Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
И БОДАТ И
ИСЛОМИЯ
Масъул мууаррир:
Шайх Абдулазиз Мансур
Так,ризчи:
Абдулхдмид Мухаммад Турсун
Нашрга тайёрловчи:
Ибродим Нуруллох
УУК 821.512.-133
КБК 86.38
БИРИНЧИ КДСМ
ДИН ВА ШАРИАТ
Имон нима?
Аллох, таолодан келган х,ад динга
ишонмок, имондир.
Ислом нима?
Аллох, таолодан келган хдк, диндир. Бу
динга ишониб, шу динда буюрилган
вазифаларни бажаришга интилиш барча банда-
ларнинг бурчидир.
АМАЛ
Амал нима?
Банданинг хдётда дилган ишлари.
Исломда банданинг амали неча
дисмга булинади?
Х,аммаси саккиз дисмга булинади:
Биринчиси, фарз. Иккинчиси, вожиб. Учинчиси,
суннат. Туртинчиси, мустадаб. Бешинчиси, мубод.
Олтинчиси, хдром. Еттинчиси, макруд. Саккизинчи-
си, мустакрад. Ушбу саккиз дисм амалнинг баъзила-
рини бажариш, баъзиларини бажармаслик шарт.
Яна айримларини дилиш-дилмаслик ихтиёрий.
БАЛОГАТ ВА ОК.ИЛЛИК
ИМОН ВАИКРОР
ИМОН КАЛИМАСИ
У сифатлар дайсилар?
Аллод таоло Мавжуддир, Кддимдир,
Бодийдир, Ягонадир, Хайдир, Олимдир,
Сомеъдир, Басирдир, Мутакаллимдир, Крдирдир,
Фариддир, Холиддир, Мухтордир, Азимдир, Жамил-
дир, Хамид дир, Куддусдир, Роббдир, Радмондир,
Радимдир, Шокирдир, Хаддордир, Одилдир, Собир-
дир, Таввобдир, Рофирдир, Мужибдир, Носирдир,
Хакимдир, Ранийдир, Каримдир, Раззоддир, Маъ-
буддир, Ходийдир.
«Аллод» сузи нимани билдиради?
ТАФАККУР ВАТАШАККУР
Нега хилофли?
Чунки замона ва инсониятнинг камолот
даражасига дараб янги-янги хукмлар
келган. Шу сабабдан сунг келган хукмлар аввалги
хукмларга ухшамайди. Аммо энг сунггиси, яъни
Куръони каримда келган хукмлар то замон охир
булгунча датъий ва узгармасдир.
ЗАМОННИНГОХИРИ
Жаданнамга-чи?
Кофирлар ва фосидлар.
САХОБАЛАР
ХАЛИФАЛАР
Шиа фиркдсидагиларнинг-чи?
Шиий.
Муътазила маздабидагиларнинг-чи?
Муътазилий, деб аташади. Уз адлига
таяниб, шариат дукмларига зодиран
эътидод дилмайдиганлар муътазила даторига
киради.
ШАРИАТХУКМЛАРИ
Бу дандай йулдир?
Мужтадиднинг шариат хукмларида оят
ва дадислардан ижтидод билан фикр
дилиб англаган йули, демакдир.
ТАХОРАТНИНГ МУСТАХАБЛАРИ
ТАХОРАТДУОЛАРИ
*•✓ * X
ТАХОРАТСИЗ КИШИ
^дандай^тортиладиг^^^в
Икки дул панжалари яхшилаб сув-
ланиб, бармод тарафдан тупиддача уч
марта бармод тортилади. Мадси ёки этик юзи дам
уч бармод кенглигида тозаланади.
©
Иуд.
алмаштирилса, яъни ечилиб бироз
муддатдан сунг кийилса, тадорат
бузилиб, оёд ювиладими?
РУСЛ
РУСЛНИНГ САБАБЛАРИ
ЖУНУБ
ХАЙЗ ВА НИФОС
Хдйзнима?
Балогатдаги дизлар ва аёллар бача-
донидан дар ойда келадиган дон.
Нифос нима?
Аёллар туддандан ёки бола тушгандан
сунг келадиган дон. Нифос хусусида
дар аёлнинг мижози дар хил - баъзилариники бир
соатда тухтайди, баъзилариники дирд кунгача
давом этади. Хирд кундан ошса, у истидоза донидир.
УЗРЛИ ОДАМ
ТАЯМ МУ М
НАЖОСАТ
Чучк,а териси-чи?
Чучк,а териси тугул, бутун бадани на-
жасдир. Х,еч бир амал билан лоадал
бирор аъзосини х;ам тозалаб булмайди.
Одам териси-чи?
Инсон мудаддас зотдир. Унинг тани
ёки терисини емок;, сакдамок; гунох;.
ПОКЛАНИШ
КУДУКНИНГТОЗАЛАНИШИ
• ./
1 Агар дудудда нажас тушеа, дай та-
! рида тозаланади?
Кудукдаги жами сув олиб ташланади.
ИСТИБРО ВАИСТИНЖО
ТОЗА СУВ
АВРАТ АЪЗОЛАР
Намоз нимадир?
Банданинг Аллодга жисму жони билан
ибодатидир.
Намоз бир.кунда неча марта уди
лади?
Беш мадал: бомдод, пешин, аср, шом,
хуфтон, жума куни пешинда жума намози удилади.
НАМОЗ ШАРТЛАРИ
МАКРУХ ВАКТЛАР
К.ИБЛА
Намоз дибла тарафга дараб удилиши фарздир.
КИБЛАНИАНИКЛАМОК
НИЯТ
АЗОН БАНКОМАТ
НАМОЗ ЗИКРЛАРИ
& $0 21 0 кЗ 21 ji ji
0 0 0 010
«Кул хуваллоху ахдд, аллохус-сомад. Лам
йалид ва лам йулад. Ва лам йакун лаху куфуван
ахдд».
«Фалад» сураси: »
. X /с^Л з^ z > >< »>
0c>?f
Ь о 11
. <* 2 -д 1<1 . |<
\ хХх I—'‘Aj J (3**°
J
О///
J,...»-.<Ы, Z -0 '*» х5
Ju-jU-
Jj-Ua
лойид ва улугсан!»
Дуо ояти: .
&\ рил
85
«Ассаламу ъалайкум ва рахдтатуллох,».
«Сизларга Аллох, таолонинг саломи ва рахдати
булсин».
ТАСБЕХ В А ДУО
Намоз тугагач, ушбу зикрлар ук,илади:
3& у, Us uj. u
«Маша Аллоху кана ва ма лам йашаъ лам
якун».
Яъни, «Аллоднинг мардамати билангина
гунодлардан юз угирмогимиз ва ибодатга юзлан-
могимиз мумкин, йудса, мумкин эмас!»
НАМОЗ ШАРТЛАРИ
Намоз удиш учун дуйидагилар шарт:
1. Тадоратда булиш.
2. Либоснинг поклиги.
3. Намозгоднинг озодалиги.
4. Авратлар даммаси либосда булиши.
5. Намоз уз вадтида удилиши.
6. К,иблага дараб туриш.
7. Дилдан ният дилиш.
НАМОЗ РУКНЛАРИ
Намозга киришишдан аввал «Аллоду акбар»,
дейиш, тик туриш, диёмда уч оят миддорича Куръон
удиш, пешонани ерга етказиб икки марта сажда
дилиш, даъдада булиш, намоз рукнларининг дар
дайсисини уз урнида бажариш, намоздан уз ихтиёри
билан чидиш намоз рукнларига киради.
НАМОЗ ВОЖИБЛАРИ
НАМОЗ СУННАТЛАРИ
Намозда йигирма бешта суннат бор: фарз
намозини жамоат билан удиш; фарз намози учун
азон айтиш; фарз намозидан олдин такбир айтиш;
фарз намозидан олдин дулни дулодда етказиш;
аёлларнинг дулларини кукраккача кутаришлари;
диёмда турганда дулни боглаш; такбирдан сунг
намоз бошида Сано айтиш; Санодан сунг «Аъузу
биллад»ни айтиш; Фотида сурасидан сунг «Омин»,
дейиш; рукуъга борганда ва ундан дайтганда дамда
саждага борганда «Аллоду акбар», дейиш; рукуъда
уч марта тасбед айтиш; саждада уч марта тасбед
айтиш; рукуъдан дайтилганда имом билан ёки ёлгиз
94
удувчи «Самиъаллоду лиман дамидад», дейиши;
сунг «Роббана лакал дамд», дейиш; иккинчи даъдада
салавотнл-охиригача-уд-ишу икк-инчи-д-аъдада-
салавотдан сунг оят ук,иш; такрор салом, яъни унг ва
сул тарафга салом бериш; ният саломини бериш;
такбйрни, тасмияни, саломни баланд овозда айтиш;
имом билан намоз удиганда дар амални тенгма-
тенг бажариш.
НАМОЗ МУСТАХАБЛАРИ
Намоз мустадаблари йигирмата: намозга
киришаётиб дул кутарганда бармодлар орасини
очид тутиш; бош бармодлар дулод юмшогига тек-
кизилиши; тик турган пайтда икки оёд орасининг
сал очиД туриши; дул богланганда чап дулнинг кафт
бугинини унг дулнинг бош бармоги ва чинчалоги
билан боглаб ушлаш; сура ва зикрларни бурро-
бурро удиш; бомдод ва пешинда Фотида сурасидан
кейин узунрод сураларни удиш; аср ва хуфтон
намозидауртача^узунликдаги сураларни удиш;
шом намозида дисда сураларни удиш; аввал узун,
кейин калта сураларни удиш; сажда чоги бош
бармод дулод ёнида булиши; саждада дул бар-
модлари бир-бирига тегиб туриши; саждада оёд
бармодлари ерга тегиб, товон кутарилиб туриши;
дул ва оёд бармодлари диблага дараб туриши;
даъдада дул бармодларини паст дилиб турмасдан уз
долича сон устига дуйиш; рукуъ ва саждада тас-
бедларни тод айтиб, учдан зиёда айтиш; уч ва турт
ракатли фарз намозларининг икки ракатидан сунгги
ракатларида Фотида сурасини удиш, аммо суннат,
вожиб ва нафл намозларида Фотида сурасидан сунг
бир сура душиб удиш; намоз ичида йуталмаслик,
эснамаслик, тавозеълик, салом берганда ордадаги
кишини курар даражада юзни буриш.
© буладими?
ИМОМЛИККАХАКЛИ КИШИЛАР
МУДРИК ВА МАСБУК
К.АЗО НАМОЗИ
САЖДАИ САХВ
(Хатони тузатадиган сажда)
НАМОЗДА УНУТМОК
ТИЛОВАТ САЖДАСИ
Улар дайсилар?
Намозда булгандек тадоратда булиш;
бадан, либос ва уриннинг пок булиши;
аврат беркитилган булиши; диблага дараб туриш;
ният дилиш.
МУКИМ ВА МУСОФИР
"Бйр'нёчаГкун ^ургандавГсунгра ун
беш кун туришни ният дилса,
мусофирликдан чидадими?
Албатта, чидади.
ц\ Бир киши борган ерида аввалдан ун
МУСОФИРЛАРНИНГХУКМЛАРИ
ЖУМАНАМОЗИ
ЖУМАНИНГ ХУТБАЛАРИ
Ундан сунг-чи?
Ундан сунг имом ва жамоат хдммалари
фотихдга дул кутариб дуо дилиб, мас-
жиддан чикддилар.
ХАЙИТКУНЛАРИ
ХАЙИТ НАМОЗЛАРИ
ТАШРИК, ТАКБИРИ
ТАРОВИХ НАМОЗИ
В Кунут дуосини-чи?
& Ичда удийди.
ЖАНОЗАНАМОЗИ
НАФЛ НАМОЗЛАРИ
КАЗО ВА КАФФОРАТ
РУЗА ФИДЯСИ
ЭЪТИКОФ БАЁНИ
Эътикоф нимадир?
Ният ва руза билан жамоат масжидида
умр кечирмоддир.
ЗАКОТ
Ислом динида фарз булган улуг ибодатларнинг
туртинчиси молга закот беришдир. Болиг ва одил
мусулмон булган бештоифа кишиларга закот бериш
фарз дилинган. Закот бериш ёш болага, девона
кишига, фак;ир кишига фарз булмайди, датто бой
булсалар дам.
ЗАКОТ НИЯТИ
УШУР
ФИТР САДАК.АСИ
О ларга вожиб?
^адтда^берсаухавоблирод
булади?
Фитр дайити куни дайит намози удил-
масдан илгари бериш савоблироддир.
НАФЛ САДАК.А
© буладими?
туради.
назрваакика
Адиданима?
Бола тугилгандан сунг еттинчи куни
жонлид суймоддир.
ХАЖ АМАЛЛАРИ
Ундан кейин-чи?
Зулдижжанинг саккизинчи кунигача
Маккада туриб муборак жойларни
зиёрат этиб, ходлаганларича нафл тавоф диладилар.
Ундан сунг нима кдладилар?
Саккизинчи зулдижжада дамма дожи-
лар Мино исмли бир жойга борадилар.
Арафа куни, яъни зулдижжанинг туддизинчи куни-
да Арафот тогига борадилар. Арафотда пешин на-
мозининг вадти киргандан сунг даж имоми хутба
удийди. Сунг ушбу вадтда пешин намози ила аср
намози удилади. Аввал азон ва идомат ила пешин
намози удилади. Сунг фадат идомат ила аср намози
удилади. Русл дилиб, Арафот тогининг уртасида
тухтаб, зикр ва талбия айтиб (вудуф) оёдда тик
турадилар. Ходлаган дуолар ва талабларни дилади-
лар. Офтоб ботгандан кейин Муздалифа деган жой
га бориб, у ерда шом вадтида шом намозини уди-
масдан туриб, хуфтон вадти киргандан сунг аввал
шом намозини, ундан кейин хуфтон намозини
удийдилар. Кечани Муздалифада утказиб, тонг
отиб хуб одаргунча Муздалифада бир тог ёнида ву
дуф дилиб, талбия айтиб турадилар, мадсадларини
тилаб дуолар айтадилар. Тонг тамом одарганда яна
Минога бориб, махсус жойда етти маротаба жамра
тошларини отадилар, дар бир тошни отганда
такбир айтадилар ва дам уша ерда дурбонликларини
бугизлаб, гушти ва терисини садада диладилар.
Сунг сочларини олдириб ёки дисда дилдириб
Маккаи Мукаррамага дайтадилар. Маккаи Мукар-
рамада тавоф фарзини адо дилиб, эдромдан тамом
чидадилар. Эдромдан чиддандан дейин узлари-
нинг расмий либосларини киядилар.
Х,ожилар дайит намозини даерда
/ ук,ийдилар? --------------
Минодан Маккага бориб етишсалар,
Маккада удийдилар, етишмасалар, удимаган
холларича доладилар. Мусофир хожиларга дайит
намозини удиш вожиб хам эмас.
Ундан кейин-чи?
Яна Маккаи Мукаррамага дайтиб, видо
тавофини диладилар. Зам-зам сувидан
ичадилар. Бошлари ва юзларига сепадилар. Каъбаи
муаззама остонасини буса диладилар. Каъба эшиги
билан Хажарул асвад орасидаги «Мултазам» деган
жойга юзлари ва сийналарини суртиб муборакла-
надилар. Каъбанинг пардасини тутиб юзларига
суртадилар, хонаи Каъбадан ва бошда муборак
жойлардан жудо буладилар, гоятда ихлос ила ход-
лаган мадсудларини тилаб дуо диладилар, ундан
сунг Каъбага юзланган холларича ордалари билан
юриб Каъбадан чидадилар. Сунгра Маккаи Мукар-
рамадан чидиб дайтишга тайёр буладилар.
МАДИНАИ МУНАВВАРАГА БОРИШ
ВАСИЯТ
МАЙЙИТНИ ЮВИШ
МАЙЙИТНИ УЗАТИШ
Мотам нима?
Маййитни согиниб, гамгин булиб йиг-
лаш.
Йиги нима?
К,ичдириб-дичдириб маййитни мад-
тай-мадтай йиглаш.
Таъзия нима?
Маййитнинг ядин дишиси ила гам-
гинлик суратида куришиш таъзиядир.
«Мардум гоятда яхши киши эди, Аллод таоло рад-
мат дилиб, жойини жаннатда дилсин», деб май
йитни мадд ва дам дуо дилиш; «Энди долганла-
римизга Худо хайрлик берсин, куп йиглама, сабр
дилгин, дар дайсимиз бу дунёда мусофирмиз,
одибат даммамиз уша ерга борамиз, Аллод таоло
дар биримизга жаннатда куришмодликни насиб
айласин», демакдир.
КАБРИСТОНГА БОРИБ ЗИЁРАТ КИЛИШ
О
борилади.
лади?
& Jit й
ТУРЛИ ДУОЛАР
fl Hl
LjOUJllaJl
Ла^л^амдувалминназарурийатидиниййаэътицодийа
вал ъамалийага муштамал булган китоб мустатаб
«Ибодати Исломия» зийурит тибо ила музаййин булиб,
толибин киромига мушаррада еткурди.
МУНДАРИЖА
Муаллиф х;ак,ида........................ 3
биринчикисм
Дин ва шариат........................ ,........................................................... 4
Имон ва Ислом.............................. 5
Амал.......................................... ................................................... ....... ...5
Балотат ва ок,иллик............................. 9
Ибодат.......................................... ...11
Имон ва ик,рор................................................................ .....11
Имон калимаси........................................................ ;...............12
Аллох, таолога имон..................................... 13
Тафаккур ва ташаккур....................................................................20
Фаришталар............................ 21
Пайгамбарлар............................................... 22
Пайгамбарларнинг муьжизалари........................ ;............. 23
Пайтамбарларнинг^саноти.. ................. ........24^
Аллох, таолонинг мукдддас китоблари...... ............ 25
Куръон - Каломи шариф................ ...26
Такдир ва к,азо.................................. :................. .................:.......... 27
Бандаларнинг феъл-атвори......................................................... 29
Замоннинг охири......................... 30
Киёмат кунининг шарх,и................................... ...32
Жаннат ва жахдннам................................................................ 34
Гунох,корлар............... .................................. :....... 35
Хазрати Одам (а.с.) ва Хдвво........................... .............. ........ .....36
Мухдммад алайх,иссолату васаллам...................................... ;...36
Мухдммад алайх,иссаломнинг муьжизалари...... ..;..... ........... 40
Сах,обалар...........................................................................................42
Халифалар.......................................................................................... 42
Ахди сунна вал жамоа.................................................................... 43
Шариат хукмлари............................................................................. 45
Мужтах,ид............................................................................................ 46
иккинчи КИСМ
Поклик..................................................................................................49
Тахррат................................................................................................. 50
Тахррат фарзлари............................................................................. 50
Тах,орат суннатлари...........................................................................51
Тахрратнинг мустах,аблари............................................................ 52
Тах,орат дуолари................................................................................ 52
Тахрратдаги макрух, амаллар....................................................... 56
Тахдратни бузувчи амаллар.......................................................... 56
Тахрратсиз киши............................................................................... 56
Мах,си ёки этикка маехдортиш....................................................57
Гусл........................................................................................................ 59
Гуелнинг сабаблари.......................................................................... 60
Жунуб................................................................................................... 60
Хайз ва нифос................................................................................... 61
Узрли одам..........................................................................................62
Таяммум............................................................................................... 63
Нажосат................................................................................................ 65
Покланиш............................................................................................ 66
Кудукдингтозаланиши.................................................................... 67
Истибро ва истинжо.........................................................................68
Тоза сув................................................................................................ 69
Аврат аъзолар.................................................................................... 70
УЧИНЧИ кием
------ Намоз укиш коидалари ........................................................................72
Намоз шартлари............................................................................... 73
Намоз вак^тлари..................................................... 74
Макрух, вакдиар............................................................................... 75
Кибла................................................................................................... 76
Киблани аникдамок,................... 76
Ният............................................................................. 77
Азон ва ик,омат............................................................... 78
Азоннинг мусгахдблари................................................................. 80
Азон дуоси....... .................................................................................. 81
Намоз зикрлари............................................................... 81
Икки ракатли намоз....................................................................... 87
Турт ракатли намоз баёни............................. 88
Аёллар намози.............................................. 89
Тасбех, ва дуо.............................................................................................90
Намоз шартлари.......... :--------- .-------j....... ...д..................... ...93
Намоз рукнлари................................................................. 93
Намоз вожиблари................. 93
Намоз суннатлари........................................................................... 94
Намоз мустахдблари............. 95
Намоз пайтидаги макрух; х,олатлар........................................... 96
Намозни бузувчи амаллар,..................................... 96
Намознинг мубох, амаллари........... ................. 97
Намоз пайтида тахрратнинг бузилиши........ ........................... 97
Заиф ва ногирон кишилар баёни.............................. ............98
ТУРТИНЧИ КИСМ
Жамоат баёни.................................................................................. 100
Имомликка хакди кишилар........................................................ 104
Мудрик ва масбук,.......................................................................... 105
Маежид ва жамоат......................................................................... 108
К,азо намози.....................................................................................111
Саждаи сах;в.....................................................................................114
Намозда унутмок,............................................................................116
Тиловат саждаси............................................................................. 119
Мук,им ва мусофир......................................................................... 123
Мусофирларнинг хукмлари........................................................ 126
Жума намози.................................................................................... 128
Жуманинг хутбалари..................................................................... 130
Хайит кунлари................................................................................. 133
Хайит намозлари............................................................................135
Хайит намозининг ук,илиши....................................................... 137
Курбон х,айити кунлари................................................................ 139
Ташрик, такбири.............................................................................. 140
Тарових намози.............................................................................. 141
Жаноза намози........................................................... 146
Нафл намозлари............................................................................. 150
БЕШИНЧИ КИСМ
Руза, закот, х,аж................................................................................ 159
Рузанинг суннат, макрух, вамуфсидлари............ ..................... 162
Казо ва каффорат........................................................................... 163
Руза фидяси......................................................................................167
Назр ва нафл рузалар..... ;.............................................................169
Руза тутиш макрух булганкунлар.............................................. 170
Ой куриб рузага кириш................................................................ 171
Эътикоф баёни..............................................................................173
Закот................................................................................................. 175
Закот бериладиган моллар.............. л....™..™.........;;-........ YH
Пул ва савдо молларининг нисоблари....... .......................... 179
Хайвонларнинг нисоблари........................................................ 181
Нисобига йил тулмок, баёни...................................................... 183
Закот нияти...................... 184
Закот бериладиган кишилар..................................................... 185
Закот бериб булмайдиган кишилар........................................ 187
Ушур................................................................................................... 188
Фитр садакдси................................................................................ 189
Фидя.................................................................................................. 193
Нафл садак,а.................................................................................... 195
Курбонлик....................................................................................... 197
Курбонлик суйишнинг йули....................................................... 200
Назр ва ак,ик,а................................................................................. 202
Хаж..................................................................................................... 204
Хаж амаллари..................______
Эхромли киши........................................................... 209
Хожилар Маккаи Мукаррамада к,иладиган амаллар........ 210
Мадинаи Мунавварага бориш.................................................. 214
Бола тугилганда к,илинадиган амаллар
ва укиладиган дуолар................................................................. 215
Васият................................................................................................ 216
Маййит......................... 218
Маййитни ювиш............................................................................ 218
Маййитни узатиш.......................................................................... 219
Мотам, йити ва таъзия................................................................. 221
Кабристонга бориб зиёрат к,илиш.......................................... 222
Ямин, касам, онт............................................................................ 225
Адмад Х.ОДИЙ МАК,СУДИЙ
ИБОДАТ И
ИСЛОМИЯ