Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
Билет № 10.
1. Дальанын вя кцляйин эцъц ня гядяр олдугда ишчилярин эями иля дашынмасына иъазя
верилир?
Щейятин иш йериня апарылмасы "Естакадада автомобил няглиййаты, эями вя вертолйотла
ишчилярин тящлцкясиз апарылмасы гайдалары"нын тялябляриня мцвафиг йериня йетирилмялидир. Дянизин
дальаланмасы 3 балдан ( 0.75 – 1.25м ) чох олдугда адамларын ДНГМГ-на минмяси вя
дцшмяси гадаьандыр. Кцляйин сцряти 6 балдан ( 12.4м/сан ) чох олдугда ишчилярин эями иля
дашынмасына иъазя верилмир.
2. Галдырыъы механизмлярдя истифадя олунан мящдудлашдырыъыларын гойулмасында
мягсяд.
Билет № 14.
1. Лещмя шлангына олан тящлцкясизлик тялябляри.
Лещмя шлангы бцтцн узунлуьу бойу диаметри 12мм-дян аз олмайан, щяр 1-1.5м-дян бир
илэяк вурулмагла, йумшаг полад канат иля сарынмалыдыр. Канатын уълары вышканын щиссяляриня вя
фырланьыъын эювдясиня бяркидилмялидир. Лещмя шлангына йцксякликдя хидмят етмяк цчцн хцсуси
мейданча гурашдырылмалыдыр. Мейданча вышкайа етибарлы бяркидилмякля 70х70см сащяйя вя
1.25м-лик мящяъъяря малик олмалыдыр. Мящяъъярли мейданча флянсдян ашаьыда йерляшмяли вя
шлангын уъунун бяркидилмяси цчцн ращат олмалыдыр. Мейданчадан пиллякяня чыхыш олмалыдыр.
2. Дизел мцщяррикляринин йерляшдирилмяси вя ишиня олан тящлцкясизлик тядбирляри.
Тцстцчыхан ( "выхлопной" ) борулар йаньынагаршы тялябляря ъаваб вермялидир вя
гыьылъымсюндцряня йюнялдилмялидир. Щямин борулар гуйуаьзындан ян азы 15м, машын сарайындан
ися 5м ( щоризонтал вязиййятдя ) мясафяйя вя йа сарай юртцйцндян 1.5м йухары ( шагули
вязиййятдя ) йюнялдилмялидир. ДЙМ цчцн йанаъаг чянляри сарайын хариъи диварындан 15м-дян аз
олмайан мясафядя йерляшмялидир. Йанаъаг хяттиндя ики сийиртмя олмалыдыр – бири йанаъаг
чянляриндя, диэяри сарайдан 5м-дян аз олмайан мясафядя.
3. Эилгарышдырыъынын, газыма насосунун тямири заманы тяляб олунан тящлцкясизлик
тялябляри.
Насосларын тязйиг хяттиндя хцсуси сийиртмя ( ДЗУ ) гурашдырылыр вя насосун тямири заманы
хяттдяки тязйиг бурахылыр. Щямин сийиртмя мясафядян идаря олунур вя манифолдун чыхышыны гябул
чяниня йюнялдир. Манифолд хяттиндя йцксяк тязйигли сийиртмяляр еля гурашдырылмалыдыр ки, насосларын
щяр икиси вя йа бири ишляйяндя манифолда йюнялтмя мцмкцн олсун, тямир ишляриня манечилик
йаранмасын. Газыма насосларынын истисмарында тящлцкясизлийи тямин етмяк цчцн Ы нювбядя
тязйигин гейри мцнтязямлийини арадан галдырмаг мягсядиля йцксяк кейфиййятли поладдан
щазырланмыш щава балонундан вя компенсаторлардан истифадя олунур. Компенсаторлардан ялавя
насосун тямири заманы диэяринин ишини мцстягил тямин етмяк цчцн йцксяк тязйиг сийиртмяси, йахуд
якс клапан олур. Бундан ялавя атгы хяттиндя щидравлик зярбяни арадан галдырмаг вя тязйиги
сялисляшдирмяк цчцн насосун йанында бурахылыш сийиртмяси гойулур. Бу сийиртмянин атгы борусу
14
гябул тутумуна йюнялдилир. Насосу ишя саларкян бу сийиртмя тядриъян баьланыр вя майе ахыны
гуйуйа йюнялдилир. Насосларын щамысы цчцн цмуми атгы хятти олдугда бу хяттин уъунда бурахылыш
сийиртмяси гойулур ки, о да насосларын щяр биринин тящлцкясиз ишя бурахылмасы цчцн кифайят едир.
Компенсаторун паспортундакы ишчи тязйиг насосун йаратдыьы максимал ишчи тязйигдян аз
олмамалыдыр. Сятщи щамар олмайан вя гцсуру олан компенсаторлардан истифадя етмяк олмаз.
Бундан ялавя насосханада тал системи гурашдырылмалыдыр ки, насосун аьыр щиссялярини галдырыб-
ендирмяк асан олсун. Компенсаторларын иш фязасы 50атм тязйиг алтында азот, йахуд щава иля
долдурулур. Ялавя олараг мембран системи гурашдырылыр. Бу тяртибатда даьылан елементли, пластинкалы
мембранлар олур. Нормал тязйиг заманы систем таразлашыр вя тясир едян гцввя штифти кяся билян
мцгавимятдян аз олур. Гцввя артдыгда штифт кясилир майе системя йюнялдилир, тязйиг дцшцр.
Горуйуъу клапан йени штифтля тякрар ишчи вязиййятя эятирилир. Бу мембран системиндяки пластинканын
диаметри насосун кюйняйинин диаметриндян асылыдыр. Мясялян 200мм-лик диаметр цчцн дгоруйуъу
клапан щялгяси=56.4мм, 170мм-35.4мм, 160мм-30.4мм, 130мм-18.8мм. Газыма насосунун
горуйуъу клапан щялгяси эюзлянилян максимал ишчи тязйигдян 3.5% артыг тязйигя щесабланыр.
Бцтцн манифолд хятти гуйунун газылмасы заманы эюзлянилян максимал ишчи тязйигдян 1.5 дяфя
артыг тязйигя щерметиклийя йохланылыр. Сынаг анъаг агрегатла апарылмаылыдыр, газыма насосу иля
олмаз.
Эил, аьырлашдырыъы вя кимйяви реаэентляр эилгарышдырыъыйа механикляшдирилмиш цсулла
долдурулмалыдыр. Яэяр эилгарышдырыъы 0.75м-дян йцксякдя дейился онун ятрафында мямулат вя
кимйяви реаэентляр йерляшдирмяк цчцн эедиш пиллякяни олан дюшямя гурашдырылмалыдыр.
Эилгарышдырыъынын ишлямяси заманы эили, аьырлашдырыъыны вя йа диэяр материаллары лом васитясиля
итялямяк олмаз. Бунун цчцн еля белдян истифадя етмяк лазымдыр ки, эилгарышдырыъынын аьзына
гойулмуш метал шябякянин дешийиндян кечмясин. Щямин метал шябякянин юлчцляри 15х15см
олмалы вя етибарлы дайаьы олмалыдыр. Эилгарышдыраны тямир едяркян гайыш шкивдян чыхарылмалы, гошулма
йериня "Гошмайын, адамлар ишляйир" лювщяси асылмалыдыр. Механики эилгарышдырыъынын ишябурахма
механизми онун йанында гурашдырылмалы вя горуйуъу айагалты иля тямин олунмалыдыр.
Щидравлик эилгарышдыраны ишя салмаг цчцн штусерли сийиртмя ачыг олмалыдыр. Щидравлик систем вя
онун айры-айры щиссяляри гурашдырыландан сонра эюзлянилян максимал ишчи тязйигдян 1.5 дяфя чох
тязйигя сынанмалыдыр. Механики вя щидравлик эилгарышдырыъыларын ишляк сащясиндя ишыгланма 25лк-дян
аз олмамалыдыр.
4. Ишчи борунун шурфуна, шамалтына вя ротор столуна олан тящлцкясизлик тялябляри.
Газыма боруларындан ачылмыш ишчи бору шурфа гойулмалыдыр. Шурф борусунун йухары щиссяси
дюшямядян 50-80см щцндцр олмалыдыр. Ишчи бору шурфдан гуйу аьзына вя яксиня сялис хцсуси
тяртибатын кюмяйи иля апарылмалыдыр. Ишчи борунун шурфа ялля вя йа буъургадын сарьаъы васитясиля
дартылмасы гадаьандыр.
Шамларын йыьылмасы цчцн гурашдырылмыш мейданча ( шамалты ) дюшямянин сявиййясиндян
0.5м-дян чох олмайан щцндцрлцкдя олмалыдыр. Шамалты еля гурашдырылмалыдыр ки, газыма
боруларындан сцзцлян мящлул асан тямизляняряк мцяййян чяня йюнялдиля билсин. Газыма
шамларыны гуйуаьзындан шамалтыйа вя яксияня ялля итялямяк олмаз. Бунун цчцн хцсуси
гармагдан истифадя етмяк лазымдыр.
Ротрр столу буруг дюшямясиндян 0.25м щцндцрлцкдя гурашдырылмалы, цзяри рифли дямирдян
ибарят олмалыдыр ки, фящляляр ишляйян заман айаглары сцрцшмясин. Ротор цзяриндя ишляйяркян
систематик олараг чиркдян тямизлянмялидир.
Билет № 15.
1. Газыма насосунун ишя бурахылма гайдасы.
2. Гайнаг ишляринин апарылмасына олан тящлцкясизлик тялябляри.
3. Фящлялярин биликляринин йохланылмасынын тяшкили.
4. Газымада истифадя олунан нязарят-юлчц ъищазларына олан тящлцкясизлик тялябляри.
Чяки индикатору вя диэяр нязарят-юлчц ъищазлары ( НЮЪ ) вышкада вя йа хцсуси лювщядя еля
йерляшдирилмялидир ки, онларын эюстяриъиляри газымачы тяряфдян эюрцня билсин. НЮЪ-лары йаньынагаршы
тялябляря вя тялиматлара ъаваб вермялидирляр. Манометрляр еля сечилмялидир ки, онун шкаласынын
цчдя икиси максимум ишляк тязйиги тямин етсин. Манометрин цзяриндя бюлэцляр цзря гырмызы хятля
фярзедилян ишчи тязйиг гейд едилмялидир. НЮЪ-лары еля йерляшдирилмялидир ки, ачарын тясир даирясиндя вя
канатларын тохундуьу йердя олмасын.
15
Билет № 16.
1. Йцклярин щамар вя щоризонтал сятщдя ял иля апарылмасы нормалары.
Щамар вя щоризонтал сятщдя йцклярин ял иля дашынмасы заманы бир адама дцшян норма
ашаьыдакындан чох олмамалыдыр: 16-18 йашлы гадынлар 10кг, 16-18 йашлы кишиляр 16кг, 18 йашдан
йухары гадынлар 20кг, 18 йашдан йухары кишиляр 50кг. Йцклярин релс йолу иля апарылмасы заманы ени
1.5м-дян аз олмайан дюшямя олмалыдыр. Аьырлыьы 216кг-дан чох олан йцкляри йалныз галдырыъы
механизмлярля галдырмаг олар. Йцкцн галдырылмасы мцтляг шагули иъра едилмялидир. Йцкцн чякиси
50кг-дан чох, галдырылма щцндцрлцйц 3м-дян йцксяк оларса галдырыъы механизмлярдян истифадя
едилир. Щоризонтал йолда хярякля йцкц ян узаьы 50м-я гядяр апармаг олар.
2. Буруг аваданлыьынын пневматик системи щансы тязйигдя щерметиклийя
йохланмалыдыр ?
Пневматик систем щазырланан заводларда вя гайнаг васитясиля тямир едилдикдян сонра ишчи
тязйигдян 1.5 дяфя, буруг шяраитиндя гурашдырылдыгдан сонра ишчи тязйигдян 1.25 дяфя артыг тязйигя
( анъаг 3атм-дян аз олмайараг ) щава иля сыхылараг йохланмалыдыр. Йохламанын нятиъяляри
актлашдырылмалыдыр.
3. Пешя вя иш нювляри цзря тялиматларын щазырланмасы вя истифадяйя верилмяси.
Билет № 17.
1. Превенторун идаряетмя пултуна вя атгы хяттиня олан тящлцкясизлик тялябляри.
Газыма заманы нефт-газ-су тязащцрляри эюзлянилян заман кондуктор вя аралыг кямяри
цзяриндя ТЯА гойулмалыдыр. Превентор блоку вя манифолдун ишчи тязйиги тулланыш заманы гуйу
аьзыны щерметикляшдирмяк цчцн щесабланмыш тязйигдян аз олмамалыдыр. Йцксяк аномал тязйигли
лайлары ачаркян 3 вя даща чох превентор гурашдырылмалыдыр. Хяттин узунлуьу нефт гуйулары цчцн азы
30м ( Вгаз фактору<200м3), газ гуйулары цчцн ися азы 100м ( Вгаз фактору>200м3 )
олмалыдыр. ТЯА-н манифолд хяттиндя сепаратор олмалыдыр. ТЯА паспорту олан вя заводда
щазырланан щиссялярядян йыьылмалыдыр. Ясас идаряетмя гурьусу гуйуаьзындан 10м-дян аз
олмайан мясафядя вя тящлцкясиз зонада гурашдырылмалыдыр. Сепаратор вя йцксяк тязйигли
сийиртмяляр олан сащя гуйуаьзындан ян азы 15м мясафядя йерляшмялидир. ГАА ДДТНК вя ХЩЩ
иля разылашдырылмыш схем цзря гурашдырылмалыдыр. Атгы хяттляри платформалара бяркидилмякля, дайаглар
арасындакы мясафя 4м-дян аз олмамалыдыр. Кюмякчи идаряетмя гурьусу газымачынын йанында
гурашдырылмаылыдыр. Сыхаълы превенторлар щяфтядя бир дяфядян аз олмайараг баьланмайа вя
ачылмайа йохланмалыдыр. Ял иля идаря олунан штурвал метал будкада вя йа 40мм-дян аз олмайан
тахта иля ящатя олунмуш лювщядян ибарят олмалыдыр. Щямин лювщя цзяриндя превенторун плашкилярини
баьламаг цчцн штурвалын фырланма истигамяти вя дюврляр сайы, ахырынъы дюврцн дайандыьы йер, еляъя
дя плашкилярин сыхма диаметри эюстярилмялидир. Бундан ялавя эюрцнян йердя уйьун лай вя щидравлик
йарылма тязйигляри йазылмыш лювщя олмалыдыр. Манометрин цзяриндя бу тязйигляря уйьун
нязярячарпаъаг ишаря гойулмалыдыр.
2. Дяниз шяраитиндя йцклямя-бошалтма, йцклярин бошалдылмасына олан тящлцкясизлик
тялябляри.
Дяниз шяраитиндя йцклямя-бошалтма, йцклярин дашынмасы иля тибби мцайинядян, цзмяйи
баъармаг йохламасындан кечян вя тящлцкясизлик техникасы цзря тялиматландырылан ишчиляр мяшьул
олмалыдырлар. Кран-йцк эямиляри иля ишляйяркян ишин рящбяри иля кранчы арасында ялагя габагъадан
шяртляшдирилмиш сигналлар вя йа мегафон васитясиля щяйата кечирилмялидир. Ишин рящбяри тящлцкясиз
йердя дайанмалы, кранчыны вя иш мейданчасыны эюрмялидир. Йцклямя-бошалтма ишляри кцляйин сцряти
11 м/сан-я гядяр, дальаланма ися 3 бала гядяр олдугда апарыла биляр. Йяни эюйяртясиндя
дашынан аваданлыглар, материаллар вя алятляр еля йыьылмалыдыр ки, онларын ращат илмяклянмяси вя
бошалдылмасы тямин едилсин. Аваданлыг вя материаларын бошалдылаъаьы йер, щабеля онларын щярякят
йолу кянар яшйалар, материаллар вя аваданлыгла галагланмамалыдыр. Бцтцн илмякляр, тутуъу
гурьулар сынагдан кечирилмяли, паспорт биркасы олмалы вя гцввядя олан нормалара уйьунлуьу
мянтязям олараг йохланмалыдыр. Галдырылан аваданлыг аьырлыг мяркязиндян илмяклянмялидир.
Илмяклянмянин дцзэцнлцйцнц 200-300 мм-дян артыг олмайан щцндцрлцйя сынаг галдырылмасы иля
16
йохланылыр. Илмяклярин вязиййятини дцзялтмяк цчцн аваданлыьы эяминин эюйяртясиня ендирмяк,
насазлыьы арадан галдырмаг лазымдыр. Аваданлыг ендирилян заман онун вязиййятини йалныз она
яввялдян баьланмыш ир васитясиля низама салмаг лазымдыр. 1- 59-64
2. Газымада истифадя олунан дизел мяцяррикляриня олан тящлцкясизлик тялябляри.
Тцстцчыхан ( "выхлопной" ) борулар йаньынагаршы тялябляря ъаваб вермялидир вя
гыьылъымсюндцряня йюнялдилмялидир. Щямин борулар гуйуаьзындан ян азы 15м, машын сарайындан
ися 5м ( щоризонтал вязиййятдя ) мясафяйя вя йа сарай юртцйцндян 1.5м йухары ( шагули
вязиййятдя ) йюнялдилмялидир. ДЙМ цчцн йанаъаг чянляри сарайын хариъи диварындан 15м-дян аз
олмайан мясафядя йерляшмялидир. Йанаъаг хяттиндя ики сийиртмя олмалыдыр – бири йанаъаг
чянляриндя, диэяри сарайдан 5м-дян аз олмайан мясафядя.
4. Тунел типли риллякянляря олан тящлцкясизлик тялябляри.
Тунел типли пиллякянляр ени 60 см-дян аз олмайан, 35-40 см радиуслу горуйуъу дювяц олан
вя говсляр арасында хятля бирляшян металдан ибарят олмалыдыр. Говсляр арасындакы мясафя 80 см-
дян чох олмамалыдыр.Говсцн ян кянар нюгтясиндян пилляйя гядяр мясвфя 70-80 см цяддиндя
олмалыдыр. Пилляйяр арасындакы мясафя 35 см-дян бюйцк олмамалыдыр. Пиллякянин цмуми
щцндцрлцйц бойу 6 м-дян эеъ олмайараг аралыг мейданчалар олмалыдыр.
Билет № 18.
1. Газ вя алов тящлцкяли ишлярин апарылмасы.
Билет № 19.
1. Газыма ишляриня рящбярлийя бурахылыш гайдасы.
Газыма ишлярини иъра вя рящбярлик етмяйя хцсуси тящсили вя исвзяси олан шяхсляр бурахылыр
2. Йцкгалдырыъы машынларын елементляриня олан тящлцкясизлик тялябляри.