ЗАЯВКА

на участие в республиканском конкурсе исследовательских

проектов
Автор: Шаймуратова Дария Максатовна.
Школа: ТЭФМШ, г.Алматы.
Класс: 11 «Г».
Преподаватель: Казаков В.Ю.
IV направление: «Исторические памятники Казахстана и маршруты
путешествий с будущим развитием».
Секция — История Казахстана.
Тюркское Святилище Мерке.
Тема: Историческое значение «Святилища Мерке» для
древнетюркского народа. Распространение огласки исторических
памятников как главное составляющее современного туризма.
Идея: Создание новой исторической достопримечательности на
территории Казахстана. Продвижение познания Казахского народа об
истории «Святилища Мерке».
Цель: — Раскрыть историческое значение памятника в истории
Казахстана;
— Выяснить, какое влияние на историю древнетюркского народа
оказало «Святилище Мерке»;
— Определить преимущества и недостатки расположения памятника
для будущего маршрута путешествия;
— Разработать план маршрута по «Святилищу Мерке» для
дальнейшего развития туризма.

1
 ЭССЕ
Мерке — тюркское святилище, считается самым таинственным и
загадочным памятником в Казахстане. Святилище Мерке — место для
религиозных обрядов и для обогащения внутреннего мира. Люди со всех
сторон собираются, чтобы отдохнуть и духовно очистится, а то есть
попрощаться с темным прошлым и злыми мыслями, и поприветствовать
светлое будущее. Святилище Мерке считалось центром создания и созидания.
Основной идеей своего исследовательского проекта я подразумеваю,
создание новой исторической достопримечательности и продвижение его
истории среди Казахского народа. Я выбрала данный памятник для
исследовательской работы, так как он является культурной революцией в
истории древних тюрков. И так, в первую очередь я начала с изучения
материала про святилище Мерке, определяла плюсы и минусы расположения
выбранного мною памятника для будущего развития плана по туризму.
Расположен достаточно в труднодоступном месте, недалеко от села Мерке в
Жамбылской области, поэтому, святилище оставило огромный след в истории
древнетюркского этноса и является исторической ценностью. Благодаря
целостности и сохранности священного места, вся его богатая история осталась
неповрежденной, которая может придать святилищу еще более особый
исторический и культурный контекст. Город, в котором расположено
святилище обогащено хорошей транспортной инфраструктурой, что означает,
что и для местных, и для туристов, доступ к святилищу будет облегчен.
Однако, создание исторической достопримечательности может привести к
проблемам загруженности в близко расположенном к святилищу поселке
Мерке, или ограничениям по развитию и расширению святилища. Все это
связано с маленькой территорией в данной местности.
Вторым этапом моего исследования являлось популяризация святилища.
Данное святилище еще не полностью изведано, в следствии, оно не настолько
обширно известно нашему народу среди остальных памятников Казахстана.
Мерке — поистине уникальное священное место, построенное в VII веке из
камня и дерева. Архитектура впечатляющего святилища, восхитит любого
туриста своей красотой и необычностью. Поэтому, история обворожительного
святилища поразит всех.
Последней и основной задачей в моей исследовательской работе являлось
составление плана по будущему маршруту. Исследовав найденный мною
материал, я поняла, что первым делом стоит задуматься о расширении поселка
Мерке, то есть строительство новых отелей и гостиниц, так как это является
основной проблемой расположения святилища Мерке.
Святилище Мерке по сей день остается одним из исторически важный и
значительных мест человечества. Так почему бы нам не развить нечто
уникальное место, и не показать его всему миру?

2
 ӨТІНІШ
республикалық байқауға қатысу үшін зерттеу жобаларын.
Автор: Шаймуратова Дария Максатқызы.
Мектеп: ТЭФММ, қ.Алматы.
Сынып: 11 «Г».
Мұғалім: Казаков В.Ю
IV бағыт: «Қазақстанның тарихи ескерткіштері жəне болашақ дамуы
бар саяхат мартшруттары».
Секция — Тарих.
Түркі Мерке Ғибадатхана.
Тақырып: Ежелгі түркі халқы үшін «Мерке Ғибадатханасының»
тарихи маңызы. Қазіргі туризмнің басты құрамдас бөлігі ретінде
тарихи ескерткіштердің жариялылығының таралуы.
Идея: Қазақстанда жаңа тарихи көрнекті орын құру. Қазақ халқына
"Мерке Ғибадатханасының» тарихы туралы айту.
Мақсат: — Қазақстан тарихындағы ескерткіштің тарихи маңызын
ашу;
— «Мерке Ғибадатхананың» көне түркі халқының тарихына қандай
ықпалы болғанын анықтау;
— Болашақ саяхат маршруты үшін ескерткіштің орналасуының
артықшылықтары мен кемшіліктерін аңықтау;
— Туризмді одан əрі дамыту үшін «Мерке Ғибадатханасы»
бағытының жоспарын əзірлеу.

3
 ЭССЕ
Мерке-түркі киелі орны, Қазақстандағы ең жұмбақ ескерткіш
болып саналады. Мерке ғибадатханасы-діни рәсімдерге және ішкі
әлемді байытуға арналған орын. Барлық жағынан адамдар демалуға
және рухани тазаруға жиналады, яғни қараңғы өткенмен және жаман
ойлармен қоштасып, жарқын болашақпен амандасады. Мерке
ғибадатханасы құру және құру орталығы болып саналды.
Мен өзімнің зерттеу жобамның негізгі идеясымен жаңа тарихи
ескерткіш құруды және оның тарихын қазақ халқы арасында
ілгерілетуді көздеймін. Мен бұл ескерткішті зерттеу жұмысы үшін
таңдадым, өйткені бұл ежелгі түріктер тарихындағы мәдени
революция. Сонымен, Мен, ең алдымен, Мерке қорығы туралы
материалды зерттеуден бастадым, Мен таңдаған ескерткіштің туризм
жоспарын болашақ дамыту үшін орналасуының оң және теріс
жақтарын анықтадым. Жамбыл облысындағы Мерке ауылының
маңында жету қиын жерде орналасқан, сондықтан киелі орын ежелгі
түркі этносының тарихында үлкен із қалдырды және тарихи
құндылық болып табылады. Қасиетті орынның тұтастығы мен
сақталуының арқасында оның бүкіл бай тарихы өзгеріссіз қалды, бұл
қасиетті орынға одан да ерекше тарихи және мәдени контекст бере
алады. Қасиетті орын орналасқан қала жақсы көлік
инфрақұрылымымен байытылған, яғни жергілікті тұрғындар мен
туристер үшін қасиетті орынға қол жетімділік жеңілдейді. Алайда,
тарихи ескерткіштің құрылуы қасиетті орынға жақын орналасқан
Мерке ауылында кептеліс проблемаларына немесе қасиетті орынның
дамуы мен кеңеюіне шектеулерге әкелуі мүмкін. Мұның бәрі осы
аймақтағы шағын аумақпен байланысты.
Менің зерттеуімнің екінші кезеңі қасиетті орынды танымал ету
болды. Бұл киелі орын әлі толық зерттелмеген, нәтижесінде ол біздің
халқымызға Қазақстанның қалған ескерткіштері арасында
соншалықты кең танымал емес. Мерке-VII ғасырда тас пен ағаштан
салынған шынымен ерекше қасиетті орын. Әсерлі ғибадатхананың
архитектурасы кез-келген туристті өзінің сұлулығымен және
ерекшелігімен қуантады. Сондықтан, таңғажайып қасиетті орынның
тарихы барлығын таң қалдырады.

4
 Менің зерттеу жұмысымдағы соңғы және негізгі міндет болашақ
маршрут бойынша жоспар құру болды. Мен тапқан материалды
зерттей отырып, мен бірінші кезекте Мерке ауылын кеңейту, яғни
жаңа қонақүйлер мен қонақүйлер салу туралы ойлану керек екенін
түсіндім, өйткені бұл Мерке ғибадатханасының орналасқан жерінің
басты мәселесі.
Мерке ғибадатханасы бүгінгі күнге дейін адамзаттың тарихи
маңызды және маңызды орындарының бірі болып қала береді.
Неліктен біз бірегей орынды дамытпаймыз және оны бүкіл әлемге
көрсетпейміз?

5
 APPLICATION
to participate in the republican contest of research projects.
Author: Shaimuratova Dariya Maksatovna.
School: TEPMS, c.Almaty.
Grade: 11 «G».
Teacher: Kazakov V.Y
IV direction: «Historical monuments of Kazakhstan and travel routes with
future development».
Section — History go Kazakhstan.
The Turkic Sanctuary of Merke.
Topic: Historical significance of the «Merke Sanctuary» for the ancient
Turkic people. Spreading the publicity of historical monuments as the
main component of modern tourism.
Idea: Creation of a new historical landmark on the territory of Kazakhstan.
Promotion of knowledge of the Kazakh people about the history of the
«Merke Sanctuary».
Purpose: — To reveal the historical significance of the monument in the
history of Kazakhstan;
— To find out what influence the «Sanctuary of Merke» had on the history
of the ancient Turkic people;
— To determine the advantages and disadvantages of the location of the
monument for the future travel route;
— To develop a route plan for the "Sanctuary of Merke" for the further de-
velopment of tourism.

6
 ESSAY
Merke is a Turkic sanctuary, considered the most mysterious monu-
ment in Kazakhstan. The Merke Sanctuary is a place for religious rituals
and for enriching the inner world. People from all sides gather to rest and
be spiritually cleansed, that is, to say goodbye to the dark past and evil
thoughts, and to welcome a bright future. The Merke Sanctuary was con-
sidered the center of creation.
The main idea of my research project is the creation of a new histori-
cal landmark and the promotion of its history among the Kazakh people. I
chose this monument for research work, as it is a cultural revolution in the
history of the ancient Turks. And so, first of all, I started by studying the
material about the Merke sanctuary, determined the pros and cons of the
location of the monument I had chosen for the future development of the
tourism plan. It is located quite in a remote place, not far from the village
of Merke in the Zhambyl region, therefore, the sanctuary has left a huge
mark in the history of the ancient Turkic ethnos and is of historical value.
Thanks to the integrity and preservation of the sacred place, its entire rich
history has remained intact, which can give the sanctuary an even more
special historical and cultural context. The city where the sanctuary is lo-
cated is enriched with a good transport infrastructure, which means that for
both locals and tourists, access to the sanctuary will be facilitated. How-
ever, the creation of a historical landmark may lead to congestion prob-
lems in the village of Merke, located close to the sanctuary, or restrictions
on the development and expansion of the sanctuary. All this is due to the
small territory in this area.
The second stage of my research was the popularization of the sanctu-
ary. This sanctuary has not yet been fully explored, as a result, it is not so
widely known to our people among the other monuments of Kazakhstan.
Merke is a truly unique sacred place, built in the VII century of stone and
wood. The architecture of the impressive sanctuary will delight any tourist
with its beauty and uniqueness. Therefore, the story of the charming sanc-
tuary will amaze everyone.
7
 The last and main task in my research work was to draw up a plan for
the future route. After researching the material I found, I realized that the
first thing to think about is the expansion of the Merke settlement, that is,
the construction of new hotels and inns, since this is the main problem of
the location of the Merke sanctuary.
To this day, the Merke Sanctuary remains one of the historically im-
portant and significant places of humanity. So why don't we develop some-
thing unique and show it to the whole world?