Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Karimova Hangoma Adabiyot
Karimova Hangoma Adabiyot
INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
SAMARQAND DAVLAT CHET TILLAR INSTITUTI
SHARQ TILLARI FAKULTETI
YAPON FILOLOGIYASI KAFEDRASI
KURS ISHI
Mavzu: Adabiyot bo’yicha Nobel mukofoti sovrindori Kavabata Yasunari
ijodiyoti
Guruh: 422
2
АННОТАЦИЯ
3
Исследование феминизма в японской литературе - это не только анализ текстов,
но и акт осознания и преображения, ведь каждая страница, каждое слово - это
камень в огромном строении справедливости и равенства. Мы стремимся не
только разгадать сокровища, спрятанные между строк, но и вдохнуть в них
новую жизнь, вдохновив на новые идеи и действия в обществе.
4
СОДЕРЖАНИЕ
ВВЕДЕНИЕ…………………………………………………………………………..4
XULOSA………………………………………………………………………….33
5
ВВЕДЕНИЕ
Цель исследования:
Задачи исследования:
6
• Сделать выводы о влиянии феминизма на развитие современной
японской литературы, проанализировав его влияние на тематику,
проблематику, стилистику и язык произведений.
Методы исследования:
• Сравнительный анализ.
7
• Исследование может быть интересно широкому кругу читателей,
интересующихся японской литературой, феминизмом и гендерными
исследованиями.
8
ГЛАВА I. ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ОСНОВЫ ФЕМИНИЗМА
9
различные аспекты феминистической мысли и их отражение в литературе.
Основные течения феминизма, такие как либеральный, радикальный и
культурный феминизм, находят свое отражение в разнообразных литературных
произведениях, где авторы исследуют и пробуют на деле идеи и концепции,
связанные с равноправием и гендерным равенством [2].
10
либеральный, радикальный, культурный, социалистический и
возможности.
поддерживают дискриминацию.
накладывают на женщин.
11
эксплуатации женщин как ключевых факторов в поддержании гендерного
интересах женщин.
постколониальных обществах.
гендере и равенстве.
12
II BOB. NOBEL MUKOFOTI SOVRINDORINING DUNYO TAN OLGAN
SHEDEVRLARI VA KAVABATA YASUNARI FENOMENI
1947 yil noyabr oyida Kavabata Yasunari yozuvchi Tokuda Shusei haykali
ochilishida ishtirok etish uchun Kanazavaga yo'l oldi. Kanazavada bo'lganida u olti
bargli qadimiy ekranni ko'rdi. Kavabata san'at buyumlarini, shu jumladan Uragami
Gyokudoning "Muzli bulutlar orasidan qor" (Toun Shinsetsu Zu) kartinasi,
shuningdek, Ike no Taiga va Yosa qo'shma ishi bo'lgan "O'nta sarguzasht va o'n zavq"
(Juben Jugizu) kabi durdona asarlarini to'plagan. Kavabata ushbu rasmlarni qo'lga
kiritgandan so'ng, ular milliy maqomga ega bo'ldi[7:84]
Kavabata bu rasmlarni sotib oldi, ular milliy xazina maqomini oldi va bu uning
ajoyib didining yana bir dalilidir. Hozirda yozuvchiga tegishli boʻlgan sanʼat asarlari
Kavabata Yasunari jamgʻarmasi kolleksiyasida saqlanmoqda.
13
Kanazavaga safari chog'ida Kavabata adabiy ijodida yangi bosqich ostonasida
edi. Ushbu bosqichning boshlanishi keyinchalik dunyoga mashhur bo'lgan "Qor
mamlakati" romanining nashr etilishi bilan belgilandi.
“Qor mamlakati” 1935 yildan boshlab bir qancha jurnallarda davomi bilan
qisqa hikoyalar tarzida chop etilib borilgan. Kitob versiyasi chiqqandan keyin ham
Kavabata romanning davomini yozdi va allaqachon nashr etilgan matnni qayta yozdi.
1947 yilda "Shosetsu Shincho" jurnalining oktyabr sonida "Qor mamlakati" ning
davomi yakunlandi va 1948 yilda kitobning yangilangan versiyasi paydo bo'ldi.
Keyinchalik Kavabata romanni to'liq asarlarga qo'shishdan oldin uni qayta yozdi.
1972- yilda, Kavabataning o‘limidan so‘ng, “Qor mamlakati” qo‘lyozmasining
qisqartirilgan versiyasi topildi. Kavabata butun umrini shu ishga bag‘ishladi va unga
o‘z ruhini to‘kdi. Takaxan Ryokandagi "Kasumi no Ma" xonasi (Yuzava, Niigata
prefekturasi), Kavabata "Qor mamlakati" ni yozgan.
14
"Qor mamlakati" ko'p yillar davomida yaratilgan, ammo romanning oxiri nashr
etilgan 1947 yilni Kavabataning adabiy faoliyatidagi muhim bosqichlardan biri deb
hisoblash kerak.[9:86]
15
Kavabataning Tavaraya Sotatsu va Hon'ami Koetsudan tortib Ogata Korin va Ogata
Kenzangacha bo'lgan Rimpa maktabi rassomlari ishiga bo'lgan ishtiyoqini ko'rsatadi.
Bu haqda Kavabataning yozishicha, musofir yurtda bo‘lganida bu suratlar haqidagi
o‘ylar vatanini eslatgan. Kavabata "Eslatmalar"da Fujiwara no Teikaning "Qushlar va
gullar: 12 oy" (Teika ei Junikagetsu waka katezu), "Sakkiz ko'prik" (Yatsuhashizu)
"Ise- monogatari", "Gullar savati" dan sahna ko'rinishini sanab o'tadi. (Hanakagʻozu)
oʻrta asr shoiri va olimi Sanjonishi Sanetakaning kuzgi gullar va vaka sheʼrlari,
shuningdek, oq boʻtqa va oʻsimliklar tasviri aks ettirilgan “Qushlar va gullar: 4 fasl”
(Shiki katezu byobu) ekrani. Ekran Kavabataga tegishli bo'lib, unda tasvirlangan qip-
qizil chinorlar va oq xrizantemalar ayollar obrazi uchun assotsiativ asos bo'lib xizmat
qildi. Roman Rimpa maktabi rassomlari ijodining simfoniyasi bilan o'ralgan.
16
mukofotini berdi. Bu birinchi marta yapon yozuvchisi Nobel mukofotiga sazovor
bo'ldi, shuning uchun ham bu yangilik Yaponiyada ham, chet elda ham keng tarqaldi.
O'shandan beri yarim asrdan ko'proq vaqt o'tdi. 50 yil davomida keng
jamoatchilik uchun yopiq bo'lgan laureatlarni tanlash jarayoni haqida materiallar chop
etildi. Bu hujjatlar, qolaversa, qo‘shimcha tadqiqotlar ham tarixga oydinlik kiritadi
17
Kavabata mukofoti adabiy asar tarjima orqali yangi hayot topishi mumkinligini
ko'rsatdi va jahon adabiyoti uchun global miqyosda yangi yo'l ochdi. 3 dekabr kuni
Kavabata taqdirlash marosimi uchun Yaponiyadan Stokgolmga uchib ketdi. G‘oliblar
e’lon qilinganidan keyin ikki oy ichida Kavabata o‘z ishining Yaponiyaning
an’anaviy madaniyati va san’ati bilan aloqasini qayta ko‘rib chiqdi.
Kavabata uzoq vaqtdan beri choy marosimi madaniyati bilan qiziqib kelgan.
Urushdan keyingi romanlardan biri “Ming qanotli turna”da cha- no- yu olami
qahramonlar o‘rtasidagi axloqsiz munosabatlar tasviri uchun zamin bo‘lib xizmat
qiladi. 1957 yilda Tokioda Xalqaro PEN klubining 29- kongressi bo'lib o'tdi va
Kavabata Yaponiya PEN- klubining prezidenti sifatida Urasenke choy maktabi
vakillarini yapon tilida yig'ilgan savodxonlarni kutib olish uchun choy marosimini
o'tkazish uchun kongressga taklif qildi. Yaponiya poytaxtida yig‘ilgan yozuvchilarni
qutlash. Kavabataning Stokgolmga borishdan oldin Koetsukay choyi marosimida
ishtirok etishi, u erda adabiyot bo'yicha Nobel mukofotini olgan birinchi yapon
yozuvchisi bo'lishi kerak bo'lgan muhim voqea arafasida an'anaviy yapon
madaniyatiga tegish istagi sifatida ko'rish mumkin.
18
ip bo‘lib chiqdi. Uchrashuv davomida Arakava Kavabataga Kavaraya Sotatsu
tomonidan 1960 yilda sotib olingan 14 metrli “Tsuruzu shitae wakakan” asarini
ko‘rsatdi, unda turnalar to‘dasi va Xonami Koetsuning “36 o‘lmas shoir” to‘plamidagi
vaka she’rlari tasvirlangan. zarhal fon. Ushbu rasm hozirda muhim madaniy meros
sifatida ro'yxatga olingan va Kioto milliy muzeyida saqlanadi, ammo 60- yillarda u
Arakavaga tegishli edi. Kavabataga ehtiyotkorlik bilan saqlangan durdona asarni
ko‘rsatgandan so‘ng, Arakava “Ming qanotli turna” muallifini Nobel mukofoti bilan
tabrikladi.
“Ming qanotli turna” romani qahramoni Yukikoni choy marosimiga o'zi bilan
olib ketdi. Turna ayol qiyofasi va ayol ruhining ramzi bo'lib, uning harakatlarining
go'zalligini aks ettiradi. Bu motivni urushdan keyingi yana bir “Tog‘ nolasi” romani
qahramoni Kikuko obrazida ham kuzatish mumkin
Kavabata ham san'atni to'plagan va taxmin qilish qiyin emaski, turnalar bilan
chizilgan rasm unda Rimpa maktabining Xon'ami Koetsu, Kavaraya Sotatsu, Ogata
Korin va Ogata Kenzan kabi rassomlarining ko'plab yorqin tasvirlari bilan
assotsiatsiyani uyg'otdi.
19
Kavabata “Yaponiyalik go‘zal tomonidan tug‘ilgan” xotira ma’ruzasini o‘qidi.
Kavabata yapon tilida so'zlashdi va ingliz tiliga sinxron tarjima qildi. Tarjimon
Edvard Seydenstiker edi, u tarjima qilgan. Kavabataning asarlari ingliz tiliga. Asl
ma'ruza va ingliz tiliga tarjimasini o'z ichiga olgan kitob uchun gonorar Kavabataning
talabiga ko'ra, u va tarjimon o'rtasida ikkiga bo'lingan. Bu Kavabataning o‘z asarlari
tarjimonlariga bo‘lgan hurmatining yana bir dalilidir.
Choy marosimi madaniyati Shvetsiyada yaxshi ma'lum. 1935 yilda yapon olimi
Ida Trotsegning iltimosiga ko'ra, choy marosimi haqidagi "Tyanoyu: Yaponlarning
choyi yo'li" (1911) kitobining muallifi, Yaponiya qog'oz qiroli Fujivara Ginshiro
Zuikitei choyxonasini Shvetsiyaga sovg'a qildi. Choyxona 1969 yilda yonib ketgan,
20
ammo 1990 yilda rekonstruksiya qilingan va hozirda Stokgolmdagi Milliy etnografiya
muzeyida saqlanmoqda. Shuning uchun Kavabataning mukofot olgani uchun
minnatdorchilik bildirish va choy marosimining estetikasi prizmasi orqali o'z ishining
mohiyati haqida gapirish istagi eng mos keladi.[6:94]
21
"Ming qanotli turna"
Okakura Kakuzo o'zining ajoyib Choy kitobida (Cha no Hon, 1906) yapon
odob- axloq qoidalarini tasvirlab berganida, u odamga muxlisni qanday taklif
qilishdan boshlab va o'z joniga qasd qilish uchun to'g'ri imo- ishoralar bilan tugaydi, u
yaponlarning haqiqiy kaliti ekanligini tushuntirdi.
Bahorda gullar, Yozda nilufar, Kuzda oy, Qishda toza va sovuq qor.
- Nega yo'q? Ikkala stakanni yonma- yon qo'yish kifoya va hamma narsa darhol aniq
bo'ladi.
22
Kavabata - "Ming qanotli turna" yoki boshqa tarjimada "Ming uchar turna" ("Senba
Zuru") romani bo'lib, u 1952 yilda Yaponiya Badiiy akademiyasining mukofotiga
sazovor bo'lgan va shuni yodda tutgan holda. Shvetsiyalik akademiklar yapon obrazi
tafakkurining to'liq adabiy ifodasi haqida gapirdilar. Bu odamlar va ularning choy
idishlari haqida kitob. Takedodan Beppagacha bo'lgan sayohat haqida sevgidek. Va
shuningdek, eski chashka qanday singanligi haqida.
Kavabata, Yevropa nuqtai nazari uchun, Zenga juda botib ketgan, u narsalarga
uzoq vaqt qaraydi. U Mootori Norinaganing bayonotiga o'z muhrini qo'yadi.
Kavabataning ayol tasvirlari - Utamaro, bular ukiyo- e nashrlari.
23
yoki to'liq imo- ishora, yapon kostyumi yoki yevropalik libosining tafsilotlari,
interyerning tafsilotlari, landshaftning chuqurligi - hamma narsa nafislik va
yakuniylik bilan yozilgan. Va shunga qaramay, romanning qo'shimcha qismi bo'lgan
uning kundaligida tasvirlangan Fumikoning tog' sayohati jozibasini tushunish biz
uchun qiyin. Ayollarning yapon adabiy nasri erkaklarnikiga qaraganda ancha ravon va
uyg‘unroq. Ilgari ayollar nasri grafik jihatdan soddaroq edi: "erkak belgilari"
(ierogliflar) o'rniga, bo'g'inli yozuvga ustunlik berildi. Fumiko nomidan kundalik
yozuvlar bo'sh o'quvchini yapon adabiyoti asosidagi klassik modellarga, xususan,
shoir Ki no Tsurayukining (taxminan 878 - 945) "Tosadan poytaxtga sayohat
kundaligi" ga qaytaradi. unda muallif ayolning ismidan rivoyat qilgan.[8:34]
24
Kavabataning qarashi tabiatan ayollik, u qahramonlik bilan ajralib turmaydi va
uning asarlari lirikasi kundalik hayotda. "Bir gul gulning ulug'vorligini yuztadan ko'ra
yaxshiroq ifodalaydi" - bu Kavabata. "Kechasi musiqa tinglash yaxshi. Odamlarning
yuzini ko'ra olmasangiz" - bu Sei Senagon.
Men rus adabiyotida o'xshashlik izlab, Kavabatani Bunin yoki Nabokov bilan
taqqoslaganini eshitganman. M.Epshteynning xayoliga Platonov va Kavabata
nomlarini yonma- yon qo‘yish, nazarimda, unchalik asossiz emas. Agar men
do'stlarimdan birini sirli tushuntirishga qaror qilganimda, Platonovning mutlaq
mantiqqa asoslangan ko'plab so'zlari yapon tilidan tarjima sifatida osongina o'tib
ketgan bo'lar edi. Masalan: “Qaldirg‘ochlar... qanotlari charchoqdan jim bo‘lib
qoldilar, poyi va patlari ostida esa muhtojlik ter edi...” Fro o‘z sevgilisi bilan ruhan
yaqinroq bo‘lishga urinib, uddalay olmaganidan afsuslanganini eslang. o'zini elektr
farad sifatida tasavvur qilasizmi? Kavabata, bizning Platonov kabi, masalning yopiq
maydonida, "yashash uchun joy qolmaguncha" (Platonov) sevgi uchun ko'p
masofalarni bosib o'tgan va bir kun "o'ralgan kosani qo'yib yuboradigan odamlardir.
Furoshiki shkafda", deb o'ylaydi Kikuji: "Satsam bo'lmaydimi?" Endi shkafning
orqasida yotgan kosa va ko'za sharob bilan birga?" (Kavabata). Kavabata jonzotlari
asta- sekin tog'larga ko'tarilishadi, ibodatxonalar yonidan o'tishadi, Kiotoga sayohat
qilishadi va Takedaga, "o'lish uchun eng go'zal shahar"ga intilishadi, lekin go'yo
bularning barchasi faqat shuning uchun sodir bo'ladi shunday qilib, qadimgi gunoh o'z
egasini o'zgartiradi.
Bir kuni "furoshikiga o'ralgan kosani shkafga qo'yib", Kikuji o'ylaydi: "Hozir
shkafning orqasida yotgan shino ko'zasini kosa bilan birga sotishim kerak emasmi?"
Kavabata jonzotlari asta- sekin tog'larga chiqishadi, ibodatxonalar yonidan o'tishadi,
25
Kiotoga sayohat qilishadi va "o'lim uchun eng go'zal shahar" Takedaga intilishadi,
ammo bularning barchasi qadimgi shino egasini o'zgartirishi va yangi qo'llar tegishi
uchun sodir bo'lganga o'xshaydi
Sharq xalqlari uchun "tabiat" ichki narsa, u insonga xos bo'lgan narsadir, u bir-
biri bilan yagona ritm bilan bog'langan narsalarning mavjudligi tamoyilidir. Yaponlar
"tabiat" so'zlarini "shizen" - "o'ziga" so'zlariga tarjima qiladilar. "Shizen" ikkita
belgidan iborat: "shi" "o'zi" va "zen" "bo'lish". Shunday qilib, "tabiat" o'ziga
ergashish, tabiiylik, narsalarning o'z- o'zidan mavjud bo'lish jarayoni sifatida
tushuniladi.
XX asr. Bu asrning tarixi butun dunyo uchun notinch bo'ldi. Bu, ayniqsa,
Yaponiya uchun to'g'ri keladi. Va nafaqat bu asrda Yaponiya ishtirok etgan ikkita
jahon urushi bo'lgan. Bu davrning ichki mazmuni ongning buzilishi edi: yaqin
vaqtgacha jahon tarixi oqimidan mutlaqo ajralgan Yaponiya.jahon tarixi oqimidan
Yaponiya umumiy girdobga tushib qoldi. Va bu butunlay yangi mamlakatga muammo
tug'dirdi. Ilgari yapon bo'lish juda oson edi. Negaki, yaponlar o‘zlari yashab, o‘zlari
moyil bo‘lgan hamma narsa (fikrlash tarzi, kiyim- kechak, ovqatlanish, rasm chizish,
adabiyot va hokazolar cheksiz) avtomatik ravishda yapon bo‘lib qoldi. Biroq,
G'arbdan keng ko'lamli qarz olish davrida - xoh u metall eritish texnologiyasi, xoh
biftek kamonini taqish, xoh bu masala ayniqsa keskinlashdi. Nima qilishimiz
kerak,maxsus aniqlik. Yapon bo'lib qolish uchun nima qilish kerak?[8:45]
26
O'sha paytdagi Yaponiya adabiy muhiti turli xil oqimlar vakillari uchun qizg'in
munozaralar maydoni edi. O'z davrini o'tkazib yuborgan tabiatshunoslar va yangi
paydo bo'lgan surrealistlar, sotsialistik yo'nalishdagi yozuvchilar va boshqalar bor edi.
27
ЗАКЛЮЧЕНИЕ
В ходе исследования:
28
• Для разработки новых курсов и программ обучения по японской
литературе и феминизму.
• Для популяризации японской литературы среди широкого круга
читателей.
29
СПИСОК ИСПОЛЬЗОВАННОЙ ЛИТЕРАТУРЫ
30
10.Valkola C. Хотя она столь же” мала”, как зерно, из которого
вырастает дерево.. URL: https://helda.helsinki.fi/bitstreams/3ca8f615-bc6c-
4a19-861a-24fe76eddf43/download (дата обращения: 29.04.2024).
31
15.БАРМИНА Н. Н. и др. ВЕСТНИК УДМУРТСКОГО
УНИВЕРСИТЕТА. СОЦИОЛОГИЯ. ПОЛИТОЛОГИЯ.
МЕЖДУНАРОДНЫЕ ОТНОШЕНИЯ // ВЕСТНИК УДМУРТСКОГО
УНИВЕРСИТЕТА. – 2022. – Т. 6. – №. 2. – С. 270-279. URL:
https://elibrary.ru/item.asp?id=48690203 (дата обращения: 29.04.2024).
32
японского общества // Вестник СПбГУ. Востоковедение. Африканистика.
2023. №2. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/izmenenie-obraza-
zhenschiny-i-modeli-semi-pereosmyslenie-traditsionnogo-uklada-v-
sovremennyh-realiyah-yaponskogo-obschestva (дата обращения: 29.04.2024).
33
26.Евсеева Л. В. Специфика репрезентации образа женщины в
культуре // iPolytech Journal. – 2014. – №. 2 (85). – С. 240-245. URL:
https://cyberleninka.ru/article/n/spetsifika-reprezentatsii-obraza-zhenschiny-v-
kulture (дата обращения: 29.04.2024).
34
31.Кичеева К. А. Динамика художественных образов
антропологических аномалий в истории мирового искусства : дис. –
Сибирский федеральный университет, 2017. URL:
https://elib.sfu-kras.ru/bitstream/handle/2311/33866/4_0.pdf?sequence (дата
обращения: 29.04.2024).
35
// Женщина в российском обществе. 2022. №S1. URL:
https://cyberleninka.ru/article/n/feminizm-i-sotsialnoe-polozhenie-zhenschin-v-
yaponii-istoriya-i-sovremennost (дата обращения: 29.04.2024).
Электронные ресурсы:
36