр.
9.2.9 Сех, бюлмя, гурьу ряиси Я1 , Я2 , Я3 вя Яят ямсалларына
ясасян сехдя, бюлмядя гурьуда ямяк тящлцкясизлийи сявиййясинин
эюстяриъисинини(Ятя) ашаьыдакы дцстурла мцяййян едилир:

Ятя=(Я1+Я2+Я3)/3

9.2.10 Яэяр бюлмядя (бригадада, сащядя) нязярдян


кечирилмиш дювр ярзиндя бядбяхт щадисяйя йол верилмишся, онда
щямин бюлмянин Ятя ямсалы 0 бярабяр эютцрцлцр.
9.2.11 Бюлмяляр цзря Я1,Я2,Я3 вя Ятя ямсалларына ясасян
бцтювлцкдя сех, бюлмя цзря бу ямсалларын йекун гиймятляри
мцяййянляшдирилир. Бунун цчцн 4 №-ли оператив нязарят карты
долдурулур. Ямсалларын йекун гиймятляри бюлмяляр цзря
ямсалларын орта ъябри гиймяти кими тапылыр.

Сыра Бюлмянин ады, Эюстяриъиляр


№-си (бригаданын, сащянин,
сехин, хидмятин, Я1 Я2 Я3 ЯТЯ
шюбянин)

316
1.
2.
3.
4. Ъями: Я1 Я2 Я3 Ятя
орта орта орта сех

Я1 Я2 Я3


Яорта =------- ; Я2орта = --------; Я3орта = ----------
н н н

Я1орта+Я2орта+Я3орта Ятя
Ятя.сех = ----------------------, вя йа Ятя.сех =--------
3 н
бурада н– бригадаларын, сащялярин, сехлярин сайы.
сех, бюлмя ряиси________________________________________
имзасы, сойады
_____________________________________________________
(яэяр карта сехин бюлмяси цчцн долдуруларса)

____________________________________________ ил.
ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
_____________________________________________________
хидмяти рящбяри имза, сойады

(яэяр карта мцяссисянин бюлмяляри цчцн долдурулурса)

«_____»__________________200___ил.

9.2.12. Ямяк тящлцкясизлийи сявиййясинин эюстяриъиляри- Я1,


Я2, Я3 вя Ятя ямсаллары, ямяк шяраитинин вязиййяти тящлил едилян
заман диэяр мялуматлар сырасында илк мялуматдыр вя сех, бюлмя
ряисинин мцвафиг гярар гябул етмяси цчцн ясасдыр.

317
9.2.13. Сех, бюлмя ряиси бир ай ярзиндя ямяк тящлцкясизлийи
сявиййясинин эюстяриъиляри щаггында цмумиляшдирилмиш мялуматын
нятиъялярини йекунлашдырмаг цчцн диэяр материалларла бирликдя
мцяссися рящбярлийиня тягдим едир.
9.2.14. Мцяссисянин ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмяти ишчиляри ямяк тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят
эюстярян комиссийанын материалларына ясасян бюлмяляр цзря Я2 вя
Я3 ямсалларыны мцяййян едирляр, 2 вя 3№-ли оператив нязарят
карталарыны долдурурлар.
9.2.15. Сех, бюлмя цзря ямяк тящлцкясизлийи ямсалыны (Ятя)
мцяййян етмяк цчцн Я1 ямсалы йа сехдя, бюлмядя гейд олунмуш
рягямляр (айлыг, рцблцк) йа да даими фяалиййят эюстярян
комиссийанын рягямляри ясасында эютцрцлцр (зярури щалларда).
9.2.16. Ямяк шяраитинин вязиййятинин гиймятлянди-
рилмясинин бу цсулуну мцяссисянин, сехляринин, бюлмяляринин
гаршылыглы йохламалары заманы да тятбиг етмяк олар.
9.2.17. 3 №-ли оператив нязарят карты мцяссисянин баш мц-
тяхяссисляринин, мцяссисянин идаряетмя апаратынын вязифяли
шяхсляринин апардыглары ишляря гиймят вермяк цчцн истифадя едиля
биляр.
9.2.18. Сехляр, бюлмяляр цзря мцяййян едилмиш Я1, Я2, Я3
вя Ятя ямсалларына ясасян бцтювлцкдя бу ямсалларын йекун
гиймяти мцяссися цзря мцяййян едилир, бу мягсядля 4 № - ли
оператив нязарят картасы долдурулур.

318
Ямяк тящлцкясизлийи цзря тялиматлара риайят олунмасы дяряъясини
мцяййян едян 1 №-ли оператив нязарят картасы

(бюлмянин, сащянин ады)


№ Позунтуларын хассяляри Позунтуларын
сайы
1 2 3
1. Нювбянин, вахтанын мцяййян едилмиш тящвил-
тяслим гайдаларына риайят етмямясы.
2. Щазырлыгсыз иш йерляриндя (чяпярляйиъи,
горуйуъу вя диэяр мцщафизя васитялярин олма-
масы вя йа насазлыьы) ишин апарылмасы.
3. Иш йерляринин лазымсыз яшйаларла долдурулмасы.
4. Ишин насаз аваданлыгларда, агрегатларда
апарылмасы.
5. Иш заманы тящлцкясизлик гайдаларынын тялябляри-
ня уйьун олмайан вя насаз алятлярин, тяртибат-
ларын тятбиги.
6. Фярди мцщафизя васитяляри олмадан ишин апарыл-
масы, насаз фярди мцщафизя васитяляриндян исти-
фадя едилмяси.
7. Тящлцкяли иш цсулларынын тятбиги.
8. Истещсалат (техноложи) вя ямяк интизамына риа-
йят олунмамасы.
9. Мцдириййят нцмайяндяляри тяряфиндян эюстяриш-
лярин вя сярянъамларын йериня йетирилмямяси.
10 Диэяр позунтулар.
Балларын ъями:

319
Ъями:
Гейд: 1. Картада эюстярилмяйян позунтулар «диэяр позунтулар»а
аиддир.
2. Яэяр ейни бир фящля бир нечя позунтуйа йол верярся,
онларын щамысы картын мцвафиг сятрляриндя эюстярилир.

Тяртиб едян:________________________________________________
(вязифяси, имзасы, сойады)
______________________________________________ ил.
Таныш едилди________________________________________________
(вязифяси, имзасы, сойады)
Ямяк тящлцкясизлийинин сявиййясини тяйин едян
2 №-ли оператив нязарят карты

Сыра (обйектин, сащянин ады) Балл цзря


№-си гиймят-
Ямяк тящлцкясизлийинин сявиййясинин эюстяриъиляри ляндирилмя

1. Аваданлыгларын йерляшдирилмясинин вя иш йерляринин


тяшкилинин мцяййян олунмуш тящлцкясизлик гайда,
норма вя стандартлара, тясдиг олунмуш лайищяляря
вя планлара уйьун олмасы.
2. Аваданлыгларын, механизмлярин вязиййяти (тящлцкя-
сизлик стандартларынын, гайдаларын тялябляриня
уйьунлуьу, сазлыьы).
3. Истещсалат просесляринин вя онларын эюстяриъиляринин
нормалара, техноложи тялябляря, планлара,
лайищяляря, тапшырыглара вя диэяр сянядляря уйьун
4. олмасы.
Ишляйянлярин нормаларда, гайдаларда нязярдя
тутулмуш стандартларын тялябляриня уйьун олараг
5. мцщафизя васитяляриля тямин олунмасы .
Алятлярин, гурьуларын тящлцкясизлик тялябляриня вя
6. йериня йетирилян ишин хцсусиййятиня уйьун олмасы.
Гайдаларда нязярдя тутулмуш нязарят ъищазларынын
7. вя васитялярин мювъудлуьу, сазлыьы.
Щава мущитинин вязиййятинин, сясин, титряйишлярин,
ишыгландырманын сявиййясинин вя диэяр амиллярин

320
8. санитарийа нормаларына уйьун олмасы.
Нормалара уйьун олан санитарийа-мяишят
9. отагларынын вя гурьуларынын мювъудлуьу вя
вязиййяти
10. Тящлцкясизлик гайда вя нормаларынын узун мцддят
давам едян вя тез-тез тякрар позулмасы щаллары .
Ямяк тящлцкясизлийинин диэяр эюстяриъиляри.
Балларын ъями:
Гейд: картада якс олмайан эюстяриъиляр, диэяр эюстяриъиляря аид едилир.
Тяртиб едян: _____________________________________
(вязифяси, имзасы, сойады)
«_____»___________________ ил.
Таныш едилди:__________________________________________
(вязифяси, имзасы, сойады)
Мцщяндис-техники ишчилярин ямяк тящлцкясизлийинин тямини цзря
вязифяляринин йериня йетирилмяси дяряъясини мцяййян едян 3№-ли
оператив нязарят карты
_____________________________________________________
(ишчинин вязифяси, сойады)

Сыра Эюстяриъилярин ады Бал цзря


№ гиймятлян
дирилмяси
1. Истещсалат просесляринин вя айры-айры ишлярин техно-
ложи тялябляря, плана, лайищяйя, тапшырыьа вя диэяр ни-
замлайыъы сянядляря уйьун тяшкили вя апарылмасы.
2. Аваданлыларын, механизмлярин, тяртибатларын,
чяпярляйиъи вя горуйуъу гурьуларын, няглиййат ва-
ситяляринин тящким едилмиш яразинин, иш йерляринин
гайдалара вя нормалара уйьун олараг тящлцкясиз
иштисмарынынын вя саз вязиййятдя сахланмасынын тя-
3. мини.
Мцяссися рящбярляринин ямрляринин, сярянъамлары-
нын, ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря планлаш-
дырылмыш тядбирлярин, нязарят органларынын сярян-
ъамларынын, иътимаи мцфяттишлярин тяклифляринин
4. вахтында йериня йетирилмяси.
Санитарийа-эиэийена шяраитинин нормайа уйьун тя-

321
мин едилмяси. Истещсалат биналарынын вя санитар-
5. мяишят отагларынын тямиз сахланылмасы.
Ишляйянляря тящлцкясиз иш цсулларынын вахтында вя
мцкяммял юйрядилмяси, програмарын, тялиматларын
6. мювъудлуьу, ъядвялляря риайят едилмяси.
Ямяк шяраитинин нязарятин биринъи вя икинъи мярщя-
ляляри цзря вахтында вя щяртяряфли йохланмасы. Ня-
зарятин цчцнъц мярщялясинин щяйата кечирилмяси
цчцн даими фяалиййят эюстярян комиссийанын ишиндя
мцяссися апаратынын, мцщяндис-техники ишчиляринин
7. иштирак етмяси
Оператив мцшавирялярдя, фящля иъласларында ямяк
8. шяраитинин мцнтязям мцзакиря едилмяси.
Ишляйянлярин нормалара ясасян фярди мцщафизя васи-
тяляриля тямин олунмасы, щямин васитяляря гуллуг
9. едилмясинин тяшкили.
Сащялярин, иш йерляринин тялиматларла, плакатларла,
10. тящлцкясизлик нишанлары иля тямин олунмасы.
Диэяр эюстяриъиляр.
Балларын ъями:
Сехин,бюлмянин ряиси:_____________________________
(имза, сойады)
«_____»________________ ил.
Таныш едилиб:________________________________
(вязифяси, имзасы, сойады)

322
10. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря апарылан
ишляря эюря щявясляндирмя (мяслящят)
10.1.ЦМУМИ ЩИССЯ

10.1.1. Мцяссисянин истещсалатда бядбяхт щадисялярин


азалдылмасы цчцн фяалиййятинин ясас истигамятляриндян бири кол-
лективлярдя тяшкилатчылыг вя тярбийя ишляринин даща да тякмил-
ляшдирилмяси, рящбярлярин истещсалатда ямяйин тящлцкясизлийиня
мясулиййятинин артырылмасы, ишчилярин ямяк шяраитинин
йахшылашдырылмасына мараьынын артырылмасыдыр.
10.1.2. Щяр бир ишчинин ямяк тящлцкясизлийи гайдаларынын,
стандартларынын, тялиматларынын бцтцн тялябляриня риайят етмяси,
тящлцкясиз вя саьлам ямяк шяраитинин йарадылмасында вя тямин
олунмасында билаваситя иштирак етмяси ваъибдир.
10.1.3. Нефт сянайесиндя йцксяк истещсал эюстяриъиляриня наил
олмаьа эюря мяняви вя мадди щявясляндирмянин мцхтялиф
нювляри, формалары эениш йайылмыш вя тясирли щявясляндирмяйя
чеврилмишдир. Бунларын бязиляри ганунвериъиликдя мцяййян
едилмиш, диэярляри ися тяърцбядя щасил олунмуш вя бцтювлцкдя
гябул едилмишдир.

323
Мяняви вя мадди щявясляндирмя формалары ямяк
шяраитинин йахшылашдырылмасы цчцн ишдя мцвяффягиййят газанмыш
ишчилярин, коллективлярин мцкафатландырылмасында тятбиг едиля
биляр.
10.1.4. Щям айры-айры ишчилярин, щям дя бцтювлцкдя коллектив-
лярин мцхтялиф щявясляндирмя нювляри тящлцкясиз вя саьлам ямяк
шяраитинин йарадылмасы вя тямин едилмяси ишиндя мцщцм васитядир.
10.1.5. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря апарылан
ишляря эюря щявясляндирмя тядбирляри эениш ашкарлыг шяраитиндя,
фящля йыьынъагларында, мцшавирялярдя бахылмаьла, йерли гязетлярин
васитясиля щяйата кечирилмялидир.

10.2. МАДДИ ВЯ МЯНЯВИ ЩЯВЯСЛЯНДИРМЯНИН


ШЯРТЛЯРИ ВЯ ФОРМАЛАРЫ

10.2.1. Мяняви щявясляндирмяйя ашаьыдакылар аиддир:


тяшяккцр елан едилмяси, фяхри фярман верилмяси, адынын
шяряф лювщясиня йазылмасы;
дахили ямяк интизамы гайдаларына вя низамнамяляря
ясасян диэяр щявясляндирмя нювляри дя нязярдя тутула биляр;
пешя цзря ян йахшы фящля ады верилмяси, фящлянин мцяс-
сисянин тягацдчцсц кими али вя орта ихтисас мяктябляриня
эюндярилмяси вя с.;
ямяк мцщафизяси сащясиндя хцсуси хидмятляриня вя чохиллик
мящсулдар ишиня эюря айры-айры ишчиляр мцяййян олунмуш гайдада
фяхри адлара, дюш нишанларына тягдим олуна билярляр.
10.2.2 Мадди щявясляндирмяйя ашаьыдакылар аиддир:
ишчилярин мцкафатландырылмасы, онлара гиймятли щядиййяляр,
истиращят евляриня, санаторийалара пулсуз путйовкаларын верилмяси
вя
10.2.3 Мцхтялиф щявясляндирмя формаларынын тятбиги
ишчилярин вя айры-айры коллективлярин ямяк фяалиййяти нятиъясинин
там гиймятляндирилмясиня, щямин щявясляндирмя формалары
арасында гаршылыглы ялагя йарадылмасына имкан верир. Мадди
щявясляндирмянин мяняви ящямиййяти дя вардыр вя мяняви

324
щявясляндирмя ейни заманда мадди щявясляндирмя иля
ялагяляндирилмялидир.
10.2.4 Мцкафатландырма шяртляри бцтцн коллективин
тяшябцсцнц артырмалы, истещсалат хясаряталмаларынын вя пешя
хястяликляринин гаршысынын алынмасы цзря ясас мясялялярин щяллиня,
ямяк шяраитинин даща да йахшылашдырылмасына вя саьламлаш-
дырылмасына йюнялдмялидир.
10.2.5 Ямяк тящлцкясизлийи цзря йцксяк эюстяриъиляр ялдя
етдикляриня эюря бригадаларын, сащялярин, сехлярин, бюлмялярин,
фящлялярин, мцщяндис-техники ишчиляри, сех, сащя, бюлмя ряисляри вя
онларын мцавинляри, механикляр, технологлар, енерэетикляр,
усталар, иърачылар вя с. мцкафатландырыла билярляр.
10.2.6 Бригада, сащя, сех вя башга бюлмя коллективляринин
мцкафатландырылмасы цчцн ашаьыдакы эюстяриъиляр мцяййян едилир:
- бядбяхт щадисялярин олмамасы (бригада цчцн);
- истещсалатда бядбяхт щадисялярин ютян илин мцвафиг дюврц
вя йа яввялки дювр иля мцгайисядя вязиййяти, тезлик вя аьырлыг ям-
саллары. Мцкафатландырмайа тягдим етмяк цчцн щесабат дюврцнцн
бядбяхт щадисяляр цзря эюстяриъиляри (тезлик вя аьырлыг ямсалы) мцга-
йися дюврцнцн эюстяриъиляриндян йцксяк олмамалыдыр (сехляр цчцн);
- ямяк тящлцкясизлийи ямсалынын артмасы;
-нюгсанларын, тящлцкясизлик гайдаларынын, тялиматларынын
позулмасы щалларынын ашкар едилмяси вя вахтында арадан
галдырылмасы;
- гязаларын, партлайышларын, йаньынларын олмамасы;
-ишчилярля тялиматларын кечирилмяси вя онларын биликляринин
йохланмасы графикиня ямял едилмяси, баш веря биляъяк гязаларын
гаршысынын алынмасы мягсяди иля мяшьялялярин кечирилмяси;
-комплекс планда, бядбяхт щадисялярин тящгигат
актларында, коллектив мцгавилялярдя нязярдя тутулан, йохлама
апаран шяхсляр тяряфиндян тяклиф едилян тядбирлярин щяр бир
мцяссисянин иш хцсусиййятини нязяря алмагла, вахтында вя
мцкяммял йериня йетирилмяси.

325
10.2.7 Бахылан дюврдя (айда, рцбдя) сехдя, сащядя,
бригадада бядбяхт щадися, гяза, партлайыш баш вермишся, онда
мцкафата тягдим олунан материаллара бахылмыр.
10.2.8 Яэяр сех, сащя, бюлмя щяр щансы бир эюстяриъийя эюря
мцкафатландырылмырса, онун айры-айры бригадалары, сащяляри юз
йцксяк эюстяриъиляриня эюря сехин, сащянин, бюлмянин цмуми
эюстяриъисиндян асылы олмайараг, мцкафатландырыла биляр.
10.2.9 Мцкафатландырма цчцн тягдим олунан вя бахылан
материаллар:
-усталар, иърачылар, щямкарлар груплары тяряфиндян-
сех,бюлмя ряисиня вя Щямкарлар Иттифагы комитясиня тягдим
етдикдя;
-сехлярин, бюлмялярин ряисляри вя Щямкарлар Иттифагы
комитяляри тяряфиндян-мцяссисянин рящбярлийиня вя Щямкарлар
Иттифагы комитясиня тягдим етдикдя.
Тягдим олунан материаллара яввялъядян ямяк мцщафизяси
вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти ишчиляри бахыр.
10.2.10 Ишчилярин мцкафатландырылмасы бригада, сех, сащя,
мцяссисянин мцдириййятинин вя Щямкарлар Иттифагы комитясинин
бирэя гярары иля апарылыр.
Мцкафатландырма цчцн эюстяриъиляря обйектив бахмаг, сащялярин,
сехлярин ишини, айры-айры ишчилярин фяалиййятинин гиймятляндирилмясиндя
формализмя йол вермямяк, мцкафатлар газанылмыш мц-
вяффягиййятляря вя ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасына эюря верил-
мялидир.
10.2.11 Ишчилярин мцкафатландырылмасы бу мягсяд цчцн
ямяк щаггы вя мадди щявясляндирмя фондларындан айрылмыш
вясаитлярин щесабына апарылыр.

10.3. ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ЙАХШЫЛАШДЫРЫЛМАСЫ ЦЗРЯ


ИШЛЯРИН ЭЮСТЯРИЪИЛЯРИ ВЯ АПАРЫЛАН ИШЛЯРЯ
ЭЮРЯ ЩЯВЯСЛЯНДИРМЯ ГАЙДАСЫ

10.3.1 Фящлялярин, усталарын, иърачыларын, мцщяндис-техники


ишчилярин мц-кафатландырылмасы цчцн ясас щям ямяк

326
тящлцкясизлийинин комплекс ямсалынын (Ятя) там гиймятинин, щям
дя онун эюстярилян цсула (бюлмя 9,2) мцвафиг щесабланмыш аралыг
ямсалларынын (Я1,Я2,Я3) динамикасы ола биляр.
10.3.2 Мцкафатын мигдарыны щесабламаг цчцн аша-
ьыдакылар ясас эютцрцлцр:
Ятя – ямяк тящлцкясизлийи ямсалы-истещсалат бюлмяляринин
(сехлярин, сащя-лярин, гурьуларын вя с.) рящбярляринин
мцкафатландырылмасы цчцн;
Я3 – мцщяндис-техники ишчилярин юз вязифялярини йериня
йетирмялярини мц-яййян едян ямсал-мцяссисянин идаряетмя
аппаратынын, функсионал бюлмя рящбярляринин, баш
мцтяхяссислярин, истещсалат бюлмя вя шюбяляринин мцщяндис-
техники ишчиляринин мцкафатландырылмасы цчцн;
Я1 – фящлялярин тящлцкясизлик гайда вя нормаларына, ишлярин
тящлцкясиз апарылмасы цзря тялиматлара риайят етмя дяряъясини
мцяййян едян ямсал–фящляляри мцкафатландырылмасы цчцн .
10.3.3. Я1, Я3 вя Ятя ямсалларынын планлы гиймяти ашаьыда
эюстярилянлярин ясасында мцяййян едилир:
илк нювбядя ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятинин апардыьы йохламаларын нятиъяляри ясасында;
сонракы дювр цчцн яввялки дювр ярзиндя ялдя едилмиш щягиги
гиймяти нязяря алмагла мцяййянляшдирилир.
ъари дюврдя (айда, рцбдя) ямсалын щягиги гиймяти план
гиймятиндян ашаьы олмушса, онда сонракы дювр цчцн план
гиймяти дяйишмяйяъякдир;
ъари дюврдя ямсалын гиймяти план гиймятиндян йухары
олмушса, онда сонраки дювр цчцн ямсалын план гиймяти щягиги
гиймятя бярабяр олаъагдыр;
ъари дюврдя ямсалын гиймяти план гиймятиня бярабяр олса,
онда ямсалын сонракы дювр цчцн план гиймяти 0,01 гядяр артыр.
10.3.4. Истещсалат бюлмяляринин вя ямяк мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы хидмяти рящбярлийинин мцкафат-
ландырылмасы Ятя ямсалынын план гиймяти иля мцгайисядя, щягиги
гиймят сявиййясиндян асылы олараг апарылыр. Онлар, Ятя ямсалынын
щягиги гиймяти план гиймятиня чатанда 25% мябляьиндя

327
мцкафатландырылыр. Ятя ямсалынын щягиги гиймяти план
гиймятиндян ашаьы олдугда мцкафат мцяййян едилмиш орта
гиймятдян 10-15% аз верилир.
Ямсалын щягиги гиймяти план гиймятиндян артыг олдугда
мцкафатын мигдары, 25%-дян чох олмамаг шяртиля, 15-25% ар-
тырылыр,.
10.3.5. Мцяссисянин идаряетмя апаратынын бюлмя
рящбярляри (ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмятиндян башга), мцщяндис-техники ишчиляри, щямчинин
сехлярин, сащялярин мцщяндис-техники ишчиляри (рящбярляриндян
башга) Я3 ямсалы план гиймятиндян йухары олдугда 10.3.3
бяндиндя эюстярилян мигдарда мцкафатландырыла билярляр.
10.3.6. Фящляляря ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасына эюря
мцкафат цмуми фонд щесабына, бригадалар цзря 25% щяъминдя
верилир. Бригадада фящляляр арасында мцкафат, щяр бир фящлянин
цмуми ишин нятиъяляринин ялдя едилмясиндя иштирак ямсалы нязяря
алынмагла, бригада шурасы тяряфиндян бюлцшдцрцлцр. Бу заман
сащянин Я1 тящлцкясизлик ямсалы вя фящлялярин йол вердийи
позунтуларын сайы нязяря алыныр. Мцкафатын мигдарынын
азалдылмасы вя артырылмасы щядди 10.3.3 бяндиндя эюстярилдийи
кими олмалыдыр.
10.3.7. Ямяк мцщафизяси сащясиндя фяал ишя эюря верилян
мцкафатдан башга мцхтялиф йарыш, мцсабигя, бахыш нятиъяляриня
эюря дя мцкафат вериля биляр.

ЯЛАВЯ 1
Сярбяст иш апарылмасына бурахылмаздан яввял пешясиндян асылы
олараг иш йериндя истещсалат тяърцбяси кечмяляри зярури олан
фящлялярин сийащысы
Сыра Пешя Тяърцбя
№- мцддяти
си

328
1. Кяшфиййат вя истисмар нефт вя газ гуйуларынын га- 6 нювбя
зылмасы цзря газмачы кюмякчиси (3-ъц)
2. Гуйуларын ясаслы тямири цзря газмачы кюмякчиси 4 нювбя
3. Нефт вя газчыхарма цзря оператор, операторун кю- 4 нювбя
мякчиси
4. Гуйуларын ъари тямири цзря оператор, онун кюмяк- 4 нювбя
5. чиси 4нювбя
Нефт мямулаты цзря оператор, нефт вя нефт мящсул-
6. ларынын нягли цзря оператор кюмякчиси 4 нювбя
7. Гуйуларын кимйяви ишлянмяси цзря оператор 4 нювбя
8. Техноложи гурьулар цзря оператор 4 нювбя
9. Гуйуларын сементлянмяси цзря оператор 3 нювбя
10. Гуйуларын ясаслы вя ъари тямиря щазырланмасы 4 нювбя
11. Газын йыьылмасы цзря оператор 4 нювбя
12. Вышкагурашдыран 3 нювбя
13. Харрат-вышкагурашдыран 4 нювбя
14. Чилинэяр-вышкагурашдыран 3 нювбя
15. Електрик монтйору-вышкагурашдыран 4 нювбя
16. Буруг мящлулу щазырлайан фящля 4 нювбя
17. Дямир вя дямирбетон мямулатларынын гурашдырыъысы 4 нювбя
18. Газма гурьуларында дизелчи (моторчу) 4 нювбя
19. Дашынан компрессор цзря дизелчи 4 нювбя
20. Газмотор компрессорлары цзря машинист 4 нювбя
21. Техноложи насослар цзря машинист 4 нювбя
Ишчи мящлулу гуйуйа вуран насос стансийасынын
22. машинисти 4 нювбя
Буруглара хидмят едян дцлэяр

329
23 Бухарла парафини тямизляйян щярякят едян 3 нювбя
гурьунун машинисти
24 Компрессорларын вя газмоторларын тямири цзря 4 нювбя
чилинэяр
25. Газ ишляри цзря чилинэяр 4 нювбя
26. Буруг аваданлыьынын вя агрегатларынын тямири цзря 4 нювбя
чилинэяр
27. Нефт-мядян аваданлыьынын гурашдырылмасы вя 4 нювбя
тямири цзря чилинэяр
28. Техноложи гурьуларын тямири вя гуллуьу цзря 4 нювбя
29. чилинэяр 4 нювбя
Дяниз юзцлляринин вя естакадаларын тямири цзря
30. чилинэяр 3 нювбя
31. Газма турбинляри цзря чилинэяр 3 нювбя
32. Нязарят-юлчц ъищазлары вя автоматлары цзря чилинэяр 3 нювбя
Гурьуларын вя аваданлыьын гурашдырылмасы вя
33. тямири цзря чилинэяр 3 нювбя
34. Електрик чилинэяри 4 нювбя
35. Борулар цзря чилинэяр-нязарятчи 3 нювбя
36. Борулары киплийя вя мющкямлийя йохлайан 3 нювбя
37. Газма боруларына гыфыллары эейдирян 3 нювбя
38. Алятляри комплектляшдирян 3 нювбя
39. Эил карханасынын фящляси 3 нювбя
40 Кимйяви тящлил апаран лаборант 3 нювбя
41 Эеофизики ишляр цзря фящля 3 нювбя
42 Эеоложи ахтарыш вя шякил чякмя ишляри цзря фящля 3 нювбя
43 Хятти боручякян (бору кямяри) 4 нювбя
44 Електрик гайгагчысы 4 нювбя
45 Консруксийа гурашдырыъысы 4 нювбя
46 Такелажчы 3 нювбя
47 Арматурчу 4 нювбя
48 Идаряетмя пултунун аператору 4 нювбя
Дозалайыъы оператор

330
ЯЛАВЯ 2
Ямяк шяраити вязиййятинин йохланылмасы журналынын нцмуняси

Ямяк шяраити вязиййятинин йохланмасы

Ъилд
сярлювщя вярягяси
Бирлик, идаря____________________________________________

Мцяссися, тяшкилат ______________________________________

Ямяк шяраити вязиййятинин йохланылмасы


журналы

(сащянин, гурьунун ады)

Башланьыъ «______»_______________________________ил.

Журналын сящифяляри
Йохламанын Йохлайанын вязифяси, Ашкар едилмиш
тарихи сойады, ады, атасынын нюгсанлар,
ады позунтулар
1 2 3

Ашкар едилмиш Арадан галдырма Йохла- Иъра тарихи, са-


чатышмамазлыглары мцддяти, иърачы йанын щя, гурьу рящ-
арадан галдырыл- (вязифяси, сойады) имзасы бяринин имзасы
масы цчцнё тяк-
лифляр
4 5 6 7

331
ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИНИН ЙОХЛАНМАСЫ
ЖУРНАЛЫНЫН ДОЛДУРУЛМАСЫ ЦЧЦН ЭЮСТЯРИШ

1. Ямяк шяраити вязиййятинин йохланылмасы журналы щяр бир


истещсалат сащясиндя олмалыдыр (сащядя, гурьуда, вя и.а.)
2. Журналын сярлювщя вярягясиндя сащянин, бюлмянин ады вя
башланьыъ йазыларын тарихи эюстярилмялидир.
3. Сащянин, бюлмянин, гурьунун, бригаданын рящбяри
журналын сахланмасына, дцзэцн долдурулмасына ъавабдещлик
дашыйыр вя ямяк мцщафизяси цзря иътимаи мцфяттишляря, мцяссисянин
мцщяндис-техники ишчиляриня вя сащяни йохлайан йухары тяшки-
латлара, Дювлят нязаряти органлары ишчиляриня, Щямкарлар
Иттифаглары мцфяттишляриня тягдим етмялидир. Журнал сащя, бюлмя,
гурьу рящбяринин иш йериндя сахланылмалыдыр.
4. Журналы цч щиссяйя бюлцнцр:
-устанын, иърачынын, билаваситя иш рящбяринин вя ямяк
мцщафизяси цзря иътимаи мцфяттишин (нязарятин биринъи мярщяляси
цзря) ашкар етдикляри позунтуларын йазылмасы цчцн;
-нязарятин икинъи мярщяляси цзря йохлама апаран шяхслярин
ашкар етдикляри нюгсанларын гейд едилмяси цчцн;
-диэяр йохлайанларын гейдляри цчцн.
-журнала йазылар онун формасына уйьун олараг
апарылмалыдыр;
Йохламанын тарихини биринъи графада яряб рягямляри иля
йазылмалыдыр, мясялян: 08.12.94
Ашкар едилмиш нюгсанлар вя позунтулар цчцнъц графада,
позунтунун дцзэцн хцсусиййятлярини, йерини эюстярмякля йазыл-
малыдыр.
Дюрдцнъц графада ашкар едилмиш нюгсанларын арадан
галдырылмасы цчцн конкрет тяклиф йазмаг, бешинъи графада арадан
галдырылмасы мцддяти, щяр бир тядбири йериня йетирян иърачынын
вязифяси, сойады эюстярилмялидир. Йеддинъи графада, дюрдцнъц

332
графада эюстярилмиш тяклифлярин йериня йетирилмяси тарихи
эюстярилмялидир, сащя, бюлмя, гурьу рящбяринин имзасы олмалыдыр.
5. Сащянин рящбяри ашкар едилмиш нюгсанлары, позунтулары
тяъили олараг арадан галдырмаьа борълудур.
Журнала щямчинин сехин, бюлмянин, мцяссисянин кюмяйи иля
арадан галдырылмасы тяляб олунан нюгсанлар, позунтулар вя
онларын арадан галдырылмасы тарихи йазылыр.
6. Мцяссисянин ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы
хидмяти ишчиляри щяр айда бир дяфядян аз олмайараг сащялярдя
Журналын дцзэцн долдурулмасыны, ашкар едилмиш нюгсан вя
позунтуларын вахтында арадан галдырылмасыны йохлайырлар вя
журналда бу барядя гейдляр апарырлар.

333
ЯЛАВЯ 3
Ишчилярля кечирилян эириш тялиматынын гейдиййаты журналынын нцмуняси
Ъилд
Ишчилярля кечирилян эириш тялиматынын гейдиййаты журналы
сярлювщя вярягяси
Бирлик,идаря____________________________________________
_

Мцяссися, тяшкилат _______________________________________


Ишчилярля кечирилян эириш тялиматынын гейдиййаты журналы

Башланьыъ «______»________________________ил.

сящифяляр
Тялимат Имза
Тялимат алан
аланын
Тялиматын Пешя, щансы сехя, са- Тяли- Тялимат
сойады, ады
кечирилмя вязифя щяйя, гурьуйа мат кечиряни
вя атасынын
тарихи эюндярилир аланын н
ады
1 2 3 4 5 6

Ишчилярля кечирилян эириш тялиматынын гейдиййаты журналынын


долдурулмасы цчцн эюстяриш.
1. Сярлювщя вярягясиндя мцяссисянин, тяшкилатын ады там
эюстярилмялидир, щямчинин йазыларын апарылма тарихи йазылмалыдыр.
2. Биринъи графада тялиматын кечирилдийи тарих яряб
рягямляри иля йазылыр. Мясялян: 24.06.94.
3. Икинъи графада тялимат аланын сойады, ады, атасынын ады
айдын йазылмалыдыр.
4. Цчцнъц графада тялимат кечирянин пешяни (вязифяси)
йазылыр. Пешянин, вязифянин кадрлар шюбясинин мцфяттишиндя олан
ямря ясасян йазылмасы мяслящят эюрцлцр.
5. Дюрдцнъц графада тялимат аланын щансы сехя, сащяйя,
бюлмяйя эюндярилмяси гейд олунур. Сехин, сащянин, бюлмянин
адынын гыса йазылмасына йол верилмямялидир.

334
6. Бешинъи вя алтынъы графаларда тялимат аланын вя
кечирянин имзалары айдын йазылмалыдыр.
ЯЛАВЯ 4

Ишчилярин иш йериндя тялиматландырылмасынын гейдиййат журналынын


нцмуняси.
Ъилд
Ишчилярин иш йериндя тялиматландырылмасынын гейдиййаты журналы
Сярлювщя вярягяси

Бирлик,идаря___________________________________________

Мцяссися, тяшкилат_____________________________________

Ишчилярля иш йериндя кечирилян тялиматларын гейдиййат журналы.

(сащянин, гурьунун, бригаданын ады)

Башланьыъ «______»________________________ил.

Ишчилярин сийащысы_____________________________________

Сойады, ады, атасынын Пешяси Тялиматын гейд Гейд


ады (вязифяси) олундуьу сящифя
1 2 3 4
1
2
3
4

Журналын о бири сящифяляри

Сойады, ады, атасынын


ады___________________________________

335
Пешяси (вязифяси)________________________________________

Тялиматын кечирилмя Тялиматын мювзусу Имза


тарихи, нювц, ся- (тялиматын кечирил- Тялимат Тялимат
бябляри мясиня даир суаллар) кечирянин кечянин
1 2 3 4

Ишчилярля иш йериндя кечирилян тялиматларын гейдиййат


журналынын долдурулмасы цчцн эюстяриш.
1. Журналда илкин, вахташыры, нювбядянкянар тялиматларын
кечирилмяси гейд олунур.
2. Сярлювщя вярягиндя мцяссисянин, тяшкилатын, сащянин,
бюлмянин, бригаданын там ады вя тялиматын кечирилдийи тарих
эюстярилири.
3. Журналын биринъи сящифясиндя сащядя, бюлмядя,
бригадада ишляйянлярин сийащысы верилир. Сийащынын биринъи
графасында ады,сойады вя атасынын ады, икинъи графада пешяси
(вязифяси), цчцнъц графада журналда щяр ишчи иля кечирилян тялиматын
гейд олунан сящифяси эюстярилир. Ишляйянлярин сийащысындан асылы
олараг щяр ишчи цчцн бир вя йа бир нечя сящифя айрылыр.
4. Эялян сящифялярин биринъи графасында тялиматын
кечирилдийи тарих, нювц вя сябябляри яряб рягямляри иля эюстярилир,
мясялян: 29.05.94.
Икинъи графада кечирилян тялиматын мювзусу (суаллар,
йахуд тялиматын нюмряси) эюстярилир. Цчцнъц вя дюрдцнъц
графаларда тялимат кечирянин вя тялимат аланын имзалары айдын
олмалыдыр.

336
ЯЛАВЯ 5
Ишчилярин биликляринин йохланылмасынын гейдиййат журналынын
нцмуняси.
Ъилд

Ишчилярин биликляринин йохланмасынын гейдиййат журналы


Сярлювщя вярягяси

Бирлик, идаря___________________________________________

Мцяссися, тяшкилат______________________________________

Ишчилярин биликляринин йохланмасынын гейдиййат журналы

(сехин, сащянин, хидмятин ады)

Башланьыъ «______»________________________ил.

Журналын сящифяляри

Биликляри йохлайан комисийанын _________сайлы протокол


«____»________________ил.
Комиссийанын щейяти:
Сядр __________________________________________________

Цзвляри 1.______________________________________________
2.______________________________________________
3.______________________________________________
(сойады, ады, атасынын ады, вязифяси)

Биликлярин йохланмасы____________________________________
Ким тяряфиндян, ня вахт тясдиг олунмуш

337
Программ (суаллар) ясасында апарылмышдыр.
Йохламанын нятиъяляри:
Билийи йохланыланын Вязифяси, Яввялки Гиймят, Билийи
сойады, ады, пешяси йох- нятиъя йохланыла-
атасынын ады ламанын нын имзасы
тарихи
Имзалар:
Сядр______________________________________
Цзвляр 1.__________________________________
2. __________________________________
3.__________________________________

Мцсбят гиймят алан шяхсляр мцвафиг ишлярин, вязифянин сярбяст


йериня йетирилмясиня бурахылырлар.

Биликлярин йохланылмасынын гейдиййат журналынын долдурулмасы цчцн


эюстяриш.
1. Сех, бюлмя, гурьу, сащя фящляляринин биликляринин
йохланылмасы журналы, бюлмянин рящбяриндя, биликляри йохлайан
комиссийанын сядринин йанында сахланылыр.
Мцщяндис-техники ишчилярин биликляринин йохланмасы гейд
олунан журнал мцяссисянин ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмятиндя сахланылыр.
2. Журналын сярлювщя вярягясиндя мцяссисянин йахуд бюл-
мянин (сехин, сащянин, гурьунун) там ады, гейдиййатын
апарылдыьы тарих эюстярилир.
3. Журналда ишчилярин биликляринин йохланмасынын бцтцн
нювляри гейд олунмалыдыр (илкин, вахташыры, нювбядянкянар).
4. Гиймят, нятиъяси графасында ашаьыдакылары эюстярмяк
лазымдыр:
ишчилярин биликляри йахшы, гянаятбяхш, гейри-кафи
гиймятляндирилир;
електротехники ишчиляря цмуми гиймятдян башга, пешя
дяряъясиня йийялянмяк гиймяти дя верилир;

338
лазым эялдикдя фящлялярин сярбяст иш апарылмасына
бурахылмасы щаггында комиссийанын гярарыны гейд етмяк
лазымдыр.
5. Щяр йохламадан сонра журналда комиссийанын сядри вя
цзвляринин имзасы олмалыдыр.
ЯЛАВЯ 6

Ишчилярин биликляринин йохланылмасы ъядвяли


Тясдиг едирям
______________________________
вязифяси
______________________________
имзасы, сойады, ады, атасынын
ады

«_____»____________________ил.

Биликлярин йохланмасы ъядвяли__________________ ил цчцн

Сыра Сойады, Вязифяси Билийин йохланылмасы тарихи Гейд


сайы ады, ата- (пешяси) яввялки Ъядвял Фактик
сынын ады цзря и
1 2 3 4 5 6 7

______________________________________________________
Мцяссися, тяшкилатын ады

ВЯСИГЯ № _______________

Ъянаб________________________________________________
(сойады, инисиаллары)

339
Ямяк тящлцкясизлийи гайда вя тялиматлары цзря билийи йохланылмыш
вя пешяси (вязифяси) цзря _________________________ ишя
бурахылыр.
(биригада, сащя, сех вя и.а.ады)

Биликлярин
йохланылмасы
М.Й. цзря комиссийанын
сядри ______________
сойады, инисиаллары,
имза
верилмя тарихи _____ ил
(имза)
Йердяйишмяляр щаггында мялуматлар

Тарих Щара Пешяси Комиссийа сядринин


кечирилмишдир (вязифяси) имзасы

340
БИЛИКЛЯРИН ЙОХЛАНЫЛМАСЫ
Ясас иш цзря гайда вя тялиматлар
Тарих Протоколун №-си Гиймят, ряй Комиссийа
сядринин имзасы

2. БИЛИКЛЯРИН ЙОХЛАНЫЛМАСЫ
Тязйиг алтында ишляйян габларын гурулмасы вя тящлцкясиз истисмар
гайдалары

Тарих Протоколун Гиймят, ряй Комиссийа


№-си сядринин имзасы

3. БИЛИКЛЯРИН ЙОХЛАНЫЛМАСЫ
Газ тясяррцфатында тящлцкясизлик гайдалары

Тарих Протоколун №-си Гиймят, ряй Комиссийа


сядринин имзасы

341
4. БИЛИКЛЯРИН ЙОХЛАНЫЛМАСЫ
Бухар вя су гыздырыъы газанларынын гурулмасы вя тящлцкясизлик
гайдалары
Тарих Протоколун №-си Гиймят, ряй Комиссийа
сядринин имзасы

5. БИЛИКЛЯРИН ЙОХЛАНЫЛМАСЫ
Йцк галдырыъы кранларын гурулмасы вя тящлцкясизлик гайдалары
Тарих Протоколун №-си Гиймят, ряй Комиссийа
сядринин имзасы

6. БИЛИКЛЯРИН ЙОХЛАНЫЛМАСЫ
Истещлакчынын електрик гурьуларынын техники истисмары гайдалары,
истещлакчынын електрик гурьуларынын истисмары заманы
тящлцкясизлик техникасы гайдалары
Тарих Протоколун №-си Гиймят, ряй Комиссийа
сядринин имзасы

342
КУРСЛАРДА ТЯЩСИЛ АЛМА ЦЗРЯ МЯЛУМАТ
Тарих Курсларын ады Саатларын сайы Техники тящсил цзря
мясул шяхсин
имзасы

1. Иш йериндя олан заман бу вясигя мцтляг ишчинин йанында


олмалыдыр.
2. Фящлялярин вя иш иърачыларынын (уста) тящлцкясизлик техникасы цзря
биликляроин йохланылмасы щяр ил, галан МТИ-нин вя мцяссися
рящбярляринин цч илдян бир дяфя кечирилир.
3. Биликлярин нювбядян кянар йохланылмасы:
а) техноложи просеслярин дяйишдирилмяси, йени нюв аваданлыгларын
тятбиги, щабеля йени гайда вя тялиматлаырн ишя тятбиг едилмяси
заманы;
б) фящляляр тяряфиндян тящлцкясизлик гадаларынын позулмасы
щалында щейятин тящсил алма гайдасы щаггында ясаснамя иля
нязярдя тутулмуш диэяр щалларда кечирилир.
4. Комиссийа сядринин имзасы олмадыгда, щабеля нювбяти
йохламанын мцддяти кечдикдя вясигя етибарсыз сайылыр

343
ЯЛАВЯ 7
Ямяк мцщафизяси цзря эюрцлян ишлярин гейдиййаты журналынын
нцмуняси

Ъилд
Ямяк мцщафизяси цзря эюрцлян ишлярин гейдиййаты журналы

Сярлювщя вярягяси

Бирлик, идаря____________________________________________

Мцяссися, тяшкилат_______________________________________

Ямяк мцщафизяси цзря эюрцлян ишлярин гейдиййат журналы

(истещсалат бюлмяси рящбяринин вязифяси, сойады)

Башланьыъ «________»____________________ил.

Журналын сящифяляри

Апарылмасы Апарылан иш, щяйата кечирилян тядбир Гейд


тарихи
1 2 3

344
ЯЛАВЯ 8

Эялян айын 1-дя сехин, бюлмянин рящбярлийиня тягдим едилир

Ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында мялумат

___________________________ил ярзиндя

1. Апарылан йохламаларын
сайы__________________________
о ъцмлядян уста, иърачы
тяряфиндян______________________
2. Позунтуларын сайы:
бцтцн йохламаларда ашкар едил-
миш______________________
кечян ай ярзиндя арадан
галдырылмайан_________________
мялумат тяртиб олунан заман арадан галдырылан
3. Арадан галдырылмасы сех, бюлмя, мцяссися рящбярляриндян
асылы олан позунтуларын сийащысы
4. Эюстярилян дювр ярзиндя йериня йетирилмяли олан
тядбирлярин сайы (план, мцдириййятин ямрляри, сярянъамлары,
йохлама актлары вя с. цзря)______________ онлардан мялумат
тягдим олунан эцня гядяр йериня йетирилмишдир.
5. Сащялярин, иш йерляринин, фящлялярин мцщафизя, хиласедиъи
васитялярля тямин олунмасы (иш палтары, айаггабылары иля, чяпярляр,
кямярляр, даирялярля бцтювлцкдя тямин олунмасыны, сазлыьыны вя с.
эюстярмяк лазымдыр) (щяр рцбдя бир дяфя).
6. Иш йерляринин, сащялярин тялиматлар, плакатлар,
тящлцкясизлик нишанлары иля тямин олунмасы (чатышмайан
тялиматларын, плакатларын сийащысы) щяр рцбдя эюстярилир.
7. Фящля иъласларынын, оператив йыьынъагларын сайы.

345
8. Сех, бюлмя рящбярляринин щялл етмяляри цчцн тяклифляр
_____________________________________________
уста (иш иърачысы)

Ямяк мцщафизяси цзря иътимаи мцфяттиш


«_______»______________________ил

ЯЛАВЯ 9
Щяр айда бир дяфя мцяссися
рящбярлийиня тягдим едилир (эялян
айын 5-дян эеъ олмайараг)

Сащялярдя ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында мялумат

(сехин, бюлмянин ады)


___________________________ ил цзря
1. Апарылан йохламаларын сайы
Бюлмялярин ады Ъями Уста тя- О ъцмлядян
(бригадалар, ряфиндян Сехин, бюлмянин Диэяр
сащяляр) ряиси, мцщяндис- йохлайан-
техники ишчиляр тя- лар тяря-
ряфиндян финдян
1
2
3
Бюлмя, сех цзря ъями

2. Бцтцн йохламалар вя обйектлярин паспортлашдырылмасы заманы


ашкар едилмиш позунтуларын сайы.
Бюлмянин ады Ъями О ъцмлядян Онлардан
(бригадаларын, паспортлашдырылма арадан
сащялярин) заманы галдырылмышдыр
1
2
3
Сех (бюлмя) цзря ъями

346
3. Арадан галдырылмасы мцяссися мцдириййятиндян асылы
олан позунтуларын
сийащысы____________________________________

4. Паспортлашдырылмасы апарылаъаг обйектлярин


сайы________онлардан_______________санитарийа-техники
паспорт тяртиб едилиб (щяр рцбдя бир дяфя долдурулур).
5. Мцяссися рящбярлийинин ямрляринин, сярянъамларынын йериня
йетирилмяси (щансы ямр цзря, ня едилмишдир, конкрет эюстярмяк)_-
___
______________________________________________________
______________________________________________________
6. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря планда нязярдя
тутулмуш номенклатур тядбирлярин йериня йетирилмяси (плана
ясасян апарылмыш ишлярин, йериня йетирилмяйян тядбирлярин сябябляри
эюс-
тярилмялидир)__________________________________________
_____________________-
__________________________
______________________________________________
7. Иш йерляринин, обйектлярин, щямчинин фящлялярин мцщафизя
вя хиласедиъи васитялярля тямин олунмасы (щяр рцбдя бир дяфя дол-
дуру-
лур)_________________________________________________
______________________________________________________
8. Истещсалат сащяляринин, иш йерляринин тялиматлар,
плакатлар, тящлцкясизлик нишанлары иля тямин едилмясини, онларын
техники вязиййяти(щяр рцбдя бир дяфя долдурулур)
_____________________
______________________________________________________
9. Апарылан оператив вя фящля иъласларынын
сайы__________о ъцмлядян сех рящбярлийи тяряфиндян апарылан
иъласларын сайы_______
______________________________________________________
347
10. Тящлцкясизлик гайдалары вя нормаларыны поздугларына
эюря сех, бюлмя ряиси тяряфиндян интизам мясулиййятиня ъялб
олунмуш ишчилярин сайы____________________________________
______________________________________________________
11. Ъядвял цзря биликляринин йохланмасы нязярдя тутулмуш
фящлялярин сайы_______биликляри
йохланылмыш___________________
12. Ямяк шяраитини йахшылашдырмаг цчцн ряй вя
тяклифляр___
______________________________________________________
______________________________________________________
Сех, бюлмя ряиси _______________________
(имза)
Ямяк мцщафизяси цзря мцфяттиш ___________
(имза)

«______»____________________________ил.
ЯЛАВЯ 10
Билаваситя Нефт Ширкятиня табе олан
бирлийин, идарянин рящбярлийиня щяр рцбдя
бир дяфя тягдим едилир (нювбяти айын 15-
дян эеъ олмайараг

Обйектлярдя, бюлмялярдя ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында мялумат

(мцяссисянин ады)
______________________________________ил цзря
1. Апарылан йохламаларын сайы:
О ъцмлядян
Диэяр
Мцясси- Ямяйин мцщафизяси вя
Ъями Мцяссисянин йохлайан-
сянин ады тящлцкясизлик техникасы
ДФК лар тяряфин-
хидмяти тяряфиндян
тяряфиндян дян

348
2. Бцтцн йохламалар вя обйектлярин паспортлашдырылмасы
заманы ашкар едилмиш позунтуларын сайы:
Мцяссис Ъями О ъцмлядян Паспорт
янин Мцяссися- Ямяйин мцщафизяси Диэяр йох- -лашдыр-
ады нин ДФК вя тящлцкясизлик лайанлар тя- ма за-
тяряфиндян техникасы хидмяти ряфиндян маны
тяряфиндян

галды-
галдырыл-

галдырыл-
Ашкар едилмиш

Ашкар едилмиш

Ашкар едилмиш

Ашкар едилмиш
Арадан

Арадан

Арадан

Арадан
рылмыш
мыш

3. Паспортлашдырылмасы нязярдя тутулан обйектлярин мыш


сайы_____________________________________санитарийа-
техники паспорт тяртиб олунуб___________(йарым илдя бир дяфя
долдурулур).
4. Нязарят органлары вя диэяр йохлайанлар тяряфиндян иши
дайандырылмыш обйектлярин
сайы______________________________
5. Бирлийин, идарянин ямрляринин вя эюстяришляринин йериня
йетирилмяси (ямрляря эюря апарылан ишлярин эюстярилмяси)
______________________________________________________
6. Нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифагларынын техники
мцфяттишляринин эюстяришляринин йериня йетирилмяси (ким тяряфиндян
нечя эюстяриш верилмишдир, щяр эюстяришдя бяндлярин сайы, онлардан
нечяси йериня йетирилмишдир)________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________

349
7. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы вя
саьламлашдырылмасы цчцн планлашдырылмыш номенклатур тядбирлярин
йериня йетирилмяси (план цзря ня едилиб, тядбирлярин йериня
йетирилмямясинин сябябляри, пландан ялавя ня
едилиб___________________________________
______________________________________________________
8. Ишляйянлярин фярди мцщафизя васитяляри иля тямин
олунмасы (илдя бир дяфя долдурулур)-
_________________________________
9. Мцяссисянин бюлмяляринин гайдалар, нормалар, тялиматлар, пла-
катлар, тящлцкясизлик нишанлары иля тямин олунмасы (чатышмайанлары
вя тяляб олунан мигдары эюстярмяли (илдя бир дяфя
долдурулур)______-
______________________________________________________
10. Мцяссися рящбярлийи тяряфиндян апарылан иъласларын,
техники шураларын, даими фяалиййят эюстярян комиссийанын
иъласларынын
сайы___________________________________________________
11. Биликлярин йохланмасы графики цзря нязярдя тутулмуш
мцщяндис-техники ишчилярин сайы______биликляри
йохланылыб________
12. Ямяк мцщафизяси сащясиндя фяал ишиня эюря
щявясляндирилмиш ишчилярин сайы:
фяхри адын верилмяси________________________________
тяшяккцр елан едилмяси_____________________________
гиймятли щядиййялярин, пул мцкафатынын верилмяси________
13. Ямяк мцафизяси гайдаларыны, нормаларыны
поздугларына эюря инзибаты (о ъцмлядян вязифядян азад едилмиш),
ъинайят вя мадди мясулиййятя ъялб олунан ишчилярин сайы (ъяза
нювлярини айрылыгда
эюстярмяли)_____________________________________
___________________________________________________
14. Бядбяхт щадисясиз ишляйян сехлярин, сащялярин,
бригадаларын сайы (илдя бир дяфя долдурулур):

Ады Бир ил мцддятиндя


350
Сех вя йа бюлмя,
сащя,
бригада

15. Гязаларын сайы:


дяряъяли_________________________________________
дяряъясиз________________________________________

16. Йаньынларын сайы_______________________________


17. Ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти
щаггында мялумат:
ишчилярин цмуми
сайы___________________________няфяр:
о ъцмлядян
али тящсилли___________________________________няфяр
орта тящсилли__________________________________няфяр

Мцяссисянин рящбяри__________________________
(имза)

351
ЯЛАВЯ 11
Нефт Ширкятинин ятраф мцщитин горунмасы,
ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техни-
касы шюбясиня илдя бир дяфя тягдим едилир
(йанвар айынын 25-дян эеъ олмайараг)

Бирлийин, идарянин мцяссисяляриндя, бюлмяляриндя ил дюврцндя


ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында мялумат

1. Апарылан йохламаларын сайы:

Мцяссисянин, Ъями О ъцмлядян


бюлмянин ады Бирлийин, идарянин Диэяр йохлайанлар
ДФК-сы тяряфиндян тяряфиндян
1
2
3

2. Бцтцн йохламаларда вя обйектлярин


паспортлашдырылмасы заманы ашкар едилмиш
позунтуларын сайы:

Мцяссисянин, Ъями О ъцмлядян


бюлмянин ады
Бирлийин, идарянин Онлардан ляьв
ДФК тяряфиндян олунанларын сайы
1
2
3

3. Паспортлашдырылмасы нязярдя тутулмуш обйектлярин


сайы________онлардан_____________санитарийа-техники паспорт
тяртиб едилмишдир.
4. Нязарят органлары вя диэяр йохлайанлар тяряфиндян иши
дайандырылмыш обйектлярин
сайы_____________________________
352
5. Нефт Ширкятинин ямрляринин, эюстяришляринин йериня
йетирилмяси (щяр ямрин, эюстяришин йериня йетирилмяси щаггында
мялумат
верилир)_________________________________________
______________________________________________________
6. Дювлят нязарят органларынын, Щямкарлар Иттифаглары
комитяляринин техники мцфяттишляринин эюстяришляринин йериня
йетирилмяси (эюстяришлярин сайыны, ким тяряфиндян верилмясини,
бяндлярин сайыны вя йериня йетирилмясини эюстярмяли) -
_________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
7. Ямяк шяраитини йахшылашдырмаг вя саьламлашдырмаг
цчцн планлашдырылмыш номенклатур тядбирлярин йериня йетирилмяси
(план цзря апарылан ишляр, йериня йетирилмяйян тядбирлярин
сябябинин эюстярил-
мяси)_______________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
8. Мцяссисялярин, бюлмялярин фярди мцщафизя васитяляри иля
тямин
олунмасы__________________________________________
______________________________________________________
9. Мцяссисялярин, бюлмялярин тящлцкясизлик гайдалары, нор-
малары, тялиматлары, плакатлары иля тямин олунмасы (мювъуд олан
вя чатышмайан васитялярин сайынын эюстя-
рилмяси)___________________
______________________________________________________
10. Ямяк мцщафизяси цзря бирлийин, идарянин рящбярлийи тя-
ряфиндян кечирилян мцшавирялярин директуралар шурасынын, даими
фяалиййят эюстярян комиссийанын иъласларынын
сайы____________________
11. График цзря биликляринин йохланмасы нязярдя тутулмуш
мцщяндис-техники ишчилярин сайы________________________-
_____

353
биликляри
йохланмышдыр_____________________________________
12. Ямяк мцщафизяси цзря фяал ишиня эюря
мцкафатландырылан ишчилярин сайы:
фяхри фярманла тялтиф едилмиш-
дир________________________
тяшяккцр елан
едилмишдир_____________________________
гиймятли щядиййя, пул мцкафаты верилмишдир____________-
__
13. Ямяк мцщафизяси гайдаларыны вя нормаларыны
поздугларына эюря инзибати (о ъцмлядян вязифясиндян азад
едилмиш) ъинайят вя мадди мящсулиййятя ъялб олунан ишчилярин сайы
(ъяза нювлярини айрылыгда
эюстярмяли)_____________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
14. Бядбяхт щадисясиз ишляйян мцяссисялярин сайы
Ады ил ярзиндя
______________________________________________________

Мцяссися________________________________________
15. Гязаларын сайы
дяряъяли_______________________________________________
дяряъясиз______________________________________________
16.Йаньынларын сайы________________________________
17. Ямяк мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмяти
щаггында мялумат:
ишчилярин цмуми сайы___________________________няфяр
о ъцмлядян:
али тящсилли_______________________________няфяр
орта тящсилли_______________________________няфяр

Бирлийин рящбяри __________________


(имза)

354
ЯЛАВЯ 12
Тясдиг едирям:
Баш
мцщяндис_______________________________
(бирлийин, мцяссисянин, идарянин)

«______»_____________________ил.

Ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик техникасы хидмятинин


(шюбясинин) вя башга структур бюлмялярин ямяйин мцщафизяси вя
тящлцкясизлик техникасы цзря иш планы.
____________________________________________________ил
(бирлийин, мцяссисянин, идарянин ады)

Тядбирляр Йериня йетирилмясиня Йериня Йериня йетирилмяси


ъавабдещ шяхс (вязи- йетирмя щаггында гейд
фяси, сойады) мцддяти (тясдиг едян сяня-
дин ады, тарихи)

1.
2.
3.

355
4.
5.
6.

Шюбянин вя йа структур бюлмянин ряиси ____________


(имза)

«ТЯСДИГ ЕДИРЯМ» ЯЛАВЯ 13


_______________________ ИЗ формасы

_______________________
_______________________
______________________________
(мцяссисянин ады, тясдиг едян вязифяли
шяхсин сойады, ады, имзасы, мющцр)

Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадися щаггында

А К Т №_________

1. Мцяссисянин табечилийи цзря йухары


органы___________________

2. Мцяссисянин ады_______________________________________

356
2.1. Мцяссисянин
цнваны:__________________________________

(шящяр, район, гясябя, кянд, кцчя, ев)

2.1.1. Бядбяхт щадисянин баш вердийи сех, сащя, йер____________

3. Ишчини эюндярян мцяссися_______________________________

(ады, цнваны, табечилийи цзря йухары тясяррцфат органы)

4. Зярярчякянин сойады, ады, атасынын


ады_____________________

5. Ъинси (гадын,
киши)______________________________________

6. Йашы________________________________________________
(иллярин там сайыны эюстярмяли)

7. Пешяси (вязифяси)______________________________________

8. Бядбяхт щадися баш веряркян йериня йетирдийи пешя (вязифя) цзря


иш стажы________________________________________________
9. Ахырынъы дяфя ямяйин тящлцкясизлийи цзря кечирилян тялиматын
тарихи__________________________________________________

9.1. Эириш
тялиматы________________________________________

9.2. Илкин (тякрар)


тялимат__________________________________

357
9.3. Билийин йохланылмасы__________________________________

10. Бядбяхт щадисянин башвермя тарихи вя


вахты________________

(эцн, ай, ил, саат)


(ишин башланьыъындан сонракы там саатларын сайы)

11. Бядбяхт щадисянин тяфсилаты_____________________________

12. Ямяк ганунвериъилийи позунтусуна йол вермиш


шяхсляр________

(онлар тяряфиндян ганунвериъилик вя норматив щцгуги сянядлярин

позулан бяндляри эюстярилмялидир)

13. Бядбяхт щадисянин шащидляри____________________________

Тящгигат акты______________________________тяртиб
едилмишдир
(эцн, ай, ил)

Ишяэютцрянин вязифяли шяхси________________________________


(вязифяси, ады, сойады, имза)

358
Ямяйин мцщафизяси хидмятинин ряиси (онун вязифялярини иъра едян
мцщяндис, мцтяхяссис)___________________________________

(имза, ады, сойады)

Мцяссисянин Щямкарлар Иттифагы комитясинин


нцмайяндяси_______
_____________________________________________________
(имза, ады, сойады)
14. Бядбяхт щадисянин нятиъяляри___________________мцддятя
__________________________________йцнэцл ишя кечирилмишдир.

14.1. Башга ишя кечириляркян яввялки ямяк щаггына ялавя


юдянишлярин мябляьи________________________манат тяшкил
едир.

14.2. Ямяк габилиййятинин итирилмяси барядя хястялик вярягяси


йахуд мцалиъя идарясинин арайыш
цзря________________диагнозу
иля____________тарихдян_______тарихядяк ишдян азад
едилмишдир.

14.3. Ямяк габилиййятини мцвяггяти итирмя


мцддяти____________
(тягвим эцнляринин
сайы)

Ямяк габилиййятини итирмя вярягяси цзря_____________________


____________________________манат мцавинят юдянилмишдир.

14.4. Бядбяхт щадисянин сон нятиъяси________________________

359
(зярярчякян йцнэцл ишя кечирилмишдир, саьалмышдыр, Ы, ЫЫ, ЫЫЫ груп

ялиллик тяйин едилмишдир, юлмцшдцр)

15. Хараб олмуш аваданлыг вя алятин дяйяри__________________

15.1. Даьылмыш биналар вя гурьуларын дяйяри__________________

______________________________________________(манат)

15.2. Цмуми зийан (манат)______________________________


(15, 15.1 сятирляринин
ъями)

Ишяэютцрянин вязифяли шяхси________________________________


(имза, ады, сойады)

Баш
мцщасиб____________________________________________
(имза, ады, сойады)

________________

360
ЯЛАВЯ 14

Истещсалатда бядбяхт щадисялярин учот журналы

(мцяссисянин ады)

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1. Сыра нюмряляри.
2. Бядбяхт щадисянин тарихи.
3. Зярярчякянин сойады, ады, атасынын ады, доьулдуьу ил, иш
стажы.
4. Пешяси (вязифяси).
5. Бядбяхт щадисянин баш вердийи йер (сех, сащя, обйект).
6. Бядбяхт щадисянин шяраити вя сябябляринин гыса изащы.
7. ИЗ формалы актын нюмряси, тяртиб едилдийи тарих.
8. Бядбяхт щадисянин нятиъяляри.
9. Эюрцлмцш тядбирляр.

361
ЯЛАВЯ 15
Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадися щаггында

МЯЛУМАТ

Мцяссисянин вя онун табе олдуьу йухары органын


ады____________

Щадисянин баш вердийи тарих,


вахт___________________________
(ил, ай, эцн, саат)
Щадисянин баш вердийи шяраит (щадися баш веряркян йериня йетирилян
ишин вя йа истещсал гязасынын тясвири)

Бядбяхт щадисянин нятиъяси________________________________


Бядбяхт щадисядян зярярчякянлярин цмуми сайы______________
Зярярчякянлярин (щялак оланларын) сойады, ады, атасынын ады, йашы,
пешяси, вязифяси _________________________________________
______________________________________________________

Мялуматы имзалайан вязифяли шяхс__________________________

(вязифяси, сойады, ады, атасынын ады, имза, тарих, саат)

362
ЯЛАВЯ 16

Истещсалатда баш вермиш бядбяхт щадисянин тящгигат актынын


тяртиб олунмасына даир изащат

(мцяссисянин табечилийи цзря йухары органын ады,

зярярчякянин иш йери, пешяси, вязифяси, сойады, ады, атасынын ады)

«______»___________ил тарихдя, саат____________баш вермиш

(хясарятин нювц вя йа нятиъяси)

ТЯЩГИГАТ АКТЫ

(тящгигат комиссийасынын йарадылмасы барядя ямр (сярянъам)

(вермиш органын ады, ямрин (сярянъамын)

______________________________________иля тяйин едилмиш,


(верилмя тарихи вя нюмряси)

тяркибиндя
сядр__________________________________________
(сойады, ады, атасынын ады, тутдуьу вязифя, иш йери)
вя цзвляр______________________________________________
(сойады, ады, атасынын ады, тутдуглары вязифя, иш йери)
_____________олан комиссийа, дявят олунмуш мцтяхяссислярини

(сойадлары, адлары, аталарынын ады, тутдуглары вязифя)

__________________иштиракы иля________________ил «________»

____________тарихдян______ил «_______»__________тарихядяк.

363
Щямин бядбяхт щадисянин тящгигатыны апарды вя бу акты тяртиб
етди.
1. Зярярчякян (зярярчякянляр) * барядя мялумат.
Сойады, ады, атасынын ады, доьулдуьу ил, пешяси, вязифяси,
цмуми вя пешяси цзря (о ъцмлядян щямин мцяссисядя) иш стажы,
тялим, тялимат кечдийи вя тящлцкясизлик техникасы цзря билийинин
йохланылдыьы вахт, зярярчякянин аиля вязиййяти, онун ющдясиндя
олан аиля цзвляри ** щаггында мялумат (сойады, ады, атасынын ады,
доьулдуьу ил, зярярчякянля гощумлуг мцнасибяти).
2. Мцяссисянин, сащянин, иш йеринин характеристикасы.
Бядбяхт щадисянин баш вердийи йерин гыса характеристикасы
верилмяли, зярярчякяня тясир едян тящлцкяли вя зярярли истещсалат
амилляри эюстярилмялидир.
Яэяр бядбяхт щадися обйектдя гяза нятиъясиндя баш
вермишся, акта ялавя олараг ашаьыдакылар дахил едилир:
Обйектин характеристикасы (газанхана нязаряти обйектляри
вя галдырыъы гурьулар цчцн – обйектин ады, нювц, онун ясас
параметрляри, мцяссися нюмряси, истещсал едян мцяссися, истещсал
етдийи вя гурашдырылдыьы ил, ахырынъы бахыш вя йохлама тарихляри,
еляъя дя тяйин едилмиш бахыш мцддяти);
гязанын категорийасы вя характери щаггында мялумат;
гязанын вурдуьу зийан (манатла), мящсул итэиси (натурал
ифадя иля вя манатла) щаггында мялумат.
3. Бядбяхт щадисянин шяраити.
Бядбяхт щадисядян яввялки вязиййят, ямяк просесинин эе-
диши, щямин просеся рящбярлик едян шяхс эюстярилмяли,
зярярчякянин (зярярчякянлярин) вя бядбяхт щадися иля ялагядар
олан диэяр шяхслярин щярякятляри тясвир едилмяли, щадисяляр
ардыъыллыгла ифадя едилмяли, зядяйя сябяб олан тящлцкяли (зярярли)
истещсалат амили, машын, алят вя йа аваданлыг эюстярилмялидир.
Зярярчякянин вязиййяти (сярхош вязиййятдя олуб-олмадыьы) гейд
едилмялидир.
4. Бядбяхт щадисянин сябябляри.

364
*Яэяр груп щалында бядбяхт щадися тящгиг едилярся,
хцсуси тящгигат актынын 1-ъи бюлмясиндя щяр бир зярярчякян
щаггында мялумат айрыъа эюстярилир.
**Аиля цзвляри щаггында мялумат йалныз юлцмля
нятиъялянмиш бядбяхт щадисяляр цзря эюстярилир.
Бядбяхт щадисянин ясас техники вя тяшкилати сябябляри
эюстярилмяли, ямяйин мцщафизяси цзря тялиматларын, ишлярин
тящлцкясиз апарылмасы цзря тялимат вя нормаларын щансы
тялябляринин позулмасы (мцвафиг маддяляря, параграфлара, бянд-
ляря истинад едилмяли, еляъя дя дювлят стандартларынын позулмасы
конкрет ифадя едилмяли, щансы тящлцкяли вя зярярли истещсал
амилляринин йол верилян нормадан, йахуд сявиййядян артыг
олдуьу) эюстярилмялидир.
5. Бядбяхт щадисянин сябябляринин арадан галдырылмасы
цзря тядбирляр.
Бу бюлмядя щадисянин баш вермясиня сябяб олмуш
амиллярин арадан галдырылмасы вя эяляъякдя баш вермямяси цчцн
тядбирляр эюстярилир.

Сыра №-си Тядбирлярин ады Иъра Иърачы Гейд


мцддяти

6. Ямяйин мцщафизяси цзря ганунвериъилик актларынын вя


гайдаларынын позулмасына йол вермиш шяхсляр щаггында
комиссийанын ряйи.
Бу бюлмядя бядбяхт щадисяйя (бядбяхт щадися иля нятиъя-
лянмиш гязайа) сябяб олан щярякятляриня, йахуд фяалиййят-
сизликляриня эюря ъавабдещ шяхслярин адлары чякилмяли, ямяйин
мцщафизяси цзря ганунвериъилик актларынын, гайдаларын, вязифя
тялиматларынын, Дювлят нязарят органларынын тясдиг етдийи диэяр
норматив сянядлярин ня дяряъядя позулмасы (фаиз нисбятиндя),
риайят олунмамыш маддяляри, параграфлары, бяндляри
эюстярилмялидир.

365
Тящгигат комиссийасынын сядри_______________________
(имза, тарих)

Цзвляри____________________________
(имза, тарих)

Ихтисарлар

ТГИ - Сех, тикинти-гурашдырма идаряси


ИТТИ - ихтисаслашдырылмыш тямир-тикинти идаряси
ТНХТИ - завод, техноложи няглиййат вя хцсуси техника
идаряси
ТМИ - тикинтини механикляшдирмя идаряси
МКИ - мянзил-коммунал идаряси
ДДД - Дяниз донанмасы дястяси
ЭКП - эеофизики кяшфиййат партийасы
ИСТИИ- ихтисаслашдырылмыш суалты-техники ишляр цзря идаря
ЦЙДД - цзян вя йарымдалма газма гурьусу
ЙТТИ - йол тикинти-тямир идаряси
ИДТИ - ИДТИ-дяниз тикинтиси идаряси-
ИЯМ - ислащ ямяк мцяссисясиндя
ИММ - ислащ-мцалиъя мцяссисясиндя
ТЯМ- тярбийя-ямяк мцяссисясиндя

366
МЦНДЯРИЪАТ
Ы ЩИССЯ
1. Ясас мцддяалар……………………..…………………………5

ЫЫ ЩИССЯ
НЕФТ СЯНАЙЕСИНДЯ ЯМЯЙИН МЦЩАФИЗЯСИ
ЦЗРЯ ИШЛЯРИН ТЯШКИЛИ ЩАГГЫНДА ЯСАСНАМЯ.

1. Цмуми мцддяалар …………………………………………


10
2. Азярбайъан Республикасы Дювлят Нефт Ширкятиндя вя
онун структур бюлмяляриндя ямяйин мцщафизяси цзря
ишлярин тяшкили ……………………………………………….. 11
3. Билаваситя Дювлят Нефт Ширкятиня табе олан бирликлярдя
ямяк шяраитинин тящлцкясизлийинин тямини цзря ишлярин тяшкили…
38
4. Бирликлярин мцяссисяляриндя, щямчинин Нефт Ширкятиня
билаваситя табе олан фярди структур идаряляриндя ямяк
шяраитинин тящлцкясизлийинин тямини цзря ишлярин тяшкили…..….
96
5. Мцяссисялярдя ямяйин мцщафизяси вя тящлцкясизлик
техникасы хидмятинин ишинин тяшкили ……..…………………..
150
6. Бирликдя, мцяссисялярдя ямяк мцщафизяси цзря
ишлярин планлашдырылмасы ……………………………………..
159
7. Ямяйин тящлцкясизлийи стандартлары системинин (ЯТСС)
ишляниб щазырланмасы вя тятбиг едилмяси ………… ………..
179
8. Ишчилярин фярди мцщафизя васитяляри иля тямин едилмяси
гайдасы……………………………………………………..
184
9. Истещсалатда баш верян бядбяхт щадисялярин тящгиги вя учота

367
алынмасы гайдалары …………………………….. ………….
192
10. Бядбяхт щадися щаггында оператив мялуматын
верилмяси гайдасы ……………………………………….
205
11. Ишчиляря тибби хидмятин тяшкили …………………….…........
207
12. Бирликлярин, мцяссисялярин, идарялярин вязифяли
шяхсляринин ямяк мцщафизяси гайдалары вя нормаларынын
позулмасы щалларында мясулиййяти…….……………………
212

ЫЫЫ ЩИССЯ

ИШЧИЛЯРЯ ТЯЩЛЦКЯСИЗ ИШ ЦСУЛЛАРЫНЫН


ЮЙРЯДИЛМЯСИ ГАЙДАСЫ
1. Цмуми гайдалар ……………………………………………
216
2. Фящля вя гуллугчуларла тялиматын кечирилмясинин тяшкили вя
апарылмасы. ……………………………………….………….
218
3. Фящлялярин тялимляндирилмяси вя биликляринин
йохланылмасынын тяшкили………………..……………………….
226
4. Мцщяндис – техники ишчилярин тялиматландырылмасынын тяшкили вя
апарылмасы …………………………….…………….…….
230
5. Мцщяндис-техники ишчилярин юйрядилмясинин вя биликляринин
йохланылмасынын тяшкили …………………………………….
232
6. Ишчилярля эириш тялиматынын кечирилмяси цзря методик
эюстяришляр……………………………………………….. . 236
7.Ямяк тящлцкясизлийи тялиматларынын ишляниб щазырланмасы

368
цзря методик эюстяришляр. …………………………………
246
ЫВ ЩИССЯ
ЯМЯК ШЯРАИТИНИН ВЯЗИЙЙЯТИНЯ МЦЯССИСЯ
НЯЗАРЯТИ ЩАГГЫНДА ЯСАСНАМЯ

1. Цмуми мцддяалар ………………………………………


260
2. Ямяк шяраитинин вязийятиня оператив (мярщяляли) нязарят ..
261
3. Ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян
комиссийаларын тяшкили вя ишинин мязмуну ……………….
265
4. Сехляр, бюлмяляр, мцяссисяляр арасында ямяк шяраитинин
гаршылыглы йохланылмасынын тяшкили. …………………………
267
5. Сехлярдя, бюлмялярдя, обйектлярдя ямяк шяраитинин
вязиййятинин йохланылмасы цзря методик мяслящятляр……. 268
6. Иш йерляринин, сехлярин, обйектлярин санитар-техники
вязиййятинин паспортлашдырылмасы ………………………….
282
7. Ямяк шяраитинин вязиййятини нязярдян кечирмя гайдасы..
284
8. Ямяк шяраитинин вязиййяти щаггында мялуматландырма
гайдалары ………………………………………………….
287
9. Ямяк шяраитинин вязиййятинин гейдя алынмасы, тящлили вя
гиймятляндирилмяси. ……………………………………..
292
10. Ямяк шяраитинин йахшылашдырылмасы цзря апарылан ишляря
эюря щявясляндирмя (мяслящят). ………………………. 302

Ялавя 1 ……………………………………………… 307


Ялавя 2………………………………………………. 309
Ялавя 3………………………………………………. 312

369
Ялавя 4………………………………………………. 313
Ялавя 5………………………………………………. 315
Ялавя 6………………………………………………. 317
Ялавя 7……………………………………………….. 322
Ялавя 8 ………………………………………………. 323
Ялавя 9……………………………………………….. 324
Ялавя 10……………………………………………… 326
Ялавя 11……………………………………………… 329
Ялавя 12……………………………………………… 332
Ялавя 13……………………………………………… 333
Ялавя 14 …………………………………………….. 337
Ялавя 15 ……………………………………………… 338
Ялавя 16 …………………………………………….. 339

370

Вам также может понравиться